Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयबोधिनी टीका प्र. पद १ सू.३९ समेदचारित्रार्यनिरूपणम् ५११ कसायवीयरायचरित्तारिया य' प्रथमसमयबुद्धबोधितच्छद्मस्थक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्याश्च, 'अपढमसमयबुद्धबोहियछउमत्थखीणकसायवीयरायचामित्तारिया य' -अप्रथमसययुद्धबोधितच्छद्मस्थक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्याश्च, 'अहवा चरिमसमयबुद्धबोहियछउमत्थखीणकसायवीयरायचमित्तारिया य'-अथवा-चरमसमयबुद्धबोधितच्छद्मस्थक्षीणकषायवीतरागचारित्राच, 'अचरिमसमयबुद्धबोहियछउमत्थखीणकसायवीयरायचारित्तारिया य' अचरमसमयबुद्धबोधितच्छद्मस्थक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्याश्चेति, प्रकृतमुपसंहरनाह- से तं बुद्धवोहियछउमत्थखीणकसायवीयरायचरित्तारिया' ते एते-उपयुक्ताः बुद्धाबोधितच्छद्मस्थक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्याः प्रज्ञप्ताः, ‘से तं छ उमत्थखीणकसायवीयरायचरित्तारिया-ते एते-पूर्वोक्ताः, छद्मस्थक्षीणकषाकवीतरागचारित्रार्या प्रज्ञप्ताः, ___ अथ केवलिक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्यान् प्ररूपयितुमाह- से किं तं केवलि खीणकसायवीयरायचरित्तारिया ?' अथ के ते, कतिविघा इत्यर्थः, केवलिक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्याः प्रज्ञप्ताः ? भगवानाह-'केवलिखीणकसायवीयरायचरित्तारिया दविहा पण्णत्ता' केवलिक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्या द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा'-तद्यथा 'सजोगिकेवलिखीणकसायबीयरायचरित्तारिया य'-सयोगिके वलिक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्याश्च, 'अजोगिकेवलिखीणकसायवीयरायचरित्ताप्रथमसमयवर्ती और अप्रथमसमयवर्ती अथवा चरमसममवर्ती और अचरमसमयवर्ती। यह बुद्धबोधित छद्मस्थक्षीणकषाय वीतरागचारित्रार्य की प्ररूपणा हुई। ___ अब केवलिक्षीणकषावीतरागचारित्रार्य की प्ररूपणा की जाती है। केवलिक्षीणकषायवीतराचारित्रार्य कितने प्रकार के हैं ? भगवान् उत्तर देते हैं-दो प्रकार के हैं। वे इस प्रकार-सयोगिकेवलिक्षीणकषायवीत. रागचारित्रार्य और अयोगिकेवलिक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्य।
सयोगिकेवलिक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्य कितने प्रकार के हैं ? भगवान ने कहा-दो प्रकार के हैं-प्रथमसमयवर्ती और अप्रथमसमयवर्ती अथवा चरमसमयवर्ती और अचरमसमयवर्ती । यह सयोगिकेचलिक्षीणकषायवीतरागचारित्रार्य की प्ररूपणा हुई। અથવા ચરમ સમયવતી. અને અચરમસમયવતી આ બુદ્ધાધિત છદ્મસ્થ ક્ષીણકષાય વીતરાગ ચારિત્રાર્યની પ્રરૂપ્રણા થઈ.
હવે કેવલિ ક્ષીણકષાય વીતરાગ ચારિત્રાર્યની પ્રરૂપણ કરાય છે-કેવલિ ક્ષીણકષાય વીતરાગ ચારિત્ર કેટલા પ્રકારના છે ?
શ્રીભગવાન ઉત્તર દે છે– બે પ્રકારના છે તેઓ આ પ્રકારે છે–સગિકેવલિ ક્ષીણકષાય વીતરાગચારિત્રાય અને અગિ કેવલિ ક્ષીણકષાય વીતરાગચારિત્રાર્થ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧