Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयबोधिनी टीका प्र. पद १ सू.७ जीवादीनां वर्णादिना परस्परसंवेघः ९५ णया वि, लोहियवण्णपरिणया वि, हालिदवण्णपरिणया वि, सुकिल्लवण्णपरिणया वि, 'जे' ये-स्क्रन्धादयः-'रसओ' रसतः-रसापेक्षया, 'तित्तरसपरिणया' तिक्तरसपरिणता भवन्ति, 'ते वण्णओ'-तेषां मध्ये केचन-स्कन्धादयो वर्णतः वर्णापेक्षया, 'कालवण्णपरिणया वि'-कृष्णवर्णपरिणता अपि भवन्ति, केचन'णीलवण्णपरिणया वि-नीलवर्णपरिणता अपि भवन्ति, केचन-'लोहियवण्णपरिणया वि'-लोहितवर्णपरिणता अपि भवन्ति, केचन='हालिवण्णपरिणया वि'-हारिद्रवर्णपरिणता अपि भवन्ति, केचन-'मुकिल्लवण्णपरिणया वि' शुक्लवर्णपरिणता अपि भवन्ति, इत्येवं तिक्तरसस्य वर्णैः सह पश्च विकल्पाः सजाताः, अथ तस्यैव गन्धाभ्यां सह द्वौ विकल्पावाह-'गंधओ सुब्भिगंधपरि णया वि, दुन्भिगंधपरिणया वि'-ये स्कन्धादयस्तितरसपरिणता स्तेषां मध्ये केचन-'गंधओ'-गन्धतः -गन्धापेक्षया -'सुब्भिगंधपरिणया वि'-सुरभिगन्धपरिणता अपि भवन्ति, केचन दुब्भिगंधपरिणया वि' दुरभिगन्धपरिणता अपि भवन्ति, अथ तिक्तरसस्यैव स्परौंः सह अष्टौ विकल्पानाह'फासओ कक्खडफासपरिणया वि, मउयफासपरिणया वि, गुरुयफासपरिणया कोई वर्ण की अपेक्षा कृष्णवर्ण वाले होते हैं, कोई नीलवर्ण वाले होते हैं, कोई लालवर्ण वाले होते हैं, कोई पीलेवर्ण याले होते हैं और कोई शुक्लवर्ण वाले होते हैं, इस प्रकार तिक्तरस वाले पुद्गलों के पांच वर्गों की अपेक्षा से पांच विकल्प हुए।
तिक्तरस बाले पुद्गलों के गंध की अपेक्षा दो विकल्प होते हैं, क्योंकि तिक्तरस वाले पुद्गलों में से कोई सुगंध वाले होते हैं और कोई दुर्गध वाले होते हैं।
तिक्तरसपरिणत पुद्गल आठ स्पर्शों की अपेक्षा आठ प्रकार के होते हैं। उन्हें दिखलाते हैं-जो पुद्गल रस से तिक्तरस परिणमन કે વર્ણની અપેક્ષાએ કાળા રંગ વાળાં હોય છે. કેઈ વાદળી રંગવાળાં હોય છે, કે લાલ રંગવાળા હોય છે. કેઈ પીળા રંગવાળાં હોય છે, અને કઈ સફેદ રંગવાળાં હોય છે. આ રીતે તિક્ત રસવાળા પુદ્ગલેના પાંચ વર્ષે (२) नी अपेक्षा पांय वि४८५ थाय छे.
તિક્ત રસ વાળાં પુદ્ગલોના ગંધની અપેક્ષાએ બે વિકલ્પ બને છે, કેમકે તિકત રસ વાળાં પુદ્ગલમાંથી કેઈ સુગંધવાળાં હોય છે, અને કઈ દુધ વાળ હોય છે.
તિક્ત રસ પરિણામી પુદ્ગલ આઠ સ્પર્શોની અપેક્ષાએ આઠ પ્રકારના બને છે. તે બતાવવામાં આવે છે-જે પુદ્ગલે રસથી તિકત રસ પરિણામવાળાં
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
