Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयबोधिनी टीका प्र. पद १ सू.३२ समेदस्थलचरपश्येन्द्रियतियोनिकाः ३८१ एक खुराः अनेकविधाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा' तद्यथा-'अस्सा'-अश्वाः, 'अस्सतरा' -अश्वतराः 'घोडगा'-घोटकाः, 'गद्दमा' गर्दभाः, 'गोरक्खरा'-गोरक्षराः 'कंदलगा'-कन्दलकाः, 'सिरिकंदलगा'-श्रीकन्दलकाः, 'आवत्तगा'-आवर्तकाः, 'जे यायन्ने तहप्पगारा'-येऽपि चान्ये तथा प्रकाराः, एवंविधा भवन्ति तेऽपि सर्वे एक खुरा अवगन्तव्याः , 'प्रकृतमुपसंहरन्नाह-'से तं एगग्दुरा'-ते एतेउपदर्शिताः, एक खुराः प्रज्ञप्ताः, अथ द्विखुरान् प्ररूपयितुमाह-'दुखुरा अणेगविहा पण्णत्ता' द्विखुरा अनेकविधाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा'-तद्यथा-'उट्टा'-उष्ट्राः 'गोणा' -गोणाः-गाय इत्यर्थः 'गवया' गवयाः 'रोज्झा'-रोज्झाः 'पसुया' - पशुकाः, 'महिसा' महिषाः, 'मिया' मृगाः, 'संवरा' शम्बराः, 'वराहा'-वराहाः, 'अया'अजा-एलग-रुरु-सरभ-यमर-कुरंग-गोकन्नमादिया'-एडक-रुरु-शरम-बमर -कुरङ्ग-गोकर्णादिकाः 'जे यावन्ने तहप्पगारा'-येऽपि चान्ये तथा प्रकाराः, एवं विधा भवन्ति, तेऽपि सर्वे द्विखुराः ज्ञातव्याः, प्रकृतमुपसंहरन्नाह-'से तं दुखुरा' ते एते-उपदर्शिताः, द्विखुराः प्रज्ञप्ताः, अथ गण्डीपदान् प्ररूपयितुमाह -'से किं तं गंडीपया ?' 'से'-अथ, 'किं तं' के ते, कति विधा इत्यर्थः, गण्डीके हैं, जैसे-अश्व, अश्वतर, घोटक, गर्दभ, गोरक्षर, कन्दलक, श्रीकन्दलक, आवर्तक तथा इसी प्रकार के अन्य । जो भी एक खुर वाले हैं उन सब की गणना इनके साथ ही करना चाहिए । ये एकखुर तिर्यच बतलाए गए।
अब दो खुर वाले स्थलचर पंचेन्द्रियों की प्ररूपणा करते हैं-दो खुर वाले कितने प्रकार के हैं ? भगवान ने उत्तर दिया-अनेक प्रकार के कहे गए हैं । वे इस प्रकार हैं-ऊंट, गाय, गवय (नीलगाय), रोझ, पशुक, महिष, मृग, सायर, वराह, अज (बकरा), एडग, रुरु, शरभ,
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે- અનેક પ્રકારના છે, જેમ ઘોડા, અશ્વતર ઘટક ગધાડા, ગેરક્ષર, કન્દલક. શ્રીકન્દલક, આવર્તક, તેમજ એવી જાતના અન્ય જે કોઈ એક ખરીવાળા છે, તેમની ગણતરી આની સાથેજ કરવી જોઈએ આ એક ખરી વાળા તિર્યંચે બતાવ્યાં.
હવે બે ખરીવાળા સ્થલચર પચેન્દ્રિયની પ્રરૂપણ કરે છે બે ખરી વાળા કેટલા પ્રકારના છે?
શ્રી ભગવાને ઉત્તર આપે–અનેક પ્રકારના કહ્યાં છે. તે આ રીતે છે ट, ॥५, १५ (नlani,) २, ५२४, भाष, भृग, साम२, २४, ५३२, 2331, ३३, २१, २२, २३, तम aux तदुपरान्त
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧