Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
१५४
प्रज्ञापनासूत्रे
"
टीका - अथ परिमण्डलसंस्थानस्य वर्णादिभिः सह विंशर्ति विकल्पान् प्ररूपयितुमाह- 'जे संठाणओ परिमंडलसंठाणपरिणया ते वण्णओ कालवण्णपरिणया चि, नीलवण्णपरिणया वि, लोहियवण्णपरिणया वि, हालिद्दवण्णपरिणया वि, किल्लवण्णपरिणया वि' 'जे' ये स्कन्धादयः 'संठाणओ' संस्थानतः 'परिमंडलसंठाणपरिणया' परिमण्डलसंस्थानपरिणता भवन्ति 'ते वण्णओ' ते वर्णतः, तेषां मध्ये केचन - वर्णापेक्षया, 'कालवण्णपरिणया वि' - कृष्णवर्णपरिणता अपि भवन्ति, केचन - 'नीलवण्णपरिणया वि' नीलवर्णपरिणता अपि भवन्ति केचन - 'लोहियवण्णपरिणया वि' लोहितवर्णपरिणता अपि भवन्ति केचन - 'हालिद्दवण्णपरिणया वि हारिद्रवर्णपरिणता अपि भवन्ति केचन - 'सुकिल्लवण्णपरिणया वि' शुक्लवर्णपरिणता अपि भवन्ति, इत्येवं वर्णैः सह परिमण्डलसंस्थानस्य पञ्च विकल्पान् प्रतिपाच गन्धेन सह विकल्पद्वयं प्रतिपादयति- 'गंधभ सुब्भिगंध परिणया वि दुभिगंध परिणया वि' ये स्कन्धादयः संस्थानतः परिमण्डलसंस्थानपरिणता स्तेषां मध्ये केचन - 'गंध गन्धतः 'सुभिगंधपरिणया वि' - सुरभिगन्धपरिणता अपि भवन्ति केचन - 'दुभिगंधपरिणया वि' - दुरभिगन्धपरिणता अपि भवन्ति, इत्येवं टीकार्थ - अब परिमंडलसंस्थान के वर्ण आदि के साथ बीस विकल्पों की प्ररूपणा करते हैं
"
जो पुद्गलसंस्थान की अपेक्षा परिमंडलसंस्थान परिणमनवाले होते हैं, वर्ण की अपेक्षा उनमें से कोई कृष्ण वर्णवाले, कोई नीले वर्णवाले कोई लाल वर्णवाले, कोई पीले वर्णवाले और कोई शुक्ल वर्णवाले होते हैं । इस प्रकार वर्णों की अपेक्षा परिमंडल संस्थानवाले पुद्गल पांच प्रकार के होते हैं ।
परिमंडल संस्थानवाले पुद्गलों में कोई सुगंधयाले और कोई दुर्गंध वाले होते हैं, अतः गंध की अपेक्षा से उनके दो भेद हैं ।
ટીકા-હવે પરિમંડલ સંસ્થાનના વણુ વગેરેની સાથે ૨૦ વીસ વિકલ્પોની પ્રરૂપણા કરે છે.
જે પુદ્ગલે। સસ્થાનની અપેક્ષાએ પરિમલ સંસ્થાન પરિણામવાળાં હેાય છે. વણુ ની અપેક્ષાએ તેઓમાંથી કાઇ કૃષ્ણ વણુ પરિણામવાળાં હાય છે. કેાઈ નીલ વર્ણ વાળાં, કાઇ લાલ વર્ણ વળા, કાઇ પીળાં વણુ વાળાં, અને કાઈ શુકલ વર્ણવાળાં, હાય છે. આ રીતે વર્ણોની અપેક્ષાએ કરી પરિમ’ડલ સસ્થાનવાળાં પુદ્ગલ પાંચ પ્રકારના હોય છે.
પરિમ ́ડલ સ’સ્થાનવાળા પુદ્ગલામાં કાઇ સુગંધવાળાં અને કાઇ દુર્ગંધ વાળાં હાય છે, તેથી ગંધની અપેક્ષાએ તેઓના બે ભેદ છે.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
