________________
૧૦૪
ક્ષતાના સિદ્ધાંતની જાણ હતી પૃથ્વી પરની ન બાંધો. છતાં શર્મિષ્ઠાની પ્રાર્થના પરથી ને સમય ગણત્રી પૃથ્વી બહારના બીજા લેકેની દયાળુ હોવાને કારણે યયાતિએ શર્મિષ્ઠા સાથે ગણત્રી કરતાં જુદી ને પ્રમાણમાં જુદી જ રહે પણ દેવયાનીને ખબર ન પડે તેમ લગ્નજીવન એ વાતની જાણ માટે સૌરાષ્ટ્રના કકુધીનું આ ગાળવા માંડયું યયાતિથી દેવયાનીને યદુ અને વૃત્તાંત ભારે રસપ્રદ ગણાવી શકાય. તુર્વસુ નામના બે પુત્રો થયા જ્યારે શમિકાને
યયાતિથી દધુ, અનુ; અને પુરૂ નામના ત્રણ પુત્રે ભારતમાં વૈવસ્વ મનુથી યાદમાં કૃષ્ણ થયા. દેવયાનીની ફરીયાદથી શુક્રાચાર્યો યયાતિને સુધીને કુરુકૂળમાં પાંડવો સુધીમાં લગભગ પચાસ વૃદ્ધ થઈ જવાનો શાપ આપે, પણ સાથે પેઢી થઈ ગઈ ત્યારે સૌરાષ્ટ્રમાં એટલા જ લાંબા અનુગ્રહ પણ કર્યો કે જે યયાતિના પુત્રોમાંથી કોઈ કાળમાં શર્યાતિ. આનત રેવ રેવત. કફઘા એમ પણ યયાતિને બદલે વૃદ્ધ થવા તૈયાર હોય તે માત્ર પાંચ જ પેઢી થઈ હોય તે વિચિત્ર લાગે યયાતિ પુનયૌવન મેળવે. યયાતિએ દેવયાનીના છે. ઈતિહાસકારો ગ્ય રીતે જ માને છે કે બન્ને પુત્ર યદુ અને તુર્વસુને પૂછયું ત્યારે વચ્ચેના રાજપુરુષનાં નામ મહત્ત્વનાં ન હોવાથી તેમણે સ્પષ્ટ ના સંભળાવી. આથી યયાતિએ કદાચ અનુકૃતિમાંથી લુપ્ત થયા હય, વિસરાઈ તેમને શ્રાપ આપ્યો કે તમારા વંશમાં સામ્રાગયા હોય તેવા સંભવ છે. આ કકુદ્રએિ પોતાની જય નહિ રહે, કોઈ સમ્રાટ નહિ થાય. યદુ પુત્રી બળરામને પરણાવી. કકુધી પાછા આવ્યા યાદમાં ત્યારથી કાયમ લેકશાસન જ રહ્યું. તે ત્યારે તે યાદ કુશસ્થલીનો જીર્ણોદ્ધાર કરી કૂળમાં ગણતંત્ર પ્રકારની શાસન પ્રણાલી હતી દ્વારકા નામ પાડી તેમાં રહેવા લાગ્યા હતા, ને દ્વારકામાં પણ વૃષ્ણિઓ, અંધકને સાત્વત આથી સુદામાને પોતાની ઝુંપડીને ઠેકાણે મહેલ આ ત્રણે યાદો ઉગ્રસેનના બંધારણીય નેતૃત્વ જોઈ જેવી નવાઈ લાગી હતી તેવી જ નવાઈ ની સાથે મળી શાસન ચલાવતા. કુશસ્થલી બદલાઈ દ્વારકાનું દર્શન થતાં બિચારા કકુબ્રોને પણ થઇ હશે. આ સાથે વૈવસ્વત મનુના આ યાદના સાત્વત વંશમાં ઉગ્રસેનને વંશના સૌરાષ્ટ્ર પરના શાસનનું એક પ્રક- પત્ર કંસ પોતાના પિતાને કેદમાં પૂરી, પિતાના રણ પૂરું થયું.
સામ્રાજ્યવાદી સસરા મગધરાજ જરાસંધ, તથા
બીજા સામ્રાજ્યવાદી નીતિ-રીતિવાળા મિત્રો હવે વૈવસ્વત મનુની પુત્રી ઈલા જેણે ચંદ્ર ચેદિરાજ શિશુપાલ વગેરેની સહાયથી પિતે સાથે સંબંધ બાંધે તે ચંદ્ર વંશમાં ઉત્પન્ન પિતાના કૂળમાં ચાલ્યા આવતા ગણતંત્રને થયેલા યાદવોની કથા, સૌરાષ્ટ્ર પરના તેમના શત્રુ થઈ સામ્રાજ્યવાદી બની ગથ અને ગણબીજા આધિપત્યને કારણે ટ્રકામાં જોઈએ. ચંદ્ર તંત્ર પક્ષવાળા યાદવેને પીડવા લાગ્યા ત્યારે અને ઈલાના પુત્રનું નામ બુધ. આ બુધ તેની ઉગ્રસેનના ભાઈ દેવકની પુત્રી દેવકીના પુત્ર માતાના નામ પરથી ઐલ તરીકે ઓળખાતા. શ્રીકૃષ્ણ કંસને વધ કરી પ્રજાને સામ્રાજ્યવાદી અને તેને વંશએલ વંશ તરીકે ઓળખાતા. જુલ્મમાંથી છોડાવી. સામ્રાજ્યવાદી જરાસંધ, આ એલ વંશમાં યયાતિ નામના રાજા થયા. કાલયવન, શિશુપાલ વગેરેના વારંવાર થતા આ યયાતિ શુક્રાચાર્યની પુત્રી દેવયાનીને પરણ્યા ઉપદ્રવ અને આક્રમણના કારણે શ્રીકૃષ્ણ હતા. દેવયાની સાથે અસુર કૂળના રાજાવૃષવર્માની પિતાની અપૂર્વ બુદ્ધિમત્તા વાપરી સમસ્ત પુત્રી શર્મિષ્ઠા દાસી થઈને આવી હતી. દેવયાનીની યાદવાસંઘને મથુરામાંથી સૌરાષ્ટ્રમાં દ્વારકા લઈ શરત હતી કે શમિષ્ઠા સાથે યયાતિએ લગ્ન સંબંધ આવ્યા, શ્રીકૃષ્ણ જીવનભર કંસ, જરાસંધ,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
