Book Title: Abhaykumar Charitra
Author(s): Sumtishekharvijay
Publisher: Govardhannagar Vinanagar S M P Jain Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022669/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayakumAra ca gujarAtI anuvA \ gujarAtImAM anuvAda che anAja ke sAta vIja Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharaNendra padmAvatI paripUjitAya zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH zrI abhayakamAra caritra mULakartA zrI caMdratilaka upAdhyAyajI 0 gujarAtImAM anuvAda karanAra 0 gacchasthavira vardhamAna taponidhipa. pU. A. bha. zrImadvijayalalitazekhara sUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratnavidvadvaryasva. pa. pU. A. bha.zrImavijayarAjazekhara sUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna karma sAhitya sarjaka sva. pa. pU. A. bha. zrImavijaya vIrazekhara sUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna munirAjazrI sumatizekhara vijayajI 0 prakAzaka che. zrI govardhana nagara - vINAnagara the. mUrti pUjaka tapagaccha jaina saMgha ela.bI. esa roDa, govardhana nagara-vINAnagara mulunDa, muMbaI 400080. 0 dravya sahAyaka 0 zrI govardhananagara-vINAnagara zve. mUrti pUjaka tapagaccha jainasaMgha A pustaka jJAnakhAtAnA dravyathI chapAyeluM che tethI zrAvake jJAnakhAtAmAM yathAyogya kiMmata cUkavIne pachI upayoga karavo. athavA pUrI kiMmata cUkavIne mAlikI karavI. mUlya: 150 rU. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prAptisthAna (1) zrI govardhana nagara - vINAnagara dhe. mUrti pUjaka tapagaccha jaina saMgha ela.bI. esa roDa, govardhana nagaravINAnagara mulunDa, muMbaI 400080. (2) zrI jhAlAvaDa zve. mU.pU. jaina saMgha ArAdhanA bhavana, viThala presa roDa, surendranagara, 363001 vikrama saMvata vIra saMvata 2540 I.sa. 2014 2070 * mudraka pArtha enTaraprAIjha & mIta pepara proDakaTa 0 nakuma zerI, zropha roDa, kalekaTara kacerI pAse, rAjayoga vADInI sAme, rAjakoTa-1 mobAIla : 98254 67928 94085 2588 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka prastAvanA : A bharatakSetramAM mahAvIra paramAtmAnA samakAlIna magadha dezamAM zreNika mahArAjA thayA. zreNika mahArAjA ane naMdAno putra abhayakumAra thayo. je cAra prakAranI buddhino svAmI hato. tpatikI, veneyikI, kArmikI ane pAriNAmikI ema cAra prakAranI baddhi che. veneyikI ane pAriNAmikI e be buddhi ekAMta kalyANakArI che. bAkInI bemAM bhajanA che. rAjaputra hovA chatAM potAnA buddhibaLathI pitAno pradhAnamaMtrI thayo. bALapaNathI jaina zAsanane pAmelo hovAthI AzravanA hetuone paNa saMvaranA hetuo banAvyA. padgalika sukhamAM lepAyo nahIM. pariNAmika buddhinA prabhAvathI rAjya maLatuM hovA chatAM teno svIkAra nahIM karIne Atma sAmrAjyane prApta karAvI Ape tevI pravrajyAne svIkArI mahAvIra paramAtmAnA ziSya thayA. agiyAra aMga bhaNIne uttama ArAdhanA karIne anuttara vimAnamAM ahamindra deva thayA. tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM manuSyabhava pAmI cAritra grahaNa karI muktipurIne prApta karaze. pAThaka pravara zrI candratilaka upAdhyAya zrIjIe saMskRtamAM A mahAkAvyanI racanA karI che. Akho graMtha dharmakathAnu yogano hovA chatAM ghaNAM padArthothI bharelo che. avasare avasare suMdara padArthone kathAmAM vaNI levAmAM AvyA che. jAmanagara nivAsI paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAje svaparanA zreya mATe lIyaMtara karIne potAnA zrI jaina bhAskarodaya chApakhAnAmAM chapAvIne prasiddha karela che. AtmAnanda prakAzanA taMtrIzrI motIcaMda odhavajIe sAITha varSa pUrve gujarAtImAM bhASAMtara karIne chapAvela che je varSothI aprApya che. pharIthI bhASAMtara karIne A graMthane sajIvana banAvavA prayAsa karavAmAM Avyo che. graMthanuM bhASAMtara karatI vakhate motIcaMdabhAInuM bhASAMtara aneka jagyAe upayogI thayela che. saMskRta bhASAnA anabhijJa jIvo gujarAtImAM vAMcIne haiyAmAM manana karIne paramAtmAnuM zAsana pAmIne vahelAmAM vahelA mukti sukha pAme e ja ekanI eka zuNAbhilASA. munizrI sumatizekhara vijayajI. vi. saM. 2540 kArataka suda-punama ravivAra, vi.saM. 2070 zrI caMdraprabhasvAmI jaina derAsara ozavALa kolonI, jAmanagara, 635 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1. sarga-1: A sargamAM zreNikanI parIkSA, dezAMtara gamana, naMdAnuM paraNavuM, zreNikano rAjyAbhiSeka, abhayakumArano janma, zreNika mahArAjAne maLavuM vagere varNana jaNAve che. peIja naM. 1 thI 22 2. sarga-2: naMdAno rAjagRhamAM praveza, abhayakumArano vivAha, sulasAne putronI prApti, callaNAnuM haraNa, zreNika ane kRNikano pUrvabhava, kUNika, halla, vihallanI utpattinuM varNana. peIja naM. 23 thI 47 3. sarga- 3H dhAriNInA dohalAnuM pUravuM, meghakumArano janma, zrI mahAvIra jinanuM Agamana, zreNikanA samyakatyano svIkAra, abhayanA zrAvaka dharmano svIkAra, meghakumAranI dIkSA, tenA pUrvabhavanuM varNana, vijaya vimAnamAM utpatti, abhayakumAranI dina caryAnuM varNana che. peIja naM. 48 thI 77. 4. sarga-4: celaNAne yogya eka staMbha mahelanuM nirmANa, AmraphaLanuM coravuM, zreNikanuM vidyAgrahaNa, durgadhAnI kathA, rohiNeya corane pakaDavuM, tenI dIkSAnuM varNana che. peIja naM. 77 thI 98 5. sarga-5: AdrakumArano pratibodha, dadrAMkadevanI utpatti, hAra ane begolakano lAbha, tulasanA pratibodhanuM varNana che. peIja naM. 98 thI 12 6. sarga- 6: celaNAne hAra ane naMdAne golakanuM dAna, tenA prasaMgathI Avela brahmadatrane varadAnanI prApti, metArya maharSinuM varNana che. peIja naM. 127 thI 145 7. sarga- 7 : divyahAranuM sAMdhavuM, tenI corI thavI, tenA anusaMdhAnamAM AvelI cAra kathA ane hAranI prAptinuM varNana che. peIja naM. 145 thI 176 8. sarga- 8 rAjagRhano rodha, caMDa protano bheda, abhayakumAranuM haraNa, cAra varadAnanI prApti, baMdhamAMthI mukti, pratijJAnuM pUruM karavuM vagerenuM varNana che. peIja naM. 176 thI 200 9. sarga- 9H kRtipuNyano janma, naMdiSeNa ane secanakanI utpatti, abhayakumAranI buddhino prayoga, kRtapuNyane putrAdi lakSmInI saMprApti, zrImad mahAvIra jinezvaranuM Agamana, kRtapuNyano pUrvabhava, vratanuM grahaNa vagerenuM varNana che. peIja naM. 201 thI 237 10. sarga- 10H kASTha kaThiyArAnI kathA, mAMsanI mAMghAI, vidyAdhare Apela vidyAnI prApti, kRSNa ane zukla prAsAda prasaMga, dhArmika ane adhArmikanI parIkSAnuM varNana che. peIja naM. 238 thI 248 11. sarga-11: zrI mahAvIra paramAtmAnuM rAjagRhamAM Agamana, namaskAranA phaLa pratipAdaka kathAnako, aMtima rAjarSi udAyananuM cAritra grahaNa ane abhayakumAranA vratanA abhilASa vagerenuM varNana che. peIja naM. 249 thI 286 12. sarga-12 : abhayakumArano dIkSA mahotsava, naMdAnuM vratagrahaNa ane mokSagamana abhayakumAranI dezanA ane savArthasiddhamAM gamananuM varNana. peIja naM. 287 thI 310 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra sarvajJAya namaH pAThaka pravara zrI candratilakopAdhyAya racita zrI abhayakumAra caritra prathama sarga graMthanuM maMgalAcaraNaH A avasarpiNImAM prathama dharmanA upadezaka, kevaLajJAnarUpI sUrya, sura ane asurothI vaMdana karAyelA zrI RSabha jinezvarane huM vaMdana karuM chuM. 1. Indro paNa jeonA caraNakamaLamAM haMmezA namaskAra kare che te ajitanAtha vagere bIjA jinezvaro jaya pAme che. 2. jenA zarIranI ullAsa pAmatI suvarNanI kAMtie caitya vRkSa upara rahela garuDanI kAMtine dhAraNa karI te zrI vIra jinezvara mArA kalyANa mATe thAo. 3. vastu potAnI pAse na hovA chatAM jeNe potAnA ziSyone ApI te labdhimaMta gautama gaNadhAra bhagavaMtane namaskAra thAo. kahevAno bhAva e che ke gautama svAmI mahArAjA pAse kevaLajJAna na hatuM chatAM tenA badhA ziSyone kevaLajJAna thaI jatuM hatuM. 4. zrI sudharma gaNadhara bhagavaMtathI mAMDIne chellA duprabhasUri sudhInA zrI yugapradhAnonI zreNI mArA hRdayakamaLamAM vAsa karo. 5. jenA be caraNa jJAna ane kriyAne caDavA mATe nizcitapaNe skaMdhanI garaja sAre che, jenI be bAjuo be zAkhAnI garaja sAre che, jenI AMgaLIo prazAkhAnI garaja sAre che, jenA nakho pallavonI garaja sAre che. jenI daMtAlI puSponI garaja sAre che. jenA hoTha makaraMdanI garaja sAre che. jenI be AMkho bhramara jevuM AcaraNa kare che. jenI karNalatA saMyamazrI ane sarasvatIne hiMcakavAnA be jhUlAnI garaja sAre che, jeno kapALa sahitano nAsikAvaMza ghaNAM kalyANakArI mokSarUpI phaLothI sArI rIte phalita thayo che. hiMcoDavAnA samaye sarasvatI vaDe tuMbaDIthI yukta vINAdaMDa jenI nAsikAvaMzanI upara sthApita karAyo che te A vibudho vaDe sevAyela jinezvarasUri rUpI jaMgama kalpavRkSa abhivAMchitane pUro. (6-10) sarva sAdhuomAM ziromaNi sarva vidyA ratnonAM samudra, vizALa nirmaLa cittavALA evA zrI vijayadevasUri pAsethI arthanI pUMjInI (mUDInI) prApta karIne svayaM maMda buddhivALo hovA chatAM vaNikaputra dhanADhaya thAya tema huM kaMIka jANanAro thayo. tethI zrI vijayadevasUrinI stavanA karuM chuM. arthAt gurunI kRpAthI zAstrArthane jANanAro thayo. (11-12). jaDa paNa nisaraNInI jema jenI (sarasvatInI) kRpAne prApta karIne kavi vaDe racAyela kAvyarUpI mahela upara sukhapUrvaka ArohaNa kare che. 13. jinezvaranA mukharUpI kamaLamAM vAsa karanArI ciMtAmaNinI jema abhISTa phaLane ApanArI sarasvatInI huM stavanA karuM chuM. 14. zAMta vagere aneka adbhuta raso' rUpI pANInA sarovara samAna zrI abhayakumAranA caritranI huM stavanA karuM chuM. 15. cAritrano prAraMbha jema sarva tArAomAM nakSatra ane jyotiSimAM caMdramA tema A tIrcyulokamAM sarva dvIpomAM prathama jaMbU nAmano vikhyAta dvIpa che. A jaMbudvIpa himavar vagere sAta varSadhara parvatothI bharatAdi cha varSadhara kSetromAM vibhAjana karAyo che. videharUpI cAra dukAnanI zreNInI zobhAvALo che. temAM UMcA suMdara surAlayo AvelA che. (vyaMtara devonA AvAso) vijaya vagere A cAra daravAjAvALA killAthI cAre tarapha gherAyela che. 17. A jaMbudvIpanI pharate killA rUpa vedikA che. killA pachI cAre bAju parikhA rUpa lavaNa samudra rahelo che. Avo jaMbudvIpa nagaranI zobhAne dhAraNa kare che. arthAt nagaranI jema zobhe che. 18. A jaMbUDhIpa sarva dvIpono svAmI che ema ame mAnIe chIe. kAraNa ke A jaMbudvIpamAM kIrtistaMbharUpa eka lAkhayojana UMcAIvALo meru parvata madhyamAM Avelo che. 19. A jaMbudvIpamAM batrIsa vijaya rUpa AbhUSaNo 1. rasaH zRMgAra, hAsya, karuNa, raudra, vIra, bhayAnaka, bIbhatsa, adbhuta ane zAMta ema nava rasa che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra che. je jitavAnI IcchAvALo aizvaryane dhAraNa kare che tethI Ane madhyamAM rAkhIne bIjA dvIporUpI rAjAo AnuM rakSaNa karI rahyA che. 20. je tIrthakaronI janmabhUmi bane tene vacanathI kevI rIte varNavI zakAya? athavA hAthInA pagalAmAM badhAnAM pagalAno samAveza thaI jAya che. kahevAno bhAva e che ke jaMbUdvIpa sarva dviIpomAM zreSTha che. 21. temAM dharmarUpI.anAjane ugavA mATe megha samAna evuM bharatakSetra che. jema sAdhudharma cha vratothI sahita che tema te cha khaMDothI sahita che. 22. potAnA khArA pANInA aTakAvane kAbUmAM nahIM rAkhanAra lavaNa samudranA uccheda mATe bANanuM anusaMdhAna karavAnI IcchAvALA jaMbUdvIpe jagatarUpI dhanuSyanI sAthe himAdrInuM paNacha bAMdhIne vaitADhaya parvatarUpI bANa pheMkavAnI taiyArI karI rAkhI che. kahevAno bhAva e che ke jaMbUDhIpe jagatI dvArA lavaNa samudranA khArA pANIne rokI rAkhyA che. 23-24. te bharatakSetra vasuMdharA rUpI strInuM lalATa che emAM koI saMzaya nathI kAraNa ke enI upara gaMgA nAmanuM caMdananuM tilaka che. 25. ame Ane AThamanA caMdranuM sAdagdha kevI rIte ApIe? kAraNa ke AnI hajAramAM bhAganI kaLAne paNa caMdra dhAraNa karato nathI. 26. te bharatakSetramAM magadha nAmano deza che te nizcayathI svargano eka bhAga che kema ke ahIM AvIne devo amRtanuM bhojana karanArA thayA che. 27. temAM (magadhadezamAM) mAnasarovara samAna sarovaro che. gaMgA samAna nadIo che. devalokanI vAvaDIo samAna vAvaDIo che. padmadraha samAna draho che. 28. jema pApI coro vaDe puNyazALIonI lakSmI haraNa karAve chate pharI pharI vadhe che tema anAjanI laNaNI thayA pachI pharI pharI uge che. ra9.vicitra prakAranA tAjA harita ghAsathI zaMkhavarNI thayelI magadha dezanI bhUmi jANe meruparvatanI suvarNa ghAsavALI bhUmi na hoya tema zobhI. 30. jema viMdhyAcalanI bhUmi upara hAthiNIo care che tema magadhanI bhUmi para ghaDo bharIne dUdha ApanArI hajAro gAyo IcchA mujaba care che. 31. jema nagaramAM rahelo mANasa AjIvikAthI sIdAto nathI tema magadha dezanA nAraMgI-keLa-Amra-bIjapura vagerethI bharapura araNyamAM bhamato mANasa sIdAto nathI. 32. utkaMThita strIo jema subhaga puruSane bhaje tema saubhAgya, nirbhayatva ane nirItioe haMmezA tene bhajyA arthAta A badhA guNo magadha dezamAM AvavA utkaMThita hatA kemake magadha deza A badhA guNo mATe yogya hato. 33. jema saMdhivagere cha guNo surAjAne bhaje tema potapotAnuM phaLa ApatI chae Rtuo ekIsAthe magadhabhUmine bhajavA lAgI. 34. AkAzamAM jema sUrya zobhe sarovaramAM jema kamaLa zobhe tema tyAM bhuvanamAM vikhyAta kuzAgrapura nAmanuM nagara zobhatuM hatuM. 35. te nagaramAM munione saMyama (cAritra) hatuM paNa bIjAone saMyama (baMdhana) na hatuM. munione traNa gupti (mano gupti, vacanagupti ane kAya gupti) hatI bIjA koIne gupti (kArAgRha) nahatuM. munione pAMca samiti (IrSA samiti, bhASA samiti, eSNA samiti, AdAnabhaMDamatanikSepaNAsamiti, pAriSThApanikA samiti) hatI. paNa bIjAone samiti (vaira) na hatuM. munionA ja hAthamAM mokSadaMDa dekhAto hato lokamAM koIne daMDa karavAmAM Avato na 1. nirItiH tivRSTinIvRSTi: nama: mUSaT: zUT: | pratyAnAzva rInAnaH paDetA rRta: mRta: || (1) ativRSTi (ghaNo varasAda) (2) anAvRSTi (dakALa) (3) tIDano bhaya (4) UMdarano bhaya (5) popaTano bhaya ane (6) pararAjyano bhaya ema cha Itio che. te te dezamAM A Itio na hatI. 2. saMdhiH (1) saMdhi (maMtrI) (ra) vigraha (yuddha)(3) yAna (laDavA mATe kUca karavIte) (4) Asana (paDAva nAkhIne rahevuM te) (5) kaidhIbhAva (zatrane bahArathI maitrIbhAva darzAvavo te chetarapIMDI) ane (6) Azraya (zakti na hoya to baLavAna dhArmika rAjAno Azraya karavo te.) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 sarga-1 hato. 36. apatya vAcI pratyayAbhAva, vikAra, dvandva, vigraha, kriyAtipati, vizleSa, varNanAza, viSarNaya, nipAta, Agama, bAdha, vikaraNa, upasarga, guru, para, laghu, pUrva vyAkaraNamAM hatA paNa prajAjanamAM AmAnuM kazuM na hatuM. arthAt apatya eTale saMtAnano abhAva na hato. sau vikAra rahita hatA, koIne dvandva (vera) na hatuM. koIne vigraha (laDAI) na hatI. koImAM kriyA (sadAcAra)no nAza na hato. koIne vizleSa (viyoga) na hato. koImAM varNanAza (niMdA) na hato. koImAM viparyaya (durmati) na hato. koImAM nipAta (akALa nAza) na hato. koImAM Agamano bodha (zAstranuM ullaMghana) na hato. koI upasargo (pIDA karanArA) na hatA. kayAMya vikaraNo (vyAdhio) na hatA. koImAM ucca-nIca, garIba-tavaMgaranA bhedo na hatA. 37-38. varuNadeve te deza upara kRpA karI hatI kAraNa ke jo ema na hota to te dezamAM svAdiSTa ane svaccha pANIvALA, sarovara, vAvaDI ane kUvAo ghaNAM na hota. 39. te nagaramAM sarva vyApArIo rAjA jevA hatA emAM koI zaMkA na hatI. kAraNa ke teonuM dAna dAnazALA karatA jarAya utaratuM na hatuM. 40. te nagaramAM yugalikonI jema loko svadArA saMtoSI, puNyarUpI kalpavRkSa pAsethI vAMchitane prApta karanArA ane pAtaLA krodhavALA hatA. 41. puMDarIka (sapheda) kamaLa samAna mahelo upa2 svarNakuMbhanI zreNI zobhatI hatI. tethI kamaLano samUha nagaramAMthI nIkaLIne bahAra piMDanI jema rahyo. 42. harinA (kRSNanA) udaramAM jema AkhuM vizva hatuM tema te nagaranI dareka dukAnomAM kariyANA ane kapUra vagerenI sAmagrI hatI. 43. te nagaramAM koTidhvajAne laherAvatA cUnA jevA sapheda rAjya mahelo jyotiSanA vimAna jevA zobhatA hatA. 44. . te nagaramAM trAsa (e nAmano maNimA rahelo doSa) vagaranAM maNivALA hAranI jema jagatane AnaMda ApanAra bhayathI mukta karanAra prasenajit rAjA hato. 45. teNe unmatta vanahastI jevA prakRSTa baLavALA zatruone prabaLatAthI jItIne potAnA nAmane sArthaka karyu hatuM. 46. potAnA saMgathI AkAzagaMgAne pavitra karavA udhata thayelI jANe yamunA nadI na hoya evI uchaLatI kAMtivALI khaDagalatA tenA hAthamAM camakI. 47. ghaNAM paNa yAcakonAM mukharUpI caMdrone jovA chatAM paNa rAjAno hAtha rUpI kamaLa kayAreya saMkoca na pAmyo. kahevAno bhAva e che ke caMdrane joIne kamaLa haMmezA saMkoca pAmI jAya che paNa yAcakorUpI caMdrane joIne rAjAno hAtha rUpI kamaLa saMkoca na pAmyo. arthAt rAjA yAcakone dAna ApatA na thAkayo. 48. A rAjA sAkSAt kAmadeva che eTale potAnA zatrunI IrSyAthI kAmadeve potAnI be strI rati ane prIti sarvAMgathI AliMgana karIne rAkhI. 49. rUpathI zobhato hovA chatAM te parastrIo mATe bhAI samAna hato. AthI jyAM rUpa che tyAM guNo che e kahevatane teNe sArthaka karI batAvI. 50. paraNAyelI zIlavatI dakSakanyAothI jema caMdranuM aMtaHpura ujjvaLa thayuM tema paraNAyelI rAjakanyAothI AnuM aMtaHpura uttama thayuM. 51. satphaLavALA vRkSanI jema samyaktva ane aNuvrata dharanAro te rAjA pArzvanAtha jinezvaranA zAsanarUpI AmravRkSa upara popaTa samAna thayo. pa. jema Indrane IndrANI, caMdrane rohiNI, kRSNane lakSmI paTTarANI che tema tene dhAriNI nAme paTTarANI hatI. 53. aneka rAjAo vaDe bhogavAyelI, jaLa (pANI)nA saMgavALI, kAdavavALI, haMmezA chidrane bhajanArI kAzyapa putrI dhariNI (pRthvI)nI sAthe viparIta guNavALI dhAriNInI sarakhAmaNI kevI rIte karI zakAya ? arthAt dhAriNI pRthvInA guNothI viparIta guNavALI hatI. 54. bIjI 1. dakSakanyAo : lokavAyakA che ke dakSa prajApatino putra hato. ane tene ghaNI putrIo hatI. temAMthI nakSatranA nAmavALI satyAvIza kanyAo (azvinIthI revatI sudhInI) caMdrane paraNAvI hatI. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra vAta hamaNAM bAju upara rAkho paNa eka mAtrAthI adhika dhAriNIthI te dhariNI jitAyelI che. 55. zrIzIlaratnarUpI alaMkArathI haMmezA zobhatI tenI bIjI guNazreNI saubhAgya upara maMjarI samAna hatI. 56. jema velaDInuM mULa jIvatuM hoya tyAre patra-puSpa ane phaLo zobhe tema zuddha dharmamAM rata tenA badhA guNo atyaMta zobhI uThyA. pa7. Indra ane IndrANIne jema jayaMta nAmano putra thayo tema prazasta bhogone bhogavatA te baMnene kulanaMdana (kulanI khyAti karanAra) zreNIka nAme putra thayo. 58. A zreNika duHkhIonA samUhane rakSaNa mATe subhaTanA samUhane yuddha mATe, yAcakonI zreNIne dAna mATe AmaMtraNa Apaze e pramANe manamAM traNa prakAre vicArIne mAtApitAe A vIranuM zreNika e pramANe yathArtha nAma pADyuM ema huM mAnuM chuM. 59-60. jyotiSa zAstramAM pAraMgata hovA chatAM Ane tithinI brAntinuM eka moTuM dUSaNa hatuM ema huM mAnuM chuM. 61. parvata jevA bIjAnA moTA doSone grahaNa karavAmAM tenI jIbhe haMmezA mauna ekAdazInuM vrata grahaNa karyuM. arthAt mauna ekAdazInA divase maunavrata dhAraNa karAya che tema bIjAnA doSo bolavAmAM haMmezA mauna ekAdazI vratanuM AcaraNa karato hato. A eno rojano niyama hato tethI ene badhI tithio mauna ekAdazI jevI hatI. dara. rohaNAcala parvatamAMthI utpanna thatA maNionI jema te rAjAne zUravIra, udAra, sthira, dhIra gaMbhIra, svarUpavAna bIjA putro hatA. 63. eka vAra prasenajita rAjAe vicAryuM ke zeSanAganI jema pRthvInA bhArane dhAraNa karavA kayo kamAra samartha che? 64. tethI tenI prathamathI ja parIkSA karI levI ucita che. saMgrAma upasthita thayA pachI zuM ghoDAne paloTavA besAya che? 65. jema zrAddhanA bhojanamAM je thALo brAhmaNone apAya tema rAjAe ghI-khAMDa ane dUdhathI mizrita bhojananAM thALo putrone pIrasAvyA. da6. putro svAdiSTa bhojana karatA hatA tyAre Dukkaro upara kUtarA choDavAmAM Ave tema ghaNA phADelA mukhavALA kUtarAone te putro upara choDavAmAM AvyA. 67. zreNika sivAyanA ardha bhojana karelA, bhayothI yukta, eThA hAtha ane mukhavALA kumAro gAmanA kUMDanI jema nAzI gayA. 68. zreNike bhAIonI thALImAM vadhelAM pAyasane bhutazarAva nI jema kutarAone khAvA ApyuM. 69 nidhAnane joIne jema harSa pAme tema zreNikane joIne harSita thayela prasenajita rAjAe manamAM vicAryuH 70. jema mAMtrika sarpone vaza kare tema A je te prakArathI zatruone rUMdhaze ane strInI jema pRthvIne bhogavaze. 71. A putra eka parIkSAmAM uttIrNa thayo. pharI huM AnI parIkSA karuM kAraNa ke kyAreka parIkSAvidhimAM kAkatAlIya nyAya ghaTI jAya. 72. ekavAra rAjAe lADuothI bharelo karaMDiyo tathA sAkSAt kAmaghaTa hoya tevA pANI bharIne mudrita karelA ghaDAo putrone apAvyA. 73. teone Adeza karyo ke vidyA siddha manuSyonI jema A mudrAne bhedyA vagara lADune khAo ane pANI pIo. 74. zreNika sivAyanA kumAro maMdabuddhithI bhojana-pANI karyA vagaranA rahyA. upAyanA jJAnathI rahita jIvone kAryanI siddhi kyAMthI thAya? 75. zreNike karaMDiyAne ThokI ThokIne saLIonAM kANAmAMthI nIkaLelA lADunA bhukAnuM bhojana karyuM. kema ke buddhi e uttama kAmadhenu che. 76. teNe jaladIthI ghaTanA peTamAMthI jharatA pANIthI bharAyela kacoLAmAMthI pANI pIdhuM. pratibhAvaMta jIvone kAryasiddhimAM keTalI vAra lAge? 77. zreNikanI buddhi joIne utpanna thayela AnaMda rAjAnA zarIramAM samAyo nahi. zuM caMdranA udayane joIne sAgara uchaLato nathI? arthAt uchaLe che. 78. zreNika bIjI parIkSAmAM 1. mAtrAthI dhAriNI ane dhariNImAM eka mAtrAno taphAvata che. dhAriNImAM pAMca mAtrA che jyAre dhariNImAM cAra mAtrA che. 2. bhUtazarAvaH bhUtane bali caDAvavAno koDiyo (zakoro) 3. kAkatAlIya nyAya: kayAreka kAganuM besavu ane DALanuM paDavuM banI jAya. tethI kAganuM besavuM DALanA paDavAnA kAraNarUpa nathI. ahIM kAryakAraNa bhAva nathI. jyAM kArya kAraNa bhAva hoya tyAM siddhAMta ghaTI zake. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-1 pAsa thayo kema ke kaSa ke tApa parIkSAmAM sonuM e sonuM ja rahe che. 79. jevI rIte karmazAstramAM nipuNa karmabaMdhAdika (baMdha-udaya-udIraNA-sattA)no vicAra kare tema mAre rAjya calAvavAnuM uttama mukhya lakSaNa AnAmAM che ke nahIM te tapAsavuM joIe. 80. ema vicArIne prasenajita rAjAe putrone kahyuM : ziSyo jema potAnA gurunA caraNonuM prakSAlana kare tema tame pANIthI bharelA suvarNa kuMbhothI mArA caraNonuM prakSAlana karo. 81. bhAravAhakanI jema khabhA upara kaLaza laIne bIjA putroe pitAnA baMne caraNonuM prakSAlana karyuM. 82. zreNike potAnA mitra maMtrIputranA khabhA upara suvarNa kaLaza mukyo. ema karIne teNe pIMchA vinAnA moranA baccAnI jevI ceSTA karI. arthAt lokamAM niMdanIya bane tevI ceSTA karI. 83. rAjyAbhiSeka mahotsava vakhate yugalikoe jevI rIte devo vaDe pUjAyelA zrI yugAdi prabhunA saubhAgyazALI be caraNonI pUjA karI hatI tevI rIte zreNike pitAnA be caraNonI pUjA karI. 84. zreNikanA tevA prakAranA AcaraNane joIne zarIramAM nahIM samAtI prItine sthAna ApavA mATe rAjAe mastaka dhuNAvyuM. 85 ane vicAryuM: aho! AnuM zaurya kevuM che ! aho! AnI buddhi kevI che ! aho ! AnuM netRtva kevuM che ! aho! AnuM sarva AvuM apUrva che. 86. traNa parIkSAthI zreNIkanI yogyatA pUravAra thaI kema ke traNa vAra bolIne pratijJA karAyeluM saghaLuM paNa pAkuM thAya che. 87. badhA kumAromAM A ja rAjyalakSmIne alaMkRta karaze. samudromAM ghaNAM maNio che paNa kRSNanuM AbhUSaNa kaustubhamaNi ja thAya che. 88. jema strIonA hRdayamAMthI chAnI vAta pragaTa thaI jAya tema te nagaranAM lokonAM gharomAMthI prAyaH agni utpanna thayo. 89. amArI ghoSaNAnI jema paTaha vagaDAvIne rAjAe A pramANe ghoSaNA karAvI. 90. rAphaDAmAMthI utpanna thatA sApanI jema jenA gharamAMthI agni utpanna thaze tene parSadAmAMthI jema koDhiyo dUra karAya tema nagaramAMthI bahAra kADhavAmAM Avaze. 91. pachI jenA ghare niraMkuza agni utpanna thayo tene devalokamAMthI saMgamadevane bahAra kADhavAmAM Avyo tema bahAra kADhyo. 92. ekavAra rasoIyAnI bedarakArIthI rAjAnA mahelamAM agni utpanna thayo. A jagatamAM agni ane durjana samAna che. kema ke baMnenuM bALavAnuM kArya samAna che.) 93 pachI zatrunI laDAInI jema agni prajvalita thaye chate rAjAe subhaTa jevA kumArone Adeza karyo-94. he putro! je je gajAdikane grahaNa karaze te tenI mAlikInuM gaNAze. saghaLuM nAza pAmatuM hoya tyAre temAMthI jeTaluM bace te sAruM che. arthAt nahIM bacAvavAmAM Avaze teTaluM avazya nAza pAmavAnuM che. 95. koIke hAthIne, koIke ghoDAne, koIke motInA DhagalAne, koIke be kuMDalane, koIke uttama gaLAnA hArane, koIke ekAvalI hArane, koIke aMgadane, koIke uttama mugaTane, koIke ulbaNa kaMkaNane, koIke mANikyanA samUhane, koIke suvarNanA DhagalAne, koIke dInAranI peTIne, koIke caMdananA TUkaDAne, koIke kRSNAgarU dhUpanA samUhane, koIke sugaMdhi kapUrane, koIke yakSakaImane (kuMkuma-agaru-kasturI-kapUra ane caMdananuM mizraNa), koIke uttama gulAbane koIke mulAyama rezamI vastrane grahaNa karyuM. (96-100) e pramANe rAjA vaDe Adeza apAyela kumAroe lobhathI vastuone lIdhI. IcchA mujaba vastuo prApta thAya tyAre koNa pAchI pAnI kare? 101. zreNike jANe svayaM cAlI AvanAra rAjyalakSmInA bAnA svarUpa vijaya DhakkAne grahaNa karI. 102. pachI badhA kumAro hAthatALI vagADIne hasyA. are ! ANe (zreNike) bhAMbhikane yogya evuM A zuM lIdhuM? 103. pitAe paNa 1. bhAMbhika: bhaMbhAno vagADanAra Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra kahyuMH he putra! A tArI kevI ceSTA! nAno bALaka paNa A avasare mahAdhanane grahaNa kare. 104. aMjali joDIne zreNike kahyuM : he tAta! A jayanuM sUcaka che ane rAjAonuM sarvasva jaya che tethI mahAdhana kema nahIM? 105. he svAmin ! digyAtrAnA AraMbhamAM zaMkhanA dhvaninI jema AnA zabdathI ja rAjAone maMgala thAya che. 106. jeNe yuddhamAM bhaMbhAnuM rakSaNa karyu teNe jayazrInuM rakSaNa karyu. jenuM patnInI jema athavA pitAnI kIrtinI jema rakSaNa karavuM joIe. 108.jema meghanI ghora garjanAthI vidUra parvatanI bhUmi ratnAkurothI chavAI jAya tema zreNikanA AvA vacano sAMbhaLIne rAjA romAMcathI bharAI gayo. 109. ane vicAryuM : AnI vacana cAturI apUrva che. huM mAnuM chuM ke bRhaspatine AvI vANI na hoya. 110. aho ! A bALakanI udArAzayatA kevI adbhuta che ! siMhanA baccAno manoratha hAthIne jItavAno hoya che. 111. nAnA paNa dIpakanI ruci aMdhakAranA samUhane khAI javAnI hoya che. amRtanA TIpAMnI paNa IcchA vyAdhionA samUhano nAza karavAnI hoya che. 112. jema adbhuta kArya karanArane subhaTanuM biruda apAya tema rAjAe zreNikane bhaMbhAsAranuM biruda ApyuM. 113. jenA gharamAMthI agni utpanna thaze tene nagaramAMthI bahAra kaDhAze evA potAe bolelA vacanane rAjAe yAda karyuM. kema ke sajajanonI smRti najIkamAM rahelI hoya che . arthAta sajjano potAnA bolelA vacanane yAda rAkhe che. 114. jo huM jAte nItinuM pAlana nahIM karuM to bIjAnI pAse kevI rIte nItinuM pAlana karAvI zakIza? je vaidya potAnI cikitsA nathI karato te zuM bIjAnI cikitsA karI zakaze? 115. ane bIjuM rAjA nagaramAMthI nIkaLIne bIje AvAsa karIne rahyo ane potAne satyapratijJAvALo karyo kema ke sajajanonI pratijJA bhAMgatI nathI. 116. jemake padmacaritramAM saMbhaLAya che ke satyapratijJAne kAraNe rAma pitAnuM rAjya choDIne vanamAM gayA. 117. bahAra vasavATa karavAnI pratijJAvALA mAruM ane tenuM (rAmanuM) meru ane sarasava jeTaluM aMtara che. 118. e pramANe saddhithI vicArIne bRhaspati jevA rAjAe digyAtrInI jema nagaranI bahAra AvAso vasAvyA. te vakhate zibiranI aMdara saMcAra karatA lokoe saMlApa karyo ke are ! tuM kayAM cAlyo? he mitra! huM rAjAnA ghara tarapha jAuM chuM. 120. pachI rAjAe tyAM killAthI yukta, mahelovALuM, maMdirothI suMdara, uttama bajAro ane caturdhaTTothI suMdara, havelIo, sarovara, vAvaDI, kUvA ane udyAno ane sabhAothI yukta evuM rAjagRha nAmanuM nagara vasAvyuM. 121-122. rAjAe tyAM vasavATa karyo eTale krame karIne te nagara paNa kuzAgrapuranI jevuM thayuM. athavA divasa sUryane anusare che. arthAt sUryanI pAchaLa divasa cAle che. 123. pharI paNa rAjAe cittamAM priyAnI jema ciMtA karI ke jo huM vastra-alaMkAra vagerethI zreNikanuM satkAra karIza to potAne rAjayogya mAnatA tenA bhAIo AnuM azubha karaze. kAraNa ke ghaNA dUragrahothI zubha graha parAbhava pamADAya che. 124. tethI huM A patranI sAthe anAdarabharyu vartana rAkhyuM ane bIjA patro upara AdarabharyuM vartana rAkhuM buddhimAnoe kAlocita karavuM joIe. 126. jema bhANiyAone thoDo thoDo bhAga vaheMcI Ape tema rAjAe bAkInA kumArone alaga alaga dezo vaheMcI ApyAM. 127. Ane bhaviSyamAM rAjya maLaze tethI durbhaganA putranI jema zreNikane rAjAe kaMI paNa na ApyuM. kema ke saMto dIrdhadaSTi hoya che. 128. A paristhitino vicAra karIne zreNike vicAryuH huM vinIta hovA chatAM paNa pitA mArA upara AvuM oramAyuM vartana kare che to zuM huM teno putra nathI? 129, bIjo koI samartha paNa mAro parAbhava karata to huM tene dhoLe divase tArA dekhAData paNa janma ApanAra ane pAlana poSaNa karanAra pitA vaDe parAbhava pamADAyela huM zuM karuM? kahyuM che ke nItinI ArAdhanA karavI joIe, kopa na karavo joIe. 130-131. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-1 7 je pitAthI tiraskAra karAyo hoya tene lokamAM pratiSThA maLavI durlabha che. kAraNa ke je gharamAM halako che te bahAra pavana vaDe uDALI devAze. arthAt jene gharamAM mAna nathI tene lokamAM mAna kayAMthI maLe ? 132. Adhi sArI, vyAdhi sArI, bhikSA sArI, vRddhAvasthA sArI, aMdhApo sAro, vaMdhyatva sAruM, duHkha sAruM, zatru sAro paNa viSakanyAnI jema thayeluM apamAna sAruM nathI. 133-134. zarIranI aMdara rahelA vraNa (jakhama)nI jema mAnI puruSone sAmAnya paNa parAbhava duHsaha che to pachI zuM bhAIono parAbhava vizeSathI duHsaha na thAya ? arthAt thAya. 135. jema maMda pratApI sUryane saMdhyA samaye asta pAmI javuM sAruM che tema parAbhava pAmelA mATe videzamAM javuM kalyANakArI che. 136. na pachI sarvapaNe abhimAnI zreNika jaMgalamAMthI nIkaLelA siMhanI jema potAnA nagaramAMthI nIkaLIne benAtaTa nagaramAM gayo. 137. teNe te nagaramAM jANe jaMgama lakSmI (aizvarya) na hoya tevA alaMkAra sahita, sunepathyavALA, surUpa vilepana sahita lokane joyo. 138. tevA prakAranA nagaranA darzanathI A atyaMta AnaMdita thayo. suMdara vastunA darzanathI kone AnaMda na thAya ? 139. zreNike trAjavuM ane ratnanI peTI laIne vizALa Asana upara besIne dADhI mAthAnA laTakatA vALavALA, saumya, pariNata vayavALA, rUpathI suMdara ane subhaga nagaranA adhiSThAyaka na hoya evA bhadra nAmanA zeThane dukAnamAM beThelA joyA. 140-141. jANe sAkSAt bhadrodaya na hoya tevo bhadramUrti zreNika agaNya kariyANAthI bharelI dukAnamAM pravezyo. 142. te divase nagaramAM utsava maMDAyo hato. tethI jema guru ziSyonI sAthe vyagra hoya tema zreSThI grAhakonI sAthe vyAkula hato. 143. te A pramANe- jema lakSaNa sarNane Icche che tema keTalAko sarNa karpUranI yAcanA kare che. keTalAko dAhane nAza karanArA sadAgamanI jema caMdananI yAcanA kare che. bIjA keTalAka arthasAravALI arthanItinI jema kastUrikAnI yAcanA kare che. keTalAko tarkazAstranI jema tIkSNa raMgane ApanAra kuMkumanI yAcanA karatA hatA. bIjA keTalAke pavitra dharmagraMthonI jema sphurAyamAna thatA pavitra gaMdhavALA gaMdhonI yAcanA karI. keTalAke saMvegagraMthanI jema suMdara yogane karanAra dravyanI yAcanA karI. bIjA keTalAko mahAkAvyanI jema khAMDavA mATe samartha khAMDaNIyAne mAgatA hatA. keTalAko alaMkAranI Avali (zreNI)nI jema sarasa sAkarane mAMgatA hatA. jema pratyaya ane prakRtinI vacce vAcya artha pragaTa karavAmAM vikaraNa pratyaya sahAya kare tema zreNike zreSThIne paDikA bAMdhavAmAM sahAya karI. 148. ghaNAM dhananI kamANI thavAthI zreSThI ghaNAM harSane pAmyo. vaNiko dukAnamAM thatA dhanalAbhane putra lAbha karatA adhika mAne che. 149. AnA prabhAvathI mAre varasanI kamANI Aje kSaNathI thaI gaI. apatIrthikanA javAthI zuM lakSmI sAta peDhIthI na cAlI Ave ? arthAt Ave che. 144-150. putrIne paraNato, ratnAkAra samAna koI divya puruSane meM Aje svapnamAM je joyo te A ja che emAM saMzaya nathI. 151. kahyuM che ke- prabhAtanuM svapna, savAranI garjanA, tathA savAranI smRti haMmezA ja rUpa ApanArI che. 152. jema janaka putrI sItA naraziromaNi rAmane varI tema uttama varane varanArI mArI naMdA paNa kanyA dhanya che. 153. je A putrInA varane prApta karyo te saMbaMdhathI ame dhanya banyA. kharekhara rUpa-zIla ane guNathI yukta jamAI maLavo durlabha che. 154. jema vaNika putra rAtre zeThiyAonA be pagonI caMpI karato kleza pAme che tema putrInA 1. pratyaya ane prakRti H namavA arthamAM nam dhAtu prakRti che. tene kriyApadano tiv pratyaya lAge che. A benI vacce vikaraNa pratyaya zav lAgIne kriyAno artha prakaTa kare che. nam + tiv nam + zav+tiv nati te name che. vikaraNa zab na hoya to nati pada na bane ane kartari prayogano artha pragaTa na thAya. - Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra varane mATe dareka ghare bhamato pitA kleza pAme che. 155. jema saddaguru pAsethI prApta thatI vidyA pAtramAM pratiSThita thAya tema koIka ati dhanyanI kanyA saguNothI zobhatA varane vize pratiSThita thAya che. 156. ema vicArIne vipula AzayI bhadrazeThe kumAranI puchaparacha (sukha samAcAra) karI. kaMjUsa svabhAvavALA jIvone ja saMstava karavuM pasaMda hotuM nathI. 157. jema devothI sevya pArijAtavRkSe rukimaNInA udyAnano Azraya karyo tema tuM Aje kayA puNyazALIno atithi thayo che? 158. buddhinA bhaMDAra kumAre kahyuM che tAta! zuM putra pitAnA ghara sivAya bIjA koInA ghare rahe? tethI huM Aje tamAro atithi thaIza. 159. jema puSpothI azokavRkSa khIle tema sarvAge utpanna thayela romAMcanA harSathI bharAyela cittavALA zreSThIe tene A pramANe kahyuM H 160. je tuM mAro atithi thayo tethI huM dhanya chuM. huM kRtapuNya chuM kema ke puNyahIna puruSone kRSNacitrakavelinI prApti thatI nathI. 161. je tuM mArA ghare Avyo tethI te mArA cittane kalyANanuM bhAjana banAvyuM. puNyodaya hoya tyAre guru lagnane pUrNa daSTithI jue che. 162. je te potAnA caraNothI mArA gharane sparza karaze tethI huM Aje pavitra thayo che. sarasvatI nadI potAnA nIrathI pApI dezanuM siMcana karatI nathI. 163. dukAnamAMthI uThIne zreSThI tene vividha prakAranI zALAothI AvarAyela oraDAnI aMdara oraDAvALA gharanI aMdara laI gayo. 164. te zALA dago na Ape evA seMkaDo thAMbhalAnA TekAvALI hatI. tenI divAlo cUnAthI ghoLAyelI hatI. nagarane jovA mATe cAreya dizAmAM tevA prakAranA prazaMsanIya jharukhA hatA. 165. eka sthAne khAMDano Dhagalo hato, kyAMka maMjiSThAno Dhagalo hato, kyAMka nALIyerano Dhagalo hato. 166. kayAMka elAyacI, lavaMga, kakkolano Dhagalo hato, koIka sthaLe caMdana kapUra, kastUrI kaMkuonA DhagalA hatA. 167. koIka sthaLe ujvaLa sonAno Dhagalo hato, eka bAju kaMIka lAlAza paDatuM tAMbuM hatuM, kyAMka motI ane pravAlo hatA, kyAMka cAMdIno Dhagalo hato. 168. bIjI tarapha suMdara kalamazAlI vagere dhAnyano Dhagalo hato. 169. have zreSThIe roma, tvacA, mAMsa, asthi (hADakA)ne sukhapUrvaka vizrAmaNA karavAmAM nipuNa potAnA zarIranuM mardana karanAra sevaka puruSo pAse tenuM zatapAka telathI atyaMgana karAvIne eka tapta (zarIrane anukULa) garama pANIthI snAna karAvyuM ane vastronI paherAmaNI karAvI. ciMtAmaNine prApta karIne kayo vicakSaNa Avo Adara na kare ? 70-71. teNe sarva Indriyone manohara evA bhojyothI tene AdarapUrvaka bhojana karAvyuM. teNe snehanI jema kapUra ane caMdanathI vilepana karAvyuM. 72. zeThe jAte tene paMcasugaMdhika tAMbUla ApyuM. sarva avasthAmAM bhogIonI AgaLa bhogo rahelA che. 73. potAnA gharanI jema zreSThInA ghare rahetA zreNikanA keTalAka divaso sukhapUrvaka pasAra thayA. 74. ekavAra zreSThIe bhAgyanA bhAjana zreNikane kahyuM : naLe jema damayaMtIne paraNI tema tuM naMdA putrIne paraNa. 7pa. niHskRtiomAM ziroratna zreNike Ama kahyuM he tAta! mArA kuLane jANyA vagara tame kevI rIte kanyAne Apo cho? 76 nirdhana paNa varanA kuLanI tapAsa karIne kanyA Ape che to yuktAyukta bhedane jANanArA tamArA jevA vaNiko emane ema kanyA kevI rIte Ape ? 77. tame vAtsalyavALA hote chate Ama 1. kRSNacitraka veliH vAMchitane ApanAra eka prakAranA kalpavRkSanI velaDI. 2. pUrNa dRSTiH lagnakuMDalImAM guru 5,7,8 mAM bhAvamAM hoya tyAre lagnane pUrNadaSTithI jue che. nutadezaH prazaMsita karAI che AMkho jeo vaDe evA gavAkSo hatA. arthAt gavAkSone joIne loko prazaMsA karatA hatA. 3. kakkola: eka jAtanuM phaLa jemAMthI sugaMdhi dravyo bane che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-1 peTanI paNa putrIne AMdhaLA kUvAmAM nAkhavAnuM zA mATe karo cho? 78. zreSThIe zreNikane kahyuM : jema munimAM jJAnAdiguNonI tapAsa karAya che tema varamAM kula, rUpa ane vibhUtinI tapAsa karAya che emAM koI saMzaya nathI. 79. jema phaLanA rUpathI phaLano rasa jaNAya che tema gAyanA dUdhanA phINa ane caMdranA kiraNa jevA nirmaLa guNothI tAruM kuLa jaNAI gayuM che. 80. ane A zarIranI kAMtithI tArI vibhUti paNa jaNAI gaI che kemake vRkSanuM lIlAchamapaNuM mULamAM sarasatA vinA hotuM nathI. 81. kAmadevane jitanAruM tAruM rUpa pratyakSa ja che AthI lakSmIne kezavanI jema tuM putrIne yogya che. 82. he kumAra ! tuM jagatano caMdra che, jyonjhA jevI nirmaLa AnI sAthe huM tAro saMbaMdha karuM chuM to pachI tArA taraphathI kevI rIte ThapakAne pAtra banuM? 83. ane bIjuM tArA AvavAnA pUrve rAtre svapnamAM koIka ratnAkara jevo potAnI kanyAne paraNato jovAyo che. 84. tethI devathI tane A apAI che. AthI pANigrahaNamAM jema agni sAkSI che tema huM ahIM sAkSI rUpe chuM. 85. dAkSiNya svabhAvanA kAraNe zreNike zreSThInuM vacana mAnya karyuM. vratabhaMganI jema uttama puruSone prArthanAbhaMga du:zakya che. 86. pachI zreSThIe kSaNathI vivAhanI taiyArI karAvI. mahApuruSo pAchaLathI bole che paNa kArya agAuthI thaI jAya che. arthAt mahApuruSo kArya batAve tenI pahelA kArya thaI jAya che. 87. te A pramANe| sarve bhAIo bhegAM thayA. bhojanamaMDapa ane bhojananI sAmagrI taiyAra karAI. utsAhane A karavuM keTalI vAra lAge? 88. pachI sapheda zAli cokhA, lIlAvarNanI dALa, navA ghIthI banelI rasoI tathA ghaTaka vagere vyaMjanothI (zAkathI), khaMDakhAdyAdi pakavAnothI, taLelA khAjA ane khAkharAthI dhUmila (varALamAM raMdhAyelA DhokaLA vagere) ane madhura ghoLa (dahIMno ghoLa) vagerethI sakala paNa loka bhojana karAvAyo. 89-90. tathA caMdana vagerethI lokanuM vilepana karAvavAmAM AvyuM ane satkAra karyo tevA prakAranA vyavasAyavALA zreSThIomAM te samasta vyavahAra ghaTe che. 91. pachI sugaMdhi pANIthI snAna karAvIne aMga lUchIne, caMdana vagerethI vilepana karIne, suMdara phulanI mALA paherAvIne dazI sahita navA be sapheda vastro paherAvIne, AbhUSaNothI zaNagArIne kalyANa jevI naMdAne paricArikAo kuladevInA gharamAM laI gaI. kuladevIne namIne naMdA AgaLa rahI. 92-94. vilepana, bhUSA, nepathyathI suzobhita zreNika paNa jANe jaMgama kalpavRkSa na hoya tema devIbhavanamAM Avyo. 95. naMdAne joIne AnaMdita thayela zaMgAra rasamAM DUbelA zreNike cittamAM A pramANe vicAryuMH 96. aho! AnA be lAla caraNo unnata kAMtithI kevA zobhe che? nakkIthI AnA vaDe jitAyelI lakSmIe jaLadurgano Azraya karyo che. 97. AnA mukhanI spardhAmAM potAne aparAdhI (hArI gayela) jANIne ArAdhanA mATe nakhanA bAnAthI AnA pagamAM paDyo che. 98. digyAtrArthe paDAva nAkhI rahelA kAmadevanA taMbUmAM amArA benA yogathI je cAra mahAtaMbha thavAnA che temAMthI eka saraLa jaMghAnuM yugala mArI be AMkhone harSa pamADanAruM thayuM che. 99-100. aho! AnA vizALa suDoLa be sAthaLa mArA manamAM rame che. AnA vaDe parAjita karAyelI kadalIo (keLa)vanamAM cAlI gaI che ema huM mAnuM chuM. 201. Ano goLa nitaMba pradeza vizALa komaLa ane suMdara che je kAmadevanA abhyAsa mATenI bhUmi che ema huM mAnuM chuM. 202. chAtI upara rahelA stananA bhArane vahana karavAthI ja jANe rekhAne dhAraNa karatuM AnuM peTa kRzatAne pAmyuM hatuM. 3. AlAna staMbhane ukheDIne sAMkaLane toDIne kAmadeva rUpI hAthI AnA zarIra rUpI nagaramAM vAraMvAra bhame che. kAraNa ke gaMbhIra nAbhinA bAnAthI hAthInA pravezanuM vivara dekhAya che nahIMtara romarAjInA bAnAthI lokhaMDanI zRMkhalA kevI rIte hota 4-5 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 10 mArI be AMkhonuM kAryaNa (maMtra-mugdha) karanAra AnA be stano puSTa ane bharAvadAra che AnAthI bhaya pAmela be kuMbho jANe hAthIne zaraNe na gayA hoya ema lAge che. 6. aho ! AnI saraLa AMgaLI rUpI pallavathI yukta be ramya bhujAo strIpuruSanA manovAMchita pUravA mATe jANe be kalpalatA hatI. 7. khAno rekhAthI yukta ane zaMkha samAna goLAkAra kaMTharUpI kaMdala nizcala mukharUpI kamaLanA nALanA vibhramane dhAraNa kare che. 8. AnA goLAkAra manohara mukhathI haMmezA parAbhava karAyela caMdra zUnyabhAvane pAmyo che ema huM mAnuM chuM. 9. AnA nIcenA hoThe bIjA lAlavarNavALA vidrumamaNino parAbhava karyo. cittamAM nahIM samAto mazIrAga zuM mukhadvArathI na nIkaLI gayo hoya ! evI te hatI. 10. koI vaDe ratinI bhrAntithI be macakuMdanI mALAthI pUjAyelI be sapheda paMktibhUta thayelI dAMtonI zreNI zobhI. 11. jema vivAda karatA be vAdIonI madhyamAM sabhyano samUha zobhato hoya tema AnI be AMkhanI vacce rahela saraLa nAsikA zobhI. 12. jema parAbhava pAmelAonI maitrI parAbhava pAmelanI sAthe nizcitapaNe thAya che tema AnI AMkho vaDe jitAyelo nIlakamaLa caMdranA zaraNe thayo. 13. kamaLone parAbhava karIne tamAlapatra jevI zyAma snigdha romarAjIthI zobhatI be bhrakuTi upara be vIra paTTo baMdhAyA. 14. AnA khabhA sudhI laTakatA suMdara AkAravALA be kAna yuvAnonA caMcaLa manane bAMdhavA mATe jANe be pAza taiyAra na karAyA hoya tevA lAgatA hatA. 15. AnI A bhAlasthaLa suMdara (bhAtIgara) zAlikA zobhe che. zuM kAmadeva vaDe karmapariNAmathI manuSya dezamAM pahoMcADAI che ? 16. A naMdA pagathI mAMDIne mukha sudhI lAvaNya rasathI bharAyelI che, nahIMtara A durvAMkuro kezapAzanA bAnAthI mAthA upara na hota. 17. jevI rIte gaurI suvarNanA aNuothI nirmANa karAyelI che tevI rIte A nirmANa karAyelI che ema huM mAnuM chuM athavA to zuM A hemakUTa parvata parathI lavAI che ? 18. A pramANe vicArato hato tyAre siddhAMtane bhaNatA sAdhunI pAdona pauruSI AvI jAya tema bajAranuM saMcAlana karanAro adhikArI jema vyApArI loka pAsethI kara le tema rAjaputre harSathI naMdAnA karane (hAthane) grahaNa karyo. 20. mAgazIrSa suda punamanA divase rohiNI ane caMdra merune pradakSiNA Ape tema zreNika ane naMdAe AvIne vedikAnA agnine pradakSiNA ApI. 21. zreSThIe agvAdinA dAnathI kara mokSa karAvyo. haMmezA udAra AtmAonI AvI pravRtti hoya che. 22. ghaNAM dravyanA vyayathI te beno hastameLApa prazaMsanIya thayo. ghaNAM kusuMbha puSpanA raMgathI vastra paNa raMgavALo thAya che. 23. zreNike vicAryuM ke pitA taraphathI thayela tiraskAra paNa mArA kalyANa mATe thayo. mAthA upara phoDalo thayo paNa be AMkhamAM ThaMDaka thaI. 24. pUjya puruSo taraphathI thayela tiraskAra paNa kalyANakArI che paNa nIcano satkAra paNa sAro nathI. ArogyathI prApta thatuM kuzapaNuM sAruM paNa vAne kAraNe thayeluM puSTapaNuM sAruM nathI. 25. prasenajite zreNikanA sarvavRttAMtane jANyo. bIjA sAmAnya loko potAnA cakSuthI jue che jyAre rAjAo bIjAnI AMkhothI (cara puruSo mAraphata) jue che. 26. AnaMdapUrvaka naMdAnI sAthe uttama bhogone bhogavatA teno doguMdaka devanI jema keTaloka kALa gayo. 27. jema kamalinImAM kalahaMsa Ave tema sukhapUrvaka sUtelI naMdAnI kukSimAM kayAreka koIka puNyazALI jIva avataryo. 28. cAreya dizAmAM samartha madonmatta hAthIone jItIne yazaHpiMDane prApta karIne cAra dAMtane dhAraNa karato na hoya ! sUkSma AMkhavALo jANe garbhanuM sUkSmadarzitva na jaNAvato hoya ! nizcitathI lokane abhayadAna ApavA sUMDha UMcI na karI hoya ! satata cAlatA kAnarUpI be paMkhAthI AgaLa thanArA naMdAnA bhAvI banAvane pragaTa na karato hoya ! zoMDiryAdi guNonI jema zarIrathI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-1 11 sapheda varNavALo, baMdIonI jema mukhara avAja karatA bhamarAone jANe dAna na Apato hoya ! AvA airAvaNa jevA uttama hAthIne prabhAtanA svapnamAM zayyAmAM sUtelI naMdAe mukhamAM pravezato joyo. 33. jAgIne jaladIthI palaMga parathI UThIne jANe jaMgama rAjyalakSmI na hoya tema AnaMdita thayelI naMdA patinI pAse gaI. 34. AMbAnI maMjarInA bhakSaNathI vikasita thayela kaMThavALI koyalanI jema madhura bhASiNI naMdAe kRSNanI AgaLa rukmiNInI jema patinI AgaLa hAthInA svapnano vRttAMta jaNAvyo. 35. ane puchyuM : he prANavallabha ! variSTha zakunanI jema mane A svapnanuM zuM phaLa maLaze ? 36. zruta sAmrAjyanA lAbhanI jema atula harSane dhAraNa karatA zreNike potAnI buddhithI svapnanuM phaLa kahyuM. 37. sarva lakSaNathI saMpUrNa, vividha prakAranI buddhimAM bRhaspati samAna rukmiNInA pradhumnanI jema tAre putra thaze. 38. deva-gurunA prasAdathI tathA tamArA puNyathI A vastu mane thAo ema naMdAe gurunI zikSAnI jema zreNikanA vacanane vadhAvI lIdhuM. 39. jema nirdhana puruSa devatAe Apela ciMtAmaNine gAMThamAM bAMdhe tema harSita thayelI naMdAe zakuna graMthine bAMdhI. 40. cAritranuM pAlana karatI sAdhvInI jema naMdAe ati snigdha nahIM, ati rUkSa nahi, ati garama nahIM, ati ThaMDA nahi, ati kaDavA nahIM, ati mIThAvALA nahIM, ati tIkhA nahIM, ati mIThA vinAnA nahIM, kAcA nahi, ati tUrA nahIM, ati khATA nahIM, ati madhura nahIM, evA dezakALa ane uMmarane anurUpa garbhanuM poSaNa kare tevA nirdoSa pramANasara pathya AhArothI garbhanuM pAlana karyu. 41-43. A bAju te samaye prasenajita rAjA abhavyanI jema mahAvaidyone asAdhya evA rogathI pIDAyo. 44. asAdhya AMtakane jANIne prasenajita rAjAe jANe sAkSAt kSAtradharma na hoya evA zreNikane bolAvavA UMTa savArone mokalyA. 45. mauna rahevAnA svabhAvavALI, mana jevA vegavALI, pILAvarNavALI, kRza mukhavALI, ghugharamALAthI yukta, TUMkA kAnavALI, muguTathI sahita, DokamAM laTakatI maNimALAthI sahita, pagamAM raNakAra karatI jhAMjharavALI evI UMTaDIo para ArUDha thaIne UMTa savAro jaladIthI benAtaTa nagare AvyA. 46-47. gauravarNA, laTakatA kAna ane puSTa skaMdhane dhAraNa karatA, vALamAM (mAthAmAM) laTakatI veNIvALA, hAthamAM cItarelI kAMbikAvALA, kamaLapatra jevI vizALa AMkhovALA sadA rAjAnA vizvAsu puruSone zreNike dUrathI joyA ane harSa pAmyo. 48-49. ghaNAM kALa pachI potAnA dezanA bIjA mANaso maLe to mahAna harSa thAya che to potAnA puruSo maLe to vizeSa harSa thAya emA zuM navAI che ! 50. teo paNa kumArane namyA. zreNike teonI pITha upara hAtha mUkayo aucitya AcaraNamAM sajjano kayAreya muMjhAtA nathI. arthAt aucityane kayAreya cUkatA nathI. para. vizvapAlaka pitAne svarga jevuM kalyANa che ne? putra vAtsalyane dhAraNa karatI mAtAne sAru che ne ? mamatALu sarva bhAIone kuzaLa che ne ? rAjyakAryane karatA pradhAno haMmezA AnaMdamAM che ne ? bRhaspati jevI pratibhA dharAvatA amAtyone sAruM che ne ? guNothI bhavya sakaLa paNa parivAramAM kuzaLa varte che ne ? pUjyo vaDe satata lAlana karAyela nagaralokamAM kuzaLa varte che ne ? tAtathI pAlana karAyela sarva maMDalamAM kuzala varte che ne ? guru (vaDIla) uparanI bhaktine kAraNe zreNike A pramANe samAcAra puchyA. athavA vaDIla vaDe tiraskAra karAyela bhakta te bhakta ja rahe che. svayaM bhadra hoya to sarvapaNa loka bhadra bane che. para-57. teoe kahyuM : vijayI devanA prabhAvathI sarvatra kuzaLa varte che. sUryano udaya thaye chate aMdhakAra kayAMthI hoya ? 58. paraMtu tamane amAre eka vinaMtI jaNAvavAnI che ke eTaluM bole chate jema vidyutano kaDAko thAya Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 12 ane mana kaMpe tema bRhaspati jevA buddhimAna zreNikanuM mana kaMpyuM. 59. teoe ekAMtamAM kumArane kahyuM : rAjAnuM svAsthya sAruM nathI vaidhanI jema ame tamane bolAvavA AvyA chIe. 60. kAna mATe viSa samAna teonuM vacana sAMbhaLIne zreNika bahu kheda pAmyo. khAMDano gAMgaDo cAvatA vacce paththarAno TUkaDo AvI gayo. 61. aho ! maMdabhAgya mArA pitAnI sevA karyA vinAnA divaso avakezI vRkSanI jema niSphaLa gayA. 62. sAmagrI paNa maLavA chatAM jema bhAre karmI jIva gurunI sevAthI vaMcita rahe tema huM pitAnI sevAthI vaMcita rahyo. 6 3. athavA to pitAnA caraNanuM satata dhyAna karavA mAre vaMcanA nathI kAraNa ke sarvatra mana pramANa che. 64. tethI have ciMtAthI saryuM. hamaNAM huM pitAnA Adezane karuM. pIDita avasthAmAM mAre lAMbu cauDuM vicAravuM ucita nathI. 65. pitA bahu duHkha pAmyA pachI huM jaIza to mArI zI kiMmata raheze ? gADuM UMdhuM vaLI gayA pachI gADAvALo zuM karI zake ? 66. pitA jevA zreSThI pAsethI rajA meLavIne haMsa haMsalI pAse jAya tema zreNika naMdA pAse gayo. 67. buddhimAna zreNike kahyuM : he sadharmacAriNI priyA ! Aje mane pitAe bolAvyo che tethI huM jaIza. 68. potAnA AtmAnI jema zIlanA rakSaNamAM prayatna karavo jethI bIjanA caMdranI jema sarvane vaMdanIya bane. 69. kahyuM che ke zIla kuLanI unnati karanAruM che. zIla parama bhUSaNa che, zIla vipattino nAzaka che, zIla kalyANanuM kAraNa che. 70. athavA vadhAre kahevAthI zuM ? vikalpa vinA baMne kuLa nirmaLa thAya te rIte tAre jIvana jIvavuM. 71. tuM potAnA AtmAmAM guNano advaitabhAva sthApana karanArI che. tethI tane zIla pALavAno upadeza Apavo te caMdrane ujvaLa karavA barAbara che. 72. zreNike amRta jevA komaLa vacanothI tene A pramANe zikhAmaNa ApI. jo bIjAo upara paNa komaLatA rAkhavAnI che to strIo para rAkhavAmAM zuM kahevAnuM hoya ? 73. pAnDuravvuDayA gopAttA vayaM rAnAde pure / putyakSarAkhi sanmantravInavani cArpayat / ame rAjagRha nagaramAM dhavalagRhanA gopAlo chIe arthAt ame rAjagRhanA rAjA chIe e pramANe sajyaMtranA bIjAkSaro jevA akSaro ApyA. 74. have naMdAe paNa kahyuM : he priya ! tame padhAro, vipattirUpI dahIMnA valoNA mATe ravaiyA samAna tamArI yAtrAo maMgaLa bane. 75. zubha bhavitavyatA jevI UMTaLI upara ArUDha thaIne sAkSAt jANe puNyonA puMja jevA UMTasavAronI sAthe zreNike rAjagRha tarapha prayANa karyuM. 76. saMsArI jIvanI jema akhaMDa prayANothI jatA teNe jyAM bhojana karyuM tyAM paNa mukAma na ja karyo. 77. strIo jema lAjathI (sekelA dhAnyathI) vadhAve tema vRkSonI hAramALAe rastAmAM jatA kumAranA mastaka upara rAjA bananArA zreNikane pAkA rasavALA phaLonA DhagalAnuM bheTaNuM karyu. 79. 'tane rAjyanI prApti thaze mATe jaladIthI jA' ema vRkSoe maMda pavanathI pharakatA sUryanA lAla kiraNo jevA pallavothI tenuM abhivAdana karyuM. 80. pracaMDa pavanathI uchaLIne namelA vRkSothI jANe khuza thayelI hAramALAoe kAmadeva jevA kumArane namaskAra karyA. 81. e pramANe teno upacAra karyo, A rAjAnI bhUmimAM ame vasIe chIe ema jANIne kara bharanArA loko harSa pAme che ema ame mAnIe chIe. 82. jyAre zreNika nagaramAM praveza karI rahyo hato tyAre mora--noLiyo--kUtaro - cAsa-popaTa khaMjana jamaNI bAju rahyA. 83. jANe zreSTha rAjya lakSmInA mukha hoya tema kuMbha-chatra-azva ane vAjiMtro tathA UMcI sUMDhavALo garjanA karato hAthI vagere sanmukha thaI rahyA. 84. ema uttama maMgaLa sUcaka zakunothI sahita zreNike jema bhavya jIva jinazAsanamAM praveza kare tema pitAnA gharamAM pravezyo. 85. jema vimala (apramatta) sAdhu sAtamA guNasthAna upara ArUDha thAya tema te kramathI sAtamA mALa upara ArUDha thayo. 86. jema kumuda (caMdra vikAsI kamaLa) caMdrane jue tema zreNike rAjAne dUrathI joyA tethI pUrve nahIM Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 sarga-1 anubhavelA AnaMdapUrane anubhavyo. 87. rAhugrasta sUryanA kiraNone joIne loka kheda pAme tema rAjAne pIDita jANIne najIkamAM pahoMcela zreNika viSAda pAmyo. 88. jema ziSya gurunA be caraNamAM paDe tema harSa ane viSAda bethI ekI sAthe lAgaNIzIla thayela zreNika rAjAnA pagamAM paDyo. 89 jANe dazamA daravAjA mAraphata bhujabaLanuM saMkramaNa na karato hoya tema rAjAe harSathI kumAranA mAthA upara hAtha mUkyo. 90. dharmakArya karavAmAM jIva jema utAvaLa kare tema ahIM AvavAmAM te utAvaLa karI te ghaNuM sAruM thayuM kAraNa ke tAruM darzana thayuM arthAtu jo utAvaLathI na Avyo hota to darzana thayA vinA mArA prANa cAlyA jAta. 91. jema paheregIra jAgato hoya ane prajAnA bhAgya jAgatA rahe tema he vatsa! tAruM ahIM Agamana thayuM tethI vatsala bhAIonuM bhAgya jAge che. 92. he putra! tuM mAro putra che ema khAtrI thAya che kema ke jema suziSya guru upara bhaktine choDe tema parAbhava pAmavA chatAM mAro tiraskAra na karyo. 93.jo ke putronA vakhANa na karavA joIe to paNa ame tArI prazaMsA karIe chIe. kema ke tArI avajJA kare chate paNa te maNinI jema AjJAne mAthe caDAvI. 94. Ama kahIne rAjA virAma pAme chate garjArava karatA vAdaLane joIne mora Tahuko kare tema zreNike gagavANIthI kahyuM : 95. he tAta ! mArI namratA kevI ! athavA mArI bhakti kevI ! avajJA jANIne svabuddhithI huM kSaNathI dezAMtara gayo. 96. zaktimAM jema rajAno Aropa karAya che tema mArA upara guNano Aropa karAyo che. temAM guruno (pitAno) pakSapAta mukhya kAraNa che. 97. jyAM svAmInI pavitra daSTio paDe che tyAM guNo pragaTe che te satya thayuM. kAraNa ke mane svayaM anubhava thayo. 98. Ama garva vagara vArtAlApa karIne zreNika mauna rahyo kema ke pUjyonI AgaLa bahu bhASaNa karavuM zobhe nahIM, 99. pharI rAjAe kahyuM : he vatsa! tuM pitAnA rAjyane saMbhALa, karmanI jema rogothI pIDita thayela huM paralokanI sAdhanA karIza. 300. kumAre paNa kahyuM H he tAta ! ciraMjIvI tamArA be caraNonI huM padAtinI jema satata sevA karIza. 301. pUjya yAvacaMdra divAkara (jyAM sudhI sUrya ane caMdra rahe tyAM sudhI) sAmrAjya kare jema agnithI maNino mela nAza pAme che tema dharmathI tamAro vyAdhi nAza pAmaze. 2. rAjAe paNa kahyuM che kulamaMdiranA dIpaka! jema sarva avasthAmAM kalpavRkSa sevavA yogya che tema pAtrane rAjya soMpIne huM dharmanuM sevana karIza. have pachI tuM kAMI bolIza to mArA sogana che. 3-4 pachI sUri jema ziSyane AcArya padavI apAvavA taiyArI karAve tema rAjAe kumAranA rAjyAbhiSekanI taiyArI karAvI. 5. pachI pitA vaDe suvarNa siMhAsana upara ArUDha karAyela suvarNavarNa zreNika jANe bIjo meru parvata hoya tema zobhyo. 6. rAjA pUrva dizAmAM ane bIjA sAmaMto bIjI traNa dizAmAM rahyA. sarve hAthamAM suvarNanA jaLakalazo laIne gajadaMtanI jema zobhyA. 7. vAdaLo jema parvatanA zikharane navaDAve tema kumArane snAna karAvyuM. rAjAe caMdanathI bharelA cAMdInA kacoLA maMgAvyA. 8. A pramANe te haMmezA vRddhine pAma ema jANe sUcana na karatuM hoya evuM tilaka rAjAe zreNikanA kapALa upara karyuM. 9. guru jema navA nAnA AcAryane vaMdana kare tema rAjA zreNikane namyo. kemake saMto saddarzita nyAyane prakAzavAmAM sadA udyata hoya che. 10. sAmaMto ane pachI loko sAdhunI jema tene namyA. moTAoe AcarelA mArga upara bIjAone prayANa karavuM duSkara nathI. 11. jema nirbaLa zatruo upara bANono varasAda varasAvavAmAM Ave tema kulamahattarAoe tenA mAthA upara dahIM-durvA ane akSatano varasAda varasAvyo. 12. pachI sUrinI jema kRtakRtya prasenajita rAjAe nUtana rAjAne rAjayogya zikSA ApavAne zarUAta Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 14 karI. 13. cirakALa rAjya karavAnA Icchake mahAsAmaMta-sAmaMta-rAjaputra-padAtio vagerene potAnI jema jovA. 14. kAraNa ke vADa vinA vRkSonI jema AonA vinA rAjyanuM saMcAlana, bIjuM kArya ane zarIranI rakSA paNa thatI nathI. 15. sarve paNa maMtrImukha, adhikArIo prasanna rAkhavA jethI udAsInanI jema kayAreya kAryanI upekSA na kare. 16. he rAjan ! tAre saMtAnanI jema prajAnuM pAlana karavuM jethI teo kyAreya paNa tArA pUrvajonuM smaraNa na kare. 17. kemake dahIM vagara kayAreya mAkhaNanI prApti thatI nathI. jeo prajAnuM pAlana kare che teonA koThAra ane bhaMDAro bharelA rahe che. 18. jIvitavya mATe zeSa aMgo karatA mAthAnuM vizeSathI rakSaNa karAya che tema dharmanI siddhi mATe satata tapasvIonuM rakSaNa karavuM. 19. he rAjan pRthvInuM evI rIte pAlana kara jethI vRkSomAM kalpavRkSanI jema tuM nyAyazAliomAM ziromaNi bane. 20. jema cAtaka varasAdanA pANIne jhIle tema zreNika rAjAe pitAnA apAtA Adezone aMjalipUrvaka grahaNa karyA. 21. pachI rAjAe sAmatAdi parivArane zikSA ApI kema ke ubhayapakSane zikSA apAya te ja zikSA kahevAya che. 22. ATalA divaso sudhI meM putranI jema tamAruM pAlana karyuM che. puSpanA DiTiyAthI paNa haNyA nathI. 23. jema nakSatrono svAmI caMdra che tema kuvalAyAnda, tamobhedI ane kaLAnidhi A tamAro svAmI thayo che. (A traNeya vizeSaNo caMdra temaja zreNika baMnemAM ghaTI jAya che.) 24. jema tame pUrve mArI AgaLa jevuM vartana karyuM che tema enI AgaLa vartajo. tamArA aparAdho gaNyA nathI. 25. AnA zAsananuM tamAre ullaMghana na karavuM kemake sUrya jema aMdhakArane sahana na kare tema A pracaMDalAsanI tamArA doSone sahana karaze nahIM. 26. AthI tamAre vinayI banIne Ane devatAnI jema ArAdhavo, AnI kAryane sAdhanArI AjJAne zeSanI jema mastaka upara caDAvavI. 27. pradhAnamaMDaLe potAnuM bhAvi kalyANakArI banAve tevI rAjAnI zikSAne sArI rIte grahaNa karI. koNa evo che je mukhamAM pravezatA amRtane hAthathI aTakAve ? 28. brAhmaNoe maMtroccAra karyo. baMdioe jayamaMgala karyo, vAjiMtro vAgyA, strIvarge nRtya karyuM. ra9. nagaranA lokoe madayukta hAthIo, vividha prakAranA jAtivaMta ghoDA, skurAyamAna tejasvI ratno, suvarNa, ujvaLa motIno samUha, hAra, kaMDala, keyUra, DokanI nIce laTakatA hAra, vividha prakAranA zastro, vastro patra puSpa ane phaLo akSata ane akSata pAtronA bhaTaNAM dharyA. kemake putronA mahotsavamAM saMpattinI prApti thavI sulabha che. 30-32 zreNikanA mahotsavamAM baMdione choDI mUkavAmAM AvyA te AzcaryakArI nathI Azcarya to te che ke A karmarUpI jelamAMthI jIvone choDAvaze. 33. ghare ghare ane dukAne dukAne toraNo ane rezamI vastronI dhvaja pharakAvavAmAM AvI. zerIe zerIe bhajavAtA nATakothI nagara svargapurI jevuM thayuM. 34. paraloka ane AlokanA pAponI niMdA karatA, sukRtanI anumodanA karatA prasenajita rAjAe cAranA zaraNAM svIkAryA. 35. vartamAna tIrthanA svAmI pArtha jinezvarane namaskAra karato rAjA devalokamAM gayo. kema ke samyagdaSTi AtmA devalokamAM ja jAya che. 36. saru jema uttama ziSyone zikSA grahaNa karAve tema zreNika rAjA kayAreka gaMdhahastIone zikSA grahaNa karAvato hato. 37. kyAreka vikramukhavALA, vizALa chAtIvALA, puSTa zarIravALA, snigdha romavALA, sUkSma kAnavALA, unnata skaMdhavALA ghoDAone vahana karAvato hato. 38. kayAreka vidvAnonI sAthe goSTi karato hato. kyAreka dharmanI ArAdhanA karato hato, kayAreka uttama strIonI sAthe vividha bhogo bhogavato hato. 39. avasare avasare rAjA sApa jevA zatruone sAma-dAma-daMDa ane bhedanA pradAnathI vaza karato Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 sarga-1 hato. 40. ema samayAnusAra dharma-artha-kAmane sevatA rAjAe zeSanAganI jema pRthvIne vidhipUrvaka dhAraNa karI. 41. jevI rIte meghamAlAnI aMdara rahelI caMdranI kAMtio pragaTa thAya tema naMdAnA garbhanA cihno pragaTa thayA. 42. sakala paNa zarIranA aMgo DhIlA thayA. mahApuruSanA saMparkamAM koNa garvane choDato nathI? 43. tyAre naMdAnA mukha ane locana sapheda thayA. zuM zaradaRtunA AgamanamAM vAdaLo abarakha jevA sapheda nathI thatA? arthAt thAya che. 44. hajupaNa ame amArI aMdara rahela sArabhUta dUdhathI A puruSaratnanA garbha upara upakAra karyo nathI ema ati viSAdathI aMtaramAM nahIM samAtI kAlimAne stanamaMDale stananA mukha upara dhAraNa karI ane bAkI sarvatra phikAzane dhAraNa karI. 45-46. jitavAnI IcchAvALo uttama rAjA jema vikAra rahitatAne pAme tema AnuM udara valibhaMga karIne vRddhine pAmyuM. 47. tenI svAbhAvika gati je maMda hatI te vadhAre maMda thaI. moTA paNa puruSa vaDe samAkrAnta thayela udara vadhe che te Azcarya che. 48. A bALaka kArya karavAmAM samartha thaze tethI zuM naMdAne ALasa thaI? AnuM jamaNuM paDakhuM bhAre thayuM tethI AnI kukSimAM puruSano jIva che ema sUcita thayuM. 49. uSNagarbhamAM bALaka duHkhI thaze ema samajIne bALakanA sukha mATe naMdAe zItavAyu grahaNa karavA ghaNAM bagAsA khAdhA. 50. tyAre naMdAnI lajjA vizeSathI vadhI athavA guNavAnanI saMnidhi hote chate guNonuM vadhavuM ucita che. 51. maNinA saMyogathI jema vaTInI zobhA vadhe tema patranA saMyogathI naMdAnuM saubhAgya ghaNuM vadhyuM. para. A rIte vidhipUrvaka suguNothI nirmaLa garbhanI ghaNI saMbhALa rAkhatI naMdAne trIje mAse dohalo thayo. pa3. te A pramANe- huM hAthI upara ArUDha thayelI houM, mArA mastaka upara chatra dhAraNa karAtuM hoya, nagaramAM sarvatra amAri ghoSaNAne sAMbhaLatI hou ane kalpavRkSanI Toca upara rahela kalpavelaDInI jema dIna-anAtha lokonA manorathone pUruM. 54-55. hRdayathI harSa pAmelI naMdAe zreSThIne dohalo kahyo. na kahevA jevI vAta paNa guru samakSa rajU karavI joIe to AvA prakAranA dohalAnuM guru AgaLa prakAzavAmAM to zuM kahevuM? arthAt sutarAy kahevuM joIe. 56. A sAMbhaLIne zreSThI harSa pAmyo. kharekhara! AnA garbhamAM uttama jIva che. peTamAM jevuM bhojana hoya tevo oDakAra Ave. pa7. tethI jaladIthI putrInA manorathone pUruM kAraNa ke dohalo pUro na thayo hoya to vRkSo paNa phaLa ApatA nathI. 58. ratnono thALa laIne zreSThI rAjakULamAM gayo. prayojana vinA paNa rAjAne khAlI hAthe na maLavuM joIe to prayojana hoya tyAre to zuM vAta karavI? pa9, tethI bheTachuM dharIne rAjAne namIne aMjali joDI vinaMti karavAmAM catura zreSThIe rAjAne jaNAvyuMH 60. he deva! rANInI jema garbhanA prabhAvathI mArI putrIne hAthI upara ArohaNa karavuM, chatranuM dharavuM vagere dohalo thayo che. 61. tamArA prasAdathI mane aizvarya utpanna thayuM che chatAM paNa durgatanI jema amAre vaNikone dohalo pUro karavAnuM sAmarthya kyAMthI hoya? da2. tethI te svAmin! hastI vagere sAmagrI ApIne sevaka upara kRpA karo kAraNa ke loka zaraNa svIkAre chate svAmI vAtsalyavALA hoya che. 63. pachI rAjAe bheTaNAmAMthI zeSa mAtrane grahaNa karI. kIrtirUpI strIomAM lubdha thayelA rAjAonI niHspRhatA priyA che. 64. khuza thayelA rAjAe zreSThIne kahyuM : he uttama vaNikomAM ziromaNi ! dhananI jema tArAthI mAre bIjuM kaMI potAnuM nathI. arthAt je mAruM che te sAruM che. 65. je tamone upayogI thAya te amAruM kRtakRtya che. je samasta motIono samUha che te bhUSaNa che. 66. athavA to ahIM sarva je che te tamAruM ja che. IcchA mujaba upayoga karo. talavAranI jema ame phakta rakSaka chIe. 67. pachI zreSThIe kahyuM che Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 abhayakumAra caritra svAmInuM! A pramANe ja che emAM saMzaya nathI. zuM kalpavRkSa kayAreya potA mATe phaLe che? 68. tamArA prasAdathI mAruM manorAjya pUrNa thayuM che. zuM koI ratnAkarano sevaka maNi prApta karyA vagara rahe kharo? 69. rAjAe potAnA hAthe zreSThIne tAMbUlanuM dAna karyuM. gauravathI je apAya che te kharekhara dAna gaNAya che. 90. - have rAjAe potAnA adhikArIone A pramANe Adeza karyo ke tame mahA AdarathI zeThanI sAthe rahIne zobhA vadhAro. 71. tamArI mahAkRpA thaI ema pharI rAjAne namIne jANe rAjAnuM pratibiMba na hoya evA te adhikArIonI sAthe zreSThI ghare Avyo. 72. pachI teoe kSaNathI chatra hAthI vagerene taiyAra karyA, eka to sonuM hatuM ja ane temAM sugaMdha bhaLe to koNa grahaNa na kare? 73. hAthI upara ArUDha thayelI naMdA bALapaNamAM krIDA karavAnA avasare bhAIonI sAthe airAvata hAthInI skaMdha upara ArUDha thayelI lakSmInI jema zobhI. 70. hAthI upara beThelI naMdA uparanuM chatra zobhI uThayuM tethI amane lAge che ke bhAInI brAntithI caMdra maLavA mATe Avyo che. 75. naMdA upara vIMjhAtI be cAmaro zobhI tethI ame mAnIe chIe ke chatra ane caMdranA kiraNono samUha che. 76. parvata upara rahela suvarNa kamalinInI upara sapheda vAdaLamAMthI nIce paDatA ane UMce caDatA haMsanA yugala jevuM kamaLa hota to to sapheda chatrathI yukta hAthI upara beThelI naMdAnA uchaLatA cAmarathI vIMjhAtA makhanI sAthe upamA ApI zakata paNa tevuM na hatuM tethI ame upamA ApI zakayA nahIM. arthAt naMdAnuM mukha ati suMdara hatuM. 27-28 suMdara nepathyane dhAraNa karatI, sarva alaMkArothI bhUSita, viratinI jema jIvone abhaya ApatI. jANe bIjI ciMtAmaNi na hoya tema anAtha-dIna- paMga-aMdhavyAdhithI pIDitonA manovAMchitane pUratI, traNa raste cAra raste vagere sthAnomAM bhamatI naMdAe meghamAlAnI jema dAnathI lokone saMtoSyA. 79-81. A pramANe zreSThIe putrInA manoratho pUrA karyA. jamaNo hAtha jo udAra bane to kayuM karyuM kArya siddha na thAya? 82. jema pRthvI bhaMDArane dhAraNa kare tema gUDhagarbhA, AnaMdita paripUrNa dohalAvALI naMdAe durvaha garbhane dhAraNa karyo. 83. potAnA AtmAnI jema sukhe sukhe garbhanuM pAlana karatI naMdAnA navamAsa ane sADA sAta divasa pasAra thayA. 84. sarva dizA nirmaLa thaye chate tathA zubha pavana vAto hato tyAre, pRthvImaMDaLa dhAnya saMpattithI bharapUra banyuM hatuM tyAre, paramocca ane ucca sthAnamAM graho hatA tyAre, kendra vagere sthAnomAM zubha graho rahelA hatA tyAre baMne gotrane anukULa dehabhAvamAM (lagnamAM) rahelA guruvALuM lagna vartI rahyuM hatuM tyAre pUrvadizA jema sUryane janma Ape tema naMdAe prasaratI kAMtivALA putrane atizaya sukhapUrvaka janma Apyo. 85-87. ati doDadhAmathI sarakI jatI nADIne DAbA hAthathI pakaDI rAkhatI, jamaNA hAthathI paDatA utarIya vastrane mAthA upara letI, krIDArathinA be baLadanI jema UMcA zvAsane letI, nitaMba biMba ane be stananA bhArathI lathaDiyA khAtI priyaMkarI dAsI jaladIthI zreSThI pAse gaI. athavA potAne lAbha thato joIne koNa utAvaLa na kare? 88-90. zreSThInI pAse jaIne vadhAmaNI ApI ke he tAta! tamArI putrI naMdAe hamaNAM devakumAra jevA putrane janma Apyo che. 91. zreSThIe dAsIne zarIra upara paherela vIMTI vagere ane suvarNajIbhanuM dAna karyuM. manovAMchita samAcAra ApanArane udAra puruSo zuM nathI ApatA? 92. bhadrazreSThie tene harSathI dAsI bhAvamAMthI mukta karI. puNyazALI puruSono janma konA kalyANa mATe nathI thato? 93. A uttama bALaka nakkIthI dharmadhurAne vahana karaze tathA duHkarmorUpI dhAnyone khAMDaze evuM (1) sodaraH hAthI vagere cauda ratno samudramAM utpanna thAya che evI lokavAyakA che. lakSmI paNa samadranI putrI che. tethI hAthI vagere tenA bhAIo thayA. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 sarga-1 sUcavanAra khaDIthI citarAyela dhUpa ane muzala sUtikAgharanA daravAjAnI upara DAbI ane jamaNI bAju zobhyA. 94-95. bhAIonA ghare vividha prakAranI toraNa mALAo baMdhAya che. suMdara veSanI racanA karAya che. vAjiMtrono samUha vagaDAvAya che. 96. sadhavA strIo nRtya kare che. gAyikAo gIta gAya che, akSata pAtro Ave che. guDa ane ghI apAya che. 97. rUpavatI yuvatio bhramara ane mukhone zaNagAre che. rAganI mUrti evA kukamanA stabako kapALa upara AlekhAya che. 98. paTTakathI yukta, mAMgalika rezamI vastrane dhAraNa karato ApradaLothI yukta caMdra potAnA bhAI kalpavRkSanA sagA putronI sAthe bRhaspatine jItI lenAra bALakanI pAse Adarza (arIsA)nA bAnAthI vidyA bhaNavA Avyo. 399-400. jagatamAM ghara karI gayela mAMdya (jaDatA)ne mULamAMthI ukheDI nAkhavA UMcA karela vaMzadaMDane moTA ziSyanA hAthamAM ApIne, putra ane mAtAno jayajayakAra bolAvavA ziSyothI vIMTaLAyela upAdhyAya bALaka pAse jANe buddhi meLavavA na AvyA hoya tevA lAgyA. 401-402. jANe kumArane bhaNavA mATe agAuthI sthAnamAM vyavasthA karavAnA bAnArUpa na hoya tema zreSThIe vastra-tAMbUlanA dAnathI upAdhyAyanI pUjA karI. 3. chAtronuM mAthuM dhoIne guDano piMDa apAya che. tenAthI evo saMketa jaNAto hato ke AnI (abhayanI) sAthe bhaNatA tame sneha ane mIThAzathI vartana karajo. 4. dauhitra (putrInA putra)nA janmamAM zreSThIe vadhupanaka karAvyuM. vRddhapaNAmAM paNa zeThane vardApanaka thayuM e Azcarya che. 5. A bALakane saumya ane dIpta joIne caMdra ane sUryane garva na thAya e hetuthI trIje divase caMdra-sUryanA darzana karAvavAmAM AvyA. arthAt A bALaka caMdra karatA saumya che. ane sUrya karatA dIpta che. 6. chaThThA divase tenA svajanoe dharmajAgarikA karI. AnAthI te bALaka sadA jAgato raheze emAM kAMI Azcarya nathI. arthAt potAnA AtmahitamAM sadA jAgarUka raheze. 7. pharI dazame divase svajanoe sUtakanuM zodhana karyuM kema ke vicakSaNo kyAreya lokadharmasthitinuM ullaMghana karatA nathI. 8. bAramA divase potAnA sarvasvajanone bhegAM karIne, vividha uttama bhojyothI gaurava sahita bhojana karAvIne guru jema navA ziSyanuM sakaLa saMgha samakSa nAma pADe tema zreSThIe sarvanI samakSa dauhitranuM nAma pADyuM. 9-10. A garbhamAM hato tyAre mAtAnuM mana abhaya ApavAnA bhAvavALuM thayuM tethI AnuM guNa niSpanna abhayakumAra e pramANe nAma thAo. 11. ghare ghare kaMsAranI lhANI karI athavA mIThuM moTuM karAvyA vinA koNa enuM nAma jANe? 12. pAMca dhAva mAtAthI pAlana karAto bALaka jema samitithI zuddha cAritranI vRddhi thAya tema vadhyo. 13. jema jAtiratna, ratnanI satyaparIkSaNa karanArAonA eka hAthamAMthI bIjA hAthamAM jAya tema bhAIonA eka hAthamAMthI bIjAnA hAthamAM gayo. 14. jANe zarIramAM rahelA macakuMda jevA ujjavaLa guNone grahaNa karavAnI IcchAvALA na hoya tema lokoe A subhaganA dareka aMganuM cuMbana karyuM. 15. jema zukalapakSamAM caMdra vadhe tema zarIra ane kAMtithI vadhato zreNikano putra pAMca varSano thayo. 16. suda pAMcama, guruvAra ane puSya nakSatrano uttama yoga hato tyAre mAtAmahe ene lekhazALAmAM bhaNavA mokalyo. 17. te A pramANe vrata grahaNa karavAnA manavALA mumukSune sAdhutAno veza paherAvAya tema abhyAsa karAvavAnI IcchAvALA svajanoe kumArane zvetavastro paherAvyA. 18. vibhUSA mATe enA chatrAkAra mastaka upara puSpono mukuTa bAMdhyo kAraNa puSponuM sthAna UMcu hoya che. 19. AnA hRdayamAM rahelI autpattikI vagere buddhione pUjavA mATe jANe gaLAmAM sapheda puSponI mALA paherAvavAmAM AvI. 20. vizvanA paNa bhUSaNa abhayane bhUSaNothI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 18 suzobhita karyo kema ke maNio sonAnI vIMTImAM jaDavAmAM Ave che. 21. tyAra pachI tene jAtivaMta azva upara besADyo. 22. AnI upara suMdara morapIMchanuM chatra dharavAmAM AvyuM tethI huM mAnuM chuM ke kiraNothI Ane sparza karatA sUryane dUSaNa na lAge. 23. bAra paNa prakAranA vAjiMtro vAge chate suMdara gIto gavAya che. bALako bhegAM thAya che, jema prajJA vizAlA bhavya puruSane zrI jinAgama pAse laI jAya tema zreSThI zreNika naMdanane upAdhyAyanA ghare laI gayo. 24-25 naivedha sahitanI bhaktithI sarasvatI devInI pUjA karIne ANe namaskAra karyo kemake tenA prasAdathI ja zruta sAgara pAra pamAya che. 26. abhaya upAdhyAyane pUjIne, namIne AgaLa beTho kema ke eka pada bhaNavuM hoya to A pUjavA yogya che to pachI zAstra bhaNavA mATe zuM vAta karavI ? 27. gurue svayaM tene mULAkSaranI vAcanA ApI kemake guruno kamaLa jevo komaLa hAtha prathama kalpavRkSa jevuM AcaraNa kare che. 28. upAdhyAye chAtrone lakSyathI pUrNa khaDiyA vagere bhAjanone ApyA kema ke sarvapaNa potAnA sthAnane Icche che. 29. A pramANe lekhazALAnI vidhi pUrNa thaI tyAre zreNika putra abhaya jema zayyAmAMthI uThIne bALaka mAtA pAse jAya tema zALAmAM gayo. 30. vinayI, rasika, prAjJa abhaya koInA kahyA vinA jAte bhaNyo. kalApa karavAmAM mora koInA upadezanI apekSA rAkhatuM nathI. 31. pachI teNe ekasarakhA, uThAvadAra, goLa, cokhkhA suMdara akSarothI pATImAM hastalekhana karyuM. 32. rajAnA divasomAM abhaye kayAreka puSponA gucchAthI, kayAreka daDAthI kayAreka pAzAthI, kayAreka pITha upara vahana karavAthI, kayAreka laMgaDIthI, kayAreka lakhoTIthI, kayAreka bhamaraDAthI, kayAreka sogaThIthI, kayAreka koDIthI samAnavayanA bALako sAthe krIDA karI. aho ! tevA prakAranA (abhayakumAra jevA) AtmAne bAla svabhAva choDavo duratikrama che. 33-35. te ATha varasano thayo tyAM sudhImAM jema padArtho darpaNamAM dekhAya tema lekhAthI mAMDIne pakSIonA avAja sudhInI sarva kaLAo tenAmAM saMkramaNa thaI. 36. A bAju abhayakumArane koIka chokarA sAthe jhagaDo thayo kemake ke saMgama ghaNuM karIne dveSa utpanna karanAro hoya che. 37. teNe abhayane kahyuM : tane maMgala sahita pAMca akSaro AvaDI gayA che eTale jema be hAthamAM anAjano dANo laIne uMdara UMco thAya tema tuM garva karavA maMDI gayo che. 38. he abhaya ! tuM buddhithI to potAne bRhaspati mAne che. zivanI jema potAno pitA koNa che te khabara nathI to tuM zenI baDAI hAMke che ? 39. abhayakumAre paNa kahyuM : he bhadra ! AkhA pRthvItala upara sUryanI jema prasiddha bhadrazeTha mAro pitA che. 40. bIjA chokarAe paNa hasIne kahyuM : he mAtRputraka ! (mAtAnA putra) tuM mAtAmaha (nAnAne) pitA mAne che tethI tuM bALaka che ema sAcuM jaNAI Ave che. 41. je bALakanuM jarAka mIThuM moDhuM karAve eTale te bALaka kUtarAnI jema teno thaI jAya emAM zuM Azcarya che ? 42. tene sAMbhaLIne zaMkAmAM paDelA abhaye kahyuM : he mAtA ! tuM potAnA putrane kahe ke mAro pitA koNa che ? 43. naMdAe paNa kahyuM : he vatsa ! tArA upara vAtsalya dharAvatA A bhadrazreSThI budhano pitA jema caMdra che tema tAro pitA che. 44. pachI buddhimAna abhaye kahyuM : he mAtar ! bhadrazreSThI to tArA pitA che, jema guru ziSyane sAcuM kahe tema tuM mane kahe. 45. budha ane caMdranA udAharaNathI mAtAe sAmAnyathI pitAnuM sUcana karI dIdhuM che kema ke jIbha sAcuM bolanArI che. 46. te A pramANe jema budha prabhAmaMDaLamAM rahe che ane caMdra dezAMtaramAM rahe che tema huM zreSThInA ghare rahuM chuM ane pitA dezAMtaramAM vase che. 47. pachI AMkhamAM AMsu lAvIne gadgad svare naMdAe kahyuM H sAkSAt koIka deva jevo puruSa dezAMtaramAMthI Avela hato ane huM tene paraNI hatI. keTalAka divaso pachI tuM garbhamAM Ave chate Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-1 19 keTalAka UMTa savAro AvyA. 49, tArA pitAe teonI sAthe vicAraNA karIne jaladIthI gayA. abhAgyonA hAthamAM ciMtAmaNi keTalIvAra Take? 50. abhaye paNa A pramANe kahyuM : he mAtA! jatA pitAe nidhAnanI jema tArI AgaLa kaMI kahyuM che? 51. naMdAe kahyuMH tArA pitA A patra ApI gayA che. huM arthane jANatI nathI. athavA strIonI baddhi keTalI? para. te patra laIne vAMcI vicArIne khaza thayela abhaye kahyuM : he mAta ! huM tane vadhAmaNI ApuM chuM ke mArA pitA rAjagRha nagaranA rAjA che. 53. kAraNa ke patramAM A pramANe lakhyuM che ke- UTU__ST dhavatnamittavaH | TnI: pathivIpanA zabdoSanivA |8|| STUkura jaDI eTale dhavatnamati: arthAta sapheda divAlavALA pAnaH eTale prathavIpana: arthAt rAjA kAraNa ke jo zabda pRthvIvAcaka che. A sAMbhaLIne naMdA cittamAM ghaNuM vismaya pAmI. aho ! A bALakanI baddhi traNa lokamAM caDI jAya evI che. 55. athavA te pitAnA patramAM zuM asaMbhAvya hoya kAraNa ke zAlinA bIjamAMthI zAlino aMkuro phuTe. 56. nIti vizArada abhaye kahyuM : pitAnuM ghara suMdara hoya to paNa ahIM rahevuM yogya nathI. 57. kahyuM che ke- strIone kumArIpaNAmAM pitA, yauvana vayamAM pati, vRddhAvasthAmAM patra zaraNa che. 58. Ama bIjI sAmAnya strIo pitAne ghare rahetI nathI, rAjAnI strIo to vizeSathI na rahe. rUpiyAmAM kharIdelo maNi sAcavI rAkhavAmAM Ave to lAkhamAM kharIdelA maNine sutarAma sAcavavo paDe emAM zuM kahevAnuM hoya? 19. tethI mAtAmaha (nAnA) nA gharethI pitAnA ghare jaIe. naMdAe tenI vAta mAnI lIdhI. koNa evo che je gAmaDAmAMthI nagaramAM na jAya? 60. abhaye zreSThIne namIne aMjali joDIne vinaMti karI kAraNa ke vinaya kuLane anusaranAruM che. 61. mAro pitA rAjA che tethI mAtA sahita mane tyAM javAnI rajA Apo. vahAlo paNa dauhitra nAnAne ghare raheto nathI. 2. mAmAne ghare rahenArAonA pitAnuM nAma paNa bhuMsAI jAya che. jenA pitAnuM nAma bhaMsAI gayuM che evA varAkaDA zuM jIve che? arthAt jIvatA hovA chatAM marelA ja kahevAya che. 63. kahyuM che ke- uttama potAnA guNothI vikhyAta che, madhyama pitAnA guNothI prasiddha thAya che. adhama mAmAnA guNothI oLa khAya che. sasarAnA guNothI je khyAti pAme che te adhamAdhama che. 64. je bahenane Azraya rahIne khyAta bane che te adhamatara che. jeo jamAI tarIke oLakhAya che tenuM nAma paNa levAtuM nathI. 65. kAnane vidhavA sUI samAna AvuM vacana sAMbhaLIne bhadrazreSThI vyathA pAmyA. snehIjanone priyabaMdhuno viyoga atiduHsaha che. 66. pachI baMnene rajA ApavA zreSThIe koIka rIte kabulyuM. ekaluM dUdha paNa duHkhethI tyAga karI zakAya che to sAkaravALA dUdhanI zuM vAta karavI ? 2. dhana vinAnI putrIo sAsarAmAM AdarabhAva pAmatI nathI eTale putrIne uttama sAmagrI sahita rajA ApavA taiyArI karI. 68. mAtA pitAe naMdAne zikhAmaNa ApI ke he naMdA! sasarAnA ghare gayelI tuM sAsu-sasarAnI bhaktA thaje. kAraNa ke tyAM te ja tArA mAbApa che. 69. zokyonI sAthe bahenanI jema maitrIpUrvaka rahevuM kemake jhagaDA thAya to Aloka ane paraloka baMne naSTa pAme che. 70. tAre potAnA patine devatAnI jema ArAdhavo kAraNa ke nItinuM vacana che ke strIne pati eka guru che. 71. ane pati hAthamAM hote chate bIjAothI parAbhava thato nathI. tIkSNa paNa bANo bakhataradhArIne zuM karI zake? 72. naMdAe paNa pitAnI zikhAmaNane kalyANakArI mAnI. eka to bhAvata hatuM ane vaidhe batAvyuM. 73. pachI dauhitrane kahyuM tuM AThe ATha pahora arthAt divasa-rAta mAtApitAnuM kahyuM AdarathI karaje kemake mAtApitA A lokanA guru che. 74. he putra! tuM evI rIte vartaje jethI prajA tArI cAhaka bane. tArA pitAe jemapitAnuM rAjya meLavyuM tema tuM rAjyane meLavIza. 75. satata AnaMdamAM rahetA tArA vinA mAruM ghara caMdra vinAnA AkAzanI jema kevI rIte zobhaze? 76. bhAI vinAnA ekalAnI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 20 jema tArA viyogamAM durbhAgya ziromaNi mArA manamAM daze dizAo kevI rIte vasaze? 77. vadhAre zuM kahevuM ? pitAnA ghare gayA pachI amane yAda karaje kAraNa ke devalokamAM jaIne jIvo pAchaLanA svajanone yAda karatA nathI. 78. abhaye paNa kahyuM- he tAta! sarvathA kiraNothI jema AkAza udyodita thAya che tema pUjyazrI vaDe alaMkRta karAyela ghara udyodita thAya che. 78. huM pahelo huM pahelo ema vyApi jatA tamArA ujvaLa guNothI paTanI jema dizAo zUnya kevI rIte bane? 80. ApanA upakAro to staMbhamAM kotarAyela akSaronI jema mArA hRdayamAM kotarAyela che. jo huM vaDIlone bhUlI jAu to kevo gaNAu? 81. pUjyoe pitR-bhaktanA viSayavALo je Adeza Apyo che tene huM karIza. koNa evo buddhimAna che je maNikuMDalane grahaNa na kare? 82. zreSThIe moTI vibhUtithI te bene rajA ApI. koNa evo che je saMtAnone thoDuM Ape? 83. jema karmamukta jIva devalokane oLaMgIne mokSamAM jAya tema grAma-AkAra-nagaronuM ullaMghana karatA te baMne rAjagRhamAM pahoMcyA. 84. jANe sAkSAt RtuothI vIMTaLAyela vanadevI na hoya tema parivAra sahita mAtAne udyAnamAM rAkhI. 85. pachI jema vizvanI sthiti nihALavA mArkaMDeya RSi harinI kukSimAM pravezyA hatA tema abhaya svayaM nagarano vRttAMta jovA aMdara pravezyo. 86. jema bajANiyo kathAnaka kare tyAre ghaNAM loko bhegA thAya tema ghaNAM lokone eka jagyAe bhegAM thayelAM joyA. 87. abhaye koIka mANasane pUchayuM: are ! ahIM ATalA badhA loko kema bhegAM thayA che? zuM goLa dhANA vaheMcAya che? 88. teNe paNa kahyuM : are ! tuM to goLadhANAne jANe che paNa ahIM to evuM vaheMcAya che je devone levAnI IcchA thaI jAya. 89. te A pramANe jema buddhimAno zAstrone meLave tema zreNika rAjAe cAraso navvANuM maMtrIne meLavyA che. 90. jema saMpatti siddhAMtane Icche tema maMtrIomAM mukhya maMtrInI nimaNuMka karavA zreNika rAjA bRhaspatine jItI le tevA uttama manuSyane zodhe che. 91. pachI tenI parIkSA karavA mATe dIrghadarzI rAjAe jema bhUmimAM nidhAna mUke tema sUkA kUvAmAM potAnI vIMTI nAMkhI. 92. lokone A pramANe Adeza karyo ke jema lohacuMbaka lokhaMDane kheMce tema kUvAmAM rahelI vaTIne kAMThe rahelo manuSya hAthathI grahaNa karaze tene buddhinA kauzalyane kharIdanArI evI maMtrIonI dhUryatA ApavAmAM Avaze. arthAt tene mukhya maMtrI banAvavAmAM Avaze. tene ja ardharAjya ApavAmAM Avaze tathA huM potAnI putrI paraNAvIza athavA tevA prakAranA puruSa ratnane jeTaluM ApIe teTaluM thoDuM ja che. 93-95. tene sAMbhaLIne abhaya paNa manamAM Azcaryacakita thayo. jema vAcharaDo gAyonA samUhamAM jAya tema lokonA samUhamAM gayo. 96. ane kahyuM H he loko A vIMTIne zA mATe grahaNa karatA nathI? AnuM grahaNa karavuM duHzakya nathI. tame zA mATe ciMtAmAM paDyA cho? 97. lokoe kahyuM he bALaka! ame tene grahaNa karavA samartha nathI. darpaNamAM pratibiMbane grahaNa karavuM zakya nathI. 98. koI vaidezika A kArya karI Ape to tene karavAnI saMmati che? ema teNe puchyuM tyAre loke kahyuM hA! je gAyanA dhaNane vALe te arjuna che. 99. ghaNAM dezomAM paryaTana karIne AvelA dADhIvALA, bahuzruta, vayovRddha evA ame Ane grahaNa karavA samartha nathI. 500. utkaMThAvALo paNa nAno bALaka Ane kevI rIte grahaNa karI zakaze? du:khe karIne grahaNa karI zakAya evA UMce laTakatA phaLane ThIMgaNo grahaNa karI zakaze? 501. athavA Ano mukharAga ja kahI Ape che ke ANe kalAne dhAraNa karI che. caMdrane paNa tevI kalAvagara kAMtino pura hoto nathI arthAt caMdranI zobhA jema tenAmAM rahelI kalAne AdhAre che tevI rIte AnA mukhanI zobhA AnAmAM rahelI kalAne AdhAre hovI joIe. 2. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-1 21 A pramANe loka ciMtAmAM DUbelo hato tyAre abhaye cAkaro pAse maMgalane mATe siddhi ApanAruM gAyanuM chANa maMgAvyuM. 3. buddhimAna abhaye vaTInI upara chANAnA piMDane nAkhyuM. jema upakAra sajjanane vaLage tema chANa vaTImAM coTI gayuM. 4. pachI tene sukavavA mATe AgaLanA bhAgamAM saLagatA puLAne nAkhyo. kALe garamI paNa IcchAya che. 15. jema sugaMdhi kaLazane bharI devAmAM Ave tema pAsenA kUvAmAMthI nIka mAraphata pANIthI bharI dIdho. 6. jema harakhita thayela strInA cittamAM rahela gopya mukhanI pAse AvI jAya tema kUvAmAM sUkAI gayeluM chANa pANInI sapATI upara AvI gayuM.7. pachI abhaye chANAne hAthathI grahaNa karIne mudrAratna grahaNa karyuM. asAramAMthI sArane grahaNa kare e nyAyanuM smaraNa karatA abhaye A karyu che ema huM mAnuM chuM. 8. vikasita nayanothI vAraMvAra mAthuM dhuNAvatI, Azcaryacakita cittavALI janatAe vicAryuM9. jema bALapaNamAM rAmacaMdra dhanuSya caDAvyuM hatuM tema A vRddhone paNa duSkara kArya karyuM. 10. laghu chatAM guNavAna paNa sarva kAryane sAdhe che. dIvo vATa mAtrathI zuM jagatane prakAzita nathI karato? 11. zuM nAnakaDuM vaja parvatanA zikharane nathI bhedatuM? zuM aDadanA dANA jeTaluM ciMtAmaNi Icchitane nathI ApatuM ? 12. jJAna-vijJAnathI vikala vayovRddha manuSyo paNa kAryane sAdhI zakatA nathI kemake moTAo DAMgarA hoI zake. 13. pachI khuza thayela rAjAnA mANasoe jaIne rAjAne khabara ApI ke koIka vaidezika vIra bALaka vanamAMthI Avyo che. 14. jema sAhasika sApanA daramAMthI maNine grahaNa kare tema teNe potAnI buddhithI lokanI samakSa mudrA ratnane grahaNa karyuM che. 15. pachI rAjAe turata ja abhayane bolAvyo kema ke tevA bALakane na jovAmAM kSaNa paNa prahara jevI thAya che. 16. te paNa jaIne pitAnA be caraNamAM parama bhaktithI namyo athavA bIjAo rAjaputro pAsethI vinayaguNane zikhe che. 17. rAjA paNa putranI buddhithI abhayane bheTyo. athavA be AMkho paNa jANe jAtismaraNa jJAna pAmI hoya tema potAnA nahIM joyelA dhanane jUe che. 18. jo udayAcala parvatanI upara rahelA caMdranI AgaLa budha hota to siMhAsana upara beThelA rAjAnI AgaLa abhayakumArane upamA ApI zakAta. 19. rAjAe kahyuM : he dhImad ! jema caMdra AkAza dezane choDIne nisteja banAve, tema te kayA dezane choDIne nisteja banAvyuM che? 20. maMthana karAtA samudranA piMDa (phINa)samAna gaMbhIra avAjathI abhaye kahyuM: he svAmin ! huM benAtaTa nagarathI Avyo chuM. 21. ane kahyuM : he svAmin ! Ape je caMdrathI mUkAyela deza nisteja bane vagere kahyuM che te kevI rIte ghaTI zake? kema ke huM Avyo to paNa nagara tevuM ja che. arthAt emAM koI pharaka paDela nathI. rara. eka zaMkha samudrane choDI de to samudranuM zuM ghaTI gayuM? eka AgiyAno prakAza AkAzamAM na hoya to AkAzanI zuM zobhA ghaTI javAnI che? 23. aho! AnI vacananI nipuNatA kevI che ! ema vicAratA rAjAe kahyuM che bhadra mukhAMgaka! (jenuM mukha ane zarIra kalyANakArI che tevo) tyAM rahenArA bhadrazeThane oLakhe che? 24. abhaye kahyuM H he vibhu! huM tene pUrNapaNe jANuM chuM kemake hamaNAM tamArI sAthe jevo paricaya che tevo emanI sAthe mAre paricaya che. ra5. bIjA bhadra hAthI jevA bhadra zeThanuM kalyANa thAo kema ke AnA hAthamAMthI satata dAnanuM jharaNuM vahyA kare che. 26. rAjAe pUchyuM ke tene naMdA nAmanI putrI che je pUrve garbhavatI hatI tene zuM saMtAna thayuM? 27. atizaya subuddhinA dhaNI abhayakumAre kahyuM : he deva! jema kamalinI kamaLane janma Ape tema teNe putrane janma Apyo che. 28. tenuM rUpa kevuM che? tenA zuM samAcAra che? tenuM zuM nAma che? ema rAjAe abhayane puchyuM tyAre abhaye spaSTapaNe kahyuM. ra9. he rAjanuM! zarIranA mAna, rUpa, zIla, tathA vayathI mArA jevo ja che ema jANo. 30. loko vyaktie vyaktie bhedane jANe che paNa mArAmAM ane tenAmAM talanA photarAnA trIjA bhAga jeTalo kaMI pharaka nathI. 31. tame raNAMgaNamAM tIkSNa talavAra ugAmIne Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra rahyA ho tyAre daMDamAM kuhADAne dhAraNa karIne zaraNe Avelo nirbaLa zatru zuM mAge? 32. rAjAe kahyuM che subhagAnana! evo zatru abhaya mAge, he rAjan ! tame naMdAnA putranuM nAma A jANo. 33. he rAjanuM ! bIjA sAmAnya be mitrano abheda citrathI hoya che paNa zarIrathI nahIM paNa ahIM mAre ane tene citta temaja zarIrathI bheda nathI. 34. abhayanI AvI vakravANIthI rAjAe nizcaya karyo ke te abhaya tuM ja che bIjo nathI, nahIMtara AvuM tuM kevI rIte bolI zake? 35. lajjAthI namI gayela mukhavALA abhaye vANInuM anusaMdhAna karI kahyuM ke Apa pUjyapAda je jANo te temaja che. arthAt huM tamAro putra abhaya chuM. 36. jema AtmA te ja putra che ane putra te ja AtmA che ema aikyane sUcavato na hoya tema rAjA harSathI atyaMta bheTyo.37. jema parvatanI guphA siMhanA baccAne Azaro Ape tema rAjAe lakSmIthI raMgAyelA khoLAmAM putrane besADyo. 38. vAsane grahaNa karavAnI IcchAvALo na hoya ! athavA to potAnI vAsakumArane ApavAnI IcchAvALo na hoya tema rAjAe kumAranA mastakane vAMravAra suMdhyuM. 39. zreNike harSanA AMsuthI kumArane vAraMvAra navaDAvyo jANe zarIrarUpI kSetramAMthI UgI nIkaLelA buddhirUpI aMkurAnuM siMcana karavA na Icchato hoya ! 40. harSa pAmelA rAjAnA khoLArUpI AkAzanuM bhUSaNa caMdra samAna rUpathI kAmadevane jItI lenAra evA abhayakumAra bALake devasabhAmAM Indrano putra jayaMta AnaMda pAme tema rAjalokane AnaMda pamADyo. 41. e pramANe zrI jinapati sUrinA paTTalakSmI bhUSaNa zrI jinezvara sUrinA ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya viracita zrI abhayakumAra maharSi caritra abhayAMkamAM zreNikanI parIkSA, dezAMtara gamana, naMdAne paraNavuM, zreNikano rAjya abhiSeka, abhayakumArano janma, zreNika mahArAjAne maLavuM vagerenA varNanane jaNAvato prathama sarga samApta thayo. sakaLa zrI saMghanuM kalyANa thAo. jema yogI yogathI paramAtmAnA rUpane jue tema abhayanA dareka aMga ane zarIranuM nirIkSaNa karatA premamAM Azcarya pAmIne rAjAe kumAranA rUpanI prazaMsA karI. 1. AnA baMne paganA taLiyA lAla, mRdu, snigdha ane vikra che. tathA caMdra-vaja-sUrya-zaMkha-aMkuza-padha-masya-turaMgama-Adarza ane hAthInAM lAMchanathI yukta che. 2. dizAone arIsAmaya karatA, tAMbA jevA lAla nakho,goLa UMcA, manohara ane vizAla che. tenA be-paga kAcabA jevA unnata, snigdha, mAMsala, zliSTa (bharAvadAra) che. tathA baMne paga sarakhA ane kamaLa jevA che. 3. jema kaMjUsanA bhaMDAramAM rahelA maNinA darzana durlabha hoya tema AnA be gulpha (eDInAM TeravA) gupta hatA. enA be jAnu gUDha hatA. be jaMghA sarala hatI. mRdu ane vizALa sAthaLa keLa jevI komaLa ane sapheda hatI. keDa vizALa suvarNanA phalaka jevI hatI. 4. enI nAbhi dakSiNAvarta lakSaNavALI tathA gaMbhIra kUvA jevI hatI. tathA peTa hariNonA netA arthAt siMha samAna hatuM. enuM sattva sarva prANIone Azcarya pamADe tevuM hatuM. 5. AnuM uraHsthaLa zerInA kapATa jevuM vistRta zrI vatsane dhAraNa karanAruM ane lomayukta hatuM. zuM AnI vizAla pITha rAjyanI ciMtA karatA khinna thayela mArI pIThano paTTa thaze? arthAt mane rAjyamAM sahAyaka thaze? . AnI be saraLa bAhu jAnu sudhI laTakatI che. tethI ame mAnIe chIe ke sUryane grahaNa karavAnI IcchAvALI che. kamaLonuM mardana karIne teNe prApta karelI lAla kAMtie agresaratAne prApta karI. tenA be hAtha kaThina hatA. 7. sAmrAjyanA maMtritvane vahana karavAmAM dhara evA AnA be skaMdho jANe vRSabhanA skaMdha samAna na hoya tevA hatA. AnA kaMThe cAra vidyAne sukhe besavA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 23 mATe zaMkhanI jema traNa rekhA karI hatI. arthAt traNa rekhAthI eNe kaMThanA cAra vibhAga karyA hatA. temAM cAra vidyAne besavA mATe cAra Asana karyA hatA. 8. enA biMbaphaLa samAna kAMtivALA be hoTha jANe sAkSAt nagarajanano anurAga na hoya tevo hato. AnA dhAradAra sapheda ane daDha dAMto jANe manuSyanA batrIza lakSaNo hatA. 9. AnI jIbha kaMIka lAlavarNa ane nirmaLa hatI. AnuM tAlu zUratvane sUcavanAruM kamaLanI jevI kAMtivALuM hatuM. AnA be komaLa gAla sarasvatI ane lakSmIne sukhethI besavA mATe be sArI gAdIo na hoya tevA hatA. 10. AnI lAMbI, UMcI ane saraLa nAsikA buddhithI prApta karAyela jayanI kIrtiyaSTi na hoya tevI hatI. nIlakamaLa samAna AnI be AMkho baMne lokane jovAnI IcchAthI zuM jANe vikasita na thaI hoya tevI hatI. 11. kapALanI upara rekhAnA bAnAthI sunAsA vaMzanI upara bhrakuTithI racAyela paNacha puNyarUpI anAjanA dANAthI bharapUra kSetramAM Avela kAgaDAne uDADavA jANe bANa sahitanuM dhanuSya na hoya tevuM hatuM. 12. dolA (hiMcakA) samAna AkAravALA, racanA vizeSathI ramya banela, khabhA sudhI laTakatA, be kAna jANe buddhinA kriIDA karanArA vimarza ane prakarSa nAmanA bhatrIjA na hoya tevA lAgatA hatA. 13. be kamaLo je ahIM AnA mukha upara goThavAyela che tethI huM jANuM chuM ke AnuM mukha punamanA caMdra jevuM che. Ano snigdha aMjana jevo A zyAma kezapAza strIonA manane bAMdhavA mATe pAza che. 14. AnA mAthAmAM jamaNI bAjue e rIte Avarta (mAthAnI bhamarI) racAyuM hatuM temAM paNa koI Azcarya na hatuM kema ke tevA catura kuzaLa puruSone samasta paNa pRthvI dakSiNA ja che. 15. ANe gatithI rAjahaMsone jItI lIdhA che. emAM paNa Azcarya nathI ke A maMtrazaktithI (buddhithI) rAjahaMsone (uttama rAjAone) jItI leze. 16. AnA svare bhAdaravA mahinAnA pANIvALA vAdaLanA avAjane jItI lIdho te yogya ja che. arthAt bhAdaravA mahinAno megha jevo gaMbhIra avAja kare tenAthI Ano svara gaMbhIra hato. 17. je A UrdhvadarzI (dUraMdarzI -paralokano vicAra karanAra) che temAM koI Azcarya nathI kAraNa ke te haMmezA uccapadane (mokSane) vAMche che. athavA vadhAre zuM kahevuM AnuM je je aMga jovAya che te to lokottara ane suMdara che. 17. zuM vidhAtAe sAmudrikazAstra joIne Ane lakSaNothI yukta banAvyo che? athavA to AnA sArane jANIne sAmudrika zAstranI racanA karI che? A pramANe harSathI zarIranA rUpanuM varNana karIne rAjAe putrane puchyuM: he gotrarUpI AkAza mATe sUrya samAna! tArI mAtA kyAM che? 19. abhaye kahyuM: he tAta! guNothI suMdara tamArA caraNarUpI kamaLanuM haMsInI jema smaraNa karatI svajanone sAtA ApatI mAtA nagaranI bahAra udyAnamAM rahelI che. 20. rAjAe abhayane AgaLa karIne, naMdAno nagara praveza karAvavA potAnA puruSone Adeza karyo ane pote paNa pAchaLa gayo. raNamAM khuMpelo manuSya zuM zuM na kare? 21. naMdA pavitrazIlanA pAtra evA zarIrane harSathI suzobhita karavA lAgI. putre tene tema karatA rokI kemake kayAreka putranI zikSA paNa mAtAnA zubha mATe thAya che. ra2. patino viyoga hoya tyAre proSitabhartRka strIoe vezabhUSA karavI yogya nathI. sUrya dvIpAMtaramAM hoya tyAre zuM kamalinI kayAreya vikAzane pAme che? 23. vicAraNA karavAmAM buddhimAna putranA vacanathI, te pUrvanA vezane dhAraNa karIne rahI. bALaka pAsethI paNa sAravALA hitakArI vacanane budhoe auSadhanI jema zaMkA rahita grahaNa karavuM joIe. 24. jenA hAtha upara saubhAgya kaMkaNanI zreNI DhIlI paDI gaI che, jenI AMkhamAM AMjaNa AMjeluM nathI, jeNe malina vastro dhAraNa karelA che, alpajaLamAM ugelI kamalinI karatA vadhAre kharAba sthitimAM rahelI naMdAne rAjAe joI. 25. aho! A kevI kRzAMgI thaI gaI che ! athavA emAM koI Azcarya nathI ke satI strInuM caritra sAdhvInA caritra samAna Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 24 hoya che. A pramANe ciMtAne vahana karatA rAjAe yathocita vAta karIne naMdAne AnaMdita karI. 26. harSita thayela rAjAe dareka dukAnane rezmI vastrothI, dareka mArgamAM suMdara toraNothI nagaranI zobhAne karAvI. 27. jenI AgaLa putra che evI satI naMdA hAthI upara ArUDha thaI. jema jayaputrathI yukta IndrANI praveza kare tema uttama zaNagArane dhAraNa karatI naMdAe nagaramAM praveza karyo. 28. dukAnanI zreNI jANe cAre bAjuthI pharakAvAyela rezamI vastrothI putra sahita praveza karatI naMdAnA utAraNA le che. arthAt naMdAne vadhAve che. 29. sauMdaryanA dhAma, putra sahita praveza karatI naMdAne AnaMdanA pUra sahita ekI Tase jotA nagarajanonI AMkho jANe atyaMta staMbhita karI devAI hoya tema unmeSa ane nimeSa vagaranI thaI. 30. te vakhate kautuka jovA utsuka thayelI strIo A pramANe ceSTA karavA lAgI- keTalIka strIone ekAvalI hAranA sthAne vicitra prakAranI maNimaya suvarNanI kAMcine paherI. 31. bIjI keTalIka strIoe kaMkaNathI bhUSita aMgomAM suvarNanA kuMDalone paheryA ane suvarNanA kuMDalone paheravAnA sthAne yathocita sthAne jaDelA maNinA samUhavALA kaMkaNone paheryA. utAvaLanA AvezamAM AvelI keTalIka strIoe keyUra paheravAnA sthAne nUpurone paheryA. kutUhalathI utsuka banelI keTalIka strIoe paheravAnA baMne vastrano viparyaya karyo. arthAt uparanuM vastra nIce ane nIcenuM vastra upara dhAraNa karyu. 33. bhramara jevI koIka kALI strIe putranA bhramathI khoLAmAM bilADInA baccAne lIdhuM. bIjIe bhUMDane, vaLI trIjIe potAnA putranI bhrAMtithI kUtarAne lIdhuM, vaLI cothIe gAyanA vAcharaDA samAna vAMdarAne ane koIe putranI bhrAntithI bhUMDanA baccAMne potAnI keDamAM teDyo. A badhI strIo sakhIo vaDe hasAI ke A navA prakAranA putro thayA che kemake samAna vastuomAM bhrama thAya che. 35. ke A pramANe nagaranI strIo vaDe aNachAjatI ceSTA karAI. gharamAMthI nIkaLIne te te sthAne UbhI thaIne putra sahita naMdAne jotI strIo harSanA vazathI bolavA lAgI. 36. kharekhara ! naMdAe aizvaryanuM kAraNa dAnane bhaktithI pAtramAM ApyuM che. ANe koIthI hilanA na karI zakAya evuM agninI jvALAne thaMbhAvI de tevuM prabhAvazALI zIla pALyuM che. 37. kharekhara ! ANe (naMdAe) dustapa tapane tapyuM che. dharmarUpI pRthvImAM kuzala bIjane vAvyuM che. je sad AryA AvA prakAranA putranI mAtA thaI ane je zreNika rAjAnI patnI thaI. 38. AnuM lAvaNya devAMganAo karatA zreSTha che; sAmAnya janamAM na hoya evuM enuM rUpa che. AnuM gAMbhIrya jagatathI paNa zreSTha che; enA sarva aMganuM saMsthAna atIva suMdara che. 39. AnuM gaura varNa suvarNanI kAMtino parAbhava kare tevuM che. AnuM mAdhurya zarIranI priyatAmAM eka mAtra dhurya che arthAt AnA zarIranI ja zobhA karatA enuM mAdhurya vizeSa che. AnI AdeyatA sarvajanathI manohara che. sArI rIte AkarSita karAyA che guNo jenA vaDe evo Ano samatA guNa zreSTha (pUrNa) che. 40 aho ! vidUrabhUmi jema vaisUrya ratnane janma Ape tema strIjanamAM ziromaNi ANe guNonA eka dhAma, devakumAra jevA putrane janma Apyo che. 41. Aja saubhAgyavatI strIomAM ziromaNi che zreSThIputrI hovA chatAM jene rAjA pati maLyo che. A ja ratna prasUtAmAM agresara che jeNe abhaya jevA putra ratnane janma Apyo che. 42. jo vidhi prasanna thAya to sAce ja ame AvI thaIe. abhimAnathI mukta thayelI naMdAe nagaranI strIonA AvA prakAranA saMlApane sAMbhaLyo. 43. naMdinA nAda ane prativAdathI (paDavAthI) jyAre digaMta pUrAyeluM hatuM ane bAkInA nagaranA loko haiyAmAM AnaMdane dhAraNa karatA hatA tyAre moTA mahotsavapUrvaka rAjAe naMdAne nagaramAM praveza karAvyo. 44. namatA evA putranI sAthe naMdA sAsuvargane mastakathI namI kemake parama Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 25 saMpattine pAmelI hovA chatAM kulIna strIo sadAcArane choDatI nathI. 45. sAsuoe bahumAnapUrvaka AziSa ApI ke sUrya, caMdra ane tArA sudhI jIva, potAnA patine priya thA, saubhAgyavaMtI thA ane putravatIone jItanArI thA. arthAt uttama putrovALI thA. 46. he vatsa abhaya ! hAthInI jema tuM yUthano adhipati thA, rAjyane meLava ane cirakALa jIva. ahIM samRddhi thAya te vRddhonA AziSathI thAya che. kRpAdazA no mipatyavRddhi: kRpA dRSTithI zuM saMtAnanI vRddhi thatI nathI ? arthAt thAya che. 47. rAjAe suguNothI samRddha naMdAne pUrvanI suMdarIomAM agresara karI. rUpanA sAravALI te sukulamAM janma pAmelI rAjAnI prathama strI, vIranI mAtA thaI. 48. A bAju koI vidyAdhara rAjA sAthe zreNika rAjAnI parama maitrI thaI. zuM kyAreya ziyALanI sAthe siMhanI maitrI thAya ? 49. maitrInI sthiratA mATe rAjAe potAnI susenA bahenane vidyAdharanI sAthe paraNAvI. vRkSonI gheghuratA paNa tenI mAvajata karyA vinA lAMbo kALa TakatI nathI. 50. zreNike bahenanA pati vidyAdharane A pramANe kahyuM: he mitra ! tuM mArA bahena pratye bhadra AcaraNa karaje, svapnamAM paNa tuM AnuM vipriya na karIza. huM tArI upara mUrtimaMta maitrI rAkhuM chuM. 51. vidhAdhare tenuM vacana svIkAryuM kAraNa ke svajanonI maitrI ubhayapakSathI zobhe che. Azcaryacakita vinayanA eka dhAma evo vidhAdhara tene vimAnamAM besADIne nagarImAM gayo. para. saubhAgya, mAdhurya, surUpa vagere guNone dharanArI susenA vidyAdharane priya thaI. putrI mATe jamAIne ghaNI bhalAmaNa karAya paraMtu kharekhara (vAstavamAM to) putrInA guNothI bhalAmaNa karAya che arthAt putrImAM guNo na hoya to jamAIne karelI sarva bhalAmaNa niSphaLa che. 53. tenA asAdhAraNa guNothI harSa pAmela vidyAdhare tene paTTarANIpada ApyuM. vizeSane jANanArA kRtajJo haMmezA ja guNane anurUpa padavI Ape che. 54. patinI sAthe dharma-arthanA saravALA viSaya sukhone anubhavatA keTaloka kALa gayA pachI sarovaramAM jema kamalinI utpanna thAya tema Ane putrI thaI. 55. jema sItAnI zokya strIoe sItA upara prakopa karyo hato tema susenA upara patino sauthI vadhAre sneha che evuM jANIne bAkInI aMtaHpuranI strIoe IrSyA karI. 56. A bhUcaraputrI susenAe vidhAdhara patine evI rIte anukULa karyo jethI bIjI koIpaNa tenI sAthe vAta karavA samartha na thaI. tethI ApaNe kevI rIte jIvavuM ema vimAsaNamAM paDI. 57. ahAhA ! A bhUcara strIe vidhAdhara putrI amAro atizaya parAbhava karyo kharekhara varAkaDI evI bagalIe rAjahaMsonI mAthe paga mUkyo che. 58. ugra viSadharane pakaDavAnI IcchA sArI, haMmezA paNa pArakA ghare bhikSA mAgavI sArI, potAthI hInakakSAnA puruSanA vacano sahana karavA sArA, tarasanI sAthe bhUkhane sahana karavI sArI, mahAMtaka kaSTamAM paDavuM sAruM, vibhUSAthI rahita zarIra sAruM, bhayaMkara aTavImAM vAsa karavo sAro paNa zokya parAbhava pAmela ApaNe vilAsa karavA sArA nathI. 60. tethI zokyano vyAdhi jayAM sudhI nAno che tyAM sudhImAM chedI nAkhavo sAro putranA janmarUpa vRkSa thaze to chedavo duSkara thaze. pachI ghaNI yuktiothI apazabda dUra nahIM karI zakAya tema A vyAdhi dUra nahIM karI zakAya. 61. UMDA mULa nAkhI gayela vRkSane mULathI ukheDI nAkhavuM zakaya nathI. sthitinA bhArepaNAmAM arthAt bhAre sthiti hoya tyAre bhavya jIvo paNa mohanIya karmanI gAMThane bhedI zakatA nathI. 62. nirdaya banelI zokyoe Ane viSa ApIne mArI nAkhI. sarva vairone TapI jAya evA zokyanA vairane zuM kaMI akaraNIya nathI ? 63. teonA aNachAjatA caritrane joIne khecarendre vicAryu ke kAmAtura jIvo paralokanA apAyane vicAryA vinA ja pApane Acare che. 64. mahAmohane vaza thayelI A strIoe cAMDAlaNInI jema niSThura karma Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 26 karyuM. athavA huM ahIM zuM karI zakuM? je kAmadevathI haNAyelo che te A haNAyelo ja che. arthAt kAmadevathI parAbhava pAmelo jIva sarvathI parAbhava pAmelo che. 65. to paNa susenAnI putrInA rakSaNa mATe zreNikane sopuM kemake keTalAka viveka vagaranA jIvo zatrunA saMtAna upara paNa vairabhAvane rAkhe che. da6. vidyAdhare thApaNanI jema zreNikane kanyA soMpI dIdhI. he rAjanuM! tuM AnuM sarva rIte yogakSema karaje A tArI bahenanI putrI che. 67. pachI zreNikanA ghare rahetI te meruparvata upara rahelI kalpalatA vRddhi pAme tema moTI thaI. te vakhate zreNika rAjAe A pramANe vicAryuM ke mArI putrI abhayane paraNAvavI kahyuM nahIM. 68. tethI asIma lAvaNya ane sauMdaryanA bhaMDAra susenA putrI abhayane ApuM. anurUpa ane surUpa daMpatino vivAha karatA mane kIrti prApta thaze. (69) pachI zreNika rAjAe niraMtara zAstranA abhyAsamAM lIna jyotirvidane vivAhanuM lagna pUchyuM. 70. kSaNamAtra samya vicAraNA karIne rAjAne jaNAvyuM: he rAjana! atyAre uttama vRSabha lagna pravarte che. temAM lagnabhAvamAM guru che, bIjA bhAvamAM caMdra che. trIjA bhAvamAM zani ane rAhu che. cothA bhAvamAM zukra che. maMgaLa chaThThA bhAvamAM che. budha dazamAM bhAvamAM che. agiyAramAM bhAvamAM sUrya che. AthI pramoda saMpatti Arogya ane saMtAnanI vRddhi karanAruM lagna che. 7ra. rAjAe tenI vastrAdithI pUjA karI kAraNa ke sarvajIvo vidyAnuM bahumAna kare ja che. pachI rAjAnA AdezathI pradhAnoe lagnanI sAmagrI ekaThI karAvavAno AraMbha karyo. 73. dhavala gRhone lIMpAvI daravAjA upara toraNo baMdhAvyA ane lIlA pAMdaDAonI mALAo tathA bhAtabhAtanA caMdaravAo baMdhAvyA. 74. sArI hastakaLAnA jANakAra citrakAroe traNa jagatane Azcarya kare evA citronuM Alekhana karyuM. aneka suvastronI rAzio, nAgaravelanA pAna sahita sopArInA Dhera kharIdavAmAM AvyA. 75. suvarNakAroe maNimaya AbhUSaNo banAvyA. mALIoe suMdara mALAo gUMthI. lokoe udAra vezane dhAraNa karyA. 76. nagaranA lokone nimaMtraNa karIne maMDapanI aMdara uttama gAdalAnA Asano upara besADIne vizALa bhAjanomAM IcchA mujabanuM bhojana kramathI pIrase che. te A pramANe- 77. - sau prathama akharoTa, khajUra, nALiyera, drAkSa, kerI, rAyaNa, dADama vagere ane jaMbIra keLA nAraMgI khajUrikA vagere mukhya phaLo pIrase che. pachI kAkaDI, tuMbaDI, koLuM, sUMTha, haraDe vagere ane bIjA ghaNAM cATaNo, aneka prakAranA zAka, vaDA, navI kerI (kAcI kerI) pAkelI AMbalIthI sahita karaMbadA vagere pIrase che. pachI suMgadhi bhAta, maganuM pANI, sArA varNavALuM tAjuM ghI, AnaMda ane sukhakAraka lADu sahita sugaMdhI khaMDakhAdha, khAMDa ane sucUrNathI bharapUra sArA khAkhaDA, kapUra mizrita ghebara, sanmAMDA, khIra, kaDheluM dUdha ane atizaya narama lApasI, tathA svAdiSTa majedAra dahIM, sArI rIte saMskAra karela ghaTa ghoLa pIrase che. A pramANe bhojana karAvI, sucaMdananuM vilepana karIne lokone tAMbUlathI satkAra karyo. 82. nagaranA loko tevI rIte bahumAna karAyA jethI teo A pramANe vicAravA lAgyA. A rAjAnA mahelamAM zuM parvo nitya nahIM ujavAtA hoya? 83. te vakhata akSata pAtro Ave che, sArA pozAka paherelI seMkaDo strIo nRtya kare che, sArA kaMThavALI strIo madhura gIta gAya che. harSita thayela bhaTa, caTTa ane vaMTho kUde che. 84. bIjuM badhuM kAma paDatuM mUkIne niyukta puruSoe sArA maMDapane taiyAra karyo. AkAzamAM vAdaLanI jema te maMDapamAM vividha varNavALA caMdaravA zobhyA. 85. zuM rAjAnI kIrti UrdhvagAmI na banI hoya tema sUcavatI UMce laTakatI motInI mALAo zobhI. sthAne sthAne maNionA samUhathI bharelA toraNo te maMDapamAM cAre Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 27 dizAmAM zobhyA. 86. ghaNAM suMdara AbhUSaNothI surUpa banelI thAMbhalAmAM rahelI putaLIo jANe pUrva vivAha mahotsava na joyo hoya evI devIonI jema zobhI. 87. toraNa mATe cAre bAjuthI baMdhAyelI lIlA Amra patranI zreNIo jANe gavAtA dhavala maMgala gItono nitAMta abhyAsa karavA zuM popaTonI zreNI na AvI hoya tema ghaNI zobhI. maMda pavanathI pharakatI dhvajAo tathA madhura svaravALI ghugharIo lagnamaMDapamAM strIo Ave te pUrve ja harSathI ja moTethI nATya ane gIto gAvA lAgI. 89. vadhu varanA pravezamAM zubha zakuna mATe mUkavAmAM Avela ghaNI prabhAthI pUrAyelA suvarNanA kuMbho vizALa maMDapanI upara zobhyAM. 90. gADha kezaranI chAMTa karAye chate abhayakumAranA vivAhane sAMbhaLIne jANe harSanA AMsuthI siMcAyelI ane pulakita na thaI hoya evI puSponA pagarathI patharAyelI pRthvI zobhI. 91. atyaMta goLa, sapheda cAre taraphathI lIlA vAMsathI vIMTaLAyelI nirmaLa suMdara lagnamaMDapanA cAra thAMbhalAnI sAthe baMdhAyelI cAra corIono koNa Azraya na kare? 92. he kapUrI! ahIM kapUrane laI Ava. he caMdanI! sArA caMdanane ghasa. he caTA! tuM mukuTone najIka lAva. he puSpadaMtI! puSpanI mALAne lAva. 93. he sthitijJA! varanA arghadAna mATe apUrva dUrvAne dahIMnA piMDane sarcaMdanane, akhaMDa cokhAnA DhagalAne, suMdarI kImatI thALamAM taiyAra kara. 94. he sukezI ! tuM satvesaravALA kaMkumane taiyAra kara. he dakSA! strIonA seMthAnI sAmagrI taiyAra kara jethI strIo seMthAnA pradezamAM phUlanA gucchAne pUrI zake. 95. he caturA! tuM dvAra pradezamAM ati AzcaryakArI motInA sAthiyAne pUra (Alekha) he gomaTA ! tuM vedInI aMdara chANathI suMdara gomukhane Alekha. 96. he AcAravijJA dhAriNI ! tuM ahIM pAdukA sahitanI varamaMcikAne sthApana kara. are ! sukaMThIo ! dhavaLa maMgaLa gIto gAIne potAnI kaLAone saphaLa karo. 97. he vastinI ! sugorI putrInA (kanyAnA) be gAla upara kasturikAnuM vilepana kara jethI karIne kAmadevane AkarSaNa karavA maMtra samAna patravellIo (pILa) racI zakAya. 98. he sakhI caMdrI! tuM ALasu kema thaI cho? he padmA! tuM mIMcAyelI (murajhAyelI) kamalinInI jema taMdrAla kema cho? are! kapolavAdinI capalA ! tuM Aje caturAInA vistArane choDa. arthAt tuM potAnI caturAI batAva. 99. he gaurAMgI gaurI! zarIra uparanA rAgane kAraNe vAraMvAra hAthapaga dhotI ghaNo samaya vitAve che ane AvatI lagnaveLAne jotI nathI. 100. A pramANe harSanA atirekathI paraspara protsAhana ApatI potapotAnA kAryamAM ati mazagula thaI. eTalAmAM AonI pratIkSA karato mahotsava AvI pahoMcyo. 101. te vakhate strIo vaDe utsAhanA jozathI dhavaLamaMgaLo gavAtA hatA tyAre pITha upara susenAnI putrIne besADIne strIoe sutelothI zarIranuM atyaMgana karyuM. 2. kuzaLa strIoe Ane sarvAge sArI rIte pIsAyelI pIThIne coLI, pachI ekAMtamAM laI jaIne bAkInI vidhi pUrI karIne uttama maMcikA upara besADI. 3. vidhAdhara putrIne harSathI uttama rezamI vastro paherAvIne catura strIoe maMcikAnA cAre khUNe varNapUpakAne sthApIne rati-prIti samAna rUpavALI kanyAne maMcikAnI upara besADI pachI sArA pozAkavALI sadhavA strIoe pradezinI AMgaDIothI (chellAthI eka AgaLanI) tenA aMge nava tilaka karyA. 5. pachI tarAkanA kAMtelA lAla dorAthI AnA jamaNA ane DAbA DhIMcaNane sparza karyo. pachI varNakamAM sthApana karIne AnA aMga uparanA lepane dUra karyo. 6. snAnanA Asana upara besADIne suvarNanA kuMbhamAM rAkhelA pANIthI tene snAna karAvIne teNIoe tenA zarIrane sukomala jhINAM vastrathI luchyuM. 7. pANIthI bhInA thayelA tenA keza (vALa)ne gAyanA AMcaLamAMthI dUdhanI dhArAnI jema nIcovI nIcovIne enA kezapAzane Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 abhayakumAra caritra sugaMdhI dhapothI dhapAvyo. tenA be caraNarUpI kamaLane lAkSArasathI lepyA ane bAkInA zarIrane kesarano lepa karyo. 9. zuM jANe kAmadevanI yazaH prazasti na hoya tema tenA be gAla upara suMdara patravellInuM Alekhana karyuM. pachI aMjanathI be AMkhone AMjI kAmadeva sarvAgathI (saMpUrNapaNe manavacana kAyAthI) paTu thayo. 10. AThamanA caMdrano bhrama karAve tevo caMdanano tilaka tenA lalATa upara zobhyo athavA abhimAna utarI gayela bhaNavAnI baddhivALo Indrano maMtrI (bRhaspati) abhayakumAranI patnI pAse jANe bhaNavA na Avyo hoya ! 11. teNIoe atyaMta sugaMdha prasarAvato puSpano aMboDo bAMdhyo. bhraSTa thato, IcchA mujaba pharanAro kAmadeva jenA mastaka upara padane dhAraNa kare che. 12. strIoe tene jaladIthI pAradarzaka sapheda vastro paherAvyA ane mastaka upara puSpano mugaTa paherAvyo kAraNa ke sarva aMgamAM mastaka pradhAna che. 13. sevikAo bhUSA nimitte tenA be kAnamAM AbhUSaNo paherAvyA. kAnavALA jIvo paNa lokone pUjanIya che to svayaM kAna pUjanIya bane tenI zuM vAta karavI? 14. AnA mukhane caMdra samajIne kadAca rAhu tene grasavA AvI jAya to tene bhaya pamADavA khabhA sudhI pahoMcela kAnanI laTamAM laTakatA be kuMDalanA bAnAthI sevaka strIoe be cakrone dhAraNa karyA. arthAt tenuM mukha caMdra karatA suMdara hatuM. 15. teNIoe tenA kaMThamAM suvarNano hAra paherAvyo te ucita hatuM kAraNa ke tenA kaMThe saphedAIthI zaMkhane jItI lIdhela. 16. jANe tenA nAbhirUpa laTakato moTA motIvALo motIno hAra tenA hRdaya upara zobhyo. 17. suparvanA gaMdhathI ane navA pAnAlanI bhrAMtithI bhamarAonI zreNI jANe vaLagI na hoya tevA tenA gaura bAhu upara dhAraNa karAyela IndranIlanuM keyura yugala zobhya. 18. strIoe tenA hAtha tathA mastaka upara kamaLone bAMdhyA tethI huM mAnuM chuM ke kAMDAmAM bAMdhelA suvarNanA sAravALA be sukaMkaNanA bAnAthI uttama vIrapaTTone bAMdhyAM. 19. tenA hAthanI sarva AMgaDIo upara paherAvAyela ratnanI vaTIo sArI rIte zobhI. tethI ame mAnIe chIe ke vidhirUpa rAjA pAsethI kAmadazA rUpa mudrA prApta karAI che 20. AnI keDa upara baMdhAyelI maNinI mekhalA jANe kAmadevarUpI hAthIne bAMdhavA mATe zRMkhalA na hoya tevI lAgatI hatI. lakSmI pAsethI meLavIne AnA be pagamAM jhAMjharanA kaDA bAMdhavAmAM AvyA. 21. tenA be caraNonI AMgaLIomAM paherAyelI, motIthI mAMDIne hIrA sudhInA naMgothI jaDAyelI suvarNanI vaTIo zobhI enAthI ema jaNAtuM hatuM ke nakkIthI A vaTIoe daze dizAonI lakSmIonA kezAlaya dvAramAM praveza karyo che. ema dareka aMgomAM ucita AbhUSaNathI zaNagArIne devakanyA samAna tene upADIne devavimAna jevA mAyarAmAM laI gaI.ra3. A bAju mAMgalya kRtyo karIne uttama veza dhAraNa karIne jenA pIThabhAgamAM paheregIrI beThela che evo naMdAputra paNa azva upara ArUDha thaIne gharethI nIkaLyo. 24. te cAlato hato tyAre tenA mastaka upara uttama chatra dhAraNa karAtuM hatuM, AgaLa cAmaro vIMjhAtA hatA, bhATa cAraNo UMcA hAtha karIne vAMravAra jorazorathI maMgaLa nArA bolatA hatA. 25. pRthvI ane AkAzane bharI detuM sarvanAdI vAjiMtra suMdara nAdathI vAgI rahyuM hatuM. mRdaMga, vINA ane uttama nAda sAthe strI samUha nRtya karI rahyo hato tyAre abhayakumAre mAyarA tarapha prayANa karyuM. 26. daSTidoSa na lAge te mATe pAchaLa ubhI rahIne baheno lavaNa utAratI hatI. aneka zakunonI sAthe abhayakumAra lagnanA maMDapa dvAra pAse AvI pahoMcyo. 27. azva uparathI utarIne vyavahAra kuzaLa abhaye AMkhomAMthI amRtavRSTi karI. eTalAmAM koI strIe durvAdipAtra, muzaLa, yuga 1. suparvaH sugaMdhi latAno sAMTho. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 29 ane ravaiyAne taiyAra karIne mUkyA. 28. te vakhate koI strIe uttama saMpuTavALA traTat traTat karatA mIThAvALA agninA be koDiyA daravAjA upara mUkayA. kema ke saubhAgyavaMtI strIo te kAryamAM catura hoya che. 29. he mRgekSaNA ! tuM ardhya pUjIne varane Apa ane thALamAMthI durvA, barapha jevuM dahIM ane caMdanane sAvadhAnIpUrvaka grahaNa karIne varane chAMTaNA kara. 30. kharekhara A uttama vastrone dhAraNa karanAra zreSTha vara che, jeNe zarIra upara moTA vastrane paheryuM che. zuM bAhya AMgaNamAM kAmadeva ubho che ? athavA zuM A IndrakumAra che ? 31. he zvazru ! caMdanavALA puSpo karamAya che tethI tuM varane khoTI na kara e pramANe lagnagIto sAMbhaLatI koI strI sAsupadane dhAraNa karatI, harSathI ubhI thaI. 32. harSathI dhUMsarI, ravaiyo ane sAMbelAnI sAthe ardhya ApIne, cokhAthI vadhAvIne traNavAra enA kapALane sparza karyo. 33. abhayakumAre zarAva yugalane DAbA pagathI turata ja caryu eTale te strI tenA gaLAmAM paherAvAyela ghaNAM udbhaTa vastrono cheDo pakaDIne vadhUnI pAse laI gaI. 34. zuM Indra IndrANInI AgaLa na beTho hoya tevI chaTAthI te siMhAsana upara khecaraputrInI AgaLa besADAyo tyAre vara ane vadhUnA hAthamAM uttama mIMDhaLa baMdhAyuM. 35. jeno pati jIvato hato ane jenA mAtA pitA sAsu sasarA vidhamAna hatA evI koIka strIe pIpaLA ane zamInI chAlane khAMDIne lepa banAvIne vadhUnA hAthamAM mUkyuM. 36. sAkSAt jANe bhAgya na hoya evuM ati uttama lagna udayamAM AvyuM tyAre bhAjanamAM zabda thaye chate (arthAt samaya varte sAvadhAna evuM DaMko vagADIne bolAye chate) ja varano hAtha vadhUnA hAthanI sAthe joDAvAyo. arthAt hastameLApa karAvyo. 37. have pachI haMmezA ja saubhAgyavaMta tamArA benuM aikya TakI raho evA AzIrvAdane jANe na sUcavatI hoya tema varanI vIMTI vadhUnI hAthanI AMgaLImAM paherAvAI. 39. janma ane kalatra gharamAM arthAt janma kuMDalImAM prathama ane sAtamA bhAvamAM sAma sAme rahelA athavA karma ane sukhabhAvamAM arthAt janmakuMDalImAM dasamA ane cothA bhAvamAM sAmasAme rahelA be graho ekabIjAne daSTi kare tema te baMnee tArAmelakanI kSaNe ekabIjAne animeSa AMkhothI joyA. 40. sarvavidhimAM kuzaLa gore kSaNathI te benA vastronI cheDAchoDI bAMdhI te vakhate baMneno hasta meLApa thayelo joIne vastronA cheDA jANe harSa pAmIne svayaM na baMdhAI gayA hoya tema lAgyA. 41. jevI rIte saMsArI jIva bhavya athavA bhavitavyatAne pAmIne manuSya yonimAM praveza kare tema guNonA eka bhAjana vadhUnI sAthe abhaye vedikAmAM praveza karyo. 42. zrutanA AdhAre ghyAnarUpI agnimAM A pramANe karmorUpI dhAnyone homa karyo ema bolatA go2e maMtroccArapUrvaka sAta dhAnyono homamAM kSepa karyo. 43. zuM dedIpyamAna surAlayanI chAyAthI yukta sUrya na hoya tevA A abhaye vadhU sahita jAjvalyamAna agninI pradakSiNA karI. 44. cAra maMDalo phare chate arthAt lagnanI corImAM cAra pherA phare chate hAthI ghoDA vagere bheTaNAM meLavyAM, paNa rAjya upara beThela A maMDaLono tyAga karaze athavA to ghaNAM bheTaNAMno tyAga karaze. 45. jevI rIte amAsano caMdramA sUryanA kiraNone sArI rIte dhAraNa karI rAkhe tevI rIte samAna maMDalamAM vartatA chatAM sALAoe abhayane mATe varanA aMgUThAne dhAraNa karyo. kahevAno bhAva e che ke sALAo eka pRthvImaMDalamAM rahetA hatA. teoe potAnA banevInA aMgUThAne pakaDI rAkhyo. tema karavAnuM kAraNa e hatuM ke banevI pAse AbhAvya meLavavuM hatuM. (AbhAvya eTale je vastunI mAlikI karavAno jeno haka hoya te vastu te vyaktinI AbhAvya kahevAya.) 46. svajanoe abhayane kahyuM ke dIna, duHkhI, dayanIya, caraNakamaLamAM paDelA A tapasvIne saMtoSa thAya tevuM kaMIka Apa. 47. tyAre bALa paNa naMdAputre tene manoratha karatA paNa adhika dhana ApyuM. zuM nAno paNa kUvo lokone IcchA mujaba pANI nathI Apato ? Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 30 arthAt Ape che. 48. karamocana samaye kumAre saMkhyAtIta dhanane meLavyuM. kahyuM che ke rAjAo kara mApha kare to zAzvatakIrti ane dhanane meLave che. 49. brAhmaNe (gore) karamocana vakhate varavadhUne cheDA choDI choDI. eka yogathI karavA yogya kAryanI rAzinI pravRtti athavA nivRtti sAthe ja thAya che. 50. lokamAM AkhuM jagata strIvarganI pAchaLa na paDyuM hoya ema sUcavavA vadhUnI pAchaLanA bhAgamAM ubhela vara parvata jevA UMcA azva upara caDyo. 51. janasamUhane sarvarIte AnaMdita ane bhAgyazALI banAvato rAjaputra, nAMdInA avAjathI dizAone gajavato potAnA gharanA AMgaNe pahoMcyo. para. ati harSita thayela lokoe varavadhUnI AgaLa ghoDAne AdarapUrvaka nacAvyo. kemake ghaNuM karIne zRMgAranA prasaMge azvanuM khelAvavuM, kUdAvavuM vagere pravRtti sArabhUta kahevAyelI che. 53. zRMgAravidhi (lagnavidhi) ne pUrNa karavA mATe sarva jAnaDIoe (jAnamAM AvelI strIo) IcchA mujaba nRtya karyuM ane kAmadevane jagADavA sArabhUta kAmanA gIto gAyA. 54. sArA maMgaLAcArothI vidgonA pravezane dUra karIne prazAMta rAjaputre vadhu sahita meruparvata jevA UMcA mahelamAM praveza karyo. pa5. vivAha mahotsava pUrNa thayA pachI rAjAe patrane ardha rAjya ane mukhya sacivanI padavI ApI. uttama vRSabhane meLavIne kayo buddhimAna tenA upara bhAra na nAkhe ? arthAt avazya bhAranuM AropaNa kare. 56. rAjAe rAjaputrane IcchatI bIjI paNa rAjaputrIone paraNAvI. kema ke sAmAnya puruSo paNa be traNa vagere kanyAone paraNe che to pachI rAjaputronI zuM vAta karavI? 57. jevI rIte sajjana puruSa krodhane kSamAthI jIte tema abhaye keTalAka gaviSTha zatruone sAmathI jItyA. je lobhI hatA tene dhana ApIne vaza karyA. abhimAnI rAjAone namra banIne jItyA. zAThayane ArjavathI jIte tema bIjA avizvAsu rAjAone bhedathI jItyA. jema susAdhuo lobhane saMtoSathI jIte tema. bIjA baLavAna rAjAone daMDathI jItyA. pa9. haiyAmAM moTI bhaktine dhAraNa karatA teNe potAne pitAnI AgaLa eka sAmAnya padAti mAnyo. lakSmaNe jema rAmanA kAryo sAdhI ApyA tema teNe sarva duHzakaya kAryo sAdhI ApyA. $0. ane A bAju Indrane jema mAtali nAmano sArathi hato tema prasenajita rAjAne abhimAnI zatruo rUpI vRkSane bhAMgI nAkhavA mATe hAthI samAna, kalyANanI kalAbhUmi evo nAga nAmano sArathi hato. 61. te satyavANIthI yudhiSThira jevo hato. te dIna du:khI pratye karUNAvALo hato. te kamaLanA bhAI sUrya jevo hato, bIjI sarvastrIone bahena samAna mAnato hato, te suzrAvaka hato, rUpathI suMdara kAmadeva samAna hato. 62. tene vizeSa prakAranA nirmaLa) samyakatvane dhAraNa karanArI sulasA nAmanI strI hatI. 63. ekavAra nIce mukhadaSTi karIne sudhIrghanisAsa nAkhIne nAge janmathI daridra, dhananA arthInI jema A pramANe potAnA manamaMdiramAM vicAryuM. 64. huM potAnA putrane khoLAmAM ramADIza. mukha upara cuMbana karIza, pachI mAthA upara dhAraNa karIza Avo je mAro manoratha hato te azokavRkSanA phulanI jema putra vinA niSphaLa thayo. 5. meM brahmacaryanuM pAlana na karyuM tathA putranI prApti na thaI ema kAmathI viDaMbita thayela mAro A loka sAro na thayo temaja paraloka paNa sAro na thayo. trizaMkunI jema AkAza ke bhUmi upara sthiratA na thaI. 66. rajathI DhaMkAyela sUryanA prakAzanI nisteja kAMti jevA patine joIne saraLa svabhAvinI koyalanA jevI madhura svaravALI sulasAe aMjali joDIne turata kahyuMH 67. he nAtha zuM Aje nidhi kolaso thaI gayo che? zuM Aje ghoDA vagere nAza pAmI gayA che? athavA to zuM rAjA vipharyo che? athavA to zuM koI bALA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 sarga-2 ApanA hRdayamaMdiramAM vasI gaI che? athavA to zarIramAM koI pIDA utpanna thaI che? jethI tame rAhuthI JsAyela caMdra jevA thayA cho. jo kahevA yogya hoya to he pUjya! potAnI patnIne jaNAvo. 69. jeno tejasvI maNi cAlI gayo che evo uttama nAga (sApa) zokamAM paDe tema zokanA dhAma nAgasArathie kahyuM : are ! sadA bhakti parAyaNa tArI pAse mAre zuM chupAvavA jevuM che? 70. kahyuM che ke- cittane anusaravAmAM tatpara strIne, vipattimAM kRtajJa sumitrane, uttama sevakane ane mananA bhAvo jANanAra svAmIne duHkhanuM nivedana karIne jIvo sukhI thAya che. 71. jevI rIte sAco tarasyo pANIne Icche tevI rIte he priyA tIvra AzAvALo huM putrane IcchuM chuM. jevI rIte vAdaLa vinAnI dharatI tarasI lAge tevI rIte putra vinAnI kulAzA zUnya che. 72. sulatAe kahyuM he jIveza! tame ghaNI kulabAlikAone paraNo temAMthI koIne paNa putra thaze kemake vastuono saMgrahakArI kyAreya sIdAto nathI. 73. sArathi ziromaNi nAge kahyuM che mRgAkSi! A tuM zuM bolI ! A bhavamAM tArAthI ja huM ekapatnIvALo chuM arthAt tArA sivAya A bhavamAM mAre bIjI koI strI nathI. bIjI strIo mAre mATe parastrI che. 74. he mRvaMgI ! tArI kukSimAM janmela kAmadeva samAna putrane mAguM chuM. haMsane haMsInA putranuM prayojana che. zuM haMsa bagalInA putranI IcchA kare ? 75. he priyA ! caMdranI cAMdanInI jema tuM ja mAruM sarvasva che tethI te evA prazasta upAyane kara jethI mAruM Icchita avazya thAya. 76. namIne sulatAe kahyuM : he svAmin! mela dUra karavAmAM pANInA ghaDAnI jema sadharma ja Ano eka parama nirdoSa upAya che. 77. je dhananA arthIone dhana ApavAmAM dakSa che, putranA arthIone patra ApavAmAM eko che. bhogArthIone bhogo ApavAmAM dakSa che, putranA arthione patra ApavAmAM eko che. bhogArthIone bhogo ApavAmAM lakSavALo che, pApa vagere bhedabhAvamAM vajanI samAna che. 78. svarganA arthIone svarganuM sukha Ape che. mokSanA arthIone mokSakAryano sAdhaka che. athavA to samasta bhavanamAM evuM koI kArya nathI jene dharma na sAdhI zake. 79. tethI te Aryaputra! huM dharmanI ArAdhanA karIza jethI koI vakhata putranI prApti thaze. kahyuM che ke- upAyane AdaratA lokone sukhapUrvakanI IcchitanI siddhi thAya che. 80. tyAra pachI jaladIthI vibhUSaNano tyAga karIne, viSAdano tyAga karIne, AyaMbila vagere tapothI zarIrane zoSavatI, bhagavA vastrone dhAraNa karatI, akhaMDazIlanuM pAlana karatI sarva viratine grahaNa karavAnI IcchAvALI dIkSA levA pUrvedIkSAno abhyAsa karavA saMveganA zAstronuM pAna karatI divaso pasAra kare che. 82. ane A bAju batrIsa lAkha vizALa vimAnothI yukta pahelA devalokamAM aneka sAmAnika lokapAla-senApati vagere mukhya devono svAmI, sudharmA nAmanI sabhAmAM Indra siMhAsana upara ArUDha thayela vakSa sthaLa para uttama hArane dhAraNa karatA zakendra sulatAnA dharmanI (samyakatvanI) prazaMsA karI. 84. atyAre bharatakSetramAM evI bIjI koI zrAvikA nathI je potAnA guNothI sulatAne AMbI (pahoMcI) zake. kyAMka kayAreka ciMtAmaNinI tole maNionA samUha AvI zake paNa bIjI koI vastu na Ave. 85. manuSya ke vidyAdhara, tene dharmamAMthI calAyamAna karavA samartha nathI. athavA deva ke dAnava samartha nathI to pachI kAgaDA jevo varAkaDo bIjo zuM dharmathI calAyamAna karI zake? 86. A sAMbhaLIne sabhAmAM rahela eka deva ati roSe bharAyo. Indra paNa baMdInI jema strImAtranI prazaMsA kare che? aho! A kevI anIti! 87. ema karIne A (Indra) amane halakA cItare che. sulatAne calAyamAna karavA konI zakti nathI? athavA svAmIpaNAnI sattAthI Indra mahArAjA AvuM bole tyAre kayo deva 'AvuM na bolo' ema aTakAve? Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 abhayakumAra caritra 88. kahyuM che ke- je jenA sAhacAryane svIkAre che te teno niSedha karato nathI. je manamAM bese te karAya che. svAmIne apayazanA bharano bhaya nathI hoto AthI ahIM svAmIpaNuM kone vahAluM na lAge? 89. tethI huM hamaNAM ja jaIne tenA sAhasane bhAMgIne cUro karI dauM. vAyu phukAye chate mULathI zikhA sudhI vRkSa hacamace che to zuM AMkaDAnuM rU sthira rahI zake? 90. ema nizcaya karIne sAdhu vezane laIne nisAhi nisAhitraNavAra bolIne sulatAne ghare gayo kAraNa ke dhUrtonuM A chaLa Aveza vinAnuM manohara hoya che. 91. vikasitamukhI, harSanA AMsu vahAvatI, maMjiSThanA rAgathI adhikadharmarAgane vahana karatI, AnaMda sAgaramAM DUbelI sulasAe abhyatthAna karIne bhAvathI sAdhune vaMdana karyA. 92. pachI sulatAe uttama sAdhune pUchyuM: he bhagavan! kayA hetuthI mArA gRhAMgaNane pavitra karyuM? pachI devasAdhue kahyuM : he bhadrA! guNanA dhAma sAdhu glAna thayA che. 3. vaidhe zIdhra asara kare tevuM uttama lakSapAka telanA auSadhanI bhalAmaNa karI che. tethI huM tenI yAcanA karuM chuM kharekhara! zrAvako munionA yAcA(mAgaNI) bhavana hoya che. 94. atyaMta harSita thayelI sulasAe kahyuMH he bhagavan! tela ke bIjuM kaMI je sAdhune upayogI hoya tene grahaNa karo. je vastu sAdhune upayogI bane te ja prazaMsanIya che bAkInI vastu vananA puSpanI jema nirarthaka che. 5. he mahAtmanuM! tamArI prArthanAno viSaya banelI huM Aje ja bhuvanamAM janma pAmI chuM. arthAt kRtArtha thaI chuM. zuM koLAnI velaDI kalpavelaDInA birudane pAme? 96. eTalAmAM teNIe zIzAne hAthamAM pakaDyo teTalAmAM devazakitathI nIce paDyo ane phUTI gayo paNa uttama bhAvano bhaMga na thayo arthAt tulasA saheja paNa vyAkuLa na thaI. 97. sulasA bIjo zIzo lAvI te paNa te ja rIte bhAMgyo to paNa teno AtmA viSAda na pAmyo. jo ema na hota to caturvidha saMghamAM tenuM nAma prathama lakhAyuM te na lakhAta. 98. trIjo zIzo paNa te ja rIte phuTayo to paNa cittamAM saheje kaluSatAne na pAmI. sAdhunI prArthanAna pUrAvAthI bhAvimAM thanArA kalyANathI vaMcita teNIe potAnI ghaNI niMdA karI. 99. dAnano bhAva supAtra, dhana vagere sAmagrI hovA chatAM pApanI rAzi evA mArA lAbhano ekAMta nAza thayo. zuM bakarInA mukhamAM koLI samAya? 200. tenA niSkapa meru parvata jevA bhAvane jANIne uttama kAMtinA samUhavALA deve jema zakendra bharata mahArAjAnI pAse potAno aMguTho batAvyo hato tema potAne pragaTa karyo. 201 ane kahyuMH he kalyANI ! Indra tArI prazaMsA karI hatI paNa jema darbhavya jinezvaranI vANInI zraddhA na kare tema kubuddhiomAM agresara meM tenI zraddhA na karI. 202. he dharmazIlA! jema pUrve be devo sanakumAranI parIkSA karavA AvyA hatA tema saudharmadevalokano vAsI huM tArI parIkSA karavA ahIM pRthvI upara avataryo chuM. 3. he zrAvikA ! Indra mahArAjAe jevI tArI prazaMsA karI hatI tenAthI tuM adhika ja che. jevI rIte suvarNanI saLI kaSa, cheda ane tApa traNa parIkSAmAM pAsa thAya tema tuM dharmanI parIkSAmAM uttIrNa thaI che. 4. he zrAvikA ziromaNi ! sarvaguNonI eka bhUmi tArAmAM moTo doSa e che ke tArI dUdha jevI ujvaLa kIrtie saudharmadevalokane ujvaLa banAvyo. (doSa eTalA mATe ke saudharma devalokanI kIrtine jhAMkhI pADavAnI hatI enA badale ujvaLa banAvI.) 5. kharekhara devalokanA vimAno pAMca varSanA che ema jinezvaranuM vacana che sAkSAt sarva vimAnonI saphedAI joIne devavarga tenI kevI rIte zraddhA karata? 6. samyakatva ratnanI eka nidhAna bhUmi he tulasA ! huM tane zuM ApuM? he puNyAMgI! to paNa tuM kaMIka mAga jethI devanuM darzana niSphaLa na thAya. 7. patinA saMtoSa mATe teNIe kahyuM H mArI pAse dhanano toTo nathI, kAmabhogonI khAmI nathI, nizcala dharmanI khAmI nathI. paNa devInI jema mAre putranI khAmI che. (devIne putro hotA nathI) pIlavA chatA nIrasa zeraDInA sAMThAmAMthI rasa na nIkaLe tevA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 33 viparIta bhAgyavALI mAruM jIvana bagalAnA rudananI jema nIrasa che. temaja lakSmIthI atyaMta bharapUra chatAM putra vinA mAruM ghara zUnya che. 9. he deva! jo tuM kharekhara prasanna thayo ho to ane nikAcita karmabaMdhano hetu na hoya to (arthAt nikAcita karmabaMdha na thavAno hoya to) mane putra Apa kemake traNa jagatanA svAmI tIrthakaro paNa nikAcita karmabaMdhane toDavA samartha nathI to bIjAnI zuM vAta karavI ? 10. Ane (nAga sArathine) putrano abhAva che. (arthAt AnA bhAgyamAM putraprApti nathI) ema jANIne deve ene batrIza saTikA ApI ane kahyuMH tAre kramathI A goLIo khAvI jethI tane ATalA (batrIza) putro thaze. 11. haMmezA mAruM kAma paDe tyAre yAda karavo huM pAcho AvIza ema kahIne te deva adazya thayo. athavA to sattvathI vaza karAyela devo kiMkara (cAkara)thI paNa adhika sevA kare che. 12. sulasAe potAnA cittamAM vicAryuM ke AnuM kramathI bhakSaNa karIza to priya paNa putronI azucine haMmezA koNa sApha karaze? 17. tethI ekI sAthe A sarva guTikAonuM bhakSaNa karuM tethI mane batrIsa lakSaNothI yukta eka putra thAya. zuM eka putravALI siMhaNa sukhethI na suve ? arthAt suve. 14. A pramANe nizcaya karIne sulasAe ekI sAthe batrIza guTikAnuM bhakSaNa karyu. kharekhara jIvonI buddhi ane ceSTA (pravRtti) haMmezA karma anusAra thAya che. 15. guTikAnA prabhAvathI sulasAe ekI sAthe batrIza putrone garbhamAM dhAraNa karyA. devoe paNa spaSTapaNe jaNAvyuM hoya to paNa buddha (jJAnI) AtmA bhula khAI jAya che te Azcarya che. 16. jema sArA vikasita ane pAkelA phaLone AMbAnA vRkSanI komaLa DALIo dhAraNa karavA samartha na thAya tema svabhAvathI ja vaja jevA bhAre garbhone dhAraNa karavA kRzodarI sulasA zaktimAna na thaI. 17. upAyane jANanArI sulasAe te devane manamAM dhArIne kAussagna karyo, je saMpatti ApavAmAM samartha hoya te vipatti nAza karavAmAM samartha hoya che. 18. yAda karavA mAtrathI ja te deva turata ja uttama sulasA zrAvikA pAse hAjara thayo. ahIM zuM Azcarya che? mahApuruSo potAnI pratijJA pALavAmAM satata tatpara hoya che. 19 deve kahyuM : he dharmazIlA sulatA! zA kAraNathI te mane yAda karyo? sAdharmika mamatvane dhAraNa karatI tuM sagA bhAInI jema prayojana jaNAva. 20. pachI teNIe paNa potAno guTikAno vRttAMta devane jaNAvyo, kemake bIjI vAta bAju para rAkho paNa bALaka jyAM sudhI raDe nahIM tyAM sudhI mAtA paNa stanapAna karAvatI nathI. 21.deve kahyuM te sarva guTikAonuM ekIsAthe bhakSaNa karIne sAruM na karyuM. jema suMdara bIja rAzinA jeTalA dANA hoya teTalA choDa thAya tema jeTalI guTikA hatI teTalA putro thayA che. ra2. Ama tane lakSaNavaMtA batrIza putro thaze. guNavAna hovA chatAM paNa samAna AyuSyavALA thaze athavA to je banavAnuM hoya te bane che. 23. tuM viSAda na kara tArI pIDAne huM dUra karI daIza ema kahIne deva devalokamAM gayo. videhanI bhUmi jema batrIza vijayane dhAraNa kare tema vyathA vinAnI salasAe dhAraNa karyA. 24. divaso pUrNa thaye chate prazasta divase zubha muhUrte sulasAe sukhapUrvaka batrIza putrone janma Apyo. 25. te divase sArathipuMgava nAge paNa uttama varyApanaka karAvyuM. saMtAnarahitane eka paNa putrano janma prIti utpanna kare che to aneka putrIno janma vizeSa prIti utpanna kare temAM zuM navAI che? 26. dhAvamAtAothI lAlana pAlana karatA mAtApitAnI AMkhomAM amRtanuM siMcana karatA, lAvaNya, saubhAgyayukta zarIrothI rAjaputronI jema vRddhi pAmyA. 27. jema phaLothI ubarAnuM vRkSa zobhe tema khoLAmAM, mastaka upara tathA be khabhA upara, be pagamAM, pIThanI upara tathA be bhujAmAM vaLagelA patrothI nAgasArathi zobhyo. 28. teNe vAraMvAra putronA AliMgana, cuMbana vagere ceSTAothI Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 34 potAnA manorathone pUryA. athavA to bhAgyazALIonI A lokanI lakSmInI zuM vAta karavI paNa paralokanI lakSmI tenA hAthamAM rame che. ra9. kramathI sarve putro sarvakaLAmAM nipuNa thayA. jema bIjA haMso rAjahaMsane anusare tema samAna vayanA kumAra avasthAne pAmelA putro zrI zreNika rAjAne anusaryA. 30. sulatAnA batrIza putro rAjyanuM pAlana karatA zreNika rAjAnA sArathi thayA. patro potAnA pUrvajonA kramathI Avela pada (sthAna-hoddo) nuM paripAlana kare che. 31. ane A bAju madhyakhaMDanI aMdara meruparvatanI upara amarAvatInI jema ghaNA prakArathI vizALa evI vaizAlikA nAmanI nagarI hatI. 32. je kubera jevA ghaNAM zreSThIothI bharelI dakSiNa dizAne bharI detI hatI. arthAt ujaLI karatI hatI. je AkAzane aDatA cUnA jevA ujjavaLa caityothI alakApurIne jANe hasI kADhatI na hoya tevI hatI. 33. jema vidvAna puruSonuM aMtaHkaraNa vividha prakAranA rasa, sUtra ane arthothI bhareluM hoya che tema tyAMnI dukAno vividha prakAranA rasa (ghI-tela vagere) sUtra (vastra) ane vividha padArthothI bharelI hatI. tarkazAstranI peThe temAM ghaNAM ratnono samUha hato. phaLanA nirNaya mATe tarka sahitano nyAya hato. 34. vaLI te nagarI strI puruSa, hAthI ghoDA, mayUra, haMsa sarovaranA kamaLa vagerenA vicitra citrothI suzobhita hatI. vividha prakAranA gavAkSothI yukta hatI. cUnAthI ghoLAyelI putaLIothI sahita seMkaDo thAMbhalAvALI ati vizALa zALAo hatI. 35. jema yuvAna taruNIone joIne ghare javA na Icche tema zItaLa-svaccha-svAdiSTa sugaMdhi pANIvALI parabone dIrghakALa sudhI joIne musApharoe potAnA ghare javA IcchA na karI. 36. te vizAlA nagarImAM haihayavaMza mATe kalpavRkSa samAna ceTaka nAmano rAjA hato. sUryanI jema rAjA mAnarUpI ajagarathI sAyela zatruone vize tejano dhAma hato. 37. aho! vidhAtAnI pratikULatA kevI che! tenA caMdra jevA nirmaLa AzcaryakArI yaze samasta jagatane ujjavaLa karyo paNa zatruonA mukhane kALA karyA. 38. zatru strIonA kSAravALA kaMIka uSNa paNa AMsunA pUrathI siMcAyelI tenI lokottara khagnalatAe susvAdiSTa ane zItaLa phaLone utpanna karyA. 39. te nItimAna rAjAe bIjAnA tathA potAnA paNa aparAdhone sahana na karyA. je potAnI chaThThInuM jAgaraNa karato nathI te bIjAnI chaThThImAM kevI rIte jAgaraNa karaze? 40. yAcakone satata dAna ApavAmAM teno jamaNo hAtha kyAreya na thAkyo. paraMtu te ja jamaNo hAtha bANa pheMkavAmAM pAchaLa rahe che. kema ke te dAnazaoNDIrya ane yuddhazarIrya hato. 41. jema ghasaDAI AvelA paththarone samudra pAcho pheMkato nathI tema zaraNyamAM agresara sattvanA bhaMDAra ceTaka rAjAe zaraNe Avela dIna manuSyone sarvanAza utpanna thaye chate pAchA na mokalyA. 42. ceTaka rAjAe dharmane pitA samAna mAnyo jIvadayAne mAtA samAna mAnI, sAdharmikone sagA premALa bhAInI buddhithI mAnyA. dezavAsIone putra samAna mAnyA. 43. te vivekIe devagurunA smaraNathI cittane, dararoja svAdhyAya karIne vANIne ane jinezvaranI pratimAnA pUjanathI zarIrane pavitra karyo. 44. zrI vIra jinezvaranA mAmAnA huM keTalA guNa gAuM? jemano yuddhamAM eka divase ekathI vadhAre bANa na choDavAno niyama hato. 45. A jaMbUdvIpanA merupavartanI dakSiNa dizAmAM jema gaMgA vagere nadIo vahe che tema judI judI strIonI kakSamAM janma pAmelI pavitratAnI bhUmi evI sAta kanyAo che. 46. jema AkAzamAM saptarSitArA bhramaNa kare che tema dedIpyamAna AbharaNamAM bharelA ratnanA kiraNonA samUhathI dizAmaMDaLane udyodita karatI bhavanamAM bhamatI sAteya kanyAo zobhI rahI che. 47. paramArthanA jANa ceTaka rAjAe bIjAno Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 35 vivAha na karavo evo niyama grahaNa karyo hato. A hetuthI (niyamanA prabhAvathI) seMkaDo pANInA ghaDAthI snAna kare che to paNa Ao (kanyAo) pANInA biMduthI paNa bhIMjAtI nathI. 48. to paNa rAjAne pUchIne teonI mAtAoe pAMca kanyAone paraNAvI. te A kulastrIono kuladharma che ke patine pUchIne sarva karAya che. 49. vItabhaya nagaranA rAjA zrImad udAyanane prabhAvatI paraNAvI, caMpAnagarInA svAmI dadhivAhana rAjAne padmAvatI paraNAvI. 50. kosAMbI nagarInA zatAnIka rAjAnI sAthe mRgAvatIne paraNAvI. cothI zivaputrIne ujjainanA rAjA caMDapradyotane paraNAvI. 51. zrI mahAvIra paramAtmAnA moTAbhAI naMdIvardhana rAjAnI sAthe jyeSThAne paraNAvI. bAkInI be putrIo kumArI che temAM moTI sujyeSThA ane nAnI celaNA che. para. uttama nepathyathI vibhUSita thayelI te baMne be hAthamAM pustakone dhAraNa karatI zobhI, paraspara ekabIjAnA abhimAnathI jANe sarasvatI ane lakSmInuM rUpa dhAraNa na karyu hoya tevI lAgI. 53. javuM, AvavuM, ubhavuM, besavuM vagere tathA jinapratimAnuM pUjana karavuM. Avazyaka vagere kRtyo karavAmAM ane kaLAgrahaNane biMba ane tenI chAyAnI jema haMmezA sAthe maLIne karatI hatI. 54. A be kumArI tathA uttama dAsIothI kanyAnuM aMtaHpura zobhI rahyuM hatuM tyAre jema haMsalIothI bharelA taLAvamAM bagalI Ave tema eka duSTa vRddhakutApasI AvI caDI. 15. jema koI AtmA mAravADa dezanI sabhAmAM upadeza Ape ke jaLazauca dharmanuM mULa che tema te tApasI aMtaHpuranI kanyAone upadeza ApavA lAgI ke dharmanuM mULa jaLazauca ja che. jaLazauca vinA AkhuM jagata bhrAntimAM paDeluM che. 56. te A pramANe keTalAka ghAMcInI jema malina vastra paheranArA mAthAno loca karAvIne kaleza pAme che. bIjA keTalAka grahilo UbhA UbhA bhojana kare che. keTalAka nagna rahIne potAne chUpAvatA rahe che. pa7. keTalAka gadheDAnI jema rAkhathI kharaDAyelA jaTAnA bhArane vahana kare che. keTalAka strInI jema keDa upara vastra bAMdhIne govALanI jema gAyone cAre che. 58. keTalAka bhojananA arthIo mATInA ThIkarAne laIne dInatA dhAraNa kare che. A badhAnI samasta ceSTA jalazauca vagara photarA khAMDavAnI jema vaMdhyA che. 59. pachI zAstrazrutimAM tIkSNa buddhivALI sujyeSThAe tApasIne kahyuM: zuM tuM vAyaDI thaIne smazAnamAM bhamI che? zuM zuM tuM sannipAtathI unmatta banelI che? 60. athavA to krUra grahothI grasAyelI che? athavA to zuM koIe tAruM lUMTI lIdhuM che? athavA to vRddhAvasthAne kAraNe tAruM magaja casakI gayuM che? jethI te A aNaghaTatuM vacana bole che? 1. je tuM bole che ke jalazauca ja dharma che te tArI vAta sAcI nathI kAraNa ke zAstramAM zauca pAMca prakAre batAvyuM che. temAM prathama zauca dayA, bIjuM satyavacana, trIjuM tapa, cothuM Indriya jaya, pAMcamuM jaLazauca che ema tuM jANa. AgaLanA cAra zauca vinA ghaNAM paNa pANIthI pAparUpI kAdavathI kharaDAyela A AtmA jema madirAthI kharaDAyela vAsaNa zuddha thatuM nathI tema koI rIte zuddha thato nathI. 3. hakumatA! viloDita jaLathI dharma thato hoya to pANImAM vasanArA zizumAra-mAchalAM-bagalAM vagere badhA karatA pahelA devabhavamAM utpanna thAya. 64. jo jaLazaucathI paralokanI siddhi thatI hoya to daMbharUpa pAkhaMDane zA mATe vaLagIne rahI cho? deDakInI jema nadInA pANImAM kema paDI nathI rahetI? 65. parimita gALelA pANIthI zaucane karIne jeo jinazAsananI ArAdhanA kare che teo ja saMsAra sAgarane tare che tArA jevA jIvo bIjAne DUbADIne DUbe che. 66. 1. jaLazaucaH jaLazauca e ja dharma che evo upadeza ApavAmAM Ave to mAravADa dezamAM pANInI atizaya taMgI hovAthI tyAMnA loko jaLazauca karI zake nahIM. tyAM Avo upadeza aprItikara che. tema ahIM jaLazauca e ja dharma che te asthAne che. arthAtu khoTo che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 36 pachI uttara ApavA asamartha vilakhI thayelI tApasI cUpa thaI gaI. sUryano prakAza bhuvanamAM hote chate khadyotanI kAMtino avakAza kayAMthI hoya ? arthAt na hoya. 67. jema chokarAo gAMDI strInI mazkarI karI, tALIothI tumula macAvI upahAsa kare tema potAnI svAminInA vijayathI harSAvezamAM AvelI aMtaHpuranI dAsIoe upahAsa karyo. apamAnita tApasIne sApaNInI jema gaLAmAM pakaDIne bahAra dhakelI. aho ! pIsAI javAnA kaSTane pAmelI tApasIne mAtra cuMTana jeTaluM duHkha prApta thayuM te Azcarya che. 69. tApasIe cittamAM vicAryu : mane namaskAra karavAnuM to dUra raho paNa potAne paMDita mAnatI rAjaputrIe mane apamAnita karI bahAra kADhI. 70. rAjaputrI potAne viduSI mAne che eTale koInI paNa madhyamAM koIne AdaraNIya gaNatI nathI tethI jo huM Ane zikSA na karuM to bhikSA mAgavA sivAya kaMI jANatI nathI. 71. kayA upAyathI Ane bhAre zikSA thAya ? aho ! meM jANyuM, jANyuM Ane zokayanA samUhamAM nAkhuM kemake strIone zokyanuM duHkha moTuM hoya che. 7ra. pachI teNIe citrakarInI jema jANe A brahmAnI ja racanA sarvasva na hoya tema rAjaputrInuM rUpa paTamAM AlekhI lIdhuM pachI zreNika rAjAne batAvyuM. 73. rAjAe paNa paTamAM AlekhAyela rUpane joyuM tyAre bIjI sarva strIsamUhanuM rUpa phikkuM lAgyuM. vAraMvAra mastakarUpI kamaLane dhuNAvato cittamAM harSa pAmyo ane tenAmAM ekalIna thayo. 74. aho ! Ano kezapAza bhramara jevo nIlavarNo mulAyama che. zuM ANe svarathI morane vaza karIne subhagonA abhimAnarUpI viSane utAravA baLAtkAre kalApane grahaNa karyo che ? 75. AnI goLAkAra mukhamudrAthI punamano caMdramAM koIka evI rIte bhaMgAyo che ke kRSNapakSane pAmIne divase divase kSINatAne ja pAme che. 76. mAkhaNa ane rU jevA sukomaLa AnA be bAhu potAnA guNothI jitAyelI palAyana thatI rita ane prItine vALathI pakaDavA jAnu sudhI laMbAyA che. 77. ANe koIka devIne jItI lIdhI che nahIMtara kevI rIte prajApati pAsethI subharAvadAra stananA bAnAthI be suvarNakuMbhane meLavata ? 78. aho ! kRza paNa udarathI ANe traNa rekhA meLavI che athavA sthULatAthI kaMI maLatuM nathI temAM ahIM koI Azcarya nathI. madhyasthatA abhyudaya (caDatI)no hetu che. 79. Ano apratima samunnata nitaMba koIka evo mRdu ane vizALa durgama che jethI A sthaLa upara ArUDha thaIne kAmadeva haMmezA yuvAnone vIMdhe che. 80. AnA be sAthaLo atisArabhUta ane sadA phaLa ApanAra che tenI sarakhAmaNI jeno aMdarano bhAga pokaLa che ane eka ja vakhata kaMIka phaLa Ape evA keLanA vRkSanA thaDanI sAthe kevI rIte karI zakAya ? arthAt na karI zakAya. 81. hariNIo jyAM sudhI AnI be vizALa AMkho, be mRdu ane saraLa jaMghAne jotI nathI tyAM sudhI bhale harSathI puMchaDI halAve ane AkAzamAM kudakA mAre. 82. AnA kAMtinA bharathI bharelA be caraNo zatru evI lakSmInI sAthe yuddha karavAnI IcchAvALA thayA paNa Azcarya e che ke teonuM yuddhanuM kautuka phaLIbhUta na thayuM kema ke lakSmI jaladurganI aMdara DubI gaI. 83. AnuM rUpa vANIno viSaya banatuM nathI arthAt vacanathI varNavI zakAya tevuM nathI, AnuM sauMdarya lokane anurUpa nathI arthAt lokottara che, AnA zarIranuM lAvaNya apUrva che, athavA to AnuM sarva paNa lokottara che. 84. traNa jagatamAM ghaNAM strImaMDaLone banAvanAra brahmAnA ziSye ahIM parAkASTAne prApta karI. anekavAra abhyAsa karatA brahmAnuM jJAna ja ahIM parAkASTAne pAmyuM che. arthAt haju sudhI AvuM rUpa banAvI zakyo na hato. 85. rAjAe tApasIne puchyuM : he bhadrA ! tArI pAse A konuM citrapaTa che ? lAvaNya ane saubhAgyanI bhaMDAra A mRgAkSI koI uttama kavie kalpelI mahAkathA che ke rAmakathAnI jema satya che ? 86. tApasIe Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 sarga-2 : kahyuM : he rAjan ! AnA yathArtha rUpane AlekhavAnI zakti konAmAM hoya ? brahmAe paNa ghaNAkSara nyAyanA vazathI svayaM AnI racanA karI che. 87. vizeSa rAga thavAthI enA vize vizeSa jANavAnI IcchAvALA rAjAe pUchyuM : jema IndrANI svargane alaMkRta kare che tema A kaI nagarIne zobhAve che ? 88. he AryA ! Ano pitA koNa che ? athavA sItAno pitA janaka rAjA hoya bIjo na hoya. koI mahApuNyazALIe Ano pANigrahaNa karyo che ke nahi arthAt koI puNyazALI Ane paraNyo che ke kema ? 89. turata ja sphurAyamAna thatI suMda2vANIthI harSathI kahyuM H bhuvanamAM A nAmathI ane guNothI sujyeSTA tarIke prasiddha pAmela che. 90. mahAkiMmatI maNi jema sonAnI vIMTIne zobhAve tema A vaizAlikA nagarIne zobhAve che. jema amRtano pitA kSIra samudra che tema Ano pitA ceTaka rAjA che. 91. kharekhara ! te haju kumArI che eTaluM sAruM che huM te uttama puruSane jANatI nathI ke je lakSmI jevI Ane paraNaze. vidhAtA bIjA koIne parAdhIna nathI. arthAt jenuM bhAgya prabaLa haze te paraNaze. 92. jo tuM Ano kara (pANigrahaNa) nahIM kare to tuM phogaTa pRthvIno kara (TekSa vasulAta) ugharAve che. arthAt tuM phogaTa rAjya kare che. kemake je rAjyanuM phaLa viSayano upabhoga che ane viSayano upabhoga strInI sAthe ja che. te uttama strI A ja che. 93. tAruM rAjya lakSmIthI pUrNa hovA chatAM jo sujyeSTA vinAnuM che to he rAjan ! ghInA dhAra vinAnA bhojananI jema tAruM sarva sukha nIrasa che ema jANa. 94. vastrAdithI pUjIne rAjAe tene rajA ApI. bIjA sAmAnya puruSa paNa abhISTa (Icchita) artha jaNAvanAranI bhakti kare che to pachI rAjAnI zuM vAta karavI ? 95. rAjAe sujyeSTAnI mAgaNI mATe potAnA vizvAsu dUtane ceTaka rAjA pAse mokalAvyo. kAryano arzI upAyane kare che paNa kAryanI siddhi bhAgyAdhIna che. 96. zreNikanA mananI sAthe vaizAlImAM jaIne rAjAne namIne dUtadharmane yathAvat spaSTapaNe kahevAnI zarUAta karI. te A pramANe- 97. zreNika rAjA tamArI sujayeSTA nAmanI rAjakanyAnI gaurava sahita mAgaNI kare che. kemake sarva puruSoe cirakALathI A ja mArgane Adaryo che. 98. vizvamAM eka vIra, sudhIra, zreNika rAjA jevo vara maLato hoya to zuM nyUnatA rahe ? kAraNa ke he rAjan ! kanyA koIne paNa ApavAnI che. 99. he rAjAonA rAjA ! pANIvALA vAdaLamAM sudIpra vidyutalatA zobhe che. zreNika rAjAnI sAthe tamArI putrI sujayeSTA zobhaze tethI A yoga ucita che. 300. rAjAe kahyuM : he dUta ! zreNika rAjA AtmavedI nathI kemake tAro nAyaka vAhIka vaMzano che je haihayavaMzanI kanyAne Icche che. zuM kalpavelaDI lIMbaDAnA jhADa upara zobhe ? 301. zuM rUpAnI vIMTImAM jaDela padmarAgamaNi zobhe ? potAnA svAmInI prazaMsA karavAthI zuM ? kAraNa ke tenA mULathI ja tenA guNo jaNAI gayA che. 302. tethI huM putrIne nahIM ApuM. jema vaNikaputra jeTalI mUDI laIne gayo hoya teTalI mUDI laIne pAcho phare tema tuM je pagalethI ahIM Avyo che te pagalAthI pAcho phara. arthAt kaMIpaNa vadhAre kamAyA vinA dUta je svarUpe Avyo hato te svarUpe pAcho pharyo. 3. dUta pAsethI jAkAro sAMbhaLIne zreNika rAjA viSAdane pAmyo. 4. hAthamAMthI kiMmatI maNi paDI javAthI puruSa jevA viSAdane pAme tevA viSAdane pAmelA pitAne joIne praNAma karIne abhayakumAre puchyuM : he tAta ! tamAruM mukhakamaLa kema murajhAI gayuM che ? pa. zreNike kahyuM : he vatsa ! meM ceTaka rAjA pAse kanyAnI mAgaNI karI to paNa mane ApavAnI nA pADI dIdhI. je jenA hAthamAM hoya te teno mAlika hoya che. 6. abhaye kahyuM : he tAta ! huM hovA chatAM tamAre kheda zeno hoya ? huM evI rIte prayatna karIza jethI kalpavRkSanI samAna ApanI kRpAthI ISTArthanI siddhi turata ja thaze. 7. AkAzamAM gati karavA mATe sUrya samAna sarvakalAnA samUharUpa abhaye Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 38 svayaM zreNika rAjAnuM rUpa paTamAM yathAsvarUpa AlekhyuM. 8. upAyanA jANa abhaye moTA kAryanA prayojanathI pUrve anubhavela prabhAvazALI guTikAnA prayogathI svara ane varNano bheda karyo. kharekhara sArI rIte chupAvI rakhAyela vRttithI kAryanI siddhi thAya che. 9. rAjapatra abhaya vaNikano veza laIne vaizAlI nagarImAM gayo. vaNikavRtti karyA vinA bIjAne sukhapUrvaka ThagI zakAto nathI. 10. buddhinA dhAma abhaye rAjAnA aMtaHpuranI najIka dukAna mAMDI. lokamAM paNa dura rahela lohacuMbaka zuM kyAreya lokhaMDane kheMce? arthAtu na kheMce. 11. abhaya dararoja aMtaHpuranI dAsIonI jarUrIyAtanI vastuone pramANathI adhika adhika ApavA lAgyo kemake dAnajaLathI siMcAyelI matirUpI kalpa velaDIo manuSyone phaLe che. 12. dAsIo dukAnamAM mAla levA AvatI tyAre abhaya moTA AdarathI rAjAnI chabIne pUjato hato kemake dhUrtonI dharmaceSTA koIpaNa avasthAmAM zobhe che. 13. dAsIoe abhayane pUchyuM: he zreSThinuM! devanI jema bhaktithI AnI zA mATe pUjA karo cho? abhaye kahyuM: mArA svAmI pUjya zreNika rAjA che. 14. zreNikanA citrane joIne dAsIoe hAthamAM lIdhuM. aho! kAmadevanA aMgane jitanAruM AnuM rUpa kevuM che! suvarNane jhAMkhuM pADe tevuM suMdara varNa che. aho! AnuM pavitra lAvaNya agaNya che. 15. abhaye kahyuM he bhadrAo! kharekhara AnuM jevuM rUpa che tenA karatA somAM bhAge chabImAM AlekhAyela che. kAkatAlIya gatithI Ane banAvIne brahmA paNa vismita thayo che. 16. jeNe zauryaguNothI siMhane, tevA prakAranA zauDIya guNothI hAthIne, gAMbhIryalakSmIthI samudrane, dharyaguNothI pRthvIne dhAraNa karanAra gAMgeya (bhIkha)ne jItI lIdhA che. 17. jevI rIte caMdra-sUrya-graha-nakSatra ane tArAono samUha ekI sAthe AkAzamAM rahelo che tevI rIte traNa jagatamAM je je guNo che te te sarva ekI sAthe AmAM rahelA che. 18. pachI dAsIoe suyeSTAnI pAse jaIne nivedana karyuM ke he svAminI! vaNikanI pAse paTamAM AlekhAyela rUpa jevuM rUpa kyAMya paNa thayuM nathI ane thaze paNa nahIM 19. ceTakaputrI sujayeSTAne te rUpa jovAnuM kutUhala thayuM. A vayamAM (yauvanamAM) pUrve nahIM joyela vastumAM prAyaH konuM mana utsuka na bane? 20. sakhI jevI sugupta maMtra rUpI pANIne TakavA mATe paththaranA vAsaNa samAna moTI dAsIne AjJA karI ke tuM rUpane jovA laI Ava kemake uttama maMtra jene tene apAto nathI. 21. teNIe paNa rAjaputranI pAse jaIne mAgaNI karI ke he zreSThinuM! A citrapaTane Apo kemake mArI svAminI Ane jovA ghaNI Atura thaI che kema ke jovAlAyaka vastune jovI e ja cakSaprAptinuM phaLa che. rara. zreNikaputre dAsIne jaNAvyuM he bhadrA! tame badhA maLIne AnI avajJA karazo tethI huM tamane nahIM ApuM kemake A mAruM sarvasva che. 23. ceTIe kahyuM zuM kayAreya tamArI bahena AvA prakAranI avajJA karavAnuM vartana kare ? arthAt mane tamArI bahena samAna jANo. huM jAtithI dAsI chuM paNa karmathI dAsI nathI tethI he bhAI ! tuM khuza thaIne jaladIthI batAvavA Apa. 24. zuM tame mane kyAreya vacanathI paNa khoTuM karatA joI che? tethI he dAkSiNyanA samudra ! huM mArI svAminInI AgaLa sAcI Tharu tema kara. 25. abhaye paNa pharI kahyuM H jo ema che to tuM laI jA paNa tAre bIjA koIne na ApavI. tArA upara mane pUro vizvAsa che. 26. khuza thaIne chabI laI jaIne rAjaputrIne batAvI. chabIne joyA pachI jANe chabI sAthe spardhA na karatI hoya tema stabdha thaI. 27. nakkIthI cakSue bhavya (uttama) guru pAse zraddhApUrvaka kAmaNano abhyAsa karyo che. nahIMtara kevI rIte bAkInI cAra IndriyarUpI strIone choDIne cittapati (jIva) cakSurindriyamAM lIna thAya? 20. ekAMtamAM rahelI sujayeSTAe dAsIne kahyuM jema tilottamAe Indrane pati karyo tema lAvaNyanA samudra, subhaga, surUpa A rAjAne huM pati karavA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 39 IcchuM chuM. ra9. jo bhAgya yogathI A mArA svAmI na thAya to mArA bhogo sApanA bhogo jevA thAo. tethI jo tuM mane svAminI mAnatI ho to Ano upAya vicAra. 30. athavA to te ja vaNika nirdoSa upAyano jJAtA ane kartA che. Ano saMparka sArA udaya pAmatA bhAgyano sUcaka che. zuM ugato sUrya prakAza nathI Apato? 31. ceTIe jaIne tene A pramANe kahyuMH jema rukmi rAjAnI bahena rukmiNI harSathI kRSNa vize rAgI thaI hatI tema mArI rAgI thayelI svAminI tamArA svAmInA patnIpadane vAMche che. 3ra. tethI tame upAyane karo jethI patinA lAbhathI te harSa pAme. A yogya ja che kemake suvarNanI vaTImAM jaDAyelA motIo zobhe che. 33. paraMtu ahIM lIdhelI pratijJAnuM daDhapaNe pAlana karavuM joIe. jethI potAnuM kArya traNa prakAranA kauzalathI pUrNa thAya. lIdhelI pratijJAnuM pAlana na karavAthI AtmAnI ane sarvalokamAM hAMsI thAya. 34. huM uttama suraMga taiyAra karAvI tenI aMdarathI rAjAne laI AvIza. jema sUryane joIne kamalinI vikAsa pAme tema rathamAM beThela rAjAne joIne tArI svAminI vikAsa pAmaze. 35. jema mayUrI devamaMdiranA zikhara upara UDIne bese tema prathama prasaMge paNa citra mujaba tene rathamAM beThelA joIne tArI svAminI jaladIthI caDI jAya. 36. A pradezamAM, A divase, A vAre A prahare ane A kSaNe sAkSAt puNyodaya evo rAjA Avaze ema teNe Ane saMketa karyo. 37. ceTIe sarva rAjaputrIne jaNAvI AvIne pharI kahyuM tamAruM vacana pramANa che kema ke aneka vikalpo karavAthI kAryanI siddhi thatI nathI. 38. pachI abhayakumAre zreNika rAjA pAse sarva pravRttinI jANa karI. nakAra karIne caTaka rAjAe je AzAne bhAMgI hatI tene abhaye pharI sajIvana karI. 39. abhayakumAre potAnA mANaso pAse jaladIthI sArI suraMga khodAvI. bIjAo je kArya mahinAothI karAvI zake te kAryane rAjAo divasothI karAvI zake. 40. jema cakravAka ane cakravAkI rAtri samaye saMtApa pAme tema te divasathI haMmezA magadharAjanuM smaraNa karatI ceTaka rAjAnI putrI zarIramAM ghaNA saMtApane pAmI. 41. kAmano vikAra duHkhadAyI che. barapha-hAra-cAMdanI-kamaLa-mRNAla-sacaMdana-caMdracUrNa vagere zItaLa padArthothI teNIe zItaLatAne prApta na karI ulaTAnI jhAkaLa biMduothI jema rasajvarI (tevo prakArano rogI) dAhane pAme tema dAhane pAmI. 42. rAtre ke divase zayanamAM ke sthAnamAM bahAra ke ghare, samudAyamAM ke ekalI te kSaNamAtra paNa zAMti na pAmI. 43. ceTIe tene AzvAsana ApyuM ke- he svAminI tuM dhIrI thA, mohane choDa ane IcchitanI siddhi thaze ema huM mAnuM chuM kemake te vaNika A kAryamAM sahAya kare tevuM jaNAyuM che. 44. he satyapratijJAvatI ! he rAjaputrI ! he vidraDhatI ! he zreSTha vivekavatI ! tAre viyogInI ceNa karavI ucita nathI. gupta kAryamAM zuM AvI ceSTA zobhe? 45. yuktibharyA vacana sAMbhaLIne suyeSTA pharI zAMta thaI. sukAI gayelI paNa pANIthI siMcAtI amRtanAmanI velaDI pharI sajIvana thAya che. 46. abhaye rAjAne saMketano divasa jaNAvIne bolAvyA. rAjA mananI doTe cAlyo. svArthamAM kone utAvaLa na hoya? 47. mahArathI sulatAnA putronI sAthe jatA zrI zreNikane joIne dazeya paNa dikapALo daza dizAmAM palAyana thayA. 48. vIra zreNika rAjA batrIza sulatAnA putronI sAthe suraMgamAM pravezyo jANe ke vyaMtara devanA svAmIone jItIne tenA sthAne sulatAnA putrone sthApana karavA na mAgato hoya. 49. jema caitrIpUrNimAnA divase suvarNakamaLa pA sarovaranI upara Ave tema saMketa karela samaye rAjagRhano svAmI kSaNathI suraMganA daravAje AvI pahoMcyo. 50. jema cakorI caMdranA biMbane joIne AnaMda pAme tema tene joIne citra mujaba sArI rIte oLakhIne te kSaNe ja parama pramodane pAmI. 51. citrapaTamAM zreNikanuM jevuM Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 40 rUpa jovAyuM hatuM tenAthI eka rekhA paNa AnA zarIranuM rUpa ochuM na hatuM. jema hamaNAM pratyakSathI darpaNamAM rUpathI pratirUpa sarakhuM dekhAya che. paNa eka rekhA nyUna dekhAtuM nathI tema. para. sujyeSTAe paNa potAnuM sarva svarUpa celaNAne yathAvat kahyuM. bIjI sakhI pAse kaMIpaNa chupAvatuM nathI to bahena pAse to vizeSathI chupAvAtuM nathI. pa3. celuNAe tene kahyuM H jo ema che to huM paNa sAthe AvuM chuM. ATalA divaso jema sAthe pasAra thayA tema have pachI ApaNA divaso sAthe pasAra thAya, zuM bhAraMDa pakSIo kyAreya chUTA paDe che? 54. zarIramAM pulakane dhAraNa karatI paramAnaMdamayI sujyaSTAe kahyuM te yogya vicAryu zuM citrA ane svAti nakSatrano udaya samAnapaNe Icchato nathI? 55. celaNAne rathamAM besADIne suyeSTA svayaM AbhUSaNo levA aMtaHpuramAM gaI. kema ke nAnA bhAIne sukhI karIne moTo bhAI potAnA kAryano AraMbha kare che. 56. eTalAmAM nAgasArathinA putroe kahyuM : he deva! zatrunA ghare rahevA karatA viSanuM bhakSaNa sAruM che. sarpothI bharela rAphaDAnI jema ahIM vadhAre rahevuM ucita nathI. pa7. A kumArikA rathamAM besI gaI che tethI jaladIthI potAnA nagaramAM pahoMcI javuM joIe kAryanI siddhi thayA pachI catura puruSa potAnA zatrune avasara Apato nathI. 58. jema samudranI bharatIno pravAha pAcho vaLe tema rAjA paNa A sujyeSTA che ema manamAM mAnato je mArgathI Avyo hato te suraMganA mArge pAcho vaLyo. pa9. jeTalAmAM maNi ane AbhUSaNono karaMDiyo laIne suyeSTA pAchI AvI teTalAmAM teNIe dharatImAM daTAyela nidhAnanI jema zreNika rAjAne na joyA. 60. pachI tene hRdayamAM ghaNo viSAda utpanna thayo, pati mATe upAya meM karyo paNa te cellaNAne phaLIbhUta thayo. rAme svapna joyuM ane phaLa bharatane maLyuM. 1. mATe phakta supatino nahIM paNa bahenano viraha sAthe thayo. abhAgI vaNikane kamANI thavI bAju rahI paNa mUDI nAza pAmI tenA jevuM thayuM. 2, nAnI bahenanI virahanI vyathAthI pIDAyelI suyeSTAe pokAra karyo ke jema daityoe samudranuM maMthana karyuM ane amRta bIjA upADI gayA. tema bIjo koI A cellaNAne harI jAya che. 3. bakhatara paherIne taiyAra thatA rAjAne praNAma karIne sArathi ziromaNi vIrAMgane kahyuM : he svAmin ! huM vidyamAna hovA chatAM tame svayaM A kArya mATe saMraMbha zA mATe karo cho? 64. he deva! ahIM mane ja Adeza karo. kSaNa mAtrathI zatrune jItIne kumArIne pAchI lAvIza. athavA sArA sevakane A ajugatu che? 5. siMha jema mahAparvatanI guphAmAM praveze tema mahAprAsAdanI jema rAjAnA apAyela AdezathI khuza thayela mahArathI suraMgamAM pravezyo. 6 6. jema siMha hAthIonA baccAnI sAthe yuddha kare tema mahArathI mahAparAkramI vIrAMgaka sArathie bakhatara, paherIne nAgaputronI sAthe yuddha karyu. 67. mAro svAmI eka bANathI eka zatrune haNe che paNa tenAthI adhika parAkrama karIne huM khuza karuM ema teNe vicAryuM. pachI teNe ekI sAthe batrIza nAgaputrone haNyA. suraMga pahoLI na hovAne kAraNe keTalAmAM A rathone bahAra kADhIne zreNikane mAre teTalAmAM zreNika rAjA ghaNo dUra cAlI gayo. kema ke vegIlA ghoDAonI sAthe jatA puruSane veLA lAgatI nathI. 69. abhISTa manorathane nahIM sAdhanAra vIrAMgaka turata ja pAcho vaLyo. bhUmi upara rahela lAMbo paNa manuSya zuM bhUjAthI tADanA phaLane toDavA samartha thAya? arthAt na thAya. 70. teNe ceTaka rAjAne jaNAvyuM ke tenA badhA rathikone haNI nAkhyA che. paraMtu vairI kanyAne harI gayo che. zuM ApaNe AkAzataLamAM prahAra karIe? 71. jema vAdaLa vIjaLI ane pANInA pUrane ekI sAthe dhAraNa kare tema. vaizAlI svAmI ekI sAthe ceTakaputrInA haraNathI viSAdI ane zatrunA vadhathI AnaMdita thayo. 7ra. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 41. jema bhavya jIvo nimitta mAtrathI paNa turata ja parama avabodhana pAme che tema sujyeSTA munindro vaDe IcchAyela vairAgyane pAmI. 73. jema dArUDiyA ke gAMDA manuSyo viDaMbanAne pAme che tema amArA jevA viSayAsakta jIvo madhya, Adi ke aMtamAM ghaNAM prakAranI viDaMbanAne pAme che. 74. jo viSayomAM koI lAbha thato hota to tenA parityAgamAM suMdarIe te samaye sAITha hajAra varSa sudhI gADha tapa zA mATe karyo hota ! 75. teo ja dhanya che, teo ja buddhimAna che, teo ja zUravIra che, teo ja zuddha che jeo dhananI jema potAnuM brahmacarya pALe che. 76. tethI rAjImatInI jema lakSmIne choDIne kumArIpaNAmAM ja bhAgya yoge huM dIkSA grahaNa karuM kema ke dharmamAM utAvaLa kalyANakArI che. 77 pachI atibhaktithI pitAne praNAma karIne teNIe dIkSA mATe rajA mAMgI. buddhimAnoe paNa ahIM bIjuM (sAmAnya) kArya potAnI IcchA mujaba na karavuM joIe to pachI vrata to potAnI IcchA mujaba kevI rIte karAya? kArAvAsa samAna bhavavAsanA pAzathI huM baMdInI jema nirvedane pAmI chuM. tamArI kRpAthI huM aciMtyaciMtAmaNi samAna dIkSA laIza. 79. rAjAe kahyuM : he putrI! tArI vAtathI mane ghaNo AnaMda thAya che. kharekhara ! tuM ja mArI putrI che je sArA uttamapada (mokSa)nA abhilASathI yathArtha nAmane dhAraNa karatI phoInuM nAma pRthvI upara sArthaka kare che. 80. je tuM bALapaNamAM saccaritrane jhaMkhe che tethI te putrIomAM kulamaMDaLa che. athavA to jagatamAM velaDIo ghaNI hoya che paNa prAsAdanA AbhUSaNarUpa velaDI koIka virala ja hoya che. 81. rAjaputrI suyeSTAe moTI vibhUtithI harSapUrvaka mahattarA caMdanA pAse dIkSA lIdhI kAraNa ke haMsalI kamalinImAM krIDA kare che. 82. yathArtha hakIkata nahIM jANato te kanyAmAM ekacitta thayela zreNika rAjA paNa devInI jema rAjaputrIne Icchato (mAnato) maMtrAkSaranI jema sujyeSTA sujyeSTA' ema vAraMvAra jApa karavA lAgyo. 83. rAjaputrIe tene kahyuM : are ! huM sujyeSTA nathI tenI bahena celaNA chuM. he jIveza! tevA prakAranA durbhAgyathI te ahIM na AvI zakI. 84. pharI paNa rAjAe kahyuM he mRgAkSI ! tuM ja mAre te (sujayeSTA) che. caMdranI kaLAnI jema tuM koIpaNa guNathI tenAthI utaratI nathI. 85. tevA prakAranA svAmIlAbhathI sudaHsaha bahenanA viyogathI ekI sAthe harSa ane kheda pAmI. kharekhara ! saMsAranuM sukha vicitra che. 86. hAni ane lAbhane meLavanAra rAjA paNa thoDA divasomAM potAnA nagaramAM pahoMcyo. vaDavAgnithI sahita hovAthI nadIonA pUrathI purAtA samudrane labdhi ja nathI. arthAt nadIo game teTalI ThalavAya chatAM samudranI sapATI vadhatI nathI kAraNa ke vadheluM pANI vaDavAgni pI jAya che. 87. zreNikanI pAchaLa cAlI rahelo, sabuddhino samudra (bhaMDAra) abhayakumAra jaladIthI AvI pahoMcyo. tIrthomAM jaIne vidvAna phaLane laIne Ave che paNa tyAM gharo vasAvato nathI arthAt tyAM rokAI jato nathI. 88. mahA udAra zreNika rAjAe pRthvI upara IndranI putrI samAna callaNAne gAMdharva vidhithI paraNyo. tevI rIte prApta thayelI patnIne paraNavAmAM ADaMbara zobhe? arthAt na zobhe. 89. pachI zreNika rAjA abhayanI sAthe sulatAnA ghare gayA ane nAgasArathinA batrIza putronA suraMgamAM thayela maraNanI hakIkata nAgadaMpatine jaNAvI. sajjana puruSo sudurvacana paNa yathArtha kahe. 90. karNa mATe viSa samAna vacana sAMbhaLIne nAgadaMpatie vilApa karyo kemake tevA upAyothI prApta thayela putrono viyoga suduHsaha hoya che. 91.re kRtAMta!re nirguNapApI! tuM bIjAnA sukhane jovA rAjI na thayo. te vahANanI jema amane baMnene vagara vAMke vizALa duHkha samudramAM zA mATe nAkhyA? re re durAcAra!jema sahasraghAtI viSa sarva Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 42 viSomAM ugra che tema amArA nirdoSa putrone akALe mArI nAkhatA te khalAmAM (luccAomAM) agresara che 93. have jo tuM ema kaheto hoya ke tamArA badhA putroe mAro koIka aparAdha karyo che to ame kahIe chIe ke badhA putroe tAro aparAdha nathI karyo kema ke badhA duSTa bane evI durdItatA vizvamAM kyAMya kayAreya na ghaTe. 94. he karmacAMDAla! have jo tuM ema kahe ke AmAnA keTalAke AvuM kArya karyuM che to te agninI jema ekI sAthe sarvane haNatA lokamAM potAnA samavartitva bhAvane sArthaka karI batAvyo. arthAt agni bhInA ane sUkA sarva IdhaNane bALe che. 5. athavA to he tapasvinuM! AmAM tAro koIpaNa doSa nathI. doro tUTI javAthI motIo hAramAMthI chUTA paDI jAya tema bhAgyanA kSayathI amArA putro hAthamAMthI sarakI gayA. 96. athavA to pUrve ja te deve kahyuM hatuM ke tArA sarvaputro eka samAna AyuSyavALA thaze. tevA prakAranA samAna yoganA vazathI temaja thayuM. devanuM vacana anyathA thatuM nathI. 97. te bene atizaya zokamAM paDelA joIne buddhimAna abhaye saMveganA sArabhUta madhura vacanothI pratibodha karyA. athavA to kayA viSayamAM abhaya ocho paDe ? 98. jema vivekIo puruSArthanA vairI krodhane karatA nathI tema hAthInA kAna samAna sakala paNa cala svabhAvI lokamAM zoka karatA nathI. 99. agnino upAya pANI che, vyAdhinA vistArano upAya cikitsA, zatrune jitavAno upAya zastrAdi che, sarveno upAya che paNa niraMkuza mRtyuno upAya nathI. 400. janma mRtyuthI sahita thAya che arthAt janma ane mRtyune avinAbhAva saMbaMdha che. yuvAnI vRddhAvasthAnI sAthe ja hoya che. ahIM saMpatti paNa vipattinI sAthe thaI ane putrAdino yoga viyoganuM kAraNa banyuM. 401. zarIra haMmezA roganA samUha sAthe saMkaDAyela che. lakSmI daridranA bhaya sAthe kharaDAyelI che. snehI svajano kSaNathI zatra bane che. A saMsAramAM pratipakSa sAthenA bhAvone dhikkAra thAo. 40ra. tame baMne jo vIromAM ziromaNi cho to sAmAnya jananI jema parama zokane zA mATe karo cho? A dhIratA kono Azraya karaze? ApattimAM je dharya che te sAcuM bairya che. 3. vAyu na phUMkAto hoya tyAre rUnA DhagalAmAM ane parvatamAM koI bheda nathI, viplava upasthita thAya tyAre puruSonI aMdara dharma ane kAyaratAnI pravibhAvanA karAya che. 4. sAmAnya janane zoka karavo ucita nathI to vivekarUpI sArA AbhUSaNathI bhUSita tamArA jevA paMDitonI zuM vAta karavI? kemake je thavAnuM hatuM te thaI gayuM che. 5. jo AvuM na banavAnuM hota to zA mATe tamArA putro suraMgamAM praveza karata? e samaye zatrue teone kevI rIte jANyA? kevI rIte eka bANathI badhA maraNa pAmyA? athavA A bhavitavyatA AvI ja hatI. 6. tamArA putro zoka karavA yogya nathI kemake te sudhIroe dhIra parAkrama karyuM. jeo svAmInA kAryamAM potAnA prANo nathI ApatA teo paNa zuM sevako kahevAya? 7. AvA prakAranA vacanothI abhaye jaladIthI teonA zokane dUra karyo. maMtrano jANakAra uttama maMtrano prayoga kare pachI viSa keTalI vAra Take? 8. nAgadaMpati sAthe AdarathI vAta karIne rAjA potAnA mahele gayo. teonA saMtAnA zreNika rAjA upara Avo upakAra karyo chatA nAga daMpatine koI lAbha na thayo e khedanI vAta che. 9. kRSNa jema lakSmInI sAthe bhogo bhogavyA tema janmAMtaramAM upArjana karAyela puNyakarmathI sarva Icchita kAmane prApta karanAra zreNike cellANAnI sAthe bhogo bhogavyA. 10. . ane A bAju A bharatakSetramAM vasaMtapura nAmanA nagaramAM pUrve jitazatru nAmano rAjA hato jeNe baliSTha, darpiSTha, gariSTha zatruone jItIne potAnuM nAma sArthaka karyuM. 11. Ane amarasuMdarI rANI hatI. teNIe amarasuMdarI (devI)nuM rUpa harI lIdhuM. tethI animeSapaNuM na harI le e hetuthI jANe bhaya pAmelI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 sarga-2 svargamAM cAlI gaI. 12. te bene sumaMgala nAmano putra thayo je nUtana maMgaLarUpa thayo. je ANe AkAramAtrathI (darzanamAtrathI) sAruM karyu. tathA ahIM mULathI paNa rAjayoga thayo. 13. A sumaMgalanuM mastaka sArA chatrAkAra jevuM hatuM. enuM mukha pUrNimAnA caMdra jevuM hatuM, enI AMkho vizALa hatI. enA kAna lAMbA hatA, enI nAsikA saraLa hatI, tenI dvijarAjI (daMtarAjI) macakuMdanuM anukaraNa karanArI hatI. tenA hoTha ane hAthapaga lAla hatA. teno kaMTha goLakAra hato.teno khabho baLadanI khAMdha jevo unnata hato. tenA be bAhu jAnu (DhIMcaNa) sudhI laTakatA hatA. tenI chAtI kapATa jevI hatI. tenI pITha vizALa hatI, teno madhyabhAga kRza ane gaMbhIra nAbhivALo hato tenI sAthaLo keLa jevI hatI, tenI jAnu alakSya (na jaNAya) tevI hatI. tenI jaMghA hAthInA sUMDha jevI hatI. tenA be paga kAcabA jevA bharAvadAra unnata hatA. athavA tenA sakala zarIranI manoharatAnI zuM vAta karIe ? 16. AnI samAna vayano senaka nAmano maMtrI putra thayo je alakSaNavaMtomAM ziromaNi hato. agnizarmAnI jema durbhAgyano bhAjana hato. 17. tenuM mAthuM traNa khUNAvALuM hatuM. tenA vALa agni samAna pIMgarA hatA. tenI AMkho bilADInI AMkho jevI hatI. tenA kAna uMdaranA kAna jevA hatA. tenuM nAka bhUMDanA nAkanI jema cIpaTuM hatuM. tenA dAMta mukhanI bahAra nIkaLelA hatA. tenA khabhA kuMdhA hatA. tenA bAhu ghaNAM beDoLa hatA. tenI chAtI sAMkaLI hatI. tenuM peTa gaNapatinI phAMda jevuM hatuM. tenA sAthaLa TUMkA hatA. tenA jAnu gUDha na hatA. tenI jaMghA vakra hatI. tenA paga sUpaDAne jIte tevA hatA arthAt vAMkA hatA. 19. potAnA rUpano abhimAnI sumaMgala senaka jyAM bhego thAya tyAM traNa raste, cAra raste, mArgamAM, rAjamArgamAM, zRGgATakamAM (ghaNAM rastA bhegA thAya tyAM cokamAM) devakula ke vanamAM tenI mazkarI karato haMmezAM haze che. 20. prathama tenA mAthA upara traNa vAra hAtha pheravIne pachI muThThI vALIne phaTAka tenA mAthA mAre che. yuvAnone viveka kayAMthI hoya ? 21. tevA prakAre kadarthanA karAtA senaka upara duHkhanA DuMgarA utaryA. jherathI lIMpAyela astranA mArane sahana karI zakAya paNa niSkAraNa viDaMbanA sahana karAtI nathI. 22. Ama anekavAra paribhava pamADAto te vairAgyane pAmyo te ahIM Azcarya che kema ke vairAgyano hetu AvyA pachI saMsAramAM virAgatA ati durlabha nathI. 23. meM bhavAMtaramAM munIndra ke mahAsatIonI mazkarI karI haze nahIMtara to jema pakSIomAM kAgaDo virUpa ane durbhAga gaNAya che tema lokamAM virUpa ane ati durbhAga kevI rIte thAuM ? 24. meM durbhAgatA Adine Ape tevA prakAranuM karma bAMdhyuM che je karmonA udayathI jema raja cAMdanIne malina kare tema dUdha ane barapha jevA ujvaLa kuLane malina karyu che. 25. tethI dharmanI ugra ArAdhanA karuM jethI mArA pUrvanA pApo nAza pAme ema vicArIne svajana ane nagarane choDInI jIvanI jema A cAlyo gayo. 26. keTalAka divaso pasAra thayA pachI rAjAe harSapUrvaka moTI vibhUtithI sumaMgalane rAjya upara besADyo. pitAnuM potAnA putrone vize A kartavya che. 27. grISma RtunA baporanA sUrya jevA pravara pratApI sumaMgale aneka rAjAone jItIne adhipati thayo kemake siMhathI siMha ja janme che. 28. potAne kRtakRtya mAnatA senake harSathI tApasa vratane svIkAryu. te rIte parAbhava pAmelA bIjA jIvo paNa svabuddhithI tevA dharmane vizeSathI ArAdhe che. 29. potAnuM pUrvanuM durbhAgyamaya jIvananuM smaraNa karatA, nirvedathI yukta potAnA guru pAse uSTrikA abhigrahane dhAraNa karyo. kemake bAlajanane bodha pamADavo kaSTakAraka che. 30. ekavAra tapasyA karatAM pRthvI upara vicarato senaka tApasa rAgathI vasaMtapurane jhaMkhe che. dhikkAra thAo potAnI janmabhUmimAM kadarzanA pAmelo loka pharI janmabhUmimAM AvavA Icche che. 31. ahInAM Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 44 rahevAsI sakala paNa loke tenI AdarathI pUjA karI A te tapa che je jagatane paNa pUjya che tethI ahIM tapano koNa koNa Adara na kare? 32. vismita thayela loke pUchyuM : kayA virAgathI gharane choDIne A kaSTadAyaka tapasyAne svIkArI che? 33. teNe kahyuM : ahIMnA sumaMgala rAjAe kumAra avasthAmAM mAro parAbhava karyo hato tethI mane vairAgya thayo athavA sAcuM bolavuM ja kharekhara sAco tapa che. 34. pachI A vacana eka kAnathI bIjA kAne jatA rAjAnA kAne pahoMcyo athavA to naiyAyika vagere matomAM zabda vicitaraMga nyAyathI anya sthAne pahoMce che tenI jema 35. pachI sumaMgala rAjA kSaNathI mahAviSAdane pAmyo athavA A mahAviSAda sthAne thayo che kema ke moTo puruSa potAnA aparAdhane zalya karatA adhika mAne che. 36. pachI rAjA svayaM jaIne namIne pitA jema bALakanA aparAdhane khame che tema ajJAnabhAvathI pUrve meM je tamArA aparAdho karyA che tenI kSamA karo ema AdarathI senaka tApasane khamAvyo. 37. zAMtacitte senake kahyuM : he rAjana! tame A zuM bolo cho? tame gurunI samAna hovA chatAM tamArA upara bhakti bhAva na janme to ahIM kSamAnuM zuM kAma che? 38. he rAjan ! tame A tapamAM nimitta cho, tapa saMsArarUpI samudrane taravA setu samAna che, duHkhanA samUhane bALavA mATe dAvAnaLanA kaMda samAna che. kalyANarUpI velaDIne ugavA mATe kaMda samAna che. 39. AvA prakAranA pAtramAM dhananuM vAvavuM mahAphaLavALuM thAya che. evI samajaNathI rAjAe tene pAraNAnuM nimaMtraNa karyuM. kema ke kRpaNanI bhakti lukhI hoya che. 40. jo ke tapasvI saMtoSI hovAthI rAjapiMDane Icchato nathI to paNa teNe rAjAnuM vacana mAnya karyu kema ke tapasvI loka dAkSiNyazIla hoya che. 41. namIne AzISa meLavIne rAjA ghera gayo, pachI mAsakhamaNa pUrNa thaye tapasvI rAjamahelanA daravAje Avyo, kema ke munio satyapratijJAvALA hoya che. 42. te vakhate rAjAne mAthAmAM zULa upaDyuM hovAthI koIno paNa aMdara praveza na thayo. tapasvI zAMtacitte pAcho pharyo. tapasvIone tapanI vRddhimAM AnaMda ja hoya che. 43. jo prathama ghare pAraNuM na thAya to lAgaTa bIjuM mAsakSapaNa karavuM e hetuthI teNe pUrvanI jema bIjuM mAkhamaNa AdaryuM. kharekhara ! sattvazALI jIva sattvane choDato nathI. 44. A loko bhUkha kevI rIte sahana kare che evuM bolanArane jovA na Icchato hoya tema bIjA mAsakhamaNanA hetuthI uSTrikAmAM adhomukha karIne pravezyo. 45. bIjA divase rAjAne sAruM thaI gayuM eTale tenA pAraNAne yAda karIne tApasa pAse jaI namIne khamAvyA. tapasvI varga bhaktithI sAdhya (rIjha) che. 46. meM pApIe tamane nimaMtraNa karIne Aje A pramANe bAlanI jema Thagyo. bIje paNa tamAruM pAraNuM na thayuM pApIonI pravRtti AvA prakAranI ja hoya che. 47. jema lakSyane vIMdhavAmAM pravartela kudhanurdhArI potAno hAtha bhAMge tema nirbhAgyomAM ziromaNi meM dharmanA bAnAthI pApa upArjana karyuM. 48. he svAminuM! jo ke huM A kArya mATe vinaMti karavA) yogya nathI to paNa jema gaMgA nadI pANInA pravAhathI dezanA madhyabhAgane pavitra kare che tema AvIne tamAre mArA AMgaNAne pavitra karavuM. 49. munie kahyuM : he rAjanuM! tuM viSAda na kara. pramAdathI thayela doSa bhAvadoSa gaNAto nathI. tArI bhAvanAne pUrI karIza. athavA mahApuruSonI pravRtti parArtha hoya che. 50. munine namI rAjA ghare gayo. pAraNAnA divasanI rAha jotA bIjo mAsa pUro thayo. sujyane bhajanArAone koIka rIte divasonI dIrghatA thAya che. 51. pharI paNa rAjAne asvasthatA thaI. muni zAMtapaNe te ja rIte pAchA gayA. tevA prakAranA tapasvIone paNa lAbhanaMtarAyanA kSayopazama vagara bhikSA maLatI nathI. para. rAjAe tene goravathI trIjI vakhata nimaMtraNa ApyuM. tapasvIe tenuM vacana mAnya rAkhyuM. je te rIte vinaMtIne na Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 ThukarAvavI joIe. 53. trIjA mAsakhamaNane aMte tapasvI pAraNA mATe rAjAne ghare gayA. putranA janmathI khuza thayela rAjA tApasanA pAraNAne bhUlI gayo. sukha ane duHkhamAM pramAda samAna che. 54. kSudhAthI kRza thavAthI, bhikSA nahIM maLavAthI bhikSu rAjA upara krodhe bharAyo. khUba ghasavAthI caMdananA lAkaDAmAMthI paNa agni utpanna thAya che. 55. kahyuM che ke-- mArgamAM cAlavA samAna koI vRddhAvasthA nathI, dAridraya samAna koI parAbhava nathI, mRtyu samAna koI bhaya nathI, kSudhA samAna koI vedanA nathI. 56. vilakho thayela bhikSu kRpaNanA gharathI potAnA sthAnamAM gayo ane vicAryuM : A nAmathI ja sumaMgala che bAkI kAmathI to maMgaLa grahanI jema kumaMgala che. 57. meM enI traNa vinaMtino svIkAra karyo to paNa te kuTila potAnA kartavyane samajyo nahIM. A tenI dhiAI che. be uDANamAM mora pakaDAya nahIM paNa trIjA uDANamAM avazya pakaDAya jAya. 58. athavA to kUtarAnI pUMchaDIne naLImAM nAkhI nAkhIne sIdhI kare to paNa vakrabhAvane choDe nahIM. arthAt kUtarAnI pUMchaDI vAMkIne vAMkI rahe. lIMbaDAnA jhADane dUdhanuM siMcana karavAmAM Ave to paNa mIThAzane pAmato nathI. 59. te pote rAta-divasa dALa-kaDhI sAthe miSTa annapAnanuM bhojana kare che tethI jema vaMdhyA strI garbhINInI prasUtinI pIDAne na jANe tema bIjAnA bhUkhanI pIDAne jANato nathI. 60. Ama vAraMvAra AmaMtraNa ApIne zaTha rAjAe mane bhUkhathI mAryo che. huM jIvuM tyAM sudhI pharI Ane ghare paga nahIM mUkuM. gaMgadatta deDako pharI kUvAmAM Avato nathI. 61. krodhAMdha tApase kugatinuM kAraNa niyANuM karyu ke AnA vadhane mATe thAuM. kRza manuSyo karuNA vinAnA thAya che. 62. aho ! duHkhanI vAta che ke ANe vikRSTa tapane zA mATe dhULa bhego karyo ? athavA to bALa tapasvInuM puNya pApAnubaMdhi puNyamAM parivartana pAme che. 63. abhimAna rahita ane pazcAttApane pAmelo rAjA sArI rIte lajjA pAmyo ane cothI veLAe tapasvIne khamAvavA na Avyo kAraNa ke kulIno haMmezA lajjALu hoya che. 64. ke 45 keTalAka kALa pachI tapasvI marIne alpaRRSivALA vyaMtara nikAyamAM devapaNe utpanna thayo. kSudhAthI vihvaLa thayela tapasvI AtmAone teTalI saMpatti ghaNI ghaNI lAge che. 5. nItithI rAjyanuM pAlana karIne rAjA paNa aMtakALe tRNanI jema rAjyane choDIne tApasanI dIkSA lIdhI. saMtapuruSo sadA bhogamAM ramatA nathI. 66. potAnA tApasAcArane sArI rIte pALIne AyuSya pUrNa karIne suvizuddha lezyAvALo te vairAnubaMdha khapAvavA te ja (vyaMtara nikAya) gatine pAmyo ema huM mAnuM chuM. 67. prathama cyavIne sumaMgalano jIva zreNika rAjA thayo. ghaNAM sukhathI lAlita karAyelI rAjyalakSmIe eno pIcho na choDyo ema huM mAnuM chuM. 68. keTalAka divaso pachI senaka tApasano jIva tyAMthI cyavIne jema bagalo kamaLanI nAlamAM utpanna thAya tema ceTaka rAjAnI putrI cellaNAnI kukSimAM putrapaNe avataryo. 69. putra garbhamAM AvyA pachI pUrvabhavanA vairathI cellaNA rANIne jANe hRdaya mATe zAkinIno maMtra na hoya tevo patinA mAMsabhakSaNano sughora dohalo utpanna thayo. 70. pIDita thayelI paNa rANIe dohalAnI vAta koIne na karI. puchyA vinA tevA prakAranuM pApa patidevanI AgaLa jaNAvavuM zakya nathI. 71. jema bakholamAM agni rahyo hoya pachI vRkSane sArI rIte pANIthI siMcavAmAM Ave to paNa sukAya che tema dohalo nahIM pUrAvAthI sAruM bhojana karatI hovA chatAM rANI sUkAvA mAMDI. 7ra. garbhamAM pApI jIva Avyo che ema jANIne teNIe pADavA vividha upAyo karyA to paNa garbha paDyo nahIM kemake nirupakrama AyuSyano kSaya thato nathI. 73. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 4 rAjAe puchyuM H kRSNapakSanA caMdralekhAnI jema tAruM zarIra kSINa kema thAya che ? zuM tane paNa khAvA nathI maLatuM ? athavA koIe tAruM kaMI ahita karyuM che ? athavA zuM tArI AjJA khaMDita karAI che ? 74. athavA zuM koI duHsvapnamALA joI che ? athavA zuM koI durnimita utpanna thayuM che ? athavA zarIramAM koI pIDA utpanna thaI che ? he sarvAMgasuMdarI tuM mane hakIkata jaNAva. 75. kukSimAM AvIne sthira thayela garbhamAM jenA prANa na gayA hoya evI cellaNAe niHzvAsa nAkhIne rAjAne koIka rIte potAnuM svarUpa jaNAvyuM. kAraNa ke jyAM sudhI aMtaranA bhAva kahevAmAM na Ave tyAM sudhI upAya thaI zakato nathI. 76. rAjAe kahyuM H he saubhAgyavaMtI ! huM tAruM Icchita jaladI karAvI ApIza. dUra rahelI vastune pAse rahelI hoya eTalI jaladIthI lAvI ApIza. 77. tenA manane AzvAsana ApIne rAjAe abhayakumArane dohalAnuM svarUpa jaNAvyuM. chIMka na AvatI hoya tyAre sUryanI sAmuM jovAya che. 78. naMdAputre kahyuM : he tAta ! huM hamaNAM ja abhISTa arthanI siddhi karAvI ApIza kemake buddhimAnonI AMkhamAM paDeluM taNakhaluM kayAreya paNa khuMcatuM nathI. 79. rAjaputra abhaye potAnA mANasa pAse sasalAnuM mAMsa maMgAvyuM. kaSTadAyaka avasthAmAM paDelA jIvane utsarga karatA apavAda baLavAna na bane ? arthAt apavAda paNa lAbha karanAro thAya.80. rAjAne cattA suvaDAvIne tenA peTa upara sasalAnuM mAMsa mukAvyuM. kAryane tevI rIte pAra pADavuM joIe jethI sApa na mare ane lAkaDI na bhAMge. 81. tIkSNa kSurI laIne tenA zarIrane cIravAnuM nATaka (dekhAva) karyuM. rAjAe paNa jorathI sItkAra karyo. mAyA karyA vinA bIjo sAcuM mAnato nathI. arthAt bIjAne sAcuM manAvavA mAyA karavI paDe. 82. tyAre rAjAe mAMsa mokalAvyuM. patinA AdezathI cellaNAe ekAMtamAM mAMsa bhakSaNa karyuM. kAraNa ke sajjanone jAheramAM kunItinuM AcaraNa zobhatuM nathI. 83. te vakhate svAmInuM smaraNa karatI cellaNAnuM hRdaya kSaNathI kaMpyu ane garbhanuM smaraNa karatI tenuM hRdaya ullasita thayuM. kema ke jIvane rAga ane dveSano udaya ekI sAthe hoto nathI. 84. dohalo pUrNa thayA pachI cellaNAe potAnI niMdA karI. patine haNAvanArI mane dhikkAra thAo. kAraNathI pApa thaI gayA pachI sArA saMskArI jIvone moTo pazcAttApa thAya che. 85. jema rAtre punamano caMdra kamalinIne potAnuM rUpa pharI batAve che tema rANInA mananuM samAdhAna karavAnA hetuthI rAjAe pharI potAnuM akSata rUpa batAvyuM. 86. rAjAe kahyuM : he saubhAgyavatI ! saMrohiNI auSadhinA lepathI huM kSaNathI zarIre svastha thayo kemake auSadhiono mahimA moTo hoya che. 87. patine mULa sthitimAM rahelA joIne cellaNA ghaNAM saMtoSane pAmI kAraNa ke Apattine pAra pAmI gayelA sagAbhAIne joIne kone harSa na thAya ? 88. jema hAthiNI hAthInA baccAne janma Ape tema nava mAsa ane sADA ATha divasa pUrNa thayA pachI cellaNAe sarvArthapUrNa putrane janma Apyo. 89. A pitAno mahAzatru che ema jANIne rANIe turata ja dAsI pAse putra pheMkAvI dIdho. zarIramAM utpanna thayo hovA chatAM zuM vALA nAmano duHkhadAyI jatuM pheMkI devAto nathI ? arthAt pheMkI dekhAya che. 90. zuM jANe vanadevatAnI krIDA arthe na hoya tema dAsIe tene azokavanamAM mUkI dIdho. bhAgyanA yogathI pAchI pharatI dAsIne rAjAe puchyuM : he bhadrA ! tuM kayAM gaI hatI ? 91. dAsIe kahyuM : rANInA AdezathI huM bALakane choDavA gaI hatI. kAraNa ke jenuM anna khAIe tenuM zubha ke azubha kaheluM karavuM joIe. 92. bilADI vagere jIvothI putrane du:kha pahoMcavAnI saMbhAvanAthI rAjA svayaM ugra vegathI jaIne be hAthathI bALakane laI lIdho. aho ! putra upara pitAno koIka ajoDa sneha che. 93. rAjAe AvIne rANIne kahyuM : he kulIna suvivekinI buddhimatI ! maleccha strIo jene akRtya mAne Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-2 47 che evuM kukarma zA mATe karyuM? 94. tevA prakAranA jJAnathI rahita, ghaNAM putrovALA tiryaMco paNa potAnA saMtAnone A pramANe tarachoDatA nathI temAM paNa tArA jevI kulIna manuSya strI to kevI rIte putrano tyAga kare? 95. vasatithI bharapUra rAjya maLe,rAjAno avinAzI prasAda maLe, atula saubhAgyalakSmI maLe, bhavanamAM kAmadeva samAna rUpa maLI jAya. bhaNyA vinA sukalAno kalApa AvaDI jAya, roga vagaranA sarva bhogo maLe, zatruone pIDA utpanna kare evI nirmaLa kIrti maLI jAya paMratu putra kyAMya na maLe. 97. putra mATe strIo divasa ane rAta aMbAdika vagere devIonI pUjA kare, mULiyA ghasIne pIe, keDa ane be bhujAomAM rakSA poTalIo bAMdhe 98. je strIo ghaNAM jyotiSIone potAno grahAcAra pUche che to pachI jema puNyahIna pRthvI upara ciMtAmaNi ratnane pheMkI de tema maLelA putrane tuM zA mATe tyajI che. 99. rANIe kahyuMH he priyatama! A tamArI vAta sAcI che to paNa jema kaMsa ugrasenano vairI thayo hato tema A tamAro vairI putra pAkyo che. 500. nahIMtara A garbhamAM AvyA pachI mane Avo mahApApa dohalo kevI rIte thAya? thoDuMka paNa lasaNa peTamAM jAya to zuM manuSyane durgadha nathI AvatI? 571. putranA snehI rAjAe kahyuM : he hariNAkSi! putra kadAca vairI thAya to paNa te pAlana karavA yogya che. putra kuputra thAya paNa mAtA kumAtA na thAya. 502. he vicakSaNA! jo tuM A pramANe prathama putrano tyAga karIza to jema kuzanA agrabhAga upara rahelA jhAkaLa biMduo TakatA nathI tema tArA bAkInA saMtAno paNa nahIM jIve. 3. potAne aniSTa hovA chatAM paNa patinA vacanathI rANI putranuM pAlana kare che. zuM mahAsatIo kyAreya, kyAMya patinI AjJAno bhaMga karavA taiyAra thAya? 4. caMdranI jema potAnI kAMtithI ANe azokavATikAne udyodita karI AthI rAjAe putranuM nAma azokacaMdra pADyuM. pa. kukaDAe AnI TacalI AMgaLI karaDI khAdhI tenI pIDAthI te raDyo. ukaraDA upara pheMkI devAyo chatAM ATalo kALa jIvato rahyo te ja Azcarya che. 6. rAjAe paru jharatI AMgaDIne potAnA mukhamAM rAkhI. mukhanI garamIthI bALakanI pIDA zAMta thaI. jagata pitAnI putra uparanA anurAganI prazaMsA kare che jyAre putra pitAne vairabhAvathI bhaje che. 7. rUjha AvyA pachI tenI AMgaLI jarAka kuMThita thaI. tethI badhA chokarAoe maLIne mazkarImAM tenuM bIjuM nAma kuNita pADyuM. 8. jema pUrNimAnA divase pUrvadizA kramathI sUrya ane caMdrane janma Ape tema celaNAe kramathI tejasvI kAMtinA bhaMDAra sArA rUpavALA uttama halla ane vihalla nAmanA be putrone janma Apyo. 9. cellaNAnI kukSimAM janma pAmelA A traNeya putro nagaramAM caMkramaNa karanArA pitAne AnaMda ApanArA thayA. jema trikuTa parvatanA traNa UMcA zikharo parvatane zobhAve tema jhagaDA ane kUDakapaTathI rahita traNeya bhAIo zobhyA. skurAyamAna thatA bhAmaMDalanI zobhA samAna, janaka rAjAne harSa utpanna karanAra, dAkSiNyanA bhaMDAra, dUSaNonA verI, garuDane anukULa, vaDIlonI parvata jevI mahAna pratijJAone pAra pADanAra evA rAma je rIte lakSmaNa, bharata ane zatrunanI sAthe zobhyA te rIte nirbhaya abhayakumAra traNa bhAI azokacaMdra, halla, ane vihalla sAthe haMmezA zobhyo. ema zrI jinapatisUri paTTa lakSmI bhUSaNa zrI jinezvara sUrinA ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya vaDe viracita zrI abhayakumAra maharSi caritra abhayAMkamAM naMdAno praveza, abhayakumArano vivAha, sulatAne putronI prApti callaNAnuM haraNa, zreNika ane kuNikano pUrvabhava, kUNika, halla, vihallanI utpatti nAmano bIjo sarga pUrNa thayo. (sarga-2, samApta) Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 abhayakumAra caritra trIjo sarga zreNika rAjAne guNone dhAraNa karanArI dhAriNI nAme bIjI rANI hatI. zuM hAthIne eka ja hAthiNI hoya ? 1. rUpa-sauMdarya-saubhAgyanA bhArathI bharelA tenA zarIra upara kayAMya paNa apalakSaNa na hatA athavA zuM zaMkhamAM kAlimA hoya ? 2. satIomAM ziromaNi teNIe nirmaLa kiMmatI zIla ratnanuM rakSaNa karavA nakkIthI lajjA nAmanI rakSA poTalIne dhAraNa karI hatI. 3. kamalinI caMdra sivAya koIne jotI nathI tema pativratA dhAriNIe pati sivAya bIjA koInA mukhane joyuM nahIM 4. bALapaNamAM dUdhanA pAnathI jIbha evI madhura thaI jethI jIbhe kayAreya kaDavA veNa na uccAryA ema huM mAnuM chuM. 5. ANe uttama adhyApaka pAse dAnano abhyAsa karyo haze jethI yAcakone dAna ApatA Ano hAtha kayAreya thAkyo nahIM. nahIMtara AvuM kevI rIte banata ? arthAt dAna ApatA thAkyA vagara na raheta. 6. dinalakSmInI sAthe sUryanI jema tenI sAthe uttama bhogone bhogavatA rAjAnA keTalAka divaso pasAra thayA.7. ekavAra rAtrinA chellA pahoramAM paMcavarNanA sugaMdhi phUlono pagara (Dhagalo) jemAM patharAyelo hato, jemAM dhUpadAnIomAMthI dhUpo mahekI rahyA hatA evA vAsabhavanamAM vividha jAtanA maNi--suvarNa-rUpAthI bharela saMpUrNa haMsanA romarAjIthI taiyAra thayela gAdalAvALA, nIce (paga pAse) ane upara (mastaka pAse) be takiyAthI yukta, mAkhaNa jevA mulAyama ochADathI DhaMkAyela gAlamasuriyA (gAla TekavavAnuM sthAna), UMco caMdaravo baMdhAyela hato, madhyabhAgamAM jarAka namela, gaMgAnA kAMThA samAna, deva zayyA jevA palaMga upara sUtelI rANIe naMdAnI jema svapnamAM mada jharAvatA cAra dAMtavALA, sapheda hAthIne mukhamAM pravezato joyo. 13. jevI rIte sUryanA darzanathI kamalinI vikase tevI vikasita parNavALA kamalanI jevI AMkhavALI rANI te vakhate ja jAgI kAraNa ke tevA jIvone alpanidrA hoya che. 14. gatithI haMsalIne jItatI arthAt haMsalI karatA suMdara gatithI cAlIne komala vANIthI patine jagADyA kema ke mArdavatA strInuM AbhUSaNa che. 15. ane kahyuM : he svAmin ! meM hamaNAM svapnamAM hAthIne joyo, vRkSanI jema A svapna mane zuM phaLa Apaze ? 16. jevI rIte meghadhArAthI siMcAyela kaMdabavRkSa vikasita thAya tevI rIte vikasita romAMcavALA rAjAe rANIne A pramANe kahyuM H 17. he priyA teM je svarUpe hAthInuM svapna jAyuM che tethI nakkI tAre kuladIpaka, kularatna, kulaziromaNi kulAcala samAna putra thaze. 18. he devI ! jema kuMtIe kulanI vRddhi karanAra, dhIra hAthI jevA baLavAna ane parAkramI bhImane janma Apyo tema tuM putrane janma ApIza. 19. A chUTA rahela vacanane koI grahaNa karI leze e hetuthI ANe (dhAriNIe) zakuna graMthinA bAnAthI patinA vacanone bAMdhyA. 20. ane kahyuM : tamArI kRpAthI mane jaladIthI ema thAo satpuruSoe uccAreluM vacana anyathA thatuM nathI. 21. rAjA vaDe visarjana (rajA) apAyela rANI potAnA AvAse AvI. kulastrIo sarva kArya patinI anujJApUrvakanuM kare che. 22. jema bIjA duSTa zakunothI zubha zakuna haNAya jAya tema bIjA kusvapnothI mAruM zubha svapna haNAI na jAo e hetuthI sAdhvInI jema huM hamaNAM dharmajAgarikA karuM jethI mane kamalinInI jema nidrA na Ave. 24. ema vicArIne teNIe bahenapaNIonI sAthe suMdarI, brAhmI, narmadA suMdarI, satI damayaMtI, aMjanA, rAjImatI, sItA, draupadI, paramAnaMdA, RSidattA, manoramA vagere satIonA caritrone yAda karyA. 26. huM mAnuM chuM ke tenI dharmakathA sAMbhaLavA asamartha malIna (aMdhArI) rAtri kSaNathI cAlI gaI. 27. 1. kamalinInI : caMdranI cAMdanImAM kamalinI khIle che mIMcAI jatI nathI tema dharmajAgarikArUpI cAMdanImAM mane bilakula UMgha na Ave. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 49 eTalAmAM kAlanivedake moTA avAje kahyuM : rAjA ugrazAsanI hoya to potAnA jAgavAnA samaye koNa na jAge? 28. A tejano bhaMDAra, lAla maMDalavALo sUrya potAnA komala kiraNothI bhuvanane puSTa karato ApanI (rAjAnI) jema udaya pAme che. ra9. kALarUpI mALInI putrInI jema tArA darzanamAM utsuka dinalakSmIe sUryarUpa pAkelA dADamane taiyAra karyo che. 30. tene sAMbhaLIne magadhAdhIze cittamAM vicAryuM: kAlanivedana karavAmAM nipuNa A baMdI Aje sAruM bolyo. tethI nakkI kulano udaya kare evo putra devIne thaze nahIMtara A pramANe udaya saMbaMdhI phaLanuM sUcana na thAya. 32. pachI vyAyAma karIne suMgadhi telathI atyaMgana karIne, sugaMdhi pANIthI snAna karIne caMdanAdithI aMge vilepana karyu. 33. pachI devanI pUjA karIne rAjAe tilaka karavAnA avasare mastaka upara suvarNano muguTa paheryo. be kAna upara laTakatA kuMDala dhAraNa karyA, moTA AmaLA jevA suMdara motIothI gUMthAyela hAra chAtI upara dhAraNa karyo. bhujAnA baLanI pUjA karavA jANe bhUjA upara keyUra (bAjubaMdha) bAMdhyA. kAMDA upara suvarNanA kaDAne dhAraNa karyA moTA AmaLA jevA suMdara motIothI gUMthAyela hAra chAtI upara dhAraNa karyo. mRdutAne mATe AMgaDIne paNa viTInA bAnAthI suvarNathI bhUSita karI. Ane choDIne hamaNAM bIjo koI vIra bhUtala upara nathI ema jaNAvavA teNe jamaNA page vIravalayane dhAraNa karyuM. jema Indra devonI sAthe sudharma sabhAne zobhAve tema devasamAna rUpavAna maMtrI-sAmaMtothI bhUSita rAjAe sabhAne zobhAvI. 38. rAjAe potAnA sevako pAse, prasiddha te te zAstranA pAragAmI ATha svapna pAThakone bolAvyA. 39 svapna pAThakoe snAna karI aMge vilepana karI kapALe tilaka karyuM. pachI mAthA upara dahIM, sarasava, dUrvA ane akhaMDa cokhAne dhAraNa karyA. sapheda vastrone paherIne phaLa vagere laI AvIne ane rAjAne arpaNa karIne AzIrvacana bolI pUrva dizAmAM sthApana karelI pITha upara beThAM. meru parvata AgaLa kulAcala zobhe tema zreNika rAjA AgaLa zobhyA. 42. te vakhate hAthI-siMha- mRga-vyAdhraazva-zkara- saMbara-mayUra-cakravAka-haMsa vagere pakSIonA citro jenI upara AlekhAyela hatA evA paDadAnI pAchaLa AvIne dhAriNI rANI beThI. kema ke rAjAnI rANIonuM vrata asUryapazyatA hoya che. arthAt rAjAnI rANIo sUryane nahIM jonArI hoya che. eTale kyAreya aMtaHpurathI bahAra nIkaLatI nathI. 44. rAjAe svapnapAThakono satkAra karIne pUchyuM ke Aje savAre dhAriNI devIe svapnamAM hAthIne joyo. A svapnanuM zuM phaLa maLaze? te spaSTa jaNAvo kAraNa ke sUryanA kiraNo ja vastunuM dyotana karavA samartha hoya che. 45. tyAra pachI badhA bhegA thaIne sArI rIte UhApoha (vicArIne) karIne tarata ja svapnanA arthane jANyuM kemake zAstrano abhyAsa kalyANakArI che. 47. pachI svapna pAThakoe kahyuM he narAdhIza! svapna zAstromAM badhA paNa bottera svapnonuM varNana kareluM che. 48. AmAMthI trIza mahAsvapno kalpavRkSanI jema mahAphaLavALA che. temAM paNa siMha-hAthI-vRSabha-caMdra - sUrya-sarovara-kuMbha- dhvaja-samudra-mALA- abhiSeka karatI lakSmI - ratnano rAzi - vimAna bhavana ane agni e cauda mahAsvapnone tIrthakaranI mAtA ane cakravartInI mAtA jue che. 51. vAsudevanI mAtA AmAMthI koIpaNa sAta svapnone jue che, baLadeva garbhamAM Ave tyAre tenI mAtA cAra svapnone jue che. para. maMDalAdhipanI mAtA AmAMthI eka svapnane jue che tethI he rAjanuM! devI marabhUminI jema putrane janma Apaze. pa3. puNyano bhaMDAra, zuravIra putra nakkIthI rAjyano svAmI thaze kemake carmacakSuthI joyeluM 1. asUryapazyatA : mUrva pati ti - na+sUrya+q++g-na sUryapaH tasya bhava: ti+sUryapatA sUryane na jovApaNuM. A upapada samAsa che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 50 haju kadAca khoTuM Thare paNa zAstra cakSuthI joyeluM kyAreya khoTuM na paDe. 54. jema kalpavRkSa dAridrayano nAza kare tema rAjAe jIvikAdAna ApIne teone AjIvana dAridraya dUra karI dIdhuM. 55. kahyuM che ke- zeraDInuM khetara, samudra, yoninuM poSaNa (putra) ane rAjAnI A kRpA A cAra kSaNathI daridratAno nAza kare che. 56. rAjAe bahumAnapUrvaka vastra tAMbUlanuM dAna karIne svapna pAThakonI pUjA karI. zuM prajJA (buddhi) kalpalatA nathI? arthAt che. pa7. rAjA svayaM snehathI dhAriNInI pAse jaIne svapna pAThakonuM vacana kahyuM. kemake premanI gati AvI che. 59. jema rogI pathya bhojanathI zarIranI puSTi kare tema ati snehAdithI rahita puSTi kare tevA AhArothI garbhanuM pAlana karatI dhAriNIne trIjA mAse azokavRkSa jevo dohalo thayo. 60. vidhutanA gajjaravathI sahita vAdaLa varasato hoya, nadIo pUrathI ubharAtI hoya, jharaNAo vahetA hoya, ghAsanA aMkurAnA pUrathI pRthvI ubharAtI hoya, mora nAcI rahyA hoya, deDakAo bolatA hoya tevA kALe huM secanaka hAthI upara beThI houM, mArA mAthe chatra dhAraNa karAtuM hoya, meM uttama vastro paheryA hoya, sevako mane vIMjhatA hoya, sAmaMtAdi parIvArathI sahita rAjA mane anusaratA hoya, baMdIvarga nArA bolAvato hoya, catvara vagere sthAnomAM IcchA mujaba bhamatI vaibhAragirinI pAse varSAkALanI ramya lakSmIno AnaMda mANatI houM evA prakArano dohalo thayo. 5. paraMtu khedanI vAta to e hatI ke tene Avo dohalo akALe thayo. ghaNuM karIne loka je vastu dUra hoya ane durlabha hoya tene meLavavA Icche che. dada. dohalo pUrNa nahIM thato hovAthI unALAnA divasomAM jema rAtri nAnI nAnI thatI jAya tema dhAriNI divase divase kRza thaI gaI. 67. to paNa dhAriNIe A vAta koIne na jaNAvI kAraNa ke potAnI duSkara vastunuM prakAzana karavuM moTAo mATe duSkara che. 68. dhAriNInI sevA karatI dAsIoe rAjAne dohalAnuM svarUpa jaNAvyuM. kAraNa ke sakala paNa sevaka varga potAnI bhAMgelI-tUTelI vastunuM rakSaNa kare che. da9. rAjA kSaNathI ja dhAriNI pAse gayo kemake priyapAtra saMkaTamAM hoya tyAre kone utAvaLa na hoya? 70. rAjAe celaNAnI jema Ane paNa sarva hakIkata pUchI. mahApuruSone DAbA ke jamaNA hAtha upara bhedabhAva (pakSapAta) hoto nathI. 71. teNIe kahyuM : he svAmin! mane akALe takSaka nAganA mastaka uparanuM bhUSaNa cUDA ratna meLavavA samAna meghano dohalo thayo che. 7ra. tethI he Aryaputra! huM potAno dohalo kahevA zaktimAna nathI. kemake loko asaMbhavita IcchA karanArane pAgala mAne che. 73. zreNika rAjAe kahyuM H he priyA tuM adhRti na kara. he tavaMgI ! tArA manorathane turata ja pUrNa karIza. 74. jene buddhithI bRhaspati samAna abhayakumAra maMtrI che te kevI rIte sacoTa upAyane na kare? 75. jema sUrya kamalinIne AzvAsana ApIne AkAzamAM jAya tema tene dhIraja ApIne rAjA sabhAmAM jaIne siMhAsana upara beTho. 76. dohalAne pUro karavAnI ciMtAe rAjAnuM dila korI khAdhuM. bhayathI utkrAnta rAjAe kSaNathI dizAone zUnya joI. arthAt rAjA kAryamAM mUDha thayo. 77. pachI abhayakumAre rAjAne namIne aMjali joDIne bhakti bharI namravANIthI A pramANe kahyuM : 78 zuM kUtarAnI jema koI rAjA dezane upadrava kare che? zuM koI potAno verI mastaka upara mALAnI jema AjJAne uThAvato nathI? 79. athavA aciMtya bhAgyazALI pUjyanuM zuM koI kArya siddha nathI thatuM? athavA zuM durjananI jema koI vyAdhi adhika paDe che? 80. he prabhu! tame divasanA caMdranI jema nisteja mukhavALA thayA cho. tethI potAnA azaTha sevakane tenuM kAraNa jaNAvo. 81. rAjAe kahyuM : he vatsa ! AmAnuM eka paNa kAraNa nathI paNa tArI nAnI mAtAne Aje meghano dohalo thayo che. 82. he baddhi nidhAna Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 51 : ! te dohalo pUro karavA tuM ja yAda karavA yogya che kemake gaLAmAMthI koLiyo na utarato hoya to pANI ja IcchAya che. 83. abhaye paNa kahyuM : tame nizciMta raho kalpavRkSa samAna tamArA prasAdathI huM Ane pAra pADIza. 84. pUrve abhayane eka devanI sAthe maitrI thaI hatI. manuSyane manuSyanI sAthe maitrI to jagatamAM paNa thAya che paNa devanI sAthe thAya te Azcarya che. 85. brahmacaryavratane dhAraNa karIne pauSadhazALAmAM jaI upavAsane karI darbhanA saMthArAmAM rahyo. 86. pachI devane uddezIne abhayakumAre dharmadhyAna AdaryuM kemake prayatna vinA deva sAdhI zakAto nathI. 87. dharmadhyAnanA prabhAve trIjA divase devalokamAMthI AvIne mitradeva tenI samakSa pragaTa thayo. tenA muguTanA ratnonA kiraNothI AkAzamAM IndradhanuSa racAyuM hatuM. tenA kapolatala upara be kuMDala laTakatA hatA. tenA kaMThamAM suMdara sugaMdhi karamAyA vinAnA puSponI gUMthelI mALA laTakatI hatI. tenI be bhujAmAM kAMtinA pUrane relAvatA keyUra zobhatA hatA. tenI keDa ane kAMDA tejasvI AbharaNothI zobhI rahyA hatA. jAnu sudhI laTakatA hArathI tenuM uparanuM zarIra zobhatuM hatuM. tenA be pagamAM maNionA samUhathI bharelA suvarNanA valayo zobhatA hatA. aneka maNio jaDelI vIMTIothI tenI AMgaDIo zobhatI hatI. teNe atikomaLa divya devaSyane paheryA hatA. tenA zarIranI kAMti bAra sUryanI kAMtine jhAMkhI pADe tevI hatI. tenA be paga jamInatalathI cAra AMgaLa adhara cAlatA hatA. tenI be AMkho palakArA vinAnI hatI. athavA to vadhAre zuM kahevuM AkarSaNa maMtrathI to apsarAno samUha paNa AkarSita thAya che. 94. deve Ane kahyuM : he suMdara ! teM mane zA mATe yAda karyo ? tuM duSkara paNa kAryane jaNAva jethI huM te sAdhI ApuM. 95. abhaye kahyuM : he deva ! mArI mAtAne akALe meghano dohalo thayo che. 96. mArA upara snehabhAvane dhAraNa karatA tame mAtAno dohalo pUro karo. buddhimAna paNa manuSyone varasAda varasAvavAnI zakti kayAMthI hoya ? 97. athavA to tamArA darzanathI A sarva siddha thayuM che. jene ratnAkara mitra hoya to zuM kayAreya sIdAya? 98. bhale ema thAo ema kahIne deva kSaNathI adazya thayo athavA devo manuSyalokamAM lAMbokALa rahetA nathI. 99. pachI nizciMta banela abhayakumAra paNa ghare gayo ane pAraNuM karyuM. athavA bIjAo paNa A rIte bhojana kare. 100. jema bhUmi phATatA tIrADa dekhAya tema devanA prabhAvathI varSAnA cihnonI paraMparA ekAeka ja dekhAI. 101. te A pramANe pavana vAvAnuM atyaMta baMdha thavAthI tRNa--vRkSa--latA vagere jANe adhika dhyAnamAM ArUDha na thayA hoya tema niSkapa ane nirdoSa thayA. 2. tatkALa sakala loka atula tApathI atyaMta vyAkuLa thayo. ane paMkhA vIMjhAvAthI sukhI thayo. 3. A vibhune (AkAzane) koI tuccha na mAnI le e hetuthI padAtinI jema vAdaLo cAre bAju AkAzamAM phelAI gayA. 4. joke ame unnatine pAmyA chatAM amAro putra pANI nIca gAmI kema thayo evA vicArathI khinna thayelA vAdaLo zuM zyAma na thayA hoya ! pa. pUrve pavana vAyo pachI varasAda varasyo. Ama chatAM pRthvI AdinA saMyoga vinA bIjamAMthI aMkuro phuTato nathI. 6. jema jema vAdaLAMo ghaNI dhArAothI varase che tema tema musApharonA zarIramAM kAmanA bANo lAge che. bhUminI aMdara pravezI gayela tApa zatrune nakkIthI haNavA mATe moTI dhArAthI varasAda varasIne bhUminI aMdara pravezyo. 8. sumanano mArga (AkAza)mAM jatA varSARRtu svarUpa rAjAnI AgaLa dIpikAnI jema jhabakArA mAratI vIjaLI camakI uThI. 9. athavA to zuM te (varSARtu rAjAnA) ja tAmravarNo susvara paDaghAoe tapelA grISmarAjAne jItIne jANe tALIonA gaDagaDATa vagADyA. 10. megha nirdoSa vAdake (vagADanAre) garjAravanA bAnAthI te ja garjanAone jozapUrvaka svAbhAvika vagaDAvI che ema huM zaMkA karuM chuM. 11. jANe paraspara Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra para spardhAmAM na utarI hoya evI, khaDakhaDATa avAjathI kAnane baherI karanArI, pUrve sUkI (korI) hovA chatAM nadIo ghaNAM pANIne vahana karanArI thaI. 12. Doka vALIne cAtakoe bALakonI jema dAtA vAdaLamAMthI IcchA pramANe lIlApUrvaka svaccha pANInuM pAna karyuM. 13. jema ame pANImAM rahIne jIvana jIvIe chIe tema zuM bIjo koI pANImAM rahIne jIvana jIvato hoya to tema kaho ema jaNAvavA deDakAoe jaladIthI avAja karyo. 14. ghaNAM ujjavaLa kalApane dhAraNa karatA, pAMkhovALA sthiradaSTi karatA mayUroe nartakonI jema tAlabaddha paga mUkIne nRtya karyuM. 15. AcAra ane varNa paNa bhinna hovA chatAM nAmathI samAnatA hovAne kAraNe paraspara mitratA thAya che. jo ema na hota to (arthAt balAhaka evuM samAna nAma na hota to) viruddhavarNa ane AcAravALA bagalAo vAdaLane kevI rIte bhajata ? 16. milana (kALA) vAdaLoe pANIne varasAvIne amArA zarIrano sparza karyo che ema kheda pAmelI kamalinIo jaLanA taLamAM DUbI gaI. 17. ane kamaLanA nAma vagerenA viyogathI jANe atizaya kheda pAmelA na hoya tevA haMso paNa dUrathI ja pravAsa karI bIje cAlyA gayA. 18. pRthvI popaTanA pIMchA jevI hariyAlIthI lIlI thaI. zreNika rAjAnA bhAgyane joIne nakkIthI romAMcita thaI. 19. tevA prakAranA vAtAvaraNane nihALavA jANe siliMdha-nIpa-kuTaja-ketakI-mAlatI vagere vanaspatio jANe khIlI na uThI hoya ! 20. pANInA siMcanathI airAvaNa hAthInA mastake rahela siMduranA biMduo nIce paDayA ane jANe IndragAya na hoya tema zobhyA. 21. bALakoe paNa retInA devamaMdiro banAvIne sArI rIte ramata karI, potAno samaya Ave tyAre koNa potAnI jAta (svabhAva)na batAve ? 22. pUrva varNana karAyelI rItathI vaibhAragirinI taLeTI vagere sthAnomAM bhamIne dhAriNIe naMdAnI jema potAnI IcchA pUrI karI. 23. ema abhayakumAre mAtAnA mananI IcchAne pUrNa karAvI ApI kemake kalpavRkSa ja ciMtita vastune Ape che. 24. jo ghare ghare abhayakumAra jevA maMtrIo janme to tyAre kayo kayo rAjA pUrNa manorathavALo na thAya ? 25. athavA to zuM vane vane kalpavRkSo uge ? tithie tithie zuM pUnamano caMdra hoya ? 26. zuM dvIpe dvIpe ekalAkha yojanAvALo meru parvata hoya ? zuM sAgare sAgare gAyanA dUdha jevuM pANI hoya ? 27. zuM dareka nagarI rAjadhAnI bane ? zuM nidhAne nidhAne maNio nIkaLe ? 28. jema be parvata vaccenI khINa hAthIne dhAraNa kare tema puSTadehinI dhAriNIe vajra jevA bhAre uttama garbhane ghaNAM sUkhapUrvaka dhAraNa karyo. 29. jema gaMbhIra puruSanA hRdayamAM raheluM rahasya dekhAtuM nathI tema tenI kukSimAM puSTa thayela gUDha garbha na dekhAyo. 30. jema zakti motIne janma Ape tema navamAsa ane sADAsAta divasa gayA pachI lagnamAM ucca graha rahe chate prazasta tithinA divase, lakSaNavaMta, zarIranI kAMtithI gharamAM prakAza pAtharanAra putrane dhAriNIe sukhapUrvaka janma Apyo. 32. jema bhaMgIo vaDe vALIne je zerIo ujaLI karAya tema te divase sUryanA kiraNo vaDe ghaNI pramArjita karAyelI dizAo nirmaLa thaI. 33. kRSNa paTTamaya suMdara vastranI jema AkAze bALakanI upara nirmaLa caMdaravA rUpa kamaLane dhAraNa karyuM. 34. tatkAla janmela bALakanA pallava jevA komaLa zarIrano sparza karIne mRdutAne pAmelo pavana maMdamaMda vAvA lAgyo. 35. vRkSane sparzavAnI spardhAnI krIDAmAM pravRtta thayelA bALakonI jema dAsIo ekI sAthe vadhAmaNI ApavA rAjA pAse doDI gaI. 36. bharAvadAra zarIrane kAraNe doDavA asamartha, vyathA pAmelI bhUmi upara nAnA nAnA pagalA bharatI ThIMgaNI dAsI pIDita thaI. 37. bharAvadAra nitaMbane kAraNe doDavA asamartha bIjI dAsIe potAnA puSTa nitaMba ane stananI niMdA karI. te kAraNathI sukumAra zarIravALI dAsI duHkhI thaI. 38. cAlavA asamartha bIjI vRdgha dAsI potAnI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 53 vRddhAvasthA upara gusse thaI. jhAMkhuM jotI koIka dAsI potAnI be AMkho upara cIDAI uThI. 39. keDanI alanAne avagaNIne ja tevA prakAranI gatinA mahAvegathI, jenA puSTa stano DolI rahyA che evI, AgaLa thI chAtInA zvAsathI hAMphatI chatAM paNa haiyAmAM harSane nahIM samAvatI, unmArgathI jatI rastAmAM aneka dAsIone khuza karatI priyaMvadA nAmanI eka dAsI jema nadI samudrane maLe tema rAjAnI pAse pahoMcI. 42. hAMphatI hovA chatAM rAjA pAse dhanane meLavavAnI kAMkSAvALI dAsIe kahyuM he prabhu! jaya, vijaya ane samRddhithI tamane vadhAmaNI karAya che ke 43. hamaNAM ja dhAriNI rANIe amArA manorathanI vRddhinI sAthe kAmadevane jIte evA putrane janma Apyo che. 44. mAruM saMpUrNa zarIra romAMca rUpa hIrAothI bhUSita thayuM che. tethI nakkIthI ajAgala stana jevA AbhUSaNo paheravAthI zuM? 45. ema vicArIne rAjAe harSa pAmIne mugaTa sivAyanA zarIra upara rahelA sarva AbhUSaNo dAsIne ApyA. 46. tathA mahApApIone ghaNuM dhana ApIne kArAgRhamAMthI chUTA karAve tema tene dAsIpaNAnA baMdhanamAMthI mukta karI. 47. rAjA bAkInI paNa dAsIone yathAyogya dAna ApyuM ane AzA rAkhIne AvelAne ghaNAM dhanathI satkAra kare che. 48. te vakhate rAjAe sakala paNa nagaramAM cittane camatkAra kare tevo patrano janma mahotsava karyo. 49. te A pramANe rUpa ane svaramAM bejoDa evI vArAMganAoe gItapUrvaka nRtyano AraMbha karyo. vidyAvaMta kalAvid puruSoe vAjiMtro vagADyA. 50. koyala jevI madhura kaMThavALI strIoe dhavala maMgala gIto gAyA. daravAje daravAje vaMdanamAlikA (toraNo) bAMdhavAmAM AvI. 51. lokoe akSapAtro ApIne rAjAne vadhAmaNI ApI. tenI pratipattimAM rAjAe guDa sahita ghInA pAtro ApyA. zukazALAmAM dANa mApha karavAmAM AvyuM ane yAcakone dAna ApyuM. rAjAnI AjJAthI mAna ane unmAnamAM vadhAro karavAmAM Avyo. dAsa-dAsIonA samUho harSathI umaTI paDyA. 53. vividha prakAranA abhivAdana karanArAo cAre bAjuthI umaTI paDyA. gurunI sAthe nizALIyAo, bALaka tathA bAlamaMdiranA pAThako paNa AvyA. 54. paradezanI lakSmInA praveza mATe sthAne sthAne caturta toraNo paNa bAMdhavAmAM AvyA. papa. pRthvI upara eka naMdAno putra ja maMtrIomAM ziromaNi che jeNe atyaMta duHkhathI pUrI zakAya evo mAtAno abhilASa pUro karyo. 56. kausaMbha vastranA bAnAthI UMcI AMgaDI karIne haTanI zreNie paraspara evA saMvAdanI mahora mArI. 57. zuM te Akho divasa kalyANamaya banI gayo athavA svarganA sukhavALo thayo athavA eka AnaMdamaya thayo? 58. A putra nakkIthI kAMti ane tejathI caMdra ane sUrya samAna thaze ema jaNAvavA trIjA divase tene caMdra ane sUrya batAvavAmAM AvyA. 59. svajanoe chaTTe divase tenI dharmajAgarikA manAvI. jANe ke A bALaka tene (dharmajAgarikAne) grahaNa karavAnI IcchAvALo che ema jANIne tenI AgaLa akSaramALa batAvI. 60. dazame divase sUtakanI zuddhi thaI athavA to arihaMtonA janma vakhate Avo karavAno AcAra che ema samajIne karAya che to pachI bIjAnI zuM vAta karavI? 61. jema vIMTImAM maNi jaDavAmAM Ave tema bAramA divase rAjAe svayaM bhAIone bhojana karAvIne putranuM nAma sthApana karyuM. dara. A garbhamAM Ave chate meghano dohalo thayo tethI putranuM guNa niSpanna meghakumAra nAma sthApana karyuM. 63. jema apsarAothI pAlana karAto kalpavRkSa vadhe tema pAMca dhAvamAtAothI divasa rAta pAlana karAto bALaka moTo thayo. 4. bhAIoe AnuM pAda caMkramaNa bhadrAkaraNa, muMDana, zikhAdhAna, nizALe bhaNavA laI javo vagere kAryo karyA. 65. jema jema vahANa vAyunI sahAyathI samudrano pAra pAme tema prajJAnA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 54 utkarSathI meghakumAra paNa jaladIthI kalAnA samUhanA pArane pAmyo. 66. jema sutAru samudra tarI dvIpane pAme tema A meghakumAra kumArapaNAnuM ulladhaMna karIne suMdara yauvanane pAmyo. 67. mAtApitAe ATha dizAonI jema samAna kula-jAtinI, samAnavayanI, samAna rUpa sauMdarya--saubhAgya lakSmIkalAne dhAraNa karanArI ATha-ATha rAjakanyAono tenI sAthe pANigrahaNa (lagna) karAvyo. 69. te ATheyane rahevA mATe kailAsa jevA UMcA suMdara ekeka mahela apAvyo ane darekane ekeka koTi rajata temaja suvarNanuM dravya ApyuM. kemake vaNikanI strIo karatA rAjAnI strIonI AmAM vizeSatA hoya che. 71. zakrano sAmAnika deva jema svargamAM apsarAonI sAthe bhogo bhogave tema meghakumAre ATha strIonI sAthe bhoga bhogavyA. 7ra. kayAreka meghakumAra jemAM cothuM vagere pado gUDha che (kahevAyelA nathI) evI pahelikAo vaDe patnIonI sAthe vinoda karato rahe che. kemake buddhimAnonI goSThI AvA prakAranI (jJAnamaya) hoya che. 73. te A pramANe-- patnIoe kahyuM : ame tamane prathama puchazuM. kumAre kahyuM : pUcho. zrIsUnu'itvara: zAvavajJAnemepu jesarI punAtu amino yuSmAn / 74. lakSmInA putrane jitanAra (rukimaNIno putra pradhumna je kAmadeva hato tenA rUpane jItanAra), anAdikAlIna ajJAnarUpI hAthIonI vize siMha samAna, evo je che te yugapuruSa tamane pavitra karo. e pramANe cothA pAda vinAnA traNa pAdane bolAye chate lIlAthI ja cothA pAdane jANIne kumAre pUrti karI ke zrInAmeyajhinezvaraH cothA pAdamAM zrIAdi jinezvara che. pachI strIoe kahyuM H he Aryaputra ! have tame samasyA pUcho. kumAre kahyuMH priyaM vAchati to vi sapne cApe tu ropayet / OM maTo gRhaparyAya: i vadyAnna sattvavAn / 75. loka kayA priyanI vAMchA kare che ? dhanuSya sajja hoya tyAre sainika zuM AropaNa kare ? gharano paryAyavAcI zabda zuM che ? sattvazALI puruSa kone zuM na Ape ? pANInA TIpAne prasaratA jeTalo kALa lAge teTalA kALamAM dhyAna karIne (vicArIne) strIoe uttara zodhIne jaNAvyuM : he svAmin te pada 'zaraNAM' che. A cAreya pAdano uttara eka padamAM samAya jAya che. prathama pAdano uttara jJam che. arthAt sarvaloka sukhane vAMche che. bIjA pAdano uttara zaram che. dhanuSya taiyAra hoya to sainika zara bANanuM AropaNa kare che. trIjA pAdano uttara nam che. naga (ghara) gharano paryAyavAcI zabda che. cothA pAdano utara zara|m che. sattvazALI zaraNe AvelanuM suprata karato nathI. strIoe 5chyuM : kimaMkurajanau hetuH kiM bhojyam svargavAsinAm, nArI vAgchati bhartAraM kIdRzaM patidevatA 76 dhyAyanti 5 munIndrAH triM savA tAta mAnasA: priyaMonava vAyena caturthAM vitarottaram // 77. aMkuranI utpattimAM kAraNa zuM che ? devonuM bhojana zuM che ? pativratA strI kevA patine Icche che ? haMmezA ekalIna thayelA munIndro konuM dhyAna kare che ? he svAmin ! A cAreyano eka vAkyamAM uttara Apo. samasyA sAMbhaLIne kumAre kahyuM ke A cAreyano uttara eka amRtam che. amRta zabdanA cAra artha thAya che. 1. pANI 2. viSano nAza kare tevuM bhojana 3. na mare te 4. mokSa. temAM prathama pANI aMkurAne ugavAno hetu che. devo amRtanuM bhojana kare che. pativratA strI na mare tevA patine vAMche che ane haMmezA mokSamAM ekalIna thayelA munIzvaro mokSanuM dhyAna kare che. kumAre puchyuM : hrAM vistArayati raviH prAtaH sarvaprAziSThA: hrA titi mukhAmboje'ha bhavyaprabodhikA // 78. gaGgApAraMgataH kIdRk kRSNo'STApadabhUdhare caityarakSAkRte kA 1. pahelikA H je samasyAmAM cothuM vageremAMthI koIpaNa eka pAda gupta hoya tene zodhI kADhavAnI je goSThI te pahelikA kahevAya che. tenAthI vinoda karatA hatA. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 55 vaDavAtAri sArI nai: 79. savAre sUrya cAre dizAmAM prakAza phelAve tevI kone vistAre che? mukharUpI kamaLamAM koNa bese che? arihaMtonuM evuM zuM che je bhavyajIvone prabodha kare? kevo kRSNa gaMgApAra gayo? sAgaranA putro vaDe caityarakSA mATe aSTApada parvata upara zuM utArAyuM? vyasta ane samastapaNe tAtItat" zabda bolavAmAM jeTalo kALa jAya teTalA kALa sudhI vicAra karIne strIoe javAba Apyo ke mArI | arthAt A cAreyano uttara eka bhAgIrathI zabdamAM AvI jAya che. savAre sUrya ane dizAone prakAzanArI mAsane (kAntine) vistAra che. bhavya jIvone prabodha karanArI (gIra) arihaMtonI vANI mukhakamaLamAM rahe che. rathI (parAkramI) kRSNa gaMgA pArane pAmyo. sAgaranA putroe caityarakSA mATe bhAgIrathI (gaMgA)ne aSTApada parvata upara utArI. pachI patnIoe puchayuM: priya sidhusuna T cod bhavenedhaSya chIdraza: caraNapratiSedhArthaM paJcazAkhArthavAcakAH // 80. ke ca zabdAstathA ramyAstaDAga: kizo bhavet kIhak narezva2: thavya saccanidhyeya aitIm | 81 he priya! samudranI putrI koNa che? ane megha kevo hoya? caraNa pratiSedha mATe zuM bolAya? zarIranuM aMga hAthane jaNAvanArA bIjA kayA zabdo che? suMdara taLAva kevuM hoya? pRthvI upara rAjA kevo hoya? samya vicArIne kaho. 81. pachI tAtata: zabda be vAra vyastapaNe ane be vAra samastapaNe bolavAmAM jeTalo samaya lAge teTalA samaya sudhI vicArIne kumAre uttara Apyo ke- padhAra: / padmA eTale lakSmI ane lokamAM te samudranI putrI kahevAya che. megha padmA (saMpatti)nI khANa che. arthAt varasAda varasavAthI anAja vagere pAke tenAthI dhAnya vagerenI utpatti thAya ane dhAnyathI dhana maLe. arthAt sarva saMpatti varasAdane AdhIna che. padma : tuM cAla nahIM e caraNapratiSedhArtha che. paththazAkha eTale hAtha ane teno vAcaka kara zabda che. padma eTale kamaLa ane teno Akara eTale saMyama karanAra te sthavira zobhe che. padmAkara eTale kRSNa. pRthvI upara kRSNa jevo rAjA joIe. 81. aho ! Aryaputrano prajJAtizaya kevo che? ema bolatI patnIone pharI kumAre kahyuM : vati zInana vAmanaram | mIsthAnamAMdha , zIza vI diHITmam | 82. loka tene dhAnyano pitA kahe che. athavA javAnA kAraNane kahe che. mAchalAne rahevAnuM pIDA vinAnuM sthAna che. athavA himano (baraphano) Agama kevo che? 82. te te tamannarInAthajJAtiH ATaluM bolavAmAM jeTalo samaya lAge teTalA kALamAM samyagu nirNaya karIne strIoe kampanadam ema uttara Apyo. kam eTale pANI je dhAnyano pitA che, padam eTale caraNa je gatimAM kAraNa che. nada eTale sarovara je matsyane rahevAnuM bAdhA vinAnuM sthAna che. himanA AgamanathI kaMpa thAya che. have ame vadhAre kaThIna samasyA pachIe chIe ema bolIne strIoe puchyuMH vijJa: proH samathartha $ 8mAm patravAvivaM vivI, vi detu dhAnyavRddhaye / / 83. pRthvIpativizeSa kaM, madhuradhvanivAci kim jayahetu napANAM kiM kiM vA budhnAbhidhAyakam | 84. pRcchatti 2 viSNuro pitravya vizeSa: antasthInAmupatya chaM vapaf vati pafetaH II 85. paMDitoe eno artha samartha jaNAvyo che, kayo zabda kaMThavAci che? athavA kayuM pada patravAci che? dhAnyavRddhino hetu zuM che? kayo rAjA vizeSa che? kayo zabda madhuradhvanivAci che? kayo zabda rAjAonA jayano hetu che? kayo zabda budana zabdanA arthano abhidhAyaka che? vaLI emAMthI viSNu, roga, pitA ane 1. tAtItatI vyasta eTale tItatIta ema bolavAmAM ane samasta eTale tAtItatI ema bolavAmAM jeTalo kALa jAya teTalA kALa sudhI vicAra karIne. 2. tattAtataH : be vakhata vyasta eTale tatattAta, tatattata ane be vakhata samasta eTale tattAtata tattAtatA bolavAmAM je samaya lAge teTalA vakhatamAM vicArIne. - - - - - Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 56 avyayanA vizeSa artho nIkaLe che. emAMnA eka varNane paMDito aMtaHsthAmAM upAjyavarNa tarIke Ave che ema jaNAve che. evA kayA varSo che? ta ta ta ta ta ta ta ta taviparIta aSTadala padma eTaluM bolatA jeTalo samaya lAge teTalAmAM dhyAna karIne kSaNa mAtrathI kumAre javAba Apyo ke vijhana vetana aa sa ane nam maLIne thato alam zabda samartha arthano dhotaka che. ane ta maLIne thato nim zabda patra (pAMdaDA)no dhotaka che. ane maLIne thayelo natam zabda dhAnyavRddhino hetu che. te ane ta varNa maLIne thato nanna: zabda naLarAjAno dyotaka che. * ane 7 varNa maLIne thato nam madhura dhvanino dyotaka che. va ane 7 varNa maLIne thato vartam zabda rAjAnA jayano hetu che. ta ane 7 maLIne thato tanam zabda vaMno dhotaka che. Adino na viSNuno, sAta rogano, janaka pitRno, bata avyayano dyotaka che. antasthA ratnava mAM na upAsya varNa che. aho ! mati vaibhavathI bRhaspatine jItI letA kumArane prajJAno utkarSa lokamAM apUrva che. jenAthI na jANI zakAya tevuM jaNAyuM. he svAmin ! tame paNa hamaNAM kaMIka viSamatara samasyAne pUcho, ema kahevAyela kumAre pUchyuM: vijJAna vidyate - kva vArdaSnananotsava: mUrtistha praLinA prajJA de kasmiMzca sundarA // 8. mRganAbhirbhavet kutra, kau ca tAcchIlya kacinau pratyayavizeSau kRtsu, zerate pakSiNaH ka ca vA // 87 suduHprAyaH jalaM kutra kasmin strI ramate nari / utpAdye kutra kIdRzaM kiM vA raMsahya vIdaze I 88. vijJAna kayAM hoya che? arihaMtono janma mahotsava kayAM thAya che? kayo graha deha bhAvamAM (arthAt janmakuMDalImAM prathamabhAva-lagnamAM) rahyo hoya tyAre jIvonI prajJA suMdara hoya? kastUrI kyAM hoya? 9 pratyayomAM tAtsalya arthane kahenArA be pratyayo kayA che? athavA pakSIo kayAM sUve che? 87. pANI durlabha kayAM hoya? strI kevA mANasa upara rAgI thAya? kyAM utpanna thanAramAM kevo prakAra hoya athavA kevA prakAranA utpAdyamAM haMsono utpAda hoya? 88. tAtetututatA ema viparIta aSTadalanI vicAraNA karavA jeTalo samaya pasAra thayo chatAM te strIo uttara na meLavI zakI. ane vicAryuM amArA kaThIna praznonA uttaro kumAre kSaNathI ApI dIdhA. ame badhAe ghaNIvAra sudhI vicAraNA karI chatAM kumAranA praznonA uttara na ApI zakI. athavA ghaNI paNa nadIo bhegI thaIne sAgara bane? zuM ghaNI paNa dIvaDIo bhegI thAya to paNa sUryano prakAza Ape? ema prazaMsA karatI strIoe kahyuM che Aryaputra! kRpA karIne Ano uttara tame ja Apo. kaMIka hasIne kumAre jaNAvyuM: mAruDatamavAra ! prathama varNa kA ane aMtima varNa ru baMne maLIne thatA kArI padamAM (zilpImAM) vijJAna hoya che. 5 ane 4 maLIne thatA marI padamAM meruparvata upara arihaMtano janma mahotsava thAya che. ST ane maLIne thatA gurI padamAM jAtakanI lagna kuMDalImAM prathama bhAvamAM guru graha hote chate jAtaka sArI prajJAvALo thAya ema jaNAve che. ru ane ru maLIne karI padanAM vAcya haraNanI nAbhimAM kastUrIno vAsa hoya che. ta ane 4 maLIne thatA tapa padamAM taha zabdathI vAcya vRkSa upara paMkhIono vAsa thAya che. ma ane ru maLIne thatA marI padavAthya mAravADa dezamAM pANI durlabha hoya che. vA ane ru maLIne thato vAra padavAcya suMdara manuSyane vize strI rame che. ane maLIne thato ruru tathA : pratyaya saMskRtamAM tAtsalya tarIke zrad pratyaya thAya che. ema snehALa patnIo sAthe praznottara vagerethI vinoda karatA meghakumAranA sukhapUrvaka divaso pasAra thAya che. 89. judI judI mAtAothI janma pAmelA naMdiSeNa, kALa vagere bIjA zreNikanA zUravIra putro thayA. kAraNa ke siMhanA putro siMha thAya che. 90. zreNike kUNika vagere putrone rAjakanyAonI sAthe paraNAvyA. putrone vize zuM pitAnA manoratho uttaratA hoya? 91. abhayakumAra bhAIonI sAthe Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 azvavAhyAli vagere krIDAothI divasone pasAra kare che. 92. dAkSiNyanA bhaMDAra zrI vIra jinezvara naMdivardhana bhAInA AgrahathI ghare rahyA hatA. be varasa pachI tRNanI jema rAjyane choDIne dIkSA lIdhI. je pote niHsaMga hovA chatAM brAhmaNane aDadhuM devadUSya ApyuM. pote mahA samartha hovA chatAM moTA paNa upasargone sahana karyA. 93. prabhue ghAtikarmane haNIne kevaLa jJAnane prApta karyuM. prabhunI AgaLa Indro paNa cAkaranI jema ALoTavA lAgyA. 94. prabhunuM zarIra (1) sugaMdhavALuM hatuM. (2) maLa ane parasevAthI rahita hatuM. (3). temanuM lohI dUdhanI dhArA jevuM sapheda hatuM (4) ane temanuM mAMsa durgaMdha vinAnuM sapheda hatuM. 96. carmacakSu jIvone prabhunA AhAra ane nihAra adazya hatA. ane zvAsocchvAsa kamaLa jevo sugaMdhi hato. A cAra atizaya janmanI sAthe hatA. 97. jenA keza-roma--nakha ane dADhI nitya avasthita hatA arthAt vadhatA na hatA. arihaMtanA saMnidhAnamAM kaMIpaNa asthira na hoya. 98. prabhue vividha prakAranA pura AkAra-grAma-sahita pRthvItala upara vihAra karIne vANI rUpI kiraNothI bhavya jIvo rUpI kamaLone satata bodha pamADyo. 99. jema avakAzamAM rahela sUrya aMdhakAranA samUhano nAza kare tema vihAra karatA prabhue lokomAM ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karyo. 200. 57 ekavAra zreNika vagere rAjAonA mahAbhAgyathI jANe kheMcAyela na hoya tema prabhu rAjagRha nagara tarapha saMcaryA. 201. gaMgAnadImAM vasanAra jaDatAthI potAne choDAvavA na mAgatA hoya tema nava suvarNa kamaLo sarvajJa prabhunA be caraNa kamaLanA taLamAM zobhyA. 602. bhagavAnane mArgamAM anukULa zakuno thayA athavA trailokyanA nAthane AkhuM vizva anukULa hoya che. 3. nakkIthI potAne virupa batAvavAne asamartha prabhunA pITha bhAgamAM rahelo vAyu mRdupaNe vAyo. 4. A vRkSo sthAvara nAma karmanA udayane kAraNe bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA jaI zakatA nathI. eTale ja mArgamAM saMcaratA prabhune namyA. 5. A prabhue bhAva kaMTako nAza karyA che to tenI AgaLa ame zI visAtamAM ? ema lajjAne kAraNe prabhu cAle chate UMdhA vaLI gayA. 6. UMce kAMtinA samUhane relAvato, prabhunI AgaLa cAlato, daMDathI sahita dharmacakra pratihAranI jema zobhyo. 7. aMtaranA tApathI rahita prabhune bAhyatApano saMtApa na thAya e hetuthI prabhunA mastaka upara rahelA traNa chatro ghaNAM zobhyA. 8. cAlatA vastranA bAnAthI dharmadhvaja AgaLa pharakavA lAgyo ane kiMkiNInA nAdathI jaNAvyuM ke mAro bhAI tArA mahelamAM rahelo che. 9. bhagavAnanI kIrti ane yazarUpI be haMsa na hoya tema svayaM vIMjhAtI be sapheda cAmaro prabhunI AgaLa zobhI. 10. mArgamAM cAlatA svAmInA vizrAma mATe jANe tappara na hoya tema prabhunI najIkamAM cAlatuM pAdapIThavALuM siMhAsana AkAzamAM zobhyuM. 11. aneka kroDa devonI sahita traNa jagatanA guru devAdhideva A pramANe rAjagRha nagarImAM padhAryA. 12. vAyukumAra devoe eka yojana pramANa bhUmimAM kacarAne dUra karIne jANe sAkSAt potAnI karmarajane dUra karI. 13. meghakumAra devoe sugaMdhi jaLanI vRSTi karI. tethI ame mAnIe chIe ke potAnA puNya bIjonuM vAvetara karavA karyuM che. 14. devoe pRthvIne ratna, maNi ane suvarNathI bAMdhIne bAkInuM kArya pUruM karyuM kemake sAruM paNa citra bhUminI zuddhi vinA zobhatuM nathI. 15. tevA prakAranA sugaMdhanA udgArathI saMpUrNa nabhoMgaNane bharI detI, nIcenA bhAgamAM DIMTiyuM Ave ane uparanA bhAgamAM vikasita pAMdaDAo rahe, pAMcavarNavALI jAnu pramANa puSpavRSTine devoe satata varasAvI. devonI hAjarI hoya tyAre puSpavRSTinuM thavuM Azcarya nathI. 17. vaimAnika devoe prathama ratnano gaDha banAvyo. kAraNa ke mahApuruSo haMmezA prathama Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 58 mArga batAve che. 18. jyotiSka devoe ratnamaya killAnA rakSaNa mATe kSaNathI bIjo pharato suvarNamaya killo banAvyo ema huM mAnuM chuM. 19. Ano duvarNavAda cAlyo jAo ema samajIne bhavanapati devoe aMtima rUpAno gaDha svAmInA prasAdathI banAvyo. 20. jANe moha bhillathI manuSya deva ane tiryaMconuM rakSaNa karavA gaDha upara maNi, ratna ane suvarNanA kAMgarA anukrame banAvyA. 21. jema pUrvanA gItArtha sUrivaroe sUtranA anuyogamAM praveza karavA cAra dvAro racyA hatA tema pUrvAdi cAreya dizAnA vibhAgamAM kille kille padmarAga, IndranIla vagere sarvaratnamaya, sukhe pravezI zakAya e hetuthI cAra daravAjA devoe karyA. 23. vyaMtara devoe kAmadevanA rUpa jevI putaLIo ane chatrothI yukta sarvaratnamaya toraNone karyA. 24. pachI bIjA gaDhamAM traNa chatra, pITha, azokavRkSa, cAmara ane devaskaMdAnI racanA karI. 25. prANIonA sukhArthe ane matsararUpI maccharonuM nivAraNa karavA arthe jANe kAlAga, kapUra vagerethI mizra evI dhUpadAnIo karI. 26. vyaMtara devoe te sarva kArya karyuM. parAdhInapaNe bIjI ghaNI gulAmI sAmAnya jananI karavI paDe che to kalyANakArI prabhunI sevA karavAmAM zuM mUMjhavaNa thAya ? 27. devo vaDe saMcAra karAtA suvarNa kamaLomAM be caraNane mUkatA prabhue pUrvadvArathI samavasaraNamAM praveza karyo. 28. jinezvara deve batrIza dhanuSya UMcA caityavRkSane traNa pradakSiNA karI kemake mahApuruSo AcAranuM pAlana kare che. 29. 'tIrthAya namaH' ema bolIne prabhu siMhAsana upara pUrvAbhimukha beThA kemake jinezvarane saMgha paNa mAnya che. 30. bhagavAnanA prabhAvathI devoe bAkInI traNa dizAomAM bhagavAnanI samAna traNa rUpo karyA. kemake devo potAnI zaktithI tema karavA samartha nathI. 31. kahyuM che ke- sarva paNa devo potAnuM sarvarUpa bheguM karIne aMgUThAmAM pUre to te aMgUTho bhagavAnanA aMgUThA AgaLa kolasA jevo lAge. 32. svAmInA zarIramAMthI prasaratA tejane loko sahana karI zakavA samartha thatA nathI AthI badhA devoe bhegA maLIne bhagavAnanI roja sevA thaI zake e hetuthI daravAjAnA AgaDiyAnI jema bhagavAnanA mastakanI pAchaLa bhAmaMDalanI racanA karI. jo A bhAmaMDalanI racanA na karavAmAM Ave to tejanA kAraNe bhagavAnanA darzana thaI zake nahIM. bhagavAnanI pAse AvI zakAya nahIM. 34. jema jema devoe duMdubhine vAraMvAra tADana karI tema tema zokamAM paDelo moha mAthuM kUTavA lAgyo. 35. sAdhu-vaimAnika devI ane sAdhvIo pUrvadvArathI pravezIne prabhune pradakSiNA karIne namIne agnikhUNAmAM rahyA. 36. jyotiSka, bhavanapati, vyaMtara devIo dakSiNa dvArathI pravezIne naiRtya khUNAmAM rahI. 37. bhavanapati-vyaMtara- jayotiSka devo pazcima dvAramAM pravezIne vAyavya khUNAmAM rahyA. 38. vaimAnika devo--manuSyo tathA manuSya strIo uttaranA dvArathI pravezIne IzAnakhUNAmAM rahyA. 39. zrI gautama vagere gaNadharo AgaLa beThA tenA pachI kevaLI bhagavaMto beThA A sthiti (AcAra) zAzvata che. arthAt chadmastha gaNadharo kevaLI karatA AgaLa bese. 40. potAthI mahaddhika devane Avato joIne pUrve AvelA bIjA devo tene namaskAra kare che. te besI gayA pachI bIjA devo tene namaskAra karIne pAchaLa potAnA sthAne bese che. lokamAM paNa aucitya zobhe (sacavAya) che to pachI jainazAsanamAM zuM vAta karavI ? 41. aho ! traNa jagatanA guruno lokottara prabhAva paNa kevo che ! nitya vairI hAthI--siMha-pADo-mRga - dIpaDo--bilADo-udara-sApa-noLiyo vagere ane bIjA paNa pazuo vaira choDIne bIjA gaDhamAM rahyA. 43. vAhano trIjA gaDhamAM rahyA. A hiMsaka pazuone dhanya che jeone traNa lokanA nAthanA darzana thayA. 44. sarva paNa devo harSathI gajaryA, paDayA, uchaLyA, kudhA, ALoTayA, gAvA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 59 lAgyA, nAcyA, stavanA karavA lAgyA, hasyA. 45. jema zarIramAM jIvanA asaMkhyAta pradezo samAI jAya che tema samavasaraNamAM asaMkhyAta jIvo samAI gayA. 46. ane A bAju jyAre svAmI padhAryA tyAre udyAna pAlake AvIne harSathI zreNika rAjAne vadhAmaNI ApI. 47. je dezamAM prabhu vicare che te dezamAM pUrve utpanna thayelA rogo zAMta thaI jAya che. bhAva roga paNa jo nAza pAme che to bAhya roganI zuM vAta karavI? 48. sarva lokane jItanAra cha-bhAva zatruvarga jitAyela joIne jANe bheya na pAmelA hoya tema che Itio paNa nAza pAme che. 49. jema vAgha hote chate bakarAno samUha Ubho raheto nathI tema vaira samavasaraNamAM pagaluM bharato nathI. jema laDAInA medAnamAMthI kAyaro palAyana thaI jAya che tema mArio palAyana thaI jAya che. 50. sUryano udaya thAya tyAre ThaMDI ane aMdhakAra kyAM palAyana thaI jAya tenI khabara paDatI nathI tema dukALa ane Damara kyAM palAyana thaI gayA teno patto nathI. pa1. pAMceya paNa IndriyonA viSayo te ja vItarAganA pralobhana mATe nakkIthI anukULa (manohara) thAya che. para. ane bIjuM bhagavAnane jovA mATe sarve paNa Rtuo samakALe prabhunA udyAnamAM pragaTa thaI. 53. te A pramANe-mRdu pavananI laherIthI AMbAnI DALIo jANe nRtya na karatI hoya! ane te ja kAraNathI kokiloe vasaMtaRturAjanuM Agamana gAyuM. 54. he svAmin ! aneka khIlatA kadambavRkSanI reNuothI kiraNone komaLa karatI grISma lakSmI AvI. 55. karavata jevA kAMTAo dharAvatI ketakIothI viyogInA hRdayane sArI rIte vadhatI varSAlakSmI vilAsa pAmI. 56. vikasvara navA uttama kamaLothI prabhunuM pUjana karIne zaradaRtu potAne kRtakRtya banAvaze. 57. he svAmin ! hemaMtaRtu rUpI premI nakha jevA tIkSaNa macakuMdanA kuMpaLiyAothI jANe dizArUpI strInA zreSTha stana upara kSata ApavAne Icche che. 58. pAse pAse (kramamAM) rahelI be RtuonA phulo macakuMda ane siMdUravAra ziziramAM paNa thayA athavA to zizira Rtune potAnuM jagata hoya che.59. jenA nAmanA zravaNathI tamane parama utsava jevo AnaMda thAya evA A zrImAna mahAvIra paramAtmA siddhArtha rAjAnA putra trizalAdevInI kukSimAM utpanna thayelA hamaNAM guNazIla caityamAM samovasaryA che. tethI he svAminuM ! tamo hamaNAM temanA AgamananI vadhAmaNIthI sArI rIte vadhAvAva cho. 61. jema vasaMtaRtumAM AMbAnuM vRkSa maMjarIonA gucchAthI lacI paDe tema vadhAmaNIne sAMbhaLIne zreNika rAjA sarvAge romAMcathI pulakita thayo. da2. rAjAe tene prItithI ghaNuM pAritoSika dAna ApyuM. jinezvaranA samAcAra ApanArane kadAca rAjyanuM dAna karI devAmAM Ave to paNa thoDuM gaNAya. 63. rAjAe turata ja jinezvarane vaMdana karavA javA mATe sAmagrI taiyAra karAvI. pRthvI upara Avela kalpavRkSane jovA koNa utkaMThita na thAya? 64. niyukta puruSoe tatkSaNa hAthI-ghoDA-ratha vagere taiyAra karyA. rAjAnA vacanathI sakala vastunI siddhi thAya che. 65. pachI secanaka hAthI upara ArUDha thayela jenA mastaka upara chatra dharavAmAM AvyuM che, apsarA samAna strIothI vIMjhAI rahyA che. AgaLa sAmAnya jananI sAthe maLIne baMdijanono samUha spaSTapaNe rAjAjJAno nAro bolAvI rahyA che. jenI AgaLa suMdara hAvabhAvapUrvaka paNAMganA varga suMdara nRtya karI rahyo che. bherInA bhAMkAranA samUhanA bhaMgothI AkAza badhirita karAyuM che. hAthI upara beThelA ane zreSTha morapIMchAnA Atapatro jenA upara dhAraNa karAyA che evo temaja abhayakumAra vagerethI parivarela, ghoDA ane ratho upara ArUDha thayela mahAsAmaMtothI vIMTaLAyela, IndrANIone TapI jAya tevI zuddha aMtaHpuranI ramaNIothI jANe sAkSAtu Indra nahoya evA zreNika rAjA bhagavAnane vaMdana karavA cAlyA. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra o 70. jema sarvArthasiddha vimAnamAM janAro jIva siddhazilAnI najIka pahoMce tema kSaNathI rAjA samavasaraNanI najIka pahoMcyo. 71. jJAnAdi traNane (darzana-jJAna- cAritra) prApta karIne jema bhavya jIva ahaMkArathI nIce utare tema traNa chatra joIne rAjA hAthI uparathI nIce utaryo. 72. jema jIva muktinA dvAra pAse pahoMce tema cAlIne rAjA samavasaraNanA dvAra pAse pahoMcyo. 73. pachI rAjAe chatra, mukuTa, cAmara, khaga ane puSpano tyAga karIne mukhazuddhi karI. 74. AdarathI eka sATaka (sAMdhA vinAnuM) uttarasaMga karIne rAjAe uttara dizAnA dvArathI samavasaraNamAM praveza karyo. 75. prabhunA darzana thaye chate aMjali joDIne rAjA eka citta thayo. kemake ekacitta thayA vinA siddhi thatI nathI. 76. prathama gaDhamAM pravezIne parivArathI yukta rAjAe traNa prakAranA duHkhanA (mana-vacana-kAyAnA) nAza mATe traNa pradakSiNA ApI. 77. kapALathI traNa vAra pRthvIne sparza karIne, praNAma karIne harSane vahana karatA rAjAe jinAdhIzanI A pramANe stavanA karI- 78. jhAMkhu dekhanAra vRddhanI jema he prabhu ! huM tamArA keTalA guNone joI zakuM ? to paNa tamArA be traNa guNonI stavanA karuM chuM. 79. janma mahotsava samaye aMgUThAthI meruparvatane kaMpAvIne tamoe Indrane dharmamAM nizcala karyo tevuM tamAruM nirmaLa cAritra mArA manane Azcaryacakita kare che. 80. he prabhu ! mAtA pitAe mugdha bhAvathI tamane nizALe bhaNavA mokalyA temAM paNa he svAmin ! IndranA bhAgyane mAnuM che kema ke tema na thayuM hota to kevI rIte IndranA nAmanuM uttama vyAkaraNa taiyAra thAta ? ane pRthvI upara kevI rIte prasiddha pAmata ? 82. kumArapaNAmAM kSaNathI tADa jeTalA vadhatA devane mUThi mArIne bALakanI jema vAmana karI dIdho te to jANe garvano cUravAno tamAro pUrva abhyAsa hato. 83. prANAMta upasarga karavA tatpara thayela saMgama upara krodha karavo bAjumAM raho paraMtu ulaTAnuM jema unALAmAM samudranuM pANI vadhe tema tamArI dayA vRddhi pAmI. 84. jema manuSya satata manuSya lokane seve che tema haMmezA bodhi mATe AvatA jatA devoe ApanA caraNakamaLanI sevA karI. 85. he prabhu ! jaghanyathI (ochAmAM ochA) paNa kroDa devo ApanI sevA kare che athavA ApanA saubhAgyanI upamA kayAMya ghaTI zakatI nathI arthAt Apa nirupama cho. 86. he jinezvara deva ! bhamarAo jenI AsapAsa guMjArava karI rahyA che evA bIjI vastu hamaNAM bAju para raho paNa bhuvanamAM tamArI adbhUta lakSmIne joIne khuza thayela A caityavRkSa phUla jevA manohara raMgaberaMgI bhamarAonI sAthe maMda maMda pavanathI cAlatI DALIorUpI bhujAthI nakkIthI nRtya kare che. 88. A pramANe jinezvara paramAtmAnI stavanA karIne rAjAe sarva paNa munione harSathI namana karyA kemake mumukSoe sarvaviradhidhara sAdhuone pUjavA joIe. 89. pachI rAjA parivAra sahita vaimAnika devonA samUhanI pAchaLa beTho kAraNa ke moTAo karatA bIjA vadhAre moTA hoya che. 90. tathA jinezvarane namIne abhayakumAra vagere kumAro zreNika rAjAnI pAchaLa beThA suputro pitAne anusaranArA hoya che. 91. sAmaMta, saciva, zreSThI, sArthavAha vagere loko yathAsthAne beThA kemake nIti balavatI che. arthAt nIti anulaMghanIya che. 92. traNa jagatanA svAmIe sarvabhASAne anusaranArI yojana sudhI prasaratI vANIthI dharmadezanA karI. 93. jema amAsanI rAtrie cAMdanInA darzana thatA nathI tema cAragatirUpa duHkhathI bharelA saMsAramAM lezapaNa sukhanA darzana thatA nathI. 94. jema audArika zarIramAM vAta-pitta ane kaphane kAraNe traNa prakAranI vedanA hoya che tema narakamAM traNa prakAranI vedanA' hoya che. 95. sarva naraka pRthvIomAM sahaja (kSetrakRta) vedanA thAya che. chaThThI naraka sudhI parasparakRta vedanA che ane trIjI naraka pRthvI sudhI paramAdhAmIkRta vedanA 1. narakanI vedanA : (1) kSetrakRta (2) 52mAdhAmI kRta ane (3) parasparakRta ema traNa prakAranI vedanA narakamAM hoya che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 61 che. prathamanI traNa naraka pRthvInA narakAvAso uSNa che. cothImAM keTalAka narakAvAso uSNa che ane keTalAka zIta che. chellI traNa naraka pRthvInA narakAvAso atizIta che. 97. koIka AtmA meruparvata jeTalA baraphanA piMDane jo uSNa naraka pRthvImAM nAkhe to mArgamAM paDatA paDatA ja pIgaLI jAya che eTalI garamI che. 98. agni jevA lAlacoLa meruparvata samAna lokhaMDano goLo jo zIta naraka pRthvImAM nAkhavAmAM Ave to paDe te pUrve ja ThaMDogAra thaI jAya che. 99 jema ziziraRtumAM pANIvALo ThaMDo pavana phUMkAye chate manuSyane jevI ThaMDI lAge tema uSNa naraka pRthvImAMthI koI nArakane upADIne khadiranA aMgArAthI bharelA kuMDamAM nAkhavAmAM Ave to zaMkA vinA parama sukhane anubhave eTalI ThaMDI lAge. 300-301 koIka zItala narakAvAsamAMthI nArakane upADIne mAgha mAsamAM varasAda varase chate zItala pavanavALA nirAvaraNa pradezamAM ene koIka rIte dhAraNa karI rAkhe to pavana vinAnI bhUmimAM jevI huMpha anubhave tenA karatA vadhAre sArI huMphane anubhave. 301-303. pUrvabhavanA vairane kAraNe kSaNathI vaza karAyelA jaMgalI pADAnI jema nArako paraspara yuddha kare che. 4. jema guptipAlako (jelanA adhikArIo) jelamAM naMkhAyela manuSyone vAraMvAra pIDAo kare che tema lokapAla nAmanA yamanA saMtAna samAna krUra manavALA bhavanapati nikAyanA paramAdhAmI devo narakamAM vAraMvAra jaIne seMkaDo Apattio ApIne nArakone vAraMvAra bhayaMkara trAsa Ape che. 6. te A pramANe naraka bhavanA du:kho jema yaMtramAM tAMbAnA saLiyAne kheMcavAmAM Ave tema kalAda nAmanA paramAdhAmIo sAMkaDA mukhavALA ghaTI yaMtromAM utpanna thatA nArakone sANasAthI kheMcIne bahAra kADhe che. 7. jema kaMse sulatAnA mRta putrone zilA upara pachADI pachADIne cUryA tema paramAdhAmIoe nArakonA paga pakaDI pakaDIne zilAtaLa upara pachADe che. 8. jema suthAra vAMsalAthI lAkaDAne chole tema paramAdhAmIo nArakonA aMgopAMgane chede che. jema dhobI dhokAthI vastrone dhokAve tema paradhAmIo pRthvI upara ALoTatA nArakane kUTe che. 9. paththaranI jema phoDavAmAM Ave che, karavatathI jema lAkaDuM veravAmAM Ave tema tene vere che. dANAnI jema cakkImAM pIsavAmAM Ave che. aLadanI jema daLavAmAM Ave che. 10. kuMbhIpAkamAM pakAvAya che. caNAnI jema bhejavAmAM Ave che. jema rAjAnA rakSako gAmanA gokuLane ruMdhe che tema paramAdhAmIo rUMdhe che. 11. narakanA tApathI tapelo nAraka jyAre chAyAno Azaro le che tyAre zAlmali vRkSamAMthI talavAra samAna tIrNa pAMdaDAo vaDe tala-tala jevA TUkaDA karAya che. 12. to paNa tevA prakAranI karmanI parAdhInatAthI teonA zarIro pArAnA biMdunI jema taeNa bhegA thaI jAya che. 13. tRSAtura thayelA jyAre susvAdu zItaLa jaLanI yAcanA kare che tyAre vaitaraNImAM utpanna thayelA paru vagere durgadhI padArthonuM pAna karAve che. 14. pUrvabhavamAM karelA parastrIgamana vagere pApone yAda karAvIne AkraMda karatA nArakonI sAthe agni jevI lAlacoLa putaLIonuM AliMgana karAvAya che. 15. A jIbhathI tuM jUTha vacana bolyo hato ema udIraNA karIne raDato hovA chatAM baLAtkAre sIsAno rasa pIvaDAvAya che. 16. bIjAnuM mAMsa bhakSaNa tane khUba priya hatuM ema yAda devaDAvIne potAnA mAMsane ukheDIne TUkaDA TUkaDA karIne baLAtkAre khavaDAvAya che. 17. he nAtha! he nAtha ! amAruM rakSaNa karo, rakSaNa karo ema karuNa svare bolatA nArakone yAda devaDAvAya che ke he pApIo! nirdoSa bhayabhIta jIvone marAvIne tenuM mAMsa bhakSaNa karela te zuM tame bhulI gayA. athavA jevuM bIjAnuM IcchAya che tevuM potAnuM thAya che. 19. svayaM duHkha pAmalA nArakone narakamAM bhayaMkara kadarthanA to che ja. te uparAMta varAkaDA nArakone tAvanI aMdara heDakI samAna bIjI paramAdhAmIonI kadarthanA vadhArAnI prApta thAya che. 20. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra tiryaMca bhavanA duHkho amApa duHkhamAMthI nIkaLIne bhavAMtaramAM jatA nArakonA jIvo ekendriyathI mAMDIne caurindraya sudhImAM utpanna thAya che. 21. jema vAdamAM kuvAdIo parAbhava pAme tema vikasendriyamAM AvyA pachI ghaNA damanane pAme evA sthAnomAM utpanna thAya che. ane haMmezA napuMsaka vedane anubhave che. ra2. vikasendriyanA bhavamAM kAyasthitine jitavAnI (khapAvavAnI) IcchAthI bhedana-chedana-ghAta vagere duHkhonI anaMta paraMparAne pAme che ema huM mAnuM chuM. ra3. kAyasthiti jIrNa thayA pachI (khapI gayA pachI) anaMtakALe jIvo nakkIthI paMcendriya pazu yonimAM utpanna thAya che. 24. jema zetraraMjanA paTa upara sogaThIo baMdhAya che tema te bhavomAM paNa jALa-vArI-doraDA-pAza vagere baMdhanothI ghaNAM prakAre baMdhAya che. 25. jema zAkinIo sarSapa (rAI)thI tADana karAya che tema loko vaDe Ara, aMkuza, kaza, kaMbA, lAkaDI vagere sAdhanothI kaThora ane nirdayapaNe tADana karAya che. 26 jema darajI kAtarathI vastrone kApe che tema pazupAlako teonA gala-kaMbala pITha-vRSaNa-kAna vagerene nirdayapaNe kApe che. 27. jema jinAdinI AzAtanA karanArA jIvo karmanA bhArathI bharAya che tema bhUkha-tarasathI pIDAyelA pazuo gaLAmAM ane pIThamAM mahAbhArathI bharAya che. 28. jema nirdaya leNadAra karajadArane paDe che. tema damana karavAnI IcchAthI nava yauvanane pAmelA pazuone laMghana karAve che. ra9. jema vAMsa taDataDa zabda karatA agnimAM saLage che tema zaraNa vinAnA tiryaco pralayakALanA agni samAna dAvAnaLamAM vAraMvAra saLage che. 30. svayaM ja bhUkha tarasathI pIDAyelA tiryaMco bIjA loko vaDe pIDA karAya che. athavA bhAgya durbaLano ghAtaka che. 31. jema dhanavAna gAmaDiyo gAmamAMthI nagaramAM Ave che tema duHkha ane vedanA bhogavIne ghaNAM karmo khapAvIne tyAMthI nIkaLelA tiryaMco manuSyabhavamAM Ave che. 32. tiryaMcanA bhavamAM paNa garbhAvAsa ane yonimAMthI nIkaLavAnA je duHkho anubhavAya che te manuSyanA bIjA sarva duHkhonI sAthe sarakhAvI zakAya tema nathI. arthAt manuSya janma ane garbhAvAsanA duHkho ghaNA AkarA che. 33. agni samAna manuSyabhavanA duHkho lAlacoLa tapAvAyelI soya zarIranA romamAM bhoMkavAmAM Ave ane je pIDA thAya tenA karatA AThagaNI pIDA garbhavAsamAM thAya che. 34. garbhAvAsanA duHkha karatA anaMtagaNuM duHkha jIvane yonimAMthI bahAra nIkaLatA thAya che. 35. bALapaNamAM dAMta ugavAthI jIvone ghaNuM duHkha thAya che. pachI kumArAvasthAmAM kriIDAne kAraNe zarIranuM ghaNuM duHkha prApta thAya che. 36. jema bhamarAo phulonA rasa mATe sthAne sthAne ghaNAM bhame che tema yuvAvasthA lalanAnI lola locana lakSmIne mANavA ghaNuM bhame che. 37. jema lAkha jharI gayA pachI vRkSo kSINa thAya che tema asthAne utpanna thayelI viSayanI IcchA niSphaLa thaye chate divase divase yuvAna zarIrathI kSINa thAya che. 38. jema tapAsa karyA vinA asthAne corI karanArA jIvo vinAzane pAme che. tema asthAnane prApta karIne phaLa meLavyA vinA ja jIvo vinAzane pAme che. 39. ane vaLI- jema azokavRkSanA phUlono samUha phaLa pAmato nathI tema puNyahIna puruSanA vyApAra, rAjAnI sevA, khetI, agvAdinuM poSaNa, samudranI saphara, rohaNAcala bhUminuM khanana, satata dhAtuonuM dhamavuM, rasanA kUvAmAM 1. ekendriyaH narakanA jIvo narakamAMthI udvartIne saMjJI paMcendriya manuSya ke tiryaMcamAM ja Ave che. temAM AvyA pachI ekendriya vagere gatimAM jAya che. sIdhA ekendriya vagere gatimAM jatA nathI. 2. kAyasthiti : pRthvIkAya vagere ekendriya marIne pAcho pRthvIkAya ekendriyamAM utpanna thAya te kAyasthiti. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 sarga-3 utaravuM, maMtra-taMtrano prayoga, bhaviSyakathana, tathA vaNikanI nitya sevA, zastra ane zAstramAM kazalapaNuM. citrAdinuM AzcaryakArI vijJAna tathA rogInI cikitsA vagere vyavasAyo phaLa ApatA nathI. arthAt jo puNya na hoya to saghaLA vyApAro niSphaLa nivaDe che. 43. bIjA keTalAka gharanA cAreya khUNAmAM ghaNAM prakAre sudhAnI pIDAne anubhavatA hovAthI tathA haMmezA krodhI bhAryA vaDe kheda pamADAtA hovAthI mukha laIne (koIne kahyA vinA) dUra dezAMtara cAlyA jAya che. ane pachI tyAM maraNa pAme che kema ke khedathI bIjuM kaMI duHkhakara nathI. 45. jema koDhavALA zarIramAM mAkhIo jALane race che tema prAyaH vRddhAvasthAmAM duHkha vizeSathI jIvane duHkhI kare che. 46. athavA buddhinI sAthe zarIrano saMkoca thAya che, gatinI sAthe be AMkho niraMtara maMda paDe che. 47. amAro guNa (varNa) sapheda che ane tene kezoe grahaNa karyo tethI lajjA pAmIne dAMta agAuthI nakkIthI cAlyA jAya che. 48. kyAreka hitanI buddhithI putrone jo kaMIka zikhAmaNa Ape tyAre putro tene kahe che- he vRddha! mauna dharIne kema nathI besato? 50. putro pitAne kahe che- tame kUtarAnI jema bhasa-bhasa karIne amArA be kAna khAI jAo cho. 51. tame amArA pitA cho ema lokamAM jaNAvatA ame ghaNI lajjA pAmIe chIe. para. jenA prasAdathI sarva suvarNanA AbhUSaNo prApta karanArI putravadhUo tevI avasthAne pAmelA sasarAne joI joIne lAja kADhavI to bAju para rahI, ulaTAnI avajJAthI potAnI nAsikA maraDIne mukhamAMthI ghU ghU ema dhUtkAra kare che. pa3. patnI paNa divasamAM ekavAra vadhyo ghaTayo AhAra lAkaDAnA pAtramAM nAkhIne raMkanI jema Ape che. arthAt patine bhikhArI samajIne Ape che. 54. jema ghUNa lAkaDAne korI khAya tema bhUtA, atIsAra, paNaja, kSaya, koDha, tAva vagere rogo zarIrane niHsAra karI dIe che. pa5. A pramANe manuSya bhavanA duHkho lezathI batAvyA athavA talamAMthI zyAmalA keTalA vINAya? 56. devabhavanA duHkho jema kAcanA TUkaDAmAM maNinA guNo hotA nathI tema devabhavamAM paramArthathI nizcitapaNe sukhano leza nathI. pa7. te A pramANe- alpa RddhivALA devo bIjAnI saMpatti joIne zoka kare che. durjananI jema tenI saMpatti paDAvI levA mAtsaryathI prayatna kare che. pa8. jema rAvaNa sItAne upADI gayo tema keTalAka gADha rAgAMdha devo bIjAnI rUpavatI devIne upADI jAya che. 59. pachI zaktizALI devo vaDe prahAra karIne jarjarita karAyelA jANe maravA jevA na thayA hoya tevI chellI dazAne pamADAya che. paraMtu devo anapavarya AyuSyavALA hovAthI AyuSya pUrNa na thAya tyAM sudhI maratA nathI. (Ama chatAM eka vakhatanA prahArathI tene cha mAsa sudhI vedanA thaI zake.) 60. jema rAjA kuTuMbI (kheDUta- sAmAnyajana)nuM sarvasva harI le che tema koI baLavAna deva doSa ubho karIne nirbaLa devanuM sarvasva lUMTI le che. 61. pachI dInamukhA devo tenA be pagamAM paDIne karuNa svare vinave che ke he svAmin! potAnA dAsa upara kRpA karo. 2. pharI ame Avo aparAdha nahIM karIe kSamA karo, moTAono krodha namana sudhI rahe che. 63. jema kAyara puruSonA hRdayo yuddhamAM bhAMgI paDe che tema mALAnuM karamAvuM, taMdrA, aMgano bhaMga, udAsInatA, kalpavRkSano kaMpa, kAmakrodhanuM vadhavuM. zrI ane lajjAno nAza vagere cyavananA cihno joIne devonA haiyA bhAMgI paDe che. 65. jema nArako kuMbhamAM vase che tema svarganA sukhone choDIne tapelA lokhaMDa jevI azucinI khANa mAnavanI kukSimAM vasavuM paDe che. 6 6. ratnamaya staMbhavALA maNinI bhUmivALA vimAnamAM rahIne sarpanA bilothI bharelI 1. zyAmalA : sAmo nAmanuM kALAvarNanuM kaDa dhAnya. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 64 ghAsanI jhUMpaDImAM kevI rIte vasAya? 67. hAhA-hUhU thI yukta devIonA uttama gIto sAMbhaLIne gadheDAnA avAja jevA avAjane kevI rIte saMbhaLAya? 68. munionA mananuM haraNa kare tevI suMdara rUpalakSmI jevI devAMganAone joIne koyala jevI kALI cAMDAlaNIone kevI rIte jovAya? 69. divya ane pArijAta kalpavRkSanA phUlonI sugaMdhane sUMdhyA pachI dArU banAvanArA jema dArUnI gaMdha sahana kare tema azucinI gaMdha kevI rIte sahana karAya? 70. vicAra mAtrathI upasthita thatA divya rasovALA bhojana karIne DukkaronI jema durgadha mAratA AhAranuM bhojana kevI rIte karAze? 71. kAmanuM ghara komalAMgI devIonuM AliMgana karIne have kaThora zarIravALI strIonuM kevI rIte AliMgana karAze? 7ra. pRthvIkAya, aplAya ane vanaspatikAyamAM potAnI utpattine joIne hRdaya seMkaDo TUkaDA nathI thatuM te Azcarya che. 73. devalokanuM sukha parAdhIna ane kSaya pAmanAruM hovAthI arthAt navuM utpanna na thatuM hovAne kAraNe devagatimAM paNa sukha nathI. kemake ghera ghera mATInA ja cUlA che. 74. jema vahANa samudrano pAra pamADe tema saMsArathI pAra pamADavA ane du:khanA kSaya mATe jainadharma ArAdhavo joIe. 75. jema lokAkAza ane alokAkAzanA bhedathI AkAza be prakAre che tema sAdhudharma ane zrAvakadharmanA bhedathI jainadharma be prakArano che. 76. pUrvAdi dizAonA jema daza prakAra che tema kSAMti, mAnano parityAga, Arjava, lobhano nigraha, tapa, saMyama, satya, zauca dravyano tyAga, (arthAt aparigraha) abrahmanI virati ema sAdhuno sarvavirati dharma daza prakAre che. 78. pAMca aNuvrata, traNa guNavrata, ane cAra zikSAvratanA bhedathI zrAvaka dharma bAra prakArano che. 79. prANAtipAta, asatya, adattAdAna, abrahma ane parigrahano eka dezathI (sthULathI) tyAga karavo te pAMca aNuvrata che. 80. baMdha, vadha, cAmaDIno cheda, atibhAranuM AropaNa, tathA khAvApIvAnuM na ApavuM te prathama aNuvratanA pAMca aticAra' che. (1) kanyA (2) gAya (3) bhUmi saMbaMdhI jUThuM bolavuM (4) pArakAnI thApaNa oLavavI ane kUTa sAkSI pUravI A pAMca moTA jUThANA che. 82. ekAeka upayoga vinA jUThuM bolAya jAya, koInI khAnagI vAta pragaTa karavI, strInI guptavAta kahevI, mRSA upadeza Apavo, khoTA lekho lakhavA te bIjA vratanA aticAro che. 83. bheLaseLa karavI, core corI lAvela mAlane kharIdavo, khoTA tolamApa rAkhavA corane corI karavAnI preraNA karavI, zatrunA rAjyamAM javuM e trIjA vratanA aticAro che. 84. zrAvakane abrahmanI virati be prakAre che. 1. potAnI strIthI saMtuSTa rahevuM athavA 2. parastrIgamanano tyAga 85. vidhavA ItvarikA strI (thoDA kALa mATe rAkhelI) anaMgakrIDA tathA bIjAnA lagna karAvavA ane kAmano tIvra abhilASa ema pAMca aticArano zrAvaka tyAga kare. 86. dhanadhAnya-kSetra-vAstu-dravyasuvarNa-kuSyadvipada-catuSpada ema nava prakArano zrAvakano parigraha che. 87. dhana-dhAnya e benuM baMdhana, kSetra-vAstu e benuM yojana, rUpya ane suvarNa e be nuM dAna, dvipada ane catuSpadanuM garbhAdhAna ane kuSyanI bhAvathI vRddhi te pAMcamAM vratanA aticAra che. 88. jemake dhAnyanI nAnI guNIo khAlI karI moTI guNIo bharIne saMkhyA ghaTADI devI. kSetra ane sIma vaccenI divAla kADhIne saMkhyA ghaTADI devI. suvarNa ane rUpAne bIjAnA nAme caDAvI devuM, kuSyamAM thALI vagerene gALIne moTI banAvIne saMkhyAnuM pramANa jALavI rAkhavuM, dvipada-cataSpada vagerenuM garbhAdhAna karAvIne saMkhyAnuM ullaMghana karavuM. comAsA vagere kALamAM nIce upara, tirachI dizAmAM je pramANa karavuM te prathama guNavrata che. tapelA lokhaMDanA goLA jevA gRhasthane dizAomAM 1. aticAra : aMzathI vratano bhaMga ane aMzathI abhaMga jemAM hoya te aticAra gaNAya. arthAtu saMpUrNa bhaMga na hoya. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 65 gamana karavuM varjaya che. 89. upara-nIce ane tirachI dizAnA mAnanuM atikramaNa karavuM ane sevakane mokalavo, vismaraNa thavuM ane kSetranI vRddhi karavI e pAMca divratanA aticAra che. 90. ana-phUla vagere ekavAra bhogavAya te bhoga kahevAya, ghara vagere vAraMvAra bhogavAya te upabhoga kahevAya. 91 te benuM bhogathI ane karmathI parimANa nakkI karavuM te bhogapabhoga viramaNa vrata nAmanuM bIjuM guNavrata che. 92. ajJAta phaLa, phUla, anaMtakAya, mAMsa, madirA, mAkhaNanuM bhojana ane rAtri bhojanano tyAga karavo joIe. 93. vivekI puruSa ubara, vaDa, pIpaLI, kAkoduMbara, vagere vRkSanA ane plekSanA phaLonuM bhakSaNa na kare kemake AnA phaLomAM ghaNAM kRmio hoya che. 94. sacitta ane sacittathI pratibaddha vastu, tuccha-auSadhi, apakavaduSpakava bhojana ema bhojananA pAMca aticAra che. 95. aMgArakarma vagere paMdara karmAdAno karmathI aticAra che. ane te ITane pakAvavI, ghaDA-kAMsA-lokhaMDa ane suvarNane ghaDavuM svarUpa che. 96. bhaTTI calAvavI ane tAMbu sIsuM ogALI vastuo banAvavI vagere karmomAM aMgAra karma kAraNa bane che. tethI tene paNa aMgArakarmamAM gaNAya che. 97. phaLa-phUla-patrane cUMTIne tathA vanane kApI ane ucherIne, anAja pIsIne, vanamAM vRkSo vAvIne AjIvikA calAvavI te vanakarma kahevAya che. 98. gADAM. gADAnA paiDAM vagere bhAga. dharI. cakra vagere banAvIne veMcIne tathA mAlanI heraphera karIne je AjIvikA calAvavI te zakaTa karma kahevAya. 99. pADA, vAhana, UMTa, azva, baLada, khaccara vagere pazuo dvArA eka jagyAethI bIjI jagyAe mAla laI javo te bhATakakriyA kahevAya. 400. haLa, kodALI, vagerethI pRthvIne phADavuM tathA ghaNa ane ghaNanA TAMkaNAthI paththarone phoDavA te sphoTana karma kahevAya. 401. AkaramAM jaIne trasa jIvonA dAMta, keza, nakha, vagerene tathA motI akSa, zaMkha, zakti vagerenuM grahaNa karavuM te daMtavikraya kahevAya. 402. kusuMbha, ghAtakI, lAkha, nIla, mana:zIla vagere ane bIjA saMsakta padArthono vyApAra te lAkSAvANijya kahevAya. 3. madha, madha, carabI, mAMsa, mAkhaNa vagereno vyApAra rasavANijya kahevAya. paNa ghI, tela vagereno vyApAra rasavANijya gaNAto hovA chatAM doSavALo nathI. 4. manuSya, hAthI, baLada, azva, UMTa vagereno tathA pakSIono paNa je vyApAra che te kezavANijya kahevAya. 5. jaMgama ane sthAvara viSa tathA mana:zIla, lokhaMDa, astra, haritAla vagerenuM vecANa karavuM te viSavANijya kahevAya. da. java, zeraDI, ghauM, tala vagerenuM yaMtromAM pIlANa karI ApavuM athavA karAvI ApavuM te yaMtrapAlana karma che. 7. nAkanuM vadhavuM, aMDakoSane kApavuM, tathA zobhA mATe gala-kaMbala ane kAnano cheda karavo te nilaMchana karma kahevAya. 8. dharmanA hetu ke vyavasAyathI navA ghAsanI vRddhi mATe ghAsanA kSetrane saLagAvavuM te dAvAgni kahevAya. 9. araghaTTa vagere yaMtrothI sarovara-nadInA pANIthI java ane zAlinA khetaronuM siMcana karavuM te sara:zoSa karmAdAna kahevAya. 10. kriIDA mATe kUtarA vagerenuM pAlana ane dhananA hetuthI azva-UMTa-dAsIo vagerenuM poSaNa karavuM te asatI poSaNa karma che. 11. vivekahIna manuSya AvI pravRttithI karma bAMdhe che tethI AvA vyavasAyane karmAdAna kahevAya che. 12. ArtadhyAna, kRpANa (talavAra) AdinuM dAna, pApano upadeza, pramAdanuM AcaraNa ema anarthadaMDa cAra prakAre che. 13. kaMdarpa, saMyukta adhikaraNatA, maukharya, kautkacya tathA bhoganI Asakti ema anarthadaMDa vratanA pAMca aticAra che. 14. sarvasAvadhayoga ane Arta tathA raudra dhyAnano tyAga karIne aMtaHmuhUrtakALa sudhI samabhAvamAM rahevuM tene sAmayika vrata kahe che. 15. mananI dupraNidhAnatA, vacananI dupraNidhAnatA, 1. AkaraH je vastunI jyAM pracurapaNe upalabdhi thatI hoya te te vastunI Akara gaNAya. 2. saMsaktaH coMTALavAmAM kAma Ave tevA padArtho. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 66 kAya duHpraNidhAnatA, smaraNa na rahevuM tathA sAmAyikano kALa pUro na karavo ema sAmAyikanA pAMca aticAra che. 16. digvirativratamAM roje roja saMkSepa karavo te dezAvagAsika vrata che. 17. sevakanI pAse vastu mokalAvavI ke maMgAvavI, zabda karavo, rUpano anupAta karavo (huM ahIM rahyo chuM evuM jaNAvavA avAja, khokhAro karavo potAnI jAtane bahAra pragaTa karavI) ane pudgalano prakSepa karavA svarUpa pAMca aticAra che. 18. AThama vagere parvatithie abrahma, bhojana ane vyApArano tyAga karavo tathA zarIrasatkArano tyAga karavo ema pauSadhavrata cAra prakAre che. 19. joyA-pramArSyA vinA levuM-mUkavuM, paraThavavuM, saMthAro karavo, smRtino upayoga na rAkhavo ane anAdara thavo ema pauSadhanA pAMca aticAra che. 20. sAdhuone bahumAnapUrvaka zuddha anna-pAna-vastra-pAtra-vasati vagerenuM dAna karavuM te atithisaMvibhAga vrata kahevAyuM che. 21. devA yogya vastune sacitta vastuthI DhAMkI devI, sacittamAM mUkavI, A vastu bIjAnI che evuM bAnuM kADhavuM, mAtsaryapUrvaka dAna devuM, kALa veLAnuM ullaMghana karavuM e atithisaMvibhAga vratanA pAMca aticAra che. 22. jema karmathI mukAyela Atmapradezo zuddha thAya che tema pAMca-pAMca aticArothI rahita vrata zuddha thAya che. 23. samyaktvanuM svarUpa jema saMpUrNa mahelano AdhAra pAyo che athavA vAhanano AdhAra dhUrA che tema A baMne prakAranA dharmanuM mULa samyaktva kahevAyuM che. 24. samyaktva AtmAno pariNAma che. te sUtra ane arthanI ruci svarUpa che. jema cetanAdi lakSaNothI cetana jaNAya che tema zamAdi lakSaNothI samyaktva jaNAya che. 25. jema sAdhune pAMca mahAvrato che tema prazama, saMvega, nirveda, karuNA ane Astikya ema samyaktvanA pAMca lakSaNo che. 26. jema samyagdarzana-jJAna- cAritrathI mokSamArga che tema darzana-mohanIya karmanA upazama, kSaya ane kSayopazamathI samyaktva che. 27. jema kAjaLa vagerethI sapheda vastra dUSita thAya che tema zaMkA, kAMkSA, vicikatsA, mithyAdaSTino saMstava ane prazaMsAthI samyaktva dUSita thAya che. 28. jema kalpavRkSothI naMdanavana zobhe che tema dharmanI daDhatA, zAsananI prabhAvanA, devagurunI bhakti, vidhinI kuzaLatA ane tIrthanI sevAthI jaina zAsana dIpI uThe che. 29. photarAnuM khAMDavuM, hAthInuM snAna, vanamAM gAyana, vanamAM kAsa puSponuM khIlavuM, kRpaNa ziromaNi pAse prArthanA (dhananI yAcanA karavI) AMdhaLAnI AgaLa nRtya, baherAnI AgaLa jApa vagere sarva anuSThAno niSphaLa thAya che tema samyaktva vinA sarva dharma anuSThAno mATImAM maLI jAya che. jema caMdra vinA rAtrI zobhatI nathI tema samyaktva vinA cAritra zobhatuM nathI. jema rAjA vinA rAjya, pati vinA mRgAkSI zobhatI nathI tema samyaktva vinA dharma zobhato nathI. 32. je AtmAo samyaktvane dhAraNa karatA hoya che teoe pachI turata mokSa ApanAra sAdhupaNAne grahaNa karavuM joIe. sAdhupaNuM na pALI zake teNe paraMparAe muktine Ape te zrAvaka dharma ArAdhavo joIe. prathama sopAna upara ArUDha thayela jIva kramathI mahela upara caDe che. 34. zrAvakapaNuM na pALI zake teNe paNa samyaktva dharmanI ArAdhanA karavI joIe kema ke te lAMbe kALe mokSane Ape che. zuM prApta thayela nidhAna upakAra na kare ? arthAt kare. 35. eTalAmAM bila mATe rAkhela zreSTha akhaMDa kalama cokhAne durbaLa strIoe khAMDI ane chaLIne photarA vagerethI zuddha karIne taiyAra karyA. 36. rAjAnA ghare ADhaka pramANa bali taiyAra karIne pUrvanA dvArathI samavasaraNamAM laI gayA. te vakhate prabhue dezanA pUrI karI. puNyane vaza karavA mATe balinA bAnAthI jANe yogacUrNa na nAkhatA hoya tema devoe temAM (balimAM) ja ugra sugaMdhi gaMdhone nAkhyA. 38. AvA prakArano Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3. 67 AcAra hovAthI bali AkAzamAM uchALAyo. pachI divase paNa AkAza kSaNavAra tArAmaya thayuM. 39. pachI bali vegathI nIce paDyo. jema agAdha pANImAM paDIne tAruo maNione laI le tema temAMthI aDadho bhAga devoe paDe te pUrve laI lIdho. 40. bAkInA vadhelA aDadhA balimAMthI aDadho bhAga rAjAe grahaNa karyo. bAkI rahelA bhAgane lokoe lIdho. kemake dharma ke karmamAM krama pramANe vastunI prApti thAya che. 41. balino eka dANo jenA mAthA upara paDe tenA mAthAnA rogo nAza pAmI jAya athavA to roga na thayA hoya to cha mahinA sudhI navA rogo thatA nathI. (Avo balino prabhAva che.) 42. svAmInI dezanAthI jUrapaNa jIvo bodha pAmyA. sUryano udaya thAya tyAre zuM uMghaNazI jAgato nathI? arthAt jAge che. 43. pachI traNa jagatanA guru bhagavAna pAse mithyAtva garala choDIne rAjAe samyagdarzanarUpI amRtane grahaNa karyuM. 44. sArI rIte manane bhAvita karanAra abhayakumAre paNa prabhune traNa pradakSiNA karIne namIne A pramANe vinaMtI karI. 45. he jinezvara ! huM haju dIkSA levA samartha nathI. zuM vAcharaDo baLada jeTalA bhArane kheMcI zake teTalA bhArane kheMcI zake? arthAt na kheMcI zake. 46. tethI he svAmin! mane zrAvaka dharma Apo, kalpavRkSa na laI zake toye zuM karI na kharIdI zake. 47. prabhue abhayane zrAvaka dharma Apyo. kemake jinezvaro lokanI pAse yogya dharma ja karAve che. 48. pachI meghakamAre paNa prabhune aMjali joDIne bhaktipUrvaka komaLavANIthI A pramANe kahyuM. 49. he prabhu ! janma-jarA-mRtyarUpI jaLacarothI bharelA A bhavasAgaramAMthI nIkaLavA naukA samAna mane dIkSA Apo. 50. he svAmin ! mAtApitAnI anumati meLavIne tamArI pAse dIkSA laIne puSpanI jema manuSyabhavane saphaLa karIza. 51 pachI pharI jinezvare kahyuM tArA kAryamAM vighna na thAo. he devAnAM priya! saMsAramAM kyAMya paNa rAga karIza nahIM. para. paraMtu jo jinezvara bhagavAna satata dharmadezanA Ape to paNa zrama-ThaMDI-garamI-tRSA-sudhA ane bhayane gaNakAryA vagara zrotAo jarA paNa kaMTALatA nathI ane samavasaraNamAM rahIne sarva paNa AyuSyane khapAve che. 54. pachI zarIrano thAka utAravA prabhu devajIMdAmAM gayA. kemake tIrthakarone paNa jyAM sudhI zarIra che tyAM sudhI zrama che. 55. tyArapachI pAdapITha upara besIne zrutakevalI gautama svAmIe bIjI parisimAM dharmadezanA karI. 56. asaMkhya bhavone yathArthapaNe pratipAdana karatA, samasta lokonA vividha saMzayone chedatA gautama svAmI mahArAjA kevaLI nathI ema chaghasthoe na jANuM. (chaghasthoe temane kevaLI jANyA kAraNa ke kevaLInI ane caudapUrvanI dezanAmAM bheda hoto nathI.) jenA upara jinezvarano hAtha mukAya tenAmAM zuM na saMbhave ? dezanAnA aMte rAjAo vagere loko yathAsthAne gayA. ATha pahoranI tIrtha sevAno lAbha kone maLe? 58. pachI meghakumAra ghare jaI, mAtapitAnA pagamAM paDI A pramANe jaNAvyuM. zuM phakta bIjAomAM vinItatA hoya? 60. he mAtA ! meM IndronI zreNIthI levAyela svAmInA caraNakamaLane namaskAra karyA. tathA temanA zrImukhe dezanA sAMbhaLI. 61. jema sUryano udaya thatA ucce AkAzamAM udaya pAmeluM caMdramaMDaLa teja vinAnuM thAya tema mAruM mana saMsArathI virakta thayuM che. 2. tethI mane dIkSAnI anumati Apo. jema uttara sAdhaka vinA kAryanI siddhi thatI nathI tema tamArI sahAya vinA mAre vratanI siddhi nathI. 63. je AvA kaDavA vacanane sAMbhaLatI nathI te A mAtA dhanya che eTale ja jANe mUcchanA bAnAthI pRthvI upara DhaLI paDI. 64. jema pANInA siMcanathI sukAI gayelI velaDI sajIvana karAya tema caMdanarasanA siMcanapUrvakanA zItaLa paMkhAnA pavanothI dhAriNI caitanyane prApta karAvAI. 65. gadga akSare bolI: he Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 68 putra ! vividha prakAranI mAnatA mAnIne tALavRkSanA phaLanI jema lokamAM durlabha putra evA tane prApta karyo che. 6 6. he baMdha vatsala putra ! jema samyaktvanA virahamAM cAritra nAza pAme che tema tArA viyogamAM mAruM jIvita kSaNathI jAya che. 67. he mAtRvatsala putra ! jyAM sudhI huM jIvuM tyAM sudhI tArI amRta samAna dRSTithI mArA aMgone zAMti Apa. 68. caMdralekhAnI jema huM paralokamAM jAuM pachI he putra ! yogInI jema baMdhana vinAno tuM dIkSA leje. 69. he he buddhimAna putra ! jo tuM A pramANe karIza to tArA vaDe kRtajJatA karAyelI thaze AnA vize vizvasvAmI bhagavAna ja daSTAMtarUpa che. 70. he mAtA ! teM sAcuM kahyuM paraMtu jyAM sudhI huM jIvuM evuM je vacana kahyuM te ekAMta anityAdi AtmAnI prarUpaNA karanAra vacananI jema ghaTatuM nathI. 71. kahyuM che ke-- saMdhyAnA rAga samAna athavA pANInA parapoTA samAna jIvita hote chate konuM prathama ke konuM pachI maraNa thaze tema jaNAtuM nathI. 7ra. sthaviro paNa jIve che ane bALako paNa mare che. nIrogIo mare che. rogIo jIve che. 73. he mAtA ! potAnA putra upara karuNA karIne moTuM mana rAkhIne dIkSA levAnI rajA Apa kema ke bodhi sudurlabha che. 74. dhAriNIe kahyuMH prakRSTa-rUpa-saubhAgya--lAvaNyanI rasamupikA viziSTa kuLamAM janma pAmelI, tArA upara satata bhaktine dharanArI, tArI samAna vaya, varNa ane guNothI vibhUSita, saMbhoga-kalA-kauzalyamAM catura evI tAre ATha strIo che. 76. he putra ! tuM teonI sAthe devone paNa durlabha mahAbhogone bhogava. pachI tuM prabhu pAse dIkSA leje. 77. meghakumAre kahyuM H teM mane manuSyabhavanA bhogonuM niyaMtraNa karyuM te paNa zaradaRtunA vAdaLa ane vIjaLInA camakArA samAna che. 78. rAjya caraNanI raja samAna tuccha che. bhogo sApanI jema bhayaMkara che. kAmo IcchavA yogya nathI. viSayo aMte viSamAM pariName che. 79. ane viSayo zukra-lohI-viSThA-mUtra-zleSma-pittAdithI thanArA, anizcita, nAza pAmavAnA dharmavALA athavA samudramAM taraMganI jema anitya che. 80. strIo duHkhe karIne vArI zakAya evI pAparUpI velaDIone vadhavA mATe varasAda samAna che. azucinA ghaDAnI jema sajjanone gahaNIya che. 81. nakkIthI pahelA ke pachI koNa maraze e koNa jANe che ? pAchaLathI avazya choDavA yogya viSayomAM rati zA mATe rAkhavI? 82. dhAriNIe kahyuM : he vatsa ! vistRta sAmrAjyanI sAthe uttama suvarNa ane rajatamAM tane AnaMda kema nathI Avato ? 83. savAranA sUrya samAna mANikaya, haMsagarbha, Indrapulaka vagere vividha ratno tArI pAse che. 84. tuM jenA mATe tapa tapavA Icche che te sarva tArI pAse che. prakAmapaNe bhogavIne pachI tuM sAdhu pAse dIkSA leje. 85. meghakumAre kahyuM H paramArthamAM lIna thayelAone kSaNabhaMgura padArthonuM zuM prayojana che ? ene te kSaNathI cora-agni-bhAgIdAra ane rAjAne hAtha thAya che. 86. jene upArjana karavAmAM duSTabuddhi jIvo ahIM (A lokamAM) mahApApone Acare che. te padArthone choDIne durvAra karmone bAMdhIne narakamAM bhame che. 87. samudra kayAreya pANIthI tRpta thato nathI. agni kayAreya IndhanathI tRpta thato nathI, mugdhabuddhi jIva kayAreya saMpattithI tRpta thato nathI. 88. potAnuM jIvana paNa kamaLanA pAMdaDA upara rahelA pANInA TIpAM jevuM caMcaLa, tuccha hovA chatAM ghAsa jevA tuccha saMsAranA sukha upara zA mATe rAga rAkhavo ? 89. kIrtine ApanAra hovA chatAM paNa durgatinA hetu evA A rAjyathI saryuM. jenAthI kAna tUTI jAya evA suvarNanA AbhUSaNothI zuM ? 90. he mAtA ! jeno AtmA upazama pAmI gayo che tenuM yauvana paNa vRddhAvasthA jevuM AcaraNa kare che. jyAre anupazAMta AtmAonI vRddhAvasthA yauvana jevuM AcaraNa kare che arthAt zAMta AtmAne yuvAvasthAmAM viSayanI tRpti thaI jAya che. azAMtone vRddhAvasthAmAM paNa kAma zAMta thato nathI. 96. dhAriNIe kahyuM : he putra ! to paNa tuM sukumAra che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 69 cAritra duSkara che kemake mera samAna bhAre pAMca mahAvrato vahana karavAnA che. 2. rAtribhojanano tyAga karavo paDe tathA nirmamatva rAkhavuM joIe. mitrabaMdhu samAna zarIra upara paNa niHpratikarmanA AcaravI paDe arthAt dIkSAmAM zarIranuM lAlana pAlana choDavuM paDe ane mAMDalInA pAMca doSothI rahita bhojana karavuM joIe tathA parigrahano saMpUrNa tyAga karavo joIe. 94. traNa gupti ane pAMca samitinuM pAlana karavuM joIe. mAsAdi pratimAne vahana karavI paDe ane dravya-kSetra vagerethI abhigrahonuM pAlana karavuM joIe. 95. jIvanabhara sudhI snAnano tyAga karavo paDe, pRthvItaLa upara zayyA karavI paDe 96. ane kSudhA vagere bAvIza parISaho sahana karavA joIe. 97. niraMtara upayogapUrvaka aDhAra hajAra zIlAMgone vahana karavA joIe. 98. tethI he vatsakumAra! dIkSA grahaNa karyA pachI loDhAnA caNA cAvavA jevuM tathA retInA koLiyA bharavA jevuM kaThaNa jIvana jIvavuM paDe. 99. be bhujAthI samudra taravAno che, bhayaMkara pUravALI gaMgAnadIne sAme pravAhe taravAnI che. 500. pagathI tIkSNa dhAravALI talavAra upara cAlavAnuM che tathA saLagatI agni jvALAmAM helAthI cAlavA jevuM che. 501. he sukumAra ! trAjavAthI merupavartane tolavA jevuM che. rAgAdi bhayaMkara zatruone ekasAthe jItavAnA che. 502. upasarga sahita pariSahone jItIne staMbha upara cakranA ArAmAM ulaTa-sUlaTa bhamatI pUtaLIone vidhavAnI che. 3. gADha nikuMjamAM rahelA duHkhe karIne laI zakAya tevA vAMsa sukhethI chedI zakAya che. dIkSA sukhapUrvaka laI zakAya che. paraMtu zIlano bhAra duHkhe karIne vahana karI zakAya che. 4. vizrAma karatA karatA loko ghaNAM bhArane vahana kare che paraMtu zIlanA bhArane mAvajIva sudhI vizrAma lIdhA vinA vahana karavAno che. 5. cirakALathI nahIM AcarAyelI jagatanI jayapatAkA svarUpa A dIkSA grahaNa karavAnI che. he vatsa ! AvA prakAranI upamAothI A dIkSAnuM pAlana duSkara che. da. meghakamAre kahyuM he mAtA! tuM je kahe che te satya ja che emAM koI saMzaya nathI jo ema na hota to badhA dIkSA laI leta. 7. paraMtu jinezvara bhagavAne je pramANe saMsAranA duHkhonuM varNana karyu che temAno eka aMza paNa dIkSApAlanamAM nathI. zuM lavaNa samudranI khArAza mAravADanA pANImAM che? 8. jeone kAmabhoganuM lAMpatya che teone tapAlana duSkara che. 9. jema subhaTo prahAra sahana kare che tema tevA prakAranA nirvedane pAmelA kalyANanA abhilASaka zUravIrone zramaNAcAro susaha che. 10. Ama meghakumAre seMkaDo suyuktiothI mAtAne samajAvIne dIkSAnI anujJA meLavI. 11. pachI pitA pAse meghakumAre vividha upAyothI rAjAnI pAse saMmati meLavavA prayatna karyo tyAre rAjAe kahyuM : 12. he putra! tuM bhayathI udvigna thayo cho to paNa rAjyane grahaNa kara. kRtajJa meghakumAre pitAnuM vacana mAnya karyuM kemake pitA duHpratikAra che arthAt pitAnI avajJA na karAya. 13. pitAe paramotsavapUrvaka meghakamArano rAjyAbhiSeka karyo. athavA tevA prakAranA jIvo kaI kaI yogyatA nathI dharAvatA ? 14. harSAvezamAM Avela zreNika rAjAe pUchyuM he vatsa! tArI manapasaMda cIja zuM che te kahe, hamaNAM huM tAruM zuM karuM? 15. dIkSA levAmAM utsuka meghe kahyuM : he tAta kRtrikApaNathI rajoharaNa pAtrAdi maMgAvo kema ke taporAjya durlabha che. 16. upakaraNo maMgAvIne rAjAe caityagRhomAM aSTAtmika mahotsava karAvyo. kArAgRhamAMthI kedIone choDAvyA ane amAri pravartana karAvyuM. 17. pachI raNaraNATa karatA ghaMTAnA samUhanA TaMkAranA avAjathI dizAone bharI detI, cAra gavAkSavALI, UMcA suMdara staMbhovALI, sthAne sthAne kAMtinA pUrane relAvatA suvarNa kaLazovALI, zItaLa pavanathI pharakatAM dhvajAonAM samUhavALI, vizAla uttama zibikA upara jANe ema na sUcavato hoya ke huM vimAnamAM ArohaNa Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 70 karI rahyo chuM evI chaTAthI rAjaputra meghakumAra ArUDha thayo. 20. jema pUrvAcalanA zikhara upara sUrya ArUDha thAya tema pUrve mUkela mukhya siMhAsana upara ArUDha thayo. 21. manuSyo vaDe vahana karAtI zibikAmAM beThelo A cittamAM nizcila thayela samavasaraNa tarapha cAlyo. 22. pravara veza, phulonI mALA, caMdana vagaranA vilepana tathA vividha AbhUSaNone dhAraNa karatA kumAranA cakSudoSanA nivAraNa mATe (kudaSTi na lAgI jAya tenA mATe) kulamahattarAoe harSathI vAraMvAra lavaNottAra karyo. 24. cAmara DhALanArI strIoe cAmara vajhI. baMdioe moTethI vividha jayamaMgala zabdo uccAryA. ra5. gAyakoe aneka svaramAM saMcArapUrvaka gIta gAyA. vilAsinIoe hAvabhAvathI suMdara nRtya karyuM. 26. vAjiMtra vAdakoe bAra prakAranA paNa vAjiMtro vagADyA tyAre baTukoe AgaLa thaIne gIto gAyA. 27. meghakumAre paNa svayaM kalpavRkSanI jema suvarNa ane rUpya vagerenuM dAna ApIne lokanuM dAridraya nAza karyu. 28. meghakumAre dAna ApIne lokomAM bhavano nirveda, AnaMdano udaya, AzcaryakArI cittanA camatkArane ane zAsananI unnatine jaladIthI karI. ra9. pitA zreNika rAjA ane abhayakumAra vagere bhAIonI sAthe meghakumAra samavasaraNamAM pAse pahoMcyo. 30. tyAra pachI jema kalahaMsa mAnasarovaramAM praveze tema sarve paNa mokSanA AdhArabhuta samavasaraNamAM pravezyA. 31. jema jyotiSka devo merune pradakSiNA Ape tema teoe prabhune pradakSiNA ApI. jema phaLathI bharelA vRkSo nIcA name tema bhaktimaMta prabhune namyA. 32. pachI parSadAthI sahita meghakumAranA mAtApitAe traNa jagatanA gurune vinaMti karI. 33. he suprabhu! amArI sacitta bhikSAne grahaNa karo. zuM tamArA sivAya bIjo koI uttama saMpradAma che? 34. zrIvIra jinezvare kahyuM : ame grahaNa karIe chIe. ziSyo paNa adattAdAnane grahaNa karatA nathI to gurunI zuM vAta karavI? 35. meghe paNa kahyuM : he prabhu! mane jaladIthI bhavathI pAra utAro. samudramAM DUbato koNa vahANane meLavavA utAvaLa na kare? 36. prabhue sAmAyika sUtranA uccArapUrvaka vidhithI meghane dIkSA ApIne zikSA ApI. 37. he muni ! tAre yatanApUrvaka' sUvuM, yatanApUrvaka besavuM, yatanApUrvaka UbhuM rahevuM, yatanApUrvaka cAlavuM, yatanApUrvaka khAvuM ane yatanApUrvaka bolavuM. 38. devo tathA dAnavoe meghakumAra munine vaMdana karyuM. athavA to dIkSA jagatane pUjya che emAM zuM Azcarya che? tyAra pachI prabhue meghamunine gaNadharane suprata karyo. rAjAno to phakta Adeza hoya bAkInI zikSA adhikArIonI hoya. 40. sAMje Avazyaka karIne meghe gurunI pAse svAdhyAya vAcanAdikane karyuM. kema ke kriyA guru sAkSIe karavAnI hoya che. 41. jema rAtre doDha pahora gayA pachI ghara-dukAna vagerenI vaheMcaNI karI devAmAM Ave tema pravartake sAdhuone saMthArAnI bhUmi vaheMcI ApI. 42. temAM meghakumArane saMthAro karavA mATe daravAjA pAsenI bhUmi maLI. kema ke lAkaDuM hAthathI mApIne kharIdAya che. paNa laTakatAM pIMchAvALA morapIMchathI mApIne nathI kharIdAtuM. kahevAno bhAva e che ke saMthArAnI bhUmi parimita mApathI apAya che. 43. jema rastAmAM paDela kamaMDalu ThesamAM Ave tema te te kAryanA hetuthI bahAra jatA AvatA sAdhuonA paganI Thesa meghamunine satata vAgI. 44. jema rAtrInI cAMdanImAM kumuda puSpono samUha jarA paNa bIDAI jato nathI tema meghakumAra muni AMkhanA palakArA jeTalA kALa sudhI UMghI zakyo nahIM. 45. tyAre mohanA udayathI Ane manamAM saMkeleza utpanna thayo. yogyAyogyano vicAra karavAmAM bAdhaka mohanIya karmane dhikkAra 1. saMpradAna mAlikI uThAvIne jene dAna ApavAmAM Ave te saMpradAna 2. yatanApUrvaka eTale jIva rakSAnA pariNAma pUrvaka. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 sarga-3 thAo. 46. huM jyAre gRhasthapaNAmAM kArya karavA samartha hato tyAre sarvapaNa munio mArI sAthe prItipUrvaka vArtAlApa karatA hatA 47. jema ke he meghakumAra ! tuM jinamaMdire jAya che. tyAM anaMta phaLa Ape evuM uttama saMgItane karAve che. 48. tuM mukuMda-mAlatI-jAI- ketakI-rAjacaMpaka ane kamaLothI vistArapUrvaka jinezvaronI pUjA kare che. 49. he megha ! tuM jinamudrAdithI saMzuddha, pAMca namutthaNaMthI sahita haMmezA devavaMdana kare che. 50. he rAjaputra ! tuM zuM kSetra samAsAdi zAstrone bhaNe che? jo tuM bhUlI gayo haze to ame svayaM tane yAda karAvIzuM. (ciMtA karIza nahi.) 51. have jo tuM arthathI zAstra sAMbhaLavA Icche che ane bhAvanA hoya to tArI AgaLa vistArapUrvaka vyAkhyAna karIzuM. para. jema pitA putranuM lAlana kare tema tuM sAdhu ane zrAvakonuM ghaNuM vAtsalya kare che ema kahIne mane lADa laDAvatA 53. hamaNAM teo ja A che jeo vibhavathI hIna mane zA mATe paththarathI moTI zIlAne aphaDAve tema pagathI ThesamAM le che? 54. athavA to vijJAna, jJAna, vAkacAturya, dAkSiNya, karuNA, nyAya, vinaya, saubhAgya, vairAgya, kSamA,zaurya, kalInatA, lajjALutA vagere sarva guNo lakSmI vinA lekhAmAM gaNAtA nathI. 56. kharekhara ! dIkSA duSkara che ema mAtAe kahyuM hatuM te sAcuM che. paNa jyAM sudhI mAthe na paDe tyAM sudhI kevI rIte samajAya? 57. athavA savAra paDaze tyAre huM nakkIthI dIkSA choDIza kAraNa ke haju paNa meM borano koI sodo karyo nathI. 58. A veza prabhune pAcho soMpIne potAnA ghare jaIza. kemake karanI corI karyA pachI daMDa bharI devAthI karacorIthI chuTakAro thAya che. 59. mAgamAM kAMTo bhokAvAthI puruSane jevI rukAvaTa thAya tevI mokSamArgamAM pravRtta thayela munine thaI. 60. dIkSAnA divase ja Ane je saMkaleza utpanna thayo te navA gharamAM rahevA gayelAne Aga uThe enA jevuM thayuM ema ame mAnIe chIe. 61. prabhAte muninI sAthe samavasaraNamAM gayo. jinezvarane namaskAra karIne potAnA sthAne beTho. 2. jinezvare kahyuM : he megha ! tane cittamAM je saMkaleza thayo te kharekhara AMbAnA jhADa upara lIboDI thavA jevuM thayuM. 3. he megha ! vivekI evA tane vrata choDavAno pariNAma thayo te yogya nathI. zuM caMdramAmAMthI agninA taNakhA jhare? 64. susAdhuonA caraNanA saMghaTTathI thayelI tArI pIDA keTalA mAtra che? hAthInA bhavamAM sahana karelI vyathAne yAda karIza to tuM AnAthI vadhAre bhAre vyathAne sahana karaze. 65. tuM Aja bharatakSetramAM vaitADhaya parvatanI najIkanA pradezamAM AnAthI pUrvanA trIjA bhavamAM uttama hAthI hato. 66. ane bahumAnapUrvaka pradhAna pade pratiSThita karAyela eka hajAra hAthIono nAyaka hato.vanecaroe tAruM sumerUprabha nAma pADyuM hatuM. 7. jaMgalamAM, nikuMjamAM, nadIomAM, sarovaramAM, hAthiNI ane kalamonI sAthe bhamato tuM vividha kriIDAo karato hato. 68. jema rANIonI sAthe rAjAnA divaso pasAra thAya tema hAthiNIonI sAthe ratisAgaramAM DUbelA tArA keTalAka divaso pasAra thayA. 69. ekavAra ugradAhane karato, kRtAMtanI jema dArUNa peTALamAM pANI cAlyA gayA che jemAM evo unALo zarU thayo. 70. A kSetramAM sUryano tApa A kALe vadhyo tethI huM mAnuM chuM ke madonmatta pracaMDa vAyuo pheMkAyA. 71. jema duSTa puruSanI vRttio dhUMdhaLI bane che tema daze paNa dizAo pracaMDa pavanathI uDAvAyelI rajathI dhUMdhaLI thaI. 7ra. AMkhamAM raja bharAvAthI, daSTi jhAMkhI thavAne kAraNe sUryanA ghoDA jhaDapathI javA asamartha banyA tethI huM mAnuM chuM ke divaso moTA thayA che. 73. jema citrakanuM vRkSa unALAmAM sukAI kRza thAya tema rAtrio kRza thavAne kAraNe traNa pahoravALI thavAthI tenuM bIjuM nAma triyAmA paDyuM che ema huM mAnuM chuM. 74. amArA janmadAtA mahAna paNa parvatanA zikhara upara dhULa jAmI gaI che ethI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 72 vihvaLa banelI nadIo kRza thaI. 75. sUryanA ugra tApathI sarovaro alpapANIvALA thayA. athavA je kALe tenI jarUra paDe che te kALe tenI achata vartAya che. 76. are AkarA tApane karanAra grISmaRtu! tuM potAnuM salAmata sthAna zodhI le, mArI strIo (nadIo)ne zoSI nAkhato AMkhathI kAMI joto nathI? ema Thapako ApavA udyata na thayo hoya tema hAthInA garjaravanA bAnAthI unALAne gaLI javA samudra mojAne uchALyA. 78. unALAe sarva paNa hariyALI ane latAvelaDIone sukAvI nAkhI. athavA durbaLa upara koNa zUravIra na thAya? 79. unALo paNa vRkSonI chAyAne dUra karavA samartha na thayo kema ke jeonI jIvanazakti mULa sudhI pahoMcelI che teone yama paNa zuM kare? 80. phakta ANe (unALAe) javAsAne lIlochama rahevA dIdho bAkI ahIM (A saMsAramAM) kRtajJathI koI bIjo koIne paNa priya thAya che ? arthAt kRtaghna jIvane koI vahAlo thAya che? 81. jema ghuvaDo guphAmAM rahIne divasa pasAra kare tema tApathI pIDAyela bheMsa ane Dukkaroe khAbociyAmAM paDI rahIne divasa pasAra karyA. 82. prANIonuM jIvitavya vagerenuM jANe adhairya na sUcavato hoya tema kUtarAe jIbhane vAraMvAra ghaNI calAvI. 83. te vakhate kerIo paNa pakavAya che ane lIMbu vagere phaLo paNa pakAvAya che, uttama ane jaghanyano kALa ekasarakho Ave che. 84. te vakhate zirISa-pATala-kadaMba-mallikA-ketakI vagere vRkSonA puSpo khIlyA, potAne kALe koNa na khIle? 85. unALAmAM kapUra mizrita caMdananA rasathI sIMcAyela phulonA hArone paheravAthI ane kadalInA gharomAM rahevAthI dhanavAno sukhI thayA. 86. jema mahApuruSonI saMpatti sarvalokamAM kAmamAM Ave tema sugaMdhi-zItala-svAdiSTa pANIthI bharelI parabo paNa sarvasAdhAraNa thaI. 87. jema parasparanA gharSaNathI kuTuMbamAM jhaghaDo utpanna thAya tema paraspara vAMsanA ghasAvAthI mahAdava utpana thayo. 88. jema siMhanAdathI haraNiyAo dhruje tema dAvAnaLanA dha dha avAjathI samasta vanacArIo ghaNAM dhrujI uThayA. 89. jozathI phuTatA vAMsanA taDu ta avAjathI pazuonuM mana bhAMgyuM ane jema ghaNAM kuhADAnA ghAthI rAjasazAlanuM vRkSa paDe tema paDyA (palAyana thayA). jANe ke yamarAja jidvAthI pakSIone gaLI javA na Icchato hoya tema agni UMce phelAtI jvALAothI saLagyo. 91. A navA agnie dhUmADAnA goTAthI tArAone DhAMkI dIdhA ane uchaLatA lAla taNakhAothI AkAzane lAlaghUma karyuM. 92. agni sarva sukA ane lIlA ghAsa, jhADa, latA vagerene bALavA lAgyo. kahyuM che ke lucco badhuM lUMTI jAya che. 93. jANe yamarAjano bIjo hAtha na hoya tema A dAvAnaLa paga vagaranA ghaNAM pagavALA athavA be pagavALA ane cAra pagavALA prANIone bALavA lAgyo. 94. AkAza dhUmADAthI bharAyo. sUrya lAla arIsA jevo thayo. teno prakAza kusuMbhanA kiTTA samAna varNavALo thayo. 95. jema asaMtuSTa manuSya daze dizAmAM bhAge tema dAvAnaLane kAraNe tRSAthI pIDAyela pazuvarga sva-bhUthanI sAthe daze dizAmAM nAzI gayo. 96. pazuvarge velaDInA maMDapane masaLI nAkhyuM. vRkSonA samUhane bhAMgI nAkhyuM. moTI DALIone maraDI nAkhI ane chANa-lAdane karyuM. 97. pachI jema bALa tapasvI moTA kaSTathI (ajJAna tapathI) durgatinA kAraNabhUta rAjyane meLave tema tuM hAthI(-meghakumArano jIva) kAdavathI bharelA sarovaranI pAse pahoMcyo. 98. jema janmathI daridra mANasa kaMIka dravya meLavIne khuza thAya tema he muni ! tuM kAdavavALA sarovarane joIne manamAM ghaNo harakhAyo. 1. apada eTale paga vagaranA sApa vagere jIvo, bhUripAda eTale ghaNAM pagavALA khAna khajUrA jevA prANIo, dvipada eTale manuSya ane pakSIo, catuSpada eTale gAya, bheMsa, siMha haraNa vagere prANIo. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 sarga-3 99. tarasyo thayela tuM pariNAmano vicAra karyA vagara atIrthanA mArgathI kAdavavALA sarovaramAM pravezyo athavA to duHkhathI pIDitanI mati kevI rIte cAle? 600. jema mahAraMbhathI prANI durgatinA sAgaramAM DUbe tema he muni ! tuM pachI agAdha kAdavamAM khUMpyo. 601. jema mahAmohathI vaza karAyela manuSya gharanA saMgathI chUTI zake nahIM tema tuM potAne kAdavamAMthI uddharavA jarA paNa zaktimAna na thayo. 602. jema be dAMtathI nadInA kAMTho bhaMgAya tema te pUrve yUthamAMthI bahAra kADhI naMkhAyela zatra hAthI vaDe be dAMtathI bhedAyo. 3. te sAta divasanI vedanA sAta varasanI jema sahana karI. sarva maLIne ekaso vIsa varSanuM AyuSya bhogavyuM. 4. he megha ! ArtadhyAnamAM marIne tuM pharI viMdhyAcalanI taLeTImAM hAthInA bhavamAM utpanna thayo kAraNa ke ArtadhyAna tiryaMcagati apAve che. 5. tevA prakArano guNavAna, cAra dAMtavALo, sADA sAtaso hAthIono svAmI tuM meraprabha nAmano hAthI thaIne vicaryo. 6. jema manuSya A bhavamAM yauvana vayamAM karela kAryane vRddhAvasthAmAM yAda kare tema dAvAnaLane saLagelo joIne tene pharI jAtismaraNa jJAna thayuM. 7. jema caturaMga sainyathI yukta rAjA zatrugaNane ukheDI nAkhe tema yUthathI sahita te gaMgA nadInA kinArAnA vRkSo ukheDI nAkhyA. 8. jema muni cAturmAsamAM traNa mAMDalA kare tema potAnA rakSaNamAM nahIM kheda pAmela te traNa moTA mAMDalA karyA. 9. jema ArAdhanAmAM tatpara jinakalpI muni ekeka vALano locana kare tema te ugatA dareka ghAsane ukheDI nAkhyuM. 10. te traNeya mAMDalA hAthanA taLa jevA tAliyAnA mAthA jevA athavA arIsAnI sapATI jevA sapATa thayA. arthAt ghAsano aMkuro na phuTe tevA nirmaLa thayA. 11. jema plecchanA bhayathI pIDAyela AtmA parvata tarapha doDI jAya tema pharI dAvAnaLa saLagyo tyAre tuM yUthanI sAthe mAMDalA tarapha doDyo. 12. varane choDIne haraNa vagere pazuo prathama mAMDalAmAM khIcokhIca bharAIne rahyA. kema ke samAna duHkhamAM verIonuM paNa mitrapaNuM thAya che. 13. tuM jeTalAmAM aMdara gayo teTalAmAM bIjuM mAMDaluM paNa pUrvanI jema khIcokhIca bharAI gayuM hatuM. kema ke kArya utpanna thaye chate potAnI vastu paNa kAmamAM AvatI nathI. 14. parivAra sahita tuM trIjA mAMDalAmAM rahyo kemake ghaNI sAmagrI (parigraha) hovA chatAM kaMIka kayAreka upakAra kare che. 15. khaNaja khaNavA eka paga uMce karIne Urdhvagatine prApta karavA te nakkIthI prayANa karyuM. 16. baLavAna pazuonA dhakkAthI eka bhayabhIta sasalo nIce tArA paga mUkavAnA sthAne ajJAnInI jema Avyo. 17. he megha ! sasalAnI anukaMpAthI zarIrane traNa paga upara nizcalapaNe dharIne tretAyugamAM jema dharma rahe tema rahyo. 18. jemAM AvA prakAranI dayA pALavAmAM Ave te tiryaMca bhava paNa dhanya che. jemAM AvI dayA pALavAmAM na Ave to te manuSya bhava paNa zuM kAmano ? 19. jemAM dayAnI sAthe mitratA che te pazuno bhava paNa bhale thAya jemAM dayAno svAda na maLato hoya evo manuSyabhava paNa na thAo. 20. karuNAlakSaNavALA tiryaMcoe paNa tattvane sArI rIte jANyuM paNa vividha prakAranA zAstrone jANanArA katIrthiko tathyane jANatA nathI. 21.mithyAtva mohathI jeonI AMkho haNAyelI che evA jIvo bhale cheTA phare tamAre teonI sAthe kazI levAdevA nathI) paNa jaina thaIne dayAvAna banato nathI te mane vAraMvAra paDe che. rara. jeo prANI rakSAnuM eka mAtra pratipAdaka jinezvara bhagavAnanA vacanane haMmezA sAMbhaLe che, pUche che, pariSadanI AgaLa vyAkhyAna kare che teo paNa jo dayApAlanamAM zithila bane che to ame konI AgaLa pokAra karIe? athavA ame zuM karI zakIe ? 24. ame A meraprabha hAthInI stavanA karIe chIe. ame harSathI vAraMvAra stavanA karIe chIe. ame tenI sasalA uparanI dayAnI vAraMvAra prazaMsA karIe 1. atIrtha : jyAMthI nadImAM utarI zakAya te tIrtha ane na utarI zakAya te atIrtha Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra chIe. 25. he meghamuni ! aDhI divasa pachI dAvAnaLa zAMta thayo athavA ghAsa paNa kALathI pAke che. 26. jema paracakra cAlI gayA pachI dezavAsIo killAmAMthI bahAra nIkaLe tema siMha vagere jIvo mAMDalA choDIne cAlyA gayA. 27. jema parvata uparathI zilA paDe tema lAMbA samayathI paga tevI sthitimAM jakaDAI javAthI, ane khinna thayela zarIravALo, tRSAtura thayela tuM durgatinA mastaka upara paga mUkIne jeTalAmAM pANI pIvA doDyo teTalAmAM ekAeka pRthvI upara paDyo. 29. ziyALa-kAgaDA vageree tRSNAthI pIDita tArI pholIne kadarthanA karI tethI Azcarya che ke kharekhara A paMcAyata narakamAM beThI arthAt je dazya narakamAM upasthita thAya che te ahIM thayuM. 30. jema vaNiko ratnanA samUhane bAMdhe tema vyathAne sahana karIne ane sasalAnI anukaMpA karIne te manuSyabhavanuM AyuSya bAMdhyuM. 31. sarva maLIne so varasanuM AyuSya pALIne marIne zreNikanA putrarUpe utpanna thayo. kharekhara dayA e kAmadhenu che. 3ra. he vivekin! pazunA bhavamAM paNa sasalAnA rakSaNa mATe vedanA sahana karI to hamaNAM tuM sAdhuonA saMghaTTAthI kema dubhAya che? 33. haMmezA zIlathI zobhatA munionA caraNanI zreNI koIka dhanyanA zarIra upara paDe. konA zarIra upara amRtanI vRSTi varase? (te tuM vicAra.) 34. prabhunI vANI sAMbhaLIne meghakumAre potAnA pUrvanA be bhavone yAda karyA. athavA svAmInI kRpAthI jIvo pUrvanA anaMtA bhavone jANI zake che. arthAt kevaLa jJAna prApta karI zake che. 35. prabhue tenA durgAnane dUra karAvIne saMvegI banAvyo. zuM vaidya zoSane dUra karIne amRtakalAne Apato nathI? 37. harSAzrunI dhArA vahana karatA meghe prabhune traNa pradakSiNA ApI. cittane saMkalezathI rahita karyuM. have zarIrane paNa komaLa (sahanazIla) banAvIza. 37. prabhune vAraMvAra namIne mithyA duSkata ApyuM. khoTuM kArya thayA pachI mahAtmAone ghaNo pazcAtApa thAya che. 38. prabhune jaNAvyuM : he vizvasvAmin ! have pachI be AMkhone choDIne bAkInuM saMpUrNa zarIra munione ApuM chuM. 39. jema svAmI sevakane IcchA mujaba pravartAve tema A sarve paNa sAdhu mahAtmAo IcchA mujaba mArA zarIrano upayoga kare. 47. e pramANe abhigraha karIne zarIranA grahanA nigrahamAM tatpara sattvazALI meghe AjIvana sudhI khadbhadhArAnI jema vratanuM pAlana karyuM. 41. pachI meghamunie prabhunI sAthe pRthvItala upara vihAra karyo. jo kalpavRkSanI sevA karavA maLe to koNa dUra jAya? 42. te gurunI pAse agiyAra aMga bhaNyo. kemake upadeza vagara eka akSara paNa AvaDato nathI. 43. jIvadayAnA pAlanamAM utsuka meghamunie vividha tapa AcaryA. dayA vinAno karelo tapa AMdhaLAnI doraDI samAna thAya che arthAt karmanI nirjarA karAvato nathI. 44. pachI meghamunie vizeSathI guNaratna saMvatsara tapa karyo. jema caMdranI soLa kalA che tema A tapa soLa mAsa sudhI vahana karAya che. 45. prathama mAse ekAMtare upavAsa, divase utkaTuka AsanamAM rahevuM ane rAtre vIrAsanamAM rahevuM. bIjA mahinAthI ekeka upavAsathI vadhatA vadhatA soLamA mAse soLa upavAsanA pAraNe soLa upavAsa. 47. prathama mAsamAM utkaTuka ane vIrAsana batAvyA che te bAkInA mahinAomAM paNa te be prakAranA AsanothI kharekhara rahyo. 48. A pramANe cAraso eMsI divasamAM tapane sArI rIte vahana karyo. sattvazALI jIvone zuM duSkara che? 49. tyAra pachI teNe dravya ane bhAva ema be prakAranI saMkhanA karI. bAhya zuddhi hovA chatAM atyaMtara zuddhi na hoya to traNa rujhAtuM nathI. 50. temAM zarIra sukAIne hADacAmAM rahyA che te prathama dravya saMlekhanA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 che ane kaSAyanI upazAMtatA che te bIjI bhAva saMlekhanA che. 51. 75 pachI anazana grahaNa karavAnI IcchAvALA meghamunie harSathI zrI jinezvarane praNAma karIne aMjali joDIne pUchyuM : pa2. he svAmina ! ApanI anujJAthI huM anazana karavA IcchuM chuM. koIpaNa kAryamAM gurunI rajA levI joIe to AvA prakAranA kAryamAM zuM vAta karavI ? 53. prabhue kahyuM : saMkalpa karela kAryane pAra pADIne potAnA dharmarUpI mahelanA zikhara upara dhvajanuM AropaNa kara. 54. jinezvarane namIne, sarva caturvidha saMghane bhAvapUrvaka khapAvIne meghamunie rAjagRhI nagarInA cheDe Avela vipulagira parvata upara ArohaNa karyuM. ethI huM mAnuM chuM ke devagatimAM javA mATe prathama prayANa karyuM. 56. zilAtalanuM paDilehaNa karIne tenA upara besIne anazana karyu. mahAtmAonI sarvakriyA Adi-aMtamAM zuddha hoya che. 57. potAne svayaM anazana karavAno utsAha hato vadhAramAM prabhunI anujJA maLI eTale zuM kahevuM ? eka to siMha hato ane vadhAramAM kavacanI prApti thaI. 58. eka pakSa sudhI anazananuM pAlana karIne te vijaya nAmanA anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna thayo. AvA prakAranA jIvonI gati zubha ja thAya che. 59. meghamunie bAra varSa vratanuM pAlana karyu. tyAMthI cyavIne mahAvidehamAM manuSya bhava pAmI karma khapAvIne muktine pAmaze. 60. A bAju zrAvakomAM ziromaNi abhayakumAra brAhma muhUrto paMca namaskAranuM smaraNa karato jAgyo. 61. vItarAga, carAcara jagatanA jJAtA, surAsura ane manuSyo vaDe pUjAyelA zrI mahAvIra paramAtmA mArA guru che tathA 62. jema ratnomAM ciMtAmaNi ratna zreSTha che tema kuLomAM paNa zrAvakanuM kuLa uttama che. huM hamaNAM zrAvaka kuLamAM janamyo chuM. 63. meM samyaktvamULa bAra vrata aMgIkAra karelA che. ema bodha pAmela buddhimAnomAM uttama abhayakumAre haMmezA A pramANe vicAraNA karI. 64. pachI gRhapratimAnuM vaMdana-pUjana karyu ane pratimAnI samakSa vidhipUrvaka pratyAkhyAna karyuM. 65. dhoyelA vastrone paherIne parivArathI yukta abhaya savAre nisIhinisIhi ema traNa vAra bolIne jinamaMdiramAM pravezyo. 6 6. traNa pradakSiNA ApIne traNa vAra bhUmine mastakathI sparzIne jinezvarane namaskAra karyo ane mukhakozane bAMdhIne gabhArAmAM praveza karIne sugaMdhi manohara puSpothI sarva jinabiMbone bhaktithI pUjyA. 68. jinezvaranI samakSa vividha prakAranA naivedho dharyA. nava hAtha dUra rahI bhUmine joIne traNavAra pramArjana karIne 69. jinezvaranA mukha upara daSTi rAkhI, traNa dizAne choDIne pramArjita bhUmi upara rahIne devavaMdana karyuM. 70. IriyAvahiyaM pratikramIne namaskAra bolavApUrvaka zreSTha yogamudrAthI zakrastavathI stavanA karI. 71. be hAthanI AMgaDIone paraspara AMtarAmAM sthApIne, kamaLanA DoDA jevI AkRti racIne peTa upara be koNIne sthApIne A mudrA racAya che. 7ra. stutinA sAravALA sthApanA arihaMta stavAdithI siddhastava sudhInA daMDako jinamudrA karIne karAya che. 73. AgaLanA bhAgamAM be paganI vacce cAra AMgaLa ane pAchaLanA bhAgamAM cAra AMgaLathI nyUna aMtara rAkhavAmAM Ave che A rIte jinamudrA karAya che. 74. asAdhAraNa guNovALA udAtta ane saMvega sUcaka stotrothI harSapUrvaka stavanA karIne mukti zakti mudrAthI praNidhAna karyuM. 75. be hAthanI hatheLIone kozAkArapaNAthI samAnapaNe joDIne kapALa upara aDALIne ke aDALyA vagara karAya che te muktAzakti mudrA kahevAya che. 76. mana-vacana ane kAyAthI gupta abhaye varNa--artha ane pratimA trikane, chadmastha, samovasaraNa ane mukti e traNa avasthAne bhAvatA vidhipUrvaka haMmezA devavaMdana karyuM. ane parivAra sAthe A guru pAse gayo. 78. ekaso bANuM sthAnothI zuddha dvAdazavatta vaMdana karIne gurunI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 76 : pAse pharI paccakkhANa karyuM. 79. bAkInA munione paryAyanA kramathI bhaktithI vaMdana karyuM. ane darekane zarIra ane saMyamanI sukhasAtA pUchI. 80. pachI aMjali joDIne gurunA mukhe vyAkhyAna zravaNa karyuM. pachI ubho thaI gurune vaMdana karI potAnA ghare gayo. 81. madhyAhna jinapUjA karIne, potAnI parSadAnI saMbhALa karIne 82. bhaktithI munione vizuddha annapAnAdithI pratilAbhIne durbaLazrAvakone bhojana karAvIne, dIna-anAthone bhojana ApIne meghanI jema jagatane arthanuM dAna karIne pratyAkhyAnanuM smaraNa karIne mAyA vinAnA abhaye svayaM sAtmyathI bhojana karyuM. 84. pharI paNa rAjyakAryone sunItithI ciMtavIne divasano AThamo bhAga bAkI rahyo tyAre bhojana karyuM. 85. saMdhyA samaye jinabiMbone bahumAnathI pUjIne Avazyaka kArya (pratikramaNa) karIne pharI svAdhyAya karyo. 86. zaktimujaba abrahmano tyAga karIne devagurunuM smaraNa karIne, paMca namaskAranuM smaraNa karI samaye nidrA karI. 87. prabhAte nidrAno tyAga thayo tyAre teNe brahmacArI munione viSe parama pramoda dhAraNa karIne cittanI aMdara vicAryuM : 88. mUDha jIvo strIonA kALA vALa, majjA--dhAtu ane maLamAM paNa kevI rIte vaiDUryamaNinA kiraNonI zobhAnI kalpanA karatA haze. 89. digmUDha jIvo pazcima dizAmAM pUrva dizAnI bhrAnti kare che tema viparyasta buddhi rAgAMdho prItine lIdhe strInA karNa-gaMDasthaLa-oTha-AMkha-nAka-mukha-dAMta AdimAM anukrame hiMcako- arIso - pravAla-kamaLa-suvarNadaSTi- caMdra-kaMdapuSpanI kaLIonI kalpanA kare che. 91. tathA rUpavaMtI strIonA stana yugalane harSathI joIne mohane lIdhe suvarNanA kuMbha mAne che paNa lohInA ghaDA mAnatA nathI. 92. e ja pramANe vivekahIna jIvo strIonA bAkInA aMgomAM paNa kayAMka kaMIka potAnI managhaDaMta kalpanAo kare che. 93. asthira premamAM pAgala banela mUDha jIvo premikAe potAnA mukhamAMthI kADhIne Apela lALa yukta tAMbUlane amRta mAne che. 94. jema azokavRkSa phUlothI romAMca anubhave che tema karuNAne choDIne strIonA caraNanA ghAtathI marAyela mUDha jIvo romAMca anubhave che. 95. bALapaNathI mAMDIne jeo brahmacaryanuM pAlana kare che teo zuM dhanya nathI ? kamaLothI vAsita karAyelI svarganI vAvaDI zuM dhanya nathI ? 96. jema sajjano duSTathI dUSita karAyela dezane choDI de che tema viSayone bhogavyA vinA ke bhogavIne jeo choDI de che te dhanya che. 97. vadhAre zuM kahIe ? je ke te, jevI rIte tevI rIte, je ke te avasthAmAM, jyAM ke tyAM, jyAre ke tyAre kAmane jIte to jaya pAme. ame tenI stavanA karIe chIe. tenA vaDe A pRthvI bhUSita karAya che. amArA tene namaskAra thAo tenAthI yaza prasaro. jeNe kAmane jItyo che te guNavAna che te kalyANakArI che. 99. evo kayo varSa Avaze, evo kayo mAsa Avaze, evo kayo pakSa Avaze, evI kaI tithi Avaze evo kayo pahora Avaze ? evo kayo kSaNa Avaze ? je kSaNe huM meghakumAranI jema sarva saMgano tyAga karIne zrI mahAvIra jinezvaranA caraNamAM dIkSA laIza. 301. jema sUryanI sAthe budha vicare che tema prabhunA caraNanI sevA karato huM temanI sAthe kayAre viharIza? 302. ema dhyAna karIne pharI sUIne, kALe jAgIne pUrvanI jema pravRttimAM lAgyo. zuM buddhimAna kayAreya vinA kAraNe AMTA mAre ? 3. abhaye vihita anuSThAnane haMmezA harSathI karyuM. koI divasa sUryano udaya na thayo hoya evuM bane kharA ? 4. jema vaidya uttama auSadhothI rogInA zarIrane nIrogI kare tema teNe jinezvare batAvelA dharmakRtyothI AtmAnI zuddhi karI. 5. susenAnI putrI paTarANI jemAM che evA aMtaHpuranI sAthe vividha prakAranA vinodathI harSapUrvaka kALa pasAra karato rahyo. 6. jema utsAha-maMtra-prabhuzaktinA bhedo paraspara ekabIjAne bAdha karatA nathI tema zAstro vaDe batAvAyela paraspara nahIM bAdha karatA dharma--artha ane kAma puruSArthanuM sevana karato Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-3 buddhimAna abhayakumAra dIpI uThayo.7. e pramANe zrIjinapati sUri paTTalakSmI bhUSaNa zrI jinezvarasUrinA ziSya zrIcaMdratilaka upAdhyAya vaDe viracita zrI abhayakumAra maharSi caritranA abhayAMkamAM dhAriNInA dohalAnuM pUravuM. meghakumArano janma zrI mahAvIra jinanuM Agamana, zreNikanA samyaktvano svIkAra, abhayano zrAvaka dharmano svIkAra, meghakumAranI dIkSA tenA pUrvabhavanuM varNana, vijaya vimAnamAM utpatti abhayakumAranI dinacaryAnuM varNana svarUpa trIjo sarga pUro thayo. 77 cotho sarga pitAnI AjJAthI haMmezA lIlAthI nItipUrvaka, rAjyalakSmInI ciMtA karatA buddhimAnomAM ziromaNi naMdAputranI sevA karavA zizira Rtu AvI pahoMcI. 1. te vakhate uttara dizAnA pavananI sahAya pAmIne ThaMDInuM mojuM sarvatra prasarI gayuM. AmAM koI Azcarya nathI kema ke svAmInI sahAyathI koNa koNa lokamAM vilAsa nathI pAmatuM ? 2. ghaNI ThaMDInA bhAjana evA te kALamAM rAtrinuM vRMda satata vadhyuM. je benuM paraspara aikya sadhAya che te bemAMthI ekanI vRddhi thatA bIjAnI avazya vRddhi thAya che. 3. amAro svAmI sUrya hajAra kiraNovALo hovA chatAM maMda pratApI kema thayo ema viSAdamAM paDelA divaso kharekhara ghaNAM nAnA thayA. 4. ane ThaMDI paNa satata e rIte paDI jethI sarovaranA pANI TharIne barapha thaI gayA to pachI bhAjanamAM rahela ghInI zuM vAta karavI ? 5. baraphanA varasAde lakSmInA nivAsa sthAna kamaLone helAthI bALI nAkhyA athavA to are ! badhA jaDa (mUrkha) bhegA thaIne guNavAna manuSyano zuM parAbhava nathI karatA ? 6. ThaMDIe dhAnyanA DhagalA, ghAsa, vRkSa ane velaDIone bALI nAkhyA. jIvonA zarIrone dhrujAvI dIdhA. sUryodaya thayo tyAre divasane pAmIne koIka zItaLa pavana lokanA sukha mATe vAvA lAgyo. 7. caMpakanI pradhAnatAvALA telothI ambaMgita karAyela, kesarathI vilepana karAyela tApaNAnI najIka rahIne ThaMDIne dUra karatA zeThIyAoe sUkhapUrvakakALa pasAra karyo. 8. bhojana vinAnA, vastra vinAnA haMmezA saMkucita thaI gayela zarIravALA, ThaMDInA mojAthI pIDAyela, gavaiyAmAM ziromaNi evA daridranA chokarAoe daMta vINAnuM vAdana karyuM. 9. ThaMDIthI pIDAyela musApharoe ThaMDI dUra karavAnuM kAraNa strInuM AliMgana che ema smaraNa karIne AliMgana karyuM. 10. tApanuM kAraNa sUrya che, pANInuM kAraNa vAdaLa che, bhavanamAM koIkanuM koIka kAraNa hoya che paNa A ThaMDI paDavAnuM kAraNa dekhAtuM nathI tethI zuM A ThaMDIne mAtA nathI, pitA nathI ? 11. A pApI ThaMDIe amArI kadarthanA karI che jethI ame amArI kriyA karavA samartha nathI. A duHkha laIne kayAre jaze lokoe paraspara vArtAlApa karyo. 12. ame vibhu hovA chatAM loka kevI rIte ThaMDI vaDe dararoja kadarthanA karAya che ? ame tenuM rakSaNa karavA asamartha ema ghaNAM khedane karatI sarva dizAo roja savAre glAna pAmI. 13. prathama saubhAgya caMdana kapUra - caMdranI cAMdanI kamaLanI nALa ane motInI mALAmAM hatuM. ThaMDI paDavAthI kesara agni ane sUryanI prabhAmAM AvI gayuM kAraNa ke sarva vastu potAnA kALe moTAIne pAme che. 14. priyaMgulatAthI sahita siMduvAranA phulo, tathA kuMdalatAthI sahita rodhAnA phulo te vakhate vAtA atizaya pavanathI puSpita thayA. vibhu (svAmI)pavananA prabhAvathI koNa vikasita na thAya ? 15. avasaranA jANa brahmAnI bIjanA hetubhUta garamI saMcaya karIne UMDA kUvAmAM moTA vaDanI chAyAmAM ane strInA be stanamAM saMgraha karIne mUke che. kahevAno bhAva e che ke varasAda paDe tyAre kheDuta Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 abhayakumAra caritra saMgraha karIne rAkhela bIjanuM vAvetara kare che tema ThaMDI paDe tyAre saMgraha karIne rAkhela uSNatAno upayoga loka kare che. 16. meru parvatane aMgUThAthI kaMpAvanAra AzcaryakArI parAkramane dharanAra, rAjAo ane Indro vaDe sevAyela, gautama vagere mukhya parSadAthI yukta zrImad vIra jinezvara samovasaryA. 17. potAnA sainyanI caraNarajathI sUryane DhAMkI detA zreNika rAjA prabhune vaMdana karavA Avyo. Indro paNa jenI papAsanA kare che tene vaMdana karavA kayo loka utAvaLa na kare? 18. jinezvarane namaskAra karI dezanA sAMbhaLIne saMdhyA samaye pAcho pharIne zreNika rAjA svayaM potAnA nagara tarapha cAlyo tyAre sarovaranA kAMThe zItapariSadane sahana karavAnI IcchAvALA, vastra vinAnA nAsikAnA TeravA upara daSTine sthira karIne kAyAthI be prakAre kAussagamAM sthira rahelA jANe sAkSAt dharmano ja paMja na hoya tevA munine joyA. 20. muninA guNonI prazaMsA karatA, rathamAMthI utarIne pramodapUrNa manathI callaNA sahita rAjAe jANe rati sahita kAmadevane jItI lIdhA na hoya tevA munine vaMdana karyuM. 21. jema karmaprakRtithI sahita jIva zarIramAM praveza kare tema cittamAM tuSTine vahana karato ratha upara ArUDha thaIne sAdhunI stavanAthI karmanI nirjarA karatA rAjAe devInI sAthe nagaramAM praveza karyo. 23. jema lakSmIthI sahita kRSNa samudramAM zeSanAganI pITha upara sUve tema zreNika rAjA eka ja sukomala palaMgamAM callaNA devInI sAthe snehathI sUto. 24. ApaNA benuM aikaya mana to che tethI hamaNAM zarIrathI ApaNA baMnenuM aikya thAo ema vicArIne daMpatI ekabIjAnA zarIranuM AliMgana karIne sUI gayA. 25. te baMnene uMgha AvI tyAre AliMgana cAlyuM gayuM kAraNa ke nidrA sarva puruSArthanI ghAta karanArI che. (dharma-artha-kAma ane mokSa e cAra puruSArtha) celaNA rANIno hAtha nakkIthI ThaMDInI parIkSA karavA zavyAnI bahAra nIkaLI gayo. 26. Akha puruSanA saMganI jema ceDA rAjAnI putrInA suMdara aMgano saMga mane (ThaMDIne) kyAMya kayAreya thayo nathI. A saMga kevo hoya teno anubhava mANavA zItaLatA cAre bAjuthI tenI bhUjAmAM vyApI gaI. 27. ThaMDInI vedanAthI pIDAyelI cellaNA jAgI gaI kemake ThaMDI sarva avasthAmAM sukha mATe thatI nathI. jema velaDI potAnA phaLane pAMdaDAthI DhAMkI de tema sItkAra mUkIne celaNA potAnI bhujAne oDhaNanI aMdara karI lIdhI. 28. divase AvA prakAranI avasthAvALA joyelA munine yAda karIne bolI UThI hA ! enuM zuM thayuM haze ? dhvajanA agrabhAganI yaSTi jevI saraLa AzayavALI mahAsatI cellA kSaNathI pharI nidrAne pAmI. ra9. te vakhate rAjA kSaNathI jAgI gayo kemake moTAonI UMgha haMmezA alpa ja hoya che. tenA vacanane sAMbhaLIne krodhane vaza thayo. kemake priyapAtrano svAmI paNa priyapAtra upara IrSyA vagarano hoto nathI. rAjAe vicAryuH kamalinInI nALamAM bhamarAnI jema koI duSTa AnA hRdayamAM vAsa karyo che. eTale ja A tenA ThaMDInI pIDAnI ciMtA kare che. je haiyAmAM hoya te ja oThamAM Ave che. 31. durjananI cittavRttinI jema dAna, mAna, suMdara nyAya, lAbha, lobha, pracurabhaya, kAmabhoga, amRtamaya vANI, moTI zakti, vizALa kaLA, sauMdarya, gAMbhIrya, surUpatA, zUratA, saubhAgya, dAkSiNya, sudhairya ane yauvana vagere koIpaNa upAyothI strIo vaza karI zakAtI nathI. 33. zAkinI, viMchI, sarpa, yoginI, vetAla, bhUta, graha, yakSa rAkSasone vaza karavA mATe auSadha-maMtra-mUlikA maMtro taMtro vagere upAyo che paNa strIone vaza karavA mATe koI upAyo nathI. 34. cellaNAnI pavitratAnuM bASpIbhavana thayuM che evI prakalpanA karIne rAjAe kalaMkanI zaMkA karIne potAnuM peTa coLIne svayaM zULa ubhuM karyuM. 35. kuLAdinI jema 1. be prakAre kAussagga: dravyathI kAyAno ane bhAvathI kaSAyano tyAga karavA rUpa. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 79 ghaNAM prakAre duSTa vikalpone karatA ane satkavinI jema jAgatA rahelA rAjAnI rAtrI du:khathI pUrI thaI. krodhathI dUSita thayela cittavALAone UMgha kayAMthI hoya? 36. pRthvI upara IndranA jevuM caMDazAsana calAvanAra rAjAe abhayakumArane AjJA karI ke he abhaya ! azuddha aMtaHpurane bALI nAkha vicArIne bolavuM ema tuM bolato nahIM arthAt A vize tAre kAMI mane na pUchavuM. 37. A rAjA AcAra--vicAramAM haThAgrahI che evuM koI na bole eTale nadInA vega karatA vadhAre vegathI jinezvarane namaskAra karavA svayaM gayo ema ame mAnIe chIe. 38. bhaya vinAno abhaya paNa pitAthI bhaya pAmyo ApattimAM mitra samAna teNe te vakhate hRdayapUrvaka vicAraNA karI. vicAra yogya paNa prayojana hovA chatAM paNa pitAe vagara vicArIne hA hA kema Adeza karyo ? 39. kemake dUdhamAM paNa kayAreka pUrA hoya, zaMkhamAM paNa kayAreka kALu laMchana hoya, amRta rasamAM kayAreka viSanI chAMTa hoya, paNa mAtAonI pavitratAmAM kalaMkano DAgha nathI. 40. mAtAonI rakSA karavAnI mArI pharaja che ane hA hA pitAnI AjJA paNa AvI che ? eka bAju siMha che bIjI bAju be kAMThe vahetI nadI che to hamaNAM mAre zuM karavuM ? 41. samudranI bharatInI jema atidurdhara krodha prabhune (zreNika rAjAne) hamaNAM utpanna thayo che tethI yuktipUrvakano upAya karuM jethI jema kAmukanA hAthamAMthI dAsI chaTakI jAya tema rAjAnA AtmAmAMthI krodha cAlyo jAya. 42. pachI buddhimAna abhaye aMtaHpuranI najIka hAthInI jhuMpaDIone bALIne aMtaHpura saLagI gayuM che ema ghoSaNA karAvI. sajjana puruSo jenuM pariNAma sAruM Ave tevuM kArya kare che. 43. A bAju rAjAe prabhune pUchyuM : he jinezvara deva ! cellaNA rANI eka pativALI che ke aneka pativALI che ? aho ! Azcarya che ke mAthuM muMDAvIne pachI nakSatranI pRcchA karAya tevuM rAjAe AcaraNa karyuM. 44. svAmIe kahyuM : he zreNika ! tAre cellaNA vize koI aNaghaTatI zaMkA na karavI kemake te eka pativALI che. sItAnI jema sarvasatIomAM ziromaNi che athavA to kharekhara ! te suMdarI che. 45. prabhunuM vacana sAMbhaLatA atyaMta pazcAttApane pAmelo zreNika rAjA paramAtmAnA caraNakamaLane praNAma karIne dhanuSyamAMthI choDAyelA bANanA veganI jema jaladIthI cAlyo. 46. abhayakumArane sAme AvatA joIne rAjAe pUchyuM : zuM teM mArA Adezano amala karyo ? abhaye kahyuM : jema pitAnI AjJAnuM satata pAlana karavuM rAmanuM vibhUSaNa hatuM tema pitAnI AjJAmAM ja mAruM putrapaNuM che. 47. he svAmin ! meM te ja vakhate ApanA AdezanuM pAlana karyu che. jo AdezanuM pAlana na kare to sevaka zAno ? jema kapha sahitano vAyu zarIramAM vyApI jAya tema zoka sahitano krodha rAjAnA zarIramAM vyApI gayo. 48. zuddha zIlathI sadA akhaMDa potAnA mAtRmaMDalane bALIne re pApI ! tuM ema mAne che ke jema ayodhyAmAM rahIne vibhISaNe laMkAnuM rAjya calAvyuM tema huM calAvIza. 49. tuM jIvato agnimAM kema na baLI gayo ?tane ghare rAkhIne zuM mAre pUjavo che ? ema rAjAe gussApUrvaka kahyuM : athavA jema ruci mujaba rasanA (jIbha) vAgoLAya che tema IcchA mujaba rAjAo vaDe bolAya che. 50. abhaye rAjAnuM vacana mAnya karyuM pachI aMjali joDIne kahyuM : he tAta ! meM haMmezA arihaMtanA vacanane sAMbhaLyuM che tethI zuM mAre bAlamaraNathI maravuM ucita hoya ? paNa avasare jinezvara bhagavAnanI pAse dIkSA laI paMDita maraNathI marIza. 51. jo tame prathama A rIte AjJA karI hota to huM saLagatA agnimAM paDayo hota paNa jo huM jAte te rIte baLI maryo hota to mane dharma ane kIrti bemAMthI koInI paNa prApti na thAta. para. pharI paNa rAjAe kahyuM : huM mUDha thayo. zuM tuM paNa mUDha banyo ? mUDha mANasa kUvAmAM paDe to zuM bIjA badhAe kUvAmAM paDavuM joIe ? 53. have tuM mAruM moDhuM joyA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 abhayakumAra caritra rAkha. meM baLadiyo dhAraNa karyo che paNa maMtrI nahIM. tuM mAtAone bALanAro kevI rIte thayo? divya prasaMge pAMcamAM devalokanA lokapAlanI jema kAryamAM sAkSI kema rahyo? 54. tArI akkalane meM jANI ema bolatA ghaNI mUccha pAmelo rAjA zatru hAthI vaDe bhedAyela hAthInI jema kSaNathI dharaNI tala upara paDyo. pa5. meM sAcI hakIkata pitAne na kahI tethI paramArthathI to pitAne mUcchamAM pADyo ema khedane karatA abhayakumAre zItopacArathI pitAne svastha karyA. pa6. rAjAne namIne kahyuM he deva! jhaLahaLatA nirmaLa zIlathI zobhatA aMtaHpurano atula puNyodaya jAgato hoya tyAre dharmamAM pApano praveza kevI rIte thAya? 57. tame samudra jevA vIra cittavALA cho chatAM zIlanI zaMkAthI aMtaHpurane bALI nAkhavAnI AjJAthI mArI mAtRjana vize je aprasAda thayo temAM bhAgyanuM viparItapaNuM kAraNa che. pApanA udayathI sthira paNa pRthvImAM kaMpa thAya che. 58. he pratApathI rAvaNanA bhAgya jevA bhAgyazALI ! meM mAtAnA gharanI najIka rahelI hAthInI jIrNa jhUMpaDIne kSaNathI bALI ane samajI vicArIne tamArI AjJAnuM pAlana karyuM che. 59. AMkhamAM AMsu sAratA rAjAe kahyuM he putra! bhuvanamAM tuM ja buddhimAna putra che kAraNa ke te hRdayarUpI cakSuthI tattvane joIne dhana-kIrti ane saguNone upArjana karyA che. 60. tuM ja sarvaputromAM ziromaNi che. tuM ja gotrarUpI kamaLa mATe sUrya samAna che. tuM koIthI buddhithI jItI zakAya tema nathI. athavA tuM ja sarvaguNothI nyUna nathI? 61. kAraNa ke te A kalaMkane nivAryo che. are ! jo te kalaMkanuM nivAraNa na karyuM hota to huM moTuM kevI rIte batAvata? rAjAnuM te ja vacana amRtamaya kevI rIte banata? athavA jaya thaye chate sarva advitIya che. 2. rAjAe mahAprasAdathI abhayane pAritoSika dAna ApyuM. mAtRjananI rakSA karatA A dAnanI keTalI kiMmata? kemake mAtRrakSA karIne abhaye ghaNuM (kirtI-puNya vagerene) upArjana karyuM hatuM. 63. ceTaka rAjAnI patrIno bIjI vakhata janma thayo che ema mAnIne darzana karavAnI lAlasAvALo rAjA pharI tenA ghare gayo. 64. haMmezA navA navA premane karato rAjA vividha prakAranA vinodane karato tenI sAthe ramyo. jema ziziraRtumAM vAdaLamAMthI nIkaLato sUrya ghaNo priya thAya che tema vipattimAMthI ugarI gayela svajana ghaNo priya thAya che. 65. ekavAra callaNAe kahyuM : he priya ! mane eka staMbhavALo uttama mahela karAvI Apo kemake jema zikhAthI moralI prazaMsanIya bane tema huM sarva zokyothI uttama gaNAuM. 66. mane eTalo badho harSa che ke huM sUryanA udayAstane jANatI nathI. (arthAt AnaMdamAM mAro kALa kayAM cAlyo jAya che tenI khabara paDatI nathI) to paNa huM jIvitezvara ! tamArI kRpAthI mahAvimAnamAM rahelI devInI jema ekataMbha mahelamAM rahIne krIDA karuM. 67. rAjAe tenI vAtano svIkAra karyo. priyA vaDe prArthanA karAyela puruSa zuM zuM karavAnI abhilASA nathI karato? 68. pachI abhayakumArane Adeza karyo ke tuM callaNAnI dhRtine mATe jaladIthI gaganacuMbI, uttama ekastaMbhavALA mahelane AdarathI taiyAra karAva. jenAthI kAryanI siddhi thAya tene ja svAmI potAnI AjJA pharamAve. da9, abhaye paNa vAstuvidyA kAryamAM nipuNa suthArane Adeza karyo. kemake udAra dilavALAnuM kArya karI ApavA bIjA tatpara hoya tyAre pote zA mATe mahenata kare? 70. jema kharIda 1.amRtamaya vacanaH rAjAe aMtaHpurane bALI nAkhavAnuM kahyuM hatuM te vacana jhera jevuM hatuM. abhaye jhUMpaDI bALIne aMtaHpura bacAvIne amRta samAna banAvI dIdhuM. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 81 karavA nIkaLelo loka dukAne dukAne jaIne vastunI parIkSA (tapAsa) kare tema abhayanA AdezathI suthAra vanamAM jaI staMbha mATe yogya vRkSanI dareka sthAne parIkSA karavA lAgyo. 71. jema kavinuM mana prazAMta sarasa kAvyamAM Thare tema AnuM mana koIka vRkSa upara TharyuM. lakSaNavaMtA cihnavALA vRkSane joIne suthAre hRdayamAM A pramANe vicAryuH 7ra. A vRkSa be rIte uttama che. (1) baLadanI jema puSTa skaMdhavALo che, rAjAnI jema chatrathI yukta che, vedanI jema zAkhA-prazAkhAnA bharanA dhAma jevo che; jhaLahaLatA pravAlanA samudra jevo che. 73. sajjanonA svAmInI jema phulothI vikasita che; puNyanA prakarSanI jema phaLothI bharelo che; magadhanA rAjAnA rAjyanI jema sArI rIte baMdhAyela mULavALo che. tathA sAdhunA mananI jema udAra ane unnata che. 74. jevo tevo paNa vRkSa devatAnA adhiSThAna vinAno hoto nathI. AvI RddhivALo A vRkSa adhiSThAyaka devathI adhiSThita hoya ema spaSTapaNe jaNAya che. 75. chedAto A vRkSa kharekhara vinakAraka na thAo tethI nizcayathI upavAsa karIne huM Ano upAya karuM. jethI prayojana (kAya) traNa maMgalavALuM thAya. (Adi-madhya ane aMta ema traNa prakAre maMgala thAya.) 76. ema vinizcaya karIne jema pratiSThAnA AgalA divase biMbanI adhivAsanA karavAmAM Ave tema upavAsa karI te buddhimAne dhUpa, gaMdha ane sugaMdhi phUlothI vRkSane adhivAsita karyo. 77. eTalAmAM zreNika rAjAnI pAse jaIne deve abhayakumArane kahyuM : sarvaRtunA phUla-phaLonA samUhathI satata vibhUSita, tArI IcchA mujabano mahela huM karI ApIza. mArA Azraya (nivAsa sthAna) evA vRkSane kApavo nahIM. tuM jaladIthI suthArane pAcho bolAvI le. AkaDAnA jhADa upara madhapUDo maLI jato hoya to parvata upara koNa caDhe? 79. potAnuM kArya siddha thayuM che ema harSathI jaNAvIne abhaye suthArane pAcho bolAvI lIdho. deve kSaNathI eka thAMbhalAvALA mahelane banAvI Apyo. athavA devane manathI ja kAryanI siddhi thAya che. bhinna bhinna prakAranA amAtyomAM ziromaNi abhaye rAjAne mahela batAvyo. jemake he svAmin ! potAnA yazapuMja samAna eka staMbhavALA mahelane AdarathI juo. 81. Amra-rAyaNa-bIjapura-nAraMgI-khajUraazoka- dADama tathA lIMbu-keLa - mallikA vagere vRkSothI sahita haMmezA phUlo ane phaLothI bharapura tathA baMdhuka-bANa-Asana-jAti-saptala- satpATalA- caMpaka- caMpakarAja- drAkSa-nAgaravela vagere maMDapo sahita A udyAnane juo. 83. rAjAe kahyuM : jema sukavi vivakSita arthanI sukhapUrvaka racanA karatA hoya tyAre sAthe vyaMgyArthanI niSpatti thaI jAya tema mahelane karavAnI IcchAvALA tamAre, ahIM bIjuM upavana taiyAra thayuM. 84. harSita thayela priyapatnI cellaNAne sAkSAt jANe devavimAna na hoya tevA mahelamAM uttama divase sthira lagnamAM sthApanA karI. 85. jANe kAmadevanI strI rati na hoya tema cAre bAju pharatI vRkSanI hAramALAnI madhyamAM rahIne vividha krIDAothI satata ramatI cellaNA zobhI. 86. teNIe udyAnanA puSpothI jinapUjA karIne tathA patinA vALanA pAzane gUMthIne dharma ane kAma be puruSArthone sAdhyA kemake vivekIonI lakSmI ubhaya lokane sAdhanArI hoya che. 87. jema vimAnamAM rahelA deva ane devI kALa pasAra kare tema mahelamAM rahIne bhogamAM tatpara daMpatIe dharma ane arthane bAdhA na pahoMce tema sukhethI kALa pasAra karyo. 88. A bAja te vakhate cAMDAlanI patnIne kerI khAvAno tIvra dohalo thayo. teNIe cAMDAla pAse AmraphaLonI mAMgaNI karI kemake strIone pati pAse mAMgaNI karavAno adhikAra che. 89. teNe paNa kahyuM : tuM pAgala thaI cho kemake anavasare kerInI mAMgaNI kare che. teNIe kahyuM he priya ! callaNA rANInA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 82 mahelanA udhAnamAM kerInA phaLo che. zuM kRtrikApaNa' mAM koI vastuno trATo hoya? 90. pachI cAMDAla divase udhAna pAse jaIne suMdara pAkelA kerInA vRkSo joyA. cora divase sArI rIte vastunuM nirIkSaNa karI le che jethI rAtre sahelAIthI corI zakAya. 91. cAMDAla rAtre udyAna pAse gayo. avanAmI vidhAthI kerIo toDI lIdhI. 92. pachI unnAminI vidyAnuM smaraNa karyuM. eTale tarata DALIo mULa sthitimAM thaI gaI. jANe ghaNA puNyanA prabhAvathI kArAgRhamAMthI na chUTI hoya tema ghaNA harSane pAmI. 93. jema sarovaramAM kamaLo kapAI jatA jevI zobhA lAge tevI laNI lIdhelA phaLonA kAraNe udyAnanI zobhAne joIne celaNA cittamAM viSAda pAmI. 94. te vakhate priyA callaNAe patine kahyuM H koI udyAnanA Amra phaLone corI gayo che tethI he Aryaputra! alaMkAra ane veza vinAnI vidhavA strInI jema zobhatuM nathI. 95. tyAre rAjAe naMdAnA putrane Adeza karyo che adbhuta buddhinidhAna ! jaladIthI corane zodhI kADha. AvA prakAranA devI zakti dharAvanAra corathI aMtaHpuramAM viplava thavAno saMbhava che. 96. abhaye kahyuM : he tAta ! kathAno vistAra karAya che paNa prabhutAno vistAra karAto nathI jema bhaMDAramAM rAkhelI vastu tarata kADhIne apAya tema AMbAnA corane huM zodhI ApIza. 97. corane pakaDavAnI IcchAthI lokonA veza, vacana, rItabhAta vagereno abhyAsa karavA jema vaidezika, kautukI, yuvAna bhame tema traNa, cAra, ke ghaNAM raste bhamyo. 98. jema vaidya atirogiSTa jIvanA zirAnA sthAnane pakaDI na zake tema abhaye ghaNAM upAyo karyA ane satata tapAsa karI to paNa kerInA corane zodhI zakyo nahIM. 99. corane pakaDavAnI IcchAthI ekavAra nagarajano koIka sthAne saMgIta karAvatA hatA tyAM abhayakumAra pahoMcyo kemake kAryamAM kheda nahIM pAmatA jIvo potAnuM kArya sAdhe che. 100. kumArane uttama Asana ApIne loke kahyuM he deva! ghaNI prasannatApUrvaka kSaNavAra A Asana upara beso. svAmInuM gaurava koNa na kare? 101. Asana upara besIne abhayakumAre kahyuM : he loko jyAM sudhI naTo na Ave tyAM sudhI mArI kathA sAMbhaLo kemake buddhimAno eka kSaNa paNa vinoda (AnaMda) vinA besatA nathI. 2. aMjali joDIne nagarajanoe kahyuM : he pratibhAnA bRhaspati ! tame moTI kRpA karI. puNyodayathI tamArI vANI sAMbhaLavA maLI. zuM bhAgyahInane ghare ratnanI vRSTi thAya? 3. abhaye kathA kahevAnI zarUAta karI- jemake. pahelAM udyAna-vApI-sarovara-prapA-prAsAda-ghara- ane seMkaDo dukAnothI yukta vasaMtapura nAmanuM nagara hatuM. jemAM kRtajJa, karuNALu, paropakArI, vinayI, vicakSaNa, audArya, gAMbhIrya, sudherya, dAkSiNya, saralAzaya vagere guNone dharanAra loka vasato hato. 5. te nagaramAM jIrNa nAmano zreSThi vasato hato. karmanA udayathI teno sarvabhava nAza pAmyo hato. je divase tene bhojananI prApti thatI te divase tenA ghare harSathI mahotsava maMDAto 6. zeThane lIlAthI cAlatI locananI kIkIthI suMdara arthAt mohaka evI eka ja putrI hatI. yuvAnonA manamAM kAma vikAra jagAvanArI hovA chatAM daridratAne kAraNe vRddha kumArikA thaI. arthAt moTI umara thavA chatAM lagna na thayA. 7. pitAe garIbanA putra sAthe na paraNAvI ane koI dhanavAna vara tene na paraNyo. kAraNa ke loka vadhUnA mAtApitA pAse zreSTha kiMmatI vastronI paherAmaNI Icche che. 8. varane arthe kAmadevanI pratimAne pUjavA mATe upavanamAM jaIne dararoja corIne puSpo lAve che. tenI pAse 1. kRmikApaNa deva adhiSThita dukAna jyAM sarva vastuo maLe, lenAra vyaktinI kevI Arthika sthiti che tenA upara vastunA bhAva nakkI thAya. jemake garIbane ratnakaMbaLa pAMca rUpiyAmAM maLe jyAre te ja ratnakaMbaLa rAjAne eka lAkha rUpiyAmAM maLe. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 phUlo kharIdavAnA paisA paNa kayAMthI hoya ? 9. ghaNAM divasathI pedhI gayela corane jaladIthI pakaDuM evo manamAM nizcaya karIne ekavAra udyAnapati zvAsathI ruMdhI denAra yogInI jema nizcala banIne jhADanI pAchaLa saMtAIne rahyo. 10. pachI vRddhakumArI AvI. teNIe sarAgathI jonAra mALInA aMtaHkaraNane harI lIdhuM. je sadA phUlo corI zake che tene mananuM haraNa karavuM keTaluM mAtra che ? 11. tenA pratyeka aMgamAM kaMpa utpanna thayo ane kSaNathI matsara zAMta thayo. dAhajvarane kAraNe utpanna thayelo zarIrano dAha atyaMta zItajvaranA vAsamAM (utpattimAM) raheto nathI. 12. baLAtkAre be hAthathI tene pakaDIne mALIe kahyuM : he suMdarI tuM mArI sAthe ramaNa kara. he varavarNinI ! ghaNAM divasothI puSpone corI jatI tuM mArA vaDe kharIdAI cho. 13. te bolI he bhadra ! tuM A sAruM nathI bolato. he mALI ! haju paNa huM kanyA chuM. mAre sAdhvInI jema puruSano sparza yogya nathI. athavA vezyA paNa A niyamanuM pAlana kare che.. 14. he mALI ! huM tane pUchuM chuM ke jo tuM A pramANe anyAya karaze to tArI bhANI, bahena, putrInuM kevI rIte rakSaNa karI zakaze ? 15. teNe kahyuM : he kuMbhastanI ! tuM paMDita che paNa kAgaDAnA kIkInA DoLAnI jema ulaTa sUlaTa na bola. koI moTI zarata karyA vinA tane koIpaNa rIte choDIza nahIM. 16, pUrvanA pApanA udayathI huM ATalI umara (vaya) sudhI kuMvArI rahI. have jo kaumArya akSata nathI to mane koI paraNaze nahIM. koNa khaMDita kAcamaNine kharIde ? 17. ema vicArIne teNIe kahyuM : he mahAgraha ! tuM ahIM kaI zarata karavA mAge che ? ghaNAM saMkalpothI vihvaLa thayela mALIe paNa kahyuM : he vizAlAkSI ! jema devane prathama bali caDAvavAmAM Ave tema paraNyA pachI atyaMta tapAvela suvarNakamaLa samAna mAkhaNa jevA mulAyama zarIrano prathama saMbhoga mane Apavo. 19. bhojana karavAnI IcchAvALo loka bhojanano prathama koLiyo kAgaDAne dhare e nyAyathI vikSaNAe manathI nizcaya karIne te vakhate tenuM vacana jaladIthI mAnya karyuM. 20. jema hariNI siMhanA paMjAmAMthI chUTe tema akhaMDa zIlavALI zreSThIputrI mALInA paMjAmAMthI chUTelI zreSTha AnaMdane dhAraNa karatI jema mRgayUtha ghare jAya tema utsuka te potAnA ghare gaI. 21. 83 have ekavAra ghaNo dhanavAna yuvAna Ane AdarapUrvaka paraNyo. athavA lokamAM sAruM kariyANuM kAlAMtare kiMmatI thAya che emAM saMzaya nathI. 22. te benuM milana thayeluM joIne saMgamano utsuka sUrya jANe pazcima dizAmAM asta na pAmyo hoya ! tathA dArunuM` sevana karanAra kono kSaya na thAya ? 23. sUryano asta thayA pachI jenuM jenAmAM saMbhAvyapaNuM hatuM te tenAmAM na rahyuM jema ke mahAna evA AkAzamAM rAga utpanna thayo ane kamaLono saMkoca thayo. 24. je AkAzamArgamAM rahIne sUrye carAcara jagatane prakAzita karyu tyAMja malina aMdhakAre AvIne aMdhAruM pAtharyuM. 25. tArAnA bharathI camakatuM pahoLI AMkhothI mitra (sUrya)ne jovAnI IcchAthI AkAza tyAre zobhI uThayuM. cAre tarapha aMdhakAra chavAI gayo. bhuvanamAM potAnA rAjyamAM koNa vilAsa nathI pAmato ? 26. mitra (sUrya) asta thaye chate hA aMdhakAra vaDe AkhuM vizva zA mATe viDaMbita karAyuM ? ema roSathI aMdhakArano nAza karavA mATe lAlavarNane dhAraNa karato caMdra tyAre kSaNathI udaya pAmyo. 27. jeTalAmAM caMdra eka gAu jeTalo AkAzamAM uce na caDayo teTalAmAM aMdhakAra zaradaRtunA vAdaLa jevo komaLa (pAtaLo) thayo. kemake jaLa (pANI) svabhAvathI zItaLa che. 28. caMdranI kaLA koIka tevI lokattara che je zItaLa hovA chatAM aMdhakArane bhedavA samartha thaI. cakrayugalane viyojita karyu ane kairava 1. dAru : sUryanA pakSamAM pazcima dizAnuM sevana karanAra. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 abhayakumAra caritra (kamaLa)nA baMdhanamAMthI bhamarAne choDAvyo. ra9. jema A caMdra, goLAkAra, zItala ane atula kalAvALo che tevI rIte jo kalaMka vagarano hota to enI tole bIjA koI na Avata. athavA A saMsAramAM koNa pUrNaguNane dhAraNa karanAro maLe? 30. eTalAmAM jenA kAnamAM kuMDala DolI rahyA che. jenuM gaLuM hArathI zobhI rahyuM che jenA be stanamaMDala hArathI DhaMkAyela che. jenI be bhujA uttama keyUrathI zobhI rahI che, jenA kAMDA kaMkaNAvalithI zobhI rahyA che. jenI AMgaDIo vaja jaDelI vIMTIonA bharathI zobhI rahI che, jenA keDa paranA kaMdorAnI ghugharIo vAgI rahI che, jenA pagamAM paherelA nupUro raNajhaNATa karI rahyA che. jeNIe sunirmaLa rezamI vastro paheryA che, jenA vastro vilepananI sugaMdhathI mahekI rahyA che. jeNIe haMsalInI gatino parAbhava karyo che evI vadhu suMdara vAsagharamAM pravezI. 33. AmranA aMkuranA AsvAdathI matta banela koyalanA jevA madhura svaravALI vadhUe potAnA patine kahyuM H pUrve jyAre huM AvA prakAranA saMkaTamAM phasAyelI hatI tyAre prathama saMbhoga mALInI sAthe karavo evuM tene vacana ApyuM che. 34. tethI he Aryaputra! khuza thaIne mane jaladIthI tenI pAse javAnI anumati Apo. jethI karIne huM tenI AgaLa satyapratijJAtA thAu. manuSyanI eka pratijJA ja jIve che. arthAt manuSya pratijJAnuM pAlana karato nathI to te marelA jevo ja che. 35. tenuM vacana sAMbhaLIne A gaMgA nadI jevI pavitra che ema jANIne harSa pAmyo. je A yudhiSThiranI jema potAnuM vacana pALavA tatpara thaI che. 37. e pramANe nizcaya karIne harSathI tene kahyuM : he padmAkSI ! tuM potAnI pratijJA sAcI kara. ghaNuM karIne lokanuM boleluM vacana na bolAyela vacana samAna karAya che. satyanA rAgI pAMca ke cha hoya che. 38. jema samudramAMthI lakSmI nIkaLe tema vAsagharamAMthI nIkaLIne keTalAmAM kSaNathI cAlI teTalAmAM AgaLa coro maLyA. tethI ame mAnIe chIe ke kudaMDamAM cAra puruSo goThavavAmAM AvyA hatA. 39. ame sArA zakanothI nIkaLyA chIe jethI ahIM svayaM ja sAkSAt nidhAna AvyuM che. jaladIthI pakaDo pakaDo ema kahIne lUMTavA udyata thayA. 40. eTalAmAM lUMTavA tatpara thayelA corone teNIe kahyuM che bhAIo ! sAMbhaLo A prayojanathI huM AgaLa jAuM chuM. huM pAchI AvuM te vakhate tame mArA dAgInA laI lejo. tenA sabhAvapUrvakanA vacanane sAMbhaLIne coroe tene javA dIdhI. 41. pAtaLa sudhI jenI daSTi pahoMcelI che, bhUkhathI jenI kukSi saMkocAI gaI che evA rAkSase mahAbilADo jema uMdaraDIne jue tema AgaLa jatI tene joI. 42. jema ghaNuM karIne uMdaraDI svayaM ja karaMDiyAmAM rahelA sApanA mukhamAM paDe tema laMghanathI baLI gayuM che zarIra jenuM evA mArA hAthamAM bhAgya joge A sAmethI AvI che. 43. ema bolIne bhakSaNa karI javAnI IcchAthI rAkSase bhayabhIta thayelI haraNInI jema tene pakaDI ane pachI pUrve varNana karela zaratathI choDI dIdhI. (arthAt jema core tenA sadbhAvane sAMbhaLI choDI dIdhI tema rAkSase paNa choDI dIdhI.) kema ke kAryanI siddhi ghaNA vidanavALI hoya che. 44. mALI pAse pahoMcIne kahyuM te vakhate phUlone coranArI huM navoDhA tArI pAse AvI chuM. meM kharekhara vacana mujaba mArA kuLane ucita karyu che. have tuM tArA kuLane je ucita hoya tema kara. 45. A satyapratijJAvatI mahAsatI che tethI mAre kuladevatAnI jema vaMdanIya che ema bolIne mALI tenA be pagamAM paDyo. zuM eka sabhAva paNa phaLato nathI? 46. have pachI tuM mArI bahena cho, phoI cho, mAsI cho athavA to mAtA cho. he pativratA tuM saubhAgyavaMtI thA ane potAnA patinA ghare pAchI jA ema kahIne rajA ApI. 47. mAruM uttama bhakSya navoDhA kayAre Avaze? ema pharI smaraNa karato rAkSasa jeTalAmAM rAha jue che Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 85 eTalAmAM jema brAhmaNanI zrAddhatithi AvI pahoMce tema zIlavaMtI zreSThavadhU kSaNathI tyAM AvI pahoMcI. 48. navoDhAe rAkSasane kahyuM he puNyazALI ! dharma upArjana karavAnA hetuthI mALIe mane chUTI karI dIdhI che. tenI vANI sAMbhaLI rAkSasane jema yuddhamAM bhaTTanA ubhaTTa vacanathI pauruSa caDe tema atula pauruSa caDyuM. 49. deva hovA chatAM paNa A zuM mALIthI halako thAuM? zuM ahIM mArI thoDI paNa mANasAI cAlI gaI che? ema bolI namIne teNe rajA ApI. te potAnA ghare jA ane ciraMjIvinI thA. 50. have jema potAnI rAjyalakSmI sAme AvIne pAMDavonI pAse AvI tema te je dizAmAM cAlI te dizAmAM utsukatAthI rAha jotA coronI daSTi tenA upara paDI. 51. mALI ane rAkSasa e be je rIte tene choDI dIdhI te sarva coronI pAse jaNAvyuM. pUrve je upAyathI zIlanuM rakSaNa thayuM che te upAyane zuM buddhimAno pharI na kare? para. ema tenA vacanathI hRdayamAM zalpita thayelA coroe kahyuM : zuM mALI ane rAkSasathI ame utaratA chIe? jethI ame potAnA jIvanane ghAsanI jema halakuM karIe. pa3. praNAma karI coroe kahyuM : tuM ghare jA, patinI thA. hebahena! tuM subhaga che. tArAnA samUhathI zaradaRtunI rAtri zobhe tema tuM AbhUSaNothI zobhAyamAna thA. (amAre AbhUSaNo nathI joItA.) 54. patinI AgaLa mALI-rAkSasa ane coronA vRttAMtane jaNAvyo. je bIjAnI AgaLa sadbhAvane jaNAve te zuM patinI AgaLa chUpAve kharI? 55. pachI atyaMta vismita thayela pati patnInI sAthe sukha bhogavIne kSaNathI rAtrI pUrI karI. kemake sukhamAM lIna thayelanI sadA AvI gati hoya che. 56. udayAcala parvata upara airikavarNa jevA moTA sthaLamAM Agamana thavAne kAraNe lAlaprakAzane dhAraNa karato sUrya krAMtinA bharathI saMpUrNa jagatanuM raMjana karato udaya pAmyo ema ame mAnIe chIe.pa7. sadA amAro zatru pApI aMdhakAra A parvatanI guphAmAM vase che tethI roSe bharAIne sUrye kiraNothI parvatanA zikharone tADana karyu. 58. he priya ! A tamAro vairI, svabhAvathI malina, nibiDapaNe bAMdhIne meM pakaDIne rAkhyo che. ema nIkaLatA bhamarAonI zreNInA bAnAthI kamalinIe sUryane aMdhakArano samUha batAvyo. 60. huM mAnuM chuM ke viyoganA dAhanvarane zAMta karavA cakravAka pakSIe patnI cakravAkIne jAte bisataMtune ApyuM. jyAre ghuvaDa vagere pakSIo aMdhakAranA samUhamAM rahyA kemake sarakhe sarakhAno meLa jAme che. 61. kamalinIone sarvAge baLAtkAre AliMgana karIne tenI gaMdha lakSmInuM haraNa karanAra zarIra vinAno A vAyu bhAgyazALI che. ahIM bIjI koI rIte zUravIrathI chUTakAro thato nathI. 62. daMpatIe sarva prabhAtanA kAryo yathAyogya rIte tatkSaNa karyA. saMto potapotAnA samaye karavAnA kAryomAM kyAMya pramAda karatA nathI. 63. sUIne jAgela loka mitra, patnI ane putrane AjJAMkita, bhaktiyukta, sukomala, saMpatti vipattimAM sahabhAgI, AdaravALA jue che te dhanyatama che. 4. A strI tevI guNavAna che ema cittamAM vicArIne bhAIvarganI samakSa jaladIthI kuTuMbapAlanamAM sthApita karI kemake ghaNAM kaTaMbIo strIne pramANa mAnanArA hoya che. 65. ATalI kathA kahyA pachI abhaye lokone pUchyuM : tame kaho pati-mALI-cora ane rAkSasa A cAramAMthI duSkara koNa che? IrSALuoe kahyuM : anaMtabuddhinA bhaMDAra pati ja duSkara che. 6. suMdara rUpathI zobhatI, tatkALa paraNAyelI, subhaga, nahIM bhogavAyelI patnIne rAtrinA samaye bIjA puruSa pAse mokalI te patine dhanya che. kAraNa ke AvA kArya karatA potAnA prANanuM dAna devuM sukara che. 67. AvuM anucita vartana karavA IcchatI patnI amArA jevAone maLI hota to gussAthI khadiranI lAkaDI laIne tene evI rIte mArata ke cha mAsa sudhI khATalAmAM paDI raheta. 68. enA uttarane nahIM sahana karanAra prativAdIonI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 abhayakumAra caritra jema kSudhAturoe te vakhate kahyuM ke te rAkSasa ja kevaLa satyavAna che. kema ke ghaNo bhUkhyo thayo hovA chatAM teNe javA dIdhI. 69. jIvo koDha-jvara-arza-sojA-udara srava - pITha-AMkha-dAva-mukha ane mAthAnI vedanAne mAsa, varSa ke jIvana sudhI sahana kare che paNa bhukha eka kSaNa sahana karI zakatA nathI. 70. jema AjanmathI daridrI khAudharA, kAMtArane pAra pAmela brAhmaNane traNa upavAsa upara dhRtapuranuM bhojana je svAda Ape che tema rAkSasone nRmAMsa svAda Ape che. 71. paradArA laMpaToe kahyuM he bAlIzo ! pahelA tame kAMIka samajo pachI koIpaNa nirNaya upara Avo. amArI daSTie mALI para duSkarakAraka che. 7ra. asAdhAraNa rUpavALI, vArInI jema sArI rIte kAmarUpI hAthIne bAMdhanAra, kAmadevanI strI ratino parAbhava karanArI strIne sumuninI jema lIlAthI halApUrvaka jeNe choDI dIdhI evA mALIne dhanya che. 73. mahAkavine kAvyanI racanAmAM jevo rasa utpanna thAya, tArkikarUpI cakrane calAvanArane jalpa (vivAda)mAM jevo rasa utpanna thAya, jugAramAM jugArIne jevo rasa utpanna thAya, yuvAnone yuvatiomAM jevo rasa utpanna thAya tenA karatA adhika rasa mALIne tenA upara utpana thayo. 74. mAtaMgapati bolyo : are ! tane bhAna paNa nathI ke boranuM DITIyuM kaI bAju AveluM che. abhayakumAranA praznano javAba ApavAmAM tArAmAM lAyakAta nathI. 75. he prabhu! huM mAnuM chuM ke coro kevaLa duSkara kRtya karanArA hoya che. kemake samasta savarNanA vibhUSaNothI alaMkRta navoDhAne rAtrimAM lUMTyA vagara choDI dIdhI. 76. jIvo dhanane arthe sAgarane tare che, ghora zastrothI yuddha kare che, vividha prakAranA dhAtuone dhame che. bhayaMkara rasakUpikAmAM rasa levA utare che, hamezAM kodALIthI rohaNAcala parvatane khode che. aMgane chedIne deva samUhane bali ApIne pUje che. to pachI sAme cAlIne AvelI A lakSmIne jatI kare kharA? 78. abhayakumAre AMbAnA corane zodhI kADhyo. AthI ja buddhimAna ziromaNio kahe che ke mauna sakala arthano sAdhaka che. arthAt cora mauna rahyo hota to pakaDAta nahIM. 79. abhaye tene kahyuM H tuM sAcuM bola ke kerInI corI kevI rIte karI ? cAMDAle kahyuM : vidyAnA baLathI meM kerIo corI che. kemake amArA jevAone te vidyA corInA phaLavALI che. arthAt AvI uttama vidyA paNa amArA jevA pAse corI karAve che. 80. abhaye corIno sarva vRttAMta rAjAne jaNAvyo ane corane suprata karyo. corano chuTakAro ke zikSA rAjAnI AjJAthI thAya che. 81. pachI rAjAe putrane kahyuM : he vatsa! sAmAnya cora paNa upakSA karAto nathI to vidyAviziSTa coranI kevI rIte upekSA karAya? eka to cora duSTa che ane bIjuM teNe rAjAnA ghare corI karI che. 82. maMtrI ziromaNi abhaye kahyuM he rAjan ! prathama tame AnI pAsethI vidyA grahaNa karI lo pachI ApaNAthI chUTelo A palAyana thaI jaze. he prabhu! zuM karaMDiyAmAMthI sApa chUTI zake? 83. putranA vacanane pramANa karI siMhAsana upara beThela rAjA pRthvI upara beselA cAMDAla pAsethI vidyA grahaNa karavA lAgyo. kemake rAjAo nahIM kahevAyela nItione jANatA nathI. 84. jema kulaTA strI gharamAM na rahe tema vidyA bhaNavA chatAM rAjAnA haiyAmAM vidyAe vAsa na karyo. tethI rAjAe cAMDAlanI upara AkSepa karyo ke tuM mane sarakhI rIte vidyA bhaNAvato nathI. manamAM kaMIka kapaTa kare che. 85. buddhimAnomAM ziromaNi abhaye kahyuM he svAmin ! ghaNA vinayapUrvaka vidyAne grahaNa karo. kAraNa ke vidyA grahaNamAM traNa hetuo che. 1. vidyAno vinaya 2. vidyAnuM arthIpaNuM 3. vidyA bhaNavAnuM dhyeya. AnA sivAya bIjo koI zreSTha heta nathI. 86. he tAta! temAM paNa ciMtanazIla vicakSaNoe vinayane vidyAno zreSTha hetu kahyo che.jema saMyamanA tyAgamAM samyagudarzana ane samyagujJAna mukti apAvatA nathI tema AnA (vinaya) vinA bAkInA be Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 sarga-4 kAryasiddhi ApanArA nathI. 87. he tAta ! Ane siMhAsana upara besADIne svayaM pRthvI upara beso UMcI bhUmi uparathI pANI nIce DhaLe che tema vinayazIla AtmAmAM vidhA saMkramita thAya che. 88. vidyAnA arthI rAjAe paNa te pramANe karyuM. potAnI garajathI zuM namra na thavAya ? mAna kaSAyane choDanAra zreNike cAMDAla pAsethI unnAminI ane avanAminI be vidyA grahaNa karI. 89. A hamaNAM vidhAguru thayA che ema kahIne magaddeza pAsethI corane mukta karAvyo. athavA to ekavAra kaLA moTA paNa saMkaTamAMthI choDAve che. 90. mAro dohalo pUro nahIM thAya ema mAtaMgI satata manamAM ciMtA karatI hatI teTalAmAM zikArInA hAthamAMthI bhUMDa chUTIne Ave tema mAtaMga chUTIne ghera Avyo. 91. abhayanI buddhithI sarvakaMTako dUra karIne rAjA jeTalAmAM rAjyalakSmInuM pAlana kare che teTalAmAM surAsurothI stavanA karAtA che caraNarUpI kamaLo jenA evA zrI mahAvIra jinezvara samovasaryA. udyAna pAlake jaladI AvIne prabhunA AgamananI vadhAmaNI ApI. rAjAe tene dAridrarUpI kaMdanA mULane ukheDI nAkhe tevuM dhananuM pAritoSika dAna ApyuM. 93. pachI tejasvI, vAMkI DokavALA,unnata skaMdhavALA, snigdha kezayALavALA, vistRta pRSTa pradezavALA, mAMsa rahita mukhavALA sIdhA kAnavALA, vAyu ane mananIjevA vegavALA, uttama azvapara besIne prabhunA AgamananA vRttAMtane sAMbhaLIne jANe harSathI nRtya na karato hoya evo magadhapati zreNika rAjA prabhune vaMdana karavA cAlyo. athavA to enA bhAgyanI koI sImA na hatI. 95. hAthathI uttama kRpANone nacAvatA, prazasta hAthamAM vizAla vajane zobhAvatA evA zreSTha padAtio rAjAnI AgaLa-pAchaLa ane paDakhe cAlI rahyA hatA. siMdurapura jevA lAlakuMbha maMDaLone dharanArA, vAdaLa jevA kALA ane caMcaLa evA hAthIo jenI sAthe cAlI rahyA che. jANe sUryanA ghoDAonA samUhane hepAravathI jANe hasI kADhatA na hoya tevA ghoDAo jenI sAthe cAlI rahyA che. ghaMTA,patAkA ane kaLazone dharanArA jaMgama prAsAdanA vRMda jevA rathothI zobhato zreNika rAjA jANe svargamAMthI Indra na avataryo hoya tema mahAvIra paramAtmAne vaMdana karavA cAlyo. 98. jema nIlotpala aMtargata puMDarIka kamaLa zobhe sAmaMtonA mastaka upara rahela caMdanathI nirmita chatranI aMtarAlamAM rahela rAjAnA mastaka upara raheluM zveta Atapatra ghaNuM zobhyuM. 99. AgaLa mArgamAM janamavA mAtrathI tyajI devAyelI bilADI-bhUMDa-sarpa ane kUtarInA maDadAthI paNa ati durgaMdhavALI hovA chatAM rUpathI svarUpavAna evI koIka bALakI paDelI hatI. 100. yuddhanA medAnamAM kayAreya pIchehaTha nahIM karanAra sainiko jema gaMdhahastInI gaMdhathI bIjA hAthIo bhAgI jAya tema bALakInA gaMdhathI kSaNathI bhAgyA ane potAnI nAsikAne hAthathI dabAvIne cAlavA lAgyA. 201. rAjAe puchyuM : are ! A zuM thayuM ? eka sainike rAjAne jaNAvyuM jANe sAkSAt pApanI mALA na hoya evI atyaMta durgaMdhamaya eka bAlikA ahIM paDelI che. 602. rAjAe svayaM tene joIne lezamAtra paNa jugupsA na karI. huM AnuM cAritrya bhagavAnane pUchIza ema vicArato rAjA AgaLa cAlyo. 3. bhagavAna pAse pahoMcIne namIne rAjAe pUchyuM : he svAmin ! meM Aje lazaNanI durgaMdha jevI durgaMdha mAratA zarIrane pAmelI eka bAlikAne meM Aje mArgamAM joI teNIe evuM kayuM karma bAMdhyuM haze ? 4. lokone bodha thAya e hetuthI paramAtmAe kahyuM : paryaMta dezanA zAlipUrvaka gAmamAM dhanamitra nAmano dhanADhaya vaNika raheto hato. athavA to zuM bhUmi upara kamaLo nathI ugatA ? jANe sAkSAt dhanalakSmI na hoya tevI harSane dharanArI dhanazrI nAme ene uttama Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 88 putrI hatI. ekavAra unALAnA samaye tenA pitAe eno lagna samAraMbha yojAyo hato. 6. yugapramANa bhUmi upara daSTi rAkhIne cAlanArA, DAbA hAthamAM uttama daMDane dhAraNa karanArA darpiSTha kAmarUpI hAthIne bhedavA mATe jANe zuM paganI AMgaDIonA nakharUpI aMkuzane na vadhAryA hoya tevA, sAcuM bolavAmAM anurakta chatAM lokone pIDA nahIM karanArA, karmamaLathI rahita chatAM malina vastravALA, evA prazAMta ane dAMta munio dhanamitranA ghare bhikSA levA pravezyA. 8. subaMdhu zreSThIe munione vAMdIne putrIne kahyuM che patrI ! tArA vivAha maMgaLa avasare A munio padhAryA che tethI ALasunA ghare gaMgA avatarI che. 9. mAtaMganA ghare svargamAMthI airAvata avataryo che. vaitADhayanI guphAmAM maNino dIpa pragaTa thayo che. daridranA ghare ratnano varasAda varasyo che. athavA mAravADanI bhUmimAM kalpavRkSa ugyo che. 10. A munio tArA maMgala prasaMge ekAeka paryata bhUmimAM AvyA che tethI te vividha prakAranA manohara eSaNIya bhojanathI svayaM teone pratilAbhita kara. 11. pachI uttama suvarNanA AbhUSaNothI alaMkRta, caMdana, ane kapUranA vilepanathI viliMpita, uttama vezathI sajjita, pramodane bhajanArI dhanazrI munione vahorAvavA UbhI thaI. 12. bhaviSyamAM ahIM rahevAnuM che tethI agAuthI jo potAnA AvAsane jovA mATe jANe utsuka na hoya tema munionA parasevAnA kAraNe bhinA thayela malina vastronI gaMdha dhanazrInI nAsikAmAM pravezI gaI. 13. potAnI nAsikAne atyaMta macakoDatI, zRMgAramAM mUDha thayelI teNIe vicAryuM : jinezvaroe sakala aMzathI paNa suMdara ane zaMkAdi doSothI rahita dharma jagatamAM prarUpyo che. 14. paraMtu jo acitta pANIthI snAna karAya to zuM dUSaNa lAge? Ama parasevAnA maLathI kharaDAyela vastro dhAraNa karatA sAdhuoe zuM ghAMcInI jema bhamavuM joIe? 15. ema svamati kalpanAthI ciMtavatI dhanazrIe tyAre duHsaha durgadha nAma karmane bAMdhyuM kemake jIva dhyAna anusAra karma bAMdhe che. 16. he rAjanuM! AnI AlocanA karyA vinA kALathI marIne A nagaramAM gaNikAnI kukSimAM utpanna thaI. jema vairAgIonI lakSmI aratine utpanna kare tema teNIe mAtAne arati utpanna karI. 17. he rAjanuM! garbhane pADavA paNAMganAe pragahana auSadhanA samUhane pIdho to paNa garbha paDyo nahIM kemake nikAcita AyuSyamAM koI upakrama lAgato nathI. 18. vezyAe Aje ja putrIne janma Apyo che ane pAkelA vraNamAMthI nIkaLela parune jema choDI devAya tema karmanA yogathI durgadhanI bhAjana banelI putrIne jaladIthI mArgamAM mUkI dIdhI che. 19. pharIthI rAjAe jinezvarane pUchayuMH A vezyAnI putrI have kevA sukha duHkhane bhogavaze kemake nArakanA jIva sivAya bIjo koI ekAMta duHkhI nathI. 20. pragaTa thayela kevaLajJAnathI saMpUrNa lokanA kSetrane sAkSAt jonAra prabhue kahyuM H ANe pUrve upArjana karela sakala duHkhane bhogavI lIdhuM che have pachI sukhane bhogavaze tene sAMbhaLa. 21. he zreNika! ATha varasanI thaze tyAre A tArI priya patnI banaze. vaNakare vaNelI atyaMta sukomaLa paTTapaTI zuM rAjAone upayogI nathI banatI? rara. he prabhu! A ja mArI rANI thaI che ema kevI rIte jANavuM? ema kautukathI rAjAe pUchyuM tyAre bhUta-bhaviSya ane vartamAna traNeya kALanA jJAtA prabhue kSaNathI javAba Apyo - 23. he rAjanuM! tuM strIonI sAthe harSathI, krIDA karato hoIza tyAre tArI pITha upara paryANanI lIlAthI je ArohaNa karaze te kSaNe tArI durgadhArANI che ema jANaje. 24. aho ! mAnasarUpI sarovara mATe haMsikA samAna A mArI priya patnI kevI rIte thaze? ema kautuhala pAmela rAjA jinazvarane namIne potAnA ghare gayo. 25. 1. pragaha : baLAtkAre pakaDIne kheMcI le tevA tIvra auSadho Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 89 ane A bAju koI AhiranI strIe mArgamAM paDelI bAlikAne joIne vicAryuMH zuM A koI devakanyA che? athavA devAMganAthI chUTI paDI gayelI koI devI che? athavA pAtALamAMthI nIkaLelI koI nAgakanyA che? 26. huM saMtAna vinAnI chuM tethI Ane laI lau to A mATe uttama putrI thAya. jenI pAse potAnuM AbhUSaNa na hoya te zuM mAgIne na pahere? mRtyuthI rakSaNa karavAmAM samartha vidhAtAe nakkI mArA mATe ja A mArgamAM nirAdhAra paDelI chatAM mAMsaruci bilADI-jaMgalI kUtarA-gIdha-kAgaDA-bhUMDa vagerethI Ane bacAvI che. 28. ema nizcaya karIne teNe nidhAnanI jema grahaNa karI ghaNAM harSathI potAnA ghare laI gaI ane potAnI kukSimAM janmelI che evI rIte pAlana karyuM. ahIM koIpaNa kyAMyathI labhyane meLave che. arthAt potAnA bhAgyathI jIvane vastunI prApti thaI jAya che. 2. AhiraNa vaDe pAlana poSaNa karAtI durgadhA bALapaNa ane kumArAvasthAne anubhavIne jema sAhitya ane savyAkaraNa baMne bhaNIne buddhimAna vizada pramANazAstranuM avagAhana kare tema yauvana vayane pAmI. 30. jema sArA gocaramAM cAro caratI gAyo sukhapUrvaka puSTa thAya tema ghI-dUdha-dahIM, zeraDInA bhojanathI te thoDA divasomAM puSTa thaI. 31. have te kyAreka zRMgAra-lIlArasanA raMgamaMdira samAna kaumudI mahotsava jovA mATe mAtAnI sAthe nagaramAM AvI. kemake A deza AvA prakAranA kutUhalano priya che. 32. AkhA zarIra upara vastro paherIne pracchannavRttithI rAjA ane abhayakumAra rAtrie lokameLAmAM AvyA kAraNa ke te rIte IcchAmujaba kautuka joI zakAya. 33. A potAno svajana che. A para che, A mahAna che, A bALaka che, A yuvAna che, A strI che evA koI bhedabhAva vinA ahamindranI jema loko tyAM tyAre svacchaMdI rIte vartavA lAgyA. 34. jema yAtrAnA utsava prasaMge tIrthomAM bhIDa thAya tema rAsa-gIta-nRtya jovAmAM ausuya dharanArA jIvono paraspara ghaNo saMghaTTo thayo. 35. rAjAnA khabhA upara potAnI bhujA mUkIne AhiraputrI kautuka jovA mATe ubhI rahI. rAjA paNa bhArathI bharelo hovA chatAM jANe bhAra nathI lAgyo evo DoLa karIne rahyo. durgadhAnA zarIranA sparzathI rAjAno kAma niraMkuzapaNe uddIpana thayo. sUryanA kiraNonA yogathI zuM sUryakAMta maNimAM agni utpanna nathI thato? 37. kAmanA vicArothI atyaMta vihvaLa thayela rAjAe vicAryuM ke AnuM zarIra Amrapallava ane zirISanA phUlo karatA paNa vadhAre komaLa ane suMdara che. 38. jo huM mAgaNI karIne Ane paraNIza to sakala paNa loka tyAre kalpanA karaze ke Indriyalolupa rAjA je je rUpavatI kanyAne jue che tene tene vAMche che. 39. tethI bIjA koI upAyathI Ane paraNuM ema vicArIne rAjAe jANe sAkSAt potAnA samutsuka hRdayane bAMdhato na hoya tema tenA vastranA cheDe TvaTI bAMdhI. 40. pachI rAjAe abhayane kahyuM he vatsa! ahIM beThelA ApaNe svayaM kSaNathI corAyA chIe. koIe mArI vIMTI corI lIdhI che. koI utsuka corIne bIje dvArathI nIkaLI gayo che. 41. mArI vIMTI corAI che enuM mane bahu duHkha nathI paNa sonuM corAyuM che tenuM mane duHkha thAya che. kemake he abhaya! sonuM corAya te sAruM nathI gaNAtuM. 42. tethI he vatsa! vilaMba karyA vinA coranI tapAsa kara kemake agAdha pANImAM paDI gayela ratnane turata zodhI levAmAM na Ave to pachI kAyama mATe gayuM che ema samajI levuM. 43. pachI abhayakumAre sevako pAse jema copATa ramanAro sogaThIothI copATa upara bIjAnI sogaThIone bAMdhe che tema lokane nIkaLavAnA badhA tAro ruMdhAvI dIdhA. 44. dvArikA nagarInI jema baMdha karAyela nagaranA killAnA daravAjAmAMthI nIkaLatA ekeka mANasane tapAsa mATe levAya tema vRMdamAMthI nIkaLatA utkRSTa, sAmAnya ane jaghanya svarUpavALA ekeka mANasane abhaye tapAsyA. 45. jema graMthane Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 abhayakumAra caritra zodhanAro ekeka akSarane tapAse tema vicakSaNa abhaye kramathI nIkaLatA dareka lokonA mastaka, mukha sarva sthAnonI tapAsa karAvI. 46. e pramANe nipuNatAthI dareka manuSyanI tapAsa karatA hatA tyAre Ahira5trInA vastramAM bAMdhelI zreNika rAjAnI vIMTI jovAmAM AvI. kemake sArA bhAvathI kArya karanArane avazya siddhi thAya che. 47. abhaye Ahira putrIne kahyuM te rAjAnI vIMTI kevI rIte corI. are ! tuM svayaM vayamAM nAnI lAge che paNa tAruM parAkrama moTuM che. 48. be kAnamAM AMgaDIo nAkhIne Ahira5trIe kahyuM : he deva! meM vIMTI corI ke corAvI nathI. athavA coravA mATe bhrakuTithI bIjAne saMjJA karI hoya to sakala lokapAla ane dazeya dizAnA nAtha mArI ceSTAne jANe che. athavA te vibhu! viSama divyane karIza athavA parIkSA karanAra devatAno sparza karI tamane khAtarI karAvI ApuM. 50. kharekhara! zarIranuM gaurapaNuM susaMsthAna, lAvaNya, sArA bAMdhAthI yukta AhiraputrIne joIne pitAne rAga thayo che nahIMtara AnA vacanamAM ATalI nirbhayatA kevI rIte hoya? 51. ema jANavA chatAM paNa maMtrI ziromaNie kahyuM : he suMdarI! te sAcuM kahuM to paNa AvA prakAranA corIno mAla dekhAvAthI huM tane kevI rIte choDI zakuM? para. to paNa tuM rAjA pAse Ava. rAjAne kuzaLa jANIne badhuM sAruM karAze ema AzvAsana ApIne abhaya tene rAjA pAse laI gayo. kemake suputro pitAnuM ISTa karanArA hoya che. 53. rAjAe praNAma karatA abhayane puchyuM : he buddhirUpI kamalinIne vikasavA mATe sUrya samAna putra! te saMzaya vinA coranA saradArane zodhI kADhayo che nahIMtara tArA mukha upara kAnti kayAMthI hoya! 54. abhaye jaladIthI kahyuM : he tAta! A corI pakaDAI gaI che. kAmadevane jItanArI, coranA vRMdamAM ziromaNi ANe tamArA mananI sAthe mudrAne corI lIdhI che. pa5. tyAre kaMIka hasIne rAjAe kahyuM : he suputra ! A tArI vAta nakkIthI sAcI che. A strIne huM paraNavA IcchuM chuM. nIcakuLamAMthI paNa strI ratna meLavAya che. 56. durgadhAnA bhayabhIta thayela mAtApitAne bolAvIne abhayakumAre kahyuM : tamArI putrIe rAjAnI vIMTI corI che. lobhathI jIva kayuM pApa na kare? 57. jo rAjAne putrI paraNAvazo to tamAro chuTakAro thaze nahIMtara nahIM. yogya vicAra karIne jaladI nirNaya jaNAvo kemake saMtAnanA aparAdhamAM pitA daMDane pAtra bane che. 58. rAjA zaktithI ke bhaktithI putrIne grahaNa karaze tethI sAme cAlIne ApIe eja sAruM che. hasavAmAM ke raDavAmAM A avazya mahemAna thavAnA che to pachI hasatA rahevAmAM majA che. 59. ema vicArIne mAtApitAe aMjali joDIne kahyuM che prabhu! A vastu nakkIthI rAjAnI che jema kAgaDAnA mALAmAM koyala moTI thAya tema A phakta amArA ghare moTI thaI che. 60. ane vaLI - rAjA putrIno vara thato hoya to traNa bhuvanamAM amane zuM zuM nathI maLyuM? amane hamaNAM nava nidhAna ane cauda ratnonI prApti thaI che. 61. rAjA amArI putrIne paraNaze evo svapnamAM paNa amane manoratha nathI thayo. ahIM zuM koI kayAreya kyAMya nArIno pati deva bane evI saMbhAvanA kare? 62. bhAgyanA yogathI A putrIne grahaNa karo. rAjyalakSmI samAna putrInI sAthe rAjAno saMgama thAo. jema kAzyapamuni rAjAnA sasarA thayA hatA tema ame rAjAnA sasarA thaIzuM. 63. zreNika rAjA ghaNAM harSathI AhIra putrIne paraNyo. pRthvI para AvI svecchA rAjAone ja zobhe. rAjAe sArA kuLamAM utpanna thayelI cellaNA vagere devIomAM Ane agresara karI. premanA anurAgathI A loka kuLane joto nathI. 65. tenI sAthe pAMceya prakAranA manohara viSayasukhone prItithI bhogavatA jema ziyALAnA divaso jaladIthI pasAra thAya tema rAjAnA ATha varasa lIlAthI pasAra thayA. da. jema Indra mahArAjA raMbhAdi Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 91 devIonI sAthe krIDA kare tema ekavAra zreNika rAjA hAra-jIta karAve tevA pAsAonI ramatathI badhI rANIonI sAthe krIDA karavA lAgyo. 67. je jenA vaDe jItAze tenI pITha upara jItanAro baLadanI jema savArI karaze ema paraspara zarata nakkI thaI. kAraNa ke jugAramAM rAjA ane raMka samAna gaNAya che. 68. bAkInI devIo jyAre jItI jatI tyAre jayanuM sUcana karavAmAM samartha evA vastranA cheDAnA bhAgane rAjAnI pITha upara mUkatI hatI. kemake kulInonI sarva paNa ceSTA kuLa anusAra thAya che. da9. vezyApatrIe rAjAne jItyA tyAre bIjI rANIonI uttama caNa jovA chatAM paNa kSaNathI rAjAnI pITha upara ArUDha thaI. kharekhara ! potAno svabhAva mAthAmAM (magajamAM) rahe che arthAt svabhAva jato nathI. 70. he nAtha ! huM nIcI hovA chatAM tamArA prasAdathI svataH uccapadane prApta thaI chuM. mane haju paNa vadhAre ucca sthAnane Apo ema rAjAnA pITha upara ArUDha thayelI teNIe potAno abhiprAya jaNAvyo. 71. tIrthakaranA vacananuM smaraNa thatA rAjA hasyo, pITha parathI nIce utarIne teNIe(durgadhA rANIe) puchyuM : he svAmin ! tamAre zA mATe hasavAnuM thayuM? kemake kAraNa vinA moTAone hasavAnuM thatuM nathI. 72. rAjAe kahyuM H punamanA caMdrane vyAdhino prakopa ApanAra mukhakamaLane dhAraNa karanArI he devI ! huM lIlAthI hasyo hato kemake potAnA mitramaMDaLamAM rUci mujaba vartI zakAya che. 73. madhurabhASiNI devIe kahyuM : he jinezvara ! huM sAcAbhAvathI tamane pUchuM chuM ane tame mazkarImAM mArA vacanane uDAvI do cho tethI kRpA karIne mane sAcuM kaho. 74. he priya! jo tame mane satya hakIkata nahIM jaNAvo to huM vANIthI ja tamArI strI chuM. (haiyAthI nahIM) ema tame kabUla karo evo Agraha karyo. kemake strIono Agraha kIDInA Agraha karatA Akaro hoya che. 75. pachI pUrvajanmathI mAMDIne pITha upara ArohaNa karavA sudhIno sarva vRttAMta jinezvara bhagavaMte jema kahyo hato tema tenI AgaLa saMbhaLAvyo. 76. rAjAnA mukhathI potAnA vRttAMtane sAMbhaLIne te dhanyA saMsAra uparathI vairAgyane pAmI. A saMsAra nirvedano moTo hetu che chatAM koI virala AtmAne vairAgya thAya che te Azcarya che. 77. aho! jinadharmanI hilanAnuM pApa duraMta che pUrve AvA prakAranuM zrAvakakuLa meLavyuM hovA chatAM samasta hInakuLomAM ziromaNi evA vezyAnA kuLamAM janma pAmI. 78. kastUrI-suMdara-caMdana-kapUra nA vilepanothI huM suMgadhi banI paNa viSThA-paru AdinI durgadhane Takkara mAre tevA viSama bhAvone pAmI. 79. jeo ajJAnapaNAmAM munino droha, niMdA athavA hilanA kare che teo tiryaMca ane narakanA bhavomAM yAtanA bhogavI cAMDAla, DuMba vagere jAtiomAM utpanna thAya che. 80. jeo sAdhuonI AzAtanAnuM phaLa sArI rIte jANe che chatAM cAritravaMtonI AzAtanA kare che to je tapasvio svayaMhiMsAdi pAtromAM rata banelA che teo cAritravaMtonI kaI azAtanA nahIM kare? 81. tethI duHkharUpI vanane bALavA mATe cAritrane huM grahaNa karuM ema vicArIne teNIe harSathI rAjA pAse dIkSAnI anumati mAgI kemake moTAonuM ciMtana turata phaLadAyaka thAya che. 82. he svAmin ! tamArI kRpAthI mAre A bhava sAro thayo. have huM saMsArathI virakta thaI chuM tethI bhavAMtaranI sAdhanA karIza kemake satsaMga baMne bhavane sudhAre che. 83. kRpA karIne mane jaladIthI rajA Apo jethI huM zrImad mahAvIra paramAtmA pAse zivasukhane ApanArI dIkSA lauM. koNa evo che je zakti hovA chatAM potAnA baMdhanane na toDe? 84. rAjAe kahyuM jenI buddhi rUpI cakSuo ughaDI che evI he devI! tuM ja pRthvI upara puNyanuM bhAna cho. tane dhanya che ke je te prabhunI ziSyA thaIza athavA koNa kalpavRkSanA sevakapaNAne pAme? 85. ame tattvane jANanArA hovA chatAM paNa pApI chIe kAdavanA piMDamAMthI vRddha baLada potAne Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 92 utkraravA samartha thato nathI tema kSaNavAra sukha ApanAra nAzavaMta kAmabhogothI potAne uddharavA mATe zaktimAna nathI. 86. he vivekinI ! tAruM saMyama niSkaMTaka bano. he suMdarI ! potAnA Icchitane sArI rIte sAdha ema kahIne rAjAe tene dIkSAnI anumati ApI. kRSNa mahArAjAnI jema dIkSA levAnI bhAvanAvALAne aTakAvyA nahIM. 87. praNayijanane AnaMda ApanAruM dAna ApIne rAjAe teno suMdara dIkSAmahotsava karyo. mokSamAM ekamanA teNIe zrImad mahAvIra paramAtmA pAse dIkSA lIdhI. 88. rohiNeya coranuM kathAnaka A bAju vaibhAra girinI guphAmAM nyAyathI rahita kalikALano bhAI, lohakhura nAmano cora vasato hato. pApIone dhikkAra thAo jeone nirjana sthAnamAM rahevAnI rati che. 89. baMne prakAre nakSatra baLamAM ekamAtra vallabha lohakhura saMdhi karavA chatAM paNa saMdhino bhedaka banIne nagaramAM arthakAmathI bharapUra lokonA gharono bhogavaTo karyo ane lUMTayA. 90. corI lAvela sarva mudAmAlane rAkhavA ANe vaibhAragirimAM guphA banAvI. hADakAothI pRthvI khodI zakAya che to lohakhura guphA na banAvI zake ? 91. AjIvikAnA bIjA ghaNAM upAyo hovA chatAM tene corI karavAmAM ghaNI prIti hatI. bhUMDa haMmezA uttama bhojana choDIne viSThAno rAgI bane che. 92. jema zukravArane rohiNI nAmanI strI hatI tema lohakhurane rohiNI nAmanI strI hatI. jema caMdrane rohiNI strI hatI tema Ane lokamAM zatrubhUta thayelI atikrodhI rohiNI nAme mAnya strI hatI. 93. lohakhurane rohiNI nAmanI strInI kukSimAM janmelo rauhiNeya nAmano putra hato. je rohiNeya (caMdrano putra budha)ne jItIne zatrumaMDalamAM saMcarato A kayAMya jovAyo nahIM. 94. rUpa ane ceSTAthI samAna ane samasta tevA prakAranA guNono bhaMDAra A putra jANe kharekhara bIjo udghara lohakhura na hoya tevo thayo. ghaNuM karIne putro pitA jevA thAya che. 95. potAno aMtima kALa Avelo jANIne core putrane pAse bolAvyo ane A pramANe zikhAmaNa devA lAgyo. kAraNa ke maraNa kAle potapotAnuM rahasya bIjAne jaNAvavA mATeno avasara hoya che. 96. haMmezA tArA ja sukhanuM eka kAraNa mAruM vacana avazya mAnaze to huM tane tattvane kahuM chuM. koNa potAnA vacanane nirarthaka javA de ? 97. have rauhiNeye tene kahyuM : zuM koI uttamaputra krayAreya pitAnA vacanane kayAMya utthApe kharo ? tethI mane potAnI AjJA jaNAvo. 98. putranI vinayagarbhita vANI sAMbhaLIne kaThora AzayI lohakhura harSa pAmyo. phAMdavALo jema potAnA hAthe potAnI phAMda upara hAtha mUke tema putranA aMgono sparza karyo. 99. lohakhure kahyuM : he vatsa ! sakala lokamAM tuM ja potAnA kuLano vibhUSaNa che. jema rAma pitA upara bhaktine dhAraNa karatA hatA tema kalAnidhi teM potAnA pitA upara sadA uttama bhaktine dhAraNa kare che. 300. maNi AdithI nirmANa thayela traNa gaDhavALA samavasaraNamAM birAjamAna zrI vIra jinezvara dharmadezanA Ape che. jema bahero manuSya na sAMbhaLe tema tuM be kAnathI kayAreya tenuM vacana sAMbhaLIza nahi. 301. he putra ! jo tuM tenA vacanane sAMbhaLaze to thALIne paNa nahi meLave ? arthAt eka TaMka bhojana paNa nahi meLave. jema pRthvI upara loka vidyAthI ThagAya che tema tenI pAse evI koIka lokottara kalA che jenAthI loka ThagAya che. 302. je ekavAra paNa tenuM vacana sAMbhaLe che tenuM mAthuM ane moDhuM muMDAI jAya che. dAmaNa nAkhelA gadheDAnI jema brahmacarya pADavuM paDe che. rogInI jema upavAsa karavA paDe che. tenuM milana thaye chate potAnA dhanano nAza 1. nakSatra-baLa-vallabha : na-kSatram -Iti nakSatram je kSatriyo nahIM te arthAt je nyAyI na hoya te anyAyI - anItinuM baLa jene priya che evo te lohakhura. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 karI de che. A satata bhikSAcaronI sAthe bhojana kare che. ahIM vadhAre kahevAthI saryuM te dehathI, varNathI, ane saMpattithI bhraSTa thAya che. 4. potAnA kAryamAM dakSa, potAno paTTa vibhUSaNa, buddhino bhaMDAra, evo tuM patra hote chate jema ghaNAM dhanavAnane manuSyathI ciMtA hotI nathI tema mane pAchaLanI bIjI koI ciMtA nathI. da. putre tenA vacanano svIkAra karyo potAnI buddhi mujabanI samAdhine pAmIne maryo ane potAnA pApa karmonA kAraNe narakamAM gayo. zuM karma paNa kyAreya corathI bhaya pAme? 7. pitAnA dehanI mahAvistArathI maraNottara kriyA karIne cora zokathI mukta thayo. ghuvaDa paNa sUryodaya thAya eTale duHkhI thAya che. 8. kALa gaye chate zokane bhUlIne rohiNIno putra nagarane lUMTavA nIkaLe che. lUMTArAomAM ziromaNi rauhiNeye pitAnI jema lUMTavAnuM cAlu karyuM. kharekhara ! zoka pAMca divasa rahe che. 9. vividha prakAranA nagara ane gAmathI yukta pRthvItala upara vihAra karatA, bhavika jIvone pratibodha karatA zrImad mahAvIra paramAtmA te vakhate nagaramAM samovasaryA. 10. vaimAnika vagere devoe eka muhUrta mAtra kALamAM samovasaraNanI racanA karI. devo vaDe niraMtara saMcAra karAtA suvarNakamaLomAM baMne paga mUkatA pUrvanA dvArathI pravezIne tIrthane namaskAra karI siMhAsana upara besIne vIra jinezvare eka yojana gAminI vANIthI manuSya ane devanI parSadAmAM dharmano upadeza Apyo. 12. jema bhavya jIva vIrSollAsathI ghaNI mohanIya karmanI sthitine khapAvIne graMthideza upara Ave tema tyAre corI karavAnI IcchAvALo cora nagaranI atyaMta najIkanI bhUmimAM Avyo. 13. pitA vaDe bharamAyelA teNe vicAryuM jo huM A mArgathI jaIza to mAre emanI vANI sAMbhaLavI paDaze. A sivAya javA mATe bIjo mArga nathI. are re! jema mAchalo gADha jALamAM phasAya tema huM kaSTamAM phasAyo chuM. 14. jo huM nagaramAM nahIM jAu to daridranI jema nakkIthI mArA kAryo sIdAse tethI kAnamAM AMgaDI nAkhIne bahero banI jAu. zuM prasaMge gAMDA na thavAya? 15. jema ghInA ghaDAne barAbara DhAMkavAmAM Ave tema be kAnamAM AMgaDI bharAvIne pAchaLa jANe dhADa AvatI hoya tema kSaNathI utAvaLo nagaramAM cAlyo. 16. - roje roja A rItathI mArgamAM jatA-AvatA tenA keTalAka divaso kaSTamAM pasAra thayA. viparIta buddhivALAnI AvA prakAranI ceSTAne dhikkAra thAo. 17. are ! tuM mohanI uMghamAM kema sUto che? jAga jAga ema pratibodha karavA mATe jANe zikhAmaNa na Apato hoya tema eka vakhata pUrvanI jema vegathI tenA pagamAM kAMTo bhoMkAyo. 18. kAMTAnI gADha vedanAthI pIDAyela te AgaLa eka paNa DagaluM bharavA samartha na thayo. je bhAvimAM madhura phaLanI prApti thavAnI che te vedanA paNa kharekhara prazaMsanIya che. kAMTAne kheMcavAnI IcchAthI teNe kSaNathI be kAnamAMthI AMgaDIo bahAra kADhI tyAre be sugatinA be daravAjA baMdha karAyelA hatA te teNe nakkIthI ughADyA. 20. devonI mALA karamAtI nathI. teonI be AMkho maTaku mAratI nathI. teonA paga bhUmine sparza karatA nathI. raja-mala-parasevAthI rahita zarIravALA devo haMmezA AnaMdI hoya che. AvuM bhagavAnanuM vacanarUpI amRta pagamAMthI kAMTo kADhatI vakhate kSaNathI tenA kAnamAM reDAyuM. zuM jANe zarIranI rakSA karavA samartha maMtrAkSaro tenA kAnamAM jaladIthI na paDyA hoya! rara. are ! mane dhikkAra thAo kemake mArA vaDe ghaNuM saMbhaLAI gayuM. athavA ANe corI saMbaMdhI kAMI kahyuM nathI. kAnamAM pravezI gayela tattva pAchuM nIkaLI na jAya evI zaMkAthI teNe be kAna jaladIthI DhAMkI dIdhA. 23. pavananA vegathI te AgaLa gayo. jema tIDanuM ToLuM khetaramAM anAja caNI jAya tema pUrvanI jema corImAM pravRtta thayela coranA saradAre nagarane gADha rIte upadrava karyo. 24. nagarane satata lUMTe chate sArA mANaso bhegAM thaI magadharAjanI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 94 pAse gayA ane namIne harSathI beThA. kemake rAjAne prajAno pitA kahyo che. 25. rAjAne jaNAvyuM : tamArI kRpAthI amAre koI vAtanI khAmI nathI. dukAno ane gharo kariyANAthI bharelA che. divaso susamRddhinA bhAjana che arthAt divaso sukhapUrvaka pasAra thAya che. paraMtu he prabhu ! dararoja rAtrie coro dhana corI jAya che. e kahevata sAcI che ke vAve koka ane laNe koka. 27. je rAjA yuddha bhUmimAM tIkSNa dhAradAra vividha prakAranA zastrothI paNa pIDA na pAmyo te teonA vacanathI tatkSaNa cittanI aMdara ghaNo pIDAyo. 28. lAlacoLa AMkha kADhI. lalATe bhrakuTi caDAvIne hoThane kacakacAvatA teNe gussAthI daMDapAzikane kahyuM : tArI ghora upekSA kalyANakArI nahIM thAya. 29. zuM ahIM tAruM bhAgya phuTayuM che ? konA lavAdamAM huM tAro jAmIna thAuM athavA zuM tuM corano bhAgIdAra thayo che ? zuM tuM mArA bahenano chokaro che ? athavA zuM tuM mAro jamAI che ? A artha vagaranuM che je tuM daMDapAzikanA bAnAthI mAro pagAra khAya che. jema rAjAnA mANaso putra vinAnA gharanI milakata laI jAya tema tArI upekSAthI coro nagarane lUMTe che. 31. are ! zuM tuM amane sattvahIna mAne che jethI teM amAro bhaya choDI dIdho che. ame gusse thayelA pApI tAro nigraha karIzuM. zuM ukALeluM pANI zarIrane dajhADatuM nathI ? 32 namIne daMDapAzike kahyuM H rohiNeya nAmano corano saradAra che je najare paDyA pachI paNa jema pRthvI parano Indra kesarI siMha na pakaDI zakAya tema pakaDI zakAto nathI. 33. kemake vijaLInA camakArAnI jhaDape UDIne zAla, ghara ane dukAnane ThekIne bhAge che jema bapora pachI potAnI chAya! pakaDI zakAtI nathI tema A pakaDI zakAto nathI. 34. kRpA karIne svAmI potAnuM ArakSakapaNuM hamaNAM ja grahaNa kare, nakkIthI mAre ArakSakapaNAnuM koI kAma nathI. jenAthI je kArya thaI zake tene te kArya soMpavuM joIe. 35. bhrakruTI caDAvIne rAjAe abhayane sUcanA karI. abhaye daMDapAzikane kahyuM : hAthI ghoDA vagere sainyane nagaranI bahAra goThava ane kheda na kara. 36. jyAre cora nagaranI aMdara praveze tyAre jema dIpaDo lobhanA vazathI pAMjarAmAM AvI gayA pachI pAMjaruM baMdha karI devAya tema upayoga rAkhIne nagarane gherI leje. 37. jema samudranA mojAnA vegathI ucchADAyela mAchalo kSaNathI samudranA kAMThe paDe tema nagaranI aMdara trAsa pamADAyela cora jaladIthI nagaranI bahAra kUdaze. 38. pachI tuM jALamAM paDelA haraNanI jema corane jaladIthI pakaDI leje. bhale tema karIza. ema kahIne corane pakaDavA mATe saMpUrNa taiyArI karI. 39. zreNika rAjAe zeThiyAone kahyuM : tame ghare jAo nirAkula thaIne raho. ciMtA na karavI ema gauravapUrvaka nagarajanone AzvAsana ApyuM. kharekhara nItizAlI rAjAo nItipAlanamAM ekatAna hoya che. 40, na te divase cora paragAma gayela hato tethI ajANatA rAtrie AvIne nagaramAM pravezyo. kharekhara bhramathI paNa kUvAmAM paDavAnuM thAya. 41. sarva sAmagrInA sadbhAvamAM daMDapAzike te vakhate ja corane pakaDIne bAMdhIne rAjA samakSa hAjara karyo. buddhipUrvakano parAkrama zuM kAryanI siddhi na kare ? 42. rAjAe kahyuM : ziSTanuM pAlana ane duSTane zikSA karavI amAro dharma che. pakaDAyela corano jaladIthI nigraha karo. kema ke vyAdhi eka kSaNa paNa upekSA karAto nathI. 43. namIne abhaye kahyuM : he tAta ! A cora muddAmAla sAthe pakaDAyo nathI tethI tapAsa karyA vinA nigraha na karavo joIe. kharekhara pRthvI upara eka viveka zobhe che. 44. rAjAe Ane puchyuM H tuM kayAM vase che ? ahIM kayA prayojanathI Avyo che ? ahIM zA mATe vasyo che ? tuM AjIvikA kevI rIte calAve che ? zuM tuM rauhiNeya che ? 45. potAnuM nAma sAMbhaLI cikata thayela teNe kahyuM : mAruM nAma durgacaMDa che. huM kAyama zAlipUrvaka gAmamAM vasuM chuM ane khetIthI AjIvikA calAvuM chuM. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 95 46. koI kAryathI nagaramAM Avyo hato ane thAkI gayela huM devakUlamAM sUto hato. svayaM sadAcArI hovA chatAM paNa nirdhana evA mane koNa potAnA gharamAM Azaro Ape ? 47. he rAjan ! rAtrino keTaloka bhAga pUro thayA pachI uThIne huM potAnA ghara tarapha javA pravRtta thayo kemake buddhi bhavitavyatAne anusare che. 48. daMDapAzika mane pakaDavA doDayo tyAre huM potAnA bhaMgane ane zraddhAne avagaNIne jaladIthI killAne ullaMghavA kUdako mAryo. jema vihvaLa kUvAmAM paDato taNakhalAne pakaDe tema koIpaNa jAtanI IjA nahIM pAmato huM nagaranI bahAra paDyo ane mAchalAnI jema ArakSako vaDe pakaDAyo. pApanA udayavALo je je vyavasAya kare te te niSphaLa thAya. 50. he dayAnidhi doSa vinAno huM coranI jema ati nirdayapaNe bAMdhIne tamArI pAse kevI rIte lavAyo ? athavA to ahIM mArA karmano ja aparAdha che. 51. Ane choDI devo ke nigraha karavo teno nirNaya karavA tene kArAgRhamAM nAkhIne teNe kahela gAmamAM tapAsa karavA rAjAe potAnA mANasane mokalyo. 52. gAmanA lokone potAnA vizvAsu banAvIne rohiNIyAe potAnI surakSAnI badhI taiyArI karI rAkhI hatI. keTalAka duSTa cittavALA potAnA sukha mATe pANI pahelA pALa bAMdhe che. 53. rAjAnA mANase gAmalokone pUchyuM tyAre gAmaloke kahyuM ke nakkIthI durgacaMDa ahIMno rahevAsI che paNa Aje kayAMka gayo che. ghare beThelAne kayAMya peTapUratI thatI nathI arthAt na kamAya to peTa kevI rIte bharAya ? 54. gAmalokoe je kahyuM hatuM te mANase yathAsthitapaNe rAjAnI AgaLa nivedana karyuM. pachI abhayakumAre vicAryuM : aho ! coranI paNa sugUDha maMtratA kevI che ! 55. pachI abhayakumAre AkAzane aDato, sAtamALavALo, vividha prakAranA maNiothI yukta, suvarNanI bhIMtavALo, upara manohara caMdaravA chavAyela, kiraNothI AkAzanA udarane pUrI deto. surAMganA samAna vilAsinIo ane sArA kaMThavALA gAMdharvo jemA rAkhavAmAM AvyA evo mahela taiyAra karAvyo rAjAoe ciMtaveluM kArya zuM siddha thatuM nathI ? tenA vRttAMtane jANavA dArU pIvaDAvIne, bebhAna karIne, uttama vastro paherAvIne, kSaNathI tene zayyAmAM suvaDAvyo. 58. krodhI, vyasanI, rogI, priyAno rAgI, dArUpInAra, maraNa pathArIe paDelanA cittamAM raheluM rahasya jaladIthI ja pragaTa thAya che. 59. kSaNa pachI dArUno nazo utaryo tyAre uThIne core tyAM sarva vastunuM nirIkSaNa karyu. jema araNyavAsI nagaranI zobhA joIne vismaya pAme tema vismita thayo. 60. zuM A IndrajALa che ? zuM A matino bhrama vibhrama che ? zuM A bIjuM koI alaukika svapna che ? jeTalAmAM teNe A pramANe vicAryuM teTalAmAM manuSyanA samUhe kahyuM : he prabhu ! sUrya ane caMdra sudhI jIvo, AnaMda pAmo. tame ahIM mahAvimAnamAM uttama deva thayA cho. A ame tamAro sevako chIe. jeTalAmAM ame tamane svAmIrUpe IcchatA hatA teTalAmAM tame ahIM utpanna thayA cho. 62. he nAtha ! manuSya bhavamAM durlabha evI A surAMganAo tamane svayaM prApta thaI che tethI jema tArAonI sAthe caMdra AdarathI sukha bhogave tema tame AonI sAthe * sukha bhogavo. 63. ema ghaNI khuzAmata karIne ekAeka gelane' choDIne tenI AgaLa badhAe sAthe saMgIta karyu. kharekhara tamAruM A pramANe thaze ema sUcavyuM. 64. eTalAmAM suvarNadaMDadhArI puruSanI sAthe tyAM AvIne ane baMne bhrakuTIo caDAvIne koIke gussAthI kahyuM : are ! A tamoe zuM mAMDyuM che ? 65. gAMdharva vagere saMgItakAroe jaNAvyuM : he pratihAra ! lokAlokamAM jenuM pracura phaLa prApta thAya che evuM vijJAnanuM sarvasva ame potAnA svAmI AgaLa IcchA 1. gela : AnaMda-pramodabharyo vartAva Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 96 mujaba batAvavA mATe tatpara thayA chIe. 66. pratihAre kahyuM tame tamAruM kauzala batAvo tenI nA nathI paNa tame pahelA AnI pAse devasthiti karAvo. manuSyo rItinuM ullaMghana karatA nathI temAM paNa devo vizeSathI rItinuM ullaMghana karatA nathI. 67. devonI kevA prakAranI rIti hoya ema puchAye chate ANe AkSepa sahita teone A pramANe kahyuM: tame nakkIthI manuSyo hovA joIe kAraNa ke tame mULa kRtyane karavAnuM bhUlI gayA. 68. jema vivAha prasaMge sasarAne ghare praveza karatA varane zlokAdi uttama kAvyo pUchavAmAM Ave che tema devalokamAM utpanna thatA devane prathama karAyelA duSkatone pachI sukRtone pUchavAmAM Ave che. 69. teoe kahyuM H tamoe A yAda karAvyuM te sAruM karyuM. kAraNa ke amane amArA svAmInI prApti thaI tenA harSanA atirekathI amAruM je kartavya hatuM te bhUlI gayA. athavA harSanA AvezamAM koNa saMcalita nathI thatuM? 70. are ! sunIti catura pratihAra! tuM ja A devasthiti pUcha ema teoe kahyuM tyAre teNe puchyuM: he prabhu! potAnA pUrvabhavamAM AcarelA puNya ane pApanuM svayaM prakAzana karo. 71. rohiNIyA core vicAryuM : huM devalokamAM utpanna thayo chuM te zuM satya che? athavA to zuM A abhayanuM paDyuMtra che? athavA tevA prakAranI sthitimAM koNa saMdehana pAme? 72. mAre ahIM Ano nirNaya kevI rIte karavo? are re ! prabhunuM vacana saMbhaLAI gayuM hatuM. 73. jo bhagavAnanA vacananI sAthe AnA vacanano meLa paDaze to huM sAco javAba ApIza nahIMtara koIka bIjo uttara ApIza. kahevata che ke ADe lAkaDe ADo vera (vedha). 74. eTalAmAM rauhiNIyAe sArI rIte pharI nirIkSaNa karyuM teTalAmAM devanA netranA animeSa vagere lakSaNo prabhue batAvyA hatA te ahIMyA na dekhAyA. tethI huM devalokamAM utpanna nathI thayo. tAMbAnA rUpamAM rahela savarNa zaM sonAnI parIkSAmAM pAsa thAya ? 75. zuM A badhuM kapaTa nahIM racAyuM hoya? ema rauhiNIyo vicArato hato tyAre pratihAre tene jaNAvyuM : he svAminuM! tamAruM cAritra sAMbhaLavA deva-devIo utsuka thayA che. 76. core kahyuM jo ke moTAone potAnI prazaMsA karavI ucita nathI to paNa bhaktithI anurakta thayela potAnA deva-ane apsarA parivAranI AgaLa sarvanuM paNa kathana karAya che. 77. meM (pUrvabhavamAM) suMdara derAsaro baMdhAvyA hatA. vividha prakAranI pratimAonI pratiSThAo karAvI hatI. tathA pUjAo racAvI hatI. anekavAra sametazikhara, zatruMjayaraivatagiri vagerenI tIrthayAtrAo karI hatI. 79. atulya zrI saMghanuM vAtsalya karyuM hatuM. pAMgaLA ane aMdhAne satata dAna karyu hatuM. haMmezA AdarapUrvaka derAsaronA jIrNoddhAra karAvyA hatA. tathA kalaMkarUpI kAdava vinAnA zIlanuM pAlana karyu hatuM. cothabhakta, chaThTha vagere sudustapa tapone tapyA hatA. niraMtara bAreya prakArathI bhAvanAo bhAvI che. meM haMmezA AvA prakAranA sukRtyo AcaryA che. have jo khoTuM ja kahevAnuM che to bAkI zuM rAkhavuM? 80. daMDapAkSike kahyuM H he vibho! have potAnA pUrvabhavonA dugaritronuM varNana karo. zubhagrahonuM varNana karIne jyotiSIo zuM azubhagrahonuM varNana nathI karatA? 81. lohakhuranA putre tene pharI kahyuM haMmezA susAdhunA saMsargathI kyAreya duzcaritranuM AcaraNa karyuM nathI. tenAthI bIjuM je kaMI saMbhaLAyeluM che te anya saMbaMdhI che. (mAruM nathI.) 82. he daMDapAzika ! kyAreka gurunI kRpAthI koIka sukRtamAM meM tevI mati karI che jethI pApa dUrathI ja bhAgI gayuM. zuM sUryanA udayamAM aMdhakAra rahe kharo? 83. pharI paNa daMDapAlike kahyuM: saMsAramAM haMmezA eka sarakho bhAva raheto nathI. munione paNa aMtarmuhUrta pachI pramattatA AvI jAya che. 84. to paNa parastrIgamana corI vagere pApo tArA vaDe kyAMka kyAreka karAyA haze. roje roja ati uttama khIranuM bhojana karavA chatAM zuM aruci na thAya? arthAt thAya. 85. core kahyuM : he pratihAra ziromaNi! svapnamAM Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 paNa corI, parastrIgamana ke bIjuM koI pApa meM kyAreya karyuM nathI nahIMtara uttama sAdhu sevA kevI rIte karI zakata. 86. ane tuM ja kahe jo meM tyAre AvA pApo karyA hota to AvA prakAranA devalokanA aizvaryane kevI rIte meLavata? zuM javanA bIjamAMthI zAlinI niSpatti thAya? 87. tyArapachI teoe AvIne abhayakumArane coranuM svarUpa jaNAvyuM. jema ke- he prabhu! te dhUrtono paNa dhUrta che jeNe lIlAthI tevA upAyothI amane ThagyA che. 88. A bAju camatkAra pAmela core lAMbA samaya sudhI potAnA cittamAM ciMtA karI ke jo te vakhate jIvanadorI samAna jinezvaranuM vacana mArA kAnamAM paDyuM na hota to naraka samAna aneka prakAranA seMkaDo yAtanAothI bharelA ghaNAM duHkho bhogavIne huM yamanA darabAramAM pahoMcyo hota. lAMbA samaya pachI paNa amArA jevA coronuM avasAna AvA prakAre thAya che. 90. tIrthaMkara paramAtmAnA vacanarUpI amRtane choDIne meM coranA vacanarUpI mahAviSanuM pAna karyu. atyaMta sugaMdhI kerIne choDIne UMTa zuM kaDavo lImaDo nathI khAto? 91. hA! pitAe jinezvaranA vAkyarUpI amRtanA pUranA pAnathI mane vaMcita rAkhyo ane AvI avasthAne pAmyo. chUTI jAu to prabhuno ziSya thAuM kharekhara jeoe bALapaNathI paNa prabhunuM zaraNa svIkArya che te ja dhanya puruSo puNyanuM bhAjana che. 93. A bAju abhaye vicAryuM ke ghaNAM upAyothI cora cora rUpe siddha karI zakAyo nathI tethI vIra jinezvarane pUchuM. hAthamAM kaMkaNa hoya to darpaNanuM zuM prayojana che? 94. abhaye varaprabhunI pAse pahoMcIne praNAma karI aMjali joDIne pUchyuM : zaMkAnA samUharUpI aMdhakArane chedavA sUrya samAna he svAmin ! A cora che ke nahIM? 95. kevaLajJAnarUpI jyotithI sarva vastu stomane prakAzita karanAra vIra jinezvare tene kahyuM H pUrve te cora hato hamaNAM mAro ziSya che. A jagatamAM cora ke dAnInI kayAMya khANa nathI. 96. nAthane praNAma karIne ghare AvIne abhaye jaladIthI rAjA pAse rohiNeyane kArAgRhamAMthI choDAvyo. athavA saMsArarUpI jelamAMthI paNa te choDAvAya che. 97. rauhiNeya paNa jinezvaranI pAse jaIne namIne vinayathI A pramANe kahyuM : he prabhu! eka yojana pramANa vistAramAM prasaratI tamArI vANI jagatamAM jaya pAmo. 98. naMdAputranI buddhirUpI durdhara kuTapAlako vaDe samartha rAjAo paNa baMdhAyA che tenA kuTapAzamAM A haraNa paNa paDyo. jo tamArI vANIrUpI kAtara na maLI hota to te pAzone kevI rIte chedI zakata? 99. he prabhu ! huM tamArI vANInI zraddhA karato na hato chatAM paNa jema tamArI vANInuM pAna karIne maraNamAMthI chuTyo tema have pachI janma jarA vagere saMkula samAna bhavamAMthI mukAuM tema karo. 400. tenA upara karuNA varasAvatA prabhue tene samyakatvamUla yatidharmano Adeza (upadeza) karyo. kiraNonA samUhathI vizvane udyota karato sUrya zuM cAMDAlanA gharane choDI de? arthAtu na choDI de. 401. he prabhu! jo huM viratine yogya houM to mane jaladIthI virati Apo. ema vinaMti karatA rauhiNeyane bhagavAne kahyuM che bhadra ! tuM nakkIthI dIkSA levAne yogya che. 2. huM tamArI pAse vrata laIza paNa te pUrve rAjAnI AgaLa mAre kaMIka nivedana karavuM che. ema bolatA rohiNeyane rAjAe kahyuM H he pUjyatAnA bhaMDAra ! zaMkA mUkIne jaNAva. teNe kahyuM : he pRthvIzvara ! tamArA vaDe je cora saMbhaLAyo che te rauhiNeya huM ja chuM bIjo koI nathI. jema kAmadeva cAritra ratnane lUMTe che tema meM tamAruM AkhuM nagara luMTayuM che, he rAjanuM! jema gAraDika mahAgAruDa vidyAthI nAgane vaza kare tema vipattine daLI nAkhanArI paramAtmAnI vANI sAMbhaLIne meM abhayakumAranI buddhine jItI lIdhI. 5. tethI he rAjanuM! potAnA koI vicakSaNa puruSane mokalo to huM tene corIno mAla Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 98 suprata karuM. pachI huM jinezvaranI pAse vrata grahaNa karIza. mArA jevA coronI bIjI koI rIte zuddhi thatI nathI. 6. rAjAe AdarathI tenI prazaMsA karI. tuM ja dhanya cho. tuM ja kRtapuNyomAM uttama cho jene ekavAranA saMkaTamAM paNa kausuMbha vastranI jema kSaNathI virAgitA thaI. 7. Adeza karAyela naMdAnA putranI sAthe cora potAnA ghare cAlyo. tenI pAchaLa janatA paNa cAlI kemake Dhola nahIM vAgavA chatAM loka kautukathI nRtya kare che. 8. teNe khAI, parvata, sarovaranA kAMThe, jhADI, guphA, jaMgala vagere sthAnomAM je dhana dATayuM hatuM tene kADhIne thApaNanI jema abhayakumArane suprata karyu. 9. sunItinA bhaMDAra naMdAnA putre paNa jenI je vastu hatI tene te vastu suprata karI. pote temAMthI jarApaNa na lIdhI. zuM pRthvI upara bIjI koI rIte nyAyaghaMTA vAge kharI ? 10. rauhiNeye potAnA bhAIo AgaLa yathAsthita abhiprAyane jaNAvIne bodha pamADyo. bhagavAnanI kRpAthI rauhiNeyane koIka kRpA utpanna thaI. 11. atyaMta harSathI zreNika rAjAe svayaM teno zreSTha dIkSA mahotsava karyo je lIMboDInA svabhAvane choDIne kerInA svabhAvane pAmyo hoya te zA mATe na pujAya ? 12. jagatanA eka mAtra svAmI zrI vardhamAna jinezvare lohakhuranA putrane dIkSA ApI. cora hovA chatAM paNa bhavitavyatAnA vazathI Ane kevI kalyANamALAnI prApti thaI ? 13. zarIra upara spRhA vinAnA rauhiNeya mahAmuni cotha bhaktathI mAMDIne cha mAsa sudhInA dustapa tapone vairAgyathI tapyA. dhArmika mokSa mATe zuM zuM nathI karato ? 14. jIvone atyaMta abhaya dAna ApIne, dravya ane bhAvathI zarIranI saMlekhanA karIne tIrthaMkaranI AjJAthI parvatanA zikhare nirmaLa pAdapogamana anazana karIne, tIrthaMkarone, siddhone, AcAryone, upAdhyAyone, sumunigaNane yAda karatA rauhiNeya muni svargamAM gayA. 415. zrI jinapatisUri paTTalakSmI bhUSaNa zrI jinezvara ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya vaDe viracita zrIabhayakumAra maharSicaritra abhayAMkamAM cellaNAne yogya eka staMbha mahelanuM nirmANa, AmraphaLanuM coravuM, zreNikanuM vidyAgrahaNa, durgaMdhAnI kathA, rauhiNeya coranuM pakaDAvuM, tenI dIkSAnuM varNana nAmano cotho sarga samApta thayo. pAMcamo sarga ane A bAju samudranI madhyamAM Avelo ane jemAM madhyastha jana vasatA hatA ane jANe lakSmIne krIDA karavAnuM sthAna na hoya evo Ardaka nAmano deza che. 1. jema sugaMdhi padArthonI dukAnavALo pALo (zerI) sugaMdhathI maghamaghe tema elAyacI, laviMga, kakkola, jAyaphaLa vagere sugaMdhi vRkSothI maghamaghI rahela udyAno jemAM AvelA che. 2. jAtivaMta motInI jema te dezanI bhUmio, haMmezA pANIvALI hatI. jema gheTAnA zarIra upara unanA vALa ugelA hoya tema tenI bhUmi lIlI hariyALIthI bharapUra hatI. 3. jema chIpalInA peTALamAM motIonA samUho paDelA hoya tema sarva RtumAM thanArA moTA dhAnyanA DhagalAo tenI bhUmi upara satata paDelA hatA. 4. sarva prakAranI lakSmIthI AzcaryakArI kAryomAM agresara evo Ardraka nAmano deza che. temAM Adrarka nAmanuM vikhyAta nagara che. 5. te nagaramAM vaNikonI bajAro aneka prakAranA hAthIdAMta, pravAla, motI, mANikyanI dukAnothI bharelI hatI. jANe sAkSAt tenI khANo na hoya tema zobhatI hatI. 6. kamaLothI yukta, gaMbhIra, jaLa bharelI vAvaDIo zobhI jANe pAtALa bhavanoe tene jovA mATe AMkho pahoLI na karI hoya ! 7. te nagaramAM IMdhaNono (baLataNano) cheda hato. phUlonuM ja baMdhana Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 99 hatuM. mUTakomAM ja phUTana hatuM, vastronuM ja nipIDana" hatuM. 8. te dezanA arthajananA mananA abhISTone pUjavA mATe kalpavRkSa samAna AAka nAmano rAjA hato. 9. jayazrI rUpI zreSTha strInA cAhaka A rAjAnI asmalita prasaravALI talavAre cAre bAjuthI satata dUtapaNAne karyuM. 10. Azcarya to e hatuM ke rAjAmAMthI kIrtirUpI nadI thaI je pRthvImAM vyApIne rAjAonA mastaka upara ArUDha thaI. 12. jema kAmadevane rati nAmanI strI hatI tema lAvaNya ane rUpAdithI sarva lokane vimoha pamADanArI AdrakA nAmanI tenI rANI hatI. 13. karuNAne abherAIe caDAvIne zAzvata kALathI kUlaTAo vaDe kadarzita karAyela zIla potAnA rakSaNa mATe te kSatriyANIne (AdrakAne) zaraNe gayuM. arthAt AdrakA uttama zIlavaMtI hatI. 14. vArAMganA strIo vaDe haraNa karAyo che sArabhuta vaibhava jeno evI zIlavatI strI AdrakA pAse pokAra karavA gaI. ema huM saMbhAvanA karuM chuM. 15. jema sudazIvALuM vastra paheranAranA guptabhAgonuM rakSaNa kare che tema nirmaLa guNothI pUrNa bIjAnI chAnI vAtane gupta rAkhanAra Adraka nAmano tene putra thayo. 16. bahujanane AnaMdadAyI, sarva maMgalothI yukta zarIravALo, aMkuThita zaktivaMta kumAra hovA chatAM prauDha buddhine dharato hato. 17. kubera ane IndranI jema Adraka ane zreNika rAjAne paraspara maitrI hatI. 19. ekavAra zreNike bheTayA sAthe maMtrIne Adraka rAjA pAse mokalyo. kharekhara! sneha zarIradhArIone hoya che. 20. sabhAmAM beThela rAjAne bahumAnathI praNAma karIne maMtrIe saMcaLa-niMbapatra-kaMbala vagere bheTamAM ApyA. 21. zUravIra hovA chatAM tenI vANI koIne pIDAkArI na thaI. tenuM zarIra durdarza na hatuM. tenAmAM sUrya jevI saMtApatA na hatI. 18. bheTazuM joIne Adraka rAjA atyaMta AnaMdita thayo. je vastu je dezamAM na thatI hoya te vastunuM te dezamAM nakkIthI atyaMta mUlya hoya che. 22. rAjAe pUchyuM: parivAra sahita mArAbhAI zreNika rAjAne kuzala varte che ne? 23. maMtrIe kahyuM haMmezA kamaLane vikasAvanAra pratApanA eka nidhAna, cakravAkane AnaMda ApanAra, aMdhakArano nAza karavAmAM dakSa sUryanI jema ghaNA bhAgyazALI mArA prabhunuM sarvatra kalyANa varte che. 25. AdrakumAre pUchyuM he tAta! A zreNika rAjA koNa che? divasanI sAthe sUryanI jema tamAre tenI sAthe prIti kema che? 26. rAjAe kahyuM : he vatsa! zreNika magadha dezano rAjA che. tenA pUrvajonI sAthe mArA pUrvajonI sadA maitrI hatI. 27. te sAMbhaLatA jema caitramAsanA AraMbhamAM AmravRkSa maMjarIothI bharAI jAya tema AdrakumAra romAMcathI bharAyo ane harSanA utkarSathI A pramANe puchyuM: he maMtrinuM ! jema caMdrano putra budha che tema zreNika rAjAne samasta guNavALo koI putra che? ra9. jema satyanI sAthe zauca ane nyAyanI sAthe gauravane zAzvata maitrI che tema huM tenI sAthe zAzvata maitrI karavA IcchuM chuM. 30. sacive kahyuM he svAmin ! pAMcazo maMtrIono svAmI, autpattikI vagere buddhiono dhAma, karuNArUpI amRtano sAgara, paropakAritAno Icchuka, kaLAvAna, dharmajJa, parAkramI, vAcakonA Icchitane pUravAmAM kalpavRkSa samAna, guNadoSanA vibhAgane jANanAra, kRtajJa, lokapriya evo abhayakumAra nAmano zreNika rAjAno putra che. 33. te be AMkhothI tene joyo nathI to zuM kAnathI tene sAMbhaLyo nathI? zuM koI kyAMya sUryane na jANe! 34. AkAzamAM tArAnI jema saMpUrNa traNa jagatamAM evA guNo nathI ke tenAmAM na vasyA hoya! 35. rAjAe kahyuM : he vatsa! tuM zreNika putra sAthe maitrI karavA Icche 1. mUTakaH anAjano DaMDo (kaNasaluM) jene lAkaDIthI dhokAvIne dANA chuTA paDAya che. 2. nipIDanaH nicovavuM, vastrone ja nicovavAmAM AvatA hatA. 3. vANI: sUryanA pakSamAM kiraNo. 4. rAjAnA pakSamAM aizvaryane ullAsita karanAra, baLanA eka nidhAna, rAjyane AnaMda ApanAra ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karanAra, Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 100 che te yogya ja che. koNa kuLanI paraMparAnuM pAlana na kare ? 36. pitAnI preraNA pAmelo te bamaNo utsAhita thayo. eka to svayaM utkaMThita hato ane more Tahuko karyo. 37. kumAre saMbhramathI maMtrInA kAnamAM kahyuM : he sacivezvara ! tAre mane puchayA vinA potAnA dezamAM na javuM. 38. zreNikanA sacive kumAranA vacanane svIkAryuM. jo kArya suMdara hoya to koNa tenuM samarthana na kare ? 39. rAjAe sacivanuM bahumAna karyuM. pratihArIe AvAsamAM utAro Apyo. kemake samartha svAmInA sevako gauravane pAme che. 40. bIjA divase rAjAe motI vagere bheTaNAM ApIne potAnA saciva sAthe (mANasa pAse) teno voLAvo karyo. arthAt rajA ApI. 41. ArdrakumAre paNa zreNika rAjAnA maMtrIne kahyuM : are ! tame mAro A saMdezo abhayakumArane jaNAvazo. 42. jema ke- he dhIdhana ! jema dazaratha rAjA IndranI mitratA ane bhAtRbhAvane cAhe che tema dUra vasato ArdrakumAra tArI mitratA ane bhAtRbhAvane vAMche che. 43. ema saMdezo pAThavIne motI vagere bheTaNAM ApIne tene visarjana karyo. huM mAnuM chuM ke teNe bhAvi guru abhayakumAranI pUjA mATe karyuM. 44. baMne sacivo' rAjagRhamAM jaIne Ardraka rAjAe Apela sarva vastuo zreNika rAjAne arpaNa karI. 45. maMtrIe ArdrakumAre Apela sarva bheTa abhayakumArane ApIne teno saMdezo jaNAvyo. 46. jinazAsanamAM nipuNa abhayakumAre vicAryuM : kharekhara ArdrakumAre pUrva janmamAM saMyamanuM pAlana karyu haze. 47. jema zrAmaNyanI virAdhanA karIne mAsakSapaka caMDakauzika jyotiSa devalokamAM utpanna thayo tema ArdrakumAra anArya dezamAM utpanna thayo che. 48. kharekhara bhAgyanuM bhAjana ArdrakumAra Asanta siddhika che kemake abhavya ke dUrabhavya mArI mitratAne Icche nahIM. 49. samAna zIla, samAna dharmI, samAna ceSTA tathA samAna vayamAM mitratA nakkIthI ghaTe che. 50. ghaNuM karIne haMmezA samAnadharmI jIvomAM moTI prIti thAya che. kahyuM che ke ardhAnI sAthe ardha ane pA nI sAthe pA nakkIthI maLI jAya che. 51. tethI koIpaNa upAyathI huM ArdrakumArane pratibodhuM jethI te potAnA AtmAne ISTa dharmamAM pravartAve. para. bheTaNAnA bAnAthI huM jinezvaranI pratimAne mokaluM jethI tene joIne jAtismaraNa jJAna pAme. 53. ciMtAmaNinI jema sAkSAt apratima yugAdidevanI jAtyaratnanI pratimA bharAvIne ghaMTikA, dhUpadAnI vagerenA dAbaDAnI sAthe peTImAM mukAvyA. 55. bhavarUpI samudrane taravA mATe nAvaDI samAna peTInA DhAMkaNAMne tALuM lagAvIne potAnI mudrAthI aMkita karI. 56. abhayanA mativaibhave IndronA guru brahmanA cittamAM nizcayathI Azcaryane utpanna karyuM kAraNa ke te abhavya ke dUrabhavyano jIva nathI evo nizcaya karIne svayaM ArdrakumAranA pratibodhane mATe Avo upAya karyo. 58. rAjAe ghaNAM bheTaNAMonI sAthe Ardraka rAjAnA mANasane visarjana karyo kAraNa ke sajjanonI ceSTAo prItimAM vRddhi karAvanArI hoya che. 59. abhayakumAre paNa tenA hAthamAM peTI ApIne vividha prakAre tene satkArIne A pramANe saMdezo kahevaDAvyo. 60. tuM A peTI ArdrakumArane hAthohAtha Apaje ane mArAbhAI evA tene A pramANe saMdezo Apaje. 61. tAre ekalAe peTIne AdarapUrvaka ughADavI. aMdara rahelI vastunuM nirIkSaNa karavuM. bIjA koIne A vastu na batAvavI. 62. harSathI abhayakumAranA vacanane svIkArIne, potAnA nagaramAM jaIne sacive potAnA svAmIne bheTaNuM arpaNa karyuM. 63. ane ArdrakumArane peTI arpaNa karIne spaSTapaNe naMdAnA putrano saMdezo jaNAvyo. 64. 1. Ardraka rAjAno saciva ane zreNika rAjAno saciva ema be jaNa. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 101 ekAMtamAM rahIne AdrakumAre mokSanagaranI zerInI jema peTIne jaladIthI ughADI. 5. teNe aMdhakArane nAza karavAmAM samartha, paramAtmAnI kalAnI jema peTImAM rahelI yugAdi devanI pratimA joI. 66. pachI cittamAM vicAryuM zuM A koI uttama AbhUSaNa che? zuM tene mastake dhAraNa karuM? zuM tene gaLAmAM dhAraNa karuM? zuM be kAnamAM paheruM? athavA zuM be caraNamAM paheruM? athavA to zuM be hAthamAM paheruM athavA to zuM chAtI upara dhAraNa karuM? athavA bIjA koI aMgamAM dhAraNa karuM? athavA to zuM A koI bIjI vastu che? 68. meM A vastune pUrve kayAMka joI hoya evuM lAge che paraMtu potAnA garbhAvAsanI jema tene yAda karI zakato nathI. da9. A pramANe ciMtavatA tene jAtismaraNa utpanna kare tevI mUrchA thaI. athavA kaSTane bhogavyA vinA phaLanI prApti thatI nathI. 70. tarata ja jAti smaraNajJAnane pAmelA AndrakumArane jema mUccha cAlI gayA pachI bhulAI gayeluM prabhAte yAda Ave tema pUrvabhavanA vRttAMtanuM smaraNa thayuM. 71. pUrvanA trIjA bhavamAM huM magadha dezamAM vasaMtapura nagaramAM sAmAyika nAmano gRhastha hato. 72. baMdhamatI nAme mArI priya patnI hatI. jaMgama kalpavRkSa jevA susthita nAmanA AcArya bhagavaMta padhAryA hatA. 73. pachI huM patnInI sAthe tene vaMdana karavA gayo hato. pragaTa thayela nidhine levA koNa utAvaLa na kare? 74. AdarathI namaskAra karIne patnI sahita meM temanA mukhe dharma sAMbhaLyo kemake caMdramAMthI amRta ja maLe. 75. jema sumaMtrathI viSano vega zarIramAMthI nIkaLI jAya tema temanA vacanathI amArA aMtaHkaraNamAMthI bhoganI sakala IcchA nIkaLI gaI. 76. ame baMnee susthita AcArya bhagavaMta pAse dIkSA lIdhI. sarva paNa prayatnanuM pradhAna phaLa hoya che ja. 77. sadA paNa vratane pALato huM sAdhunI madhyamAM rahyo. mArI patnI sAdhvIo pAse rahI. sadAcArathI ja dharma siddha thAya che. 78. ekavAra huM gurunI sAthe vihAra karato nagaramAM gayo. sAdhvIonI sAthe rahelI baMdhumatI te vakhate tyAM AvI. 79. saMvegathI dIkSA lIdhI hovA chatAM paNa baMdhumatIne jotA meM pUrvanA bhogone yAda karyA. kemake karmanI gati vicitra che. 80. potAne bhUlI jaIne huM tenI upara atyaMta rAgI thayo. kAmAdhIna prANI potAnI avasthAne vicArato nathI. 81.meM potAno abhiprAya bIjA sAdhune jaNAvyo. teNe paNa pravartinIne jaNAvyo. saMto mAlinyanA bhIru hoya che.82. te pravartinIe paNa baMdhumatIne sarvavRttAMta jaNAvyo kAraNa ke badhA dhArmika AtmAone AvA prakAranI mati hoya che. 83. satI sAdhvI baMdhumatI tene sAMbhaLIne viSAda pAmI. dharmakRtyamAM ajugatuM joIne koNa koNa kheda nathI pAmatuM? 84. baMdhumatIe pravRttinIne jaNAvyuM gADha rAganA vazathI jo A madavAna hAthInI jema maryAdA oLaMge to tyAre baMne paNa prakAre abaLA mArI ahIM vRddha gAyanI jema kaI gati thaze? 86. huM dUra dezAMtaramAM gayA chatAM paNa jo caMdra kamalinInI upara jema rAga dhAraNa kare che tema nakkIthI A rAga dhAraNa karaze to A mahAnubhAva mArA nimitte bhavamAM paDaze. he svAminI! mAruM ane tenuM zIla khaMDana na thAo. 88. tethI he bhagavatI ! huM jaladIthI maraNane svIkArIza kemake viSama kArya upasthita thaye chate potAno vinAza (maraNa) paNa suMdara che. 89. anazanane svIkArIne sattvanI samudra baMdhumatI sAdhvIe gaLAphAMso khAIne duHkhanI sAthe ja jIvitano tyAga karyo. 90. pachI baMdhumatI kSaNathI devalokamAM gaI. jevI tevI rIte marelA zubhAtmAonI paNa zubha gati thAya che. 91. tenA vRttAMtane jANIne huM pazcAttApane pAmyo ane meM vicAryuM : mahApApa karanAra mane dhikkAra thAo. 92. kAraNa ke paramArthathI to me baMdhumatI sAdhvIne haNI che. phakta RSi hatyAja nahIM strI hatyA paNa sAthe lAgI che. 93. tethI huM mAnuM chuM ke mane narakamAM paNa sthAna nahIM maLe. A lokamAM huM haMmezA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 102 niMdAne pAtra thaIza. 94. puruSa thaIne meM vratanuM khaMDana karI kalaMkita karyuM mArA mukha upara dADhI ugavAne badale kUtarAnA mukhe kema na thaI? arthAt huM kUtarA karatA paNa adhama thayo. 95. pRthvI upara eka baMdhumatI sAdhvI sattvazALI thaI jeNIe mArA taraphathI thanAra kalaMkanI zaMkAthI jIvitano tyAga karyo. 96. mArA doSathI akhaMDavratadhAriNI paNa jo maraNa pAmI to haiyAthI zIlavaMta bhagna mAre zuM jIvavuM ucita che? 97. tethI huM paNa nakkIthI prANano tyAga karIza. ema nizcaya karIne meM anazana karyuM. 98. zubhadhyAnathI mArIne huM devalokamAM deva thayo. mArI paNa je zubhagati thaI temAM mAro pazcAttApa kAraNa che. 99. svargamAMthI cyavIne huM dharma vinAnA dezamAM utpanna thayo athavA to zubhAzubha karma lAMbe kALe paNa phaLe che ja. 100. jo abhaye pratimA na mokalAvI hota to mohasAgarathI AMdhaLA kUvAmAM paDela AMdhaLAnI jema mAro koNa uddhAra karata? 101. bhAvanidrAe bali karIne mane anArya dezanI zayyAmAM suvaDAvI dIdho te A abhayakumAranI buddhithI jAgyo. tethI A abhayakumAra mArA mAtA-pitA, mitra, premALa svajana, sagobhAI thayo athavA A badhA sagapaNothI zuM kAma che? kemake te mAro guru thayo che. 3. te kayo varSa haze? te kayo mAsa haze? te kayo pahora haze? te kaI kSaNa haze? jemAM mAre abhayakumAranI sAthe meLApa thaze. 4. tethI pitAnI rajA laIne ke rajA lIdhA vagara huM nakkIthI temanI pAse jaIza. je rIte ke te rIte paNa huM A kArya karIza. 5. teja divasathI mAMDIne kumAre phUla vagerethI yugAdi devanI pratimAnI roja pUjA karI. 6. ekavAra avasare AdarapUrvaka pitAne jaNAvyuM. kAryanI siddhi thAya ke na thAya paNa rAjAone avasare jaNAvavuM joIe. 7. he tAta ! jema cakora caMdranA darzanane Icche tema huM utkaMThita manavALo huM zreNikanA putrane maLavA IcchuM chuM. 8. Adraka svAmIe kahyuM huM tAro viyoga sahana karavA samartha nathI. paradezanI bhUmio apAyavALI hoya che tethI tAre videzamAM na javuM joIe. 9. he vatsa! tuM sadA ghare rahIne tenI sAthe maitrI kara. dUra paNa vasatA megha ane mayUrane zuM maitrI thatI nathI? 17. kharekhara ApaNA pUrvajonI paNa prIti A rIte thayelI hatI. e nItinuM tuM paNa pAlana kara. kemake kulanIti zubhAvaha (kalyANakArI) che. 11.jema laDAI mATe utkaMThita thayela ane patnI vize rAgI thayela bhaTa yuddhamAM javA ke ghare rahevA samartha thato nathI tema pitAnI AjJA vagara javA mATe zaktimAna na thayo ane abhayane maLavAnI utkaMThAthI ghare rahevA samartha na thayo. 12. je dizAmAM abhayakumAra hato te dizAmAM mukha rAkhIne AdrakumAre bhojana-Asana-sthAna-zayana vagere kriyAone haMmezA karI. 14. utsuka AdrakumAra pakSInI jema be pAMkhathI UDIne paNa tyAre abhayakumAranI pAse javA jhaMkhe che. 15. jema pANImAMthI bahAra nIkaLeluM mAchaluM sthaLamAM rati pAmatuM nathI tema ANe naMdAputranA viyogamAM jana ke vijanamAM ratine prApta na karI. 16. magadha deza kaI dizAmAM che? rAjagRha nagara kyAM che? ema abhaya pAse javA utsuka thayela kumAre pAse rahelA lokone puchyuM. 17. kumAranI ceSTA joIne rAjAe vicAryuM. nakkIthI mAro putra abhaya pAse cAlyo jaze. 18. amArA dekhatA ja A hAthamAMthI cAlyo jaze. jenuM mana uccaka thayuM che te zuM kyAreya sthira raheze? 19. tethI huM Ane sArI rIte najara samakSa rAkhuM jethI mane choDIne cAlyo na jAya. pAMkhavALo paNa pakSI pAMjare purAyelo zuM UDI zake ? 20 pachI Arvaka rAjAe pAMcazo bhaTone Adeza karyo ke A kumAra magadha dezamAM na cAlyo jAya enuM tamAre dhyAna rAkhavuM. 21. jema karmaprakRtio saMsArI jIvane na choDe tema kumAranI pAchaLa pharatA bhaTo pUMTha Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 103 choDatA nathI. 22. potAne kArAgRhamAM pUrAyelanI jema mAnatA ane abhayakumAranA caraNakamaLane yAda karatA kumAre chUTavAnA upAyane A pramANe vicAryo. 23. teNe dararoja vAllAlimAM ghoDAne vahana karyo. ALasu jIvone kAryanI siddhi thatI nathI. 24. pAMcazo paNa bhaTo azva upara ArUDha thaIne kumAranA paDakhe rahyA. ghoDAne thoDe dUra sudhI laI jaIne pAcho lAvyo. 25. bhaTone vizvAsa pamADavA dararoja thoDo thoDo adhika jaIne mULa sthAne svayaM pAcho AvI jato hato. dharma mATe kareluM kapaTa paNa sAruM che. 26. roje roja tema karatA tenA upara bhaTo paNa vizvAsu banyA. ema karIne A AkhA jagatane vizvAsa pamADI de to navAI jevuM nathI. 27. teNe vizvAsu puruSone potAno abhiprAya jaNAvyo. atigupta ke atipragaTaciMtitanI siddhi thatI nathI. 28. potAnA vizvAsuonI pAse samudramAM vahANa taiyAra karAvyuM. jema potAne jJAnAdi guNothI pUryo tema naukAne ratno vagerethI bharI. ra9. AdrakumAre jaMgama mahela samAna naukAmAM AgaLa nizcita rIte yugAdi devanI pratimA sthApana karAvI. 30. pUrvanI jema azva upara ArUDha thaIne AdrakumAra adazya thayo. jANe unnata guNasthAna na hoya tevA vahANa upara kSaNathI ArUDha thayo. 31. jema bhavya jIva graMthinuM ullaMghana karIne samyagdarzana pAme tema guru jevA vahANathI mithyAtva jevA sAgaranuM ullaMghana karIne AryadezamAM pahoMcyo. 32. vahANamAMthI utarIne thApaNanI jema sAcavelI pratimAne zreNikanA putra pAse mokalAvI ApI. 33. dharmabIjanI vRddhi mATe jinabhavana, pratimA, pustaka (Agama) caturvidha saMgha ane sAtakSetramAM ghaNuM dhana vAvyuM. 34. yatiliMgane grahaNa karIne AdrakumAre uttama maMtranI jema svayaM sAmAyika sUtrane uccAryuM. 35. teTalAmAM AkAzamAM rahIne devatAe A vacana kahyuM tuM ja zUra che, tuM ja IndranI jema sattvazALI che. 36. rAjyane choDIne je te A pramANe dIkSA levA puruSArtha kare che paNa tAruM bhogaphaLa karma nikAcita (pratibaMdhaka) che. 27. tethI nikAcita karma khapI jAya tyAM sudhI rAha jo. kemake bhogavyA vinA nikAcita karma kSaya pAmatuM nathI. 38. bhogAvalI karmo bAkI hoya tyAM sudhI jinezvaro paNa dIkSA letA nathI. jinezvaranA mArge cAlanArAoe paNa teja rIte vartavuM joIe. 39. Agrahane choDIne bhogone bhogavyA pachI tuM dIkSA leje. rastAmAM aDadhe choDI devuM paDe tevA bhArane UMcakIne zuM lAbha? 40. tenA vacanane avagaNIne pauruSane phoravIne teNe dIkSA grahaNa karI kemake arthI doSane joto nathI. 41. - pRthvItala upara vihAra karatA A pratyeka buddha bhavitavyatAnA vazathI vasaMtapura nagaramAM AvyA. 42. caNanArAnA jANe yaza piMDa na hoya tevA gaganacuMbI cUnA jevA sapheda mahelo te nagaramAM zobhatA hatA. 43. sadhananA mAlikanI jema ghaNI sugaMdhavALA vikasita kamaLonA ghara samAna puSpothI vasaMtapura prathama haroDanuM nagara thayuM. 44. jANe jaMgama prazamano paMja na hoya tema dharmadhyAnamAM parAyaNa Ardumuni te nagaranA koIka devakulamAM pratimA dharIne rahyA te nagaramAM zreSTha guNothI nirmaLa, dhanasaMpattithI mahAna devadatta nAmano zreSThi raheto hato. 46. rUpa-vaya, avasthA tathA guNothI sabhAnapaNe zobhatI dhanavatI nAmanI tenI patnI hatI. 47. baMdhamatIno jIva devalokamAMthI cyavane jANe jaMgama lakSmI na hoya tema te benI zrImatI nAmanI putrI rUpe thayo. 48. dhAvamAtAothI pAlana karAtI, bhAIothI lAlana karAtI zrImatI dhUla krIDAnI ucita vayane pAmI. 49. te vakhate samAnavayanI sakhIonI sAthe zrImatI jANe jaMgamatIrthane vaMdana karavA devakulamAM AvI. 50. te bAlikAo pativaraNanI krIDAthI ramavA pravRtta thaI kemake bAlyavayamAM potapotAnA svabhAvane ucita ceSTAo thAya che. 51. he sakhIo! tame patine varo ema eoe Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 104 paraspara vArtAlApa karyo. koIke koIkane manathI potAnI IcchA mujabano pati banAvyo ane varone varI. para. je vayamAM AvA prakAranI paNa ceSTAo zobhe che te bALapaNane kayo loka na Icche ? 53. zrImatIe kahyuM : he sakhIo ! huM A munine varI chuM. bhUkha sarvanI samAna ja che chatAM koIkane koIka bhojana game che. 54. he vatsA ! tuM sArA varane varI tuM sArA varane varI ema devatAe ghoSaNA karI. jagatamAM asArane grahaNa karanArA jIvo aneka che paNa sArane grahaNa karanArA bahu thoDA che. 55. moTI ghoSaNA karIne devatAe ratnono varasAda varasAvyo, potAnA ghare dAna na thAya paNa dAnanI prazaMsA to thAya ne ? 5. lAMbA samaya pachI meM potAnA patine meLavyA che, have nakkIthI cAlI na jAya e hetuthI AkAzavANIthI cakita banelI zreSThIputrI muninA pagamAM vaLagI. 57. jema putranA ati lADathI anukULa upasarganI prApti thAya tema vratarUpI vAdaLa mATe pavana samAna A anukULa upasarga upasthita thayo. 58. ema vicArIne sAdhu jaladIthI te sthAna choDI cAlyA gayA. agni saLage chate koNa zIghra palAyana na thAya ? 59. svAmI vinAnI lakSmIno mAlika rAjA thAya che tethI rAjA tyAM dhana levA Avyo. svayaM TapakIne moDhAmAM paDato rasa kone mITho na lAge ? 60. jema sUrya--caMdra ane graho rAhuthI grasAya che tema aneka prakAranA karanI Avaka meLavatA pRthvImaMDalanA svAmI rAjAo lobha kaSAyathI baMdhAya che. 61. jeTalAmAM rAjapuruSo ratno levA lAgyA teTalAmAM phUMphALA mAratA sarpo pragaTa thayA. 62. dhananI tRSNAvALo paNa rAjA ratno lIdhA vagara pAcho pharyo. jyAM sudhI bhaya batAvAto nathI tyAM sudhI lajjA rahe che. arthAt bhaya upasthita thaye chate jIva lajjA mUkIne bhAge che. 63. devIe kahyuM : varaNaka'nA prasaMge meM A bAlikAne dhana ApyuM che. lakSathI bhraSTa thayela dhanurdharanI jema rAjA vilakho thaI cAlyo gayo. 64. zrImatInA pitAe samasta paNa ratnone laI lIdhA. zuM svayaM sAme AvatA dhanane koI choDI dIe ? 65. Azcaryacakita thato loka pachI kSaNathI potAnA sthAne gayo. kemake ghaNAM badhA kautuko jovAthI kAMI peTa bharAI jatuM nathI. 66. keTalAka varaso pachI zrImatI vividha prakAranA yuvAnonA mana ane AMkhane vaza karanAra kAryaNa samAna yauvanane pAmI. 67. lakSmIne jItIne meLavAyela yazathI jANe yukta na hoya evA be arjuna suvarNanA banelA nupUrothI tenA be caraNo zobhyA. 68. kAma ane cittanuM jANe saraLapaNuM na sUcavatA hoya tema tenI be jaMghA hAthInI sUMDhanI jema saraLa ane komaLa hatI. 69. keLanA staMbha samAna, sArA goLa, komaLa tenA be sAthaLo ghaNAM zobhyA jANe zaMbhunI AMkhanA agnithI tapelA kAmadeva vaDe AzliSTa karAyA na hoya! 70. teno nitaMbano ucca pradeza kharekhara mAravADanI kaThora bhUmi hatI nahIMtara teno Azraya karIne rahelA kAmabhilla durjaya kevI rIte thAta ? 71. upara paDelI traNa valithI tenI kukSi kRza thaI. valiothI parAbhava pAmelA konuM zyAmapaNuM na thAya ? 72. ame mAnIe chIe ke yuvAnonA cittane moha pamADavA mATe be aindrajAlikanA goLA hoya tema tenA be vizALa bharAvadAra stano zobhyA. 73. mukharUpI caMdranI zobhAne jovA asamartha, unnAla kamaLa jevA, agrabhAgamAM rahelA tenA be hAtha zuM adhomukha karIne nIce na rahyA hoya tevA jaNAtA hatA. 74. baMdhumatInA mukha AgaLa AvIne kalAne batAvato na hota to caMdranI kalAnI parIkSA thAta bAkI AkAzamAM rahIne kaLAne prasarAvato hoya tethI zuM te kaLAvAna gaNAya kharo ? kahevAno bhAva e che ke baMdhumatInuM mukha caMdra karatAM suMdara hatuM. 75. tenA bIjA paNa aMgo lokanA manamAM prIti utpanna karanArA thayA. athavA to lADu 1. varaNaka - vevizALa, sagapaNa Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 105 jayAMthI khavAya tyAMthI mITho ja lAge. 76. jema bhramaro kamalinInI pAse Ave tema ghaNAM suMdara varo yauvanavayane pAmelI Ane paraNavA mATe anekavAra AvyA. 77. pitAe zrImatIne kahyuM : he vatsa! ghaNAM uttama varo AvelA che tethI AmAMthI koIka varane vara. 78. zrImatIe kahyuM he tAta! tyAre devakulamAM je bhaTAraka bhaMDArane joyA hatA te sAdhune huM varI chuM. 79. ane vaLI teno pakSa karanArI devIe ratnono varasAda varasAvyo hato. te devInI sAkSImAM varaNaka (sagapaNa-vevizALa) thayuM che. 80. he tAta! tamoe paNa ratnone grahaNa karyA che tethI paramArthathI to tame mAnya karyuM che paNa vacanathI A kArya thayuM nathI. 81. tame sarva lokanI samakSa ekavAra tene ApI che. have bIjo vara IndrasamAna maLe to tene ApavI ucita nathI. 82. sarvajana vaDe kahevAyelI A uktine zuM tame sAMbhaLI nathI ? jemake sajjano vaDe vANI ekavAra bolAya che tema kanyA ekavAra apAya che. 83. putrInA vacanane sAMbhaLIne devadatte kahyuM : he vatsa! jANe ke tuM bRhaspatinI putrI na hoya tevI viduSIomAM zreSTha che. 84. he putrI ! A muni kayA sthAne che te huM jANato nathI. jema jenA pagamAM bhramarAo coMTelA hoya teo eka sthAne sthira thatA nathI tema munio eka sthAne sthira rahetA nathI. 85. tane je abhISTa che te pAchA Avaze ke nahIM te jaNAtuM nathI. kadAca bhAgya joge AvI caDe to oLakhAze kevI rIte? 86. A nagaramAM eka sarakhA bhikSuo keTalA nathI AvatA? tethI temane kevI rIte oLakhavA? chAza sapheda che, dUdha sapheda che tethI chAza ane dUdhano bheda kevI rIte jANavo? 87. kadAca oLakhAya jAya to paNa A tane paraNe ke na paraNe mATe jvarano nAza karanAra takSaka nAganA maNinI jema Ane paDato mUka. 88. zrImaMta sukalamAM janmelA, subhaga, rUpavAna ghaNAM varo AvelA che temAMthI ekanI pasaMdagI kara. 89. putrIe kahyuM : he tAta ! tame je kaho cho temAM koI zaMkA nathI. gurunI vANI sAcI ja che. 90. he tAta ! jema buddhimAna zlokAdinA lakSaNane jue che tema ghoSaNAnA bhayathI AnA pagamAM paDatI meM eka lakSaNa joyuM hatuM. 91. A bhavamAM te ja sAdhu mArA pati thaze nahIMtara rogo jevA suMdara paNa bhogothI mAre saryuM. 92. jema pAMca vakhata ghInI dhAra nAkhIne (ghaNAM ghIvALI) banAvelI lApasI peTa bharelAne rucikara thatI nathI tema bIjA sArA paNa varo mane haiyAmAM rucikara thatA nathI. 93. tenA nizcayane jANIne putrInA premathI pIgaLI gayela zreSThIe tene komaLa vANIthI kahyuMH 94. jo tArA cittamAM A ja nizcaya che to tuM mArA ghare rahIne ghare Avela sarva munione IcchA mujaba dAna Apa. 5. tArApuNyathI AkarSAyela te muni paNa kadAca Ave ema zreSThIe putrIne kahyuM : kema ke mAtApitAno saMtAna upara tevA prakArano prema hoya che. 9. jema varSARtuno vAdaLa satata varase tema pitAnA vacanathI zrImatIe bhikSAcarone satata dAnano varasAda varasAvyo. jene je kAryamAM rasa hoya tene te kArya karavAmAM utsAha jAge che. 98. te nagara tarapha prayANa karavAnA zakunane paNa Adrakamunie joyA nahIM. je gAmamAM na javuM hoya te gAmano mArga koNa pUche? 99. bAra varasa pachI digbohathI Adrakamuni te nagaramAM AvyA. AthI ja loka kahe che ke prANIe ciMtaveluM thatuM nathI. 200. mAdhukarI vRttine karatA munipuMgava ghaTakuTI' nyAyathI prabhAte zrImatInA ghare bhikSA mATe pravezyA. 201. jema govALa judA judA prakAranA baLadonA samUhamAMthI baLadane oLakhI le che 1. ghaTTakuTi nyAyaH nagarano kara na bharavA kheDUta rAtre nagaramAM Avyo. kara bharavAnA sthAne praveza na karatA nagaramAM pravezavAnA chidrane zodhavA AkhI rAta nagaranI cAre bAja bhamyo. savAre pAcho kara bharavAnA sthAnethI praveza karyo. ema Adraka muni paraNavA mAMgatA na hatA chatAM paraNavA e gAmamAM anAyAse AvavuM paDyuM. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 106 tema zrImatIe lakSaNa joIne munine oLakhI lIdhA. 2. teNIe snehathI tene kahyuM : tyAre devakulamAM bAlikAonI sAthe krIDA karatI huM potAnI IcchAthI tamane varI chuM. 3. hariNInI jevI mugdha mane choDIne tame dezAMtaramAM kayAM gayA hatA? 1.bALakane ThagavuM saheluM che. 4. he jIvitezvara! hamaNAM to huM tamane javA daIza to ja jaI zakazo (anyathA nahIM) catura ekavAra chetarAyA pachI sAvadhAna thaI jAya che. 5. he svAmin ! caMdrasamAna tamane meM jyArathI joyA nathI tyArathI kamalinInI jema mAro kALa duHkhathI pasAra thAya che. 6. tethI he mahAkaruNAsAgara ! mArA upara prasanna thAo. he mahAbhAga! mArI sAthe lagna karo, saMto duHkhI upara vAtsalyavALA hoya che. 7. jo vratano Agraha rAkhI mane nahIM paraNo to huM nakkIthI tamane strI hatyAnuM pApa ApIza. 8. zrImatI A pramANe bolatI hatI tyAre ghaNAM mANaso bhegAM thaI gayA. cittamAM Azcaryacakita thayalo rAjA paNa tyAM Avyo. 9. rAjA vageree kahyuM : he sAdhu! AnI prArthanAne saphaLa karo kAraNa ke sAdha ane kalpavRkSa baMne eka svabhAvI che. 10. pachI sAdhae kahyuM : are ! rogIne apathya ApavAnI jema tame mAruM khoTuM ja vAtsalya karo cho. 11. kahyuM che ke- - >>Ama viE BTHT vijJaHT: BTmAM% prArthanA aBTHT yAni tiH I 66 (dazavaikAlika). kAma zalya che, kAma viSa che, kAma AzIviSa samAna che, kAmanI prArthanA karatA jIvo IcchA nahIM hovA chatAM durgatimAM jAya che. 12. zalyAdi traNa arthAt zalya, viSa ane AzIviSa eka bhavamAM duHkhadAyaka bane che paNa kAma to pApakarmanI jema bhavobhava pIDA Ape che. 13. pravrayAne svIkArIne jeoe gharanI dhULanI jema bhogone choDI dIdhA che te bhogone huM pharI kevI rIte bhogavuM? koI vamana (ulaTI)nuM bhojana karatuM nathI. 14. are re ! azubha sUcavanAra svapnanI jema mArI AgaLa ayukta kAmabhoganI vArtAthI saryuM. 15. rAjA vagere sarvee kahyuM : he muni sattama! A tamArI vAta sAcI che paraMtu kaMIka kahevA jevuM paNa che. 16. ghaNAM varaso pasAra thaI gayA, varane ucita vaya paNa pasAra thaI gaI. he muni ! ANe svapnamAM paNa tamArA sivAya bIjA varane Ikyo nathI. 17. tethI te vicakSaNa ! tame AnA manamAM abhISTanuM pUraNa karo. A strInA grahathI kayAreya bIjI rIte prANono tyAga na kare. 18. he sAdhu! bhakta bhogI thaIne pharI paNa vrata Acarajo, vratane AcaratA tamArI pachI zuddhi thaze, 19. dIkSAno pratiSedha karanAra devatAnA vacanane yAda karatA tathA zrImatInA bhAI, rAjA ane lokanI prArthanAthI nahIM gamatuM hovA chatAM paNa teonuM kahevuM mAnyuM. kemake pAMca jaNA bhegAM thaIne eka DAhyAne gAMDo kare che. 21. cAritrane choDIne te muni zreSThInI putrIne paraNyA kemake koIpaNa karmane anyathA karavA samartha nathI. ra2. Adraka zrImatInI sAthe gRhasthapaNuM pALavA lAgyo. eka bhavamAM paNa jIvane ghaNI avasthAo Ave che. 23. sApanI phaNA jevA vividha bhogone prItithI bhogavatA te baMnene kuladIpaka samAna patra thayo. 24. jANe ghaNI vacAthI mardana karAyelI na hoya tema bALakanI jIbha kSIra kaMThatvane choDIne ghaNI vikAsane pAmI. 25. putra bolato thAya teTalI vayane pAmyo tyAre patie zrImatIne kahyuM rohiNInA putra budhanI jema hamaNAM tene sahAya karanAro putra thayo che. 26. tethI he priyA ! mane pharI dIkSA levAnI rajA Apa. jethI jema pAzamAMthI pakSI nIkaLe tema huM gRhasthapaNAmAMthI nIkaLavA IcchuM chuM. 27. jo tuM rajA nahIM Ape to huM dIkSA nahIM lau kemake tArA putranI krIDA samAna te mArA vaDe vAraMvAra choDAI che. 28. patino vRttAMta putrane jaNAvavA arthe zrImatI rUnI puNIo sahita reMTiyAne laI AvI. kemake strIonI mati zIgha kAma 1. cA : jaDIbuTTI 2. kSIrakaMThatva: mAtAnuM stanapAna karavuM te Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 107 kare che. 29. mAtAne kAMtatI joIne putre kahyuM : he mAtA ! sAmAnya lokanI jema teM A zuM mAMDyuM che ? 30. zrImatIe kahyuM : he vatsa ! tArA pitA dIkSA leze tethI A kArya AraMbhyuM che. ghaNuM karIne pati vinAnI strIonI AjIvikA A rIte cAle che. 31. putre lADabharyA vacanothI mAtAne kahyuM : huM pitAne bAMdhI rAkhIza pachI kevI rIte jaze ? 32. jema trAkanuM sUtara laIne sALo lagnanA cothA pherAmAM varane bAMdhe tema teNe pitAnA be paga bAMdhyA. 33. ane kahyuM : he mAtA ! tuM bhaya na pAma meM pitAne sArI rIte bAMdhI dIdhA che. jema potAnA karmathI baMdhAyela saMsArI jIva mokSamAM jaI zakato nathI tema pitA nahIM jaI zake. 34. Adrarka kumAre vicAryuM : nAraMgAdi phaLanI jema bALaka paNa putrano mArA upara kevo atula sneha che ! 35. jeTalA AMTA che teTalA varasa huM ghare rahIza kAraNa ke bhAgye ATalA AMTA devarAvyA che. 36. jeTalAmAM zrImatInA patie gaNyA to svarganA mArgamAM baMdhananI jema bAra thayA. 37. te vrata grahaNa karavA bAra varasa aTakayo. AthI buddhoe kahyuM che ke moTAone paNa kalyANo ghaNAM vighnavALA hoya che. 38. ema zrImatIe putranA bAnAthI patine vrata levAmAM niSedha karyo. bIjA upAyathI jo kAryanI siddhi thatI hoya to vaira karIne koNa kare ? 39. gRhavAsa sukhI samRddha hovA chatAM Ane prItidAyaka na thayo kema ke rAjahaMsane suvarNanA pAMjarAmAM ti AvatI nathI. 40. bAra varasane aMte rAtrinA pAchalA bhAgamAM saMvegarUpI rasane vahana karavA mATe nIka samAna evI ciMtAne karI. 41. aho ! pUrvanA janmamAM meM manathI A ja vratane bhAMgyuM hatuM. aho ! tenA vipAkathI huM anArya dezamAM utpanna thayo. 42. vratanA bhaMganuM phaLa jANato hovA chatAM pApI evA meM kAyAthI paNa hamaNAM vratanA seMkaDo TUkaDA karyA. 43. ajANatA kareluM pApa mahAdu:khane mATe thAya che hamaNAM jANatA meM vratanuM khaMDana karyu che to mArI zI gati thaze ? 44. dharmane nahIM jANanArA pRthvItala upara zokane pAtra che. dharmane jANIne nahIM ArAdhanArA loko mahAzokane pAtra che. 45. paNa dharmane grahaNa karIne vaccethI ja choDI de che. te atimahAzokane pAtra che. huM temAno thayo chuM. 46. tethI hamaNAM vratakhaMDananI zuddhine mATe dIkSA grahaNa karuM. te vakhate huM DUbyo to vivekI evo huM zuM vadhAre DUbuM ? 47. savAre zrImatIne kahyuM : have huM dIkSA laIza kemake kAryanI dharAne vahana karanAra tAre uttama putra che. 48. buddhimatI zrImatIe patine dIkSAnI rajA ApI kemake vivekIo koIpaNa kAryamAM ekAMta pakaDavALA nathI hotA. 49. ArdrakumAre anaMtAnaMta duHkarmane mULamAMthI ukheDI nAkhavA samartha bhAgavatI dIkSAne pharI grahaNa karI. 50. trijagatanA guru zrI mahAvIra jinezvarane vaMdana ka2vA tathA potAnA guru abhayakumAranA darzana mATe A mahAtmA rAjagRha tarapha cAlyA. viziSTa guNanA lAbha mATe kayo vidvAna prayatna nathI karato ? para. A bAju jaMgalanI aMdara sAmaMto corI karIne AjIvikA calAvatA hatA. rAjasevAthI mukAyela padAtionI bIjI kaI gati saMbhave ? 53. jema kapila kevaLIne mArgamAM pAMcazo coro maLyA hatA tema mArge jatA munine pAMcazo sAmaMto maLyA. 54. Ardramunine oLakhIne teoe harSathI vaMdana karyuM. lAMbA samaya pachI potAnA svAmInA darzana thaye chate kone harSa na thAya ? 55. teone dharmalAbha AzISa ApIne munie A pramANe kahyuM : are ! tame kUtarAnI jema kujIvikA zA mATe karo cho ? 56. teoe kahyuM : jema tame sApa jevA amane ThagIne je sthAne cAlyA gayA tene tame ja jANo cho. 57. tyArathI ame sarvatra tamArI tapAsa karI to paNa bhAgyahIna evA amoe tamane kayAMya joyA nahIM. 58. jema yuddhamAM parAbhava pAmelA bhaTo svAmIne potAnuM mukha batAvavA samartha na thAya tema mukhya batAvavA asamartha ame ahIM rahyA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 108 chIe. 59. svAmInI sevAthI rahita ame coravRttithI ja jIvIe chIe. kemake sthAnathI bhraSTa thayela dAMta, keza, nakha ane manuSyo zobhatA nathI. 60. munie kahyuM : tame durAcaraNa karIne jIvo cho te yogya nathI. are ! yuga zamilAnA nyAyathI manuSya janma durlabha che. 61. teoe paNa munine puchyuM : he vibhu ! yuga zamilA zuM che ? bhavya jIvone bodha pamADavA samartha sAdhue kahyuM H 62. chellA svayaMbhUramaNa samudranA pUrvakAMThe koIka deva yugane nAkhe ane tenA ja pazcima kAMThe zamilAne nAkhe. 63. jema zamilAno yuganA chidramAM praveza thavo durlabha che tema saMsAramAM manuSya bhavathI bhraSTa thayela jIvane pharI paNa manuSya bhava maLavo durlabha che. 64. kadAca pracaMDa pavanathI uchaLatA mojAthI prerAyelI zamilA yuganA chidramAM parovAI jAya ema saMbhave. 65. paraMtu nidrA-hAsya-kaSAya vagerethI phoga karela manuSya bhava bIjI veLA maLavo muzkela che. 66. tethI sarva puruSArthane sAdhanArA manuSyabhavane pAmIne dharmakAryamAM prayatna karo. 67. mana-vacana-kAyAthI, karavuM-karAvavuM, anumodavuM ema nava prakAre trasa ane sthavara jIvonuM satata rakSaNa karavuM te uttama dharma che. 68. lokapriya, sAcuM, sarvajIvonuM anukaMpA kare tevuM tathA vicArapUrvakanA vacanane haMmezA bolavuM, 69. sarpanA mahAviSanI jema nAnI ke moTI paNa pArakI vastunuM sarvadA tyAga karavo. 70. devIo, manuSya strIo ane tiryaMca strIone jAvajjIva sudhI traNa prakAre bahena ane mAtA samAna mAnavI. 71. jema rogI apathyano tyAga kare tema bAhya temaja atyaMtara sakala paNa parigrahamAM mUrchAno tyAga karavo joIe. 7ra. A dharma parama bhAI che. parama vAtsalyavALo mitra che. duHkharUpI sApa mATe mahAmaMtra samAna che. pApa rUpI vyAdhi mATe zreSTha auSadha che. 73. jo tame svAmInA bhakta cho to huM paNa teno putra chuM. haMsanI pAchaLa haMsa cAle tema tame mArI pAchaLa cAlo. 74. teoe kahyuM H gRhavAsamAM tame amArA svAmI thayA. hamaNAM tamArAthI bodha pamADAyela amArA tame guru thayA. 75. tethI he prabhu ! amane vratanuM dAna karIne bhavathI nistAra karo. kUvAmAM paDato kayo manuSya hAthanA TekAne na Icche ? 76. pachI munisattame teone dIkSA ApI. haMmezA paNa mahApuruSo hajAronA peTa bharanArA hoya che. 77. Ardrakamunie tatkALa dIkSA ApI. jema kalabhonI sAthe cAlato hAthI zobhe tema pAMcazo sAdhuonI AgaLa cAlatA Ardraka muni ghaNAM zobhyA. 78. na muniomAM siMha samAna Ardraka muninI sAme durmukha, kalahapriya, dIpaDAnI jema suduHprekSa gozALo mArgamAM maLyo. 79. potAne vidvAna mAnato, aNabolAvyo vAcALa gozALo ArdakamuninI sAthe vAda karavA upasthita thayo. 80. vikasita netravALA (vAda sAMbhaLavA utsuka) bhUcaro ane khecaro tyAM bhegAM thayAM. maphatamAM bIjAno tamAso koNa na jue ? 81. gozALAe Ardraka munine kahyuM : tame kezano loca vagere sakaLa kriyA ukharabhUmimAM vAvelA bIjanI jema phogaTa karo cho. 82. jema sarva dhAnyone ugavA mATe varasAda eka kAraNa che tema sarvabhAvonuM zubhAzubha phaLa ApavAmAM niyati ja eka kAraNa che. 83. te A pramANe- azvamAMthI azvanI utpatti niyata che. hAthImAMthI hAthInI utpatti niyata che. manuSyamAMthI manuSyanI utpatti thAya che. strIo strIonA AkArathI niyata che. 84. zIyALAmAM ThaMDI paDavAnuM niyata che. unALAmAM garamI paDavAnuM niyata che. comAsAmAM varasAda paDavAnuM niyata che. temAM niyati kAraNa che. 85. he muni ! jo temAM niyati kAraNa na hota to je niyata AkAravALA thAya che te na thAta ane ema jo na hota to lAMbA thAta. 86. svargAdi paNa jyAre prApta thaze tyAre ahIM ja thaze AthI photarA khAMDavA samAna phogaTa tapa karatA tame kaleza pAmo cho. 87. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 109 A rIte AkSepa karAyelA munizreSTha moTA avAjathI uttara vALyo. zuM siMha hAkane sahana kare ? 88. are ! A tAro kapolavAdana (baLabaLATa) pAmaranI parSadAmAM suMdara che. ziyALAnI ciciyArI ziyALomAM ja zobhe che. 89. niyati hovA chatAM pUrvanuM karma, svabhAva, kALa ane puruSArtha vinA kAryanI siddhi thatI nathI. 90. jo ekalI niyati bhAvonuM kAraNa hoya to koThImAM paDeluM bIja kema ugatuM nathI? (arthAt ugavuM joItuM hatuM chatAM ugatuM nathI.) 91. niyata AkAra ane kALa upara 84-85 zlokamAM batAvyA mujaba) prarUpaNA karatA te svayaM ja kALane paNa avazya pramANita karyo che. 92. niyati vagere vinA ekalo kALa paNa hetu banato nathI. jema ke niyati kAraNa hoya to comAsAmAM paNa kyAreka vRSTi thatI nathI e kevI rIte bane? 93. pratimA banavA ayogya ane yogya paththara lAkaDuM vagere nizcita daSTAMtothI svabhAvanI paNa hetutA siddha che. 94. ekalA svabhAvanI paNa hetutA kAraNa banatI nathI. nahIMtara puruSanA prayatna vinA yogya lAkaDAmAMthI pratimA banI jAta. (paNa evuM thatuM jovAtuM nathI) 95. vyavahAra (vyApAra-puruSArtha) mAM samAnatA hovA chatAM koIka sthAne lAbha thAya che. bIjA sthAne lAbha thato nathI. tethI e nakkI thAya che ke Ano hetu karma (bhAgya) paNa che. 96 tevA prakAranA puruSArtha vagerethI kayAMka tevuM nikAcita karma nAza pAmI jAya che tethI karma paNa ekaluM kAraNa banatuM nathI. 97. puruSArtha karIne bhUmine khodIne pANInuM pUra meLavAya che tethI puruSArthane paNa heturUpe mAnavo joIe. 98. koIpaNa kAryamAM ekamAM kAraNapaNuM nathI. niyati vagere kAraNo vinA puruSArtha karavAmAM Ave to paNa bhUmimAMthI pANI na paNa nIkaLe. 99. tethI A badhA maLIne kAryanA hetuo che paNa koI ekeka hetunI sAmagrIthI sarva saMbhava nathI. 300. niyati Adi samasta ja kAraNothI vivAda yogya vastu utpanna thAya che. kemake A baMnemAM anvaya ane vyatireka vyAptinuM anusaravApaNuM che. arthAt jyAM jyAM niyati Adi samasta kAraNo hAjara che tyAM tyAM vivAda yogya vastunI utpatti (siddhi) thAya che. A anvaya vyApti che. jyAM jayAM vivAda yogya vastunI utpattino abhAva che tyAM tyAM niyati Adi samasta kAraNono abhAva che. A vyatireka vyApti che. je jenI anvaya-vyatireka vyAptine sUnizcitapaNe siddha kare che te tenAthI janya hoya che. jema ke bIjAdine anusaranAro aMkuro, arthAt kAla, svabhAva, niyati, karma ane puruSArtha A pAMca kAraNothI sahita bIja che tyAM tyAM aMkuro che. anvaya vyApti, jyAM jyAM aMkurAno abhAva che tyAM tyAM pAMca kAraNothI sahita bIjano abhAva che. A vyatireka vyApti che. 2. vivAdane yogya vastu kAlAdi sAmagrIne anusare che tethI kAlAdi sAmagrIthI janya vastu che ema anumAna paNa vidyamAna che. 3. A pramANe yukti ane pramANothI munie gozALAne niruttara karyo. ane te muMgo thaI gayo. sUryanI AgaLa khadyota keTalo prakAze ? jema jaya jaya maMgala bolatA bhaTo yuddhamAM vijayI bhaTTanI stavanA kare tema khecara vageree pramodathI Adraka muninI stavanA karI. 5. tyAMthI vihAra karatA Adraka muni hasti tApasanA AzramamAM pahoMcyA. te AzramamAM hAthInuM mAMsa taDakAmAM sukavavA mATe pAthareluM hatuM. hAthInA cAmaDA ane hADakAthI te Azrama bharelo hato ane tethI katalakhAnA jevo lAgato hato. te AzramanI jhuMpaDIo tApasa ane tApasIothI bharelI hatI. 7. jANe navA rAkSaso hoya tema te tApasoe hAthIne mArIne satata mAMsanuM bhakSaNa karatAM ghaNA divaso pasAra karyA. 8. te tApasonI evI mAnyatA hatI ke eka-eka hAthIne mAravo sAro che kema ke tenA mAMsathI ghaNo kALa pasAra thAya che. 9. pADA-Dukkara, bakarA, sasalA, mAchalAM, mRga vagarane athavA ghaNAM prakAranA pakSIone Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 110 athavA to dhAnyano nAza karavAthI zuM? jo bhojana mATe ghaNAM pazuono saMhAra karAya to adhika pApa lAge. paNa vicakSaNa puruSa lAbha-hAnino vicAra karIne kArya kare. 11. A pramANe potAnI buddhithI dharmanI kalpanA karIne dayAmAM tatpara teoe mAravA mATe eka moTA hAthIne potAnI jema bAMdhyo hato. 12. jANe jaMgama jIvAdorI hoya tema AAkamuni bhAre sAMkaLothI hAthIne jyAM bAMdhIne rAkhyo hato te rastethI javA lAgyA. 13. loko vaDe bhakti vaMdanA karAtA, pAMcazo sAdhuothI parivarelA Adramunine jotA laghukarmI hAthIe vicAryaH 14. je loko A munine name che te dhanabhAgya che huM paNa Ane namaskAra karuM paraMtu coranI jema baMdhAyela puNyahIna huM zuM karuM? 15. muninI dRSTithI hAthInI zRMkhalAo jIrNa doraDInI jema tUTI. muninA prabhAvathI teno karmabaMdha paNa jaladIthI tuTyo. 16. parama bhaktithI munine vaMdana karavA sanmukha doDyo. tenA bhayathI sarvalokadazeya dizAmAM palAyana thayo. 17. muni tevI avasthAmAM rahyA tyAre loko ekI avAje bolyA A munine haNaze kemake pazuo vivekI nathI hotA. 18. AnA prasAdathI jANe meM mokSa meLavyo ema jANe vyakta na karato hoya tema hAthIe sUMDhane nIce namAvIne muninA be caraNane namaskAra karyA. 19. pachI harSanA pUrathI bharAyela hAthI sAdhu upara pharI pharI daSTi karatA mAtA jevI araNyanI bhUmimAM pahoMcyo. 20. munino atizaya prabhAva joIne tApasI krodhe bharAyA. kayA avivekIne guNavAno upara matsara na thAya? 21. Adrakamunie ghaNI komaLavANIthI tApasone kahyuM tamo mithyAjJAnanA prabhAvathI Ane dharma mAnI beThA cho. ra2. tamArI e vAta sAcI che ke AhAra vinA kAyA TakatI nathI. AhAra paNa anAjano sAro che. 23. anAjanuM bhojana sAruM hovA chatAM sAvadhanA tyAgI sAdhuone te paNa vAparavo kalpato nathI. sAdhuone sacitta bhojana na kalpe athavA to gRhastho sAdhu mATe acitta bhojana taiyAra kare te paNa na kalpa. 24. kAcuM, raMdhAtuM, ane raMdhAI gayelA ema traNeya prakAranA mAMsamAM anaMtA jIvo utpana thAya che tevA mAMsanI zuM vAta karavI ? 25. ghaNAM badhA jIvo karatA eka hAthIne mAravo sAro evo je tamAro abhiprAya che te sAro nathI. kemake paMcendriya jIvonuM caitanya ghaNuM vikasita thayuM hoya che. 26. ekendriya jIvonuM caitanya ghaNuM ja alpa vikasita hoya che. vagere yuktiothI munie teone pratibodha pamADyo. 27. Ardaka muni vaDe mokalAyelA tApaso paNa samavasaraNamAM AvyA. saMvega pAmIne teoe zrI mahAvIra paramAtmA pAse dIkSA aMgIkAra karI. 28. hAthInA chUTakArAne tathA tApasInA pratibodhane sAMbhaLIne abhayakumAranI sAthe zreNika rAjA Adrakamuni pAse Avyo. ra9. parivAra sahita rAjAe prItithI munine vaMdana karyuM. munie abhISTa kalpavRkSa samAna dharmalAbha Apyo. 30. rAjAe kahyuM jema ayogI munizvarano zaileSIkaraNathI mokSa thAya che tema tamArA darzanathI hAthIno chUTakAro thayo. 31. jema citrothI bhIta bharAI jAya tema AzcaryathI mAruM mana bharAI gayuM che. munie niraMhakAra evA zreNika rAjAnI sanmukha kahyuM H 32. mane hAthInuM chUTavuM duSkara jaNAtuM nathI. paraMtu he rAjan! reTiyAnI trAkanA sUtarathI baMdhAyelano mokSa ja duSkara che. 33. te sAMbhaLIne vismayane pAmelA zreNika rAjAe pUchyuM : bhagavAna (Adrakamuni) vaDe pratipAdita karAyela A tarkasUtrAdi zuM che? 34. maharSie potAnuM saMpUrNa caritra kahyuM. je nakkIthI bhavya jIvone svarga ane mokSa ApavAmAM bAheMdharI rU5 che. 35. aneka sattvothI bharapUra muninuM caritra sAMbhaLIne rAjA, abhayakumAra ane janatA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 111 vismita thaI. 36. pachI kRtajJatAzAlI munie abhayane kahyuM tuM ja eka dharma baMdhu che. paramavatsala mitra che, te mahAmati rAjaputra! te mane je pratimA mokalAvI tene joIne huM tarata ja jAti smaraNa jJAna pAmyo. 38. he bAMdhava! te svarganA sukho hastagata karyA. te mane dharmamAM joDIne mokSasukhanuM pradAna karyuM. 39. anArya dezarUpI nadImAM DUbelA mane te buddhirUpI doraDIthI kheMcIne zubha dharmarUpI dezanA kAMThe sthApita karyo. 40. tArAthI bodha pAmela mane dIkSAnI prApti thaI tethI tuM mAro guru che. sAdhu hoya ke gRhastha hoya dharmanA dAnathI guru thAya che. 41. ghaNAM paNa bhavomAM tArA upakArano badalo vALavA samartha nathI. samyakatvanA dAtAono pratyupakAra zakya ja nathI. 42. are abhayakumAra ! tuM bhavya jIvone bodha pamADIne tathA divase divase uttarottara dharmanI ArAdhanA karIne vRddhi pAma. 43. rAjaputre kahyuM : he prabhu ! tame AvuM na bolo. zubhAzubha phaLanI prAptimAM bIjo nimitta mAtra che. 44. dravya-kSetrAdi samagra sAmagrIne prApta karIne jIvo labhya (prApta karavA yogya) arthane prApta kare che. koI hartA ke kartA nathI. 45. rAjA, abhaya ane sarvaloka munine namIne ghare gayA. parivAra sahita muni samavasaraNamAM gayA, 46. traNa pradakSiNA ApIne, paramezvarane vAMdIne yathA sthAnamAM besIne munie jinavANInuM pAna karyuM. 47. jema rAkhathI arIsAne nirmaLa karAya tema haMmezA jinezvaranI paryApAsanAthI munie AtmAne atizaya nirmaLa karyo. 48. ghAtikarmano kSaya karIne, kevaLajJAnane prApta karIne keTalAka kALe karma khapAvIne Adraka muni muktipurImAM gayA. 49. kevaLajJAna rUpI pradIpathI traNa jagatanuM dhotana karatA zrI mahAvIra prabhu pharI rAjagRha nagaramAM AvyA. 50. prabhu devoe racela samovasaraNamAM rahyA. sUra-mAnavanI parSadAmAM A pramANe dharma kahyo. 51. collakAdi (bhojanAdi) daza daSTAMtathI sudurlabha manuSya bhava pAmIne vivekIoe dharmamAM sArI rIte udyama karavo joIe. jema amogha auSadhathI rogo nAza pAme che tema dharmathI vipattio nAza pAme che ane ciMtAmaNinI jema sarva lakSmInI prApti thAya che. dharmane karatA kadAca lAbhAMtarAya karmanA vazathI jo unALAmAM sarovaranA pANInI jema vibhava kSaya pAme to paNa kharekhara tenA (dharmanA) ja mahAna prabhAvathI A ja bhavamAM prAyaH jinadattanI jema atyaMta vibhavanI prApti thAya che- te A pramANe jinadattanuM kathAnaka vividha prakAranA citrothI bharapura suMdara vicArasaraNI dharAvatA lokathI bhareluM vasaMtapura nAmanuM nagara hatuM. 5 temAM cUnAthI ghoLelA suMdara hajAro mahelo hatA huM mAnuM chuM te nagaranI zobhAne jovA mATe zeSa nAganA mastako bahAra na AvyA hoya! 57. temAM zatruorUpI kumudanA samUhanuM saMkocana karavA sUrya samAna evo yathArtha nAmavALo jitazatru rAjA hato. 58. te rAjA vANIthI ane dAnathI be rIte udAra hato tethI huM mAnuM chuM ke bRhaspati (vANIno svAmI) nAzIne svargamAM cAlyo gayo ane dAnezvarI bali pAtALa bhavanamAM cAlyo gayo. 59. te nagaramAM zramaNopAsakonAM samUhamAM agresara tathA dhArmika puruSomAM mukhya jinadatta nAmano vyApArI thayo. 60. te potAnA nAmanI jema jIva-ajIva-puNya-pApaAzrava-saMvara ane nirjarA, baMdha ane mokSane ema nava tattvone jANato hato. te niyANA vinAnI mokSasaMpattinuM kAraNa zuddha dAna Apato hato. AnaMdathI satata zIlanuM pAlana karato hato. zakti mujaba tapane tapato hato. bhAvanAonuM ciMtana karato hato. dharmanA rahasyane jANavAmAM kuzaLa teNe manuSya bhavane Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 112 saphaLa karyo. 3. dhana ane dAna ApavAmAM dakSa A ghara, nyAyAlaya, loka, rAjakula ane anyatra paNa sarvatra mAnya banyo. 64. tene dAkya (caturAI)-dAkSiNya-sauMdarya ane zIlazAlinyane vahana karatI jinadAsI nAme dharmapatnI hatI. 5. gharanA bhArane sArI rIte dhAraNa karavAmAM mULa staMbha samAna cAra putro tenI kukSimAM utpanna thayA hatA. 66. nAgadeva, jinadeva trIjo dhanadeva, cotho somadeva ema kramazaH nAmavALA hatA. 67. teone kramathI nAgazrI, jinazrI, dhanazrI tathA chellI somazrI patnIo thaI, sarva paNa zIla, saurabhathI zobhatI hatI. 68. tenA ghare dAsa-dAsIo kAma karatA hatA. tethI putro ane putravadhUo maNi suvarNanA AbhUSaNone dhAraNa karIne sukhapUrvaka rahetA hatA. 69. paNa jinadatta zrAvaka ghaNAM dravyano vyaya karI, saMmetazikhara, aSTApada vagere tIrthonI ghaNIvAra yAtrA karI. 70. teNe zrI saMghanI pUjA, AgamonuM lekhana, nabaLA zrAvakono uddhAra, tathA jina maMdirono jINoddhara karAvyo. 71. teNe te ja nagaramAM kAMtivALI divAlothI UMcuM, suMdara staMbhothI ramya, laTakatI putaLIovALuM, suvarNa kuMbhathI zobhatA maMDapavALuM, hAthI-azva ane manuSyanI pIThothI samRddha, parvanA zikhara jevuM UMcuM, suvarNadaMDa ane kaLazathI yukta, atyaMta manohara, pracara toraNothI suMdara, devonA vimAna jevuM eka jinAlaya banAvaDAvyuM. 74. te maMdiramAM anupama zrI yugAdi jinezvaranI pratimAne sthApana karAvI ane potAne sugatimAM sthApana karyo. 75. udArAzayI teNe jinamaMdiramAM traNeya saMdhyAe (savAra-bapora-sAMja) devapUjA ane manohara saMgItane karAvyuM. 76. ANe harSapUrvaka aThThAI, kalyANaka tathA caturmAsAdika parvomAM vizeSathI mahimAne vidhivat karAvyo. 77. A pramANe dharmanI ArAdhanA karato hovA chatAM paNa tenA duHkarmayogathI lakSmI kSINa thaI. athavA to kulaTA lakSmI kyAMya sthira thatI nathI. 78. A nagaramAM AjIvikA thaze nahIM ema vicArIne zreSThI kuTuMba parivArane laIne koIka gAmamAM gayo. zuM dAridraya zubhane mATe thAya che? 79. gAmaDAmAM chAza vagere gorasa, pANI, baLataNa vagere maphata maLe che tethI garIba loka gAmamAM vasavAnuM Icche che. 80. jema kAdavamAM kamaLa rahe tema ghAsa, lAkaDA vagere lAvIne banAvelI jhUMpaDImAM putrAdi parivAra sAthe rahyo. 81. jinadattanA putro lokanA khetaromAM haLakheDavAnI majUrI karavA lAgyA. athavA to A saMsAramAM konI caDatI paDatI nathI thatI? 82. putravadhUo vaNikonA gharanuM pANI bharavuM vagere majUrInA kAryo karavA lAgI. athavA to vidhi jema Dhola vagADe tema nRtya karavuM paDe che. 83. jinadAsIe jAte potAnA gharanuM kAmakAja karyuM. A jagatamAM konA vaDe bhAMDAgAramAM puNya ja jamA karAvAyuM che? 84. jinadatte gharanA chokarA-chokarIone sAcavavAnuM kAma karyuM. dhArmikaprANInI durdazA karanAra vidhine dhikkAra thAo. A pramANe satata kaSTanA kAryo karanArA hovA chatAM paNa teone parimita ghIvALuM gheMsa vagerenuM bhojana prApta thayuM. 86. to paNa akhinna cittavALA, sattvanA bhaMDAra jinadatte dharmakAryamAM udyamane na ja choDyo. 87. A pramANe keTaloka kALa moTA kaSTathI pasAra thayo tyAre jinadatta cAreya paNa putrone kahyuM: 88. he vatso! huM jinacaityone juhAravA nagaramAM jAu chuM. have huM jIvuM ke maruM paNa pAchaLa tamAre samAdhithI rahevuM. 89. putro ekI avAje bolyA- he vAtulaceSTita tAta ! dharma-dharma ema bolatA tame haMmezA amane khedita karyA che. 90. zarIra, varNa (jJAti) ane dhanathI tame sarvathA bhraSTa thayA cho to paNa dharmanuM pUchaDuM mUkatA nathI. 91. he dharmagrahila! dharmane mATe dhanano vyaya karatA tamArA gharanA cAreya paNa khUNAmAM Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 113 bhUkha AvIne rahI che. 92. he vRddhaka ! tuM mauna dharIne ahIM ja gharamAM paDyo rahe. tuM devonI sAthe zuM karIza? tArA cittamAM devo vaselA che. have devonuM tamAre zuM kAma che? bAlIzanI jema atyaMta asaMbaddha babaDo cho. 94. dAna bhoganA yogathI lakSmI kyAreya kSaya pAmatI nathI. kUvAmAMthI roja pANI kADhavAmAM Ave chatAM zuM kUvo khAlI thAya che? 95. paraMtu kSayavALA manuSyanA zarIranI jema pApa karmanA udayathI lakSmI kSaya pAme che. 96. athavA to avivekIo evA tamArI sAthe vAda karIne zuM karavuM che? huM mAruM ciMtita karIza. vivekIo potAnA svArtha (kalyANa)nI hAnI na kare. 97. Aje bhAgye joge huM cetyone vAMdIza ema bhAvanA karato A putronI rajA vinA paNa nagara tarapha cAlyo. 98. lokoe kautukathI paNa nagaramAM praveza karatA zreSThIne na joyo. tyAre AvakAra Apavo juhAra karavAnI zuM vAta karavI? 99. kherakhara dAridraya parama adazyIkaraNa aMjana che. kAraNa ke dekhato najIkamAM rahelA daridrane joI zakato nathI. 400. zreSThIe vicAryuM. te ja huM chuM. te ja A loko che. sAthe hovA chatAM huM teone jouM chuM. teo mane jotA nathI. aho ! dAridrayano vilAsa kevo che? 401. AthI ja kahyuM che ke- he dAridraya tane namaskAra thAo kemake tArA prasAdathI huM siddha thayo chuM. kAraNa ke huM badhAne jouM chuM mane koI jotuM nathI. 2. paraba upara aMganuM prakSAlana karIne svayaM gaLela pANI laIne jinamaMdiranA dvAra pAse pahoMcyo. 3. aho ! bhAgyajoge A jinadatta zeTha padhAryA ema vicArIne hAthamAM mALA laIne koI mALInI putrIe zreSThIne kahyuM he zreSThinuM! mArI pAsethI uttama mALA kharIdI lIo. mArI pAse Aje eka lakhoTI nathI to huM tArI pAsethI mALA kevI rIte kharIduM? 5. ANe kahyuM : he tAta! tame je ApyuM che te ja ame khAIe chIe. bAkI to zAkabhAjI vagere kharaca mATe kamAIe chIe. 6. he tAta! potAnI putrI upara kRpA karIne A mALA lIo ema bolatI jinadattanA be caraNane pakaDIne mALInI putrI UbhI rahI. 7. zeThe kahyuM che vatsA ! huM phakta devane vAMdavA Avyo chuM. paraMtu mALA ApyA vinA tane samAdhi na rahetI hoya to mane mALA Apa. 8. tenI ApelI mALA laIne traNavAra nisAhi nisIhi bolIne romAMcita thayela zeTha AtmamaMdiramAM pravezyA. 9. sarvasAdhAraNa dhoyela vastra paherIne mukhakoza bAMdhIne zeTha gabhArAnI aMdara pravezyA. 10. romAMcita aMgavALA be AMkhomAMthI harSanA AMsu vahAvatA phulothI bhagavAnanI pUjA karatA zeThe kahyuM : 11. he bhuvanaprabhu! evA divaso hatA jyAre meM tamArI suvarNamaya puSpothI ane AbhUSaNothI paNa pUjA karI hatI. 12. utsavanA prasaMgomAM mahAvibhUtithI vidhipUrvakanI rathayAtrAthI ane saMgItapUrvaka meM tamArI bhakti karI hatI. 13. he jinezvara ! Aje kevo divasa AvI gayo jemAM huM durdazAne pAmelo bIjAnA phUlothI tArI pUjA karuM chuM. 14. kharekhara ! koIka dharmanI ArAdhanA karanAra bhavyane meM aMtarAya karyo haze tenuM A phaLa mane hamaNAM maLyuM che. 15. e pramANe bhAvanApUrvaka zeThe ghaNI gaha karI. pUjA karIne bahAra rahIne devavaMdana karyA. 16. pUjAnA vastro utArIne zeTha jyAM dharmaghoSa sUrinI dharmadezanA cAlatI hatI tyAM gayA. 17. sabhAnA cheDe beThelA zeThe sUrirAjane vaMdanA karI. sUrie Ane moTA saMbhramathI dharmalAbha Apyo. 18. vyAkhyAna ApatA AcArya bhagavaMta koI dhanavAnano Avo gaurava nathI karatA to zuM rAjA AvyA che? 19. ema Azcaryacakti thayela sabhAjanoe jeTalAmAM pAchuM vALIne joyuM teTalAmAM phATela tuTela melA vastro paheranAra karacalInI laTakatI cAmaDIvALo, jenuM hADapiMjara dekhAI rahyuM che, jema tema vikherAyela vALavALo vRddha dekhAyo. 21. aho! A raMka jevA vRddhano zA kAraNathI ATalo badho Adara karatA haze? rara. sabhAjano A pramANe vicAratA hatA tyAre guNavAna upara bahumAna dharAvatA gurue Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 114 kahyuM : he zreSThin ! AgaLa Avo AgaLa Avo . 23. he prabhu ! mane ahIM besavuM ThIka che ema bolatA zeThane laIne zrAvakoe AcArya bhagavaMta pAse mukayA. 24. sUrie kahyuM : aho ! zrAvako eka cittathI sAMbhaLo- A jinadatta nAmanA uttama zrAvaka che. 25. A zeThe covIza jinezvaranuM maMdira banAvaDAvyuM che. amuka amuka sthAne emaNe caityo banAvaDAvyA che ane upAzraya paNa. 26. emaNe samasta saMghanuM vAtsalya, anekavAra tIrthayAtrAo, vaMdana, pratikramaNa, tapo karyA che. 27. A dhanya che A kRtapuNya che, A sujanmA che, A buddhimAna che, A dhanezvara che, A dhIra che, A gaMbhIra che, 28. A pramANe sUrie svayaM ja zreSThInI prazaMsA karI kemake AgamanI aMdara darzanAcAranA guNonuM upabRhaNAdi karavAnuM kahyuM che. 29. sUrine namIne ubhA thayela anutyeka jinadattane ekAMtamAM laI jaIne yogI jevA puruSe A pramANe kahyuM : 30. he puruSazreSThin ! gurue svayaM tane moTo mANasa kahyo che. tethI jo tame yAMcAbhaMga karatA nathI to huM mAguM. 31. mArI AvI dazA pratyakSa ja che tethI jouM to kharo A zuM mAMge che ? ema vicArI jinadatta zeThe kahyuM : he bhadra ! tane je Icchita hoya te mAga. 3ra. A sAMbhaLI yogI jevA puruSe mAgyuM : dAridrayane nAza karanAra A maMtrane mArI pAsethI grahaNa kara. kemake tArA jevo bIjo pAtra nathI. 33. jinadatte kahyuM : maMtra tamArI pAse rahevA do. mAre hamaNAM dharma karavAnA divaso che dhana bheguM karavAnA nahIM. 34. bIjAe AdarapUrvaka kahyuM : meM pahelA ja tamArI pAse yAcanA karI che AthI prasanna thaIne tamAre A maMtra grahaNa karavo ane na levAno Agraha choDI devo. 35. zreSThIe vicAryuM : loka tathA mArA badhA putro ekI avAje kahe che ke dharmamAM koI sAra nathI. 36. ane jo dharma sArabhUta hota to jinadatta pUrve vaibhavavALo hato paNa hamaNAM daridra ziromaNi na thAta. 37. AvA prakAranI manovRttinA nAza mATe ane dharmanI prabhAvanA mATe huM maMtra grahaNa karuM ema vicArIne kahyuM : jo ema che to maMtra Apa. 38. prItithI nava akSarano maMtra Apyo ane kahyuM H Ano 10 hajAra jApa karavo. 39. kALI caudazane divase smazAnamAM jaIne zreSThIe vidhipUrvaka maMtrano jApa karyo tyAre AkAzamAMthI vimAna utaryuM. 40. hAlatA cAlatA kuMDalothI suzobhita deve vimAnamAMthI utarIne kahyuM : he zreSThin ! kayA kAraNathI mane yAda karyo. 41. jinadatte kahyuM : he deva ! A to tame svayaM ja jANo cho ? deve kahyuM H jo ema che to tame Icchitane mAgo. 42. he deva ! mALInI putrInA puSpothI meM jinapUjA karIne je puNya upArjana karyu che tenuM phaLa mane Apo. 43. jinamaMdira-tIrthayAtrAdi karavAthI je puNya upArjana karyu che tene bhAMDAgAramAM jamA rahevA do ema bolatA zeThane deve kahyuM H 44. he zrAvaka ! bIjAnA puSpothI pUjA karatA teM sugatine upArjana karI che te phaLa ApavA huM zaktimAna nathI paraMtu huM tAruM kaMIka karavA IcchuM chuM. 45. tuM gharanA cAreya khUNAmAM nidhAnone meLavaze ema kahIne deva turata ja devalokamAM gayo. 46. : gAmamAM jaIne zreSThie putrone kahyuM : cAlo ApaNe nagaramAM jaIe. teoe kahyuM : are ! haju paNa tamAruM pAgalapaNuM jatuM nathI. 47. koNa vAraMvAra ucALA bharaze ? ahIM ja gheMsa' vageremAM prApta thatA telathI ghaNo saMtoSa varte che. 48. tyAM to gheMsa telathI bhraSTa thaIzuM. nagaramAM ApaNane telavALuM bhojana paNa nahIM maLe. tethI ame AvazuM nahIM tame svayaM jAo ane vaLI A rIte phara phara karavAthI zuM dAridraya chedAze ? 49. zreSThIe kahyuM : suzukanathI tyAM cokkasa lAbha thaze. potAnA nagaramAM javAthI ApaNI dazA vaLaze. 50. he pitar ! jo tame tyAM gayA vagara nathI rahI zakatA to cAlo, nikaTamAM zubha karmano udaya 1. kSipraulam - alpa mUlyavALuM jaladIthI raMdhAI jatuM bhojana jemake gheMsa, khIcaDI vagere. - kAma mAM Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 thavAno hato tethI putroe pitAnI vAtane svIkArI lIdhI. 51. kuTuMba sAthe zreSThI nagaramAM AvyA. gharamAM pravezyA. khaMDera thaI gayela gharane joIne vicAryuM : 52. zreSThI kayAre pAchA Avaze evA vicAramAM jANe na DUbI gayA hoya tema bhAMgI gayela daravAjAnA mastake rahelA be taDaka (pIDhiyA) paraspara maLI gayA. 53. mArA be gAlanI jema be jIrNa kapATa DhIlA thayA. jema mArA mukhamAMthI dAMto paDI gayA che tema divAlamAMthI IMTo paDI gaI che. 54. mArA vALanI jema chata upara DhAMkavAnA lAkaDA bhAMgI gayA. mArI be AMkhonI jema citrazALAnuM citra gaLI gayuM che. 55. UMdaroe dhAnyanA DhagalAne caDI jAya evA dhULanA DhagalA banAvyA hatA. morapIMchanuM chatra rAkhavAnA sthAne kaDavo lIMbaDo ugyo hato. 56. kharekhara mArA viyogane kAraNe A ghara pANInA relAnA kAraNe jhAMkhI paDelI bhIMtanA bhAganA bAnAthI raDI raDIne zAMta thayuM che. 57. atyaMta bhAgyahIna hAlatA cAlatA amoe je gharane choDI dIdhuM che tene sthAvara tRNavelaDIo vIMTAI vaLI che. 58. sadbhAgyanI jema pATiyAo cAre bAjuthI potAnA sthAnathI nIkaLI gayA che. jema be pagamAM cIrA paDe tema divAlomAM tIrADo paDI che. 59. aho ! jenI zALAmAM cAre bAju suMdara caMdaravA bAMdhela hatA tyAM karoDiyAe lALathI jALA kevI rIte bAMdhyA. 60. pUrvanI dazAne yAda karatA ane vartamAna avasthAne vicAratA zreSThI parivAra sahita gharamAM pravezyo. 61. zreSThie putravadhUo pAse gAyanA chANanuM lIMpaNa karAvIne pANIthI bharela be kuMbhone mukAvyA. 62. nAgadeva vagere putro gaLiyA baLadanI jema be paga laMbAvIne pRthvItala upara atyaMta DhaLI paDyA. 63. zreSThIe teone kahyuM : A nagaranA caityonA darzana karyA pachI ghaNo samaya cAlI gayo che tethI tamAre Aje caityanI paripATI karavI joIe. 64. dhamadhama thatA sarve paNa putroe kahyuM : he tAta ! dharma-dharma bolatA haju paNa virAma pAmatA nathI. arthAt dharmanuM pUchaDuM choDatA nathI. 65. aho ! ame mArgathI thAkI gayA chIe ane haju caityavaMdanA karAve che. mALiyA uparathI paDelAne A doDavAno ghAta thayo. 66. jinadatte kahyuM : he vatso ! kSaNathI ubhA thAo, devone vaMdana karo jethI tamane Icchita bhojananI prApti thaze. 67. A pitA kUtarAnI jema bhasa bhasa kare che virAma pAmatA nathI ema bolatA putronI sAthe zreSThIe caityavaMdanA karI. 68. ghare AvIne zreSThIe putrone kahyuM H Aje tamane zAli-dALa vagerenuM bhojana karAvIza. kemake devavaMdanA Icchitane ApanArI che. 69. teoe paNa kahyuM H zAli vagerenI vAtane dUra rAkho. he tAta ! Icchita gheMsathI pAraNuM karAvo. 70. daDhadharmI zeThe kahyuM : gheMsanI vAtane choDo jo huM tamane zAli AdinuM bhojana ApuM to tame zuM dharma karazo ? 71. putroe kahyuM : he tAta ! jo tame kahezo to ame duHkara paNa dharma kRtyane satata harSathI karIzuM. 7ra. zreSThIe kahyuM : jo ema che to trikAla devapUjana, ane saMdhyAe pratikramaNa ane caityavaMdana zakti anusAra paccakkhANa vagere parama dharmakRtyane haMmezA AdaravA. kemake te A loka ane paralokamAM kalyANakArI che. 74. amoe rAtre ThaMDI, divase tApa, kaveLAe kubhojana kAMTAno vedha vagere ghaNuM sahana karyuM che. 75. vaMdana, pratikramaNa vagere anuSThAno AdaravA suzakaya che tethI ame te sarva karIzuM ema badhA putroe ekI sAthe kahyuM. 76. putravadhUoe kahyuM : have pachI ame paNa pArakA ghare majUrI karavA karatAM suzakya dharmakAryane karIzuM. 77. te ja rIte pautroe kabUlyuM. zuddhabuddhi zreSThIe tyAMja abhiprAyone svahaste patramAM lakhAvI lIdhA. 78. pachI zreSThIe balividhAnAdipUrvaka bhUminuM pUjana karIne putro pAse gharanA eka khUNAmAM khodAvyuM. 79. aho ! lAMbA samaya pachI Aje pitAne A nidhAnanuM smaraNa thayuM. ema vicAra karatA putroe moTA 115 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 116 : kaLazane joyo. 80. jeTalAmAM kuMbhane ughADyo teTalAmAM suvarNa mANeka vagerethI bharelo joyo. 81. pitAnI AjJAthI keTalAka suvarNane vaTAvIne putro vastro, thALa, kacoLA vagere ane zAli vagere laI AvyA. 82. putravadhUoe tatkSaNa suMdara rasoI taiyAra karI. jinadatta vageree bhojana karyuM. jagatamAM A eka vastu (bhojana) jaya pAmo. 83. bhojana karyA pachI sArA vastro paherIne ghaNuM uttama bheTaNuM laIne zeTha tathA putro rAjakule gayA. 84. rAjAne bheTaNuM dharIne zeTha ane putroe namaskAra karyA. ati gauravathI apAyela Asano upara beThA. 85. rAjAe svayaM gauravapUrvaka zreSThIne kahyuM : he zreSThin ! ghaNAM divaso pachI tame bhAgya yoge hamaNAM dekhAyA cho. 86. jyAre jyAre mahAjana amArI pAse AvyuM tyAre tyAre ame haMmezA A pramANe cittamAM vicAryuM : 87. zA kAraNathI jinadatta vaNika mahAjana maMDaLamAM sarvathA dekhAtA nathI ? 88. zreSThIe jaNAvyuM : ahIM amArI AjIvikA cAlatI na hatI. tethI ame tamArAthI dUra gayA hatA. 89. pharI potAnA bhAgyothI manuSyo thaIne devanA (rAjAnA) caraNane yAda karatA parivAra sahita amo ahIM AvyA chIe. 90. rAjAe morapIMcha chatra suvarNanI sAMkaLa ApIne putra sahita zreSThInI upara svayaM kRpA karI. 91. arthIone dAna Apato, loko vaDe prazaMsA karAto zreSThI rAjamaMdirathI potAnA ghare Avyo. 92. aho ! A dharmano prabhAva che ke ghaNI dUra cAlI gayelI lakSmIne zreSThIe pAchI vALI ema svajano bolI uThayA. 93. jema taMbolI nAgaravelanA pAnanA TopalAne sudhAre tema zreSThIe suthAra ane kaDiyAo pAse gharane samArAvyuM. 94. ghaNuM karIne putro, putravadhUo, pautro bhayathI ane bhAvanAthI paNa haMmezA zreSThIe kahelA dharmakAryamAM udyama kare che. 95. kayAreka ALasa karIne caityavaMdanAdi na kare tyAre zreSThIe teone A pramANe preraNA karI. 96. he vatso ! zuM tamoe potapotAnuM anuSThAna karI lIdhuM ? tyAre teoe kahyuM : he pitA ! ame Aje rAjasabhAthI moDA AvyA chIe. thAka ane UMgha AvavAthI ame devavaMdana karyu nathI. 98. kRtrima kopa karIne jinadatte kahyuM H re re ! tame potAnuM boleluM vacana paNa zuM bhUlI gayA ? 99. haLa kheDavA vagere majUrI karatA hatA tyAre tamane thAka na lAgyo ne have sukhAsanamAM besIne dharmasthAnomAM javAmAM tamane thAka lAgI gayo ? 500. tamane bhojanAdinI koI ciMtA nathI tethI tamAruM zarIra ghaNuM puSTa thaI gayuM che. sukhanI atizaya laMpaTatAthI tame dharma karavAne IcchatA nathI. 501. tethI patra laI Avo tame potAnA vacanane jaladIthI phoka karyu che putrone bIjo kayo daMDa Ave ? sarvepaNa putro be pagamAM paDyA. ane pitAne kahyuM : he tAta ! kubuddhine pAmelA ame ekavAra bhUla karI che. 3. have pachI haMmezA ja ame je kabUlyuM che te karazuM. tethI putravatsala tAta ! amArA A aparAdhanI kSamA karo. 4. sAruM ema pitA vaDe kSamA karAyelA putro pUrvanI jema dharmakAryamAM rata thayA athavA poSyanI pravRttio poSakane AdhIna che. 5. ame to pahelethI ja potapotAnA kAryo karI laIe nahIMtara jo pitA Avaze to ApaNane ghaNo Thapako Apaze. 6. ema vicArIne turata ja putro, pautro, putravadhUoe paNa vaMdana-pratikramaNa vagere AgaLathI karyuM. 7. ema roje roja sAthe dharma karatA tallIna thaI dharmano abhyAsa karavA lAgyA.8. jyAre mAMdagI Adine kAraNe dharma anuSThAna na karI zakatA tyAre teone moTI arati thatI. 9. harSa pAmela putro, putravadhUo pautroe paraspara vArtAlApa karyo ke pitAe amane sukhI karyA. amAro bhavathI nistAra karyo. 10. uttama bhojana, vastro, AbharaNo vagere ApIne zeTha putro pAse ghaNAM dharmakRtyo karAve che. 11. kalpavRkSa karatA caDI jAya tevI pitAnI moTI kRpAthI amArA Aloka ane paraloka baMne paNa Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-pa 117 sudharyA. 12. dharmathI raMgAyela kuTuMbane jANIne jinadatte bAkInA traNa nidhAnone pragaTa karI ApyA. 13. sAtakSetranI aMdara potAnuM dhana vAvIne potAnA samaye jinadatta vagere sarva parama surasaMpadAne pAmyA. 14. keTalAka bhavo pachI kevaLajJAna pAmIne ekAMtika sukhathI vyApta zAzvatI siddhine pAmaze. 15. dardurAMka devanuM kathAnaka he bhavyo ! dharmanA mAhatmyane jANIne temAM AdarapUrvaka prayatna karo jethI haMmezA sukha saMpatti maLe. 16. prabhue ema madhuravANIthI upadeza Apyo tyAre paMcavarNa maNiothI khacita, suvarNanA bhUmitaLavALuM, devo ane manuSyothI bharela samovasaraNanI bhUmimAM koIka gaLatA koDhavALo jema devamaMdiramAM kAgaDo Ave tema Avyo. 18. jema citrA nakSatrano megha pANIthI kaNonuM siMcana kare tema koDhIe zaMkA vinA prabhunA be caraNa upara paru vagerenI chAMTathI satata siMcana karyuM. 19. te joIne magadhAdhIza koDhiyA upara ghaNA gusse thayA kemake jinAdinI azAtanA karanAra upara vivekIo gusso kare te yogya che. 20. A pApI che, maryAdA vinAno che, lajjA vagarano che, bhaya vinAno che, je IndrAdinI hAjarImAM prabhunI sAme pratikULa vartana kare che. 21. Indro vagere pApa karanAra Ane koIka hetuthI jo zikSA nathI karatA to bhale na kare 22. huM paNa Ane sphuTapaNe yogya auSadhane ApuM. kemake dehAMtadaMDa sivAya bIjo koI daMDa Apavo ghaTato nathI. 23. guruno parAbhava thato joIne je hAtha joDI besI rahe che te nikRSTa ziromaNinI mAtA maro. 24. A pramANe rAjA vicAre che tyAre bhagavAnane chIMka AvI. koDhIe prabhune kahyuM : he prabhu ! Apa maro to sAruM. 25. rAjAne chIMka AvI tyAre tame jIvo to sAruM paNa naMdAnA putrane chIMka AvI tyAre kahyuM : jIvo to sAruM athavA maro to sAruM. kAlasaurakane chIMka AvI tyAre jIvo to sAruM nahi, maro to sAruM nahi ema kahyuM. tyAre rAjA agnimAM naMkhAyelI AhutinI jema tenA upara adhika ukaLI uThayo. 27. koDhInI ceSTA karatA paNa tenA durvacano dAjhayA upara DAma lagADavAnI jema vadhAre pIDAkAraka thayA. 28. samavasaraNanI madhyamAM rahelA Ane huM zuM karI zakuM ? Ane bahAra nIkaLavA do pachI maMgaLa dekhADuM. arthAt zikSA ApuM. 29. dezanA pUrI thaI eTale koDhI bhagavAnane namIne ubho thayo. rAjAe tene pakaDavA mATe potAnA mANasone saMjJA karI. 30. rAjAnA mANaso jeTalAmAM pakaDavA gayA teTalAmAM divyarUpa dhAraNa karanAra te pakSInI jema AkAzamAM UDyo. 31. puruSoe AvIne koDhIno vRttAMta jaNAvyo tyAre vismita rAjAe trijagatanA gurune puchyuM : 32. he prabhu ! A koDhI koNa che ? zA mATe paruthI tamArA caraNanuM lIMpana karyuM ? je divya rUpa karIne AkAzamAM UDI gayo. 33. hAthamAM rahela AmaLAnI jema vizvanI samasta vastune jotA prabhue turata ja tenA vRttAMtane kahevAnI zarUAta karI.-34. he rAjan ! gAya-baLada-vAcharaDAo jemAM cAro carI rahyA che evA vatsa dezamAM jaghanya-madhyama lokanI mAtA evI kauzAMbI nAmanI nagarI che. 35. te nagarImAM deva maMdironA zikharo upara pharakato dhvajapaTa zobhI rahyo che. dharmanI ArAdhanA karatA lokane joIne jANe dharma prItithI nRtya na karI rahyo hoya tema jaNAtuM hatuM. 36. te nagaramAM uttama bhUmitaLamAMthI zobhatA dhanavAnonA vizALa gharomAM yakSakardamane choDIne bIjo koI kardama (kAdava) nathI. 37. te nagaramAM paNyanA samUhothI bharelI cAra dukAnomAMthI badhI cIjavastuonI prApti thAya che paNa je vastu jagatamAM nathI te nathI maLatI arthAt te nagaramAM cAra kRtrikApaNa hatI. 38. tyAM baMdha ane pAta guNazreNImAM hato, mAyA, lobha ane madano udaya tathA bhaya, 1. yakSakardama - karpUra, agara, kastUrI ane kaMkolane samAna bhAge mizrita karIne banAvelo lepa. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 118 zoka ane jugupsA phakta karmagraMthomAM hatA. vitaMDAvAda nigraha sthAna, pratijJAnI pratyakSa bAdhitA, chaLa tarkazAstramAM ja hatA. paNa lokomAM na hatA. 40. te nagaramAM kalpavRkSanI jema yAcakanA abhISTane pUravAmAM, zatruonA seMkaDo sainikone jItI lenAra zatAnIka nAmano rAjA hato. 41. te samudra jevo gaMbhIra meru jevo sthira, caMdra jevo zItaLa, bRhaspati jevo nItijJa, rAma jevo nItimAna hato. 43. tenuM eka dUSaNa e hatuM ke parastrIthI vimukha hovA chatAM paNa teNe para rAjyanI lakSmIne haThathI grahaNa karI. 44. te nagaramAM daridromAM ziromaNi, mUrkhAono udAharaNa setuka nAmano brAhmaNa hato. 45. jema bhillane kaSTathI divaso jAya tema patnI sAthe potAnI avasthAne ucita AnA keTalAka divaso pasAra thayA. 46. garbhavatI thayelI patnIe brAhmaNane kahyuM : ghI vagere sAmagrI laI Avo jethI ahIM ja (ghareja) sUtikarma karAya. 47. vipre kahyuM H he priyA ! huM kyAMthI sAmagrI lAvuM? kemake amAsanA caMdranI jema mAre koI kalA nathI. 48. kaLA vagara kaMIpaNa prApta thatuM nathI. lokamAM kaLAnuM ja mahattva che. jAtinuM nahIM. kuLanuM paNa mahattva nathI. 49. turata ja buddhi utpanna thaI che evI brAhmaNIe patine kahyuM tame rAjAnI sevA karazo to dhananI prApti thaze. 50. kAraNa ke rAjAo praNayijananI prArthanAne pUravA samartha che. lokamAM rAjAo ja kAmakuMbho che bAkI kAmakuMbhanI kathA khoTI che. 51. vaLI A rAjAo bIjAnA guNa-avaguNanI parIkSA karatA nathI. devonI jema atibhaktithI prasanna karAya che. para. brAhmaNInuM te vacana sAMbhaLIne brAhmaNa phaLa-phUlanA pAtro bharIne mahA-AdarathI zatAnIka rAjA pAse jaIne rojeroja sevA karavA lAgyo. 53. buddhi na hoya chatAM bIjAnI buddhithI kArya kare to te paNa suMdara che. 54. ekavAra caMpAnA rAjAe padAti-azva-hAthI vagere laIne jema rAha caMdrane rUMdhe tema kauzAMbI nagarIne cAre bAjuthI ruMdhI dIdhI. pa2. chaLane zodhato zatAnIka rAjA nagarInI aMdara rahyo. je parAkramathI sAdhya na hoya tene upAyathI sAdhavo joIe. 5. ghaNAM kALa pachI dadhivAhana rAjAnA sainiko kheda pAmyA. kharekhara killo durjaya che. pa7. varSAkALa zarU thayo. jema musAphara lAMbA samaya pachI ghare javA utkaMThita thAya tema rAjA pAcho javA taiyArI karavA lAgyo. 58. te vakhate seDheka phUlo levA udyAnamAM gayo hato. seTuke zatru sainyane pAkelA pAMdaDAvALA vRkSa jevuM joyuM. 59. jaladIthI AvIne brAhmaNe zatAnIka rAjAne khabara ApI ke he rAjan ! A tAro zatru bhAMgI gayelA dAMtavALA hAthInI jema pAcho jAya che. 60. hamaNAM jo tuM parAkrama phoravaze to zatrune jItI laIza. mahAvRkSanI jema vyavasAya samaye ja phaLe che. 61. tenuM vacana ucita che ema jANIne sainya laIne zatAnIka rAjAe dadhivAhana rAjAnA sainya upara kSaNathI hallo karyo. 2. muzaLadhAra varasAdanI jema bANanI dhArAno varasAda varasAvyo, tenAthI pIDAyela caMpezanuM sainya baLadonI jema nAzI gayuM. 3. alpa parijanavALo caMpeza lazkarane choDIne caMpA nagarImAM gayo. svAmI salAmata rahe to sarvakAryonI siddhi thaI zake. 64. zatAnIka rAjAe tenI bhaMDAra hAthI vagere saMpatti kaltha karI. athavA to yUthapati nAzI gaye chate bAkI rahelAo kArya sAdhI zake kharA? 65. atyaMta khuza thayela rAjAe nagaramAM praveza karyo. pachI brAhmaNone kahyuM : he bhaTTa ! tArI IcchA mujaba mAgaNI kara. 66. nirbhAgyaziromaNie rAjAne kahyuM : bhaTTinIne pUchIne mAgIza. mUrkhao pArakAnuM mukha jonArA hoya che. arthAt mUrkhao pArakI buddhithI kAma karanArA hoya che. 67. zrAddhanuM bhojana karyuM hoya tema atyaMta khuza thayela ghare jaIne strIne kahyuM : he bhaTTinI ! rAjA khuza thayo che tethI zuM mAgaNI karuM? 68. buddhinA bhaMDAra brAhmaNIe cittamAM vicAryuH jo huM AnI pAse prAmAdikanI mAgaNI karAvIza Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 119 to bIjI suMdara strIone paraNaze ane mArI khabara paNa nahIM pUche kAraNa ke dhanavAnonI AvI rIti hoya che. 70. tethI huM thoDuMka maMgAvuM jethI A mane choDI na de. kayo DAhyo potAnA ghoDAthI potAnI dhADane paDAve? 71. he priya! roja tamAruM darzana tathA agra Asana upara bhojana ane dakSiNAmAM eka dInAra ATaluM rAjA pAse mAMgo. 72. bAkInA lobhathI saryuM kemake moTA brAhmaNone saMtoSa e bhUSaNa che. ema bhaTTikAe zIkhavADyuM. 73. brAhmaNe bhaTTikAnI sUcanA mujaba sarva rAjA pAse mAgyuM. rAjAe kahyuM che brAhmaNa ! kalpavRkSa pAsethI pAMdaDuM mAgavAnI jema mArI pAse A zuM mAgyuM? 74. brAhmaNe kahyuM che rAjanuM! brAhmaNIe kahyuM hoya tenA karatA dorI banAvavAnI vATa vagere kaMIpaNa adhika mAgato nathI. 75. he jhUMpaDuMgava ! A matizAlinI brAhmaNI jeTaluM pANI pIvAnuM kahe teTaluM ja pIuM chuM tenAthI vadhAre nahIM. 76. A (brAhmaNI) parama mitra che. A parama devatA che, A parama sarvasva che, A mAruM jIvita che, 77. A jaDa (mUkha) AvA prakAranI ja kRpAne ucita che. Dola snAna thaI zake teTaluM pANI grahaNa kare che. 78. ema vicArIne tathA Ano saraLa svabhAva jANIne rAjAe AlocAdi sarva mAgaNI maMjUra rAkhI. 79. rAjA sAthe vArtAlApa karatA, agrAsane bhojana karatA ane dInArane meLavatA ANe AdarabhAva prApta karyo. 80. loke paNa lokamAnya brAhmaNane bhojananuM nimaMtraNa karyuM. jenA upara rAjA prasanna thAya tenA upara kalpavRkSa phaLyo che. 81. dakSiNAnA lobhathI karelA bhojanane vamI vamIne pharI pharI bhojana karyuM. brAhmaNonA lobhanA sthAne koI vastu AvatI nathI. arthAt brAhmaNomAM lobha sarvoparI che. 82. ghaNI dakSiNA maLavAthI brAhmaNa ghaNo dhanavALo thayo. jema vRkSanI DALIo phUle phAle tema brAhmaNa kuTuMbathI vadhyo. 83. arjINa AhAranA vamanathI uMce caDela apakava (kAcA)rasothI Ane cAmaDIno roga thayo. jevA prakAranI kriyA phaLa paNa tevA prakAranuM prApta thAya che. arthAt pApakriyAthI pApanuM ane dharmakriyAthI dharmanuM phaLa prApta thAya che. 84. upacAra nahIM karavAthI teno vyAdhi vadhyo. vaira, vyAdhi, RNa, agni A cAreya paNa samAna che. 85. jenuM nAkanuM TeravuM cibAI gayuM che. jenA hAthapaga saDI gayA che, jeno svara bhAMgI gayo che evo te sAkSAt pApanA pujanA udayavALo thayo. 86. to paNa tRpta nahIM thatA brAhmaNe rAjAnI AgaLa bhojana karyuM kAraNa ke lobhIo potAnI pAMce IndriyothI lajjA pAmatA nathI. 87. atizaya anucita joIne maMtrIoe rAjAne jaNAvyuM. A koDharoga UMTanA rogavizeSanI jema cepI che. 88. tethI tenI sAthe besIne bhojana karavuM sAruM nathI. jenAthI potAno nAza thAya tevA vAtsalyathI zuM? 89. tenA putro nIrogI che temAMthI koI ekane AdezInA sthAne thanAra AdezanI jema tenuM pada Apo. 90. bhale ema karo ema rAjAe saMmati ApI tyAre maMtrIoe brAhmaNane kahyuM have pachI tAre putrane rAjasabhAmAM mokalavo. 91. tAre ghare ja rahevuM ema Adeza pAmela brAhmaNa nArAja thaIne putrane rAjasabhAmAM mokalavA lAgyo. 9ra. vyAdhi ugra thayo tyAre putroe vAcharaDAnI bAMdhavAnI jhuMpaDInI jevI jhUMpaDI banAvI ApI. 93. A ekalo jhUMpaDImAM kevI rIte raheze evI buddhithI mAkhIoe tene cAre bAjuthI gherI lIdho. 94. junA khATalA upara beThelo A vAraMvAra raDato hovA chatAM paNa koIe tenA vacanane kAne na dharyu to pachI tenI AjJA mAnavAnI vAta kayAMthI rahe? 95. tenA putroe tenI AjJA 1. AdezInA sthAne Adeza - A vyAkaraNano nyAya che. AdezInA sthAne thanAro Adeza AdezI jevo hoya che. jemake saMbaMdhaka bhUtakRdantano stavakidhu pratyaya che. upasargapUrvakanA dhAtano 7 ne badale 4 Adeza thAya che te pratyaya paNa patnI nI jema kidhu pratyaya gaNAya che. tethI guNa na thAya. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 120 bilakula na mAnI. eTaluM ja nahi paNa tenI sAme ullaMTha vacano bolavA lAgyA. 96. putravadhUoe pheMkI devA jevA AhArane lAkaDAnA vAsaNamAM nAkhIne cAMDALanI jema tene avajJAthI ApyuM. 97. tyAre nAsikAne maraDatI, jugupsAne karatI putravadhUo, vaLI gayela DokavALA brAhmaNanI AgaLa ghU ghU karatI ghUMke che. 98. AvuM vartana joIne brAhmaNe vicAryuM putravadhUo pArakA gharanI putrIo che. teo bhale potAnI IcchA mujaba vartana kare huM kaMIpaNa dUSaNa nahIM ApuM. 99. paNa A pApI putro mArAthI saMpatti pAmIne mArI upara paga mUkIne kevI rIte rahyA che. 600. athavA je pALanI kRpAthI taLAva gauravane pAme che te vRddhi pAmIne taLAva te pALano ja nAza kare che. 601. jemAMthI suvarNa samAna kAMtivALo agni utpanna thAya che te niraMkuza banelo prathama potAnA Azraya (IdhaNa)ne bALe che. 602. tethI avamAnanuM phaLa kRtaghna putronA mAthAmAM ja nAkhuM jethI potAnA vairano badalo vaLe. 3. ema vicArI putrone bhegA karI kahyuM : he putro! koDha rogathI duHkhI thayelo huM jIvavAthI kaMTALyo chuM. 4. potAnA kulAcAranuM pAlana karIne huM hamaNAM maravA IcchuM chuM. tene sAMbhaLIne patro amRtapAnanI jema harSa pAmyA. 5. je A pitA maravA Icche che te ghaNuM sAruM che. auSadha vagara ja vyAdhi maTato hoya to bhale maTe. 6. teoe kahyuM : he tAta ! ahIM je kArya karavAnuM hoya tenI amane AjJA karo kAraNa ke tamArI AjJAnuM pAlana karavuM e ja amAruM kartavya che. 7. he vatso! eka puSTa zarIrI bakarAne jaladIthI laI Avo jethI vividha prakAranA maMtrothI maMtrIne tene pavitra karuM. 8. kuTuMba sAthe bhegA maLIne AnuM bhakSaNa karavuM jethI tamArA kuLamAM zAMti ane Arogya thAya ema teNe putrone kahyuM. aho ! he vipra ! Aje baLade bIjA baLadane janma Apyo che evA lokanA mukhe bolAyelA vacanane je saraLabhAve sAcuM mAnI leto evA te seDhake Aje prapaMca kema racyo? kema ke loko zikSA vinA paNa pApabuddhi jIvane oLakhI jAya che. 11. tenI kuTilatAne nahIM jANatA putro paNa pazune laI AvyA ane tene arpaNa karyo. yuvAnone akkala kyAMthI hoya? 12. brAhmaNo dararoja potAnA zarIra uparanA maLa-parune vATothI lUchI-lUchIne bhojananI sAthe pazune khavaDAvI. 13. sAteya paNa dhAtumAM koDhano cepa lAgI gayA pachI brAhmaNe pazune mArIne kuTuMbane bhojana karAvyuM. 14. paramArthane nahi jANatA putroe pazunuM bhojana karyuM. pachI potAne kRtArtha mAnatA brAhmaNe putronI rajA mAMgI. 15. he vatsa! have huM ciMtA vinAno thayo chuM tethI koIka tIrthamAM jAuM chuM. AvA prakArano mAro bhava ahIM pUro thayo che AthI huM bhavAMtaramAM jaIza. 16. ema kahIne jema sApa bIlamAMthI nIkaLe tema gharamAMthI nIkaLIne agamya zvApada pazuothI bharela mahA araNyamAM pahoMcyo. 17. mArgamAM thAkelo, sUryanA tApathI tapelo A koDhanI sAthe spardhA karatI tRSAthI pIDita thayo ema huM mAnuM chuM. 18. pANI pANI ema dhyAnamAM paDelo ahIM tahIM bhaTakato te koI dezamAM jIvitavyanI AzA sAthe pANInA dharA pAse pahoMcyo. 19. haraDe, baheLA ane khadIra AmaLA e traNathI yukta kAMThA upara ugelA lIMbaDA kardhaka, bAvaLa, vagere vRkSomAMthI kharI paDelA phUlo ane pAkA phaLothI mizrita baneluM pANI unALAnA prakhara sUryanA tApathI ukALA svarUpa banyuM che. 21. evA pANIne amRtanI jema mAnatA seDhake pIdhuM. kharekhara prasaMga vastuonI mUlyatAne samajAve che. arthAt khare prasaMge vastunI kiMmata thAya. rara. tRSArta thayelA teNe jema jema pANI pIdhuM tema tema tene pharI pharI kRmionI sAthe virecana thayuM. 23. satata jharAnA pANInA pAnanA prabhAvathI keTalAka divasomAM AnuM zarIra soLavalA (zuddha) sonA jevuM tejasvI thayuM. 24. tevA prakAranI zarIranI kAMti joIne te manamAM adhika khuza thayo. teNe svapnamAM paNa vicAryuM na Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 saga-5 hatuM ke mane AvuM suMdara Arogya prApta thaze. 25. baLavAna vidhAtA anukULa hoya to rogI nIrogI banI jAya ane pratikULa hoya to nIrogI rogI banI jAya. 26. tethI kauzAMbIvAsI lokane mArA zarIranI zobhA dekhADuM. lokanI daSTimAM na Ave evI sArI paNa zobhA zuM kAmanI ? 27. putronI ane putronI svayaM karelI dazAne huM jou. dhanya potAnI suMdara udAra dazAne jue che. 28. ema vicArIne te potAnI nagarI tarapha cAlyo. nagaramAM praveza karatA tene lokoe vikasita cakSarUpI kamaLothI joyo. ra9. loke puchyuM che vipra ! pharI navayauvana vayane kevI rIte pAmyo? tArI avasthA joIne ame Azcaryacakita thayA chIe. 30. brAhmaNe lokone kahyuM haMmezA ekAgra cittathI sutIrthanI sevA karatA mane devatA prasanna thayA che. 31. devatAe lokamAM jugupsA utpanna kare tevA mArA vyAdhine dUra karyo che. khuza thayelA devo svayaM dehane svarga paNa banAvI de che. 3ra. jenA upara davo prasanna thAya che te A brAhmaNa dhanyatama che. ema loko vaDe vAraMvAra prazaMsA karAto brAhmaNa gharamAM pravezyo. 33. ANe kIDAonA samUhathI khavAya gayela vRkSanA pAMdaDAnI jema mahAvyAdhithI saLagI gayela aMgavALA putrone joyA. 34. ghaNAM khuza thayela brAhmaNe putrone kahyuM re pApIo ! mArI avajJAnuM phaLa ugrapaNe bhogavo. 35. putroe kahyuM : he tAta ! ame tamArA pAMca putro chIe. hA hA tame putro upara niSkaruNa karma zA mATe karyuM.? 36. re calitamati vRddha ! AvA kukarmane karatA pApathI bhaya na pAmyo? athavA dhoLAvALathI lajjA na AvI? 37. seDhuka paNa gusse thayo. re duSTo! pUrve tame pitAnI kUtarAnI jema kadarthanA karIne zuM dayAvALuM karma karyuM hatuM? 38. tame pApIo bhaya ane lajjA vagaranA banI gayA. jenAthI tame uccapadane pAmyA tenI paNa A pramANe viDaMbanA karI. 39. loka bIjAnA nAnA doSane jue che paNa potAnA parvata jevA moTA doSone jotA nathI. 40.re mahAmUrkhAo! tame vaNika ke brAhmaNanA gharone nathI jANatA jethI tame A pramANe mArI hilanA karI. 41. huM raMka hato chatAM tamone A uccapada sudhI pahoMcADyA athavA to ThIkarAthI ghaTa bhaMgAya che. 42. putronI sAthe jhagaDo karatA seDhakane lokoe kahyuM jo mugdha putroe bhUla karI to DAhyA evA tAre zuM bhUla karavI joIe? 43. zuM eka kUvAmAM paDe to zuM bIjAe kUvAmAM paDavuM? zuM te nathI sAMbhaLyuM ke putra kuputra thAya paNa mAvatara kamAvatara na thAya. 44. A pramANe loko ekI avAje tenI niMdA karI. kharekhara loka thoDIvAra pUratI stavanA ke niMdA kare che paNa satata karatA nathI. 45. loko vaDe tiraskAra karAyela brAhmaNe jema janApavAdathI bhaya pAmela rAme sItAno tyAga karyo tema jaladIthI kauzAMbI nagarIne choDI dIdhI. 46. he rAjanuM! pachI tArA nagaramAM AvIne jIvikA mATe tArA dvArapAlano Azraya karyo, kemake videzamAM nirdhanonI AjIvikA AvA prakAranI hoya che. 47. he rAjanuM! pRthvItala upara vihAra karatA ame ahIM AvyA. kemake jinezvaro vihare chate ja loko upara upakAra thAya che. 48. jyAM sudhI ame AvIe nahIM tyAM sudhI tAre ahIMthI ubhA na thavuM ema brAhmaNane Adeza karIne dvArapALa amane vaMdana karavA Avyo. 49. ane A bAju seDhaka brAhmaNe dukALamAMthI pAra pAmelA dramukanI jema daravAje rahela durgAnA ghaNAM baline khAdhuM. 50. lolatAthI gaLA sudhI bhojana karyuM. unALAno kALa hovAthI jema vAyu vRkSano Azraya le tema tRSNAe teno Azaro lIdho. arthAt tene atizaya tarasa lAgI. 51. tRSAthI pIDAyela teNe vicAryuM: vizvane jIvADanAra pANImAM pahelethI ja utpanna thAya che te jaLacarone dhanya che. para. rAta divasa Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 122 pANImAM vasatA A jaLacaro ruci mujaba upara jAya che, nIce DUbakI mAre che, tirachu cAle che. pa3. tathA amRta samAna zItaLa jaLanuM pAna kare che. athavA amRtanI to phakta kathA ja che. kharekhara pANI e ja amRta che. 54. tarasyo thayo hovA chatAM dvArapALanA bhayathI daravAjAne choDIne koI taLAva upara na gayo. sevakanuM jIvana kaSTadAyaka che. pa5. jema zlokAdine sArI rIte gokhavA pravRtta thayelo maMdabuddhi ziSya raTaNa kare tema pipAsAthI pIDita seTuMka pANI pANI ema raTaNa karavA lAgyo. 56. marIne nagaranA daravAjAnI bahAra vAvaDImAM deDakArUpe utpanna thayo. kharekhara jIva je legyAmAM mare che te legyAmAM (gatimAM) utpanna thAya che. 57. he rAjanuM ! jANe deDakAnA ghaNAM sabhAgyothI prerAyelA na hoya tema ame pharI paNa tArA nagaramAM AvyA. 58. he rAjan ! sarva loka amane vaMdana karavA udhukta thayo tyAre vAvaDI upara panIhArioe A pramANe saMlApa karyo. 19. temAMthI eka bolI : he bahena! zuM Aje koI mahotsava che jethI loko eka tarapha mukha rAkhIne harSathI jAya che. 60. bIjIe AkSepa sahita kahyuM : halA! tuM zrImaMtanI putrI che ke mUrkha che? eTaluM paNa jANatI nathI ke jenA caraNomAM cAkaronI jema Indro ALoTe che te A zrImAn mahAvIra paramAtmA udhAnamAM samovasaryA che. 2. jo tuM Ane jANatI nathI to kaMIpaNa jANatI nathI. kemake nabaLI AMkhovALo paNa sUryanA udita maMDaLane jANe che. 63. AvA saMlApone sAMbhaLIne saMjJI deDakAe vicAryuH pUrve mahAvIra e pramANenuM nAma nakkI kayAMka sAMbhaLyuM che. 64. UhApoha karatA tene jAtismaraNa jJAna thayuM. je AgaLa bhaviSyanA pratibodhanI vArtAnuM nivedana karanAra na hoya tema huM mAnuM chuM. 65. deDakAe vicAryuM. te vakhate mane daravAjA upara mUkIne dvArapALa jene vaMdana karavA gayo hato te A mahAvIra paramAtmA padhAryA che. da6. tethI jema A loko jinezvarane vaMdana karavA jAya che tema huM paNa jAu kemake tIrtha sAdhAraNa che arthAt koIpaNa jIva tIrthanI ArAdhanA karavA hakadAra che. 67. kUdato kUdato deDako amane jaladIthI vaMdana karavA Avyo. tArA ghoDAnI khUrathI yurInI jema A chUMdAyo. 68. zubhadhyAnamAM rahelo A marIne dakrAMka deva thayo. kemake bhAva (aMtarano zubha pariNAma) sUryanA prakAza jevo che, kriyA AgiyAnA prakAza samAna che. 69. Indra devasabhAnI parSadAmAM tArA samyakatvanI prazaMsA karI. kemake samyagdaSTi jIvone anyonA guNomAM paNa pakSapAta hoya che. 70. hamaNAM bharatakSetramAM zreNika mahArAjA jevo bIjo koI jinadharmano zraddhALu nathI. maNio ghaNAM che paNa ciMtAmaNi samAna koNa che? jema pavana sumeruparvatane DagAvI zakato nathI tema devo sahita Indra paNa zreNika rAjAne jainadharmamAMthI calAyamAna karI zake tema nathI. 72. jema bhAre karmI jina vacananI zraddhA karato nathI tema teNe IndranA vacanathI zraddhA na karI. pachI te A dardarAMka deva tArI parIkSA karavA Avyo. 73. he rAjan ! deve gozIrSa caMdanathI amArA be caraNanuM vilepana karyuM. bAkInuM badhuM tArI zraddhAne toDavA mATe karyuM che. 74. pharI paNa rAjAe kahyuM : he prabhu ! tamArI A vAta mane samajamAM AvI paNa maMgaLa ane amaMgaLa vacananuM kAraNa sAMbhaLavA IcchuM chuM. 75. bhagavAne kahyuM : he prabhu! tame duHkhamaya saMsAramAM kema raho cho? mokSamAM jAo. (ane anaMta sukhanA bhokatA bano) e abhiprAyathI mane maro ema dardarAMka deve kahyuM . 76. he rAjanuM! jIvatA ja tAre sukha che paNa marIne tAre narakamAM javAnuM che e hetuthI tane jIva ema kahyuM. 77. abhaya jIvatA dharmanI ArAdhanA karaze marIne devalokamAM jaze tethI tenA vize baMne prakAranuM vacana kahyuM. 78. kAlazakarika jIvaze tyAM sudhI pApa karaze maryA pachI sAtamI narakamAM jaze. tethI baMne rIte eno Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 123 niSedha karyo. arthAt jIve toya sAruM nahIM ane mare toya sAruM nahIM. 79. narakapAtane sAMbhaLIne magadhezvara dhrujI uThayo kemake narakanuM duHkha sAMbhaLIne paNa bhaya utpanna thAya che. 80. rAjAe kahyuM : he jagannAtha ! tame svAmI hote chate mAre zA mATe narakamAM javuM paDe? kema ke kalpavRkSa hote chate garIbAI rahetI nathI. 81. bhagavAne kahyuM he rAjan ! te narakanuM AyuSya bAMdhI lIdhuM che. tethI tAre avazya narakamAM javAnuM che. anyathA thavAnuM nathI. 82. he rAjanuM! devo dAnavo, cakravartIo athavA amArA jevA tIrthakaro nikAcita karmane anyathA karI zakatA nathI. 84. AgAmI covIza jinezvaromAM tuM padmanAbha nAme prathama tIrthakara thaIza tethI phogaTa kheda na kara. 85. rAjAe pharI jaNAvyuM ke saMnipAta ghaNo Akaro hoya to paNa sarvedya matithI vicArIne yathAyogya auSadha Ape che. 86. he nirmaLa kevaLajJAnarUpI locanane dharanAra jinezvara ! durgatimAMthI bacAve tevo koIka upAya mane batAvo. 87. samAdhAna mATe jinezvare kahyuM H he rAjan ! jo tuM kapilA brAhmaNI pAse sAdhu-sAdhvIone bhAvathI dAna apAve che to jo tuM kAlazakarika pAse katalakhAnuM baMdha rakhAve to jema DIMTIyAmAMthI phUlano chuTakAro thAya tema tAro narakathI chuTakAro thAya. 89. athavA to somanAtha kayAreya maraze nahIM ane AcArya kASTha upara (citA upara) caDAvaze nahIM e nizcita che. 90. bhagavAnanI vANIne saMjIvanI samAna mAnIne magadhezvara jinezvarane praNAma karIne nagara tarapha cAlyo. 91. eTalAmAM rAjAnI parIkSA karavA te ja (dakrAMka) deva pANImAM jALathI mAchalA pakaDatA munine batAvyo. 92. tene bolAvIne rAjAe kahyuM : he muni ! tame A zuM AraMbhya che? ANe kahyuM huM mAchalA veMcIne uttama kaMbala (kAmaLI) ne laIza.93. he narezvara ! tenAthI zarIrane DhAMkIne varSAkALamAM huM aplAyika jIvonI rakSA karIza kAraNa ke dharmanuM mULa dayA che. 94. rAjAe vicAryuM : A muni mugdhabuddhi che je ekendriyanI rakSA karavA paMcendriyano ghAta kare che. 95. pApAMzathI bhaya pAmelo A ghaNAM gADha pApamAM lapeTAyo. aho! havADAthI bhaya pAmelo A kUvAmAM paDyo. 9. rAjAe Ane kaMbala apAvI. zAsanano uddAha na thAya e hetuthI kupAtrane paNa kaMbala apAya che. 97. pachI deve nagaramAM jatA rAjAne dukAnomAM kapardaka (koDI = dhana) ne mAgatI eka garbhavatI sAdhvIne batAvI. 98. te sAdhvIne joIne rAjA ghaNo kheda pAmyo. tevuM ajugatuM joIne kayo suzrAvaka na dubhAya? 99. are ! hA A zAsananuM bIjuM mAlinya utpanna thayuM. dukALa zAMta thayo to tIDanuM Agamana thayuM. 700. hA bhAgavatI dIkSA laIne AvA prakAranI mugdha sAdhvI kevI rIte pAlana kare che? ema vicArIne tene bolAvIne rAjAe kahyuM: 001. tuM bIjuM akArya karIne zA mATe pragaTa kare che. jo mAMsa bhakSaNanuM pApa karAya to tene pragaTa karavA gaLe hADakAM baMdhAya? 2. huM tArI sarva sArasaMbhALa karAvIza ema kahIne rAjAe tene gupta rAkhI. athavA to potAnI jaMghAne ughADI pADavAthI jIva svayaM lajjAya che. 3. prasava najIka hovAthI sarva kaLAne jANanArA rAjAe svayaM AnI sUtikarmanI vyavasthA karI kemake te veLA tevA prakAranI che. 4. AnI prasUtinI evI durgadha uThI ke jethI nAsikA phATI jAya to paNa Ane jainazAsana pratye durbhAva na thayo. 5. janamavA mAtrathI bALaka devamAyAthI evo raDyo jethI teno avAja traNa zerI sudhI pahoMcyo. 6. tene joIne zrAvakomAM zreSTha rAjA atyaMta vyathAne pAmyo. meM upAya karIne tenA pUrvanA sarva pApo chupAvyA hamaNAM evI koI sUjha (samaja) paDatI nathI ke Ane (zAsananA uDDAhane) kaI rIte bacAvavuM. athavA Abha phATe tyAM thIgaDuM kayAM devuM? 8. eTalAmAM rAjAnI jainazAsanamAM nizcalatA joIne svAbhAvikarUpa karIne deve harSathI A pramANe Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 124 kahyuM : 9. he rAjanuM ! Indra deva sabhAmAM tArI jevI prazaMsA karI tevo tuM che athavA to tenAthI paNa tuM vizeSa che. 10. he sattvanA bhaMDAra ! prakAza paNa aMdhakAra banI jAya. meru parvata calAyamAna thAya, pANI paNa saLage athavA amRta paNa jhera banI jAya kadAca sUrya pazcimamAM uge to paNa tuM samyakatvathI calAvI zakAya tema nathI. 12. kadAca samudranI moTAInA pArane pamAya paNa tArI moTAInA pArane sarvathA pAmI zakAya tema nathI. 13. mArA jevo tArI kevI pUjA karI zake? to paNa huM dIvAnA vATa samAna pUjA karuM chuM. arthAt alpa pUjA karuM chuM. 14. tuM hAra ane be goLAne grahaNa kara. je mANasa tUTI gayela hAra ane goLAne sAMdhaze te maraNa pAmaze. 15. ema kahIne be goLA ane eka hAra ApIne deva kSaNathI IndrajALa jovAyAnI jema adazya thayo. 16. magadharAjAnA rAjyanuM jeTaluM mUlya hatuM teTaluM mUlya eka hAranuM hatuM te sunizcita che. 17. rAjAe kapilAne bolAvIne gauravasahita kahyuM he zuddhamatI ! sAdhuone AdarapUrvaka ghaNI bhikSA Apa. 18. tuM je mAgIza to huM sarva nakkIthI ApIza. eka bAju mAruM vacana che bIjI bAju uttama munidAna che. 19. kapilAe kahyuM he rAjan ! tuM mane sarvathI suvarNamaya kare che arthAt mArA bhArobhAra savarNa Ape athavA mane mArI nAkhe to paNa huM dAna nahIM ApuM. 20. munine dAna ApIne haju sudhI meM mArA AtmAne kalaMkita karyo nathI to hamaNAM mAmulI kAraNathI mArA AtmAne dUSita nahIM karuM. 21. tene lohacuMbaka samAna jANIne rAjAe choDI dIdhI. pachI kAlazaukarika kasAyane kahyuMH dhULanI jema kasAyanA dhaMdhAno tyAga kara. rara. tuM dhanane mATe AvA prakAranuM pApa kare che to huM tane ghaNuM dhana ApIza jethI tuM kubera jevo thaze. 23. teNe kahyuM kasAyapaNuM kevI rIte pApa gaNAya? kemake tenA AdhAre ghaNAM jIvo jIve che. 24. huM teno kevI rIte tyAga karuM? kharekhara mane bIjuM kaMI priya nathI. kasAIno vyavasAya karato karato huM marIza. 25. A pApI hiMsAthI virAma pAmaze nahi eTale tene naraka samAna kUvAmAM utAryo. 26. are pApI! hiMsA karato tuM narakamAM paDIza ema bolatA rAjAe tene ahorAtra kUvAmAM rAkhyo. 27. rAjAe bhagavAna pAse jaIne jaNAvyuM ke he prabhu! ATha pahora sudhI kasAyane hiMsA karatA aTakAvyo che. 28. jinezvare kahyuM H ANe kUvAmAM rahIne mATImAM pAMcazo pADAne cItarIne mAryA che. ra9. he rAjan ! kapilA ane kAlazaukarika baMne abhavyanA AtmAo durgadhI lazaNanI jema potAnA svabhAvane choDatA nathI. 30. avazya bhAvIbhAva anyathA thavAno nathI. A pramANe saMbodhita karAyela rAjA prabhune namIne ghare gayo. 31. bhavya jIvonA pratibodhane mATe bhagavAne paNa anyatra vihAra karyo. athavA nakkIthI sUrya jagatamAM udyota karIne anyatra cAlyo jAya che. 3ra. keTaloka kALa gaye chate kAlazaukarikane maraNa najIka AvyuM kema ke jIvonI A prakRti che. 33. haMmezA pAMcazo-pAMcazo pADAne mAratA teNe je pApane upArjana karyu te atyAre udaya pAmyuM. 34. tenA prabhAvathI zarIramAM mahArogo utpanna thayA ane pIDAne utpanna karI athavA to je apAya che te meLavAya che. 35. he pitA! he mAtA! he tAta! he bhakta sulatAnA putra! huM marI gayo, huM marI gayo, ema vAraMvAra barADA pADyA. 36. tenI pAse rahelA bIjA paNa duHkhathI duHkhI thayA. AMkhe AMsu sAratA loko karuNa svare raDyA.37. pitAnI pAse rahelA sulase pitAne harSa utpanna karavAnI IcchAthI lAvaNya jaLanI vAvaDI samAna, sauMdaryanA utkarSa dhAma, nRtyamAM pravINa vezyAo pAse veNuM-vINA-mRdaMga vagere vAjiMtropUrvakanA gItothI madhura svaravALA saMgItane karAvyuM. 39. tathA kapUra-kastUrIthI mizrita caMdananA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-5 125 rasothI dehanuM lIpana karIne nAkanI AgaLa sugaMdhi lepa karAvyo. 40. pitAne vividha prakAranA madhura annanuM bhojana ApyuM. ane atyaMta komaLa zayyAmAM sukhapUrvaka suvaDAvyo. 41. jema pittathI pIDAyela sAkarane pratikULa mAne tema pApanA bhArathI pIDAyela kasAye suMdara paNa zabdAdine ghaNAM pratikULa mAnyA. 42. sutA, uThatA, jAgatA, besatA, bhukhyA ke peTa bharela koIpaNa avasthAmAM ANe sarvathA ratine prApta na karI. 43. tevA prakAranI ceSTA jotA sulasane bhaya utpanna thayo. utpAtanI paraMparA joIne kayo manuSya kSobha nathI pAmato? 44. abhayakumAranI pAse jaIne teNe sarva nivedana karyuM. naMdAnA putra vinA bIjo koNa kAryano upAya batAve? 45. autpAtikI Adi buddhinA dhaNI abhayakumAre kahyuM H tArA pitAe jIvonI hiMsA karIne sAtamI naraka pRthvInA ghora pApo bAMdhyA che te jema pANI bharelA ghaDAmAM pANI na samAya tema AnA AtmAmAM nahIM samAtA pApo uchaLavA lAgyA che. 47. kAraNa ke ati ugra puNya-pApanuM phaLa traNa varSa, traNa mAsa, traNa pakSa ke traNa divasothI phaLe che. 48. tethI Ane ati bibhatsa zabdAdi viSayono anubhava karAve kAraNa ke sannipAtIne kaDavuM auSadha ApAya che. 49. ghare jaIne abhayanA vacana upara vizvAsane dhAraNa karatA sulase atitIkSNa kAMTAvALI zayyAmAM pitAne suvADyo. 50. atidurgadha mAratA maLathI tenuM zarIra lepAvyuM. rasa vagaranuM ukALeluM tIkhuM bhojana karAvyuM. 51. atyaMta kSAravALuM uSNa ane tIkhuM pANI pIvaDAvyuM. gadheDA ane UMTonA karkaza avAjo saMbhaLAvyA.para. kANA-vAmana-paMgaaMdha vagere puruSonA citro batAvyA. pApanA udayathI sukhane anubhavatA ANe A pramANe kahyuM: 53. he vatsa! mAkhaNathI paNa komaLa ati suMdara zayyA che. nAsikAne priya sugaMdhanA saMbhAravALuM vilepana che. 54. he vatsa ! devanA bhojanane caDhI jAya tevuM A susvAdiSTa bhojana che. zuM A mAna sarovaramAMthI lAvela zItala madhura pANI che? papa. he vatsa! be kAnathI amRta samAna zabdo sAMbhaLuM chuM te zuM apsarAonuM gAyana che? 56. devalokamAM rahenArA, pUrve nahIM joyelA jIvonA je suMdara rUpo dekhAya che tenuM koI mUlya nathI. arthAt ghaNAM kiMmatI che. 57. potAnA jIvanamAM AvA prakAranA sukhano kyAreya anubhava karela nathI jyAre bhAgya lAge tyAre dazA vaLe che. 58. he vatsa! suputra thaIne paNa te zA mATe mane pahelAthI kAraNa vagara AvA prakAranA sukhothI vaMcita rAkhyo? 59. pitAnI sevA prakAranI ceSTAne ane vacanane jANIne sulase vicAryuM. A (pitAnI A paristhiti) bhavanirvedanuM suMdara kAraNa che. 60. hA hA mArA pitAne A bhavamAM hiMsAthI utpanna thayela mahApApano kevo vipAka thayo? 61. paNa kALa ane mahAkAla vagere jemAM utpanna thayA che evI durgatimAM bhavAMtaramAM A duHkhane kevI rIte sahana karI zakaze? 2. sulasa A pramANe vicArato hato ane bIjA svajano AkraMda karatA hatA tyAre kAlazaukarika zaraNa vinAno maraNa pAmyo. 63. marIne sAtamI narakabhUmimAM apratiSThAna nAmanA AvAsamAM tetrIza sAgaropamanA AyuSyavALo nAraka thayo. 4. bhegAM thaIne badhA bhAIoe sulasane kahyuM : he subuddhi ! kramathI Avela pitAnA padane zobhAva. 65. tArI kRpAthI svajano ane sevako jIve che. prabhutA ane lokanA toSane jANato tuM nirudhama kema beTho che? 66. amAre mana nakkIthI tuM kAlazakarikanA sthAne che kemake nItimAnoe svAmInA putrane svAmI samAna mAnavo. 67. sulase kahyuM tame sAruM nathI kahyuM kemake huM koI AvA pApakarmamAM nahIM paDuM. 68. jIvaghAtathI maLatA prabhutvanuM ane bhAIonA thatA poSaNanu mAre koI kAma nathI. kAraNa ke te durgatinA kAraNo che. 69. bhAIoe kahyuMH zuM tArA pUrvajo mUkha hatA jeoe svajana ane anyanuM bharaNapoSaNa thAya evuM Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 126 karma karyuM hatuM. 70. tuM ja paMDita che athavA tArA pAMDityane jANyuM. nALamAM bheravIne potAnI sAthe amane mAre che. 71. kulAcArane yathAsthita Acare che te putra che. AcAra rahita puruSo ane tiryaMcomAM zuM aMtara che? 72. svAmIno putra thaIne tuM eka sAmAnya mANasa na thayo. kasAIno putra hovA chatAM A lokamAM hakko' paNa na thayo.73. sulase teone A pramANe kahyuM : pUrvajo pAMgaLA, vyAdhithI pIDita, AMdhaLA athavA raMka thayA hoya to tyAre zuM pachI janmanArAoe tevA thavuM? kemake gADariyo pravAha mUrkhaomAM zobhe. 75. jenAthI narakamAM javuM paDe tevA kulAcArathI zuM? jo pace nahIM to sAruM bhojana paNa zuM kAmanuM? 76. hiMsAnA pApathI utpanna thayela tevA prakAranA mArA pitAnA du:khane joIne tame bAlIzo A pramANe kema bolo cho? 77. athavA vadhAre kahevAthI saryuM! huM A atiraudra aniSTa phaLadAyaka pApane sarvathA nahIM AcaruM. 79. asagrahanA phaMdAmAM phasAyelA bhAIoe paNa pharI kahyuM : tuM Darapoka jo pApathI bhaya pAme che to sarva pApano bhAga pADIne ame vaheMcI laIzuM. tAre to nakkIthI A viSayamAM gaMgAsnAna ja che. arthAt tAre mAthe koI pApa Avaze nahIM. 80. jema kRSNa rAhunuM mAthuM kApyuM tema tuM ekapADAnuM mAthuM kApaje bAkInuM yathocita kArya ame karIzuM. 81. bhAIone pratibodha karavA sulase kuhADIthI pagane che. tevA prakAranA jIvone kaMIka sattva hoya che. 82. pRthvI tala upara paDIne karuNa svarathI pokAra karyo ke he bhAIo! paganI vedanAthI huM ghaNo duHkhI thAuM chuM. jema gotrajo bApadAdAnI saMpattino bhAga pADIne grahaNa kare che tema tame grahaNa karo. jethI huM kSaNamAtrathI sukhI thAuM. 84. teoe kahyuM H ahIM parapIDAne levA koI samartha nathI. samudranI madhyamAM rahelo agni konA vaDe bujhAyelo che? 85. sulase kahyuM H jo Ane grahaNa karavA zaktimAna nathI to jIvaghAtathI baMdhAyela pApane kevI rIte grahaNa karazo. 86. je nadInA pANImAM DUbelAne bahAra kADhavA zaktimAna nathI te samudranA pANInA pUramAM DUbelAne kevI rIte bahAra kADhaze? 87. je karma jenA vaDe karAya che te karma tenA vaDe ja bhogavAya che. agnipravezanA kAryamAM kinArA upara rahelo dAjhato nathI. 88. jIva ekalo utpanna thAya che. ekalo ja mare che. samudramAM mAchalAnI jema jIva ekalo saMsAramAM bhame che. 89. mAtA-pitA-premALa bhAI-mitra-svAmI durgatimAM paDatA jIvane bacAvI zakatA nathI. 90. prANI rakSAmAM tatpara eka dharma ja mahApotanI jema samudramAM paDatA jIvanI rakSA karavAmAM samartha thAya che. 91. tethI kasAIkhAnAno tyAga karIne dharmamAM ja pravRtta thAo. kAlakUTa jherane choDIne koNa amRtanI IcchA na kare? 92. ema teNe vividha prakAranA suMdara vAkyothI baMdhavargane bodha pamADyo. jene abhayakumAra pAsethI bodha prApta thayo hoya tenAmAM tevI pratibodhaka zakti hoya e sthAne che. (ucita che.) 93. dharmanA eka mAtra rahasyane jANanAra abhayakumArane potAnA guru mAnatA sulase pApo choDI dIdhA. meruparvata jevA daDha samyakatvane dhAraNa karanAra sulase adhika harSathI vidhipUrvaka dharmanuM haMmezA pAlana karyuM. 94. e pramANe zrI jinapati sUri paTTalakSmI bhUSaNa zrI jinezvara sUri ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya vaDe viracita zrI abhayakumAra maharSi caritra abhayAMkamAM AdrakumArano pratibodha, dadrAMkadevanI utpatti hAra ane be golakano lAbha, tulasanA pratibodhanuM varNana karato A pAMcamo sarga pUrNa thayo, zrI saMghanuM zubha thAo. 1. hakko - eka sAmAnya hAka pADanAro mANasa na thayo. arthAt satvahIna thayo. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga 127 chaThTho sarga harSathI bharAyela zreNike cellaNAne uttama hAra arpaNa karyo. uttama sneha dharAvatA zreNike be goLA abhayanI mAtAne arpaNa karyA. 1. naMdAe matsarapUrvaka rAjAne kahyuM tame be goLA ApIne mArI mazkarI karo cho. kanyAnI jema zu huM A goLAnI sAthe ramuM? ema kahIne naMdAe krodhathI be goLAne dIvAlanI sAthe aphaLAvyA. jema mALAmAMthI paDeluM IMDuM phUTI jAya tema baMne goLA phUTI gayA. 3. eka kuMDalamAMthI kAMtithI dizAne bharI detA sUrya ane caMdra jevA tejasvI be kuMDala nIkaLyA. bIjAmAMthI be sukomala devadUSya nIkaLyA. 4. tene joIne atyaMta AnaMdita thayelI naMdAe kSaNathI paNa laI lIdhA. kharekhara viSAdamAMthI harSa athavA harSamAMthI viSAdane pAmatA jIvone eka ghaDInuM aMtara nathI paDatuM. 5. vastro ane kaMDalane joIne lobhathI callaNA levAnI lAlaca thaI. jema jema jIva saMpattine pAme che tema tema jIvanI tRSNA vadhe che. 6. mAninIe potAnA patine kahyuM H he priya! mane kuMDala vagere apAvo jethI mArA AbhUSaNo paripUrNa thAya. keTaluM paNa ApavAmAM Ave chatAM strIone saMtoSa thato nathI. 7. atyaMta nItinipuNa rAjAe kahyuM che devI! tuM vicAryA vinAnuM bole che. ahIM je je sArI sArI vastuo che te te tane prathama ApuM chuM. 8. je je bALajanane ramavA ucita che te te tArI bahenane anAdarathI ApuM chuM. tenA bhAgyathI goLAmAMthI nidhinI jema vibhUSaNa nIkaLyA che. 9. he savivekInI priyA! tuM ja kahezuM ahIM ApelI vastu pAchI levAya? jo ApelI vastu grahaNa karAya to te ulaTIne cATavA barAbara che. 10. he ceTakarAjAnI putrI priyA! zuM tane AvuM bolavuM zobhe? bIjI strI karatA kulavAna strImAM zuM pharaka che? kemake teo paNa vicAraNA karatA nathI. 11. he dhImatI ! tuM ekavAra sahaja vagara vicArye bolI cho paNa have pharIthI AvuM nahIM bolatI. he komalAMgI! yukti rahita vacana bolAye chate lokamAM - lajjAya che. 12. kopanA veganA vazathI cellaNAe rAjAne moTethI kahyuM AvA vividha dhUrtanA vacanothI mugdha loka ThagAya che. 13. he priya! jo mane kuMDalAdi nahIM apAvo to huM nakkIthI marIza. praNayano bhaMga karanAra lokanI sAthe jIvavAnuM hoya to tevA jIvanathI zuM? 14. rAjAe kahyuM: jo sUrya pazcimamAM uge athavA sAgara maryAdAne choDe to paNa huM AvuM nahIM karuM.(ApeluM pAchuM nahIM lau.) 15. sarva bAMdhava janane upahAsa karanAra maraNathI tAre maravuM ucita nathI. samajAvavA chatAM jo tuM maravAnA svAgrahathI virAma pAmatI nathI to tArI IcchA mujaba kara. 16. tyAra pachI krodhanA AvezathI jenA be stana dhrujI rahyA che evI celaNA maravA mATe gavAkSamAM caDhI. kharekhara lobhano vilAsa duraMta che. 17. huM svayaM bhusako mAruM ema vicAre che teTalAmAM vezyAnI sAthe AdarathI maMtraNA karatA mahAvatane pRthvItala upara joyo. 18. ceTaka rAjAnI putrIe vicAryuH ekAMtamAM rahelA A loko zuM maMtraNA kare che tene cupakIthI sAMbhaLuM ema samAdhimAM lIna thayelanI jema nizcala thaI. 19. mahasenA vezyAe kahyuM : he mArA priya mahAvata ! rAjahastInuM uttama vibhUSaNa caMpakamALA mane paheravA Apa. 20. jethI Aje huM vijaya mahotsavamAM zreSTha AbhUSaNathI yukta dAsI tarIke khyAtine meLavuM. je tArI kRpA rUpI kalpavRkSanuM samIhita phaLa siddha thAya. 21. mahAvate AdarathI kahyuM che vivekinI ! meM tane mALA ApI che ema rAjA jANI jAya to mane coranI jema mArI nAkhe. rara. sarva vipattinI bhAI evI hAthInI mALA huM tane nahIM ApuM. koI vicakSaNa potAnuM ghara bALIne kyAreya varo kare zuM? 23. vezyAe IrSyAthI kahyuM : he prANapriya! dAsInA mahotsavamAM jo A mALA paheravA nahIM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 128 Apo to tamArA upara sAhasa karIne huM prANamukti karIza. 24. jo huM maruM to paNa mArI sAthe bhogavelA sukhane yAda karazo. kRtrima evA tamArAthI huM ThagAI chuM. (arthAt tame kRtrima snehavALA cho.) have tamane dahIMvaDA nahIM maLe. 25. ANe paNa IrSAthI ene javAba Apyo ke pRthvI upara tArA vinA bIjI ghaNI subhaga nAyikAo che. zuM cIbhaDI vinA lagna na thAya? 26. jo tuM marIza to mArI gAMThanuM ratna javAnuM nathI, phakta potAnA gharamAMthI nAza thaze. A TreSamAM ciMtAyeluM thaze. 27. nimitta vinAnA gussAmAM tuM kugrahane choDa. tene choDIne mane pUrvanI jema bhaja. have jo tuM maravAnI IcchAvALI che to zuM AgaLa AMbA ropelA che? 28. pachI mahAvate hastipAlakane jaNAvyuM he mitra! tArAmAM virAgiNI banelI Ane choDI de choDI de. zuM tArA vaDe A kahevata saMbhaLAI nathI ke kheMcatANa DhIluM mUkI devuM e ja kAryanuM auSadha che. ra9. jema kAMThA vinAno mATIno ghaDo sahelAIthI pakaDI zakAto nathI to ghaDAne (bAMdhIne) grahaNa karavo joIe. jema brAhmaNe kiMzukane pakaDyo hato. 30. hastipake meMThane puchyuM A brAhmaNa koNa che te tuM kahe, teNe kahyuM : jo tane sAMbhaLavAnuM kutUhala che to te sAMbhaLa. 31. brAhmaNa ane kiMzukavRkSanI kathA uttarApathanA mArgathI jatA koIka brAhmaNe kesuDAnA vRkSane joyo. jANe phUlanA rAgathI te tenA upara rAgavALo thayo. 32. A vRkSanA phUla padmarAgamaNinI jema haMmezA zobhe che. huM AnuM bIja potAnA dezamAM laI jAuM jethI tyAM kesuDAnA phUlo thAya. 33. A bIja laIne ghare Avyo ane harSathI vADInI aMdara vAvyuM. aho ! dharmakAryane choDIne jIvo satata anya kAryamAM udyamavALA thAya che. 34. bAkInA badhA kAryanA samUhane choDI brAhmaNa tene niraMtara siMcavA lAgyo. jo teNe A pramANe jinazvara bhagavAnanuM pakSAla karyuM hota to tene kaI ciMtitanI prApti na thAta? 35. svaccha-zItala mIThA pANIthI AdarapUrvaka siMcAtuM bIja brAhmaNanA manorathonI sAthe pallava-aMkura ane manohara daLothI zobhavA lAgyuM. 36. vADInA vRkSonI zobhAmAM ghaNo vadhAro karatI kesuDAnI zobhAne joIne te brAhmaNa bamaNo AnaMda pAmyo. aneka phUlonI vAMchAthI siMcana karyuM. 37. he mitra puMgava! mULa ati snigdha thavAthI vaDanI jema kesuDAne eka phUla AvyuM nahIM. AthI brAhmaNanI cAre bAjuthI niMdA thaI. 31. jyAre eka paNa phUla na AvyuM tyAre brAhmaNa paNa kesuDA upara atyaMta krodhe bharAyo zuM koI saLI gayelA kariyANA kharIdavA dukAne jAya? 39. AnA mULane siMcana karatA meM phakta du:khanA samUhane meLavyo tethI huM AnA upara agni mUkuM. je karaMbaka (dahIMvaDA) khAze te mAra sahana karaze. 40. gADha kopathI bharAyelA brAhmaNe jANe sAkSAt potAnA AtmAno kopa na hoya tema dhagadhagato agni mULamAM ropyo. 41. nakkIthI A krodhI brAhmaNa mane vadhAre anartha na kare evA bhayathI rukSabhAvane kAraNe te kezuDo cAre bAjuthI atyaMta phUlyo. 42. A pramANe ja duSTa strIo kaThora bhAvathI vaza karAya che. ane vaLI samajAvavA chatAM na mAne to tuM potAnuM hita kara. 43. jema pUrve brahmadatte tejasvI suvarNanI mALAthI bakarInI pUjA karI tema A sakala paNa loka potAnuM hita sAdhatA jIvane pUje che. 44. hastIpAlake kahyuM H he mitra! te sAruM udAharaNa kahyuM. pUrve koNa brahmadatta thayo che tene huM hamaNAM sAMbhaLavA IcchuM chuM. 45. meMThe kahyuM : he mitra! tuM sAMbhaLavA Icche che to huM kahuM chuM te sAMbhaLa kemake arthIne to bharatanI kathA kahevAmAM vAMdho nathI to bIjI kathAnI zuM vAta karavI? 46. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-6 129 brahmadattanuM kathAnaka sarvabhUmimAM ziromaNi pAMcAla nAmano vikhyAta deza che jyAM kIDInA nagarAnI jema vepArIonI niraMtara avara javara rahe che. 47. ghaNI lakSmIne upArjana karanArA vaNiko anya dezamAMthI ahIM Ave che. jema udAra (dAtA) nA paDakhA sevanArA yAcako harSa pAmIne potAnA ghare jAya che tema vaNiko harSa pAmIne potAnA ghare jAya che. 48. A dezamAM ratna-suvarNa-rajatAdinuM dhAma kAMpItyapura nAmanuM vikhyAta nagara che. sapheda mahelanA valayanA bAnAthI zeSarAjanI jema nagaranuM rakSaNa kare che. 49. he mitra ! dhuta-madha-paradArasevana-corI-mAMsa zikAra ane vezyA A sAta vyasanoe ahIM jIvomAM paga pesAro paNa nathI karyo arthAt loko sAta vyasanathI mukta hatA. 50. A nagaramAM ratnomAM ziromaNi jevo brahmadatta nAmano cakravartI rAjA hato. kAmapurInA navA bhaMDArane Azraye rahelo hato. badhA muguTa baddha rAjAo pagamAM paDatA hatA. 51. devIo karatA zreSTha sauMdaryane dharanArI aMtaHpuranI uttama strIone ekeka yuvatinI jema haMmezA ja ekI sAthe bhogavato hato. para. ekavAra pavananA vegane jItI le evA ghoDA upara savAra thayo ane manuSyonI sAthe nagaranI bahAra nIkaLyo kemake rAjAone azvanuM kautuka hoya che. 53. zeSabhUminA rAjAonI dekhatAM ja duHsvabhAvI ghoDo ekAeka jema pApI jIva kagatimAM jAya tema mahATavImAM pahoMcyo.54. rAjA kyAM laI javAyA che ema ciMtAthI vyAkuLa thayeluM tenuM sarva ja sainya pAchaLa cAlyuM. athavA to tuMbathI rahita ekalA ArAonA samUhathI kAryanI siddhi thAya che? 55. rAjAonI sAthe nagaramAM pahoMcIne ANe divasanuM kArya karyuM. tyAra pachI jema sUrya rAtre samudramAM cAlyo jAya tema A ramya vAsabhavanamAM pravezyo. 56. zayanamAM rahelA rAjAne rANIe kahyuM : he nAtha ! duSTa ghoDA vaDe harAyela tamArA vaDe Aje kyuM navuM kautuka jovAyuM? pRthvI seMkaDo AzcaryathI bharelI che. 57. rAjAe kahyuM H he priyA! pUrve meM na joyuM hoya evuM kautuka joyuM tethI eka manavALI thaIne sAMbhaLa kemake khAnagI vAta kahevA mATe tuM ja pAtra che. 58. he devI ! ghoDAthI haraNa karAyela huM ekalo ja aTavImAM jaI pahoMcyo. pUchanA ghAtanA avAjathI jaMgalanA jIvone kaMpAvanAra siMhono samUha ghaNo AnaMda Ape che. 59. dAna (mada) thI ghaNAM bhamarAone tuSTa karanAra megha jevA kALA hAthIo kayAMka garjanA kare che. pADAono samUha paraspara laLIne ziMgaDAone TakarAvIne agninA taNakhAone jharAve che. 60. jema kheDUta haLathI mustaka (eka jAtanuM ghAsa)mATe pRthvIne kheDe che tema alamasta bhUMDo nAkathI AgaLanA varAhane jovAnI IcchAthI pRthvIne khode che. 61. he priyA haMmezA lIlA mIThA ghAsanA bhakSaNathI puSTa thayelA haraNoe rAtrie caMdramAmAM rahelA mRgane maLavA mATe kUdakA mAryA. 2. he kRzodarI ! kyAMka gahana vAMsanI jhADImAM potAnI IcchA mujaba camarI gAyano samUha carato hato ane puchaDAnA vALane koIka kApI leze evA bhayathI kayAMya javAnI IcchAvALo na hato. 63. he suMdarI ! unALAnA sUryanA kiraNothI tapAvAyelo huM ghoDA upara ja rahelo vairIthI paNa adhika pApI pipAsAthI pIDAyo. 64. tatpaNa ghoDA uparathI utarIne pANIne zodhavA Amatema bhamatA meM jema kArAgRhamAM rahelo sajjanane jue tema eka sarovarane joyuM. 65. kAMThA uparanA vRkSonI chAyAnA AbhAsathI zyAma thayela ane sarovaramAM ugela vikasita zvetakamaLathI suzobhita thayela sarovara tArAnI zreNIthI sahita zaradaRtunA AkAzanI zobhA jevuM haMmezA thayuM. 6. he kamala jevA dIrgha locanavALI! sarovaranA cheDA para rahela ghaNA varNavALI zevAlathI te alaMkRta hatuM. tenA netrapaTa ane mastaka baMdhAyelA hatA. te Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 13) paTTavilAsI khagnanI jema zobhatuM hatuM. 67. je cakravAka pakSIrUpI suvarNanA AbhUSaNovALA vAyuthI uchaLatA mojArUpI hAthathI kAMThA upara rahelA vRkSorUpI putrone jANe harSathI bheTavA Icche che. 68. ane je haMsanA svarathI krIDA karato hato, madhuranAdathI guMjArava karato hato Ama vividha kriyAne karIne pRthvI upara sthapAyela advaitavAdanuM khaMDana kare che. 69. he priyA! te sarovarane jotA huM manamAM je AnaMda pAmyo tenuM varNana karavuM zakya nathI. paraMtu bIjI madhuratAno meM je anubhava karyo te mane yAda Ave che. te A pramANe70. he priyA ! tyAra pachI mane cetanA AvI. mana praphullita thayuM. IndriyonI sAthe romAMco pulakita thayA. athavA A pANI e ja amRta che. 71. jema parAkramI kSatriya zatru sainyanuM mathana karavAne praveze tema huM harSathI pANInA pUramAM pravezyo. 7ra. he devI! mAchalAnI jema meM svecchAthI pANInuM viloDana karyuM. tathA marUbhUminA musApharanI jema jaladIthI pANI pIdhuM. zaucavAdInI jema snAna karyuM. 73. pANImAM karavAnI kriyAne karIne jeTalAmAM huM harSathI bahAra nIkaLyo teTalAmAM sarovaramAMthI bahAra nIkaLatI sutanu kanyAne joI. 74. tenuM rUpa joI vismita thaI meM vicAryuH jeNe potAnI putrIne choDI nathI te prajApatie Ane banAvIne tenA upara lobhAyo nathI te mane ahIM Azcarya lAge che. 75. A nAgakanyAnuM ramya mukha joIne raMbhAe arIsAmAM potAnuM mukha joyuM. eTale kSaNathI potAnuM abhimAna ogaLI gayuM. pachI raMbhAe moTethI niHzvAsa mUkyo tethI caMdrarUpI darpaNamAM kAlimA thaI. loka je caMdranA lAMchanane kahe che te khoTuM che ema ame mAnIe chIe. arthAt kAlimA caMdranuM lAMchana nathI paNa raMbhAno niHzvAsa che. kahevAno bhAva e che ke nAgakanyA raMbhAthI paNa svarUpavAna hatI. 77. be AMkhamAMthI kaTAkSarUpI bANane pheMkavA mATe dhanuSya samAna A nAgakanyA, sarva ja carAcara bhuvanane jItavA taiyAra thayela kAmadevanA hAthamAM hota to kaMdamULa-phaLa-patra khAnArA UbhA na rahI zakata arthAt jenetara munionuM patana karata. pakSa-bahumAsa-varSa paryata ArAdhanA karanArA na Takata athavA yogIo paNa na Takata. kahevAno bhAva e che ke kAmadeva nAgakanyAnA rUpathI badhAne vaza karI leta. 79. he priyA ! huM dhyAna karato hato tyAre nAgakanyA sarovaramAMthI nIkaLIne vaDanA jhADa nIce rahI. meM svayaM mAnyuM ke e vaDanI adhidevatA che. 80. he rUpazAlinI ! pachI gonasa sApa kSaNathI vRkSa uparathI utaryo. harSa pAmelo kAlapAzanI jevo bhISaNa nAgakanyA pAse Avyo. 81. jema uttama naTI nATakamAM sItAnA rUpane choDIne rAkSasInA rUpane dhAraNa kare tema potAnA adbhuta rUpane choDIne nAgakanyA tatpaNa sarpiNI thaI. 82. mArI dekhatA harSathI tenI sAthe surata krIDA karavA pravRtta thaI. darpathI jenI vivekacakSu mIMcAI gaI che evA jIvone lajjA kyAMthI hoya? 83. he priyA! akRtya karanAra potAnI strIne joIne jema kopa pAme tema huM tenA upara kopa pAmyo. aho ! kulane kalaMka ApanAruM strInuM caritra kevuM che ! 84. nahIMtara kAmathI pIDAyelI A nAgakanyA kRtrima sarpiNInuM rUpa banAvIne kevI rIte sApanI sAthe rame ? athavA strI kupAtrane viSe rame che ! 85. A paNa lajjA vinAno mArI samakSa manuSya strInuM dharSaNa kare che. athavA to kUtarA samAna kutsita AcaraNa karanArAne lajjA kyAMthI hoya? 8. A niSThura kAmadeve bhuvanamAM konI konI viDaMbanA nathI karI ? paraMtu kAmadeva bANa vinA A vizvane dhAraNa karI rAkhe che to uddhata AMkhovALA A bene zuM na dhAraNa kare ? 87. tethI A be pApIone huM zikSA karuM jethI bIjo AvuM vartana na kare. duSTane zikSA ane ziSTanuM pAlana rAjAono dharma che. 88. jema zikSaka navA ghoDAne cAbukathI mAre Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 sarga-6 tema roSathI lAla AMkhavALo huM sarovaramAMthI bahAra nIkaLyo. ane caMdranA maMDaLanA mukha jevA te bene cAbukathI phaTakAryA. 89. he dayitA ! kSaNathI mithuna mUrchita thayuM ane kSaNathI meM tene choDI dIdhuM. sadkaTo paDelA zatrune paNa zuM kayAMya mAra mAre ? 90. jema uttama kavinI kAvya racanAmAM abhidheya arthanI pAchaLa vyaMgya arthano samUha Ave tema pAyadaLa hastI-azva AdinuM sainya mane zodhatuM AvI pahoMcyuM. 91. te vakhate eka kSaNa pUrato huM vyagra cittavALo thayo hato ane jeTalAmAM caitanya pAmela te sarpanuM yugala kayAMka cAlI gayuM hatuM. je palAyana thAya che te jIve che. 92. pachI sarva sainyathI parivarelo huM svayaM potAnA nagaramAM Avyo. he suMdarAMgI ! vismayane pamADanAruM A kutUhala meM joyuM. ema kahIne rAjA zarIranI ciMtA mATe vAsagharamAMthI bahAra nIkaLyo. 93. ane sakala dizA samUhane udyota karatA uttama nAgakumAra devane te vakhate joyo. 94. he brahmadatta ! tuM haMmezA vijaya pAma. duSTano nigraha karanAra huM tArA pakSamAM chuM. kAryanA vazathI huM ahIM Avyo chuM ema deve tenI AgaLa kahyuM. 95. A ati tejasvI kAMtivALo koNa hato ? A kayA sthAnathI Avyo che ? ema vicAratA rAjAe tene puchyuM : he bhadra ! tAruM zuM prayojana che te mane kahe. 96. deve kahyuM he rAjan ! sarovara upara teM je nAgakanyAne joI hatI te mArI priyA che. teNIe AvIne mane kahyuM ke brahmadatta rAjAe mane A viDaMbanA karI che. 97. meM tene kahyuM : he priyA ! te nighRNe tArI AvI dazA zA mATe karI ? mArI priyAe kahyuM : sAvadhAna thaIne sAMbhaLo. 98. he jIvitezvara ! huM tamArI pAsethI tyAre sarovara upara krIDA karavA gaI. jeTalAmAM huM sarovaramAMthI nIkaLI teTalAmAM teNe mane vizeSathI joI. 99. te ja vakhate kAmadeve potAnA samasta bANothI tenA upara prahAra karyo. kAraNa ke dedIpyamAna dIpakanI zikhA pAse bhamatA pataMgiyAnuM kSemakuzaLa kayAM sudhI rahe ? 100. te durAtmAe mane prArthanA karI ke kAmarUpI agninA tApathI tapelA mArA zarIrane amRtarasathI caDhI jAya tevA potAnA zarIranA saMgathI ThaMDu kara. 101. meM tenI kaThora vacanathI tarjanA karI ke tuM adhama manuSya che. huM devI chuM. koyala ane kAgaDAnI jema ApaNo samAgama kevI rIte thAya ? 2. viSayalolupI tuM jo jAtino vicAra karato nathI to paNa tuM narakathI kema bhaya pAmato nathI ? pUrve rAvaNe jema parastrIno abhilASa karyo hato tema tuM zA mATe kare che ? 3. bilADInuM baccuM dUdhane jue che paNa daMDane jotuM nathI. tAruM moDhuM jovAmAM pApa che. mArA daSTimArgathI haTI jA. 4. ema mArI priyAe mane vAraMvAra kahyuM. pachI huM pApI kubuddhi tArA (brahmadatta) upara ghaNAM kopane pAmyo. athavA bhavAbhinaMdI jIvone kahevAyeluM hitanuM vacana zAMtine mATe thatuM nathI. pa. teNe kharIdelI karmakarI (cAkarANI)nI jema mane seMkaDo cAbukothI nirdayapaNe phaTakArI, tame mArA pati hote chate zuM jAra puruSanI sAthe mAro saMga thAya ? 6. tenuM vacana sAMbhaLIne huM krodhanA asAdhAraNa Avezane pAmyo. patnInA vacanathI koNa koNa bhAI upara paNa durbhAvane pAmato nathI ? 7. te anaMgazAlikAne sAMtvana ApatA meM kahyuM : he devI ! jarA paNa kheda na karIza tene jaladIthI lAta mArIne huM mAruM vera vALuM chuM. 8. he priyA ! huM hote chate viSaya sukhanA lAlacue tane mArI che tethI nakkIthI teNe siMhanI kesarA kheMcI che. 9. pachI vegathI bhUmine plAvita karanAra nadInA pUranI jema huM ahIM Avyo chuM. teTalAmAM mArI strInI yathAvat kathAne kahetA meM sAMbhaLI. 10. mArI strInA vacanarUpI pavanathI dIpita thayelo mAro kopAgni zAMta thayo. satya--zIlavAna tArI pAse zatru paNa mitra banI jAya che. 11. tethI mArI duSyeSTAne kSamA kara. kAraNa ke moTA puruSonI kSamA ja uttama priyA che. mArI pAsethI kaMIka mAga. kemake devanuM darzana amogha che. 12. cakravartIe kahyuM : mAre koI vastunuM prayojana nathI to paNa he deva puMgava ! tAruM vacana nirarthaka na bano Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 132 13. eTale mAguM chuM ke mArA nagaramAM vyAdhi-akAla maraNa ane Itio na thAya tevuM karo. deve rAjAne kahyuM ke huM tane A varadAna ApuM chuM.14. he rAjan ! bIjuM uttama varadAna mAga jethI tuM mane roja yAda kare, teNe paNa kahyuM huM badhA saMjJI jIvonI bhASAne jANuM tevuM karo. 15. deve kahyuM : he rAjan ! tuM saMjJI jIvonI bhASA jANI zakaze jo tuM bIjA koIne tenI vAta kaheze to tAruM mAthuM phATaze. ema spaSTapaNe kahIne deva cAlyo gayo. 1 6. devo ghaNuM karIne AvA doSabharyA varadAno Ape che athavA to zuM bakarI ekaluM dUdha Ape che ? zuM chANa sahita dUdha nathI ApatI ? 17. pachI varadAnane meLavIne ati khuza thayela rAjA potAnA nagaramAM pravezyo. ghaNAM jIvo cakravartInI saMpadAne pAme che paNa temAMthI bahu thoDA sarva jIvonI vANI jANanArA bane che. 18. meM ekavAra cakravartIe harSathI kastUrI vagere vilepanothI potAne aMgarAga karAvyo. gaMdhamAM laMpaTa thayelI garoDIe patine kahyuM : he jIviteza ! brahmadatta rAjAnA vilepanamAMthI kaMIka bhAga mane Apo jethI huM mArA zarIrane suzobhita karuM athavA to A jIvitavyanuM ja phaLa che. 20. garoDAe kahyuM : he yitA ! jo huM vilepana laI AvuM to kuTAI jAuM. vyAja sAthe mArI vasulAta thaI jAya. tethI vilepana nahIM ApuM. 21. A vAta sAMbhaLIne sakala sabhAjananI madhyamAM rAjA vismayapUrvaka hasyo. je sthAnamAM jenuM vacana na samajI zakAya te sabhAmAM teno garva vadhe che. (rAjA gRhakokilanI bhASA jANato hato. sabhAmAM bIjo koI jANato na hato tethI rAjAnuM mahattva vadhyuM.) 22. rANIe kahyuM : he svAmin ! tame zA mATe hasyA te mane kaho. rAjAe kahyuM : he subhaga ziromaNi suMdarI ! huM to niSkAraNa (sahaja) hasyo chuM. 23. rANIe be traNa vAra pharI pharIne puchyuM to paNa rAjAe javAba na Apyo. tyAre rANInA manamAM zaMkA thaI ke kharekhara rAjA mArI upara hasyo che. 24. bahuvAra AdarapUrvaka puchyuM chatAM rAjAe javAba na Apyo tethI rANIe manamAM vicAryu huM tenI premasamudra hovA chatAM mane javAba nathI ApatA tethI nakkIthI rAjAnA manamAM koIka agni (kaSAya) rahelo che. 25. ema Akulita thayelI rANIe pharI AgrahapUrvaka puchyuM : he prANanAtha ! tame mArI pAse kema chupAvo cho ? bALaka bhoLavAya huM nahIM. 26. he svAmin ! jo tame mane nahIM jaNAvazo to mAro spaSTa ja nirNaya che ke mAre maravAnuM che. mAnabhaMgavALAone jIvavA karatA maravuM sAruM che. 27. rAjAe kahyuM : he mRgAkSI ! tuM maraze ke nahIM tenI mane khabara nathI paNa jo huM kahIza to mAruM maraNa nizcita che. dhobI vaDe chUTo mukAyelo gadheDo zuM palAyana nathI thato ? 28. gADha kugrahane vaza thayelI rANI bolI : juThANAothI mane kema Thago cho ? bolavA mAtrathI jo koI maratuM hoya to A jagata manuSyo vinAnuM thaI jAya. 29. premapAzathI baMdhAyela rAjAe puruSonI pAse citA taiyAra karAvI. hAthiNInA sparzamAM mohita thayelo hAthI zuM khADAmAM nathI paDato ? 30. he devI ! hAsyanuM kAraNa huM tane kahIza ema tene prabodha karato cakravartI rANIne laIne citA tarapha cAlyo. aho ! cakravartInI paNa mUDhatA kevI che ? 31. traNa raste, cAra raste ane pAMca raste sarva sthAne loko eka ja carcA karavA lAgyA ke Ane koI sAcI salAha ApanArA nathI ? athavA bIjA koI hitakArI nathI ? jethI rAjA ajugatuM kArya karavA taiyAra thayo che. 32. eka khIlA samAna kArya mATe caitya samAna rAjAnI upekSA karAya che athavA to nakkI AnuM rAjya nAza pAmavAnuM che. 33. jeTalAmAM rAjA kSaNathI AgaLa cAle che teTalAmAM bakarIe potAnI bhASAmAM bakarAne kahyuM : he svAmin ! rAjAnA javanA ghAsamAMthI mArA mATe eka pULo lAvo. 34. brahmadatta rAjAnA lAkho vacherAo, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-6 133 ghoDIo, ghoDAo vagere IcchA mujaba javano cAro care che mAre paNa java caravAnI IcchA che. 35. he priya! atyAra sudhI prAyaH AkaDAnA pAna, phUlo, IndravAruNI ane tevA prakAranA phaLo meM khAdhA che tethI Aje mane javanuM pAraNuM karAvo. 36. bakarAe kahyuM H he priyA ! javanuM bhakSaNa kone vahAluM na hoya ! he jumatI ! buddhimAnoe yogyavastunI IcchA karavI joIe ayogyanI nahIM. 37. jo ghoDAo java khAya che to vIrya vinAnI ahIM tAru zuM jAya che? jo ghI sugaMdhi varte che to tyAre chANane zuM lAbha? 38. he AtmavallabhA ! huM javanA pULAne lAvuM tyAre rastAmAM rAjAnA mANaso mane ghaNuM mAraze tyAre zuM tuM vacce bacAvavA AvIza? tethI huM tAjA javane nahIM lAvuM. 39. pachI gussAthI bakarIe kahyuM : jo tuM pULo nahIM lAve to huM prANano tyAga karIza AgaLa upara tane ghaNo pazcAttApa thaze. 40. zuM tuM nathI joto ke rAjA paNa rANI mATe prANa ApavA taiyAra thayo che jo tane hADakAnI maki ja priya hoya to te mAro pati nathI. mArI bIjI gati che. arthAt mAre bIjAnuM zaraNa che. 41. kaThora hRdayavALA bakarAe kahyuM : jo tuM kadAgrahathI maravA taiyAra thaI che to mara huM kharekhara jIvato rahevAno chuM. zuM potAnA maraNamAM jagata buDe? (mare ?) 42. he akkala vagaranI ! hamaNAM ApaNuM dAmpatya na rahetuM hoya to bhale na rahe. meM ghaNI strIone choDI dIdhI che. tArA vinA paNa mAruM kAma aTakaze nahIM. 43. A mUrkha rAjA manuSyamAM pazu samAna che je kutsita raMDAthI mohita thayelo dhik ! nAtha vinAnI vasuMdharAne choDIne maravA taiyAra thayo che. 44. A strI sivAya Ane bIjI hajAro rUpALI strIo che. A cakravartI nidarya che kAraNa ke AvA prakAranI hatyAthI manamAM jarApaNa pIDAto nathI. 45. A sarva puruSArthano sAdhaka manuSya bhava pAmIne kevI rIte niSphaLa kare che? athavA bhAgya kaTila hote chate buddhi bahera mArI jAya che. 46. te sAMbhaLIne rAjAe vicAryuH A bakaro sAro paNa huM nahIM kemake A pazu hovA chatAM tene rAgano nigraha kare tevuM kaMIka pauruSa che. 47. cakravartI hovA chatAM mane puruSavrata nathI je huM AnA vazamAM paDyo chuM. virAgInI jema rAjya ane rASTrane choDIne meM kevuM AcaraNa karyuM. ? 48. A pazue mane pazu gaNAvyo. avicArI mArAmAM pazupaNuM ghaTe che. ahIM kopa karavo ucita nathI. yathArtha kahenAra upara kopa kevo? 49. ugra viSanA vegathI mUrNita thayela ajJAnI jIvo potAnuM hita kevI rIte sAdhe? jJAnathI ja sarva kriyAo zubha bane che. 50. A vacanone sAMbhaLatA mane tatkSaNa lAbha thayo. tethI A gurune pUjIne huM RNamukta thAuM bIjI koI rIte RNa mukta thaIza nahIM. 51. ema vicAratA rAjAe kaMThamAMthI moTI suvarNanI mALAne utArIne bakarAnA gaLAmAM harSapUrvaka paherAvI. mRtyuthI bacAvanArane zuM deya nathI? para. rAjAe paNa dayA vinA priyAne kahyuM huM tane hAsyanuM kAraNa nahIM jaNAvuM. he kumati ! tuM mara huM nahIM maruM. koDhInI sAthe agnimAM na baLI marAya. 53. jema mahAvaidhane zaraNe gayelo rogI bacI jAya tema rAjA maravAthI bacyo. bhAMgela manavALI mAnabhaMginI ghare gaI. zuM che te rIte maravuM saheluM che? pa4. he prAjJa hastipAlaka ! ANIno kadAgraha duSTa che teno nigraha karIne sukhanuM bhAjana thA. vezyA strIothI zuM kalyANa thAya? papa. | sarva pravRtti sAMbhaLIne zreSTha gavAkSamAM rahelI celaNAe vicAryuM huM abhimAnathI mukAI. sAruM thayuM meM A kathAnaka jANyuM. 56. aho ! A meMTha kevo uttama che jene AvA prakArano mativaibhava che. sarasvatI je koI upara kRpA kare che tene AvA prakAranI mati thAya che. 57. ANe subuddhithI je kahyuM che te sAcuM ja che. jo huM tyAre mArI hota to mAruM ja ahita thAta. A zreNika rAjA jenA upara hAtha mukaze te tenA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 134 mATe cellaNA ja che. 58. ahita mRtyuthI huM avazya rauravAdi narakamAM utpanna thAta. zuM koI durgatimAM laI janAra che? athavA zuM kaSAyarUpI vairIothI koI bacAvanAra che? 59. meMThe kahela kathAnakane sAMbhaLIne celaNA maravAnA pariNAmathI bacI gaI. celuNAe hAramAM ja atyaMta dhRtine dhAraNa karI. he loko! je ke te rIte ahIM bodha pAmo. 60. ratnonA kiraNothI Indra dhanuSanI racanA karanAra hAra tenA hRdaya upara zolyuM. 61. jema devalokamAM IndrANI zobhe tema be kAnamAM kaMDalane ane zarIra upara deva dUSyane dhAraNa karatI naMdA paNa atizaya zobhI. 2. ane A bAju devamaMdiro, sabhAsthAno, taLAva, kUvA, dharmanA maTho Adi aneka sthAnonuM saMkula, jANe saMpattiono bhaMDAra na hoya tevuM sAketapura nAmanuM nagara hatuM. 63. te nagaramAM UMcA devamaMdiranA zikhara upara rahelA suvarNa kaLazanI sAthe maLelo kamaLonI kaLInA samUhano bhrama thavAthI jANe sugaMdha levA utkaMThita na thayo hoya tema caMdra zobhyo. 64. jenI pAse haMmezA budha maMDaLa (vidvAnonuM maMDaLa) raheluM hatuM. jema mitranA caraNano AdhAra na hato. navA caMdranI jema caMdrAvata saka nAmano rAjA hato. kahevAno bhAva e che ke te nagaramAM caMdrAvataMsaka rAjA hato. jenI pAse haMmezA vidvAnonuM maMDaLa raheluM hatuM. pote svayaM evo baLa vAna hato jethI bIjAnI sahAyanI jarUra na hatI. bIjanA caMdranI jema divase divase tenI saumyatA vRddhi pAmatI hatI. 5. AnI pAse talavAra rUpI nUtana sUrya hato. jeNe zatruonI strInA stanamAM rahelA dUdhanA samUhane sarvarIte zoSI lIdhuM. 6. tenA pratAparUpI A agnie samudra-mahAsarovara-nadI-kUvAnI aMdara rahelA zatruone paNa atyaMta bALyA. zuM koI devanI saMkajAmAMthI chUTe? 67. haMmezA ja ekadhAruM dAna ApatA teNe yAcakone saphaLa karyA. tethI dInamukhA na dekhAyA. paraMtu A bANo zyAma mukhA dekhAyA. arthAt caMdrAvataMsaka rAjA dAnI ane parAkramI hato. 68. dharma-artha ane kAmamAM teNe dharmane ja bahu mAnyuM. athavA to ahIM mahApuruSo mULane ja grahaNa kare che. (dharma sarva puruSArthonuM mULa che. dharma puruSArtha vinA eka paNa puruSArthanI siddhi thatI nathI.) 69. jema kAmadevane rati ane prIti be strIo che tema A nyAyI rAjAne potAnI samAna saMklezathI rahita be suMdara strIo che. 70. prathama rANIe satIomAM ziromaNi, rUpathI suMdara evI sudarzanA putrIne ane bIjI rANIe zIlarUpI mukhya guNa ratnane ugADavA samartha evI priyadarzanA nAmanI putrIne janma Apyo. 71. prathama rANIe jANe bhUmi upara be azvinIkumAra na AvelA hoya tevA be putrone janma Apyo. prathama putranuM nAma guNasAgara enuM bIjuM nAma sAgaracaMdra hatuM. 72. uttama municaMdra tIrthakaranI sevA bhakti karanAro municaMdra nAme bIjo putra hato. 73. bIjI strIne rUpathI kAmadeva jevA be putro thayA. temAM prathama sUryanI kAMtinA puMja samAna guNacaMdra ane bIjo tarata udaya pAmela caMdra jevo bAlacaMdra putra hato. 74. rAjAe harSathI prathama putrane yuvarAja pada ApyuM. sadgaNI moTA putrane choDIne zuM kyAMya paNa nAno putra pratiSThita karAya che? 75. rAjAe municaMdra putrane kumAra bhaktimAM avaMtikA nagarI ApI. svAmIo kayAreya ucita dAnanuM ullaMghana karatA nathI. 76. Ama sukuTuMbAdithI sahita, moTI rAjyalakSmI dhAraNa karatA, dharma-kAma ane vibhavane upArjana karatA rAjAe divaso pasAra karyA. 77. mAgha mahinAnI ThaMDImAM, muninI jema dharmamAM ghaNAM lIna banelA, pApakarmane haNavAnI IcchAthI rAjAe rAtre vAsamaMdiramAM kAussagna karyo. 78. jyAM sudhI A dIpaka baLe che tyAM sudhI kAussagna nahIM pALuM ema manamAM nizcaya karyo. zuM ahIM dharmanI siddhi bIjI rIte thAya? arthAt ugra dharma karyA vagara Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-6 135 dharmanI siddhi na thAya. 79. prathama pahora pUro thayo che ema jaNAvavA ghaTikAmAM Takoro paDyo tethI huM mAnuM chuM ke tenA ghaNAM karmarUpI zatruonA mAthAmAM ghAta paDyo. 80. ahIM samaye tela ochuM thaI javAthI (tela baLI javAthI) A dIvAno prakAza ati jhAMkho paDI jaze. ahIM kharekhara koIkane kayAreka snehano nAza abhyadayanuM kAraNa bane che. 81. ApaNo svAmI ahIM ghora aMdhakAramAM kevI rIte raheze? ema samajIne zadhyApAlinIe tela pUryuM. kharekhara ajJAnInuM cAritra du:khada che. 82. jema liMga sahitanI abhidhA potAnA viSayane prakAzita kare che. jema paribhASAthI zAstra prakAzita thAya tema te pradIpanI zikhAe AkhA bhavanane prakAzita karyuM. 83. rAjAnA hRdayamAM bhAvadIpaka prakAzato rahyo che tethI mAre prakAzavAnI zuM jarUra che eTale ardharAtrasamaye, dIvo kSaya pAmavA mATe vadhAre prakAzyo. 84. svAmInI jema guNathI yukta, prabhAnuM ghara, aMdhakAranA kaMdane daLavAmAM samartha evo A dIpaka prabhune viSe snehano tyAga karaze ema samajIne zayyApAlikAe tela pUryuM. 85. jANe ke A rAjAnA dhyAna gharamAM rahelA maNinI sAthe spardhA na karato hoya tema teNIe dIveTane vadhAre teja karIne dIvAne tejasvI banAvyo. 86. rAjA satata vadhatA pariNAmathI dhyAna kare chate pharI cotho pahora najIka Avyo tyAre dIpaka pharI maMda thayo. ahIM AptanI hAjarI hoya tyAre vadhavuM keTaluM ucita hoya? 87. rAjA uparanA vAtsalyathI potAnA manathI teNIe pharI tela pUryuM. mUrkha lokane anusaranArI bhakti vAMdarAe karelI bhakti samAna hoya che. 88. huM atyaMta vipattione pAra pAmI gayo chuM. ema mahA AnaMdathI dIvo cAre bAjuthI vadhAre ullasita thaIne prakAzyo. 89. bhavavikAranA bhIru rAjAe vizeSathI bhAvanAne ciMtavI. haMmezA A eka ja jIva eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM nakkIthI bhame che. 90. jIva ekalo ja naraka samAna garbhAvAsamAM duHkhapUrvaka rahe che. ghaNAM duHkhothI pIDAyelo jIva eka ja yaMtra yonimAMthI nIkaLe che. 91. zaraNathI rahita jIva eka ja ghaNAM prakAranI mahAvyAdhiothI pIDAya che. karmane parAdhIna jIva ekalo ja potAnA karmane ucita gatimAM jAya che. 92. jIva sakala parigrahathI anya che; tethI zA mATe zarIra upara mamatva rAkhavuM joIe ? 93. he jIva! te kyAM kyAM satata vedanAno anubhava nathI karyo.? te te bhavamAM bhAva vinA tAre bahu ja alpa nirjarA thaI. 94. jinavacanane svIkArI zraddhAthI sahana karanArane mahAphaLavALI thaI. tethI upasthita thayela A vedanAne sahana karI jethI jaladIthI prayojana siddha thAya. 95. pApa karmanA udayathI narakanA bhavamAM je vedanA prApta thaI che tenA karatA to A vedanA anaMtaguNa hIna che e sunizcita che. 96. asthira, malina, paravaza zarIrathI jo viparIta guNavALo (sthira, nirmaLa ane svAdhIna) dharma karAya che to zuM prApta nathI karAtuM? 97. rAjA jarA paNa dhyAnathI calita na thayo. puSpathI paNa sukumAra zarIravALo bAkInI rAtrImAM vedanAne samabhAve sahana karato maraNa pAmyo. 98. sArabhUtanA samUhavALAdevalokamAM moTI RddhivALo deva thayo. jo ke koIka kAraNathI mokSane na pAmyo to zuM devapaNuM prApta na thAya? 99. bIjo kyo gRhastha sabhyanA ghara AnI tole AvI zake? citta mAtrathI jeNe Avo abhigraha karyo hato tene lIlAthI ja sArI rIte pAra pamADyo. 200. paramadharyA vinAnA keTalAka jIvo svamukhe abhigraha laIne yatheSTa bolanAra bALakonI jema vaccethI kema choDI de che?201. kamaMDalu-kapAla-daMDaka-zvetavastra dhAraNa karavAthI zuM? dADhI ane mAthAnA vALano loca karAvavAthI zuM ? svIkAra karela niyamanuM pAlana karavuM e ja vrata che. 202. jema - - -- 1. abhidhA - viSayane prakAzita karanArI zabdamAM rahelI zaktine abhidhA kahe che. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 136 cakacakita suvarNa kuMbha devamaMdiranA zikharane zobhAve tema nagaranA lokane AnaMdita karatA prathama patre rAjAnuM sthAna zobhAvyuM. 203. ekavAra ANe sAvakImAtAne kahyuM H tame A saMpUrNa rAjyane grahaNa karo. tamAro patra A rAjya saMbhALe. bhavathI bhaya pAmelo huM dIkSA laIza. 204. rAjA sAme cAlIne mAtAne rAjya ApavA gayo chatAM mAtAe lIdhuM nahIM. lIo lIo ema kahevA chatAM coro paNa letA nathI. 5. gaMdhahastI, ratha, ghoDA, cAmara, chatra, baMdinA samUhathI zobhatuM maMDaleza, sacivezvara, pratihAra vagere parivArathI yukta rAjAne traNa, cAra ane mahAmArgomAM prabhramaNa karatA joIne pazcAttApa pAmelI sAvakI mAtAe hRdayamAM vicAryuM: 7. te vakhate rAjA rAjya Apato hovA chatAM meM rAjya grahaNa na karyuM. hamaNAM huM zuM karuM? have be hAtha ghasatI rahuM? athavA strIo haMmezA tucchamativALI hoya che. 8. meM jo te vakhate rAjya lIdhuM hota to mArA putro nakkIthI atyAre savilAsane karatA hota. khare prasaMge durmatinI buddhi cAlatI nathI. 9. tethI huM Ane jaladIthI mAruM jethI A rAjya mArA putrone maLe. peTa bhareluM hoya tyAre phaLa na toDAya te zuM pathyakAriNI bhUkha lAge tyAre na toDavuM? 10. tathA vicAryuH zuM vaja paDIne cUro nathI karatuM? zuM tIkSNa talavAra vaDe phaLAtuM nathI. dAtaraDAnA samUhathI zuM chedAtuM nathI ? 11. pANInA pUrathI zuM tANI javAtuM nathI? agni vaDe zuM baLAtuM nathI ? zuM tapasvio maraNano pratikAra kare che? A rAjAne jarA paNa sattva nathI. tethI A koIka upAyathI mArI nAkhyuM. 12. A rAjA jarA paNa bhUkha sahana karavA samartha nathI tethI teNIe rasoIyAne divase divase kahyuM prabhAte rAjAne yogya bhojana laI Ava. 13. pachI teNe te pramANe karyuM. bIje vakhate teNe dAsInA hAthe suMdara siMha kezarIyo lADu mokalAvyo. jANe bhukhanA dAMtane pADanAro goLo na hoya? 14. hAthamAM lADu laI jatI dAsIne joIne rANIe puchayuM : tArA hAthamAM zuM che? dAsIe kahyuM : he svAminI ! rAjA mATe lADu laI jAuM chuM. 15. kevo che mane batAva to 1 bAlIne teNIe jaladIthI viSathI kharaDAyela hAthathI lADu lIdho. aho! A lADu suMdara che ema vAraMvAra bolI. 16. paNa A lADumAM jarA sugaMdha nathI ema bolIne pAcho Apyo. aho ! lokamAM vizvAsa utpanna karAvanArI mAyAvIonI vacana cAturI kevI kevI hoya che? 17. dAsIe AvIne rAjAnA hAthamAM lADu arpaNa karyo. tyAre bhAgyanA vazathI rAjAnA be bhAIo tyAM hAjara hatA. pachI rAjAe manamAM vicArya: 18. A baMne bhAIo bhukhyA che tethI huM kevI rIte lADu khAu?pachI lADunA be sarakhA bhAga karIne baMne bhAIone vaheMcI ApyA. 19. nAnAbhAI upara para sajjanano prema patra jevo hoya che. lADu khAvA mAtrathI baMne bhAIno daSTibhaMga thayo. zarIra kaMpavA lAgyuM. ane mUrchA AvI. A jANIne jANe potAnuM rAjya na hArI gayo hoya tema rAjA ghaNo vyAkaLa thayo. 27. nakkIthI A jheranI asara che nahIMtara AvI sthiti na thAya. Ano upAya jaladIthI karuM. hamaNAM upAya karavAmAM nahIM Ave to AgaLa jatA zatrunI jema durjaya thaze. 21. rAjAe zreSTha seMkaDo vaidyo pAse suvarNanuM pANI, zreSTha yaMtra maNi vagere mukhya upacArothI te bene kSaNathI sAjA karAvyA. 22. yathArtha svarUpane jANavAnI IcchAthI rAjAe jaladIthI dAsIne bolAvIne puchyuMH are! koNa pApIe A ghora pApane karyuM che? 23. dAsIe kahyuM : he svAmin ! huM paramArtha jANatI nathI svAmInI nAnA bhAInI mAtAe mArA hAthamAMthI lADu lIdho hato. 24. AvA prakAranA ghora pApane (na bolI zakAya tevA) ANe karyu che. he rAjan ! kAkaDImAMthI A agni nIkaLyo che. 25. rAjAe paNa sAvakImAtAne bolAvIne svayaM niSpharapaNe tarjanA karI ke ghaNAM raudra manavALI te zAkinInI jema AvuM ghora Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-6 137 pApa kema karyuM. 26. huM jyAre tamane rAjya Apato hato tyAre spRhA vagaranA tame rAjya lIdhuM nahIM ane hamaNAM AvA prakAranuM vartana karyuM. A tamArI baMne ceSTA paraspara viruddha kema che? 27. huM Aje A rIte tArA vaDe nirarthaka marAyo hota ane kadAca huM maraNa pAmata to dharma vihoNA mArI kaI gati thAta? 28. he mAtA ! tame AkhuM rAjya harSathI nakkIthI svIkArI lo. jo prItithI kArya siddha thatuM hoya to koNa kaDavAza ubhI kare ? ra9. tatkSaNa rAjAe be bhAIo upara rAjyano bhAra mUkIne harSathI dIkSA lIdhI. athavA to tArA putrane vrata levuM zreyaskara che. 30. duSkara caraNane AcaratA duptapa tapobharane karyuM ane jANe sAkSAt mUrtimAna dharma na hoya tema satata mRtarUpI amRtanuM pAna karyuM. 31. ekavAra avaMtIpurathI be sAdhuo AvyA. ANe teone puchyuMH he mahAmuni ! sAdhuonI sAdhanA sArI cAle che ne? 32. tyAra pachI te baMnee kahyuM : he mahAmuni! tyAM rAga ane dveSanA nAnA bhAI jevA rAjaputra ane purohita putra sAdhuone bahu herAna kare che. 33. he mahAmuni ! bhakta-pAna-vastrAdi koI vastunI tyAM nyUnatA nathI. zrAvako je bhakti kare che tenI upamA nathI. 34. pAThanuM spaSTapaNe parAvartana thavAthI, arthanuM ciMtana sArI rIte thavAthI, paThana-pAThanothI nUtana sAdhu tathA tapasvIone AgamanuM adhyayana jaladIthI sArI rIte thAya che. 35. A sAMbhaLIne muni ekAeka kheda pAmyA. hA tapasvIone pIDA karIne te be (rAjaputra ane purohita)putra bhavarUpI samudranA taLiye paDaze. zuM muninI kadarthanAthI jIva kalyANa pAme? 36. te baMnene bodha pamADavA gurunI rajA laIne munie zIdhra avaMti tarapha prayANa karyuM. athavA munio sadA ekamAtra paropakAra karavAmAM rata hoya che. 37. tyAM pahoMcIne potAnI kAryanI siddhi mATe koIka vasatimAM utaryA. tyAM pUrve rahelA sAdhuoe AgaMtUka nUtana muninI bhakti karI kemake gurunI jema atithi pUjanIya che. 38. bhikSAkALe sthAnika sAdhuoe vinaMtI karI ke ame tamAruM bhaktapAna laI Avaze. AgamamAM sAcuM kahyuM che ke paroNAnI traNa divasanI bhakti karavI joIe 39. teNe kahyuM : tamAre bhakti karavI ucita che. paraMtu huM Atmalabdhika chuM. mane dveSI ane bhadra kulane batAve tevI saMghATaka sAdhu sahAyamAM Apo. 40. sthAnika gurue kahyuM : he vatsa! tuM mahAtmAnI sAthe jaIne gharo batAva ema kahI zaikSakane sAthe mokalyo. zuM buddhimAna vIsa paisAmAM maLatI vastu mATe rUpiyo kharco? 41. jema yuddha karavAnI bhAvanAvALAne zatrunuM lazkara batAve tema teNe utkaMThita munine badhA gharone batAvatA kumAranuM ghara batAvyuM. 42. ahIM zuM thAya che te jou to kharo ema vicArI munie jaladIthI kSullaka sAdhune rajA ApI. moTethI dharmalAbha bolIne teNe kumAranA bhavanamAM praveza karyo. 43. hA hA hA ema moTethI bolatI aMtaHpuranI strIo gharamAMthI bahAra nIkaLI ane jema kRpaNa mAtApitAnI strIo bole tema sAdhunuM vAraNa karatA bolIH he prabhu! ahIM A gharamAM jazo nahIM. 44. moTethI bUma pADIne munie kahyuM : are he bhadriko ! tame Akula kema cho? zuM ahIMyA mahAdArUNa sarpo rahe che? athavA zuM ahIM corono vAsa che? 45. A koI navA sAdhu AvelA che. rokavA chatAM aTakatA nathI. he gRhila! agnine yAda na karo. smArita karAyelo agni ghaNAne saLagAve. 46. A pramANe aMtaHpuranI strIo satata vicAratI hatI tyAre muni aMtaHpuramAM pravezyA. jenuM mana kAryamAM lIna thayuM che te koIne macaka ApatA nathI. 47. A suMdara ramakaDuM svayaM ApaNI pAse AvyuM che ema bolatA bahAra nIkaLIne rAjaputra ane purohita putro potAnI sugatino daravAjo baMdha kare tema kSaNathI aMtaHpurano daravAjo baMdha karyo. 48. 1. Atmalabdhika - potAnuM lAveluM bhaktapAna vAparavAno abhigraha hoya te Atmalabdhika sAdhu. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 138 baMnee kahyuM he muni ! hAva-bhAva-hAtha-paga-AMgaLInA nyAsapUrvaka nRtyane jANo cho ke nahi? A ane AnA sivAya bIjuM kaMI bhaNyA cho? 49. munie kahyuM tame vAjiMtra vagADo jethI huM sArI rIte nRtya karI zakuM kemake vAdana vinA sArI rIte nRtya thaI zake nahIM. 50. baMne kumaroe vAdana zarU karyu tyAre bhUmi upara pAtrAne mUkIne muni manohara nRtya karavA lAgyA. AthI ja sakala kalA zikhavA yogya che. 51. muni jaladIthI uttama prakAranuM nRtya karavA lAgyA. abhinayanI sAthe tAla nahIM milAvatA te baMnee jema baThara pAThaka saMskRtanA pAThano bhaMga kare tema nRtyanA tAlano bhaMga karyo. para. muni puMgave kahyuM : he pAmara bAlIzo! huM hamaNAM nRtya karI rahyo chuM tame manohara tAla pUrAvatA nathI. 53. muninuM vacana sAMbhaLIne krodhanA vegane vaza thayelA te baMne veLAnuM ullaMghana karIne munine mAravA taiyAra thayA. mUrkhAone kalA na AvaDe tyAre kalaha nAmanI kalAne phorave che. 54. kalA jANanArA munie kSaNathI luccAnA saradAra te bene kaThora rIte mAryA. gaMdhahastInI AgaLa bIjA hAthIo keTalIkavAra kriIDA karI zake ? 55. mallanI jema munie baMnenA sAMdhAne utArI nAkhyA ane tyAMthI nIkaLI jaIne kayAMka udyAnamAM cAlyA gayA. daMDapAtra lAtonA deva vAtothI mAnatA nathI. 56. jaDAI gayelanI jema akaDa thayelA jANIne parivAre tarata rAjA pAse AvIne jaNAvyuM koI munie Aje kumAronI durdazA karI che. pa7. te sAMbhaLIne municaMdra rAjAe jaladIthI vasati (upAzraya)mAM AvIne gurune kahyuM H kyA munie AvIne baMne kumAronI AvI durdazA karI che? 58. gurue potAnA sarva sAdhuone puchyuM ke A rAjAnI zuM phariyAda che? sAdhuoe javAba Apyo.- he prabhu! ame A vize kazuM jANatA nathI. 59. AnA gharanA kAraNe bIjA pADozInA ghare paNa gocarI mATe jatA nathI. koNa jANI bujhIne AgamAM paDe? 60. jo be kumArone muni maLe to tene pIDA pamADIne goLa maLyA jevo AnaMda thAya che ema jANavuM. he vibho! deva-gurune yAda karato thaI jAya teTalI hada sudhI pIDA karAya che. 61. A lokoe Avela nUtana munine chaMcheDyo haze AthI teNe ja nakkIthI A benI durdazA karI haze. zuM dareka bilamAM giroDI ja hoya ! koI bilamAM sApaNa paNa hoya. 2. te sAMbhaLIne gurue rAjAne kahyuM : he rAjanuM! tame te muninI tapAsa karo. kAraNa ke bhAMgavA samartha hoya te ja sAMdhavA samartha bane. 63. rAjAe potAnA mANaso pAse traNe raste vagere cAre bAju tapAsa karAvI. zodha karIne puruSoe muninI khabara jaNAvI. rAjA svayaM udyAnamAM gayo. 4. jeTalAmAM rAjAe udyAnanI aMdara praveza karyo teTalAmAM AgamanuM punarAvartana karatA sAgaracaMdra bhAI munine joyA. 65. moTA AdarathI munine praNAma karIne rAjA lAthI nIcA mukhavALo thayo. munine prazna puchavAne badale A pRthvIne prazna pUchyo- hedayitA (pRthvI) huM tane zuM pUchuM? 66. caMdrAvataMsaka rAjAnA putra munie kahyuM H he rAjanuM! je tuM A be bALako muninA pratyenIka banI zAsanane upadrava kare che tenI kema upekSA kare che? 67. he rAjanuM! te potAnA pitAnI sthiti (rIti) joI che tethI zuM tane AvuM zobhe? rAjArUpI siMhanA putra tAre ziyALapaNuM paNa na thayuM. arthAt tuM siMhano putra thaIne ziyALa jevo paNa na thayo. 68. athavA to ahIM tAro doSa nathI. sarva-loko potAnA putrane guNavAna mAne che. vAghaNa paNa potAnA putrane saumya hRdayavALo ja mAne che. 69. paraMtu hAlanA karAyelA sAdhuo hAnine Ape che ane tADana karAyelA sAdhuo maraNa paNa Ape AthI te durAtmAo che kemake teo AvelA sAdhuone herAna kare che. 70. rAjAe muninA be pagamAM paDIne kahyuM he kSamAnidhi ! ekavAra tame mArA aparAdhone kSamA karo. 71. baMne kumAronuM dUSaNa jANyA pachI meM vAraNa na karyuM. saMpattithI AMdhaLA banelA amArA jevAone sAruM Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-6 139 narasuM pArakhavAnI buddhi kayAMthI hoya ? 7ra. tethI potAnA bhAI upara ane A baMne kumAra upara kRpA karIne jaladI sAjA karo. kAraNa ke A baMne tamArA putro che. 73. munipuMgave kahyuM : he rAjan ! A baMne kumAro dIkSA le to huM tarata ja sAjA karuM athavA guNakArI kaDavuM paNa auSadha baLAtkAre pIvaDAvAya che. 74. pahelA tame A baMnene sAjA karo to huM te baMnene dIkSAgrahaNanuM pUchI zakuM. kemake atyaMta sajjaDa karI besADelA DhAMkaNAvALA kutupamAMthI zuM ghI kayAreya nIkaLe ? 75. AvIne sAdhue jaladIthI avayavane vALIne baMnene sArA mukhavALA karyA. rAjAe kahyuM H jo tame jIvavAnI IcchAvALA cho to A vratane grahaNa karo. 76. anicchAe paNa tevA prakAranA muninuM vacana mAnyuM. athavA jIvitano arthI loka subaMdhumitranI jema dIkSA na le ? aho ! je vALI devAyuM che te sarva caMcaLa che. paNa A mahA adbhuta che ke kumAranA sAMdhAo caMcaLa hatA tene munie vALIne nizcala karyA. 78. munie baMneno loca karIne jaladIthI dIkSA ApI ane pachI grahaNa ane Asevana zikSA ApI. anarthadaMDakArIone baLAtkAre paNa apAyela dharmanuM kAraNa suMdara pariNAmane pAmyuM. 79. A mArA kAkAe mane dIkSA ApI che ema zubhamanathI rAjaputre dIkSAnuM suMdara pAlana karyuM. jIvone dharmakarmanA viSayanI mamatA paNa nizcayathI suMdara phaLavALI thAya che. 80. purohita putre vicAryuM : zubhaphaLo ApanAra cAritrane meM prApta karyu te sAruM thayuM paNa ANe mane baLAtkAre dIkSA ApI te sAruM na thayuM. 81. vaLI purohita putre jAtimada paNa karyo : huM uttama chuM. bIjo (rAjaputra) uttama nathI. jema pakSIomAM garuDanI jAti uttama che tema manuSyamAM brAhmaNa jAti uttama che. 82. baMne paNa vratanuM paripAlana karIne uttama devalokamAM gayA. munikriyA mokSaphaLane ApanArI che. te svarganI bheTa Ape emAM koI Azcarya nathI. 83. te baMnee paraspara vicAraNA karI ke ApaNA bemAMthI je pahelA cyave tene bIjAe bodha karavo athavA to sajjanonI maitrI bhaviSyanA phaLamAtranA ciMtanavALI hoya che. 84. H rAjagRha nagaramAM potAnA kAryamAM nipuNa koIka medinI nAmanI strI rahetI hatI. teNe mAMsa vecavAno dhaMdho karyo. kemake pApIonI jIvikA pApavALI ja hoya che. 85. koIka dhanavAnanI patnI sAthe Ane gADha maitrI thaI. te haMmezA medinI pAse mAMsanI kharIdI kare che. 8 6. zeThANIe pati sahita medinIne bolAvIne prItithI potAnA gharanI pAse rahevA vyavasthA karI ApI. gADha premamAM vivaza thayelA loko koI niMdanIya kAryane gaNakAratA nathI. 88. pUrva bhavamAM karelI jugupsAthI purohitano putra medinInA putra rUpe utpanna thayo. kALa paripakava thAya eTale karma phaLa ApavA mATe jAgRta thAya che. 89. zreSThinI kharekhara niMdu' che te te samaye teNe mRtaputrIone janma Apyo. A jagatamAM vidhivaDe konA sarva manoratho purAyA che ? 90. medinIe zeThANInI putrI lIdhI ane tene potAno putra Apyo. Ama saMtAnonI adalAbadalI karI. buddhimAnoe Ane ja maitrI kahI che. kAraNa ke mitranuM svayaM artha sAdhana karI Ape che. 91. jema koI garIba manuSya kayAMya paNa bIjAnA nidhine meLavIne bhayathI potAnA ghare laI jAya che tema zeThANI paNa tenA putrane chupI rIte laIne jaladIthI potAnA mahelamAM cAlI gaI. 92. putrajanmane jANIne tatkSaNa ghaNAM harSa pAmalo teno pati jema mahAvarSAthI siMcAyela nIpavRkSa vikasita thAya tema ati pulakita thayo. 93. teNe hRdayamAM ciMtavyuM : mAre phakta putrano janma nathI thayo. paNa dakSiNA sahitanA bhojananI jema mArI patnI jIvasra thaI. 94. dhanavALA zeThe putranA janmotsavamAM moTuM vardhApanaka karAvyuM. priya putrano 1. niMda - jene marelA putro janme te strI niMdu kahevAya. 2. jIvaslR - jIvatA saMtAnone janma ApanArI. : Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 140 janma thaye chate zuM mAtApitA potAnA manoratho pUratA nathI? 95. ekavAra teNe samAna sagotranI sAkSImAM putranuM guNa niSpanna nAma pADyuM A metavaMzamAM Arya thayo che tethI tenuM nAma Arya sahita meta thAo. arthAt metArya nAma rAkhyuM. 96. zukala pakSanA bIjanA caMdramAnI jema te divase divase vadhyo. pitAe upAdhyAyanI pAse badhI kalA bhaNAvI. 97. jema kAcI kerI khaTAzane choDIne mIThAzane prApta kare tema bALapaNa oLaMgIne te paNa suMdara ramaNIone mohita kare tevA yauvanane pAmyo. 98. jema mitra maMtra kArya karavA vicAraNA karavA) premapAtra mitranA ghare Ave tema deva zuddhabodhi pamADavA tenI pAse Avyo. A saMsAramAM mohanA saMkajAmAMthI chUTavuM duraMta che. 300. metArya yAnamAM besIne nagaramAM bhamato hato. tene pratibodha karavA pUrvanA mitra deva devamAyA karI medana ane medinInuM rUpa lIdhuM. medane AMsu sahita kahyuM. 301. kadAca A mAro putra hoya tethI huM A pramANe upAya racuM. ema devamAyAthI medinIe patine yathAsthita hakIkata kahI. A ApaNo putra che tene tame grahaNa karo. 2. jema karmayogIonA manane upazama zreNInA ToMca (agiyAramAM guNa sthAnaka) uparathI nIce pADe tema deve tene zibikAmAMthI uMcakIne kSaNathI nIce khADAmAM nAkhyo. 3. svajanonA mukha upara kAlimAne copaDIne kAladUtanI jema bhasna karato unmada madana baMdInI jema kheMcIne potAnI jhUMpaDImAM laI gayo. 4. metArya gaMdhAtA pANIvALA, kAdava-kIcaDa samAna, ghaNI mAkhIothI vyAkuLa baNabaNatA medananA ghare rahyo. arere ! meM A zuM karyuM ema atyaMta vilakho thayo. 5. tene vilakho joIne deve potAne pragaTa karIne kahyuM : he mitra! meM tane ghaNAM prakAre bodha karyo. tuM sarva jANato hovA chatAM kema pramAda kare che. da. zreSThIputre devane kahyuM che devabAMdhava! huM A sarva jANuM chuM paraMtu hamaNAM huM dIkSA levA samartha nathI. kharekhara mArA jevA jIvo kAyara che. 7. tethI prasanna thaIne mane bAra varasanI muddata Apo. pachI tame jema kahezo tema jaladI karIza kemake tame mArA guru cho. 8. uttama deve kahyuM bIjuM tane manamAM je gamatuM hoya te kahe tene paNa huM pUruM. sneha jIvono zuM nathI karato? 9. ANe paNa harSathI kahyuM he deva! rAjaputrIne apAva jethI mArI hInakaLanI niMdanIyatA jAya. kharekhara lAbhathI lobha vadhe che. 10. he bhAI ! dAna ApavAthI kASThanA devanI pratimAnuM mukha ughaLI jAya che tethI tAre AdarathI rAjAne bheTazuM ApavuM. 11. A bakaro chANamAM jAnyaratnanA samUhane nakkIthI hagase ema kahIne devapuMgave Ane suMdara bakaro Apyo. 12. ati harSita zreSThIputra (metArya) lAbhanI jema mUrtimAna bakarAne laIne gayo ane lakSaNavaMta vaccharAnI jema gharanA AMgaNe bAMdhyo. 13. tevA prakAranA devanA prabhAvathI bakaro dararoja maNionI lIMDIo kare che. teno pitA zreSThI ghaNAM ratnonA thALa bharIne metAryane rAjamaMdire laI gayo. 14. saMpUrNa bhaTaNuM dharIne rAjAne kahyuM : potAnI putrIne mArA putra joDe paraNAvo. kharekhara snehIjano amArA viSayane jANe che. 15. he vRddha! tuM atyaMta ajugatu kema bole che? zuM tArI buddhi nAzI gaI che? ema kahIne rAjAe potAnA mANasone coranI jema zeThane gaLe pakaDAvIne bahAra kADhayo. 16. to paNa zeTha dararoja ratnano thALa bharIne rAjAnI pAse pUrvanI jema jAya che. potAnA vIza nakhone ghasIne zuM A ratno upArjana karAyA che? arthAt hAtha paga ghasIne (jAta-mahenata karIne) upArjana karAyA che ? 17. rAjA zeTha pAsethI roja bheTazuM lIdhA kare che paNa potAnI putrIne Apato nathI. aho ! zreNika rAjA paNa kevuM vartana kare che ! 18. ekavAra abhayakumAre zreSThIne puchyuM tuM haMmezA maNione kayAMthI lAve che? ane sarva rAjAo AvA ratnadAnane karI zakatA nathI. 19. vaNike AdarathI sAcI hakIkata jaNAvI ke he maMtrInAyaka! jema Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-4 141 svAti nakSatrano varasAda motInA samUhane Ape tema bakaro roja maNinI lIMDIo mUke che. 20. abhaye kahyuM H tArI pAse Avo bakaro che to thoDA divasa amane paNa bakaro rAkhavA Apa. priyAnI jema lakSmI kone priya na hoya! 21. zreSThIe abhayanuM vacana mAnya karyuM eTale abhaye rAjAnA ghare bakaro bAMdhyo. potAnA kAryanA hetuthI manuSyanuM ane pazunuM gaurava thAya che. rara. bakarAe sarasavanA gaMdhavALI lIMDIone adhika ApI. tethI abhaye nizcaya karyo ke nakkIthI A devanI zakti che. 23. devazaktinI parIkSA karavA abhaye zreSThIputrane kahyuM ke bhAra parvata upara rAjA atikaSTathI caityavaMdana karavA jAya che. arthAt mArga sAro nathI. 24. tethI rAjamArga upara jema ratha cAle tema vaibhAragiri upara ratha cAle tevo mArga banAvI Apa. 25. jema AkAzamAM vAdaLa racAya tema tarata ja devazaktithI rathano mArga taiyAra thayo. 25. abhaye tene kahyuM : nagaranI pharato suvarNano killo banAvI Apa. je kArya AzcaryakArI hoya tene buddhimAno kare che. 26. deve IndrajAlikanI jema turata ja suvarNano killo karI Apyo. abhaya zreNika rAjAnI putrIne apAvavA atyaMta tatpara thayo. 27. jo tuM samudranI bharatImAM snAna kare to rAjA tane putrI Ape. koNa evo vicakSaNa malina mukhamAM tilaka kare? 28. abhayakumAra A vAta karI rahyo che teTalAmAM jANe pRthvImAMthI atyaMta phUtkAra karato sApano samUha na uchaLato hoya ! kyAMkathI yuddha karavAne dhasamasatI mahAsenA na AvI rahI hoya! tathA pracaMDa vAyu ane puSkaLa retI na uchALato hoya tevI mahAna garjanA karato ratnAkara sAgara dhasato dekhAyo. 30. tyAra pachI teoe vicAryuMH uchaLatA mojArUpI hAthane ucA karIne putra caMdramAne AliMgana devAne Icchato na hoya. vaLI sarva sthAne pharI vaLelA sapheda phINonA vastrone dhAraNa karIne samudra magadha dezanI nadIone paraNavA utsuka na thayo hoya ema mAnIe chIe. vaLI A samudra zaMkha-zukti-maNi-mauktikanA samUhanA bAnAthI paramaprItithI magadhanA rAjA mATe bheTazuM na lAvyo hoya ema mAnIe chIe. 33. A samudra matsya-kAcabA-magara AdinA bAnAthI harSanA purathI vivaza potAnA kuLone batAvavA udyama karyo che ema ame mAnIe chIe. deva mAyAthI AvelA samudranA pANIthI atyaMta snAna karIne zreSThIputra zuddha thayo. mAnavI vaDe karAyelI zuddhi devo vaDe vizeSathI zuddhine pAme che. 35. rAjAe putrIne paraNAvI. sarva strIothI yukta metArya zibikAmAM ArUDha thaIne nagaramAM bhamyo tevA prakAranA bhAgyazALI jIvone A manuSya bhavamAM paNa tevI bhAgya saMpatti thAya che. 36. jema dharmathI vAsita mativALA mahAmuni uttama brahmacarya ane guptithI zobhe tema suMdara bhakti-kula-zIlathI zobhatI nava patnIonI sAthe zobhyo. 37. sakala strIonI sAthe satata suMdara veSayika sukhone bhogavatA tene lIlAthI bAra paNa varasa divasanI jema pasAra thayA. 38. mitra dIkSA levA udyamita bane e hetuthI deva pharI mitrane pratibodha karavA Avyo. sajjana puruSone haMmezA potAnA mitra upara prema hoya che. 39. tyArapachI tenI strIoe mAgaNI karI. he deva ! amane paNa bhAvathI teTalA varasa saMsAramAM rahevA Apo. zuM tamArI kRpA amane ekavAra na maLe? 40. deve paNa tenI strIonI mAgaNIno svIkAra karyo. prArthanA karAyela kalpavRkSo paNa Icchitane Ape che to zuM devo na Ape? 41. pUrva baMdhAyelA baMdhanothI paNa metArya strIonI sAthe covIza varasa gRhavAsamAM rahyo. 42. pachI sarva strIonI sAthe metArya pAparUpI jaMgalane bALavA mATe agni samAna vratane grahaNa karyu. kharekhara sUryano udaya sadA kAMtithI yukta ja thAya che. 43. pachI metArya munie Agamano ghaNo abhyAsa karyo. sadAgacchamAM rahyo ane navapUrva bhaNyo. zuM Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 142 gaccharUpI kalpavRkSa na phaLe? 44. jJAnanA maMdira gurunA upadezathI pote ekAkI vihAra karavA yogya che ema jANIne ekAkI vihAra svIkAryo. kharekhara yogyatA kAryane sAdhanArI che. 45. munie pRthvI upara sarvatra vihAra karyo ane ekavAra te muni rAjagRha nagaramAM AvyA. athavA munio haMmezA pavananI jema saMgarahita vicare che. 46. ucca-nIca kuLomAM tevI mAdhukarI vRttinuM pAlana karatA jANe potAnA AtmArUpI suvarNanI zuddhi karavA na IcchatA hoya tema sonInA ghare vahoravA padhAryA. 47. tIrthakaranI pratimAne pUjavA mATe rAjA dararoja jAtya suvarNanA ekaso ATha javalA ghaDAvato hato. 48. zrAvakomAM ziromaNi rAjAe moTA AdarapUrvaka te javalAthI bhagavAnanI trikALa pUjA karI. 49. sonIe mANasone kahyuM H A munine kaMIka vahorAvo koI vahorAvavA ubho na thayo. athavA dAnabuddhi ghaNAM jIvone hotI nathI. 50. eTalAmAM ekavAra kahevA chatAM koIe bhojana na vahorAvyuM tyAre vahorAvavAnI bhAvanAvALo pote ja gharamAM gayo athavA mAnIo AvA prakAranA ja hoya che. 51. te vakhate jANe munipuMgavanA AyuSyanA daLiyA na hoya tema krauMca pakSI javalA caNI gayo. gharanI bahAra nIkaLatA sonIe javalA na joyA. para. hA hA zreNika rAjAne jinabiMbanI pUjAno samaya najIka AvI rahyo che evI muMjhavaNathI sonI bhayabhIta thayo. kAraNa ke sonIonI jAta alpa sattvavALI hoya che. 53. jo huM rAjAne javalA nahIM ApuM to nakkIthI mane mAraze. ahIM bIjA koI che nahi to zuM A munie javalA laI lIdhA che? 54. jema A muni zAMta-dAMta dekhAya che tema nakkIthI dhananA niHspRhI che. athavA ema paNa saMbhave ke strIonI jema dhana upara koNa Asakata na thAya? 55. sonIe munine AdarapUrvaka pUchyuM. ahIMthI koNa javalA upADI gayuM che te mane kaho. tame jANo cho kAraNa ke tame javalAne joyA che. 56. krauMca jIvanI dayA khAtara muni leza paNa tenI AgaLa na bolyA. bIjAne pIDA upajAve tevA vacana bolavAmAM sAdhuo muMgA hoya che. 57. teNe sAdhunA mAthAne bhInA cAmaDAthI bAMdhyuM ane jANe potAne pApakarmathI lepyo to paNa munie kacapakSI javalA caNI gayuM che ema na kahyuM. 58. suniSkira marma bole chate jevI vedanA thAya tema teNe mAthAnI vAdhara evI kheMcIne bAMdhI jethI tene duHsaha vedanA thaI. 59. munie pApI sonI upara roSano leza paNa na karyo. ulaTAnI tenA upara karuNA karI kemake mahAtmAo karuNAvALu hoya che. 60. vicAryuM. jo huM pRthvItala upara na hota to A mArA upara duSTa bhAvanAvALo na thAta. zuM citrakAra AkAzamAM citra dore che? 61. arere ! meM ene pApamAM nAkhyo emAM doSa mAro potAno che. lIMbaDAnI sAthe saMyoga pAmelA AMbAnI kaDavAzamAM lIMbaDAno doSa che. 2. jo ANe upasarga na karyo hota to huM kevI rIte kSamAnuM phaLa meLavata. zilAnI sAthe zilAne ghasyA vagara taNakhA jhare? 63. ghaNAM divaso pachI mane Aje kSamA rAkhavAno avasara maLyo che. AvA prakAranA upasargamAM je kSamA dhAraNa karAya che te ja sAcI kSamA che paNa AnA jevI kSamA na hoya te akSamA ja che. 64. jenA prasAdathI kharekhara kSAMtinA phaLane sArI rIte meLavyuM. A kharekhara kevaLa upakArI che. A jana pAsethI mane kaI bhakti maLatI nathI? 5. je potAnA dharmanI bAdhAne avagaNIne mArA karelA pApane haNavA taiyAra thayo che te A mAre dharmasUrinI jema pUjyatama varte che. da6. mArA manane ghaNI pIDA upajAvIne mArA nimitte gaMbhIra bhavasamudranA pANImAM DUbaze ane ghaNuM duHkha bhogavaze. 67. zuM mArA vaDe AnI kevaLa jJAna ane darzanarUpI be AMkho ugADAI che? ema uttama bhAvanAne bhAvatA enA be DoLA bahAra nIkaLyA. 68. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-6 143 khAMdha uparathI lAkaDAnA bhArAne nIce pachADavAthI thayelA avAjanA bhayathI krUca jIve jaladIthI javalAne bahAra kADhayA. pahelA zA mATe ApaNe AvuM na karyuM? 69. tene joIne lokoe sonInI ghaNI niMdA karI. he adhamatara duSyaSTita! te A munine zuM karyuM? tArA javalA A pakSIe bhakSaNa karyA che. 70. ema munine pIDA ApatA te A kahevata sAcI pADI che ke bhUMDe vADI khAdhI ane bheMsanA baccAnuM zarIra bhaMgAyuM. arthAt pADAnAM vAMke pakhAlIne DAma thayo. 71. he duSTa ! he duSTa! he RSighAtaka! koI gatimAM tAruM sthAna nathI. tAruM moDhuM jovAmAM pApa thAya che. 7ra. zatrunA vRMdanI jema lIlAthI ghAtikarmane haNIne vikarmI sAdhupuMgave jema sAro bhaTa jayapatAkAne meLave tema kevaLajJAnane meLavyuM. 73. AMkha cAlI gaI hovA chatAM nipuMgave sarvalokAlokane joyuM. locana vagere haMmezA kevaLajJAnarUpI rAjAnA cAkaranA cAkara che. (kevaLajJAnanA cAkara mati-zrata vagere cAra jJAno che ane tenA cAkara cakSurindriya che.) 74. yoga nirodha karIne aMta mehUrtamAM karmathI mukta banIne muni eka samayamAM zAzvata mokSamAM gayA. kema ke karmathI mukta jIvano svabhAva urdhvagAmI che. 75. jema ATha mATInA lepathI lepAyelI, pANInA taLiye rahelI taMbaDI pANInI sapATI upara Ave tema athavA agni jema svabhAvathI upara jAya tema athavA ATha karmonA nAzathI jIvanI gati Urdhva hoya che. 76. zaradaRtunA caMdranA kiraNa jevI sapheda, madhyabhAgamAM ATha yojana jADI kramathI pAtaLI pAtaLI thatI aMte mAkhInI pAMkha jeTalI jADI, manuSyaloka jeTalA pramANavALI, UMdhI karelI chatrInA jevI AkAravALI pRtha zilA, jainadharmarUpI zreSTha rAjyanuM eka nizcita saMpUrNa chatra che. 78. te zilAnI pachI eka yojana aloka che. yojanAnA aMtima covIzamAM bhAge siddhanA jIvo rahelA che. 79. siddhanA jIvo potAnA zarIrathI trIjA bhAga nyUna, avagahanAvALA hoya che. A metAryamuni te pradezamAM jaIne sthira thayA, tyAM eka sarakho zAzvata bhAva hoya che. 80. tyAM ISTano viyoga ane aniSTano saMyoga nathI. abhimAnavazatA nathI. dInatA nathI. jarA nathI, maraNa nathI athavA janma nathI, AdhinI sAthe rogono samUha nathI. 81. tyAM kheda, bhaya, zoka, hAlana, chedana, bhedana, vadha, baMdhana vagere nathI athavA bIjuM kaMI azubha nathI. zuM kSIra samudramAM khArAza hoya ? 82. jANe maraNanA vijayanA sUcaka anaMta vIrya-darzana-jJAna-cAritra-sukha svarUpa paMcaka karmathI rahita jIvone nitya ja hoya che. 83. A jagatamAM siddhanA jevuM sukha manuSya ke devane nathI. sUryanI kAMti samAna prabhA kayAMya na hoya. 84. bhIla zaheranI anubhavelI uttama lakSmInI upamA na ApI zakyo, ema mokSa sukhanI saMpattinI koI upamA ApavA samartha nathI. 85. te A pramANe jitazatru nAmano rAjA thayo. je pracura kAMtithI sUrya hato. pravara medhAthI bRhaspati hato, tejathI sUryathI caDI jAya tevo hato. 86. jema kALa jIvane laI jAya tema ekavAra viparita zikSA pAmelo azva tene harIne gADha-raudra jaMgalamAM laI gayo. 87. jema asaMtuSTa tRSNAthI pIDA pAme tema rAjA tarasathI paDAyo. pANI pIvA ghoDA parathI nIce utaryo. kemake svAmIpaNuM sukhane Icche che. 88. kyAMya pANI nahIM jovAthI pipAsita mUcchathI pRthvItala upara paDyo. sukomala zarIrI jIvo thoDA phlezathI du:kha pAme che to vadhAre kaSTanI zuM vAta karavI? 89. ahIM samaye koI bhIla Avyo. jANe rAjAnA puNyathI na kheMcAyo hoya! suMdara vezadhArI rAjAne joIne A manamAM ghaNo vismita thayo. 90. A koI moTo rAjA che je AvI dazAne pAmyo che. zuM AvA jIvonI sAthe amAro meLApa kyAreya thAya? tethI AnA upara upakAra Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 144 karuM. 91. te kamaLano paDiyo banAvIne jaladIthI pANI laI Avyo ane tenuM zarIra siMcyuM. aho! tevA prakAranA jIvone paNa dayA hoya che. 92. rAjA jaladI cetanAne pAmyo, abhidhAna ciMtAmaNi kozamAM pANIne jIvana amRta vagere nAmathI kahevAyela che te ucita ja kahevAyuM che. 93. suIne jAgelAnI jema jeTalAmAM ubho thaIne rAjA daze dizAmAM joto hato tyAre vyAkula sarvaja sainya pAchaLa zodhatuM ahIM AvI pahoMcyuM. 94. jema dharmAstikAya nAmanuM dravya jIva ane pudgalone anya sthAne laI jAya che tema rAjA janmadAyI A bhIlane potAnA nagaramAM laI gayo. 95. nagaranA aizvaryane joto te UMcA kAna ane AMkhovALo thayo. arthAt Azcaryacakita thayo. pUrve kyAreya AvuM aizvarya na joyuM hoya tevo araNyavAsI te jaMgalI pazunI jema tophAnI paNa thAya. 96. rAjAe Ane apsarA samAna vilAsI jana ane cAkarothI sahita uttama gharane apAvyuM. kRtajJa jIvonI ceSTA suMdara hoya che. pRthvI sarvadA be narone dhAraNa karo athavA A be naro vaDe pRthvI dhAraNa karAyelI che. 97. jene kartavyamAM upakAranI buddhi che ane je pRthvIne pIDA karato nathI te be vaDe A pRthvI dhAraNa karAyelI che. 98. vaLI zaurya, dhairya, nIti, dAkSiNyatA, vakatRtva, sthiratA, ane gaurava Adi guNono samUha bhale hoya paNa jo upakAra karavo ane upakAra jANavo e be guNo na hoya to te sarva netra vinAnA mukha jevuM lAge che. 99. apsarAonI sAthe devonI jema pAMganAonI sAthe sparza-rUpa-rasa-gaMdha-susvarane bhogavatA tyAM bhIlanA keTalAkadivaso pasAra thayA. 400. tyAM mahelamAM bhIla pravara lIlAthI viSaya ane sukhone anubhavato rahe che. teTalAmAM AnI zreSTha lakSmIne nihALavA varSARtu AvI. 1. jANe zilA upara lakhAyela rAjAnA jIvitanuM rakSaNa karanAra yazanI prazastio na hoya tema mora, bagalA ane A hAra baMdha ghaNAM sadvAdaLA (pANIvALA vAdaLA) AkAzamAM zobhyA. 2. sahaja verI pANI sAthe mAre mitratA baMdhAI ema jANIne harSita thayela agnie (vIjaLIe) potAnA jhalaka-jhalaka camakArA lokone batAvyA. arthAt vIjaLI camakavA lAgI. 3. mArI zokya ghanavAtanI kukSimAM janArI A pRthvI che evA matsarathI varasAde moTI pANInI dhArArUpI bANothI pRthvIne bhedI. 4. he pulinda ! tuM A navA tAjA pANImAM pUrvanI peThe krIDA karavA cAla ema khaLakhaLa avAjanA bAnAthI pavanathI utsuka banelA jharAo jANe tene bolAvavA lAgyA. 5. UMcA mahela upara rahelA bhille vahI rahelI nadI ane nirjaraNAne joIne jema hAthI viMdhya parvatanI bhUmine yAda kare tema potAnI aTavIne yAda karI. 6. AMbAnA bagIcAmAM rahelo UMTa jema lIMbaDAnA pAnamAM utkaMThita bane tema kSaNathI bhalla potAnA susaMtuSTa janane maLavA utkaMThita thayo. 7. tyAra pachI sarvathA nahIM rahevA IcchatA bhillane rAjAe kaSTathI rajA ApI. upakArI jIvita karatA paNa duHparityAjya che. 8. pUrve ghaNIvAra joyo hovA chatAM hamaNAM zreSTha veSa ane suvarNanA AbhUSaNone dhAraNa karatA potAnA sthAne pahoMcelA bhillane bhAIo oLakhI na zakyA. 9. jaMgalanA haraNiyAo tapasvIne athavA sAdhuone joIne jema bhaya pAme che tema Ane joIne bhaya pAmelA sarve svajano palAyamAna thayA. 10. are! Akula thaIne tame Ama kema bhAgo cho? ApaNe pUrve vividha krIDAthI sAthe ramyA chIe tene be bhAIo! tame kema yAda karatA nathI. 11. A sAMbhaLIne teone vizvAsa thayo eTale Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-6 145 teo pAchA pharIne nitya lAlana thavAthI thayela komaLa zarIranA sparza sukhanA bharane meLavavAnI IcchAthI nakkIthI bhillane ghaNAM bheTayA. 12. ghaNAM harSathI svajanoe kahyuM : he mitra ! tuM ATalA divasa kayAM gayo hato ? ame badhAe tapAsa karI paNa gUDha maMtranI jema tuM kayAMya amArI najare na Avyo. 13. teNe zarUAtathI mAMDIne aMta sudhI potAno sarva vRttAMta jaNAvyo. A sAMbhaLIne teo vismaya pAmyA. bhillanA upadezathI teoe svarganuM sukha anubhavyuM. 14. pachI teoe puchyuM : tyAMnI strIo ApaNI strIo jevI che ? zuM tyAMnA hAra ApaNA gaujanA (lAla caNoThInA) hAra samAna che ? zuM tyAMnAM makAno ApaNA makAno jevA che ? 15. ema teoe bIjuM puchyuM tyAre nagaranA guNo jANato hovA chatAM te uttara ApavA mATe samartha na thayo. kemake ahIM koI upamA ghaTatI nathI. 16. siddhi sukhanI upamA koI sukha sAthe ghaTatI nathI to paNa huM kaMIka daSTAMtane kahuM che tene he loko ! tame sAMbhaLo. 17. veNu-mRdaMga- vINA AdinA svara sAthe uttama gIta niraMtara sAMbhaLavA maLatA hoya nitya suMdara strIo daSTie paDatI hoya, uttama sugaMdhI dravyo suMghavA maLatA hoya, zreSTha prakAranA pakavAna jamavA maLatA hoya, Icchita madhura bhaMDA jaLa pIvA maLatA hoya, svAdiSTa mukhavAsa ArogavA maLatA hoya, suvA atyaMta mRdu zayyA maLatI hoya, meghanI garjanAthI mAtA zreSTha bhojana pIrasatI hoya Azcarya cakita priyA sAme AvIne AliMgana detI hoya, jene koI mAnasika ciMtA na hoya evo puruSa je uttama sukhano anubhava kare che tenA karatA anaMtagaNuM sukha mokSamAM che. 20. sakala kAlanA bhegA karela sukhanA samUhano anaMtatama varga karavAmAM Ave to te samasta paNa gaganamAM mAtuM nathI teTalA siddhanA sukhano vistAra thAya. 21. jyAM sudhI sUrya-caMdra- siMdhu-sAgara raheze tyAM sudhI siddhano jIva cetananI jema avinazvara, ekAMtika, adbhuta sukhano anubhava haMmezane mATe karaze. 22. jema mAlava rAjAnA mANasonI paraMparAthI avaMtidezanI IMTo vatsa dezamAM AvI tema eka kAnathI bIje kAne jatuM sonInuM caritra rAjAnA kAna sudhI pahoMcyuM. 23. kAlakUTa viSa jevA vRttAMtane sAMbhaLIne kopathI lAlacoLa banelA rAjAe Adeza karyo ke sarva bAla strIthI sahita muninA ghAtakane jaladIthI mArI nAkho. 24. te ja kSaNe sAdhu ghAtaka sonIe gharanA daravAjA baMdha karIne potAnA parivAra sahita sAdhuveza lIdho arthAt dIkSA lIdhI. athavA prANanA bhaya samAna bIjo koI moTo bhaya nathI. 25. sarva parivAra sahita sonI sAdhue rAjA pAse jaladIthI AvIne kahyuM : he rAjana ! jema sUrya tejathI zobhe tema tame zreSTha dharmakArya karatA zobho. 26. zreNika rAjAe sonIne kahyuM : tuM jainadharmamAM atyaMta daDha thA. jyAM sudhI tAruM AyuSya che tyAM sudhI tuM cAritrane saphaLa kara. mArA taraphathI tane mukti che nahIMtara pApanA puMjanuM phaLa tAre bhogavavuM paDaze. athavA vivekI puruSo bhaktithI ke baLathI loko pAse zuddha dharma karAve che. 27. zrImad jinapati sUri paTTalakSmIbhUSaNa zrI jinezvara sUrinA ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya viracita zrI abhayakumAra maharSi caritra abhayAMkamAM callaNA naMdAne devanA hAra, ane golakanuM dAna, tenA prasaMgathI Avela brahmadattane varanI prApti, metArtha maharSi caritravarNana nAmano chaThTho sarga samApta thayo. sakala zrI saMghanuM kalyANa thAo. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 146 sAtamo sarga samyagadarzanathI zobhatA zreNika rAjAne zuddha zIlathI zobhatI cellaNA vagere aMtaHpuranI rANIo hatI. 1. mahAmaMtrI maMDaLanA mastaka samAna, sarvanItinA bhaMDAra, rAjya kArabhArane saMbhALato mahAbuddhizALI abhayakumAra maMtrI hato. 2. traNa prakAranA sArabhUta puruSArthane sAdhatA zreNika rAjAnA divaso pasAra thayA. 3. jema bhAIno sneha tUTe tema sukhapUrvaka divaso pasAra karatI celaNAno daErAMka deve Apelo hAra tUTayo. 4. jema gADha vAMsanI jhADInA madhyabhAgane na joI zakAya tema ghaNA vakra (aTapaTA) hArane sAMdhavA koI prAyaH samartha na thayuM. 5. je A hArane sAMdhaze te maraze ema jANIne koI jANakAre sAMdhavAnuM sAhasa na karyuM. . saLagatA aMgArAnA agnimAM koNa hAtha nAkhe? kALA sApanA mukhamAM koNa potAno hAtha nAkhavA Icche? 7. paTaha vagaDAvIne rAjAe ghoSaNA karAvI ke he loko! je koI A divyahArane koIpaNa rIte sAMdhI Apaze tene rAjA nakkIthI ekalAkha dravya Apaze. kemake ghaNAM dravyanA vyaya vinA moTuM kArya siddha thatuM nathI. 9. paTane sAMbhaLIne koIka maNikAra (jhaverIe) vicAryuM: hArane sAMdhIne huM eka lAkha meLavuM. phogaTa kema javA dau? 10. kAraNa ke mane aThANuM varasa thayA che. have mAre jIvavAnA be varasa bAkI che. A prANa samAna lakSmI bhavobhava durlabha che. 11. mArA nAmano uddhAra karanArA mArA putro jIve. je putrone jIvikA na Ape tevA pitAthI zuM? 12. ema vicArI teNe paTahane jhAlyo. huM zaMkA karuM chuM ke sutelA yamarAja rUpI sApa svayaM jAgyo. 13. hArane sAMdhavA pUrve teNe pacAsa hajAra dravya laI lIdhuM. kemake bAnu lIdhA vinA kariyANAno sodo thato nathI. 14. koI ekAMta sthAnamAM hAra sAMdhavA gayo kAraNa ke suMdara kAvyanI racanA vijanamAM ja thAya che. 15. tyAra pachI teNe jema bhaMDArI nANAne goThave tema kramathI motIone samAna bhUmi upara goThavyA.16. potAnA svArthanI siddhi mATe dorAo upara madha copaDyuM. madhura ja mANasonA mukhe kArya siddha thAya che. 17. dorAnA cheDAone ane motIone teNe paraspara vadhu ane varanA cheDA choDInI jema meLavyA. 18. madhamAM lubdha thayelI bhamarIo bhamarAo jema kamaLanA garbhamAM praveze tema divya motIonA kANAmAM AvIne pravezI. 19. mukhamAM dorAnA cheDAne laIne bhamarIo pAchI nIkaLI. kAryanI siddhi thaye chate konI jema pAcho jAya? 20. jeTalAmAM badhA dorA motInA kANAmAMthI nIkaLyA teTalAmAM tenA cheDAne kApIne vidhi mujaba bAMdhyA. 21. A pramANe buddhinA prayogathI teNe pUrvanI jema hAra taiyAra karI dIdho. athavA ahIM mahAprajJanI buddhine zuM asAdhya che? rara. hAranI niSpatti thaye chate maNikAranuM mAthuM arjakamaMjarInI jema sAta TukaDA thayuM. 23. zokathI vihvaLa thayela putroe tenuM mRti kArya karyuM. athavA tevA prakAranA pitAnA viyogathI koNa duHkhI na thAya? 24. putroe rAjakuLamAM jaIne rAjAne hAra arpaNa karyo. pArakAnI vastu ghare rakhAtI nathI to rAjAnI vastu kevI rIte rakhAya? 25. rAjAe mAtra tAMbUla ApIne satkAra karyo bAkInA pacAsa hajAra na ApyA. vilakhA thaIne ghare gayA. 26. ane vicAryuMH hA ApaNane rAjAe kevI rIte ThagyA? anyAya karatA rAjAonA AkhalAne koNa bAMdhe? 27. jyAM sudhI kAryanI siddhi na thAya tyAM sudhI moTAoe paNa nIconA vize nIcA thaIne Adara karavo joIe. 28. AsanamAM, zayanamAM, dAnamAM, bhojanamAM, vArtAlApamAM, tathA lokamAM jyAM sudhI kArya siddhi na thAya tyAM sudhI gaurava jALavI rAkhavo joIe. ra9. kAryasiddhi thaI jAya pachI koI khabara paNa puchAtI nathI. (garaja maTI eTale vaidha verI) ghaNuM paNa kArya karI ApyuM hovA chatAM kAma patI jAya eTale tarachoDI devAya che. 30. aDadhA lAkhanI AzAthI ame Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 147 rAjakuLamAM gayA hatA to paNa tenI badalImAM hajAra ke so paNa na maLyA. 31. jo nyAyavAna zreNIka rAjA paNa AvuM kare to bIjA dhanalobhI rAjAo zuM karaze? 32. jyAM hAthIone keDa samAna pANI hoya tyAM gadheDAono svargavAsa thAya che e sunizcita che. 33. athavA A rAjA sAro ja che je ApeluM pAchuM leto nathI kAraNa ke A kalikALamAM evA keTalAka hoya che kAma patI jAya eTale ApeluM pAchuM AMcakI le che. 34. keTalAka kRtana pApa buddhio upakArI upara phakta udAsIna nathI banatA paNa jema zikArIo haraNane jALamAM phasAve che tema upakArIne vividha prakAranA moTA saMkajAmAM nAkhe che. 36. tethI ApaNe sArA chIe kemake ApaNane maLeluM dhana pAchuM na laI lIdhuM. jeo mULa mUDIne gumAvatA nathI teo puNyazALI kahevAya. 37. ema vicArI tenA putro potAnA kAryamAM lAgI gayA. kemake vyApArathI ja kAryanI siddhi thAya che paNa ciMtavanathI nahIM. 38. A bAju maNikAra ArtadhyAnamAM DUbIne maryo ane vAnaranA bhavamAM utpanna thayo. virala jIvone zubha gati thAya che. 39. yauvana vayane pAmelo vAMdaro AkhA nagaramAM bhamyo. pavananI jema vAMdarAo kyAMya paNa eka sthAne rahetA nathI. 40. jema jugAramAM sogaThI potAnA gharamAM jAya tema loTa mAgatA brAhmaNanI jema ghare ghare bhamato vAMdaro potAnA ghare pahoMcyo. 41. gharane tathA vikasita thayela che netrarUpI kamaLa jeonuM evA svajana vargane vAraMvAra joIne vAMdarAe cittamAM vicAryuH 42. meM pUrve A sarvane koI sthAnamAM joyuM che jema abhyAsu graMthane yAda na karI zake tema huM yAda nathI karI zakato.43. ema IhApohane karatA teNe be AMkha mIMcI. jema lucco sajananI lakSmIne joIne kSaNathI paDe tema mUcchathI paDyo. 44. vAMdarAne mUcchita thayelo jANIne tenA putroe vicAryuM ANe abhilASa daSTithI ApaNane ghaNIvAra sudhI joyA karyu che. 45. ApaNane joIne A koIka kAraNathI jema Atura pittanA udgathI paDe tema A gADha mUccha pAmyo che. 46. teoe bhAInI buddhithI ThaMDA pANInA siMcanapUrvaka sArA tAlanA paMkhAthI vAraMvAra vijhayo. 47. cetanA prApta karIne vAMdaro jaladIthI Ubho thayo. AthI ja sAcuM kahyuM che ke vAyu ane pANI jagatanA prANa ane jIvana che. 48. jema maMgo ane bahero potAnI oLakha ApavA mATe akSaro lakhe tema jAtismaraNa jJAna pAmelA vAMdarAe potAnI oLakha ApavA bhUtala upara akSaro lakhyA. 49. hArane sAMdhI ApanAro huM tamAro pitA chuM. karmAnusAra huM AvI gatimAM utpanna thayo. 50. te jANIne teoe vicAryuH vividha prakAranI kuyonimAM laI jaIne sarva prANIone viDaMbanA karanAra karmanAvilAsane dhikkAra thAo. 51. A jIva deva thaIne paNa kyAreka nAraka thAya che. eka chatrI rAjA thaIne raMka thAya che. para. sakala zAstrone jANyA pachI paNa mUrNa thAya che. caturvedI brAhmaNa thaIne pachI lokamAM pharanAro thAya che. pa3. kAmadeva jevo rUpavAna thaIne pachI beDoLa bane che. potAne atyaMta pavitra mAnato viSThAmAM kRmirUpe utpanna che. 54. saMsArano Avo svabhAva joIne paNa jIvo jema maLamAMthI kRmio nIkaLavA mAgatA nathI tema saMsAramAMthI nIkaLavA IcchatA nathI. pa5. jema kAyaro yuddha mATe taiyAra thatA nathI tema zArIrika-mAnasika aneka duHkhonA kaMda mATe dAvAnaLa samAna dharmamAM paNa udhata thatA nathI. 56. A pramANe putro vicAre che tyAre pharIthI teNe akSaro lakhyA ke bAkInA pacAsa hajAra levAnA hatA te maLyA ke nahIM ? pa7. khedita thayelA teoe paNa vAnarane kahyuM ke ame badhuM meLavyuM ema aMgUThAne nAka upara rAkhIne batAvyo. 58. tamArA vinA rAjAe eka kANI koDI ApI nathI. jIvone be AMkhanI ja zarama Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 148 hoya che. 59. tene sAMbhaLIne vAnare rAjA upara ghaNo krodha karyo. kaMI maLe ke nA maLe paNa nabaLAne krodha utpanna thAya che. 60. hAra meLavavAnI IcchAthI vAMdaro vadhAre paDato aMtaHpuranI najIkamAM pharavA lAgyo. sthAne ke asthAne javAmAM tiryaMcone koI rokatuM nathI. 62. ekavAra hAra-kaMDala-keyUra vagere AbhUSaNathI bhUSita celuNA devI rAjahaMsanI jema sagatithI cAlatI krIDA karavA dAsanI sAthe azoka vanamAM gaI. caMdrarekhA (kalA) paNa sadA aneka kalAvALI rahetI nathI. 64. jANe kRpA na karatI hoya tema jalakrIDA karavA utaratI rANIe sarva paNa dAgInA dAsInA hAthamAM ApyA. 65. hArane vastramAM vaTIne dAsI azokavRkSanI nIce ubhI rahI. loka pUjyanI jema pUjyanI vastune mAthe caDAve che ema ame mAnIe chIe. 66. jANe jaLamAM paDelA potAnA pratibiMbane bheTavA na IcchatI hoya tema cellaNA jalakrIDA karavA vAvaDImAM pravezI. 47. rANInA saMghaTTanathI pANI eka pagathiyuM upara AvyuM. koNa rAjAnI sevAthI ucca padavI prApta karatuM nathI? 68. cellaNA UMDA pANImAM utarI tethI duHkhe karIne prApta na karI zakAya evI celaNAnI kAyAnA sparzanI prAptinA harSathI jaLa uchALyuM. da9. majjana ane unmajjananI krIDAmAM tiracchI cAlatI A sAkSAt jaladevatAnI jema zobhI.70. rANInI krIDAnA kAraNe vAvaDI paNa samAkula jaLavALI thaI. athavA to moTAo vaDeja moTAono bhAra sahana karAya che. 71. pANIe ceTakaputrInA zarIra uparanA aMgarAgane meLavyuM. jenA gharamAM vasAya che teno mAlika paNa bhADAne meLave che. 72. eTalAmAM koIpaNa sthAnamAMthI vAMdaro tyAM Avyo. avasarane zodhatA jIvo avasara meLavI le che ja. 73. je vRkSanI nIce dAsI hatI te azokavRkSanI DALI upara vAMdaro caDhyo. kArya sAdhavA nikaTapaNuM joIe. 74. aho! mAre ghaNAM kALa pachI Aje manoratha phaLyo. ema vicArato pANInuM biMdu DALI upara sarakI nIce Ave tema Avyo. 75. jemasiMha hAka mAranAra sivAya badhAne choDI de tema bAkInA alaMkArone choDIne vAMdarAe hArane upADyo. 76. teNe evI siphatathI hAra upADyo jethI dAsI na jANI zakI. cAlAka puruSone AvI kaLA siddha hoya che. 77. vAMdarAe vicAryuM hArane toDIne evI rIte pheMkI dau jethI ekeka chUTA chUTA verAyelA motI pakSInA mALAnI jema maLe nahi.78. athavA to jema kRpaNo nidhine mUke tema mahAraNyamAM ajANI bhUmimAM laI jaIne mUkI AvuM. 79. athavA to potAnI jAtivALA vAMdarAone ekeka motI ApI dauM jethI potAnA kaMThamAM dhAraNa karIne manuSyanI jema zobhe. 80. athavA to AvA vikalpothI saryuM putrone hAra ApI dau kAraNa ke teoja paramArthathI mArA dakSiNAnuM sthAna che. 81. have koIne khabara na paDe tema AvIne moTA putrane hAra Apyo kemake te samasta kuTuMbano vaDo hato. 82. putre paNa AkAzane khuba cakacakita karatA hArane grahaNa karyo. kharekhara bahu thoDA ja jIvo prathama pariNAmano vicAra kare che. arthAt moTA bhAganA jIvo pariNAmano vicAra karyA vinA kAryano AraMbha kare che. 83. ane A bAju jema samudramAMthI lakSmI nIkaLe tema pANIthI bhinAyelI celleNAdevI lIlAthI vAvaDImAMthI bahAra nIkaLI. 84. eTalAmAM dAsIe mAthA uparathI poTalI utArI teTalAmAM jema amAsanI rAtre caMdra na dekhAya tema devIno hAra na dekhAyo. 85. divya hArane nahIM jotI calaNA parama zokane pAmelI takSaNa uDI gayelA jIva jevI thaI. arthAt mRtaprAyaH thaI. 86. teNIe dAsIne kahyuM tuM sutelI koI vaDe corAI che. he mUrkha!tuM nakkIthI be polA gAlathI bhojana kare che. 87. jo te hAranuM rakSaNa nathI karyuM to zenuM rakSaNa Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 149 karyu? svAmIthI rahita bAkInA bhadrothI paNa zuM karAya che? arthAt mukhya AbhUSaNa hAra vinA bAkInA AbhUSaNo zuM kAmanA che? 88. kAraNa ke- jema buddhimAnone svara vinA kAvya svAda ApatuM nathI tema hAra vinA mane koI alaMkAra gamatuM nathI. 89. dAsIe rANIne kahyuM : he nyAyagAminI svAminI ! pUrve na anubhavyo hoya tevo moTo vismaya mane hamaNAM thayo che. 90. tame Ama kopa na karo meM pazu athavA manuSyane ke bIjA koIne hAra laI jato joyo nathI. 91. he svAminI! tuM snAna karatI hoya tyAre ahIM koNa pravezI zake? koNa unALAmAM madhyAhnanA sUryane jovA samartha thAya? 92. mane lAge che ke A hAra paga karIne kayAMka cAlyo gayo che. nahIMtara eka kSaNamAM adazya kevI rIte thAya? 93. pachI azokavanamAM hAranI tapAsa karI paNa kamalane choDI kyAMya hAra na jovAyo. 94. du:khI thayelI cellaNAe patine hArano vRttAMta jaNAvyo athavA to jugAramAM badhu hArI gayelA jIva jevI thaI. 95. rAjAe AkhA nagaramAM paTaha vagaDAvyo. paraSArtha karanArane kayAreka phaLanI prApti thAya. arthAta hAtha joDIne besI rahe to kAryanI siddhi na thAya. 96. je koIe A hArane ajANatA lIdhuM hoya te hRdayamAM bhaya rAkhyA vinA mane ahIM AvIne ApI jAya. 97. A pramANe jAhera karavA chatAM je hAra nahIM Ape ane pAchaLathI khabara paDaze to tene mahAdaMDa ApavAmAM Avaze. 98. A pramANe lokone khabara ApavA zreNike traNa, cAra rastA upara sthAne sthAne moTethI ghoSaNA karAvI. 99. AvuM karavA chatAM paNa koIe hAra na Apyo. aho ! je le te zuM kahevA mAtrathI pAchuM ApI jAya? 100. pachI rAjAe abhayakumArane ugra AjJA pharamAvI ke tuM sAta divasamAM divya hArane meLavI Apa. 101. jo tuM hArane nahIM zodhI Ape to coranI jema tAro nigraha karAze. svAmIonI jIbha IcchA mujaba dolAyamAna thAya che. arthAt svAmIo vagara vicAryuM bole che. 2. hAra meLavavAnI IcchAthI abhayakumAra paNa traNa raste vagere bhame che. vyavasAya vinA pAtALamAMthI pANI nIkaLatuM nathI. 4. ane A bAju te vakhate jANe sAkSAt dharmanA aMgo hoya evA ziva-suvrata-dhanada-yonaya nAmanA cAra sAdhuonI sAthe suvratAcArya niraMtara pRthvItala upara vihAra karatA te ja nagaramAM AvyA. 5. abhayakumAra vaDe apAyela zALAmAM dharmanI ArAdhanA mATe utaryA. kevaLajJAnano lAbha paNa zarIranA Azraya vinA nathI thato. 6. jinakalpa svIkAravAnI bhAvanAvALA AcArya-bhagavaMte dhairya mATe tulanA karavAno AraMbha karyo. kemake dhairyathI kAryanI siddhi thAya che. 7. jema siddhAMtamAM pAMca samitio che tema tulanA pAMca prakAre che. 1. tapa 2. sattva 3. sUtra 4. etva ane pa. bala 8. prathama tulanA bhukha sahana karavA mATe che. bIjI sthiratA mATe, trIjI kAlanA bodha mATe, cothI saMganA tyAga mATe tathA zarIranuM sAmarthya na Take tyAre mananI samAdhi TakI rahe e hetuthI pAMcamI tulanA karAya che. 10. jinakalpanA arthIone cotha bhakta, chaThTha, aTTama, cAra upavAsa, pAMca upavAsa vagere tapothI tapanI tulanA hoya che. 11. caturtha tapa tyAM sudhI karavuM joIe jyAM sudhI sAdhunA yogo na sadhAya. e pramANe chaThThAdimAM paNa samajI levuM. 12. jo bAdhA na AvatI hoya to cha mAsanA upavAsa kare. ane bIjI tulanA pAMca pratimAthI thAya che. 13. prathama pratimA upAzrayanI aMdara, bIjI tenI bahAra, trIjI cokamAM, cothI zUnyagharamAM thAya che. 14. ane pAMcamI smazAnamAM vahana karavAnI che. A pAMceya pratimAne vahana karatA jo ekAeka UMdarano bhaya AvI paDe to tene jIte ane UMghane paNa krame krame ochI kare. 15. trIjI tulanAmAM dhruvapaNe paricita karela sUtrone niraMtara bhaNe. 16. jethI megha-ane rajathI na DhaMkAyela nakSatra maMDala ane sUryamaMDalanA Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 150 AdhAre divasa ane rAtrimAM prekSA ane bhikSAnA kALane satata jANe. 17. haMmezA ekatvAdi bhAvanA e rIte bhAve ke guru AdimAM paNa mamatva na rahe to bIjAnI zuM vAta karavI. te A pramANe- 18. mAro AtmA AnaMda-darzana-jJAna-samyakatva vIryathI yukta che. bAkI badhuM mArA AtmAthI para che. 19. dhana mAruM nathI, ghara mAruM nathI, mitra-patnI patro vagere mArA nathI, upakaraNa mArA nathI, zarIra paNa mAruM nathI. 20. A dharma bAMdhavo mArA nathI. mAruM kaMI nathI A pramANe jenuM mamatva chedAI gayuM che evA sAdhune uttama niHsaMgatA thAya che. 21. AcArya, padastha ke bIjo koI mamatAno Azraya nathI. jJAnAdi guNo jIvane sugatimAM thaI jAya che. ane jJAnAdine ApanArA sugatimAM laI jAya che. 22. chellI tulanA kAyA ane cittanA bhedathI be prakAranI che. temAM prathama kAyotsarga vidhimAM zakti phoravavI ane bIjI vRti dhAraNa karavI te che. 23. A baMne prakAranuM baLa abhyAsathI thAya che. ahIMyA lakhI-mala Adi aneka udAharaNo che. 24. sAmAnya janane duHkara jinakalpano AcAra AgamamAM ghaNAM prakAre kahelo che. 25. te vakhate susthita nAmanA AcArya sattvanI tulanA karatA upAzrayanI bahAra kAussagnamAM nizcala rahyA. 26. A bAju hAranI zodhamAM pharatA abhayakumAranA cha divasa rAta pasAra thayA ane sAtamo divasa zarU thayo. 27. to paNa jema agAdha samudramAM DUbelA vahANano patto na lAge tema kyAMya hArano patto na lAgyo. 28. tyAra pachI abhaye vicAryuM. kayAMya hArano patto lAgyo nathI. pitAe Apela samayanI muddata have eka rAtri che. ra9. hAra na zodhI ApanArane rAjA zuM zikSA karaze te huM jANato nathI. AjJAnuM pAlana thAya tyAM sudhI ja svAmIo sArA che. 30. khuza thayelA svAmIo cAkaro upara sAruM vartana rAkhe che. viphare to dUra rahelA ja bALe che. 31. A rAtre huM dharmadhyAnamAM rahuM. kadAca AveluM saMkaTa TaLI jAya. 32. dharmanA prabhAvathI sarva vastumAM sArabhUta hAra maLI paNa jAya. dharma ja vipattiono nAza karIne kalyANa kare che. 33. e pramANe nizcaya karIne abhaye vasatimAM (upAzraya)mAM AvIne parama bhaktithI munione vaMdana karyuM. 34. sAdhuonI upAsanA karIne abhaye avyApAra pauSadha grahaNa karyo. (AhAra pauSadha, zarIra satkAra pauSadha, brahmacarya pauSadha ane avyApAra pauSadha ema cAra prakAranA pauSadha che. temAMthI avyApAra pauSadhane karyo.) manipaNAnI sukhanI IcchAthI darbhanA saMthArAmAM rahyo. 35. eTalAmAM koIka samudramAM hArane mUkI dIdho hoya tethI huM tene hajAra dIrghakiraNothI tapAsa karuM. 36. e pramANe kharekhara sUryane mati utpanna thaI eTale asta pAmavAnA bAnAthI sUrya jaladIthI samudranI madhyamAM pravezyo. 37. ghaNAM lAlavarNanA vAdaLothI AkAzane tAMbA jevuM lAlacoLa karatI saMdhyAe bhuvanodarane harSita karyA. 38. naMdAputra vaDe nahIM pakaDAyela hAranA coranAranA yazane lakhavA mATe kAjaLa jevA zyAma aMdhakAre vizALa nabha paTTane lepyo. 39. ahIM (AkAzamAM) phUlo nathI evA potAnA apavAdane bhUMsavA AkAze tArAnA bAnAthI phUlone batAvyA. 40. meM phUlo batAvyA have phaLane batAvuM ema AkAze cittamAM nizcaya karyo. 41.laMchana sahita vidgama jevA lAla caMdrabiMbanA udayanA bAnAthI AkAze suvrata ane suparipakva potAnA phaLane batAvyuM. 42. jema sadguru vANIthI bhavya jIvone taraboLa kare tema caMdramAe cAMdanIthI carAcara jagatane taraboLa karyuM. 43. maNikAranA putre te vakhate cittamAM vicAryuH A hAra mAre ghara nathI Avyo paNa saMdhivA utpanna kare 1. laMkha - vAMsa upara doraDuM bAMdhIne tenA upara nAca karanAra laMkha kahevAya che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 151 tevo AhAra Avyo che. 44. jo rAjA jANaze to mane ApattimAM nAkhaze. kulakSaNo ghoDo gharamAM hoya to keTaluM kazaLa thAya? 45. vaLI huM Ane chapAvIza to paNa thoDA divasomAM lokane khabara paDyA vinA raheze nahIM. 46. sAphasuphI, hajAma kaLA, cAMdanI, corI, strIo sAthenI krIDA tathA maMtra cothA divase pragaTa thAya che. 47. e pramANe nizcaya karI teNe vAMdarAne hAra samarpaNa karyo. kayo evo paMDita che vastranA cheDAmAM bharAyela kAMTAne na kADhe? 48. vAMdarAe kalpanA karI ke huM jene ghare hArane nAkhIza te paNa vadhya thaze kAraNa ke corIno muddAmAla sarpa karatA bhayaMkara che. 49. tenuM maraNa karAvavA svarUpa anarthadaMDanuM pApa karIne mAre zuM karavuM che? jema paTTane muMDavAthI hajAmanA hAthamAM AvatuM nathI tema anarthadaMDanA pApathI mane zuM maLaze? 50. janmAMtarIya pApathI huM kuyonimAM paDyo chuM to hamaNAM mAre zA mATe puSTa karavuM joIe. 51. jema rAjA upara netrapaTa (AMkha) sthira thAya che tema mokSanA ekamAtra lakSavALA brahmacArI sAdhuo upara A zreSTha bhakti kare che. para. tethI A hArane koI muninI pAse mUkI dauM. A prayojanane pAra pADuM jethI sarvatra kuzala thAya. pa3. mArI pAse potAnI koI sAmagrI nathI tethI A pArakI vastuthI sAkSAt dharma jevA AcArya bhagavaMtanI pUjA karuM.54. ema hRdayamAM vicArIne tenA (AcArya bhagavaMtanA) kaMThamAM hAra nAkhIne atyaMta ciMtAthI mukta thayelo vAMdaro potAnA sthAnamAM gayo. 55. dUdha jevo sapheda motIno hAra AcArya bhagavaMtanA kaMThamAM zobhyo. huM mAnuM chuM ke hRdayamAM nahIM samAtuM dharmadhyAna bahAra AvyuM che. 56. vividha prakAranA rUpane dharanAro tArArUpI strIonA khoLAmAM jANe na rahelo hoya tema hAranA motIomAM pratibiMbita thayelo caMdra zobhyo. pa7. munipuMgavoe maLIne amAro zA mATe tyAga karyo? tethI koI apakArathI ame munione lobhAvIe ema nizcaya karIne potAnuM astitva TakI rahe e hetuthI jANe A muktAvalIne sAdhu pAse mokalAvI na hoya ! 59. athavA sUrine paraNavAnI IcchAthI muktirUpI strIe varaNanA prasaMge sAdhunA kaMThakaMdalamAM hAra nAkhyo che ema huM mAnuM chuM. 60. pachI jema maMtrasAdhakanI siddhi mATe uttara sAdhaka Ave tema jinakalpanI tulanA karatA guru pAse ziva nAmano ziSya Avyo. 61. jema kAyara jana talavAranA samUhane joIne kaMpe tema sUrinA kaMThamAM manohara kAMtivALA hArane joIne ziva sAdhu kaMpyA. da. kharekhara A te ja hAra che jenA kAraNe buddhimAna ane nirbhaya abhayakumAra atyaMta vyAkuLa thayo che. 63. je A munio pArakA ghAsanA taNakhalAthI paNa trAsa pAme che te muninA kaMThamAM hAra nAkhanAre sAruM anuSThAna nathI karyuM. 4. sAcA muninA bhAvathI A hAra ajIrNa AhAra samAna che tethI huM jANato nathI ke AvuM zuM pariNAma Avaze? 65. koIpaNa jo Ane joI jaze to zAsananI apabhrAjanA thaze. kemake deva vivAdane jagAve che. Ane je ThIka lAge te kare. 66. A pramANe ghaNAM saMkalpa-vikalpo karatA AdhithI pIDAyelA sAdhue potAnA kAussagnano samaya pUro karyo. 67. nisAhi nisIhi ema bolIne sAdhue upAzrayamAM praveza karavo joIto hato ene badale bhayabhIta nidrAlunI jema bhaya bhaya ema bolIne praveza karyo. 68. abhayakumAre kahyuM : he bhagavanuM, samasta bhavanA bhAvothI bAhya tamAre zenAthI bhaya hoya? 69. parigraha vinAnA tamAre cora-agnibhAgIdAra-rAjA-pANI Adino bhaya nathI. parigrahanA bhAjanamAM (AzrayamAM) bhaya hoya che. 70. sAdhue kahyuM ke zrAvaka! sAdhuone haMmezA kalyANa ja che mane gRhasthapaNAno bhaya yAda AvI gayo. 71. abhaye kahyuMH pUjyoe gRhasthapaNAmAM kevI rIte bhayano anubhava karyo? he muni! A kathA huM sAMbhaLavA IcchuM chuM. tethI mane kaho. 72. munie kahyuM : he buddhimAna zrAvaka samUhamAM ziromaNi ! sAMbhaLa kemake Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 152 vidvAna ja kathA rasane jANe che. 73. zivamuninI kathA ghaNAM phaLavALA keLavRkSothI devalokanI lakSmIne jItanArI ujjainI nAme nagarI che. 74. caraNanA jhAMjharanA kSepa ane hAvabhAvathI ghaNuM suMdara nartakInuM nRtya joIne A nagarI jANe adhika utkaMThita thaI. 75. je nagarImAM prAsAdanA zikharo upara saMghanI kIrtio maMdapavanathI pharakatI zveta dhvajAnA bAnAthI nAcI uThI. 76. te nagarImAM anyonya-asaMgati-pratyenIka, vyAghAta ane saMkara, atizayokti, vyAjokita, prastutokti, sahokti, adhikSepa, saMdeha, arthAtaranyAsa dIpaka virodha, upahati ane bhrAnti vagere padono prayoga kAvyamAM hato paNa lokamAM nahIM. 78. e nagarI AkhI samRddha hatI chatAM temAM ziva ane zivadatta nAmanA be daridra bhAIo rahetA hatA. athavA bhAgye ja phaLe che. 79. ekavAra ame (ziva ane zivadatta) dhana kamAvA surASTra dezamAM AvyA. jyAre dhanavAno paNa bIjA sthAne dhana kamAvAnI IcchA kare che. (to nirdhanonI zuM vAta karavI?) 80. ame baMne tyAM lAMbA kALa pachI ghaNuM dhana kamAyA kayAreka nirguNone paNa suMdara dazA Ave che. 81. ane dhanane kothaLImAM nAkhIne sArI rIte sIvIne sAcavyuM. phUla paNa rasane pAMdaDAnI aMdara dhAraNa kare che. 82. he gRpanaMdana (abhayo ! ame baMnee te nakula (dAbaDA)ne keDamAM sajjaDapaNe bAMdhyo. nirdhana mANaso meLavelA dhanane AdarathI na sAcave ? 83. kuTuMbane maLavA utkaMThita banelA ame be potAnI nagarI tarapha cAlyA. upArjana karelI lakSmIne kevaLa svayaM ja bhogave to emAM puruSavrata kyAM rahyuM? 84. ame baMnee mArgamAM nakulane vArA pharatI upADyo. athavA baLado ghANIne paNa vArApharatI calAve che. 85. he maMtrinuM! jyAre nakulaka mArI pAse hato tyAre pApa ane lobhane vaza thayelo huM vicAravA lAgyo. 86. bhAIne mArIne jaladIthI dhana svayaM hAtha karI lauM. be bhAraMDa pakSIo bhakSyane potapotAnA mukhathI kheMce che. 87. nakulaka bhAInA hAthamAM hato tyAre tene evo ja duSTa vicAra Avyo. jenI pAse lakSaNa che tenI pAsethI durgadha jatI nathI. 88. zatrunI jema AvA prakAranI manovRtti dharAvatA ame be jANe vaitaraNI na hoya evI gaMdhavatI nadI pAse pahoMcyA. 89. tenI madhyamAM narakAvAsa jevuM moTuM sarovara che. je jaLa-zevALathI bharelo che, vividha prakAranA jaLacarothI yukta che. 90. thAka dUra karavA ame be temAM harSathI pravezyA. musApharo mArgamAM pANI maLI jAya to svarga maLyuM evo AnaMda mAne che. 91.bAhyamaLa ane durgAnathI utpanna thayela bIjo aMdarano maLa ema bevaDA maLa ne ame kevI rIte sahana karI zakIzuM ema vicAra karI zarIrano mela dhovA aMdara paDyA. 92. te vakhate pANInA pUrathI zarIrane dhotA jANe karma maLano apagama na thayo hoya tema mane zubha vicAra Avyo. 93.aho ! meM pApIe satata atyaMta vatsala paNa bhAI upara kevA mahApApane vicAryuM! 94. A nakulaka nakkIthI dhana nathI paNa anartha che je daSTikoNathI vastu jovAya che te daSTikoNathI vastunI vyavasthA karAya che. 95. bhAInA vadhanI buddhine utpanna karanAra A dhanathI saryuM. mAranArI sonAnI talavAra zuM kAmanI ? 96. ema nizcaya karIne meM sarovaramAM nakulakane nAkhI dIdho. zuM sApa duHkhadAyI kAMcaLIne utArato nathI? 97. zivadatte kahyuM he bhAI! potAnI hAni ane lokamAM hAsyAspada evuM bALaka janane ucita A zuM karyuM? 98. moTA kaSTathI caNelA UMcA prAsAdanA zikhara upara zilAne caDAvIne gAMDo kSaNathI tene nIce pheMke tema ghaNo mArga kApIne nagaranI najIka AvIne te pANInA pUramAM nakulaka pheMkI dIdho. 200. meM kahyuM he bhAI ! A nakulaka mArI pAse hato tyAre mane tArA upara je duSTa buddhi thaI te zatru Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 153 upara paNa na thajo. 201. jema zAkinImaMtrasAdhaka zAkinIne mAre tema nAnA bhAIne mArIne huM A dhana laI lau evo duSTa vicAra Avyo hato. 2. zivadatta paNa kahyuM : he bhAI ! te sAcuM kahyuM. mAruM paNa citta tAro droha karavA taiyAra thayuM hatuM. 3. A dhana eka jAtanI ThagavidyA che emAM koI saMzaya nathI. jenAthI mohita thayelA jIvo potAnI samAna bhAIne haNe che. te je A nakulakane pANInA pUramAM padharAvI dIdho te sAruM karyuM. dhana sarva vipattinuM mULa che. tema karavuM yogya ja hatuM. 5. prazAMta cittavALA ame baMne potAne ghare AvyA. khaNajano nAza thayA pachI kone sukha utpanna na thAya? 6. mAtA ane bahenane bhaktithI mastaka namAvIne ame baMne pITha (Asana) upara beThA. 7. vinaya sarvatra kalyANakArI che. 7. mAtAe amArA benuM paga prakSAlana vagere karyuM. putra sivAya mAtAne koNa vahAlo hoya? to pachI atithi banelA putronI zuM vAta karavI? 8. amAruM atithipaNuM sAcavavA mAtAe jANe yamarAjanI dUti na hoya evI bahenane mAchalA kharIdavA mokalI. 9. jyAre ame dAbaLAne pANImAM pheMkI dIdho hato tyAre bhakSyanI buddhithI mAchaluM tene gaLI gayuM hatuM. tiryaMcone jJAna kayAMthI hoya ! 10. jema vyAdha haraNane jALamAM pakaDe tema koI mAchImAra sarovaramAM AvIne te ja mAchalAne jALamAM pakaDyo. 11. potAnA AtmAne pApakarmane soMpavAnA IcchAthI jANe mAchImAre mAchalAne veMcavA cAra raste mUkyo. 12. mArI bahene jenA peTamAM nakulaka paDelo che e mAchalAnA vinAza mATe karma--dharmanA vazathI sApanA karaMDiyAnI jema kharIdyo. 13. he abhaya! pApInI sagI bahena jevI mArI bahene narakanA daravAjAnA kapATanI jema te mAchalAne kApyo. 14. he dhImad ! paththaramAMthI deDako nIkaLe tema mAchalAnA peTamAMthI dhanano nakulaka turata nIkaLyo. 15. jema UMdara dhanane harIne bilamAM mUke tema mArI bahene nakulakane laIne harSathI potAnA khoLAmAM rAkhI dIdho. 16. mAtAe mArI bahenane pUchyuM : he satyabhASiNI ! bola nAgavallInA pAnanI jema keDamAM zuM bharAvyuM che ? 17. bahene kahyuM che mAtA! meM kaMI chupAvyuM nathI vyagra cittavALI tane mAtra daSTino bhrama thayo che. 18. kRtAMtanA pAzathI jANe kheMcAI na AvI hoya tema zaMkA-AtaMkathI Akula thayelI amArI mAtA bahena pAse AvI. 19. jANe bhUta na vaLagyuM hoya tevI mArI pApI bahene charI laIne mAtAne nirdayapaNe mArI nAkhI. 20. pachI hAhArava karatA ame baMne bahena pAse doDyA. bhayathI tenA khoLAmAMthI nakalaka jIvanI jema nIce paDyo. 21. ame nakulakane oLakhIne atyaMta kheda pAmyA. anarthathI ame dUra bhAgyA to anartha amArI pAchaLa doDyo. 22. aho ! ame A nakulakane pANImAM pheMkI dIdho hato zAkinInA samUhanI jema pharI pAcho kevI rIte upara Avyo. 23. jema kalahaMso khAbociyAmAM rAga karatA nathI tema jeo anarthanA bhAjana dhanamAM haMmezA rAgane karatA nathI teo dhanya che, teo puNyazALI che. 24. jema rIMgaNAnuM phaLa rogonuM nidAna (kAraNa) che tema dhana ja cheda-bheda-bhaya-mahenata-kaleza-baMdha -vadha vagere ApattionuM kAraNa che. 25. zuM ame have mAtAno ghAta karanArI bahena upara krodha karIe? athavA to naSTa thayeluM kArya pharI saMdhAtu nathI. 26. have bahena upara parama anartha karIzuM to paNa ahIM vera ja vadhaze koI siddhi thaze nahIM. 27. ane vaLI mAtA potAnA karmathI ja marAI che to have bIjo zA mATe marAvo joIe? DAhyA paDelA upara pATu mAratA nathI. 28. tethI gRhavAsa choDI ApaNA AtmAno vistAra karIe. buddhimAna svArthane sAdhe, svArthane braza e mUrkhatA che. ra9. ame be sarovara pAse pahoMcyA hatA tyArathI anarthanA bhAjana dhana upara vairAgya thayo hato. 30. bahenanA vRttAMtane joIne je amane atyaMta vairAgya thayo tenAthI amAro Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 154 rAga ukhaDIne kAAyita vastramAM coMTayo ema jANavuM. 31. mAtAno agni saMskAra karyo. bahenane dhana ApIne ame baMnee sarva sukhanuM kAraNa vratane grahaNa karyuM. 32. he abhayakumAra ! meM ghare (saMsAramAM ) AvuM anubhavyuM. athavA gRhasthapaNAmAM bhaya sivAya zuM bIjuM kaMI che ? 33. abhayakumAre kahyuM : he prabhu ! tame sAcuM kahyuM kemake hRdayacakSuthI jovAyeluM kayAreya pharatuM nathI. 34. to paNa he bhagavan ! jema madha pInAro madhane jue tema A prANIo dhanane prANathI paNa priyatama mAne che. 35. viveka cakSuthI jonArA jIvo ja dravyanA svarUpane jue che. aMjana vizeSathI aMjAyela AMkha vinA koNa nidhine jANe che ? 36. tame ja ahIM kRtArtha banyA cho jeoe mokSamArgano Azraya karyo che mAna sarovaramAM utpanna thatA kamaLonI samAna zuM bIjA koI kamaLo che ? 37. naMdAnA putra abhaya dharma carcA karavAmAM udhata hatA tyAre sArAvratavALA suvrata muni upAzrayanI bahAra AvyA. 38. gurunA kaMThamAM hAra joIne A munipaNa kaMpyA. sAdhu vargane dhanathI je bhaya thAya che te bhUSaNa che dUSaNa nathI. 39. aho ! koI core lobhathI A hArane coratA to corI lIdho paNa jema moTo koLiyo moDha AmAM na jAya tema moTI corI cittamAM TakI nahIM. 40. jema baLarAmanA rUpamAM mohita thayelI mAtAe putranA gaLAmAM gALiyo (doraDI) nAkhyo tema kSobha pAmelA teNe gurunA gaLAmAM hAra nAkhyo. 41. ghaNAM pApakarmathI lepAyela koIka core muni upara zatrubhAvane dhAraNa karIne AvuM kArya karyu haze ema lAge che. 42. kahyuM che ke-- potAnA kAryane sAdhavA vanamAM vasatA munine mitra-udAsIna ane zatru ema traNa prakAranA pakSo saMbhave che. 43. A pramANe kalpita saMkalpa karanArA, vasatimAM pravezatA A munie vikalpanA saMbhramathI mahAbhaya ema bolyA. 44. abhayakumAre kahyuM : he bhagavan ! siMha jevA Apane kevI rIte mahAbhaya lAge ? 45. suvrata munie kahyuM : he zrAvaka ! jema bhulAI gayela subhASitanuM prabhAte smaraNa thAya tema gRhasthapaNAmAM anubhavela bhayanuM hamaNAM smaraNa thayuM. 46. abhaye sAdhune puchyuM : pUjyapAde mahAbhayane kevI rIte anubhavyo te sAMbhaLavA IcchuM chuM. 47. munie kahyuM : he maMtrin ! jema pRthvItala upara raja sthAne sthAne varte che tema sthAne sthAne bhaya varte che. 48. to paNa mane je hetuthI mahAbhaya thayo tene tuM sAbhaLa kAraNa ke buddhimAno tene sAMbhaLavA adhikArI che. 49. suvrata muninuM kathAnaka jema peTAnadIo gaMgAnA pravAhamAM vahe che tema jemAM sArA sArtho haLImaLIne niraMtara cAlI rahyA che evo aMga nAmano deza che. 50. jemAM ekavAra vAvelA sarvepaNa dhAnyo prAyaH jAtivAna phUlonI jema vAraMvAra laNAya che. arthAt ekavAra vAvyA pachI vAraMvAra vAvavA paDatA nathI. 51. he abhaya ! gAmaDAnA sarva uttama guNone dharAvato, dezanA cheDe Avela eka gAmamAM huM zauryavAna dhanavAna kheDUta raheto hato. para. jeNe svarganI devIone zokya banAvI che evI rUpa-sauMdaryathI samRddha mAre eka patnI thaI. 53. jema rAjahaMsa haMsalInI sAthe bhogo bhogave tema patnInI sAthe lIlAthI bhogone bhogavatA mAre keTaloka kALa pasAra thayo. 54. eka vAra krUra luccA coroe gAmamAM dhADa pADI. dhik loko gAmane paNa nagaranI jema samRddha mAnIne lUMTe che. 55. nabaLA loko prANa laIne kayAMya palAyana thayA. athavA gAmaDiyAne keTaluM baLa hoya ? 56. he zrAvaka ! huM zarIrane saMkocita karIne gharanA eka bhAgamAM jhADImAM chupAyela zikArInI jema chupAI gayo. 57. pApa karmathI vaza karAyela mArI patnIe vicAryuM : hamaNAM gAmanA loko kayAMka bhAgI Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 155 gayA che mAro pati paNa kayAMka gayo che. 58. jo koI mArA patine mArI nAkhe to sAruM thAya kAraNa ke mArA hAthamAM bhokAyela kAMTAnI jema khUMce che. 59. huM coronI sAthe jAuM atyAre suMdara ekAMta varte che. moTA bhAgyothI AvA prakArano avasara maLe che. 60. jo huM A kSaNe ahIMthI nathI gaI to pachI kyAreya nahIM jaI zakuM. Indradhvajane pUjavAno avasara varasamAM ekavAra Ave che. 61. ema vicArIne te pApiNIe corone khullekhulle jaNAvyuM ke grAmalakSmInI jema mane tamArI pallImAM jaladI laI jAo. 2. huM tamArI rAgI ane bhakta patnI thaIza. kharekhara tame mArA bhAgyathI kheMcAIne ahIM AvyA cho. 63. tAruNyanA bharathI bharelI, rUpa ane lAvaNyathI zobhatI A sAme cAlIne potAne arpaNa kare che to tene kevI rIte javA devAya? 64. ema nizcaya karIne coro Ane harSathI laI gayA. zuM ziyALu pAkelI boraDIne kyAreya choDI de? 5. te aTavI kevI che - te aTavImAM kyAMka parvata jeTalA moTA hAthIdAMtanA DhagalA paDelA che. kyAMka gAya-bheMsa- dIpaDA-haraNanA cAmaDAnI citA paDelI che. 66. kayAMka camarI gAyanA camaro khIlAmAM laTakI rahyA che. kayAMka pazuonA hADakAno Dhagalo paDelo che. 67. pachI coro tene ratnaprabhA pRthvInI jema lohI-mAMsa-carabI-dAru vagerenA DhagalAmAMthI durgadhane choDatI pallimAM laI gayA. 68. pachI coroe potAnA svAmIne arpaNa karI. nAyaka sivAya bIjo koNa AvA prakAranI strIne dhAraNa karavA samartha thAya? 69. pallipatie tene indrANInI jema mAnIne potAnI patnI banAvI. athavA to khIrane prApta karIne raMka kayAMya mAto nathI. 70. teNIe harSapUrvaka pallinAthanI sAthe viSaya sukha bhogavyuM. kamalA (lamI)nI jema strIo nIcano Azraya kare che. 71. coro cAlI gayA pachI loko pharI pAchA gAmamAM AvyA. gharamAMthI sApa nIkaLI gayA pachI koNa pAchuM gharamAM nathI AvatuM? 7ra. pAMcanI sAthe rahevuM joIe e nyAyane yAda karato huM paNa gharamAMthI bahAra nIkaLyo. 73. loko pAchA AvI gayA paNa mArI patnI na AvI. moDhe laIne bhAgI gaI hoya to zuM kyAreya pAchI Ave? 74. coro tene laI gayA che evo nizcaya karIne tenA bhAIoe mane kahyuM che mahAsattva! tuM hAthapaga joDIne kema besI rahyo che? 75. ghaNuM paNa dhana ApIne potAnI patnIne laI Ava. zuM te nItinuM A vacana nathI sAMbhaLyuM ke dhana jatuM karIne strInuM rakSaNa karavuM joIe. 76. tuM vidyamAna hovA chatAM jAra puruSa tArI strIne bhogave te tArA mATe keTaluM ucita che? adhama ane kUtarAmAM zuM pharaka che? 77. tethI dravyAdinI sAmagrI hovA chatAM tAre upekSA karavI yogya nathI. yuddha karIne paNa zuM rAma rAkSasa pAsethI sItAne na lAvyA? 78. A pramANe preraNA karAyela huM bakhatara paherIne cAlyo. jo rAjA durbala hoya to sainiko vaDe ja marAya che. 79. priyAnI sAthe mAro priya meLApa kayAre thaze ema vicArato huM sAkSAt viSa velaDInI kyArI samAna pallimAM gayo. 80. pallimAM dAnanA upacArarUpa kArmaNathI te baMne vaza karAyA. meM tyAM eka vRddhAnI sAthe saMparka karyo. 81. vRddhAe mane A pramANe kahyuM : he vatsa! jo tuM duSkara kArya sAdhavA Icche che to huM nakkIthI karI ApIza. 82. meM tene kahyuM : he mAtA! A pallimAM evo koI nathI jenI AgaLa huM potAnI vAta jaNAvI zake. 83. khArApANIvALA mAravADamAM mIThA vIraDAnI jema tuM eka ja che je mArA kAryane karI zake. 84. tethI te svajana vatsala mAtA! vatsalyanI pAse ja potAno abhiprAya vyakta karAya che. 85. huM amuka nAmano ane amuka gAmano rahevAsI chuM. coro mArI patnIne grAmamAMthI ahIM lAvyA che. 86. he mAtA te hamaNAM palipatine ghare rahe che. ratna jyAM jAya tyAM sarva rIte zobhe che. 87. "tArA upara parama premane dhAraNa karato tAro pati tArA caraNanA Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 156 pAtathI pavitra karAyela A pallimAM Avyo che." A pramANe tAre tenI AgaLa kahevuM ema meM vRddhAne samajAvIne mokalI, dUtanuM kArya sthavira strIone soMpAya che. 89. pachI sthavirAe kahyuM : he vatsa! tuM kheda na kara huM tAro saMdezo pahoMcADI daIza. ziSTajanano AcAra suMdara hoya che. 90. tatkSaNa ja mArI patnI pAse jaIne ANe kahyuM : he sarvAMgasuMdarI vatsA ! tAro pati ahIM Avyo che. 91. saguNathI zobhatI tArA upara tAro pati rAgI che. guNo upara ahIM kone pakSapAta nathI hoto? 92. he subhagA! teNe mane tArI pAse saMdezo ApavA mokalI che tethI kahe huM tene zuM javAba ApuM? 93. kRtrima sneha batAvatI teNIe sthavirAne kahyuM : mArA pati jAte mane ahIM levA AvyA che te ati sAruM thayuM. 94. A je te upAya karIne mane coro pAsethI choDAvaze. jo bIjo koI Avyo hota to mAro chuTakAro thAta ke na paNa thAta. 95. kemake eka AMgaDIthI bIjI AMgaDImAM moTuM aMtara hoya che. jevo patino prema hoya tevo snehALa bhAIno paNa prema hoto nathI. 96. tamAre moTA AdarapUrvaka mAro abhiprAya tene jaNAvavo ke huM coro vaDe pakaDAI chuM chatAM jIvatI rahI chuM temAM he jIvitezvara ! tamArA saMgamano manoratha kAraNa che. AzA laMbAvavA yogya che. A sarva paNa loka AzA upara jIve che. 98. je huM marI na gaI te sAruM thayuM nahIMtara amAro meLApa na thAta. AthI ja kahevAya che ke jIvato nara bhadra jue che. 99. Aje pallipati svayaM kyAMka bahAra javAno che e gayA pachI mAro pati mArI pAse Ave. 300. niHzaMka banelI huM tene chaTakArAno upAya batAvIza kAraNa ke ekAMta vinA rahasya kahevuM zakya nathI. 301. tenA vaDe A pramANe kahevAyelI vRddhA potAne kRtArthI mAnatI mArI pAse AvIne harSapUrvaka kahyuM H 2. jema sItA rAmanA be caraNanuM dhyAna karatI rAkSasanA ghare rahI tema tArI strI tArA be caraNanuM dhyAna karatI palli patinA ghare rahI che. 3. teNIe kahevaDAvyuM che ke jema baherAza nAza pAme chate zabda kAnamAM Ave tema palli pati bahAra jAya tyAre mArI pAse Ave 4. jema mahAvAdI vAdInuM bhASaNa prAznika (parIkSaka)nI AgaLa rajU kare tema vRddhAe mArI patnIne jaNAvela cATu vacanone mArI samakSa rajU karyA. pa. palli pati bahAra nIkaLyo tyAre ati utkaMThita thayelo huM jaladIthI sAMje tenA ghare pahoMcyo kAraNa ke gupta kArya karavAno te samaya che. 6. huM tenA daSTipathamAM paDyo tyAre vezyAnI jema kRtrima snehano abhinaya karatI teNIe mAruM abhyatthAna vagere karyuM. 7. jANe baMne kAnamAM amRta na varSAvatI hoya tema koyalanA kaMTha jevI madhurakaMThinI te zaTha bolI : 8. mArA patinuM Agamana thayuM te sAruM thayuM. svAmIo ciraMjIvo. aho ! mArI bhAgya saMpatti kevI che je mArA patinuM darzana thayuM. 9. nadIo sAgaramAM Ave che. sAgara nadIo pAse jato nathI. paNa tame mArI pAse AvyA te viparIta thayuM. 10. he svAmin! huM paravaza banelI zuM karuM? haMsamAM utkaMThita banelI haMsalI pAMjarAmAM pUrAyelI hoya to zuM kare? 11. jema varSAkALa pUrNa thaye chate sUryakamalinIne darzana Ape tema tame mane ghaNAM divaso pachI darzana ApyA. 12. lAMbA samaya pachI bhAI maLe ane jevo prema ubharAya tevo prema batAvatI mArI patnI rovA lAgI. 13. aho ! Ane mArA upara kevo vANIne agocara sneha che eTale huM tenA upara gADha vizvAsu thayo. mAyAvIothI koNa ThagAtuM nathI? 14. meM potAnA hAthathI AnA AMsuo lugyA. huM Ane pANI (duHkha)mAMthI bahAra kADhIza tevI mane nizcita buddhi thaI. 15. huM paNa Ane gadgadakSarathI bodha karavA lAgyo. he priyA! tAre zoka na karavo. saMsAranI AvI sthiti che. 16. kahyuM che ke konI nirbharsanA nathI thatI? koNa vyAdhithI pIDAto nathI? konI lakSmI sthira hoya? koNa satata sukhI hoya? 17. thoDIvAra pachI mAyAthI A kaMIka zoka vagaranI thaI. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 157 athavA strIonA caritrane strIo ja jANe che. 18. he svAmin ! tame Ane alaMkRta karo ema bolIne mane pallipatinI zayyA upara besADyo. 19. te malina cittavALI hovA chatAM paNa mAro maLa dUra karavAnA hetuthI palaMga para beThelA mArA be paga dhovA lAgI. 20. eTalAmAM apazukana thavAthI palipati pAcho Avyo jANe ke sAkSAt mArA asAtAno vipAka na hoya! 21. pallinAyakane joIne manamAM harakhAtI, manathI duSTa, dhRSTa, mIThuM bolavAmAM ziromaNi mArI strIe mane kahyuM 22. he svAmin ! eka kSaNa zayyAnI nIce chupAI jAo. meM vicAryuM bIjuM ane thayuM bIjuM. 23. he priya! A palipatine huM sthAne rAkhIza (samajAvIne rAkhIza, jethI tamane AMca nahIM AvavA dauM. tamAre manamAM sarvathA asamAdhi na karavI. 24. he mahAmati abhaya! priyAnA vacanathI huM kaMIka nirbhIka thayelo coranI jema palaMganI nIce rahyo. 25. mArI strIe jAte bahumAnathI pallipatino satkAra karyo ane te paNa te ja zayyA upara beTho. 26. tenA paga dhotI patnIne joIne huM atyaMta dubhAyo. athavA A kheda sthAne che. 27. tathA pApI cora mArI strI pAse dAsInI jema kArya karAve che? zuM pArakA hAtha zubha hoya? 28. A patibhaktA strIne choDAvavAnI vAta to dUra rahI paNa meM potAne hamaNAM ApattimAM nAkhyo. ra9. A pramANe keTalAmAM patnInI pratikuLatAno vicAra karuM chuM teTalAmAM he zrAvaka! huM ajANa hote chate je thayuM te sAMbhaLa. 30. kuTilAzayA mArI patnIe palipatine kahyuM jo koIka rIte mAro pati tamArI pAse hamaNAM Ave to tame zuM karo? he palipati te tuM jaladI kahe. A zuM uttara Ape che te sAMbhaLavA huM sAvadhAna thayo. 32. coranA svAmIe kahyuM : he svAminI ! kadAca tAro pati ghare Avaze to huM zubha AcaraNa karIza. 33. potAnA vibhavane ucita AdarapUrvaka tenI bhakti karIne tArA mAtApitAnI jema huM paNa tane samarpaNa karIza. 34. tuM jenI pAse jAya te kevI rIte pUjya na bane? jenI pAse rAjamudrA hoya te raMka hoya to paNa zuM sanmAna nathI pAmato? 35. he magadharAjanA putra (abhayo ! eTalAmAM meM vicAryu: aho ! mAruM manorAjyapUrNa thaze ane palipatinI sAthe mAre zreSTha maitrI thaze. eka dramathI mane be vastunI prApti thaI. 37. mane pUjavA saMbaMdhI pallipatinuM amRta jevuM vacana Ane sarvathA sukha ApanAruM na thayuM. 38. kroDa kaSTane utpanna kare evuM aniSTa vacana mane zuM kaho cho? evA bhAvane sUcavanArI roSathI bhayaMkara bhrakuTIne teNIe karI. 39. bhrakuTInA darzanathI bhAvane jANIne corapatie kahyuM he varavArNinI ! tArI AgaLa meM caturAI (mazkarI karI che. jo sAcuM pUche to huM tane arpaNa nahIM karuM. kRSNane samudranuM maMthana karIne je lakSmIne meLavI te zuM ApI (choDI) devA mATe meLavI hatI? 41. he gaurAMgI! ulaTuM Ane nirdaya gADha baMdhanothI bAMdhIne, ghaNAM cAbukothI vAraMvAra phaTakArIne potAnA be hAthane sukhI karIza. eka dravyanuM abhilASapaNuM che te moTA vairanuM kAraNa che. 43. he zrAvaka! tevA prakAranA vacanane sAMbhaLIne mArI patnInuM vaMzajAlI jevuM gahana cAritra vicAryuM. 44. aho ! mArI patnIno vacana vinyAsa kevo hato ! aho teno saMdezo kevo hato ! aho ! teNIe kevo mAro satkAra karyo! aho teNIe kevI raDavAnI kriyA batAvI! 45. A pApiNIe mane mAravA A kAvataruM racyuM che. zuM bIjA koI hetu mATe bakarAnuM poSaNa karAya che! 46. zayyAnI nIce rahIne huM A pramANe vicArato hato tyAre teNIe bhusaMjJAthI pallipatine IzAro karyo. 47. palipatie mArA vALa pakaDIne kheMcIne jema daMDapAzikano mANasa chupAyelA corane bahAra kADhe tema baLAtkAre bahAra kADhayo. 48. pachI mArA be bAhane pITha pAchaLa kheMcIne bhInA cAmaDAthI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 158 thAMbhalAnI sAthe bAMdhyo. zuM coro hamaNAM mane A karmanI zikSA karaze ? 49. jema jAtivaMta ghoDAne cAbuka mArI mArIne zikSita karAvAya tema mane vAraMvAra cAbukothI phaTakAryo. 50. nirdaya tADana karAto huM moTI vyathAne pAmyo. buddhimAnoe sAcuM ja kahyuM che ''paravazatA te naraka che.'' 51. jANe sAkSAt mArA azubha karmano puMja na hoya tevo pallipati mArI tevI avasthA karIne svayaM sUI gayo. 52. pallipati ane mArI strIne gADha nidrA AvI tyAre kayAMkathI paNa AvIne kUtarAe bhInI cAmaDAnI dorIne khAdhI. 53. A baMne sUtA hatA tyAre mArA baMdhana nirvighne chUTayA. A ja kAraNathI kahevAyuM che ke pApIo sUtelA sArA. 54. citrathI citrAyela manavALo huM dhyAna karavA lAgyo ke vAdaLanI jema karmonI gati jANavI zakya nathI. 55. mAruM baMdhana zAthI thayuM ? athavA A bene kevI rIte UMgha AvI gaI ? tatkSaNa kayAMkathI paNa kUtarAnuM Agamana zAthI thayuM ? 56. teNe ekAeka ja baMdhanane zAthI khAdhuM ? ahIM vadhAre zuM vicAravuM ? karma ja sukhaduHkhanuM kAraNa che. 57. vairano badalo vALavA AnI ja talavArathI pallipatine mArIne zuM huM potAnA ghare jAuM ? 58. athavA to Ane mAravAthI zuM ? Ano koI doSa nathI. mArI strIno ja doSa che. 59. athavA A duHzIlA pApiNIne ghare laI jAuM ? jevI tevI paNa patnI paraghare sArI nathI. 60. coranI talavAra laIne je rIte te na jAge te rIte mArI patnIne uThALIne meM niSThuratAthI kahyuM H 6 1. he duHzIlA ! he lajjAthI mukAyelI he patino nAza karanArI ! he pApiNI ! jo tuM kAMI bolIza to tAruM mAthuM uDAvI daIza. 62. A rIte bhayabhIta karAyelI te mArAthI AgaLa cAlavA mAMDI. athavA to mArI naMkhAyelanA mukho jaladIthI saMbhaLAya che. 63. coranI khabara levAnA hetuthI meM hAthamAM talavArane lIdhI. ame baMnee sUcibhedha (gADha) aMdhakAramAM amArA ghara tarapha prayANa karyuM. 64. teNIe vastranA cheDAnA bhAgamAM rahelI dazIone kADhI kADhIne mArgamAM veratI AvI. vairano badalo vALavA samasta paNa loka pota-potAnI zakti anusAra prayatna kare che. 65. ame baMne cAlatA hatA tyAre rAtri jaladIthI pUrI thaI tethI huM mAnuM chuM ke mArA patnI sAthenA saMbaMdhane jANavA asamartha thaI. 6 . huM patnInI sAthe gADha vaMzajALImAM pravezyo. he sanmati (abhaya) ! huM potAne laMkAmAM pravezelo mAnato hato. 67. teNI e rastA para verelA dazIonA TUkaDAne huM jANato na hato kharekhara puruSo pAse eka zaurya ja parama baLa che. paraMtu strIo pAse buddhinuM parama baLa che. 68. pagI pagalAnI zreNIne anusAre lakSita sthAne pahoMce tema dazInA TukaDAnA anusAre coranuM pUra pAchaLa AvI pahoMcyuM. 69. A pakaDAyo pakaDAyo ema bolatA harakhAyelA coro pitAnA gharanI jema vaMzajALImAM pravezyA. 70. he maMtrin! coroe mane talavAranA prahArothI jarjarita karyo. vairInA hAthamAM sapaDAyelAone zuM sukumArikA (seva)nI prApti thAya ? 71. lAkaDAnI jema baLAtkAre mane pRthvItala upara pADyo ane mArI nAkhavAnI IcchAthI mane duHkha ApyuM. 7ra. be hAtha-paga ane mAthAmAM mane khIlAthI jaDI dIdho. A jagatamAM koNe strInA kAraNe Apattio nathI meLavI ? 73. kaMThe AvelA prANa jevI mArI avasthA karIne jema dArUDiyo dArUne laI jAya tema coro mArI patnIne laIne cAlI gayA. 74. aho ! dazInA kSepanI mArI buddhi phaLavALI thaI jenA prabhAvathI pApI pati maraNAMta kaSTane pAmyo. 75. teNIe manapriya pallipatine pharI meLavyo. ema harSa pAmelI mArI patnI pallipatinA ghare rahI. 76. tyAra pachI kAMyathI koIka vAMdaro mArI pAse Avyo. te vakhate (duHkhanA kALe) sahAya maLe te paNa puNya che. 77. mane joIne mUrchA pAmelo te bhUmi upara paDayo. huM mAnuM chuM ke mAruM tevA prakAranuM duHkha Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 159 jovA asamartha thayo. 78. te kSaNathI cetanA pAmIne kyAMka jaMgalamAM cAlyo gayo. A jaMgalamAM rahetA mane pharIthI mUrchA na AvI jAya evI buddhithI te gayo. 79. pachI vAMdaro zalyoddhAraNI ane saMrohiNI nAmanI be auSadhi tathA kamaLapatramAM pANI laI Avyo. 80. jANe sAkSAt mArI pIDAne ghasato na hoya tema teNe khIlA kADhavA mATe zalyoddhAraNI auSadhine zilA upara jaladIthI ghasI. 81. teNe caMdananI jema auSadhine mArA traNa upara lagAvI AthI ja vikalpathI vAMdarAne manuSya kahevAya che. (kemake vAMdaro paNa kya reka manuSyanA kAryo kare che.) 82. uttama auSadhinA prabhAvathI mArA pAMca sthAnomAMthI pAMceya IndriyonI vyathA samAna khIlAo nIkaLI gayA. 83. vraNasaMrohiNI auSadhi ghasIne tenA upara uttama rasa laIne manuSyanI jema vAnare mArA aMga upara lakhyuM. 84. tatkSaNa ja mArA zarIra upara ghA rujhAI gayA. kAraNa ke oSadhi-maNi ane maMtrono aciMtya prabhAva che. 85. he maMtrinuM! jema vasaMta RtumAM vanarAjI khIlI uThe che tema huM vAMdarAnI kRpAthI navacetanavaMto thayo. 86. te kapipuMgave mArI AgaLa A pramANe akSaro lakhyA. pUrvabhavamAM huM supratIta vrajamAM siddhakarma nAmano bhadrika vedha thayo ane AyurvedazAstramAM nipuNa thayo ane dhanavaMtarI vaidyanI jema sarvarogano cikitsaka thayo. 88. karelA karmAnusAra huM vAMdarAnA bhavamAM utpanna thayo. manuSyapaNuM ke vAnarapaNuM pUrve upArjita karelA karmanuM phaLa che. 89. jema hAthIno nAyaka aTavImAM bhame tema huM nAyaka thaIne yuthanI sAthe lIlAthI aTavImAM bhamyo. 90. ekavAra huM vAnara ane vAnarIo sAthe krIDA karato hato tyAre koI yama jevo balavAna vAMdaro AvI caDyo. 91. jema sugrIve sAhasagatinI sAthe yuddha karyuM tema mArI strImAM lubdha thayelA tenI sAthe huM krodhathI lAla banIne yuddha karavA lAgyo. 92. maravA jevI avasthA pamADIne ANe mane kSaNathI jItI lIdho athavA pRthvI upara zerane mAthe savAzera hoya che. 93. jema duryodhane pAMDavone jugAramAM jItIne rAjya paDAvI lIdhuM tema bhAgIdAranI jema mane yUthamAMthI dUra karIne mArA parivArane bhogave che. vasuMdharA vIra bhogyA che. 95. rAjyathI bhraSTa thayela rAjAnI jema potAnA yUthathI bhraSTa karAyela ekalo garIbaDo huM sarvatra bhaNuM chuM. 96. tArA AyuSyathI kheMcAyelo bhamato huM ahIM Avyo chuM ema mAnuM chuM. he mahAbhAga! tane joIne huM dhyAnamAM caDyo. 97. meM pUrve Ane kyAMya joyo che ema vAraMvAra vicAratA mane jAti smaraNa jJAna thayuM. ane sakalavaidyavidyA upasthita thaI. 98. be auSadhio lAvIne tene sAjo karyo. sajjanonI sakala kalAo paropakAranA eka sAravALI hoya che. 99. tethI he mahAbhAga! hamaNAM zatru pAsethI mArA yUthane nakkIthI pAcho meLavavA samartha thAu 400. jema rAme sugrIvane sahAya karI hatI tema tuM mane sahAya kara. potAnI vastu sattva vinA prApta thatI nathI. 401. he abhaya! pachI meM vAnarane kahyuM ke prANadAyaka te mane bahu ja mAmulI kAma batAvyuM. 402. jemake- koI putra savAre uThIne mAtApitAne name, pachI sugaMdhi telathI atyaMta atyaMgana karIne snAna karAvavAmAM nipuNa ekatapta pANIthI snAna karAve. suMdara khAdya padArthothI bhojana karAve, svayaM mAkhIone uDALe, caMdra jevA zItaLa - caMdanathI kastUrI yukta vilepana karAve, suMdara kuMDalAdi alaMkArothI alaMkRta karAve, cInadeza vageremAM banelA vastro paherAve, zravaNanI jema khAMdha upara besADIne vahana kare. AvI bhaktine karato putra paNa mAtA pitAnA upakArano badalo vALI zakato nathI. tema che kapIzvara! huM paNa tAro upakAra vALI zakato nathI. 7. jema te prANAMta kaSTamAM paDelA mane ugAryo tema jo huM tane te prakAre bacAvuM to upakAra vaLe. athavA to tevI rIte upakAra karuM to paNa upakAra vaLe tema nathI. 9. kemake kahyuM che ke je vagara upakAre upakAra kare tene ja upakAra kahyo che. upakArI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 160 upara upakAra karavo te vaNika dharma che sAdhu dharma nathI. 10. to paNa zatru upara jaya meLavavAmAM tane sahAya karIne bhakti karIza. loko vaDe caMdra avasthA pramANe pUjAya che. 11. zatru vAnara potAnA yUthanI sAthe jyAM vilAsa karato hato tyAM potAnA kAryanI siddhi mATe laI gayo. 12. buddhimAna vAnare mane jhADa nIce ubho rAkhyo kemake buddhi vinA ekalA parAkramathI kAryanI siddhi thatI nathI. 13. te utsAhapUrvaka zatrunI sAthe yuddha karavA lAgyo. athavA svAmI pAse hoya tyAre kUtaro paNa jussAdAra bane che. 14. dAMtone kacakacAvatA, be pUMchaDAne uchALatA, pRthvI upara pUMchaDAne pachALatA, AkAzamAM uchaLatA, moTethI ghUrakatA, lAla AMkha karatA, mArA vaDe AzcaryapUrvaka jovAtA te be vAnaroe muSTAmuSTi, kezAkezi, daMtAdaMti, nakhAnakhithI vAlI-sugrIvanI jema yuddha karavA lAgyA. 17. yUthamAMthI koIpaNa vAMdarAe bemAMthI eka paNa nAyakane sahAya na karI. athavA sarva loka saMsAramAM bIjAno tamAzo jonAra hoya che. 18. nakha ane dAMtanA ghAthI lohIluhANa thaI rahelA zarIravALo A vAMdaro zatru vAnara vaDe jitAyo. sarvadA baLavAnano jaya che. 19. A jaladIthI nAzIne mArI pAse Avyo. teNe A pramANe akSaro lakhyA. vASpIno (mUMgA) bIjuM zuM kare ? 20. cittamAM tArI sahAya laIne meM ghaNuM yuddha karyuM. khIlAnA baLathI vAcharaDo ghaNo mada kare che. 21. he mitra! tArI dekhatA huM A dazA pAmyo. mane cittamAM tAro ghaNo vizvAsa hato tuM mane sahAyaka thaIza. rara. hamaNAM huM konI AgaLa pokAra karuM. jyAM sudhI bhIMtamAM AthaDI na paDAya tyAM sudhI javAya che. 23. he maMtrinuM ! pachI meM tene kahyuM : he vAnara ziromaNi je tuM bole che te AptanA vacananI jema nakkIthI satya che. 24. paropakAra karavAmAM niSNAMta tuM jIvita hote chate meM tane sahAya na karI. temAM A kAraNa che. 25. jema pANI ane dUdhano bheda na pArakhI zakAya tema atyaMta ugra krodhathI yuddha karatA tamArA be mAM huM bheda na pArakhI zakyo. 26. he mahAbhAga ! ajANatA paNa huM viparIta pravRtti karI dauM to sahAya karavAnuM bAju para raho paNa nukasAna karI dau. 27. jarAkumAre zuM ajANatA kRSNane na mAryo? ajANatA loko dAMtothI zuM jIbhane kacaDI nathI nAkhatA? 28. jema pILI dhvajAnA cihnathI sUryanA vimAnane oLakhI zakAya tema tuM potAnA gaLAmAM vanamALAne te rIte dhAraNa karI jethI huM tane oLakhI zakuM. ra9. mAruM vacana mAnIne teNe jANe bhaviSyanI jayalakSmInI varamALA na hoya tema vanamALAne gaLAmAM dhAraNa karI. 30. saMgrAmamAM utpanna thanAra zarIranA tApano nAza karavA jANe zuM gaLAmAM vanamALA dhAraNa na karI hoya tema vairInI sAthe yuddha mAMDyuM. 31. jema killA upara caDhelo bhaTa nIcenAne mAre tema tenA vairInA marmapradeza upara meM paththara mAryo. 32. gADha prahArathI atyaMta pIDA pAmelo ghaNo anyAyI che ema jANIne zuM prANoe tene na tyajI dIdho hoya! arthAt atyaMta anyAyakArI vAMdarAno prANoe tyAga karyo. 33. AgaLa pallipati mRtyunA kAryarUpa je nATaka bhajavavAnuM che tenI pUrvabhUmikA svarUpa zuM raMga praveza na hoya tevo kapighAta mArA hAthe thayo. 34. tyAra pachI mAro bhAI vAnara gADha-utkaMThita cittathI ane AnaMdanA pUranI sAthe potAnA yUthano svAmI thayo. 35. vAnaranI rajA laIne huM krodhathI pallipatinI pAse gayo. mRgalAo vaDe siMhane je ghAta apAya che te zuM siMha bhUlI jAya? 36. A maraNa pAmela jIvane nIkaLavAno daravAjo na hoya tema meM rAtre palipatinA ghare khAtara pADyuM. 37. anivRtti guNasthAne (9mA guNa ThANe) chellA aMzamAM (bhAgamAM) mAyAnI sAthe jema lobha rahelo hoya tema mArI patnInI sAthe eka ja zayyAmAM sUtelA pallipatine joyo. 38. he zrAvaka abhaya! huM prathamathI ja A baMne upara krodhe bharAyelo hato ane hamaNAM te bane tevI sthiti rahelA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 161 jANIne gADhatara krodhita thayo. 39. pUrve paNa bahena nRtya karavAnI IcchAvALI hatI ane have tenA be caraNamAM raNakAra karatI jhAMjhara bAMdhavAmAM AvI pachI zuM kahevAnuM hoya! 40. palipatino vinAza karavA meM nivRNa cittathI tenI ja kALA sApa jevI dArUNa talavAra hAthamAM lIdhI. 41. pallipatine gaLI javA zuM jANe yame jIbhane na laMbAvI hoya evI kozamAMthI kheMcelI talavAra atyaMta camakI. 42. jema kheDUta dAtaraDAthI juvArane vADhe tema meM talavArathI tenuM mastaka vADhyuM. koparUpI bhUtathI vaza karAyelA ane parAbhava pAmelA jIvo zuM na kare ?43. jema mAMtrika zAkinIne pakaDe tema kopAvezane vaza thayela meM pApiNI patnIne vALathI pakaDI. 44. meM patnIne adhikSepa karyo. he kulaTA ! he kuladUSikA! he mahAghora rAkSasI ! he calaeNndriyA! AgaLa cAla jo pokAra karIza to he rAMDa! he caMDA! jema palipatinuM karyuM tema tAruM karIza. 46. jyAM sudhI strIhatyA strIhatyAmAM lekhAtI hoya tyAM sudhI ja strI hatyA che nahIMtara kharahatyAnI jema strIhatyA gaNAtI nathI. 47. jema bapora pachInI doDatA zarIranI chAyA AgaLa AgaLa cAle tema bhaya pAmelI A jaladIthI mArI AgaLa cAlavA mAMDI. 48. he duHkRtakAriNI ! hamaNAM paNa dazAkSepane karaze to tane carama dazAne pahoMcADuM. A pramANe mArgamAM tenI upara Akroza ThAlavatA jIbhane sukha Apato he abhaya! huM potAnA gAmamAM nivine laI gayo. 50. pachI meM A duzcAriNI strI svajanone soMpI dIdhI. koNa gaLA uparanI gaMDamALAne phoDavA na Icche? 51. eTalAmAM abhaye kahyuM : jo pUrve tame teno tyAga karI dIdho hato to pachI prANano saMzaya karAve evA saMrabhane zA mATe karyo? para. suvrata sAdhue kahyuM te sAcuM kahyuM paNa temAM je hetu che tene he kuzAgrabuddhi abhaya! sArI rIte sAMbhaLa. pa3. anarthakAriNI patnInuM mAre koI prayojana na hatuM paraMtu lIdhelI pratijJAne pUrI karavA saraMbha karyo. 54. abhaye sAdhune kahyuM : he bhagavan! A ema ja che. nIca puruSo vidananA bhayathI kAryano AraMbha karatA nathI. jema zatrukukkaDAthI trAsa pAmela kukaDA saMgrAmamAMthI bhAgI jAya che tema madhyama puruSo kAryano AraMbha karIne vipna Ave tyAre adhavacce mUkIne bhAgI jAya che. tamArA jevA sattvazALI jIvo seMkaDo vidgo Ave to paNa kAryane choDatA nathI. 57. yuddhamAM prahArothI jarjarita thayelo uttama kSatriya nAkanA TeravA upara zvAsa Ave to paNa zuM zastrane choDe? 58. maMtrI vaDe ema stavanA karAtA muni puMgave kahyuM : patnInI ceSTAne yAda karato huM parama vairAgyane pAmyo. 59. jeone mULathI strIo nathI te A gRhastho dhanya che. jyAM kyAreya Itio nathI te deza dhanya kema nahIM? 60. teo dhanya che, teo vaMdanIya che teo vaDe A pRthvItala bhUSita karAyuM che. jeoe strIne paraNavAno vicAra paNa nathI karyo. 61. jeo haMmezA viSavelaDInI jema strIo upara rati karatA nathI teoe duzamananA gupta marma sthAnane joyuM che. 2. seMkaDo kapaTanuM dhAma, saMdhyAnI jema kSaNathI rAgI ane virAgI thatI strIo upara koNa vizvAsa muke? 63. manamAM vicAre che bIjuM, mukhamAMthI bole che bIjuM, ane kAyAthI kare che bIjuM A strIonI viparItAne dhikkAra thAo. 64. buddhimAno gaMgAnI retI, himAlaya parvata ane samudranA pANInA mApane jANe che paNa strInA hRdayane jANatA nathI. 5. mAyAthI gahana cittavALI strIonA bhAvane koNa jANe che? kemake ghaNAM jIvo karmaprakRtinA svarUpane jANatA nathI. da6. rAgI thayelI strI dUdha-khAMDa-drAkSa ane amRta jevI che. virAgI thayelI mahAnAga, duSTa maMtra ane gara samAna che. 67. rAgI thayelI strIo paraloka gayelA patinI pAchaLa mare che, ane dveSI thayelI jIvatA paNa patine kSaNathI mAre ja che. 68. A strIo raDe ane raDAve che, mRSA vacano bolIne lokone potAnA vizvAsa kare che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 162 kapaTathI viSane khAya che. da9. A strIo kuLathI vaza karAtI nathI, rUpathI vaza karAtI nathI, manathI vaza karAtI nathI. 70. paNa mahArAga evA kAmarAgathI grasta thayela daSTivALA keTalAka jIvo strIone bIjI rIte jue che tathA teonuM vacana che ke huM sAcuM kahuM chuM. hitakArI karuM chuM. pharI pharI sArabhUta kahuM chuM ke A asAra saMsAramAM mRgAkSI strIo sArabhUta che. 7ra. priyAnuM darzana ja thAo, bIjAnuM darzana karavAnuM zuM kAma che? je sarAgacittathI paNa mokSa pamAya che. 73. tethI meM gRhavAsane choDIne dIkSA grahaNa karI kAraNa ke te dIkSAnA pAlanamAM strInA vastranA cheDAno sparza paNa IcchAto nathI. 74. tethI te buddhinA dhAma abhaya ! meM susthita AcArya bhagavaMta pAse maraNano nAza karanArI bhAgavatI dIkSA lIdhI. 75. he nItijJa ! mane A mahAbhaya hamaNAM yAda AvI gayo. paTajJAnathI (kSayopazama bhAvanA jJAnathI) utpana thayela saMskAra konI smRti mATe na thAya? 76. aMjali joDIne abhayakumAre munine kahyuM : he bhagavan! pRthvItala upara tame kRtapuNya cho je tamane bhavano nigraha karanAra sthira vairAgye thayo. kAraNake ghaNuM karIne markaTa (vAMdaro) vairAgya jIvone thAya che. 78. bhaya vinAno abhaya jyAre trIjA pahoramAM bhAvanA bhAvato hato tyAre dhanada sAdhu vasatimAMthI bahAra nIkaLyA. 79. sUrinA kaMThamAM rahelA hArane joIne A muni vidyatanA jhabakArAnI jema kSaNathI ekAeka kaMpyA. 80. aho ! karmanA vipAkane nahIM jANatA koNe AvuM karma karyuM che ? ane potAnA AtmAne mahAgAdha bhavasamudramAM DubADyo che. 81. kalaMka ApavAnA hetuthI koIka zatrue A kArya karyuM che. kAraNa ke pApIone koI akRtya akRtya lAgatuM nathI. 82. athavA koNa niSkalaMkone kalaMka ApavA samartha thAya? caMdra upara phekelI dhULa zuM caMdrane coMTe? 83. Aja kAraNathI kharekhara abhaya vyAkula varte che. athavA AvA prakAranA hAranI corImAM abhayanI vyAkUlatA sthAne che. 84. e pramANe kArya thaye chate huM jANato nathI zuM thaze? athavA ciMtAthI saryuM je thavAnuM haze te thaze. 85. potAnA pahoramAM sUrinI sevA karIne bhaya pAmela muni 'atibhaya' ema dhImethI bolIne vasatimAM pravezyA. 86. abhayakumAre pUchyuM : tamane bhaya kayAMthI? sukhanA eka dhAma mokSamAM duHkhano praveza kayAMthI hoya? dhanada munie kahyuM : tuM (abhaya) je kahe che te pramANe che emAM koI saMzaya nathI. yatio sAta bhayathI mukta hoya che. 88. mAtra gRhasthAvAsamAM meM je bhaya anubhavyo tenuM smaraNa thayuM. athavA konuM mana sadA eka dhyAnamAM TakI rahe? 89. abhaye kahyuM huM tamArI A kathAne sAMbhaLavA IcchuM chuM. kharekhara sajjana puruSonA caritro amRta karatA paNa caDI jAya che. 90. teNe kahyuM : he zrAvaka! jo tamAre sAMbhaLavAnI utkaMThA hoya to saMbhaLAvuM chuM kAraNa ke ahIM bhukhyo loka bhojana karAvAya che. 91. dhanadamuninuM kathAnaka avaMti nAmanA dezamAM je moTA kuTuMbone vasavA mATe udyAna samAna eka gAma hatuM. te gAmamAM ghaNAM puSTa gokulo hatA. ekavarNavALuM hovA chatAM te cAra prakAranA varNavALA lokothI zobhatuM hatuM. te gAmano rahevAsI kSAtra tejathI suMdara huM kSatriya hato. vaLI huM sauSThava zarIrane dharAvato hato. 93. avaMtIdezamAM vasatA zreSTha kuLamAM janma pAmela kSatriyanI rUpavatI putrI hatI. he maMtrinuM ! pariNAmane nahIM jANatA pApanI mUrti A lakSmIne utAvaLathI paraNyo. kAmIone vicAraNA hotI nathI. 95. ekavAra huM patnI teDavA AnaMda sahita cAlyo. jamAI sasarAnA gharane potAnA bhaMDAranI jema mAne che. 96. hAthamAM talavAra laIne huM ekalo mArgamAM cAlavA lAgyo. je kSatriyo bIjAne sahAya kare Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 sarga-7 teone zuM bIjAnI sahAyanI jarUra paDe ? 97. huM atighora mahAkAla nAmanA zmazAnamAM pahoMcyo. meM mAnyuM ke tyAM ratnaprabhA pRthvIno eka pAtaLo Avyo hato. 98. ane te samaye sUrya pazcima samudramAM Dubyo. sUryanuM eka paNa kiraNa bacAvanAra na thayuM. 99. AthamatA sUryamaMDaLanA AliMganathI jANe sarAga thayelI saMdhyA lAlavarNavALI thaI. 500. A pitRvanamAM jatA ghaNAM paNa loko bhaya pAme che. he prANa ! tuM bhaya vinA ekalo A zmazAnamAM zA mATe jAya che. 501. athavA tyAM pahoMcIne tuM hakIkata jANaze. svayaM ja tyAM jaIne ubho rahyo eTale roSanA vazathI saMdhyA jANe lAla thaI. 2. athavA jenuM varNana saMbhaLAya che evuM zmazAna bhayAnaka che to sAkSAt dekhAtuM zmazAna prANa hare emAM zuM Azcarya hoya ? 3. te zmazAna kevuM che- zmazAnamAM koIka sthAne bhUtonuM ToLuM nAcI rahyuM che. koIka sthAne mAlika vinAnA kalevaro paDelA che. 4. koIka jagyAe jANe yamanA paththaranA goLA na hoya tema khopaDIo paDelI che. koIka sthAna yazanA pUMja samAna hADakAothI bhareluM hatuM. pa. koIka sthAna carma-lohI ane mAMsathI katalakhAnA jevuM lAgatuM hatuM. kayAMka zULIo ubhI karelI hatI. kayAMka ghUvaDono garjArava saMbhaLAto hato. 6. koIka bhAga pizAconA samUhanA bhairavanA avAjathI bhayaMkara hato. koI sthAne bhUtonuM ToLuM nAcatuM hatuM. koI sthAne caMDa DAkiNIono samUha rahelo hato. 7. koIka sthAne hAthamAM tIkSNa chUrIo laIne zAkinIo ubhI hatI. koI sthAne citAno agni saLagI rahyo hato. kayAMka ghora aMdhakAra vyApelo hato. 8. koIka sthAne mahAghora ziyALano avAja saMbhaLAto hato. 9. he maMtrin ! AvA zmazAnamAM uttarIya vastrathI potAnA mukharUpI kamaLane DhAMkIne hAthamAM bhAjanane laIne karuNa svare raDatI jANe Aja zmazAnanI adhiSThAtrI devatA na hoya evI eka strIne meM joI.11. kSatriyonI nirbhIkatA jAtine kAraNe hoya che eTale bhaya choDI ane karuNAne lAvIne meM tene kahyuM : he bhadrA ! tuM kema raDe che ? zuM tane coroe lUMTI che ? zuM tAro koI snehALa bhAI paraloka gayo che ? 13. unmatta ke paramAM Asakta thayela patie tane choDI dIdhI che ? athavA to sAsu ke naNaMde tArI bhatcanA karI che. 14. athavA to tane zuM bIjuM gADhatara duHkha pIDI rahyuM che ? zaMkA vagara mane potAnuM raDavAnuM kAraNa kahe. 15. mArgamAM doDavAne kAraNe hAMphatI strInI jema zvAsanI dhamaNane phUMkatI dInatAnuM nATaka karatI te kSaNathI kahevA lAgI. 16. jenA darpaNa samAna cittamAM pratibiMba paDe tenI ja AgaLa potAnuM duHkha kahevAya athavA to je duHkharUpI samudramAM ugAravA samartha hoya tene kahevAya paNa zuM jenA tenA AgaLa potAnuM dainya batAvAya ? 18. duHkhano nigraha karavAmAM samartha hoya te duHkhIne joIne duHkhI thAya. tevA puruSo hAlamAM pRthvI upara kayAM che ? 19. meM kahyuM H tuM potAnuM duHkha jaNAva kAraNa ke pRthvI upara duHkha dUra karanArA puruSo hoya che. SaTThala (nirbaLa) badhI jagyAe nathI temaja pahala (parAkramI) paNa nathI. 20. mAyA bahalA te bolI H jo tuM kahe che tema che to are ! sAMbhaLa je tuM zULI upara laTakelo jue che te mAro pati che. 21. huM Ane prANa karatA priya hatI. ane te mane paNa prANa karatA priya che. kemake eka hAthe tALI paDatI nathI. 22. mArA patie ghaNuM karIne mAruM vipriya karyuM nathI. meM paNa tenuM kharAba IjhyuM nathI. athavA hitakArInuM koNa pratikUla kare ? 23. paNa Aje kaMIka rAInA dANA jeTalA doSane kADhIne nIti-rIti ane dayAne neve mUkIne rAjAnA mANasoe ArakSako pAse AvI dazA karAvI che. badhA adhikAromAM ArakSakano adhikAra adhamAdhama che. 25. patinI AvI dazA joIne meM ghaNAM prakAre vilApo karyA. athavA kulaputrIono Avo kuladharma che. 26. he zubhAnana ! huM bahuM vilApa karuM to paNa zuM thAya ? teonA hAthamAM sapaDAyelAne mArA jevA kaMI bacAvI zake ? 27. meM vicAryuM ke mArA hAthe Ane chelluM Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 164 pAna bhojana karAvuM. A kaI pUjAne yogya na hoya ? 28. daMDapAzikonA bhayathI huM divase na AvI zakI. athavA strIone jyAM tyAM bhaya rahelo hoya che. 29. jo ke mArA jevI kula strIone zIlarakSaNanA hetuthI rAtre gharanI bahAra paga na mUkavo joIe. 30. to paNa parama snehane vaza thayelI huM rAtre bhojana karAvavA AvI chuM. kAraNa ke sneha ghaNo baLavAna che. 31. huM ThIMgaNI hovAne kAraNe zULI upara rahelA patine bhojana karAvavA zaktimAna nathI. te avasthA mane bAdha kare che. 3ra. he mahAbhAga ! A mAro sarva prayAsa niSphaLa thayo te kAraNathI bhAgyahIna huM raDuM chuM. 33. AthI svAmIne bhojana karAvavA tArI sahAya mAMguM chuM. athavA jenA hAthamAM varasAdanuM pANI che te anAjanA DhagalAne (pAkane) Icche che. 34. paralokanA mArga para prayANa karavA ArUDha thayela potAnA patinI bhakti karanArI huM patine priya evA dahIMnuM bhojana karAvavA cAhuM chuM. 35. aho ! AnI pati bhakti koIka lokottara che. e pramANe kRminA raMgathI raMgAyelI paTTapadhA (vastra uparanI bhAta) zreSTha thAya che. 36. badhAne ghare AvuM strI ratna hotuM nathI athavA ahIM koIka ja khetaramAM zAlicokhA thAya che. 37. he maMtrin ! A pramANe vicArIne meM kahyuM : he pativratA mArI pITha upara caDIne potAno manoratha pUro kara. 38. jema bALakane nAraMgI vagere phaLo maLe ane chAno thaI jAya tema mAruM vacana sAMbhaLIne AnuM raDavuM baMdha thaI gayuM. 39. jema yuddhamAM praveza karato sainika vastrathI mAthuM bAMdhe tema ati harSita teNIe mAthA upara vastrane te rIte bAMdhyuM. 40. bhAjanane hAthamAM laIne te jaladIthI mArI pITha upara caDhI ane huM ajugatA vibhramamAM paDyo. 41. eTalAmAM teNIe mane kahyuM : huM dhRtapUrAdinA pUrathI jyAM sudhI patine bhojana na kAravI lauM tyAM sudhI mArI sanmukha na jovuM. 42. nahIMtara jo tuM mArI sAmuM UMcuM joIza to mane lajjA thaze ane mArA hAthamAMthI pAtra paDI jaze. kAraNa ke kuLa strIone lajjA hoya che. 43. je mArI pITha upara lAgaze tene huM nIce pADIza ema sUcana karatI te pITha deza upara zobhI. 44. he zrAvaka ziromaNi ! mArI pITha upara rahelI tene punamanA samudranA bharatInI jema ghaNIveLA thaI. 45. he maMtrin ! tenA bhArathI dabAyelA meM vicAryuM : zuM A potAnA patine A rIte suvarNanuM bhojana karAve che ? 46. athavA zULI upara AropaNa karAyelo A keTaluM bhojana karAvAya che ? Ane ATalI vAra kema lAge che ? eTalAmAM meM UMce joyuM. 47. teTalAmAM pApiNI zULI upara AropaNa karAyela puruSanI kAyAmAMthI kAtarathI mAMsane kApI kApIne lIdhuM. athavA karmanA daLiyA lIdhA. 48. AkhI nagarI yoginInI pITha saMbhave che. tene zAkinI jANIne huM kSatriya hovA chatAM bhaya pAmyo. 49. talavArane bhUlI jaIne huM nagarI tarapha palAyana thayo te vakhate mAruM adhovastra sArakI na paDayuM te paNa sAruM thayuM, 50. A mAro pati che ema te mane na oLakhI zakI eTale zaMkAthI pApiNI mane mAravA pAchaLa doDI. 51. jema brahmahatyA mahezvaranI pAchaLa paDe tema huM AgaLa ane mArI talavArane dhAraNa karatI te pAchaLa paDI. para. teNIe te ja khaDgathI nagarImAM pravezatA mArA sAthaLane chedyuM. potAnA ghoDAoe ja dhADa pADI. 53. huM yakSiNInA daravAje paDyo. meM kuladevIne yAda karI athavA saMkaTamAM paDelA kuladevatAnuM dhyAna kare che. 54. sasarAne ghare jaIne sAkSAt jANe lakSmI na hoya tevI kulazAlinI patnIne teDI lAvIza. 55. A pramANe uttama manoratho laIne huM A nagarImAM Avyo chuM. kaI zAkinIe mane durdazAmAM nAkhyo che ? 56. he devI ! kRpA karIne zaraNa vagaranA mAruM rakSaNa kara. droNI (nAvaDI) vagara koNa sAgarane tarI zake ? 57. e pramANe vilApone karato huM ghaNo vyathita thayo. mArI AgaLa pragaTa thaIne kuladevatAe na kahyuM H 58. he svaccha mAnasa vatsa ! tuM ghaNo kheda na kara. he sarvatra vikhyAta vIra ! he dhIra ! dhIratAne dhAraNa : Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 165 kara. 59. jene saMpattimAM harSa nathI, vipattimAM viSAda nathI, saMgrAmamAM kAya25NuM nathI tenA vaDe A bhuvana bhUSita karAyuM che. 60. kSatriya hovA chatAM tuM napuMsaka jevo thayo tethI ame mAnIe chIe ke unALa AmAM sUryane zItaLatA prApta thaI. 61. amAre haMmezA zAkinIonI sAthe samajUtI thaI che ke nagarInA bahAranA bhAgamAM tamAre zAkinIpaNuM ajamAvavuM aMdara nahIM. 62. nagarInI aMdara zAkinIpaNuM nahIM AcarI zake. he vatsa ! tuM nagarInI aMdara AvI gayo che athavA to saudharma ane IzAnendra vacce maryAdA nakkI thayelI che. 63. tethI he kSatriya ! killAnI bahAra tAruM sAthaLa chedyuM che. kahyuM che ke bhillo paNa potAnI pallimAM rahelA baLavAna che. 64. he kSatriya ! tuM manamAM jarApaNa asamAdhine na karIza. ardhA kapAyelA vRkSanI jema tAruM sAthaLa navuM thaI jaze. 65. jema jaLanA siMcanathI velaDI pAMgare tema kuladevInA prabhAvathI mAruM sAthaLa ekAeka navuM thayuM. 66. bhakti bharelA hRdayavALA kuladevIne praNAma karIne paramAnaMdathI stavanA karavAnI zarUAta karI- 67. he kulanI ciMtA karanArI devI ! he kulanA kaSTane kuTanArI ! he kulanA Adhi vyAdhinA samUhane nAza karanAra sUrya! 68. he kulanA saMtApane bujhAvanAra zarada RtunA punamanI cAMdanI ! he kularakSikA devI ! he kulavRdgha karI! 69. he kulaciMtAmaNi devI ! he kulakAmadhenu ! he svAminI ! hai kulakalpatA devI ! he kulaloka pitAmahI ! (dAdI) 70. he sarvakulakArikA ! he janatAMbikA ! tuM jagatala upara AnaMda pAma, jaya pAma vRddhi pAma. 71. he svAminI jo teM mAro pratikAra na karyo hota to mULa chedAI gayelA vRkSanI jema mAru zuM thAta ? 7ra. jaLanI vRSTithI dhAnyanI vRddhinI jema kuLamAM je vRddhi che je samRddhi che. je kalyANa che te A sarva tAro prasAda che. 73. he jIvitadAyikA ! maMda buddhi, skhalanA pAmatI jIbhavALo mArA jevo tArI keTalI stuti kare ? athavA pAMgaLo keTaluM cAlI zake ? 74. harSane dhAraNa karatA meM A pramANe kuladevatAnI stavanA karI. tAruM bIjuM huM kaMI na karI zakuM to paNa mArI ATalI stuti thAo. 75. Aje huM jIvato priyAne maLIza ema utAvaLo utAvaLo sajjaDa baMdha karAyela daravAjAvALA sasarAne ghare pahoMcyo. 76. huM daravAjAne ughaDAvuM evI buddhithI cAvI jAya teTalA kANAmAMthI meM gharanI aMdara dIvAnI prabhAthI kSaNathI joyuM. 77. teTalAmAM mArI patnI potAnI mAtAnI sAthe harSathI amRtanI jema dArUne mAnatI pItI hatI. 78. madyapAnanI vacce IcchAmujaba mAMsa pezIne khAya che. upAdhyAya kaI kuzikSAno bodha na Ape ? 79. patnInA caritrane svayaM AMkhethI lAMbA samaya sudhI joIne cittamAM camatkAra pAmelA meM vicAryuM : A dArU pInArI patnIne zIla saMbhavatuM nathI. kAraNa ke lazaNa khAnAra jIvanA mukhamAM sugaMdha kayAMthI Ave ? 81. jyAM sudhI jIva avivekanuM ghara sUrApAna nathI karato tyAM sudhI ja manuSyomAM gamyAgamyano viveka che. 82. madyapAna mahApApa che jenAthI jIvonI mati ukhara bhUmimAM vAvelA bIjanI jema kSaNathI nAza pAme che. 83. jema samasta du:khonuM kAraNa asAtAvedanIya karma che tema samasta anarthonuM mULa madya che ema jJAnIoe kahyuM che 84. ekalI paNa madirA duSTa che temAM paNa mAMsa sAthe pIdhelI madirA vizeSathI duSTa che, ekalI paNa zAkinI anartha karanArI che ane ghoDA upara ArUDha thayelI zAkinI adhika anartha karanArI che. 85. jo mAtA AvI hoya to tenI putrI tevI hoya kemake sApaNanI kukSimAM viSavallI (sApaNa) ja utpanna thAya che. 86. meM tenI ceSTA joI have tenA vacanane sAMbhaLuM. ema ekAgra banIne niSkupa rahyo. 87. sAsue putrIne puchyuM : AvuM svAdiSTa mAMsa te kayAMthI meLavyuM ? athavA zuM kaMI sAdhya nathI ? Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 166 arthAt che. 88. huM mAnuM chuM ke lokamAM amRtarasanI vAta ja saMbhaLAya che. kharekhara Aja amRta che paraMtu mugdha loko jANatA nathI. 89. huM vizeSathI sAvadhAna thayo tyAre teNIe kahyuM H A tamArA jamAInuM atyaMta suMdara mAMsa che. 90. vismita thayelI vRddhAe kahyuM H he putrI ! mArI AgaLa AvuM ajugatu kema bole che? 91. khuza thayelI putrIe potAnuM sarva caritra kahyuM. pApa karyA pachI pApIone alaukika AnaMda thAya che. 9ra. he vatsa! tuM ghaNI bhramita thaI che. patinI AvA prakAranI dazA karIne sAruM na karyuM. 93. ghaNAM laMpaTa banIe to paNa sthAna avazya vicAravuM joIe athavA to matta paNa hAthI potAnA sUMDhanI rakSA kare che. 94. A pramANe vRddhAe potAnI putrIne zikSA ApI. pApI paNa vRddhonI pAse kaMIka samajaNa hoya che. 95. hRdayamAM irSA dhAraNa karatI putrI vRddhAne kaMIka kahevA lAgI. kAraNa ke abhimAnIone zikSA kayAreya sukhadAyaka banatI nathI. 96. nA pADI hovA chatAM patie zA mATe UMcuM joyuM? tethI potAe karelA phaLane bhogave. 97. he mAtA ! meM dhAryuM hatuM ke zULImAM bhedAyelA puruSanA ghaNAM mAMsane laIne huM potAnA ghare kRtakRtya thayelI AvIza. 98. je kahelA vacanane karato nathI te AvI zikSAne ja yogya che. zuM kyAMya gadheDAnA kAna AmaLyA vinA zuM sIdho cAle? 99. patnInI ceSTAne joto ane vANIne sAMbhaLato mAre bhayanA aMkarAnI jema cAre bAjathI romAMca UMcA thayA. 500. kAmadevanA tIkSya bANathI vadhAyelA mane dhikkAra thAo A strI kulavatI che ema samajIne harSathI paraNyo. 601. A mlecchanI strIo karatA paNa atizaya adhama cAritravALI thaI. athavA suMdara rUpa hovA chatAM paNa IndravAruNa kaDavuM hoya che ja. 602. jo zIlAdi guNo macakuMda samAna nirmaLa na hoya to bakarInA AMcaLa jevA kulanuM zuM kAma che? 3. jo suMdara guNo che to kulAdinuM zuM kAma che? guNa vinAnA puruSonuM kuLa ja kalaMkarUpa che. 4. guNa mATe kula IcchAya che. jo guNothI rahita kuLa che to te kuLanuM zuM kAma che? dUdha mATe gAya rakhAya che. dUdha nahIM ApatI gAyanuM zuM kAma che? 5. A kulIna che ema jANIne enA upara rAgI thayo. jo have AnAmAM AvA lakSaNo che to jAti dizAmAM jAya, kuLa pAtALamAM jAya, lakSmI adazya thAya. rUpa virUpatAne pAme. 7. paraMtu puruSone eka ja parama zIla maLe jenAthI A bhava ane parabhavamAM zubhanI paraMparA thAya. 8. tethI gRhastharUpI pakSI mATe pAza samAna gRhavAsathI saryuM. koNa pArataMtrya rUpI A agnithI dAjhelo svAtaMtryane na Icche? 9. vairAgya pAmelo huM tyAMthI te ja pagale pAcho pharyo. AgaLa kUvo joIne kayo DAhyo pAcho na phare? 10. pAcho pharIne huM te ja yakSiNInA maMdiramAM sUto athavA to bIjA nimittathI paNa devanI sevA abhAvaha che. 11. ciMtAmAM DUbelo hovA chatAM paNa mane kSaNamAtrathI UMgha AvI gaI. athavA zULI upara caDelAne paNa UMgha AvI jAya che. 12. he magadhAdhipaniMdana! ghavaDonA harSanI sAthe mArI rAtri jaladIthI pasAra thaI. 13. aMdhakAranA kSayathI pUrva dizAnuM mukha vikasita thayuM. mAlinyano nAza thaye chate koNa ujvaLa na thAya? 14. bAkInI paNa dizA nirmaLamukhavALI thaI. athavA to sarve paNa pUrve batAvelA AcAranuM pAlana kare che. 15. munio madhura svarathI Avazyaka karavA lAgyA. munio divase paNa moTethI nathI bolatA to rAtre kevI rIte moTethI bole? 16. je zrAvaka sAdhunI upAsanA kare che teo paNa AvazyakAdimAM pravRtta thayA. jeo dharmamAM pravRtta thAya che te ucita ja che. 17. bAkInA paNa gRhastho jaladIthI gRhakAryomAM pravRtta thayA. loko haMmezA saMsAranA kAryomAM utkaMThita hoya che. patnIne trividha-trividha prakAre helAthI choDIne 1. IndravAruNa - eka prakAranuM phaLa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 167 viSayonA samUhane jItanAro huM potAne gAme gayo. 19. bhAIone potAno abhiprAya yathAsthita jaNAvIne sarva saMsAranA du:khamAMthI choDAvanAra vratane grahaNa karyuM. 20. he maMtrin ! A atibhaya mane yAda AvI gayo. A manarUpI markaTa kyAMya paNa kyAreya paNa vAraMvAra bhame che. 21. maMtrIomAM ziromaNi abhaye munipaMgavane kahyuM H he bhagavan! tame je kahyuM ke te pramANe che paNa mugdha loko bodha pAmatA nathI. ra2. tame ja jJAnacakSuthI strInA svarUpane jANyuM che. nirdhAmaka vinA samudrano madhyabhAga jANI zakAto nathI. 23. strI saMgane choDanArA tame ja dhanya cho. jenA tenAthI zuM lokhaMDanI zRMkhalA toDI zakAya? 24. tame ja parama zUra cho, tame ja parama sthira cho. tame ja pRthvI upara dhIra cho, tame ja guNanI khANa cho. 25. tame ja kSamAnA AdhAra cho, tame ja yazasvI cho. tame ja sugaMbhIra cho, tame ja baMdhura (suMdara) cho. 26. tame ja kAmadevane jItanArA cho, tame ja vicakSaNa cho, tame ja deva cho, tame ja lakSaNavaMta cho. 27. kAmabhogathI nirAkAMkSa, zAMta- dAMtendriya, abhyadaya phaLanA kAMkSI tame strIjanano saMga choDyo che. 28. yonayamuninuM kathAnaka tyAra pachI cothA pahoramAM chellA muni jANe jaMgama kalpavRkSa na hoya evA gurunI sevA karavA upAzrayamAMthI nIkaLyA. ra9. jema agnithI siMha bhaya pAme tema kaMThapITha para laTakatA suMdara hArathI A muni bhaya pAmyA. 30. nakkIthI dadrAMka deve Apelo A hAra che. AvA prakArano hAra manuSya vaDe na banAvAyela hoya. 31. AnA mATe ja rAjAe putrane ugra AjJA pharamAvI che. rAjya jeTalI kiMmata dharAvatA hAra mATe zuM na karAya? 32. muni puMgavo jene jovAnI IcchA nathI karatA te hAra gurunuM alaMkAra kevI rIte thAya? 33. hAra corIne core kaMI suMdara nathI karyuM. sakala paNa nagaramAM bIjo loka vidyamAna hato tyAre 34. jene sALA nathI, sAsu nathI evA gurunA kaMThamAM A divya hAra naMkhAyo te ja hAsyane utpanna kare che. 35. A pramANe saMbhramathI brAnta thayelA vasatimAM pravezatA jANe pUrvanA munionA bhayanI spardhA na karatA hoya tema bhayAtibhayane kahyuM. 36. pUrvanA sAdhuo je bolyA hatA te ja A sAdhu bolyA. jANe paraspara A sAdhuoe maMtraNA na karI hoya tema vicAratA naMdAnA putre kahyuM- zuM tamane paNa bhaya paDe che? zuM sUryanA kiraNo pAse aMdhakAra ubho rahe? 37. Aloka -paraloka AdAna-maraNaAjIvikA-akasmAta ane apayaza ema sAta prakAranA bhaya che. 38. jema upazAMta moha guNa sthAnake sAta karmono baMdha nathI tema sAdhuone sAta bhayono bhaya nathI. 39. yonaya sAdhue kahyuM che mahAmati tuM sAcuM kahe che. 40. paraMtu gRhasthapaNAnA bhayane caDI jAya evo bhaya mane yAda Avyo. 41. abhaye kahyuM huM tene sAMbhaLavA IcchuM chuM. muni sattane potAnuM caritra kahevuM zarU karyuM. 42. surAgArathI rahita chatAM paNa ghaNAM devamaMdiravALI, paracakrano praveza nathI thayo chatAM zreSTha cAkriko temAM bhramaNa karatA hatA. 43. akhaMDaguNathI pUrNa hovA chatAM saguNanA khaMDathI yukta che. alpalavaNavALI hovA chatAM Azcarya e che ke bahu lAvaNyathI bharelI hatI. 44. badhI dizAmAM vizAla hovA chatAM ghaNAM killAthI suzobhita hatI. jaLavALI hovA chatAM jaDa vagaranI hatI. AvA prakAranI ujjainI nagarI hatI. 45. temAM dhanadatta 1. Aloka bhaya - svajAtino bhaya arthAtu manuSyane manuSyathI, devane bIjA devathI, tiryaMcane bIjA tiryaMcathI ane nArakane bIjA nArakathI bhaya Ave te Aloka bhaya. 2. paraloka bhaya - parajAtino bhaya - manuSyane devano bhaya, tiryaMcane manuSya ke devano bhaya, vagere. 3. AdAna bhaya - corAI javAno bhaya. 4. maraNa bhaya - mRtyuno bhaya 5. AjIvikA bhaya - mArI AjIvikA cAlaze ke nahi.6. akasmAta bhaya - vijaLI vagerenA bhaya, paDI javAno bhaya vagere 7. apayaza - huM A kArya nahIM karuM to lokamAM mAro apajaza thaze evo bhaya. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 abhayakumAra caritra nAmano zreSThI hato je uttama guNonI khANa hato. te haMmezA skUla (udAra) lakSavALo hovA chatAM paNa kayAreya sthaLa (jaLa) lakSavALo na hato. arthAt jaDabuddhi nahato. 46. bhadrA hAthiNInI jema dAnavALI hovA chatAM paNa madanA leza vinAnI. arthathI ane nAmathI tene subhadrA patnI thaI. 47. prItithI potAnA kulAcAranuM pAlana karatA te beno huM kulasaMtatinA taMtu samAna putra thayo. 48. agaNya puNya ane lAvaNyamaya tathA atizaya rUpane dhAraNa karatI buddhimati (buddhivALI) zrImatI nAme mArI patnI thaI. 49. he dhInidhi! Ane mArA upara koIka lokottara sneha hato. teNIe zAMti snAtranA jaLanI jema mAruM pADadhovANa pIdhuM. 50. AnAmAM atulya vinaya hato. huM tenuM Asana, zayana, bhojananA viSayamAM je kaMI paNa vipriya karato to paNa te mArA upara samAna daSTi rAkhatI hatI. 51. amRtanA puMja jevI, tathA kalyANakAriNI patnIne mAnatA mAro prItithI keTaloka kALa pasAra thayo. para, ekavAra teNIe mane kahyuM he svAmin ! mane mRganA pRcchanuM mAMsa khAvAnI IcchA thaI che. navI vastumAM kone rUci na hoya? 53. meM kahyuM : he kamalAkSI ! mRganA pRththo kayAM che te mane kahe jethI huM tenuM mAMsa lAvI ApuM. 54. patnIe kahyuM : he nAtha ! rAjagRha nagaramAM zreNika rAjAnA ghare che kRtrikApaNamAM zuM prApta na thAya? 55. he mahAmaMtrinuM! pachI huM tamArA nagara tarapha cAlyo. prANIone koI nimitta vinA dezanuM darzana thatuM nathI. 56. jANe AgaLa araNyamAM rahevA mATe abhyAsa karavAnI zarUAta na karato hou tema bahAra udyAnanA vRkSanI suzItala chAyAmAM vizrAma karyo ema ame mAnIe chIe. pa7 te vakhate nagaramAM moTo mahotsava cAlato hato tethI alaMkAra ane nepathyathI sajja banIne paNAMgaNanAo nagaranI bahAra nIkaLI. 58. viTu (jAra) jevA puruSo paNa krIDA karavA bahAra nIkaLyA. zuM vidUSako vinA nATaka bhajavAya? 19. udhAnamAM harSapUrvaka vividha krIDAo karIne viTonI sAthe vezyAo jaladIthI jaLa kriDA mATe sarovaramAM paDI. 60. huM pahelo huM pahelo evA ahaMpUrvikAnA bhAvathI teo jaladIthI jaLamAM pravezyA tyAre sarovaranuM pANI uchaLyuM. jaDo vaDe anyano vega (utsAha) sahana karavo zakya nathI. 61. A lokoe sarovaramAM unmajjana nimajjana karyuM te jANe ema sUcavatuM hatuM ke ApaNe paNa bhavamAM AvuM karyuM che ema huM mAnuM chuM. 2. vahANanI jema cAre bAju uchaLatA mojAnA nirmaLa pANInA pUramAM A loko tirUcchA pravezyA. 63. arthAt DUbakI mAravA lAgyA. 3. teo snAna karatA hatA tyAre cakravAka vagere pakSIo trAsa pAmyA. pANIne Azraye rahelA jIvone kayAMyathI akatobhayatA hoya? arthAtu na hoya. kahevAno bhAva e che ke jaLa ane jaDa (mUrakha)ne zaraNe rahelAone haMmezA bhaya hoya che. 64. laTakatA kezapAzavALI strIonA mukho gaMdhamAM lubdha thayela bhamarAonA samUhone dhAraNa karatA kamaLonI jema zobhyA. 65. puSpa, pallava, satpanna phaLathI yukta velaDIo jANe na hoya, tema motI-vidrumavaiDUrya-svarNanA AbhUSaNa dharAvatI bhujAo zobhI. da6. teonA zarIra paranA kukamanA vilepanathI sarovaranuM pANI rAga (raMga)vALuM thayuM. jaDajIvone strIonA saMgamAM keTalI vItarAgatA hoya? 67. apsarAomAM IndriyANInI jema paNyAMganAnA samUhamAM rUpalakSmInI paramAvadhi magadhasenA vezyA hatI. 68. jema pataMgiyo dIpanI zikhAmAM lobhAya tema tyAre AkAzamAM saMcarato koIka vidhAdhara yuvAna magadhasenA vezyA upara lobhAyo. 69. jema rAvaNe sItAne upADI tema pariNAmano vicAra karyA vinA gaganataLamAM vicaratA ANe rAgathI vezyAne upADI. 70. aho ! sAkaranI aMdara kAMkaro kayAMthI Avyo 1. akatobhayatA - kayAMyathI paNa bhaya na Ave te akatobhaya ane teno bhAva te akatobhayatA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 169 ema bAkInA strI puruSo paraspara vArtAlApa karavA lAgyA. 71. jema dIpaDAthI hariNI bhaya pAme tema huM A pApIthI bhaya pAmuM chuM. are are ! ahIM koI evo che je kALI caudazanA divase janmyo hoya. 7ra. ke je mane A pApIthI choDAve ema vilApa karatI tene joIne mane karuNA utpanna thaI. 73. jema kAmadeva jIvane haiyAmAM vadhe tema dhanurvedane jANanArA meM kAna sudhI bANane kheMcIne Ane pAdatalamAM vadhyo. 74. tyAre ghAthI pIDAyela khecaranA hAthamAMthI vezyA jaladIthI paDI. athavA zuM anyAya kayAMya phaLe? 75. tathA vezyA pANImAM e rIte paDI jethI tenA hADakA bhAMgavAnuM to dUra raho paNa eno eka paNa vALa paNa vAMko na thayo. 76. sarovaramAMthI nIkaLIne te mArI pAse AvI. upakAra guNathI kheMcAyelo koNa konuM sAnidhya nathI karato? 77. aMjali joDIne magadhasenAe kahyuM : he svAmin! eka kSaNa A zItala keLa gharamAM padhAro. 78. mane tyAM laI jaIne dAsIo pAse telathI mAruM sukhapUrvaka atyaMgana karAvyuM. huM mAnuM chuM ke teNIe potAnA aMtaranA snehane mArA zarIramAM lepa karAvyo. 79. sugaMdhi pANIthI snAna karAvIne ane vilepana karAvIne mane be suMdara vastro paherAvyA. 80. teNIe kAvyanI jema uttama zAkavALuM, vividha prakAranA rasavALuM, suparIpakava bhojana mane karAvyuM. 81. dAsIoe palaMga upara rahelA mArI uttama vizrAmaNA karI. jeNe vidvAnanA paDakhA sevelA tenI pAse koIka kalA saMbhave che. 82. kulajJamAM eka ziromaNi magadhasenAe zadhyAmAM rahelA mane parama AdarathI kahyuM H 83. tame koNa cho? kayA hetuthI ane kayA sthAnathI tame AvyA cho? sajjana mahApuruSonA caritrane sAMbhaLavA yogya che. 84. meM mArI kathanI kahevAnuM zarU karyuM. he kRtajJA ! he varavarNinI ! huM amuka nAmano zreSThI putra avaMtinagarIno rahevAsI chuM. 85. atyaMta bhakta, zIla lajjAthI yukta, mRgapRcchanA mAMsanI arthiNI patnIe mane A kArya mATe mokalyo che. 86. tene sAMbhaLIne buddhimatI vezyAe kahyuM he jIvitadAyaka! he Aryaputra! potAnI patnI durazIlA che ema jANavuM. 87. jo tArI patnI suzIla hota to tane A rIte na mokalyo hota. buddhimAno parokSa vastune anumAnathI jANe che. 88. jo te bhaktA hoya to tane kaSTa karmamAM na nAkhata. koLiyo mITho lAgato hoya to koNa ghUMkI de ? 89. strIonA svabhAvane ame ja jANIe chIe. kharekhara sApanA caritrone sApa jANe che. 90. tenA vacanane nahIM sahana karatA meM kahyuM : he suMdarI tuM AvuM na bola kAraNa ke te zIla ane bhaktino bhaMDAra che. 91. huM ja ene oLakhuM chuM. meM tene haMmezA zIlavaMtI joI che. cakora ja caMdrikAne yathAsvarUpe jANe che. 92. jema kAmuka dhanano kSaya karAvanArI amArAmAM guNane jue che tema je jyAM rAgI hoya te tyAM guNane jue che. 93. e pramANe sArI rIte vicArIne te vicakSaNa vezyA mauna rahI. kAraNa ke atyaMta bhArapUrvaka rajU karela hoya tene bIjo kAraNa mAne che. 94. vezyAe skurAyamAna thatA kAMtinA samUhathI dizArUpI AkAzane udyotita karatA potAnA uttama muguTane utArIne mArA mAthe paherAvyo. aho ! vezyAmAM paNa koIka kRtajJatA dekhAya che. 96. huM harSapUrvaka vezyAnI sAthe rahyo teTalAmAM saMdhyAkALa pravaryo. teNIe mane kahyuM he svAmin ! ApaNe hamaNAM nagaramAM jaIzuM. 97. mAro dAkSiNyano svabhAva hovAthI meM tenuM vacana mAnyuM. koNa kRtajJanA vacanano niSedha kare? 98. cAkaroe tene mATe rathanA ghoDA taiyAra karyA. keTalIka vezyAo rANI samAna hoya che. 99. vAjiMtro vAge chate, aMganAgaNa nRtya kare chate, caccarI apAe chate baMdIvAnoe nArAo bolAvyuM chate huM magadhasenAnI sAthe rathamAM beTho ane devanI chaTAthI nagaramAM pravezyo. 701. teTalAmAM jANe jaMgama aMjanagiri na hoya tevo maTe bharAyelo hAthI AlAna staMbhane ukheDIne lokonI sanmukha doDyo. 70ra. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 170 hAthInA bhayathI koIka loka kyAMka daze dizAne laIne palAyana thayo. hAthInA sUsavATAne koNa sahana kare? 3. jema dhADa pADanAro dukAnamAM rahelA dhAnyanA kuMDamAM hAtha nAkhe tema hAthIe kSaNathI mArA rathamAM sUMDha bharAvI. 4. vAhanamAMthI utarIne huM kSaNathI hAthIne bhagADavA lAgyo. kema ke kuzalatA batAvavAno A avasara che. 5. kSaNathI be dAMtanI aMdara, kSaNathI be paganI vacce, kSaNathI pAchaLanA bhAge, kSaNathI baMne paDakhe, kSaNathI AgaLa, kSaNathI dUra jema AzAmAM paDelA vaNika putrane vacananI caturAIthI dhanavAna bhagADe tema meM tene bhagADIne kheda pAmyo. 7. pAchaLa paDelo madadhArI hAthI ane mArI nAkhaze. bilADAnI sAme doTa mukatA UMdaranuM zuM kalyANa thAya? 8. potAnA baLano vicAra nahIM karato A vaidezika mada bharAyelA hAthIne chaMcheDe che ema loko bolatA hatA tyAre meM tene evo kheda pamADyo ke jema virecanathI manuSya hatAza thAya tema bhayathI nispaMda thayo. 10. pachI kSepakamuni kSapakazreNInA zikhara upara ArUDha thAya tema huM hAthInI pITha upara kSaNathI ArUDha thayo. 11. sakala jana jayArava kare chate meM saMtuSTa thayelA mahAvatone hAthI soMpyo. 12. huM pharI ratha upara caDyo tyAre mArI kalAne joIne chaka thayelI paNyAMganA snehanI parama koTi upara ArUDha thaI. 13. ame baMne kSaNathI cUnA jevA sapheda mahelamAM pahoMcyA ane kSaNamAtra vinodane karatA ati pramodathI tyAM rahyA. 14. paNAMganAe kahyuM : mAre Aje rAjamaMdire nRtya karavAno vAro che. vezyAo AvA prakAranA vyavasAyavALI hoya che. 15. tame hamaNAM rAjakulamAM AvI ane mArA nRtyane juo. kalAvijJa priyapAtra jene jue te ja kalA che. 16. meM kahyuM huM rAjamaMdire nahIM AvuM. vidvAnonI gaNatarImAM koNa paMcama thAya? 17. pachI mane choDIne ekalI magadhasenA nRtya karavA rAjamaMdire gaI. buddhimAna potAnA apavAdanuM rakSaNa kare che. 18. jema devIo sudharmasabhAmAM jAya tema te tArA (abhayakumAranA) pitA-amAtyasAmaMta-zreSThI vagerethI alaMkRta sabhAmAM gaI. 19. raMgabhUmimAM pravezIne ANe AzIrvAdapUrvakanI devastutine karI kemake buddhimAnono A AcAra che. 20. janma snAna prasaMge meruparvatanA vizAla UMcA zikhara upara hUhU vagere devoe madhura gAMdhAragrAmathI ramya gIto gAyA tyAre raMbhA-menA-dhRtAcI vagere devIoe jenI AgaLa nRtya karyuM hatuM te mahAvIra paramAtmA tamArA zAzvata kalyANane batAvo. 21. vAjiMtramAM nipuNoe takAra-dhokAra jevA nAdothI traNa prakAranA mRdaMgone vagADyA. rara. pachI nipuNa viNA vAdakoe krama ane bhUtakramapUrvakanA ghaNAM prakAranA tAnonI sAthe vINAne jaladIthI vagADI 23. ane viNavikoe (moralI vagADanArA) aneka svaranA saMcAravALI atyaMta madhura svaravALI nipuNatAthI (suMdara) moralIne vagADI. 24. hAtha tALIone laIne gAtI gAyanIoe vasaMtazrI-rAga-madhuvAda vagere uttama gItone gAyA. ra5. uttama vezathI vibhUSita magadhasenA vezyA vividha prakAranA aMgahAranA abhinayothI yukta, jamIna ane AkAzamAM jenI gati che evuM, bhrakuTi-hAthanA prakSepovALA navA navA hAvabhAvothI suMdara nRtya karavA pravRtta thaI. 27. A nRtya karatI hatI tyAre sakala paNa sabhAjana citramAM AlekhAyelanI jema athavA staMbhamAM kotarAyelanI jema stabdha thayo. 28. tenA gharamAM rahetA meM tyAre vicAryuM hamaNAM sakalajana nATaka jovAmAM vyagra che. 29. rAjAnA mahelamAM jaIne mRganA pRcchanA bhAgane kApIne tenuM mAMsa grahaNa karyuM? mohAMdha zuM nathI karato? 31. rakSApAlone khabara paDI gaI eTale jaIne rAjAne jaNAvyuM ke he svAmin ! koIe AvIne mRganA pUMchane kApI lIdhuM che. 32. rAjAe raMgamAM bhaMga paDavAnA bhayathI teone uttara na Apyo. koIka prasaMge eka lAkhanuM nukasAna thAya to paNa rAjAo sahana karI le Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 171 che. 33. meM vicAryuM. mAruM sAdhyasiddha thayuM che. savAre huM ujjainI nagarImAM jaIza. 34. hamaNAM huM magadhasenAnA nRtyane jouM. prayojana siddha thaye chate rahenArAone pachIthI zAMti rahe che. 35. koI mane oLakhI na jAya evI rIte tenI sabhAmAM rahyo. durjana hoya ke sajjana hoya paNa AnaMdano prasaMga cAlato hoya tyAre koNa oLakhavAno prayatna kare ? 36. huM magadhasenAne ekITase joI rahyo. paNa jo jinamUrtinA darzanamAM A pramANe daSTi sthira thaI jAya to zuM siddha na thAya? 37. tenA nRtyanA kauzalane kAraNe bhavya saMgItano jalaso thayo. vastra upara bhAta karavAmAM Ave to zuM na zobhe? 38. tenA vijJAnanA atizayane joIne khuza thayela rAjAe kahyuM : he nartakI! tAruM nRtya suMdara che kalAthI koNa khuza nathI karAto? 39. he kalAkauzalanI bhaMDAra nartakI ! tAruM nRtya suMdara che. mana Icchita varadAna mAMga kalAthI zuM prApta na karAya? 40. teNIe kahyuM he deva! tamAruM varadAna thApaNamAM rahevA do. samaye huM mAgIza. thApaNamAM mUkeluM zubha hoya che. 41. ema bIjIvAra khuza thayela rAjAe vezyAne kahyuM H varadAna mAga. teNIe paNa bIjuM varadAna thApaNa rAkhyuM. 42. pharI paNa khuza thayela rAjAe trIjuM varadAna ApyuM. kaikeyInI jema paNAMganAe tene paNa thApaNamAM mukyuM. 43. jo mAro priya ahIM sabhAmAM rahelo haze to mane utara Apaze ema samajIne viduSImAM ziromaNi vezyAe mane jANavAne mATe huM sabhAmAM chuM ke nahIM te jANavAne mATe) A pramANe bolI : 44. mRganA pucchanA AmiSano coranAra, cUDAmaNino lenAra, tathA utkRSTa kArya karanAra mAro jIvitadAtA ja sabhAmAM rahelo hoya to varSAkALamAM vAdaLamAMthI mukta karAyela sUryanI jema pragaTa thAya. 46. meM kahyuMH he priyA ! huM raMgabhUmimAM sthAna meLavIne beTho chuM. he priyavAdinI tane je ISTa hoya te kahe. 47. teNIe rAjAne kahyuM H A mAro jIvitadAyaka che, jeNe UMdaraDInI jema mane khecara pAsethI choDAvI che. 48. tethI he dayAsiMdhu! mArA prathama varadAnathI Aja mAro pati thAya. he rAjana! vezyA evA nAmathI mAre saryuM. 50. he abhayakumAra ! tArA pitAe A sarva svIkAryuM kAraNa ke mahApuruSonuM vacana eka ja hoya che. 51. saMgItano kAryakrama pUro thayA pachI rAjA tyAMthI ubho thayo. bAkInA loko paNa yathAsthAne gayA. para. jema satAvedanIya prakRti jIvane sukhamAM laI jAya tema AnaMdanA pUrane dhAraNa karatI te mane potAnA ghare laI gaI. pa3. tenI sAthe rahetA meM navA navA mukhyagItothI dararoja svarganA sukhanI jema zarIrathI sukha anubhavyuM. 54. te rIte sukhane anubhavato hovA chatAM meM zrImatIne yAda karI. ghIne pIvaDAvAto chatAM paNa mattapuruSa batkArane kare che. pa5. meM paNAMganAne kahyuM : he priyA ! mArA ghaNAM divaso pasAra thaI gayA che. mane atyaMta azAMti thaI che. zrImatI zuM karatI haze? 56. jo tuM mane khuza thaIne rajA Ape to huM jAuM nahIMtara nahIM vicakSaNoe baMnene saMmata kArya karavuM joIe. 57. zrImatI dhUrtA Ane sAce ja avazya duHkhI karaze ema vicAratI teNIe mane kahyuM H 58 jo tamAre avazya javAnuM hoya to mane potAnI sAthe laI jAo devamUrti vinA kyAreya paNa devagRha hotuM nathI. 59. meM kahyuMH jo tAre mArI sAthe AvavuM che to te rAjAnI rajA laI le. anyane AdhIna paNa vastu na levI joIe temAM paNa rAjAne AdhIna vizeSathI na levuM joIe. 60. paNAMganAe rAjakuLamAM jaIne rAjAne vinaMtI karI ke hamaNAM trIjA varadAnano avasara upasthiti thayela che te mane Apo. 61. vinA saMkoce varadAna mAga ema rAjAe kahyuM. tArA pitAnI (zreNika rAjAnI) jIbha kayAreya nItine ThukarAvatI nathI. 2. teNIe rAjAne jaNAvyuMH mAro pati hamaNAM nagarImAM javA Icche che 63. he nAtha ! tamArI AjJAthI huM tenI sAthe javA mAMguM chuM. zuM vezyA kulavadhU karatA halakuM Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 172 AcaraNa kare ? 64. zreNIka rAjAe Ane rajA ApI. ucita ke anucita mAgaNI hoya to paNa varadAnane niSphaLa karavuM ThIka nathI. 5. navI kulavadhUnI jema vividha prakAranI vAhana AdinI sAmagrI taiyAra karIne mArI sAthe cAlI. 6 6. judA judA Akara-pura-gAmanA saMkulathI yukta pRthvItalane joto khuza thato huM ujjainI purI pahoMcyo. 67. pravezanuM muhUrta nahIM hovAthI navI paraNIta vadhUnI jema meM tene nagaranI bahAra rAkhI. 68. patnI vize ghaNo utkaMThita hovA chatAM paNa vezyAnA vacanathI zaMkAmAM paDelo huM ekalo ja hAthamAM talavAra laIne gayo. 69. meM rAtre eka zayyAmAM bIjA puruSanI sAthe sUtelI potAnI strIne joI. 70. huM krodhe bharAyo. athavA to patnI bIjA puruSa sAthe vAta karatI hoya to te paNa sahana karavuM zakya nathI. to A sahana karavuM kevI rIte zakya bane ? 71. karuNA vinAnA meM sthAnamAMthI talavAra kheMcIne tenuM mAthuM uDAvI dIdhuM. krodhI kharekhara yama che. 7ra. have mArI A pApiNI patnI zuM kare che tene jANavAnA hetuthI jema divase ghuvaDa saMtAI jAya tema huM aMdhakAranA puramAM chupAI gayo. 73. jAranA zarIramAMthI vaheto lohInA relAno sparza thavAthI sAkSAt mAyAnI velaDI kSaNathI jAgI gaI. 74. A zuM ema saMbhrama pAmelI marelA hRdayavallabhane joIne jema dhana khovAI jAyane uMdaraDI kheda pAme tema parama khedane pAmI. 75. koI kaMIpaNa hakIkata na jANe e hetuthI teNIe jarA paNa sItkAra na karyo. athavA dhUrta ke lUMTAI gayelo bAvIza nisAsA nAkhe. 76. sarva bAjuthI dizAone joIne manamAM nirjana pradeza che ema jANatI zrImatIe jAranA kalevarane khADAmAM dATyo ane jANe potAnA AtmAne durgatimAM na nAkhatI hoya ! 77. zokanA bhayathI pUrAyelI teNIe dhULathI khADAne pUrI dIdho ane lohIthI kharaDAyelI bhUminuM chANathI liMpana karyuM.78. pharI A pApiNI sUI gaI. athavA bhAva nidrAthI sUtelI AnI UMgha sadAkALanI hoya che arthAt bhAvanidrALu divasa ane rAta UMghato ja hoya che. 79. patnInI ceSTA joIne huM cittamAM atyaMta vismita thayo. sApaNa jevI strIonI gati atyaMta kuTila hoya che. 80. kharekhara strIo zastra-agnisiMha-vAgha- sApa-vRzcika--vetAla-preta-bhUta samAna hoya che. 81. zastrathI bhUta sudhInA jIvone chaMcheDIe to ja mAre che paNa anukULa ke pratikULa game te sthitimAM strIo mArakaNI bane che. 82. patnInuM duzcaritra ghaNuM sAMbhaLavA chatAM huM tenA bhAvane na oLakhI zakayo. athavA pAtALa kuvAnuM taLiyu koNa mApI zake ? 83. bahudaSTa (ghaNo jJAnI) hoya to paNa strIonA hRdayane jANavA samartha nathI. koNe AkAza pradezanA aMtane joyo che ? 84. uccakuLamAM janmelI hovA chatAM, dhana dolatathI tarabaLo karI devAmAM Ave chatAM kAMThAnI madhyamAM rahelI nadInI jema strI nIca sthAne jAya che. 85. strIonI manovRtti pavanathI paNa caMcaLa che. tithI pavana bAMdhavo sahelo che paNa strIo koI rIte bAMdhI zakAya tema nathI. 86. jema unmArge cAlatI nadI baMne kAMThAno nAza kare che tema kumArgagAminI strI baMne kuLano kSaya kare che. 87. pradhAnakuLamAM janmelI hovA chatAM hA AvI durAcAriNI thaI. 88. to pachI vezyAo upara kevI rIte vizvAsa mUkI zakAya ? jo potAnA putro paNa ApaNA thatA nathI to bIjA ApaNA kevI rIte thAya ? 89. je aneka jArothI bhogavAyelI che te mAre ghare keTalo kALa raheze ? ane vaLI svAchaMdhane bhogavanArI pArataMtryano svAda meLavI zakatI nathI. 90. tethI roga jevA dArUNa bhogothI saryuM. vezyAne potAnA sthAne mUkIne huM hamaNAM potAnuM kArya sAdhuM 91 ema vicArIne he maMtrIndra ! bhavanamAMthI jaladIthI nIkaLIne udhAnamAM pahoMcI vezyAne A pramANe kahyuM : 92. teM mArI strIne jevI jANI tevI ja nIkaLI che. kharekhara strInA svabhAvane strI ja jANe che. 93. tethI Ava pharI ApaNe rAjagRhamAM jaIe. viSanI jema jANIne Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 173 pachI koNa tenI pAse rahe? 94. jema gADIbhADu karIyANA khAlI karIne tarata pAcho phare tema tenI saMmatithI ame kSaNathI pAchA vaLyA. he zrAvaka! tArA nagaramAM AvIne zraddhAthI mukAyelo (vezyA upara paNa zraddhA UDI javAthI) hovA chatAM huM vezyAne ghare rahyo. athavA ekAeka baMdhana toDavuM saheluM nathI 96. kalA kalApane jANatI tenI sAthe mAre keTalAka divaso pasAra thayA. 97. ekavAra meM vezyAne kahyuMH me mRgazAvaka locanA! ujjainapurImAM javAnI IcchAvALA mane rajA Apa. 98. teNIe mane kahyuM : he svAmin! jema kapaDuM vaNatAM vaNakara niraMtara Ava jA kare tema ghaDI ghaDI zuM Ava jA karo cho? 99. tame tyAM nahIM jAo to zuM tamAruM kArya bagaDI javAnuM che? zuM tame potAnA strInA caritrane eTalIvAramAM bhUlI gayA. 800. meM kahyuM H he priyA te sarva sAcuM kahe che paraMtu te rAtre meM mAtA pitAnuM darzana na karyuM. 801. mArA viyogamAM mAtApitA ghaNAM duHkhI thaze. pANInA siMcana vinA zuM velaDIo sukAI nathI jatI? 2. budhanI jema jene haMmezA pitAnuM mIlana thatuM nathI tevA pAzanA kAraNabhUta cora jevA putrathI saryuM. 3. te putrathI zuM jenAthI mAtApitA mAtApitA gaNAtA nathI. je putra mAtApitArUpI caraNakamaLamAM bhamarA jevuM AcaraNa karato nathI tenI sAthe kayAreya saMyoga na thAo. 4. je mAtApitAnI harSathI divasa rAta bhakti karato nathI ane mAtAnA yauvanane haranAro janmyo toya zuM lAbha? 5. jethI tuM mane harSathI rajA Apa to mAtA pitAne maLuM kemake moTA bhAgyathI vaDIlonI sevA prApta thAya che. 6. A pramANe gADha Agraha karyo tyAre madhura bhASiNIe kahyuM : he svAmin! jo ema che to tame jAo tamAro mArga kalyANakArI thAo. 7. paNa tamAre jaladIthI pAchA padhAravuM kAraNa ke huM tamArA virahane sahana karI zakuM tema nathI. pANI vinA mAchalI jIvI zakatI nathI. 8. he rANI! bhale tema thAo. ahIM vadhAre zuM kahyuM, tArA vagara huM paNa rahI zakato nathI. caMdra ane caMdrikAnI prIti paraspara sAdhAraNa hoya che. 9. huM jaladIthI ja pAcho AvIza. tuM haiyAmAM adhIraja na rAkha. dUra gayelo paNa haMsa zuM kamalinI pAse pharI nathI Avato? 10. AvA prakAranA vividha amRta rasa jevA komaLa vacanothI meM tene (vezyAne) bodha pamADI. vANImAM zuM karakasara karavI. 11. he mahAmaMtrina! jema kedI kArAgRhamAMthI chUTe tema A sthAnamAMthI huM ujjainI nagarImAM cAlyo. 12. ghare pahoMcIne viyoga-agnithI ati saMtapta thayelA mAtApitAne potAnA saMgamarUpI pANIthI AlAdita karyA. 13. bhaktithI mAtA pitAnI rajA laIne patnInA bhavane Avyo. huM tenA pUrvanA svarUpane jANato nathI evo dekhAva karIne pUrvanI jema rahyo. 14. A paNa dhUrtA pUrvanI rIti pramANe mArI sAthe vartavA lAgI. A pramANe ame baMne dhUrtono meLApa cAlyo. 15. AgaLa khodelA jAranA khADA upara snehapUrvaka sau prathama bhojananI sAmagrI dharI. aho! maraNanA sAta divasa gayA pachI haju paNa jAra paraSa uparano rAga jato nathI. 16. tene dharIne pachI bAkInA lokone bhojanAdi ApyuM. paMcAcArathI (jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra) mukAyelI jIvonI AvI sthiti thAya che. 17. niHzaMka mAnavALI teNIe roja roja AvuM vartana karyuM. athavA pAtratA vinAnA jIvone lokomAM bhaya ane lajA hotI nathI. 18. ekavAra Ano nizcaya karavA meM tene kahyuMH are suMdara sAkarathI mizrita dhRtapurane banAva. 19. jema brAhmaNane zrAddhabhaktimAM zraddhA (IcchA) hoya tema mAre khAvAnI ghaNI IcchA che. he priyA! jyAM sudhI huM bhojana karavA na besuM tyAM sudhI tAre koIne na ApavA. 20. kapaTa nATakamAM 1. lokamAM badha grahane caMdra grahano patra mAnavAmAM Ave che chatAM badha caMdrane zatra mAne che ane caMdra badhane mitra mAne che ema jyotiSa zAstramAM manAya che. budha ane caMdranuM mahinAmAM ekavAra mIlana thAya che. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 174 catura subhaktAnuM nATaka karatI ANIe zaThatAthI kahyuM he nAtha ! A zuM bolo cho. 21. suMdara pati vinA zuM mAre bIjo koI priya che? zuM padminIne sUrya sivAya bIjo koI vallabha hoya? 22. prathama tamane bhojana pIrasIne pachI bIjAne apAya che. sauthI prathama guru (vaDIla) pUjanIya che. strIone pati ja guru che. 23. to paNa tame potAno abhiprAya jaNAvIne mAruM dhyAna doryuM te sAruM karyuM. kayAreka ajANatA mArAthI viparIta paNa thaI gayuM hoya. 24. dhRtapura taiyAra thatA mArA paga dhoIne, vizAla Asana upara beThelA mArI sAme thALa rAkhyo. 25. jANe sAkSAt potAnuM hRdaya na hoya tema khADAnI upara parama AdarapUrvaka dhRtapurane dharIne lajjA vagaranI teNIe bAkInuM dhRtapura mane pIrasavA mATe mukayuM. aho ! A AnI parama dhRSTatA kevI che ! 27. meM kahyuM : kema haju sudhI paNa..... (zuM haju paNa jArane bhUlI nathI?) teNIe kahyuM H mAre tamArAthI zuM? me kahyuM : he kalaMkinI ! tArA jAra brAhmaNathI mAre zuM? 28. krodhanI paraMparAne pAmelI ANIe lalATa upara bhrakuTinA bAnAthI mane atyaMta bIvaDAvavA krodharUpI nAga batAvyo.ra9 pachI krodhathI tenuM zarIra ane AMkha lAla thayA. krodha utpanna thayA pachI rAga vaDe te AlaMgita karAI.30. thara thara thatI zarIravALI mArI strI jANe bhUta vaLagyuM hoya tema sarvathI kaMpavA lAgI. 31. pachI teNIe mArA upara AkSepa karyo ke re re ! mArA priyanA ghAtaka ! huM Aje potAnA vallabhanuM vera vALIza. 32. evA ghaNAM vacanothI teNIe mArI tarjanA karI, nAcavA mATe ubhA thayelane zuM lAja kADhavI zakya che? 33. tyAra pachI atyaMta tapelA ghInI tapelI laIne jANe yamanI kiMkarI na hoya tema doDI. 34. he zrAvaka! rAkSasI samAna vikarALa banelI joIne tyAre bhayathI huM nAzI chuTyo. nAzato huM jeTalAmAM daravAje paNa na pahoMcyo teTalAmAM te pApiNIe jema sUkSma saMparAya guNasthAne rahelA jIvane lAbha prakRti pakaDI le tema mane dvAra deze pakaDI lIdho. 36. teNIe garama telavALI tapelI mArI upara pheMkI AvI strInA saMyogathI AvuM phaLa maLe che. 37. aDadhA dAjhI gayelA zarIravALo huM kaSTathI mAtAnA ghare pahoMcyo athavA to maratAe saMjIvanI yAda karavI joIe. 38. he maMtrin! jema mALI bagIcAnuM pAlana kare tema sarva vikSepane choDIne mAtA mArI sevA karavA lAgI. 39. he zrAvaka! huM mAtAnI kRpAthI sAro thayo. bhAgyavAnonA ja mAtApitA ciraMjIva raho. 40. pachI huM vicAravA lAgyo ke sarvathA durjananI jema tyAga karyA sivAya kubhAryAne bIjo koI daMDa nathI. 41.bhAMDanI jema, napuMsakanI jema kuladUSaNa kulaTA tyAjya che. saLagatI gheTI dUra hoya te sArI. 42. tethI AvA prakAranI viDaMbanAthI bharelA gRhavAsathI saryuM. athavA madyapAnamAM AnAthI bIjuM kAMI hoI zake? 43. jo gRhavAsamAM sArApaNuM hota to lIlAthI Ane jinezvara, cakravartI, baLadeve zA mATe choDyo? 44. tethI bhAIo pAsethI rajA meLavIne potAnA sadbhAvane jaNAvIne meM dIkSA lIdhI ane duHkhanA mastaka upara paga mUkyo. 45. he mahAbhAga! mArA cittamAM pUrvanA bhayanuM smaraNa thayuM. kAraNa ke jIvane kyAreka kaMIka yAda AvI jAya che. 46. tene sAMbhaLIne vismayane pAmela vAraMvAra mAthuM dhuNAvatA A abhayakumAre A pramANe kahyuM : 47. he bhagavan! A Ama ja che. A ja gRhavAsa AvA prakArano che. to paNa te prabhu! prANIone ghaNuM karIne priya che. 48. kAraNa ke tenA svarUpane jANavA chatAM amArA jevA keTalAka jema dArU pInArA dArUmAM Asakta thAya che tema saMsAramAM ja Asakta bane che. 49. to saMsAranA svarUpane nahIM jANanArA bIjA saMsAramAM lobhAI jAya temAM zuM navAI che? dIvAmAM pataMgiyAnuM patana haMmezA jovAyeluM che. 50. tame sattvazALI cho kSaNathI gRhavAsane choDIne dIkSA grahaNa karI. raudra raNamAM koNa Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-7 175 praveze? 51. tame dhanya cho, puNyazALI cho jeoe mokSamArgano Azraya karyo che. A durmArgamAM jatuM AkhuM jagata nIce paDe che. para. tame ja tattvane jANIne vrata svIkArya che. athavA durbodha teraza mAtAne koNa jANI zake? 53. te dharmacarcAmAM lIna hato tyAre rAtrI nAzI gaI. aMdhakAranA samUhathI baLelAne dharmacarcA gamatI nathI. pa4. jyotIrUpa kalAno bhaMDAra hovA chatAM hAra prApta na karAyo ema khedane vahana karatA caMdra asta pAmyo. 55. AkAzamAM nakSatro eka pachI eka jhAMkhA paDavA lAgyA, vaDIla gayA pachI zuM graho prakAze? 56. pachI sUryarUpI vallabhanuM Agamana thaye chate jANe kaustubha vastrone dhAraNa na karyA hoya tema vidgama jevA lAla zarIrIvALI saMdhyA zobhI uThI. pa7. ghare javAnI IcchAvALA maMtrIe munione vaMdana karyuM. athavA kayAMka dharmanIti paNa rAjanItinI samAna hoya che. 58. maMtranI jema sAdhuonA pavitra caritronuM ciMtavana karato abhaya vasati (upAzraya)nI bahAra nIkaLyo. 59. sUrinA kaMThamAM rahelA hArane joIne rAjaputra abhaya khuza thayo. hAra na maLata to potAnA jIvanano saMdeha hato evA samaye hAranI prApti thavA chatAM harSa na thayo. 60. A hAra mATe ANe sAta divasa bahu prayatno karyA to paNa vaMdhyAnA putranI jema kayAMya na meLavI zakyo. 61. hamaNAM to upAya vagara ja mane hAra maLI gayo tethI vyavasAya puruSArtha phaLato nathI. samaya prANIone phaLa Ape che. 2. aho ! sanmunionI lokottara nirlobhatA kevI che ! AkAza jevI nirmaLa sphaTikatA bIje kyAM hoya ! 63. AvA prakAranA hArane joIne kayo sAmAnya jana choDI de. mukhamAM kaDavuM na hoya tevA svAdiSTa phaLane koNa na khAya? 64. sakala paNa jagatamAM kyAMya Avo deva nathI, dAnava nathI, mAnava nathI, pazu nathI je dhanamAM ane strImAM kyAreya lobhAto na hoya. kAraNa ke parigrahAdi saMjJA bhavobhava abhyAsa karAI che. 66. Ao dhanya che. A puNyazALI che. A pavitra AzayavALA che. Ao pRthvIne zobhAve che kemake teo dhanamAM lobhAtA nathI. 67. athavA jeone mahela jhuMpaDI jevo lAge che, lAvaNyamaya strIono samUha cADiyA jevo lAge che. suMdara varNavALuM suvarNa paNa ghAsanA DhagalA jevuM lAge che, agaNya maNinI zreNIo mArganA kAMkarA samAna lAge che. hAra sApa samAna lAge che. muguTa ThIkarA samAna lAge che, suvarNanA kaMDalane sApanuM kucavuM mAne che. nispRhatA yukta sAmAnya paNa jana lokone pUjya bane che to AvA munio kevI rIte vaMdanIya na bane? 71. huM dhanya chuM. huM kRtapuNya chuM. je meM A rAtrimAM mahAtmA munionI AdarapUrvaka, paryApAsanA karI. 72. sAdhu sevAthI utpanna thatA dharmanuM hAranI prApti svarUpa A AnuSAMgika phaLa mane prApta thayuM. 73. huM mAnuM chuM ke hAranuM sUcana karavA mATe bhaya e pramANe bolyA hatA. athavA mahAtmAone dravyano saMparka bhayanuM kAraNa thayuM te sthAne che. 74. aho ! A guru kAyAnA lAlanapAlanathI mukta che. kAyAno nigraha karanAra che. sarva paNa AcAranuM pAlana karanAra che. jinakalpane vahana karavAnI IcchAvALA che. 75. te gurunA AvA prakAranA ziSyo thAya te yukta che. svAmI vijayI bane chate zuM sevako kayAreya sIdAya? 76. pachI abhayakumAre uttama jIvonA guru susthita AcAryane parama bhaktithI vaMdana karyuM. 77. sarvathA kaMcanano tyAga karanAra sUrinA kaMThamAMthI rAjyalakSmInA sArabhUta hArane abhaye grahaNa karyo. 78. jaIne abhayakumAre jANe potAno bIjA AtmA na hoya evA hArane rAjAne arpaNa karyo. 79. rAjA ati harSa pAmyo athavA navI vastunI prApti karatA khovAyelI vastunI prAptithI vizeSa AnaMda thAya che. 80. rAjAe turata ja callaNAne hAra mokalI Apyo. dakSa puruSo potAnI preyasInI prItinI utpattimAM vilaMba Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 176 karatA nathI. 81. rAjAe putrane kahyuM he mahAmati vatsa abhaya! tuM ja hamaNAM saciva samUhamAM ziromaNi varte che. 82. pRthvImaMDaLa upara tuM ja potAnI mAtAno putra che. tuM ja kalAnA zreSTha rasanA kuMbhano utpAdaka che. 83. jema cUDAmaNi graMthano jANakAra khovAyelI vastune zodhI zake che tema jenI prAptinI koI saMbhAvanA na hatI tevA hArane te lIlAthI meLavI Apyo. 84. ema ghaNI prazaMsA karatA rAjAe putra upara ghaNo prasAda karyo. kayo buddhimAna AvA uttama putra upara yazano kaLaza na DhoLe? 85. he vatsa! jyAM sudhI caMdra-sUrya-parvata-pRthvI, kSIra samudra che tyAM sudhI AnaMda pAma ! prajAnA sarva abhilASane pUrato tuM harSathI rahe e pramANe abhaya maMtrIne AzIrvAda ApatI cellaNAe zuM tenA nirmaLa mahela upara dhvajAno Aropa na karatI hoya tema prasAdane karyo. 86. e pramANe jinapatisUrinA paTTalakSmIbhUSaNa zrI jinezvarasUrinA ziSya caMdratilaka upAdhyAya viracita zrI abhayakumAra maharSinA caritra abhayAMkamAM divyahAranuM sAMdhavuM, tenI corI thavI, tenA anusaMdhAnamAM AvelI cAra kathA ane hAra prAptinuM varNana nAmano sAtamo sarga pUro thayo. sakaLa zrI saMghanuM kalyANa thAo. AThamo sarga A bharatakSetramAM mAlava nAmano vikhyAta deza hato. dhAnyanI ghaNI niSpatti thavAne kAraNe zobhana nAme prasiddha thayo. jenuM parimANa (kSetraphaLa) 18 lAkha, 92 hajAra hatuM. 1. te dezamAM vividha prakAranA vastronI prApti sulabha hatI. ghauno deza hovAne kAraNe ghaNAM khAjAnuM bhojana karIne ahIM garIba loka paNa sukhethI nabhato hato. athavA to AcchAdana ane peTapUrti e benI vAMchAthI ahIM vasato hato. 2. huM mAnuM chuM ke UMce UMce uchaLatA mojAnA samUhathI bhaya utpanna kare tevA svarI pANIthI be kAMThe vahetI nadIone joIne utpanna thayela bhayanA bhArathI duSkALe eka pagaluM paNa kyAreya na bharyuM. 3. mAlava dezamAM vizALa ujjainI nAmanI nagarI che. bIjI evI kaI nagarI che je A nagarInI AgaLa zAMta na thaI hoya. arthAt ujjaina nagarI badhA karatA uttama hatI. mAlava dezamAM AvelI hovA chatAM ghaNI aizvaryavALI hatI. AzcaryakArI eka rUpavALI hovA chatA vitriI rUpavALI hatI. 4. zevAlarUpI nIla vastrovALI, khaLakhaLa karatA avAjanA nAdathI sanUpuravALI, ghaNA pANInA atizayathI jeno madhyabhAga haMmezA lIlochama hato, vizALa mojAnA bhujAvALI, kamaLonA mukhavALI, sakhInI jema ujjainI nagarInA paDakhAne nahIM choDatI sIprA nAme nadI hatI. 5. te lakSa upara eka daSTi karanAra ghaNAM mAchImAra-rAjahaMsa- mAchalAnA samUha-meMDhaka-sArasa-sApa ane kamaLothI bharelI hatI. vividha prakAranA moTA mojAone bhAMgavAmAM kuzaLa vizALa ziprA nadI ujjainI nagarInI jema zobhatI hatI. 6. judA judA rAjAonA mastakanA muguTamAM jhaLahaLatA maNiono samUha jenA caraNa kamaLane cuMbana karato hato. evo sUryanI jema ugra tejanuM dhAma caMDapradyota rAjA te nagarImAM hato. 7. dhanuSyatomara-kRpANa-bANanA samUhathI caMDapradyotanA bhayaMkara yuddhane joIne zatru rAjAono garva gaLI gayo, potAnA mukhamAM AMgaLI nAkhIne prANonI yAcanA karatA zatru rAjAo ulaTAnuM tenuM rakSaNa karanArA thayA. 8. pRthvInA mukuTa samAna anya rAjAothI AnI sarasAI thoDI nahIM paNa ghaNI thaI kAraNa ke ANe prathama zatrurAjA pAsethI karIne grahaNa karyuM ane pAchaLathI potAnuM paNa teone ApyuM. 9. kayAreka cauda rAjAothI yukta, ugrabaLI pradyatana rAjA rAjagRhane ghero ghAlavA ujjainIpurIthI Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 177 cAlyo athavA vijayanI kAMkSA rAjAonuM bhUSaNa che. 10. AgaLanA pagathI satata kudatA, baMne paDakhe cAmaranI zreNI rUpI pAMkhane dhAraNa karatA, sUryanA ghoDAone bheTavA mATe jANe nizcaya na karyo hoya tevA mAramAra karatA ghoDAo cAlyA. 11. ghaMTanA raNakArathI pakSIone baherA karatA, AkAzamAM uchaLatA, suvarNakuMbhanA UMcA daMDone dhAraNa karatA, cAre bAjuthI jANe devonA cara vimAno na cAlyA hoya tema zreSTha vegavALA azvaratho zobhyA ema huM mAnuM chuM. 12. siMduranA pUrathI bharAyela kuMbhataTavALA, tamAlapatranI zreNI samAna kALA DibAMga zarIravALA hAthIo zobhyA. huM mAnuM chuM ke zuM meghavAhana deve Ane potAnA A vAhano rUpI caMcaLa vAdaLone mokalAvyA che. 13. talavAra, dhanuSya-bANa vagere vividha prakAranA praharaNone dhAraNa karatA, sanmukha kUdakA mAratA padAtione joIne A janamAraka loka (padAti) mane mAraze ema samajIne jANe bhaya-na pAmela hoya tema yamarAja adazya thayo. 14. zreSTha ghoDAoe tIkSNa kharothI akhila bhUmi paranA sakala zalyone mULamAMthI ja ukheDI nAkhyA. jema haLathI jamIna kheDAya tema sutIkSNatara cakranI dhAravALA rathothI turata ja mArgone khodI nAkhyA. 15. pAchaLa AvatA goLa roTalI jevA hAthInA pagathI bhUmi sapATa karAI. sImA vinAnA moTA hAthInA vRMdanA gaMDasthaLamAMthI jharatA madanA pravAhothI bhAdrapadanA vAdaLanI jema mArga siMcAyo. 16. potAnI sAmagrI bharIne pAchaLa cAlatA gADAo vaDe mArga pharIthI khodAyo. bahu dhAnyanI guNIone vahana karatA baLado uparathI verAtAdhAnyathI vizALa bhUminaLa upara bIjano kSepa thayo. arthAt vAvaNI thaI ane sukhapUrvaka khetInuM kArya thayuM. 17. janatA vaDe Azraya karAyelI hovA chatAM mArA svAmInI A pRthvI kevI rIte pIDita karAI ema adhika gusse thayelI kUdatA ghoDAnA khuranA ghAtathI uchaLelI raje tenA AkhA sainyane AMdhaLuM karyuM. 18. atyaMta pracaMDa pavanathI atyaMta gADha dhULanI DamarI UMce cAre bAju pheMkAI jANe eka AtapatranI jema pRthvInA rAjyane karavA mATe saMpUrNa AkAzamAM phelAI gaI. 19. pAchaLa potAnA pUranA kAraNe vistRta thatI dhULanI DamarIe prakAza pAtharatI kAMtino lopa karIne sUrya ane caMdrane AcchAdana karyA athavA to A nIca loko unnatine pAmIne bIjuM zuM kare? 20. raje vRkSone, parvatanA zikharone, jaLAzayone, kASThone adhika kaluSa karyA. athavA to jIva svayaM sphaTikanI jema nirmaLa hovA chatAM karmanI rajathI malina karAyo che. 21. rajathI kharaDAyela kAkola-ghuvaDa- kokila-mora-popaTa-ddhika vagere ane haMsa sArasa vagere AkAzamAM UDatA eka sarakhA dekhAyA. kharekhara rAganA udayamAM munio paNa gRhasthanI tulya thAya che. ra2. rastAmAM bIjA ghaNA dezanA rAjAone jItIne tenA sainyonI sAthe potAnA sainyathI bhUmipIThane bharI deto caMDapradyota rAjAne AvatA zreNIka rAjAe sAMbhaLyuM. kAraNa ke rAjAo ahIM hajAra AMkhavALA hoya che. 23. rAjAe haiyAmAM vicAryuM. huM alpabaLavALo chuM ane A caMDapradyota mahAbaLanI jema ghaNo baLavAna che. huM eno kevI rIte sAmano karI zakIza? samudranI bharatIne rokavA koNa samartha thAya? 24. siMhathI trAsa pamADAyela hAthInI jema AkalamanavALA rAjAe zuM karavuM ema vimAsaNamAM paDyo ane lakSmInA dhAma abhayakumAranA mukhakamaLa ne joyuM. kemake rogathI pIDAyelAe vaidyano Azaro levo joIe. 25. pachI rAjAnA bhAvane jANIne abhayakumAre aMjali joDIne pragaTa thayela zreSTha varNavALA, bhaya vagaranA ghaNAM parAkramI zreNIka rAjAne jaNAvyuM. kemake buddhimAno AkArathI paracittane jANanArA hoya che. 2. he tAta ! he nAtha ! cittamAM zenI ciMtA karo cho? tamArA prasAdanA kAraNe huM padAti thayo chuM. huM zatranI sAthe laDI laIza. athavA lokamAM IndranI sAthe garuDanuM yuddha nathI saMbhaLAyuM. 27. athavA jIvarAzino saMhAra Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 178 karanArA yuddhathI saryuM. buddhi laDAvIne koIka evo upAya karuM jethI sukhapUrvaka zatrune jItI lau. goLathI marI jato hoya to zuM tene kayAreya jhera apAya? 28. kahyuM che ke- samasta sukhano hetu sAma hovA chatA, pravara bhedane karanArI buddhi hovA chatAM, dAnathI ghaNAM bhedanuM kArya thaI jatuM hoya to koNa prathama daMDanItino upayoga kare? 20. he tAtapatnI vasudhA ! tuM zatrunA ghare na jatI ema jaNAvIne saciva ziromaNi abhayakumAre dInAronA dAbaLA bharI bharIne zatru sainyanI chAvaNInA sthAne jamInamAM daTAvIne pRthvInI sArI rIte pUjA karI. 30. gADha aMdhakArarUpI hAthInA mastaka upara ArUDha thayela zatru caMDapradyota rAjA thoDA divasomAM jANe pote mosALe Avyo hoya tema harSathI rAjagRhI nagarImAM Avyo. 31. meru parvata jevA dhIra avaMti dezanA rAja ziromaNie vividha prakAranA ghoDA-ratha-hAthI-padAttinA samUhathI jema karoDiyo potAnI lALathI jALane race tema nagarane cAre dizAthI sArI rIte ghero ghAlyo. 32. A sAmathI mAne tema nathI kAraNa ke atizaya abhimAnI che. dAnane ucita nathI kAraNa ke pote asaMkhya dhanavALo che. A daMDyuM nathI kAraNa ke bahu daMDathI caMDa che. A AtmA kevaLa bhedane yogya che. 33. ema vicArIne buddhimAna abhaye potAnA Akha puruSonI sAthe jANe te pradyotarAjAne mULamAMthI ukheDI nAkhavA patrikA na hoya tevA eka lekhane mokalyo. jaladIthI caMDapradyota pAse pahoMcIne Apta puruSoe mAlavadezanA rAjAne bhagADavA jANe yaMtra na hoya evA lekhane arpaNa karyo. 34. ane jeTalAmAM rAjAe svayaM ekAMtamAM lekhane vAMcyo teTalAmAM teNe A pramANe lakhANane vAMcyuM. 35. jema kRtikA tArAnA chanA jhUmakhAMmAM kaMI bheda nathI tema ceTaka rAjAnI chae patrIomAM huM kaMI bheda joto nathI. mAre mana zivA rANI cellaNAthI adhika che. tame mArA mAsA thatA hovAthI huM kaMIka kahevA mAguM chuM. 36. he rAjanuM! jema haMsa cAMcathI dudha ane pANIne ja pADe tema mArA pitA zreNika rAjAe dInAranI rAzithI bharelI peTIonA dAnathI A tArA sarve mukuTa baddha rAjAone phoDI nAkhyA che. (potAnA pakSanA karI lIdhA che.) 37. jema vicAra vagarano rAjA janamAM AMtaka phelAvanAra niyogI caraTane paTTamAM potAnA deza Ape tema tArA mukuTa baddha rAjAo nizcayathI tane bAMdhIne zreNIkane arpaNa karaze. 38. jo tamane mArA vacanamAM vizvAsa na besato hoya to rAjAonI nivAsa bhUminI nIce jaladIthI tapAsa karAvo jethI sAcA khoTAnuM bhAna thaze. pratyakSa pramANathI jaNAI jatuM hoya to bIjA pramANanI zI jarUra che? 39. pachI teNe potAnA Akha puruSa pAse eka muguTabaddha rAjAnI chAvaNInI bhUmine khodAvI to dInAra bharelI peTI joI. zuM A vasudhAe bhinna bhinna prakAranA putrone janma Apyo che?40. vismayapUrvakanA bhayathI Akula thayela manavALA caMDapradyote vicAryuM zuM zreNike mArA sevakone dhana ApIne potAne vaza karyA che? vRddhAvasthAne pAmatA ANe AvuM karyuM? 41. jo koIpaNa rIte svajanatAne choDIne abhaye mane A na jaNAvyuM hota to A lokoe mane rAjAne arpaNa karI dIdho hota. zatru paNa paMDita hoya to te sAro che. 42. caMdranI jevI zItaLa ane amRta jevI mIThI vANI bolanAra abhaya samAna bhAI na maLyo hota to mane bAMdhIne zatru rAjAne arpaNa karI deta to zuM ahIM mArA mAtApitA rAjyane karata? 43. ciMtAnA bhArathI dabAyelo ane bhayanA vazathI jeno dhotIyo DhIlo thaI gayo che evo ujjainIno rAjA tyAMthI nAzI gayo. abhayanA maMtrarUpI meghathI vyAkulita thayelA kayA rAjahaMso moDhe laIne bhAgatA nathI? 44. bakhatara ane kavacane paherIne sainya sahita zreNika rAjA nagaramAMthI nIkaLyo ane jema ravaiyo gorImAM rahelA dahInuM mathana kare tema chAvaNImAM rahelA caMDapradyota rAjAnA sakala sainyanuM IcchA mujaba mathana karyuM. 45. zreNIne tenA sainyanuM evuM mathana karyuM ke koIpaNa Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 179 sainika dhanuSya para bANa paNa caDAvI na zakyuM. yodhAo svAmInI sAthe (hAjarImAM)yuddha kare che. koNa evo che AjJA ApanAra svAmInI gerahAjarImAM yuddhane Icche? 46. jema tevA koIka abhimAnanA prasaMge kauTuMbikanA vaibhavane bhaya vagarano adhikArI grahaNa kare tema ANe (zreNIke) caMDapradyota rAjAnA sainyamAMthI ghaNAM ghoDA-ratha-hAthI vagere mukhya vastune laI lIdhI.47. A avaMtipati zreNika rAjAnI bhUmine vegathI oLaMgI gayo. tene zreNikano deza bahu nAno lAgyo arthAt caMDapradyota bhayathI ati vegathI palAyana thayo. vadhAre zuM kahevuM? sasalo prANa laIne daramAM jAya tema caMDapradyota potAnA nagaramAM pahoMcyo. 48. bIjA paNa mukuTabaMdha rAjAo A zuM? ema cittamAM vicAratA pradyota rAjAnI pAchaLa bhAgyA. potAno svAmI palAyana thaye chate bhUMDano samUha raheto nathI. 49. ame ane sainikoe paNa Aje zatruno vALa baMdha karyo hato te vALa baMdha karavo amane zobhato nathI. arthAt rAjAoe ane sainikoe evI pratijJA karI hatI ke zatrune jItIne na AvIe tyAM sudhI mAthAnA vALa bAMdhazuM nahIM tethI hamaNAM vALa bAMdhavA amane zobhatA nathI. ema vicArIne chUTA mAthAnA vALa rAkhIne koIka rIte avaMtI nagarImAM pAchA pharyA. 50. aMjali joDIne sAmaMta rAjAoe caMDapradyotane jaNAvyuM svAmin! moTI pratijJAvALA tamoe A zuM karyuM? ame ahIM koI paramArtha jANatA nathI. tethI tame kRpA karIne paramArtha jaNAvo. 51. jema rogI vaidhanI AgaLa potAnA paramArthane jaNAve tema caMDapradyote potAnA vikArabIjane potAnA haiyAmAM je khoTI zaMkA thayelI tene) jaNAvyuM. rAjAoe kahyuM : he rAjan ! ame svayaM tamArA caraNakamaLane sparzIne rahyA hatA tyAre vaMcana (ThagAI) kevI rIte ghaTe? para. pachI potAnA be hAthane ghasatA caMDapradyote kahyuM prapaMcane racIne abhaye mane paNa Thagyo. athavA to ANe sakala pRthvIne sakala kALa kevaLa phUTabuddhithI bhogavI che. pa3. zivAdevI mArI mAsI thAya che kahIne A kuTila abhaye akuTila evA mane chetaryo. A mArA svajana thAya ema jALa bichAvIne dhUrto, dhanavAnonuM sukhapUrvaka ja bhakSaNa kare che. 54. - jo huM tene bAMdhIne ahIM maMgAvuM to huM pRthvI upara janmyo chuM ema mAnIza ema hRdayamAM vicArIne daDha nirNaya karIne rahyo. zuM irSALu zatrunA ghAtane bhUle? pa5. zreSTha aizvaryathI yukta Indra sabhAnI jema sAmaMtarAjA sacivo vagerethI sahita mahAsabhAmAM, daDha nizcayI, prakRtithI krodhI caMDapradyote navA meghanA gaMbhIra avAja samAna vANIthI A pramANe kahyuMH 56. A sabhAmAM zuM koI evo che je abhayane bAMdhIne mane jaladIthI arpaNa kare? tyAM eka vezyAe kahyuM huM A kAma karI ApIza. sthAne ghaNAM kRSNapAkSika jIvo hoya che. arthAt adhama kArya karanArA jIvo ghaNAM hoya che. 57. tuM ja eka mArA rAjyamAM vase che. tuM ja zUra che. te ja sadAcatura che. A pRthvI upara tuM ja vidUSI che. tuM ja eka lIlApUrvakanI kalAthI yukta che. 58. ahIM vadhAre kahevAthI zuM? he madhuragAtrI! tuM ja mAruM sudaHkara kArya karI ApIza. rAjAe svayaM tenI A pramANe prazaMsA karI. prakSita (ujaNa karAyelI) dhUrA gADAnuM nAma dhAraNa kare che. 59. he kalAnI samudra ! jo tuM dravyAdi sAmagrIne Icche che to huM tene pUrI pADIza kAraNa ke taMtu turi ane vema vinA vaNakara paNa vastra banAvavA samartha thato nathI. e pramANe rAjAe vezyAne kahyuM. 60. te buddhimAnI vezyAe lAMbA samaya sudhI haiyAmAM vicAryuM rAjAnI samakSa pratijJA to karI to paNa hamaNA huM tene kevI rIte pAra pADIza? kAraNa ke bolavuM saheluM che karavuM agharuM che. 61. magadhadezanA mahendrano vikhyAta putra abhaya dhIra 1. vALabaMdha: vALano baMdha, keza bAMdhIne je pratijJA karAya che. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 180 che, sthira che, sakala zAstrano jANakAra che, gaviSTha-duSTa zatru samUhanA marmane bhedanAro che. bIjA uttama nirmaLa guNothI pUro che. 62. amArA jevA parAkramIo tene bAMdhavA mATe vAraMvAra paNa bhegAM thayA to paNa tene bAMdhavA samartha thayA nathI athavA to ghaNAM UMdaro bhegAM thaIne bilADAnA kaMThe ghaMTa bAMdhI zake? 63. jema vArInA prayoganuM kapaTa racIne hAthIne bAMdhavo zakya che tema Ane dharmanA kapaTathI bAMdhavo zakya che. bIjI koI rIte manuSya, asuro ke devo Ane bAMdhI zake tema nathI. koNa amane dharmanuM marma zIkhavADe? 64. potAnI sahAya mATe kAmadevanI rati ane prIti jevI be strIonI mAgaNI karuM ema vicArIne A vezyAe samAna rUpavALI dvitIya vayanI be strIonI rAjA pAse mAgaNI karI. 65. rAjAe jaladIthI tene be strIo sahita, puSkaLa dhana ApyuM. athavA ahIM sAdhyanI siddhi mATe kyAreya dhananA vyayanI gaNatarI karAtI nathI. 66. kapaTa krIDAnI koTaDI samAna te traNeya paNa sAdhvIgaNanI sevA karatI pragaTapaNe zruta bhaNavA lAgI. jANe zuM mohanIya karmanI pUrvanI traNa prakRtino paMja na hoya! (samyakatva mohanIya, mizra mohanIya ane mithyAtva mohanIya) 47. sAdhvInI sevAnA prabhAvathI teo jaladIthI bahuzruta thaI. gADha mAyAthI ja suzrAvikAnA AcAranuM pAlana karavAmAM nipuNa thaI. zuM kAcamaNi IndranIlanI kAMtine dhAraNa nathI karatuM? 68. susAdhvIgaNanI tevA prakAranI sevA karavA chatAM paNa teonA hRdayamAM dharmarUpI amRta pariNAma na pAmyuM. paMDra nAmanI zeraDInA khetaranI madhyamAM ugelo nAno taMba zuM mIThAzane grahaNa kare che? da9. jaladIthI sarva sAmagrIne taiyAra karAvIne satata kapaTanA eka mAtra cittavALI jANe sAkSAt sarvaghAtInI traNa duSTa prakRtio na hoya tema teo rAjagRha nagarI tarapha cAlI. 70. ahIM kariyANA veMcavAthI ghaNo lAbha thaze ema jANIne sArtha nagaramAM jAya tema nitya prayANa karavAmAM tatpara, parane ThagavAmAM eka citta, be taruNIthI yukta ciraMtana vayavALI vezyA rAjagRha nagaramAM pahoMcI. 71. te parivArathI sahita kayAMka udyAnamAM utarI. nagaramAM rahelA jinamaMdironI caityaparipATI mATe utkaMThita thayelI te turata ja jANe abhayane bAMdhavAnI vidhinI raMgabhUmimAM praveza na karatI hoya tema rAjagRhI nagarImAM pravezI. 7ra. tyAM sakala paNa cetyone vAMdatI zubha nirmaLa sapheda vastrone dhAraNa karatI, traNavAra nizIhi nisIhi bolatI vezyA rAjAe karAvela suMdara UMcA jinamaMdiramAM pravezI. 73. jinamaMdira ati majabuta bane e hetuthI nIce bhUmimAM kaThaNa paththara Ave tyAM sudhI UMDe khodIne pAyo bharavAmAM Avyo hato. athavA to bhIMtanI sapATIne sApha karyA vinA citranI saMpadA dIpatI nathI. 74. te caityanuM AMgaNuM kAMtithI yukta, pratibiMba jhIlavAne yogya ane sarva bAjuthI samatala hatuM. he ahIM AvelA loko ! mArI jema nirmaLa samatAthI yukta bano ema jANe na sUcavatuM hoya! 75 te caityanI sArI bhAtigaLavALI, pahoLa 1, lAMbI pagathiyAnI zreNI adhika zobhatI hatI. ahIM ArohaNa karatA manuSyone Azcarya karatI hatI. enA upara ArohaNa karanAranI sthiti haMmezA ja mokSa mahelanA zreSTha zikhara upara thatI. 76. te caityanI traNeya bAju suMdara dvArazAkha, sukapATa ane zreSTha uttarAMgathI suMdara UMcA ane pahoLA jANe manuSya deva ane mokSagatinA praveza dvAra na hoya tevA sanmAnanI jema daravAjA zobhyA. 77. jagatamAM caMdra eka che eno koI apavAda na bole te mATe derAsarano ekeka staMbha caMdra jevo nirmANa karAyo hato ane te staMbho sapheda unnata ane jANe jinezvara bhagavAnanA kIrtistaMbha nahoya tema zobhyA. 78. saMghanA praveza mahotsava mATe jANe nirmANa na karAyA hoya tevA uttama eka ghATathI ghaDelA (jemAM sAMdho na hoya tevA) baMne bAju mukha Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 181 lakSmInI mUrtivALA, siMha-popaTa vagerenI AkRtine dhAraNa karatA toraNo thAMbhalAnI vacce zobhatA hatA 79. te cetyamAM suvarNa kaLazothI yukta prekSAgukha' akSatatrikamukha ane viyabhukhamaMDapa zobhatA hatA te jANe ema jaNAvatA hatA ke tIrthaMkara paramAtmAe karmapariNAma rAjAno parAjya karIne grahaNa karI lIdhela zreSTha paTTaTI (vastranA taMba) na hoya, 80. te caityanA sumaMDapanI nIce dIrgha, patra (pAkhaMDI) thI yukta tathA vitAna e pramANe nAmane dhAraNa karatA kamaLo laTakatA hatA. tenAthI ema jaNAtuM hatuM ke saMsArarUpI kUvAmAM paDelA jIvone uddharavA mATe hastAvalaMbarUpI lakSmIne nitAMta dhAraNa karatA hatA. 81. caraNamAM cAlatA ane raNakAra karatA kaDAne, kAnamAM laTakatA kaMDalane, hAthamAM kaMkaNane dhAraNa karatI, zreSTha rUpavALI, uttama bhaMga racanAthI racita evI keTalIka putaLIo te caityanA maMDapanA kaTa (jhAlara)mAM zobhatI hatI. 82. teomAMthI keTalIka putaLIonA hAthamAM dhanuSya-bhAlAphalaka-(DhAla)-chUrikA-talavAra-caka-bANazULa- tomara vagere zastro hatA. ane zilpIo vaDe sArA ghATathI ghaDAyelI hatI. ane loko vaDe prazaMsita karAI hatI AnAthI e jaNAtuM hatuM ke moharUpI bhilipatine nAza karavAnA hetuthI karAyeluM hatuM. 83. vaLI keTalIka putaLIonA hAthamAM kAMsI-tAla-lalikA-Dhola-veNu-vINA-bhaMbhA-mukuMda-muraja-trikazaMkha vagere vAjiMtro hatA. ane IndrANionI jema zobhatI hatI. tethI ema jaNAtuM hatuM ke svargIya nATaka bhajavavA na avatarI hoya ! 84. tyAM cetyamAM vividha svarUpI hAthIonI pITha, manuSyanI pITha, ane azvanI pIThavALI zreSTha AkRtio ghaNI zobhatI hatI. tethI ema jaNAtuM hatuM ke A samavasaraNanI bhUmi che evI buddhithI tiryaMco vRSabha prabhune harSathI sAMbhaLavA AvIne nakkIthI beThA hatA. 85. te caityanuM zikhara kailAsa parvatanA (aSTApada) zikharanI atyaMta samAna hatuM. cAre bAjuthI gaura (ujvaLa) zikharothI viTAyeluM hatuM. AvA prakAranI caityanI saMpattine kAraNe parivAra sahita rAjA paNa ghaNo zobhato hato. arthAt rAjAnI zobhAnuM kAraNa A caitya hatuM. 86. te maMdiranA nIlapaththara (kiMmatI paththara)thI banelA AmalasArane joIne buddhimAnoe hRdayamAM A pramANe vicAryuM ke vidhAtAe daSTidoSa dUra karavA suMdara valayAkRti A nIlavastrane banAvyuM che ? 87. te caityanA atyaMta uMcA zikhara upara suvarNano kuMbha je potAnA kiraNothI AkAzanA digvibhAgane bharI deto hato te udayAcala parvatanA zikhara upara udaya pAmelA zaradaRtanA punamanA caMdranI biMbalakSmI (zobhA)ne sArI rIte dhAraNa karato hato. 88. maMda-maMda pavanathI pharakatI dhvajAno suvarNamaya daMDa je zreNika rAjAno pratApa gaNAto hato te jANe kIrtirUpI bahenane nRtya karAvavA pravRta na thayo hoya tema zobhato hato. 89. raNaphArathI sarva dizAmAM utpanna thayela paDaghAnA bAnAthI jANe samasta bhavya janane zrI tIrthakaranI nirUpama pratimAne pUjavA mATe na bolAvatI hoya tema ghaMTAo maMdiramAM zobhatI hatI. 90. viNA-suvaMza-muraja-vagerenA dhvanino samAgama thaye chate vizeSa bodha na thavA chatAM zabdanA aikyamAM vAsita thaI che mati jenI evo loka A samaye prekSaNaka vidhimAM (nRtya vidhimAM) satata eka citta thayo. 91.be prakAranA aMdhakArano nAza karanArI, bhavavAsanAthI utpanna thayela durgatinA duHkhane daLanArI, mokSane ApanArI evI garbhagRhavAsamAMthI choDAvanAra paNa jinezvaranI mUrti gabhArAmAM pratiSThita karAI che te AzcaryakArI che. 92. udyatkiraNa samUhane relAvatA suvarNadaMDa ane kuMbhathI yukta devakulikAothI cAre bAju vIMTaLAyela jinamaMdira sAkSAt jANe pRthvI upara deva vimAna na 1. prekSAgukha maMDapa: raMgamaMDapa, akSatatrika mukha maMDapa = raMga maMDapanI AgaLano maMDapa ane viyatu mukha maMDapa = cAre dizAmAM khullo maMDapa. 2. AmalasAra : devamaMdiranA zikhara upara sthApana karavAmAM Avato paththara Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 182 avataryuM hoya tema janamAnasamAM lAMbA samaya sudhI Azcarya pamADyuM. 93. pachI te gaNikA zreNIka rAjAnA (upara varNavelA) caityamAM vidhipUrvaka pravezI. naivaidya ane puSpanA samUhathI uttama pUjA karI. pachI janasamUhane mudrita karavA traNamudrApUrvaka caityavaMdana karavA zarUAta karI. 94. eTalAmAM moTA parivArathI parivarelo, hAthInI gati jevI gativALo, gatibhedano jANakAra niMdAno patra abhaya cetyone vAMdavA Avyo. athavA Avo vyAkSepavAna (rAjyakAryamAM DUbelo) paNa dharmakRtyamAM sIdAto nathI. 95. sumadhura dhvanithI caityone vaMdana karatI, uttama prakAranA vairAgyane pAmelI, be suMdarIonI sAthe rahelI gaNikAne joIne atyaMta AnaMdita thayela abhayakumAre vicAryuM: 96. saMveganA raMge raMgAyelI, ghaNAM caityone vaMdana karatI, be sattarUNInI vacce rahelI, jANe citrA ane svAti nakSatranI vaccamAM rahelI caMdranI mUrti na hoya tema A koI suzrAvikA lAge che. 97. gaNikAe tIrthakaranA mukhakamaLa upara sthira daSTi karIne, madhura svarathI kAna mATe amRta samAna vANIthI, parivartamAna-zraddhA-anuciMtanasavitu (bodha) dhRti ane dhAraNAthI caityone vaMdana karyA. 98. jo huM derAsaranI aMdara jaIza to Ane jinabhaktimAM aMtarAya thaze ema vicArIne abhaya bahAra ja rahyo. tevA prakAranI strIothI svAbhAvika dUra rahevuM kalyANakArI che. 99. teTalAmAM muhUrta pachI praNidhAna pATha karIne pAchaLanI bhUmitaLanuM pramArjana karI sAvadhAnIpUrvaka te dhIme dhIme ubhI thaI. kharekhara mAyAvIo bakavRttine AcaratA hoya che. 100. jenA romeroma AnaMdanA aMkurAnA vikasita thayA che evo uttama dharmarUpI dhanano zAhakAra abhaya jinamaMdiranA madhyabhAgamAM pravezIne moTA harSapUrvaka tenI sAthe vAta karavA jaladIthI pAse Avyo. 101. he vaMdA (caityavaMdana karanArI) huM tane vaMduM chuM ema bolatA teNe jaladIthI gaNikAnI sAthe AdarathI vAta karI. kAraNa ke AgamajJa sAdharmikonA samAgamane paramapramodathI utsava tulya mAne che. 102. he dharmazIlA! tuM koNa che? tame traNeya paNa saMvara-viveka ane zamarUpa eka lakSmIne dhAraNa karanArI cho emAM zaMkA nathI. 3. saMveganA abhinayanuM nATaka racatI vezyAe ramaNIya vacanathI kahyuM : paramakoTinA zrAvakAcAranuM pAlana karatA avaMti nivAsI dhanavAna vaNikanI huM patnI chuM. 4. keTaloka kALa gayA pachI mAro pati maraNa pAmyo athavA ahIM Azcarya zuM che? A manuSyanuM zarIra sthira kayAM sudhI rahe? AthI he saciva! moTA tapathI zarIrane adhika kaSTa ApanArI huM kevaLa dharmaniSTha thaI chuM. 5. he maMtrinuM! A be mArA putranI strIo che jeo svAdhyAya-vaMdana-vagere anuSThAnomAM paTu che. te mAro putra paNa maraNane zaraNa thayo. athavA ahIM (manuSyabhavamAM) saMdhyAnA vAdaLanA rAga-samAna lokanA jIvitavyamAM zuM Azcarya hoya? 6. he rAjaputra ! koIka bhavamAM ame badhAe ekasarakhuM duSkarma karyuM hoya evI saMbhAvanA che. he zrAvaka! nahIMtara dharmamAM tatpara amArA jevAnI AvI asaMgata avasthA na thAya. 7. he kSitIza! bhavabhIru A baMne putravadhUoe mArI pAse dIkSA levAnI prArthanA karI. jeNe siddhi nIkaTa karI che tene muni caritrano manoratha thavo ucita che. 8. meM putravadhUone kahyuM : he vatsa! dharmathI pavitra banelA zarIravALI tamane bene dhanya che. je tame cAritra grahaNa karavAnI IcchAvALI thaI cho. huM paNa jaladIthI dIkSA laIza. ekalavAyI ghare rahIne huM zuM karIza? 9. jyAM sudhI cAritranI sAmagrI na maLe tyAM sudhI ApaNe gRhasthapaNAmAM rahIne tIrthayAtrA karIe ema che zrAvaka abhaya ! meM putravadhUone jaNAvyuM. pachI jema cUrNi ane vivRti (TIkA) sUtranA 1. mudrita karavA : dhyAna khecavA, AkarSita karavA. 2. traNa madrAH jinabhadrA muktAzakti mudrA ane yogamudrA ema caityavaMdanamAM traNa mudrA che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 183 arthane svIkArI le tema A baMnee mArI vAtane svIkArI lIdhI. 10. he rAjaputra! saMmetazikhara-bharUcagiranAra-zatruMjaya vagere mahAna tIrthonI vidhithI jAtrA karIne dhanano zubhamAM vyaya karIne ame hamaNAM kRtArtha thaI chIe. 11. yAtrA karIne potAnA ghare pAchA pharyA tyAre amane sAMbhaLavA maLyuM ke zreNika rAjAe jAtyaratnamaya pratimAothI vibhUSita maMdirone karAvyA che. 12. tethI saMsArathI atizaya nirveda pAmelI huM caityone vaMdana karavA AvI chuM. teNI A pramANe ghaNAM mAyApUrvakanA jUThA vacano bolIne abhayane vizvAsamAM lIdho. jUThANAo nabhI jatA hoya to tyAre saMkaTa zuM che? 17. baMne prakAre udAra abhaye Ane kahyuM H tamoe zarIrane pavitra banAvyuM che. tame Aje mArA atithi thAo kemake utsavanA IkSakane kayAreka utsava AvI maLe che. 14. duSTa hRdayI vezyAe abhayane kahyuM : tamArA jevA udAra dhArmikoe vinaMti karavI ucita che paNa he buddhimAna ! savAre pratikramaNa karatA meM Aje tIrthopavAsanuM paccakhANa karyuM che. 15. he zrAvaka deva-gurunI kRpAthI huM mArgamAM (tIrthayAtrA karatA) paNa potAnA dharmakRtyane karI zakuM chuM. he subuddhi! jo ema karatA mAro dIkSA manarotha jaladIthI pUrNa thAya to huM saMpUrNa phaLane pAmI gaNAuM. 16. khuza thayela abhaye vezyAne kahyuM : to tamAre AvatI kAle pAraNuM mAre ghare ja karavuM. he bahena ! munionI jema tamArA jevAonuM pAraNuM puNyazALI manuSyane ghare thAya che. arthAt puNyazALI manuSyane tamArA jevAno pAraNAno lAbha maLe bIjAne nahi. 17. be kAnane DhAMkIne suzaTha vezyA bolI he maMtrinuM! jinazAsanamAM nipuNa paNa AvuM kevI rIte bolI zake ke huM A kArya AvatIkAle karIza? bhavasamudranA madhyabhAganA ajJAta mugdha jIvo AvA prakAranA vacano bole che. (bIjA nahIM) 18. he sacivezvara ! AvatIkAle sAro divasa ugaze ema koNa jANe che? tapelA lokhaMDanA goLA upara paDelA pANInA biMdu jevuM caMcaLa jIvitavya hote chate jIvo sUIne jAge che te paNa kharekhara ahIM Azcarya che. 19. A hetuthI ja sarva paNa kAryomAM munio haMmezA vartamAna joga ema bole che. bhASA samitinA atizayane jANanAra sAdhu sivAya zuM bIjAo AvuM nizcita paNa bolI zake ? 20. bhAgyajoge huM savAre pharI Ane nimaMtraNa karIza ema hRdayamAM vicArIne abhayakumAra mauna rahyo. mAyA vilAsanuM dhAma, zreSTha zAMta vezane dharanArI A vezyA parSadAnI sAthe potAnA sthAne gaI. 21. zuddhavidhithI caityavaMdana karIne devabhavanamAMthI nIkaLIne abhaya paNa potAnA ghare jatA mArgamAM parivAranI AgaLa prazaMsA karavA lAgyo. sajjana puruSone guNAnurAga sahaja ja hoya che. rara. Ano suveza sajjana puruSomAM prathama haroDano che. Ano zreSTha zama jIvonA vikArane zAMta karanAro che. AnuM jitendriyatna koIka lokottara che. AnI bhASA duSkRtarUpI vRkSanI zAkhAne chedanArI che. 23. AnuM anityAdi bhAvanAnuM ciMtana paNa zreSTha che. Ano viSaya tyAga vacanane agocara che. vadhAre kahevAthI zuM? A sAkSAt yogIzvaranI putrI che athavA zuM dharmamUrti che? 24. buddhimAna hovA chatAM paNa abhaya tenA kUTabhAvane jANI zakyo nahIM tethI saraLa svabhAvI tenI prazaMsA karato ghare gayo. koNa evI cakora daSTivALo che je vaitADhaya parvatanI guphAmAM rahela vastunA samUhane jovA samartha thAya? 25. savAre huM svayaM te zrAvikAne uttama bhojayathI bhojana karAvIza evA zreSTha manorathathI harSathI teNe samasta rAtri pasAra karI. kemake sAdharmikathI bIjo koI zreSTha bhAI nathI. 26. savAre abhaye tene (vezyAne) gRha cetyone vaMdana karAvIne uttama bhojana karAvyuM. athavA to 1. vartamAna joga: vartamAna joga sAdhuonI bhASA che teno artha e che ke je vakhate jevA saMjogo haze te vakhate bhagavAnanI AjJA mujaba tema karIzuM. nizcitapaNe kaheluM hoya ane saMjogavazAt kArya na thAya to sAdhune mRSAvAdano doSa lAge. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 184 dharmarasika nirmaLa buddhi jIvo pRthvIne potAnI tulya mAnatA vikalpane (zaMkAne) karatA nathI. 27. dIkSApUrve ghaNI tIrthayAtrAne karatI ANe ghaNA dravyano vyaya karyo che. dIkSA letI vakhate A kevI suMdara saMghapUjA karaze ema vicArIne abhaye tene ghaNA vaibhavanuM dAna karyuM. 28. bIjA divase abhayane bAMdhavAnA ekamAtra AzayathI A gaNikA adhame ghaNAM AdarathI abhayakumArane potAnA ghare bhojana karavA vinaMtI karI. athavA lAMbAkALe paNa bilADInuM chaLa phaLe che. ra9. rAtri-divasa sukRtakAryamAM samudyata thayelI Ano kyAreya samAdhibhaMga na thAo ema vicArIne abhaye bhAgyanA yogathI tenI vinaMtIne mAnya karI. 30. ghaNAM parivAra sAthe Ane ghare jaIza to A mArI dharmanI bahenane ghaNAM dhanano vyaya thaze ema vicArIne alpa parivArane laIne abhaya tenA ghare jamavA gayo. kharekhara moTAone sAdharmikanI moTI pIDA thAya che. 31. vividha prakAranA bhojano karAvIne pApiSTha, duSTa, nivRSTha, adhama, harSa pAmelI vezyAe sArA pINAnA bAnAthI abhayakumArane caMdrahAsa madirA pAI dIdhI. 32. bhojana karyA pachI tarata ja naMdAputrane evI UMgha AvI jethI te eka pagaluM bharavA samartha na thayo. madyapAna samasta zayananA udayanuM vastra che. arthAt madyapane turata ja ugha AvI jAya. 33. he dharmabaMdhu! A sarva tamAruM ja che badhI ciMtA choDIne tame ahIM ja sUI jAo. ema tenA kahevAthI abhayakumAra buddhinA samUhanI sAthe tyAM ja sUto. arthAt abhayanI buddhi paNa naSTa pAmI gaI. 34. khuza thayelI vezyAe vegIlA ghoDAnA uttama rathamAM abhayane caDAvIne potAnA cAkaravarganI pAse pradyota rAjAnI nagarI tarapha jaladIthI ravAno karAvyo. pApI AtmAone pApa manorathano vRkSa phaLe che. 35. zreNIka rAjAe mANasone Adeza karyo ke cAre bAjuthI abhayakumAranI tapAsa karo. tapAsa karatA cAkaro jaladIthI vezyAnA AvAse pahoMcyA athavA to khovAI gayelI vastune prathama saMbhAvanAnA sthaLe zodhavI joIe evo krama che. 36. he mAtA ! zuM ahIM rAjaputra abhaya Avyo hato? teo vaDe e pramANe puchAyelI vezyAe kahyuM hA Avyo hato te tyAre ja jaladIthI cAlyo gayo hato. kAraNa ke jo te ahIM nirAMta karIne besI rahyo hoya to zuM enuM rAjyakArya na sIdAya? 37. bAravratadhArI zrAvikA khoTuM na bole ema tenA vacana upara vizvAsa rAkhIne sevako bIje zodhavA gayA. atyaMta mAyAvIo pRthvIne (AkhA jagatane) paNa Thage che. 38. have jo huM ahIM vadhAre samaya rahIza to bhAgya joge nakkIthI prathama bhadrA' (viSTi)no udaya thaze to huM ApattimAM AvI jaIza ema vicArIne suMdara rathamAM besIne gaNikA adhamA palAyana thaI gaI. pUrve goThavaNa karAyela ghaNAM rathothI jaladIthI abhayane ujjainamAM laI jaIne harakhAtI kUDakapaTanI peTI gaNikAe jANe sAkSAt rAjAno abhaya na hoya tevA abhayane arpaNa karyo. ema huM mAnuM chuM. 40. rAjAne potAnI bahAdurI jaNAvatI gaNikAe harSathI abhayane phasAvavAnI vidhi kahI. zuM kUtarI paNa baTakA roTalAne mATe potAnA mAlika AgaLa pUMchaDI paTapaTAvatI nathI ? 41. rAjAe tene kahyuM H he viduSI ! dharmanA nAnAthI te Ane chaLyo te sAruM na karyuM. abhimAnathI nacAvAyelA hovA chatAM keTalAka bhUmi paranA Indro (rAjAo) prAyaH apajazathI bhaya pAme che. 42. rAjAe sacivane kahyuM : he saciva! jema bIlADIe sIttera kathAo kahIne pakaDI lIdho hato tema A paNAMganAe atizaya buddhimAna tane pakaDI lIdho. 43. abhaye kahyuM : he rAjan ! tArI nirmaLa nItinI zuM vAta karavI? je tane 1. bhadrAH bhadrA e karaNa che dara mahinAmAM ATha vakhata Ave che. sudapakSamAM cotha, AThama, agiyArasa ane punamanA divase Ave che. vadamAM trIja, sAtama, dazama ane caudazane divase Ave che. viziSTa zubha kAryomAM tyAjya che. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 185 AvA paNa viSamakALamAM haMmezA ja pravara apUrva nIti ullasita thAya che jene vicakSaNa paraSoe zAstramAM kayAMya joI nathI. 44. tArI asAdhAraNa sUryavRtti (parAkrama)ne ane zreSTha rAjyadharmane joIne siMha nakkIthI vanamAM cAlyo gayo che ane yamarAja (yudhiSThira) digaMtamAM palAyana thaI gayo che. he rAjanuM ! ahIM tArAmAM ane tArI rAjyanItimAM zuM saMbhAvanA na karAya? arthAt tArA rAjyamAM sarvapaNa saMbhave evuM tAruM parAkrama che. 45. jene ApaNAMganA samAna rAjyanI ciMtA karanArA che te tArA rAjyamAM zuM zuM na ghaTe? ema kahIne abhaye jaladIthI rAjAno upahAsa karyo. athavA to pAMjarAmAM pUrAyelo siMha paNa Akhara siMha ja che. 46. potAnA upahAsane kare tevuM A vacana sAMbhaLIne rAjA matsaranA bharathI bharAyo ane lajjAne pAmyo. tyAra pachI pradyote rAjapopaTanI jema tene kASThanA majabUta pAMjarAmAM pUryo. 47. abhayakumAre pUrve je khecarezvaranI putrIne paraNyo hato tene zivAdevIe abhayane arpaNa karI. have A patrI pahelAM zivAdevI pAse kevI rIte AvI tenuM varNana hamaNAM eka citta banIne sAMbhaLo. 48. bAhya ane atyaMta guNonA dhAma A kharekhara tenI atyaMta vahAlI prANapriyA hatI. jIvonA hRdaya sthaLa para rahelI kahevAyela guNo dharAvatI motInI mALA zuM kyAMka kyAreka paDI na jAya? arthAt paDI jAya. 49. vidyAdhara rAjAnI putrI upara patino adhika prema joIne bAkInI zaukya strIo AnA upara vizeSathI matsarane pAmI. ahIM zokaya strIo zokyapaNAne dhAraNa kare temAM kAMI Azcarya nathI. jema caMdra budhanI mAtA rohiNInuM sanmAna karato hato tema abhayakumAre haMmezA alaMkAra-vilepana - suMdara vacana - tAMbUla-puSpa-vastra vagere sAmagrIthI AnuM atizaya sanmAna karato hato. 51. tethI ApaNe tevo koIka upAya karIe jethI svajanomAM paNa apavAda na thAya ane Aryaputra AnA upara virAgI thAya. saMkramaNa thatuM viSa ahIM nigraha karAya che. arthAt caDatA jherane aTakAvI zakAya che.) para. pachI zokayoe potAnI mAnItI dAsIonI mAraphata vastrAdika vastunA dAnathI ghaNI siddha thayela vidyAvALI uddharatara cAMDAlaNIonI sevA karI. kemake kAma paDe to gadheDAne paNa bApa kahevo paDe. pa3. dAsIoe Aone vinayathI zokyonI badhI vAta karI. cAMDAlaNIo kahyuM : devIoe amane ghaNAM divase zA mATe yAda karI che? tethI bhAgyajoge amane ucita kArya pharamAvo. mahApuruSonI pregyatA paNa zuM alpapuNyothI sulabha thAya? arthAt ghaNA puNyothI moTAnI sevA karavA maLe. 54.khecara rAjAnI putrInuM svarUpa jaNAvIne dAsIoe potAnA svAminIoe kahelA saMdezAne jaNAvyo. vidhAnA baLathI ahIM koIka upAya karo jethI te pApiNI svapatine aniSTa thAya. 55. khecaraputrIe patine atyaMta vaza karIne zokyone moTA du:khamAM nAkhI che. strIone pati ja sarvasva che. pati paravaza thaye chate strIone sukha kayAMthI hoya? 56. tamArA kArya mATe je maMtrataMtrAdinuM kauzala che te ja nirmaLa ane saphaLa auSadhane ame vinA vilaMbe jaladIthI karIza ema kahIne cAMDAlaNIoe dAsIone visarjana karI. 57. dayAthI rahita mananI vRttine dhikkAra thAo ! pachI mAtaMgIoe AkhA nagaramAM mArI phelAvI, aho! atimUDha jIvo aticaMcala eka bhavanA hetuthI seMkaDo pApone Acare che. 58. potAnI nagarImAM upadravane utpanna thayela joIne abhaye mAtaMgIone upAya pUchayo. he bhadrAo ! kayA kAraNathI A nagaramAM mArI utpanna thaI che? tame jANIne nivadena karo kAraNa ke tame sarva vastune jANo cho. A sAMbhaLIne mAtaMgIo manamAM harakhAI. pa9. jAtihIna cAMDAlaNIoe kahyuM H he rAjaputra! ame ahIM kaMI jANatI nathI paraMtu pUjyo jenI saMbhAvanA rAkhe che tethI ame jANIe chIe kemake mahApuruSo jyAM Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 84 abhayakumAra caritra 186 tyAM saMbhAvanA karatA nathI. paNa vizvAsu upara ja saMbhAvanA kare che.) 60. tamArA kRpArUpI sUryanI kAMtivALA prakAzane jANIne nizcitapaNe A kahevAmAM Avaze. jeo A lokamAM paNa cATu vacano bole che tathA te cAMDAlaNIoe paNa rAjaputranI AgaLa je kahyuM temAM koI Azcarya nathI. 61. rAtre khecaraputrInA mukhane lohIthI vilepIne cAMDAlaNIo tenA gharamAM khoparI vALa vagere azucine nAkhI. aho ! sthAne ke asthAne azucine nAkhatA kAgaDAo kazuM vicAratA nathI. 2. teoe AvIne rAjaputrane kahyuM : he deva! potAnA gharamAM ja agni utpanna thayo che. kemake mAri tamArA gharamAM che. jo amArI vAta sAcI na hoya to (arthAt khoTI hoya to) he sacivezvara ! jJAnIomAM je amAruM nAma che te ame bhUMsI nAkhazuM (arthAt ame jJAnI chIe ema nahIM kahevAIe.) 3. jema maMtrathI abhimaMtrita ghaDo bIjAnA gharane choDIne svayaM ja coranA ghare ja jAya che tema amAruM mArinA eka viSayavALuM jJAna tAre ghare vAraMvAra jAya che. 64. jeTalAmAM abhaya potAnA ghare tapAsa karavA gayo teTalAmAM potAnI strIne lohIthI kharaDAyela mukhavALI joI ane gharamAM hADakAM vagerene joIne daDha anurAganA bharathI sajjaDa thayela cittano bheda kare tevA parama khedane pAmyo. 5. aho ! vidyAdharanI putrI pitAnA bahenanI putrI thaIne paNa A AvI kema nivaDI? A jagatamAM saMsAravAsathI atyaMta vAsita thayela saMsArI jIvomAM A sarva ghaTe che. 66. sArAkuLamAM utpanna thaI hovA chatAM samasta janatAno kSaya karanArI hovAthI mAre hamaNAM A tyAjya che. athavA uttama rAjAo sarvaprakAre satata prajAnuM yoga kSema kare che. 67. teNIone bolAvIne abhaye kahyuM : tame Ane ucita zikSA karo. paNa evI rIte zikSA karavI jethI apavAda na thAya. haMmezA guptapaNe karAyela apavAda ja zobhe. 68. Ane bahAra laI jaIne cAMDAlaNIoe AnI bahu bahu bharjanA karI. jema jema tArA patie tArI upara bahu kRpA karI tema tema tane atizaya mada caDyo. khAdheluM bhojana virala puruSone pace che. 69. are ! alpavayamAM A mahAvidyA kyA adhyApaka pAsethI zIkhI che te kahe. he ghoratara pAtakane AcanArI mAtaMgI ! te zA kAraNathI A mArine vikarvI che? 70. e pramANenA vacanothI cAMDAlaNIoe vidhAdharaputrInI ghaNI tarjanA karI. chatAM haiyAmAM samajatI hatI ke Ano koI doSa nathI tethI tene dezanA sImADA upara laI jAya che ane jema carapuruSo baMdIne vikaTa jaMgalanI aMdara choDI de tema tene choDI dIdhI. 71. huM mAnuM chuM ke cAMDAlaNIoe akSata aMgavALI tene vanamAM choDI dIdhI te paNa suMdara karyuM. devanI pratimA akhaMDa hoya to kyAreka pharI maMdiramAM pratiSThita karAya che. 7ra. jANe sAkSAt duSTakarma prakRtio na hoya tevI cAMDAlaNIo kSaNathI tene mUkIne pAchI pharI. ane gADha duHkhanA bharathI vizeSa rIte pIDAyelI vidyAdharezvara putrI ghaNAM vividha prakAranA vilApo karavA lAgI. 73. jema pavananA purathI haNAyelI vAdaLanI zreNI vikherAI jAya tema pApiNI evI huM garbhamAM ja kema na gaLI gaI? jema divya karavAnA prasaMge zreSTha mAMtrika vaDe agni thaMbhAvI devAya che tema huM pApanA bharathI kema sthagita na karAI? 74. athavA asAdhAraNa duHkhanA samUhane pAmelI mAtAnA udaramAMthI nIkaLatI marI kema na gaI? sAvakI mAtAoe mArI mAtAne mArI nAkhI tyAre sAthe mane kema na mArI nAkhI? 75. he khalamAM agresara, sarvamAM adhamAdhama vidhAtA ! meM tAro zuM aparAdha karyo che? jema janakarAjAnI pavitra putrI sItAne loke kalaMka Apyo tema tene kalaMka Apyo. 76. he janamAnasanA bhAvane ane doSone jANanArA deva! jema durvAyu nAvaDIne samudramAM UMdhI vALe tema doSa vinAnI mane te kaSTanA samUhamAM nAkhI. 77. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 187 athavA A vidhAtAnI AgaLa mAre adhika zuM kahevAnuM hoya? potAnA patinI AgaLa ja kaSTanuM varNana karavuM joIe. zuM pati sivAya bIjo koI kula nAyikAnI pIDAne jANe che? athavA koI asamAna pIDAne jANe? (bhukhyo bhukhanA duHkhane jANe, peTa bharelo bhukhanA duHkhane jANe?) 78. he jIveza! he guNanidhi! he magadha rAjAnA vaMzarUpI AkAza sthaLamAM jhagamagatA sUryasamAna ! he naMdAnA udararUpI sarovara mATe rAjahaMsa samAna ! he vividha buddhimAna maMtrIomAM ziromaNI ! he nItijJa ! he nItirata ! he kevala nItipAla! he nAtha ! manamAnyA doSanI saMbhAvanA karIne nirdoSa evI mane atyaMta raudra jaMgalamAM mukAvI te zuM tamane ucita lAge che? 80. he svAmin! tame sAkSAt A mAro doSa joyo nathI to paNa mane divya karavAnI taka kema na ApI? pratyakSa corane choDIne tamAre bIjo koI vicAra karavo yogya nathI. tame subuddhithI vicAro. 81. he Aryaputra doSanA cihna joIne huM daMDa karuM ema jo tame vicAratA ho to te paNa ucita nathI. kemake AvI nIti sAmAnya janamAM zobhe. he nirmaLamatithI zAstrane jANanArA! A tamArI mati kalyANa (hita)ne coranArI che. 82. jema vaNikaloka dhana-saMpattinI mUDI upara jIve che tema sarvapaNa loka tamArI buddhi AdhAre jIve che. he priya ! potAnA viSayamAM svayaM kema bhrAta thayA? athavA maMda vaidyapaNa bIjA pAse cikitsA karAve che. 83. athavA he svAmin ! mArA pracura pApakarmanA udayathI tamArI paNa AvI buddhi thaI. A viSayamAM mane jarA paNa zaMkA nathI kAraNa ke haMmezA paNa buddhi karmane anusare che. arthAt bhAvabhAva pramANe buddhi cAle che. 84. durdeva yoganA kAraNe jo kadAca strIo pati vaDe tyajAyelI thAya to kevI rIte jIvana jIve? kAM to teo jyAM moTI thaI che evA pitAne ghare jAya athavA to ekamAtra zIlathI zobhatA potAnA mosALe jAya. 85. he priya! vaitADhayaparvatanI bhUmi mAro prathama pakSa che. (arthAt pitAno pakSa che) ane bIjo je mosALathI pakSa che te to sakala tamAro pakSa che. he jagatanA zaraNa Aryaputra ! he svAmin ! Aje tamArA vaDe mukAyelI zaraNa vinAnI konI pAse jaIne pokAra karuM? 86. A pramANe teNIe seMkaDo vilApa karyA. sakala paNa dizAone zUnya jotI jaMgalamAM evI rIte rahI jethI tenA kaMTha-oSTha-tAlu-jIbha ane hRdaya zoSAyA. 87. kahyuM che ke- vidyamAna guNonA vinAzathI ane avidyamAna doSonA AropaNathI je du:kha utpanna thAya che te samudranA paNa pANInA pUrane zoSI nAkhe che. to manuSya mAtranA hRdayane na zoSI nAkhe emAM zuM kahevuM? 88. eTalAmAM jaladI ja tenA puNyathI kheMcAyelA tApasoe AvIne kahyuM : tuM koNa che? devasRSTinI ekamAtra niSphara kuceSTAne anubhavanArI tuM kyAMthI AvI che? he bhadramUrti ! tuM zA mATe raDe che? 89. asAdhAraNa nisAsAne mUkatI, pitAnI jema tApaso upara vizvAsa dhAraNa karatI teNIe potAnuM caritra kahyuM. tene sAMbhaLIne tApaso vidyAdharanarezvara putrInI sAthe ghaNuM du:kha pAmyA. arthAt tApaso tenA duHkhe duHkhI thayA. 90. pIDita thayelA tApasoe tenI samAdhi mATe kahyuM : he putrI ! hRdayamAM atyaMta avRtine na kara. kAraNa ke niSkaruNa lokamAM mukhya rekhAne prApta karanAra A pApakarmanuM ugra phaLa che. 91. he putrI ! A kukarmo jagatamAM konI viDaMbanA nathI karI? A kukarme kone saMkaTamAM nathI nAkhyA? A kukarme konI vipula lakSmInuM haraNa nathI karyuM? A kukarme pRthvI upara konI apabhrAjanA nathI karI? 92. he viduSI! jo A vidhino pariNAma badhA mATe samAna che to buddhimAno kayo kheda kare? zuM te kyAMya kyAreya paNa A lokokti nathI sAMbhaLI ke pAMcanI sAthe rahevAthI ahIM duHkha na thAya? 93. tuM zreNika rAjAnI utama bhANI che tathA tuM nakkIthI kulavadhU che. tuM amArI paNa bhANI che ane kulavadhU che kAraNa ke rAjA che te mAro Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 188 bhAI che. 94. pRthvI kAMTAvALI che tethI sAcavIne cAlaje. tApa ghaNo che tethI mAthe vastra oDhaje ema bolatA RSio vaDe AzA vinAnI te dayApUrvaka ghaNI vikaTa jhuMpaDIvALA AzramamAM laI javAI. 95. potAnA gharanI jema tApasInI madhyamAM sukhe sukhe harSapUrvaka rahelI che tyAre aho! tenA darzananA amRtarasanuM pAna karavAnI IcchAvALo na hoya tevo ujjainI jato sAthe tyAM Avyo. 96. tyArapachI sArthanA loko tene laIne zivAdevIne soMpavA mATe jaladIthI cAlyA. A A rIte ja avasarane prApta karIne potAnA patinI sAthe meLApane pAmaze e hetuthI ja jANe sArtha cAlyo. 97. UMTa-baLada-pADA ane gadheDA paNa jemAM kariyANAnA gADAone satata kheMcI rahyA che jemAM evo vikarALa-dhanuSya-bANa ane talavArane dhAraNa karatA rakSako jenuM rakSaNa karI rahyA che evo sAthe cAlyo. 98. hiMgula, pravAla, lavaNAdika vastu bharelI guNIone vahana karatA, vizALa pITha ane sudIrgha-zRMgavALA, ghaMTanA raNakArane karatA, mArganI janatAne jANe bolAvatA na hoya evA baLado jemAM zobhatA hatA. vividha prakAranA kariyANAnA samUhothI bharelA gADAo cAlatA hatA tyAre kIcaDa kicuDa avAjathI pRthvI raDI. athavA to konA vaDe paiDAno ghAta sahana karAya? 200. ghaNAM mUlyavALA (kiMmatI) kariyANAnA saMbhAranA (jaththAmAM) yaMtrane (gADIne) gADha mArgamAM vahana karIne cAlatA UMTanA samUho rastAmAM AvatI vRkSanI DALIone laNI letA hatA. moTA zarIravALA jIvonuM cAre bAjuthI paNa sarva mana-vacana ane kAyAnuM Icchita purAya che. 201 loka amAruM apazakana kare che. paNa saMtoSa pamADAyela A loka A pramANe amAruM suzukana kare che ema vicArIne pANInI pakhAlane vahana karatA pADAoe lokonI tarasane mITAvI. 602. kAnane UMcA karIne, Dokane sIdhI laMbAvIne ghAsane mULamAMthI ukheDI nAkhatA, dAMtothI paraspara karaDatA gadheDAo mArgamAM cAlyA. zuM kaSTa Ave chatAM svabhAva jAya? 3. ema vidyAdharezvaranI putrInI sAthe AMtare AMtare prayANa karatA tApasI pradyota rAjAnI nagarImAM sukhapUrvaka pahoMcyA. AthI buddhimAna puruSo sAthenI sahAya le che. 4. munioe saMpUrNa hakIkata jaNAvIne zivAdevIne AdarapUrvaka vidhAdhara putrI soMpI athavA samudramAMthI nIkaLI gayeluM ratna aMte to ratnaparIkSakanA hAthamAM Ave che. 5. cellaNAnI bahena thatI hovAthI abhayane potAno bhANeja mAnatI zivAdevIe vidyAdharaputrIne gauravapUrvaka putravadhUnI jema mAnI. AvA prakAranA vartanathI ghaNo svajanavarga paNa bhadrika thAya che. 6. doSanA kalaMkanI zaMkA dUra thavAthI abhaye tenI sAthe vaiSayika sukha bhogavyuM. athavA sUrya kyAM sudhI rajathI DhaMkAyela rahe? 7. rAjAe abhayane sukhaDa, kapUra, kastUrI, suvela vagere sarva bhogAMgone ApyAM. athavA to baMdhAyelo hAthI rAjA pAsethI suMdaratara bhakSyane meLave che. 8. cAra prakAranA sainyanI jema potAnA kAryane sAdhatA (1) zivAdevI (2) analagiri hAthI (3) agnibhIru ratha (4) lekhavAhya lohajaMgha ema cAra uttama ratno caMDapradyota rAjAne thayA. 9. rAjAdhirAja pradyota lohajaMghane satata bharUca nagaramAM mokale che. A kAraNathI pradyota bIjA rAjAonI jema rAjyAsvAda mANI zakato nathI. 10. ahIMnA rahevAsI rAjAo dUtanA vAraMvAranA AgamananA kAryathI trAsI gayA. ane manamAM udvegane dhAraNa karavA lAgyA. kAraNa ke vahANanI jema A pApI dUta eka divasamAM zIdhrapaNe pacIza yojanAnuM aMtara kApIne AvI jAya che. 11. bIjo dUta to mahine ke paMdara divase ekavAra Ave tethI teTalA divasa to zAMti rahe. satyapratijJa A roja ahIM AvI pahoMce che ane zAMtithI rahevA deto nathI. 12. tethI Ane jaladIthI mArIe ema vicArIne ekAMtamAM tenuM bhAthuM badalIne jheranA lADavA mUkI dIdhA. sAmAnya lokanA ghare baLavAna dhADa paDe che. 13. jema mANikya-masyanA samUhathI bharapUra Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 189 samudramAMthI bharatInuM pANI nIkaLI jAya tema rAjAnA AzayathI ajANa, viSathI bharelA lADuthI bharelI bhastrAne saMdha upara laIne lohajaMgha turata ja nIkaLIne cAlyo. 14. bhojanano samaya thayo tyAre mArgamAM sarovarane kAMThe besIne hAtha paga dhoIne bhojana mATe daMtadhovana karyuM. keTalAka jIvo mArgamAM paNa zaucakriyA karavAnuM cukatA nathI. 15. jema vaitADhaya guphAnA adhiSThAyaka deve pRthvIrUpI strI mATe bhujaMga samAna kuNikane daravAjA kholatA aTakAvyo hato tema apazukanoe tene bhAthuM kholavA aTakAvyo. 16. zukananA mahimAne jANatA teNe kSaNathI bhojana karavAno vicAra mAMDI vALyo. A hetuthI ja loka subuddhithI samasta viSayanA jJAnano abhyAsa kare che. 17. tyAMthI Ubho thaIne AgaLa vadhAre dUra jaIne bhojana karavA taiyArI kare che teTalAmAM pharI zukanoe aTakAvyo. pUrvanI jema bhojana karavuM mAMDI vALyuM. athavA to musApharo musApharI zakunanA jJAnanA baLathI haMmezA ja jIvana jIve che. 18. trIjIvAra paNa pUrvanI jema thayuM. bhukhyo thayo hovA chatAM teNe bhAthuM na vAparyuM. aho ! zubha zukanano prabhAva Avo che je vAraMvAra thayA rAkhe che.19. teNe A sarva hakIkata rAjAne jaNAvI. rAjAe turata ja abhayane jaNAvI. he buddhidhana ! he buddhivibhAvAlaya! tArA sivAya bIjo koNa hetune jANe ? kharekhara A gUDha koyaDo che. 20. jema sAdhuo paDilehaNa karatI vakhate pAtrAne sUMghe che tema bhastrAne sUMghIne abhaye kahyuM : he rAjan ! A ghaNo bhAgyazALI che je anarthakAraNamAM sapaDAyelo hovA chatAM jaladIthI potAnA pagale pAcho Avyo. athavA tevA prakAranA tamArA puNyothI zuM na thAya ? 23. jema nyAyapriya rAjAo potAnA dezamAMthI luccAone kADhI mUke tema jaMgalamAM jaIne A bhAthAne parAMgamukhe choDI devo. abhayanA vacana upara vizvAsa mukIne rAjAe turata ja te pramANe karAvyuM. 24. AgaLa rahela ghAsa-vRkSa-patra-velaDIone bALIne te sApa nIkaLIne turata ja maraNa pAmyo. kharekhara lAkaDAnA bhArAne bALIne tejasvI paNa agni jaladIthI bujhAI jAya che. 25. abhayane vezyA laI AvI che eTaluM ja nathI paNa mArA moTA bhAgyanI kalyANakArI saMpattithI A lavAyo nahIMtara Aje sAparUpI agninA bAnAthI Akasmika pralayakALa Avyo hota.. 26. rAjAomAM zreNika ja dhanya che jene saMkalpamAtrathI ciMtita arthane paripUrNa karanAra abhayakumAra jevo putra thayo che. zuM ahIM ghare ghare kalpavRkSa Uge che ? 27. jene AvA prakArano zreSTha buddhimAna maMtrI che tene ame kayAreya vakradaSTithI jovA samartha nathI. jenA cittabhavanamAM parameSThimaMtra vaselo che tene pizAca ane bhUto zuM karI zake ? 28. A pramANe harSanA bharathI bharAyelA manavALA caMDapradyote abhayakumArane kahyuM he dhIman ! eka potAnA baMdhananA chUTakArA sivAya sudurlabha paNa varadAnane zaMkA vinA mAga. 29. atizaya buddhimAna, udAsInatAthI rahita, svairyaguNathI pRthvIparanA Indrane paNa jItanArA abhaye kahyuM : A mAruM varadAna tamArI pAse thApaNarUpe rahevA do. huM bhaya vinAnA kariyANAnA gharamAM salAmata rahelo chuM. 30. pUrve rAjAnI aMgAravatI rANInI kukSimAM utpanna thayelI, vAsava varNapUrvakanI dattA nAmanI arthAt vAsavadattA nAmanI, saubhAgyanI bhUmi, akhila baMdhujanane mAnya putrI hatI. 31. judA judA ghaNA sagA bhAI ane bIjAnA hAthamAM sthAnane pAmatI, dararoja dhAvamAtAo vaDe paripAlana karAtI, svayaM pitA vaDe satata ja lAlana karAtI vAsavadattA jema haMsalI kamaLadaLamAM zobhe tema zobhI. 32. kAlugheluM bolatI, hAthathI dADhInA vALane kheMcatI, khoLAmAM rahelI pitAne sukha ApanArI thaI kAraNa ke bALakanI sarva paNa ceSTA sukha ApanArI thAya che. 33. mAtApitAnA seMkaDo manorathonI sAthe moTI thatI, prAyaH samacaturasa zarIranA mAnane dhAraNa karatI, loko vaDe visphArita AMkhothI jovAtI, bALapaNane vitAvIne kumArabhAvane Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 190 pAmI. 34. zAstrAnurAgamatinuM dhAma, punamanI rAtrinA caMdranA kiraNanI jANe sAkSAt mUrti na hoya evI vAsavadattAe uttama adhyApaka pAsethI kaSTa vagara ja sarva paNa nirmaLakaLAne jaladIthI grahaNa karI. arthAt zIkhI lIdhI. 35. gAMdharvakaLAmAM naipuNya prApta karanAra koI adhyApaka bhaNAvanAra maLyo nahi tethI paramagItakalAne na bhaNI zakI. sarvajJanI buddhinA vibhavane choDIne bAkInA jIvonuM matinuM tAratamya nizcita che. 36. pitAe kalyANakArI, ghaNAM lakSaNothI lakSita zarIravALI, mAdhurya, dAsya, vinaya, sthiratAdi guNothI pUrNaputrIne putrathI adhika mAnI. guNo gauravane pAme che. putro ke putrIo nahIM. 37. rAjAe potAnA amAtyane A pramANe pUchyuM : he bahuzrutadaSTA maMtrinuM! (ghaNo pIDha ane anubhavI) koNa gAMdharvavedamAM vidura che je putrIno kalyANakArI adhyApaka thAya? 38. jema rasoIkaLAne sArI rIte zIkhanArI vaNika strIo patine AnaMda Ape che tema sArI rIte gAMdharvakaLAne zIkhanArI rAjaputrIo patinA kuLamAM haMmezA AnaMda ApanArI thAya che. 39. he amAtya! jema zAstrAbhyAsa karatA suvicakSaNano kALa haMmezA sArI rIte pasAra thAya che tema bharatanATya, suMdara gIta vidyAmAM AnaMda meLavavAmAM ekamAtra tatpara evI rAjaputrIono kALa sukhethI pasAra thAya. 40. pachI vacanamAM nipuNa maMtrIe kahyuMH mRgAvatI rANIno putra, pavitra gItono jANakAra, kosAMbI nagarIno rAjA udayana gAMdharva vidyAmAM nipuNa che. jANe ke te gAMdharvakalAno bIjo brahmA che. 41. rAjAonA mugaTanI mALAthI namAyela he rAjan ! huM saMbhAvanA karuM chuM ke luMTArunI ToLIno saradAra, parama tattvano jANakAra A udayana rAjAe hAhA-hUhU devonA IndranI gAnArIonA rahasyane baLAtkAre corI lAvela che. kahevAno bhAva e che ke udayana gAMdharvo karatA paNa uttama gItane gAto hato. 42. A evuM gAya che ke jema munio Indriyone vaza kare tema atyaMta AkSepa karIne gItarasika manuSyone tathA madavALA hAthIone kSaNathI bAMdhI le che. 43. uttama saMgItanI kaLAthI A asaMkhya hAthIonA samUhane bAMdhe che. ame nirdoSa zreSTha upAya karIne tene bAMdhIne, jaladIthI ahIM laI AvazuM. 44. he deva ! saMsthAna-varNathI sarvathA suzobhita zarIravALo, yaMtranA prayogathI gamanAdi kare tevo jethI loko tene sAco hAthI mAre tevo eka hAthI jaMgalamAM mUkvo joIe. 45. jema vahANamAM zastrone sajja karIne sainiko rahe tema tenA jaTharamAM baLavAna sainiko raheze. jema pUMThamAM vAto pavana nAvaDIne calAve tema A nahIM dekhAtA sainiko A kRtrima hAthIne calAvaze. 46. sAcA hAthI samAna te kRtrima hAthI jaMgalamAM bhamato haze tyAre tene pakaDavAmAM pravRtta thayela udayana rAjAne hAthInA peTamAM rahelA sainiko tene bAMdhI leze. zuM baLavAna karajadAro deNadAranI sAme dharaNuM nathI karatA? 47. A pramANe bAMdhIne lavAyela udayana rAjA svAmInI uttama buddhizALI putrIne sArI rIte bhaNAvaze. potAnA prANa bacAvavAnA hetuthI jIva ayogya (potAne na chAje) paNa karmane karavA taiyAra thAya che. 48. are are ! tame A sArI yukti batAvI tethI have tuM ja hAthIne taiyAra karAva. ema rAjAnA kahevAthI pradhAne jaladIthI hAthI taiyAra karAvyo. athavA to rAjA pANI mAge to zuM tarata hAjara na thAya? arthAt thAya ja. 49. jema mahAkavithI karAyela parikalpita paNa kAvya sabhUta sucaritrathI paNa vizeSa sAro thAya che tema svAbhAvikatAthI karatA paNa kRtrima hAthInuM saMsthAna suMdara banyuM. 50. sUMDhane UMcI karato eNhita (garjanA), daMtaghAta vagere mukhya seMkaDo ceSTAne vAraMvAra karato, peTanI aMdara pracura zastro dhAraNa karato, vanamAM bhamato hAthI loko vaDe jovAyo. 51. harSathI rAjAnI pAse jaIne teoe kahyuM: rAja! jANe devalokamAMthI Indrano airAvaNa hAthI na avataryo hoya evo zreSTha lIlAthI araNyanI bhUmi upara vicarato Avyo che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 191 para. vanecaranA vacana sAMbhaLIne kSaNathI jANe amRtanuM pAna na karyuM hoya tema rAjA parama AnaMdane pAmyo. te hAthIne pakaDavA mithyAtva moha jevA bhayaMkara vananI aMdara rAjA svayaM pravezyo. 53. saMpUrNa parivArane dUra rAkhIne, atyaMta ekAgra cittavALo A sudakSa ekalo ja dhIme dhIme jema anyamAM lIna thayela haraNane pakaDavAnI IcchAvALo dIpaDo eka manavALo thaIne jAya tema tenI sanmukha javA pravRtta thayo. 54. kalAno abhimAnI rAjA-kRtrima hAthInI najIkanI bhUmimAM jaIne ati madhura svarathI gAvA lAgyo. e rIte kharekhara kalA kalpita phaLane mATe thAya che. 55. jema jema rAjA vadhAre ne vadhAre gAya che tema tema hAthIne pakaDavAnI IcchAvALA aMdara beThelA sainiko rAjAnA mananI sAthe ja hAthIne nizcala kare che. 56. mArA gItathI A hAthI atyaMta mohita thayo che ema jANIne pakaDavAmAM eka mAtra sajja udayana rAjA jema potAnA rIsAI gayelA bhAIne sAMtvana ApavA jAya tema hAthInI atyaMta najIka gayo. 57. rAjaprasAdanA madathI matta thayela adhikArInI jema hAthI atizaya stabdha thayo che ema nizcaya karIne rAjA harSathI siMhanI jema chalAMga mArIne hAthI upara ArUDha thayo. 58. amArA mAthA upara ArUDha thayelo A bahAdura koNa che ema gussAthI subhaTo hAthInA peTamAMthI bahAra nIkaLIne hAthI upara caDhelA udayana rAjAne nIce pADyo ane sahAya vagaranA tene bAMdhI lIdho. 59. jo ke vatsarAja udaMDa, caMDima ane pracaMDa bhujAnA baLathI prakAMDa hato chatAM ekalo hovAne kAraNe, hAthamAM zastra na hovAne kAraNe ane zatrunA kabjAmAM hovAne kAraNe sainikonI sAthe teNe yudha na karyuM. siMha paNa tevI rIte pAMjarAmAM purAyelo hoya to zuM parAkrama batAve ? 60. mAyA ane prapaMcathI vaza karAyela vatsarAjane lAvIne khuza thayela subhaToe potAnA svAmInI AgaLa hAjara karyo. rAjAonA haLo kAma karatA nathI paNa chaLo to kAma kare che. 61. mAlavapatie kahyuM : he vatsarAja ! tuM mArI putrIne saMpUrNa gAMdharvakaLA bhaNAva ane sukhe sukhe mArA ghare rahe nahIMtara tAruM kalyANa nathI. 62. samayajJa udayane dIrgha daSTithI vicAryuM : rAjaputrIne bhaNAvatA hAlamAM kALakSepa karuM. kAlAMtare kadAca kalyANa thAya. eka svapnathI rAtri pUrI thatI nathI. 63. duSTa dazAne pAmelo rasoyo zuM AgaLa jatA naLarAjA na thayo ? ema vicArIne teNe rAjAnuM vacana mAnya karyuM. paMDita puruSo ekAMta AgrahI hotA nathI. 64. rAjAe tene pharI kahyuM : he kauzAMbikezvara ! mArI putrI kANI che tethI kautukathI paNa tuM tene joto nahIM nahIMtara A lajjA pAmaze. 65. bhAgyanA vazathI mArI putrInuM mukha eka AMkhathI rahita che. he mAnavendra ! jema cAMdanI AkAzamAM rahela eka tArAne zobhAve che tema tuM pravara gItakaLA zIkhavADIne tene zobhAva. 66. aMtaHpuramAM AvIne rAjAe putrIne kahyuM : he sukRtanI eka pAtra ! tArA mATe gAMdharvakaLAno jANakAra bolAvyo che. paraMtu te atizaya koDhI che ghaNuM karIne kalAvAna paNa koIka prakAranA doSathI dUSita hoya che. 67. he putrI ! tuM svAbhAvikapaNe kayAreya A koDhIne joIza nahIM. je koI mAMgalika hoya ene jovuM joIe. durmaMgalanA eka viSayavALI didakSA kema rakhAya ? 68. pravara rUpane jovA yogya tArI be AMkho bIbhatsa koDhInA zarIrane jovA yogya che ? zuM devakanyA IndranA ghoDAne joIne pAmara kUtarAne jovAnI IcchA kare ? 69. ane vaLI he putrI ! tane ekavAramAM ghaNI samajaNa ApI che. he pitAnI AjJAnuM pAlana karanArI putrI ! svapnamAM paNa tAre jovAnI IcchA na karavI. adhyApakane jovAno manoratha paNa na karavo. kemake budha (paMDita) apathya viSayanI zraddhA na kare. 70. he vatsA ! tuM satata evI rIte abhyAsa kara jethI thoDA divasomAM gAMdharva saMgItamAM nipuNa thaI jAya jethI karIne A koDhIne jaladIthI rajA ApI Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 12 daIe kAraNa ke Ano paricaya zubhane mATe nathI. 71. rAjaputrIne paDadAnI aMdara rAkhIne udayana pAse bhaNavAnI vyavasthA karavAmAM AvI. huM mAnuM chuM ke bilADInI AgaLa uttama dUdhanI pAtrI dharavAmAM AvI. 72. rAjAe tene parama AdarathI sAta svara, sakala rAga, aneka bhASA, traNa uttama grAma rAga, bahumUchana gIta, ghanabhida kalA zIkhavADavA prAraMbha karyo. 73. aho ! ema guru-ziSyA bhAvane dhAraNa karatA, haMmezA ekabIjAne nahIM jotA, baMneno keTaloka kALa sumUDhatAthI pasAra thayo. ahIM koIka koIka rIte kALa pasAra kare che. 74. gAMdharvakalAnA jANanArA mArA guru kevA che tene huM Aje jaladIthI jouM pATha bhaNatI paNa rAjaputrIe eka citte vicAra karyo. bALako potAnuM capaLapaNuM kyAM sudhI rokI zake? 75. adhyApake je rIte pATha Apyo te rIte eNe pAThane grahaNa na karyo paNa anyacitta thayelI teNIe viparIta rIte grahaNa karyo. roja abhyAsu manuSyanA haiyAmAM samyaka pariNAma pAmatuM nathI to bIjAnI zuM vAta karavI? 76. pachI teNe mAlavarAjanI putrInI tarjanA karatA kahyuM : he kANI ! tuM gItazAstranA pAThane kema yAda nathI rAkhatI? pUrvanA RSio kaSTa sahana karIne mahAna graMthonI racanA karI che. mUrkhAo teno nAza kare che. 77. he duHzikSitA! mAtApitAe tane ghaNI mAthe caDAvI che jethI tuM Ama sarakhI rIte bhaNatI nathI. jyAM sudhI saMtAnone damadATI ApIe tyAM sudhI ja kaheluM kare che. 78. te vakhate tarjanAthI dubhAyelI vAsavadattA bolIH re koDhI! tuM potAno doSa joto nathI jethI mane rokaToka vagara kANI kahe che. athavA ahIM sarva paNa loka jagatane potA samAna jue che. 79. udayana rAjAe vicAryuMH rAjaputrIe mane je rIte koDhI jANyo che te rIte ja A kANI lAge che. kAraNa ke jJAnI puruSo anumAnathI sarva jANe che. 80. karma ja sAkSAt melA5 ane vighaTana karanAruM che ema vicArIne tyAre kapaDAno paDado dUra karyo. kemake manuSyone abhimAna sahaja hoya che. 81. udayana rAjAe yuvAnanA locanarUpI pakSIne gaLI javA mATe jaMgalI pazu samAna devakanyA jevI rAjaputrIne joI. teNIe paNa rUpathI vaimAnika devono parAbhava kare tevA udayana rAjAne joyo. 82. suMdara rUpavALo mRgAvatIno putra harSa pAmyo ane A bAju ghaNAM saurabhane dhAraNa karatI rAjaputrI harSa pAmI. jema punamano caMdra kamalinIne harSa kare tema paraspara jaladIthI baMnee smita pharakAvyuM. 83. haiyAmAM harSane dhAraNa karatI rAjaputrIe kahyuM : he saubhAgya ratnanA samudra ! huM pitA vaDe ThagAI chuM. kemake mithyAtvathI vAsitanI jema ATalA divasa sudhI meM ekAMta sukhakara tArA darzananuM pAna na karyuM. 84. A ghana vastranA paDadAthI vaMcita rakhAyelI huM tamArA anagha saMbaMdhane na pAmI. zuM kRtikA nakSatranI pAse rahelI rohiNI priyA paNa dUra rahelA caMdranA yogane pAme che? 85. he svAmin ! tame mane je A kalA zIkhavADI che te sadA nizcayathI tamArA upayogamAM Avo. tethI he kAmadeva samAnarUpavALA ! tame mArA pati thAo. sRSTinA kartA (brahmA) yogyano yoga karIne vikhyAta thAo. 86. vikasita thayela romarAjIvALA ane hIrAthI bhUSita aMgavALA udayana rAjAe rAjaputrIne kahyuM : he pUrNimA caMdramukhI ! tuM kANI che ema tArA pitAe Apela paricayathI huM ThagAyo chuM. 87. jema vAsudeva rumiNine laI gayA tema avasarane meLavIne huM tane laI jaIza. prajJA vizeSathI bRhaspatinI buddhine jItanArI he vAsavadattA tuM ahIM manamAM anyathA nahIM vicAratI. 88. ahIM paNa rahelA ApaNe ene trIjA puruSArthanI siddhi (kAma)nI prApti thAo. he sutanu! hRdayanI sAthe hRdaya maLI jAya to zuM kaMI gopanIya che? 89. anurAganA pUrathI caturAIbharyA vArtAlApane karatA te benuM svayaM dUtapaNuM thayuM. jaladIthI paraspara zarIrathI paNa saMyoga thayo. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 193 ghaNuM karIne yuvAna vayamAM viveka raheto nathI. 90. kAMcanamAlA dAsI dhAtrIe te benA samasta paNa svarUpane pradyotarAjAnI putrI pAsethI jANI lIdho. kAraNa ke jyAM hRdayanI ekatA hoya tyAM chupAvavA jevuM zuM che? 91. jema pradhAna udhAnamAM mALI vaDe vidhipUrvaka saMbhALa karAtA keLa ane kerInA vRkSo sukhathI kALa pasAra kare tema te kAMcana mAlA vaDe sevA karatA te bee harSathI ekAMtamAM sukhapUrvakakALa pasAra karyo. 92. ane A bAju eraMDAnA daMDanI jema Alana staMbhane baLathI bhAMgIne, gRhone bhAMgato, mahAvatane dAda nahIM Apato nagarajanone ghaNo kSobha pamADato analagiri hAthI nagaramAM bhamavA lAgyo. 93. keTalAka loko mALa upara caDI gayA. keTalAka yuvAno devamaMdiramAM caDhI gayA. keTalAka cAre bAjuthI vikaTa aTavImAM cAlyA gayA. keTalAka pAMdaDAthI ghaTa vRkSonI DALIomAM bharAI gayA. 94. je vRddho bhAgavA zaktimAna na hatA te bhayathI dukAna-maTha-ghara-sabhA- parabonA khUNAmAM bharAIne rahyA. athavA tApathI ghaNAM saMtApa pAmanArA vanaspati vagerenA jIvo zuM sthAnAMtara karI zake? 95. ane bALako manamAM utpanna thayela bhayanA bharathI bhAgIne chalAMga mAratA UbhA thayA ane cAre bAju bhAgyA athavA daDA ramavAnI kriIDAmAM sAmethI paDe tema vegathI bhUmi upara cAre bAju paDyA. 96. bhegI thaIne strIo paraspara A pramANe kahevA lAgI. he mAtAo ! meruparvata jevo analagiri hAthI Aje luccAnI jema tophAne caDyo che tethI zuM thaze? athavA parvata parathI vahetA nadInA pravAhano sAmano karavo zakya nathI. 97. he sakhIo! Ama kema hAthIthI adhika bhaya pAmo cho? hamaNAM bhayane choDIne dhIra thAo. kAraNa ke atyaMta bhayanA vazathI nirbaLanA pratinidhione palAyana thaI javuM ahIM zakya nathI. 98. jana samAjane kSobha pamADato ucchaMkhala paNa hAthI A nagaramAM keTaluM nukasAna karaze? zuM sAMbhaLavAmAM nathI AvyuM ke dhanikanuM jeTaluM puNya hoya teTaluM vaMcaka taskaronuM hotuM nathI. 99. rAtre Aga lAge ane je saMkSobha utpanna thAya tevo nagaramAM cArebAju saMkSobha utpanna thayelo joIne, jaladIthI abhayane bolAvIne pradyota rAjAe puchayuM: 300 he tatkAla buddhinA bhaMDAra abhaya ! vivaza (unmatta) analagiri hAthI svavaza kyAre thaze? te tuM kahe. vALamAM gUMca kADhavAnA prasaMge kAMsako ja yAda karAya che. 301. autpAtika buddhinA svAmI abhaye kahyuM : he rAjanuM! jema strIo uttama kArmaNathI patine vaza kare tema jo vatsarAja A hAthI AgaLa saMgIta karaze to vaza thaze. 2. pachI pradyota rAjAe vatsarAjane Adeza karyo ke tuM gIta gA. vAsavadattAnI sAthe vatsarAja paNa hAthInI AgaLa suMdara gIta gAvA lAgyo. athavA to parAdhIna mANasa kayuM kArya nathI karato? 3. rAjaputrInA tAlanI sAthe AnuM gIta vizeSa madhuratAne pAmyuM. ekaluM paNa kamaLanA sarovaranuM pANI mIThuM hoya to parama sAkarathI mizritanI zuM vAta karavI? 4. vatsarAje gIta gAyuM tyAre parvata jevo hAthI paNa nalanI jema naSTasaMjJI (bhAna bhUlo) thayo. huM mAnuM chuM tyArathI lokoe enuM nAma nalagiri pADyuM. 5. vatsarAje nalagiri hAthI upara ArUDha thayo ane tenI zaradaRtunA caMdra jevI zubhakIrti gaganamAM vyApI gaI. jema zUravIra zatrurAjAne potAnA rAjAne sope tema vaza thayela hAthIne mahAvatone suprata karyo. 6. caMdra sUrya lavaNa samudra-meruparvata rahe tyAM sudhI abhayavijaya pAmo. jenI durbhedane bheda kare tevI (arthAt samasyAno ukela lAvI Ape tevI) mati-vANI ane prajJA kAmadevanA pAMcabANanI jema samAna che. 7. abhayanA kAryathI khuza thaIne rAjAe bIjuM varadAna ApyuM. abhaye paNa pUrvanI jema thApaNamAM rAkhyuM. athavA to mokSa (chuTakArA) sivAya bIjA phaLonuM zuM kAma che? 8. zuM jANe tArA-graha-nakSatrothI sahita caMdra na Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 194 cAlato hoya tema sAmaMta maMtrI, balanAyakathI yukta, aMtaHpurathI sahita, purajanothI anusarato caMDapradyota rAjA udyAna tarapha cAlyo. 9. ane A bAju udayana rAjAno maMtrI yogaMdharAyaNa mArgamAM bhamato bhamato tyAM Avyo. ane tapelI bhUmi jevA teNe buddhipUrvaka moTethI bolyuM ke, te caMDapradyota tapelA aMtara agnine dhAraNa karaze. 10. kamalapatra jevI vizAla netravALI te ja caMdrAnanAne, te ja caMdrananAne pharIthI te caMdrAnanA rAjA mATe na harI jAu to mAruM nAma yaugaMdharAyaNa nahIM. 11. yaugaMdharAyaNanA vacananA zravaNarUpI pavananA saMparkathI pradIpta thayo che kopAgni jeno evA pradyota rAjAnI dukaTAkSathI gahana daSTi zanigrahanI daSTinI jema tenA upara paDI. 12. tyAre yaugaMdharAyaNane tatkAla buddhi sUjhI gaI. jANe haiyAmAM udayananuM baMdhana dUra karato hoya tema sudakSa bALakanI jema jaladIthI keDa uparathI vastra utArIne bhaMDa (vidUSaka)nI jema mastaka upara bAMdhyuM. 13. digaMbararUpane dhAraNa karanAra teNe rAjAnI kopAgnine zAMta pADavA UbhA UbhA ja mUtra karyuM. jIvonA zarIramAM jeTalA rogo che teTalA tenA auSadho paNa avazya che. 14. nakkIthI A koIka vAkaDo gAMDo che je lokonI samakSa AvA prakAranuM jugupsanIya AcaraNa kare che. ema vicArIne kopane zAMta pADIne rAjA AgaLa cAlyo. 15. udhAnamAM pahoMcIne rAjAe jaladIthI uttama saMgIta goSThine karAvI. jema devalokamAM devonA adhipati mahendro kahevAya che tema pRthvInA adhipatio pRthvI upara mahendro gaNAya che. 16. navIna zreSTha gItakaLAne jovA mATe potAnI putrI ane udayana upara harSane dhAraNa karatA pradyota rAjAe jaladIthI bolAvyA. athavA koNa evo che je caMdranI navI kalAne jovA na Icche? 17. tyAra pachI udayane mAlavarAjanI putrIne kahyuM potAnA ghare javA mATe jema mAnasa sarovaramAM varSARtumAM krIDA karatA rAjahaMsane suvarNa kamaLanA varNa jevo suMdara avasara prApta thAya tevo ApaNane prApta thayo che. 18. AnI AjJAthI vAsavadattAe paNa prItithI ghaNA guNavALI satyA nAmanI vegavatI hAthiNIne jema nAvika vaDe samudra tarI javA nAvaDI taiyAra karAya tema taiyAra karAvI. 19. prANAMtane karanAruM saMkaTa Avaze ema joIne peTanA avabaMdha samaye hAthiNI raDI. tenA avAjane sAMbhaLIne bIjAnA garvane haNanAra aMdha naimittike kahyuM : 20. hamaNAM A hAthiNI je rIte raDe che tenAthI e jaNAya che ke so yojana jaIne jaMgalanA parvatanA zikhara upara mukAyelI mAchalInI jema A potAnA prANo choDaze. 21. udayana rAjAnA kahevAthI vasaMta mahAvata hAthiNInI baMne bAjue jANe vidananA bhUta samUhanA nAza mATe na hoya tevA be be mUtranA ghaDA bAMdhyA. rara. udayana rAjA, hAthamAM vAMsaLIne dhAraNa karatI rAjaputrI, vasaMta mahAvata A traNa kAMcanamAlAnI sAthe hAthiNI upara ArUDha thayA. mane lAge che ke avaMti rAjAnI mULakIrti na hoya! 23. he rAja! tuM jA tuM jA ema prayANa karavA taiyAra thayelA rAjAne hAthathI ghaNI saMjJAne karatA ghaNA harSavALA yaugaMdhanArAyaNe jema uttama tArkika nyAyathI prameyane siddha kare tema lIlI jhaMDI ApI. 24. re re bhaTo ! sAMbhaLo. pachI ema nahIM bolazo ke kahyuM nahIM. je A udayana rAjA lokonI dekhatA rAjaputrI-mahAvata-veNu-dhAtrI ane hAthiNIne dhoLe divase laI jAya che. 25. ema moTethI bolIne UMcA hAtha karIne udayane vAyuvegane jItanArI hAthiNIne bhagADI. sattejasvInI corI paNa AvA prakAranI hoya che. 2. A sAMbhaLIne be hAthane ghasato rAjA krodhathI vaDavAnalathI bharelA viSAda samudramAM Dubayo. pradyota rAjAe vicAryuM putrIne bhaNAvavA mATe vatsarAjane pakaDIne lAvyo hato. 27. paNa atyAre hAthiNI vagerethI sahita putrIne upADIne divase paNa kema bhAgI jAya che? potAnI ghaMTA bIjAnA gAyanI gaLe bAMdhI hoya to ghaMTAnI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 195 na sAthe gAya cAlI jAya che. 28. huM hamaNAM tene bAMdhIne jaladI laI AvIza. te chaLI mArAthI bhAgIne kayAM jaze ? bAjapakSInI AgaLathI chaTakI gayelI cakalInI AkAzamAM UDI javAnI zakti keTalI hoya ? 29. pradyota rAjAnA AdezathI AMkhanA palakArAmAM ghaNAM parAkramI zastradhArI suyodhA sainiko naliMgira hAthI upara ArUDha thayA. parvata upara rahelA jANe siMha na hoya tema zobhyA. 30. pavana ane mananA vegathI vadhAre vegathI jato analagiri hAthI mArgamAM zobhyo. pharI paNa samudramaMthana karavAnA hetuthI jANe svayaM A parvata na cAlyo hoya tevo lAgyo. 31. jema yauvana bharane pAmelo kumAra pacIza varasano thAya tema jaladIthI vegathI jatA vatsarAja pacIza yojana dUra gayA tyAre analigira hAthI rAjAnI najIka pahoMcI gayo. 32. dakSa buddhimAna udayana rAjAe vegathI dhasI AvatA analagirine rokavA mATe hAthiNI uparathI mUtraghaTikAne utArIne sAkSAt jANe potAnI Apattine cUrato na hoya tema phoDI. 33. mahAvato aMkuza mArIne analigira hAthIne calAvavA ghaNI mahenata kare che to paNa tenA mUtrane sUMghavA kSaNathI Ubho thaI gayo. zuM A pazuo kayAMya kayAreya potAnA svAmInA kAryane sIdAtuM jANe che ? 34. mahAvatoe tene ghaNA kaSTathI calAvyo. Aro ane aMkuzanA mArathI pIDAto analijhira pharI vegathI cAlavA mAMDayo. athavA moTuM paNa vahANa manuSyo vaDe calAvAya che. 35. pharI jhaDapathI jato hAthI so gAu gayA pachI vegavatI hAthiNInI najIka pahoMcI gayo.. je zarUAtamAM eka pagaluM AgaLa hoya te seMkaDo pagalA AgaLa rahe che te sunizcita che. 36. zatru rAjAnA sainikanI AzAnI sAthe bIjI mUtraghaTikA phoDIne nIce pheMkI. hAthI paNa jANe mArI jema A loka azucimAM na DUbelo hoya evuM sUcavavA pUrvanI jema sUMghavAmAM rokAyo.37. nagiri mUtra suMghavA thoDIvAra Ubho rahyo teTalAmAM hAthiNI hariNInI jema dUra cAlI gaI. khADA vagere sthaLanuM ullaMghana karatI kuzaLatAthI pharI trIjA so gAu cAlI gaI. 38. trIjIvAra paNa analagiri hAthiNInI najIka pahoMcI gayo. zikhara uparathI paDatI pANInI dhArAne keTalI vAra lAge ? 39. rAjAe trIjIvAra mUtranI ghaTikAne phoDIne teja rIte pRthvI upara nAkhI. jeNe sAkSAt puruSArthanuM phaLa meLavyuM che te sucatura puruSArthamAM AdaravALA kema na thAya ? 40. vaizeSikoe potAnA pramANa graMthamAM gaMdhane pRthvIno guNa kahyo che. A vAta sAcI hoya ke khoTI paNa hAthI pRthvIne sUMghavAmAM Asakta thayo. 41. pharI teTalA aMtare jaIne hAthiNInI pAse pahoMcyo. ghaTikAne phoDIne udayana AgaLa cAlyo. AgamomAM piMDa-carcA karatI vakhate je lubdhakanuM dRSTAMta apAyuM che tenI samAna A thayuM. 42. harSathI pUrAyelo udayana potAnI nagarImAM pahoMcI gayo. mahAmArgamAM cAlavAthI thAkelI vegavatI hAthiNI maraNane zaraNa thaI. kAraNa ke atizaya kheMcavAthI vastu tUTI jAya che. 43. jeTalAmAM analagiri hAthI bhUmine sUMghato ghaNIvAra rahe che teTalAmAM yuddha karavA sainiko nagaramAMthI bahAra nIkaLyA. ane caMDapradyotanA sarva sainiko anagiri hAthI laIne palAyana thayA. kAraNa ke sarvaloka potAnA lAbhamAM pravRtta thAya che. 44. teoe AvIne caMDapradyota rAjAne udayananI hakIkata jaNAvI. aho ! ame mAnIe chIe ke agninI zikhAmAM tailano pUra naMkhAyo. arthAt teoe AvIne caMDapradyotanA krodhamAM vadhAro karyo. 45. tene sAMbhaLIne rAjA ghaNo krodhe bharAyo. aneka yuddha karavAmAM nipuNa yoddhAone yuddhano Adeza Apyo. Aje prayANa karavA mATe kAyara lokane bhaya utpanna kare evI bherI jorathI jaladIthI vagaDAvI. 46. maMtrIoe jenuM pariNAma sAruM Ave evA suMdara vacanothI gussA thavAnA svabhAvavALA potAnA svAmIne yuktipUrvaka vAryo. jo tema na kare to pradhAnonI sacivatA kayAMthI rahe ? 47. he nyAyaniSTha rAjana ! ghaNI Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 196 paNa prANapriya putrI paraghare jAya che. vatsa dezanI rAjAnI sAme parama AdarathI (rasapUrvaka) Avo saMraMbha kema karo cho ? 48. he deva ! tArI putrI potAnI buddhithI paNa guNavAna vatsezvara patine varI che to temAM anucita zuM thayuM ? haMsI jo haMsane anusaranArI hoya to zuM prazaMsanIya na bane ? 49. he rAjan ! guNanA hai bhaMDAra vatsarAja sivAya bIjA kayA uttama jamAIne meLavata nArAyaNe samudranuM maMthana karIne keTalA kaustubha maNione meLavyA ? 50. ane bIjuM he rAjan ! vatsarAje tArI putrInA kumArabhAvane haryuM che tethI udayanane choDIne bIjAne tArI putrI paraNAvavI ucita nathI. 51. tuM vatsarAjane putrIno pati mAna. tArI pAse AnuM ATaluM leNuM hatuM. jo AvuM na hota to tane tenI pAse potAnI putrIne bhaNAvavAnI buddhi kevI rIte thAta ? ane te paNa ahIM kevI rIte Avata ? para. A pramANenA sumaMtrInA vacanothI rAjAno kopa zAMta thayo. ane rAjAnA haiyAmAM harSa utpanna thayo. rAjAe jamAInA bhAva (saMbaMdha)ne mAnya kare tevA vividha prakAranA hAthI-ghoDA-ratha-zreSTha mANeka--suvarNano rAzi-vastro tathA aneka bheTaNAo kSaNathI mokalAvyA. athavA hAthamAM rAjamudrAne dhAraNa karanArane kaI mana Icchita vastuo nathI maLatI ? 54. evAmAM ekavAra rAjyasaMpatti-dhAnyasaMpatti-vyApAra saMpatti tathA nirbhayatA Adi aneka guNone dharAvatI ujjainI nagarImAM lokonA AkraMdanI sAthe bhayaMkara Aga lAgI. 55. he loko ! anAdi kALathI tame saptArcis e nAmathI mane bolAvo cho e hetuthI lokone bhaya pamADavA, ghaNI jvALAne dharatA agnie bhayabhIta karAyela manuSyanA mananI jema jvALAo choDI. 56. khIlAnA samUhanA bAnAthI rasanA-jIbha (=jvALA)ne prasArIne dhag dhag dhak e pramANe ugragarvathI vAraMvAra zabdo choDyA. zuM A agni dhUmADAnA goTAnA kAraNe kAMti vinAnA thayela sUryano viplava karaze ? evI zaMkA thaI. 57. sAMdhA tUTavAthI vikaTa vAMsanA ghaNAM prakAranA zat zat karanArA zabdothI agnie jema zaMkhanA phUMkavAnA avAjathI vairIvarga trAsa pAme tema lokanA cittamAM ghaNAM bhayane utpanna karyo. 58. jema kaTumukhavALo kunetA gALo bhAMDIne lokone pIDA upajAve tema dizArUpI gaMganAMgaNane dhUmADAnA goTAthI bharI detA agnie lokonI AMkhamAMthI pANI paDAvatA AkhA jagatane AMdhaLuM karyuM. 59. dhUmADAthI avalipta caMdranA biMbathI manoha2, rAtre uDatA agninA kaNiyAothI vyApta, lAlavastra ane sUtaranA phulothI bhareluM jANe nIlavastra na hoya tema tyAre AkAza zobhI uThayuM. 60. mArA vairI pANIe jenI atizaya vRddhi pamADI che evI ghaNI DALIvALA gADha pAMdaDAvALA, UMDA mULavALA, bIjAne Azraya ApanAra vRkSone agnie krodhathI bALyA. 6 1. jIvitavyane saMdeha koTimAM caDAvIne ghaNAM baLatA gharamAM pravezIne, loko ghaNI kiMmatI vastune lAvIne bahAra rAkhI athavA zuM saLagato paNa daMDa kheMcI levAto nathI ? 62. tyAM coranI ToLI AvI, cArebAju pharI vaLI, saLagatA gharamAMthI badhI vastuo upADIne potAnA gharamAM laI gayA. athavA karaMbakano ghaDo kAgaDA mATe bhAMgyo. 63. bhAgyahIna lokonuM dhana je gharanI aMdara rahI gayuM hatuM tene agnine bALI nAkhyuM. ane bIjuM je bahAra kADhIne rAkhyuM hatuM tene lUMTArAnI ToLI jaladIthI lUMTI gaI. zuM hajAmata karAvavAnA bhayathI mAthuM kapAvAya ? 64. potAnA nagaramAM gADha agnine uThelA joIne zuM karavuM enI gaDamathalamAM paDelA rAjAe abhayakumArane bolAvIne puchyuM. nadImA pUra Ave tyAre TekarI yAda Ave che. 65. haMho ! potAnA gotrarUpI gagana sthaLamAM rahela sUryanA biMba samAna ! he buddhithI brahmAnI buddhino parAbhava karanAra abhaya ! bhavya jIvanA ghaNAM paNa karmajALanI Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 197 jema Aje vairI agni kevI rIte bujhAze ? 66. aupapAtika budghinA dhaNI abhaye kahyuM : he rAjan ! agninI sAme agni mUko jethI utpanna thayelo agni zAMta thaze. athavA to pagamAM lAgelo kAMTo bIjA kAMTAthI nathI kaDhAto ? 67. zerInI dhULa, pANI, chANa, gorasa, (chAza vagere)ne chAMTavAthI ane gADhatara kuTavA chatAM paNa je agni zAMta na thayo te agninI sAme bIjo agni saLagavAthI zAMta thayo. athavA jIva potAnA vaMzamAM utpanna thayela jIvathI zAMta thAya che. 68. jyAM zreNikarAjAnA putranA pagalA thAya tyAM pRthvItala upara te nagara ane te deza jaya pAme che. vividha prakAranA maNi--suvarNa--AbhUSaNa-uttama vezathI sahita sArA vALavALo manuSya zobhe che. 69. e pramANe pramodanA bharathI pUrNapaNe bharAyela pradyota rAjAe abhayane, mokSa (chUTavA) sivAyanuM trIjuM varadAna ApyuM. nAnI bIbI paNa haMmezA bIbI kahevAya che. 70. A dAna (varadAna)mAM kuzalatAne nahIM joto buddhinA bhaMDAra zreNika rAjAnA putre tene paNa thApaNa tarIke rAkhyo. athavA lavaNa vinAnI suMdara paNa rasoI kone khuza kare ? 71. bIjI badhI nagarIone uttama guNothI jItI letI, satata harSa pAmelA lokathI bharelI ujjainImAM ekavAra cAre bAjuthI aziva utpanna thayo. khAMDanA DhagalAmAM zuM kAcano TUkaDo na Ave ? 7ra. caMDapradyota rAjAe abhayane jaladIthI zAMta kare tevA upAyane puchyo. kemake hemaMta rAtrimAM himapAtathI ghaNAM pIDita jIvone sUryodaya yAda Ave che. 73. kaSTa daLanAra abhaye kahyuM : he rAjan ! jema gaMgA vagere mukhya nadIo samudrane maLe tema AbharaNa ane veSathI vibhUSita thaIne tArI sarva aMtaHpuranI rANIo sabhAmAM Ave. 74. he rAjan ! te devIomAM tane jotI dRSTithI jItIle te mane jaNAvavI. pachI huM tamane teno upAya jaNAvIza ane kharekhara te azivanA nAzano upAya banaze. 75. teNe te pramANe karyu tyAre rAjAne joIne bIjI devIoe mAthuM namAvI dIdhuM. zivAdevIe daSTithI patine jItyA. keTalIka strIo paNa puruSabhAvane dhAraNa kare che. 76. rAjAe A hakIkata abhayane jaNAvI. lokottara adbhUta matinA svAmI abhaye kahyuM : rAtre zivAdevI bhUtinI pUjA kare kemake dhairyahIna puruSo tenI pUjA karI zakatA nathI. 77. he rAjan ! ahIM zivAnA svarUpavALo bhUta ubho thaze ane jaladIthI ghaNA vadhavA lAgaze tyAre zivA devIe svayaM ja tenA mukhamAM hAthathI pravara krUra bali nAkhavo. 78. patinI AjJAthI zivAdevIe te rIte ja karyu. aho ! kSaNathI avaMtimAM azivanI zAMti thaI. AgaLa jatA e zivane karaze eTale bhAIoe tenuM nAma zivA pADayuM. 79. tene aMtaHpuramAM ghaNI strIo hatI paraMtu zivAdevIthI ja kAryanI siddhi thAya che. athavA to aneka prakAranA ghoDA--lokhaMDa- lAkaDuM-paththara-vastra-pANI-manuSya ane nAyikAmAM paraspara ghaNuM aMtara hoya che. 80. azivanA upazamane joIne AnA saubhAgyathI rAjA ghaNo harSa pAmyo. AnI matie bIjAnI buddhino parAbhava karyo. bhUmivalayamAM sarvanadIomAM nirmaLa jaLarAzi uchaLatA mojAvALI to gaMgA ja che. arthAt gaMgA nadIne koInI upamA ApI zakAtI nathI tema abhayanI buddhine koInI upamA ApI zakAya tema nathI. 81. meru parvata eka lAkha yojana pramANamApathI nizcita che. kALa paNa palyopama AdithI maryAdita che. dvIpa ane samudro paNa vedikA sudhInA che. loko paNa caudarAja pramANa nizcita che. 82. A pramANe ghaNI paNa vastuomAM nizcayathI ghaNI ane vadhAre ghaNI maryAdAo samAyelI che. paraMtu AnI matinI koI maryAdA nathI. AkAzanI jema ghaNAM lAMbA aMtare paNa AnI sImA nathI te Azcarya che. 83. ema ati harSita thayela rAjAe rAjagRhanA zreNika rAjAnA putrane pUrvanI jema cothuM varadAna ApyuM. ghaNo paNa varasAda varase to paNa kezuDAnA jhADane traNa pAMdaDA ja hoya che. 84. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 198 potAnA baMdhanamAMthI chUTavAnA upAyane sArI rIte vicArIne buddhinA krIDAbhavana abhaya badhA varadAnanI mAgaNI karI kharekhara dhanurdhara sArI rIte nirIkSaNa karIne bANa choDe che. 85. tame mahAvata banIne analagiri hAthI para ArUDha thayA ho tyAre huM zivAdevInA khoLAmAM beThelo agnibhIru, rathanA lAkaDAthI banelI cittAmAM praveza karuM ema varadAna mAguM chuM. pote samartha hoya te bIjAno parAbhava karavA samartha thAya che. 86. teNe mAgelA varadAnane ApavA asamartha rAjAe potAnA be hAtha joDIne abhayakumArane rajA ApI. he maMtrIrAja! tuM vijaya pAma. amAre haju rAjaya karavAnI ghaNI IcchA che. 87. hAthathI mUchane maraDIne abhaye rAjAnI samakSa moTI pratijJA karI. he rAjan ! bakavRttinA bhAI dharmanA chaLathI tame mane ahIM lAvyA. 88. vAIDA (pAgala)nI jema ghaNI bUmo pADatA sarvalokanI dekhatA ja huM tamane dhoLe divase upADI jaIza. jo huM potAnuM boleluM na karI batAvuM to mArA pitAno putra nahIM. 89. pradyota rAjA vaDe satkAra karAyela abhaya vidyAdharaputrInI sAthe thoDA divasamAM rAjagRha nagarImAM pahoMcyo ane magadha rAjAnA vairInA eka dhAma caMDa-pradyota pAse kheda pahoMcyo. 90. pradyumnakumAranI jema abhaye ghaNA viyoga agnidAhanA javalaMta tApathI tapelA zarIravALA mAtApitAne potAnA saMgamarUpI amRtanI vRSTithI ghaNA harSathI AnaMdita karyA. 91. rAtri-divasa pitAnA caraNa kamalamAM bhramara jevuM AcaraNa karanAra abhayano keTaloka kALa pUrvanI jema harSapUrvaka potAnI nagarImAM vyatIta thayo. vibodhone (sajjanone) vaDIlanuM sannidhAna duHtyAjya che. 92. potAnuM haraNa karanAra vezyAnI sAthe jeNe nakkIthI spardhA mAMDI che evA abhaye ekavAra mAlavadezanA rAjAne bAMdhavA mATe kAmadevanI rAjadhAnI samAna be vezyAone grahaNa karI. 93. zabdayajJanI jema rAjaputra abhaye guTikAnA prayogathI jaladIthI potAnA svara ane varNamAM bheda karyo. pachI vaNikano veza laIne ujjainI nagarImAM Avyo. rAjamArga upara moTuM ghara bhADe lIdhuM. 94. zRMgAra parvatanA zikhara uparathI ghaNAM prakAranA taraMgone jhIlavA gaMgAnadI samAna, gaMgAdevInA kuMbha jevA vizALa ane UMcA stanavALI, zreSTharUpavALI, haraNInI AMkho jevI suMdara AMkhavALI, be strIone mArgamAM jatA rAjAe ekI najare joI. 95. A baMnee paNa baLavAna kaTAkSanA lakSyavALI AMkhane kSaNathI rAjA upara nAkhI. dharmanA chaLathI koIne paNa Thagavo zakya che paNa kAmanA chaLathI to kokane Thagavo zakya che. 96. A baMne manamAM dhAraNa karato kAmadevathI bhedAyela rAjAe ghare AvIne lolatAthI te benI pAse dUtIne mokalI. rAjA paNa kAmathI pIDAyelo thAya to raMkanI jema duHkhI thAya che. 97. tyAM pahoMcIne dUtI ekAMtamAM te be vezyAne bhaktithI kahe che : he pUrNa caMdramukhI ! he mRgAkSI! je kSaNe rAjAno tamArI benI sAthe paraspara daSTimeLa thayo tyAre ghaNo anurAga thayo che. 98. tyArathI rAjA kAmarUpI unALAnA divasanA madhyAhnanA uSNa kiraNothI tapta thayo che. Ane potAnA aMganA saMga svarUpa caMdrakiraNanI zItaLatAthI ThaMDo karo. 99. ema cATuvacana bolatI ghaNo kRtrima kopa karIne te baMnee tene gaLAthI pakaDI. he duSTa caritrAdhama! he naSTapRSTA dUtI! AvuM ayogya amArI AgaLa kema bole che? 400. he dUtIkAryamAM nirata ! he sudharmathI virata ! amArI daSTipathamAMthI dUra cAlI jA. ema te be e tenI gADhatara bharsanA karI. niHspRhIonA cittamAM rAjA tRNa jevo halako che. dUtIe rAjA pAse jaIne yathAvRttAMta jaNAvyo. 401. rAjA vezyA upara ghaNo rAgI thayo. amAre veMcavuM nathI, teMcavuM nathI ema veMcanArA bolatA hoya tyAre nakkIthI kariyANAnA bhAva upara caDe che. 2. rAjAe dUtine kahyuM : te je kArya karyuM che te pharIthI karIza to siddha thaze tema karIne tuM mane Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-8 199 saMkaTamAMthI bahAra kADha. athavA aMdhakArathI bahAra kADhavA sUryanI prabhA ja samartha che. 3. bIje divase paNa dUtIe jaIne kahyuMH bhavanamAM tame be saubhAgyanI dhAma cho. ane A kAraNathI samRddhithI Indra samAna paNa pradyota rAjA tamArA nakArabharyA vacanathI Aje kheda pAme che. 4. tethI harSapUrvaka mArA vacanane mAnya karo. ane tamArA upara AdaravALA mArA svAmIne jaladIthI bhajo. vaNika strI paNa sthAnamAM rAjAno Azraya kare che. UMcA pade ArUDha thavuM te zuM dUSaNa che? 5. jo ke tame mUDhatAthI subhaga ziromaNi rAjAnuM apamAna karo cho to paNa tamArA benA caraNo rAjAnuM zaraNa che. agnithI dAjhelAne agni zaraNa che. 6. he dUtI ! gaIkAle paNa tane ghaNI vArI hatI to te baThara ziromaNi ! Aje pharI kema AvI? zuM tArA pitAnI ame kaMI thApaNa dabAvI che? ajJAnI loka pUMchaDA ane ziMgaDA vinAno pazu che. 7. ema vacanothI tarjanA karIne pharI kaMIka komaLa banIne te bee tene manAvI lIdhI. athavA to AlokanA kAryanI siddhine IcchatA loke AlokanA mArgane anusaravuM joIe. 8. dUtIe AvIne rAjAne jaNAvyuM ke te be jarAka DhIlI paDI che paNa saMbhogane IcchatI nathI. tethI te be uparano abhilASa choDo kAraNa ke loka Icchato na hoya tyAre IcchA kevI! 9. mana kAyAthI kaMIka svastha thaIne rAjAe tene kahyuM he vidUSI ! he potAnA svAmInuM kArya karavAmAM baMdhAyelI baddhimatI ! he mahilAmAM catura ! tuM te bene manAva. 10. he bhadrA ! tArI pAse sakala nirUpaNa kalA che ane na pIgaLe tene pIgaLAvI de tevI vANI che. tethI mane zraddhA che ke te bene potAne vaza karI laIza. zuM caMdranI kAMtithI caMdramaNio kheda pAmatI nathI? 11. A pramANe rAjAe tene AkAzamAM ghaNI cagAvI arthAt phulAvI. trIjA divase jaIne laTakAthI bolI : mahAlavaNa samudranI aMdara DUbelA rAjAe moTI AzA karIne pharI tamArI pAse mokalAvI che. 12. rAjA tamArA benuM evuM dhyAna kare che ke AkhA jagatane tamArAmaya jue che. potAnA mitra ke amArI AgaLa teNe je varNana karyu che te saMdezA huM kahuM chuM. 13. jo tame jIvADazo to ja huM jIvIza. mAruM mAthuM tamArA khoLAmAM che. tethI svayogya kArya karo ema rAjAe pagamAM paDI kahevaDAvyuM che. 14. turata ja kaMIka gADha snehanuM nATaka bhajavatI te bee kahyuM : he viduSI ! A kone na game? A amAro bhAI pAMjarAmAM paDelI menAnI jema pavitra zIlavALI amArI benuM rakSaNa kare che. 15. he sakhI! divase ke rAtre A amane bene gharanI bahAra paga mUkavA deto nathI. te zrImatI ! amane A bhavamAM rANIpaNuM pathya che ane paralokamAM munipaNuM pathya che. amane te baMne na maLyA. 16. AjathI sAtame divase amuka tithie amuka kSaNe amAro bhAI bahAra jaze. tethI rAjA ekalo ja chUpAveze Ave. kAraNa ke rAjA ke raMka baMnenuM caurya-AcaraNa sarakhuM ja che. arthAt corI karavAnI rIta badhA mATe eka sarakhI che. 17. teNIe jaIne harSathI rAjAne vAta karI. ekaso AThagaNo jeno AnaMda vadhyo che evI te be e abhayakumAranI pAse jaIne samasta vRttAMta jaNAvyo. haMmezA loka pota-potAnA svAmInA vijayane Icche che. 18. bhuvanamAM AzcaryakArI buddhinA svAmI abhaye pradyota samAna manuSyane matta karIne tenuM nAma pradyota pADyuM. huM mAnuM chuM ke zatrubaMdhanA nATakano prathama praveza pUro thayo. 19. bIjA buddhimAna ziSyone choDIne bahAra ziSyonI pAchaLa lAgelo adhyApaka bhraSTa thAya tema gAMDAbhAInI pAchaLa lAgelA ame potAnA sarva sArA kAryothI bhraSTa thayA chIe. 20. grahane vaza thayelA saMsArI jIvanI jema A mAro bhAI ahIM tahIM bhamaze, kharekhara mAre AnuM kevI rIte rakSaNa karavuM arthAt Ane kema sAcavavo? prayojana mATe kayo kayo pokAra nathI karAto? 21. huM Ane uttama vaidyanI pAse laI jaIza. ghaNI rADo pADavA chatAM mAcImAM Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 200 bAMdhIne abhaya Ane jema bALajIvo nahIM bhaNatA bALakane sArI rIte bAMdhIne nizALe laI jAya tema bajAranI madhyamAMthI laI gayo. rara. te loko mArA eka vacanane sAMbhaLo. huM pradyota rAjA che. A pramANe bAMdhIne laI javAtA mane AnI pAsethI choDAvo. ane kokavAra A pramANe UMTanI jema jorathI raDyo. 23. nagaranA loko AvIne Ane joIne paraspara hasatA mazkarI karatAM kahyuM : je A uttama rAjAne choDAvaze tene rAjA turata ja atula rAjyane Apaze. 24. matirUpI kamalinInA vikAsamAM caMdrodaya samAna abhaye haMmezA tema karatA bALakathI mAMDI paMDita sudhInA sakala paNa lokane atyaMta vizvAsa pamADyo. 25. AMgaDIne veDhe divasone gaNato rAjA paNa kaSTathI ane tApathI sAtamA divasane pAmyo. jyAM sudhI manane abhimata vastunI prApti na thAya tyAM sudhI kSaNa paNa aSADhamAsanA divasa jevI lAMbI lAge che. 26. utkaMThAne pAmela rAjA nakkI karelA samaye kSaNathI te benI pAse Avyo. athavA ahIMthI dAtaraDAnuM haraNa karIne dUra cAlI gayelo kUtaro tyAM jaIne khAnAra paralokanA parama tattvane jANaze. 27. AnI Indriyo kumArgamAM prasare che. cAkaranA aparAdhathI svAmIne daMDa thAya che. ame nyAyI maMtrinA puruSo chIe. ema kahIne jANe abhayanA puruSoe te vakhate rAjAne bAMdhyo. 28. abhayakumAre mAMcInI sAthe bAMdhelA rAjAne dhoLA divase nagaranI madhyamAM thaIne laI javA lAgyo. tyAre rAjAe ghaNI rADo pADI ke zatru vaDe huM pradyota rAjA haraNa karAu chuM. ra9. tyAre loka kahe che ke are ! koI evo samartha che ke je A avasare AnA moDhAmAM dhULa nAkhe? arthAt Ane bolato baMdha kare? kUtarAnI jema bhasatA ANe amArA be kAnane khAdhA che. jeNe amArA adhipatinI sAthe viplavane mAMDyA che. 30. abhaye paNa kahyuM he loko! huM AnAthI ghaNAM divasothI kaMTALyo chuM. Aje Ane ghaNuM auSadha ApIza jethI karIne mAro A bhAI bhasavAnuM baMdha kare. 31. ane A pramANe mAsIno pati evo pradyota rAjA abhayakumArathI sajjaDa baMdhanane pAmyo. athavA to kahyuM che ke keTalAka divaso sAsunA ane keTalAka divaso vahunA. 3ra. parve abhaye ghaNAM sthAnomAM atyaMta vegavALA ghoDAnA ratho taiyAra karIne rAkhyA hatA. tenA mAraphata pradyota rAjAne potAnA nagaramAM pahoMcADyo. lAbhanA bIjA divase nukazAna paNa thAya. 33. pratijJAdhUrA dhAraNa karavAmAM samartha, dharyanA agresara abhaye potAnA pitAnI AgaLa jenuM moDhuM jovuM na game tevAnI sAme Ubho rAkhe tema caMDapradyotane ubho rAkhyo. 34. potAnA putra abhayane kedamAM rAkhyo hato evuM smaraNa thatA jene haiyAmAM kopa utpanna thayo che evo zreNika rAjA asAdhAraNa talavAra kheMcIne caMDapradyota rAjAnI sAme mAravA doDyo. rAjAone nItinI vicAraNA hotI nathI. 35. saMpUrNa nItinAM rahasyane jANanAra abhaye AdarathI pitAne A pramANe jaNAvyuM- gADha zatru hovA chatAM he prabhu! A ghare Avelo che tethI bhAInI jema AdarathI Atithya karavA yogya che. 36. saMpadAnA samrATa zreNika rAjAe sanmAnapUrvaka apUrva vastuo Ane ApIne visarjana karyo. satvahIna evo te potAnA nagaramAM gayo. Indra paNa ApattimAM teja vinAno thAya che. 37. caMdranI jyotsA, harahasa nAmanuM ghAsa, barapha, gaMgAnuM nIra, macakuMda, kSIra, sphaTika ane zaradaRtunA vAdaLanI kAMti samAna guNothI navA navA ghaNAM Azcaryone utpanna karanAra buddhinA bhaMDAra abhayakumAre pitAne ghaNo harSa pamADyo. e pramANe zrI jinapati sUrinA paTTalakSmIbhUSaNa zrI jinezvarasUrinA ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya viracita zrI abhayakumAra mahaSinA caritranA abhayAMkamAM rAjagRhano rodha, caMDa pradyotano bheda abhayakumAranuM haraNa cAra varadAnanI prApti, baMdhamAMthI mukti, pratijJAnuM pUruM karavuM vagerenuM varNana karato AThamo sarga pUro thayo. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 201 navamo sarga loko jemAM satata sukhapUrvaka vasI zakatA hatA, dharma-artha-kAmathI suMdara rAjyanuM pAlana karatA ane rAjyanI ciMtAno bhAra jeNe abhayakumAra upara mUkyo che evA bhaMbhAsAra (zreNika) rAjAnA keTalAka divaso sukhapUrvaka sArI rIte pasAra thayA. 3. jema pravartaka muni upara AdarapUrvaka gacchano bhAra mUkanAra anuyoganA vyAkhyAtA sUrino kALa kevaLa zratamAM pasAra thAya tema matta hAthIothI khIcokhIca, zreSTha saMsthAnavALA ghoDAothI yukta, judI judI sabhAothI sahita, citrazALAothI upazobhita, uttama saMgItathI vyApta evA te rAjagRha nagaramAM dhanadatta nAmano sArtha ziromaNi thayo. 5. harSathI vAcakone dAna ApatA teNe phoIe pADelA potAnA nAmane sArthaka karyuM. 6. jema zuddha suvarNanI vIMTImAM jaDela jAtya ratnanuM teja prakAzita thAya tema lakSmInA nidhAna tenuM zIla prakAzita thayuM. 7. jema pAkelI zeraDImAM mIThAza utpanna thAya tema sarva guNothI pUrNa tenA madhura vacanomAM atizaya madhuratA thaI. 8. jema cakravartI laDAImAM cakrane AgaLa kare tema teNe amRtanI putrI samAna guNomAM sau prathama aucityane AgaLa karyu. arthAt te kyAreya aucityane cUkato na hato. 9. ANe sarva paNa guNomAM vikArane choDyo hato paNa enA naya nAmanA guNamAM vikAra pAchaLa paDyo hato.[guNone jaNAvanAra vAcaka zabdomAM AgaLa kyAMya vi akSara Avato na hato paNa tenA niya' nA guNamAM vikAra (akSara) pAchaLa lAgyo hato arthAt vi+naya - vinaya eno guNa hato.] 10. Ane vasamutI nAme patnI hatI. je vijJAnakarmamAM nipuNa ane bIjAnA marma bolavAmAM jaDa hatI. 11. lagna samaye teNIe potAnA patinA doSo loko pAsethI sAMbhaLyA hatA chatAM paNa te patine prANathI paNa priya thaI. 12. gurunI vANImAM baMdhAyelI zraddhAvALI, maryAdAthI sahita, sarvane sahana karanArI ane sthira A cAra guNothI te vasumatI' sArthaka nAmavALI thaI. 13. vAcakone amApa (mApa vagaranuM) dAna ApavA chatAM teNIe jarA paNa mAnane na karyuM to temAM zuM Azcarya che? 14. haMmezA premapUrvaka dAMpatyanuM pAlana karatA te be no dinalakSmI ane sUryanI jema keTaloka kALa pasAra thayo. 15. te baMne vaibhavavALA hovA chatAM putra na thayo. ghaNuM karIne garIbane vadhAre saMtAna thAya che. 16. te kAraNathI te be tyAre satata duHkhI thAya che. athavA to jagatamAM konA manoratho pUrA thayA che? 17. jema strI yuvati hovA chatAM pati vinAnI niSphaLa che tema putra vinA ApaNA benI saMpatti niSphaLa che. 18. savAre uThIne jeo sUryanA kiraNanI jema putranuM mukha jue che te daridrone dhanya che. 19. jyAM putro dekhAtA nathI te zuM ghara kahevAya? dhULakrIDA karatA bALako vinAnI zerIo dhULanA DhagalA jevI che. 20. putranI prApti nahIM thavAthI sArthavAhI vizeSathI duHkhI thaI. tene eka pahora mahinA jevo thayo. teNIe manamAM ciMtavyuM. ra1. jema graha-nakSatra-tArAone janma ApanArI rAtrio prazaMsanIya bane che tema putrone janma ApanArI strIo prazaMsanIya che. 22. je strIo kAlugheluM bolanAra putranA mastakano sparza kare che te ja bhAgya saMbhAranI bhAgInIo che. 23. je strIo harSathI be pagane calAvatA, suMdara vALane uchALatA, dUdha pIvAmAM lubdha mugdhaputrone stanapAna karAve che te dhanya che. 24. strIo potAnA putrone kaMIka garama pANIthI snAna 1. vasumatI eTale pRthvI : A cAra vizeSaNo pRthvImAM ghaTI jAya che. gurugiri eTale moTA parvatono AdhAra, samudrathI vIMTaLAyelI, sarvanA bhArane sahana karanArI ane sthira. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 202 karAvIne cakSurdoSanA vinAzaka goLanA tilakane kare che te dhanya che. 25. AsanamAM, zayanamAM sthAnamAM, gamanamAM, bhojanamAM haMmezA harSathI putrone khoLAmAM laIne bese che te strIo dhanya che. 26. AnaMdanA bharathI bharelI strIo kAlu bolanAranI jema banIne putrone bolAve che te dhanya che. 27. te A pramANe he maMDalezvara ! he sAmaMta ! he devarANaka ! he rAjan ! he subhaga ziromaNi ! he tAta ! pRthvItala upara jaya pAma AnaMda pAma. 28. huM tAruM bila karIza, huM tAruM utAraNa karIza, kroDa dIvALI jIva huM tAruM du:kha laIne jaIza. 29. je strIo potAnA putranA nAmakaraNa ane bhadrAkaraNa (bAlamovArA utarAvavA) nA prasaMgone jue che te lokamAM khyAti pAme che 30. je strIo putronA lekhazALA karaNane bahu vistArathI jue che te ja strIo gaNanApAtra thAya che. 31. je strIo savAre UThIne lekhazALAmAM jatA putrone haMmezA ja suMdara bhojana Ape che, lekhazALAmAMthI AvelA putrone buddhinI vRddhi mATe maricAdithI yukta dUdhane pAya che, udAra dhanavAnonI putrIone paraNatA putrone haMmezA harSathI jue che te ja puNyazALI che. 34. je strIo sAta prakAranA pakavAnothI gauravapUrvaka bhojana karAvAya che ane strIo sAta prakAranA gAlIcAmAM besADAya che te sarva mahimA putranI janetA hovAne kAraNe varte che. tethI nakkI putravALIja strIo dhanyatama che. 36. caMdramaMDaLane nahi jonArI kamalinInI jema jAnu ane koNIthI mApanArI huM nirbhAgyamAM ziromaNi chuM. 37. athavA vadhAre kahevAthI zuM ? kharekhara temAM koI zaMkA nathI ke janmathI daridra strIne putrI hoya to te paNa mArA karatA dhanya che. sulabdha sujanmikA che. sarva alaMkAranA abhAvamAM kAcanuM alaMkAra paNa sAruM che. 39. mULamAMthI phaLo thAya che ema jANIne vasumatIe putranI AzAthI ghasI ghasIne ghaNIvAra mULiyAo pIdhA. 40. putranI abhikAMkSiNI ANe putranI prAptimAM aMtarAya karanAra karmone atyaMta bhaya pamADavAnA hetuthI keDa, be bhujA tathA Doka upara vividha prakAranA rakSAnA upAyo (poTalIo)ne bAMdhyA. 42. teNIe prasiddha prabhAvazALI devatAone ghaNAM prakAranA naivaidya-dhUpa-puSpa-vilepanathI pUjyA. 43. devatAonI AgaLa be hAtha joDIne ghaNAM prakAre mAnatAone mAnI. 44. jo tamArI kRpAthI mane putra thaze to huM nakkIthI putra ane pati sahita tathA sarva sura ane pitRpakSanA bhAIonI sAthe, garIba lokanA cittane camatkAra karanArA ujamaNAne karIne harSathI suvarNa puSpothI tamArA be caraNanI pUjA karIza. ane putrane khoLAmAM laIne sArI rIte nRtya karIza. ane harSathI abhinayapUrvaka nATaka karAvIza. athavA putranA kAraNathI strIo kaI kaI mAnatAo nathI mAnatI ? 48. teNIe naimittikane pUchyuM ke mane putra kayAre thaze ? kAryano arthI alpajJane sarvajJanI jema mAne che. 49. TIpaNuM hAthamAM laI khaDuthI kuMDalI AlekhIne, grahone yathAsthAne sthApana karIne sAvadhAnapUrvaka joIne A vacanothI phaLAdezane karavA lAgyo. A loka ADaMbarathI khAvA mATe zakya che arthAt ADaMbarathI A lokane rIjhavI potAnuM Icchita sAdhI zakAya che. 51. maMgaLa vagere krura graho zubha sthAnamAM rahelA nathI tethI tenI pUjA karAvo ane maMDalapUjana karAvo. para. jethI tamAruM abhISTa thaze. A pRthvItala upara dAna e ja rAjA che. zuM teM nathI sAMbhaLyuM ke dhananA dAnathI pApano kSaya thAya che ? putranI abhikAMkSiNI vasumatIe te mujaba karyuM. harSita thayelA jyotiSIoe kahyuM : tArA manoratho jaladIthI pUrNa thaze. brAhmaNanI pUjA karavAthI tArA azubha graho zubha thaze. 55. te te prakAranA lokoe batAvelA maMtrono teNIe jApa karyo. ema putra mATe vividha upAyo karyA paNa eka paNa upAya phaLIbhUta na thayo. phaLa karmane AdhIna hoya tyAre zuM bIjA upAyothI phaLa siddhi thAya ? 57. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 203 putra prAptinA aMtarAya karmanA kSayopazamathI ekavAra koIka bhAgyazALI jIva tenI kukSimAM avataryo. 58. jema pRthvI nidhine dhAraNa kare tema vastumatie gUDhagarbhanA kAraNe alakSya ane muninA zIlanI jema durvAha garbha dhAraNa karyo. pa9. teNIe bIjI strIonI sahAyapUvarkanA ghaNAM upAyothI garbhanuM poSaNa karyuM. dhanavAna gRhasthone zuM asAdhya che? 60. kAla pUrNa thaye chate, dizAo rajathI mukta thaye chate jema vaMzalatA motIne janma Ape tema teNIe putrane janma Apyo. 1. ati harSa pAmela dhanadatte cittane camatkAra kare evo vistArapUrvakano vapanaka mahotsava karAvyo. 6ra. mahotsava pravaryo tyAre ghaNAM pramodane dharato loka cAre bAjuthI vadhAmaNI ApavA Avyo. 63. sarvatratunA phala-phUlavALA udhAna samAna satkalamAM janma pAmavAthI te nakkIthI kRtapuNya che. 64. bArame divase mAtApitAe tenuM nAma kRtapuNya ja pADyuM. kemake je nAma prasiddha thayuM hoya che te suMdara hoya che. 65. zubhaceSTAthI lokone parama AnaMda Apato bALaka pitAnA manorAjyanI sAthe kramathI vadhyo. da6. ATha varSano thayo tyAre mAtApitAe uttama kalAcArya pAse mokalyo. kemake prathama vayamAM vidyA bhaNavAnuM vidhAna che. 67. jema anukULa pavana hoya tyAre vahANa ratnadvIpamAM pahoMcI jAya tema te buddhimAne thoDA divasomAM badhI kaLAo bhaNI lIdhI. 68. gAMbhIrya ane ratnothI jANe bIjo sAgara na hoya tema te ja nagaramAM sAgaradatta nAmano bIjo zreSThI hato. 69 tene mAdhuryAdi guNothI yukta jayazrI nAmanI putrI thaI. kemake haMmezA ja drAkSanI velaDImAMthI drAkSa ja thAya che. 70. jaDAdhipati (samudra)mAMthI halakA loko pAse janArI spardhA karatI lakSmIne asAdhAraNa guNothI jItI lIdhI tethI teNIe jayasUcaka nAma jayazrI prApta karyuM. 72. mAtApitAe A kanyAnI sAthe kRtapuNyane paraNAvyo. kemake buddhimAna ratnanA bhAjanamAM hAtha nAkhe. 73. ema vasumatInA badhA manoratho pUrNa thayA. koIka viralane ja ciMtita dAva paDe che. 74. paraMtu kRtapuNya jitendriya hovAthI potAnI patnI upara Asakta na thayo to vezyA strIonI zuM vAta karavI? 75. te te vilAsane nahIM karatA putrane jANIne mAtA kheda pAmI. suMdarInuM sauMdarya kharekhara karamAI gayuM. 76. vasamutIe dhanadattane kahyuM che svAminuM ! kAmabhogathI vimukha thayelo tamAro putra vRddhanI jema AcaraNa kare che. 77. jo putra bhogone bhogavato nathI to A dhanathI zuM? je zarIrane na zobhAve tevA suvarNathI zuM? 78. vividha prakAranA vilAsone karatA putrane huM jovA IcchuM chuM. potAnA saMtAnanA vilAsone jovAmAM strIone mahAna AnaMda thAya che. 79. tethI tevA prakAranA mitronI sAthe putrane saMga karAvo jethI te kAmabhogamAM ghaNo Asakta thAya. 80. dhanadatta paNa kahyuM H he priyA! tuM nakkIthI mugdha che je Ama gAmaDiyAnI jema asaMbaddha pralApa kare che. 81. A viSayamAM tAro putra svayaM pravRtti karaze kemake jIvoe bhavobhava viSayano abhyAsa karela che. 82. jo A muninI jema atyaMta zAMtAtmA thaze to tArA kahevA mujaba ApaNe upAya karIzuM. 83. he putravatsala priyA ! hamaNAM tuM mauna rahe. prathama tela jovAya pachI telanI dhAra jovAya. 84. kugrahathI grasAyelI vasumatIe pharI kahyuM hamaNAM ja Ane saMsArano rAgI karo tyAM sudhI mane mananI zAMti nahIM thAya. 85. aho! AnA zarIramAM koIka kudhAtu utpanna thayo che A pramANe vAraMvAra rokavA chatAM potAno Agraha choDatI nathI. 86. mRtakanI mudinI jema (maDAgAMThanI jema) buddhimAna strIonI paNa kadAgrahanI gAMTha suyuktirUpI nakhonI chIpathI chUTatI nathI. 87. e pramANe vicAratA teNe priyAnuM vacana mAnyuM. athavA to strIo AMgaDInA Terave puruSone nacAve che. 88. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 204 pitAe durlalita ToLakInI pAse putrane mukyo. rakSaNanA arthIne potAnA hAthe bAMdhIne duzmananA hAthamAM soMpyo. 89. jema karmo pApI jIvane kuyonimAM laI jAya tema dulalitanI ToLakI kRtapuNyane durAcAranA sthAnomAM laI javA lAgI. jema ke- kokavAra viTa-bhaTa jevA janasamUhathI bharelI, bhIDathI khIcokhIca atuladevakulamAM laI gaI. kyAreka azlIla bhASA bolatA vyaMga jugArIothI bharela jugAranA pIThAmAM tene laI gayA. jema paramadhAmIo pApIone bhaThThImAM laI jAya tema kayAreka IMgAra ane hAsya bharelI kathAo jyAM cAlatI hatI tevA janasamUhamAM laI gaI. kyAreka Azcaryane utpanna karanAra tAlAcArya pAse laI gaI. kayAreka mallikA-jAI-macakaMdAdi phUlothI zreSTha tathA Amra ane keLanA vRkSothI bharela udyAnamAM laI gaI. kayAreka vApI, taDAva, nadI vagere jaLasthAnomAM laI gaI. kayAreka parama sthAna para laI gaI. kayAreka gAmaDiyAonI sabhAmAM, kyAreka taMbolInI pAse, kyAreka mALInA ghare, kyAreka vezyAnA pALAmAM, kyAreka viTanA ToLAmAM tathA AnA jevA bIjA sthAnomAM laI gaI. 96. (sAtanuM kulaka) A pramANe durlalita ToLakIe potAnI vAsanA kRtapuNyamAM saMkramaNa karI. athavA lIMbaDAnA saMgamAM, AMbAne kaDavAza dUra nathI. 97. te vakhate te nagaramAM jagatane jItavAmAM kAmadevanuM amogha zastra evI devadattA nAmanI vezyA vasatI hatI. 98. kayAreka durlalita ToLakI kRtapuNyane vezyAne ghare laI gaI. pApanI ToLImAM bhaLanAranuM Aja pariNAma Ave che. 99. jema tAvathI mukta thayelo pathyane joIne harSa pAme tema yuvAnavaya, zreSTha alaMkAra ane nepathyane dhAraNa karanAra kRtapuNyane joIne vezyA harSa pAmI. 100. kahyuM che ke- mahotsavothI parivAra, sAhasathI kSatriya, vyasanathI durmatrI, dakSiNAthI brAhmaNa, haraNathI zikArI, vAdaLathI kheDUta, vividha dAnIothI yAcaka, putranI vANIthI pitA, aneka lAbhothI vaNika, rogIothI vaidya jema harSa pAme che tema yuvAnothI garbhazrImaMta vezyAo harSa pAme che. 103. vezyAe tene dhanavAna jANIne abhyatthAna karyuM. bIjo sAmAnya loka dhananuM bahumAna kare che to vezyAonI zuM vAta karavI? 4. vezyAe turata ja AsanAdi ApIne kRtapuNyano satkAra karyo ane bIjI paNa pratipatti karI. 5. tathA ANe vezyAe) zreSTha upArjana karAyela puNyanI sAthe satkArapUrvaka ghaNAM prakAranA zRMgAramaya manohara vacanothI kRtapuNyane vaza karyo paNa gharamAM hRdayane vaza na karyuM. arthAt vezyA atyaMta harSa pAmI. 7. jema vicakSaNa vyasanI bhaNelI zAstra zreNIne bhUlI jAya che tema vezyA vaDe haraNa karAyeluM che citta jenuM evo kRtapuNya alaMkAra sahita, mohaka, haMmezA anukULa vartanArI, svarUpavAna, duSaNothI rahita, guNavRddhine pAmelI, patnIne paNa bhUlI gayo. 9. asaMkhya puruSonI avara javarathI ghasAI gayelA AMgaNAvALI vezyAo haMmezA nirlajja hoya che. 10. jema nadInA paththaro ghasAI ghasAIne vividha AkAravALA thAya che tema vezyAo vaDe viTo ragaDAyA che ane viTo vaDe vezyAo ragaDAI che. 11. jema mohanIya karmanI prakRtio jIvone moha pamADe che tema vezyAo vacana-nepathya-hAsya-daSTi vagere mohanothI puruSone moha pamADe che. 12. kulIna strIo parapuruSano tyAga karanArI, lAja kADhanArI, lajjAla, zIlavAna, kUvAnA deDakAnI jema ghara choDIne nahIM bhaTakanArI hoya che. AvI kulIna strIo vidura (catura) hovA chatAM tevA prakAranA patinuM raMjana karavA jANatI nathI. 14. jema mAchaluM sarovarane choDavA samartha na thAya tema kRtapuNya vezyAnA gharane eka kSaNa paNa choDavA samartha na thayo. 15. pitAe putranA snehanA kAraNe harSathI vezyAnA ghare roja dhana mokalyuM. ahoho! premanuM gAMDapaNa kevuM che! 16. jANe bIjo kalpavRkSa na hoya tema Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 205 teNe kapUrathI mAMDIne mIThA sudhInI sarva sAmagrI vezyAne pUrI pADI. 17. vezyA, zilpa, rAjyanA hodA, vyApAra ane yuddha sudhInI sarva pravRttiomAMthI je kAMI dhana upArjana karAyuM che te sarva strImAM samAI jAya che arthAt strIo pAchaLa phanA thaI jAya che. 18. huM mAnuM chuM ke tevA prakAranA putranA anyAyane jovA asamartha mAtApitA ekavAra maraNane zaraNa thayA. 19. tyArapachI jagatalokamAM vikhyAta, kalInamAM ziromaNi, patibhaktA patnIe dhana mokalavAnuM cAlu rAkhyuM. 20. je jenA hakkanuM hatuM te tenI pAse jaIne rahyuM. jyAM puruSa vicAra na kare tyAM AvI dazA thAya. 21. navI kamANInA abhAvathI tathA pUrva pUMjIno vyaya thavAthI dIvAnA telanI jema kRtapuNyano vibhava kSINa thayo. ra2. TIpA TIpAthI satata kSaya pAmato, navI AvakanA abhAve kharekhara sAgara paNa khAlI thaI jAya che. 23. to paNa A vezyA kRtapuNya pAse dhananI mAgaNI kare che. kAraNa ke mAgavAmAM vezyAonI jIbha rU karatA paNa halakI hoya che. 24. jema sarvasva ApI dIdhuM che evo kSINa paNa vaibhavI yAcako vaDe kadarthanA karAya che, jema brAhmaNo vaDe yajamAna kadarthanA karAya che tema vezyA vaDe A kRtapuNya kadarthanA karAya che. 25. jayazrIe pUNI kAMtavAnA phALakAnI sAthe AbharaNo mokalyA. strIomAM kaMIka sattva hoya che. 26. kuTTinIe vicAryuM amAsanA caMdranI jema AnuM amAre zuM kAma che? kAraNa ke amArA kuLamAM vaibhava pUjya che. 28. jema ke kAra anubaMdhavALo (kita)pratyaya lAgyo hoya to dhAtunI guNavRddhi thatI nathI tema jo A ahIM raheze to bIjA taraphathI je maLaze te nahIM maLe. ra9. tethI sApanI jema A jArane bahAra kADhIne aizvaryathI kubera samAna bIjAne ahIM praveza karAvuM. 30. AnI varAkaDI strI jIvatI rahe e hetuthI potAnA hajAra suvarNa ane pachI tenA AbharaNone pAchA mokalyA. tethI huM mAnuM chuM ke kaDavI tuMbaDImAM paNa madhura phaLa thayuM. 32. ekavAra rAtrimAM upADIne tene gharanI bahAra suvAkyo, athavA UMghaNazIone bheMsapaNuM ja thAya che. 33. jeTalAmAM ANe jAgIne joyuM to prANapriyA vezyAne na joI. temaja tenA parivArane paNa na joyo. 34. gADha viSAda sAgaramAM DUbelA ANe vicAryuM H aho ! aho ! vezyAo mane thuMkanI jema ghUMkI nAkhyo. 35. jyAM sudhI mArI pAse dhana hatuM tyAM sudhI ja A vezyA sevakanI jema mArI thaI ane dhananA kSayamAM A pApI vezyAo sadA zatru jevI lAge che. 36. arthano kSaya na thAya tyAM sudhI A vezyAo kAmukane gaLAmAM pakaDatI nathI. mArA pitA jIvatA hatA tyAM sudhI dhanano kSaya na thayo hato. nakkIthI mArA mAtApitA maraNa pAmyA che. aho ! kuLanA kSayamAM huM nakkIthI pAMgaLo thayo chuM. 38. dhana ApanAra upara vezyAnuM citta che. tenuM vacana rAga vagaranuM madhura che, ane zarIranuM dAna che. tethI mana-vacana ane kAyAthI vezyA duHkara karanArI che. 39. haLadaranA rAganI samAna, jIbha upara vasanAra, dAridrayanuM dAna ApavAmAM dakSa he vezyArAga! tane namaskAra thAo. 40. jo kAjalamAM saphedAI hoya, jo lIMbaDAmAM madhuratA hoya, jo lasaNamAM sugaMdha hoya jo jheramAM AyuSya hoya, jo yamarAjamAM karuNA hoya, agnimAM zItatva hoya, luccAmAM upakArIpaNuM hoya tyAre vezyAmAM prema hoya. 42. vezyAono prema paNa sasalAnA zIMgaDA samAna che A je mArA jevA mUrkha che te vezyAnI pAchaLa dhanarAzino khuvAra kare che. svapnamAM upArjana karAyela dhanano bhogavaTo karatA teo gAMdharvapuramAM gharo banAvIne vase che. 44. vezyAjAti vijaLI, pANIno parapoTo, samudranA mojAM, pavana ane citta karatA paNa haMmezA ghaNI caMcaLa hoya che. 45. jugAre 1.kiMtu pratyayaH jemake nI dhAtune karmaNino kta pratyaya lAge tyAre nI dhAtuno guNa ne thato nathI tema nI + ta = nItaH laI javAyo. ahIM neta: na thAya. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 206 naLanI je avasthA karI, dArUe kRSNanI je avasthA karI tevI avasthA kAmukanA ghare vezyA kSaNathI ja kare che. 46. jema dharmajJa saMsArane tRNa samAna gaNe che, jema vairAgI kAminIne tRNa samAna gaNe che tema vezyA nirdhanane tRNa samAna gaNe che. 47. jema kusvAmInI sevAthI sevaka, kunayothI rAjA, viSayonI lolatAthI muni, krodhAgnithI tapasvI, kutarkothI vicakSaNa, madathI kulavAna nIce paDAya che tema vezyAthI kAmI nIce nIce paDAya che. 49. tIDa jema cokhAnA khetarano ghuNA jema lAkaDAnI zreNIno nAza kare che tema gaNikA sarva Icchita dhanavAnono nAza kare che. 50. zuM kAgaDo pakSI (garuDa) thAya? zuM kAca paNa maNi thAya? zuM gadhAgADI ghoDAgADI thAya? zuM eraMDo vRkSa kahevAya? zuM dAsapaNa mAnava kahevAya? zuM haraNa hAthI kahevAya? zuM vezyA paNa aMganA (uttamastrI) thAya? vezyAno Asakta paNa zuM premI thAya? para. jeno pitA droha che, jenI mAtA cosaThakalA (caturAI) che, jeno prANa juThANuM che, jenuM vrata paradhana haraNa che, jenuM svazarIra kariyANuM che. jeno bhAI daMbha che. jene vezyA nAmano duSTa sodAgara che. tenAthI manuSyone dUra rahevuM kalyANakArI che. 54. he udAra! he subhaga ! he svAmin! tArA virahamAM kSaNathI mAruM jIvita cAlyu jaze ema pUrve bolanArI vezyA have re re nirAza! he nilajja ! he nirdhana ! mArA gharamAMthI cAlyo jA ema bolatA lajjA pAmatI nathI. 56. AvI vezyAne kAraNe meM mAbApane snehALa patnIne ane bhAIne paNa choDyA. 57. mAtApitAe mAruM nAma kRtapuNya zA mATe pADyuM? pApa karanAra mAruM nAma kRtapApa ja rAkhavuM yogya hatuM. 58. vezyAmAM Asakta thayela meM pApIe pUrve upArjita karAyela ghaNA paNa dhanane lIlAthI gumAvyuM. 59. keTalAka mahAtmAo svabhujAthI upArjana karela saMpattino dharmasthAnamAM vyaya kare che. 60. ghaNo paNa viSAda karavAthI mAruM kaMI vaLavAnuM nathI tethI ghare jaIne jou ke mArI priyA zuM kare che. 61. ema vicAryA pachI kRpuSya potAnA ghare gayo. ekamAtra patnIthI sahita ane atyaMta lakSmIthI rahita potAnA gharane joyuM. 2. kRtapuNyane jovA mAtrathI priyAe abhyatthAna karyuM. huM mAnuM chuM ke tenA puNyanI velaDI svayaM sarasa thaI. 63. kSaNathI pANInA chAMTaNA karIne cAra prakAranI vidhithI pITha upara besADIne tenA be caraNanuM prakSAlana karyuM. 64. snAna karAvavAnI IcchAvALI jayazrIe Ane snAna karavAnuM junuM vastra ApyuM. kema ke snAna karavAmAM AvuM vastra ucita che. 5. huM mAnuM chuM ke romachidromAM potAnA premane utAravA teNIe AdarathI patine telathI atyaMgana karavAnuM zarU karyuM. da6. jayazrInA guNothI harAyu che citta jenuM evA kRtapuye sArI rIte vicAryuMH guNothI paththara paNa pIgaLAvAya che to cetananI zuM vAta karavI? 67. aho ! AnuM kulInatva kevuM che ! aho ! AnI vinItatA kevI che ! aho ! AnI lokottara bhakti kevI che! aho ! Ano niHsIma prema kevo che! aho! AnI lajjA kevI che! aho AnuM zIla kevuM anuttara che ! aho AnuM cAturya kevuM avarNanIya che ! aho AnuM sarva paNa anupama che ! 9. ghaNAM varaso sudhI Ane choDI dIdhI hovA chatAM mArA upara kevI bhakti rAkhe che? zuM sonAnI saLIne kayAreya kATa lAge? 70. pati paradeza gayo hoya tyAre patnI nakkIthI zIlabhraSTa thAya che ema je kahevAya che tene ANe khoTuM pADyuM. 71. cAritrarUpI nAvaDIthI ANe gaurava vadhAryuM. je AnI jagyAe bIjI koI tyajAI hota to daurbhAgyanA dhAma patine anukULa na vartata. 7ra. jema kRmi azucimAM rAgI thAya tema A amRtamaya patnIne choDIne viSamayI vezyAmAM kema Asakta thayo? 73. athavA AMbAnA pAMdaDAne choDIne UMTa lIMbaDA-bAvaLa-zamInA pAMdaDAmAM rAgI thAya che. 74. A strI hovA chatAM uttama che, huM puruSa hovA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 207 chatAM sAro nathI. mArI ceSTA viSa jevI che jyAre AnI ceSTA amRta jevI che. 75. kRtapuNya jyAre A pramANe vicArI rahyo hato tyAre jayazrIe vezyAnA saMgathI coMTela melane mULathI ukheDatI na hoya tema tenA zarIranI udvartanA karI. 76. ekavAra tapelA (navasekA-zarIrane anukULa) pANIthI patine snAna karAvIne komaLa hAthathI potAnA zarIranI jema vastrathI laMDyuM. 77. vezyA vaDe karAyelI hakAlapaTTIthI thayelA saMtApane chedavA vilepanothI lepa karIne be navA vastro paherAvyA. 08. teNI vibhava anurUpa uttama bhojana pIrasyuM. kemake samasta bhaktino sAra bhojana ja che. 79. jema caMdramA rohiNInI sAthe vase tema harSa pAmela sArthavAha putra te ja rAtrIe patnInI sAthe vasyo. 80. Rtu snAtA patnI te vakhate garbhavatI thaI. teNe patnIne puchyuM: tArI pAse kaMI dhana che? 81. jethI dezAMtara jaIne vyavasAya karuM. jevo pavana hoya tevuM chAparuM karAya. 82. bIjuM A nagaramAM rahIne sahelo dhaMdho karI zakAya tema nathI. (arthAt ochI mUDIe sahelAIthI kamAvI zakAya tevo) je dhaMdho videzamAM ajJAta hoya tevA dhaMdhAne karuM. 83. jayazrIe sAcesAcuM jaNAvyuM ke mArI pAse AbhUSaNo tathA vezyAe Apela hajAra sonAmahora che.84. te vakhate sArtha vasaMtapura tarapha prayANa karavA taiyAra hato. bhAgyazALIone abhISTa sAmagrI AgaLa ja hAjara thaI jAya che. 85. prazasta divase sAthe prayANa karIne jyAM paDAva nAkhyo hato tyAM katapuNya paNa te pradeza tarapha svayaM cAlyo. 86. Aje paNa haju mAro pati bhoyapathArI upara na suve ema vicArIne jayazrIe sudIrdha, vizALa, uttama palaMga lAvIne Apyo. aho sarva avasthAmAM tenI vinItatA kevI che! 88. have sArthe paDAva nAkhela bhUminI najIka kyAMka devakulamAM jayazrIe palaMgane pAtharyo jANe ke bhaviSyanI lakSmInA svAgata mATe na hoya! 89. he jIveza! A zayyAmAM zayana karo. savAre huM Ane ghare laI jaIza. ema kahIne te zarIrathI ja ghare gaI, manathI nahIM. 90. uttama palaMgamAM tene zAMtithI UMgha AvI gaI. sAdhana sAmagrI uttama hoya to sAdhya (kAryo paNa tevA prakAranuM prApta thAya che. 91. A bAju te ja nagaramAM koIka zeThANI rahetI hatI. samudranI jema tAga na maLe tenI pAse dhanano tAga na hato. arthAt agaNya dhanavALI hatI. 92. lakSmI ghaNI hatI chatAM tene putra eka ja hato. athavA to sarva vipula saMpatti kone thAya? 93. teNIe jANe cAra dizAnI jaMgama saMpatti na hoya tevI cAra kanyAonI sAthe putrane paraNAvyo. 94. tevA prakAranI saMpatti hovA chatAM te kyAreka sAgaranI musApharIe gayo. manuSyanI viDaMbanA karanAra tRSNAne dhikkAra thAo. 95. zreSThI putra ghaNuM dhana kamAvIne pAcho Avato hato tyAre AkAzamAM bhAraMDapakSInuM iDuM phUTe tema tenuM vahANa samudramAM bhAMgyuM. 96. jema parigrahI ane mahAraMbhI narakamAM jAya tema vahANamAM rahelo moTA bhAgano loka samudramAM DUbI gayo. 97. jema koIka dhAnyano dANo ghaTImAM pIsAyA vinAno nIkaLe tema vahANano eka kArIgara samudramAMthI jIvato nIkaLyo. 98. teNe ekAMtamAM zeThANIne putranI hakIkata jaNAvI. kalyANakArI vArtA khAnagImAM kahevAya. 99. tene so dInAra ApIne zeThANIe kahyuMH tuM A vAta kyAMya karIza nahIM. he bhadra ! tuM gaMbhIra raheje A vAta koIne na karato. 200. duHkhathI baLelI zeThANIe vicAryuM putra to maraNa pAmyo che. have jo lakSmI rAja bhegI thaze to nakkI kSata upara kSAra paDaze. 201. kulaTAnI jema potAnA gharamAMthI cAlI jatI lakSmIne huM kyA upAyathI sarva rIte pAchI vALuM? 202. hA hA mane upAya maLyo jema senApatine hAthI-azva-ratha ane padAti ema cAreya senA vaza hoya tema mArI cAreya paNa putravadhuo kahyAgarI che. 3. jema pUrve yojanagaMdhA strI vyAsaRSine teDI lAvI hatI tema huM koIka puruSane saMtatinI vRddhi mATe Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 208 teDI lAvuM. 4. te ja rAtre te putravadhUonI sAthe pUjAnA bAnAthI devakulamAM gaI jyAM kRtapuNya khATalAmAM sUto hato. 5. cAreya putravadhUoe tene khATalA sahita upADyo teno eka divasa evo hato khATalAmAMthI upADIne bahAra nAkhyo hato. 6. ane eka divasa evo Avyo gharanA svAmI tarIke laI javAyo. aho! baMnemAM UMgha samAna hovA chatAM karmanA vipAkamAM kevo bheda che ! 7. kUtapuNyane upADIne gharamAM lAvyA pachI vRddhAe cAreya putravadhUone kahyuM: he putrIo! tamAro svAmI samudramAM DUbI gayo che. 8. A paNa mAro putra che je Aje mane lAMbA kALa pachI maLyo che. je rAtrinA chellA pahoramAM devIe mane svapnamAM kahyuM che. 9. AgAmI rAtrie amuka devakUlamAM je sUtelo che te tAro putra che ema jANavuM ane tAre laI Avavo. 10. he putrIo ! te pramANe ja thayuM che devatAnI vANI khoTI paDatI nathI. tethI huM hamaNAM tamArA diyarane tamArA svAmI tarIke ApuM chuM. 11. tenA rUpa ane lAvaNyathI AkarSita thayelI cAreya putravadhUoe jema vedamAM kahevAyelA vacanane smRtigraMtha mAnya kare che tema mAnya karyo. 12. haMmezA loka svayaM anyAya karavAmAM udyata thAya che temAM paNa jo vaDilonI preraNA maLe to zuM kahevuM? baLavAnanI sAthe baLa prakAzita thayuM. (baLavAnane baLanI sahAya maLI) 13. jema vyaMtara devo agramahiSIonI sAthe viSayasukha bhogave tema kRtapuNya paNa te cAreyanI sAthe viSayone bhogave che. 14. potAnA gharano daravAjo nahIM jonAra kRtipuNya bAra pahoranI jema bAra varasa pasAra karyA. 15. ekeka strIne sArA svabhAvavALA, madhurabhASI, suMdara zarIravALA cAra-pAMca, cAra-pAMca putro thayA. 16. pachI duSTa svabhAvinI sthavirAe haiyAmAM duSTapaNe vicAryuM H kulanI unnati ane dhananuM rakSaNa karanArA pautro thayA che to A viTanuM zA mATe nimprayojana poSaNa karavuM joIe. ghI ghaNuM hoya to zuM DAMgarA (nAMgarA - jemAM ujaNa pUravAnI jarUra paDatI hoya tevA AgaDiyA, gADAnI dharI vagere) copaDavAmAM vaparAya? 18. nirdAkSiNyamAM ziromaNi sAsue vahune kahyuM : he putrIo ! A mAro putra nathI paNa bIjo koIka che. 19. dhananuM rakSaNa karavA A te vakhate lavAyo hato. hamaNAM ApaNuM sarva prayojana siddha thayuM che. 20. jema UMTanA samudAyamAMthI rogI UMTa bahAra kaDhAya che tema Ane bahAra kADho. athavA phUlomAMthI sugaMdha laIne chotA bahAra pheMkAya che. 21. jema pittathI pIDAyelAne tikhuM susvATA paDAve tema kRtapuNya upara snehanA pUrathI pUrita cittavALI cAra strIonA nAkamAM susavATA thayA. arthAt potAnA patine bahAra kADhavA jarA paNa pasaMda na paDyuM. 22. paraMtu teo vRddhAnuM vacana bhaMga karavA samartha na thaI. athavA to zrutimAM (vedamAM) kahevAyeluM vicArAtuM nathI. ra3. jenI pAse dhana che tenI AjJA ane aizvarya baLavAna che. badhAnuM paNa sAmarthya lakSmIkRta ja che. 24. zaMkAspada cittathI teNIoe sthavirAne dhImethI kahyuM che mAtA! jo tamArI rajA hoya to ame Ane bhAthuM bAMdhI ApIe. 25. eka divasa paNa jenI sAthe meLApa thayo hoya te paNa bhAthA vagara mokalAto nathI. to pachI Ane kevI rIte khAlI hAthe rajA apAya? 26. hA bhale tame tema karo ema vRddhAe rajA ApI tyAre jaladIthI tenI strIoe maNimodaka banAvyA. 27. strIoe tenA bhAthAmAM dAridrayarUpI killAne bhedavAmAM paththaranA samAna sarva maNi nAkhela lADuone mUkyA. 28. jema mojAo vahANane uMcake tema putravadhUoe rAtre gADha nidrAthI suvaDAyelA tene upADyo. ra9. zokarUpI agnithI tapelI zarIravALI strIoe palaMga sahita ja tene devakulamAM mUkyo. 30. AnA ozIke harSa karanArA lADunuM bhAthuM mUkayuM. haMmezA suMdara vastu paNa suMdara dezamAM gayelI hoya to 1. maNimodakaH aMdara jemAM maNi nAkhelA che evA lADu Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 209 zobhe che. 31. te vakhate karmayoganA vazathI te ja sAthe tyAM Avyo. kharekhara kayAreka TAliyA ane billAno saMyoga nakkIthI thAya che. 3ra. Aje vasaMtapura nagarathI saMgha Avyo. jayazrIe kAnane mATe amRta samAna ghoSaNA sAMbhaLI. 33. kharekhara mAro bhartA paNa Avela haze tethI huM sAmI jAu. zuM bhakti koI rIte anyathA thAya? 34. ema cittamAM vicArIne savAre jANe bIjI lakSmI na hoya? jayazrI jaladIthI sArthanI madhyamAM gaI. jema sUryanI prabhA kamaLane jagADe tema jayazrIe devakulamAM sUtelA patine jagADyo. 36 zuM A IndrajALa che? zuM A svapna che? athavA zuM A mativibhrama che. athavA A kaMI anya ja che? ema vicArato te jAgyo. 37. sukhe suvA mATe huM A khATalI devakulamAM laI gaI hatI pachI bIje divase meM tene joI na hatI ema jayazrIe vicAryuM. 38. kRtapuNyanI sAthe jayazrI modaka sahita khATalIne laI jaIne harSathI potAnA patine snAna vagere karAvyuM. 40. kRtapuNya gharethI nIkaLyo hato tyAre jayazrInA garbhamAM je putra hato te agiyAra varasano thayo. 41. jema vAcharaDo gAyanI pAse Ave tema jyAM satata pATha cAlatA hatA evI lekhazALA nAmanI zALAmAMthI chUTIne putra ghare Avyo. 42. putre mAtA pAse vAraMvAra bhojana mAgyuM. he mAta! he mAta! bhukhyA thayelA mane jaladIthI bhojana Apa. 43. te vakhate jayazrIe bhAthAmAMthI kADhIne eka modaka putrane Apyo, bALakone khAvAnuM ApavAmAM na Ave to vAsaNa mAMge (pachADe) che. 44. jANe amRta phaLa na maLyuM hoya tema mAnatA bALake gharamAMthI nIkaLIne lADu bhAgyo tyAre temAMthI maNi nIkaLyo. 45. maNine chupAvIne bALake lADu khAI lIdho. athavA UMdarane paNa parigraha nAmanI saMjJA hoya che. 46. tenA prabhAvane nahIM jANatA bALake kaMdoInI dukAne jaIne maNi ApyuM. bALako kharekhara bAla hoya che. 47. bALaka maNinA badalAmAM vaDA laI Avyo. brAhmaNonI jema bALakone khAvAnI vastumAM kaMI ADuM AvatuM nathI. 48. kaMdoIe pANInI kuMDimAM maNi nAkhyo. kAraNa ke teomAM evo rivAja hato ke koI lAbhanI cIja Ave to kuMDImAM nAkhavI. 49. jema be sagAbhAIno dhanamAM bhAga paDe tema kuMDImAM raheluM pANI be bhAgamAM vaheMcAI gayuM. 50. A kharekhara jalakAMta maNi che ema nizcaya karIne jema arIso caMdrane chupAve tema teNe ratnane chupAvI dIdhuM. 51. A bAju potAnI kriyAkAMDamAM tatpara koIka brAhmaNa hato teNe kayAreka vAraMvAra yajJa karavAno AraMbha karyo. para. yajJanI rakSA karavA teNe koIka dAsane rAkhyo. uttama-madhyama ane hIna badhA bhegA maLIne kArya sAdhe che. pa3. dAse kahyuM he brAhmaNa jo tuM mane vadhelI rasoI Ape to huM ahIM tArI pAse kAma karIza nahIMtara koIpaNa saMjogomAM nahIM. 54. brAhmaNe tenuM vacana svIkAryuM. te harSapUrvaka brAhmaNanuM kArya karavA lAgyo. mAgeluM maLatuM hoya to cAkara paNa svajana thAya che. 55. teNe paNa haMmezA sAdhuone prAsuka ane eSaNIya bhojana vahorAvyuM. laghukarmA jaya pAme che. 56. paragharamAM kAma karIne ANe kevI rIte vahorAvyuM. (dAna Apya)? athavA to keTalAkane keTalIka dAna zraddhALutA sahaja hoya che. 57. vibhavanA bhArathI bharelA hovA chatAM keTalAka manuSyo svayaM dAjhI gayela khAkharAnA TUkaDAne ApatA nathI. 58. dAnathI devanuM AyuSya bAMdhIne kALa karIne devalokamAM utpanna thayo. mokSagatine apAvanAra munibhaktine devaloka Apavo keTalA mAtra che? pa9. ANe satata lAMbA samaya sudhI devalokanA sukho bhogavyA. svayaM vAvelA dhAnyone je lakhe che temAM kAMI Azcarya nathI. 60. devalokamAMthI cyavIne zreNika rAjAno naMdiSaNa nAme putra thayo. je puNyAnuMbaMdhi puNya che te mokSanA udayavALo che. 61. kumAranI jema naMdiSeNakumAre Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 210 kalAnidhinA ziromaNi pAsethI badhI kalA hastagata karI lIdhI. 62. moTA karma guNa ane dravyano samavAya (sAthe rahevuM) sadA sthira che. pachI pachInA anuvRttinA AdhAramAM eka hetubhUta che. arthAt moTA eTale kSAyika bhAvanA, karma eTale kriyA (-cAritra), guNa-jJAnAdi dravya cetana e traNeyano haMmezA samavAya hoya che ane te sthira hoya che. 63. jema vaizeSika matavALo padArthanI sAthe ghaNA prakAranI jAtine ghaTAve che tema rAjAe ghaNI zreSTha kanyAonI sAthe paraNAvyo. arthAt vaizeSika eka ja dravyamAM dravyatva, padArthatva, jaDatva, vagere ghaNI jAtio ghaTAve che. 64. jema deva apsarAnI sAthe bhogo bhogave tema AnaMdanA samUha amRtakuMbhamAM DUbelA teNe patnIonI sAthe haMmezA anupama bhogo bhogavyA. 65. ane A bAju svaccha gaMbhIra (UMDA) pANInA pUra (jaththA)thI ghaNI bharelI, UMce uchaLatA mojAne dhAraNa karatI gaMgA nAmanI nadI che. 6 6. te sarasvatInI jema haMsathI zobhatI che. kAcabAothI yukta che. te cAre taraphathI utpanna thatA vividha prakAranA AvartonA zAzvata samUhavALI hatI. te haMmezA samudramAM maLatI hatI. gaMgAmAM kamaLoe potAnuM sthAna racyuM hatuM. lokoe gaMgAne gauravanuM sthAna banAvI hatI. te lakSmInI samAna hatI. A nadI himAlayamAMthI utpanna thayelI che. zaMkarane prIti dAyinI che. ghaNAM jIvone tRpta karanArI jANe sAkSAt pArvatI hatI. 69. gaMgA nadI vahetI hovAne kAraNe najIkanA dezanA vanamAM sallakI, tAla, ciMtAla, pippala vagere vRkSo zobhatA hatA. 70. te vanamAM ghaNI yauvana hAthiNIonI sAthe parivarelo, baLavAna hAthIonA madane gALanAra koIka yUthapati hAthI vasato hato. 71. kAmAbhilASI mAnavanI jema patnIonI sAthe kayAreka gaMgA nadImAM paDIne jaLakrIDAthI krIDA karI. 72. hAthI ane hAthiNIoe paraspara sUMDhamAM pANI bharIne zRMgikonI (kAmIonI) jema paraspara chaMTakAva karyo. 73. jema dhULeTInA divase manuSyo ekabIjAne dhULa uDADe tema kayAreka teoe sUMDhamAM dhULa bharIne paraspara uDALI. 74. pIpaLa, sallakI vagere vRkSanA pAMdaDAone laIne AdarapUrvaka snehathI paraspara ekabIjAne jema haMso mRNAlane Ape tema ApyA. 75. A kalabho (hAthInA baccA) mane yUthamAMthI bahAra kADhIne hAthiNIono upabhogo karaze evI buddhithI teNe nikAcita vairanI jema janamavA mAtrathI mArI nAkhyA. 76. A bAju brAhmaNano jIva adhama yonimAM bhamyo. athavA to jeNe yajJo karelA hoya tene zuM bIjuM phaLa maLe ? 77. ekavAra karmanA udayathI brAhmaNano jIva yUthamAM rahelI eka hAthiNInA udaramAM utpanna thayo. 78. hAthiNIe vicAryuM : jema sApa pakSInA baccAne khAI jAya tema A pApI kRpAhIna hAthIe mArA aneka putrone mArI nAkhyA che 79. tethI koIpaNa upAya karIne hamaNAM A adhamathI garbhanuM rakSaNa karuM jethI huM haMmezA putranuM mukha jouM. 80. ema cittathI sArI rIte vicArIne hAthiNI pagamAM lAgelA prahAranI jema mAyAthI ja laMgaDI thaI gaI. 81. gatinI vikalatAne dhAraNa karatI te maMda maMda cAlI. zuM strI jAtine mAyA zIkhavADelI hoya che ? 82. bIjA hAthIne A bhogyA na thAo ema vicAratA mohathI grasta thayela yUthapatie svayaM tenI rAha joI. 83. jema ghaNAM kariyANAthI bhareluM gADuM sArthamAM maLe tema hAthiNI paNa kayAreka aDadhA pahorathI, kayAreka pahorathI, kayAreka be pahorathI, kayAreka eka divasathI, kayAreka be divasathI, kayAreka traNa divasathI yUthapatinI pAse jaIne maLe che. 85. lAMbAkALe yUthapatine A rIte bhegI thaIne evI rIte vizvAsa pamADyo jethI zaMkAzIla hAthI paNa vizvAsu banI gayo. 86. ame vanaspatinA prasAdathI (ghAsathI) jIvIe chIe ema gauravane jaNAvatA atyaMta AsannaprasavA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 211 hAthiNIe mastaka upara pULAne laIne jANe potAnuM ghara hoya tema pUrve joyelA eka tApasanA AzramamAM gaI. 88. ghaNI bhaya vinAnI teNIe tApasone vaMdana karyA. munio kone vizvAsu banatA nathI? 89. A varAkaDI rakSaNanI arthI che ema jANIne dayAmAM tatpara tApasoe kahyuM : he vatsA ! tuM kayAMyathI bhaya na pAma. ahIM zAMtithI rahe kAraNa ke tApaso svabhAvathI karuNAlu hoya che. zuM Indra paNa samudramAM DUbelA parvatone kaMI kare? 91. pitAnA gharanI jema nirbhayapaNe jema loka sajjananI pAse jAtya ratna mUkIne dezAMtara jAya tema AzramamAM rahetI teNIe harSathI sukhe sukhe hAthI baccAne janma Apyo. 2. jema loka sajjananI pAse jAtyaratna mUkIne dezAMtara jAya tema putrane tApasanA AzramamAM pAse mUkIne te vanamAM gaI. 93. hAthiNI paNa vacce vacce AzramamAM AvIne putrane stanapAna karAvI jatI. mAtAone samudra jevo patra sneha dustara che. 94. jema ekeka dANAthI pakSIo dararoja potAnA mALAmAM rahelA baccAnuM poSaNa kare che tema madhura-komaLa- sallakInA pAMdaDAthI tathA supakava nIvAranA pULAothI tApasoe kalabhahAthInuM poSaNa karyuM. 96. tApaso vaDe putranI jema vAtsalyapUrvaka pAlana karAto hAthI jANe teono ja sAkSAt apAya hoya tema moTo thayo. 97. harSita thayelA hAthIe nikumAronI sAthe kriIDA karI. kIDAmAM saMvAsa e ja kAraNa che paNa jAti kAraNa nathI. 98. tApasoe pANInA pUrathI dararoja potAnA putronI jema svayaM vAvelA priya vRkSonuM siMcana karyu. 99. tApasone siMcana karatA joIne hAthInA baccAe paNa sUMDhathI pANInA pUrane bharI bharIne haMmezA siMcana karyu. 300. tApasoe prItithI dararoja pANIthI siMcana karAtA hAthInuM secanaka yathArtha nAma rAkhyuM. 301. te yuvAna vayane pAmyo tyAre ghaNo made bharAyo. koNa puraSa evo che je yauvanalakSmIne pAmIne mada na kare? 302. yathAruci bhamato A gaMgAnA kAMThe pahoMcyo. pAMkha AvyA pachI pakSIo jyAM sudhI mALAmAM rahe? 303. te vakhate teno pitA paNa kayAMyathI AvI gayo. 4. kopanA AvezathI bharAyela secanaka hAthI pralayakALanA vAdaLanI jema garjanA karato jaladIthI pitA tarapha doDyo. 5. vRddha thayela paNa yUthapati yuddha karavA mATe saMmukha thayo. viSa vinAnA sApane paNa paga lAgI jAya to phaNA caDAve che. 6. krodhI ane mAnI te baMne paraspara yuddhe caDyA jANe sAkSAt pahelo ane bIjo mAna na hoya! (anaMtAnubaMdhI mAna ane apratyAkhyAnI mAna) 7. teonA dAMtanA saMghaTTAthI utpanna thayelA agninA taNakhAM zobhyAM. huM mAnuM chuM ke te pRthvI dravyanA vargaNAnA paramANuo che. 8. A baMnenI sUMDha paraspara ekabIjAmAM bharAvAthI racAyela nAgabaMdha zobhyo. 9. zuM aMjanagiri ane kailAsa parvata na hoya tema AkAzamAM uchaLatA kALA ane sapheda pitAputra baMne hAthIoe yuddha karyuM. 10. A potAnA saMtAnone haNanAro mahApApI che manamAM lAvIne secanake pitA yUthapatine kSaNathI mArI nAkhyo. 11. sarva yUtha secanakane zaraNe AvyuM. satata IcchA mujabanuM svAmitva kone na game? 12. hAthiNIo paNa AnA upara anurAgI thaI. jeno ghaNo udaya thAya che te ja bhUmi upara vaMdAya che. 13. tyAre durbuddhi secanake hRdayamAM vicAryuMH mAtAe bAlyAvasthAmAM tApasanA AzramamAM mAruM rakSaNa karyuM. jIvI javAthI meM mArA pitAne mArI nAkhyA. tema mArA putro moTA thaIne mane mArI nAkhaze to? 15 ema vahemamAM paDelA teNe vicAryuM ke Azramane bhAMgIne huM mAruM kalyANa karuM. (salAmata banuM.) athavA to bIjAnuM khAIne potAnuM bacAvAya che. 16. jema anaMtAnubaMdhi krodha janmathI mAMDIne karelA dharmane bhAMgI nAkhe tema jaladIthI jaIne secanake tApasanA Azramane bhAMgI nAkhyo. 17. jema vAyu retI uDALI uDALIne sapATa raNa karI nAkhe tema hAthIe vRkSone ukheDI ukheDIne nAma nizAna na maLe te rIte tApasanA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 212 AzramanuM karyuM. 18. tApaso daze dizAmAM palAyana thayA. baLavAna-zatru najIkamAM hoya tyAre rAtre rahevuM zakya nathI. 19. potAnA hAthe A pApIne ame kema moTo karyo je ahIM amane sukhe rahevA deto nathI. 20. ame Ane coranI jema atyaMta baMdhanamAM nAkhIe ema vicArIne tApaso zreNika rAjAnI pAse gayA. 21. svayogya AziSa ApIne rAjAne jaNAvyuM jenI chatra chAyAmAM sukhapUrvaka vasAya che te zuM prazaMsApAtra nathI ? 22. he rAjanuM! caMdranI cAMdanI jevo sapheda, pUrva tarapha UMcA AsanavALo, sUMDhane lAgela che cAra dAMta jene, sUkSma be pILI AMkhovALo, vIza nakhavALo, bhUmine sparzatI sUMDhavALo, sUMDhathI kaMIka nAnI pUMchaDIvALo, samunnata nAnI DokavALo, vistRta UMcA kuMbha sthaLavALo, kramathI nIcuM namatA vaMzakavALo, jenA pAchaLanA baMne bhAga DhaLatA che, zarIranA baMne bAjunA bhAgo unnata che jenA lakSaNo ane cihnothI lakSita secanaka nAmano hAthI amuka vanamAM vase che. 26. vadhAre kahevAthI zuM? zuM airAvaNano bhAI che? A uttama hAthI samudra maMthana karatA nIkaLyo che. 27. A secanaka hAthI tArI pAse ja zobhe. Indrane choDIne zuM airAvaNa bIjA pAse hoya? 28. jaladIthI ucita sAmagrIthI tApasonI pUjA karIne kRtArtha rAjAe parama harSathI rajA ApI. ra9. jema zvAsanirodhaka zvAsane rUMdhe tema samagra sAmagrI laIne rAjAe vArInA prayogathI, hAthIne bAMdhyo. 30. tIkSNa, aMkaza, ArothI temaja nibiDa magarothI Ane atizaya mAravAmAM Avyo kemake bhaya vinA zikSA AvatI nathI. 31. sAMkaLothI Ane be paga bAMdhIne hAthIne AlAna staMbhanI sAthe bAMdhI devAmAM Avyo. svajanono tyAga karIne ekAkI thayela AtmA konA konA vaDe dabAto nathI. 32. sUMDha, pUMchaDuM ane be kAna calAvato hAthI bhAgye ApelI dazAnI jema krodhathI dhyAna karavAmAM tatpara thayo. 33. AzramanuM kalyANa thayuM ema saMtuSTa thayelA, kUdakA mAratA tuccha dharmIo sarve paNa tApasI AvIne hAthIno sarvathI tiraskAra karavA lAgyA. eka jainamatane choDIne bIjA darzanamAM viveka nathI. 35. re re durghatamAtaMga ! tuM cAMDAla che e sunizcita che. upakArInuM RNa cUkavavAne badale vadhAre pIDA karI. 36. re pApI! janmathI mAMDIne atyAra sudhI karuNALu amoe tAruM ghaNuM lAlana pAlana karyuM. 37. mAtAnA dUdhathI vaMcita rahenAra bALakanI jema haMmezA mahAdarathI potAnA hAthe koLiyo koLiyo ApIne moTo karyo. 38. he kRtadhva! te kSaNathI amArA Azramane bhAMgyo. athavA poSaNa karAyela sApa pAsethI DaMsa sivAya bIjuM kAMI maLe ? 39. tArA karatA kUtarA lAkha gaNA sArA jeone khAkharAno TUkaDo ApavAmAM Ave to ghaNo upakAra mAne che. 40. rAMka che ema samajIne sajjano luccAone poSe che. tenI badalImAM duSTa mahApApIo teone vipattimAM nAkhe che. 41. A zaraNArthIo che ema mAnIne sajjano haMmezA teonuM rakSaNa kare che. durjano te ja upakArI sajjanone mAre che. 42. bhUkhyA thayelA luccAo dhArmikatAno DhoMga karIne rahe che. dhArmiko AonuM ghaNuM vAtsalya kare che. 43. puSTine pAmelA, pAchaLathI zatrubhAvane dhAraNa karatA, kRtajJa banIne A pApIo teonA virodhI bane che. 44. seMkaDo upakAra karIne durjano potAnA karI zakAtA nathI. dUdhathI siMcana karavAmAM Ave to paNa zuM lIMbaDo mITho thAya? 45. jo ke A lokamAM sajjano luccA mATe kAyAno bhoga Ape che to paNa A (lucco) snehane toDe che, kaThoratAne Acare che. 46. mAthA upara caDAvAya to paNa kharekhara lucco lucco ja che. sApane dUdha pIvaDAvavAmAM Ave to paNa viSane dharanAro ja thAya che. 47. A durjanathI bacavA eka ja upAya che ke sApanI jema haMmezA teno dUrathI tyAga karavo. 48. have jo te lucco pIcho na choDato hoya 1. vArI: hAthIne pakaDavA mATe karavAmAM Avato khADo Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 213 to bIjo upAya e che ke tenI jema AkramaNa karIne moDhuM pakaDavuM. 49. bhAgyajoge amane upasarga karavAnuM tane A phaLa maLyuM. kadarthanA karAyelA munio kalyANane mATe thatA nathI. 50. teM je potAne ucita phaLa meLavyuM che te bahuM sAruM thayuM nahIMtara jaDa loka haMmezA pApane ja Acare. 51.are ! tuM A pramANe baMdhAye chate Azrama nivighna thayuM. eka durjana baMdhAe chate bAkInAne zAMti thAya che. para. A pramANe Akroza karAto hAthI agninI jema saLagyo. buddhimAno paNa krodhane pAme che to ajJAnIonI zuM vAta karavI ? 53. jema mAchImAra mAchalAne nibiDa jALamAM phasAve tema prapaMca karavAmAM catura luccA munioe mane pAzamAM naMkhAvyo che. 54. jema mahAbaLavAna vRkSane ukheDI nAkhe tema ANe kopanA AvezathI kSaNathI ja khIlAne ukheDI nAkhyo. 55. tApasone ghaNo bhaya pamADato saDI gayela doraDAnI jema zRMkhalAne tatkSaNa toDI nAkhI. 56. hAthI chUTe chate bhayathI tApaso potAnA jIvitane laIne kAgaDAnI jema daze dizAmAM nAzI gayA. 57. jANe ke mAtAne yAda na karato hoya tema hAthI vividha prakAranA vRkSothI saMkIrNa ane ghaNAM jaLazayothI pUrNa aTavImAM pahoMcyo. 58. pachI abhayakumAra vagere kumAro uttama ghoDesavAranI tathA sAmaMto vagerenI sAthe zreNika rAjA uttama ghoDA upara besIne hAthIne pakaDavA svayaM jaladIthI aTavI tarapha cAlyo. rAjAo to potAnA vAcharaDAne vALavA jAya che. 60. ghoDA upara ArUDha thayelA rAjA vagere ane uttama ghoDesavAroe jema zatrunA killAne vIMTe tema hAthIne cAre bAjuthI gherI lIdho. 61. teoe paNa hAthIne lobhAvyo, tarjanA karI, jagatamAM je kaMI sarva vastu che te bhakti ane zaktithI sAdhya che. 62. abujha manuSyanI jema mada ane matsarathI vihvala secanaka hAthIe koIne paNa gaNakAryo nahIM. 63. naMdiSaNa kumAranI mUrtine jotA ane vacanone sAMbhaLatA sAdhunI jema zAMta thayo. 64. secanaka hAthI vibhaMga jJAnI hato tethI teNe naMdiSaNanI sAthe pUrvabhavanA saMbaMdhane jANyo. 65. hAthInA peTa upara bAMdhelI doraDIne pakaDIne chalAMga mArIne jaladIthI paNa uttama naMdiSeNa nathI mukAyuM pagaluM jenA upara evA hAthI upara ArUDha thayo. arthAt atyAra sudhI naMdiSaNa sivAya bIjo koI hAthI upara caDayo na hato. 66. jema gAruDamaMtrathI sApa staMbhita thAya tema naMdiSaNanI vANIthI hAthI daMtaghAtAdithI virAma pAmyo. 67. zreNika vagerethI vIMTaLAyela secanaka upara ArUDha thayela naMdiSaNa jANe navo Indrano putra hoya tema ghaNo zobhyo. 68. meM zRMkhala hAthIne vaza karyo tethI huM potAnA AtmAne vaza karIza ema sUcavavA teNe hAthIne staMbhamAM bAMdhyo. 69. na bIjA AcArya bhagavaMto hAthInA viSayamAM bIjI rIte jaNAve che. jema ke jyAre tApasanA vacanothI gusse thayelo hAthI vanamAM gayo tyAre te devatA adhiSThita hato. 70. te vakhate devatAe tene kahyuM hatuM ke he vatsa secanaka ! are te pUrve tevA prakAranuM karma bAMdhyuM che. 71 jethI karIne tuM zreNika rAjAno vAhana thaze tuM baLAtkAre karma bhogavaze. kAraNa ke karma ja baLavAna che. 72. he vatsa ! tuM jA ane AlAna staMbhano Azraya kara. jethI karIne tuM pUjAze. tuM anukULa thaye chate koNa tAruM priya na kare ? 73. devInA vacanamAM vizvAsa mUkatA hAthIe temaja karyuM. jene devInA vacanamAM vizvAsa na bese tyAre te konAmAM vizvAsa kare ? 74. tyArapachI hastipAle jaIne rAjAne jaNAvyuM : he deva ! jenA mATe tame vanamAM gayA hatA te hAthI tamArA puNyane kheMcanAra sajyaMtrathI AkarSAyelo svayaM ahIM AvIne AlAna staMbha pAse Ubho che. 76. tene sAMbhaLIne harSithI pUrAyela rAjAe vicAryuM : A hAthIomAM ziromaNi kharekhara devatA adhiSThita che. nahIMtara A pazu svayaM kevI rIte Ave ? e pramANe AnaMdathI pulakita rAjAe hAthIne nagaramAM praveza Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 214 karAvyo. 78. rAjAe zubha divase hAthIne paTTabaMdha karyo. keTalAka tiryaMconI paNa bhAgyanI sImA hotI nathI. 79. AdarapUrvaka goLavALA ghauM vagerenA mukhya bhojano ane uttama zeraDI vagere hAthIne khavaDAvavAmAM Ave che. 80. hAthIne lavaNa jalathI AratI ane ovaraNA karavAmAM Ave che. uttamavidhimAM ekavAra bAhya ane atyaMtara sukho prApta thAya che. 81. ekavAra hAthI pANI pIvA ane nhAvA mATe nadImAM pravezyo tyAre hAthIne taMtae pakaDayo. potAnA kSetramAM konuM baLa nathI cAlatuM ? 8ra. taMtuka cAra pagavALo vaja sphUraka saMsthAnavALo vajrathI paNa na bhedAya evI pIThavALo hoya che. 83. tenA cAreya paNa pagamAM prANIne pakaDavA mATe ekeka upAya (sAdhana) hoya che. tenuM pakaDavAnuM sAdhana taMtu varata' jeTaluM lAMbu aMgUThA jeTaluM jADuM hoya che. taMtu mahelanI divAla jeTalo UMco ane divAlanI jADAI jeTalo jADo. aho ! lokamAM AnuM nirmANa kevuM adbhuta che ! 85. pRthvItala upara mUkelA pagamAM prANane pUrIne taMtune prasArIne pANImAM rahelA jIvane pakaDe che. 8 6. jeoe sAkSAt taMtukane joyo che enI pAsethI ame tenuM svarUpa sAMbhaLyuM che ane ame ahIM jaNAvyuM che. 87. puruSoe jaIne rAjAne khabara ApyA ke he deva ! jema narakathI hiMsaka pakaDAya tema taMtuke secanakane pakaDyo che. 88. rAjA vaDe pUchAyelA abhaye kahyuM : he tAta ! kayAMyathI paNa ciMtAmaNi samAna jaLakAMtamaNi hamaNAM maLe to hAthI chUTI zake bIjI koI rIte nahI. ahIMyA bIjo koI puruSArtha kAma lAge tevo nathI. 90. amArI pAse ghaNAM ratno che. paNa temAM jaLakAMtamaNi nathI. jema pustakamAM rahelI vidyA khare TANe upayogI thatI nathI tema hamaNAM ratno ApaNane upayogI thatA nathI. 91. putrI dravya ApIne (arthAt putrIne paraNAvIne) kayAMyathI paNa jaLakAMtamaNi meLavavuM joIe kAraNa ke secanakathI bIjuM koI zreSTha hastiratna nathI. jalakAMta maNi lAvIne je secanaka hAthIne taMtukathI choDAvaze tene he loko ! rAjA hajAra grAma sahita potAnI putrI paraNAvaze. ema paTaha vagaDAvIne rAjAe ghoSaNA karAvI. 94. huM rAjAnI putrIno pati thaIza tathA bhAgyathI RRddhi sahita eka hajAra gAmane prApta karIza ane dAridrayanA mastake paga mUkIza ema samajIne kaMdoIe jaladIthI jaIne harSathI paTahano sparza karyo. 96. jaladIthI nadI upara pahoMcIne maNine nAkhyo eTale jema anAjanA dANAne dAbatA be bhAga thaI jAya tema pANInA be bhAga thaI gayA. 97. sthaLa che ema jANIne hAthIne mUkIne taMtuka jaladIthI nAzI gayo. sasalAnA caraNamAM je zIvratA che te ja tenuM baLa che. 98. vRttAMtane sAMbhaLIne rAjAe lokane puchyuM ke koNe hAthIne taMtukathI choDAvyo ? 99. lokoe kahyuM : kaMdoIe hAthIne bacAvyo che. jema madhyama puNya ane pApamAM garakAva thAya tema rAjA viSAda ane AzcaryamAM DUbI gayo. 400. aho ! kaMdoIne AvuM uttama maNiratna prApta thayuM ! athavA zAstramAM saMbhaLAya che ke kUtarAnI dADhamAM zuM maNi na hoya ? 401. Ane potAnI putrI kevI rIte apAya ? zuM paMDito lAkhanA mUlyavALA maNine kAgaDAnI DokamAM bAMdhe ? 402. pratijJAnuM pAlana karavA mATe jo huM kanyAne paraNAvuM to pratijJAnA lopathI jagatamAM kuvAdinI jema mArI niMdA thaze. 4. huM kaMIpaNa (pratijJA pALavA ke bhAMgavA) karavA samartha nathI. duHkhI jIvo karavA mATe badhuM svIkAre paNa pAlana karavuM duSkara che. pa. ema rAjA ciMtAmAM paDyo tyAre he zrotAo nagaramAM je banAva banyo tene ekAgra cittathI kutUhalapUrvaka sAMbhaLo. 6. bhojana samaye eka modakane bhAMgatI jayazrIe potAnA zIlanI jema nirmaLa ratna joyuM. 7. haiyAmAM 1. varata : vAvamAMthI kosathI pANI kADhavA mATenuM jADuM doraDuM. tenI laMbAI kUvAnA pANInI UMDAI jeTalI hoya che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa -9 215 gADha Azcarya pAmelI teNIe sAkSAt jANe dAridrayanA kaMdone bhAMgatI hoya tema bIjA lADuone bhAMgyA. 8. jema nALIyeramAM goTo nIkaLe tema dareka lADumAMthI ekeka ratna nIkaLyuM. 9. teNIe kRtapuNyane puchyuM: he svAmin ! coranA bhayathI ratnone godaDImAM sIvI de tema tame zuM lADumAM nAkhI dIdhA. 10. he jIveza! mArA badhA AbhUSaNo ane hajAra suvarNane kema na vAparyA? 11. gAMbhIryanA bhaMDAra ANe kahyuM : hA coranA bhayathI meM ratno chupAvI rAkhyA hatA. he priyA mArgo viSama hatA. 12. he zIlazAlinI! jo bIjI rIte dhana upArjana thatuM hoya to AbhUSaNo vagere vaTAvavAnI zuM jarUra che? 17. he priyA ! bIjA AbhUSaNo karAvavA karatA to A junA dAgInA na vecavA sArA kAraNa ke Ane veMcIne pharI bIjA karAvavA jaIe to sonInuM ghara bharAya arthAt tene ja lAbha thAya. (junA AbhUSaNanI majUrI jAya ane navA AbhUSaNanI majUrI ApavI paDe.) 14. jayazrI bolIH he nAtha ! meM eka lADu putrane Apyo hato. temAM maNi hovo joIe ema huM dhAruM chuM. 15. kRtapuNya jANato hato chatAM jayazrIne kahyuM H lADumAM maNi hato ke nahi emAM zuM pUchavAnuM hoya? jema kRSNanI chAtImAM kaustubhamaNi hato tema lADumAM nakkIthI maNi hato ja.16. he priyA! te sAruM na karyuM. tethI putrane jaladIthI pUcha ke teNe kyAM rAkhyuM che? AmAM zaMkA zuM hoya? 17. tatkSaNa putrane bolAvIne jayazrIe puchyuM : he vatsa! sAcuM bola lADumAM nIkaLelA maNine kyAM rAkhyo che? 18. he vatsa, tane lADa, seva ane goLadhANA ApIza mATe tuM sAcuM bolI jA. 19. ghaNAM khuza thayela putre sAcuM jaNAvyuM ke he mAtarU! maNinA badalAmAM meM kaMdoI pAse vaDA lIdhA che. 20. kRtapuNyano putra ati zIghratAthI pitAne kaMdoInI dukAne laI gayo. bhojananI lAlaca ApIne bALako pAse kAma kaDhAvI zakAya che. 21. kRtapuNya kaMdoInI sAthe jhagaDo karyo. are! kaMdoI mArA putre tArI pAsethI vaDA lIdhA che tenI kiMmata laIne mane maNi pAcho Apa. vANiyAo adhika lAbhane javA devA IcchatA nathI. 23. kaMdoIe kahyuM : he zreSThinuM ! tame jarAya sAruM bolatA nathI. tamArA putre sAme AvIne mArI pAse vaDA mAgyA che. vaDA ApIne meM ratna lIdhuM che emane ema nathI lIdhuM. tame zuM kiMmatI kariyANA ochA bhAvamAM paDAvI letA nathI ? 25. he vANiyAnA ziromaNi ! tuM jA huM maNi nahIM ApuM. kRtapuNya kahyuM huM maNi laIne jaIza emane ema nahi. 26. ema vivAda karatA te be rAjakulamAM gayA. rAjakuLamAM gayA vinA zuM jhaghaDAno aMta Ave? 27. te baMnee tyAre jANe ke rAjAnI ciMtArUpI zAkinIne bhagADavA mATe maMtra na hoya tevuM potAnA vivAdanuM kAraNa rAjAne jaNAvyuM. 28. are kaMdoI ! AnA putrane ApelI vastunI kiMmata laIne tuM kRtapuNyane maNi kSaNathI ApI de. ra9. ema rAjAe kaMdoI pAsethI ratna kRtapuNyane apAvyuM. athavA badhA paNa moTuM joIne tilaka kare che. 30. ane vicAryuM ke A maNino svAmI thayo te sAruM thayuM. caMdra amRtano AdhAra che. 31. ame A putrIne moTI karIne saMkaTamAMthI kevI rIte chUTazuM evI ciMtA hatI te kaMdoIne badale kRtapuNya utama vara prApta thavAthI te ciMtA pUrI thaI. 32. nakkIthI temAM putrInuM bhAgya jAge che athavA sarva paNa A loka potAnA puNyothI jIve che. 33. ema rAjAe harSathI kRtapuNyane eka hajAra gAma ApIne zubha divase manoramA nAmanI putrI paraNAvI. 34. te vakhate devadattA vezyAe jANyuM ke kRtapuNya aizvaryane pAmyo che lakSmI konI prasiddhi nathI karatI? 35. tyAre jANe sAkSAt mAyAnI peTI na hoya tema zyAma ane vAMkaDiyA vALane dhAraNa karatI devadattAe vALanI veNI bAMdhI. 36. jema daMtavANijaka hAthI dAMtane ghasIne ujaLA kare tema devadattA vezyAe satata Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 216 tAMbUlanA bhakSaNathI atyaMta lAla thayelA dAMtane ghasIne ujaLA karyA. 37. ANe be hAthamAMthI kaMkaNAvaline ane DokamAMthI hArane utAryo jANe pavitratA ane satyanI Avali (zreNI) na hoya tema. 38. A dhUrtAe gaLAmAM hArane badale sUtarano doro bAMdhyo. jANe ema batAvavA mAgatI hatI ke huM A hArane lAyaka nathI. tucchane zuM ucita hoya? 39. dhana ApanArane vize paNa virAgI thaI chuM tevuM batAvavA teNI AvA prakAranA zvetavastrone dhAraNa karyA. 40. ANe vividha prakAranA vacana cAturyamAM catura potAnI dAsIne kRtapuNyanI pAse mokalI. 41. varasAda varasyA pachI ghAsanA pULAmAMthI pANI Ave tema mAyAthI AMsu sAratI A kRtapuNyanI AgaLa rahIne gadgad vANIthI bolIH 42. je divase buddhibhraSTa vRddhAe kalpavRkSa samAna tamane gharamAMthI hakAlapaTTI karI tyArathI mAMDIne he zreSThinuM! tArI devadattA priyAe snAna tAMbUlapuSpAdi sarvabhogAMgano tyAga karyo che. 44. ghaNAM duHkhanA bharathI du:khI thayelI ANe jANe ati paricayathI gADha durbhAgyanA pAtro na thayA tema AbhUSaNone dUra karyA che. 45. paNa mAtAnI pAse enuM kaMI cAlyuM nahIM tArA viyogathI utpana thayela roSathI jANe veNI bAMdhI. 46. tArA viyoganA duHkhathI kusvabhAvI bALakanI jema phakta raDavA lAgI. 47. vRddhAe Ane kahyuM tuM bhaNyanuM bhojana kara. jaladIthI dudhanuM pAna kara. AhAra vinA nirAdhAra zarIra TakatuM nathI. 48. tArI priyAe jaNAvyuM ke jema sUryanA darzana pachI dizA vastrane dhAraNa kare che tema mArA atipriya kRtapuNyanA darzana thaze pachI mArA mukhamAM dANo paDaze. 49. putrIno Agraha joIne kheda pAmelI vRddhAe tamArI zodha mATe jaladIthI dAsIone mokalAvI. 50. tamane ghaNAM zodhavA chatAM paNa kyAMya na maLyA. athavA to hAthamAMthI paDI gayeluM ratna jema-tema (sahaja) maLatuM nathI. 51. teo pAchI pharIne tAruM svarUpa jaNAvyuM to paNa devadattAe bhojana karavA na mAnyuM. tenA nirNayamAM kaMI bAMdhachoDa na thaI. para. A bhojana nahIM kare chate ame vagere samasta paNa parivAra viSAda pAmyA kAraNa ke amArI svAminI amAre sarvasva che. 53. bhAgya yoge te vakhate moTo naimittika Avyo. athavA svAminInuM bhAgya haMmezA lokottara che. 54. huM kaMIka devadattAne zIkhAmaNa ApuM ema pITha pAchaLa rahelA teNe kahyuM. koNa bIjAnI vyathAne jANe? (e vakhate devadattA mahAvyathAmAM hatI.) papa. svAminIe tene kahyuM : he bhadra! A bhavamAM katapuNya mArI kAyAno sparza karaze athavA to agni (bemAMthI eka). 56. nimittake kahyuM : he bhadrA sugAtri! kRtapuNya koNa che? sumaMtranI jema niraMtara A pramANe jenuM dhyAna kare che. pa7. tyArapachI tArI AliMgana vagerenI krIDAne yAda karIne vizeSathI raDI. athavA to teno tArI uparano sneha koIka lokottara che. 58. vRddhAe naimittakane kahyuM tuM sarva jANe che tethI joIne kahe kRtapuNyanI sAthe putrIno meLApa kyAre thaze? 59. lagna sAmarthya ane nADI saMcArane jANIne parIvAra sAvadhAna thaye chate ANe kahevAnI zarUAta karI. 60. kharekhara Ane bAra varSa pachI priyano saMgama thaze jo mArI A vAta sAcI na paDe to huM pustakane hAtha nahIM lagADuM. 61. tene sAMbhaLIne devadattAmAM kaMIka prANa Avyo. he zreSThinuM (kRtapuNya) ! satI ziromaNi devadattAe mAtAne A pramANe kahyuM : 62. he mAtA! nimittaze sAruM jaNAvyuM paNa teTalA varasa sudhI koNa jIvaze ke koNa nahIM jIve? 63. sthavirAe devadattAne kahyuM : he vatsA ! tuM mAruM kahyuM mAna. potAnI mAtAnuM kahyuM mAnIne bhojana karIne teTalo kALa jIva. 64. prANone dhAraNa karatI tane avazya priyano saMgama thaze. jIvatA-jAgatA jIvone kalyANanI paraMparA thAya che. 65. devadattAe kahyuM : he mAtA! jo tuM bIjA puruSane sevavAnuM na kahetI hoya to bhojana karuM nahIMtara nahIM. 6 6. vRddhAe kahyuM che Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 217 putrI! tuM AvuM kema bole che? meM pApiNIe tArA patine bahAra kADhayo che. 67. he putrI! te kAraNathI tuM AvI dazAne pAmI che. je ekapaNa corI karAI che te kuTIramAM mAtI nathI. 68. A mArI bhUlathI huM hamaNAM pastAuM chuM tethI tene bIjA puruSa mATe kevI rIte Agraha rAkhuM? 69. vRddhAe tenuM vacana mAnya karyA pachI tArA saMgamanA manorathavALI devadattAe zarIrane TakAvavA bhojana karyuM. 70. he zreSThinuM! yoginInI jema tArA be caraNanuM satata dhyAna karatI ANe bAra varSa mAMDa pasAra karyA che. 71. bAra varasa pasAra thayA pachI haju kayAMyathI tamArA samAcAra maLatA nathI tethI zuM naimittikanuM vacana khoTuM paDaze? athavA chIcharA kyArAmAM rahelA pANInI jema mAruM bhAgya chIcharuM che. 73. he suMdara! Ama vicAra karatI te jeTalAmAM rahe che teTalAmAM be kAnane mATe amRta samAna tAruM Agamana sAMbhaLyuM. 74. tArA Agamanane sAMbhaLIne Aje potAne jIvatI ane traNabhuvanamAM vasatI mAne che. 75. he subhaga ! tArI prANapriyA devadattAe ghaNAM AdarathI mane tArI pAse mokalAvI che. 76. tArA viyoga agnithI saMtapta thayelI teNIe vacanathI saMdezo kahevaDAvyo che ke potAnA duHkhanuM kahevAnuM sthAna tArA sivAya bIjo koI nathI. 72. tethI he svAmin ! he karuNAmRta sAgara ! he priya! AvIne mane darzana ane prANabhikSA Apa. 78. kRtapuNya zreSThIe caturAImAM nipuNa tene kahyuM H jo bIjo duSTa jaNAI gayo che to zuM ene paMpALavAno hoya ? meM tene oLakhI lIdhI che ane tamArA cAritrane jANyuM che. mAlavano rAjA jovAyo ane mAlava dezamAM thatA khAkhaDA paNa khAdhA. 80. he bhadrA ! potAnuM kalyANa IcchatA lokoe tamArI chAyAmAM paNa na AvavuM joIe. vidvAnoe viSabhUminA vRkSanI jema tamAro vizvAsa na karavo joIe. 81. jema velaDIo vaDe ja vRkSa bhakSaNa karAya tema huM tamArA vaDe pagathI mAthA sudhI bhakSaNa karAyo che. te zuM mane yAda na Ave? 82. saAcaraNathI rahIta, zarIrathI ja komaLa, (mana-vacanathI nahIM) sApaNa jevI ugrabhogamAM utpanna thayela sarpo jevI, gatithI vakra, sarva rIte pachI pachInA vilAsothI puruSarUpI UMdaraDAne khAnArI vezyAo upara kevo vizvAsa rakhAya? 84. dAsIe kahyuM he zreSThinuM! tame je kaho cho te sAcuM che. moTA bhAge vezyAo AvI hoya che. 85. paraMtu mArI svAminI devadattA AvI nathI. zuM kyAMya pAMceya AMgaDIo sarakhI hoya? 86. mArA gharanA khUNAmAM beThelI A paNa bhale khAya. pUrve mAre AnI sAthe zreSTha prema hato. 87. ema vicArIne ANe dAsIne kahyuM he halA! jo tArI svAminIne mArI kharekhara jarUra hoya to 88. jema nadI samudramAM jAya tema sarva vicAraNAno tyAga karIne sIdhI rIte cAlIne mArI ghare Ave. 89. harSita thayelI dAsIe kRtapuNyane kahyuM he zreSThinuM! mArI svAminIne suvizALa alaga ghara rahevA mATe Apa. jethI parSadAthI sahita amArI svAminI rahI zake athavA to amAre ja tamArI pAse samIhitane mAgavuM che. 91. ANe potAnA gharanI pAse kSaNathI uttama ghara ApyuM. eka hajAra gAmanA svAmIne zuM toTo hoya ? 92. jema baMdhAtA karmamAM sajAtIya prakRti saMkramaNa kare tema parivArathI sahita kRtapuNyanI pAse AvI. 93. jANe sAkSAt bhuvananI lakSmI na hoya evI jayazrI, rAjaputrI manoramA ane devadattA vezyAnI sAthe uttama vaNikaputra zobhyo. 94. temAM samasta guNothI paripUrNa jayazrI vaDIlo vaDe kahevAyelI che, prathama patnI che, putravALI che tethI tene kuTuMbanI svAminInA pade sthApana karuM kAraNa ke guNanuM pUjana karavuM ucita che. 96. zrI zreNika rAjAnI putrI, rUpazAlinI, prasiddhinuM kAraNa, ane rAjaputrI hovAne kAraNe mane vizeSa mAnanIya che. 97. vaLI devadattA sarva rati krIDAnA cAturyamAM paMDita che, akulIna hovA chatAM kAyAnA sukhane ApanArI che tethI Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 218 Ano paNa mAre satkAra karavo joIe. azuci sthAnamAM utpanna thayelI hovA chatAM paNa ketakI mAthA upara dhAraNa karAya che. 99. te cAreya paNa zeThANInI putravadhUo paNa mArA upara rAgI ane bhaktivALI che ane sapravara catura che nahIMtara uttama lADuomAM maNi na nAkhata. tethI devIone zokya banAve tevI cAreyane ahIM bolAvI lau. 501. teone bolAvyA pachI dhanasaMpatti pAchaLa ja Avaze. pRthvIne jItI lenAra rAjAone kayA bhaMDAro svayaM upArjana karAyelA na thAya? arthAt rAjyane jItI letA rAjAone rAjyanA bhaMDAro AnAyAse prApta thAya che. 502. te paNa putro kulane ketu samAna che. durlabha putra saMpatti phogaTa kema choDI devAya? 503. jema velaDInI sAthe velaDInA phaLo Ave che tema patnIonI sAthe putro paNa svayaM pAchaLa Avaze. 4. mahAmati kRtapuNya abhayakumAranI AgaLa potAnI vicAraNA jaNAvI. 5. he mahAmaMtrinuM! A ja nagaramAM aDhaLaka saMpattine dhAraNa karatI zeThANI rahe che. tene photarA vinAnA zAlinI jema cAra sArabhUta putravadhUo che. 6. teno putra maraNa pAmyo che teNIe mane potAnA ghare laI jaIne cAreya putravadhUnA pati tarIke ane potAnA putra tarIke mane svIkAryo hato. cAreya pUtravadhuone putro thayA pachI mane bahAra kADhI mukyo. 7. huM tenuM ghara jANato nathI. tethI tuM koIpaNa upAyathI tapAsa karAva. he rAjaputra! tuM konA vaDe kAryano upAya nathI puchAyo? 8. jANe vRddhA mATe kUTa-yaMtra na hoya be daravAjAvALA surAgArane jaladIthI karAvyuM. 9. temAM kRtapuNyanI samAna lepyamaya pratimAnI sthApanA karAvI ane tenA cittamAM harSane sthApana karAvyo. 10. abhaye vRddhAnA gharane zodhI kADhavA mATe AkhA nagaramAM A pramANe eka maMtra samAna ghoSaNA karAvI. 11. puruSa, strI, bALaka, bALikA, kumAra, kumArI athavA vRddha ke taruNa koIpaNa avasthAmAM manuSya surAlayamAM AvavuM ane vidhanahAriNI yakSapratimAne sAta divasanI aMdara vAMdavI ane pUjI javI nahIMtara saMkaTa Avaze ema naimittike kahyuM che. 14. vinanA bhayathI loka tyAM AvavA lAgyo. kayAreka chaLathI jevI rIte kAryanI siddhi thAya che tevI rIte baLathI nathI thatI. 15. jema gADha uchaLatA bharatInA pANInA mojAnA samUhanuM aMtara dekhAtuM nathI tema tyAM AvatA lokanuM aMtara dekhAtuM nathI. arthAt atyaMta bhIDa che. 16. jema jIva AtmAmAM rahela kevaLa jJAna ane kevaLa darzanathI lokane jue tema gavAkSamAM beselA abhaya ane kRtapuNya lokane joyo. 17. vinanA ghAta mATe loke pratimAne namIne sArI rIte pUjI, aho! A lokanA sukhano arthI prANI kaI ceSTA nathI karato? 18. jema mUDha jIvanA be kAnamAMthI kahevAnuM vacana nIkaLI jAya tema loka eka daravAjAmAM pravezI bIje daravAje nIkaLI gayo. 19, phaLathI bharelI DALIne dhAraNa karatI jANe jaMgama kadalI (keLa) na hoya tema AMgaDInI pAse keDanI pAse rahelI putravadhUothI yukta vRddhA AvI. 20. he sanmati A te vRddhA che, te A mArI strIo che ane A mArA putro AvyA che ema bhrakuTinI saMjJAthI zreSThIe maMtrIne batAvyA. 21. tatpaNa kRtapuNyanI samAna mUrti joIne prANapriya patine yAda karIne putravadhuoe AMsuo sAryA. rara. lAMbA samaya pachI Aje amane amArA pitA maLyA ema AnaMdathI bharAyelA bALako pratimA pAse AvyA. 23. he tAta! ahIMthI amane mUkIne tame ATalA divasa sudhI kyAM gayAM hatA.? ema bolIne putro kSaNathI pratimA upara caDyA. 24. eke kahyuM: huM ja potAnA pitAno vahAlo chuM tethI huM khoLAmAM besIza bAkInA tame dUra raho. 25. bIjAe kahyuM : are ! tuM dUra thA huM ja pitAno ghaNo priya chuM. pitAe pUrve mane suMdara phaLAdika ApyA hatA. 26. huM eka ja pitAnA khoLAmAM besIza. he bhAIo! ema bAkInA badhA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 219 bALakoe kahyuM kemake bAlaceSTA tevA prakAranI che. 27. A pramANe vivAda karatA teomAMthI keTalAka khoLAmAM, keTalAka be DhIMcaNamAM vaLagyA. keTalAka pagamAM vaLagyA. keTalAka mAthAmAM, keTalAka kAMdha ane bhujAmAM bIjA keTalAka pIThamAM vaLagyA. athavA mahApuruSone paNa kayAreka bhrAnti thAya che. 29. tyAM rahelA putro Amatema pharI pharI uchaLavA lAgyA kemake vAMdarAnI jema bALako kayAMya sthira thatA nathI. 30. pratimAe kRtapuNyanA ghaNAM putrone AkarSita karyA. be putronI sAthe sthavirA aMbikAnI mUrti pAse gaI. 31. sthavirA ane mAtAe putrone kahyuM : he vatso ! jaladI Avo ghaNI vAra thaI gaI che. 32. laTakALI vANIthI badhAe ekIsAthe kahyuM : he mAtAo ! tame ghare jAo ame pitA pAse rahIe chIe. 33. A tamArA pitA nathI. tamArA pitA ghare che. paraMtu he putro ! A devanI pratimA che enA upara na besAya. 34. kAraNa ke pratimA upara besavAthI kalyANano nAza karanArI AzAtanA thAya. he mugdho tame kaMI samajatA nathI. tamane zuM kahevuM ? 35. ame tamane nAraMgI, keLA, kharjura, akharoTa, drAkSa, kerI vagere ApazuM tethI ghare cAlo. 36. jema navI kharIdelI gAyane pralobhAvIne ghare laI javAya tema ghaNAM pralobhanathI putrone ghare laI gaI. 37. jema cora potAnI pallimAM sainyane mokale tema abhaye turata ja potAnA puruSone guptapaNe vRddhAnI pAchaLa mokalyA. 38. ane teone zikSA ApI ke vadhUonI sAthe A vRddhA gharamAM praveze te mane jaNAvavuM. 39. tenuM ghara joI AvIne puruSoe bhALa ApI ke turata kRtapuNyane laIne abhayakumAra ubho thayo. 40. tyAre te baMne vRddhAne ghare gayA. putravadhUonA bhAgyathI gayA ke potAnA bhAgyathI kheMcAIne gayA te ame jANatA nathI. 41. ekAeka ja patine joIne amRtathI siMcAyelanI jema patnIo sarva rIte parama AnaMdathI ubharAI gaI. 42. aho ! Aje sunakSatra che. aho ! Aje zubhatithi che aho ! Aje sAro divasa che. Aje yoga paNa zubha che. 43. jema vahANa koI ajANyA baMdare pahoMcI jAya tema A amArA pati ekAeka amArI pAse AvyA che. 44. je A bAju abhayakumAre sthavirAne kahyuM : he vRddhA ! tuM mArA nagaramAM haMmezA anyAyane kema kare che ? 45. he sthavirA teM amArI sAthe viplava kema karyo? he kapaTanATakAcAryA! A pramANe te amane ThagyA che. jema AyuSyano baMdha na thato hoya tyAre AyuSyanA bhAganA karmanA daLiyA zeSa karmone maLe che tema putra vinAnAno sarva paNa vibhava rAjAno thAya che. 47. he vRddhA ! dravyanI rakSA mATe kRtapuNyane ghare laI jaI bAra varasa sudhI rAkhyo. 48. putra saMtati thayA pachI tene zA mATe bahAra kADhI mUkayo ? dvidaLadhAnyamAM jema tela (snigdhatA) na hoya tema aho ! tArAmAM niHsnehatA kevI che ! 49. AnA caMdana jevA sugaMdhi zIlathI paNa tAro ruMvALo na pharakayo to zuM tuM paththaranI banelI che. 57. A pautrI-pautrone ane cAreya paNa putravadhUne ane sarvalakSmI Ane arpaNa karI de ane tuM pUrNapaNe be hAthavALI thA arthAt dhana vinAnI rahe. A tane anyAyano daMDa che. athavA bIjA rAjAo to tArA mAthA upara varjinI karIne(mazI copaDAvI) kADhaze. para. aho ! pUrva avasthAmAM svacchaMdalIlAthI cAreya paNa putravadhUo baLAtkAre tAbAmAM rAkhI hatI te vRddhA abhayanI AgaLa eka paNa vacana bolavA zaktimAna na thaI. athavA vaNika jAti traNa bhAgathI nyUna mATInA kAgaDA jevI nathI. arthAt Darapoka che. 54. abhayakumAre AjIvikA cAle teTaluM dhana ane IcchA mujabanA vastro maLI rahe teTaluM dhana rahevA dIdhuM. 55. kRtapuNya paNa patnI ane putro ane dhana laIne gayo ane vRddhAne cha dAMta bacyA ane mukha bokhuM thayuM. 56. vizeSajJa kRtapuNye guNAnurAgathI harSapUrvaka jayazrIne kuTuMbanI svAminI pade sthApI. bAkInI chae strIoe jema vinIta sAdhvIo Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 220 mahattarAnA vacananuM khaMDana na kare tema tenI AjJAno svIkAra karyo. 58.jema muni puMgava saMzuddha bhakta-pAna eSaNAthI zobhe tema sAta patnIothI sevAto zreSThI zobhyo. jayazrInI kukSimAM utpanna thayela putra agresara che. jemAM evA putrothI parivarela kRtapuNya phaLanA saMbhArane dhAraNa karatA AmravRkSanI jevo thayo. dharma-artha-kAmanA sAravALA kRtapuNyanA keTalAka divaso sukhapUrvaka pasAra thayA. 61. ane A bAju bhuvanamAM AnaMdakaMdane ugavA mATe vAdaLa samAna, aneka prakAranA duHkarma rUpI rogane nAza karavAmAM amRta samAna, janmamaraNa-durgatinA duHkharUpI lAkaDA mATe dAvAnaLa samAna, vividha prakAranA Adhi-vyAdhinA nAza mATe auSadhi samAna, saMpUrNa atula kalyANanI velaDInI vela mATe navA vAdaLa samAna, lokamAM Azcarya utpanna kare tevA ATha prAtihAryathI zobhatA, aneka kroDa devo jenA caraNakamaLanI sevA kare che, zrI gautama gaNadhara uttama sAdhuothI sahita, bhavya jIvone bodha pamADavAnA hetuthI pRthvItala upara judA judA nagara, Akara ane gAmamAM satata viharatA bhagavAna zrI mahAvIra svAmI rAjagRha nagaranI pAse zreSTha guNazIla caityamAM samavasaryA. 67. paramAnaMdathI pUrita potAne kRtArtha mAnatA vaimAnika-jyotiSka, asura ane vyaMtara devoe potAnA nAtha mATe turata samavasaraNa karyuM. prabhunI sevAnI prApti paNa sadbhAgyothI thAya che. nava suvarNakamaLamAM be caraNane mUkatA prabhu pUrva dizAnA daravAjAmAMthI samavasaraNamAM pravezyA. 70. caityavRkSa ekendriya hovA chatAM teno mahimA koIka evo moTo che jene tribhuvana nAthe svayaM pradakSiNA karI. 71. aho! Azcarya che ke nIce karAyeluM siMhAsana paNa prabhunA besavAthI bhuvananI upara thayuM. 72. saMsAranA svarUpane jANatA jIvonA manamAM bhAvanA praveze tema tyAM kSaNathI bAra parSadA pravezI. 73. jyAre trijagannAtha prabhu udyAnamAM samovasaryA tyAre tenA pAlake jaIne rAjAne vadhAmaNI ApI. 74. he rAjan ! jenA nAma smaraNathI ja sArI rIte pAkelI kAkaDIonI jema Apattio gaLI jAya che jema koTivaidhanA rasathI ghaNuM suvarNa thAya che jema tapelA lokhaMDa upara paDeluM pANInuM biMdu jaladIthI UDI jAya che tema jenA darzanathI dAridraya nAza pAme che, kayAMka akhaMDa zAsana ekakSatra sAmrAjyanI prApti thAya che, aNimAdi siddhi ane nizcita mokSanI prApti thAya che te A siddhArtha rAjAnA kularUpI AkAzamAM sUrya samAna, trizalA rANInI kukSI rUpI meruparvatanI bhUmimAM thayela kalpavRkSa samAna bhagavAna zrI mahAvIra svAmI tIrthaMkara paramAtmA hamaNAM he svAmin! udyAnamAM samovasaryA che. tamArA puNyakarmanI avadhi nathI. 79. he deva! temanA AgamanathI Aje tame sArI rIte vadhAmaNI karAva cho. jinezvaranA AgamananA samAcAra sivAya tamAre bIjuM koI prItinuM kAraNa nathI. 80. tIrthakaranA Agamanano vRttAMta sAMbhaLavAthI jANe sAkSAt dharmanA aMkurA utpanna na thayA hoya tema rAjA romAMcathI pulakita thayo. 81. rAjAe priya bolanArane (bhagavAna padhAryA hoya che evA samAcAra ApanArane) dAridrayanI paraMparAno nAza kare evA dAnane ApyuM. rAjAo garIbAIno nAza karanArA hoya che. 82. rAjAe tatkSaNa bhagavAnane vaMdana karavA javAnI sAmagrIne taiyAra karAvI. vaMdana karyA vinAnI kSaNa paNa mahinA jeTalI lAMbI thaI. 83. abhayakumAra vagerethI sahita rAjA svabhAvathI acala (sthira) hovA chatAM paNa secanaka hAthI upara besIne bhagavAnanI pAse javA nIkaLyo. 84. traNa chatro joIne rAjA hAthI uparathI nIce utaryo. prabhune joIne mAnathI nIce na utare to te paNa Azcarya che. 85. pAMca 1. svAmI bese eTale siMhAsana nIcuM rahe. paNa traNa bhuvananA nAtha teno upayoga kare che tethI tenuM mahattva vadhe che. uttama puruSo jeno upayoga kare te uttama ja hoya. ------- - ---- ------- Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 sarga-9 prakAranA abhigama sAcavIne rAjA paMcamI gati mATe kAmadevane jItanArA prabhune namavA samavasaraNamAM pravezyo. 86. parSadAnI sAthe zreNika rAjA pradakSiNAvarta bhramaNathI jema jema traNa pradakSiNA karI tema tema moha rAjAnA mAthA upara vyathAnA Avarno ubhA thayA tema ame mAnIe chIe. 88. traNavAra bhUtalane sparza karIne jinezvarane namIne, rAjAe bhaktithI bharelI vANIthI A pramANe stutino AraMbha karyo. 89. nakSatro ghaNAM hovA chatAM maMdadaSTi AtmA keTalAka ja nakSatrone jue che. tema tamArAmAM anaMtaguNono samUha hovA chatAM huM keTalAka guNone jANuM chuM. 90. to paNa he bhagavan! tArI bhaktimAM mAruM citta rAgI thayuM che. mArI calAcala rasanA (jIbha) tArA guNo gAvA Icche che. 91. he nAtha ! tame prANAMta kalpanA puSpottara vimAnamAMthI rAjahaMsanI jema cyavane devAnaMdAnI kukSirUpI kamaLamAM avataryA. 92. haMmezA pavitra evA tame aSADa suda-6 nA divase avataryA tethI aSADa mAsanI pavitratA saMgata ja che. 93. tathA Aso mAsanI prathama terasanA divase (gujarAtI bhAdaravA vada-13) devAnaMdAnI kukSimAMthI trizalAdevInI kRSino Azraya karyo te tamArA vize eka accheruM che. 94. tethI huM mAnuM chuM ke sarva manorathonI siddhi karanArI hovAthI te divasathI sarva siddhidA trayodazI tarIke vizeSa prasiddha thaI. 95. he prabhu! caitra zuda terazanA divase Apano janma thayo ane te ja divase snAtra mahotsava prasaMge Indrane thayelI zaMkAnuM nirAkaraNa karavAnA hetuthI lIlApUrvaka merune kaMpAvatA tame je Azcarya karyu tethI ame mAnIe chIe ke A mAsa paNa cetra (Azcarya karanAra) thayo. 97. he jinanAtha ! je mAsanI dazamanA divase tame ekAkI nirvANa mArgamAM ziromaNi sarva viratirUpa durga upara ArohaNa karyuM tethI te mAsanuM nAma mRgaISa thayuM te yukta ja che. 99. he prabhu! je mahinAnI suda dazamanA divase ghAtikarmarUpa samudranu zukaladhyAnarUpI moTA vaizAkha (ravaiyA)thI mathana karIne jarA-maraNano nAza karanAra kevaLajJAnarUpI amRtane upArjana karyuM tethI te mAsanuM nAma vaizAkha rAkhavAmAM AvyuM. 601. he prabhu! tamArA pAMceya kalyANako uttarA phAlyunImAM thayA. je jenA vaDe meLavavA yogya che te tenA vaDe meLavAya che. arthAt jenuM mAgaNuM hoya te le.602. he sarvajJa prabhu! tamAruM nirvANa kalyANaka kaI tithine pavitra karaze tene huM jANato nathI. 3. ema cha kalyANakothI stavana karAyela che jinezvara ! evuM karo jethI cha bhAva zatruone jItanAro thAuM. (kAma, krodha, lobha, mada, moha ane matsara A cha bhAvazatruo che.) 4. ema jinezvaranI stavanA karIne jinavANI sAMbhaLavAnI IcchAvALA zreNika rAjA parSadAnI sAthe potAnA sthAne beTho. 5. puNyAtmA kRtapuNya paNa te ja divasane pavitra mAnato patnI-putrAdi parivArathI parivarelo harSapUrvaka samavasaraNamAM jaIne prabhune namIne beTho. puNyazALIo ja jinendrasamAna tIrthanuM sevana kare che. 7. anaMtakALa sudhI avyavahAra rAzimAM vasIne jIva koIka rIte (bhavitavyatAnA paripAkathI) vyavahAra rAzimAM Ave che. 9. jANe navA sthAnanI prAptithI harSa pAmela na hoya tema anaMtakAyamAM anaMta avasarpiNI-utsarpiNIkALa sudhI rahI zake. 10. tyAMthI cyavane pharI pRthvI-pANI-agni-pavanamAM pRthaka pRthaka asaMkhyAta utsarpiNI sudhI rahe. 11. temAMthI nIkaLelo jIva be IndriyAdi trasakAyamAM sAdhika be hajAra sAgaropama sudhI rahe. 12. jema ghANImAM baLada phare tema avyavahAra rAzine choDIne bIjA sthAnomAM pharI pharI Ave che ane jAya che. 13. e pramANe kuyonimAM bhamato jIva calakAdi daSTAMtothI durlabha kayAreka kayAMka manuSya bhava pAme che. 14. aho ! temAM paNa Aryadeza, sumati, suMdarakula, vizALa sAdhu sAmagrI, jinavANI zravaNa tathA dharmanI zraddhA, Arogya, samasta IndriyonuM pATava, pravajyA, ema Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 abhayakumAra caritra uttarottara vizeSa duHprAya che. 16. tethI A sAmagrIne prApta karIne pramAda karavo yogya nathI. paraMtu karmane haranAra zarma (sukha)ne utpanna karanAra dharmamAM udyama karavo joIe. 17. dharma utkRSTa maMgala che, dharma vyAdhi mATe mahA auSadha che. dharmakarmarUpI sApanA jherane utAravA mATe akasIra maMtra che. dharma duHkharUpI Indhanane bALavA mATe dAvAnaLa samAna che. 18. dharma sakala kalyANarUpI velaDIne ugavA mATe vAdaLanA udaya samAna che. dharma saMsAra samudra taravA mATe vAhaNa samAna che. 19. dharma mAtA che, dharma pitA che, dharma suvatsala bhAI che. dharma kArya vinAno mitra che, dharma vyasanathI pAra pamADanAra che. 20. dharmathI rUpanI prApti thAya che, dharmathI kulanI prApti thAya che. dharmathI anuttara jAti prApta thAya che. dharmathI IndriyanI paripUrNatA thAya che. dharmathI sAruM zarIra maLe che. 21 dharmathI AjJAyukta rAjya maLe che. dharmathI vAsudevapaNuM maLe che. dharmathI ekachatra cakravartitva maLe che. ra2. dharmathI uttama sthAna, dharmathI IndrapaNuM, dharmathI navaraiveyakapaNuM, dharmathI pAMca anuttarapaNuM maLe che. 23. dharmathI gaNadhara padavI dUra nathI tathA dharmathI tIrthakara padanI prApti thAya che. 24. dharmathI anaMta sukhanuM eka dhAma mokSa nakkIthI prApta thAya che. samyaka sevAyelo dharmakalpavRkSa zuM phaLa na Ape? 25. dAna-zIla-tapa ane bhAvathI dharma cAra prakArano che. cAra gatimaya saMsArarUpI zatruno nakkIthI nAza karanAra che. 26. jJAnadAna, abhayadAna, dharmopaSTabhadAna ane cothuM anukaMpAdAna (dayA)thI dAna dharma cAra prakArano che. 27. je bodha pamADavA siddhAMtanI vAcanA vagere karAya che, paTTikA pustakAdi lekhana sAmagrI apAya che te jJAnadAna kahevAyela che. 28. jJAnanA lAbhathI bodha pAmela jIva viratine svIkAre che. pachI karma kSaya karIne kevalI thaI siddha thAya che. ra9. tethI cakSasamAna siddhAMtanuM jJAnadAna A samasta kalyANanuM kAraNa kahevAyuM che. 30. mana-vacana ane kAyAthI, karavuM-karAvavuM ane anumodavuM ema trividha-trividhathI je sarva prANIonuM rakSaNa karAya che te abhayadAna che. 31. temAM sthAvara ane trasanA bhedathI jIvo be prakAranA che. pRthvI-pANI-agni-vAyu ane vanaspatinA jIvo sthAvara che ema tame jANo. 32. pratyeka ane sAdhAraNanA bhedathI vanaspatinA jIvo be prakAre che. pRthvI vagere jIvo bAdara ane sUkSma ema be prakAranA che. pratyeka jIvo che te sUkSma nathI paNa bAdara ja che. 33. sugaMdhanA dAbaDAnI jema loka sUkSma jIvothI bharelo che. vividha prakAranI mATI, khaDI, dhAtu, vidrama tathA tvarikA DhekuM-lavaNa-retI vagere tAMbu vagere sarva khANo pRthvIkAya kahevAyela che. 35. hima, barapha, karA, vAdaLanuM pANI, tathA vApI sarovara, nadI, siMdhanuM pANI aplAya kahevAyela che. 36. vidya-ulkA-marmara aMgAra vagere agni hoya che. utkalikA, jhaMjhAvAta vagere tAlavRttAMdithI utpanna thato vAyukAya che. 37. latApuSpa patra-vRkSa-tRNa-aMkura vagere vanaspatikAya che. jinezvaroe pRthvI vagere kAyone ekendriya kahyA che. 38. zukti, zaMkha, koDI, jalokasa, gaMDUpada, kRmi, porA vagere ane tenA jevA bIjA paNa beIndriya kahyA che. 39. kIDI, yukA, lIkha, maMkoDA, mAMkaDa, udhehI, vagere ghaNAM prakAranA teIdriya kahevAyA che. 40. pataMgiyA, mAkhI, DAMsa, bhramara, kaMsArI, vIMchI, macchara vagere caturindriya che. 41. saMjJi ane asaMnninA bhedathI paMcendriya be prakAranA che. garbhaja ane nAraka tathA devo saMjJI che. bAkInA saMmUrchAima che. (asaMjJI) 42. jeone manojJAna che te saMjJI che, bAkInA asaMjJI che. paryApta ane aparyAptanA bhedathI saMjJIo be Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 223 prakAranA che. 43. paryAptio cha che. 1. AhAra 2. zarIra 3. Indriya 4. ucchvAsa 5. bhASA ane 6. mana. ekendriyane cAra, saMjJIne cha ane bAkInA jIvone pAMca paryAptio che. 44. je jIvo potAnI paryAptio pUrI kare che te paryApta kahevAya che. je aparyApta jIvo che te potAnI paryAptio pUrI karatA nathI. 45. nAraka-tiryaMca-manuSya ane devanA bhedathI jIvo cAra prakAre che. ratnaprabhA vageremAM utpanna thayelA nArako sAta prakAranA che. 46. jalacara, khecara ane sthaLacaranA bhedathI tiryaMco traNa prakAranA che. manuSyomAM keTalAka garbhaja che, bAkInA saMmUrNima che. 47. saMmUrNima manuSyo vamana-mAtra-sthaMDila-zukrazleSmAdimAM nakkIthI utpanna thAya che. paraMtu aMtarmuhUrta sudhInA AyuSyavALA hoya che. 48. vyaMtara, asura, jyotiSa ane vaimAnika ema devo cAra prakAranA che. devo strI ane puruSa ema be prakAre che. garbhaja jIvo strI-puruSa ane napuMsaka ema traNa prakAre che. 49. bAkInA badhA jIvo napuMsaka che. A pramANe cha jIvanikAyane je abhayadAna Ape che te budha che. 50. tenA vaDe nakkIthI rAjya, sAmrAjya ane suranAthatA apAI che. athavA to vizvamAM rahelA sarva paNa sukho apAyA che. 51. IndrathI mAMDIne maLamAM rahelA kRmi sudhInA sarva jIvo jIvavAne Icche che. para. jema lokhaMDa vagere dhAtuomAM suvarNa uttama che tema yaza--dharmanuM kAraNa abhayadAna sarva dAnomAM uttama che. 53. A viSayomAM je udAharaNa kahevAya che tene sAMbhaLo jethI tamane paNa dAna ApavAnI IcchA thAya. 54. vasaMta RtunI jema AzcaryothI bharelA vasaMtapura nagaramAM pUrve vikhyAta jitazatru nAmano rAjA hato. 55. te rAjAne jANe devalokamAMthI avatarelI devIo na hoya tevI parama premanI bhUmi cAra rANIo hatI. 56. te nagaramAM anyAya karavAmAM rata koIka corane pracaMDa daMDapAzikoe sAMjanA samaye pakaDayo. 57. rAjAnA AdezathI Ane pUMchaDuM ane be kAna kapAyela sAkSAt jANe pApano puMja na hoya evA gadheDA upara besADyo. 58. atyAra sudhI teM mAruM (corikAnuM) lAlana-pAlana karyuM. dhik anAtha thayelI mArI ciMtA koNa karaze ? (kahevAno bhAva e che ke cora dararoja corI karIne corikAnuM lAlana-pAlana karato hato. have pakaDAyo hovAthI corI baMdha thaI tethI corikAne A ciMtA thaI.) ema corikA premathI koDiyAnA mALAnA bAnAthI baMne paNa bAhune coranA gaLAmAM nAkhIne vaLagI. 60. coranA zarIrane dhAtumaSInA cUrNathI lepyuM. vadha mATe laI javAtA corane AnA sivAya bIjI koI viDaMbanA hoya ? 61. bhayathI kaMpatA zarIramAMthI jANe lohInA biMduo uchaLatA na hoya tema tenA mastaka upara kaNavIranA puSpo mUkavAmAM AvyA. 62. mane ekavAra jIvita Apo, koIpaNa rIte ekavAra choDo ema kRpAne mAgatA teNe jANe ke zUlAne khabhe vahana karI. 63. svakarmamaLathI lajjAyela cora jANe ke sUryane jovA asamartha banyo hoya tevuM jaNAvavA jIrNa sUpaDo ane chatranA bAnAthI vacce paDado karavAmAM Avyo. 64. kalakala karatuM chokarAonuM ToLuM tenI pAchaLa vaLagyuM. aho ! aho ! rAjAno thoDo paNa vAMka nathI AnI ja corInA pApanuM phaLa che. 66. AgaLa virasa DimaDimavAdananA bAnArUpa udghoSaNanA nArAothI yamarAja jANe potAnI pAse na bolAvato hoya evuM dazya nirmANa thayuM. 67. jANe eka parama saMjIvanI na hoya tema matta hAthI upara beThelI eka rANIe sarvatra nagaramAM bhamADAtA tene joyo. 68. teNIe karuNAthI vicAryuM: aho ! daMDapAziko Ane vadhasthAne zA mATe laI jAya che ? 69. keTalA manorathothI AnI mAtAe moTo karyo Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 224 haze? kAraNa ke mAtA potAnA putrane rAjA samAna mAne che. 70. tethI Ajano divasa rAjA pAsethI choDAvIne AnuM putranI jema gaurava karuM. 71. svabhAvathI dhImI cAlanArI hovA chatAM A rANI jhaDapathI rAjA pAse gaI ane corane choDAvI lAvI. kema ke ahIM vilaMbano avasara nathI. 72. potAnI dAsIo pAse snAna karAvI, uttama bhojana ApIne, sugaMdhi vilepanothI sarvAge vilepana karAvyuM. sArI mALA ane vastro paherAvyA tathA rANIe satata tAMbUlathI satkAra karAvyo. 74. rAtrie zreSTha vezyAnI sAthe saMvAsa karAvyo. je sukho pUrve bhogavyA na hatA te paNa tene ApavAmAM AvyA. 75. bIjA divase bIjI rANIe tene pUrvanI jema ja prArthanA karI kAraNa ke divasanA kramathI vArA prApta karAya che. 76. bIjI rANIe corano vizeSathI satkAra karyo. ghaNuM karIne loka spardhAthI vadhAre utsAhita thAya che. 77. trIjA divase trIjI rANIe sevA karavAno vAro lIdho. dharmamAM ke kAryamAM dekhAdekhIthI adhika adhika udyama karAya che. 78. teNIe pUrvanI baMne rANIo karatA adhika satkAra karyo. zuM sudapakSano caMdra uttarottara adhika adhika prakAzita nathI thato? 79. cothI devIe rAjA pAse koI mAgaNI na karI. mahApuruSo jevA tevA dAnamAM moTuM na nAkhe. 80. rAjAe jAte AvIne AdarapUrvaka pUchyuM : he devI! bIjI rANIonI jema tuM kema kaMI mAgatI nathI? 81. rANIe kahyuM mAgavA chatAM na maLe to potAnI laghutA karavA koNa mAgaNI kare? 82. rAjAe kahyuM che tavaMgI! tuM AvuM kema bole che? rAjya, rASTra, ame ane bIjuM je kaMI suMdara che te sarva tAruM ja che. 83. tethI potAnI mana-vAMchita moTI paNa vastune mAga, he priyA ! ghaNuM karIne kalyANakArI prArthanA konA vaDe nathI karAtI? 84. rANIe kahyuM ke svAminuM! jenuM pAlana thaI zake tevuM vacana bolavuM jethI pUrve AgrahapUrvaka bolAyeluM vacana pAchaLathI kalyANa karanAruM thAya. arthAt elaphela na bolavuM. je bolIe tenuM avazya pAlana karavuM jethI vizvAsa jaLavAI rahe. 85. rAjAe kahyuM : eka sAmAnya puruSanI AgaLa karelI pratijJA paNa phoka karAtI nathI to tArI pAse karelI pratijJAnI zuM vAta karavI? 86. he svAminuM! jo ema che to A corane jaladIthI abhayadAna Apo. huM bAhya ADaMbaramAM mAnatI nathI ema teNIe rAjAne jaNAvyuM. 87. rAjAe kSaNathI paNa corane vadhamAMthI chUTo karyo. puruSoe boleluM pralayakALamAM paNa phoka thatuM nathI. 88. athavA vArI hAthInA samUhane bAMdhe che, vAgarA mRganA samUhane bAMdhe che; jALa mAchalAone phasAve che ane vANI sajjanone paNa bAMdhe che. 89. bAkInI rANIoe A rANInI prArthanAne hasI kADhI. aho! ANe ApI ApIne zuM ApyuM? eka drama, eka rUpiyo ke eka vizApaka paNa na Apyo. (vizopaka eTale vIsa rUpiyAno sikko) 90. ANe IcchA mujaba gaLuM vagADyuM eTale kSaNathI mukhamAMthI vacana bolAyuM. (avAja utpanna thayo) temAM potAnuM kaMI levuM-devuM nathI 91. aho! A paNa rANI dAtAomAM potAne gaNAve che ! jema UMdara AmaLAne laIne bhAravahana karanArAomAM potAne mAne che tema dharmanA marmane jANanArI cothI rANIe bIjI rANIone kahyuMH vicAryA vinA tame mArA upara kema satata haso cho? 93. tame traNa cho huM eka chuM tethI tamArI sAme kevI rIte ubhI zakuM? kAraNa ke ghaNAM anyAyIo bhegA thaIne eka nyAyIno parAbhava kare che. 94. he bhaginIo ! tamAre corane pUchavuM e ja potAno abhiprAya jaNAvaze bIjI mAthAkUTa karavAthI zuM? 95. sarva paNa loka potAnA kAryanI prazaMsA kare che. paraMtu A vAta bIjo koI taTastha kaheto hoya to mAnya bane. 96. bAkInI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 225 rANIoe corane jaladIthI bolAvIne pUchyuM : tane vadhAre lAbha konAthI thayo ? amArAthI ke AnAthI ? 97. lAMbo samaya cittamAM vicArIne core kahyuM : he mAtAo ! tamArA badhAmAMthI A rANIe mane vizeSa upakAra karyo che. 98 kahyuM che ke-- maratAne meruparvata Apo ke rAjya Apo to te tenA mATe aniSTa ja che kAraNa ke jIva merune ke rAjyane choDIne jIvavA Icche che. 99. maraNanA bhayathI kaMpita thayela mane traNeya divasa svAdiSTa paNa bhojana viSabhojana jevuM lAgyuM. 700. atyaMta zreSTha, rUpa, gaMdha ane sparza paNa mane ATalA divasa sukha ApanArA na thayA. 701. AnI kRpAthI ja huM saMkaTa samudra tarI gayo. he mAtAo kharekhara Aje ja mAro janma thayo che ema mAnuM chuM. 702. huM Aje ja jIvalokane jIvato mAnuM chuM kAraNa ke potAnA maraNamAM AkhuM jagata DUbe che te nizcita che. jIvitanA lAbhathI meM ekacchatra pRthvInuM rAjya tathA sakala svarAjya meLavyuM che ema huM mAnuM chuM. 4. AthI ja jinezvara bhagavAna kahe che ke-- dAnadharma buddhimAna sarvajanane ISTa, sarvane kalyANakara, abhayadAna mATe rAta-divasa prayatna karavo joIe. 5. abhayadAnathI lokane dIrgha-AyuSyatA, janapriyatva, kAMtatA, sazakatatA, sunIrogitA, paripUrNa Indriyatva ane rUpatvanI prApti thAya che. 6. dAyaka ane grAhakanA deya-kAla ane bhAvanI vizuddhithI dharmopagraha dAna pAMca prakArano kahyo che. 7. temAM prathama dAyaka apazcAttApI, madathI rahita, jJAnI, nirAzaMsa, zraddhAlu, ane vinayI hovo joIe. 8. temAM je grAhaka che te pApa vyApArathI mukAyela pura--grAma vasati AdinA mamatvane choDanAra hovo joIe tathA rasagArava, RddhigArava, sAtAgAravathI rahita, guptiothI gupta, samita tathA mavinAno, jJAna darzana cAritrane dharanAra ane mAdhyasthyamAM nipuNa, abrahmathI virata, dhIra, taponuSThAnamAM tatpara sattara prakAranA saMyamane akhaMDapaNe pAlanAro hovo joIe. 11. AhAra, pAtrA, vastra vagere ApavAnI vastuo prAsuka ane eSaNIya tathA satata nyAyapUrvakanA dravyathI upArjana karAyela hoya te deyazuddha kahevAya. 12. avasare je apAya te dAna kAlazuddha bane che. akALe apAtA dAnano koI grAhaka na thAya. 13. aho ! samasta guNothI saMpurNa pAtra upasthita thayuM che, mAruM citta dAna ApavAnI IcchAvALuM che, nyAyathI upArjana kareluM dhana che. huM dhanya chuM. huM kRtapuNya chuM. mAruM jIvita sulabdha thayuM. mAruM dhana je AvA pAtrane upayogamAM Avaze. A bhAvanAthI pAtramAM je dAna apAya te bhAvazuddha jANavuM. kAraNa ke te karmazuddhinuM kAraNa bane che. 16. kAyA vinA dharma thato nathI. bhojana vinA kAyA TakatI nathI. tethI vicakSaNa puruSa dharmopagrahadAna Ape. aho ! je puNyAtmA haMmezA dharmopagrahadAnamAM pravRtti kare che te tIrthanI vRddhi kare che. he jIvo ! tame vicAro ke A hetuthI dharmopagrahadAtA zuM upArjana nathI karato ? 19. aMdha, paMgu, jarAthI jIrNa, dIna, vyAdhithI pIDita, kArAgRhamAM naMkhAyela ane atizaya nirdhana anukaMpya kahevAya che. 20. pAtra-apAtranI vicAraNA karyA vinA anukaMpA karIne AvAone je dAna apAya che te dayAdAna kahevAya. 21. zubha bhAvanuM kAraNa banatuM hovAthI A dAna paNa suMdara che. A samasta paNa dharmamAM mana ja pramANa che. arthAt mana zubha hoya to badhuM zubha che. mana azubha hoya to badhuM azubha hoya che. 22. zIladharma sAvadha yoganI viratithI zIla dharmanI ArAdhanA thAya che. te virati be prakAre che. 1. dezavirati 2. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 226 sarvavirati. 23. temAM dezavirati aNuvrata, guNavrata ane zikSAvratanA pAlanathI thAya che. sarvavirati ahiMsAdi mahAvratanA pAlanathI pAMca prakAre che. 24. manavacana-kAyAthI, karavuM-karAvavuM ane anumodanAnA bhedathI jIvavadhathI virAma pAmavuM te ahiMsAvrata che. 25. managupti, AdAna-IryA ane eSaNA e traNa samiti, daSTa-annapAnanuM grahaNa e prathama ahiMsA mahAvratanI bhAvanA che. 26. anavadya hitakArI ane priya satyavacana bolavuM te mRSAvAda virati nAmanuM bIjuM mahAvrata che. 27. bhaya-lobha-hAsyanA paccakhANathI satata vicAraNA karIne satsAdhu haMmezA A vratanI bhAvanA bhAve, pArakI nahIM ApelI vastunuM grahaNa karavuM te adattAdAna viramaNa vrata che. 28. sArI rIte vicArIne avagrahanI yAcanA kare, pharI pharI paNa yAcanA kare, ATalA mAnavALo ATalA avagrahano saMgraha karavo. pUrve sAdharmika rahelA hoya tenI pAsethI tevA avagrahanI yAcanA karavI. guru vageree rajA Apela bhaktapAnAdinuM bhojana karavuM. 31. mana-vacana-kAyAthI, karavuM-karAvavuM-anumodavuM ema trividha-trividha vaikriya ane audArika kAmano tyAga karavo te aDhAra prakAre brahmacaryavrata che. 32. napuMsaka-strI ane pazuvALA sthAnano tyAga karavo, strInA Asanano tyAga, bhitti aMtarano tyAga, strI saMbaMdhi kathAno tyAga, pUrve anubhavelI krIDAnI smRtino tyAga, snigdha temaja atimAtra bhojanano tyAga A nava brahmacaryavratanI bhAvanA che. 34. sarva vastu uparanI mUchano je tyAga karAya che te parigraha virati nAmanuM pAMcamuM vrata che. 35. uttama muni zubha-rUpa-gaMdharasa ane sparza upara rAga ane azubha rUpa-gaMdharasa ane sparza upara dveSano tyAga karavArUpa A vratanI bhAvanA bhAve. 36. pAMca bhAvanAothI yukta pAMca mahAvrato kahyA. chaThTha rAtribhojana viramaNa vrata che. 37. be prakAranA zIlanA prabhAvathI jIvo mokSamAM gayA che, jaze ane jAya che. 38. atyaMta kura cilAtI patra vagere jIvo paNa A zIlanA mAhabhyathI parama abhyadaya lakSmInA sthAnane pAmyA che. arthAt mokSamAM gayA che. 39. jo tame lIlApUrvakanA manohara, cUlA pharakatA mokSapadanI vAMchA karo cho to vistRta nirmaLa zIlamAM saMkalpa ane vikalpane choDIne raho. 40. tapa dharma dhAtunI jema jIvonA karmone tapAve che te tapa kahevAya che. te bAhya ane atyaMtaranA bhedathI be prakAranuM che. 41. temAM prathama bAhya tapa anazana, UNodarI, rasatyAga, vRttisaMkSepa, kAyakleza, salInatA ema cha prakAre che. 42. atyaMtara tapa prAyazcita, vaicAvRtya, svAdhyAya, vinaya, zubhadhyAna ane kAussaga ema cha prakAre che. 43. daDhaprahArInI jema jeNe ghaNAM pApo karyA che evo jIva tapathI karmane haNIne te ja bhavamAM siddha thAya che. 44. aho ! jenAthI nikAcita karmano kSaya thAya che te tapamAM yathAzakti atyaMta udyama karo. 45. bhAvadharma aho ! cothA bhAvadharmamAM bAra prakAranI bhAvanA che. aniyatva, azaraNa, saMsAra, ekatva, anyatva, azauca, Azrava, saMvara loka svarUpa, nirjarA, bodhi ane dharmanA upadezakanI durlabhatA ema bAra bhAvanA che. 47. je savAre che te bapore nathI, je bapore che te rAtre nathI, je rAtre che te savAre nathI. ema vastumAM anityatA che. 48. sakala paNa lakSmI caMcaLanI jema calAcala che. kamaLanI pAMdaDInA kinAre lAgela pANInI jema prema nazvara che. 49. sarve vibhramo nakkIthI saMdhyAnA rAga samAna che, badhA Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 227 viSayo parvata parathI vahetI nadInA pUra samAna che. 50. putra-mitra-patnI vagereno yoga uchaLatA mojA samAna che. jIvonuM rUpa zaradaRtunA vAdaLa samAna che. 51. yauvana vananA hAthInA kAnanI jema asthira che. jIvita strInA kaTAkSanA vikSepa jevuM caMcaLa che. para. buddhimAna sadA baMdhanA eka kAraNabhUta mamatvanI zAMti mATe cittamAM asthiratAnI bhAvanA ciMtave. 53. jo devo ane dAnavo mRtyunA viSayane pAme che arthAt maraNa pAme che tyAre bhavAMtaramAM jatA jIvane koNa zaraNa bane ? 54. karma vaDe yamarAja pAse laI javAtA A jIvane mAtA kayAMya zaraNa thatI nathI, pitA zaraNa thatA nathI. bahena zaraNa thatI nathI. bhAIzaraNa thato nathI. svajana zaraNa thato nathI. jana ke svajana zaraNa thato nathI. mitra ke patnI zaraNa thatI nathI. 56. AyuSya kSaya thaye chate A jIvone maMtro bacAvI zakatA nathI. maNio bacAvI zakatA nathI. taMtro bacAvI zakatA nathI, auSadho bacAvI zakatA nathI, mAnyatAo bacAvI zakatI nathI, grahapUjano bacAvI zakatA nathI. rakSA vidhAno koI kAma lAgatA nathI. e A pramANe sakaLa loka zaraNathI rahita bane chate jinezvaro batAvela dharma eka ja zaraNa bane che. 59 rAjA, raMka, brAhmaNa, cAMDAla, sukhI, du:khI sudhIra buddhi, durbhAga, subhaga, rUpavAna, rUpahIna, svAmI, sevaka dhanavAna, nirdhana, durjana, svajana, deva, kRmi je koI hoya te saMsArI potAnA karmathI A pramANe A saMsAramAM bhame che. 1. haMmezA kuvAdinI jema ahIM tahIM bhamato jIva kaI kaI jAtimAM utpanna nathI thayo ane kaI kaI jAtimAM maryo nathI ? kezanA agrabhAga jeTalo AkAzano koI bhAga bAkI nathI rahyo jyAM jIva janma maraNothI spardho na hoya ? 63. A jIva bhavAMtaramAMthI ekalo ja Ave che, aho ! ekalo ja aMdhakAra ane duHkhathI bharelA garbhamAM vase che ! 64. jIva ekalo utpanna thAya che, jIva ekalo karmAnusAra AgaLanA bhavamAM jAya che. 65. peTabharAnI jema jIva ekalo ja sukha bhogave che. jIva ekalo ja svayaM upArjana karelA duHkhane bhogave che. 6 6. jIva ekalo aneka pApo karIne dhana upArjana kare che. kAgaDAnI jema svajano bhegA thaIne tenA dhanane bhogave che. 67. jIva ekalo ja sarvathI bharela ghora aMdhakAravALA narakomAM ghaNI vedanAo sahana kare che. 68 bhAI, mitra, vibhava ane zarIrathI paNa A AtmA bhinna ja che kemake A badhAthI AtmAnuM lakSaNa juduM ja che. 69. je jIva kAyAdithI potAne bhinna oLakhe che te sanmati dhanaputrAdinA vinAzamAM paNa viSAdane anubhavato nathI. 70. zukra, majjA, asthi, meda, mAMsa, 2sa ane lohInuM sthAna kAyAmAM pavitratA kayAMthI hoya ? 71. nava dvArothI durgaMdha, bIbhatsa, ane maLane jharAvanArI kAyAmAM paNa pavitratatAnI buddhi karavI te mahAmohano vilAsa che. 7ra. zAli vagere dhAnyono ghaNo prasarato gaMdha dUra paNa rahelA lokane atyaMta moha pamADe che. te audArika zarIranA saMparkathI vinAzita karAyela lokanA nAkane baMdha karAve che. 74. jema dhovAto kolaso kALAzane dhAraNa kare che tema roja snAna karAvAtuM zarIra maLane ja choDe che. 75. jIvamAM karmano saMcaya karAve che te Asava kahevAyela che. prANAtipAtanA bhedathI te sattara prakArano che. 76. prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigraha, zravaNa-cakSu ghrANa-jihvA ane sparza e pAMca Indriyo tathA krodha-mAna--mAyA- lobha cAra kaSAya, mana-vacana ane kAya ema traNa daMDa ema sattara prakArano Asrava che. 78. mohathI, vihvaLa thayelA jIvo A nahIM rodha karAyela AsravothI pApano saMcaya kare che. 79. saMpUrNa AsravadArano nirodha saMvara kahevAyela che. jeTalA AsavanA bheda che teTalA ja saMvaranA bhedo che. 80. jeTalA rogo che Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 228 teTalI auSadhio che. dayA, satyavacana, asteya, brahmacarya, akiMca , cAra kaSAyano nirodha, pAMca Indriyano nigraha ane traNa daMDano nirodha ema saMvaranA sattara bheda che. 81. mahAmati amogha bANanI jema amogha saMvarathI duSTa karma zatruone haNIne jaya patAkAne prApta kare che. 82. be paga pahoLA karI, be keDa upara be hAtha rAkhIne manuSyanuM jevuM saMsthAna thAya tevA AkAravALo A loka che. 83. te loka nIce vetrAsana AkAravALo che. upara muraja saMsthAnavALo che ane caudarAja pramANa che. 84. ekeka raju vistAravALI ratnaprabhA vagere sAteya narakapRthvIo ghanodadhi, ghanavAta ane tanavAtanI upara AkAzamAM rahelI che. 85. satata duHkhanA saMbaMdhavALI che. jANe niraMtara aMdhakAravALA pApIonA AvAso na hoya tevA narakAvAso che. 86. eka traNa, sAta, daza, sattara, bAvIza ane tetrIza sAgaropamanA AyuSyavALI yathAkramathI jANavI. 87. prathama naraka pRthvImAM upara nIce hajAra hajAra yojana choDIne bAkInA bhAgamAM bhavanapatinA devo che. 88. nAga, suvarNa, vidhu, agni, vAyu, svanita, dvIpa, abdhi ane dikumAra nAmathI daza prakAre che. 89. uparanA hajAra yojanamAM upara-nIce so-so yojana choDIne vaccenA AThazo yojana bhAgamAM vyaMtaro devo rahe che. 90. pizAca, rAkSasa, yakSa, kiMjuruSa, mahoraga, gaMdharva, kinnara bhUta e pramANenA nAmathI ATha prakAranA vyaMtara devo che. 91. aDhI uddhAra sAgaropamamAM jeTalA samaya che teTalI saMkhyAmAM tIrthyalokamAM dvIpa-samudro che. 92. temAM prathama eka lAkha yojana pramANa jaMbUdvIpa che. pachI pachInA dIpa samudro pUrva pUrva karatA bamaNAM bamaNAM mApavALA che. 93. aDhI dvIpa ane tenI aMdara be samudro pUrva pUrva karatA bamaNAM manuSyanA janma maraNanuM sthAna che. 94. bharata-airAvata ane mahAvideha dareka pAMca videha kSetramAM ekeka meruparvata che. tenI baMne bAju soLa soLa vijayo che. 96. vakSaskAra parvata, nadIo ane sItA nadIthI A videhanI soLa vijayo karAI che. ekeka vijaya vetADhaya parvatathI be bhAga karAyo che. dareka be bhAga gaMgA ane siMdhu nadIthI cha khaMDamAM vibhakta karAyo che. 97. zikharI parvata sudhI airAvata kSetra che, himAdri sudhI bharatakSetra che. kAlodadhi, puSkara samudrathI mAMDIne svayaMbhUramaNa sudhInA samudro udaka rasavALA che. 98, prathama samudra lavaNa rasavALo che. eka kSIra rasavALo che, bIjo samudra vAruNI rasavALo che. trIjo samudra dhRtarasavALo che. bAkInA IkSarasavALA che AmAM eka paNa samudra dadhirasavALo nathI. 800. svayaMbhUramaNa samudramAM eka hajAra yojanavALA, kAlodadhimAM sAtaso yojanavALA ane lavaNodadhimAM pAMcazo yojanavALA mAchalAo hoya che. 801. A traNa samudromAM ghaNAM mAchalAo che. bAkInA asaMkhyAta samudromAM thoDA ja mAchalAo che. 802. samabhUmithI sAtaso nevuM yojana upara tArA maMDaLa zarU thAya che. AThaso yojana upara sUrya, AThaso eMsI yojane caMdra che. ekaso daza yojanamAM AkhuM jyotiSa cakra samAya jAya che. 4. jaMbudvIpamAM be, lavaNa samudramAM cAra, dhAtakIkhaMDamAM bAra, prathama kAlodadhimAM betAlIza, aDadhA puSkaravara dvIpamAM botera caMdro che. sUryanI saMkhyA paNa A pramANe ja che. 6. manuSyakSetramAM ekaso batrIza caMdra ane ekaso batrIza sUrya che. tyArapachI dareka dvIpa samudramAM kramathI vadhatA asaMkhyAtA caMdra ane sUrya thAya che. tathA manuSyakSetramAM AvelA caMdra vagere cara ane bIjAmAM sthira che. 8. ekeka caMdranA parivAramAM aThayAzI graho tathA aThayAvIza nakSatro ane chAsaTha hajAra navaso paMcotera (66975) koTAkoTI tArAo che. 10. vyaMtara, jyotiSa ane bhavanapati devo yathAkramathI palyopama, sAdhika palyopama ane sAdhika sAgaropamanA Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 229 AyuSyavALA che. 11. UrdhvalokamAM saudharma vagere bAra devaloka, nava raiveyaka ane pAMca anuttara vimAna che. 12. temAM prathama Ai devalokamAM ekeka Indra che. bAkInA be be devalokamAM ekeka Indra che A pramANe kalpopana devalokanI sthiti che. 13. raiveyakAdimAM utpanna thayelA devo ahamindra che. teo muni jevA vItarAga hoya che ane devalokamAM nirAkula rahe che. 14. pahelA devalokamAM batrIsa lAkha, bIjAmAM aThyAvIza lAkha, trIjAmAM bAra lAkha, cothAmAM ATha lAkha ane pAMcamAmAM cAra lAkha vimAno che. tenA pachI upara traNa devalokamAM chaThThAmAM pacAsa hajAra, sAtamAmAM cAlIza hajAra, ane AThamAmAM cha hajAra vimAno che. navamAM ane dazamAM devalokamAM cAraso vimAno che. 16. AraNa ane azrutamAM traNazo vimAno che. prathamanA traNa raiveyakamAM ekazo agiyAra, madhyamanA traNa greveyakamAM ekaso sAta ane uparanA traNamAM so vimAno che. anuttaramAM pAMca vimAna che. 18. prathama devalokamAM be, bIjAmAM sAdhika be, trIjAmAM sAta, cothAmAM sAdhika sAta, pAMcamAmAM dasa, chaThThAmAM cauda ane sAtamAmAM sattara sAgaropamanI sthiti che. 20. have pachI upara uparanA devalokamAM eka sAgaropamanI sthiti vadhAratA chelle anuttaramAM tetrIza sAgaropamanI sthiti che. 21. savArthasiddha vimAnathI bAra yojana dUra siddhazilA che. siddho nitya sukhI ane akSayasthitivALA hoya che. rara. A loka koI vaDe banAvAyo nathI athavA koIvaDe dhAraNa karAyo nathI paraMtu loka svayaM siddha che ane phakta AkAzamAM rahe che. 23. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya ane pulAstikAyathI ane kALathI ema cha dravyothI A loka bharelo che. alokamAM ekalo AkAza che. 24. he loko! A pramANe loka svarUpanI sArI rIte bhAvanA bhAvo jethI karIne sukhapUrvaka mana ekAgra thAya. 25. karmapudgalanA kSaya svarUpa nirjarA che. te sakAma ane akAmanA bhedathI be prakAre che. 26. roga, ThaMDI vagere duHkhone anubhavatA ajJAnI jIvone akAma nirjarA thAya che. 27. jyAre jJAna-darzanathI yukta jIvone svayaM utpanna thayelI ane karaNathI utpanna thayelI vedanAne svecchAthI sahana karatA sakAma nirjarA thAya che. 28. nirjarAnA hetuvALA tapathI sakAma nirjarA thAya che athavA kAryamAM kAraNanA upacArathI to nirjarA bAra prakAranI che. 29. ekendriyAdi tiryaMcagatimAM ghaNuM bhamatA jIvone jinadharmanI prApti svarUpa bodhinuM durlabhapaNuM che. 30. akarmabhUmi ane anAryadezamAM utpanna thanAra manuSyane bodhinuM durlabhapaNuM che. AryadezamAM paNa cAMDAla vagere kuLomAM bodhi durlabha che. 31. sujAti ane sukuLanI prApti thaI hovA chatAM avajJAALasa ane mohAdithI dharmane nahIM sAMbhaLatA jIvone bodhi sudurlabha che. 32. rAjAno prasAda paNa, suMdara bhoga lakSmI paNa moTuM paNa sAmrAjya ane svarAjyanI paNa prApti thaI jAya. 33. kayAreka aNimAdi mahAsiddhi paNa prApta thAya paNa bhavacchedI jinadharma sahelAIthI prApta thato nathI. 34. A pramANe hamaNAM bodhinI durlabhatA kahevAI. have dharmopadezakanI kahevAtI A durlabhatAne sAMbhaLo. 35. tIrthakara, kevalI, gaNadhara, zrutakevalI, athavA dazapUrvadhara paNa dharmadezaka durlabha che. 36. saMpUrNa AcAra pAlaka AcArya, caudapUrvadhara upAdhyAya athavA tevA prakArano bIjo koI sAdhu maLavo kharekhara durlabha che. 37. cArvAka-bauddha sAMkhya vagere unmArganA pravartakothI ThagAyelA jIvo jinadharmanA prarUpakane svIkAratA nathI. 38. dharmane zodhavA nIkaLela chatAM usUtra bhASakothI ThagAyelA jIvo zuddha dharmanA upadezakane kayAreya jANatA nathI. 39. zuddha upadezaka vinA muktinA upAyane nahIM jANatAM araghaTTaghaTI jevA jIvo bhavabhUpamAM Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 230 bhame che. 40. jema bhillo motIne choDIne caNoThIne lAve che tema ajJAnIo nIlamaNine choDIne kAcane lAve che. 41. jema nirbhAgya kalpavRkSane choDIne lIMbaDAne seve che tema mUrkhAo amRtane choDIne vAraMvAra jherane pIe che. 42. A pramANe ja zuddha dharma ApanAra gurune choDIne sarakhA vezathI bhramita thayela jaDo kugurune seve che. 43. jema haMsa pANImAMthI dUdhane grahaNa kare tema bhinna prakAranA kugurunI madhyamAM rahelA sugurune oLakhIne paMDito sadgurune meLave che. 44. he jano! A rIte dharmano upadezaka durlabha che. AthI zuddha dharmopadezakane meLavIne haMmezA tenA vacanane sAMbhaLo. 45. bhavyoe bAra prakAranI bhAvanA bhAvavI joIe. aho! jema maMtranA dhyAnathI viSano nAza thAya che tema bhAvanAnA bharathI pApano nAza thAya che. 46. arIsA bhavanamAM rahela bharata cakravartInI jema dAna vinA, zIla vinA, tapazcaraNa vinA vizuddha bhAvanA dharmanA prabhAvathI jIvo ghAtikarmano nAza karIne kevaLa jJAnane meLave che. 48. tethI he bhavyo ! bhAva dharmamAM Adara karo. evo koNa che je komaLa (saraLa) uttama upAyamAM Adara na kare? 49. A pramANe svAmInI dezanAthI ghaNAM bhavyajIvo bodha pAmyA kemake sUryanA udayamAM kamaLo khIle che ja. 50. A bAju avasara pAmIne kRtapuNya aMjali joDIne bhagavAnane vinaMti karI. budha avasarane jANIne bole che. 51. hatheLImAM rahela AmaLAnI jema samasta traNa bhuvanane jANanAra he prabhu! meM pUrvabhavamAM zuM zubhAzubha karyuM che para. jema vAdaLathI DhaMkAyela sUryano taDako, tUTaka tUTaka thAya tema mane bhogo aMtarAyapUrvakanA thayA. pa3. koIke pUrvabhavanA yogathI athavA bIjA koI kAraNathI mane bhakti AdithI suMdara A sAtapatnI thaI che. 54. maMthana karAtA samudranA nAda jevA gaMbhIra nAdathI prabhue kahyuM - eka nagaramAM sUrAditya nAmano gRhastha thayo. 55. zIlaratnathI vibhUSita ratnA nAmanI tene strI hatI. tene prasanna mukhavALo prasannAditya nAmano putra thayo. 56. pracaMDa pavanathI haNAyela dIpaka jevuM A jIvalokanuM caMcaLapaNuM hovAthI sUrAditya mRtyu pAmyo. pa7. AjIvikAthI sIdAtI tenI strIe para gharamAM khAMDavuM, pIsavuM, pANI bharavuM, lIMpavuM vagere kAryo karyA. 58. tenA putre lokonA vAcharaDA cAryA. nahIM bhaNelA bALakone A rIte AjIvikA maLe che. 59. ekavAra nagaramAM bhairavIbhakSaNa' utsava pravaryo jemAM kRpaNa loka tevA bhojananA svAdane anubhavI zake. 60. samAna vayanA bALakone pAyasanuM (khIranuM) bhojana karatA joIne vatsapAlaka bALake mAtAnI pAse khIranI mAgaNI karI. 61. mAthArUpI kamaLane dhuNAvatA (arthAt ati AnaMdathI) bALako koIka rIte svAdiSTa pAyasa (khIranuM) bhojana kare che. he mAtA ! mane paNa te Apa. 62. pachI A patinI saMpattine yAda karatI ghaNI raDI. sAkSAt jANe du:khanA buMda na hoya tevA ghaNAM AMsune sAryA. 63. ANIe putrane kahyuM tuM mArI pAse pAyasane mAge che paNa khAlI gharamAM kayAMya cokhAne paNa jue che? 64. he putra! rAba paNa ApaNane moTA kaSTothI maLe che te paNa samayasara na maLe to khIra to kayAMthI maLe? 65. A loka puNyazALI che tethI teone evuM bhojana ucita che paNa te putra ! gaLuM pakaDIne bahAra kaDhAyela bhAgyavALA ApaNane zuM tevuM bhojana maLe? 66. pachI paDozaNoe AvIne puchyuM : he bAI ! tuM zA mATe raDe che te sAcuM kahe. 67. ANe kahyuM he bhaginIo! putra khIra mAge che paNa ene khabara nathI ke huM kevI rIte ghara calAvuM chuM. 68. tenuM vacana sAMbhaLIne pADozaNo tenA duHkhe ghaNI duHkhI thaI. tethI teo 1. bhairavIbhakSaNa utsavaH je utsavamAM khIra banAvIne bhojana karAya evo utsava Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 231 mahAtmAonI prathama haroDane pAmI. 69. kahyuM che ke- bIjAnA guNone jANanAra thoDA che. satkAvyane racanArA thoDA che. sAdhAraNa saMpattivALA thoDA che. (arthAt potAnI saMpattino badhA upayoga karI zake tevA) duHkhI upara duHkha pAmanArA (arthAt duHkhInuM duHkha joI duHkhI thanArA) thoDA che. 70. pADAsaNoe kahyuM he sakhI ! tuM jhera samAna khedane na kara. ame tArA putranA sarva manoratha pUrazuM. 71 koIke mITho goLa Apyo. koIke mIThuM dUdha ApyuM. koIke cokhA ane koIke khAMDa turata ApI. 72. thALI, baLataNa vagere sAmagrIthI paramAnanA bAnAthI potAnA putranuM puNyanuM sAdhana khIra taiyAra karI. 73. mAe Asana upara beThelA putranI AkhI thALImAM turataja goLathI banAvelI khIra pIrasI. 74. traNa guptithI gupta, pAMca samitithI samita, susamAdhithI saMyata, dAMta, zAMta, malina zarIra ane vastravALA, vazendriya, mAsakhamaNanA tapasvI sAdhu te kSaNe tenA ghare padhAryA jANe sAkSAt vatsapAlaka bALakano zubhapuNyodaya na hoya! 76. A munine joIne AnaMda pAmyo. aho! janmathI daridra evA mane vahorAvavAnA bhAva thayA ane kSIra paNa prApta thaI. 77. tathA uttama pAtranI paNa prApti thaI. aho ! huM ghaNo dhanya chuM. traNa saMgamavALuM tIrtha kyAreka ja prApta thAya che. 78. UThIne parama bhaktithI munine namIne kahyuM : he prabhu! kRpA karIne zuddha pAyasane grahaNa karo. 79. dravyAdi (dravya-kSetra-kALa-bhAva)no upayoga mUkIne tenA anugrahaNanI IcchAthI anAsakta pAtrabhUta munie svayaM pAtra dharyuM. 80. thALImAMnI trIjA bhAganI khIra vahorAvI athavA prANIonI dAna pravRtti vicitra hoya che. 81. A thoDIka khIra mahAtmAnI bhukha nahIM bhAMge tethI adhika ApuM ema vicArIne teNe pharI paNa teTalI vahorAvI sudapakSa caMdrane divase divase ekeka kalA vadhAre Ape che paNa ekI sAthe nathI Apato. 83. ATalI paNa sAdhune pUrI nahIM thAya kema ke traNa ADhakathI droNa bharAto nathI. 84. mAdhukarI vRttine karatA sAdhune vAla vagere prApta thaze. rAga dveSathI rahita A sAdhu vAla vagere paNa vahoraze. pachI te kadananI sAthe mizrita thayela A paramAna paNa jema karkazavANInI sAthe zRMgArarasa nAza pAme tema paramAna nahIM rahe. 86. tethI chello bhAga mahAtmAne Ape nirdhana ziromaNi mane pharI vahorAvavAno prasaMga kyAre maLaze? 87. ane bIjuM AvuM pAtra mane jyAre tyAre nahIM maLe arthAt javalle ja maLe motIne varasAvanArA vAdaLo kyAreka ja dekhAya. 88. ema vicArIne bAkInI khIra vahorAvavAnA bAnAthI teNe nakkIthI zubhakarmanI zreNIrUpI thApaNa muni pAse mUkI. 89. ATalI basa-ATalI basa ema karatA sAdhue khIrane grahaNa karI kemake uttama munio lobha rAjAnI AjJAne vaza thatA nathI. 90. bhikSA laIne munie tene ghaNA guNavALo dharma Apyo. sUrya hajAragaNuM ApavA mATe pANIne grahaNa kare che. 91. dAna ApatA putrane mAtAe kahyuM : he vatsa! udAra cittathI tuM sAdhune vahorAva. 92. huM tane bIjI ApIza. tuM mAThuM ciMtavIza nahi. bIjuM bhojana sulabha che pAtrano saMgama durlabha che. 93. cha pADozaNoe AvI prazaMsA karI. tuM dhanya che, kRtapuNya che. tuM ghaNAM sulakSaNavALo che. 94. jene ghare zuddha zIlathI alaMkRta, upazAMta sAdhu svayaM padhAryA che. 95. Amane pAtra pUra (jeTaluM jarUra hoya teTaluM) ApIne manuSyabhavane saphaLa kara virala puruSo ja prathama dharma puruSArthane sAdhe che. 96. jo tane ghaTaze to ame pharI ApIzuM. tane ApeluM paNa zubha sthAnamAM jaze. je sarva upakArI banaze. 97. A pramANe sanmanine dAna ApIne ane dAnanI prazaMsA karIne sarvee paNa sumanuSyanuM AyuSya bAMdhyuM. tathA badhAe Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 232 suMdaratara bhogo upArjana karyA. 98. paraMtu ratnAe hRdayamAM vicAryuM. A muni malavALA kema rahyA? jo zarIranuM prakSAlana karyuM hota to zuM hAni thAta? 99. jema lazaNabhaktanI pAse rahevuM zakya nathI tema kAyAnA maLamAMthI prasaratI durgadha pAse rahevuM zakya nathI. 900. bIjI rIte paNa dharma ArAdhI zakAya che. malina rahIne ja dharmanI ArAdhanA thAya tevuM nathI. zuM dhana meLavavAnA ghaNAM upAyo nathI hotA? 901. pachI potAnA sthAne AvIne rAgadveSa vinAnA munie 'sApanuM daramAM praveza' e nyAyathI bhojana karyuM. kahevAno bhAva e che ke sApa bilamAM sIdho ja praveza kare che paNa vAMko cUko nahi. bila sivAya haMmezA vAMkocUko cAle che. tema sAdhuo moDhAmAM koLiyA mUkIne DAbI jamaNI bAju vAgoLatA nathI sIdho utArI jAya che. arthAt anAsakata bhAve bhojana kare che. 902. vatsapAlano jIva tuM zreSThIputra thayo. pADozaNo tArI jayazrI vagere cha patnIo thaI. 3. niMdAthI duHkarma upArjatI ratnA gaNikA (vezyA) thaI. karyagaNa prastAva (prasaMga) ne le che. 4. he mahAbhAga!te munine bhaktithI paramAnathI traNa aMtare vahorAvyuM, te te kSaNe AMtare AMtare vahorAvavAthI tArA bhogo aMtarAyavALA thayA. athavA sArA vegathI jato ratha paNa khADo Ave tyAre khaMcakAya ja che. 6. paraMtu tamane sarvane pariNAma sAruM AvyuM kemake pAtradAna potAnA bhAvI phaLanuM kAraNa che. 7. kRtapuNya pharI bhagavAnane vinaMtI karI ke he bhagavan! A devadattA mArI pUrvabhavanI mAtA hatI. teNIe mAruM sarvasva laIne anAthanI jema rAMkaDA evA mane kSaNathI bahAra dhakelyo tenuM zuM kAraNa che? 9. saMpUrNa vastu samUhane jotA prabhue kahyuM H A bhavathI pUrvanA trIjA bhavamAM tame be caMdra ane bhadra nAmanA paraspara mitro hatA. A saMsAramAM kone konI sAthe mitratA ane zatrutA nathI thaI? 11. caMdra ane bhadra paraspara leNadeNano vyavahAra karyo. lokamAM Aja prItinuM lakSaNa kahevAyela che. 12. ApavuM levuM, chAnI vAta karavI, puchavuM, bhojana karavuM ane karAvavuM e cha prItinA lakSaNo che. 13. paraspara prItine dharatA te benA keTalAka divaso pasAra thayA. ekavAra caMdranA ghare koIka utsava upasthita thayo. 14. caMdra potAnI patnI mATe vividha prakAranA maNi jaDela AbhUSaNanI bhadra pAse mAMgaNI karI kAraNa ke strIo AbhUSaNapriya hoya che. 15. je mitrane kAmamAM Ave te ja vastu sArthaka che ema bolatA bhadra hRdayavALA bhadra tene AdarathI AbhUSaNa ApyuM. 16. utsava pUro thayA pachI lobhamAM paDelA caMdra bhadrane AbhUSaNa pAchuM na ApyuM. athavA to dhana ja matine bagaDavAnuM kAraNa che. 17. caMdana jevA zItaLa bhadra caMdrane kahyuM ke meM tane AbhUSaNa ApyuM tene ghaNAM divaso thaI gayA have pAchuM Apa. 19. aho! jema karmavaDe AtmA zarIramAM mukAya tema meM tArA alaMkArane rAtre chANAnA DhagalAmAM surakSita sthAne mUkyuM hatuM. 20. koI cora AvIne tAruM AbhUSaNa harI gayo che, athavA coro corInA sAhasamAM hoziMyAra hoya che. 21. tenuM vacana sAMbhaLI bhadra ghaNo viSAda pAmyo. aho! ANe mAruM astrA vinA muMDana karI nAkhyuM. rara. AnI jevI dhRSTatA che tenAthI huM mAnuM chuM ke A pAchuM nahIM Ape. talamAM teTaluM ja mAtra tela che. e nizcita che. ra3. A saMsAramAM eTaluM sunizcita che ke jyAM sudhI mitranuM dhana hAthamAM nathI AvatuM tyAM sudhI ja mitra mitra che. 24. jema hAthamAM rahela dhanuSyamAMthI bANa chUTI jAya che tema dhana hAthamAM rahyuM hoya tyAre guNavAna paNa mitramAMthI guNo kSaNathI nIkaLI jAya che. 25. to paNa huM madhura vacanothI samajAvI jou jo mAnI jAya to sAruM che. kemake zIMgaDA ane pUMchaDAmAM paMpALAyelI gAya dovA de che. 26. ema vicArIne bhadre tene pharI kahyuMH he mitra! majAka choDIne AbhUSaNa pAchuM Apa. 27. he caMdra ! tuM caMdranI jema sadA saumya Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 233 kalAno bhaMDAra che. budha janane atyaMta AnaMda ApanAra che, sadAcArI ane parama zItala che. 28. he vicakSaNa vivekin ! kalaMkanI jema paradravyanA haraNathI potAne kalaMkita na kara. 29. prapaMca racavAmAM catura caMdre duSTa cittathI AgrahapUrvaka kahyuM : jo huM kayAMya paNa mitranuM AbhUSaNa chUpAvato hou, to kaThora divyathI tane khAtarI karAvuM. he mitra ! vastu nAza pAmyA pachI bIjo koI upAya nathI. 31. jo mArI pAse ghaNI lakSmI hoya to huM bIjuM navuM AbhUSaNa karAvIne paNa tane ApI dau. 32. bhadre kahyuM H tuM A vANIno vilAsa karavo choDI de. he niHsattva vicArahIna ! AbhUSaNa laIne divya karavAnI zAhukArI kare che ? he mitra tuM be pagathI paDelo che chatAM tArI TaMgaDI UMcI che. 34. paraMtu AbhUSaNanA kAraNathI huM tArI sAthe maitrI nahi toDuM ema kahIne bhadra paNa mauna dharIne rahyo. ghaNAM ghaNAM bUma barADA pADavAthI ahIM kazuM vaLavAnuM nathI. 36. tyArathI mAMDIne ANe jema durjana sajjanA dhanane haravAno upAya vicAre tema caMdranI lakSmI haravA mATe upAya vicAryo. 37. AvA prakAranA pariNAmavALo bhadra vidhinA vazathI maraNa pAmyo. saMsAramAM koNa sthira rahyuM che ? 38. pachI ThagavAnA cittavALo te ratnAnA bhavamAM utpanna thayo. karmarUpI suthAra yathAruci jIvane strI puruSanA bhavane pamADe che. 39. caMdranA dravyanuM haraNa karIza evA prakAranA abhiprAyathI utpanna thayela karmathI A dhana vagaranI thaI athavA karmanI gati viSama che. 40. pAchaLathI caMdrane thoDoka pazcAtApa thayo ke meM mitrane Thagyo te sAruM na karyuM. 41. bIjAne paNa ThagavuM kalyANa mATe thatuM nathI to zuM nitya upakAra karanAra mitrane ThagavuM kalyANakArI thAya ? 42. A pazcAtApathI kaMIka kSINakarma thayela te maryo. koIne Aje ke koIne kAle mRtyunI vATe javAnuM che. 43. A ratnAno putra thayo. dhik bhavitavyatA nAmanI naTI vaDe jIva kevI rIte nacAvAya che ? 44. baMnene paNa daridratA prApta thaI. dravya (dhana) AtmA ane cittano vizleSaNa (bheda) pharI thayo ema huM mAnuM chuM. 45. hamaNAM tuM kRtapuNya nAmano vaibhavI thayo. ratnA gaNikA thaI. kharekhara potapotAnuM ja karma phaLe che. 46 je teM pUrvabhavamA tenuM AbhUSaNa haraNa karyu hatuM teNe A bhavamAM tAruM badhuM haraNa karyu. je karma bAMdhyuM hoya te jaghanyathI daza gaNuM phaLa Ape che. 47. gusse thayela kSatriyanI jema svayaM bAMdheluM duHkRta lAMbA samaya pachI paNa jIvone avazya phaLa Ape che. 48. A kAraNathI bhavyoe thoDuM paNa dravya kayAreya na levuM joIe. vizeSathI tamArA jevA bhavabhIrue. 49. lokanuM dhana levAmAM paNa jo A gati thatI hoya to aho ! devadravyanA bhakSakane kevo vipAka maLe ? 50. kahyuM che ke- svastha ane prajJAhina zrAvaka jo devadravyanuM bhakSaNa kare ke upekSA kare to pApakarmathI lepAya che. 51. je jinadravyanuM bhakSaNa kare che athavA bolI bolela dhanane Apato nathI nAza thatA dravyanI upekSA kare che te bhava samudramAM vAraMvAra bhame che. para. mUDha jinezvaranA sAdhAraNa dravyano je uDAha kare che te dharmane jANato nathI. athavA teNe narakanuM AyuSya bAMdhI lIdhuM che 53. zakti hovA chatAM, je muni caityanA sAdhAraNa dravyano vinAza thato joIne upekSA kare che te muni paNa saMsAramAM ghaNo bhame che. 54. caityanuM sAdhAraNa dravya laIne je kabUlato nathI, dhana hovA chatAM Apato nathI tene mithyAdaSTi jANavo. 55. jeo devadravyanA karajadAra che teonI pAse tenA saMbaMdhio gharamAM lobhathI maphatamAM kAma karAve to te saMbaMdhione deva dravyanA bhakSaNano doSa lAge. 56. to A doSa kharambhaSNikA svarUpano che. (arthAt doSa nAno hovA chatAM kaThora che.) athavA to jIvonuM tevuM puNya saMsAranI vRddhi mATe thAya che. to pachI potAnA bhogamAM devadravya vApare to tenI zuM vAta karavI ? 57. kayAMya potAnA aMga (javAbadArI) upara devadravya vyAje na Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 234 ApavuM. vyAja thoDuM ochuM maLatuM hoya to paNa thAla (vastu gIrave rAkhIne) upara ApavuM. 58. jJAna-darzana- caritrane vadhAranAruM, zAsananI unnati karanArAM devadravyanuM bhakSaNa karato jIva anaMta saMsArI thAya che. 59. kahyuM che ke- sAdhvInA zIlano bhaMga, devadravyanuM bhakSaNa, dharmano uDAha (usUtra bhASaNa) ane RSino ghAta e cAra kAraNothI jIvano bodhino ghAta thAya che. 60. devadravyano bhakSaka jIva dareka bhavamAM lAMbA kALa sudhI vAraMvAra bhUkha ane tarasanA duHkho saMkAza zrAvakanI jema sahana kare che. 61. te A pramANe saMkAza zrAvakanuM daSTAMta A ja (jaMbadvIpanA) bharata kSetramAM kevaLInI jema ghaNAM yogothI yukta ghaNAM dezothI pUrNa sadA sthira, apsarA ane devonA vimAno tathA muniothI bharapUra amarAvatI samAna gaMdhilAvatI nagarI che. 63. temAM jANe sAkSAt devalokamAMthI vimAna na avataryu hoya evuM zakrAvatAra nAmanuM jinamaMdira hatuM. 64. te maMdiramAM lagabhaga badhA loko pUjana ane vaMdana mATe AvatA hatA kemake gaMgA nadI koInA pitAnI nathI. 5. temAM AnaMda zrAvakanI samAna pApanAzaka saMkAza nAmano zrAvaka raheto hato. 6. te tattvajJa, samyagdaSTi, bAravratadhArI, dAna-zraddhA-tapa ane zIlavAna, trikALa, devapUjaka ubhayataMka pratikramaNa karanAra hato. 67. Aje te devagRhamAM nAma lakhavA vagerenuM kAma karato hato. vyAje paisA ApavA vagere upAyothI teNe devadravyanI vRddhi karI. 68. A pramANe vahIvaTa karatA tenA kAryamAM koIe avizvAsa ke zaMkA na karI. kAraNa ke bhavitavyatA tevI ja hatI. zuddhasphaTika samAna A saMkAze ekavAra devadravyane grahaNa karyuM. huM mAnuM chuM ke mahAviSadhara kALA sApane pakaDyo. 70. kAma patI gayA pachI paNa teNe devadravya parata na karyuM. AthI devadravyanI vyavasthAmAM traNa-cArane rAkhavA joIe. ekalAne na soMpavuM joIe 71. teNe devadravyanA bhakSaNanI niMdA ke gaI kaMIpaNa na karI. svAdane meLavanArI te pApInI jIbhe tyAre kaMI paNa na gaNakAryuM. 72. ekavAra duSkarmanI AlocanA karyA vinA maraNa pAmyo. maraNa ane janma prANIone sahacArI hoya che. 73. asaMkhyAta kALa sudhI ApaNe dareka bhavamAM duHkha sahana karyuM. maMdAgnine jema bhojya durjara (na pace tevuM bhojana) che tema devadravyanA bhakSakane devadravyanuM bhakSaNa pacavuM durlabha che. 74. te A pramANe. arere ! tArA gaLAmAM devadravya gayeluM che. ema atyaMta yAda devaDAvatA paradhAmI devo vaDe moTethI raDato hovA chatAM baLAtkAre tapelA sIsAnuM pAna karAvAto, bheda-baMdhana-vadha-cheda-zekana, sphoTana vagere pIDAone tathA tapta lokhaMDanI putaLIonI sAthe AliMgana karAvatA kuMbhIpAkAdithI pIDAtA ANe narakamAM mahAduHkhone sahana karyA. 77. tyArapachI devadravyabhakSaNanA pApathI A tiryaMcayonimAM utpanna thayo tyAre mAtAnA stanamaMDalamAMthI dUdha nAza pAmyuM.78. pachI bhukha ane tarasathI pIDAyela A ghaNIvAra maryo. koI bhavamAM, poSaNa maLavAthI te yuvAvasthAne pAmyo tyAre te bhavamAM kayAreka agnithI kayAreka jAra puruSathI kyAreka pApI zikArIothI marAyo. 80. kayAreka jeTha mahinAmAM tarasathI pIDAyela A mAravADanI aMdara jayapuranI bhUmi upara nirdaya puruSo vaDe vahana karAyo. (arthAt gADAdimAM joDAyo) 81. lAkaDInA mArathI ane vividha prakAranA AranA vedhathI te vyathAne pAmyo. devadravyanA bhakSaNathI A varAkaDAe ghaNuM sahana karyu. 82. manuSya bhavamAM paNa dAridraya, viSAda, ciMtA, saMtApa, zoka vageree tenuM anekavAra bhakSaNa Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 235 karya. 83. svargamAM utpanna thayela ANe Abhiyogika devapaNuM meLavyuM. tyAM paNa bIjA devonI manohara saMpattine joIne IrSyA, viSAda, mAtsarya, krodha, lobhAdithI pIDAyo. alpaRddhi avivekIonI AvI rIti che. 85. jema parvata uparathI vahetI nadInA paththaro ghasAIne goLa bane che tema e pramANenA duHkhanA upabhogathI tenuM karma pAtaLuM paDyuM. 86. A jaMbudvIpamAM bIjA nagaranI ramyatAnA abhimAnarUpI kaphano nigraha karanAra nAgara (sUMTha) samAna tagarA nAmanI nagarI hatI. 87. devabhavamAM potAnA puNyakarmanA vadhelA alpa aMzanA prabhAvathI te tagarA nagarImAM kubera samAna zreSThIno putra thayo. 88. putranA karmanA udayathI teno pitA paNa daridra thayo. kemake ugrakarmonI pAse bIjA karmo TakatA nathI. 89. sarva nirbhAgyomAM ziromaNi Ane dhikkAra thAo kAraNa ke Ano je divase janma thayo te pachI thoDA divasomAM pitA paNa nirdhana thayo. 90. pachI sarva lokoe tenI ghaNI niMdA karI. paDelA upara koNa koNa pATuM nathI mAratA? 91. dhananA duHkhathI baLelo teno pitA maraNa pAmyo. kharekhara tenA pApa upara kalagI lAgI. 92. potAnA pApakarmathI haNAyela teNe je vyavasAyo karyA tenuM teNe avakezInA vRkSanI jema pUruM phaLa na meLavyuM. 93. nIca karma karavA chatAM teNe peTapUratuM na meLavyuM. aMdara krUra karmano udaya hoya tyAre bAhya karmo zuM karI zake? 94. have duHkhathI baLelA teNe vicAryuMH pUrva janmamAM meM evuM krUra karma karyuM che jethI tRpti (saMtoSa)nuM sukha maLatuM nathI. arthAt zAMti maLatI nathI. 95. keTalAka pIDA vagara dhanane upArjana karanArA puNyazALIo potAnA sarvapaNa bhAIone dhanathI poSe (puSTa kare) che. 96. puNya vinAnA mAruM potAnuM eka peTa AgaLathI ane pAchaLathI bheguM thaIne kema rahe che? arthAt mAro peTano khADo pUrAto nathI. 97. kUtaro paNa roja potAnuM peTa bhare che. abhAgyanA nidhAna mAre trIjA aDadhA divase (arthAt aDhI divasa pachI) peTa pUraNa na thayuM. 98. tathA Ane koIka evuM bhukhanuM duHkha upaDyuM jethI prANa tyAganI vAMchAvALo thayo. 99. ane A bAju bhavya jIvonA bhAva roganAM cikitsaka kevalI bhagavaMta te nagarImAM AvyA. tethI loko tene vaMdana karavA mATe satata gayA. zuM sUryanA udayamAM kamalano samUha vikAsa na pAme? 1001. najIkamAM kalyANa pAmanAro te paNa kevalI vize utkaMThita thayelo vaMdana karavA gayo. kemake bhAvimAM jenuM kalyANa thavAnuM hoya teone tIrthayAtrAmAM manoratha thAya. 100. bhaktithI namIne loka yathAsthAne beTho. pachI pratibodha karavAnA bhAvathI kevalIe dharmadezanA ApI. 3. janma-maraNa-dAridraya-roga-zokAdi upadravo lobhAdika mahApApamAMthI ja utpanna thAya che. 4. to paNa lobha nAmanA kugrahathI DaMsAyelA jIvo mahApApane AcaratA kaMI paNa gaNakAratA nathI. 5. jIvone je kaMI duHkha Ave che te lobhane kAraNe che ane je kaMI sukha Ave che te saMtoSanA kAraNe che. 6. tethI buddhimAnoe lobhane choDIne saMtoSamAM ramaNatA karavI joIe. mAnasarovaramAM vasatA haso zuM khAbociyAmAM ramaNa kare? 7. turata ja prasaMgane pAmIne zreSThIputra vinaMtI karI ke he nAtha ! pUrvabhavamAM meM zuM duSkRta karyuM che jenA vazathI he jagannAtha! jema jAti aMdha manuSya divase ke rAtre na joI zake tema meM sukhano anubhava na karyo. 9. sarvabhAvone sAkSAt jonArA kevalIe saMkAza zrAvakanA bhavathI mAMDIne badhA bhavonuM varNana karyuM. 10. vItarAga kevalInI pAse bhavo sAMbhaLIne te vairAgya pAmyo emAM zuM Azcarya hoya? 11. ahoho! dhRSTa, duSTa, pApii durAtmAe meM saMkAzanA bhavamAM devadravyanuM bhakSaNa karyuM. 12. suMdara sAdhu ane zrAvakanI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 236 sAmagrI pAmIne siddhAMtanA rahasyane jANIne aMte AvI dazAne pAmyo. 13. mArA karatA to A phaLa vinAnuM ghAsa sAruM paraMtu mArI eka niSphaLatA to bIjA kaTu phaLane ApanArI thaI. 14. devadravya bhakSaNano kevo vipAka thayo? kayAreya viSanuM bhakSaNa karavuM kalyANa mATe thatuM nathI. 15. pUrva janmomAM sArabhUta manuSya bhava paNa pAmIne huM A rIte hArI gayo chuM. ema potAnI niMdA karIne teNe kevalIne pUchyuM: he bhagavan! A pApathI mAro kevI rIte chuTakAro thAya? 17. potAnI saMpatti anusAra devadravya cUkavI de jethI tAre sarva sAruM thaze ema kevalIe kahyuM. 18. he prabhu! bhojana ane vastra meLavavA uparAMta je kaMI dhana meLavuM te huM devadravyamAM bharapAI karI ApIza ema teNe abhigraha dhAraNa karyo. 19. abhigraha levAnA kALathI jinadravya bhakSaNathI utpanna thayela tenuM pApa kSaya pAmavA lAgyuM. 20. jema jAmInadAra karajadAra pAsethI leNadArane dhana apAvavA lAge tema Ano lAbhodaya vyayasAyamAMthI dhana apAvavA lAgyo. 21. pachI parama AnaMdathI teNe cittamAM vicAryuM aho! abhigrahanA prabhAvathI huM sukhapUrvaka lAbhanuM mukha jouM chuM. rara. jema narakavAsI lAbha na meLave tema ATalA divaso sudhI meM raMkaprAye paNa koI lAbha na meLavyo. 23. mane je lAbha thayo che te paNa dharmanA prabhAvathI thayo che. tethI dharmamAM vizeSa samudyama karavo ghaTe che. 24. bamaNA utsAhane pAmelA zreSThIputre dararoja jinapratimAnuM snAna-arcana-pUjana- karyuM. 25. mane ema lAge che ke utkRSTa bhAvathI caityabhakti karatA Ane dharmanI sAthe spardhA karatA dravyano lAbha vadhyo. arthAt jema jema eno dharma vadhe che tema tema teno dhanalAbha vadhe che. 26. ATha prakAranA madane ane ATha prakAranA karmane bhedavA mATe teNe caitra tathA Aso mAsamAM ATha ATha vakhata AzcaryakArI aSTAddhika mahotsava caityamAM karyo. ra7. jema dahIM ghIne dhAraNa kare che tema teNe dahIM ane ghInA abhigrahane dhAraNa karatA jIrNoddhAra karatA potAnA AtmAne bhavamAMthI uddhAryo. kahevAno bhAva e che ke jyAM sudhI jIrNoddhAranuM kArya pUruM na thAya tyAM sudhI ghI dahIM vagere na vAparavAno niyama karyo. 28. A kAraNe ghaNAM dharmasthAnomAM vaparAtuM hovA chatAM paNa vidyAnI jema tenuM dhana vadhyuM. arthAt jema vidyAno vaparAza vadhe to vidyA vadhAre caDe che tema dhana vaparAvAthI dhananI Avaka vadhavA lAgI. 29. ghaNAM dravyanA vyayathI jANe sAkSAt pratibodhaka kevalIno prasAda na hoya tema teNe ghaNAM jinamaMdirone banAvarAvyA. 30. bhava bhramaNanA bhIru teNe traNa cAra zrAvakonI pAse lekhana vagerenI ciMtA vikalpa vinA karI. 31. jema kRpaNa potAnA dhananuM rAta divasa rakSaNa kare tema ANe jarAka paNa nAza thatA devadravyanuM vicakSaNa puruSone sAthe laIne rakSaNa karyuM. 3ra. AraMbha karAyela guNazreNInI dalika racanAnI jema ANe vidhithI devadravyanI rAzi vadhArI. 33. jema sanmuni cAritranuM pAlana kare tema vadhatA zubhadhyAnathI zreSThIputre jAvajIva sudhI abhigrahanuM pAlana karyuM. 34. tevA prakAranA nirmaLa cittathI aMta samayanI ArAdhanA karIne maNinA darpaNa samAna saMkAzano AtmA devalokamAM gayo. 35. devadravyanA bhakSaNanA doSathI utpanna thayela saMkAzanA duHkhasamUhane sAMbhaLIne vivekI jIve devadravyanA grahaNamAM haMmezA paNa mana na karavuM joIe. 36. jJAnadarzana cAritrane vadhAranAra, zAsananI unnati karanAra jinadravyanuM haMmezA rakSaNa karato jIva alpa saMsArI thAya che. 37. jJAna-darzana-caritrane vadhAratA zAsanonnatine karatAdevadravyanI vRddhi karato jIva tIrthakara nAmakarma upArjana kare che. 38. bhavabhramaNanA bhIru vivekIbhavyoe boleluM devadravya turata ja vizeSathI bharapAI karI devuM joIe. 39. potAnI kalyANa lakSmIne IcchatA zrAvakoe haMmezA potAnA dhananI jema devadravyanuM Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-9 237 rakSaNa karavuM joIe temaja vRddhi karavI joIe. 40. A pramANe jinezvara vaDe kahevAyela pUrvabhava sAMbhaLIne kRtapuNya vagerene turata jAtismaraNa jJAna thayuM. 41. saMsAra uparathI vairAgya pAmela kRtapuNya strIo sahita traNa jagatanA guru AgaLa A pramANe vinaMtI karI. 42. lokAlokane jonArA tamoe kevaLajJAnarUpI dIpakathI sarvapaNa je jaNAvyuM che te temaja che. he prabhu! tamArA prasAdathI jAti smaraNa pAmelo huM pUrvabhavanA vRttAMtane svahastanI jema jouM chuM. 44. he svAmin ! jema haraNa pAzathI kheda pAme tema huM saMsAravAsathI kaMTALyo chuM tethI mane jaladIthI dIkSA ApI kRpA karo. 45. jinezvara deve kahyuM : he vivekI! AMkhanA palakArA jeTalo paNa vilaMba na kara. vivekIone Aja karavuM ucita che. 4. paramAnaMdanA pUrathI pUrAyelA kRtapuNya prabhune namIne ghera gayo. svayaM vratanA mahAbhArane grahaNa karavA IcchatA teNe kuTuMbane bheguM karyuM ane putro upara gharano bhAra mukayo. ghaNI ja tvarAthI dIkSA levA mATe vizAla zibikA upara ArUDha thayo. uttama bhAvanA bhAvatA gaMdhahastIrAjanI jema yAcakavargane dAna Apato dIkSA levA nIkaLyo. zreNika rAjAe svayaM teno dIkSA mahotsava karyo. baMditRdoe tenI maMgaLa mALAne gAI. jemake- AyathArtha kRtapuNya che. ANe sumanohara lakSmIne bhogavIne ane rUcimujaba svayaM dAna ApIne gRhavAsanuM phaLa meLavyuM che ane hamaNAM zrI mahAvIra paramAtmAnA zubhacaraNamAM vrata grahaNa karIne bhAvi janma saphaLa karaze. ema loko vaDe karAtI zlAghAne sAMbhaLato ane patnIonI sAthe nagaramAMthI nIkaLIne samavasaraNamAM gayo. 53. zibikAmAMthI utaryo paNa bhAvanAomAMthI na utaryo ane samavasaraNamAM pravezyo. e rIte loka mAnasamAM pravezyo. 54. pradakSiNApUrvaka namIne te prabhunI sanmukha gayo. he nAtha ! mane jaladIthI saMsAra sAgarathI pAra utAro. 55. svayaM prabhue patnIo sahita kRtapuNya zreSThIne dIkSA ApI. ati dhanyanA mastaka upara jinezvara bhagavAnano hAtha paDe. 56. sarva devo ane manuSyoe kRtapuNya munine namaskAra karyA. cAritravaMta puruSo kone kone namaskaraNIya nathI banatA? 57. prabhue grahaNa ane Asevana zikSA mATe kRtapuNyane gaNadharane sopyo ane jayazrI pramukha sAdhvIone pravartinIne soMpI. 58. kRtapuNya munie dInatA vinA cAritrasAra dharmanI suMdara ArAdhanA karavA lAgyA. jayazrI vagere sAdhvIoe vidhipUrvaka putranI jema sarvakALanuM pAlana karyuM. 59. aticAra rahita sAdhupaNAnuM pAlana karIne aMtasamayanI ArAdhanA karIne te badhA bhogathI samRddha uttama devalokanA sukhane pAmyA. pachI tyAMthI kramathI cyavane sAmagrIne pAmIne kalyANa, aizvarya ane sukhanuM dhAma nitya bhaya vinAnA mokSane prApta karaze. 60. e pramANe zrI jinapatisUri paTTalakSmIbhUSaNa zrI jinezvarasUrinA ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya viracita zrI abhayakumAra maharSicaritra abhayAMkamAM kRtipuNyano janma, naMdiSaNa ane secanakanI utpatti, abhayakumAranI buddhino prayoga, kRtapuNyane putrAdi lakSmInI saMprApti, zrImad mahAvIra jinezvaranuM Agamana, kRtapuNyano pUrvabhava, vratanuM grahaNa vagerenuM varNana karato A navamo sarga pUro thayo. zrI saMghanuM kalyANa thAo. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 238 dazamo sarga prazamanA dhAma ane yugamAM zreSTha jJAnanA dhAraka vikhyAta karAyuM che tevA prakAranA harSanA bharanuM Agamana jenA vaDe evA sudharmA gaNadhare ekavAra tyAre rAjagRhane pavitra karyuM. 1. te sudharmA svAmI pazu-napuMsakanA bhayathI rahita bIjAnA ghare utaryA. kemake sAdhuone bhADAnA gharamAM rahenArAnI jema potAnA gharo hotA nathI. 2. abhyadayanA eka mAtra sthAna gaNadhara bhagavaMtane bhAvathI vaMdana karIne loko dharma sAMbhaLavAnI IcchAthI beThA. sutIrthane pAmIne koNa evo che je sevA karavAmAM ALasa kare.4. vividha bhavya jIvone bodha pamADavAnI IcchAthI devadaMdubhinA nAda samAna dhvanithI gaNadhara bhagavaMte hasta nakSatranA vAdaLAo amRta jevA madhura pANIne Ape tema dharmadezanA ApI. 5. sudharmA svAmInI dezanA AkhA bharatakSetramAM thatA dhAnyanA DhagalAmAM deva eka ADhaka pramANa sarasavanA dANA nAkhe. pachI te deva dhAnyane jema vaidya eka rasamAM bIjA rasamAM halAvI halAvIne mizraNa kare tema deva paNa dhAnyanA DhagalAnuM mizraNa kare tyAra pachI vRddha strIne temAMthI sarasavanA dANA vINIne ApavAnuM kahevAmAM Ave to zuM te vRddha strI dANAne vINI Ape? kadAca uttamadevanA niyogathI (uttama puNyanA prabhAvathI) dANA vINAya jAya evuM bane paNa janma-maraNa-jarA rogathI kharaDAyela bhavavanamAM ghaNuM bhamatA gumAvela manuSyabhava pharI maLavo ati durlabha che. 8. tethI te loko ! A manuSyabhava prApta karIne duHkhanA vighAtaka dharmane ArAdho jethI loka ane paralokamAM anaMta sukhadAyinI manavAMchita siddhi maLe. 9. e pramANe manohara dezanAne sAMbhaLIne loko bhinna prakArano bodha pAmyA. temAM je buddhimAno hatA te adhika viratine pAmyA. arthAtu sarvaviratine pAmyA. ochI buddhivALAoe dezaviratIne svIkArI. ane bIjA nirmaLa samyagdarzanane pAmyA. 10. uttama bhAvane pAmelA eka kaThiyArAe gaNadhara bhagavaMtane kahyuM : he prabhu ! tamArI dezanA sAMbhaLIne huM bhavathI ghaNo virakta thayo chuM. bhavarUpI nadIne taravA mATe samartha (chidra vinAnuM) nAva samAna vrata Apo ema kaThiyArAe prArthanA karI. vratamAM sAhasa (puruSArtha) ja kAraNa che dhanADhayatA kAraNa nathI. garIbAI paNa kAraNa nathI. 12. AnI suyogyatAne jANIne sudharmA gaNadhare dIkSA ApI. pachI tene sAdhunA AcAro zikhavyA jethI ahIM bhavasthiti (bhavamAM rahevAno kALa) daDha sthira thAya. arthAt bhavasthiti roje roja vadhyA kare che, te vadhatI aTakIne sthira thAya. 13. te sumunionI sAthe gocarIe gayo. ane caityavaMdananA hetuthI jinamaMdiramAM gayo. jema bhasavAnA svabhAvavALo kUtaro bhase tema loka mArgamAM jatA AnA upara jaladIthI hasavA lAgyo. 14. aho! A ati duSkarakAra che. eNe ghaNI lakSmIno kaI rIte tyAga karyo? aho! ANe pUrA lAkaDAnA bhArane jaladIthI choDI dIdho. 15. are! potAnuM peTa bharavAnI ciMtAmAMthI mukta thayela A hamaNAM zAMtithI rahe. ghaNAM bhojanane khAnAro A hamaNAM sukhano dhAma thayo. satata ane ghaNA bhukhanA duHkhathI A chUTI gayo. arthAt gRhastha vAsamAM ene khAvApIvAnI ciMtA hatI tenAthI mukta thayo. 16. lokonA upahAsanA vacano sAMbhaLIne nUtana sAdhu manamAM ghaNAM dubhAyo. niMdita karAyela janma, karma ane marma jagatamAM duHsaha bane che. 17. sudharmA svAmI pAse jaI aMjali joDI navIna sAdhue vinaMti karI- he prabhu! jaladIthI ja vihAra karo kAraNa ke huM apamAnane sahana karavA samartha nathI. 1. hastapayoca H sUrya jyAre hasta nakSatramAM Ave te vakhate je varasAda paDe te dhAnyanA rasane utpanna kare che. sUrya dareka nakSatramAM 13 ke 14 divasa rahe che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-10 239 18. upakAra karavAmAM nipuNa gaNadhara bhagavaMte zekSaka sAdhunA vacanane mAnya karyuM. navavivAhitanI jema nava dIkSitanAM kAraNe jANe gaNadhara bhagavaMte A nirNaya na karyo hoya! 19. pachI pote vihAra karavAnA che ema gaNadhara bhagavaMte abhayakumArane jaNAvyuM. zrAvaka jo pravacanamAM nipuNa hoya to tenuM aucitya jALavavAmAM zAsananuM gaurava thAya che. 20. pachI abhayakumAre vinayathI pUchyuM: he prabhu ! Apa jaladI kema vihAra karo cho? zuM Aje mAruM ghaNuM paNa puNya karma paravArI gayuM? 21. gaNadhara bhagavaMte kahyuM che mahAmati nagaranA loko navadIkSitanI mazkarI kare che. tethI Aje ame ahIMthI vihAra karavAnI IcchAvALA chIe. ahIM bIjuM koI kAraNa nathI. 22. samasta buddhinA bhaMDAra abhaye kahyuM: he bhagavan! Apa eka divasa sthiratA karo. he munipuMgava! tyAra pachI tamane je ThIka lAge te karo, 23. tyAre gaNadhara bhagavaMte kahyuM : sAruM tema thAo. sanmatinA bhaMDAra abhayakumAre rAjabhaMDAramAMthI maNinI bharelI traNa peTIo maMgAvI. 24. ane bajAranA mArgamAM mUkAvI. kiraNanI kAMtine relAvatI traNeya peTIo jhaLahaLI uThI. abhayanI buddhi upara khuza thayelI pRthvIe batAvavAne mATe jANe nidhi prakaTa na karyo hoya! 25. ahIM sakala nagaramAM loka Ave kemake zreNika rAjAno putra abhayakumAra maNino Dhagalo Ape che tethI tene grahaNa karIne garIbAIne TALo. 26 e pramANe potAnA mAnItA manuSyanA mukha dvArA nagaranI aMdara moTethI ghoSaNA karAvI jema sAMje gAyanuM dhaNa potAnA ghara tarapha jAya tema lokonI bhIDa bajAra tarapha cAlI. 27. jeNe strI-pANI ane agnino tyAga karyo hoya evo koI tamArAmAM hoya te A maNinA traNeya DhagalAne grahaNa kare. jayazrI subhaTamAM vase che. 28. A pramANe abhayakumAre lokane kahyuM tyAre vinayathI loka bolavA lAgyo ke agni ane pANIno tyAga karyA pachI patharA samAna maNionuM amAre zuM kAma che? ra9. he svAmin ! (abhayakumAra) AMgaNAmAM bakarIne bAMdhavAnI trevaDa nathI ane hAthI AdinI sAmagrIne levA bajAramAM nIkaLe tenA jevuM A che. pANI-agni ane cakoradas (arthAt strI) vinA dhanano graha paNa tenA jevo che. kahevAno bhAva e che ke dhana, strI vagere bhoganuM kAraNa che. jenA grahaNathI kAryano tyAga thaI jato hoya to te kAraNa vastunA grahaNathI zuM lAbha? 30. abhayakumAre madhura vANIthI kahyuM : tevA prakArano tyAgI jo tamArAmAM nathI to saMpUrNa pApa-jala ane agninA tyAgI munivara maNinA DhagalAno mAlika thAo 31. he buddhimAno! ati duSkara karanArA A muni upara tame zA mATe haso cho? A munie strI vagerenA tyAgathI A maNi rAzino tyAga karyo che. 32. tRNa-maNi-suvarNa ane rajakaNa vize samAna daSTivALA, parajana- svajana- mitra-zatru- stuti karanAra- niMdaka upara samAnadaSTivALA je munisattamo che te hasana-hIlana-niMdana ke gahaNAne yogya che? tame vicAro. 34. muninuM alIkaraNa jIvone bhavarUpI samudramAM bhramaNa karAve che tethI aizvarya ane samRddhinA tyAgI munivarane AdarapUrvaka namo pUjo ane stavanA karo. 35. pazcAtApane pAmelI janatAe kahyuM : he matirUpI kamaLa vanane vikasita karavAmAM sUrya samAna ! ame bhavamAM bhamADanAra pApano nAza karanAra tArA zAsanano abhilASa karIe chIe. 36. he sacivezvara ! jema khala puruSo sajjana upara hase tema ame jaDatAthI muni upara hasyA. have pachI ame nakkIthI kayAreya muninI hIlanA nahIM karIe. 37. ame prathamathI ja pApamAM DUbelA hatA. hamaNAM kuvyavasAya karIne adhika pApI thayA. eka to pANImAM paDelA hatA ane bIjuM gaLAmAM zilA bAMdhI. 38. jema dhanadeva sArthavAhanA baLade nadImAMthI pAMcazo gADA bahAra kADhyA hatA tema te paramaguru banIne amane anItinA mArgamAMthI uddharyA.39. jema sogaThInI paraMparA jItanArA Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 24) gharamAM jAya tema jANe sarvamaNione meLavyA hoya tema cittamAM pUrane anubhavatI janatA potAnA ghare gaI. 40. sudharmA gaNadharanI pAse jaIne kaho ke nagarano loka bhadraka thayo che tethI he bhagavan! jIvonA bodha mATe ahIM raho. 41. nUtana paNa sAdhu susamAdhi pUrvaka suvidhithI vatana pAlana kare. ahIM rahetA tamArA be caraNa kamaLanI sevA karavAno lAbha nagaranA ghaNA lokone tathA amane maLaze. 42. gaNadhara bhagavaMte tyAre AziSa ApyA ke he muninA mana rUpI kamaLAkarane mATe bhramara samAna! he pravacananI unnatikAraka pravRti karanAra! tuM pravara dharmadhurAne vahana kara. 43. ema AzcaryakArI caritrathI camatkRta karAyuM che. saMpUrNa pRthvI maMDala jenA vaDe evA abhayakumAre traNa purUSArthane sAdhyA. uttamabuddhi ane maMdabuddhimAM A aMtara che. 44. zreSTha vastrAlaMkArathI vibhUSita, caMdra jevI sapheda cAmarothI ghaNI vezyAo vIMjhaNu nAkhI rahI hatI. ghaNAM maMtrI svajano ane putra vagere atula lokathI vIMTaLAyela hatA. magadha dezanA kubera jevA dhanavAna vaNiko jenA be caraNa kamaLane namatA hatA. evA zreNika rAjA zreSTha strIonI sAthe kyAreka sabhAmAM birAjamAna hatA. 46. te vakhate je thayuM te A pramANe che. hamaNAM A nagaramAM ghaNI moMghI vastu kaI che? ema ghaNA svastha manavALA zreNika rAjAe sabhAmAM prazna karyo. athavA ahIM sukhanA pUranA vazathI rAjAonA manamAM tuphAno uThe che. 47. abhayakumArane choDIne bIjAe pota-potAnI buddhithI javAba Apyo. athavA yuddha mATe vicaratAM subhaTonI senAmAM prathama bANAvALIo utare che. kahevAno bhAva e che ke yuddha sainikothI zarU thAya che paNa rAjA yuddhamAM prathama na utare tema ahIM sainika jevA sAmAnya puruSoe rAjAne prathama javAba Apyo paNa buddhinA rAjA abhayakumAre prathama javAba na Apyo. 48. koIe kahyuM ke hamaNAM azva sauthI mUlyavAna che. trIjAe puSpa, cothAe kesara pAMcamAMe vastra, chaThThAe suvarNa, sAtamAe rajata, AThamAe mIThuM, navamAe lokhaMDa, dazamAe ghI, agiyAramAe kastUrI ane bAramAe kahyuM ke hamaNAM kalama cokhA ghaNAM mUlyavAna che. 49. Ama judI judI vyaktioe potAnI buddhi pramANe bhinna-bhinna javAbo ApyA. ekamAtra, amRta samAna pariNAme, zubha bhAvi jIvanA tApane zamAvavA mATe pANI samAna ati suMdara vacanane sUkSma buddhithI vicArIne abhaye jaladIthI kahyuM ke jema mAravADamAM pANI mUlyavAna che tema ahIM hAlamAM mAMsa nizcayathI mahAmUlyavAna che. ema potAnA hRdayamAM koIpaNa vikalpa karyA vagara nizcayathI dhAraNa karo. 51. tyAra pachI potAnI buddhithI paMDita banelA bIjAoe sarvarIte IrSyAnA bharathI jaladI javAba Apyo ke mAMsa ghaNuM sastu che. A vacana parvatanI jema na calAvI zakAya tevuM che. arthAt A vacana satya che, paraMtu jema zaradaRtumAM sarovaramAM pANI sulabha hoya che tema ahIM pAMca prakAranuM mAMsa rUnI jema sulabha che. kAraNa ke rUpiyAmAM ghaNuM mAMsa maLe che. pa3. paraMtu abhayakumAra amArI vAta uDAve che kharekhara rAjaputro krIDApriya hoya che. rAjAe teonA vacanane sAcuM mAnI lIdhuM. A jagatamAM sArI buddhivALA jIvo bahu ochA hoya che. 54. aho! huM pUchuM chuM temAM tuM zA mATe hase che ? AthI rAjA jarAka abhaya upara gusse thayo. are ! abhaya tuM hasavAnA sthAnane jANato nathI zuM svayaM potAnI Apattine Icche che? 55. lezamAtra bhaya vinAnA abhaye kahyuM huM sArI rIte vicArIne yogya bolyo chuM. jJAnanA madamAM bharAyelA A baherA jANatA nathI tethI teonI sAthe koNa pravAda kare? 56. rAjAe kahyuM bIjAoe kahyuM te zuM asatya che? zuM tuM ahIM eka ja sAco che? tAruM vacana pramANathI haNAyeluM che. pa7. rAjAnA apamAnabharyA vacanane gaLI jaI abhayakumAra ghaNAM harSapUrvaka Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-10 241 bolyoH pUjyapAde lokonA vacanane mAnI lIdhuM che. to bhale manAyeluM rahe tethI mane koI hAnI nathI. 58. he vibhu ! jo ke atyAre mArI pratibhA cAlI gaI che. arthAt khoTo Tharyo che. to paNa he jitAhita (zatruone jItanArA he pitAzrI) huM jaladIthI mArA bolelA vacanane pUravAra karI ApIza. zuM loko pramitinuM kAraNa udAharaNa vinA mArA upara vizvAsa karaze? 19. potAnI vAta pUravAra karavA abhaye pitA pAse pAMca divasa rAjya karavAno uttama avasara mAgyo. kemake potAnI prabhutA vinA manuSyone phaLa maLatuM nathI. 60. rAjAe kSaNathI abhayane rAjya ApyuM. puruSo abhivAMchitane ApanArA hoya che. zreNika rAjA avarodha (laDAI)no virodhI hovA chatAM pAMca divasa sudhI AnaMdapUrvaka avarodha (aMtaHpura)mAM sukhapUrvaka rahyo. 61. Aje kSaNathI rAjAnA zarIramAM atigADha roga utpanna thayo che. vaidhe kahyuM che ke mANasanA kalejAnA be yava jeTalA mAMsathI maTaze. 2. potAnA svAmI zreNika rAjA upara bhakti dharatA ho to potAnA kalejAmAMthI be yava mAMsa Apo. are ! pIrajano hamaNAM parIkSAnI zilAno kinAro pragaTa thaze. arthAt rAjA upara tamArI kevI bhakti che te Aje khabara paDaze. 3. rogathI mukta thayela kRtajJa rAjA tamArA Icchitane jaladIthI Apaze ema abhaye mANasa pAse ghaNI vasativALA nagaramAM ghaNI ghoSaNA karAvI. 64. pachI koIe paNa A ghoSaNAno svIkAra na karyo. koNa sAme cAlIne maraNanI Apattine vahore? jagatanA jIvone jIvana satata priya hovAthI kRmine paNa maravuM Icchita nathI. kemake jagatanA sarva jIvone jIvavuM game che. 65. AnaMdanA utsAhamAM AvIne mAMsa ghaNuM sastu che ema jeo bolatA hatA te badhAne rAjA abhaye puchyuM : mukhya rAjAnI upazAMti mATe yavanA mAna pramANe mAMsane ApatA tamane zuM vAMdho Ave? pUrve tamoe rAjA ane loka samasta mAMsa sulabha che ema kahyuM hatuM. da6. bhayabhIta thayela teoe abhayane kahyuM : dayA karIne amane abhaya Apo. A ame kumukhavALA tAMbAnA raNakAranI jema bodA mukhavALA joyA. (arthAt abhayanuM vacana sAMbhaLIne rAjAo tAMbAnA raNakAranI jema paDI gayela mukhavALA thayA.) tame amArI pAsethI ghaNA kroDaguNa dhanane lo ane amArA upara karuNA karo. he rAjan ! atidayALu haiyAvALA tame A dhanathI (ame ApIe chIe te dhanathI) bIjA pAsethI mAMsa kharIdI lo. 69. atyaMta mada gaLI gayelA rAjAoe abhayanI sAme dhananA DhagalAo pAtharyA zuM kayAreya zeraDIne gADha pIlyA vinA rasa nIkaLe? 70. kUDa kapaTanA bhara vinAnA abhaye paNa kUTa karIne upAyathI meLavelA vibhavathI rAjAnA bhavanane bharI dIdhuM che. te evo hato je bIjAnI jema potAnA dhanamAM tatpara hoya, arthAt bIjAo dhanamAM Asakta thaI kUTa upAyothI dhana meLave tema teNe dhana na meLavyuM. paNa rAjAoe svecchAthI dhana ApyuM. 71. abhaye AkhA dezamAM pAMca divasa sudhI kara ugharAvavAnA sthAnomAM saMpUrNa paNa karanI mAphI ApI. jo enI jagyAe bIjo koI hota to asat paNa AcaraNa karata arthAt kara mApha karavAne badale kara levAnuM kArya karata. 7ra. ANe vizeSathI lokane dhananuM dAna ApIne sukhano bAga banAvyo. budha (buddhimAna) ja uttama vastu meLavIne pAMca divasamAM bhUmi upara (dezamAM) potAnA kIrtirUpI udyAnane rope che. 73. pAMca divasa pachI uttamamati zreNika rAjAe potAnA rAjyanA kArabhArane saMbhALI lIdho. rAtre samudramAM cAlyo gayelo sUrya zuM divase AkAzamAM nathI Avato? 74. sabhAmAM ghaNAM dhananA DhagalAne Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 242 joIne rAjAe harSathI abhayakumArane kahyuM aho! A vibhava kyAMthI Avyo? athavA to vibhava kone AnaMda nathI Apato? 75. aMjali joDIne abhaye kahyuM H saciva vageree AvIne ApyuM che. he tAta ! tamArA zubhakarmanI labdhino udaya kayA abhyadayane nathI karato? 76. rAjA ghaNo gusse thayo. are ! talanI jema nagarane pIlIne anIti karI che nahIMtara pAMca divasamAM ATaluM dhana ekAeka kayAMthI Ave? 77. are ! coraTAnI jema mAtra pAMca divasamAM nagarane lUMTI lIdhuM che. are abhaya ! zuM tuM Ama anIti karIne rAjyane calAvIza? 78. zuM A nagaramAM koI loka kayAreya mAgyA vinA ghaNA dhanane Ape? lokane ghaNuM pADIne te pUrvajonI kIrtino nAza karyo che. 79. abhaye amRtanA paMja karatA madhuravANIthI zreSTha vinayathI bhAvapUrvaka rAjAne kahyuM : he tAta ! jo meM apayaza upArjana karyo hoya to potAnA caro mAraphata nagaramAM tapAsa karAvo. 80. pachI rAjAe harSa ane roSa vagaranA (taTastha) puruSone rAtre tapAsa karavA nagaramAM mokalyA. are ! tame nagaramAM traNa rastA vagere sthAnomAM ekalA maLIne abhayanI ceSTAne sAMbhaLI Avo. 81. pachI rAjAnA puruSoe AkhA nagaramAM abhayanI kIrtine sAMbhaLI. meru parvata upara suvarNa kAMti ja hoya che. AmravRkSa upara madhura zobhA ja hoya che. 82. yuvati varge kahyuM H abhaya cirakALa sudhI pRthvI upara AnaMda ane sukhapUrvaka jIvo. jema varasAda AkhI pRthvIne sukhI kare tema ANe pAMca divasamAM AkhI pRthvIne sukhI karI. 83. jema caMdra vipula AkAzane zobhAve tema ANe ja potAnA kuLane suzobhita karyuM. jema guru vaDe apAyela varadAnathI satI nAthavALI thAya tema AnAthI ja pRthvI nAthavatI thaI. 84. je bharatanA pUrvajonI jema koIka rIte lokone nItinA mArge laI gayo. bIjo koI hota to rAjAdhikAra meLavIne taLiyAnI mATIne upara karata. arthAt prajAne pIDA karata. 85. jeone ekamAtra nyAyI, lokanA bhayane dUra karanAra uttamaputra prApta thayo che te mAtApitA paNa jagatanA lokano uddhAra karanAra ane zreSTha puNyanA bhaMDAra banyA. 86. A pramANe abhayanI kIrtine sAMbhaLIne zreSTha harSane pAmelA sevaka puruSo rAjAnI pAse AvyA. pachI teoe saMpUrNa hakIkata savizeSathI rAjAne jaNAvI. 87. harSane dhAraNa karatA uttama rAjAe abhayane kahyuM : are vatsa ! he anyajananA tejane jItI lenAra ! A tAruM caritra paMDita janane vismaya karanAruM che. 88. te haMmezA dhananA dAnathI ja ahIM nAgakumAra devanA zarIra samAna nirmaLa kIrtine meLavI che. tyAre te jo loko pAsethI A dravya meLavyuM hota to apriyatAnI prasiddhine apAvanAra apayazanuM upArjana thAta. 89. paNa te to loko pAsethI dhana grahaNa karyuM ane caMdra jevA nirmaLa yazane prApta karyo. kapaTa karavAmAM catura kRSNa paNa pRthvI upara vikhyAta puruSottamatAne prApta karI. 90. ahIM eka prasiddha (anubhUta) Azcarya che ke mati ane zauryanI jema lakSmI ane yaza baMnenuM ekI sAthe kevI rIte upArjana thayuM? AvI zaMkA che tethI tathya zuM che te tuM kahe. kahevAno bhAva e che ke prAyaH buddhi ane parAkrama eka vyaktimAM jovA maLatA nathI tema lakSmI ane yaza eka vyaktimAM jovA maLatA nathI chatAM tArAmAM baMne sAthe jovA maLyA tenuM amane Azcarya che to AnuM rahasya amane kahe ema zreNike abhayane kahyuM. 91. pachI abhaye vinayapUrvakamada vinAnA kalyANakArI vacanathI pitAne kahyuM pUrvenagaramAM mAMsanI durlabhatA kahI hatI tene lokoe mAnya karI na hatI. he rAjanuM! ATalA paNa dhananI badalImAM svajana ke parajana koIe paNa potAnA kALajAnuM be yavamAtra mAMsa kharekhara na ApyuM. 93. tuM A zuM bole che? ema rAjA vaDe puchAyela maMtrIziromaNi niSkapaTa abhaye pAMca divasamAM thayelI potAnI vitaka rAjAne yathArthapaNe Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-10 243 kahI saMbhaLAvI. 94. rAjAe ane nagaranA loke abhayanA paMcamukhI vacananI zraddhA karI. loka ekalo ekalo abhayanA guNonuM gIta gAya che athavA to vizvAsa kare che. 95. saMpUrNapaNa parivAra ekI avAje abhayanA guNanI stavanA karIne bhavamAM durdhara harSanA pUranA sukhane meLavyuM. pRthvI upara sArAnI sAthe koNa sAruM nathI banatuM? 96. te potAnA vaMzarUpI AkAzamAM sUrya samAna ! he saMkaTa samudramAM DUbelAne taravA mATe nAva samAna ! he matirUpI kamalinIne vikasavA mATe sUrya samAna! he sarvazreSTha vicakSaNomAM ziromaNI abhaya ! 97. te amane zaradaRtunA amRta jevA caMdranA kiraNa jevo ujjavaLa mArga batAvyo. zuM zveta citrakavRkSathI priyatAnuM ghara agrupUrNa AMkhanuM udghaTana na thAya? 98. rAjAe jenuM jeTaluM dhana hatuM tene teTaluM pAchuM ApyuM. moTAInuM eka dhAma samudra zuM kyAreya potAnI pRthvInI maryAdAnuM ullaMghana kare che? 99. manamAM harSa dhAraNa karatI janatAe pota potAnA dhanane meLavyuM. lakSmI vinAno manuSya nakkIthI satata raja karato halako bane che. 10). A pramANe zaradaRtunA vAdaLa, dahIM, caMdra ane barapha jevA nirmaLa, AzcaryakArI judA judA seMkaDo caritrothI pratibodha karatA abhaye haMmezA dayApUrvaka samaya pasAra karyo. 101. ekavAra rajatagiri (vaitADhya parvata) ane caMdra jevA nirmaLa yazavALA siddhivadhUnA hRdayasthaLanA hAra evA tIrthakara zrI mahAvIra paramAtmA vihAra karatA tyAM rAjagRha nagaramAM padhAryA. 2. harSanA pUrathI bharAyela kAyAvALA arthAt atyaMta harSane vahana karatA cAreya nikAyanA devoe AvIne samudranA sArane grahaNa kare tema naSTa thayela laukika devatAIno garva pharI prApta karyo. kahevAno bhAva e che ke devalokanA sukho bhogavIne je puNya bhogavAI gayuM che te pharI prabhuno janmAbhiSeka samavasaraNanI racanA vagere sevA karIne ane jinavANI sAMbhaLIne pharI navuM upArjana kare che. 3. sura-asura ane mAnavanA samUhathI namAyela jinezvara saMghane namaskAra karIne siMhAsana upara beThA eTale dveSarUpI zatru maravA paDyo. 4. jema jAnaiyAo lagnamAM jAya tema bAra prakAranI dhanya parSadA samavasaraNamAM AvI. pApaghAtaka zreNika rAjA paNa svAmIne namaskAra karavA Avyo. 5. viziSTa zAzvata bhaktine dhAraNa karatA zreNika rAjA vIra jinezvarane namaskAra karIne beThA. kharekhara buddhimAna jaMgamatIrthane prApta karIne potAnA janmane sArthaka kare che. 6. yojanagAminI vANIthI prabhue dharmadezanA ApI. kharekhara ratnanA nidhAnamAMthI ratnanI rAzi nIkaLe che. 7. jo tame muktivadhUne varavA ane duHkharUpI samudrane taravA Iccho cho to haMmezA ja jJAna ane cAritranI ArAdhanA karo. 8. jJAna ane cAritra bemAMthI ekanI ArAdhanAthI kayAMya paNa kayAreya paNa abhISTaphaLanI prApti jovAI nathI. arthAt baMnenI sAthe ArAdhanA karavAthI mokSanI prApti thAya che paNa ekanI ArAdhanAthI nahIM. zuM eka paiDAvALo ratha ekapaNa pagaluM AgaLa cAle? 9. anvaya ane vyatirekathI yukta vAdinI jema phaLavAdI bane che. kahevAno bhAva e che ke uttama sAdhana sAmagrI khAmI vinAnI hoya to kAryanI siddhi thAya che tema padArthanI siddhi karavA mATe anvaya ane vyatireka baMne prakAranI vyApti joIe. ahIM bodha 1. paMcamukhI vacanaH je vacanamAM pakSa, sAdhya, hetu, udAharaNa ane upanaya hoya te rUpa paMcamukhI vacana kahevAya. 2. anvaya-vyatireka vyApti -vyApti eTale avinAbhAva saMbaMdha arthAtu ekane choDIne bIjAnuM na rahevuM te jemake dhUma ane agni. jyAM jyAM dhUma hoya tyAM tyAM avazya agni hoya te anvayavyApti. ane jyAM jyAM agnino abhAva hoya tyAM tyAM dhUmano abhAva hoya te vyatireka vyApti, A vyAptinI sahAyathI bemAMthI eka aMga je Indriyano viSaya banato hoya tenA uparathI Indriyano viSaya nahIM banatA bIjA aMgano bodha thAya che. A vyAptinI sahAyathI parvata upara dhUmane joIne nahIM dekhAtA agnino bodha karI zakAya che. kemake dhUma ane agninI vyApti che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra mATe AMdhaLA ane pAMgaLAnA yugalanuM udAharaNa che. 10. te A pramANe-- paracakranA bhayathI loka nagaramAMthI nIkaLIne koIka vanamAM cAlyo gayo. jo devo paNa bhayathI dizAomAM nAzI jAya che to bIjA manuSyo koNa mAtra che ? 11. bIjA divase jaMgalamAM paNa lokone corano ghaNo bhaya utpanna thayo. aho ! vipattirUpI samudramAM DUbelA jIvanI pIThamAM vaLageluM duHkha pAchaLa ane pAchaLa doDe che. 12. loka cAlyo gayo. bhayanA gaMdha vinAno pAMgaLo AMdhaLo te be nagara choDIne kayAMya na gayA. bhakSaka jIvomAM ziromaNi kIDo zuM kodrava (eka jAtanuM anAja) khAvA taiyAra thAya ? 13. badhA coro lokonA gharane lUMTIne cAlyA gayA pachI nagaramAM Aga lAgI. chidrano nipAta (utpanna) thaye chate ghaNAM doSo Ave che. 14. jamIna upara rahelA mAchalAnI jema dInamukha AMdhaLo jenI potaDI DhIlI thaI gaI che evo agninI sanmukha cAlyo. zuM hAtha joDIne besI rahelAnuM kalyANa thAya ? 15. cAlI nahIM zakatA dIna pAMgaLAe daze dizAmAM joyuM. jIbha khacakAtI hoya tevo kAlo mANasa jANato hovA chatAM paMDitonI sabhAmAM sAruM vacana bolI zake ? 16. 244 pAMgaLAe AMdhaLAne kahyuM H tane cAlavA mATe be paga maLelA che chatAM baLI maravA kema besI rahyo che ? kharekhara tuM pataMgiyAnI jema potAne saLagatA agnimAM kema pADe che ? 17. he mitra ! huM nirmaLa AMkhavALo chuM. kharekhara tuM baLavAna cAlavAmAM samartha che. koIka zilpanA baLathI baLavAna hoya koIka telanA (zarIranA) baLathI baLavAna hoya. 18. he bhAI ! mane tArI pITha upara besADa jethI ApaNe baMne sukhapUrvaka nagaramAM ISTa sthAne pahoMcI jaIe. athavA jene upAya maLela hoya tene A jagatamAM apAya kayAMthI hoya ? 19. amUDha (catura) paMgu AMdhaLA manuSya upara jaladIthI ArUDha thayo. AMdhaLAnA be pagano upayoga karIne bhAMgela rAjyane ati suMdara karIne meLavyuM arthAt baMnee potAnA prANa bacAvyA. 20. pachI buddhimAna paMgue rastAmAM AMdhaLAne kayAMya skhalanAnI gaMdha paNa na Ave te rIte durgapathamAM paNa calAvyo. ema pAMgaLo AMdhaLAne ISTapuramAM laI gayo. sArI rIte yojelo upAya kayAM phaLato nathI ? 21. tethI tame jANo ke cAritra ane jJAnathI yukta upAya siddhine ApanAra che. have vyatireka udAharaNane sAMbhaLo. AnAthI (anvaya-vyatireka daSTAMtathI) jJAna vivekavALuM bane che. 22. koIka nagaramAM vizvane trAsa utpanna kare tevo tejasvI agni utpanna thayo. teNe avAja sahita susavATA mAratA moTA pavananI jema aneka jana AkraMda karatA vastu samUhane saLagAvI dIdhuM. 23. zokamAM DUbelo koIka loka potAnA vibhavane choDIne kayAMya palAyana thaI gayo. pote jIvato jAgato bacI jaze to nakkIthI A dhana pharIthI jIvaze arthAt maLa ze 24. lokoe nagaramAM bhAgyathI haNAyela paMgu ane aMdhane na saMbhALyA. coro jyAre napuMsakane harI jatA hoya tyAre zUravIronI sAthe hoya tevo puruSa bacAvavA doDe ? 25. atyaMta sAme dhasatI agninI jvALAe aMdhane bALI nAkhyo ane te maraNa pAmyo. saMmukhagAmitAthI paNa koNa avazya agnine vazya karavA samartha thAya ? arthAt koNa evo samartha che je sanmukha jaIne na bujhAvI zakAya tevA agnine bujhAvI de ? 26. agni najIka AvI rahyo che ema bolato, agninA vicAramAM caDelo potAe karela karmane avazya bhogavavAnA che ema samajato paMgu ArttadhyAnane karato maraNa pAmyo. 27. A pramANe A baMne paNa ekabIjAne sahAyaka na banavAne kAraNe potAnuM prayojana sAdhavAne samartha na thayA. dhanuSyamAMthI bANa choDavuM hoya to paNa be hAtha vinA choDI zakAtuM nathI. 28. mokSasukhanA samUhane utpanna karanAra, bhavanamAM nirmaLa, jJAna sahitanA cAritramAM vivekIpuruSoe udyama karavo joIe. 29. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-10 245 A pramANe rasapUrvaka dharma sAMbhaLIne harSathI prabhunA caraNane namIne nirmaLAcArapriya bhavyajana samUha potapotAnA ghare gayo. 30. te vakhate eka khecara hRdayamAM saMtApita thayo. sArI kIkIvALA AMkha sojI javAthI jema duHkhI thAya tema duHkhI thato vidhAdhara UMce UDe che. nIco paDe che. vivarNa (nirakSara) thayela tatkSaNa ja vidyApada bhUlI gayo. 31. UMce caDato ane nIce paDato zokathI mUcha pAmato tene joIne rAjAe kevaLajJAnathI anAtha bhagavAnane A puchyuM. 32. aDadhI pAMkha Avela pakSInI jema athavA samudramAM ghaNA pavanathI haNAyela vahANanI jema he jinezvara deva! A khecara pharI pharI A zuM karI rahyo che? 33. he rAjanuM! Aje A AkAzagAminI vidyAno varNa bhUlI gayo che. tethI A AkAzamAM UDI zakato nathI. kharekhara be auSadhamAMthI eka auSadhane khAnAro roganAzaka thato nathI. 35. tIrthakara paramAtmAe tarata ja kahyuMH aihika siddhine ApanAro paNa maMtra jo eka akSarathI nyUna hoya to siddhidAyaka thato nathI. tethI eka akSarathI hIna jinataMtrane haMmezA kadAgrahane choDIne na bhaNAvavo joIe. 3. eja rIte AtmahitasvIe hamezAM paNa adhika akSara bhaNAvavAno Agraha na rAkhavo joIe. arthAt yathArtha bhaNAvavo joIe jema adhika bhojana ApavAthI rasanA (jIbha) avazya thAya che (arthAt nigraha thato nathI) tema adhika-ocho akSara bhaNavAmAM seMkaDo anarthonI Apatti Ave che. 37. mUrkha loko bhavabhavane mukAvanAra sUtrane ochA-vadhAre akSarapUvarka bhaNe to vRkSapaghahimAnino arthabheda thaI jAya che. 38. tema jinezvara vaDe kahevAyela sUtrane AgaLa-pAchaLa-nyUna adhika karIne vAMce-bhaNe to tIrthakara vaDe upadezAyela suMdaratA anuSThAna kharekhara bhedanAruM thAya che. te anuSThAna bhedAye chate jJAna sukhanA samUharUpa motIone utpana thavA mATe zuktisamAna muktinI prApti kayAMthI thAya? 39. muktinA agamamAM (na javAmAM) dIkSA phogaTa thAya ane tethI bhikSA mokSanuM aMga banavAne badale peTa bharavAnuM sAdhana thaI jAya. tethI adhika ke ochuM ema baMne rIte bhaNavAmAM pariNAma kaTu che tethI tema na karavuM joIe. 40. khecaranI kathA sAMbhaLIne zreSThabuddhi abhayakumAre jaladIthI AvIne amRtarasathI paNa komaLa vANIthI khecarane A pramANe kahyuMH 41. jo kahevAne ucita hoya to mArI AgaLa potAnI niravadya vidyAne jaNAva. huM yathAkSara kahuM chuM ema kahI ghaNAM harSathI abhayanA vacanane svIkAryuM. 42. teNe abhayane vidyAno thoDIka bhAga kahyo eTale abhaye saMpUrNa pATha tene kahI saMbhaLAvyo. abhayanI pAse eka pada uparathI padanA samUhano bodha karAve tevI nirmaLa zakti hatI. 43. vidyAnuM smaraNa thavAthI roganA kaSTanA samUhathI mukAyelanI jema khecara ghaNo harSa pAmyo. jANe sajjananA mukhamAMthI nIkaLatI nIti na kaheto hoya tema vidyAdhare abhayane vidyA sAdhavAnI rIti kahI. 44. jaLavRSTinI jema sarvajanamAM upakAra karanAra abhayakumAranI rajA laIne jema siddhano AtmA sarva karmano kSaya karIne mokSamAM jAya tema khecara AkAzamAM harSapUrvaka UDyo. 45. mananA vegathI paNa jhaDape janAra khecara jaladIthI potAnA ghare pahoMcyo. abhayakumAra paNa vidyAsAdhIne pRthvI upara turata ja zreSTha khyAtine pAmyo. 46. e pramANe sapheda kamaLa jevI nirmaLa kIrtinuM kAraNa aneka prakAranA zubhakAryothI rAjaputra abhaye lokanA cittane Azcarya kare tevA vividha kAryo niraMtara karyA. 47. 1. vRSaparahimAni: A samAsane vRSa-pA ane hima chUTuM pADIne bhaNe ane vRSapA ane hima ema samAsa chUTuM pADIne bole to arthamAM ghaNo bheda thaI jAya che tethI vAkayane saMgata artha thAya te pramANe samAsa kholavo joIe. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 246 maMtrIvargamAM ziromaNi naMdAnA putra ane bIjA ghaNA sAmaMta vagere mukhya puruSonI sAthe siMhAsana upara bIrAjamAna zreNika rAjA sAkSAt IndranI jema zobhyo. 48. buddhimAna, dharmanA marmajJomAM ziromaNi, vAcaspati abhayakumAranI sAthe rAjAe ghaNA prakAranI amRtane jItanArI, paMDitajanane atyaMta AnaMda pamADatI satkathAone karI. 49. ekavAra pramodanA sAravALA savinodathI lIlApUrvaka sukhathI kALa pasAra thAya che tyAre suvarNa siMhAsana upara beThelA rAjAe harSathI A pramANe kahyuMH 50. he loko! tame kaho ke dhArmika jIvo ghaNAM vase che ke pApI jIvo ghaNAM vase che? buddhimAna naMdAputrane choDIne sabhAmAM rahelA bAkInA lokoe kahyuM ke he deva! pApI loka ghaNA varte che. he rAjanuM! ahIM dhArmika loka bahu ja thoDA che. dukAnamAM rU vagere ghaNuM maLe che jyAre ratnAdika parimita ja maLe che. para. he tAta! dhArmikajano ghaNAM che ane pApI jIvo thoDA ja che emAM zaMkA nathI ema jeno aMtarano bhAva sudurlakSa che evA abhaye kahyuM athavA tevA prakAranA sUrio keTalA hoya? pa3. he loko ! mAruM vacana sAcuM na hoya to tame jaladIthI tenI parIkSA karo. athavA ahIM badhAe potapotAno abhiprAya jaNAve che temAM je pramANathI siddha thAya te bodhamAM mukhya bane. kahevAno bhAva e che ke badhAe dhArmikajananI saMkhyA vize potAno abhiprAya jaNAvyo che. have temAMthI pramANathI pUravAra thAya te svIkArAya bIjuM nahIM tethI sarvanA abhiprAyanI parIkSA karavI joIe. 54. have prabhu! e pramANe ja che tethI jaladIthI parIkSA karo ane amArA manamAM rahela saMzayanuM nivAraNa karo ema loke kahyuM. athavA to svAdhIna svAmIne jIvo jIvo ema koNa AzISa nathI ApatuM? papa. abhaye zaMkha jevA sapheda ane vAdaLa jevA kALA be devAlayo jaladIthI taiyAra karAvyA. temAM zaMkha jevA sapheda devAlaya sajjanonI kIrtine jhagajhagATa karatuM hatuM ane vAdaLa jevo kRSNa devAlaya durjananI apakIrtine phelAvatuM hatuM. pa6. abhayakumAra nItinA eka mArgamAM rahyo ane DiDimathI moTethI ghoSaNA karAvI ke je koI A nagaramAM dhArmikajana hoya te sarve paNa jaladIthI hAthamAM bali laIne jemahaMsanuM vRMda mAnasarovaramAM Ave tema zaMkArahita devAlayomAM Ave ane je pApI AtmA hoya te jema Dukkara kAdavavALA khAbociyAmAM peze tema kRSNa devAlayamAM praveze. 58. A sAMbhaLIne ghaNo loka cAre bAjuthI zubha devAlayamAM pravezavA umaTyo. jema sArA ucita kariyANAnI rAzine dharAvatI bajAra khUle chate dhasAro thAya tema te maMdiranA daravAje AvyA ane eka daravAjethI pravezIne bIje daravAje nIkaLyA. jema cakravartInuM samasta sainya vaitADhya parvatanI vizALa guphAmAM praveze tema. 60. are! tuM dharmiSTha kevI rIte che spaSTa kahe. tuM dhamaSTi kevI rIte che te kahe ema rAjAnA mANasoe ekekane gaMbhIra svarathI pUchyuM. 1. koIke kahyuM huM kheDUta chuM paMgu vagerenA ghare dhAnyanA DhagalA varasAvuM chuM. potAnA ToLAnI sAthe AvelA pakSIo mArA dhAnyanA kaNone caNIne sukhapUrvaka jIve che. 2. A sarvaloka rAjA, dAnI gRhastha paNa athavA to yati ane bIjA paNa sarva tyAM sudhI ja svastha rahe che. jyAM sudhI potAnI kukSimAM uttama bhojana paDeluM hoya. 3. te dhAnyane utpana karatA mArAmAM kevI rIte dhArmikatva na hoya? pachI prazna karAyela bIjA brAhmaNe jaladIthI kahyuM huM potAnA SaTkarma kRtyane AcaranAro chuM. bIjAone je karavuM duSkara che te bakarAdinA ghAtathI yajJasamUhane huM haMmezA ja karuM chuM. ane te haNAyela pazuo-devalokamAM jAya che. vividha prakAranA devIonA AliMganane pAme che. 65. rAtri-divasa zuddha agninA homathI samasta devalokane pramodathI khuza karuM chuM. khuza thayela devo pRthvI upara varasAda varasAve che. dhAnyanI niSpatti thAya che ane tenAthI loka susthita bane che. 6. mArA Apela lagnanA muhUrtIthI sarvaloka vivAhAdine kare che. pachI teo harSathI sAMsArika sukha bhogave che Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 sarga-10 ane svarganA hetuvALA putranA mukhane jue che. 67. vedapAThathI pavitra thayelA brahmAnA mukhamAMthI nIkaLelA je brAhmaNo che te pApathI mukta thayA che. jema kAdavavALA pANImAM kamaLa lepAto nathI tema A jIvo kayAreya pApathI lepAtA nathI. 68. vaLI trIjAe A pramANe kahyuM : huM kSatriya chuM. potAnA vratanA pAlanathI kSotriya karatA caDiyAto chuM. (kSotriya eTale kriyAkAMDa karAvanAra vidvAna brAhmaNa) meM zatrune kayAreya potAnI pITha batAvI nathI yuddhamAM paDelA upara huM prahAra karato nathI. 69. kSatriyo vaDe rakSAyela loka nirbhaya banI sArI rIte dharmakArya kare che. te kSatriya jAtimAM janmelA mAre dharma kema na thAya ? 70. vaLI cothAe kahyuM : huM doSa vinAno vaizya chuM. pazupAlyAdikA potAnI samasta kriyAo karuM chuM. rAjyano kara bharuM chuM. AnAthI bIjuM zuM suMdara hoya ? e pramANe pAMcamAMe kahyuM : huM vyApAra karIne jIvuM chuM. haMmezA potAnI dukAnano sevaka chuM. hiMga tela vagere zuddha vastuo vecIne dhana kamAuM chuM ane sukhe jIvuM chuM. jema vAdaLa bhUmi upara rahelA vanamAM varase che tema huM potAnI zakti mujaba bhikSukone dhana ApuM chuM. tethI huM dhArmika kema nahIM ? bho kovido (vidyAno) tame ja ucita kaho bIjAe kahyuM : huM vaidha chuM. lokonA maLa-mUtra-nADInA dhabakArA ane ceSTAne sArI rIte tapAsIne lAMghaNa, ukALo, tapelA pANInA pAnAdithI vAta-pitta-jvara-zleSma vagere svarUpathI rogAnA samUhano nigraha karIne sarva rogIonI sevA karuM chuM. je kAma karavAmAM bhAgyanA vazathI devo paNa samartha thatA nathI. e pramANe rogonI cikitsA karatA zuM mAre jIvarakSApUrvakano zreSTha dharma na thAya ? 75. vaLI bIjAe tenI samakSa A pramANe kahyuM : huM potAnI jAtimAM mukhya kalAla chuM. lokone uttama surA (dArU) ApuM chuM. jemAM mana kare che, mana rahe che te surA kahevAya che. 76. jIvone ekamAtra sukha ApavAthI mAre dharma thAya che huM pApI adhama chuM. e vAta dUra rAkho ema bIjAe kahyuM : huM adhikArI chuM. nyAyathI loka pAsethI dhana meLavuM chuM. durAcAra karatA loka pAsethI dhana laIne huM kSaNathI ja zikSA karuM chuM. tethI naiSThika yatinI jema mArAmAM kevI rIte atyaMta dhArmikapaNuM na ghaTe ? 78. A pramANe ekekane puchavAmAM AvatA dareka potAne dhArmika jaNAvyA. potAnA manathI koNa cara (adhArmika ) che ? eTalAmAM maraNa sanmukha thayela kasAye pApathI bharelo hovA chatAM potAne dhArmika kahyo. 79. pADo-bakaro--gAya vagere jIvonA samUhane svecchAthI haNIne bhANeja, bahena, anya jJAtine mAMsanuM vitaraNa karuM chuM. sAra bhAgane grahaNa karuM chuM. 80. prAdhUrNakane ApIne bAkInA vadhelA mAMsane agnimAM pakAvIne khAu chuM. veMcavAthI sarvopaNa mAMsabhakSIo AnaMda pAme che. tethI he budho ! kaho huM kevI rIte dhArmika na gaNAuM ? 81. sapheda maMdiramAM pravezIne sarva paNa loke potAne dhArmika pUravAra karyo. koNa nirguNa che ? mithyA mArgamAM janArA jIvo zuM kayAreya paNa potAne nirguNa mAne che ? 82. paNa be zrAvako kRSNa devAlayamAM pravezyA kAraNa ke ahIM prajA vicitra cittavALI hoya che. tejathI sUryano parAbhava karatAM zreNika rAjAnA puruSoe kRSNamaMdiramAMthI nIkaLatA zrAvaka yugalane puchyuM : tamo be je kRSNa devAlayamAM pravezyA to tamoe zuM pApa karyu che te kaho. potAne dhArmika mAnato bIjo samasta paNa loka sapheda devAlayamAM pravezyo. 84. te be zrAvakoe khedapUrvaka jaNAvyuM ke ame baMne mahApApane karyu che. ame gurunI pAse madhapAnanuM vrata svIkAryu hatuM tenuM pramAdathI khaMDana karyuM. 85. he rAjapuruSo ! ame ghaNAM adhama chIe. A : Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 248 lokamAM pApI cora chIe. amArA beno A devAlayamAM praveza ucita che. sarpa ane luMTArAne AvuM sthAna maLe che. 86. ahIM phakta sAdhuo ghaNAM dhanya che jeo bhAvathI daDhapaNe vratane grahaNa kare che. jeo aMgIkAra karela vratane jAvajajIva sudhI sarvathA pAra pamADe che. 87. karelI pratijJAno nirvAha karanArA je A zrAvako che te paNa lakSaNathI alaMkRta zarIravALA che. arthAt te paNa lakSaNavaMtA che. grahaNa karela sthULa abhigrahane haMmezA sArI rIte ArAdhe che te paNa nakkIthI dhanya che. 88. pUrve jeoe abhigraha nathI karyo te sArA che paNa abhigrahanuM khaMDana karanArA sArA nathI. ratna vinAno alaMkAra ghaNo sAro che paNa ratnanaSTa AbhUSaNa sAru nathI. 89. manuSyabhavamAM zokasaMtApa-du:khanA samUhano nAza karanAra jaina zAsanane prApta karIne jema zarIramAM paDelo vA zarIrane bhAMge tema ame potAnA abhigrahane zA mATe bhAMgyo ? 90. A kAraNathI ame potAnuM pApa jaNAvavA ame lokonA dekhatA A kRSNa devAlayamAM pravezyA. he sajjano ! haMmezA (sanA = haMmezA) A pApa pragaTa thAya te sAruM. potAno dharma gupta rahe te sAro. 91. lokoe je kahyuM che ke pApIo ghaNAM hoya che ane dharmanA arthI sUrio thoDA ja hoya che - vacana buddhinA bhaMDAra abhayane maLyuM hatuM. yuktiyukta vacana kone saMmata na hoya ? 92. phakta teNe je AzayathI jaNAvyuM che te saMbhavanA ame A rIte karIe chIe. pApIo haMmezA potAne dhArmika oLakhAve che. dhArmiko haMmezA potAnA doSane jANe che. A arthane jaNAvavA tyAre abhayakumAre lokonI AgaLa ema kahyuM hatuM. athavA to thoDA ja paMDito abhayanA gaMbhIra cittane jANI zake che. 94. ahIM kahevAno bhAva e che ke lokoe kahyuM hatuM ke dhArmiko thoDA hoya che ane pApIo vizeSa hoya che. jyAre abhayakumAre dhArmiko vizeSa hoya che ane pApIo thoDA hoya che ema kahIne loka viruddha paNa potAnA kathanane daSTAMtathI pUravAra karI ApyuM. Ama karIne dekhAvathI dhArmika ane paramArthathI dhArmikano bheda karI batAvyo. lokonuM vacana paramArthathI sAcuM che ema siddha karI batAvyuM. loke rAjaputranI prazaMsA karI ke he maMtrirAja ! tuM asAmAnya tejano bhaMDAra che. potAnA vacanarUpI kiraNathI jagatarUpI kamaLane bodhapAtra (vikasita) kare che. 95. he naMdAputra ! sUrya-caMdra-tArA--dvIpa-meruparvata-bhUpITha samudra rahe tyAM sudhI AnaMda pAma. tuM jagatane AnaMda pamADa atula vizALa rAjaya lakSmIne prApta kara. 96. sanmuninI jema nirmaLabuddhinA bhaMDAra abhayakumAre ghaNAM kALa sudhI haMmezAM zaMkha ane macakuMda jevA ujjavaLa pavitra sukRtanA samUhanAM satrothI (yajJothI) lokonA manamAM vividha prakAranA ghaNAM Azcaryo karyA. 97. e pramANe zrI jinapatisUrinA paTTalakSmIbhUSaNa zrI jinezvarasUrinA ziSya caMdratilaka upAdhyAya vaDe viracita zrI abhayakumAra maharSi caritramAM abhayAMkamAM kASTha kaThiyArAnI kathA, mAMsanI moMghAI, vidyAdhare Apela vidyAnI prApti, kRSNa ane zukala prAsAda prasaMga, dhArmika ane adhArmikanI parIkSAnuM varNana nAmano dazamo sarga pUro thayo. zrI saMghanuM kalyANa thAo. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 249 agiyAramo sarga samaya pramANe dharma--artha-kAmanuM sevana karanAra, rAjya saMpattimAM niHspRha, vipattidalanamAM samartha, nAnA paNa bhAInA kaDavA vacanane sahana karanAra ziSyanI rakSA ane duSTane zikSA karavAmAM haMmezA udyata abhaye dezamAM sarvatra nyAyaghaMTAne vagaDAvato, potAnA pUrvajone bhUlAvato pitAnA rAjyane calAvyuM. 3. jema vahANa svayaM tare che ane bIjAne tAre che tema svayaM dharmanI ArAdhanA karI ane bIjA pAse karAvI.4. zreNikaputra abhaye bAhya ane atyaMtara zatravargane evI rIte jItyA jethI pharIthI A zatru varSe tenI sAmuM paNa na joyuM. 5. ekavAra rAjAe harSathI naMdAnA putrane kahyuM : he vatsa ! jo ke tuM ghaNo niHspRha che to paNa rAjyane grahaNa kara. tArA jevo moTo putra rAjyane yogya che bIjo nahIM. athavA bhArane kheMcavAmAM baLada ja gADAmAM joDAya che. 7. have pachI huM ciMtAmaNinA mahAtmyane jIte evA zrI vIra jinezvaranA caraNakamaLa ne dararoja sevIza. 8. he vatsa ! meM lAMbA samaya sudhI rAjya karyuM. have paraloka paNa sAdhavo joIe. nIca manuSyo ja pApamArgamAM paDayA rahe che. 9. eka bAju luccAnA mukhano zaNagAra che, bIjI bAjuM pitAnI AjJAnuM khaMDana che. bIjI bAju vizALa saMsAra sAgaramAM DUbavAnuM che. 10. AvA saMkaTamAM paDelo huM hamaNAM zuM karuM ? huM huM meM upAyane jANyo ema ciMtavIne abhaye kahyuM H 11. A pramANe pitAe je AjJA karI che tenuM pAlana karavuM suMdara che. athavA bIjo koNa ahIM ucitane jANe ? he tAta ! to paNa keTaloka kALa rAha juo. samaye vinaMtinA sthAna Apane jaNAvIza. 13. ane A bAju te vakhate bhuvanane AnaMda ApanAra saMpUrNa vizvanAyaka zrImahAvIra jinezvara udAyana rAjAne dIkSA ApIne jANe abhayanA puNyathI kheMcAyela na hoya tema kSaNathI maru dezamAM AvyA. 15. devoe tatkSaNa samavasaraNa racyuM. kemake teo manathI kArya sAdhanArA hoya che. 16. jANe sarva rIte suvarNanuM pavitrapaNuM na jaNAvatA hoya tema nava suvarNa kamaLamAM svayaM be pagane mUkatA prabhu pUrvanA daravAjAmAMthI samavasaraNamAM pravezyA ane moTethI barADA pADato moha caraTa nAzI gayo. 18. tIrthanA nAtha hovA chatAM paNa tIrthane namaskAra thAo e pramANe bolyA prabhu siMhAsana upara beThA nItirUpI nadIo jinezvararUpI parvatamAMthI vahe che. 19. tiryaMco, manuSyo ane devo prabhune vaMdana karavA AvyA. zuM parAdhIna varAkaDA nArako vaMdana karI zake ? 20. je kSaNe svAmI AvyA tyAre udhAna pAlake jaIne harSathI zreNika rAjAne vadhAmaNI ApI. 21. he deva ! jagatanA svAmI, Indro vaDe stavanA karAyela, karmanAzaka, vizva namaskAraNIya, dharmanA pravartaka, anuttarajJAnI, parama ArhattvanA svAmI, parama tIrthaMkara bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA hamaNAM ja udhAnamAM samavasaryA che. Aje bhAgya yoge temanA AgamananI vadhAmaNI karAva che. 24. jinezvara devanA AgamananA samAcArathI zreNika rAjA ghaNo romAMcapUrvaka parama AnaMdane pAmyo. 25. bhagavAna uparanA bahumAnane kAraNe rAjAe tene prItidAna ApyuM. enI badalImAM pote svayaM asaMkhyAta puNyane upArjana karyu. 26. kharekhara Aje ja mArI sakala lakSmI kRtakRtya thaI. je bhAgyajoge jinezvaranA vaMdananA kAryamAM upakAraka thaze. 27. jema samudra sakala dizAo pUrato dhasI Ave tema rAjA sarva sAmagrIthI prItithI samavasaraNamAM gayo. 28. mArI zaMkAnuM samAdhAna thaze tethI ati utsAhita abhayakumAra paNa mahAnaMdathI pitAnI sAthe samavasaraNamAM gayo. 29. abhayakumArAdi parivArathI sahita zreNika rAjA UMcA siMhAsana upara bIrAjamAna suvarNakAMtivALA jinezvarane traNa pradakSiNA ApatA jema tArAthI sahita caMdra sumeru pavartanI Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 250 cAreya bAju pharato zobhe tema atizaya zobhyo. 31. jinezvarane namIne stavanA karIne parSadAnI sAthe zreNika rAjA dharma sAMbhaLavA ucita sthAne beTho. 32. yojana sudhI saMbhaLAnArI bhavya jIvone zaraNya vANIthI prabhue dezanA ApavAno AraMbha karyo. 33. kevaLa duHkhathI bharelA A asAra saMsAramAM dharma ja eka sAra che. duHkhano nivAraka dharmanuM mULa, parameSThi namaskAra che. rAjyanA sAta aMganuM mULa jema rAjA hoya tema 35. arihaMta, siddha AcArya, upAdhyAya ane uttama sAdhuo e pAMca ahIM parameSThi che. 36. prAtihArya vagere pUjAne je yogya che te arhat kahevAya. pharI karmarUpI zatrune haNanArA hovAthI arihaMto' kahevAya. 37. karmasamUhanuM bIja baLI javAthI sarva karmanA kSayathI siddhazilA upara ArohaNa kare che te siddha kahevAya che ane tenA paMdara bheda che. te A pramANe 38. strIliMga siddha, puliMga siddha napuMsaka liMga siddha, svaliMga, anyaliMga ane gRhiliMga siddha, eka, aneka siddha, tIrtha--atIrtha siddha, tIrthakara, atIrthakara siddha, pratyeka svayaMbuddha-buddhabodhita siddha 39. jJAna darzana, cAritra-tapa ane vIrya svarUpa pAMca AcArothI yukta, dharmanAM ciMtaka AcAryo che. 40. haMmezA ziSyone bhaNAvavAmAM udyata che te upAdhyAya che. kriyA kalApathI mokSane sAdhatA hoya te sAdhuo che. 41. divase, rAtre, sukhamAM, duHkhamAM, zokamAM, harSamAM, ghare, bahAra bhukha-tarasamAM, javA-rahevAmAM parameSThInuM dhyAna karavuM joIe. 42. jema dahInuM sAra mAkhaNa che tema satkarma dharmano sAra parameSThI namaskAra che. kavitvamAM dhvani kAvya sAra che. 43. parameSThI namaskAra bhAvapUrvaka smaraNa karavAthI agni paNa pANI banI jAya che. sarpa paNa phUlanI mALA banI jAya che. jhera paNa amRta banI jAya che. kRpANa (talavAra) paNa gaLAno hAra bane che. siMha paNa haraNa banI jAya che. zatru paNa mitra bane che. durjana paNa sajjana bane che. 45. jaMgala mahela bane che. cora paNa rakSaka bane che. kUra paNa graho jaladIthI saumya bane che. 46. kuzukano paNa suzakunonA phaLane utpana kare che. kusvapno jaladIthI paNa susvapna banI jAya che. 47. zAkinI mAtA banI jAya che. vikarALa vetAlo paNa vAtsalyane dharanArA pitA jevA bane che. 48. duSTa maMtra-taMtra-yaMtrAdino prayoga niSphaLa thAya che. sUryano udaya thaye chate zuM ghuvaDo vilAsa pAme? 49. AthI ja buddhimAnoe jAgatA, sUtA, rahetA, cAlatA, bhUalanAmAM chIMkamAM namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karavuM joIe. 50. namaskAranA prabhAvathI A lokamAM artha-kAma vagere ane paralokamAM sukula utpatti, svarga ane siddhi prApta thAya che. 11. te A pramANe namaskAra vize zrAvaka putranuM daSTAMta pUrve jinezvarano bhakta, kriyAmAM tatpara eka zrAvaka hato, teno putra tenAthI viparIta guNavALo thayo. para. bhAre karmI hovAthI te dharmanuM nAma sAMbhaLavA zaktimAna na thayo. zrAvaka kuLamAM janma maLI jAya eTale jIvamAM dharmanA saMskAra AvI jAya evuM nathI paNa laghukarmI bane to dharmanA saMskAra jAgRta thAya. 53. pitAe dararoja putrane zikSA ApI ke derAsara javuM joIe. upAzraye guru pAse javuM joIe. 54. putre koI dharma zikSA na mAnI tyAre pitAe tene parameSThI namaskAra mahAmaMtra zIkhavADyo. papa. ane kahyuM : he vatsa! A parama vidyA che. tuM saMkaTamAM paDe tyAre saMkaTa vinAzinI A vidyAnuM dhyAna karavuM. 56. putre pitAnuM vacana mAnyuM tyAre kaMIka samAdhita thayela zrAvaka keTalAka kALathI maraNa pAmyo. 57. pitA 1. marIna nita ti: ri++tR arihaMndra pra.ba.va. arihRttIra: karmarUpI zatrune haNanArA (si.le. zabdAnuzAsanam 5.1.48) 2. dhvani vyaH vAcyArtha, lakSyArtha, aidaMparyAya traNa prakAranA arthamAM audaMparyAyane jaNAve te dhvanikAvya Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 251 maraNa pAmyA pachI araNyanA hAthInI jema niraMkuza A kubuddhika jevA tevAnI sAthe rakhaDavA lAgyo. 58. tene batrIsa lakSaNavALo jANIne koI duSTabuddhi tridaMDIe tenA gharanI najIkamAM ghara vasAvyuM. 59. pachI teNe dAna-bhojana-sanmAna-saMlApa vagere rItithI zrAvaka putranI sAthe parama maitrI karI. 60. eka vakhata tridaMDIe tene kahyuM H jo tuM akhaMDa mRtakane lAve to huM tane dhanavAna banAvuM. 61. dhananA lobhI teNe mRtakane zodhatA vRkSa upara laTakatA mANasane joyo ane zrAvaputre tridaMDIne jaNAvyuM. 2. te baMne bhegA maLI kALI caudazanA divase pUjAnA upakaraNonI sAthe turata ja mRtakane koIka bhayaMkara smazAnamAM laI gayA. 63. tridaMDInA kahevAthI zrAvakaputre mRtakanA hAthamAM talavAra ApI ane pote tenA be pagamAM tela ghasavA lAgyo. 64. pApAtmA pAkhaMDIe zrAvakaputranA vadha mATe bhUtathI adhiSThita thayela mRtakane uThALavA vidyAno jApa zarU karyo. 65. bhayabhIta banela zrAvakaputra tarata ja pitAnA vacanane yAda karIne daDhapaNe parameSThI namaskAranuM dhyAna karavA lAgyo. 6 6. pachI pAkhaMDInA manorathanI sAthe vetAla bhUmi para paDyo. pAkhaMDIe vizeSathI jApa karavAnuM cAlu karyuM. 67. namaskAra maMtranA atizaya prabhAvane joIne zrAvakaputre paMca namaskAra maMtranuM ghaNuM smaraNa karyu. bhUta pharI ubho thaIne pRthvI upara paDyo. 68. parivrAjaka puchayuM : are ! zuM tuM kaMI jANe che? zrAvakaputre kahyuM nA huM kaMI nathI jANato. ajJAna banIne paNa kyAreka chUTI javAya che. da9. pApI pAkhaMDIe yamane bolAvavA nakkIthI ghaNA jApa karyA. zrAvakaputre zraddhAthI ekacittathI namaskAra maMtrane gaNyo. 70. gusse thayela vyaMtara trIjI vakhata ubho thaI jema suthAra lAkaDAne phADe tema talavArathI tridaMDInA be bhAga karyA. 71. ane tenuM zarIra turata ja suvarNa puruSa thayo. zrAvakaputra tene ghera laI gayo. 7ra. namaskAra maMtranA prabhAvathI A dhanavAna thayo. nahIMtara marAyelo A teno suvarNa puruSa banata. 73. dharmanA prabhAvane joIne te zrAvaka5tra dharmano ArAdhaka thayo. have Icchita prAptinA viSayavALA daSTAMtane sAMbhaLo. 74. namaskAra maMtra upara zrImatInuM daSTAMta pUrve ahaddAsI nAmanI zrAvikA jinadharmanI ArAdhikA hatI. teno pati mithyAdaSTi hato. bhAgyathI baMneno yoga thayo. dharmano dveSI hovAne kAraNe teno pati bIjI strIne paraNavA Icche che. paraMtu zrImatI jIvatI hatI tethI bIjA koIe tene potAnI putrI na ApI. 76. teNe zrImatIne mArI nAkhavA upAya vicAryo. koI upAyathI A patnIne mArI nAkhuM. 77. ekavAra te ghaDAmAM kALo sarpa laIne Avyo ane gharamAM ekAMta sthaLe rAkhyo. bhojana karyA pachI priyAne kahyuM H 78. amuka jagyAe ghaDAmAM phUlo paDelA che AthI he gajagAminI! tuM mane laIne Apa. 79. saraLa svabhAvinI zrImatI zrAvikA paNa kahelA sthAne phUla levA gaI ahIM aMdhakAra che eTale teNIe paMcanamaskAra maMtranuM smaraNa karyuM. 80. namaskArane gaNatI teNIe ghaDAmAM hAtha nAkhyo. te vakhate teno pati potAnA manorathanuM dhyAna karato rahe che. 81. te vakhate zAsanadevIe sApane dUra karIne camakatI suMdara phulanI mALAne aMdara mUkI. 82. pachI zrAvikAe ghaDAmAMthI phUlanI mALA kADhI lAvIne kuTila patine hAthamAM ApI. 83. A koI bIjA sthAnamAMthI to mALA nathI lAvIne? enI cokasAI karavA te uThIne te ghaDAnI pAse gayo. 84. teNe ghaDAnI aMdara bahAra badhe nirIkSaNa karyuM paNa kyAMya sApa jovAmAM na Avyo. phUlonI ghaNI sugaMdha prasaratI joI. (anubhava karyo.) 85. tene potAnA duSkRtyanuM bhAna thayuM ane tIvra pazcAtApane pAmyo. zrImatInA pagamAM paDI potAnuM duzcaritra jaNAvyuM. 86. he mahAsatI ! meM adhama banI tAro aparAdha karyo che tene tuM kSamA kara. 87. khuza Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra para thaIne ANe tene gharanI svAminI karI. zrImatIthI pratibodha pAmela te paNa uttama uttama zrAvaka thayo. 88. A pramANe namaskAra tene kAmabhoga ApanAra thayo. have AnAthI maLela ArogyaphaLane sAMbhaLo. 89. namaskAra mahAmaMtra upara zrAvakanuM dRSTAMta pUrve eka nadInA kAMThe suMdara nagara hatuM. te nagarano manuSya zarIranI ciMtA mATe nadI upara gayo. 90. teNe pANImAM taNAIne AvatA bIjorAne joyuM. lAbhodaya karma udayamAM AvyuM che ema mAnatA teNe bIjorAne laI lIdhuM. 91. teNe rAjAne bIjoruM ApyuM. rAjAe rasoIyAne ApyuM. rasoIyAe rAMdhIne bhojana samaye rAjAne pIrasyuM. 92. varNa-gaMdha ane pramANathI sArI rIte saMskArita karAyela svAdiSTa bIjorAnuM bhojana karatA rAjAne anero AnaMda thayo. 93. khuza thayela rAjAe tenA upara ghaNo prasAda karyo. mANasone kahyuM ke AnI utpattinuM mULa zodho. 94. pathyanuM bhAthuM laIne teo nadInA kAMThe kAMThe cAlyA. nirIkSaNapUrvaka jatA teoe uttama vanakhaMDane joyuM ane vicAryuM ke 95. A vRkSa nakkIthI deva adhiSThita hovuM joIe. phaLane lenAro ahIM marato hovo joIe. nahIMtara A vRkSa upara ATalA badhA phaLo na hota ! 9 6 . teo AvIne rAjAne hakIkata jaNAvI. rasanI laMpaTatAthI rAjA bIjorAnI lAlasAthI virAma na pAmyo. 97. are ! bIjo mare ke jIve mAre phaLa joIe ja ema rAjAe kahyuM. athavA bIjAnuM mAthuM bIjAno chUro mAre zuM ? 98. pachI rAjAnA AdezathI lokonA nAmanI ciThThio banAvIne ghaDAmAM nAkhI. rAjAo pApathI bhaya pAmatA nathI. 99. jenA nAmanI ciThThi nIkaLe te vanakhaMDamAM jaIne bIjoruM lAvIne bahAranA bhAgamAM rahela manuSyane Ape che. pote aMdara jaladIthI mare che. 100. A pramANe yama jevo vikarALa kALa pasAra thAya che. tyAre ekavAra zrAvakanA nAmanI ciki nIkaLI. koIpaNa rAjAnA paMjAmAMthI na chUTI zake. 101. A koI (vRkSano adhiSThAyaka deva) virAdhita vratavALo hovo joIe. have A virAdhita vratavALo ja na rahI jAya ane kadAca namaskAra maMtranA sAMbhaLavAthI bodha paNa pAmI jAya ema vicArIne buddhimAna zrAvake mukhakoza bAMdhIne nisIhi, nisIhi, nisIhi ema traNavAra bolIne namaskAra maMtrane moTethI bolato te zrAvaka vanakhaMDamAM pravezyo. 3. namaskAra maMtra sAMbhaLIne vyaMtara deva vicAravA lAgyo ke meM pUrvabhavamAM jinadharmanI ArAdhanA karI ane aho ! virAdhanA karIne vyaMtara kevI rIte thayo ? 4. ANe mane koI upAyathI bodha na pamADayo hota to jIva vadha karIne huM bhavasAgara paData. tethI A zrAvaka dharmadAtA guru che. nizcayathI A pUjya che. 6. vaMdana karIne vyaMtare kahyuM H are zrAvaka puMgava ! ahIM koIe bIjoruM levA na AvavuM. huM jAte ja suMdara bIjorAne ApIza. 7. zrAvake AvIne rAjAnI AgaLa te vAta jaNAvI. rAjAe harSathI zrAvakane ghaNuM dhana ApyuM. 8. vyaMtare rAjAnA ozIke roja ekeka bIjorAne mUkayuM. devo pratijJApAlaka hoya che. 9. namaskAra maMtranA prabhAvathI zrAvake jaladIthI lakSmI ane Arogyane prApta karyA. jIvitathI bIjuM koI uttama Arogya nathI. 10. have ame namaskAra mahAmaMtranA paralokanA phaLane kahIe chIe. te A pramANe- vasaMtapura nagaramAM jitazatru rAjA thayo. 11. te nagaramAM lIlAvatI nAmanI vezyA hatI. te zrAvikA thaI ane te caMDapiMgala coranI sAthe ramaNa kare che. 12. ekavAra core rAjAnA ghare khAtara pAyuM. ane uttama hAra coryo kemake coro sAhasika hoya che. 13. core lIlAvatIne hAra Apyo. teNIe hArane chUpAvIne rAkhyo. ekavAra te nagaramAM moTo udyAnikotsava thayo. 14. AbhUSaNa paherIne vezyA ane dAsIo udyAnamAM gaI. huM Aje badhI dAsIone batAvI dauM ke tamArA karatA ghaNI saMpattivALI chuM ema Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 253 samajIne vezyAe hAra paheryo. 15. kAMtimaya hArane vAraMvAra jotI dAsIone vismaya thayo ane lIlAvatInA cittamAM abhimAna thayuM. 16. je rANIno hAra hato tenI dAsIoe A hArane oLakhI lIdho. chupAvAtI paNa corI cothe divase pragaTa thaI jAya che. 17. hakIkata jANanAra rAjAe lokane puchyuM ke A vezyA konI sAthe rahe che ? teNe kahyuM ke hAlamAM caMDapiMgalanI sAthe rahe che. 18. rAjAe corane zULI upara caDAvyo. vezyA zrAvikAe vicAryu : mArA doSathI caMDapiMgala vallabha marAyo. 19. hitakAMkSiNI vezyAe paMca namaskAra maMtra saMbhaLAvyo ane kahyuM H tuM A pramANe niyANuM kara 20. ke bhavAMtaramAM huM A rAjAno putra thAuM. ema core niyANuM karyu ane zubhadhyAnamAM maryo. 21. corano jIva paTarANInI kukSimAM utpanna thayo. kALakrame mAtApitAnA manorathanI sAthe janmyo. 22. putranA puNyathI vezyA tenI krIDanadhAtrI thaI. te caturAe garbha ane maraNakALane jANyo. 23. garbhakALa ane maraNakALano taphAvata sarakho Avyo. A kadAca caMDapiMgalano jIva to nahIM hoya ne ? 24. tene 2mADatI bolI : he caMDapiMgala ! tuM raDa nahIM. potAnuM nAma sAMbhaLavAthI tene jAtismaraNa jJAna thayuM. 25. kALathI moTo thato te rAjya mATe atyaMta yogya thayo. jitazatru rAjAnA maraNa pachI te rAjA thayo. 26. namaskAra mahAmaMtramAM rAgI banIne teNe jinadharmanI ArAdhanA karI. aMte gaNikA zrAvikAe ane rAjAe dIkSA lIdhI. samyakcAritranuM pAlana karIne baMne devalokamAM gayA. 27. paralokanA phaLamAM ame bIjuM udAharaNa kahIe chIe. na pUrve mathurApUrImAM jinadatta nAmano zrAvaka thayo. 28. huMDika nAmanA core potAnI IcchA mujaba gharo luMTayA. ekavAra corI karatA corane talavAroe pakaDyo. 29. teoe jANe pApanI cUlA hoya evI zULI upara tene caDAvyo. Ano koI saMbaMdhI choDAvavA na Ave ema dhyAna rAkhavA rAjAnA manuSyo guptapaNe rahyo. 30. dayAnidhi jinadatta zrAvaka te mArge cAlyo. tarasyA thayela core zeThanI pAse pANInI mAgaNI karI. 31. aho zrAvaka ! mane ghaNI tarasa lAgI che tethI jaladIthI pANI pIvaDAva. kemake zrAvako jIvo upara dayALuM hoya che. 32. jinadatte kahyuM H tuM AdarathI namaskAra maMtranuM smaraNa kara. huM hamaNAM ja ThaMDu pANI laIne AvuM chuM. 33. jo tuM namaskAra mahAmaMtrane gaNavAnuM bhUlI jaIza to lAveluM pANI tane nahIM ApuM. huMDike tenI vAta svIkArI eTale zeThe tene namaskAra mahAmaMtra zIkhavADayo. 34. jinadatta pANI levA mATe gayo. cora paNa namaskAra mahAmaMtranuM parAvartana karavA lAgyo. 35. pANI laIne AvatA zrAvakane joIne cora manamAM atyaMta harSa pAmyo ke mane hamaNAM pANI pIvA maLaze. 36. namaskArane gaNato ja cora marIne yakSanA bhavamAM utpanna thayo. namaskAranuM A keTaluM phaLa che ? arthAt namaskAranuM A ati alpa phaLa che. 37. corane bhojana ApanAra che eTale rAjAnA mANasoe zrAvakane pakaDyo. rAjAne jaNAvyuM. rAjAe paNa zeThane zULI upara caDAvavAno Adeza karyo. 38. daMDapAziko tene zULI upara caDAvavA laI gayA. bhAgye paNa paropakArIonI kevI dazA karI ? 39. jeTalAmAM yakSe avadhijJAnano upayoga mUkayo teTalAmAM jANe zarIradhArI bhAgye zULI upara laI javAtA zeThane joyo. 40. parvatane upADI nagara upara rahIne deve kahyuM : 2e re ! pApIo tame hamaNAM maro ! 41. tame mArA A pUjya zrAvaka gurune khamAvo nahIMtara pAtALa ke AkAzamAM tamAro chUTakAro nahIM thAya. 42. nagarajano sahita rAjAe vAraMvAra khamAvIne zrAvakane chUTo karyo athavA to prANane mATe nyAya meLavAya che. 43. lokoe yakSanuM maMdira banAvyuM. e pramANe mahAmaMtranuM Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 254 smaraNa sukulamAM utpatti svarUpa svargano hetu bane che. 44. parameSThI namaskAranA prabhAvathI ja jIvo nitya sukhane ApanArI siddhine prApta karaze, prApta kare che ane prApta karI che. 45. bharata-airAvata ane mahAvidehamAM janmelA uttama manuSyo siddhi sukha ApanAra A namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa kare che. 46. je manuSya bhAvathI namaskAra mahAmaMtrano ekalAkhavAra jApa kare che ane je saMghane pUje che te tIrthakara thAya che. 47. jo namaskAra maMtra upara bahumAna na hoya to lAMbA samaya sudhI tapeluM tapa, ghaNuM bhaNeluM zrata ane AdheluM cAritra niSphaLa bane che. 48. A namaskAra mahAmaMtra caudapUrvano sAra che tethI buddhimAno A namaskAramAM prayatna kare che. 49. aMta samaye AnuM vizeSathI dhyAna karavuM joIe kAraNa ke A avasthAmAM A ja zreSTha zastra che. 50. jema ghara saLage chate teno mAlika bIjA vibhavane choDIne vipattino vistAra karavAmAM samartha eka ratnane grahaNa kare che. 51. athavA to yuddhamAM durjaya zatrune jItavA mATe subhaTa eka amogha zastrane grahaNa kare che. para. ema maraNa samaye caudapUrvadharo paNa sarva zrutanuM parAvartana karavA samartha thatA nathI. 53. A caudapUrvIo dvAdazAMgIne choDIne namaskAra maMtramAM lIna thaIne tenuM ciMtana kare che. 54. padmAsanamAM besI yogamudrAthI hAtha joDIne saMpadAthI yukta namaskAra maMtrane bhavika jIva svayaM gaNe che. pa5. utsargathI namaskAra gaNavAmAM A vidhi che. saMpUrNa namaskAra gaNavAmAM samartha na hoya tyAre dareka parameSThIpadano prathama akSara asiAusAnuM dhImethI dhyAna karavuM joIe. have A paNa samartha na bane tyAre phakta OM nuM ciMtavana kare. pa7. A 38 padanI vyutpattithI arihaMto, azarIrI (siddho) AcArya, upAdhyAya tathA munio saMgRhita karAyA che. 58. kuMThita thayelI vANIthI athavA gADha glAnIthI jo % padane gaNavA samartha na bane to tyAre A kare. 59. bhAvathI yukta te sArA kalyANa mitra vaDe AdarathI madhura svare bolAtA namaskAra mahAmaMtrane sAMbhaLe. 60. je mahAtmA aMtakALe namaskAra mahAmaMtrane prApta kare teNe sukhane hAthamAM lIdhuM ane duHkhane tilAMjali ApI. 61. moTuM bhAgya hoya to ja maraNa samaye namaskAra mahAmaMtra prApta karAya che. samudramAM DUbatA kayA jIvanA hAthamAM naukAnI prApti thAya? da2. A namaskAra maMtra pitA che, mAtA che, bahena che, bAMdhava (svajana) che, bhAI che, Aja parama mitra che, A ja upakAraka che, samasta maMgalamAM A ja prathama maMgala che. AnuM nitya dhyAna karavAmAM tatpara prANI paNa maMgala che. 64. tethI potAnuM parama kalyANane vAMchatA bhavya jIvoe haMmezA bahu AdarapUrvaka paMca namaskAranA dhyAnamAM tatpara rahevuM joIe. 5. prabhunI dezanAthI loko namaskAramAM rata thayA. jinezvarono upadeza haMmezA saphaLa ja thAya che. da6. A pramANe divase divase bhagavAnanA mukhathI dharma sAMbhaLatA paramAnaMdane dhAraNa karatA prANIo bodhane pAme che. 67. bIjA divase jinezvarane namIne buddhimAna abhaye madhuravANIthI AtmasiddhinA sAravALI stavana karavAno AraMbha karyo. 68. he prabhu! tArI AjJAnI bahAra rahelA jIvo AkAza puSpanI jema jIva nathI ema bole che kemake AtmA pramANano viSaya banato nathI. 69. A AtmA puruSastrI, baLada, UMTa, ghoDA, hAthI vagerenI jema kayAreya kyAMya koI vaDe pratyakSathI grahaNa karAto nathI. kahevAno bhAva e che ke pAMca Indriya ane manathI puruSavargane jANI zakAya che tema AtmA jANI zakAto nathI. 70. anumAnathI A AtmA jANI zakAto nathI kAraNa ke sAdhyanI sAthe avinAbhAva (vyApti) saMbaMdha dharAvatuM liMga kayAMya jovAyeluM hoya to anumAna pravarte nahIMtara anumAna paNa na thAya. 71. AtmArUpa sAdhyanI sAthe koI liMga jovAtuM nathI. tenI samAna kayAMya prasiddhi nathI jenAthI upamAna thaI zake arthAt upamAna pramANathI Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 255 jANI zakAya tema nathI. 72. Agamo paraspara viruddha artha batAvatA hovAthI AtmAnuM pratipAdana karanArA AgamamAM kaI zraddhA karAya? kahevAno bhAva e che ke Agamo koI sthAne AtmA che ema batAve che. vaLI bIje sthAne A jagata zUnya che ema batAve che. 73. AtmA hoya to utpanna thatI hoya ane AtmA na hoya to utpanna na thatI hoya evI koI vastu nathI jethI jJAnIo arthopattithI AtmAne jANI zake. pAMceya pramANathI eka paNa pramANathI AtmA siddha na thato hovAthI AtmA nathI ema siddha thAya che. paraMtu A vastu asatya che kAraNa ke jIva pramANano viSaya bane che. 74. huM sukhI chuM, huM jJAtA chuM e vacano pratyakSa viSayanA bodhane jaNAvanArA che. kahevAno bhAva e che ke huM sukhI chuM. huM duHkhI chuM. huM jJAtA chuM evA vidhAnomAM huM pada uddezya che ane sukhI, duHkhI jJAtA vagere pado vidheya che. uddezya ane vidheyane avinAbhAva saMbaMdha hoya che. huM ne sukha-duHkhano bodha anubhavagamya che. potAno anubhava pratyakSa hoya che. A AtmA che ema buddhimAnoe anumAnathI paNa jANavuM. te A pramANe- sukha-duHkha vagere dharmo koIkane AzrayIne rahelA che. kemake Azrayano dharma banatA hovAthI. jema navyatva, vattatva dha ghaTane AzrayIne rahelA che. 77. sukhAdi vagere je dharmo che te dehAdine Azraye rahelA nathI. kemake temAM bAdhaka doSano saMbhava che. tethI A dharmono je Azraya (dharmI) che te te ja AtmA che ema nizcaya thayo. 78. kahevAno bhAva e che ke zarIrastha jIvane agnino sparza thatA vedanA anubhave che. jIva cAlI gayA pachI e ja zarIrane citAmAM bALI nAkhavAmAM Ave to paNa baLatarA anubhavato nathI. A AtmA upayoga AtmA che. karmono kartA che. karmono bhoktA che, zarIrathI bhinna che, vagere lakSaNothI jyAre oLakhAya che tyAre A AtmA upamAnano viSaya kema na bane? phakta sAdharma upamAnathI nahi paNa vaidharma upamAnathI paNa jaNAya che. 80. madhya-Adi ane aMtamAM virodha na hovAthI AgamamAM AtmAnuM prAmANya ghaTe che. AtmA kAmadhenu gAya che, AtmA eka che. e pramANe lakSaNa che. 81. e siddhAMta paNa AtmAno satata nizcaya karAve che. sarvasvano nAyaka jIva athapattithI paNa jANI zakAya che. 82. jo AtmA nathI to ahIM paraloka kono thAya? athavA puNya-pApa, baMdha-mokSa ane sukhAdi konA gaNavA? 83. divase bhojana nahIM karanAranuM pInatva (jADApaNuM) rAtri bhojanane arthapattithI jaNAve che tema jenA vagara sukhAdi ghaTI zakatA nathI te AtmAne arthopattithI jANavo. 84. he svAmin! AtmAnA gRha (bodha thavA)mAM Ama pAMceya pramANo sArthaka thAya che paraMtu tArI sevAno tyAga karanArA mUDho jANatA nathI. 85. bhavya jIvo tArI kRpAthI ja vastune yathAsthita jANe che athavA sUryanA udayathI ja sadaza vastu sadazarUpe (svasvarUpe) dekhAya che. 86. he mahAvIra jinezvara ! mArA upara evI kRpA karo jethI mArI buddhi AstikyamAM satata ramaNa kare. A pramANe stuti karIne tathA vardhamAna jinezvarane namIne dezanAne aMte abhayakumAre prabhune vinaMti karI. 88. he prabhu ! jema kevaLIomAM chellA jaMbusvAmI kevaLI thaze tema rAjarSimAM aMtima rAjarSi koNa thaze? 89. bhagavAne kahyuM H he abhaya ! caudapUrvamAM jema biMdusAra pUrva aMtima kahevAyela che tema udayana rAjarSi aMtima thaze. 90. lalATe aMjali joDIne abhaye pharI pUchyuM: he svAmin ! A udAyana koNa che? kRpA karIne mane kaho. 91. maMthana karAtA samudranA avAja samAna gaMbhIra avAjathI prabhue udAyana rAjAnuM caritra kahevAnI zarUAta karI. 92. udAyana rAjarSinuM caritra Aja bharatakSetramAM ramaNIya guNonAM samudra, samudranA kinAre Avela siMdhu sauvIra nAmano deza Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 256 Avela che. 93. jyAM ekavAra vAvelA dhAnyo jAtyAdi phUlonI jema athavA dUrvAkuronI jema ghaNIvAra laNAya che. 94. jyAM dukALa prAyazaH potAnA vairI pANIthI pUrNa siMdhu nadInA zravaNathI eka pagaluM bharyuM nathI. 5. tyAMnA rahetA lokonA ghare Avelo musAphara koIjAtanI oLakhANa nahIM hovA chatAM bhojana karyA vinA pAcho jato nathI. 96. kahevAno bhAva e che ke oLakhANa-pIchANa vinAno koI musAphara Avela hoya to dayALu loko ene bhojana karAvyA vinA na rahetA. athavA te dezanuM ame keTaluM varNana karIe? tyAMnA rahevAsIo ghaNI saraLa prakRtivALA hatA. 97. te dezamAM cora-paracakrAdithI utpanna thayela bhayathI rahita hovAthI yathArtha nAmanuM vitabhaya nagara hatuM. 98. jemAM prAsAdanA zikharo upara pharakatI dhvajAomAM kaMpana hatuM. paththaromAM ja kaThoratA hatI, talavAromAM ja tIkSNatA hatI, talanA vikAromAM khala hatuM. (talane pIlavA pachI vadhela dravyane khala kahevAya.) kAvyomAM ja baMdhana hatuM. svapnamAM ja viyoga hato. dharmAdinA upArjanamAM ciMtA hatI. vicitra citrakriyAmAM ja varNazaMkara hatuM. hAthIomAM ja mattatva hatuM paNa lokamAM AmAnuM kazuM na hatuM. 201. he mahAmati! te nagaramAM eka ja doSa e hato ke sarva loka paranA duHkhe duHkhI hato. 202. A nagaramAM udAyana nAmano rAjA thayo. je kamaLa jevI AMkhavALo hato, tenI AMkho IrSArUpI jherathI rahita hatI, jANe bIjo mukta muni na hoya tevo hato. 203. huM mAnuM chuM ke jema satI strI pati sivAya koIne AliMgana karatI nathI tema vIravRtti bAyalAone choDIne harSathI tene AliMgana karatI hatI. 4. udAra udAyana rAjAno hAtha baMne rIte kamaLanA nALa jevo komaLa hato. tenA hAthe sakala paNa pRthvIne sukhI karI. 5. viSayamAM Asakata cittavALo hovA chatAM paNa te viSaya laMpaTa na hato. paradArAthI nivRtta thayelo hovA chatAM te paradArA sahodara hato. da. mane zaMkA thAya che ke nyAyapriya A rAjAnA dezamAMthI apamAnita thayela anyAya potAnuM moTuM laIne bIjA dezamAM cAlyo gayo. 7. te udAyana vItabhaya vagere traNaso tresaTha nagarano nAyaka hato ane siMdhu sauvIra vagere soLa dezono svAmI hato. 8. te mahAsana vagere daza muguTa baddha rAjAno svAmI hato. he zreNika naMdana! bIjA paNa rAjAone A jItanAro hato. 9. A rAjAne snehALa sArI vATothI yukta prabhAvALI dIvAnI jyota jevI prabhAvatI nAmanI rANI hatI. 10. tenuM alaMkAra zIla hatuM paNa te zIlanI aMlakAra thaI. arthAtu jema suvarNanI viTIthI maNi zobhe ane maNithI suvarNanI vIMTI zobhe tema. zIlathI zobhI ane teNIe zIlane zobhAvyuM. 11. tenI lajjALatA zobhI atyaMta vallabhatAne dhAraNa karatI potAnA bhAI zIlane khoLAmAM ramADavA lajjALutA prabhAvatInI pAse AvI ema huM mAnuM chuM. 12. kSIra samudranA phINa ane caMdranA kiraNanI nirmaLatAne jItanAra je ceTaka rAjAnI putrI prabhAvatInA kULanI ame zuM vAta karIe? 13. zrAvakadharmanI dharAno AdhAra hatI, samyagdarzanathI suMdara hatI ane teNIe potAnA caritrathI tIrthanI prabhAvanA karI hatI. A rAjAne prabhAvatInI kukSimAM utpanna thayela abhIci nAmano putra hato. abhIci patra abhijita nakSatramAM janmyo hovAthI zUravIra hato. abhIcie yauvarAjya lakSmInuM pAlana karyuM arthAt te yuvarAja hato. A rAjAne vikhyAta kezI nAmano bhANeja hato. 16. A bAju caMpA nagarImAM kumAranaMdI nAmano sonI hato jeNe kuberanI jema potAnA dhananI saMkhyAne na jANI. 17. kabUtaranI jema te svabhAvathI atyaMta kAma laMpaTa hato ane kAme paNa tene AvA prakAranI viDaMbanAmAM nAkhyo. saMkaTa kyAM sulabha nathI? 18. teNe jyAM jyAM rUpavatI kanyA joI ke sAMbhaLI tyAM tyAM rUpavatI kanyAne paraNavAne mATe pAMcazo sonAmahoro ApI. 19. dhananA lobhathI mAtApitA vaDe Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 257 apAyelI kanyAone te paraNyo. dravya prANo (dhana)thI jIvane zuM zuM prApta nathI thatuM? 20. A pramANe te pAMcazo strIone paraNyo. kAmathI grahila jIvonI AvA prakAranI rIti hoya che. 21. eka thAMbhalAvALA mahelanI aMdara vasatA teNe teonI sAthe haMmezA krIDA karI. pote upArjana karela bhogone bhogavatA jIvo konA vaDe vAraNa karAya che? 22. jema narakamAMthI nIkaLavAnI IcchAvALA nArakone AyuSyakarma javA detuM nathI tema te IrSALue strIone gharanI bahAra paga mUkavA na dIdho. 23. A sonIne zuddha pAMca aNuvratane dharanAro nAgila nAmano zrAvaka mitra hato. koIpaNa AtmA sarvathA guNa vinAno hoto nathI. 24. A bAju agAdha samudranA madhyabhAgano tAga meLavavA jANe samudramAM pravezyo na hoya tema paMcazIla nAmano dIpa hato. 25. jANe paraspara prIti karavA maLelI na hoya tema sarasvatI ane lakSmI jevI be vyaMtara devIo te dvIpamAM rahetI hatI. 26. zivanI sAthe gaMgA ane gaurInI jema te dvIpanA svAmI vidhumAlI patinI sAthe A baMne kriIDA karatI hatI. 27. ekavAra IndranI tIrthayAtrA karavA naMdIzvara dviIpamAM cAlyo. mahAtmAonuM puNya puNya (dharma) mATe ja thAya che. 28. IndranA AdezathI pati sahita te baMne devIo naMdIzvara dvIpa cAlI. dhArmika jIvono saMyoga paNa dhanya jIvone thAya che. ra9. tyAre ja parvata upara bhraSTa thayela paththaranI jema zaraNa vagarano paMcazIlano adhipati palakArAmAtrathI cyavI gayo. 30. zoka mahAsAgaramAM DUbelI te bee vicAryuH zAMtikarma karatA A vetAla utpanna thayo. 31. have ApaNe koIka jIvane lobhAvIe je ApaNo pati thAya. kemake anAtha strIo parAbhavane pAme che. 32. patinI kAMkSiNI te baMne jeTalAmAM keTalAka AkAzamAM gaI teTalAmAM vidhyAcaLanI bhUmi upara hAthiNIonI sAthe krIDA kare tema caMpA nagarImAM pAMcaso strIonI sAthe kriIDA karatA kumAranaMdI sonIne joyo. 34. A strIomAM laMpaTa che tethI nakkIthI A vyagrahita karI zakAya tema che. managamatA kAmothI kAmIo lobhAvI zakAya che bIjA nahIM. 35. ema vicArIne te baMne jaladIthI tenI pAse AvI. prayojanathI prANI upara ke nIce laI javAya che. 36. divya kAMtivALI baMne devIone joIne kAmadevathI vaza karAyela sonIe A pramANe vicAryu kAmadeva baLAe chate zuM A be rati ane prIti cAre bAju bhame che? athavA to RSinA zApathI bhraSTa thayelI zuM raMbhA ane tilottamA che? 38. ghaNAM AnaMdamAM pUrathI pulakita thayela kumAranaMdie te bene puchyuMH puNya ane lAvaNyanI saritA (nadI) tathA strIomAM ziromaNi tame be koNa cho ? 39. vasaMtaRtumAM utpanna thayela koyala jevA madhura svarathI te bee kahyuM ame be hAsA ane prahAsA devIo chIe ema huM mAnava! tuM jANa. 40. pharI pharI paNa te bene joto te ghaNI mUccha pAmyo. vairI kAma zuM kAmIne bIjuM kaMI Ape? 41. mUDjha TaLI tyAre ramavAnI IcchAthI teNe te baMne prArthanA karI ke potAnA saMgamarUpI pANIno chaMTakAva karIne kAmathI tapelA mane ThaMDo karo. 42. devIoe kahyuMH jo tAre amArI benI sAthe prayojana hoya to te anagha! tAre paMcazIla dIpa upara AvavuM. 43. ema kahIne dhanuSyamAMthI mukAyela bANanI jema te baMne jaladIthI AkAzamAM uDI gaI. athavA to pAzamAMthI chUTelo pakSI jema uDI jAya tema. kumAranaMdIe sonAnA thALanuM bheTaNuM dharIne rAjAne vinaMtI karI ke he deva! huM paMcazIla dvIpanI aMdara jAu chuM. 45. rAjAnI rajAthI sonIe nagaranI aMdara paTala vagaDAvyo. athavA to kAmIo zuM zuM upAya na kare? 46. je kumAranaMdIne paMcazIla dIpa upara laI jaze tene nakkIthI sonI kroDa dravya Apaze. 47. tene sAMbhaLIne jIrNa thaI gayela kAyAvALA eka vRddha vicAryuM H dahIMnA ghoLamAM bhojana maLyuM. arthAt Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 258 zikhaMDa pUrInuM bhojana maLyuM. 48. kroDa dravya laIne potAnA putrone ApIza, yazakIrtine ApanAra sAhasa karI jaladI maravAnI IcchAvALo huM zarIranA phaLane meLavuM. athavA cAlI jatA pAmara UMTano lAbha uThAvAyuM che. 50. vire paTahane jhIlIne kroDa dravyane grahaNa karyuM. jIvitanI sAme koTakoTInI paNa keTalI kiMmata hoya? 51. teNe tatkSaNa koDa dravya putrone vaheMcI ApyuM. patnI ane putro mATe dhana, upArjana karAya che. para. bhinna Azaya hovA chatAM vRddha ane kumAranaMdI mArgamAM cAle teTaluM bhAthuM laIne samudranA kAMThe AvyA. pa3. samudramAM pravezavAnI IcchAthI vRddha nAvike zubhakarma jevuM nicchidra, luccAnA hRdayanI jema niSphara (majabUta) vahANa taiyAra karyu. 54. jItavAnI IcchAvALAnI jema jenuM prayANa DAmADoLa jevuM hatuM. vahANanI baMne bAjue paNa bIjanA caMdramAnI jema mukhamAM ane cheDAmAM tIkSNa pATIyA jaDavAmAM AvyA hatA. 55. gharanA AcchAdAnanI jema tIracha dizAmAM cAreya bAjuthI DhAMkavAmAM AvyA hatA. 56. jenA madhyabhAgamAM varA nAme oLakhAtA be thAMbhalA ubhA karavAmAM AvyA hatA. 57. nALIyeranI chAlathI cAre bAjuthI baMdha karavAmAM AvyuM hatuM. kAvyanI jema khIlA mArIne daDha rIte baMdha karavAmAM AvyuM hatuM. 58. vahANanA madhyamAgamAM nizcayathI sthaviranI kIrtirUpI velaDIne caDavA mATe UMco kUpaka staMbha zobhato hato. 59. emAM vizaddha dorAthI vaNAyela vizALa, sIdhI gatimAM laI janAra sapheda saDha hato je sitapaTanI jema zobhyo. 60. ekavAra pIThano pavana vAye chate tenA naMgaro ucakAyA. sonI ane vRddhane laIne vahANa samudramAM cAlyuM. 61. savAre dAtaNa karatI vakhate gujarAtIo moDhAmAM pANI bharIne kogaLA kare tema kyAMka mAchalAoe harSathI mukhamAM pANI bharIne choDyuM. 2. tyAre te mAchalAo taLathI upara jAya che. pachI nIce jAya che. keTalAka mAchalAo sApanI jema potAnI jAtivALA mAchalAone gaLI gayA. 63. mAchalAoe cAlatA vahANanI sAthe mugdhatA bharI krIDA karI ane keTalAka mojAnI mALAnI sapATI upara rahyA. 64. jema smAraNAdine nahIM sahana karatA vezadhArI sAdhu gaNanI bahAra jAya tema pANInA saMkSobha (pachaDATa)ne nahIM sahana karatA keTalAka kinAre pheMkAyA. 65. keTalAkoe ajagaranI jema kyAMka phUtkAro karyA. jema hAthIo mAthAthI parvatane mAre tema agrabhAgathI vahANane bharAvyuM. 66. ema pahoLI AMkha karIne mAchalAonI ceSTAne jotA ane paraspara pota potAnI kathaka karatA baMnee dustara saMsAranI jema ghaNA samudrane pasAra karyo. 68. vizALa samudranI madhyamAM vRddha sonIe kahyuM che mitra ! tuM samudranA kAMThe vaDane jue che? 69. A parvatanI taLeTImAM UgyuM che. surAjyanI jema baddhamUla (atizaya daDha) che. yaduvaMzanI jema aneka zAkhAothI vistRta thayela che. 70. he bhadra ! jyAre vahANa vRkSanI nIcethI pasAra thatuM hoya tyAre vAMdarAnI jema vRkSanI vaDavAIne pakaDI leje. 71. mahAvartavALA samudramAM nAvaDI phasAIne DUbI jaze. huM ane tuM bemAMthI ekeya bacazuM nahIM. khalano manoratha phaLaze. 7ra. he mitra! jema cokIdAra potAne sthAne suvA jAya tema paMcazIla dvIpathI bhAkhaMDa pakSIo roja sAMjanA ahIM suvA Ave che. 73. tripoInI jema bhAkhaMDa pakSIo traNa pagavALA hoya che. he suMdara ! tenA vaccenA pagamAM potAne mallagAMThathI vastra vaDe bAMdhIne daDha vaLagI raheje jethI karIne hemitra!tuM sukhapUrvaka paMcazIla upara pahoMcI jaze nahIMtara paramAcAryakSullaka vagerenI jema kaThora pRthvI upara pAta thaye chate dAMta bhAMgaze. 76. A paramAcArya vagere koNa che te tuM amane kahe ema sonIe puchyuM tyAre vRddhe kahevAnuM zarU karyuM. 77. pUrve koIka sannivezamAM paramAcArya thayo. ekavAra svargamAMthI kAmadhenu gAya pRthvI upara AvI. tene joIne kSullaka haiyAmAM atizaya AnaMdita thayo. 79. kSaNathI kAmadhenu nIla gaganamAM UDI Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 259 paramAcAryanA ziSye caturAIthI puMchaDAne pakaDayuM. 80. tenA puMchaDAmAM vaLagelo A manohara sukhavALA svargamAM gayo. tyAM suMdara modakanuM bhojana karato keTalAka divaso rahyo. 81. kAmadhenu gAyanA puMchaDAne lAgelo A pharI pRthvI upara Avyo. gADha utkaMThita gurue tene harSathI joyo. 82. ziSyane Adara sahita AliMgana karIne paramAcArye puchyuM : he vatsa ! tuM kayAM gayo hato jethI bilakula dekhAyo nahIM. 83. ziSya kahyuM : he prabhu ! huM kAmadhenunI sAthe puNyahIna jIvone dularbha evA svargamAM gayo hato. 84. tyAM Indre mane sthULa (suMdara) lADunuM bhojana karAvyuM. tene sAMbhaLIne lADu khAvAnA Icchuka paramAcArye tene kahyuM : 85. huM paNa lADu khAvA mATe svargamAM AvuM chuM. ziSye kahyuM : pUjyazrIe suMdara vicAryu. 86. he svAmin ! yajamAno paNa jo devalokamAM laI javAya to suMdara thAya kAraNa ke A paNa ApaNA Azrito che. (ApaNe zaraNe rahelA che.) 87. kalyANanA kAraNamAM koNa virodha kare ema gurue kahyuM. pachI vipula AzayI kSullake caMdra-sUrya-mahAdeva-viSNu vagerene bolAvyA. gurue yajamAnonI AgaLa hakIkata jaNAvI. 89. lAMbA samaya pachI pUjyazrIe amArA upara mahAkRpA karI ema yajamAno bolyA tyAre gurue ziSyane kahyuM : 90. teM svargano mArga joyo che tethI tuM gAyanA puMchaDAmAM prathama lAga. tArA pagamAM huM lAgIza pachI kramathI yajamAno lAgaze. 91. ziSya UDatI gAyanA puMchaDAmAM sauprathama lAgyo pachI gurue ziSyanA paga pakaDyA. pachI koI yajamAne gurunA paga pakaDayA. 92. tenA caraNane bIjAe ema paraMparAthI ghaNAM vaLagyA. kAmadhenunI puMchamAM lAgelA AkAzamAM javA lAgyA. 93. jatA paramAcArya vageree kSullakane puchyuM : svargamAM lADu kevA hoya ane keTalA moTA hoya che ? 94. harSanA AvezanA vazathI Atma bhAna bhUlI gayelA ziSye mAna batAvavA tarata ja be hAthane pahoLA karIne pharI AvA prakAranA ATalA moTA lADuo hoya che ema batAvyuM. traTAka karIne badhA pRthvI upara paTakAyA. 96. keTalAkanA dAMta bhAMgyA. keTalAkanA paga bhAMgyA. keTalAkanA hAtha bhAMgyA. pIDA pAmelA potAnA ghara bhegAM thayAM. lAMbA samaye sAjA thayA. 97. AthI ja huM kahuM chuM ke tuM barAbara bhAraMDa pakSInA paga pakaDaje jethI karIne tuM nivighnapaNe paMcazIla dvIpamAM pahoMce. 98. sonIe tenI vAtano svIkAra karyo. jeNe devI mATe uSNa jaLanuM pAna karyu te kevI rIte te vAtane na svIkAre ? 99. vahANa jyAre vaTavRkSanI nIce pahoMcyuM tyAre he vaDa ! tuM yakSano AvAsa che tethI tuM mane be yakSiNIo batAva ema kahevA zuM na Icchato hoya tema kSaNathI vaDavAImAM vaLagyo. 300. jema Dhephu parvatanA zikhara uparathI paDIne seMkaDo kaNa thaI jAya tema vahANa mahAvattamAM phasAIne seMkaDo TUkaDA thayuM. 301. vaDanI DALImAM vaLagelo A AkhI paNa rAtrI jhADa para rahyo athavA AzAmAM paNa paDelA jIvo bhava sudhI rAha jue che arthAt maLavAnI AzAmAM dhIraja rAkhe che. 302. savAre uDavAnI taiyArI karatA koI bhAraMDa pakSInA vaccenA pagamAM A vaLagyo. koNa ahIM madhyasthano Azraya na kare ? 3. bhaviSyamAM devabhavamAM jatA AkAzamArge javAnuM thaze teno abhyAsa karavA mATe ja jANe sonI pakSIne na vaLagyo hoya ! 4. agrabhAgamAM lAMbI cAMca ane mukhavALo pAchaLanA bhAgamAM lAMbA puMchaDAvALo DAbe jamaNe paDakhe ati vistRta pAMkhavALo bhAraDa pakSI nIce laTakatA sonIne laIne AkAzamAM uDyo. nIce nAla ane cAra pAMdaDAvALI AkAzanI kamaLalakSmIne dhAraNa karI. 6. baMne vizuddha pAMkhathI AkAzamAM UDato bhAraMDa pakSI sajjananI jema tene ISTa sthAnamAM laI gayo. 7. sonIe kAmI hAthI mATe pAza samAna, savizeSa RddhithI suMdara hAsA ane prahasA nAmanI be devIone abhilASapUrvaka joI. bhAgya Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 260 joge Aje mane be devInI sAthe saMbhoga karavA maLaze evI kalpanA karatA sonIne baMne devIoe kahyuMH 9. he bhadra ! tArA zarIranA bhAganuM bhAjana ame be na ja banI zakIe. zuM devarUpathI aMkita bhUSaNanI zreNI manuSyone ucita thAya? 10. pAMcazo strIo paNa mAre na rahI ane A be devIo paNa mArI na thaI. arere ! hAtho bhale bhAMgyo paNa kuhADI zA mATe gaI? 11. A benA rUpamAM Asakta thayelA meM sarva patnIone gumAvI. unnata vAdaLAone joIne meM (pANInA) ghaDAone phoDI nAkhyA. A pramANe sonI vicArato hato tyAre be devIoe pharI kahyuMH agnipraveza vagere karIne tuM amAro beno pati thA. 13. jethI tArI sAthe ame zAzvatakALa sudhI parama lIlAthI manuSya bhavamAM duHkhethI prApta karI zakAya evIdevI lakSmIne bhogavIe. 14. huM ekalo jyAM jAuM? hamaNAM huM zuM karuM? ema bolatA sonIne haMsanI jema hAthamAM laIne kSaNathI caMpAnagarImAM mukyo. te be devIoe jyAM mahinAo lAgyA hatA tyAM AMkhanA palakArAmAM pAcho mUkI dIdho. 16. tene oLakhIne lokoe puchyuM : he suvarNakAra ! ducamaMdira tuM ATalo kALa kayAM gayo hato? arthAt jene eka kSaNa paNa ghara choDavuM muzkela hatuM evo tuM ATalA divaso bIje kayAM rahyo? 17. jema vyAse rAmakathA karI hatI tema sonIe anubhavela sakala paNa potAnI kathA lokonI AgaLa kahI. 18. hAsA ane prahAsAnA rUpamAM atizaya mohita thayelo sonI zuM suvarNanI spardhAthI agnimAM pravezavA AraMbha na karyo hoya? 19. parama zrAvaka nAgila madhuravANIthI sonIne pratibodha karavA lAgyo. pratibodha pamADavo e dharma mitrano avasara che. 20. he mitra! lokamAM hAsya utpanna kare evuM te karma kema AraMbhya? tamArA jevA sajjano suMdara kAryano AraMbha karanAra hoya. 21. are ! viSaya sukha mATe tuM manuSyabhavane kema phoka kare che? aho! sonAnA kAcabA mATe tuM mahelane bhAMgavA kema Icche che? rara. jo tuM A pramANe viSayo mATe pravRtti kare che to tArI pAse pAMcazo patnIo viSayanA sAdhanarUpe che. 23. bhAvI devI patnI mATe jo tuM A strIone choDe che to tuM peTamAM rahelA putra mATe keDa upara rahelA putrano tyAga kare che. 24. bhogone mATe paNa tuM jainadharmanI ArAdhanA kara. pAMca paNa drama sajjana pAse maMgAya che, bIjA pAse nahIM. 25. muktinI jema jinadharma artha ane kAmane Ape che. je koDa ApavA samartha hoya tene so ApavAmAM zuM vAra lAge? 26. baLI maravAnI vedanA bhogavIne tuM ISTa dharmanI prApti karIza. vigupta ja (gukhendriya) kSapaNaka svargamAM jAya che. ra7. phakta eka jinadharma ja niviSNapaNe ISTane ApanAra che. vyAje paisA ApanAra Apta ja sukhanuM kAraNa bane che. (bIjA nahIM) 28. tethI he mitra! bAlamaraNathI tuM virAma pAma. kema ke bAlamRtyu viSanI jema pariNAme atyaMta dArUNa bane che. 29. hamaNAM to dharma-kAma-artha traNe sAdhavAmAM tatpara rahe, he mitra! aMta samaye paMDita maraNane sAdhI le. 30. je paMDita maraNa che te maraNone mULathI chede che. marmavedI gotrIya gotrIyane mAre che. 31. ema nAgila mahAtmAe tene ghaNo samajAvyo chatAM niyANuM karIne sonIe IginI maraNa sAdhyuM. 32. athavA to verI kAmagrahathI pIDAyela ANe suvarNanI parIkSAne jANI dharmanA marmane kaMIpaNa na jANuM. 33. te rIte marIne paNa A sonI paMcazIlano adhipati deva thayo te paNa tenA mATe sAruM thayuM kemake mAMgela paNa maLatuM nathI. 34. tenA bAlamaraNane joIne nAgila zrAvaka ghaNo nirveda pAmyo. AvA prakAranA jIvo Dagale-pagale vairAgyane pAme che. gRhavAsa choDIne teNe dIkSA lIdhI ane lIlAthI duHkhanA pUranI sAme potAnI chAtI kADhI. 36. lokavaDe du:khe karIne pALI 1. gotrIyaH ekavaMzamAM utpanna thanAra athavA eka gotramAM utpanna thanAra gotrIya kahevAya che. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 261 zakAya evo niraticAra cAritranuM pAlana karIne marIne akhaMDa bhAvavALo te azruta devalokamAM deva thayo. 37. te deve avadhijJAnano upayoga mUkIne hasA-prahAsAnI sAthe lIlAthI ramaNa karatA potAnA mitra sonI devane joyo. 38. A bAju A jaMbudvIpathI AThamo naMdIzvaradvIpa valayAkAre che. huM mAnuM chuM ke bhAvodadhimAM A dvIpa zaraNarUpa che. te mahAmati ! AnA valayano vistAra ekaso tresaTha koDa ane corAzI lAkha yojana che. 40. tenA lagabhaga madhyadezamAM cAreya dizAmAM aMjanagiri nAmanA cAra parvato che. 41. A cAreya corAzI hajAra yojana UMcA ane pRthvInI aMdara eka hajAra yojana UMDA che ane jaMgalI bheMsa jevA kAMtivALA che. 42. taLiyAmAM daza hajAra yojanAno vistAra che. athavA nava hajAra chaso yojana vistRta che. ane Toca upara eka hajAra yojanAno vistAra che. dareka yojane aThayAvIzano trIjo bhAga athavA yojanano dazamo bhAga hAnI ke vRddhi thAya che ema siddhAMtavedIoe kahyuM che. 44. pUrva dizAmAM devaramaNa parvata che, dakSiNamAM nityodyota, pazcimamAM svayaMprabha ane uttaramA ramaNIya nAmano parvata che. 45. A cAra aMjanagiri kahevAya che. AnI cAre bAju ekeka lAkha yojanA gayA pachI mAchalA vagaranI be hajAra yojana UMcI, eka lAkha yojana vistRta, svacchapANIvALI cAra cAra manohara puSkariNI (vAvaDIo) che. 47. naMdiSeNa, amoghA, gostRpA, sudarzanA, naMdottarA, naMdA, sunaMdA, naMdIvardhanA, bhadrA, vizAlA, kumudA bAramI puMDarikINI che. vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI ane aparAjitA e pramANe kula soLa puSkariNInA nAmo che. pUrva dizAnA kramathI AnI AgaLa pAMcazo yojanA gayA pachI vanakhaMDo che. 50. A vanakhaMDo pAMcazo yojana pahoLA ane eka lAkha yojana lAMbA che temAM saMzaya nathI. 51. parvamAM azoka vana. dakSiNamAM saptaparNavana, pazcimamAM caMpavana, uttaramAM Amravana che. para. tathA A dareka puSkariNImAM daza hajAra yojana vistRta cosaTha hajAra yojana UMcA, eka hajAra yojana UMDA, palyanA AkAravALA sphaTikamaya, dadhimukha nAmanA soLa parvato che. jANe ke dharmakUTa utpanna na thayA hoya ! 54. aMjanagiri temaja dadhimukha parvata upara paNa so yojana lAMbA pacAza yojana pahoLA, botera yojana UMcA, toraNa ane dhvajAvALA ghaNAM rUpavALA jinamaMdiro che. 56. te maMdiromAM deva-asura-nAga-suvarNa nAmanA cAra cAra daravAjA che. tenA rakSaka devonA paNa A ja nAma che. 57. pravezamAM soLa yojana UMcA pahoLAImAM ATha yojanavALA cAra cAra daravAjA nizcayathI che. 58. dareka daravAje harSane ApanArA kaLazo che. mukha maMDapa ane prekSA maMDapa vagere maMDapo che. maNi-pITha--dhvaja-papratijJA ane caityavRkSo che. puSkariNIo paNa svaccha pANIthI paripUrNa che. sarva paNa jinamaMdironA madhyabhAgamAM ATha yojanA UMcI, soLa yojana lAMbI, soLa yojana pahoLI maNipIThikAo che. 61. ane te pIThikAnI upara pramANathI sAdhika AMkhone AnaMdadAyaka ratnamaya devachaMdo che. 2. temAM aneka pApone nAza karanArI paryaka saMsthAnamAM manohara ekaso ane ATha pratimAo che. 63. RSabha caMdrAnana vAriSaNa ane vardhamAna e cAra nAmanI pratimAo che. 64. ane te sarva paNa arihaMtanI pratimAne lohitAkSa ranano lepa che. ane eka ratnamaya nakha che. 5. nAbhi-kezAMta (coTalI) bhrakuTi, jihuvA, tALavuM, zrIvatsa, cucuka, (stanano agra bhAga) ane hAtha paganAM taLiyA sUryakAMta maNi samAna dedIpyamAna che. 66. pAMpaNo, tArA (AMkhanI kIkI) smazna (dADhI) bhrakuTi, vALa romarAji riSTa ratnamaya che. oTha vidramaratnamaya che. dAMta sphaTikamaya che. zIrSa ghaTio vrajanI che. nAsikA aMdarathI lohitAkSamaNinA lepamaya suvarNanI che. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 262 cheDA upara lohitAkSa ratnanA lepavALI aMka ratnanI AMkho che. e pramANe aneka maNimaya pratimAo zobhe che. 69. be hAthane joDIne kuMDane dhAraNa karatA nAga-yakSa-bhUtanI be be pratimAo tIrthakaranI pratimAonI AgaLa UbhI che. 70. baMne paDakhe be be cAmara dhAriNI pratimAo ubhI che. pAchaLa eka pratimA chatradhAriNI UbhI che. 71. maMdiramAM caMdana-bhaTa-kaLaza-gheTA-darpaNa vagere varte che. puSpacaMgerikA (phUladAnI) pITha chatrAdi paNa hoya ema sUtramAM kahyuM che. vAvaDInI aMdara be benA joDale ratikara nAmanA batrIza parvata che. 73. AmAM paNa pUrvanI jema batrIza jinamaMdiro che. parva divasomAM khecara tathA devo caityone namana kare che. A ratikara parvato eka hajAra yojana UMcA, daza hajAra yojana vistRta goLAkAra, ratnamaya vidizAmAM AvelA che. 75. tenAthI eka lAkha yojana upara cAreya paNa dizAmAM IzAna ane zakendranI devIonA prathama dvIpa arthAt jaMbUdvIpa samAna maNinA killAthI vIMTaLAyelI ATha ATha rAjadhAnIo che. temAM pratimAo sahita jinamaMdiro AvelA che. 77. athavA bAvana parvato upara vIza bhavano che. IndrANInI rAjadhAnIomAM batrIza maMdiro kahevAyela che. jeonA mate cAra cAra rAjadhAnIo che. teonA matathI tyAM soLa devAvAsa (derAsara) che. 79. te naMdIzvara dvIpamAM jAtrA karavA Indro parivAra sahita cAlyA. teonuM mana to pUrve ja pahoMcI gayela hatuM. 80. devonI AjJAthI hAsA-prahAsA gAvA pravRtta thaI. rAjAnI AjJA paNa du:khaMDa che to IndronI AjJAnI zuM vAta karavI? 81. baMne devIoe vidyummAlIpatine kahyuM H he priya! vasudevanI jema jaladIthI Dhola vagADo. 82. zuM traNa jagatamAM mane koI Adeza karanAra che? ema garvathI mAMtrikanI jema vinmALIe huMkAra karyo. 83. A pramANe huMkAra karyo tyAre putra pitAnA gaLAmAM vaLage tema tenA gaLAmAM suMdara Dhola AvIne daDhapaNe vaLagI gayo. 84. jema bharsanA karAto ziSya sugurunI pAsethI khase nahIM tema tenA vaDe utArAto hovA chatAM Dhola gaLAmAMthI utaryo nahIM. 85. yuddhamAMthI palAyana thayela kSatriyanI jema athavA nigraha karAyela vAdInI jema devasabhAmAM lajjA pAmato vidhumbhALI nIcuM moTuM karIne rahyo. 86. te be hAsA-prahAsAe tene pratibodha karyo ke he vallabha! lajjA choDo pUrvanA paNa badhA paMcazIla dvIpanA adhipatioe A kArya karyuM che. 87. tenI ruci nahIM hovA chatAM baMne devIoe tenI pAse Dhola vagaDAvyo. athavA zuM baLAtkArathI bALakane kaDavuM auSadha nathI pIvaDAvAtuM.? 88. jema strIvarga bhagavAna pAse gAto jAya tema madhuragItane gAtI be devInI sAthe Dhola vagADato vidhummAlI cAlyo. 89. manuSyo saMgIta karIne dhana meLave che jyAre Abhiyogika devo pAse phogaTamAM saMgIta karAvAya che. 90. pUrvano mitra nAgila deva devasabhAmAM Avyo. uttama-adhama-madhyama traNeya prakAranA devo tIrtha yAtrAmAM bhegAM thAya che. 91. arthAt dharmanI ArAdhanAmAM badhA samAna che. pUrvabhavanA snehanA kAraNe te nAgila deva vAta karavA vidhumbhALInI pAse Avyo athavA to sneha zuM zuM nathI karAvato? 92. jema atyaMta bhUro manuSya sUryane joI zakato nathI tema vinmAlI tene jovA samartha na thayo. 93. paracakranA bhayanI jema te dUra bhAgavA lAgyo. ayyata deve paNa prabhAtanA dIvAnI jema prabhAne saMharI lIdhI. 94. ayyatavAsI deve tene pUchyuM. he vidhumbhALI deva! tuM mane oLakhe che ke nahIM te kahe. 95.vinmALIe tene kahyuM koNa evo garbhazrImaMta che je tamArA jevA Indra samAna devone na oLakhe? 96. he mitra! tuM sArI rIte jANato nathI ema bolatA deve tene pratibodha karavA mATe nAgila zrAvakanuM rUpa karIne kahyuM : 97. tane vAravA chatAM tuM agnimAM pravezyo tethI tuM alpaRddhivALo thayo. mahenata mujaba phaLa maLe. 98. he mitra! mArA bhAthAmAM Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 263 jeTalA bANo hatA te badhA kheda pAmyA vagara meM tArI upara pheMkyA to paNa tuM vIMdhAyo nahIM. kahevAno bhAva e che ke tane samajAvavA meM badhA prayatno karyA paNa tuM samajyo nahIM ane baLI maryo. 99. tArI ajJAnabharI ceSTAthI huM nirveda pAmyo. jaina dIkSAnuM pAlana karI huM bAramA devalokamAM deva thayo. vrata mukti ApavAmAM paNa samartha che. 400. tene sAMbhaLIne jANe sarvasva harAI gayuM hoya tenI jema kheda pAmyo. aho ! meM paramamitranuM vacana avagaNya! 401. jema dhanurdhArI dorI tUTe ane yuddhamAM be hAtha ghasato rahe tema adhama evA meM kudevatvane prApta karyuM. 2. nAgila deve kahyuM : hamaNAM tuM kheda na kara. athavA cAlI gayelI tithine brAhmaNa paNa vAMcato nathI. 3. gRhasthanI citrazALAmAM kAuga mATe AvelA bhAvasAdhu mahAvIra svAmInI pratimAne bharAva. 4. pratimA bharAve chate tane bhavAMtaramAM bodhi ratna sulabha thaze. kAraNa ke bodhi ratna ja durlabha che. 5. je bhavya jIva atyaMta harSathI jinabiMbone bharAve che tenA hAthamAM nakkIthI svarga ane apavarganA sukho rahelA che. da. je AtmA bhAvathI trikALa jinabiMbanI pUjA kare che te daubhAgyuM ane dAridrarUpI parvatanA zikhara upara vaja pheMke che. 7. te nakkIthI kuyonimAM thatA janmane jalAMjali Ape che. bAkInuM je kAMI azubha che te tenAthI dUra ne dUra bhAge che. jema vinayI putra pitAnI AjJA mAne tema pramodanA bharathI uchaLatA teNe (vidyumbhALI deve) tenI AjJAne svIkArI. 9. naMdIzvaranI yAtrA karIne potAne kRtArtha mAnato potAnA puNyakarmonI sAthe pAcho pharyo. 10. uttama AzAnA pUrathI pUrAyela manavALA ANe gRhasthaparyAyamAM kSatriyakuMDagrAma nagaramAM pratimAthI mukta rahelA amane joyA. 11. mahAhimavana parvata upara jaIne, gozISacaMdanane lAvIne yathAdaSTa (je rIte amane joyA tevI ja rIte) amArI mUrti alaMkAra sahita karI. 12. pachI teNe padmakozanI jema kSaNathI uttama caMdananA kASThanI banAvelI peTImAM pratimAne sthApanA karI. 13. ane A bAja lavaNa samudranI madhyamAM hAlaka-Dolaka thatA koIka vahANane cha mahinA thaI gayA hatA. arthAt cha mahinAthI vahANa samudranA vamaLamAM phasAyeluM hatuM. 14. Indra dhanuSya-vidhut ane gaDagaDATathI sahita vAdaLAo samudranA pANIne atyaMta kSobhita karIne uchALyA. tenI sAthe vahANa paNa uchaLavA lAgyuM. 15. kyAMka pracaMDa vaMToLathI uchALAtA mojAMnI mALAthI ghaNAM bhAre laMgarothI lAMgarela hovA chatAM paNa vahANa uchALAya che. 16. pavananA bhAre susavATAthI uchaLela mojAMthI uchALAyela vahANa pharI upara nIce uchaLatuM hiMcakAnI jema zomyuM. 17. AvartamAM phasAyeluM vahANa AvartanI sAthe bhamatuM kayAMka zreSTha laMgararUpI hAthothI nartaka (nRtya karanAranI) jema nAcavA mAMDyuM. 18. jIvonA jIvitanI AzAnI jema vAraMvAra mahAvAtanA gharSaNathI kSINa (jIrNa) thaI gayela doraDAvALA laMgaro tuTayA. 19. dArU pInAra manuSyanI jema DolAyamAna thatuM vahANa kyAMka jaladI jaladI cAlyuM. kyAMka maMda maMda cAlyuM. kyAMka aTakI paNa gayuM. 20. mojAnA ghAtathI pravezelA pANInA jharatA biMdunA samUhathI jANe ke vahANa kyAMka DUbI jaIza evA bhayathI raDatuM hatuM. 21. utpAtanI paraMparAthI te vahANa niraMkuza thaye chate karNadhAra sahita nAvika mUrNita jevo thayo. ra2. rAtrimAM coro vaDe dhana luMTAe chate paheregIro kolAhala kare tema laMgaradhArI mANasoe kolAhala karyo. 23. vaNikaloke lobhathI ratnAdi sAra dravyane jaladIthI mukhamAM, mAthAmAM, keDapaTImAM ane bagalamAM mukyuM. 24. jaladIthI vahANano kaptAna jANe kiMkartavyamUDha thayo. sarve paNa loke potapotAnA devanuM smaraNa karyuM. 25. tevI avasthAmAM rahela vahANane joIne vinmALIe utpAtone zAMta karyA athavA to manuSya ane devamAM A aMtara (taphAvata) che. 26. AmAM devAdhidevanI Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 264 pratimA che ema bolatA deve pratyakSa thaIne te peTI vahANanA svAmIne ApI ane kahyuM : 27. he mahAbhAga ! sukhapUrvaka samudrane tarI jaIza ane siMdhu sauvIra dezamAM vItabhaya nagaramAM jaje. 28. cAra rastA para jaIne tuM moTethI A pramANe ghoSaNA karaje - he loko! A devAdhidevanI pratimAne lo, lo. ra9. ema kahIne deva adazya thayo. jema sanmati zAstrAtine pAme tema pratimAnA prabhAvathI vahANa paNa jaladIthI kinAre pahoMcyuM. 30. vItabhaya nagaramAM jaIne te devasaMpuTane (peTIne) AgaLa sthApIne sAMyogika vaNike te ja pramANe ghaNI ghoSaNA karI. 31. tApasabhakta udAyana rAjA, tApaso, parivrAjako, brAhmaNo ane bIjA paNa AvyA. 3ra. loke potapotAnA viSNu, brahmA, buddha athavA bIjA koI devanuM smaraNa karIne peTI upara kuhADAnA ghA mAryA. 33. te A pramANe- hAthamAM rudrAkSanI mALA ane kuMDikAne dhAraNa karanAra, sAvitrikAnA pati, hiMsArUDha, caturmukha brahmA potAnuM darzana Ape. 34. pRthvIne UMcakanAra (koTI zilAne ukhADanAra), kaMsa vagereno ghAtI, lakSmIno pati, samudra upara sunAra kRSNadeva amane potAnuM darzana Apo. 35. potAnA tIrthano nAza thatA pRthvI upara avataranAra, karuNAnA dhAma, buddhadeva amane darzana Ape. 37. ema kahIne tIkSNa paNa kuhADAothI phaDAtI hovA chatAM vajanA dAbaDAnI jema peTI jarA paNa na bhUdAI. 38. ulaTAnuM tyAre jema parvatane mAratA hAthInAM dAMta bhAMge tema majabUta lokhaMDanA kuhADA paNa bhAMgI gayA. 39. jo lAge to kuhADI nahIMtara dAMDo arthAt lAge to tIra nahIM to tukko ema samajIne jANe prahAra karyo te loka vilakho thayo. 40. tyAre Azcaryane jotA rAjAne savArathI mAMDIne bapora thaI. samaya koInI rAha joto nathI. 41. re re mUrkhAo! tame atyaMta ulaTI mativALA cho. traNa jagatane namaskAraNIya devAdhidevane janamAM sAmAnya kudevanuM smaraNa karIne darzananI vAMchA karo cho eTale ja jANe sUrya tyAre roSathI ghaNAM tApane varasAvavA lAgyo. 43. aho! A bhojanaveLA vItI gaI ema jANIne prabhAvatIe bhojananA hetuthI dAsIne rAjAnI pAse mokalAvI. 44. Azcarya batAvavA mATe rAjAe rANIne tyAM bolAvI. avagrahanuM ullaMghana (maryAdAno bhaMga) karI gayelA snehanI gati AvA prakAranI che. 45. rAjAe teno sarva vRttAMta prabhAvatIne kahyo. athavA AvA prakAranI strIne kahevuM ucita che. 4. parama zrAvikA prabhAvatIe udAyana rAjAne kahyuM che priya! brahmA vagere devAdhideva nathI. jema cha khaMDa pRthvIno netA cakravartI ja hoya che tema eka arihaMta jinezvara deva ja devAdhideva che. 48, tethI A caMdananI peTImAM bhavanaprabha devAdhideva jinezvaranI pratimA che. 49. tethI brahmAdinuM smaraNa karanArAone potAnuM darzana karAvatA nathI. bIjAnA nAmathI bolAvAto manuSya paNa javAba Apato nathI. 50. A loka sAvadhAna thAo. jinezvaranA nAmanA smaraNathI huM tarata ja arihaMta prabhunI pratimAne batAvuM chuM. 51. loka ekatAna thaye chate gUDha sAMdhAne zodhI kADhavA prabhAvatIe yakSa kardama (prabhunI pUjA karavA mATe caMdana kesara kastUrI vagereno) lepanuM peTI upara siMcana karyu. para. pachI puSpAMjali mUkIne, namIne, aMjali joDIne kudaSTivALAonA madane bhAMgatI prabhAvatI A pramANe stavanA karavA lAgI. pa3. he vItarAgI prabhu ! he vItaSI prabhu! he vItamohI prabhu ! he jinezvara devAdhideva sarvajJa! tuM mane potAnuM darzana Apa. 54. ema stavanA karI ke turata ja cAvIthI tALuM khUle temA peTI khullI gaI. 55. jema zaktinA paTamAMthI motI nIkaLe tema gozIrSa caMdananI banAvelI ane nahIM karamAyelI zreSTha pratimA aMdarathI prakaTa thaI. 56. aho ! traNa jagatanA svAmI devAdhideva arihaMta Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 265 paramAtmA che jenA nAma mAtrathI pratimAe darzana ApyA. pa7. e pramANe bolato harSathI vikasita thayela cakSavALA loke dizAonA samUhane bahero karanAra jayajayArava karyo. 58. bhaktithI pratimAne praNAma karIne jANe sAkSAt sarasvatI na hoya evI prabhAvatI devIe A pramANe stavanA karavAnuM zarU karyuM. 59. he saumyamUrti! he vinaSTa-arti! he prabhAkara ! he vibhAkara! (sUrya) he jagatabaMdhu! he dayAsiMdhu! traNa jagatamAM AnaMda pAma, AnaMda pAma. 60. he jinezvara ! vividha prakAranA zastro,-akSamAlAstrIthI rahita tArI mUrtija batAve che ke tArA IrSyA moha ane rAga cAlyA gayA che. 61. je rIte mUrti zAMta, dAMta, niraMjana dekhAya che te rIte ja devAdhidevapaNuM che emAM koI saMzaya nathI. dara. teNIe nAvikane nAnA bhAInI jema mAnIne pUjA karI (sanmAna karyuM), athavA ceTakaputrInI vatsalatA sthAne che. 3. varaghoDAmAM sthAne sthAne rAsaDA gavAya che te vArAMganAo nRtya kare chad, gaMdharva varga gAye chate samagra AcArya bhaTTa jaya maMgala kare chate nagaramAM cAra rastA vagere sthAno upara ane dukAno upara toraNa, talikA vagere baMdhAye chate, arthAtu nagara suzobhita karAye chate prabhAvatIe moTI prabhAvanApUrvaka aMtaHpuramAM pratimAno praveza karAvyo. prabhAvanA e darzananuM aMga che. da6. prabhAvatIe aMtaHpuranI madhyamAM zuddha jinaprAsAda nirmANa karAvyo ane temAM mananI jema pratimAnI pratiSThA karAvI. arthAt pratimAne maMdiramAM sthApana karAvI ane prabhune hRdayamAM sthApana karyA. 7. snAna karIne zubhra (sapheda) vastro paherIne prabhAvatI rANIe haMmezA trikALapUjA karI. 68. udAyana rAjA svayaM pAse rahIne vINA vagADe chate prabhAvatIe prabhunI AgaLa IndrANInI jema atyaMta karuNAmaya nRtya karyuM. 69. ema saMgItaka karavAmAM nirata, pApathI virAma pAmelI manuSyabhavane saphaLa karatI teNIe divaso pasAra karyA. 70. ekavAra udAyana rAjA svaragrAma-mUchana rAgathI vINAne suMdara rIte vagADI rahyA hatA tyAre atyaMta harSanA bharathI bhAva-abhinayapUrvaka nRtya karatI prabhAvatInA mastakakamaLane na joyuM. 72. tevA prakAranA ariSTanA darzanathI kaSTanI zaMkA karatA rAjAnA hAthamAMthI jIrNa bhIMtamAMthI paththara paDe tema vINAno koNa (vINA vagADavAnI kAMbI athavA gaja jenA vagara vINA vagADI zakAya nahIM) paDI gayo. 73. turata ja saMgItanA bhaMgathI AnaMda UDI javAthI ghaNI patibhakta hovA chatAM paNa prabhAvatIe rAjA upara krodhe bharAIne kahyuM H 74. he nAtha ! zuM meM nRtyanA tAlano bhaMga karyo jethI vINA vagADatAM vagADatAM aTakI gayA. 75. A pramANe ghaNAM ghaNAM AgrahathI puchayuM tyAre rAjAe koIka rIte (muzkelIthI) satya hakIkata jaNAvI. snehIo priyapAtranA amaMgalane kahevA zaktimAna thatA nathI. 76. rAjAnA AvA javAbane sAMbhaLIne dhIra paNa prabhAvatIe rAjAne kahyuM ke A durnimittathI mAruM AyuSya alpa che ema huM jANuM chuM. 77. he priya! AjIvana dharmamAM eka mAtra rata mane maraNano jarApaNa bhaya nathI paraMtu A durnimittanuM avalokana mane AnaMda ApanAruM thayuM. kemake A nimitta mane cAritranI preraNA kare che. viSAda vinAnA mukhavALI potAnA AvAsamAM gaI. athavA najIkamAM bujhAnArI dIvAnI vATa vizeSathI pradIpta bane che. 80. jinadharmanuM jJAna nahIM hovAthI rAjA paNa manamAM dubhAyo. kharekhara zrAvako ja vivekavALA hoya che. 81. ekavAra jinapratimAnI pUjAnA avasare rANIe snAna karI lIdhuM tyAre dAsI pUjAne yogya vastro laI AvI. 82. rANIe ariSTanA kAraNe vastrone lAla varNanA joyA. moTAone paNa aMtakALe prakRti (svabhAva)no viparyaya thAya che. 83. he samayane nahIM jANanArI dAsI!devapUjAnA samaye pratikULa vastro Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 266 kema lAvI? ema gusse thayelI kopanA AvezathI prabhAvatIe dAsI upara arIsAno ghA karyo. tenA ghA thI varAkaDI dAsI tarata ja marI gaI. 85. AyuSya kSINa thaye chate beThelAnuM paNa maraNa thAya che ane jo AyuSya baLavAna hoya to zastrothI paNa maraNa thatuM nathI. 86. jema pittano prakopa zAMta thayA pachI manuSya zaMkhane sapheda jue che. tema prabhAvatIe vastrone sapheda joyA. 87. rANIe potAnI niMdA karI pApiNI mane dhikkAra thAo. meM Aje paMcendriyavadhanA niyamane khaMDita karyo. 88. bIjAnA paNa vadhamAM narakamAM pAta thAya che to zuM strInA vadhamAM na thAya? sAmAnyapaNa viSa turata mAre che to zuM tAlapuTa viSa na mAre? 89. sarvavirati vinA mArI zuddhi nahIM thAya. maSithI malina thayeluM vastra dUdhathI ja zuddha thAya che. 90. rAjAnI pAse jaIne potAnA duSkRtyane jaNAvyuM ane vinayathI prabhAvatIe rAjAne A pramANe jaNAvyuM he nAtha ! meM tamArA hAthamAMthI vINAnuM paDI javuM ane varNano viparyAsa ema be nimitta pratyakSa jANyA. bIjA nimittathI huM alpa AyuSyavALI chuM ema jANuM chuM. he prANa vallabha! mane cAritra grahaNamAM vighna na karazo. 93. rAjya saMpatti sulabha che, devasaMpatti sulabha che, priyano saMyoga sulabha che paNa virati durlabha che. 94. tethI kRpA karIne vAtsalyane dhAraNa karatA tame mane rajA Apo. jethI huM mArA hitane sAdhuM. 95. A pramANe dIkSA mATe Agraha karatI rANIne rAjAe rajA ApI ke vipna vinA tArI siddhi thAo. potAnA hitane sAdha. 96. ane kahyuM ke he devI ! svargamAM gayelI te potAnA sukhane gauNa karIne AvIne snehapUrvaka mane dIpakanI jema bodha pamADaje. 97. A vAtano svIkAra karIne, dAna ApIne nagarajanone AnaMdita karIne Azcarya utpanna karatI teNIe cAritrane grahaNa karyuM.98. prabhAvatI sAdhvIe dIkSA laIne turata ja anazanane svIkAryuM. jo mRtyuno samaya jaNAI gayo hoya to bhojananI AzA kevI? 99. te marIne prathama devalokamAM mahartika deva thaI. moTAone A loka ane paralokamAM rAjya ja che. 500. devadattA nAmanI kubbA dAsIe deve ApelI te pratimAnuM pUjana karavAnuM svIkAryuM. kharekhara A prakAranA bhAgyothI AbhAvya (hakkanuM) thAya che. 501. A bAju prabhAvatI deve rAjAne dharmanI preraNA karI chatAM rAjA bodha na pAmyo. hetu hovA chatAM phaLa na maLyuM. 2. A rIte bodha pAmaze ema kSaNathI avadhijJAnathI jANIne nATakiyo nATakamAM anya vezane dhAraNa kare tema deve tApasanA rUpane dhAraNa karyuM. 3. jANe rAjAne Aje dharmanuM phaLa maLaze ema sUcavato na hoya tema hAthamAM divya amRta phaLa laIne Avyo. 4. pachI deve rAjAnI samakSa phaLa dharyu athavA to devonI phaLa dAnanI pravRttimAM zuM Azcarya hoya? pa. rAjA tApasano bhakta hovAthI teNe Apela phaLane bahu mAnyuM. athavA gurue prasAdathI Apela vastumAM koNa gaurava na pAme? 6. supakva, sugaMdhi, susvAdiSTa, phaLono AsvAda letA rAjAnI Indriyo AphlAda pAmI. 7. AvA prakAranA phaLo kyAreya joyA nathI, sAMbhaLyA nathI manuSyone pRthvI upara kalpavRkSanA phaLo maLavA durlabha che. 8. he tApasottama! tame kaho AvA phaLo kyAM maLe che? A pramANe rAjA vaDe puchAyela deva tApase kahyuM : 9. he rAjan ! tArA nagaranI najIkamAM vartatA AzramamAM ja AvA phaLo che. athavA bhUmimAM nidhio sthAne sthAne hoya che. 10. meM tane pradhAna phaLanA bhAvathI A bheTazuM karyuM che. kemake te lokapAlano aMza che ane sarva Azramano guru che. kahevAno bhAva e che ke tuM lokamAM uttama puruSa che tethI tane AvuM phaLa ApavAthI mane vizeSa lAbha thAya. 11. he muni! huM Azrama jovA utkaMThita thayo chuM tethI mane te batAva. A pramANe bolatA Ane ekalo karIne jaladIthI nagaranI bahAra laI jaIne IndrajAlikanI jema deva tApasothI bharelA Azramane batAvyuM. 13. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa-11 267 aho ! bhAgyajoge manohara phaLothI bharapura tApasanA AzramamAM IcchA mujaba phaLonuM bhojana maLaze. 14. Ama vicArIne rAjA phaLo levAnI IcchAthI doDyo. A laMpaTa jIbha moTAne paNa ApattimAM nAkhe che. 15. yamanA dUtonI jema kRtrima tApaso UbhA thaIne muddhi AdithI udAyana rAjAne haNavA lAgyA. 16. pachI ghaNo baLavAna hovA chatAM A ekalo Darapoka palAyana thayo. vividha prakAranA karmothI baMdhAyelo parAkramI paNa jIva zuM karI zake? 17. rAjAe tuM bhaya na pAma ema bolatA arIsA jevA svaccha munione joyA. rAjA teone zaraNe gayo. 18. amRtarasa jevA komaLa, manohara dharmavacanothI dharmanipuNa sAdhuoe rAjAno saMtApa bujhAvyo. 19. saMsAramAM ghaNA bhAvazatruothI pIDita paNa mokSane IcchatA jIvone dharma ja eka zaraNa che. 20. dharmanuM mULa samyakatva che ane te devAdimAM ruci svarUpa che. tethI buddhimAnoe devaguru tattvonI parIkSA karavI joIe. 21. he narapuMgava! rAga-arati-rati-pramAdabhaya-janma-ciMtA-hAsya-jugupsA- zokamithyAtva- ajJAna- kAmaviSAda- avirati nidrA ane aMtarAya e aDhAra doSathI je rahita hoya te deva kahevAya che. 23. je abrahmanA tyAgI, karuNA karavAmAM zatru tathA mitramAM, tRNa ane strInA samUhamAM, suvarNa tathA dhULamAM samabhAva dharAve te guru kahevAya che. 24. he narezvara ! jIva-ajIva-puNya- pApa-Asava-saMvara- nirjarA-baMdha ane mokSa A nava tattvo che. 25. jinavacanamAM zaMkA na karavI, paramatanI kAMkSA na karavI, malina sAdhuonI durgacchA na karavI, athavA jinavacanamAM phaLano saMdeha na karavo, anya darzanIonA camatkAro dekhI mohita na thavuM, bIjAnA guNonI prazaMsA tathA dharmamAM sIdAtAne sthira karavo. sAdharmika vAtsalya ane jainazAsananI prabhAvanA A darzananA AcAro che. samyakatvane nirmaLa karavA A AcAronuM pAlana karavuM joIe. sAdharmika vAtsalya ane prabhAvanAmAM vizeSathI prayatna karavo joIe kAraNa ke viziSTa sAdharmika vAtsalya karavAmAM rAjAo samartha hoya che. 28. prabhAvakomAM rAjAonI gaNatarI karI che. sAdharmika vAtsalya be prakAre che. 1. dravyathI ane 2. bhAvathI ra9. khAdha-pAna-azana ane svAdya tathA vastra-puSpAdi dravyothI samAna dharmIonuM vAtsalya karavuM. 30. jeono deva eka jinezvara che, eka cAritravaMta jeono guru che te A sAdharmiko jANavA paNa AnAthI viparIta che te sAdharmika nathI. kahevAno bhAva e che ke jeo vItarAga deva tathA cAritravaMtane guru mAnatA nathI teo sAdharmika nathI. 31.sAdharmika namaskAra mAtra gaNanAro hoya to paNa tene bhAInI samAna jANavo. tenAthI adhikanI arthAt navakAra gaNavA karatA vizeSa ArAdhanA karatA hoya tenI parama snehathI bhakti karavI joIe. 32. sAdharmikonI sAthe kayAreya vivAda kajiyo, laDAI tathA vera na karavuM joIe kAraNa ke AgamamAM kahyuM che ke je dayAhIna kopathI sAdharmiko upara prahAra kare che te lokanA bhAI, jinezvaranI AzAtanA kare che. 34. bIjI bIjI jAtiomAM janmelA, bIjA sthAne vasatA samyagRSTi sAdharmikono saMbaMdhamAM prayojana upasthita thaye chate je vijJAna, dhana, zakti (baLa)thI haMmezA upakAra kare che te prazaMsanIya che te suMdara che. puNyAnubaMdhI puNyanuM kAraNa che. 36. jema rAme vajAyudha rAjAnuM sAdharmika vAtsalya karyu athavA bharata rAjAe karyuM te rIte vivekIoe sAdharmika vAtsalya karavuM joIe. 37. bhojananA abhAvathI sAdharmiko sIdAtA hoya tyAre zakti hovA chatAM sAdharmikane jamADyA vinA pote bhojana kare to doSamAM paDe che. 38. dharmakAryamAM sIdAtAne komaLa dhArmika vacanothI je atyaMta sthira kare che te A bhAvavAtsalya che. 39. he bhadra ! tuM gaIkAle upAzrayamAM dekhAyo nahIM. derAsaramAM dekhAyo nahIM to kahe zuM kAraNa hatuM? 40. have jo teNe kautuka-tamAsA vagere kAraNo jaNAvyA hoya to tene amRta jevI Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 268 komaLa vANIthI yathAyogya rIte kahevuM. 41.vivekI evA tAre pramAda karavo ucita nathI. eka to manuSyabhava durlabha che. tenAthI paNa dharma durlabha che. tenAthI sAdhu ane zrAvakanI sAmagrI maLavI durlabha che. jIvita, yauvana, lakSmI ane bIjuM paNa asthira che. 43. durlabha manuSyabhava pAmIne je A dharmamAM pramAda kare che te sonAnA thALamAM mATI bhare che. ciMtAmaNi ratnathI kAgaDAne uDALe che. AvA prakAranIvANIthI sAdharmikane bodha pamADe. he rAjanuM! A baMne prakAranA vAtsalyamAM prayatna karavo joIe. 4. he rAjana!jinezvaronI tIrthayAtrA rathayAtrA ane pUjA vagere anuSThAnothI ane jinamaMdiranA nirmANathI jinazAsananI prabhAvanA karavI joIe. 47. he rAjanuM! jema bhedajJa bhedothI zatrune bhede tema bhAvanA upara ArUDha thayelA A bhavya prabhAvanAnA bharathI bharaNapoSaNa karIne bhavane bheTe che. 48. A pramANenI dezanAthI rAjA evo pratibodha pAmyo jethI jainadharma sAteya dhAtumAM pariNAma pAmyo. 49. sabuddhi udAyane hRdayamAM vicAryu ke ATalA divaso sudhI Thaga jevA A tApasothI huM kevI rIte ThagAyo? 20. pachI rAjAe hiMsAdithI duSTa tApasa darzanano tyAga karIne karuNApradhAna zreSTha jainazAsanano svIkAra karyo. 51. te huM A dhanya, pavitra ane kRtakRtya, viSatyAgI, amRtabhojI ane prazaMsAne pAtra nakkIthI thayo. para. pachI jema vAdaLamAMthI sUrya nIkaLe tema prabhAvatI deve prakaTa thaI potAnA darzana karAvyA. pa3. deve potAno vRttAMta kahyo ane rAjAne dharmamAM sthira karyo ane adazya thayo. rAjA vismita thayo. 54. pachI rAjAe navA utpanna thayela devanI jema potAne sabhAmAM rahelo joyo. 55. te divasathI mAMDIne rAjA parama zrAvaka thayo. dhArmikonI koI eka niyata khANa hotI nathI. kahevAno bhAva e che ke ratno cokkasa khANamAMthI nIkaLe che. jyAre zrAvakane utpanna thavA mATe cokkasa kuLa nathI tiryaMca ane manuSya gatimAMthI game temAMthI utpanna thAya. pas. A bAju gAMdhAra nAmanA dezamAM janmelA gAMdhAra nAmano zrAvaka hato jeNe kSaNa paNa pApanI gaMdhane sahana na karI arthAt te jarA paNa pApanI pravRtti karato na hato. 57. eka vAra vaitADhaya parvata upara rahelI zAzvatI arihaMtanI pratimAone vaMdana karavA harSathI tenI taLeTIe gayo. athavA jIvane kaI IcchA thatI nathI? 58. pachI gAMdhAra zrAvaka zAsana devatAne manamAM karIne upavAsa karIne rahyo AvA prakAranI abhiSTa prAptimAM bIjI koI gati nathI arthAt upAya nathI 59. ghaNA sAhasane joIne zAsanadevI khuza thaI tenA Icchitane pUruM karyuM. sattvathI arthanI siddhi thAya che. 60. bhaktithI jinezvara bhagavaMtanI pratimAone juhArI. pachI zAsanadevIe tene taLeTImAM mukyo. kAraNa ke yoga ane kSema devane AdhIna che. 61. devIe Icchitane ApanArI ekaso ATha guTikA gAMdhAra zrAvakane ApI. devone zrAvakonuM vAtsalya karavuM ucita che. dara. moDhAmAM eka guTikAne mUkIne gAMdhAra zrAvake vicAryuM ke jo huM vItabhaya nagaramAM jIvita svAmInI pratimAne vaMda to dhanya thAuM. Avo vicAra karavA mAtrathI te turaMta ja devanI jema vItabhaya nagaramAM pahoMcyo. 64. kunzAe gAMdhAra zrAvakane pratimAnA vaMdana karAvyA. prabhAvatInA saMgathI tenI koIka prabhA thaze. 65. bIjA divase gAMdhAra zrAvakane zarIranI asvasthatA thaI. kemake audArika zarIra haMmezA rogonuM ghara che. da6. devadattA kunzAe pravara-auSadho ane pathyAdinA pAlanathI te glAnanI parama AdarathI sevA karI. 67. tenI sevAthI A paNa sAjo thayo. jo prANInuM AyuSya baLavAna hoya to upAya maLI jAya che. 68. kRtajJa gAMdhAre badhI guTikAo kunjAne ApI athavA haMmezA mahApuruSo upakAra grAhya hoya che. da9. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 269 ahIM paNa kubbAe devapUjAnuM saphaLa meLavyuM. je Icchita saMpattine ApanArI guTikAo maLI. 70. potAnA alpAyune jANatA mahAmati gAMdhAra zrAvake durgadhanI jema (ukaraDAnI jema) gRhasthapaNAno tyAga karIne dIkSA lIdhI. 71. rUpane IcchatI ANe kSaNathI rUparUpI aMkurAne ugavA mATe vAdaLa samAna eka guTikAne mukhamAM nAkhI. 72. jema pUrve vizvakarmAe sUryanI mUrtinuM sarjana karyuM hatuM tema guTikAnA prabhAvathI te jaladIthI divya rUpavALI thaI. 73. guTikAnA prabhAvathI suvarNavarmA thayelI kunjAnuM nAma lokoe survaNagulikA pADyuM. 74. jema jaMgalamAM ugelI mAlatI nakAmI che tema suMdara pati vinA mArI A sarva rUpasaMpatti niSphaLa che. 7pa. A rAjA udAra rUpavAna, zUravIra che te gaMgAne bhagIrathanI jema phakta mAre pitA tulya che. mArI samakSa je A bAkInA rAjA che te jema caMdranA sevako tArA che, ane sUryanA sevako graho che tema AnA sevako che. 77. AmAMthI jo ekane huM pati banAvIza to mArI khyAti nahIM rahe kAraNa ke ghoDAno kharIdanAra kevo che te mujaba ghoDAnI kiMmata aMkAya che. 78. pradyota rAjA zreSTha che tethI te mAro pati thAo. mAgeluM jo maLe che to mAMgavAmAM karakasara zenI rakhAya? 79. A pramANe avaMtinA rAjA mATe teNIe bIjI guTikA harSathI mukhamAM nAkhI. lobhathI lobha vadhe che. 80. te vakhate ja devatAe dUtInI jema caMDapradyotanI pAse jaIne ceTInA rUpanuM suMdara varNana karyu. 81. he rAjanuM! tAruM aMtaHpura game teTaluM sAruM hoya to paNa A suvarNagulikA AgaLa kaMI vizAtamAM nathI. tenA paganA aMguThAmAM baMdhAyelI strI (kurupapaNa) zobhe che. paNa dUra rahelI bIjI koI strI (sArI hoya to paNa) zobhatI nathI. 82. jema catura ramyakathAmAM utkaMThita thAya tema rAjA tenA darzana karavA mATe jaladIthI utkaMThita thayo. 83. rAjAe tatkSaNa tenI pAse dUta mokalyo kharekhara garaja paDe tyAre moTAo paNa nAnAnI pAse yAcaka bane che. 84. ANe jaIne ceTikAne (suvarNagulikAne) kahyuM : he surekhA ! rUpathI suMdara amArA svAmI avaMti dezano rAjA ramaNa karavAnI IcchAthI tane cAhe che. 85. pachI A kalakaMThIe madhuravANIthI kahyuM sUryanI jema vikhyAta thayela pradyotane koNa na Icche? paNa ahIM jAte AvIne te potAnuM rUpa batAve kemake kharIdanArAo mAla joI karIne kharIde che. 87. dUte pAchA AvIne hakIkata jaNAvI tyAre tenA rUpathI atyaMta mohita thayela rAtre nalagiri upara besIne ahaMkArI rAjA dAsI pAse Avyo. zuM soyanI pAchaLa doro nathI Avato? 89. jema nipuNa darajIthI sIvAyela vastra eka thAya tema IcchA mujaba jotA A baMnenA citta eka thayA. 90. rAjAe parama premathI dAsIne kahyuM he gaurAMgI ! he vizAlAkSI! tuM hamaNAM mArA nagaramAM Ava. deza-kAla ane avasthAne ucita tArA sarva ciMtita manorathane pUrA karIza. 92. kAraNa ke dUra rahelAo phakta AvavA javAnI kriyA kare che. Avo-jAo ema karavAmAM adhika svArtha siddha thato nathI. kahevAno bhAva e che ke huM avaMtimAM rahuM ane tuM ahIM vItabhaya nagaramAM raheto AvavA javAmAM mAro samaya pUro thaI jAya tethI tuM tyAM AvI jA. 93. teNIe paNa kahyuM ke he kAmadevanA rUpanA abhimAnane mardana karanAra ! huM AvavA mATe taiyAra chuM paraMtu he svAmin! sAMbhaLo jema manuSyanI garamI vinA jhuMTaNAka paNa jIvI zakatuM nathI. tema huM devAdhidevanI pratimA vinA jIvI na zake. 95. tame caMdananI bIjI pratimA banAvIne lAvo. jema AdezInA sthAne Adeza karAya che tema A pratimAne sthAne te mukAya. 96. bIjI pratimA karAvavA mATe teNe pratimAnuM nirIkSaNa karyuM. nahIMtara AvA prakAranA kAryomAM te nirudyama hato. 1. AdezI gama dhAtune zitu pratyaya lAgatA gaccha Adeza thAya che. game AdezI kahevAya ane gaccha Adeza kahevAya. Adeza haMmezA zatra jevo hoya te AdezIne khaseDIne AdezanA sthAne besI jAya. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 270 kahevAno bhAva e che ke te kyAreya bhagavAnanA darzana karato na hato chatAM ahIM teNe dhArI dhArIne pratimAnuM nirIkSaNa karyuM. kAraNa ke tenA vinA suvarNagulikAnI prApti durlabha hatI. 97. prema sAgaramAM DUbelA te baMne rAtre ratikrIDAmAM lIna thayA athavA to navI vastumAM sarvatra rAga thAya che. alpa tArAnA pariSadavALo caMdra AkAzamArgane pasAra karIne prabhAte pazcima dizAmAM jAya tema rAjA potAnI nagarImAM gayo. 98. rAjAe je rIte pratimA joI hatI te mujaba bIjI navI satyaMdanamayI pratimA banAvaDAvI. 400. jema kRSNa kaustubha maNine chAtI upara dhAraNa karatA hatA tema teNe pratimAne dhAraNa karIne nalagiri hAthI upara ArUDha thayo. 601. udAyananI nagarImAM pahoMcIne pradyota rAjAe jANe maMtrathI jIvita na karAI hoya evI pratimA suvarNagulikAne ApI. 2. ujjainanA rAjAmAM Asakta thayelI devadattAe navI pratimAne badale junI uttama pratimAne lIdhI. 3. dharma ane kAma baMnenI jema pratimA ane devadattAne hAthI upara besADIne pradyota ujjainImAM pAcho Avyo. 4. ujjainamAM AvI gayelI dAsIe (suvarNagulikAe) prabhAvatInA mamatvathI dhUpa-puSpa phaLAdithI pratimAne sArI rIte pUjI. 5. A bAju savAre snAna ane vilepana karIne akhaMDa zubha vastro paherIne devAdhidevanI pratimAne pUjavA udAyana rAjA svayaM gayo. kharekhara devapUjA samyakatvane nirmaLa karavAnuM zreSTha kAraNa che. 7. puSpa pUjA vakhate pratimA upara caDAvela puSpone atizaya lAMghaNa karela (upavAsI) manuSyanA mukhanI jema karamAyelA joyA. aho ! A zuM thayuM ema udAyana rAjAe vicAryuH 8. kharekhara A mULa pratimA nathI tenAthI bIjI ja che. anya sA rAnI carcA namya draznana vi . je dhanathI eka pAlI pramANa sarasava (rAI) maLatI hatI te have pA pAlI pramANa maLe che. kahevAno bhAva e che ke mULa pratimAthI je lAbha thato hato te have pA bhAge maLyo. 9. nidhinI pAse rahelA dhananI jema jeNIe kayAreya pratimAnuM paDakhuM mukyuM na hatuM te dAsI paNa dekhAtI nathI. 10. virakta sAdhunI jema hAthIo mada vagaranA thayA che tethI nakkIthI anilavega hAthI ahIM Avyo che. 11. mAlavapati pradyota pratimA sahita dAsIne harI gayo che. kemake tene ja strIonI corI karavAno abhyAsa che. 12. pachI ja udAyana rAjAe pradyotanI pAse vidvAna catura dUtane mokalyA kemake AvA prakArano rAjadharma che. 13. caturAI bharyA vacana bolavAmAM nipuNa dUte jaIne sabhAmAM beTho. caMDapradyota rAjAnI AgaLa kaMIka mRda, kaMIka kaThora vANI kahI. 14. jagatamAM eka vIra, zaraNyomAM eka ziromaNi, siMdhu sauvIra pramukha vividha dezonA svAmI udAyana rAjAno he rAjanu huM dUta chuM. tamane A saMdezo kahevA mane mokalyo che. 16. jo dAsI tane priya hatI ane te dAsIne priya che to bhale ho. temAM amAro udAyana rAjA koInI samucita IcchAne bhAMgato nathI. 17. he rAjanuM! devAdhidevanI pratimA pAchI Apa. parama arihaMtanI pratimA mArA prabhunA ghare che. 18. bIjA paNa ratno mArA svAmInI pAse zobhe che to pratimAnuM zuM kahevuM? je mULathI ja mArA svAmInI che tethI anupama pratimAne jaladIthI pAchI mokalI Apa. Ama karIza to ja tAruM sarva kalyANa thaze. 20. kAraNa ke mAro svAmI bALakanI jema zatruno eka guno gaNato nathI arthAt mApha kare che. jo te nahIM mAne to tAre kaDavuM phaLa cAkhavuM paDaze. kyAreya paNa kyAMya paNa siMhane chaMcheDavo sAro nathI. 22. tenA vacano sAMbhaLIne krodhe bharAyela rAjAe kahyuM: kharekhara te kUtarA pALavAnI sabhAmAM moTo thayo che nahIMtara asaMbaMdha vacano kema bole? tAro svAmI AvA prakArano haze je tArA mukhe AvA vacano kahevaDAve che. 24. tArA svAmI vaDe apAyelI dAsI zuM mArA ghare raheze? zuM koInA kahevAthI lakSmI koInA ghare vAsa kare che? 25. tAro Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 271 svAmI kevo che je mArI pAse pratimAnI mAgaNI kare che ? hAthInA mukhamAM gayelo koLiyo zuM koInAthI bahAra kADhI zakAya che ? 26. je A pratimA che te tenI che je A ratno che te AnA che evuM je kahevAya che te khoTuM che kemake sarva vastu talavArane AdhIna che. 27. tathA meM je pratimA potAnA bhujAnA baLathI grahaNa karI che tene huM sAmAnya rAjAonI jema kevI rIte pAchI ApuM ? are ! aneka durjaya rAjAone meM vaza karyA che evA mane zuM tAro svAmI nathI jANato ? je Ama potAnI mahattvakAMkSA jaNAve che. 29. dUte paNa mAlavarAjane bhAvapUrvaka jaNAvyuM. nAcavA mATe UbhA thAya tene ghUmaTo kADhavAnI zuM jarUra che ? 30. he rAjan ! e vAta sAcI che ke mArA rAjAe tane dAsI nathI ApI paNa hamaNAM atula parAkramI tane dAsapaNuM Apaze. 31. te mahAbhuja baLAtkAre pratimAne grahaNa karaze. hAthIonA gaMDasthaLamAM rahelo zuM siMha bahAra nathI kADhato ? 3ra. khaDgAdhInane to ame sutarAma mAnIe chIe. khaDga to mArA svAmIne che bAkInAne lokhaMDano TUkaDo che. arthAt sarve rAjA karatA mAro svAmI baLavAna che. 33. dhaMdhumAra vagere rAjAoe tArI je hAlata karI che tene jANIne amArA rAjAe tAruM sarva parAkrama jANI lIdhuM che. 35. parama madamAM bharAyelo tuM mauna thaIne rahe. he rAjan ! bAMdhI muThThi lAkhanI che. 36. meM A pratimAne ane dAsIne potAnA bhujAnA baLathI meLavI che ema je tuM kahe che te zUravIra ane kAyara koNa che te to yuddhamAM khabara paDaze. he rAjan ! jo mAruM vacana khoTuM hoya to huM zvAnapAlomAM moTo thayo chuM e vAta ghaTe. 37. A pramANe zikhAmaNa apAto hovA chatAM tuM mAnato nathI. athavA to pAkA ghaDA upara kayAMya kATho caDe ? 38. tyAra pachI atyaMta gusse thayela rAjAe kahyuM : are ! durAcAra dUta ! huM pratimAne arpaNa nahIM karuM 39. ane yuddha mATe taiyAra chuM. tuM dUta che tethI tane choDI dauM chuM nahIMtara tane zikSA karata. 40. he sevako ! A dUtAdhamane gaLe pakaDIne bahAra kADho ema rAjA vaDe Adeza karAyela puruSoe tene bahAra kADhayo. 41. dUte jaladIthI AvIne potAnA svAmIne yathAsthiti jaNAvI kemake sevake potAnA svAmIne na ThagavA joIe. 42. dUtanA tevA vacano sAMbhaLIne jema vaMToLathI samudranA mojAM kSobha pAme tema sabhAsado kSobha pAmyAM. 43. huM zatrune jItIza jItIza jItIza ema manogata bhAvone sUcavatA abhicIe kapALa upara traNa rekhAne karI. 44. mahAvIrya kezI krodhanA AvezathI prabhAtanA ugatA sUryanI jema lAlavarNI thayo. 45. A ja zatrune potAnA dezamAMthI bahAra kaDhAvuM ema vijayImAM siMha samAna kezIe krodhathI lIdhela dIrgha zvAsane bahAra kADhayo. 46. dAMtothI paNa zatrune pakaDIne jItavo joIe ema sUcavatA hAthI jevA samartha bhaTe dAMta sahita jANe hoThane kacakacAvyA. 47. AnA ja sainyathI huM zatruone nakkIthI haNIza ema jaNAvavA siMhabale khabhAnuM AsphAlana karyuM. 48. sapakSa paNa zatru (bIjA ghaNAnI sahAyavALo zatru) mArI AgaLa keTalo che ? ema siMha jevA parAkramI siMhe hAsya karyuM. 49. meM yuddhamAM zatruonI sAme chAtI dharI che ema Ahave chAtI kADhIne batAvI. 50. zatruo mArI eka AMgaLImAM samAya jAya ema ame mAnIe chIe eTale yuddhamAM duSkara sayase tarjanI AMgaLI calAvI. 51. tArI (potAnI) daDhatAthI zatruo jItavA yogya che tethI tuM dRDha thA ema jaNAvavA taptasiMhe vAraMvAra vakSaHsthaLane sparza karyu. 5ra. huM zatrunI senAne pIsI nAkhuM ema jaNAvavA parabala nAmanA bhaTe jANe vAraMvAra be hAtha pIsyA. 53. he vasudhA ! tuM haju paNa potAnA khoLAmAM mArA zatrune dhAraNa kare che eTale ja jANe pRthvIsiMhe gussAthI pRthvIne tADana karI. 54. aho ! haju paNa digyAtrAmAM kema vilaMba karAya che ? ema karNe potAnuM mAthuM Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 272 vAraMvAra dhuNAvyuM. pa5. mAro zatru kyAM che jethI huM Ane zikSA karuM ? ema caturvasta malle AkSepa karI jANe be AMkhothI dizAomAM daSTi doDAvI. 5. ema saMkSobhane joI rAjAe kahyuM tame sthira thAo tamAruM Icchita thaze. 57. are! tame jaladIthI vijayaDaMkAne jozathI vagADo jethI zatrunA hRdayanI sAthe pRthvItala kaMpI uThe. 58. evA rAjAnA AdezathI niyukta puruSoe kSaNathI bherIne jozathI vagADI. avAjathI dizAone pUratI bherI ghaNI vAgI. 59. bherIne sAMbhaLIne atizaya harSa pAmela mahAvatoe jANe jaMgama parvata na hoya evA hAthIone taiyAra karyA. 60. utsAhI ghoDezvAroe siMdhu kekkANa vAhalI vagere dezomAM utpanna thayela jAtivaMta azvone jaladIthI taiyAra karyA. 61. dhvaja ane kaLazothI hAlatA cAlatA deva AvAso na hoya evA rathone taiyAra karyA. dara ane zerImAM ubhA rAkhyA. 2. ATalA divasa sudhI ame phogaTa ja amArA svAmInuM lUNa khAdhuM tethI hamaNAM ame RNamukta banIzuM. 63. ema utsAhathI dhanuSyo ane talavArane sajja karatA padAtio AnaMdathI pharI pharI kUdakA mAravA lAgyA. 64. jyotiSa zAstrone jANanAra jyotiSIe uttama muhUrtanuM pradAna karyu tyAre niyukta puruSa badhA rAjAone besavA mATe hAthIne levA gayo teTalAmAM mahAvAdI vAdamAM uttara ApIne harSa pAme tema hAthI madane pAmyo. 6. siMdura vagere vividha vastuothI zRMgArita karAyela te hAthI upara rAjA jANe sAkSAt jaya na hoya tema caDyo. 67. chatranA AkAravALA rAjAnA mastaka upara chatradhArake chatrane dhAraNa karyuM. te yogya hatuM. samAnone vize samAna zobhe che. 68.baMne rAjyonuM jANe eka chatratva na hoya tema lokoe chatrane bamaNuM thayeluM joyuM. 69. he rAjanAyaka ! tuM mArI upara AkramaNa karIza nahIM ema pUrve sAMtvana ApavA mATe kalAnidhi rAjA (pradyota) vArAMganA strIo vaDe viMjhAtA cAmaranA bAnAthI potAnI karAvalIne udAyana rAjAne mokalI ema jANe sUcavatuM hatuM. 71. AgaLa, pAchaLa ane be paDakhe sainiko vaDe vIMTaLAyelA rAjA jANe sAkSAt Indra pRthvItala upara na avataryo hoya tema zobhyo. 72. uttarottara kalyANa ane jayanA Agamanane sUcavanAro zreSTha zakunothI harSa pAmela rAjA nagaramAMthI nIkaLyo. 73. cAlatA ghoDAoe pRthvIne khare khare khodI. athavA kaThora pagavALA rAjAonI paNa AvI gati hoya che. 74. pRthvInA bhAranI dhUrAne vahana karavAmAM agresara zeSanAgane jovA mATe jANe rathoe cakranA ghAtathI mArgamAM pRthvIne khodI ema huM mAnuM chuM. 75. rathothI ane azvothI khodAyelI pRthvIne pAchaLa cAlatA hAthIoe jaladIthI samAna karI kemake moTo puruSa nAnAe bagADelA kAryane sudhArI le che. 76. padAtio jenA upara thayA che evA majabUta zarIravALA paDakhAmAM sthApita karela pharakatI dhvajAvALA vahAnone vegathI kheMcatA vAraMvAra UMce nIce Doka karatA UMTo jANe AkAzamAM UDavAnI IcchAvALA na hoya tevA lAgyA. 78. dhana-dhAnyathI bharelA aneka cAlatA vAhanonA bAnAthI prakaTa nidhAno rAjAnI sAthe nakkIthI cAlyA. 79. udAyana rAjAnA pAchaLanA bhAgamAM cAlatA mahAsana vagere daza mukuTa baddha rAjAo zobhyA. tenAthI jANe ema lAgatuM hatuM ke dAnanA eka vyasanI A zUravIranI sevA karavA mATe A dikSatio svayaM manuSyalokamAM avataryA hatA. 81. huM dhULathI DhaMkAI gayo te ghaNuM sAruM thayuM nahIMtara mane joIne A rAjA AkramaNa karata. ema cAlatA sainyanI uDelI rajathI potAne atizaya DhaMkAyela joIne sUrye potAne bahu mAnyuM. 83. bANothI bharelA bhAthAne bAMdhatA dhadhArIone joIne mArA paNa kiraNonA samUhane A loko laI leze ema vicAratA sUryo tyAre gADha rajanA bharathI potAnA hajAra kiraNone chupAvI dIdhA ema lAgyuM. 85. nadInI jema rAjAnI senA viSama pRthvIne sama ane samane Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 273 atyaMta viSama karatI cAlI. 8 6. jema rAgI mamatvamAM paDe tema parama utsAhamAM jatuM rAjAnuM samasta paNa sainya nirjana dezamAM paDyuM. 87. vairiNIpipAsAe samasta paNa parAkramI sainikone pANInA abhAvathI pIDita karyA. 88. tarasathI ghaNA duHkhI thatA eka mAtra pANInuM dhyAna karatA sainiko zamI vagere vRkSonI pAtaLI chAyAmAM UbhA rahyA. 89. kayAMya paNa pANIne nahIM jotA tRSNAthI atyaMta duHkhI thayelA keTalAka sainiko sannipAtInI jema jyAM tyAM ALoTayA. 90. tRSNAne zamAvavA pAMdaDA ane AMbalInA phaLone ane bIjI ThaMDaka utpanna kare tevI vastuone moDhAmAM nAkhI. 91. jaLa na maLavAthI dIna banelA sainyanI jIvavAnI AzA sarvathA cAlI gaI kAraNa ke pANI vinA jIvana TakatuM nathI. 92. rAjAe tarata ja prabhAvatI devanuM smaraNa karyu athavA kaMThamAM prANa AvI gayA hoya tyAre saMjIvanI yAda karAya che. 93. jema dAsa siddhapuruSanI pAse kSaNathI hAjara thAya tema yAda karavA mAtrathI prabhAvatI deva rAjAnI pAse hAjara thayo. 94. deve tatkSaNa traNa uttama puSkarone (kUvAne) pANIthI bharI dIdhA ane kIrtithI traNa bhuvanane bharyuM. 95. pANI pIvAnI bilakula IcchA na rahe tyAM sudhI pANI pI pIne sainiko sukhI thayA. abhAgyanI jema prANIonA bhAgyanI sImA hotI nathI. 96. ema deve rAjAnI ApattinuM nivAraNa karyu. athavA to deve Ane bhAva ApattimAMthI ugAryo. 97. ema rAjAnuM priya karIne deva satvara adazya thayo. deva sarovaramAM utpanna thayelA kamaLo keTalIvAra pragaTa rahe ? 98. sainya sahita udAyana rAjAe AgaLa prayANa karyu. athavA to satpuruSonA paga pIche haTa kare ? 99. udAyana rAjA pradyotanA dezanA sImADe pahoMcyA tyAre tenA dezamAM bhayathI bhAMDanI sAthe bhAMDa phUTayA. arthAt pradyotanA dezamAM kSobha utpanna thayo. 700. paracakra AvI pahoMcyuM che tethI ApaNuM zuM thaze ? ema Akho deza ciMtAmAM DUbI gayo. 701. mAlava dezamAM vahAno ane samagra paNa kariyANA tathA samagra vastuo moMghI thaI. 2. ''nyAyaniSTha rAjAe potAnA dezanI prajAnI jema pRthvInI sarve prajAnuM pAlana karavuM joIe e nyAyathI mAlava dezamAM upadrava nahIM karato udAyana rAjA ujjainI nagarImAM pahoMcyo. athavA pRthvImaMDaLa upara moTAothI paNa moTA hoya che. 4. pradyota rAjAe paNa yuddha mATe atyaMta udyama karyo gusse thayela teNe pA pA sainyanA be TUkaDe rodha karyo. 5. rAjAnI AjJAthI vagADAtI bherI virasa vAgavA mAMDI mArA svAmInuM viraha thaze ema kharekhara sUcavatI hatI. 6. jayakuMjara hAthIne taiyAra karavAmAM Avato hato tyAre koIe svapakSanA kSayanI sUcaka chIMka khAdhI. 7. jANe sAkSAt svAmIno bhAgyodaya na hoya evo lAvavAmAM Avato vijayadhvaja kayAMya aphaLAIne tarata ja skhalanA pAmyo. 8. tyAre rAjA mATe chatra laI Avato chatradhAra khADA pAse AvIne tarata ja pRthvItala upara paDyo. 9. jANe sAkSAt vI2 2sa hoya tevA kSatriyonA kapALa upara karAyela caMdananA tilako kSaNathI sukAyA. 10. tyAre bakhtara paheratA subhaTonA zarIra uparathI sAkSAt jANe parAkrama na hoya tema parasevo paDayo. 11. te vakhate vAdako vaDe vagADatA raNavAjiMtro atiduHkhathI karuNa svaranA bAnAthI raDayA. 12. pradyota rAjAnA saMtApane sUcavavA mATe digdAha thayo rajathI kharaDAyelI sarva dizAo rajodharmavALI strInI jema malina thaI. 13. sainyanA bhArathI pRthvI ghaNI kaMpI. zuM AnI pratApazreNIo na hoya tema ulakAo divase paDI. 14. yuddha karavA jatA nakkIthI AnuM vAraNa na karato hoya tema pracaMDa pavana ghaNo sanmukha vAyo. 15. nagaramAMthI nIkaLatA rAjAne bAMdhavA mATe zuM doraDI taiyAra na karI hoya tema ADo kALo sarpa utaryo. 16. A pramANe kuzakunothI varAto hovA chatAM rAjA AgaLa cAlyo. athavA mAnIo kazuM gaNakAratA nathI. 17. he nIti vizArada ! azubha zakuno thAya che tethI yuddhanA AraMbhathI Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 274 pAcho phara kemake zakuna mukhya nyAyadhIza che. 18. rAjyanA pradhAno rAjAne vAratA hovA chatAM paNa ahaMmAnI rAjA yuddhathI virAma na pAmyo. buddhi karmAnusArI hoya che. arthAt jevo karmono udaya thAya tevI buddhi thAya. 19. rAma rAvaNanI jema 'udAyana ane pradyota baMne rAjAnuM sainya paraspara maLyuM. 20. potapotAnA svAmInuM samIhita karavAnI IcchAvALA, saMtuSTa cittavALA thaIne sainyoe paraspara siMhanAda karyo. tema A bAju jANe bIjo bRhaspati hoya tevA caMDapradhote sauthI AgaLa senApati che evA sainyane bolAvIne zikSA ApI. 22. are ! bAjapakSI jema bIjA pakSIone jItI le tema tamoe jagatamAM mahAzaktizALI, mahAparAkramI bIjA rAjAone jItI lIdhA che. 23. A zatru udAyana rAjA atyaMta parAkramI ane garuDanI jema durjoya che. 24. A rAjAno eka putra abhIci paNa jema siMha hAthIone jIte . zatru sainyone jItavA samartha che. 25. ane bhANeja kezI jema mahAmuni kezane lIlAthI ukheDe tema sarva paNa vipakSone ukheDe che. 26. AnA bIjA paNa bhAIo zatruone bAMdhavAmAM durdhara che. jANe bIjA kuMbhakarNo hoya tema saMgrAmamAM trAsa Ape che. 27. Ane mahAsena vagere bIjA daza mukuTabaddha rAjAo che tenA bhayathI jANe dazeya paNa dikpAlo dizA laIne nAzI gayA che. 28. AnA bIjA paNa sAmaMto devone paNa durjAya che. chello paNa sAmaMta eka hajAranI sAthe laDe che. 29. tethI tamo ekatAna thaIne evI rIte yuddha karo jethI tarata ja zatruone jItIne vijaya maLe. 30. e pramANe udAyana rAjAe paNa potAnA subhaTone zikSA ApI ke sarva paNa pArakA bhANAmAM moTA lADu jue che. 30. A pramANe pota potAnA svAmI vaDe zikSA apAyela subhaTo ekI sAthe lAkhaguNA utsAhavALA thaI yuddha mATe sajja thayA. 31. jema paMDito graMthonI pUjA kare tema teoe khaDga-spharaka dhanuSya, bANa, gadA--zakti vagerenI pUjA karI. 33. tyAre yuddhabhUmimAM jozathI tADana karAtA raNavAjiMtroe baMne sainyamAM jANe brahmAMDane phoDayo. 34. saMgrAma karavAmAM utsAhathI ucchvAsa letA bhaTonA zarIra upara bakhataranI jALIo jIrNa doraDInI jema tUTI. 35. vIroe made bharAtA hAthIone taiyAra karyA. harSa pAmela ghoDesavAroe heSArava karatA ghoDAone bakhatara paherAvyA. rathikoe rathomAM astronA bhArane (samUhane) bharyA. padAtio bakhatara paherI hAthamAM zastro laIne kUdavA mAMDayA 37. pUrvanA puruSonA nirmaLa cAritrone yAda karAvatA, te kSaNe AraMbhAyela yuddhanA nirvAhanA phaLanuM varNana karatA baMne sainyamAM hAthI, ghoDA, ratha ane padAttimAM raNano utsAha vadhe te mATe pharI pharI kIrtine gAtA, khaTikAne kAraNe sapheda hAthavALA, kIrtine lalakAratA bhATacAraNo jema talavAro rAtrimAM bhame tema ahIM tahIM bhamavA lAgyA. 40. bhAlAnI sAthe bhAlAne zULanI sAthe zULane, spharakanI sAthe spharakane, zaktinI sAthe zaktine, daMDanI sAthe daMDane mudgaranI sAthe mudgarane, cakranI sAthe cakrane, talavAranI sAthe talavArane paraspara TakarAvatA, nAma laIne moTethI varNana karatA rathIo, ghoDezvAra padAtino samUha, zUravIro, mahAvato vagere zreSTha parAkramIo jeTalAmAM yuddha karavA laDAInA medAnamAM AvyA teTalAmAM asAdhAraNa karuNAmRtanA sAgara, siMdhudezanA svAmI udAyana rAjAe kSaNathI bhaTone yuddha karatA vAryA. 44. tyAre ja siMdhu dezanA svAmI udAyana rAjAe kAryamAM samartha zIghra potAnI uttama dUtane caMDapradyota rAjAnI pAse mokalyo. 45. dUte jaIne caMDapradyotane svAmIno saMdezo jaNAvyo. he rAjan ! udAyana rAjAe A pramANe saMdezo kahevaDAvyo che. 46. jIva ane karmanI jema ApaNA benuM ja vaira che. tethI bAkInA niraparAdhI jIvono dAvAnaLanI jema zA mATe saMhAra karAya ? matta sAMDho laDe che ane jhADano kaccaraghANa nIkaLe che. 48. AthI AvatIkAle Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 275 ekalA ApaNA beno paraspara yuddha thAo. je jItIne vijayI thAya tenA mastake tilaka karavuM. phakta rathamAM beThelA ApaNe baMnee yuddha karavuM. ema dUtanA sarva vacano pradyota rAjAe svIkAryA. 50. jema brAhmaNone bhojana karatA aTakAvAya tema udAyananI AjJAthI pratIhAre potAnA sainikone yuddha karatA nivAryA. 51. he bhaTo ! jema hAthI hAthInI sAthe yuddha kare tema tamAro uttama svAmI pradyota rAjAnI sAthe dravyuddhathI yuddha karaze. para. jema sajja thayelA bhillo be siMhanuM yuddha jue tema tamAre dUra rahIne yuddha karatA be rAjAnA kautukane jovuM. 53. jema tAvathI pIDita bhojanathI virAma pAme tema tame sarve paNa ratha, hAthI ane ghoDAone pAchA laI jaIne yuddhathI virAma pAmo. 54. jema kaMjuza dhanane bhaMDAramAM mUke tema talavArone myAna karo. jema pustakamAM patrone mUke tema mocakamAM (bhAlAne mukavAnuM sAdhana) bhAlAone mUko. 55. dorImAMthI dhanuSyane utAro, dhanuSyamAMthI bANone utAro, bANanA bhAthAmAM bANone mUko, mugarone UMdhA mUko. 56. A pramANe rAjAnA vacanathI jANe vajathI haNAyA na hoya tevA thayA. AthI vicAryuM ke aho! koNe zatrunI sAthe AvI maMtraNA karI? 57. jema AkAzagAminI vidyA siddha thatAM ja yAtrAno prasaMge upasthita thAya tema lAMbA samayathI pratikSA karatA amane A yuddhano prasaMga maLyo hato. 58. svAmIne UMdhI zikhAmaNa ApIne yuddhane aTakAvI dIdhuM te adhama pApIe ApaNA sarvasva jIvitanuM haraNa karyu. 59. ApaNI yuddhanI raNecchA pUrI kare tevo kayo bIjo pradyota samAna zatru ApaNA svAmIne maLaze? 60. ApaNA zastrono abhyAsa, zastronuM dhAraNa tathA bAhanuM vIrya ane bIjuM badhuM sthaLamAM kamaLa ropavA samAna thayuM. 61. jo ApaNe svAmIne kayAMya upayogI na thayA tethI ApaNe phogaTa ja svAmInuM lUNa khAdhuM. have ApaNe kayAM upayogI thazuM? 2. A pramANe vilakhA mukhavALA nizvAsane mUkatA bhaTo yuddhamAMthI pAchA ryA. athavA to sevako svAmIne vaza hoya che. 63. eja samaye pradyota rAjAe paNa A pramANe potAnA subhaTone pratihAranA mukhe yuddha karatA aTakAvyA. 64. bIje divase uThIne snAnathI pavitra thaIne udAyana rAjAe sugaMdhi puSpothI jinezvaranA biMbonI pUjA karI. 5. rAjAe vajathI durbhedya bakhatarane dhAraNa karyuM. vizvanuM rakSaNa karavA samartha chatAM paNa mastake zirastrANane dhAraNa karyuM. da6. pIThamAM vividha prakAranA bANothI bharelA be bhAthA bAMdhyA. DAbI bAju bhujAmAM udaMDa dhanuSyane dhAraNa karyuM. 67. he rAja! AnaMda pAma, AnaMda pAma! kSaNathI zatruo upara vijaya meLave ema moTethI maMgalo gAtA baMdio vaDe AzvAsana apAto rAjA savAre bahAra Avyo ane yuddhanA ratha upara ArUDha thayo. kemake saMto sadA pratijJA pAlanamAM upayogavALA hoya che. 69. rathamAM beThela A rAjA ajaya che ema cittamAM vicArato pradyota anilavega hAthI upara ArUDha thaIne Avyo. 70. tene e rIte Avelo joIne udAyana rAjAe kahyuM H jo ke tuM potAnA vacanano bhaMga karIne hAthI upara ArUDha thayo che to paNa bhraSTa pratijJAvALA yatinI jema tAro chUTakAro nahIM thAya. pratijJAnA bhaMgathI tuM vAdInI jema jitAya gayo che. 72. are ! hamaNAM paNa tuM bhadra (saraLa) thA ema bolatA udAyana rAjAe zatrunA kAnane bhedatA dhanuSyano TaMkAra karyo. 73. vItabhayanA dakSa svAmIe jaladIthI zatrune vaTavA mATe sArathi pAse maMDalAkAre rathane jamADAvyo. 74. bhAthAmAMthI bANone kheMcatA dhanuSya upara caDAvatA, ane kheMcatA ke choDatA lokoe udAyana rAjAne na jANyA. arthAt A kriyA eTalI jhaDapathI karI ke loko tene joI zakyA nahIM. 75. jema uttarAphAlyunI nakSatrano megha dhArA varasAve tema bANanI zreNIne choDato udAyana rAjAnI lokoe zaMkA karI ke zuM arjuna pharI Avyo che? 76. jema uttama tArkika prativAdIe Apela doSonuM khaMDana kare tema udAyana rAjAe pote choDelA zastronuM Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 276 khaMDana karyuM. 77. udAyane tarata ja soya jevA aNIvALA bANothI caMDapradyotanA mananI sAthe anilaveganA cAreya caraNone vIMdhyA. 78. tathA kAMTA jevA tIkSNa bANothI zalkita thayelI anilavega laMgaDAnI jema eka pagaluM bharavA samartha na thayo. 79. udhaI vaDe khavAI gayela mULavALuM vRkSa jema jamIna upara paDe tema khaT karato hAthI turata ja pRthvItala upara paDayo. 80, caMDapradyotane hAthI uparathI pADIne jIvatA kedInI jema pakaDayo. jyAM dharma tyAM jaya. 81. pachI roSathI dAsIpati e pramANe nAlezIne jaNAvanAra akSarothI pradyota rAjAne kapALe tophaNuM tophAvyuM. 82. bAkInA sainya ane sakala loke caMDapradyotane doraDAnA baMdhanamAMthI choDAvyo nahIM kemake nAyaka vinAnuM sainya hatAza hatuM. 83. pachI caMDapradhota rAjAne svavaza karI udAyana rAjA pratimAnI pAse gayo. 84. devAdhidevanI pratimAne namIne, pUjIne jeTalAmAM upADavA lAgyo teTalAmAM zAzvatI pratimAnI jema jarA paNa halI nahIM. 85. vizeSathI pUjIne udAyana rAjAe A vinaMti karI ke devanA viSayamAM mAro prANa nahIM Take arthAt deva tyAM nahIM Ave tyAM sudhI huM jIvI zakIza nahIM. 86. he deva ! tArA mATe meM sarva AraMbha karyo kema ke ciMtAratna hAthamAMthI paDI jAya to koNa levA prayatna na kare ? 87. huM mane bhAgyahIna mAnuM chuM. athavA to zuM bhakti vinAno thayo chuM. jethI he jinezvara ! tame hamaNAM mArA dezamAM pAchA nathI padhAratA ? 88. pratimAnA adhiSThAyaka deve kahyuM : he rAjan ! tuM kheda na kara kemake vItabhaya nagara retImAM daTAvAnuM che.89. te hetuthI huM tArA nagaramAM nahIM AvuM. adhiSThAyaka sahitanI pratimAomAM ane adhiSThAyaka vinAnI pratimAomAM ATaluM aMtara hoya che. 90. he uttama zrAvaka ! paNa tuM bhAgyazALI che jene devAdhideva upara apratipAti bhakti che. 91. pachI jarA paNa kheda pAmyA vagara ja pratimAne praNAma karIne potAnuM kArya siddha na thayuM hovA chatAM paNa udAyana rAjA baMdI karAyela pradyotanI sAthe potAnA dezamAM pAcho pharyo. 92. pAchA pharI rahyA hatA tyAre jANe kopanA tApane zAMta karavA varSARRtu zarU thaI. 93. are pRthvI ! svAmI baMdhanamAM paDe chate tuM pAtALamAM kema cAlI jatI nathI ? eTale ja to vAdaLe sthULa dhArAothI pRthvIne bhedI. 94. akhaMDa dhArAthI varasAda varase chate kutIrthikanA mArgonI jema mArgo kAdavavALA thayA. 95. pachI rAjA tyAMja nivAsa karIne rahyo. varSARtu konI skhalanA mATe na thAya ? 96. varasAdathI bacavA daza paNa mukuTa badgha rAjAo mATIno killA banAvIne rahyA. 92. daza rAjAoe mATIno killo banAvyo hato tethI te nagaranuM nAma dazapura tarIke prasiddha thayuM. je atyAre paNa haiyAta che. (atyAre maMdasora tarIke prasiddha che.) 98. udAyana rAjAe bhojanAdithI potAnI jema ja pradyotanI kALajI karAvI kemake ucita vyavahAra mahApuruSonuM lakSaNa che. 99. tyAM udAyana rAjA varSAkALamAM sukhapUrvaka vasatA hatA tyAre caMDapradhotanA puNyathI ekavAra paryuSaNa parva AvyA. 800. zrAvaka ziromaNi siMdhu dezanA svAmIe A divase upavAsa karyo. jaghanya paNa zrAvaka te divase kaMIka paccakkhANa kare che ja. 801. pachI rasoIyAe jaIne caMDapradyotane puchyuM : he rAjan ! tamAre Aje bhojana karavAnuM che ke kema ? te kaho. 2. tenuM vacana sAMbhaLI caMDapradyota bhaya pAmyo. zatrunA hAthamAM rahelAone Dagale pagale bhaya hoya che. 3. je A Aje bhojana vize pUche che te mane sAruM (kalyANakArI) lAgatuM nathI. kasAyo pazunuM je rIte kare che tevuM A mAruM karaze. 4. A mArI mazkarI kare che. dAjhayA upara dAma devA samAna che ema vicAratA avaMtIze rasoIyAne kahyuM H 5. tuM Aje kema mane bhojananuM pUche che ? zuM Aje kAMI vizeSatA che ? nahIMtara rojanA kAryamAM zA mATe pUchavuM paDe ? 6. rasoIyAe kahyuM : Aje payurSaNano divasa che tethI aMtaHpuranA parIvAra sahita amArA rAjAne upavAsa Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 277 che. eTale tamane pUchyuM. 7. jo tamAre bhojana karavAnuM hoya to amAre tamArA mATe rasoI banAvavAnI che. kemake ame tamane amArA svAmInI jema mAnIe chIe. 8. mArA upara A lokono sneha sAvakI mA jevo che. AthI ekalo bhojana karatA mane jhera khavaDAvI de to? ema cittamAM vicArIne prote rasoIyAne kahyuM. he sUpakAra ziromaNi ! te mane sAruM yAda karAvyuM. he rasoIyA ! ame pUrve paNa A parva divase upavAsa karyA che hamaNAM ame jANyuM nahIM kemake dharma sukhIonA cittamAM hoya che. 11. mArA mAtA-pitA zrAvaka hatA. tethI huM Aje upavAsa karIza. rasoIyAe A hakIkata potAnA svAmIne jaNAvI. 12. hasIne udAyana rAjAe kahyuM pradyota kaI kakSAno zrAvaka che? ANe caityavaMdana paccakhANa vagere choDI dIdhA che tethI zrAvaka kevI rIte? 13. ANe bhayathI upavAsa karyo che A parvone kalaMkita kare che. he Aditya ! tArA nAme kAgaDo maMDaka (khAkhaDo) laI gayo. 14. A game tevo hoya paNa mArA baMdhanamAM hoya tyAM sudhI mAruM paryuSaNa zuddha na thAya 15. mAre paryuSaNanI ArAdhanA karavI hoya to Ane baMdhanamAMthI choDI devo joIe. A kSamApana parva Ave chate je kaSAyane choDato nathI te nAmadhArI zrAvakane samyatva paNa hotuM nathI. ahIM paNa no artha e che ke samyakatva na hoya to deza virati kyAMthI hoya? 16. tene bhAvapUrvaka khamAvIne udAyana rAjAe baMdhanamAMthI mukta karyo. kAraNa ke jinazAsanano dharma kSamA ApavA-levAnI pradhAnatAvALo che. 17. pachI pradyota rAjAnA kapALamAM pote tophAvelA dAsIpati tophaNAne DhAMkavA mATe jANe ANe suvarNapaTTa bAMdhyo. 18. pUrve rAjAone muguTo mastakanAM bhUSaNo hatA paNa tyArathI suvarNapaTTa mastakanuM vibhUSaNa thayuM. 19. udAyana rAjAe tene pharI mAlava deza Apyo. pratijJA pUrI thaye chate mahApuruSone bIjI vastumAM lobha hoto nathI. 20. jema pUrve rAmacaMdranI AjJAthI vibhISaNane lokanuM rAjya svIkAryuM tema udAyana rAjAnI AjJAthI potAnuM rAjya svIkAryuM. 21. ane A bAju pANIne svaccha ane madhura banAvatI, AkAzane nirmaLa karatI, kamala jevI vizAlAkSI zarada Rtu vadhUnI jema AvI. 22. jema rU nA piMDo dukAnamAM zobhe tema kSIra samudranA phINa tathA barapha jevA sapheda kAMtivALA vAdaLA AkAzamAM zobhyA. 23. zaradaRtunA prasAdathI aneka kamaLo jemAM ugyA che. evA sarovaro zobhyA. 24. tethI huM mAnuM chuM ke harSathI bharAyela sarovaroe hajAra AMkhovALA banIne sarvathI zaradaRtunI zobhAne sArI rIte joI. 25. vAdaLonI jALathI mukAyela kAMtivALo sUrya agnimAMthI nIkaLelA suvarNapiMDanI jema zobhyo. 26. sUryavaDe tapAvAyelI pRthvIne caMdre rAtre ThaMDAkiraNothI ThaMDI pharI. kemake caMdrane Ama karavuM ucita che. 27. zobhA vagaranA sarovarone choDIne haMso zobhAvALA sarovaramAM gayA kAraNa ke AkhuM jagata lobhAdhIna che. 28. tyAre moTethI avAja karatA loko hAthamAM gophaNa laIne dhAnyanuM rakSaNa kare che kema ke prANo dhananA mULavALA che. arthAtu dhana vinA prANo TakatA nathI. ra9. zeraDInA khetaranI madhyamAM rahI ane zeraDIno AsvAda laIne mIThAzane meLavanArI rakSAkAriNIoe madhura svare gAyuM. 30. unmata baLadoe AgaLanA pagathI bhUmine khodI ane jANe khaNaja maTADavA mATe ziMgaDAthI nadInA kAMThAne khodyo. 31. varSARtumAM je nadIo prakRSTapurathI vahI te maMda thaI kAraNa ke unmAda svakALe thAya che. 32. haMso aizvaryavALA thayA moro pIMchA vinAnA thayA. kALarAjA keTalAkanuM aizvarya laI le che ane keTalAkane Ape che. 33. jema jItavAnI IcchAvALA rAjAo corono uccheda karIne mArga niSphaTaka batAve tema sarva kAdava sukAI javAthI mArgo sugama thayA. 34. pRthvI upara jANe zarada RtunA yazanA aMkUro na nIkaLyA hoya tevA azvanA mukhanA phINa samAna khIlelA kAzavRkSo zobhyA. 35. asana, Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 278 kuTaja, bANa, saptaccheda vagere vRkSo zarada lakSmIne joIne jANe romAMcita na thayA hoya tema khIlI uThayA. 36. kAkaDI vagere sarva velaDIoe patrothI potAnA phaLone DhAMkyA athavA to te vakhate yakSiNIoe potAnA ghaDAne DhAMkyA. 37. pRthvI rUpI strInI motIthI yukta nIlapaTI na hoya tema baraphanA kaNa bAjhelI hariyALI zobhI. 38. udAyana rAjAnA yazane jANe svargamAM laI javA udhata na thayA hoya tema madhurabhASI, sArasa pakSIo AkAzamAM UDatA zobhyA. 39. rAjyotsava vakhate zarada lakSmI vaDe jANe vaMdana malikA na racAI hoya tema paMkti AkAramAM goThavAyelI lIlI popaTanI zreNI zobhI. 40. zaradaRtunI zobhAne joIne udAyana rAjA lazkara ane vahAnanI sAthe dazapura nagarIthI potAnA deza tarapha cAlyo. 41. vijayotsava prasaMge meLavavA yogya bheTaNAne sthAne sthAne loko pAse grahaNa karato udAyana rAjA vItabhaya nagaramAM pahoMcyo. 42. potAnA svAmIno nagara praveza karAvavA tarata ja pradhAnoe nagarIne suzobhita karAvI. tevA prakAranA AgamanamAM tema karavuM zobhe che. 43. rAjamArgamAM sthAne sthAne nIce laTakatA toraNo bAMdhavAmAM AvyA ane dukAne dukAne rezamI vastro bAMdhavAmAM AvyA. 44. kacaro vALIne mArgo ekadama cokhA karavAmAM AvyA. cAre bAju pANIno chaMTakAva karavAmAM Avyo. 45. potAnA svAmInA jayanA lAbhathI khuza thayela nagaranA loko vaDe harSapUrvaka jovAtA rAjAe nagaramAM praveza karyo. 46. jema Indra saudharma sabhAmAM praveze tema caturapuruSo vaDe karAtA aneka maMgalopUrvaka rAjAe mahelamAM praveza karyo. 47. kuzaLa pUchavA AvatA sarvalokanI sAthe rAjAe bahumAnapUrvaka vAta karI kemake uttama puruSonI sAme mada na karavo joIe. 48. dharma, artha ane kAma paraspara viruddha hovA chatAM Azcarya e che ke virodha karyA vinA ekI sAthe rAjAmAM rahyA. 49. ekavAra pauSadhazALAmAM rahela rAjAe pauSadhavratano svIkAra karyo. tevA prakAranA jIvomAM koIka dharmanI kASTA (parAkASTA) che. 50. rAtre dharmajAgarikA karatA rAjAne ati suMdara dhyAna thayuM. saubhAgyavaMta jIvone pachI pachIno dharma prApta thAya che. pa1. pRthvItala upara te grAma, nagara, dezo paNa dhanya che jyAM zrImAna mahAvIra prabhu svayaM vihare che. para. te jIvo paNa dhanya che jeo bhagavAnanA mukharUpI kamaLamAMthI nIkaLelA dharmopadezanA rasane bhramaranI lIlAthI pIe che. 53. jeo prabhunI pAse bhavaduHkhanA bhayane chevA samyagdarzana sahita zrAvakadharmane svIkAre che teo prasaMzanIya che. 54. jema bhaTo yuddhamAM jaya meLave che tema jeo zrI vIra jinezvara pAse sarvaviratine grahaNa kare che teo prazaMsanIyomAM paNa prazaMsanIya che. pa5. jema hAra, uraHsthaLane alaMkRta kare che tema bhagavAnazrI mahAvIra mArA nagarane alaMkRta kare to sakala duHkhane chedanArI ane mokSa sukhane ApanArI dIkSAne huM grahaNa karyuM ane karmonI bhikSAne ApuM. 57. pachI he abhayakumAra ! tenA anugraha mATe ame caMpAnagarImAMthI vItabhaya nagara tarapha vihAra karyo. 58. devo vaDe nirmANa karAyela samavasaraNamAM siMhAsana upara dharma dezanA karavAnA hetuthI ame beThA. 59. uttama rasavatIne sAMbhaLIne bhukhyo jeTalo AnaMda pAme tenAthI anaMtagaNo AnaMda amArA Agamanane sAMbhaLIne rAjAne thayo. 60. teNe amArA khabara ApanArane ghaNuM dhana ApyuM athavA hitakArI vacana bolanArI A jIbha kAmadhenu samAna che. 1. tyArapachI bAkInA sarva vyApArane choDIne, rAjA parivAra sahita parama RddhithI harSapUrvaka amane vaMdana karavA Avyo. 2. amane pradakSiNA ApIne, namIne, vaimAnika devonI pAchaLa beTho, dharmamAM ke karmamAM krama sAcavavo kalyANakArI che. 63. bhavya jIvone bodha ApavA ame dharmadezanAno prAraMbha karyo ema karavAthI tIrthakaranA nAma karma vedAya che. 64. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 279 rUpa-saubhAgya-lAvaNya-lakSmI ane rAjakRpA puNyathI ja prApta thAya che jyAre pApathI AnAthI viparIta prApta thAya che. arthAt pApanA udayathI kurUpa-durbhAgya-lAvaNyarahitatA-nirdhanatA ane rAjakopa prApta thAya che. 5. patrAdi vaDe kharacAtI paNa puNyazALI jIvonI lakSmI kayAreya kSaya pAmatI nathI. jemake bhadrazreSThInI lakSmI. he loko ! abhadra nAmanA zeThanA putranI jema pApI jIvonI lakSmI nahIM kharacAtI hovA chatAM nAza pAme che. te A pramANe dhanezvara zeThanuM daSTAMta pUrve vividha prakAranA mahAmUlyavAna ratnothI ratnAkara jevuM AcaraNa karanAra ratnapura nAmanuM uttama nagara hatuM. arthAt jema samudra vividha prakAranA ratnothI bharelo hoya tema A nagara paNa vividha prakAranA ratnothI bharapura hatuM. 68. temAM nagarajanomAM uttama dhanezvara zreSThI raheto hato. je audAryaguNathI bali jevo hato, dhanathI kubera jevo hato. 69. jANe bIjI lakSmI na hoya tevI udAra, saraLa, dhIra, gaMbhIra, madhura, sthira dhanazrI nAmanI tenI patnI hatI. 70. te baMnene sAgara nAmano putra thayo. jema sAgara jaLacarothI bharelo hoya tema te doSothI bharelo hato. 71. tene jaDanA saMparkathI prasiddha, kuTila, nadI samAna nIca gAminI narmadA nAmanI patnI hatI. 72. dhanezvara ane dhanazrI zrAvaka-zrAvikA daMpatIe niyANA rahita sAdhuone dAna ApyuM. 73. zIlanuM pAlana karyuM. dustapa tapane tapyA. te baMnee haMmezA bAra prakAranI bhAvanA bhAvI. 74. parama RddhithI anekavAra tIrthayAtrA karI. A pramANe dharmamAM tatpara baMnee manuSya bhava saphaLa karyo. 75. mAtA-pitA vaDe apAtA dAnane joIne atipIDita thayela sAgare patnI sAthe A pramANe vicAraNA karI. 7. vRddha mAtA-pitA bhraSTacittavALA thayA che. jyAM tyAM vibhavano vyaya karatA zuM pariNAma Avaze? A baMne kAle maraze. 77. A dhana nAza karAye chate ApaNe hAthamAM ThIkarA laIne bhikSA mATe pharavuM paDaze. 78. kabaddhi sAgare ekavAra pitAne kahyuM : he tAta! zuM tamane vA paDyo che? athavA zuM tamane sannipAta thayo che? athavA zuM tamane koI graha vaLagyo che? athavA zuM tamArI mati bhraSTa thaI che? je A pramANe haMmezA dAna ApIne vibhavano kSaya kare che. 80. tuM pitA nathI paraMtu potAnA kuTuMbane jIvavAnA upAya dhanane haMmezA veDaphI rahyo che. jo have koIne paNa eka koDI paNa Apazo to mArA jevo bIjo koI kharAba nathI ema samajajo. 82. pratibodhane ayogya jANI dhanezvare lokonI sAkSImAM ardho bhAga vaheMcI daIne putrane alaga karI dIdho. 83. vairAgyabhAvathI vizeSathI paNa dharma sthAnomAM vaparAtA zreSThInuM dhana dharmanI sAthe vadhyuM. 84. aMtima samayane jANIne dhanezvara ane dhanazrIe potAnA sarvadhanane subIjanI jema kSetramAM vAvIne anazana karIne paMcaparameSThI namaskAranuM ciMtavana karatA zubhadhyAnamAM marIne devalokamAM gayA. 86. paNa svayaM nahIM vAparavA chatAM, svayaM dAna na karavA chatAM sAgaranuM dhana nahIM vaparAtI vidyAlakSmInI jema kSaya pAmyuM. 87. pachI sIdAto bhAgyahIna, peTa bharavA patnInI sAthe lokonA ghare kAma karavA lAgyo. 88. keTaloka kALa gayA pachI te baMnene roga utpanna thayo tethI baMne lokonA gharomAM kAma karavA zaktimAna na thayA. 89. to paNa koI loke jIvavA mATe bhojana vagere na ApyuM jyAM sudhI prANa che tyAM sudhI mahenata karIne kaMIka meLave che. 90. pachI dInamukhA, dayApAtra, ghaDAnA ThIkarA laIne A baMne ghare ghare bhikSA mAge che. kharekhara bhAgyanI gati nyArI che. 91. pUrvAvasthAmAM amAre bhikSA mAgavI paDaze ema bolyA hatA te ja avasthA AvIne UbhI rahI. 92. Ama duHkhathI jIvIne, duSTa dhyAnamAM parAyaNa pApanuM upArjana karIne Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 280 marIne A baMne durgatimAM utpanna thayA. 93. svargamAM sukha bhogavatA dhanezvara ane dhanazrIno jeTalo kALa gayo teTalo kALa bhavamAM bhamatA sAgara ane narmadAno duHkhamAM gayo. 94. AyuSya pUrNa karIne dhanezvara zreSThIno jIva kAzapura nagaramAM zrAvaka ziromaNi uttama bhadra nAmano vaNika thayo. 95. dhanazrIno jIva paNa devalokamAMthI cyavIne jANe bIjI lakSmI na hoya tema lakSmI nAmanI tenI patnI thaI. 96. te ja nagaramAM dhanacaMdra nAmano dhanavAna zreSThI hato ane tene ghaNAM lakSaNavALI dhanavatI nAme patnI hatI. 97. te be zeTha-zeThANIno prema cAMdanI ane kamalinI jevo thayo paNa saMtAna nahIM thavAthI kheda pAmyA. 98. ekavAra rAtrinA madhyabhAgamAM bujhAI gayela aMgArAnA DhagalAne mukhamAM pravezato joyo ane ekavAra svapnamAM lakSmI joI. 99 tallaNa A jAgI. khedane pAmelI sati ziromaNie kusvapna patine jaNAvyuM. 900. teNe sAmAnyathI asuMdara phaLavALA svapnane jANyuM. bALaka paNa haMsanI suMdaratA ane kAgaDAnI asuMdaratAne jANe che. 901. to paNa teNe savAre svapna pAThakane bolAvIne puchayuM. svapna pAThake yathArtha jaNAvyuM. kema ke uttama jJAnIo avaMcaka hoya che. 2. he zreSThinuM! jo tamane zAstra pramANa che to tAre nirlakSaNamAM ziromaNi, bIjAnA puNya upara jIvanAro, sarvajanone draSya (aNagamato) putra thaze. 3. he zreSThinuM! tamAre putrano janma mahotsava na karavo ane tenuM abhadra nAma pADavuM. 4. tamAre eno Adara na karavo kemake guNo ja pUjanIya che. ema kahyuM eTale zeThe sanmAna karIne naimittikane rajA ApI. 5. tyArathI mAMDIne lakSmIe abhAgyanA sAgara samAna jIvane garbhamAM dhAraNa karyo. jANe sApane ja nidhimAM sthApana na karyo hoya. da. jema sUryanI patnI chAyAe zanine janma Apyo tema lakSmIe yogya samaye svapna pAThake batAvelA lakSaNothI yukta putrane janma Apyo. 7. mAtA-pitAe tenuM abhadra nAma pADyuM. mahotsavane bAju rAkho paNa sAruM nAma bhAgya hoya to ja paDe che. 8. jema loka AkAzamAM ketulekhikAne jue tema kayAreka dhanavatIe rAtre svapnamAM zyAma dhUma rekhAne joI. 9. teNIe te ja pramANe patine kahyuM. patie svapna pAThakane kahyuM. teNe badhuM abhadranI jema kahyuM ane paraMtu alamikA nAma pADavAnuM kahyuM. 10. dhanavatIe narmadAnA AtmAne garbhamAM dhAraNa karyo kALe guNothI abhadranI samAna putrIne janma Apyo. 11. mAtApitAe svapna pAThaka vaDe batAvela alakSmI evuM nAma pADyuM kahevata che ke jevo yakSa tevo bali. 12. kalyANanA Icchaka mAtApitAe yogya vayane pAmela abhadrane bhaNavA mATe kalAcAryane soMpyo. 13. bhaNAvAto hovA chatA kaMIpaNa na bhaNyo phakta bIjA vidyArthIo sAthe bhAMDaNa karyuM. 14. jo upAdhyAya tene kaMIka hita zikSA Ape to ANe paNa upAdhyAyane vaMTha uttaro ApyA. 15. upAdhyAyanI upekSAthI A abhaNa rahyo kemake zastra ane zAstrano bodha upAdhyAyane AdhIna hoya che. 16. mAtApitAe dhanavatInI putrI alakSmInI sAthe paraNAvyo. nipuNavidhi je jene yogya hoya te tene Ape che. 17. yuvAna thayA pachI Doka UMcI rAkhIne cAlanArA abhadra potAnA aphaLa AcArane saphaLa mAnyuM. potAnI durbhagatAne zubhagatA mAnI, vAcALatAne caturAI mAnI, potAnI mahAmUrkhatAne sarvajJatA mAnI 19. abhadra patnI lakSmIne potAnA ghare teDI lAvyo. kharekhara kulavUdhao zvasUragRhe zobhe che. 20. Ava ema bolAvAyelI alakSmI dUra bhAge che. cAlI jA ema kahevAyelI alakSmI Ave che. rasoI karatI hoya tyAM gAMDA jevI thALIne bhAMge che. 21. gharane sApha kara ema kahevAmAM Ave tyAre gharanI bahAra sApha kare che. bahAra kacaro sApha kara ema kahevAyelI gharamAM vALe che. rara. pANI bharavA gaI hoya tyAre panIhArIonI sAthe haMmezA kajiyo karIne athavA ghaDAne bhAMgIne ghare Ave che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 281 23. cUlA pAse mokalI hoya to tarata ja sADI bALIne Ave che. hAthamAM sArI rIte zuddha rahetI nathI ane sADImAM paNa nirmaLa rahetI nathI arthAt zarIra ane kapaDA baMne prakAre melIghelI rahe che. ra4. sAsue ekavAra kahyuM hoya to so vAra saMbhaLAve che. brAhmaNa ane sAdhuone ghare AvavA nathI detI. 25. sAdhuoe dharmalAbha Apyo hoya to A kahe che ke tamArA mAthA upara dharmalAbha paDaze. 26. tame potAnA kuTuMbanuM bharaNapoSaNa karavA asamartha cho tethI pAkhaMDanuM vrata laIne paragharane bhAMgo cho. 27. somanAtha suprasanna che. AnA (somanAtha) vaDe saubhAgya apAyuM che. te dharmiNI ! bhikSAne Apa ema kArpaTika vaDe kahevAyelI lakSmIe kahyuM ke gaurI ane Iza tamArA upara ja prasanna thAo. zuM tamArA mATe ja ame bhikSA banAvIne taiyAra rAkhI che? 29. je ravivAra che. Aje pUrNa teraza che, puSya nakSatra puSTine ApanAra che, zobhana nAmano yoga che. mutkalanA (dayA-dAna) karo ema brAhmaNo vaDe kahevAyelI bole che ke ahI brAhmaNo! savAramAM zuM AvyA? kAMI rAMdhyuM nathI. brAhmaNo kahe che. to anAja Apo. tyAre bole che ke dukAnamAM kaNo (anAja) che mATe tyAM jAo. 32. "OM bhUrbhuvaH svaH" e pramANe gAyatrI maMtranA pAThapUrvaka brAhmaNo yAcanA kare chate mAnane neve mUkIne kahe che ke vAraMvAra AvIne mArA be kAno zA mATe khAo cho? ema bolatI saLagatuM ubADiyuM lAvIne brAhmaNanI sAme doDe che. 34. moTethI kalakala karatA brAhmaNo teno upahAsa karatA kahe che aho ! bhadranA ghare vadhUnA bAnAthI rAkSasI AvI che. 35. bhasma copaDelA zarIravALA dhuLiyA bAvAne kahe che ke gadheDA jevo nAgo mAre ghare zA mATe Avyo? 36. A pramANe lokamAM niMdA karAve evI evI ceSTAo karI. tethI bhadra zeTha manamAM satata vyathA pAmyA. 37. bhadra zeThe svayaM putravadhUne pitAne ghare mokalI ApI kemake zALA zUnya sArI paNa corothI bharelI sArI nahIM. 38. ekavAra palaMga upara beThelA bhadra zreSThIe rAtre paraspara kalaha karatA be puruSone joyA. 39. bahAra rahelA puruSe aMdara rahelA manuSyane kahyuM : are! are! tuM daravAjAmAMthI bahAra nIkaLa jethI huM aMdara Ave. 40. tamAro kALa pUro thayo che. have mArA svAmIno avasara che. tyAra pachI aMdara rahelA mANase kahyuM tuM koNa che? tAro svAmI koNa che? 41."huM apuNya (pApa) nAmano puruSa chuM. abhadra mAro svAmI che ema kahyuM eTale aMdara rahelA puruSe kahyuM : mAro svAmI jIve chate ahIM tAro praveza kevI rIte thaze? dIvo ghaNo prakAzato hoya tyAre aMdhakAra kyAMthI hoya? 43. apuNya kahyuM ke tuM koNa che ane tAro svAmI koNa che? teNe kahyuM : huM puNya nAmano puruSa chuM. ane bhadra zreSThI mAro svAmI che. 44. jo puNya ahIM raheze to tAruM kalyANa nahIM thAya. ema kahyuM eTale turata ja aMdarano puruSa puNya palAyana thaI bahAra rahyo. 45. savAre zreSThIe lakSmIne rAtrino vRttAMta jaNAvyo. bIjI rAtrie zayanamAM rahelI teNIe joyuM ke bahAra rahelI strIe aMdara rahelI strIne jaNAvyuM hale! gharanA daravAjAne choDa huM hamaNAM AvuM chuM. mArI svAminI hamaNAM A gharano bhogavaTo karaze. rAzio paNa potapotAnA vAre sUryane bhaje che. 48. gharanI aMdara rahelI strIe puchyuM tuM koNa che ane tArI svAminI koNa che? mAru nAma asaMpada che ane alakSmI mArI svAminI che. 49. ema javAba ApatI tene bAhyadezamAM rahelI bIjI strIe jaNAvyuM : jyAM sudhI sugrahIta nAmanI mArI svAminI che tyAM sudhI kulaTAnI jema tAro ahIM praveza nathI. pharI bahAra rahelIe puchyuM tuM koNa che? tArI svAminI koNa che? 51. are ! mAruM nAma saMpa che ane lakSmI mArI svAminI che. ema kahyuM tyAre asaMpad nAmanI bahAra ubhelI strI sarpiNInI jema palAyana thaI gaI. 1. rAzioH jyotiSacakramAM meSathI mAMDIne mIna sudhI bAra rAzio che. sUrya dareka rAzimAM eka mahino rahe che. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 282 para. lakSmIe sarva hakIkata patine jaNAvI. teNe kahyuM : he priyA ! svapnapAThaka satyavAdI che nahIMtara be puruSa ane be strIono AvA prakArano saMlApa kyAMthI thAya? ApaNuM maraNa thayA pachI nizcitathI AnuM kalyANa nahIM thAya. 54. tethI putra mATe eka karoDa suvarNa thApaNamAM mUkI rAkhIe. bAkInuM dhana kSINa thaI jAya to paNa A thApaNa haze to tenI strI sIdAze nahIM. pa5. putra mATe thApaNa rAkhIne ane batAvIne pitAe kahyuM he putra! ame jIvIe tyAM sudhI IcchA mujaba vilAsa kara. 56. bIjuM dhana hoya tyAM sudhI A nidhinuM dhana na vAparavuM. tyArathI mAMDIne putra prAyaH laMpaTa thayo. pa7. jema bhamaro maMjarImAM Asakta thAya tema pApI AtmA abhadra madanamaMjarI nAmanI vezyAmAM ati Asakta thayo. 58. sarva vyApAra choDIne te vezyAmAM Asakta thaye chate keTalAka divaso pachI tenA mAtApitA maraNa pAmyA. tyAra pachI abhadra gharano svAmI thayo. bhAgyahIna kubhAryA alakSmI pharI ghare AvI. 60. avasarane prApta karIne apuNya ane asaMpat jaladIthI gharamAM pravezyA. kharekhara sarakhe sarakhAno meLa jAme che. 61. abhadra madana-maMjarIne ghare laI Avyo. kulamaryAdAnuM khaMDana karanArA manuSyone lajjA kyAMthI hoya? 2. vRddha svajanoe hitabuddhithI kahyuM : he vatsa abhadra ! A ghare AvelI vezyA strI kalyANakArI nathI. dayA vinAnI vezyAo kAmIonA dhanano kSaya kare che. lokamAM hArI kare che. zarIrane atyaMta kSINa kare che. 64. he svaccha mAnasa vatsa! tuM vezyAne choDa. jethI he bhadra ! tAruM kalyANa thAya. ane kalyANanI paraMparA vegavALI bane. 5. IrSAthI abhadra kahyuM : he calitabuddhio tame potAnuM ghara saMbhALo. huM mAruM ghara saMbhALuM chuM. da6. svajano vilakha mukha laIne potapotAnA ghare gayA. te potAnA sarva vibhavane ciMtavavA lAgyo. 67. teNe je je vyApAra karyo te te niSphaLa thayo. teTalAmAM coro vanamAMthI tenuM pazudhana corI gayA. dAsa-dAsI-cAkara vagere loko pAse je dhana rAkheluM hatuM tene teo lobhathI bhAgIdAronI jema gaLI gayA. 69. teNe karajadAro pAse dhananI ugharANI karI chatAM teoe kaMIpaNa ApyuM nahIM. ane ulaTAno sAmo jhaghaDo karyo. 70. Ane khAvA jeTaluM paNa mAMDa mAMDa maLe che. bhAgya pratikULa thaye koNa viDaMbanA na pAme? 71. tene nidhana thayelo jANIne madanamaMjarI vezyA kSaNathI choDIne cAlI gaI. jatIna raheto vezyAnuM kuLa lajjAya. 7. sudustara zoka saMtApanA mahA AvartamAM paDelA, apuNya ane asaMpatuthI sahita abhadra patnI sAthe ghare rahyo. 73. ANe vicAryuM nidhAnane meLavI pharI sArI rIte manuSya jIvana jIvuM. kemake dhanahIna manuSya pazu samAna che. 74. A rAtre nidhAnanI bhUmine khodavA lAgyo tyAre ja koI adazya rUpe tene aTakAvyo. 75. jema brahmadatte brAhmaNane potAnA ghare bhojana karavA vAryo chatAM na mAnyo tema abhadra khodavAthI na aTakayo. 7. khodatA te sthAnethI sApanI hAramALA nIkaLI. tene nAgapAzathI bAMdhIne DaMsa mArIne yamanA darabAramAM pahoMcADyo. 77. yakSe tenA suvarNakoTIdhananA nidhAnane kabaje karyuM. jeo kyAreya dhanano upabhoga nathI karatA evA devone paNa dhana priya hoya che. 78. puNyApuNyanA phaLane jaNAvanAruM bhadra ane abhadranuM udAharaNa sAMbhaLIne viSanA pUMjanI jema apuNyano tyAga karIne buddhimAnoe puNyarUpI paNya (kariyANuM) upAjarna karavA mATe prayatna karavo joIe. ane te puNya pravartaka ane nirvatakanA bhedathI be prakAre che. 80. kAmabhoganuM phaLa ApIne dAna-dharma pravartaka bane che. bhavanA ucchedanuM kAraNa banIne zIlAdi nirvaka bane che. 81. he abhayakumAra ! amArI A pramANe dharma dezanA sAMbhaLIne udAyana rAjA cAritra lakSmIne meLavavAnI IcchAvALA thayA. 82. teNe amane vinaMtI karI ke huM rAjAnI vyavasthA karIne tamArI pAse vrata Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 283 grahaNa karIza. 83. huM dAsyane ThIkaruM ApIza arthAt gulAmIno tyAga karIza. ghare jaIne rAjAe A pramANe buddhithI vicAraNA karI : jo huM putra abhIcikumArane rAjya ApIza to meM tene duHkhanA khADAmAM nAkhyo gaNAze. kemake rAjyamAM Asakta thayelA jIvo narakamAM jAya che. tethI huM A rAjya kezI bhANejane ApIza moTAone paNa svajanone vize dUra ane najIkano bheda hoya che. 86. kezIne rAjya ApIne aSTAtmika mahotsava karyo. dhananA dAnathI vAcakonA manorathone pUratAM kezI rAjAe harSapUrvaka paramabhaktithI udAyana rAjAno dIkSA mahotsava karyo. pachI udAyana rAjAe amArI pAse dIkSA lIdhI. 88. jema sUrya kiraNothI pANIne zoSavI nAkhe che tema chaThTha, aTTama, cAra upavAsa vagere ugra tapathI udAyana rAjAe potAnI dhAtuone zoSavI. 89. jema duHprasabha sUri yugapradhAna AcAryomAM chellA thaze tema A avasarpiNamAM aMtima rAjarSi thaze. 90. pharI mastake aMjali joDIne abhaye puchyuM: hAthamAM rahelA AmaLAnI jema traNa jagatane jonAra he prabhu ! udAyana rAjAnuM bhAvI caritra kevA prakAranuM thaze? kemake dharmanA rasika jIvo uttarottara vizeSa jANavAmAM rasika hoya che. 92. pachI zrI vardhamAna jinezvara abhayakumAra AgaLa bhaviSyamAM thanArA udAyana rAjarSino vRttAMta kahyo. 93. he abhaya! arasa-virasa-rUkSa-khATuM, bhojanaveLA vItI gayA pachInA meLavelA AhArothI pAraNAnA divasomAM zarIrane nabhAvato, haMmezA karmarUpI zatrune khapAvavA udyata udAyana rAjarSine vyAdhi utpanna thaze. 95. to paNa vyAdhinI cikitsA nahIM karatA A potAnI ArAdhanAmAM udyata raheze. ghA lAge chate zUravIra potAnI vIravRttine choDato nathI. 96. A pramANe vyAdhinI cikitsA nahIM karatA udAyana rAjarSine harSita thayelA vedyo upadeza Apaze ke he muni ! tame dahIMno upayoga karo jethI tamAro vyAdhi zAMta thAya ane pharI na thAya. 97. he mahAmani ! zarIranI rakSAthI dharma Take che. 98, vaidhe batAvela auSadha sulabha ane prAsuka che ema jANIne pApapna A muni kuLo jevA gokuLomAM viharaze. 99. vikRtine sevavA chatAM paNa vikArothI rahita, dharmacakrano tyAgI chatAM dharmano ArAdhaka thaze. kahevAno bhAva e che ke vigaInuM sevana karavA tIrthakaranA dharmacakranuM sAnidhya choDaze chatAM gokuLamAM rahIne dharmanI uttama ArAdhanA karaze. 1000. he abhaya ! mamatvanA tyAgI udAyana rAjarSi koIka vAra tyAM ja vItabhaya nagaramAM viharaze. 1001. pachI udAyana rAjarSine AvelAM jANIne duSTamaMtrIo kezI rAjAnA gaLAmAM pAza nAkhIne kaheze ke bhagnavratapariNAmI udAyanamuni svayaM tAruM rAjya levA mATe hamaNAM Avela che. 3. jema ziyALa borano tyAga karyo tema uttama bhAvamAM AvI gayelA ANe utAvaLathI svarga jevA rAjyano tyAga karI dIdho. 4. pUrve vanamAM vasatA eka ziyALe paraspara vAto karatA koIka lokone sAMbhaLyA ke je buddhimAna atyaMta priya vastuno niyama kare che te nakkIthI mahApuNyane upArjana kare che. da. A sAMbhaLIne ziyALa abhigraha karyo ke mane bora bahu priya che. tethI mAre borano niyama thAo. 7. kArataka mahino Avyo eTale boraDInuM vana phalita thayuM. bora pAkyA eTale ziyALane khAvAnI utkRSTa IcchA jAgI. 8. tyAre bora khAvAno niyama che paNa sUMghavA vagereno niyama nathI ema vicArIne prathama boranI najIka jaIne saMdhyuM. 9. pachI putranI jema harSathI vAraMvAra tenuM cuMbana karyuM. mAre gaLI javAno niyama che paNa moDhAmAM nAkhavAno niyama nathI. 10. ema vicArIne teNe moDhAmAM bora nAkhyuM. bokhA (dAMta vinAnA puruSanI)nI jema mukhamAM eka jaDabAthI bIjA jaDabAmAM bhamADyuM. 11.devalokamAM durlabha AvA boranA svAdathI aTakAvanArA mArA niyama upara Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 284 vaja paDo. 12. ema vicArIne ziyALa bora gaLI gayo. evI rIte A rAjA rAjya choDIne pastAyo che. 13. tethI rAjya levA Avyo che ema lAge che. zuM rAjyano arthI kaMDarika muni pUrve pharI pAcho Avyo na hato? 14. tethI kayAreya paNa Ano jarA paNa vizvAsa karavo nahIM. bRhaspatie kahyuM che ke avizvAsa e nItinuM mULa che. 15. te vakhate udAyana upara bhaktimAna A kezI rAjA kaheze ke jo A rAjya grahaNa karaze to jema rAme bharatane ApyuM tema huM Ane ApI daIza. 16. jo A jAte amAro adhikAra lIe che to adhikArIe kopa zeno karavAno hoya? A mAmA mArA svAmI che. huM haMmezA emane vaza chuM. 17. te sAMbhaLIne duSTa maMtrIo pharI kaheze ke he rAjan! A meLaveluM pAchuM soMpavuM te rAjadharma nathI. 18. ANe tane rAjya nathI ApyuM paNa potAnA karmathI meLavAyuM che. nahIMtara abhIcine choDIne rAjyalakSmI tArI pAse kevI rIte Ave? 19. gotrajo potAnA bhAganI jema pitA, kAkA, bhAI, putra, pautra pAsethI paNa baLAtkAre rAjyane laI le che. 20. svayaM AveluM rAjya pAchuM kevI rIte apAya? 20. ema tame rAjya pAchuM ApI dezo to loko tane bAyalo gaNaze. 21. he svAmin ! aDadhA rAjyano bhAgI sevaka paNa upekSA karAto nathI to A to sakala rAjyane haranAra svAmicara (arthAt bhUtapUrva svAmI) che. (AnI to sutarAma upekSA na karAya.) rara. AvA kumaMtrIonA vacanothI kezI rAjA udAyana rAjarSi uparanI bhaktine choDaze. kAna kuMkanArAovaDe be kAna bharamAvAye chata koNa koNa anyathA (calita) thatuM nathI ? 23. pharI kezI rAjA amAtyone pUchaze ke have zuM karavuM? kema ke pApano upAya durmatra ApanArAone ja pUchavo joIe. 24. pachI teo kaheze ke he deva! Ane jhera Apo kemake viSathI sAdhI zakAtA kAryamAM zastrano upayoga na karavo. 25. tamArA mAmA dahIMnuM bhojana kare che mATe dahIMmAM jhera naMkhAvo. jethI lokomAM avarNavAda na thAya. 26. pachI kezI govAlaNa pAse garalane apAvaze. dauhitrA moTA thatA mosALanA vairIo thAya che. 27. dahIMmAM jherane harIne koI devatA kaheze ke tamane ahIM jheravALuM dahIM maLaze tethI dahIMnI spRhA na rAkhazo. 28. sAdhu pathya paNa uttama dahIMno tyAga karaze. vivekIoe saMyamanI jema AtmAnuM paNa rakSaNa karavuM joIe. ra9. udAyana mahAmunino roga pharI vadhaze. paththo vaDe nigraha karAyelA vyAdhio samatAne Azraye rahe che. arthAt paththonuM sevana karavAmAM Ave tyAM sudhI vyAdhio zAMta rahe che. pathya baMdha thatA vakare che. 30. rogane maTALavAnI IcchAthI pharI paNa udAyana muni dahIMnuM bhojana karaze. athavA nirdoSa upAyathI sAdhya kAryamAM koNa prayatna na kare? 31. te govAlaNa dhananA lobhathI pharI dahIMmAM jhera bheLavaze. pApIo eka bhavanA sukha mATe aneka bhavomAM duHkha ApanAra pApa zA mATe karatA haze? 3ra. pachI guNathI AkarSAyelI samyagdaSTi devI traNavAra muninA dahIMmAthI jhera dUra karaze. 33. cothI vakhata pramAdamAM paDelI te devI viSanuM haraNa karavuM bhUlI jaze. kayAreka uttama paheregIrane paNa kSaNavAra UMgha AvI jAya che. 34. jema jIva pApa prakRti sAthe puNya prakRtino bhogavaTo kare che tema muni garabamizra dahIMnuM bhojana karaze.35. tatkSaNa sarvathI prasaratA viSanA vegathI potAnA avasAnane jANIne kopa ane zokathI rahita rAjarSi bhavanA duHkhane vinAza karanAruM anazana svIkAraze. ullAsita thayela pravaradhyAnI muni bhAvanA bhAvaze ke zuddha siddhAMtarUpI amRtanA rasanA pAnamAM ekamAtra Asakta he jIva! tuM koI upara jarA paNa kopa karIza nahIM. 38. mane ANe jhera ApyuM che ema tuM cittamAM vicArIza nahIM. paraMtu pUrve upArjana karela pApoe A duHkha ApyuM che ema tuM citavaje. 39. svayaM upArjana karAyela azubha ke zubha karma bhogavAya Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-11 285 che. lokamAM paNa loko vaDe leNA dravyanI ugharANI karAya che. viSapradAna karanAra upara tAre ati harSa dhAraNa karavo kemake potAnA dharmano vicAra nahIM karanAra tArA karma kSaya mATe taiyAra thayo che. 41. potAnA kAryane choDIne dhana ane jIvitane ApIne sajjano ja parakArya che, bIjA nahIM. 42. viSanA vegathI utpanna thayelI alpakALa TakanArI alpa pIDAne samabhAvapUrvaka sahana karI le kAraNa ke bhavamAM bhamatA narakAdinI ghaNI vedanAo ghaNIvAra sahana karI che. muMgA UMTa upara kyA muMgAmAro nathI paDelA? 44. ajJAnane kAraNe sakAma nirjarA thaI nathI. hamaNAM samabhAvathI sahana karI le jethI vizeSa rIte nirjarA thAya. 45. ajJAnI jIva ghaNAM kroDa varasathI karma khapAve tene traNa guptithI jJAnI ucchavAsa mAtrakALamAM khapAve che. 46. A pramANe suMdara bhAvanA bhAvatA munine kevaLajJAna thaze. kharekhara dhyAna samAna bIjuM koI uttama anuSThAna nathI. 47. aghAti paNa karmone khapAvIne te mAsakhamaNanA tapasvI muni pachI zAzvata sukhavALA mokSane pAmaze. 48. | muninuM mRtyu viSane kAraNe thayuM che ema jANIne devatA kopAyamAna thaze. samyagdaSTine RSino ghAta kema kopa utpanna na kare? 49. kopAyamAna thayela devatA mahAmuninA vadhathI pratyakSa pApo jevA dhULanA pUrathI nagarane dATI deze. 50. rAjAonA anyAyanA kAraNe lokone paNa sahana karavuM paDe che zeraDIno vADha pANI pIe chate DhaMDhaNa' ne pANI maLe che arthAt doSitanI sAthe rahelo nirdoSa paNa daMDAya che. 51. A muni je kuMbhAranA upAzrayamAM rahelA hatA te kuMbhArane tenA puNyakarmathI sahita upADIne sitAlimAM mUkaze, tenI prasiddhi karavAnI IcchAthI kaMmbhakArakRta nAmanuM nagara vasAvaze. 53. pharI abhayakumAre jinezvara bhagavAnane puchyuM: he prabhu abhIcikumAranuM bhAvI kevuM thaze? 54. traNa jagatane kevaLajJAnathI jonArA zrIvIra prabhue kahyuM he abhayakumAra ! tuM eka citte prasaMgane sAMbhaLa. 55. udAyana rAjAe jyAre kezIne rAjya ApyuM tyAre abhIcie cittamAM vicAryuM ke pitA kuzaLatApUrvakanI vicAraNA karavAmAM nipuNa hovA chatAM paNa A kevo nirNaya karyo? aho! rAjyanItimAM paNa kevo bhrama! pa7. jeNe rAjyadhUrA dhAraNa karavAmAM samartha, bhakta, peTanA putra mane tyajIne bahenanA putra kezIne rAjya soMpyuM. 58. sarvatra paNa lokamAM bhANeja vagere vallabha hoya to paNa kalAhIna brAhmaNanI jema hantakAra mAtrane ucita che. 59. jema jyotiSIo abhijita nakSatranI bIjA satyAvIza nakSatromAM gaNanA karatA nathI tema pitAe tejasvI zaktimAna mArI gaNatarI kema na karI? 60. anyAya karatA svAmI pitAnI niMdanIyatA nathI. moTAonA kariyANAne AbhaDachaTa lAgatI nathI. 61. pitAnI jema huM hamaNAM kezInI sevA nahIM karuM. jo huM kezInI sevA karuM to loko mAnaze ke samartha udAyana rAjAno putra nirbaLa thayo. ema pitAno apavAda thaze. 2. tethI mAre videza javuM kalyANakArI che. zuM kyAMya paNa bagalAnI AjJAmAM haMsa rahe che? 63. ane vaLI jo huM ahIM rahIza to luccAo kharekhara hAMsI uDAvaze ke- aho ! ajagaranI jema sutelA abhIcinA hAthamAMthI rAjya gayuM. 4. jeone mAna nathI, lajjA nathI puruSa vrata nathI teo kUtarAnI jema parAbhava pAmelA svadezamAM rahe che. 65. sadgalavALA kumAranI jema abhIcikumAra vItabhaya nagarane choDIne kUNikanI pAse jaze da. mAsIno putra koNika paNa tene gaurava sahita joze athavA mAtA ane mAsImAM zuM taphAvata che? arthAt kaMI nathI. 7. sArI rIte harSa 1. DhaMDhaNa : zeraDInA khetaramAM thatI eka tuccha vanaspati, zeraDIne pANI maLatA tene anAyAse pANI maLI jAya che. 2. hantakAra : koI atithine ApavA mATenI bheTa arthAtu bhANeja vagerenuM mahattva bheTa ApIne satkAra karavA jeTaluM che paNa rAjya ApavA jeTaluM nahIM. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 286 pAmela abhIci tyAM potAnA gharanI jema sukhe sukhe raheze. A kAraNathI svajanonuM zaraNa svIkArAya che. 68. jIvAjIvAdi tattvonA jJAtA, haMmezA zuddha kriyAmAM tatpara para kArya karanAra abhIci tyAM rahIne ghaNAM varaso pasAra karaze. 69. zokanA taraMgono nAza karI abhIci zrAvaka dharmanI ArAdhanA karaze. udAyana ane prabhAvatInA putrane AvA prakArano zrAvaka dharma saMgata che. 70. jema caMdramAM kalaMkane na choDe tema zrAvakadharmanI ArAdhanA karato abhIci pitA uparanA kAluSyane hRdayamAMthI choDaze nahIM. 71. ArAdhanA karIne prAMte jANe pote karelI dharma--khaMDanAne na sUcavato hoya tema ardhA mAsanuM anazana karaze. 7ra. pitA uparanA matsarano atyAgI te mahardika asura kumAra deva thaze kemake krodha sadgatino ghAtaka che. 73. asurakumAramAM eka palpopamanuM AyuSya bhogavI, tyAMthI cyavI mahAvidehamAM manuSya bhava pAmIne siddha thaze. 74. he abhayakumAra ! ame tArI AgaLa udAyana rAjAnuM bhUta-bhaviSyakALanuM sarvacaritra jaNAvyuM. 75. abhaye kahyuM : he prabhu! tame mArI upara ghaNI kRpA karI. athavA to he prabhu! konI upara tamArI amIdaSTi nathI? 76. dIkSA levAnA parINAmI abhayakumAre prabhune traNa pradakSiNA ApI, namIne kahyuM : 77. he prabhu! A apAra saMsAra sAgaramAM DUbatA jIvane mATe tame vahANa samAna cho. 78. kaSAyarUpI agnithI tapelA jIva mATe pANI samAna cho. mahAmoharUpI aMdhakAramAM phasAyelA jIvo mATe sUrya samAna che, kAmagrahathI gRhIta thayelA jIvo mATe maMtra samAna cho. aneka zokarUpI saMtApathI kharaDAyelA jIvo mATe pavana samAna cho. janma, jarA ane mRtyarUpI kaMda mATe tame agni samAna cho. he prabhu ! samasta maMgalanA aMkurA utpanna thavA mATe bIja samAna cho. Arogya saMpattine ApavAmAM jamIna samAna cho. 81. svarga ane apavarganA sukhanA samUhane ApavAmAM udyata cho. athavA sarva arthane ApavAmAM tuM kalpavRkSa che. 82. jema karajadAra ke ghaNI kanyAno pitA ke nirdhana kauTuMbika kheda pAme tema huM kSaNathI kedInI jema bhavanA kaSTathI khedita thayo chuM. 83. he prabhu! huM Aje saMpUrNa gRhavAsane agninI jvALAmAM baLatA gharanI samAna mAnuM chuM. 84. mane kAma zatrunA jevo duSTa, suMdarI rAkSasI jevI, bhogo roganA samUha jevA lAge che. 85. saMyoga kapi kaccha jevo (kapikaccha-khajavaNI vanaspati je cAmaDIne aDe to baLatarApUrvaka ghaNI khaMjavALa utpanna kare che.) lakSmI DAkaNa jevI, rAjano prasAda viSAda jevo lAge che. 86. traNa jagatanA jIvo upara kRpA vartAvanAra he prabhu! anaMta saMsAra sAgarathI mane tAro tAro. 87. jemAM rAjyanA yuvarAjapaNAnI mArAmAM yogyatA hatI tema jo mArAmAM dIkSAnI yogyatA hoya to he bhuvanaprabhu! prasanna thaIne mane A dIkSA Ape. 88. samasta traNa jagatanA jIvone tAravA samartha jinezvara bhagavAne abhayane A pramANe kahyuM : 89. he abhaya! photarAnA DhagalAnI jema asAra saMsAramAM vivekI tane je kheda thayo che te sthAne che. 90. tamArA jevA buddhimAnone dIkSA ucita ja che. AMkhavALA jIvone mukhanuM maMDana karavuM yogya che. 91. he devAnAM priya! tArA samIhitamAM vidhAna na thAo. he daDha nizcaya! kayAMya paNa pratibaMdha (DhIla - vilaMba) na karIza. 92. mAtA pitAnI rajA laIne huM tamArI pAse manuSya janma saphaLa karIza. 93. evI vinaMtI karIne vIra jinezvarane praNAma karIne meruparvata jevo dhIra abhaya mane koI dhanya kSaNe dIkSA maLaze ema harSathI pulakita potAne ghare gayo. 94. e pramANe zrI jinapati sUrinA paTTalakSmIbhUSaNa zrI jinazvarasUrinA ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya viracita zrI abhayakumAra maharSi caritra abhayAMkamAM zrI mahAvIra paramAtmAnuM rAjagRhamAM gamana, namaskAranA phaLa pratipAdaka kathAnako tathA aMtima rAjarSi udAyananuM caritragrahaNa ane abhayakumAranA vratanA abhilASanuM varNana karato agiyAramAM sarga pUro thayo. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 bAramo sarga 287 have bAramo sarga prAraMbha karAya che. pachI abhaye mAtA-pitA pAse dIkSA levA mATe jaladIthI anujJA mAgI. paMDito dharmanA kAryamAM vilaMba karatA nathI. 1. bhagavAne udAyanane aMtima rAjarSi kahyA che tethI jo huM rAjyane grahaNa karIza to mane dIkSA maLaze nahIM. 2. tIrthaMkara paramAtmA zrImad mahAvIra jevA gurune prApta karIne, yaza ane dharmanuM kAraNa tamArA putrapaNAne pAmIne A lokanI jema huM paralokane saphaLa na karuM to mArA karatA jagatamAM bIjo koNa mUrkha che ? 4. tethI mane dIkSA levAnI rajA Apo. tamArI kRpAthI meM A lokanA sukhane anubhavyuM tema prabhunI kRpAthI paralokanA sukhane anubhavuM. 6. A sAMbhaLIne mAtA-pitAe gadgadAkSare kahyuM : he vatsa abhayakumAra ! he bhAgya vAllabhyadarzana ! he pitRbhakta! he sadAmukta ! he sarvatra nirAbhimAnI ! he sumaniSin ! tane ja pArimANikI buddhi che. 8. rAjyanA kAraNathI pitA putrane, putra pitAne, bhAI bhAIne, kAko bhatrIjAne, bhatrIjo kAkAne tathA mAmo bhANejane, bhANeja mAmAne tathA mitra mitrane lobhathI haNe che. 10. he vicakSaNa ! A rAjya hote chate mane dIkSA nahIM maLe te hetuthI apAtA chatAM rAjyane Icchato nathI. 11. he putra ! tAro manoratha kevaLa kalyANa svarUpa che. tuM dIkSA na le ema bolatAM A jIbhanI kaThoratA kema siddha na thAya ? 12. he putra ! ame jIvIe tyAM sudhI tuM saMsAramAM rahe jethI harSathI sadA vikasvara tArA mukharUpI kamaLane jotA ame sukhI rahIe. amArA mRtyu pachI tuM dIkSA leje. 14. pachI abhayakumAre madhuravANIthI mAtApitAne kahyuM H pRthvI upara sAtA ApanAra he tAta ! putra upara suvatsala he mAtar ! tamoe je Adeza karyo che te sarva suMdara ja che. mAtA-pitA putra vAtsalyamAM tatpara hoya che. 16. paraMtu ame jyAM sudhI jIvIe tyAM sudhI tuM rahe ema snehane hetu tarIke jaNAvyo teno nirNaya kevI rIte karAya ? kemake AyuSyanI gati viSama che. 17. nAnA-madhyama ane moTAomAM je A lAMbu-TuMku ke madhyama jIvaze evuM niyata dekhAtuM nathI kemake sakala vastu anekAMta che. kahevAno bhAva e che ke sarvanuM AyuSya samAna ke kramasara pUruM thAya evo koI niyama nathI. putranuM AyuSya vaheluM pUruM thAya evuM paNa bane. 18. vAyuthI uchaLatA mahAgaMgAnA mojAnI jema AyuSya kSaNabhaMgura hote chate jIvavAnI AzA kSaNa paNa rAkhI zakAya tema nathI. 19. paraMtu dIkSA laIne sAdhvAcAranuM pAlana karatA zrImad mahAvIra jinezvaranA caraNakamaLanI sevA karatA mane joIne tamane harSa thaze. gRhastha paryAyane bhogavavAthI utpanna thayela harSa karatA te lAkhaguNo che. 21. pUrve jema kRSNe pradhumna ane sAMbane dIkSA levA sahAya karI hatI tema dIkSA letA mane sahAya karo. 22. A pramANe teno dIkSAno gADha Agraha joIne mAtA-pitAe rajA ApI. athavA zubha kAryamAM pravRtti karatA putrane koNa aMtarAya kare ? 23. pitAnI AjJAthI abhaye svayaM potAnA sarva gharomAM mahAvibhUtithI aSTAtmika mahotsava karyo. 24. teNe satata bhakti ane bahumAnapUrvaka cittane camatkAra kare tevuM samasta saMghanuM vAtsalya karyuM. 25. rAjAe kauTuMbika puruSone bolAvIne Adeza karyo ke naMdAno putra dIkSA le che. tethI nagarane zobhAvo. 26. jema vaidha rogInA dehane zuddha kare tema traNa rastA, cAra rastA tathA rAjamArga vagerene sApha karAvo. 27. jema pANIvALA vAdaLAM varase tema teoe ghaNuM pANIthI siMcana karyu ane satpuruSa-kuMkumanI chaTA ApIne nagarane sugaMdhita karyuM. 28. maMca ane moTA maMcothI nagarane suzobhita karyuM. tathA dareka dukAnono uparano bhAga rezamI vastrothI zaNagArAvyo. 29. teoe paNa vividha prakAranA raMgavALAM siMha, azva, vagerenA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 288 na citrone dhana gharaghATI dhvajA ane nAnA dhvajA vizeSathI nagarane zaNagAryuM. 30. rAjAe teonI pAse naMdAputranA dIkSA mahotsava mATe snAtrapUjAnI uttama sAmagrI karAvI kemake te vAtsalya vidhino avasara che. 31. pachI sukumAla hAthavALA manuSyoe sugaMdhi telothI abhayakumArane sarvasaMvAhanA sukhapUrvaka avyaMgana karyuM. 3ra. teo naMdAputra pratye snehavALA hovA chatAM tenA zarIramAMthI narama loTathI snehane (cikAzane) sArI rIte utAryo. 33. pachI tene siMhAsana upara besADIne suvarNa-rajata, suvarNa-maNi ane rajata suvarNa ema dvika yogavALA ane suvarNa-rajata-maNi ema trika yogavALA tathA mATInA darekanA ekaso ATha utama kuMbhoMthI jema vAdaLa maMdiranA kaLazane navaDAve tema snAna karAvyuM. 35. pachI mRdu, sUkSma, dazIvALA gaMdhakASAyI vastrothI tenA aMgane luchyuM jANe ke sparzendrinA viSayanI lAlaca na ApatA hoya ! 36 mAthA baMdhanathI kheMcAyela kezapAze bhaviSyamAM mAro loca thaze ema duHkhathI jANe pANInA TIpAnA bAnAthI AMsuo sAryA. 37. aho ! Azcarya che ke Aoe gozIrSa caMdananI sAthe sugaMdhi padArthone laIne sarvAMge vilepana karyuM. 38. Aoe suMdara rIte vALane oLIne loca thaze eTale harSathI adhivAsa karatA phUlo bharAvyA. 39. jANe be puNyalakSmIne pUjavA mATe na hoya ! tema Aoe mAthAmAM phUlono muguTa ane chAtI upara phUlanI mALA paherAvI. 40. sevakoe ghoDAnA mukhanA phINa jevA komaLa, phUMkathI paNa UDI jAya tevA suvarNathI bharelA cheDAvALA, nirmaLa, haMsanA lakSaNavALA, sapheda be vastro abhayakumArane paherAvyA. ane caMdana-akSata ane dahIM AdithI kautuka maMgala karyuM. 42. mastaka upara sarvAlaMkAromAM ziromaNi cUDAmaNi, kapALe suMdara muguTa, be kAnamAM be uttama kuMDala kaMThe zRMkhalahAra, ardhahAra ane ratnAvali tathA satkanakAvalI, ekAvalI ane muktAvalI, be bAhumAM aMgada ane keyUra ane trIjI bAhu rakSikA, tathA kAMDA upara maNiti kaDA hAtha ane paganI AMgaDIomAM vajra ane ratnajaDita vIMTIo A sarve paNa abhayakumAranA aMga upara yathAsthAne paherAvyuM. 46. azrupUrNa AMkhothI mAtApitAe abhayane kahyuM : he priyaMvaMdA ! Icchitane kahe. he vatsa ! hamaNAM tAruM zuM karIe te kahe. 47. abhaye kahyuM H mArA mATe rajoharaNa ane pAtrA maMgAvo bAkI badhuM zeSanAga sarpanI jema dUra raho. 48. tarata ja be lAkha ApIne vadAnya (udAra, dAnazIla) zreNike kutrikApaNa' mAMthI pAtrA ane rajoharaNa maMgAvyA. 49. rAjAe mokSadAyinI zibikA taiyAra karAvI. te kevI che. ? jonAra lokanA cakSune thaMbhAvI de tevI hatI. arthAt loko tene joyA ja kare tevI jemAM zreSTha caMdaravA bAMdhavAmAM Avela hatA. jemAM motInI mALAnI avacUlikA (avacUlikA eTale upara pharakatuM vastra) zibikAnA dareka thAMbhalA upara pharakatI putaLIo goThavavAmAM AvI hatI. AgaLanA bhAgamAM manohara vidhAdhara yugalanA putaLA goThavavAmAM AvyA hatA. madhyabhAgamAM uttama siMhAsana sthapAyeluM hatuM. temAM ghugharIono ghamakAra thato hato. zobhAthI manohara cAre bAjuthI pahoLA ane UMcA gavAkSothI suzobhita hatI. madhura raNakAra karatA ghaMTAnA TaMkArathI AkAzane bharI detI hatI. jemAMthI kiraNono samUha prasarI rahyo hato evA suvarNa kaLazothI yukta hatI. jemAM maMda pavanathI zveta dhvajAnA cheDA pharapharatA hatA. manuSya, siMha, hAthI, gAya, dIpaDA, mora, tathA 1. prazna H kRtrikApaNano artha zo che ? uttara H ku eTale pRthvI Adi, trika eTale svarga, mRtyu, pAtALa A traNa lokamAM rahelI 1. jIva 2. dhAtu ane 3. mULAtmaka vastu tenI ApaNa eTale puNyazALI manuSyonA Icchito pUrNa karanAra pUrva bhavanA saMbaMdhita devathI adhiSThita dukAna. dukAnamAMthI te koIpaNa puNyAtmA manuSya kharIda kare to tene vastu mAtra maLI rahe che. pUrve AvI deva-adhiSThata dukAno ujjayinI rAjagRha Adi nagarIomAM hatI. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 sarga-12 na popaTa, vAMdarA, haMsa, haraNa, matsya, kinnara, cAmara tathA sat caMpakalatA, padmalatA, vagere seMkaDo latA svastika mAMgalya ane AlekhAyela citrothI Azcarya karatI hatI. staMbhamAM sthApita karAyela vajanI vedikAthI cAre bAjuthI gherAyelI hatI, vadhAre zuM kahevuM ? zreSTha guNothI vimAnanI bahena hatI, hajAra puruSothI uMcakI zakAya tevI hatI. sAmAnya zilpIo vaDe na banAvI zakAya tevI mokSadAyinI zibikAne rAjAe taiyAra karAvI. 58. samasta vidhine nipuNapaNe jANanAra abhaye Ane traNa pradakSiNA ApIne devendranI jema lIlAthI caDayo. 59. jema sUrya pUrva dizAmAM ArUDha thAya tema sarva janatAnI AMkha rUpI kamaLone vikAsa karatA abhaye siMhAsanane alaMkRta karyo. 60. naMdAe jaladIthI haMsalakSaNI vastrane paheryuM. pachI zibikA upara ArUDha thaIne abhayanI jamaNA paDakhe beThI. 61. bIjI sthavira kulamahattarA rajoharaNa sahita pAtrane laIne naMdA naMdananI DAbI bAju rahI. 62. divyarupiNI suvezadhAriNI, pAchaLanA bhAgamAM rahelI pApa vinAnI nAyikAe tenA mastaka upara sapheda chatra dharyuM. 63. saMsthAna, rUpa ane lAvaNyathI apsarAono bhrama karAve tevI be varavarNinIo (uttama ane suMdara rUpa raMgavALI strI) vividha ratno ane maNio dhAraNa karatI hatI. 65. eka tarUNI svaccha pANIthI bharelA cAMdInA kaLazane hAthamAM laIne vAyavya dizAmAM rahI. 6 6. bIjI tarUNI jAtya suvarNanA daMDavALA uttama paMkhAne dhAraNa karatI pravara zRMgArane karIne agni dizAmAM ubhI rahI. 67. samAna yauvana ane lAvaNyavALA, samAna veSa ane vibhUSaNavALA eka hajAra puruSoe rAjAnI AjJAthI zibikAne uMcakI 68. matsya, bhadrAsana, Adarza, vardhamAna, kuMbha zrIvatsa, svastika ane naMdyAvartta kSaNathI AgaLa cAlyA. 69. dIpaDA-siMha-azva vagere ghoDA ane ghoDezvAro AgaLa cAlyA, hAthIo ane mahAvato baMne bAju cAlyA. 71. IzvAku, yadu, bhoga ane ugra kula vageremAM utpanna thayelA te te vAhanamAM ArUDha thayelA sAmaMta vagere cAlyA. 72. bhAlAvALA, dhanurdhArI, yaSTi ane pharavALA tomara ane bANavALA zaktivALA ane mugaravALA cAlyA.73. pramadathI udghara padAtie gulAMTa khAtA, hasatA, huM pahelo, huM pahelo ema bolatA cAlyA. 74. vaNiko, senApatio, zreSThIo, sArthavAho, pradhAno, maMtrIo ane maMtrIrAjo tenI pAchaLa pAchaLa cAlyA. 75. abhayakumAranI bahene harSathI cakSudoSanAzaka lavaNa-uttAraNa vAraMvAra karyuM. 76. he vatsa ! bAhubalI muni, sanatkumAra sAdhunI jema yAvajjIva cAritranuM pAlana kara. 77. siMhanI jema dIkSA laIne siMhanI jema satata pAlana karaje ema naMdAe putrane AziSa ApI. 78. rAjya lakSmIne choDIne je tuM dIkSA le che tethI teM jaladIthI pUrva puruSoe Acarela cAritranI unnati karI che. 79. he ubhaya ! kuladIpaka dravya zatruonI jema bhAvazatruone jItIne hamaNAM tuM jayapatAkAne grahaNa kara. 80. bhaTTa, nagnAcArya, bhATacAraNo naMda naMda jaya Adi jaya maMgala zabdono moTethI nAda macAvye chate, cAre bAju vAdako vaDe nAMdI sUryo vagADAye chate satata darzanIya nATako thaye chate jema uttarA phAlgunI nakSatramAM Avela sUryanA vakhatano megha pANIne varasAve tema satata dravyane varasAvato yazobharathI jema dizAo purAya tema yAcakonI AzA pUrato abhayakumAra tarata ja parama prItithI rAjamaMdiramAMthI samavasaraNa tarapha cAlyo. 84. A bAju vRddha ane yuvAna tathA nagaranI nAyikAo kSobha pAmI. vAjiMtra vAge chate strIo kautukane pAmI. 85. nagaranI strIomAM A pramANe ullApo thayA- he sakhI ! zuM tuM mArI rAha nathI jotI ? jaladIthI kema jAya che ? 86. he naMdAnA putradarzana mATe utkaMThitA ! tuM uttarIya vastrane paherIne jA. are halA ! tuM veravikhera aMboDAne bAMdha. 87. he potAnA rUpathI garvita thayelI bahena ! tuM ghUmaTo kema nathI Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 290 kADhatI ? he nirlajja ! tuM zvasuravargathI lajjA nathI pAmatI? 88. atizaya kautukarUpI nATakathI nacAvAyelI che gajagAminI! kAna uparathI AbhUSaNa paDI gayuM che enuM bhAna nathI? 89. ati saubhAgyanA garvathI satata pAgala thayelI he halA (sakhI) ! pRthvI upara paDI gayelA potAnA hArane jotI nathI. ? 90. he atyaMta sthUlazarIriNI ! jo tAre abhayakumArane jovAnuM prayojana hoya to jaladI jaladI doDa. 91. he kutUhalane vaza thayelI sakhI! daDhacittA AvA prakAranA kautuka jo je kayAre jovA maLyuM nathI ane maLaze paNa nahIM. 92. he be AMkhane phADIne jonArI! tuM kayAM sudhI joyA karIza. keDa uparathI sarakatA vastravALI tuM loka vaDe hasAya che. 93. are ! gurujana samakSa lajjAno tyAga karanArI! tuM zA mATe doDe che. tArA upara gusso karAvavAmAM mane kema nimitta Ape che? 94. are ! rUpa-yauvana, patinA prema ane dhanathI garvita ! ati vistRta gavAkSane ekalI kema rokIne rahI cho? 95. kevaLa bIjAnA kautuka jovAmAM bhAnabhUlI te potAnA sthULa zarIrane jotI nathI? 96. Ajanma sudhI (A bhavamAM janmathI mAMDIne atyAra sudhI) kautuka joIne te vRddhA! tuM tRpta thaI nathI jethI Ama mArga rokIne tuM badhAthI AgaLa UbhI che. 97. he kSipraghAtA ! he sadA unmatta ! he mAtA vagere vaDe zikSA nahIM apAyelI ! ghaNI vRddha mane vAraMvAra haDaselA kema mAre che? 98. he vidra mAninI ! vAcATa ! lavAro kema baMdha karatI nathI? A abhayakumAra AvI gayo che sAvadhAna thaIne jo. 99. A pramANe strIo jeTalAmAM vividha AlApa-pralApa karI rahI che teTalAmAM abhayakumAra paNa najIka AvI gayo. 100. rAjaputra abhayane joto nara-nArI varga sAthe ja tatkSaNa paththaramAM AlekhAyelanI jema stabdha thayo. 101. rAjyane calAvatA calAvatA traNa puruSArthane sAdhatA teNe sarva paNa pRthvI upara eka paropakAra vRttine karI. 2. A abhayakumAra potAnA manuSya bhavane saphaLa karaze ema dareka loko vaDe hajAro AMkhothI jovAto, jema kamudo vaDe caMdra, jema kamaLo vaDe sUrya tema loko vaDe hajAro AMkhothI sthAne sthAne jovAto, A dhanya che, A kRtapuNya che, A lakSaNavaMta che, A vidvAna che, A sUra che, A dhIra che, A buddhimAna che, jIrNa doraDAnI jema moTA, manohara rAjyane choDIne je Aje saMpUrNa lakSmInA mULa zrImad vIra jinezvaranI pAse nirmaLa vrata laIne mokSane sAdhaze A pramANe vacanamALAothI harSapUrvaka stavanA karAya che. 7. vidhi anukULa thAya ane mAMgeluM maLe to abhayakumAranI jema amArI paNa mati AvI thajo jethI ApaNe paNa bhavasamudramAMthI potAno uddhAra karIe, ema dhArmika loka vaDe manoratho pUrvaka prArthanA karAto hato. 9. AnuM jevA prakAranuM rUpa che, AnI jevA prakAranI kAMti che, AnuM jevA prakAranuM lAvaNya che, AnuM jevA prakAranuM saubhAgya che, tevuM jo amane maLe to sAruM thAya. ema abhaya aihikaphaLanA kAMkSIo vaDe prArthanA karAto hato. 11. guNothI AkarSita thayela nara-nArI varge aMjali joDI. jema sUrya sarvatra lokonI aMjalio svIkAra kare che tema ANe paNa svIkAra karI. 12. A bAju he subuddhi abhayakumAra ! tuM ghaNAM divasa ghaNAM pakSa, ghaNAM mAsa, ghaNAM ayano, ghaNAM varaso, sudhI sArI rIte cAritranuM pAlana karaje ema loko taraphathI sthAne sthAne ghaNI AziSane pAmato, lokamAM prabhAvanA karato. uttama bhAvanAne bhAvato, bhavanA naiguNyane batAvato, viSayanI kaTutAne batAvato, advaita AnaMda ane parama saMvegane utpanna karato, cAritrathI lokonA cittamAM camatkAra karato, jenA mArgane pitA svayaM anusarI rahyA che, sanmArgano dIpaka abhayakumAra samavasaraNanI pAse pahoMcyo. samavasaraNane joIne vidhijJa abhaya jema Indra vimAnamAMthI uttare tema zibikAmAMthI utaryo. 18. rAjAdi parIvArathI vIMTaLAyela, page cAlato te jANe mokSanuM dvAra na hoya tevA samavasaraNanA daravAje pahoMcyo. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 291 sacitta-puSpa-tAMbUla vagere tathA cAmarAdine choDIne uttarAsaMga karIne ekacitta abhaya samavasaraNamAM pravezyo. 20. jinezvaranA mukharUpI kamaLanuM darzana kare chate karmone jalAMjali ApatA abhaye aMjali joDI. 21. parIvAra sahita pharI pharI jinezvarane namatA mana-vacana-kAyAnI zuddhipUrvaka abhaye traNa pradakSiNA ApI. rara. jinezvarane namIne tathA stavanA karIne aMjali saMpuTa joDIne zreNika tathA naMdA vagere svajanoe kahyuM : 23. he prabhu ! sacittanA tyAgI svayaM abhayakumArane grahaNa karIne sacitta bhikSAne grahaNa karo. 24. ema karAve chate ame ApanA vaDe A saMsAra sAgarathI tarAyA chIe. tIrthakarane choDIne jagatamAM bIjuM kayuM uttama pAtra che? 25. paropakAra karavAmAM nipuNa bhuvanaprabhue kahyuM : ame svIkAra karIe chIe. kemake guruo saMgraha karavAmAM (dIkSA ApIne tAravAmAM) udhata hoya che. 26. UbhA thaI jinezvarane namI abhaye vinaMti karI ke he svAmin! bhavasamudramAMthI tAro. 27. jinezvaranI DAbI bAju rahetA AnA mastaka upara jANe puNyano pUMja na hoya tevA gaMdhano vAsakSepa karyo. 28. prabhue tene caityavaMdana ane pradakSiNAdika vidhi karAvI. A vidhinI zarUAta jinezvarothI thaI che. ra9. prabhue turata ja zreNika vaDe arpaNa karAyela jANe muktino sAkSI na hoya evo veza abhayakumArane Apyo. 30. IzAna khUNAmAM laI jaIne gItArtha munioe abhayane veza paherAvyA kemake dharmamAM moTI lajjA hoya che. 31. IryAsamitipUrvaka muninA vezane dhAraNa karatA abhaye jinezvaranI AgaLa samavasaraNarUpI sarovaramAM haMsanI lIlAne dhAraNa karI. 32. pachI tribhuvanaprabhue svayaM nAnA moTA kalezo na hoya tevA kezano loca karyo. 33. prabhue sAmAyika sUtranA uccAraNapUrvaka sAmayikanuM tathA paMca mahAvratonuM uccAraNa karyuM. 34. Indra vagere devoe ane zreNika vagere manuSyoe harSita thaI abhayakumAra RSine vaMdana karyuM. 35. pachI munie manaHsaMkalpita ghaNA uttama kalyANone pUravAmAM samartha deva vimAna samAna dharmalAbha Apyo. 36. pachI abhayakumAra prabhune namI aMjali joDI kahyuM : he prabhu ! dharmopadeza Apo. 37. prabhue karyataMtune kApavA mATe kAtara samAna devadaMdubhinA nAdapUrvaka dezanA ApavAno AraMbha karyo. 38. corAzI lAkha yonithI vyApta saMsAramAM trasapaNe pAmavuM durlabha che to paMcendriyatAnI zuM vAta karavI? 39. paMcendriyapaNuM prApta thayA pachI manuSyabhava ane AryadezanI prApti vadhAre durlabha che. temAM paNa sukulamAM janma vadhAre durlabha che. temAM paNa uttama jAtinI prApti durlabha che. 40. uttama jAti prApta thayA pachI uttama ArogyanI prApti durlabha che. temAM paNa IndriyanuM paTapaNuM ane temAM paNa sAdhunI sAmagrI ane temAM paNa dharma sAMbhaLavAnI ruci thavI durlabha che. 41. pachI uttama zraddhA thavI durlabha che. A prApta thayA pachI cAritranI prApti durlabha che. viratimAM kSAyika bhAvanI prApti uttama che. kSAyika bhAvamAM paNa kevaLajJAna durlabha che. he abhaya ! te prApta thayA pachI ekAMta sukhavALo mokSa prApta thAya che. 43. mokSamAM jarA-mRtyu-roga-zoka-vipattio nathI. te ja tAratamyathI uttarottara sarva paNa nizcayathI durlabha che. 44. tethI he mahAbhAga! tAre vizeSathI paMcamahAvratanA pAlanamAM ghaNo prayatna karavo joIe. 45. haMmezA vratonuM pAlana kara. rakSikA ane rohiNI putravadhuoe jema pAMca zAlikaNonI vRddhi karI tema tuM haMmezA vRddhi kara. 46. jema uklikAe pAMca dANA pheMkI dIdhA tema tuM pramAdathI vratono tyAga na karIza. jema bhogavatI pAMca dANAne khAI gaI tema tuM vratonuM khaMDana na karIza. 47. abhaya sAdhue pUchyuM : he tribhuvana nAyaka! A rohiNI vagere koNa che te mane kRpA karIne kaho. 48. he mahAsattva! tuM sAMbhaLa. Aja bharatakSetramAM rAjagRha nAmanA nagaramAM lakSmIthI kubera samAna dhana nAmano zreSThI thayo. tene Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 292 strIonA zIlAdi guNone dharanArI dhAriNI nAmanI strI thaI. 50. deva-gurUpI parvatamAM rAgI thayelA hAthIo na hoya tevA cAra putro dhAriNInI kukSimAM janmyA. 51. temAM prathama dhanapAla, bIjo dhanadeva, trIjo dhanagopa ane cotho dhanarakSaka. para. te cAreyane kramathI ukjhikA, bhogavatI, rakSikA ane rohiNI nAme uttama patnIo thaI. pa3. AvA ghara parIvArathI zobhatA subuddhimAna zreSThIe keTaloka paNa kALa jhaDapathI pasAra karyo. 54. ekavAra sUIne jAgelA dhanazreSThIe kayAreka rAtrinA chellA pahoramAM ciMtana karavA lAgyA. 55. jema guNavAna manuSya ghara calAve che tema guNavaMtI strIo nizcayathI ghara calAve che. 56. parIjana bhojana karyA pachI bhojana kare parIjana suI gayA pachI suve, parIjana jAge enI pUrve jAge. te gRhiNI kharekhara gRhalakSmI che. 57. svajana-atithi cAkara varga tathA pazuonI saMpUrNapaNe je ciMtA kare che te kharekhara gRhalakSmI che. 58. AvA guNavALI putranI mAtAe mArA gharane AkhA bhava sudhI sArI rIte saMbhALyuM che. koInI kyAreya phariyAda AvI nathI. 59. hamaNAM kaI putravadhU gharano kArabhAra saMbhALaze te jANavA sarvaputravadhUonI parIkSA karuM kemake ghara strIone AdhIna che. 60. - savAre zreSThIe rasoIyAo pAse rasoI taiyAra karAvI ane jaladIthI putravadhUonA mAvataranA gharone tathA nagaravAsIone AmaMtraNa ApyuM. 61. teNe badhAne uttama bhojayothI AdarapUrvaka bhojana karAvyuM. rakSaNa karAtuM dhana nAza pAme che paNa bhojananA vyayathI nahIM. da2. puSpa, tAMbUla, vilepanathI lokanuM sanmAna karI, maMDapamAM besADIne zreSThIe prathama putravadhUne bolAvI. 63. pAMca DAMgaranA dANA ApI sasarAe tene kahyuM he vatsa! sarvajananI samakSa tane pAMca dANA ApuM chuM. 64. huM jyAre pAchA mAguM tyAre tAre mane ApavA. A pramANe rajA apAyelI prathama putravadhUe cittamAM vicAryuH 65. A sasarAnA rUpanI sAthe zarIra saMkocAI gayuM che. vALa ane kAnanI sAthe gati kuMThita thaI gaI che. 66. madhura vacanonI sAthe dAMta paDI gayA che. jANe lajjAnI sAthe spardhAna karatI hoya tema mati bhraSTa thaI gaI che. 67. jema karoDiyAnA mukhamAMthI lALa paDe tema AnA mukhamAMthI adhika lALa paDe che. vaLIo laTake che, vRkSanI DALInI jema mAthuM kaMpe che. 68. to paNa AnA AjJAnuM aizvarya koIka evuM che je lajjita kArya karatA Ane koI vAratuM nathI. da9. mahAna ThaThAro karyo paNa DAMgaranA pAMca dANA ApyA. athavA cakalAne uDALavA moTo avAja karyo. 70. aho ! pAMca dANA ApavAnA hatA AmAM to keTalo moTo utsava karyo DuMgara khodIne UMdara kADhyo. 71. ANe pAMca dANA ApIne amane halakA cItaryA. zuM mArA pitAnA ghare pAMca dANA nathI? 7ra. lokamAM hAsya karAve evA A pAMca dANAnuM mAre zuM prayojana che? jo pAMca varasa pachI vRddha mAgaze to bIjA lAvIne ApI daIza. 73. ema vicArIne ANIe pAMca dANAne pheMkI dIdhA. te ja rIte dhana zreSThIe bIjI putravadhUne pAMca dANA ApyA. 74. te paNa vicAravA lAgI zuM Aje sasarA bhrAnta thayA che? athavA umara thatA AnI buddhi bahera mArI gaI che? 75. je A pramANe nirarthaka dravya vyaya kare che. prayojana vinA dAnane ApatA jIvo dArUDiyA jevA kahevAyA che. 76. ATalo ThaThAro karyo ane dANA to pAMca ja ApyA. aho! khAMDaNiyo khAlI che ane khAMDavA mATe sAMbelA be be rAkhyA che ! 77. lAbha ane vadhAmaNI vinA ATalo kharca karyo te maMDaka vinA moDhAmAM cabacana karyuM. 78. bhAI, putra ke sAsu koIpaNa kahevA mATe samartha thayA nahIM vRddha ja svayaM svAmI che. 79. jo ke vRddha sasaro yukta ke ayukta kare to paNa tenuM sAMbhaLe koNa? kemake bAla ane vRddha samAna che. 80. to paNa jeNe lokonI samakSa svayaM dANAne ApyA che to huM kaNone kevI rIte pheMkI Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 293 dau? 81. kemake satI kulavadhu sArI. jyAre mAgaze tyAre bIjA laIne ApI daIza evI buddhithI photarA kADhIne dANA khAI gaI. 82. dhanazreSThIe trIjI rakSikA putravadhUne bolAvI pUrve kahelI rItathI Ane paNa dANAM ApyA. 83. A buddhizAlinIe ekAMtamAM jaIne jaladIthI vicAryuM ke ahIM nakkIthI kaMIka kAraNa hovuM joIe nahIMtara kevI rIte pitA ghaNAM dhanano vyaya karIne sarvalokanI samakSa pAMca dANAne Ape? tethI parama yatnathI A pAMca kaNonuM huM rakSaNa karuM ema vicArIne daDha (uttama) vastrathI sArI rIte bAMdhIne rAkhyA. 86 ane A poTalIne potAnA AbharaNanA karaMDiyAmAM sAcavIne mUkI. traNeya kALa AdarapUrvaka AnI sAra saMbhALa karI. 87. cothI putravadhUne bolAvIne pAMca DAMgaranA dANAne ApIne te ja pramANe zikSA ApI kemake saMto samadaSTi hoya che. 88. have buddhirUpI mahelamAM ArohaNa karanArI rohiNIe cittamAM vicAryuM H mAro sasaro buddhithI bRhaspati samAna che. 89. gaMbhIratAthI samudra jevA che. dhairyathI meru parvata jevA che. ghaNAM anubhavI, vizeSajJa, dIghadarzI ane bahuzruta che. 90. kAma ciMtAmaNi samAna che ane sarva mahAjanomAM ziromaNi che. lokonI samakSa A pAMca dANA ApyA che tenuM koIka moTuM prayojana nakkIthI hovuM joIe. kemake sajjanonI pravRttio prayojanapUrvakanI hoya che. 91. tethI A pAMca kaNonI vRddhi karavI joIe ema mArI buddhi thAya che ema vicArIne teNIe potAnA bhaktivALA bhAIone kahyuM : 93. he bhAIo ! A mArA pAMca dANAne khetaramAM vAvo jethI emAMthI ghaNAM dANAMo thAya. 94. tAro Adeza pramANa che ema kahIne, namIne kaNone laIne bhAIo potAnA sthAne gayA. 95. varSA kALa Avyo tyAre pRthvItaLa pANIthI taraboLa thaye chate kheDelI jamInamAM kayArAmAM pAMca dANA vAvyA. 96. keTalAka divaso gayA pachI rohiNInA bhAIoe potAnA mANaso pAse ropaNI karAvI. 97. A pramANe pharI yathocita ropiNI karAyela DAMgarathI suMdara zAli-staMbho thayA. 98. prathama puSpita thayela ane pachI jema sArI rIte mahenata karanAra prANIe lakSmInuM upArjana thAya tema tene dANA lAgyA. 99. kALa jatA te taMbo pAyA pachI lAgIne kusuMbhanI jema pagarathI (paganA taLiyAthI) masaLAyA. 200. ane magadhadezamAM prasiddha eka prasthaka pramANa nIpaja thaI. bIjA comAse prasthaka DAMgarane pharI vAvavAmAM AvyA. 201. te ja vidhithI kheDavuM vagere sarva karavAmAM AvyuM. eTale ghaNAM kuMbha DAMgara pAkyA. athavA vidhi zuM zuM nathI Apato? 2. trIjA varase ghaNAM sekaDo kuMbho DAMgara thayA. ema vadhavAnA svabhAvavALI cothA varase mahAbhAgya lakSmIo thaI. 3. pAMcamA varase rohiNIne netRtva ApanAra zubhakarmonI sAthe palya pramANa DAMgara thaI. 4. pAMca varasa pachI zreSThIe pharI samasta nagaranA lokone ane putravadhUnA svajana tathA bhAIone, bhojana karAvI ane besADIne sabhAmAM cAreya putravadhUone bolAvIne kahyuM : are ! putrIo pUrve meM je zAlinA dANA ApyA che te pAchA Apo. 6. ujhikAe gharanI aMdara koThImAMthI pAMca dANA lAvIne sasarAnA hAtharUpI kamaLamAM ApyA. 7. zreSThIe ujhikAne kahyuM : he vatsA ! mAtAnA, pitAnA tathA bhAIonA ane bAMdhavonA tathA sAsu, sasarAnA ane pati tathA deva-gurunA tamone sogana che. tethI sAcuM kahe ke A zAli teja che ke bIjA che? 9. ujhikAe potAno vRttAMta, yathAsthita, jaNAvyo. nirguNane paNa zapathanI argalA asara kare che arthAt guNahIna paNa zapatha ApavAthI akAryathI virAma pAme che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 294 bhogavatIe paNa te ja kramathI dANA lAvIne ApyA. bhakSita ke gumAvelI vastunI pharI prApti kyAMthI thAya? arthAtu rakSita ke vardhitanI prApti thAya che. 11. zreSThIe tene paNa aneka zapatho ApIne sAcuM bolAvyuM. anubhavIo sAcuM bolAvavAnA upAyo jANe che. 12. ANe paNa sasarAnI samakSa potAno abhiprAya jaNAvyo. vyaMtaro apAyela zapathanuM khaMDana karatA nathI. 13. jema vaNika mULa mULIne pAchI Ape tema rakSikA putravadhUe AdarapUrvaka kSaNathI ja te ja zAlinA dANA ApyA. 14. te ja pramANe zapatha ApIne tene dhanAvahe puchayuM. teNIe paNa je hakIkata hatI te jaNAvI. 15 cothI putravadhUe kahyuM che bhUtala upara vikhyAta tAta ! mArA upara kRpA karIne gADAM, baLada, UMTa, gadheDA vagere Apo jethI karIne zAli laI avAya. tene sAMbhaLIne dhanAvaha ghaNAM harSane pAmyA. 17. he putrI! tuM A zuM bole che? ema zreSThI vaDe kahevAyelI teNIe muninA vRttAMta jevA nirmaLa vRttAMtane jaNAvyo. 18. saMtuSTa thayela zreSThIe Apela vRSabha, UMTa vagerenI sahAyathI gRhalakSmInI jema svayaM rohiNIe zAli maMgAvyA. 19. kapALe bhrakuTi caDAvI ghaNI AMkha kADhI dhanAvahe ujijhAkAnA bhAIone kahyuM : nAmathI yathArtha mArI putravadhU ane tamArI putrI, manamAM paNa mAro bhaya nahIM rAkhanArI lajjAno tyAga karanArI ujhikAe zAlinA kaNo phekI daIne mArI AjJAne atyaMta khaMDita karI che. tethI huM Aje Ane avajJA karavAnuM phaLa batAvuM chuM. 22. tethI ANe manamAM bIjo koI vikalpa karyA vinA haMmezA gharane sApha karavuM, lIMpavuM, ghAsa, chANa, dhULanA DhagalA vagere kacarAno nikAla karavo, bALakanA azucithI kharaDAyela vastro vagerene dhovAnuM kArya karavuM. 24. mArA gharamAM bIjo koI adhikAra nathI. kemake haMmezA guNa mujaba padavI prApta thAya che. 25. he baMdhuo! A zreSThI A rIte mArI putrIne halakA kAryamAM joDe che ema tamAre mArA upara roSa na karavo. 26. gauravavAna zreSThIe bhogavatInA bhAIone kahyuM. huM to tamArI putrIe paNa mArI AjJAnuM khaMDana karyu che. 27. vinA bhaye ANe zAlinuM bhakSaNa karyu che. tethI ANe, pIsavuM, khAMDavuM, daLavuM, pakAvavuM, valovavuM ane bIjuM paNa kArya karavuM. AnA sivAya bIjA kAryane yogya nathI. kAna vinAnIne kuMDala ApavuM ucita nathI. ra9. khuza thayela dhanAvAhe rakSikAnA bhAIone kahyuM H zAlinuM rakSaNa karIne tamArI putrIe mArI AjJAnuM pAlana karyuM che. 30. A haMmezA svarNa, rUpya, maNi-motI vastra vagere vastunI bhAMDArikAno adhikAra ApuM chuM? ANe harSa pUrvaka rAta divasa bhAMDAgaranuM rakSaNa karavuM, yogyane padanuM pradAna na kare to svAmIne paNa doSa lAge che. 32. dhane harSathI rohiNInA svajanone kahyuMH guNaratnanI samudra A rohiNI putravadhU dhanya che. 33. svayaM rahasyane jANIne ANe vratinI vRddhi karI che. virala jIvane mArgAnusArI mati hoya che. 34. Ane samasta gRhanuM svAmitva ApavAmAM Ave che. ciMtAmaNi ratna konA gaurava yogya nathI banatuM. 35. cAvI vinA koThAramAMthI kaMI laI ke mukI zakAtuM nathI tema AnI AjJA vagara mArA gharamAM kaMI laI ke mUkI zakAze nahIM. tethI badhAe AnI AjJAnuM pAlana karavuM, sarvathI nAnI hovA chatAM suguNothI moTI che. vayathI moTI moTI gaNAtI nathI. 37. jema nakSatromAM caMdranI patnI rohiNI sanmAnIya che tema mArA gharamAM sarva putravadhUomAM rohiNI sanmAnanIya che. 38. je mArI AjJAnuM khaMDana karaze te AnI AjJAnuM khaMDana karaze. je mane mAne che teNe AnuM avazya mAnavuM. 39. e pramANe nidhAnanI jema zreSThInuM vacana badhAe mAnya karyuM. lokoe devanI jema rohiNInI prazaMsA karI. 40. kRSNa citrakavalarInI jema rohiNI putravadhUe Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 295 ratna samAna, zAlinA pAMca kaNomAMthI asaMkhya kaNo ApyA. 41. jIvone bhAgyathI AvI putravadhUnI prApti thAya che. athavA kAmadhenu konA ghare avatare? 42. jenA gharamAM rohiNI putravadhU che. te dhanAvaha zreSThI dhanya che. athavA samudranI putrI lakSmI viSNunA ghare ja vase che. 43. pachI zreSThInI AjJAthI suMdara rucine dharanArI cAreya paNa putravadhUo potapotAnA sthAne gaI. 44. A pramANe vyavasthA karIne dhana zeThe karma ane dharmane sukhapUrvaka karyo. jenuM ghara maryAdAmAM vartatuM hoya tenA gharamAM dharma, prarvate. 45. he abhayamuni! tane cAreya putravadhUonuM udAharaNa kahyuM. have AnuM rahasya spaSTa karatA upanayane sAMbhaLa. 46. jevuM rAjagRha che tevo narabhava che. je pramANe cAra putravadhUo che te prakAre A jIvo che. 47. jema dhanAvaha zreSThI che tema aneka bhavya jIvonA hitane nirmANa karavAmAM nipuNa guruo che. 48. pAMca zAlikaNothI jema pAMca mahAvrata jANavA. vadhUnA kulagRhanI samAna zrImAnuM caturvidha saMgha che. 49. jema dhanAvahe vadhUkulagRhanI samakSa je dANAo ApyA tema gurue saMgha samakSa pAMca mahAvratone ApyA. 50. jema ujhikAe pAMca cokhAnA dANAne choDIne azucinuM sApha karavuM vagere kAryone karatI duHkhI thaI tema je sukhalaMpaTa pAMca mahAvratone neve mUkIne A ja janmamAM avazya duHkhI thAya che. para. loko paNa AnI niMdA kare che. he vratabhraSTa! he durAzaya! he adaSTavyamukha! he pApI mArI daSTithI dUra thA. pa3. are nirmayAda! are nirlajja! sarvasaMgha samakSa svamukhe vrato uccarIne teM choDI dIdhA. 54. jema nirdhanI duHkhane bhogave che ema vratabhraSTa jIva paralokamAM durgatimAM paDIne ghaNAM duHkhone bhogave che. pa5. jema zAlikaNonA bhakSaNathI bhogavatIe sevakanA kAryo karIne kAyA ane mananA ghaNAM duHkho bhogavyAM tema AjIvikAnA hetuthI sAdhuvezane laIne vratonuM khaMDana kare che te ghaNo duHkhI thAya che. 57. A bhavamAM niMdAne pAtra thAya che ane parabhavamAM vividha prakAranA duHkhone anubhave che. anyAya kyAreya sukhakAraka thato nathI. 58. jema vicakSaNa rakSikA zAlinA rakSaNathI sasarAdine mAnyabhoganuM bhAjana thaI tema je niraticAra mahAvratonuM pAlana karIne potAnA AtmAno vistAra karavA samartha thAya che. 60. A lokamAM dhArmika janomAM prazaMsanIya thAya che ane paralokamAM svarga-apavarga (mokSa)mAM sukhanuM bhAjana thAya che. 61. jema strIomAM ziromaNi cothI putravadhU rohiNI kaNonI vRddhi karIne gharamAM sarvasvanI svAminI thaI, zvasura AdivarganI ane samasta jananI prazaMsanIya ane mAnya thaI, tema je bhavya vratone harSathI svIkArIne svayaM aticAronA tyAga karato, pAlana kare che te upara uparanA guNa sthAnakone prApta karIne bIjA bhavya jIvone mahAvratanuM pradAna karIne zAsananI unnati kare che. 5. AkSepAdi dharmakathAothI uttama kathaka banIne mananuM AkarSaNa karIne mithyASTione paNa bodha pamADe che. 66. svadezamAM ane paradezamAM svatIrthamAM ane anya tIrthamAM parama khyAtine meLave che. te pote ati nirAzaMsa hoya che. 67. AgaLanA bhavomAM ghaNAM duHkha mizrita sukho anubhavyA have saMyamanI ArAdhanA karIne thoDA kALamAM svarga sukhone anubhavIne mokSa sukhane meLave che. 68. he abhaya mahAmuni!rakSikA ane rohiNInA nyAyathI (daSTAMtathI) zubhanI prApti mATe pAMca mahAvratonuM pAlana karavuM ane vRddhi karavI. 69. abhayamunie kahyuM: he nAtha! ApanA anuzAsanane IcchuM chuM. gRhasthapaNAmAM je sAdhu jevo thayo te sAdhu thayA pachI zuM na jANe? 70. pachI prabhue abhayakumAranA zreNika rAjA vagere sAMsArika sarvajanonI upabRhaNA karI. 71. tame dhanya cho jenA putra rAjyanI saMpadAno tyAga karIne jaladIthI lIlApUrvaka puruSonA sthAnane prApta karyA. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 296 7ra. tathA tame paNa prazaMsanIya cho je harSa pAmI susamAdhithI abhayakumAranI pAse ThAThathI vrata apAvyuM. 73. have rAjA jinezvara ane abhayakumAra munine namIne eka abhayanuM smaraNa karatAM potAnA sthAne gayA. 74. jinezvare abhayamunine gaNadharane suprata karyA. athavA svAmIe traNa jagatane abhaya ApyuM che. 75. harSa pAmelI abhayanI mAtA naMdAe lAMbA samaya sudhI vicAryuM ke mAro putra abhaya dhanya che. 76. anAsakta bhAve nyAyapUrvaka pitAnA rAjyanuM pAlana karIne hamaNAM tIrthakaranI pAse cAritra lIdhuM. 77. sAhasI manuSyonI baMne paNa gati sArI thAya che. eka uttama rAjya lakSmI ane bIjI pravajyA. 78. jo mAro putra dIkSA laIne vizvanaMdana thayo to mAre have ghare rahIne zuM karavuM che? 79. huM paNa svAminI pAse cAritra lakSmIno svIkAra karuM. athavA to gAya vAcharaDAne harSathI anusare che ja. 80. naMdAe paNa rAjA pAsethI dIkSAnI rajA meLavI lIdhI. buddhamAnoe sarvanA samAdhAnathI arthAt sarvanI saMmatithI dharma karavo joIe. 81. rAjA vaDe rajA apAyelI naMdAe halla ane vihallane be divya kuMDaLa ane kSaumAvastra yugalane ApyuM. 82. zreNika rAjAe naMdAno dIkSA mahotsava karyo. pachI naMdAe zrImad mahAvIra jinezvaranA caraNakamaLamAM dIkSA lIdhI. 83. jinezvare naMdA sAdhvIne dIkSA ane zikSA ApIne sAdhvIone arpaNa karI. kemake haMsI haMsalIomAM zobhe che. 84. sAdhvIomAM ziromaNi, pApakarmono nAza karatI, sarvakriyAono abhyAsa karatI, jinezvara ane guruone namaskAra karatI naMdAe ullAsapUrvaka cAritranuM pAlana karyuM. 86. sajjanone rAjyanA prasaMgamAM rAjyanuM ane tapanA prasaMgamAM tapanuM lakSya hoya che. 87. teNIe cothabhakta, chaThTha, aTTama, cAra upavAsa, pAMca upavAsa tathA paMdara upavAsa, mAsa khamaNa vagere tapothI potAne zoSavI nAkhI. 88. A uttama viduSIe agiyAra aMga bhaNI lIdhA. dIkSAne vaza varasa thayA pachI ghAtI karmano nAza karI kevaLajJAna prApta karI aghAtI karmone khapAvIne naMdA sAdhvI mokSamAM gaI. 89. A bAju abhayamuni paNa munionA manarUpI kamaLamAM bhramaranI lIlAne dhAraNa karato lIlApUrvaka ghaNuM zruta bhaNyo. 90. siddhAMtamAM kahevAyela aneka abhigraho levAmAM udyata kamaLapatranI jema haMmezA nirlepa, jIvanI jema apratighAta, zaMkhanI jema niraMjana, pavananI jema apratibaddha, kAcabAnI jema guptendriya, pakSInI jema mukta AkAzanI jema nirAzraya, bhAraMDanI jema apramatta, geMDAnA zRMganI jema ekAkI, baLadanI jema samartha, havananA agninI jema sudIpta, hAthInI jema parAkramI, siMhanI jema sudurdharSa (koIthI parAbhava na karI zakAya tevo) sUryanI jema tejasvI, caMdranI jema zItaLa, sAgaranI jema gaMbhIra, sumerunI jema niSpakaMpa, pRthvInI jema sarvasahazaradaRtunA pANInI jema svaccha, vAsIthI cholanAra ane caMdanathI lepa karanAra upara samadapha komala ane kaThina sparzamAM, madhura ane paruSa svaramAM, durgadha ane sugaMdhamAM, kurUpa ane surUpamAM, raMka ane rAyamAM, DAhyA ane mUrkhamAM, nirdhana ane dhanI vize, subhaga ane durbhAgamAM, vikalAMga ane kAmadeva vize samabhAvane dhAraNa karyo madhura ane kaDavA rasamAM samabhAvI, vadhAre kahevAthI zuM? bhavamAM ane mokSamAM samAna, ghaNA bhedavALA dravyamAM, grAmapurAdika kSetramAM, samaya vagere kALamAM, paryAya vagere bhAvamAM, bAlya, kumAra, tAruNya, vRddha vagere avasthAomAM ane bIje paNa sarvatra rAgathI rahita evA sattva mahodadhi abhayamunie tiryaMca manuSya ane devo vaDe karAyela pratikULa ke anukULa moTA upasargone sahana karyA. A pramANe vividha prakAranA lokottara caritrothI abhaya munie janamAnasamAM satata Azcaryane utpana karyu. 304. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 297 abhaya sAdhue haMmezA ja eka prakAranA asaMyamane, be prakAranA rAga ane dveSanA baMdhanane ane mana-vacana- kAyAnA daMDane choDyA. 305. sAtA-Rddhi ane rasa traNa prakAranA gAravano tyAga karatA, mAyA-nidAna ane mithyAtva satyano uddhAra karyo. 6. jJAna-darzana-cAritranI virAdhanAno tyAga karatA ANe manogupti vacanagupti ane kAyaguptino Azraya karyo. 7. krodha-mAna-daMbha ane lobha e cAra kaSAyano nigraha karyo. parigraha, bhaya, maithuna ane AhAra saMjJAno tyAga karyo. 8. Arta raudra dhyAnano tyAga karI dharma ane zukala dhyAna karyuM. 9. abhayamunie kAya-adhikaraNa, keSa, paritApa, ane vadhathI utpanna thayelI pAMceya kriyAono satata tyAga karyo. 10. rUpa-rasa- gaMdha-sparza ane zabda e pAMca kAmaguNono tyAga karyo. prANAtipAtanI virati vagere guNonuM pAlana karyuM. 11. IryA-bhASA-eSaNAAdAna ane utsarga e pAMca samitinuM pAlana karatA ANe pRthvI-apU-teu-vAyu ane vanaspati kAyanuM rakSaNa karyuM. 12. kRSNa, nIla, kApota e traNa lezyAno tyAga karatA ANe tejo, padma ane zukla lezyAnuM sevana karyuM. 13. Aloka, paraloka, AdAna, akasmAta, AjIvikA, maraNa ane apayazamAMthI utpanna thayela sAta bhayone yathArtha nAmavALA abhaye tyAga karyo. 14. jAti-kula-baLa-rUpa-tapaezvarya-zrata-lAbha e ATha madano munirAje tyAga karyo. 15. nava brahmacaryanI guptinA pAlaka munie saMsakta vasati, strInA zarIrane jovuM, strIkathA, strInuM Asana, bhatanI aMdara kAmakrIDAnuM sAMbhaLavuM, pUrvakrIDAnuM smaraNa, atimAtra AhAra, snigdha bhojana ane dehabhUSAno tyAga karyo. 17. Arjava, mArdava, kSAMti, satyavANI, saMyama, tapa, ArkiMcanya, brahmacarya zauca e daza prakAranA dharmanuM sevana karyuM. 18. darzana-vrata-sAmAyika-pauSadha kAryotsarga-abrahma- sacittano tyAga- AraMbha-preSTha prayoga- uddiSTa bhojanano tyAga ane sAdhunI pratimA A zrAvakanI agiyAra pratimAne jANe che ane upadeza Ape che. 20. bAra bhikSu pratimA, tera kriyAsthAno, cauda bhUtagrAma, paMdara paramAdhArmika tathA SoDazaka gAthAo, sattara prakArano asaMyama, aDhAra prakAranA brahmacarya, ogaNIza jJAtA adhyayana, vIza asamAdhi sthAno, zabalanA ekavIza sthAno, bAvIza parISahone jANyA, choDyA ane yathocita karyuM. 24. teNe trevIza sUtrakRta adhyayanone jANyA. covIza jinezvaranI stavanA ane namaskArane kare che. 25. munie pacIza bhAvanA bhAvI. dazAkalpa ane vyavahAra sUtramAM rahelA chavvIza uddeza kAlone jANyA ane muninA satyAvIza guNonuM pAlana karyuM. 27. aThayAvIza AcAra adhyayanone jANyA. ogaNatrIza pApasthAno ane trIza mohanIya sthAnono tyAga karyo. ekatrIza siddhanA guNone sArI rIte jANyA. ANe batrIza yoganA saMgrahanI zraddhA karI. te buddhimAne tetrIza AzAtAnano tyAga karyo. 30. pratisiddha kRtyonuM AcaraNa na karyuM. jinezvaroe kahelA sarvabhAvonI samyaka prarUpaNA karI. 31. ema guNonA samUhathI yukta bhaktimAna abhayamunie zrI mahAvIranA be caraNakamaLanI sevA karI. 32. niHspRhI teNe sAdhuonA vinaya vaicAva karatA puNyAnubaMdhI puNya upArjana karyuM. 33. vinayI, mahAprajJa munIzvare jaladIthI agiyAra aMgone sUtra ane arthathI bhaNyA. 34. jinezvaranI AjJAthI gItArtha munionI sAthe bhavyone pratibodha karato pRthvItala upara alaga vicaryo. 35. mugdha, buddhi, madhyamabuddhi, buddhinI sabhAmAM rahelA ANe ekavAra gaMbhIra dharmadezanA ApI. 37. aho! moha narendra rAjAno patra ane rAgano vikhyAta putra makaradhvaja rAjAne panAre paDelA jIvo ghaNAM duHkhI thAya che. Ano sarvathA tyAga karIne svarga ane mokSanA sukha ApanAra, saMvarano Azraya karo. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 298 A duSTa makaradhvaja rAjAno nigraha karavA traNa jagatamAM eka vIra saMvara ja zaktimAna che. 39. te A pramANe sarva nagaromAM uttama bhuvanabhoga nAmanuM nagara che. jyAM vANIrUpI samudramAM saMpUrNa vizva samAI gayuM che. 40. jemAM yonirUpI nepathya (paDadA)mAMthI nIkaLelA karmarUpI upAdhyAya vaDe bhaNAvAyelA navA prakAranA rasothI yukta navA navA uttama adhama pAtro banIne jIvo vividha prakAranA abhinayapUrvakanA nATakone divasa rAta karI rahyA che. 42. temAM traNa jagatane mohita karanAra, moharAjAno pautra,vazIkaraNa karavAmAM dakSa, rAgakezarIno putra, abhilASA-atirekatA devInI kukSimAM janmela, sarvatra prasiddha makaradhvaja nAmano rAjA che. 44. jema nIlakaMTha mastaka upara zikhAne dhAraNa kare che tema dAmodara-hara-brahmAdevo-dAnavo paNa makaradhvajanI AjJAne dhAraNa kare che. 45. prajJapti-rohiNI vagere seMkaDo vidyAnA baLa thI unmatta thayelA, asAdhAraNa saubhAgyavaMta je A vidyAdharezvaro che te paNa kharIdAyela dAsa jema strIonA pagamAM paDe che tema cAkAra karatA tenI AjJAmAM varte che. 47. bAkI kIDA samAna, sAmAnya bhUmicara puruSa, strI ane rAjAonI vAta paNa zuM karavI? 48. jeone tevA prakAranuM (kAmanuM) jJAna nathI, vANI nathI te pazuo paNa jene vaza che te aho! AnI (kAmanI) vazIkaraNa zakti kevI che! 49. kAmane vaza thayela strIonA samUho yamanI jIbha jevI vikarALa jvALA phelAvatI agnine lIlAthI AliMgana kare che. 50. jema jIvo krIDA sarovaramAM praveza kare tema jenI vANIthI jaLacarothI bharapUra, UMDA, uchaLatA mojAothI bhayaMkara samudramAM praveza kare che. 51. jema jIva kadalInA vanamAM praveza kare tema kAmAdhIna jIvo dhanuSya-khaDyAdithI bhayaMkara yuddhabhUmimAM praveza kare che. para. prAyaH A jagatamAM evo koI bahAdura nathI ke tenI AjJAne na mAne. mohanA vaMzamAM utpanna thayela A (kAma) vizvamAM na hota to zuM asaMbhava raheta? 53. tene rati nAmanI bhAryA che. kharekhara koIka viralane ja anurUpa patnI maLe che. 54. Ane jagatane vismaya pamADe tevuM rUpa hoya che. je rUpavatI strIomAM daSTAMta rU5 varte che. 55. jema zaMkara pArvatI vinA rati pAmato nathI tema kAma saubhAgya zAlinI rati vinA eka kSaNa paNa AnaMda pAmato nathI. 56. makaradhvaja rAjAne sparzendriya, ghrANendriya, cakSurindriya ane zrotendriya nAmanA cAra subhaTo che. 57. tene raNakAryamAM samartha evI rasanA nAmanI vIra rANI che. keTalIka rANIo puruSa samovaDI hoya che. 58. jema nirmaLa sphaTikanI aMdara pratibiMba praveze che tema zeSa bhaTone asAdhya evA puramAM sparzana nAmano bhaTa praveze che. 59. A bhaTa mAkhaNa jevA komaLa strInA zarIrane tathA paTTa, gAdI-takiyA Adi vastune Icche che. boraDI, kapikacchAdino tiraskAra kare che. 60. moha utpana karavAmAM dakSa komala sparzane prApta karIne atula parAkramI banela A kAma jagatane mohamAM lapaTAve che. 61. vaitADhaya parvatanI guphAnI jema adaSTajana saMcAra nAsikAnA vivaramAM ghANa bhaTanuM ghara che. dara. jema bALaka abhakSyanA lAbhathI AnaMda pAme tema gaMdha-kuMkuma-kapUra-kastUrI-phUlo vagerene meLavIne ghANa harSathI nRtya kare che. 63. jema kaMjusa bhikSAcara Ave ne gharanA daravAjA baMdha kare tema ghANa nAkamAM AvatI durgadha vAsane roke che. 4. durgadhanI jema gaMdhathI zatruonA AvAsane abhivAsita (vAsita) karIne lIlAthI A zatrunA gaMdhane paNa kSaNathI nAza kare che. arthAt zatrune mULathI nAza kare che. 5. saMpUrNa vizvane jonAro cakSurAja trIjo sainika che jema jJAnadaSTithI kriyA saMcare che tema tenI daSTithI bIjA saMcare che. 66. mukharUpI mahelamAM rahelA be AMkhanA vistRta gavAkSamAM beThelo A lokonA rUpa jovAmAM laMpaTa che. 67. jema atikhubhukSita brAhmaNa modaka joIne AnaMda pAme tema bIjI nAyikAonA surUpa aMgone Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 299 joIne A AnaMda pAme che. 68. aMdha, paMgu, apaMga prANIonA rUpane joIne saMkrAntinA bhayathI jaladIthI A AMkho baMdha karI de che. da9. daSTiviSa sarpanI jema krodhI, mahAparAkramI, rUpanA darzana mAtrathI zatruone bhasmIbhUta kare che. 70. zrota nAmano cotho bhaTTa sarvakAryamAM haMmezA agresara be kAnanI guphAmAM caranI jema guptapaNe rahe che. 71. tyAM niraMtara pizAcanI jema adazyapaNe raheto samastajane bolelA sarva vacano sAMbhaLe che. 7ra. anukULa svaromAM hali (vAsudeva)nI jema Asakta thAya che tema pratikUlamAM dveSI thAya che. pittAtaMnI jema madhura rasamAM Asakta ane tikta rasamAM kevI thAya che tema 73. jema jamadAgninA putre pazu vidyAthI jagatane vaza karyuM tema svara-prANathI lIlApUrvaka vizvane vaza kare che. madha-tikta vagere rasone jANanArI, parasainyone bhedanArI, rasanA baMdhujanane mAnya che. 75. A jiddA mukharUpI mahelamAM Avela daMtapaMktirUpI kapATamAM je sthira jaDabAno ane upara ghaTikA avacUlAno (lALano ghaDo) Azraya karIne rahe che. 76. te svAdiSTa rasamAM rAgI thAya che. virasa svAdamAM virAgI thAya che. A svacchaMdacAriNInI ceSTA yathAruci che. 77. jema vRkSanA mULamAM pANI siMcAye chate patra pallava, phUla, phaLa, hRSTapuSTa bane tema A bhojana grahaNa karIne AMkha vagere Indriyone hRSTapuSTa kare che. 78. A bhojana na le to bIjI Indriyo paNa maMda paDe che. aho! teono koIka lokottara meLApa che. 79. vadhAre zuM kahevuM? A jIve chate sparzana vagere sarvopaNa bhaTo jANe eka AyuSyane bhajanArA na hoya tema jIve che. 80. chala-droha-pramAda vagerenI sAthe A pAMca bhaTone makaradhvaja rAjAe saMpUrNa traNa jagatane jItavA mokalyA. 81. tiryaMca, nAraka ane devonA jIvomAM kAmarAjanuM zAsana pravartAvIne mahAbhayadAyaka te manuSya lokamAM avataryA. 82. kaTila AzayI teoe akarmabhUminA 28ju manuSyomAM potAnI AjJA pravartAvI. mugdha jIvone ThagavuM ghaNuM saraLa che. 83. A bhaToe dharma-adharmanA vibhAgane nahIM jANanArA karmabhUminA manuSyone jaladIthI vaza karyA. mUrkhane jItavAmAM keTalI vAra lAge? 84. potAnA uttama viSayo batAvIne dharmanA jANakArone ThagyA. keTalAka jANatA hovA chatAM lobhAya che. 85. A pramANe dareka gAma ane nagarane ThagatA sarva jagatane tRNa samAna mAnanArA thayA teTalAmAM dhRtirUpI sapheda zilAthI DhaMkAyela jANe ati vizALa arihaMtono kIrtistaMbha na hoya tevA vivekagirine joyo. 87. sarva dugamAM ziromaNi A parvata upara ArUDha thayelA jIvone mahAmoha pitAthI paNa bhaya hoto nathI. 88. kailAsa parvatanI upara jema alakApurI che tema AnI upara subhikSa Arogya saurAjyathI uttama jainapura nAmanuM nagara che. 89. A nagara caraNa sittarI ane karaNa sittarI killAthI vIMTaLAyela che. A nagaramAM gama (AlavA)nA samUharUpI kAMgarA che. A nagaramAM siddhAMtarUpI zreSTha samudra che. 90. ahIM upasarga sahana nAmanI zilAo che. ApaNI vagere cArakathArUpI zerIo che. 91. temAM mithyA sAvadha vANInA tyAgarUpa be kapATo che. dharma-artha-kAma ane mokSa nAmanA cAra kuMbho che. 92. dharmagaccha nAmanI uttama hATo che. sadharma dhanathI pUrita zreSThIo jevo AcAryo che. bhavya jaMtuo grAhako che. 93. samasta sthitino pAlaka cAritradharma rAjA che. sAdhu vargano pAlaka ane pApIono prazAsaka che. 94. A rAjAne sarvavirati ane dezavirati nAmanI karuNA rasathI pUrita manavALI be rANIo che. 95. te bene pitA ane mAtA guNane anurUpa yatidharma, ane gRhidharma nAmanA be putro che. 96. putro mAtA-pitAne anusare che. tene maMtrIomAM ziromaNi sarbodha nAmano maMtrI che. jenA vaDe karAyela maMtra merunI jema pralayakALamAM calAyamAna thato nathI. 97. tene vIryavaMta samyagadarzana nAmano pradhAna che. je potAnA Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 300 :: dezamAM rahyo hoya to paNa zatruonuM mana kaMpe che. 98. Ane saMyama vagere susAmaMta ane bIjA padAtio che. te sarve svAmIne anusaranArA mahAzUravIra cAkaro che. 99. jema vAMdarAo vRkSa upara caDI jAya tema UMcI Doka karIne jotA te sparzana vagere doDIne eka sainyamAM pahoMcI gayA, 400. saMvarane joIne kaMIka cittamAM cakita thayelA Aoe tenA eka sevakane kahyuM ke videzamAM janAro kSobha pAme che ja. 401. svAmInA AkArane dharanAro A koNa lokameLAnI madhyamAM rahelo che ? bRhaspatinI vANIne jItI lenAra koI buddhimAne kahyuM. 2. cAritra dharmarAjAno A saMvara nAmano koTTavAla che je zatrurUpI dAvAnaLano rakSaka thayo che. 3. cAritradharmarAjano sevaka A mahAparAkramI saMvarane jo teM sAMbhaLyo nathI to te zuM sAMbhaLyuM che ? 4. A sAMbhaLIne atyaMta matsarathI bharAyelA teoe kahyuM : eka chatrI makaradhvaja rAjAne choDIne bIje kayAMya paNa koI svAmI vartato nathI. ema dhvani nAmanA rAjAe kahyuM. sUryane choDIne bIjo koI kAntino svAmI kahevAto nathI. 6. kaMIka hasIne teNe kahyuM H makaradhvaja koNa che ? A cAritra dharmano saMbaMdhI kAhalA (Dhola) vAdaka Ano (makaradhvajano) nAza karavA samartha che to pachI bIjA subhaTonI zuM vAta karavI ? jeo ekalA paNa eka hajAra zatruonI sAthe yuddha kare che. 8. te cAritra dharmarAjanI zuM vAta karavI ? jeNe yuddhamAM mohane pagathI masaLIne cUrecUrA karI nAkhyA. 9. amArA svAmInA baLathI A sainyane haNIne anaMtA jIvo mokSane pAmyA che. susahAyathI zuM na thAya ? 10. sparzana vageree pharI kahyuM : are ! tuM jenI prazaMsA kare che te cAritra rAjanuM sainya keTaluM che ? 11. teNe paNa kahyuM H tamArAmAM jenI pAse kAna hoya te ja sAMbhaLe bAkI baherA jevAnI sAthe kevI rIte vAta karAya ? 12. pachI zrota nAmano subhaTa sAMbhaLavA sAvadhAna banyo tyAre gaMbhIranAdathI ANe kahyuM ke tenuM baLa jagatamAM vikhyAta che te sAMbhaLo. 13. Ane mahAbaLavAna yatidharma kumAra yuvarAja che. jeno janma thayo teTalAmAM to bhayathI zatrunuM prANapaMkheruM UDI gayuM. 14. tene zUravIra gRhidharma nAno putra che jenA udayathI zatrunuM sainya kSaNathI kairavavananI jema saMkucita thayuM. 15. Ane sadbodha mahAmaMtrI che jenA maMtrathI khIlA ThokAyelA sApanI jema zatruo sthAnathI jarA paNa cAlatA nathI ja. 16. tene rAjyadharA vahana karavAmAM agresara samyaktva nAmano mahattama che jeNe yuddhamAM ekamAMthI aneka thatA zatruone nirbIja karyA. 17. Ane puNyodaya nAmano uttama senAnI che je yuddhamAM upasthita thAya eTale zatruo samudranA pahele pAra bhAgI jAya che. 18. jema jagatamAM pAMca suvarNanA meruparvato avagADha thayelA che tema Ane pAMca mahAvrata sAmaMta ziromaNi che. 19. te maMDalAdhika rAjAne vaimAnika devalokamAM jema navA Indro che tema yatidharmakumAranA aMgane pratibaddha thayelA kSamAdaya che. 20. sattara mahAzUravIra subhaTezvarothI vIMTaLAyela saMyama nAmano sAmaMta haMmezA tenI sevA kare che. 21. te rAjAnI sevA karanArA gRhasthadharmanA sUra jevA tejasvI bAra subhaTo che. 22. atyaMta abheda (samAna) cAra lokapAla subhaTothI sahita zukaladhyAna nAmano maMDalAdhipati teno sevaka che. 23. traNa jagatamAM eka mAtra vIra jo kayAreka gusse thAya to mohanA eka paNa mANasane choDato nathI. 24. tenI jema ja cAra bhaTovALo dharmadhyAna nAmano maMDalika che. teNe jeonI sAthe yuddha karyu che te haju maMca upara paDelA che. 25. Ane (dharmadhyAnane) cittano poSaka saMtoSa nAmano bhAMDAgArika che je niHspRha manavALo dharma bhAMDAgAronuM rakSaNa kare che. 26. jJAna-dAna vagere dAnanA bhedo tenA hAthIo che. jenA garjanAnA zravaNathI paNa para sainyonA hAthIo bhAge che. 27. tene aDhAra hajAra zIlAMga padAtio che. jeonI upara paDatA zatrugaNo ekeka vaDe paNa dhAraNa karAya che. 28. tene bAra prakAranA tapanA bhedo tIkSNa svabhAvI Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 301 ghoDA che. tenAthI paNa nikAcita karmanI zreNIo bhAMgI che. 29. Ane anityatA vagere bhAvanA rathanI zreNIo che. jenI madhyamAM rahelA bhaTo zatruo upara sukhapUrvaka prahAra kare che. 30. kAlapAThaka vagere tenA zabdavedhI dhanurdhArIo che. jeonA bANothI pApa zatruo lIlAthI vIMdhAya che. 31.puruSonI vAta choDo tenI strIo paNa mahAparAkramI che. jema sUryanI sAmI daSTi na Take tema teonI sAme zatru ubho raheto nathI. 3ra. ekalI paNa manogupti zatru sainyamAM bhayane utpana karanArI che te zatrune kArAgRhamAM e rIte nAkhe che jethI te halavA asamartha thato nathI. 33. kAyagupti ane vacanagupti tenI uttara sAdhikA che te baMne manoguptimAMthI chaTakI gayela zatrune bAMdhe che. 34. raNAMgaNamAM samiti nAmanI pAMca strIo rahe che. jema siMhaNonI hAjarImAM haraNA bhAge tema AnI hAjarImAM zatruo nAze che. 35. Ane zIlarUpI bakhatarathI rakSaNa karAyelI nava brahmacaryanI guptio che. je navI navI gatithI (rItathI) kAmadevane paDakAre che. 36. tathA zrAvakanI agiyAra apratima raudra pratimAo rudra daSTinI jema zatruo upara trATake che. 37. bAra bhikSapratimAo durAloka aMdhakArane dUra karanArI che. jema sUrya himane tapAve tema zatrune tapAve che. 38. cAritra dharma rAjAnA sainyamAM je madyapAna niyama vagere bALako che te paNa aho ! jItI zakAya tema nathI. 39. pachI tenA vacana sAMbhaLIne kaMpArIthI lAlacoLa thayela zarIravALA, lAla AMkhavALA bhrakuTithI bhayaMkara subhaTo bolavA lAgyA. 40. sura-asura-manuSyomAM tathA Indro ane tiryacomAM evA koI nathI je amArI sAme malla thAya to makaradhvajanI vAta choDo. 41. ANe kahyuM cAritra vagere sAmAnya puruSanI jema jItI zakAya tema nathI to zuM caNAnI jema maracAM cAvavA zakya che? 42. jo tame aMdhakAra koTavALane jItI lo to sarva jItAI gayuM che ema jANavuM nahIMtara phogaTa baDAI hAMko cho? 43. laDAI mATe utkaMThina thayelA sparzana vagere pAMceya bhaTo paNa saMvara pAse gayA. kemake kaMTakane sahana karatA nathI. A lokoe (sparzana vagere pAMca bhaTo) saMvarane prazama Asana upara beThelo joyo. te saMvara kevo che tene jaNAve che- te AnaMdanA bharathI(AnaMdapUrvaka) aucityarUpI AcaraNanA vastranA palaMgamAM prazamarUpI Asana upara beThelo hato. teNe keDa upara traNa daMDane kApavA mATe kRrikA bAMdhI hatI. tenI najIkamAM viveka khaDjha ane apramAda DhAla hatI. teNe parigraha tyAganuM morapIMchanuM chatra dhAraNa karyuM hatuM. teNe jamaNI bhujAmAM zukla lezyA rUpa Atma bAhurakSakane dhAraNa karyu hatuM. 47. prakoSTa udhat karatI tejo ane padma lezyarUpI suvarNa sAMkaLane dhAraNa karI hatI. pagamAM sAtabhayanA viprayogarUpI vIrakaTakane caraNamAM dhAraNa karyu hatuM. 48. vividha prakAranA bhaTo jenI AgaLa biradAvalI bolAvI rahyA hatA. anazana vagere yoddhaothI jANe sAkSAt vIra rasa na hoya tevo saMyama dekhAyo. 49. sarve paNa subhaTo huM pahelo huM pahelo ema hoDa karatA kSaNathI yuddha mATe upasthita thayA. te vicAratA hatA teTalAmAM yuddha upasthita thayuM. 50. pachI anazane kahyuM H he bhaTo! tame ubhA raho huM ja UNodara vagere bhAIonI sAthe garvathI udbhara skaMdhavALA zatruo sAthe jema pAMDuputrone sAthe rAkhIne kRSNa kauravanI sAthe yuddha karyuM tema yuddha karIza paraMtu ATaluM dhyAna rAkhavuM ke ApaNAmAMthI koI sutIkSNa zatrunA zastrothI ghAta pAme to tamAre tene AlocanAdi sANasAthI jema prAsAdano pAyo zalya vagarano karAya tema zalya vagarano karavo. 54. anazananA bhujAbaLane jANatA saMvare A vAta svIkArI, nAyakone zauryavAna sevako upara vizvAsa hoya che. papa. tarata ja saMvarane juhArIne, bakhatara paherI, Ayudhone hAthamAM dhAraNa karIne jeTalAmAM cAlyA teTalAmAM pravacane kahyuM H tame mane sAMbhaLo. jema strIomAM aMganA strI pramANa gaNAya tema A dADhIvALA bhaTomAM paNa Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 302 rasanA ja pramANa che. 57. jema kRpANInA prANathI (talavAranA jorathI) sainiko nAce che tema rasanAnA jorathI madonmatta balavAna sainyo satata kUde che. 58. tethI jayane IcchanArA tamAre eka ja rasanA jItI levI. nAganI AzIviSadADhane ja ukheDI nAkhavI bIjA dAMtone ukheDavAnI zuM jarUra che? 59. jo rasanAno jaya karavAnI IcchA hoya to anazana ja karavuM ane huM tene karIza. te rAMDane jItavA keTalA pariSadanI jarUra che? 60. yuddhanI khaNaja dhAraNa karatI UNodarI vageree je sthAna batAvyuM te sthAne bhAtRvarga rahe. 61. he bhAIo! ame paNa tamArI sAthe yuddhamAM AvIzuM jeTalAmAM A pramANe teoe kahyuM teTalAmAM te sparzana vagere dehanI AvAsarUpIyuddhabhUmi upara kSaNathI ja AvI pahoMcyA. A loko (anazana-uNodarI vagere) teonI sAme gayA kharekhara A kSatriyono krama che. 3. te vakhate sAMjano samaya hato tethI teonI aMdara paraspara pratijJAo thaI ke bIjA divase yuddha rAkhavuM. 64. jema rAtre pakSIo potapotAnA mALAmAM AvAsane grahaNa kare tema pAchaLanI bhUmi upara AvAsane grahaNa karyo. 65. rAtre chaLa vageree sparzanane kahyuM H tuM zatrunA sainyamAM chApo mArIne yaza upAja kara. 66. staMbha (akkaDapaNuM) daMbha, chaLa, droha vagere parivArathI parivarela sparzanane haNo haNo ema bolatA anazanAdi upara humalo karyo. 67. loca, Atapasahana vagere potAnA vargathI yukta hatakaleza (utsAhita) kAyakaleza bhaTa kSaNathI Ubho thayo. jema kuvAdIonA hetuo pUrA thaI jAya tema gurune samarpita thaIne moTI laDAIne karatA A benA zastro pUrA thayA. 69. tyAra pachI mallanI jema aMgAgithI baMnee yuddha karyuM. kAyakaleze kSaNathI haNIne sparzanane pADyo. 70. pUrve grISmaRtumAM jeNe haMmezA kapUra ane caMdanano lepa karyo hato tathA paMkhAthI potAne vIMjhato hato te sparzanane madhyAhnanA tapatA sUryanA lUthI mizrita tApamAM ANe jema tela copaDIne khasavALA jIvane taDakAmAM Ubho rAkhe tema jaladIthI Ubho rAkhyo. 72. pUrve telathI atyaMgana karI snAna karIne puSpa-kasturikA vagerethI vAsita karAyela dADhI ane mAthanA vALano loca karyo. 73. gAdI-takIyAnA sparzane ucita kAyAne spaMDila bhUmi upara sunAranI jema UMcI-nIcI bhUmi upara suvADyo. 74. pUrve je sAMDhanI jema sarvatra mAtelo (svacchaMdI) hato tene kAyaklezanI AjJAthI brahmacaryanuM pAlana karAvyuM. 75. je eka divasa paNa hAthapaga dhoyA vinA rahI zakato nahIM te kAyAklezanI AjJAthI pAMpaNane paNa dhoto nathI. 74. parama masUrane dharatI saMlInatAe paNa AvIne durdazAne pAmelA amone atizaya kadarthanA karI. 77. addabhUta ThaMDI vakhate jema aMgopAMga saMkocI rAkhe tema AnI (kAyaklezanI) AjJAthI sarva aMgone saMkocIne kAcabAnI jema rahyo. 78. sparzana jItAe chate huM upara rahelI hovA chatAM zatruo vaDe zuM jItAyuM nathI? arthAt kazuM jItAyuM nathI. zeSa gaye chate paNa jo pRthvI akhaMDa che to rAjya naSTa thayuM nathI. 79. zAstramAM lakSaNa vidyAnI jema kAmarAjanA saMdhi vigrahathI saMpUrNa rAjyamAM huM haMmezA mULamAM vartu chuM. 80. ema baDAI hAkatI ati garvathI potAne vIra mAnatI, AkhA vizvane potAne vaza mAnatI rasanA medAnamAM paDI. 81. be bhujA vacce koTi zIlA jeTaluM vizALa aMtara dharAvanAra, ugra zatru samUhone bhAMganAra aunodarya bhaTe rasanAnI sAthe yuddha karavA lAgyo. 82. sarva sAmarthyavALI abhimAnI rasanAe raNAMgaNamAM kaMjUsanI jema nAdaryane ghAsa samAna paNa na mAnyuM. 83. anazana mahAyodho rasanAnI sAme doDyo. je nArI sAme AvIne prahAra kare tene paNa gaNakAratA nathI. arthAta nArIne haNavA udyata thAya che. 84. ghaNIvAra sudhI yuddha karatA te baMne jaNAM hAra-jIta na pAmyA. kharekhara samAna baLavALAono kSaNathI jaya ke parAjaya thato nathI. 85. jema tArkika sajAtine (prativAdI tArkikane) Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 sarga-12 jarjarita kare tema marma sthAnane pAmIne chaThTha, aTTama, cAra-pAMca upavAsa karIne jarjarita karI. 86. jo kyAreka anazana bhaTa kRpAthI ene choDI de che tyAre vRtti saMkSepa ane rasatyAga be sagAbhAI A ApaNI vairINI che ema jANIne tenI kadarthanA kare che. kopane pAmelA jIvo A strI ke puruSa ema gaNakAratA nathI. 88. arthAt A strI che mATe enI sAme na laDAya ema vicAratA nathI. pharI paNa vizvane ThagavAnI rasanAnI cAlane (vRttine) yAda karIne tene bhojana ApavAnuM baMdha karyuM. kAraNa ke duSTane zikSA karavI ucita che. 89. Ane (rasanAne) kRza thayelI joIne karuNAne pAmelA anazane pharI arasa, virasa, rUkSa, tuccha kaMIka bhojana arpaNa karAvyuM. 90. purimaDha, namaskAra sahita porisI vagere yamothI tathA AyaMbila, ekAsaNuM nivi vagerethI tenuM kaMIka poSaNa karyuM. 91. pharI cothabhakta vagerethI tene avizvAsathI kRza karI. ahIM zatruno koNa vizvAsa kare? 92. bhayabhIta cakSu-zrota- ghANa bhaToe hRdayamAM vicAryuH jagatamAM be malla sparzana ane rasanAne jItI lIdhA che to ApaNe koNa? tethI kharekhara ApaNe anazana ane nodaryanI sAthe yuddha karIzuM to ApaNI paNa AvI gati thaze. 94. jyAM caTapaTa karatI cAmuMDA yakSiNIne bhakSaNa karI jAya che to ApaNe varAkaDA bhaTArako zuM karI zakIzuM? 95. zatrunA hAthamAM sapaDAyelA ApaNA badhAnI vAta makaradhvajane koNa pahoMcADaze? 96. tethI ApaNe chupAIne rahIe. jyAre chaLa maLaze tyAre guptimAMthI bhAIone choDAvIne kAmadevanI pAse laI jazuM. 97. be bhAIone lIdhA vinA ApaNAthI kevI rIte moDhuM batAvAya? ema vicArIne teo tyAM ja kyAMya paNa coranI jema chupAIne rahyA. 98. anazana vagere ane rAga-dveSa nigraha nAmanA be uttama paheregIro sparzana ane rasanAne kArAgRhamAM nAkhIne ane te benuM dhyAna rAkhavA dharma jAgarikAne mUkIne saMvaranI pAse gayA. kAraNa ke sevako svAmInA caraNa pAse rahenArA hoya che. 500. sparzana ane rasanAne kArAgRhamAMthI choDAvavAnA upAyane vicAratA ghANa vagereno keTaloka kALa bilavAsInI jema gayo. 501. tyAM ghANa vageree jANe jaMgama rAtrI na hoya evI kALI, AMkhone paTapaTAvatI AMkhavALI bhamatI koIka strIne joI. 502. aho! lAMbA samaya pachI kalyANinI evI nidrA bahena jovAI che eTale jema ziyALa boraDI pAse jAya tema harSita thayelA teo tenI pAse gayA. 3. he bahena! tane juhAra juhAra ! ema bolIne namaskAra karyo. rAjAne paNa bahena vaMdanIya che. 4. tame satata akSata ajarAmara raho ema bolatI nidrAe vastranA cheDAthI teonuM cUMchaNuM utAryuM. 5. tamAruM moDhuM kema paDI gayuM che? ema puchAyelA teoe kahyuM : abhAgyA amane tAre kaMI na pUchavuM. 6. teNIe kahyuM : saubhAgyanI lakSmI evI mAtA samAna mane tamAre potAnuM duHkha kahevuM. kemake huM duHkhIone sukha ApanArI chuM. 7. A lokoe niHzvAsa nAkhIne potAnA duHkhanuM kAraNa sparzana ane rasanAnuM kArAgRhamAM pUrAvA sudhInA vRttAMta jaladIthI jaNAvyo. 8. ame pUrve pramAda nAmanA uttama carane tyAM mokalyo che. teNe samyagu jANIne tenuM (sparzana ane rasanAnuM) svarUpa amane kzAvyuM che. 9. he svAmIo! huM kahevAthI tyAM gayo hato. ame tyAM eka strI ane paheregIrone joyA. 10. dharmajAgarikA strI ane bIjA be rAga-dveSa nigrahanI paraspara thatI vAto sAMbhaLI teonA nAmo jAmyA che. 11. vAta bhUtAnI (vAtuDI) jema te strI bolavAmAM thAkatI ja nathI. te bene nimeSa mAtra paNa UMgha karavA detI nathI. 12. AnI apramatAthI bIjA paNa pramatta thayA che. AvI paristhitimAM tamArA be bhAIo kArAgRhamAMthI chuTakAro thavo duHzakya che. 13. jo koIpaNa rIte dharmajAgarikA ThagAya to te bene ThagI zakAya nahIMtara nahIM kemake strI dhUrta che ane Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 304 puruSa jaDa che. tethI dharmajAgarikAnI ThagAI thAya to te be guptimAMthI bahAra nIkaLaze. nahIMtara aMdara paDelA ja saLI jaze. 15. pramAde amane je kahyuM che te ame tamane jaNAvyuM. tArI kRpArUpI vahANathI ame vipattirUpI nadIne tarI jazuM. 16. dayAAhRdayA nidrAe kahyuM : are ! tame kheda na pAmo bALanI jema dharmajAgarikA pApiNIne huM ThagIza. 17. zULI upara vadhAyela lokane paNa je sukha Ape che evI tuM ciMtA karanArI hoya tyAre amAre koI kaSTa nathI. 18. A pramANe teo vaDe kahevAyelI pramAda ke chaLathI sahita nidrA jaladIthI adazya banIne dharmajAgarikAnI pAse gaI. 19. svabhAvathI vairiNI hovA chatAM tenA pagamAM paDI pAse jaIne nidrA emane maLI. athavA akSatrio dhRSTa hoya che. 20. nidrAe kahyuM H he devI! tArI dAsInI dAsI chuM. tArA becaraNa jyAM rahelA che te bhUmi paNa pUjAya che. 21. are svAminI! Aje lAMbA samaya pachI bhAgyathI tArA darzana thayA. ciMtAmaNinuM darzana lokane AnaMda ApanAruM thAya che. 22. A pramANe tenA (nidrAnA) ThagAIbharyA vacanothI pIgaLI gayelI dharmajAgarikAe tene potAnI bhaktA mAnI. sajjana alpa paricayathI ja vizvAsu bane che. 23. nidrAe pharI kahyuM : he mAta! tArI be AMkhamAM bimArI lAge che te zuM kArAgRhamAM pUrAyela be pApI puruSonI rakSA mATe jAgavAthI thayuM che. 24. hA tArI vAta sAcI che ema dharmajAgarikAe javAba Apyo. he svAminI ! tArI bimArIne dUra karavA A vimalAMjananuM aMjana lagAva. ema kahI mohanAMjana ApyuM. 25. eTalAmAM teNIe mohanuM AMjana AMjayuM ke turata ja potAnA vazamAM raheladAsanI jema dharmajAgarikA UMghamAM paDI. 26. dharmajAgarikAne UMgha caDI eTale turata ja rAga-dveSa nigraha lAMbA paDyA. kANuM paDe eTale ghaNAM anartho thAya che. 27. chaLa ane pramAda AvIne kSaNathI sparzana ane rasanAnA baMdhanone jema vaidya rogIonA rasone toDe tema toDI nAkhyA. ghANa vageree AvIne sparzana ane rasanAne svayaM DoLImAM nAkhIne potAnA maMdire laI gayA. ra9. laMghana vagerethI baLAyela sparzana ane rasanAne pUrva bAMdhavo puSTi karavA lAgyA. kAraNa ke bhAIone ja bhAInI ciMtA thAya che. 30. paDI gayela moDhAvALA teo jaIne makaradhvajane praNAma karIne potAnI parAbhUti (parAjayane) kahI. kemake duHkha haMmezA svAmIne jaNAvAya che. 31. makaradhvaja rAjA agninI jema saLagI uThyo. aho! A saMvara kevo duSTa nIkaLyo? jeNe potAnA sevako pAse A lokone AvuM duHkha apAvyuM. 32. aho ! A saMvara kevo mUrkha che je javALAnA samUhathI bhayaMkara dAvAnaLane bhajAothI AliMgana karavA Icche che? 33. unmatta hAthInA be kuMbha taTane bhedanAra sUtelA siMhane jagADavAne Icche che? 34. gavala, megha ane bhramara jevA sApanA mAthAne be hAthathI khaMjavADavAne Icche che. 35. je vizvamalla evA mArI sAthe yuddha karavA Icche che te A pApInA durmadane Aje turata ja khAMDI nAkhuM chuM. 36. ane moTethI kahyuMH are bhaTo! bherIne evI rIte vagaDAvo jethI sainika jaladIthI taiyAra thAya ane saMvara upara AkramaNa karAya. 37. pachI bherI tADana karAye chate mithyAtva nAmano pradhAna ane soLa maMDalAdhIza kaSAyo taiyAra thayA. 38. mahAvatoe sudArUNa nAga jevA kRpaNatA vagere hAthIone taiyAra karyA. ane ghoDezvAroe verIone duHkha ApanAra pAna-bhakSa vagere azvone taiyAra karyA. 39. rathikoe nityatva vAsanA pRtha unnata rathazreNI taiyAra karI. 40. AzrayadvAra vagere padAtio hAthamAM khaDjha laIne taiyAra thayA. akAlapATha vagere dhanurdhArIo laDAI mATe taiyAra thayA. 41. A pramANe sarve paNa lazkaranI sAmagrIthI parivarelo, garvathI samudranI jema gAjato kAmadeva cAlyo. 42. makaradhvaja cAle chate, pApodaya senAnI AgaLa cAlyo Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 305 pAchaLa mithyAtva mahattama, baMne bAju maMDalezo rahyA. 43. asaMkhyAta sainyathI kSitijane pUrato kAmadeva dehavAsa nAmanA yuddhakSetramAM pahoMcyo. 44. makaradhvaja rAjAe mithyAjalpa nAmanA dUtane saMvaranI pAse mokalyo kAraNa ke rAjAonI AvI nIti che. 4pa. jaIne teNe kahyuM : he saMvara ! huM dUta chuM. makaradhvaja rAjAe mArA mukhe tane saMdezo kahevaDAvyo che. 46. jema grahaNane divase kUtarAone kUTavAmAM Ave che tema tArA sevakoe makaradhvaja rAjAnA ativallabha sevakone kUTayA che. 47. teoe Acarela doSathI tame ja zikSAne pAtra cho kAraNa ke sevakonA aparAdhamAM paNa svAmI ja daMDane pAtra che. 48. jo tuM potAnA rAjya-rASTra sukha ane prANone bacAvavA Icche che to AvIne svayaM bhaktithI makaradhvajanI kSamApanA kara. 49. mahA aparAdha kare chate paNa jo kSamApanA mAge che to te jaladIthI khuza thAya che kAraNa ke mahAtmAono kopa praNAma sudhI ja hoya che. 50. je koI tenI sevAmAM niraMtara varte che tenI uparathI pasAra thatA garama pavanathI tenuM rakSaNa kare che. 51. je potAne bahu mAnato nathI tenI sevA karato nathI. tene te kaSTamAM pADe che. kharekhara svAmInuM A lakSaNa che. para. je svAmIonI chAyA paNa namatI nathI ane bIjA je svAmIo che te paNa makaradhvajadevanuM zAsana mAne che. pa3. khuza thayelo makaradhvaja teone rAjya Ape che ane gusse thayelo kevaLa bhIkha maMgAve che. AnA zAsanane karato tuM vipula rAjayane meLavaze. 54. ema bolIne makaradhvajano dUta virAma pAme chate jemanI vANImAM gurune Azcarya thAya che evA satyajalpa nAmanA saMvaranA sevake kahyuM : 25. he TiTibha (TIToLI) jevA vAcATa ! he yathArtha nAmavALA mithyAjalpa! are ! je mukhamAM Ave te ja bolanAra he kAmadevanA priya pApIo! he vizvanA eka mAtra Thaga! teoe tamane jIvatA choDyA te sAruM na karyuM. 57. are ! manuSyonI sabhAmAM makaradhvajanA mAhAbhyanuM varNana kara. varNana karAtuM ziyALonuM parAkrama ziyALAmAM ja zobhe che. 58. moDhAmAM mIThAza batAvIne mAchImAra mAchalAne jALamAM phasAve tema kAme mugdhajanone lobhAvIne kaSTamAM nAkhyA che. 59. kAmanA caritrane jANanArA amArI pAse tenA vAtsalyanuM varNana karavAnuM rahevA de. kemake mAnI AgaLa mosALanuM varNana karAtuM nathI. 60. makaradhvajanA pitA rAgakezarI ane jagatadrohI vikhyAta pitAmahane jItI lenAra saMvara devanI AgaLa A kAma kaI vizAtamAM che? 61. vaLI sApanuM sImaMta karanArane garoDIno bhaya kyAMthI hoya? 62. jo tAro ajJAnI svAmI mArA svAmI sAthe laDAImAM utaraze to ThaMDA pANIthI dAjhI jaze e nakkI che. 63. tethI tAro svAmI je mArge Ave te ja mArgathI pAcho cAlyo jAya nahIMtara raNamAM bhaMgAyelo nAzato chidra paNa nahIM meLave. 4. bhaToe kahyuM : he mithyAjalpa dUta ! jema tema bolato tuM vadhane yogya che paNa tuM dUta hovAne kAraNe choDI devAya che. 65. ame yuddha mATe taiyAra chIe jo tAro svAmI nahIM jAya to amArI lAMbA samayanI khaNaja utArazuM. da6. kaMIka babaDATa karatA dUtane teoe gaLAmAM pakaDyo. kulaTAnI jema duSTa vANI manuSyane nakkIthI kaSTamAM pADe che. 67. je vairarUpI IndhanothI cinagArita karAyela hato te dUtanI vANI rUpI pravanathI prerAyela makaradhvaja agninI jema saLagyo. 68. jema brAhmaNa yajJa mATe sajja thAya tema krodhe bharAyela kAmadeva sarva baLa sAmagrIthI yuddha mATe taiyAra thayo. 69. saMvara koTapAla paNa potAnA lazkara sAthe yuddha mATe sanmukha thayo. siMha zatrune sahana karato nathI. 70. devo ane vidyAdharo harSathI teonA yuddhanA utsavane jovA AkAzamAM bhegA thayA. ghaNuM karIne prANIo kautukapriya hoya che. 71. mahAsainyoe kAyara puruSonA hRdayane kaMpAve tevA raudra raNavAjiMtro cAre bAjuthI Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 306 vagADayA. 72. A bAju nirahaMkAra vagere mukhya nipuNa vaitAlikoe saMvaranA pakSamAM rahelA bhaTone yuddha mATe utsAhita karyA. 73. jema cakravartI cakrane AgaLa kare che tema cAritra dharma rAjA durjeya zatrunA yuddhanA medAnamAM sainikane AgaLa kare che. 74. te sainyanI madhyamAM rahIne cAritra rAjAnA manane AzvAsana Ape che. nahIMtara yuddhamAM cAritra rAjAnuM mana DolAyamAna thAya che. 75. jeNe moharAjAnA putra rAga ane tenA putra makaradhvajane mukhamAM ja jItIne kuMbhadhvaja vagere sainikone pakaDayA. 76. je eka ja ghAe zatruone mATInI jema cUrI nAkhe che te saMvara devanA tame sevako cho. 77. tame svayaM yuddhamAM anekavAra jaya meLavyo che. tethI hamaNAM tamAre yuddhamA tatpara rahevuM jethI caMdra jevA nirmaLa kuLano udhdhata thAya. ane kSaNathI luccAonA mukho malina thAya. 79. garva vagere sahita aneka kaThora baMdIonA samUhoe potAnA bhaTone utsAhita karyA teono A pramANe vyApAra thayo. 80. bhaTa zatruvIronA mastaka mATe zULa samAna sainyanA madhyamAM rahelo hoya to ja moharAja narezvara ciMtA choDIne sukhapUrvaka suve che. 81. jeonI bANanI zreNIoe zatruone jarjarita karyA che. pharI yuddha mATe zakuna paNa zodhAtuM nathI. hanumAnanI jema durjaya zatrunA mukhamAM lapaDAka marAya che te makaradhvaja rAjAnA tame sevako cho. 83. tame trailokyamA asahya parAkramI cho. svayaM mAnava, dAnava-devo pazuone vaza karyAM che. 84. zrI jainapuramAM rahenArA A pAMca sAta loko potAne zUravIra mAnatA ajJAnIo kAna kheMce che. 85. traNa jagatamAM rahelA jIvone jItanArA tamArI pAse A bhaTo samudramAM loTanI capaTI samAna che. 86. tame AvA parAkramI chatAM jo AothI hArI jazo to samudra tarIne khAbociyAmAM DUbI gayA cho ema kahevAze. 87. tethI hamaNAM tamAre daDha cittathI yuddha karavuM jethI tame kuLadIpaka banI pUrvajone udyata karazo. 88. A pramANe baMdIjanothI utsAhita karAtA mAnanA bharathI udyata thayelA vikaTa ATopavALA subhaTo paraspara yuddha mATe medAnamAM paDyA. 89. kAna sudhI kheMcI kheMcIne niraMtara choDAtA bANothI dharnudharoe thAMbhalA vagarano bANa maMDapa banAvyo. 90. potAnA bhAthAmAMthI bANone kheMcatA, bANone dorI upara caDAvatA kheMcatA choDatA laghuhasta (eTalI jhaDapathI kriyA kare che jethI A kriyA jovAmAM na AvI.) jovAyA nahIM. 91. meghanA pANInI dhArAthI lakSmIne dhAraNa karatI bANanI zreNIe pataMgiyAnI zreNInI jema sarva AkAzanuM AcchAdana karyuM. 92. jema kAzapRthvI (vanakhaMDa) kAza puSpothI zobhe tema subhaToe AMtarA vinA (satata) choDelA bANothI raNabhUmI zobhI. 93. jema parvato hAthInA daMtanA ghAtone sahana kare tema padAtio talavAranA prahArone sahana karatA yuddha karyuM. 94. khaDganA saMghaTTAmAMthI utpanna thayela taNakhAothI jANe bhaTonA maMgala mATe nIrAjanA` vidhi thaI. 95. subhaTo vaDe vIMjhAyelI talavAronA milanathI baMne sainyonA agrabhAgamAM bhaviSyamAM prApta thanArI jayazrInA jANe vaiDuryanA toraNo racAyA hatA ema dekhAyuM. 96. subhaTo vaDe vAraMvAra nacAvAtI talavAranI zreNIo jhabakArA mAratI vidyuta latAnI ghaNI viDaMbanA karI. arthAt vidyutalatA paNa nacAvAtI talavAranI zreNI AgaLa jhAMkhI paDI. 97. subhaToe paMkti AkArathI sthApita karAyelI uttama DhAloe atyaMta kapizIrSaka mALAne dhAraNa karI. 98. mAthA upara AvI paDatA ghAtone niSphaLa karavA lAMbI bAhuvALA subhaToe mastaka upara sthapAyela DhAloe chatranI lIlAne dhAraNa karI. 99. baMne paNa sainyamAM DhAlanI mALA evI rIte sthApita karAI. jethI AkAzamAM rahela sUrya ane caMdranI be zreNInI zobhAne 1. nIrAjanA vidhi : eka prakArano sainika athavA dhArmika parva jemAM rAjA athavA senApati laDAInA medAnamAM jatA pUrve Aso mAsamAM ujavAto parva. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 307 dhAraNa karI. da00. bhAlAothI paraspara prahAra karatA ghoDezvAroe lAMbAkALathI sevelI yuddhanI utsukatAne pUrI karI. 601. bhaToe bhAlAone UMcA karyA tethI jANe ema lAgatuM hatuM ke hamaNAM bhAlAomAM tArAne parovI deze. athavA to hamaNAM brahmAMDane IDuM samajIne phoDaze. 2. bhaToe uchaLatI kAMtivALA yama jevA bhAlAone sanmukha pheMkayA ane kALarAtrinA yamanA kaTAkSo na hoya tema zobhyA. 3. mahAvato vaDe yathocita yojAtA hAthIo upara mahAbaLavAna siMhanI jema ArUDha thayela harSathI mahotsavanI jema mAnatA sAmaMto potAnA astro pheMkIne ane sAmethI AvatA astronI skUlanA karIne yuddhanI racanA karI. 5. jema jugArI bIjA jugArInI sAthe jugAra rame tema vimAnamAM rahelA devonI jema rathamAM rahelA rathikoe lIlAthI yuddha karyuM. 6. daMDanI sAme daMDa, zaktinI sAme zakti, muranI sAme mugarane ane tomaranI sAme tomarane calAvatA yoddhAoe yuddha karyuM. 7. saMvara ane anaMganA sence paraspara yuddha karyu tyAre evo samaya Avyo ke jema kAyaro UDe tema lokhaMDa uchaLyuM. 8. paththaranI nadInA pUranI jema subaddhamUla zatruorUpI vRkSone mULamAMthI ukheDI nAkhatA zUravIro cAre tarapha bhAgyA. 9. A pramANe te yuddhamAM saMvaranA sence anaMganA sainyane evI rIte haNyuM jethI lajjA choDIne daze dizAmAM nAzI gayuM. 10. tyAM atyaMta harSa pAmelA devo ane vidyAdharoe kalakala karatA saMvaranA yodhAo upara puSpanI vRSTi karI. 11. potAnA tevI rIte bhaMgAyelA sainyane joIne mamatva nAmanA putranI sAthe vedodayanA ratha upara besIne zarIra upara hAsya bakhatara ane hAthamAM dhanuSya ane bIjA (jamaNA) hAthamAM bANa laIne ane darpathI uddhara banelo makaradhvaja yuddha karavA cAlyo. 13. jema pAThako nArAthI maThane bharI de tema dorIne kheMcIne tIkSNa raNakAra utpanna karIne AkAzane bANothI bharI dIdhuM. 14.vizrAma vinA jaladIthI bANothI zreNIne pheMkato, Azcaryane karato kAmadeva paNa lakSabANovALo thayo. 15. tenA bANonI zreNIothI vIMdhAyela saMvaranA sainiko jaladIthI palAyana thayA. A pRthvI upara virathI paNa vIro hoya che. 16. aho ! A vIra che jeNe ekalAe zatruone jItI lIdhA ema bolatA devoe makaradhvajanA mastaka upara puSpavRSTi karI. 17. tevI avasthA (saMkaTa)mAM paDelA potAnA sainyane joIne kSubdha nahIM pAmelo saMvara yuddha karavA mATe Ubho thayo. 18. prabhune koIkavAra laDavA javuM paDe che. 19. nirmamatva nAmanA moTA putranI sAthe rathamAM besIne dama nAmanA sannAhane paherIne abhigraha nAmanA bANane laIne, pUrve varNana karAyela DhAla, kRpANa, chUrithI yukta saTTapI uttama dhanuSyane dhAraNa karIne saMvare atyaMta ugra yuddha karyu. 20. satkalAne dhAraNa karatA akhaMDa saMvara ane anaMge skaMdhanA baLathI kAna sudhI bANo kheMcI kheMcIne choDyA. 21. dorIne kheMcIne dhanuSyanA raNakArane karIne potapotAnI bANonI zreNathI sUryanA kiraNone DhAMkI dIdhA. 22. jema jalpamAM vAdIo hetuothI hetuonuM khaMDana kare tema A baMnee bANothI bANone chedIne atyaMta dArUNa yuddha karyuM. ra3. te vakhate jayazrI huM saMvara vIrane varuM athavA makaradhvajane varuM? ema saMdehadolAmAM paDI. 24. kheMcI kheMcIne kAme choDelA tIkSNa bANothI vIMdhAyela bakhataravALo saMvara zallita thayo. 25. pachI koSe bharAyela saMvare ardhacaMdra bANothI padmanAlanI jema makaradhvajanA dhvaja ane chatranuM chedana karyuM. 26. pachI saMvare kSurAkAra bANathI bhikSanI jema makaradhvajanuM mAthuM muMDI nAkhyuM. ane bIjA bANathI dorI sahita dhanuSyane chedI nAkhyuM. 27. darpathI sahita ANe daDha vairAgyarUpI mugarane laIne zatrunA vedodaya rathane paramANunI jema cUrI nAkhyo. 28. jema rAvaNe vAlinI sAthe yuddha karyuM hatuM tema skurAyamAna thatA abhimAnI kAmadeve bhaya khagane hAthamAM laIne saMvaranI sAthe yuddha karyuM. ra9. vIravRttithI samRddha saMvara, padAtinI jema bhUmi para rahIne vivekarUpI talavArane laIne kSaNathI yuddha karavA taiyAra thayo. 3che. A baMne yoddhAo potapotAnI Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra u08 talavArane nacAvatA vacce DhAlane dharIne pharI pharI prahArone jhIlatA hatA. 31. pachI kAmadeve saMvaranI DhAlane khaganA prahArathI sUtradhAra jema ghaNathI zilAtaTane bhAMge tema bhAMgI. 32. yuddha karavAmAM dakSa saMvare vivekarUpI talavArathI potAnA zatrunI talavArane chedI manane na chevuM. 33. tIkSNa jugupsA chUrIne laIne makaradhvaja yuddhe caDyo. aho! AnI zauryavRtti alaukika che. 34. traNa daMDanI virati rUpI chUrIne hAthamAM laI saMvara yuddha karavA lAgyo. aho ! AnI vIravRtti kevI akhaMDa che. 35. vividha prakAranA bhaMgothI teonA charikA yuddhane nihALatA devo vismita thayA ke sarva prakAranA yuddhomAM charikA yuddha viSama che. 36. saMvare kRpANIthI zatrunI kRpANIne evI rIte haNI jethI kRpANImAMthI DhAla nIce paDI gaI. 37. mudri upara muddhi rahI to paNa vIravRttine nahIM choDanAra mahAparAkramI makaradhvaje mallanI jema be bAhathI yuddha karavAno AraMbha karyo. 38. turata ja charikAne mUkIne sarva vIromAM ziromaNi saMvare be bAhuthI yuddha karyuM. vIro vIravratamAM ughukta hoya che. 39. mallanI jema jagatamAM vIra saMvara ane makaradhvaja zastra vinA yuddha karatA Azcarya sahita devo vaDe jovAyA. 40. kyAMka saMdhIone TALIne saMvare makaradhvajane pRthvI upara pADyo. jyAM dharma tyAM jaya. 41. A vizvavIra saMvara pRthvI upara jaya pAme che, jaya pAme che. jeNe kAmamallanuM mAna phUlanI jema masaLI nAkhyuM. 42. ema stuti karatA khuza thayelA devo ane vidyAdharoe paNa saMvara upara cakacakita puSpanI vRSTi karI. 43. jayazrIe AnA gaLAmAM atizaya harSathI jema kumArI svayaMvara mALA paherAve tema varamALA paherAvI. 44. ekAMte ja je tAro paTTabhakta che tenI sAme nahIM jouM huM tAro dosta chuM ema vAraMvAra bolato jIvitano arthI kAmadeva taNakhalAne mukhamAM leto saMvara vaDe choDI devAyo. kSatriyo paDelAne pATu mAratA nathI. 46. hArI javAthI kAmanI parSadA vikherAI gaI eTale lajjAthI adhomukha thayo. jema sasaloMdaramAM pezI jAya tema kAma gupta rIte potAnA gharamAM gayo. 47. lajjAthI pitAmaha moharAjane ane pitA rAgakesarIne na maLyo. hAramAM vIrone moTI lajjA thAya che. 48. svayaM AvIne moha ane rAtre makaradhvajane pratibodha karyo. are ! traNa jagatamAM vIra! he dhIratAnA parvata! 49. yuddhamAM kyAreka jaya ke kyAreka parAjaya thAya che. tethI he vatsa! sAmAnya jananI jema tuM khudane na pAma. A pramANe prabodhita karAyelo kAma parAbhavathI utpanna thayelI vyathAne choDIne potAnA narma (mazkarI)nA kAryamAM lAgI gayo. 51. A bAju saMvaravIre paNa raNabhUmine zuddha karIne cAritra dharmarAjAne namavA mATe harSathI sanmukha cAlyo. para. he cAritra dharmarAja zikhAmaNinA sAkSAt pratApa! he zatrurUpI kairava vanane saMkocavA mATe sUrya maMDala samAna 53. he kAmamallane jItIne bhujabaLane saphaLa karanAra ! he dharAdhIra mahAvIra ! he saMvara jaya pAma! AnaMda pAma! 54. UMcA hAtha karIne sthAne sthAne stavanA karAtAM saMvare AvIne cAritra dharmarAjane namana karyuM. pa5. A zuM? ema cAritra dharmarAja Azcaryacakita thayo che te prastAvajJa sadAcAra pratihAre jaNAvyuM 56. he svAminuM! ApanA be caraNamAM A saMvara koTavAla namana kare che. kAmamallane jItIne hamaNAM ja sIdho ahIM Avela che. pahelAthI Apa pUjyapAdanuM tathA mukhya mahattamanuM svarUpa jANyA vagara paNa ANe kAmadevanI sAthe yuddha karyu che. 58. he svAmin! makaradhvaja zatrane maraNa pamADIne A vIra ziromaNie helAthI jItyo che. 59. Ane sAMbhaLIne amadathI pUrAyela cAritra dharmarAjAe saMvarane bheTIne vAraMvAra AliMgana karyu. 60. saMtuSTa thayela cAritra dharmarAje pote svayaM saMvaranA be skaMdhonI svarNapuSpothI pUjA karI. 61. A pramANe rAjA vaDe gauravita (atyaMta sanmAnita) karAyela chinnakaMTaka saMvara sUrya-pRthvI ane caMdra raheze tyAM sudhI potAnA sthAnanuM pAlana karaze. 62. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga-12 309 ema vividha prakAranA arthanA dAnathI (arthAt dharma-artha-kAma ane mokSanA dAnathI) jagatane samRddha karatA abhayamunie dharmarUpI mahelanA zikhara upara kaLaza caDAvyo. 3. dIkSAnA divasathI mAMDIne vadhatI zraddhAthI vratanuM pAlana karatA tenA pAMca varasa pasAra thayA. 64. bhAvine kalyANamaya banAvanAra abhayamunie kyAreka potAnA aMta samayane jANyo. aMta samayane bhAgyazALIo jANI zake che. 5. pachI turata ja prabhune namI, rajA laIne samasta saMghane khamAvIne abhayamunie harSathI anazanano svIkAra karyo. 6. samatArUpI amRtasAgaramAM DUbelA ANe aMtima ArAdhanAne karI. athavA aMtima samaya rAdhAvedhanA avasara samAna che. 67. huM catuH zaraNane svIkAruM chuM. potAnA duSkatanI niMdA karuM chuM. bhAgyajoge huM pharI svayaM karelI sukRtanI anumodanA karuM chuM. 68. mane arihaMtanuM zaraNa thAo. siddhonuM zaraNa thAo. sAdhunuM zaraNa thAo ane tIrthakaroe kahela dharmanuM zaraNa thAo. 69. RSabhadeva vagere bhagavAnathI mAMDIne mahAvIra paramAtmA sudhInA ane anya kSetromAM thayela tIrthakarone huM namuM chuM. 70. mane dharma ApanAra vartamAna tIrthakara mahAvIra paramAtmAne pharI pharI namuM chuM.71. te arihaMto ja mane zaraNa thAo, mAruM maMgala thAo, A vajapaMjarane prApta karIne huM kyAMyathI bhaya pAmato nathI. 72. anaMtavIrya, anaMtadarzana, anaMta sukha, anaMta jJAna ane kSAyika samyakatvane dhAraNa karatA sarva siddhone huM namaskAra karuM chuM. 73. ATha karmakSayI, paramapadane prApta thayela lokAgramAM rahelA siddhonuM mane zaraNa thAo. mane maMgalarUpa thAo. 74. jJAna-darzana- cAritrathI alaMkRta, kriyAkalApamAM nipuNa, sAdhuone mArA rAta-divasa namaskAra thAo mArA namaskAra thAo. 75. mahAvratothI yukta, upazAMta, dayALu, jitendriya sarva sAdhuo mane zaraNa thAo, mane maMgaLa svarUpa thAo. 76. karmarUpI jhera utAravA mahAmaMtra samAna, kaSTarUpI lAkaDAne bALavA mATe dAvAnaLa samAna jinendra bhASita dharmane huM vAraMvAra namuM chuM. 77. A loka ane paralokanA aneka suMdara kalyANanuM kAraNa dharmaja mane zaraNa thAo, mane maMgaLa svarUpa thAo. 78. A pramANe cAreyanuM zaraNa svIkArI cAreyanI samakSa pApanI niMdA karuM chuM ane sukRtanI anumodanA karuM chuM. 79. ATha prakAranA jJAnAcAramAM je aticAra lAgyo hoya tenI huM jaladIthI niMdA karuM chuM, gaha karuM chuM ane vAraMvAra vosirAvuM chuM. 80. niHzaMkita vagere ATha prakAranA darzanAcAramAM je aticAra lAgyo hoya tene vAraMvAra trividha trividha niMduM chuM. 81. sUkSma ke bAdara mohathI ke lobhathI jIvonI je hiMsA karI hAsyathI, krodhathI, lobhathI, mAyAthI je jUThuM bolyuM hoya tenI niMdA karuM chuM. gaha karuM chuM. 83. thoDuM ke ghaNuM, rAgathI ke dveSathI je paradravya grahaNa karyu hoya tenI huM samyam niMdA karuM chuM. 84. rAgane vaza thaIne meM tiryaca, manuSya ane devI saMbaMdhI maithuna sevyuM hoya tenI huM vAraMvAra niMdA karuM chuM. 85. putra, mitra, kalatra (strI) vagere tathA bIjA svajano tathA dvipada, catuSpada, dhana, dhAnya, jana, vana tathA upakaraNa ane zarIra ke bIje kyAMya athavA koI vastu upara meM mUrchA karI hoya, tene huM vAraMvAra vosirAvuM chuM. 87. A bhavamAM ane parabhavamAM meM rAtre je kaMI cAreya prakArano AhAra karyo hoya tene huM niMduM chuM, vosirAvuM chuM. 88. mAyA, mRSAvAda, rati, arati, kaSAya, kalaha, vagere agnavone, paizUnya, anyanA parivAda, abhyAkhyAna, baMdhanone paNa ane mithyAdarzana zalya ane aDhAra pApa sthAnone sarvathI trividha trividha vosirAvuM chuM. 90. A cAritrAcAranA viSayamAM je koI aticAra lagADyo hoya tenI huM sarvathI niMdA karuM chuM. gaha karuM chuM. ane vosirAvuM chuM. 91. bAhya ane atyaMtara bhedavALA tapamAM je koI aticAra lagADyo hoya tene mana-vacana ane kAyAthI niMduM chuM. 92. dharmaRtye mA tu vIrya nAvita vis | vIcArativAra Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 310 niHAmi zubharUnAkhyae I 93.dharmakAryamAM meM je kaMI kyAMyavIryane gopavyuM hoya te vIryAcAranA aticArane niMduM chuM, vosirAvuM chuM. 93. saMsAramAM bhamatA mithyAtvathI mohita thayela meM je zuddha mArgane chupAvyAM hoya ane kumArganI nirUpaNA karI hoya 94. ane lokamAM je mithyAtvadAnanA zAstronuM vyAkhyAna karyu hoya te sakala pApanuM huM prAyazcita karuM chuM. 95. yaMtra-khAMDaNI, sAMbeluM- ghaMTI-haLa vagere tathA dhanuSya bANa-kRpANa vagere zastronA saMgrahane ane jIvono ghAta kare tevA adhikaraNone karyA hoya tene huM trividha trividhathI gaNuM chuM ane vosirAvuM chuM. 97. je zarIro ane gharo laIne choDI dIdhelA hoya te sarvane huM potAnA mAlikIpaNAmAMthI visarjana karuM chuM. 98. audArika,mana, tejaH zvAsa-AhAraka-vaikriya, bhASA tathA karmapudgalone choDyA hoya tene huM vosirAvuM chuM. 99. kaSAya upara ArUDha thaIne meM koInI sAthe paNa je vaira paraMparAne UbhI karI hoya teno meM hamaNAM sarvathI tyAga karyo che. 700. narakamAM rahelA je koI nArakone, tiryaMca gatimAM rahetA tiryaMcone, manuSya gatimAM rahela manuSyone, ane devagatimAM rahela devone, abhimAnI banIne paDyA hoya tene huM Aje khamAvuM chuM. te sarve mane kSamA Apo. 70ra. anya paryAyamAM vartatA meM anya paryAyamAM rahelA jIvone paDyA hoya tenI huM Aje kSamApanA karuM chuM. mAre sarva jIvo upara maitrI che, mAre sarva jIvo upara maitrI che. 3. sarvopaNa parajana thayA che. sarva mitra temaja zatru thayA che. tethI kayAM rAga ane kayAM dveSa karavo? 4. mArI caturAI, mAruM zarIra, mAro baMdhuvarga ane bIjI koI vastu susthAne upayogamAM AvI hoya tenI anumodanA karuM chuM. 5. jIvarAzinA sukha mATe ja je sutIrtha pravartita karAyuM che ane je mArga prarUpita karAyo che te paNa mane anumata che. 6. jinezvarano guNaprakarSa, paropakAra ane bIjuM je kaMI che tenI huM anumodanA karuM chuM. 7. jenA sarvakRtyo samApta thayA che evA siddhonI je siddhatA ane je jJAnAdi rUpatva che te sarvanI huM anumodanA karuM chuM. 8. cAritravaMtA anuyogane dharanArA AcAryonA anuyogAdika je sarvavyApAra che tenI huM sadA anumodanA karuM chuM. 9. cAritravaMta, paropakAramAM ekacitta, siddhAMta adhyApaka upAdhyAya bhagavaMtonI huM atyaMta anumodanA karuM chuM. 10. samatAthI bhAvitacitta apramatta sAdhuonI sarvapaNa sadAcArInI trividha trividha anumodanA karuM chuM. 11. tIrthakaranuM pUjana, vratadhAraNa, zravaNa, dAna vagere zrAvakonA paNa vyApAranuM huM anumodana karuM chuM. 12. bAkInA paNa bhadraka bhAvane pAmelA sarva paNa jIvonA saddharma, bahumAna vagere vyApAranI anumodanA karuM chuM. hamaNAM huM cAreya prakAranA AhArano tyAga karuM chuM. chellA zvAsa vakhate A zarIrane paNa choDuM chuM. 13. paMca parameSThI namaskAranuM dhyAna karatA ANe zrIvIra jinezvarane cittamAMthI jarApaNa utAryA nahIM. 15. A pramANe zubhatara bhAvathI duHkarmarUpI dAvAnaLane khapAvIne sanmukha dhasI AvatA darpa ane kaMdarpa rUpa sarpane haNIne suguNa janamAM uttama abhayakumAra munie sAdhudharmamAM sadhvajanuM AropaNa karyuM. 16. zubha dhyAnathI marIne zreSTha sukhavALA savArthasiddha vimAnamAM tetrIza sAgaropamanuM AyuSya ane eka hAthanI avagAhanAvALo deva thayo. savArtha siddhamAMthI cyavIne koIka atula nirmaLakuLamAM janma pAmIne, zrAvakanA vrato laIne te abhayamuni avazya siddha gatine pAmaze. 17. A pramANe jinapati sUrinA paTTalakSmI bhUSaNa zrI jinezvarasUrinA ziSya zrI caMdratilaka upAdhyAya viracita zrI abhayakumAra maharSi cAritra abhyAMkanamAM abhayakumArano dIkSAmahotsava, naMdAnuM vrata grahaNa ane mokSagamana, abhayakumAranI dezanA ane sarvAthasiddhamAM gamananuM varNana karato bAramo sarga pUro thayo. zrI saMghanuM kalyANa thAo. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 311 graMthakartAnI prazasti A pramANe meM mithyAtvathI ati puSTa thayela karmalatAne laNavA dAtaraDA samAna, zrotAnA pramodanA bharane jagADanAra, sadA pavitra abhayakumAra RSinuM vicitra ane AzcaryakArI caritrane mArI zaktinI apekSA vagara kahyuM. 1. vividha prakAranA nirmaLa-adbhUta uttama sattvavALuM maharSinuM vizada caritra kyAM? athavA ahIM sarvazuddhi vinAnI mArI atimaMda buddhi kyAM? 2. ane vaLI zuM paMgu parvata upara caDhavA samartha thAya? zuM kAyara zastronA samUhane sahana karavA samartha thAya? zuM aMdha AMkhothI joI zake ? zuM vAmana (ThIMgaNo) tALanA phaLane laI zake? 4. zuM kaMTha vagarano jyAre gAI zake? 4. zuM vAcharaDo kyAMya bhArane vahana karI zake? zuM nirdhana kayAreya ghaNAM bhaMDArane ApI zake? ema buddhihIna huM samartha caritranuM varNana karavA samartha thAuM? 5. to paNa meM nirmaLa guNavALA caritranuM varNana karyu che temAM A kAraNa che. sarasvatI devIe mArI upara kRpA varasAvI che tethI mArI buddhi mithyAtvathI rahita thaI che. 6. je zruta samudranI adhiSThAyikA, jinezvaranA mukhamAM vasanArI, kalpazAkhA vagerenI samAna, vANIdevI khuza thaye chate nirmaLa subuddhine ApanArI che. 7. jema samudramAM nAkhelo ghaDo potA pramANa pANIne grahaNa kare che. adhika nahIM. are ! atyaMta nirmaLa AMkhanI kIkI hoya to paNa keTalAka ja tArAne gaNI zake che badhAne nahIM. 8. jema sAmAnya rAjA pRthvItalamAM alpa dezane ja bhogave che tema meM abhaya RSirAjanA ghaNAM nirmaLa guNomAMthI thoDA guNo kahyA che. 9. ane tethI kharekhara huM buddhonI janatAmAM prasiddha evA hAsyanuM sthAna banIza athavA to ahIM bIjo kupathamAM bhale jAya paNa saMta kayAreya kaMIpaNa hasatA nathI. 10. kavionI stutithI amRtatulya ekamAtra saMto niSpanna thatA nathI. A ja hetuthI DuMgara samAna bIjAnA duSaNo jovA chatAM paNa grahaNa karatA nathI. 11. paraMtu durjana varga stutya che kAraNa ke jema kheDUta kyArAnA madhyamAMthI pANIne cUsI janArA ghAsanA pujane kADhe tema. je haMmezA ja kAvyamAMthI doSagaNane kADhe che. 12. jema ghAsa kADhI nAkhyA pachI kevala suMdara zAli-ghau-mu vagere dhAnyathI suMdara kSetra suMdaratAthI zobhatuM bane che tema kAvya paNa doSanA samUha vinAnuM bane che. 15. A ciMtA bAju para raho. athavA huM akhila zAstronA samUhane jANanArA sudhIndronI pAse yAcanA karuM chuM ke tame saMzodhana karo jethI sarva paNa zAstra doSa vinAnuM thAya. 14. zItalezya tArAonA samUhathI yukta, amRtane jharAvanAra kiraNonA samUhavALuM, AkAzanA (vidvAnonA) mArgane anusaranAruM cAMdra nAmanuM kula che. 1. A cAMdrakuLamAM kAmadevane jItI lenArI rUpa lakSmIvALA, sUryamaMDalanI madhyamAM rahelA, budha pRthvIpati zrI vardhamAnasUri thayA. jeNe dharaNendra vaDe taMtrita mahAbhyavALA sUriyaMtrane jANyuM. jeNe vicArIne ane caityavAsane tyajIne vasati (upAzraya)mAM nivAsa karyo. 3. tenA ziSya jinezvarasUri thayA jeNe aNahila nagaramAM durlabha rAjAnI parSadAmAM vasatimArga (sAdhuone upAzrayamAM rahevAno mArga) pragaTa karyo. 4. buddhinA bhaMDAra saMvigna cUDAmaNi, nirvANa mArga mATe sUrya samAna temaNe navarasathI yukta lIlAvatI nAmanI kathA tathA saMvegakAraka tathA sUtra ane vRtti sahita mahAkoza kathAnaka tathA tarka-nyAya vilAsanamAM eka catura sannIti ratnAkara tarkanI racanA karI. 5. teonA be ziSyo thayA. temAM prathama jinacaMdra sUrirAja thayA jeNe vairAgya rasathI taraboLa saMvegaraMgazAlA kathAnuM nirmANa karyuM. 6. tathA temaNe saMveganI vizeSa vRddhi mATe bRhannamaskAra phala ane sAMbhaLanAra varga mATe amRtanI paraba samAna kSapaka (sAdhu) zikSAne karI. 7. bIjA ziSya abhayadevasUri thayAM jemaNe prakarSa prajJAthI devasUrine jItyA. tathA arthathI phuTa bhavyajanane upakAra karavAmAM sarasa navAMgI TIkA karI. 8. temaNe aupapAtika upAMga tathA paMcAzaka aSTaka upara TIkA racI ane khaMbhAtamAM pArzvanAtha prabhunI Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 312 sthApanA karAvI. 9. tenA paTTe bhavyajana pratibodhaka karmarUpI kAdavane haranAra, haMmezA udyata vihArI, tarka ane jyotiSamAM nipuNa, potAnA ane paranA AgamanA lakSaNajJAtA, sunizcita ane suvihita cUDAmaNi, ghaNAM doSothI mukta zrI jinavallabhasUri AvyA. je guNanidhie vividha prakAranA vAgUDa vagere dezone tathA zrI citrakUTa parvata upara rahelI cAmuMDA devIne pratibodha karI. 11. tenI pATe ghaNA kalyANakArI jinadatta sUri thayA jeNe vizeSathI paNa saMghanuM kalyANa karyuM ane pAtaMtrya viSaya ane vidhine prakAzita karAvI. 12. upakAra karavAmAM samartha temaNe seMkaDo kuTuMbonI sAthe bhavyajIvone pratibodha karyo. bhaktinA bhArathI namra banelA devoe paNa jemanI AjJAne mastaka upara dhAraNa karI. ghaNAM tejathI vAcALa, manuSyanA abhimAnane dUra karanAra tenA nAmane AdarapUrvaka yAda karanAranI vipattine Aje paNa daLe che ane kalyANa kare che. 13. tenI pATe guNa samUhathI sarva sUrione saMtoSita karanAra, parva (avasara) vinA saMvaranA zatru (Asava)ne garvita karanAra potAnI nirmaLatAthI gaMgAnA pANInI nirmaLatAne nIce pADanAra arthAt gaMgAnadI karatA paNa vadhAre pavitra evA jinacaMdra sUri thayA. 14. sajJAnI sugurue temanI tevI navA zaradaRtu jema nirmaLa guNagarimAne jANIne, AcAryapada arpaNa karyu. tathA tenuM rUpa joIne A abhimAnI kAmadevanA saMdara rUpane haranAra che ema kahIne mithyASTioe nyAyarUpI nadIne oLaMgavA mATe ghaNI prajJA dharAvatA temane harSathI namaskAra karyo. 15. temanA paTTe zrI jinapati AcArya thayA jemaNe zrI saMghapaTTakamala paMcaliMgI prakaraNanuM vivaraNa (TIkA) karIne budha janamAM Azcarya karyuM. je siddhAMtarUpI samudramAM kuMbhanI utpatti samAna, sAhityalakSmI priya, vyAkaraNarUpI aTavImAM musAphara samAna, tArkikonA samUhamAM tilaka samAna thayA. vAdIndrarUpI hAthIne bhedavA mATe siMha samAna evA jinapatie bhaMgapUrvaka uttama kAvyanI racanA karI. jethI jaDatAthI mAgha (kavi) mAgha jevuM AcaraNa kare che. (mAgha mAsamAM ThaMDI paDe tema mAghakavi jaDa thayA.)17. jemaNe prathama saMghayaNInI jema zarIra vize niHspRha gADha upasarganA bharane sahana karyA. adhipa hovA chatAM AlocanA laIne cha-cha mAsa sudhI ghaNIvAra vigaIono tyAga karyo. 18. zrI gurjara ratna dezamAM kutUhala gRhamAM chaMda-lakSaNa-tarkazAstra tathA vividha alaMkArane jANanAra paMDitone dharAvatI pRthvIrAjanI sabhAmAM tarka ane nyAyathI sughaTita utpatti sahita siddhAMtanA vAkyothI pRthvItala upara tattvane kahIne vidhi mArga ujjavalita karyo. 19. tenA paTTarUpI pUrvAcalanA zikhara upara udaya pAmela sUrya samAna, doSarUpI aMdhakArane nAza karanAra chatAM prakRtithI mRdu,guNavAna ane udIta zrImAnuM jinezvara gurue pRthvItala upara vartatA tIrthanA bhArane sArI rIte vahana karyo. 20. jemanI pratibhAthI sajja karAyela doraDIthI sArI rIte valovAtA manarUpI parvatanA valoNAthI vANI rUpI samudramAM vividha prakAranA alaMkAra chaMdavALA suMdara rasa (bhAva)vALuM stotrAdi kAvyarUpI amRta utpanna thayuM. jenuM dhanya paMDito karNapuTathI helAthI tAtkAlIka lAMbA samaya sudhI pAna kare che. 21. jagatamAM jenI ziSya labdhi ane vyAkhyAna labdhi nirUpama hatI. jemanuM bhAgya eka Atapatra che, jemane kAyAnuM rUpa kAmane anurUpa che, jenA vacanamAM evI koI madhuratA che je zeraDIne paNa tIkhI banAve arthAt tenI vANImAM zeraDI karatA vadhAre mIThAza hatI. jemane prabaLa kSAMti hatI, tenI gAMbhIryalamI samudranA gAMbhIryane parAbhava kare tevI hatI. jemanuM dharya parvata jevuM hatuM. jemanI nirmaLatA gaMgA nadI jevI hatI. (AvA zrImAnuM jinezvara guru hatA) 22. jIvonA bodha arthe pRthvI upara sthAne sthAne viharatA hatA tyAre UMcA manohara vividha prakAranA jinagRhothI pRthvI maMDita thaI. kyAMka, kaMIka, kayAreka koI vaDe AraMbha karAyela dharmakRtya siddha na thatuM hoya tyAre moTA puSyAmRtanA bhaMDAra temanA prabhAvathI kArya jaladIthI siddha thatuM hatuM. 23. temanA ziSya caMdratilaka upAdhyAye zrotRsukhadAyaka AramyacaritranI racanA karI che. 24. jemaNe sAdhuone Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 313 mahAnizItha tapane vahana karAvyo. jemaNe upavAsanA divasomAM pANI vAparyuM nathI. 25. ekAMtare upavAsa karIne jemaNe badhA yogo vahana karyA ane bALa sAdhunI veyAvacca karIne mahAkriyA karI. 26 sadA svAdhyAyI nemicaMdra gaNie mAruM pAlana karyuM ane pUrve sAmAyika zrutAdikano abhyAsa karAvyo. 27. aneka ziSyone bhaNAvanAra skuTabhASI buddhimAna siddhasena munie mane vizeSathI bhaNAvyo che. 28. yugavara jinacaMdrAcAryanA variSTha ziSya nIrogI dIrghaAyuSI vizALa suMdara caryAcArI, sakala guNanA nidhAna, vAcanAcArya varya, gaNivara guNabhadra mane paMcikA bhaNAvI che. ra9. te guNabhadra zrIkhaMbhAtatIrthanagaramAM uttama jalpavAdamAM vAdI mATe yamadaMDa samAna digaMbarone jItIne jina tIrthayAtrA mATe AvatA saMgha sahita zrI jinezvara guru AcAryane khuza karyA. 30. buddhimaMdira mATe abhiSeka samAna, potAnA nAmanI jema lakSaNa vagere sarva vidyAne jANanAra, moTI kavitAnI zIdhra racanAmAM brahmakalpa samAna zrI sUraprabha nAmanA mahAtmAe bALa kanI jevA vidyAnaMda mane helAthI bhaNAvyo. 31. je meghAvI vaDe thoDAka ja divasomAM tarka-lakSaNasAhitya-siddhAMtarUpI samudranA kinArA prApta karAvyA. 32. samyaka zabdazAstranA jJAtA, vyAkaraNanA jANakArano samUha, mahAvAdI, siddhAMtavedI, vizALa sAhityavidyAmAM pravaNa, nipuNa buddhiothI bharelI sabhAmAM sakala nyAya tarkathI suMdara sajalpakeli goThavAye chate turata ja vAdIzvaronA udaramAM hAthapage praveza karyo. arthAt e sabhAmAM evo vAda karyo jethI sabhA paNa mukhamAM AMgaLA nAkhI gaI. 33. zAstrArthamAM subodhane IcchatA sva ane anya gacchanA sAdhuvarge atula jJAna nidhi pAse AvIne zaMkAonuM samAdhAna meLavyuM. 34. jemaNe kSodakAraka (sUkSma arthane naya-nikSepathI jANavAnI IcchAvALA) ziSyonI potAnI zArIrika zakti nahIM hovA chatAM gaNanA upakAra mATe nahIM bhaNAvAyelA tarka vagere graMthone sArI rIte bhaNAvelA hoya tenI jema lIlAthI bhaNAvyA te ati AzcaryakArI che. 35. te A guNamaNIzvara zrI vijayadevasUrie mane vipula pramANamAM sAhityalakSmI ApI. 36. pharI ghaNAM ahaMkArathI UMcI Doka laIne pharatA suvidura patrAvalaMbane ApanAra (vAda karavA AmaMtraNa ApanAra) manonAnaMda nAmanA brAhmaNane bRhadvAra nagarImAM rAjAnI sabhAmAM vAda mahotsavamAM ghaNI yuktiothI jItIne jemaNe saMgha ane jinapati gurune AnaMda pamADyo. 37. ghaNAM ziSyone samyagu bhaNAvI, taiyAra karI gaccharUpI prAsAdanA zikhara upara kuMbha ane dhvajAno Aropa karyo. 38. A vijayadevasUrinA mukhya ziSya zrI jinapAla upAdhyAyanI pAse naMdi Adi mULa Agama aMgenI vAMcanA grahaNa karI. 39. bIjAoe paNa jJAnadAna karIne je upakAra karyo che tenuM huM satata smaraNa karuM chuM kemake upakArI sudurlabha che. 40. cAritra levAmAM zrI jinapAla upAdhyAye karelI traNa vakhata sarasvatInA upadezanI jevI preraNAne huM pAmyo che. 41. temanI preraNAne suzukananI jema mAnato kAvyanA abhyAsathI rahita hovA chatAM daDhatAnuM AlaMbana laIne meM A kAvyane banAvyuM che. 42. vAgmI (buddhimAna) tarkanA jJAtA vaiyAkaraNomAM ziromaNi siddhAMta samudranuM pAna karanArA sAhitya mArganA musAphara nirupama kavitArUpI nartakIne nRtya karavA mATe raMgabhUmi samAna pUrve nahIM bhaNAyelA Azraya nAmanA viSama mahAkAvyanA be kAvyonA vyAkhyAtA vividha prakAranA graMthonA racayitA, zrIlakSmItilaka gaNimuni tathA vAcanAcAryavarya, dvAzraya kAvyanI TIkA karanArA, be vyAkaraNanA jJAtA, zAstranA UMDA abhyAsI, sukavi abhayatilaka gaNimunie A kAvyane tapAsI ApyuM che. 44. paropakArazIla, buddhimAna dharmabaMdhu azokacaMdra gaNie AnI prathama prata lakhI che. 45. zrI AdinAtha bhagavAna vagerenA UMcA maMdirothI vibhUSita zrI vAmbhaTTa merupuramAM meM A caritra graMtha racavA prAraMbha karyo hato. 46. rAjAonA adhipa pratApI sUryasamAna, zrImad vizaladeva gurjararAjAzrI staMbhana tIrthapuramAM pRthvInuM pAlana karatA hatA tyAre vikrama saMvaMta terazone bAranI sAlamAM dIvALInA divase A bhavyatama kAryane pUrNa karyuM. 47. pRthvInI gaNatarIno AdhAra (ahIMthI dvIponI gaNavAnI Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 314 zarUAta thAyache.) zikharI vagere uttama parvatone dhAraNa karanAra, jenI dADhAo pazcima ane pUrva dizAmAM lavaNasamudra sudhI vistarelI che. sUrya ane caMdra jene pradakSiNA ApI rahyA che, jemAM vrajanA sAravALo killo che, daDha--UMcA,- phalako sahita vajranA killAthI vIMTaLAyela, UMcA meruparvatane dhAraNa karanAra, kUpastaMbhathI yukta, AkAzagaMgA jevA sapheda sitapaTathI yukta devatAothI adhipratiSThata sArA pANInA kUvA ane uSTrikAthI sahita, suvarNaparvatane dharanAra, culikArUpI pAMjarAthI yukta, samudramAM laMbAyela zikharI ane uSTrikAthI sahita, suvarNaparvatane dharanAra, samudra sudhI laMbAyela baMne cheDe dADhAne dhAraNa karatA zikharI ane himavata parvatane dhAraNa karanAra vikreya ane kreya vastu samUhathI yukta lokono samUha jemAM vasI rahyo che evo A jaMbudrIpa nAmanI lIlAne dhAraNa karato raheze tyAM sudhI A caritra jaya pAmo. prati akSaranI gaNanAthI A caritramAM anuSTupa chaMdanA navahajAra zlokamAMthI chatrIza zloka ochA che arthAt 8964 zloka che. 50. zrI caMdana, azoka, subaMdhu jIva, punnAga, saMtAna ane kAMbaka vRkSonI zobhAvALo, mAkaMda (Amra) kuMda-arjuna jAtinA vRkSothI ramya udyAna jevo ukeza nAmano prasiddha vaMza che. 1. A vaMzamAM vIra jinezvara upara zreSTha bhaktine dhAraNa karato motI jevo nirmaLa, sajjana ziromaNi vIradeva nAmano zrAvaka thayo. 2. tene pArzva nAmano sajjana putra thayo. je kAryano jayI, sadguNadharmakAryamAM nipuNa, pradyumnalakSmI ane gururAmano samudra jevo madhyasthI ane paropakArI hato. 3. tene mAnadeva nAme moTo putra thayo. jenA nAmathI Aje paNa tenA gotro kuladhara, bahudeva ane yazovardhana siddhine meLave che. zreSTha darzanavALA teone punamanA caMdra jevA nAnA bhAIo thayA. jeoe kIrti ane jyotsnAnI chaTAthI daze dizAomAM parama prakAzane pAtharyo. 4. temAM yazovardhana nirmaLa zIlarUpI amRtane dharanAra thayo. zrI jinacaMdrasUrie bALapaNamAM ja tarunaMdana samAna potAnA paTTa upara Aropita karyA. sArA skaMdha-vizAlapatra-phUla; kalyANakArI phaLa ane chAyAvALA zrI jinapati sUri haMmezA kayA manuSyo vaDe upAsanA na karAyA ? 5. mAnadeva sAdhune traNa ziSyo thayA. jeo potAnA kuLarUpI kumudanA vanane AnaMda ApavAmAM punamanA caMdra samAna thayA. 6. dhanadevInI dhanazrIe jinapAla vagere ATha putrone janma Apyo. tenI prathama patnI gurjarI hatI. bIjI varAha hatI. jenA putrone huM kahuM chuM. 7. A AThamAM yazodhara nAmanA putre sAdhuvarganA svAmI potAnA kAkA guru jinapati pAse dIkSA laIne susAdhulakSmInA bhAgane grahaNa karIne, siddhinA hetuthI saddharma vyavahAra koTine karyo. jethI ANe haMmezA munivargamAM uttama sAdhutvane prApta karyu. 8. A nagaramAM bIjo saraNa nAmano sagRhastha hato. Ane vIrI patnIthI janmelo sAhaNa nAme putra thayo. te ghaNo sAmya ane kalAnI bhUmi thayo. tIrthomAM yAtrA karIne potAnI RddhinA kUTa samAna harSathI vIjApuramAM zItalanAtha prabhunI deva kulikAne karAvI. 9. nIsvadevanI be strIo hatI. te be mAM prathama padmazrI sadguNathI vAsita ane zIlarUpI haMsathI Adara karAyelI hatI. 10. tenI bIjI patnI jasahiNI hatI jeNIe eka karoDa namaskArano jApa karIne kroDa cokhAthI ujamaNuM karyuM hatuM. 11. prathamanI padmazrI patnIe tejathI sUrya jevA harSane dhAraNa karatA jehADa sAdhu nAmanA uttama putrane janma Apyo. haMmezA devanI ArAdhanA karanArI padmazrIe rAtrinA zeSa bhAgamAM nakSatramAlA zobhAne dhAraNa karatI haMmezA eka kramane AcaranArI kularUpI AkAzanA alaMkAra zIlarUpI caMdranI cAMdanIne dhAraNa karanArI saMpada nAmanI putrIne janma Apyo. 12. bIjI strIne kalyANa kalAthI yukta, saumya, amRtavANIne varSAvanAra, gurunI sevA karanArA, lAlaNa ane khIMbaDa be sajjana putro thayA. ane sAdhvI sukezAnI jema moTA tapane tapanArI vAlhI putrI thaI. jeNe cotha bhakta karyA vacce vacce paMdara upavAsa sudhInA tapo karyA. 13. khIMbaDa sAdhu (sAdhu eTale sagRhastha Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 315 athavA sajjana) ane lakSmIthI zreSTha puNyanuM bhAjana, sthAnamAM sAdhvI guNathI ane nAmathI RdvisuMdarI putrI thaI. jene jinezvara sUrie vratalakSmIne ApI hatI. 14. AdmazrI priyA ane sAdhusAlaNano sAdhu kumArapALa nAmano putra thayo. jeNe mAtApitA ane sudharma saMpatti mATe vijApuramAM zrI padmaprabhanAthadevanuM maMdira karAvyuM. te jANe puNyanI nadIne svargamAM laI javA mATe na hoya ema mAnIe chIe. 15. jeNe potAnA putra sthitakIrtinI ane satputrI kevalaprabhAne jinaprabodha suri pAse dIkSA apAvI. 16. je jaDa sAdhunI be strIo 1. lakSmI ane 2. jayazrI. hatI. te baMnee zIla ane taparUpI pANIthI kAyAne nirmaLa banAvI hatI. baMnee cha upadhAna vahana karIne zubha mAlAnuM paridhAna karyu hatuM. 17. lakSmIne mohinI nAmanI putrI hatI ane parikara sahita be pArzvanAtha bhagavAnanI mUrtinI guru pAse pratiSThA karAvI hatI. tapa ane zIlathI zobhatI bIjI putrI hatI. 18. devazrIe potAnA kAMtivALA cAra ratnone svagRhanA Agama vakhate (paraNIne AvI tyAre) lakSmInA maMgaLarUpe pUryA. 19. tyAM udAra buddhi, agresara nAgapAla nAmano puNya puruSa hato. jeNe lAlanasAdhunI sAthe potAnI mAtAnA dharma mATe zrI javAlipuramAM suvarNakaLaza ane dhvajA sahita bAra derIothI yukta vIra prabhunuM caitya karAvyuM. tathA harSathI be vakhata tIrthamAM yAtrA karI. 20. jeNe vIjApuramAM vAsupUjya vidhicaityamAM zrI caMdraprabha svAmInI zrIdevakulikA potAnA puNyahetu mATe banAvI.21. je buddhimAne mahARddhithI jinezvara gurunI pAse vratane svIkAryuM ane bIjo sArI tapa zaktivALo te vidyAcaMdra muni thayo. 22. trIjo caturamati bAlacaMdra vakra thayo. jeNe zetruMjaya pramukha mahAtIrthonI jAtrA karI tathA mULanAyaka zrI vAsupUjya prabhunA caityamAM harSathI ajitanAtha prabhunI aMkita khatakoTaya (gokhalo)nuM nirmANa karAvyuM. 23. jeNe ajitanAtha ane saMbhavanAtha tathA abhinaMdana sumatinAtha prabhunI derIo banAvI jANe cAre prakAranA dharma (dAna-zIla-tapa-bhAva) rUpI strIne rahevA mATe Alaya na hoya ! 24. teNe ahIM caityamAM potAnI patnInA puNya mATe nirmaLa kAMtivALA rukhanA patrathI udbhaTa daMDanAla, haMsa, suvarNazrI, kuMbhacakrathI sahita sAcA motIno toraNa, chatra, kamaLa ane cAmaro banAvI je haMsanI jema AgaLathI zobhI. 25. caitya-pUjA vagere kAryanuM ciMtana muninI sadbhakti vagere AcArothI pavitra teNe giranAra vagere tIrthomAM niyamapUrvaka jAtrA karI. cotho A RRjubuddhi kUlacaMdra sAdhu mokSalakSmI, zreSTha kIrti ane kAMtithI madhura anuSThAnothI potAnuM nAma sArthaka karato rahe che. 26. teNe jinezvara sugurunA AdezathI vAsupUjya prabhunA maMdiramAM vRSabhaprabhunI devakulikAno AraMbha karAvyo. jeNe vikrama varSa 1338 nI sAlamAM mahAsuda-9 nA divase Adijina devakulikAne taiyAra karAvI. 27. Ane kumArI nAmanI bahena che jeNe mokSamALane paheravA mATe baMne prakAre chae upadhAnane vahana karyA. 28. nAgapAlane be priya patnI padmA ane nAgazrI hatI. putranA pAlanamAM jema AdaravALI thAya tema zIla ane tapanA pAlanamAM haMmezA AdaravALI thaI. 29. potAnI sAsunuM anukaraNa karatI prathamanI padmalAe cAra putrone janma Apyo. AmAM janmathI ja mokSa guNothI yukta prathama sAdhumohana putra thayo. bIjo zubhamUrti pAtAkhya trIjo lakhamo ane sauthI nAno devasiMha thayo. jeo dharmarUpI dhananA parAbhava thaye chate potAnA tejane pAme che arthAt batAve che. eTale ke dharmanA parAbhavane sahana karatA nathI. 30. sAdhu mohane padmalA mAtAne mATe suvidhi jinezvaranuM maMdira karAvyuM ane vaMzane laherAvyo. 31. pAtAkhya putra potAnA nAmathI zrI supArzvanAthanuM maMdira banAvyuM. jene pAlhaNadevIthI thayela padma nAmano putra hato. 32. nAgazrIne sArA, pAtrabhuta, ramyaguNonI zreNIthI zobhatA supadma laMchanavALA be putro thayA. 1. mUladeva ane 2. dhanasiMha ane sabuddhivALI nATI nAmanI putrI thaI. 33. sukRta arthe nAgazrIe zrI vAsupUjya svAmInI pUjA arthe uttama pitaLa saddhAtunA be dIvAo arpaNa karyA. 34. zubha buddhinI nAgazrIe potAnA be putro pAse jaMbusvAmI vagerene pUrvanA yugapradhAnonI ane pArzvanAtha jinezvaranA Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra caritra 316 ramya caritranuM varNana karyuM. jJAnaprapA nAmanI pustikA lakhAvI. 35. buddhimAna bAlacaMdranI ghelA patnIe mokSarUpI zayyAmAM ALoTavA mATe cha upadhAnanA cihnavALI zIlatulIne karI. A ghelAne sAdhunI AMkhanI jema saraLa AkRtivALA, lokamAM sadA sArA kAma karanAra suvarNanI kAMtine jItanArA be putro thayA. 36 tribhuvanasiMha zreSThInI putrI, khetU nAmanI rAlpaNa zrAvakanA putra kUlacaMdra zrAvakanI dharmanI AzA samAra bIjI strI thaI. 37. jene kAraNe potAne satkalamAM janma, divya alaMkAra, vastra gaMdha-phUlano Abhoga ane kalyANanA phaLavALA supatino Adara prApta thayo che teno sarva svAmI evA dAna-zIla-tapa ane bhAvamAM dAnanA mAdhyamathI kalyANane vizeSathI puSTa karatI nizcayathI rahI. 38. kheDUe vIjApuramAM zrI vAsupUjya svAmInA jinaprAsAdamAM varanI pratimA karAvI ane covIza jinezvaronI mAtAonI uttama khaMtaka (gokhalo) karAvyuM. ane jinezvaraguranI pAse vikrama saMvata 13ra6 vaizAkha suda-11 ne divase tIrthakaronI pratiSThAne karAvI. 39. khetUe zrI zatruMjaya vagere mukhya tIrthomAM yAtrA karI. kalyANanidhinI prApti mATe tathA dhanasiMha nAmanA nAnA bhAI ane potAnA smaraNa mATe zrI zreyAMsajina ane vAsupUjyanA caityamAM eka lAkha puSpothI vizeSa rIte pUjA karAvI. 40. A jJAnapUjA mATe kulacaMdra sAdhue khetRpriyA mATe kharIdI karAvIne pRthvIcaMdra cAritra ratna ghaTita be pustikA karAvI. potAnA gurune arpaNa karI. kemake teo vaDe te bene mokSamArga batAvAyo hato. lakSmI bhavya sArthonI sAthe skUlanA pAmatI nathI. 41. kheDUe zrI vAsupUjya caritra ane abhayakumAra caritranA graMthanI traNa nakalo suvarNa akSarothI lakhAvI. teNIe jJAnalakSmInA bhaMDAranuM bIja tripadIne anusaranAruM pustaka sAdhune arpaNa karyuM jethI ANe kSaNathI paNa baLAtkAre kalyANakArI svargalakSmIne prApta karI 42. kulacaMdra mahaNadevI ane padmalAnA kalyANa arthe zrI vAsupUjyacaityanI aMdara kavalImAM zrI pArzvasukhakane karAvyuM. (gokhalAnI aMdara sUpane karAvyuM.) kulacaMdrane kAMbala devikA nAmanI bIjI priyA che. je bhAvathI potAnA AtmAne dharmamAM AgaLa vadhAre che. 44. jeNIe jANe zuM bhavAMtarano puNyapuMja na hoya tema potAnA kalyANa arthe zrImad mahAvIra jinezvaranI pratimAne kapUrakhaMDa mAnapiMDane karAvyuM. 45. bho! uttama vRSabha jevo A mAnadevano vaMza zuM sajjanone prasaMzanIya nathI? je vaMza vaDe zrI vIjApuranA vAsupUjya bhavanamAM vRSabha jevA moTA saMghanI sAthe uttara pakSanA deva-guTikAnA prAgubhArane dhAraNa karAyo. 46. jyAM sudhI svarga che, jyAM sudhI varavarNinI jevI vizALa AkAza lakSmI che, jyAM sudhI cakacakita tArA samUhanI vibhUSaNA che, jyAM sudhI gaMgA nadI che, jyAM sudhI lavaNa samudra che, jyAM sudhI caMdranAyaka sahita nakSatramAlA che tyAM sudhI varavarNinI jevI pAMca pustakanI mAlA dIpakanI jema udyota karatI raheze. 47. labdhizALI zrI jinezvarasUrinA ziSya zrIkumAragaNikavi A prazasta prazastimAM kAraNa che. 48 A graMtha zrI jAmanagara nivAsI paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAje sva paranA zreya mATe potAnA zrIjaina bhAskarodaya chApakhAnAmAM chApI prasiddha karyo che. samasta zrI saMghanuM zubha hajo. guru zrIma, cAritravijayanI sukRpAthI A graMtha pUrNa thayo. vardhamAna taponidhi gacchasthavira A.bha. zrImad vijaya lalitazekhara sUrIzvarajI ma.sA. tathA sva. viddhavarya A.bha. zrImad vijaya rAjazekhara sUrIzvarajI ma.sA. tathA karma sAhitya sarjaka sva. A.bha. zrImad vijaya vIra zekhara sUrIzvarajI ma.sA.nI amIdraSTithI A graMthanuM bhASAMtaranuM kArya munizrI sumatizekhara vijaya vaDe bhAdaravA vada-7, 2067 surendranagara mukAme ArAdhanA bhavana mahAvIra svAmI jaina derAsaranA sAnidhyamAM pUrNa karAyuM. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- _