Book Title: Shraddha Pratikramana Sutra Prabodh Tika 1
Author(s): Bhadrankarvijay, Kalyanprabhavijay, Amrutlal Kalidas Doshi
Publisher: Jain Sahitya Vikas Mandal
View full book text
________________
૨૬૬ ૦શ્રી શ્રાદ્ધ-પ્રતિક્રમણ-સૂત્રપ્રબોધટીકા-૧
[ऊ०] गोयमा ! पन्नरस कम्मभूमीओ पन्नत्ताओ, तं जहा-पंच भरहाई, पंच एरवयाई, पंच महाविदेहाइं ।
(પ્ર.) હે ભગવન્! કર્મભૂમિઓ* કેટલી કહી છે?
(ઉ.) હે ગૌતમ ! કર્મભૂમિઓ પંદર કહી છે. તે આ પ્રમાણે-પાંચ ભરત, પાંચ ઐરવત અને પાંચ મહાવિદેહ.
તે જ સ્થાનના બીજા પ્રશ્નમાં અકર્મભૂમિઓની સંખ્યા ૩૦ની કહી છે; તે નીચે મુજબ -
પાંચ હૈમવત, પાંચ હૈરણ્યવત, પાંચ હરિવર્ષ, પાંચ રમ્યકવર્ષ, પાંચ દેવકુર અને પાંચ ઉત્તરકુર. આ ભૂમિઓમાં તીર્થંકરદેવો જન્મતા નથી; કારણ કે ત્યાં યુગલિયાઓનો ધર્મ પ્રવર્તે છે.
પઢમસંયથ-[પ્રથમસંહનનિનામ]-પ્રથમ-સંઘયણવાળા.
સંઘયણ એટલે હાડકાંની વિશિષ્ટ રચના. તે છ પ્રકારની હોય છે(૧) વજ ઋષભનારાચ સંઘયણ, (૨) ઋષભ-નારાચ સંઘયણ, (૩) નારાચ સંઘયણ, (૪) અર્ધનારાચ સંઘયણ, (૫) કીલક સંઘયણ અને (૬) સેવાર્ત (છેવટ્ટ) સંઘયણ. તેમાં (૧) જે સાંધામાં મર્કટ-બંધ (એક પ્રકારનું બંધન), તેને ફરતો પાટો અને તેની વચ્ચે વજ જેવી ખીલી મારેલી હોય, તે વજ-2ષભ-નારા સંઘયણ કહેવાય છે. (૨) જેમાં ખીલી ન હોય પણ મર્કટ-બંધ અને પાટો હોય, તે ઋષભ-નારાચ સંઘયણ કહેવાય છે. (૩) જેમાં કેવળ મર્કટ-બંધ હોય, તે નારાચ સંઘયણ કહેવાય છે. (૪) જેમાં અર્ધમર્કટબંધ હોય, તે અર્ધનારાચ સંઘયણ કહેવાય છે. (૫) જેમાં મર્કટ-બંધ બિલકુલ ન હોય પણ બે સાંધા એક ખીલીથી જડેલ હોય, તે કીલક સંઘયણ કહેવાય છે અને (૬) જે સાંધા વાંકાચૂંકા એકબીજાને અડેલ હોય, તે છેવટ્ટ સંઘયણ કહેવાય છે. આ સંઘયણો પૈકી વજ-ઋષભનારા સંઘયણ પ્રથમ પંક્તિનું છે અને શ્રી તીર્થંકરદેવો તે સંઘયણવાળા જ હોય છે.
૩ોસય-[૩ષ્ટત:]-ઉત્કૃષ્ટ, વધારેમાં વધારે. * કર્મભૂમિના વિસ્તૃત વર્ણન માટે જુઓ સૂત્ર સુધમ્મુ-ગુરૂ (પુફખરવર) સૂત્રમાં.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
