Book Title: Karm Pariksha yane Daivi Chakrano Chamatkar
Author(s): Shravak Bhimsinh Manek
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005296/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaparikSA devI cakrano camakAra, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paropakArAya satAMvibhUSaya. che. karmaparikSA , ke devI cakrano camatkAra che yAne A "puNyapApathI uddabhavatA zubhAzubha karmonuM A udaya batAvanAra cittAdarzaka novela." 1 lI vAra ' prakAzaka, zrAvaka bhImasiMha mANeka, jaina pustaka vecanAra tathA prasiddha karanAra, 107, dhanajI sTrITa, muMbai, 3, , i vIra saMvat 2450. prati. 1500. dhI nyu lakSmI prInTIMga presa, bhAgalI, mAMDavI, muMbai, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRINTED BY MANAKJI BHANJI DHARAMSEY THE NEW LAXMI PRINTING PRESS, 320 KAZI SAYAD STREET BOMBAY. Xc. z. AND PUBLISHED BY HIRJI GHELABHAI PADAMSI FOR SHRAVAK BHIMSEE MANEK. 707. DHANJI STREET, BOMBAY No. 3. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanA be bola. AjathI baso varSa para jyAre jaina sAhityanA vikAsa arthe meTI jhuMbeza upADavAmAM AvI hatI, jyAre jaina sAhitya kaMThastha rahelA ane agharI bhASAmAM rahelA pustakonA saraLa bhASAmAM punarUdhdhAra karavA jainonA samartha vidvAna bahAra paDayA hatA tyAre eTale vikamArka saMvata 1867 mAM jenonA ItihAsa prasiddha pATanagara pATaNa zaheramAM padyarUpe "zrI pApabudhi rAjA ane dharmabudhi maMtrInA rAsa" nA nAmathI zrImAna paMDIta udayaratnajI mahArAje sumAre cAraso gAthAmAM eka pustaka racela che. tenA uparathI A pustakanI vastu saMka9panA levAmAM AvI che. zrI udayaratnajIne samaya tatvajJa zrI AnaMdaghanajI prakhyAta zrI caMdarAjAnA zAsakAra zrI mehanavijyajI, AcArya zrI yazovijyajI, upAdhyAya zrI mAnavijyajI ane kalpasUtra upara subAdhikA nAmaka TIkAnA racanAra zrI vinayavijayajI AdinA samakAlIna thayAnuM anumanAya che. emanA vakhatamAM jaina sAhityane je gati maLI che tenA phaLarUpa pATaNa ane anya bhaMDAra pratyakSa che. pustakanI vastu racanA, Adarza ane bhAva jemanA tema rAkhavA prayatna karavAmAM Avyo che. emAM mukhyatve "jevI sebata tevI asara" athavA punya pApathI udabhavatA zubhAzubha karmaphala batAvAmAM AvyA che. tene savistAra Adhunika paddhatie suMdara ane saraLa banAvavAmAM AvyuM che eTalu ja nahi paNa prasaMgopAta leke ApI adhika rasIka banAvavAmAM Avyo che. AzA che ke vAMcanArane rUcikara thaze vizeSamAM bhASAzuddhi ane zabdoSa para puratuM dhyAna ApyA chatAM, najara doSanA kAraNe kaMI bhula rahI gaI hoya te kSamya karI, sudhArI vAMcavA vinaMti che. "ppu vidunA prakAzaka, 1 sadarahu pustaka amArA taraphathI prasiddha thayuM hatuM. hAla te nahIM maLatuM hovAthI A novela rUpe bahAra pADavAmAM AvyuM che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. prakaraNa 1 luM. prAraMbha * 2 juM dharma vivAda >> 3 juM kAmaghaTanI prApti 4 thuM zrI saMgha-bhakita , 5 muM kulInatAnI kasoTI - 6 huM puNyano adbhuta paMbhAva , 7 muM asIma udAratA 8 muM pati viyoga che, 9muM mohinInI mAha-La 10 muM Aphatane AMcake. 11 muM satItvane prabhAva 12 muM pApIonI prapaMcajALa 13 muM rAkSasIne julma 14 muM juna:samAgama , 15 muM raNabhumine raNakAra 16 muM burAInuM phaLa 17 muM dharma dezanA 18 muM purvabhava 108 '129 japa 176 204 220 239 247 281 306 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - I mA karma parikSA , RF ( w athavA devI cakrane camatkAra, prakaraNa 1 luM, ka ' ve zrIpura nagaramAM jitArinAme rAjA hato baliSTha che ke hevAthI samasta zatruone tAbe karIne teNe va che. pitAnuM nAma sArthaka karyuM hatuM. te eTale mahA baliSTa hatuM teTaleja pApanA vicArethI puSTa hato adharmanA vicAree tenA hRdayanI rAjadhAnIne citarapha gherI lIdhI hatI. eTale dharmanA vicArane satyaM zaurya dayAtyAgo / nRpasyaite mhaagunnaaH| ebhirmukto mahIpAlaH prAmoti khalu vAcyatAm // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) eTale--satya, zUrAtana, dayA ane dAna e cAra rAjAnA mahAguNa kahevAya che. e guNe je rAjAmAM na hoya te teniMdA pAtra bane che. A jilAri rAjAmAM zUrAtana hatuM, paNa te tene khoTI rIte upayoga karato hato, satya ane dayAne mATe te tene leza mAtra paNa mAna na hatuM ane potAnI vAhavAhanI khAtara te kaIvA2 dAna karate. saMsAranA viSaya ane teNe mIThA mAnI lIdhA ane tethI tenAmAM ghaNuM dUSaNoe AvIne sthAna lIdhuM hatuM. " strI vRjavA zuta, __ marthadUSaNamevaca / vAgdaMDayozca pArUSya, - thAnAra madInA" | eTale-madyapAna, zikAra, jugAra, strImAM Asakita, dhananI uthala pAthala, game tema belavuM, jene tene daMDa kare ane kapaTaLA vAparavI, e rAjAonA vyasane gaNAya che. * ochA vattA A badhA dUSaNe-vyasano jitAri rAjAmAM hatA, ane te tene upayoga paNa barAbara karate hato. tene mahisAgara nAme pradhAna hatuM, je nAma pramANe mati-buddhine bhaMDAra ane dharmazIla hatuM. barAbara nyAya pramANe vartavAthI prajAmAM teNe sArI khyAti meLavI hatI. anyAya ane adhirmanA vicArothI te alaga hate. jitAri rAjAne prathamathI ja keTalAka kura kArabhArIonI bata lAgelI tethI tenAmAM pApamaya vicAre dAkhala thavA pAmyA hatA. "sabata tevI asara A kahevata pramANe tenI mati pApanA paMjAmAM phasAI gaI hatI. pUrve karelAM puNyapAyanI siddhi na mAnatAM "huM mahApApa karUM chuM chatAM uttarottara AbAdInA zikharapara caDatA jauM chuM. mATe pApathI ja sukha-saM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) pattimAM vadhAre thAya che. AvA nizcayapara te AvI gayuM hatuM. tethI kRra kArabhArIonA karatA bharelAM kAmane te vAraMvAra uttejana Apate hato. rAjAnI moTI maherabAnIthI te kArabhArIo pradhAnane gaNakAratA na hatA ane pradhAna paNa temane vadhAre dabANa karI zakatA na hatA. mANasa jevA vicAra kare che. tevA vicArothI tenuM hRdaya ghaDAtuM jAya che ane chevaTe te tanmaya banI jAya che. jitAri rAjAne mATe paNa tevuM ja banyuM hatuM. saMsarganI asara thavA mATe je kahela che te yogya ja che, kAraNake saMtaptAyasi saMsthitasya payaso nAmApi na jJAyate, muktAkAratayA tadeva nalinI yatra sthitaM raajte| svAtyAM sAgarazukti kukSipatitaM tajjAyate mauktikaM, prAyeNAdhamamadhyamottamaguNAH saMsargato jAyate" // eTale--tapelA lekhaMDapara jaLa biMdu paDatAM tenuM nAma mAtra paNa jaNAtuM nathI, teja jaLakaNa kamaLapatra para hoya te metI samAna caLake che ane vaLI svAti nakSatramAM te biMduo samudranI chIpamAM paDe, te te metIrUpe pAke che eTale saMsargathI adhama, madhyama ane uttama guNa prApta thAya che. jitAri rAjAno mahisAgara maMtrI uMcA vicArano hato, paNa tevA tenA vicAre rAjAne pasaMda na hatA, tethI te pradhAnanI sAthe jarUra pUrataja paricaya rAkhate tene nIca kArabhArIemAM eka pracaMDasiMha nAme rAjAne aMgarakSaka hatA. te atyaMta kRra svabhAvane hato. teNe pitAnA nIca AcAra vicArethI rAjAne eTale badhe parAdhIna banAvI dIdho hate ke. eka ghaDIvAra paNa rAjAne tenA vinA cAlatuM na hatuM, rAjAne meja zekhanA sAdhana meLavI ApavAne teNe sAre zrama lIdho hato. pitAnA badhA nekareAmAM agara saMbaMdhIomAM tene ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) rAjA potAnA vakdAra sevaka samajatA hatA. pracasihu mAtra potAnA svArtha sAdhavAne rAjAne banAvaTI lAgaNI batAvatA, tenI khaTapaTa ane upalaka heta bharI vAtAthI rAjA, tenuM a Mtara pArakhI zakayA na hatA. bIjA nIca kArabhArIe paNa pracaMDasiMhane anusarIneja cAlatA, karaNa ke tema karyA vinA temanA svArtha sadhAya tema na hatA, ghaNIvAra teo kaMi aparAdha karI Ave; te pracaMDa siMhanA pratApathI teo chuTI jatA. ghaNIvara teAcArI ke dArImAM sAmela thaine phAvI jatA hatA. kulIna kAMtAonI lAja luMTavAmAM teo pAte acakAtA nahi eTaluja nahi paNa rAjAne paNa tevA adhama mAge utArIne tene hAvarA banAvI mukayA hatA. AthI prajAne ahu trAsa veThavA paDatA. kadAca tevI mama tane kAI prajAjanA AgaLa lAve, te pachI tenA dhanamAla para luTa cAle, eTale tenI mahA burI dazA thAya. AvA kAraNathI ghaNAM kharAM kArastAnA teA temanA chanAja rahI jatAM, paNa a MdarakhAne prajAne eTale badhA trAsa veThavA paDatA ke jenuM varNana na thai zake. kadAca kei ekAda vAta bahAra lAvIne tene nyAya mAgavA Ave, teA tenApara pelA nIca kArabhArIe bIjI taheAmata mUkIne tenI kanaDagata karatA. < rAjAnI vaMzapara parAthI utarI Avele eka durNasa hu nAme keATavAla hatA. prathama te sAmAnya sIpAinI nokarIpara hatA, paNa pracaMDa siMhanA hathIyAra banavAthI te uMcI pAyarIpara AvI zakayA hatA. tenAmAM hAjI hA' karavAnA mATeA guNuM hatA, valI sAme jevA svabhAvanI vyakita hAya, tevA svabhAvane te khanI jatA hatA temaja pAte ahuja naramAzathI khIjA sAthe vAta karatA, peAtAne gussA caDayA hAya, te paNu vacananAM mavezamAM te batAvatA na hatA mAthI praca'siMha pAse te phAvI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayo hate kaMI navIna bAtamI meLavavAmAM ane navA kAvAdAvA racavAmAM pracaMDasiMha duSTasiMhane sAmela karate, eTale duSTasiMha paNa tenI marajI pramANe barAbara ghATa ghaDI dete. A be prapaMcI pUtaLAo rAjAne anIti, anAcAra, duSTatA, kuratA, bhraSTatA, zikAra, madyapAna, mAMsAhAra, parastrIgamana vigere adhama raste utAratAM acakAtA na hatA. pitAnI prajA kevI sadAya che, tene nyAya maLe che ke kema? athavA huM pote mArUM prajapAlaka tarIkenuM kartavya barAbara bajAvuM chuM ke nahi? e vicAra karavAmAM tenI matine gati maLatI na hatI. matisAgara matrI, rAjAnI durdazA joIne aMtaramAM bahuja pazcAttApa karato ane vakhata maLatAM ADakatarI rIte rAjAne rAjanItine bodha ApavA cukatA na hatA- "yaH kulAbhijanAcArai - ratizuddha pratApavAnA dhArmiko nItikuzala; sa svAmI yujyate bhuvi" // 1 // eTale--"he rAjana ! pitAnA kuLa ane vRddha jananA AcArathI je atizuddha hoya, je pratApI ane dhArmika heya temaja je rAjanIti ane nyAyamAM nipuNa hoya, teja vasudhAne svAmI thavAne gya heI zake. vaLI he rAjana ! udAratA, mananI moTAI, prajA tarapha putravat prema daSTa ane prajAnA sukhe sukha mAnavuM e rAjAone daivI guNa che e divya guNathI rAjAe potAnI prajAnA akhuTA AzIrvAda meLavI zake che. mATe prajAne sukhI banAvavI e te rAjAono mukhya dharma che. juo rAjanItimAM paNa evuM kahyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) "prajAM na raMjayedyastu, nA rakSAvimifoNH | ajAgalastanasyeva, tA banma nirartha" . - eTale--rakSaNa vigere guNethI je rAjA prajAne prasanna karato nathI, tene janma bakarInA gaLAmAM rahela stananI mAphaka nirarthaka che. A kAMI aja kAlano rivAja nathI, paNa parApUrvathI rAjAene e asAdhAraNa dharma cAlyo Ave che. he nareMdra ! prajAne satAvavAthI, tenA para karane bhAre bojo nAkhavAthI, tene yegya InsApha na ApavAthI, tenI unnatimAM sahAya na karavAthI, tenA jAnamAlane bacAva na karavAthI tathA prajAnA sukhanA upAye na javAthI temaja tene vAraMvAra potAnI sattAnA made dabAvavAthI kaIka rAjAe padabhraSTa thayA, prajAnI nArAjIthI ghaNA behAla thayA ane kaIka vinA mate maraNane zaraNa thayA. juo rAjanItimAM tene mATe zuM lakhyuM che ? "prajApIDanasaMtApAt ___samudbhUtA hutAzanaH / rAjJA zriyaM vviAna, ___ nAdagdhvA vinivartate" eTale-prajAne pIDavAnA saMtApathI utpanna thayela agni, rAjAnA kuLa, lakSmI ane prANAne bhasmIbhUta karyA vinA nivRtta thatuM nathI. arthAt bALI nAkhe che. he svAmina ! Apa pote kAMI ajJAna ke bALaka nathI te prajAnA hita mATe satata kALajI rAkhavI, e tamAre ane mAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7). dharma che. vyavahAranA vikaTa prasaMgothI prajAne bacAvavAmAM Ave te nirvine dhamAMcaraNa karatI prajAnA dharmane chaThTho bhAga rAjAne maLe che, paNa rAjA potAnI pharaja bajAvato hovo joIe. je rAjA potAnA kartavyathI bhraSTa thAya che, te nIti ane dharmathI paNa bhraSTa thAya che. ghaNIvAra rAjAo je patitAvasthA pAmatA haiya, te temanI pAse rahenArA temanA kArabhArIone laIne ja tema bane che. je sujJa nyAya nipuNa ane dharmiSTha kArabhArI hAya, to rAjA paNa nyAyI ane dhamI bane che. ane je duSTa dagAbAja, svAthI, kura, nirdayI ane laMpaTa adhikArIonI sebatA rAjAne maLe, te avazya tenAmAM tevAja saMskAre dAkhala thAya che. te kharI rIte rajAnA hitakArI sevake nathI paNa kevaLa ahitakArI ja che tevA prapaMcI pUtaLAonI sebate rAjA pitAnI vahAlI prajAnA zrApa harI le che, e adhama adhikArIone cepa rAjAne jIMdagI sudhI khuvAra kare che. he prajApAla! Apa pite viveka daSTithI vicAra karaze, te barAbara samajI zakAze." e pramANe matisAgara maMtrI rAjAne samajAvIne cAlya gaye. A vakhate pelA pracaMDasiMha ane duSTasiMha hAjara na hatA. pradhAnanA gayA pachI teo AvyA ane keTalIka vAta cIta uparathI temanA jANavAmAM AvyuM ke-matisAgara maMtrI rAjAne kaMIka ADuM avaLuM samajAvI gayela che." eTale temaNe ekAMta sAdhIne vicAra karyo ke -"vAraMvAra rAja je maMtrInA samAgamamAM Avaze ane maMtrI tene samajAvato raheze, te jarUra rAjA - paNa hAthamAMthI chaTakI jaze, eTaluM ja nahi paNa pachI te ApaNe ahIMthI bhAgavuM paNa bhAre thaI paDaze, mATe keI upAya zodha paDaze." ema bane ekamata thayA pachI pracaMDasiMha belya-"bhAI duSTasiha! e keI upAya batAve ke e atisAgara divAna ahIMthI dUra TaLI jAya. vaLI tema karatAM ApaNuM nAma bahAra na Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) Ave, paNa badhA lekenI samakSa rAjA piteja tene e hukama kare ane pradhAna te hukamane rAjI khuzIthI zirasAvaMdya karI svIkArI le." duSTasiMha--murabI pracaMDasiMhajI ! Apa je pharamAvatA hi, te e bicArA divAnane dAva pecamAM letAM keTale vakhata lAgavAne hare, paNa je je ho Apane temAM chevaTa sudhI sAmela rahevuM paDaze." pracaMDasiMha-"are ! paNa ApaNe kaMI kArastAna racIne temAM kayAM ene phasAva che ? mAtra te ahIMthI kaIka bahAne dezAMtara nIkaLI jAya eTale eka te ApaNane enI bIka maTI jAya. vaLI teTalI vakhata mAmAnA putra jorAvarasiMhane e divAna padavI maLe. sadAne mATe te te e padavIne lAyaka paNa nathI; kAraNa ke moTA hodA para AvatAM madathI chalakAIne te vakhatasara ApaNuM paNa kAsaLa kahADI nAkhe, atyAre thoDA vakhatane mATe tene pradhAnapada maLatAM te ApaNe mahAna upakAra mAnaze. ApaNe nirbhaya thaIzuM ane rAjAne ramADavAmAM pachI kaMI paNa vidhra naDaze nahi. kaho A kAma tamArAthI banI zakaze ?" duSTasiMha-"hA, bahuja sArI rIte banAvI zakIza. tevI keI yuti zeThavI paDaze. mahisAgara cAlyA gayA pachI jorAvara siMhane divAnagirI ApavA rAjA pote khuzI che eTale te bAbata mATe khaTapaTa karavA jevuM kaMIja nathI, paNa mAtra divAnajI DAhyA thaIne vidAyagirI mAge, evI kaMI yukita prayuktine prabaLa pravega kare paDaze.' e pramANe vAta cIta thayA pachI duSTasiMha tevI yukita zodhavA mATe eka be divasa ekAMta karavAnI mAgaNI karIne cAlate thaye. duSTasiMhanA gayA pachI pracaMDasiMha vicAra karavA lAgyA ke--"aho ! dAva kevA sIdhA utaratA jAya che ? rAjA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je vicAra dharAve che, tenI sAbItI barAbara pUravAra thatI jAya che. pApathI ja mana:kAmanAo phalita thAya che rAjAnI A mAnyatA mane paNa sAcI lAge che, huM jema kAvAdAvA racato jAuM chuM, tema dareka rIte phAvate jAuM chuM. have to A eka atisAgaranI mujhavaNa TaLI jAya, eTale pachI kaI kALajI karavA jevuM ja na rahe. rAjAjI to mArA ramakaDA ! huM jema kahuM, temaja thAya. pachI mArI AjJA uThApanAra koNa che?" ahA ! durjanonI bAjI kevaLa prapaMcasamaja hoya che. temanA AcAra ane vicAramAM mAtra duSTatAja bharelI hoya che. teo jagatanA niSkAraNa verI bane che. kahyuM che ke- pR pIna nanAnAM, tRNa jala saMtoSa vihita vRttInAma lubdhakadhIvara pizunA nir2 vairino gati" | ? | eTale-tRNa, jaLa ane saMtoSathI vartanAra mRgalA, masyA ane sajajanenA jagatamAM pAradhI, macchImAra ane durjane e niSkAraNa vairI banIne trAsa Ape che. pitAne svArtha sAdhavAne teo kaika kArastAna racIne temAM vizvAsu mANasane phasAve che. temanA hRdayamAM viSaja bhareluM hoya che, ane tethI teo sarSa karatAM paNa vadhAre nIcatA vApare che. kahyuM che ke "zivanAM muiAnAM, durjanAnAM ca vedhasA; vibhajya niyataM nyastaM, viSe puro puNe ri" che ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) ahe ! vidhAtAe vIMchIone pUchaDAmAM, sapanA mukhama ane durjanonA hRdayamAM ema barAbara niyamita rIte vibhAga pADIne viSa mUkela che. have ahIM duSTasiMha pitAnA ghare nivRtimAM besIne vicAra kare che ke-- mahisAgara jevA cAlAka ane bAhoza maMtrImAM - chatA deSane Apa te naja batAvI zakAya paNa tene mATe te bIja kaI raste zeThe paDaze, game tema karIne paNa mAre e kAma bajAvyA vinA te chuTake ja nathI, te game te buddhizALI ane suvicAraka che, chatAM mArI kalpanA zakita paNa brahaspatine lajave tevI che. are ! hA, basa ene chetaravAne ekaja sIdhA mArga che. mahisAgarane rAjAjInI sAthe carcA karavA devI ane vakhata Ave tyAre rAjAjI tene sAkSAta dharmathI thatuM sukha siddha karI batAvavA pharamAna kare. eTale bhAI sAhebane videza gayA vinA chuTake ja nahi. ahIMthI khAlI hAthe gayA pachI te mATe paisApAtra thaI sukha saMpattine laI AvatAM keTaloka vakhata cAlyA javAno! vaLI tema karavA jatAM te Ave ke na paNa Ave, kAraNa ke asAdhAraNa saMpatti kaMI rastAmAM paDI nathI ke te matisAgarane tarataja malI jAya, ThIka che. A yukti pracaMDasiMhane batAvI dauM, eTale tema karavAnI te tajavIja kare. ahA ! huM paNa kevo patine mahAsAgara ke matisAgaranI matinI gatine aTakAvatAM acakAya nahi. vAre duSTasiMha tArI dagAbAja duSTatAne keNa kaLI zake tema che ? basa, dunIyAja dagAbAja che. temAM dago karanAraja phAve che. e pramANe vicAra karI manamAM magarUra thate duSTasiMha pracaMDasiMha pAse Avyo duSTasiMhanA mukhapara harSanI rekhAo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) jaNAtI hatI. jANe ke mahAbhArata kAma sAdhIne Avato hoya tema te abhimAnathI gherAI gayuM hatuM. pracaMDasiMhanI pAse AvatAM namana karIne te nIce beThe. tenA mukhanI khumArI parathI pracaMDasiMhane lAgyuM ke-te kArastAna sAdhIne pAra utAravAnI cAvIne hAtha karI lAvyA che. eTale pracaMDasiMhe kaMIka hiMmatamAM AvIne tene pUchayuM. kema duisiMha! tamArI matine kaMI gati maLI che? je yukita hAtha lAgI hoya te veLAsara pAra utArI daIe." vAha! mane saMpAyela kAmathI huM kyAre pachAta paDaye chuM? game tevuM agamya ane asAdhya kAma hoya, to paNa A duSTasiMha te abhimAna ANane vacana uccAryA," dhanya che. dhanya che, duSTasiMha ! tame te mArA jamaNA hAtha samAna che. tamArI sahAyatAthI dareka kAma karatAM mane bahuja sugamatA thaI paDe che. kharekhara ! tamane huM jeTalI zAbAzI ApuM, teTalI ochIja che. ThIka, have kaho te kharA, ApaNA kAmane mATe tame kevI yukita zodhI lAvyA che? pracaMDasiMha tenI prazaMsA karatAM belyo. AthI duSTasiMha jarA vadhAre phulAIne bolyA-"juo, rAjAjI ane pradhAnajI baMne dhamadharmanA vicAramAM utaratAM eka mata thatA nathI. mahArAjA kevaLa pApAcaraNathI unnati mAne che, jyAre matisAgara maMtrI puNyathI ja mANasa sukha saMpatti pAmI zake che, AvA vicArane raju kare che. maMtrI ghaNIvAra rAjAne potAnA vicAre tarapha kheMcavAne prayatna kare che, paNa ApaNe prathamathIja rAjAne pApanA vicAramAM pravINa banAvI didhe che, tethI te pitAnA vicAre kadi pheravatuM nathI. e te ApaNe bahuja vakhata jAte joI beThA chIe have ApaNe evI yukita racavI ke rAjasabhAmAM ghaNuM lekanI samakSa rAjAne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) pradhAna sAthe tevA vAvivAdamAM utaravAne avakAza Ape ane agAuthI rAjAjIne ApaNe samajAvI rAkhIe ke jyAre pradhAna pitAne dharmano pakSa sthApavA bese, tyAre rAjA kahe ke tame tamAre pakSa sAkSAta mane sAbIta karI batAve" Ama thavAthI te pote pitAne pakSa siddha karavA dezAMtara javAnuM kabula karI leze. kAraNa ke maMtrI dharmane mATe pitAnuM sarvasva mukI devAne paNa tatpara thaze temAM kaze saMdeha nathI. basa, A sivAya bIjI eke yukitamAM ApaNe phAvI zakIzuM nahi. be le, A yuti ApanA gaLe utare che ke nahi ?" vAha re mArA zANA dorata! basa, Aja yuktithI ApaNA kAryanI siddha thavAnI. zAbAza che, mArA dilajAna mitra! A kAmane mATe tamane vAraMvAra abhinaMdana Apu chuM." ema kahIne pracaMDasiMhe pitAne saMtoSa jAhera karyo. pachI kAtIla dilanA te baMne prapaMcI pUtaLIe ekavAra rAjAne khuba saMtuSTa karI, pitAne prapaMca calAvatAM pracaMDa siMhe kahyuM-"neka nAmadAra! atisAgara maMtrInA ane ApanA vicAremAM vAraMvAra matabheda thAya che. pitAnA pakSamAM levAne mATe te ApazrIne samajAvavA kaMI bAkI rAkhatuM nathI, chatAM Apa evA kayAM kAcA dilane che ke sAbItI vinA tenA vicAre svIkArI 9 ? Apa bhalA dilanA che, tethI Apane kaMTALo Avato nathI, paNa Apane mATe amAruM aMtaHkaraNa ghaNu vAra dagdha thaI jAya che. te have eka vAra rAja sabhAmAM jAhera vAdavivAda karIne tene kahI de ke-agara te tuM puNyanA prabaLa pariNAma rUpa saMpattine sAbIta karI Apa ane nahi te mArI pAse vAsvAra tenI beTI tArIpha karavAnuM mAMDI vALa" AthI je tenA dilamAM sAcI dhagaza haze, te pitAne pakSa, game tevA saMkaTo sahana karIne paNa siddha karI batAvaze ane nahi to khAlI barADA pADate baMdha thaI jaze. nAmadAra ! A eka yukita ajamAve, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) eTale bhaviSyamAM Apane thate kaMTALe dUra thaI jAya." jitAri rAjAne pracaMDasiMhanI A vAta kaMIka gamatI thaI ane bIje divase sabhA bharI dharmAdharmane vivAda karavAne rAjAe matisAgara maMtrIne cetavaNI ApI dIdhI pachI rAjAe pracaMDesiMhane kahyuM-'pracaMDasiMha ! yukita te sArI batAvI ethI ApaNane be vAte sukha thaze. je pradhAnajI dharmathI thatI sukha saMpattine sAkSAta siddha karI batAvaze ane te vAta ApaNuM manane sAcI lAgaze. te te mAnya karIzuM athavA te maMtrI piteja bahAra DeLa batAvavA moTI mArI vAta karIne pote dhamI rahevAne Dhaga karate haze paNa vakhata Ave te sAbIta karI ApavAne kAyara banaze te vAraMvAranI tenI khaTakhaTa TaLI jaze. eTale pachI te saMbaMdhamAM mane tenuM kahevApaNuM kaMIja nahi rahe. ThIka che, AvatI kAle sabhA bharAze. tyAM badhuM jaNAI Avaze." have pradhAnane carcA karavAnI sucanA maLatAM te manamAM bahuja saMtoSa pAmyA. tene ema bhAsyuM ke -"rAjAjIne dharmanA vicAre jAvAnI jijJAsA thaI lAge che ke IpaNa bAbatanI jijJAsA te rUcine bhAva batAve che. pApanA pracaMDa vicArethI rAjA have nivRtta thaze ane tema thavAthI prajAmAMnA ghaNA lokone tenI asara thaze vaLI rAja dhamI thaze eTale dharmane prabhAva mahimA ane khyAti vadhaze, jage jage dharmanI carcAo thaze dharmanA alaMkArarUpa munivare mAna pAmaze. dhamanI prabhAvanA thaze ane ghaNA bhAyAtmAo dharmamaya banIne sadagati sAdhI zakaze. cathI zALA tathA pagA' prajA hamezAM rAjAne anusaratI hoya che. dharmanA udyogatathI nIti vikAsa pAmaze ane tethI paraMparAe prajAnA sukhamAM vadhAre thaze" e pramANe harSita thaIne vicAra karatAM matisAgara maMtrIe te divasa vyatIta karyo. mahimA che. vaLI rAjA thavAthI prajAe vicArAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) prakaraNa 2 jI. dharma vivAda. "pa japUtaLA" (bIje divase ghaNuM leke kaMIka navIna jANavAnI IcchA I thI temaja rAjasabhAmAM dAkhala thayA. ghaNuM mANase rAjAnA pakSanA hatA, teo pitAnA pakSane Teke A pavAnI IcchAthI utAvaLA AvIne rAjasiMhAsananI najIka besI gayA hatA. " navanarakSarAnI gAthA sarvo" - eTale--leke navIna jANavAne vadhAre Atura hoya che. badhA lekonuM kaMI navIna tarapha vadhAre lakSya kheMcAya che. A sabaLa niyamane anusarIne saMkhyAbaMdha zrotAo sabhAmAM ubharAI jatA hatA. avasara thatAM matisAgara maMtrI ane jitari rAjA paNa AvIne besI gayA. have-"rAjAjI zuM kahe che? te jANavAne keTalAka leke ekITase rAjA tarapha joI rahyA hatA ane pradhAnajI zuM javAba Ape che ? te sAMbhaLavAne keTalAka jijJAsuo maMtrInA mukha tarapha mAnanI daSTithI nihALI rahyA hatA evAmAM rAjAe maunane bhaMga karIne kahyuM. - sabhyajane ! mArA jAti anubhavanA pUrAvAthI sAbIta karI ApuM chuM ke-dunIyAmAM pApa karanAra mANasa sukha saMpatti Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) bhAgave che, phUDa, kapaTa, dago, prapaMca ane kAvAdAvA karanArA phAvI jAya che ane peAtAnA svArtha sAdhI le che. A lekanA sAkSAta sAMpaDelA sukheAnI darakAra na karatAM keTalAka dharmanA nAme dhamAla karanArA leAkA paraleAkanA sukhanI lAMkhI lAlacathI deha damana kare che. khAnapAnano tyAga kare che, ane pagale pagale yamadUtanA bhayathI bicArA sukhe nidrA paNa katA nahi hAya. smATalI TiMbanA pAmyA chatAM paaAkamAM svarganA sukhanI sukhaDI maLaze, tenI tA eka talabhAra paNa khAtrI nathI. mAtra lIdhelI cAlyA Ave che, paNa teo pazunI jema vicAra zUnya lAge che. ahA ! te bicArA yA pAtra che. " (6 rAjAnA A vicAra sAMbhaLatAM matisAgara maMtrI mAlayA---- rAjana jema tame tamArI sAbItIthI pApanA mArga siddha karI batAvA che, tema mArA jAtyanubhavathI hu' dharmAMnA mArga sAbIta karI batAvuM chuM. eka mANasa pote kaIpaNa prayatna karatA na hAya, chatAM tenA bApa dAdAnI milkata para te tAgaDadhinnA karatA hAya. tethI te puNya vinA akhuTa saMpatti pAmyA che ema tA naja nahI zakAya. tenA pUrvakRta prabaLa puNye te temAM mukhya kAraNa bhUtaja che. AMkhe vAvatAM tenuM phaLa jema kAlAMtare maLe che. tema puNya pApanuM phaLa paNa atyAreja karanArane maLI jAya evA niyama nathI. rAjana ! tame atyAre pUrvakRta puNyanu phaLa sukha sAhyabI bhAgavA che ane atyAre je kAi pApa bhAvanAthI preraine akRtya kare che, tenu phaLa AgAmI kALe pAmaze. tethI dharmanA phaLanI asiddhi sAkhIta thatI nathI. dharmAMdha thI thatA sukha duHkhanA kAyadA jo asiddha thaI zakatA hAya, teA jagatamAM keTalAka jIvA sukhI ane keTalAka du:khI je jovAmAM Ave che, tenu zuM kAraNa haze ? keTalAka sukha sAdhanAmAM janma pAme che, keTalAkane soMkaTa vecA pachI sukha sAdhanA hoya, te paNa naSTa thai jAya che. AvI vicitra avasthAnuM kaI kAraNa tA hAvu ja joIe For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) sAMpaDe che ane keTalAkanA sukha sAdhano teonA pragaTela puNya pApa sivAya tenuM anya kAraNa kaMI nathI. kahyuM che ke- puravara suvAca na pAtA, parodadAtIti kubuddhireSA / purAkRtaM karma tadeva bhujyate, asattAni ta ArIribaLA" | eTale-sukha-duHkha ApanAra anya kaI che ema mAnavuM te kubuddhi che. pUrve jIve Asakta cittathI je karmo karyA che, tenuM ja phaLa bhegavavAmAM Ave che. tame siMhAsana para besIne mAtra hakama calAvatAM hajAre sevake AvIne hAjara thAya che. paNa eka garIba bhikSuka dInatAthI karagare che. chatAM te hajArenA dhakakA khAya che. tame paNa manuSya ane te paNa manuSya chatAM ATalo badhe taphAvata kema ? kAraNa ke jJAnIo kahI gayA che ke "patnInuriLa vivA, lakSmI punnyaanusaarinnii| - hAnAnuarLI vIrti, di nuraLI" | eTale-parizramanA pramANamAM vidyA prApta thAya che, puNyanA pramANamAM lakSamI, dAnanA pramANamAM kIrti ane karmAnusAre buddhi prApta thAya che. he nareMdra! e pramANe saMsAramAM najare paDatA sukha du:khanA keMdranuM mULa kAraNa zodhavA jatAM puNya pApa barAbara sAbIta thAya che, ane jyAre e bane siddha thayA, te sau prA@ene sukha ISTa che, du:kha keIne gamatuM nathI. jema ApaNane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) du:kha ISTa nathI, tema bIjAne paNa ISTa na hoya ema samajIne sukhanA kAraNarUpa dharma athavA puNyanA AAdara karavA, ke jethI sukha prApta karavAmAM khAmI na Ave. " rAjA" pradhAnajI ! tame tathA anya kArabhArIe Aje je sattA, sukha ane sAhyabI bhAgavI rahyA che, te te mAtra maherabAnInuM phaLa che. tema bIjA paNa je saMpattinA mAlIka thai svargane barabAda kare, tevAM zItala sukhA anubhavI rahyA che, te paNa eka bIjAnI pAnuja piraNAma lAge che, kAi zrImaMta potAnA vANAtara para maherabAnI kare ane tene potAnA vepAramAM bhAgIdAra anAve, eTale te dhIMgA dhanavAna banI jAya, kAI khApadAdAnA potAnA putra-pautrapara atizaya pyAra hAya, teA te peAtAnA putranI khAtara hArI ane lAkho rUpIA kamAvIne mUkI jAya che, temAM puNyanuM kai kAraNa jaNAtuM nathI. AthI ema sAbIta thai zake che ke jema mArI maherabAnIthI tame sukhI che, tema eka bIjAnI maherabAnIthI zrImaMtA badhA sukhI thatA lAge che. " pradhAna. rAjana ! ApanI vAta kevaLa asatya nathI, chatAM temAM puNyanuM pramANa teA mukavu ja joie. tamArI pAse ghaNA sevaka che, chatAM te badhAne tame sAhyabI bhogavatA anAvI zakatA nathI. eka zeTha pAse seMkaDA vALeAtarI haze, chatAM te badhAne zrImate manAvI zakatA nathI, ane maherabAnI kare tA paNa sAmAnA puNyanA pramANamAMja te karI zake. vaLI keTalAka bApadAdAnI saMpattinA mAlIka thai bese che, temAM paNa puNyanI parisImA to DAyaja che. peAtAnA satAnA tarapha badhAne prema hAya, chatAM keTalAka vaDIleA pUrva nu` hAya, te paNa gumAvatA jAya che ane vaLI keTalAka teA putrane karajanA bhayaMkara kheAjAthI dukhAvatA jAya che. alabatta ! te putranA puNya utkRSTa hAya, tA 3 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) temanI miktane vArase putrane maLe che. jue puNyanA phaLane mATe zAstrakAra zuM kahe che - "kulaM vizvazlAghyaM vapurapagarda jAtiramalA, surUpaM saubhAgyaM lalitalalanA bhogyakamalA / cirAyustArUNyaM balamavikalaM sthAnamatulaM, thayo mavatimAnAM gharmata " eTale-sarvotkRSTa kuLanI prApti, nirogI zarIra, nirmaLa jAti, sArUM rUpa, saubhAgya, ramaNIya ramaNI, barAbara upabhogamAM AvI zake teTalI lakSmI, dIrdha AyuSya, suMdara tArUNA, saMpUrNa baLa, anupama sthAne ane anya paNa je kAMI sukhanA sAdhane mANasene prApta thAya che, te badhuM dharmathI sAMpaDe che eTale te badhA dharmarUpa vRkSanA phaLa che. puNyane akhUTa khajAne jene bharapUra hoya, tene sukha sAdhananI beTa nathI, zatrue tene anukULa thaI jAya che ane bIjAone durlabha evI vastu te puNyavaMtane sulabha thaI paDe che. puNyane mahimA paNa kapanAmAM na AvI zake tevo apurva che. kahyuM che ke - "Arogya bhAgyobhyudaya prabhutvaM, | sarva zArIre ja jamavA tattvaM ca citte sadane ca saMpat , saMpadyate puNyavazena puMsAm // eTale-Arogya, bhAgya, AbAdI, ThakurAI zarIre khuLa, lekamAM pratiSThA, aMtaHkaraNamAM tatvarUci ane bhavanamAM saMpatti A badhuM manuSyane puNyanA bhege prApta thAya che. - - ema sukha-saMpattinI siddhimAM dharma ke puNyanI siddhi AvI ja jAya che. dunIyAmAM je kAMI kArya thAya che, te kAraNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) vinA to naja thaI zake. temAM nimitta kAraNa ane upAdAne kAraNa ema be kAraNanI e janA hoya che. eka ghaTarUpa kAryamAM kuMbhAra, daMDa, caka vigere nimitta kAraNa che ane mATI te upadAna kAraNa che. kArya thayA pachI je kAraNa alaga thaI jAya, te nimisa kAraNa ane je kAryanI sAthe ja rahe, te upAdAna kAraNa ghaTamAM upAdAne kAraNe mATI che. tema zrImaMtAi, sukha sAhyabI ke rAjya pAmavAnA nimitte kAraNe udyama, saMga vigere che ane temAM upAdAna kAraNa puNya che. kAraNa ke te vinA te game teTalA prayatna karatAM paNa pUta sukhAdika maLI zake ja nahi. Ama sukhanI sAthe pUNyane gADha saMbaMdha rahelo che. te game tevI yukitaothI paNa asiddha thaI zake tema nathI ? tene cheDe ANa-e buddhinuM bIjuM lakSaNa che. rAjA-"pradhAnajI ! jagatamAM yuktionI ke I peTa nathI. je vadhAre yukatavAda karI jANato hoya, te pitAnA pakSane sthApana karI zake. sAkSAta pramANane kere mUkIne tame badhuM pakSa pramANathI siddha kare che ke jene mATe kaze pUrAja na maLe, jyAM pUrvabhavanIja khAtrI na hoya, tyAM pUrvabhavane pUrA zA kAmane ? ame te pratyakSa purAvAneja mAna ApanArA chIe. je tame pite tema karI batAvatA ho, te vakhatasara mAnavAmAM Ave, nahi te zabda jALamAM jema lagabhaga badhI dunIyA phasAI gaI che. tema ame phasAvA nathI mAgatA. he maMtrIza! tamane je dharmanA siddhAMtanI barAbara khAtrI thaI hoya te tame pitAnA anubhavathI sAbIta karI batAvo ke jethI sahu koIne khAtrI thAya. dharmane raMga tamArA aMtaramAM saTa jamya heya, tame pAMca paMdara mahinA dezotara pravAsa karI, dharmathI akhuTa saMpatti meLavIne amane batAvI Apo ke jethI amane anya sAbItInI jarUraja na paDe ahIMthI tame khAlI hAthe gharabAra mukIne ekalA dezAMtaramAM nIkaLI jAo ane puNyanA prabhAvathI asAdhAraNa karo cho mAne kare jyAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpatti upArjana karI Ave, eTale ame puNyanA pakSane mAna ApatA thaIe. bolo A vAta tamane gamatI hoya, te siddha karI batAve, ane nahi te e tamArI lAMbI pahoLI zabda jALane saMkelIne zamazAnanI bhavya bhumimAM samAvI gho. 1 matisAgara maMtrIne rAjAnI e vAta pasaMda paDI, dharmanA dhorI mArga mATe tene jarApaNa saMzaya na hato, tema puNyane mATe tene eTale badhe vizvAsa besI gayo hato ke dharmo jnnyuddlitokhilaattiH| dharma:pitA ciMtitapUritA, dharmaHsuhRdvacita nityahapaH" / eTale-prANuone dharmae mahAmaMgalarUpa che, dharma e samasta pIDAne dUra karanAra janetA samAna che. dharma e mana mAnatI vastune lAvI ApanAra pitA samAna che, ane dharma e niraMtara harSane vadhAranAra mitra samAna che. AvI mAnyatA tenA meremamAM otapreta hatI. pupTanI siddhi mATe svapna paNa tene kaIvAra zaMkA thaI na hatI. eTale saMtuSTa thaIne mahisAgara pradhAna belya-"nareMdra! ApanuM vacana mane pramANa che. huM Apane dharmanI barAbara sAbItI karI batAvIza. videza jatAM game teTalA saMkaTa sahana karIza, paNa kArya sAdhyA vinA te pAcho nahija AvIza. "huM patiyAmi thI laI sAdhA"i A mahA vAkyanA pharamAna pramANe vatIza kahe, nAmadAra! have AvatI kAlathI mane videza javAnI paravAnagI che ?" rAjAe bahuja laThyapurvaka pradhAnanA mukha tarapha bArIkaIthI joyuM, paNa tyAM zokanI leza mAtra paNa chAyA jovAmAM na Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) AvI. tenuM vadana prasanna hatuM ane tenA para harSanI chAyA che vAI rahI hatI. eTale rAjAe prasanna vadane kahyuM--"maMtrIrAja ! dRDhatA dhAraNa karIne tame tamArA kAmamAM phateha meLave-eja chevaTanI mArI AziSa ane bhalAmaNa che. basa, have tamArI anukULatAe tame ahIMthI vidAya thaI jaje. ahIMnA dhana, vAhanA dika sAdhanenI tamane apekSA nathI. tame have mAtra potAnA page saMpattinA zikhara para caDavA mAge che ane AbAdInA sahavAsamAM eza ArAma karavA cAho cho. tamAruM hRdayabaLa sateja che ema te dIvA jevuM dekhAya che. vaLI dharmanI bhAvanAthI tamArU aMtaraMga sacoTa raMgAyela che. ema paNa cekhuM dekhAI Ave che. tamArI mati dhanA dherI rastAmAM gati karI rahI che. ema spaSTa samajAya che. buddhinA lakSaNa mATe kahevAmAM Avela che ke- manA di jaLa, } prathamaM buddhi lakSaNam / prArabdhasyAMta gamanaM, dvitIya puddhi akSaNa" | eTale--kaI paNa duSkara kArya samajIne tene prAraMbha na kare-e buddhinuM prathama lakSaNa che ane prAraMbha karyA pachI kAma karavAmAM dekhAI Avate tamAre utsAha, te buddhinA bIjA lakSaNane sucavI Ape che. vaLI uttama janenI kAryadakSatA mATe nItikAre kahe che ke-- "dinaipurapurAri pratimAnA prArabdhamuttamajanA na prityjNti"| eTale-vAraMvAra vinothI pratighAta pAmyA chatAM uttama jane AraMbhela kAryane adhavaca mukI detA nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) - tamArUM zUrAtana vinAmAM aDaga rahevAnA tamArA sAmane sAbIta karI batAve che. basa, have tamArI himmatane utsAhanA amRtathI sicIne kArya siddhinA mIThAM phaLa temAM lAvI batAve-evI zubha bhAvanAthI huM tamane vidAyagirI ApuM chuM." ATaluM bolI rahyA pachI rAjA mauna rahyo A vakhate kSaNavAra sabhA paNa sacivane animeSa nayane nihALI rahI. tenA zaurya ane dharmanI sau aMtaramAM prazaMsA karavA lAgyA. rAja pakSanA keTalAka prapaMcI putaLAo pramAda pAmyA. dharmanA prabhAvanI prazaMsA karanArA keTalAka dharmAtmAe tene aMtarathI AzIrvAda ApavA lAgyA, keTalAka sajajane rAjAnA kadAgrahane manathI niMdavA lAgyA keTalAka kautuka priya jananI kautuka kAmanA pUrNa thaI tethI teo manamAM ja masta thaI rahyA. pracaMDasiMha ane duSTasiMha pAtharela prapaMca jALamAM mahAmaMtrI matisAgara sapaDAye tethI temanI khuzAlIne pAra na rahyo. are! duSTa dagAbAjo ! tame tenA pracaMDa puNyarUpa pradIpanI AgaLa pataMgIyA jevA che. tenA dharmarUpa mahA tejasvI sUryanI AgaLa tame khadyota (khajuA) samAna che, tame tamArA prapaMcathI atyAre phAvI javAthI pramAda pAme che. paNa daiva e tamArA kArastAnane hajAra nayane nirakhI rahyuM che. atyAre tamArA puNyanI prabaLatAthI be ghaDI pramAda pAmI lyo, paNa Akhira 'dagA kisakA sagA nahikhoda te paDe ane "vAvo tevuM laNe' A kahevata tamane lAgu paDyA vinA raheze? aMte jarUra tamArA pApane ghaDe kuTaze ene temAMthI nIkaLatI mahA javALAo tamane bALIne khAkha karaze. pApa poteja chevaTe kALe sApa thaI AvIne daze che. juo, jAo, pAtakI pramAdIo! A leka tamane ke kIMmatI bedha Ape Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) " to thA jarma, tatkurvati prmaadinH| janmAMtara zatairete, zocanto'nubhavanti yat" // eTale-pramAdane vaza paDelA prANIo hasatAM hasatAM evA karmo karI nAkhe che ke je karmo temane seMkaDe janma sudhI rotAM retAM bhegavavAM paDe che. pRthvI para purUSa rUpe avatarelA ! rAkSase ! ThagabAjInA ThAThamAM TheTha nAka sudhI nimagna thaIne tame je dagAbAja dunIyAnAM dAna banyA che paNa Akhare dunyavI devAno divya prabhAva pragaTa thatAM tamArI patharAyela prapaMcajALa kSaNamAtramAM khedAna medAna thaI jaze. potAnA abhimAnanA oTale besIne jagatamAM jaMga macAvanArA kauranI kaThina dazA cAre khuNe carcAya che. meTAInA garva-gajapara ArohaNa karI rAma ramaNI (sItA) ne ramata mAtramAM haraNa karI, chevaTe pAyamAlInI pathArI para pioka mUkIne paDanAra laMkApati rAvaNanA Aje jage page apavAdanA gIta gavAya che. dudha pIne dunIyAne jhera ApanArA jherI nAge! ghaDIvAra tame paNa mana mAnatI herene lhAve laI tyAM. paNa viheMgarAja (gaDa) AvatAM te tamArA rAma ramI javAnA. are! adhamatAnA aMdhakAramAM ALoTatA AtmAo ! jarA uMce AkAzamAM najara phere. caMdramA pUrNatA pAmyA pachI kSaNatA pAme che, grahapati sUrya udaya pAmI dunIyAne prakAzIne pAche asta pAmI jAya che, puSpa vikasita thaI ghaDIvAra pachI karamAya che. pitAnA parAkamathI dharAne dhrujAvanArA dharaNe patio kALanI vikarALa phALa pAse lAcAra banI gayA. nAdAnImAM nathI nirAMta mAnI haka khattA khAnA hevAno! cAra divasanI caTakamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) cagadAIne zA mATe khuvArInA khADAmAM paDavA pAgala bane che? basa, kelasAne sAbuthI devAnuM heya nahi. te sAbuthI ujaLA na thAya, paNa agni bALIne tene ujaLA kare. rAja sabhAmAM vAda vivAda thayA pachI maMtrI ane rAjAnA vicAronI kheMcatANa thatAM keTalAka madhyastha ane sAkSara sabhAsadee maMtrInuM "dharmabuddhi ane rAjAnuM pApabuddhi evuM upa nAma rAkhI dIdhuM. basa, potAnA mula nAma karatAM te baMne upa nAmathI adhika oLakhAvA lAgyA. saMvAda thaI rahyA pachI rAjA, maMtrI ane sabhAsade sarve potapotAnA sthAne cAlyA gayA. maMtrI ane rAjAnA vivAdanI vAta nagarane cAre khuNAmAM pavananI jema patharAI gaI. tyArathI ghaNA kharA loke rAjAne pApabuddhinA nAmathI ja belAvatA ane matisAgara maMtrIne dharmabuddhinA nAmathI pIchAnavA lAgyA. matisAgara ko rAjA mAM pavananIya ane rAjAne yathA nA tathA : 'ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) prakaraNa 3 ju. kAmaghaTanI prApti. tti guthAna kurAtAni" ' " zaraNamazaraNAnAM nityameko hi dharmaH" m 3 hiM mA ir je mArAmAM ja, kerA ( rA ja sabhAmAMthI ghare AvyA pachI matisAgara maMtrIne cheka che pitAnA kuTuMbanI kaMIka kALajI thaI. teNe vicAra karyo Uche ke--strIne pitAnA patineja mukhya AdhAra che, je tene videzamAM sAthe teDI lauM, te paga baMdhana thAya, mana mAnatI musApharI thaI na zake ane dezAMtaramAM vividha viTaMbanAo veThavI paDe, eTale strI jAtinA komaLa hRdayane vadhAre AghAta lAge - trI AvI ciMtAthI kaMIka udvigna thAya che, evAmAM vijaya suMdarI tenI strI AvI. pitAnA svAmIne ciMtAtura joIne te bolI "prANanAtha! Aje Apa ciMtAmagna kema dekhAo che ? sadI hasatuM ane prasanna vadana-caMdra Aje khedarUpa rAhuthI kema gherAyela che ? zuM rAjAe ApanuM kaMI apamAna karyuM che ke anya amaladAre kaMI prapaMca jALa racIne Apane phasAvyA che ? dharmavAsita ApanA hRdayamAM ciMtArUpa pizAcaNane kehavAra sthAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLyuM nathI ane Aje te kema dAkhala thaI zakI ? svAmin ! je hakIkta hoya te pragaTa karI mane te du:khamAM bhAgIyaNa banAvI du:kha kaMika ochuM kare huM ApanI adhaganA hovAthI mArI pharaja che ke sukha duHkhamAM ApanI sAthe rahI temAM bhAga lauM." pitAnI patnIne kemaLa vacana sAMbhaLatAM maMtrInuM hadaya vadhAre pIgaLyuM chatAM jarA vadhAre himmata batAvIne te kahevA lA -"priyatamA ! tane jotAM mArI ciMtAmAM vadhAre thAya che. eka tarapha tArA premano pratibaMdha mane ADe Ave che ane bIjI bAju puNyanI parIkSA karavAne pravAsanI pratijJA laIne cAlyA AvuM chuM, paNa tArI ciMtA mane kSaNabhara mugdha banAvI de che, bela priyA! tArI saMmati te mAre levI paDaze " svAmInA vacanathI te samajI gaI ke -"patine paradeza javAne prasaMga Avyo che, mATe huM temAM vidbhakartA thaIza, te te bha tsAha thaI jaze. mATe temane ekadama hatAza banAvavA e kulIna kAMtAne dharma nathI. temanA utsAhane kaMIka pANI maLI zake tema mAre anukULa thaI javuM egya che." ema dhArIne vijayasuMdarI belI-"svAminAtha ! keIpaNa kAryamAM madadagAra thavAne badale huM baMdhanarUpa ke ciMtArUpa thAuM e zabda sAMbhaLatAM mAruM dila dagdha thAya che. kulIna kAminInuM e kartavya nathI ke potAnA svAmInA kAryamAM te vinnarUpa thAya. mATe have je vicAre tame svayameva bAMdhIne ciMtAne sthAna ApyuM che tethI nivRtta thaI mane je kaMI pharamAvaze, te pramANe vinA vicAryuM huM karavAne taiyAra chuM. ApanA kAryamAM huM vinnarUpa na thAuM tema vartAvA mArI IcchA che." - priyatamAnA A belathI maMtrIne na utsAha AvyuM. te aMtaramAM bahuja saMtuSTa thaye. ratine ratibhAra banAve ane raMbhAne revarAve tevI rUpavatI tathA sarasvatIne zaramAve tevI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) buddhimatI pitAnI pramadA, anya kAminIonA jevI kadAgrahI nathI ema maMtrIne khAtrI thaI. eTale maMtrI ciMtAmukata thaIne bAlyo"kulIna kAMtA ! dhanya che tArA kasAyalA vicArene ! basa, tArA e kIMmatI vacanathI mArI kALajI dUra thaI gaI Aje rAjAnI sAthe mAre dharma saMbaMdhI vivAda thaye. temAM rAjAe sAkSAta sAbItI mAgI. eTale meM khAlI hAthe kaI jAtanA sAdhananI sahAyatA lIdhA vinA ahIMthI videza nIkaLI javuM. tyAM dharmanA prabhAvathI akhuTa saMpatti meLavIne rAjAne puNyanA phaLanI siddhi batAvI dauM. A kAma bajAvavA jatAM tArI kALajI mane vihmarUpa thaI paNa tArA hiMmmata bharyA vacanothI have huM nizcita thayo chuM. priyA ! huM e kArya bajAvIne kayAre AvuM, teno nirNaya atyAre bAMdhI zakAya tema nathI. vaLI dezAMtara jatAM kevA saMkaTa sahana karavA paDaze, tenI paNa atyAre kapanA thaI zake tema nathI. AvA vikaTa saMge hevAthI tene videza jatAM mArI eja bhalAmaNa che ke-tuM jinadharma ArAdhavA sadA tatpara raheje, vRddha vaDIlonI AjJAmAM rahIne temanI bhakita karaje" "huM pradhAnanI patnI chuM evA abhimAnane aMtaramAM sthAna ApIza nahi, paNa huM eka sAmAnya gRhiNI chuM." ema hRdayamAM mAnI leje. ApaNA bhavanamAM je ke atyAre sArI samRddhi che. paNa mArA gayA pachI kadAca rAjAnI buddhi phare ane te milkata japta kare, topaNuM kuLa maryAdAno lepa na karatAM gRha-udyAga karIne AjIvIkA calAvaje, reTIAnA premALa udhogamAM tuM che, mATe ghara beThe te kAma karI je kAMi maLe, tenAthI vRddha kuTuMbIonuM poSaNa karaje, uddhatAIthI keAi svachaMdI kAminInA kusaMge ApaNA pUrvajonI kIrtine kalaMka lagADIza nahi. jAna, mAla ane prANu karatAM paNa strI dharma (zIla) nI vadhAre saMbhALa karaje, zIla rakSA karavA jatAM lhAlA prANanuM balidAna ApavuM paDe te eka pagaluM paNa pAchI haThIza nahi, sAdhananA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) abhAve kadAca divasabharamAM ekavAra khAvAnuM maLe te paNa lakhuM temaja kadi ekAMtare eka vakhata bhejana maLe, te temAM paNa saMtoSa mAnI leje paNa nIti-dharmanA sadAcArane jarA paNa jhAMkhapa lagADIza nahi. vakhatanA vibhAga pADIne kAma karavAnI Adata rAkhaje ke jethI vRthA vakhata gumAvavo na paDe, pArakI niMdA, kuthalI ke ThaThThAbAjImAM kAlakSepa karIza nahi. prabhubhakitamAM amuka vakhatane bhega jarUra Apaje pratidina eka sAmAyika karatAM saMsAranI vicitratAne vicAra karaje- "daiva sata gIta, Adita zArIrimikA adyaiva te na dRzyante, varTa vADhA ti" | eTale--ahe! jemanI sAthe Aje hasyA, gAyuM ane khelyuM, te Ajeja asta thaI gayA. are! kAlanI ceSTA kevI bhayaMkara che ? "saMpado jalataraMga vilolA, yauvanaM tricaturANi dinAni / " rAjavAbramiva baMdhu, kiM dhanaiH kurUta dharmamaninyam" // eTale-saMpattio badhI jaLanA taraMga samAna capaLa che. yauvanane raMga traNa cAra divasa rahevAne che. ane AyuSya to zarada RtunA vAdaLAM samAna caMcala che. mATe he sukha dhananI lAlaca tajIne dharma Adare. "je thADyuM puruSa mAri, rAti gRti rati vaIi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nidrAkSaye tacca na kiM cidasti, . sarva tathedaM hi vicAryamANam" // eTale-svapnamAM purUSa jema gamana kare che, Ape che, le che, kAma kare che ane bele che, nidrA uIM jatAM jema temAMnuM kazuM jovAmAM AvatuM nathI, tema vicAra karatAM dunIyAnI bAjI badhI iMda dhanuSya ane pANInA parapoTA jevI lAge che, he zANI! tuM pite vicakSaNa chetethI tene vadhAre kahevA paNuM na hoya, mArA zokamAM vakhata na vItAvatAM dharmakara mAM te saphala karaje. vaDIle kadi mArUM smaraNa karI kheda pAme, te temane zAMta vacanethI dharmane bedha Apaje. tArUM nirmaLa zIla ane dharmakRtya, mane kArya sAdhavAmAM jarUra sAmela thaze, jema prajAne dhamaza rAjAne maLe che, tema patnInI pavitratAne prabhAva patine ApadamAMthI ugArI le che, mArA kAmamAM satvara phateha maLe eja tAre IcchavAnuM che. basa, have huM AvatI kAle prabhAte brAhma muhUrte ahIMthI nIkaLI jaIza." e pramANe potAnI patnInA mananuM samAdhAna karIne matisAgara maMtrIe potAnA vaDIlenI anujJA meLavI. vRddhapaNe putranA videzagamanathI je ke temane bhAre kheda thayo, chatAM te kaI rIte aTake tema na hovAthI temaNe rAjIkhuzIthI rajA ApI. - have bIje divase zubha muhUte potAnI patnInA mukhathI-he nAtha ! A dIna dAsInI hAre vahelA Avaje. zAsana devatA Apane sukAryamAM sahAyatA ApIne temane ISTa sAdhaka banAve.' e pramANe zubha-AzISa zravaNa karI paMca parameSThInA smaraNapUrvaka atisAgara maMtrI potAnA gherathI vidAya thayA. pitAnA gharabAra kuTuMba ane sukhanA sAdhane mUkatAM maMtrInA manamAM leza paNa kheda na thaye, tenA vadana para umaMga ane utsAha tarI AvyA hatA. eka sattvavAn purUSa game tevA vikaTa samaye Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) ovatAM paNa potAnA kAryanI siddhi karI zake che. rAmacaMdrane samudra tarIne laMkA jItavI hatI, sAme rAvaNa je rAkSasapati ripu ane pitAnI pAse saMgrAmamAM sahAyatA karanAra vAMdarAo hatA, tema chatAM teNe rAkSase ne saMhAra karIne rAvaNane jItI lIdhe eTaluM ja nahi paNa tene yamadhAmamAM mekalI dIdho. mATe kAryanI siddhi mahA purUSanA sattvamAM rahelI che, temanA bAhya upakAraNe (sAdhana) upara sAdhyasiddhine AdhAra nathI. kAyara jano potAnA gharamAM paNa bhaya pAme che ane sattvavaMta sajajane vikaTa aTavI parvata ke zatruonA madhya bhAgamAM rahyA chatAM vyAkula ke nirAza thatA nathI. teo potAnA prANa ke paisAnI paravA karatA nathI, paNa mAtra eka sarvane ja satkRSTa mAne che, kahyuM "sArAnarInAM, - tirArtharinAmA prabha viSNuna devo'pi, kiM punA zo kana" | eTale--sattvamAMja saMpUrNa AsthA rAkhanArA ane pitAnI lIdhela pratijJAne barAbara pALanArA evA nara virene devatA paNa DagAvI-calAvI na zake te sAmAnya mANasanuM zuM gajuM? eka sattva je sateja hoya, te gaI lakSamI pAchI Ave che, saMpatti ane kIrti paNa satvara sAMpaDe che. juo, satvazALI vanarAja (siMha) ne keAInI darakAra hotI nathI. kahyuM che ke "Is sAthoDyuM, zasgHparijharaDA svapne'pyevaMvidhA ciMtA, mRgendrasya na jaayte"|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) ' eTale--"are ! ekale chuM, sahAya vinAne chuM, zarIre dubaLa je chuM ane mAre parivAra paNa nathI" AvI jAtanI ciMtA siMhane svapnamAM paNa thatI nathI. jene sattvanI sahAyatA che, te bIjAnI sahAyatAne Icchate nathI. potAnA eka mAtra sattvanI sahAyatAthI Aje matisAgara maMtrI bhayaMkara mahA aTavI ane durgama DuMgaramAM bhaTake che. tenI pAse kazuM sAdhana nathI. hAthamAM hathIyAra nathI, zarIra kIMmatI vastro ke alaMkAre nathI, dAsa dAsI ke parijana nathI, ratha adha ke pAyadaLa nathI, te piteja eka page cAlanAra pravAsInI jema Ama tema AthaDe che. pite kyAM cAlyA jAya che, tenuM paNa jene kaMI bhAna nathI. mAtra AgaLa AgaLa cAlyA javuM-eja tenuM atyAre lakSya che. savArathI bapora sudhI avichinnapaNe cAlatAM te atyAre eka ghara araNyamAM AvI caDaye che. satvanI eka mAtra sahAyathI teNe Aje mahAbhArate kAma upADyuM che. keInI sahAya na hoya, chatAM te pAcho haThe tema nathI. bapera thatAM sUryanA tApathI ane satatuM cAlavAthI maMtrI kaIka zramita thayA, teNe nija raNanA jaLathI snAna karI, phaLAdi kathI kSudhA zAMta karIne eka sahakAra vRkSa nIce jamInapara zayana karyuM. jeNe janmathI kaI vAra sUryane tApa sahana karyo nathI, sudhA tRSAnI vedanAne jene anubhava nathI, ekAkI jeNe koIvAra pravAsa karyo nathI, te maMtrI Aje page cAlatAM thAkyo pAka dharaNI para DhaLI paDe che tene koI sukhaprana puchanAra nathI. ghaDIbhara vizrAMti lIdhA pachI te AgaLa cAlyA, mArganI tene gama na hatI. ka raste kyAM javAnuM che, tenI mAhitI keNu Ape ? nirjana vanamAM sarvatra zUnyakAraja mAluma paDatA. mAtra viralA pakSIo Ama tema uDatA, zIyALavA doDatA dekhAtA, vAgha ke varUne avAja kAne athaDAte ane kaI kaI jage nirbhaya thaIne sutelA siMha jovAmAM AvatA hatA. AvA vikaTa vanamAMthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) pasAra thatAM te kheda pAmatuM na hatuM. lagabhaga sAMja sudhI te satat cAlyo, pachI phaLAhAra karIne teNe visAme laI lIdho, AgaLa javAno mArga sugama na hatuM, chatAM te potAnI IcchAnusAra cAlato ane vacamAM thAka lAgatAM te be ghaDI ArAma karI lete. ema jaMgalamAM teNe keTalAka divaso pasAra karyo. eka vakhata rAtre te ghara araNyamAM cA jate hate. te vakhate AkAzamAMnA tAralAo ekITase jANe tene joI rahyA hatA. caMdramAne hajI udaya thayo na hato. aMdhakAranA sahAyathI rAtrie pRthvI para pitAnuM rAjya jamAvyuM hatuM. cotarapha daSTi pheravatAM aMdhakAra sivAya kazuM jovAmAM AvatuM na hatuM zikArI pazuonI bhayaMkara gajenAthI vana gAjatuM hatuM, siMhanI garjanA, vAghanA barADA ane zIyALavAonI kIkIyArI sAMbhaLatAM e ekalA pravAsIne bhayanI kaMI ja asara na thaI. evAmAM eka rAkSasa ke je sudhAthI bahuja AkuLa vyAkuLa thaI gayo hato, te ekadama maMtrInI pAse doDI Avyo. pitAne kherAka vinA prayAse prApta thayela jANune te saMtuSTa thaye. AvA araNyamAM manuSyanA mAMsane gaMdha paNa maLe muzkela, tyAM sAkSAt jIvatA manuSyanI bheTa thaI gaI, tethI te rAkSasa kSaNabhara nAcavA lAgI gaye. tenA vikarALa svarUpathI kSobha na pAmatAM maMtrIe tene mAmA kahIne praNAma karyA. paraMtu "kSudhAturANAM na dayA na lajjA" eTale-kSudhAturane dayA ke zarama na hoya. tarataja te rAkSasa belI uTha-are ! ahIM mAmAnuM sagapaNa kahADIne zuM chaTakI javA mAge che? rAkSasa kaMI manu Syane mAme thaI zo haze? bhalA mANasa! ekavAra te tuM taiyAra thaI jA. huM tAruM bhakSaNa karIne tRpti pAmIza, tyAre ja mane kaMI vicAra karavAnuM sujaze. basa, tArA ISTa devane saMbhArI le. have tuM hamaNAja mAruM bhakSya thaI jaIza." utAvaLIyA - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (33) kSasanA A khela sAMbhaLatAM maMtrIe tene bahuja namratAthI jaNAvyu--jIo, mAmA! mArI eka araja sAMbhaLeA. hu' mahA umaMgathI eka kAma karavA nIkaLyA che. te kAma thayA pachI huM tamArI pAse tarata mAvIza ane tamArI bhUkha bhAMgIza. mA vAta huM kaMi kapaTa mAchathI kahetA nathI, paNa sAce sAcI vAta che. kAryanA AzA bhaga karavAmAM mahA pApa che. mATe a jila joDIne huM ApanI pAse eTalI yAcanA karU chuM ke teTale vakhata javAnI mane chuTa Apo." eTale rAkSasa jarA hasIne elyeA--lllAhu ! re matinA sAgara! mA dunIyAmAM evuM keNu che ke je maraNane vAMche ? ekavAra tuM mArA hAthamAMthI chaTakI gayA pachI pAchA tu ahIM maravAne Ave kharo ke ? vAha! tuM te prapaMcanA mATA pahADa lAge che. paNa khaccA ! huM paNa rAte mAte rAkSasa chu. tArA jevA paMDitAInI puchaDI halAvanArA kaikane hu hajama karI gayA chuM. vaLI kALA mAthAnA mAnavIne vizvAsa karavA eja mUrkhAi che. prathama hAthamAM Avela zikAra javA daIne pachI pastAvA karI hAtha ghasavAthI zuM vaLe ? "" tyAre matisAgara maMtrIe tene sabhyatAthI vadhu samajAvatAM kahyuM--mAmA! huM pratijJA pUrvaka kahuM chuM ke tamArI pAse jarUra AvIza. chatAM tamane mArApara vizvAsa na heAya, te tame je zapatha ke Aropa mUke, te svIkAravAne taiyAra chuM. koi jAtanI ANa ke pratijJA uThAvavAne tatpara chuM. paNa mane ekavAra mukata karI mArA kAma bhaNI javA dyo." ,, rAkSase vicAryuM ke mA koi agatyanA kAmanI pratijJa laine nIkaLye lAge che. tenA utsAha bhaMga karavA te paNa ucita nathI. vaLI e peAte pratijJAthI kahe che ke 'huM AvIza ! tema For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) chatAM e pAtAnI pratijJAnA bhaMga karI nahi Ave, te pRthvInA game te paDamAMthI huM tene zeAdhI lAvIne tenA zarIranA rAi rAi jevaDA kaTakA karIne badaleA laIza. manuSyanuM zuM gajuM che ke rAkSasane chetarI jAya ? ' ema ciMtavIne rAkSasa bAlyuM-tuM kAi pratijJApAlaka manuSya lAge che. tethI tArI pratijJAnA bhaMga na thavA devA mATe tane atyAre huM chuTA karU chuM. paNa tAre nIcenI zaratA kabula rAkhavI paDaze. jo e zaratA tuM tArA mukhathI kabula karIza, te ahIMthI javA pAmIza.' maMtrI--mAmA ! Apa je zaratA kaheA, te kabula karavAne taiyAra chuM. kheAlA, zI zarata che? tyAre rAkSasa nIcenI zarata kahetA gayA ane ma MtrI kabula karIne tenA pAtaka svIkAratA gayA-rAkSasa----punara sAthe paravarI, garbhagaLAve je maMtrI--jo phira nAvuM te mune, pAtaka lAgajo teha; rAkSasa--AgalathI vrata uccarI, valatAM virAdhe jeha; maMtrI-jo pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgajo teha; rAkSasa--mAvitrane je avagaNe, gurUne elave je; maMtrI--jo pharI nAvuM teA mune, pAtaka lAgajo te;' rAkSasa----vizvAsaghAta kare ane, pAMte vace je,' maMtrI--jo pharI nAvuM teA mune, pAtaka lAgajo te;' rAkSasa--saMkhArA je sukave, dava lagADaeN je; maMtrIjo pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgajo teha; rAkSasa--pApasthAnakane Acare, aDhAra bhede je;' maMtrI--jo pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgo te;' rAkSasabhAi haNe bhaginI prate, muni hatyA kare je;' maMtrIjo pharI nAvuM teA mane, pAtaka lAgo te;' rAkSasa-'sAte vyasanA sevatAM, anaratha upaje je; For Personal and Private Use Only Jain Educationa International 1 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) trI-je pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgaje teha 8 rAkSasa-babAla gAya strI baMne, jagamAM mAre jeha maMtrI-je pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgo teha, 9 rAkSasa-gorA gamana kare gelathI, jU lIkha mAre jeha maMtrI-je pharI nAvuM to mune, pAtaka lAgaje teha 10 rAkSasa-rekI mAraga dha ne, achatA ALa vade jeha ' maMtrI-je pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgaje teha;' 11 rAkSasa-dhamI thaI dhuratapaNe lokane dhute jeha [maMtrI-je pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgaje te; 12 rAkSasa-Idhe guha jANe nahi, kupatha calAve che; maMtrI-je pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgaje teha, 13 rAkSasa-dravya devanuM vApare, pUjyane satAve jeha; maMtrI-je pharI nAvuM te mune, pAtaka lAgaje te 14 e rIte zarato svIkArI, rAkSasanI paravAnagI laIne maMtrI tyAMthI cAlato thaye dhIra purUSo potAnA prANa karatAM pratijJAne adhika samaje che. kahyuM che ke " rAjyaM yAtu zriyo yAntu, ___ yAntu prANA vinazvarAH / yA mayA svayamevoktA, vAcA mA yAtu karhicit" // eTale-rAjaya, lakSmI ke nAzavaMta prANe paNa cAlyA jAo, paraMtu pite belela pratijJA vacana kadApi mithyA na thAo. vaLI eka kavie te eTale sudhI kahyuM che ke va za naiva joyasaravA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtyasya saMspazajakazmalAnA, prakSAlanAyevaraviH payodhim" / / eTale--huM Amaja karIza" evI pratijJA lIdhA pachI je satvahIna thaIne pitAnA vacanane lepe che, evA kAyara purUdhanA sparzathI malIna thayelA pitAnA kiraNane jANe chevAne mATe surya samudramAM praveza kare che. vasudhAne vibhUSita karanArAe mahA purUSanA mahattva AgaLa devatAo paNa dIna banI jAya che. zAstrakAra kahe che ke-- "pari mahApurikA, paDiyannaM annahA nahu kuNaMti / - chati rItta, ta ra pathAma' || ; eTale--mahA purUSa prANata sudhI paNa pitAnA vacanane anyathA karatA nathI. arthAt vacanane lepatA nathI, dInatA pAmatA nathI ane koInI prArthanAno bhaMga karatA nathI. atisAgara maMtrI hImmatathI AgaLa cAlyA jAya che. evAmAM prabhAte kaI nagaranI najIka te jaI pahoMce. upavananA vRkSemAM rahelA vihaMgama kalaravathI tenuM svAgata sAcavavA lAgyA vikasita thayelA puSpothI lacI rahela latAone kaMpita karIne pavane tene puSpAMjali ApI bhAgyavaMta jAne kudarata paNa satkAra kare che. ravirAje pitAnA sonerI kiraNe pRthvI para pAtharI dIdhA bhakatajane zauca snAnAdi karI maMdire bhaNuM javA lAgyA vidyArthIe mukata kaThe gheSa karavA lAgyA ane vyavasAyI leke pitAnA udyamamAM joDAyA. nagaranI pravRtti jotAM maMtrIne saMtoSa thayA. pitAne jinabhakitanI bhAvanA jAgrata thaI. tyAM thoDe dUra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) upavanamAM eka gaganacuMbI zikhara tenA jovAmAM AvyuM. tene jotAM maMtrInu mana jita bhakitane mATe adhika tatpara thayuM. tarataja te maMdira bhagI vanyA ane tyAM jai pahoMcyuM. jinAlayanA bAhya dekhAvathI te vadhAre harSita thayA. ghaNA divasathI aTavImAM pharatAM tene jinamadiranA vega maLye na hatA tenu mana jinabhakitane mATe ati utsuka banI rahyu hatu. eTale tarataja snAna karI, zuddha vasra paridhana karIne teNe jina pujA karI. snaga pujA, caMdana pujA, pa pujA, puSpa pukhta vigere aneka prakAre teNe jinabhagava'tanI pujA karI, pachIjina pratimAnI sanmukha besI ekAgra manathI teNe A pramANe jine dra stuti karavAnA prAraMbha karyo-- 66 adya prakSAlitaM gAtraM, netre ca vimalIkRte / muktoshaM sarvapApebhyo, ninendra ! tava varNanAt" / / he bhagavana ! ApanA darzanathI mATe mArAM gAtra ane ane netra pavitra thayA tathA pApapakathI huM mukta thaye. " nena ninendrALAM, sadbhacyA vaMdanena ca / na tiSThati ciraM pApaM, chidra te thayovam " // he nAtha ! ApanA dana, bhakti ane vadanathI, jema chiMyukta hAthamAM pANI na rahe, tema bhavya jananA cirakAlanA pAMpa naSTa thAya che. he jagadgurI ! ApanI pujAnA paNa purva mahimA che * vavasargA: kSaya pAnti, chidyante vighnavalayaH / For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) mana prasannatAti, he bhagavana ! ApanI pujA karatAM upasargo badhA nAza pAme che, vidhro TaLe che ane mana prasanna-saMtuSTa thAya che. tti sukuritAni surata, te sAvi patA paramAra bhUSayanti bhuvanAni kIrtayaH, pUjayA vihitayA jagadguroH " // he jagatpati! ApanI pujAthI duSTa durita dura jAya che. saMpatti sattvara AvIne bheTe che tathA satkIrti dunIyAmAM phelAya che, "na cAnti kAryo drimAuM, na preSyatAM naiva ca hInayonim / na cApi vaikalyamiheMdriyANAM, je varacaMtyatra nipUnAma" | he vItarAga ! je manuSya asAdhAraNa bhAvathI ApanI arcA kare che, teo dAsabhAva, daridratA, parAdhInatA, hIna jAti temaja IMdriyonI hInatA kadi paNa pAmatA nathI. maMtrInI anupama bhakitathI te jinabiMbane adhiSThAyaka kapadI nAme yakSa bahuja prasanna thayA. kAraNa ke anupama bhAvathI bhakita karanArA bhakatajane viralA ja hoya che. devatAnI prasannatA niSphaLa na thAya. te yakSa potAnA divyarUpathI tarataja tyAM pragaTa thaye. A divya mUrti acAnaka pragaTa thayela joIne maMtrI Azcarya cakita thaI gaye. maMdiranI bahAra AvIne maMtrIe yakSane praNAma karyo. eTale yakSe prasanna vadane kahyuM ke "he mahAnubhAva! huM pada nAme yakSa chuM AjanI tArI apUrva bhakita joIne tArA para prasanna thayo chuM. devanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. " A ghaTa samathara tarapha najara (39) darzana niSphaLa na haya, mATe A tane kAmaghaTa ApuM chuM, tene svIkAra karIne mane kRtArtha kara, tArA jevA pAtra maLavA durlabha che. tema A kAmaghaTa paNa durlabha che. kAmaghaTa tarapha najara karIne maMtrIe kahyuM "he yakSarAja ! A ghaTa te suMdarIe nA zirapara zebhe. purUSane te e letAM paNa zarama lAge. he yakSa! ene huM musAphara saMbhALuM kayAM ? mAre te pRthvInA paDapara pravAsa karavAnuM che. eTale Ane WADIne huM kyAM pheravyA karUM?" tyAre yakSa belya-asatvazALI! tuM ema na bela, A tane upAdhirUpa nahi thAya e adazyarUpe tArI pAchaLa pAchaLa cAlyo Avaze. vaLI e kAMI jevI tevI vastu nathI ke tuM enI upekSA karavA tatpara thaye? je sAMbhaLa-Icchita vastune ApanAra e kAmakuMbha che. divya prabhAvathI e mane vAMchita vastu meLavI Ape che. tuM je kaMI khAna, pAna, vastrAdi vastu enI pAse mAgIza, te tarataja e hAjara karaze. kalpavRkSa, ratnaciMtAmaNi ane kAmakuMbha-e traNe sarakhA prabhAvavALI vastu che. mATe he mahAzaya ! e tArA asAdhAraNa puNyathI ja tene prApta thaI che. enAthI tArI sarva kAmanA siddha thaze eTaluM kahIne te yakSa adazya thaI gayA. kAmakuMbhanI prAptithI maMtrInA AnaMdano pAra na rahyo. sAkSAta jANe puNya-siddhi sAme AvIne prApta thaI hAya--ema te mAnavA lAgyA. ahe! puNyanA prabhAvathI durlabha vastu paNa sulabha thaIne sAMpaDe che. Aje je daridra je dekhAya che, sAdhana hIna ane bhikhArInI jema bhaTake che, tenI puNyadazA pragaTa thatAM eka be ghaDIvAramAM te aNadhArI sukha-saMpattino mAlIka thaI bese che. e puNyanA asAdhAraNa mahimAne keNu varNavI zake? - --- - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) prakaraNa 4 tha zrI saMdha-bhakti. "vizrva sonuM tanna, kamale jinazAsane / ciraM vivekavAbjIyAt, zrIsaMgho, rAkhaZsavat " // gata-sarovarane viSe jinazAsanarUpa kamaLamAM rAjahaMsa samAna vivekane dhAraNa karanAra evA zrIsaMdha cirakAla jayavaMta vaoN. matisAgara matrIne have mAgaLa prayANa karavAnI jarUra na rahI. puNyanI siddhi batAvavAne tene kAmaghaTa maLyA, vaLI mArge cAlatAM kAmakubha saMbhALavAnI ke upADavAnI paNa tene upAdhi na hatI. eTale te pAchA potAnA nagara tarapha karyAM. pA tAnA vatane jatAM rastA vacce tene pelA rAkSasane saMtuSTa karavAnu khAkI hatu. tethI maMtrI je mAge AvyA hatA, teja raste pAchA cAlye. maraNane bheTavA jatAM tenuM mana leza paNa pAchuM na hatuM. atyAre te te emaja samajatA hatA ke rAkSasanA huM bhakSya thaIzuM. tenI icchA mujaba have tene mAre zarIra ApaNu karavu paDaze. game tema thAe, paNa mAre tA . pUnA " Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) nizcaya pramANeja cAlavAnuM che." . vAha re! bhaDavIra bhavyAtmA! lakSmI, vaibhava, saMpatti ke vilAsane AmaMtraNa karanArA manuSyanI jagatamAM khoTa nathI, paNa prANene aMta lAvanAra maraNane AmaMtraNa karanAra te lAkhe ke kaDemAM ekAdaja maLI zakaze. dhanya che zUravIrenA saradAra matisAgara! tane dhanya che ! tArI janetA ane janmabhUmine dhanya che ! tArA kuLa, jAti ane dharmane dhanya che ! kAraNa ke "cAra kSati rajisTa lAiTa, kU vimati dharaNi kilacAtmapRSThe / ambhonidhirvahati duHsahavADavAgni maMgIkRtaM sukRtinaH paripolayanti" svIkArela kAlakUTa-viSane zaMkara adyApi tajato nathI, pitAnI pITha para kurma-kAcabA dhaNIne dhAraNa kare che, ane mahAsAgara dusaha vaDavAnalane vahana karI rahyo che, tema puNyavaMta purUSo aMgIkAra karela nirvAha kare che. ne AgaLa cAlatAM maMtrI rAkSasane leTa. rAkSasa te tene joIne cakita ja thaI gaye. game tevI zarate ADe AvatI hoya paNa prANAMta vakhate manuSya tene nirvAha karI zakatI nathI. saune jIvavuM game che. ghaNA manuSya dukha-dAvAnaLathI dagdha thayA haze, vyAdhiothI vyApta haze, dAridrayathI dabAyalA haze, parAdhInatAnAM pAzamAM paDelA haze ane jarAthI jarjarita banelA dehaMthI DagamagatA haze, chatAM mRtyunuM nAma paNa ke Ine mIThuM lAgatuM nathI. aMtaHkaraNanA uMDA bhAgamAM rahelI keAi preraka IcchA jANe temane aTakAvatI heya, athavA- hajAro kaMI nirAzAmAM, amara AzA chupAI che." nA vaDavAnalana karIne dhAra 'ta purU Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) hajAre nirAzAmAM kaI evI amara AzA chupAI rahelI che ke jene lIdhe manuSya bhaviSyapara bhase rAkhI beTho heya che. vIvana mazAna ghara" eTale - jIvate nara bhadrA-sukha saMpatti pAme. A saM. skAre sau koInA hRdayamAM sajajaDa besI gayelA hoya che, tethI bhayaMkara duHkhAvasthAmAM paNa maravuM keIne bhAvatuM nathI. are! maravuM te dura rahyuM, paNa mara e zabda mAtra kahetAM, paNa mANasane keTalo badho gusso caDI Ave che, te maraNanI avasthA keTalI badhI bhayaMkara haze ? maMtrIe rAkSasane mAmA kahI belA ane praNAma karyA. rAkSasa to tenA A asAdhAraNuM sAhasathI aMjAI gaye. te kaMI paNa bolI zakyo nahi. evAmAM maMtrIe mIThAza bharI. vANuthI kahyuM ke-he rAkSasa! huM tArI pAse maravA Avyo chuM, temAM te kaMI zaMkA jevuM ja nathI. mAre je potAno bacAva karavAnI dhAraNA heta te tArI pAse maravA AvavAnI mAre jarUra na hatI. paNa- "siMha gamana supurUSa vacana, kadalI phale ekavAra, " surUSanuM chelluM vacana prANAte paNa phare nahi. chatAM mAmA! eka vAta mArA manamAM bahuja khaTakyA kare che. te ekavAra Apane saMbhaLAvI dauM, pachI tamArI rUci pramANe tame karaje rAkSasa-"he dhIra! tAre je kahevAnuM hoya, te khuzIthI, kahI saMbhaLAva, huM te sAMbhaLavAne taiyAra chuM." eTale metisAgara maMtrI gaMbhIra girAthI be -mAmA! tame je zarIrane bhega levA Icche che, tenuM svarUpa te sAMbha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (43) -A zarIra azucinuM sthAna che, temAM mAMsa, zoNita, meda, asthi, majajA, vIrya, mala ane mUtra bharelAM che. enA saMge sArI vastu paNa kSaNavAramAM durgaMdhamaya thaI jAya che e gaMdhAtI khALamAMthI nava nALAM satata vahyA kare che te paNa azucimaja che. he mAmA! e gaMdhAte AhAra karavA karatAM huM tamane ghaNI ja svAdiSTa ane sugaMdhi rasavatI jamADuM, te tamane zI harakata che? vaLI te e svAdiSTa AhAra che ke te eka vakhata tame lezo te aMdagI sudhI yAda karaze. to AvI zreSTha devenimAM avatAra laIne tamAre AvI durgadhamaya vastune AhAra zA mATe kare joIe? bele, mAmA! zI IcchA che?" maMtrInI A vAta rAkSasane gaLe barAbara utarI gaI tevA azuci AhAra tarapha tene tiraskAra chuTaye, eTale tarataja te belI uThayA-"he mahAnubhAva! tArI saeNnerI salAha mane pasaMda paDI che. tArI svAdiSTa ane madhura rasavatI jamavAnI mArI tIvra abhilASA che ane tene mATe tAre paNa pUrata A. graha che. mATe te rasavatI taiyAra karIne mane jamADa. e rIte rAkSasane vicAra thatAM maMtrIe tarataja kAmaghaTa mAraphate mana mAnatA bhejananI taiyArI karAvI dunIyAnA uMcAmAM uMcA khAdya padArtho ke je daivI sahAya vinA ekI sAthe na maLI zake, tevA badhA padArtho teNe hAjara karyA. maMtrIe te bhejanathI rAkSasane tRpta karIne saMtuSTa karyo. pUrve keIvAra na khAdhelA padA. ne anubhava letAM rAkSasa te atyaMta khuza khuza thaI gaye. ahe! pratidina AvI rasavatIne AhAra karanArA manuSyane dhanya che!' ema ciMtavIne teNe punaH vicAra karyo ke-are A manuSya pAse kaMI sAdhana te jovAmAM AvatuM nathI, tema ahIM najIkamAM koI nagara paNa nathI. vaLI mArA dekhatAM eNe rasavatI banAvIne taiyAra karI hoya tema paNa nathI, chatAM A madhura khAdya ne pratidina lAvIne teNe mAva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) padArtha eNe. meLaLyA kayAMthI ? ene kAE devatA prasanna che ke e pAte kAi dvivya vidyA maMtra ke labdhinuM pAtra che? kai paNu enI pase camatkArI vastu te cheja, te vinA ATalI badhI rasavatI e taiyAra kema karI zake ?' Ama vicAra karIne rAphsa olyA he bhavya purUSa ! tuM koI sAmAnya purUSa tA nathIja. tArA bhavya tejasvI lalATa ane bIjA lalita lakSaNA parathI tuM koI bahAdura ane bhAgyazALI purUSa lAge che. huM bhAgyanA bha dvAra ! tuM huM te kharA ke AvI divya rasavatI te zI rIte anAvI ? huM dharmA ! satya hakIkata chupAvavAne tuM asatya elIza nahi. je tArI pAse kAMI vidyA, matra ke labdhi hoya, te kahI de. " rAkSasanA atyAgrahathI kAmaghaTanI vAta maMtrI chupAvI naM zakayeA. tema asatya to tenAthI belAya temaja na hatuM. eTale teNe rAkSasane jaNAvyuM ke mAmA ! mArI pAse kAmakubha che, tenA prabhAvathI huM mana mAnatI vastu meLavI zakuM chuM.' e vAta sAMbhaLatAM rAkSasane kAmaghaTanI lAlaca lAgI tarataja te khelI uDayeza--huM nara ratna ! tArI pAse have mArI ekaja mAgaNI che, te eja ke je kAmaghaTa tane prApta thayA che, te mane ApI devAnI udAratA atAva. basa, A karatAM vizeSa tArI pAse huM kaMIja mAgatA nathI.' rAkSasanI mAgaNIthI matrIne bahu vicAra thai paDye eka taraphe kAmaghaTa jevI kImatI vastu ApI detAM ane bIjI AjI rAkSasanI prArthanAnA bhaMga karatAM maMtrIne nadI-vyAdhranA jevA nyAya AvI paDayA. lAMbe vicAra karIne teNe rAkSasame kahyuM ke-- huM rAkSasa ! mA tArI yeAgya mAgaNInA huM kema svIkAra karU ? kAmaghaTa jevI kImatI vastu huM zI rIte ApI zakuM? tAre bIjI kaMI mAgaNI karavI yogya che, paNa e vastune tu mAha mUkI de.' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) rAkSasa-mahAnubhAva! jo tu' e kAmaku'bha' Ape, tema huM kadApi hiMsA na karUM, e jIvarakSAthI thatuM mahApuNya tane prApta thaze. vaLI mArApara paNa tArA meTo upakAra thaze. he sukRtanA sAgara ! vaLI eka bIjI vAta kahuM chuM, te sAMbhaLa zatrunA zasrane aTakAvanAra ane game tevA vikaTa kAmane parNa sAdhI ApanAra evA eka IMDa uN tane ApIza eTale eke vastune badale bIjI vastu ApatAM tane bhAre niha paDe.' maMtrI. huM rAkSasa ! e vAta sAcI, paNa e kAmaghaTa tane ApuM, tathApi tu hiMsaka hAvAthI tArI pAse te rahI zakaze nahi. tethI te tane ApatAM mane meTA vicAra thai paDayA che. tane huM kAmadhaTa Apu ane te tArI pAse Take niha, te!pachI tAre yAcanA karavAnuM phaLa zuM ? A tattvanI vAta huM tane kahI dauM chu. have tAre je kahevu heAya te kahe ? rAkSasa bhAi! e kAmadheTane huM kharAkhara sAcavI rAkhI za, paNa tene meha mArAthI koi rIte mUkI zakAya tema nathI. e rIte rAkSase jyAre kai rIte na mAnyuM, tyAre maMtrI tene kAmaNa ApI tenA badalAmAM divya krUDa lai, rAkSasane praNAma karIne te AgaLa cAlatA thayA. keTalAka paMtha kApatAM maMtrI kSudhAtura thaye, eTale teNe daDane kahyuM ke--"mane khAvAnuM Apa, teNe kahyuM--e kAma mA ra.thI thaI zakaze nahiM. bIjuM kaI kAma batAveA, te! te karI ApIza. tyAre maMtrI elye!jo e kAma karavAne tuM asamartha che, teA kAmaghaTa lAvI ApIza? jo te lAvI Ape, te! huM kSudhA zAMta karU" e kAma karavAnuM kabula karIne daMDa AkAza mArge cAlatA thaye.. paLavAramAM te rAkSasanA makAne pahecyuM. tenuM AraNuM bhAMgI ghaTa laine ekadama te matrI pAse AvyuM, tyAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) maMtrIe kAmaghaTane pUchyuM - he kAmaku Mbha ! tane tyAM rAkSasa pAse samAdhi te hatI ne ? kAmaghaTa--hai mahAbhAga maMtrI ! mane pApI rAkSasanA hAthamAM tame sAMkhyA to tyAM samAdhi kayAMthI hAya ? dhI purU SanI pAse rahetAMja mane zAMti rahe, adhamInA AzramamAM ardhaghaDI rahetAM paNa mane mahA kaTALA upaje che, jyAM dharmanuM nAma pazu na heAya ane mAra kApanI vAtA cAlatI hAya, tevA adhama janA pAse mArA jevA manevAMchita ApanAra padArtho TakI thakatA nathI.' e pramANe kAmakuMbhanA vacanathI atisAgara maMtrI satuSTa thayA. pachI kAmaghaTa pAsethI mana mAnatI rasavatI lai leAjana karI, tRpta thaIne te AgaLa cAlye. raste cAlatAM koi gAma Avyu, tenI najIkamAM paDAva nAkhI paDela eka saMdha tenA jovAmAM AvyeA. temAMnA eka yAtrAjIne lAvIne maMtrIe vizeSa hakIkata pUchI, eTale teNe jaNAhatuM ke--he mahAbhAga ! ame mAlava dezathI nIkaLI zrIzatru jaya tathA giranArajI tIrthanI yAtrA karIne pAchA pharyAM chIe.' e pramANe sAMbhaLatAM maMtrIe vicAra karyo ke--ahA ! mArA mahAbhAgyanA udaya thayA ke zrIsaMghanA darzIna thayAM. AjanA divasa mAjanI ghaDI ane A bhUmi paNa dhanya che ke jyAM zrI saMgha birAje che. zrI saMgha jaMgama tIrthaM rUpa che. tene zrI jinezvarA paNa vaMdana kare che. kahyu che ke-- "jinanamyo guNAMbhodhivandanIyo mahAtmanAm / saMghaH so'ghaharo jIyAd, vizvastutipathAtigaH // ?? eTale--guNunA nidhAnarUpa mahAtmA temaja tI karIne paNa vaMdanIya pApane dUra karanora temaja jagatanA stutipathane ageAcara evA zrI sa`dha jayavata vatto. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) bharatacakI jevA meTA mahArAjAo paNa zrIsaMghanA cara NathI pitAnA hAMgaNane pAvana karavA Icche che. kahyuM che ke-- "kadA kila bhaviSyanti, mdgRhaaNgnnbhuumyH| zrIsaMghacaraNAMbhoja ronipavitratA" | eTale-ahe! zrIsaMghanA caraNa kamaLanI rajazreNithI mArA gRhAMgaNanI bhUmi kayAre pavitra thaze ? vaLI zrIsaMgha jenA bhavanane sparza kare che, te aneka prakAre AbAdI pAme che. kahyuM che ke "rUcirakanakadhArA prAMgaNe tasya petuH, pravaramaNinidhAnaM tadgRhAMtaH praviSTam / amaratarulatAnAmudgamastasya gehe, bhavanamiha saharSa yasya pasparza sNghH"|| eTale--jenA bhavane harSa pUrvaka zrIsaMgha padhAre che, tenA AMgaNe jhagamagatA suvarNanI vRSTi thaI, kIMmatI ratnanuM nidhAna tenA gharamAM dAkhala thayuM ane tenA ghare kalpavRkSo tathA kapalatAono udaya thayo samajavo. zrIsaMdhanA guNenuM varNana karatAM zAstrakAra kahe che ke - "ratnAnAmiva rohaNaH kSitidharaH khaM tArakANAmiva, svargaH kalpamahIrUhAmiva saraH paMkerUhANAmiva / pAthodhiH payasAMzazova mahasAM sthAnaM guNAnAmasAvityAlocya viracyA bhagavataH saMghasya pUjA vidhi:"| eTale-jema ratanenuM sthAna rehacala, nakSatranuM sthAna AkAza, kapakSenuM sthAna svarga, pANInuM sthAna mahAsAgara, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tenuM sthAna caMdramA che, tema zrIsaMghaguNenuM sthAna che, mATe he bhaNyAtmAo! tame zrIsaMghane satkAra tathA tenI pUjA kare. zrIsaMghabhakitanuM mahAtamya varNavatAM kahyuM che ke"ydbhkteHphlmdaadipdvii mukhyaM kRSezasyavat , cakritvaM tridazeMdratAdi tRNavat prAsaMgikaM gIyate / zaktiM yanmahimastutI na dadhate vAcA'pi vAcaspateH, saMghAso'ghaharaH punAtu caraNanyAsaiH sattAM mNdirm"|| eTale--kRSi karatAM jema dhAnyanI mukhya prapti thAya ane cAre to dhAnyanI pAchaLa Aveja, tema jenI bhakti karatAM tirthaMkarAdi padavInuM mukhya phaLa maLe ane cakravattI ke Idra pada te prasaMge prApta thAyaja, vaLI jenA mAhAtmyanI stuti karavAmAM bahaspatinI vANuM paNa azakata banI jAya che e nirdoSa zrIsaMgha pitAnA caraNa nyAsathI sajajanonA mRDAMgaNane pAvana kare. ahi ! Aje mAruM aho bhAgya ! Aja mArA sukRtane sUrya prakAzya! zrIsaMghanA darzanathI Aje huM pAvana thaye. prabaLa puNyano udaya thayA vinA purUSane zrIsaMgha bhaktine lAbha maLate nathI. vaLI mane kAmaghaTa je prApta thayo che. tenI paNa have barAbara saphaLatA thaze." - e pramANe ullAsa pUrvaka vicAra karI maMtrIe samaya sAdhIne zrIsaMghane jamADavAne mATe AmaMtraNa karyuM. AthI saMdhapati temaja saMghanA leke Azcarya pAmyA; kAraNa ke maMtrI pAse kaIpaNa sAdhana jevAmAM na AvyA. vaLI saMpattine sucavanAra rastha gADAM mANase dAsa-dAsIo, sAmAna ke adhAdi kaMI tenI pAse dekhAtA na hatA. tethI saghajanoe saMghapati sAthe maLIne vicAra karyo ke -- A keI ajA pravAsI lAge che. enI pAse pitAne khAvA pUratuM paNa sAdhana nathI, te e ApaNane zI rIte Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamADI zakaze? na te enI pAse kaMI dravyAdinAM sAdhana che ke jethI jarUrI vastuo turatamAM meLavI zake. eka sAmAnya mANa sanI jema e page pravAsa kare che. mATe enI mAgaNane svIkAra kare te vAjabI nathI. vakhatasara e ApaNuM mazkarI karavA AvyA haze. pitAnI pAse jene kaMI khAvAnuM nathI, te ApaNA meTA zrIsaMghane AmaMtraNa ApI moTuM mAna meLavavA A che. are! e ke avicArI mANasa che ke ApaNane vinA kAraNe eNe vicAramAM nAkhI dIdhA ? vaLI "tArI pAse zuM che? tArI AgaLa kaMI dekhAtuM nathI. tuM daridra jevo lAge che, sAdhahIna che, amArI mazkarI karavA AvyA che, ItyAdi bela tene kahevA, te te bahu halakAI che. ema puchavAne ApaNe dharma nathI." e rIte teo masalata calAvatA hatA, evAmAM eka cAtrALue kahyuM ke-bhAIo! AvA lAMbA vicAramAM zuM paDayA che? ApaNane khAtrI na thatI hoya te ApaNe sau ponuM rAMdhI laIe. eTale samAdhAna thaI jAya. - A utAvaLIye vicAra keTalAka vRddha janene pasaMda na paDaye. temaNe saMdhavAnI salAha na ApatAM jaNAvyuM ke-"bhAIe ApaNe tIrthayAtrA karavA nIkaLyA chIe. mATe be ghaDIvAra dhIraja dharavAthI ApaNuM zarIra kaMI sukAIne samApta nahi thaI jAya. vaLI e ApaNane ullAsathI AmaMtraNa ApavA AvyA, tene utsAha bhaMga kare te paNa ApaNane ucita nathI. ApaNe bhAjana veLA sudhI rAha joIe. tyAra pachI badhuM jaNAI Avaze. ApaNe tenA AmaMgANane aravIkAra nathI karyo. eTale vakhatasara te game tyAM sagavaDa karIne ApaNane jojana karAve. agara teNe kyAM paNa taiyArI karI hoya, te te nakAmI thaI paDe. mATe utAvaLa karavI vAjabI nathI." keTalAka utAvaLIyA lekene je ke A vicAra baMdha 5 besatA na thayA, tathApi saMghapati ane bIjA keTalAka maTerAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (57) saMmatithI vRddhone vicAra sau kAine amalamAM mUkavA paDayA. eTale bhAjana veLA sudhI badhA leAkeA maMtrInI rAha joi besI rahyA. have samaya thatAM matrIe eka meTA maDapa taiyAra karyo, te kAmaghaTanA prabhAvathI suvarNanA thALa banAvyA ane ATha rati samAna rUpavatI ramaNIe vastrAbhUSaNathI vibhUSita saMjja karI. pachI vividha rasavatI, pakavAna, zAka, dALa, bhAta, ekaso athANAM, pApaDa vigere jaMgalamAM na maLI zake tevI khArAkanI vastuo taiyAra karI. tyArabAda eka judA oraDAmAM meTI kIMmatanA vividha vastro ane suvarNa-rUpAnA AbhUSaNeA bharI rakhAvyA. ATaluM badhuM taiyAra karAvIne maMtrI zrIsaMghane teDavA gayA. tyAM saMghapati tathA saMghanA tamAma leAkeAne ajali joDI teNe namra vinaMtI karI ke--< ApanA pavitra caraNAMmujathI mAruM AMgaNu pAvana kare.' hajI paNa ghaNA lokonA hRdayamAM sapUrNa vizvAsa nathI, chatAM tenI vina MtIne mAna ApIne badhA leAkeA maMtrInI pAchaLa pAchaLa cAlyA. tyAM thoDe dUra gayA, eTale eka bhavya maMDapa jovAmAM AvyA te joIne te badhA Azcaya cakita thaI gayA. sau ApasamAM eka bIjAne kahevA lAgyA ke--A te kAMi svapna che ke IMdrajALa che? vaLI A purUSa pAte koi deva vidyAdhara che ke manuSya che? A badhuM sAcuM che ke anAvaTI bAjI che ? Ama mA tarka vitarka karatA maMDapanI pAse AvyA tyAM keTalAka vicAravA lAgyA ke-ApaNane sAvavAne eNe A AjI tA nathI racIne ? ema dhArIne maDapane barAbara hAthathI spazI ne jovA lAgyA, paNa tevuM kaMi jaNAyu' nahi, eTale saMtuSTa thayA. zrIsaMghanA tamAma mANasA AvI gayA eTale matrIe te ramaNIya ramaNIAne kanakanA thALa mAMDavAnA Adeza karyA ke tarataja temaNe thALa mAMDI dIdhA pachI paMgatavAra badhA beThA, eTale te rUpavatI rAmAe badhAne bhejana pIrasavA lAgI. maMtrI te te vakhate saunI samakSa a Mjila joDIne bheA hatA. A For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (51) banAva joine badhA sAnaMdAzcarya thaI gayA. A te pRthvInI padamaNuo ke svarganI suMdarIe? A te iMdranI apsarAo ke pAtAlanI devakanyAo? te kamanIya kAminIone jotAM badhA vidha vidha vikalapa karavA lAgyuM. temanI cAlavAnI Dhaba, paga nAkhavAnI paddhati, vastrAbhUSaNa sajavAnI saphAI, vacana bolavAnI caturAI ane pIrasavAnI kuzaLatA joine badhA meha mugdha banI gayA. ahA! vidhAtAe dunIyAmAM kevA mehanIya yaMtra goThavyA che? kahyuM che ke-- "saMsAre vidivri mahilArUveNa maMDiaM pAsaM / bajhaMti jANamANA, gayAnamAra rati" | aho ! A saMsAramAM nirdaya vidhAtAe mahilArUpI pAza mAMDe che ke jemAM sujJa jano jANI joIne baMdhAya che ane ajJajane paNa baMdhAya che. kharekhara! purUSo emaja samaje che ke "dunIyAmAM je dayitA-pramadAna hatA, te saMsAra dura na lAgatA kahyuM che "saMsAra! tava paryanta gvI na vayanI che antarA dustarA na syu vire masiH " | he saMsAra! je vacamAM madamAtI mAninIo naDatara karanAra na hota te tAre cheDe (mokSa) kaMIpaNuM dUra na raheta, e mRgAkSIomAM kaMI ajaba mehinI maMtra rahela che, ema te yogIo paNa mAna mUkIne mAnya kare che. nahi te teo vanavAsanA vikaTa saMkaTe zA mATe svIkArI leta? eka kavi kahe che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "saMmohayanti madayanti viDambayanti nirbhasayanti ramayanti viSAdayanti / etAH pravizya sadayaM hRdayaM narANAM, jiM nAma vAmanayanA ja samAvatti' aho ! e vAmapakSIo, purUSone dayA yukata hRdayamAM praveza karIne saMmeha pamADe che, madamasta banAve che, viDaMbanA kare che, apamAna karAve che, ramADe che ane kheda paNa pamADe che te zuM zuM nathI AcaratI? are ! te tarUNIomAM ATalI badhI zakti hovA chatAM kavioe tene abaLAnA upanAmathI oLakhAvI che. A te zu vAjabI varNana ke zabdanI saMkalanA? eja bAbata nIcenA kamAM batAvela che "paMcAnanaM paribhavatyudareNa veNI daMDena kuMDalikulaM zazinaM mukhena / yA sA jagattraya jayaprathitA natAMgI, vRddhA pAsA vata puravA vamA ??" aho! je pitAnA kRza udarathI siMhane parAbhava kare che, veNI daMDathI nAga samudAyane jItI le che ane mukhathI caMdramAne-ema traNe jagatane jItavAmAM prakhyAta thayela pramadAne sujJa kavio abalA kaI buddhithI kahI gayA che? te samajAtuM nathI vaLI eka sthaLe vidagdha janoe aMganAne halakI upamAo ApI eTalI badhI utArI dIdhI che ke jANe jagatamAM tenI jarUraja na hoya. te nIcenA lekamAM batAve che ! "tivanaghanArI vANApArI, bhavakamalamarAlI paaptoyprnnaalii| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53) viTapadaveTI mAmUTI, vivijapuvaMzI sukAvAra rI" I. eTale--taraNa tarUNI duritarUpa vana vikasita karavAmAM meghamAlA samAna che, zaMkarUpa taLAvanI te pALarUpa che, saMsArarUpa kamalamAM te rAjahaMsI jevI che, pAparUpa jaLanI te nIkatulya che, ne kaLI zakAya tevA paTanI te peTI samAna che, meha mahArAjAnI te dAsI tulya che, viSayarUpa viSanI te nAgaNa jevI che ane aneka prakAranA duHkhane te vadhAranAra che. jamavA beThelA lagabhaga badhA leke "lalita lIlAthI pIrasatI te lAvaNyavatI lalanAoe jANe rasavatIne divya svAdamAM umere karyo hoya ema mAnavA lAgyA. "ahe! zRMgAra rasanI devIo samAna AvI saudaryavatI suMdarIonA hAthe ApaNe AvuM svAdiSTa divya bhejana kadI pAmyA nathI Aje keI mahA bhAgyodayathI te pAmyA. tethI ApaNuM jIvana saphaLa. thayuM." ema keTalAka haSAvezathI pitAne bhAgyavaMta mAnavA lAgyA. jo ke te divya bhajanamAM svAdanI kaMI khAmI na hatI, chatAM e kAminIonA kara lAgavAthI tenA svAdamAM kaI alaukika umere thavA pAmyo hato. badhA yAtrALuo sukhapUrvaka jamyA. e ramaNIya rasavatInA svargIya svAdathI teo potAne ghaDIbhara divyAvatArI mAnavA lAgyA. - bhejana thaI rahyA pachI maMtrIe sone tAMbulAdi mukhavAsa ApI, hAtha joDIne vinaMtI karI ke-Aje A dInanA AMgaNune pAvana karI, mane kRtArtha banAvyuM. have A garIba baMdhupara kRpA. karIne A vastra AbhUSaNa svIkArI mane pramudita kare." ema kahI teNe divya vastro ane alaMkAre maMgAvIne tyAM meTe Dhaga karyo, ane prathama saMghapatine ema anukrame badhAne vastrAdikanI paherAmaNI karI. temAM paNa nAnA bAlakathI te vRddha sudhI sone Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) teNe yathAyogya satkAra karyo. AthI te saunA Azcaryane pAra na rahyo. eka ajANyA purUSane ATale badhe satkAra joIne sau keIe maMtrIne praNAma karIne pitAne pratibhAva darzAvyuM. pachI vidAya thatAM maMtrI saune temanA sthAna sudhI vaLAvavA gaye. tyAMthI pAchA pharatAM saMghapatie tene ati Agraha pUrvaka puchayuM ke-"mahAnubhAva! eka ghaDIvAramAM tame ATalI badhI sAmagrI zI rIte taiyAra karI ? tamArI pAse paisA ke mANasanA sAdhana te jovAmAM AvatAM nathI. zuM tame koI devatAnI sahAyatAthI A badhuM banAvyuM ke kaI maMga-vidyAnA baLathI badhuM taiyAra karyuM? - "mahAzaya! e badhuM meM kAmaghaTanA prabhAvathI banAvI lIdhuM. te eka devatAnI prasAdI che. maMtrIe sAce sAcuM kahI batAvyuM. AthI saMghapatinuM mana lalacAyuM. tene kAmakuMbha meLavavAnI tIvra IcchA jAgI. eTale tarataja teNe maMtrIne kahyuM ke mahAnubhAva! eka mArI yAcanAne dhyAnamAM laI mArA manoratha pUrA kare. Apa papakArI ane udAra dilanA che. kalpavRkSanI jema lekanA koDa pUrA kare che te mArI eja mAgaNI che ke mane te kAmaghaTa ApIne kRtArtha kare. huM tamAre jIvanabhara upakAra mAnIza ane vaLI e ApanI sahAyatAthI pratidina svAmIvAtsalya karIza, te puNyanA tame nimitta kAraNa thaze. juo, A be cAmara che, te viSa, rega ane zastrane aTakAve che ane tenI asarane dura kare che. e tamane te kAmaghaTane badale ApavA dhAruM chuM. tame tene svIkAra karI mane te kAmaghaTathI kRtakRtya karo." e pramANe saMghapatie bahuja AgrahathI kAmaghaTanI mAgaNI karI, tyAre maMtrIe kahyuM-ke "mahAzaya! e devatAnI Apela vastu che, te bIjAonA maratha pUrI na zake, mATe tame e bAbatane Agraha mUkI gho. ema anekavAra samajAvatAM paNa saMghapatie pitAne Agraha cheDo nahi. eTale kAmaghaTanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55) badalAmAM be cAmara laIne maMtrI pitAnA paMthe paDayo ane saMghavI paNa saMgha laIne AgaLa cAlyA. - have bIje divase maMtrI kSudhAtura che. eTale kAmaghaTa laI AvavAne teNe daMDane hukama karyo daMDane Adeza thatAMja te gaganapathe cAlIne saMghapatinI pAse pahoMcyA. tyAM rahelA keTalAka subhaTene teNe trAsa pamADayA, keTalAkane mUchavaza karyA, keTalAkanA hathIyAra bhAMgyA ane keTalAkane bIkaNuM ke bAyalAnI jema bhagADI dIdhA saMghapatine mUcha pamADI kAmaghaTa laIne te pAcho cAlato thayo. thoDIvAra pachI te badhA svastha thayA ane eka bIjAne puchavA lAgyA ke-"A acAnaka zuM thayuM ?" paNa sAcI hakIkata keInA samajavAmAM na AvI evAmAM kAmakuMbhanI tapAsa karatAM te hAtha na lAge, eTale saMghapati bicAre hAthe ghasato rahyo. maMtrInI zikhAmaNane teNe anAdara karyo hato, tene mATe te atizaya pazcAttApa karavA lAgyA. e - ahIM daMDe tarataja AvIne maMtrIne kAmaghaTa sepyo. te joIne maMtrI atyaMta saMtuSTa thaye. daMDanA parAkamathI pitAnI - bAjI sudharI gaI, tethI tenA harSano pAra na rahyo. tyAM mana mAnatuM bhajana karIne maMtrI ciMtavavA lAgyA ke--kAmaghaTa daMDa ane cAmara-e traNe vastu camatkArika che. enI sahAyatAthI, mAre vijaya have najIka che. puNyadayathI badhuM pAMsaruM thAya che. hive kayAM paNa vilaMba na karatAM satvara svasthAne pahoMcuM ane rAjAne puNyano camatkAra batAvIne mArI pratijJA pUrNa karUM." ema ciMtavIne aMtaramAM atyaMta AnaMda pAmatA maMtrIe pitAnA zrIpura nagara tarapha prayANa karyuM. "mAthAta saMpata paDhe " , puNya prabhAve pagale pagale, | Rddhi taNe nahi pAra ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (56) prakaraNa 5 muM. kulInatAnI kasoTI. "zuddhA sadaiva kulajA kila saiva dhIrA, zlAghyA vipatsvapi na muMcati yA svabhAvam / tapto yathA dinakarasya marIcijAlaidehaM tyajedapi hiMma na tu zItalatvam " // zas kulIna kAMtA hoya te zuddha ane dhairyavatI hoya, jema - suryanA sakhata kIraNathI tapta thayela barapha pitAnA deha svarUpane tajI de che arthAt egalI jAya che, paNa pitAnA zItala svabhAvane mUkato nathI, tema te lAghApAtra satI pitAnI pavitratAne kadi choDatI nathI. T ha matisAgara maMtrInA gayA pachI tenA vRddha mAta pitA maraNa pAmyA. eTale have tenA gharamAM tenI strI vijayasuMdarI - ekalI rahI. teNIne dhIraja ApanAra gharamAM keI na rahyuM. A samAcAra pracaMDasiMhanA sAMbhaLavAmAM AvyA. te nirdoSa ane nirAdhAra kulIna kAMtAonI lAja luMTavAne IjA laI beTho hate. ekadA kaMIka bahAne te maMtrInA ghare AvI caDe. tyAM sAvitrIne zaramAve tevuM vijayasuMdarInuM rUpa joIne te mugdha thayo. teNanA caMdramA jevA mukhanI kAMtimAM pracaMDasiMhanuM citta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " (7). thakera aMjAI gayuM. e mAnA raMgamAM ramavAne tene vicAra thaye. prathama te tenA vacana-pIyuSa-amRtanuM pAna karavAne tatpara thayA. e zaramALa suMdarIne bolAvavA jatAM prathama teNe maMtrInA kuzaLa samAcAra pUchatAM jaNAvyuM ke-- - "suMdarI ! matisagara maMtrInA zA samAcAra che? tamAM vRddha vaDIla sadgata thatAM tamAre gharamAM ekalA rahe te akaLAmaNa thatI haze? maMtrI te mahAbhArata kAma sAdhavAne gayA che, eTale te kAma sAdhyA vinA pAchA phare tema nathI. tamAre keI paNa cIjanI jarUra hoya te mane kahI devuMhuM darareja tamArI saMbhALa levA Avato jaIza. pIe te puranA AzrayataLe rahevAneja sarajAyelI che. teo purUSonI jema svataMtra rIte rahevAne lAyaka nathI. maMtrIne mArA mitra samajIne tamArI huM saMbhALa lete jAuM, te paNa mArI pharaja che. e rIte pracaMDasiMhanI te vAkina tathA tenI vikArI sukhamakA joIne vijayasuMdarIne tenA pratye abhAva thaye, chatAM teno khullI rIte tiraskAra kare tene yogya na lAge, eTale te natamukhI thaIne belI-bhAI ! tame mArAthI aparicita purUSa che, vaLI tame kaNa che, tamAre svabhAva ke che? vigere huM kazuM jANatI nathI. tame bhale khAnadAna che, chatAM ekI dararoja mArA ghare Avo, te mane pitAneja ISTa nathI. thaLI mane koI cIjanI jarUra nathI. tema tamane keIpaNa Aja mATe tasdI ApavA mAgatI nathI. mArA patinI gerahAjarImAM tame ahIM Ave, te leka vyavahAranI daSTie ucita na gaNAya mATe have tame atre AvavAnI takalIpha na uThAvaze ane mArI kALajI paNa na kaze - A telana, ThaMDA paNa mArmika balathI pracaMDasiMha, nirAza thaI gayA chatAM teNInA lalita lAvaNya-sAgaramAM rilI huM e rIte thAya tevI mArI che? vi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) karatuM tenuM mana-mAchaluM zAMta na thayuM. te te jANe e suMdaranA saudaryAmRtanuM atyAre ja pAna karI lauM-ema adhIrUM banIne talapI rahyuM hatuM. paNa atyAre te pracaMDasiMhane bolavAne avakAza ja na rahyo. eTale te zaramAIne rasto mApI gayo. - jo ke teNue mArmika rIte pracaMDasiMhane tiraskAraja karyo, chatAM te te tenA adharAmRtanuM pAna karavAne, uMcA nIce thaI rahyo hata--are! game tema thAya, te paNa e suMdarIne seDamAM lIdhA vinA mAruM mana TharIne zAMta besI rahe tema nathI. mArI pAse kayAM kAvAdAvAnI khoTa che? eka rIte na phAvyA te bIjI rIte phasAvIzuM. tema karatAM pAchA paDyA te trIjI rIte satAvIzuM. are ! nahi te chevaTe balAtkAra karavA jatAM paNa mane koNa pakaDe tema che? huM rAjAne mAnIte hajUrI, eTale mArI pAse badhA bakarInA baccA jevA! ThIka che, baccA nAjuka nAjanI! tuM paNa yAda rAkhaje ke A pracaMDasiMha tane pitAne ke pracaMDa pratApa batAvI satAve che?" basa! kaMIka A vicAranI garamI, kaMIka kodhanI garamI ane kaMIka kAmAgninI garamIthI te kSaNabhara becena thaI gaye. tarataja sAvadhAna thaIne te eja ghaTamALa pheravavA lAgyA. potAnA mane maMdiramAM birAjela kAmadevane bhega dharAvyA vinA te karIne ThekANe bese tema na hatuM. eja tenA tana-manamAM tAlAvelI lAgI rahI hatI. kAraNa ke - vana dhanasaMpatti, prbhutvmvivekitaa| ekaikamapyanarthAya, vimu vatra vatuByama" | aho! yauvana, dhanasaMpatti, ThakurAI ane aviveka-emAMnA eka eka paNa anartha upajAve che, te jyAM cAre hoya, tyAM zuM pUchavuM? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI mahA purUSa kAmane paNa ane samAna hI gayA che kemake- "tAvanmahattvaM pAMDitya, kulInatvaM vivekitaa| yAvajjvalati nAMgeSu, aho ! jyAM sudhI zarIramAM kAmAgni jAgrata thaIne javalaMta thato nathI, tyAM sudhI ja manuSyanA mahattva, paMDitAI, kulInapaNuM ane viveka sahI salAmata rahI zake che, paNa kamAni jAgatAM te badhAno dhvaMsa thAya che. ' manmathadevanI AgaLa meTA dhIra purUSe paNa kAyara jevA banI jAya che. kahyuM che ke vivAti jAvAsa, hasati zuciM paMDitaM viDaMbayati / adharayati dhIrapurUSaM, kSaNena makaradhvajo devaH " // ahA ! kAma-makaradhvaja devanI zakti ke vicitra prakAranI che. te kaLAkuzaLa purUSane vikaLa-bhramita banAve che. pavitratAne te hasI kahADe che. paMDitajanene satAvIne zaramAve che ane dharyavaMta purUSane bAyalA banAve che. e madananI mastI ke ajaba prakAranI che. kharekhara! e manmathanA majabuta mArathI bacI janArA kaI viralA vIra purUja haze. eka bahAdura ane sujJa ziremaNi naravIra kahe che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "masebhakuMbhadalane bhupi santi zUrA kecitpracaMDamRgarAjavadhe'pi dakSAH / kintu bravImi balinA purataH prasahya, kandarpadarpadalane viralA manuSyAH" // zUrAtananA madamAM masta nArA zUrAo! sAMbhaLe madenmatta gajarAjena kusthaLa bhedI nAkhanArA, pRthvI para ghaNuM zUravIre haze ane keTalAka pracaMDasiMhane vadha karavAmAM cAlAkI batAvanAra evo dakSa jane paNa ghaNA haze, paraMtu huM tevA belavA tenI AgaLa chAtI ThokIne kahuM chuM ke-kandapanA darpanuM dalana karanArA, dunIyAmAM kaI viralAja vIra purUSa haze.' - tyAre AvA zUrAo, prabaLa paMDita ane dharAne dhrujAvanAra dhIrAo paNa manmathanI AjJAne mAna ApI eka page ubhA rahe che, te A bicArA pracaMDasiMhanuM zuM gaju ke tenA tIvra paMca bANathI bacevA pAme sItAne satAvanAra rAvaNa raNamAM reLA ane draupadIne dabAvanAra duryodhana behAla thayA. are ! pApI pracaMDa! laviyano bhaya rAkha. chevaTe kAmanI kuTila jALamAM baMdhAI jatAM pracaMDesiMhe vicAra karyo ke- A kAma mAre desta duSTasiMha jarUra sAdhI Apaze. kadAca vAta AgaLa lAvatAM rAjA sudhI jaze, te paNa kahI zakAze ke -"bApu ! e zikAra te tamArA mATe hato? ThIka che, duSTasiMha Ave che. tene atyAre samajavIne vAkepha karUM ane jema bane tema e kAsa utAvaLathI karavAnI tene sUcanA ApI dauM.. "kema ! Aje kevA gaMbhIra vicAramAM utarI paDe che?? dusihe AvatAM ja prazna karyo . Aje eka agatyanuM kAma tamane seMpavAnuM che. bele', mitra! bajAvI zakaze ? pracaMDasiMhe prastAvanA karI. . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vAha! ApanuM game tevuM kAma karavAne huM baMdhAyele chuM Apa pharamAve, eTale te kAma karavAnI taiyArI karUM? duchasi he sAha batAvatAM kahyuM - : "aho! A tamArA umaMgathI te mane ghaNA ja saMtoSa thAya che ema bolatAM pracaMDasiMha kAma nivedana karatAM tyA bhAI duSTasiMha ! huM gaI kAle matisAgara matrInA ghare kAryo hato. tyAM tenI apsarA jevI rUpavatI ramaNane jotAM mane lAgyuM ke dunIyAnI dayitAe badhI enI dAsI samAna che. e patetI padamaNane jyAM sudhI ApaNA pakSamAM na laIe tyAM sudhI ApaNI jIMdagI nakAmI che. bele, e kAma sAdhI zakaze?" hA, hA, tevA te keka kAma sAdhIne ApanI zAbAzI meLavI che, te e kAma zuM mAtra che?" duSTasihe chAtI ThokIne himmata batAvI. 2. pachI duSTasiMha tarataja tyAMthI nIkaLIne maMtrInA ghare gaze. vijayasuMdarI tene joIne vicAramAM paDI, chatuM kaMI aNu belI nahi. "suMdarI! huM Aje tamane eka sukha samAcAra saMbhaLAvavA Avyo chuM. je sukhanI darakAra karatA he, te e mAro saMdeze svIkArI , duSTasiMha hasatAM hasatAM bolyA. ' . "bhAI ! tamane huM oLakhatI nathI, chatAM Ama acAnaka ahIM AvIne tamAre mane kevo saMdeza kahe che? vijayasuMdarI naramAzathI belI.. "devI! je tamAre have pachInI jIdagI saMpUrNa sukhamaya vitAvavI hoya, te have tamArA para mahArAjAnI meTI maherabAnI thavAnI che, mArA rUpa ane guNathI mAhIpati tamArApara mAhita thayA che. rAjAe je dhAre te karI zake che, chatAM tame tamArI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (62) rAjI khuzIthI prema batAvazo, te tame sAkSAta svaganA sukha bhogavI zakaze." duSTasihe judI ja jALa pAtharI. - kAle ke navIna purUSa AvyuM hatuM, tenA tame madadagAra lAge che. pAchaLathI tapAsa karatAM te pracaMDasiMha, rAjAne mAnIte hajurIye hato, bhAI ! tame keNa cho ane ahIM tame kenI preraNAthI AvyA che?" maMtrI mahilAe tenI oLakhANa mAgI. "huM duSTasiMha nAme koTavAla chuM. mane ahIM keNe mekalela che. te atyAre tAre jANavAnI zI jarUra che? jo tAre mana mAnatA sukhamAM divase gALavA heya te samaju thaIne samajI jA nahi to pachI..........duSTasiMha AgaLa bolatAM aTakI gaye. "bhAI ! huM paNa tane namratAthI kahI dauM chuM ke tame ATalethIja aTakI jAo. satIone satAvIne kaNe sAra kahA che? parastrInA mehamAM phasAIne kaNa sukhI thaye che? duSTasiMha ! pracaMDasiMha ke tAre rAjA te zuM paNa kadAca iMdra pitAne airAvaNa hAthI mekale, tepaNuM te mArA manathI eka pASANanA pUtaLA talya che. mATe e eTha cATatAM aTakI jA' saMdarIe potAnuM saheja svarUpa batAvyuM. ATaluM thayA chatAM duSTasiMha e adhamamArgathI pAcho na ha. teNe ja sattAnI dhamakI ApIne kahyuM - "are! kadAgrahI kAminI! tane zAMtithI samajAvatAM to tuM chApare caDI beThI. strI jAta Akhira sudhI paNa potAnI haTha mUke nahi, ane tUTayA sudhI tANe. hajI paNa sAnamAM samajI jA, nahi te pagale pagale paritApa pAmIza, ahIM keNu tArI hAre AvanAra che? suMdarIe vicAryuM ke-A leke potAnI sattA ane duSTatAnA dera para AvyA lAge che. vakhatasara emanI bIjI saMtAmaNuM te huM sahana karI laIza paNa balAtkAra karavA Avaze, te kaMI upAya nathI, chanAM samajAvavA prayatna te kare. ema dhArIne te punaH belI...are! duSTImatinA duSTasiMha! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tArI e DarAmaNathI huM DarUM tema nathI. satIe potAnA zIlanI khAtara prANa paNa kurabAna kare che. are nIcI kulInakAMtA pAse AvA halakA sabda bolatA tArI jIbha kema karavAnI nathI ? je tAre rAjA paNa kulavadhuonuM rakSaNa karavAne badale temanI lAja luMTavAne pitAnI sattAne upaga karatA hoya, to te prajA pAlakanA padane lajave che, te dunIyAnA daitya tarIke avatarelI che. vaLI temAM sahAya karanArA tArA jevA asurane paNa dhikkAra che. zANI satIone satAvanAra, kulIna ramaNIone rIbAvanAra evA rAjAne hajAra vAra dhikkAra che. jA, pApI, caMDAla ! have mArI sAme najara karatA nahi. tArA kALA mukhane kayAMka chupAvI de. adhama ! nIca!tArA pagalAMthI mAruM AMgaNuM paNa apavitra thayuM che.' pitAnA A tiraskAra vacanethI duSTasiMha dabAI gaye. have tene bolavAno avakAza ja na rahyo. te suMdarI potAnI jALamAM sapaDAya tema to na hatuM, paNa pitAno A haDahaDatA apamAnathI tenuM bhejuM casakI gayuM. "have te e apamAnanuM game te rIte vera levuM"--eja vAta tenA manamAM ramI rahI. kaMIpaNa bolyA vinA te ekadama tyAMthI palAyana karI gaye. te pracaMDaniM. hanI khAnagI beThakamAM AvyuM, pracaMDasiMha A vakhate na hovAthI tene kaMIka vicAra karavAne avakAza maLI gaye. pracaMDasiMha AvyA te pahelAM teNe eka yukti zodhI lIdhI hatI. kema, duSTasiMha! kaMI phAvyA?' pracaMDasihe Atu ratAthI puchayuM. bApu ! te ghaNI haThIlI che. zAMtithI samajI jAya tema nathI. duSTasi he TuMkamAM jaNAvyuM. - "tyAre have bIje kaI raste leve paDaze?? pracaMDasiMhe prazna karyo. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (64) he, khApu! te vinA e avanInI apsarA hAthamAM Ave ema lAgatu nathI.' durasa hai javAma vALye, ThIka che, tyAre have kai yukita calAvI?" prathasihuM savAla karyo. ' hA, eka yukita hAtha lAgI che. rAjAjI ane jorAvara sihu je hAla divAnanI jagyAe che. temane khuba dArU pIvarAvI chAkaTA manAvIne temanA hAthe lakhAvI levuM ke matisAgara dIvA ttanA hAthe sajyamAM thayela keTalAka goTALA mAlama paDayA che ane khajAnAmAMthI keTalIka milakata, temanA vakhatamAM ucApata thayela zuAya che. te tenA jyAM sudhI khulAsA na thAya, tyAM sudhI atrInI milakata japta karavAmAM Ave che.' basa ATalu o lakhAvI levAya, te tenA makAna ane milakata japta karavAnI tene dhamakI ApIe ane tema karatAM jo e na mAne teA ceDA divasa jamIne jaMga paNa macAvIe, eTale pAte ThekANe mAI jaze.' dusiddha yukti atAvatAM Alye. * vAha ! re mArA dilajAna ! e raste tA sIdhe ane sAka che.? praca'sihe peAtAnI sa Mmati ane sattASa jAhera karyAM. bIje divase temaNe bagIcAmAM agAuthI madiMza vagerenI sAvara karI rAkhI. tyAM eka gAnArI culAna gaNikAne melAvI hatI. jalasAmAM mAtra rAja, vajIra, praca'siMha, dRsi'hu ane bAnArI gaNikA, tathA be traNa nAkara bahAra beThA hatA. rAjAne bagIcAnI sahelANInA bahAne ane pradhAnane gAna tAnanA bahAne teo tyAM kheMcI AvyA. ghaDIbhara saMgItanA tAnamAM gulatAna thayA pachI kruSTisa hanI isAratathI madyapAnanuM prakaraNu cAlyuM temAM e prapaMcIe e evA prapaMca goThavI rAkhyAM hatA ke pAtAne mATe mAtra tejA raMganA pAMNInu pAtra eka nAnA hAthamAM Apela. ane tene sucanA karI rAkhI ke--A pAtramAMnuM mana, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAre mAtra amane baMnene ja pAvuM." rAjA ane pradhAnane mATe vadhAre kerI magha hatuM, tethI pAna karyA pachI tarata ja te baMne bebhAna thavA lAgyA. "bApujI! mArA hAthe te eka pyAlo caDAve ema kahetAM kahetAM temaNe rAjAne khuba madya pAIne gAMDotura banAvI dIdhe. pradhAnane paNa lagabhaga teja karI dIdho. rAjA ane vajIrane kepha caDatAM temaNe gaNikAne bahAra nIkaLI javAnI IsAta karI ane nekarene nIce besI rahevAnI bhalAmaNa karI. e rIte lAga phAvatAM temaNe pradhAnanA hAthe lakhAvIne temAM rAjAnI sahI laI lIdhI. madirApAnathI yAdavene nAza thaye, te jaga jAhera che kahyuM che ke jitta brAntirvAyatte mana, bhrAnte citte pApacaryAmupaiti / / pApaM kRtvA durgatiM yAnti mUDhA- .. stasmAnmadyaM naiva peyaM na peyam" // eTale--madyapAna karavAthI citta bhramita thAya che, brAMta citta pApa pratye prerAya che ane pApa karIne mUDha jane durgatimAM jAya che. mATe na pIvA lAyaka evA madhanuM kadipaNu pAna karavuM nahi. saMnipAta regathI mANasa jema vinA kAraNe asaMbaddha bakavAda karyA kare che, tema madyapAna mANasane tevI sthitimAM lAvI mUke che. kahyuM che ke vaizAlya dharAta- mayathocitajalpanam / saMnipAtasya cihAni, pardhA saLi rIta | eTale jema saMnipAta vyAdhithI gAMDAI pRthvI prara pachADA mAravA ane jema tema bolavuM--e lakSaNa utpanna thAya che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (66) tema madirA pAnathI mANasa pRthvI para paDe che, mananI gAMDAI atAve che ane saMbaMdha vinA jema Ave tema makavAda karyA kare che. ahA ! enAthI keTalI badhI kharAbI thAya che ? vaLI madyapAna karanArane satyAsatyanuM bhAna hetu nathI. eka kavi !he che ke-- madhyastha taH sahyaM, dayA mAMsAzinaH kutaH | kAminazca kuto vidyA, nidhananya zrutaH muvam " // eTale--ema mAMsa bhakSaNa nArane dayA haiAtI nathI, kAmI puSivadyAne sAdhI zakatA nathI, nirdhana sukha pAmI zakatA nathI, tema madirApAna karanAra satya joi zakatA nathI. nissA utaryo ane rAjA tathA vajIra sAvadhAna thayA eTale kei pelI gaNikAnA saMgItanuM mane koi tenA nakharAnu ema thADIvAra varNana karIne sau potapetAne ThekANe gayA. cetana mAvyA pachI rAjA ane pradhAnane jatI sabaMdhI lakhI ApavAnA kAMipaNa khyAla AvyA na hatA. zrIpura nagaramAM eka cadanadAsa nAme zeTha rahetA te dharmiSTha ane vyavahAra kuzaLa hatA. matisAgara pradhAnanI sAthe tene dha sneha adhAyA hatA, rAjakIya khAkhatamAM paNa tenI ghaNIvAra salAha levAmAM AvatI ane te pacamAM mAna pAmatA hatA. jainadharma para te acaLa zraddhA dharAvatA, dharmoDhAmAM sakhAvata karatA ane tethI mahAjanamAM tenuM bahu mAna jaLavAI hyu hatuM. kAI kAi vAra mANusa mAkalIne pradhAnapatnInA samAcAra zeTha pUchAvate. vijayasu darI paNa tene khAnadAna samajIne For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (67) keIvAra tenA ghare AvatI ane tethI tenA gharanA strIvarganI sAthe teNInI sArI oLakhANa thaI. ' caMdanadAsa zeThane saMtAnamAM ekanI eka sarasvatI nAmanI putrI hatI. nAnapaNathI lADamAM ucharela hovAthI sarasvatI nAnI vayamAM kaMi paNa abhyAsa karI zakI na hatI. eka khAnadAna ane garbha zrImatinA putra sAthe teNInA lagna thayA, paNa daivayoge lagna thayA pachI cha mahinAmAM sarasvatIne pati maraNa pAmyuM. eTale vRkSa vinAnI velaDI ane jaLa vinAnI mAchalInA jevI tenI durdazA thaI paDI. A vakhate sarasvatInI avasthA savA sattara varasanI hatI. bALalagnathI thatI khuvArIne khyAla karIne zeThANIne be varasathI kanyAnA lagna karI nAkhavAno Agraha chatAM caMdanadAsa zeThe vAyadA karatAM vyatIta karyA, paNa nazIbanAM nakharAM mANasane pitAnI marajI pramANe nacAve che. A acAnaka devI kepathI zeThanA gharamAM zoka chavAI rahyo. caMdanadAsa zeThanuM citta paNa bAvI vidhavA sarasvatIne joIne AkuLa vyAkuLa thaI jatuM. A vakhate zeTha, zeThANI tathA dukhita sarasvatIne keAI dhIraja ApanAranI jarUra hatI. sarasvatInI sAthe vijayasuMdarIne sAre sneha pAmyA hatA, te jyAre zeThanA ghare AvatI, tyAre sarasvatIne ekAda vinaMdinI vAta saMbhaLAvIne rAjI karatI hatI. tethI te baMnene sneha pratidina vadhato jato hato. vijayasuMdarI zANuM, sadgaNuM ane sArI bhaNelI hatI, chatAM jarUrI vAta, sivAya zeThanA ghare te vadhAre kaIvAra belI na hatI. A vakhate sarasvatIne A Aphatane AMcake lAgatAM zeTha, zeThANane paNa tenI asara thaI. ahA ! kanyA janme tyArathI tenA mAtA pitAne ciMtA lAgu paDe che. kahyuM che ke - jAti pUrva mata di vinA, kasya pradeyeti tataH praddhA / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (68) dattA mukhaM sthAsyati vA na veti, kanyApitRtvaM kila hanta kaSTam" ahokanyA janmatAM ja tene varAvavAnI kALajI lAgu paDe che ane moTI thayA pachI tene paraNAvatAM--e sukhI thaze ke kema?' evI ciMtA thAya che. kharekhara! kanyAne bApa A kaSTathI mukta thaI zakato nathI. * kanyAnI lAgaNuM dharAvanAra eka kavi kahe che ke - nironA paTTa maMDaNI kalikalaMkakulabhavaNaM / jehiM na jAyA dhyA, te muhiA jIvaloaMmi" // eTale-pitAnA gharane sesanArI, paragharane sudhAranAra : tathA kalikALamAM aneka rIte kuLane kalaMka lagADanAra evI kanyAnA mAbApa thavAnuM saubhAgya jemane prApta nathI thayuM, teja dunIyAmAM sukhI che. caMdanadAsa zeTha ane bhadrA zeThANuM Aje kanyAnA duHkhe aMtaramAM kalpAMta karI rahyAM hatAM, "ApaNuM sarasvatInI have zI dazA thaze? tenI jIMdagI zI rIte jaze? ane tenI du:khI hAlata ApaNAthI zI rIte joI zakAze?" A ciMtA temanA aMtaranA uMDA bhAgane tapAvIne dagdha karatI hatI. A | vijayasuMdarIne paNa sarasvatInI sthiti mATe kheda thaye, chatAM teNe vicAra karyo ke huM atyAre temanI pAse jaIne sarasvatInA pUrvanA sukha, vaibhava ane vikAsane saMbhArI temane saMbhaLAvIza te jarUra temanA zoka-saMtApamAM vadhAre thaze. mATe tevI cheTI rUTine Azraya na letAM mArAthI banI zake teTalI temane dhIraja ApavI eca che." ema dhArIne te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeThanA ghare AvI. vijayasuMdarIne jotAM zeTha, zeThANI ane saravatI rUdana karavA lAgyA. eTale maMtripatnI temane dhIraja ApatAM belI zeThajI! tame mArA pitA tulya che, te huM eka chej tulya Apane zuM kahI zakuM? sukha ane duHkha e sajajanenI kasoTI che. duHkha AvatAM gabharAI na javuM ane sukha AvatAM chalakAI na javuM--e Apa jevA sujJa janene dharma che. dunIyAmAM du:kha na heta te sukhanI kIMmata ja keNa karata? vaLI maraNa vinAnuM jIvana ane viga vagaranA saMyeAga vidhAtAe sarAja nathI. sau keine mAthe rAjA ke raMka badhAnI upara jyAre sukha duHkhanA vAdaLAM pharI vaLatAM hoya, tyAre e sRSTinA svAbhAvika niyamathI zA mATe kheda pAma joIe? juo, A lokamAM ke sarasa bedha che? jini paritAda - razrupAtaM ca mdhymaaH| adhamAzca ziroghAtaM, joje, varSa viviAnA . eTale--zokane prasaMga AvatAM paMDita muMge mahADe sahana karI le che, sAmAnya mANasa akrupAta kare che, adhama jane mAthuM kUTe che ane vivekI purUSe teve vakhate dharmamAM vadhAre Adara kare che. Apa vivekI che, tethI Apane vadhAre kahevAnuM na hoya. kAraNa ke- "uptattiratrAsti vipattisaMyutA, na kopyupAyostyamRtA zarIriNAm / zikti vAni sarjavA che . je zu ? kucha vite" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (70.) eTale--janmanI sAtheja maraNa joDAyela che, maraNathI acavAnA jIvAne kaMi upAyaja nathI, ane badhAnA dekhatAM e mArga hamezAM vahyAja kare che, teA pachI tevA anivAya prasaMga mATe zAka na karatAM sukRtamAM Adara karavA eja sarvottama che. juo, zeThajI ! eka vakhata koi gharaDI DAsInA yuvAna putra maraNa pAmyA. te muDha DAsI pattharathI potAnuM mAthu kuTavA lAgI ane putranA zamanI sAthe teNe jIvatAM khaLI maravAnA nizcaya karyAM. lAkoe bahu samajAvyA chatAM teNe peAtAnI haTha na mukI evAmAM eka ceAgI tyAM mAvI caDayA. tene DesI page paDIne kahevA lAgI ke-mahArAja! mArA ekanA eka putrane kRpA karI sajIvana kare. mArA hAtha paga ane jIvana eja che.' tyAre ceogI eka kSAka tyA yaMtra vepani no jogana, mRtaH pUrva tato'dhunA / bhRzamAnIyatAM rakSA, jIvayAmo yathA tathA je gharamAM pUrve koipaNa maraNa na pAmyuM hoya te gharamAMthI sattva rAkha-bhasma lai Ave, te te bhasmathI hu" ene jIvatAM karI ApIza." mahanA uchALAthI DIsI anukrame ekeka ghara bhamatAM bhramatAM AkhA zaheramAM phrIvaLI. paNa tevI bhasma kayAM na maLI chevaTe te nirAza thaIne pAchI AvI. tyAre ceAgIe teNIne samajAvyuM ke--jyAre maraNa vinAnu kAi ghara bAkI nathI. to pachI tuM zA mATe zira phADavA beThI che? AyuSya khuTata sA maraNane zaraNa thavAnA che. maraNu pAchaLa maravA ke kalpAMta ravA karatAM dharma sAdhanA kara, ke jethI tArU jIvana sudharI jAya. e kudaratanA kAyadA saune eka sarakhI rIte lAgu paDe che' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (71) - A be belathI DosInI mati ThekANe AvI gaI, eTale teNe zokane vidAya karIne dharmane hRdayamAM sthApana karyo. zeThajI! A daSTAMtamAMthI sau koIne senerI zikhAmaNa maLI zake che. mehathI mAruM mAruM karatAM manuSyane mRtyu pakaDI le che ane hAtha ghasate te cAlyA jAya che. kahyuM che ke' "putro ne mAtA che, svajano me gRhakalatravI me|.. itikRta me me zabda, pazumiva mRtyurjanaM harati" // A mAro putra, A mAre bhAI, A mArA svajane, A mArI strI ema pazunI jema mArUM mArUM karatAM manuSyane mRtyu upADI jAya che. lAMbe vicAra karatAM vRkSamAM rAte maLelA pakSIo athavA musApharakhAnAmAM ekatra thayelA musApharonI jema jI ha kuTuMbamAM potAnA karmane lIdhe saMbaMdhamAM Ave che ane karmana - lekhe pUre thatAM teo cAlyA jAya che, Aja kAla ke pAMca divasa pachI paNa sai keIne e eja raste javAnuM che, te pachI temAM zoka ke kalpAMtane zA mATe avakAza Apavo joIe? vicAra karatAM badhuM mAnI lIdhela vyavahAra mAtra che, temAM vAstavika kaMIja nathI. kahyuM che ke "ko'haM kasmin kathamAyAtaH, kA me jananI ko me tAtaH ? / iti paribhAvayataH saMsAraH, sarvo'yaM svapnavyavahAraH" // huM koNa? kayA kuTuMbamAM zAthI Avyo? mArI janetA kezu? mAre tAta koNa? ema vivekathI vicAra karatAM A badhA saMsAra svaninA vyavahAra jevuM lAge che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72) dunIyAmAM dararoja keka je yamanA atithi thAya che, temane ApaNane lavaleza paNa kheda thatuM nathI, paraMtu jenI sAthe ApaNe svArtha janma saMbaMdha hoya che, tene mATe dilamAM lAgI Ave che. eTale A badhuM svArthane laIne kheda ke kalpAMta thavA pAme che. vaLI sAMsArika sukhonA manorathanI mALA pheravatAM agara te mAnI lIdhelA sukhanI prApti thatAM temAM vizva Ave tyAre A pAmara jIva pagale pagale paritApa pAme che. tevA kSaNabhaMgura sukhanA saMkalpa karatAM karatAM te eka divase aNadhAryo cAlyA jAya che. keI madhukaranI anyakitamAM eka kavie sAre bedha batAvyuM che- pAgIfmaLyati bhaviSyati mukhama, bhAsvAnudeSyati hasiSyati paMkajazrIH / itthaM vicintayati kozagate dvirephe, nahana bha hante ! nalInI gaja ujjhaar"| sUryAsta thatAM kamaLa kezanA baMdhanamAM AvI gayela bhamara vicAravA lAgyo ke-"rAtri vyatIta thatAM prabhAta thaze, sUiyA udaya pAmaze ane kamaLo badhA vikAsa pAmaze. eTale huM baMdhanathI mukata thaIza." aho ! ema kamaLa kezamAM rahela madhukara ciMtavatuM hatuM, evAmAM hAthI AvIne te kamaLanuM bhakSaNa karI gaye. bhramaranA manoratha manamAM ja rahyA. ghavAra manuSya AvA bhAvI sukhanA svapnamAM ramato hiya che. pite jANe amara ane nirbhaya hoya, tema keka vicAro ghaDI kahADe che. chevaTe eja gaDamathalamAM te avasAna pAme che. badhA prANIo pramoda ke sukhaneja vadhe che, duHkhane koI icchatuM nathI; chatAM potAnA pUrva karmanA anusAre duHkha AvatAM mANase yAkula thayA vinA te bhegavavuM joIe, je sAdhana maLe athavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAyatta dhamAzrayata . (73) pitAne svAdhIna hoya, teTalAthI sukha mAnatAM satiSa dhAraNa karatAM mananI vyAkuLatA TaLI jAya che kahyuM che ke - "kSita manasA sarva kasya saMpadyate sukham / daivAyattaM jagatsarva, tasmAtsaMtoSamAzrayet // pitAnI mananI dhAraNA pramANe sukha kene prApta thAya che? kAraNe samasta jagatu daiva-potAnA karmane AdhIna che. mATe satiSa dhArI levuM yogya che. zeThajI! ApanI sarasvatIne pUrvakRta karma bhegavavuM paDayuM che. karmane dayA AvatI nathI. te game tyAre pitAne vipAka batAve che. pUrvakRta karmathI koNa chuTI zake ? kahyuM che ke "hupatta- vani, zubhamazubhaM vA svakarma pariNatyA / tacchakyamanyathA naiva, vanuM vAkuM pi di' | * eTale-anya janmamAM pitAnA pariNAmathI je zubhAzubha karma upArjana karyuM hoya, te deva ke asurothI paNa anyathA thaI zakatuM nathI. karmanI rekhA kaI rIte TaLI zakatI nathI. moTA munIvare paNa te bhegavyA vinA chuTI zakyA nathI, te sAmAnya mANasanuM zuM gajuM ? je vastu potAne svAdhIna na hoya, tene mATe saMtapta thavuM te ajJAnatA che. eka kavie A lekamAM karmanI prabaLatA ThIka batAvI che "udayati yadi bhAmuH pazcimAyAM dizAyAM, pracalati yadi merUH zItatAM yAti bhiH| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (74) vikasati yadi padma parvatAgre zilAyAM, tadapi na calatIya bhAvinI karmarekhA" // kadAca sUrya pazcima dizAmAM udaya pAme, merU parvata calAyamAna thAya, agni zItalatAne dhAraNa kare ane parvatanA zikhare patthara para kadAca padma-kamaLa vikasita thAya, tathApi udayamAM AvanAra karmanI rekhA ToLI TaLatI nathI. - bhadrA zeThANI! tamAre paNa meTuM mana rAkhIne sara svatIne dhIraja ApavI joIe. tame samaju ane meTerA thaIne kAcuM mana karaze, te A bicArI tarUNa abaLAnI zI dazA? je thavAnuM hatuM te thayuM. have vilApa karavAthI zuM vaLavAnuM che? bahena sarasvatI! tArA kapAtane joI zeTha-zeThANuM saMtapta thAya che. ApaNe to sahana zIlatA rAkhavI joIe. pUrve kaika satIoe pArAvAra saMkaTa sahana karyA chetemane dAkhalo laI daDha mana karavuM ke jethI kAyaratAne avakAza na maLe. hena! saMsAramAM sukhanI pAchaLa du:kha ane duHkhanI pAchaLa sukha ema ghaTamALa pharyA ja kare che. jIva pote jevuM kare che, tevuM bhegave che, have te tAre atyaMta dhIraja ane daDhatA dhAraNa karIne dharmane yArI mArga levo joIe. ethI ja jIvananI sArthakatA che. kahyuM che ke "dhane gamatA sAraka, sarvasukhAnAM pradhAnahetutvAt / tasyotpattirmanujAt, sAraM tenaiva mAnuSyam" / jagatamAM sara vastu eka dharma ja che, kAraNa ke te sarva sukhanuM mukhya kAraNa che. tenI utpatti manuSyathI che ane tethI karIne te dharmathIja manuSya janma zreSTha gaNAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) jyAM sudhI potAnA hAthamAM bAjI che, tyAM sudhI dharma sAdhI le. bAjI gayA pachI pazcAttApa karavo paDe che. kAraNa ke"yaavtsvsthmidN kalevaragRhaM yAvacca dUre jarA, yAvaccendriyazaktirapratihatA yAvatkSayo naayussH| Atmazreyasi tAvadeva viduSA kAryaH prayatno mahAnAdIpte bhavane ca kUpakhananaM pratyudhamaH kIdRzaH?"|| eTale--jyAM sudhI A zarIrarUpa ghara sAruM, che jyAM sudhI jarA dUra che, jyAM sudhI iMdranI zakti haNAI nathI ane jyAM sudhI AyuSya kSINa thayuM nathI, tyAM sudhI sujJa purUSa Atma kalyANa mATe mahAna prayatna karI levuM. Aga lAge tyAre ke davAne prayatna kare te zA kAmano ? bahenatamane dharma karavAnI dareka rIte anukuLatA che ane tema karavAthI tamArA mAtapita paNa saMtuSTa thaze, tamAruM jIvana sudharaze temaja bIjI kaika zrAvikA bahenone tame sahAyakArI thaI paDaze. potAnI bhAgyahIna dazAmAM dharma na sAdhatAM je bIjI lAlacamAM paDIne pitAne vakhata vyatIta kare che, te vidhavA henenuM jIvana nakAmuM thaI paDe che. luNa vinAnuM anna ane dAna vinAnuM dhana, manuSya vinAnuM makAna ane vRkSa vinAnuM udyAna jema na zobhe, tema dharma vinA mANasanuM jIvana zobhatuM nathI ke kahyuM che ke ____ "nirdantaH karaTI hayo gatajavazcandraM vinA zarvarI, nirgandhaM kusumaM saro gatajalaM chAyAvihInastarUH . rUpaM nilavaNaM suto gataguNazcAritrahIno yatinirdevaM bhavanaM na rAjati tathA dharma vinA mAnavaH " // eTale--jema dAMta vinAno hAthI, vega rahita azva, caMdra vinAnI rAtri, gaMdha vinAnuM pu5, jaLarahita sarevara, chAyAhIna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRkSa, lAvaNya vinAnuM rUpa, guNa rahita putra, cAritra hIna yati ane deva vinAnuM maMdira zobhatuM nathI, tema dharma vinA manuSya zebhate nathI. sarasvatI bahena ! tame eka bALaka nathI ke A badhuM na samajI zake, mArI te dharma pratyeja acala zraddhA che ane mArA jIvajIvana patinI paNa meTAmAM moTI eja bhalAmaNa che, tethI Apane paNa huM vAraMvAra eja sUcanA karUM chuM ke tamArUM ke mArUM e dharmamAM zreya samAyeluM che." . AvA zeka samaye viyasuMdarInI hita zikhAmaNuM sAMbhaLIne zeTha ane zeThANuM te chakaja thaI gayA. te AvI gaMbhIra, zANuM, sadgaNuM, dharmiSTha ane jJAnavatI che ema teo agAu kadi jANuM zakyA na hatA. teNInA upadezathI zeTha ane zeThANIne zeka bahuja ocho thaI gayo. sarasvatI paNa zAMta ane saMtuSTa thaI gaI. chevaTe jatI vakhate sarasvatIe aMjali joDIne vijayasuMdarIne prArthanA karI ke-vahena! Apano samAgama mane Aje apUrva phaLadAyaka thayo. ApanI sonerI zikhAmaNa mArA aMtaramAM barAbara utarI gaI che. have Apane mArI ekaja namra vinaMtI che ke-Apa dareja eka vakhata mane hitopadeza saMbhaLAvavA ahIM AvatA jajo. ApanI sahAyatAthI mAre uddhAra thaze. mane ApanI eka nAnI bahena athavA ziSyA ke dAsI samAna samajI leje. sarasvatInA A zabdathI caMdanadAsa zeTha ane bhadrA zeThANI atizaya saMteSa pAmyA, ane vijaya suMdarIne potAne tyAM hamezAM AvavA mATe temaNe paNa namra araja karI eTale keipaNa dharma bahenane mArAthI banatI madada karavI-e mArI pharaja che.ema kahIne vijayasuMdarI vidAya thaI. - ghare AvatAM tenI jamaNI AMkha pharakI ane praveza karatAM bAraNamAM Thesa vAgI. A uparathI "kaMIka aNadhAryuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkaTa Avaze" ema teNe kapI lIdhuM. pelA pApI zayatAna duSTasiMhanA zabda tene sAlatA hatA. "te jarUra kaMIka utpAta karaze" ema te samajI beThI hatI. maMtrInA makAnathI cheDe dUra eka vRddha desI rahetI. te navarAzanA vakhatamAM reTI kAMtIne pitAnuM gujarAna calAvatI hatI. te DosI keIvAra maMtrInA ghare AvatI, eTale vijayasuMdarI tene AdaramAna ApIne saMtuSTa karI. Aje vijayasuMdarI gaMbhIra vicAramAM beThI hatI, evAmAM te DesI AvI caDI. vijayasuMdarIe tene mAnapUrvaka besArI ane kahyuM - "mAjI! tame te ekalA ane upAdhi rahita che, chatAM be ghaDI mArI pAse AvIne kema besatA nathI ? zuM tame kaI agatyanA kAmamAM zuM thAya che ke jethI vakhata maLI zaktA nathI ? "beTA! huM to A divasa reMTIyA sAthe ramata kare chuM, tethI badho vakhata AnaMdamAM cAlyA jAya che. mArA te eka paMthane be kAja sadhAya che. DesIe potAnI hakIkata kahI batAvI. . "vAhae udhama te mane bahu pasaMda che. meM eka reiMTIyA paNa laI rAkhyo che, paNa tamArA jevI kaI zIkhavanArA joIe. bele, mAjI! mane reMTIyo kAMtatAM zIkhavaze ?" vijayasuMdarIe pitAnI IcachA jaNAvI. "hena ! tame zIkhatA he, te huM te kharI khaMtathI. zIkhavuM. kulIna kAMtAone e piSaka ane rakSaka che. DesIe anumodana ApyuM. lyo, tyAre mAjI! A raMTa laIne tamAre tyAM mUkavA AvuM. pachI tame kaheze, tyAre huM zIkhavA AvatI jaIza, mane ahIM ekalA rahevuM goThatuM paNa nathI. A te tame mane ThIka raste batAvyuM. mAjI! tamAre mArA para meTe upakAra, thaye." ema kahIne vijaya suMdarI potAno reMTIye DosI mane tyAM mukI AvI. ghare AvatAM tenI puna: jamaNuM AMkha pharakI ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (98) Thesa vAgavAthI eka be vAra te khalanA paNa pAmI. AthI te kaMIne kaMI AgAmI kaSTa jarUra jaNAya che ema teNe nizcaya karI lIdhe. ghaDIvAra pachI pele duSTasiMha Avato dekhAyo. tarataja te AvIne belyo-hajI paNa je samajI jAya te bAjI sudhArI ApuM, nahi te je A cIThThInI nizAnI ane thaI jA ghara bhAra vinAnI" vijaya suMdarIe tarataja cIThThI hAthamAM lIdhI ane vAMcI I. temAM A pramANe lakhyuM hatuM-- matisAgara maMtrIe pitAnI marajI pramANe rAjyamAM keTalIka hIlacAla zarU karIne rAjyane nukazAnImAM utAryuM che vaLI khajAnAmAMthI teNe keTalIka rakama ucApata karI hoya ema lAge che. tene jyAM sudhI khulAso na thAya, tyAM sudhI tenI mAla-milkata japta rAkhavAmAM Ave che." sahI jatArirAya. dA. divAna jorAvarasiMha, A cIThThI vijyasuMdarIe pitAnA vastranA cheDAmAM bAMdhI lIdhI ane pachI te bolI ke--duSTasiMha! sumArge cAlanArane samajavAnuM zuM hoya ? je potAnA dharmane priya gaNe che, te te samajela ja che. AmAM tAreja kharI rIte samajavAnuM che. tema chatAM tane pApane bhaya na hoya, durgatine Dara na hoya, te tArAthI bane teTalI nIcatA vAparI le, huM tevA saMkaTathI DaratI nathI. caMdanane kApavA jatAM paNa te pitAnI sugaMdhane taze. nahi. suvarNane agnimAM tapAvyA chatAM te potAnI suvarNatAne choDaze nahi, zelaDIne pIlavA jatAM paNa te pitAnI mIThAzane mUkaze nahi. satI suMdarIonA zire saMkaTa AvatAM paNa te pitAnA satItvane kalaMkti nahi ja kare. tane samajAvavAno prayatna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (79) kare te vRthA che tuM tArA nAma pramANe duSTa che. kAmathI adha che, chate kAne bahera thayuM che, paNa yAda rAkhaje, narAdhama! tArA e nIca kRtyane tane badale maLyA vinA nahi rahe." basa, e zayatAna naja samaye. W: TT munnAnAM, kevalaM viSavardhanam " sapane dudha pAvA jatAM tenA viSamAM kevaLa vadhAreja thAya. tarata ja te gussAnA jussAthI belI uThaye-huM tArUM e paMDitAInuM purANa sAMbhaLavA nathI AvyuM. tArA kadAgrahanI kaThaNAI tuM bhegavI le. cAla, kaMI paNa lIdhA vinA gharathI bahAra nIkaLI. jA. atyAreja badhuM ja karIne sIla mAravAmAM Avaze. pachI tArA satItvanA prabhAvathI moTA mahela banAvIne raheje.' "bhAI ! have tArI jIbhane vadhAre takalIpha na Apa. huM A bahAra cAlI, tuM tArA rAjAne hukama bajAvI le" ema kahIne vijayasuMdarI tarataja gharanI bahAra nIkaLI gaI. eTale duSTasiMhe tarataja maMtronA makAnane japta karIne sIla lagAvI dIdhuM. abhayA DesI bahuja kemaLa dilanI hatI. te mANasane bahu cAhatI hatI. vijayAsuMdarI tarata abhayA pAse AvI ane nirbhaya thaIne belI ke-"mAjI! have huM rAta divasa tamArI pAse rahevAnI ghare mane gaThituM nathI. tame mane reTI kAMtatA. zIkhavaje. kadAca huM ahIMja rAMdhI laIza. mAjI! tamane kaMTALe to nahi Ave ne ?' abhayAre te eTaluM ja joItuM hatuM. te saMtuSTa thaIne belI-"beTA! tuM mArI putrI tulya che. tuM ahIM rahIza, te mane atizaya AnaMda thaze, tuM eka zrImaMta gharanI kuLavadhu hAthe zuM karavA rAMdhe ? huM tane zaMdhI ApIza." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) mAjI! paNa atyAre te...............vAkaya belatAM bAlatAM te reI paDI tenI AMkhamAMthI be bera jevaDAM pAMca daza AMsu sarI paDayAM. A dekhAva joI abhayA DesIne paNa jasa lAgI AvyuM. tarataja te dhIraja ApatAM belI-vijayA atyAre zuM tArUM badhuM luMTAI gayuM? ane kadAca tema thayuM hAya, te paNa tuM have dhIraja dharIne mArI pAse rahe. tane leza paNa huM ciMtA karavA daIza nahi." 1 suMdarIne AthI te atyaMta saMtoSa thaye teNane eTaleja Azare jete hate. pitAnA ghara saMbaMdhI kaMIpaNa vAta laMbAvI kahevAnI tene Adata na hatI. vaLI caMdanadAsa zeThane pakSa laIne potAnA gharane mATe te dAda meLavI zake tema hatuM, chatAM koInA chidra pitAnA mukhe prakAzamAM Ave-ema paNa te cAhatI na hatI. bIjAnA chidra prakAzIne pitAnA sukhanI sagavaDa karavI, tenA karatAM vikaTa saMkaTane sahana karavAnuM te vadhAre pasaMda kaztI hatI. vaLI caMdanadAsa zeThanA ghare te rahevA dhAre, te bahuja mAnapAnathI rahI zakAya tema hatuM. chatAM potAnI kayAM dInatAhInatA batAvIne sukha sAdhananI kAmanA karavA karatAM garIbAImAM te sukha samajatI hatI. abhayA DosIne vijayAnA AcAra vicAra bahuja gamyA. vijayA atyAra sudhI sukha sAdhanomAM ucharela hatI, chatAM atyAre te sAdA ane lukhA khorAkathI saMtoSa mAnatI hatI. teNe kIMmatI vastrAlaMkAre paheravAmAM ja potAnI jIMdagI vyatIta karI hatI, chatAM atyAre garIbAIna sUcavanAra sAdA vaso paheratAM teNInA manane duHkha thatuM na hatuM. aneka dAsa dAsIonuM piSaNa karavAmAM je potAnuM mahatva samajatI hatI te Aje reMTIyo pheravI bIjAne AdhAre potAnuM gujarAna calAvavAmAM saMtoSa mAnavA lAgI. saMpattimAMthI acAnaka vipattimAM AvatAM paNa teNe pitAnA aMtaramAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (81) khedane avakAza Ape na hatuM. atyAre te pitAnI nityakriyA uparAMta raMTIyAthI pitAnuM piSaNa karatI hatI, DesInA paDI jevA gharamAM rahetAM te mahelamAM rahevA karatAM potAnI vadhAre sukhI samajatI hatI, vaLI DesImAnI prakRti tene eTalI badhI anukULa thaI paDI ke teNe potAnA pUrvanA sukha-vaibhava badhA bhUlI gaI. navarAzanA vakhatamAM reMTIyo kAMtatAM dharma kathA ane bhakita tathA pratibaMdhaka pado gAIne te baMne pitAnA jIvanane kRtArtha mAnatI hatI, DesInuM ghaNuM kharuM gharanuM kAma vijayAja karatI ane tethI tenA pratye DesInuM heta eTale sudhI vadhavA pAmyuM ke rAtre uMghatA paNa Desane vijayAnA svapnAM AvatAM hatAM. jema DesIne sadbhAva vijayA pratye vadhate gaye, tema sarasvatI paNa tene bahuja cAhatI hatI. keIvAra vijayA pitAne tyAM na Ave, te teNIne divasa gALave muzkela thaI paDatuM vijayA pratidina sarasvatIne tyAM AvatI ane sArI upagI bAbatanuM varNana karI tene samajAvatI, samAjasevA, jJAtisevA, dharmasevA, ane dInasevA-e vigere sevAnA sUtro tenA aMtaramAM te ThasAvatI ane sarasvatI paNa te badhuM mAnya karatI hatI. eka divase sarasvatIne reMTIyAnuM mahattva samajAvavAnI vijayAnI IcchA thaI. eTale teNe tene pitAnA sthAne teDI. gaI. tyAM vijayAnI reMTIyAnI pravRtti joIne sarasvatInA manane vijayAne mATe bahu lAgI AvyuM. pitAnI parama upakArI vijayAnI pate kaMIpaNa baradAsa karI zakI nathI, tene mATe sarasvatIne bahuja kheda thaI AvyA. te tarataja sakheda vadane bolI -"vijayA hena! mane agAuthI khabara hota te tamane AvI sthitimAM rahevA na deta ha te dhAratI hatI ke-tame tamArIhavelImAM rahe che ane ghaNuM sukhI che, paNa Aje A tamArI , garIbAI joIne mAruM dila dagdha thaI jAya che, tame eka pradhAnanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (81) patnI thaine AvI sthiti kema bhAgave!-eja mArA manamAM mATI guMcavaNa ubhI thai che. ThIka che, tame atyAra sudhI tA mane chetarI rAkhI, paNa have Ajeja mArA pitAzrIne kahIne tamane mArI sAtheja rAkhuM. tamArI AvI sthiti te mArAthI nahi sahanakarI zakAya." vijayA-----" sarasvatI vhena ! ApaNa strIjAtane te badhAM sukha eka zIla-dharmamAM samAi jAya che, jema sukha bhAve che, tema du:kha paNa bhAvaku' joie. du:kha koi ApatuM nathI, paNa pAtAnA karmAnusAreja prApta thAya che. teA du:khathI DarI jatAM te kAMi TaLatu nathI, tene tA bhAgavyeja chuTakA. je manuSya duHkhathI DarIne dUra bhAge che, te potAnA jIvanane kRtArtha karI zakatA nathI. badhA divase sukhanAja hAya-evA kAMi niyama nathI. vaLI sukhanI sAtheja du:kha teA rahelaja che. sukha du:khanA saravALA meATA che, tenA gherAvA lAMmA che ane temAM nAnA moTA sau prANIne AvavuMja paDe che. juo, sAMbhaLeA-- " uDDaya te astanA cakre, phare dunIyA taNI bAjI; zakAya nA kanI kAthI, savAre zuM thavAnu che. thavAnuM te thavA deje, mane tuM masta thai raheje; maLe nA kADhi yatnAthI, savAre je thavAnu che." je manuSya gauravanI gumAnImAM ghele khanI abhimAnanA eTale jaIne bese che, e mAtra mUkhoija che. mATe vhena ! huM A sthitine kharAba samajI, tA mane duHkha thAya ne ? huM ene kharAkha samajatIja nathI, ane tethI mane leza mAtra paNa kheda thachtA nathI." sarasvatIe A badhI vAta sAMbhaLI teA lIdhI, paN te anubhavanI bahAra hAvAthI tenA aMtaramAM na uta... tarata teNe peAtAnA ghare AvIne te madhI hakIkata pitAne kahI saMbhaLAvI ane uparAMta bhalAmaNa karI ke-- tAta ! game tame karI vijayA haeNna ApaNA gharamAM mArI sAthe rahe evI gAThavaNa kareA agara chevaTe te kadAca ahI rahevAnu kabula na kare, teA mAsika amuka For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (83) rakama tene vAparavA mATe ApavI. te bicArI bahu garIbAImAM AvI gaI che ! 1 caMdanadAsa zeThe A vAta kabula karI. bIje divase jyAre vijayA sarasvatI pAse AvI, tyAre zeThe tene sarasvatI sAthe rahevAne Agraha karyo. keIpaNa gRha nA gharamAM te rahevA cAhatI na hatI, eTale tyAM rahevA teNe kabala na karyuM. tyAre zeThe amuka mAsika kharca ApavAne Agraha karyo. tenA javAbamAM vijayAe jaNAvyuM ke zeThajI! hAla mane tevI madadanI paNa jarUra nathI. reMTIyAthI mAruM gujarAna barAbara cAlI zake che, to pachI mAre tema karavAnI zI jarUra che? zeTha--'tame AvA bhaNelA, gaNelA ane meTA gharanA hoIne reMTIyAthI gujarAna calAve te egya gaNAya ?' vijayA--"zeThajI ! kulIna kAMtAonI lAja AbarU saMbhALanAra e sudarzana caka che. garIba vidhavAone rejI ApanAra te gRha-udyoga che tame ene kyA avaguNathI tarachoDecho ?" A vAta sarasvatIne paNa rUcI, eTale zeThe tene reMTIyAnI bhalAmaNa karI. ane sarasvatIe te mAnathI svIkArI. chevaTe vijayAe bhalAmaNa karatAM sarasvatIne kahyuM ke - "sarasvatI bahena ! e reMTIyAnuM mahattva to tame have pachI samajI zakaze. atyAre te tame amuka vakhata mArI pAse AvatA jaje. vaLI ApaNe vadhAre vakhata sAthe rahevAthI vadhAre jJAna ane dharma carcA thaI zakaze. e tamane meMTe lAbha thaze." , - ema sarasvatIne reMTIyAne raMga lAgya, tenuM mahattva paNa tenA jANavAmAM AvyuM, te badala vijayAne teNe upakAra mAnyo. kulInatAo! tamane kaTivAra namaskAra che, vikaTa . saMkaTa eja tamArI kulInatAnI kasoTI che !!! * 1 ahIMA A saMsAranA prapaMcaviSathI duSita banI je hRdaya zuSka athavA duSita baneluM hetuM nathI te komala ane pavitra hRdayanI vicAra bhAvanAmAM keTalI sahAnubhUti, prIti ane dayAnI lAgaNIne jharo bharelA hoya che te khAsa jovAnuM che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 6 ThuM. puNyane addabhuta prabhAva. "parAntAkya tapura mucchayeNAnumIyate / tathA pUrvakRto dhrmo'ghumIna saMpA" kSanuM mUla pRthvImAM keTaluM uMDuM che, te tenI uMcAI uparathI jema mAluma paDe che. tema prApta thayela ja saMpatti uparathI pUrvakRta dharmanuM anumAna thAya che. keTalAka divasa pachI rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvyuM kematisAgara maMtrInI patnI paNa dharmane pakSa laI reMTI kAMtIne gujarAna calAvavA beThI che. tene sukha-saMpattinI paravA nathI." A vAta paNa rAjAne ajAyabI bharelI lAgI. - eka divase rAjAne puNyanI parIkSA karavAno vicAra thaye. teNe potAnA ekAMta bhavanamAM eka meTuM bIjerAnuM phaLa maMgAvyuM, tene eka bAjuthI cerasa chidra pADIne temAM teNe keTalAMka kIMmatI ratna bharyA. pachI pitAnA eka vizvAsu nekarane bolAvI te bIjerUM ApIne tene bhalAmaNa karI ke-A bIjoruM zAka bajA2mAM jaIne eka zAka vecanAra pAse mUkI deje. pachI te keNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laI jAya che, tenI barAbara tapAsa karI avaje." rAjAnI A sucanA dhyAnamAM laIne te rAjasevaka bajAramAM jaIne be." ahIM abhayA DosIne keTalAka divasathI peTamAM duHkhatuM, tethI teNe vijayAne bhalAmaNa karI rAkhI hatI ke-" bajAramAM bIje maLe te laI AvavuM. tenI phAkI levAthI dasta sApha Avaze ane bhUkha barAbara lAgaze. A vAta dhyAnamAM rAkhIne vijayA te divase khAsa bIjerAnI tapAsa karavA AvI hatI. Aje te teNe vadhAre paisA ApIne paNa bIjerUM laI javAne nizcaya karyo hate. rAjAnI bhalAmaNathI rAjasevake zAka vecanArane te bIjerAnA bamaNuM dAma levAnuM kahI rAkhyuM hatuM. - vijyAe bajAramAM AvIne tapAsa karI te bIjA bIjorA karatAM te rAjAnA bIjerAnA tene bamaNu paisA lAgyA. be traNa jage tapAsa karyA pachI paNa tene teja bIjerU levAnI IcchA thaI. tethI tene lAgyuM ke-A bIjerUM levAnI mane je vAraMvAra AMtarika preraNa thAya che, tenuM kaMIka kAraNa hevuM joIe." paNa tenuM kharuM kAraNa te samajI zake nahi ane te levAnI potAnI tIvra IcchAne paNa te aTakAvI zakI nahi AthI teNe te bIjerUM laI lIdhuM. eTale rAja purUSa teNInI oLakhANa laIne cAlato thayA. AmAM te kaMI paNa bheda samajI zakI nahi. ghare AvIne bIjerAne kApatAM temAMthI bAra ratno nIkaLyAM, teNe te alyA DesIne batAvyAM eTale teNe vijayAne bhAgyanI prazaMsA karI. ahIM rAja sevake AvIne rAjAne bIjeza saMbaMdhI badhI hakIkta kahI saMbhaLAvI, tethI rAjAe paNa pitAnA manamAM vijayAnA bhAgyanI tArIpha karI. A uparathI vijayAe potAnA bhAgyaravi-divasane arUNAdaya kalpI lIdhuM ane pitAne pati jANe have AvavAnI taiyArImAM hAya-e teNInA aMtaramAM bhAsa thaye. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (86) teja divase sAMje matrI zrIpura nagaranI samIpa AvI pahecyA. AAvatAMja tene vicAra thaye ke--A traNe amulya vastu mane prApta thaI che, teA rAjA tathA prajAne puNyanA kaiMka navIna camatkAra batAvuM ke jethI sau koI dhama mAM adhikAdhika Adara kare. rAjAne koI ajaba camatkAra batAvu ke tenA aMtaramAM dharmane mATe bahumAna utpanna thAya. vaLI agaNita dhana vAparIne prajAhitanA ane dharmavRddhinA kAma karU ke je rAjAthI paNa thai na zake. jenA prabhAvathI AvI divya saMpatti mane sAMpaDI, te dharmanA mahimA vadhAravAmAM huM zA mATe bAkI rAkhuM ?" ajama caLakATa e pramANe vicAra karIne teNe nagaranI bahAra nadI kinAre eka uMcI TekarI upara kAmaghaTanA prabhAvathI eka vizAla mahela anAnyeA. jemAM mArI bAraNA vigere badhAM ratna jita hatAM. mahelanA dekhAva dUrathI jonArane suvarNanA jevA lAgatA hatA. ratnApara sUrya ane caMdranA prakAza paDatAM tenA thatA hatA. mahelanI cAtaram pharatA bagIcA hatA ke jemAM dararoja dareka Rtu sa MbaMdhI puSpo ane phaLe maLI zake. bagIcAmAM dareka jAtanA vrukSA ane latAo phaLa-phulAthI lacI rahyAM hatAM. e bagIce evA sthAne hatA ke tenA gulAba, mogarA, camelI, jAi, jIi, kevaDA, cApaka vigere puSpAnI divya suga Mdha rAta divasa nagara janAne maLyA kare. temAM keTalIka evI auSadhio hatI ke jenA suvAsa mAtrathI mANasanA keTalAka dardI dUra thai zake. magIcAnI cAtarapha cAra daravAjA Avela hatA ane dareka daravAjA pAse mIThA jaLanI vAvaDIe hatI ke jyAM game tyAre tRSAtura musa peAtAnI tRSA zAMta karI zake. agIcAmAM keTalAka hAja ane phuvArA paNu racavAmAM AvyA hatA. agIcAnI cAtarapha karatA killA hatA. te jeTalA maneAhara teTaleAja majabuta hatA. mahelanA sAta majalA banAvavAmAM AvyA hatA, tethI te divase sUrya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only -- Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (87) sAthe ane rAtre nakSatra sAthe jANe vAta kare tene lAgatuM. dareka majalAmAM divya rAcaracIlA goThavI devAmAM AvyA, dunIyAmAM zeAdhI na jaDe evI bhAremAM bhAre kIMmatI cIjo temAM zeThavAI hatI. kaI uMghatA manuSyane tyAM lAvavAmAM Ave, te jAgrata thAya, tyAre jarUra te potAne svarganA vimAnamAM beThele ja mAnI le. alakApurI ane amarAvatInA kArIgarone bolAvavAmAM Ave, teja mahIpITha para evA mahelanI racanA thaI zake. dunIyAnA game tevA kuzaLa kArIgare AvIne bhegA thAya ane bAra varasa sudhI vicAra calAvIne keka kerA kAgaLa barabAda kare. chatAM tenuM palAna (na) citarI na zake. vaLI tenA dareka majalApara keTalIka joitI cIja tarata hAjara thAya. mahelanI tamAma geThavaNa thaI gayA pachI nATaka ane saMgItanA keTalAka pAtra hAjara thayA. A divya saMgIta ane vAjIMtrane nAda pavananA vege gAmamAM prasarI gaye. eTale keTalAka saMgIta priya loke nidrAdevInuM apamAna karIne paNa potAnA ghara beThe AzcaryathI saMgIta sAMbhaLavA lAgyA. A aNadhAryo nAda prasaratAM ghaNuM leke Azcarya mugdha banI gayA. TheTha rAjamahela sudhI A nAda pahoMcyA ane tethI rAjA paNa Azcarya cakita thaI gayA. kahyuM che ke, "mukhini sukhaniSeko duHkhitAnAM vinodaH, zravaNahRdayahArI manmathasyAgradutaH / navanavarasakartA vallabhaH kAminInAM, jayati jagati nAdaH pNcmstuupvedH"| sukhI janonA sukhamAM vadhAre karanAra, duHkhI janone vinoda ApanAra, zravaNa ane hRdayane vaza karanAra, manmathanA mukhya dUta samAna navA navA rasane utpanna karanAra ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) pramadAone bahuja priya-evA saMgItane nAda jagatamAM paMcama upavedanI jema jayavaMta varte che. mahelanI sAthe keTalAka nekara cAkarenI paNa sagavaDa thaI gaI hatI. ema lagabhaga rAtribhara vividha nATaka ane saMgIta cAlyA pachI prabhAta thatAM jayAre sUrya potAnA sonerI kiraNe pRthvI para pAtharI dIdhA ane pakSIo kalarava karatAM jyAre potAnA nivAsa sthAnane tyAga karavA lAgyA. te vakhate be nekane bolAvIne maMtrIe temane kahyuM ke "tame A vastrAlaMkAra laIne mArI strI vijaya suMdarI pAse jAo, tene A kIMmatI AbharaNe sAthe saMdeza Ape ke maMtrIe A bheTa mokalAvIne tamane kahevarAvyuM che ke-A mekalela zaNagAra sajIne Avela mANasa sAthe satvare mArI pAse AvI javuM.' - A deze sAMbhaLatAM vijyA bahuja harSita thaI. pitAnI karela kalpanA sAcI nIvaDI. bhAgyodayano samaya pAse AvyA, tethI teNInuM hRdaya praphullita thayuM tarataja zaNagAra dhAraNa karIne cAlavAne mATe taiyAra thatAM tene vicAra AvyA ke -"are ! A ajANyA purU sAthe mAre ekalA javuM keTaluM aghaTita che? mAtA tulya DesImA hAjara chatAM huM ekalI javAne taiyAra thaI, e mArI keTalI badhI mUbaI ? harSanA AvezamAM mANasa ghaNIvAra na karavAnuM karI nAkhe che. kadAca pelA duSTasiMha ane pracaMDasiheja A kArastAna racyuM hoya ane mane phasAvavA mAgatA hoya te zI khAtrI ? temanA aMtaramAM prathamathI ja bhUta bharAyuM che ane tethI teo nAdAna thaIne beThA che. duSTa mANasa sAmAne dago devAneja ghATa ghaDato hoya ane lAga phAve te vakhatasara phasAvI paNa mAre che. dudhathI dAjhela jema chAsane pheMkI pIe, tema mArI paNa atyAre tevI gati thaI che. ThIka thayuM ke mane e sujI AvyuM; nahi te mArI zI dazA thAta? kadAca mArA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (89) prANanAthaja padhAryA hoya, chatAM mAre para purUSa sAthe ekalA javuM e keTaluM anucita gaNAya ?' e pramANe vicArIne vijyA De.sI pAse AvI. tene apUrva zaNagAra jotA abhayA ajAyabI pAmIne bolavA jatI hatI eTalAmAM vimA kahevA lAgI-DesImA! Ajano subhAgyane surya uge. prANanAthanI padharAmaNI thaI, temaNe A zaNagAra mekalAvela che. te sajIne atyAre ja mane pitAnI pAse belAve che. paNa mAjI! tamArA para mAre sagI mAtA eTale heta che. te tamane mukIne huM ekalI kema jAuM ? have te jyAM huM tyAM tame, tamane mAre alaga nathI rAkhavA. tame te mArA mAvitra thaI cukayA che." AthI DosInA pramAdano pAra na ra. vijyA pitAnI unnata sthitimAM mane ATaluM badhuM mAna Apaze" ema teNIne svane paNa khyAla na hato, paNa Ato vijyAnA bhAgyanI sAthe pitAnuM paNa bhAgya UghaDI gayuM. puNyanI prazaMsA karavA lAgI. vijyAnI uttamatAne te aMtaramAM vakhANavA lAgI--"ahA ! vijyAnuM mana keTaluM moTuM ? ulaTuM e mane ahIM AvatAM eka dAsInI jema badhuM kAma karI ApatI hatI, mArA hAthamAMthI kAma laIne pote karI nAkhatI, chatAM mAre upakAra mAnatI ane mAtAnA jeTaluM mAruM mAna sAcavatI hatI. vaLI eNe ATalA vakhatamAM eka paisAne paNa mane kharca karAvyA nathI. ulaTuM pite reMTIyAmAMthI maLatA paisAmAMthI mArA mATe kharcatI, chatAM pagale pagale mAruM mAna sAcavatI hatI. dhanya che ramaNI ratna ! tane keTivAra dhanya che! tArA jevI divya devIothIja A vasudharA ratnagarbhA che. AryAvartanI akhaMDa kIrtine jALavI rAkhanAra tArA jevI zANI satIone hajAravAra namaskAra che. . ema manamAM ja teNanA vakhANa karIne DesImA viyAnI sAthe javAne taiyAra thaI gaI. harSa ane premanA aneka umaLakA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANatI vijyA, Avela anucara sAthe DesImAne AgaLa karIne pitAnA prANanAthanA nivAsa bhaNuM cAlatI thaI. prabhAte nagarajano mahelane ajAyabI bharelo dekhAva joIne AzcaryamAM nimagna thaIne vicAravA lAgyA ke--"aho ! A te kayA svarganA devatA AvIne utarelo che? are! eka rAtamAM Aze camatkAra? zuM te pAtALanA dharaNene pRthvIno pavana levAnI IcchA thaI ke saudharmavAsI koI deve AvIne ahIM dhAme nAkhe che ?" e pramANe vicAra karatA lokonA ToLe TeLAM tyAM ekaThA thaI gayAM evAmAM pradhAnanI patnI tyAM AvI pahoMcI sAthe Avela nokara AgaLa thaIne te mahelamAM dAkhala thayA. A banAva jotAM vijyasuMdarI daravAjA pAse ubhI rahI. ane vicAravA lAgI ke-A zo ajaba gajaba ? ahIM mahela kayAMthI ane temAM mArA prANanAtha kayAMthI ? zuM A te koI devatAe mane phasAvavA IdrajAla racI che ? ke kaI devatAnI sahAyatAthI mArA svAmIe A apUrva racanA karI! are ! AmAM ekAeka mAre dAkhala thavuM te vicAravA jevuM che." ema te vicAra karatI hatI, tevAmAM sAthe Avela purUSe pAchA pharIne kahyuM-'kema, A mahela matisAgara maMtrIno ja che, temAM dAkhala thatAM tame kema acakAo che? ahIM maMtrI pite hAjara che. mATe tame nirbhaya thaIne Ave. muvA pachI te svarganuM vimAna malatuM haze ke kema ? paNa Ate tame jIvate svarganA vimAna namAM vAsa karo." A pramANe sAthe AvanAra purUSanA kahevAthI vijaya suMdarIne kaMika khAtrI thaI. A vakhate maMtrI aTArImAM ubhA rahIne badhuM joyA karato hato. tenI upara vijyasuMdarInI najare paDI eTale te DesImAnI sAthe atyaMta AnaMdathI temAM dAkhala thaI. AthI keTalAka leke kalpanA karI zakyA ke-vijaya suMdarI ahIM praveza kare che. mATe A matisAgara maMtrI AvAsa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (91) have joIe, vaLI sAme aTArImAM ubhA rahela divaya purUSa paNa maMtrI jeja lAge che, ahe! eka rAta bharamAM maMtrIe keTalI badhI A apUrva racanA ubhI karI? rAjAnI sAthe vivAda karatAM dezAMtara javAnuM sAhasa karanAra maMtrI thoDA ja vakhatamAM ATalI badhI divya samRddhino svAmI thaI gaye ke je kaI moTA rajavADAmAM paNa na saMbhave. aho ! puSyane sAkSAta pUrAvo eNe siddha karI batAvyuM." ema matisAgara maMtrInA mati, sAhasa, bairya, puNya-vigere guNonI prazaMsA karatA ke pita pitAnA sthAne gayA. ahIM vijaya suMdarI AvIne tarataja patinA page paDI, tenA harSanI hada na rahI. harSamAne harSamAM pote jANe ke deva vimAnamAM dAkhala thaI haya-ema mAnavA lAgI. "nAtha! A huM zuM jouM chuM ? ApaNe atyAre jANe kalpanA bahAranI eSTimAM hoIe evuM lAge che." satI ! e badhe puNyane prabhAva che. puNyathI kalpI na zakAya tevI saMpatti prApta thAya che, devatAo vaza thAya che ane kalpavRkSa ke kAmakuMbha tenA AMgaNe AvIne karlola kare che, lakSmI tenA karakamaLamAM AvIne kIDA kare che ane svargIya saMpadAo tenA bhavanAM gaNane bheTavA utsuka thAya che. priye ! emAM Azcarya pAmavA jevuM kaMIja nathI, ane vaLI e paNa sAthe mAre kahIM devuM joie ke tevI saMpattinA zikhara para AvyA chatAM aMtaramAM gumAnInI garamI na caDavI joIe, kAraNa ke tevI AbAdInI paNa barabAdI thatAM vAra lAgatI nathI. mATe phegaTa kulAIne phAMkaDA na banI javuM-eja tane mArI moTAmAM meTI bhalAmaNa che." " potAnA svAmInAthanI senerI zikhAmaNane aMtaranA umaMgathI vadhAvI laI, abhayA DesI tarapha dRSTi karatAM vijaya suMdarI belI-"nAtha! A vRddhA mArI mAtA tulya che. emaNe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane je kIMmatI sahAya ApI che. tene badale jIMdagIbhara e. manI sevA karatAM paNa mArAthI vALI zakAya tema nathI. e bahuja pavitra dilanA ane saMtASI che. mATe have emane mArI sAtheja rAkhIza ane emanA sahavAsathI mArA jIvanane vadhAre ujajavaLa banAvIza." maMtrI - priyatamA ! e tArI udAra abhilASA mArA manane vadhAre AnaMdita banAve che. ApaNI saMpattinA lAbha bIjAne kema maLI zake-eja tAre ane mAre vicAra karavAne che. eka sAmAnya pazunI jema ekalapeTA thaI jIMdagI gALavI te adhama mANasanuM lakSaNa che. have tArAthI lokahitanA kAmamAM je kAMI vaparAya te vAparaje. dunIyAmAMnA manuSya ane muMgA prANIonI sevA bajAvatAM kadAca A samasta saMpattino bhega Apavo paDe, te paNa mArI darakAra karIza nahi ane kaMjusAIthI manane saMkucita banAvIza nahi." ema potAnI ardhAganAne bhalAmaNa karIne maMtrIe abhayA DesIne vinayathI praNAma karyo. DesIe dIghAyuSI thavAnA AzIrvAda ApyA. pradhAnanI prabhutAnI vAta, samasta nagaramAM vIjaLInA vege prasarI gaI ane te rAjAnA sAMbhaLavAmAM paNa AvI. A vakhate rAjA rAjasabhAmAM beThe beThe sacivanI saMpattino saMdeza sAMbhaLI rahyo hato. teNe cakita thaIne pitAnI pAse beThelA caMdanadAsa zeThane pUchayuM-zuM matisAgara maMtrI AvI gaye? are ! ATalA ja divasamAM te potAnA puNyane prabhAva zuM siddha karI a ?" evAmAM pAse beThela eka rAjasevaka ke je maMtrInA pakSane cAhato hato te belyo-mahArAja ! atyAre maMtrI je saMpattimAM beThe che te kharekhara! manuSyane AzcaryamAM garakAva karI ke tevI che, te eka divya mahelane mAlIka thaye che, ke je mahe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lane mAlIka thaye che, ke je mahelanI racanA mahI pITha para hevI saMbhavatI nathI. te mahela eka svagIya vimAna jevuM dedIpyamAna lAge che. are! tenA bArI bAraNAmAM evA kIMmatI ratno jaDelAM che ke jenI kIMmata karatAM cakavartInuM sAmrAjya paNa samApta thaI jAya. nAmadAra naredra! A badhuM huM jAte najare joI Avela chuM ane tame paNa te dRSTie joze. tyAre ajAyabImAM nimagna thaI jaze. mahIpAla! meM najare joyuM che. teTalAnuM paNa A eka jIbhe varNana karI zakato nathI." - rAjA vadhAre Azcarya pAmIne bolyo-"are ! zuM maMtrI keI kalpavRkSane mULathI ukheDI laI AvyuM che? ke kaI devatAne pitAno dAsa banAvyo che? teNe e mahelanuM maMDANa kayAre karyuM ane ubhe kyAre karyo? A badhI vAta ajAyabI bharelI lAge che. maMtrI pitAnA mukhe khulAse kare, teja A badhI bAbatane bheda samajAya tema che.' e rIte rAjasabhAmAM carcA cAlI rahI hatI, tevAmAM atisAgara maMtrIe kImatI ratnathI bharela thALa rAjA pAse bheTa mUkIne rAjAne praNAma karyA. e amola rane jotAM rAjA acaraja pApe, ane AzcaryathI maMtrI tarapha daSTi karatAM te bolyA maMtrIza! A badhuM kayAMthI ?" maMtrI-nareza! puNyanA prabhAvathI badhuM maLI zake. puNyanA prabhAva pAse A kAMI durlabha vastu nathI.' rAjA-"zuM tame kaI vicitra mahela banAvyuM che ?" maMtrI-"nareMdra! te paNa prabaLa puNyanA pratApathIja. puNyathI devatAone durlabha vastu paNa manuSyane maLI zake." rAjA-"dhanya! pradhAna dhanya ! e tArI ajaba saMpattithI mane saMtoSa thaye che. paNa e tAre mahela jovAnI mArI tIvra IcchA che. mATe eka vakhata tame rAjyanA thoDA mANase sahita mane tyAM jamADe. eTale mAre abhilASa saMpUrNa thAya." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (94) pradhAna-rAjana ! Apa jANe DaratAM DaratAM bolatA he. evuM mane lAge che, rAjyanA thoDA mANasane huM jamADuM ane bIja rahI jAya e vAta mane rUcatI nathI." rAjA-"matrirAja ! tyAre tame keTalA mANasene jamADavA cAhe che ? rAjyanA lazkara sahita tamAma mANasane te tame nahija jamADI zake. kAraNa ke tenuM pramANa ghaNuM ja moTuM che." maMtrI--nAmadAra ! temAM mAre gabharAvAnuM kaMI kAraNa nathI. A5 jeTalA mANaso laI padhAraze, teTalA badhAne huM satkAra karI zakIza. mATe Apa koI jAtane saMkeca rAkhaze nahi. rAja pitAnA manamAM vicAravA lAgya-"aho ! " saMgI zuM karavA dhAre che ? A dunIyAmAM mArA sivAya e kaI rAjA, pAdazAha ke zAhukAra nathI ke je mArA tamAma mANasene pANI paNa pAI zake. te pradhAna vaLI temane jamADavA taiyAra thaye che. e pitAnI moTAImAM taNAte jAya che, paNa pachI tenuM pariNAma zuM Avaze, tene talabhAra paNa e vicAra karatuM nathI. vAha! matisAgara! tArI mati sAgare nhAvA gaI che ke zuM ?" ema ciMtavIne teNe maMtrIne kahyuM-maMtrIza! dareka kAma prathamathI ja lAMbo vicAra karIne karavAmAM Ave, pAcha LathI pazcAttApanA pravAhamAM taNAvAne vakhata Avato nathI. chatAM tame ATalI badhI hiMmmata batAvIne e kAma sAdhI zake, te saMtoSa pAmavA jevuM che. mArI te eja bhalAmaNa che ke hajI paNa tame vicAra.............." maMtrI--nAmadAra huM pUrate vicAra karIne ja AvyuM chuM huM mArA vacanane nirvAha barAbare karI zakIzaja, Apa te badala nizciMta raheje. matisAgaranuM vacana kadi mithyA nahi thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (95) AthI rAjAne paNa maMtrInI meTAIpara jarA ISya ane gusso AvI gaye. tarataja teNe potAnA rAjyamAM cetarapha ghoDesvAre deDAvI dIdhA ane rAjanA tamAma nAkarene amuka divase tyAM AvavAnI sUcanA karI dIdhI. - maMtrInA AvavAnA samAcAra kAne paDatAM ja pracaMDasiMhane ane duSTasiMhane manamAM meTe dhrAsako paDaze. temane A eka meTI dhAstI piThI ke jatI saMbaMdhI vAta ane te cIThThI je pragaTa thaze te bAbatane je khulAse mAgavAmAM Avaze, vaLI rAjA e saMbadhamAM AMkha uMcI karaze, te ApaNuM bacAvane eke raste nathI. temAM paNa vadhAre dhAstI jevuM te e che ke rAjAne e bAbatamAM ApaNe cheka chetarI lIdho che." - evAmAM duSTasiMha be -te cIThThI pelI haThIlI pradhAnanI strInA hAthamAM gaI che. te vakhate gussAnA jussAmAne jussAmAM te cIThThI batAvyA pachI pAchI letAM huM bhUlI gaye. je te cIThThI bahAra AvI te ApaNuM bAramuM maMDAze." pracaMDasiMha"are ! paNa atyAre te badhA bhojananI bhAMjaghaDamAM paDayA che. ThIka thayuM ke rAjAe potAnA tamAma mANasene lAvyA che. e bicAre maMtrI e vAta sAMbhaLaze, te tene sAta pAMca thaI paDaze, rAjAe tene haTha haThAvavAne ThIka mArga zodhI kahAye. have A bAbatamAM je e pachAta paDaze, te te bicAre potAnI meLe pibArA gaNuM jaze, ane tenA para sajAnI bahuja kapha marajI thaze. eTale pachI ApaNane koNa belAvanAra che? duSTasiMha- he ! Ate tame vacamAM eka khuzAlInI vAta zodhIne saMbhaLAvI dIdhI. basa, barAbara che, teNe rAjAnI sAme haTha lIdhI, eTale rAjA paNa tene mada toDavAno prayatna kareja. A sAhasamAM kharekhara te hArI javAno Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (96) ahIM ghare AvyA pachI maMtrIne kaMi taiyArI karavAnI jarUra na hatI. A badhA mAmale ATha divasanI mudatapara hatA. game te vakhate eka ghaDIvAramAM te kAmakubha pAse karAi mANu sAne pahAMcI vaLe teTalI rasavatI taiyAra karAvI zakatA hatA. * svAminAtha ! ATaluM mATu sAhasa kheDayuM che, rAjAne tamAma mANasA sAthe AmatraNa Apyu che. chatAM Apa hajI kaMI taiyArI karatA nathI ? rAjA pAte, lagabhaga samasta nagara ane bahAra gAmanA paNa hajAro loko Aje ApaNA mAMgaNe padhAraze. cadanadAsa zeTha vigere nagaranA tamAma zrAvakeA, bhA zeThANI, sarasvatI vigere tamAma zrAvikAo Aje ApaNA bhuvanane pAvana karaze. paNa prANanAtha ! je temane saune jamADavAnA divasa che, chatAM tame kaI hajI zAkabhAjI maMgAvatA nathI ane bIjI paNa kazuM jovAmAM AvatuM nathI, tethI mane to mATu Azcarya thAya che.' vijya sudarIe Azcarya cakita thaIne pUchyuM. zANI suMdarI ! tene mATe tAre kazI kALajI karavAnI nathI. te badhuM sadbhAgyanA pratApe thai raheze. ' matrIe TuMkAmAM patAvyuM . ( A tarapha rAjAnA manamAM paNa te vicAra gheALAyA karatA hatA. bahAra AvanAra mANase potAnA sagAM, sadhI ane snehIone paNa mAgrahuMthI sAthe lai AvyA hatA. tethI zrIpura nagara mATe mANasAthI ubharAi jatuM hatuM. cAre coDhe ane vATe ghATe eja carcA cAlI rahI hatI 'lAMbA vicAra karyA vinA maMtrIe A zuM sAhasa kheDayu... ?" ' are ! e tA mahAbhAgyazALI che, tethI badhuM karI zakaze. peAtAnI zaktinA mApa kayA vinA te! e eka pagaluM paNa na bhare.' are ! paNa vakhatasara A kautuka jovAne karyuM hAya tA ?" e maMtrIne kautukanI kAmanA nathI ane sAmAne harakata pahoMce tevI haTha karatA nathI. For Personal and Private Use Only Jain Educationa International 6 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e rIte vividha vAta karatA ke samasta nagaramAM paNa samAtA na hatA. keTalAka maMtrIne mahela jevA, keTalAka mAtra cheTethI tenI kArIgarI jevAne utarI paDyA hatA. keTalAka bhaktajane pATha pUjA ane bhaktimAM lAgyA ane keTalAka rAjakacerImAM ghusI gayA. . . . :: A vakhate rAjAne vicAra Avyo ke--maMtrI vRkhatasara mArI mazkarI to nahi kare ?" ema dhArIne rAjAe potAnA eka vizvAsu mANasane bolAvIne kahyuM ke-tuM maMtrInA ghare jaIne bArIkAIthI barAbara tapAsa karI Ava ke te zuM hilacAla kare che. te bhejananI taiyArI kare che ke kema ? paNa A vAta koIne pUchate nahi. kaI haze, te Apo Apa dekhAI Avaze. tAre cupakIdIthI joIne cAlyA AvavuM. rAjAne hakama thatAM te rAja sevaka tyAMthI maMtrInAM makAna tarapha cAlato thayo. maMtrInA sAta majaMtAno mahela tathA bagIcAmAM pheravA-jovAnI Aje sau koIne chUTa ApavAmAM AvI hatI. mAtra pitAnI khAnagI beThaka ane strI varga sAtame majale hevAthI tyAM hukama sivAya koI AvI zakatuM na hatuM. bAkInA cha majalA jovAnI manAI na hatI. nagaranA ane bahAranA saMkhyAbaMdha leke A mahela jevAne AvatA hatA. - prabhAta thatAM be ghaDI divasa caDatAM paNa maMtrI nizcita thaI pitAne ekAMta oraDAmAM sAmAyika laI navapadajInuM dhyAna dho hato. tene ciMtA karavAnuM kaMI kAraNa na hatuM. pele rAja sevaka tarataja tyAM deDI Avyo ane makAnanA cha majale temaja bagIcAnA cAre khuNa te joI vaLe, paNa rAInI kayAM gaMdha na AvI, tema taiyAra karAvI hoya tevuM paNa kaMI cinha jovAmAM na AvyuM. AthI te nirAza thaI pAchA vanyo ane tarata rAjA pAse AvIne teNe nivedana karyuM ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAja! tyAM te kaMI nAma ke nizAna paNa nathI. tapAsa karatAM mAluma paDayuM ke- maMtrI nizcita thaIne sAtame majale suto che. loke ghaNuM Ava jAva kare che, temane Ave ke Avajo" e AvakAra ApavAnI paNa tene darakAra nathI. nAmadAra! meM je kaMI najare joyuM, te Apane nivedana karyuM che.' ema kahIne te mauna rahyo. - ahIM samaya thatAM maMtrI bahAra AvyuM ane mahelanA taLIye eka meTI vakhAramAM te kAmaghaTanA prabhAvathI vividha pakavAne teNe bharI kahADayA, eka tarapha dALa, bhAta, zAka vigere joItI rasoI taiyAra karI mUkI dIdhI, pachI pAna, sopArI, elacI vigerenA aneka thALa bharAvIne pahelA majalA para rakhAvI dIdhA eTale jamyA pachI sau koI mukhavAsa levAne upara jAya. bIjA majalApara khAsa mahArAjane mATe pAna sepArI levA elAyadI goThavaNa sakhI. trIje majale eka moTA divAnakhAnAmAM vividha. kIMmatI vastro bharI mUkAvyAM, cothe majale aneka prakAranA suvarNa, mANeka hIrAnA alaMkAra-AbhUSaNo bharAvyAM pAMcame majale rAjarANI temaja anya khAnadAna strIone jamADavA mATe sagavaDa rakhAvI ane chaThThA majalA para temane vastrAlaMkAro ApavAnI goThavaNa karAvI.. - e pramANe keIne khabara na paDe, tema tamAma goThavaNa karIne matisAgara maMtrI mahArAjA pAse AvI aMjali joDIne kahevA lAgyo-"neka nAmadAra! Apa have ApanA puSkaLa pari. vAra sAthe padhArIne mArA gRhAMgaNane pavitra kare. have vilaMba thaze, te rasoI zItala thavA pAmaze." AthI Azcarya ane kaMIka IrSyA sahita jitAri rAjA potAnA lAkhe mANasanA parivArane laIne maMtrInA mahelamAM Avyo. mahelanI mAtra bahA ranI eka eka kArIgarI jotAM tenA Azcaryano avadhi na rahyo. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) te mahelanI pAse eka divya maDapamAM beThA beThA vicAra karavA lAgyA ke * AvI ajaba kArIgarI kayAM joi ke sAMbhaLI paNa nathI. A koI divya vimAna upADIne ahIM mUkI dIdhuM che ke kAi maMtra ke vidyAnA maLe iMdrajALa ubhI karI che ? A teA kAMI samajavAmAM na Ave tevA camatkAra che. jarUra e iMdrajALa vidyAne sAdhI mAnye lAge che. te vinA manuSyathI AvuM karI batAvI na zakAya. huM eka meTA rAjyanA mAlIka kahevAuM, tenA mahela paNa mA mahelanI pAse eka jINu jhuMpaDI jevA lAge che. ahIM game tevA kuzaLa kArIgaranI paNa kalama cAlI na zake. ThIka, e zuM che, tene AgaLa jatAM badhA bheda samajAI jaze.' ema rAjA tarka vitarkanI mALA pheravatA hatA. evAmAM matrIe AvI bheAjana bhATe vInatI karI. eTale sau koI ceAgya sthAne geAThavAi gayA. rAjAne mATe khAsa judI beThaka hatI. rAjAne rUpAne pATalA, senAnA thALa tathA cAMdInA vATakA mUkavAmAM AvyA, ane anya saune cAMdInA caLakatA thALa mukavAmAM AvyA. pachI e divya pakavAnA tathA svAdiSTa zAkathI te eTalA te ajAyabI pAmI gayA ke te svAda jIMdagI sudhI yAda rahI jAya. A vakhate matisAgara maMtrI purUSa vargamAM mali joDI ubhe! hatA ane vijyasuMdarI strIvargane AdaramAna ApavAmAM rokAI. sau koi jamI rahyA pachI upale majale mukhavAsa ApatAM maMtrIe namratA pUrvaka araja karI ke--Apa sau bhAioe padhArIne mArU AMgaNu pAvana kI', tene mATe Apane upakAra mAnuM chuM, have bhAjananI jema yathA zakita mArI paherAmaNInA svIkAra karIne mane kRtArtha karaze.' ema kahIne matisAgara maMtrIe saunA dekhatAM rAjAnA kAmaLa phaMDamAM eka nava lakhe hIrAnA hAra nAkhI dIdhAM.. AthI rAjA Azcarya ane satASa For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1O0) pAme. tyAra pachI pote potAnA adhikAra pramANe sau koIne maMtrIe vastrAbhUSaNenI paherAmaNuM karI. tethI sau kaI khuza khuza thaI gayA. mAtra bhAvI bhayanA mAryA eka pracaMDasiMha ane duSTasiha saMtuSTa na thayA. pApa rUpa kIDe mANasanA aMtarane phelI khAya che. te niraMtara kAMTAnI jema khaTake che ane vAraMvAra bhayanI sucanA karyA kare che basa, atyAre to jamI paravArIne sau koI vidAya thai gayA. A badhuM jotAM sajA te AzcaryamAM garakAva thaI gaye. havuM rAjAne kaMIka khAtrI thaI ke A badhAmAM kaMIka divyatya hakIkata meLavavAnI tene tAlAvelI lAgI. maMtrIne je ke pradhAna padanI have jarUra na hatI, chatAM rAjAnA mAnanI khAtara teNe pUrva padavI svIkArI lIdhI. . eka divase rAjA ane maMtrI baMne vinaMdanI vAta karatA hatA. te vakhate rAjAe atyAgrahathI tene pUchayuM ke--maMtrIza! tamArI pAse evI zI maMtra vidyA che ke jethI tame ATalu badhuM karI zakyA ? athavA koI devatA tamArA para prasanna che ke jethI tame mananuM dhAryuM karI zake che? zuM mArAthI paNa tame te gupta rAkhaze ?" " "rAjana ! Apane meM kahyuM ke te badhe puNyano prabhAva che, chatAM tame vadhAre AgrahathI pUche che eTale mAre satya vAta kahyA vinA chuTake nathI. eka yakSanI prasannatAthI mane kAmakuMbha prApta thayela che, tenAthI huM A badhuM karI zakuM chuM. te paNa dharmathIja mane prApta thayela che. maMtrIe kharI hakIkate pragaTa karI. * AthI rAjAnuM mana te kAmaghaMTa mATe lalacAyuM. AvI adbhuta vastune mATe kenuM mana na lalacAya ? rAjAe vicAra kya ke- maMtrI mATe udAra che, te keInuM vacana pAchuM vALato naMthI eTale mArI mAgaNuM te te kabula karazeja. kadAca kaI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1 ) rIte e nahi mAne, te pachI mArI sattA kyAM ochI che ? huM chevaTe sattAnA baLathI paNa e vastu laI levA. sattA AgaLa zANapaNa zA kAmanuM ? mArI pAse enuM zuM cAlavAnuM hatuM ? e game te dharmI haze, paNa enI sattA zuM ke mane e adabAvI zake ? lazkaranI mAre khoTa nathI. kadAca e ahIMthI nArAja thaIne keI bIjA rAjAnI sahAyatA laI mArA para caDAI karI Avaze, te mArI pAse hathIyAranI khoTa nathI. agaNita ao, hAthIo ane sAMDhIyA che. dvAo te bicArA evA avasaranI rAha joIne ja beThA che. vaLI ATalAmAM e sajA paNa keNu che ke mArI sAme caDAI karavAnI himmata calAve ? eTale sarva rIte enuM gADuM aTakI paDaze. ahA ! pApanI lIlA paNa ajaba prakAranI ja che. are ! have to mAre beDe pAra!! basa, e kAmakuMbhanI sahAyatAthI lazkaramAM huM lAkho mANase vadhArI daiza, temane mana mAnatuM khAvAnuM ane dhana ApIza. eTale pachI moTA lazkaranA baLathI huM digvijaya karIne badhA rAjAone harAvIza ane chevaTe cha khaMDa sAdhIne cakavatI banI jaIza. vAha ! maMtrI vAha! tuM bhale ahIM AvyuM ! mArI te badhI manaHkAmanA pUrNa ja thaI. ema mananA mane rathanI mALA pheratAM rAjA maMtrIne kahevA lAgya-"vAha! maMtrIzvara ! tamArA jevA satsaMgIthIja mAruM rAjya zebhe. ApanI udAratA paNa ajaba pamADe tevI che. tamArI pAse meM kaIvAra kaMI paNa mAgaNI karela nathI, to A mArI eka mAgaNIne tame anAdara nahija kare. vaLI tame dAkSiNyanA bhaMDAra che, tethI keIne tame nArAja te karatA ja nathI. AvA tamArA mahattva guNathI huM ghaNuM ja saMtoSa pAmuM chuM. kahe, maMtrirAja ! mArI yAcanAne svIkAra karaze ?" - vasuMdhApatinA e vacanathI maMtrI samajI gayA ke "rAjAnuM mana kAmaghaTane mATe lalacAyuM che. ThIka che. enI mAgaNIno anA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (102) dara karavA te ceAgya nathI.' ema dhArIne matisAgara maMtrI elyA -- rAjeMdra ! pApanA vicAra dharAvanAra pAse e vastu TakI na zake. mAtra dhI mANasaja tenA upayoga karI zake. vaLI e devatAnI Apela vastu hAvAthI tenApara anya kAi hakaka dharAvI na zake." rAjA--matrIza ! jue, e vastunI mAre ghaNI jarUra che mArA uddayamAM tamAre udaya samAyaleAja che. e kAmaghaTa mArA hAthamAM AvatAM huM agaNita sainya ekaThuM karIza. temane mana mAnatA pagAra ane khArAka ApI zakIza. AthI game tyAM mArA vijaya thavAnA ane tema karatAM huM eka divase cakravartta thaI besIza. huM eka cakavattI' hAuM, teA tamane kAMi echuM mAna na hAya. A bAbatanA vicAra karatAM ema lAge che ke e kAmaghaTathI tamAma mana:kAmanA siddha thai zake tema che.' maMtrI--rAjana ! tamArA e sAhasamAM huM saphaLatA joI zakatu nathI. tame te kAmaghaTane sAcavI zakazeA nahi. pahelI e vAta. pApI vicAranA mANasa pAse te rahI na zake, khIjI e vAta. ane trIjI e vAta ke tame tenA khATA upayoga karavA dhArA che, tethI te vastu prApta karavAnI tamArAmAM ceAgyatA nathI. tema chatAM haTha karIne tame levA mAgatA heA teA tame tene sabhALavAmAM vadhAre sAvaceta rahejo. nAmadAra ! ApanI mAgaNInA huM nAdara karatA nathI. paNa sAcI hakIkata kahI batAvI che. have ceAgya lAge tema karavA tame mukhatyAra che.' rAjA'saciveza ! 'huM te nahi sAcavI zakIza' e kevaLa tamArI brAMti che. sainya ane hathIyAra baLanI mane kyAM khATa che ? teA pachI tene saMbhALavAmAM mane zI harakata Ave tema che ? eTale 'rAjA peAtAnA khATA AgrahathI pAchA hu tema nathI' ema dhArIne matisAgara maMtrIe kAmaghaTa ApIne rAnejA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) 2jI karyo. AthI rAjAne keTalo badhe harSa thaye haze, te vAMcanaranI kalpanAmAM AvI zakaze. have rAjAe ghaNI ja saMbhALa pUrvaka te kAmaghaTa pitAnA khAnagI mahelamAM sthApana karyo, ane keTalAka majabuta subhaTene 'hathIyAra sahita bolAvIne bhalAmaNa karI ke "A mArA khAnagI mahelanI keTalAka kAraNathI barAbara sAvacetIthI cokI kare . temAM paNa traNa divasa te tame eka page ubhA rahIne sAvadhAna raheje, hathIyArane hAthamAMthI heThe na mUkatA ane dhoLe divase paNa pitAnuM kAma bIjA subhaTane bhaLAvyA sivAya eka pagaluM paNa ahIMthI khasatA nahi. vaLI mArA sivAya bIjA koIne paNa A mahelamAM dAkhala thavA deze nahi. he subhaTe! A tamArI tana toDa mahenatane badale tamane elAya ApavAmAM Avaze. hAla te tame hAthamAM khullA hathIyAra rAkhIne sAvadhAna raho. basa, e karatAM tamArA jevA namakahalAla ane vizvAsu subhaTone vizeSa bhalAmaNa zuM hoI zake ? have ahIM tamAre khaMta ane bahAdurIthI kAma bajAvavAnuM che" ema bhalAmaNa karIne rAjA cAlyo gayo. - have bIje divasa thatAM maMtrIe potAnA daMDane hukama karyo ke- rAjAnA koI paNa mANasane IjA upajAvyA sivAya tAre kAmaghaTa laI Avavo paNa tema karatAM rAjAne kaMIka camatkAra te batAvaja pitAnA svAmInI AjJA thatAM te divya daMDa ekadama adazya thayo. rAjAnA mahelanI cotarapha pharatA subhaTane teNe prathama mUchita banAvI dIdhA. keTalAka tyAM rakata vamana karatA thaI gayA. keTalAka madirA pInAranI jema jamIna para ALoTavA lAgyA keTalAka bakavAda karavA lAgyA ane keTalAka to jANe maraNa pAmyA hAya, tema bilakula bezuddha thaI gayA. A bhayaMkara banAva jotAM rAjAnA gabharATane pAra na rahyo. vakhatasara mArI paNa A hAlata Jain Educationa International . For Personal and Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA utA ja tenA vAi thaze. ema dhArIne te mahelanA upalA bhAgamAM ubhe ubhe kaMpavA lAgyA. "are ! A acAnaka zuM utpAta ? A subhaTa-saradArenI zI dazA ? have AmAMthI ugAraze ke nahi, tenI paNa zaMkA che. ahIM keI mANasa te AvyuM hoya tema lAgatuM nathI. koI devatAe AvI adazya rahIne A jamAdAne jamIna dasta kya heya ema lAge che. A te badhA bebhAna thaI paDayA che. keTalAka hAtha paga halAvyA vinA pattharanA pUtaLAnI jema ubhA che. keTalAka jaLa vinAnA mAchalAnI jema taraphaDIyAM khAya che. are ! A te bhAre anartha thaze. AvI khabara heta te prathasathI pagaluMja na bharata. AvA rAjya rakSaka subhaTa gumAvyA eja mAtra mane lAbha thayo." . . ema pazcAttApa karatAM rAjAne kSaNabhara mUrchA AvI gaI. eTalAmAM kAmaghaTane laIne daMDa adrazya thaye kSaNavAra pachI AMkha ughaDatAM teNe joyuM te potAnI pAse kAmaghaTa ne dIThe." A te vepAra karavA gayA, temAM gharanI mUDI gumAvI. A te "hAthanAM karelAM haiye vAgyAM' jevuM thayuM. ThIka che, have maMtrIne maLIne AjIjI karatAM kaMI bAjI sudhare te bhale, nahi to bIjo eke upAya nathI. ema ciMtavIne rAjA ekadama ghADe page ane ughADe mAthe maMtrInA mahela taraphe deDa. rAjAnI acAnaka AvI sthiti joIne ghaNu leke Azcarya ane kheda pAmyA. maMtrI mahAzaya ! te vakhate tamAruM kathana mAnyuM nahi, paNa kAmaghaTa letAM ghaNuM ja viparIta pariNAma AvyuM ema bolatAM rAjAe hAMphatAM hAMphatAM banela badhI hakIkata maMtrIne kahI saMbhaLAvI. * - rAjedra! have Apane anubhava thaye, ke pApI vicAra dharAvanAranI pAse tevI prabhAvI vastu TakI na zake. maMtrIe puNyane prabhAva batAvatAM kahyuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (105) 'paNa mArA badhA nAmIcA subhaTe tyAM mUrchA pAmIne muDadAla jevA thaI paDayA che. temane te ugArA.' rAjAe jarA dInatA darzAvIne kahyuM. eTale magIe tarataja pelA ane grAmara laI AvIne jaMmIna DhAsta thayelA cAddhAone sparza karI upara pheravatAM badhAne sAvadhAna karyA. te subhaTAne kaMipaNa IjA thaI na hatI. paNa aceta ane nirmaLa thaIne badhA paDayA hatA. subhaTosAjA thayA. eTale rAjAne navuM baLa maLyuM ane te badala teNe matrInA moTA upakAra mAnyA. eka divase maMtrI pAtAnA mahelanA eka khaMDamAM ArAma letA hatA, evAmAM viyasu darIe AvIne tenA hAthamAM eka cIThThI ApI, vAMcanArane khyAla haze ke te cIThThI duSTasihai makAna japta karatAM teNIne ApI hatI. cIThThI matrInA hAthamAM mUkatAM te AlI--< prANanAtha ! Apa dharmiSTha ane nItiparAyaNanA mAthe Avu khATu kalaka jAhera thAya, e te bahu aghaTita kahevAya. mane khAtrI che ke game tevA saMkaTa samaye paNa Apa anItinA mArga na aa, chatAM rAjAe tamArA khoTA AkSepanI kalpanA karI che, te A cIThThI vAMcavAthI samajI zakAze.' maMtrI ciThThIpara najara pheravI gayA pachI elyA---- priya ! A cIThThI tane keNe mApI ?' * nAtha ! praca'si'hUM nAme rAjAnA hujUrI mArI pAse Avela ane bIje divase teNe eka duSTisaMhune mArI pAse peAtAnI dRSTatA kheAlavA membrela. tema karatAM te mane phAvyA nahi, eTale mA cIThThI ApIne ApaNuM agAunuM makAna japta karyuM. zuM A cIThThI rAjAe meAkalAvI haze ? ! vijayasu darIe khulAsAthI samajAvIne prazna karyo. For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (106) zANI ! A hastAkSara joke rAjAnA che, chatAM kaMi. becena hAlatamAM hAya, te vakhate lakhela lAge che, vakhatasara potAnA svArthanI khAtara temaNe rAjAne madirApAna karAvIne lakhAvI lIdhI hAya ema sa Mbhava che, kAraNa ke rAjAne A bAbatanI kaMija khabara nathI. nahi teA mane te kahyA vinA na rahe, maMtrIe anumAnathI samajAvyuM. nAtha! tyAre te duSTa kAma karanArane sajA karavI e nIti che, niha to tamane krIvAra tevuM karavAne uttejana maLe, vijaya suMdarIe kaMika AgaLa vadhIne kahyuM. prANapriyA ! A mArI aMgata khAkhata che. temAM rajanu gaja karI rAjAne bhaMbherIne temane herAna karavA te cegya nathI, manuSyanA bhAgyanI smADe kAi AvI zakeja nahiM, chatAM temane melAvIne kaMika khAnagI dabANa karIzuM maMtrIe dayA batAvatAM kahyuM. pachI maMtrIe pracaMDasi Mha ane duSTasine ekAMtamAM belAvIne te cIThThI batAvatAM kahyuM--mA cIThThInA bheda ze che? tame sAcu laze, tAja chUTI zakaze. peAtAnuM kArastAna pragaTa thayuM ema dhArIne te ane eka bIjAnA sukha sAme joI rahyA. chevaTe duSTasaMha ehyA--dayALu maMtrI! amArA e aparAdha daragujara karazeA, Ama karavAmAM mAtra tamArI strIne phasAvavAnAja amArA hetu hateA maMtrI- A cIThThI tame rAjA pAsethI zI rIte lakhAvI ? ' pracasiMha---- mahAzaya ! A gunhA amAre dara gujara karazeA rAjA tathA kAmacalAu pradhAnane madirA pAna karAvIne ame A kArastAna racyu > maMtrI--temAM khajAnAmAMthI rakama ucApata karavAmAM zA bheda che. : pracaMDasi'hu-- ame pradhAnane maLI mamuka rakama ucApata karIne tenA tamArApara Aropa mukayA ' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (107) matrI--"have AmAMthI tame zIrIte chuTI zakazo?' ' pracaMDasiMha-"ApanI dayA hoya te ja ame chuTI zakIe." maMtrI--"te tamAre A banAvaTI cIThThI badala lakhI - pavuM paDaze. nahi te rAjA sudhI A vAta jaze, te tamAre bahuja zesavuM paDaze." pracaMDasiMha- " Apa kaho tema ame lakhI ApavAne taiyAra chIe.' pachI maMtrInA kahevAthI temaNe nIce pramANe eka cIThThI lakhI ApI. amArI duSTa vAsanAne tAbe thaIne ame prathama rAjA tathA pradhAnane madirApAna karAvI matisAgara maMtrI paranA Arepa badala temanA hAthe je cIThThI lakhAvI hatI, temAM ame teja gunhegAra hatA. kAraNa ke tIjorImAMthI amuka rakama ame pote ucApata karIne maMtrI para Aropa mUkavAnI kozIza karI tenA makAna para jatI mukI. A badhuM kevaLa amArUM kArastAna hatuM maMtrIe rAjyanuM kadi paNa buruM karyuM nathI. - - lI. - pracaMDasiMha-rAje hajUrI.. duSTasiMha-keTavAla e pramANe lakhAvIne maMtrIe temane mukata karyA. pachI A baMne cIThThI teNe eka majabuta kavaramAM nAkhI tenA para bahuja khAnagI" eTaluM ziranAmuM karI ane sIla mArIne rAjyanI khAnagI tijorInA eka khAnAmAM mukI dIdhI. . Ama karavAmAM maMtrIne e hetuM hatuM ke-rAjyamAM vakhatasara aNadhArI khaTapaTa jAge, te A eka lekhita pUrAvA tarIke potAnI nidoSatA batAvavAnuM kAma Ave. - sUryanuM teja vAdaLAMthI DhaMkAtuM nathI. durjanonA bakavAdathI sajajanamAM nyunatA AvatI nathI. jyAM puNyanuM prabaLa teja caLakI rahyuM che, tyAM pApa-timira kadI paNa phAvI na zake Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) prakaraNa 7 mu asIma udAratA. 'vittasya sAraM kila pAtradAnaM ' * lakSmInI saphaLatA dAnamAM rahelI che.' " dvAna mALA nArA-. stisro gatayo bhavanti vittasya / yona dadyati na bhuMkte, tasyA tRtIyA gatirbhavati " / / ? / / nanAdAna, bhega ane nAza e traNa mArga che. je dhanika dravyane dAna ke bhAgamAM vAparatA nathI, tenA dhananA tRtIya mArga-eTale nAza thAya che. : priyA Aje ApaNeA pUrNa bhAgyeAya che. jo mAvA avasaramAM ApaNe dunIyAnA garama AMsu na luchIetemanA duHkhA dUra na karIe, te e saMpattinA ApaNe mAtra eka bhADutI rakhavAla yA neAkara chIe.'matisAgara maMtrIe dharma carcA karatAM peAtAnI patnIne sucanA karI. ' hA, nAtha ! mApanu" kahevu akSaraza: satya che. gaI samRddhi kadAca pAchI maLe, paNa gayA vakhata pALe maLatA nathI. vhAlA ! ApanI AjJA pramANe huM vavAne taiyAra chuM.' vijayasudarIe vinayabhASathI patinI matine samati ApI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) 'tyAre prANapridhyA! AjathI tane huM bhalAmaNa karI dauM chuM ke kaI paNa puNyanA kAmamAM hajAre ke lAkhanI rakama kharcAI jatI hoya, te paNa tAre saMkecAvuM nahi. kaI paNa dIna ke bhikSuka ApaNe AMgaNe Ave che te ahIMthI tRpta thaIne ja javo joIe. bela, zANI suMdarI! tema karatAM tArUM mana acakAze to nahi ne?" maMtrIe mahilAnA mananI meTAI tapAsI. prANanAtha! jyAre Apa kalpavRkSa thaIne ubhA rahe, te mAre kalpalatA thavAnI pharaja che. mAre saMsAranA kSaNika sukha vaibha nI tRSNA nathI, saMpattinI salAmatInI darakAra nathI ene dInatAnA du:khathI DaratI nathI. kahe, prANeza! te pachI mAre kaMjusAInI kaThaNAInA zAmATe bhegA thavuM? vijayasuMdarIe potAnA mananI moTAIne mApa barAbara batAvI dIdho. "je, tyAre ! tAre vanitA varganI unnati tarapha utaravuM ane mAre purUSa varganI paramennati temaja bIjA badhA dharmAdAnanA kAme tarapha utaravAnuM che. kema eTaluM tArAthI banI zakazene ? " maMtrIe tenI dhIraja tapAsatAM prazna karyo. nAtha! tema karavAnI te huM prathamathI ja umeda dharAvuM chuM temAM ApanI paravAnagI maLI, eTale te pachI mArAmAM jANe. navuM cetana AvyuM. have te huM atizaya utsAhathI kAma karIza vijyasuMdarIe pitAne umaMga jAhera karyo. AthI matisAgara maMtrI atyaMta saMtuSTa thaIne be -"zANuM suMdarI ! tArA jevI udAra ane sadgaNI satInA sahavAsathI huM kRtArtha thayo chuM. tArA jevI sujJa zrAvikAo potAnA jIvanane AdarzarUpa banAvI zrAvaka kuLane dIpAve che, ghaNI zrAvaka ramaNae kaMi najIvA kAraNa sara haTha laI potAnA patine satAve che, keTalIka vastrAlaMkAranA mohamAM phasAi soza zaNagArathI pitAne kRtArtha ' ne che. keTalIka svAdiSTa khAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110) pAnamAM Asakata banI bhaNyAbharyAno vicAra na karatAM mAtra pitAnI svAdecchAne tRpta karavA talape che ane keTalIka zrAvaka abaLAo viSaya tRSNAne purNa karavA kaMI bAkI rAkhatI nathI. vahAlI ! tArAmAM tevuM kazuM lakSaNa nathI, eka mAtra dhArmika bhAvanAthI tAruM aMtaHkaraNa pAvana che. te jotAM atizaya AnaMda thAya che. - priyA ! tane huM prathamathIja bhalAmaNa karato Avyo chuM. ane atyAre paNa bhAre daIne kahuM chuM. tene hetu mAtra eja che ke--je kaMI ApaNuM hAthe sukRta thAya te karI laIe. kahyuM che ke "yAra jAM , labhyate vA na labhyate / svahastena ca yadattaM, myate tatra sarAH " che . eTale marI gayA pachI tene saMbaMdhIo je tenI pAchaLa vApare che, te maLe ke na maLe, paNa je pitAnA hAthe dAnAdika ApavAmAM Ave che, te te avazya maLe ja che. arthAta te niSphaLa jatuM nathI. ' vaLI tevA sArA kAmane mulatavI rAkhIne avasarane vRthA gumAva, te paNa mUrkhatAnuM lakSaNa che. kAraNa ke premathA tamitte gurtha, na dattaM dhanamarthinAm / tavanaM naiva pazyAmi, prAtaH maviSyati zA eTale-sUrya AthamatAM sudhImAM vAcakane je dhana me ApyuM nathI, te huM nathI samajI zakatA ke prabhAte te konA tAbAmAM jaze ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema jIvana kSaNika che, tema saMpatti paNa svabhAvathI caMcaLa che. kahyuM che ke - gathamavAra upaje, prakRticalA yAvadasti saMpadiyam / vipadi niyato dayAyA / puna ghI-te toDavAjA" he manuSya ! jyAM sudhI svabhAvathI capaLa evI A saMpatti tArI pAse hAjara che, tyAM sudhI tAre upakAra karI le. pachI vipattine udaya thatAM upakAra karavAno avasara kyAMthI maLavAne hatuM ? keTalAka loke dAnamAM lakSmIne upayoga karatAM acakAya che. teo ema samaje che ke dhana ApI detAM te kSINa thaI jazo. tevA mUDha janene eka mahAtmA samajAvatAM kahe che ke - "thA lIre vitta, dIyamAnaM kadAcana kupArAmA gavAdInAM / dadatA meva saMpadaH" he ajJa jana! tuM ema kadApi nahi mAnIza ke dAna ApatAM dhana kSINa thaI jaze. je kupa ArAma-Aga ane gAyanI saMpatti, ApatAMja TakI rahe che. * vaLI yAcanA karAyA chatAM vilaMba kare, dhananI mamatA na utare, tema karanArane paNa eka yegIe sAre bodha Ape che "janita zithati ? vIra! bAne samapi tiH jI . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) zaMsati dvinayanI dRDhanidrAM, / dragni meSa miSa dhUrNana pUrNA" // vIra! tuM yAcanA karAyA chatAM kema vilaMba kare che ? kAraNa ke jIvavAmAM eka kSaNabharane paNa koNa jAmIna paDe tema che? maTakA (nimeSa) nA miSathI gherAvAnI taiyArI karatA baMne ne dIrdha nikAne sUcave che. - are ! je yAcakonA manoratha pUrNa karato nathI. te zrImaMta chatAM bhUmine bhAre mAre che. A saMbaMdhamAM eka kavi varNana karatAM kahe che ke "yAcamAna janamAna savRtteH pUraNAya bata janma na yasya / tena bhUmirati bhAravatIyaM, / na dumairna giribhirna samudraiH" // eTale-vAcanA karatA mANasanI manovRttine tRpta karavA jeno janma lekhe lAgato nathI, tevA kRSaNa purUSathI A bhUmine jeTale bahu bhAra lAge che, teTale bhAra vRkSo, parvate ke samudrothI tene lAgato nathI. ahA! lakamI svAdhIna chatAM je kaMjusAInA kALA kolasA upADIne phare che. tene kALA DAgha lAgyA vinA kema rahe? zAstramAM dAnano mahimA apUrva batAvela che. kahyuM che ke "dharmasya mUlaM padavI mahimnaH padaM vivekasya phalaM vibhUte: / dani guNAnA mida meka mokH"|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (113) dharmAMnA cAra bhedamAM dAna prathama che. tethI te dharmanuM mUla che. mahimAnuM te sthAna che, vivekanuM te dhAma che. vibhUti AkhAdInuM te phaLa che. prabhutAnA te prANa che ane siddhi-mAkSa ApavAne te jAmIna rUpa che. ahA ! samasta guNAnu te eka nidhAna che. e pramANe dAnane badhA guNA karatAM zreSTha batAvela che. te eTalA mATe ke-- " dAnena bhUtAni vazI bhavanti, dAnena vairANyayi yAnti nAzam / paro'pi bandhutvamupaitidAnA tataH pRthivyAM pravaraM hi dAnam 11 aTale--dAnathI prANIo vaza thAya che, dAnathI vaira badhA nAza pAme che. dAnathI zatru paNa adhu jevA banI jAya che. mATe jagatamAM dAna eja zreSTha guNu che. prANapriyA ! e dAnanuM varNana karatAM te divaseAnA divasa nIkaLI jAya, paNa tenuM mahattva meM tane TuMkamAM varNavI khatAvyuM che ApaNe e dAna guNathIja jIvana sArthaka karavAnuM che. dhananA keTalA vyaya thAya che, tenI mane darakAra nathI, paNa jagatanA jIvAne ArAma maLavA joie. lAkhA ane karoDAnI mA mAre prajA hitane mATe vAparavI che ke jethI mAtra ApaNA jIvana paryaMta nahi, paNa hajAro varSo sudhI te gaMjAvara rakameAnA vyAjamAMthI dunIyAnA du:khI thavAne Azraya maLyA kare." ' peAtAnA patinI AvI uMcA prakAranI bhAvanA sAMbhaLatAM satInA pramAdanA pAra na rahyo. nAtha ! havethI huM mahilA mA~DaLane hitakArI kAmeAnI ceAjanA ghaDI AApane nivedana karatI jaiza ane temAM ApanI saMmati maLatAM tevAM meA hAthamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) laIza." ema kahIne vijayasuMdarI potAnA ekAMta sthAna bhaNI cAlI gaI. ahIM matisAgara maMtrIe vicAra karyo ke -"AvAM kAmamAM kaI anubhavI ane pratiSThita zrImaMta gRhasthanI sahAyatA levI jarUranI che." ema dhArI teNe nagaranA gRhastha tarapha najara nAkhatAM caMdanadAsa zeThamAM tenI daSTi saMtoSa pAmI. caMdanadAsa dharmazagI zrImaMta hato, potAnI zakitanA pramANamAM te paropakAranA kAma karate ane mahAjananA dharmAdA khAtAonI te khaMtathI saMbhALa rAkhatA hatA. dhananI tenA gharamAM khoTa na hatI. vaLI eka bALavidhavA sarasvatI sivAya tene kaMI saMtAna na hatuM. atyAre te vizeSa upAdhi rahita ane dharmiSTha gaNAte ha. maMtrIe tarataja pitAnI pAse belAvI lIdhA ane pitAnI dhAraNA tene kahI saMbhaLAvI. nagara zeTha evA kAmamAM bahu zUravIra hatuM. tethI tenA aMtaramAM AnaMda uchaLI rahyo. tarataja teNe mahA maMtrInI udAra bhAvanAne pramedanI puSpAMjalithI vadhAvI lIdhI. teNe khuzAlI batAvatAM jaNAvyuM ke- mahAmaMtrI ! ApanI e udAra bhAvanAe mArA hRdayamAM dharmane navIna jusso pragaTALe che. evA dharma kAryomAM huM Apane madada karavA eka page ubhe rahIza.' , tyAre bole, have ApaNe zarUAtamAM kaI janAthI kAma cAlu karavuM?" maMtrIe kAmanI tatparatA batAvI. - nagara zeTha- prathama te ApaNA zaheramAM jAhera gheSaNa karAvIe ke kaI paNa mata-paMthanA dharmAdA khAtAone madadanI jarUra heya, te temaNe pitAne hisAba batAvIne joItI madada matisAgara maMtrI pAsethI laI javI. ane pharatA se keza sudhImAM evIja matalabanA khabara mekalI ApavA ke jethI sau koI jAte nAma noMdhAvIne madadanI rakama laI jAya. tenA hisAbanI saMbhALa huM pite rAkhIza." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (115) maMtrIe prathama te pramANe ghoSaNA karAvI ane tamAma dharmAdA khAtAone joItI madada ApI. pachI teNe nagara zeThanI salAhathI zrIpura nagaramAM temaja pharatA se kezamAM AvelA nAnA meTA tamAma gAmamAM ane prakhyAta tIrthasthAnemAM sAdhu sAdhvIene utaravA mATe ane dharma kriyA karavA mATe suMdara dharmazALAo baMdhAvI. temaja sAmAnya musApharo mATe alaga meTI dharmazALAo karI. zrIpura nagara moTuM hovAthI thAkyA pAkayA Avela musApharone eka daravAjAthI bIjA daravAjA sudhI jatAM takalIpha thAya, tene mATe nagaranA cAre daravAjA para teNe cAra moTA pathikAzrame sthApana karyo. jemAM paragAmathI AvatA musAphane rahevA tathA khAvAnI sagavaDa rAkhI hatI. jIrNa thayelA jinamaMdirano uddhAra karavA mATe teNe hajAre mANase mokalyA. temaja hajAre bIjA navA jinamaMdira baMdhAvyA. pitAnI komanuM tene vadhAre abhimAna hatuM. temaja parama pratye dveSa ke arUci dharAvatA na hatA. eTaluM ja nahIM paNa temane sahRdaya madada karate keIpaNa jaina zrAvaka "huM garIba chuM? e zabda pitAnA mukhathI na ucAre ema jovAne te ItijAra hatuM. teNe jena baMdhuone khabara melAvyA ke koIpaNa garIba jaina baMdhune sahAyatAnI jarUra hoya, teNe matisAgara maMtrI pAsethI madada levI. AthI ghaNuM zrAvake tyAM AvatA ane potAnI garIbAInI gamagInIthI mukta thaIne cAlyA jatA. vaLI keTalAka nirAzrita zrAvako mATe teNe-nirAzrita jaina-Azrama kholyuM. jemAM tamAma jAtanI rahevA, khAna, pAna, vastrAdikanI sagavaDa rAkhavAmAM AvI hatI ghaNA bhikSuka apage rastAmAM rakhaDatA hoya che. temane ghaNIvAra vinA mate maravuM paDe che. A temanuM kaSTa TALavAne maMtrIe eka apaMga-Azrama sthApyuM. temAM paNa badhI jAtanI sagavaDa rakhAvI hatI. jenA bALakane jJAna, kaLA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (116) maLe, teo bhaviSyamAM tamAma rIte sukhI rahe. tene mATe teNe eka jaina chAtrAlaya e nAmanI eka moTI saMsthA sthApanA karI. jemAM hajAro vidyAthIo jJAna dAna letA hatA. te vidyArthIone badhI jAtanI sagavaDa karI ApavAmAM AvI hatI. A tIrtha kSetramAM je kAMI agavaDa jovAmAM ke sAMbhaLavAmAM AvatI; te agavaDe teNe dUra karAvIne joitI sagavaDe rakhAvI hatI. nAnA moTA tIrthomAM teNe bhejanAlaya cAlu karAvyA, tethI yAtrALuone jAte raseI karavAnI khaTapaTa karavI na paDatI. vaLI dubaLA Dherene bacAva karavA nagara zeThanI salAhathI teNe eka moTI pAMjarApoLa karI. temAM ghAsa pANInI tathA pAMgaLA pazuonI sAravAra karavAnI sagavaDa rAkhavAmAM AvI hatI. AthI nagara ke vanamAM kayAM rakhaDatA du:khI Dhera rahevA na pAmyA. game te kemanA bALake jJAna dAna laIne pite sukhI thAya. tene mATe eka "chAtra mahAvidyAlaya" nAmanuM khAtuM kholyuM, temAM mukhyatve bhaNavAnI ane garIba vidyArthIone khezaka ApavAnI paNa sagavaDa rAkhI hatI. - A sivAya maMtrIe prajAnI tamAma jAtanI agavaDe dUra karavAmAM ane sagavaDo sAcavavAmAM kaMI paNa bAkI rAkhI na hatI. saMjayAbaMdha dAnazALAo (sadAvrate,) pANInI sagavaDa mATe para, kuvAo, vA, aveDAo, taLAva vigere karAvIne teNe prajAnA pUrNa AzIrvAda meLavyA hatA. evI kaI jJAti ke peTA jJAti na rahI ke jene mATe maMtrIe pitAno udAra hAtha laMbAvyuM na hoya. evo ke mata ke paMtha bAkI na rahyo ke jemAM teNe dharmanA nAme sahAyatA na ApI haya. vepAranI nukazAnIthI nidhana thaI beThelA aneka khAnadAnA lokone teNe sArI evI rakama ApIne pAchA nAmIcA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vepArI banAvI dIdhA. pitAnA jena baMdhuo ke jeo A vinA udyamanA abhAve nirAza thaI beThA hatA. temane mana mAnatuM dhana ApIne dhaMdhe lagADavA. A ApeluM dhana pAchuM levAne mATe teNe kaI jAtanuM dabANa karyuM na hatuM. A eka vAra nagara zeThe maMtrIne sUcanA karI ke- ghaNuM khAnadAna kuTuMbe garIbAImAM AvI paDelA chatAM pitAnI khAnadAnInI Teka jALavavAne teo koinI pAse paNa kaMI dInatA batAvIne yAcanA karatA nathI. evA khAnadAna kuTuMbanI zodha karIne temane sArI jevI sahAyatA ApavAnI jarUra che." zeThanI A bhalAmaNathI maMtrI jAte tenA pitAnI jJAtinA ane parajJAtinA kuTuMbonI tapAsa karIne temane gupta dAna tarIke sArI jevI rakama ApatA hatA. e rIte maMtrIe dharma kAryomAM eTaluM badhuM dhana vAparyuM ke jenI gaNatrIja na thaI zake. priya pAThaka! A te mahAmaMtrInI udAratAne ullekha ApaNe vAMcyuM, paNa hajI temanA sahadharmacAriNuM vijaya sudarIe je vijaya vAvaTA pharakAvya, tenI tarapha have ApaNe ja daSTi deDAvIe. * mahA maMtrIne mu pitAnA manamAM ThasAvIne visuMdarIe tarataja sarasvatIne belAvI. sarasvatI zarUAtathI atyAra sudhI tene vinaya barAbara sAcavatI AvI hatI. vijayAnA vacanene te hAlathI vadhAvI letI hatI. teNInI AjJAne te kadi utthApatI na hatI. pachI te baMnenI prIti bahuja vadhavA pAmI hatI. sarasvatI atyAre paNa navarAzanA vakhatamAM pitAnA ghare reMTI laIne besatI, ane tethI teNIne vakhata bahuMja zAMtithI pasAra thatA hatA. AthI potAnA saMbaMdhamAM AvanAra ghaNI bahenenA gharamAM teNe reMTIyA dAkhala karAvI dIdhA hatA. sarasvatInI A sAdhAraNa hIlacAla paNa sI vargamAM bahu prazaMsa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (118) patra nIvaDI hatI. ghaNu vidhavA bahenone uttejana ApIne teNe kAMtavAnA kAmamAM sAmela karI hatI. sadhavAo paNa pitAne navarAzane vakhata kaMIka sArthaka thatuM hovAthI sarasvatIne AbhAra mAnatI hatI. ghaNI vRddha strIone ane vidhavAone teNe reMTIyA bheTa ApyA hatA. te joIne aneka zrImaMte vicAramAM paDI jatA ke-A reMTIyAmAM te eTaluM badhuM zuM mahatva AvIne samAyuM che?" A zabda jyAre temanA gharamAM zeThANuone kAne paDatA, tyAre teo sarasvatIne teno khulAso pUchavA AvatI. sarasvatI temane yukitathI samajAvatI ke-- baheno ! udyama vinA aMganA aLakhAmaNuM lAge che. ApaNAmAM ghaNuM bahene evI haze ke gharamAM zrImaMtAI hoya, eTale jANe temaNe ALasane IjAre lIdhe. paisAdAra thayA, eTale jANe temane dunIyAmAM kaMI karavAnuM bAkI ja na rahyuM. AthI teo potAnA tana-manane atyaMta hAni pahoMcADe che. kulIna katAo potAnA gharamAM rahIne game te udyama karI zake. daivane pahoMcI zakAtuM nathI. matisAgara mahAmaMtrInA dharmapatnI ane mArA parama upakArI priya sakhI viyasuMdarI para ekavAra e samaya Avyo hato ke teo pote reMTIyAnA gRha-udyogathI pitAnuM gujarAna calAvatA hatA. koI vAra eve vakhata Ave te kulavaMtI kAminIo AvA gRha-udyogathI sukhe pitAnuM gujarAna calAvI zake ane pitAnI kulInatA jALavI zake. zrImaMtenA gharanuM te bhUSaNa che ane garIbonA gharanuM te gujarAna che. vhAlI bahene ! tame kadAca zrImaMta he, te navarAza ghaNI, eTale pArakI kuthalI athavA ramata gamatamAM nakAme vakhata jAya, te karatAM A reTIyAnI kasaratathI bamaNI te tamane bhUkha lAgaze. amAruM ghara nagara zeThanuM gaNAya che. chatAM reMTIyAmAM aneka phAyadA jevAmAM AvavAthI mArA pitAjInI saMmatithI meM te amArA gharamAM dAkhala karela che. jema bhaNavuM, gaNavuM, prabhu bhakita, kuTuMba jA jA Ama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevA, dharma zravaNa, dharma kriyA, pati bhakita vigere Avazyaka che, tema dararoja amuka vakhata reMTI kAMtavAnuM kAma paNa Avazyaka hovuM joIe. he ! e sudarzana cakra ApaNuM caDatI karanAra che, ApaNuM kuvicArene haDaselI kahADanAra che. ApaNuM ALasane maraDI nAkhanAra che ane jarUra paDatAM te ApaNane rejI ApanAra che. te tene mATe anAdara batAvo te ApaNuM adhamatAnI nizAnI che." sarasvatInA A vacano saune gamatA ane tethI te ramaNIonI reMTIyA paranI prIti pratidina vadhavA lAgI. teo ghaNuM vAra ApasamAM sararavatInA vakhANa karatI ane pitAne batAvela reTIyAnA mahatva mATe teNIne AbhAra mAnatI hatI. - sarasvatIe AvatAM ja pradhAna patnIne praNAma karyA ane kahyuM-hena ! zI AjJA che ? ApanA prasAdathI mArA divase atyAre bahuja AnaMdamAM jAya che. huM kaMI paNa AgaLa vadhavA pAmI, te mAtra ApanI kRpAnuM phaLa che. e Apane upakAra mArA aMtaramAM ketarAI rahyo che." vijayA-meM kaMi vizeSa nathI, chatAM je tame ATaluM badhuM mAnI le che, e tamArI guNajJatAnI nizAnI che. ema kahIne vijayasuMdarI puna: belavA lAgI--"sarasvatI bahena ! ATale vakhata huM maTI meTI vAta karatI. ane tame sAMbhaLI ne "hAjI hA" karatA hatA. paNa have jAte kAma karI vAno vakhata AvI pahoMcyA che. zurA jana kahevA karatAM karI batAvavAnuM vadhAre pasaMda kare che. tame atyAra sudhI mArA vicAre jhIlyA ane tamArI buddhi pramANe mArI pAse zikSaNa lIdhuM paNa je have jIvanane sadupayoga thAya to te badhe zrama saphaLa mAnajo. tame jeTalA nivRta che teTalA nizcita che. tethI tame je dhAre te karI zake. tamArI udAra lAgaNuM paropakAranI lAyakAta sUcave che. pare Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (120) pakArI jIvana aja divya jIvana che. je jIvanamAM pAyakAranI caiAta jAgI nathI te jIva pazu tulya nahi paNa patthara tulya che. 58 manuSya game te prakAre parapakAra sAdhIne potAnA jIvana ne sArthaka karI zake che. juo caMdanavRkSa paNa bIjAne zAMti pamADe. kahyu che ke~ "vi sana viTI, vidhinA phala kusumavarjito vihitaH / nijavapuSaiva pareSAM tathApi saMtApa mapaharati " // eTale--jo ke caMdana vRkSane vidhAtAe puSpa ane phaLa rahita banAvela che. tathApi te pAtAnA zarIranA bhAga ApIne paNa bIjAnA saMtApa dUra kare che. - jee kAi paNa rIte dunIyAne upayogI thai zakatA nathI. tevA kalpavRkSo karatAM keraDAnuM jhADa sArUM. kahyuM che ke-- " sarIrA mamALevatI, yaH pAnthasArthaM kurUte kRtArtham / kalpadrumaiH kiM kanakAcalasthai ? paropakAra prati laMbhaduHsthaiH" // eTale--kanakAcala-merU parvata para rahelA paropakAra rahita evA kalpavRkSA karatAM mAravADanA keraDA sArA ke je raste cAlatA musApharone kaMika zAMti Ape che. sajjana purUSa potAnuM badhuM paropakAramAMja lagADe che. teo parApAraneja pAtAnA svArtha mAne che. kahyu che ke-- rASTra vepAra nAnAya, dhanaM dhamaya jIvitam / For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) vapuH paropakArAya, dhArayatti kanoSika" pitAnA jIvananI kIMmata samajanAra sujJa jane bodhane mATe zAstrane, dAnane mATe dhanane, dharmane mATe jIvitane ane paropakArane mATe zarIrane dhAraNa kare che. vaLI samudranuM pANI jema nakAmuM che, tema dhanavAna chatAM jenuM dhana paropakAranA kAmamAM na Ave. te te nakAmuM che. "asti jalaM jalarAzA tatkiMkSAraM vidhIyateM tena ? / ladhurapi varaM sa kUpo, catrA nA vivati | eTale--mahA sAgaramAM khAruM pANI ghaNuM paDayuM che. paNa te zA kAmanuM ? te karatAM te eka nAne kuve sAre ke jyAM tRSAtura leke pANI pIne tRpta thAya che. para-upakAranI khAtara keTalAka jaDa padArtho paNa pitAnuM sarvasva ApI rahyA che, te jJAna buddhine dhAraNa karatA manuSyane te keTaluM badhuM karavAnuM hoI zake? kAraNa ke- "vinti nA avinamaH svAdanti na svAdu phalAni vRkssaaH| payomucAM kiM kacidasti zasya ! paropakArAya satAM vibhUtiH" // eTale-nadIo pite pANI pItI nathI, paNa dunIyAne : pIvarAve che, vRkSe pite madhura phaLa khAtA nathI, paNa dunIyAne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) khavarAve che, meva pite dhAna nathI pakAvate, paNa lekene pakavavA de che, tema sajajane pitAnI saMpattine paropakAramAM vApare che. ahe! paropakArI sajajane jagatane keTalA badhA upayegI thAya che ? caMdramA dunIyAne prakAza ane zItalatA Ape che, sUrya pitAnuM caLakatuM teja-tApa Ape che. vaLI janasvabhAvanA bheda pADIne mANasenA kAryo parathI temanI sthiti batAvela che. kahyuM che ke - "te tAvatinA pUrvArthaghaTA: vAva bena, ye ca svArthaparArthasAdhanaparAste' mInarAmadhyamAH / te'mI mAnuSarAkSasAH parahitaM yaiH svArthato hanyate, ye tughnanti nirarthakaM parahitaM te ke na jAnImahe ? // evA sajjana purU paNa viralA hoya che ke jeo pitAnA svArthane bhega ApIne paNa paranuM hita kare che. madhyama purUSo pitAnA svArthanI sAthe paramArtha sAdhe che. keTalAka potAnA svArthanI khAtara pahitane hAni pahoMcADe che, teo manuSya rUpe dekhAtA rAkSase samajavA, paraMtu pitAne svArtha na sarato hoya chatA paranA hitane haNI nAkhe che, temane kevI upamA ApavI, te ame paNa samajI zakatA nathI. pUrva purUSo potAnA jIvanane sATe parepakArane je mahatva ApI gayA che ane Ape che, tethI paNa tenuM zabdamAM saMpUrNa varNana AvI zake ja nahi. kAraNa ke - "je pArada mutApUrva, paropakAraH kamalAdu kulam / paropakAraH prabhutA vidhAtA, paropakAraH zivasaukhyadAtA" // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (123) ahA ! parApakAra e sukRtanuM mULa che, lakSmIne te zeAbhAvanAra che, meTAine te vadhAranAra che ane meAkSa sukhane te ApanAra che. 44 kharekhara ! sajjanA parahita karavAne mATeja sarajAyalA che. temane parahitane mATe vInavavAnI jarUra paDatI nathI. kAraNa keksyaa dezA kSapayati tamaH saptasaptiH prajAnAM chAyAM karttuM pathi viTapinA maMjali: lena baddhaH ? vaH / abhyarthyante navajalamucaH kenavA dRSTito jatyaiivaite parahitavidhau sAdhavo baddhakakSAH / / eTale--sUrya kAnA kramAnathI prajAne satAvatA aMdha kAranA nAza kare che ? rastAmAM chAyA lAvavAne vRkSeAne kANe aMjali joDIne vInavyA che ? vRSTine mATe jaladhara pAse . kaNa yAcanA kare che ? aheA ! satpurUSA svabhAvathIja paranuM hita karavAmAM kaTIbaddha-tapara hAya che. aheA ! vhena ! A jIvana keTaluM badhuM kIMmatI che ? eka kSaNanI paNa tenI kIMmata na thaI zake. potAnI pAse sAdhanA chatAM, pote samartha chatAM, mehanA mujhArAthI ghaNA mANase peAtAnA svArtha uparAMta kaMi paNa karI zakatA nathI. lakSmI ane sukha-saMpattinA dAsa banIne teo potAnuM jIvana kADInA mUlye barabAda kare che. tevA purUSAja dhanya che ke jemanAthI A vanI alaMkRta thaI che. kahyuM che ke-- " vihalaM jo avalaMbai Apa paDiaM ca jo samudrarai / saraNA gayaM ca rakkhai, tisu tesu alaMkiA puMhavI " // For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) eTale-je vikaLa-gabharAI gayelane Teko Ape, ApattimAM AvelA uddhAra kare ane zaraNAgatanuM je rakSaNa karanAra che, tevA nara nethI A pRthvI vibhUSita che bahena sarasvatI! paropakAranI bAbatamAM huM tamane keTaluM samajAvuM ? je kahuM te ochuM che. tamane huM eja bhalAmaNa karuM chuM ke tame bAkInI jIMdagI parepakAmAM gALe, tamArAthI banI zake te pramANe mahilA varganI sevA bajAve, emAM ja jIMdagInI sArthaktA che. evI bAbatamAM have tamArA pitAjI ADe AvIne tamane aTakAve tema te cheja nahi. teo sArI hIlacAla jaIne rAjI thavAnA." vijyAnA A lAMbA vivecanathI sarasvatIne sArI asara thaI. teNe have nizcaya karI lIdhuM ke- bAkInI jIMdagI mAtra paramArthamAMja gALavI." ema daDha vicAra karIne sarasvatI bolI ke-- vijyA hena! huM ApanI zikhAmaNa zirasAvaMgha karUM chuM ane ApanA kahyA pramANe kaI paNa jAtanA svArthanI AzA rAkhyA vinA A mArI jIMdagI paramArthamAM joDavA IcchuM chuM. have Apa pharamAve te pramANe kAma karavAne huM tarUra chuM." - te pachI vijya suMdarIe AkhA zaheramAM ghera ghera evuM kaheNa me kahyuM ke koI paNa vidhavA yA sadhavA bahena garIba hAlatanI hoya ane tene kaMI sahAya-madadanI jarUra hoya, teNe pradhAna patnI vijaya suMdarIne maLavuM." e sivAya keTalIka kulIna vidhavAo ke je garIbAImAM AvI chatAM mAgI na zake, temaja avasthAe pahoMcelI keTalIka vRddha strIonI teNe khAnagI tapAsa karAvI temane ekI sAthe cha mahinAnA kherAka-dhAnyamAM amuka rakama nAkhIne mokalI ApI. strIone paNa dareka prakAranA zikSaNanI jarUra che ema dhArIne teNe nagaranA madhya bhAgamAM strI zikSaNa zALA ke jemAM * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (125 vidyAbhyAsa uparAMta strIone lagatuM tamAma prakAranuM zikSaNa ApavAnI goThavaNa hoya evI eka merI saMsthA sthApanA karI. vaLI "paragAmanI ghaNI vidhavAo zikSaNanA abhAve pitAnuM jIvana sudhArI zakatI nathI temaja anya bahenane sudhAravAne upayogI thaI zakatI nathI. e rIte pUrato vicAra karIne teNe zrIpura nagaramAM eka vidhavAzrama ke jemAM hajAre vidhavAo dharma, nIti ane vyavahAranuM zikSaNa laI zake evI meTA pAyApara teNe saMsthA sthApana karIahIM khAna, pAna, vastrAdikanI tamAma sagavaDa rAkhavAmAM AvI hatI. kanyAne bAlyAvasthAmAM dharma ane nItinA saMskAra ApavAthI bhaviSyamAM te eka Adarza gRhiNI bane che. evA khyAlathI teNe pitAnA zaheramAM cAra kanyAzALAo temaja sArI vastIvALA dareka gAmamAM eka eka kanyAzALA sthApanA karI. uparokta tamAma saMsthAomAM khAsa karIne lakhavA vAMcavAnuM, dharmanuM, rAMdhavAnuM, sIvavAnuM, kAMtavAnuM, saMgItanuM, bharata-guMthaNanuM ane pitAnA kartavyanuM ema dareka prakAranuM zikSaNa ApavAmAM AvatuM hatuM. A badhI saMsthAonI saMpUrNa dekharekha rAkhavAnuM kAma sarasvatIne soMpavAmAM AvyuM. e kAma bahuja khaMtathI karavA sarasvatIe svIkArI lIdhuM. e pramANe jeTalA dharmAdA khAtA cAlu karavAmAM AvyA te badhA vyAjamAMthI cAlI zake-evI gaNatrIthI dareka khAtAne mATe gaMjAra rakama mahAmaMtrIe caMdanadAsa zeThanI mAraphate nAmIcA vepArIone tyAM vyAje mUkAvI. te saMbhALavAnuM tathA hisAbanuM tamAma kAma nagara zeThe svIkArI lIdhuM. AvA prajAhitanA kAryothI maMtrInI kIrti cotarapha prasaratI thaI. sau koI ekI avAje maMtrInA vakhANa karavA lAgyA. prajAnA AgevAnee maLIne rAjanI samakSa mahAmaMtrIne eka mAnapatra ApavAne vicAra karyo. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (126). bIje divase nagaranA zrImaMta AgevAno, rAjA tathA amaladAre badhA ekatra thayA. te vakhate rAjarANI, temaja nagaranA moTA zrImaMtanI strIone mATe paNa elAyadI goThavaNa karavAmAM AvI hatI. samaya thatAM sau koI pita pitAne sthAne goThavAI gayA eTale rAjAnI anumatine laIne caMdanadAsa zeThe mAnapatra vAMcI saMbhaLAvyuM- mAnanIya matisAgara mahAmaMtrI ! Ape karela prajA hitanA kAryothI saMtuSTa thayela samasta prajA Apane sanmAna pUrvaka abhinaMdana Ape che. potAnI lakSmIne vividha bhega vilAsamAM vAparIne tene niSphaLa banAvanArA mANaso dunIyAmAM ubharAI jatA jovAmAM Ave che. Ape tevA najIvA bhogavilA sanI AzA na rAkhatAM mAtra pApakAranA kAmamAM lakSmIne sadupayoga karIne tene sArthaka karI che. prANI mAtra tarapha ApanI dayAnI lAgaNuM ApanA mahatvane sUcavI Ape che. dhana karatAM Apa dharmane ja adhika priya mAne che. ane tethI lAkhe nahi paNa kareDAnI saMkhyA baMdha sakhAvata karavAmAM Ape uttarottara vadhato utsAha batAvyo che. Apa jevA nara ratnothI ja A vasumatI ratnAbha kahevAya che. vivekanA bhaMDAra ! tame jaina dhama hovA chatAM potAnA matano pakSapAta na karatAM sarva dharmone mAna ApI dharmAdA khAtAone sajIvana karyA che. ethI ApanI uttamottama udAra vRtti jaNAI Ave che. A mahAzaya! meTA rAjAo paNa AvA meTA prajAhitanAM kAryo na karI zake, tevAM kAryo karIne Ape ApanI sajanatA siddha karI batAvI che. tene mATe ame ApanI je kAMI prazaMsA karIe, te ochIja che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) chevaTe Apa dIrdhAyu thaI prajAhitanA kAmomAM jIMdagI gALIne ApanI amara ane ujavaLa kIrtirUpa caMdrakAthI A dharAne dhavalita kare eja aMtama abhilASA rAkhI viramIe chIe. lI. prajAnA AgevAno, A pachI tarataje sarasvatI ke je agAuthI eka mAnapatra vijaya suMdarIne ApavA mATe taiyAra karI laI AvI hatI. te belI ke -"sajajano ! ane sannArIo ! amArA strI vargane mATe zrImatI vijaya suMdarIe kaMI ochuM karyuM nathI. te ame strI varga taraphathI temane mAnapatra ApavA icchIe chIe." ema kahIne teNe mAnapatra vAMcI saMbhaLAvyuM, te nIce pramANe hatuM. "akhaMDa saubhAgyavatI, sadguNa bahena zrI vijyasuMdarI! Aya! patine pagale cAlI ApaNuM samAjane hitakArI je kAma karyA che, te ApanI parepakAra vRttinI nizAnI che. kahevAya che ke "Li gRpuSya eTale gRhiNa-strI eja gRha che. arthAt strIne sudhAravAthI ghara sudhare che. A mukhya sUtrane lakSyamAM laIne strI samAjanI unnati mATe Ape je saMsthAo sthApI che, te mahilA vargane kapalatA samAna che enA AdhArathI have aneka abaLAo pitAnA jIvana sudhArI zakaze, eTaluM ja nahi paNa pitAnA kuTuMbIomAM te eka Adarza gRhiNIo banI anekanA jIvana sudhAraze. devI! tame Aje strI samAjamAM je jAgRti lAvyA che, te sau koIne hitakArI ane ISTa che. ApanA A udAra strI-jIvananuM anukaraNa karavAnI paramAtmA amane zakita Ape ema IcchIne viramIe chIe." lI. samasta mahilA samAja, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (128) e pramANe mAnapatra vaMcAyA pachI matisAgara maMtrIe tenA javAbamAM jaNAvyuM ke -"mahAza! meM vizeSa kAMI karyuM nathI. mArA apa guNane paNa Apa moTuM rUpa ApIne batAve cho-e ApanA guNa grAhIpaNunuM lakSaNa che. manuSya mAtranI pharaja che ke pitAthI banatuM karavuM. te amoe je karyuM che, te amArA gajA uparAMta kaMija karyuM nathI. chatAM kaMIpaNa thaI zakyuM che. tene sArA rUpamAM lAvI tene pUrate lAbha le-apAve te ApanI udAratA uparanI vAta che. gRhastha ! e tamAma khAtAo hAla caMdanadAsa zeThanI dekharekha nIce cAle che, Apa sau sajajane e kAryone vadhAre uttejita banAvaze-ema mane khAtrI che, tema karavAmAM paramAtmA Apane satata preraNuM kare eTale mArI mana: kAmanA phaLIbhUta thAya." chevaTe rAjAe jaNAvyuM ke--e bhAgyazALI maMtrIe pitAnA uttama kartavyathI ApaNe saune AnaMdita karyA che. e puNyazALInA puNyane prabhAva Aje zrIpura nagaramAM ghera ghera gavAI rahyo che. ApaNe IcchIe chIe ke te potAnA jIvanamAM evAMja prajAhitanAM uttama kAma kare ane jIvanane vadhAre kIrtimaya banAve." pramANe rAjAnA belavA pachI sabhA samApta thaI ane sau kaI pita potAnA sthAne cAlatA thayA. maMtrInI kareDanI sakhAvate sAMbhaLatAM rAjA Azcarya pA, temaja ghaNuM dhanakAmI zrImate nA mukheta baMdhaja thaI gayAM. maMtrIe gaMjAvara sakhAvatethI sau koInuM abhimAna utArI dIdhuM. dhanya! e puNyanI pratimA pitAnA yazo jIvanane "sAvacaMdra vivA? acala karanAra mahAmaMtrI! tArI janetA ane janma bhUmine keTiza: dhanyavAda che !!! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (129) prakaraNa 8 muM. pati viyega. sama. "saba dina hota na eka samAna. ika dina rAjA harizcaMdra graha, saMpati merU samAna; ika dina jAya dhapaMca gRhasevata, aMbara harata mazAna. Ika dina sItA rUdana karata hai, mahA vipina udyAna; Ika dina rAmacaMdra mila de, vicarata puSpa vimAna. Ika dina rAjA rAja yudhiSThira, anucara zrIbhagavAna; Ika dina raipadI nagna heta hai, cIra duHzAsana tAna. saba. saba. * tisAgara maMtrInI jAhojalAlI joIne pracaMDasiMha ane duSasiMha kaMI paNa kAvAdAvA karI zakatA na hatA. kAraNa mA teo samajatA hatA ke-"rAjA pite matisAgaranA che maLI gayA che. paraMtu tema hatuM nahi, rAjA badhuM mauna matamAM rahIne joyA karate have vadhAre kaI paNa bAbatamAM utaste nahi. tethI pracaMDasiMha paNa rajAnI khuzAmata karI zakto na hato, vaLI che te baMnene e paNa bhaya hato ke- ApaNA hAthe lakhAvI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (130) lIdhela cIThThI, je maMtrI rAjA sudhI laI jaze te duHkhanA divaso dekhavA paDaze." paNa A vAtane ghaNuM divasa vItI gayA, chatAM kAMI jevAmAM na AvyuM. eka divase te baMne sAthe maLyA, te vakhate ekAMta hovAthI pracaMDasiMha belyA-"duSTasiMha! maMtrI AvyA pachI rAjA ApaNane mAna Apate ke belAvate baMdha thayo che. tethI ema lAge che ke-maMtrIe vakhatasara pelI cIThThI te rAjAne nahi batAvI hAya!' duSTasiMha-"nAre bhAI! cIThThI batAvI hoya, to rAjA ApaNane pUchyA vinA kema rahe? te ApaNI zAmATe zarama kare? rAnA mitra na darda advA?" rAjA keIne mitra thaye heya-evuM kayAM joyuM ke sAMbhaLyuM che?" pracaMDasiMha-"bhAI! prathama te tame evo rasto batAvyuM ke pradhAnanI pIDA TaLI gaI. paNa have tevuM kaMI thAya te rAjA ApaNe hAthamAM Ave, vaLI prathama rAjAne kaMI vaza kyA vinA te maMtrIne mATe kAMI paNa ghATa na ghaDI zakAya! bela, 'tamAre ze abhiprAya che?" duSTasiMha - pracaMDa! Apa kaho che te barAbara che rAjAne kaMIka vaza karavAne huM Apane eka judo ja rasto batAvuM. thoDA divasa pachI rAjAno janma divasa Ave che. te divase gulAbanA phula jevI eka nAjuka vezyAne bolAvIe ane tene khAnagImAM bhalAmaNa karIe eTale te rAjAne haLave haLave vaza kare. viSaya ane gAnatAnamAM gulatAna thayA pachI ApaNe game tema enI matinI gatine pheravI zakIzuM.' . A vAte pracaMDasiMhane pasaMda paDI. eTale teNe prathama te pitAnAja kharce eka vasaMtasenA vezyAne belAvI lIdhI, ane tene Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (131) bhalAmaNa paNa karI dIdhI ke-"rAjAne tAre viSayAMdha ane gAna tAnamAM Asakta banAvo." pachI janma divasa AvatAM prathama rAja sabhAmAM AnaMda darzAvavAmAM AvyA. pachI khAnagI beThakamAM saMgItanI zarUAta thaI. eTale te nAjuka nAjanInA nakharAmAM rAjA mehI paDe. kAraNa ke yuvatInAM ca liilyaa| manona bhidyate yasya, soko suthavA zu" | eTale--subhASita saMgIta ane lAvaNyavatI lalanAonI lIlAthI jenuM citta na bhedAya, te yegI athavA pazu samaje. saMgIta sAthe hAva bhAva karatAM te aMgane vALatI ane tethI tenA stana, jaghana, nitaMba vigere vikAraka avayasUma vastrathI AcchAdita chatAM dekhAI AvatA hatA. vaLI kephila samAna tenA kaMThanI madhuratAmAM to mehaka zakita oraja hatI. A badhA saMgamAM kaI vanavAsI yegInuM mana paNa kAma kaMpita thaI jAya. te A bicArA rAjAnuM zuM gajuM? rAjA tenA rUpa, hAva bhAva ane saMgItanI surabhi para madhukaranI jema meMhI paDyuM. te kanakavaNuM kAminIne vAraMvAra jotAM rAjA vicAravA lAgyA ke ahA ! A te sAkSAta IMdranI asaravidhAtAe jagatamAM kevA mane hara gulAbe pedA karyA che? enuM mukha te pUrNimAnA caMdramAne camakAve tevuM che. enA bharAvadAra gorA gAla ane adharamAM jANe amRta bharela che. zaMkha samAna ene kaMTha ane kanakanA kaLaza jevA kaThina stana manane moha pamADe che. siMha samAna ene karI pradeza ane kAmadevanI DhAla jevA enA nitaMba kharekhara ! daSTine lobhAve che. enA sAthaLa kadalInA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (132) staMbhane zaramAve tevA che, enA hAthanI komaLatA AgaLa kamaLane pANImAM ja DubI rahevuM joIe. ahA ! evI anupama aMganAne AliMgana kayo vinA mAruM jIvana nakAmuM che. e svaganI suMdarI che ke pAtAlanI deva kanyA che, paNa mAre madhukara thaIne e managamatI mAlatInI surabhine svAda te leja" - ema nizcaya karIne rAjAe tenI ekAMtamAM mulAkAta lIdhI. eTale pracaMDasiMhanI sUcanA pramANe teNe rAjAne e madamasta ane viSayAsakta banAvI dIdhuM ke rAta divasa tenuM mana vasaMtasenAmAM ja ramyA karatuM hatuM. rAjAne A gAMDAtUra je joIne pracaMDasiMha ane duSTasiMha tene lAgu paDayA. temaNe madirAnI dhunamAM rAjAne madAMdha banAvyo. rAjAnI AvI parAdhIna dazA joIne maMtrIe tene samajAvyuM ke - rAje ! Apa jevA kulInane vezyA saMga na zobhe. te game tevI rUpavatI ane lAvaNyathI lacI rahelI haze, to paNa te viSalatA che, enA sevanathI avazya hAnija thAya che. mAtra te dhanane ja cusI lenAra che, ema nathI, paNa te tana ane manane paNa cusI le che. zarIrane nirbaLa banAvI de che ane manane nisteja ane susta karI mUke che. rAjana ! e vezyA para Apane dayA AvatI hoya, te tene jIMdagI sudhI cAle teTaluM dhana ApIne dUra kahADe. paNa tenI sebatamAM rahI tamArA tana-manane hAni na pahoMcADe. vaLI Ama madirAne mAna ApIne masta bano che, te paNa ApanA rAja kuLane lAMchana lagADanArUM dUSaNa che. enAthI paNa ekaMdara tana-mananI kharAbIja thAya che, pUrve yAdane nAza paNa enAthI ja thaye. je vastuthI sAkSAte hAni dekhAya che, tevI vastune Adara kara-e patita avasthAnuM prathama pagathIyuM che. hajI paNa cetIne cAle, te vizeSa hAni thatI 1 aTake. . - * * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (133) e pramANe maMtrIe rAjAne samajAvyA chatAM tene vezyAnA caherA ane cALAnI caTaka lAgela hovAthI tene meha mUkI zakAya nahi. pite kumArge hovAthI maMtrInI sAme vadhAre belI na zako. maMtrIe je kahyuM te badhuM muge hADe sAMbhaLIne sahana karI lIdhuM. te vakhate pradhAnane lAgyuM ke have rAjA vakhatasara pitAnuM vyasana tajI deze." paNa rAjAne te tajavAnI icchA tadRna na hatI. - pradhAne rAjAne Apela pratibaMdhanA samAcAra pracaMDasiMha ane duSTasiMhanA sAMbhaLavAmAM AvyA. temaNe be cAra divasa bArIkAIthI rAjAnA vartana tarapha joyuM, te temAM kaMI paNa pheraphAra jaNAye nahi. AthI teo samajI gayA ke rAjAne pradhAna kaMI paNa asara karI zakyA nathI. eTale te baMne manamAM khuza khuza thaI gayA, ane rAjA ekAMte maLe te tene beTI rIte uzkerIne pradhAnane ghATa ghaDavAnA vicAra karavA lAgyA. ta. ke eka divase rAja vasaMtasenAnA vilAsathI AnaMda magna thaIne beTho hato. te vakhate pracaMDasiMha ane siMha hAjara thayA. eTale rAjAe teija saMtuSTa thaI temane mAnathI lAvyA- mArA vaphAdAra sevake ! A vasaMtasenAne samAgama karAvatAM tame mArA AnaMdamAM umero karyo che." pracaMDasiMha-"nAmadAra! ame te ghaNuM karIe chIe Apa kadaradAna hovAthI keI vAra amArA kAmane khyAla lAve cho, nahi te amArA badhA prayatno pANImAM jAya che." rAjA-"are! huM beTho chuM, pachI tamAre kenI paravA che? tame mArA mATe je kaMi karaze, te mArA khyAla bahAra nahija - jaya" che ? A pracaMDasiha-paNa nAmadAra! Apane keI aMdarakhAne aTakAvatuM hoya, tyAM amAre ze upAya ? Apane salAha ApanArA te seMkaDo che.", Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) rAjA-"are! paNa AthI tame kahevA zuM mAge che? je kahevuM hoya, te khule khulluM kahI de ne?" pracaMDasiMha--mahArAjA! ame ApanA mATe kaMI sukha sAdhanAnI yojanA karavA jaIe, tyAM pradhAnajInA panotAM pagalAM amane naDatara kare che. eTaluM ja nahi paNa Apa nAmadArane paNa te ghaNIvAra aDacaNa karanAra thaI paDe che e karatAM vadhAre amArAthI zuM kahI zakAya ? rAjA- hA, tamArI vAta hasIne kahADI nAkhavA jevI nathI. hamaNuMja eka eve prasaMga banavA pAmyo hate. paNa e sAla kahADavAno eka rasto nathI." pracaMDasiMha- naranAtha ! "eke rara nathI ema na kahe, paNa te rasto le nathI" ema kahe te cAlI zake. mArga te game tema maLI ja zake." rAjA-"zuM evI kaI yukita tame batAvI zako cho? je yukita dekhItI rIte lokone kaMTakarUpa na thAya te huM tema karavAne taiyAra chuM. * pracaMDasiMha-ApanI IcchA hoya to te yukita atyAre ja ApanI pAse raju karIe." - rAjAe te sAMbhaLavA pitAnI khuzI batAvI, eTale pracaMDasiMha be - nekanAmadAra! eka vAra pharI maMtrI sAthe eka eve prasaMga kahADIne vAda vivAda kare temAM te pitAne pUrA Ape, to tamAre kahevuM ke-e te kAkatAlIya nyAyanI jema tamane acAnaka kyAMthI prApta thaI gayuM. tethI kAMI puNyane pUrA sAkSAta siddha thaI zakatuM nathI. mATe have jo tame tamArI strI sahita videzamAM nIkaLI jAo ane saMpatti sAkSAta lAvI batAve, te mAre tamAro mata aMgIkAra karI le. ema kahe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (135 ) vAthI pradhAna peAtAnA pakSa sAmIta karavAne jarUra mahAra nIkaLI paDaze. A bAbatamAM pachI tamAre ke bIjA koInI preraNAnI jarUra nahi rahe." pracaMDasiMhanI A yukita rAjAne pasaMda paDI. pachI teNe eka divase evA prasaMga laine maMtrIne vAdavivAda karavA kheAlAbyA. vivAdane aMte rAjAe uparanA vicArA jaNAvyA. eTale pradhAna paradeza javAne taiyAra thayA. teNe ghare AvIne peAtAnI zrI vijayasudarIne badhI hakIkata nivedana karI. te sAMbhaLatAM vijyA belI-' nAtha ! ApanI AjJA pramANe hu' AvavA taiyAra che. sukha ke du:khamAM peAtAnA svAmInI sAthe rahevu e pativratA premadAnA mukhya dharma che. hu du:khathI DaratI nathI, paNa ApanI sevAnA mane satatU lAbha kema maLyA kare-eja mArI tIvra abhilASA che.' ' potAnI patnInA e dhIraja bharyAM vacanAthI maMtrI vadhAre saMtuSTa thayA. bahAra javA mATe tene leza paNa kheda na hatA. kAraNa, te samajatA hatA ke- pAte karela ka uparAMta sukha kAi lai levA samartha nathI ane du:kha keAI ApI zake tema nathI.' A mAnyatA mahAmaMtrInA manamAM kharAkhara ThasAi gai hatI, tema vaLI strI jAtanI kAyaratA mATe paNa have tene zaMkA rahI nahi jevA pAte dhIra ane gaMbhIra che, tevIja tenI strI paNa dRDha ane zIlavatI che, sarkaTa AvatAM te aMge tevI nathI. sukha saMpatti mAvatAM te abhimAnathI phulAi nzaya, tevI paNa nathI. eTale tene sAthe levAmAM maMtrIne leza paNa ciMtA na rahI. have bIje divase maMtrIe ca'danadAsa zeThane melAvIne kahyu` ke zeThajI ! mAre strI sahita paradeza javAnu che. pAchA kyAre AvavAnu thaze, te cAkkasa khI zakAtuM nathI. teA mAre Apane eja bhalAmaNa karavAnI che ke--mA makAna ane temAM For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (136) rahela tamAma vastuonI tame saMbhALa rAkhaje. dharmAdA khAtAo mATe kaMI kahevA jevuM nathI, chatAM kaI vAra meTI rakamanI jarUra paDe, te aMtaramAM nyAya buddhi rAkhI, traNa navakAra gaNIne sAtamA majalA para rahela tIjorImAMthI joItuM dhana kahADI leje, paNa jo tamArA manamAM burI dAnata AvI, te anartha thaze. e yAda rAkhaje. basa, meTI rakamanI jarUra paDe tyAreja tamAre jAte sAtemA majalA para javuM. te sivAya kadi javuM paNa nahi. hajI ApaNe eka moTuM davAkhAnuM kholavAnuM hatuM, te bAkI rahI gayuM che, tene mATe eka gaMjAvara rakama kahADI meTuM makAna baMdhAvIne te cAlu karaje. temAM azakta regI mANasa sukhe rahI zake ane temanI barAbara sAravAra thaI zake tevI sagavaDa rakhAvaje. pisA tarapha najara na rAkhatAM lake para vadhAre upakAra kema thAya evI dRSTi rAkhajo. tyAMthI kama laI AvatAM keIne vote na karaze. rAjane paNa te vAta kahevAnI jarUra nathI. hamezAM sAcI vRttithI kAma karaze, te tame pArake paise potAnuM kalyANa sAMdhI zakaze. basa have vizeSa kAMI tamane kahevAnuM nathI. Aja sAMje ahIMthI amAre nIkaLI javAnuM che. e pramANe caMdanadAsa zeThane bhalAmaNa karIne maMtrIe tene vidAya karyo. ( vijaya suMdarI potAnA pati sAthe dezAMtara jAya che, evA khabara caMdadAsa mAraphate sarasvatIne malyA. eTale te tarataja vijyA pAse AvI, vijyAe tene bhalAmaNa ApatAM kahyuM- "sarasvatI hena! tamAre svabhAva tathA raheNuM kaheNa evA pavitra thaI gayA che ke te badala have tamane kaMi kahevA jevuM cheja nahi. chatAM ApaNe je saMsthAo cAlu karI che, te kaI rIte khalita na thAya ane saMtat barAbara cAlyA kare, tene mATe tamAre kALajI rAkhavAnI che. vaLI keI sthaLe tevI saMsthA cAlu karavAnI agatya jaNAya te tamArA pitAne nivedana karIne te sthApana karaje. temaja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (137) cAlu khAtAomAM nANAnI vadhAre jarUra jaNAya te paNa tamArA pitAne kahevuM, te tamAma prakAranI tamane sagavaDa karI Apaze. jema tame mArA samAgamamAM rahIne tamAruM jIvana eka AdarzarUpa banAvyuM che, tema anya baheno tamArI pAse tevA saMskAra pAmIne pitAnA jIvanane unnata ane daSTAMtarUpa banAve tevA prayatna cAluM rAkhaje. vidhavA bahenonI vhAre thaI temane tamAma prakAranA sAdha. nenI sagavaDa meLavI ApIne suzikSita ane saddaguNuM banAvajo. have tamArUM eja kartavya che ane te banAvIne tamArA jIvanane kRta kRtya banAvaje." - vijyAnA zabdoe sarasvatIne bahuja asara karI, paNa tenI sAthe thanAra viyogathI sarasvatInuM hRdaya bharAI AvyuM, vijayAe AMsu le hIne tene dhIraja ApI. eTale sarasvatI belI ke--mArA jIvananA Adaze! tamane jetA mAruM hRdaya utsAhanA vegamAM taNAI jatuM, game tyAre mArA vicArone poSaNa ApIne tame mane ThekANe lAvatA paNa have mAre kenI AzA rAkhavI? tamAre AdhAra eja mArA jIvananuM vizrAmasthAna hatuM game tyAre AvIne Apane kaMi paNa pUchuM, te tame mane eka bahena karatAM paNuM adhika hAla batAvIne javAba ApavAne tatpara thatA, e Apane unnata svabhAva kaI rIte visarAya tema nathI, vaLI game tevA prasaMge paNa tame kaI vAra gusse te batAja" nathI--e ApanA kSamAzIla svabhAvanI mArA aMtaramAM paDela chApa jIvana paryata bhuMsAvAnI nathI. paropakArI hena! tamArA guNa huM keTalA gAu tame te kevaLa guNanA eka mUrti rUpaja che. Apane aNadhAryo thanAra viyoga atyAre te mArA aMtarane satAvI rahyo che, paNa ApanA aMtaranA AzIrvAdathI te zAMta thaI jaze." - ema sakheda vadane bolatI sarasvatIne dhIraja ApIne t8 viyAe tene vidAya karI. * ** . * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138) lagabhaga eka prahara rAtri vyatIta thaI che. mANase badhA mIThI nidrAnI godamAM paDelA che. cotarapha aMdhakAranuM sAmrAjya vattI rahyuM che. caMdramA thaDA vakhata pachI udaya pAmaze-e. bhAsa thAya che. tAralA DokIyuM karIne uMghatI dunIyAne joyA kare che. A vakhate matisAgara maMtrI strI sahita potAnuM ghara mUkIne cAlate thaye. te pahelAM teNe rAjAne jaNAvI dIdhuM hatuM ane caMdanadAsa zeThane paNa khabara ApI dIdhA hatA. paraMtu nIkaLatI vakhate teNe koIne paNa bolAvyA na hatA. ghara ane nagarane mUkatAM e dhIra maMtrIne jarA paNa kheda na thayA. gharamAMthI nIkaLatAM te dakSa daMpatIe pitAnA sAdA vastra sivAya kaMI paNa sAthe lIdhuM na hatuM . atyAre aMdhArI rAte te baMne uttara dizA bhaNI cAlyA jatA hatA. puNyanI bhAvanA bhAvatA te pavitra daMpatI vastIvALA vibhAgane oLaMgIne eka nibiDa jaMgalamAM AvI pahoMcyA. A vakhate e punita daMpatIne jANe sahAya karavAneja cadramAM udaya pAmyuM. eTale caMdranA prakAzathI temane AgaLa javAne mATe kaMIka sugamatAM thaI, nijane araNyamAM mArgamI gama paDatI na hatI, keIvAra mArga bhUlIne te Amatema bhaTakatA hatA. kAnanA paDadAne toDI nAkhe tevI ghera gejenAMthI nAnA pazuo Amatema deDA deDI karI rahyA hatA. va, vAgha ane siMhenA nAdathI te vana nAdamaya thaI gayuM hatuM, patAnI sAthe bhemI na hovAthI kaI dizA tarapha nagara Avaze. te temane lakSya na hatuM. atyAre to te AgaLa cAlyA jatA hatA. mAtra pitAnA pUrvakRta para AdhAra rAkhI temane AgaLa javAnuM hatuM. " mArge cAlatAM vijyasuMdarInA kamaLa samAna kamaLa caraNamAM tIkSaNuM kAMTA bheMkAyAthI tenA pagamAMthI lehInI dhArAo vahI jatI hatI. te joIne maMtrI bahuja kheda pAmavA lAgyA, teNe patnIne dhIraja ApatAM kahyuM priyatamA! mAre lIdhe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) tAre paNa A saMkaTa sahana karavuM paDe che. are! mAruM hRdaya keTaluM badhuM kaThera che ke tAruM A du:kha najare joyA chatAM kaMI paNa tenuM nivAraNa karI zakato nathI. hAlI ! A mArI kaTheratAne tuM ekavAra sahana karI leje. vijyA-"nAtha! Apa manamAM kheda zAmATe dhAraNa kare che? ApanI chAyAmAM rahetAM huM duHkhane gaNakAratI ja nathI. patinI chAyAmAM rahenAra satIne saMkaTa paDatAM te prItithI sahana karI le che. ahIM pravAsamAM saMkaTa te sahana karavAnuM ja che. vaLI ahIM jaMgalamAM Apa upAya paNa zuM karI zake? prANanAtha! mArA kAraNe Apa jarA paNa kheda na pAme," patnInA A zabdathI maMtrIne zAMti thaI. tenA manane, kheda dUra thaI gaye evAmAM madhya rAtrine samaya thatAM vijayAne kaMIka thAka lAgyo temaja keTalAka kAMTA vAgelA hovAthI pagamAM tene vedanA paNa thatI hatI. eTale teNe haMLavethI maMtrIne kahyuM ke--nAtha! satata cAlavAthI mane thAka lAgyo che. mATe ApaNe kaI vRkSanIce DIvAra visAme laIe.' - maMtrI-priyA! tAruM du:kha jANuvAthI mane saMtApa thAya eTalA mATe tuM tAruM duHkha chupAve che, paNa tane jema thAka lAge che, tema tIkSaNa kAMTA paNa ghaNA vAgyA che, vaLI lehInI dhArAthI te jamInane paNa raktamaya banAvI che, te paNa mArA khyAla bahAra nathI. vhAlI! e tArI karUNa janaka sthiti mane karUNa upajAvI kaMpAve che, paNa zuM karuM?" ( vijyA-prANanAtha! ApanuM aMtara karUNAne lIdhe atizaya kamaLa banI gayeluM che, tethI mAruM duHkha Apane vadhAre lAgI Ave che, ane te barAbara che. mahAna purUSanA aMta:karaNa viSe ekavAra sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vatrA zani, mRni kusumAdapi / loko tarANAM cetAMsi, di vijJa tu pati?" , eTale- kettara purUSa-sajajanenA cittane keNu jANuM zake che, kAraNa ke te vA karatAM paNa kaThera hoya che ane kusuma karatAM komaLa heya che., , ; : - - nAtha ! A lekane artha atyAre mane barAbara sama jAya che. satpaSe kaSTa sahana karatI vakhate potAnA manane vaza karatAM paNa kaThera banAve che ane pArakuM duHkha joIne te atyaMta kamaLa banI jAya che, arthAt pAkanuM kiMcita duHkha paNa tenAthI sahana thaI zakatuM nathI. mArA mane maMdiranA deva ! prasaMge kAyaratAnAM vacanathI mane abaLA na banAve, ama strI jAtinI himmata keTalI ? atyAre te mArI himmata para: pANI caDe, tevA zUrAtananA bela belI mane prabaLA banAve. A vakhate ApaNI pAse kazuM sAdhana nathI. temAM vaLI sattvane paNa beI bIe, te pagale pagale bhaviSyanI ciMtA-DAkaNa AvIne ApaNuM kALajuM phelI khAya. mArA saubhAgyanA zaNagAra! huM epanI dAsI Apane kaMI bodha ApavAne adhIkAra dharAvatI nathI. chatAM prasaMgane anusarIne be bola belAI gayA. te badala kaI Apane mAThuM lAgyuM hoya, te kSamAdAna karaze.' maMtrI--"dhanya! zANI priyatamA! tane dhanya che! tArA jya sadgaNI zyAmAe vikaTa prasaMge purUSane paNa madadagAra thAya che. AjanA AvA vakhatanA A tArI dhIraja bharelA zabda. nI mAzathI kIMmata thaI zake tema nathI. sadagurUnI garaja sAranAra satI! tArA eke eka amelA zabdane huM vadhAvI lauM chuM. basa, have Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) AgaLa pathe na cAlatAM A sAme dekhAtA vRkSa nIce be ghaDI visAme laIe. vRkSa nIce besatAM vijayA belI-jIvanAdhAra! AvA zUnya sthAnamAM ApaNe ghasaghasATa uMghI javuM-te vipattine Ama traNa karavA jevuM che. mATe nAtha! tame nizcita nidrA kare ane jagatI beThI chuM.' . . maMtrI- satI ! e zuM bolI ? mAge cAlatAM mane thAka lAgyA nathI, kAMTA vAgyA nathI, tema zarIre anya keda jAtano kaMTALo nathI, mATe tAre jAgavA karatAM mAre jAgavuM ja ucita che. huM purUSa chatAM zuM eka abaLA marUM rakSaNa karavAne jAge ? nahi priyA ! nahi, tema di banavAnuM nathI." ema kahI maMtrIe priyAnuM mastaka potAnA kheLAmAM laIne tene nizcita uMghavA dIdhI, ane pote sAvadhAna rahI zrI paMca parameSThInuM smaraNa karavA lAgyo. manuSyanI gaMdha AvatAM keTalAka vidroLa vanacara pazuo tenI pAse AvatA paNa navakAra maMtranA prabhAvathI De dUra ubhA rahIne cAlyA jatA hatA. evAmAM eka rAkSasI pitAnA be bALaka sahita khAuM khAuM karatI tyAM AvI. he bALake! have tame gabharAo nahi. tamArA ane mArA bhAgya ja ahIM be manuSya ajANyA AvI caDayA che. ema bALakane dhAraja ApatI te rAkSasI maMtrIne kahevA lAgI che - "he mAnava! tuM kaI ajaye pravAsI lAge che jANItAM musAphare to kaI A mAge nIkaLatAja nathI. ThIka che. amArA bhAgye ja tane ahIM meka lAge che. have tArA ISTa devanuM tuM smaraNa karI le. gaI kAlanA bhUkhyA A mArA bALako khAvAne utAvaLa karI rahyA che. vaLI huM paNa ghaNuM kSudhAtura thaI chuM, mATe A tArA dehanA kherAkathI amAre tRpta thavAnuM che. aho ! tArI khoLAmAM bIjuM paNa koI mANasa lAge che. have te amArI barAbara bhUkha bhAMgavAnI jaDI" - : " . . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) maMtrI navakAranuM smaraNa karate be --mAMsanI tarasI rAkSasI ! tuM manuSya karatAM uttama devajAtimAM utpanna thaIne mAMsa jevI gaMdhAtI vastune AhAra kare che, e tane ucita nathI. mAMsAhAra te manuSyone mATe paNa vajanIya batAvela che, te devatAne te kema AdaravA yogya hoI zake? vaLI tame leke manuSya jevA uttama dehano vadha karIne mAMsanI IcchA tRpta kare che, e tamArI adhamatA che. tamAre temane bacAvavuM, tene badale mAravA taiyAra thAo che, tethI tamArI devajAtine kalaMkita kare che, e hiMsAthI tame hIna jAtimAM utpanna thaIne tenA kaDavAM phala tamAre bhegavavAM paDaze." - rAkSasI--"are! paNa A te kuLa paraMparAthI amAre krama cAlyo Ave che. je temAM hAni thatI hoya te mArA purva jee e krama kema baMdha na karyo? vaLI parane bacAva karIne pite bhUkhe maravuM e tAre vicAra keNa pasaMda kare?" maMtrI-devI! tArAmAM evI zakita rahelI che ke jenA baLe tuM vividha pakavAne utpanna karI zake. vaLI je kama calAvatAM bhaviSyamAM potAne hAni pahoMcatI hoya, tevA parApUrvathI cAlyA AvatA kamane pakaDI rAkhavAthI zuM lAbha? pUrvajoe eka duSTa kAma karyuM, tethI tenA bhaviSyanA saMtAnee paNa te adhama kAma karIne durgatinA bhAgIdAra thavuM-e kayAMne nyAya ? sukha saune game che; pitAnuM jIvana jema pitAne priya lAge che, tema badhA prANuone potAnuM jIvana priya hoya che. mATe tevA akRtyathI aTakavuM eja sarvottama che. jIvahiMsAthI kadi bhaluM thatuM ja nathI. kahyuM che ke "yadA grAvAtoye tarati taraNi yayudayati, . pratIcyAM saptA ciyadi bhajati zaityaM kathamapi / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (143) yadi kSamApIThaM syAdupari sakalasthApi jagata; prasute sattvAnAM tadapi na vadhaH kApi sukRtam" / eTale--kadAca pANI para patthara tare, pazcima dizAmAM sUrya udaya pAme, agni kadAca zItaLa bhAvane bhaje temaja pRthvIpITha kadAca samasta jagatanI upara thaI jAya, to paNa jIva vadha karatAM kadI sArUM naja thAya. jagatamAM je prANa jevuM kare che, tevuM te pAme che. suMtanuM phaLa sAruM maLe che ane duSkRtanuM phaLa du:kha maLe che. kahyuM " sarvANi bhUtAni mukhe ratAni, sarvANi duHkhasya samudvijanti / tasmAtsukhArthI sukhameva datte, sukhapradAtA labhate sukhAni" / eTale--sukha so keIne game che ane duHkha koIne paNa gamatuM nathI. mATe sukhanA abhilASIe bIjAne sukha ApavuM, kAraNa ke sukha ApanAraja sukha meLavI zake che. " mATe he rAkSasI ! dayA eja moTAmAM moTuM sukha meLavavAnuM sAdhana che. dayA sau keI pALI zake che ane tenA pari me prApta thanAra saMpattine te jarUra meLavI zake che. juo, dayAnuM keTaluM badhuM mAhAbhya batAveluM che? "krIDAbhUH sukRtasya duSkRtarajaHsaMhAravAtyA bhavA danvannaurvyasanAgnimeghapaTalI saMketadUtI zriyAm / niHzreNitridivaukasaH priyasakhI mukta kugatyargalA, satveSu kriyatAM kupaiva bhavatu klezaurazeSaiH paraiH" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (144) eTale-dayA e sukRtanuM vilAsa-sthAna che, kUtarUpa rajane dUra karavAmAM te mahA vAyu samAna che. saMsAra rUpa sAgarane para pAmavAne te ja mu nokara sadaza che, saMkaTarUpa agnine zamAvavAmAM te madha tulya che, pIne be lAvanAra te eka dUtI samAna che. svarganI te nisaraNI che, mukitanI te priya sakhI ane kugatine aTakAvanAra te argalA tulya che, mATe bIjA kalezo sahana karavA karatAM eka jIvadayAja pALavI ke jethI samasta siddha prApta thAya. he rAkSasI! tuM samaju che, mATe tene vizeSa zuM samajAvuM ? je, sAMbhaLa "ikassa kara niajIviassa, dugA vIDIyo .. dukkhe ThavaMti je kei tA kri sAthe ?" che. eTale--je adhamAtmAe eka pitAnA jIvanI khAtara ghaNA ne satAve che, temanuM jIvita zuM zAzvata che? nahi teo paNa eka divase kALanA mukhamAM keLIyo thaI javAnA che. - ahe! kharI rIte parane hAni pahoMcADavA jatAM teo pateja pitAne hAni pahoMcADe che. paranA prANaghAtathI lAgela pAtaka temane durgatimAM kheMcI jAya che. kahyuM che ke ayANaM jo karei sappANaM, gaMA vigadA, rAha jAI che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (145) eTale-pitAnA prANa bacAvavAnI khAtara je paranA prANane ghAta kare che. te thoDA divasamAM ja potAne nAza najare jue che. he devI! tArA dilamAMthI dayA devI kayAM palAyana karI gaI. je devIne zItala chAyAmAM jagatanA tamAma prANIe laI zake che, e dayA devIne te kema dUra karI dIdhI che?! samaja samaja!! karelA dukRtano pazcAttApa karI dayAno mArga svIkAra. tArA khorAka mATe dunIyAmAM nirdoSa vastuonI khoTa nathI, vaLI manu nI jema devatAo kAMI kavala-AhAra karatAM nathI. para prANano ghAta karavo, e to temanI kIDA mAtra hoya che. basa, A karatA vadhAre tane zuM kahevAnuM hoya? maMtrInI A sadupadeza zreNIthI rAkSasane aMtarapaTa ughaDI gaye. dayA devIe tenA aMtaHkaraNamAM AvIne vAsa karyo. pite karela pUrva pAtaka mATe te pUrNa pazcAttApa karavA lAgI. hRdayamAM saMtoSa pAmatI te belI ke -"he mahAnubhAva! dhanya che tArA jIvanane ane dhanya che tArI dhIrajane ! tArA madhurA bolathI mAruM mana dayArdra banyuM che. pUrvanI vaira vRttine nAza thayela che ane kRta kama mATe mane atyaMta pazcAttApa thAya che. tArA kahevA pramANe have huM hiMsAne kadipaNa hadayamAM sthAna ApavAnI nathI. e badhI pApI kiyA amArA kautukarUpaja hatI. te atyAre mane e kara pAtakathI bacAvI tethI mArApara tAre moTo upakAra thaye. he vivekanA bhaMDAra ! huM tArApara prasanna thaI chuM, mATe tuM kaMI paNa mArI pAse mAMgI le." maMtrIe lAlacane kare mUkIne kahyuM ke-"he devI! mane kaMI joItuM nathI tArI pAse mAtra mArI eka ja mAgaNI che ke-jema kaMi paNa te atyAre tArA hRdayamAM dayAne sthAna ApyuM che, tema niraMtara dayA dhAraNa karaje. keI paNa jIvane vadha karIza nahi. basa, e karatAM vizeSa mane kaMI joItuM nathI." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (146) A tenI ni:spRha vRttithI rAkSasI Azcarya cakita thaIne ciMtavavA lAgI ke Ane to dunIyAnI samRddhinI paNa kaMI paravA nathI. devI prasAdanI e apekSA rAkhato nathI dhanya che enI ni:spRhatAne! ema ciMtavIne te belI ke- he saMteSanA sAgara! saMsAra saMbaMdhI kuTila kAmanAne te aMta karyo che te have huM tArI zI sevA bajAvI zakuM? paNa deva ke devInA darzana vRthA na thAya. are! hA, zrI puranagaramAM tArI je kAMI saMpatti che, tenI adazya rahIne huM rakSA karIza." ema kahIne te adazya thaI gaI. keTalAka vakhata pachI vijayasuMdarI jAgrata thaI tyAre maMtrIe banela hakIkata badhI savistara kahI saMbhaLAvI, te sAMbhaLIne vijayA harSanA AvezamAM AvIne bolI ke-prANeza ! Apa pUrNa prabhAvazALI che, ApanA puNya pratApano surya sadA caLakateja che. ema kahIne vijayA mauna rahI. e pramANe keTalAka divasa cAlyA pachI eka divase maMtrI gaMbhIrapura nagaramAM AvyA. tyAM nagaranI pAsenA udyAnamAM Avela eka mahAna jina prasAda tene jovAmAM Avyo, eTale strI sahita jinabhakita karavAne te tatpara thaye. snAnAdividhi sAcavIne te baMnee jina pUjA karI temaja tetrAdithI jina bhakti karI. have maMtrI jinamaMdirathI bahAra nIkaLe che, evAmAM samudranA kinAre mANasanuM eka Te tenA jevAmAM AvyuM ke ekatra thayAnuM kAraNa pUchatAM eka sujJa mANase tene jaNAvyuM kehe bhadra! tuM kaI ajAye pravAsI lAge che. ahIM zrIpati nAme eka vyavahArI che. te videza vepAra karavA jAya che. e sapharane saMpUrNa saphaLa karavA nimitte te ATha divasathI dAna Ape che, ane atyAre te javAnI taiyArImAM che, tethI leke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 147) tene vaLAvavA mATe temaja kAMi mana mAnatI paherAmaNI levA mATe bhegA thayA che.' ema sAMbhaLatAM matisAgara matrI kaIka dAna levAnA irAdAthI peAtAnI strIne te maMdiramAM mUkIne tarata samudrataTa tarapha doDayA. matrI tyAM pahoMcyA te vakhate zrIpati zeTha vahANamAM besI gayA hatA, chatAM te aMdara dAkhala thaI gaye. paNa te vahANamAM dAkhala thatAMja vahANanuM laMgara upaDayuM ane te cAlatuM thayuM. zeTha peAtAnA vANeAtara sAthe vAte caDayA, tevAmAM vahANa kinArAthI dUra nIkaLI gayu. A vakhate sAme ubhela maMtrI taraka zeThanI najara paDI. eTale tene vANeAtara mAraphate teNe dAna apAyuM, paNa upara AvIne maMtrIe joyu, teA kinAro ahu dUra rahI gayA, teTale dUra tarIne paNa pahoMcAya tema na hatuM, tethI te cAtaram mahAsAgaranuM pANI jotA tyAMja ubho rahyo. thoDI vAra pachI maMtrI zeThanI pAse gayA. teNe badhA vRttAMta pUchyA. chevaTe zeThe kahyuM ke- tane hiMsAkha ane vepAra karata AvaDe che ? ' eTale matrIe uttara ApyA hA, mane badhuM AvaDe che.' AthI zeThe tene munIma tarIke rAkhI lIdhe. * have ahIM bahu vakhata thayA chatAM matrI Avye nahi. ema karatAM mAra thayA, chatAM maMtrInA dana na thayAM, AthI vijayasuMdarInuM mana gabharAvA lAgyuM, mahIM potAnI pIchAnanuM kAi mANasa na hatuM ke jethI te tene maMtrInA samAcAra puche, pAte strI jAta ekalI tene zeAdhavA paNa kyAM jAya? lagabhaga sAMja paDavA mAvI, chatAM maMtrInA patto na maLyA. upavanamAM te bicArI ekalI Ama tema Tagara Tagara joI rahI hatI. pakSIe peAtAnA vhAlAM accAMone bheTavA mALA tarapha jatAM hatAM, gAyAnA TALAM vanamAMthI nagara bhaNI AvatAM hatAM, majurA peAtAna kAmathI paravArIne vizrAMti levA peAtAnA sthAna bhaNI jatA hatA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148) kSaNe kSaNe te peAtAnA patinI ekI Tase rAha jotI ubhI hatI. ahA ! te bicArInI mAzA e matyAre nirAzanuM rUpa pakaDI lIdhuM hatuM. su` masta thavAnI aNI para AvyA. kSaNikatAnu sUcana karatI saMdhyAnI rekhAe pazcima dizA tarapha dekhAvA lAgI. A badhuM jotAM vijayasu MdarInA mananI akaLANu vadhavA lAgI. te vicakSaNa ane dhairya vALI hatI, chatAM atyAre te peAtAnI dhIraja khAi beThI. tarataja te patine upAlaMbha ApavA lAgI~~ he nAtha ! zuM mAruM hRdaya tapAsavAne tame kayAM chupAi gayA che ? paNa vhAlA! huM... strI jAtanI dhIraja keTalI ? ame te! mAtra patinI pAse rahIneja mATI mATI vAtA karIe. prANeza vinA amArUM khaLa kaMija na cAle. vhAlA ! Ama mane satAvIne zuM sAra kahADaze ? tame tA nyAya nipuNa ane dhamI che, te tamane Ama karavuM ghaTe nahi. ahIM ajANyA pradezamAM huM kenA zaraNe jAuM ? " ema vilApa karatAM te vaca vacamAM rAvA lAgI. kSaNe kSaNe tenA netra kamaLamAMthI AMsunA biMduo sarI paDatAM hatA. puna; te daivane upAlaMbha ApavA lAgI... he duSTa deva ! satIone satAvatAM tu chekaja kema nirdaya ane che ? pUrva kramayatI, sItA, kaLAvatI, mjanA, dropadI, tArAmatI vigere satIene kaSTa mApavAmAM te khAkI nathI rAkhI. huM kuTila kama ! kaMika dayA lAva, ane mArA patinA mArga batAva." mATalu kalpAMta karyA pachI tenuM hRdaya camakayuM. ekadama tenA vicAranI zreNi pharI gai. atyAra sudhI te khinna vadane du:khanA vilApa karI rahI hatI. have e khedathI nivRtta thaI tenuM hRdaya kaMIka zAMta thayuM. peAtAnA pUrva karmane uddezIne te citavavA lAgI- ahA ! atyAre mArAM bhAgyeja maMda lAge che. pUrva karela keAi azubhanA mane udaya thayA che. konA nacAvyA sau nAce che. e karmothI pUrve sau hAryA che. game tevA sArA saMyAge Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49) hovA chatAM bhAgyanI maMdatAne lIdhe te kSaNavAramAM viparIta banI jAya che. kahyuM che ke-- "jarmanAM di pradhAna kiM kurvInta zubhA grahA ? / vasiSThadatta lagnA'pi, rAma: patranA vane eTale--karmoja mukhyatve pitAnI sattA bajAve che, zubha graho zuM karavAnA hatA ? kAraNa ke vasiSTha jevA maharSie rAjyAbhiSekanuM zubha muharta kahADI ApyA chatAM teja avasare rAmane vanavAsa javuM paDyuM. manuSya game tevA moTA moTA mane ratha karyA kare, paNa phala ApavuM te te daivanA ja hAthamAM che, manuSyanI dhAraNuM ke anukuLatA pramANe ja badhuM thAya, e kaMI niyama nathI. kahyuM " anyathA cintitaM kArya anyazaiva di gAyatte ! balavAn vidhirevAtra, #aa naiva vivAranA che. eTale--manuSya dhAre che kaMI ane daiva kare che kaMI AthI ema samajAya che ke kamaja baLavAna che. mATe koIpaNa jAtanI vicAraNA karavI te vRthA che. naLa rAjane rAjyathI bhraSTa thavuM paDyuM. pAMDene vanavAsa maje, harizcaMdrane caMDALanA ghare dAsatva karavuM paDayuM, e badhA karmanAja cALA che. kahyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (150 ) "aghaTita ghaTitAni ghaTayati, sughaTita ghaTitAnI jarjarIkurUte / vidhireva tAni ghaTayati, yAni pumAnnai cintayati" // eTale-je banavA bahuja muzkela hoya tevA banAvone deva tarata ubhA kare che ane je barAbara sughaTita che, tene khedAnamedAna karI mUke che. aho ! daiva evA banAva ubhA kare che ke jeno purUSane khyAla paNa hotuM nathI. game te samartha purUSa hoya, chatAM jyAre tenuM AvI bane che, tyAre tenuM baLa, vidyA ke kaLA kaMI kAma AvatAM nathI, rAvaNa dharAne dhrujavate, sUryAdi grahane jeNe pitAnA mAMcaDAmAM bAMdhI lIdhA hatA ane IMdrAdika te jenI pAse aMjali joDIne ubhA rahetA hatA. te rAvaNa paNa daivanA ke pAgnimAM dagdha thaI gaye. kahyuM che ke-- "sthAnaM kinnaraH pUravA sadA, rakSAMsi yodhA dhanadAcca vittam / saMjIvanI yasya mukhe ca vidyA, sa rAva haivAdiSanaH" | eTale--laMkA jevuM jene sthAna maLyuM hatuM, jene pharate samudra khAI rUpe hatuM, rAkSase yedhA jenA tAbAmAM hatA. kubera bhaMDArI jene dhana puratuM hatuM ane jenA mukhamAM saMjIvanI vidyA hAjara hatI, te bicAre rAvaNa paNa karma, viparIta thatAM kALanA mukhamAM keLIye thaI gaye. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (151) aheA! manuSya potAnI bahuja cAlAkIthI, sAvacetIthI sArUM karavA jAya, chatAM kanI kuTila gatithI te naThArUM thaI jAya che ane khurUM karavA jatAM sArU thai jAya che. kahyuM che ke--- tr yatra mRtyuryatA duHkhaM, yatra zrIryatra bandhanam / tatra tatra svayaM yAti preyamALaH svamaMmi: ' // eTale--jyAM maraNa thavAnuM che, jyAM du:kha ane AMdhana thavAnuM hAya athavA jyAM lakSmInI prApti thavAnI hAya, tyAM tyAM svathI prerita prANI peAtAnI meLe cAlyA jAya che. prANImAtra devanA ramakaDAM che. te potAnI icchAnusAra badhAne nacAve che. saunI upara enuM dabANa tA rahelu ja che. huM muDha prANI ! mAje tuM mhela, bagIcA ane vAsamAM ArAma kare che, paNa kAle tArI zI dazA thaze, tene teA vicAra kara, tuM game tevA DahApaNa bharyA vicArothI pagaluM bharatA hoiza. paNa daivanI akaLa kaLA AgaLa tuM zuM mAtra ? kahyuM che ke 44 kasya syAnna skhalita ? pULo: sarve manerathAH ya ? / kasyeha sukhaM nityaM ? daivena na khaMDitaH kAMbA ? eTale--skhalanA kANu nathI pAmyuM? badhA manAtha keAnA pUrNa thayA che? nitya sukha ahIM kANu pAmI zakyuM che ane deve kAne khaMDita karela nathI? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1para) aho! eka mahAtmAe manuSyane kevo sarasa pratibodha Apelo che? tene pUrato vicAra karavAthI tama aMtarane jarUra kaMIka AzvAsana maLI zake- " riDa riti mArI, pUrNAhamathairiti mA prasIda / riktaM ca pUrNa bharitaM cariktaM, kariSyato nAsti vidhevilambaH" // eTale--he mUDha manuSya! mArI pAse kaMija nathI, ema dhArIne kheDanA uMDA khADAmAM paDIza nahi ane huM sukha saMpattithI bharapura chuM, ema dhArIne abhimAnanA oTale caDI besIza nahi. kAraNa ke khAlIne bharapUra ane bharapUrane khAlI karatA vidhAtAne jyAM vilaMba lAgavAne hato? samasta jagatane prakAza ApanAra ravirAjane paNa vakhata AvatAM astAcalaparathI kudake mAra paDe che. kahyuM che ke jenA ivAna vikasitAna, tejAMsi yena nikhilAni nirAkatAni / yenAndhakAra nikara prasaro nirUddhaH so'pyastamApa hatadaivavA dinezaH // eTale--aho! jeNe udaya pAmatAM kamaLane vikasita , samasta prakAzane jeNe aTakAvI dIdhuM ane aMdhakAranA samUhane jeNe parAsta karyo, te dinakara paNa duSTa devanA vize asta pAmyo. he nAtha! mane ekalI mUkIne tame cAlyA gayA, temAM tamAre deSa nathI, doSa te mArA karma ke bhAgyane ja che. pUrve Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (153). meM satIone satAvI haze agara temanI mazkarI karI haze. pazu paMkhInA joDalAM vikhuTAM pADayAM haze, nirdoSa kAminIpara kalaMka caDAvyAM haze patnI-pati vacce kalaha karAvI temane viga karAvyuM haze. niraparAdhI prANIone hasatAM hasatAM trAsa pamADayA haze virahAgnimAM baLatI bALAone hAsya- ThaThThA karI vadhAre bALI haze--ityAdi pUrvakRta karmanA bhege atyAre huM pati viraha pAmI. ahA ! ahIM mane pIyara ke zvazura pakSano paNa kaMI AdhAra nathI. vanamRgalInI jema vIkhuTI paDelI huM ekalaDI nirAdhAra banI beThI chuM." e pramANe vicAra zreNine laMbAvyA pachI AkAza tarapha daSTi jatAM maMtrimAninI ekadama camakI gaI. cAtarapha najara karatAM aMdhakAra vyApI gaye hato acAnaka tenuM aMtara virahanA vicAra karatAM aTakI paDayuM thavAnuM hatuM te to thayuM, paNa have pachInA mATe te ciMtA karavA lAgI--"aho ! vicAramAMne vicAramAM mAthe rAta paDI, tenuM paNa mane bhAna na rahyuM. have mAre gAmane Azraya levAnI jarUra che. ahA AvI ghora aMdhakAramaya rAtri paNa tArAnA tejathI jANe jagatane AzvAsana ApI rahI hoya ema bhAse che. duHkhamaya jIvanamAM paNa deva manuSyane mATe kaMIka te AzvAsananuM sthAna rAkhIja mUke che. mane patino viyega Ape. chatAM mAre mATe kaMIka AzvAsana maLe tevuM to AgaLa zodhIja rAkhyuM haze. ema citavIne vijyasuMdarI nagara bhaNI cAlI. ghora aMdhakAramAM AthaDatI A ekalI aMganA devapara vizvAsa rAkhIne nagaranA daravAjA pAse AvI. daravAjAnI aMdara atyAre aMdhArI rAtre dAkhala thatAM vakhatasara daravAna satAvaze cA pUchaparacha karIne oLakhANa mAgaze ane vakhatasara mane ajANI samajIne rAjA sudhI pahoMcADaze; te mAre zIlarakSaNanuM saMkaTa mAthe AvI paDaze." ema dhArIne daravAjAnI bahAra eka jhuMpaDAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (154) dIvAne kaMIka prakAza dekhAtA hatA ane mANasenI kaMIka vAtacIta saMbhaLAtI hatI. vijyA te jhuMpaDA tarapha vaLI ane tarata tenA dvAra AgaLa AvIne ubhI rahI. e ajANI aganAne ayAnaka pitAnA dvAra pAse ubhelI joIne jhuMpaDAnA mANase Azcarya pAmyA. tyAM eka kuMbhAra rahetuM hatuM. tenA gharamAM tenI strI ane cha varasanI chokarI hatI. kuMbhAra pukhta vayano hato teNe pradhAna patnInI pAse AvIne prazna karyo ke-bahena tuM keNa che?" vijayAe javAba Ape-"bhAI ! huM vhAlAthI vikhuTI paDelI viyegI vanitA chuM. ahIM ajANyA pradezamAM mAre kaI AdhAra nathI mArA pati maLatAM sudhI je mane ahIM Azraya maLe, te meTo upakAra thAya. e pramANe sAMbhaLatAM kuMbhArane dayA AvI gaI. tarataja teNe mAnathI pitAnA gharamAM bolAvIne tene kahyuM-bahena! je A nuM paDAmAM rahevuM tane pAlave, to huM tane bIjI putrI samajIne rAkhIza. paNa tuM kahete kharI ke tArA patithI kema viyoga pAmI? "kuMbhAranA A praznathI catura vijyAe vicAra karyo ke-svAmInA zirISa mUke te cevya nathI. mATe bIjI koI yuktithI kuMbhArane javAba Apa' ema dhArIne te bolI ke-bhAI eka ! saMgha sAthe huM ane mAre pati yAtrA karavA nIkaLyA. mA ge eka vikaTa aTavAmAM AvatAM keTalAka caroe amane gherI lIdhA. temaNe saMghamAM luMTa calAvI, ane hathIyAra calAvIne keTalAkane ghAyala karyA. A vakhate eka bIjAnI saMbhALa levAne vakhata na hate. saMghanA leke badhA jIva laIne nAThA. huM paNa tyAMthI chaTakI javAno vicAra karatI hatI. evAmAM be coree AvIne mane pakaDI lIdhI. pachI mArA aMgaparanA kIMmatI dAgInA badhA utArIne mane kaI vezyAne tyAM vecavAne te vicAra karatA hatA. A temane abhiprAya mArA jANavAmAM AvI gaye. eTale mane vicAra thaye ke-"A leke lebhanA vaze Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 155 ) mane kAi vezyAne tyAM vecaze, teA mAre dharma sAcavavA muzkela thai paDaze. ' ema dhArIne me temane kagaratAM ajalI joDIne kahyuM ke-bhAie ! mArA patithI viyeAJa pAmI, kImatI ghareNAM tamane soMpyA. chatAM hajI mane vezyAnA adhama gRhamAM kAM nAkhA ? have te mane ahIMja mukI de. zuM A nirNadhAra amaLApura eTalI paNa dayA nathI AvatI ? A mArA zabdo sAMbhaLatAM temane dayA AvI ane mane cheADI mUkI. tyAMthI rakhaDatI khaDatI, mArA svAmInI zodha karatI hu ahIM AvI caDI chuM. ApanA AzvAsanathI mArUM tama hadaya jaga zAMta thayu che. huM mamaLAne smAzraya ane AzvAsana ApatAM bhagavata ApanuM bhalu karaze, " vijyAnI karUNA janaka vAtathI kuMbhArane vadhAre dayA AvI ane potAnI putrI karatAM paNa adhika hetathI tene potAnA gharamAM rAkhI. potAnA zIlanuM rakSaNa karavA jatAM strIAne mA lakamAM atAvelA niyamA pALavAnI jarUra paDe che. ' lajjA dayA damo dhairya, puruSAlApavarjanam / ekAkitvaparityAgo, nArINAM zIlarakSaNe " // eTale--lajajA, dayA, iMdriyakramana, dhairya, purUSanI sAthe vArtA lApanA tyAga ane ekAMtanA parihAra--A niyamA strIone zIlarakSaNane mATe Avazyaka che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156) prakaraNa 9 muM. mohinInI moha-jALa. "cAisamanavADhA, rUpendhanasamanvitA / kAmimiyatrahayante yauvanAni dhanAnica " // ( a ra ha ! vezyA e rUparUpI kanphayukta madananI javALA che. jemAM kAmIjane pitAnA yauvana ane dhana to ka homI de che bahAra AvyA pachI matisAgara maMtrIne bahu e thayo. mAre bhase abaLAne ekalI mUkI Avye huM A vicAra tenA manamAM kAMTAnI jema khaTakavA lAgyo. paNa pAchA kinArA para javAno tenA hAthamAM eka upAya na hato. vAraMvAra te pazcAttApanA pravAhamAM athaDAtAM ciMtA karavA lAgyA ke-are meM keTalI badhI mUrkhAI karI ke te abaLAne sAthe lIdhI ane lIdhA pachI tene eka ajANyA nirjanasthAne ekalI mukIne cAlyo Avya. ahA! te bicArI mArI rAha joI joIne chevaTe nirAza thaze. mane vizvAsaghAtI ke bAyele gaNIne saMtApa pAmaze. vikhuTI paDelI haraNInI jema tene mArA vinA cAre dizAo zUnya lAgaze. mahAsAgaramAM vahANa bhAMgyA pachI temAM besanAranI je dazA thAya, tevI dAmAM te AvI paDaze. are tene A vakhate Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (157) dhIraja ApanAra paNa kaI nahi hoya. prabhu! prabhu !! A te mane zuM sUkuM ? hA !! have mArAthI tyAM kaI rIte atyAre javAya tema nathI basa, A parathI mAro vipattikALaja pAse Avyo lAge che. vinArI vipariddhiH" eja mArA vinAza kALanI nizAnI che. nahi te huM dareka kAma vicArIne karanAra chatAM mane AvI mati kema sUjI ? barAbara che. saMkaTa samukha hoya, tyAre emaja thAya che. kAraNake " saMparva makRmatha janma, tathApi nA susuma pUjAya che prAyaHsamApanavipattikAle, dhiyo'pi puMsAM malinA bhavanti " // . suvarNanA mRgalAno janma saMbhavato nathI, chatAM rAmacaMdra tene mATe lalacAya. kharekhara ! vipattikALa pAse Ave, tyAre mANasanI mati malIna-viparIta thaI jAya che. ThIka che, thavAnuM hatuM te thayuM. have kapAta karavAthI zuM vaLavAnuM hatuM ? te mahAsatI ane dharmiSTha che. tethI zIlanA prabhAvathI tene harakata AvavAnI nathI, chatAM kadAca kaSTa Avaze, te te sahana karavAnI tenAmAM ajaba zakita che. tevA kaSTane te pitAnA pAvana jIvananI kasaTI rUpaja samajI leze." ema dhArI nirUpAya thaIne chevaTe teNe vANotaranuM pada svIkAryuM. jo ke maMtrI zrIpati zeThane ajANa hate. chatAM rastAmAM DahApaNa bharelI ane phavikrayanI vAta karatAM teNe zeThanuM mana AkaSI lIdhuM hatuM. pitAnA junA mANase karatAM paNa maMtrI upara zeThane vizvAsa vadhAre thA. AthI teNe potAnA vepAranI lagAma maMtrIne ja sepI dIdhI, ane bIjA mahetA mutsadI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158) ene tenA tAbAmAM rahevAnI AjJA karI dIdhI. zeThane hukama thatAM nAnA moTA tamAma nokare maMtrInA vacanane mAna ApavA lAgyA. tenA kahyA pramANe badhuM thatuM, tethI nokare badhA tene ja zeTha samajavA lAgyA. zeTha pite paNa tenA vacanane mAna ApI vartate ane tenI salAha pramANeja pagaluM bharato hato. ema karatAM ratnadvIpamAM Avela surapura nagaramAM te AvI pahoMcyA. tyAM puraMdara nAme rAjA rAjya karatA hatA. ahIM bheTazuM rAkhI rAjAne saMtuSTa karavAnI ane kaya vikaya karI lAbha meLavavAnI ciMtA zrIpati zeThane kaMIja na rahI. kAraNa ke teNe badhI mukhatyArI maMtrIne seMpI dIdhI hatI. maMtrI paNa zeThanA mAnanI khAtara tene pUchavA jata, paNa zeTha tenI marajI. pramANe karavAnuM ja sUcavata hato. ahIM keTalIka paradezI navI cIja tathA kImatI ratnanI bheTa karIne teNe rAjAne rIjha ane pitAnA nivAsa mATe tathA mAla bharavA mATe be sArAM makAne rAjAe te bheTanA badalAmAM tene suprata karyA, temaja jakAta mApha karI. maMtrIe lAvela mAla badhe vakhAramAM bharyo ane bajAranA raMga pramANe pitAnI chAnusAra te krayavikraya karavA lAgyA. bhAgyazALI maMtrInA hAthe thatA vepAramAM sAro lAbha maLavA lAge, tethI zeThane have mAtra tene kevI rIte upabhega karo teja eka ciMtA thavA lAgI. dAna, bhega ane nAza-dhananI e traNa gati kahevAmAM Avela che. temAM dAnane mATe tene upayoga te kaI viralA sajajaneja karatA haze. bAkI mATe bhAge te bhega ke nAzamAM samApta thavA pAme che. zrIpati zeTha dAnane mATe arUci dharAvatA na hatA, chatAM atyAre te tenuM mana bhega-vilAsa tarapha vadhAre taNAI rahyuM. lega vilAsamAM lalita lAvaNyavatI lalanA e mukhya aMga gaNAya che. te vinA gRsthAzramanI bhoga sAmagrI luNa vinAnA bhojananA jevI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (159) nIrasa-svAda vinAnI lAge che. surapura nagaramAM eka mahinI nAme vasyA hatI. te joke mukhyatve saMgItathI ja lekane meha pamADatI, chatAM kei gabhara zrImaMtane zikAra maLI jAya, te te mukatI na hatI. zrIpati zeTha ekavAra tenA saMgItathI meha pAmI cukelo hate. tethI madhukara jema mAlatIne zodhI le, tema tenA gharane teNe zodhI lIdhuM. A aNadhAryo zikAra hAthamAM AvavAthI mehinI mohathI madamasta thavA lagI. zeTha prathama te tenA saMgItapara mAhita thaye, paNa teTalethI na aTakatAM tenuM mana-madhukara hinInA manahara mukha--kamaLanuM lAvaNyarUpa parimaLa levAne taiyAra thaye. mohinI te kharekhara! eka mehanI murti ja hatI. te tarUNAvasthA oLaMgIne atyAre yauvananI saMdhipara AvI hatI. yauvananI khumArIthI khIlatA tenA dareka avayavamAM lAvaNya lacI rahyuM hatuM. te je ke khAsa karIne keImaTA zrImaMtanI paNa tamA rAkhatI na hatI. chatAM keI udAra dhanapati kAmale thaine potAnA gharanA bAraNe Ave, te tene te AdarabhAva batAvatI ane pitAnI mehajALamAM phasAvatI hatI. temAM paNa eka purUSa jyAM sudhI pitAne tyAM AvajAva karatA hoya, tyAM sudhI te bIjA tarapha daSTi karatI na hatI. hajI te vasaMtanI jema khIlelA yona-vanamAM praveza karatI hatI. gharamAM tenI eka akkA sivAya bIjuM kaI na hatuM. A madamAtI mAnaninIe zrIpati zeThanuM mana jALavyuM ane tene pitAnI mehajALamAM barAbara phasAvI dIdho. eka divase zeThe matisAgarane pitAnI pAse ekAMtamAM belAvIne kahyuM ke--matisAgara ! tuM have vepAranI ke levaDa devaDanI bAbatamAM mane koI vAra belAvato nahi. huM atyAre bhAgyayoge maLelA bhAvatA bhega-vilAsamAM nimagna chuM. huM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA upagane mATe caThThI lakhI mokaluM. te pramANe mArA aMgata khAte udhArIne nANAM mokalI ApavA. sivAya huM zuM karuM chuM ane te dhana zemAM vAparuM chuM, te bAbatamAM keIe mAthuM na mAravuM. zeThanI A zikhAmaNa maMtrIe svIkArI lIdhI. zeTha eka vilAsavatI vezyAnA mehamAM phasAye che, ema prathamathI maMtrIne bAtamI maLI hatI, paNa acAnaka zeThane zikhAmaNa ApavAne sajaja thavuM, te tene ThIka na lAgyuM. Aje zeThe poteja prasaMga lAvI Ape, eTale maMtrIthI kahyA vinA rahevAyuM nahi. maMtrI-zeTha! ApanI lakSmIne upayoga karavAne Apa mukhatyAra che. chatAM tene sadupayoga thAya che ke kema? tene khyAla rAkhavAne vANotarane paNa hakka che kharo zeTha-dAna ane bhega-e mArga lakSmIne mATe sArthaka che, ane te baMnene meM svIkAra karyo che. maMtrI-dAnane mATe te Apane mArAthI kaMI paNa kahI zakAya tema nathI. paNa bhAgamAM pitAnI kulInatAne kalaMka na lAge, dharmane bAdha na Ave, tema vartavAnI jarUra che." ema kahIne maMtrIe pitAnuM bolavuM cAluM rAkhatAM jaNAvyuM ke "vanuM dhanasaMpatiH pabhutvamavivekitAM / ekaikamapyanAya, fmutra tuTayama' | eTale-cauvana, dhanasaMpatti, moTAI ane aviveka-e eka eka paNa anartha upajAve che, te jyAM e cAre hoya tyAM anartha mATe zuM kahevuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (161) zeTha! koI kulIna kanyAno svIkAra karIne tame sAMsArika sukha bhega. te vyavahAra ke dharmane bAdha nahi Ave. vezyA jevI nIca jAta sAthe saMbaMdha rAkhavA, e tamArA jevA kulIna purUSane cagya nathI tenA mana, vacana ane kAyAmAM apavitratAja rahelI che. kahyuM cheke- "vA vicitraviTa koTinidhRNA, madyamAMsaniratA'tinikRSTA / komalA vacasi cetasi duSTA, tAMbhajantigaNikAMna viziSTA" // eTale--halakI jAtanA kAmI purUSe jenA samAgamamAM AvatA hoya che. je magha ane mAMsamAM Asakta hoya che, jenAmAM nIcatA bharelI che, je vacanathI mIThuM mIThuM bole che, paNa aMtaramAM te purUSane chetaravAnAja vicAra calAve che, tevI vezyAne saMga viziSTa-kulIna purU karatA nathI. zeTha ! strI, purUSane ekaMdara anartha ja upajAve che. mATe tene rAkSasInI upamA ApavAmAM Avela che. kahyuM che ke - sparzane harate balam / saMgame harate vIrya, nArI pratyakSarAkSasI" eTale--strIne jotAM purUSanuM citta calAyamAna thAya che. sparza karatAM baLakSINa thAya che ane samAgama karatAM vIrya-teja naSTa thAya che. mATe strI sAkSAta rAkSasI samAna che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) temaja eka kavie eTale sudhI kahe che ke - chUtA mati tAva, dRSTA tunmaadkaarinnii| spRSTA bhavati mohAya, sI nAma vitAya?" | eTale--jenuM samaraNa karatAM saMtApa upajAve che, jetA unmAda karAve che ane sparza karatAM meha pamADe che. te dayitA-priyA zI rIte kahI zakAya? aho ! tenA avayave badhA azuci ane virUpa chatAM temaja te eka camathI maDhela muti che, ema jANyA chatAM rAgI purUSe temAM kema rAgAMdha banatA haze? kahyuM che ke-- "pApAkAramidaM vapurmalabhRtaM dRSTiH sadoSAkulA, vaktraM carmamayaM vigandhi kaluSaM mAMsotkArAbhaustanau / jaMdhAdhasthivibhUSitaM ca sakalaM yasyA virUpaM sadA, pazyannapyayamAtanoti hRdayeM rAgI kathaM saMmadam ? " eTale--jenuM pAparUpa zarIra maLathI bhareluM che, jenI draSTi deSathI vyApta che, jenuM mukha carmathI maDhela, durgadhI ane kaluSa che, tathA jaghAdi jene aritha-hADathI jaDela che, jenA stana mAMsanA gADA che- e pramANe jenuM badhuM virUpa chatAM tene joIne rAgadha purUSa pitAnA manamAM harSa kema pAme che? eja AzcaryanI vAta che. zeTha! tame samajIne vadhAre zuM samajAvuM ? sAta vyasanamAM jema madarA hAnikAraka che, te pramANe vezyA-kAminI paNa teTalAja durgaNe lAve che. sajajane tene madirAnI upamA ApI gayA che, te barAbara sAkSAta jovAmAM Ave che. kahyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (163) " mAno mlAyati paurUSaM vigalati klezaH samunmIlati, sthairya jIryati dhairyameti vipadaM gaMbhIrimA bhrazyati / buddhiImyati na prazAmyati rUjA ceto'dhikaM tAmyati, bIDA klAmyati kAminImadirayA matasya puMso hhaa"|| ahe! kAminIrUpa madirAthI masta thayela purUSanA--mAna slAni pAme che, purUSArtha gaLI jAya che, sthiratA jIrNa thAya che, kaleza janma pAme che, paiyane dhvaMsa thato jAya che, gaMbhIratAne nAza thavA pAme che, buddhi bhramita thAya che, vyAdhi kadi zAMta thatI nathI, mana adhikAdhika kheda pAmyA kare che ane lajajA kSINa thavA pAme che, murabbI zeTha ! eka kavirAja te eTale sudhI kahI gayela che ke - madirAto guNajyeSThA, lokdvyvirodhinii| kurUte dRSTimAtreNa, mahilA ahilaM naram eTale--ahA! mahilA madirA karatAM paNa vadhAre bhayaMkara che. kAraNa ke e baMne bhavane barabAda kare che ane draSTi mAtrathI purUSane gAMDotura banAvI de che. zeThajI ! strIne mATe paNa zAstrakAre jyAre ATaluM badhuM kahI gayA che. te vezyA te te karatAM paNa vadhAre hAni karanAra nIvaDe che, eTale tenuM te nAma paNa na levAya. jhera jevI jherI vastu mAtra dehane aMta lAve che, paNa gaNikA te dehanI sAthe uMcA guNe temaja pAralaukika hitane hAni pahoMcADe che, juo, A lAkamAM tene mATe ke kImatI bodha Apela che- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " vAtodruto dahati dahano dehamekanarANAM, matto nAgaH kupitabhugo deha mekaM nihanti / jJAnaM zIlaM vinaya vibhavaudaryavijJAnadehAn, sAMnan dahati dayitA''muSmikAnaihikAMzca" // eTale-pavanathI uDela agni, purUSonA eka dehamAtrane baLe che, madamasta thayela hAthI athavA chaMcheDAyela nAga ke pAyama na thatAM e dehane haNe che. paraMtu kuTila kAminI to jJAna, zIla, vinaya, vaibhava, audArya, vijJAna ane deha-ityAdi sarva A leka saMbaMdhI ane paraloka saMbaMdhI arthonA nAza kare che. sujJa zeTha! samaju janane mATe ceDA zabdo paNa vadhAre hitakAraka nIvaDe che. tamArA pratye lAgaNIno AvibhaoNva thatAM tamane be bolamAM samajAvyA che." maMtrInA bodha vakhate zeThanuM citta pelI caMcaLa caturAnA caLakatA cALAmAM cuMTeluM hatuM, tethI temane eka zabda paNa tenA aMtaramAM utarI zakyo nahi. e mahinInA mehabANathI tenuM hadaya ghavAI gayuM hatuM. tene anaMgane aMdhApe lAge hite. chatI AMkhe te AMdhaLe banyuM ane te kAne bahere banyo hato, e tarUNanI tAlAvelInA tAnamAM te gulatAna banyA hatA. pitAnI kulInatAnuM tene bhAna na hatuM. aho ! A kAmane aMdhApo te kevA prakArano? jAtya ane madenmatta jema joI zakatA nathI tathA arthI" jema doSane dekhI na zake, tema kAmAMdha purUSa paNa chatI AMkhe aMdha banI jAye che. * * * divA pazyati no ghUkaH kAko naktaM na pazyati / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16pa) apUrvaH ko'pi kAmAndho, divA naktaM na pazyati" eTale divase ghuvaDa joI zakatA nathI ane te kAgaDo joI zakato nathI. paNa aho ! kAmadhe te keI apUrvaja lAge che ke divasa ke rAtrI joI zakato ja nathI.. ramaNanA rUpa raMgamAM rakata thayela purUSa te vakhate potAno purUSArtha khoI bese che. matinI gati tenI aTakI paDe che ane buddhi bahera mArI jAya che. sArAsAranA vicArathI te vimukha thAya che. kahyuM cheke-- "nAparaH gunayAdhiyaadhirnaanyH kSayAmayAt / nAnyaH sevakato duHkhI, nAnyaH kAmukato'ndhala: " eTale--anyAya samAna bIje Adhi nathI, kSayaroga samAna bIje vyAdhi nathI, sevaka karatAM bIjo kaI du:khI nathI ane kAma karatAM anya kaI AMdhaLe nathI. aho jyAM sudhI zarIramAM kamAni jAgrata thato nathI. tyAM sudhI ja paDetAI kulInatA viveka ane moTAI kAyama rahevA pAme che. paNa manmathane mAra paDatAM evA guNe khedAna medAna thaI jAya che. te vakhate ucita ke anucitane vicAra kara vasamo thaI paDe che. kahyuM che ke - jiku vAtrA: satti ne nAnAtridshptirhlyaaN tApasI yatsiSeve / ___hRdayaNakuTIre dIpyamAne smarAgnAbucitamanucitaM vAvettikaH paMDito'pi" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale-svargamAM devAMganAonI zuM khoTa paDI hatI ke IMdra ahalyA tApasInuM sevana karyuM? aho! jyAre hadayarUpa parNakuTImAM kAmAgni pUrajosamAM pragaTI nIkaLe che, tyAre paMDitAIne pATale besanAra paNa kaI ucita ke anucitanA vicArathI vegaLA thaI bese che. are ! sAmAnya purU pAse te e makaradhvaja deve pANI bharAvyuM ane pitAnI senA je vanitAva, tenA dAsa banAvI . dIdhA, paraMtu prabhutAne piTala upADanAra evA hari harAdika paNa enI mohajALathI kayAM bacI zakyA che? eka kavie kusumAyudhane namaskAra karatAM kahI batAvyuM che ke - "zuMmaraghaMdara rikSAnAM, yenAkriyanta satataM gRhakarmadAsAH / vAcAmagocara caritrapavitritAya tasmai namo balavate kusumAyudhAya " || aho ! brahmA viSNu ane mahezvarane dayitAonA dAsa banAvIne jeNe satatuM gRhakarma karAvyuM, e vANIne agocara caritrayukata evAM te baliSTha kusumAyudha-kAmadevane namaskAra thAo. e madananI mastAnImAM masta banela te zrIpati zeTha pelI mahinInA mehamaMtranI mALA pheravI rahyo hato. pitAnA zabdanI zeThane kevI asara thAya che, te jANavAne maMtrInI IcchA nA hatI. eTale tarataja pitAnA kAme lAgyuM. zeTha paNa pitAne joItI hatI rakama laIne vezyAnA vAsasthAnamAM jaI vividha vilAsa karavA lAgyo. zeThanI tAlAvelIthI mehinInA jANavAmAM AvI gayuM ke- zeTha have madananI mastImAM gAMDera bane che." ema dhArIne te ciMtavavA lAgI ke -"AnA je lakSmIne lADakavAyo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (167 ) zeTha kayAM mane maLavAnA hatA ? e atyAre mArI mArA uThAvavAne eka page ubhe rahe che. mATe Avela samayanA lAbha lai levA ucita che. Aje zeThe mane peAtAnu sarvasva arpaNa karI de tema che, paNa huM to tene haLave haLave kAtarI khAiza tAja ThIka paDaze. mAre ane anATI premathI paravaza karavA. mAre vesthAne sAcA prema sagharavA zA kAmanA ? kAraNa ke-- " tAnnityaM ninAM prema, vezyAnAmamRtaM viSam " // eTale vepArIone dAkSiNya ane vezyAone prema e amRta chatAM temane viSa samAna che. mAre kyAM enI sAthe AkhA bhavanA samadha sAMdhavA che ? basa, lakSmInI lAlacathI mAre tene rAjI rAkhavA ane jema bane tema paisA paDAvavA-e ekaja mArU nizAna che. vezyAne Ave| zikAra vAravAra maLavA mUzkela che. vAhure ! zeTha ! tu paNa mane pUrva janmanA devAdAra ThIka maLI gayA che huM mAhinI chuM. eTale dunIyAne te meDu na pamADu, to mArU nAmaja nakAmuM che. ' mAhinInA A vicara sAMbhaLIne tenI akA bahuja rAjI thaI ane tene vAravAra zAkhAthI ApavA lAgI. "zeThajI ! tame mane vacana ApyuM che ke huM tArU jIMdagI bharanuM daLadara pheDI nAkhIza.' zu e vAta tame bhUlI gayA ? mAhinIe ekavAra banAvaTI prema batAvatAM zeThane kahyuM. 6 huM vAlI ! tArI uparAMta mAre zuM che? khasa, tuja eka mArA manAdiranI devI che. ahIM have devalAnI devAMganA Ane ke pAtAlanI premaDhAone sthAna maLe tema nathI. zeTha mahamugdha thaine ANye. dhanya che! dhanya che !! Apa jevA mArA ziratAja chatAM mAre eka talabhAra padma kALajI zA mATe rAkhavI joie ? For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (168) basa, tame mArA ane huM tamArI !! have A hadayabhuvanamAM anya purUSanI pratimA dAkhala thaI zake tema nathI" mehinIe paNa pitAne maMtra calAvyuM. vAha re ! mArI premanI pratimA ! tAre eka eka zabda mArA kalejAmAM kotarAI jAya che, ema kahIne zeke tene potAnA bAha baMdhanamAM laIne tenA gA gAlapara eka mIThuM cuMbana lIdhuM. e cuMbananI caTakathI zeThanA zarIramAM madanano mada vyApI gayo e madamAM tene pitAnuM bhAna na rahyuM ane tethI be ghaDIvAra sudhI teNe e hinInI manohara mUrtine pitAnA bAha pAzamAMja pakaDI rAkhI. manmathanI garamI utarI gayA pachI tenuM hRdaya kaMIka sAvadha thayuM. tyAre te bolyoke-are ! mahinI ! Aja te te ajaba mehinI lagADI. tuM mArA bhujapAzamAM chatAM jANe mane majabuta bAMdhI lIdhuM hoya ema lAge che. mohinI- zeTha ! prema e manuSya bhUmimAM utarI Avela svagIya amRta che. juo, jagatamAM premathI pataMga pitAnA prANa agnine arpaNa kare che. madhukara ba dhanamAM paDe che ane mRgalA saMgItanI laganI lAgIne dehanuM balidAna Ape che. zeTha ! A badhI premanI lIlA che. tame ane huM e premanI prasAdIthI ja AnaMda anubhavIe chIe. basa, dunIyAmAM sukhanuM mULa prema ja che." zeTha-me.hinI! vhAlI mohinI ! vidhAtAe vanitAomAM keNa jANe evo ke I mehamaMtra mukI dIdhela che ke purUSa tenA pAzamAM AvatAM pANI pANI thaI jAya che are ! tene AdhIna thaIne dAsa banI jAya che." e pramANe manmathanA mArathI ghAyala thayela zrIpati zeTha, mohinIne moM mAgyA paisA Apate ane tenI sAthe bhogavilAsa karavA lAgye mehanAe paNa cALanI caTakathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) tenI pAsethI paisA paDAvavAnI kaMI bAkI na rAkhI. ema karatAM mehinInI lAlaca vadhatI gaI zeTha jo ke tenA para khuza khuza hato. chatAM potAnA vANotara maMtrI taraphathI tene vAraMvAra evI sUcanA maLavA lAgI ke dhanane hada uparAMta kumArge vyaya thAya che. tamane tenI darakAra nathI, paNa mane te meLavavAnI kALajI thaI paDI che. vepArI vargamAM tamArI AbarU narama patI jAya che. jo ke hajI huM jema tema calAvuM chuM paNa tema lAMbe vakhata cAlI zakaze nahi. AvA dabANathI zeThanuM jora narama paDyuM. tethI mAhinIne manamAnatI rakama maLavAmAM khAmI AvavA lAgI. eTale tapAsa karatAM mohinInA jANavAmAM AvyuM ke- vANotaranAM dabANathI A badhuM thavA pAmyuM che " AthI ekavAra teNe zeThane bolAvIne kahyuM-zeTha! tamAro prema have kaMIka pAtaLe paDI gayA lAge che. hamaNA keTalAka vakhatathI mArI mAgaNIne joIe te amala thaI zakato nathI kharekhara ! vidhAtAe purUSomAM kSaNika prema muka lAge che, nahi te tame ATalA vakhatamAM Ama pharI na jAo. mehinInA A zabdoe zeThanA cittane je ke cakaDoLe caDA vI dIdhuM paNa vaNataranI sakhata sUcanA tarataja tenA aMtaramAM ubhI thaI gaI eTale te lAcAra thaIne be -hinI! tAre mATe aMtarane prema kaMI paNa e che ke nathI. paNa atyAre mAre pelA vANetaranA vacanathI dabAine cAlavuM paDe che. mehinI ! hAlI mAhinI tuM evA aghaTatA belatha mArA hadayane kSuda na banAva tArA mATe te huM prANa pAtharavA taiyAra chuM. mehinI--vANotara tamAre eka nokara gaNAya, chatAM te tamArA kahyA pramANe na cAlatAM ulaTe tamane dekhAve-e paNa eka 2 AzcaryanI vAta che!" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) zeTha- priyatamA te kyArathI mAruM kAma karavA AvyA che tyArathI teNe mArI tamAma kALajI dUra karI che. vaLI vepAramAM paNa te aNadhAryo eTale badhe lAbha meLave che ke tenuM kAma mArAthI ke bIjA keI vANetarathI na banI zake. je tenuM mAna na jALavuM ane atyAre ja te cAlato thAya, te mATe badhA lAbha gumAvavAno vakhata Ave. vaLI te kAMI pagAra ke dhananI lAlacathI mAruM kAma karatuM nathI. te zA kAraNathI mAruM kAma calAvyA kare che, te huM paNa samajI zakato nathI. te eka nilabhI mANasa che ane tethI tenA para mAre eTalo badho vizvAsa besI gayA che ke te vizvAsapAtra mANasa atyAra sudhI mane kaMI ja nathI. zeThanA vivecanathI mohinI samajI gaI ke - zeThanI lagAma vANetaranA hAthamAM che eTale teNe vicAra karyo ke- e vANetarane je huM mArI mehajALamAM sapaDAvuM, tene zaMgAra rasanA sarovaramAM nAka sudhI nimagna karUM. paMca bANanA puSpabANathI tene ghAyala karyuM ane mArA lalita lAvaNyanI lIlAmAM tene mugdha banAvuM, eTale mArI lakSmIne mArga mokaLo thAya. te vinA A mohinInuM managamatuM kAma thavAnuM nathI. zeTha pite jyAre mArI tAlAvelImAM gAMDAtUra banI gaye, te enA vAzetarane ze zAke mArA meha maMtrathI te mugdha na bane? mohanI are ! mane bAyalA banAvanAra camatkArika mAyA ! basa, A tAre mATe eka bIje zikAra ubho thayo che. e pramANe mohinI mane rathanI mALA pheravI rahI hatI. evAmAM acAnaka tenI vicAra mALAne A AghAta lAgavAnuM kAraNa te kaMI paNa kalpI zakI nahi. tenA magarUrI bharelA vicAramAM jANe nirbaLatA AvI gaI hoya, tema tenA pUrvanA caLaktA utsAhane bhaMga thaye. pate rati samAna rUpavatI ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) lakSamI samAna lAvaNyavatI chatAM A kAma sAdhavAmAM tenA atarane gebI AghAta lAgyuM. te chatAM pote pitAne himmata . ApatAM te puna: vicAranI taraMge para AvI-- ' are ! ATalA vakhatethI zeTha mArI mohajALamAM phasAye che, chatAM e vANotara ekavAra mArA AMgaNe paga mUkavA paNa Avye nathI. ghaNA evA daTha purUSo hoya che ke pAtALanI padamaNIo paNa temanI pAse pASANanI pUtaLIo jevI banI jAya che. arthAta temanA rUpa, raMga ke hAvabhAva, teone aMzamAtra paNa asara karI zakatA nathI. evA purUSe mahelo to A vAtara nahi hoya? hA, paNa e game te hoya paNa mArA jevI madamasta mAninInA mehabANathI te ghAyala thayA vinA raheze? pave moTA moTA RSio bicAra, ramaNIya ramaNIonA rati vilAsanA gulAma banIne temanI pAse hAtha jeDI eka page ubhA rahyA. vidhAtAe je e mAninInI mohinI mUrti na banAvI hota. to basa, purUSo potAnI magarUrI dA karI zakata. paNa A to kAminInA kaTAkSa lAgyA ke tyAMja narama ghUsa! kAraNa ke yathAgnisaM nidhAnena jhAlAze vichIyate | dhIro'pi kRzakAyopi tathA strIsabhidhau naraH // eTale-jema lAkSA dravya (lAkha) agninA saMge ogaLI jAya che, tema dhIra ke kRza ( dubaLa) purUSa paNa strInA sahavAsamAM AvatAM kAmAtura banyA vinA raheto nathI. ahA! AmAM strI jAtinuM keTaluM badhuM gaurava varNaveluM che? dunIyA tarapha najara nAkhatAM paNa kharekhara ! emaja dekhAya che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) are ! premadA purUSane game tevA uMDA khADAmAM utAratI hoya, chatAM te rAjI rAjI thaI rahe che. kahyuM che ke nara vizvamImika khAdyamAno'pi hRSyati / asirbhavati tejasvI pRdats zALA" | eTale--vilAsayukta vanitAo purUSane haLave haLave ketarI khAya che, chatAM te harSita thaIne manamAM malakAya che. kAraNa ke zarANathI ghasAyA chatAM taravAra tejadAra thAya che. ahe! eka kavie to vaLI te karatAM paNa vadhAre strIonuM gaurava gAyuM che- "unnayamANA akhalia parAkamA supaMDiAvi gunnkliaa| mahilAhiM aMgulIsa a naccAvijjati tevinarA // aho! je jagatamAM mAna marataba pAmIne moTA thayA hoya jemanuM parAkrama kayAM paNa khalanA na pAmyuM hoya, jeo pRthvI para paMDita tarIke paMkAyA hoya ane guNavatemAM jemanI gaNanA thatI hoya, tevA purUSane paNa premadAo potAnI AMgaLIo para nacAve che. basa, e game te hoya, paNa tene ekavAra mArA bAhu baMdhanamAM laI, gAra rasane svAda cakhADIne tene mArA mukhakamaLane madhukara banAvIza. madonmatta mehinI ! ema karavAthIja tAre beDe pAra thaze. tArA pAsA pobAra paDaze, basa, Aje eja zikAra karIne mArA manorathanI mALA pUrNa karUM" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) ema manamAM nizcaya karI tarataja te zaNagAra sajavA lAgI aSTamInA caMdra jevuM tenu lalATa caLakatuM hatuM. zeSanAgane zaramAve tevA tenA kALA kezanI veNa zobhatI hatI. kamaLa samAna tenA mukhamAM netroe jANe bhramaranuM sthAna lIdhuM hoya tema lAgatuM hatuM. kAmadevanA dhanuSya samAna tenI bhrakuTI bhAsI hatI. tenA gorA gAlane gajanA gaMDasthaLanI upamA ghaTatI na hatI. tenA hoTha biMbaphaLa jevA rakata hatA, chatAM kAmI janane temAM amRtane AbhAsa thato hate. tene kaMTha jarA uMcAI ane AbhUSaNothI vizeSa zobhate hate. kanakanA kaLaza jevA tenA be kaThina stana, kAmadevanA kIDA parvata jevA lAgatA hatA. tenI karIne bhAga, siMhanA madhya bhAganI barAbarI karato hato. tenA bhAre nitaMba, rati ane prItinA be siMhAsana samAna lAgatA hatA. ane tenA sAthaLa, kadalI taMbhane thaMbhAve teva hatA. ekaMdara tenA lAvaNyamaya avayavo ane AbhUSaNathI alaMkRta thatAM te mohinI eka pupita thayela latA samAna zobhavA lAgI. vividha kIMmatI alaMkAroe tene raMbhA karatAM paNa adhika rUpavatI banAvI dIdhI hatI. rAtrino samaya thatAM caMdramAe jyAre potAnI cAMdanIrUpa AchI cAdara pRthvI para pAtharI dIdhI hatI. kAmI jane pitAnI kemalAMgI kAminIo sAthe cAMdanInA caLakATamAM vilAsanI vAta karI rahyA hatA. AkAza svacha chatAM tArAo chupAIne kAmI jananI kAma ceSTA jatA hatA. nizciyaMta ane vyavasAyI jane mIThI nidrAnI gedamAM paDelA hatA. kaI kaI sthaLe lokonA zabda saMbhaLAtA hatA. A vakhate potAnI sakhIne tyAM javAnuM zeThane bAnu batAvIne eka pitAnI dAsI sAthe mahinI maMtrIna ekAMta thasane AvI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (194) maMtrI vepAranA vicAra karato beThe hatA. evAmAM acAnaka nAjanIna nupUrano avAja sAMbhaLIye tarataja te ubhe the. tevAmAM te mehinI tenA makAnamAM dAkhala thaI gaI. tenI cAla ane caTaka maTakathI maMtrIe tene vezyA samajI lIdhI. pitAnI dAsIne bAraNe ubhI rAkhI aMdara dAkhala thatAM ma trIne mastaka namAvIne te eka tarapha ubhI rahI. maMtrIe tarataja prazna kya-'tame koNa che, ane ahIM zA prajane AvyA che? kulIna kAMtA para purUSanI sAthe kadApi ekAMtane prasaMga na le. e maryAdAne anAdara karatAM tame tamArA kuLane kahI dIdhuM che. hinI-ziradAra premanI tarasI A tarUNI ApanI pAse premanI bhikSA mAgavA AvI che. maMtrI--"are! pUrvanA parizya vinA ekAeka premanI mAgaNI karanAra tuM kaI kapaTI kAminI lAge che. mohinI--nAmadAra! Apa gusse na thAo huM jeke vyava hAranI dRSTie vezyAvRttimAM jIvana gALuM chuM. chatAM game tevA halakA purUSanI sAthe kAmaceSTA karIne meM mArI jIMdagI bagADInathI. maMtrI are paNa vezyA premanI tarasI thAya, te na mUto bhaviSyatti" tame mAtra mArA zeThane sapaDAvyuM che, eTaluM ja basa che." ema kahIne maMtrI kSaNabhara mauna rahyo. A vakhate vezyAe vikArajanaka keTalAka cALA cAlu karyo. te hAtha uMcA karI pitAnI kALI nAgaNa jevI veNu bAMdhatAM stana batAvavA lAgI, aMga maraDavA lAgI, vAraMvAra potAnI aNIyArI AMkhe kaTAkSa pAta karavA lAgI, kaMcukInI kasa bAMdhatAM te potAnA niMtaMba ane jaghanano bhAga batAvavA lAgI. AvI tenI asabhya ceSTA jatAM maMtrIthI belyA vinA rahevAyuM nahi. tarataja te tiraskAra batAvatAM bolyA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (175) are madamAtI mAninI kAmanI ceSTAthI kamanazIba banI gayelI kulaTA! huM parastrInA paDachAyAne paNa aDakta nathI. iMdra kadAca pitAnI asarA mokale, to paNa huM tene pASANunI pUtaLIja samajI lauM para pramadAnA pAzamAM paDanAra purUSa kevI adhama avasthA bhegave che, te huM sArI peThe jANuM chuM. tArA cALAnI caturAI ahIM nakAmI che. parajhA gamanathI paramAdhAmIne vaza thatAM kevI viTaMbanA bhogavavI paDe che, te vAkaya ma ra smaraNamAM che- " bharakaNe devadavvassa, paraitthI gamaNeNa ca / sattamaM narayaM jaMti, sattavArA ya goymaa"| eTale-devadravyanuM bhakSaNa karavAthI he gema sAta vAra sAtamI narake javuM paDe che. mATe he nirlajaja nArI tuM tAre raste cAlI jA. siMhane cha cheDavAmAM sAra nahi nIkaLe." maMtrInA AvA anAdarathI mehinInA mukhapara kaMika nirAzAnI spAmatA chavAI gaI tenA manorathanI mALA acAnaka tUTI gaI eTale kaMI paNa na belatAM te tarata pAchI vaLI ane kheda pAmatI te pitAnA ghare pahoMcI gaI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma ( 176) prakaraNa 10 mu :0: Jain Educationa International AphatanA AMcake. x 7 sa mAra: joDavyakti, yeneyaM bhavitavyatA | chAka forests. yate nAtu nastumiH " | hA ! evA koi maMtra taMtranA eke prakAra nathI ke jenAthI prANIe pAtAnA dehanI chAyAnI jema kAi rIte vitavyatAne bhedI zake, arthAt te ALa gAya tevI nathI. ekadA puraMdara rAjA aMdhArI rAte zyAma veza paherIne nagara carcA jovA nIkaLyeA. eka prahara rAtri vyatIta thaI hatI keTalAka nizcita leAkeA ghasaghasATa nidrA letA hatA. chatAM ghaNe ThekANe leAkeAnI vAtA saMbhaLAtI hatI. keTalAka ciMtAtura leAkeA peAtAnA du:khanI vAtA ApasamAM karatA hatA. A varasa duSkALanA hovAthI dhaMdhA rAjagAra vinA kaika garIba majurA ciMtAne cakaDALe caDayA hatA. khetIvADInuM kAma na hovAthI Aje hajArA garIbone AvatA divasanA gujarAna mATe kALajI For Personal and Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) thatI hatI. rAjA paNa khAsa prajAnI dAjhathIja Aje tenA duHkhaDAM sAMbhaLavA nIkaLI paDaye hato, ane potAnAthI banI zake te te duHkha TALavAnI paNa te umeda dharAvate hate. prajAnA sukheja te potAne sukhI samajato hato. prajA duHkhanA rAdaDAM retI hoya ane rAjA pitAnA aMta:puramAM AnaMda karato hoya-e rAjAnI prajA taraphanI bedarakArIne te tiraskAra hato. nAtha! AvatI kAle khAvAne gharamAM dhAna nathI, tema paisAnI sagavaDa paNa nathI, to gujarAna cAle te kaMI dhaMdhe zodhI kahADe. ApaNe to kadAca eka vakhata kAcuM kahuM khAIne paNa calAvI lezuM, paNa A nAnA bALakone peTa puratuM ApyA vInA kaMI cAlaze? eka garIba strIe potAnA patine kahyuM. priyA! tAruM kahevuM satya che, paNa hAlamAM duSkALane lIdhe bahAranA garIba loke ghaNuM AvI gayA che, tethI ghaNAne to majurInuM kAma ja hAtha lAgatuM nathIvaLI te eTaluM badhuM sastu thaI gayuM che ke eka mANasa Akho divasa kAma kare to te pitAnA peTa puratuM ja mAMDa pedA karI zake tethI mane te kazu sujatuM ja nathI. purUSe nirAzA batAvI. tyAre zuM bhIkha mAMgavAno dhaMdhe hAtha dharIzuM? "are! nA, nA, ghara ghara bhaTakIne bhIkha mAgavI e moTAmAM meTI nIcatA che." sAcuM, paNa lAMghaNa karavI kaMI pAlavaze ? chokarAonI ararATI gebI geLA jevI vAgyA kare che." ADA ! hamaNA koI evo navIna dha paNa cAlu thata nathI, ke jyAM majurI karIne bALakone bacAvIe." are! A bALake te bicArA darareja dubaLA banatA jAya che. temane ekavAra mAMDa khAvAnuM ApI zaku chuM." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108). ahA! A mArI strI mAMdI paDI che, tene davA to dUra rahI paNa kAMjI maLavI muzkela thaI paDI che, are re kAma vinA kayAM jaIe ane zuM karIe ?' ' A mArI berI bicArI hajI hamaNAja suvAvaDamAMthI uThI che. tenuM baccuM nAnuM che khAvA dhAnanA sAMsA che. tethI dhAvaNa vinA te bicAruM puSpa karamAya che. - "are! A mArA vRddha mAbApanI sevA te huM zI rIte karU ? dhaMdhA vinA kayAM jaIne mAthuM phoDuM ? ahA ! kevo vasamo vakhata Avye che?" e pramANe zerIe zerIe pharatAM, garIbonA jhuMpaDAmAM thatI cacA rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvI tethI tenA aMtaramAM dayA ubharAI AvI tarataja te pAchA vaLe ane pitAnA ekAMta bhavanamAM AvIne vicAra karavA lAgyo ke -" ahe! huM keTale badhe pramAdI ke prajA ATalI badhI pIDAya che, chatAM tenA du:kha TALI zaktA nathI. je prajAne Ama pIDAtI joIne tenA saMkaTe zamAvI na zakuM to huM prajApAlanA padane lAyaka ja na gaNuuM prajAnuM pAlana karavAnI je pratijJA karavI eja rAjAonuM rAjatva che. kahyuM che ke "vi rAkho, svargadvAramanargalam / - cahAtmanaH pratijJA , prajA ca paripAlyate" . eTale--rAjAonuM eja svargadvAra kahevAya che ke prajAne putravat saMbhALavAnI je pratijJA karavI. prajAnA saMkaTa samaye sukhanI IcchA dharAvanAra athAta vaibhavamAM ludha rahI prajAnI sAmena jenAra rAjA mahApApI kahe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) vAya che. jema dharmane cha bhAga rAjAne maLe che, tema pitAnI pharaja na bajAvanAra avanI pAlane adharmano cho bhAga paNa maLatuM rahe che. rAjanItimAM jaNAvyuM che ke " nAnA paDamA.. rAjJo bhavavi rkssituH| adhamadipi paDabhAgo gAyatte ja kSati" | eTale--rakSaNa karanAra rAjAne prajAnA dharmano chaThTho bhAga maLe che, paraMtu rakSaNarUpa pitAne dharma je te na bajAve, te prajAnA adharmano chaThTho bhAga paNa tene maLe che. prajA atyAre kevI sthiti bhogave che? tene kevA sAdhananI jarUra che? kyA karane je tene vadhAre paDate thaze? kheDuta varga sukhI che ke kema? adhikArIo adhavaca ke anyAya karIne prajAne satAvatA to nathI ? tene barAbara nyAya maLe che ke nahi? prajA mane hAya che ke kema? mA apavAda te nathI bolatI ? A badhI bAbatone rAjAne vicAra karavAno hoya che. rAjAnI jeTalI uMcI padavI che teTalI ja tenApara meTI javAbadArI rahelI che. kAraNa ke- "nA puravadhUnAM, rAjA cakSura cakSuSAm / rAjA pitA ca mAtAca sarveSAM nyAyavattinim" / / eTale -jeo zaraNa rahita hoya, temanuM zaraNu rAjA che. cakSu hitane mATe rAjA netrarUpa che tathA nyAyamAge cAlanArA, sarva keIne mATe rAjA mAtapitA samAna che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) prajAne karanA bejAthI game tema dabAvIne pitAnA bhaMDAranI vRddhi karavI ane vakhata Ave tyAre paNa te tIjorInA tALa baMdha ja rAkhavAM evA sva.thI rAjA pratye prajAne prema bhAva vadhate. nathI ane prajAnA AzIrvAda na meLavanAra narapati chevaTe pAyamAla thAya che. che. rAjanItimAM kahI batAvela che ke panAnAM pAna , svargakozasya va dhananam / viDa dharmanArAya, pApA yAyazase sthitam " / / eTale-prajAne prItipUrvaka pALavAthI rAjAnA svarga keza ( bhaMDAra ) mAM vadhAre thAya che. paraMtu tene satAvavAthI dharmane nAza, pApa ane apajaza upasthita thAya che. prajAnI AbAdImAMja rAjAnI AbAdI samAyelI che. jyAM kaMgAla prajA hoya, tyAM rAjAne paNa zuM maLI zake. vRkSanuM piSaNa karavAthI jema mIThAM phaLa meLavI zakAya che. tema prajAnA piSaNathI rAjA pitAnI AbAdInI cAhanA saphaLa karI zake che. kahyuM che ke "pArtha vRttAna, pAlayedyatnamAsthitaH dAnamAnA ditoyena, eTale-phaLa dhananI IcchA rAkhanAra rAjAe tene bahuja yatna pUrvaka saMbhALavA joIe. mALI jema choDavAne jaLasiMcana karI tenAthI phaLa meLave che. tema rAjAe dAna, mAnAdikathI lokone saMtoSIne udayanI AzA rAkhavI joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) AvI rAjanItinI upekSA karI prajAne bacAva nahi karuM, te pachI mAre rAja siMhAsana para besavuM ja yaMgya nathI. je hajAre mANasenuM mArathI piSaNa na thaI zake agara dhananA lebhathI tevA lokonI huM darakAra mUkI dauM, te pitAnI pharaja bajAvanAra eka sAmAnya purUSa mArA karatAM hajAra darajajo sAre kAraNa ke "gharameLa sAnena, rAjante raajnndnaaH| eTale-parAkrama ane dAnathI ja rAjAo zobhA pAme che. basa, AvA viSama samayamAM mAre prajAnI pUratI saMbhALa rAkhavAnI che. ema vicAra pUrvaka nirNaya karIne puna: te pitAne udezIne kahevA lAgya are ! puraMdara ! bicArA garIba leke AvatI kAlanA gajarAnanI kALajI karatAM ujAgarA kare ane tuM rAjabhavanamAM kasama jevA ke maLa palaMgamAM ArAma kare ! prajAjano pitAnA vahAlA bALakone be vakhata pUruM khAvAnuM na ApI zakatA hoya ane te vividha rasavatIne svAda laIne magarUra thAya ! are ! prajApAlanA nAmane dharAvanAra ! basa, have tArA khajAnAnA dvAra khulA mUkI de, prajA sukhI haze te ja tane svargIya sukhano svAda maLI zakaze. je lakSamI du:khathI tapta thatA janone zAMta karavAmAM upayogI na thAya, te dhana mATInA karatAM paNuM nakAmuM che. kAraNa ke-- "kSetra kSati raMjA, sauthaM pUrI jAna rakSA , dantAtta tRNaM prANAn, na inipajA" | Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (182 ) - eTale--oLuM kSetranI rakSA kare che. dhvajA mahelanI rakSA kare che. rAkha dhAnanI rakSA kare che. ane dAMte cAvelA tRNa-ghAsa praNane bacAve che, te upakAra vinAne purUSa te karatAM paNa nakAme che. aho ! eka kavie zeSanAgane udezIne ThIka kahyuM che- yukto'si bhuvanamAre, mAvakrAM kandharAM kRthAH zeSa ! / tvayyekasmin duHkhini, vitAni menina muni" | eTale -he zeSanAga ! pRthvIne bhAra upADavAmAM tuM niyukta thayela che. mATe tArI Dokane vAMkI vaLIza nahi, kAraNa ke kadAca tane ekane duHkha thatuM haze. paNa tAre lIdhe jagata sukhI rahe che. are! kadAca mane dhanane meha hevAthI dilamAM duHkha lAgaze, paNa prajAjane sukhI thaze-eja mane meMTe lAbha che. prajA hoya to ja rAjA che, prajA na hoya te rAjAnI zI jarUra hAya? basa, have to mAre A eka bhISma pratijJA levI joie ke prajApara saMkaTa AvatAM mArI tIjorInuM bAraNuM ughADI devu ane saMgraha karelA dhanano sadupayoga karavo. e pramANe vicAramAM ne vicAramAM prabhAta thayuM. ravirAje udayAcalanA zikhara para AvIne jagatane jagADayuM, pakSIo, tarapha kAlela karavA lAgyA. bhakata jane bhakitamAM joDAyA, vidyAthIo abhyAsano ghoSa karavA lAgyA ane dAtAre dIna janAne dAna ApavAmAM sAmela thayA A vakhate eka vidvAna brAhaNa nIcene kaleka belo rAjamahela pAsethI nIkaLe- rAne zrAdhyatAM yAnti, pshupaassaannpaadpaaH| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (183) dAnameva guNaH zlAdhyaH, vimaLafmaH" | gIti- pazu pASaNane vRkSa, juo jagatamAM dAne vakhANAye; e saguNanI tole, bIjA keTiguNa paNa nava thAye, prabhAtanA samaye te vipra ravInA AlApamAM e lepha bolate jatA hatA. rAjA te vakhate pUrvanA vicAramAM hatA. evAmAM e leka kAne athaDAtAM te tarata sAvadhAna thaI gaye. pilA brAmhaNane paNa udeza paNa kevaLa rAjAne saMbhaLAvavAne hata tethI vAraMvAra eka eka caraNa lalakArIne te bharavI relAna kamaLa svarathI gAvA lAgyA. teNe rAja mahela AgaLa pAMca sAtavAra gamanAgamana karyuM, rAjAe e leka barAbara sAMbhaLI lIdho eTaluM ja nahi paNa teNe pitAnA aMtaramAM paNa te utArI dIdho. A lekathI rAjAnI pUrvanA vicArane poSaNa maLyuM eTale teja divase teNe eka jAhera sabhA ane temAM rAjyanA tamAma amaladAre uparAMta prajAnA AgevAnene AvavAna AmaMtraNa karyuM. te vakhate anAjanA vepArIone te khAsa A maMtraNa karavAmAM AvyuM hatuM. sabhA bharavAno hetu mAtra lokonA jANavAmAM eTaleja AvyA hatA ke-prajA varganI keTalIka halacAla karavAnI che. vakhata thatAM saMkhyAbaMdha loko hAjara thayA ane rAjA paNa avane uMcA Asana para be . amaladAra varga tathA prajAjane badhA rAjAnA vicAra sAMbhaLavAne utsuka thaI rahyA hatA. lekenI utsukatAmAM rAjAe jaNAvyuM ke - " Aje duSkALathI mArI prajAne moTe bhAga pIDAya che. temane saMkaTamAMthI bacAvI levA e mArI rAjA tarIkenI pharaja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (144) che ane tamArI AgevAna tarIkenI pharaja che. have tene mATe ApaNe kyA raste le-e prathama vicAravAnuM che. garIba lekane kaMIpaNa udyama vinA temane gujarAna pUratuM ApavuM-te temanA bhaviSyanA jIvanane nirmAlya banAvavAno rasto che. mATe evuM eka prajA upayogI kAma cAlu karavuM joIe ke jethI lokonI racha cAle ane viSama vakhata teo sukhe oLaMgI jAya. te sivAya anAjanA vepArIone mAre eka sUcanA karavAnI che. AvA vakhatano mAmalo joine dhAnanA lebhe teo dhananA bamaNuM ke traNa ghaNuM bhAva vadhArI de. te garIbane mahAmuzkelI thaI paDe. te temaNe badhA sAthe eka mata thaI, juja naphe vadhAratAM darekamAlanA bhAva bAMdhI devA. te bhAva karatAM vadhAre koI laI na zake eTalI udAratA vepArIone paNa batAvavAnI jarUra che. sivAya keTalAka regI, azakta ke vRddha jano ke jeo garIbAIne lIdhe gujarAna calAvavAne asamartha hoya, temane mATe eka raDuM cAlu karavuM. tyAM AvIne te loko khAI jAya, tathA vastrone mATe paNa sAdhAraNa sagavaDa karI ApavI. have udyamane mATe huM evA vicArapara Avyo chuM ke-nagaranA traNa daravAje jema meTA taLAve che tema cothA daravAjAnI bahAra eka meTuM taLAva khodAvIe, temAM jeTalA mANase Ave, te baghAne kAme lagADavA, ane tyAM paisA rekaDA karatAM anAjane bheTe ja rAkhave, temAMthI temane ja pramANe ApyA karavuM. huM nathI dhArato ke A bAbate tamane arUcatI thAya. vaLI kaI paNa zrImaMta para dabANa na karatAM tenI IcchAnusAra rakama bharI Ape. ema zaheramAM je rakama thAya, te uparAMta je kAMI kharca thaze, te rAjyanI tIjorImAMthI ApavAmAM Avaze. puraMdara rAjAnA e vicArane prajAjanee prema ane prada thI vadhAvI lIdhA ane ceDA ja vakhatamAM te kAma cAlu karavAmAM AvyuM. hajAre lekanI rejI cAlu thaI. tethI garIba majura Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (185) rAjAne aMtarathI AzIvAda ApavA lAgyA. prajAne rAjA para prema vadhavA lagye rAjA pite jyAre lAkha rUpIyA prajAne mATe kharcavA taiyAra thaye tyAre prajAmAMnA zrImaMta AgevAnothI hAtha laMbAvyA vinA kema besI rahevAya? eTale nagarajano paNa pitAnI zakita pramANe temAM phALo ApavA lAgyA. raseDAmAM paNa hajAre mANasone bhejana maLatuM, tethI garIbAInI gamagInI lokamAM zotI thavA pAmI. AthI nAnA moTA sau koI rAjAnI ekI avAje prazaMsA karavA lAgyA. eka divase taLAva khodatAM khodatAM jamInamAMthI eka trAMbAnuM . paNuM nIkaLyuM, temAM kaTAI gayelA keTalAka varSo jaNAtA hatA. khAdanAra mANasee tarataja jaIne paDyuM rAjAne arpaNa karyuM. citarapha tapAsa karI jatAM te purAtana lAgatuM hatuM, tenA para je ke kATanA thara bAjhI gayA hatA, chatAM temAM bArIkIthI nIhALatAM aspaSTa vaNe mAluma paDatA hatA. rAjAe tene lAgela kATa badho dura karAvyuM, eTale te varSo barAbara jovAmAM AvatA hatA, AthI rAjAne kaMIka Azcarya thayuM, ane teNe sabhAmAM keTalAka paMDitAne belAvI lIdhA, temane te tAmrapatra batAvatAM kaI ajANuM lApI hovAthI te vidvAne vAMcI zakyA nahi. tethI te rAjA vadhAre acaMbo pAme, ane temAM zuM lakheluM che, tene patte meLavavAne teNe daDha nizcaya karyo. vaLI tene ema paNa lAgyuM ke--lIpI purAtana hovAthI te tAmrapatra purAtana che, eTaluM ja nahI paNa temAM kaMIka lakhANa paNa sahetuka hovuM joIe. te patrane cheDe cotarapha kaMIka kara ane kArIgarI jovAmAM AvatI tethI ema bhAsa thatuM ke te keLanA hAthe IrAdApurvaka mukAela che. AvA keTalAka kAraNone lIdhe te patrano lekha vaMcAvavA rAjA nI IMtejArI vadhI paDI. tarata teNe potAnA keTalAka mANasane bolAvIne DhaDhere pheravavAnI bhalAmaNa karatAM kahyuM ke -"tame samasta zaheramAM evI ghoSaNA jAhera karo ke-rAjAnA tAmrapatrane lekha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (186) je yathArtha vAMcI Apaze tene rAjA pitAnI putrI paraNavaze, eTaluM ja nahIM paNa bIjI paNa sArI evI mIlakata tene samarpaNa karaze." rAjAnI A zikhAmaNa dhyAnamAM laIne te mANaso meTA rastA para cAre ke cauTe te pramANe jAhera karavA lAgyA. AthI keTalAka zAstavizAradano garva gaLI gaye keTalAka narama gheMsa jevA thaI gayA ane keTalAka pAchaLathI umedavAra jAgyA temane rAjA pAse laI javAmAM AvyA, tyAM tAmrapatra hAthamAM AvatAM teo bicArA avAcaka jevA thaI gayA temanAthI eka bela paNa elAya nahI, vidvAnI AvI hAlata jotAM rAjAnA acarajano pAra na rahyo. te tarata ja sabhA samakSa bolI uThaye ke are A pRthvI pITha para zuM purAtana purUSaja paMDIta hatA! atyAre zuM A sudhA vidvAna rahita thaI gaI che! A tAmra patra keI ukelI zakatuM nathI? A mArA rAjyamAM keTalA badhA paMDita vaSosana meLave che paNa Aje temanI paMDitAI badhI pragaTa thaI gaI, ThIka che hajI paNa e uoSaNa cAlu rAkho. vakhatasara ke.I divya purUSa nIkaLI Ave ane mArA prasAdanuM te pAtra thAya. ema kahIne rAjAe temane vidAya kayA. manuSya game tyAM jAya, paNa tenI sajajanatA ke durjanatA chAnI rahI zakatI nathI. pitAnA kRta ve uparathI te tarata dekhAI Ave che atisAra maMtrI potAne sajana kahevarAvavAne je ke dAve ke DeLa karate na hato, chatAM tenA vartana parathI lokamAM tenI sajajanatA pragaTa thaI temAM paNa mohinInI kaseTI parathI utaratAM te te zANu parathI utarelA hIrAnI jema cIkavA lAge meTA vepArIo tene puchIne kAma karavA lAgyA zrImaMtane tenI salAhanI jarUra paDavA lAgI. AthI te vepArI vargamAM eka nAmAMkita gaNAta, tenA satya vacanapara badhA vizvAsa karatA ane tethI zrIpati zeThane koI jANatA paNa na hatA, paraMtu maMtrInI AMTathIja badhe tene vepAra cAlatuM hatuM.... Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (187) eka vakhata bajAramAMthI nIkaLatAM rAjapurUSo cauTAma gheSaNA karatA hatA. A vAta jo ke matrInA kAne prathama AvI hatI, paNa teNe vadhAre lakSya ApyuM na hatuM, mAje bhara bajAramAM meTA moTA vepArIonA dekhatAM A ghASaNA thatI maMtrIe sAMbhaLI. te sAMbhaLatAM tenA hradayayanI preraNA tene te tarapha laI gai. peAtAnA aMtaramAM pUrve e bAbatanA sakalpa na hAvA chatAM pote te tarapha kema taNAi gayA, tenI kalpanA maMtrI paNa karI na zakayA. pAtAne strI ke rAjamAnanI lAlacana hatI; chatAM teNe badhAnA dekhatAM paDahanA sparza karyAM. te jotAM badhA zrIma Mta vepArIe Azcarya mAM DukhI gayA. keTalAka paraspara vAta karavA lAgyA ke--" are ! A matisAgaranI matine muArA utpanna thayA che zuM ? je khAkhatamAM meTA piMDatA badhA khaMDita thaI gayA. tyAM A bicArA vepalA karanAra zu metha mAraze ? kharekhara! te Aje hAthe karIne pAtAnI mazkarI karAvaze. jo ke e lIpi na ukelI zakaze, tethI rAjA kAMi tenApara julama gujAraze nahi, tathApi pAMca mANasAnA dekhatAM enI mUrkhAI pragaTa thaze. are ! hajI paNa ene tema karatAM kAi aTakAvA, eTaluM ATalethIja patI jAya, bhAi! paNa aNe pAte vicAra nahi kayo hoya ? pote AvA zANA ane samajI chatAM AvI mUrkhAi kemakare ? mANasa mAtra bhUlane pAtra che. e teA zuM paNa rAmacaMdra jeve. ca lAka mANasa senAnA mRga pAchaLa leAbhAye. evI sUimANusa ghaNIAra karI bese che. jA ke pa chaLathI tene sahana karavuM paDe, tyAre te pastAya che, paNa maga uthI tenI matine gati maLatI nathI. hA, paNa e vAryo vaLe tevA kayAM che? te pAtAnu khelyuM paLa che. " e pramaNe joranA vepArIe vividha vAtA karatA rahyA, tevAmAM matrI rAjapurUSo sAthe rAja sabhAmAM pahoMcI gayA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only " Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (188) rAjAe peAtAnA uddayamAM prathamathI ja tene sthAna ApyuM hatuM. eTale matrIne jotAMja rAjAe tene AvakAra ApyA ane besavAne mATe Asana apAvyuM. pachI rAjAe prazna ko ke- zuM tame tAmrapatra vAMcI ApavAne umedavAra thayA che ? maMtrI-- hA rAjan ! huM e kAma mArAthI banatI rIte karI ApIza.' A sAMbhaLIne sabhAsado adhA smAzcarya pAmyA. pradhAna, rAjya purAhita, nyAyAdhIza ane nagaranA meATA padavIdhara paMDita tyAM beThA hatA, te lAMkA paNa vividha tarka vitarka karavA lAgyA are ! A vaNika tAmrapatra vAMcIne mAna meLavavA AvyA che! ame vedanA pAragAmI ane purANamAM pravINa evA paDitAnA jyAM paga sauMcAra thaI zakatA nathI, aneka zAstra samudramAM snAna karI zuddha thai nIkaLela amArI mati paNa mujhAI gai che, tyAM A bicArA vepalAnI vhAre vicaranArathI zu thavAnuM hatuM ? hA, paNa jagatamAM buddhi ke inA khapanI nathI. roje che na mALiyaM, mauktikaM na gaje gaje " pratyeka pa tamAM jema ratna na hoya ane dareka matagajamAM jema meAtI na maLe, tema dareka purUSane buddhinA vArasA maLate nathI. ghaNA evA gupta purUSaSa paDayA che ke vakhata Aveja te pAtAnI pratibhAnA prabhAva pragaTa kare che tevA gaMbhIra purUSA pagale pagale peAtAnI caturAine cAka puratA nathI. e gaMbhIra purUSo mAMhelA A viSNuka hAya, teA kahevAya nahi. vaLI keTalAka sajjane mukhathI kahI batAvatA nathI, paNa kAja karI batAve che. kAraNa ke-- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (189) va dina sAdhA, na tu kaMThena nijopayo gitaam"| sajana purUSe pitAnI upayogitA kaMThathI kahetA nathI, paNa sAkSAta kAyadvArA batAvI Ape che. ThIka che, je haze, te ghaDIvAramAM saunA jovAmAM ane jANa vAmAM AvI jaze. rAjAne paNa e eka moTuM kautuka thaI paDyuM A eka sAmAnya vaNika meTI paMDitAInA pATale AvIne bese-e te camatkAranI hada ja kahevAya ema tarka karatAM rAjA belyA vinA rahI na za - atisAgara!zuM tame e patra ukelavAnI umeda pAra pADI zakaze? maMtrI-"hA, ane tene mATe tamAruM vacana pALavAne tamAre paNa sajaja thaI rahevuM paDaze." A himmatabharyA tenA vacanathI rAjA temaja sabhAsado badhA cakita thaI gayA. pachI rAjAe te tAmrapatra maMtrInI AgaLa mUkyuM maMtrIe te hAthamAM lIdhuM ane thoDIvAra te vicitra vaNe tarapha Amatema najara doDAvI. chevaTe badhA sabhAsadanA sAMbhaLatAM teNe rAjAne kahyuM ke rAjana ! A patra je sthale pragaTa thayela che. tyAMthI eka hAtha dara pUrva dizAmAM keDa sudhI jamIna khodatAM eka moTI zilA Ave che, tenI nIce sADI bAra kaTi senaiyA bharelA che. basa, rAjedra! A zivAya patramAM vizeSa kaMI nathI. te koNe rAkhela che ane tene hakakadAra koNa heI zake, tevuM kazuM lakhela nathI." A bAbata sAMbhaLatAM badhA Azcarya pAmyA. ane te vAta sAbIta karavAne rAjA temaja bIjA ghaNA loko taLAvapara gayA. tyAM maMtrInA kahyA pramANe jamIna khodAvatAM eka moTI zilA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) AvI ke je pacAza mANasethI pheravI zakAya tevI bhAre hatI. te pheravatAM nIce tAMbAnA pAtremAM bharelA barAbara sADI bAra keTI senaiyA nIkaLyA. te je badhA harSita thayA. je vastune bIje koI hakakadAra siddha na thAya, te vano mAlIka rAjA thai zake ema lokenA ekamatathI ane rAjyanA kAyadAthI te senaiyA ja bhaMDAramAM lai javAmAM AvyA. A kAmathI maMtrInI khyAti ghera ghera gavAI rahI. tenI ajaba pratibhAthI paMDita paNa natamukha thaI gayA. rAjAnuM tenA tarapha bahumAna thayuM. - A khabara nagaranA cAre khuNAmAM vIjaLInA vege pharI vaLyA ane te sAthe aMtaHpuramAM paNa pahoMcI gayA. je sAMbhaLatA rAjapatnI gaMbhIra vicAramAM paDI gaI. tenA kamaLa jevA mukha para bedanI chAyA chavAI gaI. evAmAM rAjAnuM tyAM acAnaka AvavuM thayuM. rANIne zokAtura joIne rAjAe pUchyuM-priyatamA! Aje, tamAruM hasamukhuM vadana kema zyAma rekhAe thI citrA gayuM che? zuM koI apriya thavA pAmyuM che? - " prANanAtha! ApaNuM saubhAgya suMdarI zu eka vaNikane ApavA dhArI che? zuM rAjahaMsI kAkanI sAthe zobhe? " gaNIe khedanuM kAraNa kahI sAMbhaLAvyuM. " priyA ! mArUM bahAra nIkaLela vacana kadi phare tema nathI, teNe uparathI mRgacarma oDheluM che, paNa aMdarathI te siMha che." rAjAe dhIraja ApatAM kahyuM. A "paNuM nAtha! ke mahArAjAnA aMtaHpurane zobhAve tevI rati samAna rUpavatI A rAjakanyA vaNikanA gharamAM jaIne zu. mahAlaze ? A to kAgane kaThe metInI mALA jevuM thAya cherAe puna: pitAno ugara kahAye. A vakhate saubhAgyasuMdarI kabATanI pAchaLa chupI rahIne badhuM sAMbhaLatI hatI uparanI vAtaDIta sAMbhaLatAM te ciMtavavA lAgI ke- mArI mAtA vRthA kheda kare che pitA eka vacanI che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (191) te peAtAnuM vacana Dhi pherave tema nI leAkeAnI samakSa DhaMDherAmAM teNe jADera karI dIdhu. eTale have huM tenI thai cukI. mATe A vAtanuM' samAdhAna huM svamukheja karI dauM eTale mAtAnA mananA kheda TaLI jAya.' ema dhArIne rAjakanyA tarataja tyAM AvIne kahevA lAgI ke-- mAtAjI ke tame kheda zAne kareA che? prajA samakSa ekavAra je vacana mahAra paDI gayuM che te have vALyuM vaLe tema nathI pitAjIe mAre mATe je pati pasaMda karyA te mAre mattura che, te game tevA hAya tA paNa mAre temAM AnAkAnI karavAnI nathI mArA bhAgyamAM jema lakhAyuM haze temaja thaze. purve mayaNAsuMdarI nA dRSTAMtathI samajI zakAya che ke pitA kadAca AgrahathI game tene paraNAvavA taiyAra thAya to paNa kanyAe peAtAnI maryAdAne lepa na karavA mAre pitAnuM vacana mAnya karavuM che. mATe tame AvA prasa Mge dilagIrI na matAvA. saubhA yasuMdarInA A vacanathI rANInuM mana zAMta thayuM ane rAjAnuM mana prasanna thayu pachI rAjAe maMtrIne kahevarAkhyu ke amuka divase lagna karavAnA che mATe tamAre joitI cIjama gAvI levI maMtrIe zrIpati zeThane belAvIne tene tamAma hisAba soMpI dIdhA ane peAte nivRta thayA. have rAjyanA keTalAka amaladAro matrine lagnane ma Te sAmela thayA. rAjAe potAnA eka suMdara mahela kahADI ApyA. nei lagnamAM je kAMi kharca thAya te rAjyanA khajAnAmAMthI ApavAnuM hatuM. evI rAjAnI sakhata bhalAmaNa hatI. rAjAe mAga utsADathI eka suzebhita maMDapa ubhA karAvyA. temAM rAtre eka tarapha dhavala maMgala, gAnArI sIenI beThaka, eka tarapha vidha vajiMtrA ane gIta gAna cAlatAM eka aju nATaka ane eka mAjI A nAragrahasthA 1 satkAra ApavAnI goThavaNa karavAmAM AvI hatI. e rIte ATha dIvasa AnaMda mahAtsava va ahIM matrinA ghare paNa tevIja dhAmadhuma cAlu thai. e rIte zubha muhutaeN rAjAe pAtAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (192) putrI saubhAgyasuMdarI maMtrIne paraNAvI ane kanyAdAnamAM teNe dhaNI dhana saMpati maMtrIne arpaNa karI basa aMtisAgara maMtrI have vaNI maTIne rAjAno jamAI thaI beThA. A badhI hIlacAla najare jotAM zrIpati zeThanA AzcaryanI sImA na rahI te potAnA aMtaramAM vicAra karavA lAgyo ke - ahI eka dIvase mArA hAthanuM dAna lenAra ane mAro vANotara thaI kAma karanAra atisAgara Aje rAjAno jamAI thaI gayo. aTale have to mAre zira namAvIne tenI maherabAnI mAgavI paDaze. are manuSyanA bhAgyanI pothImAM zuM zuM lakhyuM che, te kai ukelI zakatuM nathI. kharekhara bhAgya pAMsaruM-caLakatuM hoya tyAre ja mANasa aNadhArI AbAdI pAmI zake che kAraNake- pardha maMtrapAThuM , nakSatra vetA bhAgyakAle prasIdanti, durbhAgye yAnti vikriyAm " // eTale -ASadha, maMtravAda, nakSatra ke gRhadevatA-jyAre bhAgya caDatuM hoya, tyAre prasanna thAya che, paNa dubhAgyano udaya thatAM te pratikUla thaI paDe che. e daivane akaLa nyAya che AvatI kAle e raMkamAMthI kone rAjA banAvaze ane zajAmAMthI kene raMka banAvaze te kaLI zakAtuM nathI. jeo dudevanA pagataLe dabAIne mAthuM uMce na karI zaktA te sadbhAgyanI suprasannatAthI rAjyanA mAlIka banI gayA ane jeo pitAnI hAMkalathI dharAne dhrujAvI hajArene haMphAvatA, te durdevanA cakramAM AvatAM bhIkhArInI hAlate bhaTakatA thaI gayA je sukha hajArenA jAnanI khuvArI sAthe rakatanI nadIo vahevaDAvIne prApta thAya aneka kaLA kauzalane jANyA pachI paNa bhAgyeja je sukha sAMpaDI zake temaja rAjabhavane janma letAM paNa je sukha maLe ke na paNa maLe, tevuM sukha atisAgarane vinA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (193) prayAse, vinA kaTe ane keIne paNa kaMI IjA kyA vinA prApta thayuM che. enuM bhAgya atyAre surya karatAM paNa vadhAre caLakatuM thayuM che. enA pibAra pAzAne mArAthI pahoMcI zakAya tema nathI manuSya game te dhAre, paNa Akhara karavuM te devanA ja hAthamAM che." ema ciMtavIne zeTha kaMIka saMtoSa ane kaMIka IrSA pApe. zrIpati zeTha pAse have kaI baheza vepAra khelanAra na rahyo, eTale te kAma teNe potAnA hAthamAM lIdhuM. tethI tene mahinIne meha kaMIka nyuna thavA lAgyA. vepAranI bhAMjaghaDamAM paDatAM te reja to zuM paNa ATha divase ekavAra mehinI pAse javA pAmate, eTale teNe paNa zeThanI moTI AzA mukI dIdhI. matisAgare vepAra eTale badho vadhArI mukyo hato ke te badhA para saMpurNa dekharekha rAkhavA jatAM paNa zeThane muzkelI AvavA lAgI. jyAre te vadhAre guMcavAye tyAre mohinIne manathI paNa rajA ApI dIdhI, eTale tyAM javAnuM baMdha 2myuM. keTalAka vakhata pachI sAre vepAra khelatAM zrIpati zeThane aNadhAryo mATe lAbha thaye. tethI teNe potAnA vatana tarapha javAne vicAra ryo paraMtu jatAM jatAM ekavAra atisAgarane maLavAnI tene IcchA thaI. maMtrIne mANasa mekalIne teNe potAnI IcchA jaNAvI, eTale maMtrIe ghaNuM ja khuzIthI tene maLavAne mATe chuTa ApI. pachI zrIpati zeThanA AvatAM teNe sanmAna purvaka besADayA ane sukha duHkhanA samAcAra pUchayA. chevaTe maMtrIe jaNAvyuM ke zeThajI! kaMI agatyanuM kAma hoya to kahe, tamAre mATe mArA aMtaramAM mAne che. tamArA sahavAsathI Aje huM A sthitine pAme chuM zeTha! kAraNa vinA kArya na thAya. tamArA kAraNe mArI sthiti sukhamaya banI che. jo ke temAM bhAgyanI te mukhyatA hoyaja che, chatAM bAhya kAraNe paNa temAM madadagAra thAya che. belA zeTha! mArA layika kAmamAM huM tamane madada karIza, kahetAM kaI rIte saMkecAze nahi. mane atyAre tamAre mitra samajIne vAta karaje." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (194) A tenI sabhyatA ane lAyakAtathI zeTha bahuja saMtuSTa thaye. tenA hadayane saMkoca kaMIka ocho thaye. eTale teNe jaNAvyuM ke "mahAzaya! mAre have be cAra divasamAM mArA vatana tarapha pAchuM pharavuM che. Apa kaMI kAmakAja pharamAve, to te bajAvavAne A dAsa taiyAra che. A vAta sAMbhaLatAM maMtrI gaMbhIra vicAramAM paDI gaye. vijayasuMdarI tenA manabhavanamAM AvIne tarata ubhI rahI. tene bheTavAne maMtrInuM mana usuka thayuM. pitAnA bhase te gaNI gaNIne divase gALatI haze, mATe have turata tenI bhALa levI joIe, ema maMtrI nirNaya para AvyA, tarataja teNe zeThane sabhyatAthI kahyuM ke-"zeThajI! tame je javAne mATe taiyAra thatA ho to mAre paNa gaMbhIrapura AvavAnI bhAre utkaMThA che. vaLI tame mArA lAMbA vakhatanA jANItA rahyA, eTale ApaNe rastAmAM kAMI harakata nahi Ave je tamAre vacamAM bIje kyAM rekAvuM na hAya ane sIdhA gaMbhIrapura javuM hoya, te huM sAthe AvavA taiyArI karUM. maMtrIne vicAra sAMbhaLatAM zeThane bahu AnaMda thaye. te viAravA lAgyo ke- e rAjAne jamAI che. tethI sAthe AvatAM keTalAka mAre mAla paNa jakAta vinA cAlyA jaze. rAjyanI kaI paNa jAtanI have mane kanaDagata naDaze nahi ema dhArIne zrIpati zeTha bolyA ke- mahAzaya! Apa je sAthe AvatA he, te khuzI thavA jevuM che. Apano sonerI sahavAsa mane lAbha dAyaka nIvaDaze. have ApanI anukuLatA pramANe jayAre Apa kaheze. tyAre ApaNe ahIMthI prayANa karIzuM. ThIka che, zeTha! huM tamane tevA khabara mokalAvIza tame tamArI taiyArI karI rAkhaje huM rAjAne kahIne tamAre tamAma mAla jakAtathI mukata karAvIza" ema kahIne maMtrIe zene vidAya karyo. * * * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1lpa) "nAtha ! Aje ApanuM citta ciMtAtara kema lAge che ?" saubhAgya suMdarIe ekAMtamAM acAnaka prazna karyo. priyA! mArI pUrva priyAnuM Aje mane smaraNa thayuM che arere! te bicArI..............." ema kahetAM maMtrI AgaLa belI na zake. zuM tene ekalI mUkI AvyA che? " priyAe zaMkA karI. hAlI! huM tene ajANuM bhUmikAmAM kahyA vinA mUkI Avyo chuM. tenA saguNa mane bahu yAda Ave che." ema kahIne maMtrIe te vakhatana zrIpati zeTha sAthe AvavAno vRttAMta kahI. saMbhaLA. nAtha ! tyAre zuM temane ahIM bolAvI levA che? priyAe prazna karyo. nahi, tene ahIM bolAvavA karatAM mAre tyAM javuM eja egya che. kAraNa ke tyAM te kayAM ane kevI sthitimAM haze, te kahI zakAtuM nathI." maMtrIe khulAso karyo. 'hAlA! to ApaNe tyAM jaIne temanI saMbhALa laIe. Apa rAjAjI pAse rajA mAge, eTale mAre ApanI sAthe AvavAmA kaMI harakta nathI. mAtra temane mArA viyegane lIdhe kheda thaze, paNa bIjo upAya na maLe, tyAM zuM karavuM ?" priyAe pate rasto batAvatAM kahyuM. maMtrI- hA, chevaTe tArI eja salAha ApaNane kAma Avaze. ThIka che, huM rAjAjIne e bAbata jaNAvIne khulAse pachI maMtrIe tarataja rAjA pAse AvIne pitAne vicAra nivedana karyo. rAjAe sakheda vadane tene anujJA ApI. ahIM saubhAgya suMdarI potAnI mAtA pAse AvIne kahevA lAgIke- hAlI mAtA! A ApanI bALAne acA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naka viga te sAMbhaLatAM jeke Apane kheda thaze. paNa mAre mAre dharma bajAvavA patinI sAthe javuM joIe.' " mArI AzAnA kalpalatA! zuM tuM mane mUkIne cAlI jaIza. ahA ! e vAta sAMbhaLatAM to mAruM dila dagdha thaI jAya che. beTA! tuM pAchI kyAre AvIne amArA tata aMtaHkaraNane zItala karIza?" putrI- mAtAjI! Apane viga paNa mane teTaleja sAlaze. bhAvi AgaLa keInuM baLa cAlatuM nathI.' chevaTe rAjA ane rANIe ukaLatA dilathI vhAlI putrIne vidAya karI. keTalAMka vahANa rAjAe maMtrIne sAmAnathI bharI ApyA. reDa dhana paNa bahu ApyuM. jokara cAkara paNa joitA lIdhA, ane vidAya thavAne samaya lagabhaga pAse AvyA A vakhate rAjA rANI tathA rAjyanA amaladAre temane mUkavAne baMdara para AvyA. rANIe pitAnI hAlI sutAne godamAM lIdhI ane tenA gAlapara be traNa cuMbana lIdhA. putrIne vidAya karatAM tenI AMkhamAMthI AMsunI dhArA vahI jatI hatI. gadgada avAje teNe putrIne chevaTanI zikhAmaNa ApatAM kahyuM ke "he vatsa ! nItikAree kahyuM che ke-kanyA e pArakuM dhana che. te satya vAta che. tuM bhaNelI gaNelI ane zANI che, atyAra sudhI tane kaI paNa prasaMge mAre zIkhAmaNa ApavAnI jarUra paDI nathI. eja tArI kulInatAnI nIzAnI che. vaLI kahyuM che ke "ninA vitA, bhaktA zvazraSu vatsalA svajane / snigdhA ca bandhuvarga, vikasitavadanA kulavadhUTI, // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) eTale potAnA pati vigere pratye nikaLyuTa bhAvathI varte, sAsupara bhakita rAkhe, svajanemAM vAtsalya guNane dhAre, baMdhu vargamAM snehuvatI hoya temaja sadA prasanna mukhathI rahe e kuLa vadhunA lakSaNa che. game tevA saMkaTa samaye paNa kuLavadhu potAnA patine anAdara kadi na kare. kAraNa ke jumadhuM ja , kuSThAMgaM vyAdhipIDitam / Apatsu ca gataM nAthaM, na tyajetsA mahAsatI" // eTale--je strI pitAne pati pAMgaLo hoya, aMdha ke kubaLa hoya, keDhiIye ke vyAdhithI pIDAto hoya temaja ApattimAM AvI paDela hoya, chatAM tene tyAga to zuM paNa anAdara paNa na kare, tenA pratye akhaMDa bhakita dhAraNa kare, te mahAsatI kahevAya. keTalIka kAMtAo game te purUSanI sAthe hAsya vigere karatAM tathA alaMkArene mehamAM phasAIne patine satAvatAM zaramAtI nathI, e duSaNa tane na lAge ane A lekamAM batAvela bIjA dUSaNathI paNa bacavAno prayatna karaje. keIvAra kaMI sAmAnya vAta paNa bhaviSyamAM gaMbhIra pariNAma lAvI mUke che. mATe dareka bAbatane lAMbe vicAra karIne pagaluM bharaje. kahyuM che ke- " "dAro veza nitya, gavAkSA vekSaNaM tathA / asatpalApo hAsyaM ca, TUSai @ApitA" | Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (198) eTale-AkhA divasa daravAjApara besI rahevuM, temaja aTArIe ubhA rahIne joyA karavuM, aghaTita pralApa kare tathA vAraMvAra hasavuM -e kulIna kAMtAne duSaNa rUpa che. vaLI kulIna strIe kadi svataMtra thaI na besavuM. tema karavA jatAM aneka durgaNe dAkhala thavA pAme che. eTalA mATeja nItizAstranA jANakAre kahI gayA che ke "pitA kSati mAre, bharikSati yauvane / putrAzca sthavire bhAve, na strI svaatNtrymrhti"|| eTale--kaumAra avasthAmAM tenuM rakSaNa pitA kare che, yauvana vayamAM pati tene saMbhALe che ane vRddhAvasthAmAM putra tenuM rakSaNa kare che. arthAta strI kevaLa svataMga thavAne gya nathI. eja bAbata mATe eka samartha kavi kahe che ke "navI ta: je vRkSA, yA ca nArI niraashryaa| maMtrihInAzca rAjAnA, na bhavanti cirAyuSaH" // eTale-nadInA taTapara AvelA vRkSa, Azraya rahita strI ane maMtrI vinAnA rAjAe lAMbo vakhata sukha bhogavI zakatA nathI. beTAprabhu tArA saubhAgyane sUrya sadA udayamAna rAkhe. ubhaya kuLane ajavALIne tArA jIvanane kRtArtha karaje. eja mArI AziSa ane bhalAmaNa che. paradezamAM patine kaI rIte kaMTALe thAya, tevuM vartana na rAkhaje. haMsanI jema niraMtara guNagrAhI thaje. udAra manathI pitAnI sthiti pramANe anekanuM piSaNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) karaje. kodha karIne kadi aMtarane bALatI nahi. gharamAM sapatnI (zakaya hoya te tenI sAthe prIti.bhAvathI vaje. ISyathI hadayane dUSita banAvIza nahi. nItizAstramAM te sapatnI mATe eTale sudhI kahevAmAM Avela che ke varaM vaidhavya vednaa| varaM narakavAsovA, mA sapatnyAH parAbhavaH // eTale kaMgAlanI sAthe paraNavuM sArUM, vidhavAvasthAnI vedanA veThavI sArI ane nArakAvAsa paNa sAre paraMtu sapatnIne parAbhava sAre nahi A eka pakSIya vAkyathI tAre gabharAI javAnuM nathI. Apa bhalA to jaga bhalA e kahevatane tuM tArA aMtarapaTa para ketarI rAkhaje. tAre te sapatnI sAthe paNa bhaginI bhAvathI ja vartavuM. ghaNuM sapatnIe sagI bahene karatAM vadhAre snehabhAva ApasamAM darzAvI rahe che. tevA paNa ghaNA dAkhalA mejuda che. mATe tAre upayogI dRSTAMtanuM anukaraNa karavuM. mArA hRdayanI dIkarI tane ATalI zikhAmaNuM basa che. " rANInA zokAzrae putrIne asara karI, eTale baMne mA dIkarI AMsu varasAvatI chuTI paDI. rAjAe paNa saubhAgya suMdarIne godamAM laI be zakanA AMsu pADyA ane be bela hita zikhAmaNanA kahyA. maMtrIne te rAjAe prathamathI ja egya bhalAmaNa karI rAkhI hatI, eTale atyAre mAtra paraspara chevaTanA praNAma karavAnA hatA. , A vakhate eka be majalAvALuM darabArI vANa maMtrI mATe taiyAra rAkhavAmAM AvyuM hatuM. maMtrInA beThA pahelAM bIjA vahANe badhA ravAnA thaI gayA hatA, paNa zrImati zeThane petAnA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) vahANumAM besADavAmATe maMtrIe khAsa tene rekI rAkhyuM hatuM. samaya thatAM badhA vahANamAM beThA ane meTA taraMgone kApatuM te vahANa mahAsAgara bhaNI cAlatuM thayuM eTale rAjA, rANu zekAtura mane bhavanabhaNuM pAchA pharyA. vahANamAM sAthe rahevAthI saubhAgya suMdarInuM adbhuta rUpa zrIpati zeThanA jovAmAM AvyuM. purNimAnA caMdra samAna tenuM mukha jotAM zeThanuM manarUpa cakera mugdha thayuM. te ciMtavavA lAgyo ke "ahe ! A te kaI devakanyA che ke IMdranI apsarAe potAno avatAra badalyuM che ? ahA ! huM mehinIne rati samAna samajato. paNa AnI pAse te mohinI eka ratimA che. vidhAtAe navarAzana vakhate ja ene ghaDI lAge che. aho rAjahaMsI jevI enI gati, bhramara jevA enA lecana, biMba jevA hoTha, aSTamInA caMdra jevuM lalATa, kanaka kaLaza jevA enA stana, manmathanI DhAla samAna enA nitaMba, kadalInA sta bha jevA enA sAthaLa ane rakata kamaLa jevA ke maLa emAM kara-caraNa zobhe che ane jANe vikasita thayela kapalatA hoya tevI enI dehayaSTi zAse che. ehA! AvI ramaNIya ramaNanI sAthe jeNe bhegavilAsa nathI karyo te purUSane janma vRthA che. are! paNa huM ene zI rIte meLavI zakuM? hA, meLavavAne ekaja mArga che. mahisAgara jIvato jAgato hoya, tyAM sudhI te huM sva ne paNa ene pAmI na zakuM tyAre zuM karavuM..? basa zuM karavuM zuM ? matisAgarane 5Ta bAjI racIne mahAsAgaramAM nAkhI de. paNa tema karatAM manuSyane ghATa ane sAthe vizvAsaghAta thAya, tenuM kema ? are! zrIpati ! tuM pite ke mUDha che. eka to kAmadevanI kAMtA jevI kAminI Ave che ane tenI sAthe mAla mIlakatane te pAraja nathI. A te ekI sAthe beDe pAra !! paNa e pApanuM phaLa to mAre bhogavavuM ja paDaze. pApa! atyAre pApanI pithI kANu kahADe tema che? muvA pachI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) zuM thAya che, te koNa joI AvyuM che? are ! abhAgIyA ! tane A prasaMga te deveja Apyo che. nahi te e mArI sAthe dariyAI saphara karavA zA mATe nIkaLe? ahA! zuM manamehaka mUrti che. basa, ekaja vAra jotAM te kalejAmAM ketarAI gaI che. basa, e eka maLI, eTale svarganA sukha! paNa enI sAthe AvanArA virUddha paDaze to? te vahANomAM bharelo dhana mAla badhA temane ApIne dabAvI daiza. e eka ramaNIya raMbhA uparAMta zuM che ? e pramANe mane rathanI mALA pheravatAM zrIpati zeThe matisAgarane mahAsAgaramAM dhakelavAno nirNaya karI lIdhuM. ane tevA prasaMganI te rAha jovA lAgyA. eka vakhate rAtre cAMdanIno caLakATa cAre bAju prasarI rahyo hate. samudranA taraMge sAthe athaDAtA pavana maMda maMda vAto hate. sAgaranA jaLamAM najara karatAM caMdramAne prakAza pANImAM ArapAra utarI gayele mAluma paDatA hatA. vahANa badhA maMda gatithI cAlyA jatA hatA te vakhate maMtrInA dAsa dAsIo badhA khAvAnI khaTapaTamAM hatA. vahANa calAvanArA khalAsIomAMnA keTalAka khAvAnI dhamAlamAM ane keTalAka zAMta thaI jhokA khAtA hatA. zeThane Ave lAga prathama keivAra mAnyo na hato. tarataja teNe matisAgarane upalA bhAgamAM lAvyA. maMtrI upara AvyA, eTale zeThe kahyuM-ahA! juo te A cAMdanI kevI khIlI rahI che? vidhAtAnI lIlA paNa na kaLAya tevI che. aho !. A samudranA taraMgo te jANe ApaNane lAvatA hoya, tevA uchaLI rahyA che. ema varNana karatAM te lAga joI beThe hate. eTale puna: te be -are ! A juo, te magara keTalo badhe meTo che?" A bela sAMbhaLatAM mahisAgara barAbara tAkIne jevA gaye, evAmAM duSya zrIpatie tene e acAnaka jorathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 202 ) dhakake mAryo ke te pAMca pagalAM dura samadramAM paDayA. svAthI zrIpatinA A duSkRtyane koi joi na zakyuM. eTale teNe prathama vahANamAM cAtarapha najara pherI, paNa e mahA pApa kAinA jovAmAM AvyuM hoya ema tene lAgyu nahi, tethI teNe vicAra karyo ke--atyAre tarataja buma mArIza, teA khAravA badhA diracAmAM kudI paDaze ane najIkamAMcI tene ghasaDI lAvaze. mATe AgaLa para vAta.' ema samajIne te mauna rahyo. 6 keTalAka vakhata pachI jyAre leAkeA upara AvatA saMbhALAyA, tyAre zeThe AkraMdanA DALa karatAM buma mArI ke... are ! doDA dADA matisAgara acAnaka samudramAM gamaDI paDayA. mare ! kAi AvA ane samudramAMthI tene satvara khecI kahADA. A dekhAya ! e dekhAya ! " A zabdo sAMbhaLatAM daza vIza mANase dariyAmAM kudI paDayA, tarata saDha sakelI levAmAM AvyA ane vahANunI gati aTakI lagabhaga e ghaDI sudhI tenI tapAsa karavAmAM AvI, paNa te tyAM hatAja nahi, eTale hAtha zenA lAge ? dariyAmAM paDelA mANaso badhA khAlI hAthe nirAza thaIne pAchA AvyA, ane zeThane pUchavA lAgyA ke zeTha! tame pAse chatAM tene, hAtha pakaDI kema na lIdhA ?? AthI zeTha kapaTa kaLAthI AMkhamAM AMsu khatAvatA khelyuMA-- are ! bhAie ! te laghu zaMkA karavA beThA, eTale huM pelI tarapha gaye. evAmAM tenuM paga sarI javAthI paDI gayA haze. tarataja meM pAchuM vaLIne joyuM, tA temane dIThA nahi. eTale badhAne buma mArI are ! hAya ! e mArA prANa priya mitra gayA. zu te have hAtha nahi Ave? are! matisAgara ! tuM jaldI AvIne mane bheTa tArA vinA gmA dila maLIne khAkha thai jAya che. mahA ! AvI mane khakhara heAta, te tane tyAM besavAja na dete hA ! hAya ! A bharasamudramAM mArI zI vale thaI ? are! bhAI! hajI paNa game tema karIne tene . For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (203) zodhI lAve. huM tamane rAjI karIza enA vinA mArA prANa Takaze ke kema, tenI mane zaMkA thaI paDI che." ema belate zeTha mUchano DoLa karIne nIce paDI gaye vahANamAM hAhAkAra thaI rahyo. kaI meTe sAde revA lAgyA. keI nazIbane Thapake deve lAgyA, keI tenA guNa saMbhArI saMbhArIne kheda karavA lAgyA. A vakhatane dekhAva game tevA kaThaNa hadayane paNa bhedI nAkhe te hate. are ! paNa pele caMDALa zrIpati te potAnA manamAM harakhAto hato. daivanI akaLa kaLA che. A khabara jyAre saubhAgya suMdarI ke je atyAre nidrAdevInI godamAM sukhanA svapna nIhALatI hatI, tene saMbhaLAvavAmAM AvyA, tyAre te acAnaka ubhI thaI ane tarataja mUcha khAIne dharaNI para DhaLI paDI. te jotAM sonAnA hadaya kamakamI rahyA. va cho rIvarI" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 11 muM. satItvane prabhAva. = 00 "nAlyA ja, na saMtoSasamaM vratam / / na sA saze zo, zolatubhyaM na maMDanam" / ( a hiMsA samAna dhama nathI, saMtoSa samAna vrata nathI, cheA satya samAna zauca nathI ane zIla samAna zaNagAra mUchAvaza thayela saubhAgya suMdarIne dAsIo pavana DhALavA lAgI, eTale keTalIka vAre te sAvadhAna thaI, ane uThavA jatA te punaH mUcha khAIne nIce paDI dAsIo paMkhA laI tene pavana nAkhavA lAgI. jAgrata thatAM tenA haiyAnA hoMza badhA uDI gayA. tarataja teNe pitAnA alaMkAra dUra karyo. ane vIkharAI jatA keze te chAtI kuTavA lAgI. tenA chAtI phATa rUdanathI saunA hadaya khinna thayAM, keTalAka tene joIne revA lAgyA. reI reIne teNe pitAnA vastro palALyAM, tenI AMkho sUjavA AvI ane temAM ratAza chavAI gaI. chevaTe mukta kaThe rUdana karatAM te thAkI, eTale kalpAMta ane vilApa karavA lAgI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) "he nAtha! mArA zaNagAranA zaNagAra ! mArA jIvananA prANa! mArA saubhAgyanA sUrya! A bharadariyAmAM mane ekalI TaLavaLatI mukIne tame kyAM gayA? jaLathI vikhuTI paDela mAchalI ane TeLAthI bhraSTa thayela haraNI jema Amatema taraphaDIyA mAre, tema mAruM aMtaHkaraNa Apa vinA taraphaDIyA mArI rahyuM che. prANanAtha! ApanI sevA-bhakitanI lAlacathI mAbApane vilApa karatA melIne sAthe nIkaLI ane thoDA ja divasamAM mane mukIne tame cAlyA gayA. halA! eka vAra Ave, A dAsIne darzana daIne tRpta hRdayane zAMta karo. mArA ziratAja ! tamArA vinA A jIvanamAM have zuM rahyuM. che ? he zAsana deva! A abaLAne sahAya karavA pragaTa thA. mArA svAmI jaina dharmanA paramarAgI hatA, temanI acala bhakitanA prabhAvathI AvIne hAjara thA. he jaLa devatAo ! tame paNa kema keI pragaTa thatA nathI ? A dIna abaLA nirAdhAra thai zeka sAgaramAM nimagna thaI che. mATe dayA lAvI, tamArA agAdha jaLamAM patita thayela tene svAmI samapaNa kare. are ! devIo! tamAre strI jAtino pakSapAta nathI zuM ? A bhayaMkara mahAsAgaramAM pati viyegI dIna dArAne tene pati zodhI ApIne zAMta kare. are ! hA! daiva! te A zuM aghaTita karyuM? mArAmAM te evuM te baLa joyuM ke jethI A saMkaTane parvata mArApara DhALe ? are ! A to kIDI para kaTaka calAvavA jevuM karyuM. Ama rIbAvI rIbAvI ke satAvI satAvIne mAryA karatAM mane potAne ja samudramAM nAkhI hota to Ama kapAMta karavAne to vakhata na AvatuM ! he nirdaya vidhi! prANIone satAvavAne zuM te IjAro lIdhe che? nahi te mArA jevI abaLAne AvA duHkhanA DuMgara nIce na dabAve kuTila ane kaThaNa dilanA he deva ! tuM du:khIne harAve che, muvelAne mAre che, baLelAne bALe che, kSaNabhara rIjhavIne vAraMvAra satAve che. A badhA tArA cALA che. are ! hA, paNa daivane atyAre Thapake deve vRthA che. kAraNa ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) vasaMta mAre, riddhiM pAvaMti sylvgraaii| naM ra zarIre , to vasaMta ?" | eTale-vasaMte tu AvatAM samasta vana-vRkSe nava pallavita thAya che, ane keraDAmAM eka pAMdaDuM paNa hotuM nathI. tethI vasaMta hatune zo doSa ? temaja "vaphara sare, saloyaNo picchai sayalaloo / naM 3mA pacha, sahassa kiraNassa ko doso ?" // eTale-sUrya udaya thatA lecanavALA badhA leke joI zake che ane ghuvaDa locana chatAM bhALI zakto nathI. temAM sUryane zo doSa ? ahA ! pUrvakRta karmanI kevI akaLa gati che? eka ghaDI vAramAM te manuSyanA jIvanane kevuM palaTAvI nAkhe che? kSaNavAra pahelAM je sukhanA svapnAmAM mahAlate heya, te kSaNavAra pachI du:khanA rodaNAM reve che. basa, eja mAnava-jIvanarUpa yaMtrane calAvavAno mukhya saMce che. kAraNa ke vAtiH ti naiva kuruM na zIre, vidyApi naiva na ca janmakRtA' pi sevA / kamANi janmani purA kila saMcitAni, kAle phalanti manujasya yatheha vRkSAH" // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) eTale-svarUpa, kuLa, zIla, vidyA, temaja janma paryata karela sevA paNa phaLIbhuta thatI nathI. paraMtu pUrva janmamAM saMcita karela kama vRkSanI jema kALe mANasane phaLe che athaoNt udaya Ave che. te karma paNa jIve pote karelA heya, teja tene bhegavavA paDe che. chatAM mANasa potAnI nirbaLatAthI bIjAne deSa de che. ahe! kamanI keTalI badhI pradhAnatA batAvelI che? "akAraNaM sattvamakAraNaM tapo, jagattraya vyApi yazo' pyakAraNam // akAraNaM rUpamakAraNaM guNAH, purANamekaM nRSu karma kAraNam" // eTale--satva ke tapanuM kaMI kAraNa nathI, pRthvImAM patharAyela yazanuM kaMI kAraNa nathI, temaja rUpa ke guNenuM paNa kAraNa nathI, paraMtu eka pUrvakRta karma ja kAraNa che. arthAt teja mANasane sukha duHkha ApavAne samartha che. ahe! e kamanoja vikAra chatAM purUSe potAnI mati pramANe saMkaTa vakhate kaMI judIja kalpanA karI bese che kAraNa ke __ " vaidyA vadanti kaphayittamarUdvikAraM, naimittikA grahakRtaM pravadanti dossm| .. bhUtopasargamiti maMtravido vadanti, kamaiva zudramatayo yatayo vadanti " // eTale--zarIre kaMI vyAdhI pragaTa thAya tyAre vaidya kapha, pittake vAyune vikAra batAve che, nimittIyAne pUchatAM te nabaLA grahane deSa batAve che. maMtravAdIo ke bhUtane thayela upasarga jAherare che ane zuddha mativALA munie te karma janya dUSaNa kahI batAve che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (208) basa, temAM kamajanya sukha duHkha svIkAravA lAyaka che. mane atyAre je saMkaTa samupasthita thayuM che, te paNa pUrva karma janita che. eTale e bhogavyA vinA anya upAya nathI. kadAca huM hamaNuM mAthuM kuTIne marI jAu te paNa e karmane dayA Ave tema nathI. tyAre zuM Ama kalpAMta karIne mAre samasta jIvana gALavuM? tema karavAthI paNa mAthe AvI paDela duHkha kayAM TaLI javAnuM che? have kaMIka himmata lAvIne bhAvi jIvanane sudhAravuM eja sarvottama kartavya che. tema karatAM dharmanA prabhAve je svAmI sAMpaDayA te ThIka, nahi te karela kama bhagavAIne kSINa thaze atyAre lAMbe vakhata hAyavarALathI have zuM vaLavAnuM hatuM kAraNa ke " tAva, mAhya metavyuM, yAvad bhayamanAgatama / - Agata tu bhayaM vIkSya, nAH yathocitama" | eTale-jyAM sudhI jAya mAthe AvI na paDe, tyAM sudhI tenAthI paDatA rahevuM, te ThIka; paNa te mAthe AvI paDatAM te tene yathacita pratIkAra le, te vakhate dhIraja beIne na besavuM. atyAre have mArA dhana-mAla karatAM zarIra karatAM zIla vadhAre kiMmatI che, mATe sarvasvanA bhege paNa eka zIlanuM akhaMDita rakSaNa karavuM-eja mAruM kartavya che. strIne eja sAco zaNagAra che ane vipatti vakhate eja vhAre AvanAra che. je mahilA potAnA zIlane khoI bese che, tene A bhava ane parabhave aneka saMkaTa sahana karavo paDe che. sItA damayaMtI sulasI, subhadrA vigere mahAsatIe pitAnA satItvanA prabhAvathI bhAratamAM Aje ghare ghare gavAya che. ahe! e zIlano mahimA jagajAhera che, te devatAone dAsa banAve che kAraNa ke-- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) saharAMta kulakalaMka lumyati pApapaMka, sukRtamupacinoti zlAdhyatA mAttanoti / namayati suravarge hanti durgA pasarma, racayati zuci zIlaM svargamokSA salIlA" / / eTale-pavitra zIla kuLanA kalekane dura kare chepApakane dhoI nAkhe che, sukRtano vadhAro kare che, kIrtine vistAra che, devatAone namAve che, viSTa upasargane haThAve che ane svarga tathA mekSa paNa lIlAmAtramAM Ape che. ahe! zIlamAM keI apUrva zakita samAyelI che ke bhayaMkara vastuo pitAnI bhayaMkaratA tenA prabhAvathI zAMta karI de che, arthAt zAMta thaI jAya che, kahyuM che ke - "sItayA durayavAda bhItayA, pAvake svatanurAhutI kRtA / pAvakastu jalatAM jagAmaya tatra zIlamahimA vijabhitaH" / ahe! kApavAdano bhayathI sItAe pitAnuM zarIra avignamAM jhaMpalAvyuM paNa zIlanA mahimAthI agnimAM zItalatA AvI gaI. basa, eja zIlanA addabhuta prabhAvane mATe sacoTa dAkhalo che. vaLI eka kavie te eTale sudhI varNavyuM che ke "vahistasya jalAyate jalanidhiH kulyAyate tatkSaNAn, meruH svabhya zilAyate mRgayatiHsadyaH kuraMgAyate / bhyAlo mAlyagaNAyate viSarasaH pIyUSavAyate, yasyAMge'khilalokavallabhatama zIlaM samunmIlati" // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21). ahe! samasta lokone atyaMta vallabha evA zIlane je dhAraNa kare che, tene agni jaLa samAna lAge che. samudra nIka tulya thAya che, merU parvata eka nAnI zilA samAna bhAse che siMha tarata mRgalA samAna garIba thaI jAya che, vikALa sarpa tene mALArUpe praName che, ane viSa te amRta samAna thaI jAya che. pUrve saMkaTa paDatAM paNa mahAsatIoe jema pitAnuM zIla jALavI rAkhyuM, tema mAre paNa eja AbhUSaNathI alaMkRta thavAnuM che." e pramANe nizcaya karIne saubhAgya suMdarInI vicAramALA aTakI evAmAM puna: tene pitAnA patinuM smaraNa thaI AvyuM, ane tenI AMkhamAMthI garama AMsunA be cAra biMdu sarI paDayA. tenuM hRdaya pUrvanI sukha sAmagrI saMbhAratAM khedathI bharAI AvyuM A vakhate zrIpati zeTha, bahArathI tene AzvAsana ApavA paNa aMdara khAnethI tene pitAnI karavA tyAM upasthita thaye ane tenI zecanIya dazA joIne te kahevA lAgyuM ke "bhadre acAnaka mArA mitra matisAgaranA samudrapAtathI jema tamane duHkha thAya che, tema mane paNa pArAvAra du:kha upaje che. paraMtu mavivena tanyA ". - bhAvibhAva anyathA na thAya. jema banavAnuM hoya temaja bane. manuSyanA kaTi prayatna tenI pAse kAma lAgatA nathI. bALA! have dhIraja dhare ane gaI gujarI bhUlI jAo. have tamAre kheda kare vathA che. je vastune pratIkAra na thaI zake, tene mATe ciMtA ke kALajI karavI zA kAmanI ? tamArI A yauvanakaLI hajI prakulita thavAnI aNI upara AvI, evAmAM tenA bhegI bhramarane deve acAnaka chInavI lIdho. e bAbata game tevA kaThina mananA mANasane paNa kamakamATa upajAve tevI che. bharelA bhANA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) para besatAM kSudhAtura mANasanuM jema bhejana chInavI levAmAM Ave, ane tenI jevI sthiti thAya, tevI Aje tamArI avasthA che tamAre enI sAthe mAtra eTale ja saMbaMdha haze. have e vastu te kaI rIte tamArA hAthamAM AvI zake tema nathI, te pachI A gulAbanA phula jevI yuvAnI zA mATe nakAmI gumAvo? mANasane je kAMI dharma puNya AdaravAnuM hoya, te te pAchalI vayamAM thaI zake. mATe A bheganI avasthAne paNa InsApha Apa joIe suMdarI! tame hajI saMsArano lhAvo lIdhe nathI, tamArI aneka khAna, pAna ane kAmabhoganI kAmanAo apUrNa che, mATe pUrNa karavAne bhAgyazALI thAo." zrIpati zeThanA A kathanathI saubhAgya suMdarI tenA manane abhiprAya samajI gaI. teNe vicAra karyo ke-pitAnI duSTa kAmanA pUrNa karavAne eNe te mArA prANanAthane samudramAM nAkhyA nahi hoya? manuSya jyAre kAmAtura thAya che, tyAre tene kRtyA kRtyanuM bhAna rahetuM nathI. te vakhate te na bolavAnuM balI de che ane na karavAnuM karI nAkhe che aho! tenI mati viparIta thaI jAya che. kAraNa ke " dRzyaM vastu paraM na pazyati jagatyandhaH puro'vasthitaM, kAmAndhastu yadasti tatpariharan yannAsti tatpazyati / kundendI varapUrNa candrakalaza zrImallatA pallavA nAropyA zucirA ziSupriyatamA mAtreSu yanmodate " he ! aMdha purUSa mAtra sammukha rahela dRzya vastune. joI zakatA nathI, paraMtu kAmAMdha purUSa te je che tene tyAga karatAM je nathI tene joI rahe che, arthAt tene viparIta bhAsa thAya che. kAraNa ke te priyatamAnA azucithI bharelA avayavamAM kuMdapuSpa, kamaLa, pUrNa caMdra kaLaza, khIlela hatA ane palanI upamA ApIne AnaMda pAme che." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (212) basa, enA vacana parathI barAbara sAbIta thAya che ke e mehAMdha ane kAmAMdha thayela che. ThIka che, atyAre ene mIThAM vacanathI mAna ApuM ane vakhata Ave chaTakI javuM-eja yogya che, nahi te bharadariyAmAM mane e satAvaze ane mANasane potAnA hAthamAM laIne vakhatasara balAtkAra paNa kare." ema vicArIne saubhAgya suMdarI bolI ke -"zeTha ! je thavAnuM hatuM te te thayuM, paNa have tame kahevA zuM maLe che ? te samajAtuM nathI. huM ajJa strI jAta tamArA mArmika belane marma kayAMthI samajI zakuM ?" AthI zeThane jarA nirAMta vaLI. tene kaMIka AzA baMdhANI tarataja te pramoda pAmIne bolyA ke--'suMdarI ! tame DAhyA ane samaju cho. te thI potAno svArtha samaje kAraNa ke "sArtho di mUrNatA? eTale-svArthathI bhraSTa thavuM eja mUrkhAI che. mATe Avasarane ucita vArtha sAdhI lyo. latA jema eka vRkSano AdhAra tUTatAM bIjA vRkSano Azraya le, tema tame paNa tevA bane. juo, mArI pAse paisAnI khoTa nathI, dAsa dAsIe joIe teTalA che mATe A saMpattinI svAminI thaine A dAsano svIkAra kare. huM tamArI AjJA sadA zirasAvaMgha samajIne mAthe uThAvIza. saubhAgya suMdarI gaMbhIra vicAramAM paDI gaI. tenI dRSTa bhAvanA sAMbhaLatAM aMtaramAM tenA pratye tiraskAra chuTo chatAM vacanathI tenuM apamAna na karatAM te bolI ke- zeThajI ! tamAruM kahevuM vAjabI che. vaLI tamArI lAgaNI bhAre che. paNa hAla te mAre mAthe patine viyega AvI paDele che, tethI zekamAM mana muMjAya che. ApaNe samudra pAra jaIzuM tyAre badhuM banI raheze. ama strI jAtine AdhAre te jarUra joIe. zeTha! e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (213) chAbatanI hava kALajI na karaze. paraMtu hamaNa amuka vakhata sudhI mane bolAvaze nahi." suMdarInA A bolathI zrIpati zeTha saMtoSa pAmyA. pitAnA mane rathanI mALA have saphaLa thavAnI samajIne tenA zarIramAM kvIna teja dAkhala thayuM te harSita thate vicAravA lAge ke - "aho! AvI suMdarIne huM svAmI thaIza. eTale have mane svarga ke mokSanI darakAra zI che? basa, mAruM jIvana svagIya sukhamaya banI jaze. pAMca paMdara divasane ene vAyade kAle pUre thaze, eTale e e mArI patI padamaNI thaze. A ajANyA pradezamAM e kone zaraNe javAnI hatI? vAha re zrIpati te have sAco zrIpati ( lakSmIne pati ) banIza. A pAkI avasthAe AvI seLa varasanI suMdarI sabhAgya vinA kayAMthI sAMpaDe?" e pramANe zeTha haratAM pharatAM uThatAM, besatAM ke sutAM sAbhAgya suMdarInA mane rathanI mALA pheravavA lAgyuM. rastAmAM zeThanI keTalIka hIlacAlathI saubhAgya suMdarI sAthe Avela mANase samajI gayA ke -"A zeThanI dAnata bagaDI lAge che." "zuM ApaNuM dekhatAM e saubhAgya suMdarIne tAbe karI zakaze ? are! meM mahArAjAnuM janmathI luNa khAdhuM che, te AvA prasaMge te upakArane badale kema ne vALuM? paNa mane te rANI sAhebe khAnagImAM bolAvIne bhalAmaNa karI che ke -"bAne kaMI harata AvavA na deje." huM te barAbara kAcha vALIne zeThanI sAme ubhe rahIza. tyAre huM khAsa aMta:purane rakhavALa te AvA kAmamAM pAcho haThuM kharo ke ? ' are ! tame badhA baDAI mAratAM vakhata Ave kadAca DarIne daza DagalAM pAchA paNa haThI jAo. paraMtu huM te mahArAjAne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 214) khAsa zastradhArI sevaka chu". tethI e zeThe mane jotAMja gabharAi javAnA. tame khaSA bahAdura kharA, paNa zeThane nyAyanI rIte samajAvatAM jo te sAnamAM samajI jAya, teA pachI vinA kAraNe evI bahAdurI khatAvavAnI mApaNane jarUra zI che ? are ! bhAie ! e gharaDe ghaDapaNe dheALAmAM dhuLa nAkhavA beThA che. ene sAnamAM samajAvyA karatAM evI koi sukhaDI cakhADavI joie ke phrIvAra te evu pagalu ja na bhare." zrIpati zeTha A badhuM peAtAnu purANa kAna daIne sAMbhaLatA tA. temAM chellA zabdo sAMbhaLatAM tenuM hRdaya kapI uThayuM. te peAte gaMbhIra vicAramAM paDI gayA, " ahA ! vakhatasara mArI manaHGAmanAmAM A leAkeA khalela karaze. hA, e tA parastrI kahevAya, tene svAdhIna karatAM te pApamAM paTakAvu ja paDaze. are ! apane Apa kANu te joI AvyuM che? A te atyAre je kaI khavAya, pIvAya ane bhAgavAya, tenA hAvA lai levA. evI bIka rAkhIne A rakSAne kema javA dauM ? paNa manuSya hatyAM upara A paradvArAnuM pApa e e mahA pApa tane mAja bhavamAM naDaze te nahi ? have matisAgara teA kayAMthI AvavAnA hatA? ane mA te bicArI garImaDI gAya jevIne te mArA Azraya levAja paDaze. basa, emAM bhaviSyanA layaja dekhAtA nathI. mAtra A leAkeA kaMika dhamadhamyA che, temane mana mAnatuM dhana mApyuM, eTale ThaMDAgAra jevA thai jaze. A svarganI masarA pAchaLa tA adhu dhana kurabAna karI dauM. For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) paNa emAM keI jhanUna mANasa jAge ane A vAta je gaMbhIrapuranA rAjA sudhI laI jAya, te mAre bhegavavuM paNa bhAre thaI paDe. hA, paNa saubhAgya suMdarI pate rAjI rAjI hoya, to ke ADe AvanAra che ? eja vAta hajI ardhabdha jevI lAge che. saubhAgya suMdarI e jyAM sudhI hajI joIe te pitAne prema batAvyuM nathI, tyAMsudhI badhI vAta kAcI ane dhAstI bharelI che. e suMdara suMdarI maLI gayA pachI kaMI sahana karavuM paDe, to harakta nahi, paraMtu e paNa na maLe ane kaMI aNadhArI Aphata Ave te Are nathI." e pramANe vicAra mALAne laMbAvatAM darake bAbata tene bhaya bharelI lAgatI hatI. prathama to A kharAba kAma che, ema tene pitAnA aMtaranA uMDA bhAgamAMthI manAI thatI hatI, vaLI te suMdarI sAthe Avela mANase paNa adhavaca lapaDAka mAre tevA lAgatA hatA, rAjabhaya tenI najara AgaLa Avato ane phajetI thavAnI dhAstI paNa sAmeja dekhAtI hatI. A badhA kharAbA tenI daSTi AgaLa taratA ane tethI tenuM hadaya vAraMvAra kamakamI jatuM hatuM. ATaluM chatAM tenA mAnasika vikAre hRdayamAM khaLabhaLI rahyA hatA. e kAmavikAranI jherI paNa atyAre manamohaMka lAgatI mAyAmAM ukta ne te tarata bhUlI jatA hatA. e suMdarInA mukha kamaLane madhukara banavAne tenuM mana gaNagaNATa karI rahyuM hatuM. aheanAdikAlathI lAgela viSayavAsanAmAM prANI paravaza banIne keTalI badhI viTaMbanAne sahana kare che ? vipate tapu vaDu thIH apati nAgari viMdravAnA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) mRtyAvupA gacchati nivilaMba, tathApi jantunvaSayA bhilaassii"|| eTale--hasta yugala kaMpavA mAMDe che. zarIranI zobhA badhI cAlI jAya che, dAMta badhA paDI jAya che ane maraNa AvavAnI aNI upara hoya che, ahe! te paNa prANI viSayanI abhilASA barAbara che, jyAM sudhI Atmika sukhamAM ke AnaMda rahele che, te samajAtuM nathI, tyAM sudhI jIvane temAMja sukha lAge che. kAraNa ke- "vivitAmAnano, vadati jano viSaya eva ramaNIyaH / yena na dRSTaM ghRta kApi" // " eTale-paramAnaMdane na jANanAra mANasa viSaya sukhane vakhANe che. jeNe ghI keLavAra joyuM ja nathI, te talanA telaneja miSTa mAnI le che. - rAta divasa gheMsa khAnArane ghebaranA svAdanI khabara kyAMthI hoya ? vanamAM bhaTakanAra bhIla zaheramAM rahela mahelanI majAha karIthI jANI zake? kAraNa ke-- "ti tArI viSaya puNaM, sphurati yAbadiyaM hRdi mRDhatA / manasi tattvavidAM tu vicArake, ( piyA ghara suvuM ja pariNa| eTale--jyAM sudhI hadayamAM mUDhatA vyApI rahI che, tyAM sudhI viSayamAM jIva sukha mAnI le che. arthAta temAM tene sukha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (217) dekhAya che. paraMtu jyAre mana tattvanA vicAramAM eta preta thAya che tyAre viSaya sukha ke parigraha tene kaMI paNa dabAvI zakatA nathI. jyAM sudhI mananI nirmaLatA che, meADurAjAnuMja rAjya vatI rahyuM che, jyAM kartA hartA tarIke kAmadeva sattA calAvI rahyo che, tyAM mAtmA parAdhIna thai bese che, tenI dhIrajanA dhvaMsa thAya che ane zurAtana kSINa thavA pAme che, paNa ataramAM sattva jAgrata hAya ajJAnatA phAvI zakatI na hAya, dhIrajanI dhAra sadA sateja hAya, tyAM kAmadeva peAtAnI sattA calAvI zakatA nathI. kahyu che ke kAntA kaTAkSa vizikhA na lunanti yasya, cittaM na nirdahati komakuzA nutApaH / karSanti bhUri viSayAzca na lobha pAzai lokatrayaM jayati kRtsnamidaM sa dhIraH 64 eTale--jenA cittane kAMtAnA kaTAkSa rUpa ANA bhedI zakatA nathI, koparUpa agninA tApa jenA aMtarane maLI zakatA nathI, viSayAnI lAlaca rUpa pAza (ba Mdhana) jene kheMcI zaktA nathI. te khrIra purUSa samasta jagatane jItI zake che. rAta divasa vicArAnI zreNipara caDatAM ane utaratAM zrIpati zeTha ghaNIvAra bhayane lIdhe saubhAgya suMdarInI kAmanAthI nirAza thai jatA ane tethI gheADIvAra peAtAnA manAthanI mALAne sakAthI letA, paNa aMdarathI kAma devanI senA jAyata thatAM te pAche sateja thai jatA Ama anekavAra ArAhu avarAha thayA pachI chevaTe kAma devanA sainikoe tenA mata:karaNanI rAjadhAnI sara karI cAtaraphathI viSaya vAsanArUpa ceAdhAe tuTI paDayA ane samasta manobhUmine gherI lIdhI Akhara te kAmavAsanAnA pramaLa pravAhamAM taNAvA lAgyA. teNe nizcaya karI lIdhe ke game tema thAya paNa ekavAra saubhAgya suMdarInA lalita lAvaNyanA svAda levA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19! (218) maMtrInA mANasee ApasamAM vicAra calAvyA pachI temaNe saubhAgya suMdarIne namratAthI jaNAvyuM ke-bahena! banavAnuM banI gayuM, paNa have tame pharamAve te pramANe ame karavAne taiyAra chIe. tame kaI rIte paNa gabharAze nahiM. A temanA zabdothI saubhAgya suMdarIne kaMika AzvAsana maLyuM, paNa pAchaLathI eka eka mANasane potAnI pAse belAvI tene dhana mAlathI rAjI karIne zeThe ghaNA kharAne potAnA tAbAmAM karI lIdhA. mAtra eka ke be mANasaja saubhAgya suMdarIne pakSamAM rahenAra rahyA. vahANa badhA gaMbhIrapuranA kinArA para AvyA. eTale badhA mANone zrIpati zeTha potAne ane maMtrIne mAla utAravAmAM jeDI dIdhA, ane pite nagaranI vakhAromAM mAla bharavAnA kAmamAM reko. te vakhate teNe evo vicAra karI rAkhyuM hata-bhAlanI vyavasthA karyA pachI saubhAgya suMdarIne zaheramAM laI javI." e manamehaka kAminInI kAmanAthI zeThamAM bamaNe jusso AvI gayo hate. yAcakane te hAM mAgyA dAna Apate ane nokaranuM te teNe daLadaraja pheMdI nAkhyuM. A badhuM sAbhAgya suMdarIne pitAnI meTAI batAvavA ane tene prasanna karavAne ja te karato hato, paNa te bicArAne kayAM bhAna hatuM ke saubhAgya suMdarI tenI e lIlAne leze mAtra paNa cAhatI na hatI. pitAnA zIlanuM kevI rIte rakSaNa karavuM-eja tene laganI lAgI hatI, ane tene mATe te kaMika nirvina mArga zodhyA karatA hatI. sAthe AvelAmAMnA ghaNA mANase to zrIpati zeThanA kAmamAM lAgI gayA hatA, paNa mAtra eka mANasa saubhAgya suMdarInAM pakSamAM hatuM, te atyAre kinArA para utaratAM tenI sAthe rahyo hate, dariyA kinArAthI gAma bahu dUra na hatuM, eTale chuTA chavAyA makAno mArgamAM Avela hovAthI kinArAthI utaratAM ja gAmanI zarUAta jevuM jaNAtuM hatuM. kinArAthI thoDe dUra eka maMdira Avela hatuM. atyAre baporane samaya hovAthI maMdiramAM mANasanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) AvajAva na hatI pUjArI paNa pUjA karIne cAle gaye hate. eTale daravAje sAMkaLa vAsela hatI. bahArathI maMdirane dekhAva bahuja ramaNIya lAgato hato. cotarapha puSpanA cheDavA tathA chuTA chavAyA vRkSothI tenI zobhA vadhAre AkarSaka banI hatI. saubhAgya suMdarI te maMdiranI aMdara dAkhala thaI. aMdaranI bhavyatA jotAM tene harSa thaye. paNa have tene eka bIjI ciMtA lAgu paDI hatI. ahIM pichAna vinA te nirAdhAra hatI. eka zrIpati zeThanI oLakhANa hatI. tenI dRSTi ane hadayamAM jhera vasyuM hatuM, tethI tene Azraya levA te cAhatI na hatI, paNa te Ave, tenI pahelAM pite evA saMgamAM AvI jAya ke zeThane svayameva nirAza thavAno vakhata Ave. tenA AvatA je teno tiraskAra karavAmAM Ave, te te paisAnA baLathI vakhatasara kanaDagata kare. chevaTe maMdiramAM AvatAM tene vicAra thayo ke, ahIM mArA zIlanuM rakSaNa thaI zakaze. ema dhArIne traNa navakAra gaNuM teNe zAsana devIne udezIne vijJapti karI ke-bahe zAsana devI je mana, vacana ane kAyAthI meM zuddha zIla pALyuM hAya, te tenA prabhAvathI A maMdiranA dvAra baMdha thaI jAo. A vAkaya bolatAM zAsana devIe adRzya rahIne maMdiranA daravAjA baMdha karI dIdhA. tethI saubhAgya suMdarIne zAMti thaI. zAsana devInA sAMnidhyathI tenA hRdayanI bhIti badhI dUra thaI gaI. * E Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 12 muM, pApIonI prapaMcajALa. "tama mahopAra, paya iva pItvA nirAtakam / pratyuta hantuM yatate, kAkodara sodaraH khalo jagati" // | he ! sarSa jema dudha pIne te pAnArane ja mAravAno prayatna kare che. tema durjana purUSapara meTo upakAra karavAmAM Ave, to paNa te ulaTo upakArIno ni:zaMka paNe ghAta karavA prayatna kare che, tethI te sarpa tulya che. be nAcatA. temaNe gayA pachI matisAgara maMtrInA gayA pachI duSTasiMha ane pracaMDasiMha bahu phAvyA hatA. temaNe pelI vezyAne hathIyAra banAvIne rAjAne khuba nIce hato temane pUchanAra koI na hatuM, eTale teo pitAne phAve tema vartatA hatA. bhaviSyane temane bhaya na hato. pApathI teo potAne vijaya samajatA hatA pitAnI matine gati ApI kedane prapaMcajALamAM phasAvatAM teo potAne bahAdura mAnatA hatA vizvAsaghAtane teo maMtra karatAM vadhAre mAna ApatA hatA. mAMsa ane mAdarAmAM teo masta rahetA hatA. jitAri rAjAne temaNe madirane eka mahAmitra banAvyuM hatuM ane vasaMtasenA guNikAnI hajALamAM tene barAbara phasAvyuM hatuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 221) mAthI aMtaHpuramAM te mAtra eka AMTA mAravA jatA. ane rAta divasa vasaMta senAnA vilAsamAM paDayA rahetA hatA. A vAta rANIonA sAMbhaLavAmAM AvatAM temanA khetanA pAra na rahyo. rAjA vyasanamAM eTale badhA lubdha thai gayA ke tene samajA - vavAne rANIo himmata karI zakatI na hatI. ekadA kamaLAdevI ke je mukhya paTarANI hatI, vaLI pUrve tenApara rAjA bahu prema rAkhatA hatA, teNe rAjAne samajAvavAne vicAra karyA. pachI jyAre rAjA AvyA, tyAre teNe ekAMtamAM khelAvI 'jali joDIne vinaMtI karI ke H prANanAtha ! mArA aMtaranA ArAma ! mArA jIvananA AdhAra ! A dAsIe ApanA eTale badhA ze! aparAdha karyo che ke tene visArIja mUkI ? mArA haiyAnA hAra ! kai mArA doSa hoya tA dAkhavA ke jenI huM ApanI pa.se kSamA mAgI nivRtta thAuM. magara bIjI koi rANInA aparAdha jaNAyA haiya ane te samasta aMta:pura pratye Apane arUci utpanna thaI hAya tA tema karavuM paNa ucita nathI. kAraNa ke ekanA aparAdha mA zA mATe bhogave ? mArA saubhAgyanA zaNugAra ! Apa koi kuTila kAminInI kAmavAsanAmAM phasAyA haiA ema lAge che, ane te vesyA che, ema mArA sAMbhaLavAmAM AvyuM che. vhAlA ! AveAja ApanA banAvaTI prema ? nAtha ! yAda karI, yAda kare. prathama prema samAgamamAM AvatAM tame mane zuM vacana Apela ? khasa, purUSonA hradaye. AvA taragI haze--evI tA mane atyAre ja khAtrI thai. vhAlI ! mA tena mana tArApara kurabAna che. ' e elela khelanA tAla karo. Apa jevA naravA peAtAnA melanI kIMmata AvI ja AMkatA haze ? mArA zitAja ! eka peAtAnA khAlanI khAtara rAmacadrajIe vanavAsa svIkAryAM, eka vacananI khAtara bhISma pitAmahe jIvanabhara brahmacarya pALyu ekaja elela khelanI khAtara rizcaMdre cAMDAlanI sevA svIkArI. mArA mane For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) maMdiranA deva ! te paNa ApanA jevA naredro hatA temaNe eka vacananI khAtara saMkaTa vaheryuM, tene badale tame tamArI vyavahAranI maryAdAmAM paNa zuM rahI zakatA nathI ? vaLI Apane madirAnI caTaka lAgI che e vAta paNa pAke pAye mArA sAMbhaLavAmAM AvI che. e vyasana jAnamAlanI khuvArI karanAra che. matisAgara maMtrInA vakhatanuM ApanuM vartana ane atyAranA vartanamAM jamIna AsamAna jeTalo taphAvatAM paDI gayA che. Apa kaI kharAba sabate caDyA che, tenuM A buruM pariNAma mane jaNAya che. svAminAtha ! tevA khoTA saMgama deravAIne potAnA kuLAcArane nAza kare, te rAjavaMzI narane chAjatuM nathI kAraNa ke, puddhi sthA, yuddha vartana : kupravRterbhavejjantu rbhAjanaM duHkhasaMtateH" // . eTale-kharAba batathI kRddhi utpanna thAya. kubuddhi thatAM kharAba pravRtti thatI jAya che, ane khoTI pravRttithI mANasa dukha paraMparAnuM bhAjana thAya che. sAMbhaLavA pramANe Apa duSTa hajurIAnI sebate caDayA che, paNa tenA pariNAmane Apa vicAra karatA nathI. kahyuM che ke "je moDA jUthoDa, ghAtinA niicdhaatunaa| lohena saMgato bahiH sahate dhanatADanam / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (223) eTale-tejasvI ane pujanIya chatAM nIca lehanI sabata karavAthI agnine ghanane mAra sahana karavo paDe che. | nAtha ! kura jananI saMgatanuM chevaTe eja pariNAma Ave che. eka kavie te eTale sudhI kahyuM che ke vara parvata chu, prAna vana saro na mUrkhajana saMsargaH, sarendra bhavaneSvapi " // eTale-moTA parvatanA killAmAM vanacara pazuo ke bhale sAthe bramaNa karavuM sAruM, paraMtu idrabhavanamAM paNa duSTa jananI saMgati sArI nahi. hAlA! Apa prajA pAlaka kahevAe, ane tame piteja jyAre agya raste cAlaze, te prajAnI zI gati ? vidyA bhaNavAthI durjanatA na rahe, e paNa niyama nathI. kAraNa ke vidyA vinayAto, kurlanara sati dhAtu jarA sAkSarA hi viparItatAM gatAH, kevalaM jagati te'pi rAkSasAH" || eTale-vimala vidyAthI alaMkRta chatAM durjanane sabhAmAM besADavo ye.gya nathI. kAraNa ke-sAkSara e traNa akSarane viparIta karavAthI te rAkSasA eTale rAkSase evo artha thAya che. ' arthAta vidyA bhaNelA paNa viparIta matithI haiye jevA banI jAya che. durjana atidaSTa kAryamAM pitAnI matine gataApe che. kAraNa ke-- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) ati maline kartavye, bhavati khalAnAmatIva nipuNA dhIH / timire hi kauzikAnAM, eTale-durjananI mati atyaMta malIna kartavyamAM vadhAre sateja thAya che. kAraNa ke ghuvaDanI daSTi aMdhakAramAMja tejasvI bane che. svAmin ! tamArA sevake chatAM tame temanA ramakaDA thaIne devAo eja hInatA sUcavanAra kArya che. vaLI A tamArI vyasanAsatithI rAjyamAM paNa anyAyanuM aMdhera vadhI jaze. ane prajAne bahuja sesavuM paDaze." e pramANe rANIe zikhAmaNa saMbhaLAvI, paNa rAjAne tenI keIja asara na thaI, kAraNa ke te vakhate rAjA madirApAna karIne masta banyuM hatuM. potAnI sthitinuM tene bhAna na hatuM. pitAnA zabdonI rAjAne kaMika asara thaze ane tethI vakhatasara te sumAge AvI jaze, ema rANuM dhAratI hatI, paNa te dhAraNa badhI vRthA thaI. - jitAri rAjAne samarasena nAme eka najIkana bhAyAta hatuM. rAjAne kaMI saMtAna na hatuM, tethI samarasenane rAjya gAdInI lAlaca lAgI, paNa rAjA hayAta che, tyAM sudhI tene kaI lAve tema na hatuM. te eka amaladAranI jema rAjyamAM rahetA hatA. pracaMDasiMha ane duSTasiMha rAjAne kema ramata ramADe che. te samasena barAbara joyA karatuM hatuM. temAM paNa pracaMDasiMha jeTalAM pagalAM bharAve, teTalAM pagalAM rAjA bharate hato. AthI pracaMDasiMhane sAdhavAthI potAnuM kAma pAra pADI zakaze ema samarasenane lAgyuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 225 ) eka divase ka Mika mAnu batAvIne samarasene praca'DAMsa' hu ane duSTisane peAtAne tyAM jamavAne mATe nAryA. temane barAbara saMtuSTa karIne ekAMtamAM teNe vAta kahADI ke bhAi pracaMDa ! mAja kAla tamArI kRpA dRSTi echI thai gaMi che, mahuArAjAnA mAnItA thayA, eTale ane kayA hisAbamAM ? praca Da-- nahi, nahi, samarabhAi ! evA khela khelIne tame mane zaramAvA nahiM. tame paNu rAjAnA bhAyAta cheA, tethI hakka dAra che, te mArI maherabAnI icchavAne badale huM tamArI maherabAnI icchu eja ceAgya che, samara- are ! ame rAjAnA najIkanA bhAyAta haiAvAthI rAjyanA hakakadAra chIe, paNa amAre bhAva kANu pUche che ? AjI badhI tamArA hAthamAM rahI.' pracaMDa paNa rAjAjI hayAta che, tyAM sudhI tamArA hakka na cAlI zake. teA pachI atyAre huM zuM karI zakuM ? kadAca vadhAre karavA jAuM, to mAreja bhogavavu paDe.' samara- te badhuM DIka, paNa atyAre tamArA hAthamAM mAjI che. teTalA vakhatamAM kAMi mArU karI nAkhA, tA tamArA paNa kheDA pAra thAya. nahiM teA tame ane huM nAkara thaine jIvana vyatIta karavAnA, temAM sattAnuM nAma na maLe,' pracaMDa' tame zuM karavA mAge! che, te huM kharAkhara samajI zakatA nathI. mATe spaSTa zabdomAM kahI batAvA, tA khyAlamAM utare.' samara--- rAjAemAM ja kArastAnA cAle che, temAMnuM eka kArastAna tame hAthamAM che ane mArA neAkarIyAta jIvananI sAthe tamArA jIvanane paNa palaTAvI nAkho. tame atyAre tamArA mana ra para lye, te badhuM karI zake tema che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (226) pracaMDa-eTale zuM rAjAne keda kara ke tene vanavAsa Apa ? nahi te te potAnI hayAtImAM koI tamane vAra nahi Ape. tame kaye mArga levA dhAre che ?" samarasena pracaMDasiMhanA mukhathI kahevarAvavA mAgato hato, paNa te muddAnI vAta para ne AvyA, eTale have pitAnA mukhe tene kahevAnI pharaja paDI. . te be ke "pracaMDabhAI ! rAjA pitAnI hayAtImAM te mane rAjya naja Ape, te ApaNe kayAM nathI samajatA ? paNa tenI hayAtIja na rahe, evo ke raste laIe te kema ?" pracaMDa-eTale rAjAne ThAra karIne tame rAjya meLavavA mAgo che ?' samara--"hA, te sivAya bIjo eke mAga nathI. rAjyanI khaTapaTamAM pUrve evA aneka banAvo banI gayA che. eTale A kAMI navIna kArastAna nathI." pracaMDa-are! paNa A te mahA bhayaMkara kAma che. vakhate tevuM kAma karavA jatAM pahelAM rAjAnA jANavAmAM AvI jAya, te pachI ApaNane te yamarAjAnA atithija thavuM paDe." samara-"dareka kAma zarUAtamAM duSkaraja lAge che, chatAM te karavA jatAM banI zake che ane pachI te sukha kara nIvaDe che. bhAI pracaMDa! belavAmAM tamArAthI huM pahoMcI zakuM tema nathI. pracaMDapaNa tema karavAthI mane zuM lAbha? ekanA bhANamAM lADa paDe tethI bIjAnuM peTa na bharAya. vaLI A hiMSTasiMhanuM paNa kaMIka pAke, tAja e kAma pAra utare." samara- je rAjAne svadhAma pahoMcADI gho ane huM rAjyane mAlika thAuM, te temane adhuM rAjya ApuM." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (227) pracaDa-are! ho paNa atyAre te pelI vasaMtasenA uparaja rAjAne vizvAsa vadhI paDe che. to tene sAdhyA vinA A kAma pAra na utare." samara-pracaMDabhAI! vasaMtane paNa tamArAthI alaga nathI, mATe tevA bAnA batAvavAnI zI jarUra che ?" pracaMDanuM mana lalacANuM ardha rAjya maLe, eTale bAkI zuM rahe ? duSTasiMha ane vasaMtasenA te tenA nacAvyA nAcatA hatA. vaLI atyAre rAjayamAM paNa eTaluM badhuM adhera vadhI paDayuM hatuM ke kaI koine puchatuM ja na hatuM. jene jema phAve tema luMTatA ane prajAne satAvatA hatA. rAjA pote madirAmAM ane vasaMta senAnA vilAsamAM masta rahe eTale rAjayanA kArabhAra tarapha te lakSyaja ApatA na hatA. Ama aMdhera cAlavAthI paMcaDasiMha bahuja phAvI gayo hato ane duSTasiMha keIthI dabAte na hatA. pracaMDasi he duSTasiMhane jayAre e kArastAnanI vAta kahI, tyAre prathama te te himmata hArI gaye. paNa jyAre kaMIka vadhu lAlaca batAvI, eTale te ThekANe AvyuM. tyAre have e kAma karye raste pAra utAravuM, temAM te tamArI salAhanI ja jarUra che. pracaMDasiMhe upAya levA duSTasiMhanI sahAya mAgI. duSTasiMha-A kAma pAra utAravA mATe vasaMtasenAne vacamAM nAkhavI paDaze. kAraNa ke atyAre rAjA lagabhaga AThe pahera tenI sAthe ja rahe che. pracaMDasiha- vasaMtasenA te ApaNI pitAnI ja che. A paNe lIdheja te atyAre svagIya vilAsa pAmI che. paNa karyo raste kAma karavuM, te te ApaNe vicAravAnuM che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) duSTasiMha-hA, kaMIka prasaMga kahADIne ApaNe rAjAnA vilAsa bhavanamAM bhegA thaIe. tyAM madirA pAnamAM rAjAne eka to cAle vezyAnA hAthe pIvarAvI daie. eTale rAjAnA rAma ramI jAya. pracaMDapaNa, tema karatAM khaLabhaLATa thAya, te bacAva rasto paNa joIene ?" duchasiMha - bacAva eja ke kaMIka vadhAre madirApAna karavAthI rAjAnI A dazA thavA pAmI. ane e vAta sAme koI vAMdho uThAve tema che nahi." basa, A be prapaMcI pUtaLAoe rAjAnA rAma ramADI devAno nizcaya karo mUko. pachI vasaMta senAne ekAMtamAM maLI tenI sAthe masalata calAvIne tene bhaviSyanI lAMbI lAlaca batAvI, eTale te paNa sAmela thaI. A duSTa kArastAna, samarasena pracaMDasiMha, duSTasiMha ane vasaMtasenA-e cAraja jANatA hatA. A adhama kRtya bahuja bhayaMkara hatuM, chatAM teo potAnA svArthanI lAMbI lAlacathI pUrta vicAra karI zakyA na hatA. aho ! tRSNA, mANasane kevA vicAra mUDha banAvI de che, e samasta jagatane bhamAve che. kahyuM che ke janerazathAstuM, yuktamidviyavAjibhiH / bhrAmyatIdaM jagatsarva, tRSNAsAra thinoditam " // eTale-iMdrarUpa aothI yukta ane tRSNArUpa sArathithI prerAyela temaja manoratharUpa ratha para ArUDha thayela samasta jagata bhamyA kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (229) ahe! anAdi kAlavI AzAnA pUramAM taNAtAM aneka saMkaTo sahana karyA chatAM te AzA hajI jevI ne tevI tAjI thatI dekhAya che. kAraNa ke pAvana gAthA tuM, zarIra vyAdhipIDitam / mRtyurAkAMkSati prANAM svadA niravA" | aho ! yauvana ghaDapaNathI gherAI gayuM vyAdhiothI zarIra levAI gayuM ane yamarAjA prANa levAne mATe talapI rahyo che, paNa eka tRSNAne kaMija harakata pahoMcI nathI. vaLI Icchita sukha prApta thayA chatAM mananI tRpti thatI nathI. kAraNa ke saMghane ratha yathA tathA tathA vizeSAptA, mA mavati :vitamU | eTale-prANIone jema jema ITa vastunI prApti thatI jAya che, tema tema adhikAdhika pAmavAne lalacAyeluM mana duHkhita thatuM jAya che. aho ! e tRSNAne keTalI badhI adhama upamAo ApI che ? "Azaiva rAkSasI puMsA mAzaiva viSamajarI / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (230) tRSNava jIrNamadirA, ahe! mAne tRSNa eja rAkSasI che, AzA eja viSalatA che, jIrNa madirA samAna paNa tRSNAja che. mATe sarva deSanA sthAnarUpa tRNAne dhikakAra che!! basa, e tRSNarUpa mahA sAgarane jeo oLaMgI gayA, tevA viralA purUSane ja dhanya che. kahyuM che ke - "te dhanyAH puNyabhojaste taistIrNaH klezasAgaraH jagatsaMmoha jananI, cirADaDazIvi nitA" II eTale-teja purU puNyavaMta ane dhanya che ke jemaNe kalezane sAgara oLaMge che ane jagatane meha pamaDinAra AzArUpa nAgaNane jeo jItyA che. vaLI e tRSNAnA taraMgamAM athaDAtAM prANunA zA hAla thatA jAya che, tenA saMbaMdhamAM eka anubhavI mahAtmA jaNAve "jA na ca ivava vAtA, bhogA na bhuktA vayameva bhuktAH / tRSNA na jINA vayameva jINIH sta ra tA thayA tAH" || ahe! kAla na gaye paNa ame poteja cAlatA thayA bhege na jogavyA paNa ame poteja bhagavAI gayA, tRSNA to jIrNa na thaI paNa ame piteja jIrNa thaI gayA ane tapa tapavAne badale ame poteja tapta thaI gayA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (231) e tRSNanI dhagadhagatI javALAmAM Aje te tripuTI ene vasaMtasenA baLI rahyA che. pite kevuM kRtya karavAne tatpara thayA chIe, tenuM temane bhAna nathI. eka manuSya ane te paNa rAjA tene vAta karavAne himmata karatAM temane bhaviSyane bhaya lAgato nathI. atyAre e ke tene saMbatI nathI ke tema karatAM temane aTakAve. e svArthanA jherI ghuMTaDAthI zuM pariNAma AvavAnuM che, tene haja vicAra karavAne paNa temanA hRdayamAM sthAna nathI. AmAM sau karatAM meTe svArtha pracaMDasiMhano che, eTale e kArastAnanI zarUAta paNa tenA ja hAthe thavA pAmI che. tenA prapaMcI hadayamAM atyAre zAMtine leza nathI. bhayathI te atyAre AkuLa vyAkuLa thayA kare che. pote game tevA vicAra dharAvate heya, chatAM nIca kAma karavA jatAM mANasanuM aMtara kamakamI jAya che, gebI rIte tenA hRdayane dhakake lAge che, te paNa te svArthamAM aMdha banela manuSya tethI aTakato nathI. Aje pracaMDasiMhanuM hRdaya bhayathI bharapUra che. tenI AMkhamAM khuna bharela che. tenI vicAramALA e prapaMca jALamAM parovAyela che. chatAM pitAnI tene pagale pagale bhIti che. Atmagata vicAra karatAM teNe poteja pitAnA mananuM samAdhAna karyuM- are ! rAjAnuM ATaluM badhuM lUNa khAdhuM, tene ja ghAta? " hA, rAjaprapaMcane eja rasto che. ' "kadAca jAnA jANavAmAM AvI jAya, agara pAchaLathI e bheda khulo thAya, te prajAmAM huM khunI tarIke ja oLakhAuM, paNa A kArastAna ja evuM racAyuM che ke sAkSAt najare jenAra paNa kaLI na zake." zuM e adhama kRtyane badalo mane maLyA vagara raheze ? leke kahe che ke tIvra pApanA phaLa, traNa ghaDImAM ke traNa divasamAM maLe che." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23ra) e badhAM pothI mahelA rIMgaNA. vaLI parabhavanI pothIne te keNa ukelI zakayuM che?" tyAre rAjAnA rAma ramADI dauM ? are ! paNa eNe mArApara keTalo badho vizvAsa rAkhyo che ane mane keTaluM badhuM khavarAvyuM pIvarAvyuM che ? ahA ! tene mATe A vicAra? " dunIyAmAM badhA svArthanA saMbaMdhI che. enA svArtha vizvAsa rAkhyo, tethI mAre pitAne alabhya lAbha che ? prapaMcI mANasaja jagatamAM phAve che." A badhuM kenI khAtara ? " A pracaMDasiMha ardha rAjyano mAlika thaze ane te khamA khamAthI vadhAvAze eka sAdhariNu nokaramAMthI rAjyAsanapara AvavuM--e ochA bhAgyanI vAta ? e pramANe aneka tarka vitarka karatAM ane pitAnI meLe samAdhAna karatAM tene vakhata na lAge. eja vicAronI uthala pAthalamAM savAre tene bhejana bhAvyuM na hatuM ane bapore te bhejana karavA beThA, paNa vicAranI bhAMjaghaDamAM tene bhALyuM nahi. chevaTe ghaDIvAra ArAma levAnete pitAnA ekAMta eAraDAmAM gaye. tyAM paNa tevA ghAtakI vicArothI te mukata na thaI zake. chatAM pathArImAM paDIne Amatema ALoTavA lAgyo daivayoge tenI saheja AMkha mIMcAI, evAmAM eka bhayaMkara ane kRSNa vastradhArI AkRti tenI samakSa AvI ubhI, siMdUra jevI tenI lAla AMkha bhaya upajAve tevI hatI, bIhAmaNu mukha ane vaka bhrakuTIthI jonAranA netra aMjAI jatA hatA. pracaMDasiMha je ke svapnAvasthAmAM hato, chatAM te AkRtinA bhayathI tenI chAtIta dhaDakatI hatI. kSaNabhara te AkRti stabdha thaI ubhI rahI, pachI bolavA lAgI " pApI cAMDAla pracaMDasiMha ! tuM A zuM karavA beThe che ? tane manamAnatA vilAsa karAvanAra rAjAne ghAta ? are ! narapi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (233) zAca! pApAMdha! tuM svArthamAM aMdha bane che tethI sArAsArano vicAra tane kayAMthI suje ? paNa yAda rAkha, narAdhama ! tArA e manorathanI mALA adhavaca tUTI javAnI che. IzvaranA darabAramAM anyAya nathI. A tArA adhamatama duSkarmane badale tane ahIMja maLavAne che. AvA pracaMDa pApane badalo ApavAmAM Izvara vilaMba karatuM nathI game tema tuM gupta rIte pApa karIza, te paNa prabhu to jeIja leze. karmacaMDALa! A bhUmine tuM vRthA bhAre mAre che. tArA jevA adhamAdhama nararAkSasanI dunIyAne jarUra nathI. pApI pitAnA pApathIja pachaDAya che, chuMdAya che ane pAyamAla thAya che. tuM tArA potAnA hAtheja pitAnA pAyamAlI karavA beThe che. zuM e duSTAcArane badale tane maLyA vagara raheze ? tema thAya to dunIyAmAM pApIonI sImA na rahe. jage jage duSTAtmAoja ubharAvA mAMDe, paNa nahiM, hajI duSTane daMDa ane zigTane sukha maLyA kare che. e IzvarI kAyadAmAM kaI mInamekha mArI na zake. are prapaMcI pUtaLA ! tuM te zuM mAtra che ? moTA cakravattIo ane dAnavo raMka jevA banI gayA. vicAra kara, pApAmA vicAra kara. vinAza kALe tane viparIta buddhi thaI che. tuM zIyALa thaIne siMhanI sAme thavA jAya che. tArAM bhAgya zIyALa jevAM ane rAjanA bhAgya siMha jevAM che. hajI paNa cetI jA ane A duSkRtyathI nivRtta thA. pApAtmAo dunIyAmAM kadi phAvyA nathI ane phAvavAnA paNa nathI. tuM jema rAjAne mATe ghATa ghaDe che, tema tArA mATe paNa kyAMka ghATa ghaDAI rahyo haze, paNa e vicAra atyAre tane Avavo muzkela che. basa, kahevA karatAM vadhAre kahevAI gayuM. ATalethI paNa je samaje to hajI bAjI tArA hAthamAM che, nahi to raurava narakamAM tArA mATe sthAna taiyAra che." ATalu belatAM te kRSNa-AkRti haLave haLave adazya thaI gaI. pracaMDasiMhanI tarataja AMkha ughaDI gaI. tenA bhayamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (234) k ahuja vadhArA thayA. mArA tarapha najara karatAM te maMdarathI vAsela jovAmAM Avyu. te gaMbhIra vicAramAM paDI gayA e bhayaMkara mUtti kayAMthI AvI haze ? ane Ama acAnaka mArA tiraskAra karIne kema cAlI gai ? puna: teNe khArI tarapha najara karI, tA ArInuM eka mATe ughaDela hatuM. tarataja uDIne teNe tyAMthI nIce najara karI, paNa keAi jovAmAM na maLyu. AthI tenI vyAkuLatAmAM bahuja vadhArA thayA eTale puna: bhayAtura thaine vicAra karavA lAgyA. " are ! A kAmamAMthI mane aTakAvanAra e bhISaNAkRti keNu ? zu mArI kuLadevI AvuM rUpa dhAraNa karIne AvI haze ? ke rAjAnI kuLadevI mArA tiraskAra karavA AvI haze? e je zabdo khAlI, te badhA satya samajavA ?" " kaMi nahiM, ciMtAtura mANasane evuM ghaNIvAra ane che. e bhayanI AkRti mArI samakSa khaDI thai haze. atyAre hu kaMika bhayAtura chuM, tethI evA bhayaMkara svapna Ave te sa Mbhavita che. to AthI mAre DaravAnI zI jarUra ? dareka kAmamAM evAM kaiMka vighna upasthita thAya che ane tethI jo vyAkuLa banI jaie, te kaMi kAma thai na zake." " hA ! paNa enI AkRti keTalI badhI bhayaMkara ? enA eka eka zabda keTalA sakhta ? eke eka vAkayamAM agninI javALA varasatI hatI." ' ThIka che, huM kayAM kAcA pAcA chuM ke evI banAvaTI kRtithI hAvarA anIne nirAza thai jAuM ? have tA beghaDI pachI huM jAuM, eTale phatteha ! je kAryane mATe ATalI tanatADa mahenata lIdhI, vasaMtasenAnI khuzAmata kIdhI ane ATha daza ujAgarA paNa thayA haze, te kAma paDatuM mukavAthI mane ze lAbha maLavAnA hatA ? have teA kAma karye ja chuTakA,' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) ema vicAra karatAM chevaTe pracaMDasiMha pitAnA purvanA svArtha para AvIne aTaka. teNe vicArenI ghaNI uthalapAthalA karI, paNa rAjyane lAbha tenAthI choDI zakAya nahi. rAjAnA vilAsabhavanamAM khAnagI beThakanI goThavaNa karela hovAthI vakhata para badhA tyAM hAjara thayA. vasaMtasenAnuM saMgIta thayA bAda badhA madirAne InsApha ApavA lAgyA. te pahelAM pracaMDasiMhe viSa mizrita madirAne eka pyAle nekaranA hAthamAM Ape ane tene bhalAmaNa karI ke -"A gAle tAre vasaMtasenAnA hAthamAM Apa, ane ApatAM ApatAM kahevuM ke-A madirA rAjAjI mATe taiyAra karavAmAM Avela che. vaLI prathama be traNa pyAlA ApyA pachI A khyAla Apaje, eTale zaMkA jevuM kaMI na rahe' devage pelA nokare madirAnuM pAna karela hovAthI amuka pyAlo rAjAne mATe ApavAnuM che, tenuM tene bhAna na rahyuM. eka pachI eka kaTArA gaTagaTAvatAM badhA parAdhIna thavA lAgyA. bolatAM jIbha thatharAvavA lAgI. vastronuM ThekANuM na rahyuM ane jamIna para badhA ALoTavA lAgyA. eka bIjAnI AgrahathI sau koIe be be kaTerA vadhAre lIdhela, tethI nissAmAM cakacUra thaI gayA pelo jherI pyAlo nazIba cage pracaMDasiMhanA hAthamAM AvyA jema ApanArane bhAna na hatuM, tema lenArane paNa atyAre bhAna rahyuM na hatuM. tethI cAlo hAthamAM AvatAM te gaTagaTAvI gaye. eTale jema bIjA leMbA thaI Amatema ALoTavA lAgyA, tema pracaMDasiMha paNa kSaNavAra lathaDIyAM khAIne prANarahita thaI gaye. - be ghaDI pachI haLave haLave badhA sAvadhAna thatA gayA, ane tapAsa karI te pracaMDasiMhanA rAma ramI gayA hatA. Ano bheda samarasena, duSTasiMha ane vasaMta senAnA jANavAmAM hatuM, paNa teo mauna dharI eka bIjAnI sAme joI rahyA. rAjA paNa A banAva joIne hemamAM paDI gayA. chevaTe vadhAre madirApAna karavAthI maraNa nIpajyuM, ema samAdhAna karIne badhA pota potAnA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (236) sthAne gayA, paNa rAjAnA manamAMthI zaMkA nim la na thaI. te A bhagata ciMtavavA lAgyuM ke 'A khAnagI beThakamAM kaMI mArA mATe prapaMca te nahi racAyelA hoya ? madirApAnathI Ama acAnaka maraNa thAya e vAta paNa vicAravA jevI che." ema vicAra karatA rAjA aMtaHpuramAM AvyA. pracaMDasaMhanA maraNanI vAta cotarapha vAyunA vege prasarI gaI. rAjAnA AvyA pahelAM aMtaHpuramAM paNa e vAta AvI gaI hatI. rANuMe te bAbatanI tapAsa karAvI ane tyAM koNa sAmela hatA, temanA nAma pUchAvyAM. rANune A eka kArastAna lAgyuM, paNa pitAthI kaMI thaI zake tema na hatuM. evAmAM rAjA tyAM AvI caDe. madirApAnanI nizAnI tarIke tenI AMkhamAMnI ratAza hajI gaI na hatI, kaMIka tene nissa paNa jovAmAM AvatuM ane paTapara pachADA mAravAthI hAtha, paga temaja mukhapara dhuLanA DAgha lAgelA hatA. AvI sthitimAM gabharAyela cahere rAjAne Avela joIne rANIne bahu kheda che. teNe tarataja dAsIo mAraphate beThaka patharAvI eTale rAjA tyAM beThe ane rANI dAsIone bahAra javAnI AjJA karI. nAtha ! Aje ciMtAtura kema jaNAe che ? zuM kaMI mAthe saMkaTa AvI paDyuM che, ke jethI ApanuM mukha caMda zekanA zyAma vAdaLathI chavAI gayuM che?" rANIe kaMIka bheda jANavA prazna karyo. priyA ! Aje eka evo banAva banyA che ke jethI mArUM citta ciMtAnA cakaDoLe caDyuM che ? " rAjAe moghama vAta kahI. paNa temAM gabharAvA jevuM zuM che? je kaMI harakata na hoya, te mane te kahevAnI kRpA kare." rANue vAte kholavA vInaMtI karI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (237) " Aje pracaMDasiMhanuM acAnaka madirAthI maraNa thayuM, temAM kaMI bheda hoya evuM mane zaMkA thAya che." rAjAe pragaTa vAta kahI batAvI. Apane te bAbata kevA prakAranI zaMkA thAya che ?"ANIe prazna karyo. vakhatasara te kAraratAne mArA mATe racAyuM ane temAM pracaMDasiMha bhaMga thaI paDa hoya ema mane bhAse che." rAjAe zaMkAnuM kAraNa pragaTa karyuM. "je te zabane agnidAha na devAyo hoya, to tenI tapAsa karAvI kharuM rahasya meLavI zakAya rANue rasto batAvyuM. hA, kharI hakIkata jANavAne teM e yukti ThIka batAvI. nahi to mane e rasto na sUjata.' rAjAe saMtoSa batAvyuM. pachI rAjAe tarataja be mANasane bolAvIne kahyuM ke "zaMkara prasAda vaidyane satvara belA ane pracaMDasiMhanA zabane mArI paravAnagI vinA agnidAha devAmAM na Ave, tene bade. basta kare,' bane nekara e baMne kAma karavAne tarata deDI gayA. A tarapha samarasena ane dUsiMhane vicAra AvyuM ke - vakhatasara bheda phuTaze ane rAjA je muDadAnI tapAsa karAvaze, to saMkaTanI sImA nahi rahe mATe ene tarata bALI daIe, ema dhArIne teo zabane mazAna sudhI laI gayA ane bALavAnI taiyArI karatA hatA, tevAmAM rAjAnA mANase AvIne temane aTakAvyA. AthI temanI dhAstIne pAra na rahyo. zaMkara prasAda rAjavaidya sAthe rAjA pite smazAna bhUmimAM AvyuM. vaidyane rAjAe agAuthI bheda samajAvIne bhalAmaNa karI. rAkhI hatI, eTale vaghe AvIne zabane tapAsyuM, to jherathI nIpajela tenuM maraNa mAluma paDayuM. rAjAnI zaMkA sAcI TharI. chevaTe zabane dAha devarAvavAmAM Avyo ane sau svasthAne gayA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (238) A banAvathI rAjAne potAnI mUrkhAI jaNAI AvI. tethI pite sAvaceta thaI gaye. pite karela bedarakArI mATe pitAne pazcAttApa thayo. A kArastAna kayAMthI ane zA mATe jAgyuM ? tene khare bheda jANavAne rAjAe atyAre samarasena duSTasiha, vasaMtasenA ane dArUnA pyAlA bharI ApanAra nokara-e cArene najara keda karyA. temane alaga alaga rAkhavAmAM AvyA ane kaI kaIne maLI na zake--e baMdobasta karavAmAM AvyuM. A banAvathI rAjA potAnI meLe ThekANe AvI gayuM, paNa rAjyamAM eTalI badhI geravyavasthA ghusI gaI hatI ke tene suvyavasthita karavA mATe mahisAgara jevA maMtrInI tene jarUra paDI amaladAro badhA ApakhudI sattA calAvavA lAgyA ane prajAnI kanaDagatane pAra na hato. A bagaDela bAjI ekI sAthe sudhAravI bahu muzkela hatI. tethI rAjA rAta divasa gaMbhIra vicAramAM nimagna rahetA, jatAM jatAM matisAgare Apela zikhAmaNa tene vAraMvAra yAda AvavA lAgI. chevaTe matisAgarane mATe tene vizvAsa baMdhAye. ane tene belAvavAne mATe teNe potAnA daza vIza vizvAsa pAtra nokarone cAre dizAmAM deDAvI mUkyA. he ! pApIonI prapaMcajALa Akhira pitAne naDI, daze keIno sago nahi. bhalAinuM phaLa bhalAI ane burAinuM phaLa burAi, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praka7 13 muM. rAkSasIne surma. ve ApaNe matisAgaranI tarapha gati karIe. "bane raNe zatrujalagnimadhye mahArNave parvatamastake vA / supta pramattaM viSamasthita vA, kSatti kukhyAna sujhatAna" | eTale-vanamAM raNAMgaNe, zatru, jaLa ke agninA saMkaTamAM mahAsAgara ke parvatanA zikhara para mANasa sutela hoya, pramAdAvasthAmAM hoya athavA ghAyala thaI paDela hoya, chatAM pUrvakRta puNya tenuM avazya rakSaNa kare che. ApaNuM matisAgaranA paNa puNya prabaLa hatAM. samudramAM paDyA pachI tarata ja tene eka pATIyuM hAtha lAgyuM. tenA AlaMbanathI te trIje divase mahAsAgaranA mejAMomAM athaDAtAM kinArA para AvyuM. traNa divasa pANImAM rahetAM tenA zarIre zaradI vyApI gaI ane chellA eka praharathI te zaradInA baLe zuddhi khoI beTho hato. chatAM taraMgo sAthe athaDAtAM te kinAre pahoMcyA. atyAre te bebhAna avasthAmAM hatuM. prabhAte bAlasUryanA zItala kriNe mizrita pavananI laharIthI te kAMIka zuddhi pAmyA. jema jema kiraNe tapatA gayA, tema tema te garamInA baLe svastha thate gaye. ema eka prahara divasa caDatAM tenA lecana ughaDyAM ane barAbara te zuddhimAM AvI gaye, cetarapha najara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) phezvatAM eka bAju moTA kalelathI kalakalATa karate mahAsAgara ane eka tarapha nibiDa araNya jotAM tene zrIpati zeThanA nirda. thatA yAda AvI. pite samudramAM athaDAtAM bhAgyayoge bahAra Avya-ema tene smaraNa thayuM. puNayanI addabhUta lIlA nIhALatAM tene vicAra Avyo ke- "janI hiM, labhyate ca punarnavara / narasya kRtapuNyasya, mRtyureva rasAyanam" / eTale--jIrNa thaIne A deha paDI jatAM pharI navA prApta thAya che, mATe aho! puNyavaMta purUSane to maraNa paNa rasAyana rUpaja che. - ema ciMtavIne mahisAgara AgaLa cAlyA. thoDe dUra eka nAnI talAvaDImAM teNe snAna karyuM ane phaLAdika lAvIne sudhA dUra karI. snAna-bhejanathI teno ghaNo thAka dUra thaye, chatAM hajI DI akaLAmaNathI tenuM bhejuM bhamatuM hatuM. tethI eka Amra vRkSa nIce parNa pathArI karIne te suI gayo. puSya jyAre pAMsarA thAya che, tyAre vazIbhUta devatAo pAse AvIne sahAya kare che, mahisAgara ghasaghasATa uMghatA hatA. evAmAM pUrve prasanna thayela zakSasIe avadhijJAnathI mahisAgaranI tapAsa karI to tene viSamAvasthAmAM che. tene joIne rAkSasI bahu kheda pAmI. pitAnA pramAda mATe te pazcAttApa karavA lAgI. tenA bhAvijIvana tarapha najara karatAM rAkSasIne saMtoSa thayo. tarataja te maMtro pAse AvI ane adazya rahIne teNe maMtrIne svapnamAM sUcavyuM ke-- "he mahAbhAga ! tArA rita-dAvAnaLane have aMta AvyA che. Aja pachI sAtame divase tamArA bhAgyano savitA udaya pAmaze. mATe himmata ke satva khAIza nahi. tArA hAthe hajI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (241) ghaNuM puNya-kRtya thavAnAM che, tArA pratApI prabhAvathI dharmane mahimA vadhaze ane pRthvI talapara jinazAsanane jyanAda thaze." eTaluM kahIne zikSasI cAlI gaI. ahIM maMtrIe jAgrata thaI cetarapha joyuM, te kei dekhAyuM nahi. chatAM potAnA zubha sUcaka svapnathI teNe ke pI lIdhuM kekaI hitaiSI devatAe AvIne AvA saMkaTa samaye mane dhIraja ApI lAge che. aho ! huM ke bhAgyazALI ke hajI mArA hAthe dharmanA kAme thaze, zAsanane mahimA vadhaze. basa, evuM jIvana hoya, toja jIvavuM sArthaka che, chANAnA kIDAnI jema utpanna thaIne marI javu-e kAMI jIvana na kahevAya." ema vicAratAM tenA rema ubhA thayAM, punaH tene satva-hIre zaraNa para caDIne vadhAre uttejita thayo. svapnanI vAta paNa teNe zraddhAthI sAcI mAnI lIdhI. pitAne udaya thavAne, tene mATe tenA aMtaramAM harSa na ubharAye, paNa pitAnA hAthe dhama kRtya thavAnAM e vicAre tene harSodadhi chalakAvI mu. adhama jane mAtra pitAne svArtha sadhAtAM harSamAM taNAya jAya che, sAmAnya jane pitAnA svArthane dhakake na pahoMce tema paramArtha sAdhatAM AnaMda pAme che, paNa uttama jane te pitAnA svArthanI darakAra na karatAM athavA svArthanA bhAge paNa parepakAra karavA tatpara rahe che ane tema karatAM ja pitAnA jIvanane dhanya mAne che. tevA purU jaga'tamAM viralA ja hoya che. - maMtrIzvara tyAMthI AgaLa cAlyA. jaMgalamAM paNa nirbhaya rIte pasAra thatAM te eka zunya nagaramAM AvI pahoMce. prathama te durathI nihALatAM te nagara bahuja ramaNIya dekhAtuM, enI gaganaspazI havelIo ane sArI bAMdhaNInA mahela-maMdira jenArane AnaMda magna karI detA hatA. A badhe dekhAva jotAM maMtrI harSa pAme, paNa nagaramAM paga muktAM koI mANasa ja tenA 26 jovAmAM na AvyuM. sarvatra zunyakAra jotAM tenA Azcaryane pAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra4ra) na rahyo. mATA mahela ane makAna mANase vinAnA ati bhayaMkara lAgatA hatA. zrImatA ane rAjavIrane vasavA lAyaka e meTA makAnA mAje jaMgalI prANIone upayAgamAM AvatAM hatAM, kyAMka zIyALavAo khADA khAdIne paDayA hatA, kyAMka vAgha ane varU nirbhaya thaIne sthAna karI rahyA hatA. koi ThekANe siha ALasu thaIne paDayA hatA. ekaMdara te nagara chatAM atyAre nina jaMgalanA jevuM lAgatuM hatuM. A kAi daivI mAyA tA nahiM hAya ? manuSyakRta nagara Ama zUnya mAtra paDyu. hAya, e paNa Azcaryajanaka vAta che, paNa e satya vRttAMta kAne pUchavA ? ahIM koi manuSyAkRtija na maLe.' : ema vicAra karatAM karatAM eka suMdara sAta majalAnuM makAna tenA jovAmAM AvyuM. te jotAMja aMdara javAne tenI icchA thai. e makAnanA sAtamAM majalAnI khArIe ughADI hatI, tethI vakhatasara tyAM koi haze. ema matrIe kalpanA karI, tarataja te aMdara dAkhala thayA ane cetarapha tapAsa karatAM sAtamI bhUmikAe pahoMcyA. tyAM khATa upara eka uMTaDI tenA jovAmAM AvI, tene jotAM matrIe vicAra karyo ke AmAM kaMIka deva mAyA lAge che. ema citavatAM pAse kALA ane dheALA AMjananI e kupI teNe joi. AthI vizeSa acaraja pAmatAM teNe uMTaDInI AMkhe zveta aMjana mAMyu, eTale uMDI adalIne te eka ramaNIya ramaNI banI gai. janamAM evA mabhuta prabhASa hatA. tarataja te bALAe peAtAnI maryAdA sAcavIne matrIne besavA mATe mAsana ApyuM. tyAM besatAM pradhAne te zunya nagaranA vRttAMta pUchyA. tyAre te khALA sAvadhAna thaIne zUnya nagaranI pU vAta kahevA lAgI "he mahAnubhAva ! mA namara nirjana jaMgala jevu banavA kema pAmyuM. tenI zarUAtathI huM vAta kahuM chuM, te sAMbhaLe-- mArA tAtanI rAjadhAnInuM A mukhya zahera hatu. huM rAjAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (43) ekanI eka putrI hovAthI mArA para tene ni:sIma sneha hite tarUNAvasthAe AvatAM mArA zarIranI suMdaratA vadhAre vikasita thaI, divase divase puSpita kapalatAnI jema huM lAvaNyathI lalita thavA lAgI. rAjabhavanamAM bhegapaga vastunI bheTa na hovAthI huM mana mAnatA khAnapAnamAM masta rahetI. eka divase koi mahaMta tapasvI AvyuM. jemAM tenI khyAti sArI hatI ane rAjA pote paNa tenA mATe mAna dharAvate hate. te ghaNIvAra samAdhi batAvIne lokone raMjana karate, keIvAra bhasma lagAvI dhuNe pAse be traNa divasa paDe rahete, kaI vakhata unALAnA sakhta tApamAM tapta zilApara ane veLamAM suI raheto, ane zIyALAnI haDa haDatI TADhamAM te laMgolI mAtrathI calAvI lete ja ghaNuvAra tene namavA jAte, ema rAjAnA mukhathI ja meM sAMbhaLela, paNa jagatamAM khAna, pAna ane mAnanI khAtara keka Dhaga cAle che-ema ghaNuMvAra sAMbhaLela hovAthI te tApasa mATe paNa mane kaMika zaMkA thatI hatI. rAjA piote zaNu pAse tenA bhAre vakhANa karatA ane te huM paNa sAMbhaLatI hatI. eka vakhate bhajananA nimite te tapasvIne rAjamahelamAM pagalAM karAvavAnI rAjAne abhilASA thaI. rANIe aTakAvyA chatAM rAjAe te tApasane bhojana mATe neta. ThIka che kaMI kautuka jevAze. evA IrAdAthI mane kaMIka harSa thaye. vakhata thatAM rAjA tene teDI AvyA ane jamavA besAryo. A vakhate tene bhejana pIrasavA mATe rAjAe mane AjJA karI. A kAmamAM 'rANuM sakhata virUddha chatAM rAjAnI AjJA mAre uThAvavI paDI, bhejana pIrasavA jatAM mAruM ramaNIya mana mohaka rUpa jotAM te tApasa viSayAMdha banyA. kAmadevanA bANa tenA aMtaramAM ArapAra utarI gayA. tenI daSTimAM nirdoSa premane badale viSama vikAra vacce tenI vikArI daSTie mane bhaya upajA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (244) - rAtre jyAre badhA nidrAvaza thayA, tyAre komana jApa japate te tApasa mArI pAse AvavA lAgyuM. ra pati mane, nA naira pathati che ahe! eka mardonmatta chatI AMkhe AMdhaLe bane che ane bIje kAmAMdha AMdhaLo hoya che. - "rAjamahelamAM zI rIte javAze? e khyAla A vakhate tene kayAMthI Ave? viSayanI tAlAvelIthI nhAvare banela te vicAra zunya thaI gayo hato. "huM keNa chuM ? mArI sthiti zI che ? mAruM jIvana pUrve kaI dizAmAM vahana thayuM che? atyAre huM kevA paMkamAM ghasaDAvuM chuM? eka viSayanA duSTa vicArane haThAvavAnI zuM mArAmAM tAkAta nathI? A pazuvRttinuM zuM pariNAma Avaze? AmAMne eka vicAra tenA aMtarane spazI na zakA chevaTe te aMdha banIne rAjabhavanamAM dAkhala thavA gaye, evAmAM dvArapAle tene pakaDI lIdhe, ane te vakhate bAMdhIne paherA nIce besADI dIdhA. prabhAta thatAM rAjasabhAmAM rAjAnI samakSa tene ubhe rAkhe. te jotAM rAjAne kheda ane gusso Avyo. bhupatie tene mahelamAM AvavAnuM kAraNa pUchayuM, paNa pe.tAnA aMteranI kuTilatAne lIdhe te kaMI paNa pratyuttara ApI na zakaye. AthI tenA manane duSTa bhAva jaNAi AvyA, rAjAnA gussAne pAra na rahyo, evA Dhaga para rAjA prathamathI ja cIDAte hatA, ane AmAM ta pote chetarAye, tethI rAjAe tarata hukama karyo ke- A dharma DhegIne zuLI para caDAvI dyo. AvA pApAmAene pralayaja prajane zreyaskara che, , , , , rAjAne e hukama thatAM te tApasane zuLIpara caDAvavAmAM AvyuM. aho ! kamenI kevI vicitrA che. eka vakhata rAjA e jenA caraNe zira jhukAvyuM hatuM, jene bahumAna ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 245 ) bhakitathI bhAjana kAbu, tenA kRtyathI kApAyamAna thatAM mAje rAjAe jAte tene phAMsIne lAkaDe laTakAvavAnA Adeza karyo te tApasa thai durdhyAnathI maraNa pAmIne rAkSasI thai evAmAM tene pUrvanuM te vaira yAda AvyuM, eTale tenA gussAne pAra na rahyo, rAjapara tene vadhAre koSa abyA. pote jyAM bahumAna pAmIne pAchA teTaluMja apamAna pAmyA e tenA aMtaramAM tIkSNa kAMTA samAna khuMcatu hatu atyAre te potAnA koSane saphaLa karavAne samatha hatI. tene kAI aTakAvanAra ke dukhAvanAra na hatuM tarataja teNe e vijrALa rUpa banAvyuM ane potAnA vekriya zarIrathI te nAramAM dAkhala thai pUrva vairane yAda karI karIne te adhAne mAravA lAgI A bhayakara banAvathI keTalAka leAkeA bhAgI gayA ane khAkInA keTalAka tenA hAthamAM sapaDAyA, teone teNe mArI nAkhyA. rAjAne sajajaDa ba MdhanathI khAMdhIne pachI zuM karyuM. te mane khakhara nathI. he sajjana ! A badhu kevaLa mAre lIdhe ja thavA pAmyuM. eTale A nagara ujjaDa thavAmAM huM ja kAraNabhuta che samasta nagarane khedAnamedAna 'karyA pachI te rAkSasI marApara meha hAvAthI mArI pAse AvI. te vakhate mArI hAlata ati bhayakara hatI. *huve mArI zI dazA thaze? e rAkSasI kANu jANe mArA kevA hAla karaze ? mA ciMtAmAM magna thaine huM eDI hartA evAmAM te mArI sAme AvIne ubhI rahI. tene dayA upajAvavAnI khAtara meM hAtha joDI praNAma karyA ane kahyu ke he mAtA ! Ama utpAta karavAnuM ne have tame zu karavA mAgeA che. ? huM ApanA zaraNe chu." mA mArA praznathI te, jarA mukha malakAvIne evI pelA tApasane te bhAjana karAvyuM te yAda nathI ? te vakhata tArA rUpa para me hu pAmatAM rAtre tArI pAse AvatA hatA, tevAmAM cAkIdAre tene pakaDayA. prabhAte rAjA AgaLa ubhA karyA. eTale * For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (246) teNe phAMsI ApavI. A vaira vALavAne mATe ATaluM karavuM paDyuM tAre meha hajI mArA aMtaramAM jAgrata che. ema TuMkamAM teNe mane badho vRttAMta kahI saMbhaLAvyA. pachI kayAM bhAgI na jevuM ema dhArIne te bahAra jatI vakhate mane A aMjanathI uMTI banAvI jAya che. ane reja eka vAra te mArI saMbhALa levA Ave che. - eka vakhate meM tane prasanna karIne puchayuM ke - he mAtA! huM A araNya jevA nagaramAM ekalaDI zI rIte rahI zakuM?" rAkSasI tene dhIraja ApatAM bolI--"vatsa! tuM phikara na karI tapAsa karatAM cagya vara maLI Avaze, to tane paraNAvIza atyAre tuM koI jAtanI ciMtA na kara. jyAM sudhI tane pati na maLe, tyAM sudhI tuM ahIM sukhe rahe." ema rAkSasIe mane dhIraja ApI, tethI huM ahIM divase gujAruM chuM he dakSa! e rAkSasIne have AvavAne avasara thayuM che je tamane paraNavAnuM mane bhAgya prApta thAya, te karamecane vakhate tame eka uDaNa khATalI rAtI ane pelI bekaNuyaranI kAMba, tathA be divya ratnanI gAMThaNuM-e vastu mAgI lejo rAjabALAnuM vacana maMtrIe kabula rAkhyuM. ane te tyAM anya sthAne gupta rahIne beThe. samaya thatAM rAkSasI AvI, ane teNe aMjananA cege uMTaDI banela rAjakanyAne punaH rati samAna rUpavatI banAvI. pachI paraspara vArtA lApa karatAM te bALAe rAkSasI pAse varanI cAcanA karI. tyAre rAkSasI lI-"he vatsa! vasudhAtalapara tapAsa karatAM dudaivayoge terA lAyaka keI vara malato nathI, ke jethI huM tArA mananA mAratha pUrA karUM. A samaya joine rAjakumArI belI-"he mAta ! je ahI beThAja tamane vara rAja dekhADuM, te pachI kAMI tamAre harakata che?" rAkSasI-"he putrI! to huM tane saMtuSTa thaIne paraNAvI dauM, ane tArI ciMtAthI huM mukta thAuM.' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (247) ema rAkSasInA kahetAM ja prathamanA saketa pramANe matisAgara maMtrI tarataja pragaTa thaye. maMtrInA rUpa raMga jotAM rAkSasI prasanna thaI ane tene rAjI thaIne rAjakanyA paraNAvI. puNyanI adabhuta lIlAthI jaMgalamAM maMgaLa thAya che, karamecana vakhate rAkSasIe kahyuM, eTale pradhAne pUrve kahelI pAMca vastu mAgI lIdhI. pachI zakSasI jyAre vanamAM ramavA ane pharavAne nIkaLI gaI tyAre rAjakumArIe maMtrIe kahyuM-"he nAtha! have ahIM ApaNe zA mATe rahIe? ApaNuM sthAne cAlyA jaIe. maMtrI betye rAjabALA! tamAruM kahevuM yogya che. paNa mane mArA nagaranA mAganI khabara nathI. vaLI huM ekalo houM, to game tyAM ni tha thaIne cAlyA jAuM, paNa ekane badale je bIjo mArga hAtha Ave to tane bhaTakavuM bhAre thaI paDe. vaLI tuM raste cAlela nathI, TADha, taDake veThela nathI, tethI page cAlavuM, mATe paMtha oLaMga, kAMTAnuM kaSTa sahana karavuM, A tapane tApa veTha ane zIta jAtumAM TADhanI sakhtAI sahana karavI-e helI. vAta nathI. e vicAratAM bahAra nIkaLavAne mAruM mana aca kAya che." e pramANe maMtrInuM vacana sAMbhaLatAM rAjabALA belI- prANanAtha ! Apa te bAbatanI ciMtA na kare ApaNane je khATalI maLI che, te evIja AphatamAM upayogI thavAnI che. tenA para besIne sapheta kAMbathI tADana karatAM manamAM dhArela sthAne te pahoMcADe che mArge jatAM kAMI paNa takalIpha veThavI paDatI nathI A daivI prayogathI ApaNe savara nividane svasthAne pahoMcI zakIzuM. vaLI kadAca pelI rAkSasI mehane lIdhe mArI pAchaLa doDI Ave, te tene rAtI kAba mAratAM mIThuM jema jaLamAM gaLI jAya, tema te gaLI jaze arthAt tenuM kaMi paNa jera cAlI zakaze nahi, eTale te pitAnI meLe pAchI cAlI jaze, ane ApaNe ApaNA ISTa sthAne jaIzuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (248) suMdarInI A salAhathI maMtrI saMtoSa pAmyA. tarataja teNe khATalI sajaja karI. sAthe levAnI vastu tenA para mUkI. evAmAM rAjakumArI paNa yogya vastrAlaMkArathI vibhUSita thaI gaI. baMne khATalI para beThA ane maMtrIe tene veta kAMbavatI tADana karI. eTale te AkAza mArge cAlatI thaI. ahIM pAchaLathI rAkSasI pitAnA sthAne AvI ane joyuM badhuM zUnya jaNAyuM AthI tene kaMIka kheda ane guse AvyA. tarata te temanI pAchaLa doDI ane maMtrI pAse AvIne kahevA lAgI--"he bhadra ! tame Ama mane ekalI makIne kema cAlyA jAo cho ? ahIM tamane je joIe te lAvI ApuM. meM tamane AvI amUlya vastu ApI, tene A badale ? zuM mane ahIM ekalI kalpAMta karatI mUkIne leza paNa dayA nahi lAve ? " ema kahIne te rAja bALAne kahevA lAgI. ' - "he bhadre ! Ama mane ahIM vinA veke ekalaDI mUkIne javuM tane yogya nathI. tene manamAnatuM svAmInuM sukha maLyuM, eTale have huM te tane veraNa jevI thaI paDI. bALA ! tuM ahIM rahetAMja saMsAranA bhega vilAsa bhega." e pramANe ghaNIvAra AjIjI karyA chatAM maMtrI ane rAjakumArI tenApara bhaviSyane mATe vizvAsa rAkhI zakyA nahi. teNe jyAre kaI rIte pIcho na mukayo tyAre mahisAgara pradhAne rAtI kAMbavatI tene tADana karyuM, eTale tenuM baLa gaLI gayuM, pachI te temanI pAchaLa jaI zakI nahi, te nirAza thaIne pAchI pharI, ane khATalI eka nAnakaDA vimAnanI jema AkAzamAge vegathI AgaLa cAlavA lAgI * * * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 14 mu. punaH samAgama. " jIvannaro bhadrazatAni pazyeta" jIvate nara bhadrA pAme. che ke je nagaramAMthI nIkaLatAM maMtrIe gaMbhIrapura javAne na = saMkalpa karyo hato tyAM vijayasuMdarIne maLavAnI te tenI Ica7 hatI eTale tenA saMka9pa pramANe khATalI gaMbhIrapuranI najIkamAM AvIne bhUmI upara utarI ahIM amuka vakhata rahIne vijayasuMdarInI tapAsa karavA maMtrIne vicArahato. tyAM eka udyAnamAM pitAnI ramaNane mukIne maMtrI makAnanI sagavaDa karavAne zaheramAM gayo. - evAmAM vanavihAra karIne eka vezyA pitAnA parivArathI pAchI pharI te udyAnamAM AvI caDI. ramaNIya ramaNIone lalacAvavAno vezyAno dhaMdho hoya che rAjakumArInuM rati samAna rUpa jotAM tenA Azcaryano pAra na rahyo. tene joIne vezyA vicAramAM paDI gaI ke-A te keI devakanyA che ke nAgakanyA che? manabe mahilAnuM AvuM rUpa kayAM jovAmAM AvyuM nathI. ahA! zuM enuM lAvaNya ? zarIranA dareka avayava anupama che. atyAre enA ebhuta dareka aMganI koI kavi upamA zodhavA jAya, te tenI matine gati na maLe. are! kriIDA karavA AvelI asarAothI A vakhuTI paDI lAge che. enI sAthe koI purUSa ke dAsa dAsI paNa nathI. e rAjakanyA hoya, to enI pAse dAsa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (250) dAsIo hoya, paraMtu tevuM kAMI jovAmAM AvatuM nathI. sAmAnya strImAM AvuM ajaba sauMdarya na hoya. game tema hoya, paNa atyAre mane te e zikAraja prApta thayuM. e nirAdhAra haze. te ene AdhAra ApIza, nahi te paNa ene AmaMtraNa karI mArA gRhAMgaNa sudhI laI javAmAM te kaMI haRtaja nathI. strI. jAtine svabhAva kemaLa hoya che, potAnI jAta sAthe te tarata maLI jAya che, mATe ene belAvIne dhIraja ApuM. ema vicArIne pelI vezyA tenI pAse AvIne kahevA lAgI---suMdarI! tame kaI khAnadAna kuTuMbanA lAge che. tame jevI pramadAne AvA sthAnamAM ekAkI paDayA rahevuM yukta nathI. tame koI ajANyA pravAsI che-ema tamArI AkRti uparathI spaSTa samajI zakAya che. zuM tamArI sAthe kaI sebatI nathI? kadAca hoya te paNa bhale, chatAM tame ahIM ekalA besI raho e te ayogya ja gaNAya. ahIM zaheramAM pAseja ApAnuM makAna che. tyAM tame cAle ane snAna, bhejana karIne vizrAMti . jo ke te vezyA hatI, chatAM tenA kemaLa vacanethI rAjakumArI lalacAI gaI tema vizeSa puchaparacha paNa karI nahi. teNe vicAra karyo ke-A strI lAgaNIthI pitAnI sAthe AvavAnuM AmaMtraNa kare che, te tenI sAthe javAmAM mAre zI harakata che? vaLI mArA pati gAmamAM kadAca makAnanI sagavaDa karI Avaze, paNa bhajana sAmagrI meLavatAM vakhata lAgaze, te teTalA vakhatamAM huM bhejanAdika taiyAra karI rAkhIza. vaLI A strI ahIMnI rahevAsI che ane vastrAdika parathI te paisApAtranA gharanI haze, tethI eka nokara mokalIne mArA svAmIne tyAM bolAvI laIza. ema dhArIne rAjakumArI te vezyAnI sAthe zahera bhaNuM cAlatI thaI. nagaranA madhya bhAgamAM vezyAnuM makAna AveluM hatuM. rAjakumArIne te pitAnA ghare teDI gaI. gharanI aMdara dAkhala thAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (251) pachI keTalIka pravRtti uparathI tene te vezyAnuM makAna lAgyu. viSayanuM tAphAna tyAM cAlatuM hatuM. kaika kAmI janA mAvIne bIbhatsa zabdo khelAtA hatA, madirAne teA purNa insApha maLatA ane abhakSya vastue tyAM sArI rIte vaparAtI hatI. jo ke vezyAe rAjabALA upara hajI kAI jAtanI sakhtAi karI na hatI, chatAM tyAMnI ayeAgya pravRttithI te kaMpatI hatI potAnA zIlane mATe tene bhaya hatA, tyAM rahetAM zIlane jarUra hAna thaze ema tene lAgyuM. te chatAM atyAre te kayAM jAya ? potAnA bacAva te zeAdhavA lAgI. vezyAnA makAnanI pAse eka maMdira Avela hatuM. tyA gAmanI ghaNI mahilAo dazana karavA AvatI ane te vezyAnA gharamAMthI paNa sau kAi ekavAra tyAM darzana karavA jatA. bhAjana samaya thatAM vezyAe tene jamavAnI preraNA karI, tyAre te kheAlI ke-- hajI mAre darzana karyA pachI seAjana karavAnu che,' AthI vezyAe tenI sAthe maMdira batAvavA eka dAsI mAkalI, rAjabALA maMdiramAM dAkhala thaI ane dAsI bahAra ubhI rahI. mA vakhate apeAranA vakhata hAvAthI maMdiramAM kAi na hatuM, pujArI paNu pujA karIne cAlyA gayA hateA maMdiramAM jatAM rAjabALAne vicAra mAgye ke--mArA zIlanA bacAva karavA atyAre upAya hAtha lAgyA che. jo zAsanadevI sahAya kare ane A devalanA devAjA baMdha karI de, tAkAinuM kaI cAlI na zake' ema dhArIne teNe paMca parameSTInuM dhyAna dharyuM. zAsanadevIne uddezIne teNe maraja karI ke--'he dharmarakSaka devI ! e mArU akhaMDa zIla hoya, te A maMdiranA daravAjA badha thai jAo. e pramANe khelatAM te dvAra khUba thayA. dAsI te joine Azcaya pAmI. daravAjo ughADavAnI teNe ghaNI mahenata lIdhI, paNa dvAra ughaDatu nahu, eTale te tarata vezyA pAse DhADI AvI ane nathI hakIkata kahI sabhaLAvI. vezyAe tyAM AvIne joyuM, te For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (252 ) dvAra baMdha hatuM. te ughADavAne mATe teNe mahenata karI, paNa kaI rIte daravAje na ughaDayo. eTale vezyA atyAre te nirAza thaI, ane rAja taraphanI kaMika dhAstanI zaMkA lAvI nirAza thatI te pAchI cAlI gaI. ' ahIM maMtrI makAnanI sagavaDa karAvIne pAcha udyAnamAM AvyuM. tyAM rAjabALA jevAmAM na AvI. vakhatasara te zaMkA TAlavA gaI haze" ema dhArIne maMtrI tyAM rAha joI beTho, lagabhaga ardha prahara thatAM paNa te AvI nahi. tethI maMtrI aneka tarka vitarka karavA lAgyuM-tenuM koI haraNa karI gayo haze?athavA mAruM nAma laI tene lalacAvIne keI pitAne ghera teDI gayuM haze ? ahA! te bicArI abaLAnI zI dazA thaI haze?strI jAti che, eTale dunIyAnI lAlace tene bahu lAgelI hAya. tethI vakhatasara keI lAlacamAM lalacAvIne aTakI to nahi gaI hoya? paNa e vicAra saMbhavita nathI. te uMcA kuLanI bALA che. tethI prANAte paNa tevA adhama mAge naja utare game tema hoya, paNa atyAre tenI zodha karavI e mArI pharaja che? e pramANe dhArIne matisAgara maMtrI tyAMthI zaheramAM A vya, meTA rastAmAM tathA zerIe zerI teNe zodhI joI, paNa rAjakumArIne kayAM patte na maLe. pUve jyAre gaMbhIrapurathI te vahANamAM nIkaLI gayA hatA, te vakhate vijayasuMdarIne teNe eja udyAnamAM mUkI hatI, tenI paNa maMtrIne tapAsa karavAnI hatI. A aparicita zaheramAM te kone puchavA jAya ? te A divasa nagaranA rastAo paira karyo karate hate. vijaya suMdarIne ahIM mukI gayA pachI te kuMbhAranA zaraNe hatI. kuMbhAranA gharanuM kAmakAja karatI ane zIla rakSA karatAM te pitAnA dIvase nirgamana karatI hatI. eka vakhate rastAmAM kaI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (253) vAra rAjakumAre strInI hAMsI karI haze, tethI teNe vicAra karyA ke-- vakhatasara te mArI pAchaLa lAgaze, tA mArA acAva thavA muzkela che, zarIranA kaSTanI te! mAre darakAra nathI, paNa zIlanuM rakSaNu te prANa sATe paNa thavu ja joIe. mATe have ke.I upAya hAthamAM lauM ke jethI e ciMtA dura thai jAya ema vicAra karIne vijayasuMdarI eka maMdiramAM gai, te vakhate tyAM koi mAzusa na hatu. devalanA daravAjo ughADIne te aMdara dAkhala thai, teNe vicAra karyAM ke atyAre zAsana devInI divya sahAyatA hAya, teAja maMdiranuM dvAra baMdha thai zake, te vinA mArAthI zu thavAnuM hatuM ? ' ema dhArIne teNe zAsanadevIne uddezIne dhyAna dharyuM ane pachI mAla joDIne kahyu ke'he zAsananA zaNugAra rUpa devI ! mA tArI dAsI upara atyAre dharma saMkaTa AvI paDayuM che. te tArI sahAyatA mAge che. jo atyAra sudhI mArUM akhaMDa zIla hai!ya. teA tArI sahAyatAthI A maMdiranA dvAra baMdha thAya. vijayasudarI te joine satASa pAmI, ane pote ekA gratAthI mAsana lagAvIne paMca parameSDInuM dhyAna dharavA lAgI. e rIte traNe deva maMdiranA daravAjA baMdha thayA, tethI pujArIone vicAra thai paDayA ke-- Avu pUrve kAivAra banavA pAmyu nathI. Aje acAnaka dvAra baMdha thayAM, te have devanI pujA zI rIte thaze ? vaLI bhakatajanA darzana kema karI zakaze ? te madirAne kharca rAjya taraphathI ApavAmAM AvatA, eTale te traNe pUjArIoe rAja sabhAmAM AvI aMjila joDIne rAjAne araja karI ke he prajAnAtha ! Aje na banavA joga khanAva banyA che. je sAMbhaLatAM sau koi Azcarya magna thAya. paNA traNa madira acAnaka baMdha thai gayA. dara najara karatAM kaI aANI strIo dhyAna dharatI beThI che. elAvatAM te khelatI nathI ane dvAra paNa ughADatI nathI.' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (254) A vAta sAMbhaLatAM ja be --"are emAM Azcartha pAmavA jevuM zuM che ? sutArane teDIne kamADa kahaDAvI nAkhe eTale thayuM. te ajANI strIo pote cAlI jaze, athavA temanA para zI Aphata che, te kaMI dAda meLavavA mAge, te ahIM mArI pAse hAja2 ka. pUjArIe kaMI paNa bolyA vagara hyAMthI nIkaLI sutArane laIne maMdira AgaLa AvyA. sutAre pitAnA baLa-kaLathI kAma levA mAMDayuM. paNa baMne kamADa evA sajajaDa thaI gayA hatA ke te eka tasumAtra paNa DagamagyA nahi, ema traNe maMdiramAM sutArane prayatna vRthA thatAM te sutAra sahita pujArIe puna zaja sabhAmAM AvIne rAjAne kahevA lAgyA-"nAmadAra mahArAja! sutAre ghaNI mahenata lIdhI, paNa kamADa DagatA nathI ane dvAra ughaDatA nathI. AthI rAjAne acaMbe che. tarataja teNe hukama karyo ke--je dvAra na ughaDatA hoya, te kapATa bhAMgI nAkhe ema nirAza thavAthI zuM vaLavAnuM che ? pachI sutAra ane luhAra baMne pitAnA hathIyAra laIne hAjara thayA. temaNe pitAnuM baLa badhuM ajamAvI joyuM, paNa kamADa ughADI ke bhAMgI zakyA nahi. AthI temane emaja lAgyuM ke A keI deva-devInuM kAma lAge che. nahi te lAkaDAnA kamADa bhAMgyA vinA kema rahe? ahIM te meTA kuhADA ane ghaNuM paNa badhA nakAmA thaI paDayA. eTaluM ja nahi paNa karavatI ke kuThAra bThA thaI bhAMgI gayA, chatAM kamADane kaMI IjA thavA pAmI nahi ema Azcarya pAmatA temaNe banela bInA rAjAne nivedana karI. je sAMbhaLatAM rAjanA Azcaryano pAra na rahyo. tarataja rAjA potAnA keTalAka kArabhArIone laIne maMdira AgaLa AvyA ane pradhAnanA mukhathI bArInA chidra mAge kahevarAvyuM ke-"he mahAsatI! tamane ahIM keI jAtane parAbhava thayA hoya, to jAjIne nivedana kare ke jethI tamane sahAyatA maLe. A deva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55) sthAnanA Ama dvAra baMdha karIne tame zuM karavA mAge che ? ahIM rAjAnA nyAya maMdiranA dvAra sadAne mATe khullAja rahe che. tame koI prakAranA saMkaTamAM AvI paDyA ho, to rAja madada mAgI tamArA iSTa sthAne pahoMcI zake che. tamAruM A kArya sAMbhaLI amaMgalanA bhayathI rAjA pote ahIM Avela che mATe tame bahAra AvIne tamArI pharIyAda jAhera kare." e pramANe traNe maMdiramAM kahevarAvyA chatAM te ramaNuo kaMI paNa belI nahi. rAjAne tethI amaMgalanI vadhAre dhAstI lAgI. teNe vicAra karyo ke-"A satIo jarUra kaMI saMtApa pAmI lAge che. Ama lAMghaNuM karI besaze, te rAjyane bhAre che. vaLI emanA zIlanA prabhAvathI keI deva-devI pAyamAna thaze, te rAjya-prajAne harakata pahoMcADaze. purve evA banAve ghaNuM banI gayA che. e satIone saMtoSavAne have ka mArga le. te paNa sujatu nathI." ema ciMtavatAM rAjAnA manane kSobha thaye. e kAmano jaladI niveDe lAvavA teNe maMtrIo sAthe masalata karI. chevaTe badhA evA nirNaya para AvyA ke nagaramAM jAhera DhaMDhere pheravI lekane jAhera karavuM ke-"A strIone bolAvIne maMdiranA dvArA je ughaDAvI Ape, tene ja pitAnuM ardha rAjya Ape ane pitAnI kanyA paraNuve." ' e pramANe rAjAnI AjJAthI keTalAka rAjasevake meTA rastAo para pharI pharIne vAraMvAra prajA janene kahevA lAgyA. adhuM rAjya ane kanyAne lebhe kaika adhadha umedavAro bahAra AvyA, paNa temanAthI kaMI thaI zakayuM nahi. AthI rAjAne pratikSaNe kAlajI vadhavA lAgI. dhupa dIpa karIne teNe potAnI kuLa devInI ArAdhanA karavA mAMDI. eTale trIje divase kuLa devIe rAjAne svapnamAM AvIne kahyuM ke he rAjana! nagaranI bahAra devaramaNuM udyAnamAM eka moTA sahakAra vRkSa nIce mati Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (256) sAgara nAme maMtrI sute che te tArA kALajano ati lAvaze. A kAmamAM mArI zakita cAlI zake tema nathI. kAraNa ke mArA karatAM adhika zaktivALI zAsanadevIe e kAma karela che. mATe te maMtrInA hAtheja e kAma pAra paDaze devInA A vacanathI rAjAne kaMIka dhIraja AvI. tarata ja teNe pitAnA maMtrI vigere adhikArIone sajaja karyA ane temane bhalAmaNa karatAM kahyuM ke e mahApurUSane bahu mAnathI hAthI para besADIne laI Ave. tene kaI rIte kheda na thAya ane prasanna thaIne Ave, tema karaje. rAjAnI zikhAmaNa dhyAnamAM laIne prabhAte badhA adhikArIo hAthI laIne udyAnamAM gayA, tyAM eka mahAna AmravRkSa taLe keI sutela divya purUSa temanA jevAmAM AvyuM. aSTamInA caMdra samAna tenuM lalATa tejasvI hatuM, sukA varasAvatuM tenuM mukha, caMdramAne zaramAve tevuM hatuM, prabhAtanA bALa sUryanA senerI kiraNee tenA mukhane adhika tejasvI banAvyuM hatuM. adhikArIo badhA AvIne cheDe hara ubhA rahyA. te saheja nidrAmAM hatuM tene jagADavAnuM temaNe ucita na dhAryuM. thoDI vAramAM te jyAre jAge, tyAre tenuM prathama nAma puchyuM ane pachI namaskAra karIne temaNe tAjA prapha. lita puSpanI mALA tenA gaLAmAM nAkhI, ane aMjali joDIne kahyuM ke-che mahAbhAga! ApanA darzanathI ame kRtArtha thayA. Apane A nagaranA mahArAjA kaIka agatyanA kAma prasaMge Apane atyAreja bolAve chemATe gajarAja para ArUDha thaine Apa rAja sabhAmAM padhAre." acAnaka adhikArIonA mukhathI rAjAnuM AmaMtraNa sAMbhaLatAM maMtrI Azcarya pAmyo. tarataja te gajArUDha thaIne rAje sabhAmAM AvyuM. rAjAe sanmukha AvIne tene AvakAra Ape ane potAnA ardhAsana para tene besADaye eka kSaNavAra kuzaLa prazna thayA pachI rAjAe maMdira saMbaMdhI ane potAnI kuLadevI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (257) saMbaMdhI badhe vRttAMta tene kahI batAvyuM. te sAMbhaLatAM maMtrIe vicAra karyo ke A te bhAvatuM hatuM ane temAM rAjamAna maLyuM. kuLadevInI vAta vRthA na hoya. vaLI mArAthI traNa strIo je viyAga pAmI che, te e maMdiramAM ja hovI joIe, nahi te kuLadevI mAre mATe preraNA na kare. temaNe potAnA satItvanA prabhAvathI dvAra baMdha karyA haze. ahA ! ke bhAgyazALI ke mane AvI mahAsatI strIo maLI. ! ema te vicAra karatuM hatuM, tevAmAM rAjAe puna: maMtrIne preraNa karI ke-"he mahAbhAge! e kAryane pAra utAravA Aje cAra divasathI nagaramAM DhaMDhero phare che, temAM jaNAvela mArI pratijJA huM purNa karIza. Apa have vilaMba na karatAM jema bane tema satvare e kAma pAra utAre. eTale mArA mananuM samAdhAna thAya." rAjAnI tvarA jeIne matisAgara maMgI, bhUpAla, meTA adhikArIo, ane zaheranA sabhAvita gRhastha temaja bIjA keka kautuka priya purUSo sahita te maMdiranA dvAra AgaLa Aryo. A vakhate pelA zrIpati zeThanuM mukhya maMtrIne jotA rAhuthI gherAyelA sudhA kara samAna zyAma thai gayuM hatuM. maMdiranA dvAranA chidramAMthI joyuM, te aMdara vijayasuMdarI dharma-dhyAna karatI jovAmAM AvI. maMgA te joI bahuja harSa pAmyuM. pachI badhAnI samakSa maMtrIe vijaya suMdarIne uddezIne pragaTa zabdomAM kahyuM ke-- - "he mahAsatI ! vijaya suMdarI! tuM jenA viyogathI tata thaI jenI jhaMkhanA karI rahI che, te tAro svAmI matisAgara ne bheTavAne tArI rAha joI rahyo che. he satI ! dvAra ughADe ane tamArA priyatamane premathI bheTe." A zabdo sAMbhaLatAM teNe vicAra karyo ke-A avAja 7 paNa mArA svAmIne ja lAge che, vaLI A ajANyA pradezamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 258 ) maMtrInI oLakhANa ApIne mArA prANanAtha sivAya mane kANu khelAve ? mATe mArA sadabhAgye priyatama padhAryA che. tA temane bheTIne mArA viceAgAnala zAMta karUM.' ema ciMtavIne teNe zAsanadevInuM smaraNa karyuM, eTale maMdiranA dvAra tarata khullA thayA satI bahAra AvI ane lAMbA vakhate acAnaka padhArelA patine page paDIne prameAda pAmI. tenI AMkhamAM harSAzru bharAI AvyAM A banAva jotAM rAjA tathA prekSakA badhA smAzcaryacakita thayA. ema bIjA maMdiranA ane trIjAnA dvAra nAma pUrvaka eLakhANu mApIne ughaDAvyAM. saubhAgya sudarI ane rAjakumArI patinA page paDIne AnaMda pAmI. aNadhAryA sayAga joine badhA pramAda pAmyA. pachI traNe ramaNIo sahita maMtrI rAjAe Apela mahelamAM AnaMda pUrvaka rahyo. rAjAe maMtrIne sAthe satkAra karyo ane kahevarAvyuM ke-- 'mArI pratijJA pramANe huM tamane mArI kanyA sAthe A rAjya ApavA taiyAra chuM, mATe have vila Mba na karatAM tene svIkAra karI.' cyA kaheNa sAMbhaLatAM matisAgara matrIe rAjA pAse AvIne kahyu Y--'rAjan ! mArI nAta jAta puchyA vinA mane kanyA ApavA tame tatpara thayA che, e ApanI utAvaLa thAya che. kanyA jevI sajIvana mutti kAi ajANyA pravAsIne suprata karI devI, e vicAra vinAnuM kAma che, mATe e kanyA koi rAjavaMzI kumArane paraNAvA, teA kanyA vadhAre sukhI thaze. vicAra pUrvaka kAma karela hAya, tA pAchaLathI pastAvA karavA na paDe.' maMtrInA spRhA vinAnA vacana sAMbhaLatAM rAjA Azcaya pAmyA. te svagata vicAravA lAgyA ke mahA! enI keTalI badhI ni:spRhatA? e kharekhara! koi kulInaja lAge che. ' AkRtirguNAn kathayati ' AkRti aMdaranA guNeAne kahI batAve che, ema ciMtavIne narapatie tene kahyuM ke-- huM mahAnubhAva ! tamArI kulInatA teA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (259) tamArA kathana uparathIja jaNAI Ave che. hIrA ane rane potAnA mukhathI peAtAnuM mUlya karatA nathI. chatAM tenI kIMmata jhaverIo kharAkhara kare che vaLI kulIna janA peAtAnu vacana pALavAne kdApi pAchA haThatA nathI. kAraNa ke~~ " sakRjjalyanti rAjAnaH sakRjjalyanti paMDitA: / sakRtkanyAH pradIyante, trINyetAni sakRtsakRt 11 eTale-ra jAo ekavAra bele che, paDitA ekavAra mele che ane kanyAe ekavAra apAya che, e traNe eka eka vAraja thAya che. arthAt temanuM khelela vacana kadi kratu nathI. vaLI sAcI kulInatAnA AdhAra te guNA upara rahelA che. guNa vinAnI kulInatA kulane kalaMka rUpaja che,' rAja sabhAnI A vAta ata:puramAM rAjakanyAnA kAne AvI, eTale tarataja teNe eka dAsI mAkalIne peAtAnA pitAne satthara tyAM bAlAyeA. rAja sabhA marakhAsta thai. kAI khAkhatanA nirNaya thayA vinA maMtrI svasthAne gayA. ta:puramAM AvatAM rAjAne kanyAe ubhA thai vinaya sahita praNAma karyA. rAjAne evAM khyAla hatA ke kanyA vakhata sara e pravAsIne paraNavA mATe AnAkAnI karaze? paNa A te dhAraNA karatAM judIja vAta nIkaLI. kanyA- pitAjI ! Apa je jAhera prajAmAM vacana elyA che, te kharAkhara pAlo. huM ApanA mukhe loko samakSa e pravAsIne apAi gai chuM, mATe e game tevA hAya, game te kuLanA hAya, tA paNa e mArA svAmI thai cukayA che. Apa kAipaNu jAtanI takarAra karyA vinA mane tenI sAthe paraNAvI dyo.' For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (260) rAjakanyAno A vacana sAMbhaLatAM rAjA saMteASa pAmyA, ane khelyuM ke dhanya che bALA! tArI akhaMDa Tekane! eTA! tuM cirakAla sukhI rahe. mArA kuLanI cAMdanI ! tArA jevI mALAethIja kulIneAnI kulInatA jaLavAi rahe che. vatse ! tArA saubhAgyane sUrya sadA dedIpyamAna rahe' have rAjAne kaMIpaNa vicAra karavA jevu hatuMja nahiM. teNe maMtrIne chevaTane ni ya jaNAvI dIdhA ke rAjakanyAe evA nizcaya karyo che ke tamArA sivAya khIjA keAnuM karagrahaNu te - vAnI nathI. tamArI nAta jAta sAthe amAre kAMi apekSA nathI. mATe joitI vastu magAvIne lagnanI taiyArI karajo.' rAjAnA ane rAjakanyAnA aDage nizcaya AgaLa maMtrInuM kAMi cAlyuM nahiM. teNe lagnanI taiyArI karavA mAMDI. lagnanI taiyArImAM rAcaracIluM badhuM rAjya taraphathI tene ApavAmAM AvyuM. te uparAMta nagarazeTha tathA keTalAka moTA adhikArIone 2.jAe tenA kAmanI tajavIja mATe nImyA. ahIM matrInI traNa strIe paNa vivekathI zaheranA tamAma strI vargane AvakAra ApavAmAM leza paNa kacAza rAkhatI na hatI. A tarapha rAjAe meATA ADaMbarathI lagna maDapa racAvye. jemAM judI judI beThakA geADhavAvI. strI varga alaga besI dhavala maMgala gAI zake. maMDapamAM praveza karatAM prathamaja vAjIMtra vAdake AvanArane AvakAra ApI zake. zaheranA moTA sabhAvita gRhasthAne sanmAna pUrvaka esADavAnuM kAma pradhAnane soMpavAmAM AvyuM kaika dezanA gavaiyAone tathA matlAne khelAvavAmAM AvyA hatA. kaLA kuzaLa ghaNA kArIgaro temaja khela karanArAone khelAvyA hatA. saMgItamAM pravINa thayelI keTalIka gaNikAo paNa tyAM hAjara thaI hatI. rAjamahelane rezenIthI deva vimAna samAna dedIpyamAna manAvavAmAM AvyeA. rastAo ane khAsa karIne rAjamArga para sudhi jaLanA chaMTakAvathI cItarapha suvAsa prasaratI For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) hatI. vepArIe peAtAnI zakti pramANe dukAnA zaNagAravA lAgyA. Anada sUcaka dhvajAe ane vAvaTA laTakAvavAmAM AvyA. eka dara tamAma prajA vargomAM AnaMda Acchava vartAi rahyo. rAjAnA hamathI maMtrIne joitI tamAma cIja pUrI pADavAmAM AvI, eTale tyAM paNa nagarazeThanA hastaka sArI racanA karavAmAM AvI lagna muhutta mAvatAM ghaNAja mAnada ane ecchava pu ka rAjAe potAnI kanyA matisAgarane paraNAvI, ane kanyAdAnamAM tene ardha rAjya Apyu. have matrIne dhananI kaMi khATa na rahI. temaja koI jAtanI khaTapaTa ke tAbedArI karyA vinA paNa huMmezane mATe karoDAnI Avaka cAlu thai. tema chatAM matrI e samRddhi ane sattAthI kulAi jAya tevA na hatA. te kAipaNa prayatna karyAM vinA purva puNyanI prabaLatAthI jage jage sapatti pAmatA hatA. atyAre ATalI adhI saMpatti pAmIne teNe vicAra karyA ke-- saMpatti rUpa madirAnI muMjhavaNamAM muJAne potAnA kattavyathI bhraSTa thavu ane bhAgavilAsanI tAlAvelImAM potAnuM bhAna khAi besanArA A dunIyAmAM ghaNA manuSyA che, ajJAnane tAbe thaIne teo potAnA samaya ane saMpattinA sadupayoga karI zakatA nathI. te bhAvilAsa ane vividha khAnapAnane bhAgavatAM sAtA mAnI le che. mAre tevI ajJAnatAmAM ghasaDAvuM te ceAgya nathI jinazAsananA pratApe viveka-dIpaka mArA aMtaramAM jAgrata thaye che, to huM mArI saMpattine sArthaka zA mATe na karU ?' ema vicArIne teNe potAnA makAnanI pAse eka jJAnazALA karAvI, temAM anna ane vastrAdikanA sAdhana rAkhyA. game te pravAsI athavA anAtha, garIba, bhikSuka ke koi rogI AvI caDe, tA te khAnapAnArdikathI tRpta karavAmAM AvatA. rAgIne mATe ma'trI jAte kharadAsa karatA, davA vagere lAvIne tenI sAravAra karatA hatA. zaheramAM potAnA jaina madhue rahetA, temAMnA kAi For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) halakI sthitinAne te gupta dAna Apate. te sivAya nagaranA bahAra khullI havAmAM teNe moTI rakama arpaNa karIne mahAjanI hastaka eka apaMga-Azrama ane eka moTI pAMjarApoLa cAlu karAvI. AthI prajAne tenA para bahuja prema vadhI paDe. tenI popakAra vRtti ane keTalAka kRpaNa zrImate zaramAvA lAgyA. keTalAka uttama jane tenA satkRtyenuM anukaraNa karavA lAgyA. tenI udAra bhAvanA ane dharma kAryo joIne rAjA bahuja saMtoSa pa. lAkho ane kareDAnI sakhAvata karanAra atisAgara maMtrInuM nAma ghera ghera gavAtuM thayuM. A tenI udAratAthI atyaMta saMtuSTa thayelA nagara zeTha tathA prajAnA AgevAnoe rAjAnI samakSa maMtrIne mAnapurvaka dharma dhuraMdharane IlkAba Ape. ema pitAnI udAratAne pratidina uttejita banAvate maMtrI potAnI cAra patnIo sAthe atyAnaMdathI kALa nirgamana karavA lAgyA. eka divase rAjA sAthe vAta karatAM prasaMge pAna maMtrIe potAnA para vItela pUrvane vRttAMta rAjAne kahI saMbhaLAvyuM. temAM zrIpati zeThanuM nAma AvyuM, je ke maMtrIe potAnA mana nanI moTAIthI tenuM chidra bahAra na pAyuM, paNa ekavAra saibhAgya suMdarIe te badhI hakIkta rAjaputrIne kahI hatI. te rAjonA kAne vAte AvI hatI. temaja rAjakumArIne vezyA lalacAvIne pitAnA ghare tene phasAvavA teDI gaI hatI, te vAta paNa rAja putrI mAraphate rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvI hatI. A prasaMge te vAta tAjI thaI. eTale rAjAe Agraha pUrvaka zrIpati zeThanI vAta laMbAvI ane puchyuM, eTale maMtrIe yathArtha vRttAMta kahI batAvyA. AthI rAjAnA gussAne pAra na rahyo. tarataja teNe zrIpati zeThane lAvyA. rAjAe acAnaka bolAvavAthI zrApatinI gabharAmaNano pAra na rahyo. tenA zarIranI nase badhI zithila thaI gaI. jatAM jatAM tenI gati smalita thavA lAgI. aMtaramAM seMbha pAmatAM teNe vicAra karyo ke- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , "are..mArA pApanuM pokaLa khulluM thavA pAmyuM hoya, te e adhamatAnuM phaLa mAre Aja bhavamAM bhegavavuM paDaze, ane vaLI phajetI thaze, te judI, ahA ! je AzAthI te dukRtya karavuM paDayuM, te abhilASA te apUrNa ja rahI. are ! te vakhate kAmAvezamAM mArI akkala ukaraDA jevI thaI gaI hatI. rAjabhayano paNa meM vicAra na karyo. kAraNa ke- "namiyA, nAcaratyadhamo janaH / paralokabhayAnmadhyaH, svabhAvAdeva cottamaH" // eTale-adhama jano rAjadaMDanA bhayathI pApa ke anIti AcaratA nathI. sAmAnya jano paralokanI bIkathI anItie cAlatA nathI ane uttama jane to svabhAvathIja pApamAM paga mUkatA nathI. ahA ! A vAkayapara paNa je meM vicAra karyo hota, te A viSama vakhata na Avata have pastAvo kare nakAme che." e pramANe aneka tarka vitarka karate zrIpati zeTha rAjAnI samakSa hAjara thayA te vakhate rAjAnuM svarUpa bahu bhayaMkara lAgatuM hatuM. pAse eka matisAgara maMtrI sivAya bIjuM koi nahatuM. rAjAnI AkRti joIne zrIpati kaMpavA lAgyA. rAjAe tene kaTAkSa pUrvaka bolAvIne pUchayuM-zrIpati (maMtrI tarapha joIne) A mahAnubhAvane tuM eALakhe che ? zrIpati-"hA. nAmadAra! huM emane moTAmAM meTe ane parAdhI chuM. meM na karavAnuM kRtya naryuM che. huM pracaMDa daMDa zikSA ne pAtra chuM, chatAM emanI dayAthI huM bacI zakuM, ' rAjA-munIne dayA batAvIne sajA na karanAra rAjA anyAyI kare che je tema karavA jAya te bhaviSyamAM tevA aneka khuna thavA pAme. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 (264 ) A sAMbhaLIne matrIe vicAra karyo huM mArA nimitte mArI najara AgaLa e prANAMta sajA pAme, e mArAthI joi na zakAya ' ema (ci'tavine) matrie rAjAne samajAvatA kahyu ke--ha nyAyapriya prajApAla! sajjananI rakSA ane durjanane daMDa daI Apa ApanI pharaja bajAvavAmAM kaMi paNa kacAza rAkhatA nathI chatAM meM eka vakhata enuM luNu khAdhuM che, enA smAzrIta hatA, te enA upakArane yAda karatAM huM Apa nAmadArane araja gujArU chu ke-enA aparAdhanA badalAmAM ane prANAMta zikSA na thavI joIe.' maMtrInA A vacanathI rAjAnA gusseAka zAMta thayA. pachI tenI mAla-mIlakata badhI luMTI laine rAjAe tene dezapAra karyAM. AthI zrapati zeThane khAtrI thai ke burAinu phaLa burAIja maLe che. viSa vRkSanA phaLa jherIja thAya che, dhamAcaraNathI kANu ugayuM che ? tyArabAda pelI vezyA ke je rAjakumArIne sAvavAnA irAdA thI lalacAvIne teDI gai hatI, tene melAvIne rAjAe dezapAra karI kulIna kAMtAone kaSTa ApanAra kulaTA para jo rAjAnu dabANa na heAya, te sadAcAranI saDakamAM durAcAyanA kAMTA patharAya vezyAne vidAya karatAM tenI badhI kImatI cIjo rAjAe kabaje karI. skaTa e sajjanatAne vadhAre uttejita karavAnI kaseATI che. samudra pAtanA saMkaTanu eka vAdaLa matisAgara maMgI parathI gayA pachI tenA mananI ucca dazA adhika sateja thavA pAmI hatI. mukta hAthe dhana vAparavAnI udAratA saMpatti chatAM nirabhimAnitA dharma pratye acala zraddhA, viveka satyAsatya pArakhI satya grahaNu karavAnI tatparatA, mananI paviJatA ane duHkhI prANI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (265) ene uddhAra karavAnI ucca abhilASA-e vigere uttamatAnA guNae tenA hRdayamAM sthAna lIdhuM hatuM. pitAnA e asAdhAraNa guNone lIdhe maMtrI atyAre prajA jamAnA pratiSThita gRhasthAmAM paNa mAnanIya ane pujanIya thaI paDayA hate. e pramANe ghaNA divasa sudhI dharma karmamAM tatpara rahI aMtaranI Asakita vinA sAMsArika sukha bhogavyA pachI ekadA tene zrIpura nagara javAnI IcchA thaI "jananI janmabhUmi, svargAdapi garIyaso' jananI ane janmabhUmi svarga karatAM paNa gariSTha gaNela che. KAAN Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA prakaraNa 15 mu raNabhUminA raNakAra. janlR ! mAre zrIpura nagara javA vicAra che. rAjAnI matrIe anumati mAgI. maMtrInA vicArane anusaratAM rAjAe jaNAvyuM ke- mahAnubhAva! ApanA samAgamathI mane mArA rAjya prajAne aneka lAbha thayA che. Apa jevA puNyazALInA panAtAM pagalAthI vipadAe badhI vinAza pAme che. tyAMnA prasaMga vItyA bAda A taraphe puna: vhelA Avajo. maMtrI--mahIpAla ! tyAM mArI janma bhUmi che eTale A tarapha AvavAnuM kaMI cAkakasa kahI na zakAya. rAjAe vadhAre na lakhAvatAM tene joitI madhI sAmagrI taiyAra karAvI. te peAtAnA ma rAjyanA mAlika hAvAthI peAtAnI senAmAMthI ardha sainya tenA mATe taiyAra karAvyuM, sulaTa, ratha, avA ane hAthIomAMthI aDadhA bhAga alaga karyeA. khAnAmAMthI madha khajAne kahADIne sagIne havAle karyA. tamAma sainya sAmAna vagere mAgaLa ravAnA karI teNe potAnI cAra pramadA sahita rAjA pAse vidAyagiri mAgI, peAtAnI ekanI eka vhAlI putrI ne vaLAvatAM rAjA-rANInI AMkhamAMthI AMsu sarI paDayAM. vidAya karatAM vhAlI putrIne vhAlathI bheTI zikhAmaNa ApatAM temaNe jaNAchyuM ke-- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (267) "beTA! tuM eka rAjaputrI che evuM abhimAna na lAvatAM tArI zo sAthe bhaginI bhAvathI vaje. patinI AjJA pramANe cAlaje. keIvAra svAmI ke zakya taraphathI kaMI kahevAmAM Ave to sahanazIlatAnA guNathI baMdhuM sahana karI leje, aMtaramAM kadi eAchuM lagADIza nahi. prANAMta kaSTa paDatAM paNa pativratanuM rakSaNa karaje. tArA svAmInI udAratAnA guNanuM anukaraNa karaje. gRhakArya karatAM kheda lAvIza nahi kadAca devage kaSTa AvI paDe, te paNa dhIraja dhArI rAkhaje. sadaguNakAraka thaIne uzayaphaLane ajavALaje." ItyAdi putrone zikhAmaNa ApyA pachI temaNe maMtrIne bhalAmaNa karI ke-"he mahAbhAga ! Apa zANuM ane samaju che. tethI bhalAmaNa karavAnI AvazyakatA nathI, chatAM putrI pratyenI amArI lAgaNIne lIdhe be zabda kahevA paDe che. ame naheAta dhAratA ke Ama acAnaka amane putrIne viyAga thaze. amArI e kuLadIvIthI kaIvAra kaMI aparAdha thaI jAya, te he maMtrI ! tame tene zANapaNathI samajAvaje. tamArA jevA tenAmAM guNe dAkhala thAya, tema sadA zikSaNa ApyA karaje. ene aparAdha tame manamAM lAvazo nahi. e pramANe bhalAmaNa karIne temane vidAya karyo. te meTA sainya sAthe cAlatAM maMtrI eka avanI pati samAna lAgatuM hatuM. AgaLa jatAM mArgamAM tene vicAra AvyuM ke "rAjAne kaMI paNa pratApa batAvyA sivAya zrIpura nagaramAM dAkhala thaI javuM. temAM rAjAne kaMi asara thavAnI nathI. mATe rAjane samarAMgaNanuM AmaMtraNa karI kaMIka camatkAra batAvu ke jethI tene sacoTa asara thAya. e rAjAne yuddhanA bAnAthI jAgrata karUM. je ke temAM kaika mANaseno saMhAra thavAne, paNa rAjA bodha pAmyA vinA nahi rahe. vaLI tenI sAthe bIjApaNa keka ke beya pAmaze. mATe zrIpuranI sarahadamAM jatAM tene tevA khabara mekalAvuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ minI ane hA Apa khaDA (268) ema manamAM nizcaya karIne maMtrIe potAnA senApati vigere adhikArIone ekAMtamAM bolAvyA ane temanI sAthe saMgrAmanI masalata calAvI. eTale senApatie kahyuM ke-maMtrIjI! ApaNI pAse sainya ane hathIyAranA sAdhane che, sAthe anAja te rastAmAMthI laI lezuM. vaLI ApaNe bahAra medAnamAM hAIzuM, eTale dareka vastunI chuTa raheze. chatAM rAjAnA sainya sAme A paNuM sainya TakI zakaze ke kema ? e eka savAla che. ApaNI senA ochA pramANamAM che, vaLI ApaNI pAse hathIyAra baLa e zuM che, te chevaTe hAra khAvAno vakhata Ave, te karatAM prathama vicArIne pagaluM bharavuM te ucita che. senApatinA vacanathI maMtrIne vicAra thaI paDaze. tenA zabda badhA dIrdha dazitA sUcavatA hatA. lAMbo vicAra karyo pachI maMtrIe ciMtavyuM ke--kaI paNa devA sahAya vinA te mArUM sainya TakI zakaze nahi. mATe pelI rAkSasIne bolAvIne tenI sahAyatA mAguM ke jethI parAbhava na pAmuM eTaluM ja nahi. paNa dhAone saMhAra paNa bahuja ocho thavA pAme. te vinA kaI rIte pahoMcI zakAze nahi." ema dhArIne teNe rAkSasInuM ArAdhana karyuM. trIje divase pratyakSa thaIne rAkSasIe kahyuM ke"he mahAnubhAva! mane zI AjJA che? upakArane badale vALavAne huM tAruM game tevuM duSkara kAma paNa bajAvavAne taiyAra chuM. mATe vinA saMkece mane kArya pharamAvI kRtArtha kara." maMtrIe rAkSasIne pitAnuM kArya nivedana karyuM. te svIkArIne rAkSasI aMtardhAna thaI. have zrIpura nagaranI sarahadamAM AvatAM maMtrIe pitAnA senApatine pharamAvyuM ke -"senA badhI sajaja che. subhaTemAM jusse pragaTa thAya, tevA kaDakhA vigere rAga temane saMbhaLAve. zastro sajAvIne sateja ane tIkSaNa karAva, bhAlA aNadAra banAve. bakhtare paherIne sajaja thAo. pANIdAra ave ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (269) suSane mekhare rAkhe. vigere saMgrAmanI tamAma sAmagrI meLavI satvara sAvadhAna thAo. Akhara vijaya ApaNeja che. kAraNa ke saMkhyA ke samudAya upara vijayane AdhAra nathI, paNa teja ke satva upara tene AdhAra che. kahyuM che ke "ksI chUTyA Da sa vAMcavA viMtima trA, dIpe majvalite praNazyati tamaH kiM dIpamAtraMtamaH / vajreNApi zatAH patanti girayaH kiM vajrapAtrI giri stejo yasya virAjate sa balavAn sthUleSukaH prtyyH"|| eTale--hAthI bahu sthala hoya che ane aMkuza nA heya chatAM tethI tene vaza thAya che, aMdhakAra karatAM dIvAnuM pramANa nAnuM hoya, chatAM te aMdhakArane vinAza kare che, parvata karatAM vaja bahuja nAnuM hoya, chatAM seMkaDe parvate tenAthI bhedI zakAya che. mATe jene teja hoya, te balavAna gaNAya. sthUla para tene AdhAra nathI." AthI senApatine himmata AvI gaI. te cotarapha laDavaiyA. ene zUrAtana ApavA lAgyo. eTale medhAo badhA sateja thaIne zastra tathA bakhtara sajajavA lAgyA. ahIM maMtrIe jitAri rAjAne eka duta mokalIne kahevarAvyuM ke--he rAjana! amAre dharmasena rAjA tamArI sarahadamAM AvyuM che. te potAnA lazkara sahita tyAM paDAva nAkhIne paDelA che. te mArA mukhe tamane kahevarAve che ke-je tamArAmAM tAkAta hoya to saMgrAma karavA sajaja thAo, nahi to mukhamAM tRNa laIne mArI pAse Ave ane mAre hukama mAthe caDhAvo. huM digvijaya karavA nIkaLe chuM, te tamane mArgamAM belAgyA, vinA AgaLa javAne nathI. jo tame ekavAra namI jaze, te mAre kAMI rAjyane lebha nathI. basa, tamAre je IrAde hoya te duta mAraphate jaNAvaze" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra70) hatanA A saMdezAthI rAjAnA zarIre navIna prakArane jusse pedA thaye. tenuM zItala zeNita ukaLavA lAgyuM. pradhAna ane senApati tarapha teNe dRSTi pheravI. eTale te baMne belI uThayA ke"nAmadAra ! kSatriya bacce yuddhanuM nAma sAMbhaLatAM kadi pAchI pAnI na kare. ema zuM ApaNe cuDI paherIne beThA chIe ke tene namatuM ApI devuM. tenAmAM zurAtana hoya te yuddhamAM te batAvIne pitAne vijaya batAve. te sainya laI AvyA che, te ApaNu pAse senAnI kayAM khoTa che? keka zuravIra subhaTo evA avasaranI rAha joI beThA che saMgrAmane mATe teo potAnA bAhu baLane dararoja nihALyA kare che. kaika varSothI khAdhela svAmInA lUNane badale, teo zira sATe paNa ApavA tatpara che. keTalAka subhaTe pitAnA zastrone kaTAtAM joIne kheda pAme che. svAmina! zuM e subhaTene ApaNe nirAza karIzuM ? tema te nahija bane. zatru caDI Ave, tyAre bAyalA thaIne tenA tAbe thaI javuM-e kSatriyone dharma nathI. prajA nAtha ! Apa hukama karo eTale badhA taiyAra thaI jAya." pradhAna ane senApatinA zauryathI rAjAnI himmatamAM vadhAro tha. tarataja teNe AjJA karI ke-"mArA bahAdura zuravIro ! dhanya che. tamArI janetA ane janma bhUmine ! ke jyAM tamAro jevA kIMmatI vIra rane pAke che. basa, tamArA vicArone huM maLato chuM ApaNAmAM pAchuM haze, te zatru zuM karavAno hato? ApaNA kSatriyapaNunI kaTIne A avasara ApaNane sadbhAgeja prApta thayela che. kSatriyone saMgrAmetsava, putrotsava karatAM paNa priya hoya che. have badhA bahAdura sinikone yuddhotsavamAM AvavA AmaMtraNa karo ane tene mATe joitI sAmagrI sajaja rAkho. laDAI keTalo vakhata laMbAze, tene nirNaya agAuthI thaI zake nahi. mATe khorAka tathA cA pANIno saMgraha kare. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 271 ) AvanAra pratipakSI tA potAnI taiyArI karIneja AvelA haze, paNa ApaNe teA Tuka vakhatamAM badhI taiyArI karI levAnI che smA e pramANe masalata calAvyA pachI bahAra beThela dutane elAvIne rAjAe tene kahyuM ke huM daMta ! tArA rAjAne jaine kahe ke kSatriya bacyA evA Darapoka na heAya ke tArA vacana mAtranI dhamakIthI kAyara banI bese, amArAmAM tAkAta che, tyAMsudhI laDI marIzuM, paNa namatu ApavAnA nathI. mATe saMgrAmanA raMbha kare. samarAMgaNamAM svAmIne mATe balidAnamAM dehApaNu karanAra subhaTane joi gaganAMgaNamAM vavAne mATe utsuka thai rahela masarAe bhale iSTa patine melave. yuddhanA japa japatA ceAdhAe vividha zasro calAvIne bhale ekavAra raNabhumimAM siM hanAda karI pRthvIne kapAve. "vomogyA vasuMdhara" A nAnI kahevatane vasudhA bhale sAka kare. he druta ! tArA svAmIe yudhanA saMdezA kahevarAvIne mArA subhaTonA zarIramAM navuM zauya reDayuM che, te have raNAMgaNathI kai rIte aTake tema nathI. putra lagna karatAM temane vadhAre AnaMda thaI paDayA che. mATe jA, ane tArA svAmIne mArA zabdo kahI sa bhaLAva.' 2 yudhdhanI vAta sAMbhaLatAM keTalAka subhaTA potAnI taravAro myAnamAMthI bahAra kAr3ADIne siMhAvaleAkanathI jovA lAgyA te jotAM pelA kruta gabharAvA lAgyA ke--vakhatasara A leAkeA mArA para teA pAtAnuM baLa nahi ajamAve ?' ema bhayAtura thatAM dhrujate pagale rAjAne namana karIne te tarataja tyAMthI gacchatI karI gaye'. te maMtrI pAse AvIne jitAri rAjAnI badhI hakIkata nivedana karI, je sAMbhaLatAM mattisAgarane bahuja satASa thaye kAraNake tene yuddhaja ISTa hatuM. rAjA AvIne pAtAne namaskAra kare, tethI tene camatkAra batAvavAnuM zuM rahe ! tarataja teNe senA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (272 ) patine khelAvIne badhI mInA kahI ane yuddha mATenI taiyArInA Adeza karyo. ( saMgrAmanI vAta zuravIrezamAM prasaratAM keTalAka subhaTA jANe svanA sadezeA maLyA hAya tema harSa pAmavA lAgyA. keTalAka peAtAnA bhujadaMDa uMce uchaLIne siMhanAda karavA lAgyA, ahA ! yuddhanA jApa japatAM Aje ApaNI abhilASA purNa thaI ' ema khelatAM keTalAka caiAdhAe potAnA satASa khatAvavA lAgyA, keTalAka vIrA kaTAi gayelA peAtAnA astra zastrone sateja karavA lAgyA, keTalAka peAtAnA azvane thAbaDavA lAgyA-ema matisAgara maMtrInA subhaTomAM harSoMnAda prasarI rahyo. senApatie temane sUcanA karatAM jaNAvyuM ke-- 'huM bahAdUra laDavaiyAo ! tamAre utsAha jotAMmatrIzvara tathA huM sateSa pAmyA chIe. sAcA zUravIrA yuddhanA prasaMga upasthita thatAM aMtaramAM vyAkulatA na pAmatAM peAtAnA svAmIne mATe prANa pAthare che. teo potAnA prANa karatAM jayazrI ane yazAlakSmIne vadhAre kIMmatI samaje che. temane varavAne svarganI apsarAe AkAzamAM AvIne utsuka thaI rahe che. maTe mArA zANA subhaTo ! game tevA kaTAkaTInA vakhate paNa rAMgaNane pUka matAvIne pAchA na prA. khasa, e karatAM vadhAre tamane thru kahevAnuM hoya ? ? pAtAnA uparI senApatinA mA zabdo khadhA subhaTAne zarANurUpa thaI paDayA. temanA yuddhAtsAhamAM atyaMta vadhArA thayA. A tarapha jitAri mahIpAlanA hukamathI tenA sena patie potAnA badhA sulaTAne melAvI sagrAmanA sado ApatAM jaNAvyuM ke huM zuravIre ! ghaNA divaseAthI sagrAmanI bhAvanA bhAvatAM Aje mahad bhAgye ApaNane e sAnerI avasara prApta thayA che. aliSTha yadyAe raNabhUmine svarga tulya AnaMda dAyaka mAne che,tamArA aMtaranA utsAhane vadhu mAna banAvIne rAMgaNamAM For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (273) kudI paDe ke jethI zatru sainya bhayabhIta thane bhAgI jAya. nAMkhA vakhatathI sagharI rAkhela tamArI zuravIratAne mAre evI pragaTa kare ke zatru munnaTethI te sahanaja na thaI zake. tamArA dhanuSya TaMkArathI pratipakSIonA hRdaya kapAveA, tamArI vIra hAkalathI gaMganAM gaNe 2 joi ubhI rahela apsarAone mAnadita anAvo. tamArI taravAreAnA camakArathI akALe vIjaLInI bhrAMti pedA karaze tamArA rakata pipAsu vRSita khANAne RtapAna karAvI tRpta karaze. ceddhAo ane rIte lAbhaja meLave che. vijaya pAmatAM teo kIrtti kamaLAne vare che ane raNAMgaNamAM prANApaNu karatAM te utsuka sazane vare che, mATe huM bahu duza! tame manamAM leza paNa AAza na pAmatAM maraNIyA thaIne zatru sainyapara tuTI paDI,' pattAnA uparInA A utsAha bharelA zabdo sAMbhaLatAM badhAM cAddhA ekI sAthe garjanA karI elI uThayA ke~ ame ma NIyA thaine laDIzuM, paNa pratipakSIne namatuM nahi ApIe, prANa khalI karIne yuddhayajJamAM ame hAmAizuM ane svAmInI vaphAdArI majAvIzu'. mAthI senApatine bahuja sataSa thayA. peAtAnA sutraTAnA utsAha sAMbhaLavAmAM AvatAM rAjAnA jussAmAM vadhArA thayA. cAddhAone Adeza maLatAM badhA dhRtapeAtAnI taiyArI karavA lAgyA. keTalAka peAtAnI taravAranI dhArane pANIdAra ane caLatI karavA lAgyA. keTalAka bhAthAmAM khANuM bharavA lAgyA, keTalAka akhtaranI pAlIza karavA lAgyA, keTalAka DhAlane dha esatI karavA lAgyA, keTalAka jIssAnA AvezamAM peAtAnI strIne kahevA lAgyA ke-- he vIrAMganA ! Aje samarAMgaNamAM kesarIyAM karIne jhukI paDavAnuM mAmatraNa karavAmAM AvyuM che. mATe tArA mAMgalika haste kuMkuma-tilaka karIne mane vidAya kLa ke jethI jayalakSmI prApta thAya. peAtAnA subhaTa pitAne sajja thatA joine koika vIra putra tene premathI bheTIne kahevA lAgyA ke-- he tAta ! . For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (274) samarAMgaNamAM samazera calAvavAnI mane bahu hAMza che, ane tethI keTalAka vakhatathI samazera calAvatAM huM zIkhyA chuM. mATe tame mane sAthe teDI cAle. juo, huM paNa zatrune kevuM zI khatAvu huM ? siMhanA baccAM siMha jevAMja hAya.' keTalIka vIranArIe peAtAnA svAmIne adhika uttejaka banAvatAM kahevA lAgI ke~~ 'he subhaTa zirAmaNi nAya! mAje samarAMgaNane zubha avasara Apane prApta thayA che, te tene taranA utsAhathI vadhAvI pAchI pAnI na karatAM prANAnuM aLidAna mApIne paNa yazeAjIvanane navapallavita manAvo, prabheA ! Apa vijayamALa dharIne pAchA padhAro-ema devatA pAse prAnA karU chuM. svAmina ! padhArA ziratAja ! ApanA vijya mATe huM aheniza jApa karIza.' ityAdi prakAre potAnA kuTuMbIonA vividha utsAha vaka vAkaye sAMbhaLatAM subhaTo badhA khakhkhara sajIne taiyAra thayA. ane sainyanA asavArI pota potAnA azvanI pITha thAbaDIne upara svAra thayA. mahAvatA hAthIone aMkuzamAM rAkhavAne sAvadhAna thayA, dhanurdhArIe potapotAnA dhanuSya ane khANu saMbhALA lIdhAM ane pITha para bhAthA mAMdhI lIdhAM. subhAne zurAtana ApanAra vAgha vAdakA saune mekhare cAlyA. vAtrAnA nAdathI ceAdhAAnu zauya vadhavA lAgyuM eTaluMja nahiM paNa mazva potAnA ha` jAhera karavA haNahaNATa karavA lAgyA ane hAthIe gaI rava karavA lAgyA. hajAro subhaTA, hAthI, azvo sAMDhIyA ane peDhIyanA dakhANuthI rathAnA cItkAramiSe vasudhA kSeAlavA lAgI. cAtaram uDatI rajathI sUryaMne vAdaLa jevuM AcchAdana thai rahyuM. niSiddha kAlAhalathI gagana vihArI vihu gamA Ama tema bhAgavA lAgyA. e nikhiDa aMdhakAramAM bhAlAnA kiraNA kAivAra vIjaLInI garaja sAratA hatA. sainya samuha uparAMta ghaNA leAkeA yuddha kutUhala jovAne nIkaLI paDayA hatA. te vakhate rAmuLaja mAjAnuM e vaizeSika matanA sUtra pramANe AkAzamAM zabde gugu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (275) sAkSata bhAsamAna thatuM hatuM. maMtrInA sainya karatAM jitarI rAjAnuM sainya moTuM hatuM. A tarapha maMtrIe pelI rAkSasIne ArAdhIne tene kahyuM ke jitArirAjA pote jyAre laDAImAM utare tyAre tene bAMdhIne mArI pAse laI Ava. vaLI zastronI laDAImAM jema bane tema te zo keIne ghAta karyA vinA nakAmAM thaI paDe, tevo prayatna karakaravo. temaja mArUM sainya nAnuM che, chatAM te lokonI najare meTuM dekhAya evo camatkAra batAvo. basa, have tAre sAvadhIna rahevAnuM che, ane laDAI zarU thatAM tAre adRzya rahIne badhuM karavAnuM che. e pramANe rAkSasIne bhalAmaNa karIne vidAya karI. ahIM prabhAtanA sonerI kiraNe pRthvI para prasaratAM baMne sainyamAM yuddha zarU karavAnA nizAna camakyAM subhaTane daurya utejita karavA cAraNe vIrarasanA kAvyo bolavA lAgyA. raNu vAdhano nAda gaganane bhedavA lAgyo. eTale cadhAo badhA sAvadhAna thaine pitapotAnA zastro laI sajaja thaI gayA. rathI rathInI sAme azva adhanI sAme, hAthI hAthInI sAme, ane pALA pALAnI sAme rahIne medhAo eka bIjA para zastra calAvavA lAgyA. talavAra ane bhAlAonA camakAre megha vinAnI vIjaLIno bhrama karAvavA lAgyA. dhanuSyamAMthI sarararara karI chuTatA bANe eka bIjA sAthe athaDAtA ane keTalAka sIdhA nIkaLI jatA hatA. dhAo eka bIjAne kApI nAkhavAne talapI rahelA hovA chatAM cudha nItinuM keI ullaMdhana karatA na hatA. namaMDaLamAM najara karatAM bANe te vakhate maMDapanI jema chavAI rahyA hatA. maMtrInA sainya pramANe jitArI rAjAnuM sainya taiyAra thaIne tenI sAme A vyuM hatuM. bAkInuM sainya zastra sajaja rahIne tenI pAchaLa taiyAra thaI ubhuM hatuM. potapotAnA sinyanA madhya bhAgamAM gajarUDha tha. Ine maMtrI ane jitArirAjA samarAMgaNamAM utarI paDayA hatA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (276) pote zastra calAvatA na hatA. paNa yuddhanuM bArIkAIthI barAbara avalokana karatA hatA. baMne lazakaranA ghaNuM subhaTe ghAyala thayA, kapAyA, ane jamIna para ALoTatA thaI gayA. rakatanI dhArAo cAlI pRthvIne jANe kumakumathI palALI hoya tevI rakatavaNuM thaI gaI ghAyala thaine pRthvI paDatA dvAene pitapitAnA niyata taMbumAM sAravAra karavA laI javAmAM AvatA, ane mRta zarIrane eka bAju nAkhI devAmAM AvatA hatA. te vakhate bane sainyamAM evI gheSaNA cAlI rahI hatI ke "bahAdura subhaTe ! zatru pakSa para tuTI paDe, tene mAre, kApi, ane ghAyala kare. A raNabhUmi bhale ekavAra ApaNuM rakatathI tRta . thAya, gaganAMgaNamAM talasI rahela apsarAonI manavAMchanA bhale pUrNa thAya, tamArA svadezAbhimAnanuM nizAna prANahAma-prANa hatithI barAbara pharakaze. aha! caddhAone mATe keTalI badhI sukhakArI sagavaDa? ke je te vijya pAme te ahIM pitAnA yazagAna sAMbhaLe ane prANabalI Ape te svarganI asarAne vare. potAnI janma bhUmine mATe prANa pAtharanArAMone dhanya che! mA zUravIra yoddhAo? tamane A senerI avasara lAMbA kALe prApta karyo che. mATe nA himatathI pAchuM pagaluM na bharatAM zatru senApara siMha thaIne kUdI paDe." AvA zauryajanaka zabdathI jhanuna banIne tyAM keka dvAe pitAnA prANanI Ahuti ApI. je je pakSanA sainyamAM bhaMgANa paDatuM ane subhaTe nAhiMmata banatA, tyAM senApati pite AvIne e zabdathI badhAne saMbodhate eTale punaH zauryane saMcAra thato ane dhAe sajaja thaI jatA Ama ane pakSanA sainike anekavAra jya-parAnI aNI upara AvyA pachI maMtrIne vicAra Avyo ke "aha? mArI keTalI badhI mUrkhAI ke Ama hajAre manuSyanA prANa levAne meM prayatna thai jaze rIte vicAravAra, jyAra badhI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (277) Adaryo? jitAri rAjAne te huM rAkSasInI madadathI game te rIte pitAne camatkAra batAvIne vaza karI zakta, chatAM A mane zuM sUkyu? are ! e mArI tarkazakitane paNa hajAravAra dhi kkAra che! bicArA niraparAdhI mANase mAya gayA. ahA ! - mApa pApa paMkamAM meM mAruM upArjana karela puNya ratna ragaLI nAkhyuM aparAdhIpara paNa dayA catavavAnI mArI pharajane paDatI mUkIne vinA kAraNe hajAro mANasenA prANa lIdhA. A eka nirdaya kAma mane jIvana paryata zaramAvanAruM thaI paDaze. je chevanamAM me dayAne ota preta karI hatI. temAM Aje hAthe karI mAnava hiMsArUpa viSa meLavIne tene malina banAvyuM. dharmaja dhana mAnavAno dAvo karanAra he! matisAgara ! teM tAruM nAma Aje nirarthaka karyuM. tArI matI have sAgara pramANunI upamA lAyaka rahI nathI paNa gAgaranI upamA lAyaka thavA pAmI che. jyAM pu dhyarUpa caMdananI niraMtara sugaMdha prasaratI hoya, tyAM Aje vadharUpa viSalatAoe sthAna lIdhuM, e keTaluM khedakAraka che? ahA ! e pApanuM te mAre moTuM prAyazcita levuM paDaze. basa, have ji tArI rAjA je potAnuM parAjya kabula na kare, te mAre ThaMdva yudvaja pasaMda karavuM, paNa AvuM prANahAraka saMgAma to na ja karavuM. - matisAgara maMtrIne A vicAra AvatAM jANe rAkSasI jANI gaI hoya, tema teNe tarataja rAjAnA hAthIne ghAyala karyo ane rAjAne pakaDI bAMdhIne maMtrInA taMbumAM lAvI mUka. A banAvathI rAjAnA senApati ane sainya hatAza thaI gayA, eTale yudhdha baMdha rAkhavuM paDyuM. maMtrInA subhaTe je ke vadhAre utsAhamAM AvI gayA hatA, chatAM maMtrInI AjJA thatAM temane yudhdha karatAM aTakAvavAmAM AvyA. rAjAne taMbumAM lAvavAnuM kAma rAkSasIe eTaluM badhuM jhaDapathI karyuM ke eka palakArA mAtramAM netra kholatAM rAjAne mAla Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (278). ma paDayuM ke huM taMbumAM chuM. maMtrIne khabara paDatAM te tarata pitAnA taMbumAM AvyA maMtrIe ghaNA varSo videzamAM gujAryA te. maja atyAre te eka rAjapozAkamAM hatuM. tethI jitArirAjA tene oLakhI zakyA nahi. maMtrIe tarataja prathama tene baMdhana mukta karAvyA. pachI eka sArA Asana para besADIne kahyuM ke, he ! rAjana tame mane oLakhI zako cho? rAjA-"Apa AvA pratApIne kaNa na oLakhe ? meM ApanI sAme baDAithI caDAI karI, tene mATe kSamA mAguM chuM." ema kahIne rAjA maMtrIne page paDavA jatuM hatuM, tevAmAM maMtrIe tenA baMne hAtha pakaDI zAMti ane sabhyatAthI punaH tene Asana upara besADyA. maMtrI-"rAjana ! huM ema puchavA nathI mAgatuM, paNa ema kahevA mAguM chuM ke huM purve tamArA paricayamAM Avyo hAuM--ema tamane lAge che ?" rAjA-"Apa pUrva te kaIvAra A tarapha AvyA nathI ane huM kaIvAra tamArI rAjadhAnImAM Avela nathI. te pachI paricayane prasaMga kyAMthI saMbhave ?" maMtrI-"rAjana ! prathama tamArI pAse matisAgara maMtrI hato, te hAla kyAM che?" A praznathI potAnI oLakhANa ApyA pahelAM te rAjAnI lAgaNI jovA mAgatA hatA. - rAjA tarataja bolI uThayo ke-aho! amArA evAM bhAgya kayAMthI ke te ahIM Ave? tenA gayA pachI huM tenA nyAya dharmane vAraMvAra vakhANuM chuM. tenI aneka vAra mane ghaNuM jarUra paDI, paNa tenA kaMI samAcAraja nathI. te mahA bhAgyazALI che, tethI jayAM jaze, tyAM sukha-saMpatti pAmaze. tene vidAya karyA pachI mane ghaNe pastA thaye, paNa hAthamAMthI bAjI gayA pachI zuM thAya ?" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (079) maMtrI-"he bhalA bhUpAla! huM poteja matisAgara chuM. tamane A agya rIte kheda pamADe tene mATe kSamA mAguM chuM. vaLI khATe ADaMbara batAvIne saMgrAma karavA tamane je takalIpha ApI tene mATe paNa vAraMvAra kSamA cAhuM chuM . e pramANe maMtrInA vacana sAMbhaLatAM jitArirAjA tene atyaMta harSathI bheTI paDyA. rAjA keTalAka vakhatathI tenI rAha jaI rahyo hato. pitAnAja pramAdathI teNe adhikArIone hekavA dIdhA hatA, tethI atyAre rAjyanI lagAma calAvavI bhAre thaI paDI hatI. maMtrI paNa tene hetathI haiyA sAthe bheTIne kahevA lAgyA ke-"he rAjedra ! dharmanA phaLa mATenI je tamane zaMkA hatI, te mArA dRSTAMtathI have dura thaI haze. tamArA dekhatAM baMne vakhata huM khAlI hAthe ghara bahAra nIkaLe ane AvI samRddhi laine pAchA AvyA. pUrvakRta puNyanI lIlA vinA AvI saMpatti na saMbhave. vaLI je puNyane ApaNe kAraNa na mAnIe, te ghaNI vAra leke sukhane mATe purI mare che, teo nathI pAmI zakatA ane keTalAka anAyAse meLavI le che. sukha saMpatti e sau koIne iSTa vastu che. te keIthI apAya ke chInavI levAya tevI vastu nathI. jo tema thatuM hoya te pUrvakRta puNya pApa asiddha thaI jaze. mATe pUrvanA mithyAtvane dura karI jJAnInA vacanano svIkAra kare ke jethI bhaviSyamAM pitAnA jIvanane dharmamaya banAvI zake. rAjana ! have kAMI tamane prazna karavA jevuM nahi rahyuM hoya. juo dharmanA phaLa saMbaMdhI dharma pustakamAM pUrvAcAryo kahI gayA che ke "ArogyabhAgyAbhyudaya prabhutvaM, sattvaM zarIre ca jane mahattvam / tattvaM ca citte sadane ca saMpat, saMpadyate puNyavazena puMsAm" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (280) " eTale-Aregya, bhAgyano udaya, uMcI padavI, zarIre baLa, kemAM moTAI, aMtaramAM tatvanI samaja ane bhavanamAM saMpattinI prApti-e badhuM mANune puNyanA bhege prApta thaI zake che. vaLI dhama jane mATe kahyuM che ke "punAM simaLI te, dharmArjanaparAM naroH AzrIyante ca saMpadabhi tAmivi parivAra" | eTale--dharmasAdhavAmAM tatpara rahelA purUSe lekemAM A gresara ane mAnanIya gaNAya che. ane latAo jema vRkSoe vIMTI vaLe, tema teo saMpattithI vIMTAya che. navidu visare re, visamA desA nivAiA visamA / tahavihu dhammaparANaM, sijjhai kajana saMdeho" // eTale--kadAca viSama vakhata hoya, vikaTa deza heya, rAjAdika badhA virUddha hoya, tathApi dharma karanArA purUSe saMdeha vinA pitAnuM kAma siddha karI zake che.' maMtrInA A badhAM vacano rAjAe AdarathI svIkAryA ane pUrvanA pitAnA pramAdane mATe teNe kheda darzAvyuM. pachI baMne vAtrenA nAda sAthe rAjadhAnImAM AvyA. maMtrInA AgamananI vAta sAMbhaLatAM prajAjananA pramAdane pAra na rahyo. e pachI ane ronA zeramAM AvyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 16 muM. burAinuM phaLa. nAni patya, phalaMkAlena pacyate / suma pravya nAgA, pApI pApena pacyate" // khA dhela kherAkane jaTharAgni pacAve che, phaLane kALa pacAve che, anyAya rAjAne pacAve che ane pApa pApIne pelA madIrA pAnanI mijalasa pachI jitArI rAjAne potanI jAtane mATe bahu bhaya rahyA karatA hatA. jemanA para teNe jAte rAkhyA hatA, temanI jubAnI levAnI hajI bAkI hatI. chatAM rAjyamAM kaMIka kArastAna cAle che" ema rAjAne lAgyA karatuM hatuM. potAne mATe vizvAsapAtra koI na hatuM ke jenI mAraphate te cAlatA kAvAdAvA jANI zake. vaLI tene prathama tevI darakAra paNa ochI hatI. have tenuM aMtara jAgrata thayuM. paNa mane tisAgara maMtrI vinA rAjyanI muMjhavaNa keI TALI zake tema na hatuM. tethI maMtrIne mATe rAjA rAta divasa jhaMkhyA karatA hatA eka vakhate khAnagI piTAre tapAsavAnI kaMi jarUra paDI. temAM kAgaLo tapAsatAM maMtrInA hAthane eka kAgaLa hAtha A Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (282) vyo. tenA para khAnagI eTaluM ja mAtra lakhela hatuM rAjAne temAM kaMIka chupo bheda lAgyuM. te kAgaLa tyAM na rAkhatAM teNe pitAnA khIsAmAM nAkhyo. pachI jyAre ekAMta AvIne tenuM ane valokana karyuM, tyAre tene jaNAyuM ke--pracaMDasiMha ane duSTasihanA prapaMca prathamathI ja cAlyA Ave chekaivAra pUrAvAnI khAtara te kAgaLa rAjAe sAcavI rAkhe. evAmAM atisAgara maMtrIzvaranuM Agamana thayuM, tethI rA jAnI ciMtA bahuja ochI thaI gaI, rAjAne suvyavasthita karavAnI tene leza paNa kALajI na rahI. have pelA prapaMcIone bolAvIne gupta kArastAna jANavAnuM bAkI hatuM. eka vakhata maMtrIne khAnagImAM pUrvane badhe vRttAMta jaNAvIne rAjAe pelA duSTane potAnI pAse bolAvyA, ane eka ekanI alaga jubAnI levA mAMDI. prathama madira bharI ApanAnArane pUchavAmAM AvyuM ke "te mijalasanA vakhatanI tane je kAMI mAhitI hoya. te nikhAlasa dilathI jaNAvIde madirAmAM kAMI kArastAna hatuM ke kema ?' rAjAnI sakhatAithI tenA hAtha paga kApavA lAgyA. zuM belavuM tenuM tene bhAna na rahyuM. eTale maMgIe tene dhIraja ApatAM kahyuM -"he bhadra! tuM je kaMI jANato hoya, te bIka rAkhyA vinA kahI de. tAre temAM aparAdha haze, teja tuM gunhegAra Tharaze. mArA kArastAnane gupta bheda jANavAne tArI jubAnInI jarUra che.' pelA nekare hAtha joDIne kahyuM ke-"mahArAja! huM emAM kazuM jANatA nathI. ame te cIkInA cAkara. paNa eTalI mane khabara che ke pracaMDasiMhe dArUne eka khyAle mArI pAsethI lai temAM kaMIka nAkhIne te mane Apyo ane ApatAM ApatAM evI bhalAmaNa karI ke - A khyAla khAsa rAjAjIne mATe taiyAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (283). karela che. mATe bIjA keIne pIvA Apate nahi. tyAra pachI huM pote paNa madirAnA nirasAmAM hovAthI te payAlo kone apAye, te mane paNa khyAla na rahyo. nAmadAra! A karatAM vizeSa huM kazuM jANato nathI." tyAra pachI vezyA ke je eka vakhata rAjAne prANa karatAM paNa adhika pyArI hatI. tene bolAvIne jubAnI levAmAM AvI. teNe jaNAvyuM ke-"mahArAja! e bAbatamAM mAre kaMI aparAdha nathI. prapaMtasiMhanI lAlacathI mijalasamAM Apane adhika dArU pAvAnuM meM kabula rAkhyuM temAM tenuM kAMI kAvatru haze-ema mane zaMkA thatI, paNa daivayoge teneja yamadhAma javuM paDayuM. teNe kaMika aMdarakhAne prapaMca racele, paNa temAMnI sAcesAcI hakIkata mArA jANavAmAM na AvI. basa, e karatA vadhAre huM jANatI nathI." - pachI duSTasiMha ke jene pUrva prapaMca pelA khAnagI kAgaLamAM rAjAnA jANavAmAM AvI gayA hatA, teNe jubAnI ApatAM jaNAvyuM ke-"neka nAmadAra! e mijalasanA prapaMcamAM meM jAte keI jAtane gunho karyo nathI. alabata pracaMDa ihe mArI salAha lIdhI ane mane meTAmAM meTI lAlaca batAvI eTale mAzathI evI adhama salAha apAI gaI. A badhuM kayAMthI saLagyuM, te je Apa pUchavA mAgatA he. te eka vAra mane dayAnuM dAna ApavuM paDaze, eTale pachI huM te vAta nivedana karUM" maMtrIe tene abhaya vacana ApyuM, eTale te belyo ke "he naranAtha ! Apane bhAyAta samarasena ke je mijalasamAM paNa sAmela hatA, teNe rAjayanA lebhathI pracaMDasiMhane bheTaye. ane tenA hAthe Apane jhera apAvavAnI tajavIja karI. ApanA puNya prabaLa eTale vALa paNa vAMke na thaye. ane te pite e prapaMcanA prabaLa hutAzanamAM homAI gayo. kipAkanA phaLanuM bIju zuM pariNAma Ave? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (284). evAmAM rAjAe pile kAgaLa pragaTa karyo ane jaNAvyuM ke- dRSTasiMha ! tuM ane pracaMDasiMha prathamathI paNa kArastAna racatA AvyA lAgo che. jenI sAbItI mATe A eka purA asa thaze. AmAM kharI hakIkata zuM che? te jAhera kara' A zabdomAM rAjAne gusso jaNAI Avato hate duSasiMha gabharAye prathamane prapaMca pragaTa thayA ane te paNa rAjAnA hAthe AthI te bhayabhIta thaI gaye. chatAM satyavAta pragaTa karyA sivAca chuTake na hato. temAM tenI potAnI sahI paDI hatI. tarata teNe jarA dhIraja dhAraNa karI lIdhI ane aMjali jeDI jaNavyuM ke. mahArAja ! e vAta paNa mArAthI chupAvI zakAya tema nathI. temAM paNa prasiMhanI preraNAthI A sevaka prerAya hate. eTaluM ja nahi paNa tene mATe pracaMDasiMha mane lAMbI lAlaca batAvI hatI. prathama te maMtrIzvaranA ghare gayo haze ane tenI dhamotmA patnI para luodha thaIne teNe pitAne duSTa abhiprAya jAhera karyo haze, teNe pracaMDasiMhano tiraskAra karyo, eTale mArI salAha levI paDI, ane maMtrI patnIne lalacAvavA teNe mane tenI pAse mAruM kAMI paNa cAlyuM nahiM. eTale tene vadhAre satAvavA madirAnA unmAdamAM ApanI pAse maMtrIne khoTe A repa lakhAvIne milakata sAthe tenuM makAna japta karyuM, chatAM te mahAsatI potAnI dhIraja khoI na beThI. prajAnAtha! e prapaMca Apane chetarIne karAvavAmAM AvyA hatA. paNa chevaTe pApane ghaDe kuTayA vagara na rahe, pracaMDasiMhanA pApanA chAMTA mArA para uDayA ane tethI huM paNa malina thayo. deva! meM ApanI pAse leza paNa chupAvyuM nathI. athavA banAvaTI vAta paNa karI nathI, paratu jema banyuM, teja pramANe kahI batAvyuM che." e pramANe duSTasiMhanI jubAnI sAMbhaLyA pachI samarasenane bolAvavAmAM Avyo. teNe vicAra karyo ke-"rAjA ke maMtrInI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dayAmAMja mAre bacAva rahelo che te sivAya prANa rakSAne kaI upAya nathI. ahe! mANasa dhAre che zuM ? ane daiva kare che zuM? manorathanA mehakamAM malakAtA mANase potAnA bhAvi paDadA pAchaLa zuM chupAyeluM che, te joI zakatA nathI. jANe manamAM dhAreluM kArya badhuM pAra paDI gayuM hoya, tema sukhanI sapATI para teo kudAkUda karI muke che. duSTa janonA duSTa abhiprAye je ema siddha thatA hoya, te A dunIyAmAM hRSTatAne pA2 na rahe, mANasa bIjAnuM buruM karavA jAya che, te pahelAM potAnuM ja buruM thavA pAme che, tema chatAM te potAnI duSTatAne mukatuM nathI, e keTalI badhI AzcaryanI vAta che. mada, sukha lAlasA ane ajJA nanA AvezamAM te na karavAnuM karI nAkhe che, ane jyAre te burA kAmanuM phaLa bhegavavAno vakhata Ave che, tyAre dIna banI jAya che. kAraNa ke : te jA, bandhu nimittaM vapurnimittavA / vedayate tatsarva, nA punarAvara" || eTale-mANasa potAnA svajananA kAraNe athavA zArIrika sukhanA kAraNe pApa kare che, ane tenuM phaLa te ekAkI, narakAdikamAM bhegave che. ahA! mArI paNa evI ja dazA thavA pAmI che. mAtra vi. cAranuM ja mAre atyAre buruM phaLa bhegavavuM paDaze. kahyuM che ke "ziSyA di zAstA, zAstA rAjA durAtmanAm / atha pracchanna pApAnAM, rastA vaivasvata ma;" || Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (286) eTale--gurU ziSyAne zikSA kare che, duSTa janone rAjA sajA kare che ane jee gupta pApa karanArA che, temane yama sajA kare che. ahA ! A te pelA bhramara jevI mArI gati thavA pAmI che kahyuM che ke-- " rAtrirgamiSyati bhaviSyati suprabhAtaM, bhAsvAnudeSyati hasiSyati paMkajazrIH / itthaM vicintayati kozagate dvirephe, hA hanta hanta nalinIM gaja ujjahAra " || eTale--kamaLa kezamAM baMdhAi gayela madhukara vicAra kare che ke rAtrI cAlI jaze, prabhAta thaze, sUryAM udaya pAmaze ane kamaLa lakSmI khadhI vikasita thaze-ema te citavatA hatA, te vAmAM keAi hAthIe AvI te kamaLane laine paga taLe chUMdInAkhyuM. tema mAre paNa acAnaka tevuMja thavA pAmyu che. bhAgyanI rekhAne bhuMsI nAkhavAne kANu samartha che? kAraNa ke-- " jaivamukuMdaya thAya, kriyate phalavanna tat / sabhazcAta kenAtta, galaraMdhreNa gacchati // eTale--kaMipaNa kArya karavA jatAM deva pAsarU hAya tAja te saphaLa thAya che. cAtaka sarAvaranuM pANI levA jAya che, tyAre te gaLAnA chidra mAge nIkaLI jAya che. have pazcAtApa karavA nakAmA che. dareka kAma jo prathamathI vicAra pUrvaka karavAmAM Ave te pachIthI pastAvA karavAnA samaya AvatA nathI. paNa meM te prathamathI sArAsAranA vicAraja na karyo kevaLa svAmAM aMdha banone kAryo karavA gayA; kAraNa ke For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 287 ) tr " sahasA vidadhIta na kriyA "" mavivekaH paramApadAM padama / vRNate hi vimRzyakAriNaM, guNalubdhAH svayameva saMpadaH // eTale--koipaNa kAma vicAra karyA vinA na karavuM, veka parama ApadAonu sthAna che. kAraNa ke guNu tarapha valaNu karanArI sapaDhAo vicArIne kAmakaranAra purUSane vare. [prApta thAya] che. mArA avicApiNA mATe have have mAre sahana karyAM vinA chuTake nathI. vi e pramANe samarasena vicAra karatA hatA evAmAM rAjAnI krodhAtura dRSTi tenA tarapha vaLI gussAnA AvezamAM rAjAe samaramenane kahyuM ke... kema samara! tArU kArastAna barAbara jAhera thayu che. ane temAM sabaLa pUrAvA paNa maLI cukayA che. chatAM tAre kai khacAvanA rastA kahevAnA hoya, te melI de. niha teA tArI duSTatAnuM phaLa bhogavavAne taiyAra thai jA. tu manuSyamAMthI rAkSasa banyA ane te madhama kRtya AraMbhavAne tatpara thaye phakata eka kSaNika rAjaya sattAnA lAbhathI tuM madha banIne rAja ghAta karavAne udyamI thayA, mATe e khurA kAmanuM phaLa prabhunA 6rabAramAM bhAgavyAM pahelAM mahIMja tenA kaDavA phlane anubhava rIle.' rAjAnA eka eka zabda tenI chAtImAM bhAlAnI jema bheAMkAtA hatA. ' khasa, have maravu eja te pApanuM prAyazcita che, ema tene khAtrI thaI te avAcaka jevA banI gayA. tenI jIla jANe jakaDAi gai hAya tema mugA muMgA uThe rahyo. jyAre maMtrAe kaMika dhIrajanA e khela kahyA. tyAre tene kaMika AzvAsana maLyuM, eTale teNe namra thaI jAvyuM ke- mahArAjA hu' have mukha khatAvavA lAyaka rahyo nathI. mApanu nImaka khAIne ApanuM avasAna ANavAne mATe tatpara thaye..deva ! mArI e For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (288) duSTatA ekavAra kSamA kare. rAjyalAlasAnA lAkaDe laTakelA meM sArAsArano kaMIpaNa vicAra na karyo. ApanI sevAbhakita sAdhavAne badale huM adhamAdhama narapizAca bane. nAtha! saMyogone laIne thavAnuM hatuM te thayuM have mane dayApAtra banAvI ApanI udAratA batAve. caMdanane jema vadhAre ghasavAmAM Ave tema tema te vadhAre sugaMdha Ape che. kAMcanane agnimAM tapAvatAM te vadhAche tejadAra thAya che, tema sajajane koI kALe paNa pitAnI sajajanatA tajatA nathI. Apa sajajana che. huM durjana chuM. rAja nyAyanI draSTie, nahi te ApanA kuTuMbInI najare huM have kSama tavya chuM." ema kahIne teNe aMjali jeDI maMtrIzvarane araja karI ke. "he maMtrIrAja! mArU jIvana atyAre ApanA hAthamAM jakaDA celuM che. Apa dharmanA avatAra che, jIvadayAnA sAgara che, mATe game te rIte mAro bacAva thAya tema kare." A tenI AjIjI ane kAlAvAlAthI maMtrIne dayA AvI, paNa rAjAne gusse ocho thayo na hato. hRdayamAM rahela kodhAgninI ratAza tenA mukhapara barAbara jovAmAM AvatI hatI. jAe kapanA AvezamAM jaNAvyuM ke "duSTa samara ! jANuM joI pApa karIne tenI kSamA mAgavI--e dharmanA pharamAna virUddha che. vaLI tevA adhamAdhamane kSamA ApavI, e tenI duSTatAmAM vadhAra karavA jevuM che, eTaluM ja nahi paNa prajAmAM tevAM bIja pApine uttejana ApavA jevuM che. mATe tArA jevAne te rIbAvI satAvI satAvIne sajA karI prajAne "anyAya mAge utaratAM ane hIMja AvuM phaLa maLe che" ema dAkhalo besADI Ape joIe." rAjAnA A phodhAgnithI garama thayelAM vALane sAMbhaLatAM maMtrIne lAgyuM ke-samasenanuM AvI banyuM che rAja je pitAnI haTha neDi cheDe, te jarUra samarasenane be hAla thavAnA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) chatAM mArA dekhatAM tenI durdazA thAya, e mArAthI kema joI zakAya? mATe tene bacAva karavA rAjane kaMI samajAvavuM mArI pharaja che. ema vicArIne teNe rAjAne kahyuM ke-pRthvIpati ! rAjanItinA kAyadAnI kalama letAM te samarasenano bacAva hAIja na zake. kAraNa ke tema karavA jatAM tevA adhamAcArane urojana maLe che. chatAM tevuM nIca kRtya karavAnI teNe zIza mAtra karI che. te tene dehAMta daMDanI sajA na karavA huM vInaMti maMtrInA vacanathI rAjAe kopa zamA, ane samarasenane dehAMta daMDanI zikSA na karatAM tenA gharabAra luMTI laIne tene deza pAra kyA. duSasiMhane luMTIne dezapAra karyo. vezyAnI milakta chInavI laIne kahADI mUkI ane pelA nokarane nokarIthI baratarapha karyo. duSTane pitAnI duSTatAnuM phaLa maLI cukayuM. pApAcAra karatAM duSTajanane ghaNIvAra ahIM ja tenuM phaLa maLI jAya che, "WAnusAra karmAnusAre prANI mAtrane phaLa maLe ja che, dag Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 17 muM. dharma dezanA. ' ( 2 ) jyanI lagAma maMtrInA hAthamAM AvyA pachI keTake ke badhAM dura thaI gayAM. pitAne svArtha sAdhatAM julma sAra karI prajAne satAvanArA badhA zAMta thaI maMtrIne anu kula thayA. maMtrInA prabhAvathI kaI adhikArI anyAya karanAra na rahyo. rAjA pite to have dharmAnurakta thayo ane teNe rAjyane badho kArabhAra maMtrIne soMpI dIdho. pote be ghaDIvAra maMtrI pAse dharmanI vAta sAMbhaLatA ane bAkInA vakhatamAM tenuM manana karato hato. jIvananA prAMta bhAgamAM pite dharma mAge Avela joIne te pitAne dhanya mAnavA lAgyuM. rAjya eTaluM badhuM suvyavasthita thaI gayuM ke jANe rAma rAjaya. AvI hAla cAla joi prajAnA AnaMdano pAra na rahyo. keTalAka kALa pachI zrIpura nagaranA udyAnamAM kevalI bhagavAna padhAryA. eTale vanapAlake utAvaLathI AvIne rAjAne vadhAmaNa ApI ke -"he rAjana ! Aje ApanA udyAnamAM kevalI mahArAja padhAryA che." A saMdeze sAMbhaLatAM rAjAnA pramAdane pAra na rahyo. maMtrI paNa atizaya harSita thayA. tarataja rAjAe prajAmAM DhaDhere pheravIne jaNAvyuM ke "udyAnamAM kevalI bhagavaMta AvyA che, mATe temane vaMdana karavAne sau koIe AvavuM" AthI naga2nA badhA loke tyAM AvavAne taiyAra thayA. rAjAe pitAnI senA taiyAra karAvI ane ADaMbara pUrvaka mahA maMtrI matisAgaranI sAthe udyAnamAM AvyuM, tyAM kevalI prabhune traNa pradakSiNa pUrvaka vaMdana karIne rAjA dharmopadeza sAMbhaLavA beThe. A vakhate maMtrI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) vigere ghaNA bhAvikajano dharma sAMbhaLavAne utsuka thaI rahyA hatA. sA keI ucita sthAne beThA pachI kevalI bhagavaMte dhama dezanA ApavAno prAraMbha karatAM jaNAvyuM ke he bhavyAtmAo ! A duvAra saMsAra sAgaramAM manuSyabhava te eka ratna dvIpa tulya che arthAta te atidurlabha che. kahyuM che ke ca kumaMgs, durlabhaM svAtijaM payaH / durlabhaM mAnuSaM janma, kuma terazana" | eTale-vaTa (Da) vRkSamAM puSpa durlabha che, svAtinakSatranuM jaLa durlabha che, devatAnuM darzana durlabha che, tema manuSya janma te te karatAM paNa atizaya durlabha che. bIjI ratnAdika kIMmatI vastuo karatAM manuSya janmanI eka kSaNa paNa keTalI durlabha che, teno khyAla kAI koThAdhipati maraNa pathArIe paDyA hoya, tyAre te karI zake. kAraNa ke nardhArita ratnAni, labhyante vibhavaiH sukham / durlabhI ratnakoTayA'pi, eTale-ghaNAM kIMmatI ratno paNa bahu dhana ApatAM sukhe meLavI zakAya che, paraMtu koTi ratna ApatAM paNa mAnava janmanI eka kSaNa paNa maLavI durlabha che. e dubha manuSyabhava pAmyA chatAM dharmanA sAdhana rUpa uttama phaLAdinI prApti uttarottara durlabha che kahyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (202) "mAnuSyamArya viSayaH mukulaprasUtiH zraddhAlutA gurUvacaH zravaNaM vivekaH / mohAndhite jagati saMpati sidvisAdha sopAnapadatiriyaM sukRtopalabhyA" // eTale--manuSya janma, Aryadeza, uttamakuLa zraddhA, gurUvacananuM zravaNa, viveka --e badhAM atyAre mehathI aMdha banela jagatane mokSane pagathIyArUpa che ane te sukRtathI ja prApta thai zake che. mAnavadeha vinA dharmanI prApti thaI zaktI nathI, eTalA mATe cAra gatimAM manuSya gati zreSTha gaNAya che. kAraNa ke- revA viparA, neraibhA viviha dukkha saMtattA / tiriA vivega vigalA, TgA jamanAno che eTale-devatAe viSaya sukhamAM rAtAmAtA hoya che, nArakio vividha duHkha bhogavavAthI satata thaI rahelA hoya che. tiya vivekathI vegaLA hoya che, eTale manuSpoja mAtra dharma sAmagrI pAmIne saphaLa karI zake che. e mAnava tana daza daSTAMte durlabha gaNAya che. e kIMmatImAM kIMmatI vastu che. chatAM te pramAddhi ane pramAdane vaza thaI vRthA khoI bese che. kahyuM che ke-- vAsaf go, tatpramAdaparAyaNAH / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) dAnita nara: suHI, iva cintAmaNiM karAt" // eTale--mahApuNya bhege te nara janmane pAmyA chatAM keTalAka pramAdane vaza thayelA purUSa sutelA mANase ciMtAmaNI ratnane jema hAthamAMthI khoI nAkhe che. tema te hArI jAya che, arthAt tenI kaMI paNa saphalatA karI zakatA nathI. pramAdane vaza paDelA keTalAka pUrvadhare paNa patita thayA che. dharma karma karavA jatAM pramAda mANasane patita kare che. eTalA mATe kahevAmAM AvyuM che ke - pramAdaH paramaM viSam / pramAdo muktipUrdasyuH, jamA nAtha" | eTale--pramAda e moTAmAM meTe zatru che, pramAda e moTAmAM moTuM viSa che, pramAda e mekSa nagarane cera che ane pramAda e narakanuM sthAna che. ajJAnatAne laIne jIva pramAda seve che, ane tethI te dharma mArga para AvI zakato nathI pramAda ane mahA sa5nI samAnatA karavA jatAM sarSa karatAM pramAdane vadhAre bhayaMkara gaNela che. kahyuM che ke pramAthi mahAdeza, dRzyate mahadantaram / AdhAd bhave bhave mRtyuH, bhaNAcale na vA" | Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) eTale-pramAda ane eka moTA jherI sarpa vacce meTA taphAvata jaNAya che. prathama pramAdathI te bhava bhava maraNa nIpaje che ane mahA sarpathI ekavAra maraNa thAya athavA na paNa thAya. he bhavya jano! e pramAdanA pAMca bheda batAvelA che- "majjhaM visaya kasAyA, nihA vigahA ya paMcamo bhaNiA / e e paMca pamAyA, jovaM pADaMti saMsAre" // eTale--mAdakatA, viSaya, kaSAya, nidrA, ane visthA-e pAMca pramAda jIvane saMsAramAM bhaTakAve che. pramAdanA sevanathI mithyAtva vadhe che ane saMsArane uche. dana karanAra samyakatva maMda paDe che. satya vastune asatya mAnavI ane asatya vastune satya mAnane svIkArI levI te mithyAtva kahevAya che. enA vege aneka deSa AvavA pAme che. ane saMsAranI atizaya vRddhi thAya che. janma maraNanI jALa kApavAne tatpara thayelA mumukSujanee mithyAtvane pitAnA hadayamAM sthAna ApavuM na joIe. kAraNa ke te eka me TAmAM moTe roga che. kahyuM che ke madhyAnha para rAja, mithyAtvaMparamaM viSam / mithyAtvaM paramaH zatru AMdhyAvaM pAmatama | eTale-mithyAtva e utkRSTa vyAdhi che, te parama viSa che, te jabaradasta zatru che ane parama aMdhakAra che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (295) samyagdarzanano mahimA maTe che, sarva japa, tapa dAnAdi kiyAe enA ge atyaMta phaLadAyaka thavA pAme che e samya kavarUpa amRtanuM pAna karavAne eka mahAtmAe bhalAmaNa karI che ke - " atulasukhanidhAnaM sarvakalyANabIjaM, janana jaladhi potaM, bhavyasattvaika cihnam / duritatarUkuThAraM puNyatIrtha pradhAna, pibata jitavipakSa darzanAkhya sudhAmbu" // eTale-he sajajane ! atula sukhanA nidhAnarUpa, sarva kalyANanA bIja rUpa, saMsAra sAgaramAM majabuta nAva samAna, bhavya jInA eka lakSaNa rU5, pAparUpa vRkSane bhedavAmAM tIvra kuhADA tulya, zreSTha puNya tIrtha rUpa tathA durgaNone jItanAra evA dazana (samyakatva) rUpa sudhArasanuM AnaMdathI pAna karo. samyakatvanuM svarUpa samajAyA pachI yAnanuM sUkSma svarUpa jANavAmAM Ave che. mithyAtvane vaza thavAthI mANase dharmanA nAme hiMsA kare che ane tethI puNyane badale pApanA bhAgIdAra thAya che. kaI paNa prANIne bacAva e davAnuM svarUpa che. jo ke Thula rIte " lA gharamAM paH " e vAkya badhA dharmomAM pravartamAna che. kAraNa ke "kRpAnI karAtIre, sarve dharmAstRNAMkurAH / tasyAM zoSamupetAyAM, phiyannandanti te punH"|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (296 ) eTale--kRpA rUpa nadInA moTA kAMThA para sarva dharmo tRNunA aMkure samAna che. te kRpA-nadI je sukAvavA mAMDe, te aMkura keTale vakhata nabhI zake? chatAM dayAnuM sUkSma svarUpa jina prarUpita dharma mAM je batavavAmAM AvyuM che, te samyakRtvI barAbara samajI zake. kahyuM che ke tha niraM drazImUd, tastha zAne pakSI, na jaTAmasmavIveraiH" // eTale-sarva prANIo upara dayA rAkhavAthI jenuM aMtara Adra thayuM che, tene jJAna ane mekSa satvara prApta thAya che, paNa jaTA, bhasma ke valkala dhAraNa karavAthI jJAna ke mukita maLatI nathI. bhale aneka prakAranA anuSThAnAdi karavAmAM Ave, paNa dayA vinA te niSphaLa nIvaDe che. kahyuM che ke rti gurta ja rANa, gurUparicaraNaM gurU tapazcaraNam / ghanagarjita miva vipulaM, viphalaM sakalaM dayAvikalam " // eTale-zAstranuM adhyayana karavAmAM Ave, te sAMbhaLavAmAM Ave, gurUnI bhakita AcaravAmAM Ave, duSkara tapa tapavAmAM Ave, chatAM te badhuM je dayA rahita hoya, te maTI megha garjanAnI jema viphala samajavuM. zuravIra, paMDita, vaktA ane dAtAnuM svarUpa prakAzamAM zAstrakAra kahe che ke - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (297) * na ne vinayI, || vidyayA na ca paMDita: / na vaktA vAkyatvena, na dAtA dhanadAyakaH 11 eTale--rAMgaNamAM vijaya meLavanAra zuravIra gaNAtA nathI, vidyA mAtrathI manuSya paDita kahevAtA nathI, vacananI caturAIthI vakatA gaNAtA nathI ane dhana mAtra mApavAthI te dAtA kahevAtA nathI. paraMtu~~ Jain Educationa International 44 iMdriyANAM jayezUro dharma carati paMDitaH / satyavAdI bhavedvaktA, dAtA bhUtAbhaya pradaH // ?? eTale--iMdriyAne jatanAraja sAcA zUravIra che, dharma mAcaranAra paDita gaNAya, satya khelanAra vakatA kahevAya ane prANIAne abhaya ApanAra eTale jIvadayA pALanAraja dAtA gaNAya che. dharmanI utpattija ahiMsA thakI batAvela che, te jIva vadha karatAM kadi sAveja nahi. kahyuM che ke-- "ahiMsA saMmata dharma, sahiMsAtaH kathaM bhavet ? na toyanAni padmAni jAyante jAtavedasaH / , For Personal and Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) eTale--jIvadayAthI utpanna thanAra dharma hiMsAthI kema saMbhave ? pANImAM pedA thanAra kamaLa, agnithI kadi utpanna thatA nathI. tevA ajJAnI kRra pApAtmAo mATe jJAnIoe yamanI upamA Apela che. kahyuM che ke cevi grfNAvadha karI, narmamarmaparaM vcH| kArya paropatApitvaM, te pRvi mRtya" | eTale je adhama jane prANIono vadha kara- pitAnuM kIDAkautuka pUrNa kare che. jeo paranA marma prakAzanA vacana bele che ane parane paritApa upaje tevAM kAma karavA tatpara thAya che, te pApAtmAo manuSya nahi, paraMtu yama karatAM paNa vadhAre bhayaMkara che. saMsAranI anityatA samajAya pachI tevAM kAryothI mana nivRtta thAya che. e anityatAnuM svarUpe A pramANe vAraMvAra vicAravAthI hajanya mAnasika vikAre maMda thatA jAya che ane tethI uttarottara AtmA balavAna bane che- "kAraNAta priyatAmeti Treze mAri rAta | svArthArthI jIvaloko'yaM, na kazcitkasyacitpriyaH" // eTale--kAraNane laIne badhA prema batAve che, ane kAraNane laIne zatru bane che. A jagatanA leko badhA svArthane lIdhe saMbaMdha dharAve che, paNa kharI rIte ke I meIne priya nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (279) 44 " yadayaM svAmI yadidaM sama sarva caitamindhyA chadma yadarthaM kAto nyadiyaM kAntA, so'yaM moho hanta durantaH he Atman ! mA svAbhI, mA ghara, svapnavat che, A kAMta ane mA kAMtA e meADu mAtraja che. 44 jAtA kati nahi sukhasambandhA, na vidantyete jIvA andhoH / kaTare mohanaTasya vilAsaH, sarvo nava iva punarAbhAsaH Jain Educationa International paNa dz me " ko'haM karina kadhamAyAtaH, kA me jananI kome tAta: ? / iti pari bhAvayata saMsAraH; 66 " ahA ! ajJAnathI aMdha banela jIve. samajI nathI zakatA ke AvA sukha sabaMdheA keTalAye thai gayA che. ahA ! meAhanaTanA kevA vilAsa che ke badhuM pAchu navu jevuM dekhAya che. sarvo'yaM svapna vyavahAraH // huM kANu ? kayAM ane zI rIte Avye ? mArA mAtiA kANu ? ema mane ciMtavana karatAM A masta soMsAra svapna samAna lAge che. dArAH paribhavakArA, bandhujano badhannaM viSaM viSayAH / For Personal and Private Use Only // madhu bhidhyA maho ! huraMta Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (300) ko'yaM janasya moho ? ye ripavasteSu suhRdAzAH" // ahe! strIo parAbhava karanArI che, baMdhujana baMdhanarUpa che ane viSaye viSa karatAM paNa mahA bhayaMkara che, te paNa kene A kevA prakArane meha lAge che. ke jeo zatruomAM mitranI AzA rAkhI beThA che. " putro me bhrAtA me, svajano me gRhakalatravargo me, iti kRtamemeM zanda, pazumiva mRtyurjanaM harati " // mAre putra, mAre bhAI, mArA svajane, mAruM ghara, mArI strI--e pramANe mAruM mArU karatAM pazunI jema manuSyane mRtyu laI jAya che. " mAtA pitRsahastrANi, putradAra zatAnica / prati janmani vartante, kasya mAtA pitA'pi'vA" // ahe prati janmamAM mAtapitA, putra, ane strIo seMkaDe tathA hajAro thaI gayA che. te mAta ke pitA konA ? athot dareka jIvanI sAthe tevA anekavAra saMbaMdha thaI gayA che, te pachI rAga, roSa kayAM kare ? " tyakte'pi vitte damite'pi citte, jJAte'pi tattve galite mamatve / duHkhaika gehe vidite ca dehe, tathApi mohastarUNa prohH"| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) aho ! dhana mAlane tyAga karyA chatAM tatvanuM svarUpa jANyA chatAM, mamatva galita thayA chatAM dehane dUHkhanA eka sthAnaka rUpa samajyAM chatAM mohanA aMkure te jANe sateja hoya tevA lAge che. e ati AzcaryanI vAta che. " jAnAmi kSaNabhaMguraM jagadidaM jAmAmi tuccha sukhaM jAnAmIndriyavargametadakhilaM svAthai kaniSThaM sadA / jAnAmi sphuritA cirayuticalaM visphUrjitaM saMpadA no jAnAmi tathApikaH punarasau mohasya heturmama" // aho! A jagata kSaNabhaMgura che te barAbara jANuM chuM viSayAdi sukho badhAM tuccha che, te paNa jANuM chuM. A badhI idrie pitapotAnA viSayamAM sthita rahe che te barAbara jANuM chuM temaja saMpatti badhI vIjaLInA camakAro samAne capaLa che te paNa jANuM chuM, paraMtu meha thavAnuM zuM kAraNa che ? te jANuM zakato nathI. arthAta te mANasane kevI rIte AvIne chetare che te jANavuM bahu muzkela che. he bhavyAtmAo! e pramANe vAraMvAra ciMtana karavAthI saMgenI kSaNikatA samajAya che. eTaluM ja nahi paNa tenAthI manavRtti nivRtta thavA pAme che. pratikULa saMcAge AvatAM mANasane krodha Ave che, paNa tethI AtmAno zItala svabhAvane bahuja hAnI pahoMce che. kAraNa ke - "samI cAre , na tatkrodha vazaMvadaH / kAryasya sAdhanI prajJA, sA ca krodhena na zyati" // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 302 ) kSamAvAna purUSa je kAma sAdhI zake che, te kAma krodhI mANasathI thaI zakatuM nathI, kAryane sAdhanAra buddhi hAya che. ane te krodhathI naSTa thavA pAme che. temAM paNa tapasvIone teA vizeSa rIte kSamA dhAraNa karavAnI che. kAraNa ke tapanuM maNu krodha che, te AvavA na pAme teja tapazcaraNanI saphalatA che. hajArA varSonI tapasyA keivAra krodhAgnithI bhasmata thAya che. krodha AvatAM mANasa peAtAnu bhAna kheAI bese che. te sArA sAranA vicArathI vegaLA jAya che ane potAnI sAdhu ke zrAvakapaNAnI sthiti te bhUlI jAya che mATe tapanI sAthe kSamA hAvIja joie. kahyuM che ke-- * hoLiAnAM cAhavuM, nArIrUpaM patitratam | vidyArUpaM kurUpANAM, kSamArUpaM tapasvinAma " // eTale--kAyalanuM pacama svara eja rUpa che ke jethI te kALI chatAM leke ne game che pativrata eja strInu rUpa che, kurUpI janenuM vidyA eja rUpa che ane tapasvIonu rUpa kSamA che. arthAta te kSamAthI zobhe che. je kSamA dhArI hoya, te ahIMja atmika sukhanA smaza anubhave che. tene mahAranI kSaNika vastue kSeAbha pamADI zaktI nathI. duja nAnA vAgmANu tene asara karI zakatA nathI. kahyuM che ke 46 Jain Educationa International kSamAkhana kare yastha, durjanaH kiM kariSyati / atRNe patito vahiH svayamevovasati " / / For Personal and Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (303) eTale-jenA hAthamAM kSamArUpa taravare che, tene durjana zuM karavAno hato ? kAraNa ke teNakhalA vinAnI jamIna para paDela agni pitAnI meLe zAMta thaI jAya che. vaLI bIjI khUbI e che, zAMta svabhAva dharanArane kaI vidhI na bane. kAraNa ke kodhathIja virodhanI vRddhi thAya che ane tethI vaira bhAva uddabhave che. chevaTe vicAronA poSaNathI te vairAgni vadhIne kaikane bhasmIbhUta kare che e krodhAgnine nAza karanAra kSamA eka zastra samAne che. kahyuM che ke vahya lAnitama , krodhAgnerUpazAmakam / nityameva jayastasya, zatrUNA mudaya; kuta; eTale--jenI pAse kodhAgnine zAMta karanAra kSamArUpa zastra che, tene sadA vijayaja che, tenA zatruo kadi udaya pAmatA nathI. he bhale ! A guNo mAtra sAdhu janaja dhAraNa karI zake, tema samajavAnuM nathI. zrAvakene mATe paNa e guNo teTalAja upayogI che. mArgAnusArInA pAMtrIza guNo prA ta thayA pachI zrAvaka dharma svIkAravAnI yogyatA Ave che ane zrAvakanI agIcAra paDimA ArAdhyA pachI zrAvaka yatidharmane mATe egya bane che, chatAM temAM keTalAka apavAda heya che. bhavabhIrU ane saMsAranA bhegavilAsamAM Asakta na thatAM veThanI jema tene bhegavI chUTe che, tema vipattinA vAdaLAM upara pharI vaLe, to paNa teo hAvarA banatA nathI. te azubha karmanA pariNAma rUpa mAnIne pitAnA dharmopagane lAMchana lagADatA nathI. karmanA svarUpane vicAra karIne sukha-duHkhamAM teo samAna bhAve varte che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI che. temAM pAnI vAsanavirala (304). anAdi kALathI bhavabhramaNa karatAM anaMta kALa ekeMdriyamAM avyakata aneka du:kha sahana karatAM vyatIta karyo, vigaleMdriyamAM paNa du:khanI sImA nathI, tiryaMca paMcendriya, nArakI, devatAmAM paNa aneka kaSTa veThayAM chatAM viSayAdikanI lAlace madhubiMdune mATe laTakatA paMthI jananI jema mUcha na gaI eTale janma maraNanAM du:kho lAgyAMja che. temAM paNa mAnava gatimAM aneka dharmanA sAdhane prApta thAya che, paNa viSayanI vAsanA ghaNIvAra prabaLa vegamAM AvIne jIvane mehamUDha banAvI de che. evA viralA bhavyAtmAo hoya che ke jeo deva, gurU ane dharmanI bhAvanAne vadhArI, aMtaranA baMdhanathI mukata thaIne apa kALamAM mukata vadhune vare che. he dharma jijJAsuo ! zAstra vacana zravaNa karyA chatAM tene kriyAmAM mUkyA vinA kadApi karma kSINa thaI zakatA nathI. rasavatI banAvavAnuM barAbara jJAna hoya, chatAM kiyA vinA raI taiyAra na thAya ane sudhA na jAya. dAna, zIla, tapa ane bhAva-e sAmAnya rIte dharmanA cAra bheda jinezvarae prakAzyA che, tenuM yathA zakita ArAdhana karavAthI gRhastha zrAvake pitAnA dezavirata dharmane phalita banAvI zake che. pote parigrahamAM hovA chatAM tenI mUchone tyAga karI AtmaSTimAM lakSya lagAvIne je vartavAmAM Ave, te vyavahAramAM vartatAM chatAM zrAvaka uMca dazAne pAme che. jema jema bhAvanA sateja thatI jAya, tema tema azubha pudgalene kSINa karIne te adhyAtma dazAne pAmato jAya che. haMsa jema pitAnI caMcathI kSIra nIranI bhinnatA karI kSIra grahaNa kare che ane pANI tajI de che, tema bhavyAtmA suzrAvaka vivekathI barAbara vicAra calAvI heya-upAdeyanuM svarUpa samajIne tene tyAga kare che ane upAdeyane Adara kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) he zrAvake ! A lekamAM zrAvaka kartavya batAvela che ane te pramANe pratidina vartavAthI zrAvaka pitAnA janmane saphala karI zake che. sattvAnukampA zubhapAtradAnam / guNAnurAgaH zrutirAgamasya, nRjanmavRkSasya phalAnyamuni" // eTale -trikAla jinapUjA, sadgurUnI sevA, sarva prANIonI anukaMpA, supAtradAna, guNomAM anurAga ane zAstra zravaNa e mAnava janmarUpa vRkSanA mIThAM phaLa che, arthAt zrAvake pratidina AcaravAnAM e kartavya che. - he bhavyajano ! e pramANe je bhavyAtmA yathAzakti dharmanuM ArAdhana kare che, te sadgatine pAme che ane je pramAdI thaI iMdriyonA viSayamAM nimagna thaI dharma sAmagrIne saphala karato nathI, te dulabha badhI thaI dIrgha saMsArI thAya che ane ghaNA kAla janma, maraNa, jarA, rema, vipatti, narakAdinA vikaTa du:khI bhogave che. mATe dharmane Adara karavAmAM sAvadhAna thAo ane maLela maghA A mAnavadehane saphaLa kare. ' ' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 18 muM. purva bhava. valI bhagavaMtanI dharmadezanA sAMbhaLatAM rAjA temaja badhA zrotAo yathAzakita dharmavAsita thayA saue yathAzanI zakita pramANe vrata niyama lIdhA. ghaNA jana jinadharmanA zraddhALa thayA, ghaNA deza virata zrAvaka thayA ane mahAvratadhArI zramaNa thayA. te vakhate sabhAmAM rAjAe kevalI mahArAjane prazna karyo ke-"he bhagavana ! meM pUrva bhave evI te zI karaNI karI ke mane pApamAM rUci thaI ane matisAgara pradhAne zuM puNya karyuM ke jethI e akhuTa samRddhi pAmyo, tathA dharmano prathamathIja pramI banyA he nAtha ! te kRpA karIne kaho." pradhAna A prazna pUchavAne mATe tatpara thaI rahyo hate. evAmAM rAjAe pote bhagavAnane puchayuM ane temAM potAno prazna paNa AvI gaye, eTale maMtrI barAbara sAvadhAna thaIne sAMbhaLavA lA . rAjAne prazna thatAM kevalI mahArAje rAjA ane maMtrIne A pramANe pUrvabhava kahI saMbhaLAvya- "he rAjana! pUrve vijayapura nagaramAM eka vyavahArIna tame baMne suMdara ane puraMdara nAme putra hatA. te baMne bAMdhava paraspara premALa thaI vattatA ane saMsAra vividha joga vilAsathI pitAnI yauvanAvasthAne saphaLa karavA lAgyA. vyavahArInA gharamAM dhananI kaMI khoTa na hatI. tethI tamAma prakAranA sukhanI sAmagrImAMja te ucharyA hatA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (307) ekadA suMdarane mithyA matine saMga lAgyo haLave haLave te mathyAtva poSaka zAstro sAMbhaLavA lAge ane tethI tenuM mithyAtva vadhAre daDha thatuM gayuM. kAraNa ke " vadho dharmo jalaM tIrtha gaunamasyA guruurghii| zanivo dila patra, yeSAM taiH ko'stu saMstava. ? // eTale--jeo prANivadhane dharma mAne che, jaLane tIrtha samaje che, gAyane vaMdanIya gaNe che, gRhasthane gurU mAne che, agnine deva ane kAka (kAgaDAne) ne pAtra gaNe che temanI sAthe paricaya karavAthI zuM lAbha? vidhamIoe je deva mAnya che, te strI saMgI AyudhadhArI kamaMDaLa rAkhanAra tathA japamALA dharAvanAra che, e lakSaNe parathI temanAmAM pratyakSa nyunatA jaNAI Ave che. kAraNa ke e cinhAmAMnA keTalAka rAgIpaNAne sucave che, apavitratA, vyomeha ane dvaSane spaSTa batAve che. tethI e lakSaNo devanA devatvane dUSita karanArA che. kahyuM che ke tIraMga jAmabhA rahe, dveSaM caayudhsNgrh| vyAmohaM cAkSasUtrAdi razaucaM ca kamaMDalu; " // eTale--strInA saMga uparathI devanI kAmavAsanA jaNAya che, zastra hAthamAM dhAraNa karavAthI tenAmAM TheSa sAbIta thAya che, mALAthI citta hajI vyagra che, ema jaNAya che ane kamaMDaLathI apavitratA jaNAI Ave che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (308) mithyAtva vAsita mANasa sArAsAranA vicArathI varjita thAya che, kadAgrahanA kupaMthe cAlI teo potAnA AtmAne uttarottara narakagAmI banAve che. kahyuM che ke - rajavara vAya, rogo dhvAnta ripu viSam / _ amijanma sahastreSu, mithyAtvama cikitsitam " // ' eTale--roga, aMdhakAra, zatru ane viSa e mAtra ekaja janmane mATe duHkhakArI thAya che, paNa mithyAtvane je pratIkAra karavAmAM na Ave, te te hajAro janma paryata duHkhanA khADAmAM dhakele che. - puraMdarane khabara paDatAM suMdarane bahu samajAvyo, paNa tenA aMtaramAM mithyAtvanI vAsanA otaprota thai gaI hatI, tethI tenI hita zikSA kaMI paNa kAma na lAgI. chevaTe tene mithyAtvamAM evI tAlAvelI lAgI ke-teNe gRha, vaibhava, sukha vigere tajIne tApasanI dIkSA lIdhI. jo ke te kAyakaSTa bahu karate, paNa te badhuM ajJAna ane mithyAtvathI vAsita hatuM ajJAnatAthI te zarIranA avayane dama, rAta divasa dhuNI lagAvIne besate, zarIre bhasma lagAvato phaLAhAra karate mAthe jaTA rAkhate, uMcA mukhe ane baMne bhujA uMcI karIne te paMcAgnine sAta mauna dhAraNa karavAthI te mukhe bolato nahIM, nakha kezane vadhArata, kaMdamULane AhAra karato, kAyAne kasate chakAyane haNavAmAM dayA lAvato na hato zArIrika zaucane dharma samajato, ghaNIvAra A tapamAM ughADe zarIre AtApanA leto, ziyALAmAM vastrAdivinA te sakhata TADha sahana karavAmAM pAcho haThato na hato, kaIvAra vaDanI vaDavAimAM laTakto, koIvAra zamazAnamAM rAta gALatAM ke ivAra mAtra nadInA pANIthI calAvI leto, kaIvara pracuM dhana Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (329) ke A phAkIne divasa kahADato, keIvAra vRkSanA sukA pAMdaDe cAvIne saMtoSa mAnate ane kaIvAra lIlA parNothI tRpta thato hato. ATaluM badhuM kaSTa sahana karyA chatAM mithyAtvanI vAsanAne lIdhe te AtmajJAnanI nirmalatAne prApta karI zakyo na hato brahmA, viSNu, mahezvara, pArvati, lakSmI, gaNapati, mahAkALI caMDikA vigere deva devio pratye temanI pujA karate hato, e pramANe keTalAka kALa tApasavrata pALI maraNa pAmIne he rAja! te tApasane jIva tuM jitArIrAjA thayA che, purva mithyAtvanA saMskArane poSaNa ApavAthI prathamathI ja pApamAM tuM rakata thayA temaja saMsAranI vividha vAsanAomAM vIMTAI rahyo. purvanA saMskAra ghaNIvAra mANasane adha:pAta karAve che. dharmakAryamAM AgaLa vadhavA detA nathI. he nareMdra! matisAgara maMtrInA sahavAsathI tArA mithyAtvanA saMskAra nAza thayA che ane have sanmArge cAlavAnI je tArI utkRSTa abhilASA thaI che eja samyakatva pAmavAnI nizAnI che, jema kusaMgatathI mithyAtvAdi aneka doSe udbhave che, tema satsaMgathI samyakatvAdi aneka guNone lAbha maLe che. he rAjana! e badho lAbha tane satsaMgathI prApta thayo che. kahyuM che ke - jana zItaruM , candanAdapi cndrmaaH| candracandanayormadhye, rItaH napusaMgamaH" dunIyAmAM caMdana zItala gaNAya che. ane caMdana karatAM paNa caMdramA zItala kahevAya che paraMtu caMdra ane caMdana karatAM paNa satsaMga vadhAre zItala che. te aMtaramAM zItalatA pragaTAve che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (310) vaLI satsaMganI prazaMsA karatAM kahe che ke "saMsAravRkSaNya, de phale hyamRtopame / subhASitarasAsvAdaH, saMtika sukhane kane?" . eTale-saMsAra rUpa kaTu vRkSanA be phaLa amRta samAna batAvela che, je ka subhASita rasano AsvAda ane bIjuM sajajana purUSanI saMgati. saMgatanuM vAraMvAra gharSaNa lAgavAthI hadayane avazya asara thAya che. eTalA mATe satsaMga karavAmAM meTe lAbha batAvela che te vinA hadayanI aMdhatA TaLatI nathI. zAstrakAra kahe che ke - " ekaM hi cakSuramalaM sahajo vivekastadvadbhireva saha saMvasatiditIyam / etadvayaM bhuvina yasya satatvato'ndhastasyApamArgacalane khaluko'parAdhaH " // sahaja viveka e prathama nirmala cakSu che ane te vivekavaMtanI sAthe saMgati-sahavAsa te bIjuM nirmala netra che, dunIyAma e be netra je manuSyane nathI, te kharI rIte aMdhaja che ane te mArge cAle, temAM tene aparAdha paNa ze ? kAraNa ke ajJAnane lIdhe te game tevA adhama AcaraNa Acare che. vaLI sajajana saMga e eka visAmAnuM sthAna che. saMsAramAM aneka viTa banAo vahoravI paDe che, tevA prasaMge satsaMga maLe to jarUra hAthane dhIraja maLe che. kahyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (311) "saMsAravAritamAnAM, tisro vishraambhuumyH| atyaM Dha4 2, sAdhusaMtika ra" | eTale-saMsAranA vAsathI kheda pAmelA manuSyane traNa vizrAMtinA sthAne che. eka saMtAna, bIjuM kalatra-strI ane trIjuM sapurUnI sabata. saMta jAnA vacanAmRtanuM pAna karanAra manuSya pRthvI para ja svarganA sukhane anubhava karI kSake che. kAraNa ke- " dhanADhayatA rAjakule'bhimAnaM, priyAnukUlA tanayA vinItA / dharmematiH sajjanasaMgatizca, 4 pate nAtItAntA . eTale dhanavaMtapaNuM, rAja samAmAM sanmAna, anukula patnI, vinayazIla putra, dharmamAM prIti ane sajajanonI sebata e che pRthvItalanA svarga che. puraMdarane prathamathI ja sAdhujanenI saMgata maLI, tenA aMtakaraNamAM sArA saMskAra dAkhala thavA lAgyA. munijanenA vacanA mRtathI te potAne dhanya mAnavA lAgyo. pratidina dharmamAM tenA matine gati maLavA lAgI. dararejanA saMskAra siMcanathI tenuM hadaya satata Adra rahetuM ane temAM saguNenA bIja tarata ugI nIkaLatA hatA mahAtmAo pAse te yathAmati abhyAsa karavA le, jIva, ajIva, puSya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa-e nava tattvanuM svarUpa teNe sAmAnya ane vizeSa rIte gurUgamathI dhArI lIdhuM. dharmAstikAya, adhamAti Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. AkAzasti na dharmanuM tIdhA. sivAna jANavA (312) kAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya, kAla ane jIvAstikAya e cha dravya ke jemAM jaina dharmanuM tamAma svarUpa AvI jAya che, te teNe sUkSmatAthI gurU pAse samajI lIdhA. sivAya dravya, guNa ane paryAya, tathA khaMdha, deza, pradeza ane paramANu vigere jANavA lAyaka bAbate teNe manana pUrvaka dhArI lIdhI. te uparAMta jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAya-e ATha karmanI uttara prakRti 158 tathA mUla prakRti jANavAmAM paNa teNe kacAza na rAkhI. te pratidina be vakhata pratikramaNa karato, avakAze sAmAyika karate parva divase pauSadha Adarate, yathAzakti tepa AcaratA nAnA prakAranA niyama dhAraNa karate tathA munijano temaja dIna janane dAna ApatAM pitAnI lakSamI saphaLa karato hato. pitAnA samAna dhamI zrAvakane gupta madada karatA, temane dhaMdhe lagADato ane vAraMvAra temanI saMbhALa levAnI kALajI rAkhate hate. e pramANe dharma AcaratAM te vepAramAM bahu dhana kamAye dharmanA prabhAve tenA sIdhA dAva pADavA lAgyA. taraphathI lakSmI tene bheTavA AvI. te chatAM dhananuM tene abhimAna na hatuM. mAtra dharma kAryo karatAM te AnaMda pAmate. hajAro zrAvakone potAne vepAramAM jeDIne teNe lakSAdhipati banAvI dIdhA. tema chatAM te pitAnA mukhe Atma prazaMsA kadi karato nahi. du:khI janonA garama AMsu luMchavAne ja jANe teNe avatAra dhAraNa karyo hoya, tema ahoniza du:khIonI dAda sAMbhaLavAmAM ja te pitAne avasara vItAvate hato. - koIvAra te pitAnA zrAvaka baMdhuone bhojanane mATe netaratA ane temanI bhakita karI temane prasannatA pUrvaka besArIne dharma bhAvanA daDha karavA mATe upadeza Apate ke-"he sAdhamI bAMdha! ApanI bhakti karavAno Aje mane suavasara prApta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (313) thaye, tethI atizaya AnaMda thAya che. ApaNe be ghaDI dharmacarcAthI samayane saphaLa karIe. mAnava bhavanI sAthe jinadhamanI prApti keTalI durlabha che, tene mATe zAstrakAra kahe che ke "mucho vALavAno, egacchattA ya meiNI mulahA / dulahA puNa jIvANaM, jiNiMda varasA saNe bohi " // eTale-vimAnamAM vAsa kare durlabha nathI, pRthvInuM ekachatra rAjya paNa durlabha nathI, paraMtu jIvane jinadharmanI zraddhA meLavavIja vadhAre durlabha che. vaLI uttama, madhyama ane adhama purUSonA lakSaNa batAvatAM cAtya vimAnAtha, jJAtAraH svymuttmaaH| upadeze punarmadhyA, nA narAdhama" || eTale-uttama jane kRtyAkRtyanA vibhAgane pitAnI meLe jANIne Acare che, madhyama jano upadezathI bodha pAme che ane adhama jano te upadeza sAMbhaLyA chatAM pratibodha pAmatA nathI. he baMdhuo ! zrAvaka kuLamAM avatAra pAmyA tethI svarga ke mekSa maLI jAya-ema samajavAnuM nathI. dharma bhAvanA jyAre saMpUrNa jAgrata thAya, tyAreja zrAvakapaNAnI saphaLatA che. kahyuM che ke matti pUmipai- dhrmkrmmnorthaaH| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (314) phalanti yatmanaste tu tatsuvarNasya saurabham" // eTale--ghaNuM puNya ekatra thAya, tyAre dharmanA manoratha thAya che, paraMtu te je kiyAmAM mUkAya, tyAre te suvarNa ane sAthe sugaMdha jevuM samajavuM. arthAta bhAvanA pramANe vartana thAya, eTale aparimita lAbha thAya che vyavahArI gRhastha pitAnA vyavahAramAM niraMtara lAgyAM kahe che, paNa temAM game tyAre avakAza meLavIne dharma karaNI saravAnI jarUra che. kahyuM che ke - ravAra pada yAtti, dehinAM gRhcessttitaiH| teSAM pAde tadardhe vA, ja dharmasaMprada" . eTale--ghara saMbadhI kAma karatAM mANase divasanAM cAre prahara vyatIta kare che, temAM eka prahara athavA ardha prahara paNa dharma karmamAM gALavuM joIe. eka kavie devane ola ApatAM kahyuM che ke - mamA virSa, pAvamimaI aNujjammo dhamme / mA dijja divya ! kahamavi, jai rUTho hosi syvaarN"|| eTale--anAsakatamAM prema, pApamAM mati ane dharmamAM anughama eTale Alasya-eTalAM vAnAM he daiva! tuM savAra rUchamAna thAya, te paNa ApIza nahi. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (315) pratidina rAtre vAraMvAra jAgrata thaIne dharma kRtyane mATe vicAra karavA eka kavie sUcanA karI che "kathAyatyAga voTUchyuM, kimadha sukRtaM kRtam / AyuSaH khaMDamAdAya, viratama jataH " | eTale-Aje mArA hAthe zuM sukRta thayuM, tene rAtre vAraMvAra vicAra kare. kAraNa ke pratidina AyuSyane eka bhAga laIne sUrya asta thAya che. ajJAnatAthI jenI mati AcchAdita thaI che, tevA mana kaI rIte pratibaMdha pAmI zakatA nathI. kahyuM che ke - nAnAti anIti nava reDDI, saMbandhino vetti ca mRtyumAptAMn / sarva prathama varasAvana , na durmatidharmamatistathA'pi // " aho ! durmati, prANa amara nathI ema barAbara samaje che, saMbaMdhIo maraNa pAmyA, te paNa najare joI beTho hoya che ane pitAne jarAe gherI lIdhela che ema paNa jANatA hoya che, tathApi dharma AcaravAmAM te pravRtta thato nathI. sujJatAnuM teja lakSaNa che ke prApta thayela avasara saphaLa karI le je mANasa maLela samayane sArthaka karato nathI, tene pAchaLathI pastAvuM paDe che. dharmane manoratha karela hoya te paNa niSphaLa jatA nathI. kAraNa ke "canA mAthe rAsa, kRto'pi viphalo bhavet / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (316) dharmakarmasamAraMbha saMkalpo'pi na niSphalaH" / kAma, artha ane yazane mATe karavAmAM Avela prayatna paNa ghaNIvAra niSphaLa nIvaDe che, paraMtu dharma karmane mATe saMkalpa karela paNa kadApi niSphaLa jato nathI. sAmagrI ane sago sadAne mATe tevAja rahevAno-ema na mAnavuM. mATe vakhata Ave Atmahita karI levuM, eja vadhAre ucita che. kahyuM che ke - "cAnAM ja vitta , yAvadutsahate manaH / tAvadAtmahitaM kuryAda, dharmasya tvaritA gatiH" // eTale-jyAM sudhI citta ThekANe che, dhana svAdhIna che ane mana utsAhamAM varte che, tyAM sudhImAM Atma kalyANa sAdhI levuM sAruM che. kAraNa ke tevA sArA dharmanA vicAre bhaviSyamAM kAyama raheze ke kema, tene nizcaya nathI. mATe- "cana durlana baMg, bhaja sAdhusamAgamam / kurU puNyamahorAtra, bhara nitya niyatA" | he Atmana ! tuM durjanene saMga tajI de, ane sAdhu samAgama kara. rAta divasa puNyanA paMthe cAla ane niraMtara saMsAranI anityatAne vicAra kara. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) praNImAtrane sukhanI icchA haiAya che, chatAM dharma te vilA jane ja Acare che. kAraNa vinA kAryanI utpatti saMbhavatI nathI. tema dharma vinA sukha kardi naja maLI zake. eka mahAtmAe dharmane vRkSanI upamA ApI che-- " vi mokSaya zAhe, bhavitA dharmazAkhinaH / siktastathApi saMsAra - sAkhyacchAyAM karotyasau " 11 eTale-dharUpa vRkSanuM meAkSarUpa phaLa kadAca kAlAMtare prApta thAya, tathApi tene siMcavAmAM Ave, te sasAra sukhanI chAyAne te vistAre che. * ataH vicanti tuM juTkriyaaniirenn paMDitA: / anAcAra kuThAreNa, zuddhiyanti yAjizA: '' || eTalA mATe sujJajane te dharUpa vRkSane puNya-kriyArUpa jaLathI si Mce che ane ajJa janA anAcArarUpa kuhADAthI tene chedI nAkhe che. Jain Educationa International eka kavivare sa MsArane vananI upamA ApIne temAMthI nIkaLa vAnA pratimAdha karyo che " jAgarti yAvadiha kAla bhujaMgamona, paMcAnanaH svapiti yA vadayaM ca kAmaH / yAvadvivekahitA'sti ca moharAtrinirgaccha saMsRtivanAnnibhUtoMga ! tAvat ! For Personal and Private Use Only H Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) eTalehe bhavyAtmana ! jyAM sudhI kelarUpa sa jAgye nathI. jyAM sudhI kAmadevarUpa siMha seDa tANIne suto che ane jyAM sudhI meharUpa rAtri vivekathI dabAyelI che, tyAM sudhImAM sAvadhAna thaIne A saMsArarUpa vanamAMthI bahAra nIkaLI jA. he dharma baMdhuo ! e pramANe aMtaramAM dharmanI lAgaNI rAkhIne ApaNe je Atmani pratidina unnatinA pagathIyApara mUkatA jaIzuM, te chevaTe A saMsAranI janma maraNanI jALane chedIne mukta thaI zakIzuM mATe jema bane tema ApaNe ApaNA vyavahAra kartavyanI sAthe dharma kartavyamAM lAgavuM joIe." e pramANe vividha prakArane pratibaMdha ApIne puraMdara temane sanmAna pUrvaka vidAya karate hato. AthI tenI sAdharmi baMdhuo pratyenI bhakita tathA gurUbhakita vadhavA lAgI ane tethI tenAmAM vinaya, guNAnurAga, viveka, prema, vairAgya, dAna, saMtoSa, dayA, udAratA, kSamA, saralatA, naramAza vigere guNe temAM dAkhala thavA pAmyA hatA. muninA sadupadezane te rasIyA banyA hate jJAnanI ArAdhanA karavAmAM teNe potAnI manavRtti jeDI dIdhI hatI. duniyAnA bhogavilAsa tene bhayaMkara lAgatA hatA. joke te saMsAranA vyavahArathI mukta thaI zakyo na hato, chatAM tadAtapaNe te vattatA na hatA jaLamAM utpanna thayA chatAM kamaLa jema jaLathI nyAruM rahe che, tema lokAcAranI khAtara saMsAra vyavahAra calAvate paNa aMtarathI te temAM Asakata thato na hatuM. AthI te bharata mahArAjAnI jema mehamukta thayela hoya ema na hatuM, chatAM bhegAsakita tenI keTaleka aMze kSINa thaI hatI. ekadA tene vicAra Avyo ke- ahi ! dhana ghaNuM bacIne aneka dharmakRtya karyo, chatAM eka jinaprAsAda jyAM sudhI karAvyA nathI, tyAMsudhI mArA manamAM prasannatA AvavAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (39) nathI. kaika puNyavaMta hajAro jina celethI vasudhAne vibhuSita kare che. ane meM hajI eka caitya karAvavAnuM puNya paNa prApta karyuM nathI. aho ! mAre keTalA badhe pramAda ? basa, have vinA vilabe eka unnata ane devavimAna samAna jinaprasAda karAvuM. jinacaitya e bhakita karavAnuM uttama sthAna che. jinabiMbanI zAMta mudrA joIne aneka bhavya pitAnA aMtaHkaraNane zAMta banAve che. e bhavya mUrti bhavyAtmAone eka prakArane avyakta bodha Ape che. jinabiMba karAvavAnuM adabhuta puNya batAvela che - " aMguSThamAnamapiyaH prakaroti biMba, vorAvasAnavRSabhAdijinezvarANAm / svarge pradhAna vipulardvi sukhAni bhuktvA, pazcAdanuttaragati samupaiti dhIraH" // ahe! je bhavyAtmA zrI rASabhAdi jinezvarenuM eka aMguSTha pramANa paNa jinabiMba karAve che, te svarganI zreSTha ane vipula RddhinA sukhe bheLavIne chevaTe mekSa gatine prApta kare che. vAra di, nikhAna navarALakopadAdA to patra maLe, yuga dharmavALa" | je rAga, deSa ane mahine jItenArA evA nivezanI pratimA karAve che, te anya bhave sukhI janma ane dharma ratnane pAme che. vAri , kujAi kusarIra kumai kuirgo| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (327) avamANarogasogA, na hUMti niraMvAra" che. daridraya, durbhAgya, kujAti, kharAba zarIra, kumati, kuMgati, rAga ane zoka-e jinabiMba karAvanArane kadi thatA nathI. " ramyaM yena jinAlayaM nijabhujopAttena kArApitaM, mokSArtha svadhanena zuddhamanasA pusA sadAcAriNA / vedya tena narAmareMdra mahita tIrthezvarANAM padaM, prApta janmaphalaM kRtaM jinamataM gotraM samudyotitama / / pitAnA bhujabaLathI meLavela dhana kharacI zuddha manathI je sadAcArI purUSa mekSa meLavavA ramaNIya jinamaMdira baMdhAve che, te nara, amara ane idroe pUjita tIrthaMkara pada pAme che, te pitonA janmane saphaLa kare che. jinamatane dIpAve che ane pitAnA kuLane ujavaLa banAve che. e rIte jina pratimA karAvanAra mahApuNyane prApta karI zake che. huM atyAra sudhI e puNyathI vaMcita rahyo. te have jinamaMdira ane ramaNIya jinabiMba karAvIne mAre manoratha saphaLa karuM. ema ciMtavIne puraMdara jinamaMdira kAvavAne samudyata thaye. deza paradezanA sArA ane suprakhyAta kArIgarone teNe bolAvyA. viktavyayane jarA paNa saMkeca kayA vinA vidhipUrvaka teNe khAta mukta karAvyuM ane zAstrokta rIte badhuM maMDANa maMDAvyuM. vAstu zAstranA jANanArAne teNe khAsa bolAvyA hatA. kArIgarone teNe evI bhalAmaNa karI dIdhI hatI ke game teTale dhana vyaya thAya, paNa apUrva jinAlaya banavuM joIe, tenI kAragirImAM kaMIpaNa kacAza na rahevI joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) A tenI bhalAmaNathI kArIgaroe khaMtathI kAma karavA mAMDayuM. ema jinaprasAdane keTaleka bhAga taiyAra thaye, ane temAM ghaNuM dhanano vyaya thaI gaye. evAmAM ekadA puraMdarane vicAra Ave ke - aDe! ATaluM badhuM dhana kharacIne huM jinamaMdira baMdhAvuM chuM, tenuM mane kAMI phaLa maLaze ke nahi maLe ?" e vicAra AvyA pachI tarataja tene bIje vicAra Avyo ke- ahA ! meM kevuM mithyA ciMtavyuM, enuM phaLa te mane jarUra maLaze. huM jarUra mekSaphaLane pAmIza." puraMdara je ke pUrNa zraddhALu hate, dhanamAM tene Asakita na hatI , chatAM kSaNabhara tene e vicAra AvI gaye. ane te vicA ranA karmanA baMdha maMtrI bhara samudramAM paDe. jo ke te kilaSTa vicAra tenA manamAM vadhAre vakhata rahI zakyo na hato, chatAM te karma baMdhanuM phaLa tene bhogavavuM paDayuM. tarataja tene ghaNe pazcAtApa thaye ane e mithyA vicAranA prAyazcitta rUpe teNe ekane badale ghaNuM jinamaMdira baMdhAvyAM ane harSollAsathI dhaNA jinabi be bharAvyAM. zrI gurUmahArAjanA hAthe mahAmahensava pUrvaka teNe pratiSThA karAvI ane svayamI baMdhuone khAnapAnAdithI saMtApyA. gurU mahArAjanI sAthe saMgha kahADIne teNe tIrthayAtrA karI, tyAM sAdharmi bhakita karI. ema aneka prakAre dhama kRtya karIne he rAjana ! te puraMdara maraNa pAmIne tAre matisAgara maMtrI thayA che. eNe puNyanA. ghaNAM kAma karyA tethI ahIM e tenuM phaLa pAmyA che. vaLI te pUrva bhavanA saMskAra tene udaya AvyA, tethI e dharmanA vicA rathI kadi vimukha thatuM nathI. game tevA saMkaTa samaye paNa enuM manarUpa vihaMga dharmarUpa ArAmamAM vicaryA kare che. uttama puranI eja vizeSatA che ke teo game tevA vikaTa saMbhAM AvyA , chatAM pitAnI uttama kadI cheDatA nathI, : Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 322) he rAjata ! matisAgara ma MtrInA sahavAsa have tane lAbhadAyaka nIvaDayeA che. tArAmAM dhamazraddhA jAgI che. deva, gurU ane dharmonI tane laganI lAgI che, eja sa'sAranI kSINatAne sUcave che. huM nareMdra ! keTalAka kAla pachI tame ane sayama sAmra' jya svIkArI, duSkara tapa tapI, ghAtI karmonA kSaya karI kevalajJAna pAmIne ajarAmara padane pAmaze. janma, jarA ane maraNu rahita thazeA. anaMta jJAna, darzana, cAritra ane vIya ne pragaTAvI AtmA ceAtimAM lIna thaze. he mahAbhAga ! mA badhuM dharma-puNyanA prasAdathI pAmI zakAya che, AtmA paramAtmA thaya che ane jagatanA sAmAnya manuSyethI te pUjAya che. e pramANe kevalI bhagavatanA sukhathI peAtAnA pUrva bhava vRttAMta sAMbhaLIne rAjA, maMtrI ane bIjA ghaNA bhavyAtmAe dharmanA vizeSa anurAgI banyA, keTalAka viveka leAcana khullAM thayAM. potAnI pUrvanI ajJAnatA, mithyA AcaraNu mATe koi ataramAM pazcAtApa karavA lAgyA. ahA ! maMtrI ane rAjA dhanya che ke meAkSa lakSmI jemane varavAne Atura thai rahI che, ema rAjA ane maMtrIzvaranI badhA prazaMsA karavA lAgyA. kAi temane mukitagAmI samajIne vArava2 vaMdana karavA lAgyA. * pachI kevalI bhagavatane traNa pradakSiNA pUrvaka vaMdana karIne rAjA, pradhAna ane bIjA badhA zrotAjanA pAta peAtAne sthAne gayA ane kevalI mahArAja tyAMthI vihAra karI vasudhAtalane pAvana katA anyatra cAlyA gayA. tyArathI rAjA ane matro keipaNa jAtanA bheda rAkhyA vinA dharmanI prabhAvanA karavA lAgyA, dharmakriyA paNa sAthe, vrata paracakhANa tathA je kAMI zAsrAdhyayana, te paNa sAthe rahIneja karatA hatA. rAjA-pradhAna dhamI eTale prajAjano te temane joIneja keTalAka dharmamAM pravarttatA, keTalAka temanA bhayathI pApAcAmAM pravRtta thatA na hatA. kahyuM che ke For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (33) "nahiM mahAtmA nAcaratyadhamojanaH / paraloka bhayAnmadhyaH. rAmAvAva vottamaH || eTale--keTalAka adhamajane rAjadaMDanA bhayathI pApAcaraNa katA nathI, madhyama jano palaka-nakAdinI dhAstIthI pApa karatAM acakAya che, paraMtu uttama jane to svabhAvathI ja pApAcAramAM pravRtta thatA nathI. temanI manovRtti sadA dharma mArgamAM ja lAgelI hoya che. maMtrInI salAhathI rAjA jIvadayAne mATe amAri paraha vagaDAvate, jIvadayAne pracAra karavA keTalAka uttama zrAvaka paMDitone upadeza mATe potAnA rAjyamAM pheravate. anyAya corI vigere tenA rAjayamAMthI tadna nAbuda thayA. jage jage dharmasthAnomAM prabhu bhakitanuM saMgIta cAlatuM ane tethI jatA AvatA lekenI dharma bhAvanAne sahaja piSaNa maLatuM hatuM. e pramANe jitArI rAjA ane atisAgara maMtrI jina dharmanI eka mUrtirUpa thayA. temanA sahavAsamAM AvanAra hajAre mANase jaina dharmanA rAgI banyA. e rIte temaNe pitAnuM jIvana dharmamaya banAvIne chevaTe pitAnA AtmAne mokSa nagarano adhikArI banAvyuM. 3 zAMta ! zAMti !! zAMti !!! - -- * samAtam. - - - - - - - - - - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA pustakA zrAvaka kartavya ane vividha stavana samuccaya graMtha stavanA, samayA, lAvaNIyA, zalAkA, navasmaraNu derAsare javAnI vidhI pujA karavAnI vidhi vagere aneka jANavA yogya viSayA yukata. zAstrI akSaranA 2-0-0 gujarAtI akSaranA 1-8-0 jaina stuti. (zAstrI) amadAvAda temaja anya taraphathI chapAyalI karatAM caMdrarAjAe guNAvalI rANI upara lakhela kAgaLa vadhAre che. sArA kAgaLa sArI mAinDIMga hAvA chatAM kIMmata ------0 caityavadana ceAvIzI. (gujarAtI) pekeTasAijha. nava cAvIzIone sagrahuM uparAMta tithi tIthenA stavane ane anya upayAgI mAkhatA. kIMmata 0-8-0 prakAzaka, zrAvaka bhImasiMha mANeka, jaina pustakA vecanAra tathA prasidhdha karanAra, 107, dhanajI sTrITa muMbaI 3. dhI nyu lakSmI prInTIMga presa, DAikalAsa prInTara, bAinDara enDa sTezanara. 18-20 kAjhI saiyada srITa, (zAkagalI) mAMDavI, muMbai, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educatoria laternational For Personal and Private Use Only Sewjainelibrary.org