Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 01 Uttarajjhayanani Terapanth
Author(s): Tulsi Acharya, Mahapragna Acharya
Publisher: Jain Vishva Bharati
View full book text
________________
વિનયકૃત
૪૧
અધ્યયન-૧ : શ્લોક ૪૮ ટિ ૭૩-૭૫
૧. મુવિનીતયંસય–જેની બધી જિજ્ઞાસાઓ કે શંકાઓ નાશ પામી છે.
૨. સુવિનીતસંસર્વ—જેમની પરિષદ સુવિનીત છે. ૭૩. કર્મ-સંપદા (રવિધ સામવારા) વડે સંપન્ન (મસંપયા)
પ્રાચીન કાળમાં ક્રિયાની ઉપસંપદા માટે સાધુઓની વિશેષ નિયુક્તિ કરવામાં આવતી. તેઓ સાધુઓને દસ-વિધ સામાચારીનું પ્રશિક્ષણ આપતા અને તેનું પાલન કરાવવાનું ધ્યાન રાખતા. ચૂર્ણિમાં ‘વર્મસંપા'નો અર્થ ‘ચોખાન વિભૂતિ સમ્પન્ન’ કર્યો છે.'
બ્રહવૃત્તિમાં આના બે અર્થ કરવામાં આવ્યા છે–સામાચારી વડે સંપન્ન અને યોગજ વિભૂતિ વડે સંપન્ન.
ચૂર્ણિકાર અને બૃહદવૃત્તિકારે ‘નાનુનીયાતુ પત’ અંતર્ગત આનું પાઠાન્તર ‘ffજીયં સંચમુત્તમ અત્ત' આપ્યું છે. અહીં ‘સંપ’નો અર્થ છે- ‘થાતિવરિત્ર સમ્પા'. ૭૪. શ્લોક ૪૭
મોક્ષવિનયના પાંચ પ્રકાર છે-દર્શનવિનય, જ્ઞાનવિનય, ચારિત્રવિનય, તપવિનય અને ઔપચારિકવિનય અથવા અનાશાતનાવિનય. પ્રસ્તુત શ્લોકમાં પાંચ વિનયોનો નિર્દેશ છે– ૧. પૂજયશાસ્ત્રજ્ઞાનવિનય.
૨. સુવિનીતસંશય-દર્શનવિનય. ૩. કર્મસંપદા-પચારિકવિનય.
૪. તપ-સામાચારી તથા સમાધિ—તપવિનય. ૫. પાંચ મહાવ્રત-ચારિત્ર વિનય,
શ્લોક ૪૮ (વાઘવ્યું...મન્નપંજપુવ્યર્થ...પૂરા)
સેવાધિદ્ગ–અહીં દેવ શબ્દથી વૈમાનિક તથા જયોતિષ્ક દેવાનું તથા ‘ગંધર્વ શબ્દથી બંતર અને ભુવનપતિ દેવોનું ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું છે.
પિંપુત્રયં–મનુષ્ય-શરીરનું નિર્માણ મળ અને પંક (રક્ત અને વીર્ય) વડે થાય છે, એટલા માટે તેને મલ-પંક-પૂર્વક કહેવાય છે."
મURU–જે ‘ઉત્પરત' હોય છે, મોહજનિત ક્રીડાથી રહિત હોય છે, તેને ‘અત્પરત’ કહેવાય છે. જેના બધ્યમાન-કર્મ અલ્પ હોય છે, તેને ‘ઉત્પના:' કહેવાય છે. ‘મરણ'ના આ બંને અર્થ થઈ શકે છે.'
१. उत्तराध्ययन चूर्णि, पृ ० ४४ : अक्खीणमहाणसीयादिलद्धि- देसणनाणचरिते, तवे य तह ओवयारिए चेव । નુત્તી
પુણો વરઘવાયો, પંવિદો હો નાયો છે २. बृहद्वृत्ति, पत्र ६६ : कर्म-क्रिया दशविधचक्रवालसामा- ५. बृहद्वृत्ति, पत्र ६७ : 'मलपंकपुव्वयं' ति जीवशुद्ध्यपहारितया
चारीप्रभृतिरितिकर्तव्यता तस्याः सम्पत्-सम्पन्नता तया, मलवन्मलः स चासौ पावे वज्जे वेरे पंके पणए य'त्ति वचनात् लक्षणे तृतीया, ततः कर्मसम्पदोपलक्षितस्तिष्टतीति सम्बन्ध, पङ्कच कर्ममलपङ्कः स पूर्व-कार्यात् प्रथमभावितया .......H-HHવા' યત્યનુષ્કાનદાર્થસમુત્પન્નપુતા- રમતિ પત્નપૂર્વ, વ.... “નામોથે પિકસુમ' दिलब्धिसम्पत्या।
त्ति वचनात् रक्तशुक्रे एक-मलपङ्कौ तत्पूर्वकम् । ૩. (૩) સત્તરાધ્યયન વૂળ, પૃ. ૪૫ /
૬. એજન, પત્ર ૬૭ : ‘પણ' કાતિ .... વિદ્યાનું (9) વૃદવૃત્તિ, પત્ર દુદ્દા
તિ... શકિત મૌની રચનતતિ અત્પાતો४. दशवकालिक नियुक्ति, गाथा २९१ :
लवसप्तमादिः, अल्परजा चा प्रतनुबध्यमानकर्मा ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
