________________
પદ્મપરાગ દૂતની ઉત્સુક્તા વધી ગઈ રાજાજી કે ઉત્તર આપશે ?
રાજસભા પણ વિચારમાં પડી ગઈ કે આવા શુરાતન પ્રગટ કરવાના સમયે આપણા રાજવી કેમ મૌન અને વિચારમગ્ન થઈ ગયા?
પરિસ્થિતિની વધુ સ્પષ્ટતા મેળવવા રાજા અશ્વસેને દૂતને કહ્યું : “પણ રાજદૂત, તમે યુદ્ધની, અન્યાયની અને અમારી સહાયની વાત તો કરી, પણ અન્યાયનું કારણ ના કહ્યું. એવું કેમ ન હોય કે તમારા રાજા પ્રસેનજિતની કઈ ભૂલનું જ આ દુષ્પરિણામ જાગ્યું હોય? માટે તમારી વાતનું મૂળ રાજસભાને નિવેદિત કરે!”
દૂતે કહ્યું: “મહારાજ ! કારણ સ્પષ્ટ છે, અને બહુ સબળ પણ છે. પણ અહીં નિવેદન કરતાં સંકોચ થાય છે.”
રાજા અશ્વસેને તત જ કહ્યું : “દૂત, રાજકાજમાં અને તેમાંય યુદ્ધને નિર્ણય કરે છે, એમાં તે શરમ કે સંકેચને સ્થાન હોય જ નહીં. તમને અન્યાય થયાનું જે કારણ હોય એ વિના સંકેચે સભામાં રજૂ કરે!”
દૂતને હજીય વાતની વધુ ચોખવટ કરવી જરૂરી લાગી. એણે વધારે વિનમ્ર બનીને કહ્યું : “સ્વામી! એ કારણને સીધે સંબંધ આપની પિતાની સાથે છે, એટલે ભરી સભામાં એનું કથન કરતાં જીભ ઊપડતી નથી. છતાં આપને એ જાણવાનો આગ્રહ હોય તો એકાંતમાં...”
પણ દૂતની વાતને વચમાંથી જ અટકાવી રાજા અશ્વસેને કહ્યું : “રાજદૂત! આ તે યુદ્ધના મામલા! એમાં રાજસભા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org