Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रज्ञापनासूत्रे बोन्दिः-शरीरं येषां ते भास्वरबोन्दयः, प्रलन्वा वनमाला धरन्तीति ते तथाविधाः, 'दिव्वेणं वन्नेणं-दिव्येन वर्णन, 'दिव्येणं गंधेणं-दिव्येन गन्धेन 'दिव्वेणं फासेणं-दिव्येन स्पर्शेन 'दिव्वेणं संघयणेणं'-दिव्येन संहनेनेव शक्तिविशेषमपेक्ष्य संहननेन, न तु साक्षात् संहननेन, देवानां संहननासंभवात्, देवानाम् अस्थ्यभावेन अस्थिरचनात्मकसंहननासंभवादित्याशयः, तथा चोक्तम्, जीवाभिगमे -'देवा असंघयणी, जम्हा तेसि नेवट्ठी नेव सिरा' इति, 'दिव्वेणं संठाणेणं' - दिव्येन संस्थानेन, 'दिव्वाए इड्डीए'-दिव्यया-प्रधानया ऋद्धया-भवनपरिवारादिकया 'दिव्वाए जुईए-दिव्यया द्युत्या-कान्त्या, इष्टार्थ संप्रयोग रूपया वा, 'दिवाए पभाए' दिव्यया प्रभया भवनावासगतया, 'दिव्वाए छायाए'दिव्यया छायया-शोभया, 'दिव्याए अच्चीए' दिव्येन अर्चिषा-शरीरस्थरत्नादि ज्योतिषा, 'दिव्वेणं तेएणं'-दिव्येन तेजसा शरीरजन्येन 'दिव्याए लेस्साए'दिव्यया ले श्यया-देहवर्णसौन्दर्येण, 'दसदिसाओ'-दशदिशः 'उज्जोवेमाणा'उद्घोतयन्त:-प्रकाशयन्तः ‘पभासेमाणा'-प्रभासमानाः-शोभमानाः, 'ते णं'
ये भवनवासी देव दिव्य वर्ण, दिव्य गंध, दिव्य स्पर्श, दिव्य संहनन, दिव्य संस्थान, दिव्य ऋद्धि, दिव्य द्युति, दिव्य भवनावास संबंधी प्रभा, दिव्य शोभा, दिव्य रत्न आदि संबंधी ज्योति, दिव्य शरीर जनित तेज तथा दिव्य लेश्या अर्थात् शरीर के वर्ण सौन्दर्य से दशों दिशाओं को प्रकाशित तथा प्रभासित करते रहते हैं।
यहां यह बात ध्यान में रखनी चाहिए कि संहनन अस्थियों की रचना विशेष को कहते हैं और अस्थियां औदारिक शरीर में ही होती हैं । देव वैक्रिय शरीर के धारक होते हैं, अतएव उनमें साक्षात संहनन नहीं होता। यहां जो संहनन कहा है वह शक्ति विशेष की अपेक्षा से ही समझना चाहिए। जोवाभिगम सूत्र में कहा है-'देव असंहननी होते हैं अर्थात् उनमें संहनन नहीं होता, क्योंकि उनका
આ ભવનવાસી દેવે દિવ્ય વર્ણ, દિવ્ય ગંધ, દિવ્ય સ્પર્શ દિવ્ય સંહનન. દિવ્ય સંસ્થાન, દિવ્ય ઋદ્ધિ, દિવ્ય શુતિ, દિવ્ય ભવનાવાસ સંબંધી પ્રભાથી, દિવ્ય શોભા, દિવ્ય રત્ન, આદિ સંબધી પ્રકાશ દિવ્ય શરીર જનિત તેજ, તથા દિવ્ય લેશ્યા અથત્ શરીરના વણું સૌંદર્ય થી દશેદિશા એને પ્રકાશિત તથા પ્રભાસિત કરતા રહે છે,
અહીં આ વાત ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ કે સંહનન અસ્થિની રચના વિશેષને કહે છે. અને અસ્થિ ઔદારિક શરીરમાં જ થાય છે. દેવ વેકિય શરીરના ધારક હોય છે, તેથી જ તેઓમાં સાક્ષાત્ સંહનન નથી થતું અહીં જે સંહનન કહ્યું છે તે શક્તિ વિશેષની અપેક્ષાએજ સમજવું જોઈએ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
