Book Title: Padmaparag
Author(s): Ratilal D Desai
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001056/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 // 7 // I cA - tilAla dIpacaMda desAI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ba pa aa ga | [vArtAsaMgraha]. lekhaka : ratilAla dIpacaMda desAI ANA che. Da -sa(ya ucca 2 prakAzaka zrI jayabhikhu sAhitya TrasTa amadAvAda-7 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhaka ratilAla dIpacaMda desAI 6, amUla sesAyaTI amadAvAda-7, sarva hakaka lekhakanA bIjI AvRtti mahAvIra nirvANa saMvata 2500 vikrama saMvata 2030 jAnyuArI 1974 , kiMmata rUA. 3-50 prakAzaka kumArapALa desAI mAnArha maMtrI : zrI jayabhikhu sAhitya TrasTa 13 bI, caMdranagara sosAyaTI amadAvAda-7. mukhya vitA Adarza pustaka bhaMDAra premAbhAI holanI sAmenI lAinamAM ITAliyana bekarI AgaLa, rAyakhaDa roDa, amadAvAda-1 mudrakaprANalAla bI. sonI harIza prinTarI kIDIpADAnI paLa, zAhapura, amadAvAda. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarUra karatAMya AchuM bAvaluM, jAherAtathI sadA aLagA rahevuM, kAryane mATe kAyAne ghasI nAkhavI, javAbadArIne sAMgeApAMga pAra utAravI, ane koinuM paNa kAma karIne rAjI thavuM, AvI izvarI prakRtinI jemane bheTa maLI che. te Adarza mUka kAryakara ane .. mArA sukha-du:khanA sadAnA sAthI mitra zrI kArA sAhebane (zrI kAMtilAla DAhyAbhAI kArAne) sasneha sa ma huM chu ratilAla Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanA vArtAsaMgraha tathA anya kRtio 1. abhiSeka 5. himagirinI kanyA 2. suvarNakaMkaNa 6. samarpaNano jaya 3. rAga ane virAga 7. mahAyAtrA 4. kalyANamUrti 8. satyavatI samayadarzI AcArya (A. zrI vijyavallabhasUrijI) zreSThIvarya zrI kastUrabhAI lAlabhAI vighAlayanI vikAsakathA (zrI mahAvIra jaina vidyAlayano ItihAsa) anuvAda devadAsa (zrI jayabhikhkhanA sahakAramAM) kavijInAM kathArane (lekhaka 6. zrI amaramunijI) saMpAdane dhUpasugaMdha (judA judA lekhakonI vArtAono saMgraha) rAjaprazna (kartA zrI manasukhalAla ravajIbhAI mahetA) jainadharmano prANa (paM. zrI sukhalAlajInA lekhono saMgraha) (5. zrI dalasukhabhAi mAlavaNiyAnA sahakAramAM) zrI "suzIla" nI saMskArakathAo zrI zatruMjayaddhAraka sumarasiMha ane bIjA lekho (lekhaka zrI nAgakumAra makAtI). tilakamaNi (lekhaka zrI jayabhikhkhuM) zrI AnaMdaghanajInAM pado bhAga bIjo zrI AnaMdaghana covIzI (banne upara zrI motIcaMda gi. kApaDIyAnuM vivecana) jainadharma ciMtana (lekhaka paM. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA) jaina itihAsanI jhalaka (lekhaka mu. zrI jinavijayajI) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana zrI jayabhikhkhu sAhitya TrasTanuM A khAramuM pustaka prakAzita karatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. zrI ratilAla dIpacaMda desAI likhita padmaparAga' vArtAsaMgrahamAM dharma ane itihAsanA hArdane sAMgApAMga jALavIne mAnavatAnAM mUlyAnA puraskAra karavAmAM Avye che. gujarAtanA vikhyAta sAkSara zrI jayabhikhkhue ardhasadI sudhI je prakAranuM ziSTa ane saMskArape!Saka sAhitya pIrasyuM hatuM, te prakAranuM eTale ke khAlasAhitya, nArIvargane upayogI preraka sAhitya ane sunIti tathA dezabhaktinu pASaka leAkApayeAgI sAhitya A TrasTa dvArA vadhu ne vadhu pragaTa karavAnA Azaya rAkhyA che. A TrasTanI pravRttine AraMbha 'lIlI lIlI virayALI" nAmanA zrI jayabhikhkhunA preraNAdAyI kathAonA saMgrahathI thayeA hate.. e pachI gAMdhIjInA pArasamaNi samA vyaktitvane pragaTa karatA prasaMge ne saMgraha leAha ane pArasa" nAme pragaTa thayA. tyArabAda kavi, kalAkArA ane kalAtmaka kRtionI vizeSatAe pragaTa karatA draSTA ane sraSTA' nAmanA DaoN. dhIrabhAI ThAkarane, lekhasaMgraha pragaTa thayA. zrI jayabhikhkhunA jIvana ane kavananA khyAla ApatA jayabhikhkhu smRtigraMtha" e sapriya sArasvatanI prathama puNyatithie pragaTa karavAmAM AvyA hatA. amadAvAdamAM yAAyela A smRtigra MthanA prakAzananA samAraMbha pa...Ditava zrI sukhalAlajInA adhyakSasthAne UjavAyA hatA ane graMthanA prakAzanavividha jANItA kavi-sAkSara zrI umAzaMkarabhAI jozInA varada haste thayA hatA, e TrasTanu sadbhAgya kahevAya. tyArabAda zatruMjayane itihAsa lakhavAnA zrI jayabhikhkhunA prayAnA phaLarUpe Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhAyelI keTalIka aitihAsika kathAonuM saMkalana "vasahI ane parvata" nAme pustakamAM karavAmAM AvyuM che. A pustakomAMthI "leha ane pArasa" ane "daSTA ane saTTA" te Aje aprApya banI gayAM che, te batAve che ke TrasTanAM pustakone keTale sAro kAdara maLe che. e pachI zrI jayabhikhUkRta "vikramAditya hemu" ane bhAgyanirmANa" nAmanI navalakathAonI navI AvRtti, "AMkha nAnI AMsu moTuM" nAmane vArtAsaMgraha tema ja "bhagavAna mahAvIra " nAmanuM ekavIsa citrovALuM pramANabhUta caritra (bIjI AvRtti,) pragaTa karavAmAM AvyAM. zrI kumArapALa desAIe lakhelAM "birAdarI" ane "apaMganAM ojasa" jevAM preraNAdAyI prakAzane paNa TrasTa taraphathI thayAM che. mAnavIya mUlyanA hAsanI AMdhI vacce prema, sadAcAra ane zraddhAnI nAnakaDI na TakAvI rAkhavAnA TrasTanA adanA prayAsamAM sahRdaya mahAnubhAvone sAtha sAMpaDato raheze evI amane zraddhA che. TrasTI maMDaLa zrI jyabhikhkhuM sAhitya TrasTa. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svA ga ta saddagata zrI. jagamehanadAsa kerA smAraka pustakamALAnA A trIjA pustaka "padmaparAga"nuM Amukha lakhavAnuM mane sAMpaDayuM emAM e vidyAzIlasaMpanna saMskArI kerA kuTuMba sAthenA mArA snehasaMbaMdhanI saphalatA thatI mAnuM chuM, svargastha jagamehanadAsanA kAkA zrI choTubhAI kerA eka asAdhAraNu ucca koTinA sajajane, mArA kolejasamayane mitra hatA ane e maitrI muMbaInA upanagaramAM nikaTa nivAsathI gADhatara banI hatI. e maitrInA pariNAme huM emanA vaDIla baMdhu sva. DAhyAbhAInAM putra-putrIonA paricayamAM Avyo ane mane e sarvanI saujanyamadhuratA, kartavyamAM saniSThA ane kuzaLatA tathA tejasvitAnI pratIti thaI. saddagata baMdhunA viyeganA duHkhane snehasmaraNamAM palaTAvIne e smaraNanI suvAsa A graMthamAlAnAM puSpo dvArA janatAmAM prasarAvavAnI yojanAmAM baMdhu snehanI zucitAne ja nahIM, saMskAritAnI ucca keTine paNa sAkSAtkAra thAya che. prathama pupe pUjya paMDita zrI sukhalAlajInI vidvattAnI ane tatvasaMzodhaka vRttinI prasAdI ApI. e puSpane-"cAra tIrthakarane- muMbaI sarakAre jIvanacaritanA uttama grantha tarIke pAritoSika ApyuM. bIjuM puSpa "dhUpasuMgadha"*; emAM saMgrahAyelI vividha lekhakanI vArtAoe mAnavajIvananA hRdayabhAnI vividhatAbharI suvAsa pamarAvI. * zrI. sapAna racita "dhUpasugaMdha" AthI judI che; e navalakathA che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prakAzana tarIke " cAra tIrthaMkara"nuM sUcana karanAra ane bIjA pustaka mATe vArtA cUMTavA--meLavavAmAM sahAyaka bananAra, zrI. ratilAla dIpacaMda desAInI paricita kalamathI lakhAyelI nava dharmanItikathA mAlAnA trIjA pustaka tarIke, padmaparAga" nAme, prakaTa thAya che. zrI ratilAla desAI " abhiSeka, " suvarNakakaNu '" ane rAga ane virAga " e traNa, A prakAranI vArtAonA sagrahathI gujarAtI vAcakane jANItA che. r " padmaparAga 'mAM nava kathA A che; temAMnI prathama emAM nivRttidharmane paramadharma mAnatA jainadharmanA be tIrthaMkarAnA tyAgane ane dRDha tapazcaraNanA udAtta vRttAnta che. pahelI kathAmAM caturthAMmapraka tevIzamA tI kara bhagavAna zrI. pArzvanAthanA tyAganA mahimA che ane khIjImAM pa'camahAvratapravataka bhagavAna zrI. mahAvIrasvAmInA uddAtta jIvananA ekavIsa pAvana prasaMge! che. A tyAgavIrAe prerelI ane prakaTAvelI tyAgabhAvanA aneka nRpatie pata paheAMcI hatI e suvidita che. sc trIjI kathAmAM, anya AzcaryakAraka ghaTanAonI gUMthaNIthI yukta evuM e tyAgabhAvanAnA prabhAvanuM dRSTAnta che. ceAthI kathAnu zIka che leAkabhASAnA jaya." emAM varNavela prasaMga tA che paDita siddhasena sAthenA vAdamAM vRddhavAdIsUrie leAkabhASAnA upayogathI meLavelA vijayane; e prasaMgamAM tA leAkabhASAnA jaya mAtra madhyasthI abhaNa gAvALiyA hatA e Akasmika sayAgathI thayA che, paNa emAM jaina AgameAmAM thayelA prAkRtanA upayeganA mahimA sUcita thaI jAya che. tyAra pachInI cAra kathAe itihAsanA nikaTatara yugamAM, vikrama savatanI navamI, agyAramI ane teramI zatAbdIomAM, praveza kare che. enA viSayA che cAvaDAvaMza uparanA kalaMkanu pramAna karavA mATe ceAgarAje karelu* mahAprAyazcitta; durlabharAja seAlaMkInA yuganA brAhmaNa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa vaccenI snehabhAvanA ane udAratA pramANita karate prasaMga; rAjyanA kheDUtone karamukti apAvanAra mULarAjanI karuNAvRttine mahimA; ane dhoLakAnarezanA prasiddha mahAmaMtrI vastupAle eka akiMcananI sarvasvasamarpaNanI bhAvanAnuM lAkha kammothI paNa adhikatara mUlya lekhyuM e dhanya ghaTanA. ane chellI eTale navamI kathA jJAnapaMcamInI mAhAsyakathA che. A kathAo dharmagranthagata athavA ItihAsagata vastunI hakIkatane svIkArIne ene yathAsaMbhava rasaprada banAvanArI saraNine anusare che. emAM prAcIna ItivRttane svIkAra hovAthI maulika vastunI kaTapanAne avakAza lekhakane raheto nathI; pratyeka kathAne paraMparAgata nItisaMdeza lagabhaga pUrvanizcita heIne ghaTanA dvArA amuka jIvanamUlyonI parIkSAne ke navIna dRSTine prasaMga bhAgye ja prApta thAya. kathAnI kalAsiddhi mULa vastunI kramajanAmAM, e vastune rajU karatI vANInI varNanazaktimAM ane alaMkRtimAM rahe che. je icchA hoya te lekhaka pUrvavRttanuM kaika saMbhavAsaMbhavanI daSTithI, kaMka rasikatAnI daSTithI, kaMka arvAcIna rucine anukUla thavAnI vRttithI,navanirmANa karI zake. paNa jyAM yugayugathI svIkArAyelI, pratiSThA pAmelI, pracalita banelI, je samAjanA saMskRtividhAnamAM eNe mahatvanuM kArya karyuM hoya e samAjanI dharmabhAvanAne Adara pAmelI ghaTanAo heya, tyAM e ghaTanAne rasikatAnI ke samayAnukUlatAnI apekSAe pheravavAmAM, macaDavAmAM Ave tyAM mUlagata ISTatattvanI sAthe, kavacit ene dabAvIne, kavacita ene vikRta karIne, aniSTa aMza bhaLI javAne saMbhava rahe che e ApaNe keTalIka itihAsAdhAre lakhAyelI vArtAnavalakathAdika kRtiomAM joyuM che. ane evA pheraphAra karavAmAM e parivartana karanAranI dRSTinA UMDANane ane vyApane, jJAna ane sAtvika tapane, ane ethI prApta thatA adhikArane, Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna rahe che. A kArya enA karanAramAM sAcI saMzodhaka daSTi, tatvaniSThA ane vicArasamRddhi mAge che; eTale e kAryane adhikAra mAtra tattvajJa, dUradarzI, anubhavapakava enA virala jJAnI saMzAdhakano ja hovo joIe. - A kathAonA nivedaka zrI. ratilAla desAI e kAryamAM pravRtta thayA nathI emAM A daSTie aucitya che. emaNe potAnI kathAnivedaka tarIkenI kalAne samarpaNanI vyavasthAmAM, vANunI maneharatAmAM, sAdacAdithI zakya thatA alaMkAronA upayogamAM, maryAdita rAkhI che e emaNe sAdhavA dhArelA lakSane anurUpa che. - A kathAonI yojanA emaNe vAcakanI jijJAsAne poSe ane saMtoSe e prakAre karI che; kathAne sthaLa-samayanI yathAvadda bhUmikAmAM, ati'nuM varjana karavAno saMyama jALavIne, mUkI che; jyAM saMpradAyanAM dharmata jaNAvavAM yogya lAgyAM tyAM kathArasamAM naDe nahIM te rIte, eka prakAranI pariziSTa jevI vyavasthAthI, alaga karIne jaNAvyAM che (dA. ta. "na mAre vera ke dveSa" e kathAmAM); "padmaparAga" nAmanI, anukrame bIjI kathAmAM upamAsAdhaka ka9panAvihAra karyo che tyAM- upamAnuM phalaka jarAka vizALa heIne-prathama upamAnanuM sarvAgINa samarpaNa karIne e dvArA upameyabhUta prastuta tattvane praveza Apyo che. vANuM ziSTa ane vizada che e to AvI kathAomAM jemanI kalama kasAyelI che temanA mATe kahevAnI jarUra nathI. kyAMka vAkyone -bAlakathAonAM hoya evAM-TUMkAM karyA che, tyAM astivAcaka che' ke "hatuM kriyApadane anukta rAkhIne athavA kartAne adhyAhAya rAkhIne TUMkANu sAdhyuM che. AvAM TUMkAM vAkyo zilInI ekatAnatA TALavAnI sevA kare--je eno atyupaga na thAya te. jaina vADmaya paraMparAnI mane eka viziSTatA jaNAya che. jema rAmakRSNAdinA jIvanamAMthI, rAmAyaNa-mahAbhAratAdimAMthI, brAhmaNasaMskRtinA sAhityanirmAtAone vipula sAmagrI sAMpaDI, tema zramaNa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRtinA vADmayavidhAyakAne paNa tIrthakarenAM ane gaNadharanAM jIvanamAMthI ane tadvizyaka granthamAMthI sAmagrI sAMpaDI che. paNa jaina paraMparAmAM bIjI aneka kathAo jeTalA pramANamAM maLe che, eTalI anya paraMparAmAM kadAca nahi maLatI hoya. A kathAo te daSTAntakathAo nathI, upAkhyAne nathI, paNa mahAvIra svAmInA dharmopadezathI prabhAvita thayelA rAjavIonI, rANIonI, zreSThIonI, sAmAnya jananI ane rUpajIvIonI paNa satyakathAo che. mahAvIrasvAmInA tyAge, tapazcaraNe, kAruNya ane jJAne keTakeTalAne prabhAvita karyA hatA enuM pramANa ApanArI A kathAo che. A mane jaina paraMparAnI viziSTatA lAge che. AvI vipula kathAsamRddhi labhya che tethI zrI bhikhu, zrI ratilAla desAI vagere anekone e kathAone vAcake samakSa mUkavAnI anukULatA ane ene akarSaka rUpe rajU karavAnI preraNuM maLyA karI che. A kathAsamRddhimAMnAM be hitAvaha to AjanI vizvaparisthitinA saMdarbhamAM mukhya mahatvanAM cheH jainadarzananA anekAMtikavAdamAM rahelI paramasahiSNutAnI udAra daSTi; ane pRthvI upara prabhutva pAzavI baLathI zAzvata karI zakAtuM nathI-e saiddhAtika bhAvanA ja nahIM paNa, anubhavasamarthita pratIti. jemAM "mAnavatAnA sadguNenI rakSA, puSTi ane vRddhi e ja parama dhyeya che" evI A kathAonuM svAgata karuM chuM tA. 6-8-1961 ) gopALa bhavana, TAgora roDa soTAdujha, muMbaI 54 che. rAmaprasAda che, bakSI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsaMgika (pahelI AvRttinuM nivedana ) A pustakamAM saMgrahAyelI vArtAo aMge ahIM kaMI vivecana karavAnI jarUra nathI lAgatI. vArtA pote ja potAnI kathAvastu, rajUAta, varNanazailI, bhASA ane madhuratA-kilaSTatA dvArA vAcakanA mana upara potAnA guNa-deNanI ke kalAtmaktA ke kalAzUnyatAnI chApa pADe e ja barAbara lAge che. vaLI, atyAranA yuge svIkArelI TUMkI vArtAnI kalAnI dRSTie, vArtAlekhaka hovAne mAre dAvo paNa nathI, eTale e vAtamAM UtaravAnuM mArA mATe jarUrI paNa nathI rahetuM. Ama chatAM, jemAM Adhunika vArtAkalAnuM tattva ochuM hoya ke samULaguM na hoya evI bhAvanAzIlatA, mAnavatA ke udAratA-sahayatAnuM athavA tyAga, balidAna ke titikSAnuM darzana karAvatI vArtAo vAMcanAro evo paNa eka vAcakavarga che ja. ane tethI ja snehIo ke mitra samA kaI kaI saMpAdaka baMdhuonI mamatAbharI mAgaNathI. kyAreka kyAreka AvI vArtAo lakhavAne vega sAMpaDI rahyo che. mArA pratye AvI mamatA dAkhavanAra e saMpAdakamitrone A. sthAne hRdayapUrvaka AbhAra mAna ucita lAge che. pitAnI vArtAo graMthastha thaIne pustakarUpe pragaTa thAya, evI IcchA te sAmAnya rIte dareka vArtAlekhakane rahe che; ane emAM karavAmAM vAcake ene keTalo Adara karaze e ciMtA ke vicAra bhAgye ja ADe Ave che-je keAI enA prakAzaka maLI jAya te. eTale A vArtAo "padmaparAga' nAme pragaTa thAya che e mArA mATe. AnaMda ane saMtoSanI vAta che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 jude jude samaye, judAM judAM sAmiyakAmAM pragaTa thayelI A TUMkI vArtAe Aje pustakarUpe pragaTa thAya che, eneA yaza mArA mitra zrIyuta kAMtibhAI kArAne dhaTe che. A rIte zrI. jagameAhanadAsa kArAnA smaraNumAM mArI eka bheTa rajU karavAnI taka ApavA badala huM bhAIzrI kArAnA RNI hyuM. A vArtAsaMgraha mATe gujarAtanA jANItA sAkSara zrIyuta rAmaprasAdabhAI bakSIe, peAtAnI nAdurasta tabiyata chatAM, Amukha -'svAgata'-lakhI Apela che, e mATe huM emaneA khUba AbhArI chuM. A badhI vArtAo gujarAtanA lAkapriya lekhaka ane mArA bhAI zrIyuta jayabhikhkhu vAMcI gayA che, ane emAM emaNe keTalAka sudhArAvadhArA paNa karyAM che. paNa e te mArA AtmIya-aMgarUpa ja che, eTale zabdothI emane AbhAra na mAnatAM ahIM teA eTalu ja sUcavavuM pUratuM lAge che ke emanI mamatAthI A vArtAnuM mUlya kaIka ne kAIka paNa vadhyuM ja che. } mAdalapura, amadAvAda- padaramI a~gasTa, 1961 bIjI AvRtti praMsage 'zrIjagameAhanadAsa kArA smAraka pustakamALA'nA trIjA pustakarUpe pragaTa thayela A vArtAsa'graha keTalAka vakhatathI aprApya hatA, te zrIjayabhikhkhu sAhitya TraskanA TrasTImitronI mArA taraphanI bhalI lAgaNIthI pharI chapAya che tethI AnaMda thAya che. A mATe huM TrasTanAM hArdika AbhAra mAnuM cheM. 6, amUla seAsAyaTI amadAvAda-7 tA. 20-12-73 ratilAla dIpaca'* desAI 2. vI. desAIH Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a nu ke ma 1. na mAre vera ke dveSa 2. padmAparAga (bhagavAna mahAvIranA jIvananA keTalAka pAvana prasaMge) 1. vAdaLane amara raMga 2. saurabha bicArI zuM kare? 3. Apa samAna baLa nahi 4. tyAganI khumArI 5. kaSTa sahanane pratApa 6. sayuM AvA camatkArathI 7. duHkha te sukhanI khANa 8. kedhanAM kaDavAM phaLa 9. A te AtmAnI zItaLatA 10. saune mATe vAtsalya 11. nahIM rasa, nahIM kasa, mAtra dehane dApuM 12. bhakti ane abhakti 13. mAruM karyuM. meM bhagavyuM 14. mArAM mAbApa! Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. ajJAnanA urachedanAra 16. rAjA hoya ke bhakta, saunAM karyA sau bhegave 17. dharma kare te mATe 18. jJAnI gRhasthanI paNa prazaMsA 19. parivrAjakanuM bahumAna 20. gautama mAphI mAge 21. daIne tiraskAra na kare! 3. vanamAnavane snehataMtu 4. lokabhASAne jaya pa. prAyazcitta 6. udAratA 7. bhAMgyAno bheru 8. bhAvanAnAM mUla 9. jJAnapaMcamI 113 1299 140 156 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 % 5 za ga [vArtAsaMgraha] Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAre vera ke dveSa purANaprasiddha kAzI deza. dhana ane dhAnyathI bharIbharI e bhUmi. e dezanI rAjadhAnI vArANasI nagarI : dharma ane vidyAnuM moTuM tIrthadhAma. rAjA azvasena e dezanA rAjA. jevA zUrA evA ja nyAyI ane eTalA ja dharmaparAyaNa. prajAnA duHkhane potAnuM duHkha mAne ane prajAnA sukhamAM ja sukha samaje. rAjA azvasenanI rAjasabhAmAM eka divasa kuzasthalanA rAjA prasenajitano dUta hAjara thaye. dUtane tAkIdane saMdeza ApavAno hato. enA aMtaramAM cAlatA maMthana ane dilamAM ghoLAtI ciMtAonI rekhAo enA mukha upara ramatI hatI, ane enA gaura ghATIlA caherAne viSAdabharyo banAvatI hatI. rAjA azvasena, mukhya maMtrI ane AkhI rAjasabhA tanI vAta sAMbhaLavA ekakAna thayAM. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga rAjA prasenajitanA dUta puruSottame mastaka namAvyuM, ane potAnI vAta zarU karIH "mahArAja, Aje kuzasthala nagaranA pADezI rAjAo amArA duzmana banyA che, ane nagara upara AkramaNa karavA taiyAra thaIne beThA che. nidorSa haraNa upara krUra varuo trATake e ghATa racAI gayuM che. kyAre zuM thaze, amArI nagarI kyAre relAI jaze, ane nirdoSa prajAne mAthe Aphatane pahADa kyAre tUTI paDaze, e kahI zakAya ema nathI. Aje te amArA mATe kharekharI jIvanamaraNanI ghaDI UbhI thaI che. A Aphata ane A sarvanAzamAMthI kema UgaravuM e ja amArI ane amArA rAjavI prasenajitanI ciMtAno viSaya banyuM che.' rAjA azvasena vadhu ekAgra banI sAMbhaLI rahyA. dUte potAnI vAta AgaLa calAvIH "rAjan ! amArA rAjavI prasenajita te zUrAtananA avatAra che. raNamAM zatrune pITha batAvavI ke jIva bacAvavA raNabhUmimAMthI nAsI chUTavuM, enAM karatAM te raNamAM sadAne mATe sAthare kare, ene ja e vadhAre cAhanArA che. apakIrtibharyA jIvana karatAM mAnabharyuM mata emane vadhAre pasaMda che. paNa mahArAja, Aje te sthiti evI UbhI thaI che ke aneka mAnavIonI Ahuti ApavA chatAM, rudhiranI saritA phelAvavA chatAM, ane vairanA hutAzanane khUba khUba pragaTAvavA chatAM, amArI nagarIne ane amArI prANapyArI janmabhUmine ugArI zakavAnI keI AzA dekhAtI nathI."dUtane svara lAgaNIbhIne banI gaye. e pitAnA cittane svastha karavA paLavAra che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAre vera ke dveSa e lAgaNI jANe AkhI rAjasabhAne sparzI gaI. thoDIvAre dUte potAnuM kathana AgaLa calAvatAM kahyuM : prabhu, jyAM ekanI sAme aneka hoya, ane kIDIne mAthe kaTaka laI javA jevI viSama sthiti UbhI thaI hoya, tyAM zUrAtananA avatAra same mAnavI paNa zuM karI zake? amArA rAjavI prasenajitane mana meta te bALakanI kIDA samAna che, ane pitAnA sainya sAthe e duzmananA sAmanA mATe paNa taiyAra che, chatAM Aje bIjAnI sahAya vagara janmabhUminuM ane prajAnuM rakSaNa zakya nathI. mahArAja, A mATe amAre ApanI sahAya joIe. ApanI sahAya haze te A anyAyane ame satvare pratikAra karI zakIzuM. prabhu, kRpA karI amArI mAgaNIne Apa svIkAra karaze, evI amArA rAjavInI Apane vijJapti che." dUta puruSottame potAnI vAta pUrI karI, ane e utsukatApUrvaka javAbanI rAha joI rahyo. rAjA azvasena te bhAre vivekavaMta ane cakera puruSa hatA. emaNe vicAryuMH rAjakAja to hamezAM kaleza-kaMkAsanuM mULa gaNAya. emAM te sAcA kAraNeya vikhavAda jAge, ane kAraNa vagara kevaLa mananA kAraNe paNa vaira-virodhanA vaMToLiyA UThavA lAge. eTale AmAM sArAsArane viveka kare ghaTe. samajaNa vagara, ekane sahAya karavA jatAM, kyAMka bannenA varAgnimAM pANIne badale ghI na reDAya ene vicAra kare e ja sAcI rAjanIti gaNAya. - rAjavI paLavAra mauna rahyA, UMDA vicAramAM UtarI gayA. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga dUtanI utsuktA vadhI gaI rAjAjI ke uttara Apaze ? rAjasabhA paNa vicAramAM paDI gaI ke AvA zurAtana pragaTa karavAnA samaye ApaNA rAjavI kema mauna ane vicAramagna thaI gayA? paristhitinI vadhu spaSTatA meLavavA rAjA azvasene dUtane kahyuM : "paNa rAjadUta, tame yuddhanI, anyAyanI ane amArI sahAyanI vAta to karI, paNa anyAyanuM kAraNa nA kahyuM. evuM kema na hoya ke tamArA rAjA prasenajitanI kaI bhUlanuM ja A duSpariNAma jAgyuM hoya? mATe tamArI vAtanuM mULa rAjasabhAne nivedita kare!" dUte kahyuM: "mahArAja ! kAraNa spaSTa che, ane bahu sabaLa paNa che. paNa ahIM nivedana karatAM saMkoca thAya che." rAjA azvasene tata ja kahyuM : "dUta, rAjakAjamAM ane temAMya yuddhane nirNaya kare che, emAM te zarama ke saMkecane sthAna hoya ja nahIM. tamane anyAya thayAnuM je kAraNa hoya e vinA saMkece sabhAmAM rajU kare!" dUtane hajIya vAtanI vadhu cokhavaTa karavI jarUrI lAgI. eNe vadhAre vinamra banIne kahyuM : "svAmI! e kAraNane sIdhe saMbaMdha ApanI pitAnI sAthe che, eTale bharI sabhAmAM enuM kathana karatAM jIbha UpaDatI nathI. chatAM Apane e jANavAno Agraha hoya to ekAMtamAM..." paNa dUtanI vAtane vacamAMthI ja aTakAvI rAjA azvasene kahyuM : "rAjadUta! A te yuddhanA mAmalA! emAM rAjasabhA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamAre vera ke dveSa ane prajAthI chAnI koI vAta na thaI zake. emane vizvAsamAM lIdhA pachI ja mIjA rAjyane yuddhamAM sahAya ApI zakAya. mATe je kaI kAraNa hAya te spaSTa nivendrita karI. pachI ja tamArA rAjavInI mAgaNInA svIkAra-asvIkAranA amArAthI vicAra thaI zakaze. vAta game tevI haze, eneA sabaMdha amArI peAtAnI jAta sAthe haze, te paNa ame e svasthatAthI sAMbhaLIzuM ane enA upara pUratI vicAraNA-maMtraNA karyAM pachI amAre zu karavu ene nirNaya karIzuM. tamane evI vAta rAjasabhAmAM karavA mATe amAruM abhaya che; tamArA vALa paNa vAMka nahIM thAya. ane dUtane teA rAjanItie sadAsadA abhaya ja Apela che.' dUte peAtAnA saMkAca dUra karIne kahyuM: ' mahArAja, amArA rAjA prasenajitanI putrI prabhAvatI bhAre rUpa-guNusa'panna rAjakumArI che. cauvananA uMbare UbhelI amArI rAjakumArI atyAre teA rUpa-rUpane avatAra banI gaI che. emAMya enAM vinaya, viveka ane dAkSiNya te bhalabhalAne heta upajAve evAM che, ane e aneka vidyA ane kaLAmAM nipuNa anela che. eNe ApanA putra kumAra pArzvanAM vakhANu sAMbhaLyAM, ane eNe manathI kumAra pArzvanI ardhA ginI banavAnA saMkalpa karyAM, kumArI prabhAvatI aMtaramAM kumAra pArzvane varIne jIvanane ujamALa banAvavAnA kaI kaI kADa UbharAya che. rAjan , kumAra pArzva ane kumArI prabhAvatInI joDa te devAneya adekhAI Ave evI che. eka syAmasuMdara nara; eka rUpasuMdarI nArI! kevI jugalajoDI ! Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga "sakhIoe rAjakumArIno saMkalpa rAjA prasenajita ane rANI svayaMprabhAne nivedita karyo. pitAne bhAra pitAnI putrI ja ochA karavA taiyAra thaI che ane pitAne sugya jamAI ane uttama kuLa maLavAnAM che, ethI rAjA-rANI khUba rAjI thayAM ane kanyAnA vAgdAnanI taiyArI karavA lAgyAM. rAjamahelamAM ane nagaramAM badhe A vAtathI AnaMda-AnaMda prasarI rahyo. have te mAtra mukhya maMtrIne mokalIne ApanI anumati meLavavAnI ja vAra hatI." - dUta paLavAra che . rAjA azvasena ane sabhAjane dUtanuM kathana utsukatApUrvaka sAMbhaLI rahyA. - phate pitAnI vAta AgaLa calAvIH "paNa rAjana ! AvuM uttama strIratna pitAnA hAthamAMthI cAlyuM jAya, e kaliMganA rAjAne ane enA pakSanA nAnA-moTA rAjAone na rucyuM. emaNe kumArI prabhAvatIne pitAne soMpI devAnI mAgaNuM karI; ane nahIM te yuddhane mATe sajja thavA rAjA prasenajitane paDakAra karyo. mahArAja, have te e badhAya rAjAo eka thaIne kuzasthaLanagara upara AkramaNa karavA talapI rahyA che. rAjA prasenajita paNa kaMI pAchA paDe evA nathI, e paNa pitAnI senA sajaja karIne taiyAra UbhA che. paNa A te kuzasthalanA sarvanAzane ane rAjA prasenajitanI ane ApanI paNa pratiSThAno savAla banI gayo che. AvA adhamI ane anyAyI rAjAonI sAme thaIne ApaNuM banenI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAre vera ke dveSa pratiSThAnuM jatana karavAne A avasara che; ane emAM amArA rAjavI ApanI sahAya Icche che. rAjana ! mArI vAta pUrI thaI. have zuM karavuM ane amArA mahArAjane zuM javAba Apavo e ApanA akhatyAranI vAta che.' - rAjA azvasena ane AkhI rAjasabhAmAM eka prakAranI uttejanA vyApI gaI ApaNI pratiSThA upara AvuM AkramaNa! Ane te satvare pratikAra ja thavo ghaTe. - rAjAjIe caturaMgI senAne sajja karavAnI AjJA ApI dIdhI, ane pite senAdhyakSe ane maMtrIo sAthe maMtraNa karavA maMtraNAkhaMDamAM cAlyA gayA. ane yuddhanA uttejaka vAtAvaraNa vacce rAjasabhA visarjana thaI rAjadUta pusaSattamanA aMtaramAM potAnuM kArya pAra pADaDyAno saMtoSa vyApI rahyo. mUchano dere te hajI phUTuM phUTuM thaI rahyo che, chatAM ke tejasvI ane taravariye juvAna ! e che kAzIdezane pATavIkuMvara kumAra pAndha. - kAzIrAjanI yuddhamaMtraNa hajI pUrI thaI nathI; chevaTane nirNaya levAne hajI bAkI che tyAM yuvarAja pArzva kumAra maMtraNAkhaMDamAM pahoMcI gayA ane pitA azvasenane hAtha jeDIne vInavI rahyAH "pitAjI, meM badhI vAta jANI che, ane Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to - padmaparAma eTale ja huM satvara ahI ApanI sevAmAM upasthita thaye chuM. mArI Apane vijJapti che ke kaliMgarAjane vaza karavA jevA nAnA sarakhA kAma mATe Apa jevA samartha rAjavIne peAtAne javuM paDe, te te AkhA kAzIrAjyane zaramAvuM paDe, ane Ape amane Apela keLavaNI eLe jAya ! mATe A yuddhanA bhAra vahana karavAnI mane anujJA Ape ! ' ' matrIe ane rAjAjI sAMbhaLI rahyA. azvasena rAjAnuM dila Akhare eka pitAnu dvila hatu. emanu` mana AvA yuddhanA medAnamAM peAtAnA kALajAnI kAra jevA prANapyArA putrane meAkalatAM kema cAle ? emaNe gaMbhIra banIne kahyuM : ' vatsa! tAruM zauya amane parama sa MtoSa Ape evuM che. tArI vyabhAvanA ane tArA viveka paNa ame jANIe chIe. paNa A teA laDAInA mAmalA. na mAlUma, kAre zuM thAya ? mAnavI tyAM jIvana ane maraNane trAjave jholAM khAya che : khakhara nahI, kayAre karyuM chAbaDuM namI jAya ! ane vaLI, hajI tArI uMmara paNa keTalI? tane AvA jokhamI mAge mekalIe te| duniyA amane zuM kahe ? ane tAre mATe zauya dAkhavavAnA dahADA hajI kAM vahI gayA che?" e paNa pArzva kumAra ema mAnI jAya ema na hatA. eNe te AgrahapUrvaka kahyuM : * pitAjI, siMhabALane nAnImeTI uMmaranAM baMdhana nathI naDatAM. huM nAno chuM, chatAM Apano aMza chuM. A yuddha tA hu ja khelIza. mArI A Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAre vera ke dveSa prArthanA Apa nakAraze nahIM." na mAluma kumAra pArzvanA aMtaramAM zI zI lAgaNIo ramatI hatI. e lAgaNIo rAjA azvasenanA aMtarane spazI gaI ane emaNe kumAra pArzvanI mAgaNIne svIkAra karyo. ane mAtA vAmAdevIe paNa pitAnA A panotA putranI mAgaNIne harSothI abhiSeka karyo ane aMtaranA AzIrvAda ApyA. ane vArANasInI prajAe eka maMgala prabhAte joyuM ke kAzIrAjanI senAe kaliMganA rAjavI sAme vijayaprasthAna karyuM. ane e senAne mokhare rAjakumAra pAzva pitAnA teja tenAra upara ArUDha thaIne cAlI rahyo hate. -jANe devarAja iMdra ja joI lyo ! prajAe e prasthAnane jayanAdothI vadhAvI lIdhuM. zyAmasuMdara deha, sahAmaNuM sukha ane AMkhamAMthI jANe tejano aMbAra pragaTI rahyo che ! kumAra pArzvanA yauvanane thanaganATa Aje senApatipadamAM dhanya banI gaye! sau prazaMsI rahyA : "dhanya pArzva kumAra! dhanya senAnA nAyaka ! tamAre jaya ho! tamAre vijaya he !" senAnA aMtaramAM paNa jANe utsAhanA dIpa pragaTyA. senApati to jANe zUrAtananA avatAra banI gayA. ane kAzIrAjanI senA kaliMgadeza tarapha avirata pravAsa karIne pitAne. mArga kApavA lAgI. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapAga sainike A prayANa te hatuM saMgrAma khelavA mATenu', paNa ane sAmatA jue che ke kayAreka senApati pArzva kumAra kaIka UMDA vicAramAM UtarI jAya che. sara yuddhabhUmi teA hajI dUra che, paNa aMtaramAM te kacAranuM tumula yuddha jAgI lAgaNIonAM jUtha jANe sAmasAmAM dilane hacamacAvI mUke che. kumAra pArzvanA UThayu che. judI judI athaDAI ne kumAranA : kumAranuM aMtara vicAre che kevaLa mArA khAtara-- mane varavAnI pratijJA lenAra rAjakumArI prabhAvatIne meLanavA khAtara--vairanA agnine cArekAra phelAvavA, e zu ucita che ? na mAlUma e vairAgni keTalA mAnavIne bharakhI jaze ? keTalI mAtAne putravihANI karaze ? keTalI strIone vidhavA manAvaze ? ane keTalAM mALAne anAtha manAvaze ? ane pachI te rudhiranI aneka saritAe paNa e vairAgnine zAMta nahIM karI zake ! ane e adhAnuM pariNAma paNa zuM ? re ! saryuM. AvA yuddhathI ne raktapAtathI ! yuddha khelavA jatA sainyanA mArace cAlatA eka senApati AvA vicitra vicAra karatA hatA--jANe kAI raNujADho nahI paNa koI jogI senApati banIne senAne mAkhare cAlatA hatA ! pArzva kumAra nIkaLyA te hatA yuddha laDavA ane duzmananA parAjaya karIne vijayane varavA; paNa te paLepaLe yuddhanA virodhanA pAkAra pADatuM emanuM mana hatuM ! Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAre 'vera ke dveSa A te joddho hatA ke jAgI ? paNa sAce ja, kumAra pArzvanA AtmA janameAjanamanA joga sAdhIne karuNAbhInA manI gayA hatA. ene khapatI hatI ahiMsA. enuM aMtara jhaMkhatu hatu. premane, enA rAmarAmamAMthI pratidhvani UThatA hatA . averaneA, avirAdhanA, abhayanA, kSamAne, dayAnA, maitrIneA, baMdhutAnA ane mAnavatAneA ! hiMsA, dveSa, vaira, kApAkApI ane tiraskAranA mArga, e enA mAga na hatA; e mAga ene khapate na hatA ! AvA mAnavI senApatinuM padma svIkArIne yuddha jItavA nIkaLyA hatA ! saMsAranI A paNa eka karuNatA ja hatI ne ! * * yubhUminA sImADA dekhAvA lAgyA, ane kumAra pArzva nuM aMtara vadhAre UMDA maMthanamAM UtarI gayuM. 193 kumArane thayuM : A yuddhane paNa jItu' ane vairavirAdhanI lAgaNIone paNa jItu, teA ja mAruM senApatipadma sArthaka thAya. paNu leTa phAkavA ane gAvu, enA jevuM paraspara virodhI A kAma pAra zI rIte paDe ? ane kharA cADho te yuddha jema vadhu gheru thatu jAya, ema peAtAnu hIra sALe kaLAe pragaTAve, kumAra pArzvanA aMtaramAM jAgelu yuddha bhAre vegapUrvaka cAlavA lAgyuM; ane mAtra pAMca-paMdara varSa thI nahIM paNa jugajugathI . AtmAmAM Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 padmaparAya vAsa karIne rahelI karuNA ane vizvamaitrInA tejapuMja rAma rAmamAM pragaTavA lAgyA. kumAranA aMtaramAM sAcA yAgInu zUrAtana vyApI gayuM ane eNe manamAM dRDha saMkalpa karyAM : A yuddha paNa jItIza ane avairanI pratiSThA paNa karIza ! mAru senApatipada e rIte ja sAka thaze ! ane, jANe aMtaranI khadhI mathAmaNu zAMta thaI gaI hAya ema, enu aMtara prazAMta anI gayuM. enA mukha upara svasthatA ane zAMtinI rekhAe UpasI AvI. pachI pArzva kumAre kali garAja ane enA sAthI rAjAe pAse peAtAnA maMtrI prabhAkarane mekalIne peAtAnA aMtaranI vAta samajAvI, yuddha ane vairanI vinAzakatAno emane khyAla ApyA, ane sAtheAsAtha teo kevuM akAya karavA taiyAra thayA hatA, e paNu samajAvyuM. naka ane kAminInAM kAmaNu te sadAkALa kalahunAM ja - kAraNa lekhAyAM che. AvI kAminIne chatI zaktie jatI kema karAya ? kaliMgarAja vagerene pahelAM te pArzva kumAranI AvI adhI vAta nakAmI ane namAlI lAgI; ane eka vAra yuddhano nAda gajAvyA pachI A rIte yuddhanI bhUmimAMthI pAchA pharavAmAM saune nAnama paNa lAgI. paNa pArzva kumAra ema nirAza thAya evA na hatA. chevaTe, koI paNa zastra ke sAthIne sAthe lIdhA vagara, e peAte ja kali'garAjanI sAme jaIne khaDA thAya, ane saMhAra-nivAraNanI peAtAnA aMtaranI vAta emaNe peAtAne sukhe emanI pAse rajU karavAnI hiMMmata dAkhavI ! Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 e mAre vera ke dveSa kumAre eTaluM ja kahyuM : "rAjana ! yuddhane mArga svIkArIne, ane ApaNA pitAnA mamatane bhayaMkarUpa ApIne, nirdoSa mAnavIono saMhAra karIne baLiyAnA be bhAga jevuM karavuM che ke hRdayane jAgRta karIne nyAya-nItinuM bahumAna karavuM che? jo ApaNe yuddhane rAha svIkAryo te kALa jaze ane kaheNI rahI jaze ke eka strIne mATe be rAjyae pitAnI prajA ane senAne saMhAra notaravAmAM tema ja dharatIne khedAnamedAna karavAmAM pAchuM vALIne joyuM na hatuM! bele kaliMgarAja, ApaNI AvatI aneka peDhIo mATe AvuM kalaMka vahoravuM che ke karuNuM ane ahiMsAno mArga svIkArIne jIvanane niSkalaMka karavuM che? sAruM e tamAruM ! tamAre nirNaya e ja Ajano yuddha ke zAMtine AkharI nirNaya banaze." kaliMgarAja ane emanA sAthIo kumAranI vAta sAMbhaLIne vicAramAM paDI gayA. AvI sIdhI-sAdI vAtane zuM javAba Apa, e nakakI karavuM muzkela hatuM. paNa chevaTe e karuNAmUti ane avairanA avatAra samA rAjakumAranI vAta saunA aMtaramAM vasI gaI ane yuddhanA elA adazya thaI gayA ane sarvatra zAMti ane sulehanA samIra vAI rahyA. rAjA prasenajita ane kaliMgarAja tema ja bIjA rAjAo ekabIjAne premathI bheTayAH jANe tyAM maitrIbhAvanuM zAsane pravartI rahyuM! deveneya durlabha evuM e pAvana dazya joI saunI AMkhe harSAzruthI bhInI thaI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAya rAjakumAra pArzva yuddhane jItI gayA hatA; paNa e jItamAM kAI noya parAbhava thA na hatA ! yuddhano nAda zAMta thaI gayA hatA; sAthesAthe vairano hutAzana paNa AlavAI gayA hatA ane satra averanI, maitrInI, vAtsalyanI vimala saritA vahI nIkaLI hatI. rAjakumAra pArzvanI pratijJA saphaLa thaI. janamajanamanA jogInu senApatipadma te divase amara banI gayuM. * rAjakumArI prabhAvatI ane pArzva kumAranAM lagna bhAre utsAha ane AnaMdapUrvaka UjavAyAM. e utsava ane dezanI prajAnA utsava khanI rahyo ! e utsavamAM yuddhanA savanAzanI bhayaMkara AgamAMthI UgarI gayAno AnaDha bhaLyA hatA! pArzva kumAra ane prabhAvatInA divase sukhapUva ka vItatA hatA, chatAM pArzva kumAranA manamAM te sadyAsaMdA avaira, prema ane vizvamaitrInA ane jagamAMdhava banavAnAja manerathA jAgatA hatA. rAjavaibhavanAM paMkila jaLa emane spazI zakatAM na hatAM ane vilAsane paNa emaNe viveka ane vairAgyanI pALathI mAMdhI lIdhA hatA. emane thatuM ke huM evuM te zu karuM ke jethI kevaLa mAnavI mAnavI vacce ja nahIM paNa samagra jIveA vacce maitrInI snehagAMTha baMdhAya; ane koI koInuM vairI ke virodhI na rahe, Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAre vera ke dveSa samagra vizvamAM averanI sthApanA thAya, ane mAre AtmA sava jIvAne mitra banI rahe! v eka tarapha prabhAvatI sAthenA saMsAranA Anada, ane bIjI bAju aMtaramAM jAgatA AvA ajama manArathA : evAM avanavAM e bhAvanA-caDhDhA upara rAjakumAra pArzvanA jIvanaratha AgaLa vadhI rahyo hateA. eka divasanI vAta che. kumAra pArzva rAjaprAsAdanA geAkhamAM baDA che. e jue che ke sekaDo nara-nArIone samudAya, pANInA pravAhanI jema, eka ja dizAmAM jaI rahyo che. emaNe paricArakane pUchyuM': ' AkhuM nagara Aje kaI tarapha vahI rahyuM che ? ' paricArake kahyuM : svAmI ! nagaranI bahAra kamaTha 8 nAmanA eka mahAtapasvI ane mahAyegI AvyA che. e paMcAgni pragaTAvIne kAyAnI mAyA-mamatA tamAma UtarI jAya evuM AkaruM tapa kare che. e evAM evAM kaSTa sahana kare che ke e jotAM ke sAMbhaLatAM ja haiyuM thaMbhI jAya, enI kIti cAdizAmAM vistarI che. . A janasamudRAya emanAM darzana karI pAvana thavA jaI rahyo che. " pArzva kumAra teA aMtarathI janamajanamanA jogI ! peAtAnA nagaramAM AvA mahAyegI AvyAnI vAta sAMbhaLI e besI kema rahI zake ? e te! tarata ja peAtAnA paricAraka sAthe tApasa kamaThanI pAse pahoMcyA. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmAsa gheADIvAra e tApasane nIrakhI rahyA. pachI emaNe joyuM ke tApasanuM kAyAnu kaSTa kharekharuM apAra che; paNa emAM vivekanI--sArAsAranA vicAranI-khAmI che. ane viveka na hAya te game tevI ugra ane kaSTadAyaka tapasyA paNa AtmAnA uddhAra kevI rIte karI zake? 18 1 pachI kumAre tApasane kahyuM : ' mahAnubhAva ! tapa ke jaya game teTalAM karIe, ane dehanAM kaSTA paNa game teTalAM sahana karIe, paNa emAM vizvamaitrIne, vizvanA samasta jIveA pratyenA prema ane kAruNyane ghAta na thavA joI e; UlaTu' ethI te! sarva prANIo pratye avairanI lAgaNI janmavI joI e. ane Ave! agni pragaTAvIne Avu paMcAgni tapa karavAmAM te tamArA hAthe, bhale ajANatAM paNa, ghaNI hiMsA thaI rahI che. ane hiMsA te| averanI virAdhI che. saMsAramAM khare mahimA tA averane, ahi sAnA ke maitrIbhAvanA che; ane tamAru ' tapa tA UMdhI dizAmAM jaI rahyu che; tamAruM A ugra kasahana AtmasAdhanA mATe niSphaLa nIvaDavAnuM che; mATe sayu AvA vivekazUnya, ajJAnabharyA ane hiMsAjanaka tapathI ! jyAM hiMsA thAya tyAM janmajanmAMtaranAM veranAM mULa na MkhAyA vagara kema rahe? ane te te AtmAnI adhogati ja thAya ne? paraMtu A ceAgI te bhAre nAmanAvALA ! enA * ugra tapanI kIti cAmera phelAI gayelI. 'eTale evA tApasa eka UcharatA yuvAnanI AvI vAta kAne dhare e kema Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAre vira ke dveSa bane? eNe te rAjakumAgnI vAtane hasI kADhI ane kahyuM H kumAra, tame te hajI bALaka che, ane rAjavaibhavamAM UcharyA che. saMsAranI mAyAvI meja mANavI, azvo ane AyunI parIkSA karavI ane vakhata Ave yuddho khelavAM e tamAruM kAma ! bAkI tapa, dhyAna ane gasAdhanAnA akaLa mArgane tame zuM samaje?' paNa kumAra pArzva kaMI pitAnuM huMpada sthApavA ke nirarthaka vAdAvAda karIne vaira-virodha ke vidveSa jagADavA nahetA AvyA. emane te kamaTha tApasanA aMtaramAM paNa avaira, ahiMsA ane karuNAnI bhAvanAne jagADavI hatI; ane enA tapamAgane nirmaLa banAva hate. emaNe eTaluM ja kahyuM: "bhalA tApasa, tame hamaNuM ja joI zakazo ke tamArI AvI tapasyA kevI hiMsAnuM kAraNa bane che?" ane pachI, yegI sAthe vadhu jIbhAjoDI na karatAM, kumAra pAka potAnA paricAraka pAse agnimAM baLatuM eka lAkaDuM bahAra kaDhAvIne phaDAvyuM; te emAMthI baLato sApa bahAra AvyuM. dAhanI pIDAthI e taraphaDI rahyo hate. premanA avatAra samA kumAra pArzvanI AMkhe e sarpane joIne karuNAbhInI thaI. emaNe tApasa kamaThane eTaluM ja kahyuM : "mahAnubhAva! tamArI AvI tapasyAmAM te atyAra sudhImAM AvA kaMIka nirdoSa cho svAhA thayA haze! mATe aMtaramAM vivekane jAgrata kare, satyane samaje, Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 padmapAma ane tamArI sAdhanAne avaira, ahiMsA ane karuNAne mAge vALe!! AtmAnA uddhAranA e ja sAcA mArga che. ' paNa A teA hAyegI ! enA aMtaramAM kumAranI vAta na vasI te na ja vasI ! pArzva kumAranA prayatna paththara para pANI anI rahyo. * rANI prabhAvatInA premamAM pArzva kumAra nAhI rahyA hatA. patiparAyaNA prabhAvatI jANe pArzva kumAranA paDachAyA anI gayAM hatAM. AnaMda-sukha, ane vaibhava-vilAsanI sAmagrInA koI pAra na hatA. duHkha ke azAMtinuM koI kAraNa nahAtuM. chatAM rAjakumAra kayAreka kyAreka UMDA vicAramAM UtarI jatA; ane emanA mukha upara udAsInatA ane vairAgyanI rekhAe UpasI AvatI. * rANI prabhAvatIne tyAre ciMtA thaI AvatI : rakhene jaLakamaLa jevuM jIvana jIvanAra svAmI kacAreka tyAgI banIne cAlyA na jAya ! eka samayanI vAta che. vasaMta RtunuM Agamana thayuM ane AkhI dharatI raMgabera'gI puSpAthI zaiAbhI UThI. havAmAM puSpAnI mAdaka sugaMdha vahevA lAgI. kAyalanA madhura TahukAra dizAone bharI devA lAgyA. udyAnapAlake AvIne kumAra pArzvane vijJapti karI H Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAre vera ke dveSa 21 prabhuvananI zobhA jevA jevI banI che. ane udyAnabhavanamAM racavAmAM AvelI citrAvalI te cittanuM haraNa karI le evI manahara banI che--eka juo ane eka bhUle ! kRpA kare ane udyAnamAM padhAro!". .. - rANI prabhAvatIne vanapAlakanuM A AmaMtraNa gamI gayuM. emane thayuM ? vAre vAre vairAgyamAM UtarI jatA svAmI, kAmadevanI kIDAbhUmi samI vasaMtatratunAM ane udyAnanA zRMgArabhavananAM darzana kare to sAruM. : emaNe vanapALanI prArthanA svIkArI lIdhI. rANI prabhAvatI ane kumAra pArzva udyAnamAM gayAM. * zuM e udyAnanI zebhA! ane zuM e punI mAdaka saurabha ! AkhI dharatI jANe raMgaberaMgI puSpothI hasI UThI hatI. * udyAnanuM nirIkSaNa pUruM thayuM ane vanapALa emane udyAnabhavananI citrAvalI batAvavA laI gaye. 1. citre paNa evAM manahara ke jANe sajIvana sRSTi ja joI lya ! raMga ane rekhAomAM cetana reDavAmAM kalAkAre keMI vAtanI khAmI rahevA dIdhI na hatI. ' pArzva kumAra ane prabhAvatI udyAnabhavanamAM comera pharIne citra jovAmAM magna banI gayAM. e eka eka citra jatAM ane emanA aMtaramAMthI AnaMda ane prazaMsAnAM veNa nIkaLI paDatAM. : pharatA pharatA kumAra pArzva eka suMdara citranI pAse Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raya ' madhapayAga, thaMbhI gayA ane UMDA vicAramAM UtarI gayA. emAM bhagavAna neminAtha ane rAmatInA vivAha ane vairAgyane Akho prasaMga Alekhele hate. prANIone jIva bacAvavA nemikumAre lagnane mAMDavethI ratha pAcho vALI lIdhe; ane AtmAne ahAlekha jagAvavA e giranAranA jogI banI gayA. citramAMthI jANe neminAthanAM vairAgya, ahiMsA, ara ane karuNAnA paDaghA UThatA hatA. e paDaghA pArva kumAranA aMtarane sparzI gayA. emanuM aMtara jANe belI UDyuMH dhanya re karuNAsAgara neminAtha ! dhanya tamArI karuNA! dhanya tamArI vizvamaitrI ! dhanya tamArI averanI bhAvanA ! ane dhanya tamArI ahiMsA! AjathI tamAre mArga e ja mAre mArga banaze. keI jIvanI virAdhanA-hiMsA nahIM karavAnuM, ara, prema, karuNA, ahiMsA ane dayAnuM pAlana ane ene vizvamAM pracAra karavAnuM vrata e ja havethI mArI sAdhanA banaze! ane jyAre raMgabharyA raMgabhavanamAMthI kumAra pArzva bahAra AvyA tyAre emane jIvanaraMga sAva badalAI gaye hate. ane pitAnA svAmIne saMsAranA vaibhava-vilAsamAM rekI rAkhavAnI rANI prabhAvatInI badhI AzA asta thaI gaI hatI! eka ja citre rAjakumAra pArzvanA mananuM citra sAva palaTI nAkhyuM hatuM ! - have emanA aMtaramAM bheganA badale gana ahAlekha jAgyuM hatuM, ane vaibhava-vilAsanI vAsanAnuM sthAna Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na mAruM vera ke dveSa vairAgyanI bhAvanAe laI lIdhu hatuM. ane eka divasa, trIsa varSanI bharayuvAna vaye, kumAra pArzva rAjavaibhava, kuTuMba-kakhIleA ane hetALa patnInA tyAga karI, zramaNamAnA sAdhaka manIne, cAlI nIkaLyA. emanI sAthe traNase rAjakumAroe paNa vairAgyanA aMcaLA dhAraNa karI lIdhA. rAjezvara thavAne nirmANa thayela kumAra pA yAgIzvara banavAnI ati ugra AtmasAdhanAmAM lIna banI gayA. tapa, dhyAna ane saMcama, e emanAM sattAnAM sAthI banI gayAM. ceAgI pArzva vicAratA hatA : kaSTa AvatAM rahe, chatAM manamAM koInA paNa pratye vaira-virodhanI lAgaNI na janme, te ja ahiMsA, avera ane vizvamaitrInI sAdhanA saphaLa thAya; enI kasoTI thaI lekhAya. eTale emaNe teA kAyAnI badhI mAyA utArIne cittazuddhi ane kaSAyamuktine mATe ja sAdhanA Ara'bhI dIdhI. game tevuM dehakaSTa AvI paDe, chatAM kaSTa ApanAra pratye cittamAM leza paNu durbhAvanA na pragaTe, te ja AtmAnuM kuMdana nirdeLa thAya, ane avera ane premanI prApti ane pratiSThA thAya. ekavAra e dhyAnamAM ekAgra khaDA hatA. ane pUrvanA vairane smarIne meghamALIe (kma tAsa, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paparAga, marIne meghamALI devarUpe utpanna thayA hata) mUzaLadhAra varasAda varasAvavA mAMDyo. AkhI dharatI jaLamAM DUbI gaI tyAgIne A deha pANImAM DUbI gaye. have te mAtra nAsikA upara pANI pharI vaLe eTalI ja vAra. ane badho khela khalAsa! paNa tyAM te iMdranAM Asana calAyamAna thayAM. ane dharaNendra yegInA kaSTanA nivAraNa mATe sahAya karavA doDI A gIne mAthe chatra banIne khaDe rahyo. . gInuM jJAna A kaSTa ApanAra ane kaSTanuM nivAraNa karanAra bannene pArakhI rahyuM hatuM. paNa A to samabhAvanI sAdhanA ! emAM kaSTa ApanAra tarapha dveSa kevo ane kaSTanuM nivAraNa karanAra pratye rAga ke? AtmAnA kuMdanane dhamavA mATe AvAM AvAM te aneka kaSTo sahana karavo ghaTe. emaNe evAM badhAM kaSTone, jarAya vicalita thayA vinA, pUrNa samabhAvapUrvaka, adInapaNe sahI lIdhAM. . ane chevaTe rAga ane dveSathI mukta banIne bhegI pArzvanAtha pUrNa vItarAga banI gayA. avaira ane ahiMsAnI emanI bhAvanA caritArtha banI gaI. pArzvanAtha vizvanA samasta jIvenA mitra banI gayA. ItihAsanA sImADA jyAM pahoMcI zake che evA ja kALamAM bhagavAna pArzvanAtha thaI gayA; e samayane harSa pUrAM traNa hajAra varSa paNa nathI thayAM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja mare vera ke dveSa . zramaNa saMskRtinA-jenenA. e tevIsamA ArAdhyadeve (tIrthakara) kahevAyA. bhagavAna mahAvIrathI. aDhI varSa pahelane emane samaya. pUrAM so varSanuM emanuM AyuSya emAM emaNe avairanA-ahiMsAnA-dharmane khUba pracAra karyo ane e mATe meTo zramaNa saMgha paNa sthA cAturyAma dharmanA teo mahAna pravartaka thayA. bhega ke rasAsvAdane mATe. (janamAM), kIDAne nAme (zikAramAM) ane dharmane nAme (yajJamAM) thatI hiMsAne virodha karIne emaNe ahiMsA ane avairanI pratiSThA karI. prANAtipAta viramaNa eTale ahiMsA nAmane pahele yAma. asatya belIe te ahiMsA kevI rIte AcarI zakAya? mATe mRSAvAdaviramaNa eTale ke satya nAmano bIje yAma. corI karIe to avera ane ahiMsAnI pratiSThA thaI ja na zake. mATe adattAdAnaviramaNa eTale ke asteya nAmano trIjo yAma. te kALe strInuM sthAna milakata ke parigraha tarIke lekhAtuM. anAcAra karIe ke saMgrahakhera thaIe te paNa ahiMsA ane avairanI bhAvanA TakI na zake. e mATe emaNe vilAsa ane vaibhavanA tyAgarUpa brahmacarya ane aparigrahanI bhAvanAne samAvato bahiddhAdAnaviramaNa nAmane the cAma upade. A cAra yAmane ja AgaLa jatAM, bhagavAna mahA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApaga vIre paMca mahAvratarUpe ane bIjAoe pAMca yama tarIke ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraharUpe vistAra karyo. . bhagavAna mahAvIranA samakAlIna bhagavAna buddha paNa pitAnI sAdhanAmAM ane dharmaprarUpaNAM bhagavAna pArzva nAthanA A prAcIna cAturyAma dharmane ja svIkAra karyo hato. ahiMsA ane avairanA samartha pracAraka bhagavAna pArzvanAtha sarva jIvonA kalyANamAM zraddhA dharAvanArI zramaNa saMskRtinA mahAna puraskartA thaI gayA. emaNe uddabodhyuM : na mAre vera ke dveSa, mitra huM sarva jIvane.. averanA e avatArane bhAvapUrvaka smarIe ane vaMdana karIe. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAparAga AkAzanI jaLabharI vAdaLI; jarA enI vAta to sAMbhaLo ! mahAsAgaranAM agAdha jaLaH kaMI keTalAM khArAM ! kaMI keTalAM DahoLAM! na keInI pyAsa bujhAve! na keIna mela. dhUe! na keInAM kAmamAM Ave! AkAzamAM seLe kaLAe sUraja tape, dharatI dhakhadhakhI UThe; havA lAya jevI UnI banI jAya ane sAgaranAM pANI khadabadI UThe. eve vakhate sAgarano deva kaI jegI-jogaMdaranI peThe AkarAM tapa-japa Adare-pitAnA aMtaranI khArAzane dUra karavA; potAnI kAyAnA melane prajALI nAkhavA. * kALa pAke ane sAgaradevanAM tapa phaLe. khArAza ane melana bhArabejavALAM pANI agnimAM tapI tapIne haLavA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga phUla thAya, ane varALa banIne UMce UMce jAya-ke siddha jegIne jIva kAyAne bhAra tajIne UMce jAya ema. AkAzane deva rUnA pila jevI e varALane jhIlI le; jhIlI jhIlIne ene saMghare kare, e ja AkAzanI jaLabharI vAdaLI; saunI jivADanahAra! - sAgaranA khArA ne melA jaLanA badalAmAM dharatIne mIThuM ane nirmaLa nIra pAchuM ApavAnAM e vAdaLInAM vrata. e piteya sukhI thAya ane AkhI duniyAne sukhI kare. enA dAne phaLa Uge, phUla khIle ane dharatI dhAnathI bharI bharI banI jAya. maherAmaNanAM motI paNa vAdaLInAM A dAnamAMthI ja nIpaje. jevI A vAdaLI evA ja AtmAnA sAdhake, avatArI AtmAo ane tIrthakareH pite tare ane duniyAne tAre! pite UMce caDe ane duniyAne UMce caDAve ! pite anaMta sukha pAme ane AkhI duniyAne anaMta sukhane mArge dore! - evA ja hatA zramaNa bhagavAna mahAvIraH pate keTalAM AkarAM tapa tapyAM, keTalAM sthAna ane mauna sevyAM, keTalAM duHkha sahana karyA ane aMtarane nirmaLa karavA kAyAne keTakeTalAM kaSTanI bhaThThImAM tapAvI! ane chevaTe, meghanA nirmaLa ane mIThA jaLanI jema, e mahAprabhunI ahiMsA, mahAkaruNA ane mahAprajJAnAM amRta saMsArane keTakeTalI zAtA ApI gayAM! . . . . - e. karuNAsAgara prabhunAM ceDAMka darzana karIe. . Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArga vAdaLane amara raMga bhagavAnanA tevIsamA pUrvabhavanI vAta che. tyAre bhagavAna priyamitra nAme cakavatI tarIke pRthvInuM zAsana karatA hatA. cakavatInA bhega-vilAsanI sAmagrIne kaI pAra na hate; paNa bhega-vilAsanI vAsanA te jANe hutAzananI jema bhaDake baLatI hatI-jeTaluM bhegave eTaluM svAhA, ane chatAM saMtapta ane saMtapta ja ! paNa vakhata Avye mAnavIne vaibhava-vilAsane ane vAsanAne paNa thAka lAgavA mAMDe che ane tyAre jANe mAnavInuM mana palaTA levA lAge che.. hamaNAM hamaNuM cakavartI paNa kaMIka evA ja bhAve anubhavatA hatA. eka divasa cakravatI potAnA mahelanI agAsImAM pharI rahyA hatA. ane saMsthAne sUraja kSitijamAM bhaLI rahyo hato. emaNe sAme najara karI te AkAzamAM raMgabharyA vAdaLanI bhAre adbhuta zabhA racAI rahI lAgI. AkAzane deva jANe raMga-beraMgI vAdaLanA rUpakaDA vAghA sajIne jonAranA cittane harI rahyo hate. AkAre paNa jANe evA ke eka juo ane eka bhUle ! ane je kalpanA karo te emAM AkAra dhAraNa karatI dekhAya cakavartI te joI ja rahyA vAha re vAdaLadeva ! vAha tamArA raMga ane vAha tamArAM rU5. cakravatInuM aMtara Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pukti banI gayuM. paNa are, A zuM ? paLavAramAM ja badhuM hatuM na hatuM -anI gayuM ! raMga raMgane ThekANe ane AkAra AkArane ThekANe ! jANe AMkhanA palakArAmAM AkhA khela aleApa thaI gayA. jANe koI mahAjAdugare jotajotAmAM peAtAnI mAyAvI nagarI kelI lIdhI! padmaparAya cakravatI samajI gayA : are, A vAdaLanA devanA mAyAvI rUpa-raMge mane vaibhava-vilAsanA raMga-kura ga--araga samajAvye ! ane cakravartInuM mana te divasathI vilAsathI pAchuM vaLIne tyAganA mArge prayANa karavA lAgyuM-samagra jIvananuM ja jANe e navaprasthAna banI gayu...! e tyAganI parAkASThA bhagavAna mahAvIre peAtAnI jIvanasAdhanAmAM karI batAvI. te divase vAdaLane paLajIvI raMga amara banI gaye ! saurabha bicArI zuM kare ? mAtA trizalA ane pitA siddhArtha svage saMcaryA, vIrava mAna te bhAre mAtRbhakta; kaI rIte emanu dila na dubhAvavAne emane dRDha saMkalpa. emaNe saMkalpa karelA ke. mAtA-pitA jIvatAM hAya tyAM sudhI gRhatyAga na karavA. e niyama pUrA thayA, ane saMsAratyAgane mATe va mAnanu mana tAlAvelI anubhavI rahyuM. paNa meTA bhAI nadISeNunuM heta vacamAM AvyuM, ane Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pirAga mahAvIra be varSa gharamAM vadhu rokAvAne kabUla thayA. mAtApitAnAM heta jALavyAM te bhAInAM heta kaMI ochAM hatAM ke ene uvekhI zakAya? - vizvavatsala bananAra AtmA kuTuMbavatsala banavAnuM kema cUke? , paNa e be varSane gharavAsa te kevaLa jaLakamaLanI kriIDA ja banI rahyoH gharamAM rahe chatAM sadA tyAgI ne tyAgI! khAnapAna paNa evA ja rasa-kasa vagaranAM levA lAgyA. jANe gharane bhaviSyanA Ugra ane dIrgha tapasvI jIvananI zALA ja banAvI jANyuM ! e be varSanI avadhi paNa pUrI thaI. have te koI mehabaMdhana, snehabaMdhana ke saMkalpabaMdhana vacamAM nahotuM. eTale pitAnuM gaNAya evuM dhana, dhAnya, rUca, suvarNa, hIrA, mANeka, ratha, azva, hAthI vagere badhuM emaNe hasate mae, hoMze hoMze, eka varSa lagI dAnamAM ApI dIdhuM. - vardhamAnanuM e vArSika dAna amara banI gayuM. have to dIkSAne divasa paNa AvI pahoMce. " - svajane sahu bhegAM maLyAM. - aMga upara sugaMdhI dravya-caMdana Adi-nAM gherAM gherAM vilepana thayAM. mahAmUlAM sugaMdhI dravyothI suvAsita jaLanA abhiSeka thayA. . cArekera saurabha saurabha mahekI rahI. : Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kira - ane kAyA te jANe mahArI sugaMdhane puMja banI gaI. AtmAnI saurabhanA jANe e maMgaLa eMdhANe hatAM! vIra vardhamAne alipta bhAve, kAthAnI mAyA visArIne, svajanene saMtuSTa thavA dIdhA, emanI bhaktinAM bahumAna karyA. pachI dIkSAyAtrA nIkaLI ane sau udyAnamAM AvI pahoMcyA. mahAvIre sarva vastra ane AbhUSaNone tyAga karyo. ane tyAgI-saMcamInuM jIvanavrata svIkArIne e sAva ekAkI cAlI nIkaLyA. - svajana keI sAthe na AvI zakyA--sau AMsubhInI AMkhe e bhegInI vasamI vidAyane vadhAvI rahyA. vastra, AbhUSaNa ane svajane badhAMya pAchaLa rahI gayAM, paNuM zarIrane vaLagela vilepana ane aMtima abhipekanI saurabha bicArI kevI rIte chUTI zake? e sAthe AvI ane bhagavAnane mATe jANe Aktane netarI lAvI : cAracAra mahinAo lagI e bhabhakabharI saurabhanA preryA bhamarAo ane bIjAM jaMtuo bhagavAnanI kAyAne DaMkha ApatAM rahyAM! ane AvI UMcI sugaMdhanA dhArakane joIne yauvanamAM madamAtAM naranArI acarajamAM paDI jatAM ane bhagavAnane kaMI kaMI parezAnIo ane pRcchAo karavA lAgatAM. paNa emAM bicArI saurabha zuM kare? . prabhu te e badhA pratye sAva udAsIna hatA. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 emane mana te kAyAnI saurabhe nAtarela A kaSTa AtmAnI saurabhane pragaTAvavAnAM amegha sAdhana anI gayAM! padmapAga 3 Apa samAna aLa nahi vIra-vadhamAna saMsAranI mehamAyAnA aMcaLA utArIne tyAgI thayA e divasanI ja vAta che. sUrajadevane AthamavAne be ghaDInI vAra hatI. sonerI kiraNAnI ratu arI AbhA dharatI upara chelle rAsa khelI rahI hatI ane bhagavAna mahAvIra kumbhArAmane sImADe pahoMcyA. mahAvIra tA bhAre maunI ane moTA dhyAnI. ekAMta sthaLa joI ne e dhyAnamAM lIna banI gayA jANe ke vRkSanu thaDa ja joI lyA; na jarAya belavAnu ke na leza paNa calAyamAna thavAnuM, e te peAtAnA aMtaranI zeSamAM ekAgra manIne khaDA hatA. sUrajadeve peAtAnI seALe kaLA saDelI lIdhI, ane dharatI upara rAtanA aMdhakAranA oLA DAkiyAM karavA lAgyA. eve samaye eka geAvALiyA sImamAMthI ghara tarapha AvatA hatA. enI sAthe enA baLada hatA. AkheA divasa haLa kheMcI kheMcIne khicArA baLada thAkI gayA hatA. emane hatuM ke thoDIka vAra sImanI zItaLa zItaLa havAmAM pharavAnu ane lIluM lIluM kUNuM kUNuM mIThuM...madha ghAsa caravAnuM maLe tA kevuM sAruM' ! 1 3 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapAga gAvALa aLadanuM mana te pArakhI gaye, paNa ene gAyA devA mATe gAmamAM pahoMcI javAnI utAvaLa hatI, eTale enAthI rAkAI zakAya ema na hatuM. 4 paNa eNe peAtAnu kAma paNa na bagaDe ane baLado paNa rAjI rahe evA upAya zodhI kADhayo. eNe dhyAnamAM UbhelA mahAvIrane kahyuM : ' muni ! huM amaghaDI pAche Avu chuM. tyAM lagI mArA A baLado jotA rahejo--jojo, e kacAMka AdhA jatA na rahe!' geAvALane utAvaLa eTalI badhI hatI ke mahAvIre peAtAnI vAta sAMbhaLI ke na sAMbhaLI athavA te eNe cIMdheluM kAma svIkAyu" ke nahIM e jANavA paNa e na thAbhyA ane jhaDapathI UpaDI gayA gAma tarapha, mahAvIra teA pUrNa dhyAnastha banIne peAtAnA manarUpI aLadane nAthavAmAM evA ekatAna thaI gayA hatA ke emane pelA geAvALanA baLadanA kaze khyAla ja na hatA; ane aLo tA caratA caratA dUra dUra nIkaLI gayA. pelI tarapha gAmamAM gayelA geAvALane peAtAnA baLadonI bahu ciMtA hatI--enA peTanA ane AkhA kuTu ane AdhAra enA upara ja hatA je ! e tA peAtAnuM kAma patAvI jhaTapaTa sImamAM pAche ANye; paNa jue che teA tyAM aLada na maLe ! ane mahAvIra tA haya dhyAnamAM sthira khaDA hatA. geAvALe baLada mATe mahAvIrane pUchyuM, paNa e tA hatA maunI ane dhyAnI; emaNe kaze ja javAba na ApyuMA. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5ghaparAga 35 govALane thayuM ke Ane kaMI ja khabara paDatI nathI lAgatI ! ane nirAza thaIne e baLadanI zodhamAM cAlyo gayo. bicAre AkhI rAta bhaTakyo, paNa baLadane kyAMya patto na lAgyuM, eTale jyAM bhagavAna dhyAnastha khaDA hatA tyAM e pAcho pharyo. eNe joyuM te baLada mahAvIranI pAse vALatA vALatA zAMtithI beThA hatA! ene gusso caDyoH baLada kyAM gayA e pite jANavA chatAM eNe mane AkhI rAta rakhaDAvyA nakkI A kaI sAdhu nahIM paNa cera ja hevo joIe ! divasa Uge eTale enI dAnata baLadone upADI javAnI ja haze! ane e baLadanI rAza laIne mahAvIrane mAravA taiyAra thaye. paNa eTalAmAM dezanA rAjA iMdra AvIne e vALane vAryo ane sAcI vAta samajAvI. IMdrarAja te bhagavAnane paramabhakta. prabhune AvAM duHkha veiThavA paDe, ane pite kazuM na karI zake e ene na game. IMdradeve hAtha joDIne mahAvIrane vinaMtI karI. "prabhu, A kaSTa te jema tema karIne dUra thayuM, paNa bhaviSyamAM AvuM na bane e mATe mane ApanI sAthe rahevAnI ane ApanI sahAya karavAnI anujJA Apo !" prabhu te bahu ochA belA. emaNe jANe sAnamAM ja IMdradevane samajAvI dIdhuM ke "AtmasAdhanAnI siddhi kyAreya bIjAnI sahAyathI thaI zakatI nathI. potAnuM kareluM ja pitAne phaLe che. sAdhanAmAtrane e ja sAce mArga che. pote Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 padmapAga relAM kapAte leAgavIne ke kaSTasahana dvArA ke tapa tapIne ja dUra karI zakAya che, ane emAM peAtAnI zakti ja kAma Ape che. bIjA kare ane enu phaLa peAtAne maLe e na bhUtAna bhaviSyati !' iMdrarAja sAMbhaLI rahyA ane prabhune abhivaMdI rahyA. prabhue te divase jANe vizvana * Apa samAna baLa nahI' 'nA mahAmaMtrano edhapATha ApyA. 4 tyAganI khumArI AMkhe mAra Ave ane kerI AvavAno samaya pAkI jAya, ema vamAnano sa MsArano tyAga karavAno vakhata pAkI gayo, ane eka divasa peAtAnuM kahevAya evuM sa` dAnamAM ApIne e vanavagaDAnI vATe cAlI nIkaLyA; na koI sAthI che, na keAI saMgI. tyAganI khumArI e ja ekamAtra emanI sAthI che. e khumArIno raMga divase divase vadhu ne vadhu ghUMTAtA jAya che. grISmaRRtu pUrI thavA AvI che. varSARtunAM e dhANa kaLAvA mAMDavAM che. mArAsannivezanA tApasa-AzramanA kulapatinI vinaMtIne saMbhArI, mahAvIra e tApasanA AzramamAM AvIne caturmAsa rahyA. kulapatie rahevA mATe eka ghAsanI jhU MpaDI mahAvIrane ApI. mahAvIra emAM rahevA lAgyA. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga 37 paNa agni jema ghAsane na mUke ema gAye paNa ghAsanI duzmanaH ene dIThuM na mUke. e te vArevAre jhUMpaDImAMthI ghAsanAM taraNAM kheMcI kADhavA lAgI. paNa dhyAnamagna mahAvIrane to enI kazI khevanA ja nathI. mahelane tyAga karanArane vaLI jhUMpaDInI ciMtA kevI ? * paNa mahAvIranI A bedarakArIthI bIjA tApasane cIDa caDI. e te kulapatine phariyAda karavA lAgyA ke A te kevI bedarakArI kahevAya? pitAnA ja sthAnane pote ja na sAcavavuM ! kulapatie mahAvIrane kemaLa zabdomAM jhUMpaDInI saMbhALa rAkhavA sUcanA karI. mahAvIrane paNa vAta te sAcI lAgI, paNa e pitAnI sAdhanAmAM evA magna rahetA ke emane e badhuM paLeAjaNa jevuM lAgyuM. ane tyAganI khumArIne sAcavavA emaNe, comAsAne artho mAsa vItyA chatAM, e sthAnano rAjIkhuzIthI tyAga karyo ane sAthesAthe pAMca pratijJA karI ke - (1) jyAM aprIti thavAno saMbhava hoya evA sthAnamAM kadI na rahevuM. (2) jyAM rahevuM tyAM sadA dhyAnamAM rahevuM, ane ene anukULa ja jagyA pasaMda karavI. (3) moTe bhAge mauna avasthAmAM ja rahevuM. (4) karapAtra hAthamAM ja bhejana karavuM. (5) gRhasthanI khuzAmata karavI nahIM. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApA A pratijJAo te vaDalAnA bIja jevI hatI. AgaLa jatAM emAMthI tyAga ane saMyamano gheghUra vaDale vikasI UThayo. kaSTasahanane pratApa zUlapANi yakSanuM nAma te asthikagrAmamAM bhayanuM pratIka banI gayuM hatuM. enA nAmathI te bhalabhalAnAM hAjA gagaDI jatAM. mahAvIra asthika grAmamAM gayA, ane emaNe leke pAsethI badhI vAta jANI. TUMkamAM vAta Ama hatIH jUnA kALamAM keI eka vaNika e pradezamAMthI pasAra thato hato. emAM ene eka baLada gaLiye banI gaye. enAthI rekAI zakAya ema na hatuM, eTale eNe enI sAravAra mATe paisA ApIne e baLadane gAmalekane sa, ane enI sArasaMbhALa levA bhaNAmaNa karI. paNa leziyA gAmalekee e paisA to laI lIdhA, paNa bicArA baLadanI kazI khabara na lIdhI. baLada bApaDa chevaTe bhUkhyA-tarasyo ribAI ribAIne bekANAM pADI pADIne marI gaye; ane marIne zUlapANi nAme vyaMtara thaye. eNe te gAmaleke pAsethI jANe vyAja sAthe vera vasUla karavA mAMDayuMH jetajotAmAM gAmale kone sotha bolAvI dIdhe! ane tyAM marelA jIvonAM hADakAM-asthi-nA gaMjanA gaMja khaDakAI gayA. tyArathI e gAma vardhamAna grAmanA badale asthikagrAma nAme oLakhAvA lAgyuM. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApaga chevaTe gAmalekae e vyatarane rIjha ane enuM maMdira caNAvIne emAM enI sthApanA karI. roja enI pUjA thavA lAgI. leke te ema paNa kahetA ke e maMdiramAM keI rAta rahI zakatuM nathI; keI rahevAnI jIda kare te e herAna herAna thaI jAya che, kyAreka jIva paNa kheAI bese che. - mahAvIrane thayuM H A vAta sAcI hoya te AvA AtmAne uddhAra kare ghaTe-bhale ema karavA jatAM game teTalAM kaSTa veThavAM paDe. emAM te e AtmAnuM ane bheLA lekenuM banenuM bhaluM ja thavAnuM. mahAvIra te rAta e maMdiramAM ja rahyA. paNa pelA yakSe emane rAtabhara kaMI duHkha ApyAM, kaMI duHkha ApyAM ke enuM varNana sAMbhaLIneya mana tharatharI jAya! - paNa mahAvIra te samabhAvapUrvaka badhuM sahana karavAno nizcaya karIne ja tyAM rAta rahyA hatA. emane mana te jANe kaSTonI varSA amRtavarSA samI banI hatI! yakSa bicAre kaSTa ApI ApIne thAkyo; have te jANe enI kaSTa ApavAnI zakti ja thAkI gaI! - yakSanA aMtaramAMthI anyane kaSTa ApavAnI vRttinuM badhuM jhera jANe bhagavAne hasate mukhe, samabhAvapUrvaka, e mahAkaSTone sahana karIne utArI lIdhuM. pelA caMDakeziyA nAganI jema A yakSane paNa prabhue sAva nirviSa banAvI dIdhe, dAsa banAvI dIdho ! Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapAga prAtaHkALe UgatA sUryanI sAkSIe asthikagrAma prabhunA A prabhAvane abhivaMdI rahyuM. w sa" AvA camatkArathI! saMsAra te leAbhiyA-dhutArAnA khela ! aNukanu maLe tyAM sudhI keDa vAMkI vALavAnuM mana ja kANu kare ? eTale pachI dhutArAe camatkArane nAme, mata-taMtrane nAme phAvI jAya emAM zI navAI ? camatkAre namaskAranA khare khela jAme ! magadha dezamAM merAka nAmanuM : gAma. gAmamAM eka pAkhaMDI rahe accha daka enuM nAma. maMtra, taMtra ane siddhienI e kaI kaI vAte kare. leka te bicArA ajJAna ane aMdhazraddhALu; camatkAranI jarAka vAta sAMbhaLe ke badhuM kAmakAja mUkIne TALe vaLI jAya; ane camatkAranI nAnI sarakhI vAtane seAgaNI vadhArIne kahe tyAre ja emane saMtASa thAya ! Ama vAta vAvege aMdhe phelAi jAya; ane camatkAra karanAranI madhe vAhavAha thaI rahe ! duniyAmAM duHkhiyA, rAgiyA dAgiyA ane daridrIno kayAM pAra che ? koI tanano du:khI; koI manano; teA vaLI kAIne dhananI ke sa MtAnanI AzA satAve ! vahema, vaLagADa ane kAma-dhUmaNu tA jyAM jue tyAM bharyAM paDaDyAM che ! ane leAbha-lAlaca ane meha-mamatAnI paNa kayAM maNA che? Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paparaga : * AvuM hoya tyAM pAkhaMDInI belabAlA ! jeTalI vadhu cAlAkI eTalI vadhu nAmanA; ane eTalA leka vadhAre phasAya! acchedaka te kaMI kaMI raMga karate jaya bheLA loka te samaje che ke tyAgI, ke vairAgI ane ke yegI ! keIthI na thaI zake evuM kAma karI batAvavuM e to jANe enuM ja kAma!" - acchedakane dhaMdho te dhIkta cAlavA lAge. kALane karavuM te bhagavAna mahAvIra pharatA pharatA merAka gAme AvyA ane gAma bahAra rahyA. emanA jANavAmAM achaMdanA camatkAranI vAta AvI. - emaNe joyuM ke divase sAdhu-saMta-vegI thaIne rahete acchedaka rIte na karavAnAM kAma kare che, na khAvAnuM khAya che ane zetAnaneya sAra kahevarAve evAM pApa Acare che! bhagavAna te karuNunA avatAra. emane thayuM? AmAM te lokeya DUbaze, ane acchedaka paNa DUbaze. mATe Ane kaMIka upAya kare ghaTe. paNa emaNe joyuM ke camatkAra vagara loka nahIM mAne. " bhagavAna te bhAre jJAnI : bahAranA ne bhItaranA badhAya bheda paLamAM bhAkhI de! emaNe te keIne mananI vAta kahI te keInI chAnI vAta kahI batAvI, te vaLI keInI bhUtakALanI vAta kahI saMbhaLAvI. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padyaparAga leka te pANInA pravAha jevuM: DhALa jue tyAM doDavA lAge. e te acchedakane bhUlIne bhagavAnanI tarapha vaLavA lAgyuM. badhe have bhagavAnanI vAhavAha thavA lAgI. achaMda, bahu akaLAye. ene te AkaDethI madha verAI jatuM lAgyuM. eNe bhagavAnane bheThA ane khoTA pADavAno prayatna karyo, bhaya batAvyuM, lAlaca ApavAmAMya maNA na rAkhI, paNa bhagavAna te ekethI pAchA na paDyA pachI te bhagavAnanA camatkAranI kaMI kaMI vAte lekajIbhe ramavA lAgI. paNa bhagavAna te AtmasAdhanA karavA nIkaLelA gI; AtmAmAM paramAtmAne pragaTAvavA emaNe rAjapATa, dhanadolata ane kuTuMbakabIle tajelAM. emane te aMtaranI zuddhi sivAya bIjuM kazuM ja na khape. e te tarata cetI gayA; camatkArane mArga te sAcane ' bhUlavAne ane AtmAne khevAno mArga : emAM te ApaNeya ThagAIe ane duniyAya ThagAya. capaTI bera sAru hIrAnI vIMTI ApI devA je e te beTane che! pahelAM AtmAne tAre; pachI ja duniyAnA uddhArano vicAra kareH kalyANane e ja sAce mArga. ane bhagavAne manamAM gAMTha vALIH saryuM AvA camatkArathI! ane lokone sAvadhAna karIne bhagavAna tyAMthI bIje viharI gayA. kaMcana ke kIrtinI kaI kAmanA e bhegIne tyAM rekI na zakI. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga s duHkha te sukhanI khANa! agnimAM tapavAnuM kaSTa sahe te ja kuMdana se Taca zuddha thavAnuM sukha meLave. prasUtinI kAramI pIDAmAMthI ja mAtRtvanuM divya sukha. pragaTe che. marajIvAne ja maherAmaNa metInAM dAna kare che. mahenata vagara phaLa nathI. tapa vagara siddhi nathI. duHkha vagara sukha nathI. bhagavAna te AtmAnA kuMdanane dhamavA nIkaLyA hatA. je mAge AtmA vadhAre kasoTIe caDe e ja emane mArga-bhale pachI e mArge jatAM game tevAM saMkaTa AvI paDe. eka vAra bhagavAne vicAryuM ke potAne oLakhatA hoya evA pradezamAM pharavAmAM zI vaDAI? AtmAne tAva hoya te ajANyA pradezamAM javuM ane je duHkha AvI paDe te. adInapaNe samabhAve sahana karavuM te ja AtmA rAga ane dveSanA sANasAmAMthI chUTo thAya ane vItarAgapaNane pAme. bhagavAna te cAlyA lADha dezamAM. e deza paNa ke? ane tyAMnA mAnavI paNa kevAM ? bhAre durgama e deza ane bhAre ghAtakI tyAMnAM mAnavI ! Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga mANasAI, dayA ke bhaktine te kaI jANe ja nahIM! vagara -vAMke mAra mAre ane vagara kAraNe herAna kare ! . keI ke bhagavAnane kUtarA karaDAvyA, to keIe mAra mArIne hAMkI kADhayA. khAvAnuM paNa kyAreka lUkhuM sUkuM maLI rahe te bahu samajavuM. bhagavAnanA zarIramAMthI mAMsa kApI letAM paNa emane AMcake na lAgatuM. emanA upara dhULa uDADavI, emane nIce pADI devA e te emane mana ramatavAta ! paNa bhagavAna te e badhuM samajIne ja tyAM gayA hatA. e jANe manane kahetAH sAme moMe cAlIne A kaSTo mAMgI lIdhAM che, pachI pAchA haThavAnuM ke duHkha lagADavAnuM kevuM? . emane mana AvAM badhAM kaSTo te aMtaranI ahiMsAnI kasoTIrUpa hatAM. sukhamAM te badhAya ahiMsaka rahe, paNa asahya vedanA vacce, vedanA ApanAra upara pUrNa ahiMsaka bhAva rahe to ja ahiMsAnI kharI parIkSA thAya ane AtmAno sAkSAtkAra thAya. eTale bhagavAnane te kanTenA valaNathI kAyAnuM jema vadhAre maMthana thatuM tema Atmazuddhine amRtapi vadhAre -najIka Avate lAgata. . bhagavAnane mana te duHkha e sukhanI khANa ja hatI. krodhanAM kaDavAM phaLa . eka vAra bhagavAna vaizAlImAM samesaryA. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga rAjamahelanA tyAgIne have rAjamahela ke havelInI kaI khevanA na hatI. vaibhava-vilAsa to emane mana beDIo jevA banI gayA hatA. ane sukhasagavaDane to emane kaI vicAra ja Avato na hate. keIne agavaDa na thAya, keIne aprIti na thAya, mehamAyAnuM kaI baMdhana ADe na Ave evI DIka jagA maLI rahe eTale basa. vaizAlI te kevI bhAgyazALI nagarI! temAMya bhagavAnanuM te e vatana. e irache te eka karatAM ekavIsa utArA emane maLI rahe, paNa bhekha dharIne cAlI nIkaLelAne te badhI dharatI sarakhI hatIH zuM havelI ke zuM jhUMpaDuM! bhagavAne te eka luhAranA DelAmAM utAre karyo. e DelAno mAlika luhAra cha mahinAthI mAMdo hate.. ane rogathI herAna thaIne e bIje cAlyo gaye hate. e. sAjo thaIne pitAnAM sagAM-vahAlAM sAthe Aje ja pitAnI kaDhamAM pAchA AvyuM hatuM. AvatAveMta eNe joyuM te eka mUMDiye pitAnA makAnamAM Utarelo ! e te ciDAI gayeH mAMDa mAMDa matanA moMmAMthI. bacIne, sAjo thaIne, Aje ghera pAchA AvyA, tyAM pahelAM darzana A mUDiyAnAM thayAM! kevAM meTAM apazukla ! Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 paghaparAga eno gusse kAbUmAM na rahyo. e to vajanadAra ghaNa upADIne bhagavAna tarapha doDyo. jonArA samasamI gayAM hamaNuM e ghaNu jogInA mAthAmAM jhIMkAye ane hamaNuM ja enAM seve varasa pUrAM thayAM samaje ! emane te ema paNa thayuMH luhAra sAjo thaIne pAcho pharyo, enA pahele divase ja sAdhu tarapha A krodha ane enI hatyA mATe Avo Avega! kevuM mahApAtaka! kevAM khoTAM apazuksa! paNa pilAne gusse eTale dhamadhamI UThayo hato ke keIene vArI na zakyuM. kharekhara jIvasaTosaTane mAmale racAI gaye. paNa bhagavAna to merunI jema sAva niprakaMpa hatA. e to na kaMI bolyA, na jarAya halyA; samabhAvapUrvaka sthira besI ja rahyA. luhAre ghaNa upADyoH A pADyo ke paDaze! yegI puruSa zAMtithI nIrakhI rahyA. luhAranI kAyA kedhathI kaMpI rahI. ane luhArane hAtha chaTakyo H je ghaNane ghAyegInA mastaka upara jhIMkavA taLAya hato, e luhAranA pitAnA mAthA upara ja jhIMkAyA ! : mAMdagInA paMjAmAMthI mAMDa bacele bicAre luhAra Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padhapAga tatkALa krodhane lIdhe kALano koLi banI gaye! krodhanAM kaDavAM phaLa saue najaronajara nihALyAM. sAthe sAthe zAMtinAM amRtanAM paNa darzana karyA. A to AtmAnI zItaLatA! kaDakaDate ziyALe cAle. mAgha mahinAne ThaMDInI kharekharI juvAnIne vakhata. TADha kahe mAruM kAma! hADa khakhaDI jAya, cAma phATI jAya ane lehI thIjI jAya evI kAramI TADha paDe. jANe himALe cAlIne tyAM AvI pahoMce. bhalabhalAM baLiyAya rAMka banI jAya evI e ThaMDI ! AvA ziyALAmAM eka divasa bhagavAna zAlizISa gAme padhAryA. sau jyAre ghara vAsIne sagaDInI pAse bese, tyAre bhagavAna ughADAmAM ekAMta dhyAnamAM besI gayA. jogInuM te jANe badhuM ja duniyAthI juduM sau UMghe tyAre e jAge; sau jame-rame ane AnaMda kare tyAre jogI upavAsa AdarI vairAgyano jApa kare ! jegInA marma te jogI ja jANI zake evA ! che ke bhagavAna mahAvIre te sthira Asane dhyAnamagna banI gayA. jANe bahAranI badhI duniyA visarAI gaI, aMtaranI duniyAnA kaMI kaMI bheda e ukelavA lAgyA. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmayurAga - - e ekAgratA paNa kevI ! jue te jANe dhyAna- dazAmAM beThelI keI acala pASANa-pratimA! tyAM eka strI AvI. ' ' . eNe bhagavAnane joyA. paNa are, A zuM? je prabhunAM darzanathI aMtaramAM bhaktinAM nIra UbharAvAM joIe, tyAM A dveSane dAvAnala kema pragaTayo? ' jANe kaI jugajugajUno verano vipAka jAge heya, ema e strIne bhagavAnane upasarga karavAnuM mana thaI AvyuM. ane eNe te himanI zItaLatAneya vIsarAve evuM TADhuM pANI laI laIne bhagavAna upara chAMTavA mAMDayuM ! e te aTTahAsya karatI joI ja rahI kevI majA ! hamaNAM e jogIno joga A pANInI dhArathI devAI jaze, ane e cIsa pADIne nAsI jaze! DhoMgI nahIM to! paNa bhagavAna te kyAranA kAyAnI mAyA-mamatA badhI tajI cUkyA hatA. kAyAnA kaSTa AgaLa je rAMka bane e AtmAnAM darzana na pAme. emaNe te A jaLa chaMTakAvane AtmAmAMthI pragaTatI zItaLatAnI jema vadhAvI lIdhe! e chaMTakAvane jhIlIne bhagavAnanI jJAnata vadhAre tejathI jhaLahaLI rahI. dhanya re jogI ! bhale tAre joga Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga 10 saune mATe vAtsalya bhagavAnane dIkSA lIdhAne bIjuM varSa cAlatu hatu. 49 prabhu e caturmAMsa nAlaMdamAM rahyA hatA. jogAnujoga tApasa geAzAlaka paNa tyAM ja caturmAsa rahela. prabhunI utkaTa sAdhanA joI ne enuM mana prabhunI sAthe rahevA lalacAyuM, ane e prabhune ziSya banI gayeA. gezAlaka paNa saMcamI tarIkenuM AkaruM jIvana jIvatA ane AtmasAdhanAnA prayatna karate. paNa kayAreka ene koIkanI mazkarI karavAnuM mana thaI Avatu. A rIte bhagavAnanI sAthe rahetAM gozAlakane pAMceka varSa vItI gayAM. ekavAra geAzAlaka ane bhagavAna kRma grAme jaI pahoMcyA. tyAM vaizikAyana nAme tApasa ugra tapasyA karatA hatA. eNe meTI jaTA vadhArI hatI ane e jaTA jUnA mALA banI gaI hatI ! sUryanA tApamAM AtApanA levA jatAM e jUe, tApane kAraNe, bahAra UbharAI AvatI ane tapelI dharatI upara paDIne taraphaDavA lAgatI. ane peleA tApasa, e jUenA jIva bacAvavA, vAre vAre emane pAchA peAtAnI jaTAmAM mUkatA ! vaizikAyanane e rIte jUenI rakSA karavAmAM kALakSepa karatA joI ne geAzAlakane hasavuM AvyuM ane eNe e tApasanA upahAsa karyAM. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paghaparAga vaizikAyana game tevo teya ugra tApasa hate; paNa, tapasyA karavA chatAM, ene gusso dUra nahote the. eNe to pitAnA tapanA prabhAvathI gazAlakane bhasma karavA te lehyA choDI--jANe kAmadevane bhasma karavA mahAdevanuM trIju bhecana UghaDyuM. mAmale jIvasaTosaTano banI gayo H gozAlaka bhasma thaye ke thaze! paNa karuNAsAgara, vizvavatsala bhagavAnathI AvI hatyA kema joI jAya? emaNe tarata ja sAme zItalezyAne praga karIne zAlakane bacAvI lIdhe. pitAne DaMkha denAra caMDakauzika nAgane ane apAra kaSTa ApanAra zUlapANi yakSane uddhAra karanAra prabhu gozAlakane bacAvyA vagara kema rahI zake ? vizvavatsala ! nahIM rasa, nahIM kasa, mAtra dehane dApu ! bhagavAnane aNagAra banyAne daza varSa vItI gayAM hatAM. ane zrAvastImAM comAsuM karIne prabhu sAnuyaSTika gAme AvyA hatA. tyAM emaNe bhadrA nAmanI pratimAnuM ugra tapa AdaryuM. divasa Akhe bhagavAne pUrva dizAmAM moM rAkhI, keI eka padArtha upara dRSTi sthira karIne, Akho divasa vitAvyuM. rAtre dakSiNa dizAmAM ema karyuM. bIje divase Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5ghaparAga pazcima dizAmAM ane bIjI rIte uttara dizAmAM AvuM tapa-sthAna karyuM. bhagavAnane be upavAsa thayA. ugra tapazcaraNa ane AkarI prakriyA sAthe e tapa pUruM thayuM, chatAM bhagavAne pAraNuM na karyuM ane mahAbhadrA pratimAnuM bIjuM vadhAre AkaruM tapa svIkAryuM. bhagavAne cAre dizAmAM ekaeka divasa-rAta AvI sAdhanA karIne cAra upavAsa karyo. ane e pUruM thatAMnI sAthe ja sarvatebhadrA pratimA nAmanuM trIju bhAre kaThora tapa svIkAryuM. A tapamAM cAra dizAmAM, cAra khUNAmAM ane uparanIce eka eka divasa-rAta ema dasa divasa sudhI ugra tapa karIne bhagavAne dasa upavAsa karyA. Ama A traNa tapa kula soLa divasa cAlyAM ane bhagavAnane seLa divasanA upavAsa thayA. tapanI sukhapUrvaka pUrNAhuti thaI ane sattarame divase trIjA pahore bhagavAna pAraNA mATe bhikSA levA nIkaLyA. nirdoSa bhikSA mATe pharatA pharatA prabhu AnaMda nAmanA gRhasthane tyAM pahoMcyA. prabhue joyuM ke bahulA dAsIe vadheluM anna kADhIne eka bAju mUkI rAkhyuM hatuM ane e vAsaNa sApha karatI hatI. prabhue e nirdoSa anna ArogIne pitAnA AvA AkarA tapanuM pAraNuM karyuM ane dehane dAmuM ApyuM ! . dhanya, rasakasanA tyAgI ane svAdavRttinA vijetA prabhu, dhanya! Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para 12 bhakti ane abhakti paisA jato rahyo ane jinadatta zeThane lokoe jINu zeThanA nAme oLakhavA mAMDyA. ane bIjA eka abhimAnI gRhastha pAse tAjo paise bhegA thaye eTale leAkAe emane abhinava zeThanuM birudgha ApyuM. duniyA dAragI te AnuM nAma! padmapA eka vAra bhagavAna vaizAlImAM cAmAsu` rahyA. bhagavAnanAM dana karIne ja zeTha emanA bhakta banI gayA. ene thayuM : kayAreka bhagavAnane bhikSA ApavAnA mane lAbha maLe tA kevu sAruM ! paNa bhagavAne te cAra mAsanA upavAsa karelA, eTale jaNuM zeThanI bhAvanA tarata na phaLI. e bhakta zreSThI rAja rAja bhAvanA karatA rahyA. ane emanu mana bhaktinI puSkaraNImAM niraMtara snAna karatuM rahyuM ! tyAM bhagavAnanA upavAsanA chellA divasa AvI pahoMce. jINu zeThanA hanA pAra na rahyo. ene te ema ke kayAre vakhata pAke ane prabhu mAre AMgaNe padhAre ! e te bhagavAnane siA mATe bhAvapUrvaka vInavI rahyA. pAraNAne divase prabhu zikSAe nIkaLyA. emane te nirdoSa bhikSA ja joI e. paheluM Avyu. pelA abhimAnI abhinava zreSThInu ghara. prabhune mana te mAna ke apamAna sarakhAM ja hutAM. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparaga prabhu e gharamAM bhikSA levA gayA. pelA zeThe peAtAnI dAsIne tiraskArathI kahyuM : 'Ane kaIka ApIne vidAya kare !' dAsIe lAkaDAnI pAlImAM aDadanA bAkaLA lAvIne bhagavAnane vaheArAvyA. para e bAkaLA AregIne prabhue peAtAnI cAra mahinAnA upavAsanI dIrgha ane ugra tapasyAnuM pAraNu karyuM; ane tyAMthI prabhu pAchA pharI gayA. ane bicArA bhAvika bhakta jINu zeTha te vATa jotA ja rahI gayA! emanI AzA na phaLI ane emanA mananA manAratha manamAM ja rahI gayA ! paNa bhagavAnanA gayA pachI jJAnI guruoe leAkAne samajAvyu ke abhinava zreSThIe ApelI bhikSA saphaLa na thaI; kema ke emAM bhakti na hatI. ane pelA jINu zeThanI bhikSA vagara Ape phaLI, kema ke tyAM bhakti bharI hatI ! sAMbhaLanAra naranArI bhakti-abhaktinA bheda samajyAM ane kRtArtha thayAM. 13 mAru karyu" meDa legaLyu ! prabhune dIkSA lIdhAne mAramuM varSa cAlatuM hatuM. bhagavAna jagalamAM dhyAnastha UbhA hatA. eka gAvAnice prabhu pAse AvIne peAtAnA baLada sAcavavAnu kahIne gAmamAM cAlatA thayA. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga DI vAre pAchA AvIne eNe joyuM te baLada tyAM na maLe! baLadane tyAM na joyA eTale eNe bhagavAnane pUchayuM. paNa bhagavAna to sAva maunabhAve dhyAnastha khaDA hatA. e zuM javAba Ape ? - govALiyAne te AthI e krodha vyAye ke "tAre te kAna che ke keDiyAM?" ema kahIne eNe be zULe laIne prabhunA ane kAnamAM khosI dIdhI ! ane rakhene keI e zaLa kheMcI kADhe, ema vicArIne e zULanA bahAranA bhAga kApI nAkhyA! chatAM prabhu te acala ja rahyA : na UMha ke na Aha! jemaNe prabhunA A kaSTane jANyuM emaNe evuM kaSTa ApanAranI niMdA karavA mAMDI. - prabhue emane vAryA ane A apAra kaSTane bheda samajAvatAM kahyuM: "saune pitAnAM karyA bhogavavA paDe che; AmAM meM mAruM karyuM ja bhegavyuM che! emAM e bicArA govALiyAne zo doSa? tripRSTha vAsudevanA mArA aDhAramA pUrva bhavamAM meM bhAna bhUlIne zayyApAlakanA kAnamAM dhagadhagatuM sIsuM reDAvyuM hatuM, e pApane ja A vipAka! karyA karma te sIne bhogavavAM ja paDe ne tyAgI ke zuM rAgI, zuM rAjA ke zuM raMka ! - prabhune saune mATe samAna nyAya ane niyama jANIne leke prabhumahimAne vadhu pichAnavA lAgyA. dhanya re kSamAzramaNa prabhu! Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAga ; 14 mArAM mApa! bhagavAna te vItarAga ! paNa e te mAtra kaSAyajanya tyAgI, aMtaranAM sAcAM niLa heta tA e te vizvavAtsalyanI mUrti ! rAga ane dveSanA emaneya khape. eka vAra prabhu brAhmaNakuMDa grAmamAM AvyA. e khakhara jANIne vRddha RSabhadatta brAhmaNa ane devAnaMdA brAhmaNI doDayAM doDayAM emanAM darzane AvyAM. prabhune joI ne devAnaMdAnI AMkhe! AMsu bhInI thaI, enA rAma rAma vikasvara anI gayA, ane, vRddhAvasthAmAM paNa, enA stane dUdhathI UbharAvA lAgyA. guru gautame pUchyuM : ' bhagavAna, A zuM? ' bhagavAne kahyuM : 'gautama, A te mArAM sAcAM mAtApitA ! ' guru gautama prabhunI nikhAlasa vANIne vadI rahyA. 15 ajJAnanA ucchedanAra AbhikA nagarImAM eka parivrAjaka rahe; pudgala enu nAma. bhAre tapasvI ane bhAre sAdhaka, haMmezAM e upavAsane pANe e upavAsa kare; ane dhAmadhakhatA apeAre e hAtha UMcA rAkhIne, vRkSanI jema Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 padmapAga sthira bhAve, AtApanA le. enuM tapa ane dhyAna joI bhalabhalAnAM aMtara bhaktithI namI paDe. tapa ane dhyAnanA prabhAve ene kamaLa dUra thavA lAgyA; ajJAnanAM paDaLa paNa dhIme dhIme UtaravA lAgyAM. ane eka divasa pudgala parivrAjakane divya jJAna utpanna thayuM. ane ene brahmaleAka sudhInA vizvanAM dana thavA lAgyAM. ane te daridrane dhanabhaMDAra lAdhyA jevuM thayuM! dibya jJAna lAdhyAnI thoDIka haSa ghelachA ane thoDAka gava ene vaLagyAM eNe te mAnI lIdhuM ke mArA jJAnamAM badhI duniyA samAI gaI! mAre have jANavAnuM kaMI bAkI nathI rahyuM. lAkone mana paNa e mahAjJAnI banI gayA. : eka vAra bhagavAna mahAvIra e nagarImAM sameAsaryAM. guru gautama nagaramAM bhikSA levA gayA, tyAre lokone mADhethI emaNe pudgala parivrAjakanA dvivya jJAnanI vAta sAMbhaLI. ( pAchA AvIne emaNe bhagavAnane sAcI vAta pUchI. bhagavAne kahyuM : paritrAjakane divya jJAna pragaTayu che e sAcI vAta che, paNa e jJAna adhUruM che. e mAne che eTalI ja duniyA nathI. ' pudgala parivrAjaka peAtAne jJAnI mAnate, paNa e saraLa pariNAmI AtmA hateA. bhagavAnanI vAta enA kAne pahoMcI ane eka jijJAsunI jema namra manIne e bhagavAnanI pAse pahoMcyuM. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAparA paS bhagavAne ene kahyuM : "mahAnubhAva, jANyAne AnaMda jarUra mANa; paNa thoDuM jANIne badhuM jANyAnA mithyA garvamAM na rahevuM ke ajJAnane bhUlI na javuM.' parivrAjakanuM aMtara UghaDI gayuM, ene garva gaLI gaye, ane enuM citta vadhu jJAnane mATe jhaMkhI rahyuM. e bhagavAnanAM caraNamAM rekAI gaye. rAjA hoya ke bhaktaH saunAM karyAM sau bhagave rAjA zreNikanI bhagavAna upara khUba bhakti. avasara maLe tyAre e bhagavAnanAM caraNamAM jaI bese ane jAtajAtanA prazno pUchIne pitAnI jijJAsAne zAMta kare. eka vakhata rAjA zreNika bhagavAna pAse beThA hatA. evAmAM eka paru nIgaLato keDhI puruSa tyAM AvI caDyo, ane pitAnuM paru bhagavAnanA caraNe lIMpavA lAge. bhagavAna te vItarAga. e te svastha banIne besI rahyA, paNa rAjA zreNikanA manamAM khIjane pAra na rahyo! paNa kSamAsAgara bhagavAna AgaLa e zuM karI zake ? eTalAmAM bhagavAnane chIMka AvI eTale pele kaDhI be : "tame mRtyu pAme !" te pachI rAjA zreNikane chIMka AvI te e kaheH "tame ghaNuM che!" Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 padmapurANa rAjA zreNika tA bhAre vimAsaNamAM paDI gayA A kADhInI vAta kevI vilakSaNa che! bhagavAna mRtyu pAme ane huM pAte ghaNuM jIvuM e te kevuM kahevAya ? rAjA zreNike bhagavAnane vAtanA bheda pUchyA. 6 bhagavAna khelyA : rAjana, kADhIe mane maraNa pAmavAnu kahyuM ene artha e ke huM maraNa pachI nirvANupadma pAmavAnA chu' eTale jeTalA vahelA maraNa pAmuM eTalu vaheluM mane e pada maLe' bhagavAna theADIvAra zAMta rahyA. pachI e kADhIe rAjA zreNikane mATe kahela 'ghaNuM jIvA'nA artha samajAvatAM bhagavAne kahyuM : ' rAjan, maraNa bAda tamAre narakamAM javAnu che, mATe tame ahIM jeTalu vadhAre jIve teTalA meDA tamAre e duHkhamAM paDavuM paDe.' pAte rAjA ane vaLI bhagavAnanA parama bhakta, chatAM peAtAnI narakagati ? zreNika teA udAsa banI gayA ! paNa prabhune mana tA bhakta hAya ke nidghaka, badhAya samAna hatA. saunA karyAM. sau bhAgave e kudaratanA avicala nyAya hatA. ene kANu pheravI zake ? 17 dhama kare te seTa kADhI nagarInAM bhadrA zeThANI. emane sAta khATanA ekanA eka dIkarA. dhanya kumAra enu nAma. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAparAga bhAre lADakoDamAM Ucharele. apAra soMpatti ane vipula bhogasAmagrIne e ekanA eka svAmI, eTale enA lAlana-pAlanamAM te pUchyu ja zuM ? pANI mAge teA ghI maLe ! rUpa-guNavatI patnIe ane apAra vaibhava-vilAsamAM e sukhapUrvaka rahe. ane putrane rAjI rAkhavA mAtA te bicArI aDadhI aDadhI thaI jAya. paNa eka vAra lADhAne jANe pArasamaNi spezI gaye. tyAga-vairAgyanA medha ApatI bhagavAna mahAvIranI vANI dhanyanA aMtarane spazI gaI ane vaibhava-vilAsamAM sadAkALa magna rahetA bhAgInA manamAM vairAgyane mAge jogI thavAnI tAlAvelI jAgI UThI. pachI te vairAgyanA pUrane na mAtAnI mamatA khALI. zakI, na madabharI mAnunIonI vinavaNIe rokI zakI. mitrA ane snehIo paNa mUka anIne besI rahyA. ane eka divasa yuvAna dhanya zreSThI aNugAra banIne prabhunA aMtevAsI banI gayA. vilAsI vilAsanA navA navA prakAre zeAdhe, ema A vairAgInuM sadA virAgamAM AgaLa vadhavA jhaMkhatu mana AtmasAdhanAnA navA navA mArge saMcaravA lAgyuM. dhanya aNugAra teA AkarA tapane mAge AtmAne ujALavA lAgyA. saMyama lIdhe haju te nava mahinA ja thayA hatA, paNa tapanI sAdhanA eTalI ugra karI hatI ke kAyA mAtra Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapAga hADacAmanA mALA jevI banIne kAMTA jevI zuSka ane kRza anI gaI hatI. eka vAra rAjA zreNike e tapasvInAM dana karyAM ane emanuM aMtara jANe thaMbhI gayuM, bhAre aheAbhAva anubhavI rahyuM. rAjAe bhagavAnane pUchyuM : ' prabhu, ApanA cauda hajAra zramaNeAmAM dhanya aNugAra ja mahAduSkara sAdhanA kaMranAra lAge che.' prabhunA zramaNusaMghamAM te guru gautama jevA aneka jJAnIe ane tapasvIo hatA, paNa prabhue tarata ja kahyuH < rAjan, tamArI vAta sAcI che. dhanya aNugAra ja sa sAdhuomAM mahAduSkarakAraka che. ' sau bhagavAnanI guNagrAhaka dRSTine vaMdI rahyA ane dharma kare te meTA--pachI e nAnA hAya ke moTA e parama satyane aMtaramAM utArI rahyA. 18 nAnI gRhasthanI paNa prazaMsA bhagavAnane aNugAra anyAne cAvIsamuM cAmAsu` cAlatuM hatuM. eka vAra prabhu kAMpilsa nagarImAM samAsamAM. tyAM kuMDakAlika nAmanA zrIma Mte prabhune dharmopadeza sAMbhaLye ane prabhu pAse gRhasthadharmanI dIkSA lIdhI. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 A gRhasthane AjIvaka saMpradAyanA anuyAyI sAthe tattvacarcA thayelI ane eNe e carcAmAM peAtAnA jJAnathI emane niruttara karyAM hatA. kuDakAlika eka gRhastha hatA, chatAM prabhue enA jJAnanI prazaMsA karI ane peAtAnAM sAdhu-sAdhvIone e prasaMga kahI batAvIne kahyuM : * jyAre gharamAM rahenArA gRhasthA paNa AvI jJAnasAdhanA karIne a, hetu ane prazno dvArA anya tIthi kAne niruttara karI zake che, te dvAdazAMga gaNipiTakane (dharmazAstrone) bhaNanArA tame te jarUra ema karI zake ja, ane tamArA AtmAne jJAnanI mahAntyAtithI tejasvI manAvI zakA; paNa e tyAre ja mane, jyAre tame apramattabhAve jJAnanI ArAdhanA karI.' padmaparAga prabhunI vANInA ma zramaNeA samajjA ane jJAnadhyAnamAM vadhu dattacitta banyA. dhanya prabhunI guNagrAhakatA ! 19 parivrAjakanuM bahumAna ceAmAsuM pUruM thayuM hatuM. bhagavAna vicaratA vicaratA kRta galA nagarImAM sameTasaryA hatA. aneka strI-puruSa bhagavAnanAM darzane AvyAM hatAM. temAM eka parivrAjaka paNa hatA. enuM nAma skaTThaka. ka kAtyAyana geAtranA ane gaDha bhAla nAmanA parivrAjakanA ziSya hatA. e bhAre vidvAna ane badhAM zAstromAM nipuN hateA. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga eka vAra keIe kuMdakane leka, jIva, mokSa, mokSanA jIva ane maraNa viSe pUchyuM. pitAne sarva zAstrone paMDita mAnate kaMdaAthI mUMjhAI gaye; ene saMtoSakAraka uttara ene jaDyo nahIM. paNa e saraLa pariNAmI jIva hato. eTale jJAnIpaNanA mithyA garvamAM paDyA vagara e pitAnI zaMkAnuM samAdhAna zodhavA bhagavAna pAse AvavA nIkaLe. bhagavAne e vAta gautamane karI ane ene bahumAnapUrvaka teDI lAvavA enI sAme javA kahyuM. - parivrAjaka &daka bhagavAna pAse AvatA hatA tyAre guru gautama temanI sAme gayA ane emanA mananI vAta kahI saMbhaLAvIne emane acarajamAM nAkhI dIdhA. - chevaTe bhagavAna pAsethI potAnI zaMkAnuM samAdhAna meLavI &daka bhagavAnanA saMghamAM dAkhala thayA. zramaNe pAsake te divase, vaya ane vezane bheda bhUlIne, jJAnImAtranuM bahumAna karavAne bedha pAmyA. guru gautame kareluM parivrAjakanuM bahumAna saphaLa thayuM. * 20 gautama mAphI mAge guru gautamanI bhagavAna uparanI bhaktine kaI pAra nahIM-jANe kAyAnI chAyA ja joI lya. bhagavAnane paNa gautama upara bhAre bhAva. gautama vArevAre prazno pUchaDyA kare, ane bhagavAna enA uttara ApyA kare. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapurANa vANijyagrAmanA Anada gRhapati eka vAra bhagavAnanA darzane gayA. bhagavAnanI vANI sAMbhaLI emanuM mana ati prasanna thayuM. e khAra prakAranA gRhasthayama svIkArIne zramaNeApAsaka banyA. AnaMdanI dharma zraddhA uttarAttara vadhI rahI che ane e AkarAM ne AkarAM vrata AcaratA jAya che. devaTe, kALanAM edhANa pArakhIne, emaNe maraNAMta anazananuM AkaruM vrata svIkAryuM ane sthiratApUrvaka samAdhimAM vakhata vitAvavA lAgyA. peAtAnI aMtima ArAdhanAmAM samabhAvapUrvaka AgaLa vadhIne cittazuddhi karatAM karatAM Ana Mdane avadhijJAna utpanna thayuM ane e svarga, mRtyu ane pAtALa-traNe lokane amuka hada sudhI jANavA-jovA lAgyA. eTalAmAM bhagavAna vANijyagrAmamAM same saryAM. Anada zrAvakanI aMtima salekhanAnI vAta sAMbhaLI guru gautama emane sAtA pUchavA gayA. paNa emane ATaluM moTu avadhijJAna UpajyAnuM sAMbhaLIne gautamasvAmIe zakA darzAvI ke gRhasthane ATaluM jJAna na saMbhave; ane kheATI vAta kahevA mATe AnaMdane mAphI mAgavA kahyuM. Anandga zrAvake peAtAne evuM jJAna utpanna thayAnuM dRDhatApUrvaka kahyuM, : guru gautame bhagavAna pAse AvIne peAtAnI zaMkA pUchI. bhagavAnane kahyuM : gautama, AnaMdanI vAta sAcI che. te eka jJAnInA jJAnamAM zakA karIne emanI virAdhanA karI, mATe tAre emanI mAphI mAgavI ghaTe!? Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga guru gautama prabhunI AjJAne zire caDAvIne AnaMda zrAvaka pAse gayA ane emaNe emanI mAphI mAgI. dhanya prabhune adala InsApha ! 21 keIne tirasakAra na kare! zrAvastI nagarImAM bhagavAnanA ghaNA upAsake rahetAemAM eka zaMkha zreSThI paNa hatA. te dhanavAna ane tenA jANakAra hatA. emanI strInuM nAma hatuM utpalA. eka vAra bhagavAnanI vANuM sAMbhaLI zaMkha zreSThIe ane bIjA zramaNopAsakee pASadhanuM vrata karavAnuM nakkI karyuM. piSadha vrata be rIte thatuM? eka te ISTa janane bhajana vagere ApIne ane AhAra vagere laIne; ane bIjuM, piSadhazALAmAM upavAsa, dhyAna Adi karIne. zaMkhe piSadha mATe khAna-pAna taiyAra karavAnuM kahyuM; paraMtu pachI ene thayuM ke khAI-pIne piSadhadrata karavuM e barAbara nathI. tyAga ane dhyAnathI ja e tapa ArAdhavuM ghaTe. ane potAnI strIne pUchIne e rIte ja emaNe e vrata svIkAryuM. bIjA zramaNopAsakee paNa paSadhavrata svIkAryuM hatuM; ane khAna-pAnane samaya thatAM e zaMkha zreSThInI rAha jetA hatA. paNa vakhata vItI javA chatAM zaMkha zreSThI na AvyA tyAre chevaTe emaNe zaMkhane teDavA mANasa meka. paNa zaMkhe pitAnI vAta kahI jaNAvI ane sAthe sAthe emane te pahelAM nakkI karyA mujaba khAna-pAna svIkArIne Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga vrata karavA kahyuM. AthI pelA badhA nArAja thayA. emane thayuM H zaMkhe ApaNane chetaryA ! bIje divase badhA bhagavAnanAM darzane gayA tyAre teo zaMkhane Thapake ApavA lAgyA ane ene tiraskAra karavA lAgyA. bhagavAne kahyuM: "A rIte koIno tirarakAra kare ucita nathI. vaLI, zaMkha zreSThI te pramAdanA tyAgI ane jJAnI che. emanA upara krodha karavAthI ke emano tiraskAra karavAthI te UlaTuM tamAruM pitAnuM ja ahita thaze." zramaNopAsake satya samajyA ane emaNe zaMkha zreSThInI kSamA mAgI. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavanA snehata tu eka ja maganI e phADa. eka ja mAtA-pitAnA be putro. mAtA-pitA paNa kevAM ? rAjA ane rANI ! eya sagA bhAI, paNa mannenAM bhAgya kevAM judAM judAM ! eka bhAI rAjamahelamAM makhamala-mazarUnI taLAI emAM peADhavo ane hIranI dorIe, rUpAnA pAraNAmAM khUlye; bIjo vana-vagaDAmAM, pAMdaDAnI pathArImAM, vanavelInA tAMtaNe jhADanI DALIe hIMcakIne meTA thayA ! eka hetALa janetAnA ane vArI jatI dhAvamAtAnAM madhura hAlaraDAM sAMbhaLI rAteA chAno rahyo, senA-rUpAne ramakaDe ramI meTo thaye ane ene mATe cArekora khamAkhamA thaI rahI; bIjAne mATe vanapa khInA mIThA-kaDavA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavane snehataMtu kilakilATa e ja hAlaraDAM ! ramakaDAM to eNe na joyAM ke na jANyAM! ane lADakeDa paNa enAthI hamezAM AghA ne AghA ja rahyA ! ekane hIracIrano koI pAra nahi bIjAne vananAM vastra-valkalanAM cIra-jhADanI chAlanAM kapaDAM-nAM paNa ThekANuM nahIM. ekane mATe paricArake pAra nahIM; bIjAne vananA vAsI kaThoratI tApaseya dohyalA ! eka bhAI rAjA banya; bIje vanabaLa tarIke Ucharyo. vAta kaMIka Ama banI hatI: sukhasAhyabInI sAmagrIthI bharyuM bharyuM pitanapura nagara. semacaMdra tyAMnA rAjA. dhAriNuM enI rANI. rAjA nyAyI ane prajAvatsala. rANI patiparAyaNa ane dharmapremI. emane putranuM nAma prasannacaMdra. eka vakhata rAjA semacaMdra arIsAmAM joyuM te mAthAmAM paLiyAM dekhAyAM! rAjA rANIne kaheH "A te kALadevatAnAM eMdhANa. atyAra sudhI te bhegavilAsamAM DUbI rahyAM, paNa have jAgavAne kALa AvI pahoMce. hajIya nahIM jAgIe to jIvatara AkhuM eLe jaze ane karavAnuM badhuM rahI jaze." dhAriNI kaheH "svAmI, vAta to sAcI, paNa rAjakumAra hajI nAno che. thaDe vakhata thobhI jaIe te? kumAra rAjakAja saMbhALe evaDe thAya eTale ApaNe gaMgA nAhyAM. ane pachI ene keInI eziyALa nahIM. " Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapurAga paNa rAjA kahe : ' rANI, yamarAjane kANu aTakAvI zakavAnuM, che ? na mAlUma eno chApeA kacAre paDe, ane ApaNe sadAne mATe jiMdagI hArI jaI e. are, vilAsane jo yauvana khape che, te dha karaNInA sAcA samaya paNa yauvanakALa ja iMdriyAnA gheADA jhAlyA rahetA na heAya, mananA taraMgA Ala Abha UchaLatA hAya ane zarIranI zakti vilAsa ane vAsanAnI pUrti mATe talapApaDa thatI hAya, tyAre ja e madhAMne je nAthI jANe e ja sAcA mAnavI, e ja sAceAdhI, e ja sAcA sAdhaka ane e ja sAcA jogI ! joga vagaranu jIvana e teA jIva vagaranu khALiyu ja ! ane ApaNe teA have uMmare paheAMcyAM. have rAha jovAnuM kevuM ? ? 18 paNa rANInuM mana hajIya mAnatuM na hatuM--chevaTe tA e eka mAtAnuM mana hatuM ne ! vilAsa ane bhAgavAsanAnAM ghena teA enA aMtara uparathI kacAranAM UtarI gayAM hatAM, paNa mAtRtvanuM vAtsalya aLaguM karavuM bhAre dohyaluM hatuM. e te gaMbhIra banIne svAmInI vAta sAMbhaLI ja rahI; na kazu' belI, na cAlI. paNa rAjA seAmacaMdra Aje pAchA paDavA taiyAra na hatA. emaNe kahyuM : ' have rAha jovI nakAmI che. ghara AgamAM pUrepu chuM sapaDAI gayA pachI paNa mAyA-mUDIneA saMkelA karavA rAkAnAra kAyA ane mAyA eyane hArI bese che! rANI, ApaNA kALa pAkI gayA che. AyuSyanuM pAMDu pILu paDI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnarthane snehataMtu gayuM che. keNa jANe kyAre pavananI jhApaTa lAge ane kyAre e kharI paDe! ApaNA pUrvajo to yauvanano Aro vaTAvatAM pahelAM ja pitAne mAraga zeAdhI letA ane AtmAne ajavALavAne puruSArtha AdaratA. ApaNe have cheka ghaDapaNane Are AvIne UbhAM chIe. hajIye je rAha jovA rahyAM te dharma ane karmane beya mAraga cUkI jaIzuM, ane na gharanAM rahIzuM, na ghATanAM! mATe sAbadA thaI jAo ane saghaLI mehamAyAne tajI de ! have te araNya e ja ApaNe mahela ane tApasa-jIvana e ja ApaNe vilAsa! jojo, manane DhIluM karatAM !" dhAriNInI vAcA sivAI gaI putravAtsalyanI UchaLatI Urmione eNe aMtaranA atala UMDANamAM samAvI dIdhI, tala 118 ane chAyA kAyAne anusare ema e patinA pagale cAlavA taiyAra thaI gaI. pachI te, jarAya kALakSepa karyA vagara, bALa rAjakumAra prasannacaMdrane rAjyano bhAra seMpIne eka divasa rAjA semacaMdra ane rANI dhAriNItApasa banIne vanane mArge cAlI nIkaLyAM. paNa bhavitavyatA paNa kevI vicitra banI! rAjA-rANI vanane mArge cAlI nIkaLyAM te pahelAM ja rANI dhAriNInI kukSImAM eka navuM paMkhI pitAne mALe vasAvI cUkayuM hatuM ane dhIme dhIme moTuM thaI rahyuM hatuM ! kadAca vananA bALa thavA sarjAyelA e jIve ja mAtApitAne tyAgI-vanavAsI thavA vananI vATa levarAvI haze ! Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga kharekhara, adbhuta hoya che vizvane kArya-kAraNane saMbaMdha ! ene bheda pAma saheluM nathI. somacaMdra te parivrAjaka banIne sarva moha-mAyAmamatA vIsarI gayA ane tapanI sAdhanAmAM ja lIna banI gayA; paNa dhAriNIne mATe te vanamAMya saMsAranAM baMdhana cAluM rahyAM. atyAre te kUkhamAMnA jIvanuM jatana e ja enI sAdhana banI rahyuM. pitAnA ja aMzanI upekSA zI rIte thaI zake ? kALa pAkyo ane dhAriNIe putrane janma ApyuM. paNa mAtA pitAnA navA bALakanAM hAlaraDAM gAvA na rahI ! putrane janma thaye ane, jANe semacaMdranA tyAga-vairAgyane vaTI javA mAgatI hoya ema, dhAriNI sarva mAyA-mamatAne paraharIne sadAne mATe cAlI gaI! navajAta bALaka taraphano neha, paNa ene rokI na zakyA ! rudana karatA zizune dayALu tApasee saMbhALI lIdhe ane vRkSanI chAlanAM vastrathI-valkalanA cIrathI-enI kAyAne vIMTI dIdhI. e ja hato rAjAnI rANInA paTe, paNa kALa pharI gaye hate. eno janmautsava UjavanAra tyAM kaI na hatuM; enuM nAmakaraNa karanAra paNa tyAM keI na hatuM; te pachI ene halarAvanAra te koNa hoya? - valkalanA cIra paherIne ucharanAra bALakane sau valkalacIrInA nAme bolAvavA lAgya. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavatA snehata tu judo ! * * * vananA bALa te kaMIka joyA, paNa A te savathI valkalacIrInI uMmara vadhatI gaI, tema enu bheALapaNa paNa vadhatuM gayuM. e hatA te mAnavabALa ane te paNa rAjabIja; paNa ene kevaLa jaMgalane jaraga lAgyA hatA. enI melImAM, enA vyavahAramAM ke enA vartanamAM kayAMya saMskAranAM, sughaDatAnAM ke samajaNunAM dana na thatAM; naryAM saMskArahIna ane abUjha mAnavI ! enA vALa sadA vIkharAyelA rahetA. jaTAne samI karavAnuM ke ene sApha karavAnu ene sUjhatu ja nahIM ! nakha meTA thaI jatA teApaNu ene emAM kazuM ajugatuM na lAgatuM! ene vAsa tA hateA tApaseAnA AzramamAM ane tapasvI pitAnA sAMnidhyamAM, paNa mAnavI tarIkenI raheNIkaraNIne ene jANe sparza sudhdhAM naheAtA thatA ! ha vanavAsI pazu-paMkhInI jema e huMmezAM vanamAM rakhaDavA karatA, ane vanavagaDAnAM kAcAM phaLa ane kaMdathI peAtAnu peTa bharI lete. jaLAzaye ke jharaNAMe ja enA tRSA chipAvavAnAM sAdhana hatAM. ane jhUpaDImAM rahevu. tA ane bhAgye ja gamatuM. dina-duniyAnu ene kAI bhAna na hatuM; are, nara ane nArInA bhedane paNa e pichAnatA na hatA ! Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparaMga pazu AvA jaMgalamAMya kacAreka koI ajANyAM naranArI AvI caDatAM, ane emane joI ne enA aMtaramAM kaMIka kaMIka lAgaNI thaI AvatI. paNa e lAgaNIne e samajI na zakatA. ene kaMIka kahevAnuM mana paNa thaI AvatuM, paNa enI vANI enI lAgaNIne chatI na karI zakatI; khelavAmAM jANe ene mahenata paDatI. teya kayAreka threDa elIne paNa e aMtaranI Umine vyakta karavA mathAmaNu karatA-- chevaTe te e mAnavabALa ja hateA ne ! haiyAnA bhAvane sAvesAva nAmazeSa te zI rIte karI zakAya ? 72 jANe tApasAnA vanamAM valkalacIrI eka navatara prANI anI gayA hatA ! kahe che ke, eka mAnavamALane kAIka vadhu upADI gayeluM. varunI nAnI sarakhI duniyAmAM Ucharelu e bALaka mAnavajIvananA sa MskAra ane bhAvAthI vaMcita rahI gayuM. jyAre e hAtha AvyuM tyAre AdimAM Adi mAnavInA ALa karatAMya e mAnavasaMskArathI vadhAre ajANyuM lAgyuM! valkalacIrInI paNa kaIka AvI ja dazA thaI hatI. tApasa-pitA sAmacadra valkalacIrIne joIne kayAreka UMDA vicAramAM paDI jatA H A bALakanuM zuM thaze ? are re, AvA vanya saskAra e kayAMthI laI AvyA ? ane tApaseAne mATe te valkalacIrI upahAsa ane AnaMdanuM pAtra banI gayA hatA. jyAre jue tyAre e enI pAchaLa ja paDacA hAya. chatAM emaneya enI rItabhAta Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavane snehasaMtu ane vicitra raheNIkaraNInAM mULa na samajAtAM. keIka te majAkamAM ema paNa kahetuM ke A te AMbAnI DALe bAvaLiyuM UgyuM ! Avo hato valkalacIrI! paNa ene duniyAnI vAtonI ke pitAnA upahAsanI kazI asara na thatI; ene enI kazI khevanA ja na hatI. jema bhUta-preta ke maMtra-taMtranI vAta mAnavInA aMtarane kAmaNa karI jAya che, tema je kaI vaTemArgu e tApasa AzramamAM jatA te valkalacIrInI citravicitra vAte pitAnI sAthe laI jatA. valkalacIrI jANe keI addabhuta vArtAnuM adbhuta pAtra banI gaye ! bALa rAjA prasannacaMdra have moTA thayA hatA ane pitanapuranuM rAjya sArI rIte saMbhALatA hatA. sukhI aMtaHpura ane dhama aMtaHkaraNaH rAjavInA saMsAravyavahArane ratha A be paiDAM upara sukhapUrvaka cAlyA jate hate. kyAreka valkalacIrInI vAta vahetI vahetI rAjA prasannacaMdranA kAne pahoMcI gaI. leke te kevI kevI vAte lAvatA hatA ! kaI ene jaMgalI kahetuM, keI janAvara kahetuM, to vaLI kaI ene narapazu kahIne biradAvatuM ! sAMbhaLanArA herata pAmI jatA ! Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 padhapAga akkalavALA prazna pUchI besatAH "AvuM te kyAMya dIThuM che? sAva banAvaTI vAta ! mAnava te vaLI pazu bane khare? ane teya rAjabIja UThIne AvAM kautuka kare ane AvAM gAMDAM kADhe e kema karI mAnI zakAya ? " ane chatAMya vAta evI zatamukhe AvatI ke ene nakAra na bhaNI zakAte. rAjA prasannacaMdranA aMtarane e badhI vAte hacamacAvI rahI. rAjAnA haiyAmAM vimAsaNa, acaraja ane viSAdanuM ghammaravaleNuM ghUmavA lAgyuM. emane thayuM ke mAro mAja-sage bhAI! enI AvI karuNa hAlata! loke enA upahAsa kare? pitA te saMsAra tyAgIne vairAgI banI beThA, eTale emane to A snehanAM baMdhana na satAve e bane; paNa huM te saMsArane mAnavI ! meha, mAyA, mamatA ane hetanAM baMdhana, e ja mAruM jIvana ! zuM huM paNa mArA nAnA bhAInI AvI avadazAnI upekSA karIza ? ane enA upahAsane bhAgIdAra banIza ? ane rAjA prasannacaMdranuM aMtara bhAIne mATe talasI rahyuM H zuM upAya karuM ke mAre bhAI mArI pAse Ave ? kyAre e avasara Ave ke mAre e meleghele ane bALabhaLe bhAI mane AliMgana Ape ? jANe rAjAnA aMtaramAM lehanI sagAInA paDaghA gAjatA hatA. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavanA snehata tu 7. rAjAe vicAyu : A kAma te maLatu nahIM paNa kaLanu'. baLajabarI karavA jatAM te vAta vaNusI jAya ! " ane emaNe peAtAnA rAjyanI nipuNa vezyAone elAvIne kahyuM : * duniyA tamane azakayane zakaya karanArI ane dhAryuM nizAna pADanArI kahe che. Aje mane tamAre khapa paDyo che. mAru eka kArya karI ApIne tamAre tamArI e kaLAne sAcI pADavAnI che, ane tamArI zaktinI parIkSA ApavAnI che.' gaNikAsaMghanI mukhya gaNikAe hAtha joDI kahyuM : ' amArAM dhanabhAgya, mahArAja, ke amane Aje Ave avasara maLyo ane Ape amArI yAda pharamAvI! pharamAve mahArAja, zI AjJA che?' < rAjA prasannadre kahyuM : tApasa-AzramanA jaMgalamAM mArA nAnA bhAI vase che. leAkeA kahe che ke e naryAM harAyA DhAra ke jaMgalanA rAjha jevA che! kevaLa mAnavanA dehu maLyA che eTaluM ja ! naryAM ja MgalI ! AvI AvI vAte sAMbhaLIne mAruM aMtara valAvAI jAya che, mAruM mAthu zaramathI jhUkI jAya che ane mArA AtmA duHkhI duHkhI thaI jAya che. leAka tA kahe che, e nara ne nArInA bhene paNa pArakhI zakatA nathI. lAkane meDha kANu hAtha daI zake ? kUvAne meDhe te kaI gaLaNu khAMdhI zakAya ? jene jema. phAve tema vadhArI vadhArIne vAta kare che. AvA mArA bhAIne tamAre yukti ajamAvIne ahIM laI AvavAnA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +9 che. mAru ATaluM kAma inAma maLaze.' padmapAga karaze! te tamane mAMmAgyAM vezyAone mana te A ramatavAta hatI. bhalabhalA bhUpati ke jogI-jogaMdara paNa jenI AgaLa rAMka banI jAya, ene mATe Ave bhale!-bhALA-abUjha mAnava keNu mAtra ! ane vezyAone saMgha tApasAnA veza sajIne jagala tarapha cAlI nIkaLyeA. sAthe e mevA-mIThAInI sAmagrI letA gayA--jANe kAmadevane saMgha ke mAnavamALanA mehazikAre nIkaLyeA hateA ! tApasAnA vanamAM emaNe joyu ke sAmethI eka AvA RSiputra AvI rahyo che. enAM hAthamAM phaLa ane kaMdamULa bharyA" che. vezyA samajI gaI ke A ja rAjA prasannacaMdrane bhAI! ane te enI vadhAre najIka gaI. valkalacIrI te tApasenA jevA veza dhAraNa karanArA A ajaba mAnavIone joI ja rahyo. AvAM mAnavI eNe pahelAM kadI joyAM ja na hatAM. enA vismayane jANe vAcA AvI. eNe kahyuM : ' aheA tApase ! tame kayAMthI AvyA ? tamArA deza kayA ? tamArA Azrama kayA? tame kayAM jaI rahyA che. ?" vezyAone te bhAvatuM maLI gayu.. emaNe kahyuM : 4 munikumAra ! ame paNa vItarAga mAnA yuti chIe ane Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavane snehataMtu 77 pitana nAmanA AzramamAM vasIe chIe, ane tamArI bhakti karavA ahIM AvyAM chIe. dharmazAstroe sAcuM kahyuM che ke bhakti vagara mokSa nathI !" - valkalacIrIne paNa jANe A navAM mAnavI bhAvI gayAM. eNe kahyuM: "huM A phaLa lAvyo chuM te tame Arega. huM bIjAM laI AvIza." - mukhya vezyAe lAga joIne kahyuM : "AvAM naThora ane nIrasa phaLa te kaNa khAya? ame te uttama phaLanA jamanArA chIe! juo amAruM A phaLa!" - ane eNe mIThA-madhurA ane mAdaka sugaMdhathI. bharelA siMhakesariyA mAdaka valkalacIrInI sAme dharyA. valkalacIrIne to kyAM vicAra karavAne hate? e te. dakane AgavA lAgI gaye. . ane modaka khAIne te jANe e paravaza banI gaye. vezyAonI yukti dhIme dhIme kAmaNa karavA lAgI. valkalacIrInA hRdayakamaLanI pAMkhaDIo e yuktinA sUraje jANe ughADavA mAMDI. - vezyAone mRdu aMgasparza valkalacIrIne kaMIka na ja anubhava karAvI rahyo. * eNe pUchyuM: "tamArAM aMga AvAM sukomaLa kevI rIte thayAM?" " paNa vezyAe e savAlane kaMI javAba na Ape eNe te hajI paNa cUpa rahevAmAM ja sAra je. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApaga pachI vezyAnA mAdaka ane mRdu urapradezane spazIne valkalagIrIe pUchayuM: "he tApasa! tamArA hRdaya upara AvAM be unnata phaLe kyAMthI AvyAM ?" vezyAothI hasyA vagara na rahevAyuM che ke mUDha! sAva abUjha ! naryo pazu ja ! avasara pArakhIne eka vezyAe kahyuM : "A badhe amArA A adbhuta phaLane ja prabhAva. tame paNa e ja khAo ane amArA jevA banI jAo! amArA AzramamAM te enA DhaganA Dhaga bharyA che! banyuM AvA verAna jaMgalamAM vasavAthI ane sayuM AvAM rasahIna phaLa-kaMda khAvAthI ! muni kumAra, cAle amArA AzramamAM !" valkalacIrI barAbara vaza thaI gayo hate. AvI lAgaNI ane AvI mamatA eNe janma dharIne kadI anubhavI na hatI. vezyAone lAgyuM ke ApaNuM kAma phateha thayuM. valkalagIrImAM jANe dhIme dhIme kaLiyuga pragaTavA mAMDyo. eNe vinavaNIbharyA svare kahyuM : "bhalA tApase ! tame jarA ahIM bhe! huM A upakaraNe saMtADIne hamaNAM ja chAnAmAne ahIM AvuM chuM. mAre tamArI sAthe tamArA AzramamAM AvavuM che." valkalagIrI gaye ane vezyAo rAha jotI UbhI. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavane snehasaMtu eTalAmAM emaNe sAmethI rAjaSi semacaMdrane AvatA joyA eTale e badhI tyAMthI palAyana karI gaI! tApasanA tapane tApa e jIravI na zakI, ane emanAM AdaryA adhUrAM rahI gayAM ! A tarapha valkalacIrI AvIne jue te pelA tApase, (vezyAo) tyAM na maLe. e to mUMjhAI gaye ane maMDayo pitAne sUjhI te dizAmAM cAlavA! have ene pitAne tApasa-Azrama akAre thaI paDyo hato ! enuM mana te pelA mIThA-madhurA meMdakavALA Azrama mATe talasI rahyuM hatuM. cAlatAM cAlatAM ene eka rathavALo maLe. valkalacIrIe rathavALAne be hAtha joDyA. rathavALAe ene pUchyuM: RSikumAra, tuM kyAM jAya che ?" mAre pitana AzramamAM javuM che.' valkalacIrIe kahyuM. mAre paNa tyAM ja javuM che." kahIne rathavALAe valkalacIrIne rathamAM besADI dIdhuM. pitanapurane pitanaAzrama kahenAra RSiputra ene bhale-bheLe lAgyuM. rathamAM eka strIne joIne valkalacIrIe kahyuM: "tAta! tamane vaMdana karuM chuM.' pati-patnI samajyAM ke duniyAdArIthI sAva abUjha e kaI raSiputra lAge che ! Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparA eTalAmAM peAtanapuranuM aAra Avyu. eTale valkalacIrIne tyAM mUkIne thavALA peAtAnA ghara tarapha vaLye. valkalacIrI te bajAramAM mahAvarA banIne cArekAra cakaLavakaLa joyA kare che ane dukAneAmAM puruSAne ane gharAmAM strIone joI ne ' tAta ! bhrAta ! tamane saune praNAma !' ema kahetA phare che. Co eTalAmAM eka vezyAne joI ne e khelI UThyo, tAta ! tamane namaskAra karuM chuM." vezyA enA sazakta zarIra ane bheALA caherAne joI rahI. ene thayuM : meM te! kAyAnu hATa mAMDIne mArI jiMdagI arabAda karI; paNa have mArI sukeAmaLa putrI e pApamAMthI UgarI jAya te sAru ! hAMziyAra, paisAdAra ane zaktizALI puruSA tA strIne mATe kevaLa miThThI zrInI ja garaja sAre che! e teA garajanA ja sagA ! kAma patyuM ke mAM pheravI le evA ! eTale sayu evA cAlAka ane zrImAna puruSAthI ! je mArI putrIne AvA bhale-bhALe vara maLe te! enI jiMdraMgI sukhI thaI jAya. ane e vezyAe valkalacIrIne peAtAne tyAM AvavA AmaMtraNa ApyuM. valkalacIrIne te doDatAne DhALa maLyA jevuM ke bhUkhyAne ghekhara maLyA jevu thayuM. mA bhUlyA bheALA musAphara vezyAnI pAchaLa pAchaLa cAlavA lAgyuM jANe eneA dAsa ja na heAya ! vezyAe vicAyu ' ke avasara AvI maLye che te vakhata Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavane snehataMtu vitAva nakAmo che. na mAluma kyAre zuM thAya, ane mulatavI rAkhavAnAM mAThAM phaLa jevuM bane! eTale eNe te ghaDyiAM lagna lIdhAM ane valkalacIrIne potAnI putrI paraNAvI dIdhI ! tApasanI kaThera duniyAmAM vasanAre valkalacIrI suMvALA ghara-saMsArano rahevAsI banI gaye! vAha re bhAgyavidhAtA ! bicAro vezyAono saMgha ! e game te hete valkalacIrIne pitanapuranA rAjamahelamAM teDI lAvavA; paNa ramata jevuM mAneluM kAma adhUruM rahI gayuM ! tApasa samacaMdranAM darzana e jIravI na zakyo, ane vIle meM e rAjA prasannacaMdranI pAse AvI pahoMcyuM. enI bheThapane kaI pAra na hate. saMghanI nAyaka vezyAe badhI vAta mAMDIne kahI, ane chevaTe jANe pitAnI pata jALavatI hoya ema bolI : paNa mahArAja, ame ApanA laghu baMdhune pitana AzramanA nAme mevA-mIThAIne e svAda lagADyo che, ane kAyAne suMvALI ane rUpALI banAvavAnI evI mAyA lagAvI che ke Aje nahIM te kAle paNa e A nagaramAM AvyA vagara rahevAnuM nathI eka vAra madhanA svAdanA mehamAM phasAyele bhamare pharI kamaLa upara AvyA vagara rahe ja nahIM-bhale ne pachI e emAM keda pakaDAI jAya !" Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga paNa vezyAnI AzAbharI vANI rAjAne viSAdane dUra na karI zakI. rAjA prasannacaMdrane thayuM A te meM bahu cheTuM kAma karyuM ! mArA bhAIne meM pitA pAsethI aLago karyo ane mArI pAse paNa huM ene na lAvI zakyo ! mArA e bhalA-bheLA bhAIne meM na rahevA dIdhe gharano ke na rahevA dIdhe ghATa; na rahevA dIdhuM tyAgI ke na rahevA dIdhe saMsArI ! kaLajuganI vAsanAmAtrathI aLago e e bhadrika java na mAluma eka kyAM kyAM AthaDaze, ane kevAM kevAM kaSTa bhogavaze ! rAjavInuM aMtara pazcAttApanI pIDA anubhavI rahyuM. rAjAe adhikArIone ane karmacArIone valakalacIrInI zodhanI AjJA karI. karmacArIo valkalacIrInI zodhamAM lAgI gayA. eTalAmAM eka karmacArIe eka vezyAne tyAM kaI jaMgalI jevA mANasanI sAthe enI putrInA lagnane utsava UjavAyAnI vAta karI. tarata ja tapAsa karavAmAM AvI. samAcAra maLyA ke e lagna valkalacIrInAM ja hatAM. vezyAsaMghanI vaDI vezyAnI vAta chevaTe sAcI paDI. paNa rAjA te vaLI vimAsaNamAM paDyo kyAM tapabhUmimAM tapazcaraNa karate mAre bhAIane kyAM vezyAkuLanI kanyAne paraNele mAre bhAI! have AnuM zuM karavuM ? Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 vanamAnavane snehataMtu ane tapasvI tAtane huM kevI rIte meTuM batAvI zakIza, ane zuM uttara ApIza? meM bhAre anartha karyo ! paNa thavAnuM thaI cUkyuM hatuM. zANuM maMtrIe rAjAjIne zikhAmaNa ApI : "have jeTaluM bAkI rahyuM che ene ja sudhArI le ! sarvanAzamAMthI bane teTaluM bacAvI levuM e ja zANuM mANasanuM kAma che. ane vaLI kanyAratna te hamezAM zuddha ja gaNAya; ane tethI e game tyAMthI paNa grAhya ja lekhAya. nahIM te bhAI jevA bhAIne beI besaze ane enA akalyANane nimitta banaze." maMtrInI vAta rAjAjInA manamAM vasI gaI ane tarata ja valkalacIrIne enI patnI sahita utsava sAthe mahelamAM teDI lAvavAmAM Avyo. valkalacIrInI patnI te kAdavamAMthI pragaTatA kamaLa jevI hatI; jevI rUpavatI evI ja guNavatI. e bhadra nArI valkalacIrInA haiyAmAM vasI gaI valkalacIrI vanane mAnavI maTIne rAjaprAsAdamAM jAtabhAtanA bhegavilAsa bhegavavA lAge. kudaratanI meTI mahera thaI. rAjA prasannacaMdranA ghera pAraNamAM pA pA pagalI pADanAre putra jhUlavA lAgyA. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga prajAe rAjyanA vArasanA janmane utsava UjavyuM. devakumAre je rUpALe putra saunA hetanuM pAtra banI gaye. pitA prasannacaMdra ene ghaDIvAra vIsaratA nathI; kAkA valkalacIrIne te e geThiye ja banI gayuM che. beyane ekabIjA vagara sUnuM sUnuM lAge che. ane e rIte divase sukha-cena ane AnaMdamAM cAlyA jAya che. - eka divasanI vAta che. banne bhAI beThA beThA vAte vaLagyA che. bhUtakALanA kaMI kaMI prasaMge yAda AvI rahyA che. kizora kumAra kilakilATa karato AmathI tema doDI rahyA che. ghaDImAM e pitAnAM vastrone dhUlIdhUsara (mela) kare che, te ghaDIkamAM kAkAne meLAne khUMdI nAkhe che. - valkalagIrI vicAre che ke kumAra! saune ke AnaMda ApI rahyo che ! ane paLavAramAM e pitAnA citravicitra bhUtakALanAM smaraNamAM UtarI paDe che ane enA mukha upara viSAdanI chAyA DhaLI paDe che. ene thAya che? kyAreka huM paNa A ja bALaka hate ne! paNa ke hatabhAgI ! garbhamAM Avyo ane mAtA-pitAne mahelavAsI maTADIne vanavAsI banAvyAM ! janmIne A duniyAmAM AvyuM ane mAtAne bharakhI gayo! vRddha pitAnI sevA karavA lAyaka che ane pitAne tajIne mahela ane mAnunInA mehamAM phasAye ! ane bArabAra varSa lagI dina ane duniyAne bhUlI beThe ! kyAM gayuM mAruM tapa ? kyAM gaye mAre saMyama ane kyAM gaye Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAnavanA snehata tu 85 mArA vanane vahAle vAsa ? kharekhara, huM bhAna bhUlyA ! dhikkAra hajo mane, mAta-pitAnA pIDaka kuputrane, svadhanA drohI AtmAne ! ane vananA mAnavIne peAtAnu vana sAMbharI AvyuM, peAtAnA vRddha pitA sAMbharI AvyA, peAtAnAM valkalanAM cIra sAMbhaLI AvyAM ! enA aMtaramAM pitRvAtsalyanA snehataMtue UgI nIkaLyAM ane enuM mana saMsAranI mAyAmamatA tajIne vananA mArga levA talasI rahyuM. eka kALe jene vana akAru thaI paDayuM hatu. ene Aje mahela akArA thaI paDayA ! mAnunInA meha valkalacIrInA e snehata Mtune na teADI zako ! bhAI-bhAbhInAM heta ene jatA na aTakAvI zakayAM. rAjamahelanA sukhabheAga enA mAraganI ADe na AvI zakayA. ane e ja ghaDIe rAjaprAsAdAnA vAsI valkalacIrI pharI pAchA vananA vAsI manavA cAlI nIkaLye. rAjA prasannacaMdrane paNa e snehutaMtue kAmaNu karI gayA. bhAInA pagale pagale e paNa vananI vATe cAlI nIkaLye. eka ja maganI be phADa te divase pharI pAchI ekarUpa anI gaI ! jonArA sau emanI caraNavadanA karI rahyA ! dhanya re vananA mAnava! dhanya tArA niLa sneha! Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokabhASAne jaya gauDa nAmane deza. jUnA vakhatanA baMgALane eka bhAga. maMtra-taMtra, dorA-dhAgA ane kAmaNa-maNanI jANe janmabhUmi. tyAM kezalA nAme nAnuM sarakhuM gAma. e gAmamAM eka brAhmaNa rahe, mukuMda enuM nAma. brAhmaNa te sarasvatIne putra lekhAya; enA upara te mAtA sarasvatInA cAre hAtha hoya. badhI vidyAo jANe enA koThAmAM vase. paNa janma brAhmaNa hovA chatAM mukuMdane te jANe sarasvatI mAtA bhUlI ja gayAM hatAM ! bhaNavA-gaNavAnuM nAma nahIM. ene ane vidyAne jANe se gAunuM cheTuM ! ene joIne te keIne ema ja lAge ke A brAhmaNaputra ja nahIM--e sAva ThoTha ! Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekabhASAne jya chatAM enI jJAti te sarasvatI-putranI. ane sarasvatIputra pAse te lakSmI TUke paNa zA mATe? lakSamI ane sarasvatIne te jUnA kALanuM ADavera! bicArA mukuMda pAse te na maLe vidyA ke na maLe dhana. e te jema tema mahenata karIne dahADA kADhe ane ALasamAM, jyAM tyAM pharavAmAM ane gAmagapATA hAMkavAmAM pitAne vakhata vitAve. eka divasa gAmamAM eka moTA AcArya AvyA. kaMdilAcArya emanuM nAma. jaina dharmanA e mahAna dharmAcArya. jevA jJAnI evA dhamI. ane emanI vANI te evI madhura ke sAMbhaLatAM ja aMtaramAM UtarI jAya, ane AtmAne jagADI de. brAhmaNa mukuMde e vANI sAMbhaLI ane enAM aMtaranAM dvAra UghaDI gayAM. ene thayuM ke A jiMdagImAM na vidyA maLI, na dhana, ane uMmara te kaMI thoDI rAha jue che? Ama ne Ama kyAMka AkhI jiMdagI hArI javAne vakhata na Ave! te pachI dharmane mAge mArA AtmAne uddhAra kAM na karI lauM? jJAna ane cAritranI khANa jevA AvA guru te zeDyA paNa na maLe! ane mukuMde gharabAra tajIne AcAryanI pAse dIkSA grahaNa karI. muni mukuMde joyuM ke pitAnI sAthenA badhA zramaNe aneka vidyAonA jANakAra che, ane rAta-divasa bhaNavAmAM Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e padmaparAga lAgyA rahe che. eTale emane thayuM : huM paNa vidvAna kema na anI zaku? mahenata karIza teA jarUra phaLa maLaze. ane muni mukuMda bhaNavAmAM lAgI gayA. e joI ne bIjA munie te emane upahAsa karavA lAgyA : AvI meTI uMmare te jJAna kacAMthI maLavAnu che ? A te bhAI, pAke ghaDe kAMThA caDAvavAnA prayAga cAlI rahyo che! paNa muni muku Mdane evI mazkarInI kazI paravA na hatI. e te rAtanA vakhate, jyAre adhA sUvAnI ciMtAmAM paDatA tyAre, ekAMtamAM besIne khUba UMce sAde zAstronA pATha yAda karavA lAgyA. emanA sAdanA paDaghA zAMta rAtrimAM dUra dUra sudhI pahoMcI jatA. thoDAka divasa te koI kAMI na khelyuM, paNa pachI IjA muniee UMghamAM khalela paDavAnI phariyAda karI : rAja rAja te A upAdhi kema sahevAya ? : eka divasa gurue zikhAmaNa ApI * * muni ! rAtanA vakhate jora jorathI melIne koInI UMgha magADIe e ucita na kahevAya. vaLI, koI hi'saka jIva jAgI jAya te vinA kAraNe anatha thAya. mATe rAtre zAMta citte manamAM bhagavAnanA nAmanuM smaraNa karajo !' paNa muni mukune teA vidvAna thavAnI ajaba tAlAvelI lAgI hatI. eTale e te rAtanA maThThale divase jora Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekabhASAne jaya jorathI bolIne pitAno pATha yAda karavA lAgyA. paNa tyAM te pelA munioe pharI phazciAda karI : "A te kevo ghoMghATa--kAna phADI nAkhe e!" ane eka jaNe te kaTAkSa karatAM ema paNa kahyuM mukuMda muni te moTA vidvAna banavAnA che ! evA moTA vidvAna ke keInAthI pAchA na paDe! ane je ne, cheDA vakhatamAM te e evA jabarA paMDita thaI jaze ke pitAnI paMDitAInA jore sAMbelA upara phUla ugADaze !" A zabda mukuMda muninA kAne paDyA ane emanA aMtarane jabare AghAta lAge, paNa e kaMI na bolyA. have te e belI bagADavA karatAM karI batAvavAmAM ja mAnatA hatA. e te divasa ane rAta mAtA zAradAnI upAsanAmAM lAgI gayA. e upAsanA paNa kevI ? jANe talavAranI dhAra upara cAlavAnuM hoya evI-sadA jAgatA ne jAgatA ! e upAsanAe mAtA sarasvatInuM haiyuM pigaLAvI dIdhuM ane e mAtAe potAnA A bhulAyelA putrane haiyAsarasa cAMpI dIdhe, ane varadAna ApyuM : "vatsa! tuM sarva vidyAmAM pAraMgata thaIza ! tArI vAdavivAda karavAnI kaLAne kaI pahoMcI nahIM zake. tuM mahAvAdI-moTo vAdavivAda karanArebanIne sadA vijayI thaIza! vidyAmAM ane vAdamAM tane kaI pAcho pADI nahIM zake." ane eka divasa e AvyuM ke jenArA joI rahyA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ane hasanArA bhoMThA sAMbelA upara sAcI mukurda munie ugADI batAvyAM hatAM ! Ama, peAtAnA puruSArtha ane avirata sarasvatIupAsananA maLe, ThoTha nizALiyA jevA muni mukuMda meTA paMDita anI gayA. pachI te emaNe vAdamAM meATA meTA vAdIone evA harAvyA, ke pachI keAI vAdI emanI sAme thavAnI hiMmata ja na karatA. jaina sa`ghe . emane vRddhavAdI kahIne biradAvyA. kaDhilAcArya saMgha ane dharmanI rakSAnA bhAra khIjA munienA badale vRddhavAdIne soMpIne emane sAdhusaMghanA vaDA manAvyA. padmaparAga paDyA : sAce ja, buddhinI jaDatAnA paMDitAInAM suMdara ane sugaMdhI phUla * mahimAvA mAlava deza alakhelI ujjainI nagarI. vidyA, dhana ane dharmAMnI jANe khANuM. mahAparAkramI rAjA vikramanuM tyAM rAja cAle. paradu:khabhaMjana emanu khirudgha, dukhiyAnuM duHkha dUra karavAnu emanu vrata. ane emanA dAnane mahimA teA cha khaMDa dharatImAM gavAtA. emanI vidyA taraphanI prIti paNa eTalI ja vakhaNAtI. vidvAnAnA te e haMmezAM khUba khUba Adara * satkAra karatA. e nagarImAM deviSa` nAme eka brAhmaNa rahe. enI Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekabhASAne jya 91 strInuM nAma devazrI. ane emanA putranuM nAma siddhasena siddhasena te jANe sAkSAta sarasvatIne ja avatAra. badhI vidyA enA heThe, ane badhAM zAstra enA kaThekeI vidyAmAM e adhUrA nahIM, keI zAstramAM UNa nahIM. ane vAda karavAmAM te paMDita siddhasena evA pAvaradhA ke bhalabhalA vAdIe paNa emanAthI hArI jAya ! ane je kaI vAdInuM nAma paMDita siddhasena sAMbhaLe e vAdInI pAse sAme pagale jaIne ene zAstrArthamAM harAve tyAre ja emane japa vaLe. siddhasenane pitAnI vidyAne bhAre garva. e te ema ja mAne ke AkhI duniyAmAM vidyAmAM mArAthI caDiyAte bIje kaNa hoI zake? ane emanI pratijJA paNa evI ja maTI hatI, ke je kaI mane vAdamAM harAve ene huM ziSya banIne rahuM ! eka vAra paMDita siddhasene vRddhavAdIsUrinuM nAma sAMbhaLyuM. vAta karanAre emanI vidvattA ane vAdapaTutAnAM evAM vakhANa karyA, evAM vakhANa karyA ke e sAMbhaLIne siddhasena paMDita stabdha thaI gayA. emane thayuM ke mArA jevo sUrya je tejavI meTo. paMDita beThe che, tyAM vaLI khadyota (AgiyA) jevA vRddhavAdInI A prazaMsA kevI ! mArI AgaLa enuM te zuM gajuM ! ane siddhasenane manamAM caTapaTI lAgI gaI ke kyAre e vRddhavAdIne maLuM ane kyAre ene harAvIne vAdI tarIkenA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 enA gavanuM khaMDana karuM! pati siddhasena te| AcAya vRddhavAdInI zodha karavA lAgyA. atyAre emanA manamAM AvA mahAna vADhIne harAvavAnI ane meTI kIrti meLavavAnI ja tAlAvelI lAgI hatI; e sivAya emane khIjo vicAra ja AvatA nahIM. parAga tapAsa karatAM samAcAra maLyA ke vRddhavAdIsUri bharuca tarapha gayA che. paMDita siddhasenane te joItu maLI gayuM. tarata ja e pAlakhImAM besIne bharuca tarapha ravAnA thayA ane gheADA ja divasamA bharuca paheAMcI gayA. paNa bharucanA dharmAMgAramAM tapAsa karI te khabara maLyA ke vRddhavAdIsUri eka divasa pahelAM ja tyAMthI vihAra karIne khIje cAlyA gayA hatA. paNa siddhasena ema pAchA paDe evA na hatA. emaNe tA jANe vRddhavAdIneA pI pakaDaco hatA ! tarata ja e vRddhavAdI je tarapha gayA hatA e mAge pAlakhImAM AgaLa vadhyA. jatAM jatAM vacamAM vaDA AnyA. najIkamAM kAI gAma ke vasatI na maLe; sAva verAna jaMgala. thoDAMka DhoraDhAMkhara eTalAmAM care ane mAtra koI koI gAvALiyAnI hAkala ke vAMsaLIno avAja kAne paDe ! evA jagalamAM siddhasene joyu ke eka zramaNa peAtAnA mAge sAvadhAnIpUrNAMka cAlyA jAya che. siddhasenane khAtarI thaI ke joI e. ane e pAlakhImAMthI nIce UtarI gayA. A ja vRddhavAdIsUri hAvA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekabhASAne jaya pachI e zramaNanI pAse jaIne siddhasena paMDita pUchayuM : "mAre vRddhavAdIsUrine maLavuM che, ane emanI sAthe. zAstrArtha karIne emane harAvavA che. zuM Apa pote ja e. vRddhavAdI che?" AcAryo mAthuM halAvIne hA kahI. siddhasene kahyuM: "te mArI sAthe zAstrArtha karavA taiyAra thaI jAva ! mAre Aje tamAruM jJAnIpaNuM ane vAdIpaNuM mApI levuM che. jeuM te khare ke tame mArI sAme kevAkaH TakI zake che !" siddhasenanA aMtaramAM garva samAtuM na hatuM, paNa vRddhavAdI kazuM na bolyA; e te mAtra zAMta citte emanI vAta sAMbhaLI rahyA. - siddhasenathI rahyuM jatuM na hatuM. emaNe chAtI phulAvIne kahyuM: "huM hayAta chuM tyAM sudhI potAnI jAtane vAdI kahevarAve e bIjA keNa A dharatI upara che, e mAre javuM che. eka pRthvImAM be sUraja ane eka myAnamAM be talavAre. hoya te A dharatI upara be vAdI rahI zake ! kAM tame nahIM ane kAM huM nahIM ! ane tame hAre te tamAre tamAruM vAdIpaNuM AjathI tajI devuM ane huM hAruM to atyAranI ghaDIthI ja huM tamAre ziSya banI jAuM? ApaNA zAstrArthanI. A zarata ane A mArI pratijJA. mATe zAstrArtha karavA sajaja thaI jAo. have vadhu vilaMba asahya che. tamane zodhatAM. zeAdhatAM ghaNe vakhata vItI gaye, Aje mahAmuzkelIe tamAre. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 meLApa thaI gayA. eTale have atyAre ja phesale karI levA che.' ' vRddhavAdIsUrie samabhAvapUrvaka kahyuM : paNa paDitapravara, ahIM ApaNA zAstrAne nyAya karanAra kANu ? chevaTe koNa jItyuM ane keNu hAyu" ene pheMsalA ApanAra te koI joI zene ? huM te tamArI sAthe vAda karavA taiyAra che, paNa ApaNe zaheramAM jaIne zAstrArtha karIe te ? ATaleA vakhata vItye te eTalI vAra thAbhI javAmAM zuM hAni che ? tame paNa mArI sAthe ja cAle.' padmapAga A vAtanA paNa paMDita siddhasenane teA have paLanoya vilaMba pAlavatA na hatA. emane te ema ja hatu ke jyAM mArI mUzaLadhAra varasAda jevI tIkSNa vANInI dhArA zarU thaze tyAM vRddhavAdInAM hAjA gagaDI jaze ane e palAyana karI jaze! teA pachI AmAM nyAya tALanAra madhyasthInI zI jarUra ? paNa A te kevaLa peAtAnA mananI ja vAta hatI. siddhasena vAdavidyAnA pUrA jANakAra hatA, eTale e jANatA hatA ke zAstrAmAM hAra-jItanA phaisaleA ApavA trIjo pakSa te joI e ja. paNa emane AnI jhAjhI ciMtA na hatI. game tevA vAdIne jItavA e emane mana ramata vAta hatI. eTale emaNe beparavAIbharI rIte kahyuM : * A mATe zahera sudhI javAnI zI jarUra che ? A gAyA cAratA govALiyA ja ApaNI vacce madhyasthI banaze, ane e je phesale Apaze 6 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokabhASAne jaya te huM ane tame-ApaNe bane-kabUla rAkhIzuM. kaho, have vilaMba karavAnuM zuM kAraNa che? ke pachI game tevAM bahAnAM kADhIne tame zAstrArthamAMthI chaTakI javA mAge che ? mArI vAtane mane jaladI javAba Ape !" vRddhavAdasUrinA mukha upara hAsya pharakI rahyuM : emaNe vAdIe te kaMIka joyA hatA, paNa A utAvaLe, adhIre ane vijaya ghele vAdI te Aje ja ne ! paNa have AvA ghelAne zikhAmaNa ApavI nakAmI hatI. ema karavA jatAM te UlaTo enA garvane kepha vadhI javAno, ane pote beTI rIte nabaLA lekhAvAnA. eTale AcArye tarata ja paMDita siddhasenanI vAtane svIkAra karatAM kahyuM : "bahu sAruM. tamArI zarata mane kabUla che. huM zAstrArtha mATe taiyAra chuM." pachI gevALiyAone pAse bolAvIne vRddhavAdIjIe samajAvyuM : "juo bhAIo, A bhAI vikrama rAjAnA moTA paMDita che. tamAre pahelAM emanI vAta sAMbhaLavI ane pachI mArI vAta sAMbhaLavI. ane pachI pheMsalo Apavo ke konI vAta sAcI, ane A vAdavivAdamAM keNuM jItyuM ane kaNa hAryuM?" gevALiyA te bhAre navAI pAmyA. AvA moTA be paMDite, ane emanI vAtane pheMsale pitAne ApavAne ! emanuM mana kaI rIte mAnyuM nahIM. paNa paMDita siddhasene ane sUrijIe emane sama Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 padmaparAga jAvyu` ke tamAre nyAya svIkAravA ame beya taiyAra chIe, pachI tamAre nA pADavAnI zI jarUra che ? tamane ThIka lAge evA phaisale Apajo ! ' chevaTe gAvALiyA skUla thayA. zarUAtamAM paMDita siddhasene peAtAnI vAta rajU karI. deveAnI pavitra bhASA saMskRtamAM e elavA lAgyA. emanA mukhamAMthI vANI naheAtI nIkaLatI, jANe bhASAnA meTA jaLadhAdha vahetA hatA. e mukhamAM jANe sAkSAt sarasvatI AvIne vasI gaI hatI. vRddhavAdIsUri svasthatApUrNAMka emanuM kathana sAMbhaLI rahyA, enA mama ukelI rahyA ane enA javAba vicArI rahyA : AvA ahaMkArIne te yogya javAba Apave ja ghaTe. ane geAvALiyA bicArA teA chaka thaI ne mUDhanI jema joi ja rahyA. vANIneA Ave! pravAha tA emaNe janama dharIne kadI joyA na hatA! paMDita siddhasene peAtAnI vAta pUrI karI. : vRddhavAdIsUrijIe gAvALiyAone pUchyuM : mahApaMDite zuM kahyuM te tame samajyA ? ' geAvALiyAo tarapha ja beAlI UThayA : 8 pelA irAnIenI bhASA jevI bhASAmAM na mAlUma e zuM tu zuM kheAlI gayA ! amane te emAM kaMI samaja na paDI ! mANasa samajI na zake evuM patipaNu' te zuM kAmanuM? have tame Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haS lokabhASAno jaya tamArI vAta kare!" vRddhavAdIsUrie pitAnI vAta zarU karI. pahelAM te emaNe svastha citta ane dhImA avAje saMskRta bhASAmAM paMDita siddhasenanI vAtane javAba vALe. e javAbamAM paMDitAIne DoLa ocho hato ane sajAvaTa vadhu hatI. siddhasenane e javAbamAM saccAI lAgI, paNa emane eTalI te khAtarI hatI ke chevaTe A abUjha gevALiyAo vRddhavAdIsUrinI vAta paNa nahIM samaje. ane vANIne vaibhava to mArA jevA bIjA kenI pAse che? eTale nyAya mArA lAbhamAM ja AvavAne; ane vijaya mAre ja thavAno! paNa vRddhavAdIsUri te bhAre samaya pArakhu ane mANasapArakhu vidvAna hatA. emaNe joyuM ke govALiyA jema paMDita siddhasenanI vAta nathI samajyA ema mArI vAta paNa emanA gaLe nathI UtarI. jyAM bhASA ja na samajAtI hoya tyAM vAta samajavAnI te AzA ja kyAM rakhAya? e tarata ja samajI gayA ke ame banne paMDitAe te A badhuM kevaLa bheMza AgaLa bhAgavata vAMcavA jevuM karyuM! AnuM pariNAma kevaLa pANe vAvavA jevuM ja Ave ane mAre nimitta dharmazAsanane khoTI hAra khamavI paDe. paNa hajI bAjI hAthamAMthI gaI nathI. ane kaI paNa rIte A paMDita puruSa ziSya tarIke maLe te zAsanane ghaNuM lAbha thAya. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. parAga emaNe vakhata pArakhIne gAvALiyAone kahyuM : atyAra sudhI te meM A paMDitajInI vAtanA javAba e samajI zake evI bhASAmAM ApyA. have tame samajI zake evI bhASAmAM huM e vAta kahuM chuM. tame mArI vAtane sAra dhyAna daIne sAMbhaLajo ane pachI kahejo ke amArA emAMthI keAnI vAta sAcI ane kANu jItyuM ane kANu hAyu?? ane jANe vRddhavAdIsUri paLavAra peAtAnuM patipaNu ane AcA paNuM vIsarI gayA. emaNe kacheTA vALyeA, ane hAthamAMnA lAMbe! daMDa khabhe mUkIne geALa geALa pheraphUdaDI pharatAM pharatAM geAvALiyAone leAkabhASAnA eka duhA lalakArIne gAI saMbhaLAvyA : ' na vi mAriaI, na vi cAriaI, sagu nivAriaI thAva dAI, jAIgaI.' gAvALiyA te sUrijInA hAvabhAva joI ne ane e dahe| sAMbhaLIne khuza khuza thaI gayA. te AnaMdathI nAcI UThayA ane emaNe peAtAne phesalA saMbhaLAvI dIdhA: * A AcAye kharekharI dharamanI vAta karI dIdhI. ane A patinI vAta teA kaI samajAI ja nahI mAlUma e zu zu kheAlI gayA! je khIjA samajI zake na saradAraha vAha vaNi vi du * na kAIne mArIe, na kazu cArIe, paradArAnA saMga nivArIe, gheADAmAMthI paNa gheADuM khIjAne dIjIe ane ema karIne sa`sAranuM duHkha jhaTa ochu* karIe. -- Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekabhASAne jya evI jJAnanI vAta kare te ja sAce paMDita! mATe A AcArya jItyA ane A paMDita hAryA!" vacanapAlaka paMDita siddhasena e ja ghaDIe vRddhavAdIsUrinA ziSya banI gayA. - A siddhasena muni e ja vikrama rAjAnA vakhatamAM thaI gayelA ane vikrama rAjAne upadeza denAra jaina saMskRtinA mahAna jotirdhara siddhasena divAkara. e divase lekabhASAno vijya thaye. e vijaye eka mahAna paMDitane mahAna dharmAcArya banAvI dIdhA. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyazcitta vIra vanarAja gujarAtane meTo rAjA thaI gaye. vanamAM e janamyA ane vanamAM ja moTo thaye eTale e vanarAjanA nAmathI jANIte the. vaLI e baLuke ane parAkramI paNa vananA rAjA kesarI siMha jevo ja hate. sAce ja e vanane bIje rAjA hatA. vana ja enuM ghara ane vana ja enuM AMgaNuM. vanamAM ja e harephare ane lahera kare. paNa e lahera te phakta kahevAnI; kaMI kaMI duHkha ene sahevAM paDelAM. eka divasa khAvAnuM maLe te eka divasa kaDAkA thAya. jIva bacAvavA kyAreka guphAmAM saMtAvuM paDe te kyAreka Aghe Aghe sudhI nAsabhAga karavI paDe. enI mAnuM nAma rUpasuMdarI. paMcAsaranA rAjA jayazikharI cAvaDAnI e rANI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyazcitta 11 jayazikharI rAjA laDAImAM hArI gaye ane garbhavatI rANI rUpasuMdarIne pitAnA vaMzanA velAnuM jatana karavA vanamAM nAsI javuM paDyuM. bicArI rANIne mAthe te jANe duHkhanAM jhADa UgI nIkaLyAM. musIbatene kaI pAra na hatuM, paNa eNe vanarAjane jIvanI jema sAcave ane moTo karyo. evAmAM zIlaguNasUri nAmanA paropakArI jaina sAdhu ene maLI gayA. emaNe rANIne ane rAjakumArane Azare Ave, ane gujarAtanA dhananuM kALajIthI jatana karavA mAMDyuM. jema jema vanarAja moTo thaye tema tema enuM hIra, teja ane baLa khIlI nIkaLavA mAMDyuM. e kelthI Darate nahIM, kadI pAcho paDate nahIM, ane manamAM je nakkI karyuM te vAta pUrI karIne ja jaMpato. * pachI te ene bApanuM rAjya pAchuM meLavavAnA koDa jAgyA. paNa e kaMI ramatavAta na hatI. e mATe te keTakeTaluM dhana joIe, keTalA badhA laDavaiyA joIe ane keTakeTalAM sAdhane joIe ! paNa vanarAja te vanarAja hatuM! eNe cera, dhADa ane lUMTa karIne dhana bheguM karavA mAMDyuM ane pitAnA sAthI-batIo vadhAravA mAMDyA. eNe zUrAtananI, svamAnanI ane mAtRbhUminA gauravanI vAta karI karIne saunA haiyAmAM gayeluM rAjya pAchuM meLavavAne mane ratha Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 padmaparAga jagADI dIdhA. - guru zIlaguNasUri paNa gurjara bhUminA A ratanane hamezAM keLavatA, zUrAtananA pATha zIkhavatA ane gurjarapati thavAno sAce mAraga batAvatA. A rIte dhana ane sainya bheguM karavAnI mahenatamAM tema ja laDAInI sAmagrI ekatra karavAmAM enAM pacAsa varasa-aDadhI jiMdagI-vItI javA chatAM e na thAye, ne nirAza thaye ke na manathI hArI gaye. ane Akhare, eka divasa, vIra vanarAjanA manoratha saphaLa thayA. eNe pitAnA pitAnuM rAjya pAchuM meLavyuM, ane e gujarAtane rAjA banI gaye. gujarAtanI dharatIne eNe pArakA rAjAnA hAthamAMthI mukta karI, ane ItihAsamAM e gujarAtanA panotA putra ane zUre sapUta gaNAye. pacAsa varase e gAdIe beThe. sATha varasa jeTalA lAMbA samaya sudhI eNe rAjya bhegavyuM ane eka se ne dasa varasanI uMmare e videha thaIne amara banI gaye. gujarAtanA rAjA banyA pachI eNe prajAne sukhI karI hatI ane rAjyane majabUta banAvyuM hatuM; chatAM zarUAtamAM eNe cerI ane lUMTa karelI ke dhADa pADelI eTale badhA enA rAjyane coraTAonuM rAjya kahetA. keIene sAcA rAjA tarIke ane ene rAjyane nyAyI rAjya tarIke mAna na ApatA. jyAre paNa AsapAsanA rAjAonAM nAma levAtAM tyAre vanarAjane sahu lUMTAre kahIne ja oLakhatA ! | vanarAjane A kalaMka bahu ja sAlatuM. paNa gAmanA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyazcitta meDhe garaNuM khAMdhavA kANu jAya ? * * vanarAjane putra cegarAja cAvaDo bahu ja nekadila ane nItiparAyaNa puruSa hatA. e haMmezAM bhagavAnane bhaya rAkhatA, ane peAtAne hAthe ke peAtAnA nAme kadIya koInu khUruM na thaI jAya, enI khabaradArI rAkhate. vanarAjanu avasAna thayuM tyAre yAgarAjanI uMmara eMzI karatAM paNa vadhu varasanI hatI! evI bahu gharaDI uMmare e gujarAtanA rAjA thayA ane rAjyanA bhAra vahana karavA lAgyuM. ATalI meTI uMmare paNa enAmAM zakti ane samajaNunI kazI kheATa nahAtI AvI; ghaDapaNe jANe enA tana ke mana upara kazI mAThI asara nahAtI karI. vanarAjanI jema ceAgarAjanA manane paNa cAvaDAonA rAjyane koI cAraTAonu rAjya kahe e vAtane bahu khaTako rahetA. evuM sAMbhaLatA tyAre ene jIva kaLIe kaLIe kapAI jateA; enuM manaduHkhI duHkhI thaI jatuM. e kalaMkane dUra karavA mATe e rAta-divasa khabaradAra rahetA--ane peAtAnA hAthe nAnI sarakhI paNa AvI bhUla na thaI jAya e mATe sadA sAvaceta rahetA jANe peAtAnA kuLanI AbarUne sudhAravA e akhaMDa tapa tapatA hatA. ane rAjyamAM koI corI, lUMTa, dhADa na kare ke koI koI ne raMjADe nahI" enu khUba dhyAna rAkhatA, ane evA je gunegAra hAya emane daMDavAnu paNa kadI cUkatA nahIM. ene tA game tema karIne prajAmAM peAtAnI dhAka besADavI hatI, 103 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 paparAma ane cAvaDAonA rAjyane rAmarAjyanI nAmanA meLavI ApavI hatI. | amaladArone paNa A mATe eNe e sakhata hukama karyo hato ke badhA prajAnI sAthe hetathI vate ane koInI jarA paNa raMjADa na kare. evI ja rIte eNe potAnA kuTuMbIone ane traNe dIkarAone paNa khUba tAkIda karelI ke keInI pAsethI aNakahanI eka pAI paNa na levI, ke keIne jarA paNa herAnagati na karavI, eTaluM ja nahIM, bane teTaluM saunuM bhaluM karavA hamezAM prayatna kare. eTale e to hamezAM e vAtanI ja ciMtA karyA karate ke cAvaDAonA rAjyanuM lekamAM jarAya ghasAtuM bolAya evuM kAma keIthIye na thaI jAya. e te rAta-divasa bhagavAnane eka ja prArthanA karyA karate ke bhagavAna, amArA kuLa uparathI cerapaNAnuM A kalaMka dUra karo ! eka divasa megarAjane moTo dIka kSemarAja pitAnI pAse AvyuM. enI sAthe enA be nAnA bhAIo hatA. kSemarAje pitAne kahyuM: "bApu, keIka paradezI rAjAnA vahANa dariyAnA tephAnamAM sapaDAI gayAM che ane somanAtha pATaNanA dariyAmAM nAMgaryA che. somanAthane dariye te ApaNA rAjyanI sarahada gaNAya; ApaNI rajA vagara emAM kaI na AvI zake ane Ave te ene zikSA karavAne ApaNe adhikAra." Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazcitta cemarAja mana daIne vAta sAMbhaLI rahyA. emane ema hatuM ke A paradezI vahANe pAsethI kaMIka daMDa vasUla karavAnI vAta haze. kSemarAje vAta AgaLa calAvIH "bApu, ApaNA guptacare khabara lAvyA che ke e vahANamAM dasa hajAra jeTalA UMcI jAtanA tekhA (gheDAo), aDhAra gajarAje ane karoDa rUpiyAne mAla bharyo che." paNa pachInI vAta karatAM jANe jIbha UpaDatI na hoya ema e DI vAra cUpa rahyo. paNa jANe AgaLanI vAtane vaLAMka pAmI gayA hoya ema garAjanA mukha upara ciMtAnI rekhAo UpasI AvI. ane have zuM vAta Ave che e sAMbhaLavA e adhIrA banI gayA. emaNe kSemarAjane pitAnI vAta pUrI karavA IzAro karyo. kSemarAja paNa samajI gaye. vAta karatAM enuM mana bhAre saMkeca ane akaLAmaNa anubhavI rahyuM. paNa have vAta ryA vagara cAle ema na hatuM. eNe kahyuM: "bApu, A lAga te gatavA jaIe teya na maLe! A te bhagavAnanI meTI mahera thaI kahevAya ke AkaDe madha jevo avasara vagara mAgye maLI gaye ! Apa AjJA Ape eTalI ja vAra che; e badhA hAthI, gheDA ane dhana ApanI pAse hAjara karI daIzuM! kRpA karI Apa anumati Ape !" paNa garAja A vAta sahana na karI zakyA. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 padaMparAga emaNe tarata ja javAba Apyo : "AvuM akArya karavAnI mArI tamane sApha nA che. tame keI A kAmamAM hAtha na ghAlaze. AvuM aNahakanuM lAvaze te, emAM bhagavAna rAjI nahIM rahe, ane ApaNA vaMza upara lAgela kalaMka vadhAre gheruM thaze e vadhArAmAM ! tamArA dAdA vIra vanarAjanA vakhatathI cAlyuM AvatuM ApaNA kuLa uparanuM kalaMka hajI lekajIbhethI bhUMsAyuM nathI, tyAM tame AvuM naThAruM kAma karaze te e kalaMka vajajara jevuM pAkuM thaI jaze, ane pachI te lAkha prayaneya e nahIM bhUMsI zakAya. mATe mArA putro! tame AvA lebhamAM na taNAo ane AvI lUMTa karavAne vicAra mAMDI vALe ! mArI tamane e ja AjJA che. enAthI viruddha na vartaze, ane enuM barAbara pAlana karaje !" traNa putro sAMbhaLI rahyA. emane thayuM ke have A mATe satanuM pUchaDuM banelA A DosA sAthe vadhu jIbhAjoDI karavI nakAmI che! ane e te tarata ja cAlatA thayA. putranAM lakSaNo joI jegarAja vadhu ciMtAmAM paDI gayA. e vedanAbharyA svare bolI UThayAH "bhagavAna, A jatI uMmare A eka vadhu kalaMka maLavAnuM lalATe lakhAyuM che ke zuM?" paNa e vedanA sAMbhaLanAra tyAM koI na hatuM. ane je bAjI emanA hAtha bahAranI hatI emAM e karI paNa zuM zake ? dIkarAe te pitAnI vAtamAM makkama hatA. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyazcitta 107: emaNe vicAryuM : A DosAne jarUra sAThe buddhi nAsyA jevuM thayu' che, ane ghaDapaNe emanI tAkAtane harI lIdhI che, eTale ja AvI peAcI pAcI, DAhI DAhI ane namaLI nakhaLI vAta kare che! paNa Ave! avasara kaI vArevAre thADo Ave che? e te avasara cUkayo e TUkhyA ! ane vaLI A teA rAjakAjanA mAmalA ! emAM khajAne khAlI rahe e kema cAle ? ane bhalAbhALA thaI ne rahIe teA e bharAya paNa kema karI ane rAjanA kArAkhAra paNa cAle kevI rIte ? ane te peAtAnA sAthIdAro sAthe pelAM paradezI vahANo upara tUTI paDayA. ane emAMnI badhI mAla-milakata lUTIne emaNe gharabhegI karI dIdhI ! emaNe maneAmana mAnI lIdhuM ke ATalI badhI milakta joze. eTale bApu ApaNA gune jarUra bhUlI jaze ane UlaTI ApaNane zAkhAzI Apaze. are, sAnu dekhIne te munivara paNu caLI jAya, te pachI bApu te eka saMsArI jIva ! emane caLI jatAM keTalI vAra? ane badhI mAla-mattA laIne dIkarA bApunI pAse hAjara thayA, ane zAbAzInI vATa jotA UbhA rahyA. yeAgarAja tA e badhu joIne thaMbhI ja gayA. emanI aMtaravedanAne kAI sImA na rahI. paNa e samajI gayA ke A mATe have dIkarAone ThapakA ApavA ke zikhAmaNu ApavI sAva nika che. paththara upara game teTaluM pANI reDo paNa enuM pariNAma zu? avasaranI gaMbhIratA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga pArakhI jaIne e te mauna ja rahyA. paNa kSemarAjathI pitAnuM A mauna na sahevAyuM. eNe sAphasApha pUchyuM : "bApu, amArA A kAryathI Apa rAjI thayA che ke nArAja thayA che?" ene khAtarI hatI ke AmAM nArAja thavA jevuM kaMI che ja nahIM. ' chatAM jegarAja kazuM na belyA-jANe atyAre emanI vAcA ja harAI gaI hatI ! kSemarAje pharI pUchyuM: "bApu, kaMIka te belo !" paLavAra te garAja zAMta rahyA; paNa pachI gaMbhIra banIne emaNe kahyuM: "dIkarAe, AmAM huM zuM boluM? je huM rAjI thaye chuM, ema kahuM te tamArI lUMTAruvRttine uttejana maLe ema che; ane je nArAja thaye chuM, ema kahuM te tame nArAja thaI jAva e bhaya che, mATe A vAtamAM mArA mATe te mauna rahevuM e ja uttama mArga che!" - dIkarAo samajI gayA ke A kAma pitAne jarAya gamatuM nathI thayuM ! paNa thavAnuM thaI cUkyuM hatuM ane thayuM na thayuM thaI zake ema na hatuM. ane vaLI pitAne to AmAM kaMI ajugatuM thayuM hoya ema lAgatuM paNa na hatuM. eTale have emane AmAM vadhu vAta karavA jevuM kaMI na lAgyuM. e te cUpacApa cAlatA thayA. garAja te UMDA vicAramAM UtarIne pUtaLA jevA sthira thaI gayA, emanA haiyAmAM jANe vedanAne hutAzana pragaTayo hate. na mAluma e hutAzana kone bharakhI jaze Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. prAyazcitta ane kyAre zAMta thaze? pitA pAsethI vidAya thayA pachI kSemarAje pitAnA be bhAIone AzvAsana ApatAM kahyuM : "AmAM ciMtA karavAnI kaMI jarUra nathI. A te jarA tAje ghA che, eTale De vakhata tamatame paNa khare. paNa thoDA divasa thaze. eTale bApu A vAta bhUlI jaze, badhuM pitAnI meLe ThekANe paDI jaze ane ghInA ThAmamAM ghI bharAI raheze! "duHkhanuM esaDa dA'DA ema je kahevAya che e kaMI beTuM thoDuM che?" paricArake AvIne cagarAjajIne vicAranidrAmAMthI jagADyA tyAre emanAthI eTaluM bolI javAyuM : "bhAI, mArA dIkarA Aje mAla-milakta lUMTI nathI lAvyA, paNa mArA mATe me tane notarI lAvyA che ! AvA putra karatAM vadhAre haNa kapUta te vaLI kevA hoya! na mAluma, bhagavAne zuM dhAryuM che?" paricArika bicAro jANe eziyALa banIne sAMbhaLI rahyo; kaMI kahevAne enI jIbha ja na UpaDI. ane jegarAjajI pAchA mauna banI gayA. emanuM mana jANe UMDe UMDe AtmAmAM UtarI gayuM. garAjajInA manamAM have jarAya nirAMta na hatI. emane pitAnuM jIvatara eLe gayuM lAgatuM hatuM, pitAnA dhaLAmAM dhULa paDI lAgatI hatI ane jIvavuM paNa akAru thaI gayuM hatuM. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 pava5rAga divaso upara divaso vitatA jAya che, paNa garAjajI te na koInI sAthe bele che ke cAle che. jANe emanA cittane bIjA keIe kabajo laI lIdhuM hoya ema e haMmezAM jaDanI jema mUMgA mUMgA besI rahe che! ane khAvuMpIvuM ane UMgha-ArAma paNa emane harAma thaI paDyAM che. emane niraMtara eka ja vidyAra satAvyA kare cheH kuLa upara mahAkalaMka lagADanAra AvA moTA doSanA nivAraNa mATe kaIke paNa mahAprAyazcitta karavuM ja ghaTe, nahIM to A doSa te sattara janama sudhI paNa pIche nahIM choDe! ane mArA dIkarA te mAruM aMga ja gaNAya. eTale AnuM prAyazcitta amArAmAMthI ja keIke karavuM ghaTe. paNa dIkarAone A vAta kema karI samajAya ? ane emane e samajAve paNa koNa? ane vagara samaye to emane prAyazcitta karavAno vicAra paNa kevI rIte Ave? eTale mArA putro A mahAdoSanuM prAyazcitta kare e vAta na banavA joga che. te pachI chevaTe huM te chuM ja ne? huM ja A mahAdoSanuM mahAprAyazcitta karIza. ane emaNe pitAnA mana sAthe pAke saMkalpa karI lIdho. e saMkalpa emanA mananA bhArane ocho karI dIdhe. emaNe rAjyanA zastrabhaMDAramAMthI pitAnuM dhanuSya maMgAvyuM, ane pachI pitAnA dIkarAone bolAvyA. vRddha garAje pitAnA juvAnajodha dIkarAone belAvIne gaMbhIrapaNe kahyuM : "tamArAmAMthI jenI zakti hoya te A dhanuSanI paNacha caDAve !" Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyazcitta - traNe dIkarAo vArapharatI madhyA, paNa jyAre koI paNa e dhanuSyanI paNacha na caDAvI zakyo tyAre garAjajIe pote ramatavAtamAM dhanuSyanI paNacha caDAvI dIdhI! dIkarAo pitAnI sAme joI rahyA. pitAnI ghaDapaNanI azaktine dIkarAone bhrama bhAMgI gaye. traNe avAka banIne UbhA rahyA, zaramAI gayA! - chevaTe vRddha pitAe svastha ane makkama avAje kahyuM : dIkarAo, tamAro deSa e chevaTe te mArA pitAne ja doSa gaNAya, eTale e deSa mATe maraNa paryata annajaLane tyAga karavAne ane kASThabhakSaNa karavAne meM saMkalpa karyo che! tamAre hAthe thayela mahAdeSanuM nivAraNa karavAnA prAyazcittane eka mAtra A ja mArga che. tamane huM bIjuM te zuM kahuM? paNa hajI paNa tame mArI vAta mAnavA taiyAra he to mAre tamane eTaluM ja kahevAnuM che ke havethI ApaNuM kuLanI kItine kalaMka lagADe evuM eka paNa kAma na karaje, ane kuLanuM nAma UjaLuM thAya e mATe haMmezA jAgatA raheje ! ane bane te koInA bhalAnA bhAgIdAra banajo, paNa koIne bhUMDAmAM kadI sAthIdAra na banaze !" putro pitAnI vAta mUka ane mUDha banIne sAMbhaLI rahyA. saunI jIbha jANe Aje sivAI gaI hatI. pachI te paricArako ane putronI koI vinaMti kAma na lAgI, ane vRddha mahArAjA garAjajIe anna Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 982 padmaparAma jaLanA tyAga karIne ane citAmAM praveza karIne peAtAnI jAtanuM alidAna ApyuM ane putroe karelA doSa mATe peAtAnuM prAyazcitta pUruM karyuM...! saiA e prAyazcittanI citAnI bhasmane vaMdana karI rahyA, ene lalATe lagADIne pAvana thayA. prAyazcittanI citAnI e zubhra bhasme cAvaDA va'zanA nAmane UjaLuM banAvyuM. rAjA yogarAjajInu e balidAna ane e prAyazcitta amara khanI gayuM. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAratA gujaradezamAM cAvaDA vaMzanA rAjyakALano aMta AvyuM hatuM ane mUlarAjadeva caulukya vaMza (solakI vaMza)nA prathama rAjavI banyA hatA, e vAtane paNa sATha uparAMta varSa vItI gayAM hatAM. ane pATaNanI gAdI tyAre, mULarAjadevanI cethI peDhIe, durlabharAja saMbhALatA hatA. vi. saM. 1066 pachIne e samaya. cheka vIra vanarAjathI AraMbhIne jaina zramaNo gujararASTranA rogakSemamAM pitAne sAtha ApatA rahyA hatA. zramaNonI A rASTrasevAnA kAryo rAjAone emanA pratye bhaktizIla banAvyA hatA. paNa samaya jatAM siMhaNanA dudha samI A bhaktine jIravavAmAM keTalAka zramaNa kAcA sAbita thayA hatA ane emAM caityavAse jora pakaDyuM hatuM. pariNAme AtmasAdhanA mATe racavAmAM AvelAM jinamaMdire Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 padmaparAga -jinacaitye zramaNeAnAM vAsasthAna samAM banavA lAgyAM hatAM. jema pATaNamAM caityavAse A sthiti sarjI hatI, tema bIjA khIjA sthaLeAe paNa eneA cepa phelAyeA hateA. sadguNune vadhatAM vAra lAge, du.Nune phelAtAM zI vAra ? mAravADamAM kuca pura(kucerA)mAM paNa AvI ja eka caityavAsIenI gAdI sthapAI hatI, ane tenA e samayanA gAdIpati hatA AcArya zrI va mAnasUri. ceAzI jinama Mdire emanI hakUmatamAM hatAM. paNa va mAnasUri teA sAcA AtmAthI puruSa hatA, eTale A ThAThamATha, A parigraha ane A bhagarvabhava sAthe emanA mananA meLa na beTho. tyAgI jIvanamAM A badhuM emane kevaLa ALapaMpALa ane jajALarUpa ja lAgyuM. emane thayu' : jo A mA vaibhava mANavA hatA te saMyamamAnI pratijJA levAnI zI jarUra hatI? A te kevaLa AtmavacanA ane pavacanAnA ja mA, tyAga ane bhAga ekasAthe na TakI zake. tyAga mATe te tyAga jazeAbhe ! ane jo bhAga ja khapatA hAya te! enA mA tyAgamA thI sAva nirALA che. ane e sAvadha thaI gayA ane, sarpa jema peAtAnI kAMcaLI utArIne nAsI chUTe tema, tee e badhA vaibhava ane parigrahane tilAMjali ApIne aLagA thaI gayA ane kaThera sayamasAdhanAmAM lAgI gayA. vaLI, emane ema paNa thayuM: huM te A avaLA mArgathI UgarI gayeA, paNu eTalAmAtrathI dharmanI rakSAnu Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAratA 115 kArya pUruM thayuM na gaNAya. e mATe te A adhaHpAtanA mukhya dhAma samA pATaNamAM kaMIka pravRtti upADavAmAM Ave te ja kharA kAryane AraMbha thaye lekhAya. pATaNamAM tyAre caityavAsI zramaNanuM eTaluM badhuM jera hatuM ke emanI maMjUrI sivAya keI suvihita sAdhune paNa nagaramAM utArI na maLata! jANe teo A kAryamAM eka prakArane rAjasattA je ja adhikAra bhogavatA thaI gayA hatA! emane e adhikAra rAjyasattAe paNa mAnya rAkhe hate. sattAnA A killAne teDavAnuM kAma saraLa na hatuM. tema dharmamArgane zuddha karavA mATe enI sAme thayA vagara paNa cAle ema na hatuM. emanuM mana jANe niraMtara jhaMkhyA karatuM hatuM evuM kAma karanArA keI samartha hAthe maLI jAya! pitAnI kAyA te have vRddhAvasthA ane ugra AtmasAdhanAne kAraNe jarjarita thaIne DelavA lAgI hatI. mAlava dezamAM te kALe rAjA bheja rAjya karatA hatA. mAlavAnI rAjadhAnI dhArAnagarImAM lakSamIpati nAme eka zreSThI rahe. je vyavahAradakSa e ja dharmAtmA. sAdhu-saMta ane vidvAno-paMDitane parama bhakta. eka divasa zrIdhara ane zrIpati nAme be brAhmaNa yuvAne lakSmIpati zreSThIne AMgaNe jaI caDyA. banne sagAbhAI vidyA ane zIlanuM teja emanAM mukha para Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 padmaparAga vilasI rahyuM hatuM. beya caude vidyAmAM pAraMgata ane koInI sAthe vAdavivAdamAM kadI pAchA paDe nahIM evA nipuNa ane sAthe sAthe paragaju paNa evA ja. vidyAnuM mithyA abhimAna te emane sparzatuM ja na hatuM. zreSThIne viveka-vinayayukta A banne yuvAna, vidvAna brAhmaNaputra gamI gayA ane emaNe emane pitAne tyAM rekAI javA Agraha karyo. banne zekAI gayA. eka vAra AcArya vardhamAnasUri dhArAnagarImAM AvI pahoMcyA. lakSamIpati zreSThIe emanuM bahumAnapUrvaka svAgata karyuM ane pitAne tyAM AvelA be vidvAnanI vidyAnI ane suzIlatAnI khUba prazaMsA karI. jJAnI AcArya zreSThInI vAta dhyAnapUrvaka sAMbhaLI rahyA; ane pachI, jANe kaI bhAvInA UMDA bheda ukelatA hoya ema, vicAramagna banI gayA. emane A be paMDitemAM jANe zAsananA bhAvI staMbhe ane uddhArakanAM darzana thayAM. bane paMDite paNa jema vidyAnA khapI hatA, tema AtmAnA paNa zodhaka hatA. AcAryazrI sAthenI zAstravArtAmAM zramaNone ahiMsAdharma emanA aMtaramAM vasI gaye; ane banne yuvAne saMyamamArganA yAtrika banIne vardhamAnasUrinA caraNe besI gayA. gurue zrIdharanuM nAma jinezvara ane zrIpatinuM nAma buddhisAgara rAkhyuM. - vardhamAnasUrie A banne ziSyone keTaleka vakhata pitAnI pAse rAkhIne jJAna ane cAritranA mArgamAM sthira Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAratA banAvyA. ane mULathI ja vidyAvAna ane zIlasaMpanna hatA, emAM AvA jJAnI ane AtmasAdhaka gurune vega maLI gaye. pachI te kahevuM ja zuM? tenuM ane ratna jANe sahaja rIte bhegAM thaI gayAM ! AvA sugathI AcAryanuM mana saMteSa anubhavI rahyuM. emane thayuM : chevaTe dharmanA uddhArake ane zithilatAnA ucchedake maLI gayA kharA. ane teo e ziSya pratye vadhAre mamatALu banyA. guru-ziSyanI sAdhanAmAM keTalAMka varSa vItI gayAM. ekavAra AcAryuM joyuM ke kuMdana have pUrNa zuddha banI gayuM che. ane ziSya jema saMyamamArgamAM jAgRta che tema pravacana-sevAnI paNa pUrI dhaza ane gyatA dharAve che. sva ane paranuM kalyANa, e ja emanuM jIvana dhyeya banyuM che. eTale egya avasara joIne sUrijIe bane zramaNone sUripadathI vibhUSita kya. ane pachI te dhIme dhIme AcArya emanI AgaLa pitAnuM aMtara khelavA mAMDayuM. zAsananA hitAhitanI aneka vAte emane samajAvI; atyAre dharmanI rakSA kevI rIte thaI zake e paNa samajAvyuM ane chevaTe dharmanI nirmaLa saritAne caityavAsanI zithilatAnA kIcaDe kevI paMkila banAvI mUkI che enuM dukhada zabdacitra paNa dorI batAvyuM. bane ziSyane e samajatAM vAra na lAgI ke sAdhu Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 padmaparAga jIvanamAM pravezI gayelAM A dUSaNe sUrijInA manane keTale saMtApa pahoMcADI rahyAM hatAM, ane emanA AtmAne zAsananA bhAvi aMge keTale ciMtita banAvI rahyAM hatAM. bane ziSya pitAnA gurunI AjJA mAthe caDAvavA taiyAra thaI gayA. avasara joIne eka divasa vardhamAnasUrijIe emane AjJA karI: "mahAnubhAve, have tame taiyAra thaI gayA cho, ane zAsananI rakSAnuM kAma hAtha dharavAne tamAro samaya paNa pAkI gaye che." banne ziSya svaratha citte ane nata mastake guru AjJAnI pratIkSA karI rahyA. ' sUrijIe AgaLa kahyuM : "pATaNa Aje zramaNanI zithilatAnuM dhAma banyuM che, ane pitAne cepa anyatra vistArI rahyuM che. mATe tame vinA vilaMbe pATaNa pahoMcI jAo, ane je kaMI kaSTo veThavAM paDe e veThIne paNa saMyamajIvananI punaH sthApanA kare. mArI A ja tamane aMtima AjJA che, e ja mArI tamArI pAsethI aMtima IcchA che. dharmane jaya kare ane pApano kSaya kare !" ziSyoe kahyuM : "kaSTa sahana karavA mATe te A sAdhujIvanane svIkAra karyo che. ApanI AjJA amAre zirodhArya che. ApanI kRpA amane sAcA mArge dore !" ane eka divasa gurunI AjJA laIne jinezvarasUri ane buddhisAgarasUri pATaNa tarapha cAlI nIkaLyA. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAratA 119 vRddha sUrijI pitAnI maMgala bhAvanAnA avatAra samA e bane ziSyane lAgaNIpUrvaka nIrakhI rahyA. vasatI(utarA)nI zodhamAM zrI jinezvarasUri ane buddhisAgarasUri pATaNanI zerIe zerIe pharI rahyA che ane Thera Thera pUchaparacha karI rahyA che, paNa keI ThekANe emane AvakAra maLatuM nathI. caityavAsane abhedya gaDha baneluM pATaNa jANe emane badhethI jAkAre bhaNI rahyuM che ! AtmAnA UMDA bheda samajAve evuM jJAna ane haMsanI pAMkha jevuM zubhra cAritra Aje pATaNamAM keIne khapatuM nathI! ane keIkane e gamI jAya che, te paNa e cetyavAsanI bIke pitAnA aMtarane ughADI zakatA nathI ! banne AcAryo Thera Thera pharatA ja rahyA, ane nagaranA vikRta raMgaDhaMgane tamAze jotA ja gayA. keIkane te pahele pagale ja avaLA gaNeza maMDAyAnuM lAgI jAya e kaMTALAjanaka ane vicitra A anubhava hatA. paNa bane zramaNone te e lAbhakAraka ane preraka banI gaye. pitAne kevuM kaparuM kAma pAra pADavAnuM che ene jANe emane kAryanA AraMbhamAM ja badhapATha maLI gaye. gurunI manovedanAne teo vadhu spaSTatApUrvaka samajI zakyA, ane pitAnA aMtarane vadhu sajja banAvI rahyA. madhyAhna thaye chatAM emane UtaravAnuM keI sthAna na maLyuM. A kSetramAM kAma karavuM keTaluM muzkela che te emane Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 padmaparAya vadhAre spaSTatAthI samajAyuM. je A kAma gajavela jevuM kaThaNa hatuM te eya kAMI kAcI mATInA na hatA. emanA nizcayamAM ane emanI saMkalpazaktimAM paNa gajavelanI ke vajAnI tAkAta bharI hatI. game tema thAya, paNa e pATaNamAMthI pIchehaThanAM pagalAM bharavAnA na hatA. kAyAnuM game te thAya, kAma pAra pADIne guru AjJAne caritArtha kaye ja chUTake hate. chevaTe emane thayuM keI sahRdaya vidyApremI maLI Ave te e ApaNI vAta jarUra samajI zakaze ane ApaNane Azraya paNa Apaze. eTale emaNe pATaNanA purohita semezvarane tyAM javAno nizcaya karyo ane thoDIvAramAM teo emanA prAMgaNamAM AvIne UbhA rahyA. purohita zIla ane prajJAnA prazaMsaka hatA. semezvare joyuM ke madhyAhnanA AkarA tApamAM be zramaNa pitAnA AMgaNe AvIne khaDA che. nIce dharatI tapI rahI che, upara sUraja tapI rahyo che, ane asahya tApane kAraNe emanI kAyA paNa saMtapta thaI rahI che. banne parasevAthI rebajheba banI gayA che, ane emanA caherA tAMbA jevA ratuMbaDAM banI gayA che. e udAra brAhmaNe tarata ja bane zramaNane bhAvapUrvaka AvakAra dIdhe, ane emanI pAsethI badhI vAta jANIne pitAne tyAM nirAkulapaNe rahevAnI vinaMtI karI. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121: vidyAnA premI sAmezvaradevane e samajatAM vAra na lAgI ke A banne zramaNo jema jIvananA sAdhaka che ema jJAnanA paNu maLiyA che. nAnI nAnI vacce sahaja rIte milana racAI gayu. sAmezvaradeva aMtaramAM AnaMda Ana Mda anubhavI rahyA. udAratA e jANatA hatA ke caityavAsIonA nAyakanI anumati vagara suvihita sAdhune utAro Apavo e guneA hateA. paNa Aje emanu aMtara AvA koI vicArane tAbe thavA taiyAra na hatuM. AMgaNe AvelA atithi tA devatA gaNAya : dharmazAstronI e AjJA : te! pachI emane jAkArA zI rIte apAya ? ane temAMya A teA jevA jJAnI tevA ja saMyamI ane satsaMga karavA jevA saMta hatA. pachI te emaNe banne zramaNo sAthe khUba vidyAvArtA ane zAstracarcA karI. chevaTe banne AcAryAe peAtAnI vAta samajAvatAM kahyuM : 'mULa teA ame vedadhamanA upAsaka, paNu zramadharma nI ahiMsAthI AkarSAI ne ame A dharmonA lekha svIkAryAM che.' purohita paNa bhAre samajadAra ane udghAra hatA. emaNe kahyu', 'sAnuM te game tyAMthI paNa laI zakAya. emAM mArAtArApaNAnA bhedane sthAna na hoya !" pachI te| anya vidvAneAne paNa sAmezvaradeve peAtAne tyAM AmaMtryA ane badhAe A AcAryaM sAthe khUba jJAnagoSThI karI. ane zramaNonAM jJAna, saraLatA, sahRdayatA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga ane dhyeyaniSThAe saunAM aMtara upara bhAre asara karI. saunAM hRdaya khUba saMtuSTa thayAM. sau anupama AhUlAda anubhavI rahyA. bAhmaNatva ane zramaNatvanI saritAone jANe tyAM subhaga saMgama thaI gaye. AmAM brAhmaNe udAra ke zramaNa udAra, e kaLavuM ja muzkela banI gayuM. jenA aMtaranAM dvAra UghaDyAM e sau udAra-bhale pachI e brAhmaNa hoya, zramaNa hoya ke anya kaI hoya! paNa eTalAmAM te caityavAsIone khabara paDI gaI ke be suvihita AcAryo pATaNamAM AvyA che ane keIe emane utAre na Ape eTale purohita semezvaradeve, pitAnI AjJA ke anumati meLavyA vagara, emane pitAne tyAM utAre Ape che ! emane thayuM ke A to amArA abAdhita adhikAramAM hastakSepanI vAta ! A kevI rIte calAvI levAya? ane Ama cAlavA devAya te te DezI mare enA bhaya karatAM jama ghara dekhI jAya ene bhaya ene vadhAre lAge ! Aje ATalI vAta tarapha AMkha ADA kAna karIe te bhaviSyamAM e aneka dene utpanna kare, ane chevaTe amArI sattA ja jokhamamAM mukAI jAya. mATe rega ane zatrunI jema A doSane paNa Ugate ja DAme sAra! ane sattAnA mada AgaLa sAdhutAne vicAra te emanA aMtaramAMthI kayAraneya sarI gaye hato, eTale AvuM DagaluM bharatAM aMtara DaMkhavAne ke avivekI dekhAvAne te keI bhaya ja kyAM hatuM? Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 H tAbaDateAma caityavAsIenA mANase purohita sAmezvarane tyA pahoMcI gayA, ane emane cetavI rahyA ' purohitajI, Apa te jANA ja che ke caityavAsIonI pUrvaanumati meLavyA vagara koI paNa suvihita zramaNane peAtAne tyAM Azraya ApavA e gune che. rAjye amane Apela. A amArA abAdhita adhikAra che; ane enuM ullaMghana karavAnA koI ne akhatyAra nathI.' umratA sAmezvaradeva svasthapaNe sAMbhaLI rahyA. AvI vAtamAM jIbhAjoDImAM UtaravuM emane yeAgya na lAgyuM. AvanArAoe peAtAnI vAta pUrI karatAM kahyuMH 'Apa teA samaju ane zANA che, eTale AvA gunA karave Apane na zeAle. Apa satvara e zramaNeAne Apane tyAMthI vidAya karI do ! ' purohitajIe TUMko ja javAba vALyA 'A vAtane nyAya rAjya karaze. tamAre je kahevu heAya te rAjadarabAre jaIne nivedana kare.' caityavAsIone mATe te A prANaprazna hatA. jo gheDIka paNa DhIlAza dekhADAya te enuM piraNAma bhaviSyamAM zuMnu zu' Ave ! eka chidramAMthI aneka chidra thatAM keTalI vAra ? ane te te pachI peAtAnI badhI sattA nAmazeSa ja anI jAya ne? emanuM mana adhIra anI gayuM. emaNe tAbaDatema rAjadarabAre pahoMcIne phariyAda karI. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAne ane vanarAja cAvaDAnA samayathI cAlyA AvatA pitAnA adhikAranuM jatana karavA rAjA durlabharAja pAse mAgaNI karI. - durlabharAje rAjasabhAmAM e vAtane vicAra karavAnuM kahIne emane vidAya karyA. bIje divase rAjasabhAno khaMDa cikAra bharAI gaye. Aje zuM thAya che, e jANavA sau khUba utsuka hatA. rAjA durlabharAje Asana lIdhuM ane A vAtane vicAra zarU thaze. purohita semezvare potAnI vAta mUkI, caityavAsIoe jerapUrvaka potAnI vAta rajU karI. semezvaradeve kahyuM : "AvA suvihita zramaNane AkhA nagaramAM kyAMya sthAna na maLyuM ane teo mAre AMgaNe padhAryA. meM zAstrajJAne vicAra karIne ane guNagrAhakadRSTithI doravAIne emane mAre tyAM UtAre Ape. eTalAmAM caityavAsIonA mANaso mAre tyAM AvIne bane suvihita zramaNane vidAya karI devAnuM kahevA lAgyA. meM emanI vAta na svIkAratAM rAjya pAse nyAyanI mAgaNI karI. AmAM doSa kyAM che, e ja samajavuM muzkela che. ane chatAM AmAM kaMI doSa thatA bhAsate hoya te te mArA atithione nahIM, paNa mAre pitAno ja de che ane -tethI e mATe je kaMI sajA karavAnI thatI hoya te mane karavAmAM Ave eTalI ja mArI mAgaNe che." | durlabharAjagaMbhIra banIne sAMbhaLI rahyA. emanuM aMtara Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAratA 125 jANe kahetu hatu : AvI ucita ane vivekabharI vAtamAM koI ne deSapAtra paNa kema TheravI zakAya ? paraMtu chevaTe ADe mAge kTAyelI dharma sattA AgaLa rAjasattA kaMIka vicAramAM paDI gaI, ane durlabharAja peAtAnA pUjothI cAlI AvatI A paraparAnI sAme phesale ApatAM jANe saMkAca anubhavI rahyA ! chatAM emaNe eTalu tA kahyuM ja ke 'guNIjanAnu pUjana e teA rAjyanA dharma che; ane AvA zIlasa panna puruSAthI te ApaNA nagaranI zeAbhA vadhe che. AvA dharmIpuruSAnA AgamanathI rAjyanuM kalyANa thAya che, ane janasamUha. dharmanA sAcA mArga samajI zake che.' pachI emaNe caityavAsIone uddezIne kahyuM : ' ApanA adhikAramAM khAdhA karavA mATe nahIM, paNa AvA suvihita zramaNA ApaNA nagaramAM rahI zake eTalA mATe sAmezvaradevanI vAta Apa amArI prArthanAthI kabUla karo. ' caityavAsIo paNa kaMIka DhIlA hatA. teo dhanu teja gumAvI beThA hatA eTale emanA manamAM tAkAta paNa zI hAya ? e samajI gayA ke rAjAjInI icchA viruddha peAtAnI vAta mATe vadhAre paDatI jIda karavI sArI nathI; vaLI, peAtAnI vAtamAM vAjabIpaNAnuM maLa tA hatu ja nahI.. eTale emaNe vizeSa mamata karavAne badale rAjAjInI sattAnI AgaLa peAtAnA zANapaNane namatuM jokhavAmAM ja sAra mAnyo. aMdarathI alahIna anelA caityavAsIo te Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 padmaparAga divase lekanajare vadhu balIna sAbita thayA ! ane banne jJAnI ane suvihita zramaNanA prayAsa siddhinI dizAmAM AgaLa vadhI rahyA.. purohita semezvaradevanI daDhatA saphaLa thaI. paNa vAta ATalethI pate evI na hatI. A to hajI pAzeramAM pahelI pUNI jeTaluM ja kAma thayuM hatuM, ane mukhya kAma te hajI bAkI ja hatuM. suvihita sAdhuone pATaNa taraphano vihAra ane pATaNamAM nivAsa kaLa bane te ja dhAreluM kArya kaMIka pAra pADyuM lekhAya; nahIM te, A vyaktigata siddhinuM zuM mUlya ane ethI kAma paNa zuM thaI zake ? banne AcAryonI A manebhAvanA somezvaradeva barAbara samajatA hatA. eTale emaNe durlabharAjane vijJapti karatAM kahyuM: "mahArAja, Ape suvihita zramaNane rahevAnI anumati te ApI, paNa have kRpA karI emane mATe nivAsabhUmi paNa Apa ja Apa! svataMtra nivAsabhUmi vagara AvA uttama munivare nizcita rIte ane nirAkulapaNe kyAM vAsa karI zake ? ane AvA saMte te pATaNa mATe zebhA ane gaurava gaNAya ! " | durlabharAja vAtanuM vAjabIpaNuM tarata ja samajI gayA. ane, caityavAsIonI hakka ane adhikAranI vAtenI paravA karyA sivAya, emaNe tyAM AvI pahoMcelA zaiva Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAratA 127 AcArya jJAnadevane tarata ja vijJapti karI : "prabhe, mAre Apane Aje eka vijJapti karavAnI cheH be suvihita zramaNe ApaNA nagaramAM padhAryA che, emane UtaravAne mATe Apa ja Azraya (upAzraya) Apo !" sau stabdha banIne sAMbhaLI rahyA : jainAcAryonA nivAsa mATe zaivAcAryane vijJapti? paNa zivAcArye bhAre vicakSaNa ane udAra puruSa hatA. emaNe tarata ja kahyuM : "rAjana , niSpApI guNIjanenI Apa avazya sevA kare. badhA dharmonA upadezane tema ja amArA upadezane paNa e ja sAra che. bAlabhAvane tyAga karI parama padamAM sthira thanAra ziva e ja jina che. dazamAM bheTa rAkhavo e mizyAmatinuM lakSaNa che." sabhA A udAratA ane guNagrAhakatAne abhinaMdI rahI, amedI rahI. chevaTe vAcArya jJAnadevajIe kahyuM : "bajAramAM (cekhA bajAramAM) madhya bhAgamAM rahelI traNa jaNanI mAlikInI jagyA purehita somezvarajI potAnI icchAnusAra upAzrayane mATe laI zake che. emAM amArA pakSa taraphathI ke sAmA pakSa taraphathI je kaMI aMtarAya Avaze, enuM nivAraNa huM karIza." caityavAsIo bicArA cUpa thaI gayA. emane thayuM? mahArAjA durlabharAje emanI vAtane bhale mAnya rAkhI, paNa Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 padmaparAga emanA paga te ukhADI ja nAkhyA hatA ! na mAlUma, A prakriyA have kayAM jaI ne aTakaze ane ApaNe abAdhita mAnelA ApaNA adhikAranuM zuM thaze ? paNa jyAM rAjA pAte ja rUDhaco, tyAM bIjuM zuM thaI zake ? dhaNInA dhaNI keNu khanI zake bhalA ? rAjasabhA te zaivAcAnI A udAratAne ane durlabharAjanI ajaba kunehane praNamI rahI. ane saunA Azcaya vacce purAhita sAmezvaradeve UbhA thaIne vinamra vANImAM jAhera karyuM " : ' AvA suvihita zramaNeAne rahevA mATe huM brAhmaNa, mArA peAtAne kharce, upAzraya baMdhAvI ApIza!' jANe Aje gurapatinI rAjasabhAmAM dharmAMnI udAratAnI harIphAI maDAI hatI ane koI paNa emAM pAchaLa rahevA taiyAra na hatuM ! te divasathI caityavAsanA ane dharmakSetranA zuddhIkaraNanAM pagaraNa maMDAI gayAM. guru va mAnasUrijInI bhAvanA saphaLa thaI; ane jinezvarasUri ane buddhisAgarasUrinA avirata puruSArtha caritArtha thaye. ane te divase rAjA ane prajA brahma ane samaneA tathA brAhmaNatva ane zramaNatvanA sAcA artha pAmIne kRtakRtya thayAM ! Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAMgyAnA bheru tapasyA vagara phaLa na maLe. dharatI te jIvamAtranI mAtA. badhAyane dhAraNa karavAnuM ane saune AhAra ApavAnuM enuM akhaMDa vrata. e vatane pUruM karavA e AkarAM tapa kare, apAra kaSTa sahana kare ane pitAnA duHkhanI phariyAda te kaI divasa keIne kare ja nahIM. - grISmaRtu e to dharatImAtAnI ugra tapasyAne kALa. dhoma dhakhe ane dharatI dhamadhame. dharatI pitAnA udaramAM tyAre kaMIka AtApa samAvI de. te pachI te dharatInA tapanA pAraNAnI varSARtu rUmajhUma karatI ane meghamalAranA gaMbhIra-madhura nAda gajavatI Ave. vIjaLInA camakArA, vAdaLanA gaDagaDATa ane vAyunA susavATA, jevA chaDIdAra sAthe megharAjAnuM Agamana thAya, ane Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 padmapAga cArekAra mUzaLadhAra me varasavA mAMDe, jotajotAmAM te badhI dharatI jaLabaMbAkAra banI jAya, ane jANe koI divasa tApa ja paDayo na hatA, ema ceAmera zItaLatA zItaLatA ja vyApI rahe. kA navayauvanAnA prItama paradezathI pAchA Avce hAya ema dharatInAM aMgeagamAM Anandva AnaMda vyApI rahe. grISmaRtunI lUkhI zeAkAtura dharatI jANe varSARtumAM hasuM hasuM banI jAya. enAM rUpa pharI jAya, enA roMga badalAI jAya, are, enAM vasroya AMkhAne ThAre evAM lIlavarNA, sAhAmaNAM ane bhAtIgaLa thaI jAya ! pachI teA e karuNAmayI dharatImAtA peAtAnAM bALakone mATe bAra mahinAnI kheArAkI taiyAra karavAnA kAme lAgI jAya. dhanya dharatImAtA ! ane dhanya varSARtu ! dharatI ane varSAnA saMgame te mAnavI ane pazu-paMkhI mATe khAra mAsanAM anna-jaLa ane ghAsa-cAro nIpaje, kevA e beyanA upakAra ! vikramanA agiyAramA saikAnuM eka va, gurjara bhUminI grISmaRRtunI AkarI tapasyAnI avadhi pUrI thaI, ane enA pAraNAnA divasanI bhAre AturatApUrvaka rAha jovAvA lAgI. divase upara divaso pasAra thavA lAgyA, paNa pAraNAneA divasa na Avyo ! joSIenAM TIpaNAMoe te kahyuM ke varasAdanI Rtu besI gaI, paNa AkAzamAM kayAMya enA AgamananAM edhANa na dekhANAM. na AkAzamAM vAdaLa jAme che, na vIjaLI jhabUke che, na meghagarjanA thAya che; teA pachI meghadhanuSa te racAya ja zI rIte ane varasAdanAM nIra vase ja kacAMthI ? Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAMgyAne bheru 11 vadhu divase pasAra thayA. chatAM AkAza te khAlI ne khAlI ja rahyuM. jyAre gaganamaMDaLamAMthI zItaLa jaladhArAo varasavI joIe, tyAre emAMthI sUryanAM UnAM UnAM kiraNanI tejavAlAe varasI rahI! dharatI trAhya trAhya piokArI rahI; mAnavI trAhya trAhya piokArI UThaDyo; pazu-paMkhI trAhya trAhya karI rahyAMH sarvatra trAsanuM vAtAvaraNa sarajAI gayuM, hAhAkAra macI gayo ! ane pachI te dharatInI kAyAmAM cIrA paDI gayA. nadI-navANa sukAI gayAM. gaucaramAM dhULa ane kAMkarA UDavA lAgyAM. jaLacarene te bicArAne rotha vaLI gaye. paMkhIo paNa jIva bacAvavA parama tarapha UDavA lAgyAM, ane DhoraDhAMkharane paNa ghAsa-cAre dohyaluM banI gaye; teya AkAzI devanAM aMtaramAM karuNAnAM jaLa na UbharANAM te na ja UbharANuM! AzAmAM ne AzAmAM bIjo ekAda mahine vI; te paNa dharatImAtAnA tapanA pAraNAno divasa na Uge AkAza te, ghAtakI mAnavInA mana jevuM, sAva keruM ne keruM ja rahyuM ! tyAM te comAsAnA dhorI mahinA zrAvaNa ane bhAdarAya pitAnI pAMkhe saMkelIne cAlyA gayA. teya AkAzamAM pANI na dekhAyuM. mAnavIe varasAdanI AzA choDI dIdhI; gharatInA pAraNAnA divase AghA ThelAyA. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ' padmaparAga bIjA mAnavIe te be paisA vadhAre kharacIne ane game tyAMthI anAja lAvIneya vasamA divase vitAvI deze; paNa dharatImAtAnA pahelA putra kheDUtanuM zuM? enuM bhAgya te dharatInA bhAgya sAthe ja jaDAyuM hatuM; dharatI rIjhe te e rI; dharatI karamAya te e karamAya ! e te dharatIne sAce bALa ! dharatI ja enuM sarvasva ! ane dharatI rIjhe ke na rIjhe teya ene pitAnA, pitAnA kuTumbanA ane potAnAM prANapyArAM pazuonA peTane khADe te pUravAne ja hatuM. paNa e kevI rIte purAya? eka eka divasa jyAM vasamo thaI paDe tyAM sAva nedhAra bAra mahinA kevI rIte pUrA karAya? na keI AzA, na keI IlAja! e te eziyALAne eziyALo banI gaye! ene mATe te janama dharyo tyArathI upara Abha ane nIce dharatI sivAya bIjo koI sahAre na hato ! ane e sahAre te Aje bhAMgI paDyo hato! bhagavAna kare e kharuM ! kavioe jene jagatane tAta kahIne biradAvyA e kheDUta Aje jANe sAva nodhA banIne AkAza sAme dardabharI mITa mAMDI rahyo; paNa e karuNAjanaka mITane nIrakhanAra paNa tyAM keI na hatuM! e vAdaLanA devane prArthanA karI rahyo; paNa e prArthanAne sAMbhaLanArA kAna atyAre biDAI gayA hatA! varuNadeva pUrepUrA merA thaI beThA hatA ! Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAMgyAnA bheru 13 dharatInA putranI na AzA phaLI, na prAnA phaLI; ane jotajotAmAM AkhuM cAmAsa, pANInI eka saravANIya ApyA vagara, vItI gayuM. gujarAtanI dharatI upara bhISaNa duSkALanA ALA patharAI gayA ! * gujarAtanA itihAsane suvaNaeN yuga te seAlaMkI yuga. e yuganA AdipuruSa mULarAja sAla'kIe e yugane pAyeA nAkhyA, e vAtane ekAda saikA pUrA thavA Avye hatA; ane emanI jIvanalIlAne saMkelAI gayAneya pAMceka dAyakA thavA AvyA hatA. vikramanA agiyAramo saiko pUro thavAmAM hateA; ane gujarAta upara rAjA bhImadevanI ANa pravartatI hatI. e zaktizALI rAjavIe gujarAtanI kIrti ane zaktine sArI rIte vadhArI hatI. e rAjavInA vakhatamAM gujarAta upara Avo bhaya kara duSkALa pharI vaLyeA. mahesUla bharavAnI kheDUtamAM zakti rahI na hatI; ane mahesUla jatuM karavAnI rAjyanI taiyArI na hatI...rAjyanA khajAnA tA game te rIte bharavAnA ja hatA ! eTale peTe pATA AMdhavA paDe te bhale, paNa rAjyanuM mahesUla bharyAM vinA kheDUtane chUTA na hatA--siMhAsananA dhaNInI AjJA Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga ullaMghI zakAya tema nahatI. , adhikArIone kaDaka rAjaAjJA maLI cUkI hatIH game tema karIne kheDUto pAsethI kara vasUla karo! ane je kheDUta kara bharavAnI AnAkAnI kare ene tarata ja rAjadarabAre hAjara kare!" kheDUte mATe te paDyA upara pATu jevI sthiti UbhI thaI hatI, paNa AmAMthI keNa ugAre? rAjaAjJAne keNa uthApe? kheDUtemAM trAsa pravartI rahyo. adhikArIe rAjyabharamAMthI kheDUtonAM ToLeToLAne pakaDI pakaDIne rAjadarabAre hAjara karavA lAgyA. karanI vasUlAta mATe emanA upara na joI zakAya e trAsa gujaravA lAgyA. adhikArIo paNa kheDUtanI vedanA joI vimAsaNamAM paDI gayA-emaneya haiyA hatAM ane e paNa chevaTe te kALA mAthAnA mAnavI ja hatA ne! paNa A te rAjaAjJA! ene amala te game te rIte thavo ja ghaTe! eka divasanI vAta che : divasa jarAka UMce caDyo, ane rAjakumAra mULarAja pharavA nIkaLyo. eNe joyuM ke baMdI jevA lAgatAM mAnavIonAM ToLeToLAM nagaranI bahAra beThAM che, ane sipAhIo emanI khaDI cokI karI rahyA che. jANe keI cera-lUMTAruonAM TeLAM na hoya! A dazya joIne rAjakumAra vicAramAM paDI gaye. eNe pitAnA aMgarakSakane pUchyuM: "ATalAM badhAM mAnavI Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAMgyAno bheru 135 one A rIte zA mATe hirAsatamAM levAmAM AvyA haze? zuM ApaNuM rAjyamAM ATalA badhA cera-DAkuo vadhI paDayA che? Amane vAMkagune zuM che?' kumAra, A kaMI cora-lUMTArA nathI, A te badhA kheDUte che. A varase varasAda na paDyo ane khetaramAM kaMIna pAkyuM. kheDUta te dhAnya pAke te rAjA, nahi te raMkaneya raMka. A varase teo rAjyane kara bharI zakyA nathI; eTale emanI pAsethI rAjyane kara jabaradastIthI vasUla karavAno hukama thayela che. A lokone rAjadarabAre laI jaze, ane kara na bharavA mATe sajA karaze." aMgarakSake khulAso karyo. Ane keI upAya ?" kumAra mUlarAjanuM aMtara karuNAbhInuM banI gayuM. ene thayuM, huM A bhAMgyA mAnavIeno bheru banI zakuM te kevuM sAruM ! "AmAM bIjuM te zuM thaI zake ? A te mahArAjAnA hAthanI vAta che; e dhAre te karI zake. bAkI rAjaAjJAnI ADe AvavAnI hiMmata bIje kaNa kare?" rAjakumAre vadhu kaMI na pUchyuM; ane, jANe manamAM gAMTha vALI hoya ema, e tarata ja mahele pAcho pharyo. mUlarAja hajI te Ugate juvAna hate. mUchane dore paNa hajI phUTayo na hato, paNa enA mukha upara kaI devAMzI teja ramatuM hatuM. potAnAM vinaya ane vANIthI e koIne paNa priya thaI paDate--jANe keI jegabhUlya jegI yuvarAjanA A avatAre AvyuM hatuM. pAchA pharIne e sIdho pahe mahArAjA bhImadeva Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 padmaparA pAse. eNe mahArAjAne vinaMtI karI: "bApu, Apa mArI azvavidyA jovA AvavAnA hatA. e vAtane ghaNo vakhata vItI gaye; eTale Aja mArI azvamelananI kaLA jevAnI kRpA kare!" tarata ja mahArAjAnI AjJA thaI. rAjA, rANI, rAjanA karmacArIo, strIo ane nagarajane rAjaprAsAdanA prAMgaNamAM bhegAM maLyAM ane kumAra mULarAje eka tejI takhArane laIne pitAnI adhikaLAnA navA navA praga batAvavA mAMDayA. zuM e azva ane zuM e asavAra ! zuM e khela ane zuM e khelADI ! badhA kumAra mULarAjanI kaLA upara ApharIna pokArI rahyA : ke sAhasI yuvAna ! paLavAra te badhAne lAgyuM ke A keI Ugate yuvAna nathI, paNa kaI kasAyela prauDha ddho ane azvavidyAmAM nipuNa keI umaralAyaka azvArohI che. pitAnA bhAvI rAjavInI AvI adbhuta kaLA jeIne Akho samUha prasanna prasanna thaI gaye. pitAnuM kAma pUruM thayuM ane kumAra mULarAja mahArAjA ane mahArANune AvIne praNAma karI rahyo. mahArAjAnA harSane te Aje kaI avadhi na hatI. ane rAjamAtA paNa harSathI gadgadita thaI gayAM hatAM. - mahArAje kahyuM: "kumAra, ame badhAM Aje tArA upara khUba prasanna thayAM chIe; tArI IcchA hoya te varadAna mAgI le !" Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAMgyAne bheru 137 kumAre vinamra banIne kahyuM: "bApu, A badhA rAjyanA bhaMDAre e ja mArA mATe varadAnarUpa che, pachI bIjuM varadAna mAgavAthI zuM?" paNa Ajane A AnaMda-avasara te yAdagAra ana ghaTe, mATe jarUra managamatuM kaMIka mAga !" rAjAjIe AgrahapUrvaka kahyuM. emanI lAgaNIne vega Aje khALe khALI zakAya ema na hato. paNa bApu, huM zuM mAguM? ApanI kRpAthI mAre kaI vAtanI khAmI che ke mAre kazuM mAgavuM paDe?" kumAre vadhu anAsakti dAkhavI. paNa kumAranI e anAsakti rAjAjInA aMtarane vadhu ne vadhu spazI rahI. emaNe kaMIka vara mAgavAne pharI pharI Agraha karyo. kumAre joyuM ke have vAta karavAne vakhata pAkI gaye che. eNe ati namra banIne kahyuM: "paNa bApu, huM te rahya aNasamaju. ane kaMIka evuM mAgI besuM ke je Apa na ApI zake, te mAruM ane ApanuM beyanuM vacana pheka jAya, ane loka hAMsI kare e vadhArAmAM !" harSaghelA mahArAjA Aje kaI rIte pAchA paDe ema na hatA. emaNe tarata ja kahyuM: 'kumAra, tAruM vacana khAlI nahIM jAya, e mAruM tane vacana che. mATe je mAgavuM hoya te khuzIthI mAgI le. ame tArA upara khUba prasanna chIe." Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 padmaparAga kumArane have vadhu vicAra karavAnuM na hatuM. eNe tarata ja kahyuM : "bApu, je mArI kaLAe Apane sAce ja prasanna karyA hoya ane Apa mane InAma ApavA IcchatA he, te ApaNA rAjyanA tamAma kheDUtanuM A varasanuM mahesUla mApha karavAnuM huM ApanI pAse varadAna mAguM chuM. duSkALane lIdhe bicArA kevA behAla banI gayA che! emane pitAneya khAvAnA annanAM sAMsAM hoya tyAM e rAjyane kara zI rIte bharI zake ? emanuM duHkha jouM chuM ne mAruM aMtara levAI jAya che. prajAnA sukhe sukhI ane duHkhe duHkhI thavuM, e to rAjAne prathama dharma ! ApaNe e dharmanuM pAlana karIe." rAjA bhImadeva paLavAra te stabdha banI gayA ane pachI harSabhera kumAra mULarAjane bheTI paDyA. emanI AMkhe harSanA amIthI UbharAI gaI emane thayuM? A to mANasAIne sAda! je sAda huM na sAMbhaLI zakyo e A kumAranA haiyAmAM jAgI gaye. Aje eNe mArA aMtaranA paDa ughADI dIdhAM! ke kamI, dhamI ane karuNALu kumAra ! ane mahArAjA bhImadeve harSAtirekamAM kahyuM : "kumAra, e varadAna te tane maLI ja gayuM ! paNa ethI tane pitAne zuM maLyuM? mATe bIjuM varadAna mAgI le !" kumAre kahyuM : "mane te sarvasva maLI gayuM, bApu ! pachI bIjuM zuM mAguM?" Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaMgyAne bhera ane AkhI sabhA kumAra mULarAjanI karuNAne bhAva- ' nAnAM AMsune abhiSeka karI rahI. pitAnAM saudarya ane saurabhathI sahunAM aMtaramAM vasI janAra kamaLa kaMI lAMbu AyuSya laIne AvatuM nathI ke lAMbA jIvananA mehamAM phasAtuM nathI. e to TUMka samayamAM ja potAnI jIvanalIlA saMkelI le che. - kumAra mULarAjanuM paNa ema ja thayuM. sahune lADakavAye ane bhAMgyAne sAce bheru kumAra nAnI uMmaramAM ja svarge sidhAvI gaye! rAjA-rANInA duHkhane pAra na rahyo. prajA paNa zekamagna banI gaI. vajapAta thayo hoya ema AkhA rAjyamAM hAhAkAra varatI gaye! AMsu sAratA lekee kahyuM : "ApaNI mIThI najara kumArane AbhaDI gaI! ApaNe enAM ATalAM vakhANa na karyA hatA te sAruM thAta !' te vaLI keIke kahyuM : "bhAI, A to duniyA ja evI che! jene ApaNane khapa ene ja bhagavAnane paNa khapa! bhagavAnane paNa zuM kahIe?" ane jANe kumAra mULarAjanI karuNuM segaNuM phaLI heya ema bIjuM varSa khUba sAruM nIvaDyuM. - varasAda evo thaye ke dharatI dharAI gaI; pAka evo thaye ke mAnavI dharAI gaye. saune thayuM ke jANe dukALa paDyo ja na hato! Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 padmaparAga * kheDUte te kumAra mULarAjanI dayAne saMbhAratAM ane enAM vakhANa karatAM thAkatA ja nathI. e te kahetA phare cheH "sArA pratApa kumAra mULarAjanA !" pachI te kheDUte hoMze hoMze ToLe vaLIne rAjA -bhImadeva pAse pahoMcyA ane emane vinaMtI karavA lAgyAH gaye varase Ape kRpA karI te A varase ATalI vadhu kRpA kare. gayA varasanuM bAkI raheluM ane A varasanuM caDeluM ema bamaNuM mahesUla lyo! rAjAnA bhaMDAramAM haze te chevaTe kyAreka e prajAne ja kAma lAgaze !" paNa mahArAjA bhImadeva na mAnyA. kumAra mULarAjane ApeluM varadAna pAchuM kema kheMcAya? te te kuLanI pratiSThA ane vacana bane jAya! ane vacana jAya pachI paise zA kAmane? eka bAju kheDUte bamaNo kara ApavA pitAne Agraha cheDatA nathI, bIjI bAju rAjA bhImadeva bamaNe kara levA keI vAte rAjI thatA nathI. premane bhAre kalaha - jAmI gaye. devone durlabha e e avasara hate. chevaTe e dravyathI saune priya evA kumAra mULarAjanA smaraNa nimitte eka devamaMdira UbhuM karavAmAM AvyuM. ane zubha divase ane zubha muhUrta, bhAre utsAha ane utsavapUrvaka, emAM devanI pratimAnI pratiSThA karavAmAM AvI. e devamaMdiramAM ane e devapratimAmAM bhAMgyAnA bheru kumAra mULarAjanI smRti amara banI gaI. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAnAM mUla vikramanA teramA saikAne e samaya. gujarAtamAM kaMIka navo yuga zarU thaye hato: keTalAMka varSanI arAjaktA ane avyavasthA pachI gujarAtanuM rAjya pharI sthira ane zaktizALI banatuM jatuM hatuM. A navA yugamAM gujarAtanA pATanagara aNahilavADanA rAjasiMhAsananA pAyA DagamagavA lAgyA hatA; ane gujarabhUminI rAjasattAnuM kendra LakAmAM jAmavA lAgyuM hatuM. caulukya vaMzanI ja eka zAkhA vAghelA; e zAkhAnA rAjA lavaNaprasAda ane teno putra viradhavaLa bhAre parAkramI ane bhAre niSThAvAna rAjapuruSa hatA. gujarAtanI rAjasattAne sabaLa ane suvyavasthita karavA mATe pitAputranI A jeDe tanatoDa prayatna AdaryA hatA. te kALe sUrya ane caMdranI jeDa jevA be tejasvI bhAIo thaI gayA. emanI jAta te hatI vANiyAnI, paNa Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 padmaparAga e zUrAtanamAM bhalabhalA samaravIrane haMphAve evA ane buddhimAM paNa evA ja vicakSaNa. moTAbhAInuM nAma vastupALa, nAnAnuM nAma tejapALa. bane rAjA vIradhavalanA maMtrIojANe enI be bAhuo ja joI le. baMne bhAI jevA karmamAM zUravIra evA ja dharmamAM paNa pUrA zUrA. rAjyasevA emanuM jIvana hatI te dharmasevA emane prANa hatI. anyAya, adharma ane atyAcArane e kadI sAkhe ja nahIM; jIvanA jokhame paNa ene sAmane kare; ane nyAya, nIti ne dharmanI vAta AgaLa hamezAM pitAnuM mAthuM namAve. pitAne dharma emane mana javana sarvasva hatuM ane badhAya dharmone Adara kare e emanuM jIvanavrata hatuM. saMpatti te jANe emanA AMgaNe dAsI banIne AvI hatI-jyAre jeTalI joIe eTalI khaDe page hAjara ja hAya ! e saMpattithI emaNe lekasevA mATe vAva, kUvA, taLAva, dharmazALAo taiyAra karAvavA jevAM seMkaDe kAme karyA hatAM. ane badhAya dharma taraphane emane Adara paNa e hato ke emaNe jema jinamaMdire caNavyAM hatAM tema zivamaMdire paNa baMdhAvyAM hatAM; ane eTaluM ja zA mATe ? cavana gaNAtA musalamAna mATe majida sudhdhAM caNAvI ApI hatI! Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAnAM mUla 143 bane bhAI buddhi, baLa ane dhananA svAmI hatA, paNa badhAya kAmamAM emanI salAhakAra hatI eka jAjaramAna nArI. devI anupamA enuM nAma. maMtrI tejapALanI e dharmapatnI. hRdayanI nirmaLatA, mananI udAratA ane buddhicAturImAM e sAce ja anupama hatI. anupamAnA belane bane bhAIne mana bhAre tola hate. jANe keI kulatAriNuM devI emane tyAM anupama rUpe kuLavadhU banIne AvI hatI. - jarUra paDatI tyAre banne bhAI kurukSetra jevuM raNakSetra kheDavAmAM mokhare rahetA ane zAMtine vakhata hoya tyAre dharmakSetranuM zaraNa zodhatA. | gujarAtamAM tyAre sukha-zAMti ane AbAdIne samaya pravartate hate. eka divasa mahAmaMtrI vastupAla dhamagAramAM AcArya naracandrasUri pAse beThA hatA. rasabharI dharmacarcA cAlI rahI hatI. maMtrIzvara upara vidyA devInI paNa kRpA hatI. zAstravArtA ane vidyA- vidamAM e bIjuM badhuM vIsarI jatA. tIrthayAtrA tarapha maMtrIzvarane khUba prIti hatI; samaya maLe ke yAtrA karavAnuM na cUke. guru sAthe dharmavArtA karatAM karatAM emane thayuM meTA saMgha sAthe zatrujya ane giranAra jevAM mahAtIrthonI pharI yAtrA karI zakAya te kevuM sAruM ! . ane tarata ja emaNe nirNaya karyo; bhAI tejapAchI ane devI anupamAne pUchI lIdhuM ane pachI AcAryazrIne Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 padmaparAga vinaMti karI: guru deva ! mane saMghapatipadanA AzIrvAda ApavAne anugraha kare !" Ave jaza le kene na game? paNa guru paNa khUba zANuM, vicakSaNa ane vivekavaMta hatA. naracandrasUrie kahyuM: "mahAnubhAva, ame chIe maladhArI ga7nA, ane tamArA kuLamAM hamezAM nAgaeNdra gacchanA gurunI AjJA pravarte che. ame te tamArI sAthe ja chIe, paNa nAgendragacchanA AcArya vijayasenasUrIzvarajIne bolAvIne emanI pAsethI saMghapatipadanA AzIrvAda , e ja ucita gaNAya. vinaya e dharmanuM paheluM pagathiyuM lekhAya. ene kadI na cUkIe !" mahAmaMtrI gusmI vivekabharI vANIne aMtaramAM jhIlI rahyA. - mahAmaMtrIne prArthanApatra maLe ane AcArya vijyasenasUri tarata ja dhULakA AvI pahoMcyA. e paNa eTalA ja vivekavaMta hatA. emaNe naracandrasUrine pitAnI sAthe rAkhyA. ane banne guruoe sAthe rahIne mahAamAtya vastupAlane saMghapatipadanA AzIrvAda ApyA. AkhA nagaramAM e prasaMga eka mahatsava je banI gaye. jANe keI rAjyatilakane avasara hoya evI rIte saMghapatipadanA tilakane utsava prajAe Ujajo. badhe AnaMda AnaMda thaI rahyo. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAnAM mUla pachI te gAmegAma AmaMtraNa moklavAmAM AvyAM. ane atyAra sudhI na nIkaLe heya e moTo yAtrAsaMgha kADhavAnI badhI taiyArIo thavA mAMDI. e taiyArImAM kazI vAtanI khAmI na rahe, e mATe mahAmaMtrI vastupALa pita, ane maMtrI tejapALa ane devI anupamA rAtadivasa dhyAna ApavA lAgyAM. thoDA vakhatamAM te hAlatAcAlatAM aneka devamaMdira, hAthI, ghoDAo, seMkaDo sukhapAle, vela, ratha, hajAre gADAMo, khevALe ane utArA mATe asaMkhya taMbUo taiyAra thaI gayAM. gAmegAmathI bhAvika naranArIo hajAronI saMkhyAmAM AvI pahoMcyAM ane dhoLakA nagaranI cotaraphanI vizALa dharatI jANe sAMkaDI banI gaI. ane e badhuM joIne, jANe pitAnI bhAvanAne siddhinAM darzana karatA hoya ema, mahAmaMtrI vastupAla gaddagada banI jatA. emanA netre harSAzruthI bhInAM banI jatAM. emane pitAnAM jIvana ane dhana kRtArtha thayAM lAgatAM. ane e kRtArthatAmAM bhAgIdAra banavA AvelAM naranArIone e bhAvapUrvaka vaMdana karatA. atyAre jANe vastupAla mahAmaMtrI maTI gayA hatA, pitAnuM mahAmaMtrIpada vIsarI gayA hatA ane eka dharmapuruSa banI gayA hatA. saMghapatinuM pada emane mana sarvasva jevuM banI gayuM hatuM. enI javAbadArI sArI rIte pUrI 10 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapaga thAya e ja emanI jhaMkhanA hatI. e jhaMkhanA emane vadhu vinamra banAvI rahI. jema jema saMghanI taiyArI AgaLa vadhatI gaI ane vadhu ne vadhu yAtrike AvI pahoMcavA lAgyAM, tema tema emanuM mana vadhAre ne vadhAre haSita ane praphulla banatuM gayuM. keTalAya dharmaguruo e saMghamAM sAmela thavA AvI pahoMcyA hatA. emAM kavetAMbare paNa hatA ane digaMbare paNa hatA. mArA-tArAnA bhedo bhUlIne dharmapremIone jANe moTo meLe tyAM ja hatA. mahAmaMtrInI dharmabhAvanAnA sAnukULa paDaghA nagaranagara ane gAmegAma pharI vaLyA hoya ema, seMkaDo zreSThIo, pitAne chAjatA vaibhava sAthe, vairATa nagarInA pAdaramAM AvI pahoMcyA hatA. AvA dhanya avasaramAM kaI pAchaLa rahI javA mAgatuM na hatuM. saune hatuM ke A lAkheNe avasara maLe ke maLaze. saMghanI badhI taiyArI pUrI thaI. ane yAtrA-prayANanI zubha veLA paNa AvI pahoMcI. rAjA viradhavale bhAre bhAvapUrvaka saMghapatine vidAyamAna ApyuM. nagara AkhuM AsapAlavanAM teraNothI zobhI UThayuM. nagaranAM nara-nArIoe abila, gulAla ane puSpo varasAvIne saMghapatine ane yAtrikane maMgala vidAya ApI. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 bhAvanAnAM mUla vAjiMtranA gaMbhIra ane madhura nAdothI AkAza guMjI UThayuM. ane e rIte zubha coghaDiye saMghe tIrthAdhirAja zatrujya tarapha prayANa karyuM. jANe hAlatuM-cAlatuM ke I mahAnagara heya ema saMgha AgaLa vadhavA lAgyA. bhAvika jane e saMghanI caraNadhUline namI rahyA, mastake caDAvI rahyA. gAmegAma AdaramAna pAmate ane navAM navAM dharma kAryo karatA saMgha tIrthAdhirAja zatruMjayanI taLeTImAM AvI pahoMce. girirAjanI upatyakAmAM jANe mahAnagara vasI gayuM. gaIkAle khAlI khAlI ane verAna lAgatI dharatI Aje kilakilATa karIne hasI UThI. mAnavamaherAmaNa tyAM hileALA levA lAgyA. sAme UMce UMce vAdaLa sAthe vAte karate girirAja ane nIce kyAMya sudhI vistarelo mAnavamaherAmaNa : bhAvanAnI bharatInAM jaLa jANe Aje tyAM mAjhA mUktAM hatAM. cAre kera AnaMda-utsava cAlI rahyA hatA. bhakatanI madhura stutio vAtAvaraNane madhura ane mukharita banAvatI hatI. devamaMdiranA madhura-gaMbhIra ghaMTAra pavananI pAMkhe caDIne dUra dUra vahI jaIne jANe mAnavInI dharmabhAvanAne jAgrata karatA hatA, Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga ragabera'gI dhajA-patAkAothI AkAzanA vizALa guMbaja AAbhI UThayo hatA--jANe vAdaLamAM vasanAruM iMdradhanu Aje saMghanA vadhAmaNe dharatI upara Utaryu hatu. zu e zeAbhA ! ane kevA e AnaMdya ! devAneya dana karavA dharatI upara UtaravAnuM mana thAya evuM manArama e dRzya ! " pahele divase AkhA divasa sa Mghe ArAma karyAM. bIjA divase girirAja upara ArahaNa karIne devAdhidevanAM darzana karavAnAM hatAM. e dhanya ghaDInI sau rAha joI rahyAM. 148 sUryAMya thayA, ane jANe mahAmatrInI bhAvanAnI siddhinI magaLa ghaDI AvI pahoMcI. saghe paryaMta upara caDavAnuM zarU karyuM, patanA AkhA mA saMcArathI sAMkaDA banI gayA. jyAM najara nAMkhA tyAM pASANunI keDIenA badale mAnavIonI keDIe racAI gaI. emAM mALakAya hatAM ane vRddhoya hatA; sAdhusaMte paNa hatA ane dhanapatieya hatA. puruSAya hatA ane strIo paNa hatI. bhagavAnanA darabAramAM te sau samAna hatAM. tyAM mUla tyAganeA. tyAM sapattinI vaibhavanI zobhA varAgyamAM hatAM bhAvanAnAM ne mahimA hatA zeAbhA tyAgamAM lekhAtI ane akAtI. vizALa mAnavasamUhanA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAnAM mUla 149 mahAmaMtrI vastupALa saMgha sAthe yuganA Adi puruSa devAdhideva AdinAthanA darabAramAM AvI paheMcyA. maMtrIzvare AMsubhInI AMkhe paramAtmAnAM darzana karyA, ane lAgaNIbhInA svare mahAprabhunI stuti karI. maMtrIzvaranA mukha upara mananA maratha phaLyAne saMtoSa ane AnaMda vilasI rahyo. maMtrIzvaranI bhAvanA samasta saMghanA haiyAne sparzI gaI. sI gadgadita banIne eka bAju dharmanAyaka jinezvarane ane bIjI bAju dharmaprANa maMtrIzvarane nIrakhI rahyAM. paLavAra tyAM bhAvanAnI stabdhatA chAI rahI. pitAnI bhAvanAnI siddhinI paLe maMtrIzvaranuM aMtara harSAtirekathI UbharAI gayuM. emanAM netre prabhucaraNane AMsuno abhiSeka karI rahyAM. dhanya prabhu, dhanya! emanuM aMtara prabhunA jayanAdathI guMjI UThayuM. maMdirane vizALa ghuMmaTa bhagavAna AdIzvaranA jayanAdathI bharAI gaye. e jayanAdanA paDaghA girirAjanAM zikhare zikhare gAjI UThyA. pachI te mahAmAtya vastupALa, tejapALa ane sI zreNIoe ane gRhiNIoe prabhunA caraNe hIrA, mANeka, motI ane suvarNanAM AbhUSaNo bheTa dharyA. devI anupamA ane devI lalitAe paNa mahAmUlI bheTa dharI pitAnA jIvanane kRtArtha karyuM. yAtrie paNa ullAsathI pitAnI namra bheTo mUkI. prabhucaraNe bhAvabharI bheTa dharanArAone tyAM eka pravAha vahI nIkaLe. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapA tyAM Aghe Aghe eka nArI UbhI hatI, maMtrI vastupAlanA gharanI e dAsI. bhUpalA enu nAma. enA aMtarane paNa A bhAvanA spazI gaI. enuM aMtara prabhubhaktinI bhAvanAthI UbharAI gayuM. ene thayuM : huM garIba ! mArA jevI 2ka nArI Aje A mahAprabhune caraNe zI bheTa dharI zake ane peAtAnA pAmara jIvanane kevI rIte kRtArtha karI zake? 150 paLavAra e jANe vicAramAM khAvAI gaI. enu bhAvabhayuM" aMtara kaMIka nirAzA ane eziyALApaNuM anubhavI rahyuM. paNa pachI, jANe aMtaramAM prakAza jhaLahaLI UThayo hAya ema, e mAnavamedanInI vaccethI mAga karatI AgaLa AvI ane yugAdidevanI sAme kara joDI nata mastake khaDI rahI. kSaNavAra eNe mana bharIne prabhune nIrakhI lIdhA; ane pachI peAtAnA jIvananA sasva same bahumUle hAra peAtAnA kaMThamAMthI kADhIne prabhune caraNe dharI dIdhA ! pharI eNe prabhunAM darzana karyAM ane pAchI phrIne e medyanImAM samAI gaI. enuM citta prabhubhaktinI prasannatA mANI rahyuM. dAsI bhRpalAnI bhAvanA te divase amUlya banI gaI, amara thaI gaI! sau e nArInI bhAvanA, bhakti ane samavRttine abhinaMdI rahyAM, abhivaDhI rahyAM ! * * bIje divase girirAja para iMdrotsava UjavavAne Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAnAM mUla 151 hate. je bhaktajana prabhucaraNe vadhu dravyanuM samarpaNa kare enA kaMThamAM iMdramALA Are paNa karavAnI hatI-pachI e rAjA hoya ke raMka ! . devamaMdira A maMDapa mahAmaMtrI vastupALa, maMtrI tejapALa, emanAM svajane, dharmAcAryo, zreSThIo ane yAtrIothI bharAI gayuM hatuM. - IdrotsavanI puSpamALA laIne maMdiranA adhikArI tyAM khaDA hatA. jIvananI kRtArthatAnI eMdhANI samI e puSpamALAnAM mUla thaI zake ema na hatAM. adhikArIe iMdramALA paherAvavAnI belI zarU karI. keIe hajAra drambha kahyA, keIe dasa hajAra te keIe pacAsa hajAra ! jotajotAmAM belI lAkha dramma sudhI pahoMcI gaI. bhagavAnanI bhaktinI bhAvanA AgaLa Aje lAkha dramanuM jANe kaI bhUla nahetuM. saune ema ke dhana cAhe teTaluM prabhucaraNe samaparNa thAya, paNa e mALA huM dhAraNa karuM; A avasara kyAM vAraMvAra maLavAno che? tyAM te jANe bhAvanAnuM pUra vahI nIkaLyuM hatuM. raMga te tyAM e jAme hatuM ke kaI pAchuM paDavA mAgatuM na hatuM. tyAM dUra dUra khUNAmAM eka mAnavI Ubhela. melAMghelAM enAM kapaDAM, ane gAmaDiyA jevA enA dedAra. moDhA upara na keI teja ke deha upara na keI ojasa H sAva bhalebheLe AdamI ! garIbIne ja avatAra! Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 padmapaMrAga enA aMtaramAM Aje lAgaNI ane bhAvanAnuM pUra UmaTyuM hatu. ene thayuM : A iMdramALA Aje huM meLavI zakuM te ? paNa huM te! sAva garIba ! meTAmeTAnI vacce mArI te vAta paNa kANu sAMbhaLe ? A teA daridranA mahAdAnI thavAnA ke pAMgaLAnA parvata para caDhavAnA maneAtha ! e saphaLa kevI rIte thAya ? girirAja zatrujayanI chAyAmAM eka nAnuM sarakhuM gAmaDu, TimANuka (TimANu) enu nAma. tyAMnA rahevAsI A zrAvaka. nAte zrImALI ane TIleA enu nAma. mahu bheLA, dharmaparAyaNa ane nyAya-nItinA pALanAre. paNa garIba eve ke jANe sudAmAne avatAra ! kacAreka savAre khAvA pAme te sAMje annanA vAMdhA. kuTuMba Akhu garIbImAM divase vitAve. e ghInA vepAra kare ane je e paisA maLe enAthI peAtAnA ane kuTuMbane gujArA calAve. paNa e na koI divasa prabhune bhUle ke na kadI peAtAnI behAlI mATe peAtAnA iSTadevane doSa de ! ane prAmANikatA tA enA rAma rAmamAM vahe. e Aje peAtAne gAmathI ghI vecavA ahIM AvI caDelA. saMgha AvyAnA khabara sAMbhaLI e girirAja upara gayeA. eNe bhAvathI prabhunAM darzana mAM ane ragama DapamAM AvIne UbhA rahyo. mAnavI garIkha hoya ke tavaMgara, paNa enuM mana evAM koI baMdhane svIkAratuM nathI. e teA na mAlUma kevA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAnAM mUla 153 kevA maneAtha kare che, keTakeTale UMce UDe che, ane zuMnu zu karavAnAM svapna seve che! TIlA zrAvakanuM paNa Aje ema ja thayuM. enuM mana Aje kahyuM karatuM na hatuM. ane teA thatu N hatuM ke kema karIne iMdrotsavanI A puSpamALA mArA kaMThamAM paDe? enA dilane te Aje kevaLa e vAtanI ja raDha lAgI hatI. : paLavAra te peAtAnA vicArathI e peAte ja stabdha anI gaye| mane A kevuM gheluM vaLagyuM che! paNa pachI, jANe peAtAnA mana sAthe nakkI karyuM. hAya ema, e sAkhado thaI gayA, ane bhAre bhIDa vacce UbhA thaI ne karagarI rahyo ' are bhAI, mane jarA AgaLa javA do !....mAreya elI khelavI che! mAreya bhagavAnanA caraNe mArI bheTa dharavI che ! mArA para dayA karo ! mane vacce pahoMcavAnA mAraga Ape !' mAnavamedanI paNa acaMbAmAM paDIne paLavAra AvA daridratAnAM avatAra samA mAnavInI sAme joI ja rahI ! paNa kaI e mAraga na ApyA. kaI ke te enI hAMsI paNa karI. ApaDA TIlA karI karagarI rahyo. tyAM mahAmatrInI najara enA upara paDI. emaNe joyu ke eka bhALA bhakta bhagavAnanI bhakti mATe AgaLa AvavA icche che. ane emaNe hAthathI izArA karIne TIlA zrAvakane peAtAnI pAse khelAvI lIdhe. ' TIlAe vinaMtI karatAM kahyuM : * mahAmaMtrIjI, mArA para kRpA karo ! mArI pAse je kaMI che te sa`sva Aje huM prabhunA Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 padmaparAga caraNe samarpaNa karuM chuM ! eka pAI paNu pAse rAkhuM te mane mArA ISTadevanA sama ! e svIkAre ane iMdrotsavanI A puSpamALA Aje mane paherAvo !" maMtrIzvara paLavAra vimAsI rahyAH kyAM A mALA mATe lAkha drammanA bela, ane kyAM A sAva garIba lAgatA dhamI jananI mAgaNI ! paNa tarata ja maMtrIzvare jANe potAnA mana sAthe nakkI karyuMH lAkhe dronI belI belanArA te pitAnI pAse kareDanI mattA rAkhIne ja arpaNa karavA mAgatA hatA; emane mATe te e arpaNa sepArInA TukaDA babara hatuM. bIjAnuM te ThIka paNa mAruM potAnuM arpaNa paNa ethI vadhe ema kyAM hatuM? ane A mahAnubhAva te pitAnuM sarvasva samarpaNa karatA hatA ! AvI bhAvanAnAM mUla to amUla lekhAya. ane bhagavAnane te AvI bhAvanAnAM arpaNa ja khape che. dharma te dhanane tole nahIM, bhAvanAnA tele ja telAya ! tethI ja te bhAvanAne bhavane nAza karanArI kahI che. ane maMtrIzvare gaddagada svare kahyuM: "bhAvika bhAI tamArI belI saMgha mAnya rAkhe che! AgaLa Ave, ane IMdramahatsavanI A mALAne svIkAra kare !" - sau stabdha banIne joI rahyA. TIlA zrAvake pitAnA jIvana sarvasva samA bAra rUpiyA (kurdhaka) maMtrIzvaranA hAthamAM dharI dIdhA. ane e hAtha Jain: Education International Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAnAM mUla joDIne Ubho rahyo ! maMtrIzvara vastupAle harSAzrubharyA netre TIlA zrAvakanA kaMThamAM bahumAnapUrvaka iMdramALA paherAvI ane emane bhAvapUrvaka praNAma kya. maMdirane raMgamaMDapa prabhunA jayanAdathI guMjI UThyo. zrIsaMgha te divase bhAvanAnAM sAcAM mUla samaye ane kRtArtha tha. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapaMcamI mahimAvaMte jaMbudvIpa che. gauravavaMtI bhAratabhUmi che. sehAmaNuM padmapura nagara che. emAM eka zeTha ane zeThANI vase che. zeThanuM nAma siMhadAsa ane zeThANInuM nAma kapUratilakA zeTha te kareDAdhipati che. emane vepAra deza AkhAmAM cAle che, ane emanuM nAma cikhaMDa dharatImAM paMkAya che. prAmANikatAmAM te emane jeTo ja maLato nathI. ane emanI heMziyArI paNa evI ke e pAMcamAM puchAya che ane vyavahAraDAhyA gaNAya che. zeThANI kapUratilakA te kharekhara karmuratilakA ja che? emanA nAmanI suvAsa kapUranI jema cAre kara mahekI UThe Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapaMcamI 157 che. emane vyavahAra paheALe che, emane reTale moTo che, emanuM dila udAra che ane keInuM paNa bhaluM karIne e sadA rAjI rAjI rahe cheevAM e paragaju che. keIna bhUMDAmAM te e UbhAM paNa rahetAM nathI. AvA zANA zeTha ane AvAM paragaju zeThANa nitya. dharma kare che, dAna kare che ane puNya kare che. zeTha-zeThANIne saMsAra sukhapUrvaka cAlyA jAya che. paNa saMsAra te vicitratAne bhaMDAra che ! e na karavAnuM kare che, ane na dekhavAnuM dekhADe che. sukha ane duHkha paNa enI ja karAmata che. gulAbane eNe kAMTA ApyA ane kAdavane kamaLanuM dAna ApyuM ! zeTha-zeThANIne tyAM eka dIkarI avatarI. e samajyAM ke ghara bharyuM bharyuM thayuM! enuM nAma paNa majAnuM rAkhyuM : guNamaMjarI ! sAMbhaLatAM ja gamI jAya evuM ! paNa dIkarI evA karmasaMga laIne AvI hatI ke na maLe enAmAM guNanuM gaurava ane na maLe maMjarInI kumAza ke suvAsa! janmI te hatI e lAkhopati pitAnA gharamAM, ane guNiyala mAtAnI kukSie, paNa bhAre avaLuM bhAgya laIne avatarI hatI ! kAyA juo te kevaLa roganuM ghara banI hatI! ane jIbha te ene jANe hatI ja nahIM-sAva vAcA vagaranI, narI mUMgI! enA karatAM te pazuya sAru Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 padmaparAga - dIkarI avataryAne mAtA-pitAne AnaMda cheDA divasamAM ja UDI gaye! mAtA-pitA te putrIne jotAM ane emanAM aMtara kaLI UThatAM. he bhagavAna, A te kayA janamanAM pApa jAgyAM ke bicArI putrIne, enA avatAra sAthe ja, AvA roganA sarApa maLyA ! guNamaMjarI jema jema moTI thatI gaI ema ema ene rega paNa vadhate gaye. ane enuM mUMgApaNuM te ene asahya ane vadhAre duHkhakAraka banatuM cAlyuM. bicArInuM jIvatara jANe duHkha, zeka ane vedanAne khAre dariye ja banI gayuM ! mahela jevA gharamAM khAna-pAna ane meja-zekhanI sAmagrIne keI pAra na ha; paNa guNamaMjarInuM zarIra evuM te rogagrasta banyuM hatuM ke bApaDI be TaMka dharAIne dhAna paNa khAI na zaktI, te pachI mevA-mIThAI ke bIjA svAda ane gaThi bhejanI to vAta ja zI karavI ? enA bhAgyamAM te jAtajAtanAM besvAda osaDiyAM ja jANe lakhAI gayAM hatAM ! ane uMmara vadhatI gaI tema tema aMtaramAM duHkhanI, vedanAnI ane bIjI kaMI kaMI lAgaNIo UbharAvA lAgI. paNa e lAgaNIne vyakta karavAnI vAcAnuM varadAna ene maLyuM na hatuM. kaMI kaMI Urmio aMtaramAM ja janmIne aMtaramAM ja vilIna thaI jatI-sAgaranA taraMge sAgaramAM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 jJAnapaMcamI ja samAI jAya ema ! A te meDhe DUco ane uparathI mAra, evI vicitra sthiti hatI: na manamAM sahevAya ane na meDhethI kazuM belAya! mAtA-pitA te putrIne sAjI karavA kaMI kaMI ciMtA karyA karatAM; rAta ane divasa emane enI ja ciMtA satAvyA karatI. emaNe kaMIka auSadha kya, kaMIka upacAra ajamAvyA, kaMIka daDadhAma karI, paNa e badhuM khArApATamAM bI vAvyA jevuM ke pAchuM vAvyA jevuM aphaLa gayuM ! putrInA bhAgyanuM pAMdaDuM na pharyuM te na ja phayuM! regI te kaMIka joyA, ane kaMIka sAjA-sArA paNa thaI gayA; paNa guNamaMjarIne roga jANe amarapaTo lakhAvIne ke haThIle banIne AvyuM hate game teTalA upAya kare, paNa keI upAye haThate ja na hate. bicArI guNasuMdarI mUMgI mUMgI badhuM sahana karI letI; ane ema ne ema divase duHkhamAM vitAvatI. saMsArI lekoe dIkarIne ane ukaraDIne sarakhI kahI cheH divase na vadhe eTalI rAte vadhe, ane rAte na vadhe eTalI divase vadhe ! vadhatAM te jANe ene vAra ja nahIM !. - guNamaMjarInI kAyA paNa moTI thavA lAgI; paNa rega te ene evo ne e ja vaLagI rahyo ! - kumArikA kaumArya vaTAvI soLa varSe yauvanane AMgaNe pagalAM mAMDe ane enI kAyA zukala pakSanA caMdranI jema seLe kaLAe khIlavA mAMDe. . Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 padmapAga are! leAka te kahe che ke seALa varSanI vaye te ga bhI paNa apsarAnuM rUpa dhAraNa karavA lAge ! paNa guNumAMjarIne te na rUpa maLyuM, na lAvaNya lAdhyuM. enA yauvanasahaja rUpavikAsanA caMdrane jANe enA rAganA rAhu grasI gayA ! mA-bApa game evAM meTAM hoya, ghara game teTalu zrImaMta hAya, nAmanA game teTalI mATI hAya ane kuTuba paNa game tevuM khAnadAna heAya, paNa AvI rAganA ghara jevI kumArikAne paraNavA kANu taiyAra thAya ? mAtA-pitAne te UMgha harAma banI gaI ! putrInu yauvana jANe mAbApa mATe du:khanu dhAma anI gayuM ! divase ema ne ema vahI javA lAgyA ! e ja ja advIpa, e ja bhArata deza. ane e ja padmapura nagara. nagaranA rAjAnuM nAma ajitasena ane rANInu rAjA bhAre parAkramI--bhalabhalA vIraneya huM phAvI de ane harAvI de evA. nAma yazeAmatI. ane rANI teA rUparUpanA aMbAra ! jANe kAcanI pUtaLI ja joI lyeA ! pagalAM mAMDe ane kaMku jhare ! vacana khele ane phUlaDAM jhare ! Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapaMcamI zUrAtana ane sauMdarya jANe bhegAM maLyAM hatAM ! rAjAne nyAya badhe vakhaNAya. paNa kudastane nyAya te bhalabhalAnA nyAyaneya TapI jAya eve adala ane aphara hoya che. kaI paNa enAthI chaTakI na zake. kudaratane mana rAjA ke raMkanA, moTA ke nAnAnA, UMca ke nIcanA kaI bheda nathI. ene mATe te gune kare e gunegAra ane guNa keLave e mATe ! gunAnI sajA ane guNanuM inAma e ja ene adala InsApha ! sArA ke mAThA kRtyanuM phaLa ApyA vagara e rahe ja nahIM ! rAjA-rANIne mAthe paNa kudaratano Avo ja kaI Akare nyAya varasI gaye. vAta kaMIka AvI banI hatI ? rANI yamatIe eka kuMvarane janma Ape. kuMvara paNa ke? rUpa-raMge devakumAra je rUpALe ane jotAM ja ramADavAnuM mana thAya ane bhalabhalAne heta karavAnuM dila thaI Ave e ! rAjAnA remamamAM AnaMda AnaMda vyApI gaye. rAjamahelamAM AnaMda AnaMda thaI rahyo. prajAmAM ghera ghera AnaMda phelAI gaye-rAjagAdInA vArasane janma thaye hatuM ne kuMvaranuM nAma rAkhyuM varadattakumAra! jANe devanA ke pUrvapuNyanA varadAnathI ja maLe na hoya ! 11 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga paNa e AnaMda jhAjho vakhata na Takyo. varadatta jema jema moTo thato gayo tema tema saune lAgatuM gayuM ke enAmAM buddhinI sAva khAmI che. jarAka vadhu moTo thaye ane saune khAtarI thaI ke A te sAva jaDabharata! akala ane hoMziyArIne te enAmAM chAMToya na maLe. uMmara vadhI paNa akakala na vadhI te na ja vadhI ! kAyA kevI rUDI-rUpALI, chatAM buddhi kevI bUDI ! vAha re karmarAjA ! bicArAM rAjA-rANInI ciMtAne pAra na rahyo. emane thatuM : A akalahIna kumAra pitAnA kuLane kevuMka ajavALaze ane rAjapATa kevI rIte sAcavaze ? kuMvara ATha varSano thaye ane ene vidvAna ane nipuNa gurunI pAse bhaNavA mokalyA. rAjakumAranA gurumAM te zI khAmI hoya ? guru te evA jJAnI ke sAkSAt brahaspatine ja avatAra ! akkalanAM tALAM e paLavAramAM ughADI de ane jJAnanI pAMkho Ape. enA celA te jANe AbhamAM UDavA mAMDe ! paNa bicAre varadattane te akkala ja nahIM, emAM bicArA guru zuM kare? guru bhaNAvI bhaNAvIne thAkI jAya, ane cele paNa gokhI gokhIne kAyara thaI jAya, paNa mULamAM buddhi ja baMDI, emAM keI zuM kare? heThanI vidyA Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 jJAnapaMcamI kaI rIte haiyAmAM Utare ja nahIM. varadatta te sAva ThoTha nizALiye rahyo! vidyAne ane ene jANe bArame caMdaramA! mAtA-pitA bhAre vimAsaNamAM paDI gayAM. e bicArAM ghaNuM ghaNuM ciMtA kare, ghaNuM ghaNuM IlAje kare, eka gurune badalIne bIjA moTA moTA paMDitone rAkhe, paNa badhuMya jANe paththara upara pANI! mULamAM bIja ja saDeluM hoya tyAM kheDUta, khetara, khAtara, prakAza ke pANI zuM karI zake? paNa vidyA caDe ke na caDe, ane hoMziyArI Ave ke na Ave, uMmara kaMI rAha jovA nathI rekatI, e to pitAne mArge AgaLa vadhyA ja kare che. varadattanI uMmara vadhavA lAgI. have te eNe yauvana tarapha Daga bharavA mAMDyAM. paNa e yuvAnI bhAre kamanasIbIne bhAra laIne AvI! vidyAmAM sAva mUrakha varadattane, jANe adhUrAmAM pUruM thavAnuM hoya ema, pAMgaratA yauvanamAM ja kehanA roge jhaDapI lIdhe! ane jotajotAmAM varadattanAM aMgeaMga ane meremamAM e vyAdhi prasarI gaye; ane ene rUpALe ane taMdurasta deha pAca-parune pUDo banI gaye! kyAM janamane rAjakumAra ane kyAM karamane A regI ! rAjA ajitasena ane rANI yazomatInI ciMtAnI avadhi thaI gaI. upacAra te aneka karyA, paNa rega jANe amarapaTo laIne AvyuM hatuM. emAM kaI pharaka na paDyo. auSadha badhAM eLe gayAM. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga vAha re kudarata, tAre nyAya! padmapura nagaranAM zeTha-zeThANI ane rAjA-rANI beya samadukhiyAM ekanuM duHkha bIjAnA duHkhanI yAda Ape. siMhadAsa zeTha ane kapUratilakA zeThANIne rAta-divasa putrI guNamaMjarInA bhAgyanI ciMtA satAvyA kare che. ajitasena rAjA ane yazomatI rANI niraMtara putra varadattanA bhAgyane vicAra karyA kare che. beya mA-bApa khUba mUMjhAyAM kare che, paNa zuM karavuM ane tene pUchavuM enI emane kazI sUjha paDatI nathI. evAmAM eka divasa nagaranA udyAnamAM eka mahAjJAnI dharmaguru padhAryA, guru paNa kevA? jANe jJAnanA sAgara! agamanigamanA bheda ghaDIbharamAM bhAkhI de ane mananI bhItaranI vAta paNa dIvA jevI cokhkhI samajAvI de! vijyasenasUri emanuM nAma. jANe ajJAna ane kaSAyanI mahAsenA upara vijya meLavanAra mahAjJAnI ane mahAgI! samatAnA sAgara ane zAMtinA avatAra! saunA mitra, saunA hitaciMtaka. zeTha-zeThANI ane rAjA-rANIne mana te baLabaLatA raNamAM mIThI vIraDI ke zILI chAMyaDI maLavA jevuM thayuM. emanAM mana kaMIka zAtA anubhavI rahyAM. pitAnAM saMtAna sAthe cAreya jaNAM gurunAM caraNamAM jaI pahoMcyAM, ane gurunI dharmavANIne ekacitte sAMbhaLI rahyAM. - dharmadezanA pUrI thaI ane AkhI parSadA visarjana Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapaMcamI thaI, paNa e badhAM te besI ja rahyAM ! gurue karuNAbharyA svare pUchyuM : * kahe! mahAnubhAvo ! hajIye kaI dhakathA karavI che ke mananI koI tattvajijJAsA saMtASavI che, ke koI zaMkAnuM samAdhAna meLavavu che? je hoya te mananI vAta vinA saMkoce kaho. prabhunu zAsana te jagata AkhAnuM zaraNu mane evuM karuNAbhInu ane udAra che.' zreSThI si'datte kahyuM : ' gurudeva, khIjuM teA kaMI nathI pUchyuM, paNa A amArI janmathI mUgI ane rAgI putrI guNumaMjarInu bhAgya jANavuM che ane enA duHkhane dUra karavAne ilAja samajavo che. bicArI dIkarInA duHkhane kacAMya Ara nathI ! amArI ciMtAne paNa koI aviSe nathI!' rAjA ajitasene vinaMtI karI ane prabhu, A mArA putra varadatta sAva mUrkha ane aMgeaMge kADhanA rogavALA zA kAraNe anyA, ane have e sAjo ane zANo zI rIte thAya e jANavu' che. kRpA karo !' : " paLavAra vicAra karIne gurue lAgaNIbharyA svare kahyuM : * sAMbhaLe| zreSThI ! ane rAjAjI, tame paNa sAMbhaLe ! A saMsAramAM dekhAtAM tamAma sukha-duHkha e kevaLa ka rAjAnI ja bheTa che. jevI karaNI tevI bharaNI, e kudaratane aTala niyama che. jevuM vALyuM tevuM laNIe ane jevuM karyu tevu' pAmIe, emAM kaI mInamekha karI zake nahIM. kArya - kAraNanA A niyamathI koI khacI zakatu nathI. guNumAMjarI ane varadatta bannene emanA karyAM kama ja udbhayamAM AvyAM che. eTale petapotAnAM azubha karmonAM kaDavAM phaLa e atyAre 165 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga jogavI rahyAM che." zreSThI ane rAjA potAnA nAnAmoTApaNAnA bhedane bhUlI jaIne potapotAnAM saMtAnanI duHkhakathanI ekacitte sAMbhaLI rahyA. samAnaduHkhiyA banIne Aje jANe e mitro banI gayA hatA. gurue guNamaMjarInAM karma varNavatAM kahyuMH hajI DAMka varSa pahelAnI ja vAta che. dhAtakI khaMDamAM kheTakapura nAme nagara. emAM jinadeva nAme gRhastha ane suMdarI nAme enI strI rahe. strInuM nAma te suMdarI, paNa jANe zaMkhaNIne avatAra! kaMkAsamAM te ene joTo ja na jaDe! karkazA paNa evI ke sau enAthI trAhya trAhya pokAre ! beTAM kAma karavAmAM ene jarAya saMkeca ke zarama nahIM! emane pAMca putra ane cAra putrIo. jinadeve pAMce dIkarAne guru pAse bhaNavA mUkyA. paNa chokarA to mAnA saMskAramAM UcharelA, eTale evA ALasu, evA avaLacaMDA, evA tophAnI ane evA avinayI ke jANe mAtelA sAMDha jeI ! gurune e tobA pikarAve, ane gurunuM kahyuM kazuM kAne dhare ja nahIM ! gurunI badhI mahenata kevaLa paththara upara pANI ! eka vAra chokarAonA tophAne mAjhA mUkI. guru te paLavAra bhAre vimAsaNamAM paDI gayA. paNa chevaTe emane thayuM, jenAthI bhUta paNa bhAge e caudamA ratanane upayoga karyA vagara have kAma nathI cAlavAnuM. gurune hAtha UpaDyo, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapacamI ane chekarAone sArI peThe mAra paDaye.. chekarAo te rAtA rAtA pahoMcyA emanI mA pAse. mAne te kacAM kazeA vicAra ja karavAnA hatA ? enuM magaja tapI gayuM ane eNe gussAmAM ne gussAmAM zikSakane na kahevA jevI gALA sabhaLAvI dIdhI. 167 ( pachI eNe chekarAone kahyuM : * maLyuM A tamAruM bhaNatara, ane mUA tamArA guru ! bhaNelAne amarapaTo maLe che ane vagara bhaNelA marI jAya che, evuM thADuM ja che? ane cApaDIe khAvAthI peTa thADu' bharAvAnu che ? e te pAse e paisA haze te! lIlAlahera thaze, ane meTA meTA paMDitAya salAme bharatA Avaze ! je dhana karI zake che e bIju kANu karI zake ? vasu vinA nara pazu ! mATe bhaNavAgaNavAnI A badhI mAthAkUTa mAMDI vALe ane rame, jame ne moja kare !' chekarAone te A ' bhAvatuM hatuM ne vaidhe kahyA' jevu thayuM! e te rAjI rAjI thaI gayA. ATalu ochu hoya ema mAe chellI zikhAmaNa ApI : 8 ane jo tamArA guru tamane kheAlAvavA Ave te ene sApha sApha nA pADI dejo; ane vadhAre rakajhaka kare te ene eveA methIpAka cakhADajo ke tamane pAMcane mAryAnuM sATuM vaLI jAya ! ' > ane jANe ATalAthI enA mijAja zAMta na thaye hAya ema eNe chekarAnAM pAthI-pustaka ane pATI-pena Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 padmapAga vagere badhAM vidyAnAM sAdhanA agnimAM hAmI dIdhAM ! maLyuM A bhaNavAnu' ne maLI AvI badhI mAthAkUTa ! jJAna, jJAnI ane jJAnanAM sAdhanAnI AvI virAdhanA, AzAtanA ane avahelanA karyAM chatAM e nArIne leza pazu pastAvA na thayeA. UlaTu, jANe koI mahAna kArya karyuM hoya ema, e teA baDAI hAMkavA lAgI : chekarAnA gurune kevA sIdhA deAra karI dIdhA ! jJAnI gurue vAta pUrI karatAM siMhadAsa zeThane kahyuM, * zreSThI, evA mahApAtakane pastAvA ke enI AleAcanA karyA vagara kame te marIne e strI tamAre tyAM guNamajarIrUpe avatarI, ane jevuM karyu" evuM pAmI ! paNa hasatAM ke AvezamAM AMdhelAM kama rAtAM ke kheAkAsAM nAkhatAM paNa chUTatAM nathI.' pachI rAjA ajitasenane gurue kahyuM : 'have rAjas, sAMbhaLe, tamArA putra varadattanI ka kathanI.' A bharatakSetramAM zrIpura nagaramAM vasu nAme eka zreSThI rahe. tene be putrA, meTAnuM nAma vasusAra ane nAnAnu nAma vasudeva. banne bhAre hoMziyAra ane jevA hoMziyAra evA ja dekhAvaDA. eyanA upara pitAne bhAre heta ane meTI AzA. ane jANe pitAnI DAbI-jamaNI AMkha ja samajo, eka vAra eya bhAI krIDA karavA vanamAM gayA. tyAM emaNe joyu ke jJAna ane cAritranA sAkSAt avatAra samA eka AcAya peAtAnI upadezadhArA vahAvI rahyA hatA, ane zrotAe mugdha thaIne e jhIlI rahyA hatA. ane Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapaMcamI bhAInAM haiyAMmAM gurunI jJAna, dhyAna ane vairAgyanI bhAvanAthI UbharAtI vANI vasI gaI ane pitAnI anumati laIne ane sadAne mATe gurucaraNanA dAsa banI gayA. nAnA bhAI vasudeva muni bhAre buddhizALI, game te vighA tarata ja emanA kaThe vasI jAya; ane cAritra paNa talavAranI dhAra jevuM aNIzuddha pALe. thaDA vakhatamAM te e samartha vAcanAcArya banI gayA. aneka sAdhuo emanI pAse bhaNavA (vAcanA levA) AvavA lAgyA. cAre kera emanA jJAna ane cAritranI bhAre prazaMsA thaI rahI. moTA bhAI vasusArane adhyayana-adhyApananI jhAjhI mAthAkUTa karavI game ja nahIM. e te ghaDI be ghaDI vAMce, bhaNe ne kiyA kare, ane bAkIne Akho divasa sukhazAMtimAM pasAra kare ! UMgha paNa evI nirAMtanI le ke jANe na keI ciMtA, na keI upAdhi ! sAva bephikara jIva! eka divasanI vAta che. jJAnI AcArya vasudeva ArAma levA ADe paDakhe thayA hatA. jarAka AMkha maLI na maLI eTalAmAM eka sAdhu pitAnI zaMkA pUchavA AvyA. e zaMkAnuM nivAraNa karIne gayA tyAM bIjA sAdhu zaMkAsamAdhAna mATe AvI pahoMcyA. e gayA tyAM trIjA zramaNa pitAnI jijJAsAne saMtoSavA AvI pahoMcyA ! na mAlUma Aja divasa ke Uge hate ! e gayA ane vaLI navA muni AvI pahoMcyA. jANe Aje munivarenI jJAnakSudhA UghaDI gaI hoya ema eka pachI eka munivare AvatA ja rahyA ane AcArya vasudeva emanuM Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaparAga samAdhAna karatA ja gayA. AcAryanI dhIraja, samatA ane vidvattA jANe Aje kasoTIe caDI hatI. paNa chevaTe AcArya kaMTALI gayA; emanI dhIrajane aMta AvI gaye. emane thayuM: "A zAstrajJAnano A te ke lAbha ke be ghaDI sukhe sUvA paNa na maLe! AnA karatAM te mArA vaDIla baMdhu vasusAra muninuM jIvana kevuM sukhamAM vIte che ! na keI ciMtA, na keI phikara ! A te meM jJAna prApta karyuM ke upAdhi uchInI lIdhI ! mArA karatAM te aNabhaNyA ke ochuM bhaNyA sArA ! bhAI, dharAI gayA A jJAnathI te ! zAstrabodhane bhAra bahu upADyo. have basa !" jANe AcAryane jJAna akAruM thaI gayuM. - Ama vasudeva AcAryane varSonI sAdhanA pachI meLavela zAstrajJAnane AnaMda viSAdamAM pheravAI gaye. ane je zAstrajJAna AtmAnI mastI ane nijAnaMdanA anubhavanuM nimitta banavuM joIe te cittanA kalezanuM ane aphasanuM kAraNa banI gayuM ! emaNe nakkI karyuMsaryuM have bhaNavA ane bhaNuvavAthI. jANe AtmAnA jJAnanA bAraNuM upara AcArya vasudeve aviveka ane avinayanAM tALAM lagAvI dIdhAM ane amRtane kuMbha pheDIne viSane kuMbha aMtaramAM goThavI dIdhe! jJAna, jJAnI ane jJAnanAM sAdhana emane have aNagamatAM thaI paDyAM hatAM ! kevA meTA ane kevA jJAnI AcArya ! paNa bicArA paLavAramAM jItelI bAjI hArI gayA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapaMcamI 171: * ane jANe manamAM duHkhI duHkhI thaI gayA hoya ema e belavAcAlavAnuM baMdha karIne, mauna dhAraNa karIne, besI gayA-jANe emaNe pravRttimAtra saMkelI lIdhI. ane bhavitavyatA paNa kevI vicitra ke jJAnanI AvI virAdhanAnA mahAdoSanuM prAyazcitta karyA vagara ja, bAramA divase AcAryo deha ta ! ane emanA AtmAnI sAthe. azubha karmane bhArabeja vadhI gaye. vAta pUrI karatAM AcArya vijayasenasUrijIe kahyuM: rAjana, e pApanA bhAra sAthe kALa karIne e AcArya tamAre tyAM varadattakumArarUpe avataryA. varadattane hAthanAM karyA haiye vAgyAM ! jJAna ane jJAnInI ugra AzAtanAnA pApe e mUrNa ane regiSTa bane." zeTha-zeThANI ane rAjA-rANI jJAnI gurunI vAta ekacitte sAMbhaLI rahyAM. guNamaMjarI paNa pitAnA karmanI lIlA gaMbhIra banIne vicArI rahI. rAjakumAra varadatta paNa pitAnI kamanasIbI upara AMsu sArI rahyo. zreSThIo ane rAjAe sUrivarane pUchyuM: "guruvarya, A pApanA nistArane koI upAya ?' gurue kahyuM: "rAjana ! zreSThI ! A te jevI karaNI Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 padmaparAga tevI bharaNuM, paNa tapathI pAra utaraNI! pApa game tevuM hoya, paNa prAyazcitta ane tapathI e dUra thaI zake che. guNamaMjarI ane varadatta ane AtmAo atyAre jJAnA- varaNIya karmanAM AkarAM phaLa bhegave che. jJAnAvaraNIya karma dUra karavA mATe bhagavAne jJAnapaMcamInuM mahAtapa kahyuM che. je naranArI e mahAtapane vidhi sahita ArAdhe che enA janamajanamanA jJAnAvaraNIya karmanA baMdha chUTA paDe che, enA ajJAnanAM aMdhArA ulecAI jAya che, ane enA aMtaramAM jJAnane prakAza patharAI rahe che." chaye jaNa zAMta citte gurunI vANI sAMbhaLI rahyAM. emanA mATe te jANe A amRtavarSA thaI rahI hatI; sau paLavAra mATe badhe zekasaMtApa vIsarI gayAM! gurue A doSanA nivAraNanA tapane vidhi ane mahimA varNavatAM kahyuM : jJAnIoe jJAnanA pAMca prakAra kahyA cheH sau jemAM samajaNanI DIjhAjhI paNa saMjJA hoya ja; jJAnane sarvathA abhAva te kaI paNa jIvamAM na saMbhave : e matijJAnane prabhAva. zAstro bhaNI-bhaNAvIne je jJAna pragaTe e zrutajJAna. indriyanI kaI madada lIdhA vagara dUra dUranA bheda pAmI zake enuM nAma avadhijJAna. sAmAnA mananI bhItaranA bheda pArakhI javAnI zakti e mana:paryavajJAnane prabhAva. ane traNe leka ane traNe kALanA bheda-prabhedane je jANI zake enuM nAma kevaLajJAna. hAthInA pagalAmAM badhAM pagalAM samAI Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapaMcamI 173 jAya, ema kevaLajJAnamAM badhAMya jJAna samAI jAya. e. jJAnathI AtmAno ane vizvano saMpUrNa sAkSAtkAra thAya. jJAnanI ArAdhanAnuM A tapa vidhi sahita je Acaraze tenA aMtaramAM jJAnadIpakanAM ajavALAM ajavALAM patharAI jaze. sAMbhaLe tyAre ene vidhiH - kArataka sudi pAMcama e e tapanI ArAdhananI moTI paMcamI! enuM nAma jJAnapaMcamInuM mahAparva. loke ene saubhAgyapaMcamI paNa kahe che. ene ArAdhanAthI AtmA sAce saubhAgyazALI bane che. e pAMcamathI A tapano AraMbha kare. dara ajavALI pAMcame eka TaMka jamIne ekAsaNuM karavuM; vadhAre. zakti hoya te sAva lUkhuM ane nIrasa bhejana eka vakhata jamIne AyaMbila karavuM; ane ethIya vadhAre zakti pahoMcatI hoya te bhajanane sadaMtara tyAga karIne upavAsa kare. upavAsa thaI zake te e sarvathI uttama. e rIte pAMca varasa ane pAMca mAsa lagI akhaMDapaNe A tapa ArAdhana karavuM. dara mahine na thaI zake te jiMdagI paryata dara varSe jJAnapaMcamInA parva divase A tapanuM ArAdhana avazya karavuM. tapanA divase banne vakhata pratikramaNa karavuM, devavaMdana karavuM ane bhAvabhaktipUrvaka prabhunI pUjA karavI. aMtaramAM jJAnadIpakanuM AvAhana karavA "hrIM name nANassa' padanA be hajAra jApa karavA; cittane ekAgra karavA Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 - pApaga pAMca ke ekAvana legassano kAusagga kare; ane jJAnanAM sAdhana samakSa ekAvana khamAsamaNAM (namaskAra) devAM. bane te e parvanA divase sAdhu jevuM pavitra jIvana jIvavA pauSadha karavo. vizuddha manathI brahmacaryanuM pAlana karavuM. jJAna, jJAnI ane jJAnanA sAdhanonuM bahumAna karavuM, emanI jarA paNa virAdhanA, AzAtanA ke avahelanA na thAya enI pUrI jAgRti rAkhavI. A mATe to kevaLa parvanA divase ja nahIM paNa jiMdagIbhara khabaradArI rAkhavI; ane vidyA-upArjana karavA mATe vinaya, namratA ane guru pratye pUrNa Adara sAthe prayatna kare. pAMca jJAnanA pratIka rUpe pAMca divaDA pragaTAvavA, akSatanA pAMca svastika karavA, ane pitAnI zakti pramANe pAMca pAMca phaLanaivedya jJAna pAse arpaNa karavAM. A divasa jJAna ane jJAnInA mahimAnuM zAMta citte ciMtavana karavuM, ane svAdhyAya kare. jJAnI gurue pitAnI vAta pUrI karatAM kahyuM : "je -nara-nArI A rIte jJAnapaMcamI mahAparvanI ArAdhanA karaze, te ajJAnane mahAsAgara tarIne pitAnA AtmAnuM kalyANa sAdhI jaze." e parvanuM aNIzuddha rIte ArAdhanA karIne guNamaMjarI : Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 jJAnapaMcamI sukhI thaI gaI e mahAparvanuM ArAdhana karIne kumAra varadatta sukhI sukhI thaI gaye. e mahAparvanuM ArAdhana je rIte varadatta ane guNamaMjarIe karyuM, e rIte sau karaje ! e mahAparva varadatta ane guNamaMjarIne je rIte phaLyuM te rIte saune phaLajo! zAstranA marma jANanAra jJAnI kavigurue sAcuM ja gAyuM che: jJAnane vaMde ! jJAna ma niMda! jJAnIe zivasukha sAdhyuM." Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jayabhikhkhu sAhitya TrasTanAM prANavAna prakAzanA : bhAratIya saMskRtinAM pratApI pAtrAnI kathAo le. jayabhikhkhu lIlI lIlI virayALI kavi ane kalAkAronA sarjananI chabI raja karatA lekhasaMgraha. draSTA ane bhraSTA le. DA. dhIrubhAI ThAkara kiM. 3-50 (aprApya) [3-40 patitapAvana tIrthAdhirAja zatruMjayanI aitihAsika ghaTanAne romAMcaka vArtAsaMgraha vasahI ane parvata le. jayabhikhkhu 6. 350 kAramAMthI kaMcana pragaTAvatA pArasamaNi jevA gAMdhIjInA vyaktitvanA prasaMga leAha ane pArasa le, jayabhikhkhu kiM. 3-25 (aprApya) bleTa ane be triraMgI jaina-jaitaromAM apUrva cAhanA pAmeluM, 19 ArTa citrothI maDheluM apUrva caritra le. vyabhikhkhu bhagavAna mahAvIra bhArata sarakAra taraphathI pAritoSika meLavanArI kAmI ekatA sAMpradAyitAnA saMdezA ApatI aneAkhI kathAo la, kumArapALa desAI ki 4-5 ane bina ki 1-50 birAdarI vikramAditya hemu ane zahenazAha akabaranA zAhI zAsananI navalakathA. vikramAditya hetu le. jayabhikhkhu le. jayabhikhkhu bhAgyanirmANa kiM. 7-75 [. 650 coTadAra zailImAM lakhAyelI hRdayasparzI vArtAono saMgraha AMkha nAnI, AMsu eTa le, jayabhikhkhu 6. 3-50 apaMga mAnavAe manobaLanA sahAre karelA puruSArthanI satya ghaTanAo apaMganAM ojasa le. kumArapALa desAi kiM. 4-00 dharma, nIti ane mAnavatAnA bAdha ApatI risaka kathAo le, ratilAla dIpacaMda desAI kiM. 3-50 2020 padmaparAga sAva AvaraNa che. naTavara smRti prinTarsa - rAyapura - amadAvAda gainelibrary.org