Book Title: Agam Sudha Sindhu Part 13
Author(s): Jinendravijay Gani
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004374/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MOSMOD vibhAga : 13 saMpAdakaH saMzodhakaca pU.paLyAsa prIminendravijayajI gaNivara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA-granthAGkaH-75 zrI mahAvIra jinendrAya namaH / tapomUrti pUjyAcAryadevazrIvijayakarpU rasUrigurubhyoH namaH / / hAlAradezoddhAraka pUjyAcAryadevazrIvijayAmRtasUrigurubhyo namaH / . zrI AgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH zrImatzayyambhavasUrivaranirmita zrIdazavaikAlikasUtra-zrImadbhadrabAhusvAmipraNIta-sabhASya-piNDaniyukti-zrutasthavirasaMdRbdha zrImaduttarAdhyayanasUtra-sUtratrayAtmakaH - saMpAdakaH saMzodhakazna tapomUrti-pUjyAcAryadevazrImadvijayakapUrasUrIzvara paTTAlaGkAra-hAlAradezoddhAraka kaviratna-pUjyAcAryadevazrImadvijayAmRtasUrIzvara-vineyaH paMnyAsa--zrI--jinendravijaya-gaNI prakAzikAzrI harSapuSpAmRta jaina sAlA lAkhAbAvala-zAMtipurI (saurASTra) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzikAzrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA lAkhAvAvala-zAMtipurI (saurASTra) gujarAta paura saM0 2501 ] vikrama saM0 2031 [san 1975 | A AgamanA adhikArI yogavAhI gurukulavAsI suvihita munirAjo ke. mUlya ru. 35-00 gautama ArTa prinTarsa nyAvara (rAjasthAna) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya nivedana Serstartseitter niSkAraNabaMdhu vizvavatsala caramazAsanapati zramaNabhagavAna mahAvIradeve bhavyajIvonA hitane mATe sthApela zAsana Aje vidyamAna ke ane viSamakAlamA paNa bhavya jIvone mATe sarvajJa paramAtmAnue zAsana parama AlaMbana rUpa che. tIrthakaradevonI avidyamAnatAmA teozrInI vANI zAsananA prANa svarUpa hoya che. zrI tIrthakaradevo arthathI prarUpela ane gaNadharadevo sUtrathI gUthela meM jinavANI hitakAMkSI punyAtmAo mATe amRta tulya che. vidyamAna Agama zrutajJAnamA mukhyatayA 45 Agama gaNAya che. te uparAMta paNa 84 AgamanI gaNatarIne hisAbe bIju paNa keTaluka Agama rUpI zrutajJAna vidyamAna che. Agama sUtro upara niyuktio, bhASyo, cUrNio ane TIkAo racAi cha. ane athI sUtra sahita AgamanI o paMcAMgI jaina zAsanamA mAnya che. tenA AdhAre vartamAna jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra rUpa vyavahAra pravarte che. samyagdarzana samyagjJAna ane samyagcAritra rUpa mukti mArga pravartamAna che. paMcAMgIno vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA bhane dharmakathA rUpa paMcalakSaNa svAdhyAya jeTalo joradAra teTalI zrI saMghA samyag jJAnanI zuddhi joradAra, tenAthI jJAnAcAra . ujvala, ujvala jJAnAcArathI darzanAcAra ujvala, ujvala darzanAcArathI cAritrAcAra ujvala, ujvala cAritrAcArathI tapAcAra ujvala ane a cAre ujvala AcArathI vIryAcAra ujvala. vIryAcAranI ujvalatAthI jainazAsana ujvala. e ujvala jaina zAsana sadA jayavaMta varte ke. ___Ama zAsanano AdhAra kaho ke pAyo kaho, mUla kaho ke prANa kaho, a zrI jinavANI che. ane te jinavANI 45 mUla Agama sahita paMcAMgI svarUpa che. paMcAMgIne anusaratA prakaraNa grantho yAvat stavana sajjhAya ke nAnA nibaMdha ke vAkya svarUpa cha. upazama viveka saMvara a tripadI svarUpa jinavANIthI ghora pApI cilAtIputra patananA mArgathI nIkalI pragatimArganA musAphira banI gayA hatA. ___45 mUla AgamanA adhikArI yogavAhI gurukulavAsI suvihita munivaro che, sAdhvIjI mahArAjo zrIAvazyaka sUtra Adi mUla sUtronA temaja zrIAcArAMga sUtranA yogavahana karavA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpApakIya nivedana pUrvaka adhikArI che. zrAvaka zrAvikAo upadhAna vahana karavA pUrvaka zrI Avazyaka sUtra uparAMta dazavakAliMkasUtranA SaDjIva-nikAya-nAmanA cothA adhyayana paryaMtanA zrutanA adhikArI che. Ama AgamazrutanA adhikArI munivaro yogavahana karavA pUrvaka yogyatA mujaba adhyayana Adi karIne potAnA jJAna darzana cAritrane nimala banAve ke ane yogyatA mujaba dharmakathA dvArA jiNavANInu pAna karavI sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikA rUpa cAre prakAranA saMghane temaja mArgAbhimukha jIvone muktimArga pradAna kare che. 45 AgamasUtro 6 vibhAgomA baheMcAyela che. (1) aMgasUtro-11 (2) upAMgasUtro-12 (3) payannAsUtro-10 (4) chedasUtro-6 (5) mUla sUtro-4 (6) cUlikAsUtro-2. A sUtronu svAdhyAya Adi adhyayana vadhe temATe upayogI bane te rIte 45 mUla sUtro zvetAmbara mUrtipUjaka zrIsaMghamA saLaMga mudrita nathI ane jethI Agama sUtrAMnA svAdhyAya AdinI anukUlatA thAya te mATe zakya prayatne saMzodhana karIne pragaTa karavAnI yojanA vicAravAmAM AvI che, te yojanA mujaba 45 AgamasUtro 14 vibhAgamA saMpAdana thaze. pahelo ane AThamo vibhAga pragaTa thayA pachI A teramo vibhAga saMpAdita thayela ke A teramA vibhAgamAM zrI dazavakAlika sUtra , zrI piNDaniyukti sabhASyA ane zrI uttarAdhyayanasUtra ApavAmAM AvyA che, zrI piMDaniyukti zrIdazavakAlikasUtranA pAMcamA adhyayana UparanI niyukti che, moTA pramANa rUpa ke jethI svataMtra sUtra paNa gaNAya che. ahIM zrIdazakAlika sUtranA eka aMga rUpa hoi zrI dazavaikAlika sUtra pachI te ApavAmAM AvI che. ___ A sUtronA saMpAdanamA pU. AgamoddhAraka AcAryadevazrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ma. saMzodhita zrI AgamamaMjUSA, vAbu zrIdhanapatasiMhajI dvArA prakAzita saTIkasUtrono upayoga kayoM che. uparAMta zrI dazavakAlikasUtra aMge zeTha zrI devacaMda lAlabhAi prakAzita zrI hArIbhadrIyaTIkA, zrI RSabhadevajI kezarImalajI peDhI prakAzita cUrNi tathA zrI sumatisAdhusarijI racita laghuTIkA temaja zeTha nAnacaMda bhAicaMda, zrI vIrasamAja, zrI nagInadAsa nemacaMda prakAzita mUlasUtra temaja pU0 A0 zrI vijayabhadraMkarasUrijI ma0 saMpAdita mUlasUtra no AdhAra lIdho che. zeTha devacaMda lAlabhAi prakAzita (1674) zrI piMDaniyukti nI malayagirijI ma. racita TIkAno AdhAra zrI piMDaniyukti mATe lIdho che.. zrI uttarAdhyayana sUtranA saMpAdanamA pUjya pravara zrI jinadAsa gaNi sacita cUrNi prakAzaka zrIRSabhadevazrIkezarImala saMsthA 1989, pU0 u0 zrI bhAvavijayajI ma. racita TIkA (jaina AtmAnaMda sabhA prakAzita saM0 1971 tathA vinayabhakti suMdara caraNa granthamAlA prakA. zita saM0 1967), pU0 A0 zrI nemicaMdrasUrijI ma. viracita TIkA (puSpacaMda khImacaMda Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya nivedana [5 prakAzita saM0 1993) vAdivetAla pU0 A0 zrIzAMtimUrijI ma0 racita TIkA(devacaMda lAlabhAI prakAzita saM0 1972) tathA RSabhadevajI chaganIrAmajI saMsthA dvArA prakAzita saM0 2007) tathA mAstara choTAlAla nAnacaMda (vIra saM. 2457)zrI vIrasamAja (saM 1962) zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA (2020) prakAzita mUlasUtrano AdhAra levAmAM Avyo che, te sau pratye kRtajJatA prakaTa kara chu TIkAomA rahelA pAThAMtaro melavIne mUlapATha joDe kauMzamAM ApelA che. zrI zramaNa saMghamA Agamo kaMThastha karavAmAM, svAdhyAya karavAmAM, vistRta TIkAonA vAMcana pachI mUlasUtronu punarAvartana karavAmAM, A mUla sUtronA saMyukta saMpAdana thI ghaNI anukUlatA raheze. ane athI hoze hoze utsAhI muni bhagavaMto sUtro kaMThastha karIne Agama zrutane dhAraNa karavA mATe paNa samartha banI zakaze. 2, 5, ke 10, 20 sUtra kaMThastha karanArA ane purato prayatna thAya to aka lAkha zloka pramANa mUla sUtro kaMThastha karI dhArI rAkhanArA aneka gaNo munivaromAM thai zakaze. 'jJAnadhanAH sAdhavaH' avidhAna mujaba zramaNa saMghanA prANa samAna A Agama sUtronu zrI zramaNa bhagavaMto dvArA vizeSa parizIlana thatAM zrIsaMghane mATe zrI zAsana ne mATe ghaNI ujvalatA phelAze ane o AzayathI svaparanA zreyakArI Agama sUtronAM saMzodhana saMpAdanamA avirata utsAha pravartamAna che. prakAzananI sagavaDatA mATe zrI gautama ArTa prinTarsa (byAvara) nA vyavasthApaka zrI chaganalAlabhAI o je khaMta ane utsAha batAvyA che tene kAraNe A prakAzano samayasara prakA. zita thai rahyA che. carama tIrthapati zramaNa bhagavAna mahAvIra deve prakAzela jinavANIno prabhAva pAMcamA ArAnA cheDA sudhI raheze se jvalaMta jinavANIno prakAza ApaNA AtmAne ajavAlanAro bane te mATe yogyatA ane adhikAra mujava jinavANInI upAsanAbhaktimAM bhAvollAsa pUrvaka rasa lai rahyo chu te TakI rahe. ane sau zruta ArAdhanAmA ujamAla banI aja mArA aMtaranI zubha bhAvanA che. vIra saM0 2501 vi0 saM0 2031 / Aso suda 1 maMgalavAra jaina upAzraya, enDujharoDa zAMtAkujha pazcima, mubaI-54 ) hAlAra dezoddhAraka kaviratna pUjya AcAryadeva zrImadvijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjAno caraNa sevaka paM0 jinendravijaya gaNo Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana amArI granthamAlA taraphathI A zrImadAgamasudhAsindhu teramo vibhAga mUla pragaTa karatA AnaMda anubhavIe chIe. hAlamA 45 Agama mUla ane keTalAka Agama TIkA sahita pragaTa karavAne kAma zarU karatA A sUtra nAgarI lipimA moTA TAipamA pragaTa karela che. A prakAzana pUrve zrI Agama sudhA sindhunA pahelo ane AThamo ema be vibhAga pragaTa thaI gayA che. bAramo vibhAga paNa chapAI gayo che. hAla cothA ane caudamA vibhAganu mudraNa cAlI rA che. ___ A granthanu saMzodhana saMpAdana hAlAradezoddhAraka kaviratna sva. pU0 AcAryadeva zrImad-. vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna pU0 paMnyAsa zrI jinendravijayajI gaNivare ghaNI khaMta thI karela che. kAgala chapAi AdinA bhAva vadhavAne kAraNe kharca dhAryA karatAM vadhu Ave che. moTA TAipamA mudrita karatAM peja vadhAre thAya che. paraMtu TakavAnI ane abhyAsanI dRSTie anukulatA rahaze. Agama sUtronA adhikArI yogavAhI gurUkulavAsI suvihita munioche e zAstravidhi mujaba pUjya zramaNasaMghamA Agama vAMca nAdimAM anukulatA thAya te rUpa A zrutabhakti karatA ame AnaMda anubhavie chIe. zrI dazavakAlikasUtra, zrIpiNDaniyukti tathA zrI uttarAdhyayana sUtra ama traNa mUla sUtro A teramA vibhAgamA pragaTa thai rahayAM che. 45 mUla Agama 14 vibhAgamA pragaTa thaze. saTIka AgamomAM zrImadantakRddazA, zrImadantaropapAtikadazA ane zrImadupAsakadazA sUtra taiyAra thai gayAM che. mudraNa mATe zrI gautama ArTa prinTarsanA vyavasthApako e sArI khaMta rAkhI ke to temano AbhAra mAnIe chIe. vIra saMvata 2501 vi0 sa02031 Aso suda 10 maMgalabAra tA. 14-10-75 li:nemacaMda vAghajo guDhakA navInacaMdra bAbulAla zAha Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdara samarpaNasakalAgamarahasyavedI jyotiSamArtaDa pUjyapAda AcAryadeveza zrImadvijayadAnasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTadhara, cAritracUDAmaNi siddhAntamahodadhi pUjyapAda AcAryadeveza zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjA nA paTTadhara * saMdUdharmasaMrakSaka, AgamatattvasUkSmArthaprakAzaka siddhAntarasanima gna, podhibIjapradAtA, karuNAsAgara, yuga divAkara, mahArASTa*. dezoddhAraka vyAkhyAnavAcaspati zAsanadhruvatAraka parama.. zAsanaprabhAvaka, saddharmasadopadezaka pUjyapAda prAcAryadeveza vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA kara kamalomAM - dharmano satyamArga prakAza karI, zAsana rakSA karavAnA anupama anaMta upakArone yAda karIne mI ma sudhA sindhu teramo vibhAga sAdara samarpaNa karI kRtkRtyatA anubhava cha / gurudeva kRpAkAMkSIjinendravijaya Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * anukramaH * // 1 // zrI dazavaikAlikasUtram racayitA zrImatzayambhavasUrIzvara adhyayana-nAma 5zakA | bhIma. adhyayana-nAma pRSThAMka: 22 - me cm orm 1 zrI drumapuSpikA 7 zrI suvAkyazuddhi 2,, zrAmaNyapUrvaka | 8, AcAra praNidhi 3 ,, kSullakAcAra.. | 9,, vinaya samAdhi (uddezA-4) 4, SaDjIvanikA | 10 ,, sabhikSu 5 ,, piNDaiSaNA (uddezA-2) .. 10 1, rativAkyA cUlikA " mahAcArakathA . 18 | 2 ,, viviktacaryA cUlikA // 2 // sabhASyA zrI piNDaniyuktiH / racayitA-zrImadbhadrabAhusvAmI . (pRSTha 41 thI 83) // 3 // zrI uttarAdhyayana sUtram // pUrvodhRta-jinabhASita-zrutasthavira-saMdRbdha kramaH pRSThAMkaH / kramaH . adhyayana-nAma 1 zrI vinayazruta 8 zrI kApAlIya 2, parISaha 886,, namipravrajyA 3, caturaGgIya 11 | 10,, drumapatraka 4, pramAdApramAda (asaMkhya) | 11 ,, bahuzrutapUjA 5, akAmamaraNIya 94 | 12 ., harikezIya / 6, kSullanirgranthIya 95 | 13 ,, citrasambhRtIya 7,, aurabhrIya 97 ' 14, iSukArIya adhyayananAma pRSThAMkaH 98 100 108 111 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1 anukramaH pRSThAMka: 150 154 155 kramaH adhyayana-nAm 15 zrI sabhikSu 16 // brahmacaryasamAdhi 17 , pApazramaNIya 18, saMyatIya 16, mRgAputrIya 20, mahAnirgranthIya 21 , samudrapAlIya 22 ,, rathanemIya 23 ,, kezIgautamIya 24 , pravacanamAta, 25 ,, yajJIya pRSThAMkaH / kramaH adhyayana-nAma 117 | 26 zrI sAmAcArI . 118 | 27 ,, khalukIya | 28 , mokSamArgagati 124 | 26 ,, samyaktva parAkrama | 30 ,, tapomArgagati 31, caraNavidhi 136 | 32, pramAdasthAna 33 ,, karmaprakRti 141 | 34 ,, lezyA . 35 ,, anagAramArgagati 148 | 36 ,, jIvAjIvavibhakti Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zuddhipatrakam // / pRSThaM paMktiH azuddhaM 27 11 aca le . 29 3 vivaDDhaM NaM 29 17 appasuasatti 3. 3 sarasA 30 16 abhumakke 30 1. mahAgArA 31 5 avaNIappA 31 22 puNu ti 34 4 payaM mavaI ya zukha . acavale . vivaDDhaNe appasuatti sirasA * agmamukke. . mahAgarA . aviNIappA puNu ti payaM mavaI, bhavaIya kaMTae sappahA se na rasesu pacchA pRSThaM paMktiH azuddha zuddhaM 11. nate nase 2 4 aMdhagavihiNo praSagavahiNo 3 8 zrIDaSajI. zrI SaDjI. 3 10.17 tasakakhAiyA sapvaM tasakAiyA savvaM 5 15 mahantraha mahabdhae 6 14 paDikA paDikka6 18 mahi himaM vA 6 24 vA payAvaMtaMbA payAvataM vA 7 4 pAvakappe pAva kamme 7.20 karAvemi kAravemi. 8 2 0 nissaaisu nissiesu 8 3 tuaTThajjA tuaTTajjA 10 5 dullAha 11 5 pahi .. pihima 11 9 pippahanAI. . vippainnAI 12 2 saroraTTi soraDia 13 5 ajjhoya-pAmiccha anjhoyara-pA minca 14 12 purya pUrva 14 14 appANA appaNA 15 13 bhujijja 17 4 U osarTa ka.o)sada 15 5 tAriso sArise 18 18 rAcamaccA rAyamaccA 16 13 baNijjo bajjiko 20 14 jIvajIvAI jAvajIbAI 25 25 maSTamamayaya- maSTamamadhyaya. nam 25 26 jaha jahA Mu, 35 15 kaeTae sappayAse 36 1 urasesu 37 12 panchA 38 2 caujja 38 4 vA adu 38 17 gAya 41 16 piDaparihAI 42 24 mUgovadhao . 43 8 saMcAratta-colaga- 43 12 uvahi 44 10 coutthIe vAyA adu gayA a piDapaDiyAI mUovadhAo saMthArutaracolagauvaha ghautpIe (cotthIe) hariyANa uddehigAvi mAyavo dubiho (sesA u) nivvANakAra 44 17 harihANaM 44 22 uddeyigAvi 45 5 nAyabve 45 13 dumiho 46 1 (sasAu) 46 4 nivvAkAraNANaM gANaM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 11 saMghaTTatAss. bhaMtI chaTTha biya te kuNai jaannmaanno'vi| vijjamANapi asaMsataM pariNAmiyaM niyayaM tavaM caubhaMge tANi davAI kammeNaM kammeNa chAyAlIsaM sarIra Thavijja zuddhipatrakam pRSThaM paMktiH azuddhaM pRSThaM paMktiH azuddhaM 46 5 mokkhane(ni)massa mokkhanema(missa | 77 19 saMghaTTatA''bhaMtI 48 5 chadANA chadrANA u 48 8 ahebhavAuM ahebhavAU 78 4 ceya 48 21 parappautta'vi parappauttevi 78 17 chaTTa 49 14 . tuhikA tihiMpi tuhikkaa| 78 24 te kuNa tiNhapi 46 20 palayA palAyA 76 2 dijaNaM pi 50 9 puraMdaragAI puraMdarAI 79 , asataM pariNamiyaM 51 15 viya 80 8 niyayaM 53 1 gusulagorasa gulagorasa 56 14 mA 80 23 caubhaMgo mA vAmA 81 13 dabAI 57 11 tIsavi tisuvi 81 14 kammeNaM 57 12 puvuddhi puzvuddi 58 2 bhAyaNayapphoraNa 82 18 chAyAlIsa mAyaNapaphoDaNa 83 3 sArIra0 85 13 'veja 56 10 kuNA , egattha kuNaha 91 19 // 1 // ___8 AuTThA AuTTA 62 13 jalakhA 61 11 loIya loiya | 14 7 cakkhUviTThA 62 11 no garaMtaraM no gharaMtaraM15 22 jIvantavijjA 62 17 saDDI saDDI va saDDho saDDhI 66 10 bagha0 64 1 dosA bhave dosA 66 13 maNAsA 65 . '2 samaNunAya samaNunnAyA .6 21 aNuttaramaNI 68 8 karehi karehi kaha 97 14 cuo 69 9 sippa. tuNNAi sippa0 98 10 akarajjhaiM 69 10 vema 18 21 doggaI 70. 24 idagachaNaMmi iTTagachaNami 19 6 mAyANantA 71 1 iTagAo iTTagAo 104 21 payAmae 72 ghAu dhAu 105 6 pANavale 73 9 vaMcasayA paMcasayA 106 7 aNagArasma 75 / pari'NataM paritta'NataM 106 16 pannarasahi 76 10 agaTTiyakanna agaTTiyakanna 76 17 pahiyaMmi pihiyaMmi 107 25 . madhyamanam 77 10 (mabhaM) (mambha) 110 8 bhU pannA 77 14 pAuhAdi pAuyAhi / 111 7 bhUo Na jakyA cakkhuviTThA jAvantavijA maNasA aNuttaranANI vesa cuo(ta-) avarajAI bogga ayANantA pamAyae ghANabale aNagArassa pArasahi madhyayanam bhUpannA bhUo Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNaM 12] zaddhipatrakama pRSTha paMktiH prazuddha zuddhaM / pRSTha paMktiH azuddha zuddha 112 11 AbhAraNA AbharaNA 155 2 mukkhamaggaI mukkhamaggagaI 113 3 vAyAra naM dAyAramanna 155 17 puhattaM puhuttaM 115 1 chaNaM 155 20 tahikA tahiyA 115 2 samaNA......te sayaNA...taM 157 3 aSTAvazima aSTAvizama0 115 2 moho mohA 163 17 jAga- joga115 9 parikkha parirakkha. 165 3 kAhavijaeNaM kohavijaeNaM 118 18 mikkhu bhikkhu 165 15 aNaMta aNaMtaM 15824 bhagavantAha bhagavantehi 165 21 ANAyANa. ANapANa. 119 21 nI itthINaM moitthINaM 171 2 nerisaM . neyArisa 123 4 thaddha .. thaddha 101 20 saniAge sanioge 127 12 astha tattha 171 22 u uvei nauvei 126 . 8 vegantaviTTIe vegantadiTThIe 175 17 tuhi tuTTi 139 17 sahameva sayameva 175 2 lippaI na lippaI 140 21 saMjayAI saMjayAi 175 11 puNI muNI 145 3 gANimI gAmiNI 175 22 gaA pao . 146 6 catuvizamamadhyayanam caturvizamadhyayanam 175 24 visIgo visogo 148 22 makkhatANacando nakkhattANa muhaM cando| 1761 saMpIlamabeDa saMpIlamaveza 148 24 ghevalI vaMdantI 176 13 tuhi tuddhi 149 1 (tu) (tu) 176 16 bhAvaNurattassa bhAvANurattassa 146 6 malayAvagaM malapAvarga 176 21 taruNaicca0 taruNAicca0 144 21 basso vaisso 150 3 suTTha suTTa 192 1. vAsahassAI vAsasahassAI 150 4 turame tumme 182 17 ukkosA u ukrosA sAu 150 11 vI vi AvahiyA do'vi AvaDiyA 184 8 rasAe rasaTTAe 150 14. su (to) ccA succA 184 16jIvAjIvibhavikta jIvAjIvavibhaktiH 154 16 haMsa haMsA 171 6 randhao gandhao T TILILLLILILOTTI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 Agama (mUla) zreNI yojanA * zrI AgamasudhAsindhuH * saMpAdakaH pU. paM. zrI jinendravijayajI gaNivara agyAra aMga sUtro: saptamo vibhAgaH prathamo vibhAgaH zloka sUtra , , 4454 2200 2296 40 nAma 1. zrI AcArAMga 2., sUtrakRtAGga 3., ThANAMga , samavAyAMga sUtra , 2100 3700 5. zrI jaMbUdvIpa prajJapti 6., caMdra prajJapti 7. ,, sUrya prajJapti 8. , kalikA 1., kalpAvataMsikA 10. , puSpikA 11, puSpavUlikA 12, bahnidazA , : . " : / dvitIya-tRtIya vibhAgaH 5. zrI bhagavatI sUtra 15742 caturtho vibhAgaH 5464 812 6, zrI jJAtA sUtra 7, upAsakadazA " . atakRddazA E, , anuttaropapAtika , praznavyAkaraNa , vipAka zloka 162 1250 10 payannA sUtro: aSTamo vibhAga: nAma 1. zrI cauzaraNa 2., AurapaccakkhANa, " mahApaccakkhANa, 4., bhakta parikSA , 5., taMdulavaiyAlIya " 6., saMstAraka 7." gacchAcAra 8,, gaNivijjA 9., devendra stava , maraNasamAdhi 1,,, caMdra vedhyaka / vIrastava 100 176 215 138 155 bAra upAMga sUtro:-- - paJcamo vibhAgaH nAma 1. zrI uvavAda 2., rAjapraznIva 3., jIvAbhigama , . SaSTho vibhAgaH 4., pannavamA sUtra zloka 1167 2120 375 875 174 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 mUla sUtro: dvAdazamo vibhAgaH 1 zrI Avazyaka | 2, opaniyukti , zloka 2500 1355 21 -: 6 cheda sUtro:-- navamo vibhAgaH nAma 1. zrI nizItha bRhatkalpa " pacakalpabhASya vyavahAra bazAzrutta jItakalpa trayodazamo vibhAgaH | 3 zrI vazavakAlika sUtra , piMDaniyukti , .. 4, uttarAdhyayana , 2106 835 2 cUlikA sUtro dazamo vibhAgaH 6 zrI mahA nizItha sUtra caturdazamo vibhAgaH 4.48 | 1 zrI naMdI sUtra ekAdazamo vibhAgaH . 2 zrI anuyogadvAra sUtra . 186 zrI kalpasUtra sUtra 1215 / saTIka Agamo Adi naM. nAma mUla zloka TIkAkAra TIkA zloka 1 zrI AcArAMga sUtra . zrI zIlAMkAcArya 2 zrI upAsakadazAMga " 892 zrI abhayadevasUrijI 3 zrI aMtakRdazAMga , EER 4 zrI anuttaropapAtika , 182 5 navasmaraNAni gautamasvAmirAsana 2554 400 100 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 Agama zreNI pustaka yojanA aMge * nivedana * jaNAvatAM Anada thAya che ke parama karuNAnidhi carama tIrthapati zramaNa bhagavAna mahAvIradeve bhavya jIvonA zreyanA hetu rUpa tIrthanI sthApanA karI ane gaNadhara dekhone tripadInu pradAna kayu. labdhinidhAna zrI gaNadhara devo dvAdazAMpono racanA karI. jemanI pATa paraMparA vidyamAna che te zrImatsudharmasvAmojonI dvAdazAMgI pravartamAna rahI ane vartamAnamA agyAra aMga Adi aMga praviSTa ane bAra upAMga daza payannA, cha cheda, 4 mUla ane 2 cUlikA sUtro prema aMga bAhya bhUtajJAna Adi vidyamAna che te sUtro upara pUrvAvArya mahApurUSo viracita niyukti, bhASya, pUNi, TokA, avacUri vigere AgamAnusArI zruta vidyamAna che. A kalyANakArI zrutanA AdhAre zrI mahAvIra paramAtmAnuzAsana pravartamAna cha pUjya AcArya bhagavaMto Adi munirAjo Adi yogavahana, gurukulavAsa, gurUAjJA Adi yogyatA mujaba a zrutanA adhikArI ke ane athI zAstrIya maryAdAmA rahetA pUjyone A zrutajJAnanA svAdhyAya AdinI anu. kulatA rahe te hetuthI zruta bhaktirUpe 45 Agamo mUla temaja keTalAka sUtronI TIkA Adi mudrita karavAnunakkI karyu che tenu saMzodhana ane saMpAdana hAlAra-dezoddhAraka pUjya AcAryadeva zrImad vijaya amRtasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya pUjya paMnayAsa zrI jinendravijayajI gaNivara athAga parizrama pUrvaka karI rahyA che. _ A sUtro zrI saMghanA bhaMDAromA pUjya gurudevone arpaNa karavA prasArita karavAno ame nirNaya karyo cha. tenI maryAdita nakalo prakAzita thAya che ane je zrI saMgho ke zrutabhakti rUpe zrAvako A pratio meLavavI hoya temaNe potAnI prato nI yAdI lakhAvI devA vinati che. - sUtronI prato maryAdita prakAzita pAya che vaLI bukaselarone te beMcavA ApavAnI nayI aTale pAchalathI pratimro prApta thavo muzkela paDaze jeyo bhaMDArone sudhyavasthita ane samRddha banAvavA zrI saMghoo potAnA seTa taratamA lakhAvI devA, pUjya gurudevo ke saMghone arpaNa karavA yA zrI zAsananI milkata rUpe surakSita rAkhI, pUjya gurudevone svAdhyAya Adi mATe arpaNa karavA suzrAvako paNa A seTa kharIdI zakaze. teo A seTa bAMdho ke baiMcI zakaze nahIM. 45 Agamo ane 4/5 sUtromo TokAo Adi je kArya hAtha upara gharAyu che tenu mUlya ha. 700 thaze. dara varase 8 thI 10 sUtro taiyAra thaze. jemaNe seTa lakhAvavA hoya temaNe ru. 200) aMka seTa dITha mokalayA ane aTalA sUtro temane prApta thayA pacho temane jaNAvavAthI AgalanA sUtro mATe rakama mokalavAnI raheze. coda vibhAgamA 45 Agama pragaTa thaze. temA 1 lo vimAga 8 mo vibhAga paNa pUrNa thayo che. bAda 12mo teramo taiyAra cha tathA zrI upAsakAzA saTIka zrI aMtakRddazA saTIka, zrI anuttaroSapAtika pazA saTIka, navasmaraNa ane rAsa paNa taiyAra che, zrI AcArAMga sUtra saTIka have chapAze. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] nivedana pahoMcADavAnI sagavaDatA rahe te mATe 8 thI 10 sUtro tayAra thayethI ravAnA karAze. jethI seTa maMgAvanAre potAne mokalavAnu relve ke TrAnsaporTa dvArA prApta thAya tevu saranAmu jaNAva A Agama zreNI aMge nAma noMdhAvavA tathA rakama mokalavAnA saranAmA: (1) mahetA maganalAla catrabhuja zAka mArakeTa sAme nizAla phalI, (4) zA. velajI hIrajI guDhakA jAmanagara, (saurASTra) 52 bI ema. AjhAdaroDa, raMgavAlA cAla, muMbaI-400011 . (2) zA. manasukhalAla jIvarAja bhADalAvAlA zarApha bajAra, rAjakoTa (saurASTra) (5) zA. rIkhavacaMda kulacaMda (3) zA. vAlajI gaNazI . sI. pI. Tenka pahelo pArasIvADo . C/0 hIrA emporIyama, AnaMdaroDa, ___ khalIpha mensana, vI. pI. roDa, muMbaI-4 malADa (vesTa) muMbaI-400064 A Agama zreNI uparAMta apragaTa tathA aprApya granthonu vizAla pAyA upara prakAzana karavAnI paNa amArI dhAraNA che. zrutajJAnanI A bhaktinA kAryamA sauno sAtha malaze to ame vahelAsara saphala pazu athI A aMge yogya sahakAranI apekSA rAkhI dhUtajJAna bhaktinA kAryamA sAtha ApavA namra vinaMti cha. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aham / zrutakevali-zrImatzayyambhavasUrIzvara-viracita // zrImadazavakAlika-sUtram // - - - // // atha zrI drumapuSpikA'dhyayanam // dhammo maMgalamukiTTa, ahiMsA saMjamo tavo / devA vi taM namaMsaMti, jassa dhamme sayA maNo // 1 // jahA dumassa pupphesu, bhamaro zrAviyai rasaM / Na ya pupha kilAmei, so zra pINei appayaM // 2 // emee samaNA muttA, je loe saMti sAhuNo / vihaMgamA va pupphesu, dANabhattesaNe rayA // 3 // vayaM ca vittiM labhAmo, na ya koI uvahammai / ahAgaDesu rIyaMte, pupphesu bhamarA jahA // 4 // mahugArasamA buddhA, je bhavaMti aNissiyA / nANApiDarayA daMtA, teNa vuccaMti sAhuNo tti bemi // 5 // . ||iti prathamamadhyayanam // 1 // // 2 // atha zrIzrAmaNyapUrvakAdhyayanam // kahaM nu kujA sAmagaNaM, jo kAme na nivArae / pae para visIaMto, saMkapparasa vasaM gayo // 1 // vatthagaMdhamalaMkAraM, itthIyo sayaNANi y| acchaMdA je na bhujaMti, na te cAitti vuccai // 2 // je ya kaMte pie bhoe, laddhe vipiTTi kuvvai / sAhINe cayai bhoe, se hu cAi-tti vuccai // 3 // samAi pehAi parivvayaMto, siyA maNo nissaraI bahiddhA / na sA mahaM novi ahaMpi tIse, icceva tAyo viNaijja rAgaM // 4 // pAyAvayAhI caya sogamallaM, kAme kamAhI kamiyaM khu dukkhaM / viMdAhi dosaM viNaija rAgaM, evaM Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] [ bhImadAgamasudhAsindhuH // trayodazamo vibhAgA suhI hohimi saMparAoM // 5 // pakkhaMde jaliyaM joI, dhUmakeuM durAsayaM / necchaMti vatayaM bhottuM, kule jAyA agaMdhaNe // 6 // dhiga(ra)tyu te jasokAmI, jo taM jIviyakAraNA / vaMtaM icchasi zrAveuM, seyaM te maraNaM bhave // 7 // ahaM ca bhoMgarAyassa, taM ca si aMgavigihaNo / mA kule gaMdhaNA homo, saMjamaM nihuyo cara // 8 // jai taM kAhisi bhAvaM, jA jA dicchasi naariyo| vAyAviddhavya ho, yadviappA bhavirasasi // 1 // tIse so vayaNaM socA, saMjayAi subhAsiyaM / aMkuseNa jahA nAgo, dhamme sNpddivaaiyo|| 10 // evaM karaMti saMbuddhA, paMDiyA paviyavakhaNA / viNiaTTati bhogelu, jahA se purisutamo ttibemi // 11 // ||iti ditIyamadhyayanam / / 2 / / // 3 // atha zrIkSullakAcArAdhyayanam // saMjame suTTiappANaM, vippamukkANa tAiNaM / tesimeya-maNAinnaM niggaMthANaM mahesiNaM // 1 // uddesiyaM kIyagaDaM, niyAgamabhihaDANi ya / rAibhatte siNANe ya, gaMdhamalle ya viiynne|| 2 // saMnihigihimatte a, rAyapiMDe kimicchae / saMvAhaNA daMtapahoyaNA ya, saMpucchaNA dehapaloyaNA ya // 3 // aTThA. vae a nAlIe, chattassa ya dhAraNaTTAe / tegicchaM pAhaNApAeM, samAraMbhaM ca joiinno|| 4 // sijjAyarapiMDaM ca, yaasNdiipliyNke| gihataranisijA ya, gAyassumbaTTaNANi ya // 5 // gihiNo vetrAvaDiyaM, jA ya zrAjIvavattiyA / tattAnivvuDabhoittaM, pAurassaraNANi ya // 6 // mUlae siMgabere ya ucchukhaMDe anivvuDe / kande mUle ya sacitte, phale bIe ya zrAmae / / 7 // sovacale sidhave loNe, romAloNe ya Amae / sAmudde paMsukhAre ya, kAlAloNe ya zrAmae // 8 // dhuvaNetti vamaNe ya, vatthIkammavireyaNe / aMjaNe daMtavaNe ya, gAyAbhaMgavibhUsaNe // 1 // sabvameyamaNAinnaM, niggaMthANaM mahesiNaM / saMjmammi ya juttANaM, lahubhyavihAriNaM // 10 // paMcAsavaparigaNAyA, tiguttA basu Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadazakAlika-sUtram / adhyayanaM 4 ] . sNjyaa| paMtraniggahaNA dhIrA, niggaMthA ujjudaMsiNoM // 11 // pAyAvayaMti gimhesu, hemaMtemuabAuDA / vAsAsu paDisaMlINA, saMjayA susamAhiyA // 12 // parisaha-riudaMtA, dhUyamohA jiiNdiyaa| savvadukkhappahINaTThA, pakamaMti mahesiNo // 13 // dukarAI karittANaM, dussahAI sahettu ya / ke ittha devaloesu, kei sijhati nIrayA // 14 // khavittA puvvakammAI, saMjameNa taveNa ya / siddhimaggamaNupattA, tAiNo parinibuDe tibemi // 15 // . ||iti tRtIyamadhyayanam // 3 // // 4 // atha zrIpajIvanikA'dhyayanam // sugraM me pAusa ! teNaM bhagAyA evamakkhAyaM, iha khalu chajjIvaNiyA nAnajmANaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveiyA suakkhAyA supannattA, seyaM me ahijiuM ajjhayaNaM dhammapannattI // 1 // kayarA khanu sA chajIvaNiyA nAmajjhayaNaM, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM, kAsaveNaM pavejhyA, suakkhAyA supannattA, seyaM me ahijiuM ajjhayaNaM dhammapannattI ? // 2 // imA khalu mA chajIvaNiyA nAmajjhayaNaM / samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveiyA sukkhAyA sunatA, seyaM me ahijiuM ajjhayaNaM dhammapannattI // 3 // taM jahA-puDhavikAiyA aAukAiyA, teukAiyA, vAukAiyA, vaNassaikAiyA, tatakakhAiyA // 4 // puDhavI cittamaMta-makkhAyA aNega-jIvA, puDhosattA annattha satthapariNaeNaM // 5 // yAU cittamaMta marakhAyA aNegajIvA, puDhosattA annastha satthapariNaeNaM // 6 // teU vittamaMtamakkhAyA zraNegajIvA, puDhosattA annattha satthapariNaeNaM // 7 // vAucittamaMta-makkhAyA aNegajIvA, puDhosattA annatya satthapariNaeNaM // 8 // vaNassai cittamaMta-makkhAyA, aNegajIvA / puDhosattA annattha satthapariNayeNaM // 1 // taMjahA-aggavIyA, mUlabIthA. porabIyA, khaMdhavIyA bIyaruhA, saMmucchimA taNalayA, vaNassaikAiyA, sabIyA cittamaMta-makkhAyA aNegajIvA, puDhosattA, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vimArgaH annatya satthapariNazreNa // 10 // se je puNa ime aNege bahave tasA pANAM, taM jahA-graMDayA poyayA jarAuyA rasayA saMseimA, saMmucchimA ubbhiyA uvavAiyA jesi kesi ci, pANANaM abhivakaMtaM paDipakaMtaM saMkuciyaM pasArizra, ruyaM bhaMtaM tasiyaM palAigraM zrAgaigaivinnAyA je akIDapayaMgA, jA ya kuthu. pipIliyA, savve beiMdiyA, savve teiMdiyA, savve cariMdiyA, savve paMciMdiyA, samve tirikkha noNiyA, sabve neraiyA savve maNuyA savve devA, sabve pANA paramAhammiyA / eso khalu chaTTo jIvanikAyo tasakAutti, pavuccai // sUtraM 1 // iccesiM chagahaM jIvanikAyANaM neA sayaM daMDaM samAraMbhijA, nevannehiM daMDaM samAraMbhAvijA, daMDa samAraMbhaMte'vi anne na samaNujANAmi, jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi, na kAravemi, karaMtapi annaM na samaNujANAmi tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi // sUtraM 2 // paDhame bhaMte ! mahabbae pANAivAyAyo veramaNaM, savvaM bhaMte ! pANAivAyaM paca. vakhAmi, se suhumaM vA bAyaraM vA, tasaMvA, thAvaraM vA, neva sayaM pANe yaivAijA, nevannehiM pANe aivAyAvijA, pANe aivAyaMte vi anne na samagujANAmi jAvajIgae tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi na kAravemi karataM vi annaM na samaNu jANAmi tasta bhaMte paDikamAmi niMdAmi girihAmi apANaM vosirAmi. paDhame bhaMte ! mahabbae uvaTThiyomi, savvAyo pANAivA. yAyo beramaNaM // 1 // sUtraM 3 // grahAvare ducce bhaMte ! mahabbae musAvAyAyo veramaNaM, savvaM bhaMte ! musAvAyaM paJcakkhAmi, se kohA vA lohA vA bhayA vA hAsA vA neva sayaM musaM vaijA, neva'nnehiM musaM vAyAvijA, musaM vayaMte vi anne na samaNu jANAmi, jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi na kAravemi karataM pi annaM na samANujANAmi, tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi, ducce bhaMte ! mahabbae Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaddazcakAliMka-sUtram :: adhyayanaM 4] : ubaDhiyomi savvAyo musAvAyAyo veramaNaM // 2 // sUtra 4 // zrahAvare tabce bhaMte ! mahabbae adinnAdANAyo veramaNaM. savvaM bhaMte ! adinnAdANaM paccAkhAmi, se gAme vA nagare vAragaNe vA appaM vA bahu~ vA aNuvA thUlaM vA cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA neva sayaM adinnaM girihajA nevannehiM adinnaM girAhAvijA, zradinnaM girAhate'vi anne na samaNujANAmi jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi na kAravemi karataM pi annaM na samaNujANAmi tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi, tacce bhaMte ! mahabbae uvaTThiyomi savvAzro adinnAdANAyo veramaNaM // 3 // sUtraM 5 // grahAvare cautthe bhaMte ! mahavyae mehuNAyo veramaNaM, sapvaM bhaMte ! mehuNaM paccakkhAmi, se divvaM vA mANusaM vA tirikkhajoNiyaM vA neva sayaM mehuNaM sevijA. nevannehiM mehuNaM sevAvijA, mehuNaM sevaMte vi anne na samaNujANAmi jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi na kAravemi karataM pi anna na samaNujANAmi tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi, cautthe bhaMte ! mahabbae uvaDiyomi savvAyo mehuNAyo veramaNaM // 4 // sUtraM 6 // grahAvare paMcame bhaMte ! mahabbaha pariggahAyo, veramaNaM, savvaM bhaMte pariggahaM paccakakhAmi, se appaM vA bahu~ vA aNu vA thUlaM vA cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA. neva sayaM pariggahaM parigilijA nezannehiM pariggahaM parigirAhAvijjA pariggahaM parigirAhate vi anne na samaNujANAmi jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi na kAravemi karataMpi yannaM na samaNujANAmi tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi, paMcame bhaMte ! mahavvae uvaDiyomi savvAyo pariggahAyo veramaNaM // 5 / / sUtraM 7||grhaavre chaThe bhaMte ! vae rAibhoyaNAyo veramaNaM,macaM bhaMte rAimaoyaNaM paJcakkhAmi,se asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA neva sayaM rAiM bhujijjA,neva'nnehiM rAiM bhujAvijA rAiM bhujaMte vi anne Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / trayodazamo vibhAgara na samaNujANAmi, jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi na kArayemi karataMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi, chaThe bhaMte ! vae uvaDiyomi, savvAboM rAibhoyaNAyo veramaNaM // 6 // sUtraM 8 // icceyAiM paMca mahatvayAI rAibhoyaNa-veramaNa-chaTThAI / attahiyaTThAe uvasaMpajittANaM viharAmi // sUtraM 1 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayavirayapaDihaya-paccarakhAyapAvakamme diyA vA rAyo vA thego vA parisAgayo vA sutte vA jAgaramANe vA se purvi vA bhittiM vA silaM vA leluvA sasaravakhaM vA kAyaM saptaravakhaM vA vatthaM hattheNa vA pAeNa vA kaTTeNa vA kiliMceNa vA aMguliyAe vA silAgAe vA silAgahattheNa vA na zrAlihijjA na vilihijjA na ghaTTijA na bhiMdijA annaM na prAlihAvijA na vilihAvijA na ghaTTAvijA na bhiMdAvijA annaM pAlihaMtaM vA vilihaMtaM vA ghaTTataM vA bhiMdaMtaM vA na samaNujANAmi jIvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi na kAravemi karataM pi annaM na samaNujANAmi tassa bhaMte ! paDikAmAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi // 1 // sUtraM 10 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjaya-viraya-paDihaya-pacakkhAya-pArakamme diyA vA rAyo vA egayo vA parisAgayo vA, sutte vA jAgaramANe vA, se udagaM vA zrosaMvA mahi mahiyaM vA karagaMvA harataNugaM vA suddhodagaMvA udaullaM vA kArya udaullaM vA vatthaM sasiNiddhaM vA kAya sasiNiddhaM vA vatthaM na prAmusijA na saMphusijjA, na yAvIlijjA na pIlijA na akkhoDijjA na pakkhoDijjA, na zrAyAvijA na payAvijA, annaM na zrAmusAvijA na saMphusAvijA na zrAvIlAvijjA na pavIlAvijo, na akkhoDAvijA na pavakhoDAvijA, na aAyAvijA na payAvijA, annaM zrAmusataM vA saMphusaMtaM vA yAvIlaMtaM vA pavIlaMtaM vA, akkhoDataM vA pakkhoDataM vA pAyAvaMtaM vA, vA payAvaMtaM vA, Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadazakAlika-sUtram : adhyayanaM 4 ] [7 na samaNujANAmi jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM, maNeNaM vAyAe kAeNaM, na karemi na kAravemi karataMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi ||2||suutr 11||se bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayaviraya-paDihaya-paJcakkhAya-pAvakapme diyA vA rAyo vA ego parisAgayo vA, sutte vA jAgaramANe vA se agaNiM vA iMgAlaM vA mummuraM vA ci vA jAlaM vA alAyaM vA suddhAgaNiM vA upakaM vA, na uMjejA na ghaTejA, na bhiMdejA na unjAlejjA, na pajAlejA, na nivvAvejA annaM na uMjAvejjA na ghaTTAvejA, na bhiMdAvijA. na ujAlAvijA, na pajAlAvijA na nivvAvijA annaM uMjaMtaM vA ghaTataM vA, bhidaMtaM vA, ujjAlaMtaM vA panjA laMta vA, nivvAvaMtaM vA na samaNujANAmi jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kApaNaM na karemi na kAravemi karataM pi annaM na samaNujA. NAmi tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi // 3 // // sUtraM 12 // se bhivakhU vA bhikkhuNI vA saMjayavirayapaDihaya-paJcaH khAyapAvakamme, diyA vA rAyo vA egayo vA parisAgayo vA sutte vA jAgaramANe vA, se sieNa vA vihuyaNeNa vA tAliyaMTeNa vA patteNa vA pattabhaMgeNa vA sAhAe vA sAhAbhaMgeNa vA pihuNeNa vA pihuNahatyeNa vA celeNa vA celakANeNa vA hattheNa vA muheNa vA appaNo vA kArya bAhiraM vAvi puggalaM na phumejA na vIejA annaM na kumAvejA na vIyAvejA annaM phumaMtaM vA vIyaM vA na samaNujANAmi jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi na karAvemi karataM pi yannaM na samaNujANApi tasya bhaMte ! paDikamAmi niMdA me garihAmi appANaM vosirAmi // 4 // sUtraM 13 // se bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayavirayapaDihaya-paJcakkhAya-pAvakamme, diyA vA, rAyo vA, egayo vA, parisAgayo vA, sutte vA, jAgaramANe vA, se bIesu vA, bIapaITesu vA rUDhesu vA rUDhapaIThesu vA, jAesu vA, jAyapaI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH trayodazamoM vibhAgaH 8su vA, hariesu vA, hariyapai?su vA, chinnesu vA, chinAITesu vA, sacittesu vA, sacittakolapaDinissaesu vA, na gacchejA, na ciThejA na nisIejA, na tuba? jA, annaM na gacchAvejA, na ciTThAvejA, na nisIyAvejA na tuTTAvejA, annaM gachataM vA, ciTThataM vA, nisIyaMtaM vA, tuyaTTataM vA, na samagujANAmi, jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi, na karAvemi, karataM pi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDi. kamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi // 5 // sUtraM 14 // se bhikkhU vA bhivakhuNI vA saMjayavirayapaDihaya-paJcavakhAya-pAvakamme, diyA vA, rAyo vA, egayo vA, parisAgayo vA, sutte vA, jAgaramANe vA, se koDaM vA, payaMgaM vA, kuyuvA, pipIlIyaM vA, hatthaMsi vA, pAsi vA. vAhu~si vA, UraMsi vA, udaraMsi vA, sIsaMsi vA, vatthaMsi vA, paDiggahaMsi vA, kaMbalaMsi vA, pAyapuMchaNaMsi vA, rayaharaNaMsi vA, gocchagaMsi vA, uMDagaMsi vA, daMDagaMsi vA, pIDhagaMsi vA, phalagaMsi vA, sejjasi vA, saMthAragaMsi vA, annayaraMsi vA, tahappagAre uvagaraNajAe to saMjayAmeva paDilehiya paDi. lehizra, pamajia pamajia, egaMtamavaNejA, no NaM saMghAyamAvajjejA // 6 // // sUtraM 15 // ajayaM caramANo a, pANabhUyAI hiMsai / baMdhaI pAvayaM kamma, taM se hoi kaDuyaM phalaM // 1 // ajayaM ciTThamANo a, pANabhUyAiM hiNsi| baMdhai pAvayaM kamnaM, taM se hoi kaDuyaM phalaM // 2 // ajayaM pAsamANo zra, pANabhUyAI hiMsai / baMdhaI pAvayaM kamma, taM se hoi kaDuaM phalaM // 3 // ajayaM sayamANo zra, pANabhUyAiM hiMsai / baMdhaI pAvayaM kammaM, taM se hoi kaDugraM phalaM // 4 // ajayaM bhujamANo a, pANabhUyAiM hiMsai / baMdhaI pAvayaM kamma, taM se hoi kaDuaM phalaM // 5 // ajayaM bhAsamANo a, pANabhUyAiM hiMsai / baMdhaI pAvayaM kamma, taM se hoi kaDugraM phalaM // 6 // kahaM care ? kaha ciTTha ? kahamAse ? kahaM sae ? / kaha bhujaMto bhAsaMto, pAvaM kamma Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadazakAlika-sUtram / adhyayanaM 4] na baMdhai ? // 7 // jayaM care jayaM ciTTha, jayamAse jayaM saye / jayaM bhujaMto bhAsaMto pAvaM kammaM na baMdhai // 8 ||sbbhuuyppbhuuysm, sammaM bhUyAI pAsayo / pihiyAsavassa daMtassa, pAvaM kammaM na baMdhai // 6 // paDhamaM nANaM to dayA, evaM ciTThai sbbsNje| annANI kiM kAhI ? kiM vA nAhIi cheyapAvagaM ? // 10 // socA jANai kalANaM, socA jANai pAvagaM / ubhayapi jANai socA, jaM seyaM taM smaayre||11||jo jIve vi na yANei, ajIve vi na yANei / jIvAjIve ayANaMto, kahaM so nAhIi saMjamaM // 12 // jo jIve vi viyANei, ajIve vi biyANai / jIvAjIve viyANaMto, sohu nAhIi saMjamaM // 13 // jayA jIemajIve ya. dovi ee riyANai / tayA gaI bahuvihaM, savvajIvANa jANa // 14 // jayA gaI bahuvihaM, sabajIvANa jANai / tayA purANaM ca pAvaM ca, baMdhaM mukhaM ca jANaDa // 15 // jayA purANaM ca pAvaM ca, baMdhaM mukkhaM ca jaanni| tayA nidhidae bhoe, je dive je a mANuse // 16 // jayA nibidae bhAge, je divye je ya mANuse / tayA cayai saMjogaM, sabhitara-bAhiraM // 17 // jA cayai saMjogaM, sabhitara-bAhiraM / tayA muDe bhavittANaM, pavvaie aNagAriyaM // 18 // jayA muMDe bhavittANaM, pabvaie aNagAriyaM / tayA saMvaramukiTTha, dhamma phAse aNuttaraM // 16 ||jyaa saMvaramukTi, dhammaM phAse aNuttaraM / tayA dhuNai kammarayaM, ayohikalusaM kaDaM // 20 // jayA dhuNai kammarayaM, abohikalusaM kaDaM / tayA samvattagaM nANaM, dasaNaM cAbhigacchai // 21 // jayA savattagaM nANaM, daMsaNaM caabhigcchi| tayA loga-malogaM ca, jINo jANai kevalI // 22 // jayA loga-malogaM ca, jiNo jANai kevlii| tayA joge niru bhittA, seleti paDibajai // 23 // jayA joge nirubhittA, selesiM paDibajai / tayA kammaM khavittANaM, siddhiM gacchai nIrayo // 14 // jayA kamma khavittANaM, siddhiM gacchai niiryo| tayA loga-masthayattho, siddho havai sAsayo // 25 / / suhasAyagassa samaNasta, sAyAulagassa nigAmasAissa / uccholaNApahoyassa, Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. [ zrImadAgamasudhAsindhuH / trayodazamo vibhAgaH dullahA sugai tArisagassa // 26 // tavoguNa-pahANassa ujjumai-khaMti-saMjamarayassa / parIsahe jiNaMtassa sulahA sugai taarisgss|| 27||pcchaa'vi te payAgA khippaM gacchati amrbhvnnaaii| jesi piyo tavo saMjamo ya khaMtI tha baMbhaveraM ca // 28 // icceaM chajjIvaNiyaM samaddiTTI sayA jye| dullAhaM lahittu sAmannaM, kammuNA na virAhijjAsi ti bemi // 21 // // iti caturthamadhyayanam // 4 // // 5 // atha zrIpiNDaiSaNA'dhyayanam :: prathamo uddezakaH // saMpatte bhikkhakAlaMmi, asaMbhaMto amucchiyo / imeNa kamajogeNa, bhattapANaM gavesae // 1 // se gAme vA nagare vA, govaraggayo muNI / care maMdamaNubiggo, abakkhitteNa ceyasA // 2 // purayo jugamAyAe, pehamANo mahiM care / vajjato bIahariyAI, pANe ya dagamaTTiyaM // 3 // zrovAyaM visamaM khANu, vijalaM parivajjae / saMkameNa na gacchijjA, vijamANe parakame // 4 // pavaDate va se tattha, pakkhalaMne va sNje| hiMseja pANabhUyAI, tase aduva thAvare // 5 // tamhA teNa na gacchijA, saMjae susmaahie| sai anneNa maggeNa, jayameva parakame // 6 // iMgAlaM chAriyaM rAti, tusarAsiM ca gomayaM / sasarakkhehiM pAehiM, saMjayo taM naikame // 7 // naM careja vAse vAsane, mahiyAe vA paDaMtie / mahAvAe va vAyaMte, tiriccha-saMpAimesu vA // 8 // na careja vesasAmaMte, baMbhaceravasANue / baMbhacArista daMtassa hujA tattha visuttiyA // 1 // aNAyaNe caraMtassa, saMsaggIe abhivakhaNaM / huja vayANaM pIlA, sAmannaMmi a sNso|| 10 // tamhA evaM vizrANittA, dosaM duggaivaDDhaNaM / vajae vesasAmaMtaM, muNI egaMtamassie // 11 // sANaM sUiyaM (sUrya) gAviM, dittaM goNaM hayaM gayaM / saMDimbhaM kalahaM juddhaM, duro parivajjae // 12 // aNunnae nAvaNae, appahi8 zraNAule / iMdiyAiM jahAbhAgaM, damaittA muNI care // 13 // davadavassa na gacchenjA, bhAsamANo a gogare / hasaMto nAbhiga Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadazaukAlika-sUtram / / adhyayanaM 5 ] [11 cchijjA, kulaM uccAvayaM syaa||14|| AlograMthiggalaM dAraM, saMdhiM dagabhavaNANi ya / caraMto na vinijjhAe, saMkaTThANaM vivajae // 15 // rarANo gihavaINaM ca, rahassA-rakkhiyANa ca / saMkilesakaraM ThANaM, dUrayo parivajae // 16 // paDikuTuM kulaM na pavise, mAmagaM privje| aciyattaM kulaM na pavise, ciattaM pavise kulaM // 17 // sANI-pAvAra-pahiyaM, appaNA naavpNgure| kavADaM nopaNullijjA, uggahaMsi ajAithA // 18 ||gobrggpvitthttho a, vacamuttaM na dhaare| yogAsaM phAsugraM naccA, aNunaviya vosire // 11 // NIyaduvAraM tamasaM, koTTagaM parivajjae / acakkhuvisayo jattha, pANA duppddilehgaa||20|| jattha puSphAiM bIyAI, pippainnAI kuTTae / ahuNovalittaM ullaM, davaNaM pari. vajae // 21 // elagaM dAragaM sANaM, vacchagaM vAvi kutttte| ullaMghiyA na pavise, viuhittANa va saMjae // 22 // asaMsattaM paloijjA, naaiduuraavlope| upphullaM na vinijmAe, niyahija ayaMpiro // 23 // abhUmiM na gacchejA, gobaragga-gayo muNI / kulassa bhUmi jANittA, miyaM bhUmi parakame // 24 // tatva paDilehijA, bhUmibhAgaM vikakhaNo / siNANassa ya vaccassa, saMlogaM pavijae // 25 // daga maTTiya-aAyANe, bIyANi hariyANi ya / parikha jaMto ciTThijjA, sabidiyasamAhie // 26 // tattha se ciTumANassa, thAhare pANa-bhoyaNaM / akappiyaM na gerihajjA, paDigAhija kappiyaM // 27 // yAharaMtI siyA tattha, parisADija bhoyaNaM / ditiyaM paDiyAikkhe, na me kappai tArisaM // 28 // saMmaddamANI pANANi, bIyANi hariyANi / asaMjamakari nacA, tArisaM privje|| 21 // sAhaTu nivikhavittANaM, sacittaM ghaTTiyANi ya / taheva samaNaTTAe udagaM saMpaNuliyA // 30 // yogAhaittA calaittA, yAhare pANabhoyaNaM / ditiyaM paDiyAivakhe, na me kappai tArisaM // 31 // purekammeNa hattheNa, dabIe bhAyaNeNa vA / ditiyaM paDiaAikkhe, na me kappai tArisaM // 32 // (evaM) udaulle sasiNaddhe, sasaravakhe mttttiyaause| Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : trayodazamo vibhAgaH hariyAne hiMgulara, magosilA aMjaNe loNe // 33 // geruvanipraseDhiya, saroraTThiya-piTTa kukkusa kae / ukiTTha-masaMsa?, saMsa? ceva bodhavva // 34 // asaMsaTTeNa hatyeNa, dabIe bhASaNeNa vA / dijjamANaM na icchijjA, pacchAkammaM jahiM bhave // 35 // saMsa?Na ya hattheNa, dabIe bhAyaNeNa vaa| dijamANaM paDicchijA, jaM tatthe-ppaNiyaM bhave // 36 // durAhaM tu muMjamANANaM, ego tattha nimaMtae / dijjamANaM na icchijA, chaMdaM se paDilehae // 37 // durAhaM tu bhujamANANaM, do'vi tatya nimaMtae / dijamANaM paDicchijjA, jaM tatthesaNiyaM bhave // 38 // gumviNIye uvarANatthaM, vivihaM pANabhotraNaM / bhujamANaM vivajijA, bhuttasesaM paDicchae // 31 // siyA ya samaNaTAe, gumviNI kaalmaasinnii| uThThiyA vA nisIijA, nisannA vA puNuTThae // 40 // taM bhave bhatANaM tu, saMjayANa akapiyaM / ditiya paDibAIkkhe, na me kappai tArisaM // 11 // thaNagaM pijjemANI, dAragaM vA kumAridhe / taM nikkhivittu royaMtaM, yAhare pANabhoyaNaM // 42 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akapiyaM / ditiya paDiyAAIvakhe, na me kapai tArisaM // 43 / / jaM bhave bhatapANaM tu, kapAkappaMmi saMki / ditiyaM paDiyAIkkhe, na me kapai tArisaM // 44 // dagAreNa pihiyaM, nIsAe pITaeNa vA / loDheNa yA vi leveNa, sileseNa va keNai // 45 // taM ca ubhidiuM dijA, samagaTTAe va daaye| ditiyaM paDibAIkkhe, na me kappai tArisaM // 46 // zrataNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM tahA / jaM jANija suNijA vA, dANaTThA pagaDaM imaM // 47 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANaM akappiyaM / ditiyaM paDiyAikkhe, na me kappai tArisaM // 48 // asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM thaa| jaM jANija suNijA vA, purANaTThA pagaDaM imaM ||4||tN bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akappiyaM / ditiyaM paDibAikkhe, na me kappai tArisaM // 50 // asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM tahA / jaM jANija suNijjA vA, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaddazanakAlika-sUtram // adhyayanaM 4 ] [ 13 vaNimaTThA pagaDaM imaM // 51 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa api / ditiyaM paDiyAkkhe, na me kappai tArisaM // 52 // asaNaM pANagaM vA vi, khAimaM sAimaM thaa| jaM jANija suNijA vA, samaNaTThA pagaDaM imaM // 53 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akappiyaM / ditiya paDiyAivakhe, na me kappai tArisaM // 54 // udosiyaM kIgaDaM, pUikammaM ca paahddN| ajhoya-pAmiccaM, mIsajAyaM vivajae // 55 // uggamaM se a pucchijjA, kassaTTA keNa vA kaDaM / succA nissaMkiyaM suddhaM, paDigAhija saMjae // 56 // asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM tahA / pupphesu huja ummIsaM, bIesu hariemu vA // 57 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akapiyaM / ditiya paDiyAivakhe, na me kappai tArisaM // 58 // asaNaM pANagaM vAvi, sAimaM khAimaM thaa| udagaMmi huja nikkhittaM, uttiMgapaNagesu vA // 56 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akappiyaM / ditiyaM paDiyAivakhe, na me kappai tArisaM // 60 // asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM tahA / teummi huja nikkhittaM, taM ca saMghaTTiyA dae // 61 // taM bhave bhattayANaM tu, saMjayANa akappiyaM / ditiyaM paDiyAikkhe, na me kappai tArisaM // 62 // evaM ussakkiyA yosakkiyA, ujjAliyA pjaaliyaa| nivvAviyA, ussiciyA, nissiciyA uvyattiyA zroyariyA dae // 63 // taM bhave bhatapANaM tu, saMjayANa akappiyaM / ditiya paDibhAikkhe, na me kappai tArisaM // 64 // huja kaTTha silaM vAvi, iTTAlaM vAvi egyaa| ThaviyaM saMkamaTThAe, taM ca hoja calAcalaM // 65 // Na teNa bhikkhU gacchijjA, diTTho tattha asaMjamo / gaMbhIraM jhusiraM ceva, sabidiya-samAhie // 66 // nisseNiM phalagaM pIDhaM, ustavittANa-mArahe / maMcaM kIlaM ca pAsAyaM, samaNaTThA eva dAvae / 67 // durUhamANI paDijA, hatthaM pAyaM va lUsae / puDhavijIve vihiMsijjA, je a tannistiyA jage // 68 // evArise mahAdose, jANiuNa mahesiNo / tamhA mAlohaDaM bhikkhaM, na paDigirahaMti saMjayA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / trayodazamoM vimAgA // 6 // kaI mUlaM palaM vA, prAmaM chinnaM va sanniraM / tubAgaM siMgaberaM ca, zrAmagaM privje|| 70 // taheva sattucurANAI, kolacurANAI zrAvaNe / sakkuliM phANiyaM pUyaM, annaM vAvi tahAvihaM // 71 // vikAyamANaM pasadaM, raeNaM pariphAsiyaM / ditiya paDiyAjhakhe, na me kappai tArisaM // 72 // bahuaTThiyaM puggalaM, aNimisaM vA bahukaMTayaM / asthiyaM tiMduyaMbillaM, ucchukhaMDa va siMbaliM // 73 // appe siyA bhoraNajAe, bahuujiya dhammie / ditiyaM paDiyAipakhe, na me kappai tArisaM // 74 // tahevuccAvayaM pANaM, aduvA vAradhotraNaM / sapseimaM cAulodagaM, pahuNAdhodhe vivajae // 75 / / jaM jANeja cirAdhoyaM, maIe daMsaNega vA / paDipucchiUNa succA vA, jaM ca nissaMkiyaM bhave // 76 // ajIvaM pariNayaM nacA, paDigAhija sNje| graha saMkiyaM bhavijA, yAsAittANa roge|| 77 // thoSamAsAyaNaTThAe, hatthagaMmi dalAhi me / mA me acaMbilaM paI, nAlaM tarahaM viNittae // 78 // taM ca acaMbilaM puyaM, nAlaM tarahaM viNittae / ditiya paDiyAirakhe, na me kappai taarisN.17||tNtr hoja yakAmeNa, vimaNeNaM paDicchiyaM / taM appANA na pibe, novi annassa dAvae // 80 // egaMta-mavakamittA, acittaM paDilehiyA / jayaM parivijA, pariThThappa paDikkame // 81 // siyA agoyaraggagayo, icchijA pribhujiuN(bhuttu)|kuttuNgN bhittimUlaM vA, paDilehittANa phAsugraM // 82 // aNunavitu mehAvI, paDiccha. nnabhi saMvuDe / hatyagaM saMpamajittA, tattha bhujija saMjae // 83 // tattha se bhujamANassa, aTThiyaM kaMTayo siyaa| taNakaTThasakaraM vAvi, annaM vAvi tahAvihaM // 84 // taM uvikhavittu na nikkhive, yAsaeNa na chaDDae / hattheNa taM gaheUNa, egaMta-mavakkame // 85 // egaMta-mavakkamittA, acittaM pddilehiyaa| jayaM parivijA, paTTippa paDikkame // 86 // sidhA ya bhikkhU icchijjA, sijamAgamma bhuttuyaM / sapiMDapAyamAgamma, uMDuyaM paDilehiyA // 87 // viNaeNaM pavisittA, sagAse guruNo munnii| iriyAvahiyamAyAya, zrAgayo Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImaddazakAlika-sUtram / / adhyayanaM 5 ] [15 tha paDikkame // 88 // aAbhoittANa nisesaM, aIyAraM jahakkama / gamagAgamaNe gheva, bhattapANe va saMjae // 86 // ujjuppanno aNuviggo, avvavikhatteNa ceyasA / bAloe gurusagAse, jaM jahA gahiyaM bhave // 10 // na sammamAlo. iyaM hujA, pubdhi pacchA va jaM kaDaM / puNo paDikame tassa, vosaTTo ciMtae imaM // 11 // graho jiNehiM asAvajA, vittI sAhUNa desiyA / mukkhasAhaNa-heussa, sAhudehassa dhAraNA // 12 // NamukkAreNa pArittA, karittA jiNasaMthavaM / sajjhAyaM paTTavittANaM, vIsameja khaNaM muNI // 13 // visamaMto imaM vite,, hiyama8 lAbhamaTThiyo / jai me aNuggahaM kujA, sAhU hujAmi tAriyo // 14 // sAhavo to ciyatteNaM, nimaMtija jahakkamaM / jai tattha kei icchijA, tehiM saddhiM tu muMjae // 15 // yaha koi na icchijjA, tayo bhujija ekkayo / bAloe bhAyaNe sAhU, jayaM aparisADiyaM // 16 // tittagaM va kaDuyaM va kasAyaM, aMbilaM va mahuraM lavaNaM vaa| eya-laddha-mannatthapauttaM, mahughayaM va bhujija saMjae // 17 // arasaM virasaM vAvi, sUiyaM vA asUiyaM / ullaM vA jai vA suvakaM, maMthu kummAsa-bhogaNaM // 18 // upparANaM nAihIlijA, appaM vA bahu phAsuyaM / muhAladdhaM muhAjIvI, bhujijjA dosavajidhaM // 16 // dullahA u muhAdAI, muhAjIvI vi dullahA / muhAdAI muhAjIvI, do'vi gacchaMti suggaI // 100 // tti bemi. // iti paJcamAdhyayane prathama uddezaka || 5.1 / / // 5 // atha piNDaiSaNAdhyayane dvitIya uddezakaH // paDiggahaM saMlihitANaM, levamAyAe saMjae / dugaMdhaM vA sugaMdhaM vA, savvaM bhuje na chaDDae // 1 // sejA nisIhiyAe, samAvanno zra gogare / yAyAvayaTThA bhuccANaM, jai teNaM na saMthare // 2 // tayo kAraNamupparaNe, bhattapANaM gavesae / vihiNA puvvautteNaM, imeNaM uttareNa y|| 3 // kAleNa nikkhame bhikkhU, kAleNa ya paDikkame / akAlaM ca vivajittA, kAle kAlaM Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhu : trayodazamo vibhAgaH samAyare // 4 // kAle carasi bhikkhU, kAlaM na paDilehasi / appANaM ca kilAmesi, saMnivesaM ca garihasi // 5 // sai kAle care bhikkhU, kujA purisakAriyaM / alAbhutti na soejA, tavRtti ahiyAsae // 6 // tahevu. cAvayA pANA, bhattaTThAe samAgayA / taM ujjugraM na gacchijA, jayameva para. kame // 7 // gobaraggapaviTTho a, na nisIija katthaI / kahaM ca na pabaMdhijjA, ciTTittANa va saMjae // 8 // agalaM phalihaM dAraM, kavADaM vAvi sNje| avalaMbiyA na ciTThijA, gobaraggayo muNI // 1 // samaNaM mAhaNaM vAvi, kiviNaM vA vaNImagaM / uvasaMkamaMtaM bhattaTTA, pANaTThAe va sNje|| 10 // taM aikkamittu na pavise, navi ciTTha ckkhugoyre| egaMtamavakkamittA, tattha ciTThija saMjae // 11 // vaNImagarasa vA tassa, dAyagassubhayassa vaa| appattiyaM siyA hujA, lahuttaM pavayaNasma vA // 12 // paDisehie va dinne vA, tayo tammi niyattie / uvasaMkamija bhattaTThA, pANaTTAe va saMjae / / 13 // uppalaM paumaM vAvi, kumugraM vA magadaMtiyaM / annaM vA puSphasacittaM, taM ca saMluM viyA dae // 14 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa appiyaM / ditiyaM paDiyAirakhe, na me kappai tArisaM // 15 // uppalaM upamaM vAvi, kumugraM vA magadatiyaM / annaM vA puppha-sacittaM, taM ca saMmadiyA dae // 16 // taM bhave bhattapANa tu, saMjayANa akappiyaM / ditiya paDiyAivakhe, na me kappai tArisaM / / 17 // sAluyaM vA virAliyaM, kumuyaM upalanAliyaM / muNAliyaM sAsavanAliyaM, ucchukhaMDaM anivvuDaM // 18 // taruNagaM vA pavAlaM, vakhassa taNagassa vaa| annassa vAvi hariprassa, zrAmagaM parivajae // 11 // taruNiyaM vA chivADiM, grAmiyaM bhajiaM sii| ditiya paDiyAivakhe, na me kappai tArisaM // 20 // tahA kolamaNussinnaM, veluoM kAsavanAliyaM / tilapappaDagaM nImaM, yAmagaM parivajae // 21 // taheva cAulaM piTu, viyaDaM vA tattanibuDaM / tilapiTTa paipinnAgaM, zrAmagaM parivajae // 22 // kaviTTha mAuliMgaM Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaddazakAlika-sUtram adhyayanaM 5 ] (17 ca, mUlagaM mUnagatiyaM / grAmaM asatthAriNayaM, maNasAvi na patthae // 23 // taheba phalamaMthUNi, bIamaMthUNi jANiya / bihelagaM piyAlaM ca, zrAmagaM parivajae // 24 / / samuyANaM care bhikkhU, kulamucAvayaM sayA / nIyaM kulamaikamma, ayosadaM nAbhidhArae // 25 // yadINo vittimesijjA, na visIija paMDie / amucchiyo bhogaNaMmi, mAyarANe esaNArae // 26 // bahu~ paraghare yatyi, vivihaM khAimaM sAimaM / na tattha paMDiyo kuppe, icchA dija paro na vA // 27 // sayaNA saNavatthaM vA, bhattaM pANaM va sNje| aditassa na kupijA, . paccarakhe vi yadI yo // 28 // ithiyaM purisaM vAvi, DaharaM vA mhllgN| vaMdamANaM na jAijA, no aNa pharusaM vae // 26 // je navaMde na se kuppe, baMdiyo na mamukase / eva-mannesamANassa, sAmarANa-maNuciTThai // 30 // siyA egaiyo ladru, lobheNa viNigRhai / mAmeyaM dAiyaM saMtaM, daLUNaM sayamAyae // 31 // yattaTTA guruyo luddho, bahupAvaM pakuvai / duttosayo yaso hoi, nivvANaM ca na gcch| // 32 // siyA egaiyo ladhu, vivihaM pANabhogaNaM / bhadagaM bhadagaM bhuccA, vivannaM virasa-mAhare // 33 // jANaMtu tA ime samaNA, pAyayaTThI yayaM muNI / saMtuTTo sevae paMtaM, lUhavittI sutosayo // 34 // pUyaNaTThA jasokAmI, mANasammANakAmae / bahu~ pasavaI pAvaM, mAyAsa-laM ca kuraI // 35 // suraM vA meragaM vAvi, annaM vA majagaM rasaM / sasavakhaM na piye bhikkhU, jasaM sAraSakhamappaNo // 36 // piyae egayo teNo, na me koi viyAei / tassa passaha dosAI, niyaDiM ca suNeha me // 37 // vaDaI suDiyA tassa, mAgAmosaM ca bhikkhuNo / ayaso gha anivyANaM, sapayaM ca asAhuyA // 38 // niccudhiggo jahA teNo, attakammehiM dummaI / tAriso maraNaMte'vi, na dhArAhei saMvaraM // 31 // prAyarie nArAhei, samaNe prAvi tArise / gihatyAvi Na garihaMti, jeNa jANaMti tArisaM // 40 // evaM tu aguNappehI, guNANaM ca vivajayo / tAriso maraNaMte'vi, Na bArAhei saMvaraM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] / zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH / // 11 // tavaM kuJcai mehAvI, paNIyaM vajae rasaM / majappamAya-viro, tavassI aiukkaso // 42 // tassa passaha kalANaM, aNegasAhapUiyaM / viulaM atthasaMjuttaM, kittaissaM suNeha me // 43 // evaM tu saguNappehI, zraguNANaM ca vivajayo / tAriso maraNaMtevi, dhArAhei a saMvaraM // 44 // pAyarie vArAhei samaNe zrAvi taariso| gihatthAvi NaM pUyaMti, jaNa jANaMti tArisaM // 45 // taba-teNe vaya-teNe, svateNe aje nare / bAyAra-bhAvateNe ya, kubaI devakivisaM // 46 // lagavi devattaM, uvavanno devakidivase / tatthAvi se na yANAi, kiM me kiccA imaM phalaM // 17 // tattovi se caittANaM, lambhihI elamUyayaM / narayaM tirikkhajoNiM vA bohi jattha sudullahA // 48 // eyaM ca dosaM davaNaM, nAyaputteNa bhAsiya / aNumAyapi mehAvI, mAyAmosaM vivajae // 41 // sikkhiUNa bhivakhesaNa sohiM, saMjayANa buddhANa sagAse / tattha bhikSu suppaNihi-iMdie, tivvalaja-guNavaM viharijisi // 50 // tti bemi / // iti paJcamadhyayane dvitIya uddezakaH / / 5.2 // ||iti paJcamamadhyayanam / / 2 // // 6 // atha zrImahAcAra-kathA-jAmakAdhyayanam // nANa saNa-saMpanna, saMjame a tave rayaM / gaNimAgama-saMpannaM, ujjANammi samosaDhaM // 1 // rAyANo rAcamabA ya, mAhaNA aduva khttiyaa| pucchaMti nihuappANo, kahaM me AyAragoyaro // 2 // tesiM so nihuyo daMto, savvabhUa-suhAvaho / sikkhAe supsamAutto, bAyakkhai vikhaNo // 3 // haMdi dhammasthakAmANaM, niggaMthANaM suNeha me| bAyAragoaraM bhIma, saralaM durahiTThiyaM // 4 // nanattha erisaM vuttaM, jaM loe paramaducaraM / viulaTThANabhAista, na bhUyaM na bhavissai // 5 // sakhuDDugaviyattANaM, vAhiyANaM ca.je guNA / akhaMDaphuDiyA kAyavvA, taM suNeha jahA tahA // 6 // dasa aTTha ya ThANAI, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadaMzakAlika-sUtram / adhyayana 6 ] jAI bAlojarajmai / tatya annayare ThANe, niggaMthatAu bhassai // 7 // vayaka kAyachakkaM, akappo gihibhAyaNaM / paliyaMka nisejjA ya, siNANaM sohavajaNaM // 8 // tatthimaM paDhamaM ThANaM, mahAvIreNa desi / ahiMsA niuNA diTThA, sababhaesu saMjamo // 1 // jAvaMti loe pANA, tasA aduva thaavraa| te jANama jANaM vA, na haNe Novi ghAyae // 10 // savve jIvAvi icchaMti, jIvIuM na marijiuM / tamhA pANivahaM ghoraM, niggaMthA vajayaMti NaM // 11 // appaNaTThA paraTThA bA, kohA vA jai vA bhyaa| hiMsagaM na musaM bUyA, novi yannaM vayAvae // 12 // musAvAyo u logammi, sabyasAhUhiM garihiyo / avissAyo ya bhRyANaM, tamhA mosaM vivajara // 13 // cittamaMtacittaM vA, appaM vA jai vA bahu~ / daMtasohaNamittaMpi, uggahami ajAiyA // 14 // taM appaNA na girAhaMti, no'vi gilAvae paraM / annaM vA gilamANaMpi, nANujANaMti saMjayA // 15 // yavaMbhacariyaM ghora, pamAyaM durahiTTiyaM nAyaraMti muNI loe, bheyaayynnvnnijo|| 16 // mUnameyamahammasta, mahAdosasamussayaM / tamhA mehuNasaMsaggaM niggaMthA vajayaMti NaM // 17 // viDamuThabheimaM loNaM, tillaM sappiM ca phANiyaM / na te saMnihimicchati, nAyaputtAyorayA // 18 // lohassesa aNuHkAse, manne yanayarAmavi / je siyA sannihiM kAme, gihI pAie na se // 11 // jaMpi vatthaM va pAyaM vA, kaMvalaM pAyapuMchaNaM / taMpi saMjamalajaTTA, dhAraMti pariharaMti tha // 20 // na so pariggaho vutto, nAyaputteNa tAiNA / mucchA pariggaho vutto. iya vuttaM mahesiNA // 21 // sanatthuvahiNA buddhA saMrakkhApariggahe / avi apaNo'vi dehaM mi, nAyaraMti mamAiyaM // 22 // graho niccaM tavo kammaM, sababuddhehiM variNayaM / jA ya lajAsamAvittI, egabhattaM ca bhoyaNaM // 23 // saMtime suhamA pANA, tasA aduva thAvarA / jAiM rAyo apAsaMto, kahamesaNIyaM care ? // 24 // udaullaM bIasaMsattaM pANA nivaDiyA mahiM / diyA tAI vivajijA, rAyo tattha kahaM care ? Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20) [ zrImadAgamasudhAsindhuH // trayodazamo vibhAgaH // 25 / / egraM ca dosaM daNaM, nAyaputteNa bhaasiyN| savvAhAraM na bhujaMti, niggaMthA rAibhogaNaM // 26 // puDhavikAyaM na hiMsaMti, maNasA vayasA kAyasA / tiviheNaM karaNajoeNaM, saMjayA suptamAhiyA // 27 // puDhavikAyaM vihiMsaMto, hiMsai u tyssie| tase a vivihe pANe, cakkhuse a acakkhuse // 28 // tamhA eyaM vidyANittA, dosaM duggaivaDDhaNaM / puDhavikAya-samAraMbha, jAvajIvAI vajae // 21 // zrAu kAyaM na hiMsaMti, maNasA vayasA kAyasA / tiviheNa karaNajoeNa, saMjayA susamAhiyA // 30 // yAukAyaM vihiMsaMto, hiMsaI u tayassie / tase a vivihe pANe, cakhuse ya acakkhuse // 31 // tamhA eyaM vidyANittA, dosaM duggaivaDhaNaM / yAukAyasamAraMbha, jAvajIvAI vajae // 32 // jAyateyaM na icchaMti, pAvagaM jalaittae / tivakhamannayaraM satthaM, sadhayo'vi durAsayaM // 33 // pAIgAM paDiyAM vAvi, uDDhaM aNudisAmavi / ahe dAhiNayo vAvi, dahe uttarayovi y|| 34 // bhuyANa-mesa mAghAyo, hanyavAho na saMptayo / taM paIpayAvaTThA, saMjayA kiMci nArabhe // 35 // tamhA egraM vidyANittA, dosaM duggaivaDaNaM / teukAyasamAraMbhaM, jIvajIvAI vajae // 36 // aNilassa samAraMbhaM, buddhA mannaMta tArisaM / sAvajabahulaM ceaM, neyaM tAIhiM seviyaM // 37 // tAlighaMTeNa patteNa, sAhAvihugraNeNa vA / na te vIiumicchati, vezrAveUNa vA paraM // 38 // jaMpi vatthaM va pAyaM vA, kaMbalaM pAyapuMchaNaM / na te vAyamuIraMti, jayaM pariharaMti a|| 31 // tamhA eyaM vivANitA, dosaM duggaivaDDhaNaM / vAukAyasamAraMbha, jArajIvAiM vajae // 40 // vaNastaI na hiMsaMti, maNasA vayasA kaaysaa| tiviheNa karaNajoeNaM saMjayA susamAhiyA // 41 // vaNassaI vihiMsaMto, hiMsaI a tayassie / tase a vivihe pANe, cakkhuse a acAkhuse // 42 // tamhA egraM vidyANittA, dosaM duggaivaDhaNaM / vaNassaisamAraMbha, jAvajIvAiM vajae // 43 // tasakAyaM na hiMsaMti, maNasA vayasA kAyasA / tivihegaNa karaNajoeNaM, saMjayA susamAhiyA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadazakAlika-sUtram :: adhyayanaM 6 ] [21 // 44 // tasakAyaM vihiMsaMto, hiMsaI u tayassie / tase tha vivihe pANe, cakkhuse a acAkhuse // 45 // tamhA evaM vizrANittA, dosaM duggaivaDaNaM / tasakAyasamAraMbha, jAvajIvAiM vje|| 46 // jAiM cattAri bhujAI, isiNA''hAramAiNi / tAI tu vivajjato, saMjamaM aNupAlae // 47 // piMDaM sijja ca vatthaM ca, cautthaM pAyameva y| akappiyaM na icchijjA, paDigAhija kappiyaM // 48 // je niyAgaM mamAyaMti, kImuddosiyAhaDaM / vahaM te samaNujANaMti, itha vRttaM mahesiNA // 41 // tamhA zramaNapANAI, kIamuddosiyAhaDaM / vajayaMti ThiappANo, niggaMthA dhammajIviNo // 50 // kaMsesu kaMsapAesu, kuDamoesu vA punno| bhujato asaNapANAI, pAyArA paribhassai // 51 // sIbodaga-samAraMbhe, bhatta-dhoyaNa-chaDDaNe / jAI chinnaMti (chippaMti) bhUyAI, diTTho tatya asaMjamo // 52 // pacchAkammaM purekammaM, siyA tattha na kappai / eyamaTThana bhujaMti, niggaMthA gihibhAyaNe // 53 // yAsaMdIpaliaMkasu, maMcamAsAlaesu vA / aNAyariyamajAgAM, zrAsainu saittu vA / 54 // nAsaMdIpaliyaMkesa, na nisijjA na pIr3hae / niggaMthA'paDilehAe, buddhavRttamahiTThagA // 55 // gaMbhIra vijayA ee, pANA duppddilehgaa| yAsaMdI paliyako ya, eamaTTa vivajiyA // 56 // goparaggapaviTThassa, nisijA jalla kappai / imerisa-maNAyAraM, bAvajai abohigraM // 57 / / vivattI baMbhacerasta, pANANAM ca vahe vaho / vaNImaga-paDigyAyo, paDikoho agAriNAM // 5 // agutI baMbhacerassa, itthIyo bAdhi sNkgaaN| kusIlavaDDayAM ThANaM, dUrayo privje|| 51 // tirAhamannayarAgassa, nisijjA jassa kappai / jarAe abhibhUyassa, vA heassa tavastiNo // 60 // vAhiyo vA arogI vA, siNAgaNaM jo u patthae / vuvakato hoi aAyAro, jado havai saMjamo // 61 // saMtime suhumA pANA, ghamAsu bhilugAsu ya / je a bhikkhU siNAyaMto, vizaDeNuppalApae // 62 // tamhA te na siNAyaMti, sIeNa usiNeNa vA / jAvajIvaM Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22) [ zrImadAMgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH vayaM ghoraM, asiNANa-mahiThThagA // 63 // siNAgAM aduvA kakkaM, luddhaM paumagANi shr| gAyassubaTTaNaTThAe, nAyaraMti kayAivi // 64 // nagiNassa vAvi muMDassa, dIharoma-nahaMsiNo / mehuNA uvasaMtassa, kiM vibhUmAi kAriyaM // 65 // vibhUsAvattiyaM bhikkhU, kamgaM baMdhai cikaNAM / saMsArasAyare ghore, jeNAM paDai duruttare // 66 // vibhusAvattiyaM ceyaM, buddhA mannaMti tArisaM / sAvajAhulaM ceyaM, neyaM tAIhiM seviyaM // 67 // khavvaMti appANamamohadaMsiNo, tave rayA saMjamazrajave guNe / dhugAMti pAvAI purekaDAI, navAI pAvAi na te karaMti // 68 // sayovasaMtA zramamA akiMcaNA, savijavijANugayA jasAMsaNAM / uuppasanne vimaleva caMdimA, siddhiM vimANAI uti tAyiNo // 61 // tti bemi / ||iti SaSThamadhyayanam // 6 // // 7 // atha suvAkyazuddhi-nAmaka-saptamadhyayanam // caurAhaM khalu bhAsAgAM, pahisaMkhAya panavaM / durAhaM tu viNayaM sikkhe, do na bhAsija sabamo // 1 // jA a saccA avatavyA, sacAmosA tha jA musA / jA a buddhehiM'nAinnA, na taM bhAsijja panavaM // 2 // asabamosaM saccaM ca, aNavajama-kakasaM / samuppeha-masaMdiddhaM, giraM bhAsija panavaM // 3 // eyaM ca aTThamannaM vA, jaM tu nAmei sAsayaM / sa bhAsaM sacamosaMpi, taMpi dhIge vivje|| 4 // vitahapi tahAmutti, jaM giraM bhAsAe naro / tamhA so puTTho pAveNaM, kiM puNaM jo musaM vae ? // 5 // tamhA gacchAmo vakkhAmo, amugaM vANe bhavissai / ahaM vo NaM karissAmi, eso vA NaM karissai // 6 // evamAi u jA bhAsA, esakAlaMmi sNkiyaa| saMpayAiama? vA, taMpi dhIro vivajae // 7 // aIaMmizra kAlaMmi, pccuppnnnn-mnnaage| jamaTuM tu na jANijjA, evamedhe ti no vae / / 8 / aIaMmi ya kAlaMmi, paccuppannamaNAgae / jattha saMkA bhave taMtu, evamayaM ti no vae // 1 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 23 zrImadarzanakAlika-sUtram / / adhyayanaM 7 ] aIyami ya kAlaMmi, paccuppagaNa-maNAgae / nissaMkiyaM bhave jaM tu, evameyaM tu nidise // 10 // taheva pharusA bhAsA, gurubhUyovaghAiNI / saccA vi sA na vattavvA. jayo pAvassa aAgamo // 11 // taheva kANaM kANatti, paMDagaM paMDagatti vA / vAhiyaM vA vi rogatti, teNAM coratti no vae // 12 // eeNanneNa paTeNaM, paro jeNuSahammai / yAyArabhAva-dosannU, na taM bhAsina panavaM // 13 // taheva hole golitti, sANe vA vasulitti y| dumae duhae vAvi, nevaM bhAsija panavaM // 14 // ajie pajie vAvi, yammo mAusiutti y| piussie bhAyaNi jati, dhUe NattuNiyatti tha // 15 // hale halitti annitti, bhaTTa sA maNi gomiNi / hole gole vasulitti, ithiyaM nevamAlave // 16 // nAmadhijjeNa NaM bUyA, itthIgutteNa vA puNo / jahAriha-mabhigijjha, bAlavija lavija vA // 17 // yajae pajjae vAvi, bappo culapiu ti ya / mAulA bhAiNijatti, putte nattuNiya ti zra / 18 // he ho hali tti anitti, bhaTTe sAmitra gomiya / hola gola vasuli tti, purisaM neva-mAlave // 11 / nAmadhijjeNa jaM bathA, purisagutteNa vA puNo / jahAriha mabhigijjha, bAlavija lavija vA // 20 // paMciMdi. yANa pANANaM, esa itthI ayaM pumaM / jAva NaM na vi jANijjA, tAva jAitti pAlave // 21 // taheva mANusaM pasu, pakkhi vAvi sarIsavaM / thUle pameile vajje, pAime tti ya no vae // 22 // parivUDha tti NaM brUyA, bUyA uvatriya ti ya / saMjAe pINie vA vi, mahAkAyatti pAlave // 23 // taheba gAyo dujhAyo, dammA goraga ti ya / vAhimA rahajogi ti, nevaM bhAsija pannavaM // 24 // jurva gavitti NaM bUyA, dheNu rasadaya ti shr| rahasse mahallae vAvi, vae saMvahaNi ti ya // 25 // taheva gaMtamujANaM, pavyayANiM vaNANiM ya / rukkhA mahalla pehAe, nevaM bhAsija pannavaM // 26 // yalaM pAsAya-khaMbhANaM, toraNANaM gihANa a| phaliha'ggala nAvANaM, alaM Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] thavA, bahunibADamA TAlAI, behimANa tahA phalAI pakAe / paya / zrImadAgamasudhAsindhuH / / trayodazamo vibhAga udga-dogiNaM // 27 / / pIDhara caMgore zra, naMgale maiyaM siyaa| jaMtalaTThI va nAbhI vA, gaMDiyA va alaM siyA // 28 // yAsaNaM sayagAM jAgAM, hujA vA kiMcuvassae / bhUyovaghAINi bhAsaM, ne bhAsinja panavaM // 21 // taheva gaMtumujjAgAM, pabayANi vaNANi a / rukkhA mahalla pehAe, evaM bhAsijja panavaM // 30 // jAimaMtA ime rukhakhA, dIhavaTTA mahAlayA / payAyasAlA viDimA, vae darisaNi tti a|| 31 // tahA phalAI pakAI, pAyakhajjAI no vae / veloiyAiM TAlAI, vehimAI ti no vae // 32 // asaMthaDA ime aMbA, bahunibaDimA phalA / vaija bahu saMbhUyA, bhUyasva tti vA puNo // 33 // taho(tahero)sahiyo pakkAyo, nIliyAyo chavIi shr| lAimA bhajimAutti, pihukhaja ti no vae // 34 // rUDhA bahusaMbhUbA thirA zrosadA vi shr| gabhiyAyo pasUtrAyo, sasArAu ti pAlave // 35 // taheva saMkhaDiM nacA, kiccaM kajja ti no ve| teNagaM vAvi vajjhitti sutithi tti aAvagA / / 36 // saMkhaDi saMkhaDiM bUyA, paNiyalR ti teNagaM / bahusamANi titthANi, zrAvagANaM viyAgare // 37 // tahA naiyo purANAyo, kAyatija tti no ve| nAvAhiM tArimAyo ti, pANipija tti no vae // 38 // bahubAhaDA agAhA, bahu malilupilodagA / bahuvitthaDodagA prAvi, evaM bhAsinja panavaM // 31 // taheva sAvajjaM jogaM, parassaTTAe niTTiyaM / kIramANaM ti vA nabA, sAvajjaM nAlave muNI // 40 // sukaDitti supakkitti, succhinne suhaDe maDe / suniTThie sulaTThitti, sAvajja vajae muNI // 11 // payattaparake(ka)tti va pakamAlave / payattachinna tti va chinnmaalve| payattalaTThi(ha)tti va kammaheugraM, pahAragADha ti va gADhamAlave // 42 // savvukkasaM paragdhaM vA, ulaM natthi erisaM / avikkiA -mavattavvaM, aviyattaM ceva no vae // 43 // sabameyaM vaissAmi, sabameyaM ti no ve| aNuvII savvaM savvattha, evaM bhAsija panavaM // 44 // sukInaM vA suvikIya, akijjaM ki.jameva vaa| Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaddazavakAlika-sUtram :: adhyayanaM ] imaM girAha imaM muca, paNIyaM no viyAgare // 45 // appagdhe vA mahagdhe vA, kae vA vikae vi vA / paNiTe samuppanne, aNavajja viyAgare // 46 // tahevAsaMjayaM dhIro, yAsa ehi karehi vaa| sayaM ciTTha vayAhi ti nevaM bhAnija panavaM // 17 / bahave ime asAhU, loe vuccaMti saahunno|n lave asAhu~ sAhuttei, sAhu sAhutti pAlave // 18 // nANa-daMsaNa-saMpannaM saMjame tha tave rayaM / evaM guNa-samAuttaM, saMjayaM sAhumAlave // 46 // devANaM maNuyANaM ca, tiriyANaM ca bugghe| amugANaM jayo hou, mA vA hou tti no vae // 50 // vAyo yuTuMca sIurAhaM, khemaM dhAyaM sivaMti vA / kayA Nu huja e. yANi ? mA vA hou ti no vae // 51 // taheva mehaM va nahaM va mANavaM, na devadeva tti giraM vainA / samucchie unnae vA paroe, vaija vA buTTha balAhaye tti // 52 // aMtalikkha ti NaM bUyA, gujmANucariya tith| riddhimaMtaM naraM dista, riddhimaMtaM ti pAlave // 53 // taheva sAvajaNumograNI girA, yohAriNI jA ya parovaghAiNI / se koha loha bhaya hAsa mANavo, na hAsamANo'vi giraM vainA // 54 // subakasuddhiM samupehiyA muNI, giraM ca duTu parivajae syaa| miyaM yaduTuM aNuvIi bhAsae, sayANa majjhe lahai pAMsagAM / / 55 // bhAsAi dose ya guNe a jANiyA, tIse ya duTTe pari. vajae syaa| chasu saMjae sAmaNie sayA jae, vaija buddhe hizramANulomiyaM // 56 // parivakhabhAsI susamAhi-iMdie, caukasAyA-vagae aNissie / sa niddhuNe dhutamalaM purekaDaM, bArAhae logamiNaM tahA paraM // 57 // tti bemi // // iti saptamamadhyayanaM samAptam // 7 // // 8 // atha zrI AcArapraNidhi-nAmaka-maSTamamayayanam // aAyAra ppaNihiM laddha,jaha vAyavya bhikkhuNA / taM bhe udAharissAmi, grANupubdhi suNeha me // 1 // puDhavI daga-agaNimArutra, taNa rukkha sbiiygaa| tasA a pANA jIva tti, II vuttaM mahesiNA // 2 // tesiM acchaNa-joeNa, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH niccaM hoavvayaM siyA / maNasA kAya-vakkeNaM, evaM havai saMjae // 3 // puDhaviM bhitti silaM lelu', neva bhiMde na saMlihe / tiviheNa karaNa-joeNa, saMjae susamAhie // 4 // suddhapuDhavIe na nisIe, sasaravakhaMmi a pAsaNe / pamajitu nisIijA, jAittA jassa uggaraM // 5 // sIyodagaM na sevijA, silAvuTu himANi a / usiNodagaM tatta-phAsugraM, paDigAhija saMjae // 6 // udaullaM apaNo kAyaM, neva puche na saMlihe / samuppeha tahAbhUgraM, no NaM saMghaTTae muNI // 7 // iMgAlaM agaNiM aciM, alAyaM vA sajoiyaM / na uMjijA na ghaTTijA, no NaM nivvAvae muNI // 8 // tAliyaMTeNa patteNa, sAhA vihuyaNeNa vA / na vIija appaNo kAyaM, bAhiraM vA vi putgalaM // 1 // taNarukkhaM na chidijA, phalaM mUlaM ca kassaI / zrAmagaM vivihaM bIyaM, maNasA vi na patthae // 10 // gahaNesu na ciTThijA, bIesu hariesu vA / udagaMmi tahA niccaM uttiMga-paNagesu vA // 11 // tase pANe na hiMsinjA, vAyA aduva kammuNA / uvarayo savvabhUesa, pAseja vivahaM jagaM // 12 // aTTa suhumAI pehAe, jAI jANinu saMjae / dayAhigArI bhUesu, grAsa ciTTha tAIM mehAvI, bAIkhija viavakhaNe // 14 // siNehaM pupphasahumaM ca, pANuttigaM taheva ya / paNagaM- bIya-hariyaM ca, aMDasuhumaM ca aTThamaM // 15 // evameyANi jANittA, savvabhAveNa sNje| appamatto jae niccaM, savidiyasamAhie // 16 // dhuvaM ca paDilehijjA, jogamA pAyakaMbalaM / sinja-muccArabhUmiM ca, saMthAraM aduvA''sagAM // 17 // uccAraM pAsavaNaM, khelaM siMdhANajalliyaM / phAsugraM paDilehittA, pariThThAvija saMjae // 18 / pavisittu parA. gAraM, pANaTThA bhogaNasta vA / jayaM ciTTha miyaM bhAse, na ya rUvesu maNaM kare // 11 // bahu~ suNehi kannehiM, bahu~ acchIhiM picchii| na ya diTTa suyaM savvaM, bhikkhU avakhAu-marihai // 20 // suyaM vA jaI vA diTTa, na Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadazakAlika-sUtram / adhyayanaM 8 ] . [ 27 lavijovaghAiyaM / na ya keNa uvAeNaM, gihijoga samAyare // 21 // niTThANaM rasanijjUdaM bhadagaM pAvagaMti vA / puTTho vA vi apuTTho vA, lAbhAlAbhaM na nidise // 22 // na ya bhoyagAMmi giddho, care uMcha ayNpiro| aphAsugraM na bhujijA, kIya-mudde si-yAhaDaM // 23 // saMnihiM ca na kuvijA, aNumAyaM pi saMjae / muhAjIbI asaMbaddhe, havija jaganissie // 24 // lUhavittI susaM. tu?, appicche suhare siyA / bAsurattaM na gacchijjA, succAgAM jiNa-sAsa // 25 // kanasukkhehiM sohiM, pemaM nAbhinivesae / dArugAM kakasaM phAsaM, kAraNa ahiyAsae // 26 // khuhaM pivAsaM dustijjaM, sI urAhaM araI bhayaM / ahiyAse avahiyo, dehaduvakhaM mahAphalaM // 27 // atthaMgayaMmi bAIcce, puratthA a nnugge| yAhAra-mAIyaM savvaM, maNasA vi na patthae // 28 // atitiNe aca.le, appabhAsI miyAsaNe / havija upare daMte, thovaM, laddha na khisae // 21 // na bAhiraM paribhave, attANaM na samukase / sualAbhe na majijA, jaccA tavassi-buddhie // 30 // se jANamajANaM vA, kaTu zrAhammiyaM payaM / saMvare khippamappANAM, bIyaM taM na samAyare // 31 // aNAyAraM para kammaM, neva gUhe na nihnve| suI sayA viyaDabhAve, asaMsatte jiiMdie // 32 // amohaM vayaNAM kujA, pAyariyassa mahappaNo / taM parigijma vAyAe, kammuNA uvavAyae // 33 // adhuvaM jIviyaM nacA, siddhimaggaM vizrANiyA / viNipaTTija bhogesu, grAu parimigramappaNo // 34 // balaM thAmaM ca pehAe, saddhA-mArugga-mappaNo / khittaM kAlaM ca vinAya, tahappA nijujae // 35 // jarA jAba na pIDei, vAhI jAva na vaDaDhai / jAviMdiyA na hAyaMti, tAva dhamma samAyare // 36 // kohaM mAgaNaM ca mayaM tra, lobhaM ca pAva-baDDayAM / vame cattAri dose u, Icchato hiamappaNo // 37 // koho pII paNAsei, mANo vinny-naasnno| mAyA mittANi nAseI, lobho savva-viNAsaNo // 38 // usameNa haNe kohaM mAgAM maddavayA jiNe / mAyaM cajavabhAveNa, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgA lobhaM saMtosayo jiNe // 31 // koho a mANo zra aNiggahIzrA, mAyA a lobho zra pavaDhamANA / cattAri ee kasiNA kasAyA, siMcanti mUlAI puNabhAssa // 40 // rAyaNiesu viNayaM pauMje, dhuvasIlayaM sayayaM na haaviijaa| kummundha allINa-palINa-gutto, parakamijA tava-saMjamaMmi // 41 // nidaM ca na bahu manijA, sappahAsaM vivje| miho kahAhiM na rame, sajjhAyaMmi rayo sayA // 42 // jogaM ca samaNadhammami, juje aNalaso dhuvaM / juto asamaNavamnami aTTha lahai aNuttaraM // 43 // Ihaloga-pAratta higraM, jegAM gachaI suggii| bahussuyaM panjuvAsinjA, pucchijattha viNicchayaM // 44 // hatthaM pAyaM ca kAyaM ca, paNihAya jiiNdie| allINa gutto nirie, sagAse guruNo muNI // 45 // na pakkhayo na puro, neva kiccANa pitttthyo| na ya uruM samAsija, ciTThijA gurUgAMtie // 46 // apucchiyo na bhAsijA, bhAsamANassa yaMtarA / piTTimaMsaM na khAijA, mAyAmosaM vivajae // 47 // appattiyaM jeNa siyA, thAsu kupija vA pro| sabbaso.taM na bhAsijjA, bhAsaM ahigragAmiNiM // 48 // diTTa mizraM asaMdiddhaM, paDipunnaM viyaM jiyaM / ayaMpira-maNuviggaM, bhAsaM nisira attavaM // 4 // zrAyAra-pannattigharaM, diTThivAya-mahijagaM / vAyavikkhaliyaM nacA, na taM uvahase muNI // 50 // nakkhattaM sumiyAM jogaM, nimittaM maMtta-bhesajaM / gihiNo taM na bAikkhe, bhUyA. higaragAM payaM // 51 // annaTTha pagaDaM layagAM, bhainja sayaNAsagAM / uccArabhUmisaMpannaM, ItthI-pasu-vivanjiyaM // 52 // vivittA a bhave sijjA, nArINAM na lave kahaM / gihi-saMthavaM na kujA, kunjA sAhUhi saMthavaM // 53 // jahA kukkuDapoassa, niccaM kulalayo bhayaM / evaM khubaMbhayArissa, ItthI viggahayo bhayaM // 54 // cittabhittiM na nibhAe, nAriM vA su-alaMkiyaM / bhavakharaM piva dachRNAM diTTi paDisamAhare // 55 // hattha-pAya-paDicchinnaM, kanna nAsa-vigappiyaM / avi vAsasayaM nAriM, baMbhayArI vivajae / / 56 // vibhUsA Itthi Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 29 bhImaddazakAlika-sUtram / adhyayana hai] saMsaggo paNIyaM rasabhoyaNaM / narassatta-gavesissa, visaM tAlauDaM jahA // 57 / / aMga-paccaMga-saMThANaM, cArulavitra-pehiyaM / itthINaM taM na nijmAe, kAmarAga vivaDdaNaM // 58 // visaesu maNunnesu, pemaM nAbhinivesae / aNiccaM tesi vinAya, pariNAma puggalANa y|| 56 // puggalANaM pariNAma, tesi naccA jahA thaa| viNI taraho vihare, sIIbhaeNa appaNA // 6 // jAi saddhAI nikkhato, pariyAyANa-muttamaM / tameva aNupAlijA, guNe pAyariya-saMmae // 61 // tavaM cimaM saMjama-jogayaM ca, sajmAya-jogaM ca sayA ahiTThie / sUre va seNAi samatta-mAuhe, alamappaNo hoi alaM paresiM // 62 // sajmAya-sajmANa-rayassa tAiNo, apAva-bhAvassa tave rayassa / visujjhai jaM si malaM purekaDaM, samIriyaM rupamalaM va joiNA // 63 // se tAriMge dukkhasahe jiiMdie, suraNa jutte amame akiMcaNe / virAyaI kammaghaNAMmi avagae, kasiNabha-puDAvagameva va caMdime // tti bemi // 64 // // iti aSTamamadhyayanam // 8 // // 6 // atha vinayasamAdhi-nAmaka-navamamadhyayanam // __thaMbhA va kohA va mayappamArA, gurussagAse viNayaM na sivakhe / so ceva u tasma abhUbhAvo, phalaM va kIyassa vahAya hoI // 1 // je zrAvi maMditi, guru viittA, Dahare ime appasuasatti nacA / hIlaMti miccha paDi. vajamANA, karaMti yAsAyaNa te guruNaM // 2 // pagaIi maMdA vi bhavaMti ege, DaharA vi a je suybuddhokveyaa| yAyAramaMtA guNasuTTiappA, je hIliyA sihirikha bhAsa kujA // 3 // je prAvi nAgaM DaharaM ti nacA, thAsAyae se ahiyAya hoi / evAyariyaM pi hu hIlayaMto, niyacchaI jAipahaM khu maMdo // 4 // zrAsIviso vA vi paraM suruTo, kiM jIvanAsAu paraM na kujA ! yApariyapAyA puNa appasannA, abohi-yAsAyaNa natthi mukkho // 5 // jo pAvagaM jalia-mavakamijA, pAsIvisaM vA vi hu koviijaa| jo vA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // trayodazamo vibhAga - visaM khAyai jIviTThI, esovamAptAyaNayA gurUNaM // 6 ||siyaa hu se pAvaya no DahejA, pAsIviso vA kuviyo na bhavakhe / siyA visaM hAlahalaM na mAre, na yAvi mokkho guru hIlaNAe // 7 // jo pavvayaM sarisA bhettu-micche, suttaM va sIhaM pddibohejaa| jo vA dae satti-agge pahAraM, esovamAsAyaNayA gurUNaM // 8 // siyA hu sIteNa giri pi bhinde, siyA hu sIho kuviyo na bhakkhe / siyA na bhindija va satti-aggaM, na yA vi mokkho guru hIlaNAe // // pAyariya-pAyA puNa appasannA, amohi-yAsAyaNa natthi mukkho| tamhA praNAbAha-suhAbhikaMkhI, guruppasAyA-bhimuho ramejA // 10 // jahAhiaggI jalaNaM namase, nANAhuI-manta-payA-bhisittaM / evAyariyaM uvaciTTaejA, aNanta-nANovagayo vi snto||11|| jassantie dhammapayAI sikkhe, tassantie veNaiyaM pauMje / sakArae sirasA paMjalIyo, kAya ggirA bho maNasA ya niccaM // 12 // lajA-dayA-saMjama-baMbhaceraM, kallANa-bhAgirasa visohi-ThANaM / je me guru sayaya-maNusAsayanti, tehaM guru sayayaM pUyayAmi // 13 // jahA nisante tavaNacimAlI, pabhAsaI kevala-bhArahaM tu| evAyariyo suya sIlabuddhie, viroyai suramajjhe va indo // 14 // jahA sasI komuI joga-jutto, nakkhatta-tArAgaNa-parivUDappA / khe sohai vimale abbhumavake, evaM gaNI sohaI bhikkhumajjhe // 15 // mahAgArA pAyariyA mahesI, samAhi-joge suya-sIlabuddhie / sampAviu-kAme aNuttarAI, yArAhae tosai dhamma-kAmI // 16 // subANa mehAvi-subhAsiyAI, sussUsae yAyAriyappamatto / dhArAhaIttANa guNe aNege, se pAvai siddhimaNuttaraM // tti bemi // 17 // ___ // iti navamAdhyayane prathama uddezakaH // 9 // // 6 // atha navamAdhyayane dvitIyaH uddezakaH // mUlAu bandhapabhayo dumassa, khandhAu pacchA samuventi sAhA / sAhappa. sAhA virahanti pattA, tayo se puSkaM ca phalaM rasoya // 1 // e dhammassa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 31 zrImaddazavaikAlika-putram / adhyayanaM 9 ] viNayo, mUlaM paramo se mukkho / jeNa kittiM sugraM sigdhaM, nIsesaM cAbhigacchai // 2 // je ya carADe mie thaddhe, duvvAI niyaDI saDhe / vujhaI se avi. NIyappA, kaTTha soyagayaM jahA // 3 // viNayaM pi jo uvAeNaM, coIyo kuppaI nro| divvaM so sirimijanti, daMDeNa paDisehae // 4 // vheba zravaNIyappA, uvavajjhA hayA gyaa| dIsanti duhamehantA, yAbhiyoga-muva. TThiyA // 5 // taheva suviNIappA, uvavajjhA hayA gyaa| dIsanti suhamehantA, iDhi pattA mahAyasA // 6 // taheva aviNIappA logasi nara-nAriyo / dImanti duhamehantA, chAyA te vigalindiyA // 7 // daNDa-sattha parijurANA, yamabha-vayaNehi ya / kaluNA vivanna-chandA, khuppiyAptA-parigayA / / 8 // taheva suviNIyappA, logaMli nara-nAriyo / dIsanti suhamehantA, iti pattA mahA. yamA // 1 // taheva aviNIyappA, devA jakkhA ya gulmgaa| dIsanti duha. mehantA, yAbhiyoga-muvaTThiyA // 10 // taheva suviNIyappA, devA jakkhA a gunjhgaa| dIsanti suhamehantA, iDhi pattA mahAyasA // 11 // je pAyariyauvamAyANaM, sussUsA-vayaNaM karA / tesiM sikkhA paDDanti, jalasittA iva pAyavA // 12 // appaNaTThA paraTThA vA, sippA neuNiyANi y| gihiNo upabhogaTTA, iha logassa kAraNA // 13 // jeNa bandhaM vahaM ghoraM, parizrAvaM ca dAruNaM / simkhamANA niyacchanti, juttA te laliindiyA // 14 // tevi taM guru pUnti, tassa sippassa kAraNA / sakArenti namaMsanti, tuTThA nidasavattiNo // 15 // kiM puNa je sugraggAhI, aNanta hiyakAmae / pAyariyA jaM vae bhikAya, tamhA taM nAIvattae // 16 // nIyaM sejjaM gaI ThANaM, nIyaM ca yAsaNANi ya / nIyaM ca pAe vandijA, nIyaM kunnA ya aMjaliM // 17 // saMghaTTaittA kAeNaM, tahA uvahiNAmavi / khameha avarAhaM me, vaija na puNu ti y|| 18 // duggayo vA payoeNaM, coiyo vahai rahaM / evaM dubuddhi kicANaM vutto vutto paDubbaI // 16 // (yAlavante lavante vA, na nimijAi paDi Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / trayodazamI cimAgaH ssuNe / muttUNaM yAtaNaM dhIro, sussUmAe paDissuNe 1) kAlaM chandovayAraM ca, paDilehitANa hehiM / teNaM teNaM AeNaM, taM taM saMpaDivAyae // 20 // vivattI aviNIyassa, sampattI viNiyassa a| jasseyaM duhayo nAyaM, sikkhaM se abhigacchaI // 21 // je prAvi carADe maI iDiTa-gArave, pisuNe nare sAhasa-hINapesaNe / adiTTha-dhamme viNae akovie, asaMvibhAgI na hu tassa mukkho // 22 // ni savattI puNa je gurUNaM, suyattha-dhammA viNayammi koviyA / taritu te yohamiNaM duruttaraM, khavittu kammaM gaimuttamaM gaya // ti bemi // 23 // // iti navamAdhyayane dvitIya uddezakaH / / 9-2 / / // // atha navamAdhyayane :: tRtIya uddezakaH // pAyariyaM aggi-mivAhiaggI, sussUmamANo pddij.g.rejaa| bAloIyaM iMgiyameva nacA, jo chandamArAhayai sa pujo|| 1 // yAvAramaTThA viNayaM pauMje, suspsU samANo parigijjha vavakaM / jahovaiSTuM abhikaMkhamANo, guruMtu nAsAyayaI sa pujjo // 2 // rAyaNiesu viNayaM pauMje, DaharA vi ya je pariyAya-jeTThA / niyattaNe vaTTaI saJcabAi, yogaya vakakare sa pujjo // 3 // annAyauchaM caraI visuddhaM, javaNaTThayA samuyANaM ca niccaM / aladbhuyaM no paridevaejjA, laddhana vikatthai sa pujjo // 4 // saMthAra-sejjAsaNa-bhattapANe, apicchayA ailAbhe vi sante / jo evamappANa-bhitosaejA, saMtosa-pAhannarae sa pujjo // 5 // sakA saheuM grAsAi kaMTayA, ayomayA ucchahayA nareNaM aNAsae jo u saheja kaMTae, vaimae karANasare sa pujjo // 6 // muhuttadukkhA u havanti kaMTayA,azro mayA te vi tayo su-uddharA / vAyAduruttANi duruddharANi, verANubandhINi mahabbhayANi // 7 // samAvayantA vayaNAbhighAyA, karaNaMgayA dummaNiyaM jaNanti / dhammo ti kicA paramaggasUre, jiindie jo sahaI sa pujjo // 8 // avagaNavAyaM ca parammuharasa, paJcakhayo pahiNIyaM Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadazakAlika-mUtram :: adhyayanaM 9 ] [ 33 va bhAsaM : yohAriNiM appiyakAriNiM ca, bhAsaM na bhAseja sayA sa pujo // 6 // alolue ahae abhAI, apisuNe yAvi adINavitI / no bhAvae no viya bhAviyappA, akouhalle ya sayA ya pujo // 10 // guNehiM sAhU aguNehiM'sAhU, gerAhAhi sAhu guNa muca'sAhU / viyANiyA appaga-mappaeNaM, jo rAgadosehiM samo sa pujjo // 11 // taheva DaharaM va mahalagaM vA, itthIM pumaM pavvaiyaM gihiM vA / no hIlae novi ya khiMsaejjA, thaMbhaM ca kohaM ca cae sa pujjo // 12 // je mANiyA sayayaM mANayanti, jatteNa kannaM va nivesayanti / te mANae mANarihe tabassI, jiindie saccarae sa pujjo // 13 // tesiM guruNaM guNasAyarANaM, socANa mehAvI subhAsiyAI / care muNI paMcarae tigutto, caukasAyA-vagae sa pujo // 14 // gurumiha sayayaM paDiyariya muNI, jiNamaya niuNe abhigama-kusale / dhuNiya rayamalaM purekaDaM, bhAsuramaulaM gaI gaya (vai) // tti bemi // 15 // // iti navamAdhyayane tRtIya uddezakaH // 6-3 // // 6 // atha navamAdhyayane caturtha uddezakaH // suyaM me grAusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM, iha khalu therehiM bhagavantehiM cattAri viNayasamAhiTThANA pannattA, kayare khalu te therehiM bhagavantehiM cattAri viNaya-samAhi-TANA pannattA ? ime khalu te therehiM bhagavantehiM cattAri viNayasamAhiTTANA pannattA, taM jahA-viNayasamAhi suyasamAhi, tavasamAhi, thAyArasamAhi // sU0 1 // viNae sue a tave, pAyAre nica pNddiyaa| abhirAmayanti appANaM, je bhavaMti jiindiyA // 1 // caubihA khalu viNayasamAhi bhavaI, taM jahA-anusAsijanto sussUsai 1, samma sampaDivajai 2, veyamArAhai 3, na ya bhavai attasampaggahie 4, cautthaM payaM bhavai bhavai ya ettha silogo // sU0 2 // peheI hiyANusAsaNaM, sussUsai taM ca puNo ahiTTie / na ya mANa-maeNa majaI, viNaya-samAhI pAyayaTThie // 2 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH caubihA khalu suyasamAhi bhavai, taM jahA-suyaM me bhavissaitti ajjhAIyavvaM bhavai 1, egaggacitto bhavissAmitti abhAIyavvaM bhavaI 2. appANaM ThAvaissAmitti anjhAIyavvaM bhavaI 3, Thiyo paraM vaissAmitti zrajhAIyavvaM bhAI 4. cautthaM payaM bhavaI ya ettha silogo // sU. 3 // nANamegaggacitto ya, Thiyo ya ThAvaI paraM / suyANi ya ahijittA, rayo suya-samAhie // 3 // caubihA khalu tavasamAhI bhavai, taM jahA-no ihalogaTTayAe tavamahi. TThijA 1, no paralogaTThayAe tavamahiTThijA 2, no kitti-varANasadda-silogaTThayAe tavamahiTThijA 3, nannattha nijaraTTayAe tavamahiTThijA 4, utthaM payaM bhavai, bhavai ya ettha silogo // sU0 4 // viviha guNa-tavo-rae ya niccaM, bhavai nirAsae nijaraTThie / tavasA dhuNai purANa-pAvagaM, jutto sayA tava. samAhie // 4 // caravihA khalu aAyArasamAhI bhavai, taM jahA-no ihalogaTThayAe yApAramahiTThijA 1, no paralogaTTayAe aAyAramahiTThijjA 2, no kitti varANasada silogaTTayAe yAyAramAheTThijA 3, nanastha bArahantehiM heahiM pAyAramahihijA 4, cautthaM payaM bhavai, bhavai ya ettha silogo // mU0 5 // jiNavayaNa-rae atintiNe, paDipurANAyaya-mAyayaTThie / aAyArasamAhi saMvuDe, bhavaI ya dante bhAva-sandhae // 5 ||abhigm cauro samAhiyo, suvilu dro susamAhiyappayo / viula-hiyaM-suhAvahaM puNo, kubaI so payakhemamappaNo // 6 ||jaaimrnnaayo muccaI, itthaMtthaM ca caeI sambaso / siddhe vA bhavaI sAsae, devo vA apparae mahaDDie // tti bemi // 7 // // iti navamAdhyayane caturtha uddezakaH // // iti navamamadhyayanam // 9 // // 10 // atha sabhikSu-nAma-dasamamadhyayanam // nikkhammamANAi ya budbhavayaNe, niccaM cittasamAhiyo havijA / itthINa vasaM na yAvi gacche, vantaM no paDiyAyai je sa bhikkhU // 1 // puDhavi na khaNe na khaNAvae, sIbodagaM na pie na piyAvae / agaNi-satthaM jahA suni Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaddazavaikAlika-sUtram :: adhyayanaM ] [ 35 siyaM, taM na jale na jalAvae je sa bhikkhU // 2 // anileNa na vIe na vIyAvae, hariyANi na chinde na chindAvae / bIyANi sayA vivajayanto, sacittaM nAhArae je sa bhikkhU // 3 // vahaNaM tasa-thAvarANa hoi, puDhavi-taNa kaTTa-nissiyANaM / tamhA uddasiyaM na bhuje, no vi pae na payAvara je sa bhikkhU // 4 // roIya-nAyaputta-vayaNe, attasame manneja chappi kaae| paMca ya phAse mahavyayAI, paMcAsava-saMvarae je sa bhikkhU // 5 // cattAri vame sayA kasAe, dhuvajogI havija buddhavayaNe / grahaNe nijAya-rUvarayae, gihijogaM parivajae je sa bhivarakhU // 6 // sammabiTThi sayA amUDhe, asthi hu nANe tave saMjame y| tavamA dhuNaI purANa-pAvagaM, maNa-vaya-kAya-susaMvuDe je sa bhikkhU // 7 // tahava asaNaM pANagaM vA, vivihaM khAima-sAimaM lbhittaa| hohI aTTho sue pare vA, taM na nihe nihAvae je sa bhikhU // 8 // taheva asaNaM pANagaM vA, vivihaM khAima-sAimaM labhittA / chandiya sAhammizrANa bhuje, bhocA-sajjhAya rae ya je sa bhikkhU // 1 // na ya vuggahiyaM kahaM kahejA, na ya kuppe nihuindie pasante / saMjame dhuvaM jogeNa jutte, uvasante aviheDae je sa bhikkhU // 10 // jo sahai hu gAma-kaeTae, akosa-pahAra-tajjaNAyo yA bhaya-bherava-saha-sappayAse, sama-suha-dukkha sahe ya je sa bhikkhU // 11 // paDimaM paDivajiyA masANe, no bhIyae bhaya bheravAI digrasta / viviha guNa tavo-rae ya niccaM, na sarIraM cAbhikaMkhai je sa bhivakhU // 12 // asaI vosaTTha-catta-dehe, akuTTa va hae va lUsie vA / puDhavi-same muNI havijA, aniyANe yakouhalle je sa bhivakhU // 13 // thabhibhUya kAraNa parIptahAI, samuddhare jAi-pahAyo appayaM / viIttu jAi-maraNaM maha bhayaM, tave rae sAmaNie je sa bhikkhU // 14 // hattha-saMjae, pAya-saMjae vAya-saMjae saMjaindie / ajhappa rae susamAhiyappA, suttatthaM ca viyANai je sa bhikkhU // 15 // uvahimmi yamucchie agiddhe, annAya uMcha pula nippu. lAe / kaya-vikraya-sannihiyo virae, savva-saMgAragae ya je sa bhivakhu // 16 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] [ bhImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH alola-bhikkhU u rasesu giddhe, uMcha care jIviya nAbhikakhe / iDDiM ca sakAraNa-pUyaNaM ca, cae ThipaNA aNihe je sa bhikkhU // 17 // na paraM vaejAsi ayaM kutIle. jeNana kuppeja na taM vejaa| jANiya patteyaM purANa-pAvaM. attANaM na samukkase je sa bhikkhU // 18 // na jAImatte na ya rUvamatte, na lAbhamatte na sueNa matte / mayANi savvANi vivajaittA, dhammajmANa-rae je sa bhikkhU // 11 // paveyae aja-payaM mahAmuNI, dhamme Thiyo ThAvayai parapi / nikkhamma vajjeja kusIlaliMgaM, na yAvi hAsaM kuhae je sa bhikkhU // 20 // taM dehavAsaM asuiM asAsayaM, sayA cae nica-hiyaTThiyappA / chindinu jAImaraNassa bandhaNaM, uvei bhikkhU apuNAgamaM gaI // ti bemi // 21 // // iti dazamamadhyAyanam // 10 // // atha zrIrativAkyA'bhidhA prathamA cUlikA // iha khalu bho panvaieNaM utpannadukkheNaM saMjame arai samAvanna-citteNaM zrohANuppehiNA aNohAieNaM ceva hayararisa-gayaMkusa-poya-paDAgAbhUyAI ImAI aTThArasa ThANAI sammaM saMpaDilehiavvAiM bhavaMti, taM jahA hai bho dussamAe duppajIvI 1, lahusagA ittariyA gihINaM kAmabhogA.2, bhujo ya sAibahulA maNussA 3, ime a me dukhe na cirakAlopaTTAi bhavissai 4, zromajaNapurakAre 5, vaMtassa ya paDiaAyaNaM 6, aharagai vAsovasaMpayA 7, dulhe khalu bho gihINaM dhamme gihavAsamanjhe vasaMtANaM 8, pAyaMke se vahAya hoi 1, saMkappe se vahAya hoi 10, sovakkese gihavAse, niruvakkese pari. zrAe 11, baMdhe gihavAse, mukkhe parivAe 12, sAvajje gihavAse, aNavajje parivAe 14, bahusAhAraNA gihINaM kAmabhogA 14, patteyaM punapAvaM 15, aNicce khalu bho maNuyANa jIvIe kusaggajalabiMducaMcale 16, bahu~ ca khalu bho pAvaM kammaM pagaDaM 17, pAvANaM ca khalu bho kaDANaM kammANaM puliM ducitrANaM duppaDikaMtANaM veittA muvakho nasthi aveittA tavasA vA jhosaittA 18, Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ritapai ||2||ddaavaa paDiyo hama Apa nAvayuSmAI thA zrImadazakAlika-sUtram / adhyayanaM . ] aTThArasamaM payaM bhavai, bhavai a ittha silogo| jayA ya cAI dhamma, zraNajo bhogakAraNA / se tattha mucchie bAle, zrAyaI nAvabujhaI // 1 // jayA yohAviyo hoi, Ido vA paDiyo chamaM / savva-dhamma-paribhaTTho, sa pacchA paritappai // 2 // jayA a vaMdimo hoi, pacchA hoi avaMdimo / devayA va cuyA ThANA, sa pacchA paritappai // 3 // jayA a pUimo hoi, pacchA hoi apaimo / rAyA va raja-pabhaTTho, sa pacchA paritappaI // 4 // jayA zra mANimo hoi, pacchA hoi amANimo / siTivva kabbaDe chUDho, sa pacchA paritappaI // 5 // jayA zra theratho hoI, samajhakaMta-jubvaNo / macchu bva galaM gilittA, sa pacchA paritappaI // 6 // jayA ya ku.kuTuMbassa, kutattIhiM vihammaI / hanthI va baMdhaNe baddho, sa pacchA paritappaI // 7 // putta-dAra-parIkinno, mohasaMtANa-saMtayo / paMkosanno jahA nAgo, sa pacchA paritappaI // 8 // aja yAhaM gaNI hu~to, bhAviappA bahussuyo / jai haM ramato parizrAe, sAmanne jiNadesie // 1 // devalogasamANo ya, pariyAyo mahesiNaM / rayANaM arayANaM ca, mahAnaraya-sAriso // 10 // yamarovamaM jANiya suvakhamuttamaM, rayANa pariyAi tahA'rayANaM / nirayovamaM jANiya dukkhamuttamaM, ramija tamhA pariyAi paMDie // 11 // dhammAu bhaTTha siriyo aveyaM, jannaggi vibhAya-miva'ppateyaM / hIlaMti NaM dubbihiyaM kusIlA, dADhuDDiyaM ghoravisaM va nAgaM // 12 // ihebadhammo ayaso akittI, dunnAmadhijjaM ca pihujaNaMmi / cuassa dhammAu ahammaseviNo, sabhinnavittassa ya hiTThayo gai // 13 // bhujittu bhogAiM pasajjha ceyasA, tahAvihaM kaTu asaMjamaM bahu~ / gaI ca gacche aNahibhiyaM duI, bohI ase no sulahA puNo puNo // 14 // imasta tA neraIassa jaMtuNo, duhovaNIassa kilesavattiNo / paliyovamaM jhijai sAgarovamaM, kimaMga puNa majma imaM maNoduhaM // 15 // na me ciraM dukkhamiNaM bhavissai, asAsayA bhoga Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : trayodazamo vibhAgaH pivApta jaMtuNo / na ce sarIreNa imeNa'vissaI, avissai jIviya-pajaveNa me // 16 // jassevamappA u havija nicchiyo, cauja dehaM na hu dhammasAsaNaM / taM tArisa no pailaMti iMdiyA, uviMtavAyA sudaMsaNaM giri // 17 // Icceva saMpassiya buddhimaM naro, pAyaM uvAyaM vivihaM vidyANiyA / kAraNa vA adu mANaseNaM, tiguttigutto jiNavayaNa-mahiTijAsi // tibemi // 18 // // iti prathamA calikA // 1 // // atha zrIviviktacaryA'bhidhA dvitIyA cUlikA // cUligraM tu pavavakhAmi, suyaM kevali bhAsiyaM / jaM suNittu supurANANaM, dhamme uppajjae maI // 1 // agusotra-paTTia-bahujaNami, paDisoya laddhalakkheNaM / paDisoameva appA, dAyavo hou-kAmeNaM // 2 // aNusoyasuho loyo, paDisoyo pAsavo suvihiANaM / aNusoo saMsAro, paDisoyo tassa uttaaro|| 3 // tamhA bAyAra-parakameNaM, saMvara-samAhi-bahuleNaM : cariyA guNA aniyamA a, hu~ti sAhUNa daTTavvA // 4 // anieya-vAmo samuyANacariyA, annAya-uMchaM pairikayA ya / appovahI kalahavivajaNA a, vihAracariyA isiNaM pasatthA // 5 // pAinna-yomANa-vivajaNA a, yosannadihADa. bhattapANe / saMsaTTa kappeNa carija bhikkhU, tajAya-saMsaTTha jaI jaIjA // 6 // amaja-maMsAsi amaccharIyA, abhikkhaNaM nivigaI gA ya / abhivakhaNaM kAussaggakArI, sajmAyajoge payayo hvijaa| 7 // na paDinnavijA sayaNAsaNAI, sijja nisijja taha bhattapANaM / gAme kule vA nagare va dese, mamattabhAvaM na kahiM pi kujA // 8 // gihiNo veyAvaDigraM na kujA, abhi. vAyaNa-vaMdaNa-pUaNaM vA / asaMkiliTehiM samaM vasijjA, muNI carittasma jayo na hANI // 1 // na yA labhejjA niuNaM sahAyaM, guNAhiyaM vA guNayo samaM vA / ikko vi pAbAI vivajjayaMto, viharijja kAmesu asajjamANo // 10 // saMvaccharaM vA vi paraM pamANaM, boyaM ca vAsaM na tahiM Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadazavakAlika-stram / adhyayana 10) vasijjA / suttasta maggeNa carinja bhikkhu, sutassa atyo jaha pANaveI // 11 // jo pubbaratAvarattakAle, saMpikkhae appaga-mappageNaM / kiM me kaDaM kiMtra me kiccasesaM, ki sakaNijjaM na samAyarAmi // 12 // kiM me paropAsai kiM ca appA, kiM vAhaM khaliyaM na vivajayAmi / iJceva sammaM aNupAsamANo, aNAgayaM no paDibaMdha kujA // 13 // jattheva pAse kai duppauttaM, kAraNa vAyA adu mANaseNaM / tattheva dhIro paDisAharijA, zrAino khipamitra khalINaM // 14 // jasserisA joga jiiMdiassa, dhiImatro sampurisasma niccaM / tamAhu loe paDibudrajIvI, so jIbaI saMjama-jIvieNaM // 15 // appA khalu sayayaM rakkhiyo, sabidiehiM susamAhiehiM / arakkhiyo jAipahaM uvei, surakkhiyo savvaduhANa mubaI ||ti bemi // 16 // ||iti dinIya patikA // 2 // // iti zrIdazavakAlika-sUtraM samAptam // (anyAyaM 700) Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 zrImaddazavaikAlika-sUtra RAR // () ) () Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutakevali-zrImadbhadrabAhusvAmipraNItA sabhASyA shriipinnddniyuktiH| - -::-- piMDe uggama uppAyosaNA saM joyaNA pamANaM ca / iMgAla dhUma kAraNa aTTavihA piNddnijjuttii|| 1 // piMDa nikAya samUhe saMpiMDaNa piMDaNAya samavAe / samumaraNa nicaya upacaya cae ya jumme ya rAsI y|| 2 // piMDassa u nikkhevo caukayo chakkayo va kAyayo / nikkhevaM kAUNaM parUvaNA tassa kAyayA // 3 // kulae caubhAgassa saMbhavo chakkae caurAhaM ca / niyameNa saMbhavo asthi chakagaM nivikhave tamhA // 4 // nAmaMThavaNApiMDo davve khette ya kAla bhAve ya / eso khalu piMDassa u nikkhevo chaviho hoi // 5 // gorANaM samayakayaM vA jaM vAvi havejja tadubhaeNa kayaM / taM biMti nAmapiMDaM TharaNApiMDaM ayo vocchaM // 6 // guNaniphannaM gorANaM taM ceva jahatthamasthavI beti / taM puNa khavaNo jalano tavaNo pavano paIvo vA // 1 // piMDaNa bahuivvANaM paDibavakheNAvi jattha piMDakkhA / so samayakayo piMDo jaha suttaM piMDapaDihAI // 2 // jassa puNa piMDavAyaTThayA paviTThassa hoi saMpattI / guDa. yoyaNapiDehiM taM tadubhayapiMDamAiMsu // 3 // ubhayAirittamahavA annapi hu asthi loiyaM nAma / attAbhippAyakayaM jaha sIhaga-devadattAI // 4 // gorANasamayAirittaM iNamannaM vA'vi sUiyaM nAma / jaha piMDautti kIrai kassai nAmaM maNUmasta // 5 // tulle'vi abhippAe samayapasiddhaM na girAhae loyo / jaM puNa loyapasiddhaM taM sAmaiyA uvacaranti // 6 // (bhA0) akkhe varADae vA kaTTha putthe va cittAmme vA / sambhAvamasambhAvaM ThavaNApiMDaM viyANAhi Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / trayodazamo vibhAgaH // 7 // ikko u asa bhAve tirAhaM ThapaNA u hoi sabbhAve / cittesu asanbhAve daarualeppovlesiyro|| 7 // (bhA0) tiviho u dabapiMDo sacitto mIsayo acitto ya / ekkekassa ya etto nava nava bheSA u patteyaM // 8 // puDhavI grAukAyo teU vAU vaNassaI ceva / beiMdiya teiMdiya cauro paMceMdiyA ceva // 1 // puDhavIkAyo tiviho saccitto mIsayo ya accitto / saccitto puNa duviho nicchayavavahArayo ceva // 10 // nicchayayo saJcitto puDhavimahApabbayANa bahumajjhe / acittamIsavajo seso vavahArasaccitto // 11 // khIradumahe? paMthe kaTThole iMdhaNe ya mIso u / porisi ega duga tigaM bahuiMdhaNamanjhayove ya // 12 // sIurAhakhArakhatte aggIloNUma-aMbilenehe / vuvakaMtajoNieNaM payoyaNaM teNimaM hoi // 13 // avaraddhi gavisabaMdhe lavaNena va surabhi-uvalaeNaM vA / accittassa u gahaNaM payoyaNaM teNimaM va'nnaM // 11 // ThANanisiyaNa-tuyaTTaNa uccArAINa ceva ussaggo / ghuTTaga-Dagalaga-levo emAi poyaNaM bahuhA // 15 // aAukAyo tiviho sacitto mIsayo ya acitto| sacitto puNa duviho nicchaya-vavahArayo ceva // 16 // ghaNaudahI ghaNavalayA karagasamuhaddahANa bahumajjhe / aha nicchayasacitto vavahAranayassa agaDAI // 17 // usiNodagamaNubatte daMDe vAse ya paDiyamittaMmi / mottUNAdesatigaM cAulaudage'bahu pasannaM // 18 // bhaMDagapAsavalaggA utteDA bubbuyA na saMmati / jA tAva mIsagaM taMdulA ya rajjhati jaavnne||16|| ee u praNAesA tinivi kAlaniyamassa'saMbhavayo / lukakheyara-bhaMDagapavaNa-saMbhavAsaMbhavAIhiM // 20 // jAva na bahuppasannaM tA mIsaM esa ittha pAeso / hoi pamANamacittaM bahuppasannaM tu nAyavvaM // 21 // sIurAhakhArakhatte aggIloNUsa-aMbilenehe / bukkaMtajoNieNaM poyaNaM teNimaM hoi // 22 // pariseyapiyaNahatthAidhovaNaM cIradhovaNaM ceva / yAyamaNa bhANadhuvaNaM emAi poyaNaM bahuhA // 23 // uubaddha dhuvaNa vAusa bhaviNAso aThANaThavaNaM ca / saMpAima-vAuvaho pAvaNa bhUNovaghAzro Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyuktiH ] [43 ya // 24 // aibhAra cuDaNa paNae sIyala-pAuraNa jIrage larANe / yohAraNakAyaraho vAsAsu adhovaNe dosA // 25 // appattecciya vAse savvaM uvahiM dhuvaMti jyaannaae| yasaie u davasta ya jahannayo pAyanijogo // 26 // yAyariya gilANANa ya mailA mailA puNo'vi dhovNti|maa hu guruNa avarANo logaMmi grajIraNAM iyare // 27 // pAyassa paDoyAro dunisija tipaTTa potti rayaharaNaM / ee u na vIsAme jayaNA saMkAmaNA dhuvaNaM // 28 // pAyassa paDoyAro pattagavajjo ya paaynijogo| doni nisijjAyo puNa ambhitara bAhirA ceva // 8 // saMthArutta-colaga-paTTAtinni u havaMti nAyavyA / muhapottiyatti ponI eganisejjaM ca rayaharaNaM / 6 // ee u na vIsAme paidiNamuvayogayo ya jynnaae| saMkAmiUNa dhovaMti chappaiyA tattha vihiNA u // 10 // (bhASyam) / jo puNa vIsAmijai taM evaM viiyraayyaannaae| patte dhoraNavAle uhi vIsAmae sAhU // 21 // abhitaraparibhogaM uvari pAuNai nAidUre ya / tinni ya tinni ya egaM nisiM tu kAUM paricchijjA // 30 // dhovatthaM tina diNe uvariM pAuNai taha ya yAsannaM / dhArei tinni diyahe egadiNaM uvari lataM // 11 // (bhA0) keI ekkekanisi saMvAseuM tihA paricchaMti / pAUgai jai na laggati chappaiyA tAhi dhovaMti // 31 // nivvodagassa gahaNaM kaI bhAgosu asui paDiseho / gihibhAyaNesu gahaNaM Thiya vAse mIsagaM chAro // 32 // gurupaJcakkhANi-gilANa-sehamAINa dhovaNaM puHvaM / to apaNo puHvamahAkaDe ya iyare duve pacchA // 33 // acchoDapi. hiNAsu ya na dhuve dhoe payAvaNaM na kre| paribhoga aparibhoge chAyAyava peha kalANaM // 34 // tiviho teukAyo sacitto mIsayo ya acitto| sacitto puNa duviho nicchayavavahArayo ceva // 35 // iTTApAgAINaM bahumajjhe vijjumAi nicchyayo / iMgAlAI iyarotti mummuramAIu misso u // 36 // yoyaNavaM. jagapAega-aAyAnusiNodagaM ca kummAsA / Dagala-gasarakkhasUI pippalamAI u Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / trayodazamI vibhAgaH uvayogo // 37 // vAukAyo tiviho sacitto mIsayo ya acitto / sacitto puNa duviho nicchayavavahArayo ceva // 38 // savalaya ghaNataNurAyA aAhima aidu deNe ya(su) nicchyyo| vavahAra pAiNAI avakatAI ya zracino // 31 // avakaMtadhaMtaghANe dehANughae ya pIliyAisu ya / acitta vAukAyo (to evaviho) bhaNiyo kammaTThamahaNehiM // 40 // hatthasayamega gaMtA daiyo aJcittu bIyae mIso / taiyaMmi u sacitto vatthI puNa porisidiNesu // 41 // niddheyaro ya kAlo egNtsinnidr-prjjhimjhnno| lukkhAvi hoi tiviho jahannamajbho ya ukkoso // 12 // egaMtasigiddhaMmI porisimegaM yaceyaNo hoi / biiyAe saMmIso taiyAi saceyaNo vatthI // 13 // majjhimaniddhe do porisIu aJcittu mIsayo tie| coutthIe sacitto paraNo daiyAi majhagayo // 14 // porisitigamaJcitto niddhajahannami mIsaMga cautthI / sacitta paMcamIe evaM lubakhe'vi diNabuDDI // 15 // (bhA0 ) daieNa vatthiNA vA payoyaNaM hoja vAuNA mugiNo / gelannami va hojA sacittamIse pariharejjA // 42 // vaNassaikAyo tiviho sacitto mIlayo ya aJcitto / sacitto puNa duviho nicchayavAhArayo ceva // 43 // savyo. 'a'NaMtakAyo saJcitto hoi nicchayanayassa / vavahArasta ya seso mIso pabvAyaroTTAI // 44 // pupphANaM pattANaM saraDuphalANaM taheva harihANaM / vaM(veM)Tami milANaM mI nAyavvaM jIvipajaDhaM // 45 // saMthArapAyadaMDagakhomiya kappA ya pIDhaphalagAI / yosahabhesajjANi ya emAi payoraNaM bahuhA // 46 // biyatiyacauro paMciMdiyA ya tippabhii jattha u sameti / saTTANe saTThANe so piMDo teNa kajamiNaM // 47 // beiMdiyaparibhogo akkhANa sasippasaMkhmAINaM / teiMdiyANa uddeyigAdi jaM vA vae vejo||48|| cariMdiyANa macchiyaparihAro grAsamacchiyA ceva / paMceMdiyapiMDaMmi u avyavahArI u nerajhyA // 41 // cammaTTidaMtanaharoma-siMgayavilAi-chagaNagomutte / khIradadhi-mAjhyANa Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIpiNDaniyuktiH] [ 45 ya paMtridiya-tiriyaparibhogo // 50 // sacitte pavvAvaNa paMthuvaese ya bhikkhadANAI / sIsaTTiga acitte mIsahi-savakha-pahapuccA // 51 // khamagAi kAlakajAiesu pucchinna devayaM kaMtri / paMthe subhAsubhe vA-puccheI(cchAe) divya upayogo // 52 // yaha mIsayo ya piMDo eesi ciya navarAha piMDANaM / dugasaMjogAIyo nAyavve, jAva caramotti / / 53 // sovIragorasAsava-vesaNabhesajja neha sAga phale / poggala-loNaguloyaNa gaNegA piMrADA u saMjoge // 54 // tinni u paesasamA ThANaTiiu davie nayAemA / cAucamapiMDANaM jattha jayA tapasvaNayA // 55 // muttadaviesu jujjai jAi anno nANuvehayo piMDo / muttivimuttesuvi so jujjai nagu maMvabAhulA // 56 // jaha tipaeko khaMdho tisuvi paesesu smogaado| yavibha giA saMvachoha tu nevaM tadAdhAro ? // 57|| Dhaga caurAha niyamA jogavibhAgeNa jujjae pirADo / dosu jahiyaM tu piNDo pariNajai kIrae cAvi // 58 || dumiho u bhAvapiNDo pasatthayo ceva appamattho ca / pani dogahapita pattetra parUpaNaM yogcha / 56 // egavihAi dasaviho pamavayo ce apparastho y| saMjama' vijAcaraNe nANAditigaM ca tiviho u // 60 // nANaM daMgaNa tava saMjamo ya vaya paMca chaca jAgAjA / viDamaNa pAzamA uggahADimA ya piMDammi // 61 // pavayaNamAyA nava baMbhaguttiyoM taha ya samagadhammo ya" / esa pasatyo viMDo bhaNiyo kammamahohiM // 32 // apasatyo ya asaMjama yannANaM yaviraI ya micchattaM / kohAyAsavakAyA kammeguttI ya'hammo y|| 63 // banjhai ya jeNa kamma so sabyo hoi yaSpamatyo u / mucai ya jeNa so uNa paratthayo navare vinnetro // 64 // daMgaNanANacarittANa pajavA je u jattiyA baavi| so so hoi tayakkho pajjavapyAlaNA piNddo||65|| kammANa jeNa bhAveNa appage ciNai cikaNaM piNddN| khA hoi bhAvapiMDo piMDayae piMDaNaM jamhA // 66 // dave accitteNaM bhAvaM.ma(ve ya) Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / trayodazamo vimAgaH pasasthaegihaM pagayaM / uccAriyastha-sarisA sIsamai(sasAu)vikovaNaTThAe // 67 // yAhArauvahi-sejjA pasattha piMDassuvaggahaM kunni| zrAhAre ahigAro aTTahiM ThANehiM so suddho||68 // nivvANaM khalu kajaM nANAitigaMca kAraNaM tassa / niyAkAraNANaM ca kAraNaM hoi aaahaaro|| 61 ||jh kAraNaM tu taMtU paDassa tesiM ca hoMti pamhAI / nANAitigarasevaM zrAhAro mokkhane(ni)massa // 70 // jaha kAraNamaNuvahayaM kajjaM sAhei avikalaM niyamA / mokkhakkhamANi evaM nANAINi u avigalAI // 71 // saMkhevapiDiyAtho evaM piMDo mae samakkhAyo / phuDaviyaDa-pAyaDatthaM vocchAmI esaNaM etto // 72 // esaNa gavesaNA maggaNA ya uggovaNA ya boddhavvA / ee u esaNAe nAmA egaTThiyA hoti // 73 // nAmaM ThavaNA davie bhAvaMmi ya esaNA muNeyavA / dave bhAve ekkekayA u tivihA muNeyavvA // 74 // jamma emai ego suvassa anno tamesae naTuM / sattuM esai anno paeNa anno ya se mccu||75 // emeva sesaesuvi cauppayApaya-acittamIsesu / jA jattha jujjae esaNA u taM tattha joejA // 76 // bhAvesaNA u tivihA gavesa-gahaNesaNA u boddhbaa| gAsesaNA u kamaso pannattA vIyarAgehiM // 77 // agaviTThasta u gahaNaM na hoi na ya agahiyassa paribhogo / esaNatigassa esA nAyabbA zrANu pubbI u / / 78 // nAmaM ThavaNA davie bhAvaMmi gavasaNA muNeyabvA / davvami kuraMgagayA uggama-uppAyaNA bhAve // 79 // jiyasattu devi cittasabha-pavisaNaM kaNagapiTTha-pAsaNyA / dohala-duTabala-pucchA kahaNaM prANA ya purisANaM // 80 // sIvannisarisamoyaga-Thava(kara)NaM sIvaniruvakhahetu su / zrAgamaNa kuraMgANaM pasattha apasastha uvamA u // 81 // viigrameyaM kuraMgANaM, jayA, sIvanni sIyai / purAvi vAyA vAyaMtA, na uNaM puMjakapuMjakA // 82 // hasthigahaNaM gimhe arahaTTohiM bharaNaM ca sarasINaM / accudaeNa nalavaNAahiM. (A)rUDhA gayakulAgamaNaM // 83 // viiyameyaM gajabulANaM, jayA rohaMti Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApiNDaniyuktiH [47 nalavaNA / anayAvi jhAMti hadA (jharA) na ya evaM bahuprodagA // 84 / / uggama uggovaNa maggaNA ya egaTThiyANi eyANi / nAma ThavaNA davie bhAvaMmi ya uggamo hoi // 85 // davvaMmi laDDugAI bhAve tivihoggamo muNeyabo / dasaNanANacarite carittuggameNettha ahigaaro||86 // joisataNAsahINaM mehariNakarANamuggamo davve / so puNa jatto ya jayA jahA ya dabuggamo vacco / / 87 // vAsaharA aNujattA atthANI jogga kiDkAle ya / ghaDagasarAvesu kayA u moyagA laDDugapiyassa // 88 // joggA ajirANa mAruya nisagga tisamuttha to suismutthoN| zrAhAruggamaciMtA asuitti duhA malappabhavo // 81 // tassevaM veragguggameNa sammatta-nANacaraNANaM / jugavaM kamuggamo vA kevalanANuggamo jAyo // 10 // daMsaNanANappabhavaM caraNaM suddhesu tesu tssuddhii| varaNeNa kammasuddhI uggamasuddhIi crnnsuddhii||11|| 'yAhAkammudde siya pUIkamme ya' mIsajAe ya / vaNA' pAhuDiyAe" pAyoyara kIya pAmicce // 12 // pariyaTTie"abhihaDe 'unbhinne mAlo. haDe' iya / zracchijje"aNisi?" ajhoyarae"ya solasame // 13 // zrAhAkammiyanAmA egaTThA kassa vAvi kiM vAvi ? / paraparakhe ya sapavakhe cauro gahaNe ya grANAI // 14 // zrAhA ahe ya kamme pAyAhamme ya attakamme ya / paDiseSaNa paDisuNaNA saMvAsa'NumoyaNA ceva // 15 // dhaNujuya. kAyabharANaM kuDuMbarajadhura-mAjhyANaM ca / khaMdhAI hiyayaM ciya dabAhA aMtae dhnnunno|| 16 // yorAlasarIrANaM uddavaNa tivAyaNaM ca jsstttthaa| maNamAhittA kIrai yAhAkammaM tayaM beti // 17 // porAlaggahaNeNaM tirikkha-maNuyA'havA suhumavajA / uddavaNaM puNa jANasu aivAya vivajiyaM pIDaM // 25 // kAyavaimaNo tini u ahavA dehAu-iMdiyappANA / sAmittAvAyANe hoi tivAyo ya krnnesu||26||hiyyNmi samAheuM egamaNegaM ca gAhagaM jo u| vahaNaM karei dAyA kAyeNa tamAha kammati // 27 // (bhA0) jaM davaM udagAisu chUDhamahe vayai jaM ca Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgA bhAreNaM / sIIe rajjueNa va bhoyaraNaM dabAhekammaM // 18 // saMjamaThANANaM kaMDagANa lesAThiI-visesANaM / bhA ahe kareMI tamhA taM bhAva'hekammaM // 16 // tatyANaMtA u caritapajavA hoMti saMjamANaM / saMkhAIyANi u tANi kaMDagaM hoi nAyabvaM // 28 // saMkhAIyANi u kaMDagANi chaTThANagaM vinniditttth| chaTThANA asaMkhA saMjamaseDhI muNeyavvA // 26 // kirAhAiyA u lesA ukosavisuddhiThiivisemAyo / eesi visuddhANaM appaM taggAhago kugAi // 30 // (bhA0) bhAvAvayAra-mAheu-mappage kiMcinUNa-caraNaggo / yAhAkammaggAhI graho graho nei appANaM ||100||bNdhi ahebhavAu pakarei grahomuhAI kammAI ghaNakaraNaM tibveNa u bhAveNa cayo uvayo y||101||tesiN gurUNamudaeNa appagaM duggaIeN pavaDataM / na caei vidhAreuM aharagati niti kammAI // 102 // aTThAe aNadvAra chakAyapamadaNaM tu jo kuNai / aniyAe ya diyAe aAyAhammaM tayaM veti // 103 // jANaMtu ajANato taheva u(ni)disiya zrohayo vAvi / jANagaM ajANagaM vA vahai aniyA niyA esA // 31 // (bhA0) davvAyA khalu kAyA, bhAzayA tinni nANamAINi / parapANa-pADaNa, rayo caraNAyaM apaNo haNai // 104 // nicchayanayasta caraNA-yavighAe nANadaMsaNavaho'vi / vavahArassa u caraNe hayaMmi bhayaNA u sesANaM // 105 // davvaMmi attakammaM jaM jo u mamAyae tayaM davyaM / bhAve asuhapariNayo parakammaM attaNo kuNai // 106 // zrAhAkammapariNayo phAsuramavi saMkiliTThapariNAmo / thAyayamANo bajmai taM jANasu attakammanti // 107 // parakamma yattakammIkarei taM jo u girAihauM bhuje / tattha bhave parakiriyA kahaM nu anattha saMkamai ? // 108 // kUDauvamAi kei parappautta'vi 3ti baMdhoti / bhaNai ya gurU pamatto banjhai kUDe adakkho y|| 10 // emeva bhAvakUDe bajmai jo asubhabhAva-pariNAmo / tamhA u asubhabhAvo vajjeko payatteNaM // 110 // kAmaM sayaM na kuvvai jANato puNa tahAvi taggAhI / vaDDhei tappasaMgaM agi Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyukti [49 rAhamANo u vArei // 111 // attIkarei kamma paDisevAIhiM taM puNa imehiM / tattha gurU pAipayaM lahu lahu lahugA kameNiyare // 112 // paDisevaNamAINaM daaraann'nnumoynnaa-vsaannaannN| jahasaMbhavaM sarUvaM sodAharaNaM pavakkhAmi // 113 // yanneNAhAkammaM uvaNIyaM asai coiyo bhaNai / parahattheNaMgAre kaDaM to jaha na Dajmai hu // 114 // evaM khu grahaM suddho doso detassa kuudduvmaae| samayatthamajANato mUDho paDisevaNaM kuNai // 115 // uvayogami ya lAbha kammaggAhissa cittarakkhaTTA / pAloie suladdhaM bhaNai bhaNaMtassa paDisuNaNA // 116 // saMghAso u pasiddho aNumoyaNa kammabhoyaga-pasaMsA / eesimudAharaNA ee u kameNa nAyavvA // 117 // paDisevaNAe~ teNA paDisuNaNAe u rAyaputto u / saMvAsaMmi ya pallI aNumoyaNa rAyaduTTho ya // 118 // goNIharaNa sabhUmI neUNaM goNiyo pahe bharakhe / nidhisayA parivesaNa ThiyAvi te kUviyA patthe // 11 // je'viya parivesaMtI, bhAyaNANi dharati ya / te'vi bajhati tivveNa, kammuNA kimu bhoiNo ? // 120 // sAmatthaNa rAyasue piivahaNa sahAya taha ya turihakA / tirihaMpi hu paDisuNaNA rarANA siTThami sA nanthi // 121 // bhuja na bhuje bhujasu taiyo tusiNIe bhujae pddhmo| tirAhaMpi hu paDisuzaNA paDisehaMtassa mA natthi // 122 // zrANatubhujagA kammuNA u bIyassa vAiyo doso / taiyassa ya mANasiyo tIhiM visuddho cauttho u // 123 // paDisevaNa paDisuNaNA saMvAsa'NumoyaNA u caurovi / piyamAragarAyasue vibhAsiyabvA jaijaNe'vi // 124 // pallIvahami naTThA corA vaNiyA vayaM na coratti / na palayA pAvakaratti kAuM rannA uvAladdhA // 125 / / zrAhAkaDabhoIhiM sahavAso taha ya tavivajjapi / daMsaNagaMdhaparikahA bhAviti sulUhavittipi // 126 // rAyArohavarAhe vibhUsiyo ghAiyo nayaramajjhe / dhanAdhanatti kahA vahAvaho kappaDiyakholA / / 127 // sAuM pajattaM zrAyareNa kAle riukkhamaM niddhaM / tagguNavikatthaNAe abhujamANe'vi aNumannA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gar3ha bahutANa neyaM / nAI padama 50 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / trayodazamo vibhAga // 128 // pAhA ahe ya kamme yAyAhamme ya attakamme ya / jaha vaMjaNanANataM pratyeNa'vi pucchae evaM // 12 // egaTThA egavaMjaNa egaTThA nANavaMjaNA ceva / nAgar3ha egavaM naNa nANaTThA vaMjaNAnANA // 130 // diTuMkhIraM khIraM egar3ha egavaMjaNaM loe / egaTTha bahunAmaM dudra payo pIlu khIraM ca // 131 // gomahimiyAkhIraM nANaTuM egavaMjaNaM neyaM / ghaDapaDa-sagaDarahAI hoi pihatthaM pihanAmaM / / 132 // yAhAkammAINaM hoi duruttAiM paDhamabhaMgo u| yAhAhekammati ya viiyo sakiMda iva bhNgo|| 133 // zrAhAkammatariyA asaNAI u cauro tiybhNgo| yAhAkamma paDuccA niyamA sunno carimabhaMgoM // 134 // iMdatyaM jaha sadA puraMdaragAI u nAivattate / grahakamma bAyahammA taha yAhaM nAivattaMte // 135 // yAhAkammeNa ahekareti jaM haNai pANabhUyAI / jaM taM zrAyayamANo parakammaM yattaNo kuNai // 136 // kassatti pucchiyaMmI niyamA sAhammiyassa taM hoi / sAhammiyassa tamhA kAyavva parUvaNA vihiNA (parUvaNaM tassa vocchAmi) // 137 // nAma ThavaNA davie khette kAle zra pavayaNe liNge| daMsaNa-nANa carite abhiggahe bhAvaNAyo y|| 138 / nAmami sarisanAmo ThaSaNAe kaTTakammamAIyA / davvaMmi jo u bhaviyo sAhami sarIragaM ceva // 131 // khete samANadesI kAlaMmi samANakAlasaMbhUyo / pavayaNi saMdhegayaro liMge rayaharaNamuhapottI ||140||dsnn nANe caraNe tiga paNa paNa tiviha hoi u caritte / davAiyo abhiggaha ahabhAvaNamo aNibAI // 141 // jAvaMta devadattA gihIva agihIra tesi dAhAmi / no kappaI gihINaM dAhaMti visesiye kappe // 142 // pAsaMDIsuvi evaM mIsAmIsesu hoi hu vibhAsA / samaNesu saMjayANa u visarisanAmANavi na kappe // 143 // nIsamanIptA va kaDaM ThapaNAsAhammipammi u vibhAsA / dave mayataNubhattaM na taMtu kunchA vivajjejA // 144 // pAsaMDiya-samaNANaM gihiniggaMthANa va u vibhAsA / jaha nAmaMmi taheva ya khete kAle ya nAyavvaM // 145 // dasa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniya ki] .. sasihAgA sAvaga pavayaNa sAhammiyA na liGgaNAliGgaNa u sAhammI no pavaraNa nihnagA savve // 146 ||visris-dsnnjuttaa pavayaNa-sAhammiyA na dNsnnyo| titthagarA patteyA no pvynndNs-saahmmii|| 147 ||naanncrittaa evaM nAyavyA hote pavaraNe gaM tu / pavaraNayo sAhammI nAbhiggaha sAvagA jaiNo // 14 // sAhama'bhiggaheNaM no pavayaNa nirAha tittha patteyA / evaM pavayaNabhAvaNa etto semANa vocchAmi // 141 // liMgAIhivi evaM ekkekeNaM tu uvarimA neyaa| je'nanne uvarillA te mottu sesae evaM // 150 // liGgaNa u sAhammI na daMsaNe vIsudaMsi jai nirAhA / patteyabuddha titthNkr| ya bIyaMmi bhaMgami // 151 // liMgeNa u nAbhiggaha aNabhiggaha vIsu'bhiggahA ceva / jai sAbaga bIyabhaMga patteyabuhA ya titthayarA // 152 // evaM liGgaNa bhAvaNa, dasaNanANe ya padama bhaMgo u / jai sAvaga vIsunANI evaM ciya biiyabhaMgovi // 153 // damaNacaraNe paDhamo sAdhaga jaiNo ya bIyabhaMgo u / jaiNo visarisadaMsI daMse ya abhiggahe vocchaM // 154 // sAvaga jai vIsa bhiggaha paDhamo bIyo ya bhAvaNA cevaM / nANeNa'vi nejjevaM etto caraNeNa vocchAmi // 155 / / jaiNo vIsAbhiggaha paDhamo viya nirAhasAvagajazo u (iinno)| evaM tu bhAvaNAsugave vocchaM dogahaMtimANitto // 156 // jaiNo sAvaga nirahaba padame viie ya hu~ti bhaMge y| kevalanANe titthaMkarassa no kappai kayaM tu // 157|| patteyabuddha nirAhava uvAsae kevalIvi yAsaja / khaiyAie ya bhAve paDucca bhaMge u joejA // 158 // jattha u taiyo bhaMgo tattha na kappaM tu sesae bhayaNA / titthaMkara kevaliNo jaha kappaM no ya sesANaM // 151 // kiM taM grAhAkammati pucchie tassarUva-kahaNatthaM / saMbhava-padarisaNatthaM ca tassa asaNAiyaM bhaNai // 160 // sAlImAi avaDe phalAi suThAi sAimaM hoi / tassa kaDaniTThiyamI suddhamasuddhe ya cattAri // 261 // kodavarAlagagAme vatahI ramaNija bhikkhasajjhAe / khetapaDilehasaMjaya sAkyapucchu Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / trayodazamo vimAgaH jjue kahaNA // 162 // jujai gaNassa khetaM navari gurUNaM tu natthi pAuggaM / sAlitti kae ruMpaNa paribhAyaNa niyayagehesu // 163 // voliMtA te va anne vA, aDatA tattha goyaraM / suNaMti esaNAjuttA, bAlAdijaNasaMkahA // 164 // ee te jesimo raddho, sAlikUro ghare ghre| dino vA sesayaM demi, dehi vA viti vA imaM // 165 // thakke thakkAvaDiyaM, abhattae sAlibhattayaM jAyaM / majjha ya paissa maraNaM, diyarassa ya se mayA bhajA // 166 // cAulodagaMpi se dehi, sAlIyAyAmakaMjiyaM / kimayaMti kayaM nAuM, vajjaMta'nnaM kyaMti vA // 167 // loNAgaDodae evaM, khANittu mahurodagaM / DhakkieNa'cchate tAva, jAra sAhutti yAgayA // 168 // kakaDiya graMbagA vA dADima dakkhA ya bIyaparAI / khAima'higaraNa-karaNaMti sAimaM tigaDugAIyaM // 16 // asaNAINa caurAhavi grAmaM jaM sAhugahaNapAuggaM / taM niTThiyaM vivANasu uakkhaDaM tU kaI hoi // 170 // kaMDiyatiguNupakaMDA u niTThiyA negaduguNaukkaMDA / niTThiyakaDo u kUro yAhAkammaM duguNamAhu // 171 // chAyapi vivajjaMtI keI phalaheugAivuttassa / taM tu na jujai jamhA phalaMpi kappaM viiyabhaMge // 172 // parapacaiyA chAyA na vi sA rukkhovva vaTTiyA kttaa| naTThacchAe u dume kappai evaM bhaNaMtassa // 173 // vaDDai hAyai chAyA tatthikaM pUiyaMpi va na kappe / na ya thAhAya suvihie nivattaI ravicchAyaM // 174 // aghaNaghaNa-cArigagaNe chAyA naTThA diyA puNo hoi / kappai nirAyave nAma pAyave taM vivajje(jjati) // 175 // tamhA na esa doso saMbhavaI kammalakkhaNavihUNo / taMpi ya hu aighiNilA vajjemANA zradosillA // 176 // parapakkho u gihatyA samaNo samaNIu hoi u sapakkho / phAsu. kaDaM raddhaM vA niTThiyamiyaraM kaDaM savvaM // 177 // tasta kaniTThiyaMmI annassa kaDaMmi niTThie tassa / caubhaMgo ittha bhave caramaduge hoi kappaM tu // 17 // cauro aikamavaikamA ya aiyAra taha annaayaaro| niharisaNaM caurAhavi Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyuktiH-].. [ 53 thAhAkamme nimaMtaNayA // 17 // sAlIghaya-gusulagorasa navesu vallIphalemu jAesu / dANe ahigamasaDDhe pAhAyakae nimaMtei // 180 // zrAhAkammaggahaNe aikamAIsu vaTTae causu / neura-hArigahatthI cautigaduga-egacalaNeNaM // 181 // yAhAkammanimaMtaNa paDisuNamANe aivamo hoi| payabheyAi vaikama gahie taieyaro gilie // 182 // zrANAiNo ya dosA gahaNe jaM bhaNiya.maha ime te u / grANAbhaMga'NavatthA micchatta virAhaNA ceva // 183 // yANaM sambajiNANaM girAhato taM aikkamai lubro| pANaM ca akamaMto karAesA ra Nai sesaM ? // 184 // ekkeNa kayamakanjaM karei tappaccayA puNo yanno / sAyAbahulaparaMpara vocche yo saMjamatavANaM // 185 // jo jahavAyaM na kuNai mi chaTTiI tayo hu ko anno ? ! vaDaDhei ya micchattaM parassa saMkaM jomANo // 186 // vaDDheI tappasaMgaM gehI zra parasma appaNo ceva / sajiyaMpi bhinnadAto na muyai niddhaMyaso panchA // 187 // khaddhe niddhe ya sayA sutte hANI tigicchaNe kAyA / paDiyaragANavi hANI kuNi kilesaM kilissNto||188|| jaha kammaM tu prakappaM tacchivakaM vAvi bhAyaNaTiyaM vA / pariharaNaM taraseva ya gahiyamadosaM ca taha bhaNai // 18 // bhojje gamagAi ya pucchA dabakuladesa(khitta)bhAve y| eva jayaMte chalaNA diTThatA tatthime doni ||110||jh vaMtaM tu abhojjaM bhattaM jaivi ya susakyaM yaasi| evamasaMjamadamaNe yosaNijjaM abhojja tu // 111 // majAra-khaiyamaMsA maMsAsitthi kuNimaM suNayavaMtaM / vannAi annauppAiyaMpi kiM taM bhave bhojja ? // 112 // keI bhaNaMti pahie uTThANe maMsapesi vosiraNaM / saMbhAriya parivesaNa bArei suyo kare ghettu|| 113 // avilAkarahIkhIraM lhasuNa palaMDU surA ya gomaMsaM / veyasamaevi amayaM kiMci abhojjaM apijjaM ca // 11 // vannAijuyAvi balI sapalalaphalaseharA asuinatthA / asuissa vippuseNavi jaha chikAyo abhojAyo // 115 // emeva ujjhiyaMmivi zrAhAkammami Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] [zrImadAgamasudhAsindhuH / trayodazamI vibhAgaH akayae kappe / hoi abhoja bhANe jattha va suddhe'vi taM paDiyaM // 116 // vaMtucArasaricchaM kammaM soumavi koviyo bhIo / pariharai sAvi ya duhA vihiyavihIe ya pariharaNA // 117 // sAlIyozraNahatthaM 8 bhaNaI koviyo deti / kattocautti sAlI ? vaNi jANai puncha taM gaMtu // 118 // gaMtUNa zrAvaNaM so vANiyagaM pucchae kayo sAlI ? / paJcaMte magahAe gobaragAmo tahiM vayai // 11 // kammAsaMkAe~ pahaM motu kaMTAhisAvayA adisi / chAyapi vivajjayaMto Dabhai urAheNa muccAI // 20 // iya avihI-pariharaNA nAgAINaM na hoi aaabhaagii| dabakuladesabhAve vihipariharaNA imA tatya // 201 // yoyaNa-samiimamattuga-kummAlAI u hoMti davAI / bahujaNamappajaNaM vA kulaM tu deso suraTThAI // 202 // pAyAra'NAyara bhAve sayaM va anneNa vA'vi dAvaNayA / eesi tu payANaM caupayatipayA va bharaNA u // 203 // aNuciyadesaM da(sa)vvaM kulamappaM thAyaro ya to pucchA / bahuevi natthi pucchA sadesadavie abhAve'vi // 204 // tujjhaTThAe kayamiNa-manno'nnamavekkhae ya savilakkhaM / vajjati gADharaTTA kA me tattitti vA girAhe // 205 // gUDhAyArA na kareMti zrAyaraM pucchiyAvi na kaheMti / thovaMti va no puTTA taM ca asuddhaM kahaM tattha ? // 206 // zrAhAkammapariNayoM phAsuyabhoIvi baMdhayo hoi / suddhaM gavesamANo AhAphammevi so suddho // 207 // saMghuddiTuM souM ei duyaM koi bhoie patto / dinnaMti dehi majjhatigAu sAuM to lggo|| 208 // mAsiyapAraNagaTThA gamaNaM zrAsannagAmage khamage / sahI pAyasakaraNaM kayAi ajjejihI khamayo // 201 // khallagamalaga-lecchAriyANi DiMbhaga-nibhaccha ruMTaNayA / haMdi samaNatti pAyasa ghayagulajuya-jAvaNaTThAe // 210 // egaMtamavakkamaNaM jai sAhU ija hoja tinomi / taNukoTThami amucchA bhuttaMmi ya kevalaM nANaM // 211 // caMdodayaM ca sUrodayaM ca ranno u doni ujANA / tesiM vivari Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyuktiH ] [55 yagamaNe yANAkovoM to daMDo // 212 // sUrodayaM gacchamahaM pabhAe, caMdrodayaM jaMtu taNAihArA / duhA khI paccurasaMtikAuM, rAyAvi caMdodayameva gacche // 213 // pattaladuma-sAlagayA dacchAmu niraMgaNa-ttiduJcittA / ujANapAlaehiM gahiyA ya hayA ya baddhA ya // 214 // sahasa paiTTA diTThA iyarehi nivaMgaNatti to baddhA / nitassa ya avaragahe daMsaNamubhayo vahavisaggA // 215 // jaha te daMsaNakaMkhI apUriicchA viNAsiyA rarANA / diTTho'viyare mukkA emeva ihaM samAyAro // 217 // grAhAkammaM bhujai na paDikkamae ya tassa ThANassa / emeva aDai boDo lukaviluko jaha kaboDo // 217 // pAhAkammadAraM bhaNiyamipANiM purA smuddittuN| uddesiyaMti vocchaM samAmayo ta duhA hoi // 218 // yohaNa vibhAgeNa ya yohe TappaM tu bArasa vibhaage| uddiSTa kaDe kamme ekkeki caukayo bheyo // 211 // jIvAmu kahavi zrome niyayaM bhikhAvi ivaI demo / haMdi hu natthi dinnaM bhujjai akayaM na ya phaneI // 220 // sA u avisesiyaM ciya miyaMmi bhattaMmi taMDule chuhai / pAsaMDINa gihINa va jo ehii tarasa bhikkhaTTA // 221 // umatthochuddesaM kahaM viyANAi ? coie bhgi| upautto gurU evaM gihaathsdaaicittttaae||222|| dinAu tAu paMcavi rehAu karei dei va gaNaMti / dehi iyo mA ya iyo yavaNeha ya ettiyA bhikkhA // 223 // sadAiesu sAhU mucchaM na kareja goyaragayo y| esaNajutto hojA goNIvaccho gavattiya // 224 // Usava maMDaNavaggA na pANiyaM vacchae navi ya cAri / vaNiyAgama avararahe vacchagaraDaNaM kharaMTaNayA // 225 // paMcaviha-visayasokkhavakhaNI bahU samahiyaM gihaM taM tu / na gaNei goNivaccho mucchiya gaDhiyo gAmi // 226 // gamaNAgamaNuvakheve bhAsiya soyaaiiNdiyaautto| emaNamaNesaNaM vA taha jANai tammaNo samaNo // 227 // mahaIe saMkhaDIe umpariyaM kUravaMjaNAIyaM / pauraM daTTaNa gihI bhaNai imaM dehi purANaTThA // 228 // tattha vibhAgube siyamevaM saMbhavai pudhvmudditttt| sIsagalahi Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazmo vimAgaH yahAe taM ceva vibhAgayo bhaNai // 32 // (bhA0) uddesiyaM samuddesiyaM ca zrAesiyaM samAesaM / evaM kaDe ya kamme ekkeki caukayo bhezro // 221 // jAvaMtiyamuddesaM pAsaMDINaM bhave smuddesN| samaNANaM zrAesaM niggaMthANaM samAesaM // 230 // chinnamachinnaM duvihaM dabve khette ya kAla bhAve ya / niSphAiyaniSphannaM nAyavvaM jaM jahiM kamai // 231 // bhatuvariyaM khalu saMkhaDIeN tadivasamannadivase vA / aMto bahiM ca savvaM savvadiNaM dehi acchinnaM // 232 // dehi imaM mA sesaM aMto bAhiraggayaM va egaparaM / jAva amugattivelA amugaM velaM ca prArambha // 233 // davAIchinnapi hu jai bhaNaI thArayo'vi mA deha / to kappai chinnapi hu acchinnakaDaM pariharaMti // 234 // yamugANaMti va dijau amukANaM matti ettha u vibhAsA / jattha jaINa visiTTo nidde so taM pariharaMti // 235 // saMdissaMtaM jo sugai kappae tassa sesae ThavaNA / saMkaliya sAhaNaM vA kareMti asue imA merA // 236 // mA eyaM dehi imaM puDhe siTThami taM pariharati / jaM dinnaM taM dinnaM mA saMpai dehi gerAhaMti // 237 // rasabhAyaNaheuM mA mA kucchihiI suhaM va dAhAmi / dahimAI yAyataM karei kUraM kaDaM eyaM // 238 // mA kAhaMti avaraNaM parikaTTaliyaM va dijai suhaM tu / viyaDeNa phANieNa va nidreNa samaM tu vati // 23 // emeva ya kammamivi urAhavaNe navari tattha nANattaM / tAviya-vilINaeNaM moyaga-cunIpuNakaraNaM // 240 // amugaMti puNo raddhaM dAhamakappaM tamArayo kappaM / khette aMto bAhiM kAle suivvaM parevvaM vA // 241 // jaM jaha va kayaM dAhaM taM kappai pAro tahA akayaM / kayapAkamaNiTThatti ThiyaMpi jAvaMttiyaM mottuM // 242 // chakkAyaniraNukaMpA jiNapavayaNabAhirA bhiphoddaa| evaM vayaMti phoDA-lukavilukA jahakaboDA // (10) pUIkammaM duvihaM dabve bhAve ya hoi nAyavvaM / davaMmi chagaNadhammiya bhAvaMmi ya bAyaraM suhumaM // 243 // gaMdhAi-guNasamiddhaM jaM davaM asuigaMdha-davvajuyaM / pUitti pariharijai taM jANasu Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyuktiH ] ....... [ 57 davvapUitti // 244 // gohiniutto dhammI sahAe~ aaasnn-gosstthibhttaae| samiyasura-vallamIsaM ajinna sannA mahisipoho // 245 // saMjAya-littabhatte goTiga-gaMdhotti va(cu)lavaNiyAyo / ukkhaNiya annachagaNeNa liMpaNaM davapUI uU // 246 // uggamakoDi-avayavamitteNavi mIsiyaM susuddhapi / suddhaMpi kuNai caraNaM pUiM taM bhAvayo pUI // 247 // zrAhAkammuddasiya mIsaM taha bAyarA ya paahuddiyaa| pUI ajmoyaro uggamakoDI bhave esA // 248 // vAyara suhumaM bhAve u pUiyaM suhumamuvari vocchAmi / uvagaraNa bhattapANe duvihaM puNa bAyaraM puI // 246 // cullakkhaliyA Doe davvIchUDhe ya mIsagaM pUI / DAe loNe hiMgU saMkAmaNa phoDaNe dhUme // 250 // sijhatassuvayAraM dijaM. tassa va karei jaM datvaM / taM upakaraNaM cullI uvakhA dabbI ya DoyAI // 25 // cullukkhA kammAI bAimabhaMgesu tIsavi akappaM / paDikuTuM tatthatthaM annatthagayaM aNunAyaM / / 252 / / kammiya-kaddamamissA cullI ukkhA ya phaDDagajuyA u| uvagaraNapaiMgyaM Doe daMDe va egayare // 253 // dabIchUTetti jaM vuttaM, kammadabIe~ jaM de| kAmaM ghaTTiya suddhaM tu, ghaTTae(ghaTTa) thAhArapUiyaM // 254 // attaTTiya yAyANe DAyaM loNaM ca kamma hiMgu vaa| taM bhattapANapUI phoDaNa anna va jaM chuhai // 255 // saMkAmeuM kammaM siddhaM jaMkiMci tattha chUTaM vA / yaMgAradhUmi thAlI vepaNa heTThA muNIhi (kammiyavesaNa aMgArathAlI heTA muhI) imo / / 256 // iMdhaNadhUme gaMdhe avayavamAIhiM suhumapUI u / sudarameyaM pUI coyaga bhari e gurU bhaNai // 257 // iMdhanadhUmegaMdheavayavamAI na pUiyaM hoi / jesi tu esa pUI sohI navi vijae tesi // 258 // iMdhanagaNIavayava dhUmo bappho ya annagaMdho ya / savvaM phusaMti loyaM bhannai savvaM to pUI // 251 // naNu suhUmapUiyassA pubuddhiTTassa'saMbhavo evaM / iMdhaNadhUmAIhiM tamhA pUitti siddhamiNaM // 260 // coyaga ! iMdhaNamAIhiM cauhivI suhumapU. iyaM hoi / panavaNAmittamiyaM pariharaNA natthi eyassa // 261 // sajmamasama Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH : trayodazamI vibhAgaH kajjaM samaM sAhijae na u asajhaM / jo u asajha sAhai kilissai na taM ca sAheI // 262 // zrAhAkammiya-bhAyaNayakoDaNa kAya(u) akayae kppe| gahiyaM tu suhumapUI dhovaNamAIhiM pariharaNA // 263 // dhoyaMpi nirAvayavaM na hoi aAhacca kammagahaNaMmi / na ya ahavvA u guNA bhannaI suddhI ko evaM ? // 264 // loevi asuigaMdhA vipariNayA dUrayo na dUsaMti / naya mAraMti pariNayA dUragayA avi visAvayavA // 265 // sesehi u davvehiM jAvaiyaM phusai tattiya pUI / levehi tihi u pUI kappai kappe kae tiguNe // 266 // iMdhaNamAI motu cauro sesANi hoti davvAI / tesiM puNa parimANaM tayappamANAu prArambha // 267 // paDhamadivamaMmi kammaM tinni u divasANi pUiyaM hoi / puIsu tisu na kappai kampai taiyo jayA kappo // 268 // samaNaka. DAhAkammaM samaNANaM jaM kaDeNa mIsaM tu / yAhAra uvahi vasahI savvaM taM pUiyaM hoi // 261 // saDasta thevadivasesu saMkhaDI grAsi saMghabhattaM vA / pucchittu niuNapuccha saMlAgayo vagArINaM // 270 // mIsajAyaM jAvaMtiyaM ca pAsaMDisAhumIsaM ca / sahasaMtaraM na kappai kappai kappe kae tiguNe // 271 // duggAse taM samainchiuM va yaddhANasIsae jattA / saDDhI bahubhikkhayare mImajAyaM kare koI // 33 // (bhA0) jAvaMtahA siddhaM neyaM deha kAmiyaM jinnN| bahusu va apahuppaMte bhaNAi annapi raMdheha // 272 // yattaTThA raMdhate pAsaM. DINaMpi biipayo bhaNai / niggaMthA taiyo attaTThAe'vi raMdhate (so hoi) // 273 // visaghAiya-pisiyAsI marai tamannovi khAiuM marai / iya pAraMparamaraNe aNumarai sahassapto jAya // 274 // evaM mIsajAyaM caraNappaM haNai sAhu suvisuddhaM / tamhA taM no kappai purisa-sahassaMtaragayapi // 275 // niccho. Die karIseNa vAvi ubvaTTie to kappA / sukkAvittA girAhai anna cautthe asukke'vi // 276 // saTThANaparaTThANo duvihaM ThaviyaM tu hoi nAyabcha / khIrAi paraMparae hatthagaya gharaMtaraM jAva // 277 // cullI avacullo vA ThANasaThANaM tu Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiniyu]i ... .. [ 8 bhAyaNaM piDhare / saTThANahANaMmi ya bhAyaNaThANe ya cubhNgo|| 34 // (bhA0) chabbaga-vAragamAI hoi paraTThANamo va'NegavihaM / saTThANe piDhare chabbage ya emeva dUre ya // 278 // ekkevakaM taM duvihaM aNaMtara paraMpare ya nAyavvaM / yavikAri kayaM davvaM taM ceva aNaMtaraM hoi // 271 // ucchukkhIrAIyaM vigAri vigAri ghayagulAIyaM / pariyAvajaNadosA zroyaNadahimAiyaM vAvi // 280 // ubhaTThaparinnAyaM annaM laddhaM payopaNe ghethI / riNabhIyA va aMgArA dahitti dAhaM sue vaNA // 281 // navaNIya maMthutakaM va jAva attaTThiyA va girAhati / desUNA jAva ghayaM kusaNaMpi ya jattiyaM kAlaM // 282 // rama kakavapiMDagulA macchaMDiya-khaMDasakarANaM ca / hoi paraMparaThavaNA annatya va jujjae jattha // 283 // bhivakhAgAhI kuNAi viiyo u dosu uyogaM / teNa paraM uvikhattA pAhuDiyA hoi ThavaNA u // 284 // pAhuDi. yAvi hu duvihA bAyara suhumA ya hoi nAyabbA / yosakaNamussakaNa kabaTTIe samolaraNe // 285 // kantAmi tAva pelu to te dAhAmi putta ! mA rova / taM jai suNei sAha na gacchae tattha grAraMbho // 35 // anaTa uThThiyA vA tubhavi damitti, kiMpi pariharati / kiha dANi na udvihiso ? sAhupabhAveNa labhAmo // 36 // (bhA0) mA tAva jhaMkha puttaya ! parivADIe ihehi so sAhU / eyassa uThThiyA te dAhaM souM vivajjei // 286 // ahavA-aMguliyAe ghettu kaDDa kappaTTayo gharaM jtto| kiti kahie na gacchai pAhuDiyA esa suhumA u||287|| puttassa vivAhadiNaM yosaraNe yaicchie muNiya saDDI / yosavakatosaraNe saMkhaDi-pAheNaga davaTThA // 288 // appattami ya ThaviyaM osaraNe hohi. itti ussakaNaM / taM pAgaDamiyaraM vA karei ujjU yaNaMujU vA // 28 // maMgalaheDaM punnaTThayA va yosakkiyaM duhA pgye| ussakkiyapi kiMti ya pu? siTTe vivajjati // 210 // pAhuDibhattaM bhujai na paDikamae a tassa ThANasta / emeva aDai boDo lukaviluko jaha kavoDo // 211 // loyaviraluttamaMgaM tavokisaM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsandhuH // traye.dazamo vibhAgaH jalakhauriyasarIraM / jugamettatara-di&i aturiyacavalaM sagihamitaM // 212 // daLUNa ya aNagAraM saDDI saMvegamogamA kAI / vipulajnapANa ghettUNa niggayA niggayo so'vi // 213 // nIyaduvAraMmi ghare na sujhaI esaNattikAUNaM / nIhamie agArI acchai viliyA va'gahieNaM // 21 // caraNakaraNAlasaMmi ya annaMmi ya yAgae gahiya pucchaa| ihalogaM paralogaM kahei caiuM imaM logaM / / 215 // nIyaduvAraMmi ghare bhikkhaM nicchaMti esaNAsamiyA / jaM pucchasi majma kahaM kappai ? liMgovajIvI'haM // 216 // sAhuguNesaNakahaNaM zrAuTTA tami tippai taheva / kukkuDi caraMti ee vayaM tu cinambayA bIyo // 217 // pAyokaraNaM duvihaM pAgaDakaraNaM pagAtakaraNaM ca / pAgaDa saMkAmaga kuDDadArapAra ya chinne va // 298 // rayaNapaIve joI na kappai pagAsaNA suvihivANaM / ataTTi pAribhuttaM kappai kappaM yakAUNaM // 211 // saMcArimA ya cullI bahiM va cullI purA kayA tesi / tahi raMdhati kayAI uvahI pUI ya pAyo ya // 30 // necchaha tamisaMmi tayo bAhiraculI' sAhu siddharANe / isa souM pariharae puDhe siTTAmivi taheva // 301 // macchiyapagmA aMto bAhi pavAyaM pagAsamAsannaM / isa attaTThiyagahaNaM pAgaDakaraNe vibhAseyaM // 302 // kussa kuNai chiDDa dAraM vaDDhei kuNai annaM vA / avaNei chAyaNaM vA Thagavai rayaNaM va dipaMtaM // 303 // joi paivaM kuNai va taheva kahaNaM tu puDhe du? vA / attaTThie u gahaNaM joi paIve u vajittA // 304 // pAgaDa-payAsakaraNe kayaMmi sahasA va ahava'NAbhogA / gahiyaM vigiciUNaM gerAhai annaM akayakappe // 305 // kIyagaDaMpi ya duvihaM davve bhAve ya duvihamekkekkaM / pAyakiyaM ca parakiyaM paradavvaM tiviha cittAI / / 306 // zrAyakiyaM puNa duvihaM dave bhAve ya dava cunnaaii| bhAvaMmi parassaSTA ahavAvI appaNA ceva // 307aa nimmala-gaMdhaguliyA-vanaya pottAi Ayakya-davve / gelanne uDDAho pauNe caDDugAri ahigaraNaM // 308 // vaiyAi maMkhamAI parabhAvakayaM Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyuktiH ] . [ 61 tu saMjayaTAe / uppAyaNA nimaMtaNa kIDagaDaM abhihaDe Thavie // 30 // sAgAri maMkha chaMdaNa paDiseho puccha bahu gae vAse / kayariM disiM gamissaha ? yamuI tahiM saMthAM kurai // 310 // dijjate paDiseho kajje ghetthaM nimaMtaNaM jaiNaM / puragaya yAgaesu saMchuhaI egagehami // 311 // dhammakaha vAya khamaNaM nimitta pAyAvaNe suyaTThANe / jAI kula gaNa kamme sippammi ya bhAvakIyaM tu // 312 // dhammakahAakkhitte dhammakahAuTThiyANa vA girahe / kaDAMti sAhayo ciya tumaM va kahi ? pucchie tusiNI // 313 // kiMvA kahija chArA dagasoyariyA va avjgaarsthaa| kiM chagalagagala-balayA muMDakuDubI va ki kahae ? // 314 // emeva vAi khamae nimitta-mAyAvagammi ya vibhAsA / suyaThANaM gaNimAI grahavA vANAyariyamAI // 315 // pAmicvaMpi ya duvihaM loiya loguttaraM samAseNa / loIya sajhilagAI loguttara vasthamAIsu // 316 // suyayabhigamanAya vihI bahi pucchA ega jIvai sasA te / pavisaNa pAga nivAraNa ucchidaNa tella jaidANaM // 317 // aparimiya. nehavuDDI dAsattaM so ya yAgayo pucchA / dAsattakahaNa mA ruya acirA moemi ettAha // 318 // bhivakha dagasamAraMbhe kahaNAuTTo kahiM ti vasahitti / saMveyA zrAharaNaM visaja kahaNA kaivayA u|| 311 // ee ceva ya dosA savisesayarA u vtthpaaesu| loiyapAmiccesu loguttariyA ime anne // 320 // mailiya phAliya khosiya hiyana? vAvi anna maggaMte / avi suMdarevi diNNe dukararoI kalahamAI // 321 // uccattAe dANaM dullabha khaggUDa alama pAmicce / taMpi ya gurusma pAse Thavei so dei mA kalaho // 322 // pariyaTTiyapi duhiM loiya loguttaraM samAseNaM / ekkekkaMpi zra duvihaM taibve annadavve ya // 323 // avaroppara-sajjhilagA saMjuttA dovi annamanneNaM / poggaliya saMjayaTThA pariyaTTaNa saMkhaDe bohI // 324 / / aNukaMpa bhagiNigehe darida pariyaTTaNA ya kUrassa / pucchA kovakUre macchara pAivakha Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamI vibhAgaH paMtAve // 325 // iyaro'viya paMtAve nisi yosaviyANa tesi dikkhA ya / tam u na ghettavaM kai vA je yosamehiMti ? // 326 // UNahiya dubalaM vA khara guru chinnaM mailaM asIyasahaM / dubannaM vA nAuM vipariName annabhaNiyo vA // 327 // egassa mANajuttaM na u biie evamAi kajjesu / gurupAmUle ThavaNaM so dalayai annahA kalaho // 328 // pAinnamaNAinnaM nisIhAbhihaDaM ca nonisIhaM c| nisihAbhihaDaM ThappaM vocchAmI nonisIhaM tu // 321 // saggAma paraggAme sadesa paradesameva boddhavvaM / duvihaM tu paraggAme jalathala nAvoDu jaMghAe // 330 // jaMvA bAha tarIi va jale thale khaMdha pArakhuranibaddhA / saMjamAya-virAhama tahiyaM puNa saMjame kA // 331 // atyAhagAhapaMkAma-garohArA jale avAyA u| kaMTAhi-teNasAvaya thalaMmie e bhave dosA // 332 // saggAme'vi ya duvihaM gharaMtaraM nogaraMtaraM ceva / tigharaMtarA pareNaM gharaMtaraM taM tu nAyavvaM // 333 // nogharaMtara'yogavihaM vA(pA)DagasAhI-nivesaNagihesu / kAye khaMdhe mimmaya kaseNa va taM tu bhANejjA // 334 // sunnaM va zrasai kAlo pagayaM va paheNagaM va pAsuttA / iya ei kAi ghettuM dIvei ya kAraNaM taM tu / / 335 // emeva kamo niyamA nisIhAbhihaDe'vi hoi naaybvo| yaviiadAyagabhAvaM nisIhigraM taM tu nAyavyaM // 336 // aidura. jalaMtariyA kammAsaMkAe~ mA na ghecchati / pANaMti saMkhaDIyo sahI saTTI va pacchannaM // 337 // niggama deula dANaM diyAi sannAi niggae dANaM / siTThami sesagamaNaM dita'nne vArayaMta'nne // 338 // muMjaNa ajIrapurimaDDha. gAi acchaMti bhuttasesaM vaa| bAgamanisIhigAI na bhujaI sAvagAsaMkA // 336 // ukkhinaM nivikhappai aAsagayaM mallagaMmi paasge| khAmittu gayA saDDA te'vi ya suddhA asadabhAvA // 340 // laddhaM paheNagaM me amugatthagayAe~ saMkhaDIe vA / vaMdaNagaTThapaviThThA dei tayaM paTThiya niyattA // 341 // nIyaM paheNagaM me niyagANaM nicchiyaM va taM tehiM / sAgAri sayajhiyaM vA paDikuTThA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyuktiH [ 63 saMkhaDe ruTTA // 342 // eyaM tu aNAinnaM duvihaMpi ya zrAhaDaM samakkhAyaM / zrAinnapi ya duvihaM dese taha desadese ya // 343 // hatthasayaM khalu deso yAreNaM hoi desadeso ya / grAinnaMmi u tigihA te ciya uvayogapuvAgA // 344 // parivesaNa-paMtIe dUrapaveso ya ghaMghasAlagihe / hatthasayA yAinnaM gahaNaM parayo u pddikuttuN|| 345 // (hoi puNa desadeso aMto giha sA na dIsae jattha / uvakhevAI tattha u sosAI dei uvayogaM // pra0) ukkosa mabhima jahannagaM ca tivihaM tu hoi pAinna / karapariyatta jahannaM sayarakkosaM majjhimaM sesaM // 346 // pihiubhinna-kavADe phAsuya apphAsue ya boddhavve / yaphAsu puDhavimAI phAsuya chagaNAidadarae // 347 // unbhinne chakAyA dANe kayavikae ya ahigaraNaM / te ceva kavAmivi savisesA jaMtamAIsu / / 348 // saccitta-puDhavilittaM lelu silaM vA'vi dAumolittaM / sacittapuDhavi. leko ciraMpi udagaM ycirlite||341|| evaM tu puvalitte kAyA ulliMpaNe'vi te ceva / timmeuM uvaliMpai jaumuddavAvi tAve // 350 // jaha ceva pubalite kArA dAuM puNo'vi taha ceva / ubalippaMte kAyA muiyaMgAi navari baDhe // 351 // parassa taM dei saeva gehe, tellaM va loNaM va ghayaM gulaM vaa| umghADie taMmi kare yavassaM, sa vikkayaM teNa kiNAi yannaM // 352 // dANe kayavikae vA hoI ahigaraNa-majayabhAvassa / nivayaMti je ya tahiyaM jIvA muiyaMgamUmAI // 353 // jaheva kubhAisu puvalitte, ubhijamANe ya havaMti kAyA / yoliMpamANevi tahA taheva, kAyA kavADaMmi vibhAsiyavvA // 354 // gharakoila-saMcArA yAvattaNa pIdagAi he?variM / nite Thie ya yaMto DibhAIpellaNe dosA // 355 // gheppai akuciyAgaMmi kavADe paidiNe parivahaMte / ajaUmuddiya gaMThI paribhujai daharo jo ya // 356 / mAlohaDaMpi duvihaM jahanna-muko magaM ca bodhavyaM / aggatalehi jahannaM tabivarIyaM tu ukkosaM // 357 // bhikkhU jahannagaMmI gerupa ukkosagaMmi dittuNto| ahiDasaNa mAla Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 ] [ bhImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH paDaNe ya evamAI dosA // 358 // mAlAbhimuhaM davaNa agAriM niggayo to sAhU / tacanneiya bhAgamaNaM pucchA ya adinnadANatti // 351 // mAlaMmi kuDe moyaga sugaMdha ahi pavisaNaM kare DakA / annadiNa sAhu aAgama niddaya kahaNA ya saMbohI / / 360 // zrAsaMdi-pIDhamaMcaka-jaMtoDukhala paDaMta ubhayavahe / voccheya-posAI uDDAha-manANivAyo ya / 361 // emeva ya ukose vAraNa nisserie gumviNIpaDaNaM / gambhisthi kucchiphoDA purayo maraNaM kahaNa bohI // 362 // uDDamahe tiriyapi ya yahavA mAlohaDaM bhave tivihaM / uDDe ya mahoyaraNaM bhaNiyaM kuMbhAisU ubhyaM // 363 // dadara-sila-sovANe puvvArUDhe zraNuca mukkhitte / mAlohaDaM na hoI sesaM mAlohaDaM hoi // 36 // tiriyAyaya ujjugaeNa girAhaI jaM kareNa paasNto| eyamaNuccuvikhattaM uccuvikhattaM bhave sesaM // 365 // acchijjapi ya tivihaM pabhU ya sAmI ya teNae ceva / acchijja paDikuTuM samaNANa na kappae cettu / / 366 // govAlae ya bhayae'kharae putte ya dhUya surAhAe / aciyatta-saMkhaDAI kei parosaM jahA goko / / 367 // govapayo acchenu dinnaM tu jaissa bhaidiNe pahuNA / payabhANUNaM daThTha khiMsai bhoI ruve caMDA // 368 // paDiyaraNa-poseNaM bhAvaM nAuM jassa thAlAo / tannibaMdhA gahiyaM hadi sa mukkosi mA bIyaM // 361 // nAninviTThala bhai dAsIvi na bhujae rite bhttaa| donnegayara patrosaM jaM kAhI aMtarAyaM ca // 370 // sAmI cArabhaDA vA saMjaya daTTha gA tesi atttthaae| kaluNANaM acchejjaM sAhUNa na kappae ghettuM // 371 // yAhArovahi-mAI jaiaTThAe u koI acchide / saMkhaDI asaMkhaDIe taM girAhate ime dosA // 372 // zraciyattamaMtarAyaM tenAhaDa ega'oga-boccheyo / nicchubhaNAI dosA tassa alaMbhe (viyAla'laMbhe) ya jaM pAve // 373 // teNo va saMjayaTThA kaluNANaM appaNo va aTThAe / voccheya payosaM vA na kappaI kappa'NunAyaM // 474 // saMjayabhaddA teNA zrAyaMtI vA asaMthare jaiNaM / jai deti na Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpiNDaniyuktiH ] [65 ghetavaM nicchubha voccheu mA hojA // 375 // yasattuyadiTThato (teNagarueNa ghetu) samaNunAyA va ghettuNaM (gihIvi) pacchA / deti tayaM tesiM ciya samaNunAya va muMjaMti // 376 // (gha yasattugadiTThato aMbApAe ya tappiyA piyroN| kAmamakAme dhammo Niyoie amhavi kayAI // pra. 4) aNisiTuM paDikuTTa aNunAyaM kappae suvihiyANaM / laDDuga collaga jaMte saMkhaDi khIrAvaNAIsu // 377 // battIsA sAmanne te kahi~ rAhAuM gayatti itra vutte / parasaMtieNa punnaM na tarasi kAuMti paJcAha // 378 // aviya hu battIsAe dinnehiM tavegamoyago na bhave / appavayaM bahuyAyaM jai jANasi dehi to majha // 371 // lAbhiya neto puTTho kiM laddhaM ? natthi pecchimo daae| iyaro'va yAha nAhaM demitti sahoDha coratti // 380 // girAhaNa kaDhaNa vavahAra pacchakaDuDDAha puccha nivisae / apahu~mi bhave dosA pahu~mi dinne tayo gahaNaM // 381 // emeva ya jaMtaMmivi saMkhaDi khIre ya zrAvaNAIsu / sAmannaM paDikuTuM kappai ghettuM aNunAyaM // 382 // cullatti dAramahuNA bahubattavyaMti taM kayaM pacchA / vannei gurU so puNa sAmiyahatthINa vinne yo // 383 // chinnamachino duviho hoi achinno nisiTTha annisitttto| chinnaM me culagaMmI kappai ghenu nisiTThAmi // 384 // cino diTThamadiTTho jo ya nisiTTho bhave chinno ya / so kappai iyaro uNa adidiTho va'NunAyo // 385 // yaNisiTThamaNunAyaM kappai ghettu taheva aTTi / jaDDassa ya anisiTuM na kappaI kappai adiTuM // 386 / nivapiMDo gayabhattaM gahaNAI yaMtarAiyamadinna / Dubasta saMtievi hu abhikkha vasahIeN(ya) pheDaNayA // 387 // ajhoyarayo tiviho jAvaMtiya sagharamIsapAsaMDe / mUlaMmi ya putrako yoparaI tirAha aTThAe // 388 // taMDulajalAyANe pupphaphale sAgavepaNe lonne| parimANe nANattaM ajjhoyaramIsajAe ya // 381 // jAvaMtie visohI sagharapAsaMDi-mIsae pUI / chinne visohI dinnaMmi kappai Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 [ zrImadAgamasudhAsindhu trayodazamo vibhAgaH na kappaI sesaM // 31 // chinnaMmi tayo ukkaTThiyami kappaDa pihIkae sesaM / thAhAvaNAe dinnaM ca tattiyaM kappae semaM // 311 // eso solasabheyo, duhA kIraI uggamo / ego visohikoDI, avisohI u cAvarA // 312 // zrAhAkammudde siya caramatigaM pUi mIsajAe ya / bAyarasAhuDiyAvi ya ajhoyarae ya carimadugaM // 313 // uggamakoDI avayava levAleve ya akayae kappe / kaMjiya-yAyAnaga-cAuloya-saMsaThTha-pUIyo // 364 // sukkeNa'vi jaM chipakaM tu asuiNA dhovae jahA loe / iha sukkeNa'vi chivakaM dhovai kameNa bhANaM tu|| 37 // levAlevatti jaM vuttaM, jaipi davyamalevaDaM / taMpi ghettu Na kampati, nakkAi kimu levaDaM ? // 38 // yAhAya jaM kIrai taM tu kamma, vajjehihI yoyaNamegameva / sovIra yAyAmaga cAulo vA, kammati to taggahaNaM kareMti // 31 // (bhA0) sesA visohikoDI bhattaM pANaM vigiMca jahasatti / zraNalakkhiya mIsadave savazveige'vayava suddho // 365 // davvAiyo vivego dave jaM daba jaM jahiM khette / kAle akAlahINaM anado jaM passaI bhAve // 316 // sukolasarisapAe apsarisapAe ya etya cubhNgo| tulle tullanivAe tattha duve donnatullA u|| 317 // sukke surakaM pavyiM vigiMciuM hoi taM suhaM paDhamo / bIyaMmi davaM coTu gAlaMti davaM karaM dAuM // 398 // taiyaMmi karaM choDaM ulliMcai zroyaNAi jaM trh| dullahadavvaM carime tattiyamittaM vigicaMti // 311 // saMyare sadhamujhaMti ubhaMgo asaMthare / asato sujhaI je(te), mAyAvI jesu jhaI // 400 // koDIkaraNaM duvihaM uggamakoDI visohikoDI ya / uggamakoDI chakkaM visohikoDI aNegavihA // 401 // nava ceva aDhArasagaM sattAvIsA taheva caupanA / nauI do ceva sayA u sattarI hoi koDINaM // 402 // solasa uggamadose gihiNo u samuTThie viyANAhi / uppAyaNAe~ dose sAhUu samuTThie jANa // 403 // NAmaM ThavaNA davie bhAve upAyaNA muNeyabA / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyuktiH ] [ 67 dabaMmi hoi tivihA bhAvaMmi u solasapayA u|| 404 // zrAsUyamAiehiM vAla ceya-turaMga bIyamAIhiM / suyayAsadumAINaM uppAyaNayA u sacittA // 405 // kaNaga-rayapAiyANaM jahe?-dhAuvihiyA u acittA / mIsA u sabhaMDANaM dupayAkayA u uppattI // 406 // bhAve pasattha iyaro kohAuppAyaNA u apasatthA / kohAijuyA dhAyAiNaM ca nANAi u pasatthA // 407 / / dhAI dui nimitte grAjIva vaNImage tigicchA ya / kohe mANe mAyA lobhe ya havaMti dasa ee // 408 // pubbi-pacchA-saMthava vijA mate ya cunna joge ya / uppAvaNAi dosA solasame mUlakamme y|| 401 // khIre ya majaNe maMDaNe ya kIlAvaNaMkadhAI ya / ekkAvi ya duvihA karaNe kArAvaNe ceva // 410 // dhArei dhIyae vA dhayaMti vA tamiti teNa dhAI u / jahavihAM yAsi purA khIrAI paMca dhAIyo // 411 / / khIrAhAro rovai manjha kayAsAya dehi NaM pijje / pacchA va majha dAhI pralaM va bhujo va ehAmi // 412 // maimaM aroge dIhAuyo ya hoi avimANiyo baalo| dullabhayaM khu suyamuhaM pijAhi ahaM va se demi // 413 // ahigaraNa bhaipaMtA kammudaya gilANae ya uhAho / cahukArI ya avano niyago annaM ca NaM sNke|| 414 // apamAro u vikappo bhikkhAyari saDDi addhiI pucchA / dukkhasahAya vibhAsA hiyaM me dhAittaNaM aja // 415 // vayagaMDathullata-NupattaNehiM taM pucchiuM ayANaMto / tattha gayo tassamakkhaM bhaNAi taM pAsiuM bAlaM // 16 // yahuNuTThiyaM va aNavikkhiyaM va iNamaM kulaM tu mannAmi / punnehiM jahitAe (jadicchAe) taraI bAleNa suuemo|| 17 // therI dubalakhIrA cimi(vivi)To pelliyamuho aiyaNIe / taNuI u maMdakhIrA kupparathaNiyAe~ sUimuho // 418 // jA jeNa hoi vanneNa ukaDA garahae ya taM teNaM / garahai samANa tivvaM pasatyamiyaraM ca dubannaM // 411 // uvaTTiyA parosaM chobhaga umbhAmayo ya se jaM tu| hojA majjhavi vigyo visAi iyarIvi emeva // 420 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : trayodazamo kmiAgara emeva sesiyAsuvi suyamAisu karaNakAraNaM sagihe / iDDIsu dhAIsu ya taheva ubaTTiyANa gamo // 421 // lolai mahIeN dhUlIeN guDiyo rAhANi ahavaNaM majje / jalabhIra avalanapaNo aiuppilaNe ya ratancho // 422 // abhaMgiya saMvAhiya unnaTTiya majiyaM ca to bAlaM / uvaNei majAI maMDaNadhAIe~ suidehaM // 423 // upuyAiehiM maMDehi tAva NaM grahaba NaM vibhuusemi| hathicagA va pAe kayA galicA va pAe vA // 424 // DhaDharasara channamuho mauyagiro mauyamammaNulAvo / ullAvaNagAIhi va karei kArei vA kiDDa // 425 // thulIeN viyaDapAyo bhaggakaDI sukkaDAe dukhaM c| nimmaMsa kavakhaDa-karehi bhIruyo hoi gheppate // 426 // kolaire vatthavvo datto yAhiMDayo bhave siiso| abaharai dhAipiMDaM aMgulijalaNe ya sAdivvaM // 427 // zrome saMgamatherA gaccha visajjati jNghvlhiinnaa| navabhAgakhetavasahI dattasta ya thAgamo tAhe / 40 // usayabAhiM ThANaM anAuMcheNa saMkileso ya / pUya - ceDe mA sya paDilAbhaNa diyaDaNA sammaM // 41 // (bhA0) saragAma paraggAme duvihA dUI u hoi nAyabvA / sA vA so vA bhaNaI bhaNai va taM channarayaNeNaM // 428 / ekkAvi ya durihA pAgaDa bannA ya channa duvihA u / loguttari tatthegA bIyA puNa ubhayapakkhe'vi(su) // 421 // bhivakhAI vaccaMte appAhaNi nei khaMtiyAINaM / sA te amugaM mAyA so va piyA te imaM bhagai // 430 // dUittaM khu garahiyaM appAhiu~ biiyapacayA bhagati / avikoviyA suyA te jA zrAha imaM (maI) bhaNasu khaMtiM // 431 // ubhaye'vi ya pacchannA khaMta ! kahijAhi khaMtiyAe~ tumN| taM taha saMjAyati ya taheva graha taM karejAsi // 432 // gAmANa dorAha veraM sejAyari dhUya tattha khaMtassa / vahapariNaya khaMtajjhattha(pAha)NaM va NAe kae juddhaM // 433 // jAmAiputta-paimAraNaM ca keNa kahiyaMti jaNavAzro / jAmAiputta-paimAraeNa khaMteNa me siTTha // 434 // niyamA tikAlavisae'vi nimitte chabbihe bhave dosA / sajjaM tuvaTTamANe Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [66 zrIpikaDaniyukti thAubhae tatthimaM nAyaM // 435 // lAbhA lAbhaM suhaM dukkhaM, jIviyaM maraNaM thaa| chabihevi nimitteu, dosA hoMti ime suNa // (10) pApiyA nimiteNa bhoiNI bhoie ciragayaMmi / puvvabhaNie kahaM te zrAgau ? saTTho ya vaDa. vAe // 436 // dUrAbhoyaNa egAgi yAgayo pariNayassa pacoNI / pucchA samaNe kahaNaM sAiyaMkAra sumiNAI // 42 // kovo vaDavAgabhaM ca pucchiyo paMcapuMDamAiMsu / phAlaNadi8 jai neva to tuhaM avitahaM kaha vA // 43 // (bhA0) jAI kula gaNa kamme sippe zrAjIvaNA u paMcavihA / sUyAe~ asUyAe~ va apANa kahehi ekkekke // 437 // jAIkule vibhAptA gaNo u malAi kamma kisimAI / sippa'NAvajagaM ca kameyarA''vajja // 438 // homAyavitahakaraNe najada jaha so tayassa puttotti / vasiyo vema guruGa le thAyariyaguNe va sUNi // 436 // sammamasammA kiriyA aNeNa UNAhiyA va vivarIyA / samihAmaMtA-huiThANa jAgakAle ya ghosAI // 440 // uggAikulesuvi evameva gaNe maMDalappavesAI / deula-darisaNabhAsA-ughaNayaNe daMDamAIyA // 441 // kattari payoNAvekkha-vatthu-bahuvittharesu emeva / kammesu ya sippesu ya sammamasammesu sUIyarA // 42 // samaNe mAhaNi kivaNe atihI sANe ya hoi paMcamae / vaNi jAyaNatti vaNiyo pAyapANaM vaNe itte // 443 // mayamAivacchagaMpiva vaNei yAhA'mAilobheNaM / samaNesu mAhaNesu ya kiviNAtihisANabhattesu // 444 // niggaMtha sakka tAvasa geruya zrAjIva paMcahA samaNA / tesi parivesaNAe lobheNa vaNija ko appaM ? // 445 // bhujaMti cittakamna-ThiyA va kAruNiya dANaruiNo vA / avi kAmagadahesuvi na nasaI kiM puNa jaIsu ? // 446 // micchatta-thirIkaraNaM uggamadosAya tesu vA gacche / caDukAra'dinnadANA paJcatthiga mA puNo iMtu // 447 // loyANuggaha-kArisu bhUmIdevesu bahuphalaM dANaM / avi nAma baMbhabaMdhusu kiM puNa chakkammaniraesu ? // 448 // kivaNesu dummaNe(bale)su ya prbNdhvaayNk-jugiyNgesu| pUyA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH hijje lora dANapaDAgaM haraha dito // 441 // pAeNa dei logo uvagArisu pariciesujjhusie vA / jo puNa zraddhAkhinnaM atihiM pUei taM dANaM // 45 // avi nAma hoja sulabho goNAINaM taNAi shraahaaro| chicchikArahayANaM na hu sulaho hoi suNahA(gA)NaM // 451 // kelAsabhavaNA ee, AgayA gunjhagA mahiM / caraMti jakkharUveNaM, puyA'pUyA hiyA'hiyA // 452 // eeNa manjha bhAvo divo lora paNAmahemi / ekkeke puvuttA bhagapaMtAiNo dosA / / 453 // emeva kAgamAI sANaggahaNeNa sUiyA hoti / jo vA jaMmi pasatto vaNai tahiM puTapuTTho vA // 454 // dANaM na hoi aphalaM pattamapattesu sanijujjaMtaM / iya vibhaNievi dosA pasaMsayo kiM puNa apatte ? // 455 // bhagai ya nAhaM vejo grayA'vi kahei apaNo kiriyaM / brahmAvi vijapAe tiviha tigicchA muNeyayA // 456 // bhikkhAi gayo rogI kiM vijo'haMti pucchiyo bhaNai / atthAvattIeN kayA abuhANaM bohaNA evaM // 457 // erisayaM ciya dukkhaM bhesajjeNa amugeNa pauNaM me / sahasuppanna va ruyaM vAremo aTThamAIhiM // 458 // saMsodhaNa saMsamaNaM niyANaparivajaNaM ca jaM tattha / zrAgaMtu dhAukhobhe ya grAmae kuNai kiriyaM tu // 456 // assaMjama jogANaM pasaMdhaNaM kAyaghAya ayagolo / dubalavagyAharaNaM yacudaye girAhaNuDDAhe // 460 // hatyakappa giriphulliya rAyagihaM khalu taheva caMpA y| kaDadhayapunne iTTaga laDDuga taha sIhakesarae / / 461 // vijAtayappabhAvaM rAyakule vA'vi vallabhate se / nAuM orastabalaM jo lagabhai (dei bhayA) kohapiMDo so // 462 // annesi dinamANe jAyaMto vA aladdhiyo kuppe / kohaphalaMmi'vi diDhe jo labbhai kohapiMDo so // 463 / / karaDuya-bhattamaladdha anahiM dAhitya eva vaccaMto / thero bho paNa taie bAikkhaNa khAmaNA dANe // 464 // ucchAhiyo pareNa va laddhipasaMsAhiM vA samuttaiyo / avamANio pareNa ya jo esai mANapiMDo so // 465 // iTThagaNami paripiMDi. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyuktiH ] [ 71 yANa ullAra ko hu pagena / prANija iTagAyo ? khuddo pacAha ANemi / / 466 // jaiviya tA pajattA agulaghayAhiM na tAhiM Ne kajjaM / jAri. liyAyo icchaha tA thANemitti nikkhNto|| 467 // zrohAsiya paDisiddho bhaNi agAri avassimA majjha / jai lahasi to taM me nAsAe kuNasu moyaMti [sA yAha] // 468 // kassa ghara pucchiUNaM parisAe amuu kairo pucchitu / kiM teNa'mhe jAyasu so kiviNo dAhii na tujhaM // 461 // dAhitti teNa bhaNie jai na bhavasi charAhamesi purisANaM / annayaro to tehaM parisAmami paNayAmi // 470 // seyaMguli baguDDAve, kiMkare rAhAyae tahA / giddhAvaraMkhi hahannae ya purisAhamA chAu // 471 // jAyasu na eriso'haM iTTagA dehi puvvamaigaMtu / mAlA uttAri gulaM bhoemi dietti thArUdA // 472 // siiyavaNaNa paDilAbhaNa dissiyarI bolamaMgulI naasN| dugahegayara-payoso yAyavivattI ya uDDAho // 473 // rAyagihe dhammaruI zrasAdabhUI ya khuDDayo tassa / rAyanaDa-gehapavilaNa saMbhoiya moyae laMbho // 474 // yAyariyauvajhAe saMghADagakANa-khujatahosI / naDapAsaNa pajataM nikAyagA digo diNe dANaM // 475 // dhUyadue saMdesI dANasigoha karaNaM rahe gahaNaM / liMgaM muyatti gurusiTTha vivAhe uttamA pagaI // 476 // rAyaghare ya kayAI nimmahilaM nADagaM taDAgatyA / tA ya viharati mattA uvAre gihe doghe pAsuttA // 477 // vAvAraNa niyatto dista vicelA virAga saMbohI iMgiyanAe pucchA pajIvaNaM rahavAlaMmi // 478 // ivakhAgavaMsa bharaho pAyaM. saghare ya kevalAlo yo / hArAikhiyaNa gamaNaM uvasagga na so niyattotti // 476 // teNa samaM pavaiyA paMca narasayatti nADae DahaNaM / gelanna khamaga pAhuNa therA diTThA ya bIyaM tu // 480 // labhaMtaMpi na girAhai annaM zramugati aja ghecchA.me / bhadarasaMti va kAuM girAhai khaddhaM siNiddhAI // 481 // caMpA chami ghicchAmi moyae tevi sIhakesarae / paDiseha dhammalAbhaM kAuNaM Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : trayodazamo vibhAgaH sIhakesarae // 482 // saDDhaDarattakesara-bhAyaNabharaNaM ca puccha purimaDDhe / upayoga saMta-coyaNa sAhutti vigiMcaNe nANaM // 483 // duviho u saMthayo khalu saMbaMdhI-vayaNasaMthavo ceva / ekkekoviya duviho pukhi pacchA ya nAyavo // 484 // mAyapii puvasaMthava sAsUsusarAiyANa pacchA u / gihi saMthavasaMbaMdhaM karei puvvaM ca paccA vA // 485 // zrAyavayaM ca paravayaM nAuM saMbaMdhae tayaguruvaM / mama mAyA erisiyA sasA va dhUyA va nattAI // 486 // addhii diTThiparAhava pucchA kahaNaM mamerisI jaNaNI / thaNakhevo saMbaMdho vihavAsurahAihANaM ca // 487 // pacchA-saMthavadosA sAsU vihavAdi-dhUyadANaM ca / bhajA mamerisinciya sajo ghAu vayabhaMgo vA // 488 // mAyAvI caDuyArI amhaM yohAvaNaM kuNai eso| nicchubhagAI paMto karija bhaddesu paDibaMdho // 481 // guNamaMthaveNa pubbiM saMtAsaMteNa jo thuNijAhi / dAyAramadinnamI so pubisaMthavo havai // 410 // eso so jassa guNA viyaraMti avAriyA dasadisAnu / iharA kahAsu suNimo pacakkhaM zraja diTTho'si // 411 // guNasaMthaveNa pacchA saMtAsaMteNa jo thuNijAhi / dAyAraM dinnamI so pacchAsaMthavo hoi|| 412 // vimalI-kaya'mha cakkhu jahatthayA(yo) viyariyA guNA tujhaM / pAsi purA me saMkA saMpaya nissaMkiyaM jAyaM // 413 // vijAmaMtapakhvaNa vijAe bhikkhuvAsayo hoi / maMtaMmi sIsaveyaNa tattha muruDeNa diDhato // 414 // paripiDiyamullAvo aipaMto bhikkhuvAsayo dAve / jai icchaha aNujANaha ghayagula vatthANi dAvemi // 415 // gaMtu vijAmaMtaNa kiM demi ? ghayaM gulaM ca vasthAI / dinne paDisAharaNaM keNa hiyaM keNa muTThomi ? // 416 // paDivija-thaMbhaNAI so vA anno va se karijAhi / pAtrAjIvI. mAI kammaNagArI ya gahaNAI // 417 // jaha jaha paesiNI jANugaMmi pAlittayo bhamADei / taha taha sIse viyaNA paNassai muruMDarAyassa // 418|| paDimaMta-thaMbhaNAI so vA yanno va se karijAhi / pAvAjIviyamAI kammaNagArI Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zrIpiNDaniyuktiH ] . bho vI // 411 // cunne aMtadvANe cANakke pAyalevaNe joge| mUla vivAhe do daMDigI u yAyANaparisADe / / 500 // jaMghAhINA yome kusu. mapure sislajoga-rahakaraNaM / khuDudugaMjaNa suNaNA gamaNaM desaMtare saraNaM // 44 // bhikkhe parihAyaMte therANaM tesi yomi ditANaM / sahabhuja caMdagutte yomoyariyAra doballaM // 45 // cANaka puccha iTTAlacurANadAraM pihittu dhUme ya / da? kuccha pasaMsA therasamIve uvAlaMbho // 46 // (bhA0) je vijamaMtadosA te ciya vasikaraNamAicunnehiM / egamaNega parosaM kujA patthArayo vApi // 501 // sUbhagadubhaggakarA jogA zrAhArimA ya iyare ya / pApaMsadhUvavAsA pAyapalevAiNo iyare // 502 // naikarAhabinna dIve vaMcasayA tAvasANa nivasati / patvadivasesu kulavaI pAlevuttAra sakAre // 503 // jaNa sApagANa khi laNa samiyakhaNa mAiThANa leveNa / sAvaya payattakaraNaM yaviNaya loe calaNadhoe // 504 // paDilAbhiya vaccaMtA nibbuDa naikUla milaNa samiyA''yo / vimhiya paMcasayA tAvasANa pavvaja sAhA ya // 505 // yakumAra khayaM joNI vivarIyaTThA nivesaNaM vAvi, gammapae pAyaM vA jo kubai mUla kammaM taM ||(p.) adhiI pucchA aAsanna vivAhe bhinnakannasAhaNayA / yAyamaNapiyaNa yosaha avakhaya jajjIvahigaraNaM // 506 // jaMghA pari jaya saDDI addhii yANijae mama savattI / jogo joNugghADaNa paDiseha posa uDDAho // 507 // mA te phaMseja kulaM yadijamANA suyA vayaM pattA / dhammo ya lohiyassA jai biMdU tattiyA narayA // 508 // kiM na Thavijai putto patto kulgott-kittisNtaago| pacchAvi yataM kajja asaMgaho mA ya nAsijjA // 50 // ki addhi itti pucchA savittiNI gambhiNitti se devI / gambhAhANaM tujjhavi karomi mA addhiI kuNasu // 510 // jaivi sutro me hohI tahavi kaNihotti iyaro juvraayaa| dei parisADaNaM se nAe ya payosa patthAro // 511 // saMkhaDikaraNe kApA. kAmapavittiM ca kuNai egattha / egatthuDDAhAI jajiya Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamau vibhAgaH bhogaMtarAyaM ca // 512 // evaM tu gaviTThassA uggamauppAraNA-vira ddharasa / gahaNavisohi-visuddhassa hoi gahaNaM tu piMDarasa // 513 / / uppAyaNAe~ dose sAhUu samuTThie viyANAhi / gahaNesaNAi dose DAyaparasamuTThie vocchaM - // 514 // donni u sAhusamutthA saMkiya taha bhAvo'pariNayaM ca / sesA vi niyamA gihiNo ya samuTThie jANa // 515 // nAma TapaNA dadie - bhAve gahaNesaNA muNeyavvA / dave vAnarajUhaM bhAvami ya dasa payA hu~ti // 516 // parisaDiya-paMDupattaM vaNasaMDaM daTTha annahiM aise / jUhabaI paDiyarae jUheNa samaM tahiM gacche // 517 // sayamevAsoeuM jUhabaI taM vaNaM samateNa / viyarai tesi payAraM cariUNa ya to dahaM gacche // 518 // boyarata payaM darcha, noharaMta na dIsaI / nAleNa piyaha pANIyaM, nema nikAraNo daho // 511 // saMkiya makkhiya nivikhatta pihiya sAhariya dAyagugmIse / apariNaya litta chaDDiya esaNadosA dasa havaMte // 520 // saMkAe cago dosuvi gahaNe ya bhujaNe lggo| jaM saMkiyamAvanno paNatIsA carimae sudro // 521 // uggamadosA solasa grAhAkammAi esaNAdomA / nava mavikhayAi ee paNavIsA carimae suddho|| 522 // baTamattho muyanANI gavesae (uvautto) ujjuyo payatteNaM / zrAvanno paNavIsaM suranANapamAga yo suddho // 523 // oho suyovautto suyanANI jaivi girAhai asuddhaM / taM kevalIvi bhujai apamANa suyaM bhave iharA // 524 // suttassa appamANe caraNAbhAvo to ya mokkhassa / mokkhassa'viya zrAve divakhapavittI niratthA u / / 525 // kiMtu(ti)ha khaddhA bhivakhA dijjai na ya tarai pucchauM hirimaM / itra saMkAe ghettuM taM bhujai sakiyo ceva // 526 // hiyaeNa saMkieNaM gahiyA anneNa sohiyA sA y| pagayaM paheNagaM vA souM nissaMkiyo bhuje // 527 // jArisayA ciya laddhA khaDA bhivakhA mae amuyagehe / annehivi tArisiyA viyata nisAmae tie|528|| jai Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ opiNDaniyukti ] saMkA dosakarI evaM suddhapi hoi avisuddhaM / nissaMkamesiyaMti ya zraNesaNijjapi nidosaM // 526 // avisuddho pariNAmo egayare avaDiyo ya pakkhaMmi / esipi kuNai NesiM aNesimesi visuddho u // 530 // duvihaM ca makkhiyaM khalu saccittaM ceva hoi acittaM / sacittaM puNa tivihaM acittaM hoi duvihaM tu // 531 // puDhavI yAu vaNassai tivihaM saccittamakkhiyaM hoi / acittaM puNa duvihaM garahiyamiyare ya bhayaNA u||532|| sukkeNa saravakheNaM makkhiya-molleNa puDhavikAeNa / sarvapi makkhiyaM taM etto pAuMmi vocchAmi // 533 // purapacchakamma sasiNiddhadaulle cauro bAubheyAyo / ukiTTharasAlittaM pari'NataM mahi rahesu // 534 // sesehiM kAehiM tIhivi teUsamIra. NatasehiM / saccitaM mIsaM vA na makkhitaM asthi ullaM vA // 535 // sacitamavikhayaMmI hatye mate ya hoi cubhNgo| pAitie paDiseho carima bhaMge yaNunAyo // 536 // acittamakkhiyaMmi u causuvi bhaMgesu hoi bhayaNA u| agarahieNa u gahaNaM paDiseho garahie hoi // 537 // saMsajimehiM vajja agarahiehipi gorasadavehiM / mahughayatelagulehi ya mA macchipipIliyAbAyo // 538 // maMsavasa-soNiyAsava loe vA garahiehivi vjjejaa| umayo'vi garahiehiM munubArehiM cittaMpi // 531 // sacitta mIsaesu duvihaM kAesu hoi nikhitaM / ekkekkaM taM duvihaM aNaMtara paraMparaM ceva // 54 // puDhavIyAukArateUvAu-vaNassai-tasANaM / ekkeka duhA'NaMtara-paraMparagaNaMmi sattavihA // 541|| saccitta puDhavikAe sacitto cetra puDhavi-nikhitto / grAUteuvaNassai-samIraNa-tasesu emeva // 542 // emeva sesayANavi nivakhevo hoi jIva(kAya)kAesu(nikAesa) evakako saTTANe paraTANe paMca paMceva // 543 // emeva mIsaesuvi mIsANa saceyaNesu nikkhevo / mIsANaM mIsesu ya dorahaMpi ya hoi'citesu // 544 // jattha u sacittamIse caubhaMgo tattha causuvi agijhotaMtu aNaMtara iyrNpritt'nntNcvnnkaae||545|| ahava Na sacitta Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNaMtara paraMpara vakte (lINa) dIsei iMdhaNe 76 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH mIso u egayo egayo u acitto| etthaM caukkabhezro tatthAitie kahA nasthi // 546 // jaM puNa acita-davyaM nikkhippaDa ceyaNesu mIsesu / tahiM maggaNA u iNamo zraNaMtaraparaMparA hoi // 547 // yogAhimAyaNaMtara paraMparaM piDharagAi puDhavIe / navaNIyAi aNaMtara paraMparaM nAvamAIsu // 548 // vijjhAya-mummu. riMgAlameva apattapatta-samajAle / yovakate (lINe) sattadugaM jaMtolitte ya jayaNAe // 546 // vijjhAutti na dIsai aggI dIsei iMdhaNe chUDhe / thApiMgala agaNikaNA mummura nijAla iMgAle // 550 // apattA u utthe jAlA piDharaM tu paMcame pattA / chaThe puNa karANasamA jAlA samaicchiyA carime // 551 // pAsolitta-kaDAhe parisADI nathi taMpi ya visAlaM / so'pi ya aciracchUTo ucchuraso nAiusiNo ya // 552 / / usiNodagaMpi gheppai guDarasapariNAmiyaM aNaccusiNaM / jaM ca agaTThiyakannaM ghaTTiyapaDaNaMmi mA aggI // 553 // pAsolitta-kaDAhe'naccusiNe aparisADa'ghaTTate / solasa bhaMgavigappA paDhame'NunnA na sesesu // 554 // payasamaduga-prabhAse mANaM bhaMgANa tesimA rayaNA / egaMtariyaM lahuguru duguNA duguNA ya vAmesu // 555 // duvihavirAhaNa usiNe chaDDaNa hANI ya bhANabheyo ya / vAuvikhattANaMtaraparaMparA pappaDiya vatthI // 556 // hariyAi-aNaMtariyA paraMparaM piDharagAisu vaNaMmi / pUpAi piTTha'NaMtara bharae kuubAisU iyarA // 557 // sacitte acitte mIsaga pahiyaMmi hoi cumNgo| zrAItige paDisaho carime bhaMgaMmi bhANA u // 558 // jaha ceva u nivakhatte saMjogA ceva hoMti bhaMgA y| emeva ya pihiyaMmivi nANattamiNaM taiyage // 55 // caMgAra dhUvayAI aNaMtaro saMtaro sarAvAI / tattheva aira vAU paraMparaM basthiNA pihie // 560 // airaM phalAipihitaM vaNaMmi iyaraM tu chabba-piTharAI / kacchava-saMcArAI aNaMtarANaMtare cha? // 561 // guru guruNA guru lahugA lahuyaM gurueNa do'vi lahuyAI / acitteNavi pihie caubhaMgo dosu zraggejha // 562 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyukti sacitte acitte mIsaga sAhAraNe ya cubhNgo| zrAitie paDiseho carime bhaMgaMmi bhayaNA u // 563 // jaha ceva u nikkhite saMjogA ceva hoMti bhaMgA ya / taha cetra u sAharaNe nANatamiNaM taiyabhaMge // 564 // matteNa jeNa dAhida tattha adijjaM tu hoja asaNAI / choDa tayannahiM teNaM deI aha hoi sAharaNaM // 565 // bhUmAiesu te puNa sAharaNaM hoi suvi kAesu / jaM taM duhA acittaM sAharaNaM tattha cubhNgo|| 566 // sukke sukka padamo sukke ullaM tu biiyayo bhNgo| ulle sukkaM taiyo ulle ullaM cauttho u // 567 // ekkakaka caubhaMgo sukAIesu causu bhaMgesu / thove thovaM thove bahu~ ca vivarIya do anne // 568 // jattha u thove thovaM sukke ullaM ca chuhaha taM gejha(mabhaM) / jai taM tu samukkheuM thovAbhAraM dalai annaM // 561 / ukkheve nikkheve mahallabhANaM me luddha vaha DAho / aciyattaM vocchetro chakkAyavaho ya gurumatte // 570 // thove thovaM chUTaM sukke ullaM tu taM tu pAinna / bahuyaM tu aNAinnaM kaDadoso sotti kAUNaM // 571 // bAle' vuDDhe" bhatte' ummane vevire ya jarie ya / aMdhilae pagarie prArUDhe pAuhAhiM ca // 572 // "hatthiduniyalabaddhe "vivajie"ceva hatthapAehiM / terAsi" gumviNI" bAlavaccha" bhujaMti" ghusulitI" // 573 // bhajjaMtIya dalaMtI" kaMDatI cetra taha ya pIsaMtI" / pIjaMtIcaMtI kattaMti" pamaddamANI" ya // 574 // chakkAyavaggaharathA samaNaTThA nikkhivittu te ceva / te cevogAItI8 "saMghaTTatA''bhaMtI ya // 575 // saMsatteNa ya daveNa littahatyA" ya littamatA" ya / uvyattatI" sAhAraNaM va ditI" ya coriyayaM" / / 576 // pAhuDiyaM ca ThevaMtI" sAnavAyA" paraM ca uddiss| "zrAbhogamaNAbhogeNa dalaMtI vajaNijjA e // 577 // eesi dAyagANaM gahaNaM kesiMci hoi bhaiyavvaM / kesiMcI aggahaNaM tavivarIe bhave gahaNaM // 578 // kabbaDhiga appAhaNa dinne annanna gahaNa pajataM / ratiya magga Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27] [ zrImadAgamasudhAsindhuH prayodazamI vibhAgaH Nadinne uDDAha payosa cArabhaMDA // 576 // thero galaMtalAlo kaMpaNahattho paDija vA deto| apahutti ya aciyattaM egayare vA ubhayayo vA // 580 // avayAsa ghAya(bhANa) bhezro vamaNaM asuitti logagarihA ya uDDAho / ee ceya u (paMtAvaNaM ca) matte vamaNavivajA ya ummatte // 581 // veviya parisADaNayA pAse va chubheja bhANabheyo vA / emeva ya jariyamivi jarasaMkamaNaM ca uDDAho // 582 // uDDAha kAyapaDaNaM aMdhe bheyo ya pAsa chuhaNaM ca / tahosI saMkamaNaM galaMta-bhisabhinna dehe ya // 583 // pAuya-durUDhapaDaNaM vaddhe pariyAva asui khiMsA ya / karachinnAsai khiMsA te ciya pAye'vi paDaNaM ca // 584 // yAya-parobhayadosA abhikkha-gahaNaMmi khobhaNa napuse / logaduguMchA saMkA erimayA nUga mee'vi / / 585 // gumviNi gambhe saMghaTTaNA u uTuMtuvesamANIe / bAlAI maMsuDaga majjArAI virAhejA / / 586 // bhujaMtI zrAyamaNe udagaM choTTI ya logagarihA ya / ghusulatI saMsatte karaMmi litte bhave rasagA // 587 // dagabIe saMghaTTaNa pIsaNakaMDadala bhajaNe DahaNaM / piMjaMta rucaNAI dinne lite kare udagaM // 588 // loNaMdagayagaNi vatthI phalAi macchAi sajiya hatthaMmi / pAeNogAhaNayA saMghaTTaNa sesakAeNaM // 581 // khaNamANI dhArabhae majai dhoyai va siMcae kiMci / cheyavisAraNamAI dii chaTTe phusphurute // 510 // chakAya-vaggahatthA keI kolAi kanalaiyAI / siddhatthaga-puSpANi ya siraMmi dinnAI vajaMti // 511 // anne bhaNaMti dasasuvi esaNadosesu natthi taggahaNaM / teNa na vajjaM bhannai naNu gahaNaM dAyagaggahaNA // 512 // saMsajimammi dese saMsajima-davvalitta-karamattA / saMcAro zroyattaNa uvikhappaMtevi te ceva // 513 // sAdhAraNaM bahUNaM tattha u dosA jaheva aNisiTTe / coriyae gahaNAI bhayae surAhAi vA daMte // 514 // pAhuDi uviyagadosA tiriumahe tihA avAyAyo / dhammiyamAI ThaviyaM parassa parasaMtiyaM vAvi // 515 // aNukaMpA paDiNIyaTThayA va te kuNai Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIpiNDaniyuktiH ]:u ado apANaMto // 516 // bhikkhAmitte aviyAlaNA u bAleNa dijANaM me / saMditu vA gahaNaM abahuya viyAlaNe'NunnA // 517 // thera pahu tharatharate dharie anneNa daDhasarIre vaa| avatta-mattasaDaDhe abhile vA asAgarie // 518 // suibhaddaga-dittAI daDhaggahe vevie jaraMmi sive / annadhariyaM tu saDDho deyaMgho'nneNa vA dharie / / 516 // maMDala-pasUti-kuTThI:sAgarie pAuyAgae ayale / kamabaddhe saviyAre iyare vi? asAgarie // 600 // paMga appaDisevI velA thaNajIvi iyara savvaMpi / ukkhitta-maNAvAe na kiMci laggaM ThavaMtIe // 601 // pIsaMtI nippi? phAsu vA ghusulaNe asaM uttaM / kattaNi asaMkhacunnaM cunnaM vA jA cokkhaliNI // 602 // ubdhaTTaNi saMpatteNa vAvi gaTThIlae na ghtttti| piMjaNa-pamaddaNasu ya pacchAkammaM jahA nAttha // 603 // sese pu ya paDibakkho na saMbhavai kA gahaNamAIsu / paDivakkhassa abhAve niyamA u bhave tayaggahaNaM // 604 // sacitte acate mIsaga ummIsagaMsi cubhNgo| pAitie paDiseho carime bhaMga me bhayaNA u|| 605 // jaha ceva ya saMjogA kAyANaM heTTayo ya sAharaNe / taha ceva ya ummIse hoi viseso imo tattha // 606 // dAyabvamadAyavvaM ca do'vi dabbAiM dei mIseuM / yoyaNakusuNAINaM sAharaNa tayannahiM bong|| 607 // taMpi ya sukke suvakaM bhaMgA cattAri jaha u sAharaNe / appabahue'vi cauro taheva pAinna'NAinne // 608 // apariNayapi ya duvihaM dabbe bhAve ya duvihamekkevakaM / davbaMmi hoi chavakaM bhAvaMmi ya hoi sajhilagA // 601 // jIvataMmi avigae apariNayaM pariNayaM gae jIve / diTThato duddhadahI iya apariNaya pariNayaM taM ca // 610 // dugamAI sAmanne jai pariNamaI u tattha egassa / demitti na sesANaM apariNayaM bhAvo eyN||611|| egeNa vAvi esiM maNaMmi pariNamiyaM na iyareNaM / taMpi hu hoi agimaM sanjhilagA sAmi sAhU vA // 612 // ghettavya-malevakaDaM levakaDe mA hu Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamI vibhAgaH pacchammAI / na ya rasagehipasaMgo ia vutte coyago bhaNai // 613 // jai pacchakammadosA havaMti mA ceva bhujaU sayayaM / tavaniyama-saMjamANaM coyaga ! hANI khamaMtasta // 614 // littaMti bhANiUNaM chammAsA hAyae cautthaM tu / yAyaMbilassa gahaNaM asaMthare appalevaM tu // 615 // AyaMbila-pAraNae chammAsa niraMtaraM tu khaviUNaM / jai na tarai chammAse egadiNUNaM tayo kuNau // 616 // evaM ekekadiNaM yAyaMbilapAraNaM khaveUNaM / divase divase girAhau thAyaMbilameva nillevaM / / 617 // jai se na jogahANI saMpai ese va hoi to khamayo / khamaNaMtareNa pAyaMbilaM tu niyayaM kuNai // 618 // heTAvaNi kosalagA sovIraga kUrabhoINo maNuyA / jai te'vi jati tahA kiM nAma jaI na jAviti ? // 611 // tiya sIyaM samaNANaM tiya urAha gihINa teNa'NunnAyaM / takAINaM gahaNaM kaTTaramAIsu bhaiyavvaM // 620 // thAhAra uvahi sejA tiriNavi urAhA gihINa sIe'vi / neNa u jIrai tesiM duhayo usiNeNa aahaaro|| 621 // eyAI ciya tinnivi jaINa sIyAiM hoMti gimhevi / teNuva hammai aggI tayo ya dosA ajIrAI . // 622 // yoyaNa maMDaga sattuga kummAsA rAyamAsa kala vallA / tyari masUra muggA mAsA ya alevaDA sukA // 623 // ubhija pija-vaMgU takkolaNa-sUvarkaji-kaDhiyAI / ee u appalevA pacchAkamma tahiM bhayaM // 624 // khIra dahi jAu kaTTara tela ghayaM phANiyaM sapiMDarasaM / iccAI bahulevaM pacchAkammaM tahiM niyamA // 625 // saMsaTTeyara hattho matto'viya davya saavsesiyrN| eesu aTTha bhaMgA niyamA gahaNaM tu zroesu // 626 // saJcitta acitte mIsaga taha chaDDaNe ya cubhNgo| caubhaMgo paDiseho gahaNe zrANAiNo dosA // 627 // usiNassa chaDDaNe deto va Dajhejha kAyadAho vA / sIyapaDaNami kAyA paDie mahubiMdu-bAharaNaM // 628 ||nnaamN ThavaNA davie bhAve ghAsesaNA muNeyavvA / davve macchAharaNaM bhAvaMmi ya hoi paMcavihAM // 626 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpiNDaniputiH ] [81. cariyaM va kappiyaM vA pAharaNaM duvihameva nAyavvaM / atthassa sAhaNaTThA iMdhaNa. miva boyaNaTAra // 630 // graha maMsaMmi pahINe jhAyane mAcchayaM bhagai maccho / kiM jhAyami taM evaM ? suNa tAra jahA ahiriyo'si // 631 // tibalAga-muhummukko, tikhutto valayAmuhe / tisattakkhutto jAleNaM, sai chinnodae dahe // 632 // eyArisaM mamaM sattaM, saDhaM ghaTTiya-ghaTTaNaM / icchasi galeNa ghettu, aho te ahirIyayA // 633 // bAyAlIsesaNa-saMkami gahaNaMmi jIva ! na hu chali yo / isiMha jaha na chalijasi bhujato rAgadosehiM // 634 // ghAsepaNA u bhAve hoi pasatthA taheva apasasthA / apasatthA paMcavihA tavvivarIyA pasatthA u // 635 // davve bhAve saMjoyaNA u davve duhA u bhiyNto| bhikkhaM ciya hiMDato saMjoyaMtami bAhiriyA // 636 // khIradahi-sUbakaTTaralaMbhe guDamappi vaDaga-vAluke / aMto u tihA pAe laMbaNaM vayaNe vibhAsA u||637|| saMyoyaNAe doso jo saMjoei bhattapANaM tu / davAI ramaheuM vAghAyo tassimo hoi // 638 // saMjoyaNA u bhAve saMjoeUNa davAI / saMjoyai kammeNaM bhavaM tayo dukkhaM // 631 // patteya pauralaMbhe bhutnuvarie ya sesaga-maNaTThA / diTTho saMjogo khalu graha kamo tassimo hoi // 640 // rasaheuM paDisiddho saMyogo kappae gilANaTThA / jarasa va abhattachaMdo suhoci. tho'bhAviyo jo ya // 641 // battIsaM kira kabalA yAhAro kucchipUrayo bhaNiyo / purisasma mahiliyAe aTThAvIsaM bhave kavalA // 642 // etto kiNAi hINaM addhaM zraddhaddhagaM ca zrAhAraM / sAhussa biti dhIrA jAyAmAyaM ca zromaM ca // 543 // pagAma ca nigAmaMca, jo panIyaM bhattapANamAhare / aibahuyaM aibahuso, pamANadoso muNeyavyo // 644 // battIsAi pareNaM pagAma niccaM tameva u nikAmaM / jaM puNa galaMtanehaM paNIyamiti ta buhA beti // 645 // aibahuyaM aibahuso aipamANeNa bhoyaNaM bho| hAeja va vAmija va mArija vataM ajIraMtaM // 646 / / bahuyAtIyamaibahu~ abahuso tini Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82] / zrImadbhAgamasudhAsindhuH / / trayodazamo vibhAga tinni va pareNaM / taM triya aippamANaM bhujai jaMvA atippaMto // 647 // hiyAhArA miyAhArA, appAhArA ya je narA / na te vijA tigicchati, appANaM te tigicchgaa|| 648 // telladahi-samArogA ahiyo khIradahi-kaMjiyANaM ca / patthaM puNa rogaharaM na ya heU hoi rogassa // 641 // addhamasaNasma savvaMjaNassa kujA davassa do bhAge / vAU-paviyAra-gaTThA chanbhAyaM UNayaM kujA // 650 // miyo usiNo sAhAraNo ya kAlo tihA muNeya vA / mAhAraNaMmi kAle tatthAhAre imA mattA // 651 // sIe davasma ego bhatte cattAri ahava do pANe / usiNe davarasa donni u tinni va sesA u bhattassa / 652 // ego davasta bhAgo avaTThito bhoyaNassa do bhAgA / vaDAMti va hAyati va do do bhAgA u ekkekke // 653 // ettha u taiya-cautthA dogiNa ya aNavaTThiyA bhave bhaagaa| paMcamaTTho paDhamo viyo'vi zravaTThiyA bhAgA // 654 / / taM hoi saiMgAlaM jaM zrAhArei mucchiyo sNto| taM puNa hoi sadhUmaM jaM thAhArei niMdato // 655 // aMgArattamapattaM jalamANaM iMdhaNaM sadhUmaM tu| aMgAratti pavuccai ta ciya daDadaM gae dhUme // 656 // rAgaggi-saMpalitto bhujaMto phAsupi zrAhAraM / niddadaMgAla-nibhaM karei caraNiMdhaNaM khippaM // 657 // dosaggIvi jalaMto appattiya-yUma-dhUmiyaM caraNaM / aMgAra-mittasarisaM jA na havai niddahI tAva // 658 // rAgeNa saiMgAlaM doseNa sadhUmagaM muNeyadhvaM / chAyAlIpta dosA boddhavvA bhoyaNavihIe // 65 // zrAhAraMti tavarasI vigaiMgAlaM ca vigayadhUmaM ca / jhANajjhayA-nimittaM esuvaeso pavayaNassa // 660 // chahiM kAraNehiM sAdhU zrAhArito'vi thAyarai dhammaM / chahiM ceva kAraNehiM NijjU. hiMto'vi thAyarai // 661 // veyaNa veyAvacce iriyaTTAe' ya sNjmaae| taha pANavattiyAe cha8puNa dhammaciMtAe // 662 // natthi chuhAe sarisA viyaNA bhujeja tappasamaNaTTA / chAyo veyAvaccaM Na tarai kAuM ayo bhuje // 663 // irigraM na vi soheI pehAIdhaM ca saMjamaM kaauN| thAmo vA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpiNDaniyu kina ] [3 parihAyai guNa'NuppehAsu a astto||664|| ahava Na kujAhAraM, chahiM ThANehiM saMjae / pacchA pacchima-kAlaMmi, kAuM appakkhamaM khamaM // 665 // zrAyaMke' uvasagge, titikkhayA baMbhacera-guttIsu / pANidayA tavaheu~, sArIkhoccheyaNa-TTAe // 666 // zrAyako jaramAI rAyAsanAyagAi uvsggo| baMbhavayapAlaNaTTA pANidayA vAsamahiyAI // 667 // tavaheu cautthAI jAva uchammAsiyotavo hoi / cha8 sarIra-voccheyaNaTThayA hotraNAhAro // 668|| solasa uggamadosA solasa uppAyaNAe dosA u| dasa esaNAe~ dosA saMjoyaNamAi paMce // 66 // emo thAhAra-vihI jaha bhaNiyo sababhAva-daMsIhiM / dhammAvassaga-jogA jeNa na hAyati taM kujA // 670 // jA jayamANassa bhave. virAhaNA suttavihisamaggassa / sA hoi nijaraphalA ajjhattha-visohi-juttassa // 671 // // iti zrIpiNDaniyuktiH samAptA // (granthAgaM 835) Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . iti 8 zrIpiNDaliyuktiH 8 ( samAptA // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // pUrvoddhRtajinabhASita-zrutasthAvira sandRbdha SaTtriMzadadhyayana-samalaGkRtaM // zrImaduttarAdhyayanasUtram // // 1 // atha vinayazrutAkhyaM prathamamadhyayanam // saMjogAvippamukkassa, aNagArassa bhikkhuNo / viNayaM pAukarissAmi, zrANupubbiM suNeha me // 1 // zrANAnirdesakare gurunnmuvvaaykaare| iGgiyAgArasaMpanne se viNIetti vuccai // 2 // prANA niddesakare, gurUNamaNuvavAyakArae / paDiNIe asaMbuddhe, aviNIetti buccai // 3 // jahA suNI pUikarANI, nikkasijjai svvso| evaM dussIlapaDiNIe muharI nikasinjai // 4 // kaNakuNDagaM caittANaM, viTTha bhuJjai sUyare / evaM sIlaM caittANaM, dussIle ramaI mie // 5 // suNiyA'bhAvaM sANassa, sUyarassa, narassa ya / viNae Tha'veja appANamicchanto hiyamappaNo // 6 // tamhA viNayamesijjA, sIlaM paDilabhe jyo| buddhaputte(ta)nizrAgaTThI, na nikasijjai karAhuI // 7 // nisante siyA'muharI, buddhANaM antie syaa| aTThajuttANi sikkhijA niraTThANi u vajae // 8 // aNusAsiyo na kuppijA khanti sevija paNDie / khuDDe hiM saha saMsaggi hAsaM kIDaM ca vajae // 1 // mA ya carADAliyaM kAsI, bahuyaM mA ya thAlave / kAleNa ya ahijjittA, to jhAija egago // 10 // zrAhacca caNDAliyaM kaTu, na nirAhavija kayAi vi / kaDaM kaDitti bhAsejjA, akaDaM no kaDitti ya // 11 // mA galiyassuvva kasaM, vayaNamicche puNo puNo / kasaM va daTTha mAigaNe, pAvagaM parivajae Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] / bhImadAgamasudhAsindhuH // trayodazamo vibhAga // 12 // aNAsavA thUlavayA kusIlA, miuM pi caNDaM pakarinti sIsA / cittANuyA lahu dakkhovaveyA / pasAyae te hu durAsayaM pi // 13 // nApuTTho vAgare kiMci, puTTho vA nAliyaM ve| kohaM asaccaM kuvijA, dhArejA piyamappiyaM / / 14 // zrappA ceva (meva) dameyayo, appA hu khalu duddamo / yappA danto suhI hoi, assi loe parastha ya // 15 // varaM me appA danto, saMjameNaM taveNa ya / mAhaM parehiM dammanto bandhaNehiM vahehi ya // 16 // paDiNIyaM ca buddhANaM, vAyA aduva kammuNA / yAvI vA jaI vA rahasse, neva kujA kayAi vi // 17 // na pakkhayo na purayo, neva kicANa piTTayo / na jujhe UruNA Uru, sayaNe no paDissuNe // 18 // neva palhatthiyaM kujA, pakkhapiNDaM ca saMjae / pAe pasArae (pasAre no) vAvi, na ciTTha guruNantie // 11 // yAyariehi vAhitto, tusiNIyo na kayAi vi / pasAyapehI (pasAyaTTI) niyAgaTTI, uvaci? guru sayA // 20 // bAlavante lavante vA, na nisIeja kayAi vi / caiUNa grAsaNaM dhIro, jayo jattaM paDissuNe // 21 // yAsagagayo na pucchejA, neva sejAgayo kyaa| pAgammukkuDuyo santo, pucchijA pnyjliig(u)ddo|| 22 // evaM viNayajuttassa, suttaM atthaM ca tadubhayaM / pucchamANamsa sIsassa, vAgarija jahAsuyaM // 23 // musaM parihare bhikkhU, na ya yohAriNiM ve| bhAsAdosaM parihare, mAyaM ca vajae sayA // 24 // na laveja puTTho sAvajja, na niraTu na mammayaM / yappaNaTThA paraTThA vA, ubhayassa'ntareNa vA // 25 // samaresu agAresu, sandhIsu ya mahApahe / ego egatthie saddhiM, neva ciTTha na saMlave // 26 // jamme buddhA'NusAsanti, sIe(le)Na pharaseNa vA / mama lAhotti pehAe, payo taM paDissuNe // 27 // aNusAsaNa movAyaM, dukkaDassa ya coyaNaM / hiyaM saM magAe parANo, vesaM hoha asAhuNo // 28 // hiyaM vigayabhayA buddhA, Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nImacAbhyayanaratram / adhyayanaM / / pharusaM pi aNusAsaNaM / vesaM taM hoi mUDhANaM, khantisohikaraM payaM // 21 // zrAsaNe uvaci? jA, aNucce akue thire / appuTThAI niruTThAI, nisAijja'ppakukkue // 30 // kAleNa nikkhame bhikkhU, kAleNa ya paDikkame / akAlaM ca vivajittA kAle kAlaM samAyare // 31 // parivADIe na ciTTe jA, bhikkhU dattesaNaM cre| paDirUveNa esittA, miyaM kAleNa bhakkhae // 32 // nAidUramaNAsanne, na'nnesiM cakravRphAsayoM / ego ciTThaja bhattaTTA, lacittA taM naikame // 33 // nAiucce va nIe vA, nAsanne naaiduuro| phAsuyaM parakaDaM pirADaM, paDigAheja saMjae // 34 // appapANa'ppavIyaMmi, paDicchanaM me saMbuDe / samayaM saMjae bhuje, jayaM aparisADiyaM // 35 // sukaDi tti supakkitti, succhinne suhaDe maDe / suNiTThie sulaTThitti, sAvajja vajae muNI // 36 // ramae paNDie sAsaM, hayaM bhadda va vAhae / bAlaM sammai sAmanto, galiyassaM va vAhae // 37 // khaDDayAhiM caveDAhiM akosehi vahehi ya (khaDDa yA me caveDA me, akosA ya vahA ya me)| kallANamaNusAsanto(taM), pAvadiTTi ti mannai // 38 // putto me bhAya nAitti, sAhU kallANa mannai / pAvadiTTi u appANaM, sAsaM dAsi ti manai // 31 // na kovae thAyariyaM, appANaM pi na kovae / buddhovaghAI na siyA, na siyA tottgvese||40|| AyariyaM kuviyaM nacA pattieNa psaaye| vijjhaveja paJjaliuDo, vaeja na puNo tti y||41|| dhammajiyaM ca vavahAraM, buddhehiM pAyariyaM syaa| tamAyaranto vavahAraM, garahaM naabhigcchii||42|| maNogayaMvakkagayaM (maNoeiM vakkaeI) jANittA''yariyassa u / taM parigijjha vAyAe, kammuNA uvavAyae // 43 // vitte acoie niccaM khippaM havai sucoie (vitte aboie khippaM, pasanne thAmavaM kare) / jahovaiTTa sukayaM, kiccAI kumvaI sayA // 44 // nacA namai mehAvI, loe kitI se jAyae / havaI kicANaM saraNaM, bhUyANaM jagaI jahA // 45 // pujA jassa pasIyAnta saMbuddhA putramaMthuyA / pasannA laMbhaissanti, viulaM Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [bImaMdAgamasubhAsindhuH trayodazamI vimAnaH aTThiyaM suyaM // 46 // sa pujasatthe suviNIyasaMsae, maNoruI ciTThai kammasaMpayA(-1) (maNicchiyaM saMyayamuttamaM gyaa)| tavosamAyAri-samAhisaMvuDe, mahajjuI paJca vayAI pAliyA // 47 // sa devagandhavamaNussavaie, caittu dehaM malapaGkapuvvayaM / siddhe vA havai sAsae, deve vA apparae mahaDDie // 48 // tti bemi| // iti prathamamadhyayanam // 1 // // atha parISahAkhyaM dvitIyamadhyayanam // suyaM me pAusaM teNa bhagavayA evamakhkhAyaM / iha khalu bAvIsaM parisahA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveiyA, je bhikkhU socA nacA jicA abhibhUya bhikkhAyariyAe parivvayanto puTTho Na vihraannejaa| kayare khalu te bAvIsaM parIsahA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveiyA, je bhikkhU succA naccA jicA abhibhUya bhivakhAyariyAe parivvayanto puTTho no viharAgojjA // ime khalu te bAvIsaM parIsahA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveiyA, je bhikkhU sunA naccA jicA abhibhUya bhikkhAyariyAe parivayanto puTTho no vihagaNejA / taM jahA digicchAparIsahe 1 pivAsAparIsahe 2 sIyaparIsahe 3 usiNaparisahe 4 dasamasayaparisahe 5 acelaparIsahe 6 araiparIsahe 7 itthIparIsahe 8 cariyAparIsahe 1 nisIhiyA. parIsahe 10 sejAparIsahe 11 akkosaparIsahe 12 vahaparIsahe 13 jAyaNAparIsahe 14 alAbhArIsahe 15 rogaparIsahe 16 taNaphAsaparIsahe 17 jalaparIsahe 18 sakArapUrakAraparIsahe 11 pannAparIsahe 20 annANaparIsahe 21 daMsaNaparIsahe (sammattaparIsahe) 22 // parIsahANaM pavibhattI kAsaveNaM paveiyA / taM bhe udAharissAmi zrANupudi suNeha me // 1 // digichApariyAveNa (digichAparigae dehe) tavastI bhikkhU thAmavaM // na chinde na chindA. ae, na pae na payAvae // 2 // kAlIpavvaGga-saMkAse, kise dhamaNi Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanastram / / adhyayanaM 2 ] . __ (45 saMtate / mAyanne asaNagaNassa, zradINamaNaso care // 3 // 1 / to puTTho pivAsAe, dogujachIladdhasaMjame(lajasaMjae, lajasaMjame) / sIyodagaM na sevijA viyaDassesaNaM care // 4 // chinnAvAesu panthesu, pAure supivaasie| parisukamuhe'dINa (savyato ya parivvae), taM titikkhe parisahaM // 5 // 2 / carantaM virayaM lUha, sIyaM phusai egayA / nAivelaM vihanijA pAvadiTThI vihannai (muNI gacche socANaM jinnsaasnnN)||6|| na me nivAraNaM asthi, chavittANaM na vijaI / grahaMtu aggi sevAmi, ii bhikkhU na cintae // 7 // 3 / usiNapariyAveNaM, paridAheNa tjie| priMsu vA pariyAveNaM, sAyaM no paridevara // 8 // unhAhitatto mehAvI, siNANaM nAbhi-(no vi) patthae / gAyaM no parisiJce jA, na vIejA ya appayaM // 1 // 4 / puTTho ya daMsamasaehiM, samareva mahAmuNI / nAgo saMgAmasIse vA, sUro abhihaNe paraM // 10 // na saMtase na vArejA, maNaMpi na prose| uveha na haNe pANe, bhuJjante maMsasoNiyaM // 11 // 5 / parijugaNehiM vatthehi, hokkhAmitti acele| aduvA sacelae hokkhaM, ii bhikkhU na cintae // 12 // egayA'celae (acelae sayaM) hoi, sacele prAvi egyaa| eyaM dhammahiyaM nacA, nANI no paridevae / / 13 // 6 / gAmANugAmaM rIyantaM, aNagAraM akiMcaNaM / araI aMNuppavise, taM titikkhe parisahaM // 14 // araI piTThayo kiccA, virae thAyarakkhira / dhammArAme nirArambhe, uvasante muNI care // 15 // 7 / saGgo esa magussANaM, jAyo logammi ithiyo / jassa eyA parinnAyA, sukaDaM tassa sAmarANaM // 16 // emANA(dA)ya mehAvI, paGkabhUyA u ithiyo (jahA eyA lhussgN)| no tAhiM viNihanijA, careja'ttagavesae // 17 // 8 / ega (ege) eva care lADhe(da), abhibhUya parIsahe / gAme vA nagare vAvi, nigame vA rAyahANie // 18 // yasamANo care bhikkhU, neva kujA pariggahaM / asaMsatto gihatthehi, aNikezro parivvae // 11 // 1 / susANe Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadagimasudhAsindhu prayodazamI vimAgA sunnagAre vA, rukkhamUle va egayo / akukkuyo nisIejA, na ya bittAsae paraM // 20 // tattha se ciTTha(accha)mANassa, utsaggA'bhidhArae (uvasaggabhayaM bhave) / saGkAbhIyo na gacchejA, udvittA annamAsaNaM // 21 // 10 / unnAvayAhiM senAhiM, tabassI bhikkhU thAmavaM / nAtivelaM vihannejA, pAvadiTThI vihannai // 22 // pairikkaM ubassayaM, ladbukallANaM aduva pAvayaM / kimegarAyaM karissai, evaM tatthahiyAsae // 23 // 11 / akkosejA paro bhikkhu, na tersi paDisaMjale / sarimo hoi bAlANaM, tamhA bhikkhU na saMjale // 24 // socANaM pharasA bhAsA, dAruNA gaamkraattyaa| tusiNIyo uvehejA, na tAyo maNasIkare // 25 // 12 / ho na saMjale bhikkhU, maNaMpi na parosae / titikkhaM paramaM nacA, bhikkhU dhammaM vicintae // 26 // samaNaM saMjayaM dantaM, haNejA koi ktthii| nasthi jIvasta nAso tti, Na taM pehe asAhuvaM (evaM peheja saMjae) (na ya pehe asAdhuyaM) // 27 // 13 / dukkaraM khalu bho nica, aNagArassa bhikkhugo / savvaM se jAiyaM hoi, natthi kiMci ajAiyaM // 28 // goyaraggapaviTThassa, pANI no suppsaare| seyo agAravAsu tti, iha bhikkhU na cintae // 21 // 14 / paresu ghAsamesejA, bhoyaNe prinnihie| laddhe pirADe bAharijA, aladdhe nANutappae (vA nANutappija paNDie) // 30 // ajevAhaM na lambhAmi, avi lAbho sue siyaa| jo evaM paDisacivakhe alAbho taM na tjje|| 31 // 15 nacA uppaiyaM dukkhaM, veyaNAe duhtttthie| zradINo gavae panna, puTTho tattha hiyAsae // 32 // tegicchaM nAbhinandejjA, sNcikkh'ttgevse| evaM khu tassa sAmagaNaM, jaM na kujjA na kArave // 33 // 16 / acelagassa lUhassa, saMjayassa tavassiNo / taNesu suyamANassa, hujjA gAyavirAhaNA // 34 // zrAyavassa nivAraNaM, tidulA (atulA, tripulA) havai veyaNA evaM (eya) nacA na sevanti, tantujaM (taMtayaM) taNatajiyA Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11 bhImadattarAdhyayanastram |mdhyyn 3] // 35 // 17 kilinagAe mehAvI, paGkaNaM va raeNa vaa| priMsu vA paritAveNa, sAyaM no parIdevae // 36 // veeja (veiMto) nijarA-pehi aAriyaM dhammaNuttaraM / jAva sarIrabhezrotti, jallaM kAraNa dhArae (jallaM kAe Na ubaTe) // 37 // 18 / abhivAyaNa-manbhuTANaM, sAmI kujA nimantaNaM / je tAI paDisevanti, na tesiM pIhae muNI // 38 // aNukkassAI appicche, annAesI alolue| rasesu (sarasesu) nANugijjhejA, nANutappeja pannavaM // 31 // 16 / se nUNaM mae puvvaM, kammA'NANaphalA kaDA / jeNAhaM nAbhijAgAmi, puTTho keNai karAhuI // 40 // yaha pacchA udijanta, kammA'NANaphalA kaDA / evamassAsi appANaM, nacA kammavivAgayaM // 41 // 20 / nirajhugammi virayo, mehuNAyo susaMvuDo / jo sakkhaM nAbhijANAmi, dhamma kalANapAvagaM // 42 // tavovahANamAdAya, paDimaM paDivajiya (paDivajo ) / evaM pi viharayo me, chaumaM na nibaTTai // 43 // 21 / natthi nUnaM paraloe, iDDI vAvi tvssinno| aduvA vaJciyo mitti, ii bhikkhU na cintae // 44 // abhU jiNA asthi jiNA, aduvAvi bhavissaI / musaM te evamAhaMsu, ii bhikkhU na cintae // 45 // 22 / ee parIsahA savve, kAsaveNaM paveiyA / je bhikkhU na vihannejA, puTTho keNai kanhui // 46 // tti bemi // // iti dvitIyamadhyanam // 2 // // 1 // atha caturaGgIyAkhyaM tatIyamadhyayanam // cattAri paramaGgANi, dullahANIha jantuNo(dehiNo) / mANusattaM suI saddhA, saMjamammi ya vIriyaM // 1 // samAvannA gA saMsAre, nANAgottAsu jAisu / kammA nAnAvihA kaTu, puDho vissaMbhiyA payA // 2 // egayA devaloesu, naraesuvi egyaa| egayA trAsuraM kAyaM, ahAkammehiM gacchaI // 3 // egayA khattiyo hoI, tayo caNDAlabokkaso / tayo kIDapayaGgo ya, tayo kunthupi. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19]. [ zrImadAganasupasidhA trayodazamI binAnA vIliyA // 4 // evamAvajoNIsu, pANiNo kammakivisA / na nivajanti saMsAre, sabaDhesu ya khattiyA // 5 // kammamaGgohiM sammUDhA, dukkhiyA bahu. veyaNA / pramANusAsu joNIsu, vinihammanti pANiNo // 6 // kammANaM tu pAhANAe, thANupubbI kayAi u / jIvA sohimaNuppattA, prAyayanti maNussayaM (jAyante mnnusttyN)||7|| mANussaM viggahaM laddha, suI dhammassa dullahA / jaM socA paDivajanti, tavaM khantimahiMsayaM // 8 // zrAhacca savaNaM laddha, saddhA paramadullahA / socA netrAuyaM maggaM, bahave paribhasmaI // 1 // suI ca ladbhusaddhaM ca, vIriyaM puNa dullahaM / bahave royamANAvi, no ya NaM paDivajaI // 10 // mANusattaMmi thAyAtro, jo dhammaM soca sarahe / tavassI vIriyaM ladbhu, saMbuDe nidbhuNe rayaM // 11 // sohI ujjuyabhUyassa, dhammo suddhassa ciTThaI / nidhANaM paramaM jAi, ghayasitti ba pAvae // 12 // vigizca kammuNo heuM, jasaM saMciNu khantie / pAvaM sarIraM hiccA, uDaDhaM pakamaI disiM // 13 // visAlisahiM sIlehi,jakhkhA uttara uttarA / mahAsukA va dippantA, mannaMtA apuNacavaM // 14 // appiyA devakAmANaM, kAmarUvaviuviNo / uDDhaM kappesu ciTThanti, puvA vAsasayA bahu // 15 // tattha TiccA jahAThANaM, jakkhA bAukkhae cuyA / uvinti mANusaM joNiM, se dasaGge'bhijAyae // 16 // khitaM vatthu hiragaNaM ca, pasavo dAsaporasaM / cattAri kAmakhandhANi, tattha se ukhavajaI // 17 // mittavaM nAyavaM hoi, uccAgoe ya varaNavaM / appAyaMke mahApanne, abhijAe jaso bale // 18 // bhoccA mANussae bhoe, appaDirUve zrahAuyaM / pudi visuddhasaddhamme, kevalaM bohi bujhiyA // 16 // cauraGgadullaha maccA, saMjamaM paDivajiyA / tavasA dhutakammase siddhe havai sAsae // 20 // tti bemi / // iti tRtIyamadhyayanam // 3 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaduttarI yayanasUtram: adhyayana 4 // 4 // atha pramAdApramAdA (asaMkhayA)bhivaM caturthamadhyayanam // , asaMkhayaM jIviya mA pamAyae, jarovaNIyassa hu natthi tANaM / evaM viyANAhi jaNe pamatte, karANu vihiMsA ajayA gihinti // 1 // je pAvakammehi dhaNaM maNUmA, samAyayantI amaI ghaay.| pahAya te pAsapayaTTie nare, verANubaddhA narayaM uventi // 2 // teNe jahA sandhimuhe gahIe, sakammuNA kinnai pAvakArI / evaM payA peca ihaM ca loe, kaDANa kammANa na mukkha asthi // 3 // saMsAramAvana parassa aTTA, sAhAraNaM jaM ca karei kammaM / kammarasa te tassa u veyakAle. na bandhavA bandhavayaM uventi // 4 // vitteNa tANaM na labhe pamatte, imammi loe aduvA prsthaa| dIvappaNa? va aNantamohe. neyAjyaM dadrumadaTThameva // 5 // suttesu yAvI paDibuddhajIvI, na vIsase paNDie yAsupanne / ghorA muhuttA abalaM sarIraM, bhAruNDapakkhI va cara'ppamatto // 6 // care payAI parisaGkamANo, jaMkiJci pAsaM iha mnnmaanno| lAbhantare jIviya bUhaittA, pacchA parinAya-malAvadhaMsI // 7 // chandaM niroheNa uvei mokkhaM, aAse jahA sikkhiyavammadhArI / puvvAiM vAsAI cara'ppamatto, tamhA muNI khippamuvei mukkhaM // 8 // ma puvamevaM na labheja pacchA, eso'vamA saasyvaaiyaannN| visIdaI siDhile pAuyaMmi / kAlovaNIe sarIrassa bhede // 1 // khippaM na sakkei vivegameuM, tamhA samuTThAya pahAya kAme / samicca loga samayA mahesI, appANarakkhI cara mappamatto // 10 // muhumuha mohaguNe jayantaM, zraNegarUvA samaNaM carantaM / phAsA phumantI asamaJjasaM ca, na tesu bhikkhU maNasA pausse // 11 // mandA ya phAsA bahulohaNijA, tahappaMgAresu maNaM na kujA / rakkhija kohaM viNaeja mANaM,mAyaM na seveja paheja lohaM // 12 // je saMkhayA tuccha-parappavAI, te vijadosANugayA parajhA / ete ahamme ti dugucchamANo kaGke guNe jAva sarIrabhezro // 13 // tti bemi // ||iti caturthamadhyayanam // 4 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64-]. [ bhImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo pinAgaH // 5 // atha akAmamaraNIyAkhyaM paJcamaM adhyayanam // aNNavaMsi mahohaMsi, ege tirANe duruttre| tattha ege mahApanne, imaM parAhamudAhAre // 1 // santime ya duve ThANA, akkhAyA mAraNantiyA / akAmamaraNaM ceva, sakAmamaraNaM tahA // 2 // bAlANaM (tu) kAmaM tu, maraNaM asaI bhave / paNDiyANaM sakAmaM tu, ukkoseNa saI bhave // 3 // tatthimaM paDhamaM ThANaM, mahAvIreNa desiyaM / kAmagiddhe jahA bAle, bhisaM kUrAiM kubbaI // 4 // je giddhe kAmabhogesu, ege kUDAya gacchai / na me diTTe pare loe, cakravRdiTThA imA raI // 5 // hatthAgayA ime kAmA, kAliyA je shrnnaagyaa| ko jANaI pare loe, asthi vA natthi vA puNo ? // 6 // jaNeNa saddhiM hokkhAmi, ii bAle pagabhaI / kAmabhogANurAeNaM. kesaM saMpaDivajaI // 7 // tayo se darADaM samArabhaI, tasesu thAvaresu ya / aTThAe ya aNaTThAe, bhUyaggAma vihiMsaI // 8 // hiMse bAle musAbAI, mAille pisuNe saDhe / bhuJjamANe suraM maMsaM,seyameyaM ti mannaI // 1 // kAyasA vayasA matte, vitte giddhe ya itthisu / duhayo malaM saMciNai, sisuNAgovva maTTiyaM // 10 // tayo puTTho zrAyaGkaNaM, gilANo paritapaI / pabhIyo paralogassa, kammANuppehi appaNo // 11 // suyA me narae ThANA, asIlANaM ca jA gaI / bAlANaM kUrakaMmmANaM pagADhA jastha veyaNA // 12 // tattho'vavAiyaM ThANaM, jahA meM tamaNussuyaM / zrAhAkammehiM gacchanto, so pacchA paritappai // 13 // jahA sAgaDiyo jANaM, samaM hicA mahApahaM / visamaM maggamoirANo(gADho), akkhe bhaggammi soyai // 14 // evaM dhammaM viukkamma, ahammaM paDivajiyA / bAle maccamuhaM patte, akkhe bhagge va soyai // 15 // tayo se maraNantaMmi, bAle santasai bhayA / akAmamaraNaM marai, dhutte vA kaliNA jie // 16 // evaM akAmamaraNaM, bAlANaM tu paveiyaM / etto sakAmamaraNaM, paNDiyANaM suNeha me // 17 // maraNaM pi sapurANANaM, jahA me tamaNussuyaM / vippasannamaNAghAyaM, saMjayANaM vusImayo // 18 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram / adhyayanaM 5) na imaM savesu bhikkhUmu, na imaM savvesu'gArisu / nANAsIlA zra gArasthA, visamasIlA ya bhikkhuNo // 11 // santi egehiM bhikkhuhiM, gAratthA saMjamuttarA / gAratthehi ya savvehi, sAhavo saMjamuttarA // 20 // cIrAjiNaM nagiNiNaM, jaDIsaMghADimuNDiNaM / eyAI pi na tAyanti, dussIlaM paDiyAgayaM // 21 // pirADolaeva durasIle, naragAzro na muccaI / bhikkhAe vA gihatthe vA, suvvae kammaI divaM // 22 // aAgArisAmAiyaGgANi, saDDhI kAraNa phose| posahaM duhayo pakkhaM, egarAyaM na hAvae // 23 // evaM sikkhAsamAvanne, gihavAse vi suvvae / muccai chavipavvAyo, gacche jakkhasalogayaM // 24 // aha je saMvuDe bhikkhU, dogahamega(manna)yare siyA / savvadukkhapahINe vA, deve vAvi mahiDDhie // 25 // uttarAI vimohAI, juimantA'Nupuvvaso / samAirANAiM jakkhehiM, bArAsAI jasaMsiNo // 26 // dIhAuyA iDhi(ditti) mantA, samiddhA kAmarUviNo / bahuNovavannasaMkAsA, bhujo accimAlippabhA // 27 // tANi ThANANi gacchanti, sikkhittA saMjamaM tavaM / bhikkhAe vA gihitthe vA, je santi paDinivvuDA // 28 // tesiM socA sapujANaM, saMjayANa vusiimyo| na saMtasanti maraNante sIlavanto bahussuyA // 21 // tuliyA visesamAdAya, dayAdhammassa khntie| vippasIeja mehAvI, tahAbhUeNa appaNA // 30 // to kAle abhippee, saDDhI tAlisamantie / viNaijja loma harisaM, bheyaM dehamsa kNkhe|| 31 // graha kAlammi saMpatte AghAyAya samussayaM sakAmamaraNaM marai, tirAha-mannayaraM muNi // 32 // tti bemi // // iti paJcamamadhyayanam // 5 // // 6 // atha kSullanigranthIyaM SaSThamadhyayanam // jIvantavijA purisA, savve te dukkhasaMbhavA / luppanti bahuso mUdA saMsAraMmi aNantae // 1 // samiksa paNDie tamhA (tamhA samikkha mehAvI), pAsajAIpahe bahU / appaNA (attaTTA) saccamesejA, mettiM bhUesu kappae // 2 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ] [nAmadAgamasudhAsindhuH prayodazamI vimAnA mAyA piyA nhusA bhAyA, bhajA puttA ya zrorasA / nAlaM te mama tANAya luppantassa sakammaNA // 3 // eyamaTuMsapehAe, pAse samiyadaMsaNe / chinda geddhiM (hiM) siNeha ca, na kaLe puvvasaMthavaM // 4 // gavAsaM maNikuDalaM, pasavo dAsa porusN| sabameyaM caittANaM, kAmakhvI bhavissasi // 5 // thAvaraM jaMgamaM ceva, dhaNaM dhanna uvakkharaM / paJcamANassa kammehiM, nAlaM dukkhAzro moyaNe // 6 // ajjhatyaM savvayo savvaM, dissa pANe piyAyae / na haNe pANiNo pANe, bhayaverAyo uvarae // 7 zrAdANaM narayaM dissa, nAyaijja taNAmavi / doguJchI appaNo pAe, dinna bhuJjaja bhoyaNaM // 8 // ihamege u mananti, appacakkhAya pAvagaM / pAyariyaM (aAyA''riyaM) vidittA NaM, savvadukkhA vimuccaI // 1 // bhaNantA akarentA ya, bandhamokkhapaigiNaNo / vAyAviriyametteNa, samAsAsanti appayaM // 10 // na cittA tAyae bhAsA kayo vijjANusAsaNaM ? / visannA pAvakamme(kiJca hiM, bAlA paNDiyamANiNo ? // 11 // je kei sarIre sattA, varANe rUve ya savvaso / maNAsA vacasA ceva (kAyavakaNaM), sabve te dukkhasaMbhavA // 12 // zrAvanA dihamaddhANaM, saMsArammi aNantae / tamhA sabadisaM passaM (pappa), appamatto parivvae // 13 // bahiyA uDDhamAdAya nA'vakaMkhe kayAi vi| puvvakammakhayaTThAe, imaM dehaM samuddhare (dehamudAhare) // 14 // vivica (vigiMca) kammuNo heuM kAlakaMkhI privve| mAyaM piNDassa pANassa, kaDaM labhrUNa bhakkhae // 15 // sannihiM ca na kugvijA, levamAyAe sNje| pakkhIpattaM samAdAya, niravekkho parivae // 16 // saeNAsamizro lajjU , gAme aNiyatho care / appamatto pamattehiM, piNDavAyaM gavesae // 17 // evaM se udAhu, aNuttaranaNI aNuttaradaMsI aNuttaranANadaMsaNadhare arahA nAyaputte bhagavaM vesAlie viyAhie // 18 // ti bemi // ... ||iti paTamabhyayanam // 6 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmaduttarAdhyayasUtram :: adhpayanaM . ] [0 // 7 // atha aurabhrIyAkhyaM saptamamadhyayanam // ... jahA''esaM samudissa, koi poseja elayaM / zrodaNaM javasaM dejA, posenjAvi sayaGgaNe // 1 // tatro se paDhe parivUDhe, jAyamede mhodre| pINie viule dehe, pAesaMpaDi(ri)kaGkhae // 2 // jAva na ei pAese, tAva jIvai se duhii| zraha pattaMmi Aese, sIsaM chettUNa bhujai // 3 // jahA khalu se umbhe, zrAesAe samIhie / evaM bAle ahammi8, Ihai nirayAuyaM // 4 // hiMse bAle (kohI) musAbAI, zraddhANammi vilovae / annadattahare bAle (teNe), mAI karAnuhare saDhe // 5 // itthIvisayagiddhe ya, mahArambhapariggahe / bhuJjamANe suraM maMsaM, parivUDhe paraMdame // 6 // ayakakarabhoI ya tundille ciyalohie / aAuyaM narae kaGkha, jahA''esaMva elae // 7 // yAsaNaM sayaNaM jANaM, vitte kAmANi (vittaM kAme ya) bhujiyA / dussAhaDaM dhaNaM hiccA, bahu~ saMciNiyA rayaM // 8 // tazro kammagurU jantU, paccuppannaparAyaNe / aevva AgayA''ese, maraNantammi soyai // 1 // tayo grAu parikkhINe, cuyo dehA vihiNsgaa| zrAsurIyaM disaM bAlA, gacchanti avasA tamaM // 10 // jahA kAgiNie heuM, sahassaM hAraI nro| apatthaM ambagaM bhocA, rAyA rajjaM tu hArae // 11 // evaM mANussagA kAmA, devakAmANamantie / sahassaguNiyA bhujo, aAuM kAmA ya dibiyA // 12 // aNegavAsA nauyA, jA sA panavazro ThiI / jANi jIyanti (hAreMti) dummehA, UNe vAsasayAue // 13 // jahA e tinni variNayA, mUlaM ghettUNa niggyaa| ego'stha lahae lAbhaM, ego mUleNa zrAgazro // 14 // ego mUlaMpi hArittA, thAgo tattha vANiyo / vavahAre uvamA esA, evaM dhamme viyANaha // 15 // mANumattaM bhave mUlaM, lAbho devagaI bhave / mUlaccheeNa jIvANaM, naragatirikkhataNaM dhuvaM // 16 // duhayo gaI bAlassa, zrAvaI bhumuuliyaa| devattaM mANusattaM ca, jaM jie lolayA saDhe // 17 // to jie saI hoI, duvihaM Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAMgamasudhAsindhuH // trayodazcamI vibhAgaH doggaiM gae / dulahA tassa ummaggA, zraddhAe sucirAdavi // 18 // evaM jiyaM sapehAe, tuliyA bAlaM ca paNDiyaM / mUliyaM te pavesanti, mANusaM joNiminti je // 11 // vemAyAhiM sikkhAhiM, je narA gihisuvvayA / uventi mANusaM joNiM, kammasaccA hu pANiNo // 20 // jesi tu viulA sikkhA, mUliyaM te aicchiyA (atiTTiyA, viuTTiyA) |siilvntaa savIsaMsA, adINA janti devayaM // 21 // evamaddINavaM bhikkhu, aAgAriM ca viyANiyA / kaharANu jicamelikkhaM, jicamANo na saMvide // 22 // jahA kusagge udagaM, samuddaNa samaM miNe / evaM mANussagA kAmA, devakAmANa-mantie // 23 // kusaggamettA ime kAmA, sanniruddha mmi pAue / kasma heuM purAkAuM, jogakkhemaM na saMvide // 24 // iha kAmANiyaTTassa, attaThe avarajmaI / succA (patto) neyAuyaM, maggaM, jaM bhujo paribhassai // 25 // iha kAmA niyaTTassa, atta8 nAvarajjhai / pUideha-niroheNaM, bhave deve time suyaM // 26 // iDDhI juI jaso varANo, aAuM suhamaNuttaraM / bhujo, jattha maNussesu, tattha se ubavajaI // 27 // bAlassa pasta bAlataM, ahammaM paDivajiyA / cicA dhammaM ahammi?, narae uavajaI // 28 // dhIrassa passa dhIrattaM, saccadhammANuvattiNo / cicA adhammaM dhammi8, devesu uvavajaI // 21 // tuliyANa bAlabhAvaM, avAlaM ceva paNDie / caiUNa bAlabhAvaM. abAlaM sevae muNI // 30 // tti bemi // ||iti saptamamadhyayanam // 7 // // 8 // atha kApilIyAkhyamaSTamamadhyayanam // ... adhuve asAsayammi (adhuvaMmi mohagahaNae) saMsArammi dukkhpuraae|ki nAma hoja taM kammayaM ?, jeNAhaM doggaI na gacchejA (jeNAdhaM duggaI to mucceja) // 1 // vijahittu puvvasaMjogaM, na siNehaM kahiMci kuvejaa| asiNeha. siNehakarehiM dosapau(yo sehiM muccae bhikkhu // 2 // to nANadasaNa-samaggo hiyanisseasAe sabajIvANaM / tesiM vimokkhaNaDhAe, bhAsaI muNivaro Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImaduttarAdhyayanasUtram :: adhyayanaM 81 [ 69 vigayamoho // 3 // sabaM ganthaM kalahaM ca, vipanahe tahAviha(ho) bhikkhU / savvesu kAmanAesu, pAsamANo na lippaI tAI // 4 // bhogAmisa-dosavisanne, hiyanisseyasa-buddhivivajatthe / bAle ya mandie mUDhe, bajhaI macchiyA va khelammi // 5 // duparicayA ime kAmA, no sujahA adhIrapurisehiM / aha santi subbayA sAhU, je taranti ataraM vaNiyA vA (vaNiyA va samudda) // 6 // samaNA mu ege vadamANA, pANavahaM miyA zrAyANantA / mandA nirayaM gacchanti, bAlA pAviyAhiM diTThIhiM / / 7 / / na hu pANavahaM aNujANe, mucceja kayAi savvadukkhANaM / evamAriehiM akkhAyaM, jehiM imo sAhudhammo pannatto // 8 // pANe ya nAivAejjA, se samieti vuccaI tAI / tayo se pAvayaM kamma, nijAi (nirANAI) udagaM va thalAyo // / jaganistiehiM bhUehiM, tasanAmehiM thAvarehiM ca (jaganissiyANa bhUyANaM, tasANaM thAvarANa ya), (jaganissiehi bhUehi, tasanAmehi thAvarehi y)| no tesimArabhe darADaM, maNasA vayasA kAyasA ceva // 10 // suddhesaNAyo nacANaM tattha Thaveja bhikkhU appANaM / jAyAe ghAsamesejA, rasagiddhe na siyA bhikkhAe // 11 // pantANi ceva sevejA, sIyapiNDaM purANakummAsaM / adu vukkasaM pulAgaM vA, javaNaTThA(e) nisevae mNthu|| 12 // je lakkhaNaM ca sumiNaM, aGgavijjaM ca je pauJjanti / na hu te samaNA vucanti, evaM thAyariehiM akkhAyaM // 12 // iha jIviyaM aNiyamettA, pabbhaTTA samAhijogehiM / te kAmabhoga-rasagiddhA, uvavajanti zrAsure kAe // 14 // tato'vi ya uvaTTittA, saMsAraM bahu~ aNu(pari)yaDanti(varaMti) / bahukamma-levalittANaM, bohI hoi (jattha) sudullahA temi // 15 // kasiNaM pi jo imaM loyaM, paDipurANaM daleja egasta / teNAvi se na saMtUsse (tuseja) ii duppUrae ime pAyA // 16 // jahA lAho tahA loho, lAhA loho pavaDaI / domAsakayaM kajjaM, koDie vi na niTThiyaM // 17 // no rakkhasIsu gijjhejA, garADavacchAsu NegacittAsu / jAyo purisaM palobhittA, khelanti jahA va dAsehiM // 18 // nArIsu no Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . [ zrImadAgamasudhAsisthuH // trayodazamI vibhAga:pagijjhejA, itthI-vippajaheM aNagAre / dhammaM ca pesalaM nacA, tattha Thavija bhikkhu appANaM // 11 // ii esa dhamme akkhAe, kavileNaM ca visuddhapanneNaM / tarihinti je u kAhinti, tehiM pArAhiyA duve logu // 20 // tti bemi // // iti aSTamamadhyayanam // 8 // // 6 // atha namipravrajyAkhyaM navamamadhyayanam // caiUNa devalogAyo, uvavanno mANusammi logaMmi / uvasanta-moha. Nijo, sarai porANiyaM jAI // 1 // jAI sarittu bhayavaM, sahasaMbuddho aNuttare dhamme / puttaM Thavettu rajje, abhiNikkhamaI namI rAyA // 2 // so devalogasarise, anteura-varagayA vare bhoe / bhujittu namI rAyA, buddho bhoge paricayai // 3 // mihilaM sapurajaNavayaM balamorohaM ca pariyaNaM savvaM / ciccA abhinikhanto, eganta-mahiTiyo bhayavaM // 4 // kolAhalagabhUyaM, zrAsI mihilAe pavvayaMtami / taiyA rAyarisimmi, namimmi abhiNikkha-mantammi // 5 // abhuTThiyaM rAyarisiM, pavvajA-ThANamuttamaM / sako mAhaNarUveNa, imaM vayaNamaJavI // 6 // kirANu bho ! aja mihilAe, kolaahlgsNkulaa| suvvanti dAruNA saddA, pAsAesu gihesu ya // 7 // eyama8 nisAmittA, heukaarnncoiyo| tayo namI rAyarisI, devindaM iNamabbavI // 8 // mihilAe ceie vacche, sIyacchAe maNorame / pattapuppha-phalovee, bahUNaM bahuguNe sayA // 1 // vAraNa hIramANaMmi, ceiyaMmi maNorame / duhiyA asaraNA attA, , ee kandanti bho ! khagA // 10 // eyama4 nisAmittA, heukaarnncoiyo| to nami rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 11 // esa aggI va vAU ya, eyaM Dajhai mandiraM / bhayavaM anteuraM teNaM, kIsa NaM nAvapikkhaha // 12 // .. eyamaTTha nisAmittA, heukAraNacoiyo / tayo namI rAyarisI, devendaM iNamanbI // 13 // suI vasAmo jIvAmo, jesi mo natthi kiMca NaM / mihi. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadattarAdhyayanasUtram / adhyayana 41. [1.1 lAe DajjhamANIe, na me Danjhai. kiMca NaM // 14 // cattaputtakalattassa, nivvApArassa bhikkhuNo / piyaM na vijaI kiMci, appiyaMpi na vijae // 15 // bahu khu muNiNo bhai, aNagArassa bhikkhuNo / sabatho vippamukkarasa, egntmnnupssyo|| 16 // eyamaTuM nisAmittA, heukaarnncoiyo| tayo nami rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 17 // pAgAraM kAraittANaM, gopura'TTAlagANi ya / ussUlae sayagdhI ya, to gacchasi khattiyA ! // 18 // eyamaTuM nisAmittA, heukAraNacoiyo / tayo namI rAyarisI, devendaM iNamabbavI // 11 // saddhaM nagari kinA, tavasaMvaramaggalaM / khanti niuNa-pAgAraM, tiguttaM duppadhaMsayaM // 20 // dhaNu parakama kiccA, jIvaM ca IriyaM sayA / ghiI ca keyaNaM kiccA, sacceNaM palimanthae // 21 // tavanArAyajutteNaM, bhettUNaM kammakaMcuyaM / muNI vigayasaMgAmo, bhavAyo parimuccati // 22 // eyamaDheM nisAmittA, heukAraNacoiyo / nayo nami rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 23 // pAsAe kAraittANaM, baDDamANa gihANi ya / vAlaggapoiyAyo ya, to gacchasi khattiyA ! // 24 // eyamaTTa nisAmittA, heukaarnncoiyo| tayo namI rAyarisI, devindaM iNamabbavI // 25 // saMsayaM khalu so kuNaI, jo magge kuNaI gharaM / jattheva gantumicchejA, tattha kuvija sAsayaM // 26 // eyama nisAmittA, heukAraNa coiyo / tayo nami rAyarisiM, devindo iNamabavI // 27 // grAmose lomahAre ya, garAiThabhee ya takare / nagararasa khemaM kAUNaM, to gacchasi khattiyA ! // 28 // eyamaTTha nisAsttiA , heukAraNacoiyo / tayo namI rAyarisI, devindaM iNamabavI // 21 // asaI tu maNussehi, micchA darADo pauMjaI / akAriNo'ttha bajjhanti, mucaI kAro jaNo // 30 // eyamaTuM nisAmittA. heukAraNa,coiyo / tayo nami rAyarisi, devindo iNamabbavI // 31 // je keI. patthivA tubhaM, nAnamanti narAhivA ! / vase te ThAvaittANaM, to gacchasi khattiyA ! // 32 // eyama? Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH trayodazamI vimAgeH nisAmittA, heukAraNaMcoiyo / tatro namI rAyarisI deviMdaM innmbbvii||33|| jo sahassaM sahassANaM, saMgAme dujae jiNe / egaM jiNeja appANaM, esa se paramo jayo // 34 // appANameva jujjhAhi, kiM te junjheNa bajjhayo / appANamevamappANaM, jiNittA suhamehati // 35 // paMcindiyANi kohaM, mANaM mAyaM taheva lohaM ca / dujayaM ceva appANaM, savvaM appe jie jiyaM // 36 // eyamaTuM nisAmittA, heukAraNacoiyo / tayo nami rAyarisiM, devindo iNamabavI // 37 // jaittA viule janne, bhoittA samaNamAhaNe / dacA bhocA ya jaTTA ya, to gacchasi khattiyA ! // 38 // eyamaTuMnisAmittA, heukaarnncoiyo| tazro namI rAyarisI, devindaM iNamabbavI // 31 // jo sahassaM sahassANaM, mAse mAse gavaM de| tassAvi saMjamo seyo, adintassa vi kiMca NaM // 40 // eyama8 nisAmittA heukAraNacoiyo / tayo nami rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 41 // ghorAsamaM caittA(jahittA) NaM, annaM patthesi thAsamaM / iheba posaharayo, bhAhi maNuyAhivA ! // 42 // eyama8 nisAmittA, heukAraNacoiyo / tayo namI rAyarisI, devindaM iNamabbavI // 4 // mAse mAse tu jo bAlo, kusaggeNaM tu bhujai / na so suakkhAyadhammassa, kalaM agghai solasiM // 44 // eyama4 nisAmittA, heukAraNacoiyo / tayo namiM rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 45 // hiragaNaM suvaraNaM maNimuttaM, kaMsaM dUsaM ca vAhaNaM / kosaM ca vaDhaittANaM, to gacchasi khattiyA ! // 46 // eyamaTuM nisAmittA, hejakAraNacoiyo / tayo namI rAyarisI, devendaM iNamabbavI // 17 // suvaraNaruppassa ya pavvayA bhave, siyA hu kelA. sasamA asaMkhayA / narassa luddhassa na tehiM kiMci, icchA hu aAgAsasamA aNantayA // 48 // puDhavI sAlI javA ceva, hiragaNaM pasubhissaha / paDi. purANaM nAlamegassa, ii vijA tavaM care // 41 // eyamaTuMnisAmittA, heukAraNacoiyo / tayo nami rAyarisiM, devindo iemabavI // 50 // accheraya Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayananam / adhyayanaM 1 : [ 103 manbhudaye, bhoe jahasi(cayasi) patthiMvA ! asante kAme patthesi, saMkappeNa vihasi // 51 // eyama8 nisAmittA, heukAraNa coiyo / tayo namI rAyarisI, devendaM iNamabbavI // 52 // sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA yAsIvisovamA / kAme ya patthemANA, akAmA janti doggaiM // 53 // ahe vayai koheNaM, mANeNaM ahamA gaI / mAyA gaipaDigyAyo, lobhAyo duyo bhayaM // 54 // avaubhiUNa mAhaNarUvaM viurUvviUNa indattaM / vandai abhitthuNanto, imAhi mahurAhiM vaggUhi // 55 // aho te nijiyo koho, graho mANo parAjiyo / graho te nirakiyA mAyA, aho lobho vasIkayo // 56 // graho te ajavaM sAhu, aho te sAhu maddavaM / aho te uttamA khantI, graho te mutti uttamA / 57 // ihaM si uttamo bhante ! pacchA hohisi uttamo / loguttamuttamaM ThANaM, siddhiM gacchasi nIro // 58 // evaM abhitthuNanto, rAyarisiM uttamAe saddhAe / pAyAhiNaM karento, puNo puNo vandae sako // 51 // to vandiuNa pAe, cakkaMkusa-lakkhaNe muNivara. ssa / aAgAse'Nuppaiyo laliya cavala-kuNDala-tirIDI // 6 // namI namei appANaM, sakkhaM sakkeNa coiyo / caiUNa gehaM vaidehI, sAmarANe pajjuvaTiyo / / 61 // evaM karanti saMbuddhA, paNDiyA paviyavakhaNA / viNiyanti bhogesu, jahAse namI rAyarisi // 62 // tti bemi // // iti navamamadhyayanam // 9 // . . // 10 // atha dramapatrakAkhyaM dazamamadhyayanam // dumapattae pagaDuyae jahA, nivaDai rAyagaNANa shrve| evaM maNuyANa jIviyaM, samayaM goyama ! mA pamAthae // 1 // kusagge jaha yosabindue, thovaM ciTThai lmbmaanne| evaM maNuyANa jIviyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 2 // iha ittariyammi aAue, jIviyae bhupcvaaye| vihuNAhi rayaM purAkaDaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 3 // dulahe khalu mANuse bhave, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // trayodazamI vibhAgaH cirakAleNa vi svvpaanninnN| gAdA ya vivAga kammuNo, samayaM goyama ! mA pamAyae // 4 // puDhavikAya-maigayo ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pmaaye|| 5 // zrAukAyamaigayo, ukkosaM jIvo u sNvse| kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 6 // teukAya-maigayo, ukkosaM jIvo u sNvse| kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 7 // vAukAyamaigayo, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama! mA pamAyae // 8 // vaNassaikAya-maigayo, ukkosaM jIvo usaMvase / kAlamaNanta-durantayaM, samayaM goyama ! mA pmaaye||1|| beindiyakAya-maigayo, ukkosaM jIvo u sNbse| kAlaM saMkhijasanniyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 10 // teindikAyamaigayo, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijasanniyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 11 // caurindiyakAya-maigayo, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijjasanniyaM samayaM goyama ! mA pamAyae // 12 // paMcindiyakAya-maigayo, ukkosaM jIvo u saMvase / sattaThTha-bhavagahaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 13 // deve neraie aigayo, ukkosaM jIvo u saMvase / ise kabhavagahaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 14 // evaM bhavasaMsAre saMsarai, suhAsuhehiM kammehiM / jIvo pamAyabahulo, samayaM goyama ! mA pamAyae // 15 // labhrUNavi mANusattaNaM, pAriyataM NaM puNaravi dullahaM / bahave dasuyA milekkhuyA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 16 // lakSuNa vi pAriyattaNaM, ahINapaMcindiyayA hu dulahA / vigalindiyayA hu dIsai, samayaM goyama ! mA payAmae // 17 // ahINapaMcindiyattaM pi se lahe uttamadhammasuI hu dullhaa| micchattanisevae jaNe, samaya goyama ! mA pmaaye|| 18 // laNa vi uttamaM suI, saddahaNA puNarAvi dullhaa| micchittanisevae jo, samayaM goyama ! mA pamAyae // 11 // dhamma pi hu saddahantayA, dullahayA kAraNa Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadattarAdhyayanam / adhyayana 10 ] "'. ... [1 // phaasyaa| iha kAmaguNehiM (hi) mucchiyA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 20 // parijUrai te sarIraye, kesA parADarayA havanti te / se soyabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 21 // parijUrai te sarIrayaM kesA parADurayA havanti te / se cakkhubale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 22 // parijUrai te sarIrayaM, kesA parADurayA havanti te / se ghANavale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 23 // parijUrai te sarIrayaM, kesA parADurayA havanti te / se jibbhabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamASae // 24 // parijUrai te sarIrayaM, kesA parADurayA havanti te / sa phAsabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 25 // parijUrai te sarIrayaM, kesA paNDurayA havanti te / se savvabale ya hAyaI,samayaM goyama ! mA pamAyae // 26 // araI gaNDaM visUiyA, zrAyaMkA vivihA phusanti te / vihaDai viddhaMsai te marIrayaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 27 // vucchinda siNehamappaNo, kumuyaM sAraiyaM va pANiyaM se savvasiNehavajie, samayaM goyama ! mA pamAyae // 28 // cicANa dhaNaM ca bhAriyaM, pavvaiyo hi si zraNagAriyaM / mA vantaM puNo vi yAvie, samayaM goyama ! mA pamAyae // 21 // avaujhiya mittavandhavaM, viulaM ceva dhaNohasaMcayaM / mA taM biiyaM gavesae, samayaM goyama ! mA pamAyae // 30||n hu jiNe aja dissaI, bahumae dissai maggadesie / saMpai neyAue pahe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 31 // zravasohiyakarATagApahaM, zroirANo'si pahaM mahAlayaM / gacchasi maggaM visohiyA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 32 // abale jaha bhAravAhae, mA magge visme'vgaahiyaa| pacchA pacchANutAvae, samayaM goyama ! mA pamAyae // 33 // tigaNo hu si aNNavaM, mahaM kiM puNa ciTThasi tIramAgayo ? / abhitura pAraM gamittae, samayaM goyama ! mA pamAyae // 34 // akalevaraseNimUsiyA, siddhiM goyama ! loyaM gacchasi / khemaM ca sivaM aNu Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImArgamasubhAsinu trayodazamo vibhAga: tara, samayaM goyama ! mA pamAyae // 35 // buddhe parinivvur3e care, gAmagae nagare va saMjae / santImaggaM ca bUhae, samayaM goyama ! mA pamAyae // 36 // buddhassa nisamma bhAsiyaM, sukahiya-maTTha-payovasohiyaM / rAgaM dosaM ca chindiyA, siddhiM gaI gae bhayavaM goyame // 37 // tti bemi // // iti dazamamadhyayanam // 10 // // 13 // atha bahuzruta-pUjAkhyamekAdazamamadhyayanam // ____ saMjogA vippamukkassa, aNagArasma bhikkhuNo / aAyAraM (viNayaM) pAukarissAmi, prANupuri suNeha me // 1 // je yAvi hoi nivijje, thaddhe luddhe aNiggahe / abhikkhaNaM ullavaI, aviNIe abahussue // 2 // graha paJcahiM ThANehiM, jehiM sikkhA na lagabhaI / thambhA mohA pamAeNaM rogeNAlasseNa ya // 3 // yaha ahiM gaNehiM, sikkhAsIle ti vuccai / ahassire sayA daMte, na ya mammamudAhare // 4 // nAsIle va visIle, na siyA ailolue| akohaNe saccarae, sikkhAsIle ti vuccai // 5 // aha cauddasahiM ThANehiM, vaTTamANe u sNje| aviNIe vucaI so u, nivvANaM ca na gacchai // 6 // abhikkhaNaM kohI bhAi pabanyaM ca pakuvai / mittijamANo vamai, suyaM labhrUNa majai // 7 // avi pAvaparikkhevI, avi mittesu kuppaI / suppiyassAvi mittassa, rahe bhAsai pAvayaM // 8 // painnavAI duhile, yaddhe luddhe aniggahe / asaMvibhAgI praciyatte, aviNIe tti vuccai // 1 // graha panarasahi gaNehiM, suviNIe tti vuccai / nIyAvittI acavale amAI akuUhale // 10 // appaM ca ahikkhivai, pabaMdhaM ca na kubbaI / mittijamANo bhayaI, suyaM laTuna manjaI // 11 // na ya pAvaparikkhevI, na ya mittesuH kupaI / appiyassAvi mittassa, rahe kalANa bhAsaI // 12 // kalahaDamaravajae, buddhe abhijaaige| hirimaM paDisaMlINe suviNIe ti vucaI // 13 // vase gurukule niccaM, jogavaM uvadyAvaM / piyaMkare piyaMvAI, se sivakhaM laddha Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAgyayanaratra / adhyayana ra] marihaI // 14 // jahA saGkhammi payaM nihiye, duhayoti virAyai / evaM bahu. ssue bhikkhU, dhammo kittI tahA suyaM // 15 // jahA se kamboyANaM, thAirANe kanthae siyA / zrAse javeNa pavare, evaM havai bahussue // 16 // jahA''irANasamAruDhe, sUre daDhaparakkame / ubhayo nandighoseNaM, evaM havai bahussue // 17 // jahA kareNu-parikirANe, kujare saTThihAyaNe / balavante appaDihae, evaM havai bahurasue // 18 // jahA se tikkhasiGga, jAyakhandhe virAyaI / vasahe jUhAhivaI, evaM havai bahussue // 11 // jahA se tikkhadADhe, udagge duppahaMsae / sIhe miyANa pavare, evaM havai bahussue // 20 // jahA se vAsudeve, saMkha cakka-gadAdhare / apaDihayabale johe, evaM havai bahussue // 21 // jahA se cAurante, cakavaTTI mhddddie| codasa-rayaNAhivaI, evaM havai bahussue // 22 // jahA se sahassakkhe, vajapANI purandare / sakke devAhivaI, evaM havai bahussue // 23 // jahA se timiraviddhaMse, uttiTThati divAyare / jalante iva teeNaM, evaM havai bahussue // 24 // jahA se uDuvaI caMde, nkkhtt-privaarie| paDipurANo purANamAsIe, evaM havai bahussue // 25 // jahA se sAmAiyANaM (sAmAiyaMgANaM) koTThAgAre surakkhie / nANAdhana-paDipurANe, evaM havai bahussue // 26 / / jahA sA dumANa pavarA, jabbU nAma sudaMsaNA / aNADhiyassa devassa, evaM havai bahussue // 27 // jahA sA naINa pavarA, salilA sAgaraMgamA / sIyA nIlavantappabha(va)hA, evaM havai bahussue // 28 // jahA se nagANa pavare, sumahaM mandare girI / nANosahipajalie, evaM havai bahussue // 21 // jahA se sayaMbhUramaNe, udahI akkhayodae / nANArayaNa-paDipurANe, evaM havai bahussue // 30 // samudda-gambhIrasamA durAsayA, acakkiyA keNai duppahaMsayA / suyassa purANA viulassa tAiNo, khavittu kammaM gaimuttamaM gayA // 31 // tamhA suyahiTTijA, uttamaTTha-gavesae / jeNa'ppANaM paraM ceva, siddhiM saMpAuNejAsi // 32 // ti bemi // .... . // iti ekAdazamamadhyamanam // 11 // ... Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAmindhu yAdazamI viAiMgA // 12 // atha harikezIyAkhyaM dvAdazamadhyayanam // sovAgakulasaMbhUyo, guNuttaradharo muNI / hariesabalo nAma, grAsi 'bhikkhU jiindiyo // 1 // iriesaNabhAsAe, uccArasamiIsu ya / jayo thAyANanikkheve, saMjayo susmaahiyo||2||mnnguto vayagutto kAragutto jiindiyo / bhikkhaTThA bambhaijjammi, jannavADamuvaTThiyo // 3 // taM pAsiUNamijantaM, taveNa parisosiyaM / pantovahiuvagaraNaM, uvahasanti praNAriyA // 4 // jAimayaM paDitha(ba)ddhA, hiMsagA ajiindiyA / abambhacAriNo bAlA, imaM vayaNamabbavI // 5 // kayare pAgacchaI dittarUve (ko re) ? kAle vikarAle phokanAse / yomacelae paMsupisAyabhRNa, saMkaradUsaM parihariya karAThe // 6 // kayare (ko re) tuma iya adaMsaNijje ! kAe va pAsA ihamAgayo'si / zromacelagA ! paMsupisAyabhUyA ! gaccha kkhalAhi kimihaM Thiyo'si // 7 // jakkho tahiM tinduyarukhavAsI, aNukampayo tassa mahAmuNissa / pacchAyaittA niyagaM sarIraM, imAI vayaNAimudAharitthA // 8 // samaNo ahaM saMjayo bambhayArI, virayo dhaNapayaNa-pariggahAyo / parappavittassa u bhikkhakAle, annassa aTThA ihamAgayo mi // 1 // viyarijai khajai bhujaI ya, annaM pabhUyaM bhavayANameyaM / jANAhi me jAyaNajIviNo tti, sesAvasesaM lahaU tabassI // 10 // uvakkhaDaM bhoyaNa mAhaNANaM, attaTThiyaM siddhamihegapakkhaM / na U vayaM erisamanapANaM, dAhAmu tujha kimihaM Thiyosi // 11 // thalesu bIyAi vayanti kAptayA, taheva ninnesu ya baassaae| eyAi saddhAi dalAha majjha, yArAhae purANamiNaM khu khittaM // 12 // khittANi amhaM vidiyANi loe, jahiM pakiraNA virahanti purANA / je mAhaNA jAivijovaveyA, tAI tu khittAI supesalAI // 13 // koho ya mANo ya baho ya jesiM, mosaM zradattaM ca pariggahaM ca / te 'mAhaNA jAivijAvihUNA, tAI tu khittAI supAvayAI // 14 // tubhittha bho ! bhAradharA(vahA).girANaM, aTuM na jANAhaH ahija vee / uccAvayAI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadumAdhyayanasUtram / / adhyayanaM 19 ] . [106 muNiNo caranti, tAI tu khetAI supesalAI // 15 // anjhAvayANaM paDi. kUlabhAmI, pabhAsase kiM, nu sagAsi amhaM ? / avi etaM viNassau annapANaM, na ya NaM dAhAmu tumaM nigarAThA ! // 16 // samiIhiM majha susamAhiyasma, gutIhi gutassa jiindiyassa / jai me na dAhitya ahesaNijja / kimaja jannANa lahitya lAhaM ? // 17 // ke ittha khattA uvajoiyA vA, yajjhAvayA vA saha khAroDaehiM ? / evaM tu darADeNa phaleNa hantA, karAThammi ghitUNa khaleja jo NaM // 18 // ajjhAvayANaM vayaNaM suNittA, uddhAiyA tattha bahU kumArA / darADehiM vittehiM kasehiM ceva, samAgayA taM isi tAla. yanti // 11 // ranno tahiM kosaliyassa dhUyA, bhadatti nAmeNa annindiynggii| taM pAsiyA saMjaya hammamANaM, kuddhe kumAre parinivvavei // 20 // devAbhiyogeNa niyoieNaM, dinnA mu rannA maNasA na jhaayaa| narinda-devindaHbhiva. ndieNaM. jeNAmi vantA isiNA sa eso // 21 // eso hu so uggatako mahApA, jitindiyo saMjayo bmbhyaarii| jo me tayA necchai dijamANiM, piuNA sayaM kosalieNa rannA // 22 // mahAjamo eso mahANubhAgo(lo), ghoravayo ghoraparakamo ya / mA eyaM hIlaha ahIlaNijjaM, mA save teeNa bhe nidahijjA // 23 // eyAiM tIse vayaNAI succA, pattIi bhaddAi subhAsiyAI / isissa vyAvaDiyaTThayAe, javakhA vumAre viNivArayanti // 24 // te ghorarUvA Thiya anta:lakkhe, asUrA tahiM taM jaNa tAlayanti / te bhinnadehe ruhiraM vamante, pAsittu bhaddA iNamAhu bhujo // 25 // giri nahehiM khaNaha, ayaM dantehi .. khAyaha / jAyateyaM pAyehiM haNaha, je bhivakhu avamannaha // 26 // zrAsIviso. uggatavo mahesI, ghoravvayo ghoraparakamo ya / agaNi va parakhanda payaMgaseNA, je bhivakhu bhattakAle vaheha / / 27 // sIseNa evaM saraNaM uveha, samAgayA sabajagoNa tumhe / jai icchaha jIviyaM vA dhaNaM vA, logaM pi eso kuviyo DahijjA // 28 // avaheDiya-piTTisauttamaMge, pasAriyA-bAhu-paka . Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 } [ zrImadAra masudhArindhuH trayodazamI vibhAgaH mmaciTTha / ninbheriyacche ruhiraM vamante, uDamuhe niggayajIhanette // 26 // te pAsiyA khaNDiya kaTThabhUe, vimaNo visaraNo graha mAhaNo so| isiM pasAei sabhAriyAyo, hIlaM ca nindaM ca khamAha bhante ! // 30 // bAlehiM mUDhehiM ayANaehiM, jaM hIliyA tassa khamAha bhante ! / mahappasAyA isi(muNi)No havanti, na hu muNI kovaparA havanti // 31 // pubbi ca isiMha ca aNAgayaM ca (pulviM ca pacchA taheva majjhe), maNappadoso na me asthi koi / javakhA hu veyAvaDiyaM karinti, tamhA hu ee nihayA kumArA // 32 // atthaM ca dhammaM ca viyANamANA, tubbhe na vi kuppaha bhU pannA / tubhaM tu pAe saraNaM uvemo, samAgayA sabvajaNeNa amhe // 33 // accemu te mahAbhAgA ! na te kiMci na acimo| bhujAhi sAlimaM kUraM, nANAvaMjaNasaMjuyaM // 34 // imaM ca me asthi pabhUyamannaM, taM bhujasU amha aNuggahaTThA / bAdaMti paDicchai bhattapANaM, mAsassa u pAraNae mahappA // 35 // tahiyaM gandhodayapupphavAsaM, divvA tahi vasuhArA ya buTTA / pahayA dunduhIyo surehiM, aAgAse aho dANaM ca ghuTu // 36 // sakkhaM khu dImai tavoviseso, na dIsaI jAivisesa koI / sovAgaputtaM hariesasAhu~, jasserisA iTThi mahANubhAgA // 37 // kiM mAhaNA ! joisamArabhantA, udaeNa sohiM bahiyA vimaggahA ? / jaMmaggahA bAhiriyaM visohiM, na taM sudiTTha kusalA vayanti // 38 // kusaM ca jUvaM taNakaTThamaggi. sAyaM ca pAyaM udagaM phusntaa| pANAI bhUyAI viheDayantA, bhujo'vi mandA ! pagareha pAvaM // 36 // kahaM ca re bhikkhu vayaM jayAmo ?, pApAI kammAI paNullayAmo / akkhAhi Ne saMjaya ! jakkhapUiyA, kahaM suja? kusalA vayanti ? // 40 // chajIvakAe asamArabhantA, mosaM adattaM ca asevmaannaa| pariggahaM ithiyo mANa mAyaM, eyaM parinnAya caranti dantA // 41 // susaM. vuDA paMcahiM saMvarehi, iha jIviyaM zraNavakaGkhamANA / vosaTTakAe suicattadehA, mahAjayaM jayati jnsittuN|| 42 // ke te noI ? ke va te joiThANA ?, kA. HAMARATHI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram : adhyayanaM 12 ] [ 111 te suyA ? kiM ca te kArisaGga ? / ehA ya te kayarA santi bhikkhU ?. kyareNa homeNa huNAsi joI ? // 43 // tavo joI jIvo joiThANaM, jogA suyA sarIraM kArisaGga / kammehA saMjama jogasantI, homaM huNAmi isiNaM pasatthaM // 44 // ke te harara ke ya te santititthe ? kahaM si NAyo va rayaM jahAsi ? / thAyakkha Ne saMjaya ! javakhapUiyA, icchAmo nAuM bhavo sagAse // 45 // dhamme harae bambhe santititthe, aNAvile attapasannalese / jahiMsi rAhAyo vimalo visuddho, susIra(la)bhUyoNa pajahAmidosaM // 46 // evaM siNANaM kusalehi diTTha, mahAsiNANaM isiNaM pasatthaM / jahiM si rAhAyA vimalA visuddhA, mahArisI uttamaM ThANaM patti // 47 // tti bemi // . // iti dvAdazamamadhyayanam // 12 // // 13 // atha citrasambhUtIyAkhyaM trayodazamanadhyayanam // jAIparAjiyo khalu, kAsi niyANaM tu hathiNapurammi / culaNIi bambhadatto, upavano naliNa(pauma)gummAyo // 1 // kampille sambhUyo, citto puNa jAyo purimatAlAmma / siTTikulammi visAle, dhAmaM soUNa pavyaiyo // 2 // kampillamni ya nayare, samAgayA do'vi cittasambhUyA / suhadukkhaphalavivAgaM, kahinti te ikkamikassa // 3 // cakATTi mahiDDIyo, bambhadatto mahAyaso / bhAyaraM bahumANeNa, imaM vayaNamabbavI // 4 // zrAsimo bhAyarA do'vi, annamannavasANugA / annamannamaNUrattA, annamannahitesiNo // 5 // dAsA dasarANe zrAsI, miyA kAliMjare nage / haMsA mayaGgatIrAe, sovAgA kAsibhUmie // 6 // devA ya devalogammi, zrAsi amhe mahiDDiyA / imA No chaTTiyA jAI, annamannaNa jA viNA // 7 // kammA niyANapayaDA, tume rAya ! vicintiyA / tesiM phalavivAgeNaM, vippazrogamuvAgayA // 8 // saca toyappagaDA, kammA mae purA kaDA / te aja paribhujAmo, kiM nu citte vi se tahA ? // 1 // savvaM sucirANaM saphalaM narANaM, kaDANa kammANa na Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 [ zrI.dAgamabhudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH mukkhu asthi / pratyehi kAmehi ya uttamehiM pAyA mamaM purANaphalovavetrI // 10 // jANAhi saMbhUya ! mahANubhAgaM, mahiDDiyaM purANaphalovaveyaM / cittaM pi jANAhi taheva rAyaM !, iDDI juI tastavi apabhUyA // 11 // mahattharUSA vayaNappabhUSA, gAhANugIyA narasaMghamajjhe |jN bhikkhuNo sIlaguNovaveyA, iha'jayante sa(su)maNo'mhi jAzro // 12 // uccoyae mahu kakke ya bambhe, paveiyA zrAvasahA ya rammA / imaM gihaM vitta dhaNappabhUyaM, pAsAhi paMcAlaguNopaveyaM // 13 // naTTahi gIehi ya vAiehiM, nArIjaNAI parivArayanto (paniyAriyaMto) / bhUjAhi bhogAI imAI bhikkhU ?, mama royaI pharajA hu dukkhaM // 14 // taM pubvaneheNa kayANurAgaM narAhivaM kamaguNesu giddhaM / dhammassiyo tassa hiyANupehI, citto imaM vayaNa-mudAharitthA // 15 // savvaM vilaviyaM gIyaM, savvaM naTTha viDambaNA / savve aAbhAraNA bhArA, sabve kAmA duhAvahA // 16 // bAlAbhirAmesu duhAvahesu, na taM suhaM kAmaguNasu rAyaM ! / virattakAmANa tabodhaNANaM, jaM bhikkhuNaM sIlaguNe rayANaM // 17 // nariMda ! jAI grahamA narANaM, sovAga jAI duhayo gayANaM / jahiM vayaM saba jaNasta vessA, vasIya sovAga nivesaNesu // 18 // tIse ya jAIi u pAviyAe, vucchAmu sovAganivesaNesu / savvassa logassa. dugaMchaNijA, ihaM tu kammAI purekddaaii|| 11 // so dANi siM rAya mahANubhAgo, mahiDDiyo puraannphlovvetro| caittu bhogAI asAsayAI, zrAdANaheuM abhiNidakhamAhi (aAyANamevA-NuciMtayAhI) // 20 // iha jIvie rAya ! asAsayammi, dhaNiyaM tu purANAi akubdhamANo / se soyaI maccumuhovaNIe, dhammaM akAUNa parammi loe // 21 // jaheha sIho va miyaM gahAya, maccU naraM nei hu antakAle / na tassa mAyA va piyA va bhAyA, kAlammi tammaMsaharA bhavaMti // 22 // na tassa dukkhaM vibhayanti nAiyo, na mittavaggA na suyA na baMdhavA / eko sayaM paJcaNuhoi dukkhaM, katAramevaM aNajAi kammaM // 23 // cicA dupayaM ca cauppayaM Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadusarAdhyayanastram : adhyayanaM 15] ca, khitaM gihaM dhaNadhannaM ca savvaM / sakammavIyo avaso payAI, paraM bhavaM suMdara pAvagaM vA // 24 // taM ikagaM tucchamarIragaM se, ciIgayaM dahiuM pAvageNaM / bhajA ya puttAvi ya, nAyayo ya dAyAramannaM annusNkmnti|| 25 // uvaNijaI jIviyamapyamAyaM, varaNaM jarA harai narassa rAyaM ! paMcAlarAyA, vayaNaM suNAhi, mA kAsi kammAI. mahAlayAI // 26 // ahaM pi jANAmi jaheha sAhU (jo ettha sAro), jaM me tumaM sAhasi vakameyaM / bhogA ime saGgakarA bAnna, je dujayA ajo ! amhArisehiM // 27 // hatthiNapurammi cittA ! daTTaNaM naravaI mahiDDiyaM / kAmabhogesu giddheNaM, niyANamasuhaM kaDaM // 28 // tasma me appaDikantassa, imaM eyArisaM phalaM / jANamANo'vi jaM dhammaM, kAmabhogesu mucchiyo // 21 // nAgo jahA paMkajalAvasano, da? thalaM nAbhisamei tIraM / evaM vayaM kAmaguNesu giddhA, na bhikkhuNo maMggamaNuvyayAmo // 30 // aJcei kAlo tUranti rAiyo, na yAvi bhogA purisANa niccA / uvica bhogA purisaM cayanti, dumaM jahA khINaphalaM va pakkhI // 31 // jaI. (ta) se bhoge cai asatto, ajAi kammAi karehI rAyaM ! / dhamme Thiyo savva rayANukampI, taM hohisi devo iyo viuvvI // 32 // na tujha bhoge caiUNa buddhi, giddho si pArambhapariggahesu / mohaM kayo ittiu vippalAvo, gacchAmi rAyaM ! yAmantiyo'si // 33 // paMcAlarAyA'vi ya bambhadatto, sAhussa tassa vayaNaM akaauN| aNuttare bhujiya kAmabhoge, aNuttare so narae paviThTho // 34 // citto'vi kAmehiM virattakAmo, udatta(gga)cArittatavo mahesI / aNuttaraM saMjama pAlaittA, aNuttaraM siddhigaI gayo // 35 // tti be.me|| // iti trayodazamamadhyayanam // 13 // // 14 // atha iSukArIyAkhyaM caturdazamamadhyayanam // devA bhavittANa pure bhAmmI, keI cuyA egavimANAsI / pure purANe Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114] / zrI dAgamamudhAsindhuH // trayodazamI vibhAgaH usuyAranAme, khAye samiddhe sUra logaramme // 1 // sakamma seseNa purAkaeNaM, kulesudagge(te)su ya te pasUyA / nivvarANa saMsAra mayA jahAya, jiNiMdamaggaM saraNaM pavannA // 2 // pumattamAgamma kumAra do'vi, purohiyo tassa jasA ya pattI / visAlakittI ya tahesuyAro, rAyastha devI kamalAvaI y||3|| jAIjarAmacumayAbhibhUyA(e), bahiM vihaaraabhinivitttthcittaa| saMsAracakkassa vimokkhaNaTThA, davaNa te kAmaguNe virattA // 4 // piyayuttagA dunivi mAhaNasta, sakammasolassa purohiyassa / saritu porANiya tattha jAI, tahA sucieNaM taba saMjamaM ca // 5 // te kAmabhogesu asanjamANA, mANussaesuje yAvi divvA / mokkhAbhikaMkhI abhijAyasaddhA, tAyaM ubAgamma imaM udAhu // 6 // asAsayaM daThTha imaM vihAraM, bahuantarAyaM na ya dIhamAuM / tamhA gihaMsI na raI labhAmo, aAmantayAmo carissAmu moNaM // 7 // yaha tArago tastha muNINa tesiM, tavasta vAghAyakaraM vayAsI / imaM vayaM veyaviyo vayanti, jahA na hoI asuyANa logo||8|| ahija vera parivisla vippe, putte paDi(ri)ThThappa gihaMsi jAyA ! / bhocANa bhoe saha itthiyAhiM, pArarANagA hoha muNI pasatthA // 1 // soyaggiNA pAyaguNindhaNeNaM, mohANilA pajalaNAhieNaM / saMtattabhAvaM paritappamANaM, lAla(lolu)pamANaM bahuhA bahu~ ca // 10 // purohiyaM taM kamaso'NuNantaM, nimaMtayantaM ca sue dhaNeNaM / jahakkama kAmaguNehi ceva, kumAragA te pasamikkha vakkaM // 11 // veyA grahIyA na bhavanti tANaM, bhuttA diyA ninti tamaM tameNaM / jAyA ya puttA na habanti tANaM, ko NAma te aNumaneja evaM ? // 12 // khaNametta-sorakhA bahukAla-dukkhA, pagAmadukkhA anigAma-sokkhA / saMsAramokkhassa vipakkhabhUyA, khANI aNatthANa u kaambhogaa|| 13 // parivbayante aniyattakAme, aho ya rAyo paritappa mANe / annappamatte dhaNamesamANe, pappotti maccu puriso jaraM ca // 14 // imaM ca me atthi imaM ca natthi, imaM ca me kica imaM akica / taM evamevaM Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImaduttarAdhyayanasUtram :: adhyayanaM 14] [ 115 lAlapramANaM, harA haraMti ti kahaM pamAyo ? - // 15 // chaNaM pabhuyaM saha itthiyAhiM samaNA tahA kAmaguNA pgaamaa| tavaM kae tappai jassa logo, te sabbasAhINamiheva tujha // 16 // dhaNeNa kiM dhamma dhurAhigAre ? sayaNeNa vA kAmaguNehiM ceva / samaNA bhavissAmu guNohadhArI, barhivihArA abhigamma bhikkhaM // 17 // jahA ya aggI araNIu'santo, khIre ghayaM tellamahA tilesu / emeva jAyA sariraMmi sattA, saMmucchaI nAsai nAvaciThe // 18 // no indiyaggijha amuttabhAvA, amuttabhAvA ci ya hoi nico| amatyaheuM niyaya'ssa bandho, saMsAraheuM ca vayanti bandhaM // 11 // jahA vayaM dhammamajANamANA, pAvaM purA kammamakAsimoho / gorujjhamANA parikkhayantA, taM neva bhunAvi samA rAmo // 20 // abhAhayaMmi logaMmi, sabazro privaarie| amohAhiM, paDantIhiM, girhasi na raiM lbhe||21|| keNa abhAiyo logo, keNa vA parivAriyo ? / kA vA amohA vuttA ? jAyA ciMtAvaro hu me // 22 // maccuNAbhAhayo logo, jagae parivAriyo / amohA rayaNI vuttA, evaM tAya ! vijANaha // 23 // jA jA vaccai rayaNI, na sA paDiniyanaI / ahammaM kuNamANasta, aphalA janti raaino|| 24 // jA jA vaccai rayaNI, na sA paDiniyattaI / dhammaM ca kuNamANasta, saphalA janti rAiyo // 25 // egayo saMvasittANaM, duhayo sammattasaMjuyA / pacchA jAyA gamissAmo, bhikkhamANA kule kule // 26 // jassa'tthi maccuNA sakkhaM, jassa va'sthi palAyaNaM / jo jANai na marissAmi, so hu kaMkhe sue siyA // 27 // ajjeva dhamma paDivajayAmo, jahiM pavanA na punnbbhvaamo| aNAgayaM ne ya atthi kiMcI, saddhAkhamaM no viNaittu rAgaM // 28 // pahINaputtassa hu natthi vAso, vAsiTTi ! bhikkhAyariyAi kAlo / sAhAhi rukkho lahaI samAhi, chinnAhi sAhAhi tameva khANu // 21 // paMkhAvihUNo va jaheva pakkhI, bhicavihUNo va raNe narindo / vivannasAro vaNiuvva poe, pahINa Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / trayodazamo vibhAgaH putto mi tahA ahaM pi|| 30 // susaMbhiyA. kAmaguNA ime te, saMpirAiDayA aggarasApabhUyA / bhujAmu tA kAma guNe pagAma, pacchA gamissAmu pahANa maggaM // 31 // bhuttA rasA bhoi ! jahAi Ne vayo, na jIviyaTThA pajahAmi bhoe / lAbhaM thalAbhaM ca suhaM ca dukkhaM, saMcikkhamANo carissAmi moNaM // 32 // mA hU tumaM soyariyANa sambhare, jurANo va haMso paDisoyagAmI / bhujAhi bhogAI mae samANaM, dukkhaM khu bhikkhAyariyA vihAro // 33 // jahA ya bhoI (bhAgA) ? taNuyaM bhuyaMge, nimmoyaNiM hicca palei mutto / emee jAyA pajahanti bhoe, tehaM kahaM nANugamissameko ? // 34 // chindittu jAlaM avalaM va rohiyA, macchA jahA kAmaguNe pahAya / dhoreyasIlA tavasA udArA, dhIrA hu bhikkhAyariyaM caranti // 35 // naheva kuMcA samaikamantA, tayANi jAlANi dalittu haMsa / palinti puttA ya paI ya majha, te'haM kahaM nANugamissame kA ? // 36 // purohiyaM taM sasu sadAraM, socA'bhinikkhamma pahAya bhoe / kuDumbamAraM viuluttamaM taM, rAyaM abhikkhaM samuvAya devI // 37 // vantAsI puriso rAyaM !, na so hoi pasaMsiyo / mAhaNeNa pariccattaM, dhaNaM zrAdAumicchasi // 38 // savvaM jagaM jai tuhaM, savvaM vAvi dhaNaM bhave / ra.vvaM pi te apajjattaM, neva tANAya taM tava // 31 // marihisi rAyaM ! jayA tayA vA, maNorame kAmaguNe pahAya / ekko hu dhammo naradeva ! tANaM, na vijaI anna(ja)miheha kiMci // 40 // nAhaM rame pavikhaNi paMjare vA, saMtANa cinnA carissAmi moNaM / akiraNAM ujjukaDA nirAmisA, paringahArambha-niyattadosA // 41 // davaggiNA jahA ragaNe, DajmamANesu jantusu / anne sattA pamoyanti, rAgahosavasaM gayA // 42 // evameva vayaM mUDhA, kAmabhogesu mucchiyA ! DajhamANaM na bujjhAmo, rAgadosaggiNA jagaM // 43 // bhoge bhocA vamittA ya, lahubhUya vihAriNo / grAmoyamANA gacchanti, diyA kAmakamA iva // 44 // ima ya baddhA phandanti, mama hattha'jamAgayA / vayaM ca sattA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImaduttarAbhyayanakSatram :: adhyayanaM 15 ] [ 11 kAmes, bhavissAmo jahA ime // 45 // sAmisaM kulalaM dissA, bajmamANaM nirAmisaM / grAmisaM savvamujjhittA, viharissAmo nirAmisA // 46 // giddhovame ya naccANaM, kAme saMsAravaDaNe / urago suvarANapAsevva, saGkamANo taNu care // 47 // nAgubba banvaNaM chittA, apaNo vasahiM vae / evaM patthaM (iti etthaM) mahArAya !, usuyAri ti suyaM // 48 // caittA viulaM raTuM (rajja), kAmabhoge ya duccae / nivisayA nirAmisA, ninnehA nipparigahA // 4 // samma dhammaM viyANittA, ciccA kAmaguNe vre| tavaM pagijma'hakkhAyaM, ghoraM ghoraparakammA // 50 // evaM te kamaso buddhA, sabve dhammaparAyaNA (dhmmprNpraa)| jammamaccubhaubiggA, dukkhassantagavesiNo // 51 // sAlaNe vigayamohANaM, pubdhi bhAvaNabhAviyA / acireNeva kAleNa, dukkhassantamuvAgayA // 52 / / rAyA saha devIe, mAhaNo ya purohiyo / mAhaNI dAragA ceva, savve te parinivuDi // 53 // tti bemi // // iti caturdazamamadhyayanam // 14 // // 15 // atha sabhikSunAmakaM pNcdshmmdhyynm|| moNaM carissAmi samica dhamma, sahie ujjukaDe niyANacinne / saMthavaM jahija akAmakAme, annAyaesI paripae sa bhikkhU / / 1 / / rAyovarayaM careja lADhe, virae veyaviyA''yaravikhae / panne abhibhUya savvadaMsI, je kamhi vi na mucchie sa bhikkhU // 2 // akkosavahaM viittu dhIre, muNI care lADhe niJcamAyagutte / avvaggamaNe asaMpahi?, jo kasiNaM ahiyAsae sa bhivakhU // 3 // paMtaM sayaNAsaNaM bhaittA, sIugaha vivihaM ca daMsamasagaM / avvaggamaNe asaMpahi8, jo kasiNaM ahiyAsae sa bhikkhU // 4 // no sakiimicchaI na pUyaM, noviya vandaNagaM kuyo pasaMsaM ? / se saMjae subbae tavassI, sahie thAyagavesae sa bhikkhU // 5 // jeNa puNa jahAi jIviyaM, mohaM vA kasiNaM niyacchaI / naranAriM pajahe sayA tavassI, na ya koUhalaM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118' [ zrImadAgamasudhAsindhu: / / traya dazamI vimAgaH uvei sa bhikkhU // 6 // chinnaM saraM bhomamantalikvaM, sumiNaM lakkhaNaM darADaM vatthuvijja / aGgaviyAraM sarassa vijayaM, jo vijAhiM na jIvaI sa bhikkhU // 7 // maMtaM mUlaM vivihaM vijacintaM, vamaNa-vireyaNa-dhUmaNettasiNANaM / bAure saraNaM tigicchiyaM ca, taM parinnAya parivvae sa bhikkhU // 8 // khattiyagaNa uggarAyaputtA, mAhaNa bhoi ya vivihA ya sippiNo (sippinno'nne)| no tesiM vayai silogapUyaM, taM parinnAya parivvae sa bhikkhU // 1 // gihiNo je pavvaieNa diTThA, appavaieNa va saMthuyA havijA / tesiM ihaloiyaphalaTThA, jo saMthavaM na karei sa bhikkhU // 10 // sayaNAsaNapANabhoyaNaM, vivihaM khAimasAimaM paresi / adae paDisehiye niyarAThe, je tattha na parosaI sa bhivakhU // 11 // jaM kiMci zrAhArapANaM vivihaM, khAimasAimaM paresiM laddhaM / jo taM tiviheNa nANukampe, maNavayakAyasu-saMvuDe sa bhikkhU // 12 // zrAyAmagaM ceva jatrodaNaM ca, sIyaM sovIraM javodagaM ca / no hIlae pirADaM nIrasaM tu, paMtakulANi parivvae sa bhikkhU // 13 // sadA vivihA- bhavaMti loe, divA mANusayA tahA tirichA / bhImA bhAbheravA urAlA, jo socA na bihijaI sa bhikkhU // 14 // vAdaM vivihaM samiJca loe. sahie kheyANugae ya koviyappA / panne abhibhUya savvadaMsI, uvasaMte avaheDae sa bhikkhU // 15 // asippajIvI agihe amitte, jiiMdiyo savvayo vippamukke / aNukasAI lahuappa makkhI, ciccA gihaM egacare sa mikkhu // 16 // tti bemi // // iti paJcadazamamadhyayanam // 15 // // 16 // atha brahmacaryasamAdhinAmakaM SoDazamadhyayanam // __suyaM me, pAusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM-iha khalu therehiM bhagavantehiM dasa bambhaverasamAhiThANA pannattA, je bhikkhU socA nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutte guttindie guttabambhayArI sayA appamatte vihrijaa| kayare khalu tetherehiM bhagavantahiM dasa bambhacerasamAhiThANA pannattA, je bhikkhU Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanastram / / adhyayanaM 16 ] socA nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutte guttindie guttabambhayArI sadA appamate viharijA ? ime khalu te therehiM bhagavantehiM dasa bambha. ceraThANA pannattA, je bhikkhU socA nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutte guttindie guttabambhayArI sayA appamatte viharijA / taM jahAvivittAI sayaNAsaNAI sevijA se nigganthe, no itthI-pasu--parADaga-saMsatAI sayaNAsaNAI sevitto bhavati se nigganthe, taM kahamiti cedAyariyA''hanigganthassa khalu itthi-pasu-paNDaga-saMsattAI sayaNAsaNAI sevamANassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kalA vA viigicchA vA samuppajijA, bhedaM vAlabhijA ummAyaM vA pAuNijA, dIhakAliyaM vA rogAyaGka havenA, kevalipanattAyo dhammAyo vA bhaMsijjA, tamhA no itthi- pasu--parADaga-saMsattAi sayaNAsaNAI sevittA havai se nigganthe // sUtraM 1 // no itthINaM kahaM kahittA bhavati se nigganthe, taM kahamiti cedAyariyA'ha-nigganthassa khalu itthINaM kahaM kahemANassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kaGkhA vA viigicchA vA samuppajijjA, bhedaM vA labhijA, ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vA rogAyaGka havijA, kevali pannattAyo vA dhammAyo bhasijjA, tamhA no itthiNaM kahaM kahijA // sU0 2 // no ityAhi saddhiM sannisejAgae viharittA bhavai se niggathe, taM kaha. miti cedAyariyA''ha-nigganthassa khalu itthIhiM saddhiM sannisejAgayassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kalA bA viigicchA vA samuppajijA, bhedaM vA labhijA, ummAyaM vA pAuNijA, dIhakAliyaM vA rogAyata havijA, kevalipannattAgovA dhammAyo bhaMsijjA, tamhA khalu no niggaMthe itthIhiM saddhiM sannisenjAgae vihrijaa|| sU0 ||nii itthIga iMdiyAiM maNoharAI maNoramAI pAloittA nijhAittA bhavati se niragaMthe, taM kahamiti cedAyariyAha-nigganthassa khalu itthINaM indiyAI maNoharAI maNoramAI AloemANassa nijmAemANassa bambhayArissa bambhavere saGkA vA kaDA vA viigicchA vA samuppajijA, bhedaM Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH OM trayodazamo vibhAgA vA labhijA, ummAyaM vA pAuNajA, dIhakAliyaM vA rogAyaGka havijA, kevalipannattAyo vA dhammAyo bhaMsijA, tamhA kha nu no niggaye itthINaM iMdiyAiM maNoharAI maNoramAiM bAloejA nibhAejA // sU0 4 // no ityINaM kuDDantaraMsi vA dUsantaraMsi vA bhittiyaMtaraMsi vA dui sadda vA rujhyasavA gIyasaha vA hasiyasaha vA thaNiyasadda vA kaMdiyasaha vA vilaviyasaha vA suNittA bhavati se nigganthe, taM kahAmiti cedAyariyA''ha-nigganthassa khalu itthINaM kuDDantaraMsi vA dUsantaraMsi vA bhittiaMtaraMsi vA kuiyasahavA isa vA gIyasada vA hasiyasaha vA thaNiyasaha vA kandiyasaha vA vilaviyasadda vA suNittA havai se niggaMthe, taM kahaM iti cedAyariyA''haitthINaM kuDDutaraMsi vA dUsaMtaraMsi vA bhittiyaMtaraMsi vA jAva vilaviyasaI vA suNamANassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kaGkhA vA viigicchA vA samuppajijA, bhe vA labhijA ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vA rogAyaka havijA, kevalinnattAyo vA dhammAyo bhaMsinjA, tamhA no itthINaM kuDDantaraMsivA dUsanAri vA bhittaaMtaraMsi vAkuiya sahaga rujhyasahavAgIyasaha vA hasiyasaI vA thaNiyasa havA kandiyasadda vA vilaviyasaha vA suNemANe viharijA // sU0 5 // no itthoNaM puvarayaM puJcakIliyaM aNusarittA havai se nigganthe,taM kahamiti cedAyariyA''ha-nigganthassa khalu itthINaM puvvarayaM puvva kIliyaM aNusaramANasta bambhayArissa bambhacere saMkA vA kaMkhA vA viigicchA vA samuppajijA, bhedaM vA labhijjA, ummAyaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyaMkaM havijA, kevalipannattAyo vA dhammAyo bhaMsijjA, tamhA no khalu niggaMthe itthINAM pudharayaM puvakIliyaM aNusarijA // sU0 6 // no paNIyaM zrAhAraM thAharittA havai se nigganthe, taM kahamiti cedAyariyAha-nigganthassa khalu paNIyaM zrAhAraM pAhAremANassa bambhayArissa bambhacere saMkA vA kaMkhA vA viigicchA vA samuppajijA, bhedaM vA labhijjA, ummAyaM vA pAuNijjA, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanamatram / adhyayanaM 16 ] (121 dIhakAliyaM vA rogAyaka havijjA, kevalipannatAyo vA dhammAyo bhaMsijjA, tamhA khanu no nigganthe paNIyaM zrAhAraM pAhArijjA // sU0 7 // no atimAyAe pANabhoyaNaM yAhArittA bhavati se nigganthe, taM kahamiti cedAyariyA''ha-nigganthassa khalu atimAyAe pANabhoyaNaM zrAhAremANassa bambhayArissa bambhacere saMkA vA kaMkhA vA viigicchA vA samuppajijA, bhedaM vA labhijA, ummAyaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyaka havijA, kevalipannattAyo vA dhammAyo bhaMsijA, tamhA khalu no nigganthe atimAyAe pANabhoyaNaM paahaarijaa|| sU0 8 // no vibhUsANuvAdI havai se nigganye, taM kahamiti cedAyariyA''ha-vibhUpAvattie vibhUsiyasarIre itthi jaNassa abhilassaNijje havai, tatroNaM tassa ithijaNeNaM abhilasijamANagsa bambhayArissa bambhacere saMkA vA kaMkhA vA viigicchA vA samuppajijA, bhedaM vA labhijA, ummAyaM vA pAuNijA, dIhakAliyaM vA rogAyakaM havijA, kevalipanattAyo vA dhammAyo bhaMsijA, tamhA khalu no niggaMthe vibhUsANuvAdI havijjA (siyA) // sU0 1 // no sadda-rUva-rasa-gaMdha-phAsANuvAI havai se nigganye, taM kahAmiti cedAyariyA''ha nigganthassa khalu saha-rUva-rasa-gandha-phAsANuvAiyassa bagbhayArissa bambhacere saMkA vA kaMkhA vA viigicchA vA samuppajijjA, bhedaM vA labhijA, ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vA rogAyaka havijA kevalipanattAyo vA dhammAyo bhaMsijjA, tamhA khalu no sadarUva-rasagandha-phAsANuvAdI havai se nigganthe, dasame bambhacera-samAhiThANe. bhavati // sU0 10 // bhAnti ya ittha silogA, taM jahA-jaM vivittamaNAigaNaM, rahiyaM thIjageNa ya / bambhacerasta rakkhaTTA, bAnayaM tu nisevae // 1 // maNapalhAyajaNaNI, kAmarAgavivaDaNIM / bambhacerarayo bhikkhU, thIkahaM tu vivajjae // 2 // samaM ca saMyavaM thIhiM, saMkahaM ca abhikkhaNaM / bambhacerarayo bhikkhU, niccaso parivajjae // 3 // aMga paccaMga saMgaNaM, cArulaviyapehiyaM / bambhaceraro Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadagimasubhAsindha trayodazI vimAnaH thINaM, cakkhugijma vivajae // 4 // kuiyaM ruiyaM gIya, hasiyaM thaNiyaM kandiyaM / bambhaceraro thINaM, sogika vivjje|| 5 // hAsaM khiDDa raI dappaM, sahasAvattAsiyANi ya / bambhaceraratho thINaM, nANu cinte kayAivi // 6 // pagIyaM bhatapANaM ca, khippaM mayavivaDaNaM / bambhacerarayo bhikkhU, nicaso parivajae // 7 // dhammaladdhaM (chu) miyaM kAle, jattatthaM paNihANavaM / nAimattaM tu bhujijA, bambhacerarayo sayA // 8 // vibhUsaM parivajijA, sarIraparimaMDaNaM bambhacerarayo bhikkhU, siMgAratthaM na dhArae // 1 // sadde rUve ya gandhe ya, rase phAse taheva ya / cavihe kAmaguNe, nicaso parivajae // 10 // zrAlayo thIjaNAino, thIkahA ya maNoramA / saMthavo ceva nArINaM, tAsiM indiyadarisaNaM // 11 // kuiyaM ruiyaM gIyaM, hasiyaM bhuttAsiyANi ya / paNIyaM bhattapANaM ca, ainAyaM pANabhoyaNaM // 12 // gattabhUsaNamiTuM ca, kAmabhogA ya dujyaa| narassa'ttagavesissa, visaM tAlau jahA // 13 // dujae kAmabhoge ya, nicaso parivajae / saMkAThANANi savvANi, vajijA paNihANavaM // 14 // dhammArAma care bhikkhU, ghiImaM dhammasArahI / dhammArAmarae dante, bambhacerasamAhie // 15 // devadANava-gandhavvA, jakkharakkhasa-kinnarA / bambhayAriM namasanni, dukkaraM je karani taM // 16 // esa dhamme dhuve nicce (niyae), sAsae jiNadesie / siddhA sijjhanti cANeNaM, sijjhissanti tahApare // 17 // ti bemi // ||iti SoDazamadhyayanam // 16 // // 17 // atha pApazramaNIyAkhyaM saptadazamadhyayanam // je kei u (je ke ime) pavaie niyaMThe, dhamma suNittA viNayovavanne sudullahaM lahiuM bohilAbha, viharija pacchA ya jahAsuhaM tu // 1 / ' sijjA daDhA pAuraNaM mi atthi, uppajaI bhuttu taheva pAuM / jANAmi jaM vaTTai pAu. mutti, kiM nAma kAhAmi sueNa ? bhante ! // 2 // je kei u pabbaIe, niddA Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayana pUtram :: adhyayanaM 17 ] . [ 125 sIle pagAmaso / bhuccA picA suhaM subaI (vasai) pArasamaNetti vucaI // 3 // yAyarisaujmAehiM, suyaM viNayaM ca gAhie / te cetra khisaI bAle, pAvasamaNetti vuccaI // 4 // pAyariyauvajhAyANaM, sammaM na paDitappaI / apaDipU. yae tha dra, pAvasamANe ti vucaI // 5 // sammamANa pANANi, bIyANi hariyANi ya / asaMjae saMjayamannamANe, pAvasamaNeti vucaI // 6 // saMthAraM phalAM pIdaM, nisijjaM pAyakambalaM / appamajiyamAruhaI, pAvasamaNetti vuccai // 7 // davadavasa caraI, pamatte ya abhikkhaNaM / ullaMghaNe ya carADe ya, pAvasa paNetti vucaI // 8 // paDilehai pamatto, avaujjhai pAyakambalaM / paDi. lehA yANAune, pAvasamaNetti vucaI // 1 // paDilehei pamatte, se kiM.ce hu nisaamiyaa| guruM paribhAsa(va)e niccaM, pAvasamaNetti vucaI // 10 // bahumAI pamuharI, thaddhe luDhe aNiggahe / asaMvibhAgI aciyane, pAvasamaNetti vucaI // 11 // vivAdaM ca udIrei, adhamme attarAhahA / vuggahe kalahe ratte, pAvasamaNetti vucaI // 12 // athirAsaNe kukkuIe, jattha tattha nisIi / aApaNaMmi aNAutte, pAvasamaNetti vuccaI // 13 // sasarakkhapAyo suai, sinjaM na paDilehaI / saMthArae aNAutto, pAvasamaNotti vubaI // 14 // dudradahI-vigaIyo, thAhArei abhikkhaNaM / arae ya tavokamme, pArasamaNetti vuccaI // 15 // atyaMtami ya sUrambhi, thAhArei abhikkhaNaM / coiyo paDi. coei, pArasamaNetti vucaI // 16 // zrAya reya-paricAI, prpaasNddsepe| gANaMgaNie dubhUe, pAvasamaNetti vuccaI // 17 // sayaM gehaM paricaja, paragehaMmi vAvare (vavahare) / nimitteNa ya vavaharaI, pAvasamaNetti vuccaI // 18 // satrAi piMDaM je mei, nicchaI sAmudANiyaM / gihinisijjaM ca vAhei, pAvasamaNetti vucaI // 11 // eyArise paMcakusIla'saMbuDe, rUvaMdhare muNipavarANa hiTThime / ayaMsi loe vimameva garahie, na se ihaM neva paratthaloe // 20 // je va jara ee sadA u dole, se subae hoi muNINa majjhe / ayaMti loe Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / trayodaznamo-vibhAga amayaM va pUie, dhArAhae duhayo logamiNaM tahA paraM // 21 // tti bemi // ||iti saptadazamadhyayanam // 19 // // 18 // atha saMyatIyAkhya-maSTAdazamadhyayanam // kampille nagare rAyA, udinnabalavAhaNe / nAmeNaM saMjayo nAma, miga vaM uvaniggae // 1 // hayANIe gayANIe, rahANIe taheva ya / pAyatANIe mahayA, savvayo parivArie // 2 // mie chubhittA hayagayo, kaMpillu. jANakesare / bhIe sante mie tattha, vahei rasamucchie // 3 // aha kesarammi ujjANe, aNagAre tavodhaNe / sajjhAyajhANa-jutte, dhammajmANaM jhiyAyai // 4 // apphovamaMDavammi, jhAyaI jhaviyAsave / tassAgae mie pAsaM, vahei se narAhive // 5 // yaha zrAsagayo rAyA, khippamAgamma so tahiM / hae mie u pAsittA, aNagAraM tattha pAsaI // 6 // graha rAyA tatya saMbhaMto, aNagAro maNA''hayo / mae u mandapurANeNaM, rasagiddheNa ghaMtuNA // 7 // yAsaM visajaittANaM, aNagArassa so nivo| viNaeNaM vandaI pAe, bhagavaM ! ittha me khame // 8 // yaha moNeNa so bhagavaM, aNagAro jhANamassiyo / rAyANaM na paDimantei, tayo rAyA bhayadda yo|| 6 // saMjayo grahamassIti, bhagavaM ! vAharAhi me| kuddhe teeNa aNagAre, dahijA narakoDiyo // 10 // abhayo patthivA ! tujhaM, abhayadAyA bhavAhi ya / aNicce jIvalogammi, kiM hiMsAe pasajjasi ? // 11 // jayA savvaM paricanja, gantavyamavasasta te / aNicce jIvalogammi, kiM rajammi pasanjasi ? // 12 // jIviyaM ceva evaM ca, vijjusaM. pAyacaMcalaM / jattha taM mujhasI rAyaM ! piJcatthaM nAvavujmasI // 13 // dArANi ya suyA ceva, mittA ya taha bandhakA / jIvantamaNujIvanti, mayaM nANuvva yanti ya // 14 // nIharaMti mayaM puttA, pitaraM paramaduvikhayA ! pitaro vi tahA putte, vanyU rAyaM ! tavaM care // 15 // tayo teNajie davve, dAre ya prirkkhie| kIlantanne narA rAyaM , haTTatuTTha-malaMkiyA // 16 // teNAvi jaM kayaM kamma, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanastram / / adhyayanaM 18 ] [ 125 suhaM vA jai vA duhaM / kammuNA teNa saMjuyo, gacchai u paraM bhavaM // 17 / / soUNaM tassa so dhamma, aNagArassa antie / mahayA saMveganivvedaM, samAvanno nraahiyo|| 18 // saMjayo cahauM rajjaM, nikkhanto jiNasAsaNe / gaddabhAlisma bhagavayo, aNagArassa antie / // 11 // ciccA raTuM pavvaiyo, khattiyo paribhAsaI / jahA te dImaI rUvaM, pasannaM te tahA maNo // 20 // ki nAme kiMgutte, kassaTTAe va mAhaNe ? / kahaM paDiyarasI buddhe ? kahaM viNIetti vuccasi ? // 21 // saMjayo nAma nAmeNaM, tahA gutteNa gotamo / gaddabhAlI mamAyariyA, vijAcaraNapAragA // 22 // kiriyaM akiriyaM viNayaM, annANaM va mahAmuNI ! / eehiM cauhi~ ThANehiM, meyanne kiM pabhAsaI ? // 23 // ii pAukare buddhe, nApae prinivvudde| vijAcaraNasaMpanna, saca saccaparakame // 24 // paDanti narae ghore, je narA pAvakAriNo / divyaM ca gaI gacchanti caritA dhammamAriyaM // 25 // mAyAbujhyameyaM tu, musAbhAsA nirasthiyA / maMjamamANo'vi ahaM, vasAmi iriyAmi ya // 26 // savve te viiyA majha micchAdiTTI annaariyaa| vijamANe pare loe, sammaM jANAmi appagaM // 27 // grahamAsi mahAgaNe, juimaM varisasovame / jA sA pAlI mahApAlI, divA varisa-sayovamA // 28 // se cue bambhalogAyo, mANussaM bhdmaage| appaNo ya paresiM ca, grAuM jANe jahA tahA // 21 // nANAraiM ca chanda ca, parevajija sNjyo| aNaTThA je ya savvatthA, ii vijAmaNusaMcare // 30 // paDikamAmi pasiNANaM, paramantehiM vA puNo / aho uTTiyo grahorAyaM, iti vijA tavaM care // 31 // jaM ca me pucchasI kAle, samma suddheNa ceyanA / tAI pAukare buddhe, taM nANaM jiNasAsaNe // 32 // kiriyaM ca royara dhIro, akiriyaM privje| diTThIe diTThIsaMpanno, dhammaM carasu ducaraM // 33 // evaM purANAyaM sunA athavammova-sohiyaM / bharaho'vi bhArahaM vAsaM, vicA kAmAi pabbae // 34 // sagaro'vi sAgarantaM, bharahavAsaM nraahiyo| Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] ( zrImadAgamasudhAsindhura trayodazamo vibhAga: issariyaM kevalaM hicA, dayAe parinivvuDe // 35 // caittA bhArahaM vAsaM, cakavaTTI mahiDDiyoM / payajamabhuvagayo, maghavaM nAma mahAjaso // 36 // saNaMkumAro maNussindo, cakavaTTI mahiDDiyo / puttaM rajje uvittANaM, sovi rAyA tavaM care // 37 // caittA bhArahaM vAsaM, cakavaTTI mhiddddiyo| santI santikaro loe, patto gaimaNuttaraM // 38 // ikkhAgarAyavasaho, kunthU nAma nresro| vikkhAyakittI dhIimaM patto gaimaNuttaraM (mukkhaM gayo aNuttaraM) // 31 // sAgarantaM jahittANaM, bharahavAsaM nresro| aro ya arayaM(saM) patto, patto gaimaNuttaraM // 40 // caittA bhArahaM vAsaM, cakavaTTI mahiDDiyo / cicA ya uttame bhoe, mahApaumo damaM care // 41 // egacchattaM pasAhittA, mahiM maannnisuurnno| hariseNo maNussindo, patno gaimaNuttaraM // 42 // anniyo rAyasahassehiM, suparicAI damaM cre| jayanAmo jiNavakhAyaM, patto gaimaguttaraM // 43 // dasaraNarajjaM mudiyaM, caitANaM muNI care / dasaNabhado nikkhanto, sakkhaM sakkeNa coiyo // 44 // namI namei appANaM, sakkhaM sakkeNa coiyo / jahittA rajjaM (caiUNa gehaM) vaidehI, sAmanne pajjuvaTiyo // 45 // karakaMDU kaliMgANaM(gesu) paMcAlANa(lesu) ya dummuho / namI rAyA videhANaM(he tu) gandhArANa(resu) ya naggaI // 46 // ee narindavasabhA, nikkhantA jiNasAsaNe / putte rajje ThavittANaM, sAmarANe pajjuvaTThiyA // 47 // sovIra-rAyavasabho, caittANa muNI cre| uddAyaNo pabvaiyo, patto gaimaNuttaraM // 48 // taheva kAsirAyAvi, seyosnyc-prkkmo| kAmabhoge paricaja, pahaNe kammamahAvaNaM // 41 // taheva vijayo rAyA, aNaTTA(prANaTThA)kitti pavvae / rajjaM tu guNasamiddhaM payahittu mahAyaso // 50 // tahevuggaM tavaM kicA, avakkhitteNa ceyasA / mahAbalo rAyarisI, adAya sirasA siraM (yAdAya siraso siriN)|| 51 // kahaM dhIro yaheUhiM, ummatovva mahiM care ? / ee visesamAdAya, sUrA daDhaparakamA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayamasUtram / adhyayanaM 19 ] // 52 // banna-niyANakhamA, emA (savvA) me bhAsiyA vii| atariMsu tarantege (taranti'rANe), tarissanti aNAgayA // 53 // karaM dhIre aheUhiM, aAyaM (atANaM) pariyAvase / sambasaMgaviNimmukko, siddhe bhavai nIrae // 54 // ti bemi|| ||iti aSTAdazamamadhyayanam // 18 // // 16 // atha mRgAputrIyAkhya-mekonaviMzatitamamadhyayanam // suggIve nayare ramme, kANaNujANasohie / rApA balabhado tattha, miyA tassa'ggamAhisI // 1 // tesiM putte balasirI, miyAputtatti vissae / ammApiUhiM daie, juvarAyA damIsare // 2 // naMdaNe so u pAsAe, kIlae saha itthihiM / devo doguMdago ceva, niccaM muditamANaso // 3 // maNirayaNakuTTi matale, pAsAyAloyaNe Thiyo / pAloei nagarassa, caukatiyacaccare // 4 // aha atha aicchaMtaM, pAsaI samaNasaMjayaM / tavaniyamasaMjamadharaM, sIlaDDha guNayAgaraM // 5 / taM pehaI miyAputte, diTTIe aNimisAi u / kahiM mannerisaM rUvaM, diTThapuvvaM mae purA ? // 6 // sAhussa darisaNe tassa, ajjhavasANaMmi sohaNe / mohaM gayasa saMtassa, jAtIsaraNaM samuppannaM // 7 / jAtIsaraNe samuppanne, miyAputte mahiDDie / sarai porANiyaM jAI sAmarANaM ca purAkayaM (devalogacuyo saMto, mANumaM bhavamAgayo / sanninANe samuppanne, jAI saraha purANayaM) // 8 // visaesu arajanto, rajanto saMjamaM me ya / ammApiyaraM uvAgamma, imaM vayaNamabbavI // 1 // suyANi me paMca mahavvayANi, naraesu dukkhaM ca tirikkhajoNisu / niviNakAmo mi maharANavAyo, aNujANaha pavvaissAma ammo ! // 10 // ammatAya ! mae bhogA, bhuttA visaphalovamA / pacchA kaDuyavivAgA, aNubaMdhaduhAvahA // 11 / / imaM sarIraM aNiccaM, asuI asuisaMbhavaM / asAsayAvAsamiNaM, dukkhakesANa bhAyaNaM // 12 // asAsae sarIraMmi, raI novalabhAma'haM / pacchA purA va caiyavve, pheNabubbuyasannibhe Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH // 13 // mANusatte asArammi, vAhIrogANa Alae / jarAmaraNapatthaMmi, khaNaMpiM na ramAma'haM // 14 // jamma dukkhaM jarA dukkhaM, rogA ya maraNANi ya / aho dukkho hu saMsAro, jattha kIsanti jaMtuNo // 15 // khittaM vatthu hirarANaM ca, puttadAraM ca bandhanA / caittANa imaM dehaM, gaMtabvamarasassa me // 16 // jaha kiMpAgaphalANaM, pariNAmo na sudro| evaM bhuttANa bhogANaM, pariNAmo na sundaro // 17 // zraddhANaM jo mahaMtaM tu, apAhejo pavajaI / gacchaMto se duhI hoDa, chuhAtagahAhiM piiddiyo|| 18 // evaM dhamma akAUNaM, jo gacchai paraM bhavaM / gacchaMto se duhI hoI, vAhirogehiM pIDiyo // 11 // zraddhANaM jo mahaMta tu, sapAhejo pavajaI / gacchaMto se suhI hoi, chUhAtarAhAvivajiyo // 20 // evaM dhammapi kAUNaM, jo galchai paraM bhavaM / gacchaMte se suhI hoi, appakAme aveyaNe // 21 // jahA gehe palittaMmi, tassa gehassa jo phuu| sArabhaMDANi nINei, asAraM avaujjhai // 22 // evaM loe palittaMmi, jarAe maraNeNa ya / appANaM tAraissAmi, tumbhehiM aNumaniyo // 23 // taM vini ammApiyaro, sAmagaNaM putta ! ducaraM / guNANaM tu sahaslANi, dhAreyavAI bhikkhuNA // 24 // samayA sababhUesu, sattumittesu vA jage / pANAivAyaviraI yAvajjIvAya dukkaraM // 25 // niccakAlAppamatteNaM, musAvAyavivajaNaM / bhAsipavvaM hiyaM saccaM, nicAutteNa dukkaraM // 26 // daMtasohaNamAissa, adattassa vivajaNaM / aNavajjesaNijassa, gigahaNA avi dukkaraM // 27 // viraI abambhaverassa, kAmabhogarasannuNA / uggaM mahavvayaM bambha, dhAreyavvaM sudukkaraM // 28 // dhaNayanapesAggesu, pariggahavivajaNaM / savArambhaparicAyo, nimmamattaM sudukkaraM // 21 // vauvihevi grAhAre, rAI. bhoyaNavajaNA / sannihI saMcayo ceva, vajjeyadho sudukkaraM // 30 // chuhA tarAhA ya sIurAha, daMsamasagA ya veyaNA / akosA dukkhasijA ya, taNaphAsA jallameva ya // 31 // tAlaNA tajaNA ceva, vahabandhaparIsahA / dukkhaM bhikkhA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram :: adhyayanaM 19] . [ 126 yariyA, jAyaNA ya alAbhayA / / 32 // kAboyA jA imA vittI, kesaloyo a dAruNA / dukkhaM bambhavayaM ghoraM, dhAreu amahappaNo // 33 // suhoiyo tumaM puttA !, sukumAlo sumajiyo / na husI pabhU tumaM puttA !, sAmagaNamaNu pAliyA // 34 // jAvajIvamavistAmo, guNANaM tu mhbbhro| garuyo lohamAruna, jo puttA ! hoi dubbaho // 35 // zrAgAse gaMgasoubva, paDisouca duttro| bAhAhiM sAgaro ceva, tariyabyo ya guNodahI // 36 // vAluyAkavale ce, nirassAe u saMjame / asidhArAgamaNaM ceva, dukkaraM cariuM tavo // 37 // grahI vegantadiTTIe, caritte putta ! ducare / javA lohamayA ceva, cAveyavvA sudukkaraM // 38 // jahA aggisihAdittA, pAuM hoi sudukkaraM / taha dukaraM kareuM je, tArugaNe samaNataNaM // 31 // jahA dukkhaM bhareuM je, hoi vAyasma kusthlo| tahA dukkhaM kareuM je, kIveNaM samaNattaNaM // 40 // jahA tulAe toleuM, dukkaraM mandaro girii| tahA nihuanIsaMke, dukaraM samaNattayAM // 41 // jahA bhuyAhiM tariuM, dukaraM rynnaayro| tahA aNuvasaMteNaM, dukkaraM damasAgaro // 42 // bhuja mANussae bhoe paMcalavakhaNae tumaM / bhuttabhogI to jAyA ! pacchA dhammaM carissasi // 43 // taM (to) beMta'mmApiyaro, evameyaM jahAphuDaM / iha loe nippivAsassa, natthi kiMcivi dukaraM // 44 // sArIramANasA ceva, veyaNA u aNaMtaso / mae soDhAyo bhImAyo amaI dukkhabhayANi ya // 45 // jarAmaraNakaMtAre, cAurate bhayAgare / mayA soTANi bhI nAI, jammAI maraNANi ya // 46 // jahA ihaM agaNI ugaho itto'NantaguNo tahiM / naraesu vepaNA urAhA, assAyA veiyA mae (itto'NantaguNA tahiM) // 47 // jahA ihaM imaM sIyaM, itto'NantaguNaM(NA) tahiM / naraaisu veyaNA sIyA, assAyA veDyA mae // 48 // kaMdato kaMduvunIsu, uddhapAyo grhosiro| huyAsaNe jalantammi, pakkapubvo aNatato // 46 / / mahAdavaggi-saMkAse, marummi vairavAlue / kAlamba-vAluyAe u, daDapubbo Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImaMdAgamasuMdhAsindhuH / / trayodazamI nimAgA zraNaMtaso // 50 // rasaMto kaMdukumbhISu, uDDe badro abandhavo / karavattakarakayAIhiM, chinaputro aNaM taso // 51 // aitikha-karATagAirANe, tuge siMbalipAyave / khevi pAsabadreNaM, kaTThokaDDAhi dukkaraM // 52 // mahAjaMtesu ucchU vA, pAranto subherakhaM / pIliyo mi sakamme hiM, pAvakammo aNantaso ||53||kuuvnno kolasuNaehi, sAmehiM sabalehi y| pADiyo phAliyo chino, viSphuranto aNegaso // 54 // arasAhiM (asIhiM) ayasivarANehiM, bhallIhi paTTisehi ya / chinno bhinno vibhinno ya, upavano (yoirANo) pAvakammuNA // 55 // avaso loharahe jutto, jalante(ta-) samilAjue / coiyo tuttajuttehiM, rujjho vA jaha pADiyo // 56 // huyAsaNe jalaMtaMmi, ciyAsu mahiso viv| daddho eko ya zravaso, pAvakammehiM pAviyo // 57 // balA saMDAsatu'DehiM, lohatuDehiM pakkhihiM / vilutto vilavanto'haM, DhaMkagiddhehiM'Nantaso // 58 // tarAhAkilaMto dhAvato, patto veyaraNiM naI / jalaM pAhaMti ciMtanto, khuradhArAhiM vivAiyo // 51 // urAhAbhitatto saMpatto, sipataM mahAvaNaM / asipattehiM paDatehiM, chinnapuvvo aNegaso // 60 // muggarehiM musudIhiM, sUlehiM mUsalehi ya / gayAsaMbhaggagattehi, pattaM dukkhaM aNaMtaso // 61 // khurehi tikkhadhArAhiM, churiyAhiM kappaNIhi ya / kappiyo phAliyo chinno, ukitto (vukanto) ya aNegaso // 62 // pAsehiM kUDajAlehiM, mizro vA avaso ahaM / vA(ga)hiyo baddharuddho ya, vivaso ceva vivAizro // 63 // galehi magarajAlehiM, maccho vA avaso ahaM / ulliyo phAliyo gahiyo, mAriyo ya aNantaso // 64 // vidaMsaehi jAlehiM, lippAhi sauNo viva / gahiyo laggo ya baddho ya, mAriyo ya aNantaso // 65 // kuhADaparasumAIhiM, baDDaIhiM dumo viva / kuTTiyo phAliyo chinno, tacchiyo ya aNantaso // 66 // coDamuTThimAIhiM, kumArehiM ayaM piva / tADio kuTTiyo bhinno, cugiNayo ya aNantaso // 6 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadattarAjyayanayaMtram / adhyayanaM -16]. tattAI tambalohAI, tauAI sIsagANi y| pAiyo kalakalantAI, bArasanto subherakhaM // 18 // tahapisAI maMlAI, kharADAiM sullagANi ya / khAvitro mi samaMsAI, aggivagaNAI Negato // 6 // tuhaM piyA surA sIhU, mero ya mahUNi ya / pajiyo mi jalantIyo, vasAno ruhirANi ya // 70 // nivvaM bhIeNa tatyeNaM, duhieNaM vahieNa y| paramA duhasaMbaddhA, veyaNA veiyA mae // 7 // tibdha-caNDappagADhAyo, ghorAyo aidussahA / mahabbhayAyo (mahAlayAtro) bhImAyo,naraesuveiyA mae // 72 // jArisA mANuse loe, tAyA ! dIsanti vepnnaa| itto aNantaguNiyA, naraesudukkhaveyaNA ||73||svvbhvesu assAyA, veyaNA veiyA mae / nimisantaramittaMpi, jaM sAyA natthi veyaNA // 74 // taM vita'mmApiyaro, chandeNaM putta pavvayA / navaraM puNa sAmarANe, dukkhaM nippaDikammayA // 75 // so biMta'mmApiyaro !, evameyaM jahAphuDaM / parikammaM ko kuNaI, aragaNe migapakkhiNaM ? // 76 // egabhUyo aragaNe vA, jahA U caraI migo / evaM dhammaM carissAmi, saMjameNa taveNa ya // 77 // jahA migassa zrAyaMko, mahArarANammi jAyaI / acchataM ruvakhamUlaMmi, ko NaM tAhe cigicchaI // 78 // ko vA se zrosahaM dei, ko vA se pucchaI suhaM / ko se bhattaM va pANaM vA, aAharitu paNAmaI ? // 79 // jayA ya se suhI hoi, tayA gacchai goparaM / bhattarANassa aTTAe, vallarANi sarANi ya // 80 // khAittA pANiyaM pAuM, vallarehiM sarehi ya / migacAriyaM carittANaM, gacchaI migacAriyaM // 1 // evaM samuTThie bhikkhU, evameva zraNegae (aNieyaNe) / migacAriyaM carittANaM, uDDa pakkamaI disaM // 2 // jahA mie ega aNegacArI, aNegavAse dhuvagoyare y| evaM muNI goyariyaM paviTTha, no hIlae noviya khisaijA // 83 // migacAriyaM carissAmi, evaM puttA ! jahAsuhaM / ammApiUhiM'NunAyo, jahAi ubahiM tayo // 84 // migacAriyaM carissAmo, savvadukkha-vimukkhaNiM / tunbhehiM amba'NunAyo, gaccha putta ! jahAsuhaM // 85 // evaM so ammA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamI vimArgaH piyaraM, aNumANittANa bahuvihaM / mamattaM chindaI tAhe, mahAnAgubba kaMcuyaM // 86 // iDI vittaM ca mitte ya, puttadAraM ca nAyo / reNuyaM va paDe laggaM, nijhuNittANa niggayo // 87 // paMcamahavvayajutto, paMcasamizro tiguttigutto ya / sanbhintaravAhirie, tavokammami ujjuyo|| 88 // nimmamo nirahaMkAro, nirasaMgo cattagArayo / samo ya savvabhUesu, tasesu thAvaresu ya // 86 // lAbhAlAbhe suhe duvakhe, jIvie maraNe tahA / samo nindApasaMsAsu, tahA mANAvamANo // 10||gaarvesu kasAesu, daMDasallabhaesu ya / niyatto hAsasogAyo, aniyANo abandhaNo // 11 // aNissiyo iha loe, paraloe aNissiyo / vAsIcandaNakappo ya, asaNe aNasaNe tahA // 12 // appasasthehiM dAheiM, saba yo pihiyaasvo| ajhappajjhANa-jogehiM, pasatthadamasAsaNo // 13 // evaM nANeNa caraNeNa, daMsaNeNa taveNa ya / bhAvaNAhiM visuddhAhiM, sammaM bhAvittu appayaM // 14 // bahuyANi u vAsANi, saamnnmnnupaaliyaa| mAsieNa u bhatteNaM, siddhiM patto aNuttaraM // 15 // evaM karanti saMbuddhA, paNDiyA paviyakkhaNA / viNipaTTanti bhogesa, miyAputte jahAmisI // 16 // mahappabhAvassa mahAjasassa, miyAiputtassa nisamma bhAsiyaM / tavappahANaM cariyaM ca uttama, gaippahANaM ca tiloavissutaM // 17 // viyANiyA dukkhavivaDaNaM dhaNaM, mamattAMdhaM ca mahAbhayAvahaM / suvAvahaM dhammadhuraM aNutaraM, dhAreha nivvANaguNAvahaM mahaM // 18 // tti bemi // // iti ekonaviMzatitamamadhyayanam // 19 // // 20 // atha mahAnirgranthIyAkhyaM viMzatitamamadhyayanam // siddhANa namo kiccA, saMjayANaM ca bhAvo / atthadhammaga(va)I taccaM, aNusiddhiM suNeha me // 1 // pabhUyarayaNo rAyA, seNiyo mghaahiyo| vihArajattaM nijAyo maNDikucchisi ceie // 2 // nANAduma-layAirANaM, nANApavikha-niseviyaM / nANAkusuma-saMchannaM, ujjANaM naMdagovamaM // 3 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadattarAjyapanastram : adhyayanaM 2] . [ 135 tattha so pAsae sAhu~, saMjayaM susamAhiyaM / nisannaM rukkhamUlaMmi, sukumAlaM suhoiyaM // 4 // tassa rUvaM tu pAsittA, rAiNo tammi sNje| accaMtaparamo zrAsI, aulo svavimho // 5 // aho vano aho rUvaM, aho ajassa somyaa| graho khaMtI aho muttI, aho bhoge amaMgayA // 6 // tassa pAe u vandittA, kAUNa ya payAhiNaM / nAidUra-maNAsanne, paMjalI paDipucchaI // 7 // taruNo'si ajo ! pavaiyo, bhogakAlammi saMjayA ! / uvaTThi(hi)o'si sAmarANe, eamaTTha suNemu tA // 8 // aNAho mi mahArAyaM !, nAho majha na vijaI / aNukampayaM suhiM vAvi, kaMcI nAhi tume(nAbhisame.) mahaM // 1 // tato so pahasiyo rAyA, seNiyo magahAhivo / evaM te iDimaMtassa, kahaM nAho na vijaI ? // 10 // homi nAho bhayaMtANaM, bhoge bhujAhi sNjyaa!| mittanAIparivuDo, mANussaM khu sudullahaM // 11 // appaNAvi aNAhosi, seNiyA ! magahAhivA / appaNA aNAho saMto, kaha(ssa) nAho bhavissasi ? // 12 // evaM vutto nariMdo so, susaMbhaMto suvimhio / vayaNaM assuyapuvvaM, sAhuNA vimhayaM niyo|| 13 // assA hatthI maNussA me, puraM aMteuraM ca me / bhuMjAmi mANuse bhopa, prANA issariyaM ca me // 14 // parise saMpayaggaMmi, savvakAma-samappiyo / kahaM aNAho bhavaI ? mA hu bhaMte ! musaM vae // 15 // na tumaM jANe aNAhassa pratthaM puccha (potthaM) ca patthivA ! / jahA zraNAho bhavaI, saNAho vA narAhiva ! // 16 // suNehi me mahArAyaM !, avvakkhitteNa ceyasA / jahA zraNAho bhavaI, jahA metra pavattiyaM // 17 // kosaMbInAma nayarI, purANa-purabheyiNI / tattha zrAsI piyA majha, pabhUyadhaNasaMcayo / / 18 / / paDhame vae mahArAya ! aulA me acchiveyaNA / bahutthA ti(vi)ulo dAho, savvagattesu (sabgesu) patthivA ! // 11 // satthaM jahA paramatikkhaM, sriirvivrNtre| pavisija (sarIrabIyaaMtare / zrAvelija) arI kuddho, evaM me acchiveyaNA // 20 // tiyaM me aMtaricchaM ca, uttimaMgaM ca Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 [ bhImAgamasubhAsindhuH trayodazamI kimAna pIDaI / iMdAsaNisamA ghorA, veyaNA paramadAruNA // 21 // uvaTTiyA me zAyariyA, vijAmaMta-cigicchayA / abIyA satthakusalA (nAnAsasthatthakusalA) maMtamUla-visArayA // 22 // te me tigivcha kuvaMti, cAuppAyaM jahAhiyaM / na ya me dukkhA vimoyanti, esA majjha aNAhayA // 23 // piyA me sabasAraMpi, dijAhi mama kAraNA / na ya dukkhA vimoyanti, esA majma aNAhayA // 24 // mAyA (vi) me mahArAya !, puttasogaduhadiyA / na ya dukkhA vimoyanti, esA majjha aNAhayA // 25 // bhAyarA me mahArAya !, sagA jittttknnitttthgaa| na ya dukkhA vimoyanti, esA majjha aNAhayA // 26 // bhaiNIyo me mahArAya !, sagA jiTThakaNiTThagA / na ya duvakhA vimoyanti, esA majma aNAhayA // 27 // bhAriyA me mahArAya !, aNuratta-maNuvvayA / aMsupurANehiM nayaNehiM, uraM me parisiMcaI // 28 // annaM pANaM ca rAhANaM ca gadhAla vilevaNaM ?, mae nAyamanAyaM vA, sA bAlA no ya bhujaI // 26 // khaNaMpi me mahArAya !, pAsAyovi na phiTTaI / na ya dukkhA vimoei, esA majma aNAhayA // 30 // tayo'haM evamAhaMsu, dukkhamA hu puNo puNo / veyaNA aNuhaviuM je, saMsArammi aNantae // 31 // sayaM ca jai mucijA veyaNA viulA iyo / khanto danto nirArambho, pavvaie aNagAriyaM // 32 // evaM ca cintaittANaM, pAsutto mi narAhivA ! / pariyattantIi rAIe, veyaNA me khayaM gayA // 33 // to kalle pabhAyammi, pAucchittANa bandhave / khanto danto nirArambho, pavvaIyo aNagAriyaM / / / 34 // tato'haM nAyo jAho, ppaNo ya parassa ya / savvesiM ceva bhUyANaM, tasANaM thAvarANa ya // 35 // appA naI veyaraNI, appA me kUDasAmalI / appA kAmaduhA gheNU, appA me nandaNaM vaNaM // 36 // appA kattA vikattA ya, duhANa ya suhANa ya / appA mittamamittaM ca, dupyaTThiyasupaTThiyo // 37 // imA hu annAvi aAhayA nivA!, tAmegacitto nihuyo suNehi me| niyaMThadhamma lahiyANavI jahA, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadattarAdhmayavastram / / ampayanaM 20 ) [ 13 // sIyanti ege bahukAyarA narA // 38 // je pavvaittANa mahabvayAI, sammaM ca no phAsayaI pamAyA / zraNiggahappA ya rasesu giddhe, na mUlayo chindai bandhaNaM se // 31 // pAuttayA jassa ya natthi kAvi, iriyAi bhAsAi tahesaNAe / AyANanikkhevaduguchaNAe, na vIrajAyaM aNujAi maggaM // 40 // ciraMpi se murADalaI bhavittA, athiravvae tavaniyamehiM bhaTTha / ciraMpi appANa kilesaittA, na pArae hoi hu saMparAe // 41 // pulleva (pollAra) muTThI jaha se asAre, ayantite kUDakahAvaNe ya / rADhAmaNI veruliyappagAse, zramahagdhae hoi hu jANaesu // 42 // kusIlaliMgaM iha dhAraittA, isijmayaM jIviya vahaittA / asaMjae saMjaya-lappa(lAbha)mANe, viNighAya-mAgacchai se ciraMpi // 43 // visaM tu pIyaM jaha kAlakUDaM, haNAi satthaM jaha kuggahIyaM / eseva dhammo visayovavanno, haNAi veyAla ivAvivanno (ivAvibaMdhaNo) // 44 // jo lakkhaNaM suviNa pauMjamANo, nimitta-koUhala-saMpagADhe / kuheDa-vijAsavadArajIvI, na gacchaI saraNaM tammi kAle // 45 // tamaMtameNeva u se asIle sayA duhI vipariyAsuvei / saMdhAvaI naraga-tirikkhajoNI, moNaM virAhittu asAhurUve // 46 // Udde siyaM kIyagaDaM niyAgaM, na muccaI kiMci aNesaNijja / zraggIvivA savvabhakkhI bhavittA, iyo cuyo gacchai kaTTha pAvaM // 47 // na taM zrarI karATha chittA karei, jaM se kare appaNiyA durappA / se nAhiI maccumuhaM tu patte, pacchANutAveNa dayAvihUNo // 48 // niratthayA naggaI u tassa, je uttama? vivayAsamei / imevi se natthi parevi loe, duhayo vi se jhijjhai tattha loe // 41 // emeva'hAchanda-kusIlarUve, maggaM virAhittu jiNuttamANaM / kurarI vivA bhogarasANugiddhA, niraTThasoyA paritAvamei // 50 // succANa mehAvi subhAsiyaM imaM, aNusAsaNaM nANaguNovaveyaM / maggaM kusIlANa jahAya savvaM, mahAniyaMThANa vae paheNaM // 51 // carittamAyAraguNannie tazro, aNuttaraM saMjama pAliyANaM / nirAsave saMkhaviyANa kamma, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] [ zrImadAmamasudhAsindhuH trayodazamI vibhAgaH uvei ThANaM viuluttamaM dhuvaM // 42 // evuggudanavi mahAtavodhaNe, mahAmuNI mahApaiNe mahAyase / mahAniyaMThijamiNaM mahAsuyaM, se kAhae mahayA vitthareNaM // 53 // tuTTho a seNiyo rAyA, iNamudAhu kayaMjalI / aNAhayaM jahAbhUyaM, suThTha me uvadaMsiyaM // 54 // tujha suladdhaM khu maNussaja.mnaM, lAbhA suladdhA ya tume mahesI ! / tumbhe saNAhA ya sAndhavA ya, jaM bhe ThiyA maggi jiNuttamANaM // 55 // taMmi nAho aNAhANaM, savvabhUyANa saMjayA / / khAmemi te mahAbhAga ! icchaami-annusaasiuN||56|| pucchiUNa mae tumbha, jhANavigghoya jaM katro / nimantiyA ya bhogehi, taM savvaM marisehi me // 57 // evaM thuNittANa sa rAyasIho, yaNagArasIhaM paramAi bhattie / soroho ya sapariyaNo (sabandhavo) ya, dhammANuratto vimaleNa ceyasA // 58 // Usasiya-romakUvo, kAUNa ya payAhiNaM / abhivandiUNa sirasA, aiyAyo narAhivo // 51 // iyaro vi guNasamiddho, tiguttigutto tidaMDaviro ya / vihaga iva vippamukko, viharai vasuhaM vigayamohu // 60 // tti bemi // // iti viMzatitamamadhyayanam // 20 // :: // 21 // atha samudrapAlIyAkhyamekaviMzamadhyayanam // campAe pAlie nAma, sAvae yAsi vaannie|mhaaviirss bhagavo,sIso so u mahappaNo // 1 // nigmanye pAvayaNe, sAvae se vikovie / poeNa vavaharante, pihu~DaM nagaramAgae // 2 // pihuDe vavaharantassa, vANiyo dei dhUraM / taM sasattaM paigijjha, sadesamaha ptthiyo||3|| zraha pAliyassa gharaNI, samuddami pasavai / aha dArae tahiM jAe, samuddapAlitti nAmae // 4 // khemeNa zrAgae campaM, sAvae vANie gharaM / saMvaDaI ghare tassa, dArae se suhoie // 5 // bAvattarIkalAzro zra, sikkhie nIikovie / juvvaNeNa ya zraphugaNe (saMparAgo), suruve piyadaMsaNe // 6 // tassa rUvavaI bhajja, piyA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadattarAdhyayanasUtram :: adhyayanaM 21 ] [ 130 yANei rUviNiM / pAtAe kIlae ramme, devo dogundago jahA ||7||shrh anayA kayAI, pAsAyaloyaNe tthiyoH| vajjhamarADaNa-sobhAgaM, vajha pAsai bajhagaM // 8 // taM pAsiUNa saMviggo, samuddapAlo iNamabbavI / aho'suhANa kammANaM. nijANaM pAvagaM imaM // 1 // saMbuddho so tahiM bhayavaM, paramaM sNvegmaagyo| pApuccha'mmApiyaro, pabbae aNagAriyaM // 10 // jahija saggantha (jahittu-jahAya saMgaM ca) mahAkilesaM, mahantamohaM kasiNaM bhayANagaM / pariyAyadhammaM cAbhiroaijjA, vayANi sIlANi parIsahe y|| 11 // ahiMsa saccaM ca ateNagaM ca, tatto a bambhaM apariggaraM ca / paDiva. jiyA paMca mahavvayANi, carija dhammaM jigadesiyaM viU // 12 // savvehiM bhUehiM dayANukampI(po) khantikkhame saMjayabambhayArI / sAvajajoge parivajayanto, carija bhikkhU susamAhiindie // 13 // kAleNa kAlaM viharija raTe, balAbalaM jANiya appaNo ya / sIho va sadde Na na saMtasijjA, vaijoga succA na asabbhamAhu // 14 // uvehamANo u parivvaijA, piyamappiyaM savva titikkhaijA / na saba savvatthAbhiroyaijA, na yAvi pUyaM garihaM ca saMjae // 15 // aNegachandA miha mANavehiM, je bhAvo se pakarei bhikkhU / bhayabheravA tattha uinti bhImA, divyA maNussA aduvA tiricchA // 16 // parIsahA duvisahA aNege, sIyaMti jatthA bahukAyarA narA / se tattha patte na vahija paMDie, saMgAmasIse iva nAgarAyA // 17 // sIyosiNA daMsamasagA phAsA, pAyaMkA vivihA phusanti dehaM / akukkuyo (akakara) tattha'hiyAsaijA, rayAI khevija purAkaDAI // 18 // pahAya rAgaM ca taheva dosaM, mohaM ca bhikkhU sayayaM viyakkhaNe / meruva vAraNa akampamANe, parisahe pAyagutte sahijjA // 11 // aNunnae nAvaNae mahesI, na. yAvi pUyaM garahaM ca sNje| se ujjubhAvaM paDivaja saMjae, nibANamaggaM virae uvei // 20 // arairai sahe pahINasaMthave, virae zrAyahie pahANavaM / paramaTThapaehiM ciTThaI, chinnasoe Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 [bhImadAgamasapAsi prayodazano vimAna amame akiMcaNe // 21 // vivittalayaNAI bhaija tAI, nirovalevAiM asaM. thaDAI / isIhiM cirANAI mahAyasehiM, kAraNa phAsija parIsahAI // 22 // sannA(sa nA)NanANovagae mahesI, aNuttaraM cariyaM dhammasaMcayaM / aNuttare, (guNuttare) nANadhare jasaMsI, zrobhAsaI sUrie va'ntalikkhe // 23 // duvihaM khaveUNa purANapAvaM, niraMjaNe savvazrI viSpamukke / tarittA samudda va mahAbhavohaM, samuddapAle apuNAgamaM gae // 24 // tti bemi // // iti ekaviMzamadhyayanam // 21 // // 22 // atha rathanemIyAkhyaM dvAviMzamadhyayanam // soriyapuraMmi nayare, pAsi rAyA mahaDDie / vasudevatti nAmeNaM, rAyalakkhaNasaMjue // 1 // tassa bhajA duve aAsi, rohiNI devaI tahA / tAsiM dogahaMpi do puttA, iTTA (je) rAmakesavA // 2 // soriyapuraMmi nayare, pAsi rAyA mhddddie| samuhavijaye nAma, raaylkkhnn-sNjue||3|| tassa bhanjA sivA nAma, tIse putto mahAyaso / bhayavaM ariTTanemitti, loganAhe damIsare // 4 // soriTTaneminAmo a, lakkhaNa(vaMjaNa)ssara-saMjuzro / zraTThasahassalakkhaNadharo, goyamo kAlagacchavi // 5 ||vjrish-sNghynno, samacauraMso jhasodaro / tassa rAImaI kannaM, bhajjaM jAyai kesvo|| 6 // graha sA rAyavarakannA, susIlA caarupehinnii| savvalakkhaNa-saMpannA, vijjusoyA-maNippabhA // 7 // ahAha jaNazro tIse, vAsudevaM mahaDDiyaM / ihAgacchau kumaro, jA se kannaM dadAma'haM // 8 // savvAsahIhiM gahavizro, kayakoUya-maMgalo / divvajuyala-parihizro, zrAbharaNehiM vibhuusiyo|| 1 // mattaM ca gandhahatthi ca, vAsudevassa jiTTayaM / zrArUDho sohaI ahiyaM, sire cUDAmaNI jahA // 10 // aha UsieNa (sItosieNa) chatteNa, cAmarAhi ya sohiyo / dasAracakkeNa tazro, sabbazro parivArie / 11 // cauraMgiNIe senAe, raiyAe jahakarma / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImaduttarIyapanatramA adhyayana 22 : tuDiyANaM sanninAeNaM, divveNaM gagaNaMphuse // 12 // eyArisIi ivIe, juie uttamAi ya / niyagAyo bhavaNAzro, nijAgo varihapugavo // 13 // aha so tattha nijjato, dissa pANe bhayadda e| vADehiM paMjarehiM ca, sanni(baddha)ruddhe sudukkhie // 14 // jIviyantaM tu saMpatte, maMsaTThA bhkkhiybve| pAsittA se mahApanne, sArahiM iNamabbavI // 15 // kassaTThA ime pANA, ee sabve (bahupANe) suhesiNo / vADehiM paMjarehiM ca sanniruddhA ya acchahi ? // 16 // sArahI to bhaNai, ee bhaddA u pANiNo / tujhaM vivAhakajjaMmi, bhoyAveuM bahu~ jaNaM / 17 // soUNa tassa vayaNaM, bahupANi-viNAsaNaM / cintei se mahApanne, sANukose jiehiu // 18 // jai majjha kAraNA ee, hammanti (hammihati) subahU jiyaa| na me eyaM tu nissesaM, paraloge bhavissaI // 16 // so kurADalANa juyalaM, suttagaM ca mahAyaso / zrAbharaNANi ya savvANi, sArahissa paNAmaI // 20 // maNapariNAmo zra ko, devA ya jahoiyaM samoinnA / saviDDIi saparisA, nivakhamaNaM tassa kAuM je // 21 // devamaNussa-parivuDo, sibiyArayaNaM to samarUDho / nikkhamiya bAragAyo, revayayaMmi Thio bhayavaM // 22 // ujANe saMpatto zroino, uttamAu siiyaayo| sAhassIe parivuDo, zraha nikkhamai u cittAhiM // 23 // zraha so sugandhagandhie, turIyaM mauakuMcie / sahameva lucaI kese, paMcamuTThIhiM samAhiyo // 24 // vAsudevo a NaM bhaNaI, luttakesaM jiindiyaM / icchiyamaNorahe turiyaM, pAvasU taM damIsarA // 25 // nANeNaM daMsaNeNaM ca, caritteNaM taveNa y| khantIe muttIe, vaddhamANo bhavAhi ya // 26 // evaM te rAmakesavA, dasArA ya bahu jaNA / ariTTanemi vandittA, aigayA bAragAriM // 27 // soUNa rAyakannA, pavvajjaM sA jiNassa u| NIhAsA u nirANandA, sogeNa u samucchiyA // 28 // rAImaI vicintei, dhiratthu mama jIviyaM / jA'haM teNaM parivattA, seyaM pavvaiuM mama // 21 // aha sA. bhamarasannibhe, kucaphaNasappasA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142] [bhImadAmamasunAsidhA meM prayodazcamI vibhaagaahie| sayameva lucaI kese, ghiimaMtI vavassiyA // 30 // vAsudevo ya NaM bhaNai, luttakesi jiiMdiyaM saMsArasAgaraM ghoraM, tara kanne ! lahu~ lahuM // 31 // sA pavvaIyA santI, pavAvesI tahiM bahu~ / sayaNaM pariyaNaM ceva, sIlavantA bahussuyA // 32 // giriM revayayaM jantI vAseNollA u antarA / vAsante andhayAraMmi, zranto layaNassa sA ThiyA // 33 // cIvarANi visAraMtI, jahA jAyatti paasiyaa| rahanemI bhaggacitto, pacchA diTTho ya tIivi // 34 // bhIyA ya sA tahiM da? egate saMjayaM tayaM / bAhAhiM kAuM saMgupphaM, vevamANI nisIyaI // 35 // aha so'vi rAyaputto, samudavijayaMgayo / bhIyaM paveviraM 8 imaM vakkamudAhare // 36 // rahanemI ahaM bhadde ! suruve ! cArubhAsiNI ! / mamaM bhayAhi suaNu !, na te pIlA bhavissaI // 37 // ehi tA bhujimo bhoge, mANussaM kha sudullahaM / bhuttabhogA puNo pacchA, jiNamaggaM carissimo // 38 // daTThaNa rahanemi taM, bhaggujoya-parAiyaM rAImaI asaMbhaMtA, appANaM saMvare tahiM // 31 // graha sA rAyavara kannA, suTTiyA niyamavvae / jAI kulaM ca sIlaM ca, rakkhamANI tayaM vade // 40 // jaisi rUveNa vesamaNo, lalieNa nlkuubro| tahAvi te na icchAmi, jaisi sakkhaM purNdro||41|| dhiratyu te jasokAmI !, jo taM jIviyakAraNA / vantaM icchasi zrAveuM, seyaM te maraNaM bhave // 42 // zrahaM ca bhogarAyassa, taM cAsi aMdhagavarAihaNo / mA kule gandhaNA homo, saMjamaM niDayo cara // 43 // jai taM kAhisi bhAvaM, jA jA dicchasi nAriyo / vAyAviddhava haDo, adviappA bhavissasi // 14 // govAlo bhaMDavAlo vA, jahA taddavaNissaro / evaM zraNIsaro tapi, sAmarANassa bhavissasi // 45 // tIse so vayaNaM succA, saMjayAI subhAsiyaM / aMkuseNa jahA nAgo, dhamme saMpaDivAiyo // 46 // maNagutto vayagutto kAyagutto jiiMdiyo / sAmannaM nicalaM phAse, jAvajIvaM daDhavvayo // 47 // uggaM tavaM carittA NaM, jAyA dunnivi kevalI / savvaM kammaM khavittA NaM, siddhiM pattA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanastram :: adhyayanaM 23-] zraNutaraM // 48 // evaM kareMti saMyuddhA, paNDiyA paviyakkhaNA / viNiyaTTati bhogesu, jahA so purisottamo // 4||tti bemi // // iti dvAviMzamadhyayanam // 22 // // 23 // atha kezIgautamIyAkhyaM trayoviMzamadhyayanam // jiNe pAsitti nAmeNaM, arahA logAie / saMbuddhappA ya savvannU, dhammatitthayare jiNe (arihA loyvissue| savvannu savvadaMsI ya, dhammatitthasma demae) // 1 // tassa logapaIvassa, zrAsi sIse mahAyase / kesI kumArasamaNe, vijaacrnnpaarge|| 2 // bhohinANasue buddhe, sI saMgha-samAule / gAmANugAmaM rIyante, sevi sAvatthi mAgae // 3 // tiMduyaM nAma ujANaM, tammi nagaramaMDale / phAsuesija-saMthAre, tattha vAsamuvAgae // 4 // graha teNeva kAleNaM, dhammatitthayare jigaNe / bhayavaM vaDamANutti, sabalogaMmi vissue / 5 // tassa logapaIvasma, yAsi sIse mahAyase / bhayavaM goyame nAma, vijAcaraNapArage // 6 // bArasaMgaviU buddhe, sIsasaMgha-samAule / gAmANugAmaM rIyaMte, sevi sAvasthimAgae // 7 // kuTTagaM nAma ujANaM, taMmi nagaramarADale / phAsuesijasaMthAre, tattha vAsamuvAgae // 8 // kesI kumArasamaNe, goyame ya mahAyase / ubhayo'vi tattha viharisu, allINA susamAhiyA // 1 // ubho sIsa. saMghANaM, saMjayANaM tavarisaNaM / tattha cintA samuppannA, guNavaMtANa tAiNaM // 10 // keriso vA imo dhammo, imo dhammo va keriso ? / bAyAra-dhammappaNihI, imA vA sA va kerisI ? // 11 // cAujAmo ya jo dhammo, jo imo pNcsikkhiyo| desiyo baddhamANeNaM, pAseNa ya mahAmuNI // 12 // acelago ya jo dhammo, jo imo sNtruttro| egakaja-pavannANaM, visese kiM nu kAraNaM ? // 13 // aha te tattha sIsANaM, vinAya paviyakiyaM / samAgame kayamaI, ubhayo kesigoyamA // 14 // goyamo paDisvanna, sIsasaMgha-samAule / ji8 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '142) [ zrImadeAgamasudhAsindhuH :: trayodazamI vibhAgaH kulamavikkhato, tinduyaM vaNamAgayo // 15 // kesI kumArasamaNe, goyama dissamAgayaM / paDirUvaM paDivattiM sammaM saMpavijaI // 16 // palAlaM phAsuyaM tastha, paMcamaM kusataNANi ya / goyamassa nisijAe, khippaM saMpaNAmae // 17 // kesI kumArasamaNe, goyame ya mahAyase / ubhayo nisannA sohanti, caMdasUrasamappahA // 18 // samAgayA bahU tattha, pAsaMDA kougAsiyA (kougaamigaa)| gihatthANa aNegAyo, sAhassIyo samAgayA // 16 // devadANava-gaMdhabyA jakkharakkhasa-kinarA / adissANa ya bhUyANaM, yAsi tattha samAgamo // 20 // pucchAmi te mahAbhAga !, kesI goyamamabbavI / tayo kesi buvantaM tu, goyamo iNamababI // 21 // puccha bhante ! jahicchaM te, kesi goyamamabavI / to kesI aNunAe, goyamaM iNamabbavI // 22 // cAujAmo a jo dhammo, jo imo pNcsikkhiyoN| desiyo vaddhamANeNaM, pAseNa ya mahAmuNI // 23 // egaka. japavanANaM, visese kiM nu kAraNaM ? / dhamme duvihe mehAvI, kaI vippacayo na te ? // 24 // tayo kesi buvantaM tu, goyamo iNamabavI / pannA samikkhae dhamma, tattaM tattaviNicchiyaM // 25 // purimA ujjujaDDA u, vakajaDDA ya pacchimA / majjhimA ujjupannA u, teNa dhamme duhA kae // 26 // purimANaM dubisujho u, carimANaM duraNupAlayo / kappo majjhimagANaM tu, suvisubho supAlazro // 27 // sAhu goyama ! pannA te (pannAe) chinno me saMsazro imo / anno vi saMsayo majjha, taM me kahasu goyamA ! // 28 // acelayo ya jo dhammo, jo imo sntruttro| desiyo vaddhamANeNa pAseNa ya mahAmuNI ! // 21 // egakaja-pavannANaM, visese kiM nu kAraNaM ? liMge duvihe mehAvI!, kahaM vippaccayo na te ? // 30 // kesimevaM buvANaM tu, goyamo iNamabavI / vinANeNa samAgamma, dhammasAhaNa-micchiyaM // 31 // paJcayatthaM ca logassa nANAviha-vikappaNaM / jattatthaM gahaNatthaM ca, loge liMgapayoyaNaM / / 32 // yaha bhave painnA u, mukkhasanbhUya-sAhaNA / nANaM ca daMsaNaM caiva, carittaM ceva Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bImaduttAdhyayanastram : adhyayanaM 23 ] :: nicchae // 33 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsazro imo / anno'vi saMmayoM majha, taM me kahasu goyamA ! // 34 // aNegANa sahassANaM, majjhe ciTThasi goyamA / te a te abhigacchanti, kahaM te nijiyA tume ? // 35 // ege jie jiyA paMca, paMca jie jiyA dasa / dasahA u jiNittA NaM, savvasattU jiNAmahaM // 36 // sattU ya ii ke vutte ?, kesI goyamamabbavI / tayo kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 37 // egappA ajie sattU, kasAyA iMdi'yANi ya / te jiNittU jahAnAyaM, viharAmi ahaM muNI ! // 38 // sAhu goyama ! pannA teM, chinno me saMsazro imo / anno'vi saMsazro majha, taM me kahasu goyamA ! // 31 // dIsaMti bahave loe, pAsabaddhA sarIriNo / mukkapAso lahunbhUyo, kahaM taM viharasI muNI ! // 40 // te pAse savvaso chittA nihantUNa uvAyatro / mukkapAso lahunbhUyo, viharAmi ahaM muNI ! // 41 // pAsA ya ii ke vuttA ?, kesI goyamamabavI / kesimevaM buvaMtaM tu, goyamo. iNamabbavI // 42 // rAgadosAdayo tivvA, nehapAsA bhayaMkarA / te chidittU jahAnAyaM, viharAmi jahakammaM // 43 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsayo imo| anno'vi saMsazro majha, taM me kahasu goyamA ! // 44 // aMto hizrayasaMbhUyA, layA ciTThai goyamA ! / phalei visabhakkhINaM, sA u uddhariyA kahaM ? // 45 // taM layaM savvaso chittA, uddharittA samUliyaM / viharAmi jahAnAyaM, mukkomi visabhakkhaNaM // 46 // layA ya ii kA vuttA ?, kesI goymmbbii| kesimevaM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 17 // bhavatarAhA layA vuttA, bhImA bhiimphlodyaa| tamucchittu jahAnAyaM, viharAmi mahAmuNI ! // 48 // sAhu goyama ! pannA (parANAe) te, chinno me saMsazro imo / anno'vi saMsazro majha, taM me kahasu goyamA ! // 41 // saMpajaliyA ghorA, aggI ciTThai goyamA ! / je DahaMti (jA Daheti) sarIratthA, kahaM vijmAviyA tume ? // 50 // mahAmehappasUyAtro, gijma vAri jaluttamaM / siMcAmi Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] [ zrImaMdArgamasuMdhAsindhuH trayodazamo vimAmA sayayaM teu (dehi) (taM tu) sittA no va Dahati me // 51 // aggI ya ii ke vutne ?, kesI goyamamabbavI / tayo kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 52 // kasAyA aggiNo vutA, suyasIlatavo jalaM / suyadhArA-bhihayA saMtA bhinnA hu na Dahati me // 53 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsazro imo| ano'vi saMsayo majjha, taM me kahasu goymaa!||54|| ayaM sAhassiyo bhImo, duTThasso pridhaavii| jasi goyama ! aArUDho, kahaM teNa na hiirsi?||55|| pahAvaMtaM nigirAhAmi, suyarassI-samAhiyaM / na me gacchai ummaggaM, maggaM ca paDivajaI // 56 // asse ya ii ke vutte ?, kesI goyamamabayo / tayo kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbabI // 47 // maNo sAhastiyo bhImo, duTThasto paridhAvai / taM sammaM tu nigirAhAmi, dhammasikkhAi kanyagaM // 58 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsazro imo| anno'vi saMmayo majjha, taM me kahasu goyamA ! // 56 // kuppahA bahave loe, jesi nAsaMti jaMtuNo / zraddhANe kaha vaTTato taM na nAsasi goyamA ! ? // 60 // je ya maggeNa gacchanti, je ya ummaggapaTThiyA / te so viiyA majjha, to na nassAmahaM muNI ! // 61 // magge ya ii ke vutte !, kesI goyamamabavI / tayo kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 62 // kuppavayaNa-pAsaMDI, sabbai ummaggapaTThiyA / sammaggaM tu jiNakkhAyaM, esa magge hi uttame // 63 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsazro imo / anno'vi saMsapo majjha, taM me kahasu goyamA ! // 64 // mahAudagavegeNaM, vujhamANANa pANiNaM / saraNaM gaI pai8 ca, dIvaM kaM mannasI ? muNI ! // 65 // atthi ego mahAdIvo, vArimajjhe mahAlayo / mahAudagavegassa, gaI tattha na vijaI ||66||diive yaii ke vutte?, kesI goymmbvii| tayo kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 67 // jarAmaraNavegeNaM, vujhamANANa pANiNaM / dhammo dIvo paiTTA ya, gaI saraNamuttamaM // 68 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsayo imo| anno'vi saMsazro majha, taM me Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram / / adhyayana 23 ] . [ 14 kahasu goyamA ! // 61 // aNNavaMtI mahohaMsI, nAvA viparidhAvaI / jasi goyamamArUDho, kahaM pAraM gamistasi ? // 70 // jA u assA(sassA)viNI nAvA, na sA pArassa gANimI / jA nirassAviNI nAvA, sA u pArassa gAmiNI // 71 // nAvA ya ii kA vuttA ? kesI goyamamabavI / tayo kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabavI // 72 // sarIramAhu nAvatti, jIvo vuccai nAviyo / samAro aNNavo vutto, jaM taranti mahesiNo // 73 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsazro imo / anno'vi saMsayo majjha, taM me kahasu goyamA ! // 74 // andhayAre tamo ghore, ciTThanti pANiNo bahU / ko karismai ujjoyaM sabalogaMmi pANiNaM ? // 75 // uggayo vimalo bhANU, savvalogapabhaMkaro / so karissai ujjoyaM, sabalogaMmi pANiNaM // 76 // bhANU ya iti ke vutte ?, kesI goyamamabbavI / tayo kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 77 // uggayo khINasaMsAro, savvannU jigbhkkhro| so karissai ujjoyaM, sabalogaMmi pANiNaM // 78 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsayo imo / anno'vi saMsayo majha, taM me kahasu goyamA ! // 79 // sArIramANase dukkhe, bajjhamANANa pANiNaM / khemaM sivamaNAbAha, ThANaM kiM mannasI muNI ! ? // 80 // atthi egaM dhuvaM ThANaM, logaggaMmi durAruhaM / jattha natthi jarA maccU, vAhiNo veyaNA tahA // 81 // ThANe ya ii ke vutte ?, kesI goyamamabavI / tayo kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbabI // 82 // nivvANaM ti abAhaMti, siddhI logaggameva ya / khemaM sivaM aNAvAhaM, jaM taranti mahesiNo // 83 // taM gaNaM sAsayaM vAsaM, logagaMmi durAruhaM / jaM saMpattA na soyanti, bhavohantakarA muNI // 84 // sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsazro imo / namo te saMsayAIya ! savvasuttamahoyahI ! // 85 // evaM tu saMsae chinne, kesI ghora. parakame / abhivandittA sirasA, goyamaM tu mahAyasaM // 86 // paMcamahavvayaM Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAmamasudhAsindhuH trayodazamo vimAnaH dhammaM, paDivajai bhAvayo / purimassa pacchimaMmi, magge tattha suhAvahe // 8 // kesI goyamayo niccaM, tammi bAsi samAgame / suyasIla-samukkariso, mhtthtth-vinnicchshro||88 // tosiyA parisA savvA, mammaggaM samuvaTThiyA / saMthuyA te pasIyantu, bhayavaM kesIgoyam // 81 // tti bemi // ||iti trayoviMzamadhyayanam // 23 // // 24 // atha pravacanamAtRnAmakaM caturvizamamadhyayanam // aTTappavayaNamAyAyo, samiI guttI taheva ya / paMceva ya samiIzro, to guttIu vAhiyA // 1 // iriyA-bhAsesaNA''dANe, uccAre samiI iya / maNaguttI vayaguttI, kAyaguttI u aTThamA // 2 // eyAzro aTTha samiIzro, samAseNa viyaahiyaa| duvAlasagaM jiNakkhAyaM, mAyaM jattha u pavayaNaM // 3 // zrAlambaNeNa kAleNa, maggeNa jayaNAi ya / caukAraNa-parisuddhaM, saMjae iriyaM rie|| 4 // tattha pAlambaNaM nANaM, daMsaNaM caraNaM tahA / kAle ya divase vutte, magge uppahavajie // 5 // davvayo khittayo ceva, kAlo bhAvo tahA / jAyaNA caubvihA vRttA, taM me kittayatro suNa // 6 // davvazro cakkhusA pehe, jugamittaM ca khittayo / kAlo jAva rIijA, uvautto ya bhAvo // 7 // iMdiyatthe vivajittA, sajmAyaM ceva paMcahA / tammuttI tappurakAre, uvautte riyaM rie // 8 // kohe mANe ya mAyAe, lobhe ya uvauttayA / hAse bhaye moharie, vikahAsu taheva ya (kohe ya mANe ya mAyA ya lobhe ya taheva ya / hAsa bhaya moharIe vikahA ya taheva ya) // 1 // eyAI aTTha ThANAI, parivajittu sNjyo| asAvajjaM miyaM kAle, bhAsaM bhAsinja panavaM // 10 // gavesaNAe gahaNe ya paribhogesaNA ya jaa| zrAhA. rovahi-sijAe, ee tinni visohae (gavesaNAe gahaNeNaM, paribhogesaNANi y| zrAhAramuvahiM sejja, ee tini visohiyA) // 11 // uggamuppAyaNaM Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram :: adhyayarna 24 / / paDhame, bIe sohija esaNaM / paribhogaMmi caukkaM, visohija jayaM jaI // 12 // zrohovahovaggahiyaM, bhaMDayaM duvihaM muNI / girAhato nikkhivaMto ya pauMjinja imaM vihiM // 13 // cakkhusA paDilehittA, pamajija jayaM jaI / zrAdie nikkhivijA vA, duhayo'vi samie sayA // 14 // uccAraM pAsavaNaM, khelaM siMghANa. jalliyaM / zrAhAraM uvahiM dehaM, annavAvi tahAvihaM // 15 // aNAvAya masaMloe agAvAe ceva hoi saMloe / zrAvAyama-saMloe, AvAe ceva saMloe // 16 // aNAvAya masaMloe, parassa'NuvaghAie / same ajhusire vAvi, acirakAlakyaMmi ya // 17 // vicchinne dUramogADe, NAsanne bilavajie / tasapANabIyarahie, uccArAINi vosire // 18 // eyAyo paMca samiIyo, samAseNa viyAhiyA / itto u tayo guttIzro, bucchAmi aNupubvaso // 16 // saccA taheva mosA ya, saJcamosA taheva ya / cautthI asaccamosA ya, maNaguttI cau. bihA // 20 // saMrambha-samArambhe, zrArambhe ya tahevva ya / maNaM pavaTTamANaM tu, niyattija jayaM jaI // 21 // saccA taheva mosA ya, saccAmosA taheva yAcautthI asacamosA ya, vayagunI cauvvihA // 22 // saMrambha-samArambhe, prArambha . ya taheva y| vayaM pavattamANaM tu, niyattija jayaM jaI // 23 // ThANe nisIyaNe ceva, taheva ya tuyaTTaNe / ullaMghaNa pallaMghaNa, iMdiyANa ya jujaNe // 24 // saMrambhasamArabhe, thAraMbhe ya taheva ya / kAyaM pavattamANaM tu niyattija jayaM jaI // 25 // eyAyo paMca samiIyo, caraNassa ya pvttnne| guttI niyattaNe vuttA, asubhatthesu ya svvso|| 26 // esA pavayaNamAyA, je sammaM zrAyare muNI / so khippaM savvasaMsArA, vippamuccai paMDie // 27 // tti bemi // // iti catuviMzamadhyayanam // 24 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrImadAsamasudhAsindhuH : trayodazamo vibhAgaH // 25 // atha yajJIyAkhyaM paMcaviMzamadhyayanam // . mAhaNakula-saMbhUyo, pAsi vippo mahAyaso / jAyAI jamajannaMmi, jayaghosatti naamshro|| 1 // indiyaggAma-niggAhI, maggagAmI mahAmuNI / gAmANugAmaM rIyante, patto vANArasiM puriM // 2 // vANArasIi bahiyA, ujANaMmi maNorame / phAsue sijasaMthAre, tattha vAsamuvAgae // 3 // graha teNeva kAleNaM, purIe tattha mAhaNe / vijayaghosatti nAmeNaM, jannaM jayai vezvI // 4 // zraha se tattha aNagAre, maaskkhmnn-paarnne| vijayaghosassa jannaMmi, bhikkhamaTThA upaTThie // 5 // samuvaTThiyaM tahiM santaM, jAyago paDi. sehae / na hu dAhAmi te bhikkhaM. bhikkhU ! jAyAhi ano|| 6 // je ya veyaviU vippA, jannamaTThA ya je diyA / joisaMgaviU je ya, je ya dhammANa pAragA ||7||je samatthA samuddhattu', paraM appANameva y| tesimannamiNaM deyaM, bho bhikkhU ! savvakAmiyaM // 8 // so tattha eva paDisiddho, jAyageNa mhaamunnii| navi ruTTho navi tuTTho, uttmtttth-gvesyo|| 1 // na'rANa8 pANaheuM vA, navi nibAhaNAya vA / tesiM vimukkhaNaTThAe, imaM vayaNamabbavI // 10 // navi jANAsi veyamuhaM, navi janANa jaM muhaM / nakkhattANa muhaM jaM ca, jaM ca dhammANa vA muhaM // 11 // je samatthA samuddhattu, paraM appaNameva ya / na te tumaM vijANAmi, yaha jANAsi to bhaNa // 12 // tassa'mkhevapamukkhaM ca, acayanto tahiM diyo / sapariso paMjalIhouM, pucchaI taM mahAmuNiM // 13 // veyANaM ca muhaM brUhi, brUhi jannANa ja muhaM / nakkhattANa muhaM brUhi, bahi dhammANa vA muhaM // 14 // je samatthA samudrattu paraM appANameva ya / eyaM me saMsayaM savvaM, sAhU ! kahaya pucchiyo // 15 // aggihuttamuhA veyA, jannaTThI veyasA muhaM / nakkhattANa cando, dhammANaM kAsavo muhaM // 16 // jahA candaM gahAIyA, ciTTante pNjliiuddaa| vandamANA namasantA, uttama maNahAriNo (jahA caMde jahAIe, dhiTuMtI paMjalIuDA / NamaMsamANA gheda tI, Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAmadurAjyayanaratram / adhyayanaM 25] [1 uddhatta(tu)maNahAriNo) // 11 // ajANagA janavAI, vijaamaahnnsNpyaa| mU(pU)DA samjhAyatavasA(ssa), bhAsacchannA ivaggiNo // 18 ||jo loe bambhANo vutto, aggI vA mahiyo jhaa| sadA kusalasaMdiTuM, taM vayaM bUma mAhaNaM // 11 // jo na sajai Agantu, pavayanto na soyii| ramae ajavayaNami, taM vayaM brUma mAhaNaM // 20 // jAyakhvaM ja(ma)hA maTTha, niddhaMtamalayAvagaM / rAgaddosabhayAIyaM, taM vayaM bUma mAhaNaM // 21 // tavassiyaM kisa dantaM, avaciya-paMsamoNiyaM / suvvayaM pattanivvANaM, taM vayaM bUma mAhaNaM // 22 // tasepANe viyANittA , saMgaheNa ya (ma-) thaavre| jo na hiMsai tiviheNaM, taM vayaM bUma mAhaNaM // 23 // kohA vA javA hAsA, lohA vA jaivA bhyaa| musaM na vayaI jo u, taM vayaM bUma mAhaNaM // 24 // cittamantamacittaM vA, appaM vA jaibA pahuM / na girAhai zradattaM jo, taM vayaM brUma mAhaNaM // 25 // divvamANussa-tericchaM, jo na sevei mehuNaM / maNasA kAyavakkeNaM, taM vayaM bama mAhaNaM // 26 // jahA pomaM jale jAyaM, novalippai vAriNA / evaM thalitaM kAmehi, taM vayaM bUma mAhaNaM // 27 // aloluyaM muhAjIviM, aNagAraM akiMcaNaM / asaMsattaM gihatthehi, taM vayaM brUma mAhaNaM // 28 // jahittA puSasaMjogaM, NAisaMge ya baMdhave / jo na sajjai bhoehi, taM vayaM bUma baMbhaNaM // 26 // pasubandhA(baddhA) savvaveyA, jaTuMca pAvakammuNA / na taM tAyanti dusmIlaM, kammANi balavantiha // 30 // navi muDieNa samaNo, na oMkAreNa bambhaNo, na muNI ragaNavAseNaM, kusacIreNa na tAvaso // 31 // samayAe samaNo hoi, bambhacareNa bmbhnno| nANeNa ya muNI hoI, taveNaM hoi tAvaso // 32 // kammuNA bambhaNo hoi, kammuNA hoi khttiyo| vaisso kammuNA hoi, suddo havai kammuNA // 33 // ee pAukare buddhe (pAukarA dhammA), jehiM hoi siNAyayo / savvakamma-viNimmukka, taM vayaM bUma mAhaNaM // 34 // evaM guNasamAuttA, je havanti diuttmaa| te samatthA u uddhattu, paraM zrappANameva Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / prayodazamI dimAgaH ya // 35 // evaM tu saMsae chinna, vijayaghose ya baMbha(mAha)Ne / samudAya (saMjANato) tatho taM tu, jayaghosaM mahAmuNiM // 36 // tuTTe ya vijayaghose, iNamuddAhu kayaMjanI / mAhaNattaM jahAbhUyaM, suTTa me ubadaMsiyaM // 37 // tumbhe jajhyA jannANaM, tujhe veyavido viU / joisaMgaviU tujbhe, tumbhe dhammANa paargaa|| 38 // tumbhe samatthA uddhattu, paraM appANameva ya / tamaNuggahaM kareha'mhaM bhikkheNaM bhikkhuuttamA // 31 // na kajja majma bhikheNaM, khippaM nikkhamasU diyaa| mA bhamihisi bhayAvatte, ghore (bhavAvatte dIhe) saMsArasAgare // 40 // ubaleko hoi bhogesu, abhogI novalippaI / bhogI bhamai saMsAre, abhogI vippamucaI // 41 // ullo sukko ya do chUDhA, golayA mttttiyaamyaa| dI vi zrAvahiyA kuDDa, jo ullo sojya laggaI // 42 // evaM lagganti dummehA, je narA kaamlaalsaa| virattA u na lagganti, jahA se sukkagolae // 43 // evaM se vijayabose, vijayaghosassa antie| aNagArassa nikkhanto, dhammaM su(to)cA aNuttaraM (gakevalaM) // 44 // khavittA punakammAI, saMjameNa taveNa ya / jayaghosa-vijayaghosA, siddhiM pattA aNuttaraM // 45 // ti bemi // // iti paJcaviMzamadhyayanam // 25 // . // 26 // atha sAmAcArInAmakaM Sar3aviMzamadhyayanam // ___sAmAyAriM pavakkhAmi, samvadukkha-vimukkhaNiM / jaM carittA Na nigganyA tirANA saMsArasAgaraM // 1 // paDhamA zrAvassiyA nAma, biiyA ya nisIhiyA / zrApucchaNA ya taiyA, cautthI paDipuchaNA // 2 // paMcamA chaMdaNA nAma, icchAkAro ya chaTThayo / sattamo micchakAro ya, nahakAro ya zraTThamo // 3 // abhuTANaM ca navamA, dasamA uvsNpyaa| esA dasaMgA sAhUNaM, sAmAyArI pavejhyA // 4 // gamaNe zrAva Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadattarAjpayanatram :: ayayanaM 26 ] [ 151 stiyaM kunjA, gaNe kunA nisIhiyaM / pApucchaNAM saryakaraNe, parakaraNe paDi. pucchaNA // 5 // chaMdaNA davvajAeNaM, icchakAro ya sAraNe / micchAkAro ya nidAe, tahakAro paDissue // 6 // abhuTThANaM gurupyA, acchaNe upsNpyaa| evaM dupaMcasaMjuttA (esA dasaMgA sAhUNaM), sAmAyArI paveiyA ||nnaa pugvillaMmi caubhAge, zrAiccami smuttttie| bhaMDayaM paDilehittA, vaMdittA ya to guru // // pucchijA paMjaliuDo, kiM kAyavvaM mae ihaM ? / icchaM niyoiuM bhaMte !, veyAvacce va sajjhAe // 1 // veyAvacce niutteNa, kAyavvaM agilaayo| samjhAe vA niutteNaM, sabbadukkhavimukkhaNe // 10 // divasassa cauro bhAge, kujA bhikkhU viyakkhaNo / tayo uttaraguNe kujA, diNabhAgesu causuvi // 11 // paDhamaM porisiM sajjhAyaM, bIyaM bhANaM miyAyaI / taiyAe bhikkhAyariyaM, puNo cautthIi sajjhAyaM // 12 // zrAsADhe mAse dupayA, pose mAse cuppyaa| cittAsoesu mAsesu, tippayA havai porasI // 13 // aMgulaM sattaratteNaM, pakkheNaM tu dubhaMgulaM / vaDae hAyae vAvi, mAseNaM cauraMgulaM // 14 // zrAsAda-bahulapakkhe, bhaddavae kattie ya pose ya / phagguNa-vaisAhesu ya nAyavvA yomarattA u // 15 // jiTThAmUle aAsADhasAvaNe, chahiM aMgulehiM paDilehA / aTTahiM bIiyatiyaMmI, taie dasa aTThahiM cautthe // 16 // ratipi cauro bhAge, bhikkhU kujA viyatraNo / tayo uttaraguNe kujA, rAibhogesu causuvi // 17 // paDhamaM porisi sajjhAyaM, bIyaM jhANaM jhiyAyaI / taiyAe nidda. mukkhaM tu, cautthI bhujovi sanmAyeM // 18 // jaM nei jayA rattiM, nakkhattaM taMmi nahacaubhAe / saMpatte viramijA, sajjhAya parosakAlammi // 11 // taMmeva ya nakkhatte gayaNaM, cubhaagsaavsesemi| verattiyapi kAlaM, paDilehittA muNI kujA // 20 // pubbillaMmi caubhAge, paDilehittANa bhaMDayaM / guru vaMdittu sajjhAyaM, kujA dukkhavimukkhaNiM // 21 // . porisIe- caubhAe, vaMdittA Na to guru / apaDikamitta kAlassa, bhAyaNaM paDilehie // 22 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / trayodazamo vinAkA muhapattiM paDilehittA, paDilehija gucchayaM / gucchagalaiyaMguliyo, vatthAI paDilehae // 23 // uDDha thiraM aturiyaM, puci tA vatthameva paDilehe / to biiyaM papphoDe, taiyaM ca puNo pamajijA // 24 // aNacAviyaM zravaliyaM, zraNANuvaMdhi amosaliM / ceva chappurimA nava khoDA, pANIpANivisohaNaM (pamajaNaM) // 25 // zrArabhaDA sammadA, vajjeyavA ya mosalI taiyA / pappoDagA utthI, vivikhattA veiyA chaTTA // 26 // pasiDhila-palamba-nolA, egA mosA aNegarUvadhuNA / kugAi pamANi pamAyaM, saMkiya gaNaNovagaM kunjA // 27 // aNNAiritta paDilehA, avivaccAsA taheva ya / paDhamaM payaM pasatthaM, sesANi u appasatthANi // 28 // paDilehaNaM kuNaMto, miho kahaM kuNai jagAvayakahaM vA / dei va paJcakkhANaM, vAei mayaM paDicchai vA // 26 // puDhavI grAukAe, teU vAU vaNassai tasANaM / paDilehaNApamatto, charAhaMpi virAhayo hoi // 30 // puDhavI zrAUkkAe, teU vAU vaNassai tasANaM / paDilehaNA-yAUtto, charAhaM saMrakkhazro hoi // 31 // taiyAe porisIe, bhattaM pANaM gavesae / charAhaM annayarAgaMmi, kAraNami samuTThie // 32 // veyaNa veyAvacce, iriyaTThAe ya saMjamaTTAe / taha pANavattiyAe, cha8 puNa dhammaciMtAe // 33 // niggantho dhiimanto, nigganthIvi na karija chahiM ceva / thANehiM tu imehiM, aNaikmaNA ya se hoi // 34 // zrAyaMke uvasagge, titikkhayA bmbhrguttiisu| pANidayA tavaheDaM, sarIrakuccheyaNaTAe // 35 // avasesaM bhaMDagaM gijmA, cakkhusA pddilehe| paramaddhajoyaNAo, vihAraM vihare muNI // 36 // cautthIe porisIe, nikkhivittA Na bhAyaNaM / sajjhAyaM ca tazro kujA, savvabhAvavibhAvaNaM (savvadukkha-vimovakhaNaM) // 37 // porisIe caubhAe, vaMdittA Na to guru paDikkamittA kAlassa, sijjaM tu paDilehae // 38 // pAsavaNucArabhUmiM ca, paDilehija jayaM jaI / kAussaggaM to kujA, savtadukkha-vimukkhaNaM // 31 // desiyaM ca atIcAraM, ciMtija aNu Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadattarAjyapananam / mAyAvanaM.26 / / [ pucaso / nANaMmi daMsaNe ceva, carittammi taheva ya // 40 // pAriya-kAussago, vaMdittA ya tatho guru| desiyaM tu atIcAraM, Aloija jahakarma // 41 / / paDikkamittANa nissallo, vaMdittANa tayo guruM / kAussaggaM to kujjA, sabadukkha-vimukkhaNaM // 42 // siddhANaM saMthavaM kicA, vaMdittANa tazro guru| thuimaMgalaM ca, kAUNaM, kAlaM saMpaDilehae // 43 // paDhamaM(mA) porisiM(si) sajjhAyaM, bIyaM jhANaM miyAyaI / taIyAe nidamukkhaM tu, cautthi bhujovi sajjhAyaM(caubhAe cautthae) // 44 // porisIe cautthIe, kAlaM tu pddilehe| sajjhAyaM tu tayo kujjA, zrabohaMto asaMjae (kAlaM tu paDilehittA, acohiMto asaMjae / kujjA muNI ya sajjhAyaM, svvdukkhvimokkhnnN)|| 45 // porisIe caubhAe, vaMdittANa tato(sese vaMditu to) guruM / paDikkamittu kAlassa kAlaM tu paDilehae // 46 // zrAgae kAyavussagge, savvadukkhavimukkhaNe / kAussaggaM to kujA, savvadukkhavimukkhaNaM // 47 // rAIyaM ca aIyAraM, ciMtijja annupubbso| nANaMmi daMsaNaMmi ya, carittaMmi tavaMmi y|| 18 // pAriyakAussaggo, vaMdittANa to guruN| rAiyaM tu atIcAraM, Aloija jahakamaM // 41 // paDikkamittu nissallo, vaMdittANa to guruM / kAussaggaM tayo kujA savvadukkhavimukkhaNaM // 50 // kiM tavaM paDivajjAmi ? evaM tattha viciMtae / kAussaggaM tu pArittA, karijA jiNasaMthavaM // 51 // pAriyakAussaggo, vaMdittANa to guru| tavaM saMpaDivajittA, karija siddhANa saMthavaM // 53 // esA sAmAyArI, samAseNa viyaahiyaa| jaM carittA bahU jIvA, tinA saMsArasAgaraM // 53 // ti bemi // // iti SaDviMzamabhyayanam // 26 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 [ zrImadAgamasudhAsindhu trayodazI vimAgaH // 27 // atha yaM saptaviMzamadhyayanam // theregaNahare gagge, muNI pAsi visArae / bAigaNe gaNibhAvaMmi, samAhiM paDisaMdhae // 1 // vahaNe vahamANassa, katAra aivattae / joge vahamANassa, saMsAro aivattae // 2 // khalu ke jo u joei, vihaMmANo kilissaI / asamAhiM ca veei, tuttayo se ya bhajaI // 3 // egaM Dasai pucchami egaM vidhaizabhakkhaNaM / ego bhaMjai samilaM, ego uppahapaTTiyo // 4 // ego paDai pAseNaM, nivesai nivijaI / ukkudai upphiDaI, saDhe bAlagavI vae // 5 // mAI muddheNa paDaI kuddhe gacchai paDivahaM / mayalakkheNa ciTThAI, vegeNa ya pahAvaI // 6 // chinnAle chidaI silliM, duddante bhujaI jugaM / seviya sussuyAittA, ujjuhittA palAyaI ||nnaakhlukaa jArisA jujA, dussIsA vihu tArisA / joiyA dhammajANaMmi, bhajantA dhiidubbalA // 8 // iDDIgAravie ege, egitya rasagArakhe / sAyAgAravie ege, ege sucirakohaNe // 1 // bhikkhA''lasie ege, ege zromANabhIrue thaddhe / egaM ca aNusAsaMmI, heuhiM kAraNehi ya // 10 // so'vi aMtarabhAsillo, dosameva pakuvaI (pbhaasi)| thAyariyANaM taM vayaNaM, paDikUlei abhikkhaNaM // 11 // na sA mamaM viyANAi, navi sA majjha dAhiI / niggayA hohiI manne, sAhU anno'ttha vacau // 12 // pe(po)siyA paliuMcati, te pariyati samaMtazro / rAyaviTTi ca mannaMtA, karinti bhiuDiM muhe // 13 // vAiyA saMgahiyA ceva, bhattapANehiM posiyaa| jAyapakkhA jahA haMsa, pakkamati diso disi // 14 // aha sArahI vicitei, khaluke hi smaage| kiM mama duTThasIsehiM ? appA me zravasIyaI // 15 // jArisA mama sIsA u, tArisA galigadahA / galigadahe caittANaM, daDhaM pa(ri)girAhaI tavaM ||16||miumddvsNpnno, gaMbhIro susamAhiyo / viharai mahi mahappA, sIlabhUeNa appaNA // 17 // ti bemi // // iti saptaviMzamabhyayanam // 27 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarIdhyayanam / adhyayana 28 }.... [ // 28 // atha mokSamArgagatyAkhya-maSTAviMzamadhyayanam // ___mukkhameggaI taccaM, suNeha jiNabhAsiyaM caukAraNa-saMjuttaM, nANadaMsaNalakhaNaM // 1 // nANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tavo tahA / esa maggutti pannato, jiNehiM varadaMsihi // 2 // nANaM ca daMsaNaM ceva, carittaM ca tavo thaa| eyaM maggamaNuppattA, jIvA gacchati suggaI // 3 // tattha paMcavihaM nANaM suyaM yAbhiNiyohiyaM / zrohinANaM tu taiyaM, maNanANaM ca kevalaM // 4 // eyaM paMcavihaM nANaM, davANa ya guNANa ya / pajavANaM ca savvesiM, nANaM nANIhiM desiyaM // 5 // guNANaM vAsayo davvaM, egadavvassiyA guNA / lakkhaNaM pajavANaM tu, ubhayo yassiyA bhave // 6 // dhammo adhammo aAgAsaM, kAlo puggala jaMtayo / esa logutti pannatto, jiNehiM varadaMsihiM // 7 // dhammo adhammo thAgAsaM, davvaM ikkevamAhiyaM / aNaMtANi ya davvANi, kAlo puggala jaMtavo // 8 // gailavakhaNo u dhammo, ahaMmo ThANalakkhaNo / bhAyaNaM sabadavvANaM, nahaM yogAhalakkhaNaM // 1 // vattaNAlakkhaNo kAlo, jIvo upayogalakakhaNo / nANeNaM daMsaNeNaM ca, suheNa ya duheNa ya // 10 // nANaM ca daMsaNaM ceva, carittaM ca tavo tahA |viiriyN upayoge ya, evaM jIvassa lakkhaNaM // 11 // sahadhayAra ujjoyo, pabhA chAyA''tavRtti vA / varaparasagaMdhaphAmA, puggalANaM tu lakkhaNaM // 12 // egataM ca puhattaM ca. saMkhA saMgaNameva ya / saMjogA ya vibhAgA ya, pajavANaM tu lakkhaNaM // 13 // jIvA'jIvA ya baMdho ya, pusaNaM pAvA''savo thaa| saMvaro nijarA mukkho, santee tahikA nava // 14 // tahiyANaM tu bhAvANaM, sambhAve upaesaNaM / bhAveNa saddahantassa, sammattaM (taM) viyAhiyaM // 15 // nissagguvaesa-6I, prANarai suttabIyaraimeva / abhigama-vitthAraruI, kiriyAsaMkheva-dhammaruI // 16 // bhUyattheNAhigayA. jIvA'jIvA ya purANapAvaM ca / sahasammuiyA''sava-saMvaro roei u nisaggo // 17 // jo jiNadiTTe bhAve Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156) [ bhImadAgamasubhAsindhuH / prayodazamoM vibhAga: cauvihe sadahAi sayameva / emeva nannatti ya, nissaggaruitti nAyabbo // 18 // ee ceva u bhAve, uvai8 jo pareNa saddahai / chaumatyeNa jiNeNa va, uvaesaruitti nAyavo // 16 // rAgo doso moho, annANaM jassa gayaM hoi| ANAe royanto, so khalu pANAraI nAma // 20 // jo sutamahijjanto sueNa, zrogAhaI u sammattaM / aMgeNa bAhireNa va, so suttaruitti nAyavyo // 21 // egeNa aNegAI payAI, jo pasaraI u sammattaM udayantra tilabindU, so bIyaruitti nAyabbo // 22 // so hoi abhigamaruI suyanANaM, jassa pratyayo dittuN| ikkArasa aMgAI, pairANagaM diTTivAyo ya // 23 // davvANa savabhAvA savvapamANehiM jassa uvalladdhA / savvAI nayavihIhi ya,vitthAraruitti nAyabdho ||24||dsnnnaanncritte, tavaviNae sccsmiiguttiisu| jo kiriyAbhAvaruI, so khalu kiriyAI nAma // 25 // aNabhiggahiyakudiTThI, saMkhevaruitti hoi naaybo| avisAro pavayaNe, aNabhiggahiyo ya sesesu // 26 // jo atthikAyadhamma, suyadhammaM khalu carittadhammaM ca / sadahai jiNAbhihiyaM, so dhammamaitte nAyabo // 27 // paramatthasaMthavo vA, sudiTThaparamatthasevaNA vaavi| vAvanna-kudaMsaNa-vajjaNA ya sammattasadahaNA // 28 // natthi caritaM sammattavihUNaM, daMsaNe u bhaiyadhvaM / sammattacarittAI, jugavaM putvaM va sammattaM // 26 // NAdaMsaNissa nANaM, nANeNa viNA na hunti crnngunnaa| zraguNissa natthi mukkho, natthi ammukkhassa nivANaM // 30 // nissaMkiya. nika khiya-nibitigicchaM amUDhadiTThI ya / uvavUha thirIkaraNaM, vanchalla pabhAvaNe'?te // 31 // sAmAiyanttha paDhama, chedovaTThAvaNaM bhave bitiyaM / parihAra. visuddhIyaM, suhumaM taha saMparAyaM ca // 32 // akasAyaM ahakkhAyaM, chaumatthassa jiNasa vaa| eyaM cayarittakara, cArittaM hoi zrAhiyaM // 33 // tavo a duviho vutto, bAhiramantaro thaa| bAhiro chabviho vutto, evamabhitaro tavo // 34 // nANeNa jANaI bhAve, sammatteNa ya sarahe / carittegA nigi Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadurArAdhyayanastram :: anvayanaM 2 ]: [ 150 rAhAi, taveNa parisujhaI // 35 // khavittA punakammAI, saMjameNa taveNa ya / sabadukkhappahINaTA, pakkamanti mahesiNo // 36 // tti bemi // // iti aSTAvaziMmadhyayanam // 28 // // 26 // atha samyaktvaparAkramAkhya-mekonatriMzamadhyayanam // suyaM me yAumaM ! teNaM bhagavayA evamavakhAyaM-iha khalu sammattaparakame nAma'bhayaNa samoNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveie, jaM sammaM saddahainA pattiyAittA royaittA phAsaittA pAlaittA tIraittA kiTTaittA sohaittA thArAhaittA prANAe aNupAlaittAbahave jIvA sijhati bujhati muccaMti parinibAyaMti sayadukkhANamaMtaM kareMti // tassa NaM ayama? evamAhijai, taM jahAsaMvege 1 nibbee 2 dhammasaddhA 3 gurusAhammiyasussUsaNayA 4 pAloyaNayA 5 niMdaNayA 6 garihaNayA 7 sAmAie 8 cauvIsatthae 1 vaMdaNaye 10 paDikamaNe 11 kAussagge 12 paJcakkhANe 13 thayathuimaMgale 14 kAlapaDilehaNayA 15 pAyacchittakaraNe 16 khamAvaNayA 17 sajjhAe 18 vAyaNayA 11 paripucchaNayA 20 paDiyaTTaNayA 21 aNuppehA 22 dhammakahA 23 suyassa bArAhaNayA 24 egaggamaNasaMnivesaNayA 25 saMjame 26 tave 27 vodANe 28 suhasAe 21 apaDibadrayA 30 vivittasayaNAsaNasevaNayA 31 viNivaTTaNayA 32 saMbhogapaJcakkhANe 33 uvahipaccayakhANe 34 zrAhArapaJca. kkhANe 35 kamAyapacakkhANe 36 jogapaJcakkhANe 37 sarIrapaJcakkhANe 38 mahAyapaJcakkhANe 31 bhattapaJcakkhANe 40 sambhAvapacakkhANe 41 paDisbayA 12 veyAvacce 43 savvaguNasaMpurANayA 44 vIparAgayA 45 khaMtI 46 muttI 17 mahave 48 ajave 41 bhAvasacce 50 karaNasacce 51 jogasacce 52 mA.guttayA 53 vayaguttayA 54 kAyaguttayA 55 maNasamAdhAraNayA 56 vayasamAdhAraNayA 57 kAyasamAdhAraNayA 58 nANasaMpannayA 51 daMsaNasaMpannayA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ bhIrmadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH 6. carittasaMpannayA 61 sobaMdiyaniggahe 62 cakkhidiyaniggahe 63 ghANiM. yaniggahe 64 jibhidiyaniggahe 65 phAsiMdiyaniggahe 66 kohavijae 67 mANavijae 68 mAyAvijA 61 lobhavijae 70 pijadosamichAdasaNavi nae 71 se nesaH 72 akammamA 73 (drArANi) // saMvegeNaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? saMvegeNaM aNunaraM dhammasaddhaM jaNyai, aNuttarAe dhamma sahAe saMvegaM habvamAgacchai, aNaMtANubaMdhi-kohamANa-mAyAlobhe khavei, kammaM na baMdhai tappacaiyaM ca micchattavisohiM kAUNa daMsaNArAhae bhavaDa, damaNavisohIe NaM visuddhAe pratyegaiyA teNeva NaM bhavaggahaNeNaM sijjhanti bujjhati vimucaMti parinivyAyanti sambadukkhANamaMtaM kareMti, sohIe ya NaM visuddhAe taccaM puNo bhavaggahaNaM naaikmNti||1||niveennN bhaMte ! jIve ki jaNayai ? nivveeNaM divyamANussa-tiricchiesu kAmabhogesu nivveyaM havyamAgacar3a, savvavisaesu virajjai, sabavisaesu virajamANe prAraMbhAricAyaM kareDa, prAraMbhapariccAyaM karemANe saMsAramaggaM vucchidai siddhimaggapaDivanne ya havai // 2 // dhammasadvAe NaM bhaMte ! jIve kiMjaNayai ? dhammasaddhAra NaM sAyAsukkhesu rajamANe virajai agAradhammaM ca NaM cayai, aNagArie NaM jIve sArIramANasANaM dukkhANaM che NabheyaNasaMjogAINaM vuccheyaM karei avvAbAhaM ca NaM suhaM nivvattei // 3 // guru.Ahamiya-sussUlaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNoi ? guru ptAhamiya sussUgayAe NaM viNayapaDi. vattiM jaNei, viNayADivanne NaM jIve aNacAsA gasIle neraiyatirikkhajoNiya-maNussadeva-duggaIyo niru bhai, varaNasaMjalaNa-bhattibahumANayAe mANussadeva-suggaIzro nibaMdhai siddhisugaiM ca visohei, pasasthAI ca NaM viNayamUlAI savvakajAI sAhar3a, anne ya bahave jIve viNaittA havai // 4 // bAloyagAe NaM bhaMte ! jIve kiM jamoi ? aAloyaNAe NaM mAyAniyANa-micchAdarisaNa-sallANaM mukkhamaggavigghANaM aNaMtasaMsArabaddhaNANaM uddharaNaM karei uju. bhAvaM ca jagoi, ujjubhAvaM paDivanne ya NaM jIve amAI itthIveyaM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadorIcayanamatram / adhyayana rahI napuMsagaveyaM ca na baMdhai, puvvabaddhaM ca NaM nijarai // 5 // niMdaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jagei ?, niMdaNa Ae NaM pachANutAvaM jaNAi, pacchANutAveNaM virajamANe karaNaguNaseTiM paDivajjai, karaNaguNaseDhi-paDibanne ya 'yaNagAre mohaNijja kammaM ugbAei // 6 // garihaNAe gaf bhaMte ! jIve kiM jaNei ? garihaNAra NaM apurakAraM joi, apurakAragae NaM jIve appasatyehito jogehito niyattai, pasatthehi ya paDivajai, pasatthajogADeivanne ya NaM aNAre yagAMtAI pajjave-khavei // 7 // sAmAieNaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? sAmAiegAM sAvajja-jogaviraI jaNayai // 8 // cayI sthANaM bhaMte ! jove kiM jaNei ! cavIsatyaegAM damaNavisohiM jaNe // 1 // vaMdaNaegAM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? vaMdaNaegAM nIyAgoyaM kamma khoi, uccAgoyaM nibaMdhai, sohaggaM va gAM apaDihayaM grANAphalaM nivattei dAhiNabhAvaM ca NaM jaNei // 10 // paDikamaNeNaM bhaMte ! jIve ki jaNei ? paDikamaNeNaM vayachidAI pihei, pihiyavayachidde puNa jIve niruddhAsave asavalacarite aTThapu pavayaNamAyAsu upautte apuhutte suppaNihie viharai // 11 // kAussangeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? kAussaggeNaM tIyapaDupannaM pAyacchittaM visohei, visuddhaprAyachitte ya jIve nivuyahiyae yohariyabharuva bhAravahe dhammajmANovagae suhaM suheNaM viharai // 12 // paJcakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? paJcakkhANeNaM yAsavadArAI niru bhai, (paJcakkhANeNaM icchAnirohaM jagayai, icchAnirohaM gae ya NaM jIve sambadavvesu viNIyatarAhe sIyalabhUe viharai) // 13 // thayathuH maMgaleNaM bhaMte ! jIve ki jaNei ? thayathui-maMgaleNaM nANadaMsaNacarittabo helAbhaM saMjaNaDa, nANadasaNa-varitto helAbha-saMpanne NaM jIve (agaM)nakiriyaM kappavimANovavattiyaM bArAhaNaM pArAhei // 14 // kAna paDilehaNAe | bhaMte ! jIve kiM jaNei ? kAlapaDilehaNAe nANAvaraNijja kamma khavei // 15 // pAyacchittakaraNeNaM bhaMte ! jIve kiM joi ? Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH pAyacchittakaraNeNaM pAvakammavisohiM jagoi, niraiyAre prAvi bhavaDa, sammaM ca NaM pAyacchittaM paDivajamANe maggaM ca maggaphalaM ca visohei, aAyAraM pAyaraphalaM ca bArAhei // 16 // khamAvaNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNei ? khamAvaNayAe NaM palhAyaNabhAvaM jaNei, palhAyaNa-bhAvamuvagae ya savapANabhUya-jIvasattesu mittIbhAvaM uppAei, mittIbhAvamuvagae ya jIve bhAvavisohiM kAUNa nibhae bhavai // 17 // sajjhAeNaM bhaMte ! jIve kiM joi ? sajjhAeNaM nANAvaraNijjaM kamma khavei // 18 // vAyaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? vAyaNayAe nijaraM jaNei suyassa ya aNusajaNAe yaNAsApaNAe vaTTA, suyassa ya aNusajjaNAe aNAsAyaNAe vaTTamANe titthadhamaM avalaMbai, titthadhaMma-mavalaMbamANe mahAnijarAe mahApajavasANe havai // 11 // paDipucchaNAe NaM bhaMte ! jIve kiM joi ? paDipucchaNAe NaM suttatthatadubhayAI visohei, kaMkhAmohaNijja kammaM vucchidei // 20 // pariyaTTaNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNei ? pariyaTTaNayAe NaM vaMjaNAI jaNei vaMjaNaladdhiM ca uppAei // 21 // zraNuppehAe NaM bhaMte ! jIve kiM joi ? aNuppehAe NaM zrAuyavajAyo sattakammapayaDIyo ghaNiyabaMdhaNa-baddhAyo sidilabaMdhaNa-baddhAzro pakareTa, dIhakAla-TTiIyAyo hassakAla-TTiIyAyo pakarei, tivvANubhAvAyo maMdANubhAvAyo pakarei, bahuppaesaggAyo appapaesaggAyo pakarei, aAuM ca NaM kamma siya baMdhai siya no baMdhaDa, assAyA veyaNijjaM ca NaM kammaM no bhujo bhujo uvaciNai, (sAyAveyaNijja ca NaM kammaM bhujo bhujo uciNAti) aNAiyaM ca NaM aNavayaggaM dIhamaddhaM cAuraMta-saMsArakaMtAraM khippAmeva vIibayai // 22 // dhammakahAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? dhammakahAe NaM nijaraM jaNei, dhammakahAe NaM pavayaNaM pabhAvei, pavayaNapabhAvaeNaM jIve zrAgamisassabhadattAe kamma nibaMdhai // 23 // suyassa bArAhaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? suyassa thArAhaNayAe NaM annANaM khavei, na ya saMkilissai // 24 // egaggamaNa Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarASpayanasUtram :: adhyayanaM 2 ] [161 saMnivemaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? egaggamaNa-saMnivesaNayAe NaM cittanirohaM karei // 25 / saMjameNaM bhante ! jIve kiM jaNei ? saMjameNaM aNarAhayattaM jaNei // 26 // taveNaM bhante ! jIve kiM jaNei ? taveNaM voyANaM jaNei // 27 // voyANeNaM bhante ! jIve ki joi ? voyANeNaM akiriyaM joi, akiriyAe bhavittA to pacchA sinjhai bujjhai muccai parinivvAyai, savvadukkhANamantaM karei // 28 // suhasAyAe (suhasAe) NaM bhante ! jIve kiM jaNei ! suhamAyAe NaM aNussuyattaM joDa, aNussue NaM jIve aNukampae aNubhaDe vigayapoge carittamohaNijjaM kammaM khvei||2||yppddibddhyaae NaM bhante ! jIve kiM joi ? appaDibaddhayAe NaM nissaMgattaM joi, nissagaMreNaM jIve ege egaggacitte diyA ya rAyo ya asajamANe appaDibaddhe prAvi viharai // 30 // vi.vetta mayaNA raNayAe NaM bhante ! jIve kiMjaNei ? vivittasayaNAsaNayAe NaM carinaguttiM joi, carittagutte NaM jIve vivittAhAre daDhacaritte egantarae mukkhabhAva-paDivanne aTTavihaM kammagaziMTha nijarei // 31 // viNivaTTaNayAe bhante ! jIve ki jaNei ? viNivaTTaNayAe NaM pAvakammANaM akaraNayAe abhudei, puvyavaddhANa ya nijaraNayAe pAvaM niyattei, to pacchA cAurantaM saMsArakantAraM vIIvayai // 32 // saMbhoga-paJcavakhANeNaM bhante ! jIve kiM joi ? saMbhoga-paJcakkhANeNaM AlaMbaNAI khavei, nirAlambaNasma ya thAyayaTThiyA jogA bhavanti, saeNaM lAbheNaM saMtUsai parassa lAbhaM no yAsAei no tAkei no pIhei no patthei no abhilasai, parasma lAbhaM aNAsAemANe atakkemANe apIhemANe apatthemANe aNabhilasemANe duccaM suhasijja uvasaMpajjittA NaM viharai // 33 // ahipaJcakkhANeNaM bhante ! jIve kiM jaNei ? uvahipaJcavakhANeNaM apalimanthaM jaNei, niruvahie NaM jIve nikkaMkhe uvahimantareNa ya na saMkilissai ||34||aahaarpnyckkhaannennN bhante ! jIve kiMjaNei ? thAhAra-paccakkhANeNaM jIviyAsaMsappayogaM vucchindai, jIviyAsaMsappayogaM vRcchidittA (jIviyAsaviSpayogaM Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11] ... [ zrImadAgamasudhAsindhuH / aye.dazamI vibhAgaH volchidiya) jIve thAhAramantareNa na saMkilissA ||35||ksaay-pnyckkhaannennN bhaMte ! jIve kiMjaNei ? kasAya-patra khANeNaM vIyarAyabhAvaM joDa, vIyarAyabhAvaM paDipanne'viya NaM jIve samasuhaduvakhe bhavai // 36 // jogapaJcarakhANeNaM bhaMte ! jIve ki jaNei ? jogapaJcakkhANeNaM ajogayaM jaNe,i, ajogI NaM jIve navaM kamma na baMdhara, putrabaddhaM nijarei // 37 // sarIrapaJcavakhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? sarIrapaJcakvANeNaM siddhAisaya-guNakittaNaM nivvattei, siddhAisayaguNasaMpanne ya NaM jIve logaggabhAvamuvagae paramasuhI bhavai // 38 // sahAyapaJcavakhANeNaM bhaMte ! jIye ki joi ? sahA-paJcakkhANeNaM egIbhAvaM joi, egIbhAvabhUe ya jIve egaggaM bhAvamANe appasadde appajhajhe appakalahe apyakasAe apatumatume saMjamabahule saMvarabahule samAhie zrAvi bhavai // 31 / / bhattapaJcavakhANeNaM bhaMte ! jIve ki joi ? bhattapaJcakkhANeNaM aNegAI bhavasayAI niru bhai // 10 // samAva-paca khANeNaM bhaMte ! jIve ki joi ? sambhAva-paJcakkhANeNaM aNiyaTTi jaNayai, aNiyaTTi paDibanne (paDivannanivvuie) ya aNagAre cattAri kevalikammase khavei, taM jahA-veyaNijja AuyaM nAma goyaM, to pacchA savvadu. kkhANamantaM karei (tayo pacchA sijhdd)||41|| paDirUvayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNoi ? paDirUvayAe NaM lApaviyaM jaNei, lahubhUe NaM jIve appamatte pAgaDaliMge pasAtha lage visuddhasammatte sattasamiisamatte savvapANabhUyajIva sattenu vIsasaNijarUce appa(pa)Dilehe jiIdie viulatava-samii-samannAgae yAvi bhavai // 42 // veyAvacceNaM bhaMte ! jIve kiM joi ? veyAvacceNaM tisthayaranAmagutaM kammaM nibaMdhaH // 43 // savvaguNasaMpunnayAe NaM bhaMte ! jIve ki joi ? savvaguNa-saMpunnayAe NaM apuNarAvattiM jaNei, apuNarAvati pattae NaM jIve sArIramANasANaM dukkhANaM no bhAgI bhavai // 44 // vIyarAgayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? vIyarAgayAe NaM nehANubaMdhaNANi tarAhANubandhaNANi ya vucchidai, maNurANa.magura.Nesu sadda-rUva-rasa-pharisa-gaMdhesu sacittAcittamIsaesu Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadattarAdhyayanastram :: adhyayana 26 ] [166 cava virajai // 45 // khaMtIe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? khaMtIe NaM parIsaha jiNe // 16 // mattIe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? muttIe NaM akiMvaNaM joDa, akiMvaNe ya jIve atthalolANaM purisANaM apatthaNijje bhavai // 17 // ajavayAe NaM bhaMte ! jIve kiMjaNei ? ajAyAe NaM kAujjuyayaM bhAvujjuyayaM bhAsujjuyayaM avisaMvAyaNaM jaNeDa, avisaMvAyaNa-saMpannayAe NaM jIve dhammassa bArAhae bhavai // 48 // maddavayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNei ? mahavayAe NaM aNussiyattaM joi, aNussiyatteNaM jIve miumaddavasaMpanne aTTha mayaTThANAI niTThavei / / 41 // bhAvamacceNaM bhante ! jIve kiM jaNei ? bhAvasacceNaM bhAvavisohiM, jaNeDa, bhAvavisohIe vaTTamANe arahantapannattassa dhammassa bArAhaNyAe abhu?i, arahantapannattassa dhammassa bArAhaNayAe abbhuTTittA paralogadhammassa (paraloge) dhArAhae bhavai // 50 // karaNasaJceNaM bhante ! jIve ki joi ? karaNasacceNaM karaNasatti jaNei, karaNamacce vaTTamANo jahAvAI tahAkArI bhavai // 51 // jogasacceNaM bhante ! jIve ki jaNeDa ? jogasaJceNaM joge visohei // 52 // maga.guttayAe NaM bhanne ! jIve kiM jaNei ? maNaguttayAraNaM egaggaM joi, egaggacitte NaM maNagutte saMjamArAhae bhAi // 53 // vayaguttayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNei ? vayaguttayAeNaM nidhikArattaM jaNei, nimvikAre NaM jIve vaigutte joge ajhappa-joga-sAhaNajutte yAvi bhavai (nidhiyAreNaM jIve vayagutayaM jaNayati) / 54 / kAyaguttayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNei ? kAyaguttayAe NaM saMvaraM jaNayai, saMghareNaM kAyagutteNaM puNo pAvAsavanirohaM karei // 55 // maNasamAdhAraNayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNei ? maNa samAdhAraNayAe NaM egaggaM jaNe, egaggaM jaNaittA nANapajave jaNayai, nANapajave jaNaittA sammattaM visohei micchattaM ca nijarei // 56 // vayasamAhAraNayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNei ? vayasamAdhAraNayAe NaM vayasAhAraNaM dasaNapajave visohei, vaisAhAraNaM desaNapajave visohittA sulahabo Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImaMdAgaravAsi trayodazame vibhAgaH hipattaM ca nivattei, dullahayohiyattaM nijarei // 57 // kAyasamAdhAraNayAe NaM bhante ! jIve ki jaNei ? kAma-samAdhAraNayAe NaM carittapajave visohei carittAjave visohittA ahavakhAyacarittaM visohei, zrahakkhAyacarittaM visohittA cattAri kevali kammase khavei, tayo pacchA mijjhai bujjhai mubai parinivvA. yai savvadukkhANamantaM karei // 58 // nAmamapannayAe NaM bhante ! jIve ki jaNayaI ? nANasaMpannayAe NaM savvabhAvAbhigamaM jaNei, nANasaMpanne NaM jIve cAurante saMsArakantAre na vigAssaI,-jahA sUI sasuttA, paDiyA na viNassaI / tahA jIve sasutte, saMsAre na viNassaI / 1 // nANaviNaya-tavacarittajoge saMpAuNai, saptamaya-parasamaya-visArae asaMghAyaNijje bhai // 51 // daMsaNasaMpannayAe NaM bhante ! jAve kiM jagai ? daMsaNasaMpannayAra Na bhavamicca. ttayaNaM karei, paraM na vijbhAyaDa, aNuttareNa nANadaMsaNeNa appANaM saMjoemANe samma bhAvamANe (aNuttareNaM nANadasaNeNaM) viharai // 60 // carittasaMpannAe NaM bhante ! jIve kiM jaNei ? carittasaMpannayAe | selesIbhAvaM jaro i, selesi paDivanne aNagAre cattAri kammase khavei, tyo paccha sijmA bujmaH jAva antaM karei // 61 // soindiyaniggaheNaM bhante ! jIve ki jaroi ? soindiyaniggaheNaM maNunnAmaNunnesu sadde su rAgadosaniggahaM joi, tappaccaiyaM ca NaM kammaM na bandhai pubavaddhaM ca nijarei // 62 // cakkhindiyaniggaheNaM bhante ! jIve kiM jaNei ? cakkhindiyaniggaheNaM maNunAmaNunnesu rUvesu rAgahosaniggahaM joi, tappaJcaiyaM ca NaM kammaM na bandhai puvvabaddhaM ca nijarei // 63 // ghANindiyaniggaheNaM bhante ! jIve kiM jaNei ? ghANindriyaniggaheNaM maNunnAmaNunnesu gandhesu rAgahoptaniggahaM jaNei, tappaccaiyaM ca NaM kammaM na bandhai putvabaddhaM ca nijarei // 64 // jibhindiyaniggaheNaM bhante ! jIve kiM jaNei ? jinbhindiya-niggaheNaM maNunAmaNunnesu rasesu rAgadosaniggahaM joi, tappaccaiyaM ca NaM kammaM na bandhai putvabaddhaM ca nijarei // 65 // phAsindiyani Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadattarAjyapanasUtram / adhyayanaM 26 ] ... ggaheNaM bhanne ! jIve kiM jaNei ? phAsindiyaniggaheNa maNunAmaNunnesu phAsesu rAgahosaniggahaM jaNei, tappaccaiyaM ca NaM kammaM na bandhai pubabaddhaM ca nijarei // 66 // kohavijaeNaM bhante ! jIve kiM joi ? kAhavijaeNaM khanti jaNei, kohaveyaNijja kammaM na baMdhai puvanibaddhaM ca nijarei // 67 // mANavijaeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? mANavijaeNaM maddavaM jaNeDa, mANaveSaNijja kammaM na baMdhai puvvavaddhaM ca nijarei // 68 // mAyAvijaeNaM bhante ! jIve kiM joi ? mAyAvijaeNaM ajavaM jagoi, mAyAveyaNija kammaM na baMdhai pubabaddhaM cnijrei||6||lobhvijennN bhante ! jIve kiMjagoi ? lobhavijaegAM saMtosaMjagoDa, lobhaveyaNijja kammaM na baMdhai puvabaddhaM ca nijarei // 7 // pijadosa-micchAdasaNa-vijaeNaM bhaMte ! jIve kiM jagoi ? pijjadosa-micchAdasaNavijaeNaM nANadaMsaraNa-carittArAhaNayAe abbhuTui aTTavihassa kammassa kammagariTha-vimoyaNayAe (aTTavihakamma-vimoyaNAe) tappaTamayAe jahANupuvi aTTAvImaivihaM mohaNija kammaM ugghAei, paMcavihaM nANAvaraNijjaM, navavihaM daMsaNAvaraNija paMcavihaM aMtarAya, ee tinni kammase jugavaM khavei, to pacchA aNuttaraM zraNaMta kasigaM paDipurANaM nirAvaNaM vitimiraM visuddhaM logAlogappabhAsagaM kevalavaranANa-daMsaNaM samuppADei, jAva sajogI havai tAva ya iriyAvahiyaM kammaM nibaMdhai suhapharisaM dusamayaTTiIyaM, taM paDhamasamae baddhaM biiyasamae veiyaM taiyasapae nijigaNaM, taM baddhaM puDhe udIriyaM veiyaM nijirANaM, seyAle akamma cAvi bhavai / / 71 // ahAuyaM pAlaittA aMtomuhattaddhAvasesAe joganirohaM karemANo suhumakiriyaM appaDivAiM sukamANaM jhAyamANe tappaDhamayAe maNajogaM niru bhai, vayajogaM niraMbhara, prANA gaNanirohaM karei, Isi paMvahassakkharuvAraNaddhAe ya NaM aNagAre samucchinnakiriyaM aniyaTTisukamANaM jhiyAyamANe veyaNija pAuyaM nAmaM guttaM ca, ee catArivi kammase jugavaM khaveI (melesIe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNai ? akammayaM jaNati, akammayAe Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrImadAgamasudhAsinyuH trayodazamo vibhAgaH jIve sijhatti) // 72 // to orAliya-kammAI ca savvAhiM vippajahaNAhiM vippajahittA ujjuseTIpatte aphusamANagaI uDDha egasamaeNaM aviggaheNaM tattha gantA sAgArovautte sijmai bubhai jAva antaM karei // 73 // ese khalu sammattaparakamassa ajmaraNassa aTTha samoNaM bhagavayA mahAvIreNaM zrAghavie panavie parUvie daMsie nirdesie uvadaMsie // tti bemi / / // iti ekonaviMzamadhyayanam // 29 // // 30 // atha tapomArgagatinAmakaM triMzamadhyayanama // jahA u pAvagaM kamma, rAgaddosa-samajiyaM / khavei tavasA bhikkhU, tamegaggamaNo sunn|| 1 // pANivahamusAvAyA, zradattamehuNapariggahA virayo / rAIbhoyaNaviro, jIvo bhavai aNAsavo // 2 // paMcamamiyo tigutto, akasAyo jiiNdiyo| agArayo anissallo, jIvo bhavai aNAsavo // 3 // epasiM tu vivajAse, rAgadosa-samajiyaM / khavei taM jahA bhikkhU, taM me egamaNo suNa / / 4 / / jahA mahAtalAgassa, saMniruddhe jalAgame / ussiMtraNAe tavaNAe, kameNaM sosaNA bhave // 5 // evaM tu saMjayassAvi, pAvakammanirAsave / bhAkoDIsaMciyaM kamma, tavasA nijarijaI // 6 // so tavo duviho vutto, bAhirabhaMtaro thaa| bAhiro chabiho dutto, evamabhitaro tavo // 7 // aNasaNamUgoariyA, bhikkhAyariyA ya rasaparicAyo / kAyakileso saMlINayA ya bajbho tavo hoi // 8 // ittariyamaraNakAlA ya, agasaNA duvihA bhave / ittariyA sAvakaMkhA, niravakaMkhA u biijiyA // 1 // jo so ittariyatabo, so samAseNa chaviho / seDhitako payaratavo, ghaNaNe ya taha hoi vaggo y|| 10 // tatto ya vaggavaggo u, paMcamo chaTTayo pairANatavo / maNaicchiyacittattho, nAyavo hoi ittrishro|| 11 // jA sA aNasaNA maraNe, duvihA sA viyaahiyaa| saviyAramaviyArA, kAyaciTTha paI bhave // 12 // ahavA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram / adhyayana 30 ] mArikamnA, aArikammA ya AhiyA / nIhArimaNIhArI, zrAhAracchezro dusuvi // 13 // yomoyaraNaM paMcahA, mamAseNa viyAhiyaM / dabayo khitakAleNaM, bhAveNaM pajavehi ya // 14 // jo jassa u thAhAro, tatto zromaM tu jo kare / jahanneNegasitthAI, evaM davveNa U bhave // 15 // gAme nagare taha, rAyahANinigame ya Agare pallI / kheDe kabbaDadoNamuha-paTTaNa-maDaMba-saMbAhe // 16 // thA ramAe vihAre, sannivese samAyaghose ya / thaliseNA-khaMdhAre, satthe saMvaTTakoTTe ya // 17 // vADesu ya ratthAsu ya, gharesu vA eva mittiyaM khitaM / kappai u evamAI, evaM khitteNa U bhave // 18 // peDA ya zraddhapeDA, gomutti payaMgavIhiyA ceva / mabukA-baTTA''yaya-gannu pacchAgayA chaTTA // 11 // diva. sasma porisINaM, caurAhaMpi u jattiyo bhave kAlo / evaM caramANo khalu, kAlomANaM muNeyavvaM // 20 // ahavA taiyaporisIe, UNAe ghaasmesNto| caubhAgUNAe vA, evaM kAleNa U bhave // 21 // itthI vA puriso vA, alaMkiyo vA'NalaMkiyo vAvi / anayaravayattho vA, anayareNaM ca vattheNaM // 22 // anneNa viseseNaM, varANeNaM bhAvamaNumuante u / evaM caramANe khanu, bhAvo moNaM muNe .vvaM // 23 // davve khitte kAle, bhAvaMmi ya grAhiyA u je bhAvA / eehiM yomacarayo, pajavacarayo bhave bhikkhU // 24 // avihagoyaraggaM tu, tahA satteva esaNA / abhiggahA ya je anne, bhivakhAyariyamAhiyA // 25 // khIradahi-sappimAI, paNIyaM pANabhoyaNaM / parivajaNaM ragaNaM tu, bhaNiyaM rasavivajaNaM // 26 // ThANA vIrAmaNAIyA, jIvarasa u suhAvahA / uggA jahA dharijjaMti, kAyakilesaM tamAhiyaM // 27 // egaMtamaNAvAe, itthI su-vivajie / sayaNAsaNa-sevaNayA, vivittaM sayaNAsaNaM // 28 // eso bAhiragatavo, samAseNa viyAhiyo / ambhitaraM tavaM itto, kucchAmi aNupuvvaso // 21 // pAyacchittaM viNo, veyAvaccaM taheva sajjhAyo / jhANaM ca viussago, eso abhitaro lavo // 30 // pAloyaNA Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 168] aTTAhANi vjn| aNuppehA dhammakAhIM // 33 // vAyagAvacce ya dasavihe [ zrImadAgamasudhAsindhuH // trayodazamo vimAMgaH rihAIyaM, pAyacchittaM tu dasavihaM / je bhivakhU vahaI samma, pAyacchittaM tamAhiyaM // 31 // yambhuTThANaM aMjalikaraNaM, tahevAsaNa-dAyaNaM / gurubhatti-bhAvasurasUsA, viNayo ema viyAhiyo // 32 // pAyariya-mAIyaMmi, veyAvacce ya dasavihe zrAsevaNaM jahAthAma, veyAvaccaM tamAhiyaM // 33 // vAyaNA pucchaNA ceva, taheva pariyaTTaNA / aNuppehA dhammakahA, sajjhAyo paMcahA bhave // 34 // aTTarudANi vajittA, bhAijA surUmAhie / dhammasukAI bhANAI bhANaM taM tu buhA vae // 35 // sayaNAsaNa ThANe vA, je u bhivakhU Na vAre / kAyassa viussaggo, chaTTo so parikittiyo // 36 // evaM tavaM tu duvihaM, jaM samma zrAyare muNI / se khippaM savvasaMsArA, vippamuccai paNDie // 37 // tti bemi // // iti triMzamadhyayanam // 30 // // 31 // atha caraNavidhinAmaka-mekatriMzamadhyayanam // caraNavihiM pavakkhA.ma, jIvasa u suhAvahaM / jaM carittA bahU jIvA, tirANA saMsArasAgaraM // 1 // ego viraI kujA, ego apavataNaM / assaMjame niyattiM ca, saMjame ya pavattaNaM // 2 // rAgadose 'ya do pAve. paavkmmrvttnne| je bhikkhU ru bhaI, nica se na acchai maMDale // 3 // daMDANaM gAravANaM ca, sallANaM ca tiyaM tiyaM / je bhikkhU cayaI nica, se na acchai maMDale // 4 // divve ya je ubassagge, tahA tericchamANume / je bhikkhU sahaI nica, se na acchai maNDale // 5 // vigahAkasAyasannANaM, mANANaM ca duyaM thaa| je bhikkhU vajaI nica, se na acchai marADale // 6 // vaesu indiyatyesu, samiIsu kiriyAsu ya (samItIsu ya taheva y)| je bhikkhU jayaI niccaM, se na zracchai maNDale // 7 // lesAsu chasu kAesu, chaka aAhAravA. raNe / je bhikkhU jayaI nica, se na acchaI maNDale // 8 // piMDuggaha tigaNA saMsAraca, saMjame ya panizca se na a nizca se na bamahaI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyAnasUtram :: adhyayanaM 31] [ 166 paDimAsu, bhayahANesu sattasu / je bhikkhU jayaI nica, se na acchai maMDale // 1 // maemu vabhagutI , bhiAvudha-maMmi dasavihe / je bhikkhU jayaI nica, se na acchai maNDale // 10 // uvAsgANaM paDimAsa, bhikkhUNaM paDimAsu ya / je bhikhU jabaI nicaM, se na acchai maNDale // 11 // kiriyAsu bhUyagAmasu, paramAhammiesu ya / je bhivakhU jayaI niccaM, se na yacchai marADale // 12 // gAhAsolasaehi, tahA assaMjamaMmizra / je bhivakhU jayaI niccaM, se na acchai maNDale // 13 // babhami nAyajbhayaNesu, TANaM su ya'samAhie / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maNDale // 14 // ikavImAe sabalesubAzIsAe parImahe / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maNDale // 15 // tevIsAi sUyagaDe, rUvAhiesu suresu ya / je bhikkha jayaI ni caM, se na acchai maNDale // 16 // paNavIsA bhASaNAhiM ca, udde sesu, dasAiNaM / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maNDale // 17 // zraNagAraguNehiM ca, pagappa.mma taheva ya / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai marADale // 18 // pAvasuya-pasaMgesu, mohaTANesu ceva ya / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai marADale // 11 // siddhAiguNa-jogesu, tittIsA''sAyaNAsu ya / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maNDale // 20 // i eesu ThANesu, je bhikkhU jayaI syaa| khippaM se savvasaMsArA, viSSamubai paNDie // 21 // ti beme // // iti ekatriMzamadhyayanam // 31 // // 32 // atha pramAdasthAnAkhyaM dvaatriNshmdhyynm|| aJcantakAlassa samUlayassa, savvassa dukkhassa u jo pmokkho| taM bhAsayo me paDipunnacittA, suNeha egagga(eganta)hiyaM hiyatthaM // 1 // nANassa saba(ca)ssa pagAsaNAe annANamohassa vivajaNAe / rAgassa dosassa ya saMkhaeNaM, egaMtasukkhaM samuvei movakhaM // 2 // tassesa maggo guruvidha sevA, Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17.) . . . / zrImadAgamasudhAsindhu :: trayodazamo vibhAgaH vivajaNA bAlajagasta dUrA / sajjhAya egaMtanisevaNA ya, suttatthasaMcintaNayAghiI ya // 3 // yAhAramicche miyamesaNijjaM, sahAyamicche niuNattharoha)buddhiM / nikeyamicchija vivegajogaM, samAhikAme samaNe tavassI // 4 // na vA labhijA niuNaM sahAyaM, guNAhiyaM vA guNayo samaM vA / egovi pAvAi vivajayaMto (aNAyaraMto), vihareja kAmesu asajjamANo // 5 // jahA ya aMDapabhavA balAgA, aMDaM balAgappabhavaM jahA ya / emeva mohAyayaNaM khu taraha, mohaM ca tarAhAyayaNaM vayanti // 6 // rAgo ya dosovi ya kammavIyaM, kammaM ca mohappabhavaM vayanti / kammaM ca jAImaraNassa mUlaM, dukkhaM ca jAImaraNaM vayanti // 7 // dukkhaM hayaM jassa na hoi moho, moho hatho jassa na hoi tarAhA / tarAhA hayA jassa na hoi lobho, lobho ho jassa na kiMcaNAI // 8 // rAgaM ca dosaM ca taheva mohaM, uddhattukAmegA samUla-jAlaM / je je vAyA paDi. vajiyayA (yapAyA parevajiyavA), te kittaissAmi grahANuHvi // 1 // rasA pagAmaM na hu (ni-)seviyavvA, pAyaM rasA dittikarA narANaM / dittaM ca kAmA samabhivanti, dumaM jahA sAuphalaM va pakkhI // 10 // jahA davaggI paurindhaNe vaNe, samAsyo novasamaM uvei / evindiyAgIvi pagAmabhoraNo, na bammayArissa hiyAya kassaI // 11 // vivitta-sijjAsaNa-jantiyANaM, aomAsaNANaM(-I.) damiindiyANaM / na rAgasattU dharisei cittaM, parAiyo bAhiriyosahehiM // 12 // jahA virAlAvasaharasa mUle, na mUsagANaM vasahI pasatthA / emeva itthInilayassa majjhe, na bambhayArissa khamo nivaaso|| 13 // na rUvalAvarANa-vilAsahAsaM, na jaMpiyaM giya pehiyaM vA / itthINa cittaMsi nivesaittA, daThTha vavasse samaNe tavassI // 14 // yadaMsaNaM ceva apatthaNaM ca, acintaNaM cevaM akittaNaM c| itthInaNassAriya-bhANajuggaM, hiyaM sayA bambhavae rayANaM // 15 // kAmaM tu devIhi vibhUsiyAhiM, na cAiyA khobhAuM tiguttA / tahAvi egantahiyaMti nacA, vivittavAso (bhAvo) mugiNaM pasattho Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram :: abhyayanaM 32 ] [ 171 // 16 // svAbhikavita vi mA gasta, saMpArabhIrula Thipala dhamme / nepArimaM duttaramatyi loe, jahatthiyo bAlamaNoharAyo // 17 // ee ya saMgA samahakkamittA, suhuttarA ceva havaMti sesA / jahA mahAsAgaramuttarittA, naI bhave avi gaMgAsamANA // 18 // kAmANugiddhippabhavaM khu dukkhaM, savvassa logasna sadevagasa / jaM kAiyaM mANasiyaM ca kiMci, tassantayaM gacchai vIyarAgo // 11 // jahA ya kiMAgaphalA maNoramA, raseNa vanneNa ya bhujmaannaa| te khuddae jIviya paJcamANA, eyovamA kAmaguNA vivAge // 20 // je indiyANaM vi tayA maNurANA, na tesu bhAvaM nimire kayAI / na yAmaNunnesu maNaM pi dujA, samAhikAme samaNe tavassI // 21 // cakkhussa evaM gahaNaM vayanti, taM rAgaheuM tu maNunamAhu / taM dos.heuM amaNunnamAhu, samo a jo tesu sa vIyarAgo // 22 // rUpassa cakkhu gahaNaM vaya.nta, cakhusma rUvaM gahaNaM vayanti / rAgasta heuM samaNu tramAhu, do rasma heuM amaNuna zAhu // 23 // khvesu jo giddhimuvei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure se jaha vA payaMge, bAloalole samuvei maccu // 24 // je yAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi vakhaNe se u uvei dukkhaM / duintadoseNa saeNa jantu, na kiMci rUvaM avarajhaI se // 25 // egantaratto ruiraMsi sve, atAlise kuNaI payo / dukkhamsa saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa muNI virAge // 26 // rUvANugAptA(vAyA)Nugae ya jIve, carAcarehiM saya(hiMsai)NegarUve / vittehiM te pariyAyei bAle, pIlei attadvagurU kiliTTe // 27 // ruvANuvAe(rAge)Na poreggaheNa, upAyaNe rakkhaNasannidhAge / vae viyoge ya kahaM suhaM se, saMbhogakAle ya atittilAbhe ? // 28 // rUve atitte apariggahami, sattovasatto u uvei tuhi| atruTThioseNa duhI parassa, lobhAvile aAyayaI adattaM // 26 // tarAhAbhibhUyasma adattahAriNo, rUve atittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaDai lobhadomA, tatthAvi dukkhA na vimucaI se // 30 // mosarasa Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { zrImadAmamasudhAsindhuH trayodazamo-vibhAgA pacchA ya puratthayo ya, payogakAle ya duhI durante / evaM adattANi samAyaanto, rUve atitto duhiyo aNisso // 31 // rUvANurattassa narassa evaM, kato suhaM huja kayAi kiMci ? / tatthovabhoge'vi kile sadukkhaM, nivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 32 // emera rUvammi gayo payosaM, uvei dukkhohaparaMparAyo / paTTacitto ya ciNAi kamma, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 33 // rUve viratto maNuyo visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / na lippaI bhavamajjhevi santo, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 34 // soassa saha gahaNaM kyanti, taM rAgaheuM tu mnnunnmaahu|tN dosaheuM amaNunamAhu, samo a jo tesusa viiraago||35|| sahasta soyaM gahaNaM vayanti, soyarasa sadda ghnnNvyNti| rAgasma heuM samaNunamAhu, dosassa heuM amaNunnamAhu (taM rAgaheuM tu maNunnamAhu / taM dosaheuM yamaNunnamAhu, samo ya jo tesu sa viiyraago)||36|| sadde su jo giddhimuvei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure hariNamiuvva muddhe, sadde anitte samuvei mccu|| 37 // je yAvi domaM samuvei tibvaM, taMsi kkhaNe se u uvei dukkhaM / duintadoseNa saeNa jantU, na kiMci sadda avarajmaI se // 38 // egannaratte ruiraMsi sadde, atAlise se kuNaI parosaM / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa muNI virAgoM // 31 // sadANugAsAgugae ya jIve, carAcarehiM saya(hiMmai)Ne garUve / citehiM te pariyAvei bAle, pIlei attaTThaguru kili? // 40 // sadANuvAeNa pariggaheNa, uppAyaNe rkkhnnsniroge| vae viyoge ya kahiM suhaM se, saMbhogakAle ya atittilAbhe ? // 41 // sadde atite apariggahami, sattovasato na uvei tuDhiM / atuTTidoseNa duhI parassa, lobhAvile zrAyayaI adattaM // 42 // tarAhAbhibhUyassa zradattahAriNo, sadde atittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaDDai lobhadosA, tatthAvi dukkhA na vimubaI se / 43 // mosassa pacchA ya puratthayo ya, payogakAle ya duhI durante / evaM adattANi samAyaanto, sadde atittoM duhiyoM aNissoM Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram :: adhyayanaM 32 ] . [ 173 // 11 // mahANurattassa narassa evaM, katto suhaM huja kayAi kiMci / tatthoMvabhogeti kilesadvakhaM, nivvataI jassa kae Na dukkhaM // 45 // emeva sahami gayo payoma, uvai dukkhaahprNpraayoN| paduTThacitto ya ciNAi kamma, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 46 // sadde viratto maNuzro visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / na lippaI bhavamajjhavi santo, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 47 // ghANassa gandhaM gahaNaM vayanti, taM rAgahetu maNu. tramAhu / taM dorahe amaNunnamAhu, samo u jo tesu sa viiyraago||48|| gandhassa ghANaM gahaNaM vayanti, ghANassa gandhaM gahaNaM vayanti / rAgasma he samaNunnamAhu, dosassa heuM zramaNunnamAhu // 41 // gandhesu jo giddhi muvei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure zrosahigandhagiddhe, sappe bilAyo viva nirakhamanne // 50 // je yAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kkhaNe se u uvei dukkhaM / duddantadoseNa saeNa jantU, na kiMci gandhaM avarajjhaI se // 51 // egantaratte ruharaMmi gandhe, atAlise se duI payosa / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa muNI virAge // 52 // ganvANugAsANugae ya jIve, carAcarehiM saya(hiMsai)ogarUve / cittehiM te pariyAvei bAle, pilei attaTTagurU kili? // 53 // gandhANuvAeNa pariggaheNa, uppAyaNe rkkhnnsnniyoge| vae viyoge ya kahiM suhaM se, saMbhogakAle ya atittilAbhe ? // 54 / / gandhe atitto ya pariggahami, sattovasatto na uvei tuddiN| atruTTidoseNa duhI parassa, lobhAvile zrAyayaI yadattaM // 55 // tarAhAbhibhUyasta adattahAriNo, gaMdhe atittassa pariggahe y| mAyAmusaM vaDDai lobhadosA, tatthAvi dukkhA na vimuccaI se // 56 // mosassa pacchA ya puratthayo ya, payogakAle ya duhI durante / evaM adatANi samAyayanto, gaMdhe atitto duhiyo aNisso // 57 // gaMdhANurattassa narasta evaM, katto suhaM huja kayAi kiMci / tatthovabhoge'vi kilesadukkhaM, Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14) [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: trayodazamI vibhAgaH : nivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 58 // emeva gaMdhammi gayo payosaM, uvei dukkhohprNpraayo| paduddacitto ya ciNAi kamma, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 51 // gaMdhe viratto maNuyo visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / na lippaI bhavamajhevi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 6 // jIhAe rasaM gahaNaM vayanti, taM rAgaheuM tu maNunnamAhu / taM dosaheuM ama. gunnamAhu, samo yo tesu sa viiyraago|| 61 // rasassa jIhaM gahaNaM vayanti, ji-bhAe rasaM gahaNaM vayanti / rAgassa heuM samaNunnamAhu, dosassa heuM amaNunnamAhu // 62 // rasesu jo gichi muvei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure baDisavibhinnakAe, macche jahA grAmisabhogagiddha / 63 / je yAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kkhaNe se u uvei dukkhaM / duddantadoseNa saeNa jantu, na kiMci rasaM avarajhaI se // 64 // egaMtaratte ruiraMmi rase, atAlise se kuNaI payosaM / dukkhasta saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa muNI virAge // 65 // rasANugA tANugae ya. jIve, carAcarehiM saya(hiMsai)NegarUve / cittehiM te pariyAvei bAle, pilei attaguru kili? // 66 // rasANuvAeNa pariggahaNa, uppAyaNe rkkhnnsnniyoge| vae viyoge ya kahiM suhaM se, saMbhogakAle ya atittilAbhe ? // 67 // rase atitte ya pariggahami, sattovasatto na uvei tutttti| atuTTidoseNa duhI paraspta, lobhAvile pAyayaI adattaM // 68 // tarAhAbhibhUrassa adattahAriNo, rase atittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaDDai lobhadosA, tatthAvi duvakhA na vimuccaI se // 61 // mosassa pacchA ya purasthayo ya, payogakAle ya duhI durate / evaM adattAHNa samAyaaMto, rase atitto duhiyo agi.sso // 70 // rasANu ranassa narassa evaM, katto suhaM huna kayAi kiMci / tatthovabhoge'vi kilesadukkha, nivvattaI jassa kae Na duvakhaM // 71 // emeva rasammi gayo payosaM uvei dukkhoha paraMparAyoM / paTTacitto ya viNAi kamma, jaM se Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram :: adhyayanaM. 32 . . . [ 175 puNo hoi duhaM vivAge // 72 // rase viratto maNugo visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / lippaI bhavamajjhavi saMto, jaleNa vA puskhariNIpalAsaM // 73 // kAssa phAsaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheDaM tu maNunnamAhu / taM dosahe amAnnamAhu, samo ya jo tesu sa vIyarAgo // 74 // phAsasta kAyaM gahaNaM vayaMti, kAyassa phAsaM gahaNaM vyNti| rAgassa heDaM samaNunnamAhu, dosassa heuM amaNunnamAhu // 75 // phAsesu jo giddhi muvei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure sIyajalA-basanne, gAhaggahIe mahise va ranne // 76 // je yAvi dosaM samuvei tibvaM, taMsikkhaNe se u uvei dukkhaM / duddantadoseNa saeNa jantU, na kiMci phAsaM avaramaI se // 77 // egantaratte ruiraMsi phAse, atAlise se kuNaI payosaM / duvakhassa saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa puNI virAge // 78 // phAsANugAsANugae ya jIva, carAcarehiM saya(hiMsai)NegarUve / cihi te pariyAvei vAle, pIlei yattagurU kili? // 79 // phAsANuvAeNa pariggaheNa, uppAyaNe rkrunnsnniyoge| vae viyoge ya kahaM suhaM se, saMbhogakAle ya atittilAbhe ? // 8 // phAse atitte ya pariggahami, sattovasatto na uvei tuDhi / yatuTTidoseNa duhI parassa, lobhAvile pAyayaI yadattaM // 81 // tarAhAbhibhUyassa adattahA raNo, phAse yatittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaDDai lobhadosA, tatthA.ve dukkhA na vimuccaI se // 82 // mosassa pacchA ya puratthayo ya, payogakAle ya duhI durnte| evaM, adattANi samAyayanto pAse atitto duhiyo aNisso // 83 // phAsANurattassa narassa evaM, katto suhaM huja kayAi kiMci / tatthovabhoge'vi kilesadukkhaM, nivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 84 // emeva phAsammi gayo parosa, uvei dukkhohaparaMparAyo / paduTThacitto ya ciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 85 // phAse viratto maNuyo visIgo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / na lippaI. bhavamajhe'vi santo, Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamA vimAgaH jaleNa vA puvakhariNIpalAsaM // 86 // maNassa bhAvaM gahaNaM vayanti, taM rAgaheuM tu maNunnamAhuM / taM dosaheuM amaNunnamAhu, samo a jo tesu sa vIyarAgo // 87 // bhAvassa maNaM gahaNaM vayanti, maNassa bhAvaM gahaNaM vayanti / rAgassa heuM samaNunnamAhu, dosassa heuM amaNunnamAhu // 88 // bhAvesu jo giddhimuvei tibvaM, akAliyaM pAvai se vinnaasN| rAgAure kAmaguNesu giddhe, kareNumaggAvahie va naage|| 81 // je yAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kkhaNe se u uvei dukkhaM / duddantadoseNa saeNa jantU, na kiMci bhAvaM avaramaI se // 10 // egantarate rairaMsi bhAve, atAlise se kuNaI pyosN| dukkhassa saMpIlamubei bAle, na lippaI teNa muNI virAge // 11 // bhAvANugAsANugae ya jIve, carAcarehiM saya(hiMsai)ogasve / cittehiM te pariyAvei bAle, pIlei attadvagurU kili? // 12 // bhAvANuvAeNa pariggaheNa, uppAyaNe rakkhaNa-sanniyoge / vae viyoge ya kahaM suhaM se, saMbhogakAle ya atittilAbhe ? // 13 // bhAve atitte ya pariggaraMmi, sattovasatto na uvei tuDhei / atuTTidoseNa duhI parassa, lobhAvile aAyayaI zradattaM // 14 // tarAhAbhibhUyassa zradattahAriNo, bhAve atittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaDDai lobhadosA, tatthAvi dukkhA na vimuccaI se // 15 // mosassa pacchA ya purasthayo ya, payogakAle ya duhI durante / evaM adattANi samAyayanto, bhAve atitto duhiyo aNisso // 16 // bhAvaNurattassa narassa evaM, katto suhaM huja kayAi kiMci ? / tatthovabhoge'vi kilesadukkhaM, nivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 17 // emeva bhAvammi gayo patrosaM, uvei dukkhohprNpraayo| paduTTha citto a ciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM vivaage|| 18 // bhAve viratto maNuyo visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa na lippaI bhavamajjhe'vi santo, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 16 // evindiyatthA ya maNassa atthA, dukkhassa heuM maNuyassa rAgiyo / te ceva thopi kayAi dukkhaM, na vIyarAgassa Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram / / adhyayanaM 32 ] [ 170 karinti kiMci // 100 // na kAmabhogA samayaM uvinti, na yAvi bhogA vigaI uvinti / je tappaDosI ya pariggahI ya, so tesu mohA vigaiM uvei // 101 // kohaM ca mANaM ca taheva mAyaM, lobhaM duguThaM araI raiM ca / hAsaM bhayaM sogapumisthiveyaM, napuMsaveyaM vivihe ya bhAve // 102 // bhAvajaI evamaNegarUve, evaMvihe kAmaguNesu satto / anne ya eyappabhave visese, kArugaNadINe hirime vaisse // 103 // kappaM na icchijja sahAyalicchU, pacchANutAvaNa tavappabhAvaM evaM vikAre amiyappayAre, bhAvajaI indiyacoravasse // 104 // to se jAyantiM payoSaNAI, nimajiuM mohamahannavammi / suhesiNo dukkhaviNoya(mukkha)NaTTA, tappaccayaM ujjamae arAgI // 105 // virajamANassa ya indiyasthA, saddA(varaNA)iyA tAvaiyappagArA / na tassa savvevi maNunnayaM vA, nivvattayanti amaNunnayaM vA // 106 // evaM sasaMkappavikappaNAsu, saMjAI samayamuvaTTiyassa / atthe ca saMkappayayo tatho se, pahIyae kAmaguNesu tagahA // 107 // so vIyarAgo kayasavvakicco, khavei nANAvaraNaM khaNeNaM / taheva jaM daMsaNamAvareDa, jaM cantarAyaM pakarei kammaM // 108 // savvaM to jANai pAsaI ya, amohaNo hoi nirantarAe / aNAsave mANasamAhijutto, bAukkhae mukkhamuvei suddhe // 101 // so tassa sabassa duhassa mukkho, jaMbAhaI sayayaM jantumeyaM / dIhAmayavippamukko pasattho, to hoi aJcantasuhI kayattho // 110 // aNAikAlappabhavassa eso, savvassa dukkhassa pamukkhamaggo / viyAhiyo jaM samuvica sattA, kameNa aJcantasuhI bhavanti // 111 // ti bemi // // iti dvAtriMzamadhyayanam // 32 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] [ zrImadagimasudhAsindhuH trayodazamI vibhAgA // 33 // atha karmaprakRtinAmakaM trayastriMzamadhyayanama // ___aTTha kammAI vucchAmi, prANupubbi jahakamaM / jehiM baddhe ayaM jIve, saMsAre parivattae // 1 // nANassAvaraNijjaM, dasaNAvaraNaM tahA / veyaNijjaM tahA mohaM pAukAmaM taheva ya // 2 // nAmakammaM ca goyaM ca, antarAyaM taheva y| evameyAI kammAI, zraTThava ya smaasyo|| 3 // nANAvaraNaM paMcavihaM, sugraM zrAbhiNiyohiyaM / yohiM nANaM taIyaM, maNanANaM ca kevalaM // 4 // niddA taheva payalA, nihAnidA ya payalapayalA ya / tatto ya thINagiddhI, paMcamA hoi nAyabbA // 5 // cakkhumacakkhu-yohissa, daMsaNe kevale ya zrAvaraNe / evaM tu navavigappaM, nAyavvaM daMsaNAvaraNaM // 6 // veyaNiyaMpi hu ya duvihaM, sAyamasAyaM ca grAhiyaM / sAyassa u bahu bheyA, emevAsAyassavi // 7 // mohaNiyapi ya duvihaM dasaNe caraNe tahA / daMsaNe tivihaM vuttaM, caraNe duvihaM bhave // 8 // sammattaM ceva micchattaM, sammAmicchattameva ya / eyAyo tinni payaDiyo, mohaNijassa daMsaNe // 1 // carittamohaNaM kamma, duvihaM tu viyAhiyaM / kamAyamohaNijjaM ca, nokasAyaM taheva y|| 10 // solasavihabheeNaM, kammaM tu kasAyajaM / sattavihaM navavihaM vA, kammaM nokasAyajaM // 11 // neraDya-tirikkhAU, maNussAuM taheva ya / devAUyaM cautthaM tu, grAukammaM caunvihaM // 12 // nAmakamma duvihaM, suhamasuhaM ca grAhiyaM / suhassa u bahu bheyA, emeva ya asuhassavi // 13 // gAyaM kammaM duvihaM, uccaM nIyaM ca zrAhiyaM / uccaM aTTavihaM hoi, evaM nIyapi aAhiyaM // 14 // dANe lAbhe ya bhoge ya, uvabhoge vIree thaa| paMcaviha-mantarAyaM, samAseNa viyAhiyaM // 15 // eyAyo mUlapayaDIyo, uttarAyo ya grAhiyA / paesaggaM khittakAle ya, bhAvaM cAduttaraM suNa // 16 // savvesiM ceva kammANaM, paNsagga-maNantagaM / garAiThayasattAIyaM, anto middhANa grAhiyaM // 17 // sabajIvANa kammaM tu, saMgahe chadisAgayaM / savvesuvi Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram / adhyayanaM 34 ].' [171 paesesu, savvaM sabveNa badragaM // 18 // udahImarisanAmANaM, tIsaI koDikoDIyo / ukkosiyA hoi ThiI, antamuhattaM jahaniyA // 11 // yAvaraNijANa durAhaMpi, veyaNijje taheva ya / antarAe ya kammammi, ThiI esA viyAhiyA // 20 // udahI-sarisanAmANaM, sattari koDikoDiyo / mohaNijasta ukosA, antamuhuttaM jahanniyA // 21 // tittIsa-sAgarovamA, ukkoseNaM viyAhiyA / ThiI u aAukammassa, antamuhuttaM jahaniyA // 22 // udahIsarisanAmANaM, vIsaI koDikoDiyo / nAmagoyANa ukkosA, antamuhuttaM jahaniyA // 23 // siddhANa'NantabhAgo, aNubhAgA havanti u / savvesu vi paemaggaM, savvajIvesuicchiyaM // 24 // tamhA eesi kammANaM, aNubhAge viyaanniyaa| eesiM saMvare ceva, khavaNe ya jae buhe // 25 // tti bemi // // iti trayastriMzamadhyayanam // 33 // // 34 // atha lezyAkhyaM catustriMzamadhyayanam // . lesajjhayaNaM pavavakhAmi, ANupubbi jahakkama / charAhapi kammalesANaM, aNubhAve suNehi me // 1 // nAmAI varaNarasa gandha phAsapariNAma-lakhaNaM TANaM / TiI gaI ca bAra, lesANaM turaNeha me ||2||kiraahaa nIlA ya kAU ya, teU pamhA taheva ya / sukalesA ya chaTThA u, nAmAiM tu jahakkama // 3 // jImUta-niddha-saMkAsA, gavala-riTThaga-sannibhA / khaMjaMjaNa-nayaNanibhA, kirAhalesA u varANo // 4 // nIlAsoga-saMkAsA, cAsapiccha-samappabhA / veruliyaniddha-saMkAsA, nIlalemA u varANazro // 5 // ayasIpuSpha-saMkAsA, koilacchada(vi)mannibhA / pArevaya-gIvanibhA, kAulesA u varaNayo // 6 // hiMgulaya dhAusaMkAsA, trunniccsnnibhaa| suyatuNDa-paIvanibhA (suyatuDAlanadIvAbhA), teulesA u varANayo // 7 // hariyAla-bheyasaMkAlA, halidA-bhedasannibhA / saNAsaNa-kusumanibhA / pamhalesA u varANayo Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH prayodazamo vibhAgaH. // 8 // saMkha-kakunda-saMkAsA khIra tUla (pUra, dhAra) maapmaa| rayayahArasaMkAsA sukkalesA u vagaNayo // 1 // jaha kaDuya-tumbayaraso, nimbaraso kaDuya-rohiNiraso vaa| ittovi aNantaguNo, raso u karAhAi nAravyo // 10 // jaha tikaDuyassa raso, tivakho jaha hathipippalIe vA / ittovi aNantaguNo, raso u nIlAi nAyavvo // 11 // jaha taruNa ambayaraso, tuvara-kavittharasa vAvi jaariso| ittovi aNantaguNo, raso u kAUi NAyayo // 12 // jaha pariNayambaga-raso, pakakavirathasta vAvi jArisayo / ittovi paNantaguNo, raso u teUi nAyavo // 13 // varavAruNIi va raso, vivihANa va pAsavANa jArisayo / mahumeragassa va raso, itto pamhAi paraeNaM // 14 // khajjura-muddiyaraso, khIraraso khaNDasakararaso vA / ittovi aNantaguNo, raso u sukkAi nAyavvo // 15 / / jaha gomaDassa gandho, suga,gamaDassa va jahA ahimaDassa / ittovi aNantaguNo, lesANaM appasasthANaM // 16 // jaha surahikusumagandho, gandhavAsANa pissamANANaM / ittovi aNantaguNo, pasatthalesANa tirAhapi // 17 // jaha karagayassa phAso, gojimAe va sAgapattANaM / ittovi aNantaguNo, lesANaM appasasthANaM // 18 // jaha bUrassavi phAso, navaNIyasma va sirIsakusumANaM / ittovi paNantaguNo, pasatthalesANa tirAhapi // 11 // tiviho va navaviho vA sattAvIsai-vihikasIyo vaa| dusayo teyAlo vA, lesANaM hoi pari. NAmo // 20 // paMcAsavappama(va)tto tIhiM zragutto chasU avirayo ya / tivArambha-pariNayo, khuddo sAhassiyo naro // 21 // niddhaMdhasa-pariNAmo, nissaMso ajiindiyo / eyajoga-samAutto, karAhalesaM tu pariNama // 22 // issA amarisa atavo, avijja mAyA yhiiriyaa| gehi payose ya saDhe, rasalolue sAyagavesae ya // 23 // zrArambhA avirayo, khuddo sAha. ssiyo nro| eyajoga-samAutto, nIlalesaM tu pariName / / 24 // vaike Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram / adhyapanaM 34 [11 vaMkasamAyAre, niyaDille annujjue| paliuMcaga zrovahie micchadiTThI aNArie // 25 // upphAlaga-duTTavAI ya, teNe zrAviya maccharI / eyajogasamAutto, kAulesaM tu pariName // 26 // nIbAvittI acavale, amAI akuuhale / viNIyaviNae dante, jogavaM uvahANavaM // 27 // piyadhamme dadhamme, vanabhIrU hie(yA)sae (annaasve)| eyajogasamAutto, teulesaM tu pariName // 28 // payaNukkohamANo ya, mAyAlome ya pynnue| pasantacitte dantappA, jogavaM uvahANavaM // 21 // tahA ya payaguvAI ya, uvasante jiiNdie| eyajogasamAutto, pamhalesaM tu pariName // 30 // aTTarudANi vajittA, dhammasukkANi saahe| pasantacitte dantappA, samie gutne ya guttisu // 31 // sarAge vIyarAge vA, uvasaMte (suddhajoge) jiiMdie / eyajogasamAutto, sukkalesaM tu pariName // 32 // assaMkhijANosappi. NINa, ussappiNINa je smyaa| saMkhAIyA (asaMkhAIyA) logA, lesANa havaMti ThANAI // 33 // muhuttaddhaM tu jahannA, tittIsA sAgarA muhuttahiyA / ukkosA hoha ThiI, nAyavvA kirAhalesAe // 34 // muhuttaddhaM tu jahannA, dasaudahI paliya masaMkhabhAga mabhahiyA / ukkosA hoi ThiI, nAyavvA nIlalesAe / / 35 // muhuttaddhaM tu jahannA, tirANudahI paliyama-saMkhabhAga-mabhahiyA / ukkosA hoi ThiI, nAyavvA kAulesAe // 36 // muhuttaddhaM tu jahannA, dorAhudahI paliya-masaMkhabhAga-mabbhahiyA / ukosA hoi ThiI, nAyavvA teulesAe // 37 // muhuttaddhaM tu jahannA, dasaudahI hoi muhutta-mabhahiyA / ukosA hoi ThiI, nAyabvA pamhalesAe // 38 // muhuttaddhaM tu jahannA, tittIsaM sAgarA muhuttahiyA / ukkosA hoi ThiI, nAyavvA sukkalesAe // 31 // esA khalu lesANaM, poheNa ThiI u variNayA hoi| causuvi gaIsu itto, lemANa ThiI u vucchAmi // 40 // dasavAsa-sahassAI, kAUe ThiI jahaniyA hoi / tinodahI paliya-asaMkhejabhAgaM ca ukosA (ukosA tinnu Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182} [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH dahI paliyamasaMkhejabhAga'hiyA) // 41 // tirANudahI-paligrovama masaMkhabhAgo jahanna nIlaThiI / dasaudahI paligrovama masaMkhabhAgaM ca ukkosA // 42 // dasaudahI paliyovama-masaMkhabhAgaM jahaniyA hoi / tittIsasAgarAI, ukkosA hoi kirAhAe // 43 // esA neraIyANaM lesANa ThiI u variNayA hoi / teNa paraM vucchAmi, tiriyamaNussANa devANaM // 44 // antomuhutamaddhaM, lesANa ThiI jahiM jahiM jA u| tiriyANa narANaM vA, vajittA kevalaM jesaM // 45 // muhuttaddhaM tu jahannA, ukkosA hoi puvakoDI u| navahiM varisehiM UNA, nAyavyo sukkalemAe // 46 // esA ti rayana rANaM, letANa ThiI u variNayA hoi / teNa paraM vu'chA.me, le tANa ThiI u devANaM // 47 // dasa-vAsasahassAI, kirAhAe ThiI jahaniyA hoi / paliyamasaMkhijaimo, ukkoto hoi kirAhAe // 48 // jA kirAhAi ThiI khalu, ukosA sA u samayamabhahiyA / jahanneNaM nIlAe, paliyamasaMkhaM ca ukomA // 11 // jA nIlAi ThiI khalu, ukkosA sA u samayamabhahiyA / jahanneNaM kAUe, paliyamasaMkhaM ca ukkosA // 50 // teNa paraM vucchAmi, teulesA jahA suragaNANaM / bhavaNavai vANamantara-joisa vemANiyANaM ca // 51 // paliyodamaM jahannA, ukkomA sAgarA u durAha'hiyA / paliyamasaMkhijjeNaM, hoI bhAgeNa teUe // 52 // dasa vAsahassAI, teUi ThiI jahanniyA hoi / dunnudahI paliyovama, asaMkhabhAgaM ca ukkomA // 53 // jA teui ThiI khalu, ukkosA u samayamabhahiyA / jahanneNaM pamhAe, dasa muhutta heyAI ukkosA // 54 // jA pamhAi ThiI khalu, ukkosA sA u smymbhhiyaa| jahanneNaM sukkAra, tittIsa muhuttamabbhahiyA // 55 // kirAhA nIlA kAU, tinivi lesAu ahamma(ahama)lesAu / eyAhi tihivi jIvo, duggaI uvavajaI // 56 // teu pamhA sukA, tinnivi eyAu dhmmlesaau| eyAhi tihivi jIvo, suggaI uvavajaI // 57 // lesAhiM savvAhiM, paDhame samayammi pariNayAhiM tu / na hu Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram , adhyayanaM 35 ] ... / [103 kassai uvavatti (uvavAyo), pare bhave asthi jIvassa // 58 // lesAhiM sabvAhiM, carame samayammi pariNayAhiM tu / na hu kassai uvavatti, pare bhave atthi jIvassa // 51 // aMtamuhuttami gae, antamuhuttammi sesae ceva / lesAhiM pariNayAhiM, jIvA gacchanti paraloyaM // 60 // tamhA eyAsi lesANaM, aNubhAvaM viyANiyA / appasatthAu vajittA, pasatyAyo ahiTThae muNi // 61 // tti bemi / . ||iti catustriMzamadhyayanam // 34 // // 35 // atha anagAra-mArgagatinAmakaM paMcatriMzamadhyayanam // suNeha me egamaNA, maggaM sambannu (buddhehiM) desiyaM / jamAyaranto bhikkhU, dukkhANantakaro bhave // 1 // gihavAsaM paricajA, pavvajjAmassie munnii| ime saMge viyANijjA, jehi sajjanti mANavA // 2 // taheva hiMsaM aliyaM, cojjaM abaMbhasevaNaM / icchA kAmaM ca lobhaM ca, saMjayo parivajjae // 3 // maNoharaM cittagharaM, malladhUvaNa vAsiyaM / sakavADa parADaraloyaM, maNasAvi na patthae // 4 // indiyANi u bhivakhussa, tArisammi uvassae / dukkarAI nivAreuM (tu dhAreu) kAmarAga-vivaDaNe // 5 // susANe sunnagAre vA, rukkhamUle va ikkayo / pairika parakaDe vA, vAsaM, tattha'bhiroyae // 6 // phAsuyammi zraNAbAhe, itthIhiM aNabhiGa e / tattha saMkappae vAsaM, bhikkhU paramasaMjae // 7 // na sayaM gihAI kuvyinjA, ne va annehiM kArae / gihakamma-samArambha, bhUyANaM dissae vahA~ // 8 // tasANaM thAvarANa ca, suhRmANaM bAyarANa ya / tamhA gihasamArambhaM, saMjayo parivajae // 1 // taheva bhattapANesu, payaNe payAvaNesu ya pANabhUyadayaTThAe, na paye Na payAvae // 10 // jaladhanna-nissiyA, jIvA, puDhavIkaTThanissiyA / hammati bhattapANesu, tamhA bhikkhU na payAvae // 11 // visappe savvayo dhAre, bahupANa-viNAsaNe / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgaH natthi joisame satthe, tamhA joI na dIvae // 12 // hiragaNaM jAyasvaM ca, maNasAvi na patthae / samaliTTha-kaMcaNe, bhikkhU, virae kayavikkae // 13 // kiAnto kaiyo hoi, vikiNanto avANiyo / kayavikkayammi vaTTanto, bhikkhU havai taariso|| 14 // bhikkhiyavvaM na keyavvaM, bhikkhuNA bhikkhavittiNA / kayavikkayo mahAdoso, bhikkhAvittI suhAvahA // 15 // samuyANaM uMchamesijA, jahAsuttamaNindiyaM / lAbhAlAbhammi saMtu?, pirADavAyaM care muNI // 16 // alolo na rase giddho, jibbhAdanto amucchiyo| na rasAe bhujijA, javaNaTThAe mahAmuNI // 17 // aJcaNaM rayaNaM ceva, vandaNaM pUaNaM thaa| iDDIsakAra-sammANaM, maNasAvi na patthae // 18 // sukkaM jhANaM jhiyAijA, aNiyANe akiMcaNe / vosaTTakAe viharijA, jAva kAlassa pajayo // 11 // nijjUhiUNa zrAhAraM, kAladhamme uvaTThie / caUNa mANusaM budi, pahU dukkhA vimucaI // 20 // nimmamo nirahaMkAro, vIyarAyo aNAsavo / saMpatto kevalaM nANaM, sAsayaM parinivvuDe // 21 // tti bemi // // iti paMcatriMzamadhyayanam // 35 // // 36 // atha jIvAjIvibhaviktanAmaka patriMzamadhyayanam // __jIvAjIvavibhatti, me suNehe-gamaNA iyo / jaM jANi.UNa bhivakhu, sammaM jayai saMjame // 1 // jIvA ceva ajIvA ya, esa loe viyaahie| ajIva desamAgAse, aloe se viyAhie // 2 // davvo khittayo ceva, kAlayo bhAvatho tahA / parUvaNA tesi bhave, jIvANamajIvANa y||3|| rUviNo va'svI ya, ajIvA duvihA bhave / arUvI dasahA vuttA, rUviNo'vi caunihA // 4 // dhampatthikAe taba se, tappaese ya pAhie / adhamme tassa dese ya, tappaese ya zrAhie // 5 // yAgAse tassa dese ya, tappaese ya Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAmaduttarAdhyayanam : adhyayanaM 36 ]... [ 15 paahie| adAsamae cetra, arUSI damahA bhave // 6 // dhammAdhamme ya do'vee, logamittA viyAhiyA / logAloge ya yAgAse, samae samayakhittie // 7 // dhammA yammAgAsA, tinivi ee aNAiyA / apajarasiyA ceva, sambaddhaM tu viyAhiyA // 8 // samae vi santaI pappa, evameva viyaahiyaa| zrAemaM pappa sAIe, sapajavasie'vi ya // 1 // khandhA ya khandhadesA ya, tappaemA taheva ya / paramANuNo zra boddhavvA, rUviNo acaubihA // 10 // egatteNa puhutteNaM, khandhA ya paramANu ya / loegadese loe a, bhaiavvA te u khitto // 11 // suhumA savvalogammi, logadese ya bAyarA / itto kAlavibhAgaM tu, tesiM vuccha cauvihaM // 12 // saMtaI paNa te'NAI, appajavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAIbA, sappajavasiAvi ya // 13 // asaMkhakAla-mukosaM, ikkaM samayaM jahannayaM / ajIvANa ya rUvINaM, ThiI esA vivAhiyA // 14 // aNantakAlamukkosaM, ikkaM samayaM jahannayaM / ajIvANa ya ruvINaM, antareyaM vizrAhiyaM // 15 // vanayo gandhayo ceva, rasayo phAsayo tahA / saMgaNayo ya vinnegro, pariNAmo tesi paMcahA // 16 // vannayo pariNayA je u, paMcahA te pakittiyA / kirAhA nIlA ya lohiyA, hAliddA sukilA tahA // 17 // gandho pariNayA je ya, duvihA te viyaahiyaa| subbhigandhapariNAmA, dunbhigandhA taheva ya // 18 // raso pariNayA je u, paMcahA te pakittiyA / tittakaDuyakasAyA, ambilA mahurA tahA // 11 // phAso pariNayA je u, aTTahA te pakittiyA / kavakhaDA mauyA ceva, guruyA lahuyA tahA // 20 // sIyA urAhA ya nidrA ya, tahA lukkhA ya AhiyA / iti phAsapariNayA ee, puggalA samudAhiyA // 21 / saMgaNa pariNayA, je u paMcahA te pakittiyA / paribhaMDalA ya vaTTA ya, taMsA cauraMsamAyayA // 22 // varANI je bhave kirAhe, bhaie se u gandhayo / rasagro phAso ceva, bhaie saMgaNo'vi ya // 23 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186) [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAga: varaNa yo je bhave nIle, bhaie se u gandhayo / rasazro phAso ceva, bhaie saMgaNo'vi ya // 24 // varaNayo lohie je u, bhaie se u gandhayo / rasayo phAsayo ceva, bhaie saMThANayo'vi y||25|| varAyo pIae je u, gaie se u gandhayo / rasayo phAsazro ceva, bhaie saMThANayo'vi ya // 26 // vagaNayo sukile je u, bhaie se u gandhayo / rasazro phAsayo ceva, bhaie saMThANayo'vi ya // 27 // ganyo je bhave subbhi, bhaie se u varaNayo / rasayo phAsayo ceva, bhaie saMThANo'vi ya // 28 // gandhayo je bhave dunbhi, bhaie se u varANayo / rasayo phAsayo ceva, bhaie saMThANo'vi ya // 21 // rasayo tittayo je u, bhaie se u varANayo / gandhayo phAsayo ceva, bhaie saMThANayo'viya // 30 // rasayo kaDue je u, bhaie se u varaNayo / gandhayo phAsayo ceva, bhaie saMThANayo'vi ya // 31 // rasayo kasAe je u, bhaie se u varANayo / gandhayo phAsayo ceva, bhaie saMThANayovi ya // 32 // rasayo ambile je u, bhaie se u vagaNayo / gandhayo phAso cetra, bhaie saMThANayo'vi ya // 33 // rasayo mahurae je u, bhaie se u. vraannyo| gandhayo phAsayo ceva, bhaie saMgaNayo'vi y|| 34 // phAsayo kakkhaDe je u, bhaie se u varANayo / gandhayo rasayo ceva, bhaie saMThANo'vi ya // 35 // phAsayo maue je u, bhaie se u varANayo / gandhayo rasayo ceva, bhaie saMgaNayo'vi ya // 36 // phAso gurue je u, bhaie se u vraannyo| gandhayo rasayo ceva, bhaie saMgaNayo'vi ya // 37 // phAsayo lahue je u, bhaie se u vagaNayo / gandho rasayo ceva. bhaie saMThANo'vi ya // 38 // phAso sIyae je u, bhaie se u varANayo / gandhayo rasayo ceva, bhaie saMThANayo'vi ya // 31 // phAsayo urAhae je u, bhaie se u vraannyo| gandhayo rasayo ceva, bhaie saMThANayo'vi y|| 40 // phAsayo niddhae je u, bhaie se u varANayo / ganvayo rasayo ceva, bhae saMThANayo Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram / adhyayanaM 36 ) [ 17 vi ya // 41 // phArayo lukkhae je u, bhaie se u vraanno| gaMdhayo rasa po ce, bhAra saMThANa yo'vi ya // 42 // parimaMDalasaMThANe, bhaie se u rAgayo / gandhayo rasayo ceva, bhaie phAso'vi ya // 43 // saMgaNayo bhave vaTTe, bhaie se u varANayo / gandhayo rasazro ceva, bhaie phAsayo'vi ya // 44 // saMgaNayo bhave taMse, bhaie se u varANayA / gandhayo rasayo ceva, bhAe phAsayo'dhi ya // 45 // saMgaNayo ya cauraMse bhaie se u vagaNayo / gaMdhayo rasayo ceva, bhaie phAsayo'vi ya // 46 // je zrAyayasaMThANe, bhaie se u vraannyo| gaMdhayo rasayo ceva, bhaie phAso'viya // 47 // esA ajIvavibhatti, samAseNa viyAhiyA / itto jIva vibhatti, bucchAmi annupurso|| 18 / saMsAratyA yasiddhAya, duvihA jIvA viyAhiyA (bhvnti)| siddhA NegavihA vuttA, taM (tatthANegavihA siddhA, te) me kittayayo suNa // 4 // itthI purisasiddhA ya, taheva ya npuNsgaa| saliMge annaliMge ya, gihiliMge taheva ya // 50 // ukosogAhaNAe ya, jahannamajjhimAi ya / uDDe ahe ya tiriyaM ca, samuddammi jalammi ya // 51 // dasa ya napuMsaesu, vIsaM itthiyAsu ya / purisesu ya aTThasayaM, samaeNegeNa sijhaI // 52 // cattAri ya gihiliMge, annaliMge daseva ya / saliMgeNa ya aTThasayaM, samaeNegeNa sijhaI // 53 // ukkosogAhaNAe u, sijmante jugavaM duve / cattAri jahanAe, javamajmaThuttaraM sayaM // 54 // cauruDaloe ya duve samudde, tayo jale vImahe taheva / mayaM ca druttara tiriyalora, samaeNegeNa u sijhaI dhuvaM // 55 // kahiM paDihayA siddhA ?, kahiM siddhA paiTThiyA ? / kahiM bundi caittANaM ? kattha gantUNa sijhaI ? // 56 // aloe paDiyA siddhA, loyagge ya paiThiyA / ihaM bundi caittANaM tattha gantUNa sijhaI // 57 // bAramahiM joyaNehiM, sabvaTThassuvariM bhave / IsIpabhAranAmA u, puDhavI chattasaMThiyA // 58 // paNayAlasaya sahassA, joyaNANaM tu zrAyayA / tAvaiyaM ceva Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] [ zrImadAmamasudhAsindhuH / trayodazamo vibhAgaH vicchinnA, tiguNo tasseva (sAhiya)parirayo // 51 // aTThajoyaNabAhallA, sA majjhammi viyAhiyA / parihAyantI carimante, macchipattAu taNuyayarI // 60 // ajjuNa-suvannagamaI, sA puDhavI nimmalA sahAveNaM / uttANayachattayasaMThiyA ya, bhaNiyA jiNavarehiM // 61 // saMkhaMkakunda-saMkAsA, paNDurA nimmalA subhA / sIyAe joyaNe tatto, loyanto u viyAhiyo // 6 // joyaNassa u jo tattha, koso uvarimo bhave / tassa kosassa chabbhAe, siddhArogAhaNA bhave // 63 // tattha siddhA mahAbhAgA, logaggammi pitttthiyaa| bhavappavaMca-ummukA, siddhiM varagaiM gayA // 64 // usseho jassa jo hoi, bhavammi carimammi u| tibhAgahINA tatto ya, siddhANogAhaNA bhave // 65 // egatteNa sAiyA, apajavasiyAvi y| puhutteNa aNAjhyA, apajavasiyAvi ya // 66 // arUviNo jIvaghaNA, naanndNsnnsnniyaa| aulaM suhasaMpattA, uvamA jassa natthi u // 67 // loega(gga)dese te savve, naanndNsnnsnniyaa| saMsArapAra-nicchinnA, siddhiM varagaiM gayA // 68 // saMsAratthA u je jIvA, duvihA te viyAhiyA / tasA ya thAvarA ceva, thAparA tivihA tahi // 61 // puDhavI grAujIvA ya, taheva ya vaNassaI / ice e thAvarA tivihA, tesiM bhee suNeha me // 70 // duvihA puDhavijIvA u, suhumA bAyarA thaa| pajatta-mappajjattA, evameva duhA puNo // 71 // bAyarA je u pajjattA, duvihA te viyAhiyA / sarAhA kharA ya boddha vvA, sarAhA sattavihA tahiM // 72 // kirAhA nIlA ya ruhirA ya, hAlidA sukilA thaa| parADapaNaga-maTTiyA, kharA chattIsaI vihA // 73 // puDhavI ya sakarA, vAluyA ya uvale silA ya lonnuuse| aya-tauya-tamba-sIsagaruppa-suvarANe ya vaire y||74 // hariyAle hiMgulue, maNosilA, sAsagaMjaNa-pavAle / abbhapaDala'bha-vAlaya, bAyarakAe maNivihANA // 75 / / gomijae ma ruyage, aMke phalihe ya lohiyakkhe ya / maragaya-masAragalle, Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyavanadanam adhyayanaM 36 ] [ 186 bhuyamoyaga-indanIle ya / / 76 // candaNa geruya-haMsagabha, pulae sogandhie ya boddhavve / candappabha-verulie, jalakante sUrakante ya // 77 // ee kharapuDhavIe, bheyA chttiismaahiyaa| egavihamanANattA, suhumA tattha viyAhiyA // 78 // suhumA ya savvalogammi, logadese ya bAyarA / etto kAlavibhAgaM tu, tesiM vuccha cauvihaM // 71 // saMtaI pappa'NAIyA, apajjavasiyAvi y| ThiiM paDucca sAIyA, sapajjavasiyAvi ya // 80 // bAvIsasahassAI, vAsANukosiyA bhave / bAuThiI puDhavINaM, antomuhuttaM jahaniyA // 1 // asaMkhakAlamukosA, antomuhuttaM jahannayaM / kAyaThiI puDhavINaM, taM kAyaM tu yamucayo / 82 / aNantakAla-mukosaM, antomuhuttaM jahannayaM / vijalumi sae kAe, puDhavijIvANa antaraM // 83 // eesiM varANatho ceva, gandhayo rasaphAmayo / saMgaNAdesazro vAvi, vihANAI sahassaso // 84 // duvihA thAujIvA u, suhumA bAyarA thaa| pajjattamapajjattA, evameva duhA puNo // 85 // bAyarA je u pajjattA, paMcahA te pkittiyaa| suddhodae ya usse harataNu mahiyA hime // 86 // egavihamanANattA, suhumA tattha viyaahiyaa| suhumA savvalogammi, logadese ya bAyarA // 87 // santaiM pappaNAIyA, apajjavasiyA vi y| TiiM paDucca sAIyA, sapajjavasiyAvi ya // 8 // satteva sahassAI, vAsANukosiyA bhave / pAuThiI zrAUNaM, antomuhuttaM jahannayaM // 81 // asaMkhakAlamukkosA, antomuhuttaM jahannayaM / kAThiI grAUNaM, taM kAyaM tu amucayo // 10 // aNantakAlamukkosaM, antomuhuttaM jahannayaM / vijadaMmi sae kAe, bhAujIvANa antaraM // 11 // eesiM varANayo ceva, gandho rsphaamyo| saMThANAdeso vAvi, vihANAI sahassaso // 12 // duvihA vaNamsaIjIvA, suhumA bAyarA thaa| pajjattamapa. jattA, evameva duhA puNo // 13 // bAyarA je u pajjattA, duvihA te viyaahiyaa| sAhAraNasarIrA ya, pattegA ya taheva ya // 14 // patteyasarIrA Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // trayodazamo vibhAga u, gahA te pakittiyA (bArasavihabheeNaM patteyA u viyaahiyaa)| rukkhA gucchA ya gummA ya, layA vallI taNA tahA // 15 // valaya pavvayA kuhaNA, jalaruhA zrosahI tinnaa| hariyakAyA u boddhabA, patteyA iti grAhiyA // 16 // sAhAraNasarIrAu, gahA te pkittiyaa| bAlue mUlae ceva, siMgabere taheva ya // 17 // hirilI sirilI sissirIlI jAvaI keyakaMdalI / palaMDu-lasaNa-kaMde ya, kandalI ya kuhabbae // 18 // lohiNIhU ya thIhU ya, tu(ku)hagA ya taheva y| kAhe ya vajakande ya, kande sUraNae tahA // 11 // assakanI ya boddhavvA, sIhakanI taheva y| musuMDhI yahaliMdA ya, gahA evmaayyo||100|| egaviha-maNANattA, suhumA tattha viyaahiyaa| suhumA savvalogammi, logadese ya bAyarA // 101 / / saMtaI pappa'NAIyA apajavasipAvi y| ThiiM paDuna sAIyA, sapajayasiyAvi ya // 102 / / dasa ceva sahaslAI, vAsANukosiyA bhave / vaNalAINa grAuM tu, antomuhuttaM jahannayaM // 103 // aNantakAla-mukosA, antomuhRttaM jahannayaM / kAyaThiI paNagANaM, taM kAyaM tu amucyo||104|| asaMkhakAla-mukosA, antomuhuttaM jahannayaM / vijadaMmi sae kAe, paNagajIvANa antaraM // 105 // eeli varANo ceva, gandhayo rsphaasyo| saMThANAdesatho vAvi, vihANAI sahassaso // 106 // iccee thAvarA tivihA, samAseNa viyAhiyA / itto u tase tivihe, bunchAmi aNupuvvaso // 107 // teU vAU ya boddhavvA, zrIrAlA ya tasA tahA / iccee tasA tivihA, tesiM bhee suNeha me||108|| duvihA teujIvA u, suhumA bAyarA tahA / pajattamAjattA, evameva duhA puNo // 101 // bAyarA je u pajatA, NegahA te viyaahiyaa| iMgAle mummure agaNI, aciM jAlA taheva ya // 110 // ukkA vijjU ya boddhavvA, NegahA evmaayyo| egaviha-manANattA, suhumA te viyAhiyA // 111 // suhumA sabalogammi, logadese ya bAyarA / itto kAlavibhAgaM tu, tesiM bucchaM Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImaduttarAdhyayanasUtram : adhyayanaM 36 ]. [111 caubvihaM // 112 // saMtaI pappaNAIyA, apajjavasiyAvi y| ThiI paDucca sAIyA, sapajavasiyAvi ya // 113 // tinneva ahorattA, ukoseNa viyAhiyA / aAuThiI teUNaM, antomuhuttaM jahannayaM // 114 // asaMkhakAlamukkosA, antomuhuttaM jahannayaM / kAyaThiI teUNaM, taM kAyaM tu amuco // 115 // aNantakAlamukkosaM, antomuhuttaM jahannayaM / vijadaMmi sae kAe, teujIvANa antaraM // 116 // eesiM varANo ceva, randhayo rasaphAsayo / saMgaNAdesayo vAvi, vihANAI shssso|| 117 // duvihA vAujIvA ya, suhumA bAyarA thaa| pajattamapajattA evameva duhA puNo // 118 // bAvarA je u pajjattA, paMcahA te pakittiyA / ukaliyA maMDaliyA, ghaNagujA suddhavAyA ya // 111 // saMvaTTagavAe ya, NegahA evamAyayo / egavihamaNANattA, suhumA tattha viyarAhiyA // 120 // suhumA savvalogammi, logadese ya bAyarA / itto kAlavibhAgaM tu, tesiM vucchaM caunvihaM // 121 // saMtaI pappa'NAIyA, apajabamiyAvi ya / ThiiM paDucca sAIyA, sapajavasiyAvi ya // 122 // tinneva sahassAI, vAsANukosiyA bhave / pAuThiI vAuNaM, antomuhuttaM jaha. nayaM // 123 // asaMkhakAlamukkosA, antomuhRttaM jahannayaM / kAyaThiI vAUNaM taM kAyaM tu amucayo / 124 // aNantakAlamukkosaM, antomuhuttaM jahannayaM / vijami sae kAe, vAujIvANa antaraM // 125 // eesiM vanazro ceva, gandhayo rasaphAsayo / saMThANAdesazro vAvi, vihANAIsahassaso // 126 // aorAlA tasA je u, cauhA te pkittiyaa| beindiya-teindiya-cauro-paMcindiyA ceva // 127 // beindiyA u je jIvA, duvihA te pakittiyA / pajattamapajjattA, tesiM bhee suNeha me // 128 // kimiNo somaMgalA ceva, alasA maaivaahyaa| vAsImuhA ya sippIyA, saMkhA saMkhaNagA tahA // 12 // paloyANullayA ceva, taheva ya vraaddgaa| jalUgA jAlagA ceva, candaNA ya tahera ya // 130 // iti beindiyA ee, NegahA evamAyayo / loegadese te Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142.1 [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamI vibhAgaH sabbe, na sambattha viyAhiyA // 131 // saMtaI pappaNAIyA, apajjavasiyA vi y| Tii paDucca sAIyA, sapajavasiyAvi ya // 132 // vAsAI bAraseva u ukoseNa viyaahiyaa| beindiya-yAuThiI, antomuhutaM jahannayaM // 133 // saMkhijakAla-mukkosA, antomuhuttaM jahannayaM / beindiyakAyaThiI. taM kAyaM tu amucayo // 134 // aNantakAlamukkosa, antomuhuttaM jahannayaM / beindiyajIvANaM, antareyaM viyAhiyaM // 135 // eesiM varANayo ceva, gandhayo rasaphAsayo / saMThANAdesabhovAvi. vihANAI sahassaso // 136 // teindiyA ya je jIvA, duvihA te pakittiyA / pajattamapajattA, tesiM bhee suoha meM // 137 / / kunthu pivIli-uddasA, ukkaluddohiyA tahA / taNahArA kaTTahArA ya, mAlUgA pattahAragA // 138 // kappAsi'TTimiMjA ya, tiMdugA tusmijgaa| sadAvarI ya gummI ya, boddhavvA indagAiya // 136 // indagova samAIyA, NegahA evamAyayo / loegedesa te savve, na savvattha viyAhiyA // 140 // saMtaI pappa'NAIyA, apajjavasiyAvi y| ThiiM paDucca sAIyA, sapajjavasiyAvi y|| 141 // egaNavanna'horattA, ukkoseNa viyaahiyaa| teindiya thAuThiI, antomuhuttaM jahannayaM // 142 // saMkhijjakAlamukkosA, anto. muhuttaM jahannayaM / teindiyakAyaThiI, taM kAyaM tu amucayo // 143 // aNantakAlamukkosaM, antomuhuttaM jahannayaM / teindiyajIvANAM, antomuhuttaM jahannayaM // 144 // eesiM varANo ceva, gandhayo rsphaasyo| saMThANAdesazro vAvi, vihANAI sahassaso // 145 // cariMdiyA u je jIvA, duvihA te pakittiyA / pajjattamapajjattA, tesiM bhee suNeha me // 146 // andhiyA puttiyA ceva, macchiyA masagA tahA / bhamare kIDapayaMge ya, TiMkaNe kuMkaNe tahA // 147 // kukkaDe siMgirIDI ya, nandAvatte ya vicchie / Dole bhiMgirIDiyo, virilI acchivehae // 148 // acchire mAhale acchi (roDae), vicitte cittapattae / yohiMjaliyA jalakArI Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAmaduttarASpayanasUtram / adhyayanaM 36 ] [ 113 ya, nIyA tambagAiyA // 141 // ii caurindiyA ee, gahA evamAyayo / logassa ega desaMmi, te savve parikittiyA // 150 // saMtaI pappa'NAIyA, apajavasiyAvi ya / ThiI paDuna sAIyA, sapajavasiyAvi ya // 151 // chacceva ya mAsAU, ukkoseNa viyAhiyA / caurindiya-grAuThiI, antomuhuttaM jahannayaM // 152 // saMkhinjakAlamukkosaM, antomuhuttaM jahannayaM / caurindiyakAyaThiI, taM kAyaM tu amucayo // 153 // zrAntakAlamukkosaM, antomuhuttaM jahannayaM / vijami sae kAe, yantareyaM viyAhiyaM // 154 // eesiM varANayo ceva, gaMdhayo rsphaasyo| saMThANAdeso vAvi, vihANAI shssso|| 155 // paMcidiyA u je jIvA, caunvihA te viyAhiyA / neraiya tikhikhA ya, maNuyA devA ya zrAhiyA // 156 // neraiyA sattavihA, puDhavIsU sattasU bhave / rayaNAbha sakarAbhA, vAluyAmA ya grAhiyA // 157 // paMkAmA dhumAbhA, tanA tamatamA tahA / ii neraiyA ee, sattahA parikittiyA // 158 // logatsa egadesammi, te savve u viyAhiyA / itto kAlavibhAgaM tu, tesiM vuccha caubvihaM // 15 // saMtaI pappa'NAIyA. apajavasiyA vi ya / ThiiM paDucca sAIyA, sapajavasiyAvi ya / / 160 // sAgarovamamegaM tu, ukoseNa viyAhiyA / paDhamAi jahanneNaM, dasavAsa-sahassiyA // 161 // nirANeva sAgarAU, ukAseNa viyAhiyA / ducAe jahanneNaM, egaM tu sAgarovamai // 162 // satteva sAgarAU, ukkoseNa viyAhiyA / taI. yAe jahanneNaM, tinneva u sAgarovamA // 163 // dasasAgarovamAU, ukko seNa viyaahiyaa| cautthIi jahanneNaM, satteva u sAgarovamA // 164 // sattarasasAgarAU, ukkoseNa viyAhiyA / paMcamAe jahanneNaM, dasa ceva u sAgarA // 165 // bAvIsasAgarAU, ukkoseNa viyAhiyA / chaThThIi jahanneNaM, sattarasa sAgarovamA // 166 // tittImasAgarAU, ukkoseMNa viyAhiyA / sattamAe jahanneNaM, bAyosaM sAgaropamA // 167 // jA ceva u aAuThiI, neraiyANaM Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195] [ bImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAga: viyAhiyA / sA tesiM kAyaThiI, jahannukosiyA bhave // 168 // aNantakAlamukkosa, antomuhuttaM jahannayaM / vijadaMmi sae kAe, neraiyANaM tu aMtaraM // 16 // eesiM varaNazro ceva, gandhayo rasaphAsayo / saMgaNAdesayo vAvi, vihANAI sahassaso // 17 // paMcindiya-tirikkhAu, duvihA te viyaahiyaa| samucchima-tirikkhAu, gabbhavavakaMtiyA tahA // 171 / / duvihAvi te bhave tivihA, jalayarA thalayarA tahA / khahayarA ya boddhavvA, tesi bhee suNaha me // 172 // macchA ya kacchabhA ya, gAhA ya magarA thaa| susumArA ya boddhavvA, paMcahA jalayarA'hiyA // 173 // loe gadese te save, na samvattha viyAhiyA / itto kAla vibhAgaM tu, tesiM vucchaM caunvihaM // 174 // saMtaI pappa'NAIyA, apajavasiyAvi ya / ThiI paDucca sAIyA, sapajavasiyAvi ya // 175 // ikkAya pubdhakoDItho, ukkoseNa viyaahiyaa| zrAuThiI jalayarANaM, aMtomuhuttaM jahannayaM // 176 // puvakoDi-puhuttaM tu, ukoseNa viyAhiyA / kAThiI jalayarANaM, aMtomuhuttaM jahannayaM // 177 // aNaMtakAlamukosaM, yaMtomuhattaM jahannayaM / vijaTaeNmi sae kAe, jalayarANaM tu aMtaraM // 178 // (eesi vano ceva, gaMdhayo rasaphAsayo / saMThANabhedayo vAvi, vihANAI shssso|) cauppayA ya parisappA, duvihA thalayarA bhave / cauppayA caravihA u, te me kittayayo suNa // 176 // egakhurA dukhurA ceva, gaMDIpaya saNapphayA / hayamAI goNamAI, gayamAI sIhamAiNo // 18 // bhuyoragaparisappA, parisappA duvihA bhave / gohAI ahimAIyA, ivikA NegahA bhave // 181 // loegadese te savve, na samvattha viyAhiyA / itto kAlavibhAgaM tu, tesiM vucchaM caubvihaM // 182 // saMtaI pappa'NAIyA, apajavasiyAvi ya / ThiI paDucca sAIyA, sapajavasiyAvi ya // 183 // paliyovamA u tinni u, ukkoseNa viyAhiyA / bAuThiI thalayarANaM, aMtomuhuttaM jahannayaM // 184 // paligrovamAu tinniu, ukkoseNa viyaahiyaa| puvako Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram :: adhyayanaM 36 ] . [ DipuhuttaM tu, aMtomuhuttaM jahannayaM // 185 // kAyaThiI thalayarANaM, aMtaraM tesimaM bhave / kAlamaNaMtamukkosa, aMtomuhuttaM jahannayaM // 186 // (eesiM vatrayo ceva, gaMdhayo rasaphAsayoM / saMThANabhedoM vAvi, vihANAI sahassaso) vijammi sae kAe, thalayarANaM tu aMtaraM / camme u lomapakkhIyA, taiyA samuggapakkhiyA // 187 // viyayapakkhI ya boddhavvA, pakkhiNo ya caravihA / loegadese te sadhe, na sampatya viyAhiyA // 188 // saMtaI pappa'NAIyA, apajava sayAvi ya / ThiI paDucca sAIyA, sapajavasiyA vi y|| 18 // paliyovamassa bhAgo, asaMkhijaimo bhave / pAuThiI khahayarANaM, aMtomuhuttaM jahannayaM // 110 // asaMkhabhAgo paliyassa, ukkoseNa u sAhiyo / puvakoDIpuhuteNaM, antomuhuttaM jahannayaM // 111 // kAyaThiI khahayarANaM, aMtaraM tesi bhave (te (reyaM) viyAhiyaM) / kAlaM aNaMtamukkosaM, aMtomuhuttaM jahannayaM // 112 // eesiM varANo ceva, gaMdhayo rsphaamyo| saMgaNAdeso vAvi, vihANAI sahassaso // 113 // maNuyA duvihabheyA u, te me kittayayo suNa / saMmucchimAi maNuyA, gambhavakkaMtiyA tahA // 114 // gambhavakvaMtiyA je u, tivihA te viyAhiyA / akammakammabhUmA ya, aMtaraddIvagA tahA // 115 // pannarasa tIsaivihA (tIsaM pannarasavihe), bheyA attttviisii| saMkhA u kamaso tesiM, iha esA viyAhiyA // 116 // saMmucchimANa eseva, bhezro hoi graahiyo| logasta egademammi, te savvevi viyAhiyA // 117 // saMtaI pappa'NAIyA, apajavasiyAvi ya / ThiiM paDucca sAIyA, sapajavasiyAvi y||118|| paliyoramAiM tini ya, ukkoseNa viyaahiyaa| grAuThiI maNuyANaM, antomuhattaM jahannayaM // 11 // paligrovamAI tinni u, ukkoseNa viyAhiyA / va koDipuhutteNaM, antomuhuttaM jahannayaM // 200 // kAyaThiI maNuyANaM, aMtaraM tesimaM bhve| aNaMta-kAlamukosa, aMtomuhuttaM jahannayaM // 201 // eesi varANa yo cetra, gaMdhayo rasaphAso / saMThANademA vAvi, vihANAI sahassaso Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH trayodazamo vibhAgA. // 202 // devA caubihA vuttA, te me kittayatro suNa / bhomija vANamaMtara joisa vemANiyA tahA // 203 // dasahA u bhavaNavAsI, aTTahA vnncaarinno| paMcavihA joisiyA, duvihA vemANiyA tahA // 204 // zrasurA nAgasuvarANA, vijjU aggI agraahiyaa| dIvodahI disA vAyA, thaNiyA bhavaNavAsiNo // 205 // pisAya bhUya jakkhA ya, rakkhasA kinnarA ya kiNpurisaa| mahoragA ya gaMdha-vA, aTThavihA vANamaMtarA // 206 // caMdA sUrA ya nakkhattA, gahA tArAgaNA thaa| disAvicAriNo ceva, paMcahA joisAlayA // 207 // vemANiyA u je devA, duvihA te pakittiyA / kapporagA ya bodbhavA, kappAIyA taheva ya // 208 // kappovagA bArasahA, soha mIsANagA thaa| saNaMkumAra mAhiMdA, vambhalogA ya laMtagA // 201 // mahAsukA sahassArA, yANayA pANayA thaa| zrAraNA accuyA ceva, ii kappovagA surA / 210 // kappAiyA u je devA, duvihA te viyAhiyA / gevijagA NuttarA ceva, gevijA navavihA tahiM // 211 // hiTimA hiTThimA ceva, hiTimA-majjhimA tahA / hiTThimA-uvarimA ceva, majjhimA-hiTimA tahA // 212 // majjhimA-majjhimA ceva, majjhimA- uvarimA thaa| uvarimAhiTimA ceva, uvarimA-majjhimA tahA // 213 // uvarimA-uvarimA ceva, ii gevijagA surA / vijayA vejayantA ya, jayantA apparAjiyA / / 214 // savvatthasiddhagA pheva, paMcahA'NuttarA suraa| ii vemANiyA ee, gahA eva. mAyayo // 215 // logassa egadesammi, te savve parikittiyA / itto kAlavibhAgaM tu, tesiM vucchaM caubvihaM // 216 // saMtaI pappa'NAIyA, apajavasiyAvi y| ThipaDucca sAIyA, sapajavasiyAvi ya // 217 // sAhIyaM sAgaraM ikkaM, ukkoseNa ThiI bhave / bhomijANa jahanneNaM, dasavAsa-sahassiyA // 218 // (paliyovama doUNA, ukkoseNa viyAhiyA / asurendavajjetANa, jahannA dasa hissgaa| pasiyovamamegaM tu, ukkoseNa viyAhiyaM / vantarANaM Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarASpayanasUtram / adhyayanaM 36 ) 6-17 jahanneNaM, damavAsasahassiyA // 211 // palimrovamamegaM tu, vAsalakkheNa sAhiyaM / paliyovamaTThabhAgo, joisesu jahaniyA // 220 // do ceva sAgarAI, ukoseNaM viyAhiyA / sohammaMmi jahanneNaM, egaM ca palizrovamaM // 221 // sAgarA sAhiyA dunni, ukkoseNa viyaahiyaa| IsANammi jahanneNaM, sAhiyaM paligrovamaM // 222 // sAgarANi ya satteva, ukoseNa Thi bhave / saNaMkumAre jahannaNaM, dunni U sAgarovamA // 223 // sAgarA sAhiyA satta, ukkoseNa biyAhiyA / mAhindami jahanna NaM, sAhiyA dunni sAgarA // 224 // dama ceva sAgarAiM, ukkoseNa viyaahiyaa| bambhaloe jahannaNaM, satta u sAgarovamA // 225 // caraddasa sAgarAI, ukoseNa riyAhiyA / lannagammi jahannaNaM, dasa u sAgarovamA // 226 // sattarasa sAgarAiM, ukoseNa viyAhiyA / mahAsukke jahannaNaM, cauddasa sAgarovamA // 227 // ahArata sAgarAI, ukkoseNa priyaahiyaa| sahassAre jahannaNaM, satarala sAgarovamA // 228 // sAgarA auNavIsaM tu, ukoseNa ThiI bhave / prANayammi jahanneNaM, aTThArasa sAgarovamA / 221 // vIsaM tu sAgarAiM tu ukkoseNaM ThiI bhave / zrANayammi jahanneNaM aTThArasa sAgarovamA // 230 // vIsaM tu sAgarAI, ukkoseNa ThiI bhave / pANayammi jahanneNaM, sAgarA uNavIsaI // 231 // sAgarA ikavIsaM tu ukkoseNa ThiI bhave / zrAraNammi jahanneNaM, visaI sAgarovamA // 232 // bAvIsa sAgarAI, ukkoseNaM ThiI bhave / zraccuyammi jahanneNaM, sAgarA ikvIsaI // 233 / / tevIsa sAgarAi, ukoseNa ThiI bhave / paDhama.mma jahanneNaM, bAvIsaM sAgarovamA // 234 // cauvIma sAgarAi, ukko teNa ThiI bhave / biiyammi jahanneNaM, tevIsaM sAgarovamA // 235 // paNavIsa sAgarA U, ukkoseNa ThiI bhave / taiyammi jahanneNaM, cauvIsaM sAgaropamA // 236 // chabbIsa sAgarAI', ukosega liI bhve| cautthayammi Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / trayodazamo vibhAgaH jahanneNaM, sAgarA paNavIsaI // 237 // sAgarA sattavIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / paMcamammi jahanneNaM, sAgarA u chavIsaI // 238 // sAgarA zraTThavIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / chaTThammi jahanneNaM, sAgarA sattavIsaI // 236 // sAgarA auNatIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhve| sattamaMmi jahanneNaM, sAgarA vIsaI // 240 // tIsaM tu sAgarAI, ukkoseNa ThiI bhve| aTThamammi jahanneNaM, sAgarA auNatIsaI // 241 // sAgarA ikatIsaM tu ukkoseNa ThiI bhve| navamammi jahanneNaM, tIsaI sAgarovamA // 242 // tittIsa sAgarA u, ukoseNa ThiI bhave / causupi vijayAIsu, jahannA-ikatIsaI // 243 // ajahanna-maNukosaM, tittIsaM sAgarovamA / mahAvimANa-savvaTTe, ThiI esA viyAhiyA // 244 // jA ceva u pAuThiI, devANaM tu viyAhiyA / sA tesiM kAyaThiI, jahannamukkosiyA bhave // 245 // aNantakAlamukkosaM, antomuhuttaM jahannayaM / vijadaMmi sae kAe, devANaM huja antaraM // 246 // eeti varANa yo ceva, gandhayo rsphaasyo| saMgaNAdesayo vAvi, vihAraNAi sahassaso // 247 // saMsAratthA ya siddhA ya, ii jIvA viyaahiyaa| rUviNo ceva'rUvI ya, ajIrA duvihAvi ya // 248 // (aNaM,ntakAlamukkosa, vAsapuhuttaM jahannayaM / grANayAINa kappANa, gevijANaM tu antaraM // saMkhijasAgarukosaM, vAsapuhuttaM jahannayaM / aNuttarANa ya devANaM, antaraM tu viyAhiyA // ) ii jIvamajIve ya, succA sadahiUNa yA savvanayANa aNumae, ramijjA saMjame muNI // 24 // tayo bahUNi vAsANi, saamraannmnnupaaliyaa| imeNaM kammajogeNaM, appANaM saMlihe muNI // 250 // bAraseva u vAsAI, saMlehukkosiyA bhave / saMvaccharaM majjhimiyA, chammAsA ya jahanniyA // 251 // paDhame vAsacaukkami, vigaI (vitti) nijjUhaNaM kare / biie vAsacaukammi, vicittaM tu tavaM care // 252 // egantaramAyAma, kaTTU Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaduttarAdhyayanasUtram : adhyayana 36 ] [ 196 saMvacchare duve / to saMvaccharaddhaM tu, nAivigiTTha tavaM co|| 253 / / to saMvaccharaddhaM tu, vigiTTha tu, tavaM cre| parimiyaM ceva thAyAma, tammi saMvacchare kare // 254 // koDIsahiya-mAyAma, kaTu saMvacchare muNI / mAsaddha mAsieNaM tu, zrAhAreNaM tavaM care // 255 // kandappa-mAbhiyogaM, kibisiyaM mohamAsurattaM c| eyAyo duggaIo, maraNammi virAhiyA hunti // 256 // micchA-daMsaNarattA, saniyANA hu hiNsgaa| iya je maranti jIvA, tesiM puNa dulahA bohI // 257 // sammahasaNarattA, aniyANA sukklesmogaaddhaa| iya je maranti jIvA, sulahA tesiM bhave bohI // 25 // micchAdasaNarattA, saniyANA karAhalesamogADhA / iya je maranti jIvA, tesiM puNa dullahA bohI // 251 // jiNavayaNe aNurattA, jiNavayaNaM je karenti bhAveNaM / amalA asaMphiliTThA, te hunti parittasaMsArA // 260 // bAlamaraNANi bahuso, akAmamaraNANi ceva bahuyANi / marihanti te varAyA, jiNavayaNaM je na yANanti // 261 // bahubhAgamavinnANA, samAhiuppAyagA ya gunngaahii| eeNa kAraNeNaM, arihA bAloyaNaM souM // 262 // kandappa-kokkuIyA, taha sIlasahAva-hAsavigahAhiM / vimhAvinto ya paraM, kandappaM bhAvaNaM kuNai // 263 // mantAjogaM kAuM, bhUIkammaM ca je pauMjanti / sAyarasa-iDDi-herDa, abhiyogaM bhASaNaM kuNai // 264 // nANassa kevalINaM, dhammAyariyassa saMgha-sAhUNaM / mAI avagaNavAI, kibisiyaM bhAvaNaM kuNAi // 265 // aNubaddha-rosapasaro, taha ya nimittaMmi hoi pddisevii| eehi kAraNehiM, AsuriyaM bhAvaNaM kuNai // 266 // satyaggahaNaM visabhakkhaNaM ca, jalaNaM Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / zrImadAgamasudhAsindhuH :: trayodazamo vibhAga ca jalapaveso ya / aNAyAra-bhaNDasevI, jammaNamaraNANi bandhanti // 267 // iti pAukare buddhe, nAyae parinivvue / chattIsaM uttarabhAe, bhavasiddhIyasammae (saMvuDe) // 268 // tti bemi // // iti SaTtriMzamadhyayanam // 36 // // iti uttarAdhyayanAni samAptAni // (grandhAgraM 2000) ||iti () 8 zrImaduttarAdhyayanasUtraM hai smaaptm|| 88000000000 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- _