Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 01 Uttarajjhayanani Terapanth
Author(s): Tulsi Acharya, Mahapragna Acharya
Publisher: Jain Vishva Bharati
View full book text
________________
ઉત્તરજઝયણાણિ
૪OO
અધ્યયન ૧૫ : શ્લોક ૧૩-૧૫ ટિ ૨૧-૨૬
૨૧. કાંજીનું પાણી (સોવી)
આનો અર્થ છે–કાંજી. ગુજરાતમાં ચોખાના ઓસામણને કાંજી અને તામિલ ભાષામાં તેને ગંજી કહે છે, જુઓ-ઠાણું ૩૩૭૮નું ટિપ્પણ.
૨૨. અતિ ભયંકર (પથમેરવા)
ચૂર્ણિકારે આનો અર્થ–‘નિરંતર ત્રાસ પેદા કરનાર’ કર્યો છે અને શાન્તાચાર્યે ‘અત્યંત ભય ઉત્પન્ન કરનાર કર્યો છે.'
અધ્યયન ૨૧ (શ્લોક ૧૬)માં પણ ‘રવાનો અર્થ ભીષણ-ભીષણતમ છે. દશવૈકાલિકની વૃત્તિમાં હરિભદ્રસૂરિએ તેનો આ જ અર્થ કર્યો છે.
મઝિમ-નિકાયમાં એક ભયભૈરવ' નામે સુરંત છે. જંબૂદીપ-પ્રજ્ઞપ્તિની વૃત્તિમાં આકસ્મિક ભયને ‘ભય અને સિંહ વગેરે વડે ઉત્પન્ન થનારા ભયને ‘ભૈરવ' કહેલ છે." ૨૩. ઊંચા સ્વરમાં (૩રાના)
આ દેશી શબ્દ છે. તેનો અર્થ છે–સુંદર, પ્રધાન, ભયંકર, વિશાળ વગેરે." ચૂર્ણિ અને વૃત્તિમાં આનો અર્થ–મહાન (શબ્દ) કરવામાં આવ્યો છે.”
૨૪. જે સંયમી છે (યાકુI)
ચૂર્ણિકારે ‘ખેદ'નો અર્થ ‘વિનય, વૈયાવૃત્ય અને સ્વાધ્યાય વગેરે પ્રવૃત્તિઓમાં થનારું કષ્ટ કર્યો છે.”
શાન્તાચાર્ય અનુસાર તેનો અર્થ “સંયમ છે. “ખેદાનુગત અર્થાત્ જે સંયમી છે." ૨૫. જેને આગમનો પરમ અર્થ પ્રાપ્ત થયો છે (વોવિયા)
ચૂર્ણિકાર અનુસાર “કોવિદાત્મા’ તે છે કે જેણે બધાં જ્ઞાતવ્ય તથ્યોનું પારાયણ કે અભ્યાસ કરી લીધો છે.'
વૃત્તિકાર અનુસાર તેનો અર્થ છે–તે વ્યક્તિ કે જેણે શાસ્ત્રનો પરમ અર્થ પામી લીધો છે. ૧૧ ૨૬. કોઈને પણ અપમાનિત ન કરનાર (વહેડા)
ચૂર્ણિકાર અનુસાર જે વચન અને કાયા વડે બીજાની નિંદા નથી કરતો તે ‘વિક' છે.૧૨
૧, (ક) ૩ત્તરાધ્યયન વૂળ, પૃ. ૨૨૭ : પદ્માવત: સુતરો
उत्रासजनकाः। (ખ) વૃત્તિ , પત્ર ૪૨૧: મન મૈરવા:- સત્યનHTM
सोत्पादका भयभैरवाः। ૨. એજન,પત્ર ૪૮૬ઃ ‘પથર્મરવા' મથાવત્વેર મીષT: I ૩. દશર્વત્તિ , હામિદ્રીય વૃત્તિ, પત્ર ર૬૭ : ““વમળા'
अत्यन्तरौद्रभयजनकाः । ૪. દ્િમ નિય, શશ૪, પૃ. ૨૨ ૫. નહૂદીપ પ્રજ્ઞપ્તિ, વૃત્તિ, પત્ર ૨૪૩: ‘' માસ્મિ , “ ભૈરવ'
सिंहादिसमुत्थम्। ૬. શીશબ્દોશ |
૭. (ક) ૩ત્તરાધ્યયન યૂનિ, પૃ. ૨૩૭ : મોરાના–મહંતા !
(ખ) વૃદત્ત પત્ર, ૪૨૨: સારા: મહાન્તો ! ૮. ઉત્તરાધ્યયન વૂળ, પૃ. ૨૨૮ : વેરેન અનુપાતો, ઘેરો
विनयवैयावृत्त्यस्वाध्यायादिषु। ८. बृहद्वत्ति, पत्र ४१९ : खेदयत्यनेन कर्मेति खेद:-संयम
તેનાનુાતો-યુજી: વેલાનુd: I १०. उत्तराध्ययन चूर्णि, पृ. २३८ : कोवियप्पा कोविदात्मा
ज्ञातव्येषु सर्वेषु परिचेष्ठित इत्यर्थः । ૧૧, વૃત્તિ , પત્ર ૪૨૬, ૪૨૦ : કવિઃ -ત્રઐ-a
परमार्थ, आत्मायस्येति कोविदात्मा। ૧૨. ઉત્તરધ્યાન ખૂળ, p. ૨૨૮ : વિદેટનું પ્રપંચને, વાવા
कायेन च परापवाद इत्यर्थः, अनपवादी ।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
