Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रज्ञापनासूत्रे
प्रज्ञप्ताः ? 'कुलारिया छव्विहा पण्णत्ता'-कुलायाः पविघाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा''उग्गा-उग्राः १, 'भोगा'--भोगाः२, 'राइना'-राजन्याः३, 'इक्खागा' ईक्ष्वाकवः४, ‘णाया'-ज्ञाताः ५, 'कोरव्या'-कौरव्याः६, प्रकृतमुपसंहरनाह-'से नं कुलारिया'-ते एते-पूर्वोक्ताः षट्र कुलार्याः प्रज्ञप्ताः अथ कार्यान् प्ररूपयितुमाह-से किं तं कम्मारिया ?'-अथ के ते-कतिविधा इत्ययः, कार्याः प्रज्ञप्ता ? भगवानाह-'कम्मारिया अणेगविहा पग्णत्ता' कार्याः अनेकविधाः-नानाप्रकारकाः, प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा'-तद्यथा-'दोसिया'-दोषिकाः, 'सुत्तिया'सौत्रिकाः, 'कप्पासिया'-कार्पासिकाः, 'सुत्तवेयालिया' -सूत्रवैतालिकाः, भंड वेतालिया'-भाण्डवैतालिकाः, 'कोलालिया'-कौलालिकाः, 'नरवाहणिया'नरवाहनिकाः, 'जे यावन्ने तहप्पगारा'-येऽपि चान्ये तथाप्रकाराः-एवं विधाः सन्ति तेऽपि सर्वे कर्मार्या ज्ञातव्याः, प्रकृतमुपसंहरन्नाह-'से तं कम्मारिया'-ते एते-पूर्वोक्ताः कार्याः प्रज्ञप्ताः अथ, शिल्पार्यान् प्ररूपमितुमाह -'से किं तं सिप्पारिया ?'-अथ के ते-कतिविधा इत्यर्थः, शिल्पाः प्रज्ञप्ताः ? भगवानाह-'सिप्पारिया अणेगविहा पण्णत्ता'-शिल्पार्या अनेकविधाः नानाप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा'-तद्यथा-तुण्णागा'-तुन्नाकाः-मूच्या जीविनः 'तंतुवाया' कुल की अपेक्षा आर्य कितने प्रकार के होते हैं ? भगवान ने कहाकुलार्य छह प्रकार के हैं, जो इस तरह हैं-(१) उग्र (२) भोग (३) राजन्य (४) इक्ष्वाकु (५) ज्ञात और (६) कौरव्य । तात्पर्य यह है कि इन कुलों में जन्म लेने वाले कुलार्य कहलाते हैं । यह कुलार्य की प्ररूपणा हुई। ____अब कार्य को प्ररूपणा करते हैं। कार्य कितने प्रकार के हैं ? भगवान् ने उत्तर दिया-कार्य अनेक प्रकार के कहे गए हैं । वे इस तरह हैं-दोषिक, सौत्रिक, कार्पासिक, सूत्रवैतालिक, भाण्डवैतालिक, कौलालिक और नरवाहनिक । इनके अतिरिक्त इसी प्रकार के जो अन्य हों उन्हें भी कर्माय समझना चाहिए । यह कर्मार्य की प्ररूपणा हुई।
श्री लगवाने ४ह्यु-मुदाय छ प्र४।२ना छ. २ मा शत छ-(१) ५ (२) मोग (3) २०४न्य (४) ध्क्ष्क्षा (५) ज्ञात मन (6) औ२०य छे.
તાત્પર્ય એ છે કે આ કુળમાં જન્મ લેવાવાળા કુલાય કહેવાય છે. આ કુલાની પ્રરૂપણ થઈ.
હવે કમર્યની પ્રરૂપણા કરે છે, કર્માયે કેટલા પ્રકારના છે?
શ્રી ભગવાને ઉત્તર આપ્યો-કર્માયે અનેક પ્રકારના કહેલા છે. તેઓ આ शते छ-होषि४, सौत्रि. सि४, सूत्रवैतालि, लाए वैतासि४. साति, અને નરવાહનિક. તદુપરાન્ત આવા પ્રકારના જે બીજા હોય તેઓને પણ કર્યાય સમજવા જોઈએ. આ કર્માની પ્રરૂપણ થઈ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧