________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सार्थबोधनो टीका प्र. श्रु. अ. ३ उ. १ भिक्षापरीषहनिरूपणम्
१५
'पुढो जणा' पृथग्जनाः = प्राकृतपुरुषाः साधारणलोका इत्थमाक्रोशन्ति । 'इच्चाहंसु' एवमाहुः अनेन प्रकारेण कथयन्ति । तथाहि ये एते साधवः मलिनांगाः लुंचितशिरसः क्षुधादिवेदनामग्नाः । ते एते 'कम्मत्ता' कर्मार्त्ताः पूर्वजन्मनि अनुष्ठितैः कर्मभिरार्त्ताः पूर्वजन्मनि स्वकृतकर्मणां फलमनुभवन्ति । अथवाकर्मभिः - कृष्णादिभिः आर्त्ताः, तत्कर्तुमशक्ता उद्विग्नाः सन्तः साधवः संवृत्ता इति । तथा एते 'दुभगा' दुर्भागाः = भाग्यहीनाः सर्वैरेव पुत्रकलत्रादिभिः परि त्यक्ताः, अन्यत्र शरणमलब्ध्वा साधवः संवृत्ताः प्रन्नज्याधारिणो जाता इति ॥ ६ ॥
3
x
मूलम् - एए सदे अचार्यता गांमेसु नयरेसु वा ।
E
८
तस्थ मंदा विसीयंति संगाम मिव भीरुया ॥७॥
छाया -- एतान् शब्दान् अशक्नुवन्तो ग्रामेषु नगरेषु वा । तत्र मन्दा विषीदन्ति संग्राम इव भीरुकाः ||७||
गाथा के उत्तरार्द्ध भाग में आकोश परीषह का उल्लेख किया गया है साधुओं को देखकर साधारण लोग इस प्रकार कहते हैं इन साधुओं का शरीर मैला कुचैला है, इन्हों ने मस्तक नोच रक्खा है और ये क्षुधा की वेदना से पीडित हैं । ये बेचारे अपने कर्मों से दुःखी हो रहे हैं- पूर्वजन्म में उपार्जित अशुभ कर्मों का फल भुगत रहे हैं। अथवा ये कमत्त हैं अर्थात् कृषि आदि कर्म करने में असमर्थ हैं, इसी कारण साधु बन गए हैं। ये अभागे हैं क्योंकि पुत्र पत्नी आदि सभी ने इनका परित्याग कर दिया है। जब कहीं शरण नहीं मिली तो साधु बन गए ! दीक्षाधारी हो गए हैं ॥६॥
ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં આક્રેશ પરીષહુના ઉલ્લેખ કરવામાં આઐ છે. સાધુઓને જોઈને સામાન્ય લેકે આ પ્રમાણે કહે છે-આ સાધુઓનું શરીર ગંદું છે, તેમણે કેશ લુચન કરીને માથે મુંડા કર્યાં છે અને તે ક્ષુધાની પીડા સહન કરે છે. તે બિચારા તેમના પૂર્વપાર્જિત કર્મોનું ફળ ભેગવી રહ્યા છે. અથવા તેઓ કર્માંત' છે.' આ વાકયતા અથ આ પ્રમાણે પશુ કરી શકાય તેએ ખેતી આદિ કમ કરવાને અસમથ છે, તે કારણે જ તેએ સાધુ અન્યા છે. તેએ દુર્ભાગી છે, કારણ કે પુત્ર, પત્ની આદિ સૌએ તેમના પરિત્યાગ કર્યાં છે. કોઈ પણ જગ્યાએ આશ્રય નહી' મળવાથી તેએ દીક્ષા લઇને સાધુ બની ગયા છે.' ાગાથા ટ્રા
For Private And Personal Use Only