Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 DyApaIGNAtuM A i upAdhyAya zrI puSkara muni zrI lakSI pUraGEvaDAra AvyA che. A Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI lakSmI pustaka bhaMDAranAM zreSTha prakAzano 0. 0. 0 jiMdagIne AnaMda upAdhyAya zrI puSkara munijI 12-50 jIvananA jhaMkAra 9-00 saphaLa jIvana Serving JinShasan 7-50 puNyane prabhAva 25-0 0 buddhino camatkAra 23-00 nArI-narathI AgaLa 25-00 030134 mahAsatI madanarekhA gyanmandir@kobatirth.org 25-0 0 rAjakumAra mahAbala 25-00 satI padminI 30-00 vIra abaDa 30-00 kamarekhA 30-00 mAnabhaMga 30-00 vIrAMgada-sumitra 30-00 bolatAM citro zrI devendramuni zAstrI 3-00 bhagavAna mahAvIra eka anuzIlana 40- 0 0 ciMtananI cAMdanI 7-50 dharma ane saMskRti atItanAM ajavALAM 11-50 zrI jainatatva prakAza AcArya alakha RSi 70-00 yAtrI kaviratna zrI kevala munijI 26-25 suvarNakakaNa 32-00 taraMgavatI 23-75 hAra-jIta 18-0 0 yogInuM varadAna 16- 00 surasuMdarI 2 2-00 aunAsuMdarI 22-00 vidhAtAnA lekha 22-00 vicitra nyAya 32- 0 0 tyAgavIra jabU rAjendramuni jIvanamAM svarga ane naraka 1-2 le. mu. nemicaMdrajI 40-80 bha. mahAvIranuM jIvana ane darzana zrI rAjendramuni 3-00 6 0. 0 0 0 ja 0 0 0 0 ja 0 0 8 0 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSyapAla cArita lekhaka . . . upAdhyAya zrI puSkara munijI saMpAdaka zrI devendramuni zAstrI 1 for .. 1 laka *u" Al. ng zrI lakSmI pustaka bhaMDAra, gAMdhI mArga: amadAvAda P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Punya Pal Charit by puskarmuny. Published by Laxmi Pustak Bhandar, Gandhi Road, Ahmedabad-1 Price : Rs. 41-50 prakAzaka dhanarAjabhAI ghAsIrAma koThArI zrI lakSmI pustaka bhaMDAra, gAMdhI mArga, amadAvAda-1 (c) lakSmI pustaka bhaMDAra prathama AvRtti, 1982 kiMmata rUA. 41-50 mudraka zrI khaDAyatA mudraNa kalA maMdira lAITa hAusa sAme, A amadAvAde P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ samarpaNa parama zreya rAjasthAnakesarI adhyAtmayogI upAdhyAya zrI puSkara munijI - jemane dharmopadeza jIvanane preraNA Apato rahyo che tevA pU. gu.zrInAM caraNakamaLamAM. dhanarAjabhAI ke ThArI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya vArtA leka-sAhityanuM hRdaya che. sAkSara, nirakSara, bALakavRddha, dhanavAna ke garIba badhAne te samAna rIte upayogI che. vArtA sAhityanI A eka vizeSatA che ke, je jeTalI sAMbhaLavAmAM Ave che, te badhI ja kudaratI rIte yAda rahI jAya che. jIvanamAM saMskAra reDavA mATe vArtA karatAM anya koI sugama sAdhana nathI. * Aja kAraNane lIdhe vizvanA dareka bhAgamAM vArtA sAhitya lekapriya rahyuM che. - jaina vArtA sAhitya khUba vizALa che, je saMskRta, prAkRta, apabhraMza ane vividha prAntIya bhASAomAM lakhAyeluM che. zraddheya gurUvaryA adhyAtmayogI upAdhyAya zrI puSkara munijI mahArAje jaina kathAo Adhunika bhAva-bhASAmAM raju karIne hindI sAhityane eka mahAna bheTa ApI che. kathAnI bhASA saraLa ane recaka che. kathAnI ghaTanA ane vastu saraLa AkarSaka che. A kathAonuM saMpAdana karavAnuM zreya samartha sAhityakAra zrI devendra munijI tathA kalama-kalAdhara bIcandajI surAnA "sarasa"ne che. A sAhitya gujarAtImAM pragaTa karavAnI anumati ApavA badala pUjya gurudeva zrI pukara munijI tathA zrI devendra munijane atyaMta AbhAra mAnuM chuM. AvA sAhityanuM gujarAtImAM bhASAMtara thAya ane gujarAtanI janatA teno lAbha laI zake te hetuthI gujarAtImAM A pustaka raju karatAM AnaMda anubhavuM chu. mArA snehI zrI candrakAntabhAI amInane gujarAtI anuvAdanuM kAma seMpavAmAM AvyuM ane temaNe sahapa umaMgathI tvarita anuvAda karI Apyo te badala zrI candrakAtabhAI amInano paNa AbhAra mAnuM chuM. ' A ja rIte munijInuM sAhitya gujarAtI janatA samakSa pAMca pustaka rUpe prakAzana karavAnI yojanA hatI. paraMtu gujarAtanI kadaradAna janatAnA AvakArane lakSamAM laine A soLamuM pustaka puNyapAla caritra vAcakonA karakamaLamAM mUkatAM AnaMda anubhavuM chuM. gujarAtanI janatA A sAhityane AvakAraze evI apekSA sAthe. . dhanarAjabhAI koThArI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya sAhityamAM kathA sauthI vadhu saraLa ane zIdhra asara karanArI vidyA che. vizva-sAhityamAM paNa vArtA-sAhitya sauthI vadhu priya rahyuM che. tethI bIjA sAhitya karatAM tene vistAra paNa vyApaka phalaka para thayo che. bhAratIya sAhityamAM paNa vArtAonA rUpamAM vizALa sAhitya jovA maLe che. vArtAsAhityane akhUTa bhaMDAra - bhAratIya sAhityanI vizeSa saMpatti che. bhAratIya sAhityamAM paNa jene tathA bauddha kathAsAhitya pitAnuM viziSTa mahattva dharAve che. zramaNa paraMparAmAM jaino tathA bauddhoe bhAratIya vArtA-sAhityamAM vadhAro ja nathI karyo, paraMtu tene navI dizA paNa ApI che. vArtAne mULa hetu manoraMjana tathA manoraMjanane mAdhyama vaDe bodha ApavAno che, zramaNa paraMparAnA vArtA-sAhityamAM vArtA phakta manoraMjana mATe ja nathI, paNa manoraMjana sAthe vairAgya AcAra, dharma, darzana, nIti, punarjanma karma-phaLa vagere viSayanI rajuAta karavAnuM rahyuM che. bauddhonI jAtaka kathAo paNa lagabhaga A ja lInI che. jaina vArtAsAhityano to mULa hetu ja A pramANe rahyo che-vArtAnA mAdhyama dvArA koI ne koI preraNA ApavI." AgamothI zarU karIne purANa, caritra, kAvya rAsa tathA lekakathAnA rUpamAM jaina dharmanI hajAra vArtAo prasiddha che. purANa, rAsa tathA AkhyAnanA rUpamAM te Aje paNa rasapUrvaka vaMcAya che. moTA bhAganuM vArtA-sAhitya prAkRta, saMskRta, apabhraMza, gujarAtI ane rAjasthAnanI bhASAmAM hovAne kAraNe ane te padya-baddha hovAne kAraNe moTA bhAganA vAcake tene lAbha UThAvI zakatA nathI, phakta tene mahimA ane varNana sAMbhaLIne ja kaMIka jANI zake che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina kathA-sAhityanA A amUlya bhaMDArane AjanI lekabhASA rASTrabhASA hindImAM rajU karavAnuM kArya atyaMta jarUrI che. e aMge keTalAka suMdara prayAsa paNa zarU thayA che, paNa apAra, athAga vArtAsAhityano saMgraha karavo e koI eka vyaktinuM kAma nathI. jema jagannAthAnA rathane hajAre hAtha bhegA maLIne kheMce che, tevI rIte prAcIna kathAsAhityano punaHuddhAra karavA mATe aneka manasvI ciMtakonA lAMbA gALAnA prayatnanI jarUra che. A jarUriyAtane pUrNa karavAnA hetuthI pUjya gurUdeva rAjasthAna kesarI adhyAtmayogI upAdhyAya zrI puSkaramunijI mahArAja aneka varSothI prayatna karI rahyA che. pUjaya gurUdevazrIe pitAnA vizALa adhyayana-anuzIlananA AdhAre seMkaDo jaina vArtAo lakhI che. te prAcInatama sabhyatA, - saMskRti, tathA mAnava svabhAvane pArakhavAmAM upayogI che.. amArUM moTuM sadbhAgya che ke, pUjya gurUdeva dvArA lakhAyela gadya-padyAtmaka e virATa kathAsAhityanuM saMpAdana karavAnI javAbadArI amane maLI che. e prayatnamAM ame keTalA saphaLa gayA chIe tene nirNaya to vijJa vAcake ja karaze, amane te e vAtane AnaMda thAya che ke sAhitya-sevAne zubha prasaMga amane maLyo ane jana- samudAyane mATe satsAhityanA rUpamAM eka sanmitrane tamArI samakSa muvA prasaMga prApta thayo. ' '' - - zrI devendra muni P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-i. eka hAlaraDuM saMbhaLAvI ughADatI. A pramANe pAMca hatI. temanI sahAyatA mATe bIjI dAsIo hAjara hatI. A badhI mAtA kamalAvatIne vistAra ja samajI le. puNya-. pAlanI mAtA kamalAvatI pite pitAnA putrane UMcakIne pheravatI. badhI dhAya mAtAo temanA vAtsalyanuM pratibiMba mAtra hatI. - puNyapAla mATe thavA lAge. varSo pasAra thayAM. te. pAMca varSane thaye. candranA TukaDAmAMthI zarIra banAvyuM hoya teve te suMdara hatuM. maMtrI tene laI rAjasabhAmAM jatA. rAjA jitazatru premathI tene pitAnA oLAmAM besADatA.. puNyapAla badhAne vahAle hato. maMtrIne putra hato, paNa tenuM bhAgya rAjakumAra jevuM hatuM. rUpa paNa evuM ja hatuM. jyAre ATha varSane thayuM tyAre kalAcArya pAse javA lAgyuM. teNe badhI kalAo prApta karI. beMra kaLAo, zIkhe. bhAgya athavA deve tene buddhi ApI hatI ane gurue vidyA ApI. vidyA-buddhi maLI sonAmAM sugaMdha. bharAya tevo saMga thaye. keIka kahe che ke buddhi Izvaradatta hoya che, paraMtu. Izvara badhAne AvI buddhi kema nathI Apate? Izvara paNa karma anusAra badhuM Ape che. buddhi paNa ane sukha-saMpatti . paNa. paraMtu jaina zramaNe kahe che ke jyAre Izvara paNa karma pramANe ja badhuM Ape che, te e ja karma ApaNuM bagADe-- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 sudhAre che. izvara para vizvAsa rAkhavo ja zA mATe? vizvAsa te pitAnA puruSArthane che. Izvara te che ja nahIM.. je che te koI eka ja sarvaniyanta paramAtmA keI. nathI. karmane nAza karI dareka AtmA paramAtmA banI zake - che. puNyapAle keTalAMka evAM puNya karmo karyA hatAM, jethI. A janmamAM bahu ja buddhizALI thaze. puNyapAla vidyAniSNAta thaI ghare AvyuM. devakumAra jevo lAgatuM hatuM te. kAmadeva kahIe te khoTuM nahIM.. kAraNa ke tene jonAra tenA rUpane ekITaze jotA hatA. kamalAvatI maMtrInI pAchaLa paDI gaI. eka divasa haTha karI. bolI : tame pitA banI gayA ane huM mAtA. have huM sAsu paNa banIza. have puNyapAlanAM lagna kare." maMtrI bolyA : banavAnI icchA kayAreya pUrI thatI nathI. pachI tuM dAdI banavAnuM kahIza. pautra jovAnI paNa IrachA karIza." kamalAvatI bolI : ' , tyAre to huM vRddha thaI jaIza. pachI dAdI te IcchA. nahIM hoya te paNa banI jaIza. ane vaLI IcchA pramANe dAdI banavAnuM mArA-tamArA hAthamAM te nathI. vahunI sAsu. banavAnuM te ApaNA hAthamAM che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 kathAgraMthanI racanAmAM eka trIjI paulIno vikAsa paNa thaze, - jene ApaNe kathAkaSa' athavA kathAsaMgrAmanA rUpamAM Aje prApta karIe chIe. jinezvarasUrinuM kathAkezaprakaraNa, AmradevasUrinuM AkhyAnaka maNikoSa, hariSaNanuM bahatkathAkeSa dharmadAsagaNinuM upadezamAlA" tathA zubhavardhamAna gaNituM "vardhamAnadezanA vagere vividha kathA kusumane gulachaDInA rUpamAM A kathAgraMtho nAnAM dRSTAMto dvArA satkamanI zubha preraNA suvAsa phelAvI rahyAM che. te uparAMta vidvAna AcAryoe samaye samaye keI eka paurANika - caritra laIne, keI Agamagata kathAsUtrane laine athavA svataMtra rUpanAM paNa ghaNAM sarjana karIne seMkaDo kathAgraMthanI racanA karI che. A kathAgUMthe prAkRtamAM racavAmAM AvatA hatA, pachI saMskRta zailI cAlI, pachI apabhraMza yuga Avyo te apabhraMzamAM caNa lakhAyuM ane pachI to aneka jaina kavioe gujarAtI mizrita rAjasthAnamAM rAsa, pAI, lakhANanA rUpamAM seMkaDo sarsa, rocaka ane preraNAdAyaka kathAkAvyonI sRSTithI sarasvatInA bhaMDArane - samRddha karyo. paraMparAnI bhinnatA anuzrutionuM aMtara tathA - samayanA lAMbA paTane kAraNe kathAsUtra paraspara bhinnatA ane prasaMgenA joDa toDamAM paNa ThIka phera paDI gaye. aneka kathAo to evI che, je atyaMta prasiddha hovA chatAM paNa kathAgraMthomAM judI judI jovA maLe che. keTalIka kathAo AgamomAM varNavAyelI che. tene pachInA sAhityamAM ADakathAo joDIne vistRta paNa karavAmAM AvI che. 6 kathAnuM A vavidhya joyA pachI e prayatna karavo rahyo ke kathAne mULasrota kayAM che ke che ane emAM je matabheda aithavA ADakathAo che, te mAnya che ke nahIM A kAma phakata jalamaMthana karavA jevuM ja gaNAya.. kahI che : ane karI hovA gayA. aneka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathAnI etihAsikatAne badale ApaNuM lakSya tenI preratA. tarapha rahevuM joIe. hajAro lekhakoe judA judA deza kALamAM. je kathAaMge racyA che temanAmAM mata bhinnatA, kathA sUtramAM judA. judA prakAranI toDa joDa tathA nAma vigeremAM vividhatA hovI e kudaratI che. aneka kathAgraMthonA abhyAsa pachI amAro vizvAsa che ke ApaNe prAcIna graMthanI "zaba parIkSA na karatAM, "zivaparIkSA' (kalyANakArI tattvanI parIkSA)karavAnI Teva pADavI joIe. je kathAgraMthamAM jyAM je ucca Adarza, preraka tatva, athavA jIvananirmANa karanArAM mUlyo jovA maLe che, tene kaI paNa prakAranA bheda bhAva vinA svIkArI levA joIe. aneka graMthomAM evuM jovA, maLe che ke eka ja kathAnaka judA judA prasaMgamAM judA judA rUpamAM. lakhAyeluM jovA maLe che. kayAMka kathAno pUrvArdha ApIne tene choDI dIdho che, kyAMka uttarArdha kayAMka thoDo bhAga ja. AvI sthitimAM kathA sUtrone saMpUrNa rUpamAM lakhavA atyaMta muzkela banI jAya che. ane temAM vivAdaprada prazna paNa upasthita thaI zake che. ame evA. prasaMgoe evo prayatna karyo che ke jyAM sudhI je kathAsUtra saMpUrNa maLyuM che tene be traNa kathA graMthanA saMdarbhane joDIne pUrNa karavAno prayatna karyo che, paNa kathAnakanI pUrNatA samagratA ane . prAcInatAnI pUrepUrI khAtrI ApI zakAya nahIM. e to bahuzrata. vAcako para ja AdhAra rAkhe che ke, temane kayAMya koI kathAsUtranA. saMbaMdhamAM navuM kathAnaka maLe to teo lekhakane darzAve. jethI temanA saMzodhana parivardhanamAM pragati thaI zake. amane vizvAsa che ke AnAthI aneka vAcakone aneka prakAranAM recaka caritronA mAdhyamathI vividha prakAranI preraNA maLaze.. A vivadha prakAranI rucivALA vAcakonI vividha rUcione tRpta . karavA eka saphaLa prayatna siddha thaI zakaze. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ - prastuta kathAmALAnuM saMpAdana devandra muni tathA zrI zrI candrajI surAnAe karyuM che te mATe huM temane sAdhuvAda ApuM chuM. . zrI puSkara muni P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNapAla carita P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 127. anukramaNikA 1 puNyapAla carita-1 2 puNyapAla carita-2 3 puNyapAla carita-3 ja jIvanane sAra 5 vasaMtamAdhava-1 6 vasaMtamAdhava-2 7 vasaMtamAdhava-3 8 karma-kautuka9 karma-kautuka-2 10 karmakautuka-3 11 karma-kautuka-4 185. 231. 277 323 369 41 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 "A zA mATe? "are te zuM thaze paNa nahIM?" sAruM. mane kahyuM paNa nahI, kamalA ! vadhAmaNI. "vadhAmaNI ApanAra tame keNa? putra te tamAro paNa haze." "e tame sAcuM kahyuM. mAruM ja nahIM, ApaNa. baMnenuM haze. vadhAmaNI ApavA to AkhA nagaranA loko Avaze. paraMtu AzA vALI kaIka vAta kahe." kamalAvatI zaramAI gaI. te pAraNuM sarakhuM karI. rahI hatI. A joIne te mahAmaMtrI subuddhie pUchayuM hatuM ke A zA mATe? rAtanI madhura smRtio tenA manamAM hajI paNa UThatI hatI. ane e samajI paNa gayA hatA ke kamalAvatI AjanI rAte garbhavatI thaze. paraMtu, ATalA badhA divasa pahelAM pAraNuM sarakhuM karavuM, e. vAtsalyanuM gAMDapaNa hatuM eTale emaNe camakIne pUchayuM ! A zA mATe ? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 kamalAvatIe kahI dIdhuM ? "are, zuM thaze paNa nahIM ? chelle jyAre maMtrIe pUchayuM ke AzAvALI vAta - te jaNAve. tyAre kamalAvatI zaramAI gaI. patinI sAme zaramAvAmAM nArIne eka vizeSa AnaMda thAya che. naphaphaTa nArImAM te kaI sauMdarya che? sauMdaryanuM AkarSaNa te zaramathI vadhe che. paraMtu patine zaramALa patnInI cheDatI karavAmAM AnaMda Ave che. mahAmAnya subuddhie kamalAvapatIne hAtha pakaDI pitAnI tarapha kheMcI ane bolyo : : "kaMIka te kahevuM paDaze. tArI zarama mane sArI lAge che. paraMtu patithI bheda chupAvavA e patnIne durguNa kamalAvatI paNa mananI vAta jaNAvavA mATe utsuka hatI. paNa, patinA AgrahamAM tene eka vizeSa sukha maLatuM hatuM. maMtrIne sogaMda levaDAvyA pachI belI : | 'puruSamAM dhIraja hotI nathI. bIjuM kazuM kahI zakIza nahIM. basa eTaluM jaNAvuM chuM ke tame jyAre ' sUI gayA to huM paNa sUI gaI. tyAre meM eka sapanuM meM joyuM. eka sarevara nirmaLa pANIthI bhareluM che. hajAro ke kamaLo temAM khIlyAM che. sarovaranI vacce eka moTuM kamaLa che. ekamaLane teDavA huM pANImAM gaI ane e sahasa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 dala kamaLa teDI mArA oLAmAM mUkI dIdhuM. basa, pachI. mArI AMkha khUlI gaI. meM je je svapnazAstra vAMcyAM che, te pramANe vicAra karyo ke huM puNyAtmA putranI mAtA anIza. subuddhi pitAnI patnIne chAtIe lagAvI bolyA : priye! tuM bahu buddhizALI che. leke paNa evuM kahe che ke kamaLa puSpothI bharelAM sarevara, kerIthI bharele " AMbAno bagIco, gorasathI bharele kaLaza vigere svapnamAM keI strI jue te e strI bhAgyazALI putranI mAtA bane che. AnI sAthe eka zarata paNa che." - chellI vAta kahetAM maMtrI subuddhi hasyA. kamalAvatIne jijJAsA thaI ke zuM navI vAta kaheze. tethI pUchayuM : "zarata kevI? simata sAthe maMtrI bolyA : "zarata e che ke je pati paradezamAM hoya te strI game tevAM sapanAM jue te paNa tene kazuM nA thAya." A sAMbhaLI kamalAvatI eka jhATakA sAthe patithI judI thaI gaI ane hasatI hasatI aMdara jatI rahI. maMtrI bolAvatA rahyA. pachI e paNa rAjasabhAmAM jatA rahyA. A vAte rAjasabhAmAM javA mATe taiyAra thayelA, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ . ' ' puNyapAla carita-1 maMtrI ane temanI patnI vacce thaI hatI. rAjasabhA. tarapha jatAM raMthamAM beThAM-beThAM maMtrI vicAratA hatA. "kharekhara ja kaI puNyAtmA chava mArA gharamAM janma: leze. puNyAtmA hoya te kaI rAjAne ghare janma le. te. rAjakumAra ane pachI rAjA bane. mAre tyAM te zuM thaze ? basa, vadhAremAM vadhAre mArA pachI maMtrI banI jaze. rAjAne ghare janma levAthI paNa maTe puNyAtmA te te bane che, je potAnA puruSArthathI rAjA bane che. uttarAdhikAramAM rAjA thAya to zuM thayuM? chatAM paNa je pitAnA rAjyane rAjA bane ane je pitAnI zakti parAkramathI rAjyaprApta kare te baMne puNyAtmA to che ja. je puNyAtmA na hota to kaI majUrane ghera janma leta. taphAvata eTale. che ke keIkanA mAthA para puNyanI poTalI vadhAre moTI hoya che ane keIkanA mAthA para nAnI. puNyAtmA ahIM AvIne paNa pharI puNya prApta kare che. A vAtanI asara nAmathI paNa paDe che. jo keIkanuM nAma satyadeva rAkhIe te te khoTuM bolavAmAM thoDo saMkoca pAme che. je paNa hAya, huM mArA putranuM nAma puNyapAla rAkhIza. vAravAra. kahevAthI tenA manamAM sArA saMskAra Avaze." ratha deDI rahyo hato. maMtrI vicAratA hatA. je temane paNa vAtsalyane gAMDapaNe gherI lIdhA hatAM. maMtrI.. bhavanathI rAjasabhe laMgabhaMga aDadhe gAu dUra teM haze je.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. bhI kailAsaMtAgara sAra zAna ma) bhI mahApIra jaina ArAdhanA kenAla puNyapAla carita=1 nagara bahu moTuM hatuM. kadAca tenA lIdhe ja AnuM nAma virATanagara paDayuM haze. ratha rAjasabhAnA daravAjA para Ubhe rahyo. mahAmaMtrI subuddhie rAjAnuM abhivAdana karI pitAnuM Asana lIdhuM. rAjA jitazatrunI jamaNI tarapha temanuM svarNamaMDita Asana hatuM. e paNa rAjAne jamaNe hAtha te che. gharamAM pati-patnInI je sthiti hoya che, tevI sthiti vatsadezanA zAsanamAM rAjA jitazatru ane mahAmaMtrI subuddhinI hatI. rAjyane eka gADI mAnI le. temAM rAjA ane maMtrI be paiDAM che. rAjA maMtrIne saMbaMdha Ave hovo joIe. to ja gADI cAle che ane eTale ja virATanagaramAM suzasAna hatuM. virATanagara vatsadezanuM rAjanagara hatuM. potAnA nAma jevuM ja nagara virATa hatuM. keSThi nivAsamAM vANiyAvepArIonAM nava-nava mALanAM bhavana hatAM. traNa mALathI keI ochuM na hatuM. brAhmaNavADAmAM brAhmaNonAM ghara hatAM. te bhavya ane UMcAM na hatAM, paraMtu suMdara hatAM. zeThiyAo dhana ane bhavanathI UMcA hatA. ane -brAhmaNe cAritra ane manathI UMcA hatA. nagaranI cAre bAju lIlAMchama khetare hatAM. e khetaramAM kheDUtonI jhUMpaDIo hatI. temanAM pAkAM makAne nagaramAM hatAM. te mA. bhI kahAsAgara mUri zAna makara P.P. Ac. Gunratnasuri i aktit A TOTWAY nous *
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla caritaA badhI jAti ane badhA varganA loko virATanagaramAM rahetA hatA. puNyanA bajAramAM badhA ja mALI hatA. temaNe virATanagaranA bagIcAono IjAro lIdho hato. puSpanA bajAramAM hAra ane gujarAnI hajAre dukAna hatI. tAMbAnA. * bajAramAM tAMbAnA vAsaNonI dukAna hatI. dareka vastu- sAmagrInAM judAM-judAM bajAre hatAM cekasI bajAramAM ratno ane AbhUSaNonI kharIdI: mATe moTA-moTA gharanI strIo pAlakhIomAM besI AvatI hatI. virATanagaranA rana vecanAra puruSa eTalA badhA - dhanavAna hatA ke temanI pAlakhIo paNa sonAthI maDhelA: hAthIdAMtanI hatI. rAjamArga moTA hatA. tenI baMne bAju vRkSanI chAyA hatI. nirmaLa pANIthI bharelAM saravare. virATanagaramAM hatAM. badhuM maLIne kahIe te virATanagara eTaluM badhuM ramya ane suMdara hatuM ke jotA ja rahI jaIe. AvA nagaramAM rAjA jitazatru rAjya karatA hatA. rAjA jitazatru lagabhaga cAlIsa varSanA haze. temanI chAtI pahelI ane hAtha lAMbA hatA. e vIra ane parAkramI: hatA. aparAdhIne sajA karavAmAM kaThera jarUra hatA, paraMtu - prajAnA hitanAM kAma jIvanI jema karatA. vidvAnone protsA hana ApatA. apaMga-gharaDA, jenuM keI na hoya tevA. -nirAdhAra leka rAjakIya dAnazALAmAMthI niyamita bhajanakapaDAM meLavatA. tethI temanA rAjyamAM kaI bekAra na hatuM. P.P. Ac. Gunratrasuri MS.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. puNyapAla caritatemanA guptacare e vAtanI khabara rAkhatA ke kaI bhUkhyuM sUI na jAya. vasa dezanI rAjya vyavasthA suvyavasthita ane anuzAsita hatI. A suzAsanamAM maMtrI subuddhine hAtha hate.. A pramANe rAjA-prajAne samaya sukha-saMtoSathI pasAra thato hate. najaramAM sAdhu-saMte paNa AvatA. badhA dharma saMpradAyanA sAdhu AvatA hatA. dhUNI dhakhAvI lekanI manekAmanAo pUrI karanAra tapasvI paNa kayAreka AvatA. temanI pAse strIo vadhAre pramANamAM jatI hatI. keI kahetI :- "mAre chokarIo ja Ave che. keI e upAya batAve ke putra janme." e kaI kahetI: huM mArA patithI bahu duHkhI chuM. tethI e maMtra Ape ke mAre pati mArA vazamAM rahe." ghaNI vAra sAcA sAdhu paNa virATanagaramAM AvatA jyAre teo AvatA tyAre strI puruSanI bhIDa thatI. rAjA jitazatru, rANI padmAvatI, maMtrI subuddhi ane maMtrIpatnI. kamalAvatI vigere viziSTa mANaso A sAdhuone upadeza. sAMbhaLavA jatA. e koIne bhautika manokAmanA pUrI thAya e kaI maMtra ApatA nahIM. paraMtu koI evI ja vAta kahetA ke ketAe mugdha thaI sAMbhaLatA. e kahetA : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita- 1 "pahelAM e vicAro ke tamAre putrIe kema janma che, putra kema nathI thato ? e vAta para vicAra karo ke tamAro pati tamane kema herAna kare che ? A badhuM karma baMdhananuM kAraNa che. sArA karmo karavAthI sukha pAmaze ane kharAba karmothI duHkha pAmaze. leDhAnI sAMkaLamAM baMdhAe athavA sonAnI sAMkaLamAM, baMnemAM baMdhana te che ja. akhaMDa AnaMda prApta karavA baMdhana teDavAM paDaze. A kamene nAza karavAno vicAra kare. dharmanA zaraNe Ave. lImaDAnuM jhADa vAvI kaho ke mahAtmAjI A lIMbaDI kaDavI che. e kaI upAya batAve ke lIMbaDI mIThI thaI jAya. lIbaDI kevI rIte mAThI thaze? kayAreya nahIM thAya. asaMbhava che. mIThuM phaLa khAvuM hoya te AMbAnuM phaLa vAve. putra na thavAnAM kAma karI vAMjhaNI pUche che ke koI upAya batAve. je karyuM hoya tenuM phaLa samabhAvathI bhagavo ane AgaLanA puNya mATe saMcaya kare." AvI vAto kahenAra nigraMtha sAdhu hatA. e jana zramaNa paNa kahevAtA. jemanAmAM thoDe paNa viveka hato e badhAne janadharma priya hato. jena zramaNa nagara-nagara, gAmagAma vihAra karI manuSyone jJAna ApI jagADatA. maMtrIpatnI kamalAvatI paNa jenadharmamAM mAnatI hatI. teNe jaina munine upadeza sAMbhaLe hate. tenuM jIvana dharmamaya hatuM. te dharma kriyAo ane dAna-puNya dvArA pitAnA garbhastha bALakane zubha saMskAra ApatI hatI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 dhIre dhIre samaya pasAra thaye te nava mahinA pUrA thayA. divasa vadhu pasAra thayA te vidyA vivekane janma Ape che, te pramANe kamalAvatIe eka putraratnane janma Ape. have AnaMdanI zuM vAta kahevI ? maMtrIne pahele putra hatA. apAra AnaMda thaze. rAjA jitazatrue vadhAmaNI mekalI : - "tamAre putra cirAyu thAya ! tamArI jema te vicakSaNa ane dharmaniSTha bane. bhaviSyamAM yuvarAja arimardanano maMtrI paNa te banaze." te pachI te vadhAmaNInI hAra lAgI gaI. badhA saciva ane AmAe vadhAmaNuM mekalI. e badhA maMtrIbhavanamAM AvyA. je divase nAmakaraNa saMskAra thayA, te divase rAjA jitazatru paNa AvyA. maMtrI subuddhie virATanagaranA lokene bhojana ApyuM. badhAe khAdhuM. yAcakane navAM kapaDAM maLyAM. dhAmadhUmathI utsava UjavavAmAM AvyuM. AkhI rAta gIta-saMgIta cAlyuM. pUrva saMkalpa pramANe maMtrIe pitAnA putranuM nAma puNyapAla" rAkhyuM. badhAne A nAma - khUba gamyuM. moTA gharanAM bALakanuM je rIte pAlana-poSaNa thAya che, te rIte puNyapAlanuM pAlana-poSaNa thavA lAgyuM. pAMca - dAsIo puNyapAlane pALatI. eka dUdha pivaDAvavA mATe hatI. eka snAna karAvatI. eka tene ramakaDAMthI ramADatI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 puNyapAla carita-i. eka hAlaraDuM saMbhaLAvI ughADatI. A pramANe pAMca hatI. temanI sahAyatA mATe bIjI dAsIo hAjara hatI. A badhI mAtA kamalAvatIne vistAra ja samajI lo. puNya-- pAlanI mAtA kamalAvatI pite pitAnA putrane UMcakIne pheravatI. badhI dhAya mAtAo temanA vAtsalyanuM pratibiMba mAtra hatI. - puNyapAla meTe thavA lAge. varSo pasAra thayAM. te. pAMca varSane thayo. candranA TukaDAmAMthI zarIra banAvyuM hoya te te suMdara hatuM. maMtrI tene laI rAjasabhAmAM. jatA. rAjA jitazatru premathI tene potAnA khoLAmAM besADatA.. puNyapAla badhAne vahAle hato. maMtrIne putra hatA, paNa tenuM bhAgya rAjakumAre jevuM hatuM. rUpa paNa evuM ja hatuM. jyAre ATha varSane thaze tyAre kalAcArya pAse. javA lAgyuM. teNe badhI kalAo prApta karI. beMra kaLAo. zIkhe. bhAgya athavA deve tene buddhi ApI hatI ane gurue vidyA ApI. vidyA-buddhi maLI senAmAM sugaMdha. bharAya te saMga thaye. keIka kahe che ke buddhi Izvaradatta hoya che, paraMtu, Izvara badhAne AvI buddhi kema nathI Apate ? Izvara paNa karma anusAra badhuM Ape che. buddhi paNa ane sukha-saMpatti paNu. paraMtu jena zramaNe kahe che ke jyAre Izvara paNa karma pramANe ja badhuM Ape che, te e ja karma ApaNuM bagADe. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 sudhAre che. Izvara para vizvAsa rAkhave ja zA mATe? vizvAsa te pitAnA puruSArthane che. Izvara te che ja nahIM. je che te kaI ekalo ja sarvaniyantA paramAtmA keI. nathI. karmane nAza karI dareka AtmA paramAtmA banI zake - che. puNyapAle keTalAMka evAM puNya karmo karyA hatAM, jethI. A janmamAM bahu ja buddhizALI tha. puNyapAla vidyAniSNAta thaI ghare AvyA. devakumAra jevuM lAgatuM hatuM te. kAmadeva kahIe to kheDuM nahIM.. kAraNa ke tene jonAra tenA rUpane ekITaze jotA hatA. kamalAvatI maMtrInI pAchaLa paDI gaI. eka divasa haTha karI. bolI : tame pitA banI gayA ane huM mAtA. have huM sAsu paNa banIza. have puNyapAlanAM lagna kare." ' maMtrI bolyA : " banavAnI IcchA kayAreya pUrI thatI nathI. pachI tuM dAdI banavAnuM kahIza. pautra jevAnI paNa IcchA karIza." kamalAvatI bolI : tyAre te huM vRddha thaI jaIza. pachI dAdI te IcchA. nahIM hoya te paNa banI jaIza. ane vaLI IcchA pramANe dAdI banavAnuM mArA-tamArA hAthamAM te nathI. vahunI sAsu. banavAnuM te ApaNA hAthamAM che.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 kamalA ! ahIM ja tuM bhUla kare che. ApaNA hAthamAM kazuM ja nathI. badhuM bhAgyanA hAthamAM che. zuM kahyuM, puruSArtha ? puruSArtha bhAgya pramANe thAya che. puNyapAlanA lagnanI vAta ja karIe. kAle ja eka kanyAnA pitA rAjasabhAmAM AvyA hatA ane Aje ja teM vAta karI. huM Aje vAta pAkI karI laIza. bhAgya pramANe puruSArtha thaI gaye. bhAgya na hota to kanyAnA pitA kAle kema Avata? tuM Aje ja kema dabANa kare ?" ' '' basa, vAta pAkI thaI gaI puNyapAlanAM lagna thaI gayAM. devakanyA jevI sughaDa panI puNyapAlane maLI. tenuM nAma kanakamaMjarI hatuM. kamalAvatI sAsu banI ane maMtrI subuddhi sasarA banyA. kanakamaMjarI guNone bhaMDAra hatI. teNe cesaTha kaLAo prApta karI hatI. te pativratA hatI. (puNyapAla bhAgyazALI hato tethI tene kanakamaMjarI jevI patnI maLI hatI. kanakamaMjarI vicAratI hatI ke huM keTalI bhAgyazALI chuM, je mane AvA parama dharmaniSTha svAmI maLyA. * puNyapAlanuM dAMpatya jIvana sukhethI pasAra thatuM hatuM, pitA maMtrI hatA. temanI pAse saMpatti hatI ane rAjAnI maherabAnI sauthI moTI vastu che. tethI puNyapAlane kaI vAtanI ciMtA na hatI. paNa samaya pasAra karavA kaMIka te joIe, tethI pitA sAthe dararoja rAjasabhAmAM jato. tenuM paNa sabhAmAM eka Asana hatuM. rAjAnI samasyA hala karavA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13: puNyapAla caritakayAreka puNyapAla pitAnI buddhine e paricaya Apate. ke rAjA jitazatru hasIne kahetA : maMtrI! tamAro putra tamArAthI bahu AgaLa nIkaLI . gayo." maMtrI paNa cUpa rahetA nahIM. te kahetA : "rAjana ! je putra pitAthI darsa DagalAM AgaLa na hoya te putra ke ? rAjA jitazatru maMtrI putra puNyapAla upara eTalA khuza hatA ke tene ThATha vadhArI dIdhe. jyAre puNyapAlavanabhramaNa karavA jatA tyAre rAja niyukta aMgarakSaka tenI sAthe rahetA. rAjAe tene suvarNajaDita ratha Apyo hate. pAMca jAtanAM zastro, ratna jaDelAM AbhUSaNo ane kapaDAM. vigere te rAjAe juduM ApyuM hatuM. rAjasabhAnA bIjA sabhAsada ane sacive paNa puNyapAlane jIvanI jema prema. karatA hatA. " guNavAnane badhA prema kare che. koyalane avAja . sAMbhaLavA leke vanavanamAM bhaTake che. ane gharanA chAparA. upara beThelA kAgaDAne paththara mArI uDADI mUke che. rAjA jitazatru maMtrI subuddhi ane maMtrIputra puNyapAla eka . mALAmAM guMthAyelAM phalenI jema pita pitAnA sthAna para hatA. kaeNNa kenI phariyAda kare ! badhuM barAbara cAlatuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 hatuM. AgaLa kAMI kahevuM hoya te e kahevuM ke vArtA bane. te badhA niyamita UMghatA-UThatA, khAtA, pItA A kAMI kahevAnI vAta che ! A to badhA kare che. pazu, pakSI jIva-jaMtu paNa kare che. manuSya janma le che, jIve che, pachI mRtyu pAme che. manuSyatara prANI paNa A krama jALave che. manuSyanuM jIvana -anubhavo ane ghaTanAone bhaMDAra che. bhAgyathI kahe, saMga athavA banavAkALane kAraNe kahA, manuSyanA jIvanamAM ghaTanAo bane che. tenAthI te badhuM zIkhe che. anubhava maLe che. eka vAra virATanagaramAM eka banAva banyo. ' rAjA jitazatrane darabAra bharAyA hatA. mahAmaMtrI, nagarazeTha, rAjapurohita vagere janatAnA aneka pratinidhi sabhAsada rAjasabhAmAM hatA. badhA rAjA jitazatrunA kRpApAtra hata ghaNAne rAjAe gAma ApyAM. gobhUmi dAna prApta karanAra brAhmaNa paNa hatA. rAjAnA manamAM ahaMkAra Avyo. pite vicArelI vAta sabhAmAM kahI H "rAjAnA puNyathI prajAnuM duHkha-dAridraya dUra thAya che. rAjA pApI hoya to prajA bhUkhe mare che. eka mAchalI AkhA savarane dUSita kare che. A kahevata pAchaLa eka satya che. pApI rAjAnA rAjayamAM dukALa paDe che. pitAnI prazaMsA karavI na joIe. paraMtu vAta thAya che tethI kahuM chuM Aje je sukhI-du:khI che te mArA kAraNe che. zuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 15 tame e anubhava nathI karatA? zuM huM jUThuM boluM chuM? dhanadatta ! tame kaho.' ' * dhanadatta nAmanA eka zeTha pitAnA Asana parathI * UbhA thayA ane belyA: annadAtA ! tame sAcuM kahe che. emAM be mata nathI. mArI vaNajhAra lUMTAI jatI hatI. meM tamane kahyuM. "tame evI vyavasthA karI ke DAkuo chupAI gayA. eka varSa sudhI tame mArI pAse kara lIdhe nahIM. A baMne kAraNe huM khUba kamAye. huM ema kahIza ke Aje huM je chuM te tamArA kAraNe chuM." sAgaradatta! tame paNa bolo." rAjAnA kahevAthI zeTha sAgaradaro kahyuM : "rAjana ! huM bhAI dhanadattanI vAtanuM samarthana ApatAM eTaluM ja kahIza ke vepArIne e ahaMkAra mithyA che ke e pitAnA anubhavathI kamAya che. rAjAnA bhuja baLathI amArA jevA zeThiyAonA khajAnA bharAya che. jenA upara tame gusse thAo che, tene mATImAM ragadoLI nAkho cho. zeTha ratnacandrae karI karI ne tame tenuM badhuM jhUMTavI lIdhuM. Aje te pherI kare che." basa, badhAe vakhANa karavAnuM zarU karyuM. badhAe rAjAnA ahaMkArane e tRpta karyo ke rAjA phUlAI gayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla caritaahaMkArI phUlAI zake che, phelAI zakato nathI. maMtrI subuddhie paNa rAjAnI hA mAM hA bhaNuM. A badhAnI vacce puNyapAla. paNa hatuM. te maMda maMda mita karI rahyo hato. rAjAe tenI tarapha najara nAkhI te hRdayamAM zaMkA thaI: "A hatabhAgI kema hase che ? tenA manamAM zuM che ? jeuM e zuM kahe che ?" - rAjAe pUchayuM : "puNyapAla ! tuM paNa kaMIka bola. virATanagaramAM. Aje tAruM je mAnasanmAna che. e mArA kAraNe che. tuM kaI paNa pada para nathI, chatAM pUjAya che. meM tAro ke. ThoTha karyo che. bela, huM jUThuM boluM chuM ?" - puNyapAle kahyuM : "rAjana ! mArI pAse be prakAranA javAba che. eka jUThI vAta kahevI, bIjI sAcI vAta kahevI. satya sivAya. kazuM nahIM kahevuM." rAjA jitazatrue kahyuM : tane kazuM kahe che ke tuM jUThI vAta kahe. je sAcuM hoya te bela. badhAe sAcuM kahyuM che. tuM zA mATe jUThuM bAlIza ? puNyapAla bolyo : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 pRthvInAtha ! ApaNuM virATanagaramAM ghaNuM loke. janmathI AMdhaLA che, keIka laMgaDA paNa che. temAMthI tame eka paNa AMdhaLAne dekhate kema na karyo? kaI deDha pagavALAne be paga paNa na ApyA. dhana, bhUmi, saMpatti che. tame bahu ApI, paNa A leke upara tame kRpA kema na. karI? gusse thaI rAjA bolyA : "A te kaMI vAta che? A mArA praznano javAba. che ? puNyapAla! tuM mane prazna kare che. tArA prazno mUrkhatAbharyA che. A badhuM pitapotAnA karmonuM phaLa che. tuM e paNa kahIza ke koI kALAne meM goro kema na karyo? karkaza avAjavALAne mITho avAja kema na karyo? A. badhuM keI karI zakatuM nathI. Aje tuM ane tArA pitA. je kAMI che te mArA kAraNe che. tuM A sAcI vAtane. nakArI zakaze nahIM. tArA pitA subuddhi paNa nakArI. zakayA nathI." nirbhayatApUrvaka puNyapAle kahyuM : "rAjana ! sAcuM kaMIka juduM ja che. jevI rIte. AMdhaLA-baherA, lUlA-laMgaDA vigere pitapatAnA pUrvakarmonA. kAraNe che, tevI rIte dhanavAna-garIba paNa potAnA pApapuNyanA kAraNe che. sAcuM e che ke Aje huM je kAMI chuM e pitAnA puNyanA kAraNe chuM. tamArA kAraNe huM kazuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 puNyapAla carita-1 ja nathI. huM tamArA maMtrIne putra banyuM chuM, e paNa mArA pUrvabhavanA karmanA kAraNe." - puNyapAle bahu moTI vAta kahI dIdhI. paganI pAnIthI mAthA sudhI rAjA dhrujI uThayA. tenA rUMvATe-rUMvATAmAM gusso vyApI gaye. maMtrI subuddhine rAjAe kahyuM : maMtrI ! sAMbhaLo che? tamAro puNyapAla zuM kahe che? tene tame samajAve. huM dhArIza te tene gadheDA upara besADI AkhA virATanagaramAM pheravIza. pachI tenAM puNya zuM karaze ? puNyapAla nAma rAkhyuM te zuM thaI gayuM. manamAM to evuM thAya che ke tene ahaMkArane AnaMda -atAvI dauM. - rAjAnA gussAne puNyapAla upara kaI prabhAva paDayo nahIM. te belyo ' "tame mane sajA karazo ke duHkha Apaze te e paNa mArA kRtakarmonA kAraNe thaze. tame mane koI duHkha ke sukha ApI zakatA nathI. eTaluM ja nahIM........... . . maMtrI subuddhie puNyapAlane dhamakAvatAM kahyuM : . * "basa-basa, have kazuM kahIza nahIM. manamAM je Ave te balI nAkhe che ? vaDIle sAme vAta karavAnI maryAdA paNa jANatA nathI ? puNyapAla! bahu thaI gayuM." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla -carita-1 19 . e pitAnI AjJA mAnI puNyapAla cUpa thaI gayo. te chatAM rAjAne gusso zAMta thaze nahIM. maMtrIe rAjAnA krodhAgni para pANI chAMTatAM kahyuM : "rAjana ! puNyapAle bhale lagna karyuM, chatAM te ba Laka che. kAlane chokare te che. tamArI zobhA tene mApha karavAmAM che. tenI vAtanuM khoTuM na lagADaze." have rAjAne zAMti thaI. temaNe maMtrIne kahyuM : "maMtrI tame ene samajAje. huM tene samaya ApuM chuM. je satya badhAe svIkAryuM che, te teNe svIkAravuM paDaze." maMtrIe zAMtine zvAsa lIdho. e rAjAnA gussAne jANatA hatA. AkhuM virATanagara jANe che ke jyAre e -gusse thayA hatA, tyAre zeTha ratanacandrane mATI caTADI hatI. te karoDapati hate. videzathI vepAra karI AvyuM te rAjA pAse bheTa-sogAda laIne na Avyo. kahI dIdhuM, nukasAna thayuM che. nukasAna thoDuM chupAya che? nukasAna thayuM te kareDapati kevI rIte the. rAjA khijAI gayA. tenuM badhuM dhana laI lIdhuM. Aje ratnacadra pherI kare che. dezavaTe na Ape te sAruM karyuM. rAjAo nAnI-nAnI vAtomAM dezavaTo Ape che. puNyapAla gAMDe che. rAjAne khAlI gusse kare che. tenI mAtAne kahIza, te Ane samajAvaze.. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla caritaAgaLa vAta vadhe nahIM ane rAjA A prasaMga bhUlI jAya te mATe maMtrIe puNyapAlane ghare mokalI dIdho ane rAjAne bIjI vAtamAM caDAvI dIdhA. rAjA A vAtane bhUlI gayA. vAta bhUlAI gaI. keTalAka divasa sudhI puNyapAla. rAjasabhAmAM na AvyuM. sabhAnA prasaMganI vAta pitAnI. patnI kanakamaMjarIne kahI te teNe kahyuM : svAmI ! pelI kahevata tame nathI sAMbhaLI ke rAjAnI. AgaLa ane ghaDAnI pAchaLa duHkha hoya che. ghoDAnI pAchaLa UbhA raho to kayAreka e lAta evI mAre che ke yAda rahI jAya. rAjA UMdhA hoya che. tenI sAme UbhA rahe te A pramANe thaze. tame kheDuM kahezo nahIM. kahevuM paNa na joIe.. kahevuM te sAcuM kahevuM. hiMmata na hoya te cUpa rahevuM." "paraMtu kanaka! A te kAyaratA gaNAya. rAjA zuM vicAraze ? kAyaratA zenI ? A paNa koI vIratA che ke jANavA chatAM AgamAM kUdI paDavuM. tamArI pratijJA e che ke khoTuM bolavuM nahIM ane koInI khuzAmata nahIM karavI. paraMtu. evI pratijJA te nathI ke pitAnI AjJA nahIM mAnavI. tamArA pitAe AjJA ApI che ke rAjasabhAmAM na javuM.. emAM zenI kAyaratA ? jyAre rAjA bolAve tyAre jarUra jaje. ane je pUche te sAcuM kaheje sAcuM bolanArane traNa lekamAMthI koInI bIka nathI hotI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 21 puNyapAla carita-1 puNyapAle kanakamaMjarIne chAtIe lagAvI mugdha thaI kahyuM: priye ! sAce ja tuM mArI dharmasaMginI che. tAre vicAro sAMbhaLI huM gadgadita thaI gaye. sAcuM kahuM chuM. mArA jevo mUkha pati tArA jevI catura patnInA zAsanathI cAle te zuM ne zuM thaI jAya ? chAtIthI chUTA paDatAM kanakamaMjarI belI : basa-basa rahevA do. have mane banAvavA lAgyA. huM evI mUrkha nathI ke tame mane banAvI zako. patnIone - samajAvavAmAM-phesalAvavAmAM badhA patio sarakhA ja hoya che. jevI khuzAmata mArI karI, evI rAjAnI karI hatI te * tamAruM zuM bagaDI javAnuM hatuM ? "sAruM, have UMdhuM bhaNAvavA lAgI ? rAjA risAI jaI mAruM kazuM karI zakatA nathI. tuM risAI jaIza te ghaNuM badhuM thaze." huM zuM karIza? rAjA to dezavaTe paNa Apaze." priye ! huM dezavaTAthI Darato nathI. hRdaya nikAlathI DaruM chuM. tuM risAI te hRdayathI kADhI nAkhIza. e bIka "have tamArI sAthe koNa vAta kare ? sAmAyiko rimaya thaI gayo." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 puNyapAla caritA: - "are hA." puNyapAle kahyuM. baMne auSadhagRhamAM jaIne sAmAyika karavA lAgyAM. nukasAnathI game teTalo bacavAno prayatna kare paNuM. koI bacI zakatuM nathI. bhAvi keI ne koI saMga banAvI. le che. rAjA jitazatrunA gussA ane puNyapAlanI spaSTa vANIthI udbhavelA anarthathI bacavA mATe maMtrI subuddhie puNyapAlanuM rAjasabhAmAM javAnuM baMdha karyuM hatuM. eka divasa baMnene bheTe vanamAM thaI gaye. ghoDA: para besI puNyapAla vanabhramaNa kasvA gaye. te divase rAjA. paNa gayA hatA. baMne maLI gayA. baMnenA ghoDA sAmasAme hatA. rAjAne gheDe lAla hato ane puNyapAlane. sapheda hato. rAjAe pUchayuM : puNyapAla! have zuM kare che ? have te mArI vAta. mAnIza ne ?" puNyapAle kahyuM : kema nahIM mAnuM? tame rAjA che ane huM tamArI: prajA chuM. tamArA hukamanuM pAlana karavuM e mAre dharma--phiraja bane che. Adeza Apo." - "Adeza zuM ApuM? mArI vAta tAre mAnavI paDazeje dasa divasa pahelA meM rAjasabhAmAM kahI hatI. huM tArA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 upara khuza chuM, eTale tAro ThATha che. jo huM gusse thaI jauM te tane rakhaDato karI dauM. badhAe A sAcuM mAnyuM. tuM kema nahIM mAne ? tArA pitAe tene samajAvyo haze." Aje paNa puNyapAla nirbhayatAthI bolyA : tamAre Adeza nathI. tame mArI IcchA jANavA mAgo che. IcchA badalAze ? rALanA kahevAthI je. divasane rAta kahI AkAzamAM tArA camakAve che te mUrkha che. khoTuM kevI rIte kahuM? tame rAjA che, tamArAM kRtapune kAraNe. huM je kAMI chuM, te mArAM kRtapune kAraNe chuM. dareka manuSya pApa-puNyanuM bhAre laI janme che. ahIM AvI tene bhAre chUTe che, tyAre kama pramANe jevAM pApa-puNya udaya pAme te pramANe sukha-duHkha maLe che." rAjA jitazatru gusse thayA. kazuM bolI zakayA nahIM.. eTaluM ja bolyA : "sAru, Aje rAjasabhAmAM Avaje. tyAM badhAnI sAme tArA mathyAvAdane nirNaya thaze." puNyapAla rAjasabhAmAM ga. rAjAne Adeza hate.. te Adeza kema na mAne? rAjapanI vAta pahelAM ja phelAI gaI hatI. sabhAmAM sannATe hate. maMtrI subuddhi, gabharAI rahyA hatA. maMtrIe pitAnA putrane kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 puNyapAla carita-1 - "puyapAla ! be vakhata rAjAe tane mAphI ApI. have trIjI vAra nahIM Ape. Aje huM paNa kazuM kahIza nahIM. tethI badhAe je kathana svIkAryuM che, tene pitAnA hita khAtara svIkArI le. meM paNa ema ja karyuM che. tuM mArAthI vadhI gaye? huM tAro pitA chuM.". puNyapAla bolyA : pitAjI! tame ane mahArAjA bane sAMbhaLe. pitAnA sukha mATe manuSya jUThuM bole che. paraMtu have temane bhrama dUra thaze ke jUThuM bolavAthI koI lAbha nathI thato. mAtra ' lAbhane AbhAsa che. te pachI koI jUhuM zA mATe belaze ? huM mArI te dhAraNA che ke sAcuM bolavAmAM lAbha che. izvara vAdIo te ema paNa kahe che ke satyamAM Izvara rahe che. huM jUhuM kayAreya nahIM kahuM. " rAjAe pUchyuM : te pachI zuM kahe che? puNyapAla bolyo : ' - e ja, je huM pahelAM be vAra kahI cUka chuM. dareka manuSya petAnA kRtakarmo pramANe sukha-:kha bhogave che." have rAjA pitAnI jAtane rokI zakayA nahIM. temaNe Adeza e che P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 puNyapAla carita-1 puNyapAla ! mArA rAjyanI sImA cheDI jato rahe. tArA jevA kRtana loko mArA rAjyamAM rahI zakatA nathI. mArI kRpAthI Aja sudhI sukha bhogavyAM. have mArA gussAnuM pariNAma bhogava. have tuM vatsadezamAM nahIM rahI zake. mArI sImAnA vanamAM paNa nahIM.' pUrvavat prasanna mukhamAM puNyapAle rAjAnI AjJAne svIkAra karatAM kahyuM : tamAro hukama mane mAnya che. te chatAM eTaluM kahIza ke tamArA rUpamAM mArA deva mArAthI cukayA che." - puNyapAla darabAramAMthI jato rahyo. pitAnA bhavana para gaye. sabhAmAM leke potapotAnI vAta karavA lAgyA. ghaNae ema kahyuM ke puNyapAla mUrkha che. jiddI ane haThIlo che. keIke kahyuM-sAhasI che. kazuM karI batAvaze. ApaNI uMmara te kapAI gaI ane tene potAnI kApavAnI che. prayA kanakamaMjarIne puyAla maLyo ane be : priye ! AjanI rAta ApaNuM chelluM milana che. - kAle mane hasIne vidAya Apaje." huM tamane kevI rIte vidAya ApuM? tamArI ardhAginI chuM. aDadhuM zarIra ahIM rahe ane aDadhuM jAya e asaMbhava vAta che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-i. * "tuM have mane banAvavA lAgI ? huM eTale mUrkha nathI ke tArI vAtamAM AvI jauM? tAre ahIM rahevuM paDaze. gAMDI vAta na karIza. tuM mArI sAthe rakhaDI nahIM zake. - kanakamaMjarI bolI : "huM tamArI sAthe rakhaDavA kyAM mAguM chuM. ? paraMtu. tame tamArI vAta te svIkAraze ne ? yAda che, te divase zuM kahyuM hatuM ? - "zuM kahyuM hatuM? mane yAda nathI. tuM kahe." kanakamaMjarIe puNyapAlane kahyuM : - "sAcuM kahuM chuM, mArA jevA mUrkha pati upara tArA . jevI catura patnInuM zAsana cAle te zuM mAMthI zuM thaI jAya? tamane A zabdo yAda che ke nahIM ?' - puNyapAla hasavA lAgyA. beH tuM catura te che ja. kahevA zuM mAge che ? tArA, zAsanamAM calAva. huM taiyAra chuM." basa, e mAnI le ke chAyA kAyAnI sAthe rahezehuM tamArI sAthe AvIza. tamane mArI sevA gamatI nathI?' mane tarachoDaze ?' ' puNyapAlanI AMkhamAM AMsu ubharAI AvyAM. bolyA : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita 27. priye ! mArA premanI AvI mazkarI na kara. tArA vinA huM sukhI rahI zakIza? paraMtu sAcuM kahuM chuM ke vanamAM kAMTA-kAMkarA vALA rastA para page cAlavAnuM che. uparathI taDake.... tane keTaluM kaSTa paDaze.? tethI tane. rote hate." . - "svAmI ! anubhavIonI kahelI eka vAta kahuM chuM. jo jIvanamAMthI duHkha jatuM rahe te jIvanano koI AnaMda nathI. ghaNuM leke savAramAM UThI sauthI pahelAM lImaDAnAM eka-be pAna athavA kaI kaDavI vastu khAya che. pachI e. svAdiSTa bhajana kare che. tene vizeSa svAda anubhava karI. meLave che, sukhone sAco AnaMda duHkho pachI che." pujyapAla simata karI bolyA : huM tane jItI zako nathI. tuM paNa cAla. ekathI. be bhalA. vaLI tuM te mArI ardhAginI che." kanakamaMjarI hasIne kahevA lAgI puruSa nizcita che. strIne maro che. ekanI aneka hoya che ane anekane eka ja hoya che. eTalA mATe te. choDIne nathI jatA ke paradezamAM tame bIjI karI leze ?" puNyapAla bolyo : tArA hovA chatAM bIjI Avaze ? tuM paNa eTalA: mATe nathI AvatI ne ke koI bIjI AvI na jAya !! kA! sAcuM kahuM chuM. mArA hRdayamAM tuM ja che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 puNyapAla carita-1 'upara raDayA vinA na karI. karatA thavA lAgI kakamaMjarI belI : "svAmI! lekamAM AvuM thAya che. huM kevI rIte navI ne rokI zakuM? e puruSanI IcchA upara che. te Irache to....' tyAM ja kamalAvatI AvI. patipatnI vacce vAta baMdha thaI gaI. mAtA-pitA vacce vAto thavA lAgI. traNee ghaNe samaya vAta karI. kamalAvatIe putrane nizcaya joI raDayA vinA vidAya karyo. maMtrI subuiddha putra "upara gusase hatA. e te evuM ja mAnatA hatA ke puNayapAle jANuM joI potAnA hAthe paga upara kuhADI mArI che. je paNa hoya, payapAle potAnI patnI kanakamaMjarI sAthe virATanagara choDI dIdhuM. nagaranAM strI-puruSo rAjA jitazatrune kharAba mAnatAM hatAM. rAjAnI pITha pAchaLa nIMdA karatAM. moDhA para keNa bele ? jatAM jatAM kamalAvatIe kahyuM : A. "putra! dharma-darya kyAreya na cheDIza. tArI patnI paNa dharmaniSTha che. gharanI aMdara ane bahAra, vana, parvata sAgara badhI jagyAe puNya manuSyanuM rakSaNa kare che. te - tArI rakSA karaze.' mAtA-pitAnA pagamAM praNAma karI pati-patnI AMkhothI dUra thaI gayAM. rAmanI mAtAne dhIraja hatI ke sItA- rAma cauda varSa pachI pAchAM Avaze. paraMtu kamalAvatI PPCG asuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 29 zuM vicArI dhIraja rAkhe? tenI pAse dharmanuM sAtvana. hatuM. e badhAthI najIkanI mudata hatI. dharmanA zaraNe. javAthI badhuM barAbara thaI jAya che. A priye ! jyAre manuSya cAlatAM-cAlatAM thAkI jAya . che tyAre rekAvA Icche che. eka jagyA para rahevAthI kaMTALI, jAya che, te pharI cAlavA lAge che. Aje jeTalAM paNa gAma-nagara che, e badhA thAkelA lokone samUha che. - kanakamaMjarIe puchayapAlane kahyuM : svAmI! tame sAcuM kaho che. ApaNe baMne paNa thAkI gayAM chIe. rAte rokAIe chIe ane divase cAlIe chIe. keTalAya divaso pasAra thaI gayA. have te kaI : nathI. - puNayapAla bolyA : huM thAkI gaye chuM, te tuM kema nahIM thAkI hoya. A rAta A sarovara para pasAra karIe. tyAM je dUra dIvA TamaTamI rahyA che. tyAM keI nagara che. huM savAre jaIza.' rahevAnI vyavasthA karIne AvIza." , pati-patnI vAta karatAM-karatAM vanamAM ja sUI gayAM. . phUlanI pathArImAM sUI rahenAra Aje dharatI para sUtAM che. virATanagarathI nIkaLe mahinAo pasAra thaI gayA che. jyAM rAta paDe tyAM jhADa nIce sUI jatAM. vadhAre te have ja : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 puNyapAla carita cAlatAM-rekAtAM kanakamaMjarIe deDha keza pasAra karI nAkhe. te ratnapura pahoMcI gaI. nagara sAruM hatuM. jhagamagatAM bhavana hatAM. te rAjemArga upara Amatema jotI jotI cAlatI hatI. puNyapAlane A rIte zodhatI hatI. eka vRddhane pUchayuM ke, " ? 'dAdA! A kayuM nagara che !' vRdhe pUchayuM : beTI tuM paradezI che ? A nagaranuM nAma ranapurI che. zrIvijaya ahIMnA paropakArI rAjA che. tAre kenI pAse javuM che ? - - AMkhomAM AMsu lAvI kanakamaMjarI belI dAdA! have zuM karuM? pati sAthe hatI. tenAthI vikhUTI paDI. kAle ahIM AvyA hatA. have temane kiyAM zodhuM ja che. A vRddha bolyA: beTI ! gabharAIza nahIM ahIMnA rAjA dharmaniSTha che. garIbanA dukhiyAMnA sahAyaka che. temanI pAse jaI tArI vAta kaheje. e tane rakSaNa Apaze. cAla, huM tArI sAthe kanakamaMjarI rAjA zrIvijaya pAse pahoMcI. pitAnI dharmabahenanA rUpamAM rAjAe tene rakSaNu ApyuM ane elyA : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 puNyapAla carita jyAM sudhI tAre pati maLe nahIM, tyAM sudhI ahIM . rahI dharmadhyAna karaje. mane to vizvAsa che ke e jyAM paNa haze, tyAMthI dharmadorInA sahAre pataMganI jema kheMcAI Avaze." * kanakamaMjarI ratnapurInA rAjyAzrayamAM rahevA lAgI. kalAMbA-lAMbA upavAsa karatI. anizcita samaya mATe tenA jIvanane eka ja rasto thaI gaye. A bAju kanakamaMjarIthI chuTA paDayA pachI puNyapAlanA jIvanapathamAM vaLAMka Avyo. puSyadattanI sAthe e zrIpura nAmanA nagaramAM pahoMcyA. tyAM rAjA zUrasena hatuM. rAjA zurasena nyAyaparAyaNa ane zUravIra hatA. zrIpura sAgarataTa para vaseluM zrIsaMpanna nagara hatuM. ahIM karoDapati vaNika-vepArI rahetA hatA. bIjA dezamAMthI AvanAra vepArI mATe zrIpura nagara eka AkarSaNa hatuM. puSpada pitAnAM sAte vahANa ahIM UbhAM rAkhyAM. * badhe mAla utArI bhADAnA godAmamAM bharAvI dIdhA. bhAvanI caDha utara jevA lAge. puNyapAla paNa tenI sAthe hate. te vepArI na hatuM, paNa eka vaNikaputrane sahAyaka te hato ja. - puSpadattanI rajA laI puNyapAla nagaranI zebhA jovA nIkaLI paDe. tyAM paNa eka corA para Dhela vAgatuM joyuM, te DhaDhare jAhera karanArane tenuM rahasya pUchayuM. lekoe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ puyapAla carita-2. . "sAMbhaLIne zuM karaze? chatAM paNa sAMbhaLI-samajI le. moTA moTA paMDite hArI gayA. amArA rAjA zUrasene. eka sarovara banAvavA nirNaya karyo. jyAre aDadhuM sarovara dAI gayuM, tyAre eka tAmrapatra nIkaLyuM. e tAmrapatra. vAMcavA zrIpuranA badhA paMDita bhegA thayA. badhI lipio: jANanAra paMDite paNa tene vAMcI zakyA nahIM. . e tAmrapatra brAhmI lipimAM che. keTalAke vAMcyuM, paNa. artha jANuM zakayA nahIM. pUrva, sAta dakSiNa, traNa hAtha nIce kaNa jANe e tAmraparAmAM zuM lakhyuM che. rAjAe nizcaya karyo che ke jyAM sudhI lekhanuM rahasya samajIza. nahIM, tyAM sudhI keI kAma thaze nahIM. tenA mATe rAjAe.. pitAnI putrI saubhAgya maMjarIne dAvamAM mUkI che." . huM tamArA helane sparza karuM chuM." puNyapAle Dhela para hAtha mUke. rAja sevaka tene rathamAM besADI rAjA pAse laI gayA. tAmrapatra tenI sAme. mUkavAmAM AvyuM. puNyapAle te vAMcI rAjAne kahyuM : AmAM na samajAya tevI kaI vAta che ? badhuM spaSTa che. utsuka thaI rAjAe pUchyuM : . te pachI batAvo. A bahAne tamAre mArA jamAI thavAnuM hatuM. saubhAgyamaMjarInI mAtA ciMtita hatI. jANe zuM thaze? kaI vRddha-apaMge tAmrapatra vAMcyuM hatuM te mArI putrInuM tenI sAthe lagna thAta. rAjA vacana para mare tamArA Dolara karIne dAvAnA mATe rAjAe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 che. paNa sAcuM kahuM chuM ke huM pratijJAbaddha na hota te paNa . tamane mArA jamAI banAvI leta. tame na kaho te paNa - huM jANuM chuM ke tame koI rAjaputra che. rAjAnA kathanane kaI javAba ApyA vinA puNyapAle kahyuM : rAjana ! je jagyAethI A tAmrapatra nIkaLyuM hatuM * tyAM jaIe. tyAre enuM rahasya khulaze." ja vAra kayAM hatI? badhA taiyAra thaI gayA. payapAla ane rAjA rathamAM besIne gayA. hajAro strI-puruSo paNa doDayA gayA. sabhAsada te sAthe ja hatA. je jagyAethI tAmrapatra nIkaLyuM hatuM, tyAM puNyapAla Ubho rahyo. sAthe be-cAra khodanAra lIdhA. tAmrapatramAM lakhelA saMketane vAMcI puNyapAle kahyuM : - "ATalA hAtha gaNuM pUrvamAM khede. pachI ahIM, Ama karatAM kastAM ranothI bharelA cAra caru nIkaLyA. badhA Azcarya pAmyA. rAjAe puNyapAlane chAtIe lagA. badhA dhArI dhArIne tene joI rahyA hatA. badhA sabhAmAM pahoMcI gayA, tyAre rAjAe kahyuM : have saubhAgyamaMjarI tamArI thaI gaI.' puNyapAla bolyo : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita: rAjana ! ema kevI rIte thaI gaI? huM keNa chuM e te pahelAM jANo. huM zreSThikumAra puSpadattano sevaka chuM.. temanI sAthe A chuM. ratanapurI nagaramAM zeTha zrIdattanA. ekane eka putra puSpadatta che. e tamAre jamAI banavA! cogya che. huM te nirdhana chuM.? - tame nidhana che? sAcuM kaho che? jenI pAse. 'vidya-buddhinuM dhana hoya, e paNa nidhana hoya te dhanavAna. keNa haze? tame nirdhane che, chatAM mArA jamAI banI gayA. saubhAgyamaMjarInAM lagnae mArI pratijJAne Adhita. . hatuM. pratijJA pUrI thaI eTale lagna thaI gayAM. have dhAmadhUma karavAnI bAkI che. ' puyapAla cUpa thaI gaye. eka vAra kanakamaMjarI yAda AvI. : 'tene huM sarovara para mUkIne Avyo chuM. kyAM gaI haze? ratnapura gaI haze. IcchA na hovA chatAM kanakamaMjarInI zoka saubhAgyamaMjarI AvI gaI. have te mane. deSa nahIM ApI zake. . basa, pachI zuM hatuM? puSpadara pAse vAta pahoMcI gaI. teNe puNyapAlane vadhAmaNI ApI. dhAmadhUmathI lagna:thaI gayAM. puSpadara karamukta thaI gaye, tene badhe mAla vecAI gaye. ne mAla kharIdI sAte vahANa bharI lIdhAM. ane puNyapAlane kahyuM: P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 39 " "te mane vacamAM ja cheDI dIdhuM. tuM rAja jamAI banI gaye. enA sevaka badhuM tArI pAse che. vadhAmaNuM to ApuM chuM, paNa have huM ekale jauM ?" puNyapAla bolyo : eptikumAra meM ema kayAre kahyuM ke tame ekalA jAo? jevI rIte ratanapurIthI ahIM sudhI tamAre pagAradAra sahayAtrI banIne Avyo chuM, tevI rIte ratnapurI sudhI sAthe rahIza. tamArI sAthe ja AvIza. bole, kayAre. javAnuM che ?" puSpadatta bolyo : huM te taiyAra chuM. tAre bhAbhInI rajA levAnI che." puNyapAle saubhAgyamaMjarIne samajAvI rajA laI lIdhI.. rAjA zUrasene paNa rajA ApI. puSpadatta sAthe puNyapAle. prayANa karyuM. saubhAgyamaMjarI pati sAthe pasAra karelI. rAtonI madhura smRtio yAda karatI piyaramAM rahI. sAgaranA. paTane cIratAM puSpadattanAM sAte vahANasopArApura dvIpa para UbhAM rahyAM. - A ThagonuM nagara hatuM. A dvIpamAM Thaga ja Thaga. hatA. je vepArI A beTanA bhoga banyA hatA ane jene ahIMnI ThagAInI khabara hatI, e leke bhUlathI paNa ahIM AvatA nahIM. ajANyA AvatA hatA. ahIMnA leke P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ jU0 puNyapAla carita-1 ajAyA vepArIne cAlAkIthI ThagI letA hatA. puSpadatta aMhI phasAye. na sAgaranA taTa upara taMbU tANuM puSpadatta beThe hato. nAvika-sevaka paNa cagya jagyAe beThA hatA. Thaga rAjAno maMtrI AvyA. puSpadattane kahyuM : rA . "tame navA vepArI lAge che. ahIM tamAre mAla vecatA pahelAM ahIMne niyama jANI le, nahIMtara phasAI jaze. ahIMnI devInA vacana pramANe ahIM AvelA dareka vepArIne ahIMne hAthI tolavo paDe che. tethI tame pahelAM amAre hAthI tolI batAve ke tenuM vajana keTaluM che. pachI AgaLa vadhI zakaze. nahIM te devInA kepathI bacavA ahIMnA rAjA tamAruM badhuM dhana laI leze." - puSpadatta vicAramAM paDI gayo ane puNyapAlanA meDhA tarapha jevA lAge tyAre kANi purohita AvyuM ane puNyapAlane pUchayuM : ' . para tamArA zeTha kayAMthI AvyA che ? - puNyapAle badhuM jaNAvyuM tyAre kANiyA purohite puSpadattane kahyuM : tame zrIdatta zeThanA putra che ? sAruM thayuM, tame AvyA. nahIMtara mAre ratnapurI AvavuM paData. keInuM traNa -khAI jIvavuM e bhArarUpa banI jAya che. huM tamArA pitAno -jhANuM chuM. meM temanI pAsethI dasa hajAra senAmahore ratna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 purIthI lIdhI hatI. have kahe, tamane ApuM ke temanI pAse ratnapurI javuM paDaze ? puSpadatta belyo : * "emAM zuM vAta che? huM laI laIza ane lakhI " ApIza ke meM zrIdatta zeThanuM ApeluM traNa sopArApuranA zrI.pAsethI vasUla karyuM che.' paraMtu bhAI tamAre mArI thApaNa pAchI ApavI paDaze. mArI thApaNa zrI datta tamane ApI haze. te tamAre ApavI paDaze." "jyAre temanuM. aNu lauM chuM, te thApaNa paNa pAchI ApIza. paraMtu tamArI koI vastu temaNe mane ApI zrIdatta AvA luccA che? huM jyAre ratnapura gaye hatA, tyAre mArI lAcArIne lAbha uThAvI mArI eka AMkha gIrave rAkhI traNa ApyuM hatuM. tamArA pitA kevA ghAtakI chehave tamArI AMkha laI laIza. huM kema cUkuM ? zrIdara mAruM mAnyuM nahIM, te huM tenA putranI AMkha laIne ja choDIza. * tyAre huM tamArA nagaramAM Avyo hato. have tame - mArA nagaramAM AvyA che. pitAnA ghare bilADI paNa vAgha banI jAya che. tame tamArI AMkha mane Ape athavA mArI AMkha pAchI ApI tamAruM aNu laI le. paNa huM nathI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 puNyapAla carita IcchatA ke huM tamArA pitAnI jema ghAtakI thauM. tethI mArI AMkha mane pAchI ApI de ane tamAruM bANa laI le." ( puSpadatta mAthuM pakaDIne besI gayA. kANiye purohita. dhamakI ApIne gaye : hamaNAM pAchA AvuM chuM. mArI AMkhane prabaMdha karI leje.' leje.' puNyapAle puSpadattane samajAvyuM : zreSThiputra ! gabharAo nahIM. lAge che ke A dhUrta kaMganuM negara che. rAja-prajo badhA sarakhA che. temanA ja zastrathI temane marIzuM. haju bIjA paNa Avaze. tame Akho. divasa temane tamAzo juo. pachI kaMIka vicArIzuM.' che. puSpada che : 'bhAI puNyapAla ! have to tArI buddhi upara AdhAra : che. nahIM te ApaNe phasAI jaIzuM? thoDA samaya pachI bIjA cAra Thaga AvyA. temaNe paNa pitAnI mAya phelAvI. puSpadatta sAthe evI rIte vAta kare ke temane bhalA vepArI samajI temanI sAthe potAne mAla vecavA te taiyAra thaI gaye. e cAre pArApuranA prakhyAta Thaga hatA. cAra sAthe rahetA hatA. sAgarataTa para AvI temaNe puSpadatta sAthe mIThI mIThI vAto karI sagapaNa saMbaMdha kADhayA. eka be : ' ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43H puNyapAla carita-1 2 "A nagaramAM badhA ja Thaga che. ame jyAre ratnapurI gayA hatA, tyAre tamAre pitAe amAruM svAgata karyuM hatuM. eTale have amArI paNa kaMIka pharaja che." - bIje bolyA : ' .. "bIjA keI cakkaramAM paDaze nahIM. keInI vAtomAM Avaze nahIM. tamAro badhe mAla amArA gAmamAM bharAvI. do. tamAre paNa A mAla kADhI ne mAla levAne che. mAlanA badalAmAM kaMIka mAla leje. tame je Icche te mAlathI. ame tamArAM sAte vahANa bharI daIzuM." trIjo bolyo : hA hA sAruM che. tamArA mAlanA badalAmAM amArA: dezane mAla leje. koI paNa prakArane tamane dago thaze nahIM." cothAe matalabanI chellI vAta kahI : . "tame badhA mAla vecavAnI-levAnI ja vAta karaze ? temanA khAvA-pIvAnI vAta te kare. jeTale mela joIe. eTale le, paNa bhajana amAre tyAM karaje. bhAI puSpadatta! tame ghare cAle. ahIM rahevuM sAruM nathI." banAvaTI hoya ke sAcuM hoya, pitApaNAne bhAva prabhAvita te kare ja che. tethI kuzaLa-saphaLa abhinayanuM maMhatva kazuM na hovA chatAM badhuM ja che. puSpadatta cAre ThagenI vAtamAM AvI gaye. sAte vahANano mAla gAMDAmAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ -44 puNyapAla carita-1 mUkAvI dIdhuM. ThaganA sevako e mAla godAmamAM laI gayA. Thagoe premathI puSpadattane hAtha paDaze ane ATha jaNane pitAnA ghare laI gayA. puNyapAla uparAMta puSpadatta sAthe bIjA cha sahayAtrIo paNa hatA. ema ATha thayA. cAre Thigoe A AThenuM svAgata karyuM. premathI basa bhejana karAvyuM. puSpadattane lAgyuM : j." A ThagenA nagaramAM cAra bhalA mANase maLI gayA. | bhajana pachI puSpadaro Thagene pUchyuM : amAre mAla amane kayAre maLaze ? tamArI pAsethI -je badalIne laIzuM, tene bIje vecI daIzuM. ' ja eka Thage kahyuM : . "A sAcI vAta che. tamane mAla to maLaze ja. - jyAre joIe tyAre laI leje. paraMtu atyAre kema jAo che? be-traNa divasa amAruM Atithya svIkAre." . Ama karatAM rAta paDI gaI. eTale cAre Thaga bolyA: ke - "bhAIe ! tame tyAM jAo. rAte ame amAre tyAM rAkhI zaktA nathI. amArI kuLadevInuM vacana che ke keIparadezI ne gharamAM rAkhaze te huM bhasma karI nAkhIza." lAcAra thaI puSpadara bahAra AvyuM. sAgarataTa para khAlI vahANamAM rAta pasAra karI. savAre teNe puNyapAlane P:P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-1 - 45 bhAI! have zuM karIe? barAbara phasAyA. have A khAlI. vahANe laIne kayAM jauM?" puNya pAla kaMI mArga batAve, tyAM ja savAramAM kANiye purahita ane pUrva maMtrI pharI avyA. baMnee pitapotAnI vAta karI. maMtrIe kahyuM: jyAM sudhI tame amAre hAthI nahIM le, tyAM sudhI ahIMthI jaI zakAze nahIM. A sAte khAlI vahANa huM laI laIza. tame nagara-niyamanuM ullaMghana kevI rIte karaze? devI amArA para gusse thaze." kANiye Thaga che : huM tamArI AMkha maphata nathI mAgata. dasa hajAra senA--- mahere ApuM chuM. AMkha pAchI ApyA vinA tamArI salAmatI nathI." puNyapAle javAba ApeH "cAle, ApaNe badhA rAjasabhAmAM jaIe. tyAM nyAya. nirNaya thaze." baMne Thaga taiyAra thaI gayA. rAjA para temane bharoso hate. badhA rAjasabhAmAM pahoMcyA. baMne pakSavALAe pitapitAnI vAta kahI. chelle puNyapAla bolyo : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ -46 puNyala carita-. * huM maMtrIne hAthI tolIza. tame badhA hAthI laI sAgara pAse cAle . tame badhA hAthI laI rAjA Azcarya pAmyo tame hAthI telaze ?: parvata je hAthI kevI rIte telazo ? Aja sudhI koI telI zakayuM nathI." puNyapAla bolyA: - je kAma Aja sudhI thayuM nathI, te zuM te thaze ja nahIM che . [anusaMdhAna puNyapAla carita-2] P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 badhA mANaso sAgarataTa para gayA. eka moTI hoDImAM hAthI caDAvyuM. puNyapAle jyAM sudhI haDI DUbI hatI tyAM khaDIthI nizAna karyuM. pachI hAthIne nIce utAryo. nAvamAM eTalA patthara bharyA ke nizAna sudhI hoDI pharI DUbI gaI. " pachI badhA patthara telyA. maMtrI jhaMkhavANo paDI cUpa thaI gaze. have kANe purohita uttejita thayA have mArI AMkha paNa pAchI Ape. huM ghaNA samayathI dasa hajAra sonAmahoranI piTalI laIne pharuM chuM.' puNyapAle kahevAnuM zaru karyuM? "rAjana ! puSpadattane yAda nathI rahetuM. huM tenA pitAne jano nokara chuM. huM badhuM jANuM chuM. tenA pitA badhuM girave rAkhe che. mUchanA vALa hajArenA rAkhyA che. badhA pratiSThAvALA traNa ApI potAnA vALa laI jAya che. purohitanI AMkha temane jarUra maLaze. mANasa vAta para mare che. A pureDita keTalA ImAnadAra che ke potAnA taraphathI traNa ApI rahyA che." - purahita AnaMdathI uchaLavA lAge. tenI kANI AMkha pharakavA lAgI. belyA : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust ja H
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 puNyapAla carita-2, tame sAcuM kahe che. huM dasa hajAra ja nahIM, vyAja paNa ApIza. vyAja sAthe le ane mArI AMkha. mane Ape." " puNayapAla pharI be : "e te ApuM chuM, AMkhonI piTI huM sAthe lAvyA chuM. bIjA dezonA vepArIonI AMkho paNa ApavAnI che. badhAnI AMkhe eka jagyAe bhegI thaI gaI che. have tame tamArI bIjI AMkha kADhe. tenA barAbara zedhIne, kAMTA para telIne tamArI bIjI AMkha tamane ApavAmAM Avaze. kaI bIjAnI AMkha kevI rIte ApuM ?" bIjI AMkha" kANe gabharAye. - puNyapAla bolyA: * emAM zuM vAMdho che? pahelI AMkha tame kADhI. haze. tamane muzkelI na paDe eTale huM kADhI ApIza. mArI. pAse charI che? ' kahetAM kahetAM puyapAle talavAra kADhI. kANo Thaga mUThI. vALI bhAgye sabhAmAM sannATo chavAI gaye..A baMnethI. chuTakAro meLavyA pachI pupada puNyapAlane kahyuM : "mArA pitAnA munima ! have e. cAre vepArIone. paNa belAvo." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 49a puNyapAle rAjAne kahI e cArene bolAvyA. temaNe AvI akaDAIthI kahyuM : "ahIMthI mAla pAcho jaI zakatuM nathI. badalAmAM mAla ja mAgo. e mATe ame kayAM nA pADI che ? puNyapAla bolyA : "amane tamArI zarata pahelethI maMjUra che. amArAM sAte vahANa macharenAM hADakAMthI bharI do. bIju amAre kazuM joItuM nathI." cAre Thago muMjhAI gayA. Thagone rAjA hovA chatAM sepArApurane rAjA puNyapAlanI caturAIthI prabhAvita thaye.. teNe temanAM sAte vahANono mAla cAra Thago pAsethI pAcho apAvyuM. puSpadattanA jIvamAM jIva AvyuM. have teNe ThagonA A nagaramAMthI javAno nirNaya karyo. sopArApuranA ThagaziromaNi rAjAe paNa puNyapAlanAM vakhANa karyA ane zreSThikumAra puSpadattane kahyuM " zreSThiputra ! Thaga loke lUMTArA, cera ke DAku hatA. nathI. teo pitAnI buddhine camatkAra batAvI bIjAne mAla pitAno karI le che. tamArA pitAne munima badhAthI. caDhiyAta nIkaLe. teNe tamane bacAvyA. have tame nirbhaya. thaI amArA nagaramAM rahI zake che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ puchayapAla sarita cAre tarapha samudrathI gherAyelo siMhalaTApu eka parvata para vasele suMdara TApu hate. nAnA-meTAM keTalAMya nagara A TApumAM hatAM. je mukhya nagara TApunI vacce hatuM te rAjadhAnI siMhalapura nAmathI prasiddha hatuM. ahIMnA rAjAnuM nAma paNa siMhalasiMha hatuM. siMhalezvara siMhalasiMha vIra ane parAkramI zAsaka hatA. temanI pAse vizALa raNavAhinI senA hatI. temanA nagaramAM mUlyavAna ratno hatAM. e ratna kharIdavAnA zokhIna paNa bahu hatA. dUra-dUranA vepArIo temanI pAse rana vecavA AvatA hatA. temanA siMhalapura nagaramAM kuzaLa ratnapArakhu hatA. agIyAra peDhIothI ratana parIkSAnuM kAma cAlatuM hatuM. siMhalasiMha rAjAnA kuTuMbamAM -rANI siMhalA uparAMta rAjAnI kuMvArI bahena tilakamaMjarI paNa hatI. tenA lagnane bhAra, siMhalezvara upara hate. tilakamaMjarI rUpavatI ane buddhizALI rAjakanyA hatI. rAjA siMhalasiMhanA khajAnAmAM tenA bApa-dAdAnA vakhatanAM viziSTa ATha rana hatAM. eka divasa rAjAe vicAra karyo ke pUrvajonA A ATha ratnonI parIkSA karAvuM ane jANI lauM ke kayuM ratna keTaluM upayogI che. mArA pUrvaje A ratnanA guNa vigere jANatA hatA. huM paNa -jANI lauM ke kevAM che. ratnanA guNa jANyA vinA rahane rAkhavAM e sAmAnya pattharo rAkhavA jevuM che. * * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ para.. puNyapAla carita* A badhI vAto para vicAra karI rAjA siMhalasiMhe. nagaranA prakhyAta ratnapArakhuo lAvyA. pArakhuoe AThe 2ne joyAM ane temAMthI cAra nakalI batAvyAM. rAjAe jyAre jyAre cAra asalInA guNa pUchayA te pArakhuo. muMjhAyA. A samaye puSpadatta ane puNyapAla paNa sabhAmAM , AvyA. * : puSpadattanAM sAte vahANa sAgarataTa para UbhAM hatAM.. siMhalapuramAM vepAra karavAnI rajA levA puSpadatta rajA mATe bheTa laI Avyo hate ane puNyapAlane sAthe lAvyo hato.. ratnapArakhuonI muMjhavaNa jaIne puNyapAla ha. rAjAe. tene hasato joI pUchayuM : : - "yuvaka ! ratnaparIkSAmAM tuM paNa jJAna dharAve che?" * puNyapAle kahyuM : "rAjana ! vArasA pramANe huM ratnaparIkSaka nathI. paraMtu ratanaparIkSaka zAstra meM vAMcyuM che ane pacAvyuM paNa che.. tenA AdhAre huM adhikAra pUrvaka ane sapramANa ratnaparIkSA. karI zakuM chuM." AzcaryathI rAjA bolyA : ' ' .' ema vAta che ! te mArAM ratnanI parIkSA kare, paNa eTaluM yAda rAkhajo ke je tame niSphaLa jaze te tamArAM. sAte vahANa huM laI laIza." . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Sun Aaradhak Trust
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 mane A zarata maMjUra che. paNa e kahe ke jo huM pArakhavAmAM saphaLa thaI gaye te ? rAjAe kahyuM : ' "tamane pAMcaso gAma ApIza ane mArI bahenanA "pati banaze. bahena tilakamaMjarInAM lagna tamArI sAthe karIza." pAse beThelA puSpada cUMTaNI paNa dhIrethI kahyuM: puNyapAla ! muzkelI UbhI karavA mAge che? tame ratnaparIkSA karI zakaze? tame mArAM sAte vahANa ApI kaMgAla karavA mAgo cho ? puyapAle puSpadattane koI javAba Ape nahIM. rAjA pAse ratnanI peTI mAgI. ATha ratna, cAra-cAra asalI nakalI judAM rAkhyAM hatAM. tene joyA pachI te bolyo : "rAjana ! tamArA pArakhuoe je cAra ratno nakalI batAvyAM che e sAcAM che ane je sAcAM batAvyAM che te khoTA che." rAjA ciDAyAH "tame zuM kaho che ? . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carite pArakhuo ciDAyAH A te budhdha che. eNe ratna joyo ja nahIM hoya. amArI pArakhazaktine A paDakAra kare che? maMtrIne avAja saMbhaLAH . maryAdA~maryAdA pArakhuo! sabhAnI maryAdA rAkhe.. paradezI yuvakane pitAnI vAta kahevA de. yuvaka ! tame e. siddha kare ke A cAra sAcAM che ane A cAra khoTAM che." puNyapAla gaMbhIratAthI be - "siMhalezvara ane mahAmaMtrI ! baMne sAMbhaLo. pahelAM. huM guNa taphAvatanA AdhAre eka eka ratnanuM sAcuM-khoTuM mApa batAvuM chuM." puNyapAle meM ratna lIdhA. eka sAcA ratnamAMthI ane. eka khoTA rasnemAMthI. evAmAM baMne eka sarakhAM ja hatAM.. eka-eka ratna hAthamAM rAkhI puNyapAla bolyuM : - "mArA DAbA hAthamAM pArakhuoe batAvele sAce. hIre che ane jamaNA hAthamAM khoTo che. mArI parakha. temanAthI judI che. arthAt A samaye mArA jamaNA hAthamAM je ratna che te sAcuM che ane DAbA hAthavALuM beTuM. have baMne vacceno taphAvata sAMbhaLe." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55. puNyapArlagrerita-2 . . .. . -------- ITI "A sAcA ratna upara hazeDo mAraze te uchaLaze, tUTaze nahIM. khoTAnA cUrecUrA thaI jaze." tarata hazeDo AvyuM. rAja siMhalasiMhe prayoga karI je. puNyapAle kahyuM hatuM te pramANe thayuM. sAce uchaLIne dUra jaI paDe. baTAnA cUrecUrA thaI gayA. rAjasabhAmAM sannATo chavAI gayo. rAjA Azcarya pAmyA, maMtrI AnaMda pAmyA ane pArakhu leke zaramAyA. bIju ratna laI pujyapAla bolyo : AmAM je sAce che te DUbaze nahIM ane khoTA. DUbI jaze." A paNa saphaLa thayuM. have bAkInAM be rane viSe pujyapAle kahyuM : AmAMthI eka viSaharaNa che. pANImAM aDADI pivaDAvI de to sApa vigerenuM jhera tarata utarI jaze. bIje. dhananI vRddhi karanAra che. ene khAnAmAM rAkhe te dhana. kayAreya khUTaze nahIM. vadhatuM jaze." rAjA belyA : AnI parIkSA samaya Avaze tyAre thaze. paNa amane vizvAsa che ke A pramANe, saze. have mAre vAre che. mAM cheevi - - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 maMtrI ! paMDitane bolAvo. te lagnanuM muhUrta kADhaze." cAra divasa pachI muhUrta nIkaLyuM. puNyapAla siMhalezvarane banevI thaI gaye. payapAla ane tilakamaMjarI pati-patnI thaI gayAM. puNyapAla suMdara to hato, chatAM ratnajaDita kapaDAM ane ghareNAM paherI e jude ja lAgato hite. - puNyapAla pAMcaso gAmanA adhipati hate. tenI ane tilakamaMjarInI joDI kAmadeva ane rati jevI hatI. tene rahevA mATe pAMca mALanuM bhavya makAna hatuM ane savA mATe hajAre dAsa-dAsIo hatAM. - puSpadattane karamAMthI chuTakAro maLyo hato. te pitAno mAla siMhalapuramAM vecI rahyo hato. ene bIjuM zuM joIe ? chatAM tene saMtoSa na hatuM ane AnAthI vadhAre prApta karavAno adhikArI paNa na hatuM. puNyapAlanI sAhyabI joI puSpadatta ISyAthI baLI gayo ane vicAravA lAgyuM : A "puNyapAla mAre nokara che. chatAM tene AvI sAhyabI! saubhAgyamaMjarI te tene maLI. ahIM AvI tilakamaMjarI paNa maLI gaI. jyAre ratnapurI AvyuM hatuM tyAre keTalAka divasane bhUkhe hato. kapaDAM phATelAM na hatAM, te paNa melAM to hatAM ja. tyAre nirAdhAra hatuM. sahayAtrI sevakanA rUpamAM sAthe lIdhe, ane Aje keTale moTe mANasa P.PSA. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2, thaI gayo ! huM pupada chuM, ne koDa jillo -hyuM! ISALu pitAnI badhI zani javuM ane vAMmAM vApare che. tene potAnI unnatimAM keTaluM sukha maLatuM nathI jeTaluM bIjAnuM dukha devAmAM maLa che. pAlane pADavA mATe puSpada rAjA siMhalasiMha sAthe mulAkAte vadhArI. ekAMtamAM e rAjane maLatA. eka divasa lAge joI vAta kADhI : rAjana ! puNyapAla koNa che e tame jANe che have te mArA banevI che ane suMdara vidvAna che." paraMtu tame tenA kuLa vize kazuM jANatA nathI." rAjA bolyA : * "kuLavAna te che. kuLavAna chupa nathI rahetuM. vadhAre dha-khoLanI mane jarUra lAgI nahIM." puSpadatta be : "huM tamane kahe. jAte hajAma che. tenA pitA vALa kApatA hatA. mAtA-pitA baMne marI gayAM. mArA pitAe anAtha samajI tene rAkhe. khUba bhaNavyuM. buddhizALI nIkaLe. mArA pitAnAM ratnonI dekhabhALa karato hato tethI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 puNyapAla carita-2 2nI parakha paNa jANI gayo. mANasa vizvAsu che tethI mArA pitAe tene mArI sAthe mekalya, paNa che te hajAma ja. gadheDAne game teTale zaNagAre, te te ghaDe banI jaze? gadheDe ja raheze." "have tame jAo." rAjAe puSpadattane vidAya karyo. temanu kALajuM dhrujavA lAgyuM. AMkha sAme aMdhAruM chavAI gayuM. siMhalasiMha bahu ja dukhI thayA. vicAravA lAgyA "chetarAI ga. jANyA vinA meM mArI bahena eka hajAma sAthe paraNAvI. lagna te karAra che. karAra karyA pahelAM ane svataMtra che. pachI te baMne pakSa lAcAra banI jAya che." e samaye maMtrI sumukha AvyA. rAjAe potAnuM du:kha maMtrIne kahyuM. maMtrI belyA: "rAjana tame ciMtA na kare. puSpada AvuM kahyuM haze te cokkasa kaI duzmanAvaTanA kAraNe kahyuM haze. nahIMtara koI paNa mANasa potAnA mANasane nAge kare nahIM, puSpadatta purayapAlane hitecchu heta te hajAma hovA chatAM na kaheta. huM vAstavikatAnI tapAsa karIza." maMtrI have puNyapAlanuM jhINavaTa pUrvaka nirIkSaNa karatA tenA khAna pAna, azvAheNuM UThavuM besavuM badhAmAM kulInatA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla caritara 59 TapaktI hatI. te chatAM maMtrI sumukhane saMtoSa thaye nahIM. eka divasa puryapAlane pUchyuM jamAI ! tamArA pitA zuM karato hato ?" puNyapAla bolyo : mahAmaMtrI ! tamAre prazna sudhArI ema pUche kemArA pitA zuM kare che? mArA yazasvI pitAne tame divagata kema mAnI beThA maMtrI zaramAIne bolyA : jamAI ! mApha kare. have kahe ke e zuM kare che? puNyapAla balya : je kAma tame kare che, te mArA pitA kare che mArA pitA subuddhi vatsa dezanA rAjA jitazatrunAM mahA. mAtya che." - "basa, have kazuM nahIM pUchuM. eTaluM kahe ke puSpadA: ane tamAre sAthe kevI rIte thaze ? e te tamane hajAma kahe che. puSpadatta Avo IrSALu che? to puNyapAla hasavA lAgyuM ane balya :"eNe AvuM kema kahyuM te huM jANuM chuM. tene tilaka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 maMjarI maLI nahIM. mArAM lagna zrIpuranA rAjA zUrasenanI putrI saubhAgyamaMjarI sAthe paNa thaI gayAM che. sopArApuramAM meM ene ThagenI jALamAMthI bacAvyo hato. chatAM teNe kRtajanatA karI. kAMI vAMdho nahIM. tenuM kareluM tenI pAse ane mAruM mArI pAse. "mahAmaMtrI ! bhAgya parIkSAne suyoga-saMga mane maLe te huM ratnapurI Avyo. tenAM sAta vahANa AvatAM - hatAM. huM paNa sAthe AvyuM. A che amAre paricaya." - puNyapAla pAsethI vAstavikatA jANa maMtrI sumukhe siMhalezvaranI ciMtA dUra karI. paraMtu temanA gussAno pAra na rahyo. puSpadattanuM badhuM dhana ane sAte vahANo laI upakArI hate. pitAnI sAthe apakAra karanAra sAthe paNa je upakAra kare che, e sAcA arthamAM upakArI che ane e amita pune saMcaya kare e amita , e sAcA ra karanAra sAthe ja nAM sAte vahANa mAla sahita pAchAM apAvyAM. paraMtu e puNyapAlane kahyuM : jamAI ! tamArI vAta mAnI meM kRtadana puSpadattane karyo. paNa have ahIMthI saMbaMdha toDI nAkhe. tamane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 puNyapAla carita--- enI sAthe nahIM javA dauM. rastAmAM e tamAruM kaMIka ne. kaMIka aniSTa karaze.' puNyapAle kahyuM : pitA ! keInuM koI aniSTa karI zakatuM nathI. jyAM. sudhI bhagavAna mane anukULa che, tyAM sudhI puSpadara mAruM kaMI karI zakaze nahIM. mAre mAruM vacana pALavAnuM che. tene huM ratna purI pahoMcADI dauM, pachI huM tenAthI chUTe chuM." - rAjAe kahyuM : jevI tamArI IcchA. tame samajadAra che. huM tamane zuM samajAvuM ? tamAre eka vAta mAnavI paDaze. tame tenA vahANathI judA raheje. tenI sAthe ratnapurI sudhI jarUra : jaje. paNa tamArA mATe ane tilakamaMjarI mATe huM judAM vahANanI vyavasthA karuM chuM." siMhalezvare sAta vahANa puNyapAla mATe taiyAra karAvyAM. eka vahANamAM sazastra sainike hatA. ekamAM sevaka ane rastAnI sAmagrI hatI. cAramAM dahejanuM vipula dhana. bharyuM hatuM. ekamAM tilakamaMjarI ane puNyapAlane besavAnI. suvyavasthA hatI. siMhalapurathI cauda vahANoe prasthAna karyuM. badhAM zrIpura nagara tarapha AgaLa vadhatAM hatAM. puSpadatta uparathI - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 zaraside ho, paNa addharathI puNyapAla para ciDAI rahyo - hato. bIjA para ciDAnAra pitAnuM ja aniSTa kare che. cauda vahANa gya samaye zrIpura nagaranA baMdara para UbhAM rahyAM. zrIpura rAjA pAse samAcAra pahoMcyA. te svAgata pUrvaka puNyapAlane laI gayA. saubhA camaMjarI ane tilakamaMjarI paraspara eka-bIjAne maLyAM. saMgathI e divaramAM zrIpuramAM zramaNa saMgha sAthe jaina zramaNa AvyA. temane upadeza sAMbhaLI rAjA zUrasena aNagAra thaI gayA. tene keI putra hato nahIM tethI jamAI puNyapAlane rAjatilaka karI dIkSA grahaNanI rajA mAgI. puNyapAle kahyuM : "AjoddhAranA A zubha kAma mATe huM kevI rIte rekI zakuM.? paNa mane ratnapurI javAnI rajA Apa. puSpadattane pahoMcADI huM pAcho AvIza, tyAre zAsana bhAra saMbhALIza." ta, rAjA zUrasene rajA ApI. teNe paNa dahejamAM dhana, - ratna, ratha vigere ApyuM. puNyapAlanAM vahANanI saMkhyA begaNI thaI gaI. badhAM vahANo para kuzaLa nAvika hatA. saubhAgyamaMjarI ane tilakamaMjarI sAthe puNyapAla eka - vahANumAM beThe, * puSpadAnA vahANa sAthe puNyapAle ratanapurI tarapha prayANa karyuM. e nagaramAM rAjA zrIvijayanA Azraya-saMrakSaNamAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla caMti-2 puNyapAlanI prathama patnI kanakamaMjarI rahetI hatI. tapa ane dharmArAdhanA karatI te pitAnA patine sakuzaLa pAchA AvavAnI pratIkSA karatI hatI. puNyapAla pitAnI baMne priyAe sAthe AnaMdapramoda kareto samudramAM yAtrA karI rahyo hate. tenAM coda vahANa sAthe puSpadattanAM sAta vahANa hatAM. ekavIsa vahANa dUra-dUra sudhI sAgara para tarI rahyAM hatAM. puSpadatta eka divasa pitAnA vahANamAMthI kUdI puNyapAlanA vahANamAM Avyo ane hAtha joDI belyo : "bhAI puNyapAla ! tuM mArAthI risAyele rahIza? eka vAra mArAthI ajANatAM bhUla thaI gaI. savArane bhUlele sAMje pAcho nathI Avate? tArA AdhAre te huM ratnapurIthI "A hato." puSpadattanI mIThI-mIThI vAtothI puNyapAlanuM mana bharAI gayuM. teNe puSpadattane hAtha potAnA hAthamAM lIdho ane bolyA : "badhAnI bhUla te thAya che. sananA bhAva kAyama eka rahetA nathI. krodha-lebha vigere vikArothI manuSya pitAne viveka bhUlI jAya che. krodha kyAreka to utare che. lebha-moha paNa kAyama rahetA nathI. tame ahIM AvyA kare. : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2. - baMne vacce prema vadhI gayo. puNyapAla sAthe puSpada bhejana karyuM. pachI te e niyama thaI gaye ke puSpadatta. savArathI puNyapAlanA vahANamAM AvI jato ane rAte pitAnA vahANamAM jato raheto. eka divasa puSpada Agraha karyo ke AdAna-pradAna e mitratAne AdhAra che. mitrane tyAM khAIe to khavaDAvIe paNa kharA. mAre tyAM AvI bhajana kara. tuM mArA vahANamAM besI bhajana nahIM kare te huM paNa nahIM karuM. . - puNyapAle puSpadattanuM AgrahabharyuM AmaMtraNa svIkArI lIdhuM. baMne vahANa sAthe cAlatAM hatAM. vahANanI dorI pakaDI puNyapAla puSpadattanA vahANamAM javA lAgyuM, te tilakamaMjarIe tene retAM kahyuM : - ' "nAtha ! A mIThA ThaganI vAtomAM na Avo. tenI dAnata sArI nathI lAgatI." - saubhAgyamaMjarIe paNa kahyuM : "svAmI ! tenI dAnatanuM pratibiMba tenI AMkhamAM che. parastrI AsakatanI najara kevI bhayAnaka hoya che! svAmI ! tene vahANamAM na jAo." * puNa capAla bhAvivaza thaI gayo. patnIonI vAta. mAnI nahIM ane baMnene kahyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 "tame bane manuSyanAM saMcita karmo para vizva saM kare. tame vicAratAM haze ke puSpadatta mane sAgaramAM dhakako. mAraze, paraMtu e te ApaNA vahANamAM paNa asaMbhava nathI. pApakarma pragaTa thAya che, te ApaNuM vahANa paNa. phATI zake che, ane puNya sahAyaka bane te sAgaramAM pahADa. nIkaLI Ave che. huM puSpadattane kevI rIte kahuM ke huM bhejana karavA tAre tyAM nahIM AvuM. je tamArA bhAgyamAM saubhAgyavatI rahevAnuM lakhyuM haze te huM marIza nahIM." puNyapAla jato rahyo. puSpado premathI tene bhojana karAvyuM. e pApIe bhajanamAM nazAvALI vastu nAkhI: hatI. tenAthI puNyapAlane UMgha AvI gaI. eka bAMkaDA, para sUvAnI vyavasthA hatI. puNyapAla tyAM sUI gaye.. vadhAre zuM kahIe? banavA kALa banI gayuM! puSpado. puNyapAlane sAgaramAM dhakako mAryo ane hAya-hAya karI bUma pADavA lAgyo. nAvikee jALa nAkhI paNa badhuM vyartha gayuM. DUbaka-DUbaka avAja sAthe puNyapAla be-traNa. vakhata phUkhe ane bahAra AvyuM. pachI sAgaranA baLe. samAI gaye. - ' have kaI zuM karI zake ? saubhAgyamaMjarI ane tilakamaMjarIe sAMbhaLyuM te bebhAna thaI gaI. te bebhAna. kayAM sudhI rahe ? zrIpurathI sAthe AvelI dAsIoe temanI sevA karI. e baMne jaNa bhAnamAM AvI. paraMtu P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 AMkhomAMthI gaMgA jamanAne pravAha baMdha na tho. pApI puSpadatta AzvAsana ApavA Avyo. kaI bhogyane zuM kare? tame bacI gaI e mATe huM bhaganene keTalA dhanyavAda ApuM? maranAranI sAthe ke mare che ! tame bane nizcita raheje. huM kAma tamAre nekare rahIza" tAjA ghAne vadhAre che cheDavAnuM puSpadAne yogya lAgyuM nahIM. ATaluM kahI e pitAnA vahANamAM jo rahyo. saubhAgyamaMjarIe tilakamaMjarIne kahyuM : tame sAMbhaLyuM! zuM pApI ema kaheto hato ke huM sadAya tamAre sevaka rahIza? eNe ja ApaNe prANAdhArane dhakko mAryo che. tilakamaMjarI bolI : emAM koNa zaMkA karaze? paNa have ApaNe ApaNAM cAritranI ciMtA karavI joIe. jema e abhinaya karI rahyo che, ema ApaNe paNa abhinaya karI ratnapurI sudhI enI jALamAMthI bacavAnuM che. tyAMnA rAjAnI madadathI enAthI chUTakAro meLavI laIzuM." . evuM ja thayuM. jyAre bIjIvAra puSpada saubhAgyamaMjarI ane tilakama jArI pAse AvyuM, to tilakamaMjarIe puSpadAne kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 * "SThikumAra! vela-vanitA kayAreya sahArA vinA rahI zakatI nathI. have tame ja amArA baMnene sahAre che. paraMtu cha mahinA sudhI ame baMne pratikramaNa karIzuM. tethI -ratnapurI pahoMcIe tyAM sudhI ame baMne tamAre sparza karI zakIzuM nahIM. tyAM jaI ame tamArI ja hoIzuM." puNapAlanI priyAoe puSpadattanA mananI vAta kahI dIdhI. e Azvasta thaI gayuM ane manamAM ne manamAM khuza thavA lage. "purapAlane jaLaprANIo khAI gayAM haze. have A mArI ja thaI gaI. cauda vahANa tenAM ane sAta mArAM ekavIsa thaI gayAM dhana-ratna uparAMta emAM hAthI ane ghoDA paNa che. huM nAne-moTe rAjA thaI gayA. saubhAgyamaMjarI ane tilakamaMjarI baMne rAjakanyAo che. mArAthI vadhAre bhAgyazALI koNa haze? gya samaye ekavIsa vahANe sAthe puSpadanta ratnapurI pahoMcI gayo. zeTha zrIdatta putranuM svAgata karavA AvyA. negaranA bIjA zeTho paNa sAthe AvyA. badhAe zrIdattane kahyuM . hajAra nahIM, eka heya paNa putra hoya te puSpadatta je. zreSThina! tamAre puSpadatta te akhUTa puNene sAgara che. ATaluM dhana laI ApaNA nagaramAM kaI pAchuM AvyuM che? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ deTe puNyapAla caritapahelI vAra vepAra karavA gaye te traNa gaNuM vahANa laI A be rAjakanyAo paNa sAthe che. zrIdattavadhAI che vadhAI. . . . '. pitAnA putranAM guNagAna sAMbhaLI zrIdatta phUlAI gayo. puchapadattanA paga jamIna para paDatA na hatA. jhana-jhana. karatA be rathe AvI gayA. baMne rAjakanyAo emAM beThI.. bane puSpadattanA ghare pahoMcI gaI. ekavIsa vahANonuM dhana. bhaMDAremAM bharI levAmAM AvyuM. hAthI-ghaDA cogya jagyAe baMdhAI gayAM. puSpadattanI mAtA zrI dattAe AmaMtraNa mokalI paDozIone lAvaDAvI maMgaLa gIta gavaDAvavA lAgI. '. ahIM saubhAgyamaMjarI ane tilakamaMjarI rAtamAM cUpacApa zreSTha AvAsamAMthI nIkaLI gaI. baMne rAtre ja rAjakIya pauSadhagRhamAM pahoMcI gaI. kanakamaMjarI paNa ahIM rahI sAdhanA karatI hatI. e baMnene zuM khabara hatI ke ene. paNa temanI pratIkSA che, jenA mATe ame A dharmasthAnamAM AvI chIe. baMnee nirNaya karyo ke jyAM sudhI amane amArA priyatama nahIM maLe tyAM sudhI ame nahIM bolIe. 7savAre ratnapurImAM dhamAla macI gaI. pahelI dhamAlA puSpadattanA ghare thaI dAsIone mAravAmAM AvI, paNe have uzkeIazuM kare? puSpadara mana manAvI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 rahI gaye. dharmArAdhanathI khaseDI baLapUrvaka baMne -rAjakanyAone lAvavAmAM e lAcAra hate. puSpadattane nyAyapriya ane dharmAnurAgI rAjA zrIvijayanI bahu bIka hatI. nagaranA ghaNA loko A baMne mauna tapasvinIone jovA gayA. rAjA pite paNa joI AvyA. temane ciMtA thaI "A baMne ramaNIe mIna-tapa karI rahI che, enuM zuM kAraNa che? je huM temanuM duHkha dUra nahIM karI zakuM te mane rAjA thavAne zo adhikAra che? paraMtu badhAM ja kAma samaya pramANe thAya che. saubhAgyamaMjarI ane tilakamaMjarIne bolavAno samaya AvyuM na hatuM. tethI IcchA hovA chatAM rAjA kazuM karI zake tema nathI. puNyapAle pANImAM bahu hAtha-paga pachADayA, paNa sahAre maLe nahIM. e DUbanArane taNakhalAne sahAre paNa nA maLyo. zvAsa phUlavA lAgyo. hAtha thAkI gayA. puNyapAla athAga pANImAM DUkhyo ane upara AvyA. pANI ThaMDI Aga hoya che. kyAMya kinAro dekhAtuM na hatuM. have A athAga pANImAM java ApavAnuM che, ema vicArI puNyapAle hAtha-paga pachADavAnuM baMdha karyuM ane badhuM bhagavAna para cheDI navakAra maMtra japavA lAge. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 puNyapAla carita-2: jyAre saMsAramAM badhA sahArA baMdha thaI jAya che, tyAre hRdayamAMthI sAcI prArthanA nIkaLe che ane sAcI prArthanA kayAreya niSphaLa thatI nathI. kALarAzi sAgaramAM navakAranA prabhAvathI puNyapAlanAM puNya pragaTa thayAM. e eka magaranI pITha upara TakI gayo. tene laI magare bahu dUra paTakI dIdhe. kadAca ema paNa thayuM hoya ke puNyapAla tenI pITha uparathI lapasI gayuM hoya. have te pAcho pANImAM hato. kinArA najIka vana dekhAtuM hatuM. chatAM kinAre eTale dUra hato ke puNyapAla tarIne pAra karI zakatA na. hate. paraMtu e sAcA arthamAM puNyapAla ha. eka lahera evI AvI ke teNe puyapAlane uDAvI sAgarataTa para paTakI dIdhe. puNyapAla maDadA jevuM thaI ga.. eTaluM sAruM hatuM ke taDake nIkaLyA hatA. kapaDAM sUkAI gayAM. tene bhAna AvyuM. te cAlavA lAge. jaMgala ja . jaMgala hatuM. bAra divasamAM puNyapAle vizALa vana pAra karI dIdhuM.. pachI khetara AvyAM. bAjarI kApavAnI hatI. keTalAMka kheta nA pAka kapAyelA paDayA hatA. sehAmaNu zarada Rtu hatI. khetare pasAra thayAM te eka nagara dekhAyuM. dUrathI dhajAee. pharakatI najare paDI. jANe e puNyapAlane bolAvatI hoya. te nagaramAM pravezyA. nagaradvAra pAse eka vizALa vaDa hate... tenI saghana-zItaLa chAyAmAM besI gayo. pAse bera hatAM.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 tene khAtAM khAtAM te sUI gaye. eka prahara sudhI UM . UThe tyAre thAka UtarI gayo hato. pachI rAjamArga para AvI gaye. baMne tarapha gharanI hAramALA hatI. pachI eka galImAM vaLI gaye. tyAM paNa sArAM bhavana hatAM. pharatAM-pharatAM e eka bajAra galImAM. AvI gayo. Azcarya pAmI eka jagyAe besI gayo ane vicAravA lAgyuM : A kevuM vicitra nagara che. ahIMnA badhA leke zuM kaI munine upadeza sAMbhaLavA gayA che? upadeza. sAMbhaLavA badhA ja jAya che ? kaika te rahe ja che. A to AkhuM nagara smazAnanI jema sUnuM che. dukAne khullI paDI che. AbhUSaNonI peTIo paNa che. dukAnadAra kayAM jatA. rahyA? koI grAhaka nathI ane kaI dukAnadAra paNa nathI.. gharanAM ghara sUnAM che. AvuM suMdara nagara janazUnya che, A vicitra vAta: che. eka paNa mANasa hota te pUchata paNa khare. paraMtu haju AkhuM nagara pharyo nathI. AkhuM nagara zedhI vaLuM. kadAca kyAMka kaI mArA jevo bhUle-bhaTaka bIje kaI hoya ane mArI jema AzcaryazrI A nagarane joI rahyo. heya." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare puNyapAla carita-2 Ama vicArI puyapAla bIjA rAjamArga para pahoMcI gaye. gheDe AgaLa gaye to nava oraDAnuM eka bhavana AvyuM. e rAjamahAlaya hatuM. puryapAla phaTAphaTa sIDIo caDavA lAgyo. pAMcamA mALa para Ubhe rahyo te AzcaryathI joyuM. suvarNamaMDita palaMga para eka divya suMdara bALA beThI hatI caMdanane palaMga hatuM ane seLa varSanI bALA jANe keNa hatI. nirbhaya thaI paDyapAle pUchyuM : "ATalA moTA nagaramAM tuM ekalI rahe che? tArAM mAtA-pitA ahIM nathI ? tuM keNa che? A dezanI rAjakanyA che ? badhA kayAM gayA ?" bhAI ! jema mane joI tame cakita-vimita che, tema huM paNa tamane joI herAna chuM, AnaMdita paNa chuM. ahIM kema AvyA ? kevI rIte AvyA?, rAjakanyA ! mArA praznane tame javAba Ape nahIM. paraMtu huM pahelAM tamArA praznone javAba ApuM chuM. naga2mAM praveza karavA mATe ke roka-Toka na hatI. metanA moDhAmAMthI nIkaLI ajANatAM ahIM Avyo hato. have tame mArA praznonA javAba Apo. A "bhAI! tamAruM AvavuM mane sAruM lAge che. paraMtu javAnuM tenAthI paNa vadhAre sAruM lAge che. tame tarata ja P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 73 jatA rahe. sAMja paDavAmAM eka praharathI vadhAre vAra nathI. ahIM paNa tame kALanA mukhamAM che." : puNyapAle kahyuM : "tuM kevI che? atithine besavAnuM paNa na kahyuM ? eka ghUMTaDe pANI pivaDAvIne te vidAya kara. motane moDhAmAM tuM jIvatI che, te huM paNa jIvate rahI zakuM chuM. je devIe ApaNane AvI rIte acAnaka bhegAM karyA, e have baMnenuM rakSaNa paNa karaze. huM jAte te rahIza, paraMtu A nagaranI janazUnyatA ane tAre ahIM rahevAno bheda jANyA vinA nahIM jauM.' ' Ama kahI puyapAla eka khAlI beThaka para besI ga. rAjakumArI paNa palaMga parathI utarI, bIjI beThaka para payapAla pAse AvI besI gaI. pachI bolI : "tamane hAtha joDuM chuM. praznonA javAba sAMbhaLyA pachI tarata jatA rahejo. sAMja paDavAmAM eka prahara bAkI che. mArI vAta huM jaldI pUrI karI daIza.' - "sAru kaho." puNyapAle keNunA Teke pitAne hAtha UMce karyo ane tenA para pitAnI cibuka TekavIne rAjakumArInA mukha tarapha javA lAgyA. rAjakumArI tene eka -vArtA jevuM saMbhaLAvavA lAgI ? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Y puNyapAla carita-ra. eika nagara hatuM. tenuM nAma maMgalapura hatuM. tyAMnA rAjA zubhamati ane rASTra zebhanA hatI. rAjA zubhamatine eka kanyA hatI. tenuM nAma kusumazrI hatuM. hatuM zuM?" kusumazrI Aje paNa che. maMgalapura nagara paNa che, kusamazrInAM . mAtA-pitA nathI. have . . . , puNyapAla vacamAM be: tamAruM nAma kusumazrI che? vacamAM na le. pahelAM AkhI vAta sAMbhaLI le." kusumazrIe AgaLa kahyuM: - "maMgalapura nAmanA A nagara pAse eka Azrama che.. tyAM vizvabhUmi nAmanA eka sidadha tapasvI rahe che. temane eka ziSya amarabhUmi hatuM. teNe evI sAdhanA karI ke sAdhanA ane tapane ja sAdhya mAnI lIdhuM. te eka mahinAnA upavAsa karI eka divasa pAraNuM karato hato ane pAchA eka mahinAnA upavAsa. teNe bhUkha upara vijaya meLavI. lIdho hate. eka vAra mArA pitA rAjA zubhamatie amarabhUtine AmaMtraNa ApyuM ke A mahinAnAM pAraNuM mAre tyAM karaje. tapasvI rAjabhavana AvyA. rAjA bhUlI gayA. temanAthI bhUla thaI gaI. tapasvI bhUkhyA pAchA gayA. lagAtAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 : puNyapAla carita-2 be mahinA sudhI upavAsa karavo paDe. pharIvAra paNa bhUla thaI gaI. tapasvI gusse thaI gayA. mArA pitAe temanA pagamAM paDI mAphI mAgI. amarabhUminA guru vizvabhUmie paNa temane samajAvyA. "putra ! rAjA dvArA ajANatAM bhUla thaI gaI e tamArA kSamAbaLanI parIkSA che. tapasvIne gusse caDhe te tapasyA niSphaLa che. AvA kodhI sAdhaka pitAnA tapanA baLathI vizvane bhasma karI zake che, paNa mokSa prApta karI zakatA nathI." "mahAbhAga! paraMtu banavAkALa prabaLa hoya che.. trIjA mahine paNa zubhamati rAjA evA phasAyA ke tapa-- svInA pAraNAnI vAta bhUlI gayA. ene ja te banavAkALanI prabaLatA kahe che ke be divasa pahelAM te rAjAne yAda hatuM ke A vakhate bhUla na thavI joIe. paraMtu A vakhate paNa bhUla thaI gaI. A vakhate amarabhUmi zAMta rahI zakyA nahIM ane. temaNe e saMkalpa karI upavAsa karyo ke je mArI tapasthAnuM keI phaLa heya te huM rAjA zubhamati pAse mArA: apamAnane badale lauM. prANa cheDI amarabhUmi bIjA. bhavamAM asura bane. pUrvabhavanA verane kAraNe asura: amarabhUmie mArAM mAtA-pitAne mArI nAkhyAM. hajAre. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 puNyapAla carita-2 nagaravAsIono bhakSa karI gaye. bacyAM hatAM e kaNa * jANe kayAM bhAgI gayAM. tyArathI A nagara verAna che. ahIMnAM vRkSa para pakSIo paNa Azare letAM nathI. mArA upara e Asakta che. huM tenA baMdhanamAM rahuM chuM. duSTa mane mArI nahIM. mane paNa mArI nAkhI hota te kevuM sAruM.' * puNyapAle eka nizvAsa nAkhe. te bolyo : atyaMta vicitra vAta che, tamArA jIvananI. paraMtu - have huM jaIza nahIM. mane kyAMka chupAvI de. tame jeje, e ApaNuM kaMI bagADI zakaze nahIM. tene paNa maravAnuM che. mAre paNa maravAnuM che. jenuM meta jenA hAthe haze e maraze." kusumazrI bolI : nahIM-nahIM, tame AvI jIda na kare. huM tamArA page paDuM chuM.' puNyapAla bolyo : "kSatriya eka vakhata kahelI vAtane virodha karatA nathI." vivaza thaI rAjakumArI kusumazrIe puNyapAlane gupta P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 77. sthAna para saMtADI dIdhe. sUryAsta pachI tophAnanI jema, dhasamasate asura AvyuM. AvIne bolyo : " kusumazrI ! ahIM koI mAnava che. gaMdha Ave che.. batAva kayAM che ?" "che mAnava ! Aje te mane ja mArI nAkho. ane huM paNa e je IcchuM chuM.' ' ' : 'paNa che kayAM?' . . . . . tamArI sAme te beThI chuM, chatAM pUche che kayAM che? 'tuM ?" hA, huM! huM zuM mANasa nathI ?" . paNa tArI gaMdha te rome romamAM vasI che. mane. navA mAnavanI gaMdha Ave che." kusumazrI bolI : "tame Akho divasa nara-bhakSaNa kare che. tethI gaMdhIlA thaI gayA che. ahIM te pakSI paNa AvI zakatAM. nathI. keI mAnava zA mATe Ave ? . " vAta karatAM karatAM asura sUI gaye. jyAre savAre. UTho tyAre puyapAle tenI eTalI pakaDI ane bolyo? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 : 'have tAre bhagavAnane yAda karI le. Aja tAruM mata AvI gayuM che.' . "tame keNa che ?" asura dhrujavA lAge. puNayapAla bolyA : huM mahAsura chuM. asurone mahAsura mAre che." asuranuM manobaLa DagI gayuM. bhayabhIta thaI che meM tamAruM zuM bagADayuM che ? mane choDI do. huM -tamAre nokara banI rahIza." asurane kAlAvAlA karato joI kusumazrI paNa cakita hatI. Azcarya pAmavAnI koI vAta na hatI. mahAbaLavAna asurane eka mAnava mAre e te asaMbhava vAta che. paraMtu kazuM Azcarya na hatuM. rAjA vikramAdityane vazamAM agnivetAla asura thaI gaye hate. sauthI moTuM baLa punuM hoya che. - puNyabaLathI seLa varSanI vayamAM kRSNae kaMsa jevA parAkramI rAjAne mArI nAkhe. puNyapAlanuM puNyabaLa asura para savAra thaI gayuM. jyAre te khUba karagaryo, tyAre puNya pAle tenI pAsethI keTalAMka vacana lIdhAM ane vacanabaddha karI tenI coTalI choDI. , , , ; : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 79 ApelA vacana pramANe amarabhUmi asura puchayapAla ane kusumazrIne laI potAnA pUrvabhavanA guru viAvabhUminA AzramamAM gaye. temaNe kusumazrInuM kanyAdAna karyuM ane puryapAla kusumazrInAM lagna AcArya vivabhUmie pitAnI dharmasutAnA rUpamAM karAvyuM. AcArya vizvabhUmie pitAnI prasannatAthI traNa divya vastuo ApatAM pupAlane kahyuM : putra ! A traNe vastuo adbhuta che. juo A UDato khATale che. je icchita jagyAe AkAzamArgathI pahoMcADe che. bIjI A godaDI che. jene divasamAM eka vAra khaMkheravAthI hajAro suvarNamudrAo nIkaLe che. trIjI A mALA che. A mALA dhAraNa karavAthI Icchita rUpa-parivartana thaI jAya che." puNyapAle traNe vastuo prasannatAthI grahaNa karI. gI vizvabhUminA kahevAthI puNyapAla kusumazrIne laI rAjabhavanamAM pahoMce. puyapAlanA AdezathI amarabhUmi asure dareka jagyAe pharIne lekene pAchA laI AvIne maMgalapura pharI vasAvI dIdhuM. sUnA rAjapatha para have ratha vigere doDavA lAgyA. dukAne para apAra bhIDa thavA lAgI. gharamAM baMgaDIo khakhaDavA lAgI. have maMgalapura pitAnA nAmane sArthaka karavA lAgyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-ra. puNyapAla ahIMne rAjA hatA. teNe caturaMgiNI navI senA UbhI karI. saciva amAtyane cUMTI kADhayA. have tenI rAjasabhA niyamita bharAvA lAgI. Akhe divasa rAja-kAja ane rAte priyA sAthe rasaraMgamAM DUbavuM-bahAra nIkaLavuM A nityakrama banI gayuM. maMgalapuranA rAjA purayapAlanA divasa sArI rIte pasAra thatA hatA. * kanakamaMjarInI tapazcaryA zuM vyartha jAya? saubhAgyamaMjarI ane tilakamaMjarI paNa ratnapurImAM kanakamaMjarI sAthe mana tapa karatI hatI. puNyapAla sukhamAM badhuM bhUlI gaye. eka divasa tene pitAnI priyAonI yAda jorathI satAvavA lAgI. te vicAravA lAgyo : "mArI kanakamaMjarI! tuM te tuM ja che. tArI upamA konI sAthe ApuM? virATanagaramAM te mAra mArga: prazasta karyo. eka divasa meM ja kahyuM hatuM ke mArA je mUrkha pati je tArA jevI catura strIne anuzAsanamAM. cAle te zuM ne zuM thaI jAya. tuM sAcA arthamAM mArI. ardhAginI che. tArA tapanA kAraNe huM Aje ATale saphaLa thaI zo chuM. naLanI jema huM tane damayaMtInI. mAphaka saravara pAse cheDI AvyA hatA. mane vizvAsa che ke mane zodhatI tuM ratnapurI gaI haIza. tyAM tArI. be baheno paNa haze. saubhAgya ane tilaka puSpadattA sAthe. pahoMcI gaI haze. have huM jhaDapathI tamArA traNe pAse. AvI rahyo chuM.. . . . . : : : ' . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 - puNyapAla UThIne UbhuM thaI gaye. kusumazrIne bolA- vaDAvI tenI pAse yAtrAnI rajA mAgI. teNe e na kahyuM ke kayAM javAnuM che, chatAM teNe sAthe AvavAnI haTha lIdhI. puNyapAlane mAnavuM paDayuM. maMgalapuranI zAsana vyavasthA maMtrIone seMpI ane puNyapAla kusumazrI sAthe UDatA. khATalA para besI gaye. rUpa-parivartananI mALA ane sonAmahera varasAvanAra godaDI paNa sAthe laI lIdhI. khATalA upara besI puNyapAle Adeza Ape : ' ' " "ratnapurI laI jAo." baMnene laI UDate khATale. AkAzamAM UDavA lAgyuM. puNyapAle ratnapurInI najIka vanamAM UDate khATale. ubharyo. jyAM kanakamaMjarIne cheDI hatI te sarovara pAse. pahoMce. paNa have kanaka tyAM kyAM hatI ? UDatA khATalAne. eka jhADImAM saMtADI puNyapAla kusumathI sAthe page cAlI. ratnapurI pahoMce. nagaramAM ghUsyuM te joyuM ke tyAM nAsa-bhAga thatI hatI. ha-ha, hUhU karI strI-puruSa ekabIjA upara paDatAM deDI rahyAM hatAM. rAjA zrIvijayane paTa hAthI. unmatta banyo hate. tenAthI bacavA mATe cIsa-bUme paDatI hatI. mahAvato e jema tema karI hAthIne kAbUmAM lIdhe, pagamAM sAMkaLa nAkhI, jhADa sAthe bAMdhI dIdhe.' : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ nI vicitra kusuma , zAlI 5) puNyapAla carita-2 * A bhIDamAM kusumazrI puNyapAlathI chUTI paDI gaI. bhAgyanI vicitratA paNa evI ke kanakamaMjarI vigerene zodhavA Avela puyapAla kusumazrIne paNa I beTho. -AvaDI moTI nagarImAM kayAM zodhe? bahu zodhI paNa kusumazrI maLI nahIM. e payapAlane zodhatI rahI ane puNyapAla tene zodhato rahyo. . . * patine zodhatI kusumazrI je pauSadhagRhamAM kanakamaMjarI mona tapa karatI hatI tyAM pahoMcI gaI. te jagyAe saubhAgyamaMjarI ane tilakamaMjarI paNa mauna tapamAM beThI hatI. temane joI kusumazrInA manamAM preraNA UThI. te paNa abhigraha pUrvaka mauna-tapa karavA besI gaI. have cAra thaI gaI. cAre eka ja patinI patnIo hatI, paraMtu ekabIjAthI ajANa ane aparicita hatI. - puNyapAle pitAnI cAre priyAone zodhavAno nirNaya karyo. rUpaparirtita mALA paherI e yegI banI gaye. kALA cIkaNA vALanI dADhI UgI gaI. gaLAmAM rudrAkSanI mALA. rUpa badalAI gayuM. ane tenI oLakhANa paNa badalAI gaI. pitA subuddhi ane janma ApanAra mAtA kamalAvatI- jue te e baMne paNa puNyapAlane oLakhI zake nahIM. bhagavAM kapaDAMmAM cerInA rUpamAM , puNyapAla sAre lAgatuM hatuM. galIe galIe haribhajana gAte te pharate hato. . . . . . : : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 puNyapAla carita-2 strI-puruSanAM ToLAM tene gherIne cAlatAM hatAM. e bhIDamAM e pitAnI priyAone AMkha UMcI karI jete hato. ATha divasamAM AkhuM nagara zedhI vaLe. cAra-mAMthI eka paNa na maLI. bhAgya saMga hatuM ke gI puNyapAla pauSadhagRha tarapha gaye ja nahIM. jyAre kaI vastu maLatI nathI tyAre zedhanAra bIjI jagyAe jue che. jyAM vastu maLI zake tema hoya tyAM tenI najara jatI nathI. A badhuM puNyapAla sAthe thaI rahyuM hatuM. rAjA zrIvijaye sAMbhaLyuM ke pauSadhagRhamAM cAra bALAo mauna tapa karI rahI che. te pharI ciMtita thayo. pauSadhagRhamAM jaI temaNe vAraMvAra pUchayuM : devIo ! tamane zuM du:kha che? kaho, huM tamAruM du:kha jIva ApIne paNa dUra karIza." 10. keI kaMI belI nahIM. abhigrahanA kAraNe bhagavAna mahAvIra mahinAo sudhI bhUkhyA rahyA hatA. jyAre emano abhigraha pUre thayo tyAre caMdanabALAnA hAthe aDadanI bhikSA lIdhI hatI. ' e bhagavAna mahAvIranI A cAre anugAminI hatI. abhigraha pUro thayA vinA kevI rIte bele? paraMtu emanuM mIna bhaMga karAvyA vinA dharmaparAyaNa rAjA zrIvijayane paNa cena na hatuM. temanA nagaramAM cAra sannArIo duHkha P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2. bhagave te temanA rAjyanuM bhaluM kaI rIte thAya? Ama vicArI rAjAe DhaMDhere piTA : je paNa mArA rAjyamAM rahI cAre mauna tapasvInIone mauna bhaMga karAvaze, huM tene mArI kanyA guNamAlA lagnamAM ApIza." cAre-coTe rAjAnA DhaDhezano Dhola vAgI rahyo hate.. yegI puNyapAle Dhelane sparza karyo. rAjA pite cagI. pAse AvyA. ToLe-TeLAM pauSadhagRhamAM pahoMcI gayAM. rAjA. paNa yogIne sAthe laI gayA. cArene bolAvavA mATe gI puNyapAle bhajana gAyuM. paNa bhajana sAMbhaLI e kevI rIte. bele? kaI belI nahIM. rAjA dhUMdhavAyA : "ema ja Dhelane sparza karyo hato? tame gI na. hata te tamAruM mAthuM kapAvI nAkhata. have bolo, tamane zuM sajA karuM? tame lAvI zake tema nathI. tame bolAvI. zakyA nahIM te sAruM che. nahIMtara huM eka yogIne mArI. kanyA kevI rIte Apata ? ' puNyapAla be : - rAjana ! A cAre jarUra chelaze. tamArI kanyA sAthe huM lagna nahIM karuM. paraMtu bhaviSyavANI karuM chuM ke tamArI. kanyAnA lagna keI kSatriyaputra sAthe thaze. tamAre bhavi. jamAI tamArA nagaramAM ja che.* * * - - - - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 puNyapAla carita-2 badhA stabdha banIne bhegInA moDhA tarapha jovA lAgyA. cigI puNyapAle potAnI rezamI cAdara pAtharI ane be H * "mArI A cAdaramAM A cArene bolavAnuM rahasya lakhyuM che. vAMcI zake te vAMce. e belaze." rAjA hasavA lAgyA. cAdara jaI belyA : "cAdara te khAlI che. AnI upara te kazuM lakhyuM nathI. koI zuM vAMcaze ?' gIe kahyuM : , , "rAjana ! adazyalipi dareka kevI rIte vAMcI zake che? huM vAMcuM chuM. tame sAMbhaLe. pahelI hamaNAM bolaze. A cogI puNyapAla cAdara para najara rAkhI hoya tevA bhAvathI bolavA lAgyA. jANe sAce ja adRzya lakhANa vAMcI rahyo che. teNe kahevAnuM zarU karyuM. vatsadezanI rAjadhAnI virATanagara che. jitazatru rAjA ane subuddhi maMtrI. maMtrI subuddhine putra puNyapAla che. moTe thayA pachI puNyapAlanuM lagna kanakamaMjarI sAthe thaI rAyuM. rAjA jitazatru badhAnA bhAgyavidhAtA thatA hatA. : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita - tenA mithyA abhimAnane puyapAle svIkAra karyo hIM. tene dezavaTe maLe. jevI rIte damayaMtI naLa sAthe. cAlI nIkaLI hatI, tevI rIte kanakamaMjarI tenI sAthe. cAlI nIkaLI. jevI rIte naLa damayaMtIne cheDI gae hato, tema puNyapAla kanakamaMjarIne sarovara pAse mUkI jato rahyo." kanakamaMjarI belI UThI : mahAtman ! have mArA svAmI kayAM che? tamane badhI. khabara che. tame te trikALajJAnI che. huM tamArA paga." jogI puNyapAla bolyo : kalyANa ! tamAre pati tamane jarUra maLaze. ATalA divasa sudhI dhIraja rAkhI te thoDA divasa vadhu pratIkSA kare." pachI puNyapAla yogIe rAjAne kahyuM : rAjana ! pahelI Aje belI. AgaLanI vAta huM kAle vAMcIza." cakita-AnaMda pAmI rAjA pitAnA bhavanamAM pAchA AvyA. bIjA divase gIne laI rAjA pharI AvyA. gIe pharI cAdara baMne hAthe pakaDI pAtharI ane AgaLanI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 . vAta vAMcavA lAgyo : : e nagaramAM zeTha zrI datta rahetA hatA. zeThANI zrIdattA. che. temano ekane eka putra puSpadatta che. je divase puSyadatta pitAnAM sAta vahANa laI samudra mArge vepAra karavA jaI rahyo hato, te divase puNyapAla pitAnI priyA kanakamaMjarIne sarovara para cheDI e nagaramAM AvyuM hatuM. mULa vAta e che ke te puSpadattane pagAradAra sahayAtrI banI, tenI. sAthe samudra yAtrA para jato rahyo. "puNyapAle zrIpura nagaranA rAjA zUrasenanA sarevara. mAMthI nIkaLelA tAmrapatrane vAMcyuM ane tenI kanyA saubhAgya-- maMjarIne pati banyuM. pachI sopArApura gaye ane pachI. siMhaladvIpa. siMhaladvIpanA rAjA siMhalasiMhanI bahena tilakamaMjarI sAthe lagna karyA. zrIpuranA rAjAe puNyapAlane. pitAnA dezane rAjA banAvyuM. baMne sasarAo pAsethI dhana, gheDA, hAthIthI bharelAM sAta sAta vahANa ane baMne priyAo sAthe puNyapAle pupadatta sAthe ratnapurI mATe prasthAna karyuM. mArgamAM puSpadara. puNyapAlane sAgaramAM dhakako mAryo." saubhAgyamaMjarI ane tilakamaMjarI bolI UThI : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 05 ' have te kanakamaMjarI amArI moTI bahena che. ame 2 2 eka ja vRkSanA sahAre rahenAra le chIe. have amArA traNenA svAmI kayAM che ? - yegI bolyA : je divase kanakamaMjarIne puyapAla maLaze, e divase tamane paNa maLaze. rAha juo. bAkInI vAta kAle vAMcIza." - bIje divasa paNa AvyuM. gI puNyapAle janazUnya maMgalapuranI je vArtA kusumazrInA mukhe sAMbhaLI hatI, te AkhI vAMcI saMbhaLAvI. pachI kahyuM : " "puyapAla rAjakanyA kusumazrInI sAthe A nagaramAM AvyA. rAjAne hAthI bagaDe. hAthInI jhapaTathI bacanAranI bhIDamAM kusumazrI khovAI gaI. pathyapAla tene zodhato - have cothI kusumazrI paNa belI : "A nagaramAM amArA svAmI che. paNa te AvIne amane maLatA kema nathI?' yegI bolyo : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ - puNyapAla carita-2 devIomilana-virahamAM bhagavAnane hAtha hoya che. cAra dizAonI jema eka patinI patnI ane cAra eka jagyAe bhegI thaI chatAM eka bIjAne maLI zakI nahIM. badhAM kAma samaya pramANe thAya che. tame cAre eka - zubha divasanI pratIkSA kare.' AnaMdita thatAM-thatAM rAjA zrIvijaya ciMtita thaI vAyA. gIne kahyuM "gIrAja! mArI guNamAlAnuM lagna te mArI pratijJAne AdhIna hatuM. have huM zuM karuM? tamArI sAthe te lagna asaMbhava che. te zuM mArI rAjadulArI kuMvArI raheze? che. jenI puNyapAla bolyo : " , ' "rAjana ! tamArI guNamAlanAM lagna puNyapAla sAthe thaze. tame paNa tene maLavAnI rAha jue. devI prapaMca pahelethI samajamAM AvatA nathI. e divase samajAze, je divase tamane puNyapAla maLaze. puNyapAla A nagaramAM ja che." rAjAe cAre sannArIone kahyuM : . to te huM tene zedhI kADhIza. beTIo ! mArA rAjabhavana para cAle. tame cAre mArI guNamAlA samAna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 puNyapAla carita-2 " "have te kanakamaMjarI amArI beTI bahena che. ame traNe eka ja vRkSanA sahAre rahenAra vele chIe. have amArA traNenA svAmI kayAM che?" - yegI belyo : - je divase kanakamaMjarIne puNyapAla maLaze, e divase 'tamane paNa maLaze. rAha jue. bAkInI vAta kAle vAMcIza." bIje divasa paNa AvyuM. egI puNyapAle janazUnya maMgalapuranI je vArtA kusumazrInA mukhe sAMbhaLI hatI, te AkhI vAMcI saMbhaLAvI. pachI kahyuM : "pujyapAla rAjakanyA kusumazrInI sAthe A nagaramAM Avyo. rAjAne hAthI bagaDa. hAthInI jhapaTathI bacanAranI bhIDamAM kusumazrI khavAI gaI. puNyapAla tene zodhato . have cothI kusumazrI paNa belI : A nagaramAM amArA svAmI che. paNa te AvIne amane maLatA kema nathI ? - . : : : yegI be : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 devIo! milana-virahamAM bhagavAnane hAtha hoya che. cAra dizAonI jema eka patinI patnI ane cAra eka jagyAe bhegI thaI chatAM eka bIjAne maLI zakI nahIM. badhAM kAma samaya pramANe thAya che. tame cAre eka zubha divasanI pratIkSA karo." , AnaMdita thatAM-thatAM rAjA zrIvijaya ciMtita thaI gayA. rogIne kahyuM : gIrAja ! mArI guNamAlAnuM lagna to mArI pratijJAne AdhIna hatuM. have huM zuM karuM? tamArI sAthe te lagna asaMbhava che. te zuM mArI rAjadulArI kuMvArI raheze ? che. yogI puNyapAla bolyA : "rAjana ! tamArI guNamAlanAM lagna puNyapAla sAthe thaze. tame paNa tene maLavAnI rAha juo. daivI prapaMca pahelethI samajamAM AvatA nathI. e divase samajAze, je divase tamane puNyapAla maLaze. puNyapAla A nagaramAM ja che." rAjAe cAre sannArIone kahyuM : . . to te huM tene zodhI kADhIza. beTIo ! mArA rAjabhavana para cAle. tame cAre mArI guNamAlA samAna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 che. have te guNamAlA paNa tamArA saubhAgyanI bhAgIdAra thaI gaI che. kanakamaMjarI, saubhAgyamaMjarI, tilakamaMjarI ane kusumazrI e cArene rAjA zrIvijaya rathamAM besADI pitAnA bhavanamAM laI gayA. temanA rathe cAra sapheda gheDA. joDAyelA hatA. puNyapAle potAno rogI veza utAryo. nahIM. e pramANe ja e pharato hato. rAjAnA guptacaree ratnapurInI galI galI zedhI. kADhI. dareka gharamAM tapAsa karI, paNa puNyapAla maLyA nahIM. maLe paNa kevI rIte? e te gI hatuM. rAjAe badhuM bhagavAna para cheDI dIdhuM. rAjAnA AgrahathI gIrUpa puNyapAla rAjasabhAmAM dararoja thoDA samaya mATe Avato hato. gurujananI hAramALAmAM tenuM uMcuM Asana. rAja purohitanA barAbara rahetuM hatuM. che. A samaya daramyAna rAjAnI sabhAmAM eka vicitra vAda AvyuM. ratnapurImAM dhanadatta nAmanA eka dhanavAna zeTha rahetA hatA. temano bahu moTe-lAMbe kArebAra hate. temane cAra putro hatA. cArenAM lagna thaI gayAM hatAM. zreSThi dhanadAnA cAre putro sAthe rahetA hatA. temanI. pazuzALAmAM hajAre pazuo hatAM. gAya, baLada, vAcharaDAM. hatAM. khetInI jamIna paNa bahu hatI. seMkaDo kheDUte P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 91: temanI khetI saMbhALatA hatA. leNa-deNa paNa karatA. karoDanuM leNa-deNa hatuM. lAkhanI vArSika Avaka trANanI vyAjanI thatI hatI. dhanada zeTha mAMdA paDyA. have temane pitanI bacavAnI AzA na hatI. cAre putrone bolAvyA, temane samajAvavA lAgyA : have huM reganI pathArImAMthI Ubho thaIza nahIM. ....are A zuM? tame raDe che? zuM kaIne bApa, haMmezAM rahe che? ghaNuM putro te nAnapaNamAM ja anAtha thaI jAya che. tamArI mAtA jatI rahI. have huM paNa jaIza. meM tamane je vAta mATe bolAvyA che, tenA upara dhyAna Apo. "tamArA mATe ghaNuM badhuM mUkIne jauM chuM. bhegA. raheze te sukhI thaze. pArakI strIo bhAIomAM banavA. detI nathI. tamArI patnIo aMdaroaMdara jhagaDe te tame cAre bhAIo judA thaI jajo. meM mAruM kamAyeluM badhuM dhana tamane cAreyane barAbara vaheMcI ApyuM che. eka sarakhAM cAra bhavana banAvaDAvI ApyAM che. eka eka laI leje. eka bArIne paNa bhedabhAva nathI. mArI pAse zuM hatuM? bApa-dAdA taraphathI maLelI milakatamAM te. nAnI sarakhI mIThA-maracAnI eka dukAna hatI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-2 bhAgyae sAtha Ape te ATaluM karI zake. tamArA cAre mATe sarakhuM dhana bharI cAra kaLaza meM A jagyAe dATayA che. eka jagyA tarapha IzAre karyA pachI dhanadatta zeThe AgaLa kahevAnuM zarU karyuM. vacamAM udharasa AvI gaI. udharasa baMdha thayA pachI belyA : "cAre kaLaza para judA judA darekanAM nAma lakhyAM che. je kaLaza para jenuM nAma hoya e kaLaza laI le." e kahetAM kahetAM dhanadattane pharI udharasa AvI. gaLaphAmAM lehI AvyuM. temanuM prANapaMkheruM UDI gayuM. kakaLa macI gaI. paraMtu raDavAnuM kayAM sudhI cAle? rUdana pachI hAsya Ave ja che. badhA duniyAdArImAM lAgI gayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 amArA dharmAtmA pitAe A anyAya karyo ? nAnAne malAI-mAkhaNa ane amane chAza paNa nahIM ? amane kacare Ape, paraMtu AmAMthI amAre bhAga laIzuM.' nAna dhanacandra haThe caDaze. . huM zA mATe Ape ? A mAro bhAga che. A te pitA-pitAnuM bhAgya che. tamArA kaLazamAM senAnA TUkaDA nIkaLyA hatA ane mArAmAM kaMcare nIkaLyuM hota. te tame mane Apata?" - kema nA ApIe ?" cAremAM jhagaDo thavA lAgyo. chelle cAre rAjA zrIvirya pAse nyAya karAvavA pahoMcyA. rAjAe badhI vAta sAMbhaLI. maMtrIe paNa sAMbhaLI. rAjasabhAmAM puNyapAla paNa hAjara hatA. e gInA vezamAM na. hate. paraMtu eka vepArInA rUpamAM beThe hatuM. rAjAe maMtrIne kahyuM : ' . . . maMtrIvara ! kaMIka vicAre. A vicitra vAta che.. A uttama zrAvaka dhanadatta jhagaDe Ubho karI gaye. teNe kevI vaheMcaNI karI? dhanacandranA dhanamAMthI cAra bhAga. karavA emAM beTuM zuM che ?" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 maMtrI bolyA: e te anyAya kahevAya. dhanadatta pAse bApa dAdAnI to keI saMpatti hatI nahIM. A badhuM teNe potAnA puruSArthathI bheguM karyuM che. pitAnI kamAyelI saMpattimAMthI pitA kaI putrane keTaluMka Ape ane koIne na paNa Ape. eka guNavAna putrane e badhuM ApI zake che temaNe potAnI IcchAthI dhanacandrane badhuM ApyuM che, te rAjA zuM karI zake? te pachI Aphata che!" rAjAe ciMtA pragaTa karI. tyAre hasatAM hasatAM vaNikazI puNyapAla bolyA : rAjana ! dhanadattanA cAre putro mUrkha che. svargIya -zeThe badhAne sarakhuM ApyuM che. A leke ja kamabhAgI che, te tame zuM karaze ? putra AzAvAna thayA. rAjAe Agraha karyo : "te tame ja A samasyAne ukela batAvo." : - vaNikarUpa puNyapAle miTA zrIdharane bolAvI pUchyuM : tamArA kaLazamAM ghAsa nIkaLyuM che? : - "tamArA pitAnA jIvanakALamAM tame zuM kAma karatA hatA ? " RP_AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 "zeTha ! huM khetaronI rakhevALI karate hato. puNyapAla bolyA : te mUrkharAja! tamArA pitA tamane khetaranI Avaka ApI gayA che. tame eTaluM paNa samajyA nathI ! zrIdhara AnaMdathI UchaLI paDe. be khetaro te karoDonAM che. mArA pitA svargamAM deva -bane." have guNadhara Avyo. pazu paNa karoDa-savA karoDanAM hatAM. tenA kaLazamAMthI pazuonAM ziMgaDAM nIkaLyAM hatAM. dhanadatta tene pazudhananuM svAmitva ApI gayA hatA. trIjo putra maNicandra pitA dhanadattanuM leNa-deNa jAte hato. bhejapatra ane rezamanA TUkaDA copaDAnA pratIka hatA. kaI samaje nahIM te Avo ja jhagaDe thAya che. jhADAnuM mULa na samajyA. nAne dhanacandra bhaNata hato, tethI dhanadaro tene rekaDA senAnA TUkaDA ApyA hatA. puNyapAlanA A nyAya-nirNayathI badhA Azcarya--AnaMda pAmyA. cAre zreSThiputra hAthamAM hAtha nAkhI potAnA ghare gayA. A prasanna thaI rAjAe vaNikazI puNyapAlane kahyuM : * zreThina ! Aje huM jeTaluM cakita chuM, eTale ja AnaMdita paNa chuM. tethI tame Aje kaMIka mAge. tame P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3. mArA nyAyAdhikaraNanI lAja rAkhI. Aje tame na heta. te huM nyAya karI zakatA nahIM. tamane badhuM ja ApI zakuM chuM. mAgI juo.", vaNikazI puNyapAle mANyuM : mane e adhikAra Ape ke huM mArI rIte tamArA. nagaranA ane bahArathI AvelA vepArIo pAsethI kara vasUla karuM." * rAjAe tarata ja adhikAra ApI dIdhuM. puNyapAla pitAnA A adhikArano prayoga karavA lAge. vepArIone teNe aDadhA karanI chUTa ApI. badhA tenI vAha-vAha karavA lAgyA. keTalAkane saMpUrNa karamAMthI mukta karyA. have te. zrI datta pAse pahoMcyA ane rAjyAdhikArIone kahI potAnAM. coda vahANa japta karI lIdhAM. puSpadatta gusse thaI gayA. pitAne AdhIna vepArIone laI zrI datta ane puSpadatta rAjA. zrIvijaya pAse nyAya mAgavA gayA. pitA-putra bolyA "rAjana ! tamAro nave videzI kara-jaka dhUrta ane anyAyI che. amArAM cauda vahANa teNe paDAvI lIdhAM. keTalAka pAsethI kazuM ja letuM nathI. e AvuM karaze te mATe. anartha thaI jaze. amane nyAya Apo. rAjAe puNyapAlane pUchyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 97 - "vaNika ! meM tamane adhikAra Ape. te tame tene A durupaga karaze?" . . . puNyapAle tarata ja potAnA gaLAmAMthI rUpaparivartinI. mALA kADhI, pitAne asala rUpamAM AvI gayuM ane be : - "rAjan ! huM ja tamAre bhAvi jamAI puNyapAla. chuM. pudatta pAse mArAM ja cauda vahANa che. yegI vaktAnA rUpamAM huM badhuM tamane saMbhaLAvI cUka chuM." * AzcaryathI rAjA bolyA : . . . . . are jamAI ! tame AvA khelADI che? have kazuM na kaho. deva prapaMca mane samajAI gaye. je vyaktie e cAre sannArIonuM mauna teDayuM e ja mArA jamAI banyA. mArI pravijJA pUrI thaI have te A rAjya paNa.. tamArU che. . . . . ' "puSpadattanI AkhI pApalIlA huM sAMbhaLI sUM chuM.. pApI pitAnuM phaLa bhegavyA vinA bacI zakato nathI. A lekamAM ane paralekamAM paNa te prakAranuM phaLa meLave che. huM e dhUne joI laIza." - - . . . . - rAjA zrIvijaye zrIdatta ane puSpadAne pitAnA rAjyamAMthI kADhI mUkyA. temanuM badhuM dhana rAjakhajAnAmAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 28 puNyapAla carita-3 ke jamA karAvI dIdhuM. guNasAlA sAthe puNyapAlanuM lagna thaI gayuM. tenI pAMca priyA thaI gaI. have puNyapAla . putrIne rAjA thaI gaye. rAjA zrI vijaye dIkSA laI 'lIdhI. e muni thaI gayA. have puNyapAle UDatA khATalA para besI pitAnI priyAone bhegI karI. eka vAra tenI pAMce patnIone eka haroLamAM UbhI rAkhIne jeI to A pramANe pAMca hatI- kanakamaMjarI, saubhAgyamaMjarI, tilakamaMjarI, kusumazrI ane guNamAlA. saubhAgyamaMjarIne laI e AkAzamArgathI zrIpura gaye. tyAMnA rAjA zUrasenano dIkSA mahotsava karAvyuM ane pite rAjasiMhAsana para beThe. have te traNa rAjano rAjA hata-zrIpura, maMgalapura ane ratnapurI. A pAMce patnIo tenI sAthe rahetI hatI. vArApharatI : te cheDA-thoDA divasa traNa rAjyomAM raheto hato. traNe dezanI prajA tenA zAsanathI sukhI hatI. Ama paNa tenI . pAse apAra dhana hatuM. chatAM paNa godaDI jhATakIne te niyamita sahastra mudrAo prApta karato hato. tethI. e ' chuTA hAthe. garIba duHkhI lekone dAna Apato hato. tenI -patnIe paNa dAna-vrata vigere karatI hatI. :: zrIpuru. ane maMgalapura vacce ghaNuM aMtara hatuM. paraMtu L; UDatA khATalAne kAraNe teNe potAnA traNe rAjyanuM aMtara = ochuM karI nAkhyuM hatuM. Ama hovA chatAM paNa e sthAyI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ bama bhoga paNa tyAga mATe A vinAno bhoga puNyapAla carita-3 99 rUpathI ratnapurI rahete hate ratnapurI virATanagarathI vadhAre -najIka hatI. videzAdhipati puNyapAla pAse vizALa lazkara hatuM. ' * kSatriya rAjA puNyapAla bhegI hovA chatAM tyAgI hatuM. tyAga vinA jema yoga nathI thatuM, tema bhoga paNa nathI thatuM. tyAga vinAno bhega durbhAga che, bhoga nahIM. tyAga mATe zramaNa-saMta banavuM jarUrI nathI. - saMta nA thaI zake to gRhastha jIvanamAM yathAsaMbhava -tyAga karI juo. keTaluM sukha maLe che! puNyapAla Aje je kAMI hatuM, e pUrvabhavanA dAnatyAgane kAraNe hate. Ama to hajAro maMtrIputra hoya che. pUrva saMcita puNone kAraNe maMtrIputra puNyapAla tridezAdhipati rAjA puNyapAlanA rUpamAM IndranA jevA vaibhavane bhegA karI rahyo hato. tene sukhabhega durbhoga na hato. Aje paNa e pitAnI puNyapUMjI eka cAra vepArInI jema vadhAratuM ja hatuM. tenAthI judA puSpadatta jevA paNa hoya che, je pitAnI jAte potAnA baMne loka bagADe che. - janmabhUmi svargathI paNa mahAna hoya che. virATanagara puNyapAlanI janmabhUmi hatI. tyAM tenAM mAtA-pitA hatAM. eka divasa e mAtA-pitAne maLavA nAnA bALakanI jema P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3. Ldegdeg 311 taDapavA lAge. virATanagara cheDe tene varSo vItI gayAM. hatAM. pitAnI mAtAne te ekano eka putra hatuM. rAjA jitazatrue dezavaTe Ape hatuM, tethI e pitAnI janamabhUmi cheDavA mATe vivaza hatuM. paraMtu have te tenI pAse zakti hatI. pitAnI badhI panIone bhegI karI puNyapAla: be : "priyAo ! have tamAre tamArA sAsare javAnuM che. atyAra sudhI tamArA piyaramAM rahI hatI. A ratanapurI. nagarI guNamAlAnuM piyara che. bAkI tame paNa tenI sapanA. rUpa bahene che. tethI ratnapurI tamA paNa piyara thayuM, have virATanagara javAnuM che. ' - kanakamaMjarI AnaMda pAmI belI : "svAmI ! A te bahu sArI vAta che. have rAjA: jitazatru paNa joze ke e kevA bhramamAM hato ?' basa, taiyArIo zarU thaI gaI. siMhaladvIpanI zUravIra gajasenA taiyAra thaI. ratnapurInA caturaMgiNuM senA sAthe ja maMgalapura tathA zrI puranI senAo taiyAra thaI. jyAre cAra dezanI senAoe ranapurIthI prasthAna karyuM te dharatI pUjavA lAgI. eja sudhI senA ja senA dekhAtI hatI. tenI. vizALatAnuM varNana zabdomAM kevI rIte thaI zake ? dUra dUra sudhI hAthIone samUha joI evuM lAgatuM. hatuM ke jANe. pahADene paga AvI gayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 101 * temanI cIsothI kAnanA paDadA phATI jatA hatA. gheDAonA pagathI je dhULa UDatI hatI, tenAthI nabhamaMDaLa - DhaMkAI gayuM hatuM. puNyapAla hAthI para savAra hato. tenI badhI patnIe ramAM hatI. ' je dezanI sImA najIka puNyapAlano paDAva paDate, e dezano rAjA puNyapAlanA sainyane vistAra joI gabharAI jate ane potAnA dezakalyANa mATe puNyapAla samakSa - nIcuM mAthuM karI bheTa vigere laI jato. : A pramANe sAta dezanA rAjA puNyapAlane AdhIna thaI gayA ane tenI prasannatA mATe pota-potAnI raNavAhinI laI tenI sAthe thaI gayA. A pramANe have agiyAra dezanI ati vizALa senA laI pujyapAla virATanagara tarapha ja hatA. pahelAM to mahAmAtya subuddhi puNyapAla para gusse thayA ane temaNe vicAryuM ke rAjAne virodha karI teNe - bhUla karI. paraMtu jyAre puNyapAlane dezavaTa maLe tyAre mahAmAtya subuddhine rAjA jitazatru upara gusso AvyuM ane vicAravA lAgyA che . . . . ' - "rAjAe kazo vicAra karyo nahIM. mArI sevAone paNa vicAra na karyo. mArA AMkhanA tArA puNyapAlane chevaTe RArI AMkhethI dUra karyo. e eNe ke aparAdha karyo P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 puNyapAla carita-33 hato? sAcI vAta te kahI hatI. sAcuM kahevAnI rAjAe sajA ApI. AvA abhimAnI rAjAnI sevA have huM karIza nahIM." A putra vigathI du:khI maMtrI subuddhie rAjAe ApeluM maMtrI pada choDI dIdhuM. asvastha ane vRddha thayAnuM bahAnuM batAvI dIdhuM. paraMtu jitazatru rAjA badhuM samajatA hatA. temaNe ahaMkArathI maMtrIne kahyuM : "maMtrI ! huM jANuM chuM ke tame zA mATe sevA nivRtta thaI rahyA che. tame chevaTe te rAjavirodhI putranA pitA che. huM paNa tamane Icchato nathI. tame ghare bese. tame ema vicAratA haze ke mArA vinA kAma nahIM cAle. paNa. eka vAta kahuM chuM te sAMbhaLe. - eka ratha nIce kUtaruM cAlatuM hatuM. e kutarAe: vicAryuM : A ratha mArI zaktithI cAle che. cAlatAMcAlatAM kUtaru AgaLa vadhI gayuM ane gheDAnA pagamAM. phasAI gayuM. jyAre tenA upara ghAMDAnA pa. paDayA tyAre kaya-kAMya karavA lAgyuM. dayA khAI sArathie ratha reka ane kUtarAne kADhyuM. ratha pharI cAlavA lAgyo. kUtarAne bhrama dUra thaze. tamArA vinA mAruM kAma cAlaze. have tamArA kAma mATe cAra maMtrI rAkhIza. tame jotA ja raheje.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla rita-3 103 ra subuddhi ATalA meTA vivAdano zuM javAba Ape ?. temaNe cUpa rahevAmAM lAbha maLe ane rAjAne maMtrI cihna ApI ghare AvyA. rAjAe cAra maMtrIonI nimaNuMka karI. lIdhI. cAre nIcalA varganA hatA. eka darajI hatA. bIjo: ghAMcI ane bAkInA be kuMbhAra ane mALI hatA. temanI nimaNuMka karatAM rAjAe vicAryuM hatuM : ' ' - "cAre nIcI varNana che. kyAreya akkaDa thaze nahIM. maMtrI thavAne temane ahaMkAra paNa nahIM thAya. mArI khuzAmata karaze. ' A cAre khuzAmatiyA hatA. abhaNa-gamAra ane ayogya paNa hatA. AvA maMtrIothI dezanI paristhiti bagaDavAnI hatI. bagaDI gaI. rAjA jitazatrune deza durbaLa thaI gaye. varSo pasAra thayAM. eka divasa deDatA-hAMphatA rAjasUcakoe rAjAne samAcAra ApyA : .. "rAjana ! anartha thaI gaye. sAgara jevuM vizALa. lazkara ApaNA nagara tarapha dhasatuM AvI rahyuM che. kezomAM phelAyelI cAre prakAranI senA A bAju AgaLa AvI. rahI che. pahelAM rAjAne vizvAsa na AvyuM. paraMtu temaNe. rAjabhavananA navamA mALathI joyuM te daMga thaI gayA. cAre tarapha senA ja senA hatI. nIce AvI pherI sabhAmAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 puNyapAla carita-3 AvI che. te gabharAyelA hatA. rAjA jitazatrue sabhA visarjita karI. jema tema karI rAta pasAra thaI. bIjA divase pharI sabhA maLI te rAjAe potAnA cAre khuzAmatiyA maMtrIone kahyuM : : - bolo, have zuM karavuM joIe ? - rAjAne prazna pUre ja na tha tyAM ja sabhAmAM puNyapAlanA dUta AvI gayA dUtoe AvIne kahyuM : "rAjana ame sAta dezanA mahArAjA ane traNa dezanA zAsaka narapAlano saMdeza laI AvyA chIe. tame tamArA maMtrIo sAthe temane maLI temanI AdhInatA svIkArI le. tenAthI lehI reDAtuM bacI jaze. athavA pachI yuddha karavA taiyAra thaI jAo. kSatriya to paDakAra ApI yuddha kare che." rAjA jitazatrune cahero bhayane kAraNe pILo paDI gayo. aTakatAM aTakatAM te bolyA : ' "tame tamArA rAjA pAse padhAre. ame temanA saMdezAne javAba laI temanI pAse dUta mokalIe chIe." puNyapAlanA dUta pAchA jatA rahyA. jitazatrue pharI pitAnA maMtrIo pAsethI salAha lIdhI : ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ ii mahAra jaina apAna , mA, prayapAla ca3i ------- ------- 105 - - "zuM karavuM joIe? ApaNe ApaNA sanmAnanI rakSA kevI rIte karIe? ApaNI senA Ama te vizALa ane yuddhanipuNa che. paraMtu A Akramaka rAjAnI senAne - sAta bhAga paNa nahIM hoya." = darajIe utsAhathI kahyuM : - : ", rAjana ! soya keTalI nAnI hoya che! chatAM keTalA jADA kapaDAne vIMdhI nAkhe che. tame ciMtA cheDI raNaziMguM vagaDA.' - : , , , , - ghAMcIe paNa baDAI mArI. kuMbhAre kahyuM : - jema cAkaDAne eka DaMDa ghumAve che, tema ApaNI senA Akramaka senAne ghumAvI nAkhaze. tame paNa yuddha jAhera karo. . . . ! - mALIe paNa pitAno maMtra Apyo khyA - - - - che. eka hAthathI huM seMkaDo saDI gayelA jhAMDa ukhADI nAkhato hate. tame senAnI vizALatAthI Dare che? yuddhanI taiyArI karo. " is . 1 - rAjA jitazatrue potAnuM kapALa phUyuMane potAnA sevakane kahyuM : : : : : ", P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla paM | 'pUrva maMtrI subuddhi pAse jA ane temane kaheje , deza taimana paNa che. ApaNA badhAne deza eka ja che. Aje deza para muzkelI AvI che, tarata AvI pitAne subuddhi nAmane sArthaka kare. maMtrI subuddhi AvyA. badhI vAto upara vicAra' karI temaNe rAjA jitazatrune salAha ApI- 4 "rAjana ! potAnAthI hajAragaNI zakti sAthe laDavAmAM keI buddhi nathI. mAthA sAthe sAthe athaDAya to kaMI vAMdho nahIM. paNa mAthA sAthe pathara athaDAya te pattharanuM zuM bagaDe? mAthuM tUTI jaze. mAruM mAne te dravya vigerenI bheTa ApI Akramaka rAjAne saMtuSTa karIe. emAM.. ApaNuM keI apamAna nathI." rAjA jitazatrue A ja karyuM. ratna vigerenA thALa : sajAvyA. subuddhi vigerene sAthe laI ajANyA-joyA vagaranA . Akramaka rAjA pAse cAlyA. rAjA puNyapAlano darabAra bharAye hate. dhanuSAkAramAM sAta dezanA rAjA pota-pitAnA - siMhAsana para beThA hatA. temanI upara badhAthI UMce bhUmi- - maMca para puNyapAlanuM siMhAsana hatuM. pratihArIo camara : DhaLatI hatI. chatra dhareluM hatuM. rAjA jitazatru nIcuM mAthuM karI besI gayA. puNya-- pAlane oLakhI zakyA nahIM. kevI rIte oLakhe? have te. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 : puNyapAla carita-3 zuM ne zuM thaI gayo hato. bIju emanI kalpanAmAM paNa na hatuM ke puNyapAla rAjA thaI zake che. puNyapAle jitazatrune prazna karyo : "amArA dUta savAre AvyA hatA ane tame have, AvyA cho? tame ATalI vAra kema karI?" . jitazatru rAjAe hAtha joDIne kahyuM : svAmI ! aparAdha mApha karo. jema derA vinA sAya, zAhI vinA lekhana ane cake vinA ratha vyartha hoya che, tema tAra rahita viNAnI jema maMtrI vinA rAjA paNa vyartha thaI jAya che. huM maMtrI vinAne rAjA chuM.. vicAratAM vAra lAgI. kAraNa ke jUnA maMtrIne pharI bolAvaDAvyA hatA." puNyapAle pUchyuM : tamArA maMtrI subuddhi te vicakSaNa che. e kayAM. jatA rahyA hatA ? rAjAe badhI vAta puNyapAlane kahI. puNyapAla: bo : 'tame jAo ane tamArA maMtrIne ahIM mokale." maMtrI subuddhi AvyA. e haju sIdhI rIte UbhA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ -108 puNyapAla carita-3 paNa rahyA nahIM, tyAM ja puNyapAla petAnA UMcA siMhAsana parathI nIce utarI AvyA ane pitAnA pagamAM daMDavata praNAma karyA. maMtrI subuddhi bebAkaLA thaI gayA. he-he dakarI pitAnuM Azcarya pragaTa karyuM tyAre puNyapAla Ubhe - thaI be : - pitA ! mane oLakho. huM tamAre puyapAla chuM." Azcarya ane harSa thI gAMDA thaI maMtrI bolyA : puNyapAla ! are tuM ? hA to tuM puNyapAla ja che. are putra ! A huM zuM joI rahyo chuM. tuM...tuM. * AnaMdanA atirekathI maMtrI subuddhi bebhAna thaI gayA. bebhAna pitAne puNyapAle potAnA siMhAsana para suvADyA. upara cAmara DhaLavA lAgyo. subuddhine bhAna AvyuM to putrane pahoLI AMkhathI jovA lAgyA. kazuM bolI zakayA nahIM. tyAre puNyapAla ja belyo : tAta! Azcarya na pAme. tamArA AzIvAdathI ja badhuM thaI gayuM. pahelAM tamArI eka ja putravadhU kanakamaMjarI hatI. have tenI sAthe cAra bIjI che. tamAre puNyapAla -traNa dezone rAjA banya. A badhuM kevI rIte thayuM e - eka vArtA che. te besIne saMbhaLAvIza. huM zuM saMbhaLAvIza? tamArI vahuo paNa saMbhaLAvaze. have rAjA jitazatrune P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 109 bolAvaDAve. temane pramANa ApI dauM ke dareka manuSya potAnAM. karelAM karmothI bane che-bagaDe che. rAjA jitazatru AvyA. te paNa Azcarya pAmyA. kazuM belI zakyA nahIM. puNyapAle pUchyuM: . .'), - "rAjana ! huM Aje paNa tamArI prajA chuM. tamArI rajA! vinA tamArA nagaramAM kevI rIte praveza karuM? tethI tamane bolAvyA. A takalIpha mATe mApha karo. paraMtu vIra prabhunI A amaravANIne have te sAcI mAne ke pita-pitAnAM pApa-puNyathI ja manuSya sukha-dukha prApta kare che." rAjA bolyA: pitAnA nAmane samartha karanAra puNyapAla ! Aje huM bahuM zaramiMda chuM. tame mAro bhrama dUra karyo. mAre ahaMkAra tUTI gaye. huM je kaMI chuM, e pitAnA puNyathI ja chuM. pitAnI prajAnA sukhadukhane huM ThekedAra banate hate. e mAre bhrama ja hato. paraMtu jyAM sudhI darpaNa sAme na Ave tyAM sudhI pitAnA caherAne doSa kayAM dekhAya che? puNyapAla ! meM tamane dezavaTe Akhe hate. tame svIkArI lIdhuM. Aje kazuMka ApI rahyo chuM. tene svIkAra karo." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 110 puNyapAla carita-3 : rAjA jitazatrue pitAne rAjamuguTa utArI puNyapAlane A, Agraha karI tenA hAthamAM mUkI dIdho ane bAlyAH "vatsa have tuM A dezane saMbhALa. jyAM traNa che tyAM A ethe paNa khare. pApapuNya baMne baMdhana che. baMne - phaLa bhegavavA mATe. janma-mRtyu che. have A baMdhanane teDavAM che. karmono nAza karyA vinA mukti maLatI nathI." Tii atyaMta dhUmadhAmathI puyapAlane nagara praveza thaze. have e virATanagarane rAjA paNa thaI gaye. saMga to juo ke te ja vakhate virATanagaramAM muni AvyA. temanI sAthe pAMcase zramaNa hatA. rAjA jitazatru to pahelethI ja * nizcaya karI cUkyA hatA. munine bodha sAMbhaLIne te vairAgyane raMga vadhAre pAka thaI gaye. - subuddhi maMtrI paNa prabhAvita thaI gayA. patnIo kevI rIte pAchaLa rahe? rANI padmAvatI ane maMtrIpanI kamalAvatIe paNa dIkSA grahaNa karavAno saMkalpa karyo. cAre mumukSuoe dIkSA aMgIkAra karI lIdhI. AtmasAdhanA karavA - lAgyA. enA mATe te narabhava maLe che. bIjAM badhAM kAma te pazu-pakSI paNa kare che. - rAjA puNyapAle virATanagarane je sthAyI nivAsa * banAvyuM. ahIMthI e zrIpura, maMgalapura ane ratnapurInA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** * puyapAla carita-3 111 zAsananI dekhabhALa karato hato. vizvabhUti tApasane Apelo UDato khATale tenI pAse ja hate. payapAla nyAyanItithI rAjya karI rahyo hato. samaya jatAM tenI badhI patnIo putravatI banI. badhA rAjakumAra suMdara hatA. badhA meTA jaI bhaNavA lAgyA. badhAne samaya AnaMdathI pasAra thata hate. - eka vAra virATanagaramAM AcArya dhamaSa AvyA. seMkaDo ziSya zramaNa temanI sAthe hatA. nagaranI bahAra ' udyAnamAM badhA rahyA. udyAna rakSaka. deDa-doDato rAjasabhAmAM AvyuM. te hAMphI rahyo hate. jhaDapathI zvAsa pUre karI che : "annadAtA ! vadhAmaNuM che. ApaNuM nagarane pAvana karavA AcArya dharmazeSa AvyA che." che." "are kharekhara !" rAjA puNyapAla AnaMdathI umata thaI gayA. siMhAsanathI nIce utaryA. sAta TaeNgalAM AgaLa vadhIne muninI bhAva vaMdanA karI. mAnasa vaMdanA sAkSAt padavaMdanathI hajAragaNI. mahAna hoya che. pachI rAjAe pitAnA gaLAne hIrAne hAra utAryo ane udyAna rakSakane ApatAM kahyuM? 1, , , jevA zubha ane kalyANakArI samAcAra te ApyA che, tenI sAme A tuccha bheTa che. ame hamaNAM muninAM darzana karavA AvIzuM::: . , . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 puNyapAla carita-3, AkhA nagaramAM samAcAra phelAI gayA. strI-puruSe udyAna tarapha javA lAgyAM. uchaLatAM-kUdatAM nAnAM bALa paNa jaI rahyAM hatAM. meTA-gharaDA paNa lAkaDIne Teke munine baMdha sAMbhaLavA jaI rahyA hatA. rAjA puNyapAlane ratha. taiyAra thaI gayuM. hAthI-ghaDA paNa taiyAra thayA. e vAhano. para badhuM rAjakuTuMba beThuM. puyapAla hAthI para beThe. - pAMce rANIo pAlakhIomAM hatI. badhA muninI dharmasabhAmAM pahoMcI gayA. Ama to dararoja udyAnamAM . zAMti rahetI hatI, paraMtu Aje e zAMtimAM AnaMdarasa karI rahyo hate. muninI vANI jANe e zAMtirUpI senAmAM. sugaMdha bharI rahI hatI. muni kahI rahyA hatA : - "ApaNe badhA jJAna pApI chIe. jANyA-samaya pachI. paNa pApa-karma karavAnuM cheDatA nathI. pachI ajJAnI banavAne Dhaga racIe chIe ane raDIe chIe, jJAnapApI. arthAt nAstika chIe. jANIe chIe ke mAruM keI nathI. A zarIra paNa ApaNuM nathI. . . . - "paraMtu maratI vakhate ma DuM-mAru kare che. pApIne. te uddhAra thaI jAya che. seMkaDo hajAreno the, paraMtu jJAnapApI mATe mukti asaMbhava che. je jAgavA chatAM UMghe che.. tene keNa jagADI zake che? - - ra "ghaNuM leke kahe che, karavAthI nathI thatuM. keI bIjuM karI Ape tyAre kAma thAya. meMDhAmAM ghAsa nAkho te khAI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 113. laIza. A badhI puruSatva hIna lokenI vAta che. ema vicAre ke je huM pitAnI jAtane bAMdhI zakuM chuM, to. kholI paNa zakuM chuM. satsaMkalpa, satkarma ane cAritravRtti dvArA badhAM karmapAzano nAza karI ApaNe mukta kema nathI thaI zakatA? jo Ama na hoya te dharma zabda ja A dharatI parathI ja rahe. pachI te A jagatamAM dayA, prema, sAdhutvane dukALa paDI jAya." - muni dharmaghoSane bodha bahu lAMbo hate. kayAM sudhI, laMbAve ? temano eka eka zabda amRta jevo hate. dharmapremI zretAomAM romAMca thaI gayo. jyAre munine bedha. pUro thaye te cAre dezanA rAjA puNyapAla-muni sAme, hAtha joDI UbhA rahyA ane bolyA : mahAmuni ! sArA-kharAba baMne prakAranAM karmabaMdhanamAM baMdhAI janma levo paDe che. karmabaMdhananA zubhAzubha prabhAvathI ApaNane sukha-du:kha maLe che. A dRSTithI huM mAro pUrvajanma sAMbhaLavA AkAMkSI chuM. meM pUrvabhavamAM evAM kayAM karmo karyA hatAM, jenAthI mane dezavaTo maLyo ane mane samudramAM dhakelI devAmAM AvyuM, chatAM paNa bacI gaye ane cAra dezone rAjA tathA pAMca patnIone pati bane ?" | muni theDIka kSaNa sudhI mauna rahyA. pachI dhIragaMbhIra vANImAM bolyA : ' ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 puNyapAla carita-3 "rAjana ! je jevuM kare che, tevuM bhogave che. A te cokkasa niyama che. dainika jIvanamAM paNa juo. bhAMga khAze to tenA nazAthI jhUmI UThazo. jhera khAvAthI kenuM meta nathI thatuM? tenAthI UlaTuM khAdya-pauSTika vastuo khAze to zarIra svastha-narogI raheze. * A ja prabhAva manuSyanA sUphamAtisUkSma kamane hoya che. have tame tamAro pUrvabhava sAMbhaLe. tamane spaSTa thaI jaze ke tame kayA karmabaMdhanonuM phaLa ahIM bheLavI rahyA che ? muni dharmaSa pupAlana pUrvabhava tene A pramANe saMbhaLAvavA lAgyA ke varSo pahelAM magadha dezane rAjagRha nagaramAM vajaratha nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. temanA nagaramAM TAmeTA dhanavAna zeTha rahetA hatA. temAM gaMgadatta nAmanA eka zeTha rahetA hatA. sAgaracadra nAmanA eka bIjA zeTha paNa rahetA hatA. baMne paDezI hatA. baMne dhanavAna hatA. sAta-sAta mALanAM jhagamagatAM bhavena hatAM. baMnenA gharamAM apAra dhana hatuM. saMganI vAta to e hatI ke baMne nisaMtAna hatAM.' - zeTha gaMgadattanI sALI, arthAt temanI patnInI sagI bahena nirdhana ane vidhavA hatI. e zeTha sAgaracandrane tyAM dAsI hatI. A bahu vicitra saMsAra che. sagI bahena P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust -
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ purayapAla carita-3 115 keTIzvara zeThanI zeThANI hatI, chatAM paNa gaMgadattanI sALI bIjAnI sevA karatI hatI. gaMgadattanI patnI zeThANI lAlade. e pitAnI bahena maNimAlAne kahyuM paNa kharuM ke bahena! "tArA eka peTa mATe mAre tyAM zuM khoTa che? tuM mAre tyAM kema nathI rahetI? maNimAlAe javAba Apyo "dIdI dAsI banAvI tene mane rAkhaze nahIM. mane paNa mArI sagI bahenane tyAM dAsI karma karavAnuM sAruM nahIM lAge. maphatamAM huM khAI zakatI nathI. tamArA paDozI zeTha sAgaracandrane tyAM mahenata-majUrI karI peTa bharuM chuM, tenAthI mAruM svamAna jaLavAya che. Atma-saMteSa paNa maLe che." pachI zeThANI lAchaladee paNa jIda karI nahIM. pita- potAnA sthAna para badhA, abhinetA vidhAtAne nacAvyA nAcI rahyA hatA. samaya te pasAra thAya ja che. tethI badhAne samaya pasAra thatA hatA. - theDA divasa to zeTha gaMgadetta ane zeTha zrItIne AzA rahI ke kayAreka ne kayAreka putra thaze ja. paraMtu jyAre varSo vItI gayAM te temane nirAzAe gherI lIdhAM. zeTha -gaMgadatta vicAvA lAgyA - - "zuM mAre vaMza AgaLa nahIM cAle ? A apAra -saMpatti keNa bhagavaze ? dAMta vinA meMDhuM jema vyartha che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 puNyapAla carita-3H tema putra vinA amAruM jIvana paNa vyartha che. keI upAyakaruM. zuM khabara bhAgyamAM evuM lakhyuM hoya ke upAya karavAthI saMtAna thaze." Ama vicArI zeTha-zeThANa bane kuLadevInI pUjA karavA besI gayAM. trIjA divase devI pragaTa thaI gayAM. pitAne. jamaNe hAtha uThAvI devIe zeThane pUchayuM : "vasa! zuM Iccho cho? - gaMgadatta devInA pagamAM paDayA ane bolyA : "mAtA ! mArA pachI tamArI pUjA-ArAdhanA kaNa. karaze? tame te mArI kuLadevI che. pachI mane putra kemanathI ApatAM ?" kuLadevI belI zeTha ! tamAre putra thaze. paraMtu putra thatAM-thatAM te tame nirdhana thaI jaze. have e nirNaya tame. kare ke dhana. Icche che ke putra ? khUba vicAra karI le, dhana vinA A. saMsAra sUve che. nirdhanane kaI pUchatuM paNa nathI." daDha nizcaya karI zeTha bolyA * ' mAtA ! niHsaMtAna keInI sAme AvI jAya te. tene zukana bagaDI jAya che. putra hIna hevA karatAM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 117 dhanahIna levuM sAruM che. dhanane zuM karavAnuM? peTa bharavA lAyaka puruSArtha te nirdhana paNa karI nAkhe che. dhanavAna paNa peTa bhare che. ratnasuvarNa te e paNa nathI khAtA. dhanamAM phakata sAmAna kharIdavAnI ja zakti che. sukha ApavAnI nahIM. tethI mAre putra ja joIe." thaze ja thaze." kahI devI pitAnI pratimAmAM samAI gaI. te rAte zeThANa lAchalade garbhavatI thaI gaI. bhAgyane khela naSTa thato nathI. bhAgyanA banAvelA bahAnAMthI zeTha gaMgadatta nirdhana thaI gayA. nava mahinA pachI jyAre temane putrI thaye te temanI pAse janmotsava ujavavA mATe phUTI keDI paNa na hatI nirAzA-hatAza zeDa gaMgadatta paDelI sAgarendra pAse pahoMcyA. sAgara zeThe kahyuM : - zeTha gaMgadatta! mUDI te ApuM, paNa tamAre bhAre vyAja ApavuM paDaze tame mUDI te zuM, paNa vyAja paNa ApI zake tema nathI. tamane zI rIte paisA ApuM?" - zeTha gaMgadatta pitAnI vivazatA para raDI paDayA. have to e nAmanA ja zeTha rahI gayA hatA. temane cUpa joI sAgaracandrae kahyuM : nA eka upAya batAvuM chuM. sAro lAge te mAnI lejo. vyAjanA badalAmAM tamAro putra mane ApI do. pachI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 puNyapAla carita-34 tamArI IcchAmAM Ave tyAre mArI mUDI pAchI Apaje ane tamAro putra pAche laI jajo." A "mane maMjUra che. lAcAra mANasa zuM nathI karato" zeTha gaMgadatta sAgaracaMdranI zarata svIkArI lIdhI. lakhANa pAkuM thaI gayuM. nagaranA pAMca AgevAna mANasanI sAkSI paNa nakakI thaI gaI. traNa laI zeTha pitAnA ghare pahoMcyA. dasamA divase putranuM nAmakaraNa saMskAra karAvyuM. potAnA putranuM nAma devadatta rAkhyuM. jyAre gaMgadatta devedattane laI sAgaracandrane ghare javA lAgyA, te zeThANuM lAchalade raDI paDI. te mAtA hatI. bApa to kaThera hoya che. kaThera, bApe mAtAne samajAvI : zeThANI ! ApaNe devadatta kayAM javAnuM che! nagaramAM te raheze ja. ApaNI pAse tenA dUdhanI paNa vyavasthA nathI. sAgaracandrane tyAM tene pAMca dAsIo pALaze. e paNa. te nisaMtAna che. pitAnA putranI jema ja ene bhaNAvaze.. kayAreka te ApaNI pAse dhana Avaze. pALelo-pAze ane bhaNele devadatta ApaNane maLaze." paDaze. zANI lAlapaNane maLaze lAgele-pAle paDe. devadatta sAgaracandranA ghare pahoMcI gayo. sAgara. candrae pitAnA svArthane joI vicAryuM. "A devadatta mAre kuLadIpaka banaze. gaMgadatta kayAreka paNa mArI mUDI cUkavavA lAyaka thaI zakaze nahIM. mAruM kAma thaI ja gayuM." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 puNyapAla carita-3 gaMgadatta have eTalA garIba thaI gayA ke temane nagara choDavuM paDayuM. pati-patnI baMne paradeza cAlyAM gayAM. temanAthI pitAnA nagaramAM majUrI kevI rIte thAya ? ahIM devadatta moTe thaI bhaNavA lAgyo. saMyogathI sAgaracandrane paNa eka putra thayo. have sAgaracandranI mamatA devadatta parathI UThI gaI ane pitAnA putra para vadhAre prema karavA lAgyA. A bheda-bhAvane jenAra sAgaracandranI dAsI maNimAlA hatI. e devadattanI mAsI thatI hatI. sAgaracandrane devadatta have e khaTakavA lAgyuM ke e tene pitAnI AMkha sAmethI dUra karavA mAgatA hatA. tethI eka divasa bolyA: devadatta ! have tuM moTo thaI gayela che. bhaNI paNa rahyo. have zuM ghare besI rahIza ? videza jaIvepAra kara. tAre nAna bhAI ratnacandra haju bahu nAnuM che, nahIM. te tamane baMnene mokalata." devadatta utsAhathI bolyo : emAM zuM vAMdho che? mArI eTalI bhUla ke huM kahI. na zako. tamAre kahevuM paDayuM. tame vahANa taiyAra karo. tamArA AzIrvAdathI khUba lAbha kamAIne pAchA AvIza." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 puNyapAla carita-3 - pAcho AvIza e zabda sAgaracandrane khaTaka, paraMtu temaNe potAnuM mana manAvyuM "pA che kevI rIte Avaze ? nAno te che. sAgaramAM DUbI jaze. Dagale-pagale tophAna Ave che. chatAM pAchA Avaze te kamAIne lAvaze. ane te baMne taraphathI lAbha che. " " devadattanA vahANamAM mAla bharAIne jato hato. ekAMta joI maNimAlA tenI pAse AvI gaI ane devadattane tenA janmanuM rahasya samajavI bolI : . huM tArI mAsI chuM. tAruM hita joI atyAra sudhI chupAvyuM. have jaNAvavAmAM tAruM hita joyuM to jaNAvyuM. vahANamAM jeTalI kiMmatane mAla hoya te lakhAvI leje. keTalo naphe pAchA ApavAno che, e paNa pAkuM karI leje. bAkInA naphAmAMthI tArA pitAnuM RNa cUkavI deje. putra! sAgaracandra pAse pAMca paMcanI sAkSI vALuM pratijJAparA che. pharI zakaze nahIM. ) - - : " devadatta mAsI maNimAlAne page lAge che. ane . "mAsI ! e putra ja ke, je samartha hovA chatAM mAtA-pitA duHkha sahana kare ! kRSNae nAnI uMmaramAM ja kaMsane mArI pitAnAM mAtA-pitAne kedakhAnAmAMthI cheDAvyA hatAM." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 -pujyapAla carita-3 . devadara zeTha sAgaracandrane kahyuM H- "pUjya pitA! jeTalI kiMmatano mAla huM laI jauM chuM, tenuM lakhANa karI lo ane e paNa lakhI Ape ke kiMmatanI sAthe-sAthe ATale naphe mAre ochAmAM e che pAcho ApavAno che. vadhArAno naphe mAre haze. tyAre te vepAramAM bhAre utsAha vadhaze." . - sAgaracanTe kahyuM : tAruM-mAruM zuM hoya che? tuM mAro putra thaIne mAruM-tAruM kare che? jeTale naphe meLavI zake e badhA mAro ja che. mArA mRtyu pachI tamArA baMne bhAI. enuM che." . . . te to huM nahIM jauM. AvI rIte mArAthI vepAra nahIM thAya." lAcAra thaI sAgaracandrane pAkuM lakhANa karavuM paDayuM. vahANa laI devadatta cAlyA gaye. bhAgyazALI te hato ja, tethI sakuzaLa sAgara pAra karI pATaNapura pahoMcI - ga. cAra gaNA lAbha sAthe tene mAla vecAe pATaNapurInA pAMca zeThae pita-pitAnI kanyAo sAthe devadattanAM lagna karI nAkhyAM. A keSThi kanyAo sakhI-sahelIo hatI ane temanI pratijJA hatI ke eka ja patinI patnI banIzuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 puNyapAla carita-8. devadattane dahejamAM apAra dhana maLyuM. pAMce patnIene laIne devadatta pitAnA nagaramAM pAcho pharyo. pitAnA jIvanane badhe vRttAMta teNe pitAnI patnIone kahI dIdhe. jyAre e pitAnA ghare pahoMcyo, to tenI patnIo maNimAlAnA pagamAM paDI. sAgaracandranI zeThA jetI ja rahI gaI. teNe kahyuM : vahuo! tame gAMDI te nathI ne ? pitAnI sagI . sAsu-mArI tarapha joyuM paNa nahIM ane eka dAsInA pagamAM paDavA lAgI ? vahuoe kahyuM : "zeThANI ! amArI A mAsIsAsu che. tame amArAM kAMI nathI. amArAM sagAM sAsu-sasarA zeTha gaMgadatta ane zeThANI lAchaladenI kaI khabara nathI. have temanI zodha. karavAnI che." sAgaracaMdranI AMkho pahoLI thaI gaI. te belyA : devadatta ! jarUra tane mArA kaI dumane bahekAvyo - che. tuM te mAre ja putra che. devadatta vAta badalI bolyA : zeThajI pitAnuM traNa putra paNa cUkavI zake che. huM mArA pitAnuM traNa cUkavIza. tame trANapatra kADhe, nahIMtara . huM pAMce paMcAne bolAvIza." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 123 sAgaracadra bahu gusse thaze. paNa tenuM kazuM cAlyuM nahIM. sAkSI-paMca sAme devadaro pahelAM te lakhacelA karAra pramANe sAgaracandranI rakama vacana pramANe lAbha sahita pAchI ApI. pachI vadhArAnA naphAmAMthI pitAnA pitAnuM RNa cUkavI dIdhuM ane sAgaracandra pAsethI traNapatra pAchuM laI lIdhuM. pachI pitAnI mAsI maNimAlA ane pAMce patnIe sahita pitAnA pitAnI sUnI paDelI havelImAM pahoMce.. zeTha gaMgadattanI havelImAM cAmAcIDiyAe potAne aDDo. jamAvI lIdhuM hatuM. badhuM barAbara thaI gayuM. gaMgadattanuM bhavana have rAjabhavana jevuM lAgavA mAMDayuM.. devadatta ThAThathI rahevA lAgyuM. tenI pAMce patnIo tenI sevAmAM hAjara rahetI. pAMce mAsI-sAsu maNimAlAnI sevA paNa karatI. gharamAM dAsa-dAsIo paNa AvI gayAM. pAMca sasarAo taraphathI maLelA apAra dhanathI devadatte potAne vepAra vadhAryo. mAtA-pitAnI zodha karI. te paNa maLI gayAM. temane paNa maLavuM ja hatuM. samaya Ave tyAre vikhUTAM paDelAM badhAM maLe che. devadatta jevA putra ane. suMdara-suzIla putravadhUone prApta karI je prasannatA gaMgadatta. ane lAchaladene thaI tenuM varNana koNa kare? have te lAladenI sAthe tenI sagI bahena maNimAlA paNa rahetI hatI. samaya badalAya che tenI sAthe vicAra paNa badalAya che.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 124 puNyapAla carita-3 ' have maNimAlAe vicArI lIdhuM ke potAnAmAM rahevA mATe Atma saMteSa ke ? huM devadattanI mAsI chuM. mAsI ane mAtAmAM vadhAre taphAvata paNa nathI. jANe devadattanA janmanuM rahasya batAvavA mATe ja maNimAlAne vidhAtAe -sAgaracandranI dAsI banAvI hoya. paNa nagara choDavuM paData. pachI devadatta Aja je kevI rIte banI zakata? vidhAtA paNa maTe khelADI che. A pramANe - e pherabadalI kare che. pherabadalI e to saMsAranuM cakra che. eka vAra rAjagRha nagaramAM muni yAda AvyA. patnIo sahita devadatta muni yazodharanI mazkarI karI ane temane bhejana ApyuM nahIM. munie bIjA gharethI bhojana laI pitAnAM mAsika upavAsanAM pAraNAM karyA. on samaya jatAM zeTha gaMgadatta ane zeDA lAlade - svargavAsI thayAM. devadatta ane tenI patnIo paNa paraloka vAsI thaI. muni niMdAne kAraNe e chae jaNe eka nirdhana - zudranA ghare janma lIdho. devadatta bhAI banyA ane tenI patnIo bahena banI. A te saMsAranuM cAritrya che. chatAM paNa loko nazvara sagA-saMbaMdhamAM pitApaNuM zodhe che. che e chae zudravaMzI prANuM ghara garIbAInuM du:kha bheLavatAM hatAM. mAgI-mAgIne peTa bharatAM hatAM. kurUpa paNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3' 125 evAM ke keI jevA mAgatuM na hatuM. A ja to karmanI, balihArI che. te thoDA samaya pachI muni zedhara pharI rAjagRha nagamAM AvyA. devadattanA bhavana para pahoMcyA te Azcarya pAmyA. bhavana te e ja che, paraMtu AmAM rahenAra kayAM jatAM rahyAM ? muni thazedhara zubha-zukala dhyAnamAM DUbI gayA te kevalajJAna prApta thayuM. . . pachI to temane badhI khabara paDI gaI. jyAM zudra bhAI-bahena garIbAI bhogavI rahyA hatA, te gAmamAM pahoMcyA. temane upadeza Ape ane temanI garIbAInuM rahasya jaNAvyuM. pachI chae saMtavI thaI gayAM. paraMtu munidAna karatI vakhate zudra bhAI-bahena pachIthI pastAyAM.. chatAM paNa pAtradAnane mahimA apAra che. chae mRtyu pAmI svargamAM deva banyAM. ' virATanagaranA udyAnamAM beThelA saMtaziromaNI AcArya dharmazeSa puNyapAlane tene pUrvabhava saMbhaLAvatA hatA. che "rAjana ! svargamAMthI mukta thaI tame have puNyapAla: banyA che. pahelAM tame ja devadatta hatAM. pUrvaprItine kAraNe pUrvabhavanI pAMce patnIo tamane A bhavamAM paNa prApya thaI che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 - 126 - a "rAjana ! muniniMdA tathA dAna ApI pastAvAne kAraNe tamane duHkha maLyuM. jyAre virATanagarathI tamane dezavaTo maLe, tyAre tame keTalI tarasanuM duHkha bhegavyuM * hatuM. tame samudramAM paDayA hatA. patnIothI vikhUTA paDayA. paraMtu pAtradAna karI tame amApa purono saMcaya paNa karyo hato, tethI Aje cAra rAjyanA vaibhavazALI rAjA che. A che tamArA pUrvabhavanuM rahasya." puNyapAla muninA pagamAM paDaze. tenI AMkhe UghaDI - gaI. have vAra zA mATe ? muni pAse cAritra grahaNa karavAnI rajA mAgI. puNyapAla rAjAmAM potAnAM baMdhAyelAM - baMdhane kApavAne utsAha jAgI ga. tenI pAMca patnI ee paNa tenuM anukaraNa karyuM. teNe putrone rAjya vaheMcI - ApyuM ane have dharmane zaraNe AvI gayo. rAjarSi puNyapAla ane pAce sAdhvIo-sAvI kanaka- maMjarI, saubhAgyamaMjarI, tilakamaMjarI, kusumazrI ane guNamAlA chae mumukSuoe guru sAthe virATanagarathI bIjI jagyAe vihAra karyo. puNyapAle kaThora tapa karyuM. tene kevalajJAna kevaladarzananI prApti thaI. A nezvara zarIrane pUruM karI kevalI puNyapAle janma-maraNanA baMdha toDI nAkhyA ane mekSa pada prApta karyuM. sAdhvIo svargamAM deva banI. AgaLanA bhavamAM e paNa zivapuravAsinI banaze. - mekSa prApta karavA mATe te aneka vAra manuSyadeha dhAraNa na karavA paDe che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanano sAra zeTha jinadatta videza yAtrA mATe taiyAra thayo. teNe AkhA nagara vAsIone pUchayuM ke huM videza jaI rahyo huM pAcho AvIza tyAre lete AvIza. koIke hAra maMgAvyA, vividha prakAranA alaMkAra maMgAvyA, vastro maMgAvyAM. zeTha rAjA pAse pahoMcyuM. rAjAe kahyuM : "zeTha ! mAre mATe cAra sora laI Avajo." . zeTha videza pahoMce. teNe vyApAra zarU karyo. ghaNuM sA kamAye. vyApAra sameTI zeTha bAra varSa pachI pitAnA dezamAM pAcho pharyo. teNe je lokoe vastu maMgAvI hatI te vastuo kharIdI. pitAnI manapasaMda vastuo kharIdI. ' paNa rAjA mATe cAra sAra kaI dukAnamAM maLyA nahIM. zeTha ciMtA karavA lAgyuM. cAra sAra karyothI maLaze? eka buddhimAna sajajane zeThane ciMtAtura joI kahyuM : zreSThIvara ! tamAre kaI vastunI jarUra che?" zeThe cAra sAranI vAta kahI. te buddhizALI sajajane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 puNyapAla carita-3. "A cAra sAra kaI dukAne maLaze nahIM. A. nagaramAM vasaMtasenA nAmanI vekyA che. te bahu ja buddhizALI che. tame enI pAse jaze te cAra sAra tamane maLaze." zeTha jinadatta vezyA vasaMtasenA pAse pahoMcyA. vasaMta-- senAe zeThanuM svAgata karyuM ane pUchyuM : "mAre lAyaka keI kAma hoya te kaho." : : zeTha jinadatte kahyuM : . jevI rIte talano sAra tela che, dUdhane sAra malAI che, tema cAra mahatvapUrNa sAra joIe che. kemake amArA rAjAe mArI pAse cAra sAra maMgAvyA che." - buddhizALI vasaMtasenAe kahyuM : huM tamane cAra cAra batAvuM chuM, paNa tenI kiMmata. bahu ja che. tame enI kiMmata ApI zakaze nahIM.' zeThe kahyuM : ', : "kiMmatanI ciMtA nathI. mAre cAra sAra laI jaI rAjAne ApavA che. jo huM cAra sAra nahIM laI jauM to rAjA. mArA para gusse thaze." . vezyAe kahyuM : vaLa' = eka sAranI kiMmata eka lAkha madrA ApavI paDaze.'' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 puNyapAla carita-3 zeThe ApavAnI hA pADI, tyAre vezyAe kahyuM : te samaye tene mArI nAkhe. kodha upara saMyama rAkho." bIjo sAra cheH "vadhAre UMgho nahIM." trIjo sAra karIne premathI vaza kare the sAraH "strInI vAta mAne nahIM.' A cAra sAra ane bIjI vastuo laI zeTha. pitAnA. nagaramAM AvyuM. je lokoe je-je vastuo maMgAvI hatI te badhAne ApI dIdhI ane pote je vastu lA. hate te IcchA pramANe badhAne ApI dIdhI. ' tyAra pachI zeTha rAja sabhAmAM pahoMcyA. rAjAne praNAma karI zeTha Asana para beThe. rAjAe pUchayuM : zeThajI! meM cAra sAra maMgAvyA hatA, te lAvyA?" zeThe kahyuM : rAjA! mAre tenA mATe bahu ja mahenata karavI paDI.. paNa te kayAMya maLyA nahIM. chevaTe eka sAra mATe eka lAkha mudrA ApI, meM tamAre mATe tene kharIdyA." ( rAjAe cAre sAra zeTha pAsethI laI lIdhA ane. InAmamAM pAMca lAkha mudrAo ApI. ane bIjI kiMmatI. vastuo ApI, temanuM sanmAna karyuM. ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ che . puNyapAla carita-3 zeTha gayA pachI rAjAe vicAryuM : cAra sAra te bahu kheMghA paDayA. A rAjyanuM | dhana A pramANe veDaphAvA mATe che? mAre cAra sAranI parIkSA karavI paDaze ke A cAra sAramAM zuM che? . rAjA te divase rAjyanA kAmamAMthI paravArI sUvA mATe pitAnA aMtaHpuramAM pahoMcyA. paNa A zuM? tee dekhato ja rahI gaye. tenA palaMga upara mahArANI UMghatI hatI ane tenI pAse eka puruSa paNa UMghato hato ( puruSane joI rAjAne gusso caDha. teNe vicAryuM ke rANI ' vyabhicArI che. rAjAne hAtha talavAra para gaye. paraMtu tene yAda AvyuM ke Aje ja meM zeTha pAsethI cAra sAra - lIdhA che. sauthI paheluM sAra che: ' dha para saMyama rAkho. jeuM te khare ke A sAra che che ke nahIM ? ' rAjAe talavAra myAnamAM mUkI dIdhI ane dhIrethI palaMga nIce saMtAI gayo. thoDA samaya pachI mahArANI na jagI. teNe puruSadhArI patinI bahenane uThADatAM kahyuM : "jaladI UThe. mahArAjA AvI jaze te AvI : banaze. temanA manamAM zaMkA uThaze to jIvana AnaMda :: pUro thaI jaze. AvezamAM AvI kadAca tamane ane mane - mArI paNa nAkhe." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 131 - naNaMda UThI gaI ane belI : "are! huM bhAIne vezamAM bhAInA jevI ja lAguM chuM. kapaDAM kharAba thaI na jAya. huM te ahIM ja sUI gaI.' ja teNe UThI puruSano veza kADhI nArIne veza paherI lIdhe. rAjA palaMga nIce besI jaI rahyo hato ? are A te mArI bahena che. sAta peDhImAM pahelI vAra bahena thaI. mArI bahena upara mane khUba prema che. je meM tene mArI nAkhI hota te jIvanabhara mane bahu ja pastAvo thAta. ane mahArANIne mArI nAkhI heta te e kArya paNa mane kheMcata. je A sAra meM kharIdyo na heta te Aje bhayaMkara anartha thaI jAta. Aje mArI savA lAkhanI kiMmata vasUla thaI gaI. bIjA sAra paNa AvI rIte ja kiMmatI haze. mAre tenI paNa parIkSA levI che. " rAjA bIjA sAranI parIkSA kasyA UMgha ochI karavA lAge. eka rIte te palaMga para sUI gaye hate. kaI strIne raDavAne avAja tenA kAne paDaze. rAjAe vicAryuM ke rAtre ke dukhiyArI raDI rahI che? huM rAjA chuM, tethI mAruM kartavya che ke tenuM duHkha mAre dUra karavuM joIe. rAjAe hAthamAM talavAra lIdhI ane je dizAmAMthI raDavAne avAja Avato hato, te dizAmAM AgaLa vadhyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 .. puNyapAla carita-30 rAjAe joyuM ke eka strI, raDI rahI che. paraMtu te viziSTa nArI che. tenAM vastro uparathI ema lAge che te ke devI. che. rAjAe pUchyuM : tame koNa che? aDadhI rAte kema raDI rahyAM che ?" teNe kahyuM : .. A rAjyanI kuLadevI chuM. A rAjAnA kuLanI rakSA karavAnuM kAma mAruM che." rAjAe pUchayuM : . "mAtAjI ! te pachI tame kema raDI rahyAM che ? devIe kahyuM : * , "AjathI sAtamA divase eka prahara divasa caDhayA pachI rAjAne eka nAga karaDaze. te nAga bahu ja bhayaMkara che." rAjAe pUchyuM : te nAga kayAM che ? kaI dizAmAMthI Avaze? devIe kahyuM : * "te nA pUrva dizAmAMthI Avaze.. mahelamAM pra rAjAne karaDaze. jethI rAjA mRtyu pAmaze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 * 133 rAja kuLadevIne praNAma karI mahelamAM AvyuM. rAjAe -anubhava karyo ke vadhAre UMghavAthI huM A rahasya jANuM zakata nahIM. tethI bIje sAra paNa bahumUlya che. - trIjo sAra e che ke verIne premathI vaza kare. mane bIjA sArathI verI jaDI gayo che. have huM premathI verIne vaza karIza ane A sArane paNa ajamAvIza. . - pUrva dizAmAMthI sApa AvavAnuM hatuM. tethI e rastA para phUlo ane phaLa pAtharyA. dareka jagyAe ghIne do ane agarabattI saLagAvI ane sugaMdhita dUdha mUkayuM. jyAM rAjA beThe have tyAM cAre bAju sugaMdhita vAtAvaraNa hatuM ane dUdhanA kaTorA bharI rAkhyA hatA. - sApe sugaMdhita vAtAvaraNa joyuM ane tene gusso zAMta paDI gayo. tenA manamAM e bhAvanA hatI ke eka vAra mane rAjAe mAryo hato ane huM bebhAna thaI gayuM hatuM. tyAre meM pratijJA karI hatI ke huM rAjAne mArIza. paNa rAjA Aje mAruM svAgata karavA Atura che. tethI nAgarAjA rAjA upara prasanna thaI gaye. te sAmAnya nAga na hatA, nAgadeva hatA. teNe rAjAne mAnava bhASAmAM kahyuM : huM tamArA upara prasanna chuM. tame zuM mAgo che ?" ( rAjAe kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak. Trust
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 . puNyapAla carita-3 nAgarAja ! tamArI kRpA dRSTine huM abhilASI chuM tame mAgavAnuM kahyuM che te mane evuM varadAna Ape keH jethI huM pazuonI bhASA samajI zakuM." nAgarAje tathAstu kahyuM ane cetavaNI ApI keH rAjana, tame pazu-pakSIonI bhASA samajI zakaze, paNa A vAta kaIne kaheze nahIM. je kaIne A vAta kaheze. te tamAruM mRtyu thaze. sAthe tamane varadAna ApuM chuM keH prANane kaI gatimAM janma thaye che te paNa tame jANI. zakaze. paNa A koIne kaheze nahIM. ' ATaluM kahI nAgarAja adRzya thaI ga. rAjAe joyuM ke traNa sAranI parIkSA karI cUkyo chuM. have thA. sAranI parIkSA karavAnI che.' rAjA varadAnathI ke manuSya kayAM ja che te jANavA lAgyuM. mahArANIno bhAI hatuM. te marI gaye. te. bahu daMbhI hato. tenuM bahAranuM jIvana dharmaraMgI lAgatuM. hatuM, paraMtu e vyabhicArI hate. parastrIgAmI hatuM. rAjAe joyuM ke mAre sALe marIne kayAM gaye che ? te narakamAM. gaye hato. tyAM yamadUte tene mArI rahyA hatA. rAjA manamAM vicAra karavA lAgyuM ke pA5 chupAvavAthI, chupatuM nathI. chupAI rAkhelA pApanuM phaLa bhogavavuM paDe che..
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyapAla carita-3 135: rAjAnA caherA upara hAsya chavAI gayuM. sALAnuM zaba. sAme paDeluM hatuM. rAjAnA caherA para hAsya joI mahArANInI aMgata dAsIe rANInA kAnamAM kahyuM : tamAre bhAI mRtyu pAme che, chatAM mahArAjA hasI rahyA che. temanA mRtyuthI te khuza thayA che." - be cAra divasa pachI rAjamahelamAM eka harijana kacare vALI jato hato tyAM ja tenuM hRdaya baMdha paDI gayuM ane te tyAM ja rAjamahelamAM marI gayo. rAjAe tene. mRta zarIrane joyuM ane vicAra karyo ke Ane jIva kayAM. gayo che? teNe joyuM ke tene jIva svargamAM gaye che. tyAM saMgIta cAlI rahyuM che. devAMganAo nRtya karI rahI che. ahIM je harijana hatuM tene leke pApI samajatA hatA paNa tenuM AMtara jIvana zuddha hatuM. tenA phaLathI te svargamAM gaye. lekanI ajJAnatAthI rAjAnI AMkhamAM AMsu AvI. gayAM. - dAsIe rAjAnAM AMsu joyAM. teNe mahArANIne mIThuM- maracuM lagAvI kahyuM: - "tamArA bhAIne mRtyuthI rAjA hasI rahyA hatA ane caMDaLanA mRtyuthI raDI rahyA che." . . mahArANIe rAjAne kahyuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 puNyapAla carita-3 AnuM rahasya batAvo." - rAjAe kahyuM: "huM kahI zakuM tema nathI. je kahIza te huM mRtyu pAmIza." rANIe haTha pakaDI kahyuM tame marI jaze te huM tamArI pAchaLa satI thaIza." - ' rAjA rANInA mohamAM aMdha thaI gayuM ane nagaranI bahAra maravA gaye. rAjAe joyuM ke eka huMsaNI haMsane kahI rahI hatI ke mahArANInA alaMkAromAM je melI jaDayAM che te mane lAvI Ape. je nahIM lAvI Apo to huM mAre jIva ApI daIza." ' ' ( haMse kahyuM: "rAjAnI jema gaDe nathI. mahArAjA rANInA mehathI gAMDA banI temanI sAthe maravA teyAra thayA che." thoDA AgaLa gayA tyAM bakarI bakarAne kahI rahI hatI ke gADImAM je lIluM ghAsa jaI rahyuM che, temAMthI mane lAvI Ape. teNe paNa kahyuM ke huM rAjAnI jema gAMDo nathI. rAjAe joyuM ke pazu-pakSI mane gAMDe kahI rahyAM che. teNe rANIne kahyuM: P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ "puNyapAla ati-3 137 huM rAjamahelamAM pAcho jAuM chuM. tuM jIda karIza te huM tArI AratI utArIza. rAjA have samajo ke e sAra e che ke strInI vAta mAnazo nahIM. huM tene bhUlI strInI vAta mAnavA lAge te mArI mUrkhatA che. A sAra pahelA traNanI jema ja mUlyavAna che." rAjAe zeThane bolAvI dhanyavAda ApyA ane kahyuM: "tamArA cAreya sAre mArI ane mArA kuTuMbanI rakSA karI. tethI huM tamArA upara khuza chuM ane nagara zeThanI padavI tamane ApuM chuM." rAjAe cAra sAra batAvanAra vasaMtanA vezyAne AmaMtraNa ApI belAvI ane tenuM svAgata karatAM kahyuM "tame je sAra batAvyA, tenAthI mAru ane mArA kuTuMbanuM rakSaNa thayuM, vasaMtasenAe kahyuM: buddhi prApta karavAne sAra e che ke tattvanA saMbaMdhathI vicAra kare. huM jaDa nathI, cetana svarUpa chuM. dehane sAra e che. mAtra khAI-pI zarIrane sAruM banAvavuM te nathI, paNa tenuM pAlana karavuM. dhanane sAra kevaLa bheguM karavAnuM nathI, paraMtu egya vyaktine dAna ApavuM te che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 puNyapAla carita-3. vANIne sArI sArAM vacanothI manuSya jIvanane sukhamaya. banAvavuM !" che, "rAjAe vasaMtasenAnuM hArdika sanmAna karyuM ane huM "vAstavamAM tuM vezyA nathI saguNa vALI sannArI chuM." - vasaMtasenA vezyAvRtti cheDI dharmamaya jIvana jIvavA lAgI. rAjA ane bIjA lokomAM paNa dharmane dIve.. pragaTa... P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' vasaMtamAdhava-1 vasaMtamAdhava-1 " ' . .. . "guNamaMjarI jevI putravadhU paNa vasaMtamAdhavane sudhArI zakI nahIM. ATale moTe thaye chatAM paNa haju e pitAnI javAbadArI samajI zake nahIM. tuM ja kahetI hatI ke. lagna pachI sudharI jaze." IIIIII 1. "svAmI ! mAtA-pitA sAme badhAM bALake AvAM. ja hoya che. zuM tame paNa kayAreka AvA nahIM hoya? tame paNa kamAla kare che. kazuM thayuM nahIM, te vahune piyara. mokalI dIdhI ? ' * "teM ja vasaMtamAdhavane bagADI nAkhyo che. guNamaMjarI.. ne piyara na mokaluM te zuM karuM ? jyAre samajaNa Avaze tyAre levA jaze ane vahu paNa tyAre ja Avaze. jyAre tenI pAse pratijJA levaDAvaze. . . kevI pratijJA ? rANI prItimatIe pitAnA pati. kazAmbInareza yazedharane pUchayuM: .. ? . mahArAjA yazodhara bolyA : : pratijJA e vAtanI ke have te potAnA yuvarAja-. padanI javAbadArI samajaze. maMtrIputra guNacandra sAthe kaMI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ -140 vasaMtamAdhava-1 paNa kAraNa vinA pharavAnuM tene cheDavuM paDaze, tyAre guNamaMjarI tenI sAthe maLaze." "have kazuM kahIza, te tame e ja kaheze ke meM tene bagADe che, paNa huM e kahIza ke vadhAre niyaMtraNa che -rAkhavuM sAruM nathI." - - 01 - : "saNI ! kayAM te tame tene saMbhALe athavA mane ja saMbhALavA do "mArA para kema khijAva cho? tamane je ThIka lAge tema kare. huM tamane kazuM nahIM kahuM. paNa bIka e che ke - vadhAre niyaMtraNathI kayAMka e ghara choDI jato nA rahe." je divase ghara choDI jaze, e divase tenI buddhi ThekANe Avaze. rAjakumAra pitAnA ja rAjyamAM rAjakumAra hoya che. paradezamAM tene koI pUchatuM nathI. tyAM majUrI karavI paDe che athavA lAkaDAM kApavAM paDe che. vaNika nathI ke jyAM I che tyAM vepAra karI leze.' , - - "tame jANo." kahI rANI prItimatI UbhI thaI gaI. yuvarAja vasaMtamAdhavane kAraNe A pramANe rAjA-rANune nAke dama AvI jato hato. vasaMtamAdhava Ama to mAtApitA baMnene ghaNe vahAle hato. eka je putra hato. -kauzAmbInI prajAne e bhAvi zAsaka hato. paraMtu uchuMkhala P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 141 eTale hatuM ke rAjA yazodhara tene sAcA mArge lAvavA. bahu ciMtita rahetA hatA. . . e IcchatA hatA ke yuvarAja vasaMtamAdhava dararoja niyamita rAjasabhAmAM bese ane rAja-kAjamAM pUrato rasa le. have e vivAhita paNa thaI gaye hato. chatAM paNa e pitAnI javAbadArI kema samajato na hato. A ciMtA. mahArAjA yazodharane rahetI hatI. vasaMtamAdhavanI mitratA maMtrI subuddhinA putra guNa candra sAthe hatI. mitratA paNa evI gADha hatI ke "caDhe. na bIje raMga" baMne sAthe ja UThatA-besatA, khAtA-pItA. ane tophAna-mastI karatA. savAra-savAramAM ja baMne mitro ghoDA para savAra thaI nIkaLI jatA. sAthe jarUra jeTale nAsta ane khissA kharca rahe. teo sAMje ja AvatA.. jeTalA duHkhI mahArAjA yazodhara vasaMtamAdhavanI takalIphathI. hatA, eTalA ja maMtrI subuddhi ane maMtrIpatnI padmAvatI. guNacandrathI dukhI hatAM. paraMtu padmAvatI vicAratI ke aMtamAM kauzAmbIna rAjA te vasaMtamAdhava ja banaze. ane. tene putra guNacandra te vasaMtamAdhavane gADha mitra che, tethI. e pitAno maMtrI guNacandrane ja banAvaze. paraMtu maMtrI daMpatI rAjA yazodharanA bhayathI citita hatAM kAraNa kerAjA yazodhara subuddhine kahetA hatA.: P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 vasaMtamAdhava-1 mahAmaMtrI ! tame tamArA guNacandrane ke ke e vasaMtamAdhavana sAthe cheDI de. ekale rahevAthI vasaMtamAla AvArAgIrI nahIM karI zake. tyAre eka divasa lAcAra thaI mahAmaMtrIe kahyuM : "rAjana ! huM zuM karuM? ghaNo samajAvyuM, paNa -sAMbhaLatuM nathI. have te e upAya che ke huM tene mArA ghare na AvavA dauM." tame sAruM vicAryuM. have huM paNa vasaMtamAdhavane tiraskArIza, kahI daIza ke choDI de kauzAmbI. jyAM ThIka lAge tyAM jatA rahe. tyAre A baMnenI buddhi ThekANe Avaze." - thoDA divase A pramANe pasAra thaI gayA. eka divasa ghaNI rAta pasAra thaI vasaMtamAdhava pAcho Avyo nahIM. rAjA yazodhara bahu ja gusse thayA ane tenI rAha jotA jotA sUI gayA. savAre UThayA te gussAthI lAlacaLa thaI gayA. gussAmAM AvIne mAtA-pitA potAnA vahAlA putrane ajANatAM koNa jANe keTalIya kharI-beTI vAta : : "tuM marI jA, kayAMka jatuM rahe, mane moTuM na batA-vIza" vigere. AvuM ja kaMIka kahevAnI dazA rAjA yazodharanI thaI gaI Aje to e gussAmAM beThA hatA. vasaMtamAdhavane 'tarata je be lAvaDAvyuM. te Ave. page lAge praNAmane kaI javAba na ApI rAjAe sAme prazna karyo : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtamAdhava 1 "rAte kayAre AvyA hatA ?" 14pa vasaMtamAdhava cUpa Ubho rahyo. paNa rAjA yazodha vadhAre gusse thaI gayA. krodha bahAra AvI go ane bolyA : . . * . . ' ' 'have tuM tyAre ja mArI AMkho sAme Avaje, jyAre kaI abhinava kaLA zIkhIne Ave. nahIM te kyAreya kauzAmbImAM paga na mUkIza. hamaNAM ja ahIMthI jate rahe. -ATalA divasa teM tephAna-mastImAM gumAvyA. thoDuM thoDuM karI kaMI zIkhe heta te jANe zuM banI gayuM hota? tane lAkha vAra samajAvyuM, paNa tArI samajamAM kazuM AvyuM nahIM. have sahana karavAnI hada AvI gaI. je tArI mAtA -tane roke te tene paNa sAthe laI jaje. jato rahe. mArI AMkha AgaLathI dUra thA." mA kahetAM-kahetAM rAjA hAMphavA lAgyA. AjubAju UbhelA nokare paNa temanA gussAthI dhrujI gayA. vasaMtamAdhava cupacApa jAte raho azvazALAmAMthI pitAne ghaDe kADhI 'udyAnamAM pahoMce ane tyAM guNacandranI rAha jovA lAgyuM. A baMnenuM milana sthAna hatuM. je pahele Ave e ahIM besI bIjAnI pratikSA karate. paraMtu baMne eTalA cheDA aMtaramAM AvatA ke koIka ekane thoDI ja kSaNe pratikSA karavI paDatI. Aja vasaMtamAdhava samaya pahelAM AvI gayo. tethI thoDo vadhAre samaya besavuM paDayuM. guNacandra athA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 vasaMtamAdhava-. che e AvyuM. AvatAM ja rAjakumAre tene prazna karyo : : "mitra ! Aje tane zuM thaI gayuM ? have A ? - huM ahIM aDadhA kalAkathI beThe chuM." rAjakumAra ! Aje tuM zeDe vahelo AvI gaye. che. mArA para kema khijAya che? khera cheDa. batAva, kayAM . javuM che?" - have te cAla-cAla ja karavAnuM che. kauzAmbI te . have pAchA pharavAnuM nathI." - kema ?? guNacandrae kahyuM : : - "mitra ! have tuM ahIM rahe. tuM mArI sAthe kayAM bhaTakIza?" che "jikumAra ! mane mitra kahetAM tane saheja paNa saMkeca na thayuMeka tarapha mitra kahe che ane bIjI tarapha ahIM rahevAnuM kahe che? tArA vinA huM zuM jIvate rahI zakIza? je sukhamAM sAthe rahe ane du:khamAM sAtha . choDI de, tene tuM mitra kahIza? have bole, sAthe laI jaIza ke ahIM mUkIne jaIza ? che . vasaMtamAdhava guNacandrane bheTI paDe ane bolyo : * "guNacandra ! jenI buddhimAM AkhI kozIne vizvAsa. che, je matidhIra che ane je pitAnI buddhimatAthI devaguru P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 vasaMtamAdhava-1 bahaspatinI kalpanAne sAkAra kare che. tuM e yathAnAma. tathA guNa mahAmaMtrI subuddhine putra che. tArI sAme mArI caturAI zuM cAlaze? have te baMne sAthe jaIzuM, paraMtu. eka vAta te kahe." zuM ?" ' "A gheDA laI jaIe ?' jyAre bhAgya parIkSA karavI che te page ja cAlIe, gheDA ahIM cheDI daIe. ghoDAo te bhaNAvyA-gaNAvyA. che. azvazALAne raste jANe che. pitAnI jAte jatA raheze." ane emane joI ApaNI mAtAo paNa jANI jaze ke baMne gayA." baMnee A ja karyuM. ghaDAe cheDI dIdhA ane vanamArge baMne AgaLa vadhyA. javAnuM sthAna nizcita karyA vinA kyAMya paNa pahoMcIe ema vicArI jyAM rasto maLe. tyAM cAlavA lAgatA. jyAre moTo vanamArga pasAra thayo. te vana je vana hatuM evI keDI para thaI cAlavA lAgyA. have te bahu dUra AvI gayA. guNacandra! A sAme je nagara che, tyAM ApaNe rahIzuM. have cAlI paNa zakAtuM nathI. vanamAM bhaTakatAM bhaTakatAM keTalA divaso pasAra thaI gayA ?" . . . , ; : G . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 "paNa mitra ! ahIM raDIne zuM karIzuM ? tuM kSatriya che, zuM dAnazALAnuM bhojana karI laiza? huM brAhmaNa chuM. mAruM kAma te cAlI jaze." are guNacandra! kSatrinA hAthamAM rakSA karavAnI zikti hoya che, to zuM peTanI rakSA nahIM thAya? dhanuSya ane talavAra pakaDanAra hAtha have A nagaramAM majUrI karaze." mitra ! mArI eka salAha che. ApaNe majUrI karyA vinA svataMtra jIvikAnuM kAma karIe te sAruM che." vepAra ?" "nahIM te lAkaDAM kApI vecavAM e koInI majUrI karavA karatAM sAruM che. AjubAju ghaNAM jagala che. ahIM bIjA paNa kaThiyArAo haze." . te pachI A sAruM che. rAjasukha bahu bhegavyuM. have potAnA hAthathI banAvIne khAIzuM. rAjakumAra thaI rahevAthI Aja sudhI huM jANI na za ke nirdhana majUra kevI rIte peTa bhare che? have kaThiyArA banIzuM, te parizrama ane bhUkhane anubhava thaze." 1 guNacandra bolyo : che. rAjakumAra ! A vAta upara mane eka vArtA yAda', AvI gaI. mane mArA pitAe saMbhaLAvI hatI.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtamAdhava-1 147 ema ! maDAmAtya subuddhie saMbhaLAvI hatI? te te emAM sAra haze." sAra e che mitra ke rAjAne prajAnAM duHkhene sajIva anubhava hovo joIe." sAru, te pachI saMbhaLAvI nAkha. tArI vArtA - sAMbhaLIne AgaLa vadhIzuM.' maMtrIputra guNacadra saMbhaLAvavA lAgyuM : ghaNuM samaya pahelAMnI vAta che eka rAjakumAra gurune - tyAM rAjanItinuM zikSaNa laI rahyo hate. ghaNo samaya thayo te rAjAe rAjakumAranA gurune pUchayuM : gurudeva ! huM jhaDapathI rAjyabhAra putrane ApI saMnyAsa levA IcchuM chuM. tethI tame kahe ke rAjakumAra kyAre zikSaNa pUruM karI zakaze? tyAre gurue kahyuM : rAjana ! yuvarAjanuM zikSaNa pUruM thaI gayuM. basa, chele pATha zikhavADavAne bAkI che. e paNa have jaldI zIkhavADI daIza." thaDA divasa pachI mahArANIe sAMbhaLyuM ke gurudeve - rAjakumArane keraDAthI mAryo che ane tene traNa divasa sudhI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 vasaMta mAdhava1 bhUkhe rAkhe che. A sAMbhaLI rANI te gusse thaI gaI ane duHkha bharelA avAje rAjAne kahyuM : svAmI ! tame paNa sAMbhaLyuM ke nahIM? A kevA guru che ke mArA sukumAra putrane koraDAthI mAre ane traNa. divasa sudhI bhUkhya rAkhe ? e bhUkhe kevI rIte rahyo haze ? AvA gurune rAjyamAMthI kADhI mUke ane mArA. putrane laI Ave. guru je brAhmaNa na hota te prANadaMDa. ApavAnuM kaheta." badhuM sAMbhaLyA pachI rAjAe rANIne kahyuM : priye ! tuM bhUle che. mAtA-pitAne potAnAM saMtAna. jeTalAM vahAlAM hoya che. gurune ziSya paNa eTalA ja vahAlA hoya che. baMne saMtAna ane ziSyanuM bhaluM che che. guru dvArA ziSyane mAra ane bhUkhyA rahevAmAM ziSyanuM kaMIka hita chupAyuM haze. gurujanenAM kuvacana paNa AzIrvAda heya che." - rANune dhIraja rahI. thoDA divasa gurudeva pachI. rAjaputrane sAthe laI rAjA pAse AvyA ane kahyuM : , "rAjana ! tamArA bhAvi zAsakane saMbhALe. chelle. pATha tene bhaNAvI dIdhuM che. have eka suzAsakanA badhA guNa emAM AvI gayA che.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 149 - tyAra pachI rAjAe dabAyelA avAje gurudevane pitAnA putranA keraDAnA mAra ane bhUkhyA rAkhavAnI vAta pUchI to -gurue kahyuM : "rAjana ! A ja te chelle pATha hate. keraDA khAvAthI ene zarIrane pIDAne anubhava thaI gaye. tethI have vicAryA samajyA vinA nAnI vAta para ema nahIM kahe ke "mAre pacAsa keraDA. enA dvArA have anyAya -nahIM thAya, kAraNa ke mAranuM duHkha e jANI zake che. "rAjana ! A pramANe rAjAne bhUkhane anubhava paNa jarUrI che. tyAre e pitAnI prajAnI bhUkha joI zakaze, kAraNa ke e jANe che ke bhUkha kevI hoya che. A chelA pADa vinA zikSaNa adhUruM hatuM.' guNacandrae vasaMtamAdhavane kahyuM : mitra ! guruvANa sAMbhaLI rAjA gaLagaLA thaI gayA. te paNa AvI ja vAta kahI hatI ke rAjakumAra ja banI rahevAthI huM jANI na zaka ke majUra kevI rIte peTa bhare che. have kaThiyArA banI parizrama ane bhUkhano anubhava thaze. tArA A kathana para AdhArita mArI vArtA che." mitra guNacandra ! tArI vArtA sAMbhaLIne te have kaThiyAre banavAno mAro utsAha bamaNuM thaI gayo paNa -e batAva ke kuhADI ane DerI kayAMthI lAvIzuM ?" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 vasaMtamAdhava-1 A "AMgaLImAM vIMTI te che. tene vecIne." te pachI have jaIe." baMne sAmenA nagaramAM pahoMcyA. eka-eka kuhADI. ane doraDAnI baMnee vyavasthA karI lIdhI. vadhelA paisAmAMthI bIjI jarUrI vastuo kharIdI lIdhI. temaNe kaThiyArAnI. vastImAM judI eka jhuMpaDI banAvavAnI zarUAta karI dIdhI.. jhuMpaDI banAvatI vakhate vasaMta mAdhave kahyuM : - "guNacaMndra ! rAjA sarvasva hoya che. e majUra paNa. hoya che ane kheDUta paNe kahevAya che ke pahelAM jyAre varasAda paDate nahIM, te rAjA senAnAM haLa calAvatA. hatA. tyAre varasAda paDato hato. je, meM kevuM pAMdaDAMnuM chata bAMdhyuM che. A thAMbhalA kevA sIdhA repyA che. have nIce utara. pahelAM kaMIka khAI-pI laIe, pachI kAmamAM lAgI jaIzuM.' are ! brAhmaNe te khAvAnI vAta kyAreya nathI bhUlatA.. AvuM chuM nIce "rAjaputra ! bhUkha brAhmaNa-kSatriyamAM bheda nathI rAkhatI. je kSatriyane bhUkha sahana karavAne garva che te sAMbhaLa, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ . vasaMtamAdhava 151. brAhmaNe laMgaTI lagAvI zAstro racyAM che. brAhmaNa bhUkhyA rahevAmAM paNa agraNI che. kayAreka bhajana ne maLe te havA. khAIne paNa rahevAnuM jANe che." guNacandra! brAhmaNa-kSatriyanA nAma para ApaNe zA mATe laDIe ? have tuM brAhmaNa nathI ane huM nathI kSatriya. baMne kaThiyArA chIe." baMne hasavA lAgyA. sAthe besIne khAdhuM. thoDIvAra UMdhyA pachI UThayA ane parNakuTira taiyAra karI lIdhI. paDosanA kaThiyArA paNa emane oLakhI gayA hatA. sAMja paDI gaI. pachI rAta paDI ane savAra paDayuM. bIjA kaThiyArAnI sAthe vasaMtamAdhava ane guNacandra paNa hAthamAM. doraDu ane khabhA para kuhADI mUkI vanamAM gayA. Teva na hatI tethI lAkaDAM thoDAM kapAyAM. paNa e nApI. dALa relInuM kAma thaI gayuM. have e baMnene A dararajane kema thaI gayo. parizramathI bhUkha paNa sArI. lAgatI ane mIThA-maracAnI caTaNIthI lUkhI roTalImAM. paNa mehanabhegane svAda Avato hato. have baMne mitra sAthI kaThiyArAonI paNa rAha. jetA nahIM ane ekalA ja jatA rahetA. e baMnenI. je judI TaLI hatI. A kAmamAM eka divasa jyAre e. vahelI savAre jaMgalamAM jatA hatA. te nagaranI bahAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 'udyAnamAM strI-puruSonI bhIDa joI. kutuhalavaza baMne bhIDamAM jaI besI gayA. eka jaina muni upasthita janasamUhane upadeza ApI rahyA hatA. upadezaka muni pAse bIjA paNa sAdhuo beThA hatA. vasaMtamAdhave A badhuM pahelI vAra ja sAMbhaLyuM hatuM. jyAre upadeza pUre thaye ane badhA javA lAgyA te guNacaMdrae kahyuM-cAla jaIe. vasaMtamAdhave guNa-candrane hAtha pakaDI kahyuM : besa, hamaNAM badhAne javA de. A muni duHkha-hartA che. mAre temane kaMIka pUchavuM che. jyAre ekAMta thaI gayuM to vasaMtamAdhave munine "bhagavad ! sukha ane saphaLatA mATe e kaI upAya batAve je huM karI zakuM." : vasaMtamAdhava pAse kuhADI joI munie kahyuM : lIlA jhADane na kApavAno niyama karo. basa kalyANa ja kalyANa che ane navapadane meDhe karI che. tene jApa kare. sukha ja sukha raheze." - to pachI niyama apAvo prabhu! huM kyAreya lIlAM -jhADa, nahIM kApuM.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava- 153 munizvare vasaMtamAdhavane niyama apAvyuM ane navapada paNa meMDhe karAvI dIdho. pachI pUchayuM : vatsa ! lIlAM jhADa na kApavAne te niyama lIdhe che, tene Azaya paNa samajI gayA ne ? "prabhu ! mAre Azaya samajavAnI zI jarUra che? tamArI AjJA mAnI pAlana karIza. eTaluM jANavuM ja pUratuM che.' muni bolyA. "vatsa ! eTaluM pUratuM nathI. pahelAM vicAra, pachI kriyA, tyAre kAma thAya che. AMkho baMdha karI rastA para cAlI zakAtuM nathI-dharmapatha para paNa nahIM. vatsa ! ApaNI paMcendriyanI jema lIlI vanaspatimAM paNa jIvana che. jIvatI rahevA mATe e paNa AhAra kare che. mRtyuthI kuhADI joI e vanaspatio paNa dhajI UThe che. tethI lIlA jhADa na kApI tame hiMsAnA pApathI bacaze. sAthe ja tamArI ahiMsA-bhAvanAne vistAra thaze. dayAvAna banaze. A niyama je tame lIdhe che, ahiMsA patha para cAlavAne, e pahelI sIDI che. pachI vRnI upayogitA paNa te asaMdigdha che. A jhADa hArelA-thAkelAne zItaLa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 vataMtamAdhava-1 " chAyA Ape che. bhUkhyAne phaLa ane pakSIone cUMsavATa. tenAthI vadhAre jaLapUrNa vAdaLAMne AkarSita karI pANI. paNa varasAve che." vasaMtamAdhave gaLagaLA thaI kahyuM: "prabhu! huM dhanya thaI gaye. Aje mane tamArA jevA karuNAvatAra saMtanAM darzana thayAM." tyAra pachI jaMgalamAM javAne samaya ja na rahyo. baMne mitro pitAnI jhuMpaDI para pAchA AvyA ane bhaviSya nIdhinI dALa-reTIthI kAma calAvyuM. baMne A niyama. pALavA mATe daDha paNa hatA. Idameva hi pAhityaMcAturyamidameva hi! Idameva subuddhitvamAdalpata vyayaH arthAta A pAMDitya che, A caturAI che ane A buddhimattA che ke manuSya potAnI AvaMkamAMthI bahu ocho vyaya kare che.. eTalA mATe kharAba vakhata mATe baMne mitra kaMIka bacAvI, paNa rAkhatA hatA. devanuM evuM cakra cAlyuM ke guNacandrane rAte tAva AvI gaye. savAre paNa na utaryo tyAre vasaMtamAdhava ekale ja javA lAgyo. guNacandrae snehavaza re, paraMtuM kartavyanI jIta thaI. vasaMtamAdhava ekale gaye... jaMgalamAM sukAM nirve lAkaDAM zedhyAM paNa kayAMya maLyAM. nahI. eka vasaMtamAdhave jaMgalamAM vadhAre dUra nIkaLI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 zrI mahAkAra jAna bAvAnAM ja mA, --- -- --------- 155.. -- gayo ane chatAM paNa nirAza thaIne beThe. jyAM e beThe hatuM, tyAM jaMgalamAM eka devanuM jUnuM maMdira hatuM. maMdiramAM ja rAta pasAra thaI gaI. savAre pharI sUkAM lAkaDAMnI zodha karI ane niSphaLa thaI pharI e maMdiramAM AvyuM. A pramANe bhUkhe je traNa divasa pasAra thaI gayA. tyAre maMdiranAM bAraNuM upara dhyAna gayuM ane tene kApavA lAge "cAle, A to sUkI che. ene te kApI lauM.'' bAraNuM para ceTa vAgI te devInI pratimA prajI UThI. devI sAkSAta pragaTa thaI bolI : zuM kare che mUrkha A trizULathI tAruM mAthuM kApI nAkhIza." kuhADI rokI vasaMtameva devI tarapha jovA lAge ane thoDA gussAmAM ane thoDA vyaMgamAM be : vAha devI ! tame jagatamAtA ane jagadaMbA kahevAo che ? tamArA maMdiramAM traNa divasane bhUkhe paDe chuM tyAM mArA mitrane tAvamAM mUkIne AvyuM chuM ane tame mAruM mAthuM kApI nAkhaze? te have mAruM paNa sAMbhaLI le je tame mane lAkaDAnA zilpanI adbhuta abhinaya kaLAnuM varadAna-vacana nahIM Ape ane sUkAM lAkaDAnI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ -156 * . . , vasa tamAdhava-1 suvidhA nahIM karI Apo to huM tamArI mUrti kUvAmAM pheMkI daIza." devI hatI ane bolI : vatsa ! parIkSA vinAnA niyama-pAlanamAM daDhatA nathI AvatI. tuM parIkSAmAM saphaLa thayA. dharma-niSTha prANuone te ame devI-devIo sahAyaka hoIe chIe. huM tane -varadAna ApuM chuM ke tuM IcchA pramANe UData gheDa vigere taiyAra karI zakIza. evuM ke je ajoDa haze. kAle nadI kinArA para tane alabhya lAkaDAM paNa maLaze." Ama kahI devI pitAnI smRtimAM samAI gaI ane vasaMtamAlava jhADa nIce paDelAM lAkaDAM vINuM ghare Avye. ghare AvI joyuM te guNacandrano tAva utarI gaye hatuM ane mitra pAcho na Ave tethI e bahu ciMtita paNa hate. pachI vasaMtamAdhave AkhI ghaTanA guNacandrane saMbhaLAvI. bIjA divase vasaMtamAdhava nadI kinArA para jaI besI gaye. ghaNuM samaya besI rahyA pachI DALIo sahita eka moTuM thaDa taNAtuM AvyuM. baMnee doraDuM nAkhI khecyuM ane kinAre laI AvyA. joyuM te bAvanA caMdana hatuM. saMpUrNa rIte durlabha-alabhya bAvana caMdana! DALIo teDI vasaMtamAdhave eka dhanavAna zeThane vecI dIdhI. jarUra pUratI suvarNa mudrAo maLI gaI. vasaMtamAdhava yAna banAvavA mATe ojAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 157 ane sAmagrI kharIdI lAvyA. pitAne mATe ane guNacandra mATe vastrAbhUSaNa paNa kharIdyAM. pachI vizvAsathI devInA varadAna-vacananuM smaraNa karI vAyuyAna banAvavA beThe. dasa bAra divasamAM kalApUrNa gaganagAmI yAna taiyAra thaI gayuM. upara uDADavA, vALavA ane nIce UtAravAnI kaLa judIjudI hatI. halakuM eTaluM ke kaI paNa mAthA para mUkI laI jaI zake. vasaMtamAdhave evuM yAna banAvyuM hatuM ke judA-judA . bhAga karI peTImAM rAkhI le ane jyAre IcchA thAya tyAre bhAga jeDI taiyAra karI le. baMne mitro beDA ane kasoTI karyA pachI vasaMtamAdhave guNacandrane kahyuM : mitra ! have te kauzAmbI javuM joIe. kAraNa ke pitAnI vAta pUrI thaI gaI. temaNe kahyuM hatuM ke kaI ? abhinava kaLA zIkhIne ja kauzAmbImAM Avaje. te have te dekhADuM emane ke meM zuM banAvyuM che ane zuM jANuM chuM.'' "hA, cAlo kezAkhI. ApaNI mAtAo te bahu yAda karatI haze." nizcaya thaI gaye ane e yAnamAM besI baMnee. AkAzamArgathI kauzAmbI javA mATe prasthAna karyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 vasaMtamAdhava-1 mahArANa prItimatIne khabara paDI ke tenA lADalA vasaMtamAdhavane mahArAjAe gharamAMthI kADhI mUke che te dhrusake nasake raDI ane mahArAjA para varasI paDI : "tame kevA pitA che ? sAce ja ene gharamAMthI kADhI mUkyA ? zuM tamAre dasa-vIsa putre che? mahArAjA yazodhara paNa vasaMtamAdhavanA jatA rahevAthI ochA duHkhI na hatA. emane zuM khabara ke vasaMtamAdhava jate ja raheze. emaNe te ema vicArI tataDAvyuM hatuM ke e mAphI mAgaze ane kaheze ke have nirarthaka pharavAnuM baMdha karI daIza. paNa kahelI vAta pAchI phare kevI rIte ? tethI roka paNa nahIM. sAMja sudhI to ema ja vicAratA rahyA ke, kayAMya nahIM jAya, pAche Avaze. eTale jyAre mahArANI prItimatIne Thapake sAMbhaLe te AzAthI viparIta mahArAjA yazedhara gusse na thayA ane narama thaI belyA : have badhA doSa mane ja ApIza ? tyAre tuM paNa :kahetI hatI ke jema Iccho tema kare." te tame mAruM ja mAne che? meM te ema paNa kahyuM hatuM ke rAjakumAra pAchaLa vadhAre na paDe. te have zuM karuM? gussAmAM kahI dIdhuM. pachI bahu pastA gussAmAM kene bhAna rahe che? gabharAIza nahIM, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . 'satAdhA 59 meM dUta mokalyA che. e zodhI laI Avaze. maMtrIputra guNacandra paNa sAthe gaye che. baMne sukha-duHkhamAM sahAyaka raheze." maMtrI patnI padmAvatI paNa mArI pAse AvI hatI ke ghoDA paNa sAthe laI gayA nathI. page cAlIne ke Na jANe kayAM bhaTakaze ?" maMtrI patnI bIjuM zuM kahetI hatI ? - kahe zuM ? e ja kahetI hatI ke yuddha jevAM krUra karma karatAM-karatAM puruSa kaThora thaI jAya che." mahArAjA yazodharane du:khamAM paNa hasavuM AvI gayuM ane bolyA : A to tuM tenI taraphathI pitAnI vAta karI rahI che e AvuM kayAreya nA kahe." A pramANe vasaMtamAdhavanI carcA-pratIkSAmAM traNa mahinA pasAra thaI gayA. je sainiko temanI zodha karavA gayA hatA e paNa nirAza thaI pAchA AvyA. manamAM ja mahArAja yazodhare pratijJA karI ke have vasaMtamAdhava game te kare, tenI upara kayAreya guse nahIM thauM. Aja-kAlanAM chokarAM kevAM hoya che. ame paNa kayAreka yuvAna banyA hatA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 vasaMtamAdhava-1. kAyama darabAramAM pitAnA Asana para beThA hatA. keTalAya. prazno huM ukelato hato. - nyAyAdhikaraNa, rakSA vibhAga, videza vibhAga vigere keTalAya vibhAganAM kAma meM mArA hAthamAM lIdhAM hatAM. ane pitAne pitAne madada karI hatI. A vasaMtamAghava. ja kaMI sAMbhaLata-samajatuM nathI. mAtAne prema AMdhaLe hoya che. mA pAchaLa paDI ke putranAM lagna karI nAkhe, sudharI jaze. lagna karI nAkhyAM te yuvarAjJI piyara paDI. che. have je paNa hoya yuganI sAthe cAlavAnuM che. amAro yuga judo have, have havA judI che, kaMIka kaho te chokarAo ghara choDI bhAgI jAya che. keTalIka jagyAe keka khAtA majUrI kare che. ane pachI gharabAra yAda karI raDe che. A badhuM vicArI rahyA hatA, mahArAjA yazodhara.. tyAM eka sevake samAcAra ApyA : "pRthavInAtha ! vadhAmaNI che. yuvarAjazrI maMtrIputra. sAthe bAgamAM che.. mahArAjAnI vicAradhArA tUTI gaI. AnaMdita thaIne bolyA : ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 161 - "are kharekhara ? cAle, huM AvuM chuM.' ratha taiyAra karAvyo. thoDA sevaka lIdhA ane bAga. tarapha cAlavA lAgyA. khabhA para, peTI mUkI vasaMtamAdhava nagara tarapha AvatuM hatuM. gaganayAnanI peTI kyAreka guNacandranA khabhA para mUko ane kyAreka pitAnA. khabhA para mUko. A rIte e AvI rahyo hate. vacamAM ja mahArAjA yazegharane ratha maLe. temaNe ratha reko. ane belyA : vasaMta ! tane levA te AvI rahyo hate. AvA rathamAM besa. guNacandra ! tuM paNa Ava. "bhAI guNacandra! tamArA baMnenI maitrI gajabanI. che. kAyA-chAyAnI jema sAthe rahe che. tame baMne kayAM jatA rahyA hatA? page ja rakhaDayA hatA? ghaTe te laI javA hatA ?" vii . te vasaMtamAdhava be : "pitAjI! tamArI AziSathI eka abhinava kaLA zIkhI Avyo chuM. sAce ja miTAnA tiraskAramAM nAnAnuM - sarjana chupAyeluM rahe che." are tuM zuM zIkhyo? traNa mahinAmAM ja niSNAta thaI ga? vINavAdane zIkhI gaye?" 11 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 vasaMtamAdhava-1 pitAjI! pahelAM rAjabhavana te pahoMcIe. tyAre 'mArI kaLA batAvIza. atyAre te A kaLA A peTImAM . baMdha che." ka A ratha rAjabhavananA AMgaNAmAM Ubhe rahyo. khuzInI 'lahera doDI gaI. rAjakumAra mahArANa prItimatInA pagamAM paDaye. guNacandra pitAnA pitAnA bhavana tarapha jato rahyo hato. rAjakumAre pitAnI kaLAnI vAto saMbhaLAvI. ' sAMbhaLI-sAMbhaLI mahArANa prItimatI ane mahArAja yaza dhara Azcarya pAmatA hatA. jyAre temaNe avizvAsa karyo ' te guNacandra che : peTI ke ThAramAM mUkI che. nahIM to hamaNAM ja gaganacAnamAM UDI batAvata." - "sAruM-sAruM, kAle darabAramAM badhA jaze. vAta karatAM-karatAM ghaNI rAta pasAra thaI gaI. pachI badhAM sUI gayAM. bIjA divase darabAra bharAye. badhA pita-pitAnA Asana para hatA. vasaMtamAdhavanA gagana yAnanI carcA pavanavege kazAomAM phelAI gaI. ghaNA : leke AvyA. maMtrI subuddhi paNa guNacandra pAsethI pahelAM ja sAMbhaLI cUkyA hatA. * badhAnI sAme vasaMtamAlave piTI lI. tene bhAga P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vasaMtamAdhava-1 163 kAyA ane vyavasthita karyA. pAMca mANasane besavA lAyaka halakuM-gaLanayAna taiyAra thaI gayuM. vasaMtamAdhava temAM beThe "ane IzAro karIne guNacandrane belA. te paNa besI ga. jema AjakAla helIkopTara UDe che ema vasaMtamAdhavanuM gaganayAna uDayuM ane dasa-paMdara kSaNamAM kIzAmbInuM cakkara lagAvI AvI gayuM. mahArAjA yazodhare yuvarAja vasaMtamAdhavane chAtIe lagAvI kahyuM : "sAce ja tuM ajoDa kalAdhara che. tamArA baMne 'mitranI joDI cirAyu thAva. huM Aje mArI prazaMsA jAte karIza ke mArAM kuvacana tArA mATe varadAna banI gayAM." badhAe yuvarAjanI kalA vakhANuM. vasaMtamAdhava ane yAnanI carcA ghera-ghera thaI. rAte jyAre mahArAjA ziyana khaMDamAM pahoMcyA te mahArANI prItimatIne -kahyuM : "tyAre mArA upara bahu khijAI hatI ke rAjakumArane gharamAMthI kADhI mUkyo. have bola, meM sAruM karyuM ke kharAba ?" . s svAmI ! banavAkALa ema ja hato. deSa koIne nahIM. huM tamArI kSamA mAguM chuM.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 kSamA kevI priye? ApaNe badhAM te aTala ane adazya bhaviSyanA hAthanI kaThapUtaLIe chIe. keNa jANe. kAle zuM thAya ? A pramANe vAtomAM ane pachI UMghanI godamAM rAta. pasAra thaI gaI. pachI to rAta ane divasa pasAra thavA lAgyA. pahelAM paNa pasAra thatA hatA ane have paNa pasAra thAya che. tyAre duHkhanI rote hatI ane have sukhanAM rAtadivasa che. pahelAM ane atyAramAM A eka ja taphAvata. hatuM. eka divasa vasaMtamAdhave pitAnA mitra guNacandrane "mitra ! meM te dharatI mApavAno nizcaya karyo che.. dharatInA A cheDAthI pelA cheDA sudhI pharIza. bola, tuM zuM kahe che? : "rAjakumAra ! kahevAnuM zuM che? huM tArI sAthe ja AvIza. paNa tArA nizcayane sAMbhaLI Azcarya thayuM che. ATaluM moTuM bhUmimaMDaLa mApavuM zuM saMbhava che? A. dhaDa-mAthA vinAnA vicAre cheDa. choDuM zA mATe ? kSatriyane nizcaya prANa rahe tyAM. sudhI aTala rahe che ane yAda rahe te mRtyu pachI paNa RR ACGunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtamAdhava-1 165 kSatriya pitAnI pratijJA toDatA nathI. bIju, dharatInA cheDA sudhI pahoMcavuM asaMbhava paNa nathI. mArI pAse gaganayAna che. jaLasthaLa pAra karatAM AkhA bhUmi maMDaLanuM cakkara lagAvI daIza." te tuM mAnIza nahI ? savamAM paNa nahIM." mahArAjA ane mahArANI rajA Apaze ? maLI jaze. e mArI vAta TALaze nahIM. eka vAra pitAnI IcchAthI gaye, A vakhate e mArI IcchA kema nahIM mAne ? : paNa temanI IcchA kayAM hatI? gussAmAM temaNe kahI dIdhuM hatuM." paNa bALahaThane sahAro laIza." "to pachI huM paNa taiyAra chuM.' - - nizcaya karI vasaMtamAdhava mahArAjA yazodhara pAse pahoMce ane pitAnI IcchA pragaTa karI. sAMbhaLatAM ja mahArAjA yazadhare nA pADI dIdhI ane kahyuM : " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1. che . have huM tane kayAMya nahIM javA dauM. eka vAra pitAnI AMkhothI dUra karyo te bahu pastAve." tAta ! paNa mArA pAchA AvavAthI nathI pastAyA. kaMIka laIne ja pAcho Avyo chuM.' chatAM paNa beTA ! huM tane kevI rIte javA dauM? zuM huM kAyama besI rahIza? tuM zAsana kAryamAM rasa lekauzAmbInuM siMhAsana tAre ja saMbhALavAnuM che." "pitAjI! huM zuM kAyama mATe jauM chuM? basa dezATana karIne eka mahinA pachI pAcho AvIza." "sAru, te tArI mAtA pAsethI rajA laI le e. khuza thaze te huM rajA ApIza." vasaMtamAdhava mahArANI prItimatI pAse gaye. game. tema karIne mAtAne manAvI lIdhI. chevaTe mAtA-pitA baMnenI rajA maLI gaI. guNacandrane paNa eTalA mATe rajA. ApI, maMtrI subuddhi ane maMtrIpanI padmAvatIe ke jyAre rAjA-rANIe potAnA putrane rajA ApI che, to amAre. paNa ApavI joIe. bIjuM, guNacandra paNa rAjakumAra vinA. rahI zakato nathI. yathA samaya baMne mitra gaganayAnamAM beThA. AkhA nagare vidAya ApI. rAjaparivAre vasaMtamAdhavane vidAya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava 197 karyo ane vAdaLane cIratuM vimAna havA sAthe vAta karavA. lAgyuM. thoDI kSaNomAM ja vasaMtamAdhava pitAnI sAsarImAM pahoMcI gaye. vicAryuM ke patnI guNamaMjarIne paNa maLata. jauM. sasarAe jamAInuM abhUtapUrva svAgata karyuM. vasaMta mAdhava ane guNacandra baMne atithigRhamAM rahyA. rAte vasaMtamAdhava guNamaMjarInA oraDAmAM rahyo. pati-patnI ' vacce vAta thaI yuvarAjJI guNamaMjarIe Thapako ApatAM kahyuM : "nAtha ! dAsIne bhUlI gayA? Aje mArI yAda kema AvI gaI? priye! vizvabhramaNa mATe nIkaLyA hatA, te tane. maLyA vinA kevI rIte jauM ? bhAgyae gaganayAna ApyuM ane huM tene upaga na karuM?" te ekalA ja jaze? ekale kayAM! tAro diyara guNacandra te sAthe che.". "ane huM? tuM te mArA hRdayanA vimAnamAM kAyama beThI che.' have e vAte bahu jUnI thaI gaI. huM tamArI sAthe , ja AvIza. sakhio zuM kaheze ke tame AvyA ane eka rAta maLI jatA rahyA." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 vasaMtamAdhava-1 te huM be-cAra rAta rokAI jaIza." * "be-cAra rAta paNa tamArA svArthathI rahezo. mAruM thoDuM paNa mahatva samajatA hota to mane sAthe nA laI jAte ? : "priya ! tame badhuM ja samajuM chuM, tethI te sAthe nathI laI jato. bahAra pharavAnAM duHkha meM joyAM che. kaThityAre banI divaso pasAra karyA che. tene lAkaDAM upADatI nahIM joI zakuM. eTalA mATe te samajAvI rahyo chuM ke mArI sAthe AvavAnI jIda na kara." - "svAmI! jIdanI yAda sArI apAvI. rAjahaTha ane bALahaThane vijya thaI gayo. have strI haThane jItavAne vAre che. mane cheDI tame kayAMya nahIM jaI zako." sAthe javA mATe jyAre pati-patnImAM vivAda thAya te be pariNAma Ave che. kAM to patnI sItA, damayaMtI ene tArAmatInI jema pati sAthe jAya che athavA urmilAnI jema lakSmaNanA kahevAthI sAsu-sasarA pAse rahe che. pahelI vAta ja rahI. rAmanI sAthe sItAnI jema guNamaMjarIe vasaMtamAdhavane sAthe laI javA mATe rAjI karI dIdhe. trIjA divase gaganayAnamAM traNe prANa beThAM. tArApatha para thaI gaganayAna AgaLa vadhavA lAgyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 169. --i - traNa divasa sudhI yAna UDatuM rahyuM. vasaMtamAdhavane vAraMvAra mane thayuM ke yAna nIce utAruM, paNa utAre kevI rIte? nIce utaravAnI kaLA e bhUlI gayo hate. nIce sAgara AvyuM. tene joI guNamaMjarI thara-thara dhrujavA lAgI have A UDANano aMta haze? amArA traNenuM mRtyu ? -A traNa divasamAM meTAM moTAM manohara nagara pasAra thaI gayAM, paNa yAna nIce utArI zakAtuM na hatuM. traNe mAnava traNa divasathI bhUkhyAM hatAM. keInagaramAM yAna nIce utAre te kaMIka khAya-pIve. paNa zuM kare? meTI lAcArI hatI. " vAyunA dabANathI jAte ja yAna DuM nIce AvI UDavA lAgyuM. tyAre vasaMtamAdhava bolyo : S guNacandra, guNamaMjarI! baMne sAMbhaLe, have A eka ja upAya che ke kaI vRkSanI zAkhAe pakaDI, laTakI jAo. dhAna baha nIce UDI rahyuM che. piluM juo, eka vizALa vaTa vRkSa Ave che. sAvadhAna! huM paNuM pakaDI laIza, ane tame paNa vaDanI zAkhAo pakaDaje." (59 nA vimAna vaDanI uparanI zAkhAo tathA pAMdaDAMne sparza karatuM pasAra thayuM. guNacandra saphaLa thaye. guNamaMjarInA "hAthamAMthI vaDanI zAkhA chuTI gaI te bacAva mATe teNe yAnanI khUTI pakaDI lIdhI ane yAnane laTakI rahI. vaMsaMtamAdhava paNa niSphaLa rahyo. teNe hAtha laMbAvyA te tenA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 vasaMtamAdhava-1: hAtha pAMdaDAMo sudhI ja pahecyA ane yAna sarasarATa. AgaLa vadhI gayuM. traNa divasathI bhUkhI guNamaMjarI vadhAre samaya laTakI rahI zakI nahIM. tethI tenA hAthamAMthI yAnanI bUTI chuTI: gaI. e eka vRkSa upara paDI. eTaluM sAruM hatuM ke hADakAM bhAgavAthI bacI gaI. kayAMka dharatI athavA pahADa. para paDI hatI te cUrecUrA thaI jAta. have ekale vasaMta.. mAdhava rahI gaye. have tene yAna utAravAnI kaLA paNa yAda AvI gaI. mAnI le ke A baMnethI chUTA paDavA mATe ja e atyAra sudhI bhUlI gaye hato. bhagavAna A rIte. kayAreka bhUlAve che, kayAreka yAda apAve che. vasaMtamAdhave kaLa dabAvI ane eka vanamAM yAna utaryuM. traNe chUTAM paDI gayAM. keNa kayAM che te traNamAMthI. keIne khabara na hatI. guNacandra vRkSa parathI nIce utaryo. ane devane ThapakAravA lAgyuM ke have mAre mitra mane kayAM. maLaze? maLaze ke nahIM? keNa jANe e be kayAM che ? deva! tuM bahu nirdayI che. guNamaMjarI paNa ciMtita ane du:khI hatI. svAmI kayAM gayA? huM paDI te mArI kema nA gaI ? huM rakhaDavA mATe ja jIvatI rahI? prANezvara, kayAM haze? vasaMtamAdhava paNa duHkhI hato. bemAMthI traNa thayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 171. ane have huM ekale rahI ne ! mArA para prANanI bAjI. lagAvanAra mitra guNacandra have kayAM ga? priyA guNamaMjarI. kayAM gaI? te A pramANe traNe judAM-judAM hatAM ane judAM judAM rahIne ja karmanI kasoTI thAya che. bhaviSyanA adazya vidhAnane koNa jANI zake che. have AgaLa zuM thaze? A traNe, kevI rIte maLaze? maLaze ke nahIM ene paNa koNa jANe. che? vasaMtamAdhavanI jIvanayAtrAne A pahele visAme hate. have tene pharI A rastA para cAlavAnuM che. [2] nRpati vijayasene pitAnA nAma parathI ja vijayapuranagara vasAvyuM hatuM. nagara bahu ja suMdara ane ramya hatuM. sApha-svaccha rAjamArga ane dhULa-kacarA vagaranI galIo.. rAja-bagIce te bahu vizALa ane manarama hatA ja, nagaranA zeThiyAonA pitAnA bagIcA paNa nagaramAM cAre bAju phelAyelA hatA. koTIzvara zreSThi A nagaramAM rahetA. hatA. zreSThi nivAsanAM bhavana eTalAM bhavya ane UMcAM. hatAM ke ajAye mANasa ema ja vicAre ke AmAM rAjabhavana kayuM haze? rAjabhavana te Indrabhavana jevuM bhavya. hatuM. Indrabhavana keNe joyuM che paraMtu rAjA vijayasenanA_ bhavanane joIne leke ema ja vicAratA haze ke Indra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ -17 2 vasaMtamAdhava bhavana AvuM ja haze. tenAthI vadhAre suMdara kevI rIte haiya? bhI te ratnajaDita hatI ane AMgaNuM, ceka paNa -maNithI jaDelA hatA. - rAjA vijayasenanI rANI hatI mAnavatI, je rUpamAM sAkSAt devaramaNa jevI hatI ane guNemAM te e sanArI hatI ja. ghaNuM mAnatAo pachI paNa mAnavatI mAtA banI ane pitAne anurUpa kAMtimatI eka kanyAne janma Apyo. rAjA vijayasenane paNa rAjakanyA putrathI paNa vadhAre priya hatI, kAraNa ke tene e ja eka saMtAna hatuM. nAma hatuM. maMjuoNSA. samaya pasAra thatAM maMjuSA moTI thaI. bhaNI lIdhuM paNa kharuM. sakhIo sAthe ramavA paNa lAgI ane divAsvana paNa jovA lAgI. rAjA-rANe tene anukULa varanI ciMtA karavA lAgyAM. paNa deva ke khelADI che ke juvAnImAM ja mahArANI mAnavatI mRtyu pAmI. Ama te maMjuSA samajadAra hatI, chatAM paNa mAnI mamatA paNa te judI che. -raDatAM-raDatAM tenI AMkho sUjhI gaI pitAne te vadhAre vahAlI thaI gaI. have nRpati vijayasena tenI mAtA hatA. pitA hatA ja. kAyama beTIne sAthe rAkhatA. sabhAmAM paNa pitAnI sAthe laI jatA. sAthe ja khAtA. A eka vAra maMtrIoe Agraha karyo P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 173: pRthvInAtha ! jema prajA vinA rAjA nahIM, tema rANI vinA rAjA kevI rIte? rAjabhavana sUnuM-sUnuM che. koIka divasa rAjadulArI parAyA ghare jatI raheze. ame badhA. IcchIe chIe. badhA nagaravAsIo IcchIe chIe ke tame. bIjAM lagna karI le." rAjA vijayasene AzcaryathI kahyuM : lagna ! te pachI ema kema nathI kahetA ke maMjuSA mATe duHkha ApanAra laI AvuM ? pachI mArI beTInuM zuM thaze ? " mahAmaMtrIe kahyuM : rAjana ! vimAtAnuM nAma ja kharAba che. e sArI. paNa hoya chatAM paNa vimAtA-oramAna mAM kahevAya che. zuM khabara ke evI AvI jAya je rAjadulArIne sagI. mAtAne pyAra paNa ApI zake." lAkhomAM eka evI hoya che, mahAmaMtrI ! je AvI na nIkaLe te mArI beTI duHkhI thAya. have huM gharaDe te. thaI gaye chuM. bIjA lagna karIne zuM karIza? "mahArAja ghaDapaNamAM ja patnInI vadhAre jarUra paDe che. mane eka loka pracalita dRSTAMta yAda Ave che. eka puruSa vidhura thaI ga. tene cAra putro ane cAra putra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 vasaMtamAdhava-1 vadhUo hatI. AThe enI sevA karatAM. vahuo bhejana banAvI khavaDAvatI. eka divasa vidhure pitAne putrane kahyuM ke have huM bIjA lagna karIza. putrae huM teDI lIdhuM : - "have ghaDapaNamAM lagna karaze? lagnanI zuM jarUra che ? 'pitAe kahyuM ke ghaDapaNamAM sevA koNa karaze? vahuoe kahyuM ke sevAmAM zuM khAmI rahI jAya che ? je kaho cho, ame cAre banAvI khavaDAvIe chIe. vidhure pachI vadhAre -vivAda nA karyo. vAta bhUlAI gaI. te eka divasanI vAta che. rAtano samaya hato varasAda paDI gaye hato. paraMtu AkAzamAM vAdaLo gherAyelAM hatAM. vidhure pitAnA putrane kahyuM ke vahuone kaho ke mArA mATe hamaNAM puDA banAve. pahelAM te chokarAoe mAM bagADayuM. pachI pitAnI patnIone kahyuM te te khijAI : A kaI puDA banAvavAno samaya che ? rAte paNa -zAMti nahIM? have te savAre kaMIka banaze. rAte khAya paNa koNa? rAte te rAkSaso bhajana kare che. vAta paNa evI ja hatI. vidhura paNa rAte kayAreya khAte na hate. e te vahuonI parIkSA laI rahyo hato. "vidhure bIjA lagna to karI lIdhAM ane eka divasa pitAnI putravadhUo ane putranI sAme pitAnI patnIne varate kahyuM ke mArA mATe hamaNAM ja puDA banAva. patnI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAMdhava-1 175 * UThI. sAmAna bhego karavA lAgI. patie hAtha pakaDI lIdhe ane kahyuM basa rahevA de. rAte kazu khAze? have putra jue ane vahuo paNa jue ke patnInuM sukha zuM che." "pRthvInAtha! A dRSTAMta jUThuM hoI zake. paNa leka anubhavane sAra emAM che. rAjadulArI maMjuSA zuM kAyama raheze? e jyAre pArake ghera jatI raheze, tyAre tame ekalA rahI jaze. pachI tame rAjA che. samartha che. tame cho pachI vimAtA beTInuM zuM bagADI zakavAnI che? jene rANI na hoya te rAjA kevA ?" rAjA vijayasena khUba hasyA ane badhAne kahyuM : "Aje to tame leke pAka nizcaya karIne AvyA che. Aje te lagna thaze nahIM. mane paNa vicAravA de." ja saciva khuza thaI gayA, kAraNake rAjAnI aDadhI maMjurI maLI gaI. pachI zuM hatuM ? theDA ja divasamAM rAjabhakta maMtrIoe eka rAjakanyAnI zodha paNa karI lIdhI. rAjA vijayasena paNa IcchavA lAgyA ke lagna thaI ? jAya. lagna vastu evI che. majAka-mazkarImAM leke ema paNa kahe che ke zabanA kAnamAM kahe ke tArAM lagna karA' vIzuM te sAce ja UThIne beTho thaI jAya che. rAjA vijaya senanAM bIjA lagna thaI gayAM. navI rANInuM nAma hatuM ' meghAvatI. : ja . . . . : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 vasaMtamAdhava-1. navAM-navAM lagna thayAM hatAM eTale thoDA divasa te badhuM dabAyeluM-DhaMkAyeluM rahyuM. pachI navI rANameghAvaMtInevimAtAno bhAva ubharAI AvyuM ane e rAjadulArI. maMjuSAne duHkha ApavA lAgI. navAM-navAM bahAnAMthI tene satAvatI. pachI te e mAravA paNa lAgI hatI. eka divasa rAjAe sAMbhaLyuM te duHkhI thayA. ekAMtamAM. maMjughASAne kahevA lAgyA : beTI ! tuM to mUgI ja thaI gaI che. mane kazuM kahetI ja nathI. meM sAMbhaLyuM che, meghAvaMtIe tane. mArI ?" . . . . "te zuM thayuM pitAjI! mAtA zuM bALakane mAratI. nathI ?" . . . "are, te tuM zuM bALaka che? e ATalI moTIne. mAre kharI?' ' . "pitA ! mAtA-pitA mATe saMtAna kAyama mATe: dUdha pItAM bALaka hoya che. huM te bahu khuza rahuM chuM. tame mArA mATe ciMtA na kare.' , "beTI! tuM game te kahe, paNa huM badhuM jANuM chuM.. doSa mAre ja che. mAtrIonuM pAchaLa paDavAnuM te bahAnuM che. mAruM pApI mana ja na mAnyuM ane A navI rANIne. laI AvyuM. jA, have tuM rama, huM kaMIka vicArIza." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 177 A gama dUdha pivAtuM nathI ane nathI bahAra kADhI. zakAtuM. rAjA vijayasena moTI ciMtAmAM hatA. rANIne kaMIka kahe te ghara yuddhakSetra banI jAya. na kahe te maMjudha. ghelAne duHkha paDe. paNa aMtamAM temaNe eka upAya. vicAryo. nagaranI bahAra udyAnamAM eka bhavya bhavana banAvaDAvyuM. temAM maMjughavAnI vyavasthA karI dIdhI. maMjughoSA. A navA bhavanamAM vimAtAthI judI rahevA lAgI. tenI. priya sakhI hatI vAsaMtI. te enI sAthe rahetI hatI.. sakhIo sAthe ramavuM, kathA-kAvya vAMcavA-sAMbhaLavA ane. niyama pramANe dharmakriyAo. maMjuSAnuM mana A navA. bhavanamAM khUba lAgI gayuM. navI rANInI AMkhone kAMTe. dUra thaI gaye, te e zAMtithI rahevA lAgI. have tenI. pAse koI bahAnuM paNa na hatuM ke maMjuSAne duHkha. Ape. . paraMtu rAjadulArI dUra rahevA chatAM paNa verabhAva: dUra na tha. navI rANI pitAnA hAva-bhAvathI rAjAne. vazamAM rAkhavAno prayatna karavA lAgI. enI cAla e hatI ke rAjAne muThThImAM laI lauM maMjurdoSAnAM lagna. evI jagyAe karAvIza ke jIvanabhara retI rahe. - evuM paNa thaI gayuM. kAma te traNa leka para zAsana kare che. mahArAjA vijayasena kaminInA vazamAM. AvI gayA ane have tenI hA mAM hAM bharatA hatA. meMgya. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 178 vasaMtamAdhava-1 samaye lAga joI meghAvaMtI maMjughoSAnI viruddha kAna . bhaMbheratI ane kyAreka-kyAreka rAjA para asthAyI prabhAva - paDate paNa hatA. A pramANe samaya pasAra thato hato. :.' vijayapuranI najIka vanamAM vasaMtamAdhave pitAnuM gaganayAna utAryuM hatuM ane eka jhADa nIce beThe-beTho vicArate te : "nIce utAravAnI kaLA huM kema bhUlI ga? yAda . AvI te 5. tyAre, jyAre huM abhinna mitra ane priyAthI : chUTo paDI gaye. have te temane maLavAnI kaI AzA . nathI. dharatIne cheDe zodhavA nIkaLyuM hatuM ane mArA . jIvanane cheDe gumAvI beThe. * .. emAM vacce dhanana-dhanane ghera-ghuranA avAjathI . vasaMtamAdhava cama. suvarNamaMDita eka ratha tenI sAme vanapatha para Ubhe rahyo. temAMthI UtarI eka bhadra puruSa * vasaMtamAdhavanI sAme AvyuM ane kSaNabhara tenA mukhane jotAM be . "tame keNa cho? ahIM kema beThA che ? AMkha UMcI karI vasaMtamAlave joyuM ane bolyo : * * "mArA duHkhanI vArtA bahu lAMbI che. - ghaNI pasAra thaI gaI, paNa tene a ta dekhAtuM nathI. saMbhaLAvavAthI aMta AvavAne nathI. kevI rIte saMbhaLAvuM ? " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ T 179 vasaMtamAdhava-1 'na saMbhaLAve. chatAM IcchA thAya te saMbhaLAvaje. have mArA ghare cAle. mAre paNa kaI putra nathI. tamArAthI gharamAM ajavALuM thaI jaze." vasaMtamAdhave praznasUcaka najarathI joyuM te bhadra puruSa belyo : "mArA A zarIrane zeTha bhAgacandra kahe che. pAse ja vijayapura nagara che. tyAM mArI jhuMpaDI che. nAne moTo vepArI chuM." vasaMtabhAva haryo ane bolyA : Aje ja huM samaje ke moTAnA kathanano artha "UMdho hoya che. tame tamArI jhuMpaDI para laI jaze paNa e vizALa bhavana haze. tame pitAnI jAtane nAno-moTo vepArI kahe che, paNa hazo, kaTIzvara. tame tamArA meMe na kaho paNa A suvarNamaMDita ratha te badhuM kahI rahyo che. nAnA-moTA vepArIonAM AbhUSaNa zuM ratnanAM hoya che? sAce ja pitA! vinamratA paNa kaI vastu che." [ bhAgacandra bolyA : ' ' , : "have A vAta huM paNa kahI dauM? tame paNa -sAdhAraNa nathI. jarUra rAjaputra haze athavA pachI keTIzvara zeThanA kumAra haze. tame kAmadevanuM rUpa cAyuM che. kaho, meM khoTuM kahyuM ?" . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 vasaMtamAMdhava-2. pitA ! have huM tamArI sAthe ja AvIza. AkhI. rAma kahANI saMbhaLAvIza. hamaNuM mAre paricaya kema ApuM? tame game te samajIne laI jAo. mAre paNa sahAro joIe che. lake kahe che ke dhana moTI vastu che. paNa huM kahuM chuM ke mANasa moTI vastu che. mANasa vinA mANasanuM kAma. nathI thatuM. tame ja kahe, huM khoTuM kahuM chuM ? . have badhI vAte ahIM kema karIe? cAle UThe.. paNuM tamAruM zubha nAma te kaho." "A te caNu nAma? sAruM te nathI paNa mane. vasaMtamAdhava kahe che. sAruM nAma che. paNa huM te vasaMta ja kahIza athavA mAdhava kahIza. khoTuM na mAnazo." "pitA! A bemAMthI huM tamane eka paNa nAma nahIM - levA dauM. tame te basa, vatsa je kahejo. " hA hA hA' karI zeTha bhAgacandra hasavA lAgyA. sArathIne bolAvyuM. te A. vasaMtamAdhave pitAnA. yAnane toDI-maraDI sArathInI madadathI rathanA pAchaLanA bhAgamAM mUkI dIdhuM. baMne besI gayA. ghaDAoe paga upADayA ane ghana-ghanane avAja karate ratha vijayapura: tarapha pAchA pharavA lAgyA. . . daravAjA para ratha Ubho rahyo te zeThANuM. bhAnumatI DI Azcarya pAmI Aje te vanabhramaNa karIne jadI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtamAdhava-1 181 pAchA AvyA. pachI zeTha bhAgacadra utaryA ane pAchaLapAchaLa vasaMtamAdhava Utaryo. zeThANIe bhramara caDhAvI pUchayuM : A koNa? 1 zeThe kahyuM : ', zeThe kahyuM: zuM kahuM? vanamAM maLyA che, eTale vanadevatA kahuM to beTuM nathI. have te ApaNA kuLadIpaka che. sAruM ! beTA ! zuM nAma che?", mA ! mane vasaMtamAdhava kahe che. "basa, putra. . pachI traNemAM vAta thavA lAgI, UbhA thaI zake pitAnuM bhavana dekhADayuM ane kahyuM : A ATalo bhAga tArA upayoga mATe, Ama te badhuM tAruM che. kayAMya paNa rahe." traNa divasanA bhUkhyA vasaMtamAdhave nAhI-dhoI bhajana karyuM. pachI sUI gaye. sAMje zeTha bhAgacaMda nagarazebhA jovA laI gayA. rAta pasAra thaI. divasa Uge. divaso pasAra thavA lAgyA. vasaMtamAdhavanuM vijayapuramAM evuM lAgI gayuM ke guNamaMjarI ane guNacandranI smRti manane eka khUNAmAM bharAI gaI. samaya te meTA-moTA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 vasaMtamAdhava-: ghA bharI de che. A te anizcita virahane ghA hate. svajananA mRtyu pachI paNa leke rAga-raMgamAM DUbI. jAya che. vasaMtamAdhavane te vizvAsa hatuM ke mitra ane. svapriyA baMne kayAMka haze ja. zreSThigRhamAM tene badhI sagavaDa hatI ane zeTha-zeThANIno bharapUra prema maLato hato.. eka divasa vasaMtamAdhava zeTha bhAgacaMdanI sAthe pharavA. nIkaLe te nagaranI bahAra rAjesthAna tarapha cAle gaye.. tyAM eka bahu ja bhavya bhavana joyuM te jijJAnAvaza thaI zeThane pUchyuM : pitA ! rAjabhavana te bIjuM che. paNa rAjabhavana jevuM A bhavya bhavana nagaranI bahAra koNe baMdhAvyuM che ? Ane svAmI zuM rAjA vijayasenanI barAbara che?' " zeThe kahyuM : putra ! A bhavana rAjadulArI maMjaoNSAnuM che. aparamA meghAvaMtInA trAsathI bacAvavA mATe rAjAe pitAnI beTI mATe judI vyavasthA karI che. rAjakanyA bahu suMdara. che. sAkSAt rati-raMbhA jevI che. "pitA ! have pAchA jaIe. bahu dUra AvI gayA." are, te A bhavana najIkathI nathI jevuM? Ama te ahIM kaDaka pahere che. mahArAjA vijayasena ane navI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-1 - 183: ' rANIne paNa praveza mATe rAjakumArInI rajA levI paDe che.' paNa cekIdAro sAthe mAre paricaya che eTale bhavanane." bahAra bhAga ane udyAna te huM batAvI zakuM chuM. te cAle, joI laIe." vasaMtamAdhava ane zeTha bhAgacaMda udyAnamAM pravezyA.. pharI-pharI baMnee rAjakanyAnuM bhavana joyuM. zeThe saMketathI AMgaLI karI keTalAka bhAgono paricaya Ape-A rAjakanyAnuM kIDAbhavana che. ahIM upara pAMcamA mALe e pitAnI. sakhItulya sevikA vAsaMtI sAthe UMghe che vigere-vigere.. pharIne joIne baMne pAchA AvyA. paraMtu vasaMtamAdhavanuM mana maMjughoSAnA bhavananI AjubAju pharatuM rahyuM. rAta paDI te badhA sUI gayA, paNa vasaMtamAdhava pitAnA oraDAmAM haju jAgate beThe hate. aDadhI rAta. . pasAra thaI te teNe piTI belI pitAnuM gaganayAna kADhayuM.. tenA bhAgo joDayA ane temAM besI cUpacApa UDI gayo. jhINA vastronA paDadA hatA. maMjughaSA svarNamaMDita. caMdananA palaMga para sUtI hatI. pAse ja bIjA palaMga. para sakhI vAsaMtI sUtI hatI. vasaMtamAdhave bahAranI chata para pitAnuM yAna utAryuM ane dabAtA pagale palaMga pAse paDe rAjakumArInuM supta sauMdarya UbhA-Ubhe jete P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 vasaMtamAdhava-1 rahyo. zvAsocchavAsanI UMcI-nIcI thatI chAtIne te apalaka te joi rahyA pachI vicAryuM. "chI ! A te kharAba vAta che. Ama chupAI, cUpacApa AvavAthI keTaluM badhuM mAna ghaTI jAya che? je jagaDuM te rAjakumArI zuM kaheze. jauM, have te kayAreka divase AvIza. paNa kaMIka evuM karI jauM ke savAre UThe -te rAjakanyA vicAre, rAte koI AvyuM hatuM. vicAramAM paDI jaze. vicAraze, ATalo kaDaka pahere. aMdrathI badhA daravAjA baMdha, pachI keNa AvI gayuM ? - Ama vicArI rAjakumAra vasaMtamAdhave adalA-badalI karI nAkhI. rAjakumArInI pAdukAo UThAvI pANInI mATalI vALI jagyA para mUkI dIdhI ane pANInI mATalI AgaLa cekaDImAM mUkI dIdhI. Ama badhe sAmAna ulaTasulaTa karI nAkhyuM ane cUpacApa pitAnA oraDAmAM AvI sUI . : bhAga 1 ( anusaMdhAna vasaMtamAdhava-2). ? , : st/ che 2 ka ' - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ - vasatAdhava-2 - rAjakanyA savAre UThI. bUma pADI-"vAsaMtI ! mArI pAdukAo ?" vAsaMtI AvI. pAdukAo zodhI te kayAM maLI, jyAM mATalI mUkI hatI ane mATalI bIje kayAMka - baMne vicAramAM paDI. ahIM koNa AvyuM hatuM ? vAsaMtI belI : " "rAjakumArI ! tamAruM bhAgya jAgI gayuM. jarUra keI vidyAdhara AvyuM haze." vidyAdhara ? 1 /2 kapa "hA te bIjuM koNa Ave ? AzcaryanI vAta nathI zuM ? badhuM ADuM-avaLuM thaI gayuM." "vAsaMtI ! to pachI e Aje paNa Avaze. Aje huM sAvadhAna rahIza. tuM paNa UMghIza nahIM. joIe keNa Ave che." . 1 divasa vAtamAM pasAra thaze. moTI-moTI dhAraNAo karI. kayAreka vicAryuM keI bhUta-preta te nahIM AvyuM hoya? kayAreka vicAryuM -A rIte te kaI deva-asura AvI zake che. mAnavane zuM pAMkha hoya che ke AvI rIte -cAlyo Ave ? : P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-ra: Ama ja vicAratAM divasa pasAra thaI gaye. rAta paDI te baMne sAvadhAna thaI gaI. pachI rAjakayA bolI . "vAsaMtI ! huM ahIM sUI jauM chuM tuM paNa sUI jA. sUtAM-sUtAM vAto karIzuM. UMgha hamaNAM Avaze nahIM. Avaze te UThIne besIzuM.' - baMne sUI gaI. paNa jyAre UMgha Ave che tyAre beThAM beThAM paNa kAM le che. kahevAya che. leke cAlatAMcAlatAM UMghe che ane UMghatAM-UMghatAM cAle che. maMjuSA. ane vAsaMtI baMne gADha nidrAmAM sUI gaI. ahIM vasaMtamAdhave vicAryuM : - "Aje paNa jau. kAlanA samaye ja jaIza. aDadhI rAta kyAre thaze? Aje rAjakumArIne joIza. DaranI zuM? vAta che ? e rAjakumArI che, to huM rAjakumAra nathI ?: jouM Aje zuM kare che.' - aDadhI rAta thaI te vasaMtamAdhava pahe. maMjughASAnA bhavanamAM chata para yAna utAryuM ane bArInA rastAthI aMdara ghUsya. daravAjAne avAja thaye te camakIne maMjughoSAe bUma pADI. vAsaMtI cAra ! vasaMtamAdhavaDa pAchA page bhAge ane yAnamAM besI UDI gaye. baMne jAgI gaI. rAjakumArI bolI : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAMdhava-2 187 tuM paNa sUI gaI huM paNa sUI gaI. kAle vAta." cAra ja Avyo hato. bhAgI gayo. cora te have ja. coranA paga ja keTalA hoya che. khAMsIne avAja sAMbha-. bIne bhAge che. ' . vAsaMtI bolI : rAjakumArI ! cera paNa hato te tamArA hRdayane cora hate. jo evo cora hoya te kazuM laI na jAya? kAle te ene badhI sagavaDa hatI. chatAM paNa ADuMavaLuM karI gaye, kazuM laI na gaye. zuM koIe karyo hato? "rAjakumArI ! samajyA-vicAryA vinA tame athitine cara kahI sAruM na karyuM. are tame te bhAgyazALI che, je ghare ja tamAre cAhanAra AvI gaye. ene ThukarAvazo te jANe che zuM thaze ? "zuM thaze ? tuM jANe che ?" "hA sakhI, huM jANuM chuM. navI rANI meghAvaMtIe SaDayaMtra racyuM che ke e tamArAM lagna eka keDhI rAjakumAra, sAthe karAvaze. A SaDayaMtranI khabara rAjAne paNa nathI. keIne khabara nathI. e tamAruM bhAgya ke mane kAle ja khabara paDI. rANInI aMgata dAsIe mArI mAtAne kahyuM ane mArI mAtAe mane kahyuM. have huM tamane kahI rahI. chuM. tame e AMgatukane cAra ja samajyAM te zuM ThIka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 samajyA?. baMne vAra e tamane maLavA Avyo haze. cera sAMbhaLatAM ja e bhAgI gaye to zuM have pharI AvavAnuM sAhasa karaze kharo? "sakhI vAsaMtI ! mane paNa mArI bhUla spaSTa dekhAya che. pahelI bhUla e thaI ke huM sUI gaI. bIjI e ke jAgI te tene cAra kahI bhAgI javA vivaza karyo. mAruM kartavya e hatuM ke tene AvavA deta ane svAgata pUrvaka tene besADI tenI sAthe vAta karatI. sAce ja e cera na hate. paNa have zuM thAya? zuM khabara have te Ave paNa kharo ! paraMtu Avaze kema? have tuM eka kAma kara. hamaNuM jA. hA. hamaNuM rAtamAM. are te tane zuM bIka che? tene zodhI lAva hamaNAM ja maLe te divase zodhaje. sakhI! have to tAre e hRdayora dha ja paDaze. sakhI ! te ja A Aga lagADI che, te tu ja halavo : maMjuSA ekalI rahI gaIkyAreka vimAtAnA SaDayaMtrane vicAra karatI ane kayAreka ajANyA-aNadekhyA vasaMtamAdhavanA rUpa-svarUpa vize vicAratI. e koNa haze? vidyAdhara haze? tenuM rUpa kevuM haze? bhAgyae mAre "uddhAra karavA ja ene mokalyA hatA ? huM paNa A bhavanamAM taraphaDuM chuM." : vicAratAM vicAratAM maMjuSA sUI gaI. savAre AvI vAsaMtIe jagADI. rAjakumArIe pUchayA pehelAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 189-- ja kahyuM-"sakhI! kayAMya na maLe. paNa tuM nirAza na. thaIza. have divase zodha karIza." maMjUSAe kahyuM : sakhI ! jyAM sudhI "e mane nahIM maLe, tyAM sudhI anna-pANI nahIM lauM, potAnA gunAnI kSamA. mAgavA mAruM hadaya vyAkuLa thaI rahyuM che.' hAya rAjakumArI ! AvI pratijJA na kare. huM mArA prayatnamAM kasara nahIM rAkhuM. rAte meM ene kayAMkayAM na je? masAla laI AkhuM udyAna pharI. aMdhArI, galIomAM paNa joyuM. paNa e cittAra kayAMya na maLe. have huM pharI jauM chuM. eka-eka ghara. badhI jagyA zodhI vaLIza. koIkane tyAM ke paradezI maLaze te pUcha-paracha. karIza kAraNa ke manamojI paradezI ja ApuM sAhasa karI zake che." nityakarmathI nivRtta thaI vahelI savAre ja vAsaMtI . nIkaLI gaI. bhAgyanI vAta e ke zreSThI bhAgacaMda pitAne varaMDAmAM beThelA maLyA. e vasaMtamAdhavane kahI rahyA . hatA : " beTA vasaMta ! be divasathI tuM bahu udAsa rahe che. . zuM tabiyata kharAba che UMjhe che paNa meDe kahe zuM ? vaMta che ? . .. . . . . . . . ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 190 vasaMtamAdhava-2 - vAsaMtI camakI : "are, te A ja haze. zeThane te koI putra na hate. emane tyAM kaI atithi Avyo che. e be divasathI meDo UThe che ?' vasaMtamAdhava te aMdara jato rahyo. vAsaMtI zeTha bhAgacaMdanI pAse AvI ane praNAma karI besI gaI. - zeThe pUchyuM : vAsaMtI ! vahelI savAre kema pharI rahI che ? zuM -rAjakumArIe chUTI karI dIdhI? bahu ja udAsa che !" "zeThajI! rAjakumArInA duHkhe duHkhI chuM. be divasathI rAte kaI bhavanamAM Ave che ane cUpacApa jato - rahe che. jANe keNa che? jyAM sudhI e nahIM maLe tyA -sudhI rAjakumArI anna-pANI nahIM le. have kevI rIte ne kayAM maLe che ? . "vAsaMtI ! huM jyotiSI te nathI, paNa mArA vicArathI kahuM chuM ke rAjakumArIno cora jarUra maLaze ?" 2. zeTha! tamArA gharamAM A vasaMta keNa che ?" "tArI ja rAzi che. ene ja jaIne pUcha ja aMdara." - Apo Apa kAma thatuM hatuM. bhAgya anukULa hatuM. vAsaMtI vasaMtamAdhava pAse pahoMcI gaI ane tenA mukhane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtamAdhava-2 191 joI rahI. pachI vasaMtamAdhave pUchyuM : keNa che? bese." || vAsaMtI besI gaI. aMdhArAmAM tIra mAryuM : - "have mane pUche che? be rAta gaI tyAre mane paNa joI haze. AvatA kema rahyA? beThA hatA te Aje mAre Ama bhaTakavuM na paData. tIra nizAna para lAgI gayuM. vasaMtamAdhava bolyA : : "tamArI sakhIe cora kahyo te kevI rIte Ubhe. rahuM? are ! te khoTuM lAgI gayuM? tame cera te che ja. zuM tenuM hRdaya nathI evuM? have Aja pAchuM te ApI jAo. sAcuM kahuM chuM kumAra ! mArI sakhIe : anna-pANI cheDI dIdhAM che. tene bhUkhI-tarasI mAraze ?" kharekhara ! te te Aje jarUra AvIza. tenuM - hRdaya te pAchuM ApI daIza ane e Icchaze te corIne , prAyazcita rUpe mAruM paNa ApI daIza." * . bahu catura che vasaMta ! paricaya jANI zakuM? have te ahIM rahenAra thaI gayo chuM. Ama te "kozAbIna rAjakumAra chuM, paNa have bhAgye zreSThiputra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 vasaMtamAdhava-ra banAvI dIdho. * / sAruM te jauM. jarUra Avajo." bapora thatAM pahelAM vAsaMtI AvI gaI. tenA prasaMna mukhane joI maMjughe SA samajI gaI ke cAra maLI gaye. eka zvAse vAsaMtIe badhuM saMbhaLAvI dIdhuM. maMjugheSA tene vaLagI paDItuM bahu sArI che vAsaMtI !" bAhuba dhana choDAvatAM vAsaMtIe kahyuM : "are te zuM vasaMtathI paNa vadhAre! have te bhajana kara. huM paNa bhUkhI chuM.' - maMjuSa e kahyuM : tuM khAI le vAsaMtI. huM te pratijJA pUrI karIne khAIza." "have bAkI che rAjakumArI ? e te rAte Avaze ja." vAsaMtI! te zuM huM eka divasamAM marI javAnI chuM? sAdhvIone je. e paNa mAnavI che. trIsa-trIsa divasa nirAhAra rahe che. huM te kAle ja ana-pAzuM grahaNa karI laIza." "to zuM huM paNa marI jaIza? eka divasanuM vrata ja mAnI laIza." : * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 A baMnemAMthI koIe bhojana karyuM nahIM, kAnamAM divasa pasAra thaI gayo. rAta paDI. vasaMtamAna karAgatanI badhI taiyArI karI nAkhI. aDadhI rAtre avAja che. bArImAMthI vasaMtamAdhava aMdara AvyuM. maMjulA ubhI thaI gaI. zaramane lIdhe AMkha DhaLI gaI. potAnA manamItane joI lIdho, vAsaMtIe Asana pAthayuM. jAdhava besI gayo. balya : "vAsaMtI ! tamArI sakhI te bolatI ja nathI. " mUgI che ? mUMgI hota to kAle cora kaheta kharI ?" hA yAda AvyuM. rAjakanyA ! hadaya upara hAtha mUkI juo. tamAruM hRdaya meM pAchuM ApI dIdhuM che." have maMjughASA bolI : "te kahelAM kuvacanonI mAphI mAguM chuM. Aje mAruM bhAgya khUlI gayuM. have mArA jevI dAsIne ThukarAvaze nahIM. mane caraNamAM jagyA Ape. "paNa huM te vivAhita chuM rAjakanyA ! tamAruM hRdaya te pAchuM ApI dIdhuM. baMdhanamAM nahIM bAMdhuM." maMjughoSA raDI paDI. vAsaMtI bolI : " | kumAra ! have vadhAre parIkSA na karo.. bahu thaI 13 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 vasaMtabhAdhava-2 gayuM. tamArA vinA e marI jaze. meM AzvAsana ApyuM ke Aja rAte tame jarUra Avaze, chatAM paNa ana-pANI grahaNa na karyuM. mane kahyuM ke jyAM sudhI mAphI nahIM mAguM, tyAM sudhI khAIza-pIza nahIM. have to tene mAphI Ape." vAsaMtI ! tamArI vAta te mAnavI paDaze, kAraNake mAruM-tamAruM nAma lagabhaga sarakhuM che. paNa vaDIlenI AjJA-rajA vinA lagna kevI rIte thAya? kumAra ! vaDIle kayAreya rA nahIM Ape. vimAtA AnAM lagna eka keDhiyA sAthe karavAnA SaDayaMtramAM paDI che ane mahArAja navI raNanA vazamAM che." to pachI samasyA che. vasaMtamAlave lAcArI batAvI. maMjuSA belI : nAtha ! zAstromAM gAMdharva lagnanuM spaSTa vidhAna che. lAcArI te kazI ja nathI." rAjakanyA ! tamArI vAta huM mAnuM chuM. paNa huM zeTha bhAgacaMda ane zeThANI bhAnumatI pAse rajA te laI lauM. zubha muhUrtamAM ja tamArI sAthe gAMdharva lagna karIza. kSatriya vacana che. have te vijayapuramAM ja chuM." maMjuSA khuza thaI gaI ane pachI pUchyuM : "pahelI rAte kevI rIte AvyA hatA temane mArI kevI rIte khabara paDI ?" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtabhAdhava-2 195 vasaMtamAdhave badhuM ja kahyuM-pachI baMne taraphathI keyaDA pUchAyA. kAvya carcA thaI. A pramANe rasaraMgamAM rAta pasAra thaI. rAta pasAra thatI jaI vasaMtamAdhava pitAnA bhavane jato rahyo. vasaMtamAdhavanA gayA pachI zeThANI bhAnumatIe joyuM te tenI pathArI khAlI hatI. teNe savAre pUchyuM: mAdhava ! rAte kayAM rahyo ? "mA ! vanamAM devI-pUjana karavA gaye hato. AjakAla devIne manAvI rahyo chuM." te devI prasanna thaI gaI?' vasaMtamAdhava ha, pachI bolyA: "mA! devI te prasanna thaI gaI, paNa tame te gusse nahIM thAo? eka vAta tamane kahIza. tame pitA pAse mArI lAgavaga karajo." - "are! te pachI kahe. chupAve che kema? evI zuM vasaMmamAdhave badhuM kahyuM. prasanna ane ciMtita thaI bhAnumatI bolI : A "paraMtu jo rAjA vijayasenane khabara paDI gaI che. te P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 vasaMtamAdhava-2. "mA! tenI ciMtA na karo. basa, tame pitAne kahI muhUrta kaDhAve. huM badhuM barAbara karI nAkhIza." ' zeTha bhAgacaMda paNa AvI gayA. traNe vacce carcA. thaI. zeThe cupacApa paMDita pAse muhurta kaDhAvyuM. rautra pUrNimAnuM muhUrta nIkaLyuM. egya samaye aDadhI rAte vasaMtamAdhava maMjuSA pAse pahoMce. tithi-muhUrta kahI dIdhuM. rautra pUrNimA paNa AvI gaI. vAsaMtIe badhe. sAmAna bhege karyo hate. cAMdanI rAtamAM vasaMtamAdhava ane maMjuSAnA gAMdharva lagna thaI gayAM. saghana vanamAM guNamaMjarI ekalI hatI. have kyAM. jAya? bicArI vicAratI hatI : mane te kayAMyaneya raste khabara nathI. piyara sAsarI bane chUTI gayAM ane jIvanane AdhAra prANezvara paNa chUTI. gayA." cemAsAnI tumAM vananuM aMdhAruM vadhI gayuM.. bicArI muMjhAI gaI. hAthane hAtha maLatA na hatA. chatAM. paNa cAlI jatI hatI. kayAMka te pahoMcIza. kAMTAvALI. jhADIomAM bharAIne kapaDAM paNa phATI gayAM hatAM. chevaTe eka pahADI para pahoMcI gaI. pAse ja jharaNuM vahetuM hatuM. eka haraNuM pANI pI. * rahI hatI. guNamaMjarIne joI haraNa DarI nahIM. vicAryuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtamAdhava-2 197 pALelI haze. pahADInI guphAmAMthI dhyAna pUruM karI eka gA bahAra AvyA. guNamaMjarIne beThelI joI camakIne bAlyA : tuM ! strI? ahIM kyAMthI? ahIMthI jatI rahe. huM brahmacArI chuM. tane ahIM nahIM rahevA dauM.' guNamaMjarI belI : tame kAcA brahmacArI che. huM para-puruSane strI kevI rIte khaMDita thaze? pachI te tame mArA pitA jevA che. potAnI putrIne pAse rAkhavAmAM Dara che? dukhiyArI chuM" yegI bahu prabhAvita thayA. guNamaMjarIne guphAmAM rahevAnI rajA ApI. have e ahIM rahevA lAgI. jIvanamAM eka Teke maLI gayo, jema aMdhArI rAtamAM dIvo baLa hoya. have dinakaranI pratIkSA saphaLa thaI gaI. vanamAM phaLanuM bhajana, jharaNAMnuM mIThuM pANI ane jApa-dhyAnanI sagavaDa. A bAju maMtrIputra guNacandra jhADa parathI nIce "utaryo te mitra vasaMtamAdhavanA virahamAM vilApa karavA lAge. e paNa UThaze ane vanamArga para AgaLa vadhavA lAge. bhAgyae tene paNa cagInI guphA pAse pahoMcADI dIdhe. guNamaMjarIne joI to camakIne bolyo : * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 vasaMtamAdhava-2: bhAbhI ! tame ahIM ? bhAI vasaMtamAdhava kyAM che?" tame baMne te vimAnamAM ja rahI gayAM hatAM." diyara ! huM to vimAnamAMthI nIce paDI hatI. e. keNa jANe kyAM che? have tame AvI gayA te kaMIka AzA baMdhAI. ApaNe baMne temane zedhI laIzuM." "bhAbhI ! zedhavAthI e kyAM maLaze? zuM tamane zeDyAM hatAM athavA tame mane zuM hato? bhAgyae bhegAM karyA ane bhAgye ja have bhAIne paNa bhege karaze. pachI yegIne praNAma karI guNacandrae traNenI kathA. saMbhaLAvI pUchyuM : "gIrAja ! have tame ja bata, rAjakumAra vasata-- mAdhava kayAre maLaze? dhyAna dharI yogIe kahyuM : dhIraja rAkha. samaya pahelAM kazuM nathI thatuM. cUlA upara dALa caDhe che ne? game teTale agni teja karo, paNa dALa te pitAnA samaye ja maLe che. eka divasa tame. traNe eka jagyAe jarUra bhegAM thaI jaze." guNacadra ane guNamaMjarIne AzA baMdhAI. AzAnA. sahAre te moTAM-moTAM saMkaTa pAra thaI jAya che. - gAMdharva-lagnanA keTalAka diva pachI eka divasa meghAvaMtI rANIne manamAM preraNA jAgI : ", P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 199 "; maMjughoSAnI pAse jaI jAuM, zuM kare che, zuM nathI karatI. keDhI rAjakumAra sAthe tenAM lagna paNa karavAmAM che. sArI-sArI vAta kahI tene khuza karIza." . AvuM badhuM vicArI meghAvaMtI maMjughASAnA mahele pahoMcI te daMga rahI gaI. rAjakumArInA seMthAmAM siMdUra! to zuM eNe kayAMka chUpI rIte lagna karI lIdhAM ? jarUra te keI AvatuM haze. eNe to kuLanuM nAka kapAvI nAkhyuM. have te mahArAjA paNa mArA kAbU bahAra nathI jaI zakatA. paNa pahelAM sAbiti to bhegI karI lauM', manane bhAva chUpAvI rANI belI : maMju beTI! tuM te mane bilakula bhUlI gaI ? mAro svabhAva ja kharAba che, paNa hRdaya kharAba nathI. mArA vizvAsa karaje, jyArathI tuM judI rahevA lAgI che, tyArathI mane tArI ghaNI yAda Ave che. paNa tene te kayAreya nahIM AvI heya. Ave paNa kema, huM vimAtA chuM.' hAya mA ! evuM na kaho. huM zuM karuM? pitAjIe judI rAkhI te rahevA lAgI, tame ahIM AvI moTI kRpA karI. huM dhanya thaI gaI.' beTI maMju! have tuM moTI thaI gaI che. tArAM lagna paNa karavAnAM che. meM tArA pitAjI sAthe vAta karI lIdhI che. meM eka vara paNa zodhI kADhe che. hAya! have ppArakI thaI jaIza ! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 " maMjughelA vimAtAnA caMgavacana samajI gaI ane tenuM dhyAna pitAnA hAthanI maheMdI tarapha gayuM. manamAM zaMkA gaI ke kyAMka ene kazI khabara te paDI gaI nathI ne ? kadAca na paNa paDI hoya. mane khAlI zaMkA thAya che. khabara paDI hoya to Ama mIThI-mIThI vAta kare ? AkAza mAthA para uThAvI leta. Ama vicArI maMjuSAe pitAnuM mana manAvI lIdhuM. ahI meghAvaMtI evI yukti vicAratI hatI ke jenAthI cira pakaDAI jAya. ekadama tene eka yukita sUjhI ane jhaDapathI vidAya mAgI : sAruM, te jauM beTI !" - "ATalAM jaldI ? tame hamaNAM te AvyAM che ? beTI! tArA pitAne kahyA vinA AvI chuM. have javA de, ane hA, Aje tuM ja Avaje, maMtrI patnInA bhavanamAM ropATa ramIzuM. temaNe mane AmaMtraNa ApyuM che. huM temane mokalIza. ahIM te tAruM mana paNa nahIM lAgatuM hAya." ATaluM kahI meghAvaMtI UbhI thaI. maMtrInA bhavana tarapha ratha vALI lI. maMtrI patnIe rANIne joI te AnaMda-Azcarya sAthe belI : - "mArANI tame ! mane ja bolAvavI hatI ne. tame zA mATe takalIpha lIdhI ? A P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra01 vasaMtamAdhava-2 "bahena ! mArA AvavAmAM koI vAMdho che? vadhe kevo? svAminI sevikAnA ghare Ave te e dhanya na thAya? huM dhanya thaI gaI. Avo, bese ane AjJA Ape." "kahevA te AvI ja che. have te badhuM kahIza. bahena tamane pUchayA vinA meM eka evI yojanA -banAvI che, je tamAre pUrI karavAnI che. Aje maMjughoSAane tamAre tyAM copATa ramavA bolAvI lotame pugyA vinA meM khoTuM khoTuM tamArI taraphathI tene AmaMtraNa ApI dIdhuM che. tame jAte tene levA jAo. Ama te "vAsaMtI paNa sAthe Avaze. na Ave te tene paNa - sAthe lAvaje." "basa ATalI ja vAta? bIjI koI AjJA ?" hA, bIjuM ke maMjughASAne Agraha karI AkhI rAta tamAre tyAM rAkhaje. huM paNa rahIza. have huM jauM chuM. eka prahara pachI AvIza." caraNa pUruM thaI gayuM. bIjA caraNa mATe pitAnA bhavane AvI ane vizvAsu dAsIne mokalI kanakamaMjarI vezyAnI SoDaSI putrI kAminIne bolAvI. pachI ene zikhavADyuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 vasaMtamAdhava-2. Aja rAte tAre maMjuSAnA bhavana para sUvAnuM che. rAte koI puruSa chupI rIte Avaze. caturAIthI tene pakaDAvavAne che. tArA bhavananI AjubAju subhaTa raheze.' A pramANe yejanAnAM baMne caraNa pUrAM thaI gayAM. ahIM maMtrI patnI maMjughoSAnA ghare pahoMcI. ane teNe Agraha karyo te e khuza thaI gaI. vAsaMtI ane maMjughelA, baMne rathamAM besI maMtrI patnInA ghare AvI. cepATa . jAmI gayo. ramata zaru thaI pachI meghAvaMtI AvI ane . belIH o ha ! mArI beTI maMju te mArAthI paNa pahelAM AvI gaI. mane vAra lAgI. have ramata jAmaze. mArI . beTI paNa maTI khelADI che. AkhI rAta pAchI nahIM paDe." AkhI rAta'nuM nAma laI jANe teNe maMtrI patnIne yAda apAvyuM ke maMjune AkhI rAta rokavAnI che. Akho divasa ramata cAlu rahI. sAMje maMjuSAe utA- . vaLa batAvI-have jaIzu. kAle pharI AvIza. maMtrI patnIe kahyuM : che. "are rAjadulArI ! Aje nahIM javA dauM. zuM kAkI para nArAja thaI gaI che tyAM zuM karIza? AjeA gharanuM lUkhuM sUkuM khA. mahArANI paNa Aje te. rAte ahI' UMghaze." . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 203. maMjuoNSA niruttara thaI gaI cheDIka kSaNo cUpa rahI pachI kahyuM : kAkI ! mAre sAmAyika paNa karavAnuM che.' zuM thayuM ? ahIM karI le.... maMju ghaNA lAcAra thaI gaI rAte tene maMtrI patnIne tyAM ja rokAvuM paDayuM. vAsaMtIne rokavA mATe te rANI meghAvaMtIne eka Thapako paNa pUrato hato. tethI tene paNa rokAvuM paDayuM. rAjakumArI bahu becena hatI-e Avaze. to zuM thaze ? zuM ya vicArIne pAchA jatA raheze. kAle. rIte samajAvI daIza. A pramANe vicAromAM aTavAtI. maMjuSA paDI rahI. ahIM vezyaputrI taiyAra thaI maMjughoSa nA bhavanamAM pahoMcI. maMjuSAnA cokIdAroe roka-Toka karI nahIM kAraNa ke meghAvaMtInA aMgata sainiko sAthe hatA. cakI-. dAre ema samajyA ke rathamAM rAjakumArI ja haze. upara. jaI vezyaputrI banAvaTI UMghamAM sUI gaI. dararojanI jema vasaMtamAdhave yAna chata para UbhuM rAkhyuM ane bArInA mArgathI aMdara gayo. kAminI UThIne bahAra chata para gaI ane pAchaLa-pAchaLa vasaMtamAdhava gaye.. mAdhave kAminInuM vastra kheMcyuM te teNe bUma pADI. mAdhava badho jana samajI gaye. jhaDapathI kamaramAMthI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 talavAra kADhI ane khaTAkhaTa thavA lAgI. eka be nahI, cha saunika mAdhave mArI nAkhyA. lehInI nadI vahevA lAgI. kAminIe cIsa pADI ane bhayane kAraNe bebhAna thaI gaI. bAkInA sainike prANa bacAvavA bhAgI gayA -vasaMtamAdhava yAna tarapha jaI ja rahyo hato tyAM ja pAchaLathI be sainike e deraDuM nAkhI vasaMtamAdhavane pADI dIdho. tene khabara na hatI tethI baMdhAvuM paDyuM. vAha re vIra ! caTa-caTa baMdhana toDI bhAgye ane nIce kUdI paDIne jokhamamAMthI nIkaLI ne kharAba e thayuM ke tenuM - cAna tyAM rahI gayuM. rAtanA sannATAmAM e ghare pahoMce. zreSThi bhAgacadrane jamADayA ane badhuM saMbhaLAvI be : tAta ! have te vijayasena sAthe yuddha thaze. tame jeje vijayapuramAM lohInI nadIo vaheze.' "are putra ! evuM na bola. yuddha dareka dazAmAM kura - karma che. beTA ! tArI sAthe kapaTa karavAmAM Ave che te tuM kapaTane kapaTathI kApa. have eka prahara rAta bAkI che. jA, UMghI le. savAre vAta karIzuM. huM tArAthI judo De chuM? bahu thaze te nagara cheDI daIzuM.' have savAra paDayuM. badhA pita-pitAnA ThekANe gayA. meghAvaMtI pitAnA bhavane AvI ane vezyAputrI kAminI sIdhI pitAnA AvAse pahoMcI. e vasaMtamAdhavane pakaDA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ IS A tha ma dhI mahAvIra jaina jANatA ke, mA, vasaMtamAdhava-2 ke 205. vavAmAM niSphaLa gaI, tethI bhayane kAraNe rANI meghAvaMtInI pAse na gaI. ahIM maMjuSA vAsaMtI sAthe pitAnA. bhavane pahoMcI to lehI ja lehI jeI bebhAna thaI gaI. prayatna karI vAsaMtI tene bhAnamAM lAvI te maMjughoSAe. kahyuM : ja mane AkhI rAta rokI rAkhI. mane zaMkA na jAya tethI pate paNa mArI pAse rahI. emane mArI te nahIM nAkhyA. hoya ? jo evuM thayuM hoya te huM zA mATe jIvatI rahuM? "rAjakumArI ! zaMkAne mahela na banAve. huM hamaNAM. ja zreSThinA ghare jauM chuM. e te kuzaLa ja haze." "te jA jhaDapathI." - vAsaMtI gaI. vasaMtamAdhava tene kuzaLa maLe. teNe samAcAra ApyA : - "vAsaMtI ! keNa jANe huM kevI rIte bacI gayo ? mane mAravAmAM tame baMnee zuM bAkI rAkhyuM ? kayAM jatI. rahI hatI ? *, pachI vAsaMtIe badhuM kahyuM. vasaMtamAdhave paNa rAtanuM vRttAMta kahyuM ane bolyA : ! : - have to A vijayapura choDavuM ja paDaze. tamArI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 sakhIne kahejo ke dazamInI rAte ahIMthI jaIzuM. tame eTaluM kare ke mAruM yAna ApI jAo.. yAna to huM ApI jaIza. paNa tame tamArA hAthathI be lITI lakhI Ape. emAM ahIMthI javAnI tithi paNa lakhI dejo. sakhIne saMtoSa thaI jaze." vasaMtamAdhave rezamane TukaDe lIdhe ane patra lakhI nAkhe. pakaDAI javAnA bhayathI pitAnuM nAma na lakhyuM. chele lakhyuM-'tamAre pitAne lAkaDInA daMDAmAM lapeTI e patra laI vAsaMtI maMjurghaSA pAse pahoMcI. tyAM sudhI maMjuSAe badhuM sApha karAvI dIdhuM hatuM. patra vAMcI rAjakumArIne zAMti thaI. patra vAMcI hadaya sAthe lagAvI dIdho - ane eka bAju para mUkI dIdho. ahIM jyAre bapora sudhI paNa kAminI meghAvaMtI pAse na pahoMcI, te teNe dAsI dvArA bolAvI. thara-thara dhrujatI kAminI pahoMcI ane pahelAM ja bolI : - "mAre aparAdha mApha karajo ! meM kaI kasara bAkI rAkhI nathI. paNa e eTalA badhA vIra nIkaLyA ke che sainikene mArI bhAgI gayA." r : "sAruM te have huM tene joI laIza." gussAmAM meghAvatI babaDI. pachI te rathamAM beThI ane dAsIo sAthe maMjughASAnA bhavana para pahoMcI. ekalI maMjurghaSA hatI, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 27 - vAsaMtI vasaMtamAdhavanuM yAna ApavA zeThanA ghare gaI hatI. ekalI maMjuSA vasaMtamAdhavane patra pharI vAMcI rahI hatI. gusse thayelI meghAvaMtI tyAM AvI pahoMcI ane rAjaputrIne hAthamAMthI patra jhUMTavI lIdho. patra vAMcyuM te saMtuSTa ane prasana paNa thaI, kAraNa ke pramANa maLI gayuM hatuM. patra laI rAjabhavana pahoMcI ane rAjasabhAmAMthI mahArAjAne tarata lAvaDAvyA. AvatAM ja temaNe pUchayuM : "mahArANI ! evI zuM vAta che, jethI rAjasabhAmAMthI lAvaDAvyuM ? mahArAjA ! e pUche ke zuM vAta nathI ? tame te rAta-divasa UMghe che. kyAreka kazuMka juo paNa kharA." chevaTe thayuM zuM ? 'have thavAnuM zuM bAkI rahyuM che? badhuM thaI gayuM. basa, eTalI kasara bAkI che ke vijayapuravAsIo tamArA para hasaze. tamArI lADalI maMjuSAe tamAruM nAka kapAvI nAkhyuM. have nAsavAnuM bAkI che. keNa jANe kenI sAthe rAta-divasa meja-majhA kare che." gussAmAM vijayasena rAjA bolyA : che. "rANI! bhAnamAM raho. sUrya para kAdava na uchALe. tuM maMju ghoSAthI baLe che. tuM haMmezA tenA gune zodhe che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 vasaMtamAdhava-ra. "tame game teTalA gusse thAva, paNa mane tenI ciMtA nathI. je pramANa ApuM te mAnazo? jo tuM pramANa na ApI zake te ?" te mAruM mAthuM ane tamArI talavAra ane je. pramANa ApI dIdhuM che ? - te pachI je che te karaje. bhale maMjurghaSAnuM mAthuM te vAMce A patrane patra vAMce te mahArAjA vijayasenanI AMkha sAme aMdhAruM chavAI gayuM. ekadama murajhAI gayA. pachI belyA : ' "rANI ! te mane jagADa to kharo, paNa vAra karI.. jyAM mAnavatI gaI, huM samajIza, tyAM maMjughaSA paNa gaI. tane marajI phAve tema kara. paNa mArI eka prArthanA.....!" * I "tame AjJA kare. tame kaheze to huM kazuM nahIM karuM. tamArI beTI che, huM te vimAtA chuM." "e vAta nathI rANu! tuM game te kara, huM tane . adhikAra ApuM chuM. prArthanA eTalI ke je kAMI kare, eTaluM chUpI rIte karaje ke jagatamAM mazkarI nA thAya." Ama kahI mahArAjA pharI rAjasabhAmAM jatA rahyA . ane AjanA badhA prazno paMdara divasa mATe TALI dIdhA.... P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 ahIM meghAvaMtI pharI maMjuSAnA bhavana para gaI. sevake paNa sAthe hatA. vAsaMtI sahita baMnene pakaDI mahelamAM laI AvI ane maMjuSAne garbhagRhamAM pUrI dIdhI. tene vicAra hato ke ceDA divasa bhUkhI tarasI raheze te pitAnA. gupta patinuM nAma batAvI deze. tene huM mArI naMkhAvIza. ane pachI jyAM huM kahIza, tyAM lagna karavA rAjI thaI ja jaze. maMjuvAne garbhagRhamAM pUryA pachI meghAvaMtIe ekAMtamAM vAsaMtIne keraDAthI eTalI mArI ke tenI cAmaDI. ukhaDI gaI paNa vAha re svAmibhakti ! vAsaMtIe vasaMtamAdhavanuM ThAma-ThekANuM na batAvyuM. tyAre mAravAvALI thAkI gaI. vAsaMtIne enA ghare mokalI dIdhI. eka mahinAmAM e sAjI thaI gaI. A vAsaMtInuM keraDAnA mArathI chalAyeluM zarIra te sAju thaI gayuM, paNa manamAM bahu becena hatI. kAraNake tenI svAminI-sakhI maMjuSAnI kazI khabara na hatI: ke e kaI duniyAmAM rahe che. vAsaMtI vicAratI hatI : "rAjakumArI garbhavatI paNa che. tenA upara zuM vItatuM haze? navI rANI bahu kaThera che. taDapAvI-taDapAvI mArI nAkhaze athavA keDhI rAjakumArI marI jaze paNa bIjA keInI thaze nahIM. have mAre kaI yuktithI rAjakumArInI muktine prayatna karI joIe." * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava- vAsaMtIe pitAnI mAtA sAthe vAta karI : - "mA ! meghAvatI rANInI aMgata dAsI te tamArI sakhI che. tame eTaluM jANI le ke rAjakumArane kayAM rAkhI che? e bicArI garbhavatI che. be jIva duHkha bhegAvI rahyA haze." vAsaMtInI mAtAe kahyuM : prayatna karIza, paNa keI lAbha thaze nahIM. paNa jo khabara paNa paDI ke maMjuSA kayAM che, te paNa ApaNe tene mukata nahIM karAvI zakIe." "A te pachInI vAta che. pahelAM khabara te kADhI le. jANe pAtALalekemAM chupAvI che ke zuM ?" - vAsaMtInI mAtA prayatnamAM lAgI gaI. sAta divasa sudhI rAjabhavanamAM pherA lagAvyA. navI rANInI dAsI sAthe vAta karavAno avasara ja na maLe. aAThamA divase, jyAre dAsI bhavanavATikAmAMthI mogarAnAM phUla lAvI rahI hatI tyAre mulAkAta thaI. tenI sAthe vAta thaI. vAsaMtInI mAtAe matalabanI vAta karI te dAsIe cAre tarapha joI kahyuM : - "garbhagRhamAM keda che. trIjA divase khAvA maLe che. e paNa eTalA mATe ke jIvatI rahe. mArI sahAnubhUti rAjakumArI sAthe che paNa pitAnA prANane paNa meha che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 rara1 je tame keIne na kahe te mArA taraphathI muktine eka upAya batAvI zakuM chuM." mane zuM paDI te koIne kahuM? ApaNe baMnee A rAjaparivAranuM lUNa khAdhuM che. mAre tamAre rAjakumArI sAthe sarakhe saMbaMdha che, svAmibhakitane. tame nizcita thaI kaho." dAsIe kahyuM : jUnA rAjasthAnamAM devInuM tUTayuM-phUTayuM je devaLa che, tyAM eka gupta dvAra che. e dvArathI garbhagRhamAM pahoMcI zakAya che. A guptamArga navI rANI meghAvaMtIne paNa khabara nathI. basa, have AgaLanuM tame jANo. have huM phUla laI jauM chuM. vAra thaze te ahIM AvI pahoMcaze." vAsaMtInI mAtAe kahyuM : L) "sAruM, huM jauM chuM. paraMtu pachIthI bheda khulaze -te tame zuM karazo? huM badhuM saMbhALI laIza." vAsaMtInI mAtA ghare AvI ane atyaMta AnaMda sAthe badhA samAcAra saMbhaLAvyA. vAsaMtIe have eka paNa divasa khevAno ucita na samaje. rAte ja jUnA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 vataMtamAdhava-ra, udyAnamAM pahoMcI gaI. suraMgadvAranI bahu ja aMdara sudhI ghAsa, jhAMkharA ane kAMTAvALI jhADIohatI. manamAM thayuM ke keTaluM haTAvI zakIza? Aga lagAvI dauM. mazAla hAthamAM hatI. pachI maMjuSAnI zikhAmaNa yAda AvI gaI. jIvahatyA mahApApa che eTale vicAra cheDI dIdhe. dauryathI daravAje sApha karyo. mazAla laI ghusI. bahuja dudha hatI. aMdhArAmAM aMdhAruM. sApa vIMchIne Dara paNa hatAM. paNa adRzya rakSakano bhoso paNa hate. nAkane kapaDAthI DhAMkayuM ane vAsaMtI. mazAla laI AgaLa vadhI. paNa keza cAlavuM paDyuM tyAre garbhagRhane daravAje Avyo. daravAjo garbhagRha. tarapha khUlato hato. vAsaMtIe sAMdhAmAMthI joyuM-maMjughoSA sUtI hatI. vAsaMtIe khaTa-khaTa karyuM. rAjakumArI camakI. vAsaMtIe khaTa-khaTa sAthe avAja paNa karyo-"ahIM-ahIM." rAjakumArI daravAjA pAse AvI. sAMdhAmAMthI vAsaMtIe kahyuM : ' rAjakumArI tamArI bAjuthI dhakako mAre, huM vAsaMtI chuM.' = rAjakumArIe avAja oLakhe. daravAjAmAM lAta . mArI. vAsaMtI pAchaLa haTI gaI. aDadhuM khulyuM. bIjI lAta mArI te pUrepUro khulI gaye. mazAlane tyAM mUkI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 vasaMtabhAdhava-2 vAsaMtI aMdara gaI oraDAmAM dIvo baLI rahyo hArda baMne eka-bIjAne vaLagI paDI. rAjakanyAe pitAnuM duHkhuM--darda saMbhaLAyuM vAsaMtI belI : sakhI ! tuM ja kahetI hatI ke jyAre puNya pragaTa thAya che, te pahADomAM tirADa paDI jAya che ane kSitijamAM paNa mArga banI jAya che. tArA puNyanA pratApathI Aje divAlamAM tirADa paDI gaI. have te tuM sUryane prakAza joI zakIza." . "vAsaMtI e kahe, tane A guptamArganI khabara kevI rIte paDI? huM paNa jANatI na hatI. mArI mAtA svagIya mahArANI mAnavatI kahetI te hatI ke - jyAre zatru nagarane gherI le che, te navAramAMthI bahAra nIka- LavA mATe koI gupta mArga che. paNa kayAM kayAM che e me na pUchyuM. "rAjakumArI ! navI rANI paNa nathI jANatI. have - huM sIdhI rAjakumAra vasaMtamAdhava pAse jaIza. have vadhu samaya nahIM rokAuM. zuM khabara keI AvI jaze." - hA, bIka te che. kyAreka-kayAreka vimAtA rAte rAte Ave che. " PP "zuM karavA Ave che ? Jun Gun Aaradhak Trust
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 vasaMtamAdhava-2 - "mArI jIda jovA. pUche che, bela, jIda pUrI thaI ke nahI? haju paNa tArA jAra premInuM nAma batAvI de." have choDa e duSTAnI vAta. Ava, daravAjA baMdha karI de. vAsaMtI nIkaLI gaI ane daravAjo uThA. maMjughelAe baMdha karI dIdho. baMdha karIne beThI ja hatI tyAM meghAvaMtI AvI. maMjuSAne khuza joI te cakita rahI gaI. pUchyuM : - "Aje bahu khuza che ? mArI vAta have tArI samajamAM. AvI gaI ne ! kAle ja mukta karI daIza. huM tAruM lagna karAvIza, paNa pahelAM tenuM ThAma-ThekANuM batAvavuM paDaze." maMjuSAe kahyuM : badhuM ja batAvIza. Aje huM bahu khuza chuM ane. have khuza ja rahIza. beThAM-beThAM mane eka jhokuM AvI gayuM te sapanuM joyuM ke devI kahI rahI hatI- maMju !! Aje tuM mukata thaI jaIza. eTale khuza chuM. - . 'paNa maMju ! tArI mukita te mArA hAthamAM che.. sapanAnI vAta che. mane tArA gupta-patinuM nAma-ThekANuM batAva. pahelAM huM tene dehamukata karAvIza, pachI tane. mukta karIza." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 2pa "mA ! mane hamaNuM vicAravAno samaya Ape. haju mArA pApano aMta Avyo nathI. je divase teno aMta thaze, tenAthI pahelAM mukata paNa kevI rIte thaI zakuM ? rANIe paga pachADayA. bolI : khuba vicArI le. badhA sAcuM kahe che ke doraDuM baLI jAya, paNa tene vaLa nathI chUTate. have huM nahIM, AvuM. jyAre vicArI le tyAre khAvA ApanAra dAsI dvArA mane samAcAra mokalaje." huM e ja IcchuM chuM mA ! mane ekAMtamAM vicAravA de." rANI maMjuSAnI rahasyamayI vAta ane javAbane sahakSAMza paNa te samajI zakI nahIM. te baDabaDATa karatI pAchI jatI rahI. ahIM vAsaMtI vasaMtamAdhava pAse pahoMcI ane TUMkamAM badhuM saMbhaLAvI dIdhuM. vasaMtamAdhava khuba khuza thaye. bolyaH tamArI bhakti kayAreya nahIM bhUluM. kAla rAte ja , huM vijayapura cheDI daIza. aDadhI rAte huM vimAna laI : devInA maMdira pAse pahoMcI jaIza. tame maMjuSAne laIne Avaje......ane A lo" * PP. A A zu?' Jun Gun Aaradhak Trust
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 vasaMtamAdhava-2 vAsaMtI ! A tamArA kAmano badale nathI. mArA mananI khuzInuM pratIka che. laI lo. vAsaMtIe vasaMmAdhava dvArA apAyela hIrAno hAra laI lIdho ane pitAnA ghare gaI. rAta pasAra thaI. savAra paDayuM. nityakarmamAMthI nivRtta thaI vasaMtamAdhava zeTha bhAgacaMdanA oraDAmAM vaMdanA karavA pahoMce. zeThANa bhAnumatI tyAM hatI. vasaMtamAdhave baMnene praNAma karyA ane kahyuM : ' ' ' . mArA chellA..." AgaLa belI zake nahIM. avAja rUMdhAI gayo. be AMsu gAla para TapakI paDayAM. AzcaryathI zeThe pUchayuM : .. A zuM ? puruSanI AMkhamAM AMsu? mAtA- pitA ! puruSa takalIphe mAM nathI raDato, paNa karuNA badhAne raDAve che. viraha puruSanA hadayane paNa pigaLAvI de che. jANuM chuM vatsa ! mahinAo pasAra thaI gayA. paNa hajuM tuM maMju ghASAne prApta karI zaka nathI, paNa pahelAM te tuM kayAreya 23 nathI. te . "tata ! tenA maLavAnuM sukha tamArA virahamAM Aje adalAI jAya che. kema na raDuM ? ahIM te tenI sAthe rahI nathI zakato." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 217 raDI paDyAM zeTha-zeThANI. zeThANI bolI : are, tethI tuM chelA praNAma kahI rahyo hato ? zuM " amane choDIne jAya che to pachI amane mArI kema nathI nAkhato? tuM Aja duzamana thaI gaye? jANa hatuM te prema saMbaMdha kema joDa? sArA-kharAbamAM A te taphAvata che ke kharAba putra maLavAthI dAruNa du:kha Ape che ane sAro putra chUTA paDavAthI prANa harI le che. te - tuM amArA prANa laIza? zeThe kahyuM : "mAdhava ! cAla ame tArI sAthe AvIe chIe. jyAM tuM rahIza, tyAM ame rahIzuM . A vasaMtamAdhave vistArathI samajAvyuM : " ; ' "mAtA pitA ! jeTaluM duHkha tamane mArA chuTA paDa vAthI che, te zuM eTaluM mane nathI ? je mane na hoya te tamane paNa na thAya. paNa milana-virahano kama te niraMtara cAlatuM raheze. huM kauzAmbIthI chUTo paDe, mAtA-pitAthI chUTo paDa. pachI guNacandra jevA abhinna mitra ane AtmarUpa priyA guNamaMjarIthI chUTo paDe. have 'tamArAthI chUTo nathI paData, chUTA paDavuM paDe che. mAtA-pitA ! huM mitra ane priyAne zodhIza. mArI, pAchaLa tame tamArI jamAvela vepAra kema cheDe che -
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 vasaMtamAdhava- kartavyadharma bahu kaThora che. vicAra karo ke ahIMthI javAnuM mAruM kartavya che, to vidAya karavAnuM tamA.. Aje chUTA paDIe chIe, te kayAreka milana paNa kema nahIM thAya? huM tamane kayAreya bhUlI zakIza?" ' zeThazeThANIe AMsu lUchayAM. AMdhaLA mehe AMkhe. khelI te kazuMka egya sUjhayuM. zeTha bhAgacaMde pUchyuM : kyAM che ? kayAreka "mAdhava! have batAva ke maMjuSA jaze ?' vasaMtamAdhave vistArathI badhuM kahyuM. Aje zeTha dukAne na gayA. traNe vacce vAta thatI rahI. aDadhI rAta thaI te vasaMtamAdhava ane zeTha-zeThANI traNe rAjesthAnamAM pahoMcI gayAM. A jagyA kAyama sUnI rahetI hatI. jUnI AMbalI ane sIsamanAM jhADa hatAM. bAvaLa, baraDI, jevAM jhADa bahuM, hatA. ahIM devInuM maMdira hatuM. cera, lUMTAruo ahIM rAtre maMtraNA karatA hatA, tethI nagaravAsIo bhUlamAM paNa rAte tyAM jatA na hatA. bALakone bhUta-pretanI bIka hatI, eTale e divase paNa DaratA cAlatA hatA. eka prahara pratIkSA pachI vAsaMtI sAthe maMjuSA AvI. thoDI vAra pace beThAM. vAra thatI joI vasaMtamAdhave. kahyuM - Gunatnasi M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 219: have tame badhAM vidAya Ape. traNa prahara rAta. pasAra thaI gaI che. keI AvI jaze te bhaMDe pheTI jaze." zeThe kahyuM : ema kevI rIte kahIe ke jAo. na jAo e paNa . kahI zakatA nathI. bhagavAna badhuM du:kha Ape, paNa viraha-- viyeganuM na Ape." "tAta ! pachI bhAgya milana kevI rIte Apaze ? ApaNe badhA svAthI chIe. jyAre koI mana sAthe, meLApa thAya che te chUTA paDavAnI IcchA karIe chIe." e to che ja. have yAnamAM beso. kyAreka jarUra: Avajo. . . . - "AvIza pitA ! mAruM meM UjaLuM karIne AvIza.. rAjA vijayasenane e batAvavuM paDaze ke temane jamAI" keNa che ane kevuM che. e divasomAM amArI pAchaLa rAjakumArInI bAbatamAM jANe zuM-zuM aphavAo cAlaze." . . koIe kaze javAba Ape nahIM maMjuSA ane vAsaMtIne sneha-sAgara uchaLI rahyo hate. vAsaMtInAM AMsu rokAtAM na hatAM ane na to maMjughoSAnAM DUsakAM baMdha. thatAM hatAM. baMne vaLagI hatI ane chUTA paDavAnuM IcchatI. na hatI. tyAre vasaMtamAdhave baMnenA khabhA para hAtha mUkI. kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ -220 vasaMtamAdhava-2 chevaTe baMne kayAM sudhI raDazo ? tamArA baMnene prema huM jANuM chuM. paNa bhAgyanI vivazatAne svIkAra kare. DuM thaI rahyuM che. caMdra keTale jhAMkho thaI gayo che ! ApaNe badhA muzkelImAM mUkAI jaIzuM." - baMne chUTI paDI. vAsaMtIe vasaMtamAdhavane kahyuM : "jIjAjI! mArI sakhIne duHkha na Apazo. teNe vimAtAnAM ghaNA atyAcAra sahana karyA che. yAna dhIme * calAvajo. kAraNa ke ? " ' . - maMjuSAe hAtha dabAvyA ane AgaLa kazuM kahevA na dIdhuM. vAsaMtI hatI. vasaMtamAdhava ha ane belyo : "vAsaMtI ! kahyA vinA huM jANI gaye. yAne bahu dhIme calAvIza. yAna ratha te nathI ke jethI jhaTakA lAge." A badhA hasyA. vasaMtamAdhava yAnamAM beTho. besatA besatAM paNa maMjuoNSAe kahyuM : 's " * "sakhI vAsaMtI ! tane kayAreya nahIM bhUluM. eka kAma karaje ke have kayAreya rAjabhavananI sevAmAM na rahIza. navI rANI tArA para zaMkA karaze. tArA mATe zeTha bhAgacandrane ghera ghaNI jagyA che. che: e to zeThe paNa samarthana karyuM : P.P. Ac. Gunfatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 21. hA-hA kema nahIM. vAsaMtI keInI dAsI DI che ?' gharanI jema amArI sAthe raheze. tenA mATe ane tenI mAtA mATe kaI khAmI nahIM rahe." maMjuSA Azvasta thaI beThI. yAna UDayuM. upara mAthuM karI traNe temane jatAM jatAM rahyAM. DI vAramAM jyAre. gaganayAna AMkhothI dUra thayuM tyAre traNe pAchA pharyA. rANa meghAvaMtIe te nirNaya karI lIdho hato ke e have maMjughoSAne tyAM sudhI nahIM maLe, jyAM sudhI maMjughoSA jAte DhIlI nahIM paDe ane samarpaNanA samAcAra : nahIM mokale. samarpaNane artha have, maMjuSA vasaMtamAdhava-. nuM ThAma-ThekANuM batAve ane jyAM meghAnaMtI che tyAM. lagna karavAnI svIkRti Ape. rANIne pUro vizvAsa hate ke evuM thaze. maMjughoSA sAthe thayelI eka divasa pahelAMnI vAtamAMthI A tAraNa kADhayuM hatuM ke dALa gaLI te gaI che. have basa valovavAnI bAkI che. savAre dAsI savAre nAste laI gaI te joIne. daMga rahI gaI. oraDe sUne hate. kayAM gaI rAjakumArI? AkhuM garbhagRha zedhI vaLI. gabharAtI dAsI rANu pAse gaI ane hAMphatAM-hAMphatAM kahyuM: mahArANIjI ! rAjakumArI kyAMya nathI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 222 vasaMtamAdhava-2 gaI kayAM hoya? zuM dharatI gaLI gaI? tyAM ja nathI mAlakina "cAla mArI sAthe paga pachADatI meghAvaMtI garbhagRhamAM - gaI oraDe nA ja hate. badhuM zodhI vaLI pachI tenI najara gRptadvAra para paDI. tirADa dekhAtI hatI, dhakko mAryo - daravAjo khulI gaye. rANee pitAnuM mAthuM kUTayuM : "are, ene Ane bheda khabara hate? ane huM ajANa rahI !" pachI pitAnI mUrkhatA ane niSphaLatA mATe dAsIo para varasI paDI. mahArAjane khabara ApI. sainike deDAvyA paNuM kayAM che? meM laTalAvI pAchA AvyA. rAjA kazuM - kahe, te pahelAM rANIe ja kahyuM : ' sAruM thayuM jatI rahI. TADhA pANIe khasa gaI, kuLane vadhAre kalaMkita karata. ApaNe lehIthI hAtha na raMgavA paDayA." ' rAjAe du:khathI kahyuM : paNa apakIrti te thaI ja gaI. meM tane badhA adhikAza ApI eTalI prArthanA karI hatI ke jagatamAM mazkarIne pAtra na banIe te mArI prArthanA na pALI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ "vasaMvamAdhava-2 223 - A vAta para rANIe dhyAna na ApyuM. ane cUpa-cApa aMdara jatI rahI. "prArthanA" zabda sAMbhaLI trilekaSI kAma hasya-A che mArI mAyA. moTA-moTA zUravIra je kevaLa jJAna ApavAnuM jANe che. A ja sAcuM che. je kAmano Avo prabhAva na hoya te rANazUra vijayasena -rANanI khabara keraDAthI leta. [3] eka mahine to svAbhAvika pratIkSAmAM ja pasAra thaI gaye. bIjo mahine paNa vadhu khaTake nahIM. kauzAmbInareza yazodhare vicAryuM : eka ja jagyAe be mahinA pasAra thavA e koI moTI vAta nathI. vasaMtamAdhava dharatIne cheDe jovA gaye che. pharavAmAM eka jagyAe be mahinA te thaI ja zake che." paraMtu jyAre mahinA para mahinA pasAra thavA lAgyA te rAjA yazodhara ciMtita thayA. temanI sAthe rANI prItimatI, maMtrI subuddhi ane maMtrIpatnI padmAvatI paNa 'ciMtita thayAM. cArenuM du:kha eka hatuM. nagaravAsIo paNa vicAratA hatA : : "yuvarAja ane maMtrIputra haju na AvyA. varSa pasAra thavA AvyuM.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.24 vasaMtamAdhava-ra, rAjA yaze dhare rAjatiSane bolAvyA. maMtrI vigere . paNa hatA. rAjAe prazna karyo : "paMDitajI ! yuvarAja vasaMtamAdhava ane maMtrIputra - guNacandra-baMne pRthvI-bhramaNa karavA gayA che. yuvarAja eka mahinA pachI pAchA AvavAne vAyado karI gaye hato. keTalAya mahinAo pasAra thaI gayA. e baMne kayAre. Avaze? Avaze ke nahIM ? tiSIe prazna para vicAra karyo. gaNita gaNI, joyuM. kuMDaLI banAvI. rAjAne koIka phaLanuM nAma pUchyuM. . pachI badhI vAto para vicAra karI kahyuM : "rAjana ! tame nizciMta raho. baMne Avaze. jarUra : Avaze. pratIkSA lAMbI che. bAvIsa varSa, agiyAra divasa, pachI yuvarAja tamane maLaze. ' "rAjana ! eka bIjI vAta che. atyaMta mahatvapUrNa che. rAjakumAranA gayA pachI pUrA cAra varSa pachI samudranA taTa para tamane eka mahatvapUrNa vastu maLaze-jIvatI-- jAgatI. tene saMbaMdha kumAra sAthe haze." - "paNa evI kaI vastu hoI zake ?" rAjAe pUchyuM... tiSIe kahyuM : tame yathA samaye sAgaranA taTa para pahoMcI jaje samaya badhuM batAvI deze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAMdhava-2 225 . rAjAe tiSIne khobA bharI ratna ApyAM. prasanna mane AzIrvAda ApatA jotiSI jatA rahyA. pachI rAjAe maMtrIne salAha ApI- "maMtrIjI ! ApaNe badhA atyArathI prasthAna karIe. deze vaTAvatA sAgaranA taTa para pahoMcIzuM. mA mAM samaya lAgaze." maMtrIe anumodana ApyuM : hA, sAruM te che. cothA varSanI madhyamAM sAgara- taTa para pahoMcI jaIzuM. nirNaya thaI gayo. rAjA-rANI, maMtrI-maMtrI patnI dAsIo, sevaka ane tenA badhAe muhUrta joI prasthAna. karyuM. rAjA yazodhara ane maMtrI vigere nagara-gAma jetA samaya ane sthAnanuM aMtara ochuM karatA hatA. pharavAnuM hatuM ja. jIvanasaMginI ane AkAzacArI yAna sAthe hatuM. tethI vasaMtamAdhava ane maMjughoSA. bhUmimaMDaLanA darzanIya sthAne jotAM-jotAM UDatAM hatAM.basa. duHkha eTaluM hatuM ke A bhramaNamAM guNacandra ane guNamaMjarI sAthe na hatAM. maMju ghoSAe vasaMtamAdhavane kahyuM : nAtha ! yAna nIce UtAro." '! kema, keIsarovaramAM snAna karavAnuM mana che ke zuM ?" 2 15 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 221 vasaMtamAdhava-2 "hAya puruSone dareka samaye mazkarI ja sUjhaze ? have kevI rIte kahuM? bhagavAnanA nAma para yAna nIce UtAro." "paraMtu yAna bhayaMkara jaMgalanI upara UDI rahyuM che." te zuM jaMgalamAM koIne janma nathI thato ?' "oha ! te pahelAM kema na kIdhuM ?" kahetAM vasaMtamAdhave kaLa dabAvI. yAna eka dvIpanA vanamAM UtaryuM. prasava-pIDA vadhatI gaI. maMju ghoSAe eka tejasvI putrane janma Ape. rAjakanyA badhAM duHkha-darda bhUlI gaI. vasaMtamAdhave paNa putranuM mukha joyuM te khIlI UThaAha ! ke suMdara che ! AMkhe keTalI moTI, jema kerInI phADa athavA nIlamanA kaTorA. "are ! najara lagADaze. mA-bApanI najara pahelAM lAge che." maMjUSAe hasatAM-hasatAM kahyuM. be prahara pasAra thaI gayA. maMjuSA belI : kaMI khAvAne prabaMdha kare. leTa, ghI, goLa laI Avo. agni paNa joIe. sUkAM lAkaDAM te ahIM che ja." sAruM te tuM ahIM rahe. huM jauM chuM. eka prahAra pahelAM te pAche AvI jaIza." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 227 yAnamAM besI vasaMtamAdhava gaye.eka nagaramAM pahoMcI ga. badhI vastu kharIdI. saLagatuM lAkaDuM hAthamAM laI yAnamAM beThe ane dvipa tarapha UDANa karyuM. durbhAgyanI cinagArI yAnanA yaMtra para paDI. vimAna phATI gayuM. jema ghAyala paMkhI nIce paDe che ema yAna sahita vasaMtamAdhava nIce paDe. vadhu vAgyuM nahIM, paNa hRdaya tUTI gayuM. have zuM thaze? hAya mAruM bhAgya ? maMjuSA paNa -gaI. e tAjI prasUtA che. pAse kazuM nathI. kayAM bhaTakaze? rakhaDI-2khaDI marI jaze, have zuM jovA huM jIvato rahuM ? have te nahIM maMjuSA maLe ke nahIM maLe navajAta putra. guNacandra ane guNamaMjarI te gayAM ja. meM te nirNaya karyo hato ke AkhuM bhUmimaMDaLa pharIza ane kayAMka ne kayAMka chUTA paDelA mitra ane priyAne prApta karI laIza. have azAne sahAro paNa gayo. AzA nahIM te jIvana paNa nahIM. have huM agnisnAna karIza." vasaMtamAlave lAkaDAM bhegA karyA. citA thaI gaI. agni te tenI pAse hato ja. paNa mata pahelAM keNa mAre * che? bhAgya kevA-kevA joDa-toDa bhiDAve che. tyAre lAvalazkara sAthe bharatapuranA rAjA AvyA ane te ja paLe vasaMtamAdhavane pakaDI lIdhA. vasaMtamAdhava kaMI kahe te pahelAM ja rAjA bolyA : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 vasaMtamAdhava-2, kazuM kaheze nahIM. badhuM jANuM chuM. kamaramAM talavAra . laTakI rahI che. kSatriya che ane AtmahatyA kare che ? pANImAM Utaro nahIM ane Utare te tare. pANIthI na. gabharAo. saMsAra che to du:kha paNa che. AtmahatyAthI duHkha vadhaze. marIne paNa zAMti nahIM meLavI zake. je vAvIne lAvyA che, ene kApavuM paDaze, tethI kApe. AgaLa. kerI khAvI hoya te kerInuM bIja vAve.. - "tejasvI yuvaka ! huM jANuM ke tamArA upara duHkha paDayuM haze. eTale kAyaratAnuM sAdhana pakaDI lIdhuM. are bhAI! ahIM sukhI keNu che ? sukhI chuM? huM kazuM sAMbhaLIza paNa nahIM. rathamAM beso. gheDA para besavA . IcchatA ho te gheDA para bese. tamArA bhAgya parivartanamAM mArI paNa kaI mahenata haze, tethI AvI gaye. dararoja : AvuM chuM, paNa Aja AvavAno vicAra ja na hate.. pachI mArA maMtrIe kahyuM te AvavuM paDayuM." bharatapuranA rAjA vasaMtamAdhavane bharatapura laI gayA. vasaMtamAdhavane darabAramAM mAnapAtra sthAna maLyuM. taka joI. rAjAne pitAnI pUrI vArtA saMbhaLAvI. eka sAcA zubha-. ciMtakanI jema e dharya ApyuM. vasaMtamAdhava bhUtakALanuM jIvana bhUlI gaye. tenI trI rAjAnA putra candracUDa sAthe thaI gaI. sukha-suvidhA, mAna-sanmAna sAthe vasaMtamAdhavanA. divase pasAra thavA lAgyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-2 - 229 maMjuSA bilakula ekalI. pratIkSA tUTI gaI. dhAraNA karI joI, paNa temAM niSphaLa nIvaDI. kayAreka vicAratI; - "raste bhUlI gayA haze vana-vana bhaTakatA haze. kayAreka vicAratI-kadAca koI akaramAta thaye heya. game te thayuM hoya, paNa mAruM mana kahe che ke e mane jarUra maLaze. temano vALa paNa vAMke nanhI thAya.' , maMjuSAnuM mana satInuM mana hatuM, tethI teNe sAcuM ja 'kahyuM hatuM. paNa have zuM thAya ? sadyaprasUtA ane khAvA mATe kazuM nahIM. pachI vicAryuM, paristhiti mArga zodhI le che. pakSIonA bhejanamAMthI khAIza. stanamAM enA mATe dUdha to utare. phaLa pakSIo mATe che. ane manuSya : ene khAya che. sAce ja manuSya bahu svAthI che. pazupakSIothI paNa halaka. maMjuSA UThI. . . . phaLothI bhUkha saMtoSI. pANI pIdhuM. bALakane stanapAna karAvyuM. eka jhADa nIce jamIna sApha karI. cAra vAMsa UbhA karyA. cheDA upara bAMdhyA ane tenA upara pAdaDAM pAtharyA. kAmacalAu parNakuTira banI gaI bhaviSya "anizcita ane vartamAna nizcita hatuM. vanamAM ja rAtadivasa pasAra thavA lAgyA. vanane prabhAva bahu mane rama hoya che. uSAdarzana ane UgatA sUryanuM svAgata. pakSIone kalarava jagADI de che. vacamAM-vacamAM bALaka raDe che, te thAbaDIne maMjuSA gaNagaNavA lAge che. " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 vasaMtamAdhava-2. - vAMsanI pAtaLI-pAtaLI lIlI paTTIothI maMjuSA-. e eka TopalI banAvI. zizunuM pAraNuM taiyAra thaI gayuM.. TopalI jhADa upara laTakAvI ane bALaka emAM jhulavA lAge, sAgara aTTahAsya karate. rAtamAM te bahu bhayaMkara lAgata. jagalanAM ghaNAM pazu-pakSI maMjuSAnAM anAyAse ja pALelAM. banI gayAM. temanA mATe maMjuSAe dANAno prabaMdha karyo. jaMgalamAM kudaratI rIte ugelA cokhA tene maLI gayA.. tene ja veratI. kabUtara, cakalI, mora vigere AvI. caNavA lAgatAM. badhAM eTalAM haLImaLI gayAM hatAM ke maMjuSAnI hatheLImAMthI caNa letAM. haraNa-sasalAne e. pitAnA hAthathI lIluM ghAsa khavaDAvatI. jaMgalamAM maMgala. thaI gayuM. duHkhamAM paNa sukha. divase paNa sArA divasonI. jema pasAra thatA hatA. A pramANe jANe keTalA divasa,. keTalA mahinAo pasAra thaI gayA ane pasAra thatA hatA. varSa paNa AvI rIte pasAra thAya che pasAra thaI jAya che. eka divasa sAgaranuM aTTahAsya bahu bhayaMkara thaI. gayuM. AMdhI AvI. meTAM-moTAM jhADa tUTI gayAM jhADanAM. thaDa vacamAMthI cIrAI gayAM. moTI-lAMbI DALIo jhukI. gaI, bahu bhayaMkara tophAna hatuM. bALakanuM pAraNuM. tenI.. TopalI bALaka sAthe ja UDI gaI ane UDatI UDatI sAgara taTa para jaI paDI. kevI mAyA hatI ke bALaka temAM rahyuM... pANInI lahera tene laI gaI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 maMjuSA TepalInI pAchaLa-pAchaLa deDI ane mehavaza sAgaramAM kUdI paDI. mAtRtvanI mamatA dhanya che. paNa eka lahare UThAvI tene kinArA para paTakI dIdhI ane e bebhAna thaI paDI rahI. tophAna jatuM rahyuM paNa tene bhAna na AvyuM. cAra varSa pUrA thavAnA cAra mahinA pahelAM ja rAjA yazodhara lAva-lazkara sAthe sAgarataTa para AvI gayA. temanA divase pratIkSAmAM pasAra thatA hatA ke eka divasa pANInI sapATI para temaNe lIlA vAMsanI eka TopalI taratI joI. lahera kinAre lAvI rahI hatI temanI pAse vahANe paNa hatAM. eka moTuM vahANa sAgaramAM nAkhyuM. thoDe dUra jaIne ja TopalI UThAvI lIdhI. kinAre AvI gayA. eka bALaka maLyuM. bahu suMdara hatuM. badhA AzcaryathI jovA lAgyA. rAjAe maMtrIne pUchayuM: " "zuM Ane mATe jyotiSIe kahyuM hatuM ? - maMtrI pitAne mata Ape te pahelAM ja eka ja dhAcArI muni AkAzathI nIce utaryA. badhA bALakanI vAta bhUlI gayA ane UbhA thaI muninI vaMdanA karavA lAgyA. munie dharmalAbha kahyA ane bolyA : .. " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 vasaMtamAdhava-3 "rAjana ! tamArI zaMkA dUra karavA Avyo chuM. A bALaka tamAre kuLadIpaka che. vasaMtamAdhavane putra bahu ja tejasvI ane zatruonAM mAnamardana karanAra thaze." AnaMda ane AzcaryathI rAjA rANIe munivANI sAMbhaLI. pachI munie TUMkamAM bedha Ape ane jatA rahyA. have rAjAne zuM kAma hatuM ? kauzAmbI pAchA javAne vicAra karyo. pAchA pharyA. yathAsamaya kauzAmbI AvyA. pautrane janmatsava manAvyuM. nAma rAkhyuM dalathabhaNa. have e nizcita thaI rAjakumAranI pAchA AvavAnI pratIkSA karatA hatA. have tiSInI vAta para pAka vizvAsa AvI gaye. cAra varSa pachI vALI vAta sAcI paDI te have bAvIsa varSa upara agiyAra divasa vALI paNa sAcI kema nahIM hoya! AzA ane bharose pratIkSA mATe ane jIvavA mATe AzA ane vizvAsathI moTe keIsahAre che paNa nahI'. . . . maju zeSA bebhAna thaI paDI hatI. cAra prahara pachI tene bhAna AvyuM. AMkho kholI te pitAnI cAre tarapha joyuM. UbhA thavAne prayatna karyo paNa UbhA na thavAyuM. eka vRddhA bhAgyae mokalI. teNe Teko ApI UThADI. je kiI sAMbhaLanAra-jenAra hoya to du:kha vadhe che. vRddhAne je maMjughaSA raDI paDI ane bolI : ' . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 233 "mA ! tame keNuM che? mane marI javA de. samudramAM paDavA chatAM huM kema bacI gaI? beTI ! teM mane mA kahI to ema ja kahI ? evI 'koNa mA hoya, je potAnA saMtAnane marI javA de "mAhuM evI ja mAtA chuM. mAro lAla TapalI sahita taNAI gayo. huM tene bacAvavA kudI paDI. mejAe mane ahIM paTakI dIdhI. meM tene marI javA dIdho. huM tene bacAvI na zakI." 'beTI je hRdayathI prerAI tuM sAgaramAM kudI hatI, e mAtRhRdayane pUche ke huM mA thaI tane mAravAnI ke ziza karuM ? te mane bacAvavA prayatna karyo ane huM paNa prayatna ja karIza beTI ! eka vAta e paNa vicAra ke je - sAgaranI vaccethI tuM taTa para AvI, ane huM tane maLI gaI, ema ja zuM tAro putra paNa nahIM bacce heAya ? * bhAgya para bharoso kara. bhAgya bahu camatkArI hoya che. tene mATe asaMbhava jevuM to kazuM che ja nahIM. . " "mA! dhIraja ApavA mATe AvI ja vAta kahevAmAM Ave che. paNa huM e yathArthane joI rahI chuM, jene joI jIvavA nathI mAgatI. have konA mATe jIvatI rahuM ?" . . . "beTI ! huM tane batAvuM chuM, ke zA mATe jIvatA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 34 vasaMtamAdhava A je mArA vALa garamIthI sapheda nathI thayA. A mAnavadevuM karma karavA maLe che. eTale karma karavA jIvatI rahe. karma eka che. zubha-azubha tenA be cheDA che. zubhakarma karavAthI sAruM phaLa prApta karIza ane kukarma karavAthI kharAba phaLa prApta karIza. - "A badhuM zubhakarmanuM phaLa che. jeTaluM kharAba karyuM tenuM phaLa bhegavavAthI zA mATe dUra bhAge che ? zu zubhaphaLa. bhegavavAthI dUra bhAgI hatI ? AtmahatyA karIza to eka mahA azubha phaLa bIju joDAI jaze. beTI ! badhuM ja cheDI de. paNa dhIraja, dharma ane sAhasa A traNene na. cheDa. maMjuSAne saMtoSa thaze. e vRddhAnI sAthe tenA. ghare jatI rahI. jIvane eka navo vaLAMka lIdho. vRddhAne sahAre, devane bharose. kharAba divase pharI sArA divase jevA thaI gayA. vRddhAe vicAryuM, mArI dharmasutA che. kukhe janma nathI. lIdhe te zuM thayuM? tenI rakSA-surakSAnI vyavasthA karavI e mAre dharma che. mArI pAse e surakSita nathI. huM ekalI ane asahAya chuM maMjuSA yuvAna ane rUpavatI. che. kAmI-kumAgI te dareka yugamAM hoya che. kyAre na. hatA ane kayAre nahIM hoya? rAjabhavanamAM rAkhuM te. surakSita raheze. rAjA te garIba, bALaka, vRddha strI, gAya: P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 235. ane brAhmaNane rakSaka hoya che. nirNaya karI vRddhAe maMjugheSAne samajAvI ane tene laI pitanapura nagara pahoMcI. rAjA hatA, jitazatru. vRddhA rANIvAsamAM pahoMcI. rANI taraMgavatI sArA svabhAvanI ane jokapriya hatI. prajAstrIonAM duHkha-darda e moTe bhAge sAMbhaLatI hatI. rANI. taraMgavatI varaMDAmAM beThI hatI. - dAsIo camara DhaLatI hatI. rANI suvarNamaMDita ceka para beThI hatI. paga bAjaTha para mUkyA hatA. vRddhAe jamIna para mAthuM TekavI rANIne praNAma karyo. rANIe praNAma svIkAryA ane dAsIne saMketa karyA te dAsIe. lAkaDAnI beThaka ApI. saMkecAtI vRddhA besI gaI. rANIe. kahyuM : "kahe, zuM vAta che! vRddhA bhUmikA bAMdhavA lAgI. rANIe TekamULa vAta kahe." vRddhAe kahyuM : "eka rAjakanyAne Azraya Apo." rAja kanyA ! ' '; , . . . . ho, mahArANI. kyAM che?" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMta mAdhava-3 e "mArA Azraye che duHkhanI mArI che. lagna thaI gayAM che. - have badhAthI chUTI paDI gaI che. ahIM surakSita raheze. vidyAvatI che. rAjakumArIne saMgIta zikhavADayA karaze." - rANIe tarata rajA ApI- elAvI lAvo. - . maMjurghaSA meDI para hatI. vRddhA bolAvI lAvI. tenA rUpa ane cAritryanuM teja jaI catura rANI samajI gaI ke vRddhAe sAcuM kahyuM hatuM. besavAno saMketa karyo. maMjuSA besI gaI. pachI dAsIne kahyuM : jA, cAvaDIne belAvI lAva." cAvaDI rAjakumArInuM nAma hatuM. rANI taraMgavatI - ane rAjA jitazatru tenA para prANa nyochAvara karatA hatA. -UchaLathI kUdatI cAvaDI AvI. TahUkIne bolI : zuM che ? cAvaDI ! je tArI bahena AvI che. (maMjuSAne) zuM nAma che beTI?...ema, maMjughoSA ! (cAvaDIne) AjathI e tArI bahena che. e paNa rAjadulArI che. mAre be putrI thaI. meTI maMjughaSA ane nAnI tuM." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 237. cAvaDI maMju pAse AvI beThI. belI : " dIdI ! mane vaNa zikhavADazo? cAle mArI sAthe. mArI vINA batAvuM !" bahu jaldI bane haLI-maLI gaI. vRddhAe saMtoSano. zvAsa lIdho ane dharatI para hAtha TekavI UThI. rANIe. hAtha pakaDI lIdho. belI - ATalI sarasa beTI ApI ane ema ja jatAM raheze ? khAI-pIne jajo." - rANI bahu udAra hatI. vRddhAnA sukhapUrNa gujArA, mATe Agraha karI jarUrI dhana ApyuM. hasatI-khuza thatI. vRddhA jatI rahI. maMjuSAne have duHkha e hatuM ke e viyeginI hatI. Ama te have e sukhanA pAraNAmAM jhUlatI hatI. rAjA jitazatru paNa tene bahu ja prema karatA hatA. eka te tene sAro svabhAva ane tejasvItA. bIju rAjA-rANIne anugraha, tethI dAsa-dAsIo kAyama Adeza mAnatAM. cAvaDI ane tenI sAthe eka sarakhe ja vyavahAra thato hato. baMne kAyama sAthe rahetI. rAjA jitazatrue cAvaDInA vivAha nakkI karI. nAkhyA, bharatapuranA rAjakumAra candracUDa sAthe. bharatapuranA. rAjAne tyAM ja te vasaMtamAdhava rahetuM hatuM. rAjaputra. candracUDa sAthe tene gADha mitratA thaI gaI hatI. jema. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasa tamAdhava-3 - 238 rAjA jitazatru cAvaDI ane maMjughone samAna rUpamAM potAnI beTI mAnatA hatA-te rIte bharatapuranareza paNa candracUDa ane mAdherAva-baMnene pitAnA ja putra mAnatA hatA. vasaMtamAlave bharatapuranA rAjAne potAnuM chUpuM nAma dhorAva ja kahyuM hatuM. AkhuM nagara tene A nAmathI jANatuM hatuM. rAjyamAM e mahatvapUrNa vyakita mAnavAmAM Avato hate. jAna-prasthAnane samaya Avye jAnanI sajAvaTanuM kAma mAdherAva (vasaMtamAdhava ne seMpavAmAM AvyuM. mAdherAve pitAnI sUcanA pramANe sajAvaTa karAvI. ratha, ghoDA hAthI sajAvaDAvyA. evI adbhuta yArI thaI ke jenAra daMga rahI gayA. yathAsamaye jAne patanapura javA prasthAna karyuM. aneka dezanA rAjakumAra jAnamAM hatA. yathAsamaye jAna pitanapuranI sImAmAM pravezI. svAgata karI rAjA jitazatrue " jAnane udyAnamAM rAkhI. sajAvaTa joI e paNa cakita thayA. vevAI bharatapuranarezane pUchyuM te emaNe mAdherAva sAthe paricaya karA. pitanapuranareza jitazatrue vasaMtamAdhava uke. mAdherAvane vinaMtI karI : 'tame mArA jamAInA mitra che. tethI jamAI - jeTalA ja sammAnita che. chatAM paNa mArI vinaMtI che ke mArA maMDapanI sajAvaTa : paNa joI le ane sevakone sUcanA kare." : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 239 vasaMtamAdhave svIkAra karyo. rAjA jitazatru sAthe nagaramAM AvyuM. maMDapane pitAnI rItathI sajAvaDAvyo. yathAsamaya jAne raMgamaMDapamAM AvI ane pita-pitAnA sthAne beThA. vasaMtamAdhava rAjakumAra candracUDa pAse beThe hate. nagaranI vaha-beTIo chata-chAparAM parathI jAnane jotI hatI. rANI taraMgavatIe cAvaDIne kahyuM : rAjadulArI ! bahena maMjughoSA ane te paNa joI Ava." cAvaDI zaramAI rANuM kahIne jatI rahI to cAvaDI maMjuSA pAse pahoMcI. maMjuvA udAsa beThI hatI. kapaDAM paNa badalyAM na hatAM. cAvaDIe kahyuM : " "dIdI ! jaladI taiyAra thaI jAo. mAe kahyuM che. cAlo jAna jovA." - "bahena cAvaDI ! huM kayAMya nahIM jauM. mane kazuM - sUjhatuM nathI. mArA mATe badhuM sUnuM che. tuM jA bahena ! mane choDI de." "dIdI ! tame nahIM jAo te huM paNa nahIM jauM. hamaNAM badhAM AbhUSaNa utArI mUkuM chuM.dIdI ! mAruM mana kahe che ke have tamane jalaMdI jIjAjI maLI jaze, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 vasaMtamAdhava- cAvaDIe bahu Agraha karyo. maMjuSA taiyAra thaI gaI. baMne chata para pahoMcI ane jharUkhAmAMthI jevA lAgI. maMjuSAnI najara vasaMtamAdhava para paDI to jetI ja rahI gaI. pitAnA svAmIne oLakhI lIdhA. DAbuM aMga . pharakavA lAgyuM. hRdayamAM uchALe che. pachI keIe vasaMtamAdhavane kuMvara mAdherAvajI kahI bolAvyo. eTale te nirAza. thaI-nAma to bIju che. te pachI A bIju kaI che? bIju kaI che te DAbuM aMga kema pharake che? mana khoTA saMketa kema Ape che? zuM khabara temanA jevA mukhavALuM bIju kaI hoya. e hoya te pitAnuM nAma kema badalI nAe ?' saMkalpa-vikala5 ane duvidhA laI maMjuSA nIce UtarI. dIpamALAonA tIvra prakAzamAM rAte cAvaDI ane cadracUDanAM lagna thaI gayAM. savAre kuLa pUjA mATe jamAI candracUDa ane mAdherAva baMne rAjA jitazatrunA bhavanamAM padhAryA. dAsIo AgaLa-AgaLa phUla pAtharatI jatI hatI. baMne mitro jojana karavA besI gayA. strIvRMdamAM . maMjughASA beThI hatI. pAse ja ADamAM cAvaDI hatI. vasaMtamAdhave maMjuSAne joI te-A ahIM kevI rIte ? tenuM paNa jamaNuM aMga pharakavA lAgyuM. pratIti thaI ke - A e ja che. pachI vicAryuM, have sAcuM nAma pragaTa. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 24 ka. rAjA jitazatru paNa pAse ja beThA hatA. temaNe belA- "kuMvara mAdherAva !" vasaMtamAdhava na bolyA. candracUDe paNa e nAmathI belAvyuM. tyAre paNa na bolyo. pachI candracUDe hAtha pakaDI. halA-bolatA kema nathI ?" kevI rIte boluM? mAruM nAma to vasaMtamAdhava che." - "are te pahelAM kema na kahyuM ?' have kahI dIdhuM. belavAmAM suvidhA rahe eTale mAdhe-- rAva kahyuM hatuM.' ' have maMjuSAne kaI zaMkA na rahI. hAtha pakaDI cAvaDIne eka tarapha laI gaI. tene kahyuM : ' bahena! A che tArA jIjAjI. sAce ja A che." are-are, te kAle kema na kahyuM ?' nAmanI zaMkA hatI." "te haMmaNe badhAne khuza karuM chuM : cAvaDIe dAsIne kahyuM : - "jA pitAne belAvI lAva.' 16 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 vasa tamAdhava-3 "zuM kAma che ?" Ama kahetAM rAjA jitazatru paNa AvyA. badhI vAto sAMbhaLI te pharI vasaMtamAdhava pAse AvyA ane pUchyuM : "have tame saMbhaLAvo. tamArI priyA kayAM che ? kazuM na chupAvaze. pitanapuramAM pharI eka vAra utsava thaze." - vasaMtamAdhave badhuM saMbhaLAvyuM. rAjA jitazatru uchaLI paDayA. khuza thatAM bolyA : badhA sAMbhaLo, have mArA gharethI be putrIo vidAya thaze. maMjuSAnA pati che, kuMvara vasaMtamAdhava. ahIM A baMne pAkI sakhI che ane tyAM A paNa abhinna mitra che. ke saMga thaI gaye! jene maLavAnuM hatuM, e paNa maLI gayAM ane chUTAM paDelAM paNa maLyAM." jAnamAM paNa samAcAra pahoMcI gayA. badhAne bahu AnaMda thaze. pAMca divasa jAna rahI. jyAre vidAyano samaya Avye, to rAjA jitazatrue bharatapuranarezane prArthanA karI : have te tame badhuM jANI gayA che.. cAvaDI te atyAre tamArI sAthe Avaze ja. maMjuSAne mUkI jAo. tamane mArI vinaMtI che ke kuMvara vasaMtamAdhavane thoDA divasa ahIM pitanapuramAM rahevAnI rajA Apo. baMne putrIono viraha huM sahana karI zakIza nahI. bharatapuranareza belyA ? . . . . " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtamAdhava-3 243 "are, te vasaMtamAdhava para tamAro adhikAra zuM mArAthI oche che? e te pharavA nIkaLyo ja hato. pachI tame e paNa kahe che ke kauzAmbInA rAjaparivAranuM ane tamAru gotra eka che. e to tamAre adhikAra che. mAro atithi ane tamAruM kuLa-gotrano-gharane ja che." jAna vidAya thaI gaI. cAvaDI ane maMjuSA eka bIjAne maLIne raDayAMmAM ane chUTAM paDayAM. badhAnI sAthe vasaMtamAdhava nagara-sImA sudhI janane vaLAvavA gaye. jyAre pAchA pharavA lAge to candracUDane kahyuM : - chUTA paDavAthI zuM mitratA tUTI jAya che ? Aje chUTA paDIe chIe, to kAle maLIzuM paNa kharA. chUTA paDelA maLe che ane maLelA chuTA paDe che. A to jIvananA be cheDA che." baMne mitro pita-potAnI dizAo tarapha vaLyA. vasaMtamAdhava ane maMjuSA jamIne ekAMtamAM beThAM. pita- pitAnI kathA saMbhaLAvI. baMnenuM hRdaya halakuM thayuM. have baMnenA divasa pitApuramAM AnaMdathI pasAra thavA lAgyA. putra-viganA duHkhathI vasaMtamAdhava vadhAre du:khI thaye. kAraNake tenA mATe A navuM duHkha hatuM ane maMju ghoSAne ghA samaye bharI dIdhuM hatuM. A * divase pasAra thatA hatA. rAjA jitazatru vasaMtamAdhava para mugdha hatA ane vicAratA hatA ke have potAnA kuLa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 vasatAdhava-3, 11na getrane samartha uttarAdhikArI maLI ga che, te rAjapATa tene ja ApI dIkSA grahaNa karI lauM. paNa haju samaya AvyuM na hatuM. tethI vicAra, saMka95 ne ba. pitanapuramAM acAnaka ja carono upadrava vadhI ga. janatA trAhi-trAhi karI UThI. tyAM sudhI vAta AvI gaI ke puravAsIoe nagara cheDavAno nizcaya karI lIdhuM. kAraNake rAtanI rAta jAgavA chatAM cera pakaDAtA na hatA. rAjAnA sajAga paheragIre ane rakSake paNa niSphaLa gayA. rAjakeSamAM paNa corI thaI gaI. tyAre rAjAe sabhAmAM bIDuM mUchyuM: koNa pakaDaze cara? UThAve bIDuM, meM mAgyuM InAma meLavaze." keInI hiMmata na cAlI. leko gusapusa karavA lAgyA-cAra hoya te pakaDe. havAne kaNa pakaDe? keNa, jANe cAra kayAre Ave che ane kayAre jatA rahe che? meTA jAdugara che-mahAmAyAvI. " , vasaMtamAlave bIDuM UDAvyuM. tALIono avAja thayo. rAjAe kahyuM : ' "te jANato ja hato ke tame ja A kAma karI zake tema che. joIe teTalI senA sAthe laI jAo." "tAta! ekale ja pakaDIza. tamAre AzIrvAda mAru baLa haze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ * vasaMtamAdhava-3 245 rAta paDI. aDadhI rAte prItimatIne putra khullI talavAra laI ekale je vana tarapha cAlavA lAgyuM. jyAre puNya pragaTa thAya che te vizvAdhAranI pratikULatA paNa manuSya tarI jAya che. siMha jyAre potAnI guphAmAMthI nIkaLe che, te sAthe keI sainika nathI hoto. e ekale. ja hoya che ane mRgone mAre che. vasaMtamAdhavarUpI siMha paNa cArarUpI mRgono zikAra karavA ekale nIkaLI paDyA hate. - pitanapurathI cheDA kesa dUra vanamAM vasaMtamAdhava pahoMce. eka yogI dhyAnamagna beThelA maLyA. vasaMtamAdhave gIne praNAma karyA te yogIe AzAthI viruddha kaDakAithI kahyuM : keNa che? jAo ahIMthI, dhyAna karavA do." vasaMtamAdhava samajI gayA ke A koI dhUrta che. yegIno veza dhAraNa karI beThe che. vasaMtamAdhave abhinaya karyo. talavAra mUkI cagIne pagamAM paDaye ane bolyo : A talavArathI mAruM mAthuM uDAvI do. have tamArA caraNonuM zaraNa cheDI kayAM jauM ? mAtA-pitAe kADhI mUkaryo. bhIkha to mAgI zakato nathI. corI karavAnA vicArathI rAte bhaTakuM chuM. saphaLatA nathI maLatI, tethI bhAgya preraNuM thI tamArA zaraNe Avyo chuM.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 vasaMtamAdhava - yogI thaDA narama paDayA. vasaMta mAdhava kazuM kahevAne. hate te ja samaye cAra cAra AvyA ane corInuM dhana gI rUpa ceranAyakanA pagamAM mUkI dIdhuM ane zAbAzI. meLavavAnI AzAmAM bolyA : - keTaluM maLyuM che Aje ! hIrAnAM AbhUSaNa paNa. badhAthI vadhAre che." gIrUpa coranAyake kahyuM : sAthIo ! have tamArA badhAno aMta najIka Avate. dekhAya che. kAraNa ke vasaMtamAdhave tamane mAravAnuM-pakaDavAnuM bIDuM jhaDapyuM che. have zuM karazo ? cAra bolyA : " asaMbhava! evI kaI mAtAne putra che, je amArA paDachAyAne paNa pakaDI zake. amArAmAMthI kaI ekane paNa. sAmane karI zakatuM nathI. hamaNuM AvI jAya to yamaleka pahoMcADI daIe." vasaMtamAdhave gIne kahyuM : "bhagavad ! e te mahAmUkha che, je tamArA jevA tapasvInA vacanene vizvAsa nathI karatA. tame mane AjJA Ape, te huM hamaNAM javuM ane vasaMtamAdhavanuM mAthuM tamArA pagamAM mUkI dauM." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtabhAdhava-3 khuza thaI egIe anumati ApI dIdhI. vasaMtamAdhava tarata rAjabhavana AvyuM. rAjakoSamAMthI ghaNAM ja, ratna kADhayAM ane jhaDapathI vegI pAse AvI che : - "bhagavad ! tamAre saMga bahu camatkArI che. Aje cerImAM saphaLa thaI gaye. ATalAM ratna UThAvI lAvyA. pahelI saphaLatAnI tucha bheTane svIkAra kare.' , * kapaTI bhegIe kahyuM : are, ame to A mAyAne aDatA paNa nathI. chatAM paNa tamane nirAza nahIM karuM. mArA A bhaktone ApI de." cAre coroe ratna sameTI lIdhAM ane vanamAM vilIna. thaI gayA. pAchaLa-pAchaLa chAyAnI jema vasaMtamAdhava paNa lAgI gaye. cAre cora eka jhADImAM ghUsyA. eka paththara khaseDa ane guphAmAM ghUsI gayA. vasaMtamAdhava paNa ghUsya, saMtAI garyo. cAree dhana guphAmAM mUkayuM ane bahAra jatA rahyA. pUrvavat paththarathI dvAra baMdha karI dIdhuM. . vasaMtamAdhave guphAnuM nirIkSaNa karyuM. cAre tarapha dhananA DhagalA hatA. sonuM, cAMdI ane ratna. mUlyavAna kapaDAM paNa hatAM. jyAM-tyAM manuSyanAM hADapiMjara laTakAvelAM hatAM. keTalAka manuSya keda hatA. eka khUNAmAM beThelI strI paNa baMdhanamAM baMdhAyelI hatI. guphA lAMbI-pahoLI hatI. vasaMtamAdhavane strIe je te belI : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 vasaMtamAdhava-3 "pAchA jAo. tame kevI rIte AvyA ? jue che, A kedIonI dazA ? A paNa temane pakaDavA AvyA hatA. tame paNa e mATe AvyA haze. paNa temane pahoMcI vaLaze nahIM. asura paNa temane mArI zakatA nathI ane deva paNa. A badhAnI pAse meTI vidyAo che. e adRzya thaI jAya che ane vidyAothI mAre che. java vahAle nathI? jaladI karo. haju rAta che. divasa Ugaze te e loko ahIM AvI jaze ane Akho divasa ahIM raheze." jyAre baMdinI badhuM kahI cUkI te vasaMtamAlave mane jIvanamAM koI moha nathI. kene maravAnuM nathI? emane jItavane je kaMI upAya tamane khabara hoya to batAve, jarI batAve." . . . . . . strIe kahyuM : - - , : "ahIMthI pazcimamAM cAlyA jAo. dasa kosa dUra eka pahADa che. jharaNA pAse je eka guphAmAM gI rahe che. tene prasanna karI le te emane jItI zakazo?' * * basa, have vasaMtamAdhava jadI caDhyuM. tyAre guphAdvArano zilA khasI, pe dhUrta yogI pravezyo. daravAje haju khulle hato. kadAca bAkInA cere paNa pAchaLa-pAchaLa AvI rahyA hatA. vasaMtamAdhava tirADamAMthI joI rahyo haste. gIe pitAne kapaTI veza utAryo. dADhI banatI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ -vasaMtamAdhava-3 249 - hatI, jaTA paNa. have e devakumAra je. suMdara puruSa thaI . e AgaLa gaye te lAga joI vasaMtamAghava cupacApa bajhAra nIkaLI gaye ane pazcima dizA tarapha cAlavA lAgyuM. ' vasaMtamAdhava yathAsamaye pahADa para pahoMcI gaye. yogIne vaMdana karyA. temane prasanna kyAM ane badhuM saMbhaLAvyA pachI kahyuM : 'have mArI AbarU tamArA hAthamAM che. 3: ". nA : " yogI bolyA : vasaMtamAdhava! mane tamArI pratIkSA hatI: guNacandra ane guNamaMjarI paNa ahIM hatAM. have tamane zodhavA - nIkaLI paDyAM chejhaDapathI tamane maLaze. "vatsa ! A zerone paNa tamArA ja hAthathI maravAnuM che. huM tamane sAta vidyAo ApuM chuM. vijaya tamAre ja thaze." A tyAra pachI cagIe vasaMtamAdhavane (1) staMbhana, (2)mohana, (3) ucATana (4) gaganayAminI (5) daitya, damana (viSahara ane (7)vazIkaraNae sAte vidyAo jhaDapathI siddha thaI gaI ane have vasaMtamAdhava coravALA vanamAM AvyA. divasano samaya hato. pace mAyAvI cAra nizcita thaI UMghatA hatAM. temanuM A je kAma hatuM. divase - UMghavuM ane rAte corI karavI. . ' 4 5 . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 vasaMtamAdhava-3: vasaMtamAdhave paththara khaseDe. guphAmAM ghUsya ane corane paDakAryA. core evI rIte UThayA ke koI macharane masaLavA UThayA hoya. temane vidyAonuM bahu abhimAna hatuM. eka zera pahelAM jhakaye. taMbhana vidyAthI vasaMtamAdhave tene rekI dIdho ane daityadamanane pragathI. mArI nAkhyo. pachI traNene mArI nAkhyA ane nAyakane. te taDapAvI-taDapAvIne mAryo. pAMce marI gayA. nagaramAM samAcAra mokalAvyA. eka kedIne meka. rAjA senA. laI AvyA. nagaravAsIo paNa AvyA. bahu AzcaryathI. guphA joI. kedIone mukta karyA. kedI strIne vasaMtamAdhave. tame mArAM dharmanAM bahena che. tame ja mAro jIva: bacAvyuM che." , "bhAI! TI khuzAmata na kare. tame keTalAyane acAvyA. badhA joI rahyA che." A guphAnuM dhana bhaMDAramAM bhayuM. eka-eka kedIne yathA-- sthAne pahoMcADavAmAM AvyA. guphA-dhananuM pradarzana javAmAM AvyuM. jenuM je cerAyuM hatuM, te dhanamAMthI puravAsIoe pita-pitAnuM laI lIdhuM. bAkInuM rAjakeSamAM jamA thayuM.. bahu meTuM kAma thaI gayuM hatuM. rAjA jitazatrue dhAma-. dhUmathI vasaMtamAdhavanuM rAjatilaka karI nAkhyuM. prajA khuza thaI, AvA suzAsakane prApta karI, have rAjA nizcita thaI ghare ja dharmArAdhana karatA hatA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 251. thoDA divasa pachI vasaMtamAdhavanuM mana ucATa pAmyuM to kauzAmbI javAno vicAra karyo. vicAyuM, vijayapura , thaI kauzAmbI jaIza. rAjA vijayasenane paNa pATha bhaNAvavA-. ne che. eka divasa sacivone pUchayuM : ke "ahIMthI kazAmbI keTaluM dUra che ? hajAro kosa dUra hatuM. nirNaya pAke hate. catura. giNI senA sAthe vasaMtamAdhave prasthAna karyuM. zukana paNa. sArA hatA. vasaMtamAdhava pAse senAnuM baLa te hatuM ja. . sAta divya vidyAonI saMpatti paNa hatI. jaDa saMpattinuM rakSaNa kare che prANI ane vidyAdhana manuSyanI rakSA kare. che. sAcuM te che ja. maMjuSAnA manamAM piyara javAne utsAha hatA ? have mane vAsaMtI maLaze. mArA mATe teNe keTaluM duHkha sahana karyuM. have huM tene mArI sAthe kauzAmbI laI jaIza.. have vimAtA jaze te AMkho phATI jaze. mane ThAma-ThekANuM pUchavA vAsaMtInI cAmaDI utArI nAkhI. oha! e duSTAe keTalA koraDA mAryA. huM eka patra vAsaMtIne ApI. AvI chuM. ene bheda koIne khabara nathI. jyAre e pahelI rAte guptadvArathI mane garbhagRhamAM maLI hatI tyAre e. rAte meghAvaMtI mArI jada jevA AvI hatI. jyAre e. jatI rahI hatI tyAre. rAte. meM patra lakhyo hato. bIjA divasanI rAte jyAre e mane mukta karAvavA AvI hatI,. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ -2para vasaMtamAdhava-3 tyAre patra A hato. patramAM maravAnI vAta lakhI na --hatI, saMketa hato. paNa vAsaMtIe te pitAne kahyuM haze ke huM marI gaI chuM. pitA bahu duHkhI thayA haze. have joze to camakI jaze." Ama maMjughASA jANe zuM-zuM vicArI rahI hatI. senAnI vacamAM tene ratha vijayapura tarapha AgaLa vadhato hato. guNacandra ane guNamaMjarIe vasaMtamAdhavanI bahu - rAha joI. pachI guNacandrae, guNamaMjarIne kahyuM: ' "bhAbhI ! Ama kayAM sudhI besI rahIzuM? gIrAjanI rajA laI ApaNe baMne bhAIne zodhavA jaIe. temane maLavAnuM ja che te tyAM ja paga upaDaze." . guNama jarIe kahyuM .. : : ' , . "diyara ! tame sAcuM kahyuM. temanA vinA eka kSaNa eka varSanI jema pasAra thAya che. temane zodhatAM-zedhatAM ja prANa ApI daIza. paNa have besIne pratIkSA nahIM karuM." - nizcaya thaI gayo. banavAkALa thavAnuM ja che, e samajI egIe svajanane zedhavAnI anumati ApI dIdhI. baMne cAlyAM. jyAM rAta paDatI, tyAM rokAI jatAM. phaLa vigere khAI bhUkha saMtoSatAM. vanane mArga hato. eka vanamAM azubha karma pragaTa thaI gayAM. ceree gherI lIdhAM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtabhAdhava-3 253:: ane baMnene jhADa sAthe bAMdhI dIdhAM. zubhAzubha karmonI taDakA-chAMyaDI thaI. eka vaNajhAro pitAnI vaNajhAra laI pitAnA nagara tarapha jatuM hatuM. teNe baMnenAM baMdhana cheDI. nAkhyA ane pitAnA ghare laI gaye. paNa e zeThanI patnI bahu karkazA hatI. guNamaMjarInA rUpane joIne e guse. thaI. zeTha para garjanA karI kUdI paDI. - "are, A cuDelane kayAMthI pakaDI lAvyA ? mArAthI. tamAruM mana bharAI gayuM che ke zuM ? have te Ane rAkho, huM kUvAmAM paDIza." - zeThe javAba Ape : "are pApiNI ! A mArI dharma putrI che. zA mATe potAnI jIbhane kalaMka lagADe che ? vacamAM ja guNacandra bolyA : - "zeThajI ! amArI pAchaLa tame baMne kema paDayAM che? mAtAnA seda, bhAbhInuM apamAna huM sahana karI zakIza nahIM. ame baMne jaIe chIe. amArA bhAgyamAM je haze te bhogavIzuM.' - zeTha paNa temane rokI zakayA nahIM. rAtamAM ja baMne jatAM rahyAM ane vana-vana bhaTakavA lAgyAM. badhuM bhAgyA para choDI dIdhuM. P.P. AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMjughoSAnA javAnI vijayapuramAM keTalAya divase sudhI khUba carcA thaI puravAsIono e nizcaya mata hatuM ke navI rANae sAvakI putrIne cupacApa mArI naMkhAvI che ane jAhera e karyuM ke maMjughoSA nAsI gaI. keTalAka * virodha paNa karatA ane kahetA bhAgI ja gaI haze. jeTalAM mukha eTalI vAto. dhIre dhIre maMjughASAnI vAta badhAnA mana parathI utaravA lAgI. rAjA vijayasenane saMtoSa thaze, kAraNa ke beTInA kRtyathI e duHkhI hatA. rANI meghAvaMtIne thoDo vasavaso e hato ke huM ene marAvI na zakI. jyAre A mAmale zAMta thaye to vAsaMtI rAjA vijayasenane ekAMtamAM maLavAnI taka zodhavA lAgI. e dararoja lagabhaga udyAna bhramaNa karavA jatA hatA. aMgarakSaka sAthe rahetA. chatAM paNa e aMgarakSakane ratha pAse mUkI udyAnamAM ekalA ja bhramaNa karatA. thoDIvAra jaLakuMDanI pAse ja besatA. vAsaMtIe udyAnamAM ja maLavAne nizcaya karyo ane eka divasa pahecI gaI. rAjAe joI te bolyA : are vAsaMtI tuM? te paNa kazuM na vicAryuM, te - sAruM na karyuM.' - "annadAtA ! Aje huM sAruM karavA ja AvI chuM. - jyAM sudhI rahasya nahIM khUle, tyAM sudhI tame rAjaputrI vize jANe zuM-zuM vicAratA raheze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ SU V IJ S. - thAna mara 255 @ii mahAvIra jaina AjanA ja ziva te batA e kayAM gaI che? konI sAthe tenAM - lagna thayAM che ?" che. vAsaMtI bolI : - "annadAtA ! e kayAMya gaI nathI. paraMtu mahArANI dvArA yamaloka pahoMcADavAmAM AvI che. je divase tenA nAsI javAnI bUma paDI hatI, tenI pahelI rAte thoDA sauniko tene cupacApa laI jatA hatA. emaNe dUrathI mAro paDachAye je. emane zuM khabara hatI ke huM chuM? kaI paNa hoya ema vicArI emaNe eka patra pheMkaye. patra meM lIdho ane vAMcyuM paNa kharA. patra vAMcavAthI evuM lAgyuM 'ke potAno marI javAno khyAla temane AvI gayo hato." te lAva, kayAM che e patra ? * : "sAthe ja lAvI chuM. tamArA mATe ja lakhavAmAM AvyuM che.' vAsaMtIe rAjA vijayasenane patra Ape. baMne taraphanA goLa-goLa DaMDA pakaDI rAjA vijayasena rezama para lakhele patra vAMcavA lAgyA. pahelAM te samagra patra para eka uDatI najara nAkhI. pachI eka-eka zabda vAMcavA lAgyA : . . pUjaya tAta ! doraDuM ane sApa sarakhAM hoya che. tethI kayArekakayAreka aMdhArAmAM jonArane bhrama thAya che. paNa bhrama te P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 ka che. * vasaMtamAdhava-3. bhrama ja che. kAvatarAkhe je na karI batAve e DuM che. 'tAta ! tamane yAda haze, jyAre navI mA AvI, hatI, tyAre e mane mAratI hatI. tame eka divasa mane kahyuM hatuM ke maMju ! tuM mUMgI thaI che. kazuM kahetI nathI. paNa zuM huM jANato nathI ? e duSTA ! tane mAre che ? paNa gune mATe ja che. mAruM ja pApI mana na mAnyuM. maMtrIonA dabANanuM bahAnuM laI meM bIjA lagna karI, lIdhAM. - "rAjana ! have huM mUMgI nahIM rahe. have tamane . badhuM ja kahIza. pitA sAme mUMgI rahI, paNa rAjA sAme , nahIM rahuM, kAraNa ke nyAya te rAjA kare che. tethI meM tAtanI jagyAe rAjana lakhyuM che. to rAjana ! mArI, vimAtAe kAvataruM racyuM, mArAM lagna eka keDhI rAja- . kumAra sAthe karavAnuM. vizvAsu mANase dvArA mane khabara paDI gaI. paNa zuM karuM ? beTI ane gAya-baMne vivaza . hoya che. baMnene jyAM hAke tyAM cAlI jAya che. kaDhI . sAthe jo mArAM lagna thaI jAya te huM zuM karata? kazuM ja nahIM. . - - "rAjan ! bhAgyathI eka rAjakumAra, devarUpa je . suMdara ane mahAparAkramI mAra mahelamAM AvyuM. pitAnA . uddhAra mATe zAstra pramANathI gAMdharva lagna karI lIdhAM. pitAnI amatinI AzA na hatI-vimAtAnI te hoya. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 ja kyAMthI, jeNe A karyuM. vimAtAe kAvataruM racI mane maMtrI patnIne ghera AkhI rAta rAkhI ane mArI pAchaLa mArA bhavanamAM mArA patine sainikoe gherI lIdhA. e vIre cha senikone mArI nAkhyA ane keNa jANe kayAM nAsI gayA. pachI mane vimAtAe garbhagRhamAM keda karI rAkhI. bhUkhI rAkhI. vAsaMtIne eTalI mArI ke tenI cAmaDI UtarI gaI. - have rAjana ! mane tamArI pAse nyAyanI AzA na rahI, tethI A patra lakhyuM. huM rahuM na rahe, mAre A patra tamAro bhrama dUra karaze. tamArI putrI punazca maMjuSA." "chelle meM 'tamArI putrI lakhyuM. tame rAjA che, huM prajA chuM. prajA paNa rAjAnAM saMtAna hoya che ane huM te. chuM ja. eTale "putrI lakhyuM. jo marI jaIza to svargamAM mArI mAtA mAnavatIne maLIza." * patra vAMcI rAjA vijayasena raDI paDayA. bahu raDayA. . bahu pastAyA. pitAnI jAtane dhikkArI-are huM kevo rAjA * chuM ane kevo pitA ? meM tapAsa paNa na karI. nirdoSa putro marI gaI! pachI gusso caDha. bhramaro kheMcAI. AMkha lAla thaI. ekadama UThayA-"have zu meLAvaMtIne jIvatI cheDIza ? 17 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ - hamaNAM ja tenA prANa lauM chuM." vAsaMtIe paga pakaDI lIdhA prajA rakSaka ! evuM na kare. huM tamArA paga pakaDuM chuM. tene mArIne tame dusaha karma bAMdhazo. e pote ja pitAnAM karelAM karmanuM phaLa bhogavaze." jyAre rAjAe vacana ApyuM, tyAre vAsaMtIe paga cheDayA. rAjA ratha sudhI gayA. vAsaMtIne paNa besADI. bhavana pahoMcyA. temanA gussAne joI rAsa-dAsI DarI gayAM. bUma pADI meghAvaMtIne bolAvI. belyA : "duSTA ! nATaka kare che ? te chUpI rIte mArI putrIne nArI naMkhAvI. tArA prANa ANe bacAvI lIdhA. paNa keraDA jarUra mArIza." sAce ja rAjAe meghAvaMtI para keraDA varasAvyA. 'e hAya-hAya karatI rahI. pachI vAsaMtIe ja cheDAvI. rANIe bacAva paNa karyo, paNa rAjAe kazuM na sAMbhaLyuM. have rAja vijayasena meghAvaMtIthI ekadama vimukha rahevA lAgyA. tenuM mAna-sanmAna paNa ghaTI gayuM ane e dAsInI jema rahevA lAgI. kharAba kAmanuM kharAba pariNAma. thoDuM ahIM ane DuM parakamAM paNa, janma janmAMtara sudhI. samaya pasAra thato rahyo ane rAjA putrInA tathAkathita mRtyu zokane bhUlatA gayA. 0dhA ghA rujhAya che, paNa samaya : vinA nahIM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasa tamAdhava-3 259 lAva-lazkara sAthe vasaMtamAdhava vijayapura pahoMcI gaco. nagarathI doDha kesa dara meTA medAnamAM paDAva nAkhyo. havA para taratI rAjA vijayasena pAse khabara pahoMcI ke koI meTA rAjAe nAranI bahAra paDAva nAkhe che. vijayasena gabharAyA. nAgarika zakita ane bhayabhIta thaI gayA. acAnaka yuddhanAM vAdaLa chavAvA lAgyAM, badhAne evuM ja dekhAtuM. rAjA vijayasene rAte ja maMtraNA karI. nizcaya thaye, senAne taiyAra rAkho. savAre vipakSamAMthI saMdezo AvavA de. ahIM vasaMtamAdhave gaganagAminI vidyArthI potAnuM vimAna UDAvyuM ane kSaNamAM ja maMjughaSA sahita bhAgacandranA bhavanamAM dAkhala thaI gaye, zeTha-zeThANuM bahu khuza thayAM. vAsaMtI paNa tyAM ja hatI. AkhI rAta vAte thaI. sukha-duHkhanI carcA, vItelA divasonI vAta, pitapitAnI vAta badhAe kahI. vAsaMtIe maMjuSAne tene patra mahArAjane ApyAne prasaMga paNa kahI saMbhaLAvyuM. cothA praharamAM vasaMtamAdhave zeThane kahyuM : " "tAta ! huM mArA paDAva para jauM chuM. maMjuSA ahIM raheze. have savAre kaMIka kotaka karIza." : | " . zeTha bhAgacandrae kahyuM : 'mAdhava ! rAjAne vadhAre taMga na karIza. e bahu ja duHkhI che. chevaTe tArA saMsarA che. have e bahu pastAya che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3. 210 - zeThANI bhAnumatIe paNa kahyuM : : "have meghAvaMtI pahelAM jevI nathI rahI. manuSya na badalAya, paNa tenA vicAra badalAya che. tethI te eka ja jhATakAmAM mahAbhegI, mahAyogI thaI jAya che. meghAvaMtIno. verabhAva have jANe kayAM jato rahyo !" - maMjughoSAe pUchyuM : zuM vimAtA tamane kazuM kahetI hatI ? bhAnumatIe kahyuM : huM te kayAreya maLI nathI. tene zuM khabara ke amAre tamArI sAthe kaMIka saMbaMdha che. paNa vAsaMtI kahetI . hatI. eka divasa rANIe vAsaMtIne kahyuM hatuM. vAsaMtI ! vAsaMtI kahevA lAgI : " sakhI rAjakumArI ! meghAvaMtIe eka divasa AMkhamAM. AMsu lAvI kahyuM hatuM : "vAsaMtI ! huM te vAMjhaNa hatI. paNa vidhAtAe . vimAtAnA rUpamAM ja mane mAtA banAvI dIdhI hatI. paNa e mAtRpada paNa meM mArA hAthamAMthI naSTa karI nAkhyuM. leo kahe che ke meM ene mArI naMkhAvI. paNa mAruM hRdaya mane hatyAriNuM nathI kahetuM. e guptamArgathI gaI che, to.. kayAreka jarUra Avaze. huM tenI pAse mAphI mAgIza. vAsaMtI tu ! te enI sakhI che. mane mApha karI deje P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ - vasaMtamAdhava-3 261 maMjuSAnI AMkhomAM AMsu AvI gayAM. vasaMtamAdhava bolyo : strIonI AMkhamAM dareka kSaNe AMsu ja bharAyelAM hoya che. huM to jauM chuM." 1 ts javAbanI rAha joyA vinA mAdhava UDI gaye. -aMdhArAmAM ja paDAva para pahoMcI gaye. savAre badhI -vyavasthA karI ane dUtane samajAvI rAjA vijayasena pAse maka. dUte kahyuM : ' , "rAjana ! pitanapuranA mahAparAkramI rAjA ane kauzAmbIne bhAvi zAsaka kuMvara vasaMtamAdhava tamArA jamAI che. e tamArI putrI ane pitAnI patnIne vidAya karAvavA AvyA che. tame temanuM svAgata kare ane tamArI kanyAne temanI sAthe vidAya kare." : rAjA vijayasenanuM hRdaya jorathI dhaDakavA lAgyuM. sacive para najara nAkhI. bhayabhIta jevA hatA. pachI rAjAe ja kahyuM : , 'dUtatamArA rAjAne jarUra bhrama thayuM che. temanI sAsarI bIje, kayAMka haze. bhUlamAM e ahIM AvI gayA che. mAre kaI putrI nathI. jyAre putrI ja nathI, to jamAI kevA ? tamArA saMdezAne A javAba che." data pAcho jato rahyo. vasaMtamAdhavane badhuM jaNAvyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26ra vasaMtamAdhavateNe pharI dUta mokalyo. te pharI rAjA vijyasenane " "rAjana ! tamArI putrI maMjuSA che. tame khiyuM bolyA che, tethI mahArAjA vasaMtamAdhava bahu gusse thayA. che. tamArI putrI sAthe lagna karI e jatA rahyA hatAtyAre e ekalA hatA. temane pitAnA prANane bhaya hate. have e lAva-lazkara sAthe AvyA che. jo tame temanI vivAhitA patnI maMjuSA temanI sAthe vidAca nahIM kare te temanuM yuddha-nimaMtraNa svIkAra kare." . . rAjA vijayasena baMDu gabharAyA. te vicAravA lAgyA have zuM javAba ApuM? majughASAne kayAMthI pedA kare ? asaMbhava che to ! te yuddha nizcita che. hAra paNa nizcita che." rAjAnuM mauna ane plAna mukha joI maMtrIe dUtane. kahyuM : " "dUta! tame atithi bhavanamAM raho. ame vicAra karI javAba ApIzuM * dUtane atithi bhavanamAM mokalavAmAM Avyo. eka prahara maMtraNA thaI. nizcarya thaze ke mahArAjA vijayasena dhanadravya ane bheTa-sAmagrI sahita kula vasatimadharvane maLe e jamAI te che ja. rAjakumArInA mRtyunI ghaTanA sAce sAca saMbhaLAve ane mAphI mAgI yuddha TALe." .
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 263 A ja thayuM. vijyasena rAjAe karabaddha thaI vasaMtamAdhava pAse jaI kahyuM : sAce ja tame mArA jamAI che. tyAre mArI bhUlane kAraNe mArI putrI marI gaI. have huM tene pedA nathI karI zakatA. tame mArA prANa laI le. huM aparAdhI te chuM. ja. paNa yuddhane vicAra cheDe.. vasaMtamAdhave kahyuM : zuM tame tamArI putrInAM lagna karavA taiyAra na hatA taiyAra paNa haMtA, te tenI pasaMdagInA vara sAthe lagna karavA mAgatA na hatA, athavA. pachI tamane rAjakumAra vara pasaMda na hate ?" kayA aparAdhane kAraNe tame putrIghAtaka banyuM ?? ' rAjavijyasena raDI paDayA jamAI rAja! have A ghA para mIThuM na nAkhuM. mArI pAse koI javAba nathI. huM teM mAphI ja mAMgI - zeTha bhAgaca paNuM. maMju ghASA, vAsaMtI vigere sAthe vasaMtamAdhavanA AmaMtraNathI paDAva para AvyA hatA. e paNa ahIM hatA. maMjuSA ane vAsaMtI aMdara hatAM. vasaMtamAdhave zeTha bhAgacandra tarapha. saMketa karI rAjA vijayasenane kahyuM : P.P.H. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 lasaMtamAdhava-3 - A tamArA nagaranA zeTha che. have zuM thavAnuM che, eno nirNaya e karaze. temanA para choDuM chuM.' zeThe mAdhavane kahyuM : "vasaMta! have taMga na kara. rahasya parathI paDado UThAvI le. bahu thaI gayuM. - . tyAre hasIne vasaMtamAdhave pitAnA sasarAne kahyuM : 'tAta! jo A samaye tamArI beTI AvI jAya te tame , , , , , : "are to te huM AnaMdathI jhamI UThIza. vasaMta- . mAdhavanI vAta pUrI thatA pahelAM ja vijayasena bolyAte zuM sAce ja te marI nathI ? kayAM che ? have bhale , mane mArI nAkho. eka vAra mArI lADalIne jovA de. have . -tamArI pAse zuM, kSamA te huM tenI pAse mAgIza. mULa aparAdhI huM tene chuM. belA-bolAve. belA !" rAjA vijayasena bUma pADavA lAgyA. vasaMtamAdhavanA saMketathI vAsaMtI sAthe maMjugheSa AvI. rAjA vijayasena tene vaLagI paDayA ane hU-huM karI raDayA. karuNa ane AnaMdanI mizra lahere UThI. badhAnI AMkhe bhInI thaI gaI. saciva vigere paNa raDyA. bahuM samaya pachI lahere UThatI baMdha thaI, to vasaMtamAdhave TUMkamAM badhI vArtA kahI. A vAtamAM zeTha bhAgacandra ane vAsaMtInuM Jun Gun Aaradhak Frusto, rAja P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 265 - vasaMtamAdhava-3 A kArya bahu prazaMsanIya rahyuM. tethI rAjA vijyasene tarata "zeTha bhAgacandrane nagarazeTha banAvyA. vAsaMtIe rAjyabhavanamAM viziSTa sthAna prApta karyuM. moTA utsava sAthe vasaMtamAdhava ane maMjughoSAno nagara praveza thaye, meghAvaMtIe jyAre sAMbhaLyuM te enI maMjughoSA sAme AvavAnI hiMmata na cAlI. dAsIothI gherAyelI maMjughoSAe vAsaMtIno hAtha pakaDI tene kahyuM : . are vAsaMtI ! mA nathI dekhAtI. cAla. mane mA pAse laI jA." baMne gaI saraLa bhAvathI maMjuSA meghAvaMtIne vaLagI paDI ane AliMgana ApyuM : - - - "mA, mArI sAthe bole. have kayAM sudhI risAyelAM raheze ? . . . . . . . - " , '. rANI raDI paDI. bolI : : -che , " ' , , beTI mAro vizvAsa kara. hAtha joDuM chuM. mAre 'vizvAsa kara. mArA zarIramAM jeTalAM ruvADAM che, eTalA. keraDA tArI pAse khAvAnuM mana che sAce ja beTI ! huM tArI mAtA banavA mAguM chuM - evI mA je kUkhe janama Ape che. paNa tuM mAro vizvAsa kema karIza? meM tane herAna karavAmAM zuM bAkI rAkhyuM che ? : , . . , " = . ! * maMjuSA raDI paDI. bolI : " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 vasaMtamAdhava-3. mA! tuM tArI mA kayAre na hatI? tame mArI, sAthe zuM kharAba karyuM che? kazuM ja nahIM, je paNa karyuM - e mArA karmoe. mArA azubha karmoe. mArAM azubha kaeM pahelAM tamAruM hRdaya badalyuM ane have zubha karmothI. tamArA hRdayamAM mamatA bharI dIdhI. mArI mA! je paNa tame karyuM, emAM mA ! mAruM, te bhaluM chupAyuM hatuM. Aje huM je kAMI chuM, e tamArA kANe ja chuM. mAre paNa vizvAsa kare, huM tamArI ja chuM." vijayapuramAM AnaMda chavAI gaye. yAcanuM bhAgya khUlI gayuM. A samaya daramiyArAjA vijayasene vasaMtamAdhavanuM rAjatilaka karI dIdhuM ane rAjakAjamAMthI mukti laI lIdhI. have vasaMtamAMdhavA be rAMne rAjA thaI gaye-pitanapura ane vijayapura. thoDA divasa vijayepuramAM rahI vasaMtamAdhave pitAnA suzAsanane Adarza Acce. pachI, kauzAmbI javA prasthAna karyuMane sasarA vijayasenane pitAnA taraphathI rAjya pratinidhi niyukata karI . "mArA pahoMcyA pachI tame kauzAmbI-jarUra Avaje. che. AvuM je, AmaMtraNa teNe pitanapuranA bhUMpUrva rAjA jitazatrune Ayu hatuMbharatapuranA rAjA tathA rAjaputra candracUDane paNa AvyuM hatuM e A badhAne kauzAmbImAM bhegA karI mahAna utsava karavA mAgate hate.. AC. Gunrathasun
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 ra. have te badhuM anukULa thaI gayuM. have senA paNa be gaNI thaI gaI. jeTalI pitanapurathI sAthe lIdhI hatI, teTalI ja vijayapurathI laI lIdhI. mArgamAM je paNa nAnA-moTA rAjA hatA, te vasaMtamAdhavanI senA joI bhayabhIta thaI jatA ane bheTa vigere ApI tenI AMdhi natA svIkArI letA. mahinAonI lAMbI yAtrA hatI AkAzane dhULathI DhAMkatI vasaMtamAdhavanI vizALa vAhinI kauzAmbI tarapha AgaLa vadhatI: vAsaMtI ANa have maMjughelA sAthe kazA jaI rahI hatI. banne eka ja rathamAM hatI. vAtamAM vAta nIkaLatI gaI ane vAtamAM e baMnene raste sArI rIte saMsAra thato hato. eka moTA vanamAM vasaMtamAdhavano paDAva paDaze. hate. hAthI-ghoDA vanamAM phelAI gayA. grISma Rtu hatI.. jene jyAM aMgyA maLI tyAM paDyAM hatA. DhAlanuM ozikuM banAvI dIdhuM ke I pAghaDIne ja mAthA nIce mUkI dIdhI rAMtane samaye hA~ tethI vyathA adhUrI hatI. parve savAra badhuM thaze. zu khabara, paDozano rAjA ja saMve re potAnA --udyAnamAM vyavasthA karI de. pachI hamaNAM to vasaMtamAdhava, maMjuSA vigerenA zibira banAvI dIdhA hatA. badhI prakRti jaDa-stabdha. kyAM tyAM keIsakSInuM karUNa AkaMda, nistabdhatA sAkAra. A vanamAM eka bIje. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 vaTemArga rahyo hato. enA manamAM saMzaya thaye- keNa che A ATalA moTA rAjA? rokAyelA pathike vicAryuM : haze keI, mArI pAsethI zuM leze ? rAjA che te rAjA sAthe ja TakarAze." pathika sUI gaye. paNa UMgha kevI rIte Ave ? kayAreka hAthI cIsa pADatA ane kyAreka gheDA - haNahaNatA. UMgha A avAjathI DarI gaI. tethI jANe kyAM bhAgI gaI? . ' savAra paDayuM to musAphare mukha UMcuM karI joyuM. sainike jhADa kApatA hatA. kadAca tenA manamAM jijJAsA. na hatI, tethI musAphara yuvake ekane pUchyuM : A kayAMnA rAjA che ? . kayAMnA kahuM?" muMjhavaNathI sainika bolyo. bIjA sAthIe kahyuM : ' 'batAvI do.' ' ' ' "are, to tame ja batAvI de. mane te AMgaLImAM vAgI gayuM. juo, nakha kevA nIlA paDI gayA che. pahele senika pitA nI AMgaLI pheMkavA lAgyA. tyAre bIjAe musApharane kahyuM : ' . ' .! "bhAI ! A vijayapuranA rAjA che ane patanapuranA ' "sAruM, te emanuM nAma che P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 'vasaMtamAdhava." | musAphara UchaLI paDayo ane zibira tarapha doDe.. bUmo pADato gaye- "vasaMtabhAI! bhAI vasaMtamAdhava, tame. kyAM che ?' sevakee dhamakAvya : bahu jaMgalI che. kema bUma pADe che ? tAre zuM kAma che ?" guNacadrane potAnI bhUla samajAI. aziSTatA dura: karI. ziSTatA batAvI, kAraNa ke sevaka bhAvodreka ane. sahaja apanatvane aziSTatA samajI beThA hatA. temanI paNa bhUla na hatI. baMnenI bhASA eka sarakhI ja hoya. che, jema kAka-pika ane baka-marAlanA uparane raMga.. ziSTatApUrvaka guNacadrae sevakane kahyuM : "mApha karaje bhAI! mArA para kRpA kare ane rAjA, pAse A samAcAra pahoMcADe ke temano mitra guNacandra, temane maLavA mAge che." sevaka ha. manamAM vicAryuM- "phATelAM kapaDAM ane. rAjAne mitra ! jarUra koI gAMDa lAge che. paNa samAcAra to pahoMcADI dauM, jyAre rAjA AvI jaze, tyAre bahu majhA Avaze." - sevaka vasaMtamAdhava pAse pahoMcyA. guNacandranuM nAma sAMbhaLatAM ja gAMDAnI jema rAjA yazelarane lADalo deDa ja pahoMcADI ra koI goTalAM kapaDAM . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 270 jhADa nIce UbhA rahelA guNacandrane vaLagI paDe. badhA navAIthI jovA lAgyA. sUcaka sevakane pitAnA anumAna para bahu du:kha thayuM. chatAM paNa tenuM bhAgya ke vasaMtamAlave pitAne hIrAne hAra tene ApI dIdho "are sevaka ! AvI khuzakhabara saMbhaLAvanArane te jANe -zuM ApavuM joIe. chatAM hamaNAM A rAkha." pachI guNacandrane pUchyuM : 'tArI bhAbhInI kazI khabara che ? e te vimAnamAMthI - paDI gaI hatI." . are huM te bhUlI gaye. ame baMne sAthe chIe. e sarovara para gaI che. tyAM nAhI dheI sAmAyika karI - rahI haze." . paNa AvuM chuM - AgaLa-AgaLa guNacaMdra ane pAchaLa-pAchaLa vasaMta- mAdhava. e baMnenI pAchaLa sevaka guNacandra bUma pADato * ja hato...bhAbhI: bhAI ! bhAbhI, bhAI ! bhAI AvI - - gayA. - ' vAsaMtI sAthe maMjuSA paNa e dizAmAM jatI hatI. pAchaLa-pAchaLa dAsIo. guNamaMjarI sAmAyika karI UThI ja hatIH sAmAyika karavA mATe 168 kAMkarAne teNe pAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasa tanAva 3 271 vanA cheDAmAM bAMdhyA ane tarata ja bUma pADatA guNacandrane - je. vasaMtamAdhava para najare paDI. " guNamaMjarI pagamAM paDI ane lAgaNIone dhodha vahevA lAge. sarovaranI jema tenI AMkhe bharAI gaI - hatI. jharajhara AMsu vahI rahyAM hatAM. Azcaryamugdha thaIne maMjuSA jaI rahI hatI. guNamaMjarI ane vasaMtamAdhava eTalAM bhAva-vibhera hatAM ke temane keInI hAjarInuM bhAna ' ja na hatuM. ghaNIvAra thaI gaI te chAtIe lagAvI rAkhIne ja vasaMtamAdhave kahyuM : " priye ! harSanA samaye have keTaluM raDIza ?" e sthiti thaI. pAchaLa pharyo te bhIDa ja bhIDa. mAdhava bolyA : are maju, vAsaMtI ! tame badhAM AvI gayAM ? maMju ! jo, A che tArI. moTI bahena guNamaMjarI ! te paNa sahana karyuM ane eNe paNa bahu sahana karyuM. A mAro abhinna mitra-eka prANa be zarIra. atyAra sudhI bhaTakatA rahyA. Aje huM bahu ja khuza chuM. ene maLavAnA AnaMda sAme be rAye maLavAno AnaMda te kaze ja nathI." - savArano samaya hate. tethI badhAe sarevara para ja * nityakarma patAvyuM. khAI-pI prasthAna karyuM. guNa-maMjarI, maMjuSA ane vAsaMtI eka ja rathamAM hatI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3. 27ra vasaMtamAdhava ane guNacandra bIjA rathamAM hatA. badhA pata-. pitAnuM kahetA jatA hatA. badhA pAse vAta eTalI hatI ke lAMbo rasto paNa Treka lAgate hato. A vAtane saMgraha . varSomAM thaye hato ane eka ja divasamAM badhA pUrI karavA mAgatA hatA. pachI paNa kaika vAta rahI jatI, te vacce- vacce kama vinA cAlatI. kauzAmbI nagaramAM zera macI gaye yuvarAja vasaMta-. mAdhava AvI rahyA che. rAjA yazodhara, rANI prItimatI,.. subuddhi maMtrI ane maMtrIpatnI padmAvatI-A cArenA. AnaMdano pAra na hate rAjA eTalA khuza hatA ke kahevA zuM mAgatA ane kahI zuM detA. pahelAM sevakone kahetA-. ratha taiyAra kare. jyAre sevakoe kahyuM ke ratha taiyAra thaI gayA che te varasI paDayA-are ratha mATe teNe kahyuM hatuM tamane ? hAthI zaNagAre. be AsananA hAthI para ja bane. : mitre bezaze. ' che. tyAre maMtrI AvyA, bolyA : ratha paNa barAbara che. putravadhUo te rathamAM ja - Avaze ane yuvarAja tathA guNacandra hAthI para." rAjAe kahyuM : hA, barAbara che. paNa maMtrIzvavara tame kayAM gayA... hatA? nagaranI sajAvaTa? samAcAra AvyuM eka prahara. pasAra thaI gayo." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasa tamAdhava-3 273 "rAjana ! badhuM thaI gayuM. tame Ane juo. rAjamArga para ekAvana dvAra banAvyAM che. sudhI pANIne chaTakAva thaI gayuM che." * "te sAruM, svAgatanI taiyArI karo. ane hA, patra dalathaMbhaNane paNa laI le. tyAMthI potAnA pitA joDe besIne ja Avaze.' yathAsamaya sacive sahita rAjA yazodhara vigere | pahoMcyA. baMne mitre mAtA-pitAnA pagamAM paDayA ane dalathaMbhaNa no vasaMtamAdhava ane maMjughoSA-guNamaMjarInA pagamAM. badhAne bahu sAro lAge. vasaMtamAghave pitAne. pUchyuM : pitAjI! A vahAle bALaka keNa che ? vasaMta ! tArA putrane paNa na oLakhe? dalathaMbhaNa: che, maMjuSAne putra." * * "are kharekhara !" maMjughoSAe putrane chAtIe lagAvyo.. tenA stanamAMthI dUdha TapakavA lAgyuM. thoDI vAra mATe te tene pitAnA bhAgya para vizvAsa na vece. pachI rAjA yazadhare dalathaMbhaNanI prAptinI vAta jyotiSInA kathanathI mAdhavanA mukhamAMthI nIkaLyuM : " "are te deva! tuM ATale camatkArI hoya che ! have meM badhuM prApta karI lIdhuM. eTale raDa, tenAthI sogaNuM .P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 278 hasavAnuM mana thAya che." - "A hasavA-raDavAthI mukta thAva. A ja jagatanI jaMjALa che. karmone nAza karavo paDaze. e kayAreya eka sarakhA rahevA nathI detAM. hasAve che ane raDAve paNa che." rAjA yazodharanA manamAM vairAgyanI lahero UThatI hatI, tethI temaNe e ja samaye pitAne rAjamugaTa utAryo ane vasaMtamAdhavanA hAthamAM ApI dIdho-- "Ane pakaDa have. huM AnAthI mukta thavA mAguM chuM. have traNa rAjene adhipati banI nagara-praveza kara." vasaMtamAdhavanA hAtha aTakI gayA. bolyA : "tAta! jIvanane bhAra bahu che. traNa rAjyane bhAra huM kevI rIte UThAvIza?" "UThAvavo paDaze beTA ! AvAM ja karma karIne AvyuM che. tethI tuM kauzAmbIno pUrvanizcita uttarAdhikArI che. mane have AmeddhAra karavA de. zuM pitA mATe eTaluM paNa nahIM ?' vasaMtamAdhave mugaTa laI lIdhe. meTI dhAmadhUmathI nagarapraveza thayo. keTalAya divaso sudhI utsava ujavAze. pachI mahotsava pUrvaka vidhi pramANe vasaMtamAdhavane rAjyAbhiSeka thaye. divasa pasAra thavA lAgyA. A vasaMtamAdhavane kauzAmbImAM Abe be mahinA pasAra thayA hatA, tyAM ja bharatapuranA rAjA, rAjaputra candracUDa, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMtamAdhava-3 275 pitanapuranA rAjA jitazatru ane vijayapuranA rAjA vijayasena e badhA paNa kauzAmbI AvyA. pUrva rAjA yazodhara ane vasaMtamAdhave A badhAnuM apUrva ane bhavya svAgata karyuM. e leka kauzAmbInA atithi banyA. DA divasa pachI kauzAmbImAM ghaNuM sAdhuo sAthe eka jenayati AvyA. AkhuM nagara temano bodha sAMbhaLavA gayuM. Akhe rAja parivAra ane rAja atithi paNa hatA. munine be sAMbhaLI cAre rAjatyAgI rAjA prabhAvita thayA. badhAe vicAryuM, rAjya cheDI ghare besI dharmArAdhanA karIe chIe, paNa enAthI te karmane nAza thaze nahIM. tethI eka mAtra saMyama ja AdhAra che. - bharatapuranA rAjAe pitAne rAjamuguTa candracUDane ApI dIdho. bahu moTe dIkSA mahotsava thA. cAre rASioe dIkSA aMgIkAra karI. badhA rAjarSi yazodhara, jitazatru, vijayasena vigeree guru sAthe vihAra karyo. vasaMtamAdhava, saMju ghASA, guNamaMjarI ane priya sakhI vAsaMtI vigeree zrAvakatrata grahaNa karyA guNamaMjarI ane maMjuSA sagI bahenanI jema rahetI hatI. vAsaMtI baMnenI priya sakhI hatI. guNamaMjarIe paNa eka putrane janma ApTe. nAma rAkhavAmAM AvyuM guNasena. vasaMtamAdhave guNacandrane pitAne mahAmaMtrI banAve P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ '276 vasaMtamAdhava-3. hate. eka viprakanyA yazasvI sAthe tenA lagna thaI gayAM. hatAM. vasaMmAdhava moTe bhAge kauzAmbI ja rahete hato. ane gaganagAminI vidyAnA prabhAvathI e jyAre-tyAre pitanapura tathA vijayapuranI rAjya-vyavasthA jete raheto hato. traNe rAjyanI prajA sukhI hatI. jyAre vasaMmAdhava jate tyAre nagarazeTha bhAgacandrane tyAM ja rahetA. A pramANe traNe rAjanuM zAsana karatAM aneka varSo vItI gayAM. : - che. samaya jatAM eka dharmAcArya kauzAmbI AvyA. temane bedha sAMbhaLI vasaMtamAdhava prabhAvita thaze. tenI patnIoe paNa saMyama levAne nizcaya karyo. kema na kare? karmanI taDakA-chAMyaDI badhAe joI hatI ane A karmonA kSaya pachI ja janmamaraNanA duHkhamAMthI chUTI zakAya che. che vasaMtamAdhave putrone rAjya sepyAM. baMne patnIo sahita teNe dIkSA aMgIkAra karI. yathAniyama cAritranuM pAlana karatAM rAjarSi vasaMtamAdhava, sAdhavI guNamaMjarI. ane sAdhvI maMjughelAe deha-tyAga karI ekSapada prApta karyuM. che ke " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 karma-kautuka [pataMgasiMha-caritra] kaMcanapura nagaranA rAjasthAnamAM hajAre strI-puruSe besI munizrIna be sAMbhaLI rahyA hatA. tahevAra te dareka varSe nizcita samaye Ave ja che, paNa jagatanA kalyANakArI muni teM kayArekakayAreka ja Ave che. eTale e pitAnA vihAra kamamAM jyAre je gAma-nagaramAM pahoMce che, tyAMnAM strI-puruSone tahevAranA AnaMda karatAM paNa prakAranuM bhejana maLe che ane muninA baMdhamAM AtmAno khorAka maLe che. tethI dharmapremI zrAvaka-zrAvikAo, bALaka, vRddha vigere badhAM temanAM darzana karavA ane temanI amRta* vANI sAMbhaLavA jAya che. ' ' ', ' . : kaMcanapuranA rAjA jitazatru dharmapremI hatA ane prajA paNa emanA jevI ja hatI. rAjA-prajA badhAnI, bhIDa kaMcanapuranA rAjesthAnamAM jAmI hatI. rAjaparivAramAM mukhya hatA-rAjA jitazatru, rANI kaMcanasenA, maMtrI guNa-vardhana ane cha varSane maMtrIputra atisAra, vigere. bIjA saciva ane sabhAsada paNa hatA ? " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-1, munizrIe upadeza ApatAM kahyuM : karma kautuka che. kautuka eTale ke tamAzo karanAra. ApaNe badhA zuM chIe? kama kautukanA hAthanI kaThapUtaLAo. e ApaNane nacAve che, kotuka kare che-tamAze batAve che, ane ApaNe pote paNa potAnA nAcane. tamAze joIe chIe, tene nacAvyA nAcIe chIe. tyAre zuM karIe ? na nAcIe? nAcavuM to paDaze. ja, kAraNa ke ApaNe karmothI baMdhAyelA chIe. karma jaMjIrU che, je ApaNane bAMdhe che. jaMjIra loDhAnI paNa che ane senAnI paNa che. baMne jaMjIra che. azubha karmonAM baMdhana leDhAnI zaMkhalA che ane zubha karmabaMdhane sonAnI jaMjIra: che. baMdhane baMne ja che. tethI kApavAnA baMnene che. tenuM eka mAtra sAdhana che, cAritra. cAritra eTale sAdhucaryA-mahAvratonuM pAlana "mahAna cho! tame kaheze ke karma karyA vinA. ame rahIe kevI rIte? saMsAramAM rahI karma te karavAM ja paDe che. khovuM, pIvuM, UMghavuM, UThavuM; besavuM-A. badhA karmo sAdhu zramaNa paNa kare che. tame sAcuM kahe che... peTa bharavA mATe gocarI ame paNa karIe chIe. tame paNuM kaMIka kare che. tame khetI, sevA, vepAra kare che.. - dhaMhAna AtmAo ! karavuM e kriyA che. kriyA mArge - karma nathI. kriyA hAtha che. hAthane pahelAM magaje che.. , P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 kamakautuka-1 magaja pachI hRdaya che e baMne pachI hAtha athavA magaja kiyAne kama che. magajane vicAra, hadayanA hAva-bhAva ane hAthanI kiyA. tethI ApaNe je karIe tene pahelAM jANIe, pachI mAnIe ane tyAre karIe. tethI karmane kama tho, jANavuM mAnavuM ane karavuM. "paraMtu Aje te badhA karavAnI pAchaLa paDayA che. jANavA ane mAnavAne choDI nAkhyuM che. badhA A ja kahe che, zuM karIe ? ke ema nathI kahetuM ke zuM jANe, zuM mAne ? enAthI goTALe che. tAva AvavAthI kahevAya che ke zuM karIe, kaye upacAra karIe ? paraMtu pahelAM e jANe ke tAva A ja kema, pachI e mAne ke tAva nahIM Ave. tyAre karavAnuM rahyuM zuM ? manuSya ! jANavAnuM zuM che, mAnavAnuM zuM che ? aMdhAruM che. aMdhArAmAM deraDuM laTake che. aMdhArAne kAraNe ApaNane bhrama thaye ke sApa che. ApaNe joyuM che ke sApa che pachI mAnyuM e karaDaze. tyAre kriyA e thaI ke bhAgyA ane paDI gayA. to beTuM jANavA ane khoTuM mAnavAne kAraNe khoTI kriyA thaI . che tethI tamArI ane sAdhunI kriyAo eka sarakhI hoI zake che. paNe tenI pAchaLa je vicAra ane bhAva jANavone-mAnavAne che, emAM taphAvata che. A saMsAra e jANe che ke dhanamAM sukha che ane e mAne che ke dhana P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 kuma-kautuka-1 vinA jIvana nakAmuM che, tethI e paisA bhege kare che. A pramANe aneka bhAtione kAraNe e ajANatAM paNa karmabaMdhana karI bese che. enuM eka udAharaNa ja pUratuM raheze. "tamane kaI e gALa ApI. tamane gusso AvI gayo ane tame gALa ApanArane DaMDa mArI dIdho. e hiMsA thaI. tame DaMDa mArI dusaha karmabaMdhana karI lIdhuM. tame kaheze ke mArA gussAnuM kAraNa, amuka vyaktinI gALa che. tame je jANe che ane mAno cho e khoTuM che, tethI khATI kriyA thaI gussAnuM kAraNa gALa nathI, tamArI aMdara rahelo ahaMkAra che. gALa te eka prasaMga che. gusso tamArI aMdara hato, gALarUpI prasaMga para e pragaTa thaI gayo. je gALanuM kuvacana ja gussAnuM kAraNa hoya te duSTonA kuvacana sAMbhaLI sAdhu loko kema hasatA rahe che? tethI huM jANavA ane mAnavAne kAraNe tame dusaha karmonuM baMdhana karo che. karmothI bace. je karIne AvyA che, tene bhogavI rahyA che ane je karazo, tene bhogavaze. che . munizrIe ghaNA samaya sudhI bodha Apyo. badhA kRta-kRtya thaI gayA. jyAre bodha pUre thaye to ghaNAe pitAnI zaMkAe pUchI. tyAra pachI badhA muni-vaMdanA karI pota-potAnA ghare AvyA. rAjA jitazatru ane rANI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-1 281 kaMcananA pitAnA rathamAM besI rAjabhavana pahoMcyAM. rAte rAjA-rANuM pitAnA zayanakhaMDamAM hatAM. AjanA - upadeza upara vAta nIkaLI. paNa kaMcanasenAe rAjA jitazatrune pUchyuM : svAmI ! muni mahArAje kahyuM hatuM ke jIvanamAM mAtra cha prakAranAM duHkha che. pAMca vartamAna jIvatAM che ane - chaThuM mRtyu pachInuM. zarIramAM roga, IndrimAM thakAvaTa, manamAM ciMtA, buddhimAM bhaya ane ahamAM viga-zoka A pAMca du:kha vartamAna jIvanamAM thayAM. vAraMvAra mAnA peTamAM AvavuM e chaThThuM du:kha che. dharmathI badhAM duHkha dUra - thAya che. paraMtu.........." - rAjAe vacamAM ja kahyuM : : paraMtu tuM kahevA zuM mAge che priye? munijIe sAcuM . to kahyuM hatuM. cAritra athavA saMyamanuM pAlana karavAthI mokSa maLe che. pachI mAtAnA peTamAM nathI AvavuM paDatuM. chaDuM duHkha dUra karavA ja manuSya janma maLe che. deva sukha bhogavanAra vaimAnika deva paNa pharI manuSya banI cAritra pAlana karavAnA AkAMkSI rahe che. enI sAthe ja dharmathI vartamAna jIvanAM duHkha dUra thAya che. vitaraNathI ciMtAo dUra thAya che ane manamAM AtmAnaMda maLe che. ciMtA svArthane daMDa che. je mAtra bheguM kare che, vaheMcatA nathI, e kayAreya ciMtAthI mukata thaI zakatA nathI. ja che. vitaraka ja ja daMDa che ne manamAM *, e P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ; , ' ' 282 karma-kautuka-je. rANI kaMcanasenAe kahyuM : - "tame mArI vAta vacamAMthI ja kApI nAkhI, huM je kahevA mAMgatI hatI e tame sAMbhaLyuM ja nahIM. mane vartamAna jIvanamAM badhuM sukha che. paraMtu saMtAnanuM duHkha che. e kevI rIte dUra thaze ?" - rAjA bolyA : te dura vAta karIzuM kevI rIte dUra thaze ? zuM karIe A badhI kriyA che. pahelAM e jANa ke saMtAnanuM dukha kema che. pachI e mana ke saMtAnanuM DuMkha micyA apananA kAraNe che. priye! pUrvabhavanA keI azubha karmanA phaLa svarUpe saMtAnanuM duHkha che, ene jANa. tane duHkha e vAtanuM nathI ke tuM saMtAnahIna che, paraMtu e mAnyatAne kAraNe che ke saMtAna pitAnuM hoya te. pArakuM saMtAna pitAnuM hotuM nathI. pitAnuM dekhAyuM che. tArI prajA ja tArAM saMtAna che. sAcuM jANe, sAcuM mAne to A duHkha raheze je nahIM." - DIvAra rANI cUpa rahI. pachI bolI : - brauDhAvasthAmAM tame cAritranuM pAlana karaze, kAraNa ke e tamArA rAjavaMzanI paraMparA che. temane rAjya ApI. hiMmerA pitAe saMyama lIdhuM, paNa tame kene rAjya ApI . saMyama leze? huM e jANavA mAge che . " * P.P. Ac. Gunratnasur M.S. Pun Aaradhak Trust
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283. karma-ketuka-1 rAjA jitazatru paNa vicAramAM paDI gayA. e bolyA : atyArathI zuM tuM hiMmata hArI gaI? saMtAna nathI thayAM e huM mAnuM chuM, paNa thaze paNa nahIM evuM kema mAnuM ? bhAgyane bharoso badhAne hoya che. mane che ane tene paNa hovuM joIe. bhAgyamAM saMtAna haze te jarUra thaze." . A pramANe dharmacaMnca, sukha-duHkhanI vAta ane. saMtAnanI carcA karatAM rAja-rANa sUI gayAM. kaMcanapuraM zobhA-saMpana ane samRddha deza hato.. bahu dhanavAna- mAnItA zeTha-zahakAra A nagaramAM. rahetA hatA. bapati jevA jJAnI, zukrAcArya jevA nItimAna ane vidvAna brAhmaNa A nagaramAM rahetA hatA.. kalAmarmajJa citrakAra, pattharamAM prANa mUkanAra zipI ane kubera jevI dhanavAna A nagaranI prajA hatI. gerasanIM. nadIo vaihiDAvanAra vALa heta ane dharatImAM senuM paidA karanAra kheDUta hatA. nagaranI cheDe dUra ja khetaramAM pAka laherAtA . e mAne sonAne pAke je haM. dhanavAnanuM astitva tyAM sudhI che, jyAre sAthe. nirdhana paNa hoya. kaThiyArA -denAre maMjUra, marelAM pazu. upADanAra caMDALa ne dhobIkuMbhAra jevA ocho dharmavALa. ke paNa kaMcanapuramAM hatA. paraMtuM sukhI e paNa hatI, P.P.A. Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 karma-kautuka-1, kAraNake dhanane sabaMdha sukha sAthe che, evuM muni nathI mAnatA. munionI vAte anubhavanI che, eTale sAcI che. vadhAre dhana te vadhAre sAmAna. dhanamAM sAmAna vadhAravAnI athavA kriyA karavAnI zakti che, sukha ApavAnI nahIM. tethI kaMcanapuranI nirdhane prajA sukhI paNa che. gharamAM sAmAna bhale e cha hatuM, paNa manamAM saMteSanuM apAra dhana hatuM. zeThiyAonA gharamAM suvarNamaya palaMga hatA te emanA gharamA vAMsanA khATalA hatA. paraMtu A taphAvatamAM sukhaduHkha nathI banatAM. kaMcanapuranA nidhana mANase paNa sukhI kema hatA ? eTalA mATe ke ahIM munijana AvatA hatA. e sukhano sAce mArga batAvatA hatA. tethI ahIMnI prajA dharmaniSTha hatI. dharmaniSTha prANa kayAreya du:khI nathI rahetAM. A ja kAraNa hatuM ke ahIMnA zreSThI paMcama aNuvrata parigraha parimANanA pAlaka hatA. ' - AvI dharmaniSTha ane sukhI-saMpanna prajAnA zAsaka hatA, rAjA jitazatru. e paNa nyAyaparAyaNa, dharmaniSTha ane prajAvatsala hatA. rANI kaMcana senA paNa parama rUpavatI ane satI sanArI tathA pati jevI ja zramaNa pAsikA hatI. nA rAjA jitazatrunA maMtrI hatA, guNavardhana. e paNa nItimAna, buddhizALI ane bahu dUradarzI hatA. prajAne suzAsana ApavAmAM e. rAjA jitazatrune jamaNe hAtha. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-1 285. hatA. maMtrI guNavardhanano putra hatA, atisAra, je A divasamAM mAtra cha varSano hato. kaMcanapuranA mahAmaMtrI padanA uttarAdhikArI hato, paNa du:kha e vAtanuM hatuM kerAjA jitazatruno rAjyAdhikArI keI na hate. rAjA jitazatra ni:saMtAna hatA, tenuM duHkha kaMcanapuranI prajAne paNa bahu hatuM. kAraNake yuvarAjanA abhAvathI. kaI videzI rAjA ja kaMcanapurane zAsaka banaze. A pramANe sukha-duHkhanI kalpanA ane bhaviSyanI AzAnirAzAmAM rAjA-prajA badhA divase pasAra karI rahyA hatA. thanAra vastu kaI paNa bahAne thAya che, tethI lagnanA ghaNA samaya pachI-divase pachI rANuM kaMcanasenA garbhavatI. thaI. teNe sUryanuM svapna joI garbha dhAraNa karyo hato. A samAcArathI rAjA jitazatru bahu khuza thayA. rANI kaMcanarasenAe paNa chUTA hAthe dAna ApyuM. A AnaMdotsava para rAjAe rANIne kahyuM : Ane kahe che bhAgya ! tuM te AzA ja cheDI beThI. hatI. have te mAtA banIza." - thoDI nirAza thatAM rANIe kahyuM : - "chatAM paNa eka A zaMkA che ja. putrI thaze to tame. rAjyAdhikArI kene banAvaze?" . . . . . . ! rAjA bolyA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ -286 karma-kautuka-ra-1 putrI ja hoya, paNa hoya te kharI. huM pitA te - banIza ane tuM banIza mAtA. rAjyanI zuM ciMtA che? rAjya ApaNA jamAIne ApI daIza. paraMtu priye ! huM paNa pAkI vAta kahuM chuM, putra ja thaze." I rANae zaramAtAM kahyuM : hAya rAma ! tame zuM tiSI che? mArA peTanI paristhiti huM nathI jANatI ane tame jANe che ? " rAjA belyA : tuM te bhulakaNa che priye ! teM sUryanuM svapna joyuM hatuM ke nahIM ? svapnazAstranA AdhAre jatiSIoe kahyuM che ke sUrya jevA ane yazasvI putranI tuM mAtA banIza. - hA, eTaluM bIjuM ke tArI IcchAone na chupAvIza. tArI IcchAothI huM e paNa jANI jaIza ke putra ke haze." - - : : ! A pramANe bahu dhAma-dhUma ane umaMga-ullAsa sAthe bhAvi yuvarAjanA garbhamAM AvavAna-rANI kaMcanasenAne garbhAdhAna saMskAra saMpanna thayo. rAjA-rANI ghaNI rAta sudhI bhAvi putra bAbatamAM navI-navI kalpanAo vicAratAM rahyAM. tenuM nAma zuM rAkhIzuM ? kyA AcArya pAse zikSaNa meLavaze? tenAM lagna kenI sAthe thaze? A kalpanAo para pati-patnI vAta karatAM rahyAM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-1 287 - rAjA-rANIne saMtAna-sukhanI nizcita AzAnuM kiraNa maLI gayuM hatuM. prajAne bhAvi yuvarAjanI AzA maLI gaI hatI ane mahAmAtya guNavardhananI paNa e AzA pAkI thaI gaI hatI ke ene putra ja bhAvi yuvarAjane rAjA banyA pachI tene maMtrI banaze. AzAmAM sukha te che, paNa zaMkA ane pratIkSAnuM duHkha paNa che. kaMcanapuranA rAjA maMtrI ane prajAne je khuzakhuzAla AzA maLI hatI, temAM pratIkSA te hatI, paNa zaMkA na hatI. have sukhada AzAne - sahAre divasa pasAra thatA hatA ane e divasonI gaNanA atyAre to nava mahinA pasAra thAya tyAM sudhI ja hatI. - 2 ] ane rI kAja hamAre Aja . hue yuvarAja vAja gAo rI sakhi maMgala gAo rI.' aMtaHpuranI dAsIo tALInA gaDagaDATanA avAja sAthe utsAhamAM AvI e vadhAmaNI gAtI pharatI hatI. navajAta zizune khoLAmAM laI mahArANI kaMcanasenA prasUti oraDAmAMthI dAsIono utsAha joI-joI hasI rahI hatI. kyAreka e pitAnA bALaka para najara TheravatI ane kayAreka dAsIonI doDA deDa jetI.' ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 kama-kautu-2. .' ke mahArAjA jitazatrae samAcAra sAMbhaLyA te AnaMdathI uchaLI paDayA. temaNe rAjasabhA visarjita karI ane rAjabhavana deDI AvyA. dAsIoe rokayA : hamaNAM nahIM, hamaNuM nahIM mahArAja ! pahelAM.. mAtA-bALaka baMnene sugaMdhita lepa karavAmAM Avaze. baMne. snAna karaze. tyAre tame aMdara jaje." | | rAjA bolyA : ' 15 "sAruM, huM samajI gaye. tuM lAMca mAge che? ta. A le." Ama kahI rAjA jitazatrue pitAnA gaLAno hAra daravAje rokI UbhelI dAsI tarapha pheMkI dIdhA. teNe jhaDapathI : UThA. pachI rAjAe khajAnacIne bolAvI ghaNI badhI . mudrAo maMgAvI lIdhI ane vaheMcavA lAgyA. eka prahara, divasa Ama ja pasAra thaI gayo. pachI aMkadhAtrI bALakane . khoLAmAM laI AvI ane mahArAjA jitazatrunI sAme AvI UbhI rahI gaI. mahArAjAe tene dhyAnathI jo . ane bolyA : ' * ke suMdara che! bilakula UgatA sUrya jevI kAMtine che. kema na hoya, mahArANae sUryanuM svapna joI garbha dhAraNa karyo hato. je paMDite mInamekha, kuMbha-kanyAnI . musaMkelI nahIM nAkhe, to huM AnuM nAma divAkara athavA. sUryakAMta rAkhIza.' .. . . . . . . . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-1 289 kaMcanapurane yuvarAja sAce ja bahu suMdara hate. mAthuM AThamanA candra jevuM hatuM. AMkho evI hatI ke jANe kerInI phADa hoya. vALa kALA ane vAMkaDiyA hatA. DI vAra pachI aMkadhAtrI bALakane aMdara mAnI pAse laI gaI. pachI te AkhA kaMcanapuramAM yuvarAjanA janmanI. khabara phelAI gaI. yAcakonI hAra lAgI gaI. mahArAjA jitazatrue kapaDAM, anAja ane dhananuM puSkaLa dAna. ApyuM. nagaranA zreSThinoe paNa dAna ApyuM. ghare-ghare gIto gavAvA lAgyAM. nagaramAM AnaMda sAgara UmaTI paDaze. bAra divasa sudhI janmotsavanI dhAma-dhUma rahI. rAjapaMDita pahelethI ja yuvarAjanuM janmapatra banAvavAmAM lAgI gayA hatA. bAramA divase nAmakaraNa saMskAra thayA. daravAje-daravAje toraNe laTakAvavAmAM AvyAM. Aje to dAsIo paNa sajI-dhajIne pharI rahI hatI. nAmadhartA. paMDite yuvarAjanA nAmano ullekha karatAM kahyuM : "rAjana ! yuvarAjane janma kanyA lagna mAM thayo che.. A rAzimAM janmanAra zubha lakSaNothI saMpanna nRtya - gAyana priya, dAnI, kalApremI, priyabhASI, buddhizALI tathA. aneka zatruo vALo hoya che. sAthe ja e pArakI. saMpattine svAmI paNa bane che. enA janmanA trIjA. varSe, pAMcamA varSe paMdaramA varSe, ekavIsamA varSe ane -trIsamA varSe duHkhane, saMkaTane vega hoya che. mRtyu-bhayanI 19 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 karma-kautuka-1 saMbhAvanA paNa hoI zake che." rAjAe kahyuM : A te badhA kanyA rAzivALAnuM phaLa thayuM. zuM mArA putranA jIvanamAM paNa zaMkA che? mRtyu--bhayanI saMbhAvanAthI huM zaMkita chuM." rAjapaMDite kahyuM : tame nizcita rahe rAjana ! yuvarAja pUrI uMmaranA che. e cAra rAjanA adhipati banaze. meM vistArathI emanuM bhaviSya phaLa banAvyuM che." rAjA jitazatrue rAjapaMDitane kahyuM : khera, A vAta to thatI raheze. tame yuvarAjanuM nAma kADhe. mArI IcchA te divAkara athavA sUryakAnta rAkhavAnI che. kAraNa ke tene garbhastha thavAnA samaye mahArANIe sUryanuM svapna joyuM hatuM.' - "pRthvInAtha ! nAma-lagna pramANe rAkhavuM joIe. kanyA rAzimAM janmanAranuM nAma Te, pA, pi, yu, Sa, Na, Tha, pi, pi A ATha akSaro para rAkhavAmAM Ave che. tethI mArI mAnyatA pramANe yuvarAjanuM nAma pataMgasiMha cagya raheze. enAthI nAma para rAzi nAmano prabhAva paNa raheze ane pataMgane artha sUrya paNuM P.P. Ac. Cunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhaust
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-1 291 che. tame divAkara nAmathI pitAnI je IcchA pUrI karavA mAge che. e IrachA pataMgasiMhathI paNa pUrI thaI jaze." . rAjAe kahyuM : "amane A nAma pasaMda che. pataMgasiha nAma badhAne pasaMda Avaze." tyAra pachI mahArAjA jitazatrue rAjapaMDitane dakSiNAmAM paryApta dhana ApyuM. pachI badhA UbhA thaI gayA. prItibhejanane vyApaka kAryakrama hato. dareka jagyAe bhojana zALAo khulI gaI hatI. yuvarAjanA nAmakaraNanI khuzImAM AkhA nagare bhajana karyuM, ( pataMgasiMha pAMca dhAne lADale banI gaye. e -have cha mAtAno putra hatA. pahelI mAtA tenI jananI mahArANI kaMcanasenA hatI. pAMca mAtAe pAMca dhA hatI. koI dUdha pivaDAvavA mATe hatI, keI snAna karAvavA mATe, keI hAlaraDuM gAI UMghADavA mATe hatI, te kaI kheALAmAM lenAra aMka-dhAtrI hatI. A pramANe e pAMce hatI ane temanI madada mATe aneka dAsIo hatI. yuvarAja pataMgasiMhanA nAmakaraNane pAMca divasa pasAra thayA, tyAM rAjasabhAmAM banArasanA eka jyotiSI AvyA. mahArAjA jitazatrue temanuM yacita sanmAna karyuM ane pachI pitAnA maMtrIne kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 karma-kautuka-1. "mahAmaMtrI ! saMgathI banArasanA tiSI ApaNe tyAM AvyA che, te ApaNA kumAranI janmapatrikA emane kema na batAvIe? enA lagnamAM trIjA, paMcama, paMdarama, ekavIsama vigere varSomAM je saMkaTane vega che, tene khulAse thaI jaze." maMtrIe kahyuM : A paMDitenA cakkaramAM na paDo rAjana ! A loko kayAreka te rAzinI cAlano bhaya batAvI bahu bhayabhIta kare che. rAzinI sADAsAtI panotI ApavI e to temane DAbA hAthano khela che. eka rAzinI aneka vyaktio hoya che. tame e juo ke rAma ane rAvaNanI eka ja rAzI hatI. hatI ke nahIM? baMne tulA rAzinA hatA. chatAM paNa rAziphaLa viparIta thayuM. A ja vAta kaMsa ane. kRSNanI che. che ke nahIM ? rAjA jitazatru hasyA. chelyA maMtrIjI ! vAta te dUranI pakaDI che ke rAma ane. rAvaNanI eka ja rAzi hatI. huM mAnuM chuM ke kanyA. rAzine eka, bALaka mAre putra, arthAt yuvarAja che ane aneka kanyA rAzi nidhana gharamAM paNa haze. paNa huM te. janma-lagnanA AdhAra para je bhaviSya phaLa nIkaLe che, te bAbatamAM kahI rahyo hato. banArasaMthI AvelA tiSIjI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-1 293 zuM kahe che ? je emaNe paNa e vAta kahI je ApaNA rAjapaMDita kahI hatI, to te koI vAMdho nathI. je e koI navI vAta kaheze to temanuM pAMDitya jovAmAM Avaze." "jevI tamArI IcchA." maMtrI guNavardhane pitAnI sahamati ApI dIdhI. mahArAjA jitazatrue yuvarAja pataMgasiMhanuM janmapatra maMgAvyuM ane banArasathI AvelA tiSIjIne kahyuM : * vipravara ! amAruM bhAgya che, jethI tamArA jevA vidvAna amArI sabhAmAM padhAryA che. kRpA karI amArA yuvarAjanuM janmapatra joI.kaMIka prakAza nAkhe. enA jIvamanamAM je paNa saMkaTa hoya, tene tame saMkeca vinA kaho." - tiSIjIe kahyuM : "rAjana ! huM je samajI zakIza, tene spaSTa kahIza. paNa meM sAMbhaLyuM che ke kaDavuM satya kahenAra tiSIne tiraskAravAmAM Ave che. tame janmapatra Apa." ... banArasathI AvelA tiviMda paMDita viSNudatta -zarmAe yuvarAja pataMgasiMhanuM janmapatra lIdhuM ane jovA lAgyA. tenuM gaNita gAyuM. ghaNIvAra sudhI vicAratA rahyA. badhAnI AMkhe tiSIjI tarapha maMDAyelI hatI ke jANe -zuM kaheze. rAjA jitazatru bahu usuka hatA. thoDo samaya thayuM. tyAre kAzInA paMDita viSNudatta zarmAe kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 kama-kautuka"rAjana ! yuvarAja pataMgasiMha cAra rAjeno svAmI banaze. yazasvI thaze. paraMtu keTalIka ghaTanAo tenA jIvanamAM pheraphAra jarUra karaze. tenI uMmara te pUratI che. paraMtu seLa. varSathI ekavIsa varSanI uMmaramAM asvAbhAvika mRtyuno. yoga che." ' rAjAe kahyuM : asvAbhAvika mRyu ? tame zuM kahe che ? jyAre uMmara pUratI che te asvAbhAvika mRtyune ega ke ?" zuM mRtyu paNa asvAbhAvika hoya che ? paMDita viSNudatta bolyA : "rAjana ! dhIrajathI sAMbhaLo. eka-eka vAta spaSTa rIte batAvIza. je mArI vAta khoTI nIkaLe te huM mArI jAtane tiSI kahevAnuM cheDI daIza." - "sAMbhaLe rAjana ! keIna dvArA mAravuM, kApI: nAkhavuM, jhera ApavuM vigere rUpamAM je mRtyu thAya che, tene asvAbhAvika mRtyu kahevAya che. Ama e paNa pUrva nizcita karma-vidhAnathI ja thAya che. - "rAjana ! yuvarAjanI uMmara pUrI che, emAM kaI zaMkA nathI. paraMtu tyAre, jyAre saLathI ekavIsa varSanI. uMmaranI vaccenAM saMkaTa TALI zakAya che, ene TALavAne upAya paNa che. je tame yuvarAjanAM lagna cha mahinAnI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-1 295 uMmara pUrI thayA pahelAM bAlyAvasthAmAM ja karI do te tenI sAthe tenI patnInuM saubhAgya joDAze. A ga enA mRtyunA grahane kApatA raheze." maMtrI guNavardhane kahyuM : tiSIjI! tame kevI na banavA jevI vAta karo che? bALakonAM paNa kayAMya lagna thAya che ?" jyotiSI bolyA : "meM mArI taraphathI kazuM nathI kahyuM. je kahyuM che, gaNatrI ane phalAdezanA AdhAre kahyuM che. e tamArI IcchA che ke tame vizvAsa kare athavA na kare. eka saMkaTa pAMca varSanI uMmaramAM paNa che. paNa temane saMbaMdha rAjakumAranA jIvana sAthe nathI." rAjA jitazatrue kahayuM : amane te rAjakumAranA jIvananI ja ciMtA che. tenA jIvananI rakSA thavI joIe." jyotiSIjIe kahayuM: emAM ciMtAnI koI vAta nathI. lagna te garbhAvarathAmAM paNa thaI jAya che. je rAjakumArane bacavAnuM ja che te kaI zizu rAjakanyA ene jarUra maLI jaze. tame prayatna te kare. je mArI vAta para tame vizravAsa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 karma kautuka-1 na karyo te je yuvarAja Aje sattara divasano che, e koI divasa sAta mahinAne paNa thaI jaze. tyAre tene cha mahinAno banAvI zakAze nahIM. pachI pastAvAno vAro Avaze." rAjA jitazatrue kahyuM : vipravara ! tame sAcuM kaho che. kartavya nikula thavAthI durbhAgya ane saphaLa thavAthI saubhAgya mAnavuM joIe. hAtha upara hAtha rAkhI besI rahevAthI bhAgya paNa besI jAya che." Ama kahI rAjAe kAzInA jatiSI paMDita viSNudattane eka hajAra sonAmahora ApI. tyAra pachI e paMDi tajI sAta divasa sudhI kaMcanapuramAM vadhu rahyA. e divasomAM rAjAe potAnA maMtrIne kahyuM : " "maMtrIvara ! huM ane tame baMne keI rAjakanyAnI zodhamAM jaIe. je kaI zizuvayanI rAjakanyA na paNa maLe to koI nirdhana zizukanyA sAthe yuvarAjanA lagnanI vAta pAkI karI daIzuM. che to aTapaTI vAta, paNa che mahinA thatA pahelAM ja pataMgasiMhanAM lagna karI nAkhavAM che. mArI te spaSTa mAnyatA e che ke kharAba pari NAmane anubhava karIne nA zIkhIe. kuvAmAM paDavAthI vAge che, e vAta sAMbhaLI mAnI levuM joIe e nahIM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust.
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ kautuka-1 297 ke kUvAmAM paDyA pahelA hAthe-paga teDAvI laIe tyAre mAnIe." maMtrIe kahyuM : - "huM paNa tamArA vicAra sAthe sAthe sahamata chuM. kAle ja jaIe." , basa, pachI rAjA jitazatru ane maMtrI guNavardhane kaMcanapura nagarathI prasthAna karyuM. sAthe yuvarAja pataMgasiMhanI janmapatrikA paNa rAkhI. rAjabhava pragaTa karavA mATe jarUra pUratI senA paNa sAthe hatI. sevaka vigere paNa hatA. pAchaLa mahArANI kaMcananA zAsanadevane manAvI rahI hatI ke mArA svAmInI yAtrA saphaLa thAya. temane kaI zizu rAjakanyA jarUra maLI jAya.' [3] kacanapurathI doDha kosa dUra janakapura nAmanuM nagara hatuM. tyAMnA rAjA hatA janakasena ane rANI puSpavatI. temane paNa kaI saMtAna thayAM na hatAM. bahu pratIkSA pachI eka kanyA thaI. badhAe AzA to putranI rAkhI hatI, paNa kanyA janmI. paraMtu kanyA paNa bahu pratIkSA pachI AvI hatI tethI rAjA janakasene tene jamensava putra jevA utsAha ane dhAma-dhAmUthI UMja. enA janmaphaLamAM lakhyuM hatuM ke e paTarANuM banaze. tenI badhI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 kama-kautuka-1. zake tenI nIce raheze. tene pati bahu yazasvI haze. A prasaMga para eka divasa rAjA janakasene rANI puSpa vatIne kahyuM : "mAru cAle te basa ApaNe beTI kamalAvatInAM ligna pAraNAmAM ja karI nAkhyuM. kAraNa ke pahelI patnI ja paTarANa bane che." rANa puSpavatIe kahyuM : "pahelI patnI che tyAre paNa thaI zake che, jyAre enAM lagna, lagnanI uMmare thAya. paTarANI banavuM e bhAgyanI vAta che. jyAre ene janmapatramAM paTarANI. banavAnuM lakhyuM che te banaze. kayAMya dUdha pItAM bALakanAM paNa lagna thAya che? rAjA janasena bolyA : priye ! tArI vAta to sAcI ja che. paNa mArI IcchA zuM, mahatvAkAMkSA paNa e rahI che ke huM ApaNuM saMtAna, chokaro athavA chokarI je paNa hoya tenAM lagna pAraNAmAM athavA bAlyAvasthAmAM ja karyuM. vAta e thaI ke eka vAra sudarzana puranA rAjA arimardana sAthe mAre e zarata thaI ke je tamAre putra ane mAre putrI athavA 'tamAre putrI ane putra thAya te ApaNe e baMnenAM lagna karI ApaNI mitratA sthAyI banAvIzuM. e divase mA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma -kautuka-1 temanI raNuM bhAnumatI paNa garbhavatI hatI. paNa khabara . paDI ke temane tyAM paNa putrI janmI che.' jema acAnaka yAda AvyuM hoya tema rANuM puSpavatIe kahyuM : are hA, A prasaMga tame saMbhaLAvyuM te hato. tame dezATana mATe gayA hatA. tyAre tamane rAjA arimardana . pahADe para maLyA hatA. e paNa mana bahelAvavA mATe pahADe para AvyA hatA. tyAre vAta e thaI, jyAre tame ema kahyuM hatuM ke huM paNa mArI patnIne nathI lAge, ane tame paNa nathI lAvyA." rAjA kanasene kahyuM: hA, tane badhI vAta yAda che. tyAre te rAjA! arimardane kahyuM hatuM ke mArI rANI bhAnumatI garbhavatI che,. eTale nathI lA. meM paNa kahyuM hatuM ke e vAta mAre : paNa che, mArI rANa puSpavatI paNa garbhavatI che. "priye! pahADa para ame baMne eka mahinA sudhI : rahyA. gADha maitrI thaI gaI. tyAre meM A vAta pAkI karI. hatI. baMne paraspara potAnA putra-putrInAM lagna karI ApaNI . maitrI sthAyI banAvIzuM. paNa vidhAtAe e meLa karyo. ke rAjA arimardanane tyAM paNa putrI ja thaI che." rANa puSpavatIe kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 0 karma-kautuka-1 te manamAM duHkhI kema thAo che? zodhakhoLa karaze to zizuvayano kaI rAjakumAra maLI ja jaze. tamArI "IrachA pUrI karo." rAjA janakasene kahyuM : "tuM paNa zuM vAta kare che priye ! zuM huM devanA vidhAnamAM paga uchALIza? e to vAtanI vAta, nAnI uMmaramAM koNa lagna karaze? kAraNa vinA koI paNa AvAM -aTapaTAM kAma nathI karatA." A pramANe rAjA janakasena ane rANI puSpavatI vacce lagna saMbadhI vAta thaI ane pUrI thaI gaI. paraMtu karma paNa baha kautuka che. e ahIMthI tyAM jeDI-DI bhIDAvyA kare che. rAjA jitazatrune pahele paDAva janakapuramAM ja paDaze. tene IrAde te bahu dUra-dUra pharavAne hatA, paNa deve tenuM kAma ahIM pUruM karI dIdhuM. rAjA janakasene pitAnA atithi bhavanamAM rAjA jitazatrunuM svAgata utsAhathI karyuM. bhavya atithi bhavanamAM rAjA jitazatra ane maMtrI guNavardhanane rAkhavAmAM AvyA. pahelA divase mahAjana vakhate ja vAta nIkaLI, vAtamAMthI vAta badalAI ane lagnanI vAta AvI gaI. rAjA janakasene rAjA jitazatrane kahyuM : " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30. kama-kautuka-1 "gayA unALAmAM huM pahADa para gAye hato. tyAre huM. ane sudarzanapuranA rAjA arimardana sAthe bhojana karatA hatA. paNa Aja huM vadhAre bhAgyazALI chuM ke mArAthI. moTA dezanA rAjAne yajamAna banyo chuM ane temanI sAthe bhajana karI rahyo chuM.' rAjA jitazatrae kahyuM : te pachI kayAreka kaMcanapura AvI amane paNa bhAgyazALI banAvo. tamAre yajamAna thaI mane paNa AnaMda. thaze. rAjA janakasene kahyuM : "rAjana ! e te sAruM che. keIka bahAnA vinA. gharamAMthI nIkaLI zakAtuM nathI. tame paNa kyAre, Avata? e te kahe ke yAtrA para nIkaLyA che, eTale janakapura AvyA che. nahIMtara amAruM evuM bhAgya kayAMthI ke tame A ...paraMtu tame kayAM-kayAM jaze? tamArI A yAtrAne keI uddeza te haze. 'tazatra bAlyA : uddeza te che, paNa bahu aTapaTo che. tame sAMbhaLaze to jarUra hasaze. paNa tamane jarUra kahIza." * Ama kahetAM rAjA jitazatrue eka dahIMvaDuM meMDhAmAM mUkyuM ane moTuM calAvatAM calAvatAM vicArI lIdhuM ke zuM rAjA jitazatra eka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ -3 02 karma-kautuka-1 kahevAnuM che ane zuM chupAvavAnuM che. samajI vicArI - rAjA jitazatru bolyA : - "rAjana ! vAta ema che ke mAre eka putra che. nAma che pataMgasiMha. atyAre be mahinAne haze. jyotiSIoe kahyuM ke A cAra rAjyane svAmI thaze. paNa enAM lagna zizu avasthAmAM thavAM joIe. vAta khoTI hoya ke sAcI hAya, paNa A paMDitenA gapagoLAne mAnavA ja paDe che. - ma ra maMtrIjI te kahe che ke paMDito te khAlI bahekAve - che, rAvaNa ane rAmanI te eka ja rAzi-tulA rAzi hatI." kahetAM-kahetAM rAjA jitazatra hasavA lAgyA. rAmarAvaNanI vAta para rAjA janakasena paNa bahu hasyA. maMtrI - guNavardhana mita karI rahI gayA. pachI hasavAnuM rokI rAjA jitazatrune kahyuM : ' "te milAve hAthe. have ApaNe vevAI thayA. kamalAvatI paNa eka mahinAnI che. huM te pote ja A lagna karavA mATe taiyAra hatuM. ema kaho, A mArI zarata hatI. have huM sArI rIte mArI beTIne bhaNAvIza. varanI zodha-khoLanA cakkaranI jhaMjhaTa gaI. tame jyAre I che, tamArI pUtravadhUne laI jajo." '. rAjA jitazatra bolyA :
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-1 303 deva paNa bahu vicitra che. paNa zuM tamane paNa kaI tiSIe batAvyuM hatuM ke tame tamArI putrInA lagna bAlyAvasthAmAM karI nAkhe." vAta kaMIka bIjI che." Ama kahI rAjA janakasene rAjA arimardana sAthe thayelI zaratane pANI pIdhA pachI vistArathI saMbhaLAvI. pANI vAraMvAra eTale pIvuM paDatuM hatuM ke baTATAnA samesAmAM maracuM vadhAre hatuM. rAjA janakasena zI-zI karatA jatA hatA ane pANIne ghUMTaDe pI pitAnI vAta saMbhaLAvatA jatA hatA. bhojana pUruM thayuM. mukhavAsamAM pAna lIdhA pachI - baMne rAjA ane maMtrI vigere nizcita thaI beThA. paMDitone lAvavAmAM AvyA. rAjA jitazatru pataMgasiMhanI janma patrikA sAthe ja lAvyA hatA. vara-kanyAnAM janmapatra meLavavAmAM AvyAM. paMDitoe eka avAje kahyuM : A lagna thavAnAM ja hatAM. baMnenI janma-kuMDaLI evI maLI che ke Aja sudhI AvI nathI maLI. rAjakumArInA saubhAgya graha evA che ke varanA aniSTa grahone kAyama kApatA raheze. emane saubhAgya acala che.' A vAta sAMbhaLI rAjA jitazatrue dhIrethI pitAnA maMtrI guNavardhanane kahyuM : P.P. Cunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-. 3 04 maMtrI ! banArasanA tithI game tevA na hatA. ahIM paNa temanA phalAdezanI puSTi thaI rahI che. paraMtu pAMca varSanI uMmaramAM kumAra para zuM saMkaTa Avaze ?" maMtrI guNavardhane paNa dhIrethI kahyuM : * tenI tame ciMtA kema kare che? ApaNe mukhya ciMtA dUra thaI. e saMkaTane saMbaMdha yuvarAjanA jIvana, sAthe nathI, e paNa te paMDita viSNudarate kahyuM hatuM. haze kaI vAta, have te lagnanI vAta karo.' basa, pachI lagnanI tithi pAkI thaI gaI. badhAnuM meM mIThuM karavAmAM AvyuM. pAMcamA divase rAjA jitazatrue pitAnA nagara tarapha prarathAna karyuM. pachI e nakakI karelI tithi pramANe jAna laI janakapura AvyA. . lagnanA samaye pataMgasiMhanI uMmara cAra mahinAnI , ane rAjakumArI kamalAvatI traNa mahinAnI hatI. baMne pakSanI mAtA vara-kanyAne laI lagna maMDapamAM . beThI hatI. baMne abodha. ane ajANyAM hatAM. temane zuM khabara ke A dhAma-dhUma kema thaI rahI che. jANe DhIMgalADhIMgalInAM lagna thaI rahyA hoya. ekavAra vara raDI paDe. tene mAtAe rAjI karyo. pachI kanyA paNa raDI. badhA hasavA lAgyA. eka strIe majAka karI : baMne aMdara-aMdara saMpa karIne rahyAM che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. an Gun Aaradhak Trust
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. e sAjara ra ra eii mahAvIra jaina bALA . kama-kautuka-1 A vAta para badhA hasavA lAgyA. yathAsame che te saMpanna thayuM. cAra mahinAno bALaka seMthAmAM siMdUra kevI rIte bhare? paNa vidhi te pUrI karavI ja hatI, zizuvarane hAtha siMdUramAM boLavAmAM Avyo ane mAtAe. ja rAjakumArInA mAthA para siMdUra nAkhI dIdhuM. pachI egya divase jAna vidAya thaI apavAdarUpa vahunI vidAya na thaI. vidAya thatI vakhate rAjA jitazatrue kahyuM : vevAI! AvI ja jAna laI huM eka vAra pharI AvIza. tyAre jema thAya che, e dhAmadhUma sAthe vahenI. vidAya thaze." rAjA janakasene kahyuM : e te thaze ja. haju te baMne garbhanI yAda paNa, bhUlyAM nathI. lAla-pILA raMganI oLakha paNa nathI." basa, pachI jAna vidAya thaI gaI. bahu Agraha. karavA chatAM paNa rAjA jitazatrue dahejane sAmAna na che. emaNe kahyuM ke dahejanI zobhA vahanI sAthe ja heya . je divase vahunI vidAya thaze, e divase daheja - paNa jaze. samaya samayanI zobhA che. rAjA janakasene jitazanI vAta mAnI lIdhI. 20 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 kama-kautuka-1 rAjA jitazatru kaMcanapura pahoMcI gayA. kaMcanapuramAM pataMgasiMhanuM lAlanapAlana pUrvavat thavA lAgyuM, che mAtAonA hAthe. ane janakapuramAM kamalAvatI paNa eka mAtA ane paMca dhAyenA hAthamAM moTI thatI hatI. pataMgasiMha pAMca varSa thaI gaye hate. mahArAjA jitazatru tene rAjasabhAmAM lAvatA hatA ane tene khoLAmAM laI rAja siMhAsana para besatA hatA. mAthA para nIlApILA raMganI goLa TopI ratnothI jaDelI hatI. emAMthI bahAra nIkaLelA kALA-kALA vAMkaDiyA vALa bahu sArA lAgatA hatA. gALAmAM matI ane nIlamane hAra raheto. hato. pataMgasiMha pILA raMganuM jhabhaluM jevuM pahete hato. A pramANe jyAre dhAya mAtA tene taiyAra karI lAvatI te mahArANI kaMcanasenA pahelAM tene cuMbana karatI, pachI mAthA para kALuM TapakuM karatI. mahArAjA jitazatru hasIne tenI AMgaLI pakaDI kahetA : - "cAla beTA ! mArI sAthe cAla. ahIM te tane mAtAnI najara lAgI jaze. e game teTalAM kALAM TapakAM kare paNa mA-bApanI najara te lAgI ja jAya che.' * mahArANI kaMcanasenA kazuM kahetI nahIM. mAtra hasIne rahI jatI ane mahArAjA jitazatru pataMgasiMhane laI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ kima kautuka-1 300 - rAjasabhAmAM jatA rahetA. eka divasa jyAre e rAjasabhA visarjana karI pataMgasiMha sAthe pAchA pharyA te rANI kaMcanasenAe pataMgasiMhane khoLAmAM laI kahyuM : - "tuM paNa emanI sAthe pAcho Ave che? tane mArI cAda nathI AvatI ?' ATaluM kahI pachI teNe rAjAne kahyuM : tame paNa bahu evA che. A divasa huM ekalI rahuM chuM. tene jaladI pAcho mokalAvo. rAjA jitazatrue kahyuM : te tane mArI yAda nathI AvatI, mahArANI? ema kema nathI kahetI ke huM paNa jaldI Avato rahuM." rANuM belI : chevaTe tame paNa puruSa ja che ne ? puruSane svabhAva ja evo hoya che ke e putrane potAnA premamAM bAdhaka samaje che. tamane yAda karavAnA divase gayA svAmI..." kahetAM-kahetAM rANI hasI ane pharI belI : pati-premane prasAda jyAre saMtAna maLI jAya te patnI patine zA mATe yAda kare ?' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 kama-kautuka-1 "A vAta te huM kahuM chuM...." eTalAmAM vacce dUdha pivaDAvanAra dhAya pataMgasiMhane pitAnI sAthe laI gaI, tethI rAjAne DuM rekAvuM paDayuM. rokAIne e pharI bolyA : "mArA mATe paNa pataMgasiMha tArA premane prasAda, che. nava mahinA te ene peTamAM rAkhe. pachI khaLAmAM lIdhe have thoDA divasa mane paNa mArI pAse rAkhavA. de. ene te teM bahu rAkhyuM. chevaTe atyArathI enA para. rAjasabhAnA saMskAra paDe te sAruM raheze." mahArANI kaMcanasenAe kahyuM : to zuM tame enI mA ane bApa baMne banavA mAgo cho ? mATe thAya tyAM sudhI putra mAtAne hoya che, raheze. paNa haju te..." vacce ja rAjA jitazatru bolyA : bhUlI gaI priye ! mATe thaI na tAre, na mAreparaMtu potAnI priyAne. hA, eka vAta to che. meTe. thayA pachI e mAro ane putravadhU tArI." rANI kaMcanasena bolI : putravadhU ! A tame sAruM yAda apAvyuM. mArI vahu, kamalAvatI paNa ATalI ja maTI thaI gaI haze. tene. jovAnuM mane bahu mana thayuM che. jyAre pataMgasiMha sattaraaDhAra varSane thaI jaze, huM tene bolAvI laiza. huM te. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Tru
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-1 3 09 bahu jaladI sAsu banI gaI hasatAM-hasatAM rAjA jitazatrue kahyuM : jaldI te banI gaI, paNa te vahunuM mahuM paNa kayAM joyuM che ? meM tArAthI pahelAM ja joI lIdhuM." rANIe kahyuM : e paNa kaMI javAnuM che? tame ene mAtAnA khoLAmAM rotI joI che. paraMtu huM jyAre ene joIza, tyAre e A bhavanamAM ruma-jhuma karatI pharaze." A pramANe zaMgAra ane vAtsalya. rasathI maMDAyelA rAjA jitazatru ane rANI kaMcanasenAnA divase pasAra thatA hatA. baMnenuM bhaviSya AzAothI bhareluM hatuM. paNa devanI IchA kaMIka judI ja hatI. deva Icchato hato ke kaMcanasena ! tuM putrane joI zakIza, paNa putravadhUne nahIM joI zake. devanI A IcchAne kAraNe rANI kaMcanasenA pAMca varSane putra choDI paraloka sidhAvI gaI. mArA kevI vaNa IchI ghaTanA banI gaI ! rAjA jiMtazatrano -haryo-bharyo saMsAra ujaDI gaye. e vidhura thaI gayA ane pataMgasiMha mAtRhIna thaI ga. rAjabhavanamAM karUNAne sAgara umaTI paDe. dAsa-dAsIonI AMkhomAM AMsu hatAM, rAjA jitazatru pataMgane chAtIe lagAvI pachADA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 karma-kautuka khAI raDatA hatA. maMtrI guNavana bahu samajAvatA hatA, paNa e vilApa karI-karI kahetA hatA : "arI kaMcana ! tArA nAmathI ja kaMcanapura, kaMcanapura hatuM. have te mArAthI A nagaranuM nAma paNa levAze nahIM. vacamAM ja mane dago ApI gaI? ApaNI putravadhU paNa na joI ? hA, huM have zuM kahuM ? rAjA jitazatru bahu raDayA. pataMgasiMha paNa raDo. paNa A saMsAramAM jyAre AnaMda sthAyI nathI, te zekapaNa kema sthAyI rahe ? A pramANe divasa para divasa badhAnA-jenuM jevuM du:kha hatuM, ochuM thatuM gayuM. eka varSa pasAra thaI gayuM ane badhuM sAmAnya thaI gayuM. tema. chatAM paNa rAjA jitazatru kaMcanarasenAnI yAda bhUlyA na hatA. badhA IcchatA hatA ke rAvAsanuM sUnApana ane mahArAjA. jitazatrunuM ekAkIpaNuM dUra thAya. paNa rAjAne bIjAM lagna karavAnuM kahevAnI keInI hiMmata cAlatI na hatI. eka divasa maMtrI guNavardhane ekAMta joI rAjyaprajA, rAjaputra ane rAjA badhAnuM hita jANI rAjAne bIjA lagnanI vAta karavAne nizcaya karI lIdhuM. yathAvasara: emaNe rAjAne kahyuM : mahArAja ! mahArANInI khoTa pUravA mATe tame.. bIjuM lagna karI le." rAjAe hasIne kahyuM : mArI pAse kaMcanarasenAnI yAda rUpe pataMgasiMha P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-1 31 che. have huM tenI mAtA paNa chuM, bApa to chuM ja. tethI mArA svArtha mATe huM putranA hitanuM balidAna nathI karI zakato. kaMcanasenA sAthe mAruM lagna jyAre thayuM hatuM tyAre huM soLa varSane hate. have cAlIsa pisatAlIsane chuM. A uMmara kaMI lagna karavAnI che?" - rAjAnI A vAtathI daradazI ane catura maMtrIo jANuM gayA ke rAjAnI aMtaranI IcchA lagnanI che. temanA aMtamAnamAM che ke lagna thAya, paNa bahAranuM mana pataMgasiMhanuM ahita joI rokAya che. tethI have yuktiothI rAjAne khuza karI zakAya tema che. Ama vicArI maMtrIe pharI kahyuM : - "rAjana ! lagnanI te eka uMmara hoya che, e huM mAnuM chuM. paraMtu patnInI AvazyaktA ghaDapaNamAM ja anubhavAya che, bIju tamArI UMmara paNa vadhAre nathI. sukhada sAhacarya mATe ane ekAkIpaNuM dUra karavA mATe huM AkhI prajA taraphathI tamane anurodha karuM chuM ke tame lagna karI le." rAjA belyA : maMtrI! pataMgasiMhanA janmapatramAM pAMcamA varSamAM saMkaTanuM vidhAna hatuM. kArlInA paMDita viSagudatta zarmAe paNa kahyuM hatuM ke e saMkaTane rAjakumAranI uMmara sAthe kaI saMbaMdha nathI. Aje mArI samajamAM e phalAdeza P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31ra kama-kautuka-1 spaSTa thaI gayuM che. pataMgasiMha pAMca varSane hatuM, tyAre tenI mAtAnuM mRtyu thayuM hatuM. maMtrIvara ! pataMsiMhanA saLathI ekavIsa varSanI umaramAM avAbhAvika mRtyune coga paNa tiSIjIe batAvyuM hatuM, tenA upAya tarIke tarata ja ApaNe zizu vayamAM kumAranAM lagna karI dIdhA, chatAM paNa mane spaSTa AzaMkA che ke e ke tenI vima tA dvArA thaI zake che. maMtrI ! mAro ja putra rAjasiMhAsana para bese e Sa icchAvaze aneka vimAtAoe pitAnI zekanAM meTA chokarAone jhera ApyuM che. zuM khabara pataMganI vimAtA paNa evI nIkaLe. je potAnA putra mATe ene jhera ApI de. tethI huM IchA hovA chatA paNa pataMgane khAtara bIjuM lagna nahIM karuM." maMtrIe kahyuM : "rAjana ! baMne prakAranAM udAharaNa maLe che. evI paNa vimAtA thaI che, je sagI mAtAothI vadhu siddha thaI che, zuM khabara yuvarAjanA bhAgyathI kaI sArI paNa nIkaLe.' rAjA bolyA : maMtrIvara ! apavAda niyama nathI thato. sArI vimAtAe apavAda svarUpa ja thaI che. huM evuM kAma kema karuM jenAthI pastAvuM paDe." P.P. Ac. Gunratnasuti M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmakautuka-1 313 A be lITIno javAba sAMbhaLI maMtrI cUpa thaI gAyA. kaMIka vicArI temaNe kahyuM : "rAjana ! enI javAbadArI huM lauM chuM. yuvarAjanI badhI vAta tame mArA upara choDe. navI rANI jANI paNa nahIM zake ke enI zekane kaI putra paNa che." rAjA jitazatrue usuka thaI kahyuM : paraMtu tame karaze zuM? paNa saMbhaLuM. sUryane thALIthI DhAMkI zakAtuM nathI. pataMga chevaTe sUryane ja * paryAya che." maMtrIe pitAnI cejanA banAvI : "rAjana ! yuvarAjanI uMmara atyAre cha varSanI che. AThamA varSanA aMte temano vidyAraMbha thaze. evuM vicAryuM che ke nagaranI bahAra kosa doDha kesa dUra eka bhavana banAvaDAvuM, jyAM badhA prakAranI suvidhAo hoya. dAsadAsIothI sevita yuvarAja tyAM ekAMtamAM kalAcAryanA saMrakSaNamAM vidyAdhyayana karatA raheze. temane maLavA koI nahIM jAya. tame paNa vicArI le ke yuvarAja zeDA divasa mATe videza jato rahyo che. . . . "rAjana ! badhI kaLAomAM cegyA thaI taruNa yuvAna thayA pachI ja yuvarAja ekAnta vidyAlayathI bahAra Avaze. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 kama-kautuka-1 tyAra pachI vimAtA kazuM nahIM karI zake. vimAtAne Dara moTe bhAge bALapaNamAM ja hoya che. A divase mAM patinI dazA evI hoya che ke mamatAvaza mAtRvihIna putrane kazuM kahI zakato nathI ane vAsanAvaza navI patnIne paNa kahI zakato nathI. mArI pejanAthI tame paNa A duvidhAthI dura raheze. ane yuvarAjanA aniSTanI saMbhAvanA paNa nahIM rahe. sAthe e paNa thaze ke vimAtAnA. hRdayamAM paNa zokanA putra pratye dveSa nahIM hoya kAraNa ke e jANuM ja nahIM zake." maMtrI para ahesAna batAvatAM rAjA jitazatrue pitAnA mananI vAta kahIM: have tamArI vAta te mAnavI ja paDaze. yojanAne kAryAnvita kare. huM jANuM ane tame jANe. bIjuM koI jANI na zake. lagna paNa be-traNa varSa pachI thaze, jyAre kumAra vidyAlayamAM rahevA lAgaze. maMtrIe kahyuM : "rAjana ! tame koI vAtanI ciMtA na kare. huM aMta:--- puranAM badhA dAsa-dAsIone samajAvI daIza ke navI rANIne yuvarAjanI bAbatamAM kazuM na kahe. AcAryane paNa kahIza ke mArI rajA vinA kumArane bahAra na mekale." A varSe pasAra thayAM. maMtrI guNavardhananI dejanA prama P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ kakautuka-1 315. yuvarAja pataMgasiMhanA vidyAdhyayananI vyavasthA thaI gaI. kaMcanapuranA somadatta nAmanA eka vidvAna brAhmaNa hatA. e tiSa, vyAkaraNa sAhitya vigere viSayomAM marmajJa. hatA. zastrAstra zikSaNamAM paNa e pitAnA samayanA droNAcAya athavA parazurAma hatA. have e yuvarAja pataMgasiMhanA AcArya-zikSaka hatA. ane saMrakSaka paNa hatA. have to e tenAM mAtA-pitA. paNa hatA. kalAcArya ane guru semadatta zamanA hRdayamAM. pataMgasiMha pratye ziSya-bhAva ja na hato. keI ajJAna. kAraNathI putrabhAva ane potApaNuM paNa hatuM. e pitAnuM badhuM ja jJAna ane kalAo yuvarAjane mukta hRdayathI ApI. rahyA hatA. temanI sAthe ja pataMgasiMha meghAvI, pratibhA-. saMpanna ane guNagrAhI hato. e bhaNavAnI sAthe gaNate. paNa hato. kaMcanapuranI prajAnI bhAvi AzA, rAjA jitazatrune. nayanatAro ane AcAryane dulAre rucipUrvaka jIvananAM varSa ane vidyAnAM sopAna pAra karate jato hato. maMtrI: guNavardhana pitAnI A vyavasthAthI prasanna hatA. temaNe . ja AcArya somadattanI niyukti karI hatI ane temane kahyuM hatuM ke mArI anumati sivAya tame keInA kahevAthI yuvarAjane vidyAlayanI bahAra nahIM javA de. dUradarzI AcAryae paNa AzvAsana ApyuM hatuM ke yuvarAjanA hita khAtara huM rAjakepa paNa sahana karI laIza. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ -316 kama-kautuka-1 ahIM rAjA jitazatrunAM lagna eka nAnA rAjyanI anaMgamAlA nAmanI rAjakanyA sAthe thaI gayAM. anaMgamAlA -have eka meTA rAjyanI rANI hatI. paNa uMmaranI daSTie A lagna meLa vinAnAM hatAM. kAraNake anaMgamAlA peDazI ane rAjA jitazatru pauDhatAe pahoMcyA hatA. chatAM paNa baMne prasanna hatAM. rAjA jitazatrue anaMgamAlAne ja aMtaHpura tathA bhavananA anya sevakonI zAsikA banAvI -dIdhI hatI. e badhAne nirNaya karatI. A gauravathI e khuza hatI. anaMgamAlA suMdarI hatI, vilAsinI hatI, mugdhA paNa hatI. rAjA jitazatru tene sAthe laI vihAra karavA jatA ane vanabhramaNa mATe paNa nAkA sAthe laI jatA. chatAM paNa lagnanA zarUAtanA divase mAM je madahozI jeza hoya che, e rAjA jitazatrumAM na hatuM, paNa rANI anaMga-mAlAmAM hatuM. kAraNake rAjAnuM A bIju lagna hatuM. jenA mATe yuvatio divAsvapna joyA kare che. tethI rAjAnuM dAMpatya jIvana mastiSka, buddhi ane vyAvahArika kauzala sAthe pasAra thatuM hatuM, jyAre rANInuM mana ane hRdayanA utsAha sAthe mAne ke gADInI eka tarapha baLada joDavAmAM Ave ane bIjI tarapha bheMsa. paraMtu gADIne te cAlavAnuM ja hatuM, cAlatI rahI. tene te cAlavAnuM ja che. pataMgasiMha soLa varSa pUrAM karI cUkyA hatA, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-1 317 sattarathI paNa vadhAre uMmarane hate. aDhAra varSane pataMga-. siha have eka sudarzana tarUNa hato. eka divasa rAjA. jitazatranuM vAtsalya UchaLI UThayuM. manamAM thayuM - ke yuvarAjane ahIM bolAvI lauM te, e moTo thaI kevo lAge che ? ATha varSano hato, tyArathI pAse hovA. chatAM paNa dUra che. A daza varSamAM te e kaMIka jude ja thaI gayo haze..... paraMtu vimAtA anaMgamAlA? are e zuM karaze? rANI evI kharAba nathI, evI kema, kharAba te bilakula paNa nathI. hA, je tene paNa kaI putra hota te saMbhavataH e yuvarAjanI IrSA kare. paNa e te vAMjhaNI nIkaLI. e to tene paNa prema karaze. kema prema na kare ? chevaTe sAvakA pataMgasihanA kAraNe ja to e eka divasa rAjamAtA banaze. vimAtAnuM nAma ja kharAba hoya che. anaMgamAlA evI rAkSasI nathI, je pataMgane jotAM ja khAI jAya. banAvAkALa vastu dareka jagyAe che. e manamAM vase che ane jIbha para paNa AvI birAje che. buddhine paNa pitAnI IcchA mujaba calAve che. pagane paNa, e gati Ape che ane bhAvivaza vyakitane potAnI pAse bolAvI le che. e jevuM Icche che, evuM ja vicAre che ane evuM ja kare che. rAjA jitazatrunuM mana-mastaka ane buddhi banAvAkALanA vazamAM hatuM. eTale emanA manamAM vimAtA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ : karma kautuka-1 318. - bAbatanA abhAva, je lagna pahelAM hatA, Aje badalAI * gayA ane temaNe pataMgasiMhane maLavAne nizcaya karI - lIdhe. Aje e ja vidyAlaya javA IcchatA hatA. rAjA jitazatrue vicAryuM. "Aje te ekale ja jaIza. jo rANI anaMgamAlAne * paNa sAthe laI jaIza to e kaheze ke vAha ! tame kahyuM * paNa nahIM ke ApaNe kaI putra paNa che. jyAre e - vidhi pramANe gurudakSiNA ApI vidyAlaya choDI Avaze - tyAre kahIza. huM paNa tene kyAreya jovA nathI gaye. - tane pahelAM kahuM to tuM kahe ke beTAne belAvo. tenA - adhyayanamAM vikSepa paDe. eTale atyAra sudhI kahyuM na hatuM ke ApaNo eka putra che ane e kavaca rya pAse adhyayana karI rahyo che. huM A pramANe kahIza eTale rANInI keI phariyAda nahIM thAya jethI Aje ekale ja jaIza." samajI-vicArI nizcaya karyo ane nizcaya karI rAjA "jitazatru gayA, eka e ane eka rathane sArathI. kaMcanapurathI deDha kesa dUra vidyApITha hatI. yathAsamaya ratha paho. rathamAMthI UtarI mahArAjA jitazatru pratihArI pAse pahoMcyA ane kahyuM : . pratihArI ! AcAryajIne kaho ke rAjA jitazatru P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-1 319 pitAnA putra pataMgasiMhane maLavA mAge che. tene laIne e ahIM Ave." - pratihArIe eka sevikAne bolAvI ane tenA dvArA rAjAno saMdeze kalAcArya-somadatta zarmA pAse pahoMcADe. rAjAne saMdeza sAMbhaLI AcArya mUMjhavaNamAM paDI gayA. ahIM rAjAzA, tyAM maMtrI ne pataMgasiMhanuM hita. AcAryajI to tiSI hatA. temaNe lagna kADhI phalAdeza kADhayuM ke kumArane na mokalave e gya che. pachI mAruM kartavya paNa che ke ene na mokaluM. tethI AcAryae rAjAne pitAno javAba mekalA : . "mApha kare rAjana ! maMtrI guNavardhana vigere Ave te e hamaNAM kumArane laI jaI zake che. huM vacanabaddha chuM." rAjAne A javAba bahu kharAba lAge. paNa A prasaMga kazuM kahevAno na hato, tethI gussAne dabAvI cupacApa pAchA gayA ane maMtrIne belAvI temane ja hAtha para lIdhA ane bolyA : to tame AcAryane tyAM sudhI kahyuM hatuM ke e mArA bolAvavA chatAM paNa yuvarAjane na mokale ?" maMtrI bAlyA : rAjana prazna tamArA ane mArA aMtarano nathI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 kama-kautuka-1 tame jAte ja eka vAra mane kahyuM hatuM ke kayAMya evuM na thAya ke bhAvukatAmAM ApaNe rANInI sAme ja bolAvI laIe. tethI AcAryajIne kahejo ke e mArA saMdezA para paNa kumArane na mekale. - "rAjana ! tamArI vAta mane yogya ja lAgI tethI meM evo prabaMdha karyo hato ke yuvarAja mArA javAthI ja Ave." rAjA jitazatrue kahyuM : paraMtu have A vyavasthA tamAre badalavI paDaze... anubhavathI vicAra badalAya che. lagna pahelAM mAro e vicAra jarUra hato ke vimAtAo hatyA paNa karI zake - che. paNa have mAre vicAra e che, je pahelAM tamAre . hato. tame te kahetA hatA ke AvI vimAtAonAM udA-- haraNa paNa che, je mAtAothI caDhiyAtI che. maMtrIvara ! anaMgamAlA evI ja vimAtA siddha, thaze. tame paNa vicAro, pataMgasiMha sivAya tenuM che paNa. koNa? tenuM potAnuM kaI aMgajAta saMtAna hoya te e . Dara paNa hatuM ke e pataMgasiMhane dveSa karaze. tethI have tame AcAryajIne kahI do ke mAro saMdeza laI jyAre . paNa kaI jAya te e yuvarAjane jarUra mekalI de. maMtrIe rAjA jitazatrunI vAta dhyAnathI sAMbhaLI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 321 karmakautuka-1 ane manamAM ja vicAryuM : - "rAjA bilakula badalAI gayA. e kAmanA vazamAM che, emAM kaI zaMkA nathI. emanI vAta te mAnavI ja paDaze. paNa haju kumArane vimAtAnI chAyAthI bacAva joIe. rAjA kahe che ke je anaMgamAlAne potAnuM kaI saMtAna hoya te e Dara paNa hato ke e pataMgasiMha. upara dveSa kare, paNa huM kahuM chuM ke tene saMtAna nathI tethI vadhAre dveSa karaze. e vicAraze ke gharaDAnI patnI banI ane rAjamAtA paNa na banI zakI. rAjA paNa na banaze. te mArI zekane putra. A pramANe ghaNIvAra vicAra karyA pachI maMtrIe kahyuM : rAjana ! huM tamArI vAta sAthe sahamata chuM. tamArA maukhika saMdezAthI paNa AcArya yuvarAjane ekalaze. paNa mArI eka vinaMtI paNa che, e che ke navI mahArANIne. hamaNuM yuvarAjane bheda na kaheze. temane tyAre kahejo jyAre dhAmadhUmathI temane vidyAsamApana thAya." rAjAe kahyuM : jarUra-jarUra, tame mArA mananI vAta kahI dIdhI. have. je pataMgasiMhanI vAta rANIne kahIza te kaheze pahelAM kema chupAvatA rahyA. mAre paNa koI utAvaLa nathI. Aje mana thaI gayuM hatuM. keIka divasa ApaNe baMne ja kumAra 21 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. * Jun Gun Aaradhak Trust
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 kama-kautuka-1 pAse jaIzuM. are bhAI! kumAranI vahunI zedha karavA paNa ApaNe baMne gayA hatA. are, hA maMtrIjI ! janakapurathI vahu kamalAvatInA kuzaLa samAcAra maMgAvaje. tenI vidAya paNa bahu dhAma-dhUmathI thavAnI che." maMtrIe kahyuM : "hA mahArAja e te majabUrInAM lagna hatAM. cAra 'mahinAne vara ane traNa mahinAnI vahu e kaI lagna hatuM? e samayanI khAmI have vahunI vidAyanA samaye pUrI karavAmAM Avaze." (anusaMdhAna karma-kautuka bhAga-2) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-2 A pramANe prasaMga badalAtA rahyA ane rAjA jitazatru tathA maMtrI guNavardhana bIjA prasaMge para ghaNA samaya sudhI vAta karatA rahyA. ghaNuM samaya sudhI pataMgasiMhanA lagnanI vAto thatI rahI. banavAkALe rANI anaMgamAlA paNa tyAM AvI gaI ane vAtacItanA cheDA zabda teNe sAMbhaLI lIdhA to pUchyuM : kenI vahunI vAta thaI rahI che? keNa che kamalAvatI ane pataMgasiMha?" rAjA hebatAI gayA. e pitAnI rANInI najaramAM nIce paDavA mAgatA na hatA, tethI maMtrIne kahayuM : maMtrIjI mahArANInI praznano javAba Apo.' A vAta te saMbhaLAvavAnI hatI. tethI maMtrIe evA DhaMgathI kahevAnuM zarU karyuM ke sApa paNa marI jAya ane lAkaDI paNa na bhAge. eTale ke rANI anaMgamAlAnA manamAM e bhAva na Ave ke mane kharAba samajavAne kAraNe ja yuvarAjane bheda chupAvI rAkhyuM hatuM. A badhuM vicAryA pachI maMtrIe rANI anaMgamAlAMne kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 karmakautuka-ra. mahArANajI ! janakasena rAjAnI duhitA kamalAvatI tamArI putravadhU che ane yuvarAja pataMgasiMha tamAre putra che. meTI mahArANI kaMcanasenAe tene pAMca varSa mUke hate. vAta e......" , rANI anaMgamAlA vacamAM ja bolI : ane mane khabara paNa nathI ? zekane sAce paNa mAre putra te che. mArA jevI bhAgyazALI keNa haze? paraMtu tame mane vimAtA samajyA tethI mArAthI atyAra sudhI chupAvyuM ? kema ema ja ne ?? maMtrIe pitAnI vAta zarU karI jyAMthI choDI hatI : evuM nathI mahArANIjI ! vAta ema hatI keH tiSIoe kahayuM ke yuvarAjanAM lagna zizu avasthAmAM. ja cha mahinAnI uMmara pahelAM thaI javAM joIe, nahIM te temanA para saMkaTa Avaze. tethI temanAM lagna e jyAre. cAra mahinAnA zizu hatA, tyAre rAjakanyA kamalAvatI.. sAthe karavAmAM AvyAM hatAM. tyAre e paNa traNa mahinAnI hatI. " "mahArANIjI! jyAre yuvarAjane vidyAraMbha thaye. tyAre paNa tiSIoe kahayuM adhyayana kALa sudhI tenAM.. mAtA-pitA tene na jue. nahIM te tenuM aniSTa thaze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMma-kautuka-2 325 * chelalI vAta maMtrIe potAnA mananI kahI hatI. rAjA jitazatru paNa have maMtrInA kathananA samarthanane cagya samajI bolyA: have te samajI gaI mahArANI? vidyAraMbha pachI Aja - sudhI meM paNa kumArane joye nathI. have te e cAra-cha mahinAmAM pUruM karI AvI ja jaze. tyAre tuM enI - najara utAraje." anaMgamAlAe AMkhomAM AMsu bharI kahyuM: "paNa huM te mAtA chuM. mAtAnuM hRdaya pitAnA hRdaya jevuM kaThera nathI hotuM. mAruM mana pitAnA putrane jovA mATe Atura che." Ama kahetAM anaMgamAlA aMdara jatI rahI. rAjAe maMtrIne kahyuM : ' ' ' , "joyuM tame? vimAtA hovA chatAM paNa AvI mamatA ! - haju to ene je paNa nathI. maMtrI sAcuM mAnaje, meM vimAtA para vyartha ja zaMka karI. anaMgamAlA mAtA jevI ja siddha thaze. maMtrIe kahayuM : evuM ja thAya. ApaNe badhA paNa ema ja IcchIe. chIe ke yuvarAjane mAtAne prema paNa maLe.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 kama-ketuka-raAma kahI maMtrI guNavardhana jatA rahyA. cAra-cha divasa Ama ja pasAra zyA. maMtrI AcArya pAse gayA. ane kumAranA hitamAM badhuM vRttAMta temane saMbhaLAvyA pachI. kahayuM : - have kyAM sudhI chupAvI zakAya ? bheda khulI ja gayo. lAge che. rAjA kAmavaza che. temanI vAta mAnavInI ja che.. tethI temano saMdeze Ave te tame kumArane mokalI ja dejo." A bAju anaMgamAlA kumAra pataMgasiMhanA vize aneka prakAranI kalpanAo karavA lAgI. teNe vicAryuM : tiSIoe ema te kahayuM haze ke mA-bApa. na jue. huM tenI kaI mA chuM? mArA jevAthI tenuM aniSTa thAya te thaI jAya. paNa eka divasa tene jarUra joIza. paNa kevI rIte jouM ?' teNe pitAnI aMgatadAsI sunakhAne bolAvI ane kaDayuM: kema sunakhA! te yuvarAja pataMgasiMhane kyAreya joyA che ? DI Azcarya pAmI sunakhAe kahayuM : joyA te che. tyAra pachI tene P.P. Ac. Gunratnasuri M.S en Gun Aaradhak Trust
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 327 karmakautuka-2 dAsIne vacamAM ja rekI kahayuM: tyAra pachInuM badhuM cakkara meM saMbhALyuM che. huM tene ekavAra jovA mAguM chuM keI yukita batAva sunakhAe kahyuM : emAM yukitanI zuM jarUra che? durathI tame I che tyAre joI zake che. temanA vidyAlaya pAse je sthAna che, emAM e bapora pachI lakSyavedhane abhyAsa kare che. huM daIza." "Ika che." eTaluM kahI rANIe eka nizvAsa choDe ane cUpa thaI gaI. rAjA jitazatru lagabhaga vanabhramaNa karavA jatA hatA savAre jatA ane sAMje pAchA AvatA. kayAreka rAte aMdhAru paNa thaI jatuM. e ekalA eTalA mATe jatA hatA ke rANI anaMgamAlA temanI sAthe jatI na hatI. keIka ne kaI bahAne nA pADI detI. dareka vakhate e rAjA jitazatrune pitAnI barobarInA samajatI na hatI. eTale temanI sAthe javAmAM nA pADatI. A kAraNe rAjA paNa jANatA hatA. eTale vadhAre Agraha paNa na karatA ane e anubhava karatA ke rANInA manamAM mArA pratye udAsInatA che. eka thoDI zAMti prApta karavA e vanamaNa karavA jatA hatA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 karma kautuka-2 zarUAtamAM rANI anaMgamAlAno vyavahAra premano hato. tyAre rANI anaMgamAlA temano eka kSaNane paNa viga sahana karI zaktI na hatI. have eno vyavahAra evo hato ke bahArathI koI phariyAdane avasara na hato ane aMdarathI aNagamo hato. paNa aMdaranA aNagamAnI phariyAda rAjA kayA AdhAre kare kAraNa ke bahArathI koI phariyAda hatI ja nahIM. rANI ane mAlAnA A badalAyelA vartana vize rAjA jitazatru manamAM ja vicAratA hatA - zuM thaI gayuM anaMgamAMlAne? phUla jenuM tenuM kamaLa AliMgana lAkaDI jevuM kaThora thaI gayuM. have e mane vaLage che paNa aMdaranI kaThoratA tenI komaLatAmAM AvI jAya che. e kaIka vicAramaya lAge che. tenI AMkho paNa vicitra jouM chuM. mApanA telane zabdo bole che. samAnato bahu kare che, paNa prema nathI karatI. paraMtu zabdamAM bahuM prema Ape che, kyA AdhAre kahyuM ke tuM prema nathI karatI. paraMtuM pahelAM e judI hatI. ' | "mane jotAM ja tenI AMkhe khIlI UThatI, aMgamAM phUrti AvI jatI, haTha vadhAre lAla thaI jatA hatA. kayAreka to phaphaDatA lAgatA hatA. evuM lAgatuM hatuM ke premanuM AmaMtraNa ApI rahI che. huM prayatna pUrvaka tene khuza rAkhavA prayatna karuM chuM. ghaNI vAra pUchyuM ke tane ke duHkha che ? paNa e TUMkamAM basa "nA" kahe che. enA
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ . -kautuka-2 329 dareka vartanathI mane evuM lAge che ke mArI hAjarI have tene eTalI priya nathI rahI. kayAreka tene asahya paNa lAge che." Ama vicArI rAjA jitazatru vana-bhramaNa mATe jatA rahetA hatA. kayAreka aMgarakSakane sAthe laI ane kayAreka ekalA. eka divasa e vanamAM gayA to rANI anaMgamAlAe potAnI aMgata dAsI sunakhAne sAthe * lIdhI ane rathamAM besI pataMgasiMhanA vidyAlaya tarapha cAlavA lAgI. bAganI cheDe ja. dUra ratha Ubho rAkhyo ane jovA lAgI. pataMgasiMha zarasaMdhAna kahI rahyo hato. kyAreka - eka pAMdaDAne DALathI ja karato kayAreka phaLane vIMdhate. jhINA pAtaLA dorAthI bAMdhelA keTalAka kAMkarA jhADa para laTakatA hatA. dUrathI dorA dekhAtA na hatA mAtra laTakatA kAMkarA dekhAtA hatA. kAMkarAnA AdhAre ja derI kApI kumAra pataMgasiMha sUphamavedhano abhyAsa karI rahyo hate. - gero raMga, puSTa khabhA, lAMbA hAtha ane unnata kapALa, khabhA para nIluM uttarIya paDayuM hatuM ane nIce - pILI dhotI hatI. bhujAo ane gaLAmAM AbhUSaNa hatAM. tIra choDatAM kAnamAM kuMDaLa DAM hAlI jatAM hatAM. je jhaLakatAM hatAM pataMgasiMhanuM rUpa baDe manamehaMka hatuM, uparano * hoTha kALe paDato jato hato. A rUpane joyuM te aga- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330. kama-kautukamAlAnA lehInA pratyeka TIpAmAM pataMgasiMha nAcavA. lAge. rANI anaMgamAlA kAmAsakata thai gaI ane bhavana pAchI pharI. bIjA divase rAjA jitazatru pharI vanabhramaNa karavA. gayA. kAsapIDita anaMgamAlAe nizcaya karyo ke vRddha rAjAnI gerahAjarIne Aje pUro upaga karIza. eNe tarata ja sunakhAne bolAvI ane kahyuM : 'suna! ratha laI jA. AcAryane kaheje ke yuvarAjane mahArAjAe lAvyA che ane tuM ene tArI sAthe ja lAvaje. sukhae dhImA avAje kahyuM : paraMtu mahArANIjI ! rAjAzA te..." ane mAlAe taDapatAM kahyuM : 'tuM Dare che kema ? mArA hAthanI laMbAI zuM tuM jANatI nathI? je AcAryae nA paNa pADI te A saMsA #aaN rahI nahIM zake. huM jANuM chuM ke rAjAjJA e che ke kumura ahIM na Ave. paNa Aje huM je kahuM chuM, tuM e kura, tuM mArI dAsI nahIM, sakhI che. ane sukhI paNa aMta. huM tane pachI badhuM jaNAvIza. rAjanItithI keTalIka vAte pachIthI ja jaNAvavAmAM Ave che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-2 33. sunA ja zuM, badhA jANatA hatA ke rAja rANInI. vAta kyAreya TALI nathI zaktA. e te ene basa khuza jovA mAge che. enI khuzI mATe te kuvAmAM paNa paDI zake che. sunA e sArI rIte samajatI hatI ke je rAjA. gusse thAya te vadhAre bIka nathI, paNa je rANI risAI jaze te kuzaLa nahIM. A badhuM vicArI surakhA rathamAM, besI vidyAlaya gaI. tenA gayA pachI rANI anaMgamAlAe nakha-zikha. zaMgAra karyo ane pathArImAM aDadhI sUI jaI yuvarAja pataMgasiMhanI pratIkSA jevA lAgI. AcArya samadaro paNa. sahaja bhAvathI pataMgasiMhane dAsI sAthe mekalI dIdho. rathamAM beThelA kumArane keIe na je. bhavananI sIDI. caDhatAM kumAre dAsIne pUchyuM : kayAM che pitA mahArAjA zuM potAnA oraDAmAM. nathI ?' dAsIe kahyuM : tamArI vimAtA pAse beThA che. e paNa tamane maLavA. utsuka che. kumAra pataMgasiMha rANuM anaMgamAlAnA oraDAmAM pahoMce ane kAmAMdha rANue pairyane tilAMjalI ApI. kumAranA gaLAmAM hAza nAkhI dIdhA. camakIne kumAre kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ -332 kama kaka-2 eso mAtA ! mane tamArI caraNaraja levA do.' - rANIe pathArImAM besatAM tapIne kahyuM : "are gAMDA ! tuM kene mAtA kahe che ? vadhAre khulAsAthI sAMbhaLavA mAgatA hoya te sAMbhaLa. mArAM lagna - tArI sAthe thavAM joItAM hatAM. huM tArA mATe chuM ane * tuM mArA mATe. mAre thaI jA. tane huM mArI AMkhamAM rAkhIza." - kumAre pitAnA baMne hAtha kAna para mUkI dIdhA. e - bolyA : ' . . . . . ' : - "mAtA ! mArI parIkSA na lo. tame mArI mAtA ja che. mane zA mATe pApamAM nAkhe che. je AgaLa paNa AvI vAta kaheze te huM tarata jate rahIza. mane zA mATe bolAvyuM che, AjJA Ape. pitAjI kayAM che?" rANIe peMtaro badalyo : ', ' ' pitAjI paNa AvI jaze pataMga ! Ava besa, huM 'tamane kahuM chuM ke tane kema lAvyA che. je pataMga ! -spaSTa rUpamAM huM tamArI sAthe bheganI yAcanA karuM chuM, -tamArA pitA puruSatvahIna che. kaMcanapuranI mahArANI huM * tamArA caraNenI dAsI banavA Atura chuM ane e paNa sAMbhaLI le ke vAta na mAnavAne artha che meta. mAta, nizcita che ja. ane e paNa durgati sAthe. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-2 333H pataMgasiMhe daDhatAthI kahyuM : "mAtA ! meta e DaravAnI vAta kayAreya nathI.. ApaNA badhAne janma ja maravA mATe thAya che. mata mATe te ApaNe jIvIe chIe. eka vAra maryA pachI bIjo . janma pharI maLI jAya che, baceluM cAritra pharI nathI maLatuM. cAritravIra te meta sAthe rame che.'' ema kahI pataMgasiMha ekadama pAchA javA pharyo tyAM ja kAmAMdha rANe tene vaLagI paDI. pataMge tene jorathI dhakako mAryo, tenAthI e UMdhA e paDI. pAchaLa joyA. vinA pataMgasiMha jhaDapathI bhavananI bahAra nIkaLI gaye ane page cAlI vidyAlaya pahoMcI ga tathA badhA vRttAMta guruvara somadattane saMbhaLAvyuM. badhuM sAMbhaLyA pachI AcArya dhrujI UThayA ane ghaTanAno samaya aMkita karI lagna kADhayuM tathA prasaMganuM phalAdeza kADhavA lAgyA. pitAnuM phalAdeza kADhayA pachI AcArya sematatta, zarmAe pataMgasiMhane kahyuM : "vatsa ! tuM tarata kaMcanapura choDI jato rahe. hamaNuM. ja jA. tArA para matanI chAyA pharI rahI che. rakSaka ja bhakSaka banaze. je tArAM lagna na thaI gayAM hota te tAruM mRtyu TALI zakAtuM nathI. have upAyathI TaLaze- camakIza. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ -334 kamakautuka-2 nahIM pataMga! huM sAcuM kahuM chuM. jyAre tuM cAra mahinA nAno bALaka hatuM, tyAre tArAM lagna traNa mahinAnI zizukanyA kamalAvatI sAthe karavAmAM AvyA hatAM. tenA saubhAgyagraha tArI rakSA karaze." ATaluM kahI AcAryajIe eka vizeSa dizAno nirdeza ApatAM pharI kahyuM : tyAM ja jaje. e dizA tArA mATe zubha che. rAte kayAMya paNa mArgathI khasI rahI jaje. huM paNa AvIza. tyAM ja ke, tArI pAchaLanI gatividhio joI huM ApIza ane tane maLIza. " vadhAre vAta karavAne samaya na hato. tethI pataMga siMha nirdezita dizA tarapha gaye. ahIM sAMje rAjA jitazatru vana bramaNathI pAchA AvyA te rAjabhavananuM - vAtAvaraNa vicitra lAgyuM. rANI anaMgamAlA kopa bhavanamAM che, e temane tarata khabara paDI gaI. rAjA rANI pAse pahoMcyA. rANInA mAthAmAMthI lehI nIkaLI gayuM hatuM. lehI jAmavAnAM nizAna hatA. jyAre pataMgasiMhe tene "dhakako mAryo tyAre e UMdhA meM e paDI hatI ane mAthA para dhAgyuM hatuM. teNe jAte ja kapaDAM phADI nAkhyAM hatAM. AkhomAM AMsu hatAM paNa banAvaTI AMsu. rAjAe -A dheizamAM rANIne joI te ekadama pUchavAnuM sAhasa na --na thayuM chatAM paNa pUchayuM te hatuM ja, rAjA rANI pAse P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 335 kama - kautuka-2 dharatI para ja besI gayA ane bolyA : "A huM zuM joI rahyo chuM priye ? A zuM thayuM? rANIe eka ja zvAse kahyuM : e na pUche ke zuM thayuM? e pUche ke zuM thaze ? - have AtmahatyA karIza. tamArAM darzana mATe atyAra sudhI beThI hatI. yuganuM kevuM parivartana che? rAma paNa putra hatA ane kaikeyI paNa sAvakI mA hatI. paNa huM.huM." kahetAM kahetAM anaMgamAlA raDavA lAgI. rAjA adhIrA thaI gayA, lAMbA thaI temaNe rANInA baMne hAtha potAnA hAthamamAM laI lIdhA ane bolyA: tane mArA sogaMda che, tArA suhAgane sogaMda che. goLa goLa vAta nA karIza, je paNa vAta hoya, sAce- sAcuM kahI de. rANI bolI : sAce sAcuM te kahIza. paNa tenAthI zuM phAyaMde? kahevAthI zuM phAyado thaze? koI phAyado nathI. rahevA de svAmI !" rAjAe kahyuM : "mArA zagaMda kazuM nahIM ? phAyado e thaze priye! huM vacana ApuM chuM ke je karavAthI tAru duHkha dUra thaze. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 kama - kautukara, e badhuM huM karIza. tArA mATe te eka vAra to yamarAjAne paNa paDakAra ApIza. tuM tArA duHkhanuM kAraNa batAva. kahIM te je." rANIe kahyuM : - te sAMbhaLo svAmI ! keNa jANe kema ane kevI. rIte pataMga mAre oraDAmAM AvI gaye. huM camakI... pUchayuM-keNa che tame ? bAlya-Dare nahIM ! huM kaMcanapurane yuvarAja chuM. gharaDA rAjAe mane vidyAlayanI kedamAM .. nAkhI dIdho che. huM tenA prANa laI rAjasiMhAsana para besIza. paNa pahelAM tane mArI banAvIza. mArI ane . tArI joDI sArI lAge che. huM tane mArI paTarANI. banAvIza. - "svAmI ! huM te jotI ja rahI gaI ke A zuM kahI rahyo che. e mArA upara jhapaTa. meM ene . dhakako mAryo. gussAmAM teNe mane pakaDI lIdhI meM cIse . pADI. tyAM sudhI dAsIo AvI. e ema kahetAM bhAgye- . tamane baMnene joI laIza. je sunakhA na AvI hota to . e duSTa baLAtkAra karavAmAM saphaLa thaI jAta. svAmI ! have mAruM mana javAba Icche che. java 1 zuM karIza? tame paNa...." ' rAjAe UbhA thatAM kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 kama-kautuka-2 have rANI kazuM na kahe. have tuM jeje ke pataMganuM zuM thaze. kulAMgArane tArI sAme ja mArI nAkhavAmAM Avaze. mArI hAjarImAM rAjya ? khera, rAjya te ene maLe ja, paNa tAruM apamAna karI teNe mata mAgyuM che.' Ama kahI rAja pitAnA varaMDAmAM AvyA. sainikane belAvI Adeza Ape : 'pataMgasiMhane deraDAthI pakaDI laI Avo. tene mRtyu daMDanI sajA ApavAmAM Avaze. te sainike vidyAlayamAM AvyA. pataMgasiMha te tyAM hatA. ja nahIM, je maLe. tethI sainika AcAryAne ja pakaDI lAvyA ane kahyuM ke AmaNe ja kayAMka yuvarAjane chupAvI. dIdhA che." rAjAe kaDakAIthI pUchyuM : e divase te mArA bolAvavA chatAM paNa mokalyuM. na hatuM. Aje kayAM mokalI dIdhe e kulAMgArane ? AcAryae saraLa bhASAmAM kahyuM : ' annadAtA ! mAro athavA cheDe. huM tamArA vazamAM chuM, paNa enI mane kaMI ja khabara nathI. mane kazuM kahyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 kama-kautuka-2 vinA savArathI ja guma che. pahelAM te e kayAMya jato rahyo." rAjAe AcAryanI saphAI para vizvAsa karI lIdho ane sainike kahyuM : "jaze kayAM? ene zodho. vana-jhADI badhuM zodhI vaLe, cAre dizAomAM phelAI jAo. jyAM paNa maLe tene ahIM laI Avo. je pakaDI na zake te tene mArI tenuM mAthuM-AMkho lAvI mane Ape." basa, sainiko pataMgasiMhanI zodha khoLamAM lAgI gayA. A bAju AcAryae potAnI paMDitANIne badhe vRttAMta saMbhaLAvI kahyuM : "paNa jauM chuM. tenI taraphathI Azvasta thaI pAcho AvIza. tuM kaI vAtanI ciMtA na karIza." brAhmaNI belI : 'tamAre tenI sAthe ja javAnuM hatuM. sAthe ja kema na gayA ?" . AcArya bolyA : . sAthe jauM te Akho bhaDA phUTI jAya. mAruM paNa tenI sAthe guma thavuM rAjA jANe ke na jANe? have vAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 339 na kare. pilI peTI kADha. emAM je cAra rane rAkhyAM che, tene Apa ane thoDuM khAvAnuM paNa mUkI de." cAra ratna ane bhAthuM laI AcArya somadatta e ja dizAmAM cAlavA lAgyA, je dizAmAM patagaMsiMhane meka hato. pataMgasiMha sAMja sudhI jeTaluM cAlI zake eTaluM cAle ane pachI eka jhADa nIce rahyo. AcAryajI rAte paNa cAlyA, tethI ardha rAtrI pachI e pataMgasiMhe pAse pahoMcI gayA ane tene maLI badhI vAta jaNAvavA lAgyA. thoDI ja vAra pachI pataMgasiMhane zodhatA rAjA jitazatranA sainike paNa AvI pahoMcyA ane temaNe e baMnene gherI lIdhA. cAra ja senika hatA. temAMthI eka che : aparAdhInA paganI gati paNa bahu hoya che. paNa pakaDanAranA hAthe paNa bahu lAMbA hoya che. AcAryajI ! tame paNa rAjadroha karyo che. tethI have tame paNa nahI bacI zako." AcArya belyA : , , sainiko ane mAravA e koI muzkela kAma nathI. amane mAre, jarUra more. paNa kayAMya evuM na thAya ke pAchaLathI paratevuM paMDe. mArI AkhI vAta sAMbhaLI le. * pachI je I che te karajo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-ravIra sainike ! satyane sAtha Apa. satya tamane. sukhothI bharI deze. aparAdhinI duSTAraNa anegamAlA. che ane che rAjA jitazatru." - - Ama kahI AcAryae atyAra sudhInuM AkhuM vRttAMta. saMbhaLAvyA pachI kahyuM : " " "have tame ja nirNaya kare ke keNu aparAdhI che.. paraMtu tame kaheze ke ame to rAjAnA sevake chIe. emanI AjJA mAnavI e amAruM kartavya che. te pataMgasiMha paNa.. tamAre rAjA che. A kAlane rAjA che. A ja eka divasa kaMcanapurano zAsaka thaze. tenI prANa rakSA tame Aje karaze. to AvanAra kAle e tamane jANe zuM-zuM na Ape ? A. vakhate enAM AbhUSaNa laI jAo. AjanA rAjAne kahI. deje ke ame pataMgasiMhane mArI nAkhe." - A sAMbhaLI cAre senika eka bIjAnAM meM jovA . lAgyA. eke kahyuM : "sAcuM che, sAcuM che. AcAryanI vAta sAcI che. emanA lehImAM hAtha raMgI ame thoDA senAnA TukaDA ja meLavIzuM. tenAthI vadhAre puraskAra te rAjA ApavAnuM nathI. . ahI emane bacAvavAthI bahu mUlyanAM AbhUSaNa maLI rahyAM che. rAjAne batAvI daIzuM ane rAjA pAchAM ApaNane. ja Apaze.. . . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-2 341 pataMgasiMhanAM puNya prabaLa hatAM. tethI sainikonI mati tene anukULa thaI gaI. tenAM AbhUSaNa laI e kaMcanapura pahoMcI gayA. vArtA upajAvIne rAjAne kahyuM : yuvarAjane pakaDavA zakya na thayuM. e bhAgye te ame temanA para tIra cheDayAM, tIrathI e jamIna para - DhaLI paDyA ane mRtyu pAmyA. pramANa mATe temanAM AbhUSaNa ame utArI lIdhAM. AMkhe paNa kADhI lIdhI." haraNanI AMkhe ApI nike e pharI kahyuM : mAthuM kApIne mUkayuM hatuM e eka sasaluM laI rAjAe e vArtAne vizvAsa karI lIdho. temaNe haraNanI AMkhe rANI anaMgamAlA pAse mokalI dI. oraDAne daravAjo baMdha karI rANIe e AMkhone jamIna para paTakI ane tene eDIthI dabAvatAM kahevA lAgI hatI 'tArI A madabharI AMkhee ja mane gAMDI banAvI hatI. mAruM mAnI gayo hato te A rIte vagara, mote na marata. have huM tArI nazIlI AMkhone eDIthI kacaDuM chuM." ( A pramANe rANIne pratizodhAgni bujhAI gaye.. ahIM vanamAM rAta pasAra thaI te AcAryajIe pataMgasiMhane kahyuM iatnasuri Jun Gun Aaradhak Trust
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 karma-kautuka "vatsa huM to have pAche jauM chuM. tuM have jA. AjubAjunA nagaramAM na rahIza. kayAMka dUra keI nagaramAM chUpAIne raheje mArI be vAtanuM dhyAna rAkhaje, ke bane. tyAM sudhI koI brAhmaNane ja Azraya le. bIjI e ke, pitAnI jAtane sadAya chupAvI rAkhavI." pataMgasiMhe kahyuM : - huM zuM koIne kahIza ke huM A chuM? keNa jANuM. zakaze ke huM koNa chuM ? * IT AcArya bolyA : "tAro paricaya na jANe, paNa e te leke jANI ja jaze ke tuM betera kalA niSNuta, zastra zAstrane jJAtA. che. enAthI badhe bheda khulI jAya che. chupAvavAno artha che ke le ke tene abhaNa samaje, mUrkha samaje ane e. ne jANe ke tuM zUra-vIra kSatriya che. nahIM te phelAtAMphelAto vAta kaMcanapura sudhI phelAI jaze. kayAreya zaurya pradarzanano prasaMga paNa Ave te saMyamathI kAma leje.' nA pataMgasiMhe kahyuM : - "huM samajI gayo gurudeva ! tamArI baMne AjJAenuM pAlana karIza. koI brAhmaNano Azraya laIza. ane potAnI jAtane chupAvIne ja rAkhI... " Adi Gunratrasuri
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 343 karma-kautuka-2 AcAryajIe kahyuM : to jA vatsa ! ane hAM, A mArAM ratna rAkha. pUrvajonAM che. Aje tene saduupaga thaI rahyo che. samaya para tArA kAmamAM Avaze." pataMgasiMhe ratna hAthamAM lIdhAM to tenI AMkhomAM AMsu AvI gayAM. AcAryanA pagamAM mAthuM TekavI e che : pUjya! tame mArA zikSA-guru ja nahIM, jIvanadAtA badhuM ja che. zuM khabara pUrvabhavamAM tame ja mArA pitA ho. tamAre sneha ja mArI rakSA karaze. pataMgasiMhane Ubhe karatAM AcAryae kahyuM : bhAvuka na bana pataMga ! pu sivAya kaMIkoInuM rakSaNa nathI karatuM. je tArAM puNya bAkI na hota to A sainike tane cheData? kyAreya nA cheDe. have jA vatsa ! - tyAra pachI guru-ziSya eka bInathI judA thayA. pataMgasiMha AgaLa vadhavA lAgyA-anizcita lakSya tarapha ane AcArya somadatta kaMcanapura pAchA AvyA. temaNe potAnI brAhmaNane AkhuM vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. kaI jANI na zakayuM ke AcAryajI kayAM gayA hatA, jyAre gayA hatA ane kayAre AvyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 karma-kautuka-2 ka canapuranA lokenI jANakArImAM pataMgasiMha have A saMsAramAM na hatuM. tyAMnA strI-puruSe dhImA avAje rAjA-rANIne gALo ApatAM hatAM. pITha pAchaLa rAjAne paNa gALa ApI zakAya che. paraMtu rAjAnA meM upara ' kioIne kazuM kahevAnuM sAhasa na hatuM. paraMtu kaMcanapuravAsIonAM mana e mAnavA taiyAra na hatAM ke pataMgasiMhe Avo aparAdha karyo paNa haze, jevI ke carcA che. AcAryajIe eka divasa maMtrI guNavardhanane paNa badhuM rahasya jaNAvI dIdhuM hatuM. pataMgasiMhanA jIvatA rahevAnuM rahasya kaMcanapuramAM traNa ja vyaktio jANatI hatI : AcArya somadatta. temanI patnI gAyatrI ane mahA, maMtrI guNavardhana. bIjA badhAnI naNakArImAM to pataMgasiMha svarge sidhAvI gaye hato. ( A pramANe samaya pasAra thato hato. A vasaMtapura nAmanuM eka nagara hatuM. ahIM narasiMha nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. rANI hatI alakAvatI. alakAvatIe eka kanyAne janma Ape hato, jenuM nAma ratnamaMjarI hatuM. ratnamaMjarI rAjakIya vidyAlayamAM bhaNatI hatI. e suMdara ane caMcaLa svabhAvanI hatI. abhimAnI paNa hatI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ -kama -kautuka-2 345 vasaMtapuramAM ja mArtaDa agnihotrI nAmanA eka * vidvAna brAhmaNa rahetA hatA. e vedasa, karmakAMDI ane - vaidika matane mAnanAra brAhmaNa hatA. tiSanA paNa " jANakAra hatA. rAjasabhAmAM temanuM sthAna hatuM. temane rAjapurohitanuM pada prApta hatuM. brAhmaNa mArtaNDane ja ! madana nAmano eka putra hato, je ratanavatIne ja sahapAThI - hatuM. je vidyAlayamAM A baMne bhaNatAM hatAM emAM vasaMtapuranA dhanavAna-mAnanIya zeThiyAo ane sAmaMtanAM bALake paNa abhyAsa karatAM hatAM. madana A divasomAM jyotiSanuM adhyayana karI rahyo hate. e sAmAnya rIte suMdara ane -mahatvAkAMkSI hato, paNa sAthe ja Darapoka paNa hatA. e rAjakumArI ratnamaMjarI sAthe lagna karava nAM sapanAM joyA - karato hato. kAraNa e hatuM ke ratnamaMjarI tene prema karatI hatI. paNa haju e prema kaIpaNa taraphathI eTale pAke na hatuM ke lagna mATe kaMIka prayatna kare. baMne khAlI janAo banAvatA hatA. phA . pitAnI lAMbI yAtrA pUrI karI pataMgasiMha eka 'divasa vasaMtapuramAM pahoMcI gae. e ahIM koI brAhmaNanA AzrayanI zodhamAM hato. saMyegathI tene badhAthI pahelAM mADa agnihotrI maLI gayA. temanA khAlI. mAthA para meTI cATI hatI. khabhA para jaI hatI. bhagavAM kapaDAM paheryA hatAM. kapALa para caMdananuM TIlaka hatuM. pataMgasiMhane P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 karma-kautuka-ra temane brAhmaNa mAnavAmAM vAra na lAgI. teNe namIne praNAma karyA. AzIrvAda ApatAM temaNe kahyuM : AyuSyamAna bhava ! koNa che vatsa! zuM Iccho cho ?" pataMgasiMhe kahyuM : "pUjya ! sahArA vinAno chuM. mAtA-pitAe mArIne. gharanI bahAra kADhI mUkayo che. badhA mane mUrkha kahe che. huM bhaNI na zakaye ajANu ane mUkha hevAno ja mAre aparAdha che. have tame mane. sahAro Ape." vika agnihotrIe uparathI nIce sudhI pataMgasiMhane je ane bolyA : - "bhagavAna koI ne rUpa Ape che, to keIkane buddhi keIka-keIkane baMne, Ape che. rUpa te tamane bharapUra maLyuM che, paNa buddhi na maLI.. kAMI vAMdho nahIM. mAre putra madana tamArA jevuM ja che. e bhaNe che tenI sevA mATe huM tamane rAkhI lauM chuM. tenI sAthe vidyAlaya jaje, tenAM pustake bhAre che. tene tuM laI jaje. amArA parivAramAM rahevAthI tArI ruci paNa bhaNavA tarapha thaze..... Ava mArI sAthe.? " mAtaDa agnihotrI pataMgasiMhane pitAnI sAthe.. laI ghare paheravA pitAnA pattuM mane teno paricaya
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ : karma-kautuka-2. 347 , karAvyuM ane pataMgasiMhane tenuM kAma pharI samajAvyuM. eka jUne kAmaLo oDhavA ane eka caTTAI pAtharavA ApI dIdhI. UThavA-besavA-sUvA mATe lebImAM jagyA banAvI dIdhI. baMne vakhata khAvAnuM AzvAsana paNa ApI dIdhuM. A badhI vyavasthA karI vipra mArtaDa tyAM gayA, jyAM javAnuM hatuM. pitAnA AcArya somadattanI zikhAmaNanuM maraNa karI pataMgasiMhe nizcaya karyuM hatuM ke ahIM huM pUre. mUrkha thaIne rahIza. e abhinaya karIza ke badhA mane. mUrkha ja samaje. eTale vAraMvAra meM phADI bagAsuM khAto.. potAnI jAta sAthe vAta karavA lAgata. vAta vinA hasavA. lAgatuM. tene badhA mUkha ja mAnavA lAgyA. madane te.. tenuM nAma ja mUkharAja. rAkhyuM hatuM. pataMgasiMha madananAM pustaka laI tenI sAthe vidyAlaya jato hato. tyAM jaI e eka khUNAmAM besI raheta.. madane rAjakumArI ratnamaMjarIne paNa tene paricaya karAvyuM. ke A mUrkharAMja mArA pitAe mArI sevA mATe rAkhI. lIdhe che. A sAMbhaLI rAjakumArIe kahyuM : ' ' to to tamAro ThATha thaI gayA. eka sevaka te sevA. mATe maLI gayelA madana bolyA : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348. karma-kautuka-ra "bicArAne koI nathI, eTale rAkhI lIdhuM che. ThATha mATe nathI rApa, ThATha te tamArA jevI rAjakumArIonA hoya che. ' ratnamaMjarIe kahyuM : 'tame kayAM rAjakumArathI ochA cho ? paNa che Darapoka. "keTalI vAra kahyuM tamArA pitAjIne kahe ke e mArA pitAjIne kahI ApaNuM lagnanI vAta kare." che ? - madana bolyA . . * "tuM to marAvavAnI vAta kare che. pahelAM to mArA pitAjI mane mAraze! mane te choDaze ja nahIM. ApaNe baMne jAte ja kaI yutithI ApaNe saMsAra jAte ja * banAvIzu . . . . : : ' ' ' * . rAjakumArI ratnamaMjarI bolI : '' . . ! = , "basa, tame to kahI nAkhyuM. have mArAthI rahI nathI zakatuM. huM ja keI yukti zedhIza." . 10 : madana bolyA : 'E ; tuM? tuM zuM yukti zodhIza? huM paNa te sAbhaLuM." ratnamaMjarI belI : Jun Gun Aaradhak must
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 349, karmakautuka-2 - "ja mArI aMdara puruSanuM sAhasa utpanna karIza.' ane tamane ahIMthI bhagADI kayAMka dUra laI jaIza. paraMtu tame mUrkharAjane vacce kema rAkhI lIdhuM che? e . krayAya naDatara rUpa na thAya." enI tuM kaI ciMtA na kara. e te kazuM sAMbhaLate- . samajato paNa nathI. meTethI tuM kAMIpaNa kahe. jyAM sudhI. barADIza nahIM, e nahIM sAMbhaLe.' pataMgasiMha madana ane ratnamaMjarInI vAta sAMbhaLyA. karate. teNe moTethI sAMbhaLavAne paNa eka saphaLa abhinaya. karI batAvyo hato. be be-cAra-cAranA jUthamAM chAtragaNa adhyayana karatA hatA. madana ane ratnamaMjarI eka jhADa . nIce besI bhaNavAne bahAne divAsvapnanI vAta. karatAM hatAM. vidyAlaya eka vizALa udyAnanA rUpamAM hatuM. bhaNavAne DhaMga AjakAla jevo na hato. AcAryajI sAmuhika rIte bare chAtronA praznonA javAba ApatA . hatA. savArathI bapora sudhI vidyArthI-vidyArthinIo pahelAM jAte adhyayana karatAM. pachI eka-bIjA sAthe praznottarI karatAM. tyAra pachI baporanA samaye AcAryane pATha. sAMbhaLAvatA ane temanI pAse zaMkAnuM samAdhAna karatA. vacce be ghaDIne virAma hatuM. emAM chAtro kayAreka sarovara. ane kayAreka saritA-taTa para jatA rahetA. huM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 35 0 kama-kautuka-2 .. madana-ranamaMjarI eka jhADa nIce eka-bIjA sAthe - vAta karatAM. pataMgasiMha De dUra besI jato ane baMnenI AjJAonI pratIkSA karato. kayAreka tene gusso . Avate, paNa pitAnA AcAryonI vAta yAda karI saMyamathI kAma leto. cheeka divasa madana vAraMvAra putva' zabdane "puM satva kahI rahyo hato. pataMgasiMha vyAkaraNa bharyo hato. tene manamAM thayuM ke ene kahuM ke sAce zabda "putva che, " "pusatva" nahIM, paNa potAno jJAnAveza chupAvI lIdhe. - samaya bahu baLavAna hoya che. bhaNyA vinAnA lokone - sAhityakAra mAnavAmAM Ave che ane bhaNelAne mUrkha kahevAmAM Ave che. je paNa hoya, pataMgasiMha pitAnI banAvaTI mUrkhatAthI ja saMtuSTa hatA. tenA divase pasAra : thatA hatA. eka divasa rAjakumArI ratnamaMjarI ghoDA para besI vidyAlaya AvI. e pitAnA pitA rAja narasiMhanI * lADalI beTI hatI. e tene pitAnI beTI nahIM, putra ja mAnatA hatA. eTale e ghoDesavArI jevAM puruSecita kArya * paNa karI besatI hatI. tene gheDA para AvatI joI madana agnihotrIe tene kahyuM: , ; :- . . } : "are, Aja tuM rathamAM kema ne AvI ? ghoDesavArIne zokha kema thaI gaye?? - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' kama-kautuka-2 35 ghoDA parathI utarI rAjakumArIe kahyuM : A ghoDesavArInuM paNa eka rahasya che. cAla, pahelAM saritA-taTa para jaIe, tyAM badhuM kahIza. AcAryajI to Aje che nahIM. Dara kone che ? madane UbhA thatAM kahyuM : to cAla. huM paNa utsuka chuM. tArA rahasyane jANavA mATe." madana ane ranamaMjarI sarovara tarapha cAlevA lAgyAM. pataMga paNa temanI pAchaLa cAlavA lAgyo. tene potAnI pAchaLa Avato joI ratnamaMjarIe kahyuM : chAyAnI jema tame amArI pAchaLa kayAM AvI rahyA che? ahIM beso. pataMge kazuM sAMbhaLyuM ja nahIM, kAraNake e dekhAva mATe ochuM sAMbhaLe che. tethI madane rAjakumArIne kahyuM : "AvavA de ene paNa. ema e kayAre sAMbhaLaze? jyAre moTethI kahIza tyAre sAMbhaLaze, ane tyAre badhA 'zikhe paNa jANI jaze. e zuM karaze ? e kazuM sAMbha-Laze ja nahIM. sALI leze te samajaze ja nahIM, AvavA de.. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35ra. kama-kautuka-ra, tyAra pachI traNe sarovara para pahoMcyAM. pataMgasiMha jude besI gaye. madana agnihotrI ane rAjakumArI. besI vAta karavA lAgyAM. rAjakumArIe kahyuM : madana ! tAruM nAma te madana che, paNa tuM ThaMDe, bahu che. madana jevI umA tArAmAM kema nathI ?' madana balya : "A vyartha vAte pachI karaje rana ! pahelAM tArI. ghoDesavArInuM rahasya batAva. jaldI javAnuM che, nahIM te.. badhA ziSya kaheze ke e baMne A divasa gapasapa, kare che. . ratnamaMjarIe kahyuM : Darapoka te tame pahelA naMbaranA che. paNa AjanI, rAta tamAre nirbhaya banavuM paDaze. have sAMbhaLo, gheDe- : vivArInuM rahasya. huM savAre dararoja be-cAra kesanI . gheDesavArI karuM chuM. mArI sAthe bIjA ghaDA mArA bhavananI nIce azvazALAmAM judA bAMdhelA hoya che. . "madana ! meM tamArA mATe ghaDesavArIne abhyAsa karyo che. baMne gheDA laI Aje aDadhI rAta pachI huM nagaranI bahAra gaNeza maMdiramAM AvI jaIza. Aje baMnejaIzuM. tame paNa samayasara AvI jaje. cogya te e P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-2 . * 353 hatuM ke tame mAruM haraNa karI bhArata ane mArI sAthe lagna karata. paNa have huM ja tamane laI bhAgIza." - madane AkhI janA ratnamaMjarI pAsethI sAMbhaLI lIdhI. ahIM pataMgasiMhe paNa badhuM sAMbhaLI-samajI lIdhuM. madane potAnI anumati ApI. AvIza to jarUra. paNa pitAjI joI jaze to kadAca na paNa AvuM.' 2namaMjarI bAlI . ? "joyuM jaze. huM je vahelI pahoMcI jaIza, to thoDI vAra gaNeza maMdiramAM tamArI pratIkSA karIza ane traNa cAra ghaDI pachI paNa tame nahIM AvI pahoMco, to. samajIza ke Aje tamArA gharavALA jAgI rahyA che. huM paNa pAchI jaIza. pachI bIjA koI divase jaIzuM. jo tame pahelAM jaze, te kaI vAta ja nathI." madane anumati ApI dIdhI. tyAra pachI baMne vidyAlaya pahoMcyAM. pataMga paNa temanI pAchaLa-pAchaLa, gaye. Aje adhyayanamAM keinuM mana lAgatuM na hatuM. ratnamaMjarI vicArI rahI hatI ke kayAre aDadhI rAta thAya ane kayAre madananI rati banuM. madana vicArI rahyo 23 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 . kama-kautuka-2 hato ke A moTI muzkelI AvI. bApadAdAe kayAreya ghoDesavArI karI nathI ane mAre AnI sAthe ghoDA para bhAgavuM paDaze. huM to nahIM jauM. kahI daIza gharavALA jAgatA hatA. A pachI koIka bIjA divasano kAryakrama banAvaze. e vakhate paNa huM kaIne kaI bahAnuM kADhI laIza. bahAnAonI kaI khoTa to che ja nahIM. ahIM pataMgasiMha paNa kaIka bIjuM vicArI rahyo hato. vidyAlayano samaya pUro thaye. badhAM pota-pitAne ghare gayA. rAta paDI ane pachI aDadhI rAta paNa thaI. pataMgasiMhe joyuM ke madana jato nathI. teNe vicAryuM "A nagaramAM rahe bahu divasa thaI gayA. have madana rUpamAM huM ja rAjakumArI sAthe A nagarane choDI dauM.' Ama vicArI pataMgasiMhe pitAne kAmaLo khabhA para nAkhyuM ane gaNeza maMdire jaI pahoMce. cAre tarapha aMdhAruM hatuM. ranamaMjarI haju pahoMcI na hatI. pataMgasiMha eka khUNAmAM besI gaye. : ahIM ratnamaMjarIe ranonI eka piTalI bAMdhI. cUpacApa nIce AvI. eka ghoDA para pote beThI ane eka gheDe pitAnI pAchaLa bAMdhI dIdhA. e. sIdhI gaNeza maMdira pahoMcI ane dhIrethI bUma pADI: "zuM AvI. gayA madana ? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamaM-kautuka-2 355 pataMgasiMha tarata pAchaLavALA ghoDA para besI gaye. saMjakumArIe gheDe AgaLa vadhAryo pAchaLa-pAchaLa pataMga siMha paNa cAle. rAjakumArIe kahyuM : Darazo nahI madana ! gheDe pALe che. cUpacApa calA cAlaze. paNa tamArA caDavAnA DhaMgathI huM e jANI gaI ke ghoDesavArI tame paNa jANe che. kayAM zIkhI? are, tame te kazuM belatA ja nathI ! bahu Darapoka che. khera, AkhI rAtamAM ApaNe vasaMtapuranI rAjyasImA pAra karI laIzu. tyAre te bolaze ne ?" theDI DI vAra pachI ranamaMjarI ahIM-tahIMnI -vAto karatI hatI, paNa pataMgasiMhe keIne javAba na Apato. mAtra "huM" kahI dete. A pramANe baMne AkhI -rAta cAlyAM. savArane dhUMdhaLe prakAza thavA lAge. eka -saritA-taTa Avyo. - ratnamaMjarIe tyAM ghaDe rAka ane UtarI paDI. e saritA-taTathI dUra zaucAdi mATe gaI. pitAno ghaDe. jhADa sAthe bAMdhI pataMgasiMha paNa gayo. zaucAdithI nivRtta thaI e thoDe vahelo AvI gaye. rAjakumAra pAche AvI gheDA pAse Avyo. sArI rIte savAra thaI gayuM hatuM. evuM ke mANasanuM moMDhuM spaSTa joI zake. rAjakumArIe pataMgasiMhane je te cIsa pADI de . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 kama-kautuka-2 "are mUrkharAja ! koNa kahe che ke tuM mUrdharAja che? tuM to ochuM sAMbhaLe che? tuM mArI sAthe kevI rIte AvI gaye? .. huM te lUMTAI gaI. are madana ! tuM ATale Darapoka nIkaLIza, e huM jANatI na hatI. te te. Ane mArI sAthe nathI mokalyuM ne ? have huM kayAM jauM ? have pAchI vasaMtapura paNa jaI zakatI nathI ane A mUkharAja sAthe te bilakula nahIM rahuM.' rAjakumArI raDavA lAgI. teNe AtmahatyA karavAne : nizcaya karI lIdhuM. nadI tarapha gaI. dUradarzI pataMgasiMha paNa rAjakumArIne manobhAva samajI gaye. e paNa tenI . pAchaLa gaye. ratnanI piTalI kinAre mUkI rAjakumArI nadImAM kUdI paDI. pataMgasiMhe potAnAM cAra ratna, je tene. AcArya somado ApyAM hatAM, e sArI rIte bAMdhyAM.. kAmaLe pITha para bAMdhyuM ane rAjakumArInA rananI pATalI paNa potAnI kamara sAthe bAMdhI lIdhI. rAjakumArI hAthapaga pachADI rahI hatI. pataMgasiMha paNa kUdI paDe ane.. rAjakumArIne bacAvIne bIjA kinAre pahoMcI gayo. ghaDA . A pAra ja rahI gayA. baMnee potAnAM kapaDAM sUkavavA. nAkhI dIdhAM. - pachI rAjakumArIe kahyuM : mUrkharAja ! tuM mane maravA paNa nahIM de ? have: vidhAtAne e maMjUra che ke huM tArI sAthe ja rahuM. paraMtu P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 357 kama-kautuka-2 mArI lAcArIno lAbha na UThAvIza. huM to tane mAre nokara paNa na rAkhuM. paNa devanI kura mazkarI AgaLa Aje mAre namavuM paDyuM. huM mArI lAcArIne kAraNe tArI sAthe rahIza, paNa kyAreya belIza nahIM. ( pataMgasiMha kazuM na bolyo. ratnonI piTalI laI - AgaLa-AgaLa cAlavA lAgyo. pAchaLa-pAchaLa ratnamaMjarI - cAlatI hatI. pataMgasiMha pAchuM vaLI-vaLI joI paNa leto hato. rAjakumArIne thAkelI joI e besI jato hatuM. jyAre rAjakumArI UThI UbhI thaI jatI to e paNa cAlavA lAgato. A pramANe te kaI jhADa nIce baMne - sUI jatAM ane savAre cAlavA lAgatAM. pataMgasiMha lagabhaga - rAte jAgato raheto, kAraNa ke rAjakumArInI rakSA karavI -e pitAnuM kartavya mAnato hato. rAjakumArIne kaI vAta kahevI hoya to ADakatarI rIte pataMgasiMhane kahI detI. pataMgasiMha ane ratnamaMjarI eka vanamAM rahyAM hatAM. cAMdanI rAta hatI. ratnamaMjarI UMghatI hatI ane tenAthI thoDe dura pataMgasiMha jAgato paDe hato. e vicArate "nArIjanya durbaLatA te AmAM che. jema latA vRkSanA -sahAre Take che, e pramANe A paNa puruSane sahAro che
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 karma- kautuka-rache. paNa haju mAna-gaja para savAra che. je ene kahI dauM ke tArI jema huM paNa rAjakumAra chuM te saMbhava che, pUrI rIte samarpaNa karI deze. paraMtu nA, mArI jAtane chupAvIza. jeuM, kayAM sudhI eno ahaMkAra rahe che. mUrkha-- rAja thaIne ja huM enA garvane cUra karIza." enI pAse ratnonuM ghamaMDa paNa haze. gurudevanAM ApelAM cAra ratna mArI pAse paNa che. hamaNAM te jema e cAlaze, tema huM cAlIza. A bahAne mArI kama parIkSA paNa thaI jaze. karma-kautuka te jauM." A pramANe pataMgasiMha pitAnA vicAromAM hate. tyAM teNe jhADa para beThelAM pipaTa-menAne vArtAlApa sAMbhaLe. dhyAnathI pataMgasiMha sAMbhaLavA lAgyA ane. sAMbhaLI samaja paNa lAge. e pazu-pakSIonI belI. bhASA samajato hato. pipaTe-menAne kahyuM - priye ! ahIMthI sAta keza dUra uttara dizAmAM zirAlana nAmanuM eka jhADa che. e jhADamAM bahu vizeSatAo che. koI SinA varadAnathI e jhADamAM e vizeSatAo. pedA thaI gaI che. e zirAlajUna jhADanA chAlanI TopI banAvI paheravAmAM Ave te paheranAra adazya thaI jAya. che. e badhAne joI zake che, paNa ene kaI jaI zakatuM nathI. enA pAMdaDAMmAM adbhuta guNa che ke game teTale UDe P.P. Ac. Gunratnasuri
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-2 359 ghA hoya, tene lagAvavAthI tarata bharAI jAya che. enI DALanA resA je kaI pitAnA AsanamAM lAvI le to e tenA para besI AkAza-yAtrA karI Irache tyAM laI jaI zake che. ' paraMtu e vRkSa para caDhavuM ane tenI chAla, pAMdaDAM tathA resA prApta karavA paNa tane AmaMtraNa ApavA jevuM che. jhADanI nIce ja eka daSTiviSa sApa rahe che. tene jovAthI ja caDhanAranuM mota thaI jAya che. priye ! eno paNa upAya che. jhADathI vIsa DagalAM dUra eka kuMDa che. caDanAra pahelAM e kuMDamAM nAhI le te kAgaDo banI jAya che. kAgaDo banI e dRSTiviSa sApanI najaramAMthI bacI jhADa para pahoMcI jaze ane chAla, pAMdaDAM ane resA traNe vastu prApta karI leze. tenI sAthe ja e te jhADanAM kAcAM- pAkAM phaLa paNa teDI le. kAcAM phaLa, lIlA raMganAM che ane lAla raMganAM pAkAM che. pAkAM phaLa khAvAthI kAgaDe tarata pUrva rUpa manuSya thaI jaze. kAcAM phaLa khAvAthI vikRta rUpano manuSya thaze. pachI tene tene pUrva paricita paNa oLakhI nahIM zake." pipaTa dvArA kahelI A rahasyamaya vAta pataMgasiMhe sArI rIte samajI lIdhI. eka najara teNe UMghatI rAjakumArI ratnamaMjarI para nAkhI. ane pachI AkAzanAM tArAene joI taraNa kADhayuM ke rAta keTalI bAkI che. haju P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 360 karma-kautuka-2 bahu rAta bAkI che. e anumAna karI pataMgasiMha uttara dizA tarapha cAlavA lAgyo. sAta kesanuM aMtara kApI - e zirAla jUna vRkSa pAse pahoMcI gayuM ane pahelAM kuMDamAM snAna karyuM. te kAgaDo banI gayuM. pachI UDIne jhADa para caDhI gaye. chAla utArI TopI banAvI. DALInA resA kADhI kAmaLAmAM gUMthI dIdhA. DAM pAMdaDAM teDayAM. pAkAM phaLa khAI jhADa para ja asala rUpamAM AvI gaye. 'kAmaLA para besI rAjakumArI pAse Avyo ane yathAvat sUI ga. haju savAra paDavAmAM eka-be ghaDInI vAra hatI. zaucAdithI nivRtta thaI pharI baMne cAlavA lAgyAM. rAjakumArIe kahyuM ; . "khAvA mATe A vanamAM kazuM dekhAtuM nathI. A kevuM vana che? ke A pataMgasiMhane saMbhaLAvavA e pitAnI ja jAta - sAthe vAto karI rahI hatI. pataMgasiMhe pitAne kAmaLo khabhA parathI utArI eka jagyA para mUke. jANe kahyuM hoya, tame ahIM bese. huM kaMIka phaLa vigere lAvuM chuM, rAjakumArI saMketa samajI gaI ane yathAsthAna besI gaI. pataMgasiMha DA pAkAM phaLa teDI lAge. mIThAM to hatAM ja. bhUkhamAM vadhAre svAdiSTa lAge. khAI-pI pachI baMne calayAM. sAMja sudhI cAlyAM. eka sarovarane kinAre baMne rahyAM, baMne eka vRkSa nIce sUI gayAM. rAta paDI. ratna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-2 361 maMjarI UMghI gaI. pataMgasiMha aDadhI rAta te lagabhaga jAgato ja hate. kayAreka kayAreka AkhI rAta paNa jAgane. jAge te pAme e anusAra jAgIne ja teNe adazya TopI, UDana kAmaLe, ghAvapUraka pAMdaDAM ane oLakhANa badalanAra phaLa prApta karyA hatAM. - Aje paNa e jAgI rahyo hato ane bhAgyanI vicitratA e hatI ke Aja paNa be pakSI aMdara aMdara vAte karI rahyAM hatAM. A pakSI kIDI ane keDa hatAM. moDe kIDIne kahI rahyo hato - che "priye ! ahIMthI dasa kesa dUra pitAnapura nAmanuM - eka nagara che. tyAMnA rAjA che vajAnAbha. rANI suMdarI che. maMtrInuM nAma amitavAhana che. rAjA vanajIbhane eka kanyA paNa che. tenuM nAma phUlakumArI che. AvAM rAjA-rANI hoya ja che. emAM zuM navI . makeDe belyo :. . che. ? "e navI vAta to kahuM chuM. paNa tuM sAMbhaLatI ja nathI ne. nArI jAtine svabhAva ja che- vacce vAta kApa- vAne. vAta ema che ke pitanapura nagaranI bahAra eka jUnuM - udyAna che. tyAM have kaI AkarSaNa nathI, ujajaDa che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 3 62 kama-kautuka-2 mAtra sUkAM vRkSe rahI gayAM che. tenI para gIdha ane ghuvaDa rahe che. priye ! AMbalInA jhADanI hAra nIcenI bhUmimAM. ekavIsa gADAM suvarNamudrAo dATI che. mApItelI ekavIsa che. A dhana kaI puNyAtmAne ja maLaze pataMgasiMhe badhuM rahasya samajI lIdhuM. rAta pasAra karI. pasAra karI zuM, pasAra thaI gaI. tene to pasAra thavAnuM hatuM. sarovara para nityakarmathI nivRtta thaI baMne. cAlavA lAgyAM. sAMja sudhI ATha kesanuM aMtara pasAra thaI gayuM. bhAraya saMgathI e ja jUnuM ujajaDa udyAna, maLyuM, je moDA e batAvyuM hatuM. potanapura ganara, ahIMthI be kesa, phira hatuM. pataMgasiMha ane ratnAmaMjarI A ja udyAnamAM rahyAM. hatAM. ratnamaMjarI te sUI gaI ane patasiMha AgaLanI. janA para vicAra karavA lAgya patanapura ahIMthI lagabhaga be kesa dUra che. nagara: te samRddha dekhAya che. bhavananA kaLaza ane Toca ahIMthI camakI rahyAM che. have AmAM ja rahevuM che. ekavIsa gADAM dATelI muddAo ahIM maLI ja jaze. sAro vepAra cAlaze. . te paTTI uidha-La karuM. paNa hA, AcArya somado. ApelAM rAtre te pahelAM chupAvI dauM ?" P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-ra 33 : pataMgasiMha pitAnI jagyAethI UThe. kRpAthI pitAnI jAMgha cIrI. AcAryae ApelAM cAre rana temAM mUkI dIdhA ane zirAla jUna pAMdaDAne rasa nIcovI dIdhuM. jAdhane ghA tarata rujhAI ga. thoDe dukhA hate. pachI pataMgasiMhe AmalInAM sUkAM jhADanI hAra joI, jeno saMketa makaDA e A hate. namo arihaMtANuM, namo siddhANaM name AyariyANuM nAme vijAdhANuM, namo loe savvasAhaNa A mahAmaMtrane nava vakhata manamAM gaNuM pataMgasiMhe. dharatI khedI. kRpAthI ja khedI nAkhI. mahAre camakavA.. lAgI. thoDI mahora pitAnA cheDAmAM bAMdhI lIdhI. pachI. khADAne jema hatuM tema pUrI dIdhuM. savAra thatA pahelAM ja pataMgasiMha ratnamaMjarIne.. sUtI cheDI pitanapura ja rahyo. ahI jyAre rannamaMjarI.. jAgI te joyuM ke pataMgasiMha gUma che. vicAryuM-zaucAdri mATe gayo haze. e ekalI ja sarovaranI zodhamAM cAlI.. eka nAnuM taLAva tene maLI gayuM. zaucAdithI nivRtta: thaI pharI pitAnA sthAne AvI beThI. paNa pataMgasiMha. * * haju pAcho Avyo na hate. vicAravA lAgI is "mane ekalI mUkI sUrAja kayAM gaye? mAre zuM ? mArAM ane te mArI pAse che ja. e te khAlI che. kayAMka: P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-2 -majUrI karaze .. paNa huM mArI pAse dhana te che, paNa huM ekalI rahIza kevI rIte ? ekalI strIne samAjane - varuo kayAMya rahevA nathI detA. mUrkha paNa sAro, tenA hovAthI keI ne AMkha UMcI karIne paNa joI nathI zakatuM. jarUra Avaze. atyAra sudhI sAtha na che te have zuM choDaze ? game te hoya, paNa tenI sAthe huM - kayAreya nahIM beluM.' A pramANe ratnamaMjarI pataMgasiMha na AvavAthI ciMtita hatI. ahIM pataMgasiMha pitanapuranA bajAramAM pharI rahyo hato. mahore te tenI pAse hatI ja. tethI kapaDAM vigere kharIdI lIdhAM. eka zeThano paheraveza laI lIdho-dhanavAna zeThane paheraveza. mUlyavAna pAghaDI kharIdI. be kuMDaLa lIdhAM ane paherI lIdhAM. pitAnAM kuMDaLa to teNe kaMcanapuranA saunikane prANa-rakSAnA badalAmAM ApI dIdhAM hatAM. kuMDaLa ja zuM, badhAM ja AbhUSaNa ApI dIdhAM hatAM. have badhAM navAM lIdhAM ane paheryA. rezamI dhotiyuM paheryuM, rezamI ja aMgarakhuM paheryuM. camakatA joDA paNa paherI lIdhA. pataMgasiMha yuvAna zeTha banI gaye. manamAM ne manamAM pitAnuM nAma paNa badalyuM : "A nagaramAM zeTha pUnamacandra banIne rahIza. ... .. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama - ko/ka-2 36 para: | sAja sajI zeTha pUnamacandra rUpI pataMgasiMha ratnaceka : pahoMcyA. tyAM nagarazeTha dhanadattanI ratnonI lAMbI-pahoLI dukAno hatI. pataMgasiMha dukAnanA AkarSaNane jovA lAgyA.. tene potAnI dukAna tarapha jete joI takiyAne AdhAre. beThelA nagarazeTha dhanadatte kahyuM : . "Avo-A. zuM leze? A te kharA." dukAnadAra AvI rIte ja grAhakone kheMce che. pataMga--- siMha AvyuM. zeThe pharI pUchyuM : zuM ke ratna batAvuM?" pataMgasiMhe kahyuM : bIjuM kaMIka joIe che. khabara nahIM A nagaramAM : e vastu maLaze athavA nahIM maLe? nagarazeThanA munie kahyuM : are, tame nagaranI vAta kare che? evI kaI vastu, che je amArA zeTha pAse na maLe ? dareka bajAramAM, dareka : vastunI emanI dukAno che. tame kaho te, zuM joIe che? pataMgasiMhe kahyuM : - "mAre evI vastu joIe che, je dukAno para vecAtI. nathI. tethI kahevuM vyartha che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-2 tethI nagarazeTha thaDA urojita thaI gayA. pataMsihanA - kathanathI temanA ahaMkArane Thesa pahoMcI. tethI nagarazeTha dhanada uttejitatha I kahyuM : 'tamAre samaDInuM mUtra joIze to e paNa ApIza. jo na ApI zakuM te AjathI huM nagarazeTha kahevaDAvavAnuM ' cheDI daIza. nagaranI pratiSThA rAkhavI e mAruM paheluM - kAma che." pataMgasihe kahyuM : je ema ja vAta hoya to mAre eka bhavana joIe che. ochAmAM ochuM traNa mALanuM hAya-lAMbu-pahoLuM. - sAthe eka bhavana-vATikA paNa hoya. bela Apaze tame ?" sAMbhaLatAM ja dhanadatta vicAramAM paDI gayA. pataMgasiMhe urojita karyA basa rahI gaI pratiSThA nagaranI ! samaDInuM mUtra ApavA nIkaLyA hatA." A nagarazeThe kahyuM : "ApIza-ApIza. tamane eka bhavana ApIza. - mArA mATe banAvaDAvyuM hatuM ane vecavAno vicAra svapnamAM paNa na hatuM. pazu AjanI vAta judI che. cAle, pahelAM joI le.munimajI! A zeThajIne mAruM navuM * bhavana batAvI Ave." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 67 karma-kautuka-ra pataMgasiMhe kahyuM : jovAnuM zuM che. jyAre tame tamArA mATe banAvaDAvyuM che eTale sAruM ja haze. tame kiMmata kahe." nagarazeTha dhanado kahyuM : doDha lAkha suvarNamudrAo. bhavana traNa mALanuM che. - dareka khaMDa para eka jharukho che. vaccenA mALe eka moTe khaMDa paNa che. pAchaLa bhavana-vATikA che. anAra, aMjIranAM. jhADa paNa meM lagAvaDAvyAM che. emAM lIluM ghAsa che - badhAthI maTI vAta to e che ke nIcenA bhUmi khaMDamAM ATha dukAne che, je bajAramAM paDe che." pataMgasiMhe DI mahero dhanadattanA hAthamAM mUkI dIdhI ane kahyuM : "A banAnI rakama che. bAkInuM dhana bapore maLI - jaze. paradezI chuM zeThajI ! tethI mArA mATe- ekavIsa gADAMnI vyavasthA paNa karAvI de. emAM mAro bharI lAvavI che." dhanadatta zeThe AzcaryathI pUchayuM : bharIne lAvavI che! to zuM ahIM sudhI gADAM vinA ja lAvyA hatA ?" pataMgasiMha be P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-ra e vAte paNa tamane saMbhaLAvI dauM. sAMbhaLo zeThajI ! virATa nagarane huM zeTha punamacandra chuM. dura dezanA vepArathI huM ekavIsa gADAM mahera kamAye hato. pitanapura najIkathI pasAra thato hato. khabara paDI ke AgaLa DAku che. basa, meM ekavIsa gADAM mahoro ahIM dATI dIdhI. TikAva* "zeThajI ! pacIsa varSa pachI huM pharI vepAra mATe nIkaLe. zeThANI paNa sAthe hatI. mAre mAla luMTAI gayo. ame baMne page cAlIne ja ahIM AvI gayAM. mane mArI mahera yAda AvI gaI. have kADhI laIza." zeTha dhanadane kahyuM : dI le bhAI! puNyanI kamANI kayAMya nathI jatI. . Ama te kahevAya che ke pApanuM dATeluM dhana kelase thaI . jAya che. . . pataMgasiMhe kahyuM : e to che ja. mArI kamANI puNyanI ja che. mane . te maLaze." (anusaMdhAna karma-kautuka-3) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-3 tyAra pachI zeTha dhanada piotAno eka sevaka pataMgasiMhanI sAthe mokalyA. tenI madadathI pataMgasiMhe ekavIsa gADAM bhADe laI lIdhAM ane khodavA mATe jarUrI majurA paNa laI lIdhA. sAthe ranamaMjarI ane pitAnA mATe miSTAne paNa kharIdI lIdhAM. badhAne sAthe laI pataMgasiMha ujajaDa udyAna tarapha cAlavA lAgyuM. khabhA para kedALI laI majUra gADAM, eTale baLadagADIo vigere sAthe sajaja pataMgasiMhane joI ratnamaMjarI, daMga rahI gaI. thoDIvAra te tene pitAnI AMkho para vizvAsa na AvyuM. paNa vizvAsa te karavo ja paDaze. kAraNa ke kAyamanI jema kazuM bolyA vinA pataMgasiMhe. miThAInI poTalI ratnamaMjarI samakSa mUkI dIdhI ane pote majurane Adeza ApavA lAgyo ke tyAM che. je vAta, teNe zeTha dhanadattane saMbhaLAvI hatI, e A majUrone paNa. saMbhaLAvI hatI. badhA cakita hatA. eka majUra thaDe, cAlAka hato, tethI teNe kahyuM : "zeThajI ! je ekavIsa ja gADAM nIkaLe tyAre te dhana tamAruM ja haze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 kama-kautuka--3 pataMgasiMha bolyo : te zuM huM gAMDe hatuM, jethI ekavIsa ja gADAM laI AvuM? are bhAI! zuM e paNa batAvI daIza ke "keTalA hAthe UMDI mudrAo dATelI che." - pataMgasiMhe rAte khedayuM hatuM, tethI tene UMDANa paNakhabara hatuM, tethI batAvI dIdhuM. dAvA lAgyuM ane ratnamaMjarI Azcarya--sAgaramAM DUbatI jatI hatI. A mUrkha te nathI, keI kapaTI che. tyAM te ochuM sAMbhaLato. ahIM majUre sAthe kevo paraspara bolI rahyo che. pahoMcelo paNa che. pUra zeTha che. Aje tenuM rUpa paNa camakI rahyuM che. have te AnI sAthe ja rahevAnuM che. paNa tenuM te nasIba jAgI rahyuM che. pAse paisA che, to lagna to karI ja leze. karI le lagna mAre zuM ? mArA mATe te haju paNa mUrkharAja che. huM chevaTe rAjAnI beTI chuM. huM enI sAthe bolIza? kayAreya nahIM. huM mArI " bela-cAla mATe eka nokarANI rAkhI laIza. e mArI vAta ene kaheze ane enI mane." A pramANe ratnamaMjarI potAnA ane pataMgasiMha vize vicAratI hatI. teNe miThAI. paNa khAdhI. ahIM khanakhana mahora nIkaLavA lAgI. ekavIsa gADIo bharAI gaI. pataMgasiMhe majUrone eTalI majUrI ApI, jeTalI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-3 371 temane Aja sudhI maLI na hatI ane maLavAnI AzA paNa na hatI. badhAM kAma vyavasthita thaI gayAM. pataMgasiMhe deDha lAkha mahora zeTha dhanadattane ApI dIdhI. bhavananuM tAmrapatra lakhAI gayuM. ratnamaMjarIne laI pataMgasiMha kharIdelA bhavanamAM pahoMcyo. dasa-paMdara divasamAM doDadhAma karI teNe badhI vyavasthA karI lIdhI. AThe dukAne cAlavA lAgI. munIma vigere rAkhI lIdhA. ghara mATe gRhasevaka rAkhyA. rasoI mATe eka brAhmaNa rAkhI lIdhI. dainika jarUriyAtane badhe sAmAna AvI gaye. tenI sAthe ja pataMgasiMhe pitAnA bhavana para "zeTha pUnamacaMdra' A nAmanuM pATiyuM lagAvaDAvyuM. AjubAjunA leke jANI gayA ke amArA nagaramAM kaI zeTha pUnamacaMdra rahevA lAgyA che. pataMgasiMha have zeTha pUnamacaMdranA rUpamAM ja prasiddhi meLavavA lAge. paNa eNe haju AkhuM patanapura joyuM na hatuM.' pataMgasiMha haju sudhI ahIMnA rAjA vajanAbhane paNa maLyo na hato. e Icchato hato ke kaI evA camatkArIka DhaMgathI rAjAne maLavAmAM Ave ke e paNa kazuM samaje. tethI rAjAne maLavAnI e kaI yukti vicArate hate. - pataMgasiMhanA jIvanane A eka bIjo vaLAMka hate. - tene jIvavAno eka raste thaI gaye. ratnamaMjarI ane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 karma-kautuka. tenAmAM bola-cAla na hatI. bolyA vinA ja kAma cAlI. rahyuM hatuM. ranamaMjarI haju paNa pitAnA mAnagaja para, savAra hatI. rAjAne prabhAvita karavAnI pataMgasiMhe eka yukti. vicArI lIdhI. AkhuM pitanapura UMghatuM hatuM. aDadhI rAta upara pasAra thaI gaI. paheregIre jAgatA hatA. rastA, cerA ane galIomAM nagara-praharI ane rAjabhavana para, rAjapraharI sajAga-sAvadhAna hatA. Do paNa avAja, sAMbhaLI kUtarAM paNa bhasI uThatAM hatAM. pataMgasiMha zirAlananI chAlamAMthI banelI pAghaDInA mApanI TopI paherI ane adrazya thaI gaye. UDanakAmaLA para besI tene Adeza Ape, "jyAM rAjA vanAbha UMghI rahyA che, tyAM temanA oraDAmAM pahoMcADI de." pataMgasiMha pahoMcI gaye. teNe badhAne joyA ane tene kaI jotuM na hatuM kAraNa ke TepInA prabhAvathI e adazya. hate. A pataMgasiMhe UMghatA rAjA dhajamAbhane hAra cUpacApa: utArI lIdhI. mAMthI pAse mUkele muguTa ane bagalamAM. rAkhelI. talavAra UThAvI. traNe vastuo laI potAnA bhavane. A, hera, talavAra ane muguTa teNe pitAnA bhavananI.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmakautuka-3 373. bahAra trIjA mALe evI rIte laTakAvI dIdhAM ke rastA, -parathI pasAra thatA lake joI zake-ApoApa ja temanI daSTi tenA para paDI jAya. A badhuM karI zeTha pUnamacaMdra rUpI pataMgasiMha pUrvavat sUI gaye. - savAra paDayuM te nagaramAM dhamAla macI gaI. rAjAne tyAM corI thaI, dareka jagyAe enI carcA thatI hatI. rAjA vanAbha du:khI hatA. temaNe maMtrIne kahyuM ke aNudhArI cerI thaI che. jANe ke I deva athavA vidyAre karI che. maMtrIe kahyuM : "rAjana ! A ja rahasya batAvavA huM tamArI pAse AvI rahyo hate. cora ke deva athavA vidyAdhara nathI, paraMtu kaI zeTha pUnamacandra che. nagaranA lokoe tenA bhavana para laTaktI A traNe vastuo joI che. zeTha pUnamacandra kayAMka bahArathI AvIne rahevA lAgyA che." rAjA vanAbha maMtrI amitavAhanane kahyuM: ' - "ApaNA nagaramAM rahevAnI anumati paNa e cora zeThe na lIdhI ? jarUra e koI vidyA jANatA haze. pakaDIne laI Ave." * * * * ' thoDA mikene laI maMtrI pataMgasiMhanI havelI para pahoMcyA. rAjAnI traNe vasa] temaNe paNa laTakatI joI lIdhI. pataMgasiMhanA praharIne kahI maMtrI pataMgasiMhanA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 karma-kautuka-sa oraDAmAM pahoMcI gayA ane tenA AvavAnI pratIkSA karavA lAgyo. ahIM pataMgasiMhe adazya karanAra TopI paherI ane adRzya thaI bolyo "maMtrI ! huM zeTha pUnamacandranA vazamAM rahenAra vaitALa. chuM. jo tame tamAruM ane tamArA rAjAnuM bhaluM IcchatA. ho te tamArA sainikane pAchA mokalI de. huM mArA svAmI zeThanI AjJAthI rokA chuM, nahIMtara cheDI ja kSaNomAM. nagarane bhasma karI nAkhIza." hamaNAM ja." kahI maMtrI uThayA ane badhA sainike. pAchA mokalI dIdhA. pAchA AvyA te pataMgasiMha oraDAmAMbeThe hate. pataMgasiMhe maMtrInuM svAgata karyuM ane kahyuM : "A tALa bahu ja zaktizALI che. e ja rAjAnI. traNe vastuo lAvyuM haze. tame laI jAo. mArI pAse. zuM khoTa che. have tene kahI daIza ke rAjAnAM tathA tamArA meTAM-moTAM kAma kare.. | maMtrI pataMgasiMhanI zakti ane tenA vyavahArathI. prabhAvita thayA. ghaNo samaya beThA ane vAto karatA rahyA. pachI rAjAnI traNe vastu laI temanI pAse AvyA ane zeTha pUnamacandranI vAte temane paNa kahI. e paNa prabhAvita. thayA ane pataMgasiMhane jAte maLavA AvyA tathA kahyuM- "ame dhanya chIe, jethI tamArA jevA zeTha amArA.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-3 375 nagaramAM AvyA. AjathI rAjyasabhAmAM tamAruM AgaLa thAna che. tame rAjya sabhAnI zabhA vadhAro. tamArA vazamAM tALa che. tenAthI ame paNa vadhAre zaktizALI thaI gayA." rAjAne prabhAvita karavA mATe pataMgasiMha zekhI paNa mArI- "rAjana ! huM tamArI prajA chuM ane vaitALa mAro sevaka. tethI huM tamane vacana ApuM chuM ke tamArA badhA azakya zakya muzkela-maDA muzkela kArya huM mArA vaitALa pAse karAvIza." basa, have pataMgasiMhanuM mAna vadhI gayuM. pitanapura nagaramAM keNa evuM hatuM je zeTha pUnamacadranA rUpamAM pataMgasiMhane na jANatuM hoya. dareka bALaka paNa tene oLakhI gayAM. have te dararoja rAjasabhAmAM jato hato. ratnamaMjarI paNa have DhIlI paDI gaI. have e pataMgasiMhane samarpita thaI gaI. paraMtu ghaNAnuM sthAna reSe laI lIdhuM. e vicAravA lAgI - "mUrkha thaI emaNe mane ThagI kema? pitAnA vyaktitva para paDado kema nAkhe? huM to emanI ja chuM paNa have tyAre chellIza, jyAre pahelAM e mane bolAvaze. jeuM chuM kayAM sudhI nahIM bole." - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 kama-kautuka-3 ( pataMgasiMhanA gharamAM khAvA banAvavA mATe je brAhmaNa AvatI hatI, e paNa A joI cakita hatI ke zeTha-zeThANI nI joDI to Indra IndrANI jevI che, paNa e eka bIjA sAthe bolatAM kema nathI? teNe eka divasa sAhasa karI zeTha pUnamacandra rUpI pataMgasiMhane pUchyuM te teNe gussAnA avAjamAM kahyuM ke tamAruM kAma karyA kare, amArI gharanI vAta sAthe tamAre zuM matalaba? brAhamaNI A uddhata javAbathI cUpa thaI gaI. chatAM paNa rahevAyuM nahIM te ratnamaMjarIne pUchI lIdhuM ke tame zeDajI sAthe bolatAM kema nathI ? ranamaMjarIe te brAhmaNane evI dhamakAvI ke bicArI raDI paDI, : raI banAvI brAhmaNa sIdhI kAbU hajAmanA ghare gaI. teNe vicAryuM ke zeTha-zeThANanA bhalAnI vAta emane pUchatI hatI. paraMtu baMnee mAruM apamAna karyuM. huM paNa emane badale laIza. Avo nizcaya karI. teNe kAla hajAmane kahyuM - ka "kAlU! pUnamacandra zeThanI zeThANI ratnamaMjarI rati karatAM paNa caDiyAtI che. e baMne vacce aNabanAva che. tuM rAjAne kahe ke e tene pitAnA aMtaHpuramAM lAve. tuM A kAma karAvI zake che. je paNa puraskAra tane Ape, temAMthI aDadhe bhAga mAre raheze. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. 'Surf Gun Aaradhak Trust '.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 377 -kama-kautuka-3 A badhuM sAMbhaLI kAlu bahu khuza thaye. tene rAjA pAsethI dhana paDAvavAnI taka maLI gaI. teNe brAhmaNane AzvAsana ApyuM ke tane paNa aDadhe ja ApIza. brAhmaNa pitAnA ghare gaI - kAjU nAI dhUrtatAnI sAkSAta mUrti, cAlAka ane kapaTI hato. hato te hajAma, paNa rAjA tene bahu mAnatA hatA. tene zuM, tenI vAta mAnatA hatA. kAlU nAI rAjAnI durbaLatA jANato hato, eTale e temane rahasya maMtrI hatA. rAjyanI samasyAo je maMtrI amitavAhana hala karatA hatA, to ghaNI durbaLatAjanya samasyAo kAlU nAI hala karato hate. rAjA tene dareka vakhate InAma ' paNa ApatA hatA. kAlu nAI reka-Toka vinA rAjA pAse jaI zakta hato. rAte e rAjA vajanAbha pAse pahoMcyo ane belyA kahe mahArAjA ! jo kAgaDA pAse haMsiNa rahe te tame zuM karazo? :- . . - rAjAe kahyuM : kAgaDAne mArI uMsiluM haMsane ApI daIza e cogya paNa che." . svAmI ! ratnamaMjarI nAmanI haMsi zI zeTha punama - cUndra rUpI kAgaDA pAse che. e tenI sAthe bolatI paNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 : kama-kautukanathI. tame nArAja che, tethI haMsa che. eTale ratnamaMjarI jevuM ratna tamArA aMta:puramAM hovuM joIe." " rAjA uThIne besI gayA ane kahyuM : ema vAta che ! te pachI batAva ke huM kAgaDAne kevI rIte mAruM ane haMsine kevI rIte lAvuM? je. e kAgaDo asAdhAraNa kAgaDo hota to huM mArI paNa. nAkhata. e zeThanA vazamAM kaI vetALa che." | kAlue kahyuM : * "rAjana ! zaktine yuktithI ghaTADI zakAya che. tame kAle ja tenI pAse dIrghakAra aNuviMdhyA motI maMgAve.. e bhaTakI-bhaTakI marI jaze, paNa motI lAvI nahIM zake.. jo pAchA paNa Avaze te baLI-baLIne marI jaze. kAraNa. ratnamaMjarI tamArA bhavanamAM haze." rAjA vajanAbhane kAlU nAInI yukti pasaMda paDI. e pharI sUI gayA ane kAlU temanA paga dabAvato rahyo. ghaNI rAta pasAra thaI, pachI e potAnA ghare pAcho gaye. bIjA divase darabAramAM rAjAe dIrghakAra aNaviMdhyA matI e lAvI ApavAnI vAta kahI paNa kaI taiyAra na thayuM. tyAre rAjAe pataMgasiMhane kahyuM : zeTha punamacandra ! tamArA vazamAM vetALa che, tame P.P. Ac. unratnasuri M.S! maradhak
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-3 379 mane vacana paNa ApyuM hatuM, ke mArAM kaThaNa kArya paNa tamArA vetALa pAse karAvaze. tethI bhAI ! aNa-- viMdhyAM darghakAra mitI tame ja lAvI zake tema che. tamArA ja bharose huM mArI rANIne vacana ApI beThe." pataMgasiMha mUMjavaNamAM paDI gayuM. kayAM hate. vetALa ? vetALanI zekhI mArI e pastAI rahyo hate.. paraMtu bharI sabhAmA pitAnI Abaru khUlI kevI rIte. kare ? zuM karuM, e pataMgasiMha vicArI rahyo hato. - rAjAnA SaDayaMtrathI ajANyA saraLa svabhAvI dharma-. niSTha maMtrIe paNa pataMgasiMhane kahyuM : zeThajI ! kayA vicAramAM paDI gayA? aNuvidayAM. matI maMgAvavA zuM tamArA mATe muzkela che ? je thaze te joyuM jaze." ema vicArI pataMgasiMhe. rAjA vajanAbhane kahyuM : "rAjana ! motI huM jarUra lAvIza. paNa eka te! mane eka mahinAno samaya joIze. bIju' eka lAkha. pratidinanA hisAbathI trIsa lAkha suvarNamudrAo laIza." rAjAe kahyuM : '' ' . . . . - "tame motIto lAva. mudrAo paNa maLI jaze. mane tamArI baMne zarata maMjUra che. . : : - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 0 karma-kautuka-3 - sa visarjana thaIpataMsiMha ghare AvyA. rAte pitAnA UDaNa-kAmaLA para beThe, adazya karanAra TopI paherI ane UDaNa-kAmaLAne Adeza Ape ke jyAM aNaviMdhyAM dIrdhakAra metI maLe che, mane sAgaranA e taTa para pahoMcATI de." pataMgasiha yathAsamaya sAgara-taTa pahoMcI gayA. tyAM teNe eka camatkAra je. sAgara-taTa para eka manorama udyAnamAM bhavana che ane bhavananI bahAra jhADa nIce eka anupama suMdarI beThI. che. pitAnI jijJAsA dUra karavA mATe pataMgasiha tenI pAse pahoMce. baMne eka-bIjA pratye AkarSita thaI gayAM. ahIM ekalI kema rahe che? tuM koNa che ?" - A prazno pataMgasiMhe te suMdarIne pUchayA te suMdarIe kahyuM- "mAruM nAma muktAvatI che. vidyAdhara-putrI chuM. ema. cAra bahene chIe amArA vidyAdhara-pitAne amArA lagnanI ciMtA thaI to eka jJAnI munie kahyuM ke muktAvatIne sAgara-taTa para mekavI de. tyAM tene pati Avaze. tyArathI huM ahIM rahuM chuM have mArI sAthe lagna kare. tame ja mArA ane mArI bahenanA prANanAthu che. . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Guit Aaradhak Trust
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmakautuka-3 38. pataMgasiMhe kahyuM : bhaluM thAya rAjA vajanAbhanuM, je temaNe aNaviMdhyAM. metI maMgAvyAM. nahIMtara tuM kevI rIte maLata? paraMtu : mAruM paheluM kAma aNavidhyAM metI prApta karavAnuM che, tyAra pachI tArI sAthe ane tArI bahena sAthe lagna . karavAnuM.' muktAvatI bolI : "prANezvara ! muktAvatI sAthe rahevAthI tame metI--- onI ciMtA na karo. mArI kAyA ja matIonI banelI, che. jyAre jeTalAM motI tame Icchaze maLI jaze." - pataMgasiMha Azvasta thaye vidyAdharI muktAvatI sAthe teNe gAMdharva lagna karyA. ane tenA vimAnamAM besI pitanapuranA udyAnamAM pahoMcyA. tyAM vimAna utaryuM, . kAraNa ke nagaranA bIjA leke paNa joI le. badhAe pataMgasiMhane je. rAja vaijanAbha pAse paNa khabara pahoMcI gaI ke zeTha pUnamacadra AvI gayA che. ratnamaMjarIe paNa sAMbhaLyuM ke mArA naTakhaTa svAmI eka zoka laI AvyA che. A vakhate teNe nizcaya karI lIdhe ke temanI sAthe jarUra barlIza. e udhAnamAM pahoMcI. sUtAvatI ekalI beThI hatI. patasiMha thoDe dUra TahelI , rahyo hato. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 382 kama-kautuka-3 ranamaMjarIe muktAvatIne pitAno paricaya Ape. muktAvatIe meTI bahenanuM sanmAna karyuM. tyAre pataMgasiMha AvI garyo, paNa ratnamaMjarInuM sAhasa tenI sAthe bolavAnuM na thayuM. tenAM keTalAMya kAraNo hatAM-mananI glAni ane jhAMkhapa te hatI ja. eka kAraNa bIjuM thaI gayuM. -ratnamaMjarIe vicAryuM - "pratIkSAmAM nArI moTI hoya che. huM pahelA bolIza 'te nArInI dRDhatAne kalaMka lAgaze. jyAre e puruSa havA - chatAM pahelAM nathI bolatA, to huM nArI thaI kema boluM ?' A vakhate paNa bela-cAla na thaI traNe rathamAM besI bhavana para AvyAM. vimAnane nAnuM karI rathamAM ja - mUkI dIdhuM hatuM. brAhmaNI pUrvavat bhejana banAvavA AvatI ja hatI. muktAvatIne bheda joI e herAna thaI gaI. teNe kAlU nAIne pharI kahyuM kAluM ! have te be thaI gaI. zeTha pUnamacandra eka - bIjI laI AvyA. e metI paNa laI AvyA haze." kAlU be, "tuM ciMtA kema kare che paMDitANI? e to vadhAre sAruM thaI gayuM. ApaNu rAjA ekanI jagyAe be prApta karaze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ -kama-kautuka-3 383 kAlUe pharI rAjAnA kAna bhaMbheryA. rAjA paNa khuza thaI gayA. temaNe pataMgasiMhane samAcAra mekalyA ke metI laI Avo. pataMgasiMhe javAba mokalAvyuM ke eka mahinAnI avadhi vitavAmAM haju keTalAka divaso bAkI che. nizcita divase ja AvIza. ' kAlUe pharI rAjAnA kAna bhaMbheryA. rAjA paNa khuza thaI gayA. temaNe pataMgasiMhane samAcAra mokalyA ke motI laI Avo. pataMgasiMhe javAba mokalAvyo ke eka mahinAnI avadhi vitavAmAM haju keTalAka divase bAkI che. nizcata divase ja AvIza. ahIM keIka rIte maMtrI amitavAhanane rAjA ane kAlU nAInA SaDayaMtranI khabara paDI gaI. e pataMgasiMha pAse pahoMcyA ane kahyuM "zeThajI ! rAjAnI dAnata sArI nathI. mane hamaNAM - hamaNAM khabara paDI ke kAlU nAInI vAtamAM AvI rAjA tamane mArI nAkhI tamArI patnIo levA Icche che. e pahelA upAyamAM niSphaLa thayA. tamane sAvadhAna karavA Avyo chuM.' ' . . . . . pataMgasiMhe kahyuM : --- , , . . "maMtrIvare ! tame bhalA mANasa che. huM tamAro AbhArI chuM paNa eTaluM kahuM chuM ke rAjA chelle pastAze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 684 karmakautuka-ke. | maMtrI pataMgasiMha pAsethI UThIne gayA, tyAM ja brAhmaNI pataMgasiMha pAse AvI kahevA lAgI- - "zeThajI ! zuM mAru banAveluM khAvAnuM tamane pasaMda nathI? tame bIjI keI to rAkhaze. mArAmAM zuM khoTa che.. navI zeThANI muktAvatIe mane chUTI karI dIdhI che. kahe. che have amAre tamArI jarUra nathI." ( pataMgasiMhe muktAvatIne lAvI tene pUchyuM : - priye! A paMDitANIne kema chUTI karI ? koNa banAvaze rasoI?" muktAvatI bolI : "svAmI ! patnInuM kartavya che ke e bhale rANI hoya potAnA pati mATe jAte ja khAvAnuM banAve. rANIe. pitAnA rAjA mATe bane che. ame be chIe te zuM tamArA . mATe bhojana nathI banAvI zakatI ?" A pataMgasiMhe pitanI lAcArI batAvI brAhmaNIne ApI dIdho. brAhmaNI raDavA jevI thaIne kAlU nAI pAse . pahoMcI ane belI- * * * - "e navIe te mane chUTI je karI dIdhI. pahelIe. dhamakAvI ane bIjIe nekarImAMthI kADhI mUkI . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-3 385 kAlu bolya "baMne pAsethI tAro badale laI laIza. A vakhate evI cejanA banAvIza ke zeTha pUnamacandrane nAza ane baMne zeThANIo rAjAnA gharamAM. tyAre te rAjA meM mAgyuM InAma Apaze. pachI te tAre potAnA mATe paNa karANIo rAkhavI paDaze. ApaNe baMnenA divaso badalAI jaze." - brAhmaNane dilAse maLI gayo. ahIM mahinAnI mudata paNa pUrI thaI gaI. rAjAnA sevaka pataMga siMhane bolAvavA AvyA. pataMgasiMhe muktAvatIne kahyuM : have lAva metI. nahIM te vAta bagaDI jaze." muktAvatI belI : tame DAM phUla lAvI Ape. huM motI ApuM chuM.' pataMgasiMha DAM phUla laI Avya, muktAvatIe phUla pANImAM nAkhyAM ane potAnA hAthathI uThAvyAM. emAMthI je chAMTA paDyA, e motI banI gayAM. dIrghakAra ane aNaviMdhyAM motI laI pataMgasiMha rAjasabhAmAM pahoMcyuM ane rAjAne metI ApyAM. rAjAe dekhAva mATe pataMgasiMhanA baLa parAkramanI prazaMsA karI, paNa manamAM ciDAI : gayA. temane trIsa lAkha suvarNamudrAo paNa pataMgasiMhane. ApavI paDI. have pataMgasiMha pUrvavata rAjasabhAmAM javA lAge 25 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 kamakosuka-3 rAjasabhA ane nagaramAM tenuM mAna paNa vadhI gayuM. have tenA jIvanamAM eka sarasatA paNa AvI gaI hatI, kAraNake sukha-duHkha sAMbhaLanAra muktAvatI tene maLI gaI hatI. te chatAM paNa e brahmacaryavratanuM pAlana ja karato hato. eNe nizcaya karyo hato ke jyAM sudhI ratnamaMjarI sAthe tenA pitAnI rajAthI vidhipUrvaka lagna nahIM karuM, tyAM sudhI brahmacarya vratanuM pAlana karIza. caritravIra evuM. ja kare che ane pataMgasiMha dayAvIra, yuddhavIra, dharmavIra hovAnI sAthe-sAthe caritravIra paNa hato. [10] rAjA vAnAbhe kAlune bolAvyA. kAle hajAme temane namIne abhivAdana karyuM ane paga dabAvavA lAgyuM. rAjAe vAta kADhI kAla ! sAMbhaLyuM chebIjI pahelIthI paNa suMdara che. bhAI kAlu! pUnamazeTha bahu bhAgyazALI che." kAlue cApalUsI karatAM kahyuM bhAgyazALI e nahIM, tame che zrImahArAje ! tamArAM bhAgyathI be iMI gaI. have baMne strI tamArI thaze. . . . . rAjA UThIne besI gayA ane paga saMkocIne belyA: paNa kevI rIte ? je aNaviyAM motI sahelAIthI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 387 kama-kautuka-3 laI Avya, e zuM sahejamAM maraze ? kAlue vizvAsa sAthe kahyuM A vakhate e jarUra maraze. aNaviMdhyAM lAla e nahIM lAvI zake. A vakhate e maMgAve." rAjAne kAlue yukita batAvI dIdhI. pachI bIjI paNa vAta thatI rahI. kAlue e paNa jaNAvyuM ke pUnama-zeThanI bIjI patnI muktAvatIe bhejana banAvanAra brAhmaNIne chUTI karI dIdhI. rAjAe tene AzvAsana ApyuM . - "kAlu! brAhmaNIne kAlathI tuM amArI pAThazALAmAM mokalI de. tyAM te keTalIya khAvAnuM banAvanAra che. e badhAnI dekharekha rAkhaze, ane hA, tuM paNa kaMIka le." Ama kahI rAjAe potAnA gaLAne hAra tene "ApI dIdho. kAlae hAra mAthe lagAvI rAkhI dIdhe. pachI. e pitAnA ghare gaye. savAra paDayuM. bIjA divase rAjasabhA, bharAI. pataMgasiMha rejanI jema rAjasabhAmAM , Avyo. rAjAe tene kahyuM zeTha pUnamacandra ! motI tame laI AvyA, tenA dhanyavAda huM tamane vAraMvAra ApuM chuM. tamArA kAraNe mArI badhI IcchAo pUrI thaze, evo vizvAsa have mane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 kama-kautuka-35 karI zake che kAraNa ke A thaI gaye che. tethI A vakhate bIjA aNuvidhyAM lAla lAvI Apo. lAvavAnAM to tamAre ja che, kAraNa ke AvuM azaya kAma bIjuM kaMI karI zake tema nathI. bole, keTale rastA-kharca joIe ? pataMgasiMhe be mahinAne samaya ane pUrvavatu eka: lAkha mudrAo pratidinanA hisAbathI mAgI. rAjAe baMne zarata pharI svIkArI lIdhI. rAjasabhA visarjana thayA pachI, pataMgasiMha ghare AvyA ane muktAvatIne kahyuM : tA-kharca ja - priye ! rAjA cAla para cAla cAlI rahyA che. pahelAM te huM ajA hatuM. tethI temanI cAlanuM zubha pariNAma: e AvyuM ke tuM maLI gaI. paNa have zuM thaze ? A vakhate temaNe lAla maMgAvyAM che-aNaviMdhyAM lAla. kayAM. maLaze ? kevI rIte lAvIza ?", muktAvatI bolI : . "pahelAM motI levA gayA te huM muktAvatI maLI.. A vakhate lAla levA jazo te mArI sagI bahena lIlAvatI. maLaze. hA, huM sAcuM ja kahI rahI chuM. lAla dviIpamAM mArI bahena lIlAvatI rahe che. jema huM" mukatA banAvuM chuM, tema ja enA moMDhAmAMthI lAla jhare che. mArI vIMTI. te tamArI pAse che ja, tame mArI patra paNa laI jAo.baMne kAma karIne Avo." * BP.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ -karma-kautuka-3 389 pataMgasiMha pitAnA uDaNa-kAmaLA para besI lAla. dvIpa para pahoMcI gayA. lIlAvatIe muktAvatInI vIMTI ane tene patra joI kahyuM ' "jaMghAcArI muninI vAta asatya kevI rIte hoya? huM paNa tamArI pratIkSA karI rahI hatI. ame cAre bahe'nonA pati tame ja che. ame bIjI be chIe, samaya AvatAM e paNa tamArA caraNanI dAsI banaze. A pataMgasiMhe lIlAvatI sAthe paNa gAMdharva lagna karyA ane tene laI pitanapura Avyo. baMne baheno maLI. A bhaginI-milanamAM ranamaMjarI paNa sAmela thaI. e - baMnee tene pitAnI moTI bahena ja mAnI. - be mahinA pUrA thayA tyAM sudhI pataMgasiMha ghare ja rahyo. eka divasa e traNenI vacce besI gapazapa karato hato. sUkatAvatI ane lIlAvatI pataMgasiMha sAthe : vinoda-vArtA karI rahI hatI ane ratnamaMjarI cUpacApa beThI hatI. tene kaMI kahevuM hoya te mukatAvatInI ADa - laI kaI vAta kahI detI. A kAmamAM pataMgasiMhe eka evI hasavAnI vAta kahI ke traNe hasatAM-hasatAM leTa-poTa thaI gaI ane lIlAvatI hasI te tenA meDhAmAMthI lAla - -jharavA lAgyAM. muktAvatIe kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 kama-kautuka-3 - "svAmI ! jyAre mArI bahena lIlAvatI hase che te tenA meMDhAmAMthI AvAM ja lAla jhare che. tene vINI le." pataMgasiMhe kahyuM : mArI ciMtA dUra thaI kAle ja te bIjA mahinAno, chelle divasa che. parama divase rAjA pAse laI jaIza." pataMgasiMha lAla laI rAjA pAse pahoMcyA. rAjAe. lAla lIdhAM ane pitAnI khuzI vyakta karI. paNa temaNe sabhAmAM beThelA kAlune lAla AMkhethI je. kAle samajI gaye ke rAjA have choDaze nahIM. tethI e sabhAmAMthI cupa| cApa khasI ga ane sI pitAnA guru adhamukhazarmA, pAse pahoMcyA. -- che. eka dhUrtanA gurune jevA hovuM joIe, adhomukha zarmA paNa evA ja akAraNa ja bIjAne duHkha ApavAnI kaLAmAM agraNI hatA. kAlue temane Agho nAnta badhI. ghaTanAM saMbhaLAvI ane mAM . ' ' . . * * - gurudeva ! have te tame ja mArA prANa bacAvI zake che. tame te jANe ja che ke rAjA thaDI vAramAM. anukULamAMthI pratikULa thaI jAya che. mArI baMne janAo niSphaLa thaI gaI. A vakhate e lAla laI Ave." * * adhamukha zarmAe kahyuM... . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamakautuka-3 391 'haju te huM jIvate chuM. tuM gabharAya che kema ? jyAre celAthI kAma na thAya te guru batAve che. cAla, mane rAjA pAse laI cAla. kAlu ane adhomukha-baMne rAjA vanAbhane maLavA gayA. kAlune A vakhate khabara na hatI ke pUnamacandra lAla sAthe trIjI rati lIlAvatIne paNa laI AvyuM. kAraNa ke bheTa ApanAra brAhmaNI pataMgasiMhane tyAMthI chUTI thaI gaI hatI. baMne pahoMcyA. rAjA kAlune kazuM kahe tyAM ane mukha zarmAe rAjAne AziSa ApatAM kahyuM : "rAjana ! tame kAla para jarA paNa gusse na kare. vilaMbathI thaze te sAruM thaze. AvuM te thaI ja nathI zakatuM ke je kAma ziSyalu kA na karI zake, e mArAthI paNa na thAya. eka ane eka agiyAra thAya che. have ame baMne tamArI sAthe chIe. ranamaMjarI ane muktAvatI baMne tamArI thaze." rAjAe prasanna thatAM kahyuM . te mAruM paNa sAMbhaLo. saphaLatA maLatAM ja huM kAlune to mahAmaMtrI banAvIza. amitavAhanane chUTe karavAne che ane tamane rAjapurohita banAvIza." ka. C. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39ra kamakautuka-3 adhamukhe capaTI vagADatAM kahyuM : - "saphaLatA te maLI samaje chaMdavInAtha ! A vakhate zeTha pUnamacandrane kayAMya mokalavAnA nathI. vAraMvAra mokalavAthI temane zaMkA AvI jaze. A vakhate tame ene saparivAra bhajananuM AmaMtraNa Ape. A bahAne tame tenI patnIo paNa joI leze. e paNa eka rAjAnI rANI banavAmAM pitAnuM bhAgya samajaze. kayAM zeTha ane kayAM caMdra kevA sApha thaI jAya che." rAjA vanAbhane adhomukha zarmAnI cejanA gamI gaI. bIjA divase ja temaNe rAjasabhAmAM pataMgasiMhane ke ' zeTha pUnamacandra! tame mArI be durbaLa IcchAo pUrI karI. A khuzImAM huM tamane bhejananuM AmaMtraNa ApavA mAguM chuM. tame saparivAra padhAre. kAle ja Avajo. . . A sAMbhaLI pataMgasiMhe vicAya" . . . ' vAstavamAM mArI pAse kaI vetALa che ja nahI. ' enI dAnata sArI nathI. zuM khabara potAnA ghare bolAvI mane keda paNa karI le. nIti ema kahe che ke zatru je mitranuM AvaraNa paherI le te enA ghare kayAreya na P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 393 Ama karma-kautuka-3 jaI e. tethI huM paNa ene mArA ghare bolAvuM." Ama vicArI pataMgasiMhe kahyuM : "rAjana ! je tame mArI kuTira para padhAro te mArI kuTira dhanya thaI jaze. sevaka te svAmInA ghare jAya che. jo svAmI sevakane ghera jAya te e dhanya thaI jAya che. ATha divasa pachI tame tamArA sacivo sAthe mArA ghare padhAre." rAjAe saharSa svIkRti ApatAM kahyuM "to zuM thayuM? ame ja AvIzuM. maLIzuM-besIne vAta karIzuM. sAruM raheze." . rAjAe vicAryuM : A vadhAre sAruM raheze. tenA ghare jaIza te tenI patnIo ja pIrasaze. tyAre temane sArI rIte joI zakIza. pitAne tyAM sArI rIte joI paNa na zakta." rAjAne AmaMtraNa ApI pataMgasiMha ghare pahoMce ane mukatAvatI tathA lIlAvatIne badhI vAta kahI. mukatAvatI bolI : . . 'tame jANI-bujhIne saMkaTa laI rahyA che. zuM jarUra che ke ApaNe ahIM rahIe? bahena ratnamaMjarI kahI rahI hatI ke ApaNe badhAM vasaMtapura jaI e. tya te P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 kama -kautukatenA pitA narasiMhanuM rAjya che. ame temanI putrIo thaI e te amArA pratye sArA bhAva rAkhaze ja. pataMgasiha bolyo : vasaMtapuramAM keIne pitAnuM rAjya haze. paNa mArA sasarAnuM te nathI ne? lIlAvatIe ranamaMjarI tarapha jotAM kahyuM : e tamArA sasarA nathI te koInI putrIne khAlI ja rAkhI che ? tame ATalA niSphara kema che svAmI ?" pataMgasihe kahyuM: jenI putrI che, tene tenA pitA pAse eka divasa . pahoMcADI daIza. samaya AvavA do. priye ! Ama DarIne te patanapuramAMthI jaIza nahI. mane mAtra zeTha ja ne samaje, jouM te kharo vajInAbha keTalI cAla cAle. che. tenI cAlane aMta karIne ja jaIza have te bhejana ApavAnuM ja che. muktAvatI belI : amArA traNene pUro sAtha che. tame bhejana Apa.. haju te ATha divasa che. tyAM sudhI tame amArA mATe A dezanA juDhA-judA strIonA pizAka laI Ave." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmakautuka-3 395 pataMgasiMhe A vyavasthA paNa karI dIdhI. bhajanane divasa AvyuM. rAjA vajAnAbha, maMtrI amitavAhana ane pataMgasiMha sAthe beThA. bIjA maMtrIo paNa hatA. rAjA. vajanAbha kAlu nAI ane adhomukha zarmAne paNa sAthe. laI gayA hatA. pataMgasiMhanI traNe patnIo veza badalIoudalI khAvAnuM pIrasI jatI. kayAreka kaI paMjAbaNanI. vezabhUSAmAM AvatI, koI kAzmIrI bALA banI AvatI. kyAreka mAravADI veza paherI, te kayAreka zaurasena deza. "(vraja)nI gurjarI thaI jatI. ' rAjA vanAbha daMga rahI gayA. bhejananI samAptI. pachI rAjAe nAI-brAhmaNa-baMnene ekAMtamAM kahyuM : 'tame te be ja kahetA hatA, tene te ATha che.. AThe eka ekathI caDiyAtI che. ' adhomukha bolyA : jema-jema tenI patnIo vadhatI jAya che. tamAruM bhAgya paNa vadhatuM jAya che. A mATe meM temane jenI. yukti batAvI hatI. mArI vAta mAnI, tyAre te tamane A rahasya khabara paDayuM ke be nahIM ATha che." rAjAe kahyuM " rahasya te maLI gayuM. paNa A kayAre maLaze ?" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ --396 karma kautuka -3 adhamukhe kahyuM : dhIrajanAM phaLa mIThAM hoya che. dahIM dhIme dhIme jAme che. meLavaNa nAkhatAM ja kevI rIte jAmI jaze ?" haju kaMIka AgaLa vAta cAlata tyAM ja A traNenI goSThImAM pataMgasiMha AvyuM ane pAnanuM bIDuM rAjAnI sAme mUkatAM bolyA : "rAjana ! bhajana kevuM rahyuM? kaMI kasara rahI hoya te mApha karajo." rAjAe banAvaTa karatAM kahyuM : ! kevI vAta karo cho zeTha ! bhajana evuM hatuM ke huM -te AMgaLIo ja cATate rahyo. mane thAya chevAraMvAra khAuM. have te raja Ape. ; pataMgasiMhe kahyuM : "atyAre kema? saMgItane paNa thoDo kAryakrama che. tamArI patnIo sAruM gAya che. . . . !" - A sAMbhaLatAM ja rAjAnA moDhAmAM pANI AvI gayuM. temaNe vicAryuM ke have vadhAre sArI rIte jovAnI -taka maLaze. paraMtu temanI A IcchA para pANI pharI vaLyuM, jyAre pataMgasiMhanI patnIo paDadAmAM beThI. enAM be kAraNe hatAM. eka te e ke traNanI jagyAe eka sAthe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-3 . 397 ATha kayAMthI bese? bIju e ke pataMgasiMha rAjAne vadhAre. taDapAvavA mAgatA hatA. paDadAnI ADamAM ratnamaMjarIe. vINA para eka gIta gAyuM. tenA bola hatA : sakhI, bole na sajanA hamArA ! seca jiyA meM mAhi AlI, kalaDhuM na bhaI takarAra bele na sajanA hamArA che A pramANe ratnamaMjarIe gItanA mAdhyamathI pitAnA . mananI vyathA pataMgasiMhane saMbhaLAvI. pataMgasiMha samajI gaye ke ratnamaMjarInuM mAna gaLatuM jaI rahyuM che. paNa haja kasara bAkI che. je pramANe patnIe patithI risAya. che. ema ja je e paNa mAna kare te huM tene manAvuM. paNa ahIM to vAta ja bIjI che. zuM nArI ja pratIkSA karavAnuM jANe che ? puruSa nathI karI zakto ? enI pratIkSA eka divasa tuTaze ane e ja bolaze. ahI rAjAe ratnamaMjarInuM gIta sAMbhaLyuM to. bhAva-vibhora thaI gayA. temane kAmAveza vadhAre uddIpta thaI gayo. temaNe pataMgasiha pAsethI vidAya lIdhI ane sacivo sahita rAjabhavanamAM AvyA. pitAnA ekAMta oraDAmAM besI vicAravA lAgyA : badhAthI pahelAM te AnI vAta cAlI hatI. tenA. ane zeTha vacce bolacAla nathI. e pitAnA zeThathI du:khI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 karma-kautuka-3 - che. ene te huM paTarANI banAvIza. bAkInI sAtene rANIo mAtra. A bhejanathI te Aga vadhAre bhaDakI gaI. jaladI ja tene pitAnA aMta:puramAM sAmela karI lauM, tyAre cena paDaze." A pramANe rAja kapanA-sAgaramAM DUbI gayA ane AgaLanI cejanA mATe kAlu tathA adhomukha zarmAnI pratIkSA karavA lAgyA. rAjA jANatA ja hatA ke baMne pitAnI jAte ja Avaze eTale temane teone bolAvI - maMgAvavAnI jarUra na lAgI. , amukha zarmA ane kAlu nAI AvyA te rAjAe - adhomukhane kahyuM : - candranI AThe patnIo mArI thaI jaze tana-manathI mArI paNa tame A kAMTAne dUra kare." "annadAtA ! eka paMtha do kAja vALI yukti kAlunI. hatI." eTale ? rAjAe pUchayuM. aMbemukhe kahyuM ke - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-3 399 eTale-e ke pUnamacadra pAse leka durlabha vastuo: maMgAvatA raho. ene lAvavAmAM je e kaI vAra maraze . ane jyAM sudhI nahIM mare, tyAM sudhI tamane leka-durlabha vastuo lAvIne ApatA raheze. "rAjana ! ene mAravAne te chelle che. have tame enI pAse bIjI be vastu maMgAvo. eka tinI - hIre ane bIje arAvata hAthI. baMne viSe sAMbhaLe. jyoti eTale prakAza ane -naga eTale pahADa, jyotinaga eTale ke prakAzane pahADa. A haro AkAramAM bahu moTo che. enI vArtA sAMbhaLaavAmAM Ave che, keIe je nathI. A lAvavAmAM zeTha pUnamacandra na mare te e zuM ochuM che ke jyotinaga hIre laI Ave. hIro laI Ave te sAruM ane lAvavAmAM marI jAya te paNa sAruM. * * * rAjana ! tyAra pachI tenI pAse airAvata hAthI maMgAvo. erAvata hAthI devendrane hAthI che, A takAya. hAthI che. paraMtu eka dharatIne arAvata paNa che. A AvetakAya hAthI kadalI pavanamAM sAITha hajAra hAthIone svAmI che. kadalIvanenA hAthI mAnavabhakSI che. e.. tene khAI jaze. jo e nahIM mare ane airAvata hAthI - laI Avaze te paNa sAruM. kAraNa ke tamArI gajazALAmAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 kama-kautuka-3. airAvata haze. pachI chelle huM tene mArI nAkhIza. tyAre tame bahu khuza thaze ane vicArazo ke ATalI durlabha. varatuo paNa prApta karI lIdhI ane mArI paNa nAkhe. je pahelAM ja marI jAya te A vastuo mukatA lAla,.. hIre ane airAvata kevI rIte maLe ? - "rAjana ! tenI pAse A be vastuo maMgAvyA pachI pUnamacandrane mAravAnI saphaLa yuti batAvIza. e maraze, maraze ane maraze ane tenI AThe patnIe tamArI. banaze." adhamukhanI ATalI vyAkhyAthI rAjA vajInAbha . khuza-khuza thaI gayA ane bolyA : vipravara ! jema-jema tame kahezo, huM karate jaIza. . mAre te kerI khAvA sAthe matalaba che. kAle huM tene . tinaga hIre levA mokalIza." dararojanI jema rAjA vajAnAbhane darabAra bharAze. pataMgasiMha AvyuM. rAjAe tene kahyuM : : "zeTha pUnamacandra ! tame mArI badhI IcchAo pUrI karaze. basa, have DI bIjI IcchAo pUrI karavI che.. pahelAM tinaga hIre lAvI Apo. pachI yathAkrama.' A pramANe kahIza. ke. . . . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuM ka-3 pataMgasiha maMjUrI ApI dIdhI. atyAra sudhI e nevuM lAkha suvarNa mudrAo laI cUkayo hato. have nevuM lAkha bIjI levAnI vAta kahI, kAraNake hIro lAvavAne traNa mahinAne samaya mAge hato. badhuM taiyAra karI pataMgasiMha ghare AvyA ane muktAvatIne tinaga hIre lAvavAnI vAta karI. muktAvatI bolI: "samaya AvI gayo che ke tame mArI bahena hIrAvatIne paNa laI Ave. e jyotinaga hIrAnI svAmInI che. krame-kame tamAre ame cAra bahenonA svAmI banavAnuM che. mAro ane lIlAvatIne bhego patra laI tame vidyAdhara-leka jAo ane hIro tathA hIrAvatI baMnene. laI Avo." - basa, have zuM vAra hatI ? UDaNa-kAmaLA para besI pataMgasiMha vidyAdhara leka pahoMce. hIrAvatI tene maLI. teNe pitAnI bahenanAM patra vAMcyA ane bolI : .. svAmI ! samaya pahelAM keI kAma thatuM nathI. muni mahArAje je samaya batAvyuM hatuM, tame e mAsa ane e. tithie AvyA che. rAjA vanAbha amArA lagnanA. nimitta banI rahyA che. temanA bahAne mArI nAnI bahena. gajavatIne lAvazo. have huM tamArI chuM ? vize. have huM tamArA jI : Ama kahI.hIrAvatIe pataMgasiMhanA gaLAmAM vara : R$ P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 kama- kautuka-3 mALA nAkhI dIdhI. baMnenAM lagna thaI gayAM. tina hIro ane vidyAdhara-putrI hIrAvatIne laI pataMgasiMha pitanapura AvI gaye. yathA samaya traNa mahinA pasAra thayA. pataMgasiMha rAjAne jatino hIro Ape ane nevuM lAkha suvarNa mudrAo prApta karI lIdhI. have pataMgasiMhane cAra patnIo hatI. pahelI lagna vinAnI ratnamaMjarI hatI, bIjI hatI vidyAdhara putrI mukatAvatI, bAkInI be tenI sagI bahene lIlAvatI ane hIrAvatI hatI. rAjA vanAbhane e bhrama hato ke tene ATha che. hIre prApta karyA pachI rAjAne IcchA thaI ke hAthamAM AvyuM che to tenI pAse dharatIne arAvata paNa mAga joIe. athavA te gADI A pAra ke pele pAra. kAM te kadalIvanamA hAthI tene mArI ja nAkhaze ane je tALanI sahAyatAthI bacI paNa to airAvata te lAvaze ja. paraMtu tyAra pachI tenI pAse kazuM nathI mAgavuM. pachI te tene mArI ja nAkhe che. - vicAra karyA pachI rAjAe bIjA ja divase airAvata hAthInI mAgaNI paNa mUkI. pataMgasiMhe tenuM paNa AzvA- : sana ApyuM. cAra mahinAne samaya ane pUrvavat dareka - divase lAkha mudrAonuM mahenatANuM. pataMgasiMha ghare P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 3 kamakautuka-3 AvyuM. potAnI badhI patnIone airAvata hAthInI vAta kahI saMbhaLAvI. muktAvatI belI : basa, A bahAne tame amArI bahena gajavatIne paNa laI Ave. ame cAreya eka vRkSanI latAo thaI jaIzuM. pAMcamI ranamaMjarI to che ja. pachI A nagara ja choDI daIzuM.' pataMgasiMha belyoH nagara to cheDIza paNa phUlakumArIne sAthe laI choDIza. rAjAnA ATalA dAva che, te eka mAre paNa raheze." lIlAvatIe kahyuM : hAya rAma ! amArA pAMcathI tamAruM mana nahIM bharAya ! puruSonI tRpti kyAreya nathI hotI. draupadIne pAMca pAMca pati hatA ane hAthanI AMgaLIonI jema ame. - tamArI pAMca chIe." hIrAvatI bolI : nI pAMcanI saMkhyA zubha hoya che. svAmI ! pAMca IndriyanI jema ame pAMca chIe. ' . . . .! pataMgasiMha ha. manamAM thayuM ke kahI dauM, tamArA nGun Aaradhak Trust
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 - karma-kautuka badhAthI pahelI kamalAvatI paNa che, je janakapuramAM beThI che. che te tame atyAre che. phUlakumArI sahita sAta thaze. paNa pataMgasiM ha chupAvyuM. haju e zeTha pUnamacandra ja banI rahevA mAgatA hatA. tethI thoDuM pheravIne kahyuM - - "mAruM bhAgye ja evuM che ke rAjakumArI maLI ja jAya che." IzAre ranamaMjarI tarapha hatuM. A sAMbhaLI ratna-- maMjarI zaramAI gaI. patasiha pharI kahyuM : phulakumArI rAjA vajanAbhanI putrI che. rAjA pAsethI. badalo levA tene prApta karavI che.' muktAvatIe pUchyuM : "te zuM phUlakumArInI IcchA vinA? jo phUlakumArI. na Icche ?" pataMgasiMha bolyo : 'tamArA keInI sAthe meM tamArI IcchA vinA lagna. karyA che? bole, karyA che? badhI hasavA lAgI ane ratnamaMjarI tarapha jevA lAgI. A vyaMga tenI tarapha hatA, kAraNa ke e haju sudhI kuMvArI ja hatI. Guatna sun Jun Gun Aaradhak Trust
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma-kautuka- 3 405 prasaMga vadhato jato hato. pataMgasiMha mULa viSaya para AvyA ane bolyA: "to pachI tame bhegAM maLI gajavatIne patra lakhI Apa. huM kadalIvana rAte jato rahIza." muktAvatI vigeree maLI patra gajavatI mATe lakhI Ave ane patra laI pataMgasiMha uDaNa-kAmaLA para besI pataMganI jema AkAzamAM UDI gaye. . . . . - " yathAsamaya pataMsiha kadalIvana pahoMcI gaye. bahu vikaTa vana hatuM. aMdhAruM ja aMdhAruM. divase paNa rAta - hartA. kadalIvanamAM, jevuM ke tenuM nAma hatuM, keLA vadhAre hatI. lIlAM-lIlAM meTAM ane cIkaNAM lAMdaDAMvALI keLa kadalIvanano vistAra paNa eja sudhI hato. pataMga* siMha ATalA moTA vanamAM gajavatIne kevI rIte zodhe ? - sauthI vadhAre Dare te tene mAnavabhakSI hAthIono hato. pataMgasiMhe eka kSaNa vicAra karyo. pachI zirAla- jUnanI chAlamAMthI banAvelI pagaDInumA TopI paherI ane adazya thaI gayo ane uDakAmaLA para beThAM-beThAM ja, tene Adeza Ape-A kadalIvanamAM gajavatI jyAM paNa hoya, mane tenI pAse pahoMcADI de. - kAmaLo pataMgasiMhane laI AkAzamAM UMce UDI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust. i, zrI rAjAra ra jJAna :
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 kama-kautuka gaye ane eka sthAna para dhIre-dhIre nIce UtaravA lAge. pataMgasiMhe uparathI ja kadalImaMDapamAM beThelI gajavatIne joI lIdhI. pachI te e tenI pAse ja AvI gaye. pataMgasiMhe joyuM, eka manorama kadalImaMDapa che. latAonuM AcchAdana paNa che. khAvA-pIvAnI sAthe ja vyavasthA che. gajavatI vana-pathArI para beThI che. cAra hAthI, tenI sevAmAM UbhA hatA. be camara DhaLatA hatA. gajavatI hAtha para haDapacI rAkhI beThI hatI. A adazya rahIne ja pataMgasiMhe muktAvatI, lIlAvatI. ane hIrAvatInA hAthane lakhele patra gajavatInI sAme nAkhe. gajavatI patra laI vAMcavA lAgI ane cakita-- harSita thaI belI : * kyAM che mArA prANezvara ? patra lAvI chupAI kema gayA ? huM te tamArI ja pratIkSA karatI hatI." adazya rUpamAM ja pataMgasiMhe kahyuM : "pahelAM A mAnava-bhakSI hAthIone Adeza Apa. ke e mArA para AkramaNa na kare." gajavatIe pitAnI pAse UbhelA cAra hAthIone. hyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-3 407 . "tame leke ahIMthI jAo. huM mArA sAjanane maLIza. ane hA, mArA pitA airAvata hAthIne paNa zodhI lAve.' gajavatIne Adeza maLatAM ja cAre hAthI tyAMthI jatA rahyA. pachI pataMgasiMha pragaTa thaye. tene jotAM ja gajavatIe tenA gaLAmAM hAtha nAkhI dIdhA. jata pataMgasiMhe kahyuM : "A zuM? pahelAM lagna karavAnAM che? gajavatIe hasIne kahyuM : e te varaNa karyuM che. varamALAnA rUpamAM bahumALA nAkhI tamAruM varaNa karyuM che, svAmI !" gajavatInA cAturya para pataMgasiMha paNa hasI paDa. pachI baMnee vidhi pramANe gAMdharva lagna karyA. hadanuM samarpaNa ane mananI svIkRti ja gAMdharva lagnanI vidhi che, tethI te vidhi thaI. pachI gajavatIe eka hAthIne bUma pADI. baMne tenA para besI sarovara para gayAM ane snAna karI pAchA pharyA. ja patasiMhanI keTalIka rAte kadalIvanamAM gajavatInI sAthe ja pasAra thaI rAvata bahu dUra gaye hato. eka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 kama-kautuka-3 divasa e paNa AvI gaye. pataMgasiMhe badhI vAta arAvatane kahI ane kahyuM : tamAre paNa mArI sAthe AvavAnuM che, tAta !" airAvate svIkRti ApI. eka divasa gajavatI sAthe e rAvata para besI pataMgasiMhe kadalIvanathI patanapura jevA prasthAna karyuM. sAthe be hajAra hAthI ane gajamuktA paNa pataMgasiMhane maLyAM. pataMgasiMha be mahinA pahelAM ja patanapuramAM pahoMcI ga. rAjA vajInA sAMbhaLyuM ke arAvata laI zeTha pUnamacandra AvI gayA. jyAre mudata pUrI thaI te pataMgasiMhe airAvata hAthI be hajAra hAthIo sAthe rAjA vanAbhane soMpI dIdho. erAvata darzanIya hAthI hatAM. airAvata himazikhara je dhavala-sapheda hato. Idrane airAvatanI jema tene sAta sUDha na hatI, paNa dAMta sAmAnya hAthIothI be gaNA hatA, erthAt be-be dAMta baMne tarapha hatA. . 1 gajavatIne prApta karI muktAvatI sahita badhI prasana hatI. ratnamaMjarI sahita have tene pAMca panIo hatI. rAjA vajInAmane paNa have ThATha thaI gaye hato. rAvata je asAdhAraNa hAthI ane be hajAra hAthI vadhArAnA maLyA. aNuvihyAM dIrghakAra motI, aNaviyAM ja lekadurlabha lAla ane jyotinaga hIro. rAjA vAtAbhe ghaNuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ :karma-kautuka-3 408 badhuM prApta karI lIdhuM hatuM, paNa haju pUnamacandra zeTha ( rUpI pataMgasiMhanI patnIo na maLI. temaNe amukha zarmAne kahyuM : "have mAre zeTha pUnamacadra pAse kazuM nathI mAgavuM. - have kayAMya mokalavAnI vAta na karazo. have te kaI evI yukti batAve ke e marI ja jAya. : adhamukha bolyA : . . . . . . - "pRthvInAtha ! A vakhatanI yukita chelI yukita haze. have pUnamacandra bacI nahIM zake. je A vakhate tamArI AMkhonI sAme ja tene yamaloka na pahoMcADuM to tame ame baMne guru-ziSyane prANudaMDa Apajo." rAjAe kahyuM : basa, te have vAra zuM kAma ? jaladI yukita batAvo." adhomukha bolyo : jInAtha ! Aje mane vicAravAno avasara Apa. kAle huM saphaLa yojanA laI tamArI pAse AvIza. sArI e yuktiono bhaMDAra che. . . . . . .. . . Ama kahI adhomukha zarmA ane kolu nAItipitAne ghare jatA rahyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 karma-kautuka-3 A adhamukha zarmA ane kAle nAI-baMne guru-ziSya jayAre rAjA vanAbha pAse AvyA, te bahu khuza dekhAtA hatA. rAjAe kahyuM: vipravara ! Aje to lAge che ke zata pratizata saphaLa yukita vicArIne AvyA che. mArAthI have pratIkSA nathI thatI. have te pUnamacandrane mArI ja nAkho." adhamukha beH - "A vakhate te e tamArI sAme ja maraze, tame. tene tamArI AMkhanI sAme citAmAM baLato jaze." rAjAe pUchyuM : e kevI rIte ? e te mahAbalI che.? - adhomukhe pitAnI cejanA vistArathI samajAvI. dIdhI. sAMbhaLI-samajyA pachI rAjA bahu prasanna thayA. bIjA divase rAjasabhAmAM temaNe pataMgasiMhane kahyuM zeThajI ! tamAre kAraNe mArI pAse loka-durlabha vastuo AvI gaI. badhI vastuo advitIya che. have mAruM eka bIjuM kAma karavAnuM che. e kAma jyAre thaI jaze - te AgaLanI peDhIo kahyA karaze ke pitanapuramAM eka evA rAjA paNa thayA hatA, jeNe potAnI kanyAnA lagnamAM asaMbhava kArya karyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ - kama kautuka-3 4118 zeThajI ! eka udAharaNa mUkavA mAguM chuM, mArI putrI phulakumArInAM lagna karavAM che. huM IcchuM chuM ke tenA lagnamAM mArA pUrvaja paNa paralokathI ahIM Ave. sAthe ja sAkSAta. yamarAjA paNa ahIM padhAre. tame mAru AmaMtraNa mArA pUrvajo ane yamarAja pAse pahoMcADI Ave. bole, kayAre jaze?" * pataMgasiMha te kazuM na bolyo. mahAmaMtrI amita-- vAhanathI na rahevAyuM. temaNe kahyuM: pRthvInAtha ! aparAdha kSamA kare. tamAruM ane tamArAthI pahelAM rAjyanuM bhalu jevuM mAruM kartavya che ane pharaja paNatethI nivedana karuM chuM ke zeTha pUnamacandranA prANa na le. mRtyu pAmyA vinA Aja sudhI koNa yamaleka gayuM che ? zu tame emane mAravA mAgo che?" rAjAe maMtrI pratye potAne reSa chupAvatAM kahyuM: "e. asAdhAraNa puruSa che, mAruM A kAma emane karavAnuM ja che." - have pataMgasiMha potAnA Asana parathI UThaze. ane bolyo : - "rAjana ! huM kAle ja yamaloka jaIza. tamane vizvAsa Ave e mATe tame nagaranI bahAra eka vizALa citA. taiyAra karAva" tethI citAmAM huM mAruM bhautika zarIra tamArI sAme bALI huM yamaleka, jaIza, ane tamAre. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 412 kama-kautuka-3 saMdeze yamarAjane pahoMcADIza. paraMtu eno vAyado karate nathI ke yamarAja tamAre tyAM Ave athavA na Ave. e emanI IcchA che. mAruM kAma te tamAro saMdeza temane kahevAnuM che." rAjAe kahyuM: : 'jarUra-jarUra tamAre toM basa mAro saMdezo pahoMcA- paDavAne che. paraMtu mane bharoso che ke e jarUra Avaze." - A nirNayathI AkhI rAjasabhA stabdha thaI gaI hatI. A asaMbhavita kAma kevI rIte thaze? badhA loko manamAM ne manamAM rAjanI niMdA karatAM hatA. badhA e paNa jANI gayA ke devatA jevA bhalA zeTha pUnamacandrane rAjA akAraNa ja mAravA Icche che. te chatAM paNa pataMgasiMha khuza hatA, - eNe jANe zuM vicAryuM hatuM? yathA divase eka moTA medAnamAM citA taiyAra karI. bahu UMcI citA hatI. hajAre nara-nArI bhegAM thayAM. hatAM. badhAM duHkhI hatAM. rAjA vanAbha, kAlu nAI ane adhamukha zarmA e traNe khuza hatA. pApI leke pahelAM sukhI ane pachIthI duHkhI thAya che. evA ja A traNe paNa hatA. rAjA pataMgasiMhanI patnIone prApta karavAnI mUDha AzAne kAraNe prasanahato. kAla nAI maMtrI banavAnI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4132, karma-kautuka-3, kalpanAthI sukhI hato ane adhamukha rAjapurohita banavAnI IcchAthI khuza thato hate. badhAnI AMkha sAme pataMgasiMha citA para beThe. te besatAM ja badhA trAhi-vAhi karavA lAgyA. jyAre citAmAM Aga lagADavAmAM AvI te aneka leke jora jorathI raDavA lAgyA. badhAnA jotAM-jotAM ja pUnamacandra zeTha rUpI pataMgasiMha bhasma thaI gaye. strI-puruSo bahu raDayAM. kAlU nAI e rAjAne kahyuM : zrI mahArAja ! have te kAMTe nIkaLI gaye. Aje nahIM to kAle tame zeThanI patnIone ahIM laI Ave. e vidhavAone te tame ja sahAre che." adhamukhe kahyuM : hA mahArAja ! huM paNa rAjapurohita banavA mATe becena chuM." rAjAe baMnene kahyuM : becena te huM paNa e che nathI. paNa dekhAva mATe tera divasa te pasAra karavAnA ja che. utAvaLa karIza te prajA vidroha karaze. tethI tera divasa sudhI tame paNa pratikSA. karo. huM amitavAhanane dUra karI kAlu maMtrI ane vika P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 karma-kautuka-3 adhomukhane rAjapurohita bahu utsAha sAthe banAvIza." A pramANe e prasaMga TaLI gaye. Ama te pataMga - gasiMhe yamalekathI pAchA pharavAnI avadhi cha mahinAnI mAgI hatI. paNa rAjA. vicAratA hatA ke yamalokathI pAche ja koNa Avaze ? mArI sAme baLI marI pUnamacandra have kyAM pAche Avaze ? cha mahinAnI pratIkSA - karavI mUrkhatA che. laka-maryAdAne khAtara tera divasa ja - pUratA che. traNe pApI tera divasa pasAra thavAnI pratIkSA karI rahyA hatA. (anusaMdhAna karma-kautuka-4) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun'Gun Aaradhak Trust . .
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 rAjA vanAbhanI rANI suMdarIne pitAnA patinI janAnI khabara na hatI. e te basa eTaluM ja jANatI hatI ke zeTha pUnamacandranA vazamAM kaI maitALa che, tenI pAse mArA mATe emaNe matI lAla ane hIrA maMgAvyAM che. rANI suMdarI aNuvidhyAM lAla ane hIrAno hAra paherI darpaNa sAme UbhI rahI manamAM ne manamAM e pitAnI suMdaratA para khuza rahetI hatI. teNe potAnA pALelA pipaTane kahyuM : re popaTa ! batAva, mArAthI paNa suMdara kaI che? rANI saMdarIne pipaTa jJAnI ane aneka guNothI yukata hatuM. rANIne garva khaMDita karatAM popaTe mAnavavANImAM kahyuM : ': , . . * tamArAthI vadhAre suMdara strIo A pitanapuramAM che, pachI tame temanI sAme kayAM rahezo ?" , A sAMbhaLatAM ja rANI gusse thaI gaI ane bolI: "have huM tane jIvato nahIM mUkuM. mArA maMDha para ja mArI niMdA kare che ? . . . . . . . . . ! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 karma-kautuka-4. Ama kahI rANIe popaTane pakaDI lIdho. popaTa be : "rANI! eka vAta bIjI sAMbhaLo. je strIonA rUpanI prazaMsA meM karI che, tene kAraNe cha mahinA pachI tamArA para ane tamArA pati para prANanuM saMkaTa Avaze.. tyAre huM ja tamArA patinA prANa bacAvIza. tethI mane.. choDI devAmAM ja tamArI bhalAI che." raNue kahyuM : A samaye te tane choDI dauM chuM, paNa tArI . bhaviSya vANuM jUThI nIkaLaze te cha mahinA pachI tane. jarUra mArI nAkhIza." ahIM pataMgasiMhe pitAnI pAMce patnIone kahyuM , priyAo ! cha mahinA sudhI te huM ahIM haiya-.. rAmAM chupAIne rahIza. kAraNa ke rAjAne meM kahyuM che ke cha mahinA pachI yamalokathI pAcho AvIza. paraMtu.. pApI rAjA nahIM mAne. tene mArA pAchA pharavAne vizvAsa - che ja nahIM, tethI e tamane levA athavA herAna karavA . ahIM. jarUra Avaze. tamAre jAte ja tamArI rakSAkaravAnI che.. . . . . * * A sAMbhaLI mukatAvatI bolI : - - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-4 417 AvavA de rAjAne. ame paNa vidyAdhara-putrIo chIe. tene pATha bhaNAvavA mATe amArI eka be vidyAo ja pUratI haze lIlAvatI belI : nAtha ! e te kaho ke tame bacI kevI rIte gayA ? badhAnI sAme te tame citAmAM baLI yamaleka gayA. hatA !" pataMgasiMhe kahyuM : priyAe ! mArI adrazya karanAra TepI bagalamAM dabAvIne mArA uDaNa-kamaLa para citAmAM beTho hate. jevI Aga lAgI ke meM TepI paherI lIdhI ane adrazya. thaI gaye. pachI kAmaLA para UDIne ahIM AvI ga." pataMgasiMhanI patnIo Azvasta thaI. e bheMyarAmAM chupAI rahyo. ahIM jema-tema rAjA vanAbhe tera divasa pasAra karyo ane thoDA sainika tathA potAnA baMne kuTila sAthIone laI pataMgasiDane ghare pahoMcyA. jyAre emaNe aMdara javA prayatna karyo tyAre cokIdAra muktAvatI pAse pahoMcyo ane pUchyuM zuM karIe ? muktAvatIe tene kahyuM kerAjA ane temanA baMne sAthIone beThakamAM besADo, kaheje ke ame AvIe chIe. basa, pachI rAjA, adhamukha ane kAle traNe. beThA. kAlue kahyuM : 27. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 kama-kautuka4 A te saraLatAthI ja taiyAra thaI gaI." adhomukha bolyaH have temanuM che paNa koNa ? latA-vanitA sahArA vinA rahI ja zakatI nathI." rAjAe kahyuM : huM paNa emane jIvanI jema rAkhIza." eTalAmAM pAMce AvI gaI. rAjA temane jotA ja rahI gayA. mukatAvatIe pUchyuM : "amArA patideva to tamArA kAma mATe yamapura gayA che. tame ahIM kema AvyA che ?" rAjA bolyA : te tamane samajAvavuM paDaze ? tamArA pati have pAchA AvavAnA nathI. mArI sAthe rAjabhavana cAle. have huM ja tamAre pati chuM. tame zeThANI thavAne lAyaka nathI, rANIo banavAne lAyaka che." lIlAvatIe kahyuM : rANuM banAvAthI zuM ame badalAI jaIzuM ? zuM amArA zarIra ane mana badalAI jaze ? ame to te ja rahIzuM. pachI ame rANI kema banIe ? . rAjAe kahyuM : "mArA mATe rANI bano. huM rAjA chuM ane baLapUrvaka paNa tamane laI jaI zakuM chuM. sAruM e che ke grupacApa cAla." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ -karmakautuka-4 419 hIrAvatI bolI : rAjana ! parapuruSa sAthe vAta karavI paNa pativratA -strI mATe pApa che, paraMtu tamane sAcA rastA para lAvavA mATe ame tamArI sAme AvyAM chIe. "tame vicAra kare ke rAvaNe sItAne paTarANI banAvavA IcchA karI te tenI zuM dazA thaI? kuLa sahita mRtyu pAmya. paradArAnA bheganI IcchA paNa pApa che. IrachA mAtrathI ja rAvaNano sarvanAza thaye hate. aneka udAharaNa che. tame ghare pAchA jAo, emAM ja tamAruM bhaluM che." hIrAvatInI zikhAmaNa sAMbhaLI rAjA gusse thaI gayA ane belyA : "te tame cupacApa nahIM Avo? AvA upadeza meM sAMbhaLyA che. cupacApa cAle, nahIMtara........" muktAvatIe kaDaka thaI kahyuM : nahIMtara zuM ? tame paNa je cupacApa ahIMthI javA na IcchatA hoya te thoDe prasAda letA jAo." - Ama kahI muktAvatIe pitAnI vidyAnuM smaraNa karyuM. tenA hAthamAM eka deraDuM ane eka daMDe AvI gaye. teNe doraDAne kahyuM : - "baMdhanI ! A traNe pApIonA hAtha-paga bAMdhI do." doraDuM devAdhiSThita hatuM, tethI jarUriyAta jeTaluM lAMbuM thaI gayuM ane traNene baMdha karI dIdhA. pachI daMDAne AjJA ApI P.A.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 karma-kautuka-4 "mAraka ! jyAM sudhI huM basa na kaDuM, tyAM sudhI A lekene sArI rIte mAratA rahe. basa, daMDA paDavA lAgyA. rAjAnA paga du:khavA. lAgyA. kAlune ghuMTaNa tUTavA lAgyA. adhomukhanI pITha. para mAraka daDo varasavA lAgyA. traNe hAya-hAya karI cIso pADavA lAgyA. traNenuM zarIra sUjhI gayuM. lehInI. Tazaro phUTI. zarIra nIluM paDI gayuM. rAjAe kahyuM - - "ame tamArA paga pakaDIe chIe. amane choDI de. have kayAreya tamAruM nAma paNa nahIM laIe." , tyAre dayA lAvI muktAvatIe traNene mukta karyo. rAjAnA sainika rathamAM nAkhI temane laI gayA. traNe evA! piTAI gayA hatA ke mahinAone zeka, tela mAliza ane. malama-paTTA pachI haravA-pharavAne lAyaka thaI zake. have te vivaza thaIne ja rAjA vanAbhane che mahinA sudhI pratIkSA karavAnI hatI. kAraNa ke cha mahinAthI. pahelAM haravA-pharavAne lAyaka thaI zake tema na hatA. e piTAIne kAraNe bhegAsakitanuM sthAna pratirodhe laI lIdhuM hatuM. rAjAe nizcaya karyuM hatuM ke zeTha te zuM pAchA. Avaze ? sAme thatAM ja huM senAnI madadathI e jAdugara-- NIone lAvIza. jAdu ghare ja cAle che. ahIM kevI rIte jAdu cAlaze? * Azcarya e hatuM ke rAjAne haju paNa subuddhi AvI na hatI. e paristhiti kAluM ane adhamukhanI paNa hatI.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-4 421 e paNa vicArI rahyA hatA ke evI yukita batAvIe ke DaMDA vALI jAdugaraNIno jAdu cAlI zake nahIM. amArI -yukitathI ame jyAre zeThane yamaloka pahoMcADI dIdhA te A strIonI zuM visAta ? ahIM mukatAvatI vigeree bhoMyarAmAM pahoMcI pataMgasiMhane A vRttAMta saMbhaLAvyuM. pataMgasiMhe kahyuM : "mudata pUrI thatAM ja huM rAjA sAthe laDI laIza. tenA pApano ghaDo have bharAI ja gaye che. ja * [13] . cAra mahinAmAM ja vajanAbha pUrNa svastha thaI gayA. haravA-pharavA lAgyA. paraMtu asvasthatAnuM bahAnuM - batAvI haju e rAjabhavanamAM ja rahetA hatA. , * saMkecane kAraNe rAjasabhAmAM besatA na hatA. pitanapuranAM strI puruSone vanAbha rAjAnI piTAInI khabara paDI gaI hatI. have badhA rAjAne napharata karavA lAgyA hatA. ahIM kAla nAI ane adhamukha zarmA paNa A cAra mahinAomAM svastha to thaI gayA hatA. paNa Darane kAraNe e rAjA pAse jatA na hatA. baMnene bIka hatI ke amArA batAvelA mArga para cAlavAne kAraNe rAjAnI durgati thaI che. tethI e amane prANadaMDa ApI zake che. paraMtu AvI rIte jyAM sudhI chupAI rahe? eka divasa rAjA temanA para gusse na thayA. paraMtu dhIrajathI pUchyuM: - amAro batAvI e amane A eka divasa rA Jun Gun Aaradhak Trust
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 karma-kautuka-4 I "zuM tame baMnee hAra mAnI lIdhI ke haju kaMIka AzA che? ' ' ' . adhomukhe kahyuM: AzA ja nahIM, vizvAsa paNa che. badhAthI moTuM baMdhana pUnamacandra zeTha te marI ja gayA." rAjA vanAbhe kahyuM: "hA, A saphaLa yukita mATe huM tamane dhanyavAda. ane vadhAmaNI baMne ApuM chuM. pUnamacandra zeTha marI te gayA, paNa tenI patnIo teM jAdugaraNI che. eka te temane pAra paDavuM asaMbhava che. bIju, emane vizvAsa, paNa che ke temane pati yamapurathI pAchA Avaze." adhomukha belyA: yamapurathI keNa pAchuM AvyuM che ! keI nahIM. je vyakita ApaNA badhAnI sAthe citAmAM baLIne bhasma. thaI gaI, e kevI rIte Avaze ? paraMtu zeThanI patnIone AMdhaLo vizvAsa che. cha mahinA pUrA thatAM ja temane A AMdhaLo vizvAsa dUra thaze. - "rAjana ! have te be mahinAnI ja vAta che. e. mahinA pasAra thayA pachI jyAre zeTha nahIM Ave te. zeThANIe vicAraze ke have te ame jarUra vidhavA thaI ja gaI. e dazAmAM e jAte ja tamArI tarapha AkarSita. thaze. rAjA bolyA: Jun Gun Aaradhak Trust
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 423 "e bhAgI na jAya, e mATe meM pUnamacandranA bhavananI cAre tarapha rAta-divasa pahero goThavI dIdhe che. chatAM paNa eka zaMkA che ke e jAte ja mArI tarapha nahIM name te zuM karIza ?" have kAlu bolyo : zrI mahArAjA ! strIone namAvavAmAM tIo bahu hoziyAra hoya che. e pattharane paNa pANI banAvI de che. tethI be mahinA pachI jyAre cha mahinAnI mudata pUrI thaI jAya tyAre tame kuLa dvatIone zeThANIo pAse mokalaje. nirAdhAra zeThANIo tamArI tarapha kema nahIM mUke? haju to temane pUnamacandranA pAchA AvavAne kheTe sahAro che. enA tUTavAnI pratIkSA karavAnI che." rAjA vajInAbha Azvasta thaI gayA. kumagIoe temane pharI avaLA mAge vALI dIdhA. have e bahu AzA-vizvAsa ane utsAha sAthe mudata pUrI thavAnI pratIkSA karatA hatA. mudata pUrI thaI. cha mahinA pUrA thaI gayA. pataMgasiMhe pitAnA ghara para janA racI. pitAnA eka karane yamadUtanA rUpamAM sajAvyuM. tene raMga koyala je kALo karI dIdhuM. ghUMTaNa sudhI vAghanuM cAmaDuM lapeTAyuM. tenI mUche evI lAgatI hatI jANe loDhAnI khIlIo - vALI dIdhI hoya ! pAMpaNa lAla raMgI nAkhI. hAthamAM mAthAthI UMco DeDa lIdho. pataMgasiMhe suMdara vastra paheryA. Gurfatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ kema samajI che. temanA dAtA ! zenA mALIe 424 karma-kautuka-4 ane ratnajaDita AbhUSaNa paNa dhAraNa karyA. baMne savAre bahu jaladI nagaravAsIonA jAgyA pahelAM ja udyAnamAM pahoMcI gayA. ahIM rAjA vanAbha dUtIone temanuM kAma samajAvI rahyA hatA. tyAM ja udyAnanA mALIe AvI kahyuM : "annadAtA ! zeTha pUnamacandra yamapurathI pAchA AvyA che. temanI sAthe yamadUta paNa che. temaNe tamArA mATe eka saMdeza mokalAvyuM che." . "zuM bake che tame ?' sAMbhaLatAM ja rAjAne pasIne chUTI gaye. gusse thaI bolyA : " [, "zeTha pUnamacandra te marI gayA. e to have AvI ja zakatA nathI." . mALI bolyo : * * "temanA maravAnI vAta to badhA jANe che. paNa have te meM temane jIvatA joyA che. temane saMdeze A che ke - jyAM vitA baLI hatI tyAM darabAra bhare, kAraNa ke e medAna bahu moTuM che. patanapuranAM badhAM strI-puruSe tyAM pahoMce, e DhaMDhere piTA. jyAM pahelAM citA baLI hatI, tyAM eka bIjI citA taiyAra karAve. huM badhAnI sAme yamalokanI cAla-calagata saMbhaLAvIza." . adhomukhe kahyuM : "paNa bIjI citA zA mATe ? zuM e pharI citAmAM baLavA mAge che ? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 kara5 rAjAe mALIne vidAya karyo ane adhomukhane kahyuM : "bIjI vakhata kema citA taiyAra karAvI rahyo che, e te e jANe. e zaktizALI che, e to mAnavuM ja paDaze. ApaNe tenuM svAgata mana vinA paNa karavAnuM te che ja. cAle, jaIe." rAjA vajInAbhe DhaMDhero piTAvI dIdhuM. badhAM strIpuruSe yamapurathI pAchA AvelA pataMgasiMha ane sAthe AvelA yamadUtane jovA vizALa medAnamAM bhegAM thayAM. yathAsthAna badhAM besI gayAM. eka prahara pachI rAjA vajAnAbha sahita badhA pahoMcyA. pataMgasiMhane joI badhA leke cakita-harSita hatA ane tenI sAthe je yamadUta hatA, tene joI badhA cakita bhayabhIta hatA. keTalAka kahI rahyA hatA, A yamadUta prANa levA Ave che. bIjAe kahyuM : "A kema. bIjI paNa Ave che. yamarAjAnI sevAmAM to karoDo yamadUta rahe che. - ahIM strI-puruSo pitA-pitAnI kalpanAthI yamadUta para noMdha karI rahyA hatA. tyAM rAjAe pataMgasiMhane pUchayuM : che"zeTha pUnamacandra ! tame yamalokathI pAchA AvyA, tene mane bahu ja AnaMda che. have tyAMnI vAta saMbhaLAve. kevI rIte pahoMcyA ? mArA pUrvajo sAthe zuM vAta thaI? 2 - yamarAje mArA AmaMtraNano svIkAra karyo ? - .' pataMgasiMha baLe : rAha . ' : "badhuM ja kahuM chuM. rAjana!, yamalekane vistAra cIjanesAM che. pUrva-pazcima, uttara-dakSiNa enA cAra vizALa Jun Gun Aaradhak Trust
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 4ra6 karma kautuka-4 daravAjA che. e maNijaDita che. karma pramANe judA-judA * AtmAo judA-judA daravAjAo thI jAya che. yamalekanuM * varNana zAradA paNa karI zake tema nathI. huM TUMkamAM kahuM chuM. "jyAre yamadvAra para Ubho rahyo te yamadUta mane ghaNA AdarathI yamarAja pAse laI gayA. meM temane tamAre saMdeze . A te e bolyA- hamaNAM zuM utAvaLa che, cha mahinA pachI ja huM vajInAbha rAjAnA saMdezAno javAba ApIza. "rAjana ! cha mahinA sudhI yamalakamAM huM evA ThAThathI rahyo ke zuM kahuM tamane. jevI mArI patnIo che, evI te tyAM mArI dAsIo hatI. na te huM ahIM AvavA mAgato hato ane na yamarAja paNa mane mokalavA IcchatA hatA, paNa tamane vAyado karyo hato, tethI AvavAnuM ja hatuM. - "rAjana ! mAruM bhautika zarIra te ahIM baLI gayuM hatuM. tyAM te huM sUkSama zarIrathI pahoMcyo hato. jyAre meM ahIM AvavAnI IcchA darzAvI te temaNe mane pUrve vat bhautika zarIra ApI dIdhuM. pachI pitAnA copaDAmAM tamAruM nAma joI tamArA pUrvajone bolAvyA. meM temane tamArI vAta kahI te. e belyA : vajanAbha sAthe amAre have koI saMbaMdha nathI. tenI sAthe amAre saMbaMdha mAyAkata hate. eTale ke dekhAva ja e hato ke e mAre kaMIka che, paNa tenI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Past
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4ra7* - kama - kautuka-ja sAthe saMbaMdha hatuM ja nahIM. bIjuM rAjA vanAbha pApamArga para cAlI rahyo che, eTale ame tenI putrI kUlakumArInA lagnamAM jaI zakatA nathI. e vAta bIjI che ke ame pharI pRthavI para janma laIe tyAre rAjA sAthe kaI mAyAkRta saMbaMdha baMdhAI jAya. paNa hamaNAM te amAre be lITIne javAba rAjAne kahI deje." - - "rAjana ! yamarAje kahyuM ke huM mAre pratinidhi A data patanapura mokalI rahyo chuM, e rAjakanyAnA lagnamAM. bhAga leze." badhAe kutUhalapUrvaka A vRttAMta sAMbhaLyuM. rAjAe. pUchyuM : zeTha pUnamacandra! paraMtu A citA tame kema taiyAra karAvI che ?" pataMgasiMha bole : rAjana ! yamarAje kahyuM che ke yamadUtanA badalAmAM tame adhomukha zarmA ane kAla nAIne e vidhithI yamaloka: mokale. je vidhithI pUnamacandra zeTha eTale ke huM gayo. hatuM. temanAthI koI vAta chUpI nathI rahetI. e A. jANI gayA che ke tame A baMnenA kahevAthI mane yamaleka mokalyo hato, je tame yama-AjJAnuM pAlana nahIM karo. te emano A daMta tamAro sarvanAza karI nAkhaze." * ( rAjA DarI gayA. adhomukha ane kAlu te thara-thara mUjavA lAgyA. rAjAe pitAnA sainikone kahIM baLapUrvaka Gunratnasuri M.S. * Jun Gun Aaradhak Trust
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 428 karma-kautuka-4 -kAlu ane adhomukhane citAmAM besADayA ane Aga lagAvI - dIdhI. baMne pApI sAce ja yamaleka pahoMcI gayA. - have pataMgasiMhe gusse thaI rAjA vajInAbhane kahyuM : na "duSTa rAta! have tane huM yamaleka pahoMcADIza. tArAM kAvatarAne have aMta AvI gayo." rAjAe sainikone AjJA ApI ke pUnacandrane pakaDI keda karI le. A sAMbhaLatAM ja pataMgasiMhe devAdhiSThita baMdhanI deraDIne ane mAraka lAkaDIne AjJA ApI : "baMdhanI ! bhadhA sainikene bAMdhI de. jema-jema jAya. - tAre vistarA karatI jaje ane mAraka tuM paNa badhAnI khabara laI le." - deraDI ane lAkaDIne prabhAva te rAjA joI cUkyA hatA. tethI e rathamAM besI rAjabhavana tarapha bhAgyA. temane pakaDavA pataMgasiMha paNa pAchaLa-pAchaLa cAlyA. taphAvata eTale hatuM ke rAjA rathamAM hatA pataMgasiMha page cAlato : . . rAjA vajInAbha rANuM suMdarI pAse pahoMcyA ane bolyA : . 'priye ! mane kayAMka chupAvI de, Aje tAruM sohAga miTAvavA mAge che. zeTha mane cheDaze. nahIM to te - rANIne tarata pipaTa yAda AvyuM. teNe tarata pAMjaruM elyuM ane pipaTane kahyuM : ' , , , P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust,
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 . 429, - yAda che ne tane? have mArA svAmIne prANa bacAva. pipaTa tarata uDe ane pataMgasiMha pAse pahoMcI. bo : "kSamA deva ! kSamA ! tame kSamA karo. huM tamArA ; zaraNe chuM.' - popaTane spaSTa mAnavavANamAM bolato jaI pataMga-- siMhe tene kahyuM : "eha pipaTarAja ! tame kaI vAtanI kSamA mAgI. rahyA cho? tame to bahu priya che." , popaTa pataMgasiMhanA hAtha para AvI besI gayo ane. bolyo : kSamAvIra teM badhAne mApha karI de che. tame rAjA vajanAbhane kSamA karI de. Ama te temanuM kAma vadha cagya. che, paNa tame te kSamAvIra che, popaTavANIthI patasiMhane gusso zAMta thA. teNe. kahyuM : papaTarAja ! je rAjA vajInAbha pitANI bhUla mAnI. . le ane bhaviSyamAM sapatha para cAle te mApha karavAmAM mAruM zuM jAya che ? paNa e te haju paNa mane keda karI. patnIone pitAnI banAvavAnA cakakaramAM . ' eTalAmAM maMtrI amitavAhana AvI gayA. temaNe pataMgasiMhane kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 0 kama-kautuka-4 e javAbadArI mArI che. rAjA tamArI pAse AvIne mAphI mAgaze. tame ahIM birAje ane popaTa - sAthe vAta karo. huM hamaNAM AvuM chuM.' Ama kahI maMtrI amitavAhana rAjA pAse pahoMcyA ane bolyA : . "rAjana ! haju paNa tamArI samajamAM kazuM na AvyuM ? tame agya kAryasiddhi mATe zeTha sAthe vera * bAMdhI rahyA che. temanI zakita tame joI ja lIdhI che. mAru mAne. rAjakumArI phUlakumArInAM lagna temanI sAthe karI tene tamAre karI le. tenA jeve bAhuvIra-dharmavIra, dayAvIra, yuddhavIra, dAnavIra ane kSamAvIra jamAI tamane bIje nahIM maLe. rANI suMdarIe kahyuM : "tamArI vAta huM mAnIza. emane paNa mAnavI ja paDaze. tame temane mAna sahita ahIM laI Avo." rAjAe paNa kahyuM : maMtrI ! huM tamArA mArga para ja cAlIza. huM - bahu pastAI rahyo chuM. tame emane ahIM laI Avo." pachI pataMgasiMha AvyuM te rAjA vanAbhe tenI kSamA mAgI ane kahyuM : ' ? " huM mArI duSpavRttione naSTa karI cUka chuM. duSTonI caDavaNImAM huM AvI gayuM hatuM. mArI paNa mati - marI gaI hatI. mane mApha karI de deva ! ane mArI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-4 431 dIkarIne patnI rUpamAM svIkAra kare. pataMgasiMha : tamAruM hRdaya-parivartana thaI gayuM e ja basa che. lagnanI vAta zuM jarUrI che? mAruM kuLa-getra paNa tame jANatA nathI ane pAMca to che ja. rAjA bolyA : "kuLa-getra kayAM nathI jANatuM ? jANuM chuM. tame . manuSyamAM deva che. jo tame mArA para khuza ho te mAro prastAva svIkAra kare ja paDaze.' rANI suMdarIe paNa kahyuM : "A to amAruM ane amArI beTI phUlakumArInuM saubhAgya che ke ghare beThAM eka mAnava-kanyAne devakumAra maLI gayA.' pataMgasiMhe kahyuM : to huM have tamane mAro paricaya paNa ApuM chuM. huM kaMcanapuranA rAjA jitazatrune putra chuM. pUnamacandra zeTha . mAruM khoTuM nAma che. mAruM sAcuM nAma pataMgasiMha che." - pachI te rAjA AnaMdathI uchaLI ja paDayA ane , pataMgasiMhane vaLagI paDI bolyA : mArI kanyAnAM AvAM bhAgya ke tene pati zeThamAMthI -rAjakumAra thaI gayo. te badhA hasavA lAgyA. pataMgasiMha paNa hasya. hasIne , e be , ! . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 kama-kautuka-4: "rAjakumArIne rAjakumAra ja maLavo joIe." pachI te lagna saMbaMdhanI carcA AkhA patanapuramAM phelAI gaI egya divase pataMgasiMhanAM lagna rAjakanyA. phUlakumArI sAthe thaI gayAM. have pataMgasiMha rAjajamAInI. chaTAthI pitanapuramAM rahevA lAgyo. zeTha pUnamacandranA rUpamAM paNa e sarvapriya hato. have tenI lokapriyatA sAthe. sanmAna paNa vadhyuM. A divase Ama pasAra thatA hatA. thoDA divasa pachI . eka rAnI muni pitanapuramAM AvyA. nagaranI janatA. temano bodha sAMbhaLavA gaI ane rAjA vajInAbha paNa. pitAnA amAtya tathA rANI suMdarI sAthe gayA. muni- bodha sAMbhaLI rAjA-rANI baMne prabhAvita thaI gayAM ane . baMnee dIkSA levAno nizcaya karI lIdho. pataMgasiMhe pitAnA sAsu-sasarAne dIkSA mahotsava . UjaLyuM. rAjA vanAbhe pataMgasiMhane patanapura rAjA . banAvyo ane pite dIkSA grahaNa karI aNagAra thaI gayA. rANuM suMdarIe paNa patinuM anukaraNa karyuM ane e paNa. sAvI thaI gaI. pachI baMnee zramaNa saMgha sAthe bIje vihAra karyo. pataMgasiMha nyAya-nItithI pitanapuranI prajAnuM pAlana . karavA lAgyuM. have tene cha patnIo hatI. emAM ratnamaMjarI sivAya bAkInI pAMca vivAhita patnIo hatI. mukatAvatI, lIlAvatI, hIrAvatI, gajavatI ane phUlakumArI - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 433 kama - koluka-4 lagna te mAtA-pitA kare athavA pachI gAMdharva lagna hoya. A baMne vidhiomAMthI kaI paNa eka vidhi dvArA ratnamaMjarInAM lagna pataMgasiMha sAthe thayAM na hatAM. chatAM paNa ratnamaMjarI have saMpUrNa rIte patnI rUpamAM pitAnI jAtane samarpita karI cUkI hatI. paNa pataMgasiMhe tene vasaMtapuranA rAjA narasiMhanI amAnatanA rUpamAM ja rAkhI hatI. zarUAtamAM ratanamaMjarI ghaNAvaza ane pachI kodhAvaza bolatI na hatI. have e mAnavaza ane zaramane kAraNe pataMgasiMha sAthe bolatI na hatI. mAno have tene bolyA vinA rahevAnI Adata paDI gaI hatI. tenuM mAna bhaMga karavAne kAraNe pataMgasiMha paNa tenI sAthe bolato na hato. chatAM paNa pataMgasiMhanI bIjI patnIo ranamaMjarIne pUruM mAna ApatI hatI. kAraNa ke ratnamaMjarIne pataMgasiMha pitAnI vivAhita patnI mAnato na hato, ane tene koI duHkha na thAya, te mATe e pitAnI bIjI patnIo sAthe paNa zayyAsukha letuM na hatuM. A pramANe e brahmacaryavratanuM pAlana karatA hatA. vastuta: pataMgasiMha . caritravIra hate. - A pramANe che patnIo sAthe rahetAM pataMgasiMhane potanapuramAM ekavIsa varSa pasAra thaI gayAM hatAM. sAta varSa e vasaMtapuramAM rahyo hate. arthAt kaMcanapurathI nIkaLe. tene aThThAvIsa varSa thaI gayAM hatAM. have tene pahelI patnI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 kama-kautuka-4 kamalAvatI paNa yAda AvatI hatI. tethI teNe pitanapurathI javAno nizcaya karyo ane zAsana vyavasthA maMtrI amita vAhanane pI dIdhI. " pataMgasiMhe amitavAhanane badhuM samajAvatAM kahyuM ke mArA taraphathI tame rAjya saMbhALe. huM paNa Avatejato rahIza. tyAra pachI jarUrI caturaMgiNI senA laI pitAnI cha patnIo sAthe rAjA pataMgasiMhe vasaMtapura tarapha prasthAna karyuM. kaMcanapura jatA pahelAM e vasaMtapura javA Icchato hato. kAraNa ke tyAM ratnamaMjarInA pitA rAjA narasiMha rAjya karatA hatA. tenA AzrayadAtA vipra agnihitriI paNa vasaMtapuramAM ja rahetA hatA. pataMgasiMha mArtaDa agnihotrInA putra madanane paNa upakAra mAnatA hato, kAraNa tenA rUpamAM je e ratnamaMjarI sAthe ja Avyo hota te pitanapura rAjA kevI rIte banata ? - vasaMtapura gayA pachI pataMgasiMha kaMcanapura javA Iracha hatuM. have tenI pAse senA hatI. have e vimAtA anaMgamAlAnA kharAba caritrano bhaMDe pheDavAmAM samartha hato ke sAcuM zuM che ane khoTuM zuM che. tyAra pachI e pitAnA sAsare janakapura paNa javA mAgato hato. zizu avasthAmAM tenAM lagna zizurUpa kamalAvatI sAthe thayAM hatAM. te kAraNe te pataMgasiha pitAnA parama hitecchuM AcArya madatta ane maMtrI guNavardhanane maLavA mATe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43h. kama-katu ka-4 paNa bahu Atura hato. - A pramANe aneka abhilASAo ane IcchAo laI pataMgasiMha lAva-lazkara ane patnIo sahita vasaMtapura tarapha AgaLa vadhI rahyo hate. rathamAM beThelI tenI -chae patnIo aMdaro aMdara vividha prasaMge para vAte karatI jatI hatI. [14] rAte rahevAnA ane divase cAlavAnA kAmamAM pataMgasiMha vasaMtapuranI najIka pahoMcI gaye. nagarathI doDha kesa teNe paDAva nAkhe. ratha, ghoDA ane hAthI jyAM tyAM bAMdhI dIdhA. judA-judA taMbU bAMdhyA. eka nagara jevuM vasI gayuM. hAthIo nI cIso ane ghoDAnA haNahaNATano avAja vasaMtapura sudhI pahoMcI gaye. rAjasevakoe potAnI AMkhothI joyuM ke koI rAMjA amArA nagara para caDhI AvyA che. temaNe A vAta rAjA narasiMhane karI ke "rAjana rAtorAta kaI rAjA ApaNA nagara para caDI AvyA che. : - rAjA narasiMha ciMtita thayA. temaNe maMtrIonI beThaka bolAvI ane ciMtA pragaTa karI. mahAmaMtrIe pitAnI salAha ApI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 karma-kautuka-4 rAjana ! jyAre mAthA para AvI ja paDaze te. DarIne yuddha karIzuM kAraNa ke jana-rakSA ane prANa-rakSA. mATe yuddha karavuM dharma che-kartavya che. Ama jyAM sudhI thAya, yuddha TALavAne ja prayAsa karavAmAM Ave." rAjA narasiMhe kahyuM : e to huM jANuM chuM ke yuddha TALavAno prayAsa. kevI rIte karavAmAM Ave. daMDa ApI yuddha TALavuM e te. kAyaratA gaNAya." maMtrI bolyA : - "rAjana ! yuddhanA saMdezA vinA ApaNe kema mAnI. laIe ke e rAjA yuddhanI IcchAthI ja ApaNuM nagaranI najIka rahyA che. temane keI saMdeze Ave, tenA pahelAM. ja ApaNe temanI AgevAnI mATe javuM joIe. yogya e che ke ApaNe tene pitAnA atithi mAnIe. pachI je thaze, joyuM jaze ? mahAmaMtrInI salAha badhAne gamI. ahIM pataMgasihe. pitAnA catura dUtane badhuM samajAvyuM ane tene zuM kahevAnuM che te paNa kahIne rAjA narasiMha pAse mokalya. rAjA narasiMha pataMgasiMha pAse javAnI taiyArI ja karatA. hatA ke sumukha nAmane dUta rAjA pAse pahoMcyo. rAjAnuM abhivAdana karI hate kahyuM : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmakautuka-4 "rAjana ! potanapuranA rAjA ane kaMcanapuranA uttarAdhikArI, mahArAjA pataMgasiMhane saMdeza huM lAvyo chuM. e cAra vidyAdhara patnIonA svAmI che ane temanI eka patnI potanapuranI rAjakumArI che. temane saMdeza che ke * tame tamArI kanyAnAM lagna temanI sAthe karI temane tamArA, svajana banAvI le, nahIM te..." rAjA narasiMha vacamAM ja kahyuM : nahIM to zuM ? je mAre kaI kanyA hota te huM tenAM lagna tamArA rAjA sAthe jarUra karata. paNa mAre te keI saMtAna che ja nahIM. bIjI kaI sevA hoya te kaho." * data bolyo : . . : rAjana ! je tamAre kaI kanyA na hoya te amArA rAjA vyartha ja tamArI pAse saMdeza na mokale. emane khabara che ke ratnamaMjarI nAmanI tamAre eka kanyA che." rAjA narasiMha pahelAM Azcarya pAmyA. pachI temanI -AMkha bhInI thaI gaI. AMkhamAM AMsu sAthe e bolyA : "ratnamaMjarI....e ranamaMjarIne kevI rIte oLakhe che ? ratnamaMjarI nAmanI mAre kanyA hatI. jarUra, paNa . che nahI jANe kayAM gaI mArI lADalI." * * * dUtane have vAta vadhAravAnuM na lAgyuM. teNe P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust .
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 8 kanikautuka-4 rAjana ! amArA rAjAne te e vizvAsa che ke tamAre kanyA che. paNa tame kahe che ke che nahIM, te pachI tame emane A "che nahIM ne vizvAsa ApI jAva." cAle ame AvIe chIe." kahI rAjA siMhAsana parathI uDayA. maMtrI vigere paNa cAlI nIkaLyA. badhA rathamAM besI tyAM pahoMcyA, jyAM pataMgasiMhe paDAva nAge hate. pataMgasiMha eka bhavya Asana para beThe hate. tenI. patnIo zibiramAM Adara hatI. sevake cAmara DhaLI rahyA hatA. thoDA Asana khAlI paDayAM hatAM. jyAre rAjA narasiMha amAtya sahita pahoMcyA te pataMgasiMhe temanuM svAgata karyuM ane besADayA. tyAra pachI pataMgasiMhe pUchyuM.. rAjana ! tamArI putrIne zuM thayuM ? e kayAM gaI?" rAjA nasi he udAsa thaI kahyuM : e kayAM gaI, e te antaryAmI ane sarvajJa prabhu. ja jANI zake che. huM to eTaluM jANuM chuM ke varSo pahelA. e eka divasa gAyaba thaI gaI. baha zodhI chatAM paNa na. maLI. pataMgasiMhe kahyuM. tamArI putrI maLI jaze. e mArI sAthe AvI. hatI. tamArI thApaNanA rUpamAM e surakSita che." P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 439 - Ama kahI pataMgasiMhe eka pratihArIne saMketa karyo te e ratnamaMjarIne laI AvI. AvatAM ja ranamaMjarI pitAne vaLagI paDI ane sake dhrusake raDavA lAgI. rAjA narasiMhe paNa raDayA. badhA vicAramAM paDayA hatA. pachI rAjA narasiMhe pUchyuM te pataMgasiMhe TUMkamAM pasAra thayelI ghaTanA saMbhaLAvI. sAMbhaLI rAjAe kahyuM.. tamArAthI sAro jamAI mane kayAM maLaze? tame te devatA che. huM bahu dhAma-dhUmathI ratnanAM lagna tamArI sAthe karIza?" pataMgasiMha che . "rAjana ! lagna tyAM kare. jyAM tamArI kanyA . mArI sAthe ja je ratnAne lagna karavA hoya te thaI na jAta? ratnA te mane mUrkharAja mAne che. ATalA varSe e mArI sAthe rahI, paNa Aja sudhI bolI nathI." ATaluM sAMbhaLatA ja ratnamaMjarIe badhI loka-lAja cheDI dIdhI. e pataM siMhanA pagamAM paDI jhara-jhara AMsu vahevA lAgI. jANe tenuM mAna ja gaLI vahI rahyuM hoya. e belI. mArA devatA ! tame vajanAbha jevA kumAgI rAjAne mApha karI dIdhA, te zuM mane nahIM kare ? meM te manathI tamane ja mArA mAnyA che." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 karma-kautuka-4 , eTalAmAM mukatAvatI vigere pAMce zibiramAMthI bahAra AvI. mukatAvatIe ratnamaMjarIne ubhI karatAM kahyuM. uThe dIdI ! purUSa strIo mATe ja kara bane che. ApaNe ja chIe, e ekalA zuM karaze ?" pataMgasiMhe kahyuM. tame eka ja rahe, e huM IcchuM chuM. ratnamaMjarI mArA mATe evuM ratna che ke emAM mukatA, lAla, hIrA badhA samAI jAya che. A ra-nAne kAraNe tame badhI mane maLI che." rAjA narasi he prasanna thaI kahyuM. ' beTIo have tame tamArA piyara cAle e te have dhAmadhUmathI nagara praveza karaze. tyAra pachI badhI rathamAM besI rAjabhavana gaI lagnanuM muharta nIkaLyuM. je pAMca divasanuM hatuM, muktAvatI, hIrAvatI vigeree ranamaMjarIe vadhU vezamAM sajAvI. pataMgasiMhe dhAma dhUmathI ja varavezamAM nagara praveza karyo. ullAsa sAthe ratnamaMjarInAM lagna pataMgasiMha . sAthe sampanna thaI gayAM. pataMgasiMha have navAM bhavanamAM pitAnI patnIo sAthe AnaMdathI rahevA lAge. . : haju sudhI teNe mArtaDa agnihotrIne pitAne paricaya Apyo na hato. samaya Ama ja pasAra thatA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ 441 kakama kautuka-4 hato. ekavAra vasaMtapuramAM jJAti muni AvyA to temaNe pitAnA bodhamAM ema kahyuM ke samaya sara-sara pasAra thaI jAya che I tI gayelo samaya pharI hAtha AvatA nathI. tethI samaya hoya tyAM sudhI AtmA ddhAra karI le. rAjA athavA 'keTIzvara zeTha banIne to koI zarIne uddhAra karatuM nathI. kAraNa zarIra te nazvara che. AtmA ja ajara-amara che. karmamalane dUra kare te amara-akhaMDa mokSanuM sukha maLaze. rAja narasiMha prabhAvita thaI gayA. temaNe pataMgasiMhane rAjyAbhiSeka karyo ane bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI lIdhI. rANI vasaMtasenAe paNa pati sAthe dIkSA lIdhI. yathAsamaya rAjarSi narasiMha ane sAdhvI vasaMtasenAe guru sAthe bIje vihAra karyo. have pataMgasiMha vasaMtapurano paNa rAjA thaI gaye. pitAnA UDaNakAmaLA para besI e pitanapuranI vyavasthA paNa joI ' AvyuM. vasaMtapuramAM pharI AvyA pachI teNe vipra agni hetrone cAra gAmanI jAgIra ApI, to e bahu Azcarya pAmyA. vicAravA lAgyA ke akAraNa ja rAjA mArI pare ATalA prasanna kevI rIte thaI gayA ke mane jAgIra . ApI dIdhI. pataMgasiMhe jAte ja hasI temanI zaMkA phara karatA kahyuM : . . ! ' 'vipravara ! tame mane na oLakhI zakyA, paNa huM kahuM chuM ke huM keNu chuM. varSo pahelA tame ja mane Azraya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 karmakautuka-4 ApyuM hatuM. huM tamArA putra madana agnihotrInAM pustako huM ja chuM." Azcarya thI mArtaDa agnihotrI bolyA : "are tame! paNa tame te sakala guNa nidhAna ane. vidyA niSNAta che. tame mUkha kema banyA hatA." pataMgasiMhe kahyuM : vipravara ! jJAnI mUrkha kaI nathI hotuM. kamodhya. ja jJAnI ane mUrkha banAve che. rAjA harizacandra paNa paNa karmodhya ne kAraNe zuM banI gayA hatA. tamArA uparakArane huM bhUlI jau te mUrkhanI sAthe kRtana paNa hata.. tame je kAmaLo mane Ape hate. e UDana kAmaLe che." mArtaDa agnihotrIe kahyuM : tame te tame ja che. jenI sAthe tamArI upamA ApI zakAya, evuM kaMI dekhAtuM nathI. huM bahu zaramiMde. chuM ke me tamane marA sevaka, rAkhyA, - A navA rahasyane sAMbhaLI badhA Azcarya pAmyA.. pataMgasiMhanI udAratA ane guNonI carcA vasaMtapuranAM strI puruSo karatAM hatAM pataMgasiMha Ama te patnIe. sAthe rahI, AnaMda-pramada, karato hato, paNa tene pitAnAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama -kautuka-4 443 - svajanonI yAda paNa AvatI hatI. e hatA-AcArya somadatta, maMtrI guNavardhana, pitA jitazatru ane prathama. patnI kamalAvatI. kamalAvatIne te teNe joI paNa na hatI. eka divasa teNe pitAnI patnIone pitAnuM bhUtakALanuM jIvana saMbhaLAvyuM to badhI bahu cakita-harSita thaI ratnamaMjarIe kahyuM : "svAmI ! je rIte bahena kamalAvatI pitAnA piyaramAM. rahe che. te rIte ame paNa pitAnA piyaramAM rahIe chIe. pahelAM pitanapura rahI, je bahena phUlakumArInuM piyara che.have ahIM vasaMtapuramAM paNa tamAru sAsaruM che. tethI have. amane paNa amArA sAsare laI jAo. tyAre ja amArAM. lagnanI sArthakatA thaze." pataMgasihe kahyuM : eTale te meM mAruM bhUtakALanuM jIvana saMbhaLAvyuM. paNa e nizcaya karI zakatuM nathI, ke pahelAM janakapuru jauM ke kaMcanapura?' muktAvatI bolI : pahelAM kaMcanapura ja javuM joIe. amAsa sasarA: arthAt tamArA pitAjI, rAjA jitazatru te tamArA para eTale prema rAkhatA hatA, ke e tamArA kAraNe bIjI lagna karavA mAgatA na hatA. emane te caNa anaMda P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ -444 kama-kautuka-4 mAlAe ja bhramamAM nAkhyA hatA. badho doSa temane che." pataMgasiMhe kahyuM : temane paNa keI doSa nathI. deSa kAyama pitAne ja hoya che. huM e thAya che ke sukhanuM kAraNa te ApaNe pitAne mAnIe chIe ane duHkhanuM kAraNa bIjAne batAvIe chIe. huM be rAjyane rAjA banI gayuM ane tamArA jevI patnIone paNa prApta karI. A badhuM zuM meM karyuM? mArAM pUrva zubhakarmone kAraNe ja A thayuM. te pramANe je paNa duHkha meM sahana karyA, enuM kAraNa aparamAtA anaMgamAlA nahIM, mArAM pUrve karelA azubhakarma ja che. paNa enuM rahasya te kevalI bhagavAna ja jANatA haze." lIlAvatIe kahyuM : "have je paNa hoya, dUdhanuM dUdha ane pANInuM pANI te karavAnuM ja che. amArA sasarA paNa vAstavikatA jANaze te bahu pastAze." pachI te nizcaya pAka thaI gayAM. pataMgasiMha pAse pitanapuranI paNa paryApta senA hatI. vasaMtapuranI te hatI ja. teNe baMne dezanI paryApta senA pitAnI sAthe laI lIdhI. ane kaMcanapura tarapha prayANa karyuM. zAsana vyavasthA maMtrIne soMpI. tene maMtrI have mArtaDa agni, hitrIne putra madana agnihotrI hate. pahelA maMtrI vRddha , P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma- kautuka 44pa. thaI gayA tethI temaNe kAryabhArathI mukti laI lIdhI hatI.. cAlatA rahetA pataMgasiMhe e sthAna para paDAva nAkhe, jyAM jitazatrunA sainiko tene vadha karavA AvyA hatA.. teNe potAnI patnIone kahyuM. - 'priyA ! have kaMcanapura bahu dUra nathI. juo. pelA jhADa nIce huM UMda hato. ahIM mArA AcArya AvIne rAtre mane maLyA hatA. e mArA pitAthI paNa vadhAre prema kare che. ahIM mArA pitA jitazatrunA cAra sainika AvyA hatA. e mAro vadha karavA mAgatA hatA. paNa AcAryajInI vAta temaNe mAnI ane mane cheDI. dIdhe have temane paNa cAra-cAra gAma ApavAnAM che." A pramANe pataMgasiMha kaMcanapuranI najIka ja pahoMcI cUkyo hate, cAra cha divasa tyAM ja rahevA. Icchato hate. [15] kamalAvatI potAnI sakhIo sAthe bagIcAmAMthI pAchI pharI te tene joIne rANI puSpAvatIe. rAjA janakasenane kahyuM: - have to kamalA bahu moTI thaI gaI che. A divaso te tene sAsare javAnA che. paNa tame te mAru sAMbhaLatA ja nathI. ' 9 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 446 karma-kautuka-4 "te zuM huM mArA taraphathI rAjA jitazatrune jaIne kahuM ke tamArI putravadhUne laI jAo ! jamAI pataMgasiMhane - paNa ahIM AvavAnI IcchA nathI." rANI belI : paraMtu tame kuzaLa samAcAra levAnA bahAne te A kaMcanapura jaI zake che. jAo jamAine paNa joI Ave ke kevA lAge che. meM te temane tyAre joyA hatA, jyAre e cAra mahinAnA bALaka hatA. ghAyamAtAnA khoLAmAM kevA lAgatA hatA ? rAjA janakasena bolyA : "ApaNuM kamale paNa te DhIMgalI hatI. e paNa dhAyanA kheLAmAM rAI hatI. have huM kaMcanapura jaIza." rAjA janakasena kaMcanapura gayA, paNa temane jotAM ja - rAjA jitazatrunuM meM phIkakuM paDI gayuM. phIkuM hasI temaNe rAjA janakasenanuM svAgata karyuM. rAjA janakasene Thapako Ape. . . . . . ApaNI mitratAne sthAyI karavA mATe ja te ApaNe ApaNuM saMtAnenAM lagna zizuvayamAM karyA hatAM. paNa tame te amane bhUlyA ane tamArI putravadhUne paNa bhUlI gayA. have amane jamAI pataMgasiMhane te batAve che. * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 487 have kahevuM te paDaze ja. Ama vicArI rAjA jitarAtrue kaThaNa hRdaya karI kahI dIdhuM. "jana mAre putra te pApI nIkaLe. teNe bhayaMkara gune karyo hato tethI nyAya khAtara meM tene prANadaMDa ApI dIdho." sAMbhaLatAM ja rAjA janakasena bebhAna thaI gayA. jyAre bhAna AvyuM te raDavA lAgyA. e rAjA jitazatru para varasI paDayA : "mArI putrIne vidhavA banAvavAne tamane zuM adhikAra hato ? evuM zuM pApa karyuM hatuM jamAIe ?" jitazatru paNa uttejita thaI gayA. e bolyA kaI pitA potAnA ekanA eka putrane marAve kharo ? je tenuM pApa sAdhAraNuM hota te, zuM huM tene prANadaMDa Apata? tenAM karatuta mArI pAsethI na sAMbhaLo : koI bIjAne paNa pUche, nyAya to tyAre ja che, jyAre tamane paNa mApha karavAmAM na Ave." " basa, pachI maMtrI guNavardhana rAjA janakasenane pitAnA bhavana para laI gayA. ane temane badhI rItanI dhIraja ApI. pAchA pharI jyAre rAjA janakasena janakapura gayA, te AkhA nagaramAM pataMgasiMhanA mRtyunA samAcAra phelAI gayA rANa puSpAvatI te. kamalAvatIne vaLagIne dhrusake jo tenuM che huM tene A karatuta mAnI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 kama-kautuka-4 dhrusake raDatI hatI. paNa kamalAvatI udAsa paNa na thaI. cAra cha divasa raDavA-kakaLavAnuM cAlyuM te kamalAvatIe. eka divasa pitAnAM mAtA-pitA ane sakhIone kahyuM : - "tame badhA khoTI ciMtA kare che. mane vidhavA. banAvavAnuM vidhAna vidhinA lekhamAM nathI, teM temanuM janma . patra paNa joyuM che. ane mAruM paNa. e cAra rAjyanA . adhipati banaze. temane vALa paNa vAMke nahIM thAya. huM temanI paTarANI banIza. mAre vizvAsa aTala che. eka . divasa e ahI jarUra Avaze. rANI puSpAvatIe kahyuM : "tAre vizvAsa amara thAya, beTI ! satIne vizvAsa . Ave ja hoya che. beTI ! tArA jevI satIo to yamarAja pAsethI paNa pitAnA patine pAcho laI Ave che." kamalAvatInA vizvAsanI daDhatA joI badhAnuM duHkha . - dUra thaI gayuM. chatAM paNa manamAM zaMkA hatI, paraMtu: pitAnA priyatamanA AvavanI mIThI-sukhada pratikSA karatI hatI. tenA divaso sukhada AzAmAM pasAra thatA . hatA. divasa mahinAmAM ane varSo badalAtAM hatAM. eka divasa rAtamAM ja pataMgasiMha uDaNa--kAmaLA para: besI pitAnA guru AcArya, somadattanA sUvAnA oraDAmAM , pahoMcI gaye. tene joI AcArya tene vaLagI paDayA ane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 49 prasake-dhrusake raDayA paNa temanAM AMsu sukhanAM AMsu hatAM. pataMgasiMhe Aja sudhIno ahevAla hato te TUMkamAM saMbhalAvyuM. badhuM sAMbhaLyA pachI AcAryae kahyuM : putra ! have te tArA pitA jitazatru paNa bahu pastAya che. rANI anaMgamAlA temanI bahu upekSA kare che. tethI e vadhAre duHkhI che ke A duSTAne kAraNe meM mArA putrane mArI naMkhAvyo ane e ja have kUtarInI jema ghurakiyAM kare che." vatsa ! rAjA jitazatru tane yAda karI raDatA rahe che. have tuM AvI gaye te jANe temanA prANa ja AvI gayA.' pataMgasiMha bolyo : AcArya ! pahelAM huM vimAtAnA karatUtano bhaMDe pheDIza, tyAre temanI sAme pragaTa thaIza. tame paNa emane kazuM kaheze nahIM. huM maMtrI guNavardhananI pAse ja jaI rahyo chuM. hamaNAM e paNa kazuM nahIM kahe. parama divase. huM paNa ahIMnA udyAnamAM AvI jaIza." ghaNA samaya sudhI vAte thaI. tyAra pachI pataMgasiMha pitAnI jAMgha cIrI AcAryanAM cAra motI kADhayAM ane pachI tarata ja zirAlajUnanA pAMdaDAnuM cUrNa bharI dIdhuM, te ghA tarata rujhAI ga. pachI AcAryane cAre rana ApI kahyuM : , , 29 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 karma-kautuka-ja AcArya deva ! Ane kharca karavAnI jarUra ja na paDI. ene laI mArA para kRpA karo." "ratna te tuM pite ja che. tArI patnIe paNa ratna banAve che. Ama kahI AcAryae potAnAM rana laI lIdhAM. have pataMgasiMha maMtrI guNavardhana pAse pahoMcyuM. tyAM paNa harSa-vismayanuM vAtAvaraNa chavAI gayuM. baMnee ApavItI saMbhaLAvI. chelle pataMgasiMhe maMtrIne eka janA batAvI ane kahyuM ke tamAre A nATaka bhajavavAnuM che. maMtrIe hasIne svIkRti ApI. pachI pataMgasiMhe zirAlajUnanI chAlamAMthI banAvelI TopI paherI lIdhI ane adazya thaI UDANa-kAmaLA para beThe ane AkAza mArgathI * bI1 ja divase maMtrI guNavardhana savAra-savAramAM ja rAjA jitazatru pAse pahoMcyA ane pUrva Ajita cejanAnA AdhAre nATakIya DhaMgathI bolyA : " - "rAjana ! huM eka vicitra sapanuM joI AvI rahyo chuM. eka yuvarAja ApaNA nagara para caDhI AvyuM che. enI senA vizALa che. tame ane huM baMne gabharAI gayA chIe. ApaNe baMne e rajA pAse gayA chIe, tyAre tene gusso zAMta thAya che. A sapanuM meM brAhma muhUrtamAM joyuM che. lAge che Aja-kAlamAM sAcuM na thaI jAya !' . sapanuM sAMbhaLI rAjA jitazatrue kahyuM : . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 451 je A sapanuM sAcuM paNa haze te huM bahu prasannatA sAthe pitAnuM rAjya e rAjAne ApI daIza. kAraNa ke marA rAjyano koI uttarAdhikArI to che ja nahIM. eka ne eka divase to ahIM koI videzI rAjAnuM ja rAjya thavAnuM che." tenA bIjA divase ja rAjA jitazatrunA rAjasevakoe temane samAcAra ApyA ke vizALa senA sahita keI rAjA ApaNA nagara pAse AvI gayA che. kahetAM to rAjA jitazatru rAjya ApavAnI vAta kahI gayA, paNa jyAre kaheluM sapanuM sAcuM ja thaI gayuM te bahu ja gabharAyA ane maMtrI guNavardhanane kahyuM : maMtrI ! tamAruM sapanuM sAcuM paDavuM, have zuM karavuM joIe? tame kaIka upAya karo." maMtrI bolyA : huM ane tame jaIe. Akramaka rAjAnuM sanmAna karI ahIM laI AvIe, tyAre teno gusso zAMta thaze! - baMne ja pataMgasiMha pAse gayA. rAjA jitazatru pataMgasiMhane oLakhI na zakyA. oLakhe paNa kevI rIte ? pataMgasiMha aThAvIsa-tIsa varSa pitAthI jude rahyo hato. tene mUcha pheTI hatI ane tethI oLakha badalAI gaI hatI. tethI tene eka Akramaka rAjA je samajI jitazatrue kahyuM : * . , che : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 452 : kama-kautuka-4 ' "rAjana ! mArA nagaramAM padhArI mArA para anugraha. kare." pataMgasiMha maMtrI guNavardhana tarapha joI hasya. ane pitAnA pitA sAthe temanI rAjasabhAmAM AvyuM.. navA rAjAne jevA rAjasabhA khIcakhIca bharAI gaI have rAjA jitazatrue pataMgasiMhane kahyuM : "rAjana ! tame mArA putra jevA che. uMmaramAM mArAthI nAnA che. chatAM paNa tame moTA rAjA che, tethI huM prArthanA karuM chuM ke A rAjyane paNa tame saMbhALI le.. mane have dIkSAnI anumati Apo." pataMgasiMhe kahyuM : tamAruM rAjya tame tamArA putrane ja Ape. zuM tamAre ke putra nathI? mane tame rAjya dAna kema ApI. rahyA che? huM kaI brAhmaNa te zuM nahIM, ke jethI dAnanuM rAjya laI lauM.' putranI vAta para rAjA cUpa thaI gayA ane AMkhamAM. AMsu bharAI AvyAM. tyAre pataMgasihe kahyuM: "rAjana ! tamAruM duHkha huM jANuM chuM. paraMtu tame. paNa vicAryA vinA kAma karyuM. tamAro putra Ave na hatuM, jenA mATe tame tene sajA karI. ahIMnA nAgarike pAsethI. meM badhI ghaTanA sAMbhaLI lIdhI che. tamArI rANuM ja kharAba. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 453 caritra vALI che. tamAre putra te tene mAtA ja mAnate. hato." rAjA jitazatrue kahyuM : banAva te tame nAgarike pAsethI sAMbhaLe, paNa tame e kevI rIte jANe che ke mArI rANuM kharAba caritra vALI che. have bhale mAro putra pAcho na Ave, paNa tame anaMgamAlAne kharAba caritravALI siddha karI zako, te e duSTAne sajA ApI mane thoDI zAMti jarUra maLaze." to pachI tamArI rANuM ane tenI dAsIne bolAvI le." pataMgasiMhanA kahevAthI rAjA jitazatrue baMnene belAvI. pataMgasiMhe pahelAM sulakhA dAsIne pUcha-paracha karI : * "dAsI ! pataMgasiMha jAte A hato ke rANI anaMgamAlAnA kahevAthI tuM ja tene vidyAlayamAMthI levA gaI hatI? zuM te AcAryane e kahyuM hatuM ke pataMgasiMhane rAjA jitazatru belAve che? zuM e divase rAjA jitazatru vanabhramaNa karavA gayA na hatA? pataMgasiMhanA prazno sAMbhaLI rAjA jitazatru vicAravA lAgyA ane dAsIne dhamakAvI kahyuM : "jIva bacAvavA mAgatI hoya to sAcesAcuM kahI de. nahIM te yAda rAkhaje. rAjA potAnA putrane prANadaMDa ApI zake che, e tane paNa nahIM choDe." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 kama-kautuka-4 dAsI sulakhAe badhuM sAcesAcuM kahI dIdhuM. pachI te rANI anaMgamAlAne paNa sAcuM ja bolavuM paDayuM. chelle pataMgasiMhe paNa kahyuM ke rAjana jyAre tamArA. putrae tenI kutsita IrachA nakArI to eNe kahyuM ke huM tArA prANa laI laIza. A aparAdhane kAraNe tame tamArA. putrane prANadaMDa Ape hato. have te rAjA jitazatru raDavA lAgyA. bALakanI jema. dhUmake-dhrusake raDyA. maMtrI guNavardhane temane dhIraja ApatAM kahyuM : AnaMdanA samaye zoka na karo rAjana ! tamAro. caritravIra putra pataMgasiMha ja tamArI samakSa che." rAjA kazuM kahe tyAM ja pataMgasiMha temanA papamAM. paDe. vismaya bharele AnaMda AkhI sabhAmAM vyApI gayo. vIjaLInI gatie AkhA nagaramAM pataMgasiMha AvyAnA. AnaMda samAcAra phelAI gayA. pachI rAjA jitazatrue anaMgamAlAne prANadaMDane Adeza Ape. paNa dayAvIra : pataMgasiMhe tene mAphI ApI. chatAM paNa rAjAe tene. petAnA nagara ane rAjyamAMthI kADhI mUkI. tyAra pachI. pataMgasiMhe pitAnI pravAsa kathA zarUAtathI aMta sudhI. saMbhaLAvI. pataMgasiMhanI prANurakSAnuM vizeSa zreya AcArya somadattane ja hatuM. A jANI rAjA jitazatrue emane. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-4 455 AcArya deva ! patasiMhanA pitA kahevAne yogya tame ja che. huM te basa kahevAno ja pitA chuM.' AdhyAya bolyA : rAjana ! tame duHkha na kare. ApaNe badhA te karmAdhIna thaI karmanA nacAvyA nAcIe chIe. deva tamAro nathI, bIja keI nathI. badhA pitAnA kRtakanuM phaLa ja bhogave che. pachI te bahu vAta thaI. A divasa AnaMdathI pasAra thaze. jitazatru rAjAnI e putravadhUo rAjabhavana AvI gaI. temane joI rAjA bahu prasanna thayA ane pataMgasiMhane kahyuM : "putrahave tuM putravadhu kamalAvatIne laI Ava. tene jovA mATe mArI AMkhe talase che.' pachI pataMgasiMha ThAThathI lAva-lazkara sahita janaka pura gaye. kamalAvatIne vizvAsa phaLI gaye. rAjA janakasene potAnA jamAI pataMgasiMhanuM bhavya svAgata karyuM. AkhA nagaramAM tenI savArI nIkaLI. saMga e the ke muni jJAnasAgara e divasomAM janakapuramAM AvyA to janakasene pataMgasiMhane rAjyAbhiSeka karyo ane rANI puSpAvatI saMhita zramaNa dIkSA laI lIdhI. - have pataMgasiMha janakapurane paNa rAjA thaI ga. karmalAvatI sAthe ceDAM emina kerekSmajo rahyo. P.P. AC. Gunratnasuri M.S. thI mAra nA nA , paNa
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456 karma-kautuka-4 pachI tene laI kaMcanapura pahoMcyo. rAjA jitazatrue pitAnI putravadhU kamalAvatIne vAtsalya bhAvathI joI ane kahyuM ke vahu tArA ja bhAgyathI huM mArA putrane prApta karI zake. tuM dhanya che beTI !" kamalAvatI pharI sasarAnA pagamAM paDI ane pharI AzIrvAda lIdhA. pachI e pitAnI bIjI zAkane maLI. ratnamaMjarI, mukatAvatI vigeree tenuM maTI bahenanI jema sanmAna karyuM. divase sukhamaya thaI gayA badhAnA. * e divasomAM AcArya sumati sAgara kaMcanapura AvyA te badhA ke temane upadeza sAMbhaLavA gayA. rAjA jitazatrue dIkSA levAno nirNaya karyo te pataMgasiMhe kahyuM: pitAjI ! rAjA vanAbha, rAjA narasiMha ane rAjA janakasena-mArA traNe sasarA sani thaI gayA. varSo pachI te tame mane maLyA. tame paNa mane choDIne jaI rahyA che? rAjA jitazatru bolyA : A te AnaMdano avasara che putra! tuM mane tArA sasarAothI pAchaLa rAkhavA kema mAge che? manuSya , janmane je uddeza che, tenAthI huM pAchaLa rahuM, e tuM kema Irache? mane rajA Apa putra! meha ja badhAM duHkhAnuM mULa che." - pagaMtasiha mehAndhakAra dUra thaI gayA. pachI to WP.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ -kama-kautuka-4 teNe pitAnA pitAne dIkSA mahotsava ujavyuM. rAjA jitazatru muni thaI gayA. thoDA divasa pachI temaNe guru sAthe bIje vihAra karyo. have pataMgasiMha kaMcanapura, pitanapura, vasaMtapura ane janakapura-A cAra rAjyane rAjA hatA. kamalAvatI, muktAvatI , lIlAvatI hIrAvatI ane gajavatI cAra vidyAdhara putrIoe tenI sAta patnIe hatI tene maMtrI hate pUrva maMtrI guNavardhanano putra atisAra. guNavardhana paNa pitAnA anubhavano lAbha zAsaka pataMgasiMhane ApatA hatA. kaMcanapura rAjA thayA pachI pataMgasiMhe cAra-cAra gAma cAre sainikane ApyAM, jemaNe tene vadha karyo na hato ane haraNanI AMkho ApI rAjA jitazatrune kahyuM hatuM ke ame pataMgasiMhano vadha karyo che. pataMgasi hiAcArya somadattane rAjyamAMthI kAyama mATe jarUrI Avaka bAMdhI dIdhI. jyAre A badhuM kAma thaI gayuM te eka divasa guNavardhane pataMgasiMhane kahyuM : have eka vyakti sanmAna ApavA mATe bAkI rahI gaI che. e che kAzInA tiSAcArya paMDita viSNudatta. tamAruM janmapatra joI temaNe ja e kahyuM hatuM ke je tamArAM lagna cha mahinAnI uMmara pahelAM nahIM karavAmAM Ave te tamAruM nAnI uMmare mRtyu thaze." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 58 karma-kautuka-4 A pataMgasiMhe potAnA dUta kAzI mekalyA ane paMDita vizudattane sanmAna sAthe lAvyA. pachI temane ratna vigerenA rUpamAM eTaluM dhana ApyuM ke e keTalIya peDhIo mATe nizcita thaI gayA. pataMgasiMhanI udAratAnI prazaMsA karatA vipra vizudatta kAzI pAchA gayA. dhIratA, vIratA ane nyAya-parAyaNatA sAthe pravatsala rAjA pataMgasiMha cAre rAjyonI prajAnuM pAlana karI rahyo hato. tenA suzAsanamAM cAre rAjyanI prajA sukha-zAMtino zvAsa letI hatI. moTe bhAge kaMcanapuramAM ja rahetA hatA, paNa UDaNa-kamaLA para besI e bIjA rAjyamAM paNa jato hato. tenI sAte patnIomAM atizaya prIti hatI ane du:kha bhogavyA pachI pataMgasiMhanA jIvananI saritA have sarakhI gatithI vahI rahI hatI. - have pataMgasiMha sAta putrano pitA thaI gaye. tenI sAte patnIe eka-eka putranI mAtA banI. mAtA pramANe sAte putronAM nAma hatAM. kamalAvatIthI utpanna thayelA putranuM nAma kamalasena, e pramANe ratnasena, muktasiMha, lAlasena, hIrAsiMha, gajasiMha ane phUlasiMha. varSo pasAra thatAM-thatAM sAte rAjaputra vidvAna thaI yuvAna thaI gayA. sAtenA lagna thayAM. pataMgasiMhanuM aMtaHpura putravadhUothI bharAI gayuM. e divasamAM AcArya keraNakara zramaNa saMgha saMhita. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama-kautuka-4 459 kaMcanapuranA UdyAnamAM AvI rahyA. mALIe rAjA pataMgasiMhane suni AgamananA samAcAra ApyA to temaNe mALIne pitAno ranahAra InAmamAM ApI dIdho ane siMhAsana parathI utarI muninI bhAvavaMdanA karI. tyAra pachI muni padAparNanA samAcAra AkhA nagaramAM prasArita karAvI dIdhA. dharmapremI janatA munine bodha sAMbhaLavA udyAnamAM gaI. zrAvakavatI rAja pataMgasiMha paNa potAnA AkhA. parivAra sAthe muni karuNAkarane be sAMbhaLavA gayA.. muninI dharmasabhA bahu vizALa hatI. temaNe karma-kautuka para amRtamaya bodha Ape. upadeza sAMbhaLyA pachI rAjA. pataMgasi he pUchyuM : - "mahAmuni meM evAM kyAM zubha karma karyA hatAM ke cAra rAjyane svAmI bane ane evAM kayAM pApa karyA ke beTA AropamAM mRtyudaMDa meLavyo." | muni bolyA : rAjana ! tamAro pUrvabhava sAvadhAna thaI sAMbhaLe.. tame karmanI lIlA jAte je jeze. dhanavAna-nirdhana, nAma che. karelAM kame te bhogavavAM ja paDe che.' | ATaluM kahI. muni karuNAkAre rAjA pataMgasiMhane. parvabhava saMbhaLAvavA lAgyA. bahu jUnA samayanI vAta che. - hastinApura nagaramAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ 460 karma-kautuka-4 haridatta nAmano eka bhikSAjavI nirdhana brAhmaNa rahetA hatuM. haridattanAM mAtA-pitA nAnapaNamAM ja mRtyu pAmyA hatAM. tenAM lagna paNa thayAM na hatAM, kAraNa ke anAtha nirdhananuM lagna kare ja koNa ? tethI brAhmaNa haridatta bhikSAthI pitAnA divasa pasAra karate hate. makAnanA nAma para tenI pAse eka jhUMpaDI hatI. tenI paDezamAM eka vRddha sajajana rahetA hatA. hari temane pitA mAnate hatuM ane temanI sevA karI temane ghaDapaNano sahAro thaI gayo hate. eka vAra haridatta bhikSA laI pitAnI jhUMpaDI para A ja hato ke mAsika vratadhArI muni tenA dvAra para AvyA. brAhmaNe munine cAra mUThI anAja ApyuM. paDezinI strIo paNa tyAM AvI gaI. temaNe haridatta brAhmaNanA pAtra-dAnanI bahu prazaMsA karI. A pramANe haridara zubha -baMdhana karyuM ane prazaMsA karavAne kAraNe e strIo paNa e zubha baMdhananI bhAgIdAra thaI gaI. A ja te kamakautuka che. - tyAra pachI haridatta bhojana karavA beThe te eka ja riTalI vadhI. eka roTalIthI tenuM peTa zuM bharAya, paNa kAma te cAlatuM ja hatuM. jeTalI mUkI e kaMIka levA aMdara gaye te kAgaDo tenI roTalI laI UDI gaye. dvAra para reja AvI besanAra eka kUtarI beThI hatI. tene joI haridatta samaye ke A ja mArI roTalI khAI gaI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma-kautuka-4 461. che. bhUkhane kAraNe haridatta potAne viveka khoI beThe ane gussAthI bolyA : kUtarI roja to huM tane khavaDAvuM chuM. Aje dhIraja na rAkhI ane AkhI roTalI khAI gaI? UbhI re,. huM tane batAvuM chuM." Ama kahI haridaro kUtarIne jorathI DeDa mAryo. tenAthI kUtarI maraNasanna bebhAna thaI gaI. thoDIvAra pachI e bhAnamAM AvI. ATalI kathA saMbhaLAvyA pachI muni karNAkare pataMga-. siMhane kahyuM : rAjana ! tame ja pUrvabhavamAM brAhmaNa haridatta hatA. rAjyanA rAjA banyA. je strIoe tamArA pAtradAnanI. prazaMsA karI e ja sAte strIo A bhavamAM tamArI panIo thaI che. "rAjana ! gunA vinA kUtarIne tame DaMDo mAryo hate. ane thoDIvAra mATe te e marI ja gaI hatI. e ja kUtarI A bhavamAM tamArI vimAtA rANI anaMgamAlA banI ane khoTA AkSepa lagAvI tamane mRtyudaMDa apAvyuM. e bhavamAM pharI paNa marI na hatI, tame paNa maryA na P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 kama-kautuka -4 hatA. jeTalI vAra kUtarI bebhAna rahI, tenA anaMta gaNA samaya sudhI tame paNa bhaTaktA rahyA. "rAjana ! je cAra sainike e tamAre vadha na karyo, e paNa karma-vipAka ja che. e cAre ekavAra vanamAM gherAI gayA hatA. tame temanI prANa rakSA karI. tene badalo ApI temaNe rAjAjJAnuM ullaMghana karI tamArA prANanI rakSA karI ane rAjAne haraNanI AMkho batAvI dIdhI. tame e cAre pAsethI haridattanA rUpamAM bhikSA lAvatA hatA. e zubha baMdhananA pariNAma svarUpe temaNe paNa tamArI pAsethI cAra-cAra gAmanI jAgIra prApta karI. "rAjana ! haridattanA rUpamAM tamArA je vRddha pADozInI tame sevA karatA hatA, e ja vRddha A bhavamAM AcArya somadatta banyA che. pUrva sevAne badale temaNe paNa tamane pitAne prema Ape. tamArI prANa rakSA karI ane mukata, hRdayathI tamane vidyAo ApI." mahAmuni ! mane tamArA zaraNe laI le. nAnA pAtradAnathI meM AvuM atharya prApta karyuM ane nAnA pApathI mahAkaSTa prApta karyuM te huM baMne ja prakAranAM karmone praNAma karuM chuM. have tapa dvArA tene kSaya karIza." e samaye pataMsiMhanI patnIe paNa bolI zubha baMdhanamAM ame tamArI bhAgIdAra banI te dharmAcaraNamAM paNa sAtha ApIzuM. have ApaNe pati-patnI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ 463 karma-kautuka-4 nahIM, strI-puruSa paNa nahIM paraMtu AtmAo chIe. amAre deha paNa karmanuM ja sAkAra rUpa che." pataMgasiMha bolyA: "A zubha saMka95 mATe huM tamAre sahAgI banIza. pahelAM muni zrI pAse anumati laIe, pachI putro pAsethI paNa laIzuM." tyAra pachI muni karuNAkare badhAne dIkSAnI anumati ApI. tyAra pachI pataMgasiMhe putro pAsethI anumati prApta karI lIdhI. sAte putromAMthI cArane cAra rAjyanA rAjA banAvyA ane bAkInAne temanA yuvarAja banAvyA. tyAra pachI A nava rAjAoe potAnAM dIkSAthI mAtA-pitAne dIkSA mahotsava ujavya. yathAsamaya e udyAnamAM pahoMcyA. pataMgasiMha ane temanI sAte patnIoe vastrAbhUSaNa utArI muniveza paheryA ane vALa kheMcI lIdhA. rAjarSi pataMgasiMhe ghera tapazcaryA dvArA pitAnAM karmone kSaya karyo. ane AyuSya pUrNa karI mokSa prApta karyo. sAte sAdhvIoe mRtyu pAmI devaloka prApta karyo. samApta P.P.AC. Gunratnasuri M.S. - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ Serving JinShasan 030134 gyanmandir@kobatirth.org Gumeasuri Suradnak us!