Book Title: Deshna Chintamani Part 06
Author(s): Vijaypadmsuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005486/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0903801919191919139 || o gama zrI neji- gAma-pArzvanAtha .. | zrI nemipadma graMthamAlA puSpa-15ra | zeTha jesIMgabhAI kalIdAsa zeradalAla sirIjha neo 6 tapagacchAdhipatizAsanasamrA-sUricakacakravatti-jagadgurU AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNakiMkaraviyANu zAstravizArada-kavidivAkara AcArya zrI vijayapadhdhasUrIzvara viracita- pa spaSTArtha sahita- zrI dezanA ciMtAmaNi (bhAga cha-zrI pavaprabhasvAminI dezanAdi) De.eeeeeeeleidelbelbece "zrI staMbhana pArtha brahakalpa tathA zrI vardhamAna tapa prakAza vagere peale.eeeeeeeeeeeeee Arthika sahAyaka zeTha jesIgabhAI kAlIdAsa zeradalAla cerITI TrasTa, sane 1956 visaM. 2013 : prakAzakaH zrI jainagraMtha prakAzaka sabhAnA kAryavAhaka zeTha izvaradAsa mUlacaMda kIkAbhaTanI piLa, amadAvAda, meelepel@@@letalen For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ II hita zikSA bhAvanA | harigIta chaMda. he jIva! varte hAla kevo kAla te nA bhUlaje, AcAra tema vicAra vali uccAra zIdhra sudhAraje; samayanI samatA viSamatA karmanA udaye karI, puNyathI samatA viSamatA pApanA udaye karI. 1 satya nIti tima dayA traNa kaSTamAM paNa pALaje, kaSTa kAle pApa mala dhevAya dhIraja rAkhaje, manathI ane tanathI karaMtA dharma puNya prabala bane, . .' che. pApanuM bala paNa ghaTe che puNya Thele pApane. 2 balavaMta durbalane dabAve duHkha sukha sAgara taNuM, | mejA samA tuM mAnaje kAyama na divaso duHkhanA; sukhanA divasa paNa tehavA tiNa navIna ka bAMdhatAM, * cetaje svAdhIna kSaNa e baMdhane prabhu bhASatA. 3 viSaya tema kaSAya durmati ApanArA chaMDa je, hita mita priya veNa vada khoTA vicAre che je tima jarUrI pravRtti karaje dharmathI sukhiye thaje, zIla samatA saMyamI thaI bhAva cokhA rAkhaje. 4 sarvane malajo bhAbhava dharma jinano ziva maLe, sarvanA duHkha dUra thaje sau zAMtinA sukhane vare; A bhAvanAne bhAvatAMnija guNa ramaNatA pAmatA, padyasUri anaMta jIve mekSa mahele mahAlatA. 5 che prakAzakaH zrI jaina graMtha prakAzaka sabhA vatI zeTha IzvaralAsa mulacaMda amadAvAda, maNilAla chaganalAla zAha ) dhI navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA roDa : amadAvAda. For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madIyAtma dvAraka, paramapakArI, paramagurU, sugahItanAmaya, che svazrI gurU mahArAjanA hastakamalamAM samarpaNa pUjyapAda prAtaH smaraNIya zrIgurU mahArAja! ApazrIjI madhumatI (mahuvA) nagarInA rahIza pitAzrI deva gurU dharmAnurAgI zeTha lakSamIcaMda ane mAtuzrI dIvAlIbAInA kuladIpaka putra hatA. ane vi. saM. 192tnI kAttika suda ekamanA janma dinathI mAMDIne lagabhaga so varSanI nAnI uMmare saMsArane kaDa jhera je mAnIne agaNya sadaguNanidhAna paramagurU zrIvRddhivijayajI (zrIvRddhicaMdrajI) mahArAjajInI pAse bhAvanagaramAM vi. saM. 1845 nA jeTha suda sAtame siMhanI peThe zUra vIra banIne parama kalyANakArI ane hRdayanI kharI bAdazAhIthI bharelI pravajyA (dIkSA)ne pUrepUrA ullAsathI grahaNa karIne siMhanI peThe zUravIra banIne sAdhI hatI. ane ApazrIjI e agAdha buddhibalathI jaladI svara siddhAMtane UMDo abhyAsa karyo hate, tathA nyAya vyA. karaNAdi vividha viSayanA puSkala vizAla graMthanI racanA karIne suMdara sAhitya sevA karavA uparAMta apUrva dezanA zaktinA prabhAve abhakSyarasika, unmArgagAmI agaNya mahArAjAdi bhavya ane saddharmanA raste derIne hadapAra upakAra karyo hato. temaja ApazrInA agaNya saddaguNene joIne moTA gurUbhAI, gItArtha ziromaNi, zramaNUkulAvataM saka, paramapUjya paMnyA. sajI mahArAja zrIgaMbhIravijayajI gaNivare tamAma siddhAMtanI kahAdika kriyA vagere yathArtha vidhAna karAvIne mahAprAcIna zrI valabhIpura (vaLA) mAM ApazrIjIne vi. saM. 1960 nA kArataka vadI sAtame gaNipadathI ane mAgazara suda trIje panyAsapadathI vibhUSita karyA hatA. ane zrIbhAvanagaramAM vi.saM. 1964 nA jeTha suda pAMcame tapAgacchAdhipati bhaTTAraka AcArya padathI alaMkRta karyA hatA. temaja ApazrIjI ratnanI khANa jevA zrIsaMghanI ane tIrthAdinI sevA pUrepUrA ullAsathI karatA hatA. temaja ApazrIjInA amegha upadezathI devagurU dharmAnurAgI saMghavI zeTha mANekalAla manasukhabhAI bhagubhAI vagere ghaNae bhavya chae charI pAlatAM vizAla saMgha samudAya sahita tIrthAdhirAja zrI zatruMjayAdi mahAtIrthanI yAtrA aMjanazalAkA vigere uttama dhArmika kSetromAM lakSamIne sadupayoga karyo hatuM. temaja ApazrIjIe mArA jevA ghaNue bhavya jIvonI upara zrI jinendrI dIkSA dezavirati vagere mekSanA sAdhane daIne kadI paNa na bhUlI zakAya tevA anahada upakAro karyA hatA. AvA kettara guNethI AkarSAI ane ApazrIe mArI upara karelA ananta upakArane yAda karIne ApazrInA pasAyathI banAvela A zrI dezanA ciMtAmaNi nAmanA sArvajanika sarala mahAgraMthane chaThTho bhAga parama kRpAluM ApazrIjInA karakamalamAM samapIne mArA AtmAne dhanya kRtArtha mAnuM chuM, ane niraMtara eja cAhuM chuM ke ApazrInA pasAyathI (1) prAkRta saMskRta gujarAtI vigere bhASAmAM AvA sArvajanika sarala graMthanI racanA karIne zrI saMghAdi pavitra kSetronI bhakti karavAne zubha avasara (2) ApazrI jI jevA gurUdeva (3) zrI jainendra zAsananI sevA (4) nimala nira bhilASa saMyama jIvana (5) paropakAra vigere saMpUrNa AtmaramaNatAnA sAdhane mane bhave. bhava maLe. e nivedaka ApazrIjInA caraNakiMkara nirguNa viyANa padyanI vaMdanA che For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // AtmazikSA-STakam // kartA-AcArya mahArAja zrIvijayapadmanariNI ( AryAvRttam ) aisayapuNNudayAo, jIve laddhaM tae maNussattaM // jiNavayaNasuI tastha vi, saMpaNNA kammavivarehiM // 1 // uttamasurAhilAsA sAhallaM narabhavassa caarittaa|| AsaNNasiddhibhanvA lahijja cArittasaMpattiM // 2 // baradasaNanANaguNA, devAibhavesu sambhavaMti tahiM // caraNaM na taM narabhave, tamhA tasseva pAhaNaM // 3 // caugaibhamaNaM niyamA, puggalaramaNattamohabhAvAo // niyaguNaraivuDDhIe, puggalaraidosaparihANI // 4 // niyaguNarailAhaTTha, bhAvijjA niyasarUvatattatthaM // ko'haM me ko dhammo, devagurU ke tahA mamaM // 5 // saDDhAibhAvajutto, appA Nicco maIyavatthUiM // pAse mahaM vihAye, tatto juggo na raibhAvo // 6 // jaha rAgadosahANI, payaTiavvaM tahA tae jIve // sAhAviyapuNNattaM, evaM sai hojja niyamAo // 7 // guNarayaNa rohaNagirI, paNaTUTharAgAibhAvariuseDhI // sAhiyakevalasiddhI, kayapuNNe te namasAmi // 8 // For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke zika zAsanasamrAsUricakravarti-tapagacchAdhipati-kadambamiripramukhatIrthoddhArakapUjyapAda-AcArya-mahArAjAdhirAjazrImad vijayanemIsurIzvarajI mahArAjA For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapagacchAdhipati-zAsanasamrA-suciThyakravarti jagagurU -AcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvara caraNakakara viyANu-AcArya vijyapadhasUri janma vi. saM. 1955 vaizAkha suda 3 amadAvAda. dIkSA vi. saM. 1971 mAgazara vada 3 talAjA bhAvaDa) gaNigada-vi. saM. 1982 phAgaNa vada 5 pATaNa panyAsarSada-vi. saM. 1982 phAgaNa vada 12 pATaNa upAdhyAyapada-vi. saM. 1987 mahA suda 5 serIsA mahAtIrtha AcAryapada-vi. saM. 1992 vaizAkha suda 4 amadAvAda For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeThazrI jesIMgabhAI kAlIdAsa zeradalAla * janma vi. saM. 1929 caitra vada 8 svargavAsa-vi. saM. 2010 Aso vada 3 tA. 14-10-54 For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemaNe A zrI dezanA ciMtAmaNi graMthanA prathamanA 6 bhAga rUpa 6 graMtha chapAvyA che te. zeradalAla zeTha jesIMgabhAI kAlIdAsa. zrI jaina zAsana rasika zramaNopAsakAdi jenA vizALa samudAyathI ane saMkhyAbaMdha bhavya jinAlayAdi dhArmika sthAnethI tathA dAnAdi caturvidha dharmArAdhaka dharmavIra dayAvIra vagere hAre nararatnothI zobhAyamAna jainapurI rAjanagara (amadAvAda)nA bhavya ItihAsa ghaNAMe aitihAsika mahAgraMthanuM apUrva gaurava vadhAryuM che, kAraNa ke ahIMnA nagarazeTha vagere jainae jema bhUtakALamAM mahA sArvajanika ane mahAdhArmika kAryo karyA che, tema teo hAla paNa kare che, ema pratyakSa dekhAya che. te uparAMta zrI siddhAcalAdi mahAtIrthonA ane vizAla jIvadayA vagerenAM ghaNAM kAryo paNa ahIMnA ja jenee karyo che ane teo hAla paNa kare che. Aja muddAthI pUrvanA jenee mahAdhyAmika saMsthA ene paNa ahIM ja utpanna karI che. bIjI rIte ema paNa jarUra kahI zakAya ke amakavAda e ratnanI khANa jevuM che. jema ratnanuM utpattisthAna ratnanI khANa gaNAya che, tema A rAjanagara paNa hajAra Adarza jIvana gujAranArA zrI jinazAsananA staMbha samAna prAkRta vagere vividha bhASAmaya mahAgaMbhIra arthavALA mahAzAla kAvyAdine banAvanAra mahApratibhAzAlI pavitra saMyamI sUripaMga ane mahApAdhyAyajI mahArAjAe tathA paMnyAsa zrI jinavijayajI zrI uttamavijayajI zrI padyavijayajI mahAkavi zrIvIra vijayajI vagere mahApurUSanI ane udAra AzayavaMta dAnavIra svapara hitecchu rAjamAnya nagarazeTha zAMtidAsa hemAbhAI premAbhAI, zeTha haThIsiMga kesarIsiMha, zeTha manasukhabhAI bhagubhAI, zeTha lAlabhAI dalapatabhAI, zeTha mANekalAla manasukhabhAI vagere nararatnanI paNa 1. zrImAlI vaMza, pitA dharmadAsa, mAtA lADakuMvara, janma-rAjanagaramAM vi. saM. 17para mAM nAma khuzAlacaMda, dIkSA amadAvAdamAM saMvata 1770 kA. vada 6 budha, gurU kSamAvijayajI svargavAsa pAdarAmAM saM. 1799 zrA. su. 10, kRti-jina stavana vIzI, jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI stavana vagera. 2. janma rAjanagara (amadAvAda) zAmaLAnI poLamAM saM. 1760 mAM, pitA lAlacaMda, mAtA mANika, svanAma puMjAzA, dIkSA saM. 1796 hai. su. 6 zAmaLAnI piALamAM, svargavAsa saM. 1827 mAha suda 8 ravi, uMmara 60 varSa, gRhastha paryAya 38 varSa, dIkSA paryAya 29 varSa, kRti-zrI jinavina rAsa, aSTaprakArI pUjA vagere. janma sthaLa rAjanagara zAmaLAnI piLa, jJAti vizA zrImALI, pitAnuM nAma gaNezabhAI mAtAnuM nAma jhamakubena, janmatithi saM. 1792 bhAdaravA suda 2, nAma pAnAcaMda, dIkSA saM. 1805 mahA suda 5 amadAvAda, pAchAvADI (zAhIbAga)mAM zrI vijayadharmasUrie saM. 1810mAM paMDitapada ApyuM. svargavAsa tithi rAjanagaramAM saM. 1862 ce. suda 4, kavi hatA. 55000 navA sloka banAvyA, gavAsa varSa 14 ane mAsa ka, dIkSA paryAya 57 varSa, kRti-jayAnaMda kevalI caritra, caumAsI devavaMdana, nistavana vIzI. navapada pUjA, u0 yazovijayajIta 150-350 gAthAnA stavanano bAlAvabodha vagere. For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmabhUmi che, ema aitihAsika graMthanA talasparzI anubhavathI jANI zakAya che. ahIMnA zeTha dhanAzAe nyAyAcArya zrIyazavijyajI mahArAjane kAzInA abhyAsa kAlamAM zAstrIne pagAra devAnI bAbatamAM be hajAra sonAro kharacI hatI. tyAM nyAyazAstrane tathA tatvaciMtAmaNi zAstrano abhyAsa traNa varSa sudhI karIne temaNe (zrIyazovijayajIe) paMDitenI sabhAmAM eka vAdI saMnyAsIne vAdamAM cha AthI prasanna thaIne paMDitavargo nyAyazavijayajI mahArAjane nyAyavizArada padathI vibhUSita karyA. pachI AgrA zaheramAM cAra varSa sudhI rahIne bAkInA tArkika graMthAdine abhyAsa karyo ane banArasIdAsanA ziSya kuMvarajIne harAvyuM. tyAra bAda vihAra karIne ahIM rAjanagaranI nAgarIzALAmAM padhAyAM. . ahIM mAbatakhAna nAme sUbe hato. teNe zrIyazovijayajInI vidvattA sAMbhaLIne bahu mAnapUrvaka sabhAmAM lAvyA. ahIM temaNe 18 avadhAna karyA. temanA AvA buddhi cAturyAdi guNe joIne te sUbe ghaNe khuzI thaye. teNe bahu mAna sahita upAdhyAyajIne svasthAne pahoMcADyA. AthI jinazAsananI ghaNuM prabhAvanA thaI vi. saM. 1718 mAM ahIMnA saMghanI vinatithI ane zrI devasUrijI mahArAjanI AjJAthI zrI vijayaprabhasUrijIe zrIyazovijayajIne upAdhyAyapadathI vibhUSita karyA. AvA ghaNu mahApurUSanA vihArathI pavitra banelI A (rAjanagaranI) bhUmi che, tema ja ghaNA mahApurUSoe puSkaLa graMthanI racanA paNa ahIM karI che, ema te te graMthanA aMtima bhAganI prazasti uparathI jANI zakAya che. - A rAjanagaramAM jhaverIvADe herIyA piLanA rahIza (hAla ghIkAMTA roDa sIvIla IspitAlanI sAme rahetA) zeradalAla jesaMgabhAI kAlIdAsane janma vi. saM. 1929 nA caitra vada AThame thayo hato. temanA dharmiSTha pitAzrInuM nAma zA. kAlIdAsa bhIkhAbhAI ane mAtuzrInuM nAma jekerabAI hatuM. jaina dharmanA daDha saMskAravAsita kuTuMbamAM janmelA bhavya jInA dharmasaMskAra svabhAve ja uMca koTInA hoya che. e pramANe zeradalAla jesI. gabhAInA paNa zarUAtathI ja dharmasaMskAra tevA jaNAya che. vi. saM. 15ra thI sva. paramapUjya paramopakArI gurUdeva AcArya mahArAja zrIvijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA samAgama-vyAkhyAna zravaNAdi zubha nimittone laIne temanAmAM devagurU dharma pratye tIvra lAgaNI ane prabhupUjA tIrthayAtrA sAmAyika pratikramaNa paiSadha dAna tapazcaryA vagere dharmakriyAnI ArAdhanA vigere guNe vizeSa pramANamAM dinapratidina vadhatA gayA. egya uMmare vyAvahArika zikSaNa lIdhA bAda teo zeradalAlanA dhaMdhAmAM joDAyA, pariNAme deva gurU dharmanA pasAye Arthika sthitimAM paNa sAre vadhAro karI zakayA. temanAmAM rahelA dAnAdi guNene laIne rAjanagaranI agragaNya vyakti emAM teo gaNAtA hatA. zeradalAla jesIMgabhAI pUrve jaNAvyA mujaba avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita prabhu zrI tIrthaMkara deve prakAzelA kettara kalpavRkSa samAna zrI janadharmanA ananya For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka hatA. temaNe zrI jinamaMdira vagere dhArmika kSetromAM, tIrthayAtrA, jJAnapaMcamInuM "ujamaNuM, temaja zrIkadaMbagirimAM bAvana jinAlaya zrI mahAvIra svAmInA prAsAdanI bhama. tImAM moTI derI banAvavAmAM ane ahIMnA DuMgaranI upara zrI AdIzvara bhagavaMtane padharAvavAmAM tathA girirAja zrI siddhAcaLanI zItaLa chAyAmAM navANuM yAtrA cAturmAsa vagere uttama dhArmika prasaMgamAM, temaja rahIzALAmAM aMjanazalAkA pratiSThA prasaMge mUlanAyaka prabhunI bAjunI pratimAnI ane bahAra zrI sImaMdhara svAmI vagere traNa pratimAonI pratiSThA karAvavAmAM tathA vartamAna covIzInA zrIjinabiMba bharAvavAmAM ane te badhA biMbanI pratiSThAnA avasare sAdharmika vAtsalya vagere dhArmika prasaMgomAM paNa pUrNa ullAsathI capaLa lakSamIne sadupayoga karyo hate. teo ahIMnI zrI tatva vivecaka sabhAnA mAnanIya presIDenTa hatA. vi. saM. 2002mAM paramapUjya gurU mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja saparivAra ahIM cAturmAsa rahyA hatA. te vakhate Aso vadi dhanaterase jesIMgabhAIe pitAnA vinIta moTA ciraMjIvI sArAbhAI tathA ci0 manubhAInI sAthe zrI gurU mahArAja tathA paramapUjya vijayasUrIzvarajI mahArAja pAse vAsakSepa nakhAvIne zubhecchA jaNAvI ke "huM mArI mIlakatamAMthI evI eka rakama zubha khAte kADhavA cAhuM chuM ke jenA vyAjanI rakamane sadupayoga anukULatA pramANe 1 sAdhu, 2 sAdhvI, 3 zrAvaka, 4 zrAvikA, 5 jinAgama, 6 jinamaMdira ne 7 jinabiMba rUpa sAta kSetromAM ane anya kAmamAM paNa thAya." A vacane sAMbhaLI zrIgurU mahArAje A rIte anumodanA karI ke "tamArA jevA dhaniSTha jIvene pitAnI hayAtimAM A rIte karavuM ucita ja che. huM IcchuM chuM ke bIjAo paNa AnuM anukaraNa kare che tevI rakamanA tevA sadupayogathI thatA lAbhanA bhAgIdAra thAya. svAdhIna lakSamIne saMtoSajanaka sadupayoga karavAnI A eka AbAda paddhati che. temAM paNa putrAdi parivAranI sahAnubhUti hevAthI bhaviSyamAM paNa teo saMpIne A vyavasthA jALavI rAkhaze." zrI gurU mahArAjanAM AvAM AzIrvAda garbhita anumodanAnAM vacana sAMbhaLIne ghaNA utsAhI banelA jesaMgabhAIe tarataja upara jaNAvyA mujaba padhdhatisara vyavasthA karI dIdhI. te pramANe hAla paNa temanI bhAvanA mujaba vyAjanI rakama vaparAya che. zrI gurU mahArAjanA upadezathI rAjanagaramAM prabhu zrI mahAvIra devanA pAMca kalyAyukenAM pAMca varaghoDA 41 varSothI nIkaLe che. temAM caitra suda teraze (13) janma kalyA * 1 cyavana kalyANaka aSADha sudI 6 zeTha vADIlAla lallubhAI taraphathI ha. caMcaLabena ke. dIkSA kalyANaka-kArtika vada 10 zeTha dalapatabhAI maganabhAI taraphathI ha. lakSmIbhAbhu. 4 kevalajJAna kalyANuka vaizAkha suda 10 saMdhavI zeTha mANekalAla manasukhabhAI taraphathI. 5 nirvANa kalyANaka Aso vada 0)) zeTha dalapatabhAI bhagubhAI taraphathI, ha. gaMgAmA. (bIjA janma kalyANakanI bInA upara jaNAvI che. ) For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukane varaghoDe pUjA vagere temanA taphathI thAya che. zarUAtathI ja teo A kalyANakAnA varaghoDA pUjA prabhAvanAdinI vyavasthAnuM kAma lAgaNIthI karatA hatA. hAla te kAma temanA moTA dIkarA zeTha sArAbhAI saMbhAre che. temaNe je mahAmaMtra kalikAlamAM paNa lokottara kalpavRkSa je che ane tamAma vidane padrane nAza karanAra che tathA sarva vAMchitene pUrNa kare che te parama mAMgalika, cauda pUrvenA sAra rUpa parama zAMtidAyaka namaskAra maMtranA nava lAkha jApa 8 mAsa ne 25 divasamAM karyA hatA. chevaTe karavA egya kAryotsargAdi vidhi ane zrI siddhacaka pUjA prabhAvanAdi aMtima maMgalavidhi paNa paramepakArI pUjyapAda AcArya zrI vijodayasUrIzvarajI mahArAjanA kahyA mujaba udAratAthI ane ullAsathI ujavyuM hatuM. A rIte bIjA bhavya che paNa A mahAmaMtranI pUrNa ullAsathI ArAdhanA kare che. A prasaMga uparathI sau keI jarUra A pramANe nirNaya karazeja ke hAlanI viSama paristhitimAM paNa prazAMta sukhamaya jIvana gujAravAnA aneka sAdhanAmAM sulabha ane asAdhAraNa kAraNa mahAprabhAvazAlI zrI siddhacakranI tathA paMca maMgala mahAmRta skaMdha navakAra maMtranI savidhi ArAdhanA che ema opaNe hAla pratyakSapaNe paNa joIe chIe. temanA sadharmacAriNI dharmArAdhana rasika vIja kerabAI paNa vaSI tapa, upadhAna tapa, vagere dharmArAdhana tIvra lAgaNIthI karatA hatA. temanA 1 sArAbhAI, 2 ratIbhAI, 3 manubhAI A traNa dharmarasika putromAMthI ratIbhAI sivAyanA be putro hayAta che. teo baMne paNa zrI deva gurU dharmanA tIvra anurAgI ane zrI siddhacakArAdhana, tapazcaryA, dAna zIla vagere dharmakriyAnI ArAdhanA karavAmAM pUrNa utsAhI che. trIjA putra mahema ratIbhAI paNa tIvra buddhizALI ane dharmiSTha hatA. A badhAnI asara temanA vizAla pautrAdi parivAramAM thaelI hovAthI teo paNa pUrNa utsAhathI dharmArAdhana kare che. vyAjabI ja che ke jevA gharanA nAyake hoya, te temane parivAra paNa hoya. " jemanA hRdayamAM prabhu zrI jinezvara devanI vANIne daDha saMskAre jAmelA hoya che tevA ja jIvananI kSaNabhaMguratA niraMtara jarUra vicAre che. teo dharmArAdhana tathA aMtima ArAdhanA paNa dararoja jarUra kare che, kAraNake jIvanaderI acAnaka kayAre tUTaze tenI yathArtha khAtrI ApaNA jevA ja na karI zake. AvI saddabhAvanAne dhAraNa karanAra zeradalAla jesaMgabhAI savAre pratikramaNa karIne namaskAra mahAmaMtrAdi smaraNe, zrI gautamasvAmIjIne mATe rAsa vagere gaNatA hatA. sAMje pratikramaNa karyA bAda puNyaprakAzanuM stavana, saMthArAporisI vagere gaNIne nidrA na Ave tyAM sudhI bAMdhI nekAravAlI gaNatA hatA. For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaNe vyAvahArika vyavasthA paNa dIrdhadaSTi vAparIne karela hovAthI jIvananA aMtima kAle paNa teo zAMtimaya jIvana gujAratA hatA. putrAdi parivAra paNa vinIta hevAthI aMtima ArAdhanAne ucita samaya jaNAtAM temaNe paramapUjya AcArya deva vidayasUrIzvarajI, zrI vijayanaMdasUrijI, tathA zrI vijayapadhasUrijInI samakSa upagapUrvaka sarva jIne khAmaNAM, cAra zaraNane svIkAra, sukRtanI anamedana, duSkRtanI gaha ane jinadharmanI durlabhatA garbhita dezanA zravaNa karI. teo vi. saM. 2010 Aso vadI trIjanI rAte ATha vAge samAdhipUrvaka devagatine pAmyA. AvA dhamI jIvanA viyogathI dareka guNAnurAgI samaju jIne duHkha thAya e svAbhAvika che. paNa thoDI vAramAM dhArmika draSTie teo A pramANe vicAre che ke--je ja te moDe vahele jarUra maravAne che. paNa jemaNe dAnAdi cAra bhede zrIjina dharmanI parama ullAsathI sAtvikI ArAdhanA karI che te che parabhavamAM jarUra sagatine ja pAme che, mATe tevA dhamI cha zeka karavA lAyaka hoI zake ja nahi. samaju AtmAo te AvA bodhadAyaka prasaMgamAMthI sAra e grahaNa kare che ke-"je jI gayA, temanI mAphaka ApaNe paNa javAnuM che. game teTalo zeka karIe te paNa maranAra jIva pharIthI maLavAne che ja nahi. temaja janmele jarUra mare ja che, A niyama paNa pharavAne nathI. dhanavAna ke nirdhana, rAjA ke raMka, paMDita ke mUrkha vagere sau koI maraNa rUpI trAjavAmAM eka ja dhaDe telAya che. janmanuM kAraNa karmo che. karmone nAza karavAnuM asAdhAraNa kAraNa "parama ullAsathI jinadharmanI sAnikI ArAdhanA karavI" e ja che. tathA A maranAra jIva paNa amane e baMdha Ape che ke-"he baMdhuo ! mArI mAphaka tamAre paNa jarUra maraNa pAmavAnuM che ja. mATe apramatta bhAve zrIdeva gurU dharmanI nirmala ArAdhanA karI muktinA avyAbAdha sukhane meLavaje." zrI guru mahArAjanI AvI hitazikSAne hRdayamAM dhAraNa karIne temanA dharmAnurAgI suputra chesArAbhAI tathA zeTha manubhAI vagere zekabhAvanAne dUra karI dharmArAdhana karavA lAgyA, zeTha sArAbhAI tathA manubhAIe pitAzrInA smaraNArthe aSTAhikA mahotsavAdi dhArmika vidhAne paNa pUrNa ullAsathI karyo, ane baMne baMdhuoe svasaMmatithI AyaMbila vadhe. mAna tapa khAtAmAM rU. 5101 ApyA. temanA parivAramAM zeTha sArAbhAIe ane temanA sadharmacAriNI zaNagArabAI e AyaMbila vardhamAna tapanI ArAdhanA paNa zarU karI che, bAkInA parivAranI paNa bInA A yaMtra uparathI spaSTa samajI zakAze. For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha jesIMgabhAI kAlIdAsa zeradalAla. zeTha sArAbhAI dharmapatnI zaNagArabena sva. ratIlAla zeTha manubhAI dhamapatnI lIlAvatIbena dharmapatnI zAradAbena - 1 | kusumabena cInubhAI buddhidhana zrImatIbena kalAvatIbena dIpakabhAI prakAzabhAI rAjezabhAI rekhAbena tejabhAI rAjIvabhAI dIlIpabhAI kiraNabhAI chAyAbena zailAbena zrIpAlabhAI nayanAbena A yaMtra uparathI samajI zakAze ke zeTha jesIMgabhAIne 1. zeTha sArAbhAI 2. ratIbhAI 3. manubhAI A traNa putra hatA. temAMnA zeTha sArAbhAIne cInubhAI tathA buddhidhana nAme be putro ane kusumabena, tathA zrImatIbena nAme be dIkarI che. temAM cInubhAIne (1) dIpakabhAI (2) kiraNabhAI (3) rekhAbena (4) nayanAbena ema be dIkarA ne be. diIkarI che. kusumabenane 1. prakAzabhAI 2. tejabhAI 3. chAyAbena ema be dIkarA ane eka dIkarI che. zrImatIbenane 1 rAjezabhAI 2 rAjIvabhAI 3 zailAbena ema be putro ane eka putrI che. bIjA putra mahuma ratIlAlane kalAvatI bena nAme eka dIkarI che. tene dIlIpabhAI ane zrIpAlakumAra nAme be dIkarA che. ahIM jaNAvelA vartamAna putrAdi parivAramAM sva. ratIbhAInA dharmapatnI lIlAvatI bene dIkSA aMgIkAra karI che. temanuM nAma sAdhvI zrI lakSmIzrIjI che. hAla te saMyama dharmanI pUrNa ullAsathI ArAdhanA kare che. bAkIne parivAra utsAhathI dharmArAdhana kare che. sva. zeTha jesIMgabhAIe jJAnadAnanA apUrva premane laine pitAnI hayAtimAM zrI siraprakara ( chaMde baddha gurjara bhASAnuvAda vagere sahita) zrIpadma taraMgiNI, zrIzrAvaka dharma jAgarikA, zrI dezanA ciMtAmaNinA 24 bhAgamAMnA zarUAtanA pAMca bhAge, siddhahema vyAkaraNa vagere ghaNuM upayogI graMthe pitAnA saMpUrNa kharace zrIjaina graMtha prakAzaka sabhAnA kAryavAhaka deva gurU dharmArAdhaka zeTha IzvaradAsa mUlacaMdanI dekharekhamAM chapAvIne khapI bhavya jIne bheTa ApyA hatA. A zrI dezanA ciMtAmaNine chaThTho bhAga sva. pitAzrIe zarU karela zeTha jesaMgabhAI kAlIdAsa zeradalAla cerITI TrasTa taraphathI zeTha sArAbhAI jesaMgabhAIe pitAnI ane zeTha IzvaradAsa mUlacaMdanI dekharekhamAM chapAvyuM che. AvA jJAnadAnanI anumodanA karIne bIjA paNa dhanika bhavya che AvA graMthane chapAvIne pitAnI lakSamIne sadupayoga karI mAnavajanma saphala kare eja hArdika bhAvanA. li. jaina graMtha prakAzana sabhA. For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaoN namaH pIvArikA // Namo vimalabaMbhaceradhAraga suggahiyaNAmadhijja-titthudhAraga-chattIsaguNaparikaliyaH paMcapaTyANamaya-sarimaMtasamArAhaga-paramaguru-paramokyAri-paramapujja-pujjacaraNAraviMdAyariya puraMdara-sirivijayaNemisUrINaM // || prastAvanA | zivaLiIghuttama ThiyappANaM poyaM bhavajalahimajhe samivaraM / sayAyArAhAraM sayaisayasaMpuNNanilayaM // pamAeNaM hINaM diNayaranihaM titthagayaNe / Namemo NemIsaM bhavihiyayaraM suripavaraM // 1 // kottara kalpavRkSa samAna zrI jainendrazAsana rasika dharmavIra baMdhuo! mAnava jIvana rUpI amRta phala e e uttamamAM uttama padArtha che ke jenI mIThAzanI AgaLa bIjA tamAma miSTa padArthonI mIThAza utaratI keTInI ja bhAse che, paraMtu tene yathArtha ane pUrepUre svAda lenArA puNyazAlI che jagatamAM viralA ja hoya che. je bhavya karma baMdhanA kAraNene dhyAnamAM rAkhIne niraMtara parama ullAsathI saMvara bhAvanI sAdhanA kare che, teo ja mAnava jIvana rUpI amRta phalane saMpUrNa svAda laI zake che. AvA puNyAnubaMdhI purayanA udayavALA jIvomAM sauthI pahelA naMbaranA prabhu zrI tIrthakara deve gaNI zakAya. kAraNa ke e devAdhideva bhagavaMte muktinA je cAra parama aMga ( kAraNuM) che, tenI saMpUrNa sAdhanA karIne pitAne uddhAra kare che, ane nispRha bhAve dezanA daIne saMsAra rUpI samudramAM bUDatA bIjA bhavya jIne paNa tAre che. muktipadane denArA cAra parama aMge (mukhya kAraNe)nI bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI- - 1 manuSyapaNuM-cAra gatimaya saMsAranI aMdara iMdrapaNuM, cakravattipaNuM vagere ghaNI vAra pAmI zakAya che, paNa manuSyapaNuM vAraMvAra pAmI zakAtuM nathI ApaNe vyavahAramAM paNa najare najara joIe chIe ke rU kApaDa vigere padArthonA vyApAranI pITha (sama) vAraMvAra AvatI nathI, ane sArA vakhatamAM je dAna mIdinI sApanA thaI gaI hoya, For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te avasara zuM vAraMvAra Ave khare ke? eTale jema tevI pITha ane te avasara A bane vAraMvAra maLavA durlabha che, tema manuSyapaNuM paNa vAraMvAra maLavuM (tethI paNa) vadhAre dulabha che. mATe ja samyagdaSTi mahaddhika deve paNa A manuSyapaNane cAhe che. A devAmAM keTalAka bhAvI tIrthakaranA paNa jIve hoya che. temane manuSyapaNuM pAmavAnI tIvra utkaMThA hoya che. teo ema vicAre che ke kayAre ame manuSyapaNuM pAmazuM ? ane sarvavirati cAritranI sAdhanA karatAM karatAM kSepaka zreNimAM ArUDha thaI cAre ghAtI karmo (jJAnAvaraNIyadarzanAvaraNaya-mohanIya-aMtarAya) ne nAza karIne kevalajJAna pAmIne pitAne uddhAra karavA sAthe bIjA paNa bhavya ane saMsAra samudrane pAra pamADIzuM? AthI sahaja samajAya che ke manuSyapaNuM durlabha che. emAM paNa Arya deza ane uttama kuLa maLavuM durlabha che. kAraNa ke anArya che ane nIca kulamAM janmelA ja ajJAna ane mohane laIne mAnava janma pAmyA chatAM paNa tene hArI jAya che. 2 kRti-zrI jinezvara prabhunI dezanA sAMbhaLavAthI manuSya janmane saphaLa karavA mATe ApaNe kaI kaI pharaja bajAvavI joIe, e badhuM samajI zakAya che. ane te pramANe vatIne mAnava bhava saphala karI zakAya che. A muddAthI ema kahyuM ke manuSyapaNAmAM zrItIrtha. kara prabhunI dezanA sAMbhaLavI e durlabha che. 3 zradhA-puNyanA udaye keIka ja manuSyapaNuM pAmIne tIrthakaranI dezanA sAMbhaLe kharA, paNa te prabhudevanA vacana upara zraddhA na hoya te te sAMbhaLavuM nakAmuM che. eTale je bhavya che zraddhA pUrvaka prabhunI dezanA sAMbhaLe, teo yathArtha dharmArAdhana karIne mAnava bhava saphala karI zake che. A muddAthI ema kahyuM ke zraddhA guNa pAma durlabha che. prabhu zrI tIrthaMkaradeve kahelI padArtha tatvanI bInA sAcI ja che temAM saMdeha rakhAya ja nahi, kAraNa ke prabhudeve asatyanA badhAMe kAraNane nAza karyo che. AvI je bhAvanA te zraddhA kahevAya. 4 saMyama-pahelAM traNa vAnAnI je durlabhatA jaNAvI, te uparathI e samajavuM ke te traNe sAdhane saMyamanA madadagAra che. eTale manuSya bhavamAM zrI gurU mahArAjanA samAgamathI pavitra vANI sAMbhaLIne zraddhA guNa prakaTa thAya, paNa saMyamanI khAmI hoya te muktipada na pAmI zakAya. saMyama ( cAritra) guNa paNa saheje pamAte nathI, paNa samyagdarzana guNane pAmatI vakhate je sAta karmonI pApamanA asaMkhyAtamA bhAge karI nyUna eka kaDAkaDI sAgaropamanI sthiti hatI, temAMthI jyAre be thI nava papama pramANana ' sthiti ochI thAya, tyAre dezavirati guNa prakaTa thAya che. ane te uparAMta jyAre saMkhyAtA sAgaropama pramANa sthiti ghaTe tyAre sarvavirati cAritra guNa prakaTa thAya. A kAraNathI - 1. teTalI sthitivAlA kamaMdalike 2 Naca iza che jiyapura rAvaLo kubA mI * - jovasamAcAi-sAjIMtA kuMti che ? prathamaiAza | For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyama guNa pAma durlabha kahyo che. jenAthI bAMdhelA karmo khAlI karI zakAya te cAritra na kahevAya. zAstrakAra bhagavate A cAritranA mukhya be bheda varNavyA che. 1. sarvavirati 2. dezavirati. A be bhedomAM sarvaviratine prathama kahevAnuM kAraNa e ke muktinuM anantara kAraNa sarvavirati ja che, paNa dezavirati nathI. sarvaviratine grahaNa karavAne asamartha che sarvaviratinA prathama pagathiyA (abhyAsa) rUpa dezaviratine aMgIkAra kare che. Aja kAraNathI prabhudeva dezanAmAM paNa pahelAM sarvavirati saMyamane ja upadeza Ape che, te sAMbhaLIne je gRhastha saMsArI che ema jaNAve che ke huM Ape jaNAvela sarvavirati ke jemAM AkarA paMca mahAvrate pAlavAnI che, tene grahaNa karavAne samartha nathI, jethI mArA uddhArane mATe bIjo upAya batAve. tyAre prabhudeva saMsArI jIne kahe ke he bhavya A paMca mahAvratanI ArAdhanA apUrva zAMtine denArI ane AtmAnA apUrva guNa prakaTAvI alpa kAlamAM muktipada pamADanArI che. tamAro khare zatru meha che. zAstrakAre tene madirAnI vyAjabI upamA ApI che. tathA te baliSTha lUMTAre che. kAraNa ke samyagdarzanAdi vAstavika Atmika dhanane cAranAra che. ane te meha cAritra (sarvavirati) mahArAjAne parama zatru ane IrSALu che. jyAre cAritra mahArAjA duniyAnA jIvane samajAve che ke-he bhavya che! jema mAkhI baLakhAmAM cuMTe tema tame zA mATe bhega (rUpI baLakhA) mAM eMTI (vaLagI rahe che. yAda rAkhaje ke mAruM kahevuM nahi mAne te chevaTe pastAIne durgatinA dukha aneka sAgarepama jevA ghaNA lAMbA kAla sudhI bhegavavAM paDaze. tamArA bhalAne mATe huM kahuM chuM ke tame je AvI mehagarbhita pravRtti karI rahyA che, tethI tamane duHkha ja (phe) malaze, paraMtu sukha te kadI malaze ja nahi. zuM kudaratI niyama paNa tame bhUlI gayA ? te e che ke jevuM kAraNa hoya, tevuM kArya thAya. jema lImaDAnuM bI vAvIe te zelaDIne sAMThe Uge ja nahi. paNa nabaLI ja Uge tema. je zabdAdi bhoga duHkhanA ja sAdhane che tevA sAdhanene sevavAthI sukha male ja nahi. jarUra samajajo ke tame kSaNika ane ajJAnathI (sukharUpa) mAnI lIdhelA sukhane mATe bhegone seve che, paNa tema kara vAthI te jarUrI tamArA zarIramAM kSaya bhagaMdara Adi bhayaMkara asAdhya roga thaze. A genI pIDA rIbAI rIbAIne bhogavavI paDaze, ane asamAdhi maraNa pAmI tIvra - thI bharelI durgatimAM javuM paDaze. mATe haju paNa samajIne e raste cheDI de ja vyA- jabI che. tame anaMta zaktionA mAlIka che, chatAM tamane bhega tRSNa ja kAyara banAve che. kharekhara AzAnI gulAmI jyAM sudhI hoya che tyAM sudhI ja sarvenA gulAma thaIne rahevuM paDe che. jemaNe AzAne gulAmaDI jevI banAvI dIdhI che; teonI AgaLa AkhA jagatanA jIve dAsa jevA thaIne namaskAra kare che. A bAbatamAM "calanA hai reNu nahi hai" AvuM balanArI begamanuM dRSTAMta suprasiddha che. saMsAra e vividha duHkhothI ja bharela che, temAM janma jarA ane maraNanA tIvra duHkhe rahyA che. narakAdi cAre gatine jJAna daSTithI vicAra For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaze te mAlUma paDaze ke eka gatimAM lAMbA kAla sudhI Take evuM kharuM sukha che ja nahi. chatAM cetIne cAlanArA je manuSya gatimAM ja muktinA sAdhana bhUta pavitra saMyamane sAdhe che, e apekSAe ja manuSya gati uttama kahI zakAya che. ethI ema samajAya che ke tame pavitra manuSya jIMdagI saMyama sAdhavAne mATe ja pAmyA che, nahi ke pApa karavA mATe pAmyA che. narakAdi gatiomAM mithyAtvAdinA pratApe nikAcita avasthA sudhInA bAMdhelA karmo ahIM (manuSya gatimAM) nahi khapAve te bIjI kaI gatimAM khapAvaze? viSayAsakta che, ane nArakIe dukhethI gabharAyelA che, tathA tiryae viveka vinAnA che. mATe karmone khapAvavAnA sAdhane ahIM manuSya gatimAM ja che. ema samajIne jevI zrI jaMbusvAmI vigere puNyazAlI e viSThA ane mUtrAdi azuci padArthothI bhalI cAmaDAnI kethaLI jevI sI ane dhana vigerene moha choDIne saMyama pALI kevalI thaIne zivalAmI Adi saMpadAe meLavI, ane dhanyakumAra tathA zAlibhadre saMyamanA ja pratApe anuttara vimAnanA sukha meLavyA, tathA avaMtI sukumAve nalinI gulma vimAnanI gAddhi meLavI; tevI rIte je tamArI janma jarA ane maraNanA dukhe TALIne muktinA Azaya sukha pAmavAnI IcchA hoya te pavitra saMyamane sAdhI le. jo ke atyAra sudhI mohanA paMjhAmAM tame sapaDAyA, tethI tamArI ghaNuM pAyamAlI thaI che. chatAM haju bAjI hAthamAM che. amArA kahyA pramANe hAla paNa cetaze ane saMyamane sAdhaze, te jarUra tamAruM kalyANa thaze." AvA prakAranI cAritra mahArAjAnI dezanA sAMbhaLIne mahArAjAnA paMjhAmAM sapaDAyelA ghaNuM jIve cAritra (dhArI gurU) mahArAjAnI chAyAmAM AvI nirmala dharmArAdhana karavA lAgyA. have mahArAjA vicAre che ke je huM sAvadhAna thaIne kaMI paNa upAya nahi karuM, te mArUM tamAma sinya cAritra rAjAnI pAse jaze ane huM nirAdhAra banIza. hAla paNa dhIme dhIme cAritra rAjAnI pAse mAruM ghaNuM sainya cAlyuM gayuM. ema vicArI cAritra rAjAnA pakSamAM gacelAM tamAma jIne vaza karavA mATe "zastraprayAga karatAM ghaNe samaya lAge, ane ghaNuM cha bhAgI paNa jAya." tethI te meharAjAe maMtraprayoga karavAne nirNaya karI "ahaM ane mama" A cAra akSarone maMtra jApa karyo, jethI tenI asara je jIvonA upara thaI, te badhA ja muMjhAyA ane pitAnuM kharuM svarUpa bhUlI gayA. huM ane mArUM evA vicArathI mohane vaza thaIne teoe aneka AraMbha samAraMbha karavA mAMDyA. maMtrane sAra e che ke hita AtmAone keI pUche ke A gAmane athavA nagarane zeThi keNa che? tyAre te kaheze ke huM A gAmane athavA nagarane zeThi chuM. vaLI koI mANasa mahita chane pUche che ke A lakSamI strI kuTuMba ghara dukAna vigere kAnA che? tyAre te mUDha AtmAo kaheze ke e badhuM mAruM che. ema huM ane mAruM evA mahagarbhita vicArathI moha rAjAnA gulAma banelA che te strI kuTuMba vigere ke je janmatAM 1. A nAmanuM vimAna saudharma devalokamAM che. For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe lAvyA (AvyA) nathI, ane sAthe laI javAnA (AvanAra) nathI. mUkIne parabhavamAM gayA pachI yAda paNa AvavAnA nathI, kAraNa ke pAchaLA nI aMdara ghaNAMe ghara dukAna lakSamI putra zrI Adi choDayA che paNa temAMnuM kaMI paNa yAda AvatuM nathI ke gayA bhavanA sI AdinuM zuM thatuM haze ? chatAM te (dhana, strI vigere) ne mATe evA aneka pApakarmo kare che, ke je karmone phale potAne ja bhogavavAnA che. teo parabhavamAM sAthe AvanAra parama kalyANakArI dharmanI ArAdhanA karavAmAM lagAra paNa prayatna karatA nathI. kAraNa ke soharAjAe temane AMdhaLA banAvyA che. A vAtane barAbara yAda rAkhIne pavitra saMyama sAdhI janma jarA maraNAdinI upAdhi dUra karI paramapadanA sukha meLavavA emAM ja manu dhyabhavanI saphalatA che. AvA prema ane zAMti bharelA cAritra mahArAjAnA vacane sAMbhaLatAM ja te ja yathArtha svarUpa samaje che, ane cAritra (dhArI gurU) mahArAjAne dekhatA thavAne upAya pUche che ke amAre aMdhApe dUra karavA mATe eTale mahArAjAne harAvavA mATe sAme kaye maMtra jape ? jethI mahArAjA bhAgI jAya ane ame dekhatA banIne AtmakalyANa karavAmAM sAvadhAna thaI che. tyAre cAritra (dhArI gurU) mahArAjAe kahyuM ke pUrve kahela je cAra akSarane mehane maMtra che temAM AduM nI pUrve ane mana (mArU) nI pUrve nakAra jeDa. eTale nA = mana ema mehane jItanAre pAMca akSarane maMtra banaze. tene artha e che ke huM nathI ane mAruM nathI. enuM paNa tAtparya e che ke bhavya che! duniyAnA dekhAtA A tamAma dhana Adi padArtho moDA vahelA acAnaka AyuSyane aMta AvatAM tamAre cheDavAnAM ja che. athavA tamArA dekhatAM ja e cAlyA jaze, mATe te padArthone huM mAlika chuM athavA te padArtho mArA che, ema mAnavuM taddana geravyAjabI che, jethI ema vicAre ke nAhaM eTale huM te padArthone mAlika nathI ane mana eTale te pahelAM kahelA sAMsArika padArtho paNa mArA nathI. huM eka ja chuM, A duniyAmAM mArUM keI nathI. athavA keIkeInuM (saNuM) nathI. sarve svArthanA ja sagAM che. svArtha saryA pachI zatrunA jevuM vartana rAkhe che. saMsArI ja ekalA ja jame che ane ekalA ja mare che. keI keInI sAthe jatuM ja nathI. sAthe te puNya pApa ja jAya che. mAre AtmA zAzvata che. te samyagdarzana jJAna cAtriAdi apUrva guNane bhaMDAra che ane teja rUDA darzanAdi padArtho mArI vastu che. te guNene dhAraNa karavAthI mArA AtmAnuM jarUra kalyANa thaze. atyAra sudhImAM meM saMga (mApaNAne saMbaMdha) ne laIne ja ghaNAM dukhe bhagavyA che. have tevA saMgane tyAga karuM chuM. have huM cAritranI ArAdhanA karavAne ujamAla thAuM chuM, A moharAjAne jItavAnA parama maMtranuM rahasya jema jema vadhAre vicArIe tema tema mohanI upara arUci ane cAritra dhamanI upara prema vadhate ja jaze. tathA adhyAtma mArgane pavitra Adarza jagatanA jIvanI AgaLa raju karanArA ane parama tyAga mUtti teja pavitra zrI tIrthakara deva cAritrane For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahimA A pramANe bhavya ivene samajAve che-AtmAnI anaMta zaktie vicitra meha nIyAdi karmone judI judI jAtanA udaya rUpI vAdaLAMothI DhaMkAI che. tene prakaTa karI apUrva zAMti ane svAbhAvika ramaNatAne anubhava karAvavAne eka cAritra ja samartha che. hiMsAdi pAMce Azrane mUlathI je tyAga kare, ane pAMce iMdriyane vaza rAkhavI, tathA cAre kaSAne jItavA ane manadaMDa vigere traNe daMDane tyAga kare te saMyama cAritra athavA dIkSA kahevAya. TUMkamAM kahIe te ema paNa kahI zakAya ke-maitrI Adi cAre bhAvanA bhAvavA pUrvaka AThe pravacana mAtAnI ane kSamAdi daza prakAranA sAdhu dharmanI sevA karavI tenuM nAma saMyama (pravajyA-dIkSA-cAritra) kahevAya. AvA uttama cAritrane sAdhavAthI ja zreSTha darzana ane jJAnanuM saMpUrNa phala malI zake che. A cAritranuM zrI siddhacaka pUjAmAM A pramANe TuMkuM svarUpa batAvyuM che. juo - kara Agama ne Agame, caraNa pada paridhAna; jJAtA upayogI dhure, anAga para jANa nAmAdika cakahA krame, kiriyA viNa upayega; dravya caraNa kAraNa muNe, bhAve saha upayoga. AcchAdita nija zaktine, dekhe jAsa pratApa; vaMde nita te caraNane, rikta kare cita pApa. iMdrane ane cakravatine je sukha na male te sukha cAritranA pratApe malI zake che." mATe ja kahyuM che ke naivAsti devarAjasya tatsukha naiva rAjarAjasya // yatsukhamihaiva sAdhorlokavyApArarahitasya // 1 // taNasaMthAranisaNNo'vi muNivaro bhaTTharAgamayamoho / jaM pAvaha muttisuhaM-katto taM cakkavaTTIvi // 2 // DAhyA purUSe je svAdhIna sukhanI nirantara cAhanA kare che, tevuM adhyAtma sukha paNa saMsArathI virakta maharSi munivarene ja maLe che. juo - * 1. kAraNa ke jJAnanuM phala virati che. juo prazamaratimAM-zAnI ja viti che jANyuM te te te kharUM mehe navi lepAya che takazAnameSa na mati-rimanurite vimati rAjanar: tamasaH kuto'sti zaktiH-dinakarakiraNAgrataH sthAtum // 1 // 2. A bAbatamAM-kesI vItI ema pUchanAra rAjAne "AdhI terI jesI ane AdhI terase acchI e javAba denAra mahAtmAnuM daSTAMta spaSTArthavALI zrI siddhacakra pUjAmAMthI joI levuM. For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAdhInaM zarma kSayi viSayakAMkSaughamalinaM / bhave bhItisthAnaM tadapi kumatistatra ramate // budhAstu svAdhIne'kSayiNi karaNautsukyarahite / nilInAstiSThanti vigalitabhayAdhyAtmikasukhe // 1 // anubhavI maharSi bhagavatee A pavitra cAritrane vajadaMDanI upamA ApI che te vyAjabI che. kAraNa ke teja (cAritra rUpI) vajadaMDathI mahAmaha vigere dhUtArA jevA cenA samudAyane harAvI zakAya che, ane tema karatAM bhavya jIvane uttama adhyavasAye prakaTe che tathA pUrve bAMdhelAM karmo nAza pAme che, ane navA karmo baMdhAtA nathI. temaja Atmazakti vadhe che. vaLI AtmA ca thavA mAMDe che. tathA pramAda dUra khase che beTA vi cAre Ave ja nahi. ane mana sthira bane che. cittanI DAmADoLa dazAthI thatI saMsAranI rakhaDapaTTI paNa dhIme dhIme ochI thAya che, temaja kharA guNone vikAsa paNa thAya che, ane aneka vizAla addhio prakaTa thAya che. ema anukrame jema jema apUrva sahajAnandane paNa thoDA thoDA aMze anubhava thatuM jAya che, tema tema bhega tRSNA zAMta thAya che. ane ciMtA ghaTatI jAya che, tathA nirmala dhyAna prakaTe che. ane ga ratna (citta) daDha thatAM mahAsAmAyikane lAbha thavA pUrvaka apUrva karaNa pravate che, temaja kSapaka zreNine karI kramasara kama rUpI jAlane teDe che. anukrame zukala dhyAnanA prakAre dhyAvI lega teja phelAve che, tathA ghAtI karmone khapAvI kevala jJAna meLavI sarva dravyAdhine jANI jaganA jIne uddhAra karI chevaTe kevalI samudughAta karIne bAkInA karmone AyuSyanI sarakhA kare che, pachI yuga niSedha karI zelezI avasthAmAM rahe che, ne tyAM aghAtI karmone nAza karI deha vinAnI siddha avasthA meLave che, eTale satatAnanda nirAbAdha muktinA sukhe pAme che. AthI sahaja samajI zakAze ke-A mukti pAmavA sudhInA tamAma lAbhe cAritrathI ja pAmI zakAya che. AgaLa vadhIne zrI tIrthakara bhagavaMte ema paNa pUrvokta vacananuM spaSTa rahasya jaNAvyuM che ke-rAgAdinA upadrava (julmo)ne ane te dvArA thatA ane ntA janmAdinA dukhone aTakAvavAne cAritra ja samartha che. sarva Apattione ane vividha viDaMbanAone haThAvanArUM paNa cAritra ja che. cAritranA prabhAve karIne bIjA jIvanI AgaLa dInatA bharelA vacane belavAne prasaMga AvatuM nathI; rega dAridraya kalezamaya saMsArane nAza thAya che. puNyanA udayathI je che A cAritrane sAdhe che teo pApa karmone haThAvI sarva kalezothI rahita Ananda samUhathI bharelI zreSTha gati (mokSa) ne pAme che, tyAM gayA pachI temane punarjanmanA kAraNabhUta karmonA abhAve ahIM AvavAnuM hatuM nathI; jethI sarve sAMsArika viDaMbanAo hoya ja nahi. ema palekanI sthiti jaNAvI. pavitra cAritra rUpI naMdana vanamAM pharanAra muni mahAtmAe A lekamAM paNa prathama rUpI amRtanuM pAna karIne saMtuSTa bane che, ane e ja kAraNathI teo vAstavika sukhene bhegave For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, ane temane rAgAdi kSudropadravanI paNa pIDA bilakula hotI nathI, temaja A cAritranI sevana karanAra sAdhuo bhalene sAmAnya vaMzamAM janmelA hoya, chatAM apUrva cAritraguNathI AkarSAyelA surendrAdi deve paNa temanI (cAritravatanI) sevA kare che. ane sAmAnya kulamAM janmelA chatAM cAritravaMta munivare cAritranA pratApe uttama kulavAna kahevAya che, apavitra chane pavitra karanAra cAritra ja che, tene aMgIkAra karanAra che cAritrane pAmyA pahelAM dAsa jevA hoya, te paNa svIkArelA A cAritranA ja pratApe tamAma jagatanA jIvamAM agresara gaNAya che. cAritrane pAmyA pahelAM vizeSa jJAna na hoya, chatAM cAritranA ja pratApe ghaNAe ja samartha mahA jJAnavaMta thAya che, jemanA manamAM aha kAra lega tRSNAnA vicAre lagAra paNa thatA nathI tathA jeo mana vacana kAyAnA vikArothI rahita che, ane pitAthI bhinna evA sAMsArika padArthonI svapna paNa IcchA karatA nathI, evA ne cAritranA ja pratApe ahIM paNa mekSanA sukhanI vAnakI prama thAya che. juo prazama ratine sAkSi pATha- nikiMmaranAnAM, vAmana vivAhitAnA* vinivRttaparAzAnAmihaiva mokSo na saMdehaH // 1 // temaja cAritranI eka citta ArAdhanA karanArA bhavya ivene sarva labdhio maLe che. juo ahIM dRSTAMta e che ke-zrI gautamasvAmI bhagavaMtane aneka labdhio prakaTa thaI hatI. mATe ja kahyuM che ke aguThe amRta vase, labdhi taNA bhaMDAra // .. te guru gautama samarie, mana vaMchita phala dAtAra // 1 // (pApathI) nivRtti (zubha) pravRttimaya cAritranI nimala ArAdhanA karanAra bhavya jIvane A bhavamAM mahatta (moTAIRddhi vigere lAbha maLe che ane parabhavamAM vizAla AnandathI bhareluM muktipada maLe che. parama kRpALu zrI tIrthakara bhagavaMte mehanIyAdi karmone sarSanI upamA ApI che, tenuM kAraNa e ke jema sapanA jheranI asara jemane thayelI che, te ja svasthitinuM bhAna bhUlI jAya che. tevI rIte mohanIyAdi karmonA udayavALA saMsArI che paNa pitAnI bhUla zuddha sthitine bhUlI jAya che. tevA karmo rUpI sapane vaza karavAnuM ( nirviSa banAvavAnuM jhera utAravAnuM) apUrva sAdhana cAritra che. saMvega rUpI amRtarasathI bharelA kUvA jevuM ane mekSa rUpI rAjAnI kacerI jevuM paNa pavitra cAritra che. mATe ja kahyuM che ke - karmAhikolanImantraH-saMvegarasakUpikA / nirvANabhUbhRdAsthAnI-tapasyA pAramezvarI // 1 // - - 1 mokSanI IcchA For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koIka bhAgyazAlI jIve ja avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jinezvara prabhue kahelA uttama dhama rUpI kArIgare batAvelA zreSTha manuSya janma rUpI mahelanI upara viziSTa guNavALa nirmala dIkSArUpI dhvaja caDhAve che. jo ke hAMdha jIve pavitra cAritranI ArAdhanAmAM ajJAna daSTie vihArAdi prasaMge duHkha juve che, paNa tattvadaSTie jJAnI puruSe te sukha ja mAne che. kAraNa tevA vihArAdi sAdhane bhaviSyamAM kAntika ane AtyaMtika sukhane denArA che. jyAre mohanIya ane jJAnAvaraNIya karmonuM jora ghaTe te ja A uttama vicAra prakaTe che. parama punita cAritra ArAdhanAmAM lIna banelA munivarone durgatidAyaka AraMbhAdi de sevavA paDatA nathI. AzAne gulAmatI banAvelI hevAthI ane svakartavyo bajAvavAmAM sarvadA sAvadhAna hovAthI saMsAra virakta tyAgI purUne (avinIta strI putra svAmi vigerenA) tiraskAra bharelA vacane sahana karavA paDatA nathI. temaja cAritranA ja pratApe temane te rAjA mahArAjAo paNa name che ke jemane cAritra pAmyA pahelAM pitAne namaskAra kare paDatuM hatuM. ahIM cAritradhArI munivare "sAme mane vAMde" ema cAhe ja nahi. paNa tevA guNavaMta sAdhuone joIne namaskAra karanArA jIve ema vicAre che ke-"ahe! A puNyazAlI mahAtmAone dhanya che ke jeo kaMcana ane kAminIne tyAga karI ubhe page saMsArane choDI sAcA hRdayanA bAdazAha banI paMkhI. nI jema eka gAmathI bIje gAma apratibaddhapaNe vicarI saMsAranA trividha tApathI tapelA dukhI mAnavene sAcA sukhane pAmavAne sariyAma rasto batAvI rahyA che. batAve te paNa nATakIyAnI mAphaka nahi paNa te bAdazAhI sariyAma rastAmAM pote nirbhayapaNe cAlIne batAve che. ame te je strI kuTuMba delata Adi padArtho janmatAM sAthe lAvyA nathI ane jeo maratI vakhate sAthe AvanAra nathI, temaja bIjA bhavamAM gayA pachI je strI Adi padArtho yAda paNa AvavAnA nathI, vaLI jeonA mehamAM phasIne ame bhavobhava sukhane denAra pavitra dharmane paNa bhUlI gayA, tevA padArthonI upAdhimAM zacI mAcI aneka viDaMbanAe bhegavI rahyA chIe. pApakarmanA tIvra udayathI vanane paNa unnadhI gayA, eTale 60 thI paNa vadhAre uMmara vItI gaI, chatAM amane vairAgyane aMkure paNa prakaTa nahi. have te jarUra khAtrI thaI ke vALa dhoLA thayA, paNa buddhi dhoLI thaI nathI. mATe ame A madhathI lepAyela taravAranI dhAra jevA athavA kiMpAka phalanI jevA viSayone cheDI zakatA nathI. jemaNe trividhe trividhe Ane cheDyA che tevA A saMyamadhArI mahApurUSone ame vaMdana sevA karI mAnava bhavane saphala karIe." AvI uttama bhAvanA bhAvIne tevA moTA maharjika rAjA vigere puNyazAlI e munivarane vaMdanA namaskAra upAsanA vigere kare che. A praNAlikA mevADanA rAjyamAM paNa rANA pratApasiMhanA samayathI mAMDIne hAla paNa pratyakSa dekhAya che. ame paNa najare joyuM che ke sAmAM AvatA tyAgI mahAtmAone dekhIne rANA phattesiMhajI vAhana ubhuM rakhAvI ubhA thaIne baMne hAthe namaskAra karatA hatA. tema navIna rANA bhepAlasiMhajI paNa tevA ja vivekI che. ema anargala lakSmI For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vALA rAjA vigere guNI mAna cAritranA ja prabhAve sAdhuone name che. cAritravaMta purUne AhAra vastra dhanane sthAnAdinI bilakula ciMtA hatI ja nathI, ane jJAnAbhyAsamAM paNa saMpUrNa anukUlatA hoya che. ahIM prazama sukhane apUrva Ananda maLe che ane parabhavamAM mokSane athavA viziSTa svargane lAbha maLe che, paNa dugati maLe ja nahi. A badhe lAbha cAritrane samajIne uttama vivekI purUe jarUra cAritrane aMgIkAra karI nirmala bhAvathI sAdhIne mA lakSmInA sukha meLavavA, eja mAnava jIdagInuM sAcuM phala che. jo ke darzana ane jJAna te taratamatAe bIjI traNa gatimAM paNa saMbhave che, paraMtu sarvavirati rUpe cAritra eka manuSyagatimAM ja hoya che. eTale te bAkInI devAdi traNa gatimAM hotuM nathI. mATe ja anuttara vimAnavAsI de ke jeo nizcaye karI nimala samyagdaSTi ja ane zreSTha avadhi jJAnavaMta hoya che ane thoDA bhAmAM mokSe janArA che tathA siddhazIlAnI najIkamAM rahyA che. chatAM teo cAritranA ja abhAve muktimAM jaI zakatA nathI. ema sarva viratirUpa cAritranA ja abhAve dezavirativALA tiryaMce paNa mukti pada pAmI zakatA nathI. ethI sAbita thAya che ke mAnava bhavamAM ja ATha pravacana mAtAnI sevanA rUpa cAritra sAdhI zakAya che ane muktipada meLavI zakAya che. jema sanIne senAnA rajakaNanI kIMmata hoya che, tema jemane samayanI kIMmata hoya, ane jeo "do ratno rss manunAgu : " A vAkayane anusare ema khAtrI pUrvaka samaje che ke karaDe ratna ApatAM paNa gayela samaya pAcho meLavI zakAtuM nathI. tevAja) alpa saMsArI bhavya jIve sattara prakAranA cAritrane siMhanI mAphaka aMgIkAra karI siMhanI peThe pAle che. A bAbatamAM samajavA jevI caubhaMgI A pramANe jANavI - - (1) siMhanA jevA zUravIra thaIne cAritra grahaNa kare, ane siMhanI peThe pAle. jema dhanyakumAre vaibhava vigere sAMsArika sukhanA sAdhane hovA chatAM paNa te sAdhane yathArtha svarUpe kSaNika (anitya jANyA. A bAbatamAM zAstrakAra maharSi bhagavate drAkSanA jevI mIThI zIkhAmaNa ApatAM jaNAvyuM che ke - yatprAtastanna madhyAhna, yanmadhyAhne tannizi // nirIkSyate bhave'sminhi padArthAnAmanityatA // 1 // zvaHkAryamadya kurvIta-pUrvAhna cAparAhnikam // na hi pratIkSate mRtyuH kRtamasya na vA kRtaM // 2 // calA lakSmIzcalAH prANAH calaM caMcalayauvanam // calAcale'sminsaMsAre-dharma eko hi nizcalaH / / 3 // tathA dhanyakumAre ema paNa vicAryuM ke huM bIjA nI mAphaka eka ja ja chuM ane maratI vakhate paNa A vinazvara saMpatti vigere sAdhane tajIne parabhavamAM eka ja javAne chuM. duniyAmAM kaI keInuM cheja nahi. sagAI saMbaMdha paNa jyAM sudhI sAmAne svArtha hoya, tyAM sudhI ja dekhAya che. svArtha saryA pachI kaI sAmuM paNa For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jetA nathI. maraNa prasaMge kakaLa karanArA ja zAthI rUdana vigere kare che? A prazna vicAratAM kAraNa e jaNAya che ke maranAra mAnava pote pitAnI hayAtimAM rUdana karanArA mAnane sukhanA ISTa sAdhane meLavI ApatuM hatuM ane temane aniSTa varAdinI vedanA bhegavavA rUpa mAMdagInA prasaMge nIroga banAvavAne yogya IlAja paNa karatuM hatuM, te pitAne svArtha sadhAte baMdha paDI gaye, tethI ja sagAM vigere kuTuMbIo rUdana kare che. tathA mAre AtmA zAzvata che. te nirmala jJAnAdi guNothI bharelo che. ene saMyamanI ArAdhanA karavA rUpa muktinA bAdazAhI raste calAvIe ja paramAnandamaya muktipada meLavI zakAya. jJAnAdi uttama Atmika guNe sivAyanA je padArtho che, te te bAhya bhAva che. mehathI ja AtmA e saMbaMdha dharAve che ke e vastuo mArI che paNa tema te cheja nahi. je tema hoya te parabhavamAM jatAM jIvane jema jJAnAdi guNe sAthe jAya che, tema bAhA bhAve paNa sAthe javA joIe. paNa jatA nathI ja. ethI sAbIta thAya che ke mArI vastu te jJAnAdi guNe ja che. bIjuM nahIM ja. AvA uttama vicAre karI zrI dhanyakumAre siMhanI jevA parAkramI banIne saMyama svIkArI tene sAdhavAmAM siMha jevA zUravIra banIne AtmavIrya evuM pheravyuM ke jethI alpa samayamAM jyAM rahelA deve nizcaye ekAvatArI ja hoya che, evA sarvArthasiddha vimAnanA sukho bhegavI, anukrame 33 sAgare pamanuM AyuSya pUruM thatAM manuSyagatimAM AvI pharI te cAritranA ja prabhAve muktipada meLavaze. e pramANe bIjA paNa aneka puNyazAlI bhavya jIvee vIllAsa vadhatAM eka vartamAna bhavamAM paNa nirvANa lakSmI meLavI che. 2. siMhanI jevA zUravIra banIne saMyama prahaNa kare, paNa tevI ja rIte saMyamane TheTha sudhI akhalita bhAve sAdhI zake nahi te bIje bhAMge che. ahIM je cAritrane letI vakhate siMha jevA parAkramI bane, paNa pAchaLathI kharAba nimittonA saMsargathI patita pariNAmI thAya, ziyALa jevA banI jAya evA nuM daSTAMta ApI zakAya. A bIja bhAMgAmAM rahelA chamAM paNa keTalAeka che. puNyadaye sArA nimitte pAmI zrI Adra. kumArAdinI mAphaka pharIthI prathama bhAMgAnI sAdhanA karI AtmakalyANa kare che. 3. saMyamane grahaNa karatI veLAe keTalAeka jI tathA prakAranA bedhane abhAva vagere kAraNene laI ziyALAnA jevA hoya, paNa saMyamane lIdhA pachI zrIgurU mahArAjanI parama ullAsathI bhakti vigere saMyamamAM TakAvanAra sAdhananI niraMtara sevanAthI siMhanA jevA zUravIra banIne saMyamane sAdhe te bhavya jIve "letAM ziyALanI jevA, ane pAlavAmAM siMhanI jevA" A trIjA bhAMgAmAM laI zakAya. 4 saMyama rahaNa karatI veLAe je ja ziyALa jevA heya, ane tene pAlavAmAM paNa tevA jaNAtA hoya, te che, "letAM ziyALa jevA, ane pALatAM paNa ziyALanI jevA" A cothA bhAMgAmAM laI zakAya. For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A cAra bhAMgAmAMthI samajavAnuM e ke mahAbhAgyadaye saMyamane pAmelA jIve saMyamanI sAdhanA karavAmAM AtmavIryane parama ullAsathI pheravIne saMsAranI rakhaDapaTTIne samULago nAza kare. mahApuNyazAlI che ja evI sthitine pAmI zake che. A pahelA bhAMgAmAM sauthI caDhIyAtA prabhu zrI tIrthaMkara deve jANavA. kAraNa ke e parama tAraka mahApurUSe svapara tAraka che. te svayaMsaMbuddha che, ane bIjA bhavya ane unmArgathI pAchA khaseDIne sanmArganA raste dere che ane pote karmanA paMjAmAMthI chUTIne bIjA ne chUTA karAve che. pite rAgAdi zatruone jIve che ane bhavya jIne upadeza daIne rAgAdi zatruone jItavAna upAya jaNAve che. te parama tArakanI dezanAmAM apUrva madhuratA hovAne laIne te dezanA parama Adeya (grahaNa karavA lAyaka, sAMbhaLavA lAyaka) gaNAya che. temaja te Adarza jIvanane pAmavAmAM paNa madada kare che. mATe ja tene yathArtha rIte svapara hitakAriNI kahIe, te paNa te ucita ja che. A vAtane lakSyamAM laIne vistArathI samajavAnI IcchAvAlA bhavya jene cAlu bhASAmAM sarala paddhatie te dezanAne goThavavAthI mahAlAbha thaze, AvA AvA aneka muddA ene lakSyamAM rAkhIne A zrI dezanAciMtAmaNi graMthanI racanA meM karI che. vIsa tIrthakaronI vIza dezanAomAMthI pahelA bhAgamAM zrI AdIzvara prabhunI dezanA jaNAvI hatI. bIjA bhAgamAM zrI ajitanAtha tIrthaMkaranI dezanA, trIjA bhAgamAM zrI saMbhavanAtha tIrtha karanI dezanA, cothA bhAgamAM cothA tIrthakara zrI abhinaMdana svAmInI dezanA, pAMcamA bhAgamAM pAMcamA tIrthakara zrI sumatinAthanI dezanA, vistArathI jaNAvIne A cha bhAgamAM cha tIrthakara zrI pahAprabhasvAmInI dezanA teozrInA jIvananA prasaMge 170 kare goThavIne vistArathI jaNAvI che. A kkA bhAganA 238 mUla lekamAM zarU bAtanA 4 lekamAM zrI aparAjita rAjAnuM bAhya jIvana ane atyaMtara jIvana varNavyuM che. te uparathI vAcakavargane baMdha e maLaze ke-prabhu zrI tIrthaMkaradevane pavitra AtmA pAchalA bhAmAM paNa ucca saMskArI ja hoya che. jethI rAjyanI upAdhi rUpI jALamAM guMthAyele chatAM paNa te puNyAtmA AtmalakSyane cUkate ja nathI. prabala puNyodaye pAmela narabhavAdika sAmagrIne saphala karavA mATe vairAgya raMgathI raMgAIne kevI vicAraNuM kare che? aMte vicAraNAne amalamAM mUkIne kaI rIte cAritra grahaNa kare che? cAritrane grahaNa karyA pachI paNa zrI gurUmahArAja te puNyAtmA rAjarSine kevI kevI hitazikSA Ape che? ane te pramANe saMyama tapane parama ulAsathI ArAdhatAM tIrthakara nAmakarmane nikAcita baMdha karIne aMte ArAdhanA paNa kevA prakAranI kare che? A badhI hakIkata-pAMcamAM lekathI mAMDIne 17 mA leka sudhInA 13 kalekemAM vistArathI khulAsA rUpe spaSTa samajAvI che. A bInA saMyamajIvanane pamADanArI, te raste prayANa karAvanArI, ne temAM TakAvanArI che. temaja gurUbhakti, tapa, saMyama, mauna, ATha pravacanamAtAnI ArAdhanA vagere sArA AlaMbane zramaNa jIvananI upara kerI AbAda asara kare For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? te paNa sarala rIte samajAve che. pachI 18 mA zlekamAM zrI aparAjita rAjarSinI navamA veyakamAM utpatti, ne 18-20 mA zlekamAM kauzaMbI nagarInuM varNana TuMkAmAM jaNAvyuM che. A nagarInuM vistArathI varNana 216 mA pAne jaNAvyuM che. te pachI 21-22 mA ka mAM prabhuzrI padmaprabhusvAmInA pitAzrI"dhara" nAmanA rAjAnuM ane 23-24mA lekamAM susImA rANInuM varNana karIne 25 mAthI 28mA laika sudhInA 4 glaeNkemAM vana tathA janmanI bInA jaNAvI che. te pachInA 6 (29-34) lekamAM merU parvatanI upara abhiSekanA aMte zakrendra karelI prabhunI alaukika sAragati stutine varNavatAM snAtrAbhiSekanuM kharuM rahasya paNa samajAvyuM che. pachI 7 (35-41) kalekamAM padmaprabha evuM nAma paDavAnuM kAraNAdinI bInA zarU karIne TheTha dIkSA letI vakhate cothuM jJAna prakaTa thavA sudhInI bIne varNavI che. pachI 4 (42-45) lekamAM chadmasthatAnuM, ne sarvajJapaNAnuM varNana karI aMte 6 (46-51) lekamAM iMdra karelI prabhunI stutinI bIne jaNAvI che. pachI 116 (para-167) lekamAM dravyAnuyogAdinA kharA rahasyabhUta-apUrva bedhadAyaka yimAvalIne 108 praznottara rUpe goThavIne, prasaMge khAsa jarUrI bIjI paNa bInA TUMkAmAM jaNAvavA pUrvaka varNavI che. temAM 28 labdhio, 14 guNasthAnake, daIta sAthe upazamAdi pAMca lakSaNe, AyuSyakarmabaMdhAdi, zrIsiddhanA bhedapradAdi, jinakalpI sAdhune AcAra, AyuSyAdino abAdhAkAla, tene samajAvanArA cAra bhAMgA, samyagdarzanAdi mokSamArga, mahAvidehamAM vicaratA zrI sImaMdhara svAmI Adi vIza viharamANu tIrthakare. A nava mukhya padArthonuM varNana vistArathI karyuM che. te apUrva bedhadAyaka che. pachI 44 (168-211) komAM narakagati Adi cAre gatimAM saMsArI vividha prakAre kevA kevA duHkhe bhegave che ? te bInA vistArathI samajAvavAnA prasaMge mahAdhIna jIvanI pravRtti, mAnava janmanI parama durlabhatA vagere hakIkata paNa spaSTa rIte varNavI che. pachI 212mA lekamAM dezanA zravaNane lAbha jaNAvI 213mAM kalekamAM zrI padmaprabha prabhunA gaNa ane gaNadharonI saMkhyA darzAvI che. pachI cAra (214-217) lekamAM mukhya gaNadhara zrI suvrata mahArAje ApelI dezanA varNavIne 218-219mA lekamAM prathama sAdhvInA nAma vagere hakIkata jaNAvI che. pachI traNa (220-222) lekamAM prabhu zrI padmaprabha svAmIne parivAra jaNAvIne be (223-24) lekamAM mokSasthAnAdinI bInA varNavI che. pachI 225 mA lakamAM prabhunA kumArAvasthAdi kAla varNavIne 226mA kalekamAM prabhune sayuSya kAla jaNAvyo che. pachI 227mAM lekamAM prabhunuM nirvANa kalyANaka pUrNa karI 228mAM kalekamAM zrI padmaprabha svAmInA jIvananA varNananI pUrNatA jaNAvI 22mAM lekamAM tIrthakara devanA kalyANaka AtmadaSTine sate ja kare che, ahIM AtmadaSTinuM svarUpa vistArathI varNavyuM che. pachI traNa (230-232) zlokamAM prabhu zrI tIrthakara devanA alau. kika-hitakara-jIvanaprasaMge varNavIne 233-134mAM lokamAM hitazikSAdinuM varNana karyuM For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. chellA 4 (235-238) lekemAM graMtha samApti kALa, graMtharacanA sthaLa, bhUlanI kSamA, vagere bInA jaNAvI graMtha (ddo bhAga) pUrNa karyo che. A rIte A cho bhAga pUro thayA pachI meM banAvelA "zrI staMbhanapArzvabrahakalpa" nAmanA prAkRta graMthane anuvAda dAkhala karyo che. te 163mA pAnAthI 190mA pAna sudhInA 27 pAnAmAM pUrNa thAya che. temAM 1 A zrI staMbhana pArzvanAthanI pratimA keNe bharAvI? 2 kayA kayA chae keTalA kAla sudhI A pratimAnI pUrNa ullAsathI pUjA karIne kevA kevA lAbha meLavyA? 3 bAlabrahmacArI zrI neminAtha bhagavaMte kSAyika samyagdaSTi zrI kRSNa vAsudevane kahyuM ke--mArA nirvANa kAlathI 83750 varSo vItyA bAda zrI pArzvanAtha nAmanA 23 mA tIrthaMkara thaze. ahIM jaNAvelA 83750 varSe kaI rIte ghaTI zake? 4 nAgArjuna yegI deNa hato? papAdaliptasUrijI koNa hatA ? huM temanuM jIvana. 7 AcArya zrI abhayadevasUri ane staMbhana pArzvanAtha-zrI abhayadevasUri mahArAje prakaTa prabhAvI-puruSAdA nIya zrI pArzvanAtha prabhunA nilama maNimaya biMbane konA AdezathI kyA sthalamAMthI kaI rIte prakaTa karyuM ? 8 te zrI abhayadevasUri mahArAje zrI saMghanI AgaLa jaNAvela A pratimAne ItihAsa. 9 A biMbanA havaNajalathI sUrijI kaDha roga nAza pAmyo. 10 jayatihaaNu oNtranI utpatti kaI rIte kevA prasaMge thaI. 11 vi. saM. 1368 mAM khaMbhAtamAM A pratimAjI lAvyA, te pachInA samayathI mAMDIne vi. saM. 1984 phAgaNa suda trIje navIna maMdiramAM mArA para pakArI zrI gurUmahArAjanA hAthe zrI saMghe pratiSThA karAvI tyAM sudhInI bInA. vacalA kAlamAM thayelI pratimAnuM apaharaNa, karelA prayatnanA pariNAme pratimAne patte kaI rIte lAge? A badhA praznonA spaSTa khulAsA A zrI staMbhana pArzvabrahalka5mAM jaNAvyA che. te uparAMta prAsaMgika aneka vRttAMte paNa varNavyA che te pachI zrI staMbhapradIpa dAkhala karyo che. temAM pAMca DhALa che. 1 pahelI DhALamAM prabhunuM biMba iMdravimAne keTale kAla rahyuM vagere bInA jaNAvI che. 2 bIjI DhALamAM sAgaradatta zeThane kaI rIte pratimA maLyA, tenA pratApe nAgArjuna egIe suvarNasiddhi meLavI vagere bInA jaNAvI che. 3-4 trIjI cethI DhALamAM prabhu zrI staMbhana pArzva nAthanA biMbane prakaTa karavAnI bAbatamAM be matanuM nirUpaNa karyuM che. 5 pAMcamI DhALamAM prabhu zrI pArzvanAthane paricaya thayA pachI bhaktajananA harSolgAra (harSamAM AvIne karela stutivacane) varNavyA che. meM vi. saM. 1979 zrAvaNa suda agIyArase zrI staMbhatIrthamAM A zrI staMbhapradIpanI racanA karI vagere bInA A pAMca DhALanA moTA stavanamAM varNavI che. pachI meM prAkRtamAM racelA anukrame (1) mahAcamatkArI prabhuzrI mANijyadeva, (2) zrI adhyAnagarI, For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) akSayatRtIyA. (4) caMpApurI mahimA. (5) mahAprAcIna kauzAMbI nagarI. A pAMca bRhatyane saMkSipta anuvAda dAkhala karyo che. temAM pahelA mahAcamatkArI prabhu zrI maNiyadeva nAmanA bRhatkalpamAM-(1) A pratimAnuM "mANikyadeva" nAma zAthI prasiddha thayuM ? (2) A pratimAne vidyAre pUjatA hatA, te pachI i keTalA TAIma sudhI A pratimAnI pUjA karI ? (3) nArade maMdodarIne A pratimAne mahimA kahyo, tethI teNe karele abhigraha, idrane ArAdhI rAvaNe pratimA meLavI rANI maMdodarIne ApyA. teNe karelI bhakti, sItAnuM haraNa karanAra rAvaNane maMdodarIe kahela hita vacana, rAvaNe na mAnyuM, mANikaya devanA adhiSThAyaka sure maMdodarIne kahela bhaviSyavANa, laMkAno nAza, rAvaNa narake gayo, rANIe mANijyadevanI pratimAne lavaNa samudramAM padharAvyA, kalyANa nagaranA zaMkararAjAe susthita deva pAsethI kaI rIte pratimAjI meLavyA ? deve tene karelI sUcanA, te pramANe rAjAe karyuM, paNa rastAmAM tene thayela vicAra, tenA pratApe pAchuM vALIne jovAthI deva vacana pramANe pratimAjI teja sthale (kellapAka-kulyAkanagaramAM) sthira thayA, tyAM maMdira baMdhAvyuM, snAtranA jale upadravane nAza, blavaNajala tathA mATIno prabhAva, snAtranuM jala cepaDavAthI sapanA jherane nAza, upadeza taraMgiNanA 141 mA pAne mANikya svAmInI jaNAvelI bInA, ema aneka aitihAsika varNano vistArathI varNavyA che. 2 atiprAcIna kalyANaka bhUmi "zrI ayodhyAnagarI" nAmanA bRhatka5mAM kalyANakabhUmino prabhAva, ayodhyAnagarInI prAcInatA, vinItA nAma zAthI kahevAyuM? tenA bIjA nAme, pAMca tIrthakaronI ne prabhu zrI vIranA gaNadhara acala bhrAtAnI janma bhUmi paNa A nagarI hatI, zrI dazaratha vagere rAjAe, kulakare A nagarImAM thaI gayA. ahIM sItAnA zIlanA prabhAve agni paNa jala rU5 thaye. satI sItAe jalanA upadravathI nagarIne bacAvI, rAmanI pahelA sItAe vairAgyathI saMyamane ArAdhI bAramA devaleke iMdrapaNuM meLavyuM. aSTapada parvatanI bInA, bharatacakrIe baMdhAvela vizAla jinamaMdira, sarayU Adi prAcIna padArtho, serIsA mahAtIrthanI pratimAjInI utpatti, tyAMnA maMdiranuM varNana vagere aneka aitihAsika vRttAMte varNavyA che. 3 akSaya tRtiyA nAmanA bRhatkalpamAM akhAtrIjane mahimA varNavatAM zrI RSabhadeva prabhunA jIvana prasaMge, zreyAMsakumAre prabhuzrI AdinAthane karAvela pAraNuM, akhAtrIja nAma prasiddha thavAnuM kAraNa, tenuM bIjuM nAma IzrutRtiyA zAthI kahevAya che, zreyAMsanI bhAvanA, tene prabhu sAthe nave bhane paricaya, dAnanA pAMca bhUSaNe tathA pAMca dUSaNe, zrI Adi devane lagabhaga eka varSa sudhI AhAra na maLe, tenuM zuM kAraNa? vagere bInA vistAra thI varNavI che. 4 zrI caMpApurI mahimA A nAmanA braha95mAM (1) bAramA tIrthaMkara zrI For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. vAsupUjya svAminA pAMca kalyANako, (2) rahiNI rASTranI mukti, (3) karakaMDu rAjAne saMbaMdha, (4) mahAsatI subhadrAnuM zIla mAhAbhya, (5) pratyeka buddha karakaDunI ghaTanA, (jIvana) (6) caMdanabALAe prabhu zrI mahAvIra devane dIdhela dAna, (7) prabhu zrI mahAvIra devanuM mAsuM, (8) rAjA keNikane caMpApurI sAthe saMbaMdha (9) dAnezvarI karNa rAjAnI rAjadhAnI paNa Aja nagarI, (10) sudarzana zeThanA zIlane camatkAra, (1) ahIM kAmadeva zrAvakano janma ane manaka muninI dIkSA thaI hatI. tathA jIvaMta svAmInI pratimAne bharAvanAra kumAranaMdI senI paNa ahIM rahetuM hatuM. A badhI bInA TUMkAmAM jaNAvIne chevaTe ahIMnA pUrNabhadra catyamAM prabhu zrI mahAvIradeve kahelA vacane, prabhu zrI mahAvIranA pAlita zrAvakanI paNa janmabhUmi A nagarI hatI, sunaMda zrAvake muninA dehanI niMdA karavAthI bhagavelA karmanA kaTu vipAke vagere vRttAMte vistArathI varNavyA che. 5 "mahAprAcIna kezAMbI nagarI" nAmanA bRhatkalpamAM-sUrya caMdranI bInA, caMdana bAlAne mRgAvatI khamAvatAM kevalajJAna kaI rIte pAmyA? caMdanabAlAe mRgAvatIjIne Apela hitazikSA, ahIM thayelA zatAnIka, udayana rAjA, ahIMnA jinamadiremAM rahelI divya pratimAo vagerenA jaNavelA varNana uparathI sAbita thAya che ke-te bhave mukti padane pAmanArA ghaNA puNyazAlI jInA jIvananI alaukika ghaTanA (vRttAMte) banavAnuM sthAna A nagarI che. A zrI dezanAciMtAmaNinA chaThThA bhAgamAM varNavelA zrI padmaprabha svAmInI janmabhUmi paNa Aja kezAbI nagarI che. mRgAvatI caMdanabAlAnA khAmaNAMne apUrva bodhadAyaka uttama prasaMga ApaNI AtmaSTine sate ja (vikasvara) banAve che. temaja e kAlanA jIvonI apUrva adhyAtma pariNatine paricaya karAve che. khAmaNane prasaMgathI jarUra samajAze ke-mRgAvatI sAdhvInA khAmaNAmAM ane ApaNuM khAmaNAmAM bahu ja taratamatA che. jyAM sudhI sarvathA kaleza (rAgadveSAdi deSanA saMsargathI thayelI AtmAnI malinatA) TaLe nahi tyAM sudhI kevalajJAna thAya ja nahi. temane sarala AtmA kaleza rahita hate. ApaNe AtmA te nathI. he jIva! tevI kaleza rahita nirmala bhAvanA prakaTAvIza, te ja tane kevalajJAna thaze. AvA Adarza prasaMge aneka prakAre pramAdI jone Atma bhAvanA prakaTa karAve che. atimukta muninA kevalajJAnAdi prasaMge paNa AvAja bedhane Ape che. AvI aneka etihAsika bInA aneka graMthamAMthI uddharIne varNavI che. chevaTe "zrI AyaMbila vardhamAna tapa prakAza nAmane graMtha dAkhala karela che. A graMthamAM varNavela zrI vardhamAna AyaMbila tapanI ArAdhanA jema rasAyaNa Arogyane pamADe, tema bhAvAgyane pamADanAra hovAthI AnuM bIjuM yathArtha nAma "bhAvArogya rasAyaNa" jaNAvyuM che. ahIM gurU ziSyanA saMvAdarUpe zarUAtamAM tapazcaryAne aMge tapanA svarUpa, bheda, dAMtAdi dareka tapamAM karavAne sAmAnya vidhi vagere darzAvI AyaMbila vardhamAna tapanuM svarUpa For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAva, ane vidhi tenI ArAdhanA karanArA prAcIna arvAcIna jInA dRSTAMte, TUMkAmAM, ne saheja vistArathI zrI caMdrakevalInuM jIvanacaritra, jAtismaraNa jJAnavALA prAcIna arvAcIna jInA jIvananI TUMka bInA, AyaMbilanuM svarUpa ne prabhAva, pUrvabhavanA zubha saMskArane prabhAva, temAM pahelAMnA tathA hAlanA daSTAMte vagere bInA sarala paddhatie jaNAvI che. e pramANe A chaThThA bhAgane TUMka paricaya karAvavA sAthe zrI staMbhana pArzvabRhatkalpAdine paNa paricaya TUMkAmAM jaNAvI dIdhe. vizeSa jANavAnI IcchAvALA bhavya jIvee anukramaNikA jevI joIe. paramapakArI zrI gurUmahArAjanA pasAyathI meM racelA prAkRtabhASAmaya zrI pravayana kiraNAvelI, kadaMbagiri bRhakalpa vagere, ane saMskRta bhASAmaya tattvA. mRtabhAvanA, zrI susaDhacaritra, zrI vipAkakRtAdi pAMca aMge vagerenI prAkRtAMzanI vizeSatA vALI vRttio vagere graMthanI racanAnI mAphaka, A prAkRta chaC bhAganI saMskRta TIkA paNa racI che. te nahi prasiddha karatAM A paddhatie chaThThA bhAgane chapAvavAnuM kAraNa e paNa che ke-cAlu prasiddha gujarAtI bhASAmAM bAla che paNa samajI zake. A prasaMge mAre spaSTa jaNAvavuM joIe ke Arthika sahAyakAdi bhavya jInI anukULatA jALavavA khAtara ghaNuMye sthalemAM meM vivakSita padArthonuM varNana bahu ja TUMkAmAM karyuM che. bhAvanA che ke-avasare tevA prasaMgene vistArIne yathArtha saMpUrNa svarUpe gaThavIne sva5ra lAbhadAyaka banAvavA. hAlanI paristhiti pramANe A cha bhAgane chapAvavAnuM kAma bahu ja muzkelI bhareluM jarUra jaNAya ja, te chatAM deva gurU bhaktikAraka-suzrAvaka-zeradalAla sArAbhAI jesaMgabhAI tathA manubhAI jesaMgabhAInI apUrva jJAnabhakti sahita udAratAthI zeTha IzvaradAsa mUlacaMdanI dekharekhamAM chapAye che. chevaTe namra nivedana eja karUM chuM ke "bhavya jIve A cha bhAganA paThana pAThana nididhyAsana (arthaciMtavanAdi) karIne, zrI padmaprabha svAminI dezanA vagere padArthonA yathArtha tatvane samajIne sanmArgamAM Ave, ane tenI parama ulAsathI sAtvikI ArAdhanA karIne muktipadane pAme " ema hAdika nivedana karIne have huM A prastAvanAne saMkSepI lauM chuM. tathA chadmastha jIvene jJAnAvaraNIyAdi karmodayanA pratApe anAgAdi kAraNomAMnA kaI paNa kAraNathI bhUla thavAno saMbhava che. tethI A pajJa spaSTArtha sahita cha bhAganI racanA, mudraNa, saMzodhana vageremAM guNagrAhI madhyastha buddhizALI vAcaka vargAdine je kaMI gya bhUla jaNAya, tene mahAzaye sudhArIne vAMcaze ne kRpA karIne jaNAvaze te bIjI AvRtimAM sudhAra paNa thaI zakaze. nivedaka - paramepakArI saMgrahIta nAmadheya AcArya zrI vijayanemisUrIzvara caraNakiMkara--vineyAru-vijayapaghasUri For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R T 1 de 2 anukramaNikA gAthAka viSaya pRSThaka maMgalAcaraNa ane abhidheya 1-2 padmaprabha prabhunA pUrvanA trIjA bhavanuM svarUpa 3-4 aparAjita rAjAnuM (padmaprabha prabhunA pUrvanA trIjA bhavanuM nAma) vizeSa svarUpa 5-7 aparAjita rAjAnI saMsAra saMbaMdhI vicAraNuM aparAjita rAjA cAritra grahaNa kare che 9-12 gurU mahArAje aparAjita rAjAne Apele upadeza 5-7 13 aparAjita rAjarSie karelI cAritranI ArAdhanA 14-15 aparAjita rAjaSinI pitAnA AtmAne zikhAmaNa 16-18 aparAjita rAjarSinI anya ArAdhanA 19-20 aparAjita rAjarSi navamA priveyakamAMthI cyavane kauzAmbI nagara rImAM utpanna thayA vagere bIna jaNAve che 11 21-22 dhara rAjA (padmaprabha prabhunA pitA) nuM svarUpa 11-12 23-24 susImA rANI (padmaprabha prabhunI mAtA)nuM svarUpa 12-13 25 aparAjita rAjavIne jIva susImA rANInI kukSimAM upaje che 13-14 26-28 susImAM rANIne dehada tathA prabhunA janmanuM svarUpa vagere jaNAve che 14-15 29-34 Idra mahArAje karelI prabhunI stuti 15-17 padmaprabha nAma zAthI pADayuM te jaNAve che 18 prabhunA vaMza tathA netrAdinuM varNana prabhunA zarIranuM pramANa prabhunuM pANigrahaNa tathA rAjyAbhiSeka 19-20 prabhunA rAyakAla vagere jaNAve che prabhunuM vArSika dAna 20 dIkSA vakhate prabhune thaeluM mana:paryava jJAna prabhunuM pAraNuM tathA pAMca dIvyanuM pragaTavuM 43-44 prabhunI chaghasthAvasthA ane kevalajJAna prApti jaNAve che 21-22 45 prabhunuM prathama samavasaraNa 22-23 46-51 samavasaraNamAM Indra mahArAje karelI prabhunI stuti 23-26 para zrI pavaprabha prabhunI dezanA kevI che tenuM svarUpa prabhunA upadeza rUpe 108 praznottara rUpa niyamAvali 53 ' anuttara vimAnavAsI deva keTalA bhava karIne mokSe jAya? (1) sarvArthasiddha vimAnavAsI keTalA bhava karIne mokSe jAya? (2) 26-27 35 20 42 For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTAMka gAthAMka 54-55 27-28 pa6 28-29 57-58 29-31 31-32 che. i che v che w w 27 . viSaya anuttara vimAnavAsI devapaNuM zAthI utpanna thAya? (3) Indro tathA deve samakitI hoya ke mithyAtvI? (4) devIonI utpatti keTalA devaleka sudhI thAya? (5) devenuM tathA IndronuM AyuSya sarakhuM hoya ke ochuM vaDuM? (6) yugaliyA marIne deva thAya temaja devatA ane nArakI mArIne devatA tathA nArakI kema na thAya? (7-8) vahelAmAM vaheluM AyuSya kayAre baMdhAya ? (9) abhavya jIne keTalA guNasthAnaka hoya? (10) abhaya che cAritranA prabhAvathI keTalA devaloka sudhI jaI zake te jaNAve che badhA bhavya mekSa pAme ke kema? (11) bhavyatva ane siddhinI vyApti jaNAve che samyakatva ane zraddhAnI vyApti jaNAve che mizradaSTi kone kahevAya? (12) bAdara agnikAya che jyAM ane kayAre upaje ? (13) manaparyavajJAna kene upaje ? (14) kSapaka. zreNi keTalI vAra mAMDI zakAya? (15) deva tathA vidyAdhara kenuM haraNa karI zakatA nathI? (16) bhavya abhavyanI khAtrI kevI rIte thAya? (17) paramAvadhi jJAna thayA pachI kevalajJAna kayAre thAya ? (18) sAsvAdanI labdhi aparyAptapaNe kema upajatA nathI? (19) kayuM kayuM samakita jIvane keTalI vAra prApta thAya? (20) upazamaNimAM vartate jIva zAthI paDe che? (21) vItarAga dazAne pAmelA che paNa paDe che te jaNAve che sAsvAdana samakitI mithyAtveja zAthI jAya? (22) jIva kayA guNa sthAnaketajIne parabhavamAM jAya? (23) jIva kayAre anAhAraka hoya ? (24) kyA kayA guNasthAnakamAM vartatA jInuM maraNa na thAya? (25) keTalA jJAnavALA samakitI ja hoya? kyA kayA bhAve bhavya ja pAme ane abhavya na pAme? (26) sagI kevalI guNasthAnake keTalI vezyA hoya ? (28) vipulamati mana:paryavajJAna keTalI vAra upaje? (29) bhavya puruSa ane bhavya strIne sarakhA vega ke ochA vattA? 34-35 35-36 36-37 37-38 38 39-40 70 40 71-75 41-44 For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 57-59 93 gAthAMka viSaya pRSyAMka 77-78 AhAraka labdhi kone hoya ane kayAre kare? (30) 45-46 79-81 28 labdhionuM svarUpa jaNAve che 46-28 dazalabdhio strIone na hoya te jaNAve che. cAre gatimAM cAre AyuSya baMdhAya ke nahi? (31) 48-49 coda guNasthAnake kayA kyA? (32) cauda guNasthAnakenuM vistArathI svarUpa jaNAve che. 49-54 de AhAra kare ke nahi? kevI rIte ? ane kayAre? (33) 54 denA zvAsozvAsanuM pramANa keTaluM? (34) 5455 devenuM jIvana kevI rIte pasAra thAya che? (35) 55 chasthane ane kevalIne keTalI samuddaghAta hoya? 56-57 jJAnAdi guNene AdhAra zarIra kahevAya ke nahi? (36) pa7 89-91 bAMdheluM karma avazya jogavavuM paDe te kevI rIte? (37) baMdhakAla ane udayakAlamAM jIvane svAdhIna kola karyo ? (38) 60 prathama karmabaMdha thAya ke karmasattA? (39) avyavahAra rAzi kene kahevAya? (40) 60-61 vyavahAra rAzi kene kahevAya? (41) jIva vyavahAra rAzimAMthI nIkaLIne avyavahAra rAzimAM jAya ke nahi? (42) 62 jIva avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rAzimAM kayAre Ave ? (43). zukalapAkSika ane kRSNapAkSika kene kahevAya ? (44-45) 62-64 AkhA bhavacakamAM eka jIva keTalI vAra upazamazreNi kare? (46) tathA AhAraka zarIra keTalI vAra kare? (47) 64-65 100 jIva upazamaNimAM keTale vakhata rahe te jaNAve che? 101-104 AhAraka zarIranuM vizeSa svarUpa jaNAve che 65-67 105 chadrastha AcArya kevalajJAnI sAthvIne vaMdana kare ke nahi? (47) 106 rayAnaddhi nidrAnA udayavALAne utkRSTathI keTaluM baLa heya? (48) 107 sarvArthasiddha sivAyanA bIjA cAra anuttaravAsI deva kayAre mekSe jAya ?(4069 108 jJAnAvaraNIya karmane tIvra udaya paNa kayA jJAnane AvarI zakatA nathI ?(50) 69 109 samyakatvane oLakhavAnA sAdhane kyA kayA (51) ekaluM avadhijJAna ke mana:paryavajJAna heya ke nahi? (52) gRhastha vezamAM mana:paryavajJAna upaje ke nahi? (5355) samakitanA zama nAmanA lakSaNa upara kuraga muninI kathA, saMvega nAmanA bIjA lakSaNanuM svarUpa, A viSayamAM nigraMtha muninuM daSTAMta, trIjA niveda 65 For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthAMka pRSAMka viSaya nAmanA lakSaNanuM svarUpa ane harivahana rAjAnuM dRSTAMta, anukaMpA nAmanA cethA lakSaNanuM svarUpa ane caMDakauzikanuM daSTAMta, bIjuM cera ane rANInuM daSTAMta, AstikayatA nAmanA pAMcamA lakSaNanuM svarUpa ane padmazekhara rAjAnuM daSTAMta 70-87 110 eka bhavamAM eka jIvane keTalA AyuSyane baMdha udaya ane sattA hoya? (56) 87-88 111 kayA dene kaI lesyA heya? (5) 112 deve ekendriyamAM zA kAraNathI upaje che ? (58) 88-89 113-114 karmano baMdha thavAmAM tathA karmane nAza thavAmAM kenI mukhyatA che? (59) 89 mANasa bIjAnuM bUruM karI zake ke nahi? (60) 115 sAcuM sukha kayuM kahevAya ? (61) 116 svasthatAnuM svarUpa jaNAve che. mokSanA jIvanamAM sukhanuM varNana karI zakAya tema nathI te hakIkata bhillanA daSTAMta vaDe samajAve che. tyAra pachI siddhanA chanA bhedanuM vistArathI svarUpa jaNAve che. 91-100 117 AtmAne sAcI svasthatA kayAre hoya te jaNAve che. 118 dareka devene cyavanane sUcavanArAM cihno hoya ke nahi? (62) 101 119 ekAvatArI de ane Itara de kayA svargamAM hoya? 11 120 devatAnA cyavana kAlanAM 12 cihno jaNAve che. 101-102 121 ekAvatArI devenI vana vakhatanI sthiti kevI hoya te jaNAve che. 102 122-123 cAre gatinA jIne kayA kayA zarIra avazya hoya che? (63) 102-103 124 lekAMtika de prabhune dIkSA levAnI vinati zA mATe kare che? (64) 103-104 125 tIrthakara bhagavaMtanA samavasaraNamAM kevalIo zA mATe jAya che (65) 104 126 badhA cauda pUvI e AhAraka zarIra banAve ke nahi? (66) 105 127 vAukAyamAM vaikiya labdhi kene heya? (67) 105 128-129 jinanAma karmane nikAcita baMdha kayAre thAya? (8) sAsvAdana samaktinuM svarUpa zuM? (69) 105-106 130 apaugalika padArtho kayA kyA? (70) 131-132 gRhasthapaNAmAM kevalajJAna pAme te keNa muniveSa dhAraNa kare ane kaNa na dhAraNa kare? (71) 107-108 jJAna, darzana, cAritramAM mukhyatA kenI ane zA kAraNathI ? (72) 108-109 100 103 For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to 136 114 gAthAMka viSaya pRSTAka 134 samakita hoya tyAM zraddhAnI bhajanA zAthI? (73) zarIranI mAphaka AtmA nAne ke meTe kahevAya ke nahi? (74) 109-110 135 jinakalpa ane bhikSu pratimA aMgIkAra karavA mATe kyA kayA guNe joIe? (75) 110 maunadhArI jinakalpikone vyavahAra ke hoya? (76) kayA jIve tenI pAse jinakalpa svIkAre ? (77) 110-111 137 tIrthakara bhagavAnanA AhAra tathA nIhAra keNa na dekhe? (78) samiti ane guptimAM zuM taphAvata? (79) 111 138 vacanagupti ane bhASA samitimAM zuM taphAvata? (80) 111-112 139 samiti tathA guptinI sAdhanAnuM phaLa 112-113 140-141 kharA zUravIra keNa kahevAya? (81) jinakalpI munirAje kyA kayA ArAmAM hoya? (82) 113 142 vadhAremAM vadhAre keTalA jinakalpIo bhegA thAya? (83) 143-145 cAritranI virAdhanA karanArA devalekamAM kyAM sudhI upaja ? (84) devalokamAM devAdine dravyapUjA kayAM sudhI hoya? (85) IdrAdinI vyavasthA kayAM sudhI hoya? (86) 114-115 146 paramAdhAmI deve kayA prakAranA devamAM gaNelA che? (87) kayA devalokamAM saMkhyAtA jIve upaje ane eve? (88) 115-116 147 idrine saMyama zA mATe karavuM joIe? (89) upadeza sAMbhaLanArane asara na thAya te upadeza ApanArane phAyado kaI rIte? (90) 116-117 148 abAdhA kAlanuM svarUpa zuM? (91) 117 149-150 abAdhA kAlanA keTalA prakAra hoya ? tathA jaghanya abAdhA kone hoya ? (92) 117-118 151-153 AThe karmonI utkRSTa abAdhAnuM vistArathI svarUpa jaNAve che. 118-121 154-155 mokSanI prAptimAM kayuM samakti anaMtara kAraNa che ? (93) bhAva darzana kayA kayA ane zAthI? (94) 121-122 156 sAyika samakita kyAM sudhI rahe? (5) kayA devenI sthiti kapAtIta hoya che? (96) 123 157 kayA deve uttara kriya zarIra kare? (7) ratnaprabhAdi nArakI enuM utkRSTa AyuSya keTaluM? (98) 123-124 158 sAte nArakIonuM jaghanya AyuSya keTaluM? (9) 124-125 159 kula keTalA mahAvideha kSetra che ane kayAM kayAM AvelAM che? (100) hAlamAM keTalA tIrthakare vicare che ane kayAM kyAM? (101) 125 For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThaka 129-129 gAthAka viSaya 160 jambudvIpanA mahAvidehamAM kayA vijayamAM kayA nAmanA tIrthaMkara vicare che? (12) 125-126 161-182 dhAtakIkhaMDamAM vicaratAM tIrthaMkaranAM kayAM nAma che? (103) 126 163-164 puSkarAI kSetramAM vicaratAM tIrthakarenAM kayAM nAma che? (10) 20 viharamAna jinezvaramAM kaI kaI bAbatamAM sarakhApaNuM hoya? (105-106). 126-127 165 20 viharamAna jinezvaramAM kaI kaI bAbatamAM taphAvata hoya?(107) 127 zrI sImaMdhara svAmInA kayA kalyANako kyAre thayA ane thaze ? (108) 128 167 niyamAvali jaNAvavAnuM kAraNa kahe che. 128 168 A saMsArarUpI thIeTarane viSe jIva rUpI naTa kevA kevA veSa bhajave che te jaNAve che. 169 cauda rAjalakamAM jIve sparzanA na karI hoya tevI jagyA nathI. 12 170 cAre gatimAM bhamatA jI aneka prakAranI vedanA bhagave che. 129 171-175 naraka gatinI vedanAe pAMca gAthAmAM jaNAve che , 130-131 176 kayA jIvo narake jAya ane kayA na jAya te jaNAve che. 132 177-178 pRthvIkAyanAM duHkha jaNAve che. 132-133 179 apakAya jIvonAM duHkha jaNAve che. 133-134 180-181 agnikAya tathA vAukAyanAM duHkhe jaNAve che. 134 182 vanaspatikAya jIvonAM duHkhonuM varNana. 135 183-185 vikalendriya jIvonAM duHkho jaNAve che. 135-136 186-188 paMcendriya tiryaMcanAM duHkhenuM varNana. 136-138 18-190 manuSya gatimAM Arya ane anAryane bheda jaNAve che. 138 191 manuSya gatimAM garbhAvAsanAM duHkhanuM varNana. 138139 192-193 manuSyane janma vakhatanuM tathA traNa avasthAnuM duHkha jaNAve che. 139-140 194 manuSyanI traNe avasthAe parAdhInatAmAM pasAra thAya che. 140 15 manuSya hiMsAdi karIne saMsAravRddhi kare che. 16 manuSya bhava pAmIne pApAcaraNa karanAra mUrkha samAna che te jaNAve che. 141-142 17 manuSya bhavanI durlabhatA dRSTAMta pUrvaka samajAve che. 142 198 ciMtAmaNi ratna karatAM manuSya bhavanI adhikatA jaNAve che. 142-143 19 devatAo paNa manuSya bhavanI cAhanA kare che. 143 200 devagatimAM dukhe zAthI hoya che te jaNAve che. 142-144 201-202 deve IrSyA rUpI agnithI duHkhI thAya che te jaNAve che. 144 141 For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthAMka viSaya pRSTAMka 203-205 deva ovana samayane jANIne duHkhI thAya che te samajAve che. 145-146 206-208 cyavananAM cihno joIne deve kevo vilApa kare che te kahe che. 146 209 | devabhavanuM lAMbuM AyuSya paNa Akhare te pUruM thAya che te kahe che. 147 210 janmelAne maraNa avazya heya paraMtu marelAne avazya janma hete nathI. 147-148 211 zrI padmaprabha prabhunI dezanAnI pUrNAhuti. 148 212 prabhunI tIrtha sthApanA. 148-149 213 prabhunA gaNa tathA gaNadharonI saMkhyA jaNAve che. 149 214-217 prabhunA prathama gaNadhara zrI suvrata gaNadharane upadeza. 149-151 218 prabhunA prathama sAdhvI tathA yakSanAM nAma jaNAve che. 151 219 prabhunI zAsanadevInuM svarUpa. 151-15ra 220-222 prabhunA sAdhvI AdinA parivAranuM varNana. 15ra-153 223-224 prabhunuM mekSa sthAna tathA kayAre mokSe gayA te jaNAve che. 153-154 225 prabhunI kaI kaI avasthAne keTale kALa te kahe che. 154-155 226 prabhunA AyuSyane kALa tathA AMtarAdinuM svarUpa. 155 227 IndrAdika devo prabhunI anya vidhi kare che. 155 228 prabhunA caritra tathA dezanAnA lAbha samajAve che. 156 229 prabhunA jIvana jANavAthI AtmadaSTi khIle che te kahe che. 156-157 - 230 kaI bhAvanAthI tIrthaMkara padavI prApta thAya te jaNAve che. 158-1599 231-232 chelalA bhavamAM tIrthakarenuM vartana kevuM hoya te samajAve che. 15-160 233 graMthakAra mahArAjanI zIkhAmaNa. 160 234 graMthakAranA vAcakane AzIrvAda. 235 graMthane samAyikALa jaNAve che. sAthe kenI vinatithI A graMthanI racanA karI te kahe che. 161 graMthakAra mahArAja graMtha racanAmAM bhUlacUkanI kSamA mAge che. 161 237 graMtha racanAnA puNyaphaLanI cAhanA jaNAve che. 161-162 238 graMthakAra mahArAja have pachInA bhAga racavAnI bhAvanA jaNAve che. 162 zrI staMbhanapAzva bRhatkalpa. 163-190, zrI staMbha pradIpa, 191-197 mahAcamatkArI prabhu zrI maNiya deva. 198-201 zrI ayodhyA nagarI. 202-205 akSaya tRtIyA. 206-210 caMpApurI mahimA. 211-215 mahAprAcIna kezAMbI nagarI. 216-2017 zrI vardhamAna tapa prakAza. zrI caMdra kevalI vagerenA caritra sAthe. 218-248 For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||o hI zrIjirAulApArzvanAthAya namaH // / bAlabrahmacAri-prabhUtatIrthoddhAraka-bhAvaratnatrayIdAyaka-paramopakAri-sadguru AcAryazrIvijayanemisUrIzvarebhyo namo namaH // sugrahItanAmadheya-tapagacchAdhIza-suricakacakavatti-AcAryazrI | vijayanemisUrIzvara-caraNukiMkara-viyANa-AcArya zrIvijayasUrIzvara viracita zrI dezanA ciMtAmaNi bhAga cho granthakAra zarUAtamAM maMgalAcaraNa tathA abhidheya jaNAve che - | maMgalAcaraNa | harigIta chaMda . namI hitakara siddhagiri prabhu nemisUri gurUcaraNane, dezanA ciMtAmaNinA viracuM chaTu bhAgane pAMca bhAgomAM kahI meM pAMca prabhunI dezanA, kahIza jIvana dvAra bhUSita padmaprabha prabhu dezanA. spaSTArtha -ziSTa purUSane e AcAra che ke-granthanI zarUAtamAM maMgalAcaraNa karavuM joIe. maMgalAcaraNa karavAthI granthanI racanAmAM AvatAM vidane nAza pAme che ane granthanI viM rahitapaNe pUrNatA thAya che. ISTa devane namaskAra karavAthI maMgalAcaraNa thAya che A IrAdAthI parama pavitra zrI zatruMjaya tIrthane viSe birAjamAna ane sarva jInA hitanA karanAra zrISabhadeva bhagavAnane praNAma karIne temaja parama upakArI surisamrA zrI gurU mahArAja AcAryapravara zrIvijayanemisUrIzvarajIne praNAma karIne huM zrIdezanA cintAmaNi nAmanA mahAgranthanA chaThThA bhAganI racanA karuM chuM. A pada vaDe abhidheya athavA granthamAM kahevAnI bInA jaNAvI che. A graMthanI racanA karatAM pahelAM meM prathamanA pAMca bhAgamAM anukrame prathamanA vAMca tIrthakarenI dezanAnuM svarUpa vagere jaNAvyuM che, For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijayapadhasUrikRtahave A cha bhAganI aMdara zrIpadmaprabhasvAmI nAmanA cha tIrthaMkaranI dezanA temanA jIvanacaritra sAthe ekaso sittera (17) dvArA goThavIne jaNAvIza. 1 prabhu tIrthakara thayA te pUrvenA trIjA bhavanuM svarUpa vagere 1thI 8 dvArA jaNAve che - nRpati sura tima tIrthapatinA traNa bhave Ima prabhu taNA, dhAtaka purava videhe vatsa zItA dakSiNa nagarI susIma bhUpa aparAjita damI sadaguNa dhanI, nyAyadhamI satva samatA saralatA jenI ghaNI spArtha-zrI padmaprabhusvAmI-chelA tIrthakaranA bhavathI pUrvanA trIjA bhave rAjA hatA. tyAMthI devalekamAM gayA ane tyAMthI cyavIne chaTTha zrIpadmaprabha nAmanA tIrthaMkara thayA. (1) temAM prathama rAjAnA bhavanuM varNana kare che-A tIleka eka rAja pramANa lAMbe pahoLe che. temAM asaMkhyAtA dvIpa samudro AvelA che. te badhA dvIpa samudronI vacamAM eka lAkha jana lAMbo tathA pahoLo tathA thALInA AkAre gaLAkAra jaMbU nAmane dvIpa Avela che. A dvIpanI cAre bAjue cUDInA AkAre lavaNuM samudra Avele che. A lavaNa samudra be lAkha jejana pALe che. A lavaNa samudrane pharate cUDInA AkAre cAra lAkha pejana paheLe dhAtakIkhaMDa nAmane bIje dvIpa (2) Avele che. A dhAtakIkhaMDamAM (pUrvamAM ne pazcimamAM ) be mahAvideha kSetra AvelAM che. temAM pUrva dizA tarapha pUrvavideha (3) Avela che. A pUrva videhanI aMdara 32 vija AvelI che. temAMnI vatsa (4) nAmanI vijayane viSe dakSiNa dizAne viSe zItA nAmanI (5) nadI AvelI che. A vatsa vijayane viSe susImA nAmanI (6) manahara nagarI AvelI che. A nagarIne viSe aparAjita nAmanA rAjA (7-8) rAjya kare che. A rAjA damI eTale Indriyene damana karanArA tathA satya, nIti dayAdi saddaguNe rUpI dhanavALA che. vaLI A rAja nyAyathI prajAnuM pAlana karanAra che. temaja temanAmAM sattva guNa, samatA guNa tathA saralatA guNa vadhu pramANamAM zubhatA hatA. A zlokamAM jaNAvela-indriya damanAdi guNe jevI rIte rAjAnA jIvanane unnata banAve che, tevI rIte mAnavajIvanane paNa unnata banAvavAnA te parama sAdhana thaI zake che. 2 aparAjita rAjAnuM vizeSa svarUpa be zlekamAM jaNAve che - dharma jinane eja sAco mitra je ApattimAM, ja duHkhathI ugArI zAMti sukha che bhAva e ja cittamAM paranArane mA bena jevI je gaNI bhava zarmane, anAsaktapaNe anubhave dUra jhaMDI phedhane For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] T spaSTArtha-zrI jinezvara bhagavaMte kahela je jana dharma te ja sAco dharma che evI bhAvanA A aparAjita rAjAnA cittamAM vartatI hatI ane tethI ja te rAjA dharmane sAcA mitra je mAnatA hatA. jema manuSya AphatamAM sapaDAya che tyAre sAro mitra hoya te tene sahAya kare che ane AphatamAMthI bacAve che, bAkInA kahevAtA mitro te tene te vakhate tyAga karIne cAlyA jAya che. tevI rIte manuSyane ApattinA vakhatamAM zrIjinabhASita dharmaja sahAya kare che, mATe te dharmaja sAco mitra jANa. A dharmaja tene dukhamAMthI bacAve che ane zAnti rUpI sukha paNa A dharmane ArAdhavAthI prApta thAya che. zrI jaina dharma upara rAjAnI AvI daDha AsthA hatI. vaLI jaina dharmanA rahasyane jANanAra A rAjA pArakI strIone mA bena jevI gaNatuM hatuM. temaja A rAjA je ke saMsAranAM sukhene bhegavatA hatA te paNa temAM te Asakti rAkhatA nahotA. eTale saMsAranAM sukha bhogavatAM chatAM paNa te temAM tallIna banatA nahotA. vaLI krodha mahAduHkhane ApanAra che evuM jANIne krodhane te rAjAe dUrathI tyAga karyo hate athavA A rAjA kSamA guNane dhAraNa karatA hatA. 3 | zikSA kare nija zatraone tima ghare lakSmI chatAM, lubdha na baneM tima viki ziremaNi rUci dhAratA; pravacanAmRta pAna karatAM tavadaSTi vikAsatA, zAMta vAtAvaraNamAM te bhUpa ema vicAratA. spaSTArtha -je pitAnA zatruo hatA temane A rAjA sajA karatA hatA te paNa temanA upara krodhanA pariNAma rAkhatA nahotA. vaLI A rAjA lakSmIne rAkhatA hatA te chatAM te lakSmIne viSe Asakti rAkhatA nahotA. vivekI janemAM ziromaNi eTale zreSTha evA A aparAjita rAjA suMdara rUcine (samyakatvane) dhAraNa karatA hatA. pravacanAmRta eTale Agama athavA siddhAMtanA vacane rUpI amRtanuM pAna karatA hatA eTale siddhAMtanAM vacana sAMbhaLIne tatvadRSTine vikasAvatA hatA. tattvane vicAra karatA hatA. eka vakhata A rAjA zAMtimAM rahIne A pramANe vicAra karatA hatA. te kevA vicAra karatA hatA te AgaLanA zlekamAM jaNAvavAmAM Ave che. 4 A rAjA kevI rIte vicAra karatA hatA te traNa akomAM jaNAve che - meha vAsita jIvane A saMpadAdika chaMDavA, lAge azakaya tathApi tene jarUra paDaze jIMDavA; jaladhi jalakallola pere eka sthiti nA keInI, durdazA maraNAdi samaye sthiti jaNAe sarvanI. For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijayapadhasUrikRtaspaSTArtha - anAdi kALathI mohanI vAsanAvALA jIvane saMpatti, svajana, kuTuMba, baMgalA, bagIcA vagere choDavAnuM azakya lAge che. ghaNA mANasone A vastuo ahIM DIne khAlI hAthe jevA AvyA hatA tevAja maraNa pAmIne jatAM A jIva aneka vAra jue che, te chatAM A saMsAramAM jIvane rakhaDAvI mAranAra meha rAjAnI jALamAMthI chuTavAnuM A jIvathI banI zakatuM nathI, eTaluM ja nahi paraMtu jyAre e vastuo je pitAnI nathI chatAM pitAnI mAnI beThe che tene cheDIne javAne vakhata Ave che tyAre paNa tenI Asakti ochI thatI nathI ane aMte Arta tathA raudra dhyAnamAM maraNa pAmIne te durgatimAM jAya che. A rAjA jinadharmathI vAsita hovAthI vicAre che ke je huM A vastuone tyAga nahi karuM te paNa maratI vakhate temane tyAga karyA vinA chuTako thavAne nathI. jaladhi jala kalela eTale samudramAM utpanna thatAM mojAMe jema asthira che, tevI rIte keI paNa jIvanI ekanI eka sthiti kAyama rahetI nathI. Aje paisAdAra ane sukhI jaNAte mANasa bIje ja divase garIba ane duHkhI banI jAya che. kAraNa ke karmanI vicitra gati che, te A jIvane kyAre kaI avasthAmAM mUkI deze tenI khabara paDatI nathI. vaLI je jIve yuvAvasthAmAM aneka prakAranA mAjazekha bhegAvIne amane zuM thavAnuM che evI garviSTa mane dazA rAkhe che temanI paNa maraNa vakhate aneka prakAranI duHkhI avasthAe jaNAya che. kahevAne sAra e che ke sarva jInI haMmezAM eka sarakhI sthiti rahetI nathI. 5 jema pakSIo tajI de naSTa IMDAne tathA, saMpadAdika parihare mAlikane karatAM vyathA; jema pakSI eka pAMkhe phALa bharI nIce paDe, eka taraphI premathI jana svArthane khei raDe. spArtha -jema pakSIo naSTa IMDAne eTale je IMDuM nAza pAmyuM hoya tene tyAga kare che athavA je IMDAmAMthI baccuM bahAra nIkaLI gayuM hoya che te iMDAne tyAga kare che, tevI rIte saMpatti, dhana, dolata vagere paNa tenA mAlikane tyAga kare che ane te vakhate mAlikane ghaNuM duHkha thAya che. jema eka pAMkha jenI tUTI gaI che evuM pakSI eka pAMkhanI sahAyathI phALa bhare te te jema nIce paDI jAya che, tevI rIte A saMsAranA manuSya eka taraphI premathI pitAnA svArthane kheIne raDe che. 6 te saMpadAdi mane taje nA jyAM sudhI purUSArthane, avalaMbIne tene tajI huM tyAM sudhI karUM bhadrane jenA pratApe Adi jananI alpakAle kevalI, teha nara bhavane lahI sAdhIza saMyama siMhabalI. For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] - spaSTAthe-vaLI aparAjita rAjA vicAra kare che ke mAre je saMpattine eka divasa avazya tyAga karavAnuM che te saMpattio jyAM sudhI mAre tyAga kare nahi tyAM sudhI purUSArthane Azraya laIne huM mArA Atma kalyANanI sAdhanA karUM. jenA pratApathI AdijananI eTale prathama tIrthaMkara zrI RSabhadevanI mAtA zrImerUdevA mAtAe thoDAja vakhatamAM kevalajJAna meLavyuM te manuSya bhavane pAmIne huM paNa have siMhanI jema parAkrama | pheravIne saMyamanI sAdhanA karIza. 7 aparAjita rAjA rAjya choDI cAritra grahaNa kare che - dhArAdhiraDha vairAgyaraMgI viveka maNi rohaNagiri, te bhUpa sutane rAjya soMpI bhava bhramaNa sAgara tarI; pravrajyA zubha bhAvanAthI pihita Azrava sari kane, svIkAratA ekAgra citte gurU kahe hita vacanane. spaSTAtha -dhArAdhirUDha eTale zubha bhAvanArUpI dhArAmAM caDhelA ane vairAgya bhAvanAmAM AnaMda dhAraNa karanArA, temaja viveka rUpI rannene mATe rehaNagiri sarakhA te aparAjita rAjAe pitAnA putrane rAjya seMpI dIdhuM. eTale putrane rAjyAbhiSeka karyo. tyAra pachI pihitAzrava (9) nAmanA AcArya mahArAja pAse parama ullAsathI ekAgra citta dIkSA grahaNa karI. te dIkSA kevI che te jaNAvatAM kahe che ke-bhavabhramaNa sAgara tarI eTale A cAra gati rUpI saMsAramAM je rakhaDavuM eTale manuSya, deva, nArakI tiryaMca vagere bhAne dhAraNa karavA rUpI samudramAM DUbatA jene tAravAne mATe heDI samAna evI dIkSA aparAjita rAjAe grahaNa karI. te vakhate gurU mahArAje te rAjarSine A pramANe hitakArI vacane kahyAM. (hita zikSA ApI.) 8 gurUe rAjavine Apele upadeza cAra lekamAM jaNAve che - manuja bhavanI satya kIMmata jehane ArAdhatA, ArAdhanA viNa jehanI nA heta narabhava saphalatA; teja bhavamAM muktine paNa pAmavAnuM nizcaye, jANanArA tIrthapati paNa je grahe puNyodaye. spaSTAthe --manuSya bhavanI sAcI kiMmata je( saMyama)nI ArAdhanA karavAmAM rahelI che ane jenI ArAdhanA karyA vagara manuSya bhavanI saphalatA thatI nathI. eTale cAritryanI ArAdhanA karyA vinA manuSya bhava phegaTa cAlyA jAya che. tathA jeo janmathI traNa jJAnavALA hovAthI pite teja bhavamAM sarva karmane kSaya karI zAzvatA sukhavALA For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayapadhasUrikRtamokSane pAmanArA che evuM jANe che, chatAM paNa te tIrtha karAdi mahApurUSe paNa puNyanA udayathI je cAritrane harSapUrvaka grahaNa kare che. ane te cAritranA prabhAvathI bAkI rahelAM ghAtI tathA aghAtI karmone kSaya karIne mokSe jAya che. ema manuSya bhavanI kiMmata ane sArthakatA A cAritranI zubha bhAva vaDe ArAdhanA karavAthI thAya che. evI zubha bhAvanAthI he rAjarSi! to tenuM zuddha pAlana karaje. 9 satya sukha ne zAMtinA denAra te cAritrane, rAjarSi ! dhArI vismare nA paMca samiti guptine; muni guNone pAlaje suNajo sadA jina vacanane, svAdhyAya karajo pAMca bhede sAcavI gurUbhaktine. spaSTAthe-vaLI he rAjarSi! A cAritra ja sAcA sukhane temaja sAcI zAMtine ApanAra che. tevA cAritrane svIkArIne tame ATha pravacana mAtAne bhUlaze nahIM. eTale IrSA samiti, bhASA samiti, eSaNa samiti, AdAnabhaMDamatta nikakhevaNa samiti ane pAriSThApanika samiti ema pAMce samitionuM sArI rIte pAlana karaje. tathA managupti, vacanagupti ane kAyagupti e traNa guptione paNa jALavaje. vaLI sAdhunA sattAvIza guNenuM pAlana karaje. e guNenuM pAlana karavAthI sAdhupaNuM sArI rIte sacavAya che. vaLI he rAjarSi! tame haMmezAM jinezvaradevanA pravacanane sAMbhaLajo. kAraNa ke jinezvaranA vacane sAMbhaLavAthI cAritra pAlanamAM daDhatA Ave che. vaLI pAMca bhede havAdhyAya karIne, te pAMca bheda A pramANe-1 vAcanA, 2 pRcchanA, 3 parAvartanA, 4 anuprekSA che ane dharmakathA. A pAMca prakArane svAdhyAya karavAthI karmonI nirjarA thAya che ane zubha bhAvamAM vRddhi thAya che. temaja tame gurU mahArAjanI bhakti jarUra sAcavaje. te gurU mahArAjanI bhakti temane vinaya karavAthI, vaiyAvacca karavAthI tathA temanI AjJAnuM pAlana karavAthI thAya che. A rIte gurUbhakti paNa parama karma nirjarAnuM asAdhAraNa kAraNa che. 10 jJAna guNa sthiratA jarUra gurUbhaktine AdhIna che, apratipAtI bhakti ne pratipAti paNa guNa jJAna che, utkRSTa tapa gurU bhaktithI gurU citta pUrNa prasannatA, ehane AdhIna sAcI jJAnaAdika pUrNatA, 5STArtha -gurU mahArAjanI bhaktinA phAyadA jaNAvatAM kahe che ke-gurU mahArAjanI bhaktithI jJAna guNanI sthiratA thAya che. kAraNa ke gurU mahArAjanI bhaktine apratipAtI guNa kahela che eTale gurU mahArAjanI bhaktinuM phala avazya maLe che. ane jJAnAdi guNe pratipAtI che eTale samakitanI prApti sAthe prApta thatA matijJAna zrutajJAna ane ava For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] vijJAna mithyAtvanA udayathI mati ajJAna, zrata ajJAna ane visaMgajJAna rUpe pariName che, mATe te (jJAnaguNa) pratipAtI eTale AvelA jatA paNa rahe che. paraMtu gurUnI bhakti karanArane A jJAnaguNanI sthiratA thAya che. temaja gurU mahArAjanI bhakti e utkRSTa ta5 rUpa kahela che. eTale gurU mahArAjanI bhakti e paNa eka prakAranuM abhyantara tapa kaheluM che. vaLI gurU mahArAjanI bhaktithI gurU mahArAjanA cittanI pUrNa prasannatA thAya che. ane jJAna vagere guNenI pUrNatA A gurUbhaktine ane zrI gurU mahArAjanA cittanI prasannatAne AdhIna che. mATe he rAjarSi! tame gurU mahArAjanI bhakti jarUra karaje. 11 kAraNe zayanAdi karatAM jarUra yatanA pAlaje, yatanA bele nahi pApa baMdha pracAra Ima nA bhUlajo; daza prakAre kSamAdika muni dharmane ArAdhaje, apramatta banI sadA zivamArga phalane pAmaje. 12 pachArtha -kAraNa prasaMge zayana AhAra vagere kriyA karatAM tame jarUra yatanA pAlaje. jatanA rAkhavI eTale upaga pUrvaka kaMI jIvajaMtunI hiMsA na thAya e prakAre zarIranI ceSTA karavI, temaja koI vastu letAM tathA mUktAM puMjI pramAIne levI mUkavI. jayaNanA balathI pApanA baMdhane pracAra thatuM nathI eTale jayaNa pUrvaka pravRtti karanArane pApakarmane baMdha thatuM nathI, kAraNa ke jayaNAmAM rahenAranA zubha pariNAma varte che ane zubha pariNAmamAM vartanArane pApane baMdha thatuM nathI. vaLI he rAjaSi! tame dasa prakAranA zramaNa dharmanuM pAlana karaje. te daza prakAra A pramANe -1 kSamA dharma eTale keI paNa jIva upara krodha na karatAM tenA aparAdhanI kSamA karavI. 2 mArdava dharma eTale abhimAnane tyAga karIne namratA dhAraNa karavI. 3 Ajava dharma eTale kapaTa bhAvane tyAga karI saralatA rAkhavI. 4 mukti dharma eTale lebhane tyAga karI saMtoSa guNa dhAraNa kare. pa tapa dharma eTale cha prakAranA bAhya tapa tathA cha prakAranA abhyantara tapanuM sevana karavuM. 6 saMyama dharma eTale sattara prakAranA cAritra dharmanuM ArAdhana karavuM. 7 satya dhama eTale sAcuM bolavuM. 8 zauca dharma eTale mananI pavitratA dhAraNa karavI. 9 akicana dharma eTale keI paNa jAtanuM dravya pitAnI pAse rAkhavuM nahi eTale mUchane tyAga kare. 10 brahmacarya dharma eTale brahmacarya guNane dhAraNa kare. A 10 prakAranA muni dharmanuM tame ArAdhanA karaje. A dharmanI ArAdhanA tame apramatta bhAve karaje athavA daza prakAranA dharmanuM pAlana karavAmAM tame pramAdanuM sevana karaze nahi. ane A pramANe ArAdhanA karIne tame mokSamArganA phalane (mokSanA sukhane) meLavaje 12 - dIkSA laIne gurUne upadeza sAMbhaLI rAjarSie tenI kevI rIte ArAdhanA karI te jaNAve che - For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijyapadrasUrikRtapUrNa ulAsita banI rAjarSi hitavacane suNI, ekAdazAMgI jANatA ArAdhatA sthAnaka guNI; ATha pravacana mAta aMge nijaguNAnaMdI banI, zAMti sukha jala jhIlatA para zAMtinA kAraNa banI. spArka -aparAjita rAjarSi gurU mahArAjanAM AtmahitakArI upadeza vacane sAMbhaLIne cAritranI ArAdhanAmAM pUrNa ullAsI thayA ane temaNe AcArAMga vagere agiAra aMgene (10) abhyAsa karyo eTale tenA jANakAra banyA. tathA zramaNa guNene dhAraNa karanAra te rAjarSie vIsa sthAnake paikI amuka sthAnakenI ArAdhanA karI. temaja ATha pravacana mAtA rUpa pAMca samitio ane traNa guptionuM sArI rIte pAlana karIne nijaguNAnaMdI banyA eTale potAnA jJAna darzana cAritra vagere guNemAM ramaNatA karavAthI upajatA AnaMdane anubhava karavA lAgyA. tethI pite zAMti sukha rUpI pANImAM snAna karavA lAgyA ane AvI rIte rAjarSi bIjAone paNa zAMtinA kAraNa rUpa thayA. 13 aparAjita rAjarSi cAritra bhAva TakAvavA mATe pitAnA AtmAne kevI kevI zikhA maNe Ape che te be zlekamAM jaNAve che - caraNa bhAva TakAvavA rAjarSi ze nija Atmane, hita zikhAmaNa ema he jIva! yAda kara jina vacanane, - parama durlabha bhava lahIne kAcanA mehe karI, ratnane nA hAraje hArela na maLe pharI pharI. spaSTAtha-pote grahaNa karela saMyamamAM sthiratA bhAva TakAvavAne mATe zrI apa rAjita rAjaSi pitAnA AtmAne A pramANe hita zikhAmaNa Ape che ke-he jIva! tuM jinezvara bhagavaMte kahelAM Atmahitakara vacanane yAda kara. jinezvara bhagavAne kahyuM che ke A manuSyane bhava meLave ghaNuM muzkela che. A manuSya bhavanI durlabhatA mATe daza daSTAnta kahelA che. tenuM svarUpa prathamanA bhAgomAM vistArathI samajAvyuM che eTale ahIM te pharIthI jaNAvyuM nathI. A rIte mahA mahenate meLavI zakAya evA A manuSya bhavane pAmIne kAcanA TukaDA sarakhA A zarIranA mahine lIdhe te jJAna darzana cAritra rUpI ratnane pAmIne tene hArI jaIza nahi. jevI rIte mUkha manuSya pitAnA hAthamAM rahelA ciMtAmaNi ratnane kAcanA kakaDAne mATe ApI de tema tuM prApta thayelA A kiMmatI ratnane tyAga karIza nahi. kAraNa ke jemAM eka vakhate hArI gaelA rane pharIthI maLatA nathI, tema A manuSya bhava pharI pharIne maLatuM nathI, mATe te pAmIne tene tuM pramAda vagerenuM sevana karIne nakAme gumAvI daIza nahi. 14 For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] karmanAM phala che bhayaMkara nA pramAde rAcaje, rAgAdi kerI jAla IMDI nimitta sArA sevaje; A kame cirakAla munivara zuddha saMyama pAlatA, aMtya samaye vratArAdika kriyA ArAdhatA. spaSTArtha - he jIva! bAMdhelA azubha karmo jyAre bhegavavAno vakhata Ave che athavA azubha karmane jyAre udaya thAya che tyAre te bhayaMkara lAge che athavA rotAM rotAM bhogavavAM paDe che mATe ja kahyuM che ke A jIva hasatAM hasatAM karmane bAdhe che, paraMtu rotAM retAM te bhegavavAM paDe che. te vakhate te ghaNo pastA kare che, paNa tethI te karmanAM azubha phaLa bhogavyA sivAya tene chuTakAro thatuM nathI. tethI ja he jIva! tuM bAMdhatI vakhate vicAra karaje, sAvadhAna thaje, kAraNa ke te bAMdhyA pachI bhagavatI vakhate koI paNa upAya kAmamAM Avato nathI. vaLI pAMca prakAranA pramAda kahelA che, te pramAdamAM tuM rAcIza nahi eTale tuM pramAdanuM sevana karIza nahi, kAraNa ke e pramAde jIvane saMsAramAM paDe che. ane rAga maha vagerenI jALane tajIne sArA nimittenuM tuM sevana karaje. jema jALamAM sapaDAe jIva ghaNe prayatna karavA chatAM temAMthI chUTI zakatuM nathI, paNa kaIka puNyazAlI jIva ja te jALane teDIne temAMthI nIkaLI zake che, tevI rIte A rAgazreSa rUpI jALane teDIne koIka puNyazALI jIva ja temAMthI bahAra AvI zake che. mATe he jIva! tuM te rAgadveSanI jALane tyAga karaje. vaLI A AtmA nimittavAsI kahe che. eTale je jIvane sArA nimitte maLe te te ucca avasthAmAM caDe che ane kharAba nimitte maLe te tenuM patana thAya che, mATe sArA nimittonuM sevana karavuM ane kharAba nimittone tyAga kare. AvI rIte zubha bhAvanApUrvaka te rAjaSi munivare zuddha cAritranuM pAlana karyuM ane anya samaye eTale maraNa samaye traccArAdika kriyAnI ArAdhanA karI. 15 rAjaSie anya ArAdhanA kevI rIte karI te traNa lekamAM jaNAve che :trividhe khamAvuM saMghane tetrIza gurU AzAtanA, je karI meM te khAvuM jina bhuvana AzAtanA; arihaMta siddha muni deva Atama sAkSIe devAdinI, AzAtanA trividha khamAvuM tema mUla guNAdinI. spaSTArtha -zrI rAjaSi aMtya samaye kahe che ke huM sAdhu sAdhvI zrAvaka ane zrAvikA rUpI saMghane trividhe eTale mana vacana ane kAyA vaDe khamAvuM chuM. eTale meM emane keIpaNa aparAdha karyo hoya tenI huM mAphI mAguM chuM. vaLI gurU mahArAja saMbaMdhI je tetrIza AzAtanAe kahelI che temAMnI meM je kaI AzAtanA jANatAM athavA ajANatAM For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 [ zrIvijApati karI hoya tene huM mAnuM chuM. vaLI meM devAdinI eTale tIrthakara vagere devanI tathA dharmanI temaja paMca mahAvrata vagere mUla guNanI tathA rAtrI bhejana viramaNa vagere uttara guNanI je je AzAtanAo karI hoya te sarva AzAtanAone arihaMta devanI sAkSIe, siddha bhagavAnanI sAkSIe, sAdhu mahArAjanI sAkSIe, devanI sAkSIe, temaja AtmAnI sAkSIe trividhe eTale mana vacana ane kAyA vaDe huM namAvuM chuM. 16 jANyA ajANyA atikramAdika bhedathI ja virAdhanA, rAgAdi paravazatAdi cage je karI ja virAdhanA; - huM namAvI trividha trividha mahAvratAdika uccarI, cAhuM samAdhi maraNane navakAra samarI pharI. spaSTatha-paMca mahAvratAdinI ArAdhanAmAM atikramAdi eTale atikrama, vyatikrama, aticAra ane anAcAra ema cAra prakAranA bhedathI jANatAM athavA ajANatAM je koI virAdhanA thaI haya, athavA rAgadveSanuM paravazapaNuM vagere kAraNemAM koI paNa kAraNathI meM je kaMI virAdhanA karI hoya te saghaLI virAdhanAne huM trividha trividha eTale nava bhAMge khamAvuM chuM. nava bhAMgA A pramANe -1 manathI karavuM, 2 vacanathI karavuM, 3 kAyAthI karavuM, 4 manathI karAvavuM, 5 vacanathI karAvavuM, 6 kAyAthI karAvavuM, 7 matathI amedavuM, 8 vacanathI anamedavuM ane 9 kAyAthI anumodavuM. ema nava bhAMge khamAvIne mahAvratAdinA pAThane uccAra karIne huM samAdhi maraNane cAhuM chuM. samatA bhAvapUrvakanuM zubha dhyAnavALuM je maraNa te samAdhi maraNa kahevAya, vaLI te vakhate huM vAraMvAra zrInavakAra maMcanuM samaraNa karuM chuM. A rIte aMtima ArAdhanA karyA bAda zrIaparAjita rAjarSi AzALa kevI ArAdhanA kare che te bInA aDhAramA lekamAM jaNAve che. 17 jyAM sudhI huM mukti na lauM tyAM sudhI vacalA bhave, jina dharma dIkSA lAbha heje sirAvuM huM save; upadhi tanu AhAra trividha paMcamaMgala samaratA, raiveya navame ayara IgatIsa A| sura thatA. spaSTAthe--jyAM sudhI huM mokSane maLavuM nahi tyAM sudhImAM vacamAM je je bhave thAya te te bhAmAM mane zrI jinezvara deve kahelA janadharmanI prApti thaje. vaLI dIkSAne pigya je manuSya bhava maLe temAM mane dIkSAne lAbha thaje. huM mArI pAse rahelI u5 bine, tanu eTale zarIrane, temaja AhAra vagere sarvane mana, vacana ane kAyA ema vividha sirAvuM chuM eTale tyAga karUM chuM. AvI bhAvanApUrvaka paMca maMgalarUpa navakAra maMtranuM smaraNa karatA te aparAjita rAjaSi samAdhi maraNa pAmIne navamA praveyakane ni9 (12) ekavIsa sAgaropamanA AyuSyavALA (13) deva thayA. 18 18 For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA ja. ka t _ | 15 dezanA ciMtAmaNi ] devalekamAM gaelA te aparAjita rAjarSi jyAM utpanna thayA te kauzAmbI nagarInuM varNana be zlekamAM kare che - dvipa jaMbU kSetra bhArata deza vase suMdarA, kauzAMbI nagarI citya agre siMha pAse caMdramA, AvatA mRma bhAgatA zazi niSkalaMka bane jihAM, dhUpa zreNI vastra jevI pratigRhe svastika taNuM. mukatAphalo dADimataNuM jANuM gaNI zukapakSio, cAMca mAre sarvajana dhanavaMta zubhazIla dAnio tethI na kaI kaIne paNa lUMTatA paNa phUlanI, sugaMdha tUTe phakta vAyu ANu tyAM dhara bhUpanI. spaSTAI--bIjI gAthAmAM jaNAvelA svarUpavALA jabUdvIpane viSe dakSiNa bhAgamAM bharata nAmanuM kSetra AveluM che. tenI aMdara vatsa nAmane deza (14) Ave che. te dezane viSe ati ramaNIya kauzAMbI nAmanI nagarI (15) AvelI che. te nagarImAM jinezvara bhagavatenA moTA moTA ca eTale derAsare AvelA che. te jinAlayanA zikhara upara dhajAnI aMdara siMhanI AkRti racelI che. ahIM kavi kalpanA kare che ke te siMhanI AkRtinI AgaLa jyAre caMdramA Ave che tyAre te caMdramAnI aMdara rahela mRga te siMhane joIne nAzI jAya che tethI jANe te caMdra mRgarUpI kalaMkathI rahita hoya tevuM dekhAya che. tathA je nagarImAM dhUpazreNI eTale dhUpamAMthI nIkaLatI dhUmADAnI paMktio vastra jevI zebhe che.vaLI te nagarInA dareka gharamAM rahelA sAthIyAomAMnA melA. ene joIne zaka pakSIo te motIone dADamanA dANuM samajIne tenA upara cAMca mAre che. temaja te nagarInA sarva leke dhanavAna tathA sArA zIla vagere guNavALA che temaja dAna ApavAmAM tatpara che. tethI te nagarImAM kaI keI ne lUMTatuM nathI. athavA te nagarImAM keI corI karanAra nathI. paraMtu luMTa karanAra eka vAyareja hatuM ke je vAyare phakta khIlelAM junI sugaMdhane lUMTate hate. AvI te kauzAMbI nagarImAM dhara nAmanA rAjAnI (16) ANa hatI eTale dhara nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. 19-20. dhara rAjAnuM svarUpa be lekemAM jaNAve che - medinIne tApa TALI meghane tarachoDatA, pRthvIne dhAraNa karatAM acalane tarachoDatA For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvijyapadvarita te bhUpa AjJA puSpamAlA mAnatA savi narapati, zIrSe caDhAve pracaMDa jasa bhuja daMDa dIpe che ati, spaSTArtha-jema megha eTale varasAda unALAthI tapelI pRthvInA tApane zAMta kare che tema A dhara rAjA kauzAMbI nagarInA manuSyanA dukhe rUpI tApane zAnta kare che, eTale tethI te rAjA meghane jANe tiraskAra karatA hoya tevA jaNAya che. jema acala eTale parvata pRthvIne dhAraNa kare che tema A rAjA pRthvIne dhAraNa karatA hovAthI jANe parvatane tiraskAra karatA hoya tevA jaNAya che. jema ke puSpanI mAlAne mastaka upara dhAraNa kare che, tevI rIte saghaLA rAjAo A dhara rAjAnI AjJAne puSpanI mAlAnI jema mastaka upara caDhAve che. bhAvArtha e che ke saghaLA rAjAo A dhara rAjAnI AjJAmAM rahetA hatA. athavA temane vazavatI hatA. vaLI te rAjA pitAnI pracaMDa bhujAo rUpI daMDathI zobhatA hatA. 21 toya nija aparAdhi kerA daMDa samaya pracaMDa nA, bhadrakari jima saumyabhAvI yaza nivAsI lokanA anurAgathI kesara pare lepana dizAnuM nRpa kare, lakSmI surI lIlA sadana samabhUpa saddaguNa gaNa dhare. 22 spaSTArtha -AvA pracaMDa bhujArUpI daMDavALA hovA chatAM paNa te dhara rAjA pitAnA aparAdhIone daMDa karavAnA vakhate pracaMDa eTale krodhAyamAna thatA nahotA athavA Akare daMDa karatA nahetA. paNa te rAjA bhadrika hAthInI jema saumyapaNe rahetA hatA. te naga rImAM vasanArA lokena rAjA upara ghaNe anurAga eTale sneha hatuM. tethI karIne rAjAne yaza daze dizAmAM vistAra pAmyuM hatuM. A prasaMge kavi kalapanA kare che ke eka sAthe vistAra pAmelA (phelAyelA) yaza ane anurAgathI arthoardha zrIkhaMDa caMdananI sAthe rahelA kesaranI jema teNe sarva dizAone cirakALa (ghaNAM vakhata sudhI) vilepana karyuM hatuM. vaLI lakSamI surI eTale lakSmI devIne krIDA karavAnA sthAna sarakhA te zrI dhara rAjA saddaguNuvALA eTale sArA guNanA samUhane dhAraNa karatA hatA. eTale A dhara rAjAne viSe ghaNuM uttama guNe rahelA hatA. 22 te dhara rAjAnI susImA nAmanI rANInuM varNana be zlokamAM kare che - te bhUpane AcAravaMtI susImA rANI hatI, hastAdi pallava zabdapuSpo bhuja zAkhA dIpatI; kalpavalI sama tiNe mukha upara lajajA vastrane, DhAMkI nirakhatI bhUmIne bahu maMda cAle muni pare. For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 24. dezanaciMtAmaNi 1 spaSTArtha - te dhara rAjAne sArA AcArane pALanArI ane zIlAdi guNene dhAraNa karanArI susImA (17) nAmanI rANI hatI. te rANI jANe kalpavela hoya tevI jaNAtI hatI, kAraNa ke jema velane pallava eTale navA aMkurA lAla varNanA hoya che, tema A rANInA hastAdi eTale hAtha tathA heTha vagere lAla pallavanI zobhAne dhAraNa karatA hatA. jema velane puSpa hoya che tema A rANInA zabda mukhamAMthI jANe phUle kharatA hoya tevA jaNAya che vaLI vela jema zAkhAo vaDe zebhe che tema A rANuM pitAnI be bhujAo rUpI zAkhAo vaDe zobhe che. A rANInuM mukha lajajArUpI vasathI DhaMkAeluM hatuM. bhAvArtha e che ke A rANu lajajA guNavaDe zobhatI hatI. vaLI Isamiti sAcavIne jamIna upara daSTi rAkhIne cAlatA munirAjanI jema A susImAM rANI paNa pRthvIne jetI tI maMda gatie cAlatI hatI. 23 tasa kAMtie tana saralatAe citta zIla zarame karI, satyatAe vacana dIpe bolatI jyAre jarI; caMdrikAthI jema rajanI te same tima dAMtanA, kiraNa vaDe suMdara zarIra caLakI uThe rANItaNA. spaSTAtha-te rANInuM zarIra kAMtivaDe zebhatuM hatuM eTale A rANInuM zarIra ghaNuM suMdara hatuM. vaLI saralatA vaDe rANInuM citta zebhatuM hatuM athavA rANInuM citta kapaTabhAvathI rahita hovAthI saraLa svabhAvavALuM hatuM. temaja rANIne zIla guNa zarame eTale lajajAthI zobhatuM hatuM. temaja jyAre A rANI kAMI paNa bolatI hatI tyAre tenuM vacana satyatAthI zobhatuM hatuM athavA rANI haMmezAM satya vacana bolatI hatI. jema caMdrikAthI eTale caMdranA teja vaDe rAtrI role che tema rANInA dAMtamAMthI nIkaLatA kIra. thI rANInuM suMdara zarIra caLakI uThatuM hatuM athavA vadhAre zobhAyamAna jaNAtuM hatuM. 24 aparAjita rAjarSine jIva devakathI cyavane susImA rANInI kukSimAM upaje che te jaNAve che - te bhUpa aparAjita amara devAyu pUrI mAghanI, kRSNa cha rAzi kanyA zreSTha citrAra0 divasanI ardharAte susImAnI kukSimAMhe upajatA, svapnadarzana janaka pAThaka svapnaphala uccAratA. 25 spaSTArtha -navamA praveyakamAM utpanna thaelA te (cha tIrthakaranA jIva) aparAjita rAjarSi devakanuM ekatrIsa sAgaropamanuM AyuSya pUruM karI te dhararAjAnI susImA For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[vijyapArita rANInI kukhane viSe utpanna thayA. te vakhate mahA mAsanI vada chaThThane (18) divasa hate. te vakhate kanyA nAmanI rAzi (19) ane uttama citrA (20) nAmanuM nakSatra hatuM. ane barobara ardha rAtrine (21) samaya hato. te vakhate susImA rANIe tIrthakaranA janmane sUcavanArAM cauda moTAM svapna (22) jayAM vagere svarUpa prathamanA bhAgomAM vistArathI varNaveluM hovAthI ahIM te svapnanAM nAma vagere bInA jaNAvI nathI. pachI prabhunA pitA temaja svapna pAThake (23) te svapnanuM phaLa susImA rANIne jaNAve che. 25 rANIne thayelo dehada tathA prabhune janma kyAre thaye vagere traNa lekamAM jaNAve che - padamazA zayana dehada bhakta deve pUratA, nava mAsa sADI sAta dina4 garbhasthiti pUraNa thatA catuthAraka uttarArdha2pa kArtike vada bArase, ardharAte caMdracitrA rAzi kanyAdika viSe. spaSTAthe-tyAra pachI susImA rANIne padma eTale kamaLanI zayyAmAM sUI rahe. vAne dehada athavA dehale utpanna thaye. te dohile prabhunA bhakta dee pUre karyo. tyAra pachI nava mahinA ane sADI sAta divasanI garbhanI sthitine kALa (24) pUro thaye tyAre padmaprabhune janma thaye. te vakhate cothA ArAne uttarArdha (25) eTale pAchaLa aDadhe bhAga cAlatuM hatuM. te kArataka mahinAnI vada bArasane (26) janma divasa hate. ardharAtrine (27) samaya thayuM hatuM ane caMdranI sAthe citrA (28) nAmanA nakSatrane saga cAlatuM hatuM ane te vakhate kanyA nAmanI rAzi (29) hatI. 26 UMca sthiti sarva grahanI harSa zAMti prasaratA, padmavarNa paddamalaMchana padmaprabhujI janmatA; catuthAraka zeSa daza kaDI sahasa sAgara ane, A tIsa lAkha pUrava pakSa navyAzI na jANe pUrNa e. 27 sahasa beMtAlIza varSe UNa te avadhArIe, mevadivAsi dikakumArI ATha kRtyo samarIe; zakAri kerA kRtya daza paNa pUrvanI jima jANIe, zake karelI pama prabhunI varastuti avadhArIe. spaSTArtha-prabhunA te janma vakhate sarve praha udya sthitimAM rahelA hatA ane tethI te vakhate harSa temaja zAMtine pracAra thaye hate. te padmaprabhunA dehane varNa pA For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 dezanAciMtAmaNi ] varNa (30) eTale kamaLanA sarakhA varNavALe hate. tathA prabhune padma eTale kamaLanuM laMchana (31) hatuM. jyAre padmaprabha prabhune janma thaye tyAre cothA ArAne keTalo kALa bAkI hatuM te jaNAve che te vakhate cethA ArAne ardha upara bhAga cAlyA gayA hatA te cethA ArAne kAla (pramANa)-eka keDIkeDI sAgarepamamAMthI beMtAlIsa hajAra varSa ochAM karIe teTaluM hoya che. te vakhate daza hajArakoDa sAgaropama ane te upara trIsa lAkha pUrva ane upara nevyAsI pakhavADIyA (32) mAM beMtAlIsa hajAra varSa ochAM karIe teTalo kAla cethA ArAne bAkI hate. tathA prabhune janma thaye tyAre merU ane rUcaka parvata tathA adhalokamAM vasanArI chapana dizAkumArIo je sthAne prabhune janma thayo che tyAM Ave che ane pitApitAne yogya evAM ATha prakAranAM sUtikarmo vagere kAryo karIne pitAnA sthAne jAya che. tyAra pachI saudharmendra vagere dro merU parvatanA pakavanane viSe zilA upara rahelA siMhAsananI upara prabhune snAtra mahatsava kare che. IdranA bIjA daza kAryo vagerenuM svarUpa prathama bhAgamAM varNavyA pramANe jANavuM. te vakhate zakrenDe padma prabhunI uttama stuti karI te have AgaLanA zlokamAM jaNAvAya che. ra7-28 prabhunA janma prasaMge zakendra karelI prabhunI stuti cha zlekamAM jaNAve che - he deva ! bhava marU deza pharatA bhavijanone tAharUM, darzana amIrasa paraba jevuM thayuM maMgala sukhakare; sarva deve dekhatA ekI Tase prabhu rUpane, animeSatA sArthaka kare praNaye vakhANuM temane. spaSTArtha:-he deva! A saMsArarUpI marUbhUmi eTale mAravADa dezane viSe rakhaDatA bhavya chene tamAruM darzana amRtarasanI paraba sarakhuM maMgalakArI ane sukhakArI thayuM che. jema mAravADa dezanA sakhata unALAne viSe pANI meLavavuM ghaNuM muzkela che, ane te vakhate tarasyA thayelA musApharane ThaMDA pANInI paraba maLavAthI jema ghaNe harSa thAya che ane te pANI pIne potAnI tarasa zAMta pADe che, tema saMsAramAM rakhaDatA duHkhI bhavya ine tamAruM darzana amRtarasanI paraba jevuM kAma kare che. sarve deve prabhunA rUpane ekI Taze joI rahe che eTale jarA paNa AMkha baMdha karatA nathI, kAraNa ke devenI AMkhe nimeSa (AMkhanuM mIMcAvuM) rahita hoya che ane tethI te devenI animeSatA sArthaka thAya che eTale saphaLa thAya che athavA nAma pramANe arthavALI thAya che AvA uttama guNene dhAraNa karanAra he prabhu! huM tamane ghaNI prIti pUrvaka stavuM chuM. ane ApanA darzana karanAra te puNyazAlI devenI prazaMsA karUM chuM. 29 For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijyapaddhasUrikRta janmaTANe nArakI paNa teja sukhane pAmatA, * ethI ame jina nAma taNuM sarva sukhakara dhAratA dayA nIka jala siMcane jina dharmatarU vardhaka tame, puNya amArA Apa jamyA mAnIe evuM ame. spaSTArtha - he prabhu! tamArA janma vakhate nArakInA je haMmezAM aneka prakAranAM tIvra dukhe bhogavI rahyA che temane paNa thaDe kAla sukhane ane prakAzane anubhava thAya che ane AthI ja ame tamArA jinanAmakamane sarva ne sukha karanArUM mAnIe chIe. vaLI te jinezvara! tame dharmarUpI vRkSane dayArUpI nIkanuM pANI siMcIne vadhAranArA che. ane amArA puNyanA udayathI Apane janma thayo che ema ame mAnIe chIe. 30 ThaMDAza jalamAM jema tribhuvana svAmitA traNa jJAna e, beu che sidhdha janmathI prabhu Apane puNyAI e; padama laMchana ApanuM ne pama kAyA ApanI. mukha pavana paNa Apano che deva! je padamanI. 31 spaSTAtha he prabhu! jema pANInI aMdara zItaLatA svAbhAvikapaNe ja rahelI che tevI rIte ApanAmAM tribhuvana eTale svarga, mRtyu ane pAtAla athavA urvaloka, adheloka ane tochaloka e traNe lokanuM svAmIpaNuM temaja matijJAna, zrutajJAna ane avadhi. jJAna e traNa jJAne A baMne vastuo janmathI ja siddha che ane te ApanI puNyAIne lIdhe ja janmasiddha che. he prabhu! tamAre viSe padmalaMchana eTale gheLA kamalanuM laMchana che temaja ApanA zarIranI krAMti paNa kamala sarakhI che. vaLI he deva! ApanA mukhane pavana eTale zvAsozvAsa te paNa kamalanI sugaMdha je sugandhidAra che. 31 lakSmI apara payaya paddamAvaMta prabhujI Ape che, parama jevA vAnavaMtA paddama ghara rUpa Apa che; ApanA anubhAvathI bhavajaladhi jAnumita thaze, tuja sevanA sAcI gaNI muja AtamAM tyAM lIna thaze. spaSTAthe he prabhujI! padmA eTale lakSamI evuM jenuM bIjuM nAma che te lakSmI vALA Ape che. kAraNa ke ATha pratihArya temaja trIsa atizaya rUpI bAhya lakSamI temaja jJAnAdi atyaMtara lakSamI ApanAmAM rahelI che. vaLI ApanuM mukha paNa kamaLanA For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ desAnA ciMtAmaNi ] jevuM zobhAyamAna che. AvA aneka kAraNathI he prabhu! tame kamaLanA ghara jevA che. ApanA prabhAvathI mAro bhAva rUpI samudra jAnu pramANa eTale jaladIthI aLagAya te thaze. ane tamArI sevA eTale bhakti teja sAcI sevA che evuM jANune mAro AtmA ApanI bhaktimAM lIna thaze. 32 uparanA devalokanuM sukha tema anuttara vAsanI icchA have nA eka cAhuM sevanA tuja caraNanI; janmAbhiSeke ApanA meM mela dhoye mAhare, Azcarya e mAre jinezvara tAhara che Azaro. 33 spaSTAtha -he prabhu! ApanuM darzana thavAthI Aje mane je AnaMda sukha zAMti maLe che, tethI have mane mArA sthAnathI uparanA devalokathI mAMDIne anuttara vimAnavAsI devanA sukhanI paNa IcchA nathI, kAraNa ke e badhA devalokanAM sukha paNa aMte te nAzavaMta ja che. have to huM tamArA caraNa kamalanI sevA ja cAhuM chuM. vaLI he jinezvara deva! meM ApanA snAtra mahotsava karyo, ApanA zarIra upara pANInuM siMcana karyuM, tethI Apane mela dUra tha joIe tene badale mAre kamarUpI mela dUra thaye eTale mArAM ghaNAM karmo nAza pAmyA, e moTuM Azcarya che. he prabhu! mAre tamAre Azare che. mane khAtrI che ke-ApanA zaraNathI huM A saMsAra samudrane pAra jarUra pAmIza. 33 vairAgya saMyama zIla pramukhanI sAvikI ArAdhanA, Ape karI je pUrvabhavamAM tAsa zubha saMkAranA; udayathI puNyAnubaMdhi puNya kamaeNdaya bale, svapatAraka prabhu thaze abhiSeka Ape bedha e. 34 spaSTArtha -vaLI he prabhu! A janmAbhiSekanuM rahasya e che ke Ape pUrva bhavane viSe sAtvika vairAgyane dhAraNa karavA pUrvaka cAritranI tathA zIla vagerenI karelI sAtvikI ArAdhanAthI meLavelA sArA saMskAronA pratApe bAMdhela puNyAnubaMdhI puNyanA udayathI Apa svapatAraka eTale pitAne temaja parane tAranArA thaze. AnuM rahasya e che ke Ape pUrva bhavamAM je vIsa sthAnakamAMnA amuka sthAnakanI ArAdhanA karI tethI tIrthaMkara nAma karma bAMdhyuM. ane te tIrthakara nAma karmanA prabhAvathI ApavAmAM udaya pAmelA puNyAnubaMdhI puNyakarmo vaDe Apa svapatAraka thaze. je puNya karmane udaya cAle che te vakhate navAM puNya karmane baMdha thAya, te puNyAnubaMdhI puNya kahevAya che. puNya ane pApanI caturbhagInuM svarUpa ahIM pahelA bhAgamAM vistArathI varNavyuM che. 34 For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 [ zrIvijayapadhasUrikRtaprabhunuM padmaprabha nAma zAthI paDyuM te jaNAve che - kRtya daza zakendra prabhune mukatA mAtA kane, svarge jatAM prabhu padyanI jima nirmalA dhura artha e padya laMchana padmazagyA dohale be kAraNe,38 janaka thApe harSathI zrIpadraprabha39 abhidhAnane, 35 spaSTArtha -prabhunA snAtra mahotsava vakhate zakrendranAM je daza kAryo (36) kahelAM che, te paNa prathamanA bhAgamAM kahyA che, tethI ahIM jaNAvyA nathI. snAtra mahatsava prasaMge e daza kAryo karyA pachI zakendra prabhune mAtAnI pAse mUke che ane tyAra pachI te potAnA svargamAM eTale saudharma devalokamAM jAya che. tathA "padmaprabha" nAmane sAmAnya artha e che ke prabhunuM zarIra kamala jevuM nirmala hatuM enAmane prathama artha jANa. (37) vaLI prabhu nA zarIre kamalanuM laMchana hatuM, te kAraNathI tathA prabhu jyAre mAtAnI kukSImAM hatA tyAre mAtAne padmazayyAmAM zayana karavAne dehale utpanna thaye hate. (38) A be vizeSa kAraNathI prabhunA pitA dhara rAjAe prabhunuM padmaprabha (kamala sarakhI kAntivAlA evuM) nAma harSa pUrvaka pADayuM. A rIte "paprabha" nAmane vizeSArtha jANa. (39) 35 prabhunA vaMza gautra rUpa tathA balanuM varNana kare che - prabhune phaNa nahi jJAna traNa iga sahasa ne aDa lakSaNa,42 ikvAku kAzyapa gotrajabhUSaNa padamaprabha mahimA ghaNe; svargadhAtrI lAlane sura kuMvara sAthe krIDatA, viziSTAnnAhAra" satkRSTa rUpa bala dhAratA. 36 spaSTArtha -prabhune mastaka upara phaNa (40) hotI nathI. vaLI prabhune pUrva bhavathI sAthe AvelAM matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna ema prathamanA traNe jJAna (41) hoya che. vaLI prabhunA zarIrane viSe eka hajAra ne ATha (42) lakSaNe hoya che. prabhune IvAku nAmane vaMza (43) ane kAzyapa nAmanuM gotra (44) hevAthI kAzyapa zetrane viSe bhUSaNa eTale alaMkAra sarakhA zrI padmaprabhu nAmanA chaThThA tIrthakarane ghaNe mahimA athavA prabhAva hate. prabhune mATe Indra mahArAje sthApana karela devAMganAo rUpI dhAva mAtAethI lAlana karAtA prabhu anukrame vRddhi pAmavA lAgyA. te vakhate de nAnA bALakanuM rUpa karIne prabhunI sAthe kIDA karavAne AvatA hatA. prabhune bIjA manuSe karatAM vizeSatAvALA ane AhAra (45) hate. vaLI prabhunuM rUpa (46) bIjA badhAM karatAM caDhIyAtuM hatuM. temaja prabhunuM bala (47) paNa sauthI vadhAre hatuM. 36 For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] prabhunA zarIranuM pramANa jaNAve che - usedha aMgula dhanuSa aDhIse Atma aMgula zata ane, vIsa tema pramANa aMgula sATha50 prabhu tanumAna e; vizAla chAtI jAsa jANe krIDanaghara lamItaNuM, puNya teje dIpatA tIvrAbhilASI caraNanA. 37 T spaSTArtha -prabhunuM zarIra utsadhAMgulanA mApathI aDhIse dhanuSya pramANa hatuM. (48) traNa prakAranA aMgula kahelA che-1 ulledhAMgula, 2 pramANugula ane 3 AtmAMgula. temAM anaMtA paramANuone eka vyAvahArika paramANu thAya che. te vyAvahArika para mANuthI ATha ATha guNAnA kamathI anukrame ubhedhAMgula thAya che. A utsadhAMgulanA mApathI prabhunuM zarIra aDhIse dhanuSya pramANa hatuM. 24 utsadhAMgulane eka hAtha thAya che ane cAra hAthane eka dhanuSya thAya che. utsadhAMgula karatAM pramANagula cAra gaNuM moTuM che, tethI aDhIse dhanuSyane cAra vaDe bhAgatAM 60 AMgala Ave che. A rIte pramANagulanA mApathI prabhunuM zarIra 60 pramANagula pramANe kahyuM. AtmAgulanuM cakkasa pramANa nathI, paraMtu je je kAle je je tIrthakara heya temanA AMgalane te te kAle AtmAMzula kahela che. tethI padmaprabhunA pitAnA AMgalanA pramANathI temanuM zarIra ekaso vIsa AtmAMDyula pramANa jANavuM. dareka tIrthakaranuM zarIra AtmAgulanA mApathI ekaso vIsa AMgala pramANa hoya che. (49-10) tathA prabhunI chAtI ghaNuM vizAla hatI, tethI te lakSmIne krIDA karavAnA ghara samAna jaNAtI hatI. vaLI prabhu pitAnA puNya rUpI teja vaDe zobhatA hatA ane cAritra grahaNa karavAnI tIvra IcchA rAkhatA hatA. 37 prabhunuM pANigrahaNa tathA rAjyAbhiSeka jaNAve che - lokanA anuvartane mAtA pitAnA Agrahe, pANigrahaNa karatAM pa1 chatAM jalakamalanI jevA rahe; lAkha sADI sAta pUravara kAla kuMvarapaNuM taNe, pUrNa hatAM bhUpa banatA hetu Agraha janakano, 38 spaSTA - zrI padmaprabha prabhu te saMsAra upara virAgyavALA hatA te paNa prajAnI IcchAne mAna ApIne tathA mAtA pitAnA ghaNA Agrahane lIdhe temaNe pANi grahaNa eTale lagna (51) karyuM. te paNa jalakamalanI peThe eTale jalamAMthI utpanna thayA chatAM jema kamala jalathI nirALuM rahe che tema saMsAramAM rahyA chatAM temAM Asakti vinAnA hevAthI prabhu paNa jalakamalanI jema rahe che. prabhunA kuMvarapaNane kAla sADI sAta lAkha pUrvane (para) hatA. cerAsI lAkhane rAsI lAkha guNIe tyAre (8400000 4 For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrIvijyAsukita8400000=7056000,0000000 varSe) eka pUrva thAya che. athavA prabhu jyAre sADI sAta lAkha pUrvanA AyuSyavALA thayA tyAre pitAnA AgrahathI prabhu rAjA thayA. pitAzrI dhara rAjAe prabhune rAjyAbhiSeka karI temane rAjA banAvyA. 38 prabhune rAjyakAla jaNAve che - seLa pUvage sahita lakha pUrva sADI ekavI,pa3 | rAjya pAle padaprabhaprabhu cakravattI napa4 rAjavI; mAtA lahe nivaNapapa izAne janaka suravara thatA, avasare lokAMtike prabhu pAsa vinaye AvatA. 39 spaSTArtha -rAjA banyA pachI prabhue sADI ekavIsa lAkha pUrva ane upara soLa pUrvAga sudhI nyAyathI prajAnuM pAlana karyuM. (53) cerAsI lAkha varSe eka pUrvAga thAya che. zrI padmaprabha prabhu cakravatI (54) rAjA nahotA. prabhunI mAtA susImA rANuM nirvANa pada (55) eTale mekSa padane pAmyA. ane prabhunA pitA zrIdhara rAjA IzAna devalokamAM uttama deva (56) thayA. have jyAre prabhune dIkSA levAne avasara Avyo tyAre nava lekAMtika (57) deve temane AcAra hovAthI prabhu pAse AvIne vinayapUrvaka vinaMti kare che. 39 prabhu dIkSA vakhate vArSika dAna Ape che te kahe che pharaja pitAnI bajAve dAna- vArSika prabhu dIe, dhanada vacane jubhakAmara pUratA dravyAdine; prabhune kare abhiSeka hari nRpa pAlakhI nirvAti karI,pa9 besI tihAM kauzAMbIdeg sahasA azaka2 tale jaI. 40 spaSTArtha -kAMtika de AvIne vinayapUrvaka prabhune dIkSAne avasara jaNAve che. e pramANe te deva pitAnI pharaja bajAve che. tyAra pachI prabhu paNa vArSika dAna (58) ApavAnuM zarU kare che. eTale eka varSa sudhI dararoja savArathI bapora sudhI eka keDa ane ATha lAkha seniyAnuM dAna kare che. te dhana dhanada eTale kuberadevanA hukamathI jabhaka jAtinA de lAvIne prabhune Ape che. vArSika dAna ApyA pachI Indra temaja rAjA prabhunI dIkSAnI taiyArI karatAM prathama abhiSeka kare che. tyAra pachI IMdra mahArAja nivRtti nAmanI pAlakhI (5)nI racanA kare che. te pAlakhImAM besIne zrIpadmaprabha svAmI kauzAMbI nagarInI (60) bahAra AvelA sahasAmra (hesAvana) nAmanA udyAnane (61) viSe jAya che ane te udyAnamAM AvelA eka vRkSanI (62) nIce utare che. 40 For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] dIkSA vakhate prabhune mana:paryava jJAna thAya che te jaNAve che - chaThTha tapadhara kArtika vada terase citrA ane, - kanyA pravara aparAhakAle padmaprabha tIrtha kare; pAchalI vaya sahasavRpa9 saha ca0 karI cAritrane, svIkAratA te samaya pAme mana paryava jJAnane. spaSTArtha -te vakhate prabhue chaThTha tapa athavA be upavAsa (63) karyA hatA. te kArataka mAsanI vada terasane (64) divasa hato. te dIkSAnA avasare citrA (65) nAmanuM nakSatra hatuM ane uttama kanyA (66) nAmanI rAzi hatI. te kAtika vada terase divasanA pAchalA bhAgamAM (67) padmaprabhu tIrthakare pAchalI vayamAM (68) eka hajAra rAjAo (29) sAthe dIkSA lIdhI. prabhue pite paMcamuSTi loca (70) karIne cAritra grahaNa karyuM. je vakhate prabhue cAritra grahaNa karyuM teja vakhate temane ceAthuM mana:paryava jJAna utpanna thayuM ane traNa jJAnIne badale cAra jJAnI thayA. 41 prabhue bIje divase pAraNuM karyuM ane pAMca dIvya pragaTayAM te kahe che - devadUSya2 jAvajawvazya bIje divasa4 brahmasthalapurepa somadeva paramAn7 herI padmaprabha pAraNuM kare; divya% sura prakaTAvatA nRpa te bhAve ziva09 pAmatA, vasu vRSTi sADI bAra keDIsemadeva racAvatA. spaSTArtha -prabhue dIkSA lIdhI te vakhate Indra mahArAjAe prabhunA khabhA upara devadUSya (72) vastra sthApana karyuM ane te vastra prabhu pAse jAvajIva (73) sudhI rahyuM eTale prabhu jIvyA tyAM sudhI rahyuM. dIkSA laIne prabhue tyAMthI vihAra karyo ane bIje divase (74) brAsthala nAmanA (75) nagarane viSe semadeva nAmanA rAjAne tyAM (76). paramAna (77) eTale khIra baherIne zrIpadmaprabha deve cha6 tapanuM pAraNuM karyuM. te vakhate devoe AkAzamAM pAMca divya 78) pragaTa karyA. prabhune pAraNuM karAvanAra te rAjA teja bhAvamAM (79) kSe gayA. prabhue pAraNuM karyuM te vakhate emadeva rAjAne tyAM devee sADA bAra kroDa senaiyAnI (80) vRSTi karI. 42 prabhune chadmastha bhAva jaNAvI prabhune kyAM tathA kayAre kevalajJAna thayuM te be akemAM jaNAve che - ratnapITha pAraNathale chadmastha bhAve vicaratA, AryabhUmi 2 mAsa SaTala kauzAMbI-4 sahasA jatA For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ( zrIvijayapadvaritachatrAbha nIce kAussage citara suda pUnama dine,07 pUrvAha6 chaTu tapavaMta69 kanyA(r) rAzi citrA caMdrane 43 spaSTArtha -prabhue je sthaLe pAraNuM karyuM tyAM somadeve ratnanuM pITha banAvarAvyuM. tyAra pachI prabhu chadmastha avasthAmAM (81) AryabhUmine viSe (82) vicAravA lAgyA. e pramANe chadmastha bhAve vicaratAM prabhune cha mAsa (83) pasAra thayA tyAre zrIpadmaprabha svAmI kauzAMbI nagarImAM (84) sahastrAgra udyAnane (85) viSe padhAryA. tyAM chatrAbha (chatrAkAra) (86) nAmanA vRkSanI nIce prabhu kAusagga dhyAnamAM rahyA. te citra mahinAnI punamane (87) divasa hatuM. ane pUrvAha (88) eTale divasanA pUrvArdhane kAla hato. te vakhate prabhune chane (89) tapa hate. kanyA nAmanI (90) rAzi hatI ane caMdra citrA nAmanA (91) nakSatramAM Avela hatuM. 43 vAyuthI jima vAdaLAM tima ghAti karma vinAzathI, kevalI chadmasthatAmAM pramAda2 upasarga nathI; samavasaraNe pUrva dvAre pesatA jima nAthane, iMdra tima ghe pradakSiNa prabhu pravara cityakSane. spaSTArtha -have kAusa dhyAnamAM rahelA zrI padmaprabha prabhue kSepaka zreNi vaDe vAyunA vegathI jema vAdaLAM vikharAI jAya tema jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAya nAmanA cAra ghAtI karmone kSaya karyo. ane te ghAtI karmonA kSaya thavAthI prabhune kAleka prakAzakara kevalajJAna utpanna thayuM. jyAre prabhu chadmasthapaNAmAM vicaratA hatA tyAre temaNe jarA paNa pramAda se nathI. (92) temaja te avasthAmAM prabhune upasargo (3) paNa thayA nathI. prabhune kevalajJAna thayuM te vakhate dee samavasaraNanI racanA karI. tyAra pachI prabhu pUrva dizA tarapha AvelA dvAramAM pesIne samavasaraNamAM praveza kare che ane Indra mahArAja jema prabhune pradakSiNA kare che tevI rIte prabhu uttama cityavRkSane pradakSiNa Ape che. 44 prabhu samavasaraNamAM siMhAsana upara bese che te jaNAve che - doDha94 gAu uMcAI tenI nAtha praNamI tIrthane, pUrva bAju mukha virAje ratnajaDita siMhAsane prabhu prabhAve devata pratibiMba traNa paNa zobhatA, mera jima ghana garjanA jina dezanA sau cAhatA. 5STArtha -te caityavRkSanI uMcAI deDha gAunI hoya che. (94) tyAra pachI prabhu For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] "name tisthassa"eTale tIrthane namaskAra karI samosaraNanA madhya bhAgamAM rahelA ratnajaDita siMhAsanane viSe pUrva dizA tarapha mukha rAkhIne bese che. te vakhate prabhunA prabhAvathI devee vikulA prabhunA traNa pratibiMbe traNa dizAmAM zebhe che. A rIte kahevAne bhAvArtha e che ke te vakhate sabhAmAM beThelI parSadAne cAre taraphathI prabhunuM mukha dekhAya che. ahIM prabhunuM mukha te pUrva dizA tarapha ja hoya che. bAkInI pazcima dakSiNane uttara dizA tarapha traNa pratibiMba hoya che. te vakhate saghaLI parSadA prabhunI dezanA sAMbhaLavAne mATe meghanI garjanA sAMbhaLavAne mATe Atura thaelA moranI jema" Atura thaIne bese che. 45 prabhu dezanA zarU kare te pahelAM Indra mahArAja prabhunI stuti kare che te che kemAM jaNAve che - cha jinezvarane namI saudharma hari bahu mAnathI, stavatA pratye ! meM Aja dIThA Apane sadbhAgyathI, Apa darzananA prabhAve sAMbhare guNa ApanA, - nirguNa have guNa saMbhAratA guNa guNitaNa. spaSTArtha -tyAra pachI saudharma hari eTale saudharma nAmanA pahelA vaimAnika denA Indra saudharmendra (zakendra) cha jinezvara zrIpadmaprabhune namIne bahumAnapUrvaka prabhunI stuti A pramANe karavA lAgyA-he prabhu! meM Aje Apane dIThA eTale Aje mane mArA sadbhAgyathI athavA prabala puNya karmonA udayathI ApanA darzana thayAM che, ApanA darzananA prabhAvathI ApanA uttama jJAnAdi guNe mane yAda Ave che. ane e rIte guNavAna purUSanA guNene saMbhAravAthI guNa rahita purUSe paNa guNavALA bane che. kAraNa ke guNavAna purUSone evA prakArane alaukika prabhAva hoya che. 46 upasarga Adi haNe vidyAre te chatAM zamadhara tame, mahaMta kerI akala caryA kema kalI zakIe ame; bhegave cho muktine teye virAgI prabhu tame, zatragaNa haNatAM chatAM adveSa guNadhara che tame. 47 spaSTArtha - he prabhu ! tame parISahenI senA vagerene haNe che eTale nAza karo che. ane upasarga vagerene vidAro che eTale dUra kare che te chatAM tame zamadhara eTale zamatAnA dhAraNa karanArA kahevAmAM che. A mATe virodhAbhAsa che. koIne haNavAnuM athavA vidAravAnuM kAma guse athavA krodha karyA sivAya banatuM nathI paraMtu tame te krodha rahita che te chatAM A kArya kare chemATe ja moTA purUSanI jIvanacaryA akala (sama For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. zrIvijayapadyasUrikRtajavAmAM kaThIna) kahelI che, tethI ApaNe te kevI rIte samajI zakIe. vaLI he prabhu! tame muktinA sukhane bhogave che te chatAM tame virAgI gaNAo che, e paNa mATe virodhAbhAsa che. je sukhane bhegave che te rAgI gaNAya che paraMtu tame te mekSanAM sukhe bhogave che chatAM virAgyavALA che athavA Asakti vinAnA che. ane tame zatru gaNuM eTale rAga dveSa maha ajJAna vagere zatruone haNe che eTale nAza kare che, te chatAM tame adveSa guNane dhAraNa karanArA che athavA tame aSI gaNAo che. A paNa moTe virodhAbhAsa alaMkAra jaNAvyuM che. zatruone haNavAmAM mukhya kAraNa cheSa hoya che, paraMtu tame te dveSa rahita che chatAM zatruone haNe che. 47. A joI ema jaNAya tuja Azcaryakara mahimA dIse, jigISA virahita chatAM vijayI vara tribhuvana viSe; pAmara jane na kalI zake caturAI moTA guNi taNI, lIdhuM na dIdhuM keine kaMI teya prabhutA ApanI. 48 spaSTAthe A pramANe tamAre adbhuta prabhAva jotAM ema jaNAya che ke tamAro mahimA Azcaryakara eTale moTA Azcaryane karanAro che. vaLI he prabhu! tame jigISA eTale jIta meLavavAnI IcchA vinAnA che, te chatAM paNa tame traNa bhuvanane viSe vijayIvarA eTale sauthI moTI jIta meLavanArA che. kAraNa ke bIjA parAkramI gaNuelA purUSoe phakta bAhya zatruo upara jIta meLavI che, tyAre tame te abhyantara zatruo upara jIta meLavI che. mATe ja kahyuM che ke moTA guNavAna puruSonI caturAIne amArA jevA pAmara jIve samajI zaktA nathI. vaLI he prabhu! tame keInI pAsethI kAMI lIdhuM nathI tema keIne kAMI ApyuM nathI te chatAM ApanI prabhutA vAstavika gaNAya che e paNa moTuM Azcarya che. 48 joI AvuM ema mAnuM pUjya vara zAni taNI, Azcaryane prakaTAvanArI savi kalA hitakAriNI; bIjA janAe deha kerA tyAgathI paNa kahyuM na je, prabhucaraNa pITha para leTatuM AzcaryakAraka sukRta te. spaSTArtha -upara jaNAvyA pramANe moTA Azcaryane karanArA tamane jANIne huM ema mAnuM chuM ke pUjanika evA uttama jJAnI purUSanI saghaLI kaLAe Azcaryane pragaTa karanArI temaja hitane karanArI che. kAraNa ke bIjA manuSyoe pitAnA zarIrane tyAga karavA sudhInA tyAgathI paNa je puNya karma prApta karyuM nathI evuM AzcaryakArI te puNya kama he prabhu! tamArA caraNa kamalane viSe ALoTe che. eTale ke evA uttama prakAranA pujaya kamane tame prApta karyuM che. 49 For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] rAgAdi haNatAM kara bane tethI bhayaMkara Ape che, akhUTa karUNa sarva para tethI suraMkara Apa che; A be guNothI ApanuM sAmrAjya sAcuM mAnIe, niraA na keI ApathI gurU pUjya! namIe Apane. 50 T spaSTArtha--ahIM prabhumAM kayA kayA guNe virodhAbhAsa rUpe kevI rIte rahelA che te jaNAve che - he prabhu! tame rAgAdi zatru eTale rAga, dveSa, meha, ajJAna vagere moTA abhyantara zatruo ke je zatruone AdhIna A AkhuM jagata che, ane jenI AgaLa meTA meTA purUSo paNa hArI gayA che tevA rAgAdi zatruone tame jaDamULamAMthI haNI nAkhyA che. A zatruone haNatAM tame krara banyA che tethI tame bhayaMkara che. ahIM prabhu te zAMta svabhAvanA che te chatAM prabhumAM aupacArika krUratA dekhADIne bhayaMkara kahyA te virodhAbhAsa che. kahevAne artha e che ke kaI paNa bAhya zatrune haNa hoya te mANase tenI tarapha krUratA dekhADavI paDe che. eTale krUra athavA nirdaya banyA sivAya zatrune haNa zakAtuM nathI. tame te A rAgAdi moTA zatruone haNyA che tethI tamane krUra kahyA, paraMtu kharI rIte te tame zAMti (samatA) guNe karIne ja A zatruone haNyA che. tame bhayaMkara che te chatAM ahaMkara eTale sarva ane sukhI karanArA athavA sava nuM zubha (bhaluM-hita) karanArA che. A pramANe tame bhayaMkara chatAM ahaMkAra che te virodhAbhAsa mAtra che. kAraNa ke rAgAdi zatruone haNIne tame tamAruM kharUM Atma svarUpa pragaTa karyuM che, te sAthe sarva jIne sukhI karavAnI tamArI bhAvanA hovAthI ane te pramANe temane sukhI karavAne tamAre upadeza hevAthI A baMne guNe eka sAthe tamArAmAM zobhI rahyA che. A be guNane lIdhe ame ApanuM sAmrAjya eTale traNa lekanuM adhipatipaNuM sAcuM mAnIe chIe. A kAraNathI he pUjya gurU! ApanA karatAM bIjuM kaI meTuM nathI ema samajI ame Apane kharA bhAvapUrvaka vaMdana karIe chIe. 5. 3 prabhu! Apa mArI stutitaNA gocara thayA puNyodaye, anyamAM je deSa rUpa te ApamAM guNa rUpa bane, muktinI icchA thakI paNa adhika IcchA ApanA, darzana taNI te nitya ho bhAva e muja dIlanA. 51 spArtha -Indra mahArAja stutinI pUrNatA karatAM jaNAve che ke-he prabhu! mArA prabaLa puNyanA udayathI mane ApanI stuti karavAne A avasara maLe che. athavA ApanI stuti karavAne mane A prasaMga maLyo te mAre puNyane udaya mAnuM chuM. kAraNa ke puNyanA udaya vinA A prasaMge prApta thatI nathI. he prabhu! bIjA purUSomAM je deSa gaNAya che For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 [ zrIvijyapadyasUrikRtate tamAre viSe guNa rUpe thAya che. he prabhu! mane mekSanI IcchA karatAM paNa ApanA darzana karavAnI adhika IcchA che. tethI mane ApanA darzanane lAbha haMmezAM maLe evI mArI AMtarika bhAvanA che. 51 Indra mahArAjanI stuti pUrI thayA pachI prabhu zrIpadmaprabhasvAmI dezanA zarU kare che, te dezanA kevI che te jaNAve che - Ima stavIne iMdra viramyA "prAtihAyAMtizayathI, zebhatA nirdoSa97 jenI vANI guNa pAMtrIzathI; alaMta te padmaprabha prabhu ApatA hitadezanA, vega zudhdhi prazAMtine prakaTAvanAra dezanA. spaSTArtha -A pramANe iMdra mahArAje zrIpadraprabha prabhunI stuti karyA pachI aDhAra deSa rahita ane ATha pratihArya tathA 34 atizayothI zobhita prabhue dezanA ApavA mAMDI. A prasaMge dezanA kevI che te jaNAve che-prabhunI dezanA vANInA pAMtrIza guNethI zobhAyamAna che. eTale prabhunI dharma dezanAnI vANI pAMtrIsa guNavALI che. te dezanA mokSanAM sukhane ApanArI che. kAraNa ke A prabhunI dezanA sAMbhaLI te pramANe vartanArA che jaladI mekSane meLave che. temaja A prabhunI dezanA kataka cUrNanA jevI che. jema kataka nAmanA eka jAtanA lane bhUke malIna pANImAM nAMkhavAthI te pANImAM rahele kacaro tenI nIce besI jAya che ane pANI nirmala bane che tema prabhunI A dezanA rUpI kataka phalanA cUrNa vaDe malIna AtmArUpI pANI nirmala bane che athavA prabhunI dezanAnA prabhAvathI kamamelathI malIna banelA cha karma rUpI melane dUra karIne nirmala bane che. A dezanA gazuddhine karanArI che eTale mana, vacana ane kAyAnA te traNa yogo ke je AtmAne duHkhadAyI mArga tarapha pravRtti karAvanArA hatA te traNe vegone nirmala banAvanArI prabhunI dezanA che. vaLI A dezanA AtmAnI azAMtine dUra karIne parama zAMtine Ape che. para have prabhunA upadeza rUpe niyamAvalane vistArathI jaNAvatAM sarvArthasiddha vimAnavAsI devo tathA bAkInA cAra anuttara vimAnavAsI devonuM svarUpa be zlokamAM jaNAve che - he bhavya ! sthira thaI niyamAvalIne sAMbhaLe, | sarvArthasidhAmara vinA cAre dizAnA suravare; anuttarAmara Ayu pUrI narapaNuM uttama lahe, - abadhAyu muktimArge sidhdhimAM kAyama rahe, For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] spaSTArtha-have dezanAnI zarUAta karatAM jaNAve che ke he bhavya ! tame sthira thaIne eTale dhyAna daIne zAMta citte niyamAvalIne sAMbhaLo. niyamAvalI eTale je avazya banavAnuM hoya te ahIM (bhajanA-vikalpa rahita) niyama jAve. evA niyamonI zreNI athavA hAramAlA te niyamAvalI jANavI. A niyamAvaline ahIM praznottara rUpe kahI che eTale bhavya jIva (prabhune) pUche che ane tIrthakara bhagavAna tene javAba Ape che-(AvI praznottara paddhati-niyamAvalinA aMta sudhI samajavI.) prazna-he kRpALu bhagavAna ! anuttara vimAnavAsI de keTalA bhava karIne mokSe jAya? uttara-pAMca prakAranA anuttara vimAnavAsI de che. A devonA 1 vijaya, 2 vijayaMta, 3 jayaMta, 4 aparAjita, ane 5 sarvArthasiddha e nAmanAM pAMca vimAne che. te vimAnamAM vasanArA deva anuttara vimAnavAsI de kahevAya che. temAM sauthI vacce sarvArthasiddha nAmanuM vimAna AveluM che ane tenI cAra dizAmAM cAra anuttara vimAnavAsI devonAM vimAne AvelA che. A pAMcamAMthI sarvArthasiddhavAsI devo vinA bAkInA cAra anuttara vimAnavAsI devenuM tyAM utkRSTathI 33 sAgaropamanuM ane jaghanyathI 31 sAgaropamanuM AyuSya che. teo temanuM AyuSya jyAre pUruM thaI rahe che tyAre tyAMthI AvIne uttama manuSya bhavane viSe utpanna thAya che ane tyAM jeo abAyu eTale manuSpAyune baMdha karatA nathI teo te ja bhavamAM tamAma karmo khapAvIne mokSe jAya che eTale eka ja bhavamAM mekSe jAya che. paraMtu-cAra anuttara vimAnavAsI devabhavamAMthI cavIne manuSyabhavane pAmelA temaNe je devagatinuM AyuSya bAMdhyuM hoya te avazya vaimAnika devapaNe utpanna thAya che. paraMtu te manuSya marIne tiryaMcanA bhavamAM, nArakInA bhavamAM, manuSya bhavamAM temaja bhuvanapati devamAM, tiSI devAmAM athavA vyantara devanikAyamAM upajatA nathI. (1) prazna-sarvArthasiddha vimAnavAsI de keTalA bhava karIne mokSe jAya? uttara-pAMca anuttaramAMthI vacalA sarvArthasiddha vimAnamAM upajatA sarvArthasiddha de sarve nizcaye ekAvatArI hoya che eTale teo sarvArthasiddha vimAnamAMthI cyavIne manuSyabhavamAM utpanna thAya che ane teja bhavamAM sarva karmone kSaya karIne avazya mokSe jAya che. sarvArthasiddha vimAnanA deva bhavathI mAMDIne mokSe javAnA narabhava sudhInA vacalA kAlamAM eka manuSyane ja bhava thatuM hovAthI te sarvArthasiddhanA deve ekAvatArI (ekaja narabhava karavAnuM bAkI che jemane tevA) kahevAya che. (2) 53 saMcitAyunara anaMtara deva vimAnika bane, tiryaMca nAraka bhuvanapati jyotiSka vyaMtara nA bane; madhyamAM sarvArthasiddhika deva sarva nizcaye, ekAvatArI aMtya nara bhava mekSane avadhArie. 54 For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [vijyapadhasUrikRtianuttaravAsIpaNuM zAthI prApta thAya tathA kayA deva samakitI ane kayA deve mithyAtvI te jaNAve che - anuttare suratA susaMyama rUcitaNuM phala jANie, deva lavasatama anuttara bhAvavAsita mAnIe; samyakatvavaMtA iMdra sarve nizcaye avadhArie, zeSa deve rUcidharA mithyAtvavaMtA samarIe. 55 spaSTArtha-prazna-anuttara vimAnavAsI devapaNuM zAthI prApta thAya? uttara-anuttara vimAnamAM devapaNanI prApti samyakatva sahita zuddha cAritranuM pAlana karavAthI thAya che. eTale manuSya bhavamAM je jIve zuddha cAritranuM pAlana karyuM hoya tevA prathama vARSabha nArA saMghayaNavALAne ja A anuttaravAsI devapaNuM maLe che. A saMyamI manuSya evI vizuddhimAM vartatA hoya che ke je teonuM AyuSya sAta lava jeTaluM vadhAre hota te teo chaThThatapathI bhaya pAme teTalA zeSa karmone kSaya karIne mekSe gayA hota. paraMtu temanuM AyuSya sAta lava jeTaluM ochuM hovAthI maraNa pAmIne anuttaravimAnavAsI deva thAya che ane tethI teo lavasattama deva kahevAya che. ahIM lavanuM pramANa A pramANe jANavuM-nIrogI yuvAna manuSyanA sAta zvAsozvAsane eka staka kahevAya che ane tevA sAta stakane eka lava thAya che athavA te 49 zvAsozvAsane eka lava thAya che, tevA sAta lava pramANu AyuSya ochuM hovAthI teo mekSe jatAM aTakI jAya che. (3) prazna-indro tathA devo samakitI hoya ke mithyAtvI? uttara-sarve IMdro eTale 64 idro avazya samyagdaSTi hoya che eTale jinezvara bhagavAnanAM vacane upara saMpUrNa zraddhAvALA hoya che ane avirati samakitadaSTi nAmanA cothA guNasthAnakamAM rahelA hoya che. bhavya jIvane ja iMdrapaNAnI prApti thAya che. paraMtu Indra sivAyanA bAkInA de rUci dharA eTale samaktivaMta paNa hoya che temaja mithyAtvavaMtA eTale mithyAtvI paNa hoya che. ahIM eTaluM vizeSa jANavuM ke jyAM Indra nathI evA nava daiveyakanA deve samyagdaSTi temaja mithyASTi paNa hoya che. paraMtu pAMca anuttara vimAnavAsI de te samyagdaSTi ja hoya che. tyAM mithyAtvI de hotA nathI, AthI ja pAMca anuttaramAM eka avirati samaddhidaSTi guNasthAnaka ja kaheluM che ane te sivAyanA bIjA devAmAM prathamanAM mithyANiguNasthAnaka vagere cAra guNasthAnaka kahyAM che. (4)24-55 devIonI utpatti kayA kayA devalokamAM thAya che te jaNAve che - apekSAe janmanI utpatti devIo taNI. bhuvanapati vyaMtara ane jyotiSka vimAnika taNuM; For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcatAmaNi ] bAramAM be devaleke Ayu gurU savi iMdranuM, jayanya ne utkRSTa Ayu zeSa devAditaNuM. 56 spaSTArtha -prazna -devalekamAM devIe sarvatra heya ke kema? uttara:-cAra prakAranA deva kahelA che. temAM bhuvanapati, vyantara ane tiSamAM deva ane devI ema be prakAra kahelA che. athavA A traNamAM devIonI utpatti avazya thAya che. vaimAnika devane viSe be bheda kahelA che:-1 kapapapana ane bIjA kapAtIta. temAM ka9papanamAM bAra devaka jANavA ane kalpAtItamAM nava veyaka ane pAMca anuttaranA bheda jANavA. jyAM svAmI sevaka bhAva raheluM che te deve kaha55na jANavA ane kalpAtIta te svAmI sevaka bhAva rahita athavA ahamiMdra deve jANavA. bAra devalokamAMthI prathamanA be devaleka eTale saudharma devaleka ane bIjA IzAna devaleka ema be devalokamAM ja devIonI utpatti thAya che, paraMtu trIjAthI bAramA sudhInA daza devaleka temaja kalpAtIta devalekamAM devIonI utpatti thatI nathI. (5) prazna -devenuM tathA IndronuM AyuSya sarakhuM hoya ke ochuMvattuM? uttara:-je je devalokamAM je je Indra kahelA che te te IndranuM te devalekamAM je utkRSTa AyuSya kaheluM che teTaluM utkRSTa AyuSya jANavuM. athavA dareka prakAranA IndranuM te devalekamAM utkRSTa AyuSya jeTaluM hoya teTaluM utkRSTa AyuSya hoya che. bhAvArtha e ke IndronuM jaghanya ke madhyama AyuSya hotuM nathI. bAkInA devAdika eTale Indra sivAyanA bAkInA deva tathA devIonuM jaghanya, madhyama tathA utkRSTa ema traNe prakAranuM AyuSya jANavuM. (6) 56 yugaliyA marIne deva thAya temaja deva nArakI mArIne deva nArakI thatA nathI tenuM kAraNa be zlokamAM jaNAve che - yugaliyA ja marIne bhava anaMtara sura bane, kaSAyAdika hInatAthI niraya tiri nara nA bane; de evIne bhava anantara nArakI sura nA bane, nArakI paNa bhava anantara nArakI sura nA bane. 57) spaSTArtha -prazna -sugalika che marIne kaI gatimAM jAya? uttara:- galiyA che eTale yugaliyA manuSya ane yugaliyA tiryaMce marIne avazya deva thAya che, paraMtu teo marIne sAmAnya manuSyapaNe ke yugaliyA manuSyapaNe temaja yugaliyA tiryacapaNe ke sAmAnya tiryacapaNe temaja nArakIpaNe utpanna thatA nathI. For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayapatrasUrikRtakAraNa ke A yugaliyA jemAM kaSAyAdika eTale rAga, dveSa, kalaha, lebha vagerenI ghaNI alpatA hoya che. eTale teo ghaNuM saraLa svabhAvanA, mamatvathI rahita ane saMtoSI heya che. tethI teo maMda kaSAyI, zubha pariNAmI hoya che. AthI teo marIne devagatimAM ja utpanna thAya che. temAM paNa ahIM je yugaliyApaNAmAM jeTaluM AyuSya hoya che teTalA AyuSyavALA deva thAya athavA tethI ochA AyuSyavALA deva thAya, paraMtu tethI adhika AyuSyavALA deva thatA nathI. yugaliyAnuM vadhAremAM vadhAre AyuSya traNa pApamanuM hoya che tethI devatAmAM paNa temanuM vadhAremAM vadhAre AyuSya traNa patyepamanuM hoya che, paraMtu tethI vadhAre hotuM nathI. devapaNAmAM paNa teo bhuvanapati, vyantara ane tiSi devaloka sudhI utpanna thAya che, paraMtu vaimAnika devalokamAM utpanna thatA nathI, kAraNa ke vaimAnikamAM ochAmAM ochuM AyuSya paNa traNa palyopamathI vadhAre hoya che. (7) [ prazna:-devatA tathA nArakI mArIne kaI gatimAM jatA nathI? uttara:-devatA marIne deva thatA nathI tema devatA marIne nArakI paNa thatA nathI, kAraNa ke puNya karmanI adhikatAvALA ja mukhyatAe devalokamAM utpanna thAya che, athavA jeoe manuSyanA bhavamAM samati sahita dezathI ke sarvathI cAritranuM pAlana karyuM che teo devAyu bAMdhIne devalokamAM puNyakarmonA phala bhegave che eTale tyAM jaIne puNyanA phale bhegavIne puNyAI ochI kare che, paraMtu tyAM teo avirati hovAthI navA adhika puNya karmone bAMdhI zakatA nathI ane adhika puNya karmo nahi bAMdhatA hovAthI pharIne tarata ja devapaNe upajatA nathI. temaja de marIne nArakI paNa thatA nathI, kAraNa ke je cha saMkaleza pariNAmathI mahApApAraMbha vagere karIne ghaNuM azubha karmo bAMdhe che, teo te azubha karmone bhogavavA nArakapaNe upaje che, paraMtu devabhavamAM mahApApAraMbha vagere nahi hevAthI deva marIne sIdhA narakamAM paNa jatA nathI. have nArakI mArIne nArakI paNa thatA nathI temaja teo marIne devakamAM paNa jatA nathI, kAraNa ke jeo pApa vaDe bhAre karmI thaelA che te ja pApakarmone bhega. vavA narakamAM jAya che, tyAM teo akALa nirjarA vaDe ghaNuM duHkha-kheda pUrvaka te pApa karmone bhegavIne khapAve che eTale teonAM pApakarmo ghaNAM ochAM thavAthI pharIne tarata ja narakamAM upajatA nathI. temaja devabhavamAM utpanna thavA mATe adhika puNyAI joIe te teo narakamAM rahIne meLavI zakatA nathI, kAraNa ke gratAdinI ArAdhanAthI ja tevI puNyAI maLI zake che. te te tyAM narakamAM hoya ja nahi, mATe narakamAMthI nIkaLIne sIdhA devalokamAM paNa te jaI zakatA nathI. 57_ For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] vratAdika sura bhava nibaMdhana deva bhavamAM nA maLe, mahAraMbhAdika nibaMdhana nirayanA tyAM nA maLe; ema nAraka bhava viSe nArakIo rUcidharA, - bhUri pazcAttApa karatAM bhagave dukha AkarA. 58 [ spaSTArtha -devAyuSya bAMdhavAmAM vrata vagere kAraNe kahelAM che. deva bhavamAM avirati hevAthI deve keIpaNa prakAranA gratAdinI ArAdhanA karI zakatA nathI. tethI devo anaMtarabhave devapaNuM pAmatA nathI. temaja nArakInuM AyuSya bAMdhavAmAM mahAraMbhAdi eTale ghaNe pApabaMdha thAya tevA hiMsAdikanAM kAryone AraMbha, raudra dhyAna vagere kAraNe kahelAM che te paNa devalokamAM hotA nathI tethI de narakanuM AyuSya paNa bAMdhatAM nathI. tevI ja rIte nArakInA bhavamAM paNa nArakIo rUci dharA eTale samakitI hoya che, paraMtu temane paNa virati hotI nathI, tethI teo devatAnuM AyuSya bAMdhatA nathI. ane ghaNe zoka karatA karatA pUrvanAM bAMdhelAM pApa karmone bhogavatAM bhayaMkara duHkhane bhegave che eTale pApakarmone akALa nirjarA vaDe bheLavIne pApakarmothI haLavA thAya che, tethI teo paNa marIne tarata nArakImAM upajatA nathI. (8) 58 jIvo vahelAmAM vaheluM AyuSya kayAre bAMdhe te jaNAvIne abhavyanuM svarUpa jaNAve che - paryAptio Sa tehamAMnI prathamanI traNa pUratA, jIveja bAMdhe parabhavAyu je vinA tyAM nA jatA; abhavyane prathama mithyAdaSTi guNasthAnaka huve, samyakatva viNa nA zeSasattA dravyathI muni narabhave. 59 spaSTArtha-pra -prathama traNa paryAptie pUrI karyA sivAya koI jIva maraNa pAmatuM nathI tenuM zuM kAraNa? uttara-AhAra paryApti, zarIra paryApti, Indriya paryApti, zvAsozvAsa paryAmi, bhASA paryApti ane mana paryApti ema che paryAptie kahelI che. temAM ekendriyane prathamanI cAra paryApti, vikalendriya tathA asaMjJI paMcendriya jIne prathamanI pAMca paryApti ane saMjJI paMcendriya jIvene cha paryAptio hoya che. dareka upajatI vakhate svayegya saghaLI paryAptie eka sAthe zarU kare che paraMtu pUrI anukrame kare che. temAM AhAra paryApti, zarIra paryApti ane Indriya paryApti e traNa paryAptie te dareka jIva avazya pUrI kare ja che. kAraNa ke traNa paryAptio pUrI karyA sivAya koI paNa jIva parabhavanA AyuSyane baMdha karI zakatuM nathI ane AyuSyane baMdha karyA sivAya kaI jIva marate nathI kAraNa ke AyuSya bAMdhyA sivAya marIne kaye sthaLe jAya? athavA AyuSya bAMdhyuM For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra || vijayapaddhasUrikRtana hoya tyAM sudhI javAnuM sthaLa nakkI thayuM nahi hovAthI maraNa thatuM nathI. eTale vahelAmAM vaheluM AyuSya traNa paryAptie pUrI thayA pachI ane jethI paryApti pUrI thayA pahelAM baMdhAya che. (9) ! prazna-abhavya jIne keTalA guNasthAnaka hoya? uttara-jeo mekSe javAne svabhAvathI ja agya che teo abhavya kahevAya che. A abhavya jIne paheluM mithyASTi guNasthAnaka hoya che, paraMtu te sivAyanA bAkInAM guNasthAnaka teone hotAM nathI, kAraNa ke bAkInAM badhAM guNasthAnake samakita Adi guNe vinA hoya ja nahi vaLI A abhavya jIne manuSya bhavamAM dravya cAritra hoya che paraMtu bhAva cAritra hotuM nathI. kAraNa ke abhavya jIve tIrthakaranI Rddhi vagere joIne te meLavavAnI IcchAthI cAritra grahaNa kare che, paraMtu mokSanA sukha meLavavA mATe bhAvapUrvaka cAritra grahaNa karatA nathI. teo sAdhune veSa dhAraNa kare, tethI temane dravya caritra kahevAya che, paraMtu guNasthAnaka te temanuM mithyAdaSTi ja kAyama rahe che, te te pariNAmanI zuddhi vinA (samyagdarzanAdi guNe vinA) badalAtuM nathI. 59 abhavya jIva dravya cAritranA prabhAvathI kayAM sudhI jaI zake che te jaNAve che - teo bane nA makSikAnI pAMkha paNa dUbhAvatA, sura thatA greveyake paNa nA anuttara sura thatA; nyUna dazapUva thayelA abhavyo zraddhA vinA, mukti na lahe jANue anubhAva vara samyakatvanA. 60 spaSTArtha -A abhavya manuSya cAritra grahaNa karIne AcAranI zuddhi ane pAlana evI rIte kare che ke mAkhInI pAMkhane paNa teo dUbhavatA nathI athavA pAMca mahAvratanuM niraticAra pAlana karIne utkRSTathI navamA priveyaka sudhI jaI zake che. paNa anuttara vimAnavAsI devapaNe upajatA nathI. kAraNa ke tyAM te samyakatva saMyamAdinA sAdhaka jI ja utpanna thAya che ane abhavyane te samakti hotuM nathI. A abhavya jI utkRSTathI deze UNA daza pUrvene abhyAsa kare che. paraMtu teone saMpUrNa daza pUrvanuM jJAna hotuM nathI. samakitI cha ja daza pUva thAya che athavA dazapUvI jIvo nizcaye samyagdaSTi ja hoya che. A abhavya jIvo zraddhA vinAnA hovAthI samakita pAmatA nathI ane samakita nahi hovAthI mokSa pAmatA nathI. kAraNa ke mokSanI prAptimAM paheluM te kSAyika samyakatva joIe. tyAra bAda saMyamAdinI sAtvikI ArAdhanA karIne mukitanA sukha pAmI zakAya. kahevAnuM tAtparya e che ke mokSamArganI ArAdhanA (samyagdarzanAdi traNanI samudita ArAdhanA)mAM mukhya kAraNa samyagdarzana guNa che. tenA abhAve abhavya jIvo mukitapadane pAmI zaktA nathI. (10) 60 For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi bhavya tathA durbhanuM svarUpa jaNAve che - mukti lahe bhavya ja paNa teo badhA nA siddha bane, sAdhana taNuM viraha lahe nA jAtibhavya siddhine durbhavya cha dIrgha kALe paNa lahe nivaNane, Asanasiddhika alpakAle paNa lahe zivazarmane. 61 prazna-zuM badhAe bhavya jIvo mokSapadane jarUra pAme ja evo niyama khare? uttara-mela meLavavAnI yegyatAvALA jIvo bhavya kahevAya che. A bhavya jIvomAM paNa badhA bhavya jIvo mokSe jatA nathI, kAraNa ke bhavya jIvomAM paNa jAti bhavya ane durbha evA bhede paNa kahelA che. temAM jAti bhavya jIve sAdhananI prAptinA virahathI siddha banatA nathI. kAraNa ke bhavyapaNuM chatAM paNa mokSa rUpa kAryanI siddhi mATe je manuSya kSetra, Arya bhUmi vagere sAdhananI prApti jemane maLI zakatI nathI tevA jAtibhavya mokSa meLavI zakatA nathI. paraMtu jeo durbhavya che tevA jIvene dIrgha kALe eTale lAMbA kALe paNa mokSanI prApti thAya che. temaja Asannasiddhika eTale jeone samakita pharahyuM hoya che tevA DA vakhatamAM sarva karmane kSaya karIne mekSa meLave che. 61 bhavyatva ane siddhinI vyApti jaNAve che - mukita pAme jeha nizcaya bhavya te avadhArie, A siddhi jihAM tyAM bhavyatAnI vyApti nita saMbhArIe, jema agni dhama vyApti dhama dekhI agnine, avadhArie tima mAnIe nA agni dekhI dhUmane. dara spArtha -je jIva mokSe jAya, te avazya bhavya jIva che, ema samajavuM. athavA bhavya sivAya bIje kaI jIva mekSapadane pAmate nathI. mATe jyAM jyAM siddhi athavA mekSaprApti tyAM tyAM bhavyatA jarUra hoya che. ahIM A bInA daSTAnta ApIne samajAve che ke jema agni ane dhUmanI vyAti che eTale jyAM jyAM dhUmADo hoya che tyAM tyAM agni avazya heya che. tethI dhUmADAthI agninuM anumAna thAya che, tema mekSa sukhanA lAbha uparathI bhavyapaNAnI khAtrI thAya che. paraMtu jyAM jyAM agni hoya tyAM tyAM dhUmADo hoya ja evuM hetuM nathI eTale jyAM jyAM dhUmADe hoya tyAM tyAM agni hoya ja, paraMtu jyAM jyAM agni hoya tyAM tyAM dhUmADo hoya athavA na paNa hoya. jema leDhAnA tapAvelA lAlacaLa geLAmAM agni che, paNa dhUma nathI. ane parvata upara ghAsa baLe che, tyAM dhUma ane agni bane che. ema je siddha thAya, te bhavya ja hoya. paNa je bhavya hoya, te bharatakI AdinI jema siddha thAya, ne jAti bhavyanI mAphaka siddhipadane na paNa pAme. dara For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijayapadhasUrikRta samyakatva ane zraddhAnI vyApti jaNAve che - vyApti bIjI tehavI samyakatva zraddhA guNa taNI, zraddhA jihAM tyAM nizcaye sattA aDaga samyakatvanI; citta nirmala bhAvanA zraddhA svarUpa e jANie, Atma nirmala bhAva rU5 samyakatvane avadhArie. spAI-uparanA lekamAM jema mekSa ane bhavyatvanI vyApti jaNAvI tema samyakatva ane zraddhAnI paNa vyApti jANavI. jyAM jyAM zraddhA eTale jinezvaranAM vacana upara vizvAsa hoya che tyAM tyAM samyakatvanI sattA avazya hoya che. ahIM cittanI nirmala bhAvanA e zraddhAnuM svarUpa jANavuM. ane tethI AtmAnA je nirmala pariNAma te samyakatva. AvuM samyakatva jyAM hoya, tyAM zraddhAnI bhajana jANavI. te A rIte ghaTAvavI-mAtAnA garbhamAM rahelA zrI tIrthaMkarAdine mana paryApti pUrI thayA pahelAM samyakatva hoya, paNa zraddhA na hoya. mana:paryApti pUrNa thayA bAda baMne hoya. (11) 63. mizra guNasthAnI, bAdara agnikAya vagerenuM svarUpa jaNAve che - mizra guNaThANI mare nA bAdarAgnikAyanI sattA manuja lekeja prApti heya cothA nANunI; addhizAlI apramAdI saMyatane na parane, kSapaka zreNi karaNa avasara vAra ekaja bhavyane, spaSTArtha-prazra-mizradaSTi kene kahevAya? uttara-jemane jinezvaranAM vacane upara rAga paNa nathI ane haiSa paNa nathI evA mizra pariNAma jyAM hoya te mizraguNasthAnaka kahevAya che. A guNasthAnakamAM vartatA cha mizradaSTi kahevAya. A guNasthAnakamAM vartatA jInuM maraNa thatuM nathI. (12) praznaAdara agnikAya che kayAM upaje ane kyAre upaje ? uttaraH-bAdara agnikAyanI sattA (utpatti) aDhI dvIpa eTale pistAlIza lAkha jana pramANa lAMbA pahelA manuSyakSetramAM ja hoya che. manuSyakSetranI bahAra bAdara agnikAya hotuM nathI. manuSyakSetramAM paNa bAdara agnikAya amuka ArAomAM ja hoya che, paraMtu sadA kAla hotuM nathI. (13) prazna -mana:paryavajJAna kene upaje ? For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] "uttara-cothA mana:paryavajJAnanI prApti amuka prakAranI RddhivALA apramatta saMyata munirAjane ja hoya che. eTale dravyaliMga ane bhAvaliMga baMnemAM sAthe vartanAra evA apramatta guNasthAnakamAM vartatA munirAjane ja A jJAna utpanna thAya che. bIjA jJAne upajavAmAM dravyaliMga joIe ja e niyama nathI. dravyaliMga sivAya paNa bIjA jJAne upaje che, paraMtu mana:paryava jJAna te dravyaliMga hoya te ja bhAvaliMgavALAne utpanna thAya che, paraMtu bIjAone upajatuM nathI. (14) prazna-kSapakazreNI keTalI vAra mAMDI zakAya? uttara--bhavyajIvane kSapakazreNi eka ja vAra thAya che. (mAMDI zakAya che.) mohanIya, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya e cAra ghAtI karmone kSaya karanArI, samaye samaye anaMtaguNa vizuddhie vadhatA AtmAnA zuddha pariNAmanI dhArA rUpa kSapakazreNi jANavI. A kSapakazraNi karIne ja cAra ghAtI karmo khapAvIne kevalajJAnI thaI zakAya che. cAra ghAtI karmone kSaya karyA pachI bAkInA cAra aghAtI karmo khapAvIne java mekSe jAya che. mokSe janAra bhavya jIva ja hoya che, mATe kSapakazreNi karanAre paNa bhavya jIva jANe. (15) 64 sAta prakAranA jInuM haraNa deva ke vidyAdhara karI zaktA nathI te jaNAve che - kaI paNa ari deva ke vidyAre A sAtanuM, haraNa na karI zakeja sAvI kSINa zramaNanuM pArihArika saMyamI ne cauda pUvI zramaNanuM, apramatta pulAka AhAraka sulabdhika zramaNanuM. 65 spaSTArtha-prazna-deva athavA vidyAdhara konuM haraNa karI zakatA nathI ? uttara-kaI paNa zatru deva athavA vidyAre sAta prakAranA jInuM haraNa karI zakatA nathI. te A prakANe-1 sAdhvInuM haraNa na karI zakAya. 2 kSINa veda zramaNanuM eTale jemaNe veda mehanIya kSaya karyo che evA sAdhunuM haraNa na karI zakAya, 3 pAri. hArika saMyamInuM eTale parivAra vizuddhi nAmanuM tapa vizeSa je sAdhuo karatA hoya che, temanuM haraNa na karI zakAya. A ta5 nava sAdhune samudAya sAthe maLIne kare che ane teo pahelA ane chellA tIrthakara athavA temanA ziSyanI pAse A tapane svIkAra kare che. A tapamAM utkRSTathI eka sAthe pAMca upavAsa Adi vidhi karavAnI hoya che ane aDhAra mahine A tapa pUre thAya che. 4 cauda pUrvadhara sAdhu munirAjanuM. je munIzvaroe cauda pUrvene saMpUrNa abhyAsa karyo che te coda pUrvanuM haraNa thaI zakatuM nathI. 5 apramata guNasthAne vartatA sAdhunuM haraNa na karI zakAya. 6 pulAka sAdhunuM haraNa na karI For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIviyapadyasUrikRtazakAya. pulAka sAdhunuM svarUpa A pramANe jANavuM -je mahAtapasvI sAdhu saMghAdikanuM kaI kArya utpanna thaye chate cakravatI jevA mahA balavAna rAjAnA sainyane paNa cUrI zake (harAvI zake.) tevI zaktivALA hoya che te pulAka labdhivALA sAdhu jANavA. teo karmabhUmimAM ja hoya che. A pulAka sAdhunuM saMharaNa thaI zakatuM nathI ane teonA vadhAremAM vadhAre traNa bhava thAya che. 7 AhAraka sulabdhika zramaNanuM eTale AhAraka labdhivaMta cauda pUrvadhara munirAje tIrthakaranI Rddhi pramukha jevAne athavA sUkSma saMzacenA samAdhAna mATe eka hAtha pramANa ati vizuddha pudgale rUpa AhAraka vargaNaenuM zarIra banAve che tevA munirAjonuM. ema A sAta prakAranA jInuM haraNa devAthI ke vidyAdharothI paNa thaI zakatuM nathI. (16) 65 bhavya abhavyanI khAtrI kevI rIte thaI zake vagere jaNAve che - huM bhavya chuM ke abhavya? A prazna prakaTe bhavyane, prakaTe na nizcaya prazna Avo koI kAla abhavyane; paramAvadhi jJAnI ane aMtamuhUrta kevalI, labdhi aparyApta bhAve nA huve sAsvAdanI. spaSTArtha -prazna-bhavyapaNAnI khAtarI kevI rIte thAya ? uttara- huM bhavya chuM ke abhavya chuM?" AvA prakArane prazna bhavya jIvane ja utpanna thAya che. paraMtu abhavya jIvane A prazna kadApi kAle manamAM thatuM nathI. eTale je ane huM bhavya haIza ke abhavya e saMzaya jAgrata thAya te avazya bhavya jIva jANa. abhavya jIvane A saMzaya kadApi utpanana thatuM nathI. (17) prazna-paramAvadhi jJAna thayA pachI keTalA vakhate kevalajJAna upaje ? uttara-paramAvadhi jJAna utpanna thayA pachI antarmuhUrta kAla gayA pachI te jIvane kevalajJAna utpanna thAya che. avadhijJAnAvaraNIya karmane vadhu pramANamAM pazama bhAva pragaTa thAya tyAre jIvane paramAvadhi jJAna utpanna thAya che, eTale avadhijJAnanI je parAkASTA te paramAvadhijJAna jANavuM. A jJAna utpanna thAya tyAre te jIvane be ghaDInI aMdara ja jarUra kevalajJAna utpanna thAya che. (18) prazna-sAsvAdana samyagdaSTi labdhi aparyAptapaNe kema upajatA nathI? uttara-labdhi aparyApta eTale je je svayegya paryAnio pUrI karI zakatA nathI. paraMtu prathamanI traNa paryAptie pUrI karIne cothI zvAsozvAsa paryApti pUrI karyA pahelAM maraNa pAme che teo labdhi aparyAptA kahevAya che. A avasthAmAM temane sAsvAdana nAmanuM bIjuM guNasthAnaka hotuM nathI kahevAne bhAvArtha e che ke pUrvabhavamAM upazama For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kac 67 dezanAciMtAmaNi ] samakita vamatAM je je maraNa pAme che te sAsvAdanI kahevAya che. tevA cho jyAM utpanna thAya tyAM svayegya sarva paryAptie avazya pUrI kare che. adhUrI paryAptimAM maraNa pAmatA nathI. kAraNa ke labdhi aparyApta cha bahu saMkilaSTa (paDatA) pariNA mavALA hoya che. 66 kayA samakti jIvane keTalI vAra prApta thAya che, te jaNAve che - pariNAma baha saMkilaSTa tenA upajanAra na tehavA, ekavAra pamAya phAyika zeSa beu nA tehavA agIyAramA guNaThANathI AyukSaye kAlakSaye, kaSAyAdika kAraNe nizcaya patana avadhArie. spaSTArtha--labdhi aparyAptA jIve atisaMkilaSTa pariNAmavALA hoya che, paraMtu sAsvAdana samakitavALA che tevA atisaMkilaSTa pariNAmavALA detA nathI. mATe sAsvAdanI cha labdhi aparyAptapaNe utpanna thatA nathI. (19) prazna-kayuM kayuM samakti jIvane keTalI vAra prApta thAya? uttara-traNa prakAranA samakti che-1 upazama 2 kSApathamika 3 kSAyika. A traNa prakAranA samatimAMthI kSAyika samakita jIvane eka ja vAra thAya che. A samakita ane tAnubaMdhI kaSAyanI cekaDI, samakita mehanI, mizramehanI ane mithyAtva mehanI e sAta prakR tinA kSayathI utpanna thAya che. A samakita AvyA pachI jatuM nathI, mATe tene sAdi anaMta kAla kahyo che. A samakita thayA pahelAM AyuSya bAMdhyuM hoya te te jIva traNa ke cAra bhavamAM ane A samakita thayA pahelAM AyuSya na bAMdhyuM hoya te teja bhavamAM mekSe jAya che. bAkInA be samakita AvIne jatAM paNa rahe che, kAraNa ke te baMnemAM mithyAtvamehanIyanI sattA rahelI che ane jyAre tene udaya thAya che tyAre jIva samakitamAMthI mithyAtvamAM Ave che. temAM upazama samakitane kAla te antarmuhUrtane ja hoya che. ane kSamazane utkRSTathI asaMkhyA (sAdhika 66 sAgaropama.) kAla jANa. (20) prazna--upazamaNimAM vartate jIva zA kAraNathI paDe che? uttara-agiyAramA upazAMtamUha nAmanA guNasthAnakathI jIva avazya paDe che. A agiyAramA guNasthAnake upazama zreNe karanAre jIva Ave che. te jIva ahIMthI AgaLa jaI zakto nathI. paraMtu tyAMthI te avazya paDe che. ahIM be rIte patana thAya che. AyukSa ane kAlakSaye. temAM AyukSaye eTale A guNasthAnakamAM AyuSya pUruM thAya che te jIva marIne vaimAnika deva thAya che. ane tyAM agiyAramA guNasthAnakathI sIdhe the guNasthAnake Ave che. bIjuM kAlakSaye patana thAya che ane te thavAmAM kaSAyAdikane udaya kAraNarUpa che, For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayaparasUrikRtaA kAlakSaye patana pAmanAra jIva anukrame paDe che eTale 11 me guNasthAnakethI 10 me guNathAnake Ave che, dazame guNasthAnakethI navame guNasthAnake Ave che. e pramANe paDate jIva vacamAM aTake nahi te chevaTe mithyAtvI paNa thAya che. eTale pahelA mithyASTiguNasthAnake paNa Ape che. 67 vItarAga dazAne pAmelA jIva paNa paDe che te bIjAnI zI gaNatarI ? te samajAve che - vItarAga dazA varelA jIva paNa aritrAsathI, jyAre paDe to parajane nIcA paDatA niyamathI; cetanArA kaSAyAdika zatrathI ja bacI zake, dharmasAdhana sAvacetI jehathI sthiratA Take. spaSTA --A agiyAramuM guNasthAnaka jenuM upazAMta moha vItarAga chaghastha guNasthAnaka evuM nAma che, tyAM vItarAga dazA rahelI che. jemane rAga dveSane udaya nathI te vItarAga kahevAya che. AvI vItarAga dazA pAmelA che paNa aritrAsathI eTale rAga dveSa rUpI atyaMtara zatruothI parAbhava pAmIne paDe che te pachI bIjA sAmAnya jane te nizca nIcA paDe temAM Azcarya zuM ? mATe jeo cetIne cAlanArA che teo ja rAga dveSa rUpa kaSAya temaja pramAda vagere zatruothI bacI zake che. A rAga dveSa rUpI kaSAne jItavA bahu muzkela che. paraMtu te rAga dveSa rUpI zatruone jeoe saMpUrNa kSaya karyo che athavA jaDamULamAMthI ja khapAvI nAkhyA che teone A zatruo kaI paNa rIte pADI zakatA nathI. tevA kSINameha vItarAgI che te avazya teja bhavamAM mekSe jAya che, mATe A rAgadveSa rUpI zatruothI parAbhava pAmavo na paDe te mATe dharmanI sAdhanA sAvacetI pUrvaka karavI joIe, jethI AtmAmAM sthiratA guNa TakI rahe ane mehanA udayathI patana thAya nahi. (21) 68 sAsvAdanInuM svarUpa tathA kayA guNasthAnakamAM maraNa thAya ane kyA guNasthAnakamAM na thAya te jaNAve che - sAsvAdanI mithyAtva udaye jarUra mithyAtvI bane, tRtIya paMcama Adi ekAdaza tajI guNasthAnane jIva parabhava jAya vigraha gati ane siddhatvamAM, - caturtha paMcama tRtIya samaye kevali samudaghAtamAM. 69 spaSTa -prazna-sAsvAdana samakitI mithyAtve ja zAthI jAya che? uttara-sAsvAdana guNasthAnake vartanAre jIva mithyAtvane udaya thavAthI avazya For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] mithyAtvI bane che. kAraNa ke A sAsvAdana nAmanuM bIjuM guNasthAnaka che. te guNasthAnakamAM vartanArA che te sAsvAdanI kahevAya che. teo upazama samakitamAM jyAre cha Avali kAla bAkI rahe tyAre anaMtAnubaMdhI kaSAyane udaya thavAthI sAsvAdanI kahevAya che ane cha AvalI gayA pachI mithyAtvane avazya udaya thAya che eTale bIjA guNasthAnakathI paDIne pahelA guNasthAnakamAM Ave che. A sAsvAdana guNasthAnaka paDatAM ja Ave che paraMtu caDhatAM AvatuM nathI. mithyAvI jIva prathama guNasthAnakathI trIje, cothe, pAMcame, chaThe athavA sAtame guNasthAnake sIdhe jAya che, paraMtu bIje guNasthAnake ja nathI. (22) prazna-jIva kayA guNasthAnake tajIne parabhavamAM jAya? uttara-trIjA ane pAMcamAMthI caudamA sudhInA daza ema agiAra guNasthAnake tajIne jIva parabhavamAM jAya che. A vAkyane bhAvArtha A pramANe jANa. trIje guNasthAnake te maraNa thatuM ja nathI e upara jaNAvI gayA chIe. tathA pAMcamAthI agiAramA sudhInA sAta guNasthAnakamAM vartatAM jIvanuM maraNa thAya te tenI virati rahetI nathI, tethI te guNasthAnakavALA cha maraNa vakhate avirati thaIne parabhavamAM jAya che. bArame tathA terame maraNa thatuM ja nathI. caudame guNasthAnake maraNa pAmIne jIva mekSamAM jAya che. eTale parabhava hotuM nathI. bAkInA traNa eTale paheluM, bIjuM ane cothuM e traNa guNasthAnakamAM maraNa pAmele jIva te te guNasthAnaka laIne parabhavamAM (bIjI gatimAM) jAya che. (23) prazna--jIva anAhAraka kyAre hoya che? uttara--vigraDa gatimAM eTale jIva jyAre eka bhava cheDIne bIjA bhavamAM ja hoya ane te vakhate vigrahagatimAM vartate hoya te utkRSTathI traNa samaya sudhI aNuhArI hoya che. siddha dazAmAM ja aNAhArI hoya che. temaja terame guNasthAnake jyAre ATha samayane kevalI samuddhAta kare che, tyAre trIjA cethA ane pAMcamA samaye aNAhArI hoya che. kevali bhagavaMtane A traNe samayamAM kAmaNa kAyavega hoya che. bAkInA pAMca samayamAMthI pahelA samaye ane AThamA samaye audArika kAyayega heya che, tathA bIjA samaye cha samaye ne sAtamA samaye audArika mizra kAya ga hoya che. A bInAne jaNAvanArI traNa saMgrahagAthAo A pramANe jANavI - viggahagaimAvaNNA, kevaliNo samuhayA ajogI ya // siddhA ya aNAhArA, sesA AhAragA jIvA // 1 // audArikaprayoktA, prthmaassttmsmyyorsaavissttH|| mizraudAmkiyoktA, saptamaSaSThadvitIyeSu // 2 // For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[ zrIvijayapaghrasUrikRtakaarmnnshriiryogii, caturthake paMcame tRtIye ca // samayatraye ca tasmin , bhavatyanAhArako niyamAt // 3 // A traNe lokone artha upara jaNAvyuM che. 69 jIve kayAre anAhAraka hoya te jaNAvI kayA guNasthAnakamAM jIva marate nathI te jaNAve che - agi anAhArakatA niyama avadhArie, maraNa ke laheja nA mitre sayAgi terame, bAramA guNaThANamAM paNa "pUrNa dazapUvI ane, adhika nANI nizcaye dhAraNa kare samyakatvane. 70 spadArtha -tathA caudamA agi kevalI guNasthAnamAM thanArA ja nizca anAhArI jANavA. (24) prazna-kayA kayA guNasthAnakamAM vartatA jInuM maraNa thatuM nathI? uttara-(1) trIjuM mitra guNasthAnaka, (2) teramuM sagI kevalI guNasthAnaka ane (3) bAramu kSINameha vItarAga chadmastha nAmanuM guNasthAnaka. A traNa guNasthAnakamAM vata te jIva maraNa pAmatuM nathI. tyAM mizra guNasthAnaka laIne jIva parabhavamAM jato nathI eTale maraNa vakhate kaI jIva mizra guNasthAnake ane te paNa mizra guNasthAnamAM marate nathI kAraNa ke maraNa pahelAM chelalAmAM cheluM eka aMtamuhUrta bAkI rahe tyAre mizra guNasthAnaka cAlyuM jAya che athavA mizra guNasthAnakathI mithyAtve athavA avirati samyagdaSTi nAmanA cethA guNasthAnake jIva jAya ane tyAM aMtamuhUrta kAla gayA pachI tenuM maraNa thAya che. ane bAramuM guNasthAnaka kSapakazreNimAM mehanIya karmane kSaya karyA pachI Ave cheA jIva teja bhavamAM avazya mokSe jAya che tethI bAramA guNasthAnakamAM marate nathI. teja jIva aMtarmuhUrta pachI teramA sagI guNasthAnake Ave che, tyAM paNa maraNa thatuM nathI. kAraNa ke mokSe janAra jIva chellA caudamA agI kevalI guNasthAnake AvIne ja mokSe jAya che. (25) prazna-keTalA jJAnavALA ja samakitI ja hoya? uttara-saMpUrNa dazapUrvadhare temaja tyAMthI mAMDIne anukrame AgaLa saMpUrNa cauda. pUrvadhare avazya samyagdaSTi ja hoya che. 70 For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] keTalA jJAna sudhI mithyAtvane saMbhava hoya te jaNAvI abhavya che 37 bhAva pAmatAM nathI te pAMca gAthAmAM jaNAve che - hIna daza pUrava sudhI mithyAtvanI saMbhAvanA, bhavyAja sagIsa bhAva pAme iMdra svAmI devanA; tesaTha zalAkA purUSara dera vijaya Adi vimAnanA, nArada' kevali gaNadhare dIkSito zAsana taNA. | 71 spaSTArtha--daza pUrvathI ochA jJAnavALA mAM mithyAtvane saMbhava che eTale daza pUrvathI ochA jJAnavALA che samakitI heye kharA ane na paNa hoya. kAraNa ke mithyAtvI evA abhavya ne paNa dezena daza pUrva sudhInuM jJAna hoya che ane teo mithyAtvIja hoya che. (25) praznaH-kyA kyA bhAve bhavya jIja pAme? ne abha pAmeja nahi? uttara-sADatrIsa bhAve bhavya jIvone ja prApta thAya che, paraMtu abhavya jIne prApta thatA nathI. te jaNAve che-devenA adhipati IndranI padavI bhavya jIne ja maLe che. kAraNa ke sarve idro samakitI ja hoya che ane abhivya jIvane samakita hoya nahi mATe bhavyaja iMdra thaI zake che. (1) tresaTha zalAkA purUSa pada, te A pramANe24 tIrthakare, 12 cakavartIo, 9 vAsude, 9 prativAsude ane 9 baLade-e pramANe tresaTha zalAkA eTale uttama purU gaNAya che ane teo mokSagAmI hevAthI bhavyaja hAya abhavya hoya nahi. (2) vijaya Adi vimAnanA deva eTale vijaya 1, vaijayaMta 2, jayaMta 3, aparAjita 4 ane sarvArthasiddha 5 A pAMca anuttaravAsI devo bhavya samyagdaSTija hoya che (3) nava nArada (4) bhavya ane samakitI ja hoya che. kevalI gaNadharee jemane dIkSA ApI hoya te jIvo (5) bhavya ja hoya che. tathA jaina zAsananA (A padanA arthane saMbaMdha 72 mA zlekamAM jaNAvyuM che.) 71 deva devI varga vArSikadAna lenArA jane, yugala trAyazciMza paramAdhAmideg lekAMtika sura1 pUrvadhara12 saMbhinnazrote labdhivaMtA munivara, pulAkAhArakIpa sulabdhi matijJAnAdikadharA. spaSTArtha deva devIvarga eTale devo tathA devIone samUha eTale jaina zAsananA rakSaka deva tathA devIe bhavyaja hoya che. (6) tIrthakara bhagavaMte dIkSA letAM pahelAM eka varSa sudhI dAna Ape che te vArSika dAna lenArA manu avazya bhavya ja hoya che, abhavya che te dAna laI zakatA nathI. (7) yugalika jI avazya bhavya ja hoya che. kara For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijayapadhasUrikRta(8) trAyazciMzaka deve eTale Indrone pUjanika gurUsthAnIya deve () paMdara prakAranA para mAdhAmI che-ke jeo nArakIne aneka prakAranAM duHkha Ape che. (10) navA prakAranA lekAMtika de ke jeone tIrthakara bhagavatene dIkSAne avasara jaNAvavAne AcAra che. (11) pUrvadhara (12) eTale cauda pUrvIpaNuM pAmanArA che. saMbhinna zrotelabdhine (13) dhAraNa karanAra munivaro. A labdhivaDe jIva eka eka indriyadvArA pAMce IndriyonA viSayane jANI zake che. eTale ekalI sparza indriya vaDe sparzane jANe te uparAMta svAdane, gaMdhane, rUpane tathA zabdane paNa jANI zake che. temaja pulAka nAmanI (13) labdhi tathA AhAraka nAmanI (15) labdhi tathA matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevalajJAna, A pAMca (16) jJAnanI prApti. bhavya jIveja A badhI avasthAe pAmI zake che. 72 denAra dAna supAtramAM sAdhaka samAdhi maraNane, cAraNa munIzvara vividha vidyA19 bala ane aMdhA0 bale; gaganagAmI kSIrara1 sapirAzravA2 mavAvI,23 vimAnAdhipadeva* rane caudapa sita pAkSikabhavI.6 73 spaSTArtha-supAtra evA munirAja, gaNadhara, tIrthakara vagerene dAna ApanArA che bhavya ja hoya che. (17) samAdhi maraNane sAdhanArA che (18) eTale je cha maraNa vakhate samAdhipUrvaka maraNa pAme che. abhavya jIvene samAdhi maraNa hetuM nathI. vidyAcAraNa (19) ane jaMghAcAraNa (20) A be prakAranI labdhivALA cAraNamuni kahevAya che. temAM vidyAcAraNa munie vidyAnA bala vaDe AkAzamAM uDIne merU parvata, naMdIzvara dvIpa vagere sthaLe gamana karI zake che. jaMghAcAraNa munie jaMghAnA bala vaDe AkAzamAM gamana kare che. kSIrasapirAzavI labdhi (21-22) jemanA vacananI mIThAza kSIra eTale dUdha tathA sapi eTale ghI, tene jharanArI eTale dUdha ghInI mIThAza jevI heya, te anukrame kSIrAzravalabdhi ane sapirAzavI labdhivALA munivare jANavA. madhvAzravI (23) labdhi, madhu eTale madha tene jharanArI labdhi te madhvAzravI jANavI. jemanA vacanamAM madhanA jevI mIThAza rahelI che. AvA labdhivata munio paNa nizcaye bhavya ja hoya che. vimAnAdhipa deva (24) eTale devalokamAM aneka vimAne che te vimAnanA adhipatipaNAnI prApti bhavya jIvone ja thAya. cakravartInA cauda ratna (25) eTale cakravatInA cakraratna vagere sAta ekendriya ratna tathA zrI ratna vagere sAta paMcendriya rane che. te ratnapaNe bhavya jIva ja utpanna thAya che tathA jemane aMtaHkaDA. kaDI sAgaropamathI vadhAre saMsAra bAkI nathI tevA zukalapAkSika jIvo eka vAra samati pAmelA hovAthI bhavya ja hoya che. (26) 73 For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " :JI nAcitAmaNi ] yugapradhAne sUripadAdika daza padane dhAratA, saMvijJatA pAmela cha9 dravya prabhu mAtA pitA prabhudevanI raMge karatA bhakti anubhava garbhitA, trividha samyagdaSTi sAdhArmika suvAtsalya ratA.3 74 spaSTArtha -yuga pradhAne (27) eTale jinazAsananI unnati karanArA mahAprabhAvaka purUSe bhayaja hoya che. A mahApurUSanA vihArathI cAre dizAnA upadravo nAza pAme che ne temanA vastramAM yUkA (jI) paDatI nathI. tathA teo uttama cAritra jJAna tapazcaryAdi guNene dhAraNa karanArA puNyavaMta mahAtejasvI hoya che. vaLI sUripada eTale AcArya pada vagere daza padene dhAraNa karanArA jIvo paNa bhavya jANavA. A daza padone bhavya gaNavAmAM bhAvacAritra vagerenI mukhyatA jANavI. nahi te abhavya jIve paNa AcArya vagerenI padavI pAme paraMtu te dravya AcArya jANavA, bhAvAcArya nahi. mATe abhayane bhAvAcArya pada vagere daza padanI prApti na hoya. daza pada A pramANe - 1 AcArya pada. 2 upAdhyAya pada, 3. pravartaka pada, 4 gaNuvacchedakapada, 5 sthaviraSada vagere. (28) saMvijJatA eTale saMvega (kSanA abhilASa) bhAvane dhAraNa karanArA jIvenI je avasthA te saMvijJatA, te bhAvane abhavya jIvo pAmatA nathI. (29) dravya prabhu mAtApitA. dravyaprabhu eTale je bhavamAM tIrthaMkara thaIne mekSe javAnA hoya che te jyAM sudhI kevala jJAna pAme nahi tyAM sudhI dravya tIrthakara jANavA. temanA mAtA pitA bhavyaja hoya che, mATe abhavya jIve tIrthakaranA mAtA pitA na thaI zake. (30) vaLI je cha tIrthakara bhagavAnanI AnaMda anubhava jJAna vidhi Adi dvAre sAcavIne bhakti karanArA che tevA che (31) bhavya ja hoya che. kAraNa ke abhavya jIvene tevI anu bhava jJAnAdi yukta sAtvika bhaktinA pariNAma thatAja nathI. tathA traNa prakAranA samakitI (32) eTale upazama samakitI, kSaye pazama samakitI tathA kSAyika samakitI. A traNa samakita bhavya jIneja prApta thAya che. abhavya jIne traNamAMthI eka paNa 1 traNa prakAranA samyakatvanuM TUMkuM svarUpa A pramANe-anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra tathA samakita mehanI, mizra mohanI ane mithyAtva mehanI e sAta prakRtio jemaNe upazamAvI hoya eTale e sAta prakRtinA rodaya ane pradezadaya e baMne prakAranA udaya jyAM na hoya te jIvane upazama samakti hoya che. ane je jIvoe e sAte prakRtino kSaya karyo hoya eTale e sAta prakatinAM daliyAM saMpUrNapaNe khapAvI nAkhyA che temane kSAyika samakita hoya che. A kSAyika samakita pAmIne ja jIva mokSe jaI zake che. tathA e sAta prakRtiomAMthI samakita mehanIya rasodaya hoya ane bAkInI 6 prakRtione pradezodaya heya temaja 6 mAMthI je prakRtio upazamAve athavA khapAve tene pradezodaya paNa na hoya tevA svarUpavALuM trIjuM kSApazamika samakita jANavuM. For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayapadhasUrikRtasamyakatva hoyaja nahi, tathA sAdhamika eTale jaina dharmane pAlanArA che. temanuM vAtsalya karavAmAM ratA eTale Asakta jIve (33) bhavya ja hoya che, abhavya hetA nathI. ahIM daSTAMta tarIke bharata cakravattI, zrIsaMbhavanAtha tIrthakara vagere samajavA. temaNe bahu mAnapUrvaka sAdharmika baMdhuonI sAtvikI bhakti karI hatI. tenuM phala muktipada-tIrthakarapaNuM vagere jANavuM. 74 jinabiMba pRthvIkAya Adika 4 pAramArthika sadaguNI,35 pAlanAra dayA svarUpa anubaMdha hetu prakAranI; kSINa kaSAya virAga aMtima traNa guNasthAnaka viSe, baMdha zAtA zukala lezyA sagi kevali viSe. 75 spaSTAtha-pRthvIkAya Adika eTale pRthvIkAya, vanaspatikAya vagere-jemAMthI jinabiMba eTale jinezvaranI pratimA banAvavAmAM Ave tevA pRthvIkAyAdi svarUpane dhAraNa karanAra je bhavya ja hoya che. (34) pAramArthika saguNI (35) eTale muktipadane denArA sadguNene dhAraNa karanArA je bhavya ja hoya. ahIM zIla, samatA saMyama, vinaya, viveka, namratA, saralatA, sAdAI, saMtoSa vagere uttama guNe jANavA. tathA svarUpa dayA, anubaMdha dayA ane hetu dayA ema traNa prakAranI dayA (36) pAlanArA jIvo bhavyaja jANavA. abhavyane AvI dayA hetI nathI. tathA kSINa kaSAya virAga (37) eTale mehanIya kamane sarvathA kSaya thavAthI prApta thaelI vItarAga dazA. A avasthA chellA traNa (12-13-14mA) guNasthAnakamAM hoya che, tethI bhavya jIvoja A avasthA pAme che, abhavyane A avasthA kadApi prApta thatI nathI. e pramANe abhavya jIvo je 37 vAnAM pAmatA nathI tenuM varNana ahIM purUM thayuM. (ra6). prazna-sagI kevalI guNasthAnake kayA kamane baMdha thAya che ? uttara-sagI kevalI nAmanA teramAM guNasthAnakane viSe zAtA vedanIya kamane ja baMdha hoya che, paraMtu bIjA keI karmane baMdha hetuM nathI. kAraNa ke pega hoya tyAM sudhI zAtA vedanIya baMdhAya che, paNa bIjA karmonA hetuone ahIM abhAva hovAthI bIjA keI karmo baMdhAtA nathI. (27) prazna-sagI guNasthAnake keTalI vezyA hoya che? uttara-A guNasthAnakamAM eka zukala lezyA uttama prakAranI hoya che. kAraNa ke ahIM ati vizuddha pariNAma hoya che. vega hoya tyAM sudhI ja lezyA hoya che. mATe ega tathA lezyA teramA sudhI ja hoya che. paraMtu codame guNasthAnake yoga tathA vezyA hotA nathI. (28)75 For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] vipulamati ane Rjumati mana:paryavajJAnImAMthI koNa avazya kevalI bane te jaNAvI roganuM svarUpa jaNAve che - apratipAti vipulamati mana:paryavI kevalI bane. - gAjumati mana:paryave kevalataNI bhajanA ane; yoga paMdara bhavya naranI apekSAe jANavA, bhavya strInI apekSAe tera vege jANavA. spaSTArtha-prazna -vipulamati mana:paryava jJAna keTalI vAra utpanna thAya? uttara:-saMjJI paMcendriyanA manogata bhAvane je jJAnathI jANI zakAya te manaHparyava jJAnanA be prakAra che -1 Rjumati mana:paryava jJAna, jenAthI mananA bhAva sAmAnya paNe eTale thoDA paryAye pUrvaka jANI zakAya che. 2 vipulamati mana:paryava jJAna, jenAthI mananA bhAva vizeSa paryAye sahita jANI zakAya che. AmAMthI je apratimAnI vipulamati mana:paryavajJAnI che te avazya kevalajJAna pAme che. kAraNa ke A vipulamati mana:paryava. jJAna apratipAtI eTale kevalajJAna thAya tyAM sudhI avazya rahenArUM che. je AvyA pachI cAlyuM jAya te pratipAtI kahevAya. jumati mana:paryava jJAna thayA pachI cAlyuM paNa jAya che tethI tene pratipAtI kaheluM che. vipulamati mana:paryava jJAnI kevalajJAna pAmIne avazya teja bhavamAM mokSe jAya che. kAraNa ke te bhavamAM mekSe janArane ja A vipulamati mana:paryava jJAna thAya che. ane Rjumati mana:paryava jJAnane viSe kevalajJAnanI bhajanA jANavI eTale Rjumati manaHparyavavALAne te bhavamAM kevalajJAna thAya ane na paNa thAya. eTale trAjumati AveluM cAlyuM paNa jAya che. (29) prakana --bhavya purUSa ane bhavya strIne sarakhA yoga heya ke eka vattA? uttara --cAra mananA mega, cAra vacananA yuga ane sAta kAyAnA cega ema kula 15 yuga kahelA che. A paMdare ga bhavya purUSanI apekSAe jANavA. kAraNa ke AhAraka ga ane AhAraka mizra ga cauda pUrvadhara munirAjane hoya che ane te avazya bhavya hoya che. temaja bhavya strIne upara kahelA AhArakanA be pega vinA 13 yoga hoya che, kAraNa ke strIne cauda pUrva bhaNavAne niSedha che, ane cauda pUvI vinA AhAraka labdhi hotI nathI, mATe strIne tera yoge kahA che. 76 AhArakalabdhi kene hoya che ane AhArakalabdhi kayAre kare te be gAthAmAM jaNAve che - AhAraka tanukaraNa karI yogyatA nahi tehanI. labdhi AhAraka taNI nA cagyatA tyAM purUSanI; For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvijyapadhasUritalabdhi aAvIzamAMthI ATha dasa tene kahI, niSiddha dazamAM labdhi AhAraka taNuM paNa che kahI. jAsa labdhi caudapUvI nizcaye te jANIe, caudapUrva sarva AhAraka kare Ima nA bane; AhAraka tanu nA banAve hetu viNa labdhi chatAM, jinAddhi darzana Adi kAraNathIja teha banAvatA. 78 spaSTAthe cheteramA slekamAM jaNAvela 13 gonuM rahasya e che ke-AhAraka zarIra karavAnI yogyatA strIne nathI, kAraNa ke cauda pUrvadharane A AhAraka labdhi prApta thAya che ane strIne cauda pUrvanA abhyAsane zAstramAM niSedha che. AhAraka zarIra ane tyAre zarUAtamAM AhAraka mizra yoga ane tenI paryAptio pUrI thAya tyAre AhAraka yoga hoya che. mATe strIne A be yogane niSedha hovAthI bAkInA tera yoga hoya che. badhI thaIne aThThAvIsa maTI labdhio kahelI che. temAMthI strIne aDhAra labdhio hoya che. bAkInI dasa labdhione strIone viSe niSedha kahe che, temAM AhAraka labdhine paNa niSedha kahyo che. jene A AhAraka labdhi hoya te nizca cauda pUrvadhara jANavA, paraMtu jeTalA cauda pUrvI hoya te badhA AhAraka zarIra kare evuM banatuM nathI, kAraNa ke teo AhAraka labdhi hovA chatAM paNa kAraNa vinA AhAraka zarIra banAvatA nathI. paraMtu cauda pUvIo paNa jyAre tIrthakaranI Rddhi jovAnI IcchA thAya tyAre athavA koI sUkSma saMzaya pUchavAnI IcchA thAya tyAre eka hAtha pramANe AhAraka zarIra banAvIne tIrthakara pAse jAya che. ane A kArya eka antarmuhUrtamAM ja pUrNa karIne pAchA Ave che. 77-78 have traNa slekamAM 28 labdhio jaNAve che - A prasaMge labdhi aTrAvasa chama avadhArie, saSadhi jallauSadhi vimuDauSadhi saMbhArIe, khela AmaSaSadhi saMbhinnazrote avadhine, vipula jumati labdhi gaNadharadeg labdhi kevala labdhine 79 spArtha -ahIMA labdhine prasaMga hovAthI 28 labdhio A pramANe jANavI - 1 savauSadhi labdhi eTale tapanA prabhAvathI je munirAjanA masa zleSma vagerenA sparza thI athavA upagathI dareka prakAranA rogAdi nAza pAme evI labdhi. 2 jallauSadhijalla eTale dehane mela, tenA sparzathI rogAdi nAza pAme tevI labdhi. 3 vipuDauSadhi -vimaDa eTale mala, temanA mUtrAdikanA sparzathI rogAdinAza pAme tevI labdhi. 4 khelauSadhikhela eTale kapha tenA sparzathI rogAdi nAza pAme tevI labdhi. 5 Ama Sadhi-AmaLuM For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] . eTale hAtha vagerenA saMparzathI rogAdi nAza pAme tevI labdhi. 6 saMnnizrote labdhi -jethI eka Indriya dvArA sarva IdrinA viSayo jANI zakAya tevI labdhi. 7 avadhi labdhi-jethI IndriyAdinI apekSA vinA rUpI dravyane jANI zakAya. 8 vipulamati labdhi-aDhI dvIpanA saMjJI paMcendriya jInA mane gata bhAvane vizeSatAthI jaNAvanArI labdhi. 9 Rjumati labdhi-aDhI dvIpanA saMjJI paMcendriya jenA mane gata bhAvane sAmAnyapaNe jaNAvanArI labdhi. 10 gaNadhara labdhi-jethI cauda pUrvAdinI racanA karI zakAya tevI labdhi. A labdhi tIrthakarane kevalajJAna thAya ane caturvidha saMghanI sthApanA kare te vakhate tIrthakara bhagavaMtanI tripadI sAMbhaLIne prabhunA mukhya ziSyane thAya che. 11 kevala labdhi-je labdhithI leka ane alokanA sarva bhavene eka sAthe jANI zake tevA kevalajJAnanI prApti thAya che. A kevalajJAna pAMca jJAnAvaraNIya karmanA saMpUrNa kSathI utpanna thAya che. 79 baladevara AzIviSA padAnusAriNa: cAraNapa ane, pUrvadhara arihaMta7 cakrI labdhi vAsudevane, bIjadeg kASThaka buddhi kSIra madhu sapirAzavalabdhira ne AhAraka akSaNamahAnasI pulAka vaikiya labdhine. 80 spaSTArtha-12 baladevalabdhi -jethI vAsudevanA moTA bhAI rUpe utpanna thAya, teo svargamAM athavA mekSamAM jAya che. 13 AzIviSa labdhije labdhinA prabhAvathI sarpAdinuM jhera nAza pAme che. 14 padAnusAriNuM labdhi eTale eka pada sAMbhaLIne tene anusare saMpUrNa zAstrAdine jANavAnI labdhi. 15 cAraNa labdhi-vidyAnA baLa vaDe athavA jaMghAnA balavaDe AkAzamAM gamana karavAnI labdhi. 16 pUrvadhara labdhi-cauda pUrvanuM saMpUrNa jJAna thavAthI je lavizva utpanna thAya che te. 17 arihaMta labdhi- rAgadveSa rUpI bhAva zatruone nAza karI kevalajJAna prApta karI tIrthaMkara nAma karmanA udayathI caturvidha saMghanI sthApanA karanAra arihaMta jANavA. A arihaMta padanI prAptinI labdhi te arihaMta labdhi. 18 cakravatInI labdhi-eka vijayanA cha e khaMDene jItIne cakra vagere cauda ratnanI prApti karAvanArI labdhi. 1 vAsudeva labdhi eTale eka vijayanA 6 khaMDamAMthI traNa khaMDa pRthvIne jatAvanArI labdhi. 20 bIja budhdhi labdhi eTale jema bIjamAMthI moTuM vRkSa thAya che tema je labdhinA prabhAvathI bIja mAtra (gheDuM jJAna) pAmIne te dvArAe maTI racanA karI zakAya tevI labdhi 21 kaDaka buddhi labli-eTale jema koThAramAM raheluM anAja sacavAI rahe che tema jethI bhaNeluM bhUlAya nahIM tenI labdhi. 22 kSIramadhusapirAzavalabdhi jethI vatAnA vacanamAM zrotAne dudha madha ane ghInA jevI mIThAza For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 48 : [ zrIvijayapadhasUrikRtalAge, te labdhi kSIramadhusarSiAzravalabdhi kahevAya. 23 AhAraka labdhi eTale je labdhinA prabhAvathI AhAraka zarIra banAvI zakAya tevI labdhi. 24 akSaNa mahAnasI labdhi eTale je labdhinA prabhAvathI vaherI lAvele AhAra game teTalA sAdhuone jamADe paraMtu pite vApare nahi tyAM sudhI khUTe nahi tevI labdhi. 25 pulAka labdhi eTale je labdhithI jinazAsananI prabhAvanA tathA saMgharakSAdi nimitta cakravattinA sainyane paNa harAvI zakAya 26 vaikriyalabdhi--je labdhithI nAnuM, moTuM, dazya adazya, jalacara, sthalacara, khecara vagere vividha prakAranuM zarIra banAvI zakAya te vaikriyalabdhi kahevAya. 80 teulesA27 zItalezyA bhavya narane sarva e, daza na hove temAMnI tiNa aDhAra vicArIe; arihaMta cakI pUrvadhara gaNadhara tathA baladevane, saMbhinnazrete labdhi AhAraka duviha cAraNa ane spaSTArtha -27 tene vezyA labdhi -je labdhinA bala vaDe sAmAne bALI nAkhe tevI agni zarIramAMthI pragaTa thAya che. 28 zIta lezyA labdhi eTale je lekSAthI sAmAne zItaLatA prApta thAya tevI labdhi. ema A 28 prakAranI labdhio bhavya chemAMja hoya che. e pramANe 28 labdhionuM TuMkamAM svarUpa jaNAvyuM. A labdhiomAMthI daza labdhio bhavya nArIne hatI nathI, te A pramANe jANavI -1 arihaMta labdhi eTale tIrthaMkara padavInI prApti strIne thAya nahi ahIM A vIzImAM 19mA tIrthaMkara mallInAtha strIvede utpanna thayA te Azcarya rUpa jANavuM. 2 cakravartI labdhi, 3 cauda pUrva dhara labdhi, 4 gaNadhara labdhi, 5 beladeva labdhi, 6 saMbhi-nazrote labdhi, 7 AhAraka labdhi, 8 mI be prakAranI cAraNu labdhi eTale vidyA cAraNa labdhi ane jaMghA cAraNa labdhi , 81 strIne viSe daza labdhio hatI nathI te jaNAvI cAre AyuSya keNa bAMdhe ane keNa na bAMdhe te kAraNa sahita be kalAkamAM jaNAve chevAsudeva pulAka daza e bhavya nAra na pAmatI, tethI na AhAraka banAve labdhithI racanA thatI; Ayu nara tiryaMcanuM baMdhAya tyAre gati viSe, paNa surAyu naraka Ayu naragati tirigati viSe. spaSTArtha-navamI vAsudeva labdhi ane dazamI pulAka labdhi. ema daza labdhio strIone heya nahi. tethI bAkInI 18 labdhio bhavya strIne viSe hoya che. A daza labdhimAM AhAraka labdhi gaNAvI che ane AhAraka labdhi vaDe AhAraka zarIra banAve 82 For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] tyAre AhArakamizra vega ane AhAraka ga hoya che, mATe strIne viSe A be vega vinA bAkInA 13 mege jANavA. (30) prazna-cAre gativALA ja cAre AyuSya bAMdhe ke nahi? uttara-manuSyanuM AyuSya tathA tiryaMcanuM AyuSya cAre gatine viSe baMdhAya che eTale nArakI, manuSya, tiryaMca ane devagati e cAre gatinA cha manuSyamAM utpanna thAya che, temaja e cAre gatinA tiryaMcamAM paNa utpanna thAya che. paraMtu devatAnuM AyuSya manuSyagati ane tiryaMcagatimAM ja baMdhAya che. eTale A be gativALA jIve marIne deva thAya che. tevI ja rIte narakAyu paNa A be gativALA cha ja bAMdhe che.(31)82 cauda guNasthAnakanAM nAma jaNAve che - mithyAtva bIjuM sAyasAdana mizra avirata dhArIe, dezavirati pramatta apramatta apUrvakaraNa na bhUlIe; anivRtti sUkSmasaMparApazAMta kSINa kaSAya e, sagi tema agi kevali guNasthAnaka cauda e. spaSTArtha-prazna-cauda guNasthAnake kayA kayA? uttara-cauda guNasthAnako A pramANe jANavA-1-mithyASTi guNasthAnaka, 2sAsvAdana samyagdaSTi guNasthAnaka, 3-mizradaSTi guNasthAnaka, 4-avirati samyagdaSTi guNa sthAnaka, padezavirati guNasthAnaka, da-pramattasaMvata guNasthAnaka, 7-apramatta guNasthAnaka, 8-apUrvakaraNa guNasthAnaka, 9-anivRttikaraNa guNasthAnaka, 10-sUphasaMparAya guNasthAnaka, 11-upazAMtakaSAyavItarAga chagha0 guNasthAnaka, 12-kSINukaSAyavItarAga chadmastha guNasthAnaka, 13-sagi kevali guNasthAnaka, 14-agi kevali guNasthAnaka, A code guNasthAnakene TUMka paricaya A pramANe jANe ahIM jJAna, darzana cAritra rUpI guNa jANavA. dareka saMsArI jIvamAM A guNa ochAvattA pramANamAM pragaTa hoya che. tethI A guNasthAnakanA aneka bhede thAya che, paraMtu sthala vyavahAranI apekSAe jJAnIoe tene cauda bheda pADyA che. te A pramANe- 1mithyAdaSTi guNasthAnakA-mithyA eTale yathArtha nahi te. sAcAne TArUpa ane kheTAne sAcA rUpa jaNAvanArI evI dRSTi eTale zraddhA te mithyAdaSTi guNasthAnaka dareka saMsArI jIva prathama te A guNasthAnakamAM ja hoya che. ane tyAra pachI jema jema guNamAM vRddhi thAya tema tema AgaLa vadhe che. saMsArI jIne ghaNe moTe bhAge A guNasthAnakamAM ja vartate heAya che. kAraNa ke mithyAtva mohanIya nAmanA karmanA udayathI A cha dabAI gayelA che. eTale tene vaza paDelA che. jyAre jIva A mithyAtva mehanI For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 [ zrIvijayapadhasUrikRtayanA udayane rokI zake che, tyAre te AgaLanA guNasthAnamAM AgaLa vadhI zake che. A guNasthAnakane kALa apekSA bhede traNa rIte kahelo che. 1 anAdi anaMta kAla, 2 anAdi sAMta kAla, 3 sAdi sAMta kAla. temAM prathamane anAdi anaMta kAla abhavya jInI apekSAe jANa. A cha anAdi kAlathI mithyAdaSTi guNasthAnamAM rahelA che. ane teone kaI divasa samati thavAnuM nathI tethI haMmezAM A guNasthAmakamAM rahevAnA hevAthI temanI ape kSAe anAdi anaMta kALa jANave. 2 anAdi sAMta kAla bhavya jIne AzrI jANave, kAraNa ke bhavya che paNa anAdi kALathI mithyAtva guNasthAnakamAM rahelA che paraMtu A bhavya jemAM mokSe javAnI yogyatA hovAthI jyAre teone samakita thAya che tyAre mithyAtvane aMta Ave che, tethI anAdi sAMta kALa kahyo. 3 trIje sAdi sAMta kAla samaktithI paDIne mithyAtve AvelA bhavya jIvone AzrIne jANavo, anAdi anaMta tathA anAdi sAMta bhAMgAmAM kALanI gaNatarI thaI zakatI nathI, kAraNa ke anAdi anaMta ane anAdi sAMta bhAMgAmAM zarUAtamAM AvelA anAdi pada vaDe Adi nahi hovAthI ane te kAla jANa. paraMtu trIjA sAdi sAMta bhAMgAmAM kALanI gaNatarI thaI zake che mATe tene jagha nyakALa aMtamuhUrta ane utkRSTa kALa dezanA ardha pudgala parAvarta jANavo. temAM jai nyathI aMtarmuhUtane kALa A pramANe ghaTI zake-je jIva samakitathI paDIne mithyAtve AvyuM te echAmAM ochuM eka aMtamuhUta mithyA rahIne pharIthI pariNAma vizuddha thavAthI samyakatvane pAme che. ema mithyAtvane jaghanya kAla aMtarmuhUrta jANu. tathA te samakitathI paDIne mithyA Avele jIva bahu AraMbhAdikamAM Asakata thAya te vadhu mAM vadhu dezanA ardha pudgala parAvarta sudhI mithyAtve rahIne pharIthI avazya samakitane pAme che, te apekSAe utkRSTa kALa jANave. 2. sAsvAdana samatidaSTi guNasthAnaka A guNasthAnaka pathamikasamyakatvathI paDatAM ja Ave che. upazama samakita pAmele jIva te samakitamAM aMta muhUrta rahe che. te aMtarmuhUrtamAM vadhumAM vadhu cha (6) Avali ane jaghanyathI eka samaya bAkI rahe te vakhate keIka jIvane anaMtAnubaMdhI kaSAyane udaya thAya tyAre tene sAsvAdana samakitI kahevAya che. ahIM jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI ja Avali rahIne pachI mithyAtva mehanIyane udaya thavAthI te jIva mithyAtveja jAya che. jema khIra khAnAra chavane vamana thatAM te khIrane AsvAda rahe che tema upazama samakitane vamatAM hajI te jIvane samakitane svada rahele hovAthI A guNasthAnakane sAsvAdana samati daSTi guNasthAnaka kaheluM che. 3 mizradaSTi guNasthAnaka --jyAM jinezvaranAM vacana upara rAga paNa nathI ane dviSa paNa nathI evA mizra pariNAmamAM jIva vartate heya tyAre tene mizradaSTi For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezanaciMtAmaNa ] kahevAya che, A jIvanuM mizradaSTi guNasthAnaka jANavuM. A guNasthAnaka caDatAM tathA paDatAM Ave che. AvA mizra pariNAma aMtarmuhUrta sudhI ja rahe che, tethI A guNasthAnakane kAla jaghanyathI ane utkRSTathI aMtamuhUrta pramANu kahyo che. 4. avirati samyagdaSTi guNasthAnaka -je jIvane jinezvara bhagavaMtanA vacana upara zraddhA hoya eTale jinezvara bhagavaMtanA vacana kadApi beTAM na ja hoya evI dRDha AsthA hoya te jIva samakitI jANave. A guNasthAnakamAM samakitavaMtA ja traNa prakAranA hoya che--1 upazama samakitI, 2 pazama samakitI, 3 kSAyika samakitI. jyAM A traNa samakitamAMthI game te eka samakita hoya paNa keI jAtanI virati eTale deza virati Adi hoya nahi te avirati samyagdaSTi guNasthAnaka zuM kaheluM che. A guNasthAnakane jaghanyathI aMtarmuhUrtane kAla ane utkRSTathI 33 sAgarepamathI adhika kAla jANa. pa. dezavirati guNasthAnaka -upara kahelA traNa prakAranA samaktimAMthI koI eka samyakatva hoya ane sAthe dezathI eTale aMze virati athavA hiMsAdine tyAga hoya te dezavirati guNasthAnaka pAMcamuM jANavuM. jaghanyathI eka be traNa vagere vrato ane utkRSTathI bAra vratane dhAraNa karanArA dezavirati zrAvake A guNasthAnake vartatA hoya che. A guNasthA. nakane jaghanya kALa aMtarmuhUrta ane utkRSTathI deze UNI pUrva keDI varSa pramANa jANa. 6. pramatta saMyata guNasthAnaka-jyAM sarva virati rahelI che paraMtu sAthe pramAda bhAva rahelo che evA sAdhu munirAjane pramatta saMyata guNasthAnaka jANavuM. A guNasthAnakamAM pAMca mahAvratAdinI ArAdhanA rUpa sarva virati heAya che. dezaviratinI apekSAe A guNasthAnakavALAnI vizuddhi anaMtaguNa adhika che ane sAtamA apramatta saMvatanI apekSAe vizuddhi anaMtaguNahIna che. A guNasthAnakane kAla jaghanyathI 1 samayane ane utkRSTathI antarmuhUrta pramANa jANa. 7 apramatta saMyata guNasthAnaka-A guNasthAnakamAM paNa pAMca mahAvratAdinI ArAdhanA rUpa sarvavirati hoya che. paraMtu ahIM apramatta dazA hovAthI A guNasthAnakanuM nAma apramatta saMyata guNasthAnaka che. A guNasthAnakane kAla paNa jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMtamuhUrta pramANa jANa. e pramANe chaThThA ane sAtamAne jude jude kAla karyo, paraMtu baMne guNasthAnako bhege utkRSTa kALa deze UNI pUrvakaDI varSa pramANa jANa. kAraNa ke chaThe guNasthAne aMtamuhUrta rahIne pachI avazya sAtame Ave. tyAM aMtamuhUrta rahIne pharIthI chaThe Ave, ema A be guNasthAnakanI parAvRtti (javuM; AvavuM) cAlyA kare che. 8. apUrvakaraNa guNasthAnaka cethAthI sAtamA sudhInA cAra guNasthAnakomAM pUrve kahelA traNa prakAranA samakita hoya che, paraMtu A guNasthAnakamAM kSayopazama samakita For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayapatrasUrikRtahetuM nathI, tethI upazama samakita ane kSAyika samakita ema be samakita hoya che. pUrve nahi karelAM hevAthI apUrva evAM pAMca vAnAM ahIM jIva kare che. 1 sthitighAta, 2 rasaghAta, 3 guNaNi, 4 guNasaMkrama tathA 5 apUrva baMdha A pAMca vAnAM ahIM jIva kare che, tethI A guNasthAnakanuM nAma apUrvakaraNa che. A guNasthAnake vartate jIva upazama zreNi athavA kSapakazreNi zarU kare che. upazama samakitI tathA kSAyika samakitI upazamazreNi zarU kare che ane kSapakazreNi kSAyika samaktiI ja zarU kare che. A guNasthAnakane jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMtamuhUrtane kAla jANa. 9. anivRtti bAdAra saMparAya guNasthAnaka -A guNasthAnakamAM vartanArA jInA pariNAmamAM nivRtti eTale pheraphAra nahi hovAthI AnuM nAma anivRtti karaNa kaheluM che. A guNasthAnakamAM prathama samaye je che AvI gayA, varte che, temaja bhavidhyamAM Avaze te badhA jIvene te samaye eka sarakhe ja pariNAma hoya che. bIje samaye prathama samaya karatAM anaMtaguNa vizuddha adhyavasAya hoya che, paraMtu te bIje samaye dareka jIvane eka ja jAtane adhyavasAya hoya che. AthI A guNasthAnakanA jeTalA samaya teTalA ja adhyavasAya sthAna jANavA. A guNasthAnane kAla paNa jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUrta pramANa jANa. A guNasthAnakamAM bAdara kaSAyane udaya hovAthI anivRtti bAdara saMparAya guNasthAnaka kahyuM che. 10. sUphama saMparAya guNasthAnaka -ahIM saMpAya zabda uparathI lebha sama javo. sUkSma lebhane udaya hevAthI sUkSma saMparAya guNasthAnaka kahyuM che. ahIM upazamazreNivALAne saMjavalana lebha sivAya bAkInI 27 prakRtie upazamelI hoya che ane kSapaka zreNivALAne teja 27 prakRtione kSaya thaye heya che. A guNasthAnakane kAla jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUrtane jANuM. A AThamuM navamuM ane dazamuM guNasthAnaka upazama zreNivALAne zreNi caDatAM tathA upazama zreNithI paDatAM ema be rIte Ave che. temAM zreNie caDhatAM pariNAmanI vizuddhi vadhatI jAya che ane paDatAM pariNAmanI vizuddhi ghaTatI jAya che. A traNe guNasthAnane jaghanya kAla je eka eka samayane kahyo che te upazama zreNimAM je samaye A guNaThANune paze ane te ja samaye maraNa thAya te apekSAe jANavuM. kSapakazreNimAM te maraNa thatuM nathI, tethI kSapakazreNivALAne te e dareka guNasthAnakane kAla eka eka aMtarmuhUrta pramANa jANe. 11. upazAMta meha vItarAga dhastha guNasthAnaka -A guNasthAnake upazama zreNi karanAra jIva dazamAM guNasthAnakathI Ave che. dazame guNaThANe sUma lebhane For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] udaya hoya che ane te udaya baMdha thAya tyAre jIva A upazAMta meha guNasthAnakamAM Ave che. ahIM mohanIya karmanI 28 prakRtie upazamelI hoya che eTale te vakhate te a6vIse prakRtine radaya tathA pradezodaya hetuM nathI. mehanIya karma saMpUrNa upazameluM hevAthI vItarAga kahevAya che. paraMtu hajI traNa ghAtI karmone udaya rahele hevAthI temane chadmastha kahelA che. A guNasthAnakane kAla jaghanyathI eka samayane jANa. te A rIte - ahIM AvelA jIvanuM prathama samaye ja maraNa thAya te apekSAe eka samaya jANo ane utkRSTathI anaMtamuhUtane kAla jANa. ahIMthI jIva be rIte avazya paDe che te A pramANe-1 AyuSya pUruM thAya ne paDe (maraNa thAya) te bhavakSaye patana kahevAya. A bhavakSaye maraNa pAmele jIva marIne anuttara vimAnavAsI deva thAya che ane tethI te agiAramAM guNasthAnakathI sIdho ceAthe guNaThANe AvIne aTake che. 2 kAlakSace eTale agiAramAM guNasthAnakane aMtarmuhUrtane kAla pUro thavAthI jIva paDe che te je kame upazama zreNi caDha hoya tenAthI ulaTA krame utare che, tethI 11 mA guNasthAnakathI paDIne dazame guNaThANe Ave. tyAMthI paDIne ulTA kame navame-AThame-sAtame vagere guNa sthAnake paDatAM paDatAM Avate chevaTe bIjA sAsvAdane thaIne mithyAtve paNa jAya che. 13. kSINa meha vItarAga chadmastha guNasthAnaka-ahI mehanIya karmane saMpUrNa kSaya thaye che tethI vItarAga kahevAya ane bIjAM traNa ghAtakamAM rahelAM hevAthI chadmastha kahevAya. A artha pramANe bAramuM guNasthAnaka kSINameha vItarAga chadmastha kahe vAya che. kSapakazreNi karanAre jIva dazame guNasthAnake eka sUkSma saMjavalana lebha je sattAmAM tathA udayamAM hatuM tene saMpUrNa kSaya kare ke tarata ja bArame guNasthAne Ave che. A jIva agiArame guNasthAnake ja nathI. A guNasthAnakane jaghanya tathA utkRSTa kALa aMtarmuhUrta pramANa jANa. A jIva paDatuM nathI. paraMtu tyAMthI AgaLa vadhata terame tathA caudame guNasthAnake jaI mokSe jAya che, mATe ja A guNasthAnamAM vartate jIva maratuM nathI. ahIM bAkInA traNa ghAtI karmano kSaya karavAnI kriyA cAlu hoya che. 13. sagI kevalI guNasthAnaka -AThame guNasthAne kSapakazreNi mAMDanA jIva navame, dazame tathA bArame thaI aMtamuhUrtamAM ahIM Ave che. bAramA guNasthAnakane aMte jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya A traNa ghAtI karmane kSaya thAya eTale jIvane kevalajJAna tathA kevaladarzana pragaTa thAya che ane hajI mana vacana kAyAnA yoga cAlu hoya che tethI A guNasthAnakane sagI kevalI guNasthAnaka kahyuM che. A guNaThANAne kAla jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI deze UNI pUrva koDI varSa pramANa jANa. - 14. agI kevalI guNasthAnaka -terame guNasthAnake ega cAlu hatA te For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paY ( zrIvijayapatiyegane rUMdhavAnI kriyA teramAM guNasthAnakanA aMta bhAgamAM zarU thAya che ane jyAre vega purepurA rokAya che tyAre ahIM AtmA ayogI bane che. mATe A guNasthAnakanuM nAma agI kevalI che. A guNasthAnakane kAla pAMca hasvAkSara uccAra pramANu aMtamuhUrta ne che. A guNasthAnakamAM vartate jIva nAma, gotra, vedanIya ane AyuSya e nAmanA cAra aghAtI karmane kSaya kare che ane jyAre te karmone saMpUrNa kSaya thAya che tyAre AtmA saMpUrNa karma rahita bane che ane te ja samaye te zarIrane tyAga karIne eka ja samayamAM mokSasthAnamAM pahoMcI jAya che ane tyAM zAzvata sukhane anubhava karata sadA kALa rahe che. te jIva pharIthI A saMsAramAM AvatA nathI. (32) 83) ja deva gatimAM AhAranI IcchA kayAre thAya ane deve ka AhAra kare te jaNAve che - sAgaropama eka Ayu jemanuM te devane, icchA thatI AhAranI Iga sahasa varise temane; ema tetrIsa sAgare paNa sahasa tetrIsa mAnIe, manobhakSI deva sarve khAya nA naranI pare. 84 pabdArtha -prazna-deva AhAra kare ke nahi ane kevI rIte tathA kayAre AhAra kare ? uttara-je devenuM AyuSya jeTalA sAgaropamanuM hoya teTalA hajAra varSe te devone AhAranI IcchA thAya che. eTale je devenuM eka sAgaropamanuM AyuSya hoya che te devene eka hajAra varSe AhAranI IcchA thAya che. ane jemanuM be sAgaropamanuM AyuSya heya che temane be hajAra varSe AhAranI IcchA thAya che. e kamathI jemanuM tetrIsa sAgaropamanuM AyuSya hoya che teone tetrIsa hajAra varSe AhAranI IcchA thAya che. tene viSe AhAranI apekSAe A utkRSTa pramANa jANavuM. A devene ApaNI peThe kavalAhAra hite nathI. paraMtu A sarve de manebhakSI kahelA che, eTale teone jyAre AhAranI IcchA thAya tyAre AhAranA pudgale teone zubha rUpe pariNAma pAme che ane tethI de tRptine pAme che. (33) 84 devene viSe eka zvAsozvAsa levAne samaya jaNAve che - sahasa varSa sthAna joDI pakSa zvAsocchavAsanI, grahaNavidhi avadhAravI sarvArthasiddha surAdinI; AyuSya sAgaranA pramANe pakSasaMkhyA dhAravI, tetrIsanI savArthasiddha kamika saMkhyA mAnavI. For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 5STAtha-prazna-devatAnA zvAsozvAsanuM pramANa keTaluM che? uttara-je je devane jeTalA sAgaropamanuM AyuSya kahyuM che te te deva teTalA pakhavADIA vItyA bAda eka zvAsozvAsanI kriyA kare che. A pramANe je devanI eka sAgaropamanI AyuSya sthiti kahelI che te deva eka pakhavADIe zvAse zvAsa le che. A kramathI sarvArthasiddhinA devenuM tetrIsa sAgaropama pramANa AyuSya hovAthI tetrIsa pakhavADIA vItyA bAda eka zvAsozvAsa jANave. ane eka sAgarepamathI tetrIsa sAgaropama vacce je devanuM jeTalA sAgaropama pramANu AyuSya hoya te deva teTalA pakhavADIA vItyA bAda zvAsozvAsa le ema samajavuM. (34) 85 devene samaya kevI rIte pasAra thAya che? te jaNAve che - eka nATakamAM surone varSa cAra hajAra e, samaya vItI jAya jIvana che vilAsapradhAna eka mekSamAgarAdhanA saMpUrNa nA surabhava viSe, | sarva prakAre pUrNatA narabhava viSeja sadA dIse. spaSTArtha-prazna-devenuM jIvana kevI rIte pasAra thAya che? uttara-devatAone eka nATaka jovAmAM cAra hajAra varSo cAlyA jAya che, kAraNa ke te jovAmAM de evA tallIna thaI jAya che ke keTale samaya cAlyA gaye tenI paNa te dene khabara rahetI nathI. temane te kSaNa eTale vakhata pasAra thaze tema lAge che. devatAonuM jIvana ja vilAsa pradhAna che eTale temane ghaNokhare samaya AnaMda kIDA ane mejamajAmAM pasAra thAya che. deva bhavane viSe je ke tIrthakaronA kalyANakAmAM javuM tathA naMdIzvara dvIpa vagere sthaLanA zAzvatA jinenuM vaMdana vagere dharma sAdhanA che, te chatAM A deva bhavamAM teo dharmanI saMpUrNa ArAdhanA karI zakatA nathI, kAraNa ke virati vinA saMpUrNa ArAdhanA thaI zakatI nathI. eka manuSya bhava ja e che ke tenI aMdara sarva prakAre mokSamArganI ArAdhanA thaI zake che. tAtparya e ke--dharmanI saMpUrNa ArAdhanA manuSya bhavamAM ja thaI zake che. mATe manuSya bhava pAmIne dharmanI ArAdhanA avazya karavI eja manuSya bhavane sAra che. (35) 86 ! kevalI samRghAta keNa kayAre kare te jaNAve che - kevali samudUdhAta viNa SaTa hoya te chadmasthane, kevaline heya te iga sAtame che jemane AyuthI kame adhika traNa karatA teo tehane, bIjA kare nA tehane paNa be lahe nivaNane. For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [vijyapadhasUrikataspaSTArtha -prazna-chadharathane keTalA samuddaghAta hoya ane kevalIne keTalA samuddaghAta heya? - uttara-1 vedanA samuddaghAta, 2 kaSAya samuddaghAta, 3 maraNa samudughAta, 4 vaikriya samudraghAta, 5 taijasa samuddaghAta, 6 AhAraka samuddaghAta ane 7 kevali samuddaghAta ema sAta samuddaghAta che. temAMthI kevalI samuddaghAta sivAya bAkInA 6 samuddaghAta chastha jIne hoya che. jyAM sudhI ghAtI karmone kSaya na karyo hoya tyAM sudhI chastha kahevAya che. tethI mithyAtvathI mAMDIne bAramA kSINa meha guNasthAnaka sudhI vartanArA chaghastha jANavA. have sAtamI kevalI samudraghAta kevalIne heya che. eTale teramA sagI kevalI nAmanA guNasthAnakamAM vartanArA kevalI jANavA. athavA jemaNe kevalajJAna ane kevaladarzana prApta karyA che, paraMtu jyAM sudhI cAra aghAtI karmo khapAvyA nathI ane yoga rahelA che tyAM sudhI teo sagI kevalI jANavA. A guNaThANe je jene AyuSya karma karatAM nAmakarma, gotrakarma ane vedanIya karmanAM daliyAM tathA sthiti adhika hoya che tevA kevalI bhagavate traNa karmonI sthitine AyukarmanI jeTalI sthiti che, teTalI sthiti karavA mATe samuddaghAta kare che. A kevalI samuddaghAta ATha samaya pramANa jANa. bAkInI cha samudaghatene kAla aMtarmuhUrta pramANa jANa. A ATha samayanA kevalI samuddaghAtamAM prathama samaye jIvane audArika vega hoya che. te vakhate jIvanA zarIramAMthI zarIra pramANu lAMbe pahALe ane 14 rAja pramANa uMce Atma pradezane daMDa nIkaLe che. bIje samaye audArika mizra kAgamAM vate che. te vakhate daMDamAMthI Atma pradezane kapaTa bane che. trIje, cothe ane pAMcame samaye jIva kArpaNa kAyayegamAM vate che, temAM trIje samaye Atma pradezane maMthAna bane che. ethe samaye AMtarA pUre che te samaye jIva cauda rAjaleka vyApI thAya che, pAMcame samaye AMtarA saMhare che. cheke samaye maMthAna saMhare che, sAtame samaye kapATa saMhare che ane AThame samaye daMDa saMharIne jIva pAcho mULa zarIramAM vyApIne rahe che. temAM cha tathA sAtame samaye audArika mizraga hoya che ane AThame samaye audArika yoga hoya che. A kevali samuddaghAtamAM Atmapradeza je zarIra vyApI hatA, te cothA samaye cauda rAjalekamAM phelAya che, te vakhate pahoLA karIne sUkavela vastranA daSTAMte ghaNAM daliyAnI nirjarA thAya che. jeone vedanIyAdi traNa karmonI sthiti AyukarmanI sthiti jeTalI che, teo kevalI samudraghAta karatA nathI. paraMtu baMne prakAranA kevalI bhagavaMte mekSanA sukhane jarUra pAme che. A samudughAtanI prakriyAne AdhyAtmika daSTie vicAra karatAM apUrva bodha e maLe che ke-paramakRpALu zrI sarvajJa bhagavate ja AvI alokika samughAta prakriyA jaNAvI zake. jema bhIMnA vaane pahoLuM karIne sUkavIe, te thoDA TAIme tadana sUkAI jAya, vaLI deraDInA guMchaLAne chUTuM karIne bALIe, te jaladI baLI jAya. A baMne tene anusAre For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 dezanAciMtAmaNi ] samuddaghAtamAM vistAra pAmelA AtmapradezonI sAthe saMbaddha vedanIyAdi karma pudgale a5kAle kSaya pAme che, anukrame AyuSyanI jeTalI sthiti rahI che, teTalI sthitivALA vedanIya vagere karmo karAya che. jethI AyuSyanA aMta samayanI sAthe karmakSayanI kriyA pUrNa thatAM muktinA avyAbAdha sukhane anubhava thAya che. (35) 87 jevA guNe tevA guNI evI vyAptine samajAve che - jevA guNe tevA guNa jima AtamA jJAnAdine, arU5 guNa AdhAra arUpI sarUpa sarUpAthadine; rUpAdine AdhAra jima tanu Adi tima sarvatra e, vyApti ghaTatI mAnIe jinavacana dIpaka dhArIe. spaSTArtha-prazna-jJAnAdi guNene AdhAra zarIra kahevAya ke nahi? uttara-jevA guNe haya, tevA ja guNI levA joIe athavA guNe arUpI hoya te guNI paNa arUpI hoya che ane guNe rUpI hoya te guNa paNa rUpI hoya che. jema darzana, jJAna, cAritra vagere guNe arUpI che te guNI eTale guNavALo je AtmA te paNa arUpI jANa. athavA guNI arUpI hoya te tenA guNe paNa arUpI hoya che, mATe AtmA temaja AtmAnA guNe arUpI jANavA. jemAM varNa, gaMdha, rasa ane sparza heya te rUpI jANavA ane jemAM varNa gaMdha rasa ane sparza na hoya te arUpI jANavA mATe sarUpI dravya eTale mATI, paththara vagere pudgale jeo rUpI che tenA guNo paNa rUpI jANavA. mATe rUpAdi guNone AdhAra zarIra vagere che tema sarva kekANe e pramANe vyakti jANavI. tethI jJAnAdi arUpI guNene AdhAra AtmA che paraMtu zarIra nathI. vaLI guNa sivAya guNe ekalA hetA nathI. guNanA AdhAra vinA ekalA guNe rahI zakatA nathI. mATe guNa guNane saMbaMdha anAdi kAlane cAlyo Ave che ema jinezvara bhagavaMtanA vacane rUpI dIvAnA prakAzathI jANI zakAya che. (36) 88 karmabaMdha thavAnA hetu tathA baMdhanA prakAra jaNAve che - kakSAyAdika hetuthI baMdhAya kame madhya e, karmabaMdhaka jIva bhede karmanA cau jANie prati sthiti rasa pradeza mAdaka udAharaNa vicArIe, anubhavAe sarva karmapradeza saMcaya nizcaye. spaSTAtha-prazna-bAMdheluM karma avazya bhegavavuM paDe te kevI rIte ? uttara-je baMdhAya te badhya kahevAya. karmo baMdhAya che mATe te adhya kahevAya che. mA karmabaMdha thavAnA kaSAyAdika cAra kAraNe eTale mithyAtva, avirati, kaSAya ane vega For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 [vijyapadyasUrikRtaema cAra hetuo jANavA. jyAM sudhI A cAra hetumAMne kaI paNa hetu hoya che tyAM sudhI karma baMdha paNa thAya che. agI kevalI guNasthAnaka sivAya tera guNaThANAM sudhI ga hoya che mATe tyAM sudhI karmabaMdha thAya che. caudamAM guNaThANe A cAramAMne kaI hetu heta nathI, tethI tyAM karmabaMdha thatuM nathI. jenAmAM A hetuo rahelA che te kamane baMdha karanAra chava baMdhaka jANe. A karmabaMdhanA cAra prakAra jANavA, te A pramANe -1 prakRti baMdha, 2 sthiti baMdha, 3 rasa baMdha ane 4 pradeza baMdha. A cAra baMdhane samajavA mATe modakanuM daSTAMta TuMkANamAM A pramANe jANavuM-jema suMTha vagere dravya nAkhIne banAvele modaka vAyu vagerene nAza kare che te tenI prakRti athavA svabhAva jANa. tevI rIte karmane viSe paNa keI karmane jJAnane DhAMkavAne svabhAva hoya che, keI karmane darzanane DhAMkavAne svabhAva hoya che ema karmone viSe paNa aneka prakAranA svabhAva jANavA. 1 jema te mAdaka ke eka divasa, keI be divasa ema vadhatAM vadhatAM koIka modaka eka mAsa jeTalI sthiti sudhI rahIne pachI bagaDI jAya che. tema te bAMdheluM karma paNa kaIka sIttera keDAcheDI sAgaropama sudhI, keI trIsa keDAcheDI sAgaropama sudhI, keI vIsa kaDAkaDI sAgaropama jeTalA kAla sudhI jIva sAthe rahIne nAza pAme te sthitibaMdha. 2 jema modaka ghI, goLa, khAMDa vagerenI apekSAe ochAvattA rasavALa hoya che tema kama skaMdhane viSe paNa keIne eka sthAnIye, (ThANI) keIne be sthAnIye, traNa sthAnIye cAra sthAnIye ema aneka prakAranA rasa hoya che. te rasabaMdha jANo. 3. modakamAM jema pAzera, acchera vagere pramANamAM pradeze (leTa, kaNiyA) hoya che tathA jema leTa vinA modaka bane nahi tema je karmavargaNAo jIva baMdha samaye grahaNa karI Atma saMbaMdha kare che te pradeza baMdha jANa. 4. A cAre prakAranA baMdha eka sAthe ja thAya che. A bAMdhelA karmane anubhava rasathI ane pradezathI ema be prakAre thAya che. paraMtu sarva karmanA pradeze avazya bhogavavAM ja paDe che. 89 bAMdhelAM karma avazya jogavavA paDe che te kaI apekSAe te jaNAvI tIvra maMda rasabaMdhanuM svarUpa jaNAve che - karmarasanA anubhave bhajanA vicAra na bhUlIe, rasadhAta ne sthitighAtanA bhAve IhAMja ghaTAvIe; rasAdhIna karmasthitinI hAni vRddhi rasabale, zubha karmarasanI vRddhi have tIvra zubha pariNati bale. 90 spaSTArtha -nevyAzImA lekamAM kahyuM ke karmano anubhava be prakAre thAya che temAM pradezathI je karma bhegavAya te pradezadaya ane rasa sAthe bhagavAya te radaya For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] jANave. bAMdhelAM kama bhegavyA vinA chuTake nathI evuM ja kahevAya che te A pradezadayanI apekSAe jANavuM. eTale bAMdhelAM karma je svarUpe bAMdhyA te rUpe je bhagavAya te raso daya jANa. ane bAMdhelAM karmanAM daliyAM te svarUpe na bhogavatAM bIjA sajAtIya karma rUpe bhagavAya te pradezadaya jANa. jema zAtA vedanIyarUpe bAMdhelAM daliyAM zAtA veda nIya rUpe bhagavAya te tene radaya kahevAya ane te zAtA vedanIyanAM daliyAM azAtA vedanIyanA radayanI sAthe azAtA rUpe bhagavAya te zAtA vedanIyane pradezadaya jANavo. ahIM bAMdhelA karmane radayathI bhogavavAmAM bhajana jANavI. eTale bAMdheluM karma te rUpe bhogavAya, ane na paNa bhogavAya. athavA rodayanI apekSAe te kema bhogavAya kharuM ane na paNa bhegavAya, mATe radayanI apekSAe karmane bhogavavAmAM bhajana jANavI. vaLI te bAMdhelAM karmonA rasa ane sthitimAM paNa pheraphAra thaI jAya che, tethI A prasaMge rasaghAta tathA sthitighAtanI paNa bInA samajavI joIe. te A pramANe 1 rasaghAta -je zubhAzubha pariNAme karIne karmane zubhAzubha rasa bAMdhyuM hoya temAM pari NAmanI hAni vRddhithI te zubhAzubha rasanuM ghaTI javuM te rasaghAta jANa. tevI ja rIte je je karmonI jevI jevI sthitie bAMdhI hoya te sthitione ghaTADavI. ochI karI nAkhavI te sthitighAta jANavo. kamanI sthitienI hAnivRddhi eTale ghaTavuM athavA vadhavuM te rasAdhIna eTale rasane AdhIna che. mATe tIvra zubha pariNAma eTale sArA adhyavasAyanA baLathI zubha karmanA rasanI vRddhi thAya che. 90 maMda zubha pariNati bale tasa hAni azubha prakRti se, vRddhi hAni azubha pariNati vRddhi hAni krama vaze; anubhavAe ugra puNya phala pApa phala prAye ihAM, zubha prakRti rasa vRddhi Adika hetuo jANe tihAM. spaSTArtha-jyAre jIvanA zubha adhyavasAye maMda thatA jAya che tyAre te zubha karma prakRtienA rasamAM hAni thAya che eTale zubha rasabaMdha hIna thatuM jAya che. bhAvArtha e che ke azubha prakRtinA rasabaMdhamAM vRdidha athavA hAni thavAmAM azubha pariNAmanI vRddhi ane hAni anukrame kAraNa rUpa jANavAM. ghaNuM karIne bAMdhelA ugra puNya karmonuM phala temaja bAMdhelA ugra pApa karmonuM phala A bhavamAM paNa bhogavAya che. eTale A bhavamAM kareluM ugra puNya athavA ugra pApa A bhavamAM prAye bhogavAya che. paraMtu avazya A bhavamAM ja bhogavAya evo niyama nathI. prAye A bhavamAM bhogavavAnuM kAraNa zubha prakRtienI rasamAM anaMtaguNa rasavRddhi Adi hetuo temaja pApa prakRtienA rasamAM paNa anaMtaguNa rasavRdhdhi vagere hetue jANavAM. (37) 91 For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |zrIvijayapaghasakitabaMdha kAle tathA udaya kAlanI bInA jaNAve che - karma baMdhAdika prasaMge kAla dvividha vicArIe, baMdha kAla udaya samaya svAdhIna parAdhIna jANue; udaya kAlIna sAvacetI aMdhakAle rAkhatAM, karma kAraNa IDanArA nA kadI duHkha pAmatA. ra spaSTArtha -prazna--aMdhakAla ane udayakAlamAM jIvane svAdhIna kAla ? uttara --ahIM karmabaMdha vagerene prasaMga cAle che te vakhate be prakAranA kAlane vicAra kare jarUrI che. te A pramANe --1 baMdhakAla, 2 udayakAla. temAM je baMdha kAla che e svAdhIna che eTale karmabaMdha karavAmAM svAdhInapaNuM che. ke baMdha karavo te jIvanI pitAnI IcchAne AdhIna che sArAM puNya kAryo karavAthI athavA jIvanA pitAnA zubha pariNAmethI zubha karmabaMdha thAya che ane tethI ulaTuM pApakarmo karavAthI athavA jIvanA azubha pariNAmethI azubha karmabaMdha thAya che. mATe zubha karmabaMdha kare athavA azubha karmabaMdha karavo te jIvanA pitAnA hAthamAM hovAthI baMdha kAlane svAdhIna kAla kahyo che. tathA udaya samaya parAdhIna che eTale bAMdhelAM karmone udaya thAya tyAre te avazya bhogavavA paDe che, tyAM jIvanuM kAMI cAlI zakatuM nathI. jevuM bAMdhyuM tevuM bhogavavuM paDe che. mATe jyAre azubha karmone udaya thAya che ane jIvane dukha bhogavavAne vAro Ave che tyAre vicAre che ke meM je pUrve pApakarmo bAMdhyA na hota te mAre duHkha bhogavavAne vAre Avata nahiAvI udaya kAlanI sAvacetI je karmabaMdha vakhate jIva rAkhate hota te kadApi duHkhane pAmata nahi. kahevAno bhAvArtha e che ke karmabaMdhanA prasaMge jIve sAvacetI rAkhavAnI jarUra che, paraMtu udayakAlanI sAvacetI kAMI kAmamAM AvatI nathI. (38) 92 baMdhatatva jaNAvI avyavahAra rAzinuM svarUpa samajAve che - karmabaMdha pachIja sattA karmanI Ima mAnIe, navIna karma grahaNa je te baMdha tattva vicArIe, je na sUphama nigadamAMthI nIkaLaze nIkaLyA nahI, teha avyavahAra rAzI jIva jinavacane sahI. spaSTAtha-prazna-prathama karmabaMdha thAya ke karmasattA ? uttara-karmabaMdha thayA pachI karmanI sattA thAya che ema jANavuM. bAMdhelAM karmo jyAM sudhI AtmAthI nirjarIne kharI na jAya tyAM sudhI tenI sattA (hayAtI) jANavI. A sattA karmabaMdha thayA sivAya hatI nathI, mATe karmane baMdha thayA pachI kamanI For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] sattA kahevAya che eTale karmabaMdha vakhate ja karmanI sattA samajavI. karmabaMdha pahelAM nahi. navAM karma pudgalenuM je grahaNa karavuM te baMdha tatva jANavuM. eTale mithyAtva avirati vagere hetuo vaDe karma vagaNanA pudgalanuM grahaNa thaI Atmapradeze sAthe ekameka thaI javuM te karmabaMdha jANa (39) pra-avyavahAra rAzi kene kahevAya? uttara-jinezvara bhagavaMtee jInA be prakAro kahelA che. 1 avyavahAra rAzinA jIve, 2 vyavahAra rAzinA che. je sUkSama nigodamAMthI nIkaLyA nathI ane nIkaLaze paNa nahi te avyavahAra rAzinA cha jANavA. anaMtA vanaspatikAya chenuM je eka zarIra te nigodanA sUkSama ane bAdara evA be bhede che. temAM sUkSma nimedanA athavA sUma sAdhAraNa vanaspatikAyanA jI cauda rAjakamAM bharelA che. te avyavahAra rAzi kahevAya che. A avyavahAra rAzimAM anaMtAnaMta jIve che. A jInAM zarIra kaI rIte jIvana vyavahAramAM eTale upayogamAM AvyA nathI mATe avyavahAra rAzinA ja kahevAya che. (40) 93 vyavahAra rAzi jInuM svarUpa be lekamAM samajAve che - teha sthaLathI nIkaLI vyavahAra rAzimAM jatA, je te vyavahAra rAzI jIva ima prabhu bhASatA; ekendriyAdikamAM javuM vyavahAra teja janAra tyAM. jIva vyavahArI avyavahArI Itarane bhAkhiyA, spaSTArtha-prazna-vyavahAra rAzi kene kahevAya? uttara-avyavahAra rAzimAMthI eTale sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAyamAMthI nIkaLIne bAdara vanaspatikAya ekendriyAdimAM je jIve utpanna thAya che teo vyavahAra rAzinA ja kahevAya che. ekendriyAdika eTale ekendriyathI paMcendriya sudhImAM je jIve utpanna thAya te vyavahAra kahevAya che. eTale A jIve paraspara vyavahAramAM AvI zake che. sUkSmapaNumAM hoya che tyAre kaI paNa prakAranA vyavahAramAM AvatA nathI. mATe jeo bAdara ekendriya vageremAM AvavA rUpa vyavahAramAM AvyA te vyavahAra rAzinA ja kahevAya che. A vyavahAra rAzimAM jeTalA jIve che temAM vadhaghaTa thatI nathI. kAraNa ke vyavahAra rAzimAMthI jeTalA cha mekSe jAya che teTalA ja avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rAzimAM Ave che, mATe A vyavahAra rAzinA jIvonI saMkhyAmAM vadhaghaTa thatI nathI. paraMtu avyavahAra rAzinI saMkhyAmAM ghaTADo thAya che, te paNa A jIvonI saMkhyA bahu ja moTI che ke te saMkhyA kadApi khUTatI nathI. (41) 94 For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayapadyasUrikRtakeI vyavahArI banIne paNa avyavahArI bane, * teya te vyavahAra rAzinA ja jANe temane nimittavAsI AtamA jevA nimittone lahe, tehane anusAra te jIva te svarUpe paNa rahe. 95 spaSTArtha -prazna-jIva vyavahAra rAzimAMthI nIkaLIne avyavahAra rAzimAM jAya ke nahi? uttara-A vyavahAra rAzimAM AvelA jIve pAchA AvyavahAra rAzimAM jAya te paNa teo vyavahAra rAzinA cha gaNAya che. kAraNa ke avyavahAra rAzimAMthI eka vAra nIkaLIne eTale sUkSmapaNane tyAga karIne jeo bAdarapaNAmAM utpanna thayA teo kadAca tIvra azubha karmane udaya vagere kAraNemAMnA keI paNa kAraNathI pharI sUkSmapaNamAM eTale avyavahAra rAzimAM utpanna thAya te paNa teo vyavahAra rAzinA ja gaNAya che. kAraNa ke AtmAne nimittavAsI kahe che eTale jevA jevA nimitto maLe che te nimittonA anusAre che paNa te te svarUpane pAme che. jenA upara nimittonI ghaNuM asara paDe che, mATe ja chene sArAM nimittamAM rahevAnuM hitakArI kahyuM che. jemake keI jIva sajajana purUSanI sobata rUpa nimitta pAme che tethI te sajajana jevuM bane che, ane te ja jIva duSTa purUSanI sabatarUpa nimitta pAme che tethI te durjana bane che.(42)lpa zukala pAkSika jIvonuM svarUpa temaja kRSNa pAkSika jIvonuM svarUpa traNa lekamAM jaNAve che - mahAdi kerI maMdatAthI kaI vyavahArI bane, mahAdinA udaye avyavahArI pharI paNa te bane; ardha pudagala parAvarta zukala pAkSika rUcidharA, pAme ja mukti janyathI aMtamuhUrte paNa narA. 96 spaSTArtha -prazna-jIva avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rAzimAM kayAre Ave ? uttara-mahAdi eTale rAga dveSa vagerenA pariNAmenI maMdatA thavAthI keTalAka avyavahAra rAzimAMthI vyavahArI (vyavahAra rAzinA jI ) bane che. tevI ja rIte te vyavahAra rAzinA tIvra hAdikanA udayathI pharIthI avyavahArI bane che athavA bAdarapaNumAMthI sUkSmapaNAmAM jAya che. te chatAM teo vyavahAra rAzinA ja gaNAya che. (43) prazna-zukalapAkSika ane kRSNapAkSika kone kahevAya? - uttara-vyavahAra rAzinA jIDemAM paNa be bhede che- kRSNa pAkSika ane 2 zukalapAkSika. temAM je jIvene eka pudgala parAvartathI e saMsAra bAkI che teo zukala For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] pAkSika jANavA. temAM paNa jeo eka vAra samakitane pAmyA che tevA zukala pAkSika ane vadhAremAM vadhAre paNa ardha pudgala parAvartamAM kAMIka ocho saMsAra bAkI hoya che. samakita pAmIne kadAca mithyAtvI thAya ane ghaNuM bha karavA paDe te paNa e kahelA kAla pachI avazya jAya che. temaja zukalapAkSika che jaghanyathI antarmuhUta kAlamAM paNa mekSe jAya che. (44) 96 hAla mithyAdaSTi have teya samyakatvI banI, gya samaye zukalapAkSika sAdhanA zivamArganI; AdarI siddhi lahe guNasthAna zreNinA krame, kRSNapAkSika heya mithyAdaSTi bahu bhavamAM bhame. pabdArtha -A zukalapAkSika jIva hAlamAM je ke mithyASTi hoya eTale samakita pAmyA pachI kadAca azubha karmanA udayathI mithyAtvI bane, te paNa te pharIthI avazya samakita pAme che. ane zivamArganI eTale mokSamArganI sAdhanA zarU kare che. ane te mArganI ArAdhanA karatAM karatAM "guNasthAnaka zreNinA kramathI" eTale cethA guNasthAnakathI pAMcama, chaThTha tathA sAtamAM guNasthAnamAM AvI te cAra guNasthAnakamAM vartate kSAyika samati pAme che. tyAra pachI cAritra mahanIya karmane apAvavA mATe kSapakazreNi zarU kare che, ane AThama, navamA, dazamA tathA bAramA guNasthAnake caDhIne antarmuhUrta kAlamAM ghAtI karmono kSaya karI kevalajJAna ane kevaladarzana pAme che eTale sagI kevalI nAmanA terame guNasthAnake Ave che. A jIva eTale kSapakazreNi karanAro jIva dazamA guNasthAnakathI agiyAramA guNasthAnakamAM ja nathI. upazramazreNi karanAro jIva dazamA guNa sthAnakathI agiyAramA guNasthAnake jAya che kAraNa ke te te tyAMthI avazya paDe che. paraMtu kSapaka zreNivALa dazamA sUkSama saMparAya guNasthAnakathI bAramA kSINa kaSAya vItarAga chaghastha guNasthAnake jAya che ane tyAMthI paDatuM nathI. teme Ave te jIva aMta samaye chellA antarmuhUrte agI guNasthAnaka pAmIne bAkI rahelAM cAra aghAtI karmone khapAvIne mekSe jAya che. paraMtu je kRSNapAkSika jIve che je kaI vAra samakita pAmyA nathI tevA mithyAdaSTi che saMsAramAM ghaNA kALa sudhI rakhaDe che. (45) 97 eka pudgala parAvartAdhika bhavI te jANiye, tehathI je hInabhavI te zakala pAkSika mAnIe; paralokamAM paNa bhadra sAdhana jina vacanane je suNe, zukala pAkSika zrAvako te satya sukha zivasukha gaNe. 98 For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 [zrIvijayapadhasUrikRtaspaSTArtha anaMta utsarpiNa tathA avasarpiNI jAya tyAre eka pudgala parAvata thAya che. je jIne eka pudgala parAvartathI adhika saMsAra bAkI hoya te kRSNapAkSika jIva jANavA. ane je jIvene eka pudgala parAvartathI oche saMsAra bAkI hoya te zukala pAkSika jANavA. parakane viSe bhadra sAdhana eTale muktinA sAdhana evA jina vacanane jeo sAMbhaLe che te zukalapAkSika zrAvake te mekSanA sukhane ja sAcuM sukha mAne che. 98 eka jIva AkhA bhavacakramAM keTalI vAra upazamaNi kare tathA AhAraka zarIra kare te kahe che - saMpUrNa bhavacake kare cauvAra upazama zreNine, cau vAra AhAraka kare te labdhizAlI kAraNe vAra cothI je bhave te beumAMthI Iga kare, teja bhavamAM nizcaye te muktinA sukhane vare. spaSTArtha -prazna eka jIva keTalI vAra upazrama zreNi kare? uttara-eka jIva bhavacakrane viSe eTale A saMsArane viSe vadhAremAM vadhAre cAra vAra upazrama zreNi kare che. jyAre vizuddha pariNAmamAM vadhate vadhate jIva darzana mehanIya karmanI sAta prakRtie (cAra anaMtAnubaMdhI, samakita mehanIya, mizramohanIya ane mithyAtva mehanIya) saMpUrNa rIte upazamAve eTale rasadaya ane pradezadaya baMne prakAranA udaya baMdha thaI jAya tyAre upazama samakita pAme che. A upazama samakitanI prApti cothA guNasthAnakathI mAMDIne sAtamA guNasthAnaka sudhInA cAra guNasthAnakomAM thAya che. tyAra pachI cAritra mehanIyane upazamAvavA mATe upazamazreNi mADe che. A cAritra mahanayane upazamAvavA mATe apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa eTale AThame ane navame guNasthAnake jaIne cAritra mehanIyanI vIsa prakRti upazamAvatAM dazame sUkama saM5rAya guNasthAnake bAkI rahelA sUma lobhane upazamAvI agiyArame upazAMta moha guNasthAne nake jAya che. e pramANe upazama zreNi karIne agiArame guNasthAnake Avela jIva kaSAdayathI avazya paDe che. AvI upazama zreNi eka jIva AkhA bhavacakamAM vadhAremAM vadhAre cAra vAra kare che. paraMtu eka bhavamAM kaI jIva vadhAremAM vadhAre be vAra upazama zreNi karI zake che. (46) prazna-eka jIva bhavacakane viSe AhAraka zarIra keTalI vAra kare? uttara-upazamazreNinI peThe eka jIva AkhA saMsAra cakramAM AhAraka zarIra paNa vadhAremAM vadhAre cAra vAra kare che. ane te AhAraka labdhivALA coda pUrvadhara tIrthakaranI Rddhi For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] vagere jevA mATe athavA sUkama padArthonA saMzayane dUra karavA mATe AhAraka zarIranI racanA kare che. je bhavamAM te pUrvadhara thI vAra AhAraka zarIra kare te ja bhavamAM te AhAraka labdhizAlI cauda pUrva avazya kSe jAya che. (46) 99 upazamazreNimAM chava keTalo vakhata rahI zake te kAraNa sahita jaNAve che - thAya upazama je tadA eka mohane nA anyane, tAsa kAje bheda racanA artha upazama zreNine beu udaya na upazame je jerathI ja dabAya che, tevuM Take thoDo samaya paNa bhAva nirmala thAya che. 100 spaSTArtha-A upazamazreNi thAya te vakhate eka mehanIya karmane upazama thAya che, bIjA karmonI aMdara A upazama thatuM nathI ane upazama thavAthI mohanIya kamane baMne prakArane udaya eTale radaya ane pradezodaya baMne dabAI jAya che athavA baMne prakAranA udaya baMdha paDI jAya che. ane te baMne prakAranA udaye baMdha thavAthI AtmAnA pariNAma nirmala thAya che. jo ke A upazama karIne dabAeluM mehanIya karma eka aMtamuhUrta sudhI ja dabAeluM rahe che. tyAra pachI avazya te mohanIya kamane udaya thAya che. ane agiyAramA guNasthAnake pahelA jIvane pADe che ane chevaTamAM chevaTa mithyAtve paNa lAve che. 100 AhAraka zarIra zA mATe kare? ane te vakhate kayA yogamAM vate che? vagere bInA jaNAve che - jina dvi darzana kAja prazno pUchavAne prabhu kane, labdhi zAlI cauda pUrva mekale je dehane deha AhAraka kahyo te sAtha dArika taNuM, saMbadhdha te be mAMhi sattA pavitra AtmapradezanI. 101 spaSTArtha -AhAraka zarIra kone kahevAya te jaNAvavA mATe kahe che ke cauda pUrvadhara hoya ane AhAraka labdhi jemane thaI hoya tevA AhAraka lakhidhavALA caudapUrvadhara A AhAraka zarIra karI zake che. paraMtu badhA caudapUvIe A AhAraka zarIrane karI zakatA nathI. A rIte kahevAnuM tAtparya e che ke-jemaNe sAtamA apramatta gugusthAnake AhAraka zarIra nAmakarma bAMdhyuM hoya tevA caudapUvIe ja A AhAraka zarIranI racanA kare che. teo A AhAraka labdhi vaDe eka hAtha pramANu navuM AhAraka For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ vijayapatrasUrikRtazarIra banAvIne te zarIra sAthe AhAraka zarIra karanAra jinezvara bhagavAnanI Rddhi jevA mATe athavA sUkSma nigoda vagere padArtho saMbaMdhI sUkSma prazno pUchavA mATe vicaratA tIrthakara bhagavAna pAse jAya che ane eka aMtarmuhUrtamAM ja te AhAraka zarIra saMharIne mULa audArika zarIramAM AvI jAya che. A prasaMge yAda rAkhavA jevI bInA e che keprathama audArika zarIra dvArA AhAraka zarIra nAma karmanA udayathI AhAraka vargaNanA pudgale grahaNa karIne AhAraka zarIra egya paryApti karIne AhAraka zarIra banAve che ane te AhAraka zarIra sAthe mULa audArika zarIramAM rahelA Atmapradezane saLaMga saMbaMdha hoya che eTale audArika zarIra te je sthaLe cauda pUrvadhara hoya tyAM rahe che temAM rahelA AtmapradezamAMnA amuka Atmapradeze AhAraka zarIramAM paNa hoya che ane jema jema te AhAraka zarIra tIrthakaranI pAse jAya tema tema baMne zarIra vacce AtmapradezanI zreNi paNa dIrgha dIrgha thatI jAya che athavA A baMne zarIre vacce Atmapradeze saMbaddha hoya che eTale te baMne zarIrane viSe eka ja AtmAnA pradeza sAMkaLanI kaDIonI mAphaka ekI bhAve rahelA che, ema samajavuM. 101 Adya be tanu kAMtithI tarasa kAMti caDhIyAtI ja che. gaNi zarIranA teja AgaLa teja hIna jaNAya che; Agha cage A tanune yogya pudgalagaNa grahe; pUrNa tanu racanA sudhI tasa mizraNa TakI rahe. 102 spaSTArtha-paheluM dArika zarIra ane bIjuM vaikriya zarIra. A be zarIra karatAM AhAraka zarIranI kAMti (athavA teja) caDhIyAtI che eTale adhika che. sAmAnya rIte audArika zarIranI kAMti karatAM vaikriya zarIranI kAMti caDhiyAtI hoya che ane tenA karatAM AhAraka zarIranI kAMti caDhIyAtI hoya che. paraMtu gaNadharanA dArika zarIranA teja karatAM te AhArakanuM teja hIna (utaratuM) hoya che. A gaNadharanuM dArika zarIra paNa kAMti (teja)nI apekSAe tIrthakaranA audArika zarIra AgaLa hIna jaNAya che. AhAraka labdhivALA cauda pUva-Adya vege eTale pahelA audArika kAya vega vaDe A AhAraka zarIra banAvavAne gya AhAraka vargaNanA pudgale grahaNa kare che. tyAra pachI AhAraka zarIranI pUrNatA thAya tyAM sudhI dArika mizra yAga kAyama rahe che. kAraNa ke A ahAraka zarIra banAvavAnI kriyA dArika tathA AhAraka banenI (bhegI) sahAyathI bane che mATe tyAM dArikamizra yuga kahyo che, (ahIMA audArika mizra yoga kahyo te siddhAMtakAranA matanI apekSAe kahyo che. jyAre karmagraMthanA mate AhAraka mizra vega kahyo che.) 102 For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNij. AhAraka zarIra kyAM sudhI rahe te tathA tenuM pramANa vagere jaNAve che - prayajananI pUrti heya na jyAM sudhI te pUrvine, tyAM sudhI te cAlu rAkhe tRtIya tanunA yogane; hAya muMDA kara pramANe kArya jyAre thai rahe, audArike Atma pradeze saMharI mUla rU5 rahe. 103 spaSTArtha-A AhAraka zarIranI kriyA jyAM sudhI cAlu rahe tyAM sudhI AhAraka yuga jANave. eTale cauda pUrvadhare A AhAraka zarIra banAvyuM te prajana jyAM sudhI pUruM na thAya tyAM sudhI A AhAraka zarIrane yoga cAlu rahe che ane te AhAraka kAyavega vadhAremAM vadhAre paNa aMtamuhUrta sudhI ja cAlu rahe che. temaja A AhA. raka zarIranuM pramANa muMDA kara (muThI vALelA hAtha) pramANa eTale eka hAthamAM kAMIka ochuM hoya che. jyAre AhAraka zarIranuM kArya pUruM thAya che tyAre dArika kAyoganA balathI te AhAraka zarIramAMthI te pUrvadharane jIva potAnA Atma pradezane pitAnA dArika zarIramAM saMharI le che ane te vakhate te (cauda pUrvI) pitAnA mUla zarIramAM AvI jAya che. 103 coda pUrvadhAre mUkI dIdhelA te AhAraka zarIranuM svarUpa jaNAvI pramAdathI cetIne cAlavAnuM samajAve che -- te pudagale vikharAIne para vargaNA rUpe bane, kAryakAla pramAda paNa apramAda bhAva nilIna bane; bhalabhalAne bhavavane bhaTakAvanAra pramAda A, Ima vicArI pUrvadhara paNa palapale cetI rahyA. 104 spaSTAcauda pUrvadhare je AhAraka zarIra banAvyuM te zarIra pUrvadhare cheDI dIdhA pachI te zarIranA pagale vikharAI jAya che ane te anya vargaNAo rUpe bane che. tathA jyAre coda pUrvadhara A AhAraka zarIra banAvavAne AhAraka labdhi pherave che tyAre te pUrvadhara pahelAM apramatta saMyata sAtamA guNaThANe hoya te paNa pramatta saMyata nAmanA chaE guNasthAnakamAM Ave che, kAraNa ke kaI paNa jAtanuM navuM kArya karavAnuM hoya tyAre te kArya karanAramAM utsukatA hoya che ane utsuktA mANasane pramAdI banAve che, A rIte kaI paNa jAtanI labdhi karatAM apramatta dazAmAMthI pramatta dazAmAM Ave che. paraMtu AhAraka zarIra karIne pAchA apramatta bhAvamAM Ave che. A pramAda bhalabhalA eTale pUrvadhara jevAone paNa saMsAra rUpI samudramAM rakhaDAve che. AvuM vicArIne te pUrvadhare paNa kSaNe kSaNe sAvadhAna rahe che ane pramAdamAM phasAtA nathI. 104 For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijayapatrasUrikRtajina zAsanamAM purUSanI pradhAnatA jaNAvI tyAnaddhi nidrAnuM svarUpa be slekamAM jaNAve che - hAya gurU chadmastha te paNa kevali sAvIne, vAMdeja nA prAdhAnya naranuM jANatAM jinazAsane, darzanAvaraNIya tIvrodaya thatAM tyAnadhimAM, Agha saMhananI narene hAya bala te kAlamAM. 105 syAnaddhi nidrAmAM kayA saMghayaNavALAne keTaluM bala hoya te kahe che - ardhacakI bela thakI bala adha have temane, huguNa triguNAdika parAkrama te samayamAM anyane divasa mAMhI ciMtavelA kAryane AvA jano, jAgatAnI jema sAdhe nahi bhare so karmane. 106 spaSTAtha-prazna-chadmastha AcArya kevalajJAnI sAdhvIne vaMdana kare ke nahi? uttara-gurU eTale AcArya mahArAja vagere je teo chavAstha avasthAmAM hoya eTale kevalajJAna pAmyA na hoya te paNa teo kevalajJAna pAmela sAdhvIne vaMdana karatA nathI. kAraNa ke teo jANe che ke-jina zAsanane viSe purUSanuM ja pradhAnapaNuM che. tethI ja kahyuM che ke so varSanA dIkSA paryAyavALA sAdhvI eka divasanA dIkSita sAdhune vaMdana kare paNa te sAdhu sAdhvIne vaMdana kare nahi. (47) prazna- sthAnaddhi nidrAnA udayavALA jIvane keTaluM baLa heya? uttara-A tyAnaddhi nAmanI nidrAne udaya darzanAvaraNIya karmanA tIvra udayathI thAya che, kevalInA kAlane viSe je pahelA vajasaSabha nArAja nAmanA saMghayaNavALA manuSyane A tyAnaddhi nAmanI nidrAne udaya thAya te ardhacakrI eTale vAsudevanA bala karatAM a bala temane hoya che. paraMtu prathama saMghayaNa sivAyanA bIjA saMghayaNavALA ane A nidrAnA udayamAM pitAnA khela karatAM bamaNuM, traNa gaNuM, cAra gaNuM ema vadhatuM vadhatuM bala hoya che. A tyAnaddhi nidrAmAM vartanArA manuSya divase athavA jAgatAM je kArya karavAnI tIvra IcchA karI hoya te kAryane uMghamAMne uMghamAM jAgatAnI jema kare che. mATe kamane bharose rAkhave nahIM. eTale kayuM karma mANasane kayAre pADaze te kahI zakAya nahi mATe karmanA bharose rahevuM nahi. (48) 105-106. cAra anuttaravAsI de keTalA bhava kare te bInA jaNAve che -- vijaya vaijayaMta jayaMta aparAjita suro tyAMthI vI, aMtya nara bhavamAM ja pAme sidhdhi jeo Iga bhavI; For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanaciMtAmaNi 1. deva vaimAnika ja have adhika bhava karanAra te, jadhanya bhava ekAdi tasa utkRSTa saMkhyAtAja te. 107 spaSTArtha-prazna-sarvArthasiddha sivAyanA bAkInA cAra anuttara vimAnavAsI deva mokSe kayAre jAya? uttara-pAMca prakAranA anuttara vimAnavAsI de heya che temAMnA prathamanAM cAra eTale vijaya nAmanA vimAnamAM rahenArA de 1, vaijayaMta nAmanA vimAnavAsI de 2, jayaMta nAmanA vimAnavAsI de 3, tathA aparAjita nAmanA vimAnavAsI de. ema cAra vimAnavAsI de evIne manuSyamAMja upaje che. temAM jeo IgabhavI eTale eka bhava karanArA hoya che teo chellA manuSya bhavamAMja marIne siddhi padane pAme che, paraMtu je deve adhika bhava karanArA hoya che, teo manuSya thaI pAchA vaimAnika devapaNuM ja pAme che. mATe cAra anuttara vimAnavAsI de ekAvatArI paNa hoya ane ekathI adhika bhava karanArA paNa hoya. temAM temane utkRSTathI saMkhyAtA bhave ja thAya che. pachI teo avazya mokSapadane pAme che. (49) 107 jJAnAvaraNIya kamane tIvra udaya paNa akSaranA anaMtamA bhAgane AvarI zako nathI te jaNAve che -- anaMtame je bhAga akSarane sadA te sarvane, hoya nizcaya prakaTa jethI mAnatA chavatvane; udita jJAnAvaraNa paddagala tIvra paNa nA Avare,. Agha guNaThANI nigodI jIva manAtA tiNa khare. 108 spaSTArtha -prazna -jJAnAvaraNIya karmane udaya paNa kayA jJAnane AvarI zakatuM nathI ? uttara-akSara (kevalajJAna)ne anaMtame bhAga ochAmAM ocho dareka jIvane haMmezAM pragaTa hoya che. tethI karIne ja jIvapaNuM mAnI zakAya che, kAraNa ke je te aMza (kevalajJAnane anaMtamo bhAga) avarAI jAya te jIvapaNAneja nAza thAya, paraMtu evuM kadApi banatuM nathI, banyuM nathI ane banavAnuM paNa nathI. kAraNa ke tIvra eTale ati gADhapaNe udayamAM AvelA jJAnAvaraNIya karmane pudgale paNa A akSaranA anaMtamA bhAgane kadApi AvarI (DhAMkI) zakatA nathI. ane A kAraNathIja sauthI ochAmAM ochA jJAnanA aMza jemane pragaTa che evA sUma nigeTIA ne paNa kharekhara prathama guNasthAnaka kahyuM che. kAraNa ke tyAM paNa guNa eTale jJAna guNane ochAmAM oche eTale akSaranA anaMtamA bhAga rUpa jJAnaguNa avazya pragaTa hoya che. tethIja kaI paNa jIva guNasthAnaka vinAne hete nathI. (50) 108. For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00 [:zrIvijapAsukitasamyakatvanA lakSaNe jaNAvI gRhastha liMgamAM kayA jJAna upaje ane kyA na upaje te jaNAve che - upazamAdika pAMca lakSaNa jANiye samyakatvanA, lakSya sAdhana nANuM trIjuM tema mana paryava janA; mati zrata jJAnI ja pAme bhAva saMyami gRhipaNe, kaI kevalane lahe paNa na maNapajajava nANane. 109 spaSTA -prazna -samyakatvane oLakhavAnA sAdhane kyA kayA? uttara -(1) upazama. (2) saMvega. (3) nirveda (4) anukaMpA (5) Astikaya A pAMca lakSaNomAMnA keIpaNa lakSaNathI ApaNe parajIvane samyagdaSTi tarIke mAnI zakIe. upazamAdi te pAMce sAdhanathI samyagdaSTi rUpa lakSyane oLakhI zakAya che, tethI pAMce lakSaNe lakSyanA sAdhana kahevAya che. (51) prazna -ekaluM avadhijJAna ke mana:paryava jJAna hoya ke nahi? uttara-trIjuM avadhijJAna temaja cothuM mana:paryava jJAna A be jJAna matijJAnI ane zrutajJAnI ja pAme che, eTale matijJAna ane zrutajJAna jene hoya tene ja avadhijJAna athavA mana:paryava jJAna thAya che, paraMtu prathamanA be jJAna vinAnuM avadhi ke manaparyava jJAna hotuM nathI. eTale koI jIvane mati zruta ane avadhi ema traNa jJAna heya che, ane keIka jIvane mati zruta ane mana paryava ema traNa jJAna hoya che, ane koIkane mati, kRta, avadhi ane manaH paryava ema cAra jJAna eka sAthe hoya che. gRha sthapaNumAM samakitI jIvane mati jJAna ane zrutajJAna ema be jJAna hoya che ane kaI kane avadhijJAna paNa hoya che. (52) prazna-gRhastha vezamAM mana:paryava jJAna upaje ke nahi? uttara-bhAva saMyamamAM vartatAM keIka gRhasthane kevalajJAna thAya che, paraMtu gRhasthanA vezamAM kadApi mana:paryava jJAna thatuM nathI. kAraNa ke mana:paryava jJAna thavAmAM bhAva saMyama sAthe sAdhu veza paNa hoya, teja mana:paryava jJAna thAya che ane tethIja kaI paNa tIrthakarane janmakAlathI mati, kRta ane avadhijJAna heya che temane cAritra lIdhA sivAya kadApi mana:paryava jJAna upajatuM nathI, paraMtu jyAre zrItIrthaMkara prabhu dIkSA laIne sAdhu veza dhAraNa kare che, tyAre temane te ja vakhate manaHparyava jJAna utpanna thAya che (53) ahiM pacAsamAM praznottaramAM jaNAvelA samyakatvanA upazama vagere lakSaNanI bInA daSTAMtAdi sAthe saMkSepamAM A pramANe jANavI. samakitanAM pAMca lakSaNamAMnA pahelA zama guNanI TUMka bInA- zamaH zAmyati krodhAdInapakAre mahatyapi / lakSyate tena samyaktvaM, tadAdyaM lakSaNaM bhavet // 1 // For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] 2 thI 71 artha--je moTA apakAra karanAra upara paNa samabhAva rAkhIne krodhAdikane zAMta kare, tenAmAM zama nAmanuM paheluM lakSaNa kahIe. tenAthI samakita oLakhAya che, eTale e zama jenAmAM heya te samakitavaMta che ema jANI zakAya che" 339 A prasaMga upara kuragaDu muninuM daSTAMta TUMkamAM A rIte jANavuM - kuragaDu muninI kathA vizAlA nagarImAM keIka AcAryanA ziSya mAsakSapaNane pAraNe eka kSullaka sAdhunI sAthe thaMDila jatA hatA. mArgamAM pramAdane lIdhe te tapasvInA paga taLe eka nAnI deDakI AvavAthI marI gaI. te joIne kSullaka sAdhu te vakhate kAMI paNa na bolatAM mauna rahyA. pratikramaNa vakhate te tapasvIe te pApanI AyaNa lIdhI nahI; tyAre tene kSullaka sAdhue yAda AvyuM ke "tapasvI! tame peluM pApa trikaraNa zuddhipUrvaka kema AlecatA nathI ?" te sAMbhaLIne te tapasvIe vicAryuM ke "A duSTa buddhivALo mulaka sAdhu sarva sAdhu samakSa mArUM vagoNuM kare che mATe tene huM haNuM." ema vicArIne tapasvI muni tene mAravA deDyA. krodhathI aMdha thayelA te tapasvIne vacamAM thAMbhale AvavAthI tenI sAthe te jorathI athaDAyA, eTale tarata ja mUcha khAIne mRtyu pAmyA. krodhane lIdhe vratanI virAdhanA karavAthI te marIne jyotiSI devatA thayA. tyAMthI AyuSya pUrNa thaye eNvIne daSTiviSa sarpanA kuLamAM devatAdhiSita sarSa thayA. te sarpanA kuLamAM bIjA sarva sarpo pUrva bhavamAM pApanI AlocanA nahi karavAthI ja utpanna thayelA hatA, te sarve jAtismaraNa utpanna thavAthI AhArazuddhi karatA hatA. temane joIne navA sapane paNa pUrve muninA bhavamAM karelI AhAragaveSaNAne saMbhAratAM jAtismaraNa utpanna thayuM. tethI "mArI daSTithI kaI paNa ne nAza na thAo" ema vicArIne te sarSa Akhe divasa bilamAM ja mukha rAkhIne rahetuM hatuM, ane rAtre prAsuka vAyunuM ja bhakSaNa karato hato. ekadA kuMbha nAmanA rAjAne putra sarpaDazathI mRtyu pAmyuM. tethI te rAjA sarva sarpa jAti para krodha utpanna thavAthI sarpa mAtrane marAvavA lAgyuM. je kaI mANasa jeTalA sapane mArIne lAve, tene rAjA teTalA dInAra (mahora) Ape tema teNe jAhera karyuM. te samaye keTalAka leke sapane AkarSaNa karavAnI vidyA (maMtra) ne abhyAsa karavA lAgyA. ekadA keI manuSya te daSTiviSa sapanA bila pAse AvI sarSa vidyAne maMtra bhaNavA lAge; tethI te sarpa bilamAM rahI zake nahI. teNe vicAra karyo ke "mane joIne anya jIvone nAza na thAo." ema vicArI teNe pitAnuM mukha bilamAM ja rAkhI pUchaDuM bahAra kADhayuM. te pUMchaDuM hiMsakoe chevuM. pharIthI sarSe pAchaLa bhAga jarA jarA bahAra kADhavA mAMDyo, eTale te paNa hiMsake kApyuM. ema karatAM te sapanA AkhA zarIranA For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra ( zrIvijayapadhasUrikRtakakaDA karI nAMkhyA. te vakhate te sarSa vicAravA lAgyuM ke, "he cetana ! A dehanA kakaDA thavAne mISe tArA duSkarmanA ja kakaDA thAya che, mATe he jIva! pariNAme hitakAraka evI A vyathAne tuM samatApUrvaka sahana kara." ema zubha dhyAna dhyAtAM te sarpa maraNa pAmIne teja kuMbharAjAnI rANInI kukSimAM avataryo. nAgadevatAe rAjAne svapnamAM AvIne kahyuM ke "havethI tuM sapane vAta karIza nahI, tane putra thaze." tyAra pachI rAjAe sarSanI hiMsAne tyAga karyo. anukrame samaya pUrNa thatAM rANIe putra prasa. rAjAe svapnane anusAre tenuM nAgadatta evuM nAma pADyuM. te kumAra anukrame yuvAvasthA pAmyuM. tyAre eka vakhata te mahelanI bArImAM ubhe hatuM, te vakhate tyAMthI eka munine jatA joIne tene jAtismaraNa utpanna thayuM. tethI vairAgya pAmIne te kumAre mahA prayatnathI mAtA pitAnI AjJA laI sugurunI pAse dIkSA grahaNa karI. te sAdhu tiryaMca nimAMthI AvelA hatA tethI temaja sudhAvedanIyane udaya thavAthI pirisInuM paNa pratyAkhyAna karI zaktA nahI. tethI tene gurue kahyuM ke "he vatsa! tuM mAtra eka kSamAnuM ja paripUrNapaNe pAlana kara, tema karavAthI tuM sarva tapanuM phaLa pAmIza." te sAMbhaLIne te gurunI AjJA pramANe vartavA lAgyA. te sAdhu hamezAM prAtaHkALa thatAMja eka gaDuka pramANu krUra (khA) lAvIne vAparatA hatA. tyAre ja temane kAMIka zAMti thatI hatI; tethI lekamAM temanuM pUragaDuka evuM nAma paDayuM. te gacchamAM cAra tapasvI sAdhuo hatA. temAM pahelA sAdhu mApavAsI hatA, bIjA be mAsanA upavAsI hatA, bIjA traNa mAsanA upavAsI hatA, ane cothA cAra mAsanA upavAsI hatA. te cAre tapasvIo pUragaDu munine nityajI kahIne tenI niMdA karatA hatA. ekadA zAsanadevIe tyAM AvI kuragaDu munine vaMdanA karI tathA aneka prakAre tenI prazaMsA karI. pachI sarva sAdhu samakSa kahyuM ke "A gacchamAM AjathI sAtame divase prathama eka munine kevalajJAna thaze." te sAMbhaLI pelA cAre tapasvIo belyA ke "he devI! amAro anAdara karIne te A kUragaDuka sAdhune kema vaMdanA karI !" tyAre devI bolI ke "huM bhAvatapasvIne vAMduM chuM." ema kahIne te devI pitAne sthAne gaI. sAtame divase kuragaDu munie zuddha AhAra lAvIne gurune tathA pelA tapasvIone dekhAyo. te vakhate pelA tapasvIonA mukhamAM kAlathI legsa (baDI AvyA. te temaNe te AhAramAM nAMkhyo. te joI kuragaDue vicAra karyo ke dhiG mAM pramAdinaM svalpatapaHkarmojjhitaM ca sadA / vaiyAvRtyamapi hyeSAM, mayA kattuM na zakyate // 1 // mane pramAdIne dhikkAra che. huM niraMtara jarA paNa tapasyAthI rahita chuM, temaja A tapasvIonI vaiyAvacca paNa huM karI zakatuM nathI. " ItyAdi AtmanidA karatAM ane For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uche. dezanAciMtAmaNi ] niHzaMkapaNe te AhAra vAparatAM zukladhyAnamAM ArUDha thayelA te munine kevalajJAna pragaTa thayuM. te vakhate dee tene mahimA karyo. te joIne pelA cAre tapasvIoe vicAra karyo ke "aho! A munija kharekharA bhAva tapasvI ane ApaNe te dravya tapasvI chIe." ema vicArIne te cAre tapasvIoe te kevalIne khamAvyA. te vakhate mana, vacana ane kAyAnI zuddhithI khamAvatAM te cArene paNa samakALe carama jJAna (kevaLajJAna) pragaTa thayuM. anukrame te pAMce kevaLI mokSapadane pAmyA zAMti, kSamA, zAMti, zama vigere nAmathI A guNane sUtrane viSe samatinA prathama lakSaNa tarIke varNavela che. te zama guNa dhamane viSe prathama che, ane chellA jJAnane ApanAra che, mATe he bhavya jI! tame zamatA guNane dhAraNa kare." samakitanA bIjA saMvega nAmanA lakSaNanI bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI - duHkhatvenAnumanvAnaH surAdiviSayaM sukham / mokSAbhilASasaMvegAJcito hi darzanI bhavet // 1 // spaSTArtha-"je puruSa devAdikanA sukhane paNa duHkha rUpe mAne, ane mokSanA abhilASarUpa savega sahita haya, te samakitavAna kahevAya che." A saMbaMdhamAM nigraMtha muninuM daSTAMta TUMkamAM A rIte jANavuM- rAjagRhI nagarImAM zreNika rAjA rAjya karatA hatA. te nagArInI bahAra upavanamAM kIDA karatAM rAjAe eka munine samAdhimAM tatpara joyA. te muninuM zarIra ati kamaLa hatuM, ane tenuM svarUpa jagatane viramaya kare tevuM suMdara hatuM. temane joIne rAjAe vicAryuM ke aho asya mune rUpamaho lAvaNyavarNikA / ___ aho saumyamaho zAntiraho bhogeSvasaMgatA // 1 // spaSTArtha_"aho! A muninuM rUpa! aho ! AnA lAvaNyanI varzikA ! aho! AnI saumyatA ! ahe enI kSamA ! ane aho ! AnI bhegamAM paNa asaMgatA." arthAta e sarva guNe alaukika ane Azcarya upajAve tevA che. A pramANe vicArI temane dhyAnamAM tatpara joI rAjAe temanA caraNakamaLamAM praNAma karIne pUchayuM "he pUjya! AvI bharajuvAnImAM tame AvuM kaThIna vrata kema grahaNa karyuM ? tenuM kAraNa kahe." tyAre muni belyA ke-- munirAha mahArAja, anAtho'smi patirna me / ___ anukaMpAkarAbhAvAttAruNye'pyAdRtaM vratam // 1 // 10 For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijayapadhasUrikRta spAI-munie kahyuM ke "he mahArAjA ! huM anAtha chuM. mAre koI svAmI nathI. mArA para anukaMpA karanArane abhAva hovAthI meM bharajuvAnImAM ja vrata grahaNa karyuM che." te sAMbhaLIne hAsya karatAM zreNika rAjAe kahyuM ke varNAdinAmunA sAdho, na yuktA te ghanAthatA / tathApi te tvanAthasya, nUnaM nAtho bhavAmyaham // 1 // bhogAn bhuMkSva yathAsvaraM, sAmrAjyaM paripAlaya / yataH punaridaM martyajanmAtIva hi durlabham // 2 // spaSTArtha-"he sAdhu! A tamArUM rUpa vigere jotAM tame anAtha do e vAta yukta (sAcI) jaNAtI nathI. te paNa jo tame anAtha he, te huM tamAre nAtha thavA taiyAra chuM. tame yatheccha bhoga bhegavo, ane mArA sAmrAjyanuM pratipAlana karo. A manuSya janma pharIne maLa atyaMta durlabha che. eTale AvI yuvAvasthA bhega bhegavyA. vinA niSphaLa javA devI vyAjabI nathI." te sAMbhaLIne muni belyA ke "he rAjA ! tame pote ja anAtha che te mArA nAtha zI rIte thaI zakaze?" A pramANenuM koI paNa vakhata nahIM sAMbhaLeluM vAkya sAMbhaLIne rAjAe Azcarya pAmIne pUchayuM ke "he muni! tamAre tema kahevuM vyAjabI nathI. kemake huM aneka hastIo, adho, rathe ane strIo vigerenuM pAlana karUM chuM, tethI huM teone nAtha chuM; mane tame anAtha kema kahe che?" tyAre muni paNa kAMIka hAsya karatAM bolyA ke "he rAjana! tame anAtha ane sanAthane marma jANatA nathI mATe te viSe huM tamane mArA pitAnAja daSTAMtathI samajAvuM chuM te sAMbhaLo- kauzAMbI nagarImAM mahIpAla nAme rAjA mArA pitA che, tene huM putra chuM. mane bAlyAvasthAmAMja netranI pIDA thaI ane tenI pIDAthI mArA AkhA zarIramAM dAhavara pedA thayo. mArI pIDA dUra karavA mATe aneka maMtravAdIoe nathA vaidyoe aneka upAye karyA, paraMtu tene mArI pIDA dUra karI zakyA nahIM. mArA pitAe mAre mATe pitAnuM sarvasva ApI devAnuM kabUla karyuM, paraMtu mane duHkhathI mukta karI zakyA nahI, mATe huM anAtha chuM. mArA pitA, mAtA, bhrAtA, bahena ane strI vigere sarva svajane mArI pAse besIne rudana karatA hatA ane bhajanane paNa tyAga karIne mArI pAse ja niraMtara besI rahetA hatA. paraMtu teo mArA duHkhane nAza karI zakyA nahI. teja mArI anAthatA che. tyAra pachI meM e vicAra karyo ke "A anAdi saMsAramAM meM A karatAM paNa adhika vedanAo aneka vakhata sahana karI haze, paNa Aje ATalI vedanA paNa huM sahana karI For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa dezanaciMtAmaNi ] zakate nathI; te have AgAmI kALe anAdi saMsAramAM huM AvI vedanA kema sahana karI zakIza? mATe je huM kSaNa vAra paNa A vedanAthI mukta thAuM te tarata ja prabajyA grahaNa karuM, ke jethI AgAmI kALe AvI vedanA sahana karavI paDe nahIM." he rAjA! A pramANe vicAra karatAM huM sUI gayo ane tarata ja mArI vedanA zAMta thaI gaI. tethI yega ne kSemane karanAra hovAthI A AtmA ja nAtha che e nizcaya karIne meM prAtaH kALe svajanene samajAvI temanI rajA laIne cAritra aMgIkAra karyuM tethI have huM mAre tathA bIjA trasAdika ne paNa nAtha thaye, kemake yega kSema karanAra mAtra AtmA ja che. vaLI he rAjana! bIjI rIte paNa anAthatA kahelI che. te sAMbhaLe - pravrajya ye paJca mahAvratAni, na pAlayanti pracurapramAdAt / raseSu gRddhA ajitendriyAzca, jinairanAthAH kathitAsta. eva // 1 // spaSTAtha:-"jeo pravajyA grahaNa karIne atipramAdane lIdhe pAMca mahAvratanuM pAlana karatA nathI, tathA rasane viSe Asakta rahe che, ane indriyane niyamamAM rAkhatA nathI teone ja zrIjinezvare anAtha kahelA che." nirthakA tasya susAdhutA hi, prAnte viparyAsamupaiti yo'lam / na kevalaM nazyati cehalokastasyAparaH kiMtu bhavo vinaSTaH // 2 // spaTArtha :-"je sAdhu aMte viparIta AcAraNa kare che, tenuM sAdhupaNuM nirarthaka che, ane tethI mAtra A leka ja tene nAza pAme che ema nahI, paNa tene parabhava paNa nAza pAme che." nirAzravaM saMyamamAtmabuddhayA, prapAlya cAritraguNAnvitaH san / kSiptvASTakarmANyakhilAni sAdhurupaiti nirvANamanantasaukhyam // 3 // spaSTArtha-"cAritranA guNothI yukta e sAdhu AtmabuddhithI Azrava rahita saMyamanuM pratipAlana karIne samagra AThe karmane kSaya karI, anaMta sukhavALA nirvANa (mokSa) padane pAme che." A pramANe muninAM vAkya sAMbhaLIne zreNika rAjA atyaMta khuzI thaze ane hAtha jeDIne teNe kahyuM ke " munirAja ! tame mane je sanAtha ane anAthapaNAnuM rahasya kahyuM te kharekhara satya che. temAM jarA paNa asatya nathI. he muni! tame manuSya janma pAmyA te saphaLa che. jagatane viSe tame ja uttama lAbha pAmyA che. vaLI tame zrIjinezvaranA dharmane viSe rahyA che, tethI tame ja sanAtha che ane tame ja baMdhuyukta che. vaLI tame ja kharekharA cAritra lIdhuM tyArathI sthAvara ane jaMgama evA anAtha prANIonA nAtha thayA che; tethI huM mArA aparAdhane nAza karavA sAru tamane khamAvuM For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrIvijayapadharitachuM. vaLI tamArA dhyAnamAM vinakArI prazna pUchIne meM je bhUla karI che tathA sAMsArika bhega bhegavavA mATe je meM tamane aghaTina nimaMtraNa karyuM che te sarva mAro aparAdha kSamA kare." A pramANe kahI bhaktipUrvaka te muninI stuti karIne sarva rAjAomAM caMdra samAna zreNika rAjA dharmamAM anurakta thaI pitAnA aMtaHpura ane parivAra sahita pitAnI nagarImAM AvyuM. amita guNa samUhathI samRddha evA te nirgastha muni pakSInI jema pratibaMdha rahitapaNe pRthvI upara vihAra karI traNa guptie gupta thaIne ugra evA traNa daMDathI virAma pAmI, mohAdikane nAza karI, saMveganA prabhAvathI anukrame akSaya suvALA ekSapadane pAmyA. (A daSTAMta saMveganA svarUpane samajAvavA mATe ja meM jaNAvyuM che. mUlagraMtha sAthe tene saMbaMdha nathI.) trIjA nirveda nAmanA lakSaNanI TUMka bInA A pramANe jANavuM - sNsaarkaarkaagaar-vivrjnpraaynnaa| prajJA citte bhavedyasya, tannirvedakavAnaraH // 1 // spaSTArtha :-"jenA manamAM kedakhAnAmAMthI chUTavAnI daDha buddhi hoya che, te puruSa nivedavALe kahevAya che." nirveda guNathI deva, manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI kAmabhegane viSe vairAgya pAmI anukrame kharA nirvedane prApta thAya che, ane sarva viSayamAM virakti thavAthI AraMbha pari. grahane parityAga kare che. AraMbha parigrahane parityAga karavAthI saMsAra mArgane uccheda thAya che, ane siddhi (mokSa) mArganI prApti thAya che." A prasaMga upara harivahana rAjAnI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI -- bhagAvatI nAmanI purImAM Indradatta nAme rAjA hato. tene harivahana nAmane putra hate. te harivahanane eka suthArane putra tathA eka zreSThIne putra ema be mitre hatA. te baMne mitronI sAthe harivahana svecchAe kIDA karatuM hatuM. te joI rAjAe ekadA durvacanathI tene tiraskAra karyo, eTale tiraskAranuM duHkha sahana na thavAthI harivahana pitAnA baMne mitre sahita mAbApanA snehano tyAga karIne tyAMthI cAlI nIkaLyA. cAlatAM cAlatAM te traNe mitre eka moTA araNyamAM jaI pahoMcyA. tyAM temaNe suMDhane ulALate eka manmatta hAthI temanA tarapha Avate dIThe. tethI suthArane ane vaNikane putra te tenA bhayathI kAgaDAnI jema nAzI gayA ane rAjaputra te zUravIra hatA, tethI teNe te hAthIne siMhanAda vaDe ceSTA rahita karI dIdhuM. pachI pitAnA baMne mitranI zodha karatA te rAjaputra AgaLa cAlyA. paraMtu temanI khabara tene maLI nahi. anukrame bhamatAM bhamatAM For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] teNe eka manahara sarevara joyuM. te sarovaramAM snAna karI rAjaputra tenI uttara dizAmAM rahelA eka udyAnamAM peThe. te udyAnamAM suMdara kamaLathI suzobhita eka vAva dIThI; eTale temAM te kautukathI utaryo. te vAvanA madhya bhAgamAM eka dvAra hatuM. temAM te paThe te tyAM eka yakSanuM maMdira joyuM. tevAmAM rAtri samaya thaI javAthI rAjaputra te yakSanA maMdira mAM ja sUte. thoDI vAre napuranA raNa raNu zabda karatI keTalIeka apsarAo tyAM AvIne te yakSanI pAse nRtya karavA lAgI. nRtya karI rahyA pachI zramane nAza karavA mATe te apsarAo pitAnA ghaNA kimatI vastro tyAM ja utArI vAvamAM nhAvA paDI. te vakhate rAjaputre yakSamaMdiranuM bAraNuM ughADI te sarva vastro upADI lIdhAM ane maMdiramAM pesI bAraNuM baMdha karI dIdhuM. pelI apsarAo snAna karI bahAra nIkaLIne jue che te tyAM pitAnAM vastro dIThAM nahIM. tethI teo paraspara bolI ke "kharekhara ApaNAM vastra keI dhUtArAe harI lIdhAM jaNAya che, paraMtu te ApaNAthI paNa bhaya pAmyuM nathI tethI te daMDathI sAdhI zakAze nahI." ema vicArI sAma (mIThAM) vAkyothI tene lebha pamADIne te apsarAo bolavA lAgI ke "he uttama puruSa ! amArAM vacce Apa" rAjakumAre aMdarathI ja javAba Ape ke "pracaMDa vAyu tamArA vacce laI gaye haze, mATe tenI pAse tame jAo." te sAMbhaLIne tenA sAhasathI saMtuSTa thayelI apsarAo belI ke he vatsa! ame tArA sAhasathI prasanna thaIne A khaga ratna tathA A divya kaMcaka tane ApIe chIe te le ne amArA vo Apa, "te sAMbhaLIne rAjaputre bAraNuM ughADI temanAM vacce ApI kSamA mAgI. devIe te baMne cIjo tene ApIne svasthAne gaI. pachI kumAra tyAMthI AgaLa cAlyo. mArgamAM eka nija ne nagara joyuM. te nagaramAM kautukathI pharate pharate te rAjagRhInI samipe paheryo. ane tenI sAtamI bhUmikA para caDI gayA. tyAM teNe kamaLanA sarakhA lenavALI eka suMdara kanyAne dIThI. tenuM divya svarUpa joIne kumAre vicAryuM ke - kimeSA prathamA maSTividhAtrA rakSitA dhruvam / etAM dRSTvA yathA nArImanyA nArIH sRjAmyaham // 1 // spaSTArtha -"zuM A nArIne joIne huM bIjI nArIe banAvIza ema dhArIne vidhAtAe A kanyAru5 prathama sRSTi racI ene ahIM rAkhI mUkI haze !" eTale A kanyAnuM rUpa evuM suMdara che ke Ane joIne ja bIjI strIo banAvI hoya ema jaNAya che. eTale bIjI strIo AnA karatAM ochI rUpavaMta dekhAya che. A pramANe vicArate rAjaputra te kanyA pAse gaye. eTale teNIe tene Asana nAMkhI ApyuM. te para rAjaputra beThe. pachI te kanyAne zekAtura jaIne teNe pUchyuM ke. "he bhadra! tuM zokAtura kema che?" tyAre te kanyA bolI ke -"he bhAgyazALI! huM For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8 ( zrIvijyapadrasurikRtavijaya rAjAnI putrI anaMgalekhA nAme chuM. ekadA huM mArA mahelanA gokhamAM beThI hatI te vakhate mane joIne keI vidyAre mAruM haraNa karI ahIM A pura vasAvIne mane rAkhI che. ane te mArI sAthe lagna karavA mATe vivAhanI sAmagrI levA gaye che. te Aje ja ahIM AvIne mane baLAtkAre paraNavAne che. paraMtu pahelAM mane eka jJAnI munie kahyuM hatuM ke "he rAjaputrI ! tAre pati harivahana nAme rAjaputra thaze" te muninI vANI anyathA thAya che, tethI mArA manamAM ati kheda thAya che." te sAMbhaLI kumAra bolyo ke "he suMdara bhakuTIvALI strI! tuM kheda karIza nahIM." A pramANe kumAra tenI sAthe vAtacita kare che. tevAmAM te vidyAdhara tyAM AvI pahoMcyo. kumArane joIne krodhayukta thayele vidyAdhara tenI sAthe yuddha karavA lAgyA, paraMtu kumAre apsarAoe ApelA jagatajetR khaDjharatna vaDe tene jItI lIdhuM. eTale te be ke "he sAhasika ziromaNi ! huM tArA parAkramathI khuzI thaye chuM. mATe A strI ane pura tane soMpuM chuM. tene tuM sukhethI bhagava. huM mAre sthAne jAuM chuM." ema kahI te vidyAdhara svasthAne gaye. pachI te vidyAdharanI lAvelI vivAhanI sAmagrI vaDe harivahana te rAjakanyAne paraNI tene pele divya kaMcuka ApI, te nagaramAM ghaNA lokone vasAvI, tyAM rAjyanuM pAlana karavA lAgyuM. ekadA harivahana rAjA priyAnI sAthe narmadA nadIne kinAre jaI uttama vaone kinArA para mukI jaLakrIDA karavA lAge. evAmAM pele divya kaMcuka ke je vastronI sAthe kinArA paraja mUkela hatuM tene parAga maNinI kAMtiyukta hovAthI mAMsanI brAMtie keIma AvIne gaLI gayo. te joI rAjA vigere khedayukta thayA. ghaNu zedha karatAM paNa te matsya hAtha lAgyo nahI; eTale rAjA vigere svasthAnake gayA. pele matsya pharate pharate benAtaTe gaye. tyAM kaI mAchImAranI jALamAM te pakaDAI gayo. tene vidAratA tenA udaramAMthI pele kaMcuka nIkaLe. te kaMcukane macchImAre pitAnA rAjAne bheTa karyo. te joI rAjAe vicAryuM ke "vizvane moha pamADanArI A kaMcukane paheranArI koNa haze ke jene kaMcuka paNa mane meha pamADe che? te strI kayA upAyathI mane maLI zake?" ItyAdi ciMtAmAM magna thaI gayelA rAjAe pitAnA pradhAnane kahyuM ke "je mArA jIvitanuM tamAre prajana hoya te sAta divasamAM A kaMcukane paheranAra strInI zodha karI lo." te sAMbhaLIne maMtrIe dIrdha vicAra karI rAjezvarI devInI ArAdhanA karI. eTale devIe pragaTa thaIne varadAna mAgavAnuM kahyuM. maMtrIe kahyuM ke "kaMcukane paheranArI strIne lAvI mArA rAjAne Apa." te sAMbhaLIne devIe kahyuM ke "he saciva! hari caDhi vAgyAM, mAnuSAra zI ! tathApi sA satI zIlaM, prANAnte'pi na lumpati // 1 // .... For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] spaSTArtha "je kadAca sUrya pazcima dizAmAM udaya pAme ane kadAca caMdra aMgArAne varasAda kare te paNa te satI strI prANune nAza thAya te paNa pitAnuM zIla mUke tema nathI." te paNa he saciva! tAre svAmI kadAha mUkate na hoya te huM tene lAvI ApuM chuM, paNa pharIthI A kArya mATe tAre mAruM smaraNa karavuM nahIM." ema kahIne tarataja te strI pAse jaI tenuM haraNa karI rAjA pAse mUkIne te adRzya thaI gaI. rAjAe te anaMgalekhAnuM svarUpa joI moha pAmI teNInI aneka prakAre prArthanA karI. tyAre te belI ke "he rAjA! huM prANane nAza thaze te paNa zIlanuM khaMDana karIza nahI." te sAMbhaLI rAjAe vicAra karyo ke "strIo svabhAvathI ja mukhavaDe nA nA kahe che, paraMtu A mAre AdhIna che tethI dhIre dhIre teNInA daDha cittane paNa huM prasanna karIza. sahasA kaI paNa kArya karavuM nahi ema vicArI tene ekAMta sthaLe rAkhI rAjA pitAne sthAne gaye. anaMgalekhA hRdayamAM pitAnA bhartAranuM smaraNa karatI tyAM rahI. ahIM araNyamAM hAthIthI trAsa pAmIne nAsI gayelA pelA be mitro je rAjakumArathI judA paDI gayA hatA teoe pharatAM pharatAM vanamAM vaMzanI jALamAM besIne maMtra sAdhana karatA eka sAdhakane je. sAdhake paNa bane sAhasika purUSane joI kahyuM ke he kumAre! tame je mArA uttarasAdhaka thAo te mAruM kArya siddha thAya." te sAMbhaLIne te bannee hA kahI, eTale te sAdhake pitAnI vidyA temanI sahAyathI siddha karI. vidyA siddha thavAthI saMtuSTa thayelA te sAdhake te bannene adazyaaMjanI, zatrusanyahinI ane vimAnakAriNI be traNa vidyA ApI. tyAMthI pharatAM pharatAM te baMne benAta AvyA. tyAM lokenA mukhathI potAnA mitra harivahananI priyAne tyAMnA rAjAe haraNa karAvI harivahanane zekAtura karI mUke che." ItyAdi vAta sAMbhaLIne mitrane viraha dUra karavA mATe te baMne mitro aMjananA prayogathI adazya thaI anaMgalekhAnI pAse gayA. anaMgalekhA te vakhate paTamAM citrelA pitAnA pati harivAhananA citra para dRSTi rAkhIne beThI hatI. te joIne te bannee te citrapaTa adazyapaNeja laI lIdhuM. te Azcarya joI anaMgalekhAnA netromAM azru bharAI gayAM ane bolI ke aparAddhaM mayA kiM te, yacitritamapi priyam / jahAra mama hatyAyA, api tvaM na bibheSi kim // 1 // . spaSTAInhe vidhAtA! meM tAre ze aparAdha karyo che ke jethI citrelA patine paNa te haraNa karyo? AthI mArA AtmAnI hatyA thaze tene paNa tene kAMI rUra lAgatuM nathI?" For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijyapadrasUrikRtate sAMbhaLI teNIne duHkhI je te mitroe pragaTa thaI teNIne citrapaTa ApI pitAnuM vRttAMta jaNAvyuM. te sAMbhaLI pitAnA patinA mitre jANIne te belI "he bhAIo! tame mArA diyara che te mane zethI mukta kare." te sAMbhaLIne teNIne dhIraja ApI te baMne tyAMthI kAMIka saMketa karIne nIkaLI gayA. pachI pote maMtravAdI che evI teoe lokamAM pitAnI prasiddhi karI ane rAjA pAse jaIne bolyA ke "he rAja! ame maMtravAdI chIe. amArA sarakhuM kArya batAvI amArI khAtrI kare." rAjAe temane kahyuM ke A kaMcukane paheranArI rUpavatI strI janma sudhI mAre vaza thaIne rahe tevuM tame kare." te sAMbhaLI temaNe rAjAne eka tilaka karI teNInI pAse mokalyo. eTale prathamanA saMketa pramANe rAjAne Avate joI teNIe ubhA thaI Asana vigere ApI sanmAna karyuM. te joI tene pitAne AdhIna thayelI jANa rAjAe vAraMvAra tenA zarIrane saMga karavAnI yAcanA karI. tyAre te bolI ke "he rAjA ! huM have tamAre AdhIna chuM; paraMtu meM aSTApada girinI yAtrA karavAno niyama kare che, mATe te yAtrA karyA pachI huM Icchita sukha bhegavIza." te sAMbhaLIne te kAmAMdha rAjAe madhura vacanathI pelA maMtravAdIo pAse aSTApadanI yAtrA karAvavAnI prArthanA karI. tyAre teoe maMtrazaktithI vimAna banAvyuM. te joI rAjAe anaMgalekhAne kahyuM ke "he priyA ! A vimAnamAM besI tAre abhigraha pUrNa karI jaladIthI Ava, ane mAre manoratha pUrNa kara." tyAre te belI ke "he rAjA ! huM te ajANyA purUSa sAthe jAuM chuM, mATe tamArI be kanyAone mArI sAthe mekale, te tenI sAthe sukhe vArtA vineda thaI zake." te sAMbhaLIne rAjAe pitAnI be kanyAone tenI sAthe mokalI. pachI je vimAnamAM te bane mitro beThA hatA temAM bane kanyAo sAthe anaMgalekhA paNa beThI. eTale tarataja vimAna AkAzamAM uMce caDayuM. thoDe dUra jaIne te mitroe rAjAne kahyuM ke "he duSTa rAjA ! A traNe strIonI AzA have tAre mUkI ja devI." te sAMbhaLI rAjA vilakha thaI gaye, tene kAMI paNa upAya rahyo nahI. have mitranA dukhane nAza karavA mATe te baMne mitroe harivahana rAjAnI pAse jaI te vimAna utAryuM. temAM baMne mitrone tatrA priyAne joIne harivahana atyaMta AnaMda pAmyA. pachI rAjAe tathA mitroe paraspara pitapotAnuM vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. be kanyAone harivAhane banne mitrone paraNAvI. anyadA Indradatta rAjAne pitAnA kumAranI tathA tenA mitronI zedha maLatAM temane pitAnA rAjyamAM lAvyA ane harivAhanakumArane rAjya para sthApana karI pite vairAgyaraMgathI pravajyA grahaNa karI. keTaleka divase Indradatta munine karmakSaya thavAthI kevaLajJAna utpanna thayuM. eTale te bhagavatI nagarIe samavasaryA. te vakhate harivahana rAjAe parivAra sahita udyAnamAM jaI kevaLIne vaMdanA karI. kevaLIe A pramANe dezanA ApIH For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] viSayAmiSasaMlubdhA, manyante zAzvataM jagat / Ayurjaladhikallola-lolamAlokayanti na // 1 // spaSTArtha-viSaya rUpI mAMsamAM lubdha thayelA prANuo A jagatane zAzvata-vinAza na pAme tevuM mAne che. paraMtu samudranA kalola jevA capaLa AyuSyane jotA ke jANatA nathI." - ItyAdi dharmadezanA sAMbhaLIne rAjAe kevaLIne pUchayuM ke "he svAmI! mAruM AyuSya keTaluM bAkI che?" kevaLIe javAba Apyo ke "he rAjA ! tAruM AyuSya mAtra navA praharanuM ja bAkI che. te sAMbhaLIne maraNathI bhaya pAmelA te rAjAnuM aMga kaMpavA lAgyuM. tyAre munIzvara belyA ke "he rAjA! je tuM mRtyunI ciMtAthI bhaya pAmate he te tuM pratrajyA aMgIkAra kara. kemake- aMtomuttamittaM, vihiNA vihiyA karei pvvjjaa| dukkhANaM pajjataM, cirakAlakayAi kiM bhaNimo // 1 // spaSTArtha_eka attamuhUrta mAtra paNa je vidhipUrvaka grahaNa karelI pravajyA sArI rIte pALI hoya te te sarva duHkhene aMta (nAza) kare che, te pachI cirakALa dIkSAnuM pAlana karyuM hoya te tene mATe te zuM kahevuM?" arthAta tenuM phaLa te sarva duHkhane nAza karanAra thAya ja emAM Azcarya nathI. A pramANe jJAnInuM vacana sAMbhaLIne rAjAe strI tathA mitro sahita tarataja dIkSA grahaNa karI. pachI te rAjarSi "ehaM nalthi me kaI" "huM ekaleja chuM, mArUM kaI nathI ItyAdika zubha dhyAna dhyAtAM mRtyu pAmIne sarvArthasiddha vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. tyAMthI cyavIne mahAvideha kSetramAM utpanna thaI ekSapada pAmaze. tenA mitro tathA anaMgalekhA vigere paNa devagati pAmIne anukrame mokSasukha pAmaze. nirveda" zabdano artha "saMsAra para virAgatA" e thAya che, te nivedarUpa bhAvasiMhane Azraya karanAra harivahana rAjA zIdhra sarvArthasiddha vimAnane pAmyA. tevI rIte bIjA bhavya e paNa nirveda guNane jarUra dhAraNa kare. have anukaMpA nAmanA cethA lakSaNanI bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI - dInaduHsthitadAridra-prAptAnAM prANinAM sdaa| duHkhanivAraNe vAMchA, sAnukaMpAbhidhIyate // 1 // spaSTArtha-"dIna, dukhI ane dAridrazyane pAmelA prANIonAM duHkhanuM nivAraNa karavAnI niraMtara je vAMchA (IcachA) karavI te anukaMpA kahevAya che." kAryA mokSaphale dAne, pAtrApAtravicAraNA / dayAdAnaM tu sarvahana kvApi pratiSicyate // 2 // 11 For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijyapadhasUrikRtaspaSTArtha_"jenuM phaLa mekSa che, evA supAtradAnamAM pAtra apAtrane vicAra kare, paNa dayAdAna (anukaMpAdAna) karavA mATe te tIrthakoe kaI paNa sthAne niSedha karyo nathI." nirguNeSvapi sattveSu, dayAM kurvanti sAdhavaH / na hi saMharati jyotsnAM candrazcaMDAlavezmani // 3 // spaSTArtha_"sAdhujane (sajajane) nirguNanI upara paNa dayA kare che, kemake caMdra pitAne prakAza caMDALanA parathI kAMI laI letuM nathI." te te sarvatra eka sarakhe prakAza Ape che, tema sajajane paNa guNI ane nirguNI sarvanA para dayA kare che. A viSaya upara eka prabaMdha che te saMbaMdhamAM kahyuM che ke-- apakAre'pi kAruNya, sudhIH kuryaadvishesstH| dandazUkaM dazantaM zrIvIraH prAbodhayadyathA // 1 // spaSTArtha --"buddhimAna purUSa apamAna karanAra para paNa vizeSa karIne anukaMpA (dayA) kare che. juo zrI mahAvIra bhagavAne daMza detA sarpane paNa baMdha karyo hate. te bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI -- zrI mahAvIra svAmI chadmasthapaNamAM kanakakhala nAme tApasonA AzramamAM caMDakauzika nAmanA sapane pratibaMdha karavA mATe gayA hatA. te sapanuM pUrva bhavanuM svarUpa A pramANe che-eka tapasvI muni kSullaka sAdhune sAthe laI pAraNAne mATe gocarI karavA gayA hatA. tyAM mArgamAM tapasvI muninA paga taLe eka nAnI deDakI dabAIne maraNa pAmI. tenI AlecanA pratikramaNa vakhate teNe karI nahI. eTale pelA kSullaka sAdhue tene "deDakI caMpAI gayAnI AyaNuM kema letA nathI?" ema kahI smaraNa karAvyuM. te vakhate phalaka para krodha AvavAthI te tapasvI sAdhu tene mAravA deDayA. staMbha ADe AvavAthI te sAthe aphaLAIne te tapasvI muni mRtyu pAmyA, ane tiSimAM utpanna thayA. tyAMthI cavIne kanakakhala nAmanA tApasanA AzramamAM pAMcaso tApasanA adhipati caMDakauzika nAme tApasa thayA. ekadA keTalAka rAjaputrone te AzramanAM phaLe teDatA joIne krodhathI temane mAravA mATe hAthamAM parazu (kuhADI) laIne te caMDakauzika tApasa deDaye mArgamAM moTA andhakRpamAM paDI teja paravaDe mRtyu pAmI teja nAmathI daSTiviSa sarSa thaye. te sapane pratibaMdha karavAnI IcchAthI bIjA lokoe nA kahI chatAM paNa prabhu teja raste jaI te caMDakauzikanA rAphaDA pAse kAtsarga karI ubhA rahyA. temane joIne phodhathI javalita thayele caMDakauzika sarve sUryanI sanmukha joI joIne mukhamAMthI javALA For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] mUkavA lAge, paraMtu te vALAethI prabhune kAMI paNa thayuM nahI, tyAre teNe prabhunA paga para DaMkha dIdho, tethI prabhunA pagamAMthI gAyanA dudha jevuM veta zeNita nIkaLavA lAgyuM. te joIne temaja prabhu belyA ke he caMDakauzika ! bodha pAma, bedha pAma." e vacana sAMbhaLIne uhApeha karatAM tene jAtismaraNa jJAna thayuM. tethI pazcAttApa karatAM te sarve prabhune traNa pradakSiNA daI vaMdanA karIne anazana grahaNa karyuM. pachI "bIjA jaMtuo mArA jheranI javALAthI mRtyu na pAme." ema vicArIne teNe pitAnuM mukha rAphaDAnI aMdara bilamAM rAkhyuM. lokone te vAtanI khabara thatAM save loko te raste nIkaLavA lAgyA. ghI dUdha vigere vecavA janArI mahIyArIoe (rabAroe) te sarpanI pUjA nimitte tenA zarIra para chUtanuM siMcana karyuM. tethI asaMkhya kIDIo tyAM utpanna thaI, ane sarSanuM zarIra cAla NInI jema asaMkhya chidravALuM karI dIdhuM. te duHkhathI atyaMta pIDA pAmatAM chatAM paNa prabhunI daSTirUpa amRtathI siMcAle te sarSa zubha dhyAnapUrvaka paMdara divasanuM aNusaNa pALI mRtyu pAmIne sahasAra devalekamAM devatA che. tyAMthI cyavane te cheDA bhavamAM ja ekSasukhane pAmaze. (A bIna anukaMpAnA svarUpane yathArtha jaNAvanArI hevAthI kahI che. mUlagraMthanI sAthe tene saMbaMdha nathI. ema samajavuM) AmAM eka bIjuM paNa daSTAMta TUMkAmAM A rIte jANavuM - tathA cauro'nyarAjJIbhirlebhe vstraadylNkRtH| na rati laghurAjyA tu, pradattAbhayato yathA // 1 // spaSTArtha -"kaI eka cora nAnI rANIe apAvelA abhayadAnathI jevuM sukha pAme, tevuM sukha bIjI rANIoe (seMkaDe rUpiyA kharcIne) vastrAdikathI zebhAvyA chatAM paNa pAmyo nahate." te bInA saMkSepamAM A rIte jANavI vasaMtapuramAM aridamana nAme rAjA hatA. te ekadA pitAnI cAre rANIo sahita mahelanA jharUkhAmAM besI krIDA karate hate. tevAmAM eka cerane vadhyasthAna (phAMsI devAnuM sthAna) tarapha laI javAte temaNe je. rANIoe pUchayuM ke "ANe ze aparAdha karyo che? te sAMbhaLIne eka rAjasevaka be ke "teNe cerI karI che, tethI tene vadhasthAna tarapha laI jAya che. te sAMbhaLIne moTI rANee rAjAne kahyuM ke -"he svAmI! meM tamArI pAse pUrve eka varadAna thApaNa rUpe rAkheluM che, te varadAna Aje mAguM chuM ke eka divasa A zerane mukta karI mane seMpo.rAjAe te vAta kabUla karIne te rASTrane seM. te rANIe hajAra mahArane kharca karI te zerane snAna, bhajana, alaMkAra, ane vo vigerethI satkAra karyo, ane saMgIta vigere zabdAdika viSayethI tene A divasa AnaMdamAM rAkhyo. bIje divase teja pramANe lAkha sonA mahera kharca karI bIjI rANIe te ceranuM pAlana karyuM. trIje divase trIjI rANIe keTI dravyane vyaya karI teja rIte tene satkAra karyo. ethe divase For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6R, ( zrIvijyapaghasarikatachellI nAnI rANIe rAjA pAse varadAna mAgI tenI anumatithI anukaMpAvaDe te cerane maraNanA bhayathI mukta karAve; bIje kAMI paNa satkAra karyo nahIM moTI traNa rANIoe tenI mazkarI karI ke "A nAnIe Ane kAMI paNa ApyuM nahI. tema tene mATe teNIe kAMI kharca paNa karyo nahI. tyAre teNe cerane ze upakAra karyo?" nAnI rANI bAlI ke-"tamArA traNe karatAM meM vadhAre upakAra karyo che, tame koI paNa upakAra karyo nathI." A pramANe te rANIo vacce upakAra karavAnI bAbatamAM mATe vivAda thayo. tyAre tene nyAya karavA mATe rAjAe te cirane ja bolAvIne pUchayuM ke tArA para A cAre rANImAMthI keNe vadhAre upakAra karyo?" te sAMbhaLI era be ke-he mahArAjA ! maraNanA bhayathI traNa divasamAM pIDA pAmelA meM snAna bhejanAdika sukhane kAMI paNa anubhava karyo nathI. vAghanI sAme bAMdhelA lIlA javane khAnArA bakarAnI jema meM te kevaLa traNe divasa duHkhane ja anubhava karyo che. ane Aje te zuSka, nirasa ane tRNa je sAmAnya AhAra karavAthI paNa vaNikane ghera bAMdhelA gAyanA vAcharaDAnI jema jiMdagI prApta thavAthI kevaLa sukhane ja anubhava karuM chuM. ane tethI ja Aje harSathI nRtya karuM chuM." te sAMbhaLIne rAjAe abhayadAnanI prazaMsA karI. A daSTAntanuM tAtparya e che ke "jema rAjAnI nAnI rANIe cArane mRtyunA duHkhamAMthI bacAvIne khare upakAra karyo, tevI rIte Astika manuSyae niraMtara prANIo para anukaMpA karavI. tema karavAthI samakitanuM cothuM lakSaNa je anukaMpA te zuddha rIte pragaTa thAya che. " have AstikyatA nAmanA pAMcamA lakSaNanI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI - prabhubhirbhASitaM yattattattvAntarazrute'pi hi / niHzaMkaM manyate satyaM, tadAstikyaM sulakSaNam // 1 // spaSTArtha :-"bIjA tava (mata)nuM zravaNa karyA chatAM paNa "prabhue je kahyuM che te ja satya che ema je niHzaMkapaNe mAne che te Astikya nAmanuM cothuM lakSaNa jANavuM." A viSaya para paDhazekhara rAjAnI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI - pRthvIpura paDhazekhara nAme rAjA vinayaMdhara sUrithI pratibaMdha pAmIne janadhamI thayuM hatuM. ane jaina dharmanA ArAdhanamAM tatpara hatuM. te rAjA sabhA samakSa niraMtara leke pAse gurunuM A pramANe varNana karate hate nivartayatyanyajanaM pramAdataH, svayaM ca niSpApapathe pravartate / gRNAti tatvaM hitamicchuraGginAM, zivArthinAM yaH sa gururnigadyate // 1 // spaSTArtha -"je guru bIjA janene pramAdathI pAchA haThAve che, ane pite niSpApa For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] mArgamAM pravarte che, tathA hitanI IcchAvALA je guru mokSanA abhilASI prANIone hitakArI tatvane upadeza kare che, te suguru kahevAya che." vaMdijjamANA na samukkasaMti, hilijjamANA na samujjalaMti / damati citteNa caraMti dhIrA, muNI samugdhAiyarAgadosA // 1 // spaSTArtha:-"jeo vaMdanA karAya satA utsuka (khuzI) thatA nathI ane hAlanA karAyA satA kheda pAmatA nathI tathA jeo sAcI bhAvanAthI IndriyonuM damana kare che, tathA dhIratA guNane dhAraNa kare che, ane jeo rAga dveSane nAza kare che, teo ja muni kahevAya che." guru be prakAranA hoya che. tapasyA yukta ane jJAna yukta. temAM je tapasyA yukta heya che, te vaDanA pAMdaDAnI jema kevaLa pitAnA AtmAne ja bhavasAgarathI tAre che. ane je jJAnayukta hoya che te vahANanI jema pitAne tathA bIjA aneka jIvane tAre che. A rIte gurunA guNonuM varNana karIne te rAjAe ghaNuM lekene dharmamAM sthApana karyA. paraMtu te nagaramAM eka jaya nAmane vaNika nAstika matavALe rahetuM hatuM. te ema kahe ke "Indriyo pitapotAnA viSayamAM svAbhAvika rIte ja pravRtta thAya che te keIthI rekI zakAtI ja nathI. tapasyA karavI te te kevaLa AtmAnuM zeSaNa karavAnuM che. tethI kAMI paNa phaLa maLatuM nathI. svarga tathA mokSa keNe joyAM che? te sarva asatya che. hatthAgayA ime kAmA, kAliyA te annaagyaa| ko jANai pare loe, atthi vA patthi vA puNo // 1 // spaSTArtha - "A kAmaga te hAthamAM AvelA che ane tapasyAdithI maLavA dhArelA sukha te anAgata kALamAM prApta thavAnA che, paNa koNa jANe che ke paraleka che ke nahI ?" eTale prApta thayelAne cheDI daIne AgaLa maLaze ke nahI tevI zaMkAmAM keNe paDe? mATe je che te ahIM ja che. svarga, mekSa, puSya, pApa vigere sarva mAnavA gya nathI." A pramANe lake pAse upadeza karIne te jaya vaNike ghaNA lokone bharamAvyA hatA. e rIte te nagaramAM puNya ane pApane upadeza ApavAmAM kuzaLa evA te rAjA ane vaNika baMne pratyakSa sugati ane durgatinA mArga rupa dekhAtA hatA. ekadA rAjAe jaya vaNikanuM svarupa jANyuM, tethI tene barAbara zikSA ApavA mATe gupta rIte potAnA sevaka pAse pitAne lakSa mUlyane hAra te vaNikanA gharamAM tenA ghareNAnA dAbaDAmAM nakhAvyuM. pachIM AkhA nagaramAM paTaha vagaDAvI sarva lekene jaNAvyuM For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayapadyasUrikRtake-"rAjAne hAra kaI corI gayuM che, te je kaI taratamAM ja lAvIne rAjAne Apaze, te tene kaI paNa zikSA karavAmAM Avaze nahI, ane je pachI keIne gharamAMthI nIkaLaze, te tene sakhata daMDa thaze." A pramANe AgheSaNa (hela vagaDAvI jAherAta) karAvI. paNa keIe hAra lAvIne Ape nahI. pachI rAjAnA hukamathI rAjasevake e gAmanA gharanI jaDatI levA mAMDI. anukrame zedha karatAM karatAM jaya vaNikanA gharamAMthI te hAra nIkaLe. eTale rAjapuruSe tene bAMdhIne rAjA pAse lAvyA. rAjAe tene vadha karavAne hukama karyo, te vakhate tene keIe cheDAvyo nahI, paraMtu tenA svajane rAjAnI ghaNuM prArthanA karavA lAgyA. tyAre rAjAe kahyuM ke "je mAre gherathI telanuM saMpUrNa bhareluM pAtra laIne cAle, mAgamAM jarA paNa telanuM biMdu paDavA na de, ane AkhA nagaramAM pharIne ahIM mArI pAse Ave, te huM tene maraNanI zikSAthI mukta karuM, te vinA tene mukta karIza nahI." te sAMbhaLIne jaya zreSThIe maraNanA bhayane lIdhe tema karavAnuM aMgIkAra karyuM. pachI paddhazekhara rAjAe AkhA nagaramAM sarva lekene hukama karyo ke "mArgamAM ThekANe ThekANe vaNa, vAMsaLI ane mRdaMga vigere vAjiMtre vagaDA, ati moha utpanna karanAra ane suMdara veSa dhAraNa karanAra vezyAonA hAva, bhAva ane kaTAkSapUrvaka nRtya gAna vigere karAve, tathA sarva idrine sukha upaje tevA prekSaNake (nATaka) sthAne sthAne racAve." rAjAnI AjJA pramANe AkhA nagaramAM aneka jAtanI dhvajA vigerethI zobhA karIne lekoe aneka prakAranA nATaka vigerethI AkhuM zahera manahara karI dIdhuM. pachI jayazreSThIne hAthamAM telathI paripUrNa bhareluM pAtra ApyuM. te vAsaNamAM ja barAbara daSTi rAkhIne te cAlyo. jo ke te saMgItAdika indriyanA viSayane ghaNe rasika hatuM, paraMtu mRtyunA bhayathI teNe mananI ekAgratA telanA pAtra para ja rAkhI hatI. tenI banne paDakhe rAjAnA subhaTo ughADI taravAre cAlatA hatA ane "je pAtramAMthI eka biMdu paNa paDaze te tarata ja A khagathI ziracheda thaze." ema dhamakI ApatA hatA. evI rIte AkhA zaheramAM pheravIne te subhaTe tene rAjA pAse lAvyA. te vakhate rAjAe kAMIka hAsya karIne kahyuM "he zreSThI ! mana ane buddhi ati capaLa che, tene teM zI rIte kyAM?" tyAre zreSThI be ke "he svAmI! maraNanA bhayathI kyAM." rAjAe kahyuM "jyAre eka ja bhavanA maraNanA bhayathI te pramAdane tyAga karyo, tyAre anaMtA maraNathI bhaya pAmelA sAdhu vigere uttama jane zI rIte pramAda kare? mATe he zreSTi ! mAruM hita vacana sAMbhaLa- anirjitendriyagrAmo, yato duHkhaiH prabAdhyate / tasmAjjayendriyANi, savarduHkhavimuktaye // 1 // spaSTArtha-bajeNe indriyane samUha jItye nathI, te puruSa dukhethI pIDAya che mATe sarva dukhathI rahita thavA mATe indriyane jaya kare." For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] na cendriyANAM vijayaH sarvathaivApavartanam / rAgadveSavimuktyA tu, pravRttirapi tjjyH||1|| spaSTArtha -"idrinI pravRttine sarvathA redha kare teja kAMI Idriyane jaya nathI. paraMtu rAga dveSane tyAga karIne iMddhinI pravRtti karavI te paNa iMdriyajaya kahevAya che." hatAhatAnIndriyANi, sadA saMyamayoginAm / ahatAni hitArtheSu, hatAnyahitavastuSu // 3 // spaSTAthe "saMyamadhArI gIonAM iMdriye hatA (aMdhelAM) ane ahata (pravartAvelAM) baMne prakAranAM hoya che. temAM hitakArI saMyamAdi kAryane viSe ahata heAya che ane ahitakArI jIvahiMsAdine viSe hata-aMdhelAM heya che." A pramANe sAMbhaLIne jayaThI pratibaMdha pAme, ane jinezvaranA dharmanuM tatva samajIne zrAvaka dharma pAme. ema aneka janene dharmamAM sthApana karIne padyazekhara rAjA svarge gaye. guNavAna evA Astika puruSoe nirmaLa aMtaHkaraNathI A patrazekhara rAjAnuM caritra jANIne jinezvaranA matane viSe zubha osthA (zraddhA) dhAraNa karavI." 19 } eka sAthe be AyuSyane baMdha tathA udaya hAya nahi te samajAve che - vividha dhidharA susaMyata apramAdI te lahe, eka bhavamAM udaya baMdha na Au bene jina kahe, hoya sattA beunI paNa eka cAlu bhava taNuM, AgAmi bhavanA AunI te aMtabhAge jIvananA. 110 spaSTArtha -te cothuM manaparyava keNa pAme te jaNAvatAM kahe che ke vividha prakAranI RddhivALA, susaMyata eTale saMyamanuM sArI rIte pAlana karanAra ane apramAdI eTale apramatta dazAmAM vartanArA athavA apramatta saMyata nAmanA sAtamA guNasthAnakamAM vartana nArA ne mana paryava jJAna upaje che. ahIM samajavAnuM e ke-apramatta guNasthAne mana:paryava prathama utpanna thAya paraMtu te apramatta sAdhu aMtarmuhUrtane AMtare AMtare cha pramatta guNasthAnake jAya te paNa te mana:paryava jJAna jatuM rahetuM nathI mATe ja kahyuM che ke-chaTTha pramatta saMyata guNasthAnakathI mAMDIne bAramA kSINa kaSAya vItarAga chaghastha guNasthAnaka sudhInA sAta guNasthAnakamAM manaHpaya vijJAna hoya che. (55) prazna--eka bhavamAM eka jIvane keTalA AyuSyane baMdha udaya ane sattA hoya? uttara-eka bhavanI aMdara eka ja AyuSyane eka ja vAra baMdha thAya che. eka For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 [ zrIviyapadasUrikRtasAthe ekathI vadhAre AyuSya kadApi baMdhAtA nathI tema je eka sAthe be AyuSyane udaya paNa hete nathI, kAraNa ke AyuSya karma radayathI ja bhagavAya che ane tethI eka AyuSyanI sAthe bIjuM AyuSya pradezadayathI paNa bhegavAtuM nathI e pramANe kevalI bhagavaMte kahe che, paraMtu eka sAthe vadhAremAM vadhAre be AyuSyanI sattA eka jIvamAM hoya. kAraNa ke je AyuSya bhogave che tenI tenAmAM sattA che, ane jyAre cAlu jIvananA trIjA bhAga vagere niyata kAle parabhavanuM AyuSya bAMdhe tyAre te navA bAMdhelA AyuSyanI paNa sattA hoya che tethI be AyuSyanI sattA jyArathI AgAmI parabhavanuM AyuSya bAMdhyuM tyArathI te bhegavAtA AyuSyane chelle samaya Ave tyAM sudhI hoya che. (56) 110 kayA dene kaI lehyA hoya? vagere bInA kahe che - jyotiSI caMdrAdi sura saudharma IzAne surA, teu lezyA temane Anata thakI ja anuttarA; zukala lezyA te surane bhuvanapati sura vyaMtara, - jyotiSI vaimAnike saudharma izAne surA, spaSTArtha-prazna-devatAomAM kaI kaI vezyAo hoya? uttara-tiSI de eTale caMdra sUrya graha nakSatra ane tArA tathA vaimAnika devAmAM prathama saudharma devakanA deve tathA bIjA IzAna devakanA deve tene lezyAvALA hoya che. paraMtu te badhAne eka sarakhI te lezyA hotI nathI, paraMtu taratama bhAve eTale hInAdhika teje vezyA hoya che. IzAna devakathI uparanA eTale sanata kumAra devalekathI mAMDIne AThamA sahasAra devaleka sudhInA 6 devakanA devane padmazyA hoya che, ane tyAMthI uparanA eTale Anata devakathI uparanA badhA de eTale pAMca anuttara vimAna sudhInA tamAma devene vizuddha vizuddhatara zukala lezyA anukrame jANavI (57) A praznAde ekendriyamAM zA kAraNathI upaje che? uttara-bhuvanapati deve, vyantara deve, tiSI de, tathA vaimAnika devAmAMthI saudharma de, temaja IzAna devalekavAsI deve ekendriyamAM paNa utpanna thAya che. 111 kayA devo ekendriyamAM zAthI upaje che te samajAve che:-- bhUSaNe jala vAvaDInuM kamala kAraNa mohanA, je surene hoya teo aMta kAle jIvananA; labdhithI paryApta pRthvI jala vanaspati une - AdhatA tyAM upajatA evuM bane nA sarvane. 112 For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] spaSTathI-ekaso agIyAramA lekamAM jaNAvelA deva ekendriyamAM utpanna thAya che, temAM paNa pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAyamAM utpanna thAya che, paraMtu teukAya ane vAukAyamAM upajatA nathI. kAraNa ke A devane maraNa samaya najIka Ave tyAre jeone pitAnA ratnanA AbhuSaNe upara moha hoya che, te deve ratnAdika pRthvIkAyamAM utpanna thAya che. ane jeone vAvaDInA jaLane viSe moha hoya che, teo apakAyamAM upaje che tathA jeone kamala vagerenI upara maha hoya che, teo kamala vagere vanaspatikAyamAM utpanna thAya che. A traNemAM teo bAdara labdhi paryAptA ekendriyapaNe upaje che, kAraNa ke deva marIne sUkSma jIvomAM ane aparyAptajIvomAM upajatA nathI, paraMtu bAdara chavAmAM ane labdhi paryApta jIvomAM utpanna thAya che. A niyama te saghaLA devone mATe nathI, paraMtu je upara jaNAvela ratna vagerenI upara mamatA rAkhe che, temane uddezIne te niyama jANa. (58) 112 karmabaMdha thavAmAM mananI mukhyatA dRSTAnta pUrvaka samajAve che -- karmabaMdhe mekSamAM mana mukhya kAraNa jANIe, dRSTAMta bharata nareza taMdala matsya Adi vicArIe jeha cAhe bUrUM paranuM tAsa bUrUM nizcaye, parataNuM bUruM thavAmAM niyama viraha vicArIe. 113 spaSTAtha-prazna-kamane baMdha thavAmAM tathA kamane nAza thavAmAM konI mukhyatA che? uttara-kamane baMdha thavAmAM ane aThe karmonA nAzathI mokSa thavAmAM mana e ja mukhya kAraNa jANavuM. kAraNa ke mananA zubhAzubha pariNAmanA ge kamane baMdha tathA kamathI mekSa thAya che. mATe ja-"manaH eva manuSyANAM kAraNuM baMdhakSayoHema kahevAya che. A bAbatamAM bharata cakravartInuM temaja taMduliyA matsyanuM daSTAnta jANavuM. temAM bharata cakravatIne ArIsA bhuvanamAM eka AMgaLIethI eka vIMTI paDI javAthI te AMgaLI zobhatI nathI e joIne anityatAne vicAra karatAM atizuddha bhAvanA bhAvatA arIsA bhuvanamAM ja kevalajJAna thayuM. A kevalajJAna thavAmAM mananA zubha pariNAme ja mukhya bhAga bhajavyuM che. tevI ja rIte samudranI aMdara moTA magaramacchanI pAMpaNane viSe taMdulIye matsya utpanna thAya che. te garbha ja matsya taMdala eTale cekhA jeTalA pramANuvALA hoya che, tethI te taMdulIye matsya kahevAya che. te e vicAra kare che ke "A mATe magaramasya ghaNAM mAchalAMne jIvatA javA de che tene sthAne huM heluM te keIne jIvatA javA dauM nahi AvA saMkaleza pariNAmathI te matsya kaI paNa jAtanI kAyAthI dravya hiMsA karatuM nathI, te paNa mAtra hiMsAnA pariNAmathI marIne sAtamI narakamAM utpanna thAya che. 12 For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijayapavaritaAthI sAbIta thayuM ke--kamabaMdhamAM ane karmamekSamAM mana ja (mananA sArA ke narasA pariNAma ja) mukhya kAraNa che. (59) prazna-mANasa bIjAnuM bUruM karI zake ke nahi? uttara-je jIva bIjAnuM bUruM cAhe che, tethI tenuM pitAnuM ja bhUruM thAya che. AthI kahyuM che ke "je khADo khode te paDe " ahIM paNa je bIjAnuM sAruM Icchate nathI, paraMtu tene kayAre kaI paNa rIte nukazAna thAya tevI IcchA kare che, tenuM pitAnuM bUrUM jarUra thAya che. paraMtu bIjAne nukasAna thAya ja evo niyama che ja nahi. A bAbata AgaLa zlokamAM spaSTapaNe samajAve che. 113 pArakAnuM hita ke ahita pitAne svAdhIna nathI te jaNAve che - puNyaprabhAve anyanA te na kadi bUruM karI zake, para ahita karanAra niyame baMdha Adi raLI zake svAdhIna hita che jehatuM tevuM ahita navimAsIe, hita bhAvanA hitakara svaparanI te niraMtara bhAvIe. 114 spaSTArtha -pote jenuM ahita karavAne Icche che ane jenA ahita mATe prayatna kare che tenuM te sAmAnA puNya prabhAvane lIdhe kadApi bUruM karI zakatuM nathI. sAmAne puNyodaya jAgato hoya te bIje kaI tene nukasAna karavAne zaktimAna thaI zaktA nathI. paraMtu pArakAnuM ahita karavAnI IcchAvALo jIva pitAnuM bUruM jarUra kare che, kAraNa ke jyAre te bIjAnuM ahita karavAnI IcchAvALe thAya che tyAre te malIna pariNAmavALo thAya che, ane malIna pariNAmamAM vate tyAre te azubha karmone baMdha kare che, ane azubha kamane baMdha AtmAne bhArekamI banAve che. A pramANe bIjAnuM bUruM karavAnI IcchArU5 azubha pariNAma tenA ja duHkhane mATe thAya che. tenAthI sAmAne kAMI nukasAna thatuM nathI. mATe pitAnuM hita jevuM svAdhIna che tevuM paranuM ahita svAdhIna nathI. pitAnuM hita kevI rIte svAdhIna che te jaNAvatAM kahe che ke svaparanI eTale pitAnuM ane bIjAnuM bhaluM karavAnI bhAvanA eTale kalyANa karavAnA pariNAma hitakArI che. tevA pariNAmathI puNya kamane baMdha thAya che ane pApa karmone kSaya thAya che. mATe tevI bhAvanA hamezAM bhAvavI. (60) 114 - sAcuM sukha siddhanA jIvane ja che te samajAve che - jemAM na duHkhane aMza paNa tima jeha sukha kAyama Take, jethI na caDhIyAtuM apara sukha vizvamAM na maLI zake jene lahI parasukha taNI IcchA kadI prakaTe nahI, teha sukhane siddhi pAmyA teja sAcuM sukha sahI. 115 For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi 1 spaSTAtha-prazna :-sAcuM sukha kayuM kahevAya? uttara -je sukhamAM jarA paNa duHkhane aMza heta nathI, teja sAcuM sukha jANavuM. eTaluM ja nahi paNa je sukha kAyama TakI rahe athavA je sukha maLyA pachI kadApi te sukhane aMta AvatuM nathI (nAza thato nathI, paraMtu je sadAkALa TakI rahe che teja sAcuM sukha che. bIjA sAMsArika sukhe moDAM vahelAM nAza pAme che. je sAcuM sukha che te te kadApi nAza pAmatuM nathI, paraMtu haMmezane mATe kAyama rahe che. vaLI AvA zAzvata sukhathI bIjuM kaI paNa caDhIyAtuM sukha A saMsAramAM maLI zakatuM nathI. vaLI je sukha maLyA pachI bIjA sukha mATe kadApi IcchA thatI nathI tevA prakAranuM sukha siddhanA jI pAmyA che. te ja sAcuM sukha jANavuM. AvA prakAranA sAcA sukhane meLavavA mATe prayatna kare te ja sAco purUSArtha che. (61) 115 svasthatAnuM svarUpa jaNAve che - anAdinA saMganuM phala bumukSAdi nivRtti e, tAsa phala che svasthatA te te sadA che siddhane; sukha sAdhanAnuM aMtya sthira ne satya phala che svasthatA, AtmAdi athe svapada kerA tIrthapatijI bhASatA. spadArtha -mANasane jyAre bhUkha lAge che tyAre tene barAka khAvAnI IcchA thAya che ane tethI te khorAka khAya che, jyAM sudhI te khAte nathI tyAM sudhI tene sva. sthatA athavA zAMti maLatI nathI. paraMtu bhUkha maTADavAne khAdhA pachI tevA kherAkanI rUci pharIthI bhUkha na lAge tyAM sudhI tene rahetI nathI. bhAvArtha e che ke annanI jarUriAta bhUkha lAgI hoya tyAre che te sivAya tenI jarUra nathI. tevI ja rIte tarasa lAgI hoya tyAre pANInI jarUra che paraMtu pANI pIne tarasa maTADayA pachI pANInI jarUra rahetI nathI. mATe jyAre bhUkha ke tarasa lAge che tyAre te dUra karavAne mATe tene anAja tathA pANInI jarUra paDe che ane bhUkha tathA tarasa maTADIne te svastha thAya che. paraMtu jIvamAM A svasthatA kAyama TakatI nathI, kAraNa ke thoDA ja vakhata pachI pharIthI tene bhUkha tathA tarasa lAge che ane asvasthatA upaje che ane te asvasthatAne dUra karavAne te pharIthI khorAka tathA pANI vApare che. A pramANe cAlyA ja kare che. paraMtu siddha paramAtmAne je svasthatA che te te kAyamanI che, temane tevI svasthatA maLyA pachI kadI paNa asvasthatA eTale azAMti upajatI ja nathI. mATe kharA sukhanA sAdhane te ja che ke jenAthI kAyama nI svasthatA prApta thAya che. ane te sAdhananuM teja sAcuM phala che. ema svasthatA zabdanI vyAkhyA paNa jaNAve che. te vyAkhyA A pramANe jANavI-"svasthatA" ahIM rahelA "vapadanA cAra arthe A rIte jANavA-(1) AtmA (2) AtmIya (3) rAti ( 116 For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayapadhasUrikRtadhana. pitAnA svarUpamAM (nija guNa ramaNatAmAM) je rahe, te AtmA svastha kahevAya. tenuM ja svarUpa, te svasthatA kahevAya. eTale anaMta jJAnAdi guNenI ramaNatAthI thatA alaukika sthira nirmala AnaMdane anubhava karanArA te siddha bhagavaMte hoya che. te zrI siddha bhagavaMtanA sukhane kevalI bhagavaMte saMpUrNa svarUpe jANI zake che paNa jagatamAM keI paNa jIvane emanA jevuM sukha dekhAtuM ja nathI, tethI upamA (tene je padArtha) na maLI zakavAthI siddha paramAtmAnuM sukha saMpUrNa svarUpe kahI zakatA nathI. duniyAmAM keTalAeka padArtho evA paNa hoya che ke jeo saMpUrNa zAzvata ke anaMta bheTavALA nathI, AvA padArthonA pUrNa svarUpane jANanArA mahApurUSe paNa "sAdhanAdinI ochAza Adi nimittothI temane kahI zakatA nathI te pachI siddhinA anaMta sukhe na kahI zakAya, emAM Azcarya pAmavA jevuM kaMI hoyaja nahi. A hakIkatanI sAthe amuka aMze maLatuM bhillanuM daSTAMta TuMkAmAM A rIte jANavuM - eka jaMgalamAM sarala svabhAvI mila rahete hatA. tene zaheramAM rahenArA manuSyAdine paricaya nahete tathA zahera kevuM hoya tenI lagAra paNa mAhitI hatI nahi. eka divasa kaI rAjA azvakrIDA karatAM karatAM tyAM AvI caDha. tene bahu tarasa lAgI hatI. tethI teNe te jillAnI pAse pANI mAgyuM. bhille Apela pANI pIne rAjA tenI upara bahu rAjI rAjI thaI gaye. manamAM bhillane bahuja upakAra mAnatA te rAjA upakArane badale vALavA mATe tene samajAvIne pitAnI sAthe zaheramAM lAvyA. tene aparicita (AkhI jIMdagImAM nahi jeelI) pharanIcara, suMdara chatrI palaMga, sugaMdhi padArtho jemAM goThavelA che, tevA mahelamAM rAkhyuM. tyAM rAjAe tene svAdiSTa bhejanAdi khAvA pIvAnI uttama sAmagrI, jevA lAyaka jhaverAta vagere sAdhane dvArA AnaMdamAM rAkhyuM. rAjA tene kaI vAra bagIcAmAM pitAnI sAthe pharavA paNa laI jatA hatA. rAjA A rIte te upakArI bhillane sukhazAMtimAM rAkhatA hatA. A rIte te bhillane keTaleka kALa pasAra thaI gaye. eka rAte tene pitAnAM bALabaccAM, jaMgala, jhuMpaDI vagere sAMbharI AvyAM (yAda AvyAM) eTale te tyAMthI ekale keIne kahyA vagara nIkaLIne potAnA strI mAtA pitA Adi saMbaMdhiene maLe. bhilane pAcho Avele je kuTuMbIo ghaNA rAjI thayA. kuTuMbIoe tene pUchayuM ke ATalA divasa tuM kyAM gaye ho ? tyAre teNe kahyuM ke huM eka moTA nagaramAM gaye hate. te pachI kuTuMbIoe pUchayuM ke te nagara kevuM hatuM? tyAM te zuM zuM joyuM? te vakhate javAbamAM teNe kahyuM ke tyAM meM je je joyuM ane je sukha bhogavyuM tenuM tamArI AgaLa zI rIte varNana karUM? tyAM meM je makAne jemAM te makAne kevAM hatAM tenI sarakhAmaNI ApaNAM jhuMpaDAM AgaLa zI rIte karI zakAya? tyAM meM je bAga bagIcA, rAcaracIluM joyuM tenI sarakhAmaNI karI zakAya evuM ApaNAM A For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] jhuMpaDAM ane khetaramAM kAMI che ja nahi. tyAM meM je ghareNAM tathA jhaverAta joyAM tenI sarakhAmaNI A chIpa tathA keDIe keDAe sAthe kevI rIte thAya? tyAM meM je svAdiSTa bhejane khAdhAM tenI sarakhAmaNI ApaNA bAjarInA tathA makAInA roTalA sAthe kevI rIte karI zakAya ? meM tyAM je joyuM ane anubhavyuM, tenuM yathArtha varNana tamArI AgaLa huM karavAne samartha nathI, kAraNa ke te padArthonI sAthe sarakhAmaNI thAya evuM ahIM kAMI paNa nathI. A pramANe te bhila "je pratyakSa joyuM tathA anubhavyuM che tenuM svarUpa te jANe che te chatAM tenA kuTuMbIo AgaLa tenuM yathArtha varNana karI zakatuM nathI, tema saMpUrNa jJAnIo siddhinA sukhane jANe che te chatAM tenA svarUpanuM saMpUrNa varNana karI zakatA nathI. kAraNa ke te siddhinAM vAstavika sukhe A duniyAnA mAnelA sukhe karatAM aneka guNa caDhIAnAM che. te sukhanI sAthe sarakhAmaNI karI zakAya tevAM keI sukha A saMsAramAM che ja nahI. A rIte te mekSanAM sukhanuM saMpUrNa varNana upamA ApavA lAyaka padArtho ahIM na hovAthI kevalajJAnI bhagavate paNa karI zakatA nathI. [ ahIM prasaMga hovAthI siddhonuM svarUpa kAMIka vizeSatAthI kahevAya che -je chae. anAdi kALathI jInA guNene AvaranArA AThe karmone kSaya karyo che teo siddha kahevAya che. te siddhanA jInA jJAnIoe dravyathI ane kAlathI ema mukhya be bheda kahyA che. temAM dravyathI siddhanA 15 bhede kahelA che ane kAlathI be bheda kahyA che. temAM prathama dravyasiddhanA 15 bhede nIce pramANe jANavA 1 jinasidha, 2 ajinasidhdha, 3 tIrthasidhdha, 4 atIrthasidhdha, 5 gRhastha liMgasidha, 6 anyaliMgasidhdha, 7 svaliMgasidhdha, 8 strIliMgasidhdha, 9 purUSaliMgasidhdha, 10 napuMsakaliMgasidhdha, 11 pratyekabudhdhasidhdha, 12 svayaM budhdhasidhdha, 13 budhabaMdhitasidhu, 14 ekasidhu, 15 anekasidhdha. - sarva siddha bhagavaMte sarakhA che. koI eka siddha bIjA siddhathI caDhIyAtA agara utaratA nathI. kAraNa ke te dareke sarva karmone kSaya karyo hovAthI darekane potAnA mULa guNe saMpUrNapaNe pragaTa thayAM che, mATe guNonI apekSAe sarva siddho eka sarakhA che. ahIMyAM emanA je 15 bheda dekhADavAmAM AvyA che te teo mekSe gayA te pahelAMnI temanI saMsArI avasthAnI vizeSatAthI kahelA che. badhA siddho guNe vaDe samAna ja che, paraMtu temAM avagAhanA vaDe bheda che. kAraNa ke sarva sidhdhanI avagAhanA sarakhI hotI nathI. te avagAhanA paNa teo saMsArI avasthAmAM audArika zarIranI jeTalI avagAhanAvALA hatA te apekSAe hoya For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayapakSasUrikRtache. mekSe jatI vakhate temanI zarIranI jeTalI avagAhanA hoya che teTalI te zarIramAM rahela AtmAnI avagAhanA paNa hoya che. kAraNa ke AtmA zarIravyApI che. paraMtu jyAre AtmA dArika zarIrane choDIne mokSe jAya che tyAre temanI trIjA bhAganI avagAhanA ochI thaI jAya che, kAraNa ke te vakhate zarIranA pilANavALA bhAgo AtmapradezathI vyApta thAya che ane pilANurahita ghana AkAra AtmAne banI jAya che. mekSe janArA badhA AtmAonuM saMsArIpaNAmAM zarIra sarakhuM hetuM nathI. paNa aneka prakAranA bhedavALuM hoya che. ochAmAM ochI jemanI be hAthanI kAyA hoya te mekSe jaI zake che, paraMtu be hAthathI ochI avagAhanAvALuM jemanuM zarIra hoya te kSe jaI zakatA nathI. A be hAthanI avagAhanAvALA je jIve mokSe jAya temanI trIjA bhAganI avagAhanA ochI thavAthI siddha bhagavatamAM sauthI ochAmAM ochI eka hAtha ane ATha AMgaLanI avagAhanA heya che. manuSyanuM utkRSTa zarIra traNa gAunuM hoya che, paraMtu mekSe janAra vadhAremAM vadhAre 500 dhanuSyanI athavA 0 gAunI avagAhanAvALA hoya che. bhAvArtha e che ke 500 dhanuSyathI adhika avagAhanAvALA jI paNa mekSe jaI zakatA nathI. A 500 dhanuSyanI avagAhanAvALA jyAre mokSe jAya tyAre temanI trIjA bhAganI avagAhanA ochI thaI jAya che ane tethI sidhamAM utkRSTI avagAhanA 333 dhanuSya, eka hAtha ane ATha AMgaLa athavA eka gAune chaThTho bhAga hoya che. A jaghanya avagAhanA ane utkRSTa avagAhanA vacce aneka prakAranI avagAhanA hoya che. ane tethI sidhdhamAM paNa vacalI aneka prakAranI avagAhanA hoya che. A pramANe sidhamAM avagAhanAne AzrIne taphAvata che te sivAya tyAM guNomAM koI paNa prakArane taphAvata nahi hovAthI sarva sidhdhone samAna kahyA che. ane tethI sidhdhanA jemAM aMtara nathI ema kahyuM che. have saMsArI avasthA AzrI dravyasiddhanA 15 bheda upara gaNAvyA tene athe A pramANe jANuM - 1 jinasiddha (1)-jeo tIrthaMkara pada pAmIne mekSe gayA te RSabhadeva vagere jANavA. 2 ajinasiddha (1)-jeo tIrthaMkara pada pAmyA sivAya athavA sAmAnya kevalI thaI mokSe gayA teo. tIrthakara sivAyanA AtmAe. anaMtA jIva mekSe gayA che mATe siddhamAM anaMtA AtmAo che, temane A be bhedamAMthI koI paNa eka bhedamAM samAveza thAya che. 3 tIrthasiddha (2)-tIrtha eTale caturvidha saMgha. e caturvidha saMghanI sthApanA tIrthaMkara bhagavAna kare che. tIrthakara bhagavAna tIrthanI sthApanA kare te pachI jeo mekSe jAya te tIrthasiddha kahevAya. gaNadharAdika tIrthasiddha jANavA. For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] atIrthasiddha (2)-caturvidha saMghanI sthApanA thayA pahelAM jeo mekSe jAya te marUdevA mAtA vagere atIrthasiddha jANavA. vaLI je AtmA tIrthaMkara davenA AMtarAmAM- tIrthane viccheda thaye tevA AMtarAmAM jAtismaraNAdi pAmIne mokSe gayA teo paNa atIrthasiddha jANavA. A be bhedamAM paNa badhA siddhone samAveza thaI jAya che. ahIM kyA bhagavAnanA AMtarAmAM tIrthane viccheda thaye ane te keTale kAla rahyo te A pramANe -navamA zrI suvidhinAtha bhagavAnanA nirvANathI mAMDIne soLamA zrI zAMtinAtha bhagavAnanA tIrthanI sthApanA sudhInA sAta AMtaramAM ja tIrthane viccheda thayeluM che. bIjA jinenA AMtarAmAM viccheda thaye nathI. navamA ane dazamA tIrthaMkaranA AMtarAne je kAla kahyo che temAM chellA pApamamAM tIrthane viccheda hate. (1) dazamA ane agiAramA bhagavAnanA AMtarane chelle vA palyopama (2) agiyAramA ane bAramA jinanA AMtarAne chelle papama (3) bAramA ane teramA bhagavAnanA AMtarIne chelle che palyopama (4) teramA ane caudamA jinanA AMtarAne chelle bA palyopama (5) caudamA ane paMdaramA jinanA AMtarIne chelle kA palyopama (6) paMdaramA ane soLamA jinanA AMtarAmAM chelle pApama. (7) ATalo kAla tIrtha vicchedane kahyo che. te viccheda kAlamAM je mokSe gayA te paNa atIrthasiddha jANavA. 5 grahasthaliMgasiddha-(3) jeo kevalajJAna pAmyA tyAre athavA mokSe jatI vakhate gRhasthanA veSamAM rahelA hatA tevA bharata cakravartI vagere. 6 anyaliMgasiddha-(3) jeo kevalajJAna pAmyA tyAre sAdhunA vezamAM nahotA tema zrAvakanA vezamAM paNa nahatA, paraMtu te baMnethI bhinna tApasAdinA vezamAM hatA. teo valkalacIrI tApasAdikanI jema anyaliMgasiddha jANavA. 7 svaliMgasiddha-(3) jeo sAdhunA vezamAM hatA ane kevalajJAna pAmI mekSe gayA tevA gaNadharAdi svaliMgasidhdha jANavA. 8 strIliMgasiddha (4) jeo manuSyagatimAM strIrUpe utpanna thayela che, teo ratna. trayInI ArAdhanA karI kSapakazreNi mAMDIne mokSe jAya te strIliMgasiddha kahevAya che. pratyekabuddha siddha tathA jinasiddha A be avasthA strIliMgavALAne hetI nathI. jo ke mallInAtha strIliMgamAM tIrthakara thayA che, paraMtu te accherA (Azcaryo) mAM gaNAya che. mATe strIliMge tIrthakara hotA nathI. strIliMgasiddhamAM caMdanabALA Adi jANavAM. purUSaliMgasiddha-(4) jeo manuSyagatimAM purUSarUpe utpanna thayA ane jeo purUSapaNAmAM kevalajJAna pAmI kSe gayA te gautamasvAmI Adi purUSaliMga siddha jANavA. For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrIvijayapannasUrikRta10 napuMsakaliMgasiddha-(4) jeo manuSyagatimAM utpanna thayA pachI kRtrima napuMsaka thayA teo cAritra laI kevalajJAna pAmI mokSe gayA te napuMsakaliMgasiddha jANavA. jeo janmathI napuMsaka hoya teo mekSe jatA nathI mATe te napuMsaka ahI levAnA nathI. paraMtu jeo pAchaLathI kRtrima napuMsaka thayA hoya te ahIM napuMsaka liMgasiddha jANavA. 11 pratyekabudhasidhdha-(5) jeo bAhya nimitta pAmIne cAritra grahaNa karIne siddha thayA teo pratyekabuddhasiddha kahevAya che. pratyekabuddhane devatA ja veSa Ape, kadAca liMga (veSa) rahita paNa rahe. teone pUrva bhavamAM bhaNela zrata nizca yAda Ave che. teo keInI nizrAne svIkAratA nathI. pratyeka buddhane nava prakAranAM upakaraNe utkRSTathI hoya ane jaghanyathI mukhavazrIkA ane rajoharaNa ema be ja upakaraNe hoya che. 12 svayaMbudhasidha-(5) jeo kaI paNa bAhya nimitta pAmyA vagara athavA keIne upadeza pAmyA vagara pitAnI meLe ja jAtismaraNAdithI bodha pAmIne cAritra laI siddha thayA te svayaM budhasidhdha jANavA. svayaM budhane devatA veSa Ape tathA pUrvabhavanuM bhaNeluM kRta yAda Ave e niyama nathI. bedha pAmatI vakhate pUrva bhavamAM bhaNeluM zruta yAda AvI jAya te devatA veSa Ape athavA gurU pAse jaIne dIkSA le. paraMtu pUrve bhaNeluM zrata yAda na Ave te gurU pAseja liMgane svIkAra kare. vaLI pUrvAdhIta kRta yAda Ave ane ekAkI vihAra karavAne samartha hoya ane pitAnI ekAkI vihAranI IcchA hoya te ekAkI vihAra kare ane IcchA na hoya te gurUnizrAmAM rahe. paraMtu pUrvAdhIta zrata yAda na Ave te avazya gurU nizrAmAM ja rahe. svayaM budhdhane bAra prakAranA upakaraNe hoya che. 13 budhdhodhitasidhdha-(5) ahIM budha eTale sAdhu, AcArya athavA tIrthakara temanA upadezathI bodha pAmI mokSe gayA te. 14 ekasiddha (6)-eka samaye ekaja mekSe jAya te eka sidhdha mahAvIra svAmInI jema 15 anekasidhdha (1)-eka samaye bethI mAMDIne vadhAremAM vadhAre ekaso ATha sudhI mekSe jAya te anekasiddha RSabhadevanI jema. ahIM aneka sidhdhanA aneka bhedo thAya che. temAM 1 thI 32 sudhInI saMkhyAmAM je niraMtara siddha thAya te utkRSTathI ATha samaya sudhI mokSe jAya pachI avazya AMtarUM paDe. 33 thI 48 sudhI niraMtara mokSe jAya te sAta samaya sudhI jAya pachI avazya AMtarUM paDe. 49 thI 60 sudhI jAya te utkRSTathI cha samaya sudhI, 61 thI 72 sudhI jAya te utkRSTathI 5 samaya sudhI, 73 thI 84 sudhI jAya te utkRSTathI 4 samaya sudhI, 85 thI 96 sudhI jAya te utkRSTathI traNa samaya sudhI, 97 thI 102 sudhI jAya te utkRSTathI be samaya sudhI ane 100thI For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rezanAciMtAmaNi ] 37 108 sudhI jAya tA eka samaya sudhIja jAya pachI avazya AMtar' paDe. mAnu jaghanyathI eka samayanuM AMtar ane utkRSTathI cha mAsanuM AMtar' kaheluM che. upara napuMsaka liMge siddha thavAnu kahyu. tyAM janmathI napuMsaka mAkSe jAya nahi, kAraNa ke temane cAritraja hotuM nathI. paraMtu pAchaLathI napu Msaka thayA heAya tevA utkRSTathI 10 mAkSe jAya che. strI liMge utkRSTathI 20 meAkSe jAya che ane purUSaliMge utkRSTathI 108 mAkSe jAya che. ahI' siddhanA je je bhedo kahyAM temAM jemAM e virodhI bheTThA che te emAM tamAma siddhonA samAveza samajavA. jemake jisiddha athavA jinasidhdha. A bemAM tamAma siddhanA samAveza thAya che. eja pramANe tIrthaMsiddha ane atIsidhdhamAM temaja eka sidhdha ane anekasidhdhamAM tamAma sidhdhAnA samAveza thaI jAya che. vaLI jyAM traNa bhedo kahyA che tyAM te traNamAM tamAma sidhdhAnA samAveza jANavA. jemake gRhasthaliMga, anyaliMga ane svaliMga e traNamAM tamAma sidhdhAnA samAveza thAya che. AthI upara sidhdhanA je 15 bheTThA kthA, temAMnAM eka sidhdhane cha prakAra hoya che. kAI ne tethI vadhAre athavA ochA hAya nahi te dRSTAntapUrvaka A pramANeH-- zrIRSabhadeva--1 jinasidhdha, 2 tItha`sidhdha, 3 svaliMgasidhdha, 4 purUSaliMgasidhdha, pa svayaM budhdhasidhdha ane 6 anekasidhdha. zrImahAvIrasvAmI--prathamanA pAMca zrI RSabhadeva sarakhAM ane 6 eka sidhdha. bharata cakravartI--1 ajinasidhdha, 2 tIrthasidhdha, 3 gRhasthaliMgasidhdha, 4 purUSaliMga sidhdha, 5 budhdhaodhitasidhdha, 6 prAye eka sidhdha marUdevA mAtA--1 ajinasidhdha, 2 matItha-sidhdha, 3 gRhasthaliMgasidhdha, 4 zrIliMgasidhdha, pa svayaM budhdhasidhdha (pratyeka mudhdha sidhdha ) 6 eka sidhdha. gautamasvAmI--2 ajinasidhdha, 2 tIsidhdha, 3 svarliMgasidhdha, 4 purUSaliMgasidhdha, 5 yudhdhamAdhitasidhdha, 6 ekasi. caMdanamAlA--1 ajinasidhdha, 2 tItha'sidhdha, 3 svaliMgasidhdha, 4 zrIliMgasidhdha, 5 yudhdhabAdhitasidhdha, 6 ekasidhdha. e pramANe bIjA paNa svakSudhdhie vicAravA. e pramANe dravya sidhdhanA 15 bhedo kahyA. have kAlasidhdhanA be bheda che. te A pramANeH-- 1 prathamasamayasidhdha--vivakSita samaye jeTalA jIvA mekSe gayA te aSA prathama samaya sidhdha jANavA. 13 For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijyapadhasUrikRta2 aprathamasamayasidha-vivakSita samayanI pUrve jeo siddha thayA hoya te badhA. temAM je AtmAne sidhdha thayAne be samaya thayA hoya te basamayasiddha traNa samaya thayA hoya te traNasamayasidha, e pramANe anukrame letA saMkhyAtA samaya sudhInA saMkhyAtasamayasidha, asaMkhyAta samaya thayA te asaMkhyAta samayasidha, ane anaMta samaya thayA hoya te anaMtasamayasidadha jANavA. A pramANe samayanA bhede karI sidhdhanA aneka bheda jANavA. A sidhdha paramAtmAnuM svarUpa nava anuyoga dvArA paNa A pramANe jaNAveluM che1 satpada prarUpaNuM-mokSa che ema sAbIta karavuM te. mokSasthAna che ane tyAM siddha paramAtmA rahe che enI sAbItI zI che? tenA javAbarUpe A prarUpaNA karelI che. je zuddha pada heya athavA eka pada heya te dvArA jaNAvelI bAbata avazya hoya che. ane be padavALI bAbata hoya athavA na paNa heya. jemake-mANasa-gAya-deva-nAraka-puSpa, vRkSa vagere eka padavALI vastu e hevAthI avazya vidyamAna che. tema mokSa paNa eka pada vAcI levAthI zuddha pada hovAthI avazya vidyamAna che. be padavALI rAjaputra, zaMga vagere vastuo vidyamAna che tema vadhyAputra azvazaMga vagere be padavALI vastu vidyamAna nathI. eTale eka padavALI vastu hoyaja ane be padavALI hoya athavA na paNa hoya. A niyamane anusAra mekSa eka pada hovAthI avazya vidyamAna sAbIta thAya che. 2 dravyapramANu-mokSamAM AtmAonI saMkhyA keTalI hoya? A praznanA javAbamAM kahyuM che ke mekSamAM anaMtA AtmAo che, kAraNa ke anAdi kALathI A sthAnamAM cha AvatA hovAthI anaMtA AtmAo mokSasukha anubhavI rahyA che. 3 kSetra-A sidhdhanA jIva keTalA kSetramAM rahelA che? A praznanA javAbamAM jaNAve che ke A siddhi paramAtmAe cauda rAja lokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM rahelA che. teonuM kSetra aDhI dvIpa pramANa athavA 45 lAkha jana pramANa je manuSya kSetra che tenA barobara ane tene samAMtare (sarakhe aMtare) UMce Avela sidhdhazilA upara ciAda rAjakanA aMta bhAgamAM AveluM che. A 45 lAkha jana cauda rAjalakane asaMkhyAta bhAga che mATe asaMkhyAtamA bhAga pramANa jANavuM. vaLI prathama AgaLa eka sidhdhanI jaghanya tathA utkRSTa avagAhanA kahelI che te paNa cauda rAjalakanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa hevAthI eka siddhanuM temaja sarva sidhdhanuM kSetra cauda rAjalakanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM jANavuM. For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * unDa dezanA ciMtAmaNi ] 4 sparzanA-sidhanA jIvanI sparzanA keTalI che? A praznanA javAbamAM kahyuM che ke temanI sparzanA avagAhanA karatAM adhika che. siddha paramAtmA jeTalA AkAza kSetramAM rahelA che tenAthI teonI sparzanA adhika che, kAraNa ke temanI jeTalI avagAhanA che tenI cAre dizAo tathA upara nIce temanI sparzanA hovAthI sparzanA adhika kahelI che. 5 kAla-ahIM kAla kahevAthI te sidhdha paramAtmAnI mekSamAM sthiti kayAM sudhI che? evA praznanA javAbamAM kahyuM che ke koI paNa eka sidhdha paramAtmAnI ape kSAe temanI sAdi anaMta sthiti jANavI. je vakhate saMsArI jIva sarva karmothI chUTIne mekSe jAya te vakhate temanI mekSamAM zarUAta thaI tyAM gayA pachI teo pharIthI saMsAramAM AvavAnA nathI mATe anaMta kALa kahyo. bhAvArtha e che ke eka sidhdhanI apekSAe zarUAta che paNa cheDo nathI mATe sAdi anaMta ane sarva sidhdhanI apekSAe anAdi anaMta kAla jANa. kAraNa ke sauthI pahelA keNa mokSe gayuM tevI zarUAta nathI mATe anAdi ane sauthI chelle koNa mekSe jaze te aMta nahi hovAthI anaMta kAla jANa. 6 aMtara-sidhdhanA jIvene AMtarUM che ke nahi? evA praznanA javAbamAM kahyuM che ke sidhdhanA jIvanamAM AMtarUM nathI. ahIM aMtara be rIte samajavuM. eka sidhdhathI bIjA sidhdhamAM taphAvata che ke nahi? te bAbatamAM jANavuM ke tamAma sidhdha sarakhI avasthAvALA che, kAraNa ke A dareka sidhdha sarakhA guNavALA che. sidhdha bhagavAnane keI paNa guNa bIjA sidhdha bhagavAnanA karatAM e cho ke vadhato nathI. e pramANe AMtarAne prathama artha jANe. bIjo artha A pramANe -je kaI padavI prApta thaI te jatI rahe ne pharIthI prApta thAya te vaccene kAla te AMtarUM jANavuM. AvuM AMtarUM sidhdha paramAtmAmAM nathI, kAraNa ke je mekSarUpI padavI teoe meLavI che te kadApi jatI rahevAnI nathI mATe A bIjA prakAranuM AMtarUM paNa teeAmAM nathI. 7 bhAga-siddhanA jI vadhAre che ke saMsArI jIvo ? A praznanA javAbamAM kahe che ke sidhdhanA cha saMsArI jInA anaMtamA bhAga jeTalA che. saMsArI jIvenuM anaMtu eTaluM moTuM che ke game teTalA ja mokSe jAya te paNa saMsArI jInA anaMtamA bhAga jeTalA ja sidhdhanA ja hoya che. sidhdhamAM anaMtA jIve che te keTalA che te jaNAvavAne kahyuM che ke eka nigadanA anaMtamA bhAga jeTalA cha mekSamAM che. For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 | zrIvijyapadhasUrikRta8 bhAva-sidhdhanA jIvamAM kyA kyA bhAve hoya che? A praznanA javAbamAM kahyuM che, ke sidhdhamAM 1 kSAyika bhAva 2 pariNAmika bhAva ema be bhAva hoya che, paraMtu te sivAyanA traNa bhAve temanAmAM hetA nathI. temAM kevalajJAna tathA kevaladarzana kSAyika bhAve raheluM che. ane pAriNAmika bhAve temanAmAM jIvatva raheluM che. bAkInA traNa bhAva audayika, zApathamika ane aupazamika karmajanita hovAthI ane sidhdhamAM karmo nahi hevAthI nathI. bahutva-traNa liMgamAMthI kayA liMgavALA vadhAre mekSe gayA ane kayA liMgavALA ochA mekSe gayA che? A praznanA javAbamAM kahyuM che ke sauthI ceDA napuMsakaliMge sidhdha thayA che. kAraNa ke janmathI napusake mokSe jatA nathI ane kRtrima napusake vadhAremAM vadhAre eka sAthe 10 mekSe jAya che. temanA karatAM strIliMge mokSe janArA saMthAta guNa jANavA. kAraNa ke teo eka sAthe 20 mekSe jAya che. temanAthI purUSaliMge sidhdha thaelA saMkhyAta guNa jANavA. kAraNa ke teo vadhAremAM vadhAre 108 mekSe jAya che. te e pramANe nava anuyeAga dvAranuM svarUpa jANavuM. 116 AtmAne sAcI svasthatA kayAre hoya, te samajAve che - jJAnAdi rUpa che AtamA temAM rame che svastha che, satya dhana paNa teja pAme jeha nirmohI ja te; pudgale pudagala taNA che grAhake e niyamathI, siMdhane karma nathI to deha janmAdika nathI. 117 spaSTArtha - A AtmA jJAnAdi rUpa che eTale jJAna, darzana, cAritra e AtmAnA guNe che ane jyAre AtmA A pitAnA guNemAM ramaNatA karate hoya che tyAre te svasthatAne pAme che, mATe AtmA jyAre nirmohI eTale meha vinAne bane che tyAre ja te sAcA dhana rU5 pitAnA nirmala guNane meLave che. paraMtu jyAM sudhI te moha dazAmAM vartate hoya che tyAM sudhI te beTA dhana rUpa senA, rUpA, hIrA, mANekane pitAnuM dhana gaNe che ane temAM rAcate te jIva kharI zAMtine pAmate nathI. mATe bAhya dhana taraphanI ramaNatA dUra karanAra nirmohI AtmAja sAcA dhanane meLave che. jyAM sudhI AtmAne kadi pudgalene saMbaMdha che tyAM sudhI te annAdi gugalene grahaNa kare che ane tene pitAnA mAne che, paraMtu siddhanA jIne karyo rUpI pudgale nathI tethI teone zarIra, janma vagere hatA nathI. 117 . For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi 1. 'kayA devonI phUlanI mALA karamAya nahi te jaNAve che - ekAvatArI ne Itara Ima bheda be deve taNuM, ekAvatArI eka narabhava zeSa jasa nA bhava ghaNuM aMtya SaTa mahinA viSe paNa vana cihune temane, nA prakaTatA jANiye e adhika puNya prabhAvane. 118 spaSTArtha-prazna--dareka devene avanane sUcavanArA cihno hoya ke nahi? hAya te kayA cihno hoya? uttara-devene viSe bhavane AzrI be bheda kahyA che, temAM prathama ekAvatArI de ane bIjA Itara eTale ekathI adhika bhava jemane thavAnA che tevA devo. ekAvatArI eTale je devene have chelle eka manuSya bhava ja bAkI che. te manuSya bhavamAM saghaLAM karmo khapAvIne je mekSe javAnA che te ekAvatArI deve jANavA. A devone pitAnA adhika puNyanA pratApe chellA cha mahinAmAM paNa cyavananA cihane jaNAtA nathI. tethI teo samAdhipUrvaka maraNa pAmIne manuSya bhavamAM AvIne dharma sAdhanA karI te bhavamAM ja mekSe jAya che. 118 ekAvatArI de ane Itara deve kayA svargamAM hoya te kahe che: ekAvatArI deva savi sarvArtha siddha vimAnamAM, anya svargo hoya tevA alpa pramANamAM je aneka bhavI sure nija cyavana kAle temane, cyavana cinha bAra dekhI jANatA nija ccanane. 119 spaSTArtha -AvA ekAvatArI re sarvArthasidhdha vimAnanA deve jANavA. te sarvArthasidhdhanA saghaLA deva ekAvatArI ja hoya che. teo manuSya gatyAdi pAmIne teja bhavamAM avazya meze jAya che. bAkInA svargone viSe AvA ekAvatArI de cheDAka ja hoya che. ane anekavI devo ghaNuM hoya che. A anekavI deve jyAre temane vanakAla najIka Ave tyAre pitAnA cyavananA bAra cihe jue che. te dekhIne teo potAne avanakAla najIka AvyuM che ema sahelAIthI jANI zake che. 119 devatAnA ovana kAlanA bAra cihno jaNAve che - karamAya jelanI mAla hAle kalpatarUra tanu kAMtine, lajajA taNe saMhAra vali uparAga have vastrane For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ( zrIvijyapaddhatidainya taMdrA kaMpa daSTibhrAMti aratideg saMpaje, kAmarAga11 vizeSa bhAMge aMga cihe bAra e, 120 spaSTArtha -devatAnA cyavana kAlanA 12 cihno A pramANe -1 teoe gaLAmAM paherelI phUlanI mALA karamAya che. 2 kalpatarU eTale kalpavRkSane saMhAra thAya che. 3 zarIranI kAMti jhAMkhI paDI jAya che. 4 lajajA guNa nAza pAme che. 5 vastranA upara rAga adhika hoya che. 6 teomAM dainya eTale dInatApaNuM Ave che. 7 taMdrA eTale ALasa Ave che. 8 kaMpa eTale dhrujArI pragaTe che. 9 daSTibhrAMti eTale dekhAvamAM bhrAMti athavA bhramaNa Ave che. vaLI 10 arati eTale aprIti bhAva jAge che. temaja 11 te dezamAM kAmarAga eTale viSayavAsanA vadhatI jAya che ane 12 temanuM aMga eTale zarIra bhAMge che. A bAra cihno te devone maraNakAla najIka Ave tyAre pragaTa thAya che. 120 } ekAvatArI devAnI cyavana vakhatanI sthiti vagere bInA jaNAve che - jyAM sudhI teo ve nA teja vRddhi tyAM sudhI, ga zuddhi bhakti Adika guNa vadhaMtA tyAM sudhI; saMyamAdika hetuonI zuddhabhAve sAdhanA, ekAvatAripaNuM pamADe te bhave je mukti nA. 121 spaSTArtha_ekAvatArI deve jyAM sudhI AvatA nathI tyAM sudhI teomAM divase divase zarIrAdinuM teja vadhe che eTale te padArthonI kAMti vadhatI jAya che. temaja temanI gazuddhi eTale mana vacana kAyAnA nirmala pega pravarte che. temaja prabhudevanI bhakti vagere guNe paNa vadhatA jAya che. A rIte kahevAnuM tAtparya e che ke bIjA dene jema bhegavAtA devAyuSyanA chellA 6 mahinA bAkI rahe, tyAre (pahelAM kahelA) 12 cyavanane sUcavanArA cinho prakaTa thAya che, tevA cihemAMnuM koIpaNa cinha A ekAvatArI dene prakaTa thatuM nathI. je saMyamI AtmAo cAlu manuSya bhavamAM siddhi sukhane pAme nahi, tevA parama vizudhdhazIla, samatA, saMyama, saralatA, sAdAI, saMtoSa, kSAyika samyakatvAdi viziSTa guNanI pUrNa nirmala sAtvikI ArAdhanA karavAthI ekAvatArIpaNuM pAme che. eTale teo ahIM cAlu manuSyAyu pUrNa karI vaimAnika devapaNuM pAmIne chellA narabhavamAM avazya siddhi sukhane pAme che. (62) 121 tejasa ane kArmaNa zarIra cAre gatinA jIvone hoya che te jaNAve che - cAre gatinA jIvane tana beu have nizcaye, . prathama taijase bIjuM kAmaNa beu tana e jANIe; For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o dezanAciMtAmaNi ] AhAra pAcana Adi kAraNa zarIra tejasa mAnIe, Atma saMbaddha pudgala samUha kAmaNa dhArIe. 122 spaSTArtha-praznaH-cAre gatinA jIvane kayA kayA zarIra avazya hoya che? uttara-cAre gatinA jene tejasa ane kArmaNa nAmanA be zarIra avazya heya che. temAM khAdhelA AhArane pacAvanAra prathama taijasa zarIra jANavuM. je A tejasa zarIra heya nahi te khAdhelA AhAra vagerenuM pAcana thAya nahi ane te kriyA vinA jIvI zakAya nahi. tathA AtmAne vaLagelA karma pudgalanA samUharUpa kAmaNa zarIra jANavuM. tamAma saMsArI che A taijasa zarIra ane kAmaNa zarIra sAthe laIne ja parabhavamAM jAya che ane te zarIra vaDe je bhavamAM utpanna thAya te bhAvane cagya zarIrAdi sAdhane upajAve che. 122 deva nAraka sarvayi deha chaDI aMtamAM, manuja ne tiryaMca audArika tajIne aMtamAM jAya parabhava te same paNa beu te sAtheja che, beu jene te bhavI tethI rahita te siddha che. 123 spaSTArtha -tamAma devane tathA tamAma nArakI upara kahelA teijasa kArmaNa e be zarIra uparAMta trIjuM vaikiya zarIra paNa hoya che, te vikiya zarIrane maratI vakhate tyAga karIne parabhavamAM jAya che. jemane trIjuM audArika zarIra hoya che tevA manuSya ane tiryaMce maratI vakhate audArika zarIrane tyAga karIne parabhavamAM jAya che. kahevAne bhAvArtha e che ke vaikiya zarIra tathA odArika zarIra jIva pitAnI sAthe laIne parabhavamAM jaI zakato nathI, paraMtu parabhavamAM jAya tyAM paNa cAre gatinA che te be zarIrane eTale tijasa tathA kArmaNa zarIrane sAtheja laIne jAya che. mATe jyAM sudhI A be zarIra rahelAM hoya tyAM sudhI jIva bhavI eTale saMsArI jANa. jyAre A baMne zarIrane nAza thAya eTale je bhavamAM jIva mokSe jAya tyAre A baMne zarIra nAza pAme che. athavA jemanA A be zarIre nAza pAmyA che, te sidhdha paramAtmA jANavA. (63) 123 lekAMtika devane AcAra jaNAve che - tIrthakaro dIkSA samayane avadhithI jANe chatAM, lokAMtike nija kalpa jANI temane chama vInavatA; sarva jaga jIva hita kAraNa zrI tIrthane he prabhu! tame, vahelA pravatta lIe zAMtine jima savi ame, 124 For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ( zrIvijyapadyasUrikRtaspaSTArtha-prazna-kAMtika de tIrthakara bhagavAnane dIkSA levAnA najIkanA avasare zA mATe vinati kare che? uttara-tIrthakara bhagavate janmathI matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna sahita hoya che. ane teo A avadhijJAnathI pitAnA dIkSA levAnA samayane jANe che ane 9 kAMtika deve paNa A vAta samaje che, te chatAM teo pitAne A ka9pa eTale AcAra che ema samajIne prabhune dIkSA levAne samaya jANIne prabhu pAse AvIne tIrtha pravartAvavA mATe vinaMti kare che ke "he prabhu! jagatanA sarva jIvene hitakAraka evA tIrthane pravartAve jethI karIne ame saghaLA zAMti sukhane pAmIe." A pramANe prabhune vinati karIne te he prabhune namIne svasthAne jAya che. (64) 124 tIrthakarenA samavasaraNamAM kevalI bhagavate zA mATe jAya che te samajAve che - tIrthakaronA samavasaraNe parSadAmAM kevalI, nija kalpa jANI besatAM sarvajJa che teye valI; tIrthapati jeThANa kevala pAmatA tyAM dezanA, nija kalpa jANI gheja evA vacana zrI jinarAjanA. 125 spaSTAtha-praznA-tIrthakara bhagavaMtanA samavasaraNamAM kevalIe zA mATe jAya che? uttara-ze ke kevalIe sarvajJa che eTale teo sarva dvavyAdine jANe che ane jue che eTale teone tIrthaMkara pAsethI kAMI paNa vizeSa jANavAnuM hotuM nathI, chatAM teo paNa nija kalpa eTale tIrthakaranA samavasaraNamAM javAne potAne AcAra che, temaja tIrthakarane jyAM kevalajJAna thAya te sthAnamAM te tIrthakaroe dezanA ApavI ja joIe e temane kalpa che e pramANe pUrvanA zrI jinarAjee kaheluM che. (65) 125 AhAraka labdhivALA cauda pUvae kAraNa hoya teja AhAraka zarIra banAve che - zreSTha AhAraka banAve caudavI labdhie, khAsa kAraNa hoya teja na labdhi have sarvane hetu paNa nA sarvane tima cauda pUrvIpaNuM ane, jJAna labdhi hetu vege racata trIjA dehane. 126 spaSTArtha-prazna-badhA caudapUvIe AhAraka zarIra banAve ke kema? uttara-badhA cauda pUvIe AhAraka labdhivALA hotA nathI eTale badhA cauda pUrva dhare AhAraka zarIra banAvatA nathI. cauda pUrvadhAmAM jeo AhAraka labdhivALA hoya che teo ja AhAraka zarIra banAvI zake che temAM paNa jeone AhArakalabdhi For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 105 heya chatAM paNa kAMI khAsa kAraNa hoya teja AhAraka zarIra banAve che. ahIM khAsa kAraNa eTale tIrthakara bhagavAnanI Rddhi jovAnuM, pitAne keI sUkama zaMkA hoya te te dUra karavAnuM kAraNa mukhyatAe jANavuM. eTale je labdhivaMta cauda pUrvadharane khAsa kAraNa hoya teja teo potAnI AhAraka labdhi vaDe trIjA dehane eTale AhAraka zarIrane banAve che ane te zarIra dvArA vicaratA tIrthakara bhagavaMta pAse samAdhAna mATe jAya che. tevAM prajana jemane nathI, te cauda pUrvIe AhAraka labdhivALA hoya te paNa khAsa prayajana vinA A zarIrane banAvatA nathI. (66) 126 kayA prakAranA vAukAyamAM vaikriya labdhi heya te jaNAve che - vAyunA cau bhedamAM paryApta bAdara jeTalA, tehanA saMkhyAtamA bhAgeja bhAdara teTalA labdhinA vaikiya banAve bheda traNa nA viracatA, kaI paNa sura vAyukAye anantara nA upajatA. 127 spaSTAtha-prazna-vAyukAryamAM vaikiya labdhi kene hoya? uttara-vAyukAya chanA cAra bheda che-1 sUma paryApta, 2 sUkSama aparyAptA, 3 bAdara paryApta ane 4 bAdara aparyApta. A cAra bhedamAMthI bAdara paryAptA vAukAya che vaikriya labdhi vaDe kriya zarIra vika che. A bAdara vAukAya jemAMthI tenA saMkhyAtamA bhAga jeTalA vAukAya che vaikiya zarIra banAvI zake che. bAkInA traNa prakAranA vAyukAya jIne A vaikriya labdhi ja hatI nathI, tethI teo vaikriya zarIra banAvatA nathI. vaLI A vAyukAyane viSe kaMI paNa deva marIne anantara eTale taratanA pachInA bhavamAM upajatA nathI. jo ke IzAna devaloka sudhInA deve ekendriyamAM upaje che kharA paraMtu teo pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAyamAM upaje che, paraMtu teukAya ane vAukAyamAM kadApi upajatA nathI. (67) 127 jinanAmane nikAcita baMdha kayAre thAya te jaNAvIne sAsvAdana samyakatvanuM svarUpa Adi jaNAve che - tIrthakara savi pAchalA trIje bhaveja nikAcatA, jinanAmane jasa udaya teo sagI kevalI pAmatA; pazamikane kAla eka samaya che AvalikA ane, zeSa rahetAM te vamatA AvatA sAsvAdane. 128 spArthaprazna-jinanAma karmane nikAcita baMdha kayAre thAya? 14 For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 [zrIvijyapadyasUrikRtauttara-jinanAma kamane baMdha cethA avirati samyagdaSTi guNasthAnathI AgaLa AThamA apUrvakaraNa guNasthAnakanA chaThThA bhAga sudhImAM thAya che. A baMdha aMta keDIkeDI sAgaropama pramANa sthitine thAya che. paraMtu A baMdha anikAcita hovAthI tenA bAMdhanArA saghaLA ja tIrthakara thatA nathI. paraMtu je tIrthakara thavAnA hoya che teo ja tene nikAcita baMdha kare che. A nikAcita baMdha tevA tIrthaMkara thanArA che pAchalA trIjA bhavamAM kare che. narakagatimAMthI athavA devagatimAMthI AvIne tIrthakara thAya che. paraMtu manuSya athavA tiryaMcamAMthI manuSyabhavamAM AvelA tIrthakara thatA nathI. A deva athavA naraka bhavanA AgalA bhavamAM teo manuSya hoya che ane tyAM vAsasthAnakamAMthI sarvasthAnakenI ke eka athavA adhika sthAnakanI ArAdhanA karatAM teo A jinanAmane nikAcita baMdha kare che. ane jeo jinanAmane nikAcita baMdha kare che teo ja tyAMthI evI devA athavA nArakImAM utpanna thAya che. ane tyAMthI manuSya gatimAM AvI tIrthaMkara thAya che. jinanAmane nikAcita baMdha nahi karanArA tIrthakara thatA nathI. jeoe jinanAmane baMdha karyo che teo chellA manuSya bhavamAM AvIne cAritra grahaNa karIne kSapaka zreNi mAMDIne ghAtakarmane kSaya karIne kevalajJAnI bane che tyAre te nikAcita jinanAmane udaya eTale rasodaya temane terame guNaThANe hoya che. A jinanAmanA udayavAlA kevalIe ja bhAva tIrthakara kahevAya che ane temane terame tathA caudame guNaThANe jinanAmane rasadarya hoya che. (68) prazna-sAsvAdana samyakatvanuM svarUpa zuM? uttara-pazamika samyakatvane aMtamuhUtane kAla che, temAMthI jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI 6 AvalikA pramANe kAla bAkI rahe te vakhate anaMtAnubaMdhI kaSAyane udaya thAya tyAre samakita vamatAM jIvane sAsvAdana samakita hoya che. A sAsvAdana samakitane apagalika kahevAnuM kAraNa e che ke A jIvane te vakhate mithyAtva mehanIya, mizramehanIya ke samakita mehanIyamAMnI kaI paNa prakRtinA pudgalene radaya ke pradezadaya hetuM nathI. tethI sAsvAdana samyakatvane apagalika kahela che. 128 te kAla pUraNa thAya tyAre nizcaye mithyAtvane. pAmeja prathama kaSAya udaye vartatA sAsvAdane teha pUraNa heta mithyAtvI niyamathI te bane, mehane vizvAsa nahi karanAra jana sukhiyA bane. 129 spaSTA -jyAre aMtamuhUrta pramANa sthitivALA aupazamika samyakatvane 2 Avalika kAla bIjA guNaThANe pUre thAya, tyAre te jIva avazya mithyAtva guNasthAnake For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nezanAciMtAmaNi ] 107 Ave che. upazama samakitamAMthI sAsvAdana samakita thavAnuM kAraNa e che ke upazama samatinA kAlamAM prathama kaSAya eTale anaMtAnubaMdhI kaSAyane je udaya thAya che te ja kAraNa che. AnuM rahasya e che ke-mithyAtvane udaya thavAmAM te vakhate cha AvatI kAla bAkI heya che ane jyAre te cha AvalikAne kAla pUre thAya che tyAre tene mithyAtva mohanIyano udaya thAya che tethI te nizcaye mithyAtvI thAya che. A prasaMgamAMthI bedha e maLe che ke jeo mohane vizvAsa karatA nathI teo sukhI thAya che. (69) 129 astikA Ava traNa traNa darzane jIva kALane, e ATha apadagalika arthe gagana dhamadharmane, apIgalika arUpibhAve tema jIvane kALane, anudayAdika hetu jANe kSAyikAdika darzane. spaSTArtha -prazna-apagalika padArtho kayA kayA? uttara-prathamanA traNa astikA eTale dharmAstikAya, adharmAstikAya, ane AkAzAstikAya e traNa tathA traNa darzane eTale kSAyika samakita, aupathamika samati ane sAsvAdana samakita tathA jIva ane kALa ema ATha padArtho apaugalika jANavA. temAMthI AkAzAstikAya, dharmAstikAya ane adharmAstikAya, jIva ane kAla e pAMca dravya arUpI hevAthI apaudgalika jANavA. pudgala dravya rUpI che mATe je rUpI hoya athavA varNa, gaMdha, rasa ane sparza sahita hAya te paugalika jANavA. tathA kSAyika samakti, pathamika samakita ane sAsvAdana samakita e traNa samakitane viSe mithyAtva mohana niyAdi prakRtine kSaya tathA udayane abhAva vigere kAraNe ghaTatA rahevAthI apadugalika kahyA che. A rIte kahevAnuM rahasya e che ke-anaMtAnubaMdhI kaSAyAdi sAte prakRtine sarvathA kSaya karela hevAthI kSAyika samyakatvane apoiMgalika kahyuM che. aupazamika tathA sAsvAdana samyakatvane paNa apogalika samajavuM. kAraNa ke ahIM aupazamika samyakatvamAM anaMtAnubaMdhi catuSka Adi sAte karma prakRtine bIlakula udaya che ja nahi, ne sAsvAdana samyakatvamAM mithyAtvane rasoiyAdi nathI, mATe te baMne samyakatvane apoddagalika kA che. (70) 130 muninI mahattA bharata cakravartInA daSTAMta pUrvaka be gAthAmAM jaNAve che - puNyazALI bharacakI AriNAbhuvane rahA, anityatAne bhAvatA nimeha thaI kevala lahyA; zeSa Ayu lAkha purava che haju ima jANatA, | muniveSadhArI e banyA te iMdra Adika vAMdatA. 131 For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrIvijayapadharitaspaSTArtha-prazna-gRhasthapaNAmAM ja kevalajJAna pAme te keNa muniveSa dhAraNa kare ane koNa dhAraNa na kare? uttara-prathama tIrthakara zrI RSabhadevanA putra puNyazALI zrI bharata cakravartI eka vakhate ArIsA bhuvanamAM rahelA hatA te vakhate temanI eka AMgaLIethI eka vIMTI paDI gaelI hovAthI vIMTI vinAnI te AMgaLI zabhA rahita jaNAtI hatI. te joIne bharata mahArAjA anitya bhAvanA bhAvatAM kSapakazreNimAM ArUDha thayA ane mehanIya karmane kSaya karI kevalajJAna pAmyA. te vakhate temanuM AyuSya eka lAkha pUrva jeTaluM bAkI hatuM. te vakhate AvelA IndrAdika dee temane muniveSa ApatAM kahyuM ke haju tamAruM AyuSya vadhAre che mATe tame muniveSa dhAraNa kare eTale ame tamane vaMdana karIe. AthI zrI bharata kevalI mahArAjAe jyAre muniveSa dhAraNa karyo, tyAre ja iMdrAdi devee temane vaMdana karyuM. 131 mahattA muniveSanI sAbIta ethI thAya che, jemane nija jJAnathI AyuSya alpa jaNAya che; muniveSane dhAryA vagara teo lahe zivazarmane, dRSTAMta marUdevA pramukhanuM aMtakRkevalipaNe. 132 spaSTArtha -bharata mahArAjAnA daSTAMta uparathI sAbIta thAya che ke muniveSanI mahattA che. kAraNa ke kevalajJAna thayA chatAM muniveSa jyAM sudhI dhAraNa na karyo hoya tyAM sudhI devo paNa gRhastha veSavALA kevalajJAnIne vaMdana karatA nathI. ahIM khAsa samajavA jevI bInA e che ke jemane gRhastha veSamAM kevalajJAna thAya temanuM AyuSya adhika hoya te teo muniveSane jarUra dhAraNa kare che ane pRthvI upara vicare che. paraMtu jemane kevalajJAna thAya tyAre pitAnuM AyuSya thavuM jaNAya che teo muniveSane dhAraNa karatA nathI. teo kevalajJAna thayA pachI ochAmAM ochuM aMtamuhUrta te jarUra jIve che ane AyuSya pUrNa thAya tyAre gRhastha veSamAM ja yuniveSa dhAraNa karyA vinA ja (marIne) siddhipadane pAme che. teo aMtagaDa kevalI kahevAya che athavA AyuSya pUruM thavA Ave ane kevalajJAna pAme che teo marUdevA mAtAnI peThe gRhastha veSamAM ja marIne mese jAya che. (71) 132 samyakatva hoya te ja jJAna ane cAritranuM yathArtha kula maLe che - samyakatvanA yoge karI che mUlya jJAna caraNa taNuM, samyakatva hIna abhavya jIve jJAna ne cAritranuM; muktiphala nA pAmatA nyUna pUrva daza jANe chatAM, makSikAnI pAMkha paNa na dubhAya Ima saMyama chatAM, 133 For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] 1 spaSTArtha-prazna-jJAna darzana ane cAritramAM mukhyatA kenI che ane zA kAraNathI? uttara-jJAna, darzana ane cAritra guNamAM mukhyatA darzana guNanI che, kAraNa ke samakita heya teja jJAna ane cAritranuM kharuM mUlya che eTale samakita guNa vinAnA jJAna ane cAritra mekSa phalane prApta karAvI zakatA nathI. mATe ja "samyagdarzanajJAnacAri. trANi mokSamArga" A pramANe sUtra kaheluM che. samyagdarzana, samyajJAna ane samyagacAritra A traNane vega eTale samudita sAdhanA mokSa meLavI Ape che, paraMtu samyagdarzana vinAnA jJAna ane cAritra mekSa phala ApI zakatA nathI. ahIM dRSTAMta e ke-samakita guNa vinAnA abhavya cha jJAna ane cAritra chatAM mokSarUpI phaLa meLavI zakatA nathI. te abhavya jIvo deza UNu daza pUrve sudhI jANe che ane cAritranuM pAlana evI jayaNapUrvaka evI rIte kare che jethI eka mAkhInI pAMkha paNa dubhAtI nathI. kahevAnuM e che ke-abhavya jIvone samakita nahi hovAthI teo cAritra grahaNa kare ane nirmaLa5Ne pAlana kare te paNa kadApi mokSe jatA nathI. kAraNa ke jyAre traNenI pUrNa ArAdhanA hoya tyAre mekSa rUpI phaLa meLavI zakAya che. darzana athavA samati na hoya chatAM bAhya phalanI apekSAe jJAna ane cAritra nakAmA che ema na jANavuM. kAraNa ke abhavya jIvo paNuM cAritranI ArAdhanA karIne navamI veyaka sudhI jaI zake che. paraMtu mithyAtvI hevAthI mokSanA sukha rUpI bhAva phala pAmI zake nahi. (72) 133 zraddhA ane AtmapradezonI bInA vagere jaNAve che - zradhdhA jihAM samyakatva tyAM have jarUra samyakatva jyAM, zraddhA taNI bhajanA apekSA yukta vacana jine kahyA; hasti dehe kaTikAnA dehamAM je AtamA, meTo na nAne beu kara jANa sama AtamA. 134 spArtha-jyAM jinezvara bhagavAnanA vacana upara zraddhA hoya che tyAM jarUra samya. katva hoya che, paraMtu jyAM samakita hoya che tyAM zraddhAnI bhajana che eTale zraddhA hoya athavA na hoya, A pramANe jinezvara deve apekSA yukta vacana kahelAM che. ahIM daSTAMta ApatAM kaheluM che ke tIrthakara jyAre mAtAnA garbhamAM hoya che tyAre mana:paryApti pUrI karyA pachI temane zraddhA hoya che. AthI siddha thAya che ke mana paryApti pUrI karyA pahelAM samakti hoya che paraMtu zraddhA hotI nathI ane mana 5ryApti pUrI karyA pachI zraddhA hoya che. A pramANe samakita hoya te chatAM zraddhA hoya athavA na paNa hoya. (73) prazna-zarIranI mAphaka AtmA nAne ke meTe kahevAya ke nahi ?. For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 [[vijayapadharitauttara-hAthI vagerenuM zarIra moTuM dekhAya, ne kIDInuM zarIra nAnuM dekhAya, te uparathI ema na mAnI zakAya ke hAthIne AtmA maTe che, ne kIDIne AtmA nAne che. kahevAnuM rahasya e che ke-baMnene AtamAM sarakhe che. nAne mATe che ja nahi. A bInA have pachInA ekase pAMtrIsamA lekamAM vistArathI samajAvI che. 134 jinakalpa vagere aMgIkAra karavA mATe kevI yogyatA joIe te be kamAM gAthAmAM jaNAve che - Atma pradeze karI zarIre pAmatA vistArane, kaTikAnA zarIramAMhI pAmatA saMkecane navama pUrvAcAra vastu nyuna daza pUrva ane, bhikSu pratimA bArane ArAdhatA jinakalpane, 135 aSTAtha-Atma pradezane saMkoca ane vikAsa thatuM hovAthI hAthInA zarIramAM Atma pradeze phelAIne rahyA che, ne kIDInA zarIramAM saMkocAIne rahyA che. tethI baMnenA Atmapradeze ochA vadhatA che ja nahi eTale sarakhA che, tethI AtmA nA ke mATe na kahevAya. (74) prazna-jina kalpane ane bhikSu pratimAne aMgIkAra karavA mATe kayA kayA guNe joIe? | uttarAje munivare vairAgya bhAvanAthI raMgAelA hoya, prAye apramatta dazAmAM vartatA, ane vividha labdhiothI zobhatA hoya, tathA saddaguNanA dhAraka hoya temaja ochAmAM ochA navamAM pUrvanI trIjI AcAra nAmanI vastu sudhI kRtajJAnavALA ane vadhAremAM vadhAre nyUna daza pUrvadhara hoya teo sAdhuonI bAra pratimAo tathA jina 5nI ArAdhanA karavA mATe egya che. A jinakalpI sAdhu je dizAmAM cAlyA jatA hoya te dizA taraphathI game te siMhAdine bhaya hoya, te paNa dizAphera (te dizA choDIne bIjI dizA tarapha gamana) karatA nathI, eTalI nIDaratA teoe keLavelI hoya che. (75) 135 jina kalpika AhAra zuddhi kAraNa Adi hoya te, belatA ubhaDaka page bese nimitta tasa hoya te AcArya Adi pAMcamAMnA kei jina Adi kane, saMdhe karela mahotsave svIkAratA jinakalpane, 136 For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 dezanaciMtAmaNi ] spaSTArtha-prazna-monadhArI jinakalpikane belavA' vagere bAbatamAM ke vyavahAra hoya che? uttara-jinakalpI sAdhuo AhAra zuddhi (pate je AhAra vahora, te zuddha che ke azuddha che? te bAbata pUchavuM) vagere khAsa kAraNa hoya te bele che te sivAya teo maunane Azraya kare che (bolatA nathI), vaLI khAsa kAraNe besavAnI jarUra paDe te ubhaDaka page bese che, paraMtu palAMThIvALIne ke bIjI kaI rIte besatA nathI. (76) prazna-kayA che tenI pAse jinaka95ne svIkAre? uttara--AcArya vagere pAMca (AcArya-upAdhyAya-pravartaka-gaNAvacchedaka sthavira rU5 pAMca padastha munivaro)mAMnA koI paNa mahApurUSa-jinezvara, cauda pUrvadhara tathA daza pUrvadhara vagerenI pAse A jinakalpane aMgIkAra kahe che, teo ekalavihArI hoya che. teo jinakalpane svIkAra kare tyAre saMgha te nimitte mahatsava paNa kare che. (75) 136 tIrthakaranA AhAra tathA nihArane kaNa na dekhI zake te vagere bInA jaNAve che - carmacakSuvaMtathI tIrthezanA AhAra ne, nIhAra nA dekhAya tima nA avadhijJAnI Adine; dekhI zake pratyakSa jJAnI paMca samiti pAlane, gupti pAlana hoya paNa nA teha gupti pAlane. spaSTArtha carmacakSuvaMta eTale jemane cakSu idriya vidyamAna che teo carmacakSu dvArAe tIrthakara bhagavAnanA AhArane eTale bhajana karatA tIrthakara bhagavAnane temaja nihAra karatA eTale laghunIti ke vaDInIti karatA tIrthakara bhagavAnane joI zakatA nathI. eTale carmacakSu dhArI jIva tIrthakara bhagavAnanA AhAra tathA nIhArane joI zaktA nathI. paraMtu avadhijJAnI Adi eTale avadhijJAnIo, mana:paryava jJAnIo tathA kevalIo je e pratyakSa jJAnIo che teo tIrthakara bhagavAnanA AhAra nIhArane joI zake che. (76) prazna-samiti ane guptine judA judA gaNavAnuM zuM kAraNa zo taphAvata che? uttara-pAMca samitinA pAlanamAM guptinuM pAlana avazya samAya che, paraMtu zutinA pAlanamAM samitinuM pAlana thAya athavA na paNa thAya. (79) 137 vacanagupti ane bhASA samitine taphAvata jaNAve che - vacana gupti rahasya e vacano ayogya na balavA, athavA rahevuM mIna tima nideSa vacane bolavA 137 For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 vAra [zrIvijayapaddhasUrikatarahasya e bhASA samitinuM cittamAM avadhAratA, bele jarUrI kAraNe te mauna lAbha vicAratA. spaSTArtha -prazna-vacanagupti ane bhASA samitimAM zuM taphAvata che? uttara:-vacanaguptinuM kharuM rahasya e che ke agya vacane belavA nahi. athavA mauna dhAraNa karIne rahevuM te vacanagupti kahevAya. bhASA samiti eTale jayaNa pUrvaka nirdoSa vacana bolavA te bhASA samitinuM rahasya che. bhASA samiti ekalI pravRtti rUpa che eTale temAM bolavAne niSedha nathI, paraMtu jayaNApUrvaka khapa kAraNe pUratuM balavA rUpa bhASA samiti che ane vacanagupti te nivRtti ane pravRtti bane rUpa che. Ama kahevAnuM rahasya e che ke-bIlakula belavuM nahi athavA sarvathA mauna dhAraNa karavuM. jayaNApUrvaka khapa pUratuM belavA rUpe vacanagupti che. e pramANe bhASA samiti ane vacanaguptinA rahasyane cittamAM sArI rIte samajatA ane mauna rahevAnA ghaNAM lAbhane vicAratA vivekavaMtA jane jarUrI kAraNa hoya te ja khapa pUratuM bole che. (80) 138 samiti tathA guptinI sAdhanAnuM phala dekhADe che - maunathI ja kaSAya rakSA oNrya kAryo svasthatA, niSphala azubha zravaNadi chaDI mekSamAraga sAdhatA; zubha dhyAnamagna banI nikaMdI karmabaMdhana muktinA, sAdi anaMta sukha lahe sAdhaka samiti ne guptinA. 139 spaSTArtha -maunanI mahattA dekhADatAM jaNAve che ke mauna rahevAthI kaSAya rakSA thAya che eTale kaSAmAMthI bacI javAya che, kAraNa ke kaI mANasa krodhAdikane lIdhe kaTu vacane kahe te vakhate tene sAme javAba na ApatAM mauna dhAraNa karavAmAM Ave te sAmAnA krodhane vadhAravAnuM kAraNa dUra thAya che. mauna rahevAthI pitAne thayelA krodhAdinI zAMti thAya che mATe maunathI kaSAya rakSA thavAnuM jaNAvyuM che. vaLI mauna rahevAthI kAryamAM sthiratA thAya che, je kArya karavAnuM hoya temAM ekAgratA thAya che, temaja svasthatA eTale zAMti maLe che, jeo vinA kAraNe mauna rahIne ane kAraNe niSphala azubha vacane balavAne ane sAMbhaLavAne tyAga karIne mekSa mArganI sAdhanA kare che, te ja puNyazAlI bhavya cha zubha dhyAna eTale dharma dhyAna tathA zukala dhyAnamAM lIna thAya che ane tenAja pratApe karmanA baMdhane nAza karIne mokSanA sAdi anaMta sukhane meLave che. mekSanA sukhanI prAptimAM sAdi anaMta bhAge A rIte ghaTI zake-je sukha mekSanI prApti vakhate meLavyuM te sukhanI Adi eTale zarUAta thaI kahevAya. ane A sukha maLyA pachI kaI kALe nAza pAmavAnuM nathI mATe mokSanuM sukha sAdi anaMta kahyuM che. A pramANe For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi]. 113 samiti ane guptinI sAdhanA karanArA chevaTe mokSanA sukha rUpI uttama phaLane meLave che. 139 jinakalpIe kyAre hoya te traNa lekamAM jaNAve che - zuravIra sAcA teja je kAraNa badhAye karmanA, na jANatA bahu cetatA rahI sAdhatA ArAdhanA avasarpiNI trIjA caturthaka Arake jinakalpIne, janma paMcama Arake jinakalpi rUpe temane. 140 saMbhave ja vihAra jeo catutharaka aMtamAM, janma pAmyA kalpa jinane paMcamAraka AdimAM, sAdhatA utsarpiNInAM dvitIyAraka prAMtamAM, janma have kaThinatA bahu jANavI jinakalpamAM. 141 spaSTArtha -prazna -khara zuravIra keNa kahevAya? uttara :-teo ja sAcA zUravIra che jemAM karma baMdha thavAnA saghaLA kAraNone jANe che. kayuM karma zAthI baMdhAya che te jANyA sivAya te karmanA baMdhathI bacI zakAtuM nathI, mATe karma baMdhane rokavA mATe kayuM karma zAthI baMdhAya te jANavAnI jarUra che. te karmabaMdhane jANyA chatAM cetIne cAlavuM joIe, kAraNake te bAbatamAM gaphalatamAM rahenAre karmabaMdha karI bese che, mATe karmabaMdhathI bacavA mATe cetatA rahIne dharmanI ArAdhanA karavI, teja sAcuM zUravIrapaNuM che. AvA zUravIratA guNane dhAraNa karanArA cha ja sAcA zUravIra kahevAya. (81) prazna -jinakalpI munirAje kayA kayA ArAmAM hoya che? uttara:-pAMca bharatakSetra ane pAMca airAvata kSetra A daza kSetramAM avasANI ane utsarpiNI rUpe be prakArane kAla kahe che. darekanA cha cha ArA kahyA che. temAM je kAle manuSyanAM buddhi, baLa, AyuSya vagere krame krame ghaTatA jAya tene avasarpiNI kAla ko che. avasarpiNI kAlamAM trIjA ane cothA ArAmAM janmelA jinakalapIo thaI zake che. temaja jemane cethA ArAnA aMtamAM janma thaele heya teo paNa pAMcamA ArAmAM jinakalpa aMgIkAra karIne vicare che, paraMtu jemane pAMcamA ArAmAM janma thaye heya teo jina. kalapI banI zakatA nathI. tathA utsarpiNInA bIjA ArAnA aMte janmelA trIjA ArAmAM jinakalpI thaI zake che. paraMtu bIjA ArAmAM jinakalpI tarIke vicaratA nathI. trIjA ane cethA ArAmAM teo vicaratA hoya che. mahAvideha kSetramAM utsarpiNI tathA ava sarSiNI rUpI kAla hotuM nathI tethI tyAM te jinakalpI hamezAM hoya che A jinakalpanI ArAdhanA karavI bahu kaThInatAvALI che. (82) 140-141 15 For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ( vijyapagharikRtajinakalpI kadi muni sAta eka upAzraye bhegA maLe, AlApa saMlApAdi na kare mauna nija guNa rati dhare, jinakalpI muni cAlyA jatAM vyAdhrAdi sAme AvatA, nirbhaya banI sIdhA jatA jinakalpa vidhine pAlatA. 142 spaSTArtha -prazna -vadhAremAM vadhAre keTalA jinakalpIo bhegA thAya? uttaraH- jinakalpI munivare ekala vihArI hoya che. paraMtu teo keI kALe ekaThA thaI jAya te eka sAthe vadhAremAM vadhAre sAta jinakalpIo eka upAzrayamAM bhegA thAya, te paNa eka bIjA sAthe vAtacIta karatA nathI, paraMtu maunane dhAraNa kare che ane pitAnA jJAnAdi guNemAM ramaNatA kare che. jinakalpI munio je dizAmAM cAlyA jatA hoya te dizAmAM sAmethI vAgha siMha vagere game tevA bhayaMkara prANIo sAme AvatA hoya te paNa teo niDarapaNe sIdhA Isamiti sAcavatA cAlyA jAya che. teo temanAthI bhaya pAmIne bIjI dizA tarapha vaLatA nathI. paraMtu teo potAnA jinakalpanA AcAranuM pAlana karavA pUrvaka nirbhayapaNe teja dizA tarapha cAlyA jAya che. A bInA ahIM pahelAM bahu ja saMkSepa kahI hatI. te ahIM vistArathI samajAvI che. (83) 142 cAritranI virAdhanA karanArA cha devalekamAM kayAM sudhI upaje te jaNAve che - cAritranA virAdhako kadi devapaNuM pAme tAdA, jAtkRSTa bhuvanapati prathama svarge saMpadA; pAme krame mUlaguNa virAdhaka teha che jANavA, mahuvAra saMcamanA virAdhaka jIva athavA jANavA. ka 143 spaSTArtha-prazna-devagatinI apekSAe cAritranI virAdhanA karanArA jIvo kayAM sudhI jaI zake ? uttara-cAritranI virAdhanA karanArA jIvo kadAca devapaNuM pAme te jaghanyathI bhuvanapati devapaNe upaje che ane utkRSTathI prathama devaleka eTale saudharma devakamAM utpanna thAya che. A vacana mUla guNanI virAdhanA karanArA jIvonI apekSAe jANavuM. athavA jeoe ghaNIvAra saMyamanI virAdhanA karI hoya temanI apekSAe jANavuM. 143 - devamAM dravya pUjA kyAM sudhI hoya te jaNAvI devAmAM IndrAdika vyavasthA kayAM sudhI heya te be gAthAmAM jaNAve che - sukamAlikA virAdhatI uttara guNene tehathI, AlocanAdika viNa gaI izAna svarge tethI, For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 dezanAciMtAmaNi ] be vacana ema ghaTAvavA acuta sudhIja jalAzraye, dravya pUjana lAbha graMyakAdi surane nA kahyo. dravyapUjA snAnathI paNa snAna hoya jalAzraye, vyavasthA iMdrAdinI ayyata sudhI ja vicArIe raiveyakAnuttara vimAne sarva ahamindrAmarA, anuttara vimAne deva have zuddha saMyami munivaro. 145 spaSTAthe -sukumAlikA sAdhvIe cAritranI virAdhanA karI hatI te chatAM te IzAna devalekamAM utpanna thaI che ema kahyuM che. A pramANe A be vacanamAM virodha jaNAya che tenuM samAdhAna A pramANe jANavuM -sukumAlikA sAdhvIe mUlaguNanI virAdhanA karI nahotI paNa uttaraguNanI ja virAdhanA karI hatI tethI te IzAna devalekamAM utpanna thaI che. mUlaguNanI virAdhanA karanAra jIvo te saudharma devaleka sudhI ja utpanna thAya che. (jaI zake che.) (84) prA-devakamAM devAdine dravyapUjA kayAM sudhI hoya che? uttara-azruta nAmanA bAramA devaleka sudhI ja dravyapUjA hoya che eTale acuta devaleka sudhInA devatA dravyapUjA kare che paraMtu tethI uparanA nava raiveyaka tathA pAMca anuttaravAsI devo dravyapUjA karatA nathI. kAraNa ke amruta devaleka sudhI jalAza-vAva vagere kahelA che, snAna karyA sivAya dravyapUjA thaI zakatI nathI, ane jyAM jalAzaya hoya tyAM ja snAna thaI zake che. (85) prazna-IndrAdikanI vyavasthA kayAM sudhI hoya che? uttara-bAramA acuta nAmanA devaleka sudhI IndrAdikanI vyavasthA che. athavA svAmI sevaka bhAva bAramA devaleka sudhI che tyAMthI AgaLanA eTale nava raiveyakanA devo tathA pAMca anuttaravAsI devo ahamindra kahelA che. kAraNa ke tyAM svAmI sevaka bhAva nathI. temaja tyAM keI Indra nathI. je munirAje apamatta bhAve zuddha saMyamanI ArAdhanA kare che teo anuttaravAsI deva thAya che. (86) 144-145 paramAdhAmI kayA prakAranA deve che te jaNAvIne kayA devalokamAM saMkhyAtA che upaje ane mAre te jaNAve che - deva paramAdhAmI sarve bhuvanapati asure kahyA, kRSNa lezyAvaMta teo kilaSTa pariNAmI kahyA; AnatAdika deva saMkhyAtA o ne upajatA, tyAM manuSyo eka samaye je saMkhyAtA thatA. 146 For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayaparikRtaspaSTArtha -prazna:-devenA cAra bhedamAM paramAdhAmI deve kayA prakAranA bhedamAM gaNAya che? uttara -devanA bhuvanapati, vyaMtara, jotiSI ane vaimAnika ema mukhya cAra prakAre kahelA che. temAMnA bhuvanapati denA daza prakAra che. temAM asurakumAra nikAya nAme pahele bheda che. A asurakumAra nikAyanA paramAdhAmI de kahelA che. A paramAdhAmInA 15 bheda che. paramAdhAmI devAne eka kRSNalezyA hoya che. kAraNa ke teo ghaNuM saMkaleza pariNAmavALA hoya che. ane tethI teo nArakInA jIne duHkha ApavAmAM ane temane dukhathI rIbAtA jovAmAM ghaNe AnaMda mAne che. teo nArakIone aneka prakAranI ghara vedanA upajAve che. (87) prazra --kayA devalokamAM saMkhyAtA chavo upaje che ane Ave che? uttara-Anata nAmanA navamA devalokathI mAMDIne uparanA sarva prakAranA devaloka eTale Anata devaka, prANuta devaka, AraNa devaka tathA azruta devaka, temaja nava raiveyaka ane pAMca anuttara devaka. A badhA devalekamAM devenI saMkhyA asaMkhyAtI che, paraMtu temAMthI saMkhyAtA cha ja utpanna thAya che. AnuM kAraNa e che ke AnatAdi devalokamAM upajanArA jIva paryApta garbhaja manuSya ja hoya che ane garbhaja manuSyanI saMkhyA saMkhyAtI ja che. tethI A devalokamAM saMkhyAtA ja upaje che, vaLI A devakanA devo marIne paryAptA garbha ja manuSyamAM ja utpanna thAya che. (88) 146 kAmagone tyAga karavAnuM jaNAvIne vaktAne zuM lAbha thAya te jaNAve che - kAmendriyo be kAna netro zeSa traNa bhegendriya, kAma bhega tyAga karavA karaNa saMyama bhAkhiyA; vakatA anugraha bhAvathI upadeza ghe zrotA suNe, zrotA na pAme bedha kadi bahu lAbha paNa vadanArane. 147 spaSTArtha-prazna-iMdriyone saMyama zA mATe karavo joIe? uttara--kAmone tyAga karavA mATe indriyone saMyama rAkhavAnuM eTale idrine vaza rAkhavAnuM kahevuM che zrotrendriya tathA cakSu Idriya e be Idrine kAmendriya kahelI che ane bAkInI traNa eTale sparzendriya rasendriya tathA dhrANendriya e traNane bhegendri kahelI che. A pAMce Iddhine vaza rAkhavAthI kAmone tyAga thaI zake che. jeo kAmalegene tyAga kare te ja AtmAe saMyama dharmanI sAttvikI ArAdhanA karI zake che. (89). prazna--sAMbhaLanAra jIvone upadezanI asara na thAya te upadeza ApanArane ze phAyado thAya ? For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 117, uttarA--je vakatA eTale upadeza ApanAra che te zrotAone lAbha thAya evA uddezathI upadeza Ape che tethI kadAca karmanA udayane lIdhe upadeza ApyA chatAM zrotAne tenI koI asara na thAya te paNa vaktAne te ekAMta lAbha ja thAya che, kAraNa ke te te anugraha bhAvathI eTale nispRhabhAve pArakAne upakAra karavAnI zubha bhAvanAthI ja upadeza Ape che, mATe tevA upadezanA denAra puNyazAlI jIvone ghaNe lAbha thAya che. (90) 147 abAdhA kAla kone kahevAya te samajAve che - karmabaMdha thayA pachI samaya kadiya taNuM, pUrvane je kAla vacalo te abAdhA kahe guNI; bAMdhyA pachI phalane anubhava jyAM sudhI have nahI, tyAM sudhI kAla je te che abAdhA kSaNa sahI. 148 spaSTArtha-prazna -abAdhA kAlanuM svarUpa zuM? uttara -jIva jyAre jJAnAvaraNIyAdi kaI paNa karma bAMdhe che tyAre te karma bAMdhyA pachI tarata udayamAM AvatuM nathI. paraMtu bAMdhyA pachI te karma sattA rUpe amuka kAla sudhI AtmA sAthe paDayuM rahe che ane amuka kAla gayA pachI te karma bhegavavAne lAyaka thAya che eTale te karmane udaya thAya che. A karmabaMdha ane karmodaya vaccene je kAla tene tIrthakara bhagavatee abAdhA kAla karyo che. bIjI rIte ema paNa kahevAya ke karma bAMdhyA pachInA samayathI gaNatAM jyAM sudhI tenA phalane anubhava thAya nahi eTale jyAM sudhI te karma udayamAM Ave nahi teTale kAla abAdhA kAla kahevAya che. (1) 148 abAdhAnA be prakAra dRSTAMta pUrvaka be gAthAmAM jaNAve che - be bheda tenA janya ne utkRSTa Ima avadhArIe, antarmuhUrta jadhanya AThe karmamAM te mAnIe; hiMsAdinA karanArane phaLa jhaTa maLeluM dekhIe, paNa tyAM abAdhA nizcaye ladhu vItatAM phala mAnIe. 149 svachArtha -prazna -abAdhA kAla eka ja prakArane heya ke aneka prakArane? uttara sAmAnya rIte jaghanya abAdhAkAla ane utkRSTa abAdhAkAla ema be prakArane abAdhAkAla jANe. temAM jJAnAvaraNIya Adi AThe karmane jaghanya abAdhAkAlA aMtamuhUrta pramANa jANa. eTale bAMdheluM karma vahelAmAM vaheluM udaya Ave te aMdAja be ghaDI kAla vItyA bAda udaya thAya che. jemake hiMsA vagere ghera pApa karanAra jIne tenuM phaLa (sajA, keda, phAMsI vagere paNa skUla daSTie-vyavahArathI) jaladI maLela joI zakAya che. tyAM paNa syAdvAra zailIne anusAra ema anumAna karI zakAya ke For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 [ zrI vijayapadyasUrikRtaaMtamuhUrta pramANu jaghanya akhAdhA pasAra thaI gayA pachI ja phaLa maLe che. (karmone udaya thAya che.) 149 daSTAMta khUna karanAra corI ke phAMsI pAmatA, yuddhamAM paNa keI jI maraNane jhaTa pAmatA; tevA prasaMge jJAnathI nAnI abAdhA jANIe, utkRSTa sthiti anusAra utkRSTa abAdhA jANIe. 150 spArtha -jaghanya abAdhA kare che te daSTAMta pUrvaka samajAvatAM kahe che ke khUna karanArA krUra hiMsaka temaja moTI cerIonA karanArA core ceDA ja vakhatamAM phAMsInI sajA pAme che. vaLI laDAI cAlatI hoya tyAre keTalAye che sakhata zastrAdinA prahArodithI thaDA vakhatamAM jaladI maraNa pAme che. AvA prasaMgomAM pUrve jaNAvyA mujaba syAdvAda zilIthI jaghanya abAdhA ghaTAvI zakAya che. e pramANe jaghanya abAdhA kahIne have utkRSTa abAdhA kAla utkRSTa sthitine anusAra gaNAya che te AgaLanA slekamAM samajAve che. 150 AThe karmanI utkRSTa abAdhA traNa gAthAmAM jaNAve che - koDane koDe guNetA hoya ke DAkoDI e, sAgaropamanIja sAthe tene paNa joDIe sAgarepama koDAkaDI jeTalI sthiti jehanI, teTalA se varSanI jANe abAdhA tehanI. 151 spaSTArtha -eka koDane kroDa vaDe guNIe tyAre keDAkaDI thAya che. te keDAcheDI sAthe sAgarepama jeDIe eTale "kaDAkeDI sAgaropama" vAkya thAya che. have je karma nI jeTalA keDAcheDI sAgaropamanI utkRSTa sthiti hoya che teTalA so-so (saMkaDA) varSa pramANa te karmane utkRSTa abAdhAkAla samaje. 151 prathamanA be karmanI ne vedanI aMtarAyanI, cheja Dii tIsa kaDAkaDI sAgaropama kALanI; sittera kaDAkaDI sAgara jANie sthiti mohanI, nA teTalI saga vIsanI sittera midhyAhanI. 15ra vIsa kaDAkaDI sAgara nAmanI ne gAtranI, tetrIsa sAgaranI sthiti utkRSTa kahI AyuSyanI; te dhyAna rAkhIne abAdhA jANavI savi karmanI, traNa hajAra varasa taNI jima prathama jJAnAvaraNanI. 153 For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 119 - spaSTArthI--prathamanA be karma eTale jJAnAvaraNIya karma ane darzanAvaraNIya karma tathA trIjuM vedanIya karma ane cothuM aMtarAya karma ema kula cAra karmonI utkRSTa sthiti trIsa kaDAkaDI sAgaropama pramANa jANavI. tathA mehanIya karmanI utkRSTa sthiti sittera kaDakaDI sAgaropama pramANa jANavI. have prathama gaNavelA cAra karmonI trIsa keDAcheDI sAgaropama sthiti che. tethI cAre karmane trIsa zataka athavA traNa hajAra varSane utkRSTa abAdhAkAla jANu. mehanIyakarmanI utkRSTa sthiti 70 keDAcheDI sAgaropama pramANa che, tethI sittera zataka athavA sAta hajAra varSa pramANe utkRSTa abAdhA kAla jANa. nAma karma ane gotra kama e be karmanI utkRSTa sthiti vIsa keDIkeDI sAgaramapa pramANa che, tethI te be karmone utkRSTa abAdhA kAla vIza zataka athavA be hajAra varSa pramANa jANa. AyuSya kamanI utkRSTa sthiti tetrIsa sAgaropama pramANa che, paraMtu AyuSya kane abAdhA kAla cAlu krame eTale utkRSTa sthitine anusare nakkI karAto nathI, paNa te AyuSya karmane abAdhA kAla jANavA mATe bahu ja jarUrI cAra bhAMgAnI bInA A pramANe jANavI - utkRSTa sthitibaMdha ane utkRSTa abadhA kAla, 2 utkRSTa sthitibaMdha ane jaghanya abAdhA kAla, 3 jaghanya sthitibaMdha ane utkRSTa abAdhA kAla, 4 jaghanya sthitibaMdha ane jaghanya abAdhA kAla. A cAra bhAMgAnI samajutI TUMkAmAM A pramANe jANavI -cAlu bhavanA AyuSyanA (trIjo bhAga vagere) niyata kAle AgAmI parabhavanuM AyuSya baMdhAya te vakhate, vartamAna bhavanuM AyuSya jeTaluM bAkI hoya te ja (vartamAna bhavanA AyuSyanA chelA vibhAga rU5) AyuSya kamane abAdhA kAla jANa. A chelA vibhAganA varSAdikanA pramANanI hInAdhikatAdi kAraNethI pUrvokata cAra bhAgA saMbhave che. temAM kaI jIva AyuSyanI utkRSTa sthiti bAMdhe che chatAM abAdhA kAla jaghanya paNa hoya che, ahIM AyuSya karmanA baMdhamAM jaghanya utkRSTa abAdhA kAla thavAmAM dhyAnamAM rAkhavA lAyaka muddo e che ke te jIva parabhavanuM AyuSya kyAre bAMdhe che." tenA AdhAre jaghanyAdi abAdhA kAlane cokkasa nirNaya thaI zake che. ' have prathama bhAga-utkRSTa sthiti baMdha ane utkRSTa abAdhA kAla te-A pramANe ghaTA -koI manuSyanuM pUrva koDa varSanuM AyuSya che te jIva je sauthI vahelAmAM vaheluM AyuSya bAMdhe te be tRtIyAMza pUrvaDa varSe (pUrvaDa varSonA karelA traNa bhAgamAMnA be bhAga) cAlyA jAya tyAre athavA eka tRtIyAMza pUrvakaeNDa varSo bAkI hoya tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe che tethI te chelle bAkI rahela eka tRtIyAMza pUrvoDa varSa pramANa jeTaluM utkRSTa abAdhA kAla jANa. have te jIve je te vakhate (pUrvokta kAle) tetrIsa sAgaropama pramANe utkRSTa AyuSya bAMdhyuM hoya te tethI utkRSTa sthitibaMdha ane For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrIvijayapatrasUrikRtautkRSTa abAdhA kAla ema prathama bhAMge tevA jIvone uddezIne ghaTe ema jANavuM. (1) have kaIka jIva cAlu bhavanuM aMtamuhUrta AyuSya bAkI hoya tyAre tetrIsa sAgaropama pramANu AyuSya bAMdhe te tene udezIne utkRSTa sthitibaMdha ane jaghanya abAdhA kAla rU5 bIje bhAMge ghaTe che. (2) jaghanya sthitibaMdha ane utkRSTa abAdhA rUpa trIjo bhAMge A rIte ghaTA -prathama bhAMgAmAM jaNAvyA mujaba pUrva koDa varSone trIjo bhAga bAkI heya tyAre aMtarmuhUrta pramANu AyuSya bAMdhanAra jIvane uddezIne trIjo bhAMge jANa, (3) have jaghanya sthiti ane jaghanya abAdhA kAla rUpa ce bhAge A rIte ghaTAvavoje jIva cAlu bhava saMbaMdhI aMtarmuhUrta pramANu AyuSya bAkI hoya tyAre aMtamuhUrta nuM AyuSya badhe tene udezIne ce bhAMge ghaTe ema jANavuM. A cAra bhAMgAnuM svarUpa spaSTatAthI samajAya A muddAthI kayA kayA che jyAre kayAre AgAmI bhavanuM AyuSya badhe tenuM svarUpa kAMIka vistArathI A rIte jANavuM AyuSya karma sivAya bAkInA sAta karmamAM sthitine anusAra abAdhA heya che paNuM AyuSya karmamAM sthitine anusAre abAdhA hotI nathI tethI AyuSya karma mAM abAdhA AzrI cAra bhAMgA thAya che te upara jaNAvI gayA. have AyuSya karmamAM kene keTalI abAdhA hoya te jaNAvAya che-anAvartanIya ane apavartanIya ema AyuSya karma be prakAranuM che. temAM jIve che AyuSya jeTalI sthitinuM bAMdhyuM hoya teTaluM pUrepUruM bheLavIne maraNa pAme ane je AyuSya kaI paNa prakAre tUTe nahi te anapavartanIya AyuSya devatAnuM nArakInuM temaja yugalIyA manuSya ane yugalIyA tiryaMcanuM hoya che. A che pitAnuM pUrepUruM AyuSya bhegavIne maraNa pAme che. A jIve temanA AyuSyanA chellA cha mAsa bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe che. tethI teone uddezIne cha mAsane abAdhAkAla jANuM. devatA nArakImAM apavartanIya AyuSya hetuM nathI. yugaliyA sivAyanA bAkInA sAmAnya manuSya tathA sAmAnya tiryaMca pacedriya tathA ekendriya ane vikalendriya jIvonuM AyuSya apavartanIya hoya che, eTale teonuM AyuSya adhyavasAyAdi 7 kAraNemAMnuM kaI paNa kAraNa maLavAthI ochuM paNa thaI jAya che. tethI teo temanuM bAMdheluM AyuSya jeTalI sthitivALuM hoya teTalI sthiti pramANe pUruM karIne mare che athavA te AyuSyanI sthitinI apavartana thavAthI jeTalA varSanuM AyuSya hoya tethI pahelAM paNa maraNa pAme che. A apavartanIya AyuSyavALAne AyuSyanI abAdhA aneka prakAranI hoya che. temAM je vakhate parabhavanuM AyuSya bAMdhe te vakhate temanuM jeTaluM AyuSya bAkI hoya teTalI tenI abAdhA hoya che. A jIve vahelAmAM vaheluM temanA bhegavAtA bhavanA AyuSyane trIjo bhAga bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe che mATe te ekendriyAdi nuM je utkRSTa AyuSya che tene trIjo bhAga temanI For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 dezanAciMtAmaNi ] AyuSyanI utkRSTa abAdhA jANavI. apavartanIya AyuSyavALA jemAM utkRSTa sthiti pUrva krioDa varSanI sAmAnya manuSya ane sAmAnya tiryaMcanI hoya che tethI teonI utkRSTa abAdhA pUrva koDa varSane trIjo bhAga eTale eka tRtIyAMza pUrva krioDa varSanI hoya che. je A jIvo trIjA bhAge AyuSya na bAMdhe te navamA bhAge AyuSya bAMdhe che, tyAre temane navamA bhAga jeTalI abAdhA hoya. navamA bhAge na badhe te sattAvIsamA bhAge, te vakhate na bAMdhe te ekayAsImA bhAge ema trIjA trIjA bhAge gaNatAM chevaTe AyuSyanA chellA aMtamuhUrtamAM paNa AyuSya bAMdhe che, mATe je jIva jeTalAme bhAge AyuSya bAMdhe temane bAkI rahelo teTale bhAga navA bAMdhelA AyuSyanI apekSAe abAdhAkAla jANa. jeo chellA aMtamuhUrta AyuSya bAMdhe temanI apekSAe jaghanya abAdhAkAla aMtarmuhUrta pramANu jANa. A apavartanIya AyuSya sopakramI AyuSya ane nirUpakramI AyuSya ema be prakAranuM che. maraNa vakhate bAhya zaAdika kAraNe jemAM hetu rUpa haya te sepakamI jANavuM ane tevA bAhya kAraNe jemAM na hoya te nirUpakamI AyuSya jANavuM ahIM vizeSamAM samajavAnuM ke sAta karmomAM je utkRSTI sthitimAM utkRSTI abAdhA kahI che te utkRSTI sthitimAM aMtargata jANavI. utkRSTa sthitithI judI utkRSTa abAdhA nathI, paraMtu AyuSya karmanI abAdhA AyuSyanI sthiti uparAMta (vadhu sthitirUpa) jANavI. AyuSyanI utkRSTa sthiti 33 sAgaropamanI che AvI AyuSyanI sthiti bAMdha nAra manuSya utkRSTathI pUrva krioDa varSanA AyuSyavALo hovAthI tyAM utkRSTa abAdhA pUrvakroDa varSanI hoya che. A abAdhA kAla 33 sAgarepama uparAMta jANa tene samAveza 33 sAgaropamamAM thatuM nathI. (2) 152-153 mokSa prAptinuM anaMtara kAraNa kSAyika samakita che te jaNAve ke - je hoya lApazamika te kSAyika samyakatvI banI, kSapakazreNI Adare tiNa prAptimAM zivazarmanI, kSAyika anantara hetu bIjA para para heta kahyA, bhAvadarzana Apazamika kSAyika darzana bhaNyA. 154 spaSTAtha-prazna-makSanA sukha meLavavAmAM anaMtara kAraNa (asAdhAraNa khAsa jarUrI kAraNa) kayuM samyakatva che? uttara--aupazamika, kSAzamika ane kSAyika e traNa prakAranAM samyakatva che. temAMthI aupaNamika samyakatvavALA ja upazramazreNi mAMDI zake, paraMtu te zreNivALA jIvo 11 mA guNasthAnakathI AgaLa jaI zakatA nathI, tethI aupathamika samyakatvavALA cha mekSamAM jaI zakatA nathI. kSe pazama samyakatvavALA jIvo te zreNija mADI zakatA nathI eTale te samakitavALA paNa mokSe jaI zakatA nathI. paraMtu kSapazama For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 [zrIvijayapadhasUrikRtasamakitI jIva samakita mohanIya, mizra mohanIya ane mithyAtva mohanIya tathA anaM. tAnubaMdhI kaSAyanI cekaDI ema sAta prakRtine sattAmAMthI kSaya kare tyAre kSAyika samakitI thAya che. A kSAyika samakitI jIva lapakaNi mAMDIne jarUra mekSe jAya che, mATe mokSaprAptimAM kSAyika samakitane anaMtara kAraNa kahyuM che. bAkInA be samakitane paraMparA hetu kahelA che. kAraNa ke jIva aupazamika samakita prathama pAme che ane tyAra pachI kSapazama samakitI thAya che ane tyAra pachI kSAyika samakitI banIne mokSe jAya che. (3) prazna--bhAva darzana kayA kayA ane zAthI? uttara-opazamika samyakatva tathA kSAyika samyakatva A bene bhAva darzana athavA bhAva samakita kahyA che. A baMne bhAvadarzana zAthI kahyA che te AgaLanA lekamAM samajAve che. 154 kSAyika ane upazama bhAva darzana ane kSaye pazama dravya darzana che te jaNAvI temanA bhAMgA jaNAve cherasapradezadaya nathI te beu samyaka sahI, kSApazamika dravya darzana be udaya va sahI; samyakatva mehataNe rasadaya pradezodaya zeSane, kSAyika sAdi anaMta bhAge sAMta sAdi beune. 155 spaSTArtha -kSAyika rAmyakatvavALA jIvone tathA aupazamika samyakatvavALA chone anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha ema cAra prakRti tathA samyakatva mehanIya, mizramehanIya ane mithyAtva mehanIya e traNa prakRti ema kula sAta prakRtine radaya tathA pradezadaya hotuM nathI, tethI te be samyakatva AtmAnA nirmaLa pariNAmarUpa hovAthI bhAva samati kahyA che. ahIM kSApazamika samyakatvane nahi levAnuM kAraNa e che ke-kSApa. zama samyakatvavALA jIvone samyakatva mehanIyane radaya hoya che eTale sAkSAt udaya heya che, anaMtAnubaMdhI cekaDI tathA mizramehanIya ane mithyAtva mehanIyane pradezadaya hoya che. je prakRti mULa svarUpe bhegavAtI nathI paraMtu anya udayavatI sajAtIya prakRti rUpe bhegavAya che te prakRtine pradezadaya kahevAya che. A radaya tathA pradezadaya AtmAnA zuddha dazana guNane malIna kare che tethI kSApazamika samyakatvane dravya samyakatva kaheluM che. ahIM samajavAnuM e che ke-kSAyika samyakatvane sAdi anaMta bhAMge kahyuM che, kAraNa ke kSAyika samyakatva guNa jyAre prakaTa thaye tyAre tenI sAdi thaI ane te prakaTa thayA pachI javAnuM nathI eTale kAyama rahevAnuM che, mATe anaMta jANavuM. bAkInA be sabhyakatva sAdi sAMta bhAMge jANavAM, kAraNa ke te be samyakatva prakaTa thayA pachI sadA kALa rahetA For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] nathI. paraMtu aMtarmuhUrnAdika pramANa sthitivALA hovAthI sAMta---cheDAvALAM kahyA che. (94) 155 kSAyika samakti kyAM sudhI rahe te jaNAvI kalpAtIta deve jaNAve che - yathAkhyAta taNI pare kSAyika je samaye lahe, tyArathI kAyama rahe ne siddha bhAve paNa rahe, raiveyakAnuttara sure mUla zarIrathI para dehanI, racanA kare nA hetu kalpAtIta sthiti che temanI. 156 pArtha -prazna -kSAyika samyakatva kyAM sudhI rahe? uttaraH--jyAre jIva mehanIya karmane kSaya karI nirmala cAritra prApta kare che tyAre kSAyika bhAvanuM yathAkhyAta cAritra kahevAya che. A kSAyika bhAvanuM yathAkhyAta bArame, terame ane caudame guNaThANe hoya che. jema te AvyA pachI jatuM nathI tema kSAyika samyakatva paNa cethA avirata samyagdaSTi guNasthAnakathI sAtamA apramatta guNasthAnaka sudhInA 4 guNasthAnakamAM thAya che ane te prakaTa thayA pachI kadApi jatuM rahetuM nathI, paraMtu kSe jAya tyAM paNa sAthe rahe che. AthI ja tene anaMta kahyuM che. mehanIya karmanI 28 prakRti ne upazama thavAthI udaya sarvathA baMdha thAya tyAre paNa yathAkhyAta cAritra thAya che. A upazama bhAvanuM yathAkhyAta cAritra agiAramAM guNasthAnake heya che, te te aMtarmuhUrta sudhI ja Take che, pachIthI cAlyuM jAya che. (5) prazna :-kalpAtIta sthiti kayA devenI che? uttara -nava veyaka de tathA pAMca anuttaravAsI devenI kapAtIta sthiti che. kAraNa ke A de kalpa eTale tIrthakara denA kalyANakAdi prasaMge AvavuM te svarUpa athavA svAmI sevaka bhAvarUpI kalpathI rahita che. A deve jinezvaranA kalyANakAdi prasaMge mAM AvatA jatA nathI, temaja teomAM paraspara svAmI sevaka bhAva nathI tethI teo ahamiMdra kahevAya che. vaLI A deve je mUla vaikriya zarIra che tethI bIjuM juduM uttara vaikriya zarIra paNa karatA nathI, kAraNa ke teone te karavAnuM prajana (khAsa kAraNa) hetuM nathI. (96) 156 kayA deve uttara vaikriya zarIranI racanA kare te jaNAvI sAte nArakInuM utkRSTa AyuSya jaNAve che - acuta sudhInA IMdra Adika bhakita Adika kAraNe, vikriya race utkRSTa yojana lakSa sAdhika manujane ratnaprabhAdikamAM krame utkRSTa Ayu sAgare, - eka traNa saga dasa sattara bAvIsa tetrIsa mana dhare, 157 For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 [ zrIvijyapaddhasUrikRtaspaSTArtha -prazna -kyA deve uttara vaikriya zarIra kare? uttara --azruta nAmanA bAramA devaleka sudhInA deva eTale bhuvanapati de, vyaMtara deve, vANavyaMtara devo, tiSi devo tathA 12 devaleka sudhInA devo jinezvaranI bhakti vagere kAraNomAMnA koI paNa kAraNathI pitAnA mULa kriyathI judA vaikriya zarIranI racanA kare che. A zarIra racanAne uttara vaikiya zarIra kahevAya che. A devo uttara kriya zarIra banAvIne jinezvaranA kalyANakAdi prasaMgamAM jAya che, paraMtu pitAnA mULa zarIre jatA nathI. devonuM moTAmAM moTuM uttara vaikriya eka lAkha jana pramANa hoya che. manuSyanuM uttara kriya eka lAkha yojanathI cAra AMgaLa adhika hoya che. devonuM uttara vaikriya jamInathI cAra AMgaLa addhara hoya che, tyAre manuSyanuM uttara vakriya jamInane aDe che, tethI manuSyanuM uttara vaikriya nIcenA bhAgamAM cAra AMgaLa adhika hoya che. uparanA bhAga (mastakanA bhAganI sapATI)nI uMcAImAM baMne uttara vaikriye sarakhA hoya che. (7) prazna : -ratnaprabhAdi nArakImAM utkRSTa AyuSya keTaluM hoya? uttaraH-pahelI ratnaprabhA nAmanI narakabhUmimAM nArakIonuM utkRSTa AyuSya eka sAgarepamanuM, bIjI zarkaraprabhAnA nAraka jIvonuM utkRSTa AyuSya 3 sAgaropama, trIjI narakanA nArakIonuM 7 sAgaropama, cethI narakanA nArakIonuM 10 sAgaropama, pAMcamI narakanA nArakIonuM 17 sAgaropama, chaThThI narakanA nArakI jIvonuM 22 sAgarepama ane sAtamI narakana nArakI jIvonuM 33 sAgarepama pramANa utkRSTa AyuSya jANavuM. (98) 157 sAte nArakIonuM jaghanya AyuSya jaNAve che - prathama narakeskRSTa Ayu teja ladhu bIjI viSe, bIjInuM utkRSTa Ayu teja ladhu trIjI viSe; A krame chaTrI narakanuM Ayu utkRSTaja bane, sAtamI narake jaghanyaja atara tetrIza gurU ane. 158 spaSTArtha-praznA-nArakIonuM jaghanya AyuSya keTaluM hoya? uttaraH-pahelI ratnaprabhAnA nArakIonuM jaghanya AyuSya 10 hajAra varSanuM hoya che. tyAra pachI zarkarA prabhAdi naraka sthAnamAM jaghanya AyuSya.. samajavAnI yukita A pramANe jANavIH-pahelI nArakInuM je utkRSTa AyuSya te bIjI nArakInuM jaghanya AyuSya jANavuM eTale bIjI nArakInuM jaghanya AyuSya eka sAgaropamanuM jANavuM. bIjI nArakInuM je utkRSTa AyuSya traNa sAgaropamanuM kahyuM te trIjI narakabhUminA nArakInuM jaghanya AyuSya jANavuM. A rIte anukrame sAte nArakImAM samajavuM. jethI narakanA nArakInuM jaghanya AyuSya 7 sAgaropama, pAMcamI narakabhUminA nArakInuM jaghanya AyuSya 10 sAgaropama, For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] chaThThI narakanA nArakIonuM jaghanya AyuSya 17 sAgaropama ane sAtamI narakanA nArakIo nuM jaghanya AyuSya 22 sAgaropama jANavuM. ahiM yAda rAkhavA jevI bIna e che ke-pUrva pUrva narakanA nArakIonuM jeTalA sAgaropama utkRSTa AyuSya hoya teTalA sAgaropamanuM jaghanya AyuSya pachInI narakanA nArakIonuM jANavuM. e ja yukitane ahIM yAda rAkhavI (9)158 kula mahAvideha keTalAM che ane kayAM AvelAM che te jaNAve che - jabUdvIpe eka kSetra mahAvideha vicArIe. dhAtakImAM beu te tima puSkarAdhe mAnIe; batrIza vijaya darekamAM tIrthapa vicaratA cAramAM, ATha nava covIsa ne paccIsa aMkI vijayamAM. 159 spaSTArtha-prazna-kula keTalA mahAvideha kSetre che ane te kayAM kayAM AvelA che? uttara-jabUdvIpane viSe eka mahAvideha kSetra che, bIjA dhAtakI khaMDane viSe be mahAvideha kSetra AvelAM che, temaja trIjA puSkaravArtha nAmanA dvIpane viSe paNa be mahAvideha kSetra AvelAM che. karma bhUmimAM e pramANe kula pAMca mahAvideha kSetro jANavAM.(100) prazna-hAlamAM keTalA tIrthakara vicare che ane kayAM kyAM ? uttara--hAlamAM 20 tIrthakara bhagavate vicAre che mATe vIsa viharamAna jina kahe vAya che. upara je pAMca mahAvideha gaNAvyAM te darekamAM cAra cAra jina hAlamAM vicare che eTale kula vIsa tIrthaMkare vicaratA che. eka eka mahAvideha kSetramAM batrIsa batrIsa vijo AvelI che. eTale pAMca mahAvidehanI kula 160 vija che. temAM dareka mahAvidehanI AThamI vijaya, navamI vijya, vIsamI vijaya ane pacIsamI vijaya ema cAra vijayamAM tIrthakara vicare che. (101) 159 jabUdvIpamAM kaI vijayamAM kayA nAme tIrthakara che te jaNAve che - puSkalAvatI vijayamAM sImaMdhara prabhu vicaratA, yugamaMdhara tima vapra vijaye bAhu vase vicaratA; nalinAvatImAM prabhu subAhu jaMbudvIpe vicaratA, mukhya nagarImAM prathama cau tIrthapati prabhu vicaratA. 16 spaSTAtha-prazna-jabUdvIpanA mahAvideha kSetramAM kayA vijyamAM kayA nAmanA tIrthakara vicare che ? uttaraH-jaMbUdvIpamAM AvelA mahAvideha kSetranI batrIsa vijaye paikI AThamI puSkalAvatI nAmanI vijayamAM zrI sImaMdhara svAmI (1) vicare che. navamI vakha nAmanI vijayamAM zrI yugamaMdhara svAmI (2) vicare che, vIsamI vatsa nAmanI vijayamAM zrIbahajina (3) vicAre che ane nalInAvatI nAmanI pacIsamI vijayamAM zrI subAha For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 [ zrIvijayapadhasUrikRtajina (4) vicAre che. A dareka vijayanI mukhya mukhya nagarImAM vIza tIrthakaromAMthI pahelA cAra jinezvare vicare che. (102) 160 dhAtakI khaMDamAM vicaratA tIrthakaronAM nAma be gAthAmAM jaNAve che - e pramANe pUrva dhAtakI khaMDamAM paNa vicaratA, zrIsujAta svayaMprabha prabhu tema RSabhAnana tathA; anaMtavIrya jinezvarA ima pAMcamAthI AThamA, vijaya nagarI nAma sarakhA heya judA dvIpamAM. 161 kramasaraja pazcima dhAtakI khaDa mahAvidehamAM, sUraprabha vizAlabha prabhu AThamI ne navamImAM vatsamAM vajaMdharA caMdrAnana nalinAvatI, pUrva pere cAra vijaye ema cau tIratha pati 162 spaSTArtha-prazna-dhAtakI khaMDamAM vicaratA ATha tIrthaka kayA nAme che? uttara -upara jaMbudvIpanA mahAvideha kSetramAM je pramANe cAra jine vicaratA gaNAvyA te pramANe pUrva dhAtakI khaMDamAM paNa 8 mI, 9 mI, 24 mI ane 25 mI vijayamAM anukrame 5 sujAta jina, 6 svayaMprabha prabhu, 7 RSabhAnana tathA 8 zrI anaMta virya nAmanA jinezvara bhagavaMte vicAre che. jabUdvIpanA mahAvideha kSetranA batrIsa vijaya. nAM je nAme che tevAM ja nAme bAkInA cAra mahAvideha kSetranI 32-32 vijayenAM paNa jANavA. vaLI dareka vijayanI rAjadhAnInAM nAma paNa sarakhA jANavA. have Aja kamasara pazcima dhAtakI khaMDamAM AvelA mahAvideha kSetramAM AThamI vijayamAM zrIsUraprabha nAmanA jinezvara 9, navamI vijayamAM zrIvizAlaprabha tIrthakara 10, 24 mI vatsa vijayamAM zrIvallaMdhara nAme tIrthakara 11 ane nalinAvatI nAmanI 25 mI vijayamAM zrIcaMdrAnana tIrthakara 12 vicare che. evI rIte pUrvanI rIte ja cAra vijayamAM kamasara cAra tIrthakare jANavA. (103) 161-162 puSkarAI dvIpamAM vicaratA jinanAM nAma be gAthAmAM jaNAve che - puSparAdhe pUrva dizinA mahAvidehe teramA, caMdrabAhu bhujaMgAsvAmI tIrthapati che caudamA; izvara jinezvara nemiprabha prabhu tIrthapati che salamA, ema pazcima puSkarArdha sattaramAthI vIsamA. For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra7. dezanAciMtAmaNi ] tIrthapati vIrasena tima mahAbhadra devayazA ane, ajitavIrya jineza namIe hAtha joDI vIzane; kAya senAnA samI dhana pAMcase uMcAI e, pUrva lakha corAzI Ayu vIsa lakha kuMvarapaNe. 164 spaSTArtha -prazna -puSkarAI dvIpamAM vicaratA ATha tIrthakara kyA nAme che? uttaraH-trIjA puSkaravara nAmanA dvIpanA ardha bhAgamAMthI pUrva dizAmAM Avela mahAvideha kSetramAM 8 mI vijayamAM 13 mA tIrthaMkara zrIcaMdrabAhu svAmI vicare che. 9 mI vijayamAM 14 mA zrIbhujaMgasvAmI tIrthakara vicare che. 24 mI vijayamAM 15 mA zrI izvara nAmanA tIrthakara vicare che tathA 25 mI vijayamAM zrI nemiprabha 16 tIrthakara vicare che eja pramANe pazcima puSkarArdha mahAvideha kSetramAM bAkInA cAra tIrthakara A pramANe vicare che - AThamI vijayamAM zrI vIrasena tIrthakara 17, navamI vijayamAM zrImahAbhadra tIrthakara 18, covIsamI vijayamAM zrIdevayazA tIrthakara 19 ane pacIsamI vijayamAM zrI ajitavIrya tIrthakara 20 vicare che. e pramANe 20 jinane sadA namIe. (10) prazna -A 20 vicaratA tIrthakaromAM sarakhApaNuM kaI kaI bAbatamAM hoya che? uttara :-A dareka tIrthaMkaranI kAyA suvarNa sarakhA varNanI hoya che. 1 temanI uMcAI 500 dhanuSya pramANa hoya che. ra te darekanuM AyuSya 84 lAkha pUrva varSa jeTaluM hoya che. 3 teo 20 lAkha pUrva sudhI kuMvarapaNAmAM rahe che. 4 (105) 163-164 vIsa viharamAna jinemAM ATha vastunuM sarakhApaNuM jaNAvI kaI kaI bAbatamAM judApaNuM che te jaNAve che - rAjya tesaTha lAkha pUrva eka lakha cAritrane, paryAya muni se koDa daza lakha samUha kevalimuni taNo e ATha sarakhA vIzamAM paNa janaka jananI nAranA, nAma laMchana hAya judA viharamANa jinezana. 165 spArtha -A vIza tIrtha kare tesaTha lAkha pUrva varSa sudhI rAjya kare che. 5 temane cAritra paryAya eka lAkha pUrva varSane heya che. 6 temane so koDa munivarone parivAra heya che. 7 ane temanA parivAramAM daza lAkha kevalajJAnI munio hoya che. 8 e pramANe A rasATha vAnAM te vIse viharamAna tIrthakaronAM sarakhAM jANavA. (16) prazna-20 viharamAna jinamAM kaI kaI bAbatamAM taphAvata hoya che? uttara -viharamAna tIrthaMkaranA mAtA pitA tathA patnI, A traNenAM nAma tathA temanAM laMchana judA judA hoya che. (107) 165 For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 [vijayapadhasUrikRtazrI sImaMdhara jinane janmAdi kayAre thayA te jaNAve che - kuMthu aranA aMtare sImaMdhara prabhu janamiyA, munisuvrata nami prabhunA aMtare saMyama lahyA udaya prabhu peDhAla prabhunA aMtare ziva pAmaze, jina jIvana jIvI jANaze te svapara tAraka jhaTa thaze. 166 spArtha -prazna -zrI sImaMdhara svAmInA janmAdika kalyANe kayAre thayA? uttara:--cAlu vIzInA 17 mA zrIkaMthunAtha tIrtha kara tathA 18 mA zrIara nAtha tIrthakara A be tIrthakaronA AMtarAmAM zrI sImaMdhara svAmI jamyA hatA. tathA 20 mA zrI munisuvrata svAmI ane 21 mA zrInaminAtha tIrthakara A be tIrthakaronA AMtarAmAM temaNe cAritra grahaNa karyuM. vaLI AvatI covIzImAM thanArA sAtamAM zrI udayaprabha ane AThamA zrIpeDhAla nAmanA tIrthakara A be tIrthakaranA AMtarAmAM teo mele jaze. (108) A pramANe bhavya cha zrI tIrthakara devanA jIvanane jANIne tevuM pitAnuM jIvana banAvaze te puNyazAlI ja pitAne ane bIjA jIvane tAranArA jaldI thaze. 166 niyamAvalI zA mATe jaNAvI tene hetu kahe che - saMkSepa rUci jana TeMka vacana sAMbhaLI nija para taNA, bedhane anusAra cheDe heyane jima te janA; grAhyanI karI sAdhanA mukita lahe te Azaye, niyamAvalI bhAkhI vicArI sAra laI ArAdhIe. 167 spaSTAthe -saMkSeparUci jana eTale TuMkANamAM jANavAnI IcchAvALA manuSya A niyamAvalInA AtmadaSTine ane tatvadaSTine sateja karanArA ane bedhadAyaka vacane sAMbhaLIne pitAnA tathA jIvAdi tattvonA bedhane anusAra tyAga karavA lAyaka hiMsAdi padArthone tyAga karaze ane grahaNa karavA gya saMyamAdine grahaNa karI sAtvikI ArAdhanA karIne mokSa meLave te AzayathI meM A niyamAvalI kahI che he bhavya cho! te saMbaMdhI vicAra karIne temAMthI sAne grahaNa karIne daza daSTAMte durlabha mAnava jIvanane ujavala banAvaje. 167 saMsAra rUpI thIeTara upara javarUpI naTa judA judA veSa bhajave che - dekhI zakAya na aMta jene ghera bhava sAgara viSe, rakhaDyA kare A jIva lakha corAzI ni gaNa viSe; A jIva naTa saMsAra thIeTara viSe nara AdinA, veSa dhArI vividha ceSTA karata cage karmanA, For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 129 spaSTArtha -jema samudrane cheDe joI zakAtuM nathI tema jene aMta joI zakAte nathI evA mahAbhayaMkara saMsAra samudrane viSe A saMsArI jIvo rAzI lAkha yoniomAM rakhaDyA kare che. A saMsAra eka thIeTaranA jevo che. jevI rIte thIeTara viSe naTa leke judA judA veza laIne judI judI ceSTAo kare che, tema A saMsAra rUpI thIeTarane viSe jIva karmane nacAvyA pramANe manuSya, tiryaMca vagerenA judA judA veSa dhAraNa kare che ane aneka prakAranI ceSTAo kare che. 168 cauda rAjalekamAM jIve sparzanA na karI hoya tevI koI jagyA nathI:-- rAkhela bhADejpaDInA jevI pratinimAM, bahu vAra rahI bahu kAla IMDI sarva kAkAzamAM vividha kAle vividha kameM vividha rUpe sparzana, jyAM nA karI bhU teTalI paNa nahi ja khAlI bhavijanA! 169 spaSTArtha -jema keI mANase jhuMpaDI bhADe rAkhI hoya te tene vahelI ke meDI khAlI karyA vinA cAlatuM nathI tema bhADe rAkhelI jhuMpaDInA jevI dareka ni samajavI. kAraNa ke A saMsArI jIvane paNa te amuka nimAM amuka vakhata rahIne bIjI enimAM javuM paDe che. A pramANe jIva cauda rAjalokamAM bhamyA kare che. tethI karIne he bhavyajane! cauda rAjalekamAM evI kaI paNa jagyA bAkI rahI nathI jyAM dareka jIve vividha karmonA vize karIne, judA judA kAle, judA judA rUpe sparzanA karI na hoya. anAdi kAlathI jIva A saMsAramAM rakhaDyA kare che, tethI jIvane anaMtA kAlamAM janma maraNAdi rUpe cauda rAjalakanI sparzana thAya temAM lagAra paNa anucitapaNuM che ja nahi.169 cAra gatimAM bhamatA che aneka prakAranI vedanAo bhogave che te jaNAve che - deva nara tiryaMca nAraka bheda cau bhavi jIvanA, savi teha yoge karmanA bahu anubhavaMtA vedanA; sAta nAraka prathama traNamAM vedanA uSNuja kahI, zIta chellI traNa narakamAM ubhaya cethImAM kahI. spaSTArtha -saMsArI jIvonA deva, manuSya, tiryaMca ane nArakI ema cAra bhedo che. te dareka gatimAM rakhaDatA jIva karmanA bhege karIne bahu vedanAo bhegave che. temAM paNa narakagatinI vedanAo ghaNI bhayaMkara che. kula sAta naraka che. temAMnI prathamanI traNa nArakImAM uNa vedanA che. chellI traNa naraka eTale pAMcamI, chI ane sAtamI nArakImAM zItavedanA hoya che ane vacalI eTale cethI nArakImAM zIta ane uSNa ema baMne prakAranI vedanAo hoya che. 170 170 17 For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 [zrIvijayapArikatanArakIone kevI kevI vedanAo hoya che te pAMca gAthAomAM jaNAve che - uSNa zItaLa nArake laI jAya giri loDhAtaNo, kadi keAI tyAM pahoMcyA agAuja nAza have teno varavALA nArakIo zatra nAraka jIvane, vedanA upajAvatA bebhAna karatA tehane. 171 spaSTArtha -nArakInI uNa vedanA tathA zIta vedanA kevI tIvra hoya che te jaNA vatAM kahe che ke kaIka zaktizALI deva seDhAne parvata udaNa vedanAvALI nArakImAM laI jAya te tyAM pahoMcyA pahelAM ja tene nAza thaI jAya athavA tyAnI garamIne lIdhe te leTuM ogaLI jAya ane zIta vedanAvALI nArakImAM te laI jAya che te huM DarI jAya, A uSNa vedanA athavA zIta vedanA nArakImAM kSetrakRta vedanA jANavI. A uparAMta tyAM utpanna thayelA mahemAMhe varavALA nArakInA ja pitAnA zatru nArakane vedanA upajAve che. teo pitAnI vaikriya labdhivaDe siMhAdikanAM rUpe karIne tathA aneka prakAranAM hathiyAre vimuvIne eka bIjA sAthe laDe che ane prahAra kare che jethI teo te vakhate bebhAna thaI jAya che. 171 tema paramadhAmi deve temane pIDita kare, jeha dekhI dharmijananA netrathI AMsu sare; ghaTI yaMtramAMhI upajanArA temane laghu dvArathI, AkarSatAja pachADatA patthara upara grahI hAthathI. 172 spaSTAI-vaLI paMdara prakAranA paramAdhAmI deve te nArakIone aneka prakAranI tIvra pIDAo upajAve che ke je sAMbhaLIne dhArmika manuSyanI AMkhomAMthI AMsue nIkaLe che. te nArakInA cha ghaTIyaMtramAM jyAre upaje che tyAre te paramAdhAmI devI temane laghu dvAra (nALacA) mAMthI kheMcIne bahAra kADhe che. dvAra nAnuM hovAthI temAMthI jyAre teone kheMce che. tyAre temane ghaNI vedanA thAya che. tyAra pachI te devo temane hAthathI pakaDIne paththara upara jema bebI vastrane pachADe tema pachADe che tethI paNa teone ghI vedanA thAya che. 172 phADatA tima pIlatA tarasyA thayelA temane, vitariNI mAMhI utAratA je vahe leha rasAdine, chAMyaDAmAM besavAne cAhanArA temane, asipatra vana laI jAya pAme tyAMja adhikA duHkhane. 173 For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 131 spaSTArtha -te paramadhAmI devo te nArakIonA zarIrane sutAra jema lAkaDAne karavata vaDe vahere tema vahere che, ane temane ghANImAM nAkhIne pIve che. jyAre te nArakIo tarasyA thAya che tyAre te paramAdhAmIe temane vaitaraNI nadImAM utAre che ane te nadImAM vahete loDhAne rasa temane pIvarAve che. vaLI te nArakIo jyAre tApathI pIDAIne chAMyaDAmAM besavAnI IcchA kare che tyAre paramAdhAmIo temane asipatra vanamAM laI jAya che ane taravAranI dhAra jevA tenA pAMdaDAM te nArakIonA zarIrane vAgavAthI teone ghaNuM duHkha thAya che. jenA pAMdaDAM taravAnI dhAra jevA aNIdAra hoya, AvA vRkSovALuM je vana hoya, te "asipatravana kahevAya. 173 zastra jevA patra paDatA talasamA TukaDA thatA, zAmalI tarU putaLIonI sAthe paNa bheTAvatA; te same para ramaNa sevana asura yAda karAvatA, nija mAMsane khavarAvatA je mAMsa khAnArA hatA. 174 spaSTAthe asipatra vanamAM taravAra jevI dhAravALA te jhADAnA pAMdaDAM te nArakI. enA zarIra upara paDe che ane tethI temanA zarIranA tala tala jevaDA kakaDA thaI jAya che. paraMtu nArakIonuM vaikriya zarIra hovAthI teo maraNa pAmatA nathI ane teonA zarIranA TukaDA pAchA pArAnA kaNIyAnI mAphaka bhegA thaI jAya che. vaLI je cha pUrva bhavamAM bIjAnI strIonuM sevana karanArA ( viSayI ) hoya che teone temanI pUrva bhavanI sthiti yAda karAvIne te paramAdhAmI asura zAmalI vRkSanI sAthe tathA tapAvelA leDhAnI putaLIonI sAthe AliMgana karAvIne ghaNuM duHkha Ape che. jeo pUrva bhavamAM mAMsa bhakSaNa karatA hatA temane te hakIkata jaNAvIne temanA ja zarIramAMthI TukaDA kApIne temane khavarAve che. 174 dArUDiyAne garama leharasa yAda karI pIvarAvatA, zalAdi kerI vedanAne narakamAM upajAvatA jima mAMsane tima zekatA tana chinna paNa bhegA thatA, kaMkAdi pAse nArakInA aMgane kheMcAvatA. 175 spaSTArtha -jeo pUrva bhavamAM dArU pIvAnA zekhavALA hatA temane te vAta yAda karAvIne te deve ukaLate loDhAne rasa pIvarAve che. keTalAka paramAdhAmI deve zailI banAvIne te nArakIone zailI upara caDhAvIne duHkha Ape che. temaja teonA mAMsane chedIne zeke che, paraMtu temanA chedelA aMge pAchA bhegA thaI jAya che. A uparAMta kaMkAdi bagalA, gIdha, zamaDI vagere vikuvIne te pakSionI pAse nArakInA aMge kheMcAvIne temane pIDA upajAve che. 175 For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra [ zrIvijayapaghasUrikRtakayA cho narake jAya ane kyA jatA nathI te jaNAve che - ema narake nArako bahu kALa duHkhe nivasatA, aha5 sukhane kAja lAMbA duHkhada karmo bAMdhatA; zuddha vRtti veNa ne AcArane je pAlatA, cetatA jina dharma sAdhaka nA kadI narake jatA, 176 spaSTAtha -uparanA kemAM jaNAvyA pramANe kSetrakRta, anyakRta ane paramA dhAmI devakRta aneka prakAranI pIDAone bhegavatA te nArakIe tyAM ghaNA lAMbA kALa sudhI rahe che. A jIvoe pUrva bhavamAM theDA sukhane mATe ghaNAM cIkaNAM pApakarmo karyA hovAthI teo AvA prakAranA ghera duHkhene bhegavanArA thAya che. paraMtu je samaju chavo mananI zubha vRtti rAkhe che eTale jeo sArA pariNAma (sArI bhAvanA) rAkhe che ane Arta tathA raudra dhyAna karatA nathI, temaja jeo khAsa kAraNe ja hita mita priya vacane bele che ane zuddha AcAranuM pAlana kare che, jeo cetIne cAle che ane jaina dharmanI sAdhanA kare che, tevA jIvo kaI paNa kAle narake jatA nathI. 176 have tiryaMca gatimAM ekendriyane viSe pRthvIkAyamAM upajanAra chanAM duHkha be gAthAmAM jaNAve che - mAyAdithI tiryaMca have ekendriye pRthvIbhave, halAdikathI phaDAya tima azvAdithI coLAya te, bhIMjAya jalathI tima baLa dAvAnale mUtrAdithI, pAme vyathA kSArAdi te ukaLAya unhA vArithI. 177 spaSTArtha :--have tiryaMca gatimAM jIvo kevA kevA duHkhane anubhava kare che te jaNAvatAM prasaMge prathama kayA jIvo tiryaMca gatimAM jAya che te jaNAve che --mAyAdika karanAra tiryaMcamAM upaje che. mAyA eTale kapaTa, bIjAne chetaravuM, ThagavuM, manamAM kAMI hoya ne bIjAne kAMI kahe, mananI vAta bIjAne jaNAve nahi AvA pariNAmavALe jIva tiryaMca gatimAM jAya che. te tiryaMca gatimAM keIka jIva sthAvarapaNuM athavA ekendriyapaNuM pAme che, keIka jIvo beIndriyapaNuM, keIka jIvo te IdriyapaNuM, keIka javI caturiMdriyapaNuM ane keIka jIva paMcendriya tiryacapaNuM pAme che. ema IndriyanI apekSAe tiryaMcanA pAMca bheda thAya che. temAM ekendriyapaNAmAM paNa pAMca prakAra che -1 keIka pRthvIkAyamAM upaje che, 2 keIka apakAyamAM, 3 keIka agnikAyamAM, 4 keIka vAukAyamAM, 5 keIka vanaspatikAyamAM, ema pAMca prakAranA sthAvaramAMnA koIpaNa svarUpe upaje che. A pAMca (sthAvara) kAyamAM jIvo IcchA mujaba halana calana karI zakatA nahi hevAthI temane sthAvara kahevAya che. For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = = = = 178 dezanAciMtAmaNi ] 133 zarUAtamAM pRthvIkAya jIvone kevAM kevAM duHkha paDe che te jaNAve che--A pRthvI rUpI mATInA jIvo hala vaDe phaDAya che. eTale khetI karavA mATe jamInane kheDe che te vakhate A pRthvIkAya jIva hala vaDe phaDAya che. vaLI te pRthvI upara gheDA, baLada vagere pheravavA. mAM Ave che tyAre te jIvo temanA vaDe caLAya che. khetaramAM pANI pIvarAvAya temaja varasAdanuM pANI tenA upara paDe tyAre te pRthvIkAyanA jIvo bhIMjAya che. vaLI jyAre dAvAnaLa lAge che tyAre te pRthvIkAya jIvo baLAya che. pRthvI upara mUtrAdi karavAmAM Ave tyAre tene pIDA thAya che. vaLI kSArAdi eTale khArI mATI vagerene unA pANImAM ukALavAmAM Ave che. 177 kuMbhAra ghaTaAdi banAvI pakavatA bhaTrI viSe, puTapAka daI pakavI zarANe koI jana ghasatA dIse; chedAya kadi te TAMkaNe saritA jaleja phaDAya che, pRthvI taNA duHkho kahI aplAyanA kahevAya che. spaSTArtha -kuMbhAra leka mATInA vAsaNe ghaDA naLIyAM I vagere banAve che tyAre te mATIne bhaThThInI aMdara pakAve che. bhaThThImAM pakavyA pachI kubhAra temane zarANuM (cAka). upara caDhAvIne ghase che. TAMkaNa vaDe kayAreka tene chedavAmAM Ave che eTale paththara vagere paNa eka jAtanA pRthvIkAya che tene TAMkaNa vaDe chedavAmAM Ave che. vaLI pRthvI upara nadInuM pANI vahetuM hoya che tenAthI te pRthvIkAya phaDAya che. pRthvIkAya jIvo aneka prakAranAM duHkha pAme che. have prabhudeva AgaLanA lekamAM apakAya jIvonAM duHkhanuM svarUpa jaNAve che. 178 apUkAya jenAM duHkha jaNAve che jalajIva have uSNa kiraNe sUryanA himarUpa bane, zoSAya rajathI kSAra Adika vegathI lahe mRtyune, zIta uSNa karAya ne pIvAya tarasyA jIvathI, apakAyanA duHkha ghaNuM Ima jANuMe jinavacanathI. 179 spaSTArtha--akAya eTale je jIvenuM pANI rUpe zarIra che te aSkAyanA jIve sUryanA kiraNethI tApane pAme che. (tapI jAya che) ane ati ThaMDIne lIdhe te jo barapha rUpe banI jAya che. kahevAne bhAvArtha e che ke pANInA jIne tApa ane TADhanI pIDA sahana karavI paDe che. dhULa vagerethI te zekAI jAya che. tathA te aSkAyanA jIve kSAra vagere pratikUla padArthane yoga (sparza, saMbaMdha) thavAthI maraNane pAme che. garama pANuM TADhuM karAya che. TADhuM pANI ukALAya che. tarasyA che te pANIne pI jAya tethI For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 [ zrIvijayapadhasUrikRtapaNa temane nAza thAya che. A pramANe prabhu devanA vacanathI jANI zakAya che ke apakAyanA che paNa aneka prakAranAM duHkha bhegave che. 19 agnikAya tathA vAukAya jenAM duHkhe be gAthAmAM kahe che - agni bUjhAvAya jala Adika thakI ghaNuM Adie, kuTAya tema baLAya iMdhaNa AdithI avadhArIe, vAyu paMkhA AdithI zItaSNa zastrAdika taNuM, vege haNAya maraNa lahe tima vAyuthI pazcimataNuM. 180 pUrva vAyu haNAya uttara vAyuthI dakSiNa taNa vAyu mAhAmAMhi maLatA tema para kAya zastrano na hotAM mukhAdikanA pavanathI pIDAdine, pAme bhujaMgAdika thakI pIvAya bahu duHkha vAyune. 181 180 paTArtha -have agnikAya chanAM duHkhanuM varNana karatAM kahe che ke te agninA che temanA upara pANI vagere nAkhIne olavI nAkhavAmAM Ave che temaja temane DhAMkIne ThArI nAkhavAmAM Ave che. lehu vagere dhAtu je pRthvIkAya rUpa che tene jyAre bhaTTImAM tapAvAya che tyAre te dhAtu lAlaceLa thaI jAya che ane te vakhate te agnikAya rUpa thaI jAya che, tenA AkAra banAvavA mATe tene loDhAnA ghaNa vagerethI TIpavAmAM Ave che tethI te kUTAya che. temaja temAM baLataNa vagere nAkhIne tene bALavAmAM Ave che. ema te che aneka rIte vividha dukhe bhegave che. e pramANe TUMkANamAM agnikAya jenAM duHkha jANavAM. have vAyukAya jIvonAM duHkho jaNAve che : paMkhA vagere vaDe vAukAya chavA haNAya che. pazcima dizAnA vAyarA vaDe pUrva dizAne vAyare haNAya che. uttara dizA taraphanA vAyarAthI dakSiNa dizAnA vAukAya (vAyarA) haNAya che. A pramANe vAyukAya che mAMhomAMhe parasparanA maLavAthI (athaDAvAthI) hoya che. temaja parakAya rUpI zastra eTale pRthvIkAyAdinAM saMbaMdhathI paNa teo haNAya che. mukha vagerenA pavanathI paNa teo pIDAya che. vaLI bhujaMgAdika eTale sarpa, ajagara vagerethI te vAukAyanuM pAna karAya che, tethI paNa te jIvo tIvra duHkha anubhave che. A pramANe vAukAya jIvone paNa aneka prakAranI vedanAo bhegavavI paDe che. tethI vAukAyapaNAmAM paNa AvA bIjA ghaNAM duHkha rahelAM che ema samajavuM. 180-181 For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 182 dezanAciMtAmaNi ] vanaspatikAya jIvonAM duHkhanuM varNana kare che - vanaspati chedAya ne bhedAya agni nathI, pakAvAya pIlAya ne zeSAya anya prayogathI; lolupI lArAdi nAMkhI bALatA bhegI karI, pavanathI bhaMgAya tema baLAya dava anale karI. spaSTArtha -have jhADa pAMdaDAM vagere svarUpa vanaspati kAyanA jIvo paNa aneka prakAranAM duHkha bhogave che te jaNAvatAM kahe che ke-vanaspatikAyane cappA, charI, kuhADA, dAtaraDA vagere zathI chevAmAM Ave che. tene bhedavAmAM-cIravAmAM-phADavAmAM-vaheravAmAM Ave che. agnimAM bALavAmAM Ave che. taDakA vageremAM temaja bIjA prayoga vaDe tene sukavavAmAM Ave che. lolupI jIvo temAM kSAra vagere nAkhIne khAya che, ane ekaThI karIne bALe che. pavana tene bhAMgI nAkhe che. eTale vaMToLI vagere thAya tyAre moTAM meTAM jhaDene paNa mULamAMthI ukheDI nAkhe che, temaja tenA DALAM pAMkhaDAM, phaLa, pAMdaDAM vagerene teDI phADI nAkhe che. temaja vanamAM dAvAnala lAge che tyAre te paNa jhADa, velA vagerene bALIne nAza kare che. 182 vanaspatikAya jIvonA duHkhanuM varNana pUruM karI vikalendriya jIvonAM duHkhe traNa gAthAmAM varNave che-- ukheDAya pravAhathI saritAtaNA ima sarvane. vanaspatio bhejya nIvaDe duHkha bahu vaNakayane; dviIndriya pirA pramukha pIvAya tema tapAya che, pagataLe cagadAya kamiyA pakSiothI khavAya che. 183 spaSTArtha -nadIomAM rela Ave che tenA moTA pravAho jhADone mULamAMthI ukheDIne kheMcI jAya che. temaja gAya, bhese, uTe, vAMdarA vagere aneka prakAranA janA vare te jhADa phala phUla vagere svarUpa vanaspatine khAya che. manuSya paNa te vanaspati enuM aneka prakAranuM bhojana banAve che ane zAka vagere karatAM chedana bhedana kare che. ema vanaspatikAya jIvone paNa aneka jAtanAM duHkhe bhegavavAM paDe che. have vikasendriya eTale beIndriya teIndriya tathA caturindriya jIvonAM duHkhenuM varNana karatAM prathama beIndriya jIvonAM duHkha varNave che. pirA vagere beIndriya jIvo je pANImAM upaje che te te nahi gaLelA pANI sAthe pIvAya che, vaLI pANI tape tyAre te pANImAM rahelA pirA vagere tapIne maraNa pAme che. ane teo paga taLe cagadAya che. temaja pakSIo karamIyA vagerene khAI jAya che, tethI te ja maraNa pAme che. 183 For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 [ zrIvijyapadhasUrikRtaphoDAya zaMkhAdika jalaukA Adi nIcovAya che, auSadhe gapadAdika udara bahAra kaDhAya che; coLAya tananI sAtha kIDI jA ane mAMkaDa valI, uSNa jala reDAya tapatA tema cagadAe valI. 184 spaSTArtha-manuSya beIndriya evA zaMkhalA chIpa koDA vagerene keDe che. manuSya dehanuM kharAba lehI pIne puSTa thayela jaLane nIceve che. peTamAM thatA gaMDelAne auSadha vaDe peTanI bahAra kADhe che. have teIndriya jIvonAM duHkha kahe che -kIDI, jU, mAMkaDa vagere zarIranI sAthe roLAya che, masaLAya che, temanA upara unuM pANI rekAya che tethI teo tapIne baLIne nAza pAme che. vaLI paga taLe kacarAIne paNa teo maraNa pAme che. 184 saMmArjane pIDAya kuMthu pramukha Asana AdithI, nIce dabAya bahuja duHkha sahevAya trIndriya jIvathI; bhamarA vagere tADanAdi saha caturiMdriyapaNe, paMkhA vagerethI ja tADana Adi macchara Adine. 185 spaSTAtha-sAvaraNI Adi sAdhanothI kuMthu A vagere jevI pIDA pAme che, tathA maraNa paNa pAme che. Asana vagerenI nIce dabAvAthI teo ghaNAM duHkhane pAme che. evI rIte Idriya che paNa aneka prakAranAM duHkhane sahana kare che. have caturiMdriya jInAM duHkhanuM varNana karatAM kahe che ke bhamarA bhamarI, madhamAkha vagere caturiMdriyapaNAmAM tADana vagere duHkhane sahana kare che, temanA madhane levAne mATe dhuNI vagere karIne temane pIDa. vAmAM Ave che. vaLI macchara vagere caturiMdriya jIvone paNa paMkhA vagerethI tADana karavAmAM Ave che. temane dUra karavAne mATe dhuNI vagere karavAmAM Ave che tethI teo guMgaLAmaNa vagerene sahana karatAM maraNa paNa pAme che. 185 vikalendriya tiryaMcanA duHkhanI pUrNatA karI paMcendriya tiryaMcanA duHkhanuM varNana traNa gAthAomAM kare che - makSikAdikane girALI Adi zIdhra maLI jatA, caturindriyAne anya paNa duHkha bhaya bharelA dina jatA; eka bIjAne paraspara khAya masyAdika ane, pakaDAya dhIvara AdithI ja gaLAya carabI kAja e. 186 spaSTArtha -giroLI vagere hiMsaka jIvo mAkhI, kudAM, vagerene pakaDIne tarata For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 137 ja gaLI jAya che tethI teo duHkhI thaIne maraNa pAme che. ema bIjA paNa caturiTriya jIvone ghaNI jAtanAM duHkha bhegavavAM paDatAM hevAthI tenA divase bhayamAM pasAra thAya che. e pramANe caturiMdriya jIvonAM duHkhe kahIne have paMcendriya tiryaMcanAM duHkha kevAM che te kahe cheH--samudra sarovara vageremAM rahetAM mAMchalAM eka bIjAne khAI jAya che. meTAM mAchalAM nAnAM mAchalAne gaLI jAya che. mAchIo vagere hiMsaka jIve temane jALamAM pakaDe che. temanI carabI meLavavAne mATe temane mArIne gALavAmAM Ave che. e pramANe bIjA paNa jalAzamAM aneka prakAranAM jalacara che eka bIjAnuM bhakSaNa karIne jIve che. 186 mRga Adine siMhAdi mAre tema zIkArI jane, jIva haNatA dayA hIna nara baLada Adikane ghaNe; bhAra upaDAve tadA te mAra cAbuka Adine, sahana karatA zuka pramukhano bhaya bahu nAdine. 187 spaSTArtha -jaMgalanI aMdara tathA parvatAdinI upara siMha vAgha vagere balavAna hiMsaka prANIo haraNa vagere vanacara prANIone pakaDIne mAre che. mAMsa khAnAra zikArI mANase jaMgalanI aMdara vasatA niraparAdhI ne mAre che. dayA vinAnA manu baLada, ghoDA, uMTa, gadheDAM vagere pAse gajA uparAMta bhAra upaDAve che. te upa rAMta cAbuka vagerene ghaNe mAra mAre che ane te teone mUMge moDhe sahana karavo paDe che. nirdaya manuSyanA kabajAmAM paDelAM te mUMgAM prANIo aneka prakAranI bhUkha, tarasa vagerenI vedanAo sahana kare che. e pramANe sthalacara tiryaMce aneka prakAranAM duHkha bhogave che te jaNAvIne have khecara jIvo eTale pakSIo kevAM dukhe bhogave che te jaNAve che -zukAdika eTale pipaTa, menA, cakalI, tetara, vagere pakSIone bAja, zamaDI vagere zikArI pakSIone ghaNe bhaya hoya che. 187 mAMsa lebhI jALa Adika sAdhanethI pakaDatA, - aneka rIta viDaMbatA bahu trAsa detA mAratA; tiryaMca pakSI Adine jala agni zastrAdika taNA, haMmezane bhaya dukhi bhava A jANo tiryaMcane. 188 spaSTArtha -mAMsanA lAlacuo tathA zikAranA zekhIna kSatriya rAjA vagere te pakSIone jALa vagere sAdhanethI pakaDe che, ane temane aneka rIte viDaMbanA pamADe che ane mAre che. A pramANe tiryaMca pakSIone temaja bIjA sthalacara tiryane paNa pANIne, agnine tathA zastrAdikane hamezane bhaya hoya che. mATe A tiryaMcane bhava paNa ghaNA duHkhothI bhareluM che ema jANavuM. ahIM tiryaMca gatimAM aneka prakAranAM duHkha 18 For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 18 [ vijyapadrasUrikRtarahelAM che te saMbaMdhI hakIkata pUrI thaI. have AgaLa manuSya gatinAM duonuM varNana kare che. 188 have manuSya gatinAM duHkhonuM varNana zarU karatAM anArya dezanA tathA Arya dezanA manuSyanuM varNana kare che - manuSya bhava pAmyA chatAM paNa anAryo bahu pApane, Acare je kahI zakAya na Arya paNa nIca pApane karata duHkha sahata pukkala sAdhatA nahi dharmane, Arya deze janmatAM paNa kare anArya pravRttine. spaSTArtha -manuSya bhava pAmavo durlabha che te chatAM kadAca manuSya bhava prApta thAya, paraMtu je anArya dezamAM janma thAya che te manuSya bhava paNa niSphaLa jAya che, kAraNa ke sadAcAra sadvicAra uttama bhASA rahita dezamAM janmelA te anAryo evAM ghaNAM pApa kare che, ke jeonuM varNana paNa karI zakAya tevuM nathI. temaja Arya dezamAM janma pAmyA chatAM paNa keTalAka nIca manuSyo aneka prakAranA pApa kAryone karIne aneka jAtanAM duHkhene sahana kare che ane keI jAtanAM dharma kAryo karatA nathI. teo Arya dezamAM janmyA chatAM anArya dezanA lokenA jevI pravRttio kare che ane vicAra paNa tevA kare che, bhASA paNa tevI ja kaThera bole che. 189 phaLa laheja karyA pramANe pApa phala duHkhAdine, anubhave keI nara paranI adhika saMpattine nija hIna sthitine joI khinna banI duHkhe dina pUratA, keI gAdika thakI herAna gatine pAmatA. 190 spaSTArtha -jevuM kare tevuM pAme e kahevatane anusare pApa kAryo karanArA teo duHkhAdikane eTale aneka prakAranAM duHkhe, rogo vagerene anubhava kare che. keTalAka IrSALu manuSya potAnA karatAM adhika saMpattivALA manuSyane joIne ane teonAthI pitAnI utaratI sthiti joIne duHkhamAM baLyA kare che ane duHkhe karIne divase kADhe che. vaLI keTalAka manuSya rogAdi kAraNethI herAnagati eTale duHkhI avasthAne pAme che. (bhagave che). 10 garbhAvAsanA duHkhanuM varNana kare che- jarAdikanA duHkha thakI duHkha adhika garbhavAsanA, keI tene anubhave tima kaI dehe keAInA baha tapelI agni vaNa sUcI rome romamAM, jotAM je duHkha tethI ATha guNuM dukha garbhamAM. 191 For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 139 spaSTArtha-manuSyagatimAM AvanAra chavane nava mahinA uparAMta garbhAvasthAmAM rahevuM paDe che. tyAM te jIvane uMdhe mastake rahevuM paDe che. jIvane vRddhAvasthAmAM je duHkha bhegavavuM paDe che tenA karatAM adhika dukha garbhAvasthAmAM rahele te jIva bhagave che. jIva garbhAvasthAmAM je duHkha anubhave che tenuM dRSTAMta dvArA varNana karatAM jaNAve che ke koI eka manuSya bIjA keI manuSyanA zarIramAM tenA rome rome agnithI lAlacoLa thaelI soya ke te vakhate te manuSyane jeTalI vedanA thAya tenA karatAM ATha guNI vedanA te jIvane garbhAvasthAmAM hoya che. 191 manuSyane janmatAM tathA traNe avasthAmAM duHkha raheluM che te be zlekamAM jaNAve che - tethI anaMtagaNuM nIkalatA venithI A jIvane, bAlyakSaNa mUtrAdithI bhegAdithI paNa yauvane; ghaDapaNe zvAsAdithI rIbAya nA zAMti jarI, toya nA zaramAya na dhare dharma karavA mati kharI. 192 spaSTArtha -pUrvanA lekamAM kahyA pramANe jIvane garbhAvasthAmAM jeTalA duHkhane anubhava thAya che tenA karatAM jyAre jIva enidvArA garbhamAMthI bahAra Ave che tyAre anaMtagaNuM duHkha pAme che. janma thayA pachI bAlyAvasthAmAM mUtrAdinuM duHkha hoya che eTale tene jhADA pezAbanuM bhAna hotuM nathI, tethI tenuM zarIra viSTAdithI lepAya che. bhInAmAM paDyuM rahevuM paDe che. bIjI yuvAvasthA bhego bhogavavAmAM pasAra thAya che. bhego bhegavavAmAM rogAne bhaya rahe che ane tethI ghaNuM jIvo bhegamAM Asakta thavAthI bhayaMkara roganA bhoga banIne duHkhI thAya che. trIjI vRddhAvasthAmAM jIva azakta banatuM jAya che, parAdhIna jIvana jIvavuM paDe che, zvAsa, kapha vagere rogone lIdhe rabAya che. A pramANe A manuSya bhavamAM paNa deva gurU dharmanI ArAdhanA nahi karanAra manuSyane kharI zAMti jarA paNa maLatI nathI, te chatAM temane jarA paNa zarama AvatI nathI ane dharma sAdhanA karavAnI kharI buddhi paNa upajatI nathI e ghaNu khedanI vAta che. 192 viSThA taNA Dukkara samI sthiti bAlya vaye A jIvanI, madana gardabha yauvane behAla gharaDA belanI; jevAja ghaDapaNamAM chatAM sAco purUSa banato nathI, sAdhane durlabha maLyAM paNa sAdhanA karatA nathI. 193 spaSTAtha-prabhu zrI padmaprabha svAmI pUrve jaNAvela bAlyAvasthAdinA duHkhanuM varNana bIjI rIte varNavatAM kahe che ke A jIvanI bAlyAvasthAmAM vijhAmAM AnaMda For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140, zrIvijyapadrasUrikRtamAnanAra DukkaranA jevI sthiti hoya che. tathA A jIvanI yauvanAvasthA madana gabhanA jevI cAlI jAya che. eTale yuvAvasthA viSayasukha bhogavavAmAM uddhata gadheDAnI peThe cAlI jAya che. ane ghaDapaNa te gharaDA baLadanI peThe behAla sthitimAM pasAra thAya che. eTale jyAM sudhI baLada khetI karavA mATe tathA bhAra upADavA mATe samartha hoya che tyAM sudhI tenI sArI rIte mAvajata karavAmAM Ave che, paraMtu jyAre te gharaDe thAya che ane khetI vagere kAma karavAmAM azakta bane che tyAre tenI barobara sAravAra karavAmAM AvatI nathI ane pUruM khAvAnuM ApavAmAM AvatuM nathI tethI te ghaNe duHkhI thAya che ane arthe bhukhe rahe che, tevI dazA vRddhAvasthAmAM manuSyanI thAya che, chatAM te sAce manuSya banatuM nathI eTale dharmanI sAdhanA mATenAM durlabha sAdhane maLyA chatAM paNa te dharmanI sAdhanA karate nathI ane pitAne manuSya bhava phegaTa gumAvI de che. 193 manuSyanI traNe avasthA parAdhInapaNAmAM pasAra thAya che, te vistArathI jaNAve che - jananImukhI bacapaNa viSe ramaNamukhI tima yovane, sutamukhI ghaDapaNa viSe aMtarmukhI narajIvane; have kadI nA kareLIyAnI jema AzAtaMtue, vIMTAI karatAM pApa phegaTa gumAve nara janmane. 194 spaSTArtha -have prabhudeva traNe avasthAnAM duHkha trIjI rIte varNavatAM jaNAve che ke--bacapaNane viSe athavA bAlyAvasthAmAM A jIva jananImukhI hoya che eTale tene badhe AdhAra mAtA upara hoya che. bAlyAvasthAmAM mAtA ja tenI sAravAra karanArI hoya che mATe bAlyAvasthA mAtAnA AdhAravALI kahI che. bIjI yuvAvasthAmAM purUSa ramaNImukhI hoya che eTale strI kahe te pramANe vartanArA hoya che athavA te avasthAmAM te strInA rAgamAM phasAele hovAthI strImukhI kahyA che. trIjI vRddhAvasthAmAM A jIva suta. mukhI hoya che, kAraNa ke vRddhAvasthAmAM pite zarIre azakta banI jAya che tethI putrane AdhIna rahevuM paDe che ane putra upara AdhAra rAkhavo paDe che. AvuM najare najara jue che, chatAM paNa A manuSya bhavane pAmele jIva aMtarmukhI ( aMtarAtmA) banatuM nathI. jema karoLIyo potAnI lALathI AsapAsa jALanI racanA kare che ane tenAthI vIMTAyele te jALamAMthI chUTI zakatuM nathI, tema AzA rUpI tAMtaNuthI vIMTAele te jIva AzAmAM ne AzAmAM phegaTa kALa gumAve che ane aneka jAtanAM pApakarmo karIne vividha prakAranI upAdhi rUpI taMtuothI vIMTAyela te manuSya pitAne durlabha manuSya janmane phegaTa gumAve che. 194 For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] manuSya hiMsAdi pApathAnake sevIne saMsAravRddhi kare che te samajAve che - hiMsAdi pApa sthAna sevI bhavabhramaNa vRddhi kare, viSayAdithI sukha samayamAM duHkhIja potAne kare; dainya dhArI rUdana karatAM dharma karma na Acare, vAve naLI je tene zelaDI kyAMthI maLe? 195 spaSTArtha -hiMsA eTale jIvane nAza karavo vagere dravya hiMsA tathA jIvone duHkhI karavAnA pariNAma rUpa bhAvahiMsA, jUTha, cerI vagere aDhAra pA5sthAnakenuM sevana karate A jIva saMsAranI rakhaDapaTTImAM vadhAro kare che ane sukhanA samayamAM viSayAdikanuM sevana karIne pitAnA AtmAne duHkhI banAve che. pachI dInapaNuM dhAraNa karIne te manuSya rUdana kare che, paraMtu dharmakArya karatuM nathI, ane tethI navAM navAM duHkhane bhegavanAro thAya che. jema ke I mANasa lIbeLI vAve te temAMthI lImaDe utpanna thAya ane tenA phaLarUpe lIMbeLIo ja maLe, paraMtu temAMthI jema zelaDI utpanna thatI nathI tema pApakA karanArA jIvone tenA phaLarUpe dukhe ja bhogavavA paDe che, paraMtu zelaDInA jevA mIThA lAgatAM sukhe pApakArya karanAra ane maLatAM nathI. je bhavya jIvo-avicchinna prabhAvazAli-trikAlAbAdhita zrI tIrthaMkara prabhue kahela dharmanI sAtvikI ArAdhanA kare che, temane ja puNyAnubaMdhi puNyanA phaLa svarUpa uttarottara vadhatA dharmArAdhana sahita sukha maLe che. 195 manuSya bhava pAmIne pApAcaraNa karanAra mUrkha samAna che. te kahe che - anaMta karma samUha kSaya karanAra je kSaNa mAtramAM, te manuja bhavane lahI dhare prIti pApAcaraNamAM; kaI kaMcana pAtramAM madirA bhare mUkhathI, tenA same te jIva jene hitAhita buddhi nathI. 196 spaSTArtha -A AtmAmAM anaMtI zaktio che, paraMtu karmone lIdhe te zaktie avarAI gaelI che eTale DhaMkAI gaelI che. te anaMtI zaktio pragaTa karavA mATe eka manuSya ja samartha che. devAdi bIjA bhavomAM te pitAnI sarva zaktio pragaTa karI zakatuM nathI, paraMtu A manuSya bhavanI aMdara prabala puNyadaye jyAre mekSa mArganI sAtvi kI ArAdhanA ullAsathI kare che, tyAre te aMtarmuhartAdi ceDA kAlamAM paNa anaMtA karmonI nirjarA karI nAkhe che athavA anaMtA karmonA samUhane nAza karIne eka aMtarmuhUrtamAM kSapakazreNi karIne kevalajJAna rUpI anaMta jJAna zaktine pragaTa kare che. e pramANe bIjI paNa kevaladarzana rUpI anaMta darzana zakti vagere pragaTa kare che. AvI zaktine prakaTa karAvanAra manuSya bhava pAmyA chatAM jyAre te manuSya jIvahiMsAdi pApanA kAryomAM prIti For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 [ zrIviryapaddhasUrikRtavALe thAya che ane vividha prakAranA pApAcaraNane seve che tyAre te jIvane mUrkha kahevAya. jema hitAhita buddhi eTale pitAne hita karanAra zuM che-kalyANakArI zuM che te nahi samajanAra mUkha sonAnA pAtramAM dArU bharI A rIte pitAnI mUrkhatA khullI kare tenA jevo ja A mUrkha manuSya jANa je pApAcaraNa karIne manuSya bhava phegaTa gumAve che. 16 manuSya bhava pAme ke dula bha che te daSTAMtapUrvaka samajAve che - svayaMbhUramaNa samudra mAMhe sarUM pUrvottamAM. pazcimamAM te khIlI nAMkhe koI rahI upayogamAM khIlI bharAe dhasarAmAM surasahAye kadi bane, anaMtakALe paNa pharI na laheja gata narabhAvane. 197 spaSTArtha-A tIrtho lekanI aMdara asaMkhyAtA dvIpa ane asaMkhyAtA samudrA AvelA che. temAM sauthI chelle ane sauthI maTe svayaMbhUramaNa nAmane samudra Avele che. asaMkhyAtA ejananA vistAravALA svayaMbhUramaNa samudranA pUrva dizAnA cheDe kaMI mANasa (chevaTanA bhAgamAM) upaga pUrvaka dhUMsaruM nAkhe ane temAM parovavAnI khIlI tenA pazcima dizAnA cheDAmAM nAkhe. have te samudramAM athaDAtAM athaDAtAM te dhUsarAmAM khIlIne praveza thAya (khIlAM dAkhala thAya) evuM banavuM A vizALa samudramAM ghaNuM kALe paNa zakya nathI. paraMtu mAnI lo ke kaI devatAnI sahAyathI kadAca te dhUsarImAM khIlI dAkhala thAya evuM bane, paraMtu eka vAra pAmele durlabha manuSya bhava pramAda-kAmarAgAdi kAraNe mAMnA koI paNa kAraNathI hArI jaIe te pharIthI anaMtA kALe paNa maLavo durlabha che. kahevAne bhAvArtha e che ke manuSya bhava pharI pharI maLavo ghaNe muzkela che. mATe maLela manuSya bhava phegaTa cAlya na jAya te mATe jarUra sAvacetI rAkhIne dharmArAdhana karavuM joIe. 197 ciMtAmaNi ratna karatAM manuSya bhavanI adhikatA jaNAve che - ciMtAmaNi nA mekSa sukhane daI zake narabhavaja A, | muktinA sukha alpa kALe daI zake tiNa adhika A; mUrkha kAka uDADavA ciMtAmaNine pheMkatA, paNa vibudha ziva mArga sAdhI mukti hele hAlatA. 198 aSTArtha -je ke cintAmaNi ratna ApaNe je je vastu meLavavA cAhIe te te Ape che, ApavAnI zakti che, te paNa manuSya bhava te ciMtAmaNi ratnathI paNa caDhIyAte che, te A rIte-cintAmaNi ratna pAsethI je sAMsArika sukhene denArI vastuo cAhIe te For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - == == = = dezanA ciMtAmaNi ]. 143 te meLavI zakAya che, paraMtu mokSanuM sukha te cintAmaNi ratna ApI zakatuM nathI, kAraNake tenAmAM te ApavAnI zakti nathI. paraMtu A manuSya bhava pAmIne je dharmasAdhanA yathArtha paNe karavAmAM Ave che te manuSya bhava thaDA vakhatamAM mekSa sukhane ApI zake che. A bAbatamAM zrI marUdevA mAtA vagerenA dRSTAMte suprasiddha che. AvA uttama manuSya bhavane pAmyA chatAM jeo dharmanI sAdhanA karatA nathI te jIvo kaI mUrkha manuSya kAgaDAne uDADavAne mATe cintAmaNi ratnane pheke tenA jevA jANavA. paraMtu jeo vibudha eTale samaju che tene maLelA manuSya bhavane sadupayoga karI mekSa mArga nI parama ullAsathI sAtvika sAdhanA kare che ane chevaTe mekSa rUpI mahelamAM jaIne anaMtakAla sudhI muktinA sukhane anubhava kare che. 198 devatAo paNa manuSya bhavanI cAhanA kare che te kahe che-- anuttarAmara jeha cAhe teha narabhavane lahI, dharmane ArAdhaje tajI pApa zubha bhAve rahI; mehijane sukha devanA ajJAnathI ja vakhANatA, paNa te suranA vividha dukhe na kadi teo jANatA. 19 spaSTArtha -devatAomAM paNa jemane sauthI adhika devatAI sukha che, evA anu. taravAsI devo paNa "huM manuSya bhava kayAre pAmIza ?tevI cAhanA niraMtara kare che, kAraNake teo samakitI hovAthI jANe che ke A devatAnAM sukhe te paNa sAcAM sukhe nathI. te sukhe paNa nAzavaMta che, mATe kharUM sAcuM sukha te mekSanuM sukha che ane te mekSanuM sukha manuSya bhavane pAmyA sivAya meLavI zakAya tema nathI. eTale manuSya bhava pAmIne paNa je dharmanI sAdhanA karIe te mokSanA sukha meLavI zakAya che. he bhavya jIvo ! manuSya bhava pAmIne zubha bhAvanAmAM rahIne ane pApa kAryone tyAga karIne dharma, nI ArAdhanA karaje. sAMsArika sukhamAM Asakta rahenArA jIvo ajJAnane lIdhe devonAM sukhanAM vakhANa kare che, paraMtu teo sAcI vastu sthiti jANatA nathI. kAraNa ke teone deva bhavamAM rahelAM aneka prakAranAM duHkhane khyAla hotuM nathI. have devatAomAM paNa kevAM kevAM duHkhe rahelAM che te AgaLanA lekamAM jaNAve che. 19 have devagatimAM paNa aneka prakAranAM duHkha che tenI zarUAta karatAM devo zekAdithI pIDAya che te jaNAve che-- zakAdithI hatabuddhi de duHkhane anubhavI rahyA, puNyanI ochAzathI je alpa Rddhika sura thayA; mahaddhikane joI teo bhUri zaMkAkula bane, zaktizAlI deva kanaDe alpa zaktika devane. reoo For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 [ zrIvijyapadrasUrikRtaspaSTArtha-devamAM paNa bhuvanapati, vyaMtara, vANavyaMtara, jyotiSI, vaimAnika ema aneka prakAranA bhede hovAthI deve eka sarakhA hotA nathI, paraMtu pUrve karelA ochAvattA puNyane lIdhe ochI adhika RddhivALA, ochA adhika baLavALA, svAmI sevaka Adi bhAvavALA hoya che. vaLI te devomAM paNa zoka, bhaya, IrSyA vagere doSa rahelA hoya che. A zeka. dikane lIdhe te devanI buddhi paNa haNAya (muMjhAya) che ane tene lIdhe teo paNa duHkhane anubhava karI rahyA che, te A pramANe -je devoe pUrva bhavamAM ochuM puNya karyuM hoya che, teo devabhava pAmyA chatAM ochI RddhivALA deva thAya che, ochI RddhivALA de (temanAthI) adhika RddhivALA dene joIne ghaNuM zekAtura banI jAya che ane tethI duHkhane anubhava kare che. vaLI devalokamAM jeo adhika zakitavALA deve che teo temanAthI ochI zakitavALA devane kanaDe che eTale satAvI herAna kare che, tethI tevA deve paNa duHkhamAM divase pasAra kare che. 200 devo IrSyA rUpI agnithI duHkhI thAya che te be gAthAmAM jaNAve che -- pratikAra te na karI zake kacavAya krodhAkula banI, sukRtanI ochAzathI huM raghA parasevaka banI; ema manamAM ciMtavI lakSmI adhika paradevanI, joI khinna bane niraMtare gurU vimAnAdika taNI. 21 201 Rddhine nita joI jaI citta ISyanala taNI, - umiothI banyA karatuM baliSTha surapitA taNI Rddhi Adika luMTatA te samaya paNa dInatA dhare, he zreSTha deva ! prasanna thAo ima kahe gadagada svare. 202 spaSyArthI uparanA lekamAM jaNAvelA ala5 zakitavALA de adhika zakitavALA dene sAmane karI zakatA nathI tethI kopAyamAna thaIne manamAM ne manamAM kacavAyA kare che. teo vicAre che ke meM pAchalA bhavamAM puNya kAryo ochAM karyA, tethI devagati pAmyA chatAM paNa mAre pArakAnA sevaka banIne rahevuM paDe che ane apamAna sahana karavuM paDe che. vaLI meTA vimAnavALA devanI adhika Rddhi parivArAdikane joI joIne teo khinna bane che ane adekhAI rUpI agninI urmio (jhALa, vAlA) vaDe teonuM hRdaya haMmezAM baLyA kare che. temanAthI adhika baLavALA deva te devonI ddhi jyAre khUMcavI le che tyAre teo dIna bhAvane dhAraNa kare che ane gaddagada svare te baLavAna dene kahe che ke he zreSTha deva ! tame amArA upara prasanna thAo ane amArI Rddhi pAchI Apo. 201-202 For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 145 de pitAnA cyavana samayane jANIne bahu duHkhI thAya che te traNa lekamAM jaNAve che:-- kAma krodha bhayAdithI nahi svasthatA teo lahe, vana cihane joIne paNa bahu udAsIna thaI rahe; nija AyunA chellA cha mahinA zeSa je kAle rahe, teja kAle cyavana cine joI de Ima kahe. 203 spaSTArtha -upara kahyA pramANe zekane lIdhe, adekhAIne lIdhe, temaja kAma eTale viSayavAsanAne lIdhe, ane krodha tathA bhaya vagere kAraNothI devagatimAM te deve zAMtine pAmatA nathI. jyAre te deve potAnA cyavananA cihna juve che tyAre paNa teo bahu udAsIna thaI jAya che. A vananA cihno jyAre te devenuM AyuSya cha mahinA bAkI rahe tyAre te devanA jovAmAM Ave che. have jyAre te deve te vananA cihna juve che tyAre teo A pramANe kahIne duHkhI thAya che. 203 kayAM ame saMtAI jaIe ema kahI saMtAya che, AvavuM game nA temane phUlamALa mukha karamAya che; saMdhibaMdha zIthila thatAM surakSa hadaya prakaMpatA, vahAlI chatAM paNa zarama lajajA temane jhaTa cheDatA. 204 pabdArtha:-ame have kayAM saMtAI jaIe? ema kahIne teo saMtAI jAya che. temane potAnI Rddhi mUkIne vavAnuM gamatuM nathI. teoe gaLAmAM dhAraNa karelI phUlanI mALA karamAya che, temaja temanA mukhanI kAMti paNa jhAMkhI paDI jAya che. teonA saMdhibaMdha eTale sAMdhAo DhIlA paDI jAya che. ahIM suravRkSa eTale kalpavRkSa tathA hRdaya kaMpAyamAna thAya che. vaLI temane zarama-lAja je atyAra sudhI vahAlI hatI tene paNa teo te vakhate tajI de che. 204 malina have vastra Ane dainya dIna nahI chatAM, nyAya dharma tajI viSaya para rAga adhike dhAratA; aMgAdi sAMdhA bhAMgatAM nIroga teo che chatAM, apaTa daSTi bane capala aMgAdithI bIvarAvatA. 205 paSTAI-vaLI te cyavanAra devanAM vastro malIna thAya che. temaja teo dIna nathI te chatAM temanAmAM dInatA Ave che. te vakhate deve nyAya dharmane tyAga karI viSa For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- -- - --- ----- 146 [zrIvijayapaghasUrikRtaupara adhika rAgavALA thAya che. ane te deve nIroga eTale rega rahita hovA chatAM cyavanakAle temanA zarIranA sAMdhA tUTatAM hoya tema lAge che. teonI dekhavAnI je zakita hoya che te paNa ghaTI jAya che. te deve cyavana kAle temanA capaLa (tharathara dhrUjatA, hAlatA) aMgAdi vaDe bIjA dene hIvarAve che. 205 devo avananA cine joIne ke vilApa kare che te traNa gAthAmAM jaNAve che - evAM ghaNuMye vana cihane joI nirNaya cyavanane, karatAM vimAnAdika viSe na kareja anubhava zAMtine; nirakhIza kayAM A devI Adi huM have ima vilApatA, kAMtAdi ! jAze Azare kenA have Ima vilApatA. spaTArtha-pUrvanA phlekamAM je vananA cihno jaNAvyA te uparAMta bIjA paNa ghaNuM cyavananAM cihno joIne te devo pitAne cyavana kAla najIka AvyuM che evo nirNaya kare che. AthI karIne teone temanA vimAna vageremAM zAMtine anubhava thato nathI. ane tethI vilApa karatAM karatAM kahe che ke huM have A mArI devI, A mArI Rddhi kyAM joIza? he vahAlI devI kAMtA vagere! have tame tenA Azare jaze. have mArA jevo Azaro tamane koNa Apaze? 206 he vApio ! upabhega karaze kuNa tamAre huM nahI, he kalpatarUo ! zuM mane tajaze tame Aje sahI zuM garbha narake parAdhIna thai vasavuM paDaze mAhare, azucine AsvAda kema karI zakIza huM tyAM are. 207 spaSTArtha --he vAvaDIe! huM nahi houM tyAre tamArA pANIne upayoga ke karaze? he ka9pavRkSo ! zuM tame have kharekhara mAro tyAga karaze ? zuM have mAre parAdhIna thaIne garbhanarake eTale jemAM naraka jevAM duHkhe bhegavavAM paDe che tevA garbhAvAsamAM rahevuM paDaze. AvA naraka jevA bhayaMkara garbhAvAsamAM mArAthI kevI rIte rahI zakaze? ane te garbhAvAsamAM rahelo huM ke jeNe amRtane svAda lIdhela che, te manuSya strInA peTamAM rahelA azuci padArthane AhAra zI rIte laI zakIza? are ghaNuM khedanI vAta che ke A badhA bhayaMkara duHkhe mArAthI zI rIte sahana karAze ? 207 ahA ! mAre jaThara rUpa agni zakaTInA tApanA, - tIvra dukhane rahevuM paDaze? udayathI kRta pApanA For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u4s 208 dezanAciMtAmaNi ] devAMganAnA bhega kayAM? ne azuci narastrI bhega kyAM! ema priya athe smarI karatA vilApa duHkhiyA. spaSTArtha:-are ! mAre A mArAM divya sukhane choDIne nA jaDara rUpa agninI sagaDInA tIvra duHkhane sahevuM paDaze? ahIM te jyAre mane khAvAnI IcchA thAya tyAre tarata ja suMdara AhAra (zubhapaNe pariNamelA pudgale) maLe che. (devane jyAre AhAranI IcchA thAya tyAre IcchA thatAMnI sAthe zubha rUpe pariNamelA pugale teonA AhAra rUpa thAya che.) paraMtu te manuSyanA bhavamAM mAre bhUkhanA tIvra duHkhane sahana karavuM paDaze. kAraNa ke have mane karelA pApane udaya thayo che. A manehara devAMganAo sAthenA bhego kayAM? ane apavitra manuSya strI sAthenA viSaya bhogo kyAM? A pramANe te devo pitAnA priya devatAI viSayanuM smaraNa karIne vilApa karatA karatA duHkhI thAya che. 208 chevaTe lAMbA AyuSyavALa deva bhava pUro karIne deva tyAMthI eve che - paNa vaLe zuM? tehathI bUjhAya dIpa kSaNa vAramAM, tema ovatA anicchAe avanakSaNa nahi jANumAM, dIrgha sura jIvana taNe paNa aMta chevaTa Avate, ima vicArI sumati jana mana sAra saMyama bhAvato. 208 spaSTArtha --A pramANe pitAnA cyavanane jANIne devo aneka prakAre vilApa kare che, paNa tethI tenuM kAMI vaLatuM nathI. zeka ane vilApamAM temane kALa cAlyA jAya che. A rIte AyuSya pUrNa thAya tyAre kSaNavAramAM teone jIvana pradIpa eLavAI jAya che ane anIcchAe ane bIjI gatimAM utpanna thAya che, paraMtu teo temanA cyavananA samayane jANI zakatA nathI. A pramANe te lAMbA AyuSyavALA deva bhavane paNa chevaTe aMta Ave che. Ama devagatimAM paNa aneka prakAranAM duHkhe bhegavavAM paDe che ema vicAra karIne buddhizALI manuSya potAnA manamAM eka saMyama ja sAra rUpa che evI bhAvanA bhAve che. 209 je jana pAme tene nice maraNa hoya che, paNa maraNa pAmelAne nizca janma hotuM nathI te samajAve che -- janmela pAme maraNa niyamA paNa na janme sau maryA, manu jagati viNa traNa viSe janmeja nizcaya je maya; For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 [ zrIvijayapatrasUrikRtaje manuSya zuddha saMyama vadhata bhAve sAdhatA, aMtya maraNe ziva lahe teo kadI nA janmatA. 210 spaSTArtha-je janme che te avazya maraNa pAme che, paraMtu je mare che te saghaLAM nizcaye janmatA nathI. kahevAne bhAvArtha e che ke je jamyA che te dareka pitAnuM AyuSya pUruM thAya eTale maraNa avazya pAme che, paraMtu jeo mare che te badhA ja pharIthI janma ja e niyama nathI. cAre gatinA saMsArI ja janma dhAraNa kare che, ane AyuSya pUruM thAya tyAre mare che, ane pharIthI paNa janme che, paraMtu je sarva karmo khapAvIne mekSe jAya che te siddha bhagavaMtene pharIthI janmavuM paDatuM nathI; mATe maraNa pAmelA dareka janme ja evo ekAMta niyama nathI, paNa janmelA jI avazya maraNa pAme ja e ekAMta niyama che. manuSyagati vinA bAkInI traNa gatimAM jeo mare che teo pharIthI avazya janma pAme che. paraMtu manuSya gati ja eka evI gati che ke je gati pAmIne je manuSya caDhatA bhAvathI zuddha saMyamanI ArAdhanA kare che ane kSepaka zreNi mAMDI sarva karmane nAza kare che, teonuM mokSe jatAM che tuM maraNa thAya che, tyAM mokSe gaelA te siddho pharIthI janma dhAraNa karatA nathI. janma thavAmAM kAraNa rUpa karmone te siddhoe sarvathA nAza karela hevAthI teo pharIthI janma dhAraNa karatA nathI. 210 he bhavya jIva! ema jANI nara bhavAdikane lahI, mahane vaza nA thaje che keNa kenuM kahe ahIM; dezanA dIlamAM dharI vairAgyathI saMyama varI, siddhinA sukha pAma ArAdhanA e che kharI. 211 spaSTArtha -have zrI padmaprabha tIrthaMkara bhagavAna dezanA pUrI karatAM chevaTe kahe che ke he bhavya che ! e pramANe A cAra gati rUpa saMsAra duHkhathI bhareluM che ema jANIne manuSya bhava, Arya kSetra, uttama kula, dharma sAdhanAnI sAmagrI vagere pAmIne tame mohane vaza thaze nahi. ahIM teNe konuM che? te tame kaho ane zAMtithI vicAre. A saMsAramAM kaI keInuM saguM nathI, sau svArthanAM sagAM che. mArI dezanAne dIlamAM dhAraNa karIne vairAgya raMgavALA thaIne cAritrane dhAraNa karaje, te cAritranI zudhdha bhAve ArAdhanA karIne mokSa sukhane meLavo. A rIte mokSanA sukha meLavavA mATe karelI je ArAdhanA teja sAcI ArAdhanA che. e pramANe kahI prabhue dezanA pUrI karI.211 prabhue dezanA ApyA pachI tIrthanI sthApanA karI te jaNAve che - dezanA prabhunI suNI pratibaMdha pAmyA bahu jane, ke dIkSA grahata letA lAbha ke gratAdine; For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 149 tIrtha ThavatA nAtha pahelA samavasaraNe 00 tehanI, jANe pravRtti jyAM sudhI na supArzvaprabhujI kevalI 101 212 spaSTArtha-prabhu zrI padmaprabhusvAmInI A dezanA sAMbhaLIne ghaNuM bhavyajane pratibaMdha pAmyA. pariNAme keTalAka Asannasiddhika bhaya e prabhunI pAse sarvavirati, dharma svIkAravA rUpa dIkSA grahaNa karI. jeo dIkSA levAne asamartha hatA teoe dezavirati athavA zrAvakapaNuM grahaNa karyuM. temaja jeo dezavirati athavA sarvavirati levAne asamartha hatA teoe prabhu pAse samyakatva grahaNa karyuM. A vakhate-prathama samavasaraNa (100) vakhate prabhue tIrthanI sthApanA karI. e pramANe zrI padmaprabhue sthApeluM te tIrtha sAtamA tIrthaMkara zrI supArzvanAthane jyAM sudhI kevalajJAna (101) utpanna thayuM nahi tyAM sudhI kAyama rahyuM. kAraNa ke tyAra pachI te zrIsupArzvanAthanuM tIrtha pravarte che. 212 zrI padmaprabhunA gaNa tathA gaNadharanI saMkhyA kahe che -- tIrthane viccheda nA 02 te kAraNe Ima mAnIe, ema eka se beu hAre padmaprabha prabhu saMbhArIe; suvratAdika eka so ne sAta 13 gaNI tripadI suNI, dvAdazAMgI vicaratA je sarvane hitakAriNI. 213 spaSTArtha -zrI padmaprabhue sthApelA tIrthane viccheda (12) thaye nathI, kAraNa ke temaNe pravartAveluM tIrtha zrI supArzvanAtha bhagavAne tIrtha sthApyuM tyAM sudhI avicchinapaNe cAlyuM che. tene vacamAM viccheda thayA nathI. e pramANe zrI padmaprabha svAmInA eka se ne be dvArenuM varNana karyuM. zrI padmaprabha prabhune suvrata vagere eka so ne sAta gaNadharo (103) hatA, temaNe prabhue kahelI utpAda, vyaya ane dhrauvya svarUpI tripadI sAMbhaLIne bAra aMgonI racanA karI. je racanA sarva jIvene hita karanArI hatI. 213 prabhunA prathama gaNadhara zrIsuvrata tyAra pachI upadeza Ape che te cAra gAthAmAM jaNAve che -- eka so ne sAta gaNa04 ima poSI pUrI thatA, pAdapIke besatA gaNI suvrata 0 5 Ima upadezatA; bhavya jI ! dravya kSetrAdika kalI nita cetatA, dharmane ArAdho rAgAdi saMgI nA thatA. 214 spaSTArtha -prabhu padmaprabha svAmIne eka so sAta gaNadhara hatA ane te dareka For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15o ( zrIvijyapadyasUrikRtagaNadharathI eka eka gaNanI sthApanA thaelI hevAthI eka so ne sAta gaNa (104) hatA. e pramANe prathama paurUSI pUrI thaI tyAra pachI prabhunA pAdapITha upara besIne temanA prathama gaNadhara zrI suvrata gaNadhare (105) bhavya jIvone pratibaMdha pamADanArI dezanA A pramANe ApI:- he bhavya jI ! tame dravya kSetra kAla bhAvane jANIne haMmezAM cetatA raheje ane dharmanI ArAdhanA kare che. tame rAga dveSano saMga karazo nahi eTale tame rAga tathA zreSane tyAga karaje, kAraNa ke te rAgadveSa jIvene saMsAramAM rakhaDAve che. 214 azuci sthAnaka vAsa azubha dhyAna aMte durgati, jJAnAdi sAdhana vizva cIkaNAM karma bAMdhe durmati, putraviraha dukhiyA zrISabhajananI putranI, joI Rddhi kevalI thaI Rddhi pAmyA mekSanI. 215 spArtha -rAgAdikane lIdhe azuci sthAnaka eTale azuddha sthAnakamAM vasavuM paDe che. te rAgAdikane lIdhe thatA azubha dhyAna eTale Arta dhyAna tathA raudra dhyAnane lIdhe ja nArakAdi durgatimAM utpanna thAya che ane tyAM ghaNAM duHkhene bhagave che. tathA te rAgAdithI durgati eTale buddhi bagaDe che. te jJAnAdinI sAdhanAmAM vina kare che. te rAgAdithI ghaNu cIkaNAM karmo baMdhAya che. zrI RSabhajananI eTale prathama tIrthakara zrI RSabha devanI mAtA zrI marUdevA pitAnA putra dIkSA levAthI mohane lIdhe vicAre che ke mArA putrane kevAM kevAM duHkha bhegavavAM paDatAM haze evI khetI ka95nAthI putranA viyegane lIdhe dukhamAM divase gALatAM hatAM ane I reIne temanI AMkha upara paDaLa AvI gayAM hatAM. bharata cakravatIe temane ghaNI rIte samajAvyAM hatAM ane temanA putrane koI prakAranuM duHkha nathI evuM AzvAsana ApyuM hatuM. te marUdevA mAtA putranI Rddhi joIne anitya bhAvanA bhAvatAM rAgAdine kSaya karI kevalajJAna pAmyA ane AyuSya pUruM thatuM hovAthI aMtamuhUrtamAM mokSanAM sukhane pAmyA. AthI cokkasa samajavuM ke-rAgAdinA tyAgathI ja AtmA kevalajJAnI thaIne siddhipadane pAme che. 215 aMtaraMga dreSAdi zatru mukti mAgarAdhane, vighakara bhavabhramaNa vardhaka ema samajI tehane; dUra chaDI ahiMsAdika zudhdha bhAve sAdhatA, puNyazAlI jIva anaMtA muktipadane pAmatA. 216 pArtha --A rAga dveSa vagere (ApaNAmAM ja rahelA) 6 aMtaraMga zatrue makSa mArganI ArAdhanA karavAmAM vilananA karanArA che ane bhavabhramaNa eTale saMsAramAM For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 151 rakhaDapaTTInI vRddhi karanArA che e vAta barAbara samajIne to te rAga dveSane tyAga karaje, je puNyazALI che A rAga dveSane tyAga karIne koI paNa jIvane mana vacana kAyAthI pIDA karyA sivAya ahiMsAdi vratanuM zuddha bhAva pUrvaka pAlana kare che teo A saMsAra mAM rakhaDAvanArAM saghaLAM karmone kSaya karI jyAMthI pharIthI saMsAramAM AvavAnuM nathI evA anaMta avyAbAdha mekSapadanA sukhane pAme che. 216 dezanA ima gaNadhare vistArathI vairAgyanI, dIdhela suNanArA bhavika kare sAdhanA jinadharmanI; ema bIjI paurUSI pUrI thatA gaNI viramatA, iMdrAdi vaMdI nAthane ullAsathI svarge jatA. 217 spaSTAthe e pramANe zrI suvrata gaNadhare saMsAra upara virAgya bhAvane prakaTAvanArI dezanA vistArathI ApI. te sAMbhaLIne bhavya jIva parama ulAsathI zrI jina dharmanI sAtvikI ArAdhanA karavA lAgyA. e pramANe dezanA ApatA bIjI pirasI pUrI thaI eTale zrI gaNadhara mahArAje dezanA pUrI karI. tyAra pachI Indra vagere deve zrI padmaprabha svAmIne harSathI vaMdana karIne svargamAM pitApitAnA devakamAM gayA. 217 prabhunA prathama sAdhvI Adino tathA yakSanAM nAma kahe che-- prathama rati sAdhvI106 prathama trati zrAddha07 zrAddhI 108 aviditA, ajitasena nRpa109 bhakata yakSa kusuma 10 zarIre nIlatA; hari vAhana saphala abhaye zebhatI dakSiNa bhujA, akSa sUtra nakula vaDe jasa dIpatI DAbI bhujA. 218 spaSTArtha -zrI padmaprabha svAmInA prathama sAdhvInuM nAma zrI ravi sAdhvI (16) hatuM. temanA prathama zrAvaka (107) tathA prathama zrAvikAnAM nAma (108) avidita che eTale zrI saptatizata sthAnakAdimAM kahyAM nathI. zrI ajitasena nAmanA rAjA (109) prabhunA bhakata rAjA hatA. temanA zAsananA adhiSThAyaka yakSanuM nAma (110) kusuma hatuM. te yakSanA zarIrane nIle varNa hatuM. tene haraNanuM vAhana hatuM. te yakSanI jamaNI bhujA phalA abhaye (zaru vizeSa karIne zebhatI hatI ane DAbI bhujA akSa sUtra (mALA) ane nakula ( nALIyA) vaDe zebhatI hatI. 218 prabhunI zAsanadevInuM svarUpa kahe che - nita rahe prabhu pAsa te rUcivaMta zAsanadevatA, - purUSa vAhana zyAma aMgI varada iSa dakSiNa bhujA; For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra [vijyapAkRitaDAbI bhujAe abhaya kAmuka kSaNa surI ayutA,111 vizvahitakara padmaprabha prabhu anya kSetre vicaratA, 219 spaSTArtha-prabhunA zAsananI rakSaNa karanArI devInuM nAma ayyatA (111) hatuM. te zAsanadevI samakitavaMta hoya che ane haMmezAM prabhunI pAse rahe che. purUSa tenuM vAhana hoya che ane te devInA zarIrane varNa zyAma eTale kALe heya che. tenI jamaNI be bhujAmAM varada ane ISa (eka jAtanuM bANa) hoya che ane DAbI be bhujAne viSe abhaya ane kAmuka (dhanuSya vizeSa) hoya che. e pramANe prabhunA yakSa tathA yakSiNInuM svarUpa jANavuM. ahIM prathama samavasaraNanI bInA pUrNa thayA bAda have prabhunA vihAranuM varNana kare che--kevalajJAna thayA pachI tIrthanI sthApanA karIne vizvane hita karanArA zrI padmaprabhusvAmI tyAMthI bIje sthaLe vihAra karI gayA. 219 zrI padmaprabha prabhune sAdhu sAdhvI vagerene parivAra traNa phakamAM jaNAve che - zrI padmaprabha parivAra muni 12 traNa lAkha tetrIsa sahasane, cAra lakha vIsa sahasa sAdhvI13 cauda pUrva muni ane, bAvIsa se 14 daza sahasa avadhi jJAnazAlI115 munivarA, daza sahasa ne sAthe traNaso mana:paryava guNadharA.11 spaSTArtha:-zrI padmaprabha svAmIne traNa lAkha tetrIsa hajAra (333000) sAdhu one (112) parivAra hato temaja cAra lAkha vIsa hajAra (20000) sAdhvIone (113) parivAra hato. cauda pUrvadhara munionI (114) saMkhyA bAvIsaso (2200) hatI je jJAnathI iMdriyanI madada vinA rUpI dravyonuM svarUpa jANI zakAya che te avadhijJAna vaDe zobhatA munirAjonI (115) saMkhyA daza hajAra (10000) hatI. jenAthI saMjJA paMceMdriya jInA mananA vicAre jANI zakAya che evA mana:paryavajJAnI sAdhuonI (116) saMkhyA daza hajAra ne traNase (10300) nI hatI. 220 sarvajJa bAra hajAra117 vakriya labdhi sela sahasa ane, eka se ne ATha118 uttama vAda labdhidharA ane chanuM sau1 19 be lAkha chotera sahasa zrAvaka 20 jANavA, zrAvikA 21 paMca lAkha pAMca sahasa adhikA jANavA. 221 spadArtha-prabhune sarvajJa eTale kevalajJAnI sAdhuo (11) bAra hajAra (12000) hatA. vaLI vaikiya labdhi eTale je labdhivaDe vividha prakAranAM zarIra dhAraNa For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---- - 222 dezanAciMtAmaNi ]. 153 karI zakAya che te labdhivALA (118) soLa hajAra eka se ne ATha (16108) sAdhue hatA. uttama prakAranI vAda labdhine dhAraNa karanArA vAdI munivaronI (119) saMkhyA cha- (9600) hatI. prabhunA zrAvakone parivAra (12) be lAkha ane chetera hajAra (276000) hatA. temaja uttama zrAvikAone (111) parivAra pAMca lAkha ane pAMca hajAra (505000) ne hateA. 221 sAmAnya muni22 be lAkha azotera sahasa upara ane, pAMcase paMcAzI sthAnaka 23-14 2 vIza sumati prabhu pare; cha mAsa sola pUrvAga uNa eka lAkha pUrva1 43 kevalipaNe, vicaratA vasudhA tale pratibaddhatA bhavisArthane. spadArtha -uparanI gAthAmAM je munione parivAra gaNAvyuM che te dareka jAtanA labdhivaMta tathA kevalI munio sahita gaNAve che. temAMthI kevalIo, mana 5ryava jJAnIo, vekiya labdhivALA munio, vAdI munio vagere labdhidhara sivAya sAmAnya munivaronI (12) saMkhyA be lAkha ajJotera hajAra pAMcaso paMcAsI (26585) hatI. e pramANe prabhunA 122 sthAne jaNAvyAM. tyAMthI AgaLa eTale 123 thI 142 sudhInA 20 sthAnake dezanA ciMtAmaNinA pAMcamA bhAgamAM zrI sumatinAtha bhagavAnanA jIvanane viSe je pramANe kahyAM che te pramANe jANavAM. have bAkInAM sthAnake jaNAvatAM kahe che ke je divase prabhune kevalajJAna thayuM tyArathI mAMDIne jyAre mokSe gayA tyAM sudhInA kAlamAM prabhu kevalIpaNe vicaryA. te kevalIpaNAmAM prabhu eka lAkha pUrvamAMthI 16 pUrvAga ane cha mAsa ochA (143) karatAM bAkI je rahe, teTalA pUrvAdi samaya sudhI vicaryA che. 84 lAkha varSanuM eka pUrvAga jANavuM. tevA 84 lAkha pUrvAge eka pUrva thAya che. te kevalIpaNAmAM prabhu pRthvI upara vihAra kare che ane bhavya jIne pratibaMdha kare che. rarara prabhunuM ekSasthAna tathA kayAre gayA vagere be zlokamAM jaNAve che - mekSa samaya najIka kalI sametazikhare144 AvatA, catutharaka pazcimAdhe145 mAsika anazana 46 pAlatA; mRgazIrSa vada ekAdazIeYs pazcimAhya dinAMzamAM, 148 vartAtA zazI rAzi kanyA149 tema citrA 50 nakSatramAM. 223 padmaprabhu cau aghAtI karma zIgha khapAvatA, anaMta catuSTaya sidhdha karatA kAussage151 lIna thatA; For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 [ zrIvijayapadhasUrikRtaanazani muni trizata upara ATha152 saha zivasaMpadA, pAmatA tribhAga uNa avagAhanA 53 prabhunI tadA. 224 spaSTAthe e pramANe kevalIpaNAmAM vihAra karatA prabhue jyAre pitAne mele javAne samaya najIka AvyuM che evuM jANyuM tyAre prabhu zrI padmaprabhasvAmI zrI sametazikhara (144) tIrthane viSe padhAryA. te vakhate cothA ArAne ardho bhAga vItI gaye hato ane pazcimAI (145) eTale pachIne ardho bhAga cAlatuM hatuM. zrI sameta zikhara upara AvIne prabhue eka mahinAnuM anazana (146) karyuM. mAgasara mAsanI vada 11 (147) nA divase pazcimArdhamAM (148) jyAre caMdra kanyA rAzimAM (149) vartate hatuM ane citrA (150) nAmanuM nakSatra cAlatuM hatuM tyAre zrI padmaprabhusvAmIe vedanIya, nAma, gotra ane AyuSya nAmanA bAkI rahelA cAra aghAtI karmone eka sAthe saMpUrNa nAza karyo. e pramANe kAusaggamAM (151) lIna thaelA prabhue anaMta jJAna-darzanacAritra-vIrya svarUpa anaMta catuSTaya siddha karyo eTale mekSamAM jaIne siddhinAM avyAbAdha anaMta sukha meLavyAM. te vakhate prabhunI sAthe anazana grahaNa karanArA traNaso ATha (308) munivaree (1para) paNa mekSa saMpadAne meLavI. jyAre prabhu mokSe gayA tyAre zarIramAM jeTalI avagAhanA hatI tenAthI trIjA bhAge ochI avagAhanA (153) prabhunI mekSasthAnamAM jANavI. jyAre jIva mekSe jAya tyAre dArika zarIramAM tenI je avagAhanA hoya che temAMthI trIjA bhAganI avagAhanA mokSe jatAM ochI thaI jAya che, kAraNa ke zarIramAM je pilANanA bhAga hoya che te Atmapradeza vaDe pUrAvAthI avagAhanA trIja bhAga jeTalI ochI thAya che. 223-224 prabhunI kaI kaI avasthAne keTale kALa hatuM te jaNAve che -- pUrvAga soLa sahita sADA sAta lakha pU sudhI, kaumAramAM154 prabhu parva sADI ekavIsa samaya sudhI; rAjya karatAM155 seLa pUrvAna Iga lakha pUrva e, vratakAla 56 prabhune mAsa SaTa chadmastha kAla na bhUlIe. 225 spadArtha -prabhu zrI padmaprabha svAmIe sADA sAta lAkha pUrve ane upara soLa pUrvAga eTalA varSo kumAra avasthAmAM (154) pasAra karyA. tyAra pachI prabhue sADI ekavIsa pUrva varSo sudhI rAjya karyuM. (155) eTale temanI rAjyavasthAne kALa jANa. tyAra pachI prabhue bAkInuM AyuSya dIkSA paryAyamAM (155) pasAra karyuM. tene saghaLe kALa eka lAkha pUrvamAM soLa pUrvAga ochA jANavA. A vratanA kAlanI aMdara prabhune For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 155 cha mAsane dhastha kALa jANa. prabhue dIkSA lIdhA pachI temane cha mahinA pachI kevalajJAna thayuM che. mATe dIkSA lIdhI ane kevalajJAna thayuM tenI vaccene cha mahinAne je kALa te temane chaghasthapaNAne kALa jANa. ra25 prabhune AyuSyane kALa tathA AMtarAdi jaNAve che --savAya trIsa lakha pUrva sumati mukitathI A AMtaruM, 157 nevuM sahasa koDa sAgare nirvANa pAmabha taNuM, sahasa peTa beMtAlIsa varSanA dasa sahasa keTIja e, atara pakSa navyAzI cotho araka bAkI jANIe. 226 spArtha -e pramANe uparanA lekamAM jaNAvela kumAra avasthA vagere avA sthAone kALa bhego karatAM prabhu zrI padmaprabha svAmInuM saMpUrNa AyuSya trIsa lAkha pUrvanuM jANavuM. have sumatinAtha prabhu mekSe gayA ane zrI padmaprabha svAmI mokSe gayA te vacce kALa te ahIM AMtarAne kALa jANa. te kALanuM pramANa nevuM hajAra kroDa sAgarepama (157) jeTaluM jANavuM. te vakhate cothA ArAne zeSa kALa daza hajAra jhADa sAgare. pama ne nevyAsI pakhavADIyAmAM beMtAlIsa hajAra varSo (158) ochAM hatAM. cothA ArAnA eka keDIkeDI sAgarepamamAMthI beMtAlIsa hajAra varSa ochAM karatAM, bAkI je rahe teTale kALa kahe che. 226 IndrAdika devo prabhunI anya vidhi kare che te jaNAve chebAra aMtima sthAnake prabhu sumatinI jima jANavA,pa9-170 nirvANa jANI iMdraAdika sajja ahiMyA AvavA; parivAra sAthe bhakitabhAve aMtya vidhi pUraNa kare, naMdIzvare nirvANa utsava karata svarge saMcare. 227 pabdArtha -e pramANe zrI padmaprabha svAmInA 158 dvAre gaNAvyA. bAkInA chelalAM 12 sthAnako dezanA ciMtAmaNinA pAMcamA bhAgamAM zrI sumatinAtha bhagavAnanAM je rIte kahyAM che te pramANe jANavAM. have prabhu jyAre mekSe gayA te vakhate prabhune nirvANa samaya jANIne Indra vagere deve parivAra sAthe taiyAra thaIne svargamAMthI tyAM Ave che ane prabhunI aMtya samaya ( nirvANa kalyANaka)nI vidhi bhakti bhAvapUrvaka kare che. A vidhinuM vistArathI varNana dezanA ciMtAmaNinA pahelA bhAgamAM zrI kaSabhadevanA caritra prasaMge kareluM hovAthI ahIMyAM jaNAvyuM nathI. anya vidhi pUrI karIne IndrAdika de zrI naMdIzvara dvIpe jAya che. tyAM prabhune nirvANa mahesUva karIne pachI svargamAM pitapotAnA sthAne jAya che. 227 For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 [ zrIvijayapadrasUrikRtaprabhunA caritra tathA dezanAnA lAbha jaNAve che-- eka se sittara vare goThavI prabhu jIvananI, sAthe bhAkhI dezanA zrI prabha tIrthozanI; nidaoNSa ne nirbhaya jIvanane pAmavA A dezanA, manana karI prabhu sama thaje zivamArga sAdhI bhavijanA ! 228 spaSTAtha -e pramANe eka se ane sittera dvAre gaThavIne zrI padmaprabhusvAmInA jIvananI TUMka hakIkata jaNAvavA pUrvaka vistArathI temanI dezanA paNa jaNAvI che. A dezanAnuM svarUpa yathArtha samajIne te pramANe AcaraNa karavAthI nirdoSa eTale doSa vinAnuM tathA nirbhaya eTale ke I paNa prakAranA bhaya vinAnuM jIvana jIvI zakAya che. mATe te prabhunI dezanAnuM bhAvapUrvaka manana karIne he bhavya che ! tame paNa te rIte mokSa mArganI sAdhanA karIne prabhunA jevA siddha svarUpavALA thaze. A rIte kahevAne bhAvArtha e che ke je Asannasiddhika bhavya ja A paddhaprabhunI dezanA yathArtha samajIne te pramANe AcaraNa kare che eTale mokSamArganI sAdhanA kare che teo paNa karmone khapAvIne mekSanAM sukhane jarUra meLave che. prabhunA jevA nijAnandI thavAne A amegha upAya che. 228 tIrthakaronA jIvana jANavAthI AtmadaSTi khole che te jaNAve che -- kalyANake pAMce kahyA zrI padmaprabha tIrthazanA, jinazAsane kalyANakAraka jIvana sAnika taNuM; tIrthapatinA jIvana uttama AtmadaSTi jagAvatA, karmazatru haThAvatA puNyazAlI jIva vibhAvatA, 229 paTArtha -cha tIrthakara zrI padmaprabhusvAmInA pAMce kalyANake eTale 1 avana kalyANaka, 2 janmakalyANaka, 3 dIkSA kalyANaka, 4 kevalajJAna kalyANaka ane 5 mokSa kalyANaka-ema pAMce kalyANa kenuM varNana AmAM karavAmAM AvyuM che. jene kalyANa karanAra hovAthI kalyANaka kahevAya che. sAtvika purUSonAM caritre jinazAsanane viSe kalyANa kArI thAya che. temAM paNa tIrthakara deva jevA ke ttara mahApurUSonAM jIvana cakakasa uttama AtmadaSTine jagADe che. tIrthakaronA caritranuM manana karanAra chane AtmadaSTi athavA For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 157 AtmAne hitakArI daSTi prakaTe che tethI karIne te puNyavAna che pitAnI aMdara rahelA ATha karmarUpI zatruone nAza karIne siddhinA sAdi anaMta sukharUpa kalyANane sAdhI zake che. A lekhamAM jaNAvela "AtmadaSTi"nuM svarUpa TUMkAmAM A rIte jANavuMadhyAtmazAstranA vacanane anusAre (1) AtmadaSTi che (2) bAhAdaSTi che ema jInA be bheda saMbhave che. temAM je je manuSyabhava ane avicchinna prabhAvazAli-trikAlAbAdhita zrI jainendrazAsana tathA jinavANuM temaja sadgurunI vANInuM zravaNa, ahiMsA, saMyama, tapa athavA dAnAdi-varUpa mukitanA sAdhananI parama durlabhatAne lakSyamAM rAkhIne A rIte bhAvanA bhAve che ke-huM eka ja chuM eTale janmatAM ekale ja Avyo chuM, ne maraNa samaye paNa huM ekale ja parabhavamAM javAne chuM. senAnI lagaDI Adi sAthe laIne koI paNa jIva ahIM janma lete nathI, ne dhanAdimAMnuM kAMI paNa sAthe laIne parabhavamAM ja nathI. te chatAM strI kuTuMba delata vagerene pitAnA mAnIne te darekanA piSaNa rakSaNAdi nimitte AraMbha samAraMbha karatAM je baddhAdi svarUpavALAM cIkaNuM karmo baMdhAya, tenAM phala mAre pitAne ja bhogavavA paDaze, temAM strI AdimAMnuM keIpaNa mArAM duHkhamAM bhAga leze nahi, sau svArthanAM ja sagAM che. te pachI vAstavika rIte te mArA hoI zake ja nahi. te mArAM che ema mAre na mAnavuM joIe. tema huM paNa temane nathI. mArI vastu (nirmala jJAna darzana cAritra) mArI pAse ja che. tenI nirmala ArAdhanA karI muktinA avyAbAdha sukha meLavavA emAM ja mAnavajanmanI kharI saphalatA che. vibhAva, para pariNati ke kaleza e ja saMsAranuM mukhya kAraNa che. svabhAva sthiratA, nijaguNa ramaNatA ke kaleza rahita zIla zamatA saMyamanI parama ullAsathI sAtvikI ArAdhanA karavI, e mokSasukhane jaladI denArA asAdhAraNa kAraNa che. ane "nito mavAnuM vadhe te ma" bahirAtma bhAve vartAnArA tamAma cakavatI Adi saMsArI jI bhalene SaTa khaMDa pRthvI Adine jItIne potAnA AtmAne vIra tarIke mAnatA hoya, paNa kharA vIra te kAma, krodha, mada, mAna, rAga dveSAdi aMtaraMga zatruone jItanArA cha ja kahevAya. he jIva! te te tene (rAgAdine) jItyA nathI, paNa tenAthI (rAgAdithI) tuM chatAye chuM. eTale tuM rAgAdine vaza tha chuM; AtmA karatAM dehAdine adhika mAnIne tene mATe vividha pApakarmo (AraMbha samAraMbhAdi) karIne rAjI thAya che. paNa yAda rAkhaje ke--maraNane bhaya dinapratidina vadhe ja jAya che. ema bharata cakravartAnA jevI bhAvanA bhAvavA pUrvaka pitAnA AtmAne hitakArI evA nirmala jJAnAdinI ArAdhanA rUpa mokSamArganI sAtvika ArA dhanA parama ullAsathI karanArA puNyazAlI jI AtmadaSTi kahevAya. kAraNa ke teo dehAdi padArthone kSaNabhaMgura mAnIne Atmahita karavA tarapha ja lakSya rAkhIne tevA ja AcArazadine ArAdhe che. AvI AtmadaSTine prakaTa karavAnuM apUrva sAdhana zrI tIrthakarAdi lokottara mahApurUSonA jIvana caritrAdinA zravaNa-manana-ane nididhyAsana che. mATe ja temanA jIvanane kRmika vikAsa ahIM base ne trIsamA kalekamAM graMthakAra jaNAve che. 229 For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 [ zrIvijayapadhasUrikRtakaI bhAvanAthI tIrthaMkara padavI prApta thAya te jaNAve che-- e pUjya purUSa pUrva bhavanA tIvra zubha saMskArathI, zAsana rasika saune banAvuM e uttama bhAvathI; vAsa sthAnaka Adi tapane sAdhatA saMcamI banI, devabhavamAM rAcatA na zame sahe pIDa narakanI. 230 spaSTAtha -je mahApurU tIrthakara thavAnA hoya che teo temanA pUrvabhavamAM uttama saMskArane lIdhe evI bhAvanA bhAve che ke huM A jagatanA sarva ne zrI jinazAsananA rasiyA (parama ullAsathI zrI jinazAsananI ArAdhanA karanArA) banAvuM. emanI bhAvanA sarva jIvanuM kalyANa karavAnI hoya che. AvI uttama bhAvanA jyAre pUrI vizALa daSTi AtmAmAM khIlI heya tyAre ja thAya che. A bhAvanAmAM sAMsArIka svArthane sarvathA abhAva che ane AvI bhAvanA bhAvanArA che ghaNA ja thoDA hoya che. teo upara kahelI bhAvanA pUrvaka te bhavamAM eka be sthAnakothI mAMDIne utkRSTapaNe vIse sthAnakenI ArAdhanA kare che ane nirmala cAritranuM pAlana kare che. AvI bhAvanA manuSya bhavamAM ja upaje che. te jIve vaimAnika devanuM athavA narakanuM AyuSya bAMdheluM hoya che. narakanuM AyuSya bAMdhanArA te jIve te manuSya bhavamAM zarUAtamAM mithyAdaSTi hoya che ane te mithyAdaSTi avasthAmAM temaNe narakanuM AyuSya bAMdheluM hoya che ane samakita pAmyA pachI teo upara jaNAvelI bhAvanAdi kAraNethI tIrthakara nAmakarmane nikAcita baMdha kare che. Aja kAraNathI vaimAnika devamAMthI manuSya bhavamAM AvelA athavA prathamanI traNa narakamAMthI manuSyanAM AvelA cha ja tIrthaMkara thAya che. tiryaMca gatimAMthI manuSya gatimAM upajelA athavA manuSya gatimAMthI manuSyamAM AvelA ja tIrthakara thatA nathI. jeo tIrthakara nAma karmane bAMdhIne devapaNe upaje che teo bIjA devonI mAphaka te deva bhavanAM sukhamAM rAcatA nathI athavA teo denAM sukho Asakita vinA bhagave che. je e narakamAM utpanna thAya che, teo samatA bhAvapUrvaka narakanI pIDA sahana kare che. tIrthakara nAmakarmane nikAcita baMdha karanArA prabaLa puNyazAlI enA vicAra bhASA ane vartana bIjA sAmAnya jInA vicArAdi karatAM bahu ja uttama prakAranA hoya che, tethI tevA AtmAo devabhavamAM paNa pUrvabhavanA uttama saMskAranA pratApe A rIte nimala bhAvanA bhAve che ke he jIva! deva bhavamAM kamanijerAnuM apUrva sAdhana zI jinezvara devenI parama ullAsa. thI bhakita karavI eja che. mehavAsita daSTine laIne ja A devatAI sukhe bIjA dene sArA lAge, paNa tattvadaSTithI samajavuM joIe ke-A badhA sukhanA sAdhane kSaNavAramAM nAza pAmavAnA svabhAvavALA che ne cIkaNAM karmone baMdha karAvanArA che. mATe temAM tArA jevA ja Asakata bane ja nahi. AvI bhAvanAthI teo prabhubhakti Adi dvArA deva jIvanane pUrNa karI uttama mAnavabhavamAM tIrthaMkara thaIne siddhinAM sukha pAme che. e pramANe For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanAciMtAmaNi ] 159 narakamAM gayelA evA paNa tIrthakaranA cha-samyagdaSTi hovAthI kSetrakRtAdi vedanA samatAbhAve sahana karIne narakAyu pUrNa karI uttama manuSya bhavamAM tIrthaMkara thaI siddhi padane pAme che. 230 chelA bhavamAM tIrthakaronuM vartana kevuM hoya che te be gAthAmAM jaNAve cheaMtya bhavamAM janmathI paNa jJAna Adi guNo dhare, prauDha jevA dIpatA muzkelIo paranI hare; yauvane Asakita TALI zudhdha saMyama pALatA, parISaha sahatA sama bane mAna apamAna thatA. 231 spaSTArthaDa-deva bhavamAMthI athavA nArakanA bhavamAMthI jyAre chelA manuSya bhavamAM te tIrthakaranA jIva utpanna thAya che, tyAre teo matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna e traNa jJAnane dhAraNa kare che. ane bAlyAvasthAmAM hoya tyAre paNa teonuM AcaraNa proDha purUSanA AcaraNa jevuM eTale anubhavI gharmA nA AcaraNa jevuM hoya che. teo te avasthAmAM bIjAonI muzkelIone dUra kare che. yuvAna avasthAmAM vartatA hoya tyAre paNa teo Asakti vinA ja bhoga karmanA phalene bhagave che ane cAritra grahaNa karIne tenuM zuddha pAlana kare che. parISaho ane upasargone sahana kare che. keI temane mAna Ape athavA ke temanuM apamAna kare te baMnenA upara temanI samAna daSTi hoya che. mAna ApanAra upara temane rAga hetuM nathI ane apamAna karanAra upara temane dveSa hetuM nathI. 231 chavAstha bhAve mauna dhArI svapara tAraka thaI ane, vicaratA puNya prabhAve dezanA upasargone; TALe svabhAve zAMta samatAdika guNone dhAratA, zatrane paNa bodha ApI mukitamArge joDatA. 232 spaSTArtha -jyAre prabhu dIkSA grahaNa kare che tyAre temane ceNuM mana:paryavajJAna utpanna thAya che. tyAra pachI prabhu jyAM sudhI chavAstha bhAvamAM vartatA hoya che tyAM sudhI eTale kevalajJAna utpanna thAya tyAM sudhI mauna rahIne vicAre che eTale te AvasthAmAM teo keIne upadeza vagere ApatA nathI paraMtu maunabhAve vicare che. jyAre temane kevalajJAna thAya che tyAre teo svapara tAraka thAya che. ane jyAM jyAM vicare che tyAM tyAM tIrthakara nAma karmanA puNyanA prabhAvathI dezanA ApI aneka bhavya jIne bedha For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ vijyapadrasUrikRtapamADe che. vaLI teonA puNyanA prabhAvathI upasargo dUra thaI jAya che. teo svabhAve zAMta hoya che ane samatA vagere guNone dhAraNa kare che. teo zatruo upara paNa samatA bhAva rAkhe che ane temane paNa bodha ApIne mokSanA mArgamAM joDe che. A pramANe tIrthakara nAma karmanA udayathI teo bIjA ne paNa tAre che. 232 have graMthakAra zIkhAmaNa Ape cheprabhu jIvanane vAMcajo ne anyane samajAvajo, tattva citta dhAro prabhumArga raMge vicare; AtmaguNaraMgI banI bIjA janone tAro, prabhu jIvananA lAbha e mArI zIkhAmaNa mAnajo. 233 spaSTAtha -have graMthakAra aMtima hitazikSA ApavAnI bhAvanAthI kahe che ke he bhavya jItame A zrI padmaprabha prabhunA caritrane vAMco ane tenA rahasyane samajIne bIjAone samajAvaje. prabhue kahelA dezanAdinA tattvane paNa cittamAM dhAraNa karaje ane prabhue kahelA mArgane viSe AnaMdapUrvaka vicAraje. vaLI AtmAnA guNa eTale jJAna darzana cAritrarUpI guNemAM ramaNatA karavAthI thatA AnaMdane anubhava karanArA thaje ane bIjA janene uddhAra kare. A badhA prabhunA jIvanane jANavAne lAbha che e mArI zIkhAmaNane tame prahaNa kara. 233 have graMthakAra graMthanI samApti karatAM vAcakane AzIrvAda Ape che dezanA ciMtAmaNine bhAga chaTro pUrNatA, pAme ahIM vAcaka lahA nija Atma guNa gaNa ramaNatA; deva vimalezvara tathA cakezvarI padmAvatI, vigha harajo pUrajo zrI saMdhanI vAMchita tati, 234 spaSTArtha -A pramANe che zrI padmaprabhusvAmInA jIvana tathA dezanAne jaNAvanAra A dezanAciMtAmaNine chaThTho bhAga ahIM pUro thAya che. A graMthane vAMcanAra te vAMcIne pitAnA AtmAnA guNone samUha je jJAna darzanAdi temAM ramaNatA karanArA thAo. AtmaguNamAM ramaNutA karanAra ja karmone nAza karIne ucca dazAne pAme che. zrI vimalezvara nAmanA zAsana nAyaka yakSa tathA zrIcakrezvarI tathA padmAvatI nAmanI jinazAsananI rakSA karanArI devI zrI caturvidha saMghanA vighone nAza kare ane saMghanI IcchAnI paraMparAne pUrI kare evI mArI bhAvanA che. 234 For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] A graMthane samApti kALa jaNAve che - nayana zazi gaganAkSi vaikrama varSa akSaya trIja dine, dezanA ciMtAmaNi gurU graMtha chaTThA bhAgane; paramopakAra nemisurinA padmasuri saMdhanI, | vinaMtithI rAjanagare hitamatithI svaparanI. 235 spaSTArtha -have graMthane samApti kALa jaNAvatAM kahe che ke vikrama saMvatanA nayana (2) zazi (1) gagana (0) akSi (2) varSe eTale ra012 nA varSamAM akSaya tRtIyAnA divase eTale vaizAkha suda trIjane divase "zrI dezanAciMtAmaNi" nAmanA moTA graMthanA A cha bhAganI parama upakArI gurU mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajInA ziSya AcAryazrI vijayapaghrasUrie svaziSya munizrI vidyApravijayajI tapasvi-gurU bhakitaparAyaNa munirAjazrI bhakitavijayajInA ziSya munirAja zrIrAjavijayajI tathA devagurU dharmArAdhaka zeTha IzvaradAsa mUlacaMda, zeradalAla sArAbhAI jesaMgabhAI, zeradalAla manubhAI jesaMgabhAI vagere zrI saMghanI vinatithI svaparane hita karavAnI bhAvanAthI rAjanagaramAM racanA karI. 235 graMthakAra graMtha racanAmAM bhUla cUkanI kSamA mAge che-- racatA parama ullAsathI bhUla cUka mAphI mAgatA, bhAvabhakita karI prabhunI jIvana saphaluM mAnatA; dezanA vistArathI prabhu zeSa jIvana TUMkamAM, varNavyuM zazi ravi pare che graMthe vijayI vizvamAM 236 spaSTArtha -e pramANe parama harSa ane ullAsathI graMthanI racanA karI. temAM kAMI bhUlacUka thaI hoya, te huM te saMbaMdhi mAphI mAguM chuM. huM A graMthanI racanA karavA vaDe prabhunI bhAvabhakita karIne mArA jIvanane saphaLa thaeluM mAnuM chuM. A graMthamAM prabhunI dezanA vistAra pUrvaka ApI che. prabhunA bAkInA jIvanane saMkSepamAM jaNA vyuM che. huM cAhuM chuM ke jema caMdra ane sUrya vizvamAM vijayavaMtA vate che tema A graMtha paNa vizvamAM vijayI bane. 236 graMtha racanAnA puNya phalanI cAhanA jaNAve che - racanA janita je puNya arpe tAsa phalarUpa cAhanA, eja mArI sarva jIva sAdhaka banI jina dharmanA mukitanA sukhane lahe (je pamADe anyane, jainazAsana vijaya pAme vijaya pAme pratidine. 237 21 For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 [ zrIvijayapadhasUrikRtaspaSTArtha -A graMthanI racanA karavAthI meM je puNya upArjana karyuM hoya tenA phala rUpe mArI eja IcchA che ke tamAma bhavya jIvo zrI jinezvara bhagavaMte kahelA dharmanA sodhanArA bane, tenI sAdhanA karIne AnaMdathI mokSanAM sukhane meLave, temaja anyane paNa mokSanAM sukha meLavavAmAM sahAya karanArA thAo. e rIte zrI tIrthakara bhagavaMtoe prarUpeluM zrI jaina zAsana niraMtara vaMtu varte, jayavaMtu varte. 237 have graMthakAra AnA pachInA bhAgamAM zuM Avaze te jaNAvI AgaLanI graMtha racanAnI bhAvanA jaNAve che - dezanA ciMtAmaNinA bhAvi saptama bhAgamAM, sAtamA supArzva prabhunI dezanA vistAramAM huM kahIza sattara prabhunI dezanA paNa anukrame, sattara vibhAgamAM kahIza huM e mane puNya game. 238 spaSTAtha -e pramANe A dezanA ciMtAmaNine chaThThA bhAga pUro karyo. have pachInA racAnArA tenA sAtamA bhAgamAM sAtamA tIrthaMkara zrI supArzvanAtha prabhunI dezanA vistArapUrvaka kahevAmAM Avaze. ane temanuM jIvana paNa TUMkamAM jaNAvavAmAM Avaze. tyAra pachI bIjA sattara bhAgamAM bAkInAM sattara jinezvaronI dezanA vistArapUrvaka kahevAmAM Avaze, kAraNa ke mane AvA graMtha racavAnuM mArA puNyanA ne game che. 238 // iti zrItapogacchAdhipati-zAsanasamrATa-maricakracakravarti-jagadguru-AcArya3 zrIvijayanemisUrIzvara-caraNakiMkara-vineyANu-zAstravizArada-kavidivAkara___ AcAryazrIvijayapadmasUrIzvaraviracita--zrIdezanAciMtAmaNi-mahAgraMthasya paTo mA ! haja chachachachachachachachachachachachachachachachachachachachachachachachache. For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 mo nama: zrIsivAya || ||prmopkaari-sdguru AcAryavarya zrIvijayanemimUrIzvarebhyo namonamaH // pUjyapAda-paramopakAri-AcArya zrI vijayanemimUrIzvara caraNakiMkara vineyANu AcArya zrIvijayapadmasUrIzvara viracita | zrI ratiMmara pArthavRta che maana zossosiaconorm omnia paNamiya thaMbhaNapAsaM, guruguNasirinemimUripayakamalaM // viraemi jahAmuttaM, sirithaMbhaNapAsabihakappaM // 1 // zrI laMbAvatI nagarI (staMbhatIrtha, khaMbhAta, laghulaMkA)mAM kalpavRkSa, ciMtAmaNi, kAmakaMbha, kapalatA vigere padArtho karatAM paNa adhika prabhAvavALA zrI staMbhana pArzvanAthanAM darzana karanAra bhavya jIvonA hRdayamAM eja vicAro prakaTe che ke-A pratimAjI koNe ane kyAre bharAvI? kayA kayA iMdrAdi bhavya che, keTalA TAIma sudhI, kaye sthale, A bimbanI pUjA karI kevA kevA lAbha meLavyA ? AcArya zrIabhayadevasUrijIe A pratimAjIne kaI rIte kyAMthI prakaTa karyA vigere jaNAvavuM jarUrI hovAthI, zrI vividha tIrthaka5, prabhAvaka caritra, upadeza prAsAda, upadeza saptatikA Adi graMthanA AdhAre tathA anubhavI paropakArI zrI gurU mahArAja Adi gItArtha purUSanA vacanAnusAre ahiM jaNAvuM chuM (zArdUlavikrIDita vRtta) yanmArge'pi catuHsahasrazarado devAlaye yo'rcitaH, svAmI vAsavavAsudevavaruNaiH svarvAdhimadhye ttH| kAntyAmibhyadhanezvareNa mahatA nAgArjunenArcitaH, pAyAt staMbhanake pure sa bhavataH zrIpArzvanAtho jinaH // 1 // pratimAnA bharAvanAra kezu? gaI vIzImAM 16 mA tIrthaMkara zrI naminAtha (namIzvara) bhagavaMta thayA. te prabhunA nirvANa samayathI mAMDIne 2222 varSo vItyA bAda ASADhI nAmanA zrAvaka thayA. temaNe zrI pArzvanAthanAM traNa biMba bharAvyAM. hAla temAMnA 1 cArUpa tIrthamAM, 2 zrI zaMkhezvara tIrthamAM ane 3 zrI staMbhatIrtha (khaMbhAta)mAM mojuda che. ema traNa biMbanI bInA, mulanAyaka zrI staMbhana pArzvanAthanA nIlama maNimaya biMbanI paDakhenI pArzvanAthanI vizALa pratimAnA lekha uparathI jANI zakAya che. A varNanamAM zrI staMbhana pArzvanAthanI prati For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijyapadhasUrikRtamAnI jema zrI zaMkhezvara pArzvanAthanuM biMba gaI vIzImAM bharAvyuM ema jANI zakAya che. bIjI bAju navIna "upadeza saptatikAmAM ema paNa kahe che ke-A prabhunA biMbanI Adi nathI jaNAtI. keTalAeka AcAryo ema kahe che ke vartamAna vIzImAM thayelA sattaramA tIrthakara kuMthunAtha bhagavaMtanA samaye thayelA mammaNa zeThe prabhune pUchayuM ke-mArI mukti kayAre thaze? javAbamAM prabhue kahyuM ke bhAvi zrI pArzvanAthanA tIrthamAM tuM mukti pada pAmIza. ema sAMbhaLatAMnI sAthe khUzI thaIne teNe nyAyapAti dravya vAparIne A biMba bharAvyuM. IdriAdike karelI pUjA - duniyAmAM samudranuM pANI mApanAra tathA tAraka (tArA) Adi tiSi devanAM vimAnene gaNI zakanAra je hoya te divya purUSa paNa A pArzvaprabhunI pratimAne mahimA varNavI zake ja nahi. "pArtha pArtha" evA nAmAkSaronA jApathI paNa sarpAdinuM jhera utarI zake che. aneka vidanene haThAvavA mATe jenA adhiSThAyaka sarvadA jAgatAja che evA A prabhunA biMbanI pUjAne pavitra lAbha aneka vidyAdhara, surendra, nRpati Adi bhavya jIe ghaNI vAra lIdhe che. temAM vIsamA tIrthaMkara zrI munisuvrata svAmInA samayamAM, A pratimAjI caMpA nagarImAM bIrAjamAna hatA. te samaye garika tApasanA parAbhavAdi kAraNathI kArtika zeThe parama pavitra jainendrI dIkSA grahaNa karI A ja prabhu biMbanA dhyAnathI seMkaDo abhigraha siddha karyA che. te ja kArtika zeTha anukrame sadharmedra thayA. avadhi jJAnathI A biMbane prabhAva jANIne pUrNa ullAsathI sAvitrI bhakti karI. keTaleka TAIma vItyA bAda vanavAsanA prasaMge IMdranA AjJAMkita devenI sahAyathI rAmacaMdrajIe daMDakAraNyamAM A pratimAne meLavIne sItAe lAvelA phUlethI apUrva pUjA karI che. ema cha mahinA ane 9 dina sudhI A alaukika pArzvaprabhunuM biMba rAmacaMdrajI pAse rahyuM. tyAra bAda rAmacaMdrajIne karmodayajanita Apattine samaya jANI adhiSThAyaka devoe e biMba iMdrane saMpyuM. tyAM saudharma devalekamAM zakendra agIAra lAkha varSo sudhI nirmala bhakti karI. A avasare yadu vaMzamAM prabhu zrI neminAtha, baladeva, kRSNa nRpati ema traNe zalAkA puruSo hayAta hatA. temAM bAlabrahmacArI, sugrahItanAmadheya, prAtaHsmaraNIya zrI neminAtha kevalIpaNe vicArI rahyA hatA. kRSNa rAjA haju vAsudeva padavIne pAmyA na hatA. te samaye jarAsaMghanI sAthe laDatAM kRSNa vAsudeve potAnA sinyanI upasargathI pIDita dazA joIne tene dUra karavAnA IrAdAthI prabhune upAya pUchaze. tenA javAbamAM 1 gaI vIzImAM thayelA zrI dAmodara nAmanA tIrthaMkara prabhunA zAsanamAM thayelA ASADhI zrAvake gaNadhara thaIne, potAnI mukti te samaye thaze ema pUkata prabhunA vacanathI A biMba bharAvyuM ema paNu anyatra kahela che. A bInA suprasiddha che. 2 varUNadeve 11 lAkha varSo sudhI pUjA karI ema kahyuM che. juo-upadeza prA. vyA. 266 muM. For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstaMbhanapArthabrahakalpa ] 165 prabhue kahyuM ke he kRSNa! mArA nirvANa kAlathI mAMDIne 83750 varSo vItyA bAda ghaNA adhiSThAyaka dethI namaskAra karAyelA zrI pArzvanAtha tIrthakara thanAra che. te prabhunI prati mAnA snAtra jalane chAMTavAthI A upasarga nAza pAmaze. pharIthI kRSNa vAsudeve pUchyuM ke te pratimAjI hAla kayAM ane kenI pAse che? javAbamAM prabhue kahyuM ke zakendranI pAse hAla te pratimA che. A bInA kendra avadhijJAnathI jANIne mAtali sArathi sahita ratha ane e pratimAjI kRSNane ApyAM. te pratimAnA darzanathI nRpati ghaNAja khuzI thayA. temaNe barAsa, kesara, puSpAdi pavitra dravyothI prabhu biMbanI snAtrAdi pUjA karI snAtranuM pANI rogarUpI prahathI pIDita banelA pitAnA sainyanI upara chAMTayuM. tethI upasarga zAMta thaye. saMgrAmamAM prativAsudeva jarAsaMghane parAjaya thayuM. te ja vijaya pAmavAnA sthale prabhu zrI neminAthanI AjJAthI kRSNa nareze pArzvanAthanuM bIjuM biMba saMkhapuramAM sthApIne zakrendra Apela A biMbane sAthe laI dvArikA nagarI tarapha prayANa karyuM. ATalI bInA vAsudeva thayA pahelAMnI samajavI. pachI dvArikAmAM sarva rAjAoe kRSNa mahArAjAne vAsudevapaNAne rAjyAbhiSeka karyo. tyAra bAda kRSNa vAsudeve maNi-suvarNa-ratnajaDita prAsAdamAM A zrI pArzvaprabhunA biMbane padharAvI mahotsavapUrvaka 700 varSa sudhI pUjA karI. keTalAka samaya vItyA bAda yAdavee dvipAyana RSinI hAMsI karI, tethI RSie zrApa Apyo ke dvArikAmAM dAha lAgaze. pariNAme temaja thayuM. paraMtu A camatkArI biMbanA prabhAve jinAlayamAM agninI bIlakula asara na thaI. dvArikAne koTa truTI gaye, samudranuM pANI nagarImAM phelAyuM, biMba sahita jinAlayanI upara paNa pANIne pravAha pharI vaLyo. zrI pArzvaprabhunuM pavitra biMba samudramAM hatuM, te prasaMge dharaNendra iMdrANI gaNa sahita krIDA karavA tyAM AvyA. pApa pujane dUra karanAra biMbane jotAM ja teo bahu harSa pAmyA. IMdrANIoe nRtyAdi karI mahAkarmanirjarAne lAbha meLavyuM. ema nizcita samyagdaSTi zrIdharaNendra mahollAsapUrvaka 80 hajAra varSo sudhI A samudramAM rahela zrI pArzvaprabhunA biMbanI pUjA karI. A tamAma bInA pazcima dizAnA lokapAla varUNa devanA jANavAmAM AvI. varUNa deva eja vicAravA lAge ke -"jenI iMdra paNa pUjA kare che te biMbanI pUjA karIne mAre paNa AtmakalyANa karavuM joIe." ema vicArIne te deve 4000 varSo sudhI A zrI pAzvadevanA parama prabhAvaka pavitra biMbanI pUjA karI. ghaNo samaya vItyA bAda jyAre traNe lekamAM tilaka samAna vartamAna zAsanadhIzvara zramaNa bhagavaMta prabhu mahAvIra deva rUpI megha kevalI avasthAmAM bharata kSetramAM, avicchinna 1 minirvANa ane zrI vIraprabhunuM aMtara 84000 varSonuM kahyuM che. zrI pArzvanAtha ane zrI viraprabhunuM aMtara 250 varSonuM suprasiddha che. 84 hajAramAMthI 250 bAda karavAthI uparanI saMkhyA ghaTI zake che. For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijyapadyasUrikRtasAtizaya vANirUpI dhodha-pANIne pravAha bhavya jI rUpI pradhAna dhAnyarAzi upara siMcI rahyA hatA tyAre eTale zrI mahAvIra prabhunA samayamAM, mahAprAcIna pravara jinAlayAdi dharmasthAnethI bhAyamAna zrI kAMtipurImAM, mahAparAkramI pracura vaibhavazAlI dhanezvara ( apara nAma sAgaradatta) nAmane sArthavAha aneka vahANamAM vikeya vastuo bharIne samudranI musApharI karate karate anukrame siMhaladvIpamAM Avyo. avasarecita vyApAra karatAM ghaNeja lAbha meLavIne keTalAka samaya vItyA bAda svanagarI tarapha prayANa karyuM. te vahANe vegathI cAlI rahyAM hatAM. dariyAmAM barAbara madhya bhAgamAM AvatAM acAnaka vahANe cAlatAM baMdha paDI gayAM. sArthavAha ciMtAmAM paDe. AvA saMkaTanA prasaMge zAsananI adhiSThAyikA padmAvatI devIe sArthavAhane kahyuM ke he vatsa! tuM gabharAIza nahi. meM vahANa thaMbhAvyAM che. tenuM kAraNa e che ke-je sthaLe vahANa thaMbhyA che te sthaLe nIce taLIe mahAmaha rAjAnA abhimAnane teDanAra varUNadevathI vizeSa mahimAne pAmelA, zrI pArzvanAtha prabhunuM alaukika biMba che. tuM te biMbane tArI nagarImAM laI jA. AvuM devInuM vacana sAMbhaLIne sArthavAhe devIne kahyuM ke huM samudranA taLIethI e paramaprabhAvaka paramAtmAnA biMbane bahAra lAvavAne asamartha chuM. tyAre devIe kahyuM ke-he zrAvaka! huM nIce taLIe jAuM chuM. mArI pAchaLa pAchaLa tAre AvavuM. kAcA sUtaranA sAta tAMtaNAMthI te biMbane bahAra kADhI vahANamAM padharAvI nirvitapaNe tArI nagarImAM jaje. AthI sArthavAhe te pramANe karyuM. niSkAraNa jagadubaMdhu traNe lekanA nAtha pArthaprabhunA biMbane joIne zeTha ghaNe ja harSa pAme. thoDA divasomAM te sArthavAhe pitAnI kAMtipurInA pAdaramAM AvI paDAva nAkhe. nagarIne paricita janasamUha sAme AvyuM. ane mahAparAkramI sArthavAha ucita muhUrta, A prabhAvaka biMbane mahatsavapUrvaka nagarImAM laI gayA. te (sAmaiyAnA) prasaMge ghaNA gavaiyAo vividha gAyane gAtA hatA. vividha vAjiMtro paNa dharmaprabhAvanAmAM vRddhi karatAM hatAM. saubhAgyavaMtI nArIo dhavalamaMgala gAtI hatI. yAcakAdine dAna devAmAM AvyuM. pachI rUpA je sapheda prAsAda baMdhAvI temAM prabhubiMbane padharAvI sArthavAha haMmezAM ullAsapUrvaka trikAla prabhubhakti karavA lAge. ema kAMtipurImAM A biMba be hajAra (matAMtare eka hajAra) varSo sudhI rahyuM. A prasaMge nAgArjuna ginuM varNana khAsa jANavA yogya che. te A pramANekSatrimAM mukuTa samAna ane yuddha karmamAM kuzala e saMgrAma nAme prakhyAta kSatriya hite. tene suvratA nAme patnI hatI. sahastraphaNA zeSa nAganA svapnathI sUcita ane puNyanA 1 vividha tIrthakalpamAM-pitA vAsukI, mAtA DhaMka parvatavAsI raNasiMha rAjaputranI putrI pala ema kahyuM che. For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstaMbhanapAbaha95 ] sthAnarUpa e nAgArjuna nAme temane putra hatA. te traNa varasano thaye tyAre eka vakhate bALako sAthe ramata karatAM, eka siMhanA bAla ( baccA)ne phADIne temAMthI kaMI khAte khAte pitAne ghera Avyo. bAlakanI A ceSTA joIne kheda pAmatAM pitAe Thapake A ke-he vatsa! ApaNu kSatriya kuLamAM nakhavALA siMhAdi prANine khAvAnI manAI che. A prasaMge tyAM AvelA eka siddha purUSe saMgrAmane kahyuM ke putranA A kAyathI tuM kheda na kara. jenuM rahasya pAmavuM azakaya che evA sUtranA rahasyane paNa A bAlaka bhaviSyamAM jANakAra thaze. pachI bAlyAvasthAmAM ja teja vaDe sUrya samAna, udyamI ane sAvadhAna e nAgArjuna adbhuta kalAvALA vRdhdha purUne saMga karavA lAge. ghaNI kalAo jANelI hovAthI parvate ane nadIo tene gharanA AMgaNa jevI thaI paDI ane dUra dezAMtara tene gRhAMtara jevuM thaI paDyuM. parvatemAM pedA thatI vanaspatine abhyAsa karatAM te mahA rahasyane jANanAro thaye. te rasasiddhi karavAmAM sAdhanabhUta mahAauSadhione saMgraha karavA lAge. eka vakhata pharate pharate te nAgArjuna pitAnA nagaramAM Avyo. te vakhate samasta siddhine jANanAra ane tyAM birAjamAna zrIpAdaliptasUrijI mahArAja tene jANa vAmAM AvyAM. eTale parvata bhUmimAM nivAsa karI pAdapane IcchanAra nAgArjune potAnA ziSya dvArA e AcAryane jJApana karyuM. tyAM tenA ziSya tRNaratnamaya pAtramAM siddharasa lAvIne zrIpAdalipta gurUnI AgaLa mUko. eTale gurU belyA ke-e siddharase mane ApavA mATe rasa banAvyA ? aho ! tene keTalo badhe apUrva sneha"! ema kahetAM te (gurU) jarA hasyA ane pAtra hAthamAM laI bhIte pachADI bhAMgIne tene bhUke karI nA. te jotAM Avela purUSa moTuM vAMkuM karIne kheda pAmyuM tyAre tene kahyuM ke-he bhadra! tuM kheda na pAma, tane zrAvake pAsethI sArU (bhA)jana apAvIza. ema kahI te pramANe karyuM. jatI vakhate gurUjIe te rasavAdIne mUtrathI bharela kAca pAtra (kAcanuM banAveluM vAsaNa ApyuM. tethI te ziSya vicAryuM ke--mAre gurU kharekhara mUrkha che ke AnI sAthe sneha karavA Icche che. ema vicArI te ziSya nAgArjunanI pAse AvyuM. ziSya kahyuM ke ApanI sAthe tenI adbhuta mitrI che." ema kahIne te mUtranuM pAtra teNe nAgArjunane ApyuM. teNe te khUlluM karI jemAM mUtranI durgadha AvI, jethI jANyuM ke"aho te sUrinI nirlobhatA (mUDhatA ThIka lAge che.) !" AthI kheda pAmelA nAgArjune paNa te kAca pAtrane patthara upara pachADI bhAMgI nAkhyuM. evAmAM rasoI karavA mATe devage ziSya tyAM agni saLagAvyuM. te vakhate agnine yoga thatAM te mUtrathI patthara paNa suvarNa banyA. AvI suvarNasiddhine prabhAva joIne ziSya Azcarya pAmI gurUne A bIne jaNAvI kahyuM ke-jarUra te AcArya mahArAjanI pAse adbhuta siddhio che, ke jenA malamUtrAdinA saMbaMdhathI patthare paNa suvarNa (senA) rUpa thAya che. For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 [ zrIvijayapagnasUrikRtae pramANe sAMbhaLatAM nAgAjIne Azcarya pAmI vicAryuM ke sUrijInI siddhionI Agala mArI siddhi zA hisAbamAM che? citrAvelI kayAM ane kRSNamuMDI (eka jAtanI vanaspati) kyAM? zAkaMbharI (durgA)nuM lavaNa kayAM? ane vajakaMda kayAM? dUra dezamAM rahetA ane vanaspati (auSadhe)ne ekaThI karatAM haMmezAM bhikSA bhejana karavAthI mAre deha plAna (nisteja ) thaI gayuM che. e AcArya te bALapaNathI ja mAMDIne kemAM pUjAyA che. AkAzagAminI vidyAthI sAdhya sAdhanAra te haMmezAM sukhamAM rahe che. vaLI temanA zarIranA mala mUtrAdikanA prabhAve mATI ane patthara vigere so TacanA suvarNa bane che. te pUjya sUrijIne prabhAva vacanAtIta ane apUrva che! ema dhArI pitAnA rasa-upakaraNa mUkIne nAgArjuna AcArya zrI pAdalipta prabhunI pAse AvI nirabhimAnI banI kahevA lAgyo ke he nAtha! dehasiddha ane spRhAne jItanAra evA Apa pUjyane jovAthI mAre siddhi garva sarvathA gaLI gayuM che. huM kAyamane mATe ApazrInA caraNakamalanI sevAne lAbha levA cAhuM chuM. vyAjabI ja che ke miSTAna maLe te tuccha bhajana kone bhAve? ema pitAne abhiprAya jaNAvIne nAgArjuna zrI pAdaliptasUrijInI paga dhevA AdithI niraMtara bhakti karavA lAge. evAmAM munie jyAre anyatra (bIje sthale) vihAra karI gayA, tyAre zrI AcArya mahArAja-pUrve kahela pAMca (siddhagiri-girinAra, sametazikhara, aSTApada, Abu) tIrtho para AkAza mArge jaI tyAM bhagavaMtane vaMdana karI eka muhUrtamAM niyamapUrvaka pAchA AvyA. kAraNa ke kaliyugamAM te sUrijI vidyAcAraNa samAna labdhivALA hatA. te tIrtha vaMdana karIne AvyA tyAre auSadhione jANavAnI IcchAthI nirvikAra nAgArjune temanA paga dhAyA. temAM suMghatAM, vicAratAM, jotAM, cAkhatAM, ane aDakatAM teNe pitAnA buddhibaLathI ekaso sAta auSadhio jANI lIdhI. pachI te te auSadhione meLavIne ghuMTIne eka rasa karIne tene lepa karI teNe uDavA mAMDyuM, paraMtu kukaDAnI jema uMce uchaLIne te nIce paDavA lAge. ema uMcA bhAgathI nIce paDatAM tenA DhIMcaNane vAgyuM, evAmAM lehI vahetI tenI jaghAne joIne sUrijIe kahyuM ke-aho ! zuM gurU vinA pAdapa siddha thaye? tyAre nAgArjune kahyuM ke gurU vinA siddhi na thAya, paraMtu A te meM mArI buddhibalanI parIkSA karI. A tenAM sarala ane sAcAM vacana sAMbhaLI prasanna thaI sUrijIe kahyuM ke-he bhadra! sAMbhaLa, huM tArI rasasiddhi ke zuzraSA (bhakti)thI rAjI thaye nathI, paraMtu tArUM apUrva budhibaLa joIne rAjI thayo chuM. kAraNa ke paga jovA mAtrathI vastuonA nAma keNa jANI zake ? mATe huM tane AkAzagAminI vidyA ApIza. parantu tuM mane gurUdakSiNAmAM zuM ApIza? tyAre nAgArjune kahyuM ke he bhagavan! Apa je pharamAve te ApavAne huM taiyAra chuM. eTale AcArya bolyA ke "tuM vidyAsiddha thAya tethI mArA manane saMtoSa che. tene satya ane pathya huM kahIza mATe A gAthA sAMbhaLaH For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 zrIstaMbhanapArthavRhatkalpa ] dIharaphaNiMdanAle, mahiharakesaradisAbahudalille // uppiyai kAlabhamaro, jaNamayaraMdaM puhaipaume // 1 // artha-jene phaNIndra rUpI lAMbA vALa che, parvate rUpI kesarAM che, dizAo rUpI puSkala pAMdaDAM che, evA jagat (pRthvI)rUpa kamala para meha pAmela kAla rUpI bhamaro manuSya rUpI makaraMdanuM pAna karyA kare che, vastusthiti ema havAthI he bhadra! avicichanna prabhAvazAlI, trikAlAbAdhita tripuTI zudhdha zrI jinadharma aMgIkAra kara. sUrijInuM A vacana sAMbhaLIne nAgArjune vinA saMkece ullAsathI te pramANe karyuM. pachI AcArya mahArAje kahyuM ke-kAMjI ane cokhAnA cokhkhA dhaNanA pANIthI oSadhI zuMTIne page lepa karavAthI AkAzagAmI thavAya. ema sAMbhaLI, te pramANe karavAthI garUDanI peThe AkAza mArgo uDIne te yathecchasthAne javA lAgyuM. kRtajJaziromaNi, vidyAsiddha te nAgAne tIrthAdhirAja prAtaHsmaraNIya zrI siddhigirinI taLeTImAM jaIne zrI gurUnA nAme pAdalipta (pAlItANA) nAme nagara vasAvyuM, girirAjanI upara zAsanAdhipati, carama tIrthaMkara, zramaNa bhagavaMta zrI mahAvIra prabhunuM citya karAvyuM. tyAM gurU mUrtine paNa sthApanA karI. zrI gurU mahArAjane bolAvIne teNe bIjAM paNa jinabiMbanI tyAM pratiSThA karAvI. zrIpAdaliptasUrijI mahArAje mUlanAyaka prabhu zrI mahAvIra devanI samakSa be gAthAthI zreSTha stuti karIne kahyuM ke e gAthAthI suvarNasiddhi ane AkAzagAminI vidyA atyaMta gupta raheze. te AjakAlanA nirmAgI manuSya jANI zakaze nahi. pachI zrI ujajayaMtagirinI nIce durganI pAse gurU mahArAjanA mukhathI zrI neminAthanuM caritra sAMbhaLIne nAgAjIne sarva tevA prakAranA AvAsAdika karAvyAM. temAM zrI dazAhaMmaMDapa, ugrasenanuM rAjabhuvana, tathA vedikA paravivAhAdikanI vyavasthA karAvI ke je atyAre paNa tyAM gayela dhArmika janenA jevAmAM Ave che. have pRthvI pratiSThAna nagaramAM sAtavAhana nAme rAjA hatA, je cakravati je ane guNavaMta hato. bIjI bAju, zrI kAlikAcAryane bhANeja ane yazasvI e balamitra nAme rAjA bharucamAM rAjya karate hate. eka vakhate sAtavAhana rAjAe e nagarane ghere ghAlyuM. temAM vhAra rahetAM bAra varasa nIkaLI gayA, chatAM te rAjA nagara laI zake nahI. ane ghaNA TAIme paNa te kile le azakya jANuM te kaMTALe. A prasaMge nAgArjune te (sAtavAhana) nA mukhya maMtrIne jaNAvyuM ke bhedanA prayogathI huM kille sara karavAnI yukti batAvIza, mATe mane nagaramAM mokale. tyAre maMtrIe e vAta kabUla karI. pachI nAgArjuna sainyamAMthI alaga thaI bhAgavatane veva paherI nagaramAM dAkhala thayo. tyAM rAjamaMdiramAM jaI teNe rAjAne kahyuM ke he rAja! jINuM 22 For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1eo [ zrIvijayapadhdhasUrikRtadevamaMdirane uddhAra karAvatAM ane satkAra pUrvaka mahA dAna ApatAM puSkala puNya padA karI zakAya che. tethI A vartamAna saMkaTa dUra thaze. durgadhathI kaMTALelA rAjAe nAgArjunanuM vacana satya mAnIne te pramANe karavA mAMDayuM, kAraNa ke ApattikAle dharmo padeza kArya sAdhanAra thAya che. pachI tenA dharmopadezathI rAjAe bahAra gaLA sahita yaMtra racAvyAM ane dharmasthAne bhAMgavA mAMDyAM. ema vAraMvAra bhAMgatAM ane taiyAra karatAM rAjA balamitrane sarva bhaMDAra khAlI thaI gaye. pachI maMtrInI salAha pramANe sAtAvAhana rAjAe kille kabaje karI, balamitrane nigraha karI svanagara tarapha prayANa karyuM. e pramANe sAtavAhana rAjA pitAnuM rAjya calAvatuM hatuM, tevAmAM eka vakhata rAjamahelanA daravAjAnI pAse zAstra saMkSepathI bolanArA cAra kavi AvyA. pratihAra rAjAne pUchI aMdara javA rajA ApI. rAjAnI pAse AvI A pramANe teo eka zleka jIrNe bhojanamAtreyaH, kapilaH prANinAM dyaa| bRhaspatiravizvAsaH, pAMcAlaH strISu mArdavam // 1 // artha-Atreya RSie khAdheluM anAja pacyA pachI navuM bhejana karavuM ema kaheluM che, kapila RSie sarva nI upara dayA bhAva rAkhavAnuM kaheluM che, bRhaspatie strIone vizvAsa na kara ema kahyuM che tathA pAMcAla kavi kahe che ke strIonI sAthe mRdutA (kemaLa bhAva) rAkhavI. A leka sAMbhaLIne rAjAe khuzI thaI ghaNuM dAna ApyuM. tyAre te kavivaroe rAjAne pUchyuM ke tamAre parivAra amArI prazaMsA kema karate nathI? e sAMbhaLI rAjAe bhagavatI nAmanI vezyAne kahyuM ke tuM A kavijanenAM vakhANa kara ! tyAre te belI ke AcArya zrI pAdaliptasUri vinA huM bIjA keInI stuti karatI nathI, kAraNa ke-pUjya te ja sUrijI mahArAja AkAza mArge cAlavAne samartha che, vidyAsiddha che ane mahAkiyAyukata che. evAmAM saMdhi vigraha karAvanAra, mahAabhimAnI ane pAdaliptasUrijInI prazaMsAne sahana nahi karanAra zaMkara nAmane eka rAjapuruSa kahevA lAgyuM ke jenA prabhAvathI marele jIvate thAya, tenA prakaTa pAMDityane ame mAnIe chIe. bAkI zuka pakSionI mAphaka AkAzamAM gamana karanArA ghaNA vidvAne najare paDe che. te sAMbhaLI vezyAe kahyuM ke e kalA paNa AcAryazrImAM jarUra saMbhave che, kAraNa ke-kaMcana kAminInA tyAgI, nispRha ziromaNi parama pUjya jaina maharSie devika zakitane haThAvI de tevI zakitanA dhAraka ane labdhi siddhi prabhAvavALA hoya che. A kautuka jevAne mATe ja rAjA sAtavAhane kRSNarAjAne pUchAvIne pUjya zrIpAda For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstaMbhanapAthe bahatkalpa ] 171 liptasUrijI mahArAjane mAnakhoTa nagarathI belAvyA eTale te jainAcArya AvI hAranA bagIcAmAM utaryA A bInA paMDita bRhaspatie jANI, AcAryanI parIkSA karavAne vicAra karyo. teNe cAlAka puruSane ogaLelA ghIthI bharelI karI ApIne AcAryanI pAse mokalyuM. teNe AvIne kaTerI sUrijInI pAse mUkI. tyAre gurue dhAriNI vidyAnA balathI temAM soya bharAvIne ubhI rAkhI daIne te ja karI tenI mAraphate mokalAvI. te joIne paMDita bRhaspati ghaNe ja kheda pAme. pachI rAjAe sAmA AvIne guru mahArAjane praveza mahatsava (sAmaiyuM) karyo. tyAM nirdoSa sthale sUrijIe utAre karyo. ahIM rAjAnI samakSa taraMgalelA nAmanI navI kathAne kahenAra eka pAMcAla nAme kavi hatuM. rAjAdie karela zrIgurumahArAjanuM apUrva sanmAna joIne tene bhAre adekhAI AvI. sUrijIe tenI kathAnA vakhANa karyA nahi. paNa temAM ulaTuM dUSaNa kADhayuM ane spaSTa kahI dIdhuM ke mArA banAvelA prAthamAMthI artha biMduonI corI karIne te paMcAle kathA nahi, paNa kathA (daDI) banAvI che. kAraNa ke enuM vacana haMmezAM bAlakone, govAlIAone ane strIone harSa pamADanAra che paNa vidvAnonA dilamAM harSa upajAve tevuM nathI. A kathAne bhagavatI vezyA barAbara varNave che. have eka vakhata AcArya mahArAje kapaTathI pitAnuM maraNa batAvyuM. te jANI hA hA nA pikAra karatA ghaNuM leke tyAM bhegA thayA. pAlakhImAM sUrijInA zarIrane padharAvIne vAjiMtrenA nAda sAthe upADIne cAlatAM cAlatAM anukrame evAmAM pAMcAla kavinA gharanI pAse AvyA tevAmAM gharanI bahAra nIkaLIne te kavi atizaya zeka darzAvavA pUrvaka kahevA lAge ke arere ! mahAsiddhionA bhaMDAra zrI AcArya mahArAjA svarge cAlyA gayA. satpAtramAM adekhAI karanAra mArA jevAne A pApathI mukti maLe tema nathI. kAraNa ke te AcArya ratnAkaranI jema sarva zAstronA nidhAna hatA. ema kheda prakaTa karatAM teNe gAthA dvArA jaNAvyuM ke sIsaM kahaM na phuTUM, jamassa pAlittayaM haraMtassa / jassa muhaNijjarAo, taraMgalolA gaI bUDhA // 1 // artha -jenA mukha rUpa nijharaNAthI taraMgalA rUpa nadI prakaTa thaI hatI, te pAdaliptasUrijInuM haraNa karanArA evA yamanuM mAthuM kema na phUTI gayuM? A vacana sAMbhaLIne--pAMcAlanA satya vacanathI huM jIvate thaye" ema belatA AcArya lekanA harSanAda sAthe ubhA thayA. A prasaMge guNavaMtane joIne adekhAI dhAraNa karanAra pAMcAla kavine rAjAnA hukamathI Akroza ane tirasakAra pUrvaka lokoe nagaranI nijAma rAjyamAM hAla mAnakheDa nAmathI prasiddha che. For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 [ vijayapatrasUrikRtabahAra kADhI mUkyuM, tyAre baMdhu samAna suMdara sneha dharAvanAra ane mahAvidyA chatAM abhimAna rahita evA sUrijIe tene bacAvyuM. A zrI pAdaliptasUrijIe pratiSThAnA vidhAnavALo zrInirvANukalikA ane prazna prakAza nAmane jyotiSa zAstrane graMtha banAvyo che. kAraNa ke lAbhAlAbhadika praznomAM siddhane Adeza pravarte che. eka vakhata pitAnuM AyuSya thoDuM jANIne nAgArjunanI sAthe sUrijI mahArAja vimalAcalanI upara padhAryA, tyAM zrI yugadIzane vaMdana karI siddhazilAnA jevI eka pavitra zilAnI pAse gayA. tyAM AdarapUrvaka anazana AdarI, Asana lagAvI, caMdramA jevA nirmaLa dharmadhyAna rUpa pANInA ghadha pravAhathI rAgAdika agnine zamAvIne, cuMga kiyAone aTakAvI, batrIsa divasa sudhI mananI sthiratApUrvaka dhyAnalIna banI, jUnI jhuMpaDI jevA audArika dehano tyAga karIne, tejasvI ane rAjAone mAnanIya sUri mahArAja bIjA devalokamAM iMdranA sAmAnika deva thayA. AkAzagAminI labdhinA prabhAve zrIpAdaliptasUrijInI mAphaka garinAra Adi tIrthonI yAtrA karIne, samyakatva mUla bAre vratanI ArAdhanA karIne ane parama pavitra bhavabhava cAhanA karavA lAyaka zrI jinazAsananI parama prabhAvanA karIne suzrAvaka nAgA juna A lekamAM ane paralokamAM kalyANane sAdhI sukhI thaye. parama prabhAvaka zrI staMbhana pArzvanAthanA varNanamAM jema nAgArjunanA caritranI agatyatA jANIne te batAvyuM, tema pAdaliptasUrijInA caritranI paNa teTalI ja agatya rahelI che, jene nirNaya AgaLa jarUra thaze. temAM sUrijInA caritrane ghaNe are bhAga upara jaNAvavAmAM AvyA che chatAM janmabhUmi, mAtA pitAnA pavitra nAmo Adi bInA jANavA jevI hevAthI TuMkAmAM nIce pramANe jaNAvIe chIe. zrI pAdaliptasUrijInuM saMkSipta varNana. kezalA nagarImAM vijayabrahma rAjAnA rAjyamAM mahAguNavaMta kulla nAmanA zeThane pratimA nAmanI strI hatI. te strIe putra prAptine mATe aneka prayatna niSphala nIvaDavAthI chevaTe vaizyA nAme zAsanadevInI ArAdhanA karavA mAMDI, aSTAhnikA mahotsava paNa zaru karyo. AThame divase saMtuSTa thayela devI pAse putranI yAcanA karI. jethI devIe kahyuM ke pUrve nami vinaminA vidyAdharanA vaMzamAM zrutasAgaranA pAragAmI pUjya zrIkAlikasUri thayA. e vidyAdhara gIchamAM khelAdika labdhisaMpanna ane traNe bhuvananA chane pUjanIya - 1. dharmaratna prakaraNanI meTI TIkAmAM kAMIka nyUnAdhika banAvALuM nAgArjunanuM prAkRta gAthAbaddha caritra Ave che-temAM pAdalipta gurue nAgArjunane gRhastha dharma aMgIkAra karAvyuM ema lakhela hovAthI te bAra vratadhArI zrAvaka ho ema kahI zakAya. For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 zrIstaMbhanapArthavRhatkalpa ] evA AryanAgahastisUrijInA pAdazaucanuM pANI pIvAthI vAMchita siddhi thaze. pAdaprakSAlananuM pANI meLavIne pIdhA pachI pratimA zeThANIe sUrijIne vaMdana karyuM. dharmalAbha rUpa AziSa detAM nimitta joIne gurujI hasyA ane belyA ke-te amArAthI daza hAtha dUra rahIne jalapAna karyuM, tethI tAre putra daza ejanane AMtare vRddhi pAmaze. mahA prabhAvazAlI te putra yamunA nadInA kAMThe mathurAmAM raheze. tema ja tAre bIjA mahAtejasvI nava putre paNa thaze. te sAMbhaLI pratimA zeThANIe kahyuM ke-he bhagavana! prathama putra huM Apane arpaNa karIza. te bhale ApanI sevAmAM rahIne jIMdagI saphala kare, kAraNa ke dUra rahe tethI mane zuM lAbha? te sAMbhaLI guru kahe ke-tAre te prathama putra zrI saMgha Adi sakala jene udhdhAraka ane budhiguNamAM bahapatinA jevo thaze. ema gurunuM vacana sAMbhaLI teNe zakunanI gAMTha bAMdhI, khuzI thaI ghare AvI A vAta kula zeThane jaNAvI. te ja divase nAgendranA svapnathI sUcita garbha rahyo. garbhane ucita varNana karatAM tenA mane rathanI sAthe te vRdhdhi pAme ane avasare sulakSaNa putrane janma thaye. pratimA zeThANIthI utpanna thayela te putra sUrya je dIpa hate. mAtAe re TyAnI pUjA karI putrane devInA caraNe dharI gurune arpaNa karyo. gurujIe kahyuM ke A bAlaka amAre thaIne vRddhi pAme-ema kahI temaNe tene te pAcho se, eTale ativAtsalyathI tema ja gurunA gauravathI mAtAe tene ucheryo. nAgendra evuM nAma dhAraNa karanAra te putra anukrame ATha varSane thaye tyAre gurue potAnI pAse rAkhe. avasare gurubhAI zrI saMgamasiMhasUrijIe dIkSA ApI. pUjya zrImaMDanagaNijIe apUrva buddhi zAlI A bAlasAdhune abhyAsa karAvyuM. eka varSamAM nyAya-vyAkaraNa isakala zAstronA rahasyane paNa jANI te mahAprakhara paMDita thayA. uttama guNazAlI bAlamuni zrIpAdalita mahArAjA pavitra saMyamAdithI dIpavA lAgyA. sarva prakAre lAyaka svaziSyane joIne gurujIe kahyuM ke-he pAdalipta ! tame AkAzagAminI labdhithI vibhUSita thAo ! ema kahIne dazame varSe pitAnA paTTa (pada) para sthApana karyA. eka vakhata zrI gurumahArAje AcArya zrI pAdaliptasUri mahArAjane zrIsaMghanA upakAra Adi lAbha pamADavA mathurA nagarImAM mokalyA. keTalAka divasa tyAM rahIne zrIpAdalitasUrijI pATalIpuramAM gayA, tyAM muraMDa rAjA rAjya karato hato. eka vakhate kaI puruSe gaLAkAre guMthele, AzcaryakAraka ane taMtuo meLavIne jenA cheDAne bhAga adazya karela che e daDe rAjAne bheTa karyo. rAjAe buddhinI parIkSA karavA mATe te daDo pAdalipta sUrinI pAse mokalyA. te joI tAtkAlika buddhinA prabhAve AcArya mahArAje tene barA bara mINathI meLavela jANIne, garama pANImAM baLatAM cheDe joI, chuTe karIne, te daDo For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 [ zrIvijayapaghasUrikRtarAjAnI pAse mokalyA. A bIna jANI rAjA ghaNe ja khuzI thayo. pachI rAjAe gaMgAnA kAMThe UgelA jhADanI eMTI baMne bAju barAbara pAlIsa karAvIne tenuM mULa ane agrabhAga (ca) jANavA mATe gurunI pAse mokalI. tyAre tene pANImAM nAMkhatAM mULa ane bhAga) vajanadAra hevAthI pANImAM DUbI gayuM, ema mUla ane Tecane bhAga ledhI kADhI te seTIne rAjAnI pAse pAchI mokalAvI. trIjI vAra paNa rAjAe jenA sAMdhA jANavAmAM na Ave tevI eka TAbalI gurunI pAse mokalAvI, tyAre gurue tene garama pANImAM nAMkhI ughADIne rAjAne Azcarya pamADayuM. pachI sUrimahArAje taMtuothI guMtheluM geLa tuMbaDuM rAjasabhAmAM mokalyuM. tyAM koI tene ukelI zakayuM nahI, tethI mUkI devAmAM AvyuM. A prasaMge bIjA lekee kahyuM ke-A kAma gurUthI ja banI zake tema che. eTale rAjAe belAvatAM temaNe AvIne te tarata ukelI ApyuM. A uparathI rAjAne khAtrI thaI ke gurUjI bALaka chatAM, siMhanA bALanI jevA mahAparAkramI che. eka vakhata rAjAne mAthAmAM vedanA thavA lAgI. AthI maMtrInI mAraphata gurune vinaMti karAvatAM sUrijI mahArAje traNa vAra pitAnA DhIMcaNanI upara tarjanI (aMguThAnI pAsenI) AMgaLI pheravIne rAjAnI vedanA zAMta karI. A bAbata kahyuM paNa che ke - jaha jaha paesiNI jANuyaMmi pAlittao bhmaaddei| taha taha se siraviyaNA paNassai muMDarAyassa // 1 // maMtra rUpa A gAthA belatAM jenA mastakane aDakavAmAM Ave, tenI zivedanA jarUra zAMta thaI jAya. te pIDA AkarI hoya te paNa tema karavAthI nAza pAme. e pramANe tAtkAlika upakArathI rAjAnuM mana sUrinI pratye AkarSAyuM ane bAla sUrine vaMdana karavAnI tenI IcchA thaI. pachI te tarata guru mahArAjanA upAzraye Avyo. rAjAe gurune pUchayuM ke-he bhagavana! amArA sevake te pagAranA pramANamAM pitAnuM kAma bajAve, paNa tevA pagAra vinA kevala bhikSAvRttinA AdhAre rahelA A ziSyo ApanI AjJA bajAvavAne zI rIte tatpara rahe che? tyAre gurue kahyuM ke-he rAjana! ubhaya lekanA hitanI cAhanAthI A ziSyo amArA kAryo utsAhathI bajAvavAne sAvadhAna rahe che. chatAM rAjAne khAtrI na thatAM gurue kahyuM ke-tame tamArA vinIta sevakane bolAvI amuka kAma karavAnuM kahe ke jethI tamane khAtrI thAya. eTale rojAe vinIta vizvAsI pradhAnane kahyuM ke-tapAsa kare ke gaMgA nadI kaI dizA tarapha vahe che? rAjAne hukama sAMbhaLIne maMtrIe najIvA kAmanI vizeSa tapAsa na karatAM mAtra rAjAnuM mAna sAcavavA keTaleka TAIma jugAra ramIne rAjAne kahyuM ke "gaMgA nadI pUrva dizA tarapha vahe che." chupA bAtamIdAroe jugAra Adine vRttAMta rAjAne jaNAvyuM. For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstanapAIbraha5 ]. 175 pachI bAlasUrie "have mArA navadIkSita ziSyanuM caritra juo" ema kahI eka navA sAdhune belA. te tarata gurUmahArAjanI pAse Avyo. zrI gurU mahArAje pharamAvyuM ke-he vatsa ! gaMgA nadI kaI tarapha vahe che, tene nirNaya karIne mane kahe, e pramANe sAMbhaLI "AvasahI" ema kahIne upAzrayanI bahAra nIkaLI te AgaLa cAlya. gurUne prazna anucita che ema jANatAM chatAM teNe eka nipuNa purUSane pUchatAM teNe kahyuM ke gaMgA nadI pUrva dizA tarapha vahe che. e pramANe be traNa vAra teNe pUchI joyuM, te paNa e ja mujaba javAba maLe, te paNa barAbara nakkI karavAne te ziSya gaMgAnA pravAhanI AgaLa gayo. tyAM paNa sAvadhAna paNe daMDAdi. prayogathI pUNe khAtarI karI upAzrayamAM AvI IriyAvahI paDikamI gurune kahyuM ke-gaMgA nadI pUrva dizA tarapha vahe che. rAjAnA chupA puruSoe paNa te ja pramANe sAcI bInA jaNAvI. te sAMbhaLIne rAjAne guruvacananI khAtrI thaI rAjA AvA aneka prasaMga joIne kharI khaMtathI sUrijInI sevA karI samayane saphala karavA lAgyo, apUrva jJAnacaryAne paNa lAbha levA lAgyo ane dAnAdi cAra prakAra nA dharmanI ArAdhanAmAM ujamAla thayo. eka vakhate bAlapaNAnA mAhAbhyane jANe vistAratA hoya tema te nAnA AcArya mahArAja bALakanI sAthe ramavA lAgyA. tevAmAM vhAra gAmathI vaMdana karavA AvanAra zrAvakoe ziSya jevA jaNAtA A bAlagurune ja pUchayuM ke-yugapradhAna zrI pAdalipta sUrijI kaye upAzraye utaryA che? e sAMbhaLI budhinidhAna gurue avasara ucita praznane muddo samajIne tathA dekhAva uparathI A bIjA gAmanA zrAvake che ema jANIne yukitapUrvaka yogya javAba daIne te zrAvaka upAzrayamAM Ave te pahelAM ja pite Asana upara besI gayA. evAmAM zrAvakoe AvI bahu bahumAnapUrvaka gurune vaMdanA karI. bAlAsUrine oLakhI vicAravA lAgyA ke "A te pahelAM jemane ramatA joyA te ja che." guru mahArAje A prasaMge vidyAkRta ane vayovRdhanA jevI apUrva dharmadezanA ApIne temanA vikalpane dUra karavA mATe chevaTe jaNAvyuM ke- cirakAlathI sAthe rahenArA lokoe bAlakane bAlakIDA karavA mATe avakAza Ape joI e." bAla gurumahArAjanuM A satya vacana sAMbhaLIne te zrAvake ghaNA ja khuzI thayA. eka divase prauDha sAdhuo bahAra gayA tyAre bAlasUri eka nirjana zerImAM jaIne gADAo para kUdakA mAravAnI ramata ramavA lAgyA. paravAdIoe gurUne joyA, eTale temane paNa pUrvanI mAphaka gurue upAzraya batAvyuM. vAdIonA AvyA pahelAM ja bAlasUrijI vastra oDhIne pATa upara sUI gayA. tyAre upAzrayamAM AvatAM vAdIoe prabhAta samayane sUcavanAra kUkaDAnA je avAja karyo. eTale sUrie bilADAnA je For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zrIvijayapatrasUrikRtaavAja karyo. pachI paravAdIone AvavA mATe bAraNuM ughADI gurujI pATa upara beThA. vAdIo bAlasUrinI adbhuta AkRti joIne bahu ja Azcarya pAmavA pUrvaka khUzI thayA. takazakitathI chatAyelA te vAdIoe kaThina prazna pUchatAM eka gAthAmAM jaNAvyuM ke pAlittaya! kahasu phuDaM, sayalaM mahimaMDalaM bhamaMteNaM / diTTho suo va katthavi, caMdaNarasasIyalo aggI // 1 // artha-he pAdaliptasUri mahArAja spaSTa rIte kaho ke samasta pRthvImaMDalamAM vicaratA evA tame (te) sukhaDanA gheLa (pANI) je ThaMDe agni diThe che ke che ema sAMbhaLyo che? 1 A praznane gurue tarata ja eka gAthAmAM javAba Apyo ke ayasAbhighAyaabhidummiyassa purisassa suddhahiyayassa // hoi vahaMtassa phuDaM, caMdaNarasasIyalo aggI // 1 // AcArya mahArAje ApelA A javAbathI pite chatAyA chatAM te vAdIo ghaNAja khuzI thayA. A zrIpAdaliptasUrijIe vidvAnA saMketanA saMskAra yukata evI pAdaliptA nAmanI bhASA banAvI, ke jemAM kaThIna arthe samajAvyA hatA. kRSNarAjA sUrijIne parama bhakata hovAthI dhArmika bhAvane jagAvanArA A sUrijIne bIje vihAra karavA dete nahI. pahelAM pATalIputra nagaramAM Arya khaTAcAryanA sidhdhaprAkRta vidyAthI alaMkRta samartha, vidvAna zrI mahendramunijIe brAhmaNane baLAtkAre dIkSA apAvI hatI. te jAtivairane laIne brAhmaNe temanA para adekhAI karavA lAgyA, eTale zrIsaMghe sujJa puruSane mokalIne pAdaliptasUrine vinaMti karAvI, ke Apa ahIM padhAre. tyAre sUrijIe vicAra karI javAba Apyo ke huM kArtikI pUrNimAe AvIza. ucita avasare rAjAne jaNAvIne gurujI divasanA pUrva bhAgamAM (pUnamanA pahele pahere) AkAzamArge thaIne bharucamAM AvyA. rAjA sahIta badhA leke zrI munisuvratasvAmInA maMdiramAM zrIgurunA darzana karI ghaNu khuzI thayA. AkAzagAmI sUrijIne joIne pelA badhAe brAhmaNe bhAgI gayA. rAjAe vinayathI gurune kahyuM ke-jema kRSNa rAjAne Ape dharmalAbha Ape, tevI rIte ahIMA keTalAka divasa rahI amane paNa kRpA karI tevA prakArane lAbha Ape. eTale gurue kahyuM ke-he rAjana! tamAruM kahevuM vyAjabI che, paraMtu saMghane Adeza ane rAjAne bhAva (sneha) alaMghanIya che. ane "divasanA pAchalA pahore huM pAcho AvIza" ema kahIne huM ahIM Avyo chuM. haju zrI zatruMjaya, girinAra, sametazikhara, ane aSTApadanI tIrthayAtrA karavAnI che. tethI For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstaMbhanapAbahatkalpa ] 177 rAjana! amArI aMtima zikhAmaNa e che ke-mahAprabhAvazAlI zrI jinezvara deve kahelA dharmanI ArAdhanA karavAmAM jarura prayatnavaMta thavuM, kAraNa ke sAthe AvanAra te ja che. bIjuM nahI ja. ema kahI AkAza mArge guru mahArAjA cAlyA gayA. pachI pAdacArI thaIne tIrthayAtrA karatAM karatAM sUrijI seraTha dezamAM padhAryA. vihAra karatAM anukrame TUMkA nAmanI mahApurImAM gayA. tyAM rasasiddhi jANanArA puruSamAM mukhya ane bhAvi ziSya e nAgArjuna nAme bhegI hate. have pachInI sUrijInI pUrNa bInA pUrve kahelA nAgajunanA caritramAM varNavI che, te tyAMthI jANI levI. nAgArjune svarNasiddhinA rasane sidhdha (sthira) karavA aneka upAye karyA, chatAM rasa badhA nahI. eka vakhata zrIpAdaliptasUrijInI pAsethI nAgArjune sAMbhaLyuM ke mahAmahimAvALI zrI pArzvanAthanI pratimAnI pAse te (pratimA)nI daSTie, saMpUrNa uttama strInAM lakSaNe vALI satI strI te rasanuM mardana kare te senAsiddhine rasa sthira thaIne keDIdhI thAya. te sAMbhaLI nAgArjune pitAnA pitA vAsukInuM dhyAna karIne tene bolAvyA. nAgArjunanA pUchavAthI vAsukIe kahyuM ke "kAMtipurImAM bahu mahimAvALI zrI pArzvanAthanI pratimA che." ema sAMbhaLI nAgArjune kAMtinagarathI te pratimAnuM haraNa karIne seDhI nadInA kAMThe ekAMtamAM lAvIne sthApanA karI. pachI rasasAdhana karavA mATe-siddha (vaza) thayelA vyaMtara devanI sahAyathI zAlivAhana rAjAnI pativratA strI caMdralekhAne haMmezAM rAtre tyAM lAvIne te satI strInI pAse rasanuM mardana karAvavA lAgyuM. ema rasane mardana karAvavAnA kAraNe javA Ava. vAe karI satI caMdralekhA nAgArjunane bhAI tarIke mAnavA lAgI. eka vakhata caMdralekhAe rasane ghuMTAvavAnuM kAraNa pUchyuM. nAgArjune yathArtha kahyuM ke-svarNa siddhinA rasane keDIredhI banAvavA tema karAvavAmAM Ave che. caMdralekhAe A bInA pitAnA baMne putrone jaNAvI. mAtAnI pAsethI A bIne jANa sonAsidhdhirasanA lebhavALA te baMne baMdhuo pitAnuM rAjya choDIne nAgArjunanI pAse AvyA. kapaTathI rasane grahaNa karavAnI IcchAvALA pracchanna veSadhArI baMne bhAIoe pitAnI mAtAnA kahevAthI "svarNasidhirasa keDIdhI ane sthira thayo' ema jANIne nAgArjunane vAsu. kinA vacanAnusAra zastrathI mArI nAkhyA. cha mAse A rasa thaMbhI gaye. (sthira thayA), ane tethI te ThekANe te rasa karatAM paNa bahu prabhAvavALuM, badhA lekenA vAMchita padArthane denAruM, staMbhana (ka) nAme zrI pArzvanAtha svAmInuM tIrtha thayuM, ane te nAme nagara paNa tyAM prasidhdhi pAmyuM. avasarpiNI kAlanI asara thavAthI te sthaLe AjubAju vAMsanI 1. ahIM pahelAM saMgrAma nAme kSatriya kahyo che te prabhAvacaritranA vacanathI. ane upadezaprAsAdanA vacanathI vAsukI nAma kahela che. vizeSa bInA mATe-juo-staMbhanakalpa zilachamAM tathA upadeprA266 mA vyAkhyAnamAM. | 23. For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 [ zrIvijayapadhasUrikRtajhADI UgI ane pratimAnuM kevala moTuM ja bahAra dekhAvA lAgyuM, ane bAkIne bhAga jamInamAM hovAthI lekee A pratimAne yakSa evuM nAma ApyuM. A sthitimAM A biMba 500 varSa sudhI rahyuM. ATalI bInA uparathI ema sidhdha thayuM ke seDhI nadInA kAMThe nAgArjune senAsidhinA rasane caMbhita (sthira) karyo. A bAbatamAM pezAvaranI pAse tAyaphA lekanA pradezamAM rahenArA jeno ema paNa jaNAve che ke -"A bAju nAgArjuna parvatanI pAse pUrve zrI pArzvanAthanuM maMdira hatuM. jenI najIka seDhI nadI vahetI hatI. pArvaprabhunA biMbanA prabhAve nadI dUra rahevA lAgI. A sthaLe nAgArjune keDIdhI senAdhinA rasane meLavyuM, ema paraMparAe ame sAMbhaLyuM che." je vAMsanI jhADImAM prakaTa prabhAvI zrI pArzvanAthanI pratimAnuM kevala mukha ja dekhAtuM hatuM te thele eka govAlanI gAya, bhavitavyatAnA ge, dUdha jharatI hatI hamezAM deha vAnA samaye zevALa gAya dehe paNa lagAra paNa dUdha na nIkaLe. ghaNe vakhata ema thavAthI gevALe jaMgalamAM nadInA kAMThe tapAsa karI te jANyuM ke e sthale gAya dUdha jharatI hatI. kAraNane zedhatAM govALe seDhI nadInA kAMThAnI jamInamAMthI e biMba meLavyuM. kayA deva che?" ene nirNaya pite karI zakyo nahI, jethI teNe bIjA jaina Adi lekene pUchayuM. temAM jenee khAtrI pUrvaka kahyuM ke e zrI pArzvanAthanuM biMba che. gevALa A biMbane joIne ghaNe ja khuzI thayo. zrAvake e govAlane dravyAdithI saMtoSa pamADI. ne pratimA svAdhIna karI. A bAbatamAM upadezaprAsAdamAM tathA vividha tIrthakala5mAM ema kahyuM che ke - zrI abhayadevasUri mahArAje A biMbane prakaTa karyuM -te vRttAMta A pramANe jANa. AcArya zrI abhayadevasUri ane zrI staMbhana pArzvanAtha. jaMbudvIpamAM mAlava dezanI dhArAnagarImAM bheja rAjA rAjya karato hato. te nagarImAM lakSmIpati nAme eka mahAdhanika vyApArI hatA. eka vakhata madhya dezamAM rahenArA, vedavidyAnA vizAradane paNa pitAnA budhdhibalathI harAvanAra, cauda vidyA, smRti, ItihAsa, purANamAM hoMziyAra, dezAMtara jevAne mATe nIkaLelA zrIdhara ane zrIpati nAmanA be brAhmaNe dhArAnagarImAM AvyA. teo pharatA pharatA lakSamIpati zeThanA ghare AvyA. zeThe temanI AkRtithI AkarSAIne AdarasatkAra karavA pUrvaka bhikSA ApI. have tenA gharanI sAme bhIMta para vIsa lAkha TakAne lekha lakhAto hato, te hamezAM jevAthI pelA brAhmaNane yAda rahI gayo. keTalAka samaya vItyA bAda nagarImAM agnine upadrava thavAthI zeThanuM ghara paNa baLI gayuM. temAM pele lekha paNa nAza pAmyo A kAraNa thI zeTha ghaNI ja ciMtAmAM paDI gayA. avasare bhikSA mATe AvelA A be brAhANe For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstaMbhanAbaha95 ] 178 zeThane ciMtAtura joIne AzvAsana ApavA lAgyA ke he zeTha ! tamArA jevA dhIra puruSoe ApattinA samayamAM satvane mUkavuM na joIe. e sAMbhaLI zeThe kahyuM ke mane vizeSa citA lekha baLI gayo tenI ja che. bIjAnI nathI. tyAre brAhmaNane te yAda hevAthI, zaruAtathI mAMDIne tithi, vAra, nakSatra, varasa, rakama sahita, varNa, jAtinA nAma ane vyAja sahita mUla dravyanI saMkhyA sAthe khaDIthI teoe te lekha lakhI batAvyo. tenA uparathI zeThe cepaDAmAM utAre karI lIdhe, ane brAhmaNone upakAra mAnI ghaNe ja Adara satkAra karavA pUrvaka te baMne brAhmaNane pitAne tyAM rAkhI ghaNuM sukhI banAvyA. eka vakhata zeTha vicAra karavA lAgyA ke-e baMne brAhmaNe mArA gurunA ziSyo thAya te zrI jainendra zAsanane ghaNuM ja dIpAve. have sapAdalakSa dezamAM AvelA kurca pura nAmanA nagaramAM alarAjAne putra bhuvanapAla nAme rAjA rAjya karatA hatA. te nagaramAM zrI vardhamAnasUri nAmanA AcArya mahArAjA hatA, ke jemaNe siddhAMtanA abhyAsathI saMsAranuM sAcuM svarUpa samajIne corAzI cityone tyAga karyo hato. eka vakhata te sUrijI dhArAnagarImAM padhAryA. A bInA sAMbhaLI ghaNuM ja khuzI thaIne, pUrve jaNAvelA baMne brAhmaNane sAthe laIne, zeTha lakSmIpati gurumahArAjane vaMdana karavA AvyA vaMdana karI zeTha ucita sthAne beThA ane te brAhmaNa paNa baMne hAtha joDIne tyAM beThA. brAhmaNane uddezIne zrI gurumahArAje kahyuM ke A baMnenI asAdhAraNa AkRti sva5rane jItanArI che. gurujInuM e vacana sAMbhaLIne te baMne brAhmaNe gurunA sAmuM joI rahyA. ethI gurujIe temane vratayogya samajI lIdhA. pachI avasare gurue temane dIkSA ApI. mahAtapasvI evA te baMnene yoganA vahana pUrvaka sidhdhAMtane abhyAsa karAvyo ane temane yogya jANIne gurue sUripada ApIne svapaTTadhara banAvyA. ane teo zrI jinezvarasUri ane budhisAgarasUri evA nAmathI prasiddha thayA. anukrame vihArane mATe anujJA ApavAnA prasaMge zikhAmaNa detAM zrI gurUmahArAje jaNAvyuM ke-pATaNamAM caityavAsI yativarga suvihita munione tyAM rahevA detAM vinna kare che. zakita ane buddhithI tamAre te julamane aTakAva, kAraNa ke A kALamAM tamArA jevA bIjA buddhizAlIomAM ziromaNi koI bhAgye ja haze. ema gurU vacanane vadhAvI leI, saparivAra baMne sUrijI mahArAje gujarAta tarapha vihAra karatAM, anukrame prAcIna zrI pATaNa zaheramAM praveza karyo. tyAM zuddha upAzrayanI ghaNI tapAsa karatAM paNa muzkelI jANa. chevaTe baMnene gurUjInuM vacana yAda AvyuM. A vakhate mahA parAkramI ane nItizAlI durlabharAja nAme rAjAnuM rAjya hatuM. ahIMnA rahIza eka somezvaradevanA ghera te baMne sUrijI mahArAjA gayA. tyAM temaNe kahelAM veda padene dhvani sAMbhaLI purohita ghaNe khuzI thaze. teNe bhaktipUrvaka belAvavA mATe pitAnA bhAIne mokalya, tethI baMne sUrijI gharamAM AvyA. temane joIne purehita ghaNe khUzI thaIne Apa baMne bhadrA For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180. [ zrIvijayapadhdhasUrikRtasanAdinI upara bese, ema vinaMti karavA lAgyA. baMne AcArya mahArAje pitAnA saMyama dharmane vyavahAra saMbhaLAvI daI te upara besavAne niSedha karyo ane zuddha kAMbalInI upara beThA. pachI veda, upaniSad tema ja jainAgamanI samAnatA prakAzIne AzISa detAM belyA ke-"hAtha, paga ane mana vinA je badhuM grahaNa kare che, cakSu vinA je jue che, kAna vinA je sAMbhaLe che, je jagatanA svarUpane jANe che, paNa tene kaI paNa sAmAnya purUSa jANI zakato nathI evA arUpI ziva jinezvara tamAruM kalyANa karo !" pharI paNa temaNe jaNAvyuM ke-nAgamane artha rUDI rIte vicArIne ame dayApradhAna avicchanaprabhAvazAlI, trikAlAbAdhita, tripuTIzuddha jainadharmane svIkAra karyo che. A sAMbhaLI pureDite pUchayuM ke-tame nivAsa (utAra) kyAM karyo che? temaNe kahyuM ke-ahiM cityavAsionI mahA kanaDagata thatI hovAthI kayAMye paNa sthAna maLI zakatuM nathI. A bInA sAMbhaLI guNagrAhI ane vicArazIla te purohite saparivAra baMnene rahevA mATe pitAnuM makAna khAlI karI ApyuM ane kahyuM ke-Apa khuzIthI ahiM utare. tyAM teo nirdoSa bhikSA-dharma sAcavIne saMyama pALavAmAM sAvadhAna banI, dharmanuM satya svarUpa samajAvavA tatpara thayA. bapore purehite yAsika smArNa ane dIkSita agnihotrIone temanI pAse lAvyA. tyAM temanI parIkSAthI teo saMtuSTa thayA. ema brahmAnI sabhAnI jema vidyAvida cAlI rahyo hate, evAmAM caityavAsionA purUSa AvI caDyA. temaNe AvIne jaNAvyuM ketame satvara (jaladI) nagaranI bahAra cAlyA jAo. kAraNa ke cityabAhya zvetAMbarone ahIM sthAna maLatuM nathI. A vacana sAMbhaLIne purehite kahyuM ke rAjasabhAmAM A vAtane nirNaya karavAnuM che. eTale temaNe AvIne pitAnA uparIone A bInA jaNAvI. badhA sAthe maLIne rAjAnI pAse gayA, tyAM purahite AvIne rAjAne namratAthI jaNAvyuM ke-he deva! be jaina muni pitAnA pakSamAM sthAna na pAmavAthI mAre tyAM AvyA, eTale guNavaMta jANIne meM temane Azrama Ape. evAmAM A caityavAsioe bhaTTa putrone mArI pAse mokalyA. mATe A bAbatamAM, Apane mArI bhUla jaNAya te khuzIthI yogya lAge te zikSA pharamAve. purohite kahelI bInA suNIne sarva dharmomAM samAna bhAva rAkhanArA rAjAe hasIne kahyuM ke-he cityavAsio ! keI paNa dezathI AvelA guNijane mArA nagaramAM rahe, tene tame zA mATe aTakAva (niSedha) kare che? temAM geravyAjabIpaNuM zuM che? rAjAnA A praznanA uttaramAM te caityavAsio bolyA ke he rAjendra! pUrve vanarAja nAmanA rAjAne nAgendra gacchIya caityavAsI zrIdevacaMdrasUrijIe ghaNe upakAra karelo hovAthI kRtajJa evA For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstaMbhanapArtha baha95] te rAjAnI samakSa zrI saMghe evI vyavasthA karI ke-"saMpradAyane bheda na rAkhavAthI laghutA thavA pAmI che, mATe je muni caityagacchavAsI yatidharmane saMmata hoya te ja ahIM rahI zake, paNa bIjA nahi. te he rAjan ! te prAcIna rIvAja dhyAnamAM laIne tamAre nyAya ApavuM joIe. rAjAe kahyuM ke-te pramANe ja kabUla che, paraMtu guNijanene Adara jarUra devuM joIeke rAjyanI AbAdI tamArI hemadaSTine AdhIna ja che, chatAM amArA AgrahathI emane nagaramAM rahevA devAnuM kabUla rAkhe! rAjAnA A vAkyane teoe mAnya rAkhyuM. A muzkelI dUra karavA mATe keTalAka samaya vItyA bAda rAjAe pharamAvelA sthale purohite upAzraya karAvyuM. tyAM rahelA baMne sUrijI mahArAje dharmopadeza daIne ghaNA jIne satyanA sAdhaka banAvyA. A zrI buddhisAgarasUrijIe saM. 1080 mAM jAhera (mAravADa) mAM rahIne ATha hajAra zloka pramANa "buddhisAgara' nAme navuM vyAkaraNa banAvyuM. eka vakhata vihAra karatAM zrI jinezvarasUri anukrame dhArA nagarImAM padhAryA. ahIM mahIdhara nAmane zeTha ane dhanadevI zeThANane abhayakumAra nAmane mahAguNavaMta putra hate. putra sahita zeTha sUrijIne vaMdana karavA gayA. tyAM saMsAranI asAratAne jaNAvanArI nirmala dezanA sAMbhaLI abhayakumArane vairAgya prakaTaye, te saMyama levAne utsuka thaye. pitAnI anumati hovAthI gurU mahArAje abhayakumArane dIkSA ApI. grahaNazikSA ane Asevana zikSAne abhyAsa karI mahAjJAnI zrI abhayamunijI dvahana karavA pUrvaka sela varSanI aMdara svapara zAstra pAragAmI banI zrI saMghanA parama uddhAraka banyA. ekadA vyAkhyAnamAM sarvAnugamaya paMgamAMga zrI bhagavatI (vyAkhyA prajJapti) sUtramAM kahelA ceDA rAjA ane keNikanI vacce thayelA ratha kaMTakAdi yudhdhanuM varNana karatAM vyAkhyAna vAcaspati zrI abhayamunie raudra ane vIra rasanuM evuM varNana karyuM ke-te sAMbhaLIne kSatrie laDavA taiyAra thaI gayA. te joIne zrI jinezvarasUrijIe tarata ja mahAzrAvaka nAganattakanuM varNana karIne ene zAMtarasa vistAryo ke te sAMbhaLIne sarve zAMta thaI gayA, ane manamAM vicAra karavA lAgyA ke aha, amane dhikkAra che, ke vyAkhyAnanA avasare paNa ame pramAdathI unmatta thaI gayA. dhanya che te nAganattaka zrAvakane ke jeNe laDAInA prasaMge paNa dharmArAdhanamAM aDaga Teka rAkhI. gurUjIe abhayamunine zikhAmaNa dIdhI ke-he budhinidhAna ziSya! tAre avasara jeIne vyAkhyAna vAMcavuM. eka vakhata sAMje pratikramaNa karI rahyA bAda zrI abhayadeva munine eka ziSya kahyuM ke-he mahArAja !1 zrI ajitazAMtistavamAM kahelI "vaMtaSiyArAtha"i ItyAdi cAra 1 A stavananA banAvanAra zrI neminAthanA gaNadhara zrI naMdiSaNa jANavA. anyatra ema paNa kahyuM che ke zreNika rAjAnA putra naMdiSeNe A stavana banAvyuM. For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 [ vijayapadhasUrikRtagAthAne artha kRpA karI samajAve. tyAre zrI abhayadeve te gAthAmAM jaNAvelA devAMganAenA tamAma vizeSaNanuM zRMgArarasathI bhareluM saMpUrNa varNana kahI saMbhaLAvyuM. te vakhate upAzrayanI pAsenA ja raste thaIne cAlI jatI zRMgArarasamAM nipuNa evI koI rAjakuMva rIe A varNana sAMbhaLyuM. A apUrva bInA sAMbhaLIne kuMvarIe vicAryuM ke- A mAre svAmI thAya te ja saphala thAya! huM tyAM jaIne te zreSTha narane prArthanA karIne lebha pamADuM, evuM vicArI upAzrayanA bAraNu pAse AvIne bolI ke he budhdhimAna paDita bAraNuM ughADe ! huM madanamaMjarI nAmanI rAjaputrI guNageSThI karavA mATe AvI chuM. A akALe strIne zabda sAMbhaLIne gurU zrI jinezvarasUrijIe abhayadevane Thapako Ape ke-"pahelAM tamane je zikhAmaNa ApI hatI te badhI bhUlI gayA, ane jyAM tyAM huMziyArI batAve che, paNa zuM tamane zarama AvatI nathI? have zuM karaze ? tamArA guNathI AkarSAIne pahelI narakamAM AvelA pahelA sImaMta pAthaDA (narakAvAsa) mAM laI janArI A sImaMtinI AvI che." te sAMbhaLI abhayadeve kahyuM ke "he pUjya gurUjI! ApanI kRpAthI te nirAza banIne jema AvI tema jarUra jatI raheze, mATe A bAbata Apa jarA paNa ciMtA karaze nahI." pachI abhayadeve bAraNAM ughADI sarva zrAvakAdinI samakSa te rAjakanyAne kahyuM ke-he rAjaputrI ame jaina sAdhu chIe. tethI ame eka muhUrta mAtra paNa strI sAthe dhArmika vAta paNa karatA nathI, te pachI guNageSThI amarAthI karI zakAya ja nahI. vaLI ame koI paNa vakhata dAtaNa karatA nathI, mukha detA nathI, snAnAdi bAhya zudhdhine paNa cAhatA nathI. tema ja nirdoSa evuM anna bhikSA vRttio meLavIne phakta dharmAdhAra zarIrane TakAvavA mATe ja khAI e chIe. A zarIra mala, mUtra viSTAdithI bhareluM hovAthI mahAdurgadhamaya ane bIbhatsa che. temAM sArabhUta zuM che? tAmasI vRttivALA cha ja niMdanIya kipAka phalanI jevA viSayene cAhe che. teonI sevanAthI mahAbhUrA rogo pedA thAya che. jevI tIvra utkaMThA durgatidAyaka viSayAdinI sevAmAM ajJAnI jIva rAkhe che, tevI athavA tethI paNa adhika tIvra utkaMThA dharmanI sAdhanA karavAmAM rAkhe te ceDA ja TAIme muktipadane pAme. amArA zarIranI sAravAra nAnapaNamAM mAtApitAe ja karI haze, tyAra pachI ame te bIlakula karI nathI. mATe AvA amArA durgadhamaya zarIrane sparza tArA jevI samaju rAjaputrIne svamamAM paNa karavA jevuM nathI. A pramANe bIbhatsa rasanuM varNana suNIne te rAjaputrI pitAnI bhUla kabUla karI tarata ja jatI rahI. pachI te gurUnI pAse AvyA, tyAre zrI gurU mahArAje kahyuM ketArUM budhdhikauzalya samudranA pUra jevuM che. paraMtu vartamAna kAlamAM tene zamAvavuM vyAjabI che. tethI tema karavA mATe tAre havethI chAzamAM karele juvArane humare tathA kAliMgaDAnuM zAka vAparavuM. jethI tArI buddhi nyUna thaze. A bAbatamAM prAcIna maharSioe paNa kahyuM che ke For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 zrIsthaMbhanapArthabrahalpa taDabUja kaliMgaM ca, bhojyaM zItaM ca vAtulam / kapitthaM badarIjaMbU-phalAni ghnaMti dhIpaNAm // artha-taDabUca, kAliMgaDuM, ThaDuM tathA vAyu karanAra bhejana, keDa, bora ane jAMbU e sAta vastuo buddhine haNe che. zrI abhayadeve gurunA vacana pramANe ja AhAra karavA mAMDyo. keTalAka samaya vItyA bAda guru zrI jinezvarasUrijIe abhayadevane yogya jANIne sa. 1088 mAM AcArya padavI ApI. tyArathI teo AcArya abhayadevasUrinA nAmathI oLakhAvA lAgyA. A zrI abhayadevasUrie ghaNuM bhavya jIne sanmArganI dezanA daI sAtvika mArganA upAsaka banAvyA. anukrame vihAra karatAM te sUri patyapadrapura tarapha gayA. eka vakhata dukALa paDavAthI dezanI durdazA thaI sidhdhAMta tathA vRttione prAye uccheda thavA lAgyo. je kAMI sUtrAdi rahyAM, teone vRtti Adi sAdhana naSTa thayelAM hovAthI yathArtha zabdArtha mahAprajJAzAlI munione paNa jANa muzkela thaye. A prasaMge eka vakhata ardharAtre dharmadhyAnamAM sAvadha rahelA zrIabhayadevasUrine vaMdanA karI zAsananI adhiSThAyikA devIe kahyuM ke pUrve mahAzAsananA thaMbha samAna parama pUjya zrI zIlAMga keTi (zIlAMgAcArya-keTayAcArya) nAmanA AcArya agIyAre aMganI vRttio racI hatI; te hAla kAlane laIne be aMga (AcArAMga, sUyagaDAMga)nI ja vRtti hayAta che, bAkInA aMgenI vRttio viccheda pAmI gaI tethI saMghanA hitane mATe have zrI sthAnAMgAdi nave aMgenI TIkAo banAvavAne udyama kare! devInuM A vacana sAMbhaLIne sUrijIe kahyuM ke-he mAtAjI! sugRhItanAmadheya zrI sudharmAsvAmI gaNadhare racelAM sUtranuM yathArtha rahasya jANavAne paNa mArA je alpabudhdhi asamartha che, te pachI TIkAo te kema banAvI zakuM? kAraNa ke kadAca keI sthale sUtravirUdhdha kahevAI jAya te mahApApa lAge. jethI saMsAramAM anaMtI vAra bhaTakavuM paDe. tyAre devIe kahyuM ke--he sujJaziromaNi! A kArya karavAmAM tame ja lAyaka che, ema huM mAnuM chuM. vRttio banAvatAM kadAca saMdeha paDe te mane pUchavuM. huM mahAvideha kSetramAM viharamAna tIrthakara zrI sImaMdhara svAmine pUchIne te bAbatane khUlAze kahIza, mATe A kArya tame zarU kare. huM tamArI AgaLa pratijJA karuM chuM ke--tame yAda karaze ke tarata ja hAjara thaIza. devInA vacanathI utsAhavata thayelA zrI AcArya mahArAje vRttio banAvavAnI zarUAta karI. 1TIkAe pUrI thAya tyAM sudhI AyaMbila tapa karavAnI pratijJA lIdhI 1. A bAbatamAM bIjAo ema kahe che ke-joke abhayadevasUrinA samayamAM nava aMgonI TIkAo hayAta na hovAthI temaNe navI TIkAo banAvI, ema prabhAvaka caritramAM kahela che, paNa jema te ja sUrie zrI bhagavatInI svata TIkAmAM paMcamAMganI be TIkA che ema lakhyuM che. tema bIjA sUtronI paNa TIkAo hatI ema kahyuM che. For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 [[zrIvijayapaddhasUrikRtaane pATaNamAM banAvI. anyatra kahe che ke pATaNanI hAra banAvI. A kAmamAM devIe paNa saMpUrNa rIte madada karI. zrI droNAcArya vagere vRdhdha mahAmRtadharee A vRttione zuddha karI. eTale zrAvakoe lakhAvavAnI zarUAta karI. eka vakhate zAsanadevIe gurumahArAjane kahyuM ke-pahelI prati (TIkAnI prata) mArA dravyathI lakhAya evI mArI IcchA che, ema kahI pitAnI tithI daSTitejane AMjI, tyAM eka senAnuM ghareNuM mUkIne devI svasthAne gayAM. pachI munio gocarI laIne AvyA. teo ghareNuM joIne Azcarya pAmyA. pUchatAM sUrijIe badhI bInA kahI. pachI zrAvakane bolAvI ghareNuM batAvyuM, paraMtu tenuM mUlya na jANatAM te zrAvake pATaNamAM jhaverIonI pAse gayA. teoe A AbhUSaNa joIne kahyuM ke-"ahIM bhImarAjAnI AgaLa A ghareNuM mUko. te Ape teTaluM enuM mUlya samajavuM. ame A (divya) ghareNAnI kIMmata AMkI zakatA nathI." ethI zrAvakoe e ghareNuM rAjAnI AgaLa mUkyuM, ane tenI satya bInA paNa kahI dIdhI. rAjAe khuzI thaIne kahyuM ke kaI mahAtmA AnuM je mUlya AMke te ApIne ja huM A laI zakuM. zrAvakee kahyuM-AnuM mUlya je Apa te amAre pramANa che. eTale rAjAe bhaMDArI pAsethI temane traNa lAkha drama (TakA) apAvyA. pachI temaNe TIkAnI prathama prati vagere pustako lakhAvIne sUrijIne vaherAvyAM. tema ja pATaNa, tAmra liptI, AzApallI (AzAvala) dholakA Adi nagaranA rahIza mahAdhanika 84 zrAvakoe dareka aMganI vRttinI 84 prate lakhAvI harSapUrvaka AcArya mahArAjane ApI. A pramANe zrI sudharmAsvAmIe batAvela iSTa tatva rUpa tALAne ughADavAnI kuMcI jevI ne aMganI TIkAo pravartamAna thaI TIkAe banAvyA pachI saMyamayAtrA nimitte AcAryazrI dhelakA nagaramAM padhAryA. ujAgare, parizrama ane atituccha AhAra karavAthI AcArya mahArAjane koDha (raktadeSa) reganI asahya vedanA thavA lAgI. te vakhate IrSALu leke kahevA lAgyA ke "sUtravirudhdha bolavAthI sUrijIne keDha thaye che.." e pramANe sAMbhaLatAM zokathI vyAkuLa thaelA ane paralokanI IcchAvALA sUrijIe rAte dharaNendranuM dhyAna karyuM. tethI svamamAM gurue pitAnA dehane cATatA dharaNendrane joye. AthI gurue vicAryuM ke "kALarUpa A bhayaMkara sarSe mArA zarIrane cATela che, tethI mAruM AyuSya pUruM thayuM lAge che. te have anazana Ada ravuM e ja mane yogya lAge che. e pramANe ciMtavatAM gurune bIje divase svamamAM dharaNendra kahyuM ke-meM tamArA deha (zarIra)ne cATIne rogane dUra karyo che. ema sAMbhaLatAM guru belyA ke maraNanI bIkathI mane kheda thatuM nathI, paraMtu rogane lIdhe pizuna leke je niMdA kare che, te huM sahana karI zakato nathI. tyAre dharaNenTe kahyuM ke-"e bAbata, he gurujI, tamAre ciMtA karavI nahi. have Apa khedane tajIne jinabiMbane prakaTa karIne zrI For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 zrIstaMbhanapAbRhatkalpa ] jendra zAsananI apUrva prabhAvanA karo ke jethI te thatI niMdA aTakI jaze ane te niMdake ja jaina dharmanA vakhANa karaze. zrIkAMtAnagarIne rahIza, dhaneza nAmane zrAvaka vahANa bharIne samudramArge jate hatuM, tyAre adhiSThAyaka deve tenA vahANa cAlatAM aTakAvI dIdhAM. AthI zeThe te devanI pUjA karI, tyAre devanA kahyA pramANe jamInamAMthI traNa pratimAo meLavI hatI. temAMnI eka pratimA teNe cArUpa gAmamAM sthApana karI, tethI tyAM tIrtha thayuM. bIjI pratimA pATaNamAM ariSTaneminA prAsAdamAM sthApana karI. trIjI pratimA staMbhana (thAMbhaNA) gAmanA pAdaramAM vahetI eTIkA (seDhI) nadInA kAMThe vakSaghaTAnI aMdara jamInamAM sthApana karela che. tame te zrI (staMbhana, pArzvanAthanI pratimAne prakaTa kare, kAraNa ke tya e mahAtIrtha thavAnuM che. pUrve vidyA ane rasiddhimAM bhAre praviNa evA nAgAjune te biMbanA prabhA vathI rasanuM sthabhana karyuM, tethI teNe tyAM staMbhanaka (thAMbhaNa) nAmanuM gAma sthApana karyuM. A mahAprabhAvaka pratimAne prakaTa karaze te tamArI paNa pavitra kIrti acala thaze. vaLI kSetrapAlanI jema veta svarUpe tamArI AgaLa, bIjAnA jovAmAM na Ave tema, eka devI tyAM raste batAvaze." e pramANe kahI nirmala samyagdaSTi zrI dharaNendra pitAnA sthAne gayA. i kahelI bInA jANIne sUrijI mahArAja ghaNu khuzI thayA. temaNe A rAte banele tamAma vRttAMta zrI saMghane kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLIne zrIsaMgha yAtrAe javAnI teyArI karI. jemAM 900 gADAe cAlatAM hatAM. zrI saMghanA AgrahathI rasUrijI mahArAja paNa sAthe padhAryA. jyAre A saMgha seDhI nadInA kAMThe AvyuM tyAre be gharaDA gheDA adazya thaI gayA. eTale A nizAnIthI saMdha tyAM rahyo. AcArya mahArAje AgaLa jaIne pUchyuM tyAre eka govALe kahyuM ke "he gurujI, A pAsenA gAmamAM mahIla nAme mukhya paTela che. tenI kALI gAya ahIM AvIne pitAtA cAre AMcaLamAMthI dUdha kare che, eTale ahIM khAlI thaIne ja te ghera jAya che. ane tyAM dehavAmAM AvatAM mahAmahenate paNa lagAra paNa dUdha detI nathI. tenuM kAraNa kaMI samajAtuM nathI." ema kahIne teNe te sthale gurujIne dUdha batAvyuM. eTale pAse besIne gurujI prAkRta bhASAmAM zrI pArzvanAthanuM mahAprabhAvaka jAtiya ItyAdi batrIza gAthAonuM navuM tetra racIne belyA. tyAM dhIme dhIme jANe pratyakSa prabhunuM pratibiMba hoya tevuM zrI pArzvanAtha bhaga vaMtanuM tejasvI biMba prakaTa thayuM. pachI saMgha sahita sUrijIe tarata ja cityavaMdana karyuM, ane emane rega mUlamAMthI dUra thaye. te vakhate zrAvakee gaMdakathI prabhubiMbane nDavarAvIne kapUra vagerenuM vilepana karavA pUrvaka sAtvika pUjAne apUrva lhA lIdhe. te 1 A bInA zrIprabhAvaka caritramAM kahelI che. For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijyapaddhasUrikRtasthale navuM daherAsara baMdhAvavA mATe eka lakSa rUpiyA bhegA thayA ane gAmanA mukhya lokee tyAM devAlaya bAMdhavAnI hA pADI. zrI malavAdi-ziSyanA zrAvakoe tyAMnA rahIza Azvara ane buddhinidhAna mahiSa nAmanA kArIgarone caitya bAMdhavAnuM kAma soMpyuM. thoDA ja samayamAM te kAma pUrNa thayuM. te kAmanA uparIne dararoja pagAra tarIke eka drampa ApavAmAM AvatuM hatuM. temAMthI DuM bhejanAdinA kharcamAM vAparatAM bAkInA bacelA dravya vaDe teNe caityamAM pitAnA nAmanI eka devakulikA karAvI, je hAla paNa hayAta che. pachI zubha muhUte abhaya devasUrijIe tyAM biMbanI pratiSThA karI. te ja divase rAte dharaNendra AvIne sUrijIne vinati karI ke-mArA upara kRpA karI Apa A stavanamAMnI chellI be gAthAo gopavI rAkhe. sUrijIe tema karI trIsa gAthA kAyama rAkhI. tyArathI te sthala tIrtha tarIke gaNAyuM. janmakalyANakanA mahotsavamAM prathama dhULakAnA mukhya zrAvake jaLa kaLaza laIne bhagavaMtane abhiSeka karyo. tyAM bibAsananA pAchaLanA bhAgamAM aitihAsika akSara paMkti pUrve lakhavAmAM Avela che, ema lekamAM saMbhaLAya che. zrI jinezvarasUri tathA buddhisAgarasUri cirakAla saMyamajIvana pAlI chevaTe anazana karIne svarge gayA. zrI abhayadevasUri mahArAjAe prathama upAMga zrI aupapAtika sUtranI ane pUjya zrI haribhadrasUrijIe banAvela zrI paMcAzakazAstranI upara apUva vidvatA bharelI TIkA banAvI che, je thoDA varSo pahelAM zrI jainadharma prasAraka sabhAe chapAvI che. zrI abhayadevasUrinA ane zrI staMbhana pArzvanAthanA saMbaMdhamAM zrI upadeza prasAdane anusAra A vRttAMta che-AcAryapadathI vibhUSita thayA bAda zrI abhayadevasUrijI mahArAja vihAra karatAM saMbhANuka gAmathI chelakA thaIne thaMbhanapuramAM padhAryA. tyAM ati tuccha AhAra karavAthI kohanAjha mahAgathI te evA duHkhI thayA ke hAtha paga halAvavAnI paNa temanAmAM zakti rahI nahI. eka divasa sAMje sUrijIe pratikramaNa karIne zrAvakene + kahyuM ke-A roganI pIDA bahu thatI hovAthI huM eka paNa kSaNa te sahana karavA samartha nathI, tethI kAle anazana karIza. te sAMbhaLI zrAvake ghaNA dIlagIra thayA. te pachI terasanI aDadhI rAte zAsana devIe AvIne sUrijIne kahyuM ke-he gurujI ! UMghe che ke jAge che? gurue dhIme svare kahyuM ke-jAguM chuM. devIe kahyuM ke-UThe, A sUtaranI nava kokaDI ukele ! guru bolyA ke-AvA zarIre huM zI rIte ukelI zakuM? devIe avadhijJAnathI jANIne kahyuM ke-lAMbe kALa jIvIne haju nava aMganI vRtti karavAnuM jenA hAthamAM che * A roga saMbhANuka gAmamAM thaye, ema taMbhanakaka5zilochamAM kahyuM che. + A zrAvakamAM ghaNAkharA najIkanA gAmomAM rahetA hatA, ane pAkSika pratikramaNa karavA mATe AvatA hatA. anazananI icchAvALA gurue khamAvavA mATe paNa temane bolAvyA hatA. For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstaMbhanapAthabraha95 ] tene A te zA hisAbamAM che ? devInuM vacana sAMbhaLIne gurue kahyuM ke AvA zarIre huM nava aMgonI TIkAo zI rIte banAvIza? devI bolI ke-cha mahinA sudhI AyaMbila tapa karaje. sUrijIe cha mahinA sudhI AyaMbila tapa karyo ane kaThina zabdonI TIkA karIne te TIkAo pUrI karI. A pachI zarIrane viSe pharIthI mahAroga utpanna thaye, tyAre dharaNendra deLA sapanuM svarUpa dhAraNa karI tyAM AvIne sUrijInA zarIrane cATIne nIrogI banAvyuM. pachI sUrijIne kahyuM ke-seDhI nadInA kAMThe, palAsa (khAkharAnuM jhADa) nA vanamAM zrI zaMbhana pArzvanAthanI pratimA jamInamAM gupta rahelI che tene tame prakaTa kare. tyAM ociMtI eka gAya AvIne te pratimA je jagyAe che te jagyAe dUdha jharaze. te cihathI te mUrtinuM sthAna tame nizcaye jANajo. savAre sUrijI saMghanI sAthe tyAM gayA ane gAyane dUdha jharatI joIne vALanA bALakee batAvelI bhUminI pAse pratimAnA sthAnane nizcaya thavAthI gurujIe pArzvanAthanuM navIna oNtra racavA mAMDyuM. tenA 32 kAvya kahyA pachI tetrIsamuM kAvya gurujIe devatAnA AdezathI gopavI dIdhuM. batrIsa kAvyAnA A staMtranI zarUAtamAM kariyA pada hevAthI jayatiyaNa nAme e stotra elakhAya che. te pratimAnAM darzana thayAM ke tarata ja roga mULathI nAza pAme ne gurUjI nIrogI banyA. pachI zrI saMghe gurUjIne te pratimAnI utpatti pUchI. tyAre gurUjIe pUrve kahyA pramANe tamAma bInA zrI saMghanI AgaLa kahI saMbhaLAvI. chevaTe kahyuM ke A pratimA keNe bharAvI te haju sudhI jANI zakAyuM nathI. A pramANe pratimAne mahimA sAMbhaLIne zrI saMghe te ja sthAne navuM daherU baMdhAvI tyAM staMbhanapura nAme gAma vasAvyuM. jyAre vi. saM. 1368 nI sAlamAM duSTa oNcho e gujarAtamAM upadrava karyo tyAre vartamAna staMbhatIthanI sthApanA thaI. atyAre A mahAcamatkArI zrI pArzvanAthanuM biMba staMbhatIrtha (khaMbhAta, taMbAvatI nagarI) mAM hayAta che. zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnA svargavAsanA saMbaMdhamAM prabhAvacaritramAM kahyuM che ke-sUrijI mahArAja pATaNamAM karyuM rAjAnA rAjyamAM devaleka pAmyA. A vAkyane artha ema paNa saMbhave che ke-karNanA rAjyakAlamAM teo pATaNamAM svargavAsa pAmyA. bIjAe A bAbatamAM ema paNa vicAra jaNAve che ke-je samaye karNa rAjA pATaNamAM 1 2 staMbhana pArzvanAthanI mUrti prakaTa karyA pachI TIkAo banAvI, e paNa ullekha bIjA graMthomAM maLI zake che. + sela kAvya belyA pachI AkhA biMbanAM darzana na thayA, mATe sattaramA kAvyamAM kahyuM ke- kayArAda giLatara ema batrIsa kAvyo banAvyA. temAMthI be kAvyo gupta rAkhyAM, ema zrI jinaprabhasUri kahe che. For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 [[zrIvijayapadhasUrikRtarAjya karatuM hatuM, te vakhate sUrijI svarge gayA. paraMtu pAvalionA lekha pramANe te ghaNAkharA ema mAne che ke kapaDavaMjamAM sUrijI svarge gayA. saMvatane vicAra e che ke paTTAvalimAM saM. 1135 mAM svarge gayA ema kahyuM, tyAre bIjo mata e paNa che ke 1139 mAM svarge gayA. ' upara jaNAvelA vRttAMtamane keTaleka vRttAMta zrI giranAranA lekhane anusAre jaNa vela che. vi. saM. 1368 nI sAlamAM A biMbane upadravanA kAraNe khaMbhAtamAM lAvavAmAM AvyuM. ethI ema jaNAya che ke--kalikAla sarvajJa AcArya zrI hemacaMdrasUrijI ane maMtrI vastupAlanA samayamAM A pratimAjI thAMbhaNa gAmamAM hatAM. te sUrijI mahArAjanI dIkSA A ja staMbhatIrtha (khaMbhAta) mAM thaI che. ahIMnA rahIza mahAzrAvaka RSamadAsa kavie hitazikSAne rAsa banAvyo che. mahAcamatkArI nIlama maNimaya zrI staMbhana pArzvanAthanI pratimAnI vartamAna bInA. A biMbanAM darzanAdi karavAthI koDha vagere nAza pAme che. maMtrI pethaDanA pitA zrI deda sAdhunAM beDInAM baMdhana A pratimAnA dhyAna mAtrathI tatkAla tUTI gayAM. tethI jema A biMbanI bhakti karavAthI vidane nAza pAme che tema AzAtanA karanAra jIva mahAduHkhI bane te vAta niHsaMdeha che. staMbhatIrtha (khaMbhAta) nA rahIza, dAnavIra zeTha amaracaMda premacaMdanA suputra zeTha popaTabhAInA vakhatamAM A nIlama maNimaya camatkArI biMba kASThamaya maMdiramAM mUlanAyaka tarIke birAjamAna hatuM. eka vakhata A ratnamaya pratimAne joIne eka senInI dAnata bagaDI ane te e pratimAne kayAMka upADI gayo. paraMtu zeTha zrI pipaTabhAInA mAtAjInA e pratimAjInAM darzana karyA pachI ja bhajana karavAnA abhigraharUpa tapanA prabhAvathI e pratimAjInI jaladI bhALa lAgI. A pachI zrI saMghe pharIne koInI dAnata na bagaDe ane A prasaMga na banavA pAme e AzayathI e ratnamaya pratimAjI upara zyAma lepa karAvyo. tethI ja nIlama maNimaya chatAM atyAre te pratimA zyAma dekhAya che. zrI saMghanA prayAsathI visaM. 1984 mAM navIna daherU taiyAra thayuM. temAM mUlanAyaka tarIke A biMbanI pratiSThA karAvavA mATe zrI saMghe tapagacchAdhipati, zAsana samrATa, guruvarya, AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjane mAtara tIrthamAM padhAravAnI vinaMti karI. AthI saparivAra sUrijI mahArAja tyAM padhAryA ane vi. saM. 1984 nA phAgaNa suda trIje zubha muhUrta zrI saMghe zrI gurumahArAjanA hAthe 1. ANaMda sTezananI najIkamAM A gAma che. enuM jUnuM nAma staMbhanapura hatuM. For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstabhanapAtha.hapa ] 189 mahAtsava pUrvaka pratiSThA karAvI. A pratiSThAnA zubha prasage ahIMnA zrI saMghe tathA mahAra gAmanA saMghavI zeTha mANekalAla manasukhabhAI, zeTha cImanalAla lAlabhAI (hIrAcaMda ratanacaDhavALA ) zeradalAla sArAbhAI jesaMgabhAI vagere bhAvika bhanya jIvAe paNa sArA bhAga lIdhA hatA. mUlanAyaka zrI pArzvanAthanI pratimAnA paDakhenA bhAgamA rahela moTAM zyAma pratimAjI pAchaLanA bhAgamAM pelA che, je polANamAM mUlanAyakajI rahI zake che. ethI upadravanA prasa Mge mUlanAyakanA rakSaNa mATe tema kayu' hAya ema anubhavI gItA purUSo kahe che, chevaTe e khInA jaNAvavI mAkI rahe che ke--vividha tIrthaMkalpamAM AcArya zrI jinaprabhasUrijIe A bInA jaNAvatAM kahyuM che ke--AcArya zrI abhayasUrijIe prakaTa karyA bAda A pratimAjI kAMtipurImAM krI paNa amuka TAIma sudhI rahyAM. pachI keTalAka samaya sudhI samudramAM rahyA. tyAra bAda ghaNA nagaromAM paNa rahyAM hatAM. ( ethI ema paNa sabhave che ke tyAra bAda vi. sa0 1368 mAM khaMbhAtamAM AvyAM haze. ) mATe bhUtakAlamAM A pratimAjI kace kaye sthAne rahyAM ane bhaviSyamAM raheze e mInA kahevAne mAnava sama nathI. pAvApurI, caMpApurI, aSTApada, sametazikhara, kAzI, nAsika, mithilA nagarI, rAjagRhI Adi tIrthomAM pUjA cAtrA, dAnAdi karavAthI je puNyAnuba Mdhi puNyamadha, nirjarA ADhi lAbha maLe, te lAbha ahIM zrI staMbhana pArzvaprabhunA phakta bhAva-vidhipUrvaka darzana karavAthI maLI zake che. A prabhune vaMdana karavAnA vicArathI, mAsakhamaNu tapanuM ane ucchvAsa pUrNAMka vidhi sAcavIne prabhu bimane jovAthI chamAsI tapanu phUla male che, teA pachI dravya -bhAva bhedde pUjADhi bhakti karavAthI vadhAre lAbha maLe temAM navAI zI ? A leAka saMbaMdhi mane paraleAka sa MbaMdhi sakala manAvAMchitA tatkAla pUravAne A mitra samartha che. A biMbane huMmezA trikAla namaskAra karanArA jIvA parabhavamAM vidyAvata, adIna ane uttama rUpava'ta thAya che ane uttama kulamAM janma pAmI kuputra, kalatrAdinAM duHkhA haThAvI viziSTa sa paTTAo pAme che, je bhavya jIva, parama sAttvika bhAve, A prabhunI eka phUlathI paNa pUjA kare, te bhaviSyamAM ghaNA rAjAone namavA lAyaka cakravatI thAya che. je bhavya jIva aSTa prakArI pUjA kare, tene bhaviSyamAM iMdrAdinI padavI jarura maLe che ane je bhavya jIva ghareNAM Adi caDhAvI pUjA kare te jIva traNe bhuvanamAM mukuTa jevA thaIne alpa kAle muktipadane pAme che. " e pramANe zrI sadhadAsa nAmanA munIzvare A zrI sta Mbhana pArzvanAthanI khInA ghaNA vistArathI kahI hatI. tene saMkSepamAM zrI padmAvatInI ArAdhanA karIne zrI sIma MdharasvAmI ne pUchAvIne TheTha sudhI zAsanarakSaka tapAgacchanI maryAdA kAyama sheze' evA satya niya meLavI, zrI sa Mghane kahI sabhaLAvanArA zrI jinaprabhasUrijIe prAkRta gadya-padya racanAmAM For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvijyapadyasUrikRtajaNAvI che. tene anusAra, bIjA prabhAvacaritrAdi graMthane anusAra tathA prAcIna atihAsika zilAlekha Adi sAdhanene anusAra TuMkAmAM zrI staMbhana pArzvanAthanuM caritra meM banAvyuM che. durgatinA duHkhane dUra karanAruM ane hAthI, samudra, agni, siMha, cora, sarpa, zatru, graha, bhUta, pretAdinA tamAma upadrane nAza karanAruM A zrI staMbhana pArzvanAthanuM caritra he bhavya cho! tame jarura vAMce, vicAre, sAMbhaLe ane saMbhaLAve ! jethI bhavi dhyamAM cirasthAyI kalyANamAlA tamane jarUra maLaze. jyAMnA maMdiramAM zAsanAdhIzvara zrI jIvasvAmi mahAvIra mahArAjAnI alaukika pratimA ke je prabhunA vaDIla baMdhu rAjA zrI naMdIvardhane prabhunI hayAtImAM bharAvI hatI, te biMba mUlanAyaka tarIke che, jyAM zAsana prabhAvaka jagaDuzAha, jAvaDazAha Adi mahAzrAvako thayA che ane je mArA guruvaryanI janmabhUmi che, te zrI madhumati (mahuvA) nAmanI prAcIna nagarImAM guru mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA pasAyathI vikrama saMvata 192 nA kArtika suda paMcamIne divase pUrve banAvelA saMskRtabaddha caritranA kama pramANe A caritra banAvyuM. A caritra banAvavAthI utpanna thayelA puNya vaDe huM e ja cAhuM chuM ke sarve zrI staMbhana pArzvanAthanI sAtvika bhakti karI mukita pada pAmo. gujarAtI padyamAM (pAMca DhALa rUpe) A caritrane TuMkAmAM jANavAnI IcachAvALA jIvone jANavAne mATe have taMbhapradIpa ApavAmAM Ave che. samAsa thIdmana -vRDha | thaMbhaNapAsassa mae-bihakappo pAgao paNIo jo // aNuvAo viNNeo-sakhitto tassa bohadao // 1 // nayaNikasuNNanayaNa-ppamie varise ya mAhave mAse / / siyataiyAe raio-guruvarasiriNemimUrINaM // 2 // paumeNAyarieNaM-sirithaMbhaNapAsabhattikalieNaM // maMgalakallANayaro-naMdau jA vIrajiNatitthaM // 3 // For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 34 a namaH | che zrI stabbanapArzvanAthAya name namaH | AcAryazrI vijyanemisUribhagavad name namaH AcAryazrI vijayapatasUri viracita stamabhapradIpa (maMgalAcaraNa-duhA) paramAnanda nidhAnane, je Ape jagadIza; staMbhana pAsa jirNada te, sadaguru anupama dhIza. vijayanemisUrIzanA, caraNa kamala avadAta; tIrthakara vibhu bhAratI, tritayI praNamI kAnta. raNA staMbhapradIpa stavanataNI, racanA karuM huM udAra; bhavikA suNajo bhAvazuM, pariNati zedhanahAra. mArA indravimAne prabhutyiAdipradarzana svarUpa prathamAdhikAra. DhAla 1 (rAga-paMcama suralokanA vAsI) vasudhAmaThana mahArAyAre, tridazeza amara guNa gAyAre; prabhu nAma liye hita pAyA-stambhanApati mAnaje nati hArIre; bhAgyonnati lahuM jayakArI-stambhanapati1 bhavi chava nivRti abhilAzere, samupAti kare ulAsere, nija bhAva svarUpa prakAze stammanapati2 upamAtIta mahimAzAlIre, bhavajalanidhi cula karanArIre; tuja mUrti sadA raDhIyAlI stablanapati3 jANuM chama avadhi anubhAvere, AkhaDala amara svabhAve; pUje janma saphalatA dAve-- stambhanapati4 pazcima AzA lokapAlare, hRdaye jasa bhAva vizAlare; varuNAmara te cipAla-- stambhanapati5 For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 [zrIvijayapaghasUrikRtavarSa lakSa ekAdaza raMgere, padharAvI vimAna umaMge re, arca mAya na mAda svaaMge-- stammanapati- 6 nava vAsara tima sAta mAsare, rAmacaMdrajI citta ullAsare; karI bhakita hare duHkha pAsa-- stablanapati- 7 saMvatsara eMzI hajArare, dharaNendra nivAsa vizAlare; seve nitya tihAM te udAra stablanapati 8 pUje sehama hari bahu kAlare, dvArikAmAMhi kRSNa bhUpAlare; nemimukha suNI mahimA apAra stambhanapati 9 caMga nilaya ThavI zubha bhAre, Ananda pUjA cAre; prabhu biMba svarupane dhyAve-- stambhanapati. 10 sAgaradatta zeThane pratimAne lAbha, tathA tenA pratApe nAgArjuna yogIne suvarNasiddhi vigere svarUpavAle adhikAra 2. hAla 2-(rAga-jinavarane prakaTa thayuM re) dvArikAne RSi zrApathIre, karata kRzAnuM ucche; abdhijale jaba DabhatIre, tihAM rahe biMba abheda; stambhanana praName dharIne ullAsa, jima tUTe bhavapAza. stablana1 pravahaNa sAgaradattanAre, smalita kare tihAM deva; dhanapati suravacane karIre, manahara jANata deva. staSNana. 2 saga Ama sUtranA tAMtaNere, lAve khalAsI bahAra; adUbhUta biMba nihAlatAMre, lahata Ananda apAra. stambhana 3 citta praNaya vidhi vegathIre, zeTha abbenidhi tIra; kalyANa kuma bIjamAMre, siMcata arcana nIra. stabbana 4 kAMtipurI prAsAdamAMre, jyAM nija dhAma vizAla; padharAve prabhu pArthane, pUjata te traNa kAla. tabhana 5 varSa sahasa be tyAM rahere, meda vidhAyaka biMba bhavijana nizcala bhakitathIre, haratA azubha rasa niba. stablana6 For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 bha0 7 rUbhana8 stabhane 9 stabhina10 zrIsthaMbhapradIpa ] tyAMthI deva sahAyathIre, harata nAgArjuna santa; seDhItaTe prabhu sevane re, kaMcanasiddhi lahana, zrAvaka kAMtipurI taNere, nAmazuM jeha dhaneza; vyavahAra hetu vahANamAMre, jAya besI paradeza. adhiSThAyaka deva vArdhinere, thIra kare jhaTa nAva; aciMtasura upadezathIre, traNa biMba kA sadabhAva. cArupa tIrtha viSe Thare, eka pattanapura anya; ariSTanemi prAsAdamAMre, zeSa seDhItaTa dhanya zrIprabhAvakyaritra jihAMre, zrIsUriabhayaprabaMdha tyAM spaSTAkSara dekhatAMre, budhajana modI agAdha. janapada tAyaphA kare, pezAvaranI pAsa; nAgArjunagiri jyAM dIsere, mandira prastuta pAsa. aciMtya deva prabhAvathIre, parapatha seDhI pracAra; mAnuM te vaMdana chaghathIre, avagraha pAlatI sAra. tyAM prabhu bhakti rase bhare, thAna dharaMta trikAla; cagI hiraNyasiddhi lahere, ema anyakti prakAra tIrtha prasiddhi lahe vare, tyAM zrI rUzmana nAma; bhaktataNA traNa kAlamAMre, pUrata kAmita kAma. dAyaka aihika arthanA. kAmakuMbhAdika artha che ISTa A para lokanAre. e jinavara para vyartha. stammana 11 staSNana. 12 staSNana. 13 tabhane 14 stamabhana 15 stambhana16 prabhubiMbanA prAdurbhAva sambandhI be mata pikI prathama mata dekhADanAra adhikAra-3 hAla 3-( viharamAna bhagavAna suNe muja vinati-e rAga ) bhadra nikaTa je tiryaMca paNa kRti zuM kare, gApataNI eka gAya tihAM AvI care; pAMzubhare biMba nayanapathe nahi avatare, tyAM te bhavitavyatAnA niyAne paya jhare. 25 For Personal & Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ vijyapadrasUrikRta - - - - - - - 194 vItye kAla ghaNe gepa citta zaMkA vahe, nIkale biMdu na paya ke muja dhenune duhe karate nizcaya khyAna to ciMtA vaze, Alece ekAgra banAva ko haze. dekhe mUti manejJa rasAtala pekhate, A zuM ema vicakSaNa janagaNa pUchate; staMbhana pArzva jinendra vinizcaya dhAra, prakaTa thayA prabhu pArzva khabara paMkAvate; bhAve gepa mahadaya janma pavitratA, A prabhu Age suraphalinI paNa alpatA; pUraNa ichita duHkha dehaga dUre TalyA, mahimAe bharapUra nIlama dehI milyA. anya kahe Azcarya vidhAyaka jinataNA, prAdurbhAvaka sUri abhayadeva ApaNA; aSTaka vRttikara zrI'jinezvara sUrinA, je ziSyatva Alekhe chevaTa vRttinA. dvitIya mata nirUpaNarthaka adhikAra che hAla 4-(rAga-jagapati nAyaka nemi jinda ) eka dina suri huvA bhUri myAna kuchavibAdhA paravaze, citte anazananI abhilASa karatA jima duHkha dUra khaze; saMdhyAe zrAvaka gaNa pAsa prakaTa karata mananI relI, khinna hu taba anahada saMdha anucita A vAta sAMbhalI. tiNa avasara kare ema vimarza zAsananI amArI yathA, dharma dhuraMdhara AmirAja anazana kAme e kathA; anucita e muja dharma akhaMDa je tAma zAMti pamADavI, prakaTita heta te rAtri mojhAra svapnaviSe pIDa dUra javI. ma kare anazana bhASata tema pIyuSa sama tuma pANithI, For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIstaMbhanapradIpa ] bhAvI zAsana bhavya AbhAra pAvana nija vacananAMgathI, tima vadatI vinayAMcita deha sUtrataNuM nava kekaDA, sUri ukelo taba guru bela dAhaaMgAra huvA khaDA. huM chuM tethI hAla azakta kArya karaNa kSama kima thauM, bhASe ruci karuNAdra surIza guru muja suNaje je kahuM; mata Akula vyAkula tuma thAva te roga haraNa upAyane, kahevA Iha AvI huM yamIza nizcita rahevuM Apane. AyaMbila kare paDa mAsa te vidhie tanu sarinI, karatA tima gadahIna huvaMta vRtti race nava aMganI; avalaMbe jAsa mAm maMda bhAvasvarupa pichANa, smarate upakRti tAsa vinaya caraNa saroha praNama. haratA gada dharaNendra udAra rIga pharI prakaTayo yadA, hRdaya viSe jasa bhakita akhUTa te ima uccaratA tadA; seDhI nadI taTa bUsthita biMba staMbhana pArzva jinendranuM prakaTa karo jasa pracura prabhAva tasa pacava jeha snAtranuM nizcaya tethI apAsaze kucha jema sabalatA ApanI, paya karaze gAya sahaja svabhAva tyAMja nizAnI biMbanI; suNatAM daivika vANuM huvaMta zrIguru nilaya AnaMdanA, Ave saha saMdha sUri te ThANa kahe jihAM bAla nepAlanA. vAcaMyama racI biMba thuNaMta jayatiyaNa tetrAvalI, bhaNatAM tetrIsamuM vara kAvya thAya prakaTa saphalI ralI; dekhaMtA dUra vyAdhi samUha guru kahe mUrtinA khyAnane, nisuNI staMbhanakapura nAma grAma saMgha vasAvata te sthale. aDa patraNa eka (1368) sAla khaMbhAta Ave upadravathI , nisuNI budha banaze Ima jJAta zrIgiranAranA lekhathI, samaye zrIguruhemasUrIza tima vastupAla amAtyanA, niHsaMdeha A prastuta pArzvamaMDana "thAMbhaNuM" grAmanA. For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 [vijayapaddhakRitasAdhaka sidvitaNuM teha pAsa bhavya vibudha Ima ciMtavI, graMthAdhArambha maMgala kAja namana karata stuti navanavI; niHsaMzaya muja eha vicAra nizcala bhAvazuM AzrayI, lahaze dvAdaza pakSa majhAra niSkala pada teha nirbhacI. AsAdI tripuTI zuddha dharma karma vicitra dazA kharI, heyopAdeya varya viveka sAttvika vRtti samAdarI hitakara staMbhana pAsa trikAla kAcazakala bhega pariharI, bhaviyA bhakata bane apramAda jima hoya kamalA kiMkarI. 11 prabhune paricaya thayA pachI bhaktajanenA harSapUrvaka vacane. DhAla-5 (rAga-prabhAtIyAne, mAta pRthvIsuta prAta uThI namuM) Aja jinarAja saha kAja saphalA banyA premathI zAMta tuja mUrti dekhI, bhAva bharapUra mana bhuvanamAM ullo saMvasyo caraNa atizuddha lekhI. 1 paricaya thAya anurAga anucita nahi eha vyavahAra avitatha vileka, anyanA mehathI nitya rakhaDa bahAM thA have niDara ima Atma Toka. 2 je paDyA madananA pAzamAM bApaDA moha suradAsa karuNAvagAhI, prabalatA AtmAnI pheTatA bUDatA bhAva jalanidhi viSe duritadAhI. 3 te kare kema amalAtma rupI jana Atma uddhAramAM je kAcA, adhana jana paraja karata kadi IzvarA ema kima mAnatA vIra sAcA. 4 citavI ema jinabiMba vara hAramAM citta guNa piravI aniza rAcuM, tuccha phaladAyinI yAcanA saMvarI sarve saMcAgamAM bhakita yAcuM. 5 zuddha kAraNa milya kAryasaMzaya ki teja avadhAraNe phala na cAhuM, kAraNa jJAna chaghasthane sehaluM Itara saMbaMdhane cheka kAhu 6 bhAgya apamAnazuM aphala je nIvaDuM te viSe Apa anupAya mAnuM, je na rucikAra tIrthaMkarA anyane tAsa hIna bhAgya rahe kayAM zuM chAnuM. 7 kAka tarachoDate drAkSa nija doSathI tiNa nirarthaka kime te kahAye, ucita AcAra pariNAma nizcala dazA tAsa sApekSa phala zAstra gAya. 8 For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 zrIstabhapradIpa ] eha udagAra antarataNuM dAkhavI vInavuM AdarI bhAvabhakita, siMcaje bhAva karuNaMbu kiMkara viSe jAsa AdhIna rahI kAryazakti. 9 yukta doSa na guNa eka bhAse tihAM jaladathI ucca AcAra dhArI, ziSTa tiNa jaya lahe satata pratyakSamAM thambhaNesara vibhe mUrti tArI. 10 kalaza, Ima tridaza vaMdita nitya pUjita divya yuti dhanavaMtarI, khaMbhAta cAtaka jalada saMnibha bhAva jalanidhi santarI; kalyANa keli samarpaNa kSama bhavyajana mana muda karA, sirizmiNesara pAsa muja hai sidhisAdhaka suMdarA. AsannatIrtha zAsanezvara vIrapaTTaparaMparA, nirgathe keTayAdika krame tyAM khyAti lahata vasuMdharA; abhyaya bhAjana bhASiyo padmAvatIe jehane, je bhavya seve gaccha tAraka candra te tapa gacchane, te gacchanAyaka tIrthatrAyaka caraNamArge AkarA, jJAtA svapararAddhAMta anagArAgraNI hita zIladharA; padabhakti amara viTapi guruzrInemisUrIzvarataNuM," caraNaprabhAve "padmavijaye" zreyakAje svaparanA. gaja haca nidhAna zazi [17] pramita saMvatsare zrAvaNa sine, ekAdazI zubha vAsare tIrthe prakaTa mahimAvita prAcInagraMtha vikIrNa varNana saMgrahI racanA karI, staMbhapradIpa stavanataNI guruvAkyane citta dharI. che Iti zrIstambhapradIpa' samApta For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAcamatkArI prabhu zrImANikyadeva. (lekhaka -AcArya zrI viparasUri mahArAja) prAcIna kALamAM zreSTha aSTApada parvatanI upara mahArAjA zrI bharata cakravatI e dareka tIrthakaranA varNa tathA pramANa ane saMsthAnane anusarIne pite baMdhAvelA, siMhaniSadyA nAmanA mahAprasAdane viSe vartamAna cevazImAM thayelA vIze tIrthakarenI ratnamaya prati mAo bharAvIne padhAravI hatI. avasarpiNI kAlanA prabhAve bhaviSyanA jIve A parvata ghaNe uMce hovAthI AnI upara rahelI A pUjya pratimAnA darzanAdine lAbha laI zakaze nahi, ema vicAra karI teja zrI bharatakIe alaga ja eka kaSabhadeva prabhunI pratimA loko darzanAdine lAbha meLavI zake evA IrAdAthI, nirmala marakata mInI bharAvI. te pratimAnA khabhAnI upara jaTAnA AkAre vALane dekhAva karAvyo hato. hoThanI nIcenA bhAgamAM sUryane ane kapAlamAM caMdramAne AkAra karAvyuM hatuM ethI e pratimA "mANi. yadeva" evA nAmathI lekamAM prasiddhine pAmI. keTaleka kALa vItyA bAda tyAM yAtrA karavA mATe AvelA vidyAdharoe A pratimAne joI. pratimAnuM divya rUpa jotAM ja manamAM Azcarya pAmyA. tyAra bAda teoe te pratimAne vimAnamAM sthApana karIne vaitADhaya parvatanI dakSiNa eNi ke jyAM pitAnuM nivAsasthAna che, tyAM laI jaI maMdiramAM padharAvIne apUrva ullAsathI sAtvika pUjA vigere anuSThAna karI mAnava janmane saphala karyo. eka vakhata tyAM pharatA pharatA nArada RSi AvyA. te pratimAne joIne vidyAdharane pUche che ke tame A pratimA kyAMthI lAvyA ? javAbamAM teoe kahyuM ke aSTApada parvata uparathI ame lAvyA chIe. jyArathI ame A pratimAnI bhakti zarU karI te divasathI mAMDIne pratidina amAre saMpatti vadhatI ja jAya che. te bInA sAMbhaLIne nArada RSie devalokamAM iMdranI pAse A pratimAnuM mAhAsya varNavyuM. te sAMbhaLI IMdra mahArAjA devalekamAM maMgAvIne te pratimAnI ghaNuM ja bahumAnathI pUjAbhakti karavA lAgyAM. ema A pratimA vasamA zrI munisuvratasvAmI ane zrI neminAtha prabhunA AMtarAnA TAIma sudhI iMdranI pAse rahI. 'e avasare laMkA nagarImAM traNe lekane kAMTAnI jema duHkhI karanAra rAvaNa rAjA rAjya kare che. tene nirmala samyagdaSTi maMdadarI nAmanI rANuM che. teNIe nAradanA mukhe te ratnamaya biMbanI prabhAvagarbhita bInA ane te pratimAnI pUjAne lAbha levA aDaga abhigraha dhAraNa karyo. A bInA jANIne mahArAjA rAvaNe IMdrane ArAdhIne te pratimA meLavI rANuM madadarIne ApI. rANI traNe kAla apUrva AhUlAdathI te prati For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAcamatkAriprabhu zrImANikyadeva) mAne pUje che. keTalAka kAla vItyA bAda rAvaNe satI ziromaNi sItAne zIlathI calAyamAna karavAne ghaNuM ja prayatna karyo, paNa te niSphaLa nIvaDe. A prasaMge nirmala samyagdarzanane dhAraNa karanArI rANe maMdodarIe spaSTa jaNAvyuM ke rAjana ! parastrInI abhilASA paNa karanAra nIca AtmAne sAta vAra sAtamI narakanAM duHkho bhegavavAM paDe che. "vinAra che viparIta " A nyAyane samajIne je nirdoSa AbAdIne cAhatA ho te satI sItAne ahIM rAkhavAmAM lagAra paNa lAbha nathI. tamArA jevA samaju rAjAe vagara vicAryuM kAma naja karavuM joIe. parastrIne mA bena samAna gaNavI joIe. rANInA A hitakArI vacane rAjA rAvaNane rUcyAM nahI. vyAjabI ja che ke ghaNe tAva Ave tyAre khAvAnI rUci thAya ja nahI. A avasare zrI mANikadeva pratimAnA adhiSThAyaka deve maMdodarIne kahyuM ke thoDA ja samayamAM lakSmaNanA hAthe rAvaNanuM maraNa ane laMkAne nAza thaze." e devavacana sAMbhaLIne rANIe A pratimAne lavaNa samudramAM padharAvI. tyAM deve te biMbanI pUjA karatA hatA. devavacana khATuM na hoya. anukame te pramANe rAvaNa marIne narakamAM upaja, laMkAne nAza thayo. A avasare karNATaka dezanA kalyANa nAmanA nagaramAM jinezvara bhagavaMtanI upara parama bhaktibhAva rAkhanAre zaMkara nAmane rAjA rAjya kare che. te nagaramAM kAdhiSTha evA kaI paNa mithyAdaSTi vyaMtaradeve marakIne upadrava prakaTAvyuM. te joIne rAjA gabharAye. A tenI duHkhamaya sthiti joIne padmAvatI devIe rAjAne rAte svamamAM jaNAvyuM ke, "A lavaNa samudramAM mahAprabhAvaka zrI mANikaya prabhu (kaSabhadeva)nI pratimA amuka sthaLe rahI che. te pratimAne ahIM maMgAvI je tuM pUjAdi bhakita karIza, te jarUra A upadrava zAMta thaze." devavANI sAcI ja heya ema nirNaya karI rAjA samudrane kAMThe jaI adhiSThAyaka devane ArAdhavA mATe upavAsa kare che. AthI susthita nAmane deva prakaTa thaI rAjAne kahe che ke A samudramAMthI tAre joIe eTalAM rane khuzIthI grahaNa karaje, huM tArA upara prasanna thayo chuM. uttaramAM rAjAe namratAthI kahyuM ke ""mAre ratnonI jarUrI yAta nathI. paNa maMdodarIe samudramAM mANikaya prabhunI pratimA padharAvI che, ema padmAvatI devInA kahevAthI mane khabara paDI che. jo tame mArA vA." A vacana pramANe mArI upara prasanna thayA che te mAre te pratimA ja joIye che. te mane Ape." rAjAnA A vacana sAMbhaLIne deve samudramAMthI te pratimA bahAra kADhI rAjAne soMpI ane kahyuM ke, "A pratimAnA prabhAvathI tArI prajA nI regI ne sukhI thaze. pratimAne laI jatAM rastAmAM pratimA Ave che ke nahI" evA saMzayathI tAre pAchaLa jovuM nahIM. je tema karIza te jyAM pAchaLa joIza, teja sthaLe pratimA sthira thaze. AgaLa nahi cAle." AvuM devanuM vacana aMgIkAra karI sainya sahita rAjA pitAnA nagara tarapha cAlavAnI zarUAta kare che. pAchaLa For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 [ zrIvijayapadhasUrikRtadevaprabhAvathI jene nAnA be baLada joDelA che evA gADAmAM rahelI pratimA anukrame Ave che. ghaNekhara vikaTa raste ulaMdhyA bAda rAjA manamAM saMzaya paDavAthI vicAre che ke pAchaLa gADAmAM rahelI pratimA mArI sAthe Ave che ke nahi ? Avo saMzaya tIlaMga dezamAM jenuM vidvAne bIjuM nAma dakSiNa vANArasI kahe che evA kallAka nAmanA nagaramAM thaye. tethI zAsanadevIe teja sthaLe pratimAne sthira karyo. samajavAnI bInA e che ke je avasare A pratimA kelapAka nagaramAM AvI. tyArathI mAMDIne atIta kAle 1180905 varSo pahelAM A pratImAjI iMdranI pAse hatA. eTale je avasare A biMba iMdranI pAse hatuM tyArathI mAMDIne 1180905 varSo vItyA bAda kelapAka nagaramAM zAsana devIe A biMba padharAvyuM. jyAM biMba sthira karyuM teja sthale zaMkara rAjAe vizAla prAsAda baMdhAvyo. kAyama tenI pUjA cAlu ja rahe evA IrAdAthI rAjAe 12 gAme bheTa ApyAM. eTale tenI upaja prabhubiMbanA pUjAdi kAryamAM vaparAya. prAsAda baMdhAvyuM te vakhate bhagavAnanuM biMba addhara rahyuM hatuM. vi. saM. 680 sudhI ane vIra saM0 1150 sudhI te sthiti biMbanI rahI. pAchaLathI anArya jIvoe karelI AzAtanAdi kAraNathI te biMba siMhAsananI upara sthira thayuM. "A mahAtejasvI biMbane jotAM ja bhavya jInA netre kare che. valI darzana karanAra bhavya jIvone e paNa vicAra thAya che ke "zuM A pratimAjI ArasanA ketarIne banAvyA haze? ke khANamAMthI ahIM lAvyA haze? ke kArIgare banA vyA haze? ke vAnI nIlamaNinI banelI A pratimA haze?" AmAM zuM samajavuM. A pratimAnA havaNanA pANIne e prabhAva che ke dIvo saLagAvatAM ghI jevuM kAma kare tenAthI paNa adhika tevuM ja kAma havaNanuM pANI kare che. eTale ghI telane badale havaNanA pANIthI paNa dave saLagAvI zakAya che. havaNanI mATI AMkhe bAMdhI rAkhavAthI AMdhaLA paNa dekhatA thAya che. hAla paNa A prabhAvika tIrthanA caityamaMDapamAMthI pANInA biMduo kare che. tethI yAtrA karIne maMDapanI bahAra AvelA yAtrALuonA vastro bhInA dekhAya che. ethI sAbIta thAya che ke A biMba mahAcamatkArI che. snAtra jalAdinA prabhAvathI sarpanuM paNa jhera nAza pAme che. vizeSa tapAsa karatAM biMbanA ja saMbaMdhamAM upadeza taraMgiNamAM pAnA 141 mAM "zrI mAta NTI gustrIya pAcimaNimayI zrIAdinAthapratimA kAritA sA'dyApi devagirideze kulyapAke mANikyasvAmIti sA" A pramANe bInA maLI Ave che. e pramANe aneka jAtanA prabhAvI dedIpyamAna mahAtIrtha samAna A mANijya (AdIzvara) devanI je bhavya ja mahatsavapUrvaka yAtrA-pUjA prabhAvanA kare karAve ne anumode, te bhavya jI A bhavamAM ane parabhavamAM sukha saMpadAne pAme che. e pramANe AcArya zrI jinaprabhasUrIzvarajI mahArAje prAkRtamAM racelA mANikya kaha5 Adi graMthanA AdhAre TUMkAmAM zrI mANikaya prabhune ItihAsa varNavyo. parama pUjya zAstrakAra bhagavatee karmanA For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAcamatkArI prabhu zrImANiyadeva ] kSapazamAdimAM je dravyAdi pAMcane kAraNa rUpe kahyA che, temAM kSetrane paNa gaNeluM che. temAM paNa tIrthakSetrane mahimA te alaukika ja hoya che. jenI sevAthI karmanirjarAdi aneka lAle alpa samayamAM meLavI zakAya che. bIjo vicAra e paNa che ke zArIrika zuddhinA aneka sAdhane hAla dekhAya che tema mAnasika zuddhinA paNa aneka sAdhamAM tIrthabhUmi e mukhya sAdhana kahyuM che. bInA jANyA pachI pUrNa AnaMdathI tIrthanI upAsanA karI saMpUrNa lAbha meLavI zakAya evA IrAdAthI A caritra jaNAvyuM che. For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ati prAcIna kalyANaka-bhUmi. zrI ayodhyA nagarI. lekhaka-AcArya mahArAja zrI vijayapatrasUrijI. avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jainendra darzana duniyAnAM tamAma dezane mAM agresara che, kAraNa ke AtmAne nirmala banAvavA mATe sarvAgapUrNa sAdhane jainadarzana sivAya bIjA darzanemAM dekhAtAM ja nathI. A darzanathI ja jIva, karma vagerenA apUrva tatvajJAnane paNa anubhava maLI zake che. karmonAM kSapazama, upazama, kSaya Adi jema dravya, kAla, bhAva ane bhava dvArA thAya che tema kSetranA prabhAve paNa thAya che mATe ja parama pUjya zrI zatruMjayAdi tIrthonI mAphaka kalyANaka bhUmio paNa ajJAna dazAthI bAMdhelAM karmonAM pazamAdi karAvI zake che. tevA pavitra sthaLanI sparzanA mananI upara sArAmAM sArI asara karI zake che. niryuktikAra parama pUjya zrutakevalI zrI bhadrabAhasvAmI mahArAje pharamAvyuM che ke, "mekSa rUpI mahelanA pAyA samAna zrI samyagdarzanAdine apUrva lAbha meLavavAnI IcchAvALA bhavya jIvee tevA pavitra kSetranI sparzanA jarUra karavI joIe." zrI ayodhyA nagarI kalyANaka bhUmi tarIke jana zAstromAM khUba prasiddha che. prAtaH smaraNIya zrI kalpasUtra, zrI jaMbudvIpa prajJapti Adi sUtramAM ane zrI triSaSThi zalAkA puruSa caritra vagere graMthamAM aneka prasaMge ayodhyAne ulekha Ave che. tethI A nagarIne ItihAsa jANavA mATe dareka jijJAsune utkaMThA rahe e svAbhAvika che. vAcaka varga tenI bIna jANune vaMdana pUjAnAdithI AtmAne nimaMla banAve e AzayathI tIrthakalpAdi aneka baMne AdhAre zrIayodhyA nagarIne ItihAsa nIce pramANe jaNAvuM chuM. jemAM vacamAM jainapurI rAjanagara (amadAvAda)nI najIka Avela zrI serIsA tIrthanI paNa TUMka bInA Avaze. vartamAna vIzInA prathama tIrthakara zrI AdIzvara prabhunA rAjyAbhiSekanA prasaMge yugaliAoe kamalinInA pAMdaDAMonA daDIA banAvI temAM pANI bharI lAvI prabhunA caraNakamalanI upara sthApana karyuM (dhAra karI). saudharmendra-yugalikanI A vinaya pravRtti joIne kahyuM ke-"A sArA vinIta (vinayavALA) purUSe che" tyArathI adhyAnagarI vinItA" A nAmathI prasiddhi pAmI. bIjA graMthamAM A nagarIne kezalA, For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 1 zrIadhyAnagarI ] 203 sAketapura, IkvAbhUmi, rAmapurI vagere nAmathI oLakhAvI che. sugrahIta nAmadheya zrI AdinAtha, zrI ajitanAtha, zrI abhinaMdana svAmi, zrI sumatinAtha ane zrI anaMtanAtha, ema pAMce tIrthakarenI tathA zrI mahAvIradevanA navamA gaNadhara zrI acala bhrAtAnI paNa-janmabhUmi A ja nagarI che. Aja nagarImAM pUrve dazaratha, rAmacaMdra, bharata vagere aneka rAjAo thaI gayA che. jenI saMpUrNa bInA kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrijIe banAvelA tesaTha zalAkA purUSacaritranA 7 mA parvamAMthI maLI zake tema che. vimalavAhana vagere sAte kulakare paNa A ja nagarImAM thaI gayA. ahIM ja bala deva zrI rAmacaMdrajI Adine satI ziromaNi sItAe pavitra zIlano camatkAra batA hato. sItA agnimAM paDavAnI taiyArI kare che, tyAM zIlanA ja prabhAve agni jalarUpa thaI jAya che. te mahAsatIe zIlanA ja mahimAthI jalanA upadravathI pIDAtI AkhI nagarIne (prajAne) bacAvI.1 bharatakSetranA madhyamAM rahelI A nagarI jyAre IMdranI AjJAthI kuberadeve vasAvI tyAre laMbAImAM 12 jana pramANa ane pahoLAImAM nava jana pramANe hatI. pUrve A sthale ratnamaya bhavya vizAla maMdira hatuM, jemAM saMghanA sakala vidane haThAvanAra cakratharI mAtAnI ane mukha yakSanI mahAprabhAvazAlI mUrtio hatI. ahIMne gharghara nAmane vizAla kaha, je sthale sarayU nadIne maLe che, te sthala svargadvAra evA nAmathI oLakhAya che. A zrIayodhyAnagarInI uttara dizAmAM bAra ejana cheTe zrI aSTApada nAmane bhavya parvata Avela che. ahIM devAdhideva zrI RSabhadeva, mahA vadi terasa (gujarAtI poSa vadi 13) ne divase, cha upavAsa karIne padmAsane 1000 puruSanI sAthe siddhapada pAmyA che. ethI vakhaMDanAyaka, 500 dhanuSanI kAyAvAlA, 84 lAkha pUrvanA AyuSyavALA tathA ArIsA bhuvanamAM anitya bhAvanA tathA azuci bhAvanA bhAvIne kevalajJAna meLavanAra zrI bharata cakravartie "siMhaniSadyAyatana" nAmane traNa gAu uMce bhavya prAsAda baMdhAvyuM. emAM vartamAna vIzInA vIze tIrthakaranAM, darekanA varNa, uMcAI ane saMsthAnane anusAre vIza biMba padharAvyAM hatAM. te biMbane krama A pramANe goThavavAmAM AvyuM hatuM - pUrva dizAmAM, pUrvAnupUvakama pramANe, pahelA be tIrthakaronAM biMba, dakSiNa dizAmAM zrI saMbhavanAtha Adi cAra prabhunAM bibe, pazcima dizAmAM zrI supArzvanAtha Adi 8 prabhunAM biMba tathA uttara dizAmAM zrI dharmanAtha Adi 10 prabhunAM biMba padharAvyAM. te uparAMta pitAnA bhAI enA 100 stUpo (deDIe) karAvyA. prabhu zrI Adideva vagerenA samayamAM A nagarInA leke A parvatanI nIcANavAlI bhUmimAM Anandabhera krIDA karatA hatA. ahIM hAla paNa zrI RSabhadevanuM bhavya maMdira hayAta 2. A banAva banyA bAda sItAjI-saMsArane vicitra svabhAva vicArI rAmanI pahelAM ja saMyama le che, chevaTe bAramA ayyata devaloka samyagdaSTi ke thAya che. For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 [ zrIvijyapadrasurikRtache; tathA zrI pArzvanAtha vATikA (vADI) ane sahastradhAra sItAphaDa A nagaranI zobhAmAM vadhAre karI rahyAM che. A nagarInA koTanI upara manmatta siMha yakSa che ke jenI AgaLa thaIne hAthIo hAla paNa cAlI zakatA nathI ane cAle te jarUra maraNane ja zaraNa thAya. anya darzanIo paNa ahIM yAtrArthe Ave che, kAraNa ke goprakarAdi lokika tIrtho ahIM che. ahIM AvanArane sAta tIrthanI yAtrAne lAbha thAya che. ahIMnI sayU nadIne ghedha. pravAha TheTha gaDhanI bhIMta sudhI Ave che. mahAprabhAvaka zrI serIsA tIrthanI bInA A ayodhyAnagarImAMthI nava aMgenI upara TIkAe banAvanAra zrIabhayadevasUrI zvarachanI paraMparAmAM thayelA zrI devendrasUrijI mahArAja divya zaktithI AkAzamArge vizAla cAra biMbe mahAprAcIna tIrthabhUmi zrIserIsA tIrthamAM lAvyA, te bInA saMkSepamAM A pramANe che - grAmAnugAma vicaratA pUjya AcAryadeva zrIdevendrasUrIzvarajI mahArAja ke jemaNe dharaNendra-padmAvatInI ArAdhanA karI che, teo A zrIserIsAnagaramAM utkaTika (ukaraDA) jevA sthAne kAusagga dhyAne rahyA. ema aneka vAra AcArya mahArAjane tyAM kAussagna karatAM joIne zrAvakee gurujIne pUchayuM ke "he bhagavaMta! Ama vAraMvAra A jagyAe kAussagna karavAnuM zuM kAraNa?" gurue khulAse karyo ke ahIM pASANanI vizAla zilA che. temAMthI mahAprabhAvazAlI zrI pArzvaprabhunI pratimA thaI zake tema che. A kArya padmAvatI devInI sahAyathI banI zake tema che. gurujInA A vacane sAMbhaLI zrAvakee kahyuM ke je ema hoya te kRpA karI ApazrI aThThama tapathI devInI ArAdhanA kare. gurujIe zrAvakanA kahevAthI aThThamanI tapasyA karavApUrvaka devInI ArAdhanA karI. devIe pratyakSa thaI kahyuM ke pAraka nAmanA gAmamAM eka AMdhaLe sUtAra rahe che, te je ahIM AvIne amane tapa karI sUrya AthamyA bAda prabhu zrI pArzvanAthanI pratimAne ghaDavA mAMDe, te sUrya ugyA pahelAM te saMpUrNa banAvI zakaze. devIe kahelI bInA gurumahArAje zrAvakene jaNAvI. jethI te salATane mANasa mokalIne temaNe tyAMthI lAvyo. salATe AvIne pratimA ghaDavA mAMDI. mastaka upara dharaNendranI phaNunA dekhAvavALI pratimA ghaDatAM ghaDatAM chAtInA bhAgamAM maza (masA) prakaTa thaye. salATe te sAmAnya DAgha jANIne te vAtane dhyAnamAM na lIdhI. pratimAM saMpUrNa ghaDI rahyA bAda jyAre samArakAma (gharSaNa) karatAM ene lAgyuM ke A te maza che tyAre tene dUra karavA mATe hathiyAra TheryuM te te mathanA bhAgamAMthI lehInI dhAra chUTI. A vAtanI zrIguru mahArAjane khabara paDatAM temaNe salATane Thapako ApatAM jaNAvyuM ke hathiyAra ThokavAnI kaMI paNa jarura na hatI. je A mazane temane tema rahevA hA heta te A pratimA mahAcamatkArI banata. pachI aMguThe tyAM dabAvavAthI lehI For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLatuM baMdha paDayuM. A pratimA tayAra thayA bAda bIjI paNa evIza pratimAo ahIM sthApana karAvI. tyAra bAda devatAI zaktithI (deva mAraphata) gaganamArge rAtrie bIjAM traNa bibe adhyAthI ahIM lAvavAmAM AvyA, ane cothuM biMba ahIM lAvatA vacamAM dhArAsenaka gAmanA kSetramAM prabhAtakAla thavAthI te tyAM sthira thayuM. ahIM serIsA tIrthamAM, paramahaMta zrI kumArapAle cothuM biMba bharAvI sthApana karyuM. A zrIserI sA pArzvanAthanI mahAcamatkArI pratimAne hAla paNa zrI saMdha pUjAdi karavA dvArA bhaktibhAvathI ArAdhI sakala vidgone haThAvI Rddhi siddhi meLave che. A tIrthamAM A pratimAnA prabhAve ple che paNa upadrava karI zakatA nathI. e pramANe zrIayodhyA naga. rInI ane zrIserIsA tIrthanI TuMka bInA sapramANa jANIne bhavya jI tIrthabhakitamAM ujamAla banI chavakalyANa sAdhe e ja hAdika bhAvanA ! avasare zrIserIsA tIrthanI saMpUrNa prAcIna bIna paNa ApavA bhAvanA che. samAsa, For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (akhAtrIjane mahimA ) akSaya tRtIyA. lekhaka-AcArya mahArAja zrImad vijayapadhasUrijI anAdi kAlIna jainadarzanamAM gaNAvelA sarvamAnya parvomAM akSaya tRtIyA (Izna tRtIyA-akhAtrIja) paNa eka parva gaNeluM che. A divasane parva dina tarIke kyA hetuthI mAnavAmAM Ave che? A prazna) ne khulAse TuMkamAM A pramANe jANa-yugAdi prabhu zrI RSabhadevanA pAraNAne aMge A divasa parva tarIke manAya che, tethI RSabhadeva bhagavaMtanI bInA jaNAvavI, e asthAne na ja gaNAya. usahassa ya pAraNae, ikkhuraso Asi loganAhassa / sesANaM paramannaM divvAiM paMca hojja tayA // 1 // risahesasamaM pattaM, niravajjamikkhurasasamaM dANaM / sijjasasamo bhAvo, jai hojjA vaMchiyaM NiyamA // 2 // prathama tIrthakarane jIva tera mAMnA pazcAnupUvakame trIjA bhavamAM jinanAmakamane, vIse sthAnakonI ArAdhanA karIne nikAcita banAvI bAramA bhave, sarvArthasiddha vimAna -je anuttara vimAnamAM pAMca vimAnanI madhyamAM rahela che, ane jyAM samyagdarzana pUrvaka cAritra sAdhanAthI ja manuSya jaI zake, tathA jyAM rahelA deve ekAvatArI heya che, ane tetrIza sAgare pama pramANa ajaghanyotkRSTa AyuSyavAlA hoya che-tenAM vinara divya sukhe 33 sAgaropama sudhI bhegavIne aSADa vadi ceAthe sAta kulakaromAMnA vinItA nagarInA rAjA zrI nAbhi rAjAnI marUdevI mAtAnI kukSimAM padhAryA. nava mAsa ane 4 divasa vItyA bAda sAthaLamAM vRSabha laMchanavALA zrI prathama tIrthakara dhana rAzi---uttarASADhA nakSatramAM citra vadi AThame ardharAtrIe janma pAmyA. pAMcase dhanuSyanI suvarNa vaNI kAyAnA dhAraka prabhudeva anukrame moTA thayA. 20 lAkha pUrva kALa sudhI kumAra avasthAmAM rahyA. iMdra vinItA nagarI vasAvI rAjyAbhiSeka karyo. 63 lAkha pUrve sudhI 1. pahelA ane chellA tIrthakare vIse sthAnanI ArAdhanA karI che. bAkInA bAvIza tIrtha karIe ekAdi sthAnakanI sAdhanA karI che, AnI savistAra bInA triSaSThI caritra, zrI viMzati sthAnAmRta saMgraha-AdithI jANI levI. 2. sarve tIrthakarone madhya rAte ja janma thAya. For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 akSayatRtIyA ] rAjApaNuM bhagavyuM. prabhune sumaMgalA ane sunaMdA nAmanI be rANI hatI. bharatAdi putra ane sUryayazA Adi pautra hatA. citra vadi AThame 4000 cAra hajAra parivAranI sAthe jIda tapa karI vaDanA jhADanI nIce pitAnI janma nagarI (ayodhyA) mAM saMyamapada pAmyA. te vakhate prabhune mana paryava jJAna uparyuM. Idra sthApana karela devadUSyadhAraka, caunANI, bhagavAna RSabhadeve tapasvI rUpe pRthvI upara vihAra karyo. A avasare hastinApura (gajapura) mAM bAhubalinA putra samayazA rAjAne zreyAMsa nAmane putra hate. (jenuM varNana AgaLa jaNA vizuM.) pUrva bhavamAM bAMdhelA lAbhAntarAya karmanA udayathI prabhune nirdoSa AhAra lagabhaga bAra mahinA sudhI malI na zake. A sthitimAM prabhu jyAre hastinApura padhAryA, te divasanI rAtrie zreyAMsakumAra ane samayazA pitA tathA subuddha nAmanA (nagara) zeThane A pramANe svapnamAM AvyAM : (1) zyAma banelA merU parvatane laIne meM ujajavala banA-A pramANe zreyAMsane svama AvyuM. (2) sUrya biMbathI kharI paDelAM hajAra kiraNone zreyAMsakumAre sUrya biMbathI jeDI dIdhAM--evuM subuddhi zeThane svapna AvyuM. (3) eka zUravIra purUSane ghaNu zatruoe gherI lIdhuM hatuM, te zUra purUSa zreyAMsakumAranI madadathI vijaya pAme-e pramANe somayazA rAjAne svapna AvyuM. savAre traNe jaNuM rAjakacerImAM ekaThA thayA. svapnanI bInA jANIne rAjA vagere badhAe kahyuM ke-"Aje zreyAMsakumArane koI apUrva lAbha the joIe." bhAgyadaye banyuM paNa tevuM ja. prabhudeva pharatA pharatA zreyAMsakumAranA mahela tarapha AvI rahyA hatA. jharUkhAmAM beThelA zreyAMsakumAra prabhudevane joIne ghaNAM ja khUzI thayA. A vakhatanI paristhiti evI hatI ke-lokoe kaI divasa sAdhune joyelA nahi, vaLI yugalikapaNane viccheda thayAne paNa a5 vakhata ja thayuM hatuM. tethI temane "kaI rIte sAdhune dAna devAya," e bAbatane anubhava paNa kayAMthI hoya? A ja kAraNathI teo prabhune joIne maNi, sonuM, hAthI, ghaDA vagere devAne taiyAra thatA, paraMtu jyAre prabhu kaMI paNa na letAM tyAre "amArI upara prabhu nArA ja thayA che," evuM anumAna karI ghaNe ghaMghATa macAvatA hatA. A rIte lagabhaga eka varSa vItyA bAda prabhu ahIM (zreyAMsakumAranA mahela tarapha) padhAryA. zreyAMsakumAre prabhune joIne vicAra karyo ke "ahe! pUrve meM AvA sAdhuveSa joyA che, vagere vizeSa vicAra karatAM zreyAMsakumArane jAtisamaraNa jJAna thayuM, (jAti smaraNa e matijJAnane prakAra che. enAthI vadhAremAM vadhAre pAchalA saMkhyAtA bhavenI bInA jANI zakAya, ema AcArAMga sUtranA prathama adhyayane pahelA uddezAmAM kahyuM che.) A jAti maraNanA pratApe zreyAMsakumAre pitAnI sAthe prabhune nava bhavano 1. anyatra ATha bhane paricaya jANe ema kahyuM che. For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 [ zrIvijayapadmasUriSkRta paricaya A pramANe jANyA. samyakatva pAmyA pachI bhavanI gaNatrI gaNavAnI apekSAe prabhu pahelA bhavamAM dhana sAthe vAha hatA. bIjA bhavamAM yugaliyA hatA. trIjA bhavamAM devatA hatA. cothA bhavamAM mahAkhala rAjA hatA. pAMcame bhave lalittAMga nAme deva thayA. (ahIthI zreyAMsanA saMbaMdhanI khInA zarU thaI.) ahIM zreyAMsanA jIva pahelAM dharmiNI nAmanI strInA bhavamAM niyANu' karIne te (zreyAMsane jIva) lalitAMgadevanI svayaM prabhA nAme devI thaI hatI. chaThThA bhavamAM lalitAMga ( prabhu )ne jIva vAdhara rAjA thayA. zreyAMsane jIva temanI zrImatI nAme rANI thayA. sAtame bhave ane yugaliyA thayA. AThame bhave pahelA saudharma devalAke mane devatA thayA. navame bhave prabhunA jIva jIvAnanda nAme vaidya thayA. tyAre zreyAMsanA jIva temanA parama mitra kezava nAme zreSThi putra haeNtA. dazamA bhave khAramA acyuta devalAke beu jaNA mitra deva thayA. agiyAramA bhave prabhu cakravatI thayA tyAre zreyAMsanA jIva temanA sArathi hatA. khAramA bhave ane sarvArthasiddha vimAne deva hatA. ane teramA bhave prabhu tIrthaMkara thayA ane zreyAMsanA jIva temanA zreyAMsa nAme prapautra thayeA. ema nave bhavanA saMbadha jAtismaraNa jJAnathI zreyAMse jANyA. pote pahelAM sAdhupaNuM anubhavelu hatuM, tethI zreyAMse vicAyu" ke A ( hAthI AdinuM dAna denAra) leAkeA bInasamajaNathI yeAgya dAnane jANatA nathI. je prabhue traNe bhuvananA rAjyane tyAga karI saMyamajIvanane AdaryuM che, te prabhu rAgadveSa vagere aneka anarthanA kAraNabhUta maNi Adi parigrahane zI rIte ce ? jAtismaraNathI huM dAnavidhi jANuM chuM, mATe te pramANe karI batAvuM. ' ema vicArI zreyAMsakumAre geAkhamAMthI jyAM prabhu ubhA hatA, tyAM AvIne traNa pradakSiNA de, be hAtha joDI, namaskAra karI, Agala ubhA rahI, ullAsapUrvaka A pramANe vina Mti karI ke- hai kRpAsamudra ! aDhAra kADAkeADI sAgaropama jeTalA kAla sudhI viccheda pAmela sAdhune nirdoSa AhAra levAnA vidhi prakaTa karo, ane mAre ghera zelaDInA rasanA je 108 ghaDAe bheTa AvelA che te prAsuka AhArane kRpA karI vhArI ( grahaNa karI ) mArA bhavasamudrathI nistAra karA! ApanAM darzananA prabhAve ja mane pragaTa thayela jAtismaraNa jJAnathI huM samajI zakuM chuM ke zIla, tapa ane bhAvanAthI cUkela bhavya jIvA dAnarUpI pATiyA vinA bhavasamudra na ja tarI zake. parama puNyAye uttama citta, vitta ane pAtranA mane samAgama thayA che, mATe kRpA karI mAre hAthe dAna grahaNa karI mane bhavasamudrane pAra pamADeA. " A vinaMtinAM vacana sAMbhaLI caturgAnI prabhue Innurasane nirdoSa jANI ane hAtha bhegA karI AgaLa dharyA tyAre zreyAMse AnaMdanAM AMsu lAvIne, rAmarAya vikasvara thaI ne, " Aje huM dhanya chuM, kRtA' chuM', ' ema bahumAna ane anumodanA garbhita vacane khelavA pUrvaka zelaDIne rasa vheArAgye. zreyAMse dAnanA pAMca dUSaNA dUra karI pAMce bhUSaNA sAcavyAM hatAM. te A pramANe-- For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSaya tRtIyA anAdaro vilaMbazca, vaimukhyaM vipriyaM vcH| pazcAttApazca paMcAmI, sadAnaM dRpayaMtyamI // 1 // bAnanyAzakti rAmAnna, va6mAne biye vavA kiMcAnumodanA pAtra-dAnabhUSaNapaMcakam // 2 // traNe kAlanA tIrthaMkaranI mAphaka zrI RSabhadeva paNa karapAtralabdhivaMta lekedAra purUSa hatA. tethI prabhue 108 ghaDA pramANu rasa vaheryo chatAM labdhinA prabhAve eka biMdu paNa nIce na paDyuM. dAna-mahimA paNa juo ! lenAra--prabhunA hAtha nIce, ane denAra-~bhavyanA hAtha upara Ave. dAna e grAhaka, dAyaka ane anumodaka (e traNe)ne tAranAra havAthI cAra prakAranA dharma mAM dAnane prathama kahela che. ratnapAtra samA prabhune dAna detAM zreyAMsakumAranA harSane pAra na rahyo. A prasaMge deve paNa bhakitane prasaMga sAcavavA rUpa vivekane bhUlatA nathI. teo paMca divya pragaTa kare che. te A pramANe-1 ahedAna! ahAdAna! evI uddaghApaNuM kare che. 2 duMdubhi vagADe che. 3 tIrthakara prabhunA prathama pAraNe sADAbAra karoDa ane te pachInA pAraNAomAM sADAbAra lAkha seniyA ratnanI vRSTi thAya che, e niyama pramANe tiryajAbhaga davee 1ra karoDa soniyA ratnanI vRSTi karI. devee devatAI vAjiMtro vagADyAM. 5 deve ekaThA thayA ane vastra, sugaMdhI jala, puSpAdinI vRSTi karI. zreyAMsanuM ghara suvarNAdithI bharAI gayuM, ane traNe bhuvanamAM dhAnyAdinI niSpatti thaI prabhune hAtha rasathI bharAye ane traNe bhuvanamAM zreyAMsane yaza phelAye. zreyAMsakumAra nirUpama sukhanA bhAjana banyA. kahyuM paNa che ke - bhavaNaM dhaNeNa bhuvaNaM, jaseNa bhayavaM raseNa paDihatthe / appA niruvamasukkha, supattadANaM mahagdhaviyaM // 1 // suvarNapAtra samAna munivarane dAna detAM aneka rIte lAbha thAya che - te pachI ratnapAtra samAna tIrthakarane dAna denAra bhavya jIva vizeSa lAbha pAme, emAM navAI zI? dAyakanA cha mahinAnA rogo dUra thAya, ane te bhavamAM athavA jarUra trIje bhave te dAyaka bhavya mukti pAme ja. zreyAMsakumAre A prakAranuM mahAprabhAvazAlI supAtra dAna dIdhuM, jethI te akSaya sukha pAmyA. A muddAthI ene sAmAnya trIja na kahetAM akSaya trIja kahevAmAM Ave che. prabhu e A divase IkSarasanuM pAraNuM karyuM tethI te IzutRtIyA paNa kahevAya che. 1. zAstramAM-ratnapAtra samAna tIrthakara ane sAbhilASa hevAthI munivarene suvarNapAtra samAna- tathA zrAvakane rUpAtra samAna kahyA che. 27 For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 [[vijayapadhasUrikRtaprazna-kaMIka adhika eka varSa sudhI prabhune nirdoSa AhAra na maLe, tenuM zuM kAraNa? uttara-pAchalA bhavamAM khalAvADhamAM ekaThA karelA dhAnyane baLade khAtA hatA, eTale kheDUte mAratA hatA, tyAre prabhunA jIve kheDUtane kahyuM ke-"Dhe chIMka bAMdhavAthI teo dhAnya nahi khAI zake." kheDUtee kahyuM ke, amane chIMku bAMdhatAM nathI AvaDatuM, tyAre prabhue baLadenA meDhe chIMkuM bAMdhyuM tethI baLadee 360 nIsAsA mUkyA. ema baLadene duHkha devAthI je lAbhAMtarAya karma bAMdhyuM tene abAdhA kAla vItyA bAda dIkSAnA divase udaya thaye, ane sAdhika varSa sudhI te udaya cAlu rahyo. te karma kSINa thayA bAda prabhune AhAra maLe. - A AhAra dAnanA prabhAve zreyAMsakumAra muktipada pAmyA. bAkInA tIrthakaroe paramAna (khIra)thI pAraNuM karyuM hatuM. prathama pAraNuM karyA bAda prabhu 1000 varSa sudhI chasthapaNAmAM vicaryA tyAra bAda admanA tapamAM rahelA prabhune phAgaNa vadi agiyArase purimatAla nagare kSapakazreNimAM caDhatAM dhyAnAktarIyakAle lokAleka prakAzaka kevalajJAna prakaTa thayuM. prabhudeve tIthanI sthApanA karI. temane zrI puMDarIkAdi 84 gaNadhare, 20600 kiya labdhivAlA munio, 12650 vAdimunio, 20000 kevalI munio, 12750 caunANi munivare, 9000 avadhijJAnI, 4750 codapUvIo, 84000 sAdhuo, brAhmI Adi 300000 sAdhvIe, 305000 zrAvaka, 554000 zrAvikAo--e pramANe parivAra hate. padmAsane cha upavAsa karI mahA vada terase aSTApada parvatanI upara prabhu siddhipada pAmyA. Asannasiddhika bhavya jIve A bInAne dhyAnamAM laIne varSItapa kare che. tene saMkSipta vidhi (tapAvalImAM kahyA mujaba, A pramANe jANa. ekAMtare upavAsa karavA, pAraNe besaNuM, be vakhata pratikamaNa tathA pUjA vagere. "grI mArinAthAda nama:' A padanI visa nekAravAlI gaNavI. sAthiyA, pradakSiNa, khamAsaNA bAra bAra, 12 legassane kAusagga. phAgaNa vadi AThamathI tapanI zarUAta karAya che. traNa mAsI cha6 vagere ane vaizAkha sudi trIje cha Adi yathAzakita tapa karI pAraNuM kare. ThAmacavihAra karaze. AnI savistara bInA taratna mahodadhi Adi graMthethI jANI levI. - e pramANe bhavya che akhAtrIjanuM rahasya jANavA uparAMta varSItapanI supAtradAnanI, lAbhantarAyAdi karmabaMdhanI bInA jANa karmanA baMdhathI bacI supAtradAnane lAbha levA pUrvaka zIla, tapa, bhAvanAnI nirmala sAdhanA karI akSaya sukhamaya muktipadane pAme e ja hArdika bhAvanA ! samAsa For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpApurI mahimA lekhaka-AcArya mahArAja zrImad vijayapadhasUrijI. ayodhyA nagarI ane kauzAMbI nagarInI mAphaka A zrIcaMpApurI paNa mahAprAcIna nagarI gaNAya che. A nagarImAM zrI tIrthakara devanAM pAMce kalyANaka thayA che. zrI vAsupUjya svAmInAM pAMca kalyANa vartamAna vIzInA bAramA tIrthaMkara zrI vAsupUjya svAmI mahArAjA-dazamA prANuta devalekanA vIsa sAgarepama sudhInAM devatAI sukhe bhegavI jeTha sudi chaThThane divase A nagarImAM vasupUjya rAjAnI zrI jyArANunI kukSimAM AvyA. te cyavana kalyANaka thayuM. kuMbha rAzi ane zatabhiSa nAmanA nakSatramAM kArtika vadi caudaze A nagarImAM ja teo janma pAmyA. eTale te bIjuM janma kalyANaka thayuM. 70 dhanuSya pramANa kAyAvAlA prabhu zrI vAsupUjyasvAmI mahArAjAe kumAra avasthAmAM chaThTha tapa karIne 600 puruSanI sAthe A nagarInA pADala vRkSanI nIce phAgaNa sudi pUname pavitra saMyama prahaNa karyuM. tyAre teo caturtha jJAna pAmI caunALu thayA. A trIjuM dIkSA kalyANaka thayuM. paheluM pAraNuM temaNe sunaMdA, zeThane ghera karyuM, tyAM paMca divya prakaTayAM. eka mAsa chadmasthapaNe vicaryA bAda mahA sudI bIje chaTha tapamAM rahelA prabhune A ja nagarImAM kevalajJAna prakaTa thayuM, jethI prabhu sarvajJa sarvadazI kahevAyA. A temanuM cothuM kevalajJAna kalyANaka thayuM. prabhudevane zrI subhUma Adi 66 gaNadharo hatA. vaikiya labdhinA dhAraka munivare 10000, vAdIe 4700, avadhijJAnI 5400, kevalI 6000, caunANu munivare 6500, ane 1200 caudapUvI munio hatA. tathA betera hajAra sAdhue, ane zrI dharaNe Adi eka lAkha sAdhvIone parivAra hato. zrAvake 215000 hatA ane zrAvikAo 436000 hatI. tera lAkha varSanuM AyuSya pUrNa thatAM prabhu A nagarImAM 600 munivarenI sAthe, mAsika aNuzaNa karI, aSADa sudi caudaze muktine pAmyA. A prabhunuM pAMcamuM mekSakalyANaka thayuM. rehiNI raNanI mukita A prabhudevanA maghava nAmanA putrane lakSmI nAmanI putrI hatI. te lakSamIne ATha putra ane rohiNI nAmanI putrI hatI. nRpati zrI azeke A rahiNIne paTTarANIpade sthApanA karI hatI. rohiNI rANIne 8 putra ane 4 putrIo hatI. A rehiNIe prabhudevanA rUkuMbha ane svarNakuMbha nAmanA be munivarenI dezanA sAMbhaLatAM pitAnA duHkhanuM For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 [ zrIvijayapadmasurikRtakAraNa kamanI lInA ane pUrvabhavamAM ArAdhelA rahiNI tapanI bInA jANIne ujamaNane vidhi sAcavavA pUrvaka te tapane mahimA-vadhAryo ane saparivAra mukti pada paNa meLavyuM A punita ghaTanA paNa A zrI caMpAnagarImAM ja banI hatI. karakaMDu rAjAno saMbaMdha kAdaMbarI aTavImAM kaligirinI pAse kuMDa nAmanA sarovarane kAMThe zrI pArzvanAtha prabhu jyAM kAussagga dhyAne rahyA hatA, tyAM jeNe kalikuMDa nAmanA tIrthanI sthApanA karI hatI, te zrI karaThaMDu rAjA paNa pUrve A nagarImAM rAjya karatA hatA. mahAsatI subhadrAnuM zIla mAhAbhya: jyAre A nagarInA cAre daravAjA sajajaDa baMdha thayA ane tene ughADavAne kaI paNa samartha thayuM nahi, tyAre satI subhadrAe kAcA sUtaranA tAMtaNAthI cAlaNImAM, zIlanA prabhAve, kUvAmAMthI jala kADhI tene daravAjA upara chAMTI traNa daravAjA ughADyA hatA. e daravAje bIjI satI strInI parIkSA mATe na ughADyA. ghaNA vakhata sudhI cAthe daravAje baMdha rahyo. kAlAntare vikrama saM. 1360 nI sAlamAM lakSaNAvatI nagarIne (bAdazAha) hammIra zrI suratrANa samasadIna-(pata vasAvelA) zaMkarapurane kille baMdhAvavA mATe ahIMthI pASANa laI javAnA prasaMge A daravAjAne paNa laI gaye. pratyekabuddha karakaDunI ghaTanA rAjA dadhivAhanane padmAvatI nAmanI rANI hatI. te rANIne putra-garbhanA prabhAve e deha upaje ke "huM rAjanI sAthe hAthI upara besI meTA jaMgalamAM pharuM." A dehale pUrNa karavAne rAjA dadhivAhana zaNa sahita hAthI upara besI vizAla araNyamAM pharavA nIkaLyA. te prasaMge hAthInI aMbADI uparathI khasI javAthI rAjAe jhADanI DALInuM AlaMbana lIdhuM. rANI garbhanA kAraNe azakata hevAthI te vakhate nahi utaratAM hAthI upara ja jaMgalamAM AgaLa cAlI. ghaNe dUra jatAM hAthI ubhuM rahyuM tyAre rANIe dhIme dhIme nIce utarI putra prasavyuM. tenuM nAma karaThaMDuM pADyuM, ane te bhaviSyamAM rAjA thayo. enI mAtA padmAvatIe prabhune pavitra upadeza sAMbhaLIne vairAgya bhAve bhAgavatI dIkSA grahaNa karI. jayAre karakaMDu rAjA ajANatAM kaliMga dezamAM pitAnI sAthe yuddha karavA taiyAra thaye, tyAre A sAthvI padmAvatIe pitA dadhivAhananI oLakhANa ApI tene yuddha karatAM aTa kA. A rAja karakaMDune eka vRddha baLada je I saMsAranI asAratAnuM bhAna thayuM eTale teo saMyama laI pratyekabuddha thayA ane chevaTe mekSe gayA. A pratyekabuddha karakaMDa maharSine zrI sthAnAMga sUtranI TIkAmAM pUjyapAda AcArya puraMdara zrI abhayadevasUri mahArAje pratyeka buddha siddhanA varNanamAM dRSTAMta tarIke batAvyA che. For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpApurI mahimA ] 21 caMdanabALAnuM prabhu zrI mahAvIrane dAna rAjA dadhivAhananI putrI caMdanabAlAne janma paNa A prastuta nagarImAM thaye hate. je caMdanabAlAe kosAMbI nagarImAM prabhu zrI mahAvIra devane, pAMca mahinA ane pacIsa divasa sudhInI ghora tapazcaryAnA aMte, sUpaDAnA khUNAmAM rahelA aDadanA bAkalA herAvI, prabhune dravya, kSetra, kAla ane bhAvane anusarate abhigraha pUryo hate. caMdanabAlAne saMyamanI prApti ane kevalajJAnane lAbha, e bemAM bIjA kAraNomAM mUla kAraNa A dAna ja che. prabhu zrI mahAvIradevanuM cAturmAsa : prabhu zrI mahAvIradeve dIkSAnA divasathI mAMDIne 72 varSanI uMmaramAM 42 mAsAM judA judA sthaLe karyA, temAM A zrI caMpApurInuM paNa nAma Ave che. juo-1 asthika kAmamAM, 3 pRSacaMpA sahita caMpApurImAM, 12 vaizAlI nagarI ane vANijya grAmamAM, 14 nAlaMdA ane rAjagRha nagaramAM, 6 mithilA nagarImAM 2 bhadrikA nagarImAM, 1 AlaMbhika nagarImAM 1 praNItabhUmimAM, 1 zrAvasti nagarImAM ane 1 madhyama apApA nagarImAM. rAjA keNikane caMpApurI sAthe saMbaMdha rAjA kaNikanuM bIjuM nAma azacaMdra hatuM. pitA zreNikanA maraNa nimitte ghaNe dilagIra thavAthI teNe rAjagRhInI rAjadhAnI pheravI pAchaLathI (pitAnA maraNa bAda) A zrI caMpAnagarIne rAjadhAnI banAvI hatI. saMbhava che ke-ahIM suMdara caMpaka vRkSo vadhAre pramANamAM hovAthI A nagarI caMpAnagarInA nAmathI prasiddhi pAmI hoya. sUtromAM paNa aneka sthaLe zrIsudharmAsvAmInI vAcanAnA prasaMgamAM, rAjA keNikanuM ane caMpAnagarInuM varNana Ave che. dAnezvarI rAjA karNanI nagarI : pAMDu rAjAnA vaMzamAM thayela, mahAdAnezvarI zrI karAjA paNa pUrve A nagarImAM rAjya karatA hatA. temaNe taiyAra karAvelI zaMgAra caturikA (zRMgAracorI) vagere uttama padArtho (sthAne) hAla paNa nagarInI zobhAmAM vadhAro karI rahyAM che. zArAmAM jema yuddhavIra tarIke rAma, dayAvIra tarIke zrI zAMtinAtha bhagavAna ane tapAvIra tarIke zrI RSabhadeva AdinAM nAme prasiddha che, tema dAnavIramAM karNa rAjAnuM nAma pahele naMbare Ave che. sudarzana zeThanA zIlanuM mAhAsya : A nagarInA rAjA dadhivAhanane abhayA nAmanI rANI hatI. te nimala samyagdaSTi zeTha sudarzananuM bhavya rUpa joI mahita thaI ane zeThane calAyamAna karavAne ghaNe prayatna For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 [[zrIvijayapadhariphatakaryo, chatAM jyAre niSphala nIvaDI tyAre teNe krodhamAM AvI zeThane ALa dIdhuM ke "A sudarzana durAcArI che." rAjAne khabara paDatAM teNe zeThane zULI upara caDhAvavA sipAIone hukama karyo. parastrI soMdara sudarzana zeThane aDaga zIlaguNa joIne khUzI thayelI guNAnurAgiNI zAsananI adhiSThAyaka devIe zULInuM suvarNa siMhAsana banAvyuM. jema sipAIo taravArane ghA kare, tema te ghA devatAnI sahAyathI phUlanI mAlA rUpa thaI jAya. mahAzrAvaka zrI kAmadevanI janmabhUmiH agiyAra aMgamAMnA sAtamA zrI upAzaka dazAMga sUtramAM prabhu zrI mahAvIranA agiyAre zrAvakonuM varNana kareluM che, temAM kAmadeva zrAvakanI janmabhUmi A zrI caMpA nagarI kahI chemahAzrAvaka kAmadeva 18 karoDa senaiiyAnA svAmI hatAM. temane daza hajAra gAyonuM eka gokula thAya tevAM cha kula hatAM. temane bhadrA nAmanI strI hatI. temaNe zrAvakanI 11 agiyAre pratimAo vahana karI hatI. devatAI upasargonA prasaMge paNa dharmArAdhanamAM aDaga rahenAra A zrI kAmadeva zrAvaka 20 varSa sudhI bAra vratamaya dezavirati dharmane ArAdhI chevaTe eka mahinAnuM anazana karI saudharma devakanA arUNa vimAnamAM cAra palyopamanA AyuSyavAlA deva thayA. zrI manaka muninuM dIkSA sthAna paNa A ja nagarI cha zrata kevalimAM prasiddha, cauda pUrvadhara zrI za mbhavasUri mahArAje rAjagRha, nagarathI AvelA pitAnA pUrvAvasthAnA putra manakane ahIM dIkSA ApI hatI. tyAra bAda AcArya mahArAje zrata jJAnanA balathI putranuM AyuSya cha mahinAnuM jANyuM. tene bhaNavA mATe daSTivAdanA bheda rUpa pUrvagatamAMthI zrI dazavaikAlika sUtrane uddhAra karyo. jIvaMtasvAmInI pratimAne bharAvanAra kumAranaMdIH A zrI caMpAnagarIne rahIza kumAranadI nAmane sonI ghaNe dhanADhaya hatuM. te prabala kAmavAsanAnI parAdhInatAne laIne agnimAM paDI marIne paMcazalane adhipati thaze. tene azruta svargavAsI mitradeve samajAvI sanmArga pamADyo. eTale devanA kahe vAthI teNe caMdanamaya zrI mahAvIra (jIvaMtasvAmI) prabhunI pratimA bharAvI. bIjI keTalIka vizeSatAo A ja nagarInA pUrNabhadra caityamAM prabhuzrI mahAvIradeve kahyuM hatuM ke svalabdhithI je bhavya jIva aSTApadanI yAtrA kare, te te ja bhAvamAM mukita pada pAme. prabhu zrI mahAvIra 1. AnuM vizeSa svarUpa-zrI pacAzaka zAstramAM kahyuM che. For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpApurI mahimA ] 215 devanA pAlita nAmanA zrAvakanI paNa janmabhUmi A nagarI hatI. A nagarInA rahIza sunaMdA nAmanA zrAvake muninA durgadhamaya zarIranI ati niMdA karavAthI azubha cIkaNuM karmo bAMdhyAM. aMtima kAle marIne te eka zeThanA putrapaNe upaje che. kAlAntare muniniMdAthI bAMdhela karmo udayamAM AvavAthI tenuM zarIra dudhamaya thaI jAya che. kauzikAryanA ziSya-aMgaSi ane rUdraka muninA abhyAkhyAnanI ane sujAta-priyaMgu AdinI varNana ghaTanAo paNa A zrI caMpAnagarImAM banI hatI. e pramANe bhavya che uttama tIrthakara Adi pUjya mahAnubhAnI caraNa-rajathI pavitra banelI. parama kalyANaka bhUmi A zrI caMpApurInI bInA jANI, ahIM thayelA zilAdi guNadhAraka chae ArAdhelA mokSamArgamAM pitAnA AtmAne joDI rAgadveSanA bhAvabaMdhana teDI paramAnanda siddhi sukhane pAme! e ja hAdika bhAvanA ! samAsa #ti For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprAcIna kAzAMkhI nagarI. lekhaka :---AcArya mahArAja zrImad vijayapadmasUrijI aneka prAcIna vastuomAM vizAla vasradezanA alakAra tulya DhAzAMbI nagarIne sthAna apAyu che. eTale aceAdhyA nagarI vagerenI mInA jANyA bAda, A nagarIne paNa saMkSipta ItihAsa jANavA jevA che. ahIM prabhu zrI mahAvIradevane vaMdana karavA mATe caMdra ane sUrya mUla vimAnamAM besIne AvyA hatA, tyAre cAtaram prakAza phelAyA, jethI saMdhyA samaya dhyAna bahAra rahevAthI, AryAM mRgAvatIjI prabhudevanA samavasaraNamAM vadhu vAra rokAyA; jyAre caMdra sUrya vaMdana karIne svasthAne gayA tyAre cAtarapha aMdhakAra phelAI gayA. mahAsatI te sAdhvIjIe jANyuM ke mArI moTI bhUla thai. prabhudevanA samavasaraNamAM rAte rahI zakAya nahi, ema vicArI te jaldI upAzraye AvyAM. A avasare peAtAnAM guruSIjI Adi sAdhvIe Avazyaka (pratikramaNa ) karI rahyAM hatAM. A prasa Mge mRgAvatIjI maiM Aryo caMdanamAlA sAdhvIe DapakA ApatAM jaNAvyuM ke--" saMyama sAdhanAmAM udyamazIla evA tamAre A pramANe karavuM ucita nathI. zramaNadhama e upayAga-pradhAna che. skhalanAnuM kAraN anupayoga bhAva ja che. AvuM vacana sAMbhaLIne mRgAvatIjI gurUNIjInA pagamAM paDI ghaNA ja pazcAttApa karavA lAgyAM, ane aparAdhane khamAvatAM sarva jJAnamAM zirAmaNa kaivalajJAna pAmyAM. astu. 22 A kauzAMkhInagarInA kATa mRgAvatI upara Asakata thaelA rAjA caDapradyAte peAtAnI ujjayinI nagarIthI mAMDIne TheTha kaizAMkhInagarI sudhI lAinabaddha puruSa gAThavIne tenI mAraphata iMTo maMgAvIne zIghra khadhAtmyA hatA, je hAla pazu khaDera sthitimAM dekhAya che. ahIM pUrve zatAnIka rAjA rAjya karatA hatA. tyAra bAda te rAjA ( ane mRgAvatI )nA putra udAyI ( uDDayana ) rAjA ahInI rAjyagAdI upara AvyA. je gAMdha`vidyA ( gAyana kalA )mAM huMziyAra hatA. aThThInA vizAla bhavya maMdizamAM rahelI divya jinapratimAo, jonAra bhavya jIvAne apUrva AhvAda Ape che. nagarInI cAre mAjI vividha vane ( khagIcA vagere ) zobhe che, ke je kAliMdI nadInA jalanI laharIenA saMbaMdhathI praphullita dekhAya che. pUrve ApaNA devAdhideva1 zramaNa bhagavAna prabhu zrI mahAvIre ( gujarAtI tithi ) mAgazara vida ekame dravya, kSetra, kAla ane bhAvanI apekSAe aDadanA bAkulA vhAravAnA 1. devA pAMca prakAranA che. 1. dravyadeva ( badevAyuSka narAdi ), 2. bhAvadeva ( devAyune bhAgavanAra ), -- devAdhideva ( arihaMta ), 4. naradeva ( cakravarti') ane 5. dha deva (munivare ), ema zrI bhagavatI sUtramAM kahyuM che. For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka . mahAprAcIna kezAbInagarI ] je abhigraha karyo hato, te A nagarImAM pAMca divasa ochA cha mahine eTale 5 mahinA ane 24 divasa vityA bAda jeTha sudi dazame suyaDAnA khUNAmAM rahela aDadanA bAkulA harAvIne caMdanabAlAe prabhune pArANuM karAvI, pUrNa karyo hate. A sthaLe dee sADa bAra jhADa vasudhArA (niyA)nI vRSTi karI. A ja kAraNathI A nagarInI najIkamAM vasudhArA nAmanuM gAma vasyuM jene aneka sthale nirdoza jovAmAM Ave che. temaja paMca divya prakaTa thayAM, jethI loko pUrvanI mAphaka hAla paNa A parva (jeTha sudI dazamanA ) divase tIrthanAna dAnAdi AcAra pAle che. vartamAna covIzInA chaThThA tIrthakara zrI padmaprabhunAM cyavana, janma, dIkSA ane kevalajJAna nAmanAM cAre kalyANake paNa ahIM thayAM che. A sthale ghaNAM uMcAM ane vikaravara ke saMba nAmanAM vRkSo adhika pramANamAM dekhAya che. A kAraNathI paNa nagarInuM kezAMbI nAma paDyuM hoya ema anumAna thAya che. ahIMnA vizAla zrI padmaprabhunA bhavya maMdiramAM, upara jaNAvela AkuLa vaherAvavAnA pAraNAnA prasaMgane darzAvanArI zrI caMdanabAlAnI bhavya mUrti hayAta che. ahIM eka zAMta AkRtine dhAraNa karanAra siMha haMmezAM AvIne prabhune bhAvapUrvaka vaMdanAdi kare che. zAstrakAra bhagavaMte kahyuM che ke kalyANakabhUmi rUpa pavitra kSetranI sparzanAthI karmonA kSapazamAdi jarUra thAya che. pitAnA ghare dAna zIlAdi guNa sAdhavAnI jene IcchA na thAya, te ja jIva parama pAvana zrI siddhagirijI jevA uttama sthAne pUrNa ullAsathI dAnAdi sAdhI zake che. jethI A kezAMkhInagarI paNa chaThThA padmaprabhunA cAra kalyANukenI pavitra bhUmi che. ane prabhu zrI mahAvIranI caraNarajathI paNa pavitra thayelI che, ema vicArI, A pavitra tIrthabhUminI bIna jANI bhavya cha tIrthasevA rUpI jalanA pravAhathI karmamelathI malina banelA pitAnA AtmAne nirmala banAve e ja hArdika bhAvanA ! samAsa, For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo ghoratavasiNo samaNassa bhagavao mahAvIrassa || / / cho dI namo tavatta tapAgacchAdhapati-AcAya mahArAja zrIvijayanemisUrIzvara vinayANu AcArya zrIvijayapadmasUriviracita aciMtya prabhAvazAlI zrIvardhamAna tapaH prakAza: athavA gurU ziSyanA saMvAda rUpe bhAvArogya rasAyaNam | AryAvrutta | maMham // sirisaMkhesarapAsaM - ciMtAmaNikappapAyavanbhahiyaM // jiNasAsaNagayaNaraviM, vaMdiya gurunemirimahaM // 1 // bhAvAruggarasAyaNa- pahAvisirivamANatavabhAvaM // aMgAgamAisAraM, bucchaM gurusIsasaMvArya // 2 // ziSya--hai gurUdeva ! dharmanuM kharU svarUpa zu' ? gurUjI--he ziSya ! viSaya kaSAyAdinI Asaktine laI ne durgatimAM javAne taiyAra thatA jIvAne je dhArI rAkhe eTale ahiMsA, saMyama ane tapanI ArAdhanAmAM joDIne satine pamADe, te dhama kahevAya. ahiMsAdinI yathArtha ArAdhanA zrI jainadharmoMmAM ja kahelI che ane te pramANe thAya che. mATe ja sa dharmomAM jainadharma utkRSTapaNe jayavata varte che. 1 ' BSE a 2. ziSya----te jaina dharmanA keTalA bhedo che? te kRpA karIne samajAve. gurU--haeN ziSya ! parama kArUNika zrItItha"kara deve kahelA zrIjaina dharmanA--1. dAnadharma. 2. zIladha. 3. ta5:dharma. 4. bhAvanA dha. A rIte cAra bheda kahyA che, ane (1) ahi'sA (2) saMyama (3) tapa A rIte traNa bhedo tathA (1) zramaNadharma (2) zrAvakadhama ema e bhedo temaja (1) samyagdarzana (2) samyajJAna (3) samyakcAritra ema traNa bhedo paNa apekSAe kahyA che. ra 3. ziSya--Ape kahelA bhedomAM tapanuM svarUpa ane temAM paNa zrIvamAna tapanuM svarUpa zuM ? e bInA kRpA karIne jaNAve For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrIvardhamAnatayaH prakAza ]. gurU--he ziSya! parama dayAla zrItIrthakara deve tapanI vyAkhyA A rIte jaNAvI che. || sAvRtta6 in rasarudhiramAMsamedo'-sthimajjazukrANyanena tapyante // karmANi cAzubhAnI-tyatastapo nAma naruktam // 1 // artha -rasa (zarIramAM rahela pravAhI padArtha), lehI, mAMsa, carabI, hADakAM, mAMsapezI, vIrya A sAte ghAtuone ane azubha karmone je tapAve te tapa kahevAya. AtmA e suvarNa jevuM che. tene karma rUpI mela Tela che. tene zuddha karavAne mATe tapa rUpa agni khAsa jarUrI che. eTale jema agninA tApathI sonuM nirmala bane che, tema tapa rUpa agninA saMbaMdhathI AtmA karmarUpI melane tyAga karIne jarUra zuddha bane che. A rIte kahevAnuM kharuM rahasya e che ke jyAM sudhI A saMsArI jInI lagAra paNa gakriyA cAlu hoya che, tyAM sudhI teone samaye samaye ochA vadhatA pramANamAM karmabaMdha cAlu hoya che. tethI ja te nA svarUpamAM vicitratA mAluma paDe che. kaI paNa karmane baMdha thayA pachI tene tarata ja udaya thatuM nathI, paNa ochAmAM ochuM aMtarmuhUrta te javuM joIe ane utkachathI je kamanI jeTalA keDAcheDI sAgaropamanI sthiti bAMdhI hoya, te koDAcheDI dITha se se. varSa vItyA bAda te bAMdhelA karmane udaya thAya che. daSTAMta tarIke samajI levuM ke jJAnAvaraNIya karmanI jaghanya (nAnI-ochAmAM ochI) sthiti aMtarmuhUrtanI ane utkRSTa sthiti trIsa kaDAkoDI sAgaropamanI hoya che. Ane artha e che ke A karmanI jaghanya sthitimAM paNa aMtamuhUrta pramANa kAla abAdhAkAla tarIke gaNavAne che. eTale te karma bAMdhyA pachI aMtarmuhUrta pramANu kAla jAya tyAre udayamAM Ave (tene udaya thAya) ane te udaya aMtamuhUrta sudhI cAlu rahe. utkRSTa sthitivALuM jJAnAvaraNIya karma eka kaDAkoDI sAgaropama dITha so se varSa letAM traNa hajAra varSa vItyA bAda udayamAM Ave che. tyAre te kamanA bAMdhanAra saMsArI jIve te karmanuM phala bhegave che. prazna-eka mANasa corI karatAnI sAthe phAMsInA lAkaDe laTakAIne marI gaye, ahIM abAdhAkAla kaI rIte ghaTI zake? uttara-kharI rIte ahIM paNa ochAmAM ocho aMtarmuhurta vigere kAla gayA bAda ja te cAranI tevI sthiti bane che. A vAta kama svarUpanA jANakAra bhavya jIvo ja spaSTa samajI zake che. te vAtano ajANa chane ceranI bInA sAMbhaLIne Azcarya upaje e banavA joga che. A karmo pRSTa, baddha, nitta, ane nikAcita svarUpavALA hoya che. temAM pahelA traNa svarUpavALA karmo gItArtha sadguNI zrI gurumahArAjanA kahyA mujaba prAyazcita, pazcAttApa, vigere zubha AlabananA sevanathI dUra karI zakAya che. paNa nikAcite For Personal & Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 [ zrIvijayapadmasUriSkRtakanI mAkhatamAM sAdhAraNa niyama eve che ke te kama mAMdhyA pramANe bhAgavavuM paDe. ahI apavAda e che ke niyANAMnA tyAga karIne kSamA guNa rAkhIne parama ullAsathI vidhi grahita tapasyA karatAM nikAcita karmonA paNa nAza thaI zake che, vastusthiti Ama hAvAthI ja caudame guNaThANe zukala dhyAna rUpa tapathI ghaNA karmonA nAza karIne thADA TAIme ayAgI bhagavata siddhipadane pAme che. zrI jainendra zAsanamAM vividha prakAranI tapasyAe chatAvo che, temAMnI keTalIeka tapasyAnuM varNana zrI jJAtAsUtra-atagaDadazAMga sUtra vigere dvAdazAMgI gaNipiTakanA aMgarUpa gaNAtA sUtramAM paNa Ave che. tyAM tapasyAnA chevaTanA kula rUpe e paNa jaNAvyuM che ke " nAva settune siddhA (AthI ema paNa sAbIta thAya che ke girirAjanuM nAma mukhya sutrAmAM paNa vakhANyu che, ane samadaSTithI vicAra karatAM te vAta anAdikAlIna mUrtipUjAne paNa siddha kare che) ahIM (1) tapasyAne prabhAva, (2) tapa karavAnI vizeSa jarUrIyAta, (3) temAMnA zrI vardhamAna tapanA prabhAva, (4) tenI vidhi, te pramANe ArAdhanA karanArane ze lAbha thayA? vagere bInA jaNAvIzuM. 19 5 tapanuM svarUpa // laghukamI bhavya jIvo vadhAre pramANamAM karmonI nirA karavAne mATe jenI sevanA kare te tapa kahevAya. nAma, sthApanA, dravya, bhAvathI tapa padanI sapUrNa vicAraNA karI zakAya che. temAM cakravatI vigere rAjAe cha khaMDanI sAdhanA vigere muddAthI je tera aThThama kare, keTalAeka lakSmInI IcchAvALA ajJAna jIve kesarImAjI vigere tIrthAdi sthale jaIne je tapa kare ane zatrunA nAza karavAnA IrAdAthI je tapa karAya te dravya 15 kahevAya che. anya matamAM jaNAvelA cAMdrAyaNa vigere tama paNa dravya tapa kahevAya. niyANAnI bhAvanA vinA tapanuM svarUpa samajIne zubha muhUrta guru mahArAjanI pAse nadI (nAMda) nI pAse vidhipUrvaka tapane uccArIne zAstrAkta vidhi pramANe parama ullAsathI kevala (phakta) karmIne khapAvavAnA muddAthI je tapa karAya te bhAva tapa kahevAya. bhAva tapanI ArAdhanA karanArA bhavya jIve e tapanuM svarUpa upayega pUrvaka vicAratAM tapanI sAdhanA kare, te te jIvene Agama bhAva nikSepanA abhiprAya tapa kahevAya, tathA je jIvA tapa maryA na kare. ane tapanuM svarUpa upayoga pUrvaka vicAre te Agama bhAva nikSepanA abhiprAya tapa kahevAya. A tapanA bhAra bhedra dRSTAMta sAthe zrI upadeza prAsAdrAdi graMthAmAM vistArathI jaNAvyA che. tapasyA karanArA bhavya jIvAnA guNA praznala puNyAye AvA tapa karavAne avasara maLe che. tapasyAnA karanArA bhanya jIvAe (1) kSamA, (2) dhaiya, (3) zAMti, (4) thADI nidrA, (5) rItasara AhAra, (6) namratA, (7) saralatA, (8) mateSa (9) bhAga tRSNAnA tyAga, (10) bIjAnI niMdA nahi karavI, For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvamAnatapa prakAza ] (11) gurU bhakti (12) karmone apAvavAnI ja bhAvanA, (13) rAga dveSanI maMdatA, (14) dayA, (15) vinaya-viveka, (16) sAMsArika phalanI cAhanA karavI nahi, (17) sahanazIlatA, (18) Arogya, (18) kriyAmAM utAvaLa karavI nahi vigere guNe dhAraNa karavA joIe. e rIte nirdoSa tapanuM saMpUrNa bhAva (kharuM) kula malI zake che. tapano prabhAva. 1. mehathI ane bInasamajaNathI bAMdhelAM karmo rUpI parvatane cUrecUro karavAmAM vA jevuM tapa che. kAma vAsanA rUpI agnine ThAravAmAM jala jevuM tapa che. indriyanA samUha rUpI sarSane vaza karavA mATe gArUDI maMtranA jevuM tapa che. vividha viSma rUpI aMdhakArane bhagADavA mATe sUrya jevuM tapa che. vividha labdhi ane saMpadAnA lAbha rUpa velaDIenA mULIyA jevuM tapa che. mokSanA ane svarganA sukhane ApanAruM tapa che. 2. he bhavya che! tamane pUchuM ke, araNyane bALavAmAM dAvAgni sivAya bIje kaI samartha che? dAvAgnine olavavAmAM megha sivAya bIjo koI samartha che? meghane vikherI nAMkhavAmAM pavana sivAya bIjo koI samartha che? AnA javAbamAM jema nA Ave che tevI rIte ghaNuM cIMkaNa evA karmone paNa nAza karavAmAM tapa sivAya bIjo ke samartha nathI. 3. tapane kalpavRkSanA jevuM kahyuM che. tene saMtoSa rUpI mULiyuM, zIva rUpI jhINuM pAMdaDAM, ane abhayadAna rUpI moTA pAMdaDAM che. tenI upara zraddhA rUpI pANI siMcAya che. tethI tene vizAla kula bela aizvarya rUpI viratAra (rA) vadhe che. tene svargAdikanA sukha rUpa phUle che, mala rUpa phaLa che. carama tIrthaMkara zrI mahAvIra paramAtmAe jyAre dIkSA lIdhI tyAra pachI matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane mana paryAvajJAna e cAra zAne karIne sahita hatA ane tethI te tAraka prabhu "huM tamAma karmane kSaya karIne A ja bhavamAM mekSe javAne chuM" evuM jANatA hatA, chatAM paNa te prabhue anupama phaLane ApanAra vividha prakAranAM cauvihAra tapa karyA hatA. lagabhaga sADI bAra varSanA chadmastha paryAyamAM 34 divasa pAraNuM karavA tarIke AhAra karyo hate. A uparathI ja tapane mahimA tathA te tapa karavAnI jarUrIyAta. sAbIta thAya che, jema agninA tApathI azuddha (mela vALuM) sonuM mela dUra thAya tyAre cokhkhuM (savaccha) bane che, tema karma rUpI melathI malina thaelA A saMsArI tapa rUpI agninA tApathI kama rUpI melane nAza karIne potAnA AtmAne nirmala banAve che. je vastu bahu 4ra che, athavA je vastu mahA duHkhe karI meLavI zakAya evI heya, tevI vastuo paNa tapasyA karavAthI meLavAya (pAmI zakAya) che. kAraNa ke tapa sthAne apUrva prabhAva che. For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrIvijayapadhasUrikRtaRSabhadeva prabhuthI mAMDIne mahAvIra svAmI sudhInA dareka tIrthakaree bAra mAsanA napathI mAMDIne cha mahinAnA ta5 sudhInI tapasyA karI che, ane tene addabhuta lAbha jANIne te tAraka devAdhidee bhavya jInA hitane mATe tapa karavAnuM jaNAvyuM che, kAraNa ke tapathI dravya lakSamI tathA bhAva lakSmI ema baMne prakAranI lakSmI maLe che. bhavanI paraMparAne nAza thAya che, aneka prakAranA roge mULamAMthI nAza pAme che, ISTa padArtho paNa maLe che. devatAo paNa tapanA prabhAvathI AkarSAya che, madada kare che, vaMdana pUjana kare che. tapasyA karavAthI kAma vikAronuM tophAna zAMta thaI jAya che. A vAtane lakSyamAM rAkhIne mokSanI IcchAvALA bhavya jIvee jarUra tapanuM sevana karavuM joIe ane ema karavAthI ja asAra dehamAMthI sAra grahaNa karyo kahevAya. dehane svabhAva sukAvAne che ja. tapathI sUkAya emAM ekAMta lAbha ja che, tema na karIe te rogathI sUkAya, emAM jarA paNa lAbha nathI. tapathI bhAvI roga paNa jarUra aTakI jAya che. " zrI RSabhadeva prabhunA zAsanamAM utkRSTa eka varSa sudhIne tapa tathA zrI vardhamAna svAmInA zAsanamAM utkRSTa cha mAsa sudhI ane vacalA bAvIza tIrthakara denA zAsanamAM utkRSTa 8 mAsa sudhI (azana, pAna, khAdima ane svAdima e cAra prakAranA AhArane tyAga karavA rU5) tapa thato hato. AvI zubha bhAvanAthI AtmArthI bhavya e pitAnI zaktinA pramANamAM jarUra tapasyA karavI ja joIe. parama tAraka tIrthakara dee bhavya jInA hitane mATe cha prakArane bAhA tapa ane A prakArane atyaMtara tapa kahyo che. temAM 1 anazana, 2 udarikA, 3 vRttio kSe5, 4 rasatyAga, 5 kAyakaleza ane 6 kAyasaMlInatA e nAmathI cha prakArane bAhya tapa jANa. 1 prAyazcita, 2 vinaya, 3 viyAya 4 svAdhyAya, 5 dhyAna ane 6 kayotsarga e pramANe cha prakArane abhyattara tapa jANave. temAM A prakArane bAhya tapa te vinayAdi abhyantara tapanI puSTine mATe bhagavaMte kahe che. mATe bAhya tapanuM sevana karatAM paNa vinayAdika abhyantara tapaguNanI puSTi thAya te tarapha dhyAna rAkhavAnI khAsa jarUra che. tapasyA karanAranAM daSTAMta. tapa vaDe suvarNa puruSAdikaISTa padArthono lAbha thAya che. ahI nAgArjunanuM diSTAMta jANavuM, tapa vaDe cilAtIputrAdikanA daSTAMte bhava saMtatine paNa kSaya thAya che. tapane prabhAva kharekhara acitya che. juo AyaMbila tapathI zrI siddhacakranuM (navapadanuM) ArAdhana karavAnA prabhAve zrIpAla mahArAjAne kedra roga nAza pAme ane zarIra senA jevuM banI gayuM, temaja pitAnuM gaeluM rAjya pharIthI maLyuM tathA bIjI paNa aneka prakAranI Rddhie pAmyA. temanI sAthe rahenArA sAtase keDhiIyAone rega For Personal & Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvardhamAnatapa prakAza ] 23 paNa te tapathI nAza pAme. brahmahatyA, sIhatyA, bALahatyA ane gauhatyA jevI bhayaMkara gaNAtI hatyAnA karanAra dRDhaprahArI jevA che paNa tapanA prabhAvathI ghera karmane kSaya karI saddagatinA sukhane pAmyA che. jenI yAdava kumAree apabhrAjanA karI hatI te dvaipAyana RSi marIne deva thaye hatuM te paNa AyaMbila tapa karanAra dvArikA nagarInA lekene bAra varSa sudhI koI paNa prakArane upasarga karI zakya ja nahi. te leke jyAre tapa karavAmAM maMda pariNAmI (ALasu) thayA, tyAre ja upasargo pragaTa thayA ane temAM vaipAyana deva phAvI gaye. cakavattI rAjAe aThThama tapanA prabhAve mAgadha, varadAma vagere tarthonA adhiSThAyaka devane jItI (vaza karI) zake che hari kezIbala muninA tapanA prabhAvathI AkarSAIne deve paNa tapasvI janenA dAsa banI temanI sevAmAM hAjara rahe che. kugrahanI pIDAne haThAvanArI tathA dunimittAdikane kSaya karanArI ane sukha saMpattione meLavI ApanArI tapasyA kharekhara apUrva bhAva maMgaLa rUpa che, ema zrI jinendrAgamamAM jyAM sudhI rasanendriya (jIbha) mAraphata A dehane puSkaLa annapANI maLyA kare tyAM sudhI jInAM AkarAM karmo rUpI luMTArAe A zarIra rUpI killAne choDIne jatA nathI. tethI pariNAme rAgAdika bhAvazatruo majabUta bane che. A ja IrAdAthI prabhue anazana, udarI vagere bAhya tapa karavA pharamAvyuM che. temaja zIlavaMta bhavya jIe snigdha mAdaka AhAra temaja jarUra karatAM vadhAre lukho AhAra paNa naja khAve joIe. Indriye rUpI dara (bIla) vaDe, vAMchA rUpI pavananuM bhakSaNa karI citta rUpI karaMDIyAmAM rahenArA rAgAdika deSa rUpa sarve saMsArI jIvone bahu ja herAna kare che. paraMtu je temane bhUkhyA rAkhavAmAM Ave eTale parama ullAsathI vidhi pUrvaka tapasyA karavAmAM Ave te ceDA ja vakhatamAM teo nAza pAme che ane tethI pUrve nahi anubhaveluM ati adbhuta sukha pragaTa thAya che. AthI sAbIta thAya che ke tapasyA karavAthI Indriyene vaza karI zakAya che ane rAgAdi dene paNa jarUra dUra karI zakAya che. tapasyAnA ArAdhanane age jarUrI bInA. tapa karatAM vacamAM je parva tithine tapa Ave te moTA tapane rAkhI mUkIne te parva tithine tapa jarUra kare. cAlate Avate mATe tapa cAlatuM hoya, tyAM vacamAM bIje tapa karavAne Ave, te je tapa mATe hoya te kare, ane bAkI rahele laghu tapa pachIthI (moTe tapa pUrA thayA bAda) kare. athavA (kaI tapa ekAsaNuM karavA mAMDyo hoya temAM bIjA koI tapane upavAsa karavAnuM Ave che te divase upavAsa karavo.) ekAsaNuM pachI karI ApavuM. bhUlI javuM vigere kAraNane laIne tapa mAM hoya te tenI te tapamAM ja. AyaNa laI levI, athavA pachIthI te saMbaMdhI tapa kare. anukramalabA vata For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijyapaddhasUrikRtavigere tapamAM ghaNuM karIne tithine kama gaNAtuM nathI eTale kadAca tithie khAvAnuM Ave ane vagara tithie upavAsAdi Ave, te paNa cAlu krama tarapha lakSya rAkhIne tapa kare. - tithinI mukhyatAvALA tapamAM sUryodaya veLAnI tithi levI. tithine kSaya hoya te pahelAnI tithi levI ane tithinI vRddhi hoya te bemAMthI bIjI tithi levI. 1 je divase tapa zarU karavAnI IcchA hoya, te divase "nirvidhanapaNe tapa pUro thAya" A muddAthI savAre aSTaprakArI pUjA karavI. supAtradAna, saMghapUjA vigere maMgala kAryo jarUra karavA joIe. 2 amuka moTA sUtrenA dvahananI kriyAmAM tathA moTA upadhAnamAM praveza karatAM ane vAsasthAnaka vigere tapanI zarUAtamAM vistAra (moTI) naMdInI sthApanA karavI bIjA keTalAeka tapanI zarUAtamAM laghu naMdIthI kriyA karAya che. 3 pratiSThAmAM tathA dakSAmAM je kALa taLe che, te kALa chamAsI tapamAM, varSItapamAM, tathA eka mAsa karatAM vadhAre vakhatanA tapanI zarUAtamAM paNa taja. 4 zubha muhurta tapanI zarUAta thaI gayA pachI pakhavADIyuM, mahine, divasa ke varasa azubha Ave, te paNa vAM nathI. 5 pahelA vihAra mAM, tapanI naMdImAM, AloyaNumAM, mRdu nakSatro (mRgazIra, citrA, anurAdhA, revatI) dhruva nakSatre (rahiNI, uttarASADhA, uttarA bhAdrapadA, uttarA phAlganI) cara nakSatro (punarvasu, svAti, zravaNa, ghaniSThA, zatabhiSA) kSiprA nakSatro (azvinI, puSya, hasta, abhijita) zubha che (levA sArA che,) tathA maMgaLa ane zani sivAyanA vAra levA. 6 je varSamAM caitra mAsa adhika hoya tyAre kalyANaka vigere tapa pahelA citranA kRSNa pakSamAM tathA bIjA citranA zukala pakSamAM kare, bhAdaravA mAsanI vRddhi hoya, tyAre paNa ema karavuM. 7 chaDuM chaThTha karavAnI bhAvanAthI 229 chaThThavALe tapa ucca heya, te te chaThTha chake ja karI zakAya. kAraNe ekAMtarA upavAsa karI zakAya nahi. 8 AnI ane caitranI oLInA asajhAyanA divaso paikI pahelA traNa divasamAM karelA upavAsa vIsasthAnakanI oLImAM gaNavA nahi, - e baMne oLInA pahelA traNa divasamAM karele tapa AlecanAmAM paNa gaNu nahi, paNa je tapamAM bhUla thAya te Akhe tapa pharIthI zarU kare paDe. AvA AgADha tapamAM ane hiNI tapamAM te traNa dinane na5 gaNI zakAya che, paraMtu bIjA tapamAM na gaNAya. 10 asvAdhyAyanA (aDacaNanA) traNa divasamAM karele tapa vIsasthAnaka tapamAM ane aSTakarma sUdana tapamAM na gaNAya, paNa AMbila vardhamAna tapamAM paraMparAthI gaNAya che. 11 kaI bhavya jIva mahAvIra svAmInA chakne tapa karate hoya, tene alaga che karavAnI zakti na hoya, te te pAkhIne 76 karI mahAvIra svAmInA cha6mAM umerI For Personal & Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIva mAnatapaH prakAza ] 25 zake, ane teNe pAkSika tapa jaladI pUre karI ApavA joIe. 12 mahAvIra svAmIna chanA pAraNe dhAzakti tapa karavA. besaNAMne niyama nathI. 13 aSTakam sudana 3pa upavAsa karavAnI zakti na hoya to AMkhilathI paNa thai zake. ( A AThe kemanI 158 uttara prakRtine uddezIne karAtA tapane mATe saMbhave che. ) 14 eka mANasa vhele divase cAvihAra upavAsa karI bIje divase tivihAra upavAsa kare, A rItano e upavAsane AlecanAmAM cha tarIke gaNI zakAya che, paraMtu te mahAvIra svAmI nA cha tapamAM na gaNAya. 15 pahela divase vidvAra upavAsa karanArA anya jIvo bIje divase pahelAnA upavAsane gaNIne rRnuM ke arramanuM paccakhANa laI zake nahi je divase chaThThuM vagerenuM paccakhkhANa lIdhu hAya naja divasanA upavAsathI te lIdhelA tapanA paccakhANanI zarUAta gaNAya. pAchalA tapa na gaNavA. 16 AThama tapa, DigrI tapa vigere uccaryAM hoya, temAMnA e 15 ekadivase karavAnA Ave, tyAre chaThThuM karavAnI zakita na haiAya nA je tapa pahele Ave te karavo, pachavADene 3pa pachI karI Apavo. 17 mAhanIya kama sa MbadhI 28 ama karatAM vacce tithi sa'badhI tapa ke rohiNI Ave te cAlatA tapathI cAlI zake, dareka tapamAM karavAnA sAmAnya vidhi. 1 be TaMka pratikramaNa karavuM', 2 traNa TAMka devavaMdana vidhi pUrvaka karavu, 3 e Taka paDilehaNa karavuM, 4 vidhipUrvaka paccakhkhANu karavuM tathA pAravu, 5 jinezvara devanI pUjA bhakti karavI, 6 gurU vaMdana karavuM, temanI pAse paccakkhANa levuM, 7 jJAnano pUjA bhakita karavI. 8 prabhu pAse batAvela sakhyA pramANe akSata (cAkhA) vaDe sAthIyA karI tenI upara yathAzakti phaLa naivedya caDhAvavu, huM dareka tapamAM batAvela guNugu 20 navakAravALI pramANu gaNavuM, 10 batAvelI saMkhyA pramANe khamAsamaNAM devAM. 11 batAvelI sakhyA pramANe teTalA legassanA kAussagga karave, 12 jyAM jyAM gurU pUjA kahI hAya tyAM tyAM gurU pAse svastika karI te upara yathAzakita dravya mUkavuM ane gurUSadana karIne temanA vAsakSepa levA, 13 tapasyAne divase sajjhAya dhyAna-bhaNavuM gaNavuM vizeSe karavuM, 14 brahmacarya pALavu, bhUmizayana karavuM, 15 sAdhu sAdhvInI vaiyAvacca karavI, 16 tapane pAraNe yathAzakita svAmI vAtsalye karavu, vadhAre na bane tA yathAzakita eka e cAra vigere saMkhyAmAM samAna tapa karanAra zrAvaka athavA zrAvikAne jamADavA, 17 mATa tapane aMte athavA madhyamAM tenu' mahAtsava pUrNAMka jamaNu karavu. sAmAnya tapAmAM lakhyA pramANe udyApana eTale ujamaNu` karavu. 18 gautama paDaghA, caMdanabALAne ThThama, kSIra sAgaranA sAta upavAsa vigere tapamAM jedravya gurUnI AgaLa gurU pUjana tarIke mUkavAnu DAya te gurUne ApavAnuM nathI paNa te sAdhu sAdhvInA vaiyAvaccAhnikA mAM vAparavAne 29 For Personal & Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 [ zrIvijayaparikRtavyavahAra che. AvA tapamAM gurUne ApavAnI je pravRtti keI koI sthAnake thayelI che te AcAra vagaranA yati vigerenA samAgamathI thaelI jaNAya che te dUra karavI, 19 dareka tapamAM pANI vAparavuM hoya te te acitta pANI ja samajavuM, 20 rAtrIe te dareka tapamAM cevihAra ja samaja, 21 koI paNa tapa sAMsArika-paugalika padArthonI AzAthI na karavo. 22 kaSAyane jema bane tema vizeSa zodha kare. kSamA sahita je tapa karavAmAM Ave, teja tapa pUrNa phaLadAyaka thAya che, eTaluM dhyAnamAM rAkhavuM. A rIte TUMkAmAM tapanI bInA jaNAvIne have mahAprabhAvika zrI AyaMbila vardhamAna tapanI bInA TUMkAmAM jaNAvuM chuM. akhaMDa prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jenendrazAsanamAM prasiddha dharmanA vividha bhedamAM " zrI AyaMbila vardhamAna tapanI ArAdhanAne aMge aitihAsika daSTie ane zAstrIya daSTie vicAra karatAM kazAlI aMtima nirNaya A rIte thaye che ke A ( zrI AyaMbila vardhamAna) tapanI ArAdhanA bahuja prAcIna che. ema zrI caMda kevali caritra, zrI aMtagaDadazAMga sUtra vagere sUtrAdinA vAMcana, anubhavathI jANI zakAya che. ziSya--Ape je tapane bahuja prAcIna kahyuM, te tapa "zrI AyaMbila vardhamAna tapa" nAmathI prasiddha che, tenuM zuM kAraNa? - gurU-A zrI vardhamAna tapamAM AyaMbila tapanI mukhyatA che ke tenI ArAdhanA vadhu pramANamAM thAya che. tethI zarUAtamAM AyaMbila zabda mUkIne A tapanuM nAma jaNAvyuM che. je tapamAM AyaMbila sivAyanA upavAsAdikanI vRddhi thatI hoya, tevA tamAma tapanA prakArathI A tapane jude pADavA mATe A tapanA nAmamAM zarUAtamAM AyaMbila zabda mULe che. A tapamAM pahelI oLIthI mAMDIne anukrame aMtima 100 mI eLImAM AyaMbilanI saMkhyA vadhatI ja jAya che. A muddo samajAvavA mATe AyaMbila zabdanI pachI "vardhamAna" zabda mUke che. vardhamAna nAma prabhu zrI mahA vIra devanuM che, ema samajIne keTalAeka ja zrI vardhamAna prabhue karela je tapa te vardhamAna tapa kahevAya e artha kare che, paNa A artha na kare. kAraNa ke prabhu zrI mahAvIradevanA tapamAM AyaMbilanI vAta AvatI nathI. ziSya--A zrI AyaMbila vardhamAna tapane ArAdhavAno vidhi kRpA karIne jaNAve ? gurU-A tapamAM upavAsanA AMtarAvALA AyaMbila ekathI mAMDIne so (100) sudhI anukrame caDhatAM caDhatAM karAya che. eTale pahelI eLImAM-1 AyaMbila, ne upavAsa kare. (2) bIjI eLImAM be AyaMbila, ane eka upavAsa kare. (3) trIjI eLImAM 3 AyaMbila karyo pachI chevaTe eka upavAsa kare. (4) cothI oLImAM For Personal & Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vardhamAna tapaH prakAza] lAga 4 AyaMbila karyA pachI aMte upavAsa kare. (5) pAMcamI oLImAM lAgeTa pAMca AyaMbila karyA pachI chevaTe upavAsa kare. temAM kAussagna karatAM zarUAtamAM IriyAvahithI mAMDIne prakaTa logasa sudhI kahIne khamAtra IcchA. zrI arihaMta padArAdhanAthe kAussaga karuM, Iccha. zrI arihaMta pada ArAdhanArtha karemi kAussagga, vaMdaNavattioe annattha kahI bAra legane kAussagna karI prakaTa legassa kahe. ahIM kAussagnamAM dareka legasa sAgaravara gaMbhIrA sudhI gaNa. sAthIyA vagere 12-12 samajavA. sarva tapanA prakAromAM A mahAtapane duSkara tapa tarIke gaNela che. kAraNa ke mahApuNyazAlI jIja A tapa pUre kare che. A rIte saMkSepamAM vardhamAna tapane vidhi jANa. ziSya-je A zrI AyaMbila vardhamAna tapanI ArAdhanA bahuja prAcIna kAlathI thatI AvI che, te pahelAnA kALamAM kayA kayA puNyazAlI e A tapanI ArAdhanA karI hatI ? gurU zrI vardhamAna AyaMbila tapanA prAcInakAlIna ArAdhakenI saMkSipta nAmAlali A pramANe jANavI-1 zrI caMdrarAjarSi, 2 zrI mahAsena kRNa sAdhvIjI, 3 pAMca pAMDe, 4 sanaskumAra cakravartA. 5 zrI vardhamAna sUrIzvarajI vagere. temanI saMkSipta bInA A pramANe jANavI 1 zrI caMdrarAjarSi-A rAjarSi nyAre pitAnA pUrva bhavamAM caMdana nAme maMtrIputra hatA te vakhate 1-2 pitAnA dharmapatnI bhadrA sahita zrI caMdana sAthe vAha, 3 thI 18 bhadrAnI 16 henapaNIe, 19 hari nAmane nekara, 20 dhAvamAtA, A nIza puNyazAlI e parama ullAsathI zrI vardhamAna tapanI 100 eLInI vidhi sahita sAttvikI ArAdhanA karI hatI. tathA zrI caMdana sArthavAhanA pUrvabhavamAM zrI caMdra. rAjarSi-sulasa nAme zeTha hatA. te bhavamAM temaNe ekAMtare pa00 AyaMbilanI ArA. dhanA karI hatI. temanA dharmapatnI azekazrIe lAgaTa 500 AyaMbilanI tapazcaryA karI hatI, A zrI caMdra rAjarSinuM kula AyuSya 155 varSanuM hatuM. temAM 12 varSa kumArapaNAmAM, 100 varSa rAjya karavAmAM gayA, 112 varSanI uMmare temaNe dIkSA lIdhI. 8 varSa sudhI chadmasthapaNe vicarI kSapakazreNimAM ArUDha thaI ghAtI karmone nAza karI 120 varSanI uMmare kevalI thaI 35 varSa sudhI kevalipaNe vicaryA. aMte 155 varSanuM AyuSya pUrNa karI gaI vIzInA bIjA nirvANI nAmanA tIrthakaranA samayamAM siddhipadane pAmyA A zrI vardhamAna AyaMbila tapanI apUrva ArAdhanA karavAthI temanuM nAma 800 cevazI sudhI amara raheze. vizeSa bInA AgaLa jaNAvI che. 2 zrI mahAna kRSNasAdhvIjI-zramaNa bhagavAna mahAvIradevanA zAsanamAM je nava jaNue tIrthaMkara nAmakarma bAMdhyuM, temAM zreNika rAjAne jaNAvyA che te mahArAjAnA patnI For Personal & Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228, (zrIvijayapaghasarikRtamahAna kRSNArANI prabhu zrI mahAvIra devanI apUrva vairAgya bhAvagarbhita dezanA sAMbhaLIne dIkSA prahaNa karI mahattarA zrIcaMdanabAlA sAdhvIjInI pAse parama u9lAsathI zramaNa dharmanI sAtvikI amArAdhanA kare che. temane dikSA paryAya 17 varSa pramANa hatuM. temAM 14 varSa, 3 mAsa ne 20 divasa sudhInA kolamAM zrI AyaMbila vardhamAna tapanI ArAdhanA karI hatI. AyuSyanA aMtakAle sulekhanAdi vidhi karavA pUrvaka karmone kSaya karI te siddhipadane pAmyA, 3 pAMca pAMDe-temaNe pUrva bhavamAM vividha prakAranA tapanI ArAdhanA karI hatI. temAM vardhamAna tapanI ArAdhanA karI hatI ema jaNAvela che. 4 zrI sanaskumAra cakavattI-vartamAna covIzInA 16 mAM tIrthaMkara zrI zAMtinAtha prabhunA tIrthamAM teo thayA. temaNe pAchalA bhave zrI AyaMbila vardhamAna tapanI saMpUrNa ArAdhanA (100 oLI) karI hatI ane cAlu caka vastInA bhAvamAM paNa vividha prakAranI kaThIna tapazcaryA karI hatI. tenA prabhAve temane aneka labdhio prApta thaI hatI. temAM evI paNa labdhi hatI ke jethI parIkSA karavA AvelA deve paNa Azcarya pAmyA temaNe te devane cokhuM saMbhaLAvI dIdhuM ke dravya rogone naSTa karavA cAhuM te huM labdhinA prabhAve karI zakuM chuM, paNa temane nAza thAya ke na thAya tenI mane ciMtA nathI. tamArI tAkAta hoya te mArA bhAva regene nAza kare ? dee kahyuM ke-amArI tevI zakti nathI, ke jethI ame tamArA bhAva regone nAza karI zakIe. vyAjabIja che ke-jeNe potAnA bhAva rogane nAza karyo hoya, teja AtmA bIjAnA bhAva rogane nAza karI zake che. deve piteja bhAvogathI rIbAI rahyA che, te teo bIjA jenA bhAgane nAza karI zake ja nahi. AvA tIvra vairAgya raMgathI raMgAyelA zrI sanakumAra cakavattI parama ulAra thI zramaNa dharmanI sAtvikI ArAdhanA karI para tAraka thaI jina zAsananA parama prabhAvaka thayA. 5 zrI vardhamAnasUrIzvarajI-mahAmaMtrI zramaNopAsaka vastupAla tejapAlanA samaye A sUrijI mahArAja vidyamAna hatA. temaNe vardhamAna AyaMbila tapanI chellI 100 mI ALI cAlu hatI tyAre abhigraha lIdhe ke--"mahAcamatkArI prabhu zrI zaMkhezvara pArzvanAthanA darzana karI pAraNuM karIza" AkarI tapazcaryAdi karavAthI azakata hevA chatAM temaNe mane baLathI te bAju vihAra karyo. paNa tyAM pahoMcatA pahelA te sUrijI mahArAja kALadharma pAmI te tIrthanA adhiSThAyaka deva thayA. te tamane ane tIrthane alaukika prabhAva jaNAve che. 6 zrI paramadevasUrIzvarajI-A zrI sUrijI mahArAja pUrNimA gucchanA hatA. vikra panI caudamI sadImAM te huyAta hatA. temaNe zrI zaMkhezvara pArzvanAthanA sAyathI vardhamAna AyaMbila tapanI saMpUrNa ArAdhanA (100 eLI) karI hatI. temanA tapanA pAraNAMnA. prasaMge kaTheda gAmanA rahIza devapAla nAmanA zeThe vi. saM. 1302 mAgazara suda pAMcame (zravaNa nakSatramAM) apUrva mahatsava karyo hato. ane sAta yakSa zrI saMghane upadrava karatA For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vardhamAna tapaH prakAza ] 229 hatA temane AcArya mahArAje A tIrthamAM pratibeSa karI zAMta karyAM hatA. tathA durjana zalya rAjAe zrI za Mkhezvara pArzvanAthanA maMdirano jINedvAra A sUrijInA upadezathI karAkhyA hatA, jagar3ezAhe bhadrezvara tIrthAMmAM A sUrijI padhAryA, tyAre nagarapraveza mahAtsava karyAM hatA. temaja temanI vinaMtithI A sUrijIe pAtAnA paTTa para zrISeNa sUrijIne sthApana karyAM, tyAre jagaDUzAhe mahAtsava prasaMge anagaMla lakSmInA sadupayoga karyA hatA. temaNe jagarUzAhane saMghapatipadanI mALA paherAvI hatI. A save dRSTAMtA zrI vardhamAna Ayamila tapanA ArAdhakAnA jANavA. ziSya--- AyaMbila tapanA ArAdhaka puNyazAlI jIvAnA nAma kupA karIne jaNAve? gurU-(1) suMdarI (2) draupadI (3) dvArikAnI prajA (4) zivakumAra (5) dhammila kumAra (6) damayaMtI (7) nimpaMga mahaSi' (8) kurUda mahiSa (9) kArkadInA dhannA aNu gAra (10) jagaccadra sUri (11) siddhasena divAkara. A agIyAra dRSTAMtAnA Traka paricaya A pramANe jANavA--- 1 suMdarI'ba'bhI suMdarI rUpiNI " bharahesaranI sajajhAyamAM jenuM nAma Ave che, te 'suMdarI' zrI RSabhadeva prabhunI putrI thAya, temane prabhudevanI pAse dIkSA levAnI tIvra IcchA chatAM meATAbhAI bharata mahArAjA nA pADe che, tethI te dIkSA laI zakatA nathI. mA avasare bharata mahArAjA H khaMDa sAdhavA gayA che, ne sudarIe 60000 varSa sudhI AyaMbila tapanI mArAdhanA cAlu rAkhI, ahI bharata mahArAjAe digvijaya karIne svasthAne AvI suMdarInA zarIranI kRzatA joI ne tapAsa karI to temane kAraNu jaNAyuM ke dIkSA levA mATe suMdarI tapa kare che, bharata mahArAjAe dIrghadaSTithI vicAra karIne potAnI bhUla sudhArI prabhudevanI pAse sudarIne dIkSA apAvI, suMdarI sAdhvI ghaNAM kAla sudhI parama zAMtinA kAraNabhUta zramaNadhamanI parama ullAsathI sAttvikI ArAdhanA karI te kSapakazreNimAM ghAtI karmone kSaya karI kevalajJAna pAmyA, tyAra pachI aghAtI karmAnA paNu kSaya karI siddhipadane pAmyA. vartamAna cevIzInA dIrgha tapasvinA vicAra karatAM suMdarI sAdhvI pahelA na banA dI tapazcaryAnA ArAdhaka gaNAya. 2 dropadI mahAsatI-jama kharA vedya daradanA mULane pArakhIne jevuM darada hAya, tevI ja davA kare che, tethI piraNAme vaidyanA jaza vadhe, rAgI mArAgya pAme, te vaidyane dhanAdikanI prApti karAve. eja pramANe satI draupadIe paNa potAnI upara acAnaka AvI paDelI Apattine pArakhI IdhI, teneA nAza karavAnA upAya paNa nakkI karIne tene khare avasare amalamAM mUkayA, jethI Apatti jaldI dUra thaI. Ama kahevAnuM tAtparyaM e che. ke--ghAtakIkhaDamAM amarakakA nagarone padmottara nAmanA rAjA parastrImAM Asakta thayelA hAvAthI teNe ArAdhanA karIne vaza karelA devanI mAraphata mahAsatI draupadmInuM haraNu karAvI For Personal & Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[ zrIvijayaparasUrikRtapitAnA mahelamAM rAkhIne tene zIlathI bhraSTa karavAne bahu ja prayatna karyA chatAM paNa te phAvyuM nahi. aDaga zIlane dhAraNa karanAra draupadIe ahIM 6 mahinA sudhI 76 chane pAraNe paNa AyaMbila karavAnI tapazcaryA zarU karI. tenA prabhAve pAMDe, kRSNa vagere svajane ahIM AvyA, pattara rAjAne harAvIne draupadIne bharatakSetramAM ravasthAne lAvyA. AyaMbilAdi tapanA prabhAve ja zIlane TakAva, vipattine nAza vagere bane emAM lagAra paNa atizakti che ja nahi 3 dvArikAnI prajA-madenmatta yAdavoe dvipAyana RSinI mazkarI karI. teNe krodhanA AvezamAM aMta samaye evuM niyANuM karyuM ke "huM dvArikA nagarIne nAza karanAra thAuM." A vAtanI kRSNa vagerene khabara paDatAM A upadravane nAza zAthI thAya? ema bAlabrahma gArI prabhuzrI neminAthane pUchayuM. prabhudeve uttaramAM jaNAvyuM ke "ahIM vinopadrane jaldI nAza karanAra AyaMbila tapa zarU karAvejethI dvipAyana RSi dvArikA nagarIne bALI zakaze nahi." nagarInA lekee prabhudevanA kahyA mujaba 10 varSa sudhI AyaMbila tapa cAlu rAkhe. te daramyAna dvipAyana deva dvArikAne bALI zake ja nahi. 4 damayaMtI-A satIe pUrvabhave lAgaH pa04 AyaMbila karI zrItIrthakara tapunI ArAdhanA karIne tIrthakara denA lalATane hIrA jaDita tilaka lagAvIne zobhAvyA hatA. eTale tilaka pUjA karI hatI. tenA prabhAve damayaMtInA bhAvamAM paNa tenA kapALamAM janmathI tilakane AkAra dekhAte hate. pa zivakumAra-emaNe 12 varSa sudhI cha chanA pAraNe AyaMbila karavA rUpa tapazcaryA karI hatI. tethI te devabhavamAM abhuta devatAI rUpa vagere zubha sAmagrI pAmyA, jabUsvAminA bhavamAM nAnI vaye (16 varSanI uMmare) cAritrane pAmyA. dIrghakAla sudhI tene ArAdhI aMte kevalI thaI ekSanA sukha pAmyA. 6 dhamilakumAra--A zrI dhampilakumAre agaDadattamuninA upadezathI lAgaTa 6 mahinAnA AyaMbila karyA hatA. 7 niSpaga maharSi-trizalAnaMdana prabhuzrI mahAvIradevanA ziSya hatA. temaNe apUrva kSamAbhAva dhAraNa karIne 8 varSa sudhI 76 chanA pAraNe AyaMbila karavA rUpa tapazcaryA pUrNa ullAsathI karI hatI. nirmala saMyamanI sArikI ArAdhanA karI aMte eka mahinAnuM anazana karI samAdhi maraNe kAladharma pAmI pahelA devalokamAM mahardika deva thayAM. 8 kurUda maharSi-zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhunA ziSya hatA. temaNe 6 mahinA sudhI ama a6manA pAraNe AyaMbilakaravA rUpa AkarI tapazcaryA karI hatI. teo sUryanI sAme AtApanA levA pUrvaka nirmala saMyamanI ArAdhanA karatA hatA. aMte 15 divasanuM anazana karI samAdhipUrvaka maraNa pAmI bIjA devalokamAM mahaddhika deva thayA. For Personal & Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vardhamAna tapa prakAza]. 231 -kAkaMdInA dhanA aNagAra-prabhu mahAvIradevanA 14 hajAra sAdhuomAM duSkara tapa ane pUrNa virAgyathI karanAra mahAtapasvi ziSya hatA. prabhuzrI mahAvIre A munirAjanI prazaMsA karI hatI. te munirAja pUrvAvasthAmAM kAkaMdI nagarInA rahIza hatA. navayauvanA 32 ramaNIone tyAga karI prabhudeva zrImahAvIra paramAtmAnI pAse je divase dIkSA grahaNa karI, teja divase prabhunI samakSa e Aka abhigraha karyo ke huM AjathI A zarIramAM jIva che tyAM sudhI kAyama cha idunA pAraNe AyaMbila karIza. jenI upara mAkhI paNa na besI zake, e nIrasa AhAra AyaMbilamAM vAparatA hatA. aMte eka mAsanuM anazana karI samAdhi maraNa pAmI sarvArthasiddha vimAne ekAvatArI deva thayA. 10 jagacaMdrasUri-A AcArya mahArAje mAvajajIva sudhI AyaMbila karyA hatA. mevADadezamAM AvelA udayapuranI najIka AghATapurapattana (hAla "AyaDa" nAme prasiddha gAma) nI nadImAM bhara unALAmAM retI bahu ja tapI hatI, te vakhate A sUrijI mahArAja AtApanA letA hatA. mevADanA rANA jaitrasiMhajI hAthI upara besIne maMtrI senAdi parivAra sAthe te raste nadI utaratA hatA. rANAjInI najara AtApanA letA sUrijI mahArAjanI upara paDI. tethI Azcarya pAmI maMtrIne pUchayuM ke "zuM ApaNuM rAjyamAM AvI pila cAle che? juo ? A maDaduM paDayuM che ke jene bALavAnI vyavasthA bIlakula thaI nathI." AmAM kharuM zuM che? A praznanA uttaramAM maMtrIe tapAsa karI rANAjIne jaNAvyuM ke--hajUra! A maDaduM nathI. A te amArA moTA guru mahArAja che. rANAjI--maMtrIjI ! zuM kahe che? A tamArA moTA guru mahArAja che? maMtrI-hA hajura ! e amArA moTA prabhAvazAlI zrI gurumahArAja che. teo ghaNuM varSothI AyaMbila tapa kare che, ahIM teozrI AtApanA laI rahyA che. rANAjI-je ema che, te cAle ApaNe te mahA guru mahArAjanA darzana karIe. ema kahI rANajI parivAra sahita zrI gurUmahArAjane vaMdana karI upadeza sAMbhaLavA beThA. sUrijI-he bhavya che ! daza daSTAMta karI durlabha evA manuSya bhavane pAmIne je puNyazAlI AtmAo supAtradine dAna Ape che, nirmala zIlane dhAraNa karIne rasanendriyane vaza rAkhIne zrI AyaMbila vardhamAnAdi tapanI ArAdhanA kare che, temaja anitya bhAvanAdi 16 bhAvanAo bhAve che, teo janma jarA maraNa zekAdine jarUra nAza karIne muktinA avyAbAdha sukhane pAme che. saMsAramAM rahelA strI, kuTuMba, delata, prANa, yovana vagere tamAma padArthone kSaNika samajIne tathA jainadharma ja muktidAyaka che ema samajIne rAgAdi pariNatimaya kalezane tyAga karavA pUrvaka parama ulAsathI ahiMsA saMyama tApa rUpa jina dhamanI sAtvikI ArAdhanA karaze, te tamAre AtmA sakala karmone nAza jarUra karaze ne siddhipadane paNa jarUra pAmaze. For Personal & Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 [ zrIvijayapadhasUrikRtarANAjI-he gurUdeva ! ApanI vANI sAMbhaLIne Aje huM kRtArtha thaye chuM. ApanI vikaTa tapazcaryAnI bInA jANIne mAre kahevuM joIe ke-ApazrIjI mahAtapasvI che. ApanI sAdhutA ja mAnava janmane saphala karAvanArI che. Apa jevA mahApurUSe bhArata bhUmine pAvana kare che, tene laIne ja te bhAratabhUmi raktavatI kahevAya che. e vyAjabI che. avasare pharI ApanA darzana karavA huM jarUra AvIza ema kahIne vaMdana karI, guru devane "dharmalAbha" AzIrvAda laIne rANAjI svasthAne gayA. vi. saM. 1285 mAM A prasaMga banyuM. tyArathI vaDagaccha nAma badalAIne "tapAgaccha' nAme prasiddhine pAmyuM. harigIta chaMda nirgathe kaTika caMdra tima vanavAsI ga7 vaDa nAma e, vara pAMca nAme pUrvanA tapa gaccha kerA jANIe svAmI sudharmA tema susthita caMdra sAmaMtabhadrajI, zrI sarvadeva kameja tenA thApanArA sUrijI-1 artha--zrI sudharmAsvAmijIthI nigraMtha gacchanI sthApanA thaI 2. zrI susthita sUrie ane zrI supratibaddha sUrie kroDa vAra zrI sUrimaMtra jApa karIne "keTika' gaccha sthApe. 3 zrI caMdrasUri mahArAje caMdra gacchanI sthApanA karI. 4 zrI sAmatabhadrasUrijIe "vanavAsigaccha'nI sthApanA karI. 5 zrI sarvadevasUrijIe "vaDagacchanA sthApanA karI. 6 zrI jagazcaMdrasUrijIe "tapAgacchanI sthApanA karI. 11 zrI siddhasena divAkara mahArAja-zrI janendrazAsananA mahA prabhAvaka A zrI siddhasena divAkarajI mahArAje bAra varSa sudhI cAlu rAkhavAnI bhAvanAthI AyaMbila tapa zarU karyo hate. te ATha varSa cAlu rahyA bAda zrI saMghanA AgrahathI temaNe pAraNuM karyuM hatuM. mahApAdhyAya zrI yazovijayajIe temanI A pramANe stuti karIne ATha prabhA vakemAM AThamA prabhAvaka jaNAvyA che. kAvyasudhArasa madhura arthe bharyA, dhamahetu kare jeha, siddhasena pare rAjA rIjhave, adama vara kavi teha dhanya dhanya zAsana maMDana munivarA. 8 ziSya-pUrve zrI AyaMbila vardhamAna tapa AdinI ArAdhanA ghaNAMe bhavya jIe karI hatI, chatAM zrI caMdrarAjarSinA nAmanI vadhAre prasiddhi che. tenuM zuM kAraNa? gurU-he ziSya ! A hakIkata sapaSTa rIte samajAvavAnA IrAdAthI huM tane temanA jIvananI bInA TuMkamAM jaNAvuM chuM te A pramANe For Personal & Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che zrIcaMdra kevalInuM saMkSipta caritra, naradeva ane caMdana A vardhamAna tapanA mAhAbhyane jaNAvanArUM zrIcaMdra kevalInuM caritra ahIM saMkSepamAM jaNAvuM chuM - | sarva dvIpa ane samudranA madhyamAM eka lAkha yeja lAMbe paheLe jabUdvIpa nAmane dviIpa Avela che. A dvIpamAM videha nAmanA kSetramAM bahaNa nAmanI nagarImAM jayadeva nAmane rAjA nyAyathI prajAnuM pAlana karatuM hatuM. te rAjAne jyAdevI nAmanI rANI zIlAdi guNothI zobhatI hatI. temane tyAM eka putrane janma thaye. rAjAe meTo utsava karyo ane tenuM naradeva nAma pADayuM. jayadeva rAjAne vardhana nAmane mukhya maMtrIzvara hatuM. tene vallabhA nAmanI priyA hatI. temane caMdana sarakhA guNavALo caMdana nAmane putra hate. - rAjaputra naradeva ane maMtrIputra caMdana lagabhaga sarakhI uparanA hatA. te be jaNAMe sAthe kalAbhyAsa karyo. baMne buddhizALI hovAthI ghaNI kaLAo zIkhyA. te baMnene paraspara gADha prIti ane mitrI hatI. anukrame te baMne mitre yuvAvasthAne pAmyA. te vakhate kSitipratiSThita nAmanA nagaramAM prajA pALa nAme rAjA hatuM. tene devI nAmanI paTarANI hatI. tenI kukSine viSe eka putrIne janma thaye. tenuM azakazrI nAma pADyuM. te azakazrI rUpa tathA guNane bhaMDAra hatI. teNe strI jAtine yegya kaLAone abhyAsa karyo. anukrame rUpa ane lAvaNyathI zobhatI te kanyA yuvAvasthAne pAmI. rAjAe tene paraNAvavA mATe svayaMvara maMDapanI racanA karI. te svayaMvara maMDapamAM naradeva tathA ca dana e baMne mitre AvyA. te svayaMvara maMDapamAM aneka rAjAe tathA rAjakumAre AvyA hatA. azakazrI varamAlA laIne svayaMvara maMDapamAM AvI ane rAjAo tathA rAjakumArane tyAga karIne teNe pUrvabhavanA nehane lIdhe maMtrIputra caMdananA gaLAmAM varamALA paherAvI. AthI naradeva ghaNe rAjI thayo. prajApALa rAjAe te vakhate pitAnI zrIkAMtA nAmanI bhANeja naradevane ApI. rAjAe te baMnene lagna mahotsava eka sAthe meTI dhAmadhUmathI karyo. rAjAe baMnene kanyAdAnamAM ghaNuM dravya vagere ApyuM. te laIne baMne mitre pitAnI priyAe sAthe bahaNI nagarImAM AvyA. teo saMsAra sukhane anubhava karatA sukha pUrvaka divasa gALavA lAgyA. (2) caMdananuM paradeza gamana caMdana mahatvAkAMkSI hate. paraNyA bAda cha mahinA pasAra thaI gayA. te vakhate caMdanane paradeza jaIne dravya kamAvAnI IrachA thaI, tethI teNe mA bApanI rajA laIne 30 For Personal & Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 ( zrIvijayapadharitapAMca vahANe mAlathI bharIne paradeza tarapha samudramArge prayANa karyuM. anukrame te ratna dvIpamAM AvyuM. tyAM vepAra karatAM te ghaNuM dhana kamAye. tyAMthI te keNapura javAne vahANe laIne nIkaLyA. rastAmAM pavananuM moTuM tephAna thayuM, tethI tenuM eka vahANa DUbI gayuM ane bAkInA vahANe pavanane lIdhe ADA avaLA kheMcAI gayA. je vahANamAM caMdana hatuM te vahANu puNyadaye zarvara maMdira nAmanA baMdare pahoMcyuM. tyAM teNe metIthI vahANa bharIne keNapura tarapha prayANa karyuM ane pharatAM pharatAM bAra varSe te keNapura baMdara sahIsalAmata pahoMce. - have je vahANa samudramAM DUbI gayuM, temAMnA keTalAka mANase pATIyA vagere sAdhanathI bacI gayA hatA. teo keTalAka vakhata pachI bRhaNI nagarImAM AvyA. temaNe vardhana maMtrIne caMdananA vahANa dariyAmAM te phAnanI aMdara sapaDAyAnI ane pote je vahANamAM beThA hatA te DUbI gayAnI vAta karI. caMdananA vahANanuM zuM thayuM tenI temane khabara nahatI. A vAta sAMbhaLI maMtrI tathA kuTuMba parIvAra temaja naradeva vagere bahu zakAtura thayA. tyAra pachI maMtrIe sAta varSa sudhI tapAsa karAvI paraMtu tene kAMI samAcAra maLyA nahi tethI teoe tenuM maraNa thaeluM mAnIne ghaNe kalpAMta karyo. A te vakhate azakazrIe badhAnA kahevAthI vidhavA veSa dhAraNa karyo. azekazrInuM mana A vAta kabUla karatuM nahotuM. tene lAgatuM hatuM ke tenA pati jIvatA che, paraMtu pitAnI upara A eka moTI Aphata AvI che. A Aphatane dUra karavA mATe te vizeSatAthI tapazcaryAdi dharmArAdhana karavA lAgI. e pramANe keTalIka vakhata cAlyA gaye ane A Aphata paNa dUra thaI gaI, kAraNa ke keNapura baMdare Avele caMdana tyAMthI page cAlate cAlate eka divasa bRhaNI nagarImAM AvI pahoMcyA. caMdanane bAra varSa pachI Avele joIne badhA leke khuzI thayA. vardhana maMtrInA kuTuMbane te AnaMdane pAra nahote. leke azakazrInI dharma bhAvanAne lIdhe ja caMdana jIvate AvyuM ema kahevA lAgyA. A prasaMge azakazrInA AnaMdanuM te kahevuM ja zuM? teNe vidhavA veSa tajIne pharIthI sadhavA strIne veSa paheryo. azakazrInI dhana bhAvanA vizeSa daDha thaI. pitAnA mitrane jIvate Avela jeIne naradeva paNa ghaNe cha thayo. zekane badale AnaMda AnaMda thayo. e pramANe keTaleka kALa pasAra thaI gayA. tyAra pachI jayadeva rAjA kAladharma pAmavAthI naradeva kuMvara rAjA thaye. te vakhate teNe pitAnA mitra caMdanane mahAmaMtrI pade sthApana karyo ane nagarazeTha banAvyo. (3) zrI jJAnasUrIzvare kahela caMdanane pUrvabhava. eka vakhate mahAjJAnI zrIjJAnasUrIzvara pRthvI upara vihAra karatA karatA te bRhaNI nagarInA udyAnamAM AvI pahoMcyA. gurUmahArAjanuM Agamana sAMbhaLI naradeva rAjA, caMdana For Personal & Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcaMdra kevalI caritra) 235 maMtrI. azakazrI vagere temane vaMdana karavA gayA. nagarImAMthI bIjA paNa ghaNuM leke temane vaMdana karavA udyAnamAM AvyA. gurUmahArAje samayane ucita upadeza ApatAM kahyuM ke mahA durlabha manuSya bhava pAmIne tenAthI sAra rUpa dharmanI ArAdhanA karanAra jI ja mukitanA sukhane pAme che. kAraNa ke dharmathI ja tamAma ISTa arthonI siddhi thAya che. mATe je manuSyabhava pAmIne dharmanuM sevana kare che teo kRtArtha bane che. A jIvanamAM sukha duHkhanI prApti pUrve bAMdhelA karmane anusAre thAya che. jeoe dayA dAnA dika dharma kAryo pUrve karyA che teo sukhI thAya che ane jIvahiMsAdi pApAcaraNa karanArA jIve duHkhI thAya che. A sukha duHkhanI prAptimAM bIjAo te nimitta mAtra che. A rIte dharmopadeza ApIne gurU mahArAja aTakyA. te vakhate naradeva rAjAe pUchayuM ke A mArA mitra caMdana zeThane azakazrIne bAra varSane viyega kayA karmane lIdhe thaye te jaNAvavA kRpA karaze. te vakhate jJAnI gurUmahArAje kahyuM ke he naradeva rAjA! A saMsAramAM jIve te bAMdhelA karmone anusAra sukha duHkha bhegave che. tamArA mitrane azakazrIne viga thavAnuM kAraNa teNe pUrva bhavamAM bAMdhelA karmane udaya jANa. A karma teNe zAthI bAMdhyuM te sAMbhaLe. vartamAna bhavathI pAchalA bhave A caMdana zeThane jIva eka zreSThI putra hatuM ane A azekazrIne jIva tenI strIrUpe hate. te bhavamAM teoe hAsyamAM viga karAvanAruM upabhegAMtarAya nAmanuM gADha karma bAMdhyuM. tyAra pachInA bhAvamAM te zreSThI putra sulasa nAme zreSThI putra thayuM ane tenI strI paNa te sulasanI bhadrA nAmanI bhAryA thaI pUrva bhavamAM bAMdhela upabhegAMtarAya karmane udaya thavAthI te baMnene 24 varSone viyAga thaye. gurU mahArAjane pUchavAthI temaNe jANyuM ke pite pUrva bhavamAM hAsya karIne bAMdhelA upabhegAMtarAya kamanA udayathI temane viyega thayuM. tyAra pachI "kamane teDavA mATe zuM karavuM" ema gurU mahArAjane sulase pUchyuM. te vakhate gurU mahArAje Ayabila tapane prabhAva temane samajAvyA. tethI sulase ekAMtare pa00 AyaMbila karyA ane bhadrAe be vakhata 500 AyaMbila lAgaTa karyA. A tapanA prabhAvathI teoe ghaNuM puNyAnubaMdhI puNya karmone baMdha karyo. eka vAra eka purUSa kUvAmAM paDI javAthI DUbate hato. te vakhate dayA AvavAthI sulase kUvAmAM doraDuM nAkhIne tene bahAra kADhaye. AthI te sulase vadhAre puNyAnubaMdhi puNya karmo bAMdhyAM. tyAra pachI te baMne jaina dharmanI ArAdhanA karI devalekamAM utpanna thayA. tyAM devatAI sukhe bhegavIne AyuSya puruM thaye sulasane jIva devakamAMthI avIne A tamAre mitra caMdanazeTha thaye ane bhadrAne jIva tenI strI azakazrI thaI. je purUSane sulase dayAbhAvathI kUvAmAMthI bahAra kADhayA hatA te purUSa kALAMtare tame pite ja naradeva nAmanA rAjA thayA. tame te bhavamAM sulase karelA 500 AyaMbilanI ghaNuM anumodanA For Personal & Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 [ vijayapadmasUriSkRta karI hatI tethI tame rAjapadmavI pAmyA, ane teja kAraNathI tamArI caMdana sAthe mitratA thaI, hAsya vaDe je upabhAgAMtarAya karma AMdhyu hatuM tene ghaNA kharA bhAga bhAgavaI jatAM je thADA bhAga bhegavavAnA khAkI hatA te karmanA udaya thavAthI tamArA A caMdana mitrane A bhavamAM azekazrI sAthe khAra varSanA viyega thayA. AMdhelAM gADha karmo bhAganyA sivAya jIvane chuTakAro thatA nathI mATe jIve karma bAMdhatI vakhate cetatA rahevAnI khAsa jarUra che. (4) caMdana zeThe vadhamAna tapanuM kareluM ArAdhana gurU mahArAjanA mukhathI peAtAnA pUrva bhatra sAMbhaLIne caMna zeThane zrI jinezvara bhagavatanA dharma upara dRDha zraddhA thaI tethI temane A sa MsAra samudramAMthI pAra utAranAra edhikhIja athavA samakitanI prApti thaI. tyAra pachI temaNe arjAle joDIne pUchyuM ke he kRpALu bhagavaMta! A saMsAramAM rakhaDatAM A jIve keTalAMya karmo bAMdhyA haze te te kameauthI chUTavA mATe kayeA sarasa upAya che te mArA upara kRpA karI jaNAvaze ? te vakhate gurU mahArAje A praznane uttara mApatAM kahyuM ke tamArI bhAvanA ghaNI sArI che mATe huM tamane te mATe sarasa upAya batAvuM chuM te sAMbhaLe. karUpI zatrune nAza karavA mATe tapa amAgha zastra che, te tapamAM paNa Ayabila vaDe karAtA vamAna tapa ghaNAM kaThina karyAMnA nAza karanArA ane puNyanI aneka rIte vRddhi karanArA che. A tapanA prabhAvathI ghaNA purUSa sukhI thayA che. te vakhate caMdana zeThe pUchyuM ke he gurUdeva ! A vadhamAna tapa nAma zAthI kahevAya che? te kevI rIte ArAdhAya ? te jaNAvaze. javAkhamAM gurU mahArAje kahyuM ke A sapanI zarUAta pahelI eLImAM eka Ayabila pachI eka upavAsa karavA. zrIjI e.LI mAM e AyaMbila karIne ate upavAsa, trIjI oLImAM traNa Ayabila karIne a Mte upavAsa karavA. ceAthI eLImAM cAra Ayakhila karI upavAsa karavA. pAMcamI eLImAM pAMca AyaMbila karIne aMte eka upavAsa karave. ATale sudhI A tapa saLIMga karavAne tyAra pachI pAraNu karavuM hAya teA karI zakAya. A pramANe A tapamAM AyaMbilanI saMkhyA mAM anukrame eka eka AyaMbilanI vRddhi thAya che eTale chaThThIeALImAM cha AyaMbila pachI eka upavAsa karavA, sAtamI eLImAM sAta Ayakhika pachI eka upavAsa karavA. ema khAya bilanI vRddhi thatI hovAthI tenuM nAma AyaMbila vadhamAna tapa kahevAya che. A pramANe AyaMbilanI saMkhyA anukrame vadhAratAM vadhAratAM chevaTe 100mI meLImAM se AyaMbila karIne eka upavAsa karavA A krame A tapa pUrA thAya che. ahIM gurU mahArAje gaN vagere vidhi paNa samajAvyeA che. A tapamAM kula 050. Ayamila ane se upavAsa Ave For Personal & Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIca'vuM kevalI caritra ] 237 che tethI 5150 divase athavA 14 varSe 6 mAsa ane 20 divase A tapa pUrA thAya che., zubha mana vacana kAyAthI vidhi pUrvaka A tapanI sAttvikI ArAdhanA karavAthI puNyazAlI jIvAnA nikAcita karmo paNa jaldI nAza pAme che. mATe tamArI sakala kamaeNne nAza karanArI mukti padane pAmavAnI tIvra IcchA hoya te A zrI AyaMbila vadhamAna tapanI parama ullAsathI vidhi pUrvaka ArAdhanA karI, upara pramANenAM gurU mahArAjanAM vacana sAMbhaLI ca Mdana zeThe tathA azokazrIe A mahAtapanA AraMbha karyAM. te vakhate azakazrInI pADAzamAM rahenArI 16 sIee paNa temanI sAthe A tapanI ArAdhanA karavA mAMDI, caMdana zeThane hira nAmane eka sevaka hatA teNe tathA dhAvamAta.e paNa A tapanI ArAdhanA karavA mAMDI, A vakhate nadeva rAjAe A tapanI tathA tenA ArAdhakAnI bhAvathI ghaNI anu mAinA karI. A badhA tapa karanArA puNyazAlI jIvAe potAnA karmone nAza karavAnI bhAvanAthI niyANA rahita ane dRDha zraddhA pUrvaka vadhatA vIryallAsathI saLaMga ALIe karIne A tapa pUro karyA. tyAra pachI vidhi pUrvaka pAraNu karIne meTu' udyApana (uja ma') tapanI pUrNAhuti nimitte karyuM. te vakhate sAte kSetramAM udAratAthI dravya vAparyuM A pramANe temaNe karelA tapanI asara ghaNA jIvA upara thaI ane tethI ghaNA jIve temAM rUcivALA thayA. A tapanI naradeva rAjAe paNa ghaNI anumAinA karI. paraMtu mukhazuddhi vagere nathI thatAM tethI tapa upara manamAM thADI ghRNA ( arUci, nidA ) karavAthA teNe nIcage tra khATuM, A pramANe tapanI vizuddha ArAdhanA karavA rUpa agnithI te caMdana zeThe tathA azokazrIe ghaNAM pApa karmI rUpI lAkaDAM bALI nAkhyAM ane puNyakarmonA saMcaya karyo. chevaTe saMsAra upara vairAgya bhAvavALA te 'patIe cAritra huNa karyuM. niraticArapaNe cAritranuM pAlana karI te caMdananA jIva khAramA devaleAkamAM acyutedra thayA ane azokazrInA jIva teja DhelekamAM sAmAnika deva thayA. (5) zrI cadrakumAranA janmAda, A bharata kSetramAM kuzasthala nAmanuM nagara hatuM. A nagaramAM pratApasihu nAmanA pratApI rAjA rAjya karatA hatA. temane sUryavatI nAmanI paTarANI hatI. A rANInI kukSine viSe upara jaNAvela puNyazALI caMdananA jIva je khAramA devaleAkanA acyutendra paNe utpanna thayA hatA te AvIne avataryAM. ( je zrI caMdrakumAra nAme bhaviSyamAM prasidha thayA. sUryavatI rANIne eka eramAna ( zAkane ) putra hatA. tenA bhayathI (te mArI nAMkhaze evA bhayathI) rANIe taratanA janmelA te zrIcaMdrane phUlanA DhagalAnI aMdara saMtADI ne eka kara'DIyAmAM mUkI nagaranI bahAranA udyAnamAM tajI dIdhA. have teja nagaramAM lakSmI datta nAme eka dhanADhaca ane dharmiSTha zeTha rahetA. temane lakSmIvatI nAmanI patnI hatI. For Personal & Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra8 [ zrIvijayapatiparaMtu temane kAMI saMtAna na hatuM. kuladevIe lakSmIdatta zeThane svapnamAM zrIcaMdra saMbaMdhI vAta jaNAvI hatI tethI zeThe udyAnamAM AvI puSpanA DhagalAnI aMdara rahelA te bALakane upADI lIdhuM ane zeThANuM lakSmIvatIne Ape. lakSamIvatI ghaNI rAjI thaI. zeThe putra janmane mATe utsava karyo. tyAM rahela te zrI caMdrakumAra anukrame zukalapakSanA caMdranI jema vRddhi pAmavA lAge. pUrva bhavanA tapanA alaukika prabhAve thoDA vakhatamAM te sarva kalAne pAragAmI thaye. putranA vigathI rANI sUryavatI ghaNI vyAkuLa rahetI hatI tethI kuladevIe svamamAM jaNAvyuM ke bAra varSa pachI tamArA putrane meLApa thaze. mATe putranI kaI jAtanI ciMtA rAkhavI nahi. tyAra pachI bAra varSa pUrAM thaye zrI caMdrakumArane mAta pitAne saga (meLApa) thaye. te zrI caMdrakumAre anukrame moTI uMmare pRthvI upara paryaTana karI keTalI Rdhi meLavI? keTalI rAjakanyAo paraNyA ? keTalAM rAjya meLavyAM ? temaja vitADhaya parvata upara AvelA vidyAdharonA nagaramAM jaIne ratnacUDa tathA maNicUDa nAmanA vidyA dharanI sAthe maitrI thaI. tethI aneka vidyAe meLavIne tyAM sukhapUrvaka pitAne kALa gALavA lAgyA vagere hakIkata anyatra chapAelI hovAthI ahIM ApavAmAM AvI nathI. jijJAsu eAe tyAMthI joI levI. zrI dharmaghoSasUrIzvarajI ane zrI caMdrakumAra. vaitADhaya parvata upara maNibhUSaNa nAmanA vanane viSe zrI dharmagheSa nAmanA sUrimahArAja parivAra sAthe padhAryA hatA. tyAM aneka bhavya jI gurU mahArAja pAse dezanA sAMbhaLavA AvyA. te vakhate zrI caMdrakumAra paNa pitAnA mitra maNicUDa vidyAdhara ane ratnazDa vidyA gharanI sAthe dharmopadeza sAMbhaLavA AvyA. zrIcaMdrane joIne gurU mahArAje tapane prabhAva vistArathI samajAvatAM jaNAvyuM ke "tapanA prabhAvathI je vastu dUra hoya che, te najIka Ave che athavA prApta thAya che. ane je duHkhe sAdhI zakAya tevuM kArya hoya te paNa sukhe zAdhI zakAya che. atyaMta duHkhe je ArAdhI zakAya te sahelAIthI ArAdhAya che. tapanA prabhAvathI nIca kuLamAM janma thatuM nathI, rege utpanna thatA nathI, pUrvanA rogo nAza pAme che, dAridra tathA ajJAnane nAza thAya che. keI tene (tapasvine) parAbhava karI zakatuM nathI. keI paNa Icchita vastu meLavavAmAM tapa zreSTha sAdhana che. mATe he bhavya jI! tame tapa dharmanI sAttivakI ArAdhanA parama ullAsathI karaje. A bAbatamAM tamAre vadhAre khAtrI karavI hoya te A sabhAmAM beThelA zrI caMdra kumArane juo. e pramANe kahIne A zrI caMdrakumAre je riddhi siddhi meLavI che te zrI vardhamAna tapane ja mukhya prabhAva che vagere jaNAvI temaNe (gurUe) zrI caMdrakumAre pUrva bhavamAM 500 AyaMbila tathA vardhamAna tapa karele (jenuM varNana AgaLa ApavAmAM AveluM che.) te hakIkata vistArapUrvaka samajAvI. For Personal & Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcaMdra kevalI caritra ] 230 A vakhate zrI caMdrakumAranA pitAnA pUrva bhavanA saMbaMdhIonI hakIkatanA praznamAM jJAnI AcArya mahArAje jaNAvyuM ke he zrI caMdrakumAra ! bAramA azruta devalekamAM IMdranAM sukha bhegavI tuM zrI caMdrakumAra nAme rAjaputra thayela che. azekazrIne jIva je tAre sAmAnika deva hatA te tArI paTTarANuM caMdrakaLA thaI. naradeva rAjA je caMdananA bhAvamAM tamAre mitra hatuM te ghaNu (ni) karavAne lIdhe keTalAka bhava rakhaDIne siMhapuramAM dharaNa nAme brAhmaNa thaye. A brAhmaNanA bhavamAM teNe mahAtIrtha zatruMjayanI sevA karI ane marIne puNyanA bhege tAre guNacaMdra nAmane mitra thaye. tArI sAthe vardhamAna tapa karanAra haridAsa sevaka te lakSmIdAsa zeTha thayA ane ghAvamAtA te zeThanI lakSmIvatI bhAryA thaI. te baMne jaNe pUrva bhavanA snehane lIdhe tArUM bAra varSa sudhI pAlana karyuM. pADe zanI 16 strIo jemaNe azakazrI sAthe vardhamAna tapa karyuM hatuM te maraNa pAmIne tapanA prabhAvathI devatA thaIne tyAMthI cyavIne rAjaputrIo thaI ane te badhI hAla tArI mukhya rANIo thaI. A pramANe gurU mahArAje kaheluM pitAnA pUrva bhavanuM vRttAMta sAMbhaLIne zrI caMdrakumArane jAtismaraNa jJAna thayuM. guNacaMdra, caMdrakaLA ane ratnAvatI paNa tyAM AvelA hatA. teone paNa jAtismaraNa jJAna thavAthI teoe gurU mahArAje kahyA pramANe pitAnA pUrva bhave joyA. A prasaMge zrIcaMdra vidyAdharane paraspara khamAvyA, ane aneka vidyAdharoe pitAnI kanyAo zrI caMdrakumArane paraNAvI. vaLI AkAzagAminI, kAmarUpiNI vagere ghaNuM vidyAo teoe te zrI caMdrakumArane ApI. tyAra pachI sugrIva vagere 110 vidyAdhara rAjAoe ekaThA thaIne moTA utsavapUrvaka bhAgyazALI ane parAkramI te zrI caMdrakumArane vidyAdharanA cakravatI paNAne abhiSeka karyo. caMdrakumArane pitAnA rAjya upara abhiSeka ane rAjA pratApasiMha vagerenI dIkSA, vidyAdharanA cakravatI banyA pachI zrI caMdrakumAre ghaNA ulAsapUrvaka zrI siddhAcala tIrthAdhirAjanI yAtrA karI. vaLI mAtA pitA, strI ane mitrAdi parivAra sAthe vaitADhaya parvata upara AvelA vidyAdharonAM nagara joyAM. zrI caMdrakumArane caMdrakaLA vagere 16 mukhya rANIo hatI. ane 17600 bIjI (laghu) rANIo hatI. tathA ghaNA putra putrIone parivAra paNa hato. A avasare pratApasiMha rAjAe putrane rAjyabhAra upADavAne gya thaele jANIne zrI caMdrakumAra rAjyAbhiSeka moTA mahotsava pUrvaka karyo. A rIte teo kuzasthaLInA rAjA thayA. temane 16 maMtrIzvare ane temanA hAtha nIce 1600 maMtrIo hatA. 42 lAkha hAthI, 42 lAkha gheDA, 42 lAkha ratha, daza kroDa gADAM tathA uMTa temaja 48 koDa subhaTe hatA senAdhipati dhanaMjaya nAme hate. For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o [ zrIvijayapadhasUrikRtadhArmika bhAvanAvALA zrI caMdrarAjAe dharmanAM ghaNAM kAryo karyA. tenuM TUMkamAM varNana A pramANe jANavuM -rAjA banyA pachI zrI caMdrarAjAe jinezvara devenA ghaNAM jina maMdire baMdhAvyA. te uparAMta ghaNI sAmAyika zALAo, jJAnabhaMDA, dharmazALAo, dAnazALAe vagere paNa baMdhAvyAM. suvatAcArya pAse pratApasiMha rAjAnI dIkSA. eka vAra mahAjJAnI AcArya mahArAja zrI suvratAcArya kuzasthaLImAM padhAryA. te jANIne zrI caMdrarAjA, pitAnA mAtA pitA tathA parivAra sAthe gurU mahArAjane vaMdana karavA gayA. tyAM AcArya mahArAje avasarecita dharmopadeza Ape. temAM tapa ane saMyama dharmanuM svarUpa vistArathI samajAvatAM jaNAvyuM ke- A benI ArAdhanA karanArA che saMsAra samudrane jaladI tarI jAya che vagere dharmopadeza sAMbhaLI pratApasiMha rAjA vagerene saMsAra tarapha vairAgya bhAvanA jAgrata thaI tethI pratApasiMha jA, sUryavatI rANI, lakSamIzeTha, lakSamIvatI zeThANI temaja vRddha maMtrIo vagere puNyazAlI jIe AcArya mahArAja pAse saMsAra samudramAMthI tAranArI dIkSA grahaNa karI zrIcaMdra mahArAjA che temane mahotsava maTI dhAmadhUmathI ujave. A badhA cAritra lenArA puNyAtmAo cAritranuM yathArtha pAlana karI aMte anazana karI devalekamAM gayA ane ekAvatArI thayA. zrIcaMdra rAjezvaranI dIkSA, kevalajJAna ane mokSa gamana. jyAre mAtA pitA vageree suvratAcArya pAse dIkSA graDaNa karI te vakhate zrIcaMdra kumAre samakita mULa zrAvakanAM bAra vrate grahaNa karyA hatA. ane temanI sAthe temanI rANuoe paNa bAra te uccAryA hatA. meTA rAjyane kArabhAra saMbhALavAne hovA chatAM paNa zrIcaMdra mahArAjA dharmapravRttimAM bIlakula pramAda rAkhatA nahi. teo savAra sAMja pratikramaNa karatA ane traNe kALa jina pUjA karatAM, te uparAMta traNase kaleka pramANa svAdhyAya karatA hatA. ane eka hajAra navakAra maMtrane haMmezAM jApa karatA hatA. dararoja sAta kSetramAM eka lAkha dravya (rUpiyA vagere) kharacatA hatA. vaLI temaNe meLavela pArasamaNi tathA suvarNa puruSanA vegathI Thera Thera dAnazALAo vagere dharmasthAne karAvI caMcaLa lakSmIne sadupayoga karyo. A temaNe jaina dharmanI apUrva prabhAvanA karI. uttama purUSonI yAdagIrI mATe kIrti sthabhe baMdhAvyA. A pramANe aneka prakAranI dharmapravRttimAM temane kALa AnaMda pUrvaka pasAra thatuM hatuM teo je ke rAjyanuM pAlana karatA hatA ane zrAvaka dharmanuM paNa pAlana karatA hatA chatAM temanI bhAvanA te cAritra dharmane ArAdhavAnI ja hatI. rAjyanuM nItithI pAlana karatAM hovAthI temanI prajA paNa nItivALI ane sukhI hatI. vyAjabI ja che ke -"yathA rAjA tathA prajA" e nyAye rAjAnA jevI prajA paNa dhArmika bhAvanAvALI hoya ja. For Personal & Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcaMdra kevalI caritra ] 241 keTaleka vakhata gayA pachI jANe temanI bhAvanAne mUrta svarUpa ApavA mATe hoya tema zrI dharmazeSa sUrIzvarajI mahArAjA vihAra karatA karatA kuzasthaLa nagaranA udyAnamAM padhAryA. gurU mahArAjanuM Agamana sAMbhaLI harSita thaelA zrIcaMdra mahArAjA parivAra sAthe temane vaMdana karavA gayA ane vAMdIne dezanA sAMbhaLavA ucita sthAne beThA. te vakhate ghaNuM nagarajane paNa AvIne vaMdana karI gya sthAne beThA. te vakhate AcArya mahArAje A saMsAranI asAratAnuM asarakAraka varNana karyuM. te sAMbhaLIne zrIcaMdra rAjAe gurU mahArAjane pitAnI dIkSA levAnI IcchA jaNAvI. zrIcaMdra rAjAe te prathamathI ja pitAnA moTA putrane kuzasthaLa nagaranuM rAjya sepyuM hatuM. pitAnA nAnA bhAI ekAMtavIrane zrI parvata upara AvelA caMdrapuranuM rAjya ane kanakasena vagere bIjA rAjakumArane judA judA dezanuM rAjya temaNe seMpyuM hatuM ane cAritra mATenI taiyArI karI ja rAkhI hatI. AcArya mahArAje paNa tarata ja temanI bhAvanAne anumodana ApI dikSA ApI te vakhate temanI sAthe caMdrakalA vagere rANIoe, guNacaMdra vagere maMtrIo tathA ATha hajAra nagaravAsIe, ghaNA zeTha zAhukAre, cAra hajAra zrAvikAo vagere puNyAtmAoe paNa dIkSA lIdhI. A pramANe moTA dravya sAmrAjyane tyAga karI sAcA bhAva cAritra rUpI sAmrAjyane zrIcaMdra mahArAjAe grahaNa karyuM. cAritra grahaNa karIne zrIcaMdrarAjaSi mahArAja niraticArapaNe tenuM pAlana karavA lAgyA. e pramANe cAstri lIdhA pachI chasthapaNAmAM ATha varSo pasAra thayA tyAre eka divasa teo dhyAnamAM ArUDha thayA ane ghAtI karmone kSaya karanAra kSapakazreNimAM zuddha pariNAmanI dhArA vadhatAM prathama mehanIya karmane kSaya karI jJAnAvaraNuMya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya kamane eka sAthe kSaya karI le kAle ka prakAzaka kevalajJAna ane kevaladarzana pAmyA. zrIcaMdrarAjarSi kevalI thayA. te vakhate dee temane kevalajJAna mahatsava karyo. tyAra pachI zrIcaMdra kevalI mahArAjAe gAmogAma vihAra karI ghaNuM bhavya jIne vItarAga dharmanA rAgI ArAdhaka banAvyA. ane ghaNuM bhavya ane cAritra dharmanA tathA zrAvaka dharmanA sAdhaka banAvyA. temanI dezanAmAM tapane prabhAva mukhyatAe adhikapaNe zobhatuM hatuM ane temAM paNa zrI AyaMbila vardhamAna tapanI ArAdhanA karavA vizeSa preraNA karatA hatA. temanA upadezathI 90 hajAra lagabhaga sAdhu sAdhvI banyA. zrAvaka zrAvikAne te hisAba nahato. guNacaMdra vagere sAdhuone tathA caMdrakalA kamalazrI vagere sAdhvIone kevalajJAna thayuM. zrI caMdrakevalI 35 varSa sudhI keva. lIpaNAmAM vicaryA, e pramANe 12 varSa kumArapaNAmAM, 100 varSa rAjApaNAmAM, 8 varSa chAsthAvasthAmAM ane 35 varSa kevalIpaNAmAM vicaryA kula 155 varSanuM AyuSya pUruM karI teo anaMta avyAbAdha mokSasukhanA bhegavanArA thayA. zrI caMdra kevalI gaI covIsInA zrInirvANI nAmanA bIjA tIrthaMkara bhagavAnanA vakhatamAM thaI gayA che. teoe karelA zrI vardhamAna tapane lIdhe teonuM nAma 800 vIsI sudhI amara raheze. 31 For Personal & Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 [ zrIvijayapadhasUrikRtaA pramANe zrIcaMdra kevalI mahArAjAnuM caritra aneka rIte upayogI hovAthI ahIM TuMkANamAM vardhamAna tapanA prasaMgamAM kahyuM che. te caritra vAMcIne bhavya juvo A tapanI ArAdhanA karanArA thAo. jaya he zrIcaMdra kevalI mahArAjAne! ziSya-gurUdeva! A zrI caMdrakevalInuM caritra sAMbhaLIne mane bahuja AnaMda thaye. e puNyazAlI jIvanA jIvanane jANIne huM cokkasa nirNaya karI zakuM chuM ke-jema zrI siddhacaka bhagavaMta (navapadajI)nI ArAdhanAne aMge zrIpAla mayaNA suMdarIne jIvananI vadhu prasiddhi che te ja pramANe zrI vardhamAna tapa, 500 AyaMbila vagere tapanI ArAdhanAne aMge zrI caMdra kevalanA jIvananI vadhAre prasiddhi che. tenuM mukhya kAraNa e ja che ke--jema zrIpAla mayaNAsuMdarIne zrI navapadajInI sAvitrI ArAdhanA je rIte bAhya saMpatti ne atyaMtara saMpattine ApanArI nIvaDI, te rIte zrI caMdra kevalIne paNa zrI vardhamAna tapa AdinI ArAdhanA phala denArI nIvaDI che. e baMnenA jIvana caritranA prasaMge baMne tapanA sAdhakone sAdhanAmAM TakAve che, utsAha vadhAre che, ane bhAvanAnusAra aniSTane nAza, temaja ISTa siddhi paNa kare che. navA jIve cAlu tapanI ArAdhanAmAM jema vadhAre pramANamAM joDAya, Take, ane dina pratidina vadhatAja jAya, te rIte te banenA jIvanamAM vividha prasaMge banelA che. je sAMbhaLIne ghaNAM bhavya jIvee A tapanI ArAdhanA parama ulAsathI karI hatI, kare che ne karaze, AvA aneka muddAothI A be puNyazAlI jInI vadhAre prasiddhi che. ATalI bInA uparathI huM samajI zakuM chuM ke-bhUtakAlamAM anaMtA jIvoe A zrI vardhamAna AyaMbila tapazcaryAdinI ArAdhanA karI hatI. hAla paNa ghaNuM puNyazAlI jIve kare che ne bhaviSyamAM paNa ghaNuM bhavya jI ArAdhanA karaze. - gurU-he ziSya! te je vicAre jaNAvyA te vyAjabI che. zrI caMdra kevalInA jIvanane jema jema sUma daSTithI vicArIe, tema tema temAMthI vividha prakAre apUrva Atmabodha maLe che ne tapazcaryA dharmane sAdhavAnI tIvra utkaMThA jAge che temaja karma baMdhanA kAraNethI bacavAne paNa bodha maLe che. vaLI dharmadezanAne sAMbhaLavAne alaukika prabhAva e paNa che ke je pUrva bhavenI bInA gurU mahArAje jaNAvI, te zrI caMdrarAjA vagere puNyAtmAoe pitAne prakaTa thayelA jAti maraNa jJAnathI paNa jANIne khAtrI karI eTale jeo zubha bhAvanA rAkhIne ekAgra citta dharmadezanA sAMbhaLe che te mati jJAnAvaraNIya karmane kSapazama thavAthI jAtismaraNa jJAnanI prApti, jIvananI nimalatA, karmanirjara di ghaNuM viziSTa phalene meLave che. - ziSya-jema dharmadezanAnuM sAMbhaLavuM vagere kAraNe mAMnA koI paNa kAraNathI zrI caMdra rAjA, suvrata zeTha Adi bhAgyazAlI ne jAtismaraNa jJAna prakaTa thayuM hatuM, te jAti smaraNa jJAna keI jIvane A kAlamAM thaI zake ke nahi? gurU- he ziSya! pAchalA bhavemAM jevA saMskAre pADyA hoya, tevAja saMskAra pachInA mAM prakaTa thAya che. kaI puNyazAlI jIvane jJAni-jJAna-jJAnanA sAdhanenI For Personal & Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIca', kevalI . caritra ] bhakti, zruta paMcamInI parama ullAsathI vidhi sahita ArAdhanA vagere dharmAnuSThanAnI ArAdhanAnA pUrva bhava saMdhi zubha saMskAronA udaya A bhavamAM paNa thAya, te tevA AtmAne hAla pazu jAti smaraNu jJAna prakaTa thAya che. A bAbatane sacATa samajavA mATe cANasmA gAmanA rahIza za. khAbulAla DAhyAbhAInA putra narezakumAranA jAtismara zunI khInA TUMkAmAM A pramANe jANavI--tenA janma pATaNamAM tA. 28-11-51 nA divase savA traNa vAge (vi. saM 2007 mAM ) thayA hatA. hAla te Alaka pATaNanI najIka Avela cANusmA gAmanI nAnI vANIyAvADamAM rahe che. narezakumAra kAlakrame jyAre e varSanA thayA, tyAre teNe svabhAveja kahyuM ke--.. huM vIramagAmanA rahIza .. A vacana sAMbhaLanAra tenA mAtA pitA tA emaja samajatA ke-bIjA khAlakanI jema nareza svabhAve ja mele che. 2. jyAre te narezakumAra traNlR varSanA thayA, tyAre teNe kahyuM ke-(vIramagAmamAM ) AMgaDIe vecavAnI dukAna hatI. A dukAnamAM sleTa, pena, ramakaDAM, chatrIe vagere rAkhatA, huM mAla kharIdavA mATe mArA pitAjInI sAthe muMbaI gayA hatA, ame eka vAra pAlI tANe gayA hatA ne sidhdhAcalajInA DuMgara upara caDhaLyA hatA. tyAM keTalAe bhagavAna hatA. amArA ghara joDe upAzraya hatA. eka zrI neminAthanuM derAsara ne khIjI zrI zItala nAtha bhagavAnanuM derAsara hatu. tyAM ame dararoja darzana karavA jatA hatA. 243 3. narezanI uMmara jyAre 4 varSanI thaI, tyAre te bALaka svabhAve ja (kAInI paNa preraNA vinA) khelavA lAgyA ke--huM vIramagAmanA haragovana paTela chuM. mane badhA leAkeA'bhA' kahIne khelAvatA hatA. mArI vahunuM nAma hIrA hatuM. mAre e chekarIe hatI. ame khetI karatA hatA. amAre ghera gADuM, baLada, haLa, bheMsa tathA dheALI ghe.DI hatI. tAMsaLAmAM dUdha laIne pItA hatA, chAbaDImAM ATalA rAkhatA hatA. bheMsa paNa dAhatA hatA. dUdhamAMthI ghI khanAvI vecatA, kei tene pUche ke tu kaI rIte bheMsa dAhate hatA ? te te kharekhara je rIte bhesane dohatA hatA, tevuM te karI batAvatA hatAM. tathA koI pUche ke--dhI kema banAvatA? te te paNa kharekhara kahevA pUrvaka karI batAvatA. A badhI hakIktane sAMbhaLanAra samajI leAkeAe tenA pitA khAbulAlane kahyu ke-A bAlakane jAtismaraNa jJAna thayu hoya ema lAge che. mATe tame vIramagAma A bAlakane laI ne jAe tA A teNe kahenrI hakIkata sAcI che ke kheDhI tenI khAtrI karo. ema salAha ApI. paraMtu te vakhate cAmAsAnA TAIma heAvAthI khAbulAla jaI zakayA nahAtA. vaLI koI koI vAra evuM evuM khelatA hatA ke-(A) amArI pADeAzamAM eka 15 varSanI maMjulA nAme karI hatI, te kaTherA vagaranA kUve pANI bharavA gaI. temAM acAnaka paDIne marI gaI. (B) huM bImAra paDI gayA, tyAre khATalA vaza thai gayA hatA. beThe na thaI zakuM, tevA roga mane thayA hatA. For Personal & Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIvijayapadmasUriSkRta cAmAsu vItyA bAda tenA pitA khAbulAla tA. 21-1-56 nA divase narezane sAthe laI bhAMyaNI zrI mallinAtha prabhunA dana karI khIje divase vIramagAma gayA. bhAi nareze e divase kajIyeA karyAM hatA, ane rastAmAM bakarIe sAthe ramavA lAgyA. A kAraNathI te narezakumAre pAtAnA pUrvabhavanA ghara vagere batAvyA nahI, khIje divase jyAre kAMtibhAI narezane ( cANasmAmAM teNe kahelI) badhI hakIkata pUchatA hatA, te vakhate ghaNAM leke A AzcaryakArI hakIkatane sAMmaLavA bhegA thayA hatA. narezakumAra te vakhate AnaMdamAM hatA, tethI te bALaka ekadama AlI uThayA ' cAleA, mArU ghara batAvuM. ' pachI tene AgaLa karIne ame cAlatA cAlatA parakeTamAM khekharA maheAllAmAM gayA, tyAM teNe vAdaLI raMganI khaDakIvALu' eka ghara batAvyuM. tapAsa karatAM kahe ke-A ghara haragAvana paTelanuM hatuM. temanuM maraNa thayA pachI te ghara vecI nAMkhyuM hatuM. A makAnane jeNe kharIdyuM hatuM, te mAlIke ( kharIdanAre ) temAM bahu pheraphAra karAvela che. haragovana paTelanA cheAkareA maNIlAla tathA hIrA DozI maLyA. temane uparanI hakIkata jaNAvatAM kahyuM ke--12-14 AnI hakIkata kharAbara che. harageAvana paTela saMbaMdhI vadhu hakIkata te baMnene ( mA-dIkarAne) pUchI, tyAre temaNe jaNAvyuM ke-AjathI lagabhaga 21 varSa pahelAM te harageAvana paTela 65 varSanI uMmare lakavAnI khImarIthI maraNa pAmyA hatA. jyAre temane ema lAgyuM ke- have huM sAjo nahi thaI zakuM' te vakhate temaNe anazana jevuM karelu' hatu. nAnA TekarAene pAse AvavA detA nahi. te bahu bheALA, dhArdika, dRDha manavALA ane khaLIA (zaktivALA) hatA, A hakIkata sAbhaLIte ame vIrama gAmathI yAtrA karavA uparaALA tIrtha gayA. yAtrA karIne pAchA vaLatA vIramagAma AvyA tyAM amArI rAha jotAM ghaNAM mANaso kheDA hatA. narezakumAra badhAnI vacamAM beThA. AkhuM lAle pUchatAM nareze kahyuM ke--ame AghethI gADAmAM pIpa mUkIne pANI lAvatA amArI dheALI revAladAra gheADI mArA sivAya khIjA keAI ne besavA detI nihu. teNe eka nAnA chokarAne pachADayA hatA. maNIlAla tathA tenA nAnAbhAI hAla paNa amadAvAdamAM rahe che. e nareze kahelI vAta sAcI paDI. Ama haragovana paTelanA maraNa ane narezakumAranA janma vacce lagabhaga 16 varSanA gALA che. vacalA bhatranuM pUchatAM nareza kahe che ka mane khabara nathI. narezanI uttama bhAvanA che ke--huM meTo thaIza tyAre dIkSA laIza hatA, A hakIkata pratyakSapaNe spaSTa jaNAve che ke-- saMsarI AtmA pahelAM ke,I paNa sthale janmyA hatA ne A bhanu AyuSya pUrNa karI bAMdhelA AyuSyane anusAre pharI paNa janma pAmaze. temaja jevA zubha ke azubha sauMskAra A bhavamAM pADI e, tevA saskAra thaI ne sa'sArI jIva bIjA bhavamAM jAya che. jema narezanA dAkhale pUrva bhavanA zubha saMskArane samajAve che teja pramANe pUrva bhavanA zubha sa MskArane bIjo dAkhale e che ke--navasArInA vatanI bAbubhAI jhaveracaMdanA rAjendrakumAra nAme 4 varSanI uMmarane putra che. pUmavanI zubha ArAdhanAnA pratApe te khAlaka heAMzathI vyAkhyAna sAMbhaLe che, navakArazInuM paccakhkhANu kare che. ne pratikramaNa vagere pagu kare che. tathA pasaNuM mahAparva AvyA pahelAM te potAnA 244 For Personal & Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcaMdra kevalI caritra ] 245 mA-bApane kahevA lAgyuM ke huM paryuSaNanA pahele divase upavAsa karIza. nAnA bALakanA A vacane sAMbhaLanAra mA-bApa vagere bahu ja rAjI thayA. mA-bApe "ekAsaNuM karAvavA mATe ghaNuM ye samajAvyuM, chatAM te kahe ke-huM te upavAsa ja karIza. ne te pramANe ullAsathI upavAsa karyo paNa kharo. upavAsamAM zuM vaparAya? Ane javAba teNe Ape ke upavAsamAM garama pANI sivAya bIjuM vaparAya nahi. te divasa ane rAta upAzrayamAM rahyo hato. savAre gurUvaMdana, navakArazInuM paccakhANa, devadarzana karI pAraNuM karyuM hatuM. A hakIkata pAchalA bhavanA zubha saMskAronA paNa udaya parabhavamAM thAya che ema jaNAve che. juo gozAlAne prabhuzrI mahAvIra devanI upara rahelA TheSanA saMskArane laIne te jyAM jyAM janma pAme che, tyAM tyAM tane sAdhune joIne draSAnala prakaTe che. rAjakumAranA bhavamAM (gazAlAne jIva) te rathamAM besIne cAlyA jAya che, tyAM sumaMgala munine joIne dveSa jAgatAM temanI upara ratha calAve che. e vakhate sumaMgala muni-jJAnathI jANe che ke A te zAla saMkhali putrane jIva che. tene uddezIne munie kahyuM ke-tArA upasargo te prabhuzrI mahAvIra deva ja sahana kare, ema kahI temaNe mUkela teje lazyAnA pratApe baLIne narake gaye. vyAjabIja che ke-jema senAne paNa trAjavAmAM telavAnA prasaMge kALA meMDhAvALI caNoThInI AgaLa uMcA nIcA thavuM paDe che, tema nIca mANasanA prasaMge uca koTInA munio paNa uMcA nIcA tha ya che. A rIte bahu ja be dAyaka jAti smaraNAdinI bInA meM tane TUMkAmAM jaNAvI dIdhI. zraddhA guNane nahi pAmelA che paNa A baMne vAtane jarUra kabUla karavA pUrvaka pUrva bhavane ane punarjanmane jarUra svIkAraze ja. kAraNa ke A baMne banAva tAjA pAMca varSanI aMdara ja banelA che. AvAja 6 daI te avasare tane jarUra jaNAvIza. ziSya-pUjya gurUdeva ! AyaMbila tapanuM svarUpa zuM che? te Apa kRpA karIne samajAve ? gurU-je tapamAM kevaLa pANImAM bAphela rasa kasa vinAne nIrasa AhAra vaparAya te AyaMbila tapa kahevAya. A tapamAM dUdha, dahIM, ghI, tela vagere 6 vigaImAMnI ke paNa vigaI vAparI zakAya nahi. A AyaMbilanA AhAramAM lagAra paNa khaTAza hatI nathI. AvA aneka muddAone lakSyamAM laIne A tapane "AcAmAsta" nAmathI zrI saMbaMdhamakarAdimAM oLakhAvyuM che. - 1 eka ja pAtra (bhAjana, vAsaNa)mAM rAMdhelA bhAta ke peMzanI sAthe ukALeluM pANI (bhAta vagerenI upara) cAra AMgaLa taratuM rahe tevI rIte bheLavIne eTale pANIthI nIrasa banAvIne vApare, te AyaMbilane mukhya prakAra che. AvA AyaMbilane "utkRSTa Ayabila" tarIke oLakhAvela che. AmAM je AhAra vaparAya che te rasahIna hovAthI nIrasa (jala) tapa kahevAya. vaLI jevI rIte upavAsanuM bIjuM nAma catu vAda che tevI rIte AyaMbilanuM bIjuM nAma dripAi kahevAya che te vyAjabI che. kAraNa ke upavAsane pAda eTale bhAga ekAsaNuM kahevAya, tevA cAra ekAsaNuM upavAsamAM gaNAya tethI For Personal & Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 [ zrIvijayaparakRtacatuSpAda eTale upavAsa ne dipAda eTale (be ekAsaNAM jeTaluM va5) AyaMbila kahevAya. A AyaMbila karavAthI zarIramAM rahelI beTI dhAtuonuM zoSaNa thAya che, tethI te dhAtuzeSaNa" nAmathI oLakhAya che. tathA kAmavAsanAne mULathI nAza karanAra hovAthI AyaMbila "kAmana" nAme paNa oLakhAya che. temaja tenAthI nirvidhanapaNe sarva karyo pUrNa thatA hovAthI tenuM nAma "maMgaLa" kahevAya che. AyaMbila Atmika zAMtine Ape che, te azAMtine paNa dUra kare che, tethI vAstavika "zIta' nAmathI paNa oLakhAya che. jeo jainadharmanI AyaMbila' saMjJAthI ajANa che, tene ema kahI zakAya keAyaMbila eTale svAda vagaranuM ekAzana (ekAsaNuM). kAraNa ke AyaMbilamAM maracAM vagere svAdane kAraNabhUta masAle vaparAtA nathI. tamAma reganuM mUla kAraNa rasa (dudha vagere) che, te 6 vigaI tathA phaLAdi A tapamAM vaparAtA nathI. tethI AyaMbilane rUkSa tapa" A nAme paNa oLakhAvI zakAya. mAravADa, mevADanA pradezamAM hAla paNa AyaMbilamAM suMTha vagere paNa vaparAtA nathI. eTale te bAjunA le ke AyaMbilamAM pANImAM rAMdhelA ke bAphelA dhAnyAdine vApare che. AvA AyaMbila lAgaTa karavAmAM ne AMtare AMtare chuTaka (vacamAM pAraNuM kare, visAme bhe) karavAmAM bhUtAdhika lAbha hoya che. jema be upavAsa lAgaTa karanAra puNyazAlI jIvane chuTaka pAMca upavAsa jeTale lAbha maLe che, traNa upavAsa lAgaTa karanAra tapasvine chUTaka 10 upavAsa karavA jeTale lAbha maLe che, te pramANe ahI paNa samajI levuM. A prasaMge yAda rAkhavuM ke AyaMbilamAM eka dhAnyanI banAvelI cIjo vAparavI, sarva dhAnyanI banAvelI cIjo vAparavI. temAM paNa IcchAnusAra balamana, sUTha Adi vApare, keIna vApare-vagere prakAromAMnA keIpaNa prakAre bhAvanAnusAre bhavya AyaMbila karIne AhArAdi saMjJAone jIte che, apUrva zAMti maya jIvana gujAre che roga saMkaTa vidane padvavAdine paNa jaladI dUra karI zake che. temAM jema zrI siddhacakanI AyaMbila tapa karavA pUrvaka vidhi sahita ArAdhanA karavAthI zrIpAla mahArAjAdine koDha roga nAza pAmya, tema eka kAMkSI vecanArI bAIne patine koDha rega AyaMbilanA prabhAve nAza pAmyuM, te bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI - mALavA dezamAM ratalAma zahera suprasiddha che. tyAM je mahollAmAM gujarAtInI dharmazALA che, te ja mahelAmAM eka kAMkSI vecanArI bAI dUdha vagere vecavA AvatI hatI. te bAIne ahIM rahenArI zrAvikAonI sAthe paricaya vadhatAM eka dharmiSTha zrAvikAne potAnA duHkhanI vAta kahevAnI IcchA thaI tethI eka divasa bapore AvI te bAIe zrAvikAne kahyuM ke - bena ! tamAre dharma (A jaina dharma) bahu ja uttama che. te tamArI lAgaNI bhUlAya ja kema? Aje tamArI pAse mArA duHkhanI vAta jaNAvavA AvI chuM. zrAvikA-bahena! gabharAIza nahi. tArA duHkhanI bInA khUzIthI vinA saMkece jaNAva? kAMkSIvALI bAI--mArA dhaNane 15-20 varSathI koDha rega nIkaLe che. tene maTADavA For Personal & Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcaMdra kevalI caritra ] 247 sekaDo upacAra karyA chatAM ArAma thatuM nathI. tame kaI upAya jANatA he te mahera bAnI karI jaNAve. zrAvikA-amArA dharmamAM navapadajInI ArAdhanAne mahimA alaukika varNavyo che. ema kahI zrIpAla caritranI paNa camatkArika ghaTanAo TUMkAmAM samajAvI. temAM zrI siddhacakra bhagavaMtanI zuddha ane ArAdhanA karavAthI zrIpAlakuMvara Adine keDha rega nAza pAmya vagere bInA paNa jaNAvI. kAMkSIvALI bAI-navapadajInI ArAdhanA karavAnI vidhi mane samajAve. zrAvikA bAI e tene sarala paddhatie ArAdhanAne vidhi je rIte samajAvya, teja pramANe teNe tenA patine hakIkata jaNAvI. jethI tenI paNa bhAvanA thaI. ne te pramANe ArAdhanA karatAM zarUAtathI ja prabhAva jaNAvA lAge, jethI tenI zraddhA daDha thaIne na AyaMbila vidhisara pUrA thatAM keDha roga taddana nAza pAme. zahera bahAra te rahe, tyAMthI cAlIne ahIM jinamaMdire darzana karavA AvyuM. jyAM sudhI te che. tyAM sudhI varSamAM be vAra navapadajInI eLI karatA hatA. hAla te hayAta nathI. daza varSa pahelAM te maraNa pAme. jevI rIte Ane keDha roga nAza pAme, te pramANe mahArASTranA saMgamanera gAmanA prati Dita zrAvaka zA. pItAMbaradAsa kacarAbhAIne rega zrI navapadajInI savidhi ArAdhanA paramaullAsathI karavAthI nirmULa nAza pAme. tathA zA. viThThaladAsa jerAjANIne udararoga rasakasa vagarane sAde kherAka levAthI nAza pAmyuM. (vizeSa bIna-vardhamAna tapa vizeSAMka269 mA pAne) AyaMbila tapa tamAma kaSTa Apatti viznapadrava saMkaTAdi aniSTa ne dUra karI AnaMdamaMgala vartAve che. te thoDA vakhata upara banelI A bInA paNa sAbIta kare che-vi. saM0 198 pahelAM eka vakhata evuM banyuM ke-eka gAmanA pAdaramAM jhADa nIce mArgathI bhUvA paDelA jana munivare beThA hatA. temane be yuvAna purUe joIne namaskAra karI pUchyuM ke Apa ahIM kema beThA che ? amArA ghera padhAro ne AMgaNuM pAvana karI dharmopadeza saMbhaLa.ve ? je ke ame jana nathI, pATIdAra chIe, paNa sAdhuo nA AcArAdi jANIe chIe ne navapadajInI ArAdhanAnA divase mAM AyaMbila paNa karIe chIe. te baMne yuvAnanI vinaMti svIkArI munivare temanA ghera padhAryA. baMne yuvAnee ulAsathI sAdhu bhaktine saMpUrNa lAbha lIdhe. teo munirAjanI pAse AvyA. upadeza sAMbhaLe, prazno paNa pUchayA ne aMte AyaMbila tapane je apUrva camatkAra temaNe najaronajara je hatuM, te jaNAvatAM kahyuM ke I. sa. 1942 (vi saM. 1998) egaTamAM banelA aniSTa rAjya kAraNane laIne ame vIsa jaNAM nirdoSa chatAM zaka paDavAthI sarakArI amaladAree amane pakaDayA ne jelamAM pUryA. A vIza jamAM eka bhAI jaina dharmI hatA, ne navapadajInI oLI karatA hatA. jyAre citranI oLInA divaso najIka AvyA, tyAre te jenabhAI e jelarane namratAthI kahyuM ke-jyAre tame dALamAM mIThuM maracuM vagere masAle nAMkhe, te nAMkhyA pahelAM be vATakA (moLI) dALa mane judI kaDhAvIne Apaze, te huM Apane upakAra mAnIza" A bhAIne namra vacane sAMbhaLIne jelare For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ( zrIviryapaddhatite pramANe goThavaNa karI. A jaina bhAIe nave divasa bAjArAne roTale ne dALa vApIne acaMbila karyA. A prasaMgane najare jonAra pATIdArabhAI munivarone jaNAve che ke-A banAva joIne amane emanA pratye bahumAna thayuM. A oLInA divase rmA amAro kesa kerTamAM cAlu thatAM te jainabhAI e jubAnImAM ema jaNAvyuM ke-je divase A aniSTa prasaMga banyuM, te divase huM ahIM nahote, paNa amadAvAda hatuM. A vAta sAkSi pUrAvA dvArA sAcI TharI, tethI te bhAI nirdoSa sAbIta thaIne chUTI gayA. jatA vakhate ame temane AyaMbilane vidhi pUchI lIdhuM hatuM, te divasathI ame 19 jaNAM AyaMbila tapa karavA lAgyA. te jaina baMdhue amane (19 jaNane) cheDAvavA mATe khUba prayatna karyA, muddAo ekaThA karI sAkSIo keTemAM hAjara karyA. tapano paNa pratyakSa alaukika prabhAva jaNAye, te e ke-jyAre aDhAramuM AyaMbila hatuM, teja divase korTamAM kesa cAlyuM. te vakhate sAkSIoe paNa sacoTa purAvA rajU karyA, jethI ame ogaNIse bhAIo nirdoSa TharAne chUTI gayA. A uttarasaMDA gAmanA leke amAruM svAgata karatA hatA, paNa amane to cokakasa khAtrI thaI gaI hatI ke AyaMbila tapane ja A apUrva camatkAra che. Aja apU zraddhAne laIne ame paTela chIe chatAM navapadajInI ekaLI AyaMbila tapanI ArAdhanA karavA pUrvaka aradhIe chIe. jaina dharmanA tyAgane ame sAce tyAga mAnIe chIe. ahIM A dRSTAMta pUruM thAya che. temAMthI sAra e le kejaina zAsanamAM AyaMbila tapa e mahAmaMgalika che. zrI AyaMbila vardhamAna tapa vagere tapazcaryAnI ArAdhanA dravyathI ane bhAvathI Arogyane pamADe che. ema samajIne hAla paNa caturvidha saMghamAM ghaNuM puNyazAlI bhavya che A vardhamAna tapanI parama ulAsathI sa vikI ArAdhanA kare che, ne bhaviSyamAM paNa te cAlu rahevAnI ja. vartamAnakAle zrI vardhamAna tapanI ArAdhanA pUrNa karanArA bhavya jInI, ane 50 uparAMta vardhamAna tapanI eALI karanArA bhavya jInI nAmAvalI bIjA graMthomAM jaNAvelI che. e pramANe vardhamAna AyaMbila tapanA saMkSipta varNanane sAMbhaLIne je bhavya jIvo A tapane pUrNa ulAsathI vivi sahita nirnidAna sAtvika bhAve ArAdhaze, teo a5 kAle jarUra muktinA zAzvata sukhane pAmaze. tapagacchAdhipati-zAsanasamrATa-paropakAri-pUjyapAda-sadagurU AcArya zrI vijaya nemisUrIzvarajInA caraNakiMkara viyANu zasa vizArada kavidivAkara-AcAryazrI vijaya padma pUrIzvare vi. saM -2012 nA A sudi dazame vadhamAna Ayabila tapanA ArAdhaka zeradalAla sArAbhAI jesaMgabhAI kAlIdAsa vagere bhavya jIvonI vinaMtithI jainapurI amadAvAdamAM A zrI AyaMbila vardhamAna tapa prakAza athavA bhAvAregya rasAyaNa nAmanA prAkRta graMthanA anuvAdanI racanA karI. tenAthI meLavelA puNyanA phala rUpe huM eja cAhu chuM ke sarva jI A zrI AyaMbila vardhamAna tapane ArAdhI muktipadane pAme. samAsa che For Personal & Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only