Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ s atteeknn lii
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI caMdrodaya graMthamAlA puSpa 2 kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya viracita chando'nuzAsanam [ svopajJavRtti sahita], kasima sapaeNNa zrI hemacaMdrAcAryajI saMpAdaka munizrI . anaMtacaMdravijayajI prakAzaka :zrI caMdrodaya cerITebala enDa rIlIjIyasa TrasTa amadAbAda
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzIrvAdadAtA:jaina zAsanazaNagAra paramapUjya AcAryadevazrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma. sA. preraNAdAtA :- . sU rimaMtra samArAdhaka parama pUjya AcAryadevazrI vijayajayacaMdrasUrIzvarajI ma. sA. prakAzaka :zrI caMdrodaya cerITebala enDa rIlIjIyasa TrasTa C/o zrI anilabhAI esa. gAMdhI 1, mahAkAMta zopIMga senTara, vI. esa. hospiTala ke sAmane, elIsabIja, amadAvAda-6 dravya sahAyaka :zeThazrI jamanAbhAI bhagubhAI rIlIjIyasa TrasTa kAlupura, amadAvAda-380002 vi. saM. 2045 * AvRtti : prathama vIra saMvata : 2515 i. sa. 1988 mUlya : ru. 4000 , prAptisthAna : pArzva prakAzana : nizApola jhaverIvADa, amadAbAda-380001 mudraka : kAMtilAla DI. zAha "bharata prinTarI" nyu mArkeTa, pAMjarApola rIlIpharoDa amadAvAda-1 Phone : 387964
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi. IETET T takeo cho to strInI jALI che ke je na che zrI sarasvatIdevI ane hemacaMdrAcArya * naTavara smRti prinTa
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zeTha jamanAbhAI bhagubhAI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zeThANI mANekabena jamanAbhAI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya viracita "chandoDanuzAsanam" sva. zeThazrI jamanAbhAI bhagubhAI tathA sva. zeThANI mANekabena jamanAbhAI baMnene dharmajJAna ityAdi pustakonA uddhAra tathA jJAna pracAra tarapha khAsa anurAga hato. jaina gharma, tatvajJAna tathA jaina tIrtha kSetro saMbaMdhI graMtho kathAo, saMgraho, ityAdi lakhAvavA tevA temanA uddezone anusarIne "zeTha jamanAbhAI bhagubhAI rilijIyasa TrasTa taraphathI prastuta pustaka prakAzanamAM sahAya karatAM TrasTa maMDaLa AnaMda anubhave che. lI. " zeTha jamanAbhAI bhagubhAI rilijIyasa TrasTa vatI yogezabhAI gAMdhI rAjIva vastupALa pInAkIna kalyANabhAI zreyAMga sutarIyA
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdara samarpaNa kalikAlasarvajJa sarvavidyAvizArada AcArya hemacaMdrasUrIzvarajIne "kluptaM vyAkaraNaM navaM viracitaM chaMdo navaM-dvathAzrayAlaMkArau prathitau navau prakaTitaM zrI yogazAstraM navam / tarkaH saMjanito navo jinavarAdInAM caritraM navaM, baddhaM yena na kena kena vidhinA mohaH kRto dUrataH // " -somaprabhAcArya 'zatArthakAvyam'
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ a.nu....kra... ma... NikA 1. AzIrvacana 2. purovacanama 3. jIvana parimala suvAsa 4. saMpAdakIya pa. prastAvanA 6. mULagraMtha ane TIkA 7. pariziSTa-1 8. pariziSTa-2 9. pariziSTa-3 1 thI 163 177 187
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzIrvacana gujarAtanI dharatI para IsvIsananI 12mI sadI eka mahatvane samaya manAya che. be tejasvI rAjA siddharAja jayasiMha ane kumArapAlanA rAjakALa daramyAna gujarAta pazcima bhAratanA rAjakIya kSetre ujajavaLa-pratApI sthAna banI gayuM hatuM. te subhaga samaye suvarNamAM sugaMdha samAna eka dedIpyamAna jJAnasUryane prAdurbhAva gujarAtamAM thaye. A saMskArasvAmI siddhapuruSamAM apUvamedhAzakti, jJAna ane saMskAravArasAne subhaga samanvaya thayela hatuM. tene pariNAme sAhityajagatamAM kalikAsarvajJa AcArya hemacaMdrasUri sAhitya ane darzana kSetre ullekhanIya rahyA che. A viziSTa pratibhAsaMpanna mahAmAnave kAvya, alaMkAra, chaMdazAsa, nyAyazArA tema ja kezasAhityamAM anupama racanA karI hatI. temane "triSaSTizalAkA puruSa" jaina dhArmika sAhityamAM 64 prabhAvaka mahApuruSonAM jIvanacaritranAM graMtha tarIke prasiddha ane Adarane pAtra banyo che. temanAM tetre atyaMta bhAvavAhI, rasaprada ane sAhityika mUlya dharAvanArA che. temanI maulika racanAo alaukika sarjanazakti ane pratibhAnuM darzana karAve che. jyAre temanA anuzAsana graMthamAM niSpakSa, prAmANika ane udAra manavRttinI anubhUti thAya che. AcArya hemacaMdrAcAryanuM keTaluMka sAhitya Aje paNa anupalabdha che. tene kAraNe temanI racanA aMtargata zlokasaMkhyAnuM mApa upalabdha thaI zake tema nathI, tema chatAM lAkhonI saMkhyAne aMdAja mukAya che. temanI racanAomAM gaMbhIra adhyayana, talasparzI jJAnacarcA ane svataMtra vyaktitvane zobhatAM lakSaNe sahaja rIte pAmI zakAya che. A varSa kalikAlasarvajJa AcArya vijaya hemacaMdrasUrijI ma.nI navamI janmazatAbdInA varSa tarIke ujavAI rahyuM che. jaina ane
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainetara samAja A varSe parama pUjya kalikAlasarvajJa AcArya zrI hemacaMdrAcAryanA jIvana ane kavananA anekavidha kAryakramanuM Ayojana karI rahyA che. smaraNikA, hemacaMdrAcAryanI racanAonI hastapratanuM pradarzana tema ja temanA graMthenuM punaH prakAzana vividha saMsthAo ane vyaktio karI rahI che. hemacaMdrAcAryane mAnAMjali ApatA hoya tevA smRtigraMthe paNa prakAzita karavAnuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. jaina zramaNa samAja paNa AcArya bhagavaMta kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryanA jJAnasAgaranA aneka amUlya vicAraratnane lAbha vividha saMghane ApI rahyA che. Ajano yuga vaijJAnika ane Tekanikala siddhine jamAne che. avakAzanAM rahasyAnA ukelane mATe aDhaLaka kharca karIne kAMIka meLavavAnI mathAmaNa mAnava karI rahyo che. mAnavajAtane saMpUrNa vinAza karI zake tevAM asaMkhya jIvaleNu zastranuM utpAdana thaI rahyuM che. potAnA zarIranI sukhAkArI mATe pragazALAomAM aneka abolA ane mUMgA nirdoSa prANIo para prayoga karIne teonI nirarthaka hatyA karavAmAM AvI rahI che. bhagapradhAna vibhavI ane vilAsI sAdhanenuM utpAdana mAnavajIvananA sattvane pratyeka kSaNe vinAzanI gartAmAM dhakelI rahyuM che. mAnavajIvanamAMthI zAMti ane saMyama kramazaH ochAM thatAM jAya che tevI vikaTa paristhitimAM hemacaMdrAcAryane navamI janmazatAbdI varSe keIka evA saMjogonuM nirmANa karIe ke jenAthI jagatane parama zAMtinI anubhUti thAya. , A dezamAM eka samaya e hatuM ke saMskArasvAmIe ane vidyAnurAgIe potAnA jIvanakALane eka sAdhanAmaya jIvana banAvIne zreyaskara pravRttio karatA hatA temanI aihika apekSAo ane laghutama javAbadArImAMthI samAjane saMpannavarga temane mukta karIne naiitika RNamukta banate hate. eTale ke bhAratIya samAjamAM saMtane
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagama vizvavidyAlaya tarIke oLakhavAmAM Ave che. jemAM eka prIta jJAnazikhA aneka nAnA gharadIvaDA pragaTAve tema A prakAranA uttama medhAvI saMte mAnavasamAjamAM pitAnA zuddha pavitra AcaraNa, akhaMDa jJAnasAdhanA ane saraLa vyavahArathI samAjamAM prakAza phelAvI rahyA che. temanI jIvanacaryA ane temanI sAhityika racanAothI bhAratIya saMskRtinAM madhura phaLe samAjane upalabdha thAya che. jaina dharmanA parama tirdhara AcArya hemacaMdrasUrinI eka mahattvanI racanAnuM punarmudraNa ane prakAzana Aje thaI rahyuM che te AnaMdane prasaMga che. chaMdanuzAsanane abhyAsa parizrama mAMgI le te che. ane A gahana viSayanA abhyAsIo paNa saMkhyAbaLe ochA hoI zake, tema chatAM jijJAsu mATe sAhitya upalabdha karavuM e samAjanI pavitra pharaja che. A prakAranA rasaprada ane kaThina graMthane abhyAsa jIvanane madhuratAthI bharI de che. mAnavajIvanamAM parama zAMtinI anupama anubhUti e kaI pragazALAne prAga nathI. paraMtu uttama graMthanA parizIlanane gahana AsvAda AnaMda Apate hoya che. sAhityarasika vyaktie "chaMdanuzAsanamAM abhivyakti thayelI AcArya hemacaMdrasUrinI abhUtapUrva medhA ane sarasa alaMkRta udAharaNene AsvAda mANaze. e ja prasannatA. prastuta graMtha, AcArya hemacaMdrasUri kRta "chanuzAsana" tathA temanI potAnI TIkA sahita prakAzita thaI rahyo che tathA tenI samAlocanAnI carcA paNa jijJAsuone mATe pUraka banI zake tevuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. A prayAsane saphaLatA maLe tathA A prakAre samAjanI anekavidha unnatikAraka pravRttio vikAsa pAme tevI zubhAziSatA. 1-1-89 vijayacaMdrodayasUri bhAvanagara
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ purovacanam guruvarapUjyAcAryazrIvijayadevasUrIzvara caraNAbjacazcarIko vijayahemacandrasUriH / viditacaramevaitadanavadyavidyAvidyotitAntaH karaNAnAmanavaratanAnAzAstrAdhyayanAdhyApanalekhanAdiparikarmita zemuSInAM vipazcitAM yat-anAdiraya saMsAramahIruhaH asya ca mUlaM krodhAdayazcatvAraH kaSAyAH, skandho hi nAraka-tiryaga-narAmaragaticatuSkam, zAkhAsamUho garbhavAsajanmajarAmaraNAni, patravistAraH dAridrayAdyanekavyasanopanipAtaH, puSpANi priyaviprayogApriyasamprayogadhananAzAdyanekavyAdhizatAni, tathA ca phalaM zArIramAnasopacitatIvrataraduHkham / asya ca samUlamunmUlanam nahi bhavati aikAntikAtyantikAnAbAdhAnupameyAnirvacanIyaparamAnandabhAjanamuktayaparaparyAyaparamapada prAptiM vinA, paramapadaprAptizca nahi bhavati vinA kRtsnakarmakSayAtmikAM karmanirjarAm, karmanirjarA ca nahi bhavati vizuddhadharmArAdhanamantareNa, vizuddhadharmArAdhanA ca nahi bhavati adhigatasarvAtizayakalApA'rhadbhAsitAgamAdizAstrAvabodhaM vinA, ataH zAstrAvabodhaH vizuddhadharmArAdhane, vizuddhadharmArAdhanaM ca karmanirjarAyAm , karmanirjarA ca paramapadaprAptau, tatprAptizca saMsAramahAdrumasyonmUlane hetubhirbhavatIti phalitaM bhavati / tatazca gaveSaNIyaM matimatA sarvaprayatnena sarvArthasiddhibIjabhUtasya zAstrAvabodhasya nimittam tacca zabdAnuzAsanajJAnameva / ataevApratimapratibhAprAgalbhyaparAkRtasuragurubhibhUtabhAvibhavadbhAvAvabhAsanakSamAnupamajJAnabalalabdhakalikAlasarvajJetyanvarthavirudadhArakaiH zrI hemacandrAcArya
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavadbhirviracitaM pANinIyaprabhRtyanekalaghumahAvyAkaraNAtizAyi sarvAGgasampUrNa zrI siddhahemacandrazabdAnuzAsanAbhidhaM vyAkaraNam, adhyayanenAsyAdhyetAraH sandhi-zabdarUpasiddhi-kArakasamAsataddhitakRdAkhyAtAdijJAnena zuddhazabdavyutpAdane'vagame ca samarthA bhavanti, vyAkaraNajJAnena vyutpannApi na hi zaknuvanti kecidapi liGgajJAnamRte yathAlalliGganirdezapUrvakaM padAni prayoktumatastaiya'raci zabdAnuzAsanAdanuliGgAnuzAsanam / satyapi etad dvayArthabodhe vakturyathAvadabhipretArthabodhAya kAvyaprANabhUtarasAsvAdAya ca vibhAvAnubhAvasaJcAribhAvakAvyaguNadoSanAnAvidhAlaGkAra-rasAdInAM jJAnaM paramAvazyakam , tadartha vinirmame kAvyAnuzAsanaM zrImadbhiH / evaM zabdAnuzAsanaM liGgAnuzAsanaM kAvyAnuzAsanaM ca nirmAyApi nijacetasi pratibhAsamAnAM nyUnatAM dUrIkaraNAya racitaM chando'nuzAsanam / etad vinA na zaknoti ko'pi yathAvatpadyoccAraM kartum, etadadhyayanenaiva chandobhanayatyAdijJAnaM prasphuritaM bhavati / sumadhurasvareNa yathAvad gIyamAnAnAM padyAnAmAkarNanena gAtreNa ca jAyamAnasyA'nirvacanIyAnandasya tulanA na khalu kenApi saha kartuM zakyA / dRzyate ca vyAkaraNakAvyAdijJAnakalito'pi viphalaH chandojJAnena tattacchandobaddhapadyAnAmuccAre racane gAne vA truTitavacanaH yathAvallaghuguruvarNoccAre ca viparyasto vidvatpariSadi bhRzaM hAsyAspado bhavati / - aSTAdhyAyAtmakaM svopajJavRttivibhUSitaM cedaM chando'nuzAsanaM vidvajjanamanaHsuparamatoSamutpAdayatsAhityaviyati cakAsti zukratArakamiva / ... yadyapi bharata-jayadeva-piGgalaprabhRtibhirapi viracitAni santi tattacchandaH saJcayarUpANi prabhUtAni zAstrANi, paraM tAni sarvANyapIdamatizete chando'nuzAsanaM suvodhatayA mahArthatayA laghusvarUpatayA ca /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryavRttAntam labdhajanmA dhRta vikramArka bhUpateH dvAdazazatAbdyAM gUrjaradezasya dhandhukAnAmni nagare vi. saM. 1145 tame varSe kArtika zukla pUrNimAyAM moDhajAtIyavaNigvaMze janakacAciga - jananIpAhiNI - tanayarUpeNa cAMgadevanAmA'yaM paJcavarSIya ( matAntare navavarSIya) eka guruvarAcArya zrI vijayadevacandrasUrIzvarANAM pAvanakarakamalAbhyAM mahatotsAhenAGgIkRtya pAramezvarIM pravrajyAmalaGkRtya zrI somacandravijayetipuNyAbhidhAnaM paramavinItabhAvenAsssAdya guruprasAdam, marudhara dezavarti - piNDavADA nikaTavartini 'ajAri' nAmni grAme samArAdhya vAgadhiSThAtrIM zrI sarasvatIdevImadhigatavAn caturacetazcamatkArakRdanupamaM vaiduSyam / ekaviMzativarSIya eva mahA maha purassaraM nijaparamopakAri guruvara karakamalayamalAvAtAcAryapadavIko jagativikhyAto'bhUt zrIhemacandrAcArya iti nAmnA / zrI devendrasUri - zrI malayagirisUribhyAM saha gurvanugraha-prAptazrI siddhacakramantraM padminInArI sAnnidhye'vahitacetasA saMsAdhya prakaTIbhUtatadadhiSThAyaka zrI vimalezvarAdadhigatya bhUpAlapratibodhakArakaM varaM zrI siddharAja jayasiMha nRpaM paramArhata kumArapAla - bhUpAlaM ca pratibodhya kRtavAn jainadharmodyotaM samantataH / vidvadvRndavRndArakeNAnena sUriNA svIyAtulaprabhAveNa pravartito haimayugaH / sAhityasthAnekAsu zAkhAsu vyAkaraNa - koza - chando'laGkAra - kAvyanyAya-tattvajJAna-yoga-prabhRti viSayAnadhikRtya maulikagranthAn viracya kRtA paramaviralA sAhityopAsanA | pravarasUribhistaiH nijaika- janmani yA vividhasAhityaracanA kRtA tAmavalokya na ko'pi bhuvane vidyate yaH svakIyaM ziro bhUyo bhUyo na dhUnayet / etatsUrIzvara - viracita kRtitati - vilokanena teSAM sarvato vyApinyAH pratibhAyAH prakANDaM pANDityasya ca paricayo bhavati /
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ tai viracitAnAM granthAnAM nAmAnisazlokasaGkhyAnirdezamitthaM milati / granthanAma zlokasaMkhyA 1 siddhahemavyAkaraNam 1,25,000 tatra 84000 zlo. siddhahemabRhannyAsaH 18000 , siddhahemabRhadvRttiH 2000 , siddhahemalaghuvRttiH , siddhahemarahasyavRttiH 3684 ,, liGgAnuzAsanavRttiH 3250 ,, savivaraNaH uNAdigaNapAThaH 5600 , savivaraNaH dhAtupArAyaNaH 2 abhidhAnacintAmaNinAmamAlA svopajJavRttiyutA 10,000 3 anekArthakozaH 1,929 4 anyayogavyavaccheda dvAtriMzikA ayogavyavaccheda dvAtriMzikA 6 aSTamAdhyAya laghuvRttiH 7 kAvyA'nuzAsanam svopajJavRttisahitam 8 chando'nuzAsanam svopajJavRttisahitam 3,000 9 triSaSTizalAkApuruSacaritramahAkAvyam (dazaparvANi ) 32,000 10 dezInAmamAlA svopajJavRttisahitA 3,500 11 dvAtriMzad dvAtriMzikA 12 nighaNTu koSaH 13 prAkRtasyAzraya mahAkAvyam / 1,509 14 pramANamImAMsA svopazavRttisahitA ( apUrNa) 2,500 15 pariziSTaparva 3,100 16 pramANazAstram 17 mahAdevastotram m m .
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ granthanAma 18 yogazAstram svopajJavRttiyutam 19 vItarAgastotram 20 vAdAnuzAsanam 21 22 zeSa saMgraha nAmamAlA sAroddhAra zeSasaMgrahanAmamAlA 23 saptasandhAnamahAkAvyam 24 saMskRta dvayAzraya mahAkAvyam zloka saMkhyA 12,700 198 2829 teSAM navamajanmazatAbdhA nimittamAsAdya chando'nuzAsananAmakasyAsya granthasya AcArya zrIvijayajayacandasUrIzvarANAmupadezena punamudraNaM vidhIyate taddhi bhRzaM prazaMsArham / samadhItazabdAdizAstro'yaM sU rivaraH evameva vibhinnagrantha saMzodhanamudrANAdau svazakti visphorayedityAzA se / zeTha jIvaNa abajI jaina jJAnamandira sarkala, mATuMgAmumbaI - 400019 vi.saM. 2044 bhAdra kRSNA - aSTamI etadgrantha purovacana likhananimittena yatsU rIzvara guNastutikaraNAvasaraH samprAptastena bhRzaM prasIdan svaM ca dhanyaM manyamAno viramAmi / -- vijaya hemacandrasUriH
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana parimala suvAsa pRthvI paranA aneka keATI jIvAmAM mAnavadeha amUlya mAnavAmAM Ave che. lAkhA ceAninA janma ane maraNanA anubhavA pachI dubha mAnavazarIra prApta thAya che. pUrvajanmanA zubha sauMskArAnA samucita udaya thavAne kAraNe, jema gherA adhakAranA anubhava pachI tejasvI sUryanA uya thAya ane timira dUra thAya tema, saddabhAgI jIvane dharmAvala bI kuTu khamAM janma maLe che. gayA janmAnI leNa-deNane kAraNe ja A pavitra sa`skArI jIva sauMsAramAM rahIne peAtAnI sAMsArika javAbadArIonuM pAlana karIne paNa peAtAnA cittane ane hRdayane dharmanI sAthe satata joDI rAkhe che. AvA mAkSagAmI jIva sa'sAranA vamaLamAM phasAtA nathI. jevI rIte kAI cADho peAtAnAM zasroasrone hamezAM camakatAM ane taiyAra rAkhe che tevI sAdhucarata mAnavI jIvananI pratyeka kSaNane AtmAnA vikAsamAM pratyeAje che. ghara-bAra, patnI-putra, vyavasAya-dhadhAmAM kAryarata rahevA chatAM ekadhyeya mAnavI dharma taraphanI peAtAnI dRSTine cUkatA nathI. ane gatajanmAnA dhArmika saMskAronA udayane kAraNe satata samAjaupayAgI ane mAnavasevAnI pravRttio A prakAranA sajjanA karatA hAya che. temane sapattinA leza mAtra ghamaMDa hAtA nathI. lakSmInI anarAdhAra varSA thavA chatAM tenuM abhimAna nahIM, vADI-vajIphA ane bhavya prAsAda hAvA chatAM AvA mahAmAnavA dharmanA sa`skArone kAraNe, nItimaya vyavahArane kAraNe, Agama graMthAnA satata zravaNane kAraNe, satAnI kRpAne kAraNe puNyanuM bhAthuM bAMdhIne jIvatA hAya che. amadAvAda jevA rAjanagaranI pavitra bhUmimAM AvA aneka nararatnA sAdagI ane gauravapUrNa jIvana jIvI gayA hatA uttama saskArI nAgarikAnI bhavya para parA ane zaheranA AbarUdAra amadAvAda nagaranA 1
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 zANA mahAjananA zreSThIonA navalakhA hAramAM eka atyaMta pANIdAra tathA mUlyavAna kiMmatI hIraleA hatA,sva. zeThazrI jamanAbhAI bhagubhAi garbhazrImaMta ane dharmaparAyaNu jIvana vyatIta karanArA A mahAnubhAvamAM abhimAna athavA dveSabhAvanA aNasAra paNa na hatA. samasta kuTuMba jainadharmanA pavitra AcAro ane trAnu gauravapUva ka ane zraddhA sahita pAlana karatuM hatuM. tamAma nitya ane naimittika parvo ane utsavA, pUjA ane dha kathA zravaNa temane mATe jIvananA AdhAra samAna hatA. sa`patti e dAna ane dharmakA mATe che tevu temane satata jAgRta dhyAna rahetu hatu. pratidina savAre pratikramaNa karatA hatA. paccakkhANavidhi pUjA pachI karavAmAM AvatI hatI. saMsAranA aneka mahattvanAM kAryo ane pharajo tema ja dhaMdhAnI javAbadArIe hAvA chatAM prabhusevA-pujAmAM temaNe kadI paNa utAvaLa karI nathI. nitya niyama mujaba devasevAmAM be kalAkanA samaya mukarara karyAM hatA. tenuM pAlana kevaLa vidhivat nahIM paNa sa`pUrNa zraddhA sahita karatA hatA. emaNe AjIvana svayaM pUjA karavAne Agraha sevyeA hatA. snAtrapUjA pratini bhaNAvatA hatA ane rAja 15 rUpiyA temAM mUkavAnA niyama pALatA hatA. lagabhaga aDhI dAyakA sudhI peAtAnA nivAsamAM thatI bheAjana sAmragIne sarva prathama navedya svarUpe derAsaramAM mAkalatA rahyA hatA. temanA gRha derAsara haripurAmAM nitya darzananA akhaMDa niyama temaNe sAcavyA hatA. aNadhAryA saMjogAmAM A pratikramaNa zakaya na bane tevI paristhitimAM sAmAyika karatA hatA. game tevI vikaTa paristhitimAM derAsara jaIne dravyadAna karIne paNa nitya dhArmika vidhi-vidhAnanuM pAlana karatA hatA. paryuSaNanA mahAparvamAM upavAsanI prakriyA zraddhApUrvaka karatA hatA. jJAna paMcamI, mauna ekAdazI, kAkI, caitrI ane aSADI14 nA divase upavAsa karatA hatA. rAtri bhAjananA tA temaNe keTalAya varSothI tyAga karyAM hatA, tathA ukALelA pANI vAparavAnA temanA Agraha stutya hateA.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. jamanAbhAI ne supAtrane dAna ApavAne AnaMda haMmeza mATe temanA aMtaramAM hatuM. cAturmAsa zarU thAya te pahelAM parama pUjya mahArAja sAhebe ane satI sAdhvIjIo mATenI jarUrIAtanI cIja vastuo agAuthI upAzrayamAM pahoMcADI vaiyAvacca karatA. amadAvAda zahera sivAya anya gAmamAM paNa temanI dAnasaritA hamezAM vahetI hatI. gurubhaktinI bhAvanA temanA hRdayamAM satata vaselI hatI. parama pUjya zAMta, udAtta, dAnta ane upakArI vayevRddha paMnyAsajI mahArAja zrI jJAnavimalajI tathA paMnyAsajI mahArAja zrI saubhAgyavimalajI tathA muni mahArAja zrI muktivimalajI ItyAdinI sAcA dilathI temaNe ArAdhanA karI hatI tema ja umaMga sahita sevA karelI hatI. puNya AtmAonA kALadharma nimitte pUjAo ane occhava prasaMge puSkaLa dravya temaNe vAparyuM hatuM. jINuM derAsarane uddhAra karAvavA tema ja jJAnapUjA e ja prabhu pUjA ema Adarza rAkhIne bhadrezvara, kulapAkajI, bhAMDuka, sametazikharajI rANakapura, mAtara, bhoMyaNa ane pAnasara jevA tIrtha sthaLe jaIne teo divALInA divase ujavatA hatA. A prasaMge A tIrthomAM je kaI takalIpha athavA khAmI hoya tyAM temaNe aMgata rasa laIne dAna ApIne te tamAmane dUra karavA mATe ghaNuM ja saphaLa prayatna karyo hatuM. zrI bheyaNajInA tIrthanA astitvamAM AvyA pachI temaNe pitAno janma nimitte svAmIvAtsalyane jamaNavAra zrI saMghane ApatA hatA. divALI jevA tahevAranI pArthiva ujavaNIne badale bhagavAna mahAvIranA nirvANadine dharmArAdhana karatA hatA. te mATe prativarSa divALInA divasemAM bahAragAmanA aneka pavitra tIrthamAM devanA sAnnidhyamAM pasAra karatA hatA. | zrI leMyaNIjInA tIrtha pahelAM mAtaranA tIrthamAM punaracanA mATe ghaNuM ja dravya dAnamAM ApIne tene uddhAra karyo hato. gujarAtanA uttaramAM AvelA aMbAjInA dhAmamAM zrI neminAtha bhagavAnanA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 bhavya jinAlayanI racanA karI hatI. jaina yAtrALuo mATe dhama zALA adhAvIne yAtrAnI agavaDa dUra karavAmAM temanA phALA sauthI mATI hatA. kalAlanagaramAM sthAnakavAsI jainAnI vastI khAssI vadhAre hatI paNa jina devAlayanI sagavaDa na hatI. temanA mATAbhAI sva. manasukhalAlanI dharmajijJAsA ne icchAnI paripUrti mATe rUA. be lAkhanA re derAsara, dharmazALA ItyAdinI bhavya sagavaDa UbhI karI ApI hatI. tenA sthApanA prasaMganA utsavamAM jaina dharmAvala'khI uparAMta aneka jainetara mahAnubhAvAe utsAhapUrNAMka bhAga lIdhA hatA. zrI mevADamAM jirNoddhAra mATenA phALAmAM rUA. 50 hajAra ApavAnI jAherAta karIne prativarSa rUA. dasa hajAra ApatA rahyA hatA. jIvadayA e prabhusevA, ahiMsAnA parama maMtra ane sUkSmatama hiMsAnu' nivAraNa karavu e teA jaina dharma ane darzananA prathama siddhAMta che. sva. jamanAbhAI e aneka pAMjarApeALanI arthika avyavasthAo dUra karIne A sevAkAryamAM sahAya karI hatI. te vakhate amadAvAdanagaramAM bhadraMkALInA maMdiramAM dara durgASTamInA divase eka bakarAnu lidAna ApavAmAM Avatu' hatuM. A pApakane dUra karavAmAM AgaLa paDatA temaNe bhAga bhajavyeA hateA. te mATe rUA. dasa hajAranA phALAmAM peAtAnA taraphathI rUA. 4000nI rakama ApI hatI. A rakamamAMthI prativaSa pUjA ane brahmabhAjana karavAmAM Ave che. tema ja kAyamanI jIvahiMsA nivAraNa karI temaNe pavitra puNyanu' upArjana karyu" hatuM. khADA DhAra mATe pAMjarApALA banAvIne maravAne vAMke jIvatA DhArAnuM AjIvana pAlana karyuM hatuM. zaheranI garIma ane jarUrIAta dharAvatI janatA mATe eka sArvajanika davAkhAnu' zarU karyu". tema ja temAM bAhoza dAktaro rAja 400 thI 500 dardIAne tapAse ane nidAna kare che, davA Ape che. te dvArA mAnavasevAnu` kA` teo kare che. jJAnAkAramAM zeTha zrI jamanAbhAine UMDA rasa hatA. temaNe aneka jJAnazALAe ane bha'DArAmAM sahAya karI hatI. hastapratAnA
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 punaH lakhANa mATe lahiyAone Arthika sahAya paNa karI hatI. zeTha mANekabhAInA lagna prasaMge sAcA metI ane kiMmatI naMganuM banAveluM pistAlIza cheDanuM udyApana ghaNuM kharca karavAmAM AvyuM hatuM. - amadAvAda rAjanagaranI dharmapremI jene janatAmAM sva. manasukhalAla zeTha, sva. maNubhAI premAbhAI zeTha, sva. zeTha cImanabhAI nagInadAsa ItyAdi dharmAnurAgI mahAnubhAvanI zAsanasevA tema ja jIvadayAnAM zubha kAryo avismaraNIya rahyAM che. amadAvAdamAM aneka prasaMge yojAtA dhArmika utsavomAM zrI jamanA bhAIne phALo ane preraNA anya jena-sadagRhastha mATe utsAhaprada rahyo che. DumasanA ramya jinAlayamAM jeTha vada 14nA divase aMtarAya karmanI pUjA bhaNAvavI che te mATenI tamAma vyAvahArika taiyArIo temaNe karAvI hatI. amAsanI rAtre hRdayarogano humalo thaye ane A asAra saMsAra choDIne cAlI nIkaLyA. temanI pAchaLa sevA ane dharmaparAyaNatAnI maheka mUkIne gayA. tenI preraNAnI sugaMdha Aje paNa jena samAjamAM cAre bAju phelAyelI rahI che, te ja temanA jIvanakarmane amara vArasa che. rasika ' (jhaverI bhogIlAla dhoLazAjInA lekhanA AdhAre)
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya kalikAlasarvajJa AcArya zrI hemacandrasUrijInI navamI janmazatAbdI vizvabharamAM uma*gabhera ujavAI rahI che tyAre AvI mahAna vibhUtine emanI aprApya graMtharacanA pragaTa karIne ajalI arpI rahyo chuM. kalikAlasarvajJa AcArya zrI hemaca`drasUrinA vipula sAhityarAzimAM hajI paNa ghaNAM mananIya preraka ane gahana graMthAnuM prakAzanakAya mAkI che tyAre teozrInA chaMdonuzAsananu` navuM saMskaraNa prakAzita thaI rahyu` che. samAjamAM jJAnAbhimukhatA jAge, peAtAnA prAcIna vArasA mATenu' gaurava jAge, jinazAsananI mahattAnA khyAla Ave tema ja ApaNA mahAna sAhityavArasA pratye abhimukhatA keLavAya e AzayathI zrI caMdroDhaya graMthamALA dvArA ame judI judI zAsrIya kRtienuM temaja anya sAhitya kRtinu prakAzana karavAnA Azaya dharAvIe chIe. A graMthamALAnA anvaye enu' sAhitya mahekAvatuM khIjuM puSpa prakAzita thaI rahyuM che. agAu 1912mAM zrI devayaa mUlacaMda nirNayasAgara dvArA eka ja hastapratane AdhAre te chApyuM hatu. te uparAMta siMdhI jaina zAstra zikSApIThe 1961 mAM A graMthane sapAdita karyo hatA. hemaca`drAcArya ne A chaMdAnuzAsana graMtha ghaNA samayathI anupalabdha hatA. chaMdazAstranA abhyAsIe, jijJAsu ane vidyArthIsamAjane saraLatAthI te samajAya tathA mULa graMtha AsvAdanIya ane tevI zubha kalpanAthI gujarAtI bhASAmAM ame vistRta prastAvanA taiyAra karI che, chaMdazAstra ane kAvyane avicchinna sabaMdha che. A zAstranI paribhASA ane AcAya hemaca`drAcArye peAtAnI ja racelI TIkAne mULa bhASAmAM mUkavAmAM AvI che. A UparAMta chaMdonuzAsananA 8 adhyAyAmAM AvelA viSayavastune sa`kSiptamAM samajAya te mATe gujarAtImAM vistRta nAMdha paNa taiyAra karavAmAM AvI che. A prakAranI neAMdhane mATe ame gRhapiMgala ( rAmanArAyaNa pAThaka ),
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 raNapiMgala ( raNacheADabhAI udayarAma ), chaMda praveza ( pUMjAlAla ), dalapata piMgala (kavi dalapatarAma ), hemasamIkSA (madhusudana meAdI) ityAdi graMthAnI sahAya levAmAM AvI che. graMthanA aMte hemaca'drAcAryanA AvelA sUtreA tema ja saMskRta udAharaNNAnI akArAdi kramathI be graMthamAM pariziSTo abhyAsI varga mATe taiyAra karavAmAM Avela che. prastuta graMthanA prakAzanakAryamAM satata sahAya karavAmAM ane jarUrI mArgadarzana, sa'da' graMthAne sulabha karavAmAM ane AyeAjanamAM amane prA 0 vinAdabhAI mahetA (hakA . ArTas kAleja, amadAvAda) tathA DA. zrI kanubhAI zeTha( lA 0 40 bhAratIya sauMskRti vidyAmaMdira, amadAvAda)nI sahAya maLI che. te mATe ame temanA AbhArI chIe. A graMthanA prakAzana karavAnA kAya mAM Arthika sahAya meLavI ApavAmAM sahAyarUpa banelA sahu kAinA ame hRdayapUrvakanA AbhArI chIe. chaMdonuzAsana graMthane ghaNI ja sImita samayamaryAdAmAM paNa sarasa rIte chApavAnuM zreyakA zrI kAMtilAla DI. zAha( bharata prinTarI, amadAvAda ) nA AbhAra mAnu chuM. kAraNe ke temanA avirata pazrimane kAraNe ja A pustaka kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAya nI navama janma zatAbdI prasaMge ApanA karakamalamAM prastuta karI zakAyuM che. cha'dAnuzAsana mATe 1912mAM prakAzita thayelI devakaraNa mUlaca'DhanI chApelI pratanA AdhAra levAmAM AvyA che. tyArapachI aneka hastapratA paDitAne upalabdha thaI che. jethI A saMskaraNamAM abhyAsIene aneka pAThabheda tema ja anya pheraphAra maLe te svAbhAvika che. graMthanA chApakAma prasaMge tema ja prAcanamAM kALajI rAkhavA chatAM je kSatie rahI gaI hAya te mATe kSamAprArthanA cAhuM chuM. A aMge ApanA sakriya sUcanAne punaHmudraNamAM samAvI levAnA yathAyAgya prayatna karavAmAM Avaze. hemaca'drAcArya nA chaMdonuzAsana prakAzananA 'vikaTa kAryamAM sahAyarUpa banelA tamAma sajjaneAnA ame AbhArI chIye. -muni ana'taca'dravijaya
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA kavitA ane chaMda vacce yugethI avicchinna saMbaMdha cAle Avyo che. A kAraNathI kAvyaracanA, kAvyapaThana, kAvyaparizIlana ane kAvyanA AsvAdamAM chaMdano gya paricaya eka pUrva zarata manAya che. chaMdazAstranuM jJAna Avazyaka manAya che. bhASA paranuM prabhutva, zabdajJAna, tema ja vaividhyapUrNa bhASAprayoga kSamatA ItyAdi kavijana mATe apekSita manAya che. sUkSamatama bhAvenI abhivyakti mATe suyogya zabdabhaMDoLa kavinA mArgane saraLa ane sarasa banAve che. eTale ja vedanA RSioe damaya vANIne kavitA athavA cA kahI che. RSi eTale kavi. InAnna vacaH! ema vAraMvAra kahevAyuM che. "vANa samartha zabdanI, ane zabda akSarone banela hoya che. tethI chevaTe te chaMda eTale akSaronA sAmaMjasyayukta laya tema ja UccArAtA akSarone manahara ane zrutiprada meLa" (pUjAlAla) prAcIna bhAratIya sAhitya Rgvada eka chAMdasa racanA che. tenI RcAo eka nizcita baMdhAraNamAM sujita kAvyaracanA che. te darzAve che ke vedanI agAu chaMdazAstranI UMDI sUjha kavione tathA daSTAone hatI. eTale ja vedanA abhyAsIne mATe maMtra(RcA)nA RSi, devatA, chaMda ItyAdinI mAhitI hovI Avazyaka manAtI hatI. te jANyA vinA vedamaMtranuM adhyayana karanAra karAvanAra tema ja yajana karanAra pApI bane che. chaMdazAstranI vaidika paraMparAmAM Indra-cyavanabRhaspati-mAMDavya-saMtavaryAska-piMgala munie Ave che. eka janakRti mujaba piMgala nAga hate. tathA chaMdazAstrane parama jJAtA hate. ekavAra pAtALamAMthI pRthvI para pharavA Ave che. nadI, parvata, jaMgala ityAdimAM ghUmIne potAnA nivAsa tarapha jatA hoya che. tyAM te
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 tenA Ajanma duzmana garuDanI najare paDe che. pitAnuM mRtyu najIka hevAnI anubhUti thatA ja pratyutpanna matithI te vicAre che. nAgapiMgala garuDane vinaMti kare che ke tame mane khAI jaze eTale A jagatamAMthI chaMdazAstra lupta thaI jaze, mATe tame tene jANuM le. garuDa kutUhalane khAtara te jANavAnI hA pADe che ane pachI piMgala nAma aneka che, tenuM baMdhAraNa tathA gatine temaja Aroha-avarohane samajAvata AgaLa vadhe che. Ama karatAM te sAgara kinAre AvI pahoMce che ane aMte cAra yakAravALA bhUgaprayAta chaMda eTale ke sarpAkAra gatine paricaya karAvatuM hoya tema vakra gati karIne samudranA pANImAM sarI jAya che. samudra maMthanathI jema dene amRta malyuM hatuM tema piMgalane anupama chada ratna malyuM hatuM. zakaya che ke A janazrati eka rocaka kalpanA haze. aitihAsika ane adhikRta mAhitInI anupalabdhimAM AvI rocaka kathAo astitvamAM AvI haze. piMgala nAga athavA munine chaMdazAstranA prathama AcArya athavA pravartaka mAnavAmAM Ave che, paNa temanI agAu A chaMdazAstra vyavasthita svarUpamAM hovuM joIe. kAraNake je rIte A zAstra hAlamAM maLe che te pUrNa vaijJAnika ane vikasita svarUpamAM maLe che. vayAkaraNIya pataMjalie paNa eka chedanI racanA karI hatI ema kahevAya che. bhAratIya darzanazAstra mujaba cAra prakAranI vANI che. ne sauthI nigna ane chellI kakSAnI vANI te vaikharI bhASA che. A vaikharI vANInA pAyAmAM varNamAlA che. A varNamAlA svara ane vyaMjananI banelI hoya che. vyaMjanane svataMtra uccAra svaranI sahAya vinA zakaya banatuM nathI. arthAt laghutama akSara eka svarane baneluM hoya che. A akSara svara hoI zake athavA svara sahitane vyaMjana paNa saMbhavI zake. e parama satya prAcInene agAuthI ja samajAyuM hatuM. pANinie (I.sa. pUrve 600thI I.sa. pUrve 800) ajJAta puragAmI vaiyAkaraNIonA bhASAabhyAsane AdhAre aSTAdhyAyInI racanA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 karI hatI. A sUtrabaddha graMthanA ATha adhyAyanA pratyenA cAra pAda che. sarva prathama pAdamAM mAhezvara sUtramAM saskRta bhASAnA dhvani ghaTakAnuM temaNe nirUpaNa karyuM" che. ema kahevAya che ke A sUtranI ceAgya uccAraNavidhi bhagavAna zivanA DamarUnA ninAda jevI che. temAM svara--vyaMjananA uccAra, sthAna, varga, laghutva, gurutva ityAdinuM sakSiptamAM varNana karyuM che. A svara vyaMjana vargIkaraNa chaMdazAstranA pAyAmAM raheluM che. pANininA A AyeAjanane samajAvI zakAya tema che. vibhAga-1 ta (1) 1, 6, 3, (ra) AA, hU~, 3, (3) , i, o, au, (4) RR (1) haiM, hU~ -------- - mULa svara, pradhAna svara manAya che. mULa svaranuM dIrgha svarUpa che. sayukta svarA che. svataMtra svara che tenuM dIrgha svarUpa RR je have vaparAtuM nathI. A svarazanA upayega have lupta thayA che. vibhAga-2 bya*janane vyAkaraNanI paribhASAmAM sparza kahevAya che. kAraNa ke tenA uccAraNamAM jIbha sukhanI aMdaranA kAI ne kAI bhAgane sparze che. jAlyo mAsAnAH sparzoH eTale ke ka thI ma sudhInA varNa vya'janA che. A vyaMjanA pAMca vibhAgamAM vaheMcAyA che. dareka vibhAgamAM prathama e adheASa(Surd) ane traNa ghASa (Sonant) che. aghASa ane ghASa vargamAM prathama alpaprANa (unvoiced) ane khIje mahAprANu (voiced) kahevAya che. dareka varganA chellA vyaMjana jyAre uccArita thAya che tyAre thADIka havA nAsikA chidramAMthI paNa nIkaLe che mATe anunAsika (Nasel) kahevAya che. ca, 6, 7, va, ardhasvara kahevAya che. kAraNa ke rU, RR, haiM, 3, pachI la joDAya che. te prakriyAmAM jIbhanA kicita sparza mukha bhAgamAM thatA hAya che. Sa, za, s uSamAkSara kahevAya che. maiM mahAprANa kahevAya che. te kaca
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 vanA haiAvA chatAM nAbhine tenA uccAranuM' kendra mAnavAmAM Ave che. chaeN, kSa, jJa, sayukta vyaMjana ha|vA chatAM pracalita hAvAne kAraNe tene mULAkSarAmAM darzAvavAmAM Ave che. mUnya vyaMjanA (Ta vaga drAviDa bhASAnA sa`sagathI vikasita thayA che tema mAnavAmAM Ave che. bhASAzAstramAM eka dhvanivijJAna (Phonefics) nAmanA alaga vibhAga che. tenA AdhAre temaja Adhunika vaijJAnika upakaraNAnI sahAyathI A vyaMjanAnA mULa dhvani (Phonemes)nA anekavidha upasvarUpAnA abhyAsa thaI zake che. A svara vyaMjananuM' jJAna, chaMdazAstranA mULatattvAne samajavA mATe Avazyaka che. chaMdanI mAtrA, tAla, sadhi ane gaNa ItyAdina mATe te jarUrI che. jema ke jJa, haiM, 3, svaranA uccANumAM je samaya lAge che tene ekama tarIke svIkArIne laghu ema saMjJA ApavAmAM AvI che. tenA vivat svarA (bA, d, ,)ne laghu karatAM vadhAre samaya lAgavAthI te guru tarIke oLakhAya che. AthI pazu vadhAre samaya lenArA svA pyuta kahevAya che paNa tene chaMdazAstramAM gurunA vamAM mUkavAmAM Ave che. Ama laghu ane guru chaMdanI prArabhika avasthA khane che. laghune mATe ardha caMdra-cinha nizAnI che mana, giri. jyAre gurune nAnI ADI rekhA (--) (Dash) mukAya che. kIkI, mATeA. te sAthe keTalAka mAsUcaka siddhAMtAnA AdhAra levA paDe che. lekhita bhASA ane uccArita bhASA vaccenA bheda prayAgathI ja vadhAre spaSTa bane che. hasva svaranI pUrva sayukta vyaMjana Ave te paNa te laghu ja rahe che. paNa hrasva svara pachI jo sayukta vyaMjana Ave ane tenA uccAraNamAM thaDakAra Ave te pUrvanA akSara guru tarIke oLakhAya che. jemake Ara njana, jilhI, "je akSarAmAM dI svara hAya athavA te pachI hasva pachI sayukta vyaMjana hAya ane thaDakAra thatA hAya tA te dIrghatvanI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizAnI (-) pAme che. anuravAra, visarga athavA te keIka vAra hRsva ravara thaDakAra saje che. mATe te dIrghatva lAve che. A samajuti spaSTa na hoya te chaMdamAM rahelA laghu-guru uccAraNa barobara thaze nahIM, mApa sacavAze nahI, tAla raheze nahIM pariNAme chaMdanA layanAM ane rahasyanI anubhUti thaze nahIM. laya vagaranA padya karatAM te gadya vadhAre sAruM kahI zakAya." (pUjAlAla) chaMdazAstranI A pUrvabhUmikA pachI vAraMvAra vyavahAramAM AvatA keTalAka zabdo paribhASAne oLakhavA jarUrI che. kAraNake tene upayoga ane prAga anekavAra thavAnuM che. mAtrAH A laghunA uccAraNane agAu jaNAvyuM te mujaba samayAvadhinAM eka ekamane mAtrA kahevAya che. gurune vadhAre samaya athavA bevaDo samaya lAgatuM hovAthI be mAtrA ApavAmAM Ave che. te mujaba huta svarane traNa mAtrA ApavI joIe. paNa chaMdazAstra tene be mAtrAmAM samAvI le che. kavitAnA paThanamAM laghune laghu tarIke ane dIrghane dIrtha tarIke ja uccArIta karavA joIe. Ama na thAya te chaMdabhaMganI avyavasthA sarjAya che, sAmAnya rIte gujarAtI prajA akArAMta zabdanA chellA ravarane bolatI nathI. keTalIkavAra te madhyama svarane paNa barAbara bolatA nathI te kadAca vyavahAramAM calAvI levAya paNa kAvyapaThanamAM te te meTI kSati ja kahevAya. jemake amadAvAdane badale amadAvAda, goviMda-goviMda ema belAtuM ApaNe ghaNI vAra sAMbhaLIe chIye. padyamAM badhAja akSaro pUrNa rIte uccArIta thAya te jarUrI che. " kavitA e zravaNano viSaya che mATe uccAraNanI spaSTatAnI samaja hovI jarUrI che. kAvyanI paribhASAmAM laghu ane guru mATenI saMjJA 8 - bane che. je la ane ga tarIke paNa oLakhAya che. pariNAme mAtrAnI samaja spaSTa banaze. la ne mATe eka ane gA ne mATe be. bIjagaNitanI bhASAmAM kahIe te, traNa laghu mATe jaja athavA
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra guru mATe ---- goThavI zakAya. gAla mATe - - lagA mATe - 2 bane che. Ama chaMdanI paribhASAmAM kavitAnI paMktine lagA'nA svarUpamAM pheravI zakAya che. dA.ta. mAtrAmeLa chaMdamAM dA saMjJAne prayoga thAya che teno artha be laghu (22) athavA eka guru (-) gA ema samajavuM joIe. A prAraMbhika jJAna chaMdanA svarUpane sUtrabaddha karavAmAM saraLatA kare che. yati-kAvya paThana vakhate eka nizcita sthAne vizrAma le paDe che. tenA avAra nAma virati, avarati, uparati ane vizrAma che. vRtta belavAnI Dhaba ane rAga tathA tenA baMdhAraNane AdhArIta yati sthAna na jaLavAya te yatibhaMga kahevAya che. tene kAraNe chaMdane tAla ane laya, zuddhatA ane sauMdarya naSTa thAya che. caraNa-tenuM bIjuM nAma pAda che. chaMdanA cothAbhAgane caraNa athavA pAra kahevAya che. vaidika kAvyamAM A niyama sacavAtuM nathI. te pramANe viSama jAtinA chaMdamAM paNa AvuM bane che. dareka chaMda sAmAnya rIte cAra caraNa hoya che ane tamAma caraNamAM tenI mAtrA athavA varNa samAna hoya che. te sAthe ardhasama, viSama ityAdi vRttomAM caraNanA mApAMkanane pheraphAra pAme che. te paNa niyama baddha hoya che. tenAthI Idavaividhya sarjAya che. cAra caraNa samAna hoya te -samavRtta 1-3 tathA 2-4 caraNa samAna hoya te -ardhasamavRtta badhA ja caraNa asamAna hoya te -viSama jAtinA chaMda kahevAya che. chaMdanA be vibhAga che. vaidika ane laukika. laukika chaMde mAtrA meLa ane akSara meLamAM vibhAjIta thayA che. mAtrAmeLa chaMda yAtrikagaNabaddha ane mAtrAbaddhamAM vadhu vighaTIta thayA che. vaidika yugathI chaMda ane gAna bane bhinna padya prakAra manAyA che. tenA niyamo paNa alaga che. sAmaveda gAnane AdhArIta che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ veda chaMdane AdhArIta che. te gAna tAla, laya, tema ja svarane AdhArIta hoya che. chaMdanuM rUpAMtara gAnamAM zakya che. aSTagaNu ane dvAdaza mAtrA - akSarameLa chaMdamAM mAtrA saMkhyA athavA mAtrA vyavasthA agatyanA nathI paNa laghu-gurunI saMkhyA temanA sthAnane vicAra mahatvane che. tene vaividhyane AdhAre do racAyA hoya che. A laghu-gurune yAda rAkhavA mATe aneka paddhatio che. temAM prAcInakALanI trika paddhati sarva saMmata ane sarvasvIkRta mAnavAmAM Ave che. guru ane laghu (- )nA traNanI gANitika saMjakanI oLakha mATe tenuM nAmakaraNa karavAmAM AvyuM che. jema ke "Adi madhya ne aMtamAM ya-2-ta gaNe laghu thAya, bha-ja-sa gaNe guru thAya ma-na guru laghu baMdhAya." athavA to pracalIta paddhati nIce mujabanI che. 1 magaNa gA gA ga' (- - -) 2 yagaNa la gA gA ( - -) 3 ragaNu gA la gA (- - -). 4 tagaNa gA gA la 5 bhagaNa ga' la la 6 jagaNu la gA la 7 sagaNu la la ga' 8 nagaNa la" la la ( - ) vidyArthIone vadhu saraLatA thAya te mATe eka kRtrima paMkti paNa taiyAra karavAmAM AvI che. tenA pratyeka akSarane prathama rAkhIne pachInA be umerIne traNanuM eka trika banAvI zakAya che. te ya thI sa sudhInA keI paNa traNanA samuhane tenA prathama akSarane varga kahevAya che. ya mA tA rA ja bhA na sa la ga (ma)
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 jemake ya gaNa eTale "ya mAtA" (2 - -) rA eTale 2 gaNa (- - -) athavA na gaNa ( - ). samajI zakAya. keTalAka gaNe mAtrA saMdhimAM paNa maLaze. temAM tAlanuM sthAna , vizeSa che. tenI nizAnI urvamAtrA (1) akSara upara lakhAya che. che dezanuM baMdhAraNa darzAvatA gaNe chaMdanA layane samajAvatAM nathI. te te tenA aMgarUpa banelA hoya che. akSara saMdhionA paricaya Avazyaka che. akSarameLamAM ATha gaNumAM sarvatra traNa akSaranA samuhane ja eka ekama tarIke levAmAM Ave che. paNa mAtrAmeLamAM moTe bhAge mAtrA saMdhinA AvartanarUpa hoya che. temAM traNa, cAra, pAMca ane sAta mAtrAnI saMdhio vyavahAramAM AgaLa Ave che. tenA guNAkanamAM 6 ane 8 mAtrAnI saMdhio thAya che. pariNAme ATha mAtrAne saMdhi thAya che. 1 la tAla rahita eka laghu akSara. 2 dA tAla rahita eka guru athavA be laghu. 3 dalAladI traNa mAtrAne saMdhi--be prakAra. 4 dAdI cAra mAtrAne saMdhi be prakAra 5 dalidA pAMca mAtrAne saMdhi. 6 dA-dAladA sAta mAtrAno sadhi. .7 dAla-dAdA - eka ane cAra mAtrA para tAla 8 la-dadAdA sAta mAtrAne saMdhi--be/cha para tAla, 9 gola-galadA nivathI bAra sudhInA cAra saMdhi aSTa mAtrika 10 lagA gAladA | cAra vika95 kahevAya che. emAM gAne badale 11 la'gAla-dAdA | lAla karavAthI be dAdA saMdhio bane che. 12 dAdA-lagAla (dA dAdA dA aSTamAtrika saMdhi che. - urva rekhA tAla ane tenA sthAnanA sUcana cinha che. tenAthI saMdhinA zuddha pravega karAya che ane Ape Apa tAla sacavAya che, A DA8
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 tethI tAla bhaga paNa nIvArI zakAya. sa`dhiomAM la ane gA e ja pramANe hAvA jarUrI che paNa 'DhA' mAM eka guru athavA be laghu (gA/La lala) AvI zake che. DhA dA' sadhinA AvanA eka pachI eka ema kAvyanA aMta sudhI AvatAM ekavidhatA AvI javAnI zakayatAnA sa`bhava che. tenA nivAraNa mATe aSTakala sadhinA vacce upayAga asarakAraka bane che. jemake eka lagAla pachI tarata ja bIjo lagAla AvavAthI cha'de bha'ganI sthiti ane che. mATe sAvaceta rahevuM joIe. aMtyaprAsa caraNanI pUrNatA sUcavavA uparAMta mAtrA meLa chaMdamAM zAbhA rUpa ane che. jo te kRtima AvatA hoya teA vizeSa rIte kaNu priya bane che. svara vya'jananuM sa`ceAjana maneAhara ane sarasa lAge che. temAM sayama ane aucitya satra AvakAya hAvAthI kAvya prItikAraka bane che, je vAMcana ane racanAnA anubhavathI samajAya che. mAtrAmeLa ane akSarameLamAM AvatI mAtrA athavA akSara sa`khyA athavA yati sthAna sa`khyAnI gaNatarI mATe aneka paddhatio prAcInAe vikasAvI che, jema ke mATe AkAza, a, zUnya, 1 mATe caMdra, zazI. 2 mATe yugala, netra, sajIbha. 32 mATe daMta, 22 mATe upasa, 24 mATe tIrthaMkara / avatAra, 27 mATe nakSatra, 49 mATe vAyu, 100 mATe nara AyuSa/ kamaladala, 1000 mATe veda zAkhA athavA indranetra, ityAdi. pUrvAcAryAM chaMda zuddha ane tathA tenA raciyatA temaja jenA mATe kAvya racanA thai che tenA sukha ane kalyANu mATe aSTa gaNunA svAmI, mULa, mAsa, tithi, vAra, nakSatra, vaNu, raMga, bhraSaNa, mAtA-pitA ane leAka ityAdinI prAcIna paraparAne AdhAre kalpanA karI che, paNa A tA atItanI vAta che. Adhunika yugamAM tenu' kAI mahattva rahyuM nathI. keTalIkavAra chaMdanA akSarAnI sakhyA mATe vyaMjananA krama vaparAya che jemake ca eTale 6ThTho krama. 8 agiyAramA krama ItyAdi--
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAtrikagaNu-gaNa eTale akSara samUha. prAkRta prakaraNamAM jaNAvyA mujaba mAtrA athavA varNane samUha je mAtrAgaNa ane vagaNa tarIke jANItA che. tenA pAMca bheda che. je Ta, Tha, Da, Dha, Na tarIke jANItA che. keIka vAra 7,5,ca,ta, ane da, tarIke oLakhAya che. nAma ra/ mAtrA bheda Tha/pa | . ra 3/4 Dhora ja udAharaNa tarIke rajI gaNanA 13 bheda che. tethI tenA rUpa 1-DaDaDa2-DaDa 3-DADa, 4-DADa5-InDa, 6-DA; 7-DADA, 8-ADA, 9-DaDA; 10-ADA; 11-ll; 12-DA|l; 13-III A pramANe anya gaNenI tulikA banI zake che. keTalAka zAstrakAre gaNanA devatA nakkI karIne devanA kramamAM te goThave che. jema ke ru gaNanA mATe 1 DaDaDa-ziva, hara, zaMkara 2 Da-zazi, Indu ItyAdi. mAtrAmeLa jAtimAM 1 thI 4 mAtrA sudhI jAti kAvyanA upayogamAM Ave tema na hovAthI temAM kaI racanA karatuM nathI. chaMda vaividhyanI prakriyA amuka varNa athavA mAtrAnA judA judA svarUpa ApatA bhinna bhinna vRtta ke jAti thaI zake che. chaMdazAstranI paribhASA mujaba 1. saMkhyA 2-prastAra, 3-sUci, 4-naSTa, paudiSTa, 6-meru -patAkA tathA 8markaTI kahevAya che. mAtrA ane varNanA ATha-ATha bheda thAya che. tene coga 16 bane che. keI zAstrakAra temAM pAtAla ane khaMDa merU umerIne 18 nI saMkhyA kare che. piMgalane mata ane agatsyane mata paraspara viruddha che. eTale ke agamya ArohanA kramamAM mAne che. piMgala avarohanA kramamAM
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 mAne che. jemake prastAra karavAmAM piMgalanA mate sa`guruthI zarU thAya ane sava laghu Ave tyAM sudhI utaratA krama gAThavatAM javAnuM hAya che. agatsya sarva laghuthI sarva guru tarapha caDhatA krama goThave che. upara jaNAvela avarAha ane ArAhamAM sthAna ane saMkhyAnA krama sthAnAMtarane kAraNe traNa bheda thAya che. sthAnaviparIta eTale piMgala mata, athavA bhAmahamata. sa'khyA viparIta ane bIjo viparIta avasthA agatsyanA matane jainamata paNa kahe che. jyAre bhAmahanA matane yavana mata tarIke paNa oLakhavAmAM Ave che. cha'dazAstramAM gANitika saMka9panAnA namUnA nIce mujabanA che. (Mathematical probalities). udAharaNa:- jAti-eka mAtrAnI eka jAti. be mAtrAnI be jAti, 3 mAtrAnI 3 (1+2) ema thAya. tyAra pachInI sa'khyA tenA agAunI be maLIne thAya. ema gati karatA jaIe teA 5 tathA 8 (3+2)+(1+ 2 ) =8, 6 thI 13 thAya, 7 thI 21 thAya. ema 48 mAtrAnA vaividhya cha karoDa upara paheAMcI jAya. kAraNa ke tyAM vattara gaNatarI thAya che. khIjI paddhati mujakha:-6 mAtrAnA 13 rUpa thAya. 6 ekI saMkhyA che. tenuM vibhAjana 3+3mAM thaI zake, tenA eka bhAgamAMthI 1 khAda karavA. eTale r thAya. mane sakhyA 2 ane 3nA varga karavA. je 4, 9 thAya tenA ceAga 13 thaze. = 7 + ( 7-1 ) Ama 14 mAtrA-- 7 mAtrAnA-212 = 441 6 mAtrAnA 132 = 169 610 jo ekI saMkhyAnI mAtrA heAya te tenA rUpa mATe -1 karavA. udAharaNa tarIke 13 mAtrAnA rUpa mATe (13-1)=12 12=(7+5) eTale 7 mAtrAnA 212 (21nA varga)=441 5 mAtrAnA 8 (8 nA varga)= 64 nI zakayatAe thAya. 505
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 mAtrA prastAramAM vidhimujaba temAM Adi ansa mATe nIce mujabanA sUtre vaparAya che. Adi laghu mATe la Adi = lAdi anya laghu mATe la anta - lAta Adi guru mATe ga Adi - gAdi anta guru mATe ga anta - gAnta. A vargIkaraNa ane sUtra gANitika saMka95nA mATe upayogI nIvaDI zake che. prAcIna zAstrakAronI eka pitAnI viziSTa paraMparA che. pitAnA zAstranA mahatva, gAMbhIrya ane vizadatAne samajAvavA mATe dArzanika ane gANitika tattvono upayoga karIne temAM anukUlanane prayatna kare che. tethI temAM temanA jJAna vaibhavane anubhava vAcakane thAya che. Adhunika yugamAM A vadhu jarUrI lAgatuM nathI tathA tenI upayogItA paNa have rahI nathI. IdanA agaNita prakAre ane tenA samIkaraNane AdhAre siddha thatAM aneka prayoge vAstavika kAvyaracanAmAM mahadaaMze upayogI nIvaDI zakatA nathI. prAcIna kALamAM je dezanuM vaividhya darzAvavAmAM AvyuM che te tamAma chaMdonI kAvya racanA zakya banatI nathI. athavA te upalabdha thatI nathI. tethI keTalIkavAra IdazAstrane sakSama jJAtA udAharaNa rUpa kAvyanI racanA karIne pitAnI apratima kAvya pratibhAnuM darzana karAve che. jevI rIte alaMkArane kRtrima Ayojita upaga kAvyanA saraLa ane svaccheda pravAhane sthagIta kare che tema kRtrima chaMda paNa kAvyanA dehane kurupa karI zake che. prAcIna zAstrakAre A bhayasthAnathI saMpUrNapaNe jJAta che. tethI te zakyatAone darzAve che ane "bhaya sAvacetI Apatti nivAraNa karatAM vadhAre jarUrI" (Prevention is better than cure.) te zAstrakAranI daSTinuM pariNAma che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 pUrvAcAryo ane jJAta-ajJAta chaMdazAstrakAre, yAska ane piMgala munithI AraMbhAyelI chaMdazAstranI A bhavya paripATI ane yAtrA Adhunika bhAratIya bhASAmAM pravAhIta ane prasArIta rahI che. pratyeka yuge zAstrakAroe prasiddha, upayogI ane lupta thatAM chaMdone ulekha karyo che. samayAvadhi pramANe chaMdonA nAma paNa badalAtA gayA, jana samAjamAM bhASAprayeAga badalAtA prAkRta ane pachI apabhraMza bhASAmAM avanavA IdanA praye ge zarU thayA ane anukAlina chaMdazAstranA jJAtAoe tenA prayogane vaijJAnika rIte siddha karavA mATe saphaLa ane sarasa prayatna karyA che. temaNe anuSyapa, AryA, upajAti ane gItimAM thatAM pheraphArone tenA upabheda tarIke nirUpyA che. chaMdazAstranA ItihAsamAM prAcInemAM anuTupa ane AryA temaja madhyakAlina yugamAM gIti ane prAkRta chaMdonuM vaividhya chaMdanI sabaLa zakti ane rUpAMtarIta thavAnI prayogazIlatAno anubhava karAve che. kAvyabhAvapradhAna ane UrmipradhAna hoya che. temAM alaMkAranuM suyogya Ayojana kAvyane zaNagAre che. zabdo avanavA citrAMkana karIne tene manahara kare che. tema chatAM chaMdanuM mahatva ane mUlya ochuM AMkI zakAya tema nathI. viSamacavaNoTanA lekhaka anaMtAryanA zabdamAM kAvyamAM chaMdanI aparihArya agatyatA joI laIe. sadasadvarNa vivekaM guNabhedazca vijJAya / kuryAt kAvyasyAdau sadvaNe sadagaNaM dhImAn // yadyettAnaparijJAya mohAtkAvyaM karotiH yaH / ketakArUDha kapivad bhavetkaNTaka pIDitaH // [gyAyogya varNo aMge viveka ane guNabhedanuM vizeSa jJAna prApta karIne prAza sarjake kAvyamAM AraMbhathI gyavarNa, gya gaNa chaMdane viniyoga karavo joIe. te badhAnA paripUrNa jJAna vinA je havaza thaIne kAvya kare che, temanI dazA kevaDA para caDhIne kAMTAnI pIDA pAmatA vAnaranA jevI thAya che.] "paraba" ekaTa, 1988.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 cha'dAnuzAsana eka paricaya kalikAlasarvajJa AcAya hemacaMdrasUri madhyakAlina yuganAM atyaMta meghAvI mahAmAnava hatA. temanI saMtAbhimukhI pratibhAnA - pratApe sa vidyAvizArada samAna banyA hatA. temanI maulika sAhityika racanAe ane dAnika graMthA temanuM bahuzruta vidvAna tarIkenuM vyaktitva upasAve che. jyAre temanA sa`pAdita anuzAsana graMthA temanI guNa grAhItAnA anubhava karAve che. sAhitya, kAvya, vyAkaraNa ane chaMda zAstra jevA viSayAmAM prAcIna pUrvasUrienA matavyeAne yathAAgya prastuta karavA, temanA matAnI nIrakSIra vivekathI samIkSA karavI ane peAtAnA vicArane pramANayukta rIte raju karavA e atyaMta kaThIna AyAsa che. AcArya zrI hemacaMdrAcArya' zadAnuzAsanamAM vyAkaraNa zAstranI, vAcAnurAsanamAM sAhitya zAstranI tema ja chaMdrAnuzAsanamAM chaMdazAstranI sarvAMgI vivecanAtmaka carcA karI che. temanA jamAnAne anurUpa ane anukULa thaI zake te mATe A ga bhIra viSayAnu' saralIkaraNa karyuM che. anuzAsana zabda ja prAcIna kALathI prasiddha adhikRta vicArasaraNIe je eka ja viSaya para AdhArIta haiAya tenA samanvaya artha ema sUcave che. mahAbhAratanAM anuzAsana parvamAM tatkAlina rAjanItizAstra ane nItizAstranA siddhAMtAne janasamAja samajI zake tevI paddhatimAM raju karavAmAM AvyA che. A paddhati e prakAranI che. eka sa'vAdazailI ane bIjI AkhyAnazailI tarIke eLakhAya che. sa'vAdazailImAM jJAtA ane jJAnapIpAsu vaccenA saMvAda hAya che. jyAre AkhyAnamAM eka ja vaktA prasa`gA, kthAe, udAharaNA ItyAdinI sahAyathI DhAnika siddhAMta ane zAstrAne leAkAbhimukha kare che. prAcIna kALamAM eka anya paddhatinA vikAsa thaye hatA. A zailI kevaLa bahuzruta vidvAna athavA tA vicArazIla jijJAsu va puratI maryAdIta hatI. A zailI sUtrazailI tarIke prAcIna kALathI prasiddha che. temAM zakaya hAya teTalA ochA zabdanA prayAga thAya che. pratyeka sUtra kramabaddha sAMkLa rUpe viSayanuM nirUpaNu karatA
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 hoya che. A lAghava prakriyAne Agraha vadhAre rUDha banatA, je sUtrakAra eka mAtrA paNa sUtramAMthI ochI karavAne samartha bane te putrajanmotsava jeTale AnaMda pAmato hate. arthagahanatva, kRtrimatA, durgama paribhASA ane durbodhatA jevA lakSaNe paNa temAM vadhavA lAgyA hatA.tethI A sutra para samajUti mATe TIkA , vyAkhyAo, bhASya ItyAdinI racanA thavA lAgI. keTalIka vAra sUtrakAra pote TIkA lakhatA hatA, athavA te anukAlina yugamAM temanA zi, saMpradAyanA vidvAna ane svataMtra vicArake e vistRta vivecana lakhatA hatA. Ane pariNAme prAcIna bhAratamAM eka viziSTa jJAna saMpradAyika para. parAne vikAsa thayo. temAM khaMDanamaMDana pravRttione AraMbha thaye hate. keTalIka vAra to anukAlina vivecanakAra sUtramAM anapekSita artha UbhuM karatA hatA. pANininI vyAkaraNa sUtre bArthI tarIke jANItA che. 2000 sUtrane ATha prakaraNa ane dareka prakaraNa cAra padamAM vaheMcavAmAM AvyA che. A sUtranI sahAyathI saMskRta bhASAnA vyAkaraNanA tamAma pAsAne abhyAsa karavAmAM Avyo che. tenI racanA I. sa. pUrve 600nI manAya che. ane tyAra pachI satata be hajAra varSathI pANininA sUtro para abhyAsa graMtha lakhAtA rahyA che. A prakAre bAdarAyaNanA brahyasUtra para aneka TIkAo bhinna bhinna vicArasaraNane AdhAre racavAmAM AvI che. jaina dharmanA darzanane umAsvAtijIe taravAthaSiAmasUtramAM prastuta karyuM che. ane A paddhatie tenA para paNa vivecana, TIkAo ItyAdi lakhAI che. Aje paNa jainadarzanamAM tattvArthasUtrane eka adhikRta vaijJAnika racanA mAnavAmAM Ave che. te ja pramANe nyAya, yega, chaMda, vyAkaraNa ItyAdi zAstra para sUtra zailImAM racanAo thaI hatI. AcArya hemacaMdrAcArye anuzAsana graMthe A sUtra zailImAM lakhyA che. tathA te sUtro para temaNe pite ja TIkAnI racanA karI che. A sUtrane samajAvyA che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAcIna bhAratIya saMskRtinI paripATI mujaba pratyeka zAstrakAra pitAnA graMthanA AraMbhamAM zraddheya ISTadevanI stuti karatA hoya che. A punIta smRti graMthakartAnI racanAne cirakAlIna mahattva ane saphaLatA Ape che. tevI temane zraddhA hoya che. hemacaMdrAcArye che denuzAsanamAM prAraMbhamAM pitAnA ArAdhya mahaMta nI stuti kare che. tathA A zAstranI racanA mATe potAnI cegyatA spaSTa rIte puravAra karIne prasthApanA kare che. jemake __aham ! zabdAnuzAsanaviracanAnantaraM tatphalabhUtaM kAvyamanuziSya taGgabhUtaM chando'nuzAsanamAripsamAnaH zAstrakAra iSTAdhikRta devatA nama upUrvamupama I (sau prathama zabdajJAnanA mULa samAna vyAkaraNane yathAvidhi abhyAsa paripUrNa karI, zabdAnuzAsananI racanA karavAmAM AvI. tyArapachI eTale ke zabdanuM yathArthajJAna saMpAdana karIne kAvyane abhyAsa karyo tathA phaLarUpe kAvyAnuzAsananI racanA karavAmAM AvI. kAvyanA eka mahattvanA aMga samAna chaMdazAstrane adhikRta abhyAsa karIne (have, chedonuzAsananI racanA mATe potAnA ISTa banne vidhivata namaskAra karIne zubhAraMbha karavAmAM Ave che. pitAnA hRdayamAM sarvatanI punIta vANI kendrastha karIne gaNadharoe racelA dvAdaza aMgone agAu abhyAsa karavAmAM Avyo che. have A chaMdazAstra ! chaMdanuzAsanamAM vaidika chaMdonI carcA karavAmAM AvI nathI. kAraNa svAbhAvika che. te yugamAM vaidika chaMdanA abhyAsanI AvazyakatA na hatI. temaja temAM keI vikAsanI zakyatA paNa na hatI. paNa laukika chaMdonA mULasrota samAna tene ullekha mAtra karIne Adyamuni piMgalanA chaMdazAstramAM varNavAmAM AvelA che denI carcA zarU kare che. piMgala, saitava jevA temanAthI prAcIna chaMdazAstra jJAtAone Adara pUrvaka ullekha karIne temanA mahatvanA pradAnanI nedha ApatA jAya che. je kaI chaMdanuM avaranAma maLatuM hoya te tenuM nAma ane te nAma ApanArA chaMdazAstrakAranuM nAmanuM smaraNa karavAmAM Ave che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdanuzAsananA prathama adhyAyamAM phakta 17 sUtro che. temAM graMthakAranuM prayojana, namasakAra vidhi uparAMta A zAstra mATenI paribhASAo ane mULabhUta Avazyaka mAhitI ApavAmAM AvI che. A paribhASA aMge agAu samajUti ApavAmAM AvI che. vadhumAM dareka sUtra para potAnI pattavRttimAM A sUtrane saMpUrNa rIte samajAvavAmAM AvyA che. guru, laghu, varNa, mAtrA ItyAdinA nirUpaNa pachI chaMdazAstramAM vAraMvAra upayegI bananArA drikalathI SaTrakala mAtrAbaMdha samajAve che. tenA upabheda ane vistaraNa paddhatinI carcA karavAmAM AvI che. jemake svaranA kamane AdhAre ..ju ema lakhe tyAre ukAra pAMcamA kramane svara che mATe "ga" pAMca vakhata ema samajI levuM. anusvAra, visarga jihAmUlIya ane upadhyamAnIya varNanA chaMdazAstramAM sthAnanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. caraNa ane pAdano artha samajAvI samapAda, ardhasamapAda ane viSamapAda kene kahevAya te jaNAvyuM che. kAvya ane chaMdamAM yati tenA avara nAme ane tenA mahattvanI carcA karavAmAM AvI che. AgAmI peDhInA kaI ajJAta paNa pratibhAsaMpanna kavine 57 mAtrAnI yati rahita AryA chaMda prayoga kare cheya te tene mATe mArga paNa darzAvyo che. Ama chaMdonuzAsanane prathama adhyAya samasta chaMdazAstranA purAvAcana samAna che. prathama adhyAyamAM paribhASAonuM vistRta saralIkaraNa karavAmAM AvyuM che. hemacaMdrAcAryane A saphaLa prayogane kAraNe chaMdazAstrane abhyAsa sugama bane che tathA abhyAsI jijJAsuo rasapUrvaka cha dazAstramAM praveza pAme che. A graMthamAM anya vicArakonA mata paNa jaNAvavAmAM AvyA che. chaMdanuzAsanamAM bIjA adhyAyamAM AcArya hemacaMdrasUrijI 401 sUtrane upaga kare che. prathama sUtramAM sUtrazailIne anurUpa che ema kahIne have graMthanA aMta sudhI kevaLI chaMdanI carcA karavAnI che tevI pratijJA darzAve che. A adhyAyamAM eka ja akSaranI kavitAthI 26 akSara sudhInA jAtichaMdonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 A jAtimAM eka guru akSarathI banate chaMda nAnakaDA cheda uktA che. AnAthI mAne che te zakya nathI. tyAra pachI be guruvALe atiuktA, traNa akSarane maLyA ema 18 akSarane jAtiIda atidhatinuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. have "pUrvagane upayoga karIne kRti nAmanA jAtichaMdanI racanA karIne temAM 26 prakAro batAvyA che. tene anekavidha samIkaraNa ane vaividhyane AdhAre 400 jeTalA chaMdanI vyAkhyA ApavAmAM AvI che. A che samuhamAM keTalAka chaMda atiparicita, keTalAka paricita che che te keIkavAra alpa paricita ane sAvaaparicita chaMdane ullekha uSAharaNa sahita darzAvavAmAM AvyA che. je IdanA udAharaNo sAhityamAMthI upalabdha thatAM na hoya athavA te temAM kAvyaracanA thaI na hoya tevA prasaMgamAM AcArya hemacaMdrAcArya poteja kAvya racanA karIne tenAM udAharaNa banAve che. Ama zAstrakAra kavikArya paNa sarasa rIte paripUrNa karavAnuM sAmarthya ane daSTi dharAve che. cha danA udAharaNa rUpe AvatA kALe zruti mahara, sarasa rasa ane alaMkAra yukta hovAthI AcArya zrInI UMDI sUjha ane kAvya pasaMdagInA uttama dhoraNanI prazaMsA karavI paDe tema che. AcAryazrIe A adhyAyamAM gAyatrI IdanI oLakha ApatAM jaNAvyuM che ke mA sAvitrI ! arthAt eka ma gaNa ane eka eka laghu ane guru ema pAMca akSaranA sAvitrI, eTale laukika chaMda gAyatrI. tenuM baMdhAraNa (- - - - -) thAya che. aitihAsika paripekSayamAM tenuM mUlyAMkana eka saMzodhanano viSaya che. te pramANe 73mA sUtramAM vikhyAta anuTupanI carcA karI che. sUtramAM jaNAvavAmAM Ave che ke caDhAvanu chu arthAta eka gaNa, eka ya gaNa ane eka eka laghu ane guru, ema dareka caraNamAM gAlagA, lagAgA, la gA nuM Ayojana samajAve che. chaMdanI paribhASAmAM tene -- -- -- -- kahI zakAya. anukupane mahAchaMda kahevAmAM Avyo che. vaidika graMtha, purANa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmAyaNa, mahAbhArata ane ziSTa sAhityamAM tene mahattama praga thaye che. A chaMda samapAda ane ardhasamapAda hovA chatAM viSamapAda thavAnI gajabanI kSamatA dharAve che. tethI anuTupanA prayogane aitihAsika paripekSamAM sudIrgha carcA thaI zake tema che. eTale anuSNupanuM vaividhya rasaprada ane viziSTi hovAthI te prayoga gamya chaMda banyo che. Adhunika yugamAM paNa anuSyapa jeTaluM vividhya anya chaMda mATe saMbhavI zake tema nathI. chaMdazAstrIo anuTupa chaMdanA banane caraNanI keTalI zakyatAo saMbhavI zake te mATe sUtrAtmaka svarUpe nIce mujaba samaje che. anuTupanA be caraNa svIkArIe chIe. : 2 1 2 3 4 5 6 7 8 gA gA gA gA la gA la gA samacaraNa - - . . la la gA - gA la 4 8 5 6 7 la gA gA - . 1 viSama caraNa - la 2 3 gA gA. - la gA | la gA gA gAgA gA la la la gAM - * * * gA la la chesama ane viSama caraNamAM guru laghunA pratikane samajAvIe te 8 akSaranA eka pAda/caraNavALA anuTupamAM prathama akSaranA be, bIjA ane trIjA akSaranI traNa zakyatAo, cethA akSaranA be prakAro tathA pAMca cha sAta ane AThanA eka eka nizcita ema zakyatAo banI zake che. jyAre viSamapAdamAM prathamathI cAra akSara sudhI samapAda samAna hoya che paNa bIjA pAdanA bIjA bhAgamAM 5-6-7 akSaranI cAra zakayatAo saMbhavI zake che. jo ke aMtima eTale ke Ama akSara guru ja hovuM joIe te nizcita che.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 A saMbhavItatAne kAraNe anuTupa chaMda kavi samAjane savizeSa priya banyuM che. tene laya vividhyapUrNa ane dhIra hovAthI koI paNa prakAranA vicAra athavA rasane kSamatA ane gyatApUrvaka vahana karavAnI anupama zakti dharAve che. eTale ja anuTupa chaMdanI A vaividhyasabhara kAvyasRSTine keI tajajJa abhyAsI aitihAsika daSTie abhyAsa kare to saMzodhanane abhUtapUrva khajAne maLI jAya. anuTupa chaMdane sauthI vizeSa kheDAyela prajita chaMda kahevAya che. anuTupa chaMdanuM agatyanuM eka bIjuM mahatvanuM pAsu tenI gANitika saMka9panA che. A saMkalpanAne kAraNe aneka avanavA nuM sarjana thaI zake che. jo ke chaMda vikAsanA aitihAsika daSTikaNamAM gAyatrI ane anuSkupa viziSTa sthAna dharAve che. bIjA adhyAyanuM vihagAvalokana rasaprada ane abhyAsane gya che. eka thI egaNaza akSaranA (uktAthI atighati) ane vIsa akSarathI chavIsa akSaranA kRti vibhAganA paryAyo abAdhita vizALa chaMdavizvanuM sarjana kare che. eka ja guru akSarathI banatA uktAjAtimAM paryAya azakya. bane ja nahIM te te samajI zakAya tema che. paNa be guru akSarane jAti aMyuktAne keI ajJAta sUtrakAra pada tarIke oLakhAve che. be laghuthI mada chaMda bane che te eka guru ane eka laghuthI du:kha chaMda zakaya banaze. tethI viruddha gati eTale prathama laghu ane tene anusarata guru sukha chaMda banAve che. have traNa akSarane jAti madhyA laIe. ApaNe guru laghunA traNa traNane trika te che ja. eTale dareka trika eka chaMda te banAvI zake. IdanI vistaratI kSitijemAM ma gaNathI nArI, ya gaNathI kezA, (bharatamuni purijhaMda kahe che). 2 gaNathI-mRgI, sa gaNathI madana, (bhata tene rajanI jIda tarIke oLakhAve che.) Ama aneka che do banI zake. sUtrakAra lAghavavRttithI AgaLa vadhIne cAra akSaranA pratiSThA jAtinuM nirUpaNa kare che. arthAt eka trika ane guru athavA laghunuM gaNita karIe 8 trika thAya.eka guru ane eka
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ laghunAM zakya hoya teTalAM sthAnAMtaronI vicAraNA karIe te keTakeTalA chedanuM nirmANa karI zakAya. ma gaNa ane guruthI kanyA, bha gaNa ane guruthI sumukhI, ja gaNa ane guruthI vilAsinI chaMda, 2 gaNu ane guruthI samRddhi, na gaNa ane guru mRgavadhU chaMda banAve te ya gaNuM ane guru vIDAnI racanA kare, sa gaNa ane guru sumati chaMda kare te ta gaNa ane guruthI semapriyA chaMdanuM sarjana kare che. sAmAnya niyama pramANe padAte laghune upaga thatuM nathI eTalI abhyAsIne rAhata. have eka trika ane be vakhata guru eTale ke guru akSaranI eka AvRtti, supratiSThA jAtimAM, eka 2 gaNa ane be guruthI prIti chaMda banaze, 2 gaNa tathA eka laghu ane eka guru vidagdhaka banAvaze. bha gaNa ane be guru paMkti cheda karaze, te ja pramANe eka bha gaNa ane laghu tathA guru rati chaMda banAvaze. 6 akSara eTale ke be trika gAyatrI athavA sAvitrI tarIke oLakhAya che. be vakhata ma gaNathI te bane che ane tenuM vaividhya kevuM adbhuta bane che. eka ja prakAranA be trika athavA te be bhinna trika avanavI chaMdanI duniyAmAM laI jaI zake. jema ke be sa gaNathI ramaNI chaMda te ma gaNa ane 2 gaNa taTI chaMda banAvaze. ta gaNa ane ya gaNathI hanumadhyA, sa gaNa ane bha gaNathI gumayA, be ya gaNa semarAja, na gaNa ane ya gaNa zazIvaMdanA banAve, 2 gaNa ane ma gaNathI mAlinI thAya, kAmalatikA nAmano sAva ajANyo chaMda bha gaNu ane ya gaNathI bane che, ma gaNu ane sa gaNathI mukula chaMda thaze. bharata tene vIthinA nAmathI oLakhe che. Ama cha akSaranI jAtithI banatA chaMdamAM ujJika, kumAra, lalitA, madalekhA, udadhatA, bhramaramAlA, hasamAlA, kalikA, vidhuvakatriA, sarala, citrama, haravilasitama, (bharatanA mate capalA athavA kutagati) madhukarikA, vimalA, subhadrA ema aneka chaMdo banatA jaze. ATha akSaranI jAti anuprupanI che. tenAM Adarza ane vaividhyanI carcA AgaLa karavAmAM AvI che. paNa
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalI zakyatAo A aphAranI jAtimAM zakaya bane tenA udAharaNa laIe. be bha gaNa ane be guruthI citrapadA, eka na gaNa eka 2 gaNa eka laghu ane eka guruthI sumAlatI, te eka bha gaNa eka la gaNa ane eka eka laghu guru nANuveda chaMda banAvaze. Ama chaMda jagatano vyApa vadhato jAya tene samajAvavAmAM AnaMda Ave, mANavAmAM majA Avaze ane vaividhyane anubhava Azcaryacakita karaze. akSara vadhatAM ja vaijJAnika paribhASA yatine prAga Avazyaka bane che. tenAthI chaMdanuM mAdhurya ane tAlanuM mahatva vizeSa bane che. yati sthAna paNa kaIka sthagita banatA nizcita sthAna para na rahetA chaMda pramANe tenuM kSetra ane sthAna satata badalAtAM jAya che. sUtranI paddhati ane paribhASAne anurUpa siH khyA (sU. 9) eTale ke svara kramamAM rU no 3 (trIje) krama Ave mATe sa gaNa traNa vakhata ( - ) jaNAvIne sedAharaNa saumyA samajAve che. Ama A chaMdane vistAra vadhato jAya che. ahIM eka nAnakaDI spaSTatA karI laIe ke A chaMda vaividhya samapAda athavA sama caraNanuM ja che. eTale ke dareka chaMda prakAramAM tenA banane caraNemAM samAna mApa hoya che. eTale A chaMda samapAda prakAranA gaNAya che. vadhu vistAra na karatAM eka sauthI moTuM samapAdanuM udAharaNa utkalikA chaMda joIe. be na gaNa pachI ATha paMca mAtrA gaNa karavAthI A mahAkAya chaMda banaze. temAM dareka pAdamAM 45 jeTalA akSarane vinyAsa thaye che. jo ke A prakAranI chedanI kasarata kRtrima hovA chatAM chaMda vijJAnanI UMDI samaja tathA vizALatAne sacoTa anubhava karAve che. A prakAranA vizALakAya chaMdamAM kAvya racanA karavI e mahAbhAratanA jevuM agharuM kArya kahI zakAya. ane ATalAthI na aTakatAM AcArya hemacaMdrAcArya lakhe che ke A utkAlikAmAM pAMca pAMca mAtrAnI vRddhi karIne udAharaNa ApatAM javAya ane kAvya saMbhavI zake. paNa saMbhava che ke te bhAvavAhI kavitA na banI zake. kema ke te anubhava ja kahI zakeze. Ama 401 sUtramAM eka akSarathI 27 akSara ane te pachInA vizALakAya chedonI samajUti AcArya
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 hemacaMdrAcArye ApI che. sUtrAtmaka bhASAmAM thatI graMtha racanA jyAre TIkA, vyAkhyA, udAharaNa ItyAdi dvArA samajutinA jagatamAM Ave che tyAre alaukika vizva sarjAya che. tema chatAM A te chaMdanI duniyAmAM pAzerAmAM hajI pahelI pUNI che. - chedanuzAsanane trIjo adhyAya ardhasamavRttanI carcAthI zarU thaye che. ardhasama eTale padyanA cAra caraNemAMthI prathama ane tRtIya tathA bIje ane ethe ema be khaMDa bane che. je pAribhASika rUpe eja pada ane yuphapada tarIke jANItA che. je ejapada viSama pada ane yukane samapada tarIke gaNavAmAM Ave che. AvuM sUtra che. have pachInA da-vivaraNamAM bane caraNamAM alaga alaga baMdhAraNa Avaze. te uparAMta chaMdanA akSara vinyAsa mujaba yati sthAna badalAtuM jaze. keIka vAra be vakhata yatine prAga karavAmAM Avaze. tene kAraNe chaMda gAnamAM ramyatA ane eka layatAne anubhava thAya che. pratyeka chaMda vizeSa laya ane tAlathI raju karI zakAya che. sUtranI zailIe joIe te prathama ejapada ane pachI sukAda ema goThavaNa temaja trika ane laghu-gurunI goThavaNuM maLaze. jema ke sita namannA riNAhutA (rU. 2) eTale ke A hariNapyatA chaMdanA eja padamAM silagA arthAt traNavakhata sa gaNa ane eka eka laghu ane guru, pratIkanI bhASAmAM 0 0 -, -----, akSaranAM pratIka rUpa lalagAlalagAlalagA lagA Avaze. temaja cukAdAmAM nabrabrA arthAt nagaNa, bhagaNa, ragaNu, ane bhagaNa eTale pRthakkaraNamAM - - - - - - - - - - - -, ema bAra akSara Avaze. Ama japAdamAM 11 ane yugapadamAM 12 akSarathI hariNastuta chaMda thAya. have chaMda vistAranI prakriyA zarU thAya che. A chaMdanA uttarapadamAM pheraphAra thatAM upacitra chaMda bane che. eka ja laghu gurumAM pheravAI jAya te navo chaMda vegavatI bane. AcArya lakhe che ne RAvatI (rU. 4) eTale ke agAunA chaMdanA baMdhAraNamAM upacitra chadanuM pUrvapadamAM Avate eka laghu gurumAM pheravAI jAya-sUtranI
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAmAM zone niau, coge mir I ejapadamAM traNa sa gaNa ane bane guru jyAre yukapada upacitra pramANe ja raheze. Ama eka ja laghunA parivartanathI na chaMda racAya che. sUtra tenI agAunA sUtrane saMbaMdha sAcavatuM hoya che, mATe rUpAMtara darzAvatA sUtrane saMbaMdha mULa sUtrane sthAne sacavAya te te varganA navA chaMdane paricaya jaladIthI thAya te svAbhAvika che. A paddhatie ApAtalikA, bhadravirATa, ketumatI, AkhyAnakI, yavamatI tenA parivartanathI SaTpadAvalI chaMda banaze. makarAvalI, kAriNI, prabaMdhitA, aparavakrama ItyAdi vaitAlIyanA rUpAMtarIta chaMda kahevAya che. aparavakanAM bane padamAM eka guru akSara umerAtA pupitAgA chaMda bane che. alpa paricita mAlabhAriNI ane vilasita lIlA Ida sImIta pheraphAra sAthe thAya che. ejapadamAM 17 ane yugapadamAM 18 akSaranA vividha vinyAsamAM mAlinI mahattasTa ane najhamAnatA thI anukrame dasamA prathamamAM ane agiyAramA dvitIya caraNamAM yati sahita vyAkhyA pAme che (3. 19) prathama caraNamAM traNa ja akSara athavA eka trika ane cukapadamAM 8 akSara be trika ane eka eka laghu guruthI kAminI chaMda thaze. Ama kavitA racanAnuM vaividhya sAthe ke IkavAra artha ghanatva jovA maLe che jema hAIku chaMdamAM hoya che. A prakAranA nAnA chaMdamAM zikhI (3. 21) nita binI, vANuM, vatasinI, banaze. sUtrakAra A chaMdanA kramazaH vyatyaya karIne bIjA chaMdone paricaya Ape che. eTale ke prathama caraNa kramazaH meTuM thatuM jAya ane dvitIya caraNa phakta eka ja trikanuM baneluM raheze. jemake vasaMsinI chaMda te vyatyaya haMsI che. tenuM prathama caraNa cAra vakhata ja gaNa 2 gaNanuM bane, prathama caraNa 24 akSaranuM ane bIju caraNa phakta eka ja 2 gaNanuM banaze. Ama AzcaryakAraka chaMda racanA dhyAna kheMce tevI bane che. keIpaNa pratibhAsaMpanna kavine mATe AvI racanA kaTIkAraka banI zake tema che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ japAmAM pAMca akSara ane yukapamAM akSara sakhyA badalAtI jatAM navA prakAranA chaMdanuM sarjana thAya che. jemake rUDhA (3, 26) risTa phurI (ojamAM eka sa gaNu laghu ane guru tathA yukapadamAM traNa sa gaNu ane laghuguru ema *ra=11 akSara) te ja pramANe mRgAMkamukhI chaMda banaze. moTA kadanA ardhasamapada chaMdamAM zikhAchaMda che. e ja padamAM nava vakhata na gaNunI punarAvRtti tathA laghu guru ema 29 akSara tathA yukapadamAM dasa vakhata na gaNa ane guru eTale ke 32 akSaranuM eka pada banaze. Ama khaMjA chaMda thaze. keIpaNa siddhahasta kavinI kaTI samAna A chaMdamAM 30 laghu akSara ane eka guru akSara tathA cukAdAmAM 28 laghuvarNa ane eka guruvarNane upayoga karIne kavitA karavI azakaya te nahI paNa kaThInatama kArya te kharUM ja, AcArya zrI hemacaMdrAcArya pramurita sama navamadhusamagra nAmanuM sarasa vasata varNananuM udAharaNa Ape che. zakaya che ke A racanA AcAryazrInI ja hovI joIe. A uparAMta temAM thoDAka pheraphAra sAthe zikhA chaMdanA racirA ane cUlikA chaMda banAvavAmAM AvyA che. hemacaMdrAcArya paMjAzabdane chaMda zAstramAM svIkAratA nathI. tethI tene zikhA aMtaragata che ema kahe che. trIjA adhyAyane bIjo bhAga viSamavRttane che. anuSTrapa tenuM pratIka che. jenI carcA agAu thaI gaI che. anuSNupamAM thoDAka pheraphAra sAthe vakatra chaMda banaze. tenA prathama pAdanA be vikalpa, ane te pramANe vikanI gaNatarI ane goThavaNIthI 24 bheda bane che ane tenA anekavidha samIkaraNa ane guNAkArathI 3 lAkha jeTalA bheda zakaya bane che. A saMkhyAne vipulA chaMdanA bheda kahe che. temAMthI pa1mAM (3. 34) pachI (3.36), ahIM saitava nAmanA ajJAta chaMda zAstrakArane mata AcAryazrI Ape che. vakatra prakAranA aneka bhedanI sImIta vyAkhyAmAM gaNatarI kare che. ativipulA, bhavipulA, ravilA ItyAdi nAmathI pracalIta che. ema prathama ATha akSara ane kramaza: cAra cAra akSara pratyeka pAdamAM umerAtA jaIe ane tyAra pachI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8,12,12,10 nuM eka pAka banAvI zakAya pachInA pAne pa15, 16, 20 nA vividha AryAnI jema samAvIne aneka navA vakatra cha banAvI zakAya tevI cokkasa saMbhAvIta paristhitinuM sarjana AcArya zrI kare che. piMgala muninA mata pramANe A rIte traNa udAharaNa che. je amArA mate para caturuve saMjJA bane che. paNa temAM laghu gurunuM sthAna nakkI nathI ema mAnavuM che. ApIDa nAmanA chaMdanA prakAramAM kalikA, lavalI, amRtadhArA tathA cUtamaMjarI thAya che. A sthaLe hUNa strInuM udAharaNa aitihAsika dRSTie paNa agatyanuM bane che. udagatA, (45) saurabhaka (46) lalita (47) ema traNa chaMda thAya che jyAre cAra cAra padamAM alaga baMdhAraNavALA pracupitama dhyAna kheMce te chaMda che. tenA prathama pAdamAM sanasanA, dvitIya pAdamAM sanagara, tRtIyamAM nananana tathA cothA pAdamAM nAya gaNathI A vicitra chaMda thAya che. tenA trIjA caraNamAM pheraphAra karavAthI vardhamAna chaMda thAya. te pramANe bIjo pheraphAra trIjA padamAM thAya te zuddhavirADa-RSabha chaMda banI zake. Ama pracupitanA traNa prakAra banaze, te sAthe saumyA ane jyotinA varNana sAthe viSamapAda vRttanI carcAnI pUrNAhuti kare che. mAtrA chaMdanA AraMbhamAM mAtrAnI gaNatarI kevI rIte karavI tenI vAta pUrvabhUmikAmAM jaNAvI che. laghunI eka ane gurunI be mAtrA ema vargIkaraNa yAda rAkhIne chaMda carcA karIzuM. vaitAlIya chaMdamAM ojapAdamAM 6 mAtrA, je 2 gaNa la ane ga ne banelI haze. tathA 5 yukapAdamAM satata 6 laghu sAthe be gurunI banelI ATha mAtrA hoya che. temAM apavAda paNa che ke satata 6 laghu mAtrA na paNa heI zake. pariNAme eja pAda ane yukapAdanA ATha ane tera vikalpa banaze. 13 ane 8 nA vividha guNAkAra 104 prakAranA vaitAlIyanA pUrvArdhanA bheda banaze. te pramANe uttarapada eTale ke yukapAdanA vikalpa ema karatAM dasa hajAra jeTalA chaMdanA paryAya bano. A vibhAgamAM mArjiA pracatti, udAcyavRtti tathA teonA
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ mizraNathI pravRttaka chaMda bane che. A uparAMta teonA anekavidhi sajanathI navIna prakAranA chaMdanI saMbhAvItatA bane che. vaitAlIyanA pAdo viSama bane eTale cArUhAsinI chaMda thAya tene pArjiA ItyAdi sAthe samanvaya karavAthI vadhAre chaMda vaividhya sarjAya che. 62 mA sUtramAM gANitika zakayatAone AdhAre 7060 lAkhanI saMkhyA muke che. A eka azakya paNa gANitika kalpanA che. jema keI vyakti rU. 100/- e 10% nA vyAja dare cakavardhi vyAja paddhitae 100 varSa mATe rakama bAMdhI thApaNe muke te mudata vItI gayA pachI keTalI rakama maLaze? gaNitane AnaMda maLaze paNa nANAMne bhaktA te pamI peTie Avaze ! te paNa Ave ke kema te paNa prazna che. paNa jene dharma ane darzanamAM pirANika paddhatie AvI gaNatarIo nirarthaka paNa rasaprada hoya che. jainamate karavAmAM AvatI kAlagaNanA yAda karI zakAya. trIjA adhyAyanA aMta bhAganA 65 thI 72 chaMdamAM mAtrA samaka chaMda prakAranI carcA kare che. temAM upacitrA, vizloka, citrA vanavAsikA, pAdAkulakanA aneka rUpAMtaro ekabIjA sAthe guNakAre ane vaividhyanI rasaprada carcA karavAmAM AvI che. naTacaraNa, nRtagati ane padadhati paNa A traNa prakAranA chaMdanuM vaividhya darzAve che. A pRthakAraNamAM gaNitane AnaMda chaMda karatAM paNa savizeSa Ave tema atre nedhavuM joIe. mULa graMthanA sUtra ane bhASyanA vAcanathI vadhAre samajAze- prAcIna bhAratIya sAhitya zAstranA ItihAsamAM prAkRta bhASA ane tenA sAhityanuM sthAna eka aNaukelI samasyA che. saMskRta bhASAmAM racAyelA zAstrIya graMthamAM prAkRtane ulekha kavacita athavA te prAsaMgika karavAmAM Avato hate. kAvya, nATaka, kathA, alaMkAra, chaMda ItyAdinA ziSya graMthamAM prAkRtanuM sthAna mAtra AnusaMgika rahetuM hatuM. tethI prAkRta sAhityanuM etihAsika mUlyAMkana nyAyaucIta zakaya
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 427 anatuM nathI. (6) cha prAkRta chaMdna aMge paNa bharatanA nATyazAstra eka ke AdhAra graMtha tarIke svIkAravAnA bane che. tenA parathI eka adAja mUkI zakAya ke prAkRta sAhitya hajI vikAsanI bhUmikAmAM hatuM paNu sauMskRta sAhityakArA tenI upekSA kare tevI paristhiti have na hatI. tenu eka viziSTha sthAna sa`skRta kavi mAnasamAM suzliSTa hatuM te svIkAravuM ja rahyu. che. saMskRta rUpakAmAM prAsaMgika kSaNe prAkRta kavitA kavie racatA hatA. paNa sAcI prAkRta kavitA tA sAmAnya jana samAjanA manAra jana mATe racAtI hatI ane gavAtI hatI. prAkRta bhASAnA AMtaragata mAdhurya ne kAraNe tenuM eka viziSTa AkarSaNa hatuM. A uparAMta leAka sAhityanA gAyakA (Bards ) pAse eka Agavu prAkRta bhASA- sAhitya hatuM. tethI bharata dvArA ullekhIta prAkRta chaMda ane kAvya teA eka ziSTa paNa sImIta sAhityAleAkana mAtra hatuM. tethI ja nATyazAstranA 32mA prakaraNamAM prAkRta chaMdonA AdhAra mATe temaNe saMskRta vavRttonA upayAga karyo che. A sa`skRtAnurAgI prAkRta kavioe jana samAjamAM pracalIta chaMdonA upayAganA ullekha karyAM nathI. athavA tA tenI upekSA karI hAya athavA te tenAthI ajJAta hAI zake tevA saMbhava che. prAkRtane ziSTa samAjamAM ucIta sthAna upalabdha na paNa hAI zake jethI AvI vikaTa upekSIta paristhiti banI haze. paNa AcAya hemacaMdrAcAryajInA samayamAM prAkRta bhASA ane sAhityanu sthAna sunizcita khanI gayuM hatuM. prAkRtanA atyaMta prasiddha chaMda gAthA, saMskRta chaMda. Ane maLatA che. tathA nATakAmAM A vizeSa vaparAyA che, sauthI prAcIna ane prasiddha chaMdya manAyeA che. nATyazAstranA 16. 151thI 163 sUtramAM te gAthA chaMdanI sarvo'gI carcA karavAmAM AvI che. gAthA chaMdanA traNa bheda che. je dhyA, vipujA, 2pA nA nAma jANItA che. jevI rIte AryomAMthI nItI, nItijA ane dhattvane che. bharatamunie eka khIjA mAtrAvRtta chaMdanA ullekha karyAM che. aMrAja je caturmAMtrA tarIke jANItA che. A gAthA chaMda e prAkRta bhASAnuM saMskRtane pradAna che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja gAthA asara ane mArA bane AdhAra banI che. pariNAma asara ane mAtrAvRttanI vizeSatA gAthAmAM jovA maLe che. vaidika chaMdonI jema tAla sAthe gAI zakAya che. A uparAMta saMgItanA vAdyonA tAla ane layanI sAthe gAI zakAya che. guru-laghu svaronA uccAraNa sAthe samaya maryAdAne upayoga karIne je saMgIta nIpajAvavAmAM Ave che. te eka gaNanApAtra prAga hate. keTalIka vAra A paddhatine kAraNe akSara athavA mAtrAbhaMga thatuM hatuM. zuddhatAnA ati AgrahI saMskRta paMDite mATe te asahya hatuM. piMgalanA chaMdazAstramAM mAtrAvRttanI carcA uparAMta vaitAlIya chaMdonI carcA upalabdha thAya che. Ama saMskRta chaMdazAstramAM gAthA, caturmAtrA ane vaitAlIyanI kuLanA chaMdonI carcA saMskRta chaMda sAthe jovA maLe che. jJAnAzrInA kartA, vRtta gAnisamucanA kartA kavi virahAka ane hemacaMdrAcAryajI ItyAdie prAkRta chaMdonA prakAre, nAma, varga, baMdhAraNa ane tenI vizeSatAo para sodAharaNa carcAo ane abhyAsaprada lakhANa karyuM che. temanA graMmAM ulekhIta tAla saMgItanA prAcInI vizeSa mAhitI maLatI nathI. paNa paMcamAtra, SaNamAtra, saptamAtra ane aSTamAtra temaja tenA guNottaranI carcA temaNe karI che. prAkRta chAMdasa racanAmAM A tAla mAtrAnA prakAre suMdara geyatva lakSaNane abhipreta che. praziSTa prAkRta kavi potAnI racanAne prasiddha lekasaMgItakAranI jema potAnI racanAne geya karate nahIM kAraNake te paNa zuddha uccAraNa, akSarabaMdha ityAdithI saMcita raheto hato. * prAkRtabhASAnA ane vizeSataH apabhraMza bhASAnA kavio keTalIkavAra varNavRttonI upaga potAnI racanAmAM karatA hatA. temAM paNa saMgIta ane tAlane 5 varNavRttone prAdhAnya ApatA hatA. DAM hari dAdara velaNakaranA maMtavya mujaba kAlIdAsanA vikamevaUMyamanI sAhitya akAdamInI saMpAdana kRti vakhate cethA aMkanA prAkRta chaMdane vizeSa abhyAsa karatA 19 prAkRta ane 12 apabhraMza kAvya paMkti (leka) vizeSa noMdhapAtra che tema temaNe jaNAvyuM che. kAlidAsanA
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayamAM paNa prAkRta sAmAnya jana samAjanI bhASA hatI ane apabhraMza kAvyo to rAjAnI pAse belAvavAmAM AvyA che. TIkAkAronA mate rAjA umata avasthAmAM hovAthI aprabhraMzane pravega kare che. paNa temAM eka 46 mAtrAne dvipadI che je jIitavA tarIke jANItuM che. 12 apabhraMza kAvyamAMthI 7 sama catuSpadI che. svayaMbhUnA chaMdazAstra mujaba A paddhaDikA kahI zakAya. paNa kAlidAsanA samayamAM A nAma pracalita haze te paNa eka samasyA che. "vara-tti-eTaleke paga pachADIne gAvuM" ema artha abhipreta che,) A chaMda mATe eka sAmAnya nAma ghanava hatuM. eka te chaMdanI bhASAmAM to mApamAM che. bAkInA traNa samacatuSpadI che. jenI vizeSa carcA virahAMke vRttasamuccayamAM karI che. prAkRta kAvyomAM jenA vaMTavA, rasura, caMdadhArA ane vaMdita tarIkenA prAga che. A tamAma catuSpadI jAtinAM che tathA AcArya hemacaMdranA chaMdonuzAsanamAM tenA para carcA jovA maLe che. A chaMdane puvAcaka ane strIvAcaka nAmakaraNa dhyAnaprada che. A noMdha parathI ema phalita thAya ke kavi kAlidAsa prAkRta ane apabhraMza chaMda ane tenA prayoga karavAmAM siddhahasta haze. chaMdonuM zAsananA cothA adhyAyamAM prAkRta chaMdonI carcAne AraMbha gAthAthI thAya che. je pabdo no vA pUrvArdhIre ghaTTo hAryA nAtha (. 4. 1.) mujaba gAthAnuM baMdhAraNa AcArya jaNAve che je saMskRtamAM AryA chaMda samAna che. e ja padamAM ja gaNa hete nathI. prathama sAta ca gaNa ane guru ardhapadamAM Ave che. je AryAmAM che. A eka apavAda che. pUrvArdhamAM chaThTho ja gaNa ane na gaNa tathA be laghu paNa AvI zake. prathama niyamanA apavAdamAM ma chaThTho gaNa laghunuM kArya kare che. saMskRtamAM Arya tarIke prasiddha cheda saMskRta sivAya anya bhASAmAM gAthA tarIke oLakhAya che ema AcArya hemacaMdra martavya dharAve che. pUrvArdhanA cAra vikalpa hoya che. bIjAne pAMca, trIjAnA cAra, cethAnA pAMca pAMcamAnA cAra, chaThThAnA be, sAtamAnA cAra ane AThamAmAM eka guru ja hoya che. eka bIjAnAM
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAkAra karatAM 32 hajAranuM chaMda vaividhya zakya bane che. A pramANe uttarArdhanuM thaI zake. ema gANitika saMkalpanA karoDanI saMkhyA darzAve che. AryAmAM prAkRta ane paizAcI bhASAnA udAharaNa maLe che. temAM la kAranA pheraphArathI chaMdamAM aneka parivartana lAvI zakAya che. tene eka upaprakAra agAu jaNAvyuM te mujaba pacyA che. jyAM traNa ja gaNa pachI yati Ave che. tenA be ardhamAM traNa 2 gaNanA hoya ane yati nA Ave tyAre te vipulA bane che. A vipulAnA traNa bheda rivipurA, vipuchI nadhanavipu, temaja sarvavipurA ane mahAvipula artha paNa thAya che. gAthAne trIjo bheda paTTA che. maLe dilIyA tuthI gau vA (4.5.) jyAM guru madhyamAM hoya ane dvitIya be jagaNa Ave che. tenA paNa AriparA, muttarapatra, temaja dhana pA, sarvavaparA, ane mArA prakAra nIpajAvI zakAya che. vipuchAmAM jema ekabIjAnA guNAkAra ane padonA samanvayathI aneka hajAra upabheda sarjAvI zakAya tevI zakyatAo che. A uparAMta cA, vipuTa ane vapachI mAM paNa ekabIjAnI vizeSatAthI ghaNuM ghaNuM upabheda karI zakAya tema che. A pramANe A prastArabhedonuM saMpUrNa nirUpaNa karavuM zakya nathI. kAraNa ke te ativistAramaya kArya banI jAya che. prAkRtane bIjo mahAchaMdagIti che. nItiH tame je ripurA (4.2) 5 gaNanA ATha bheda agAu sUtramAM ne nA kahyA mujaba ja gaNa vihIna cha prakAra bane che. temAM paNa guNAMkana karavAthI karoDo bheda nIpajAvI zakAya. gItinA trIjAmAM 8-5 gaNa karavAthI lalitANuMda bane che. A pramANe bethI dikSA vivitrA ane stra chaMda paNa banAvavAmAM Ave che. svAdhamAMthI 35 java jevA aneka bheda karI zakAya che. jati ja sArtham (4. 17) sUtra vaDe. prathama - bhAgamAM skadhaka ane uttarArdhamAM gItinA lakSaNe mukIne athavA to virodhI goThavaNI (audhaka-gIti) karIne saMkIrNa karI zakAya. gAthAmAM AvatA niyata vaLadara (be mALa)ne kramazaH vadhAratA utthA ,
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 vinnAtha, bhavathA, ratha, tathA ghotha racI zakAya che upagAthAmAMthI gAthinI chaMda banAvI zakAya che. jevI rIte gAthAnA aneka prakAre banAvI zakAya che tema jAtiphala vaDe "rAma" chaMdanuM sarjana ane tenA paNa gAthAnA jevA keIpaNa bheda karI zakAya " che te ja mAtrA chaMdomAM guru ane laghunI gaNatarI ane sthAna dhyAnamAM laIne temaja varSomAM gurune badale laghu che tema jANavuM joIe (guru = be laghu) je kaI prazna kare ke 38 akSaramAM karyo guru ane kayA laghu gaNa? tyAre AryAnA pa7 prakAronA saMdarbhamAM vivecana karavuM joIe. A pramANe eTale gAthA. te chaMdanA bheda, upabheda ane anekavidha prakAro sajI zakAya che. prAkRta bhASAne bIje chaMda mrita che. jo vau to tiraM mitte dau , (4.25) be pAMca mAtrA, be cAra mAtrA, eka vimAtrA, gaNane galitakama kahe che. ta gaNa vagaNa hovA chatAM mAtrA gaNanI jema ahIM upayogamAM Ave che. A galitakamanA upaskita ane attarajAti bheda thAya che. A uparAMta galitakamanA 25 upaprakAranI carcA karavAmAM AvI che. sthaMkavAnuM e jatine eka prakAra ja che. temAM bheda ATalo ja che ke galitakamamAM yamaka hoya che. khaMjakamAM anuprAsa vizeSa Ave che temAM mahAragaka, sumaMgalA, khaMDa ane khaMDitA bheda Ave che. te upabhedane avalaMbaka paNa kahI zakAya. tenuM avara nAma dvipadI khaMDa paNa che. 4.57 mAM helA chaMdanI vizeSatA darzAvavAmAM AvI che theDIka mAtrAnA pheraphAra sAthe sonAvlii, vinatA, vilAsinI, maJjarI, sAlabhaJjikA, kusumitA uttarettara helA chaMdamAM mAtrA umeratA thAya che. dvipadI prAkRtanA jANIte chaMda che. 4.64 sUtramAM jaNAvyA mujaba tenuM baMdhAraNa e che mAtrA, pAMca caturmAtrA, ane guru tathA bIjA caraNamAM bIje ane chaTho ca gaNa, ja gaNu tathA cAra laghuthI dvipadI bane che. A dvipadInA upabheda vitA, nAnA mavA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahelI have, kavi ane mAnanArA che. khaMjakane vistRta karavAthI anya Ide bane che. tenI vizeSa oLakha mATe A nAma ApavAmAM AvyA che. be avalaMbakanA gIti Ave te prasiddha dvipadI khaDa nAmano chaMda thAya che. jene prAga zrIharSe ratnAvalInA prathama aMkamAM karyo che. AvI be dvipadIkhaMDathI bhaMgikA chaMda thaI zake che. Ama prAkRta bhASAnA anya IdanA mizraNathI bhaMgikA zakaya bane che. gAthAnI sAthe bhadrikA maLavAthI te ja pramANe vastuvadanI (apabhraMza Ida) nI sAthe kapUra chaMda maLavAthI anya chaMda banI zake che. te ja pramANe vastuvadanakane kuMkuma ane rasAvalaya sAthe meLavI zakAya che. A pramANe prAkRta ane apabhraMzanA chaMdonA mizraNathI aneka chaMda nIpajAvI zakAya che. rahA chaMda paNa A mizraNanI eka sarasa nIpaja che traNa IdanuM mizraNa paNa zakya bane che. jemake maMga vaMhitA ane matti chedathI thatI gIti. sUtra 90 mAM nI uMma tarIke jANItuM che. 4.11 sUtranA saMdarbhamAM A vikasIta thayela chaMda che. gAthAnA Adi aDadhA bhAgamAM kramazaH be yagaNanI vRddhi karavAmAM Ave che. samapadamAM ATha ane daza vaDe nahIM paNa sAta ane nava be ca gaNunI vRddhi karavAmAM Ave che. A pramANe mahAjatijanA padane aMte viSama saMkhyAmAM be cagaNanI vRddhi karavAthI samazIrSaka cheda banI zake che. chaMdanuzAsananA pAMcamA adhyAyamAM apabhraMza bhASAnA chaMdanI carcA karavAmAM AvI che. apabhraMzanA vikAsamAM jana samAjanI prAdezika bela cAlanI vizeSatA hatI. prAkRta bhASAnA eka gaNa prakAra tarIke tene vikAsa pazcima bhAratamAM thayo hate. - vatsA chaMdamAM vALa rahita cha varALa hoya che. temAM paNa eka apavAda che. jemAM trIjA ane pAMcamAM ja gaNa ane cAra laghu AvI zake che. mAtra ne rAta (2) rA chedamAM aDhAra dA mAtrA ane na gaNathI rAsaka thAya. 14 mI mAtrAe yati Ave che. keIkavAra pAMca vakhata cAra mAtrA temaja laghuguruthI rAsaka thaI zake che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 A prakAramAM 14 mA akSare yati hAtA nathI. A utsAha nA avataMtta, jInd, rama, rUndroSaH, joSThi, vura ityAdi bheda thAya che. prathama cAra mAtrAnA be upakaraNa ane pachI AvatA pheraphArane AdhAre A chaMdo bane che. Ano, vidyuma, meSa, vizrama, sukSma chaMdAnI vizeSatA paNa sUtrakAre darzAvI che. A uparAMta rAsaka chaMdanA 12 nAma ApavAmAM AvyA che. Ave che. trIjA laghu paNa AvI enayunoiDA rAsaH / (5.16) apabhraMza bhASAnA 'rAsa' nAmanA chaMdya viSama ane samapAdamAM sAta ane tera mAtrA Ave tyAre thAya che. te ja pramANe mAtrA chaMda eja pAdamAM pahelA, trIjA ane pAMcame be pAMca mAtrA eka catumAMtrA ane eka dvi mAtrA Ave che. cuAdamAM khIje ane ceAthe traNa ca gaNu ane pAMcamA pAda caturmAMtra eka jagaNu tathA cAra zake. Ama pAMca padavALI traNa pAda sahita pUrvAdha karavAthI mAtrA nAmanA chaMda thAya che. saMskRtamAM paNa A chaMdanA upayAga thAya che. bIjA pAdamAM 6 ne sthAne pa gaNu karavAthI mattavAhiA chaMda banI. zake che. te ja pramANe anya pheraphArA karavAthI mattamayukta, mattavijAtinI mattIi chaMda nIpajAvI zakAya. tema ja temanA sa`kINu rUpa thai zake. eTale ke pAMca pAdamAM dareka mattavAAi ityAdinA eka eka pAdamAM upayAga karIne bahurUpa karI zakAya. A pramANe mAtrA phera ane anya anuprAsa sahita prayAgathI roja ane tenA prakAro tathA raDDA chaMda khanI zake che. C vastum ( 5.24) apabhraM za bhASAnA chaMda eka alpa paricita che. tenuM kheDANa sImIta che. lALa cALanu joDaku tathA be laghu temaja ta ALa eka pAdamAM Ave che. ane te cAra pAdanA aneleA hAya che. eka chamAtrA traNa = La ane cha mAtrAthI vastuvadanakam chaMda banI zake che. kAIka tene vastunA eka paryAya kahe che. naLa rahita ane zarUAmamAM paLamAtra ane catumAtra paMkta mAtra nA prayAgathI rasAvalaya chaMda banaze temaja vastuka ane rasAvalayanA 4
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 mizraNathI saMkIrNa chaMda thAya che, eTale ke vastuvadanakane pUrvArdha ane rasAvalayanA uttarArdhathI athavA tethI viruddha goThavaNIthI saMkIrNa banI zake che. temaja vanane bheda upavadanaka paNa vaparAya che. banenA joDANathI prasiddha triA chaMda. je mahAkAvyamAM vizeSa vaparAya che te nIpajAvI zakAya che. A pramANe traNa 5 gaNanA prayogathI vastha chaMda jene kaIka avasthita tarIke oLakhe che. dhava nAmane chaMda pAri ane vasudAthI banI zake che. teno eka bheda zrIdhava che. thoDAka pheraphAro oja ane yukapAdamAM karavAthI carodhava Ida bane che. A pramANe kIrti, guNa, bhramara, amara, maMgala ItyAdi dhavala chaMdanA prakAro bane che. prakrAnta, rasAvalaya, helA. dehaka ItyAdinA mizraNathI vasaMdhava, deDhAdhavatra ItyAdi temaja varasAdamaMn4 ItyAdi, uttarapada maMgala chaMdanuM rAkhIne pUrvapadamAM utsAha, hela, dehakanuM saMyojana karavAthI thaI zake che. deve je bhASAmAM gAya tene purajhama kahevAya che. saMskRta bhASAnI paripATI mujaba rAjA ane deva te saMskRtano ja upacAga kare che. paNa AcAryanA jaNAvyA mujaba A cheda vizeSataH upayoga thaI zake che. te noMdhanIya che. A pramANe gAna kiyAmAM zveTa Ida jemAM traNa vAi ane pAdamAM be DhimAtra hoya che. gAna kriyAmAM vizeSa prakAra A be chaMdane upaga apabhraMza bhASAne AdhAre karI zakAya che. chandAnuzAsananA chaThThA adhyAyamAM apabhraMza chedanI carcA AgaLa vadhAratAM apabhraMza mahAkAvyanI racanA vaiziSTayamAM upayogamAM levAtA cha do ane tenA prakAronI carcA karavAmAM AvI che. apabhraMza mahAkAvyamAM sane badale kaDavakane praga thAya che. temAM zarUAtamAM cAra paddhaDikA (agAu jaNAvyA mujaba)thI kaDavaka thAya ane tenA ate AvatA dhruvapadane mATe dhuvA, dhum athavA vRttI saMjJAthI oLakhI zakAya che. keTalIkavAra kaDavakanA ane viSayanA upasaMhAra mATe zarUAtamAM chaNikAne upayoga thAya che. A tamAma vipadI ane catupadIya dhruvapadanI banelI hoya che je kaDavakanA anta Ave
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51 che. tenI sAta kalAthI satara kalAvALA pAda hoI zake che. tethI dhruvAdi saMjJAthIja iMNika nAma ApI zakAya tene Agraha nathI. tenA gaNa niyamonI carcA AcAryo karI che. jemake dhruva padamAM 7 kalAthI banatA pAdamAM cAramAtra, trimAtra be paMcamAtra DhimAtrathI banI zake. ATha prakAranA upajAtinI carcA 6.16 mAM karavAmAM AvI che. trIjA ane SaSTamAM daza ItyAdi seLa kalA. bAkImAM aSTa kalAvALI upajAti nAmanI SaTapadI thAya che. A pramANe savajJAti SaTapadI thAya che. te bannene saMkIrNathI vastuka nAmanI catuSpadI thAya. tenA samapAda samAna ane viSamapAda paNa samAna hoya che. temAM pheraphAra karIne ardhasamA ane saMkIrNa eTale ke be samAna ane cAra cAra pada asamAna evA bheda thAya tenuM guNakana aneka prakAranI 24 prakAranI SaTapadI banAvI zakAya. tenA vividha nAme AcAryae 6.19 sUtramAM laMbANapUrvaka vividha vibhAga sahita ulekhIta karyo che. A vibhAjanamAM ekapAda ane cukAdanA vividha akSarothI thAya che. jemake ojapAdamAM 13 ane samapAdamAM 13thI nidAna thAya te ejamAM 13 ane samamAM 14thI abhinava mRgAMkalekhA chaMda thaI zake che. have eka vadhu saMyeAjana ejapada ane samapadanA viparIta avasthAthI banatA IdenI yAdi 6.20 sUtramAM ApI che. tenAM guNAMkanathI 55 prakAranI catuSpadI thaI zake bIjA, trIjA, pAdane paraspara sthAna phera karavAthI ardhana karIne pUva kusuma nAmanA chaMda banAvI zakAya che. tenA mizraNathI saMkIrNa chaMdo thaI zakaze. ema 6.22 mAM jaNAve che. adhyAyanA aMte vija pamAna va radhuva no ullekha karavAmAM AvyA che. A prakAranA chaMdo ane tenAM prayAgamAM apabhraMza sAhityamAM zedhavA paDe tema che. AcAryazrIe keTalIka vAra potAnA svaracita udAharaNe ApyA che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ para AcArya zrI hemaca`drasUrijI chaMdAnuzAsananA sAtamA adhyAyamAM prAkRta chaMdonuM vivecana karatAM dvipaTTInI carcA zarU kare che. A chaMda vizeSata: prAkRta ane apabhraMzamAM vizeSa rIte pratyeAjIta thayelA jovA maLe che. vAcavAnA pAhi pUro naiH (7.2) e dvimAtra, e caturthAMtra, e hiMmAtra, e laghu tema ja e dvimAtra, eka caturmAMtra, e dvimAtra, traNa laghunA sa'caiAjanathI pUra chaMda (jAti) bane che. 15mI mAtrAe ti sthAna Ave che. krU' mUkIne e haiM gaNunA nirdezathI 7 gaNune dUra karavAnA artha abhipreta thAya che. jyAre aMtima laghunA upayAga thAya nahIM tyAre vuMma chaMda banaze, mAgadhI leAkeA tene ullAlakanA nAme oLakhe che. kAika vAra ATha laghu pachI zarU karIne be be laghu va nI vRddhi 'vAr' ItyAdi bheda ane ema kahevAmAM Ave che. AmAM aneka prastAra banI zake che. jenI carcA zAstrakAra karatA nathI. sAta 2 gaNuthI eka vadhu prakAranI dvivartI bane che temAM vibhaktinA lusanA nirdeza che temAM 8 ane 10mA sthAne yati sthAnanA AyeAjanathI zramapar chaDha nIpajAvI zakAya. jo eka vakhata cha mAtra, pAMca vakhata caturmAMtra, eka vakhate dvimAtranA prayAga thAya teA upapramapara chaMda khanaze. cha vakhata 6 gaNu ane eka vakhata 5 gaNunI madadathI garuDapadma chaMdanA prayAga thAya temAM niyata pheraphAra karavAthI upagaruDapaDha karI zakAya te paddhatie gaNu krama ane sakhyAnA parivatanathI nim chaMda banaze. je smRti chaMdanA samAna che. A pramANe zramajatam, haLiparam, majAram, matiruvilhI chaMda bane che. chellA e chaMdanA mizraNathI ratnajhiMdA cha da banaze. sAta vakhata caturmAMtrA ane eka trimAtrathI chadra nA chaMda thAya che, temAM 10mA ane 18mA sthAne yati Ave che. ATha caturmAtrAthI nya, saman tathA yati sthAna parivartanathI mauttivAma ane navAhI chaMda ane che. sAta caturmAtrA eka p`camAtrAthI cAma dasa ane AThanA bheda thAya teA nAMnIma chaMda chaMda chaMda bane che. jo khanaze. te pramANe
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 Ara ane AThathI sattA ane cauthI cUDAni chaMda banAvI zakAya. te uparAMta A tamAmanA upabheda paNa karI zakAya. te pramANe mAtrAbhedanI sahAyathI tArAbruvandra, navaraMnam, sthavirAsattam, sumAm, pavanapravam, mum, ityAdi chaMdo bane che. Ama ceAsaTha prakAranI dvipadI karI zakAya che. 7.57 thI 7.7ra sudhInA sUtreAmAM dvipadInI vistRta carcA karavAmAM AvI che. A uparAMta anya apabhraMza ane prAkRtanA chaMdonI carcA atre karavAmAM AvI na hoya te badhAne eka sarva sAmAnya nAma gAthA' tarIke oLakhavAmAM Ave che. chaMdAnuzAsananA AThamA adhyAyamAM prastAra ItyAdiSTa pratyayanI carcA AcAya zrI hemacadrasUrijIe karI che. chaMdonA vistaraNanI vidhi eTale prastAra. A vidhinA ullekha agAu karavAmAM AvyA che. samavRtta, asamavRttachaMdonA prastAra thai zake che. te pramANe AryA ItyAdi jAti chadmanA prastAra mane che. chaMda prastaraNa vidhi eka vaijJAnika prakriyA che. jema ke samavRttanA udAharaNa laIe. traNa guru akSara DaDaDa gaNAya. have prathama gurunI nIce laghunuM cihna mUkavAnuM hAya che. te pachI kramazaH gAThavaNI karavAnI thAya che. jevI rIte Da', IS A pramANe badhA ja paryAyeA goThavatAM javAnu hAya che te vidhi mujaba DaDaDa, DiDa, DoDa, dhADa, DaDA, hA, nA, // keTalIka sadhi AcAya jaNAve che. tethI ke saMkhyA gaNatarI karavI nahIM. A pramANe asama chaMdanu" prastaraNa karI zakAya. asama mAtrA chaMdanuM gaNita ceADu'ka agharU ane zuSka bane che tema chatAM chaM vaividhya mATe tene Avazyaka mAnyuM che. A pramANe zarUAtamAM guru varNa nI sthApanA karIne kramazaH badhA ja laghumAM tene parivartana karatAM 16 bheda sa'bhavI zake che. viSama pAdanA cAre pada aniyamita hoya che eTale ke sama ane asamapAda vRtto karatAM tyAM alaga paristhiti hAya che. tethI tenu' prastaraNa thADuMka kilaSTa ane sa`zliSTa ane te svAbhAvika che. jyAre pada sa`khyA badalAya (bIjA, trIjA, cAthA caraNamAM)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 tema prastara vidhi paNa badalAze. Ama sakhya prakAranu` chaMda vista-raNu sa'bhavI zake che. jema sa'skRta vRttonu' prastaraNa thAya che, tema prAkRta chaMda 'AryA?nuM prastaraNa karavAnI vidhi paNa darzAvavAmAM AvI che. bIjI eka pracalita prastaraNa vidhinuM nAma naSTa che. jenI carcA AcAryazrIe vizada rIte karI che. jAtivRttone paNa naSTa vidhi dvArA vistArIta karI zakAya che. ane lAkhAnI sa`khyAmAM tenu vighaTana ane saceAjana karI zakAya che. te pramANe trIjI vidhi vRSTinI che. jenA prayAga bannemAM karI zakAya tema che. jAti vRttonI vidhi paNa atre (8.7) darzAvavAmAM AvI che. te ja vidhithI sakhyA (8.10) rAzi (8.13) ane braghnona'(8.17) paNa karI zakAya che. avacAga prasage AcAya zrIe spaSTa rIte jaNAvyuM che ke A vidhi puruSa (chaMdakartA)nu' anusAra karI zakAya che. paNa tenAthI kAi phaLa prApti sa'bhavIta nathI. tethI tenI upayAgItA nahIMvata che. A prastAra ityAdi chAMdasI vicalana prakriyAnu... nirUpaNanA hemaca'drAcArya agAunA cha'kArAe karyu che. te sAthe tenA uddeza ane maryAdA paNa jaNAvI che. cha dAnuzAsananA AThamA adhyAyamAM prastAranI carcAnI pUrNAhuti karatAM AcArya zrI hemaca`dra pUrvAcAryAMnA nirNaya sAthe sa`mata thatAM jaNAve che ke A prakriyA bIna jarUrI ane upayegI nathI, tema chatAM tema chatAM paraparAnuM anusaraNa mAtrane kendramAM rAkhIne tenuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. AcAya zrI hemacaMdrasUrijInA prastuta graMtha cha MdonuzAsananu parizIlana temanI eka samartha zAstrajJAtA tarIkenI pritabhA upasAve che. kAlikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAya ne temanA anugAmI yuganA vidvAnAe AdarapUrvaka ullekha karyo che. prama dha ciMtAmaNi nAmanI racanAnA kartA merutuMgAcArya siddhahemanI praza'sA karatAM temaja AcAya zrInI apratima medhAzaktinA guNugAna karatAM lakhyuM cheke
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 bhrAtaH pANini saMghRNu pralaSitaM kAtantrakanthA kathA mA kArSIH kaTu zAkaTAyanavacaH kSudreNa cAMdreNa kiMm | kiM kaNThAbharaNAdi baTharayasyAtmAnamanye rapi zrUyante yadi tAvadarthamadhurAH siddhahemoktayaH // [hai bhAI, jo a madhura siddhahemanA vacane sa`bhaLAya te pachI pANininI nIrasa kAtantra vyAkaraNanI jINu zINu vANI, zAkaTAyananI kaNa kaThAra racanAe, kSudraM cAMdra vyAkaraNa ane kaMThAbharaNu jevA zudghaka vyAkaraNathI zA mATe peAtAnA AtmAne duHkhI kare che ? ]. kuluptaM vyAkaraNaM navaM viracitaM chaMdo navaM dvayAzrayAlaMkArau prathitau navau prakaTitaM zrIyogazAstraM navam / tarkaH sajanito navo jinavarAdInAM caritraM navaM baddhaM yena na kena kena vidhinA moha kRto dUrataH / / somaprabhAcAryaH / [ navIna paddhatie vyAkaraNanI racanA karI. chaMdazAstramAM navA abhigama karyAM. drAzraya kAvya ane alakAra zAstranuM vistaraNa karyuM. tarkazAstranI racanA karI. jinavaronA caritranA graMthanI racanA karI. zrIhemacaMdrAcArya ajJAnane dUra karavAnA kevA kevA prayatnA karyA che. ] astu
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrIgaNadharendrAya namaH // kalikAlasarvajJazrImaddhemacandrAcAryapraNItaM chando'nuzAsanam sa vAcaM dhyAtvA''hatI siddha-zabdakAvyAnuzAsanaH / / kAvyopayoginAM vakSye, chandasAmanuzAsanam // 1 // sarvAdimadhyAntaglau triko mnau bhyau nau stau varNagaNAH / 1 / dvitricatuSpaJcaSaTkalA datacapaSA dvitripaJcASTatrayodazabhedA mAtrAgaNAH / 2 / samAnenaikAdiglauM / 3 / hrasvo laju / 4 / vAnte vikraH / 5 / - ka )( pavisargAnusvaravyaJjanAhlAdisaMyoge / 6 / dIrghaplutau / 7 / sa dvimAtraH / 8 / edoto padAnte prAkRte hUsvo vA / 9 / turyo'zaH pAdo'vizeSe / 10 / vRttam / 11 / samaiH pAdaiH samam / 12 / samAdhamardhasamam / 13 / anyadviSamam / 14 / zravyo virAmo yatiH / 15 / vyAdirgAdi / 16 / iti saMjJAdhyAyaH prathamaH / // chandaH / 1 / pAdaH / 2 / ekAkSaroktA jAtiH / 3 / 155s ma, na, // bha, 155 ya, 15 / ja, sis ra, ||'s, 55ta 27, / d|s, SI, // ta 55, // s, I SI, SI / / ca / ss, sis ms, ss, || SI, Is, sm, pa / sss, || ss, ISIS, 5 // s, is, Iss, SISI, ms, ss, || SII,I II, SIII, III Sa / 3 yatiH sarvatra pAdAnte zlokArdhe tu vizeSataH / gAdicchinnapadAnte ca luptAluptavibhaktike / 1 / kvacittu padamadhye'pi gakArAdau yatirbhavet / yadi pUrvAparau bhAgau na syAtAmekamAtrako / 2 / pUrvAntavatsvaraH sandhau kvacideva parAdivat / nityaM prAkpadasambaddhAzcAdayaH prAkpadAntavat / 3 / pareNa nityasambaddhAH prAdayazca parAdivat /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana atyuktA madhyApratiSThA supratiSThAgA yatryuSNiganudra vbRhatIpaGkti triSTubjagatyatijagatIzakkaryati zakkaryaSTyatyaSTighRtyatidhRtaya ekaikavRddhAH / 4 / kRtiH prAvisamabhyudazca kRtiH / 5 / uktAyAM gaH zrIH / 6 / atyuktAyAM gau strI / 7 / lau madaH / 8 / lau duHkham / 9 / gau sukham / 10 / / madhyAyAM mo nArI 11 / yaH kezA / 12 so madaH / 14 / pratiSThAyAM gau kanyA | 15 | jgau vilAsinI / 17 / rgoM samRddhiH / 18 gau mRgavadhUH / 19 / / ro mRgI / 13 / gau sumukhI / 16 / gau vrIDA / 20 / sgau sumatiH / 21 / gau somapriyA / 22 / hai supratiSThAyAM ro gau prIti: / 23 / rgA vidagdhakaH / 24 / bho gau paGktiH / 25 / bhlagA ratiH / 26 / jo gau satI / 27 / lagA nandA | 28 / lagA jayA / 29 / mlagAH sAvitrI / 30 / so gau ghanapaGktiH / 31 / lagA abhimukhI / 32 / gAyatryAM mau sAvitrI / 33 / mrau taTI / 34 / sau ramaNI / 35 / tyau tanumadhyA / 36 / sbhau gurumadhyA / 37 / yau somarAjI / 38 / nyau zazivadanA / 39 / ma mAlinI / 40 / bhyau kAmalatikA / 41 / msau mukulam / 42 / trau zapharikA / 43 / na kacchapI / 44 / au laghumAlinI / 45 / syau vimalA / 46 / trau / 47 / yau sundA / 48 / mau vikrAntA 49 / smau sUcImukhI / 50 / yamau zikhaNDinI / 51 / uSNihi maugo gAndharvI / 52 / ja ga uSNim / 53 / jsau gaH kumAralalitA / 54 / sau go madalekhA / 55 / sauMga uddhatA / 56 / sau go bhramaramAlA / 57 / rau go haMsamAlA | 58 / bhau gaH kalikA / 59 / sau govidhuvaktrA / 60 / mbhau gaH saralam / 61 / bhnau gazcitram / 62 / nau go harivilasitam / 63 / bhjau gaH zAradI | 64 / lagA madhukarikA / 65 / 1 abhyAstA abdhizaGkhazubhadugdhAkhyAni / jalA
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana sjau go vimalA / 66 / nau gaH subhadrA / 67 / nyau gaH kumudvatI / 68 / yasau go muditA / 69 / nau go manojJA / 70 / sro go dIptA / 71 / OM anuSTubhi trau gau vibhA / 72 / yo lgAvanaSTub / 73 / gIrgIvidyunmAlA / 74 / bhau gau citrapadA / 75 / trau lgau sumAlatI / 76 / bhtau gau mANavakaM dhaiH / 77 / trau lgau nArAcam / 78 / mnau gau haMsarutam / 79 / njo gau lalitagatiH / 80 / jauM gau siMhalekhA / 81 / nau lagau pramANI / 82 / jau glo samAnI / 83 / sau gau guNalayanI / 84 / sau gau mahI / 85 / nau gau ratimAlA / 86 / anyadvitAnam / 87 / hai bRhatyAM bho mau vakraM DaiH / 88 / no rau bRhatikA / 89 / nasA halamukhI / 90 / nau mo bhujagazizusRtA / 91 / bhajasA udayam / 92 / bhaura utsukam / 93 / narA bhadrikA / 94 / nau ra upacyutam / 95 / sjasA akSi / 96 / maH sau kanakam / 97 / sau mastAram / 98 / siH saumyA / 99 / tabhyA rucirA / 100 / nasyA vizAlA / 101 / tanmA makaralatA / 102 / najyA zazilekhA / 103 / nau so laghumaNiguNanikaraH / 104 / mabhsAH siMhAkrAntA / 105 / raJAH kAminI / 106 / ra paGktau mabhasgA mattA caiH / 107 / yajgAH paGktikA / 108 / masjagAH zuddhavirAT / 109 / manyagAH paNavo jaiH / 110 / ranagA mayUrasAriNI / 111 / najnagAstvaritagatiH / 112 / bhmasgA rukmavatI / 113 / bhigo citragatiH / 114 / nigau nilayA / 115 / jigAvuSitA / 116 / raH sau go maNiraGgaH / 117 / bhanau gau vandhUkam / 118 / vrajgA manoramA / 119 / to jau ga upasthitA / 120 / masgA: kalikA / 121 / bhanagA mRgacapalA / 122 / mo nau gaH kumudinI / 113 / maH sau ga uddhatam / 124 / najyagA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana vipulabhujA / 125 / sjasgA mAlA / 126 / 30 triSTubhi bhau ro gau rocakam / 127 / raH sau lgau acyutam / 128 / tigauM layagrAhi / 129 / bhirgoM dodhakam / 130 / silgA viduSI / 131 / bhatnA gau zrIH / 132 / to jau gAvupasthitA / 133 / jastA gAvupasthitam / 134 / mastau gau zAlinI dhaiH / 135 / mamatA gau vAtormI / 136 / mo bhau gau vA / 137 / manalgA bhramaravilasitam / 138 / nau so gau vRntA / 139 / nyabhA gau patitA caiH / 140 / naralgA rathoddhatA / 141 / nabhA gau svAgatA / 142 / nau ralgA bhadrikA / 143 / rajalgAH zyenI / 144 / no jau lagau sumukhI / 145 / masjA gAvekarUpam / 146 / to jo lagau moTanakam / 147 / tabhajalgA utthApanI / 148 / to nau lgo mukhacapalA / 149 / nyanalgAH kamaladalAkSI / 150 / smanalgA vimalA / 151 / nasA gAvazokA / 152 / sajyA lagau sAraNI / 153 / tau jo gAvindravajrA / 154 / jatajA gAvupendravajrA / 155 / etayoH parayozca saGkara upajAtizcaturdazI / 156 / sarvajAtInAmIti vRddhAH / 157 / OM jagatyAM to jAvindravaMzA / 158 / jatajA vaMzastham / 159 / nabhajyA kalahaMsA / 160 / nabhasAzcandravartma / 161 / sIstoTakam / 162 / nabhazrA drutavilambitam / 163 / nau myo puTo jaiH / 164 / nau mrau tatam / 165 / nau bhAvujjvalA / 166 / tIH kAmAvatAraH / 167 / nyau nyau kusumavicitrA / 168 / 'jsajsA jaloddhatagatizceH / 169 / yIrbhujaGgaprayAtam / 170 / rIH sragviNI / 171 / jImauktikadAma / 172 / mIH kalyANam / 173 / nAdbhavAH priyaMvadA / 174 / tAllalitA / 175 / sjau sau pramitA. 1 sm, is, ssu, si, sisi, IssI, Sssi, s, sis, Isis, SSIS, Siss, uss, sss. HHHHHHE
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana / 177 / mbhau smau jaladharamAlA dhaiH kSarA | 176 / mau yau vaizvadevI DaiH | 178 / jau bhayau navamAlinI jaiH / 179 / jau jau mAlatI | 180 / sA maNi : / 192 | gaH zreyomAlA / 201 / nau rau pramuditavadanA / 181 / sA prabhA chaiH / 182 / jajyAstAmarasam / 183 / jrA vibhAvarI / 184 / ryanvAH kumudinI / 185 / bhataunsau lalanA GaH / 186 / nau ya kAmadattA / 187 / no rirmedhAvalI / 188 | tyau tyau puSpavicitrA / 189 / mAlA caiH / 190 / syau syau kekiravam / 191 / nisau hrIH jsau syau kolaH / 193 / atijagatyAM natigA urvazI / 194 / njau jrau gaH suvaktrA / 195 | bhIgAvaGgaruciH / 196 / nau nau praharSiNI yaiH / 197 |bhau sjau go rucirA ghaiH / 198 / mtau rasau gaH mattamayUram | 199 / nau trau gaH kSamA / 200 / mau jau gaH nau tau go kuTilagatizchaiH / 202 | nau nau gaH kSmA | 203 / yamau rau gazcandriNI caiH / 204 / nau ya gazcandrikA / 205 / jtau sjau go maJjabhASiNI / 206 / sau rau gazcandralekhA / 207 / sau jau go layaH / 208 / nsau tau go vidyunmAlikA / 209 / sjau rajau go nandinI / 210 / njau sau go madalalitA / 211 / rajau sau gaH kuTajam / 212 / nau tsau go gaurI / 213 / tbhau sjau go lakSmIH / 214 / tbhau jau go'bhrakam / 215 / tau trau gaH koDambho GaH / 216 / syau sajau gaH sudantam / 217 / nau sau gaH kamalAkSI / 218 / nIgau tvaritagatiH / 219 / 3 zakvaryA nau sau lagAvaparAjitA chai: H / 220 / msau. mbhau gAvalolA / 221 / nau nau gau praharaNakalitA / 222 / nau myau lagau karimakarabhujA / 223 / nau tau gau vasantaH / 224 / mrau tau gau lakSmIH / 225 / mo rau so lgau jayA / 226 / mrabhyalgA jyotsnA / 227 namrasalyAH siMhaH / 228 / jsau nau gau rAjaramaNIyam / 229 / mtau sau gAvasambAdhA hai: / 230 / tbhau 1
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana jo gau vasantatilakA / 231 / nau bhau gA valanA / 232 / vravragAH sukesaram / 233 / nIrgAvupacitram / 234 / njabhjalgA dhRtiH / 235 / bhau rasalgAdardurakaH / 236 / bhajanAdgau skhalitam / 237 / lagau cedinduvadanA / 238 / nbhantA gau zarabhalalitam / 239 / ta. ccharabhA ghacaiH / 240 / mbhanyA gau kuTilam / 241 / 33 atizakoM sjasyA RSabhaH / 242 / nIsA zazikalA / 243 / sA srakcaiH / 244 / maNiguNanikaro jaiH / 245 / nA myA yo mAlinI / 246 / nau mo rau candrodyotaH / 247 / nau tathA upamAlinI / 248 / miyauM citraa| 249 / mAdramyayAzcandralekhA chaiH / 250 / rAdvA / 251 / sjananyA elA DaiH / 252 / njabhajAH prabhadrakam / 253 / jarjarAstUNakam / 254 / no jau zrI kalabhASiNI / 255 / rAnnabhanAH sundaram / 256 / nAgauH / 257 / nau ro yau bhoginI / 258 / tjasasyAH zizuH / 259 / bhyasasyAH ketanam / 260 / bhau jau ro mRdaGgaH / 261 / muH kAmakrIDA / 262 / 33 aSTau najA bhau go maNikalpalatA / 263 / bhIH sgau zaramAlA / 264 / bhugau saMgatam / 265 / mugau kAmukI / 266 / sugau vA / 267 / nugau caladhRtiH / 268 / nulAvacaladhRtiH / 269 / bhau jigau maGgalamaGganA dhaiH / 270 / pranigA RSabhagajavilasitaM chaiH / 271 / nijasgA lalitapadaM DaiH / 272 / ramansargA jayAnandaM caiH / 273 / nau nau ngau mahiSI auH / 274 / mbhau nmau ngau madanalalitA ghacaiH / 275 / njanjargA vANinI / 276 / najirgA vA / 277 / bajrajgAH paJcacAmaram / 278 / jarjargAzcitram / 279 / mnastaH suratalalitA / 280 / zrau nbhau bhagau zailazikhA / 281 / nau nau gau varayuvatiH / 282 / nIMgA lalanA / 283 / sau nau mo go vellitA / 284 / stau stau tgau komalalatA ghaDaiH / 285 / 16 atyaSTau yamna
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana sbhalgAH zikhariNI caiH / 286 / jasajasyalgAH pRthvI jaiH| 287 / zrau nbhau nlau go vaMzapatrapatitaM bhaiH / 288 / sau jbhau jo gAvatizAyinI / 289 / mo nau tau gau mandAkrAntA ghacaiH / 290 / mannarasalgA bhArAkAntA / 291 / manamyalgA hAriNI / 292 / nsau nau slau go hariNI cadhaiH / 293 / naH smau tau gau padmam / 294 / nasmamyalgA rohinnii| 295 / nurgI vasudhArA jaiH / 296 / nja jajA lgAvavitatham / 297 / tatkokilakaM chacaiH / 298 / gau cedvANinI / 299 / 14 dhRtyAM mrabhyA rau kAJcI TaiH / 300 / bhimbhasA maNimAlA / 301 / manA yiH kusumalatAvellitA ucaiH / 302 / ghachaizcitralekhA / 303 / mabhnA yizcandralekhA / 304 / mbhanjabhrAzcalam / 305 / mbhau nyau rau kesaram / 306 / nau mau yau candramAlA chadhaiH / 307 / nau mtau bhau lalitam / 308 / anisA bhramarapadaM jhaiH / 309 / msau sau sau zArdUlalalitaM haiH / 310 / mtanjabhrAH kuraGgikA uchaH / 311 / sau mau yAvanaGgalekhA cakaiH / 312 / sauM jau bhAvujjvalaM jaiH / 313 / nau rInizA H / 314 / nau sau tyo paGkajavaktrA ghajhaiH / 315 / snajnabhsAH surabhistriDaiH / 316 / ramau sau sau krIDA cacaiH / 317 / nsau mtau nau hariNIpadaM caghaiH / 318 / bhInyA bhaGgiH / 319 / sjau sjau trau bubudam / 320 / 36 atidhRtyAM msau sau tau gaH zArdalavikrIDita chaiH / 321 / msau sau jau go vaayuvegaa| 322 / ramau sau rau go meghavisphUrjitA cacaiH / 323 / yamau sau jau go makarandikA / 324 / yamau sau tau gazchAyA / 325 / trijsau go ratilIlA / 326 / mtau sau rau gaH puSpadAma GachaiH / 327 / mto nsau tau go vaJcitam / 328 / ramau nau rau go mugdhakaM cachaiH / 329 / raH sau to jau ga urjitaM bhaiH / 330 / nabhrasA jau
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana gastaralam / 331 / nau bhaH sau jgau mAdhavIlatA chaiH / 332 / sUgau taruNIvadanenduH / 333 / I kRtau mrau bhanau bhau lgau suvadanA chachaiH / 334 / dazaglA vRttam / 335 / sbhau nauM myau sgau mattebhavikrIDitaM DaiH / 336 / no bhau maH sau lgo mudrA ttaiH| 337 / ramau nau tau gau zobhA cachaiH / 338 / nau nau tau gau citramAlA chacaiH / 339 / nau snau myau lgau sadanamAlA ujaiH / 340 / mIrasalgA nandakam / 341 / bhau bhau zrI gau kAmalatA / 342 / nau nau nau lgau dIpikAzikhA gacaiH / 343 / tbhau ubhau ubhau ragau zazAGkaracitam / 344 / 3 prakRtau nau nau yiH sragdharA chachaiH / 345 / trau bhanau ubhau raH kathAgatiH / 346 / bhau trau brau ro lalitavikramo auH / 347 / mau tanisA mattakrIDA jaDaiH / 348 / rjatanisAzcandanaprakRtiH / 349 / njabhajirAH siddhiH / 350 / najImA vanamaJjarI / 351 / triI rastaraMgaH / 352 / 21 AkRtau nau nau nau ngau madrakaM aH / 353 / stau lau srau gauM mahAsragdharA jachaH / 354 / bhRgau madirA / 355 / matyanIgA varatanuH / 356 / msau jsau sau jagau dIpArciH haiH / 357 / 22 vikRtau jau jau jau bhlau gazca lalitaM TaiH / 358 / mau tau nIlgA mattAkrIDA jaDaiH / 359 / tAjjUlgAH zaGkhaH / 360 / nAd haMsagatiH / 361 / trinoM zcitrakam / 362 / mau sbhau niglAzcapalagatiH / 363 / sau sau yilgA vRndArakam / 364 / 37 saMkRtau tau sau sau , nyau tanvI TheH / 365 / nau nau unau nyau lalitalatA chachaiH / 336 / nau rUmeMghamAlA / 367 / bhUH subhadram / 368 / bhitanisA drutalaghupadagatiH / 369 / nyau bhtau nisau saMbhrAntA / 370 / msau sau tau nau vibhramagatiH / 371 / 25 abhikRtau bhmasbhanIgAH kauJcapadA DhujaiH / 372 / nIsabhigA haMsalayo jachaiH / 373 / tyo
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana bhau nagau haMsapadA jaiH / 374 / jajyA nIgau capalam / 375 / 21 utkRtau mau to nirasagA bhujaGgavijRmbhitaM jaTaiH / 376 / manUsagagA apavAho jhacacaiH / 377 / bho nau smau nilgA ApIDo DhaiH / 378 / jau sau bhanilgA vegavatI / 379 / najabhaji jalgAH sudhAkalazo DhaiH / 380 / 26 uktAdijAtiprakaraNam / zeSajAto matinAyi mAlAcitraM TaiH / 381 / 27 mtau yatau nirbharugAH pramodamahodayo ghachaTaiH / 382 / 2 dvirbhajasanA bhyau nRttalalitam / 383 / , dvAdazanA lgau lalitalatA tri.H / 384 / 3. mAtanIjabhrAH pipIlikA jaNaiH / 385 / eSaiva nIparataH paJcadazapaJcadazalavRddhA krameNa karamapaNavamAlAH / 66 / zeSajAti prakaraNam / atha daNDakAH / nA; caNDavRSTiH / 389 / yathotaramekaikaravRddhA apurNa yavyAlajImUtalIlAkaroddAmazaGkhAdayaH / 390 / 391 / 392 / 393 / 394 / 395 / 396 / nAbhyAM ravadyAdayaH pracitaH / 397 / nAbhyAmaSTAdirAH pannagadambho liptelAvalImAlatIkelikakellilIlAvilAsAdayaH / 398 / 399 / 400 / 401 / 402 / 403 / 404 / loryatheSTa rAzcaNDakAlaH / 405 / yAH siMhavikrAntaH / 406 / lUgibhyAM meghamAlA / 407 / yatheSTaM rA mattamAtaGgaH / 408 / sAH kusumAstaraNaH / 409 / yAH siMhavikrIDaH / 410 / lagAvanaGgazekharaH / 411 / glAvazokapuSpamaJjarI / 412 / tAgau kAmabANaH / 413 / bhAgau bhujaGgavilAsaH / 414 / nAbhyAM paJca. mAtrairutkalikA / 415 / iti daNDakaprakaraNam / iti samavRttavyAvarNano dvitIyo'dhyAyaH / sU 401 chaM 410 / / ojayujoH / 1 / silgA nabhabhrA hariNaluptA / 2 / silgA bhigagA upacitram / 3 / lonaM vegavatI / 4 / bhigagA najajyA
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ uMdonuzAsana drutamadhyA / 5 / tajagA marajaggA bhadravirAT / 6 / sajaragA bhanaMgagAH ketumatI / 7 / tAjagagA tajagagA AsyA kI / 8 / yatyaye viparIta diH / 9 / UrjA u.jagAra.6 tI / 10 / yAra ye SaTpadAvalI / 11 / namamA nabhirA makarAvalI / 12 / masAgAH sabhAsAH kariNI / 13 / sAjgAH sabhAH prabodhitA / 14 / nAragA najanA aparadakalam / 15 / gAntaM puppitAgrA / 16 / sAgagA sbhA mAlabhAriNI / 17 / bhAtalgA njansagA vilasitalIlA / 18 / bhranjanalgA arjabhajanasASTAninI / 19 / rojagAH kAminI / 20 / ro bajrAH zikhI / 21 / ro bajrA gau nitambinI / 22 / rastriI gau vAruNI / 23 / razcatujrauM vartasinI / 24 / kAminyAdyA vyatyaye vAnarIzikhaNDisArasyaparAhasyaH / 25 / slagA silgA ilA / 26 / slagAH sarmagAkamukhI / 27 / lilagA lugau zikhA / 28 / vyatyaye khaJjA / 29 / ardhayorvA / 30 / nlagAvatirucirA dvayoH / 31 / nlalagAzca / 32 / ityarghasamaprakaraNam chaM / 35 / atha viSamavRttAnyucyante / anuSTubhi nAdyAtsnau turyAdyo vakatam / 33 / tadyujorjaH pathyA / 34 / oje viparItAdiH / 35 / nazcapalA / 36 / yujoH SaDabhayo lo vipulA / 37 / saitavasya catuSu / 38 / turyAca tabhransAratahielA / 39 / iti vaktraprakaraNam cha / 24 / eko'STAkSaraH pAdazcaturvRddhAH kramAtpare padacaturUz2a caturvizatidhA / 40 / tadAdau dvigaM sarvalaM pratyApIDaH / 41 / ante ca / 42 / dvigamApIDaH / 43 / sa Adyasya dvitIyA dinA vyatyaye kalikAlavalyamRtadhArAH / 44 / iti padacaturUrdhvaprakaraNam saptabhiH / sjaslA sajgA bhnajalgA sjasajgAH pAdeSudgatA / 45 / nabhagAstRtIye saurabhakam / 46 / nau sau lalitam / 47 / udgatAprakaraNaM tribhiH / sajbhagagAH snajaragAH nAsau nijyAH pAdeSUpasthita
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdInuzAsana pracupitam / 48 / nau snau sau tRtIye vardhamAnam / 49 / tajrAH zuddhavirADaSabham / 50 / upasthitapracupitaprakaraNam tribhiH pUrve ardhe mugau parai nlalalAH saumyA / 51 / vyatyaye jyoti / 52 / iti viSamavRttaprakaraNam chaM 39 / atha mAtrAchandAMsi / oje SaNmAtrA lagantA yujyaSTau na yuji SaT santataM lA na samaH pareNa go vaitAlIyam / 53 / ryAntA aupacchandasakam / 54 / bhagagAntA ApAtalikA / 55 / yuji tisRbhyo gaH prAcyavRttiH / 56 / ayujyAdyalAdga udIcyavRttiH / 57 / te mizre pravRttakam / 58 / vaitAlIyAderyukpAdajAparAntikA / 59 / ojajA cAruhAsinI / 60 / sarvepvAdyalAgdo dakSiNAntikA / 61 / oje cau yuji pacau ladaladAnto mAgadhI / 62 / ojajApazcimAntikA / 63 / yugjopahAsinI / 64 / ajamukhazcIganto navame le mAtrAsamakam / 65 / gyupacitrA / 66 / lau paJcamASTau (STamau) vizlokaH / 67 / navamazca citrA / 68 / dvAdazazca vAnavAsikA / 69 / ebhiH pAdAkulakam / 70 / co gIrnaTacaraNaM jaiH / 71 / cau gau cau gau nRttagatiSThaH / 72 / cInauje jo jo lIrvAnte'nuprAse paddhatiH / 73 / mAtrAsamakAdiprakaraNaM navabhiH / ityardhasamaviSamavaitAlIyamAtrAsamakAdivyAvarNanastRtIyo'dhyAyaH // cugau paSTho jo lau vA pUrve'rdhe pare SaSTho la AryA gAthA / 1 / SaSThe nle lAdvitIyAtsaptame cAdyAtpadamanyAdhaM ca paJcame / 2 / AdyaciyatiH pathyA / 3 / vipulAnyAdyantasarvabhedAtridhA / 4 / gmadhye dvitIyaturyoM jau capalA / 5 / dviH pUrvArdha gItiH / 6 / parArdhamupagItiH / 7 / dvayorvyatyaye udgItiH / 8 / gItiH saptame pe ripucchandA / 9 / tRtIye lalitA / 10 / dvAbhyAM bhadrikA / 11 / SaSThaM vineSTapairvicitrA / 12 / ce'STame skandhakam / 13 / tatSaSThe nyupAt / 14 / Adye'rgha udaH / 15 / antye'vAt / 16 / gItiskandhake
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ mille chaMdonuzAsana saMkIrNam / 17 / gAthAdyarthe'ntyagAt prAk co vRddhau jAtI(ti) phalam / 18 / cayorgAthaH / 19 / kramavRddhayoyadhasamupAt / 20 / gAthinI / 21 / yatheSTaM mAlAgAthaH / 22 / jAtI(ti)phalAdyardhegAthavaddAmAdayaH / 23 / mAtrA varNonA gA varNA gUnA laH / 24 / ityAyAprakaraNam / pau cau tau galitakaM yamite'dhau / 25 / tRtIye SaSThe lyupAt / 26 / same'ntarAt / 27 / pau cau po vaiH / 28 / cau paH samaH / 29 / SatIgAH zubhAt / 30 / caH pau cau triH samAt / 31 / tadoje catau mukhAt / 32 / SAclanauje jaH same jo lIrvA mAlAyAH / 33 / cUrganto mugdhAt / 34 / cUrupAt / 35 / pautaH sundarAt / 36 / pau tau bhUSaNA / 37 / capacApacAlgA mAlAgalitA / 38 / pazcIH same jo lIrvA vilambitA / 39 / gantacaHpacupAH khaNDodgatam / 40 / capAcIpAH prasRtA / 41 / curdo nauje jo lambitA / 42 / sauje paivicchittiH / 43 / cApacapadA lalitA / 44 / ubhe viSamA / 45 / tIcau muktAvalI / 46 / piyau rativallabhaH / 47 / pau capau hIrAvalI / 48 / iti galitaMkaprakaraNam / galitakamevAyamakaM sAnuprAsa samAjhi khaJjakam / 49 / tau citagAH khaJjakam / 50 / pacapacapA mahAtoNakaH / 51 / cIgau sumaGgalA / 52 / cau paH khaNDam / 53 / pacatA upAt / 54 / yazcau khaNDitA / 55 / trayo'pyavalambakaH / 56 / pazcIeNgjo lIrvA helA 157 / sAnte donAvalI / 58 / cUpagA vinatA / 59 / tau castau vilAsinI / 60 / tau citau maJjarI / 61 / sA tAntA sAlabhaJjikA / 62 / cAdiH kusumitA / 63 / pazcugau dvitIyaSaSThau jo lIrvA dvipadI / 64 / sAdye nle chai rcitaa| 65 / gantAranAlam / 66 / upAntyalonA kAmalekhA / 67 / pacIdAzcandralekhA / 68 / cipatAH kIDanakaM jaiH / 69 / SapacatadA aravindakam / 70 / paladalacadagAgau
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana mAgadhanakuTI / 71 / sazcennakuMTakam / 72 / Sajau siH samAt / 73 / tripvapyantyacasya te taraGgakam / 74 / gAntaM pavanodbhUtam / 75 / cAbhyAM pAbhyAM pAdvA tinidhyAyikA / 76 / cupau yuma jo'dhikAkSarA / 77 / sA turyapA mugdhikA / 78 / Adau pazcitralekhA / 79 / paumallikA / 80 / sA turyapA dIpikA / 81 / tAbhilakSmikA / 82 / catuppaJcaSaTsaptASTanavapA madanAvatAra-madhukarI-navakokilAkAmalIlA-sutArA-vasantotsavAH / 83 / iti khaJjakaprakaraNam / khaJjakaM dIrdhIkRtaM zIrSakam / 84 / gItyantAvavalambako dvipadIkhaNDam / 85 / dvipadyante gItibhiGgikA / 86 / anyathApi / 87 / dvipadyavalamvakAnte gItistribhaGgikA / 88 / tribhiranyairapi / 89 / gAthasyAdyAdha samaizcairgAt prAgvRddhamantyasya te pAdaH samazIrSakam / 90 / mAlAgalitakapAdAnte viSamacAvRddhau veH / 91 / ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM svopajJacchando'nuzAsanavRttau AryAgalitaka-khaJjaka-zIrSakavyAvarNano nAma caturtho'dhyAyaH // / ajacUstRtIyapaJcamau jo lIrvotsAhaH / 1 / dAmAtrAno rAsako DhaiH / 2 / culgA vA / 3 / capajAyA avataMsakaH / 4 / caH pau jo gau kundaH / 5 / pAcAjagAH karabhakaH / 6 / capAcAgA indragopaH / / capAcAlgAH kokilaH / 8 / capAcalgA darduraH / 9 / carajamagA AmodaH / 10 / pralgAH pAsau vidrumaH / 11 / ro mIrmeghaH / 12 / yalgA vizramaH / 13 / capajagagAH kusumaH / 14 / ojayujozchaDA rAsaH / 15 / pAcadAzcistRtIye paJcame co jo lIrvA paJcAvitripAtpUrvArdhA mAtrA / 16 / dvitIye turye tayorvAdyasya caH sthAne po mattabAlikA / 17 / tRtIyasya to mattamadhukarI / 18 / tRtIye paJcame tayorvA pozcau mattavilAsinI / 19 / casya po mattakariNI / 20 / AbhirbahurUpA / 21 / AsAM tRtIyasya paJcamenAnuprAse'nte dohakAdi cedvastu raDDA vA / 30 / mAtrA
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 chaMdonuzAsana prakaraNam / cau lAntatau cau to vastukam / 31 / SaciSA yujyajaca oje jo lIrvA vastuvadanakam / 32 / So'jacaH Sapau rAsAvalayam / 33 / dvayorardhasaGkare saGkIrNam / 34 / pacacAho vadanakam / 35 / ta upavadanakam / 36 / te yamite'nte'DilA / 37 / pidAvutthakkaH / 38 / dhavalamaSTapAtSaTapAccatuSpAt / 39 / tatrASTAhAvoje cidau same cau zrIdhavalam / 40 / Aye tRtIye cidau dvitIye turye ciH zeSe khoje cAtau same cAdau cirvA yazodhavalam / 41 / SaDaMhAvAdye turye pAdau dvitIye paJcame cau zeSe SAbhyAM caH po vA kIrtidhavalam / 42 / caturaMhAvoje pazcau same pacacAisto vA guNadhavalam / 43 / SacatAH Sacau bhramaraH / 44 / SacatAH SacacA amaram / 45 / AdyayoH SacI antyayozcuH sarvatrAnte to do vA maGgalam / 46 / utsAhAdinA yenaiva dhavalamaGgalabhASAgAne tannAmAdye dhavalamaGgale / 47 / devagAnaM phullaDakam / 48 / gAne cidau jhambaTakam / 49 / iti utsAhAdiprakaraNam // ityAcArya-zrIhemacandraviracitAyAM svopajJacchando'nuzAsanavRttau utsAhAdipratipAdanaH paJcamo'dhyAyaH // sandhyAdau kaDavakAnte ca dhruvaM syAditi dhruvA dhruvakaM ghattA vA / 1 / sA tredhA SaTpadI catuSpadI dvipadI ca / 2 / kaDavakAnte prArabdhArthopasaMhAre Aye chaDDaNikA ca / 3 / dhruvAyAM chaiH kalAbhiH pAde catau padau vA / 3 / jaiH patau padau cau vA / 4 / jhaiH Satau tiH pacau vA / 5 / jaizcAdau pacau pau vA / 6 / TaizcapadaM pacaMda padataM cAtau vA / 7 / ThaizcapataM SacadaM pAdau cirvA / 8 / DaiH pAtau cApau pacataM vA / 9 / vaizvidau pacacaM vA / 10 / gaizcitau pirvA / 11 / taiH SacAdaM cIrvA / 12 / thaiH SacAtaM cipau vA / 13 / tRtIyaSaSThayordazAdisaptadazAntAH kalAH zeSeSu sapta SaTpadI SaTpadajAtiraSTadhA / 14 / aSTAvupajAtiH / 15 / navAvajAtiH / 16 / catuSpadI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana vastukaM vAntarasamArdhasamAsakIrNA sarvasamA ca / 17 / catuSpadI kalA oje saptAdyAH SoDazAntAH same pratyekaM saikAH saptadazAntAH / campakakusuma-sAmudraka-malhaNaka-subhagavilAsa-kesara-rAvaNahastaka-siMhavijambhita-makarandikA-madhukaravilasita-campakakusumAvataH 10 maNiratnaprabhA-kuGkumatilakacampaka-zekhara-krIDanaka-bakulAmoda-manmathatilaka-mAlAvilasita-puNyAmalaka-nava kusumitapallavAH 9 malayamAruta-madanAvAsamAGgalikA-'bhisArikA-kusumanirantara-madanodaka-candrodyota-ratnAvalyaH 8 bhrUcakaNaka-muktAphalamAlA-kokilAvalI-madhukaravRnda-ketakIkusuma-navavidyunmAlA-trivalItaraGgakANi 7 ara vindaka-vibhramavilasitavadana-navapuSpandhaya-kinnaramithunavilAsa-vidyAdharalIlAsAraGgAH 6 kAminIhAsA-'padohaka-premavilAsa-kAJcanamAlA-jaladharavilasitAH 5 abhinavamRgAGkalekhA-sahakArakusumamaJjarI-kAminIkrIDanaka-kAminIkaGkaNahastakAH 4 mukhapAlanatilaka-vasantalekhA-madhurAlApinIhastAH 3 mukhapakti-kusumalatAgRhe 2 ratnamAleti paJcapaJcAzadbhedAH / 18 / vyatyaye sumanoramA-pakkaja-kuJjara-madanAtura-bhramarAvalI-pakkajazrI-kikkiNI-kuGkumalatA. zazizekhara-lIlAlayAH 10 candrahAsa-gorocanA-kusumabANa-mAlatIkusumanAgakesara-navacampakamAlA-vidyAdhara-kubjakakusuma-kusumAstaraNAH 9 madhukarIsaMlApa-sukhAvAsa-kukumalekhA kuvalayadAma-kalahaMsa sandhyAvalI-kuJjaralalitAkusumAvalyaH 8 vidyullatA-paJcAnanalalitA-marakatamAlA-'bhinavavasantazrImanoharA-kSiptikA-kinnaralIlAH 7 makaradhvajahAsa-kusumAkulamadhukara-bhramaravilAsa-madanavilAsa-vidyAdharahAsa-kusumAyudhazekharAH 6 upadohaka-dohakacandralekhikA-sutAliGgana-kakellilatAbhavanAni 5 kusumitaketakIhasta-kuJjaravilasita-rAjahaMsA-'zokapallavacchAyAH 4 anaGgalalitA manmathavilasitauhullaNakAni 3 kajjalalekhA kilikiJcite 2 zazivimbitaM ceti tAvadvA / 19 / dvitricaturbhirlakSaNairmizrA saGkIrNA / 20 / samaiH pAdaiH sarvasamA / 21 / pacau dhruvakam / 22 / cau daH zazAkkavadanA / 23 /
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana capadAzcAtau vA mArakRtiH / 24 / pacadAH cirvA mahAnubhAvA / 25 / SacatAzcApau pAtau vApsarovilasitam / 26 / SacAzcidau vA gandhodakadhArA / 27 / citau pacapA vA pAraNakam / 28 / cIH paddhaDikA / 29 / cipau pacAtA vA ragaDAdhruvakam / 30 / ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM svopajJacchando'nuzAsanavRttau SaTpadI-catuSpadIzAsanaHSaSTho'dhyAyaH / dvipadI / 1 / dAcadAladAcadAli karpUro NaiH / 2 / so'ntyalonaH kukumaH / 3 / cU layaH / 4 / sa bhramarapadaM ajaiH / 5 / SacudA upAt / 6 / cUpau garuDapadam / 7 / SacutA upAt / 8 / cudau hariNIkulaM ThajaiH / 9 / tadgItisamaM ajaiH / 10 / purdhamararutam / 11 / pazcU hariNIpadam / 12 / SIcatAH kamalAkaram / 13 / cUtau kuGkumatilakAvalI / 14 / te ratnakaNThike ThajaiH / 15 / pacupAH zikhA / 16 / cUtau chddnnik|| 17 / cuH skandhakasamam / 18 / tat mauktikadAma ThajaiH navakadalIpatraM DhajaiH / 20 / SacUdaiH kRtepveSu strItvam / 21 / nRpAvAyAmakam / 22 / tatkAJcIdAma ajaiH / 23 / rasanAdAma ThajaiH / 24 / cUDAmaNiDhajaiH / 25 / SacUtaiH kRtAnyAyAmakAdInyupAt / 26 / cUdau svapnakam / 27 / tadbhujaGgavikrAntaM ThajaiH / 28 / tArAdhruvakaM DhajaiH / 29 / navaraGgaka tajaiH / 30 / SizcIH sthavirAsanakam / 31 / vRSau subhagam // 32 // SacISacadAH pavanadhruvakaM DhajaiH / 33 / SacAcidAH kumudaM ajaiH / 34 / tadbhArAkrAntaM ThajaiH / 35 / cUtau kandoTTam / 36 / pAcutA bhramaradrataM ajaiH / 37 / tatsurakrIDitaM ThajaiH / 38 / siMhavikrAntaM DhajaiH / 39 / kuGkumakesaraM tajaiH / 40 / clU bAlabhujaGgamalalitam // 41 // SicIdA upagandharva ThajaiH / 42 / tatsaMgIta DhajaiH / 43 / upagItaM tajaiH / 44 / cupau gondalam / 45 / SacUtA rathyAvarNakaM ThajaiH / 46 / taccaccarI DhajaiH / 47 / abhinavaM tajaiH / 48 / cUSacatAzcapalam / 19 /
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 17 cUSau cAvamRtam / 50 / calRdau siMhapadam / 51 / taddIrghakaM DhajaiH / 52 / SaH kalakaNThIrutam / 53 / SAcUdAH zatapatram / 56 / calatA vatidIrghaM DhajaiH / 55 / SAcUtA mattamAtaGgavijRmbhitam / 56 / catvAriMzatkalA ekadvayadhikA vA mAlAdhruvakam / 57 / co vijayA / 58 / po revakA / 59 / So gaNadvipadI / 60 / catau svara - dvipadI / 61 / padAvapsarAH / 62 / aSTau kalA dvipadI / 63 / cau karimakarabhujA / 64 / caladalAzcandralekhA / 65 / patau madanavilasitA / 66 / capau jambhedikA / 67 / pacau lavalI / 68 / sapta kalA dalau cAmarapurasundarI / 69 / Sacau kAJcanalekhA / 70 / pau cAruH / 71 / taSatAH puSpamAlA / 72 / dvipadIprakaraNam / gAthAtrAnuktam / 73 / ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM svopajJacchando'nuzAsanavRttau dvipadIvyAvarNano nAma saptamo'dhyAyaH / // atha prastArAdayaH SaT pratyayAH / 1 / prAkkalpAdyago'dho laH paramuparisamaM prAk pUrvaMvidhiriti samayabhedakRdvajrja prastAraH / 2 / glAvadho'dho dvirdvirataH / 3 / naSTAGkasya dale laH saikasya gaH / 4 / naSTAGke gaNaihRtazeSasaMkhyo gaNo deyo rAzizeSe labdhaM saikam / 5 / uddiSTe'ntyallAddivargekaM tyajet / 6 / Adyamantyena hataM vyadhastanam / 7 / varNasamAnekakAn saikAnuparyupari kSipet muktvAntyaM sarvaikAdigalakriyA / 8 / AdyabhedAnadho'dho nyasya parairhRtvAgre kSipet / 9 / te piNDitAH / 1 varNasamadvikahatiH samasya / 11 / te dviguNA dvihInAH sarve / 12 / samakRtI rAzyUnA ardhasamasya / 13 / tatkRtirviSamasya / 14 / vikalpahatirmAtrA vRttAnAm / 15 / aGkAntyopAntyayogaH pare pare mAtrANAm / 16 / dvighnAnekAdhvayogaH / 17 / ityAcAryazrI hemacandraviracitAyAM svopajJacchando'nuzAsanavRttau prastArAdivyAvarNano nAmASTamo'dhyAyaH / iti kalikAlasarpajJAnavadya catuHzAsanazAsana vidhAtra tigama himanilaya zrImaddhemacandrAcAryaviracitaM chando'nuzAsanaM nAma caturthamanuzAsanaM saMpUrNatAmagAdidam || 2/2
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana // ahaM // zabdAnuzAsanaviracanAnaMtaraM tatphalabhUtaM kAvyamanuziSya tadaMgabhUtaM chaMdonuzAsanamA ripsamAnaH zAstrakAra iSTAdhikRta devatAnamaskArapUrvakamupakramate / * vAcaM dhyAtvAIta siddhazabdakAvyAnuzAsanaH // kAvyopayoginAM vakSye chaMda sAmanuzAsanaM 1 arhadbhiH kRtA / kRta ( si 6-3-192 ) ityaNyArhatI vAkU dvAdazAMgaM gaNipiTakaM / yadyapi dvAdazAMgI sUtrato gaNadharairnirmame, tathApi tadarthasyArhadupadiSTatvAdAhatItyucyate / yadAha " atthaM bhAsai arahA suttaM gaMthaMti gaNaharA niuNamiti' / sUtramapi vAcityArhatprabhAvAdeva gaNadharairgrathyate ityA hatyeva vAgiti na virodhaH / siddhaM pratiSThAM prAptaM zabdAnAM nAmAkhyAtAdibhedAnAM prakRtipratyayAdivibhAgena, kAvyasya ca guNAlaMkArAdivivecanena, pUrvAcAryazAsanasyAnu pazcAt zAsanaM saMdarbhoM yasya sa siddhazabdakAvyAnuzAsanaH / dhyAnaM praNidhAnaM tacceha mAnaso namaskAraH / kAvyopayoginAmiti gadyakAvye na chaMdasAmupayoga ityarthAtpadyaM kAvyamiha gRhyate, upayogaH sAhAyakaM vRttasaMzayacchedAdinA, yadAha " chaMdovicitervRcasaMzayacchedaH " / idamabhidheyaprayojanaM / kAvyopayogAbhAvAcca na vaidikAni chaMdAMsIha lakSayiSyante / chaMdasAmiti karmaNi SaSThI | caMdanAdAhAdanAt chaMdAMsi varNa mAtrA niyamitAni vRttAni teSAM anuziSyate'neneti anuzAsanaM zAstraM / vakSya iti tRtIyatrikaprayogAt ahamiti labhyate / nanu bhavatu vAcaM dhyAtvArhatImirtISTadevatAstutiH, adhikRtadevatAstutiH tu kathamiyaM, na hyavivRtAni chaMdAMsyahetprarNatAni / maivaM vocaH / nahi sUktaM kiMcidArhatamupadezamaMtareNa jagatyasti / yat zrIsiddhasenaH / 'sunizcitaM naH parataMtrayuttiSu sphuraMti yAH kAzcana sUktasaMpadaH / tavaiva tAH pUrvamahArNavoddhatA, jagatpramANaM jinavAkyaviSa iti sarvamavadAtaM / anena ca zlokena zabdakAvyacchaMdo'nuzAsanAnAM ekakartakatvamuktaM / sarvAdimadhyAMta glau trikau nau bhyo jrau stau varNagaNAH // sarvAdimadhyAMtau gurulaghu yayostau yathAkramaM nau bhyau jau CC 99 18
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdAnuzAsana stau ityevaMsaMjJau jJeyau / caturlAdInAmapi mAdisaMjJA mAbhUditi niyamArthamAha-triko trayaH pramANamanayosto mAnamiti (si 6 / 4 / 169) ke triko / tatra sarvaglau nau Adiglo gyau madhyaglau nau aMtaglau stau / sarveSAM nyAsaH | sss ma | / / / na ! 5 / / bha | 15 ' ya || s / ja | s / 5 ra | / / 5 sa | '' / ta | paThaMtica " mastrigurustriladhuzca nakAro bhAdiguruzca tathAdilaghuryaH / jo gurumadhyo madhyalaghU raH so'taguruH kathito'talaghustaH" / iti varNagaNAH dvitricatuSpaMcaSaTkalA datacapaSA dvitripaMcASTatrayodazabhedA mAtrAgaNAH // kalA mAtrA dvikalo dasaMjJaH trikalaH tasaMjJaH catuSkalazcasaMjJaH paMcakalaH pasaMjJaH SaTkalaH SasaMjJaH iti dvitricatuSpaMcaSaNNAmAdipratIkena kRtRrAsadivAdaretyAdivat dAdisaMjJA mAtrAgaNAH / te ca yathAsaMkhyaM dvitripaMcASTatrayodazabhedAH / tatra dagaNo dvibhedaH | s! / / / tagaNastribhedaH ||5| s / | / / / | cagaNaH paMcabhedaH / '' / / / / / / / / / / / / pagaNo'STabheda: | 155 / 5 / | / / / s | ss / | / / 5 / / 5 / / | / / / / / / / / | pagaNastrayodazabhedaH | sss! / / ss | / ' / ' | 5 / / | / / / / || 5 || |'| | / / / / / | s 5 / / | / / 7 / / / / 5 / / / | 5 / / / / / / / / / / / / "sarvagaH sarvallo dasta, AdimAMtimasarvalaH / sarvotamadhyamAdyAca samastalo matazca saH 2 pa AItala ghulAtaH syAdupAntyara ruH saca / Ahuttara guruH sepi gurvAdiH sarvalopica 2 SaH sarvago yAdyalaH syAdAdyopAntyalaghustathA / AdyAMtimaguruzcaiva paryaMtagururevaca 3 Adhutala upAMtyAdyaga upAMtyagurustathA / yAdyago madhyagazcAdyuttaragAdizca sarvalaH 4 iti saMgrahazlokaH / / * samAnenaikAdiH glau // mAdayo dAdayazca samAnena lakSitA ekAdisaMkhyA bhavati / yAvatithaH samAnastAvatithA gAdayo'pi gRhyate gaM gA gi gI gu gU gR D glai gleM evaM lAdayopi / 0 isvo laju //
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana hasvo mAtriko varNo saMjJo bhavati / saca prastAre RjuH sthApyaH / 0 vAMte gvakra / / pAdAMte vartamAno hasvo saMjJo bhavati / saca prastAre vakraH sthApyate / veti vyavasthitavibhASA, tena yavauM glau samAnItyAdAvapavAdastatra saMjJo na bhavati / vaMzasthAdau ca pAdAMte laghorgurutvaM na bhavati // yadAha "vaMzasthakAdicaraNAMtanivezitasya, gatvaM laghornahi tathA zrutizarmadAyi / zroturvasaMtatilakAdipadAntavatilo gatvamatra vihitaM vibudhairyathA tat" dhruvAsu vivakSAvazAdgurutvaM laghutvaM c| yadAha "ojasaMkhyA yadAbhISTA dhruvAsu viratau tadA / go latA yugmasaMkhye tu dirato gurutA laghoH" tathA "guruaccia eklahU virAmavisayammi ksimasaMkhAe / jamalalahU lahuaccia, samasaMkhAsaMThio hoi" / 0 -ka- pavisargAnusvAravyaMjanAlAdisaMyoge / / jihvAmUlIye upadhmAnIye visarjanIye'nusvAre vyaMjane hAdivarjite saMyoge ca pare hasvo'pi go bhavati vakrazca / ahAdIti samastavyastasaMgrahAt 3sayoge hasaMyoge saMyoge ca na guruH / AdizabdAt yathAdarzanaM / hAdisaMyoge ca yathA "spRSTaM tvayetyapahiyaH khalu kIrtayati" tathA " tava hiyApahiyo mama hirabhRcchazigrahepi drutaM na dhRtA ttH| bahalabhAmaramecakatAmasaM mama piye ka sammeSyati ttpunH"| "dhanaM pradAnena zrutena karNAvityAdi" / "lIlAsitAbjamuta darpaNamAtapatraM kiM daMtapatramatha kiMzukamauliratnaM / kiM cAmaraM tilakabiMduratheMdubiMbametaddivo nihanutadIpti mude na kasya" prAkRtepi yathA "jaha hAu oipNe atbhuttamulhasiamaMsuaddhaM taM / jahayaM Na NhAosi tuma sacche golAnaItUhe" anbhutamabhiSiktaM / tUhaM tIrtha / tathA / vodrahadrahammi paDiA kuvalayakhittadrahi" ityAdi / epvatIvraprayatnatvaM saMyogasya gurutvAbhAve hetuH / tIvraprayatne tu bhavatyeva guruH / yathA "vahabhAreSu kezA"nityAdi / kecittu -ka- payorapi paratra sthitayoH pUrvasya laghorgurutvaM necchaMti yathA "praNatasuravaradharaNanRpa paramavijitamadamadanajananamaraNa sakaluSajanasalilakataka
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana << / - kanakamayasutanu jinavara vRSabha jaya / 0 dIrghaplutau // dvimAtratrimAtrau varNo saMzo bhavataH vau ca / * sa dvimAtraH // sa gsaMjJo dvimAtro bhavati, ekamAtre'satI mAtrAropyate, trimAtre satI nirAkriyate / dotI padAnte prAkRte isvo vA // padAMte vartamAnAvekAraukAro prAkRtabhASAyAM hrasvau vA bhavataH / yathA paJcasagayava rummUliAe uDDaNasasivihaMgAe | dhavalAI galaMti nisAlayAe nakkhattakusumAI || ua omarAyamaragayasaMvaliA NahayalAu oyarai / NahasirikaMThabbhaThTha vva kaMThiA kIra richolA " hU~ hi ityetayorhasvatvaM zabdAnuzAsane nirNItamiti neocyate / * tuyazaH pAdo'vizeSe || chaMdasazcaturtho bhAgaH pAdasaMjJaH avizeSe sAmAnyAbhidhAne / yatra tu dvipadI paMcapadI SaTpadyaSTapadI ceti vizeSAbhidhAnaM tatra dvitIyAdyazopi pAdaH / vRttaM // prAgmAtrAchaMdobhyo yadabhidhAsyate tadvRttasaMjJaM jJeyaM / tacca sthiraguruladhvakSaravinyAsamiSyate pATanasaMyogayorabhAvAt / mAtrAchaMdAMsi tu jAtiriti prasiddhAni / yadAhuH " padyaM catuSpadI tacca vRttaM jAtiriti dvidhA " vRttaMca samArddhasamaviSamabhedAttredhA / tatkrameNa lakSayati samaiH pAdaiH samaM // pAdaizcaturbhiH tulyalakSaNaiH samaM vRttaM / samArdhamardhasamaM // yasya tulye ardhe 'rdhasamaM vRttaM / 0 anyadviSamaM || AbhyAmanyadviSamaM vRttaM / 0 zravyo virAmo yatiH / viramaNaM virAmo vizrAmaH sa zrutisukho yatisaMjJaH / sAca tRtIyAMteSu gaghAdinirddezeSUpatiSThate / gAdayazca sAkAMkSatvAt yatirityanena saMbadhyate, gAdyavacchinnarakSarairyatiH kriyata ityayamarthaH sidhyati / tatraiSA yatyupadezopaniSatpaThyate " yatiH sarvatra pAdAnte zlokArthe tu vizeSataH / gAdicchinnapadAnte ca luptAluptavibhakti ke " tatra yatiH sarvatra pAdAnte, yathA " namostu varddhamAnAya spardhamAnAya karmaNA / tajjayAvAptamokSAya parokSAya kutIrthinA miti " na punarevaM yathA " namastasmai mahAdevAya zazAMkArddhadhAriNe " iti zlokA tu vizeSata ityatra saMdhikAryAbhAvaH * 0 / O o 21
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana " (6 spaSTavibhaktikatvaM ca vizeSaH / yathA " namasyAmi sadodbhUtamiMdhanIkRtamanmathaM / IzvarAkhyaM paraMjyotirajJAnatimirApahaM" / atrezvaramityasya pUrvamakA reNa saMdhirna kartavyaH / spaSTavibhaktikatvaM cAtraiva, natvevaM yathA " surAsuraziroratnasphuratkiraNamaMjarI | piMjarIkRtapAdAbjadvaMdvaM vaMdAmahe zivaM " / gAdicchinnapadAMte ca luptAluptavibhaktike / yathA " uttuMgastanakalazadvayA natAMgI lolAkSI vipula nitaMba zAlinI ca " / "yakSazcakre janakatanayAkhAna puNyodakeSu " iti / lupta luptavibhaktika iti matiH sarvatra pAdAMte ityanenApi saMbadhyate / yathA namastuM gazira cuMvicaMdra cAmaracArave / trailokyanagarAraMbhamUlastaMbhAya zaMbhave " iti / tathA " vazIkRtajagatkAlaM kaMThekA laM namAmyahaM " iti / kacitta padamadhye - 'pi gakArAdau yatirbhavet / yadi pUrvAparau bhAgau na syAtAmekavarNakau ||1||ythaa paryAptaM taptacAmIkarakaTakataTe zliSTazItetarAMzAviti " tathA "kUjatkoryASTakolAhalamukharabhuvaH prAMtakAMtAradezA iti " tathA " hAso hastAmasaM vAhanamapi tulitAdrIMdrasAradviSosyeti " "vairizvAnAM tathoccAritacaturaRcAM vAnanAnAM caturNAmiti ' " SaGge pAnIyamAhlAdayati hi mahiSaM pakSapAtI pRSatkaH iti / gakArAdAviti kiM padamadhyayatiH pAdAMte mA bhUt / yathA praNamata bhavabaMdhaklezanAzAya nArAyaNacaraNasarojadvaMdvamAnaMdahetumiti " / pUrvottarabhAgayorekAkSaratve tu padamadhye yatirduSyati / yathA ' etasyA gaMDatalamamalaM gAhate caMdrakakSAmiti " " etAsAM rAjati sumanasAM dAma kaMThAvalaMbIti " "surAsurazironivRSTacaraNAraviMdaH zivaH " iti / pUrvAntavatsvaraH saMdhau kacideva parAdivat / yoyaM pUrvaparayorekAdezaH svaraH saMdhau vidhIyate sa kvacitpUrvasyAMtavadbhavati kvacitparasyAdiva - dubhayAdezatvAt / yathA pitroH putraH pituzca mAtuzca bhavati tatra pUrvatavadbhAvo yathA / " syAdasthAnopagatayamunAsaMgamevAbhirAmA" "jaMbhArAtIbhakuMbhodbhavamiva dadhata" iti / tathA "dikkAlAdyanavacchinnAnaMtacinmAtramUrttaye " iti / parAdivadbhAvo yathA " skaMdhe vidhyAdvibuddhyA nikaSati "" 88 88 22
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 13 66 mahiSasyA hitosU nahArSIt" iti / zUlaM tUlaM tu gADhaM prahara hara hRSIkeza kezopi vakrazcakreNAkAri kiM te" iti / atra hi svarasya parAdivadbhAve vyaMjanamapi tadbhaktatvAttadAdivadbhavati / yadi pUrvAparau bhAgau na syAtAmekavarNakau // ityatAdivadabhAvavidhAvapi saMbadhyate / tena " asyA vaktrAbjavajita pUrNe duzobhaM vibhAtI" tyevaMvidhA yatirna bhavati / draSTavyo yaticiMtAyAM yAdyAdezaH grAdivat // yathA " acchinnaprasarANi nAtha bhavataH pAtAlakukSau yazAMsyadyApi kSapayaMti kokilakulacchAyA sapatnaM tamaH " vitataghanatuSArakSodazubhrAsu dUrvAsvaviralapadamAlAM zyAmalAmullikhata " iti / nityaM prAkpadasaMbaddhAzvAdayaH prAkpadatavat / cAdibhyaH pUrvaM yatirna kartavyetyarthaH / yathA svAdu svacchaM ca salilamidaM prItaye kasya na syAt " iti / nityaM prAkpadasaMbaddhA iti kiM anyeSAM pUrvotavadbhAvo mAbhUt yathA " maMdAyaMte na khalu suhRdAmabhyupetArthakRtyA " iti " ityautsukyAdaparigaNayan guhyakastaM yayAce " iti / / pareNa nityasaMbaddhAH prAdayazca parAdivat / prAdibhyaH parAH parA yatirna bhavatItyarthaH / duHkhaM me prakSipati hRdaye duHsahastvadviyoga iti / pareNa nityasaMbaddhA iti kiM / anyebhyaH parApi yatiryathA syAt zreyAMsi bahuvighnAni bhavati mahatAmapi / ayaMca cAdInAM prAdInAM caikAkSaratvenaikAkSarANAmeva padAntayatAvaMtAdivadbhAva ipyate, natvanekA kSarANAM padamadhyayatau, tanna hi padamadhye'pi cAmIkarAdiviva yaterabhyanujJAtatvAt / tatra cAdInAM yathA " pratyAdezAdapica madhuno vismRtabhravilAsaM " iti / prAdInAM yathA "dUrArUDhapramodaM hasitamiva parispaSTamAsAM sakhIbhi " riti / tadetatsarvaM zravyapadenaiva gatArthamiti na sUtritaM / anirdiSTayatikepi ca chaMdasiM zranyaiva yatiH karaNIyA, na punarevaM yathA " tena zazimukhi gatena sakhi kiM priyeNa kuru mAnamapi tasmin sa taba varatanu samadanaH svayameva sameti caraNayugaM " iti / tathAhi " abahnarthApi madhurA mano harati bhAratI / tamonicayasaMkAzA mattanAdeva kokileti " / 0 jyAdi CG "" "C " 66
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana rgAdiH // tricaturAdiH saMkhyA krameNa gaghaGAdisaMjJA || ityAcArya zrI hemacaMdra viracitAyAM svopajJacchaMdonuzAsanavRttau saMjJAdhyAyaH prathamaH 24 samAptaH / / 0 graMthAgraM 125 akSarANi 18 * chaMdaH // AzAstraparisamApteH chaMda ityadhikRtaM veditavyaM / pAdaH // pAda ityadhikAra AzAstraparisamApteH / idAnImekAkSarAdyAH SaDaviMzatyakSarAvasAnAzchaMdojAtIrAha / * ekAkSaroktA jAtiH // ekAkSarapAdoktAnAmabheda saMgrahAtmikA jAtiH / atyuktAmadhyApratiSThAsupratiSThAgAyatryuSNiganuSTupvRhatIpaMkti triSTubjagatyati jagatIzakkaryatizakkaryaSTadhatyaSTiSTatyatidhRtaya ekaikavRddhAH / uktAta ekaikAkSaravRddhapAdA atyuktAdayastatra yakSarA atyuktA jAtiH / tryakSarA madhyA, caturakSarA pratiSThA ; evaM yAvadekonaviMzatyakSarA atidhRtiH / kRtiH prAvisamabhyudazca kRtiH // pra AGgavi sam abhi ud ityetebhyazca parAkRtirekaika vRddhAkSarA / viMzatyakSarA kRtiH / ekaviMzatya - kSarA prakRtiH / dvAviMzatyakSarA AkRtiH / trayoviMzatyakSarA vikRtiH / caturviMzatyakSarA saMkRtiH / paMcaviMzatyakSarA'bhikRtiH / SaDviMzatyakSarA utkRtiH iti / athAsAmeva jAtInAmupayogino bhedAnAha / 0 uktAyAM gaH zrIH // uktAyAM jAtau gururekAkSaraH pAdaH saca zrIatyuktAyAM gau 2 padmamityeke / " gIrdhIH zrIstAt " 1 iSTA sA strI "" " AtardRSTA jayajina jitamadaH 3 puSpamiti kazcit * glau "" 88 kasya nAtra duHkhamasti - duHkhaM // yathA sa vaH kriyAtsukhaM 50 madhyAyAM saMsAre sAraM kiM syAnnArI " 6 0 yaH iyaM sA sukezA 7 dhUriti bharataH / 4 gau sukhaM yathA jinaH mo nArI / yathA " niHsAre kezA yathA puraMdhrI suvezA 88 "" 0 ro mRgI // yathA " vallabhA gehinI yA mRgIlocanA " 8 taDiditibharataH / 0 so madanaH // 0 0 nAmA yathA strI // * lau madaH yathA CC 88 "" "" o
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 kecittu yathA virabhyadhikaM madano dahati " 9 rajanIti bharataH 0 mrabhyanrastAmekaikopyabdhiH 1 zaMkhaH 2 zubhraM 3 dugdha 4 mityAhuH | 8" 0 pratiSThAyAM gau kanyA / magaNo guruzca yathA seyaM manye dhanyA kanyA 10 0bhagau sumukhI sarvairdevairyehAMcakre / bhagaNo guruzca | 11 lalitetibharataH / yAzrumukhI sA sumukhI " jagaNo guruzca yathA 12 jayeti bharataH / 0 na labhyate ghanastanI / chaMdonuzAsana 66 "" 88 88 gau vrIDA // (( citte bhavadvIDA 88 yathA " kSINatanumaMrihe / * jgau vilAsinI // dhanaM vinA vilAsinI " ragaNo guruzca yathA " puNyapAtre zuddhacitaiH / yA pradattA sA samRddhiH " 13 puNyamiti bharataH / 0 gau mRgavadhUH // nagaNo guruzca yathA tava puro nayanayoH / kimiva sA mRgavadhUH 14 yagaNo guruzca yathA tathA tena kRtaM bhartrA / yathA 15 0 gau sumatiH / / sagaNo guruzca yathA dharmaM vada satyaM / tyaja pApaM sumatiH san " 16 bhramarIti bharataH / gau somapriyA // tagaNo guruzca yathA " vibhrAjate khe rohiNI / cArudyutiH somapriyA" 17 0 supratiSThAyAM ro gau prItiH // naiva kAminyaH / nApi vairAgyaM tasya kA vidagdhakaH || ragaNo laghugurU ca / yathA " yauvanena vA kArmaNena bA / yo na dagdhako'sau vidagdhakaH 19 bAguretibharataH 0 bho gau paMktiH // yathA " phAlgunamAse phullavanAMte / pAvakatulyA kiMzukapaMktiH " 20 akSaropapadetyanye / kuMtalatanvItibharataH * lagA ratiH / bhagaNo laghugurU ca yathA " sAdhucaraNAM bhojayugale || haMta viduSo rAjati ratiH 21 0 jo gau satI // yathA "svabhartRbhaktA vizuddhazIlA / nirIhacittA satI satIyaM 22 zikhetibharataH * lagA naMdA || tagaNo laghugurU ca yathA " citte saralA veSe taralA / dAne pRthulA naMdA mahilA 23 0 ylagA jayA || yagaNo laghugurU ca mAnIyata yathA yasya naivArthA prItiH 18 ga 88 "" 88 "" 66 o gau samRddhiH // 88
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 chaMdonuzAsana manaH kAMtayA / mukhenollasajjitAMbhojayA" 24 0mlagAH saavitrii|| magaNo laghugurU ca yathA "jaineMdraM mukhaM dizyAdvaH sukhaM / jinaye yena sA sAvitrI prabhA" 25 0so gau dhanapaMktiH / yathA "kriyayA hInaM yadiha jJAnaM / rahitAMbhobhirghanapaMktiH sA" 26 lagAabhimukhI / / nagaNo laghugurU ca yathA " zazivadanA mRganayanA / abhisarati tvadabhimukhI', 27 mRgacapaletyanyaH / kamalamukhItibharataH / 0 ke gAyatryAM mau sAvitrI / yathA "devAnAM yaH straiNaiH sAkSAt kSobha ninye / devaH kiM sa brahmA yatkAMtA sAvitrI' 28 . mro taTI / / magaNaragaNau yathA " kAmebhyo nispRhaM yasyocceH syAnmanaH / kiM kuryAttasya sA maMdAkinyAstaTI" 29 0sau ramaNI / / yathA " rajanIramaNapratime vadane / tilakaM zazakaM kurute ramaNI" nalinItibharataH 30 tyo tanumadhyA // tagaNayagaNau yathA "lAvaNyapayodhiH saubhAgyanidhAnaM / sA kasya na hRdyA bAlA tanumadhyA" 31 sbhau gurumadhyA // sagaNabhagaNau yathA "capalA kekaranayanA sA kila / ramaNI kovida gurumadhyA tava " 32 0yau somarAjI // yathA "sa vaH pAtu kuMdaviSA dehabhAsA / samudyotitAto jinaH somarAjI" 33 nyau zazivadanA // nagaNayagaNau yathA " mnsijliilaakulgRhbhuumiH| kuvalayanetrA zazivadaneyaM " 34 mukulitetyanyaH / makarazIrSetibharataH mA~ mAlinI // ragaNamagaNau yathA " ketakIsaMsRSTairmAlatIsaMpRktaiH / paMkajairahataM mAlinI sopAste " 35 0bhyo kAmalatikA // bhagaNayagaNau yathA " bhAti mRdupANipallavamanojJA / hAsakusumazrIH kAmalatikeyaM / " 36 0 msau mukulaM // magaNasagaNo yathA "yAtostaM zazabhRnmArtaDobhyudayaM / vyAkozaM kamalaM nIlAbjaM mukulaM" 37 vIthItibharataH / 0au zapharikA / nagaNaragaNau yathA "kuvalayekSaNe ramayato manaH / tava vilocane 1 sa brahmA brahmA kiM.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 66 19 zapharikAcale " 38 giretibharataH / 0nauM kacchapI // ragaNanagaNau yathA lakSyate sarasi caMdramassadRzi | lakSmakAMtiriha kacchapI payasi " 39 0 bhrau laghumAlinI // bhagaNaragaNau yathA " tvadvadanAmato maMDalamaiMdavaM / saMprati lakSyate zrI rlaghumAlinI 40 0 syau vimalA // sagaNayagaNau yathA "nipataMti yasmin saralA dRzaste / tamupaiti lakSmIvimalA ca kIrtiH " 41 0 trau jalA / tagaNaragaNau yathA " jAtAstava dviSatstrINAM dRzo nRpa / azrAntamazrabhiH paryastakajjalA: " 42 0 myau sunaMdA // magaNaya gaNau yathA " zrImatpArzvanAtha tvatpAdAbjayugme / bhUyA nirvikalpA bhakti meM sunaMdA " 43 0mmau vikrAMtA || bhagaNamagaNau yathA " no bhaTasiMhAste tvadviSupuyyaitaH / vAsarati siMhA bibhrati vikrAntA " 44 0 smau sUcImukhI || sagaNamagaNau yathA " adhunA paMceSornavatIkSNAstratvaM / iha jajJe sUcImukhayA ketakyA " 45 0 yamau zikhaMDinI // yagaNamagaNau yathA " hA pAMthastrIbhiH pidhIyate karNAH / mudurvyAtavAne zikhaMDinyA rAvaM " 460 uSNihi mauM go gAMdhava / yathA sa zreyAMsi zreyAMsaH zrImAn devaH puSNAtu / kSobhAyAmudyaccite gAMdharvI na krIDApi " 47 O * jauM gauSNika || ragaNajagaNau guruzva yathA "uSNihI saMsRtau syAdadhruvaM rajo guruH / no bhavedyadi kSitau zrIjinendrazAsanaM " 48 zikhetibharataH 0 jsau gaH kumAralalitA | jagaNa sagaNau guruzca yathA narendragaNa senAvRtaH prathitazaktiH / dadhAsi nRpate tvaM kumAralalitAni " 49 atra kecit dvAbhyAM viratimicchati / yathA 66 88 66 50 0 idaM vadanapadmaM priye tava vibhAti / iha vrajati mugdhe mano bhramaratAM me " sau go madalekhA / / magaNasagaNau guruzca yathA "yAvatkesarinAdo nAyAti zrutimArga / tAvadgaMdhagajAnAM gaMDe syAnmadalekhA" 51 0 sauMga uddhatA // ragaNasagaNau guruzca yathA bairiNAM nRpa senA / tvatpratApavilA se soddhatApi 27 88 yA babhUva sudarpA gatazrIH " 52
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 * sau go bhramaramAlA || gaNagaNau O madhurasADhye bhrAntA bhramaramAlA (( 88 maMdArakusume vA / prItyA 0 go haMsamAlA || yathA zaivalAlI nirAzA paMkaje baddhavAsA / kiM bakoTAvalIyaM hRta sA haMsamAlA " 54 0 bhaugaH kralikA | yathA sparzanamAvazAdyA makaraMdamucA / kiM bhramara bhramatA sA kalitA kalikA " sopAnamityanyaH / bhogavatIlibharataH 55 0 sau go vidhuvA || bhagaNagaNau guruzca yathA " hi virahataptA rAtrimabhilaSantI / vidhuvaktrA udyati vidhubibelAyati vidhruvaktrA 56 0mbhau gaH saralaM || magaNabhagaNau guruzca yathA pApAbhyAsAtkuTilaM ceto raudraM bhajate / zAstrAbhyAsavyasanAddharmya dhyAnaM saralaM "" 57 * nau gavitraM // bhagaNanagaNau guruzca yathA kIrtiriha bhavataH kuMdakusumasamA / raMjayati hRdayaM citramidamadhikaM " 580 nau go harivilasitaM / yathA " sapadi balinRpAnsamiti niyamayan / prathayasi na vibho na harivilasitaM " capaletyanye / drutagatiritibharataH 59 0 jau gaH zAradI || bhagaNajagaNau guruzca yathA 'ujjvala nizAkarA cArukamalAkarA / kasya na manoramA zrIbhavati zAradI 60 * nagA madhukarikA || tagaNanagaNau guruzca yathA pAMtha zraya dayitAM prApto madhusamayaH / gAyatyanuviTapaM prItA madhukarikAH vajramityanyaH * jau go vimalA || sagaNa jagaNau guruzca yathA O << 88 "" 61 "" samazatru mitratA - mavalaMbya nirmama / bhaja vItarAgatAM vimalAtmako bhava 62 0 jrau gaH subhadrA // jagaNaragaNau guruzca yathA kumArapAla deva tvadIyavikrameNa / mahaujasaH subhadrA -pateH smRtaM na kena " 63 nyau gaH kumudavatI // nagaNa gaNa 6 guruzca yathA pativirahe yA'nyamukhamapi nA'pazyat / kalayati sAzlAghAmiha kumudinyekA " 64 sau go muditA // yagaNasagaNau guruzca yathA "latAnAM kalikAbhiH prarohatpulakeva / vasaMtAgamane'smin vanazrImuditeyaM 65 0 trau go manojJA // 88 o 0 (C donuzAsana 88 guruzca yathA kuMde vicakale vA "" 53 66 88 "
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana nagaNaragaNau guruzca yathA "bhuvanajaitramaMtraM ratipataredhIte / pikagirA madhuzrItimanojJayA'sau " 66 0sau go dIkSA // sagaNaragaNau guruzca yathA " navasiMdUrabhAso mukulAH kiMzuke'mI / dhruvamAmeyabANA ratinAthasya , dIptAH" 67 0 OM anuSTabhi trau gau vibhA / / taragagAH yathA " deva tvayi kSamAnAthe kSINAnyabhabhujAM kIrtiH / pUrvAdibhAji mArtaNDe kA vA vibhAstu tArANAM" 68 0yau~ lgAvanuSTup // rayalagAH yathA "kurvate'vivekAratiM ye virAgahetupvapi / te paThaMti citra muhalizA anuSTabdhiyA" 69 gIrgI vidyunmAlA // samAnenaikAdiritivacanAdgIriti gacatuSTayaM gRhyate / mau gAvititu na kRtaM caturbhizcaturbhiryathA viratiAyeteti yathA "satyaM ramyA bhogA bhogAH kAMtAH kAMtAH prAjyaM rAjyaM / kiM kurvatu prAjJA yasmAdAyurvidyunmAlAlolaM" 70 0 bhI gau citrapadA / yathA "vyomani sAgaratIre parvatazRMganikuMje / bhrAmyati bhImakulendo citrapadA tava kIrtiH " 71 0 trau lgau sumAlatI // naralagAH yathA " parihRtotpalAvalI kanakaketakI tathA bhramaramAlatIkRte taditi sA sumAlatI" 72 stau lgau mANavakapaH // bhatalagAH dhairiti vyAdirmAdiritivacanAccatubhiriti labhyate / yatiriti copatiSThate tena catubhiryatiriti siddhaM / yathA "zItarujAnyonyaraNadaMtaravaivisvarakaM / sAma paThanmANavako'zAsi muhuryatra zukaiH 73 0trau lagI nArAcaM / / saralagAH yathA "durvAravairidaMtinAM kuMbhasthaleSu nizcalaH / svakIrtiketuvaMzavanArAca eSa zobhate 74 nau gau haMsarutaM / / managagAH yathA "maMjIravaNitayogyAM kurvANaM zravaNabhogyAM / Adate bata manAMsi yUnAM haMsarutametat" 75 jI lgo lalitagatiH // najalagAH yathA "maNirasanAsvanitA danusRtahaMsakulaiH / zritamiva ziSyapadaM lalitagatau sutanoH " 76 jauM gau siMhalekhA / / rajagagAH yathA " parNapAtamAtrabhIta THEHREEEEEEEE
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana kRSNasArapotatApta / kiM vilaMbase mahAtmastvaM jahIhi siMhalekhAM" // 77 jo lgI pramANI // jaralagAH yathA "tava pramAtumicchatA yazazculukya bhUpate samagramAnajitvarI jagattrayI pramANyabhUt" // 78 mattaveSTitamiti bharataH * jauM glau samAnI // rajagalAH yathA "rAgaroSamohadoSadArudAvapAvakasya / tIthikaH samaM jinasya no samAnikA kalApi" 79 nsau gau guNalayanI // nasagagAH yathA "guruguNacitA sphItA parihRtarajaHpuMjA / munitanuriyaM sAdhvI na guNalayanI sAdho" 80 0sau lgau mahI // sasalagAH yathA "bhRzamAtmavataH kalA nanu yasya parisphuTAH / sahi kAMcanapuSpitAM sakalAM cinute mahIM" 81 0 nau gau ratimAlA // nanagagAH yathA "tatiriha kariNAM te kSaradurumadavAriH / nRpavara jaladAnAmiva vicarati mAlA" 82 0 anyadvitAnaM // uktAdvakSyamANAccAnyatsamavRttaM chaMdo vitAnasaMjJaM / yathA " tvayi tejobhirazeSa jagadudyotayatIdaM / udayatyeSa idAnIM savitA nAtha mudhaiva " 83 tathA "kaMkAlamAlabhAriNaM kaMdarpadapadAriNaM / saMsArabaMdhamocanaM vaMdAmahe trilocana" 84 tathA "tasyAH smarAmi suMdaraM caMdropamAnamAnanaM / kaMdarpacApabhaMgurabhUvibhramopazobhitaM " 85 tathA "tRSNAM tyaja dharma bhaja pApe hRdayaM mA kuru / iSTA yadi lakSmIstava ziSTAnanizaM saMzrayetyAdi " Rs 86 0bRhatyAM bho mau vaktraM H // Dairiti paMcabhiryatiH yathA "vibhramasArabhUvikSepaM manmathalIlAlIlAgAraM / kasya na citte kuryAt kSobhaM bAlakuraMgAkSINAM vaktraM" 87 0 no rau bRhatikA // yathA "vizadavRttaladhAtmanaH zuciyazo yate pate / tava kamaMDalurvAridhihatikA ca maMdAkinI " 88 0 nasA halamukhI // ranasAH yathA " daMturaM kapizanayanaM yanmukhaM vikaTacibukaM / tAM striyaM sukhamabhilaSan dUratastyaja halamukhIM" // 89 * nau mo bhujagazizusRtA / yathA " nayanavilasitairasyAH kathamiva vata mUrchA te / bhujagazizusRtA yadvAvagatamuragakanyeyaM " 90 vakragatarityarthaH /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana zizupadasya sAbhiprAyatvAt / yathAca " abhyasyatA tu taraNIgativakrimANamunmUlitAH phaNizizo bhavatAparAdhAH" 91 iti / madhukariketibharataH / * bhajasA udayaM // yathA "subhra bhavadIyavadane satyapi nitAMtarucire / nistrapa ivaiSa sahasA vAMchati zazAMka udayaM / / 92 bhau ra utsukaM yathA " Apadi dInamanorathaM saMpadi harSaparAyaNaM / mA kuru mAnasa cApalaM saMsmara ta tvamanutsuka" 93 0 narA bhadrikA / / ranarAH yathA " puNyapApajalavaddhite saukhyaduHkhalatike svayaM / tajahIhi pariviplavaM sAdhutA hRdaya bhadrikA'' 94 0 nau ra upacyutaM // yathA " nRpa kuru karuNAM jane parihara khalasaMgamaM / vimRza suravimAnatastridazapatimupacyutaM " 95 0 sjasA akSi / / sajasAH yathA " viSamAraya eSa iti yatkavayo nadaMti tadasat / praharatyayaM hi madanaH sutano tavAkSilalitaiH " 96 0maH sau kanakaM // yathA "mithyAdarzanadigdhamanAH pApaM dharmadhiyA manute / gADhonmattarasAMdhadRzAM mRtpiDo'thavA kanakaM " 97 0sau mastAraM / / yathA "sakalAsumatAM rakSAyai yatitavyamitIyattattvaM / rasavAdavidAM tatsAraM yadi vArtika raktaM tAraM" 98 siH saumyA // siriti sagaNatrayaM yathA "nijIvitamAtrarasAtkRtaniSkRpakrarmatate / mRgayAmadhumadyarate kuru dharmamasaumyamate " 99 tabhyA rucirA // tabhayAH yathA "nAzrAyi yaizcaraNapadmadvaMdvaM tava kSaNamapIza / tairAzritaM vanamajasradAvajvalattaru cirAya" 100 0 nasyA vizAlA / / nasayAH yathA " nRpatilaka mAtu kIrtistava bhuvi kathaM tu yasyAH / bhavati sakalA trilokI yadiyamapi no vizAlA" 101 0tanmA makaralatA / / tanamAH yathA " bhaime bhavadarinArINAmAdrAMjananayanAsrodhaH / AsUtri kucataTe bhraSTainavyA makaralatAbhaMgiH " 102 0 najyA zazilekhA // najayAH yathA "kalayati pAMDurabhAva tava virahe sutanuH sA / subhaga yathA divasAdau galitaruciH zazilekhA" 103 // * nau so laghumaNiguNanikaraH // yathA "aparamaNiguNagaNaH sarida
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana dhipa tava kiyAn / harihRdi vilasati yallaghumaNiguNAnikaraH" 104 * mabhsA: siMhAkrAMtA // mabhasAH yathA "svadRSTeyaM bhavati vibho dInA pratyarthinRpacamUH / rAhugrasteva zazikalA siMhAkrAMteva mRgavadhUH" 105 0 rajAH kAminI // rajarAH yathA " yatprasAdato jayatyayaM puSpasAyako jagattrayaM / ullasannavInavibhramAstAH stavImi haMta kAminIH" 106 taraMgavatItyanyaH 0 kaI paMktImabhasgA mattA dhaiH // mabhasagAH gheriti caturbhiryatiH yathA " AtAmratvaM vapuSi dadhAno ghUrNan pRthvItalapatanecchuH / drAgvAruNyAM nihitakaro'yaM mattAvasthAM prathayati bhAnuH" / iyaM ca yadyapi vAnavAsikAyAmaMtarbhavati, tathApi vizeSasaMjJArthamuktA / evamanyatrApi 107 yajgAH paMktikA / / rayajagAH yathA "bhravilAsadUrIkRtollasatkAmakArmukAM kaaNtishaaliniiN| maMjugujimaMjIrarAjitAM pazya kAminIpaMktikAmimAM'' 108 0masjagAH zuddhavirAT / / masajagAH yathA "saggajJAnacaritrapAtratAM yo dadhe bhuvanaikabAMdhavaH / trailokyaspRhaNIyatAM gataH satyaM zuddhavirADayaM muniH " 109 manyagAH paNavo DaiH // manayA guruzca Dairiti paMcabhiryatiH / yathA " syAdvAdAmRtamudite citte zAstroktiH kaTuritarA bhAti / evaM saMsadi caturaMgAyAM, jalpAmo jayapaNavaM dattvA). 110 kuvalayamAletibharataH / kecittu yagaNasthAne sagaNaM manyate / rajragA mayUrasAriNI // rajarA guruzca yathA "yA ghanAMdhakAraDaMbareSu prItamAnasA visrptiih| kSobhayaMtyapi kSaNAdbhujaMgAn satyajet mayUrasAriNI tAM" 111 najnagAstvaritagatiH / / najanA guruzca yathA "dinakarapItazucirucizcaramagirezzikharataTIm / anusarati trapita iva tvaritagatiH sitakiraNaH" 112 0 masgA rukmvtii| bhamasA guruzca yathA " ye vijitAtmAno nayaniSThA jAgrati lokaM rakSitukAmAH / sjAnniyataM teSAM vasudheyaM rukmavatI mRnmayyapareSAM" caMpakamolA subhAveti cAnye / puSpasamRddhiritibharataH / 0 bhigo citragatiH // bhatrayaM guruzca yathA "yasya na kApi kalA
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 chaMdonuzAsana na matirva vyavasAyalavo'pi tathA / sopi kathaMcana jIvati cedevamidaM khalu citragati" 113 0 nigau nilayA / / natraya guruzca yathA " api saridadhipatisutA harimapi pariharati yat / adhamapuruSakRtarati dhigahaha kamalanilayAM " 114 jigAvuSitA // jatrayaM guruzca yathA "sa ki vada nIcasamAzrayo na kiM kathaya sthitirunnate / na cApalamujjhasi lakSmi kiM na ceduSitA jaladhAmani" 115 0ra: sau go maNiraMgaH // yathA " dhImatAM hi guNo vizadazrIrjAyate gunnisNgmvaapy| zobhate nitarAM na kimaMge kuMkumAruNite maNirAgaH" 116 nau mgau baMdhUkaM // bhanamA guruzca yathA 'etadabhinavabhAsvavibaM zoNaruciruciraM prAgvadhvAH / zekharitanavabaMdhukazrIbaMdhupadamadhunA saMdhatte" 117 vajgA manoramA // narajA guruzca yathA " nikhiladInaduHkhadAriNI sakalabaMdhusaMvibhAgakRt / guNijanAmRtArNavopamA bhavati sA ramA manoramA " 118 0to jau ga upasthitA // yathA "eSA bhavataH samarAMgaNe rAjan jysiddhirupsthitaa| kIrtiH kupiteva bhavatpriyA sadyo'bhisasAra digaMtaraM" 119 atra dvAbhyAM yatirityeke / masgAH kalikA // ramasA guruzca yathA " kuMdayaSTiM hRSTaH paricuMban kiM na re rolaMba trapase tvaM / tattathA yena prAganurAgAt krIDita mAlavyAH kalikAyAM" 120 bhanagA mRgacapalA / / bhatanA guruzca yathA " sAdhusamAdhAvavicalatAmAzraya he mAnasa satataM / vAMchasi yadyavyayapadavIM mA kuru vRttiM mRgacapalAM" 121 0mo nau gaH kumudinI // yathA "AsAdya priyamiha zazinaM nirgacchadbhamarakulamiSAt / mUrta duHkhamiva virahajaM, tatkAlaM vamati kumudinI' 122 kusumasamuditetyanye 123 degmaH sau ga uddhRtaM / / yathA " sarpabhistava digjayayAtrAsvebhirdevaturaMgamasainyaiH / prAjyairuddhatamadhvarajastAM, vRddhiM prApa na vRdamarINAM" 124 najyagA vipulabhujA // najayA guruzca yathA " ripuva
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 chaMdInuzAsana nitAjananiHzvAsairaviratamuSNataraiH kAMtA / bhajati culukya jayazrIste, vipulabhujA viTapicchAyAM" 125 degsjasagA mAlA // sajasA guruzca yathA " gaganAMgaNe kumudaSaMDazriyamuhaMti nipataMtyaH / bhavadIkSaNotsavasatRSNA nRpa subhruvAM nayanamAlAH" 126 pramitetyanye 0 30 triSTubhi bhauge gau rocakaM // yathA "kuMbhabhuvo jayatIha mAhAtmyaM tadvaDavAmukhatejasazcApi / yasya jagatpralayapragalbhomiraMcati rocakagocaraM siMdhuH'' 127 02: sau lgau acyutaM // yathA " tvaM dadhAsi vibho parameSThitAmIzvaratvamapi tvayi rAjati / acyutatvamapi tvamupazritaH, ko'parastvadRte jina devatA" // 128 tiau~ layagrAhi // tagaNatrayaM gurudvayaM ca / yathA "vINAninAdAnubaMdhena hRdyaM, kAMcIraNatkAracitrIyamANaM / navyAMgahAraprakArAbhirAmaM, datte pramodaM layagrAhi lAsya" 129 bhirgoM dodhakaM // bhatrayaM gurudvaya ca yathA "puSkaramaMbudagarjitadhIraiH, zravyamadodhakadhoMkRtinAdaiH / vyaMjitapATakRtidhvanipAdanyAsamasAviha nRtyati subhraH" 130 upacitreyaM silgA viduSI / / satrayaM laghugurU ca yathA "kurute tarasA na hi cApalaM, svayameva na cArthayate paraM / prakaTaM kurute na viyAtatAM pramadA viduSI bhavatIdRzI" 131 0 bhanA gau zrIH / Dairiti paMcabhiryatiH / bhatanA gurudvayaM ca yathA "yA sujanAnAmupakaraNAya, pradviSatAM ca pratikaraNAya / mAnadhanAnAM bhavati narANAM, zrIritarA syAtparikaramAnaM " 132 sAMdrapadamityanye / rucireti bharataH / yatiniyamAbhAve idameva pratyavabodha: tau jau gau upasthitA // yathA " yA mAnamahAviSaghUrNitAMgI, nAbhUt kalayApi vazaMvadA te / lolanmalayAniladolitAtmA, prItyA savilAsamupasthitA sA" 133 0jastA gau upasthitaM // jasatA gurudvayaM ca yathA "zilImukhatita satpakSanAdAM, muhurvidadhataM bANAsanAMke / puraH zarad Rtu saMprekSya rAjannupasthitamaristvAmeva mene" 134 0mAtau gau zAlinI dhaiH // matadvayaM gurudvayaM ca dhairiti caturbhiryatiH / yathA
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 35 88 88 O UrmIbhaMgIrnirmimANA dhunInAM vyAtanvAnA vIrudhAM lAsyalIlA | ujjRMbhaMte zAlinIvArapAkaphArAmodA: zAradA vAyavo'mI " 135 0 mamatA gau vAtormI // dhairiti varttate / yathA " tvacchatraNAM vipine prasthitAnAM, kSiptaH pAMzurhazi vAtormikAbhiH / tApaH sUryeNa ca mUrdhni prakIrNaH ko vA nAskaMdati saMprAptabhaMgAn " 136 0mo bhau gau vA / vAtoyi eva lakSaNAMtaraM gheriti varttate / yathA " dhorAkArA ghanaghoSa vizeSAddarotkSiptakSitireNuvimizrA / lokakSobhaM sahasA vidadhAnA vAtormIyaM kurute jagadaMdhaM " 137 manalagA bhramaravilasitaM / mabhanA laghugurU ca / gheriti varttate / yathA pratyAkhyAtApyasi kamalavanaM yAtA tAki karatalacalanaiH / muviddhi sphuTakamaladhiyA vaktrApAti bhramaravilasitaM 138 vAnavAsikeyaM / nau so gau vRMtA // dhairitivarttate / yathA jinapatigurupadapIThe yo'zaTamatiriha luThati prItyA | vigalati nikhilamaghaM tasmAtpariNataphalamiva vRntAntAt " 139 0nyabhA gau patitA caiH // nayabhA gurudvayaM ca / cairiti SaDbhiryatiH / yathA vahati na maMdaM dakSiNavAyurbhramati na tUrNaM cUtaparAgaH / dadhati na pikyaH paMcamarAgaM kimu patitA tvaM pAdatale'sya " 140 0rnaralagA rathoddhatA || narA laghugurU ca / yathA tAvakInakaTake rathoddhatA dhUlayo jagati kuryuraMdhasAM / cedimAH karighaTAmadAMbhasA mUyasA prazamayenna sarvataH " 141 aparAMtikeyaM 0bhA gau svAgatA || ranabhA gurudvayaM ca / yathA vallabhaM surabhimitramanaMgaM dAkSiNAtyapavanaM suhRdaM ca / pRcchatIha parapuSTavighuSTaiH, svAgatAni niyataM vanalakSmIH 142 0 nau ralgA bhadrikA | nadvayaM ro laghugurU ca yathA parihara nitarAM parApavAdaM kurujinavacane'nurAgitAM / iti tava carataH pare bhave bhavatu sapadi bhadrikAgatiH 143 aparavaktramiti bharataH / uttarAMtikeyaM 0 rajalgAH zyenI / / rajarA laghugurU ca yathA "bhrAMtagRdhravRMda kaMka maMDalazyenikA tvadIyavairivAhinI / ApatatkRtAMta raudrakika 88 88 88 88 88 88 "" "" 27
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana vyAkuleva lakSyate kSamApate" 144 niHzreNiketyanye / no jau lgau sumukhI // yathA "kanakarucirdhanapInakucA manasijavibhramakeligRhaM / calanayanA navakuMdadatI, na harati kasya manaH sumukhI" 145 drutapAdagatiriti bharataH / 0 masjA gAvekarUpaM // masajA gurudvayaM ca / yathA "kASThe vA kanake'thavA maNau vA loSThe vA ramaNISu vA tRNe vA / zApe vA stavane'pi vA vitRSNaM sAdhUnAM mana ekarUpameva' 146 0to jau lgo moTanakaM // yathA "daMtatidhautadigaMtarayA ramyaM navayauvanayA vihitaM / sAcIkRtalolavilocanakaM dRSTaM bhavatA mukhamoTanaka" 147 0 tabhajalgA utthApanI // yathA " sarpadvipeMdrabharakaMpramahIprabhrazyadadrizikharadhvanibhiH / aMbhodhimadhyazayitasya harerutthApanI jayati sA pRtanA" 148 0 to nau lgau mukhacapalA // yathA "AkAMkSasi yadi sukhamasamaM janmApi vimalamiha manuSe / nAgImiva niravadhikuTilAM, nArI parihara mukhacapalAM" 149 0 nyanalgAH kamaladalAkSI nayanalagAH yathA " vihara nidAghaH subhagahaThAdatizayadIrthIkRtadivasaH / kRtagurutApaH kRzayati tA, kamaladalAkSI saritamiva " 150 ruciramukhIti bharataH / smanalgA vimalA // samanalagAH yathA " zaradAyAteyaM gaganamaNeriva tejaH prauDhaM tava bhajatAM / nRpakItijyotsnA tuhinaruceriva dikSu bhrAmyatvativimalA" 151 0 nanA gAvazokA // nasanA gurudvayaMca / yathA " alivalayahuMkRtibhirucceriyamiha niSedhati bhavaMtaM / vanabhuvamitaH pathika mAgAH kumumitasamullasadazokAM" 152 0 sajyA lgau sAraNI // sajayalagAH yathA " damanastrilocanabhAlAminA jvalitaH kSaNAdiha jIvetkathaM / trivalItaraMgajuSaH syurnacedrasasArasAraNayaH subhravaH " 153 0 to jo gAvindravajrA / / yathA / / svasvAgamAcAraparAyaNAnAM, puNyAtmanAM yatkurate viruddhaM / kSoNIbhujastasya bhavatyavazyaM, raudredravajrAbhihatasya pAtaH " 154 deg jatajA gAvudravajrA / yathA " dadhAsi dhAtrIM vidadhAsI duSTakSamAbhRtAM
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana nirdalanaM prasahya / kumArapAlakSitipAla kastvamupeMdravajrAyudhayostadatra" 155 0etayoH, parayozca saMkara upajAtizcaturdazadhA // etayoriMdravajropadravajrayoH saMkaro'nyonyapAdamIlanamupajAtiH / sAca prastArabhedAcartudazadhA / evaM parayoriMdravaMzAvaMzasthayoH saMkara upajAtizcaturdazathaiva / sthApanA 5 / / / / / / / | 55 / / | ' / '| | / / / / | / ' ' / | sss / Tilisi siis 1515 issisi 1155 5155 | Isss | AdyabhedodAharaNaM yathA "prAyaH pumAMso'bhinavArthalAbhe, guNojavaleSvapyakRtAdarAH syuH / avApya kuMdaM madhupo hi jajJe, gatopajAtibhramaNAbhilASaH " 156 evamanyeSvapyudAhAryAH / samavRttaprastAvepyupajAtInA mupanyAso laaghvaarthH| sarvajAtInAmapIti vRddhAH / sarvajAtInAmuktAdInAM, prAyo gAyatryAdInAm, itaH parAsAM jagatyAdInAM kRtanAmAkRtanAmavisazaprastArarUpasvasvapAdAnAM svarUpabhedAnAM saMkara upajAtiriti bahuzrutAH prAhuH / yathA triSTubhaH svaprastAreNa " kAme kamAhi kAmayaM khu dukkhaM chidAhi dosa viNaeja rAga' tathA 'sakArae sirasA paMjalIo kAyaggirA bho maNasA ya nicca " parajAtiprastAreNa yathA " yudhiSThiro dharmamayo mahAdrumaH, skaMdho'rjuno bhImaseno'sya zAkhA / mAdrIsutau puppaphale samRddhe, mUla kRSNo brahma ca brAhmaNAzca " " je Avi maMdetti guruM viittA, Dahare ime appasuetti nccetyaadi|| 157 030 jagatyAM to jAviMdravaMzA / / tatajarAH yathA " dAreSu sugrIvakapIzvarasya yadrAgAnubaMdhaM sahasA vyapaMcayaH tatte plavaMgA'dhipate kimucyate, haMteMdravaMzAnuguNaM tvayAM kRtaM " 158 0 jataghrA vaMzasthaM // yathA " purUravo nAghuSi puravaH purA dadhurdharAM dhArayate'dhunA bhavAn / apUrvametaccaritaM na tAvakaM vadaMti vaMzasthamidaM mahIpate" 159 vasaMtamaMjarI, abhravaMzA cetyanye / 160 . 0nabhajyAH kalahaMsA / / yathA "guNalave'pi subhaga priyasakhyA, guNikathAkramavazAtprakRte .te / ghaTayate . kimapi nATitalajjAkRtakamAzu sutanuH kalahaMsA "
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 chaMdonuzAsana caMdravartma || nabhasAH yathA dakSamunisutAH / nAmamAtramapi * 0 // (( 161 drutapadA, mukharaM cetyanye / * " saiMhikeyabhayavihvalamanasaH, svaprabhAbhiriha soDhumapava caMdravartma racayaMti hatatamaH 162 0 sIstoTakaM // sIriti catvAraH sagaNAH yathA " paralokaviruddhakukarmarataM, bahirArjavamAdadhataM kuTilaM / viSakuMbhamiveddhasudhApihitaM tyaja mitramatoTakatekaguNaM " 163 mAtrAsamakamidaM / nama zrAdrutavilaMcitaM // yathA " paruSasAMdrava coracanAMcitA, ruditahAsavilolavilocanA / avacanaM kathayatyatirAgatAM drutavilaMbitacitragatairiyaM " 164 hariNaplutamitibharataH / nau myau puTo jaiH nanamayAH / jairityaSTabhiryatiH / yathA " taralavaNimabhiH pUrNakuMbhI, sucaritaphalapAkollAsa vallI / sutanu tava virAjatyaMga saMgAnnayanapuTanipeyA yauvanazrIH " 165 0 nau zrautaMtaM // nanamarAH yathA navavayasi viyuktAnAM yoSitAM, priya kathaya nirAzAnAM kA gatiH / tvamapi subhaga gaMtA dezAMtaraM, gaganamapi ca meghavyUhaistataM " 166 nau bhrAvujjvalA || nanabharAH yathA vinayitamanaso'pi niraMtaraM, bata vidadhatu kiMtu vivekinaH / nayana gatiriyaM hi suduHsahA, cakitamRgadRzAmahahojjvalA " 167 capalanetretyeke / 0 tI: kAmAvatAraH // tIriti catvArastagaNAH / yathA " madhye natAMgyA navA romarAjIti, yanmanyate mugdhaloko na takiMtu / tuMgastanA sthAnikA kuTTimA rUDhakAmAvatArAya niHzreNikaM viddhi " 168 0 nyau nyau kusumavicitrA | nayanayAH yathA " sarasijavaktrA kuvalayanetrA, vikacajapoSThI vicakiladaMtA / iyamanurUpA nanu kusumeSorjayati dhanuzrIH kusumavicitrA 169 iyaM madanavikArA gajalulitaM vA'nyeSAM / 0 jsajsA jaloddhatagatizcaiH / / jasajasAH / cairiti SaDbhiryatiH / yathA " vikAsikusumaM sadA phalayutaM, nisargaziziraM taTaviTapinaM / nipAtitvatI hahA saridiyaM, nikAmakaluSA jaloddhatagatiH " 170 0yIrbhujaMgaprayAtaM // yIriti catvAro yagaNAH / yathA na sUriH surANAM gururnnAsurANAM purANAM 0 88 (C "" 99
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 39 "" ripurnApi nApi svayaMbhUH / khalA eva vijJAzvaritre khalAnAM bhujaMgaprayAtaM bhujaMgA vidaMti" 171 aprameyetibharataH / 0 rIH sragviNI rIriti ragaNAzcatvAraH / yathA "tArakA mallikA mAlikA mAlinI, cArucaMdraprabhA ketakI zAlinI / bhogabhAjAM bhujaMgezvarANAM priyA, seyamujjRMbhate zarvarI sragviNI 172 padminItibharataH / 0 jImauktikadAma || jIriti jagaNAzcatvAraH / yathA samAdhipayodhinimagnamadInamanIhama kAmamavAmamanAdhi | jineMdra mano mama vAMchati nAma na vibhramadhAma na mauktikadAma " 1730 mIH kalyANaM / mIriti magaNAzcatvAraH / yathA " AdisraSTA yaH sarveSAM sanmArgANAM, pratyAdeSTA yaH pApAnAM trailokye'smin / tattvajJAnAtsaMsArAbdheH prAptaH pAraM dizyAddevaH zrInAbheyaH kalyANaM saH 174 kAMcanabhidamiti kazcit " 0 nAdbhajrAH priyaMvadA nagaNAtpare bhajarAH yathA " praNayatatparzamamaM sakhipriyaM, madhuramAlapa mayaiva zikSitA / vidhuritA samada kokilAravairyadi bhaviSyasi madhau priyaMvadA " 175 mattakokilamityanye / tAllalitA | tagaNAtpare bhajarAzcet tadA lalitA yathA " grAme'tra pApakalahaM satAM dadhaddhatse trapAM nahi kimaMdha bhAvyatAM / ramyaM vapurna madhuraM na te rutaM re kAka pAkalalitA navA gatiH " 176 0 jau sau pramitAkSarA || sajau sadvayaM ca yathA " bahubhiH kimAli lapitaiH kudhiyAM, sarasAbhidheyaghaTanArahitaiH / rasabhAvabhAvitadhiyAM hi varaM, pramitAkSarApi racanArthavatI" / citreyaM 177 * mau yau vaizvadevI haiH // Deriti paMcabhiryatiH yathA " jiSNurvittezo dharmarAjaH pravettA, IzaH zrInAthastejasAM dhAma vetti / yatvaM prakhyAtaH zrIculukyakSitIza, brUmasteneyaM vaizvadevI tanuste " / caMdrakAMtetyanye 178 bhau jaladharamAlA dhaiH // mabhasamAH dhairiti catubhiryatiH yathA "tvatsenAbhiH kRtaripudhAmaploSe, dRSTvA vyomni sphuradurudhUmastomaM / zrIspyuktAH sapadi mayUrA rAjan zabdAyate jaladharamAlAbhrAntyA kAMtotpIDetyanye 179 0 njau bhyau navamAlinI jaiH // najabhayAH , 88 t "" ""
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 16 88 : (C jairityaSTabhiryatiH yathA " kalayati vairibhUmipatilakSmIM parimalahArI kIrtikusumauM / sapadi dadAti tubhyamanavadyaM nRpa navamAlinIyamasilekhA " 180 0 njau jau mAlatI || najajarA: yathA bhramara sakhe vraja yatra sA priyA kathaya dazAmiti me tadaprataH abhinava puSpitaramyamAlatI parimalamullasitaM pibAthavA" varatanurityanye 181 0 nau rau pramuditavadanA || yathA skhalitavacasi bharttari bhrakuTiM priyasakhi ghaTayetyapi preritA / aviditarasavibhramA bAlikA, pramuditavadanA bhavatyunmukhI " caMcalAkSItyanye / gaurItyapare 182 0sA prabhA chaiH / / sA pramuditavadanA chaiH saptabhiryatizcetprabhAnAma yathA " pracuravibhavatAnavaM yauvanaM vimalalavaNimA samagrAH kalAH / sakalamapi sakhe tadetanmudhA, yadi mRganayanA na hemaprabhA 183 0njajyAstAmarasaM || najajayA: yathA satatavikAsasamuddharazobhaM sakalakalaMkakalAparimuktaM / taba vadanaM madirAkSi kimetadbhavati na tAmarasaM na ca caMdra: " kamalavilAsinItyanye 184 0 jrajrA vibhAvarI // jarajarAH yathA 'payonidheravApya toyasaMpadaM, madAdvalAhakena pazya yatkRtaM / ya eSa tasya harSakAraNaM sutaH, sa eva saMvRto vibhAvarIpatiH " vasaMta catvaramityanye 1850 yenyA kumudinI // svanayAH yathA " bodhitApi ramyaiH karanikaraiste hAsalezamAsAdayati na yasmAt / muca muMca tasmAdiha nalinIyaM, rohiNIpate haMta kumudinIva 186 0tau sau lalanA haiH // bhatanasAH Dairiti paMcabhiryatiH yathA ramyanitaMbAM navatanulatikAM saMbhRtatRSNAM gajagatirucirAM / vidhyadharitrIM tava nRpa ripavaH, saMprati bhejurnatu nijalalanAM 1870 nau ya kAmadattA || nanarayAH yathA " nikRtikaluSayA ghiyA vitIrNa, bahutaramapi niSphalatvameti / sukRtamamRtakAraNaM prasUte dhruvamiha kaNikApi kAmadattA" 188 "" " " 0 no righAvalI || ririti ragaNatrayaM yathA " stanita ghoraghoSAgRhAsAtulA taralatA ravidyucchaTAlocanA / virahiNIjanaprANaghAtodyatA, narbhAsa dha "" 88 ""
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana kar rAkSasIyaM na meghAvalI " vasaMteti kazcit " 1890 tyau tyau puSpavicitrA || tayatayAH yathA " AmyadbhramarakhyA kIrNoddharagaMdhA maMdAravatI saMtAnaprasavADhyA / nAbheya jinasyoddAmA suranAthairddiSTyA racitA pUjA puSpavicitrA "" 190 * sA maNimAlA caiH / / sA puSpavicitrA caiH SaDbhiryatizcenmaNimAlA yathA " saMtoSadhanAnAM kA nAma samRddhizcAritrasudhAtau dhikkAmapipAsAM / nirbIjasamAdhAvAstAM surasaukhyaM jainI yadi kaMThe vAkiM maNimAlA 1910 syau syau kekIravaM / / sayasayAH yathA " pathika prayAhi tvarayaiva no cetpurataH samujjRMbhiNi meghakAle / bhavato dvijihasya hariSyate'sUn samadadhvanatke kiravaH pracaMDa " 192 0 nisau hI || niriti nagaNatrayaM sazca yathA sitamahasi dhavalayati dharAM, subhaga kuru yadiha samucitaM / tava vizadaguNahRtahRdayA, hriyamapi pariharati sutanuH 193 0 sau syau kolaH || jasasayAH yathA culukyanRpate tvayi biti kSmAM vihAya dharaNIdharaNa prayAsaM / payodhipuline ramatAM yathecchaM sa saMprati cirAya purANakolaH " 194 he 0 atijagatyAM natigA urvazI // nagaNaH tagaNatrayaM guruzca yathA " ajananiryoSitAmastu baMze satAM, malinimAnaM svazIlena yAstanvate / bhagavato vAsudevAtprasUtApi hi tridazavezyA tvamaMgIcakArorvazI "" 1950 jau jrau gaH suvaktrA // najajaragAH yathA " hRtahRdayaH khalu yadvilAsalakSmyA, ratimapi puSpazarastRNAya mene / lavaNimavAritaraMgiNI kilaiSA, harati na sApi munermanaH suvaktrA 196 acaletyanye / 66 , bhIgAvaMgaruciH // bhacatuSTayaM guruzca yathA "" 197 yena vidhipratipakSatayeva sadA'kAri kRtArthaka eva daridrajanaH / kasya mudaM na dadAti nRpo bharataH soMgarucipratiSiddhasahasrakaraH " nau jau gaH praharSiNI gaiH manajaragAH gairiti tribhiryatiH yathA " utprekhatridazadhanuzchalena varSAMlakSyodyanmaNirucicitratoraNasraka | paMceporbhuvanajayotsava - kacihnamAbaddhA sapadi manaH praharSiNIyaM " 198 0 jbhau sjau go 99 "" O 88 ""
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 chaMdonuzAsana rucirA paiH / / jabhasajagAH gheriti caturbhiryatiH yathA " samullasaddazanamayUkhacandrikA taraGgite tava vadanendumaNDale / sulocane kalayati lAMchanacchaviM, ghanAJjanadravarUcirAlakAvalI " 199 mtau yasau go mattamayUram / / matayasagAH dhairitivarttate yathA "prAvRTalakSmyA nizcitamatrAvataraMtyAH, saMbhUyAgre kalpitakolAhalamucceH / jalpaMto'mI haMta nidAghApasareti, prAtIhArya mattamayUrAH kalayaMti" 200 nau trau gAH kSamA // natataragAH gheriti varttate yathA "ayi jaDayati baMdho. kimaMga zaucaiH kacidapi sukRtaM syAnmudhAsi mUDhaH / yadiha ca paraloke ca sAdhu tattvaM zRNu kuru hRdayasthAM kSamAmajasram " 201 0 mau jau gaH zreyomAlA // dhairiti vartate yathA " lakSmIlIlAgAraM vinamrapuraMdarabhrAmya gazreNIkRtastavanadhvani / netrAnaMdaM tAmrAMgulIdalabaMdhuraM, zreyomAlAM dadyAjineMdrapadAMbujaM " 202 0 nau tau gaH kuTilagatizchaH / / chairiti saptabhiryatiH yathA " yadasaralatarabhrarvibhumAlakA, kuTilagatiratiprauDhavAgvakrimA / tadiyamaghaTi bhoH kautukAt kAminI niyatamanRjunA kenacidvedhasA " nartakItyanye 203 nau nau gaH kSmAH / / nanamaragAH chairiti vartate yathA "tvadarimRgazAmAvAsapradAnA dbhayamiva paramaM rAjan dhArayaMtaH / pracalati bhavataH sainye digjayArtha pratidizamagamatkaMpaM mAbhRto'mI " 204 0 yamau rau gacaMdriNI caiH // yamararagAH cairiti SaDbhiryatiH yathA " dharAbhAraM bibhrallIlayA bAhudaMDe, jayatyeSa zrImAnU rjitaH kSoNinAthaH / bhujaMgIbhirgItairujjvalaiyadyazobhirvabhUva proddAmaizcaMdriNI nAgabhUbhiH " 205 0 nau yau~ gazcaMdrikA / / nanarayagAH , yathA " nikhilakuvalayaprapaMcitAnaMdA, pariNatazarakAMDapAMDuracchAyA / iha jagati culukyacaMdra nistaMdrA prasarati tava kIrticaMdrikA nityaM " 206 0 jtau sjI go maMjubhASiNI // jatasajagAH yathA " narendra ruSTe tvayi mahIbhujAM matirnave pRSacarmaNi na citravarmaNi / kaTu kaNaMtI luThati zrRMkhalApadadvayena kAMtAnuzayamaMjubhASiNI" 207 0 sau rau gacaMdra
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana 43 lekhA // nasararagAH yathA "subhagasukhadaM mohajAlaM janAnAM, hRdayaharaNaM baMdhanaM locanAnAM / sulalitavapuH sA sakhe pIyate te virahatamasA caMdralekheva tanvI' 208 0 sau jau go layaH // nasajajagAH yathA " tvamasi zaraNaM prasIda jagatpate, vitara sutarAM mameha samIhitaM / caraNakamale jinezvara tAvake, bhavatu manasazciraM paramo layaH" 209 0 sau tau go vidyunmAlikA // nasatatagAH yathA " ghanatamasi naSTAn draSTumatrekSaNe, nikhilapathikAn saMhArabuddhayA dhruvaM / bata parigRhItAH prAvRSA dIpikAH, syuriha rucividyunmAlikAvyAjataH 210 0 sjau sjau go naMdinI // sajasajagAH yathA " vasudhAdhipatyamiha deva nArthaye jinanAtha nApi puruhUtasaMpadaM / varado'si cenmama tadA sadA matirbhavatAdbhavadguNagaNAbhi0 naMdinI' kanakaprabhA jayA sumaMgalIti ca kecidAhuH / manovatItibharataH 211 0 jau sau go madalalitA // najanasagAH yathA "kalitakalaMkazitisicayasaMpat karadaliteddhatimirayamunAMbuH / prathayati gauravapuramRtarazmirmuzaladharasya samadalalitAni " 212 0 sjau sau gaH kuTajaM / / sajasasagAH yathA " paramaM prakarSamadhiruhya vidadhyAtkimiva pravAsaviSamasthitibhAjAM / kurute yataH prathamato'pi ghanartuH kuTajaprasUnarajasA jagadaM, " bhramara ityanyaH 213 0 nau sau go gaurI / / nanatasagAH yathA " nanu bhava kusumeSo nizitazastrastRNamaMyi yatino'sya prazamavRtteH / kvacidapi khalu te'nye manasi yeSAM nivasati mRganetrA kanakagaurI" 214 0 tbhau sjau go lakSmIH / / tabhasajagA yathA "vidvadgaNairucitamudIryate sadA siddhezanaMdana puruSottamo bhavAn / yattvAM svayaMvaravidhinAbhyupeyuSI, lakSmIriyaM raNamakarAkarotthitA" 215 0 tbhau jau go abhraka // tabhajajagAH yathA " abhyasyatIva rasavAdakalAmayaM, sAMdhyaH kSaNobhimatacaMdramahodayaH / tArauSadhiprakaTanAbhirataH sakhe proddIpayanvividhavarNamihAbhraka' 216 0mto sro gaH koDaMbho jaiH / matasaragAH Dairiti paMcabhiryatiH yathA " lakSmIH
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana kAMtAbhirvikacanetrotpalAbhistAMbUlapatraiH pariNatainivAsaiH / kAvya koDabhAbhidhanavacchaMdasedaM cetohAritvaM bhajati vaidagdhyabhAjAM' 217 0syau sajau gaH sudaMtaM / / sayasajagAH yathA "tridivaM brajabhirdiviSatpateH puraH, subhaTairjavAnniIlitA ivArgalAH / karavAlaghAtaistruTitAstadA samidvasudhAsu daMtAH kariNAM cakAzire' 218 nau sau gaH kamalAkSI / / yathA "viracitaniviDatarotkalikAbhiH, kamiva navamadajuSaM na vidadhyuH / sapadi zaradi saritaH kalahaMsaprakaTitagatilalitAH kamalAkSyaH 219 nIgau tvaritagatiH / / nagaNacatuSTayaM guruzca yathA " nRvara tava dhanuradhigataguNa, dhvanati ca yudhi bhayavazataralA / kalayati ca picunicayatulanAM, tvaritagatirasnRipatipRtanA" laghugatizcapalA vetyanye 220 31 0zakkoM nau sauM lgAvaparAjitA chaiH // nanarasalagAH chairiti saptabhiryatiH yathA " zazadharavadanaM kuzezayalocanaM, zuciruciruciraM lalATataTasthitaM / vizadakaruNayAdhivAsitamRddhayo / jinamanusaratAM bhavaMtyaparAjitAH" 221 0msau mbhau gAvalolA / masamabhagagAH chairitivarttate yathA " AtmArAmapadaikavyApArAbhiratAnAM saMsArAdhiragAdhasteSAM goppadamAtraM / aMtastattvasamAdheH prANAyAmanirodhAnnAsAvaMzaniSaNNA yeSAM dRSTiralolA" 222 nau nau lgau praharaNakalitA // nanabhanalagAH chairitivarttate yathA "tava guNanikarairapi dRDhavipulairahitasamudayaH sapadi niyamitaH / narapatitilaka tvamiha bhujalatAM, prathayasi kimasi praharaNakalitA' 223 nau myau lagau karimakarabhujA / / nanamayalagAH chairiti vartate yathA " raNabhuvi nRpate nistriMzadaMDena te, ripubhaTakaraTiponmAthinA jaMbhitaM / jalanidhijaThare pAThInakUrmAvalI karimakarabhujorveNeva tejasvinA'' 224 nau tau gau vasaMtaH / / nanatatagagAH / chairitivartate / yathA "sakhi bhavati bhavaccheSagaMDUSapAdapratihatibhiriyaM yatprasUnaprasUtiH / kuruvakavakulA'zokamukhyadrumANAM, tadiha nanu tavAyattasaMpadasaMtaH " naMdImukhItyeke 225 mrau tau gau
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 chaMdonuzAsana lakSmIH / / maratatagagAH chairitivarttate yathA " mAmadvaitAnurAgAM manyate'sau tRNAyetyevaM daurbhAgyaduHkhonmUlanaM ciMtayaMtI / manye tvatkhaGgadhArAM tadvataM kartukAmA, kAmasiddhedrastaM no sevate rAjalakSmIH 226 0mo gai so, lgau jayA / / mararasalagAH / chairitivartate / yathA " mAdyadgaMdhadvipAnAM lasaddazanAzanikrIDAghAtaiH samaMtAdvidAritasAnavaH / yasyoccaiH sahyavidhyojayaMtahimAlayAH, zailAH zaMsaMti saMpratyIha dizAM jayAn" 227 0mramyalgA jyotsnA // maramayalagAH chairitivarttate / yathA "dRpyatpAtAlakukSau sphUrjadguhAyAM, giremurchatkAMtAramadhye bhUpAla ghoraM tamaH / nAgInAM kinnarINAM pauliMdavAmajhuvAM krIDAgAneSu kIrtijyotsnA'dhunA hanti te" 228 namrasalgAH siMhaH // namarasalagAH / chairiti vartate / yathA " samadanAgeMdrANAM kapolavipATane sa kila sadyo jighatpriyAvadanAMbujaM / taditi zaMkyaM citraM caritramahAdbhutaM hariNapotairdraSTu na siMhavijRbhitaM" 229 sau nau gau rAjaramaNIyaM / / jasaranagagAH / chairiti varttate / yathA " samuddhRtadharitrItalaH pramuditAryo vinamrataradhArAdharAnusRtapAdaH / culukyanRpakIttiM dadhattripathagAM tvaM, vibhAsi khalu zailAdhirAjaramaNIyaH 230 0 mtau sau gAvasaMbAdhA DaiH / / matanasagagAH Dairiti paMcabhiryatiH yathA " naitallakSmAMke kimuta kaTurasaMbAdhAhetuH salInaM viSamiha sahajaprItyA / tenAyaM mUrchA viracayati sudhArazmiH, zaMke niHzaMkaH sapadi virahilokAnAM " 231 0 tbhau jo gau vasaMtatilakA / / tabhajajagagAH yathA "satkarNikAracitavibhramabhAsamAnAM navyasphuradrucirapatralatAvalIkAM / diSTayA vasaMtatilakAMcitacAruzobhAM kAMtAM vanazriyamimAM tvamupAgato'si" uddharSiNI saitavasya, siMhonnatA kAzyapasya 232 0 nauM bhI gau valanA // ranabhabhagagAH yathA " navyayauvananaTasya tanoti niyogaM, nizcitaM varatanurvikasanmukharAgA / hastakairabhinaya kurute bruvatI yat, vyazrute'GgabalanAdi pade pada eSA" latetyanyaH 233 07balgAHsukesaraM / / naranaralagAH yathA "ghaTaye
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 chaMdonuzAsana jjyayA kimita kAma kArmukaM, yadbhavatpurastava jagadvazaMvadaM / madhukarIninAdamayamaMtramaMtritairjalaruhAM sukesaraparAgacUrNakaiH 234 . nIvupacitraM // nIriti nagaNAzcatvAro gadvayaM ca yathA " anusara himakarakiraNasamUha, bhaja navakizalayamRduzayanIyaM / priyasakhi nanu zaradiyamupatasthe, yadabhisarati dinapatirupacitraM '' 235 0 jamjalgA dhRtiH // najabhaja lagAH yathA " vihara nitaMbabiMbaphala ke sudRzAM, gatanidhanAni saMcinu dhanAni bhRzaM / racaya ciraM ca suMdaranarAdhipatAM, tadapi na kiMcanAsti tavacenna dhRtiH" maNikaTakamityanye 236 0 bhI rasalgA dardarakaH / / bhabharasalagA: yathA " mRtyumupaiti yadA yadA kaNazo dalatyeSa tadApi na haMta vizvasanocitaH / kAlamavApya punarjanazravaNajvaraM, durjanadardarakaH karoti kaTU. ktibhiH " 237 0 mjastrAgau skhalitaM // bhajasanebhyaH parau gau yathA "puSpazara ramyatanutA sallavANatvaM, vAGmadhuratA caturatA bahukalatvaM / sarvamapi cAsya subhagasya rataye me, kevalamidaM vyathayati skhalitagotraM " mahitA kAMtA vanamayUrazcetyanye 238 0 lgau cediMduvadanA / / bhajasanebhyaH parau laghugurU cediMduvadanA yathA " saspRha iva tvayi raterapi dayitastvadvadanavIkSaNavazAdgalitadhanuH / tADayati naiSa bhavatIM zaranikarairiMduvadanena ramaNe tadasi ratA" 239 0 nbhantA gau zarabhalalitaM / / nabhanatagagAH yathA " vahasi gaMdhakaraTiSTAM pRSThadeze, kararadaiH praharasi ca mattAMbuvAhe / dalayasi kSitidharaziraH pAdapAtairidamaho zarabhalalitaM tena yatnaH " 240 0 taccharamA ghacaiH // taccharabhalalitaM ghacaizcaturbhiH pabhizca cedyatiH zarabhAsaMjJaM yathA " mRgaripuH zazakatulanAM yatpurastAtkalayati dviradadalanavyaktakeliH / tava sutaH sa iha zarabho'nanyavIraH, sutavatI natu zarabhike tvaM tadekA " 241 mbhanyA gau kuTilaM / mabhanayagagAH ghacairiti varttate yathA " zrIcaulukyakSitipatilaka digyAtrArtha tvatsainye'smin prasarati kila pAtAle daH / nyaMcadbhUmIbharakuTilamUrddhA manye, sAhAyyArtha racayati
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 47 bhujadaMDAnuccaiH " 242 haMsazyenItyeke 33 0 atiza kayA~ sjasasyA RSabhaH / / sajasasayAH yathA "jagatAM vibhuH pRthujaTApihitAMzadezaH, satataM maharSigaNasevitapAdapadmaH / makaradhvajapramathanaprathitaprabhAva, RSabhadhvajaH sa bhagavAn bhavatI'stu bhUtyai " 243 0 nIsau zazikalA // nIriti nagaNAzcatvAraH sazca yathA " aratimati hi mama vapuSi vidadhatI, tirayasi yadi navajalada zazikalAM // svayamapi kimiti na kalayasi karuNAM, yadiha viracayasi kaTu rasitamaho" 244 atra saptabhiryatirityeke / caMdrAvati piMgalaH / 0 sA saccaiH // sA zazikalA caiH SaDibharyatizcet sraksaMjJA / yathA "prasarati tava subhaga virahadahane, zRNu yadajani kimapi kuvalayadRzaH / sarasijamapi tapati navavicakilasragapi sapadi janayati bhRzamaratiM " 345 mAletipiMgalaH 0 maNiguNanikaro jaiH // zazikalaiva jairaSTabhizcedyatirmaNiguNanikaraH yathA " nRvara yazasi matiravikalakalatA bhujavalamanupamamatinayaparatA / natiranugurujanamucitacaturatA tvayi jayati nRpatimaNiguNanikaraH " 246 0 naumyau yo mAlinI // nanamayayAH / jairiti varttate / yathA " pratimuhuriha dolAMdolanavyAvRttAnAM, kuvalayanayanAnAmAnanairullasadbhiH / vimalalavaNimAMbhazcaMdrikAMdrAkiradabhirnavazazadharamAlAmAlinIvA'bhavad dyauH " 247 nAMdImukhItibharataH / 0 nau mo rau caMdrodyotaH / / nanamararAH / jairiti vartate / yathA " jvalati subhaga tasyAstvadviprayogAnale, bhavati na khalu kiMcit prItyai kuraMgIdRzaH / sapadi dahati dehaM yaccAMdanopi dravaH prathayati navacaMdrodyoto'pi netravyathAH " 248 0 nau tabhrA upamAlinI // nanatabharAH / jairati varttate / yathA "nRpavara ripavaste vihAya purasthiti, navanavamunimudrAjuSaH khalu saMprati / vidadhati nRpa poTajAnyabhijAhnavIyamunamanu ca carmaNvatImupamAlini " 249 0 miyA~ citrA // miriti magaNatraya yagaNadvayaM ca jairiti varttate / yathA " zatrau mitre harye'raNye saMmade vA gade vA, rAjye
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana bhakSe ratne loSThe kAMcane vA tRNevA / srotasvinyAM kAminyAM vA niMdane vA stuto vA, citrAM cittAvasthAM hitvA saMzrayethAH samAdhi " maMDUkI caMcalAvetyanye 250 0 mAdramyayAzcaMdralekhAH chaiH // magaNAtpare ramayayAH chairiti saptabhiryatiH yathA "rAjan satyaM tadetadbrUmodbhutaM varNanaM te, dordaDasthAmabhiH sa sparddhA karotu tvadIyAM / AcchidyAdyo murArervakSasthalAtkaustubhaM vA, yaH kaccaMdralekhAM zaMbhorjaTAmaMDalAdrA" 251 0 rAdvA // ragaNAtpare yadi ramyayAstadA vA caMdralekhA / raramayayAH chairiti varttate / yathA " eka eva kSaNo'sAvAnaMdanispaMdahetuH, satkRtaiH prAktanaimeM kaizcitsakhe'dya prabuddhaM / netranIlotpalAnAM pIyUSavRSTiM kiratI yatpuraH kaMbukaMThI sA caMdralekheva dRSTA" 252 0 sjananyA elAH / / sajananayAH / Dairiti paMcabhiryatiH yathA "valitairghaTodbhavamunidimabhi yasya, prabalaibalairbalamathanasadRzamUrtaH / niSiSevire ciramudataTavanAMtAH parito lasadbahalalavalibakulailAH " 253 0 jabhanAH prabhadrakaM // najabhajarAH yathA " jayati jagattrayopakRtikAraNodayo jinapatibhAnumA-paramadhAma tejasAM / bhavikasaroruhAM galitamohanidraka, bhavati yadIyapAdaluThanAt prabhadrakaM " 254 0 jarjarAstUNakaM / / rajarajarAH yathA " sphItanavyagaMdhalubdhaSaTpadaughasevitAzcaitramAsi pazya bhAMti cUtamajarIzikhAH / UrddhavadRzyamAnakaMkapatrakRSNapakSakAstUNakaiveha vIra manmathena laMbitAH " 255 0 nau jau bhrau kalabhASiNI / / najajabharAH yathA " sphurati ca dakSiNamAruto mRduzItalaH, pratidizamullasitaM ca kesarareNubhiH / pikayuvateH prasRtAzca paMcamagItayastadapi sakhe mayi na priyA kalabhASiNI '' araviMdamityeke 256 0 rAnabhabhrAH suMdaraM / ragaNAtpare nabhabharAH " yathA nirmame sapadi patralatA na kapolyo pi yAvakaraso nihito'dharapallave / vallabhAbhisaraNotsukayA sudRzA'nayA, suMdarItvamadhikaM tadapi pratipadyate // 257 maNibhUSaNaM ramaNIyaM cetyeke / * nAgauH // nagaNAtpare nabhabhrAzcettadA gaurnAma nanabhabhaNaH / yathA
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana " anudinamapi haMta duhaMti kavIzvarAstuTati naca yadIyasaduktipayaH shuci| hRdayamukuramadhyAmadhizrayatAM sadA, nirupamacaritaprathitA mama saiva gauH" 258 0 nau ro yo bhoginI / / yathA " dadhati tava culukya caMdradhAtrIM / bhuje'smin bhajatu jalanidhau cirAya nidrAmupeMdraH / vidadhatu digibhAH kareNukAbhirvilAsaM, samamabhiramatAM ca vAsuki ginIbhiH " 259 0 tjasasyAH zizuH // tajasasayA yathA "tvaM nAsi dRzoH pathi vimukta tathApi nAtha, pApaM bhuvane tava giro jina nAzayati / trasyaMti hi zailazikharAMtaritasya dUrAllIlAdhvanitena mRgarAjazizogajeMdrAH " 260 0 bhyasasyAH ketanam // bhayasasayAH yathA " kokilavadhUnAM kalapaMcamarAgagItizcUtaviTapAnAM navapallavasaMpadazca / dakSiNasamIro mRgazAvadRzAM kaTAkSA, bibhrati hi jaitrAyudhatAM jhaSaketanasya" 261 0 tbhau jau ro mRdaMgaH / / tabhajajarAH / yathA "kRtvA jagattrayajayaM makaradhvajaprabhuH, saMgItakaM sapadi kArayate rateH puraH / AkAzaraMgabhavane narinarti nartakI, vidyudghanaturapi meghamRdaMgavAdakaH // 262 0 muH kAmakrIDA / muriti paMca magaNAH yathA " uktA vAcaM no datte talpe zete vyAvRttAMgI, paryAkSiptakSaumaprAMtA prasthAtuM kAMkSatyAzu / kAmakrIDAvArtA goSThIprAraMbhe'pyucce/DAM, dhatte patyuH prItyai vAmAraMbhApyevaM sA bAlA" 263 he 0 aSTau najrA bhau go maNikalpalatA // najarabhabhagAH / yathA " upalatRNasvarUpaciMtAmaNikalpalatAvyatikarato mudhaiva merurmadamudvahati / jayati yadujayaMta ekoyamaciMtyaphalaM pradadadalaM karoti nemiH svayameSa jinaH " 264 0 bhIH sgo zaramAlA / / mIriti bhacatuSTayaM sagau ca / yathA " aikSavakArmuka kausumasAyaka bhaTamAnin, muMca caturmukhazaMbhucaturbhujajayagarva / uttamasaMyamavarmavRtAtmani jinanAthe, saMprati zaMvarasUdana saMhara zaramAlA" 265 0 bhugau saMgatam // bhariti paMcabhagaNA guruzca yathA " vIra tavAsipathena gauraribhistridivaM, tatra
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana divaspatimAnibhirAtulitaH pravalaiH / adya harivimRzansacivaiH saha tadvijaye, tvannavasaMgatakalpanamaupayikaM manute" padmamukhI suratA ca sadyamuddharaNasopAnakaM cAnyeSAM " 266 mugau kAmukI / muriti magaNapaMcakaM guruzca / yathA " saMvRtto'yaM saMdhyAkAlaH prApto'stAdreH zrRMgaM bhAnurvisphUrjabhi/tastomairekIbhUtaM kASThAcakraM / cApAkRSTiM vyAtanvAnaH kaMdarpo'pi krIDatyuccairgacchatyetAstyaktazaMkaM krIDAsthAnaM kAmukyo'pi 267 0 sugau vA // suriti sagaNapaMcakaM guruzcediyamapi kaamukii| yathA " apayAhi pitAmahacittavilobhini dhiktvAmayi kauzika kAmuki na tvamapi trapase kiM / asi hAsyapadaM nalakUbarakAmini yadvaH kulizAtidRDhe'tra jineMdrahRdi pravivikSA" somaDakamityanye 268 0 nugo caladhRtiH / / nuriti nagaNapaMcakaM guruzca / yathA "praNamadakhilasurapatikanakamukuTasphuTarucinicitanakhamaNikiraNacaye / kuru jinacaraNajalaruhi namanaruci caladhRtimapajahi ca viSayasukhadhiyaM" 269 degnulAvacaladhRtiH / nuriti nagaNapaMcakaM laghuzca / yathA "vilalitacikuramadharanihitadazanamavirala pulakanicitakucayuga mayi / ratirasaramasamaNitamukharitamiha vilasati tava sakhi suratamacaladhRti" 270 0nbhau jigau maMgalamaMganA dhaiH|| nabhau jiriti jagaNatrayaM guruzca // cairiti caturbhiryatiH / yathA "kuTilatAM dhRtavatI gurubhogamadoddhatA, vidadhatI pralayavepathusAdaparaMparAM / viSadharIva purataH sphuratA yatinAmaho, vicaratAM sugatimArgamamaMgalamaMganA" 271 bhranigA RSabhagajavilasita chaiH| bharau nagaNatraya guruzca / chairiti saptabhiryatiH / yathA " adbhutatuMgamUrtiratizayalalitagatirdaiva samagrakarmavana- vidalanarasika / nirbharamaMtaraMgaripubalavijayapaTurnAtha dadhAsi tattvamRSabhagajavilasitaM' mattagajavilasitamiti bharataH 272 0 nijasgA lalitapadaM DaiH // niriti nagaNatrayaM jasagAzca / Dairiti paMcabhiryatiH / yathA "culukyakulajalanidhizazAMka tava dInaM, ripunivahamatitaralakAtaramupekSya / tvadasirucitamasivitate yudhi bhavaMtaM, lalitapadamabhisarati vIra jayalakSmIH "
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana "" "" 2730 mansa jayAnaMda caiH // yamanasaragAH / cairiti Sar3abhiryatiH yathA " namacchakrazreNImaNimukuTakoTI viTaMkairniSghRSTAM he deva prabalajaDatA caMDabhAno / sudhAdhArAsArairiva sadasi vAcAM prapaMca jayAnaMda syadaM sapadi jagatAmAdadhAnaH pravaralalitamityeke / 274 0 bhrau trau ngau mahiSI naiH / / bharanaranagAH / trairiti dazabhiryatiH yathA "siddhanarendranaMdana bhavadvipakSanagare, saMprati saudhabhittilikhitAsturaMgacamUH / vIkSya nitAMtako pakuTilekSaNA prati muhuH, zRMgavighaTanairvighaTayatyaraNyamahiSI " 275 0mbhau nmau ngau madanalalitA ghacaiH // mabhanamanagAH / ghacairiti caturbhiH SabhizcaH yatiH / yathA " gADhAkAMtA kucayugabhareNArttAca virahe, nityodvidmAtighanajaghanaprAgbhAradharaNe / sadhIcIbhirdhRtakaratalA kAMte kRtaratirmadaM maMdaM madanalalitA yAti priyagRhaM 276 0 ja jargA vANinI // najabhajaragAH yathA "avirala puSpabANalalitAni darzayaMtI, parimalahAritAmarasavaktramudvahaMtI / madakalarAjahaMsagamanAni bhAvayaMtI, zaradiha mAnasaM harati haMta vANinIva 277 0 najirgA vA // nagaNo jatrayaM ragaNo guruzca yadA tadApi vANinI / yathA kuru karuNAM vitara prativAcamatra kAM vA, hRdi dayitAM nidadhAsi nimIlitAkSiyugmaM / ayamapi te nanu dAsajano'nukaMtha evaM jayati vIrajano gadito dyavANinIbhiH " 278 0 jrajrajgAH paMcacAmaram || jarajarajagAH yathA tvadIyapAdapaMkajaM nidhAya bhaktimujjvalAM, manuSyakITakA vayaM vidadhmahe kimadbhutaM / yadIyajanmato mahotsavaM tathA pracakrire, jinendra saptaviMzatizva paMca cAmarAdhipAH " 279 0 rjarjargAzvitram || jarjargAzcitram / / rajarajaragAH 1 yathA kAMtiriMdukaumudI sahodarAvacovilAsaH, sarvadA sudhojjvalo yazazca dugdhasiMdhubaMdhuH / kSuNNazaMkhasodarA guNAstavAmalaM caritra citrametadebhirIza me manastathApi raktaM " 2800 mnastargAH suratalalitA // yathA " saMprApte madhusamayasAmrAjye pikIsamUhAH zaMsati pratidizamidaM manye nisaMbinInAM / mAnitvaM tyajata subhagaM mAnyatvamastu dUre, kaMdarpa : suratalalitau "" 88 88 88 51
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana pAdhyAyakaM prapede " 281 0bhrau nbhau bhagau zailazikhA // bharanabhabhagAH yathA "zItarujAvidhRtacibukaiH kRtadaMtaravo gADhataraprayuktagajadaMtakarAbhinayaH / zailazikhApradezamadhiruhya tuSAraRtau, pazyati bhAskarodayapathaM tava vairijanaH" 282 0 bhrau nau gau varayuvatiH // bharayananagAH yathA " sphUrjati saMgarapradroSe turagakharakhurakSuNNarajoMdhakArapore vilasati napate / vairimahIbhujAM samaMtAtsuravarayuvatIsaMgamaheturekadUtIbhavadasitilakA" 283 0 nIMgA lalanA / / ragaNo nagaNacatuSTayaM guruzca yathA " dikSu cakSuranilahatakuvalayataralaM, prkssiptytnumRgptinindckitaa| siddharAjasuta bhajati mRgayuvatitulAM, sAMprataM vanabhuvi tava ripunapalalanA, 284 0 sau nau mo go vellitA // yathA " saritAM kamituH stavakitaghanaphanavyAjAdvitateSu taTeSu bahalalavalIcchAyeSu / zramamAptavatI trijagati satataM saMcArainiyataM nRpa vellitasukhamabhajattvatkItiH 285 0 mtau stotgau komalalatA ghddaiH|| matasatatagAH ghaDairiti caturbhiH paMcabhiryatiH / yathA " mattAlInAM snigdhamadhuroddArairmuhurgItakairAkSipto'syArohaNamRgaH svacchaMdacArI yataH / maMda maMda dakSiNamarudvAtyeSa tenAdhunA sa yaH puSyatkomalalatAlAsyaikazikSAguruH " 286 36 0 atyaSTau yamnasbhalgAH zikhariNI caiH yamanasabhalagAH cairiti SaDbhiryatiH / yathA "haransabhojazriyamavirataM siMdhupatinA, kRtArthastanvAno nizi tamasi vidyotamasamaM / sudhAMzustadvaze tvamiva jayasiMhakSitipate kalApUrNa: pazyodayazikhariNIhAbhyudayate " 287 0jsajasyalgAH pRthvI jaiH|| jasajasayalagAH jairityaSTabhiryatiH / yathA " tvadiyaripubhUbhujAM puri purArivezmAgrato, nirIkSya camarI vRSaM sapadi manmathavyAkulA / parispRzati jihvayA kakudakena kaMDyate, nimIlitavilocanA kila culukyapRthvIpate" vilaMbitagatiritibharataH 288 0 bhrau nbhau lau go vaMzapatrapatitaM auH // bharanabhanalagAH jairiti dazabhiryatiH yathA "jarjarasArimadhyalaThitAH kvacidapi gatino, bhaMguravaMzapatrapatitAH kvacidapi rathinaH /
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ donuzAsana 53 (( " 290 o kApi ca sAdino hataturaMgamabalapihitAH, zatrubale bhavaMstvayi raNAMgaNa mavatarati " vaMzadalamityanye 289 0 sau jbhau jo gAvatizAyinI || sasajabhajagagAH / trairiti vartate / yathA mAghasya iti dhautapuraMdhrImatsarAnsarasi majjanena zriyamAptavato'tizAyinI mapamalAMgabhAsaH / avalokya tadeti yAdavAnaparavArirAzeH ziziretararociSApyapAMtatiSu maMktumISe " yAdavItyanye mo nau tau gau maMdAkrAMtA ghacaiH / mabhanatatagagAH ghacairiti caturbhiH SaDbhizca yatiH / yathA " janmastrAne sa caramajinaH svarNa kuMbhauSadhArAsAraM soDhA kathamiti purA vajriNA zaMkitena / dRSTaH pazcAjjayati caraNAMguSThaparyaMta lIlA maMdAkrAMtA maragiriziraH kaMpato vismitena " zrIdharetibharataH 291 * manarasalgA bhArAkrAMtA // mabhanarasalagAH ghacairiti varttate / yathA "caulukyendra tvamiha nahi cedimAM kila dhArayeH, kUrmakroDAdhipaphaNipatidviSAdviSu satsvapi / sarpatyA te karaTighaTayA dizAM vijaye tadA, bhArAkrAMtA nRpa vasumatI kSaNAnnipatedadhaH 292 0 manamyalgA hAriNI // mabhanamayalagAH ghacairiti varttate / yathA " prAsAdeSu tvadarinagare zUnyatvamAseduSi, zrIcaulukya kSitipatizira cUDAmaNe saMprati prekholaMto viSadharazataioyalaMbitAH kaMcukA, vyAtanvaMti dhvajapaTatulA mucce manohAriNI " 293 o nsau mrau slau go hariNI caghaiH // nasamarasalagAH cacairiti SabhizcaturbhiryatiH / yathA kathaya kimiyaM lakSmacchAyA zucestu bhavetkathaM tava himaruce yadvotsaMge kRtaH kRpayA dhruvaM / nabhasi rabhasAdvaddhATopapradhAvitalubdhakakSubhitahariNIgarbhAdbhiSTaH kuraMgaka evahi " vRSabhalalitamityeke / 294 * naH smau tau gau padma || nasamatatagagAH caghairiti varttate yathA "tyajata manujA jAtergarva kiM tayaivaikayA syAt, guNaparicaya loke'tyaMtaM haMta datte pratiSThAM / ajani culukAcAMtAMmodhiH kuMbhajanmApyagastyaH, kulagRhamabhUddevyA lakSmyAH paMkajAtaM ca padmaM " 295 * nasmamyalgA rohiNI // nasamamayalagAH cacairiti varttate yathA 88 88 2
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdInuzAsana " kuvalayamudaM vyAtanvAnaH pUrNollasanmaMDalaH zirasi ghaTayatpAdanyAsaM niHzeSapRthvIbhUtAM / udayamadhunA prAptaH zrImasiddhendrasUno bhavAniva kRtabudhAnaMdaH so'yaM zrIrohiNIvallabhaH " 296 degnugau~ vasudhArA jaiH // nuriti paMca nagaNA gurudvayaM ca Dairiti paMcabhiryatiH yathA "praNatasuravisaramaNimukuTataTakoTiparighaTTitacaraNanakharucinicayaramye / iha bhavati bhagavati viharati jinanAthe pratibhavanamabhi jagati vasudhArA" 297 0jjjaalgaavvitthm|| najabhajajebhyaH parau lgau ythaa| "zRNu paramopadezamiha mugdhamate satataM, bhavajaladheH pareNa yadi yAtumanAstvamasi / visRja parigrahaM bhaja kRpAM tyaja kAmakathA-mavitathavAgbhavApahara mA parakIyadhanam " narkuTakamiti jayadevaH / 298 tatkokilakaM chacaiH // tadavitathaM chacaiH saptabhiH paDibhazca yatizcetkokilasaMjJaM / yathA "kalayati kokile madhurapaJcamagItimimAM, malayasamIraNo bhavati pazyata nATyaguruH / iha hi yadAjJayA navanavAdbhutabhaGgijuSaH kisalayahastakAnvitanute sahakAralatA" iha kecidaSTabhiH paJcabhizca yatimicchanti 299 gau cedvANinI // najabhajajebhyaH parau gau cedvANinIsaMjJaM / yathA " parabhRtakUjitAni jaraThekSuraso naveMdurmalayasamIraNo malayajaM madhusaGgamazca / api na tathA haranti militAni mano yathedaM madabharalallabhASitamaho khalu vANinInAm " 300 0 dhRtyAM mrabhyA rau kAzcI TaiH // marabhayararAH / Tairiti ekAdazabhiryatiH yathA " samprApte'smin jagaccakSuSi ravau pratyaggirergahvaraM, preyaH saGketavezmAbhisaraNe dhatse pidhAnAMzukam / mugdhe dhvAntAnurUpaM kimu mudhaivautsukyayogAkaNakAzcImaJjIrakolAhalamimaM zaktA niSeddhaM na cet " vAcAlakAJcI'tyanye / 301 0 bhimbhasA maNimAlA // bhatrayaM mamatAzca Tairitivarttate / yathA "deva tavArinarezapurandhrIvaktrAmbujazazinaH prollasitAdhikavismayamurvI saMvIkSya bhujagatAm / prAbhRtasArakRte niravadyAmadyApyanavarataM murddhani dhArayate maNimAlAM pAtAlaparivRddhaH" 302 0 manA yiH
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana kusumitalatAvellitA ucaiH // matanA yagaNatrayaM ca ucairiti paJcabhiH SaDbhizca yatiH / yathA " kakkelliskandhe kusumitalatAvellitA mandamandaM, krIDAdoleya smaraviracitA dAkSiNAtyAnilena / asyAM khelantI ratiratitarAM hanta gIti tanoti, vyAkUjanmattabhramararamaNIhuMkRtInAM chalena" 303 ghachaizcitralekhA // caturbhiH saptabhizca yatizcetsaiva citralekhA yathA " pazyoSNAMzorabhyudayamadhunA sUcayantI purastAtsandhyA seyaM citrayati gaganAbhogavezmAntarAle / zaGkhacchedasvaccharucirucirAnabhrabhittiprabhAgAnvarNaiH pItA tAmrazitikapizaistanvatI citralekhAH" 304 mannA yizcaMdralekhA // mabhanA yagaNatrayaJca, ghachairiti vartate / yathA "jvAlaM jvAlaM subhaga tava mahAn viprayogAnalastAM dAhaM dAhaM kimiva viracayedanyadasmAtpareNa / lAvaM lAvaM vikacakamalinI-cUrNayantyaGghighAtailekhaM lekhaM zakalayati tathA sA nakhaizcandralekhAm" 305 0mbhnjbhraashclm|| mjhnjbhraaH| ghachairiti vartate yathA "zAstrAbhyAse vyasanamanupamaM paropakRtau ratiH satpAtreSu praNayaparatayA pradAnamanAratam / prItiH pAdAmburuhi jinapaterbhavedamalAtmanAM vidyullekhAjaladharapaTalIcalAtmani jIvite" 306 0mbhau nyau rau kesaram / / mabhanayararAH ghachairiti vartate / yathA " sAraGgANAM na kulamiha na vA yUthaM mahAdaMSTriNAM karNAtithyaM naca bhajati kaTurgandhadvipAnAM dhvaniH / tatki dikSu kSipasi rabhasayA netre tvamudyatkaro yadvA jJAtaM vidhuvati pavanastvatkesaraM kesarin " 307 nau mau yau caMdramAlA chadhaiH // nanamamayayAH chagheriti saptabhizcaturbhizca yatiH yathA " sarasi sarasijaM tadvAkAze pArvaNaM candrabimba, kuvalayanayane tAvat sAmyaM nAbhajattvanmukhasya / janayatu kanakAmbhojazreNIrlakSazaH svargasindhurghaTayatu yadi vA so'pi sraSTA koTizazcandramAlAH" 308 naumtau bhrau lalitam / / nanamatabharAH chacairitivarttate yathA "paramamupazamaM varmIkRtya sthite'tra mahAmunau praharaNamaparaM dadhyAH kiJcinnizAtamatIva yat / pazupativijayaM smAraM
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdInuzAsana smAraM parAkramagarvita kalayasi lalitaM pauSpaM zastraM manobhava kiM mudhA" 309 bhranisA bhramarapadaM jhaiH // bharau nagaNatrayaM sazca Dairiti navabhiryatiH yathA "vAridamuktavAribharaparizamitaghanarajA udgatarohiNIzakaradhavalitasakalakakupU / kasya dhRtiM dadAti na hi zaraturajaniriyaM cumbanalAlasabhramarapadavidalitakumudA" 310 0 msau sau sau zArdUlalalitaM haiH // masajasatasAH Theriti dvAdazabhiryatiH / yathA " naSTaM tyaktamithaHpratikSaNarasaiH sAraGgamithunairyAtaM vismRtazRGgabhAravidhurairvAdhrINasakulaiH / lInaM palavalapakka eva sahasA kroDairdhvaniti cet, kAM cATu vidhitsayApi hi bhavAn zArdUlalalitam / " 311 0 mtanjabhrAH kuraGgikA chaiH / / matanajabharAH uchairiti paJcabhiH saptabhizca yatiH / yathA " asyA vaktrendau vijayini cirAya lAJchanavarjite, prAleyAMzo tvaM sphurasi divi dhRSTanityamacetanaH / sAkUtAlokA drutanayanakelinirjitalocanA yAraNye tasthAvucitacatureha saiva kuraGgikA" 312 0nsau mau yAvanaGgalekhA caDaiH // nasamabhayayAH caDairiti SaDbhiH paJcabhizca yatiH / yathA "priyasakhi madhu mA smAvajJAsIniyainaM yathAvat tava hi bakule krIDAmitre'smin putrake cUtavRkSe / bhavanaparikhA padminyAM sakhyAM nyastarolamvavarNAvalikisalayavyAjAdetenAninyire'naGgalekhAH" 313 0 sauM jau bhAvujvalaM jaiH // rasajajabharAH jairityaSTabhiryatiH / vibudhapriyetyanye / yathA "pANipAdavilocanAnanapadmakAnanazAlinI nimnanAbhimahA hudA trivalItaraGgavibhUSitA / kuGkumAruNapIvarastanacakravAkayugAJcitA, kelisindhurivojjvalA madanasya rAjati kAminI' mAlikottaramAlikAvityanye / 314 nau rInizA ddaiH|| nadvayaM racatuSTayaM ca Dairiti trayo, dazabhiryatiH / yathA "malayajara saliptaramyAnabhAjAM site va sasI zaradi hRdi ca vibhratInAM vizuddhAM navaikAvalIm / vikacakumudakarNapUrAJcitAnAM kuraGgIdRzAM himarucikiraNAvadAta bhisatu nizA preyasI" tAraketyanye / 315 0 nau sau tyo paGkajavaktrA ghajhaH // nanasasatayAH ghariti catu
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ iMdaunuzAsana bhinavabhizca yatiH / yathA "iha kimu vilasati sarvaRtuzrIH kintu mRgAkSI bahujanajaDimavijRmbhaNahetuH kandaradAvA / abhinavamRdutarapallavapANiH sambhRtatRSNAsamuditanibaDapayodharabhArA paGkajavaktrA" 316 sajnamsAH surabhitriH // snjnbhsaaH| tri.riti trInvArAn paJcabhiryatiH paJcabhiH paJcabhiH paJcabhizca yatirityarthaH / yathA "sphuTadujvalavakulAkulamadhupAvalirasitaiH pavanAhatalavalIdalapaTalairaticapalaiH / madane priyasuhRdi pratibhuvanaM kRtavijaye surabhirdhavamiha gAyati parinRtyati muditaH"317 0yamau sau sau krIDA ccaiH|| yamanasatasAH cacairiti SaDbhiH SabhiryatiH / yathA " yadi prApto bandhaM yadi virahito vindhyAcalabhuvA viyuktaH kAntAbhiryadi ca tadapi stamberamapate / narendraste pUjAM racayati sadA kiJcaiSa bhavatA raNakrIDAmaitrI ghaTayati tato mA gAH zubhamimAm ' 318 0 sau mtau bhrau hariNIpadaM cadhaiH / nasamatabharAH cadhairiti Sabhizcaturbhizca yatiH yathA " adhiguNadhanurdaDaM pazyan lubdhakaM gahane vane sarabhasama pakrAmannyakuzcintayanniti taamyti| sarasamadhurodgAraMgItairvAgurAbhiriva priyA'haha nigaDitA datte naiSA sAmprata hariNIpadam" 319 0 bhInyA bhaGgiH // bhagaNacatuSTayaM nayau ca / yathA " mA kuru sampadi sammadamApadi visRja viSAdaM dInajaneSu kRpAM kuru saMsmara cirapuruSANAm / saMtyaja pApacaritramudaJcaya sucaritamAlAmadbhutabhaGgiriyaM puruSottamasaraNiranindyA " vicchittiritikazcit / 320 0 sjau sjau, trau bubudam // sajasajatarAH / yathA " asamaM dadhannayapayogabhIramadhyaH sanAtano, vimalo jayatyavirataM jinendrasiddhAntavAridhiH / atipezalairgamagaNaistaraGgite yatra sarvadA, kSaNadRSTanaSTatanubhiH kudRSTibhirbubudAyitam " 321 36 atidhRtyAM msau sau tau gaH zAdalavikrIDitaM chaiH / masajasatatagAH / chairiti dvAdazabhiryatiH yathA "kSmAbhRtpuGgava kozakandaramukhAnnirgatya te saGgarakrIDAsUnmadavairivAraNaghaTAkumbhasthalIH pATayan / daMSTrAlo navalamamauktikamaNistaumairasRglekhayA jihvAlaH karavAla eSa tanute zAla
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana vikrIDitam ' 322 sau sau jau ra go vAyuvegA / masajasanajagAH / / chairitivarttate / yathA " tyaktvA putrakalatrabandhusuhRdAM vyatikaramaJjasA nityaM saMsmara vItarAgacaraNAmburuhayugaM rahaH / haho citta ciraM prasIda kimidaM na hi hatajIvitaM, jAnISe ghanavAyuveganihatAmrapaTalagatvaram " 323 0yasau sau rau go meghavisphUrjitA cacaiH / yamanasararagAH cacairiti SaDabhiHSabhizca yatiH / yathA " nirudhAnastApa jagati kalayaMzcaNDa kodaNDadaNDaM padaM vyAtanvAnaH satatamakhilakSmAbhRtAM copariSTAt / nikAmaM durddharSA dizi dizi samullAsayanvAhinIzca tvamuccaizcaulukyezvara ghaTayase meghavisphUrjitAni " rambheti svayambhUH / 324 0yamau sau jau go makarandikA // yamanasajajagAH cacairiti vartate / yathA " imAM bAlA trAsAkulamRgavadhUvilolavilocanAM kimu tvaM niHzako vyathayasi muhurviyAtaviceSTitaiH / parikSodaM caNDairmusalaparIghaiH saheta na mAlatI mRdu bhrAmyabhRGgIpadaparicayAdgalanmakarandikA " 325 0ramau nsau tau gazchAyA // yama nasatatagAH cacairiti vartate / yathA " phalaM kAlAkrAntaM kusumamarasaM patraM na bhogAspadaM bahistatkArkazye kimapi sahajaM niHsAramantarvapuH / vivRddhiM gRdhrANAM dhigupakaraNaM zAkhAprapaJco na te kimanyattAla syAdviralaviralAchAyApi no zItalA" 326 0 trijsau go ratilIlA // trInvArAn jagaNasagaNau guruzca jasajasajasagAH ccairitynuvrtte| yathA "dunoti bata tAM karAmbujatale nivezitakapolAM kimapyaharahastathA kathamapi tvadIyavirahAmiH / yathA varatanurna paGkajadalaina mauktikakalApairna candanarasaina candrakiraNaiH karoti ratilIlAm" 327 0mtau sau rau gaH puSpadAma uMchaiH // matanasararagAH / Gachairiti paJcabhiH saptabhizca yatiH yathA "seyaM sAkAGkSA tvayi mRganayanA sajatAGgI vilAsai-lAlolabhUdivi kamalavanaM kurvatI netrapAtaiH haMho pazyaitadvirahavidhurayA te yayA sAvahityaM prakSiptaM kaNThe vikasitabakulAsUtritaM puSpadAma" 328 0mtau sau tau govazcitam / /
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana matanasatatagAH / uchairiti vartate / yathA "kaizciccArvAkairaviditasukRtaiH zUkAvimuktAtmabhiH kaulIbhUyAnyavihita pazugaNAghAtaiH padairyajjvabhiH / jaine dharme'sminsati satatakRpApIyUSapAtre'pyaho svacchandaM cUtairahaha kuTilayA buddhyA jagadvaJcitam " vicitamityanyaH / 329 0yamau nau rau go mugdhakaM . cachaiH // yamananararagAH cachairiti SabhiH saptabhizca yatiH yathA paribhrAmyadbhaGgaM zvasitaparimalairjapApATalauSThaM girA lIlAlApapraNayamadhurayA sadAnandadAyi / sphuratyantazcittaM likhitamiva sakhe mamAdyApi tasyAH prarUDhapremAyAzcakitamRgadRzo mukhaM mugdhakaM tat ' 330 0raH sau to jau ga UrjitaM jaiH|| rasasatajajagAH / jairiti dazabhiryatiH / yathA " nekSase kimaho jalariktAM svAmapi tAvadimAM tanaM no niSedhasi caNDamarIcerduHsahamAtapajRmbhitam / zArade samaye'pi tadasminpUritaparvatakandarANyUjitastanitAni dadhAnastoyada kiM na hi lajjase" 331 nabhrasA jau gastaralam / nabharasajajagAH / yathA " zraya vizuddhadhiyA jinezvarapAdapaGkajabhRGgatAM prakaTaya prazamaM bhajasva gurUnadhISva sadAgamam / viracayArthijanaM kRtArthamimaM kuruSva tapaH paraM taralamAyuridaM gRhANa tadIyametadaho phalam ' 332 .mro bhaH sau jgau mAdhavIlatA chaiH // marabhasasajagAH chairiti saptabhiryatiH / yathA " niHsAmAnyaM tavaitatkimapi virAjati dakSiNAnila, prAvINyaM yatpragalbhAmiha sahakAralatAmanuvrajan / azrAntaM sAbhilASaH spRzasi samunnayase vidhUnayasyAliGgasyAzu cumbasyabhinavakomalamAdhavIlatAm" 333 0 sUgau taruNIvadanenduH // sagaNAH SaT guruzca / yathA " mRganAbhivinirmitaH patralatAvalilAJchanadhArI jnnetrckormhotsvkRtkmldyutihaarii| jagatAM vijayAya nibaddhamatau jhaSalakSmaNi sAdyA jayati pratipannasahAyapadastaruNIvadanenduH" 334 16 0 kRtau nau nau gbhau lgau suvadanA chchaiH|| marabhanayamalagAH chachairiti saptabhiH saptabhiryatiH / yathA "AkalpaM kalpayitvAbhinavamRgamadairAmucya vaziti kSaume kRtvA vibhUSAM marakatamaNibhirgantuM
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana priyagRham / autsukyAdyAvadasthAt pathi mukhazazinA tAvadvata tamI jyosnI jAteti mUrchAmabhajata sahasA kaSTaM suvadanA" 335 dazaglA vRttam // gurulaghU dazavArAnAvRttau vRttaM nAma vRttam / yathA "prANitAkhilArthidAnamUrjitArijiSNupauruSaM maharSicitrakRt jitendriyatvamevamadbhutAn gunnaanddhnnrendr| rAmapArthadhundhumAramukhyapUrvabhUmipAlavRttamatra satyatAM cirAya nItavAnasi tvamuccakaizcalukyacandra " 336 0 sbhA nau myau lgau mattebhavikrIDitaM DaiH // sabharanamayalagAH / Dairiti trayodazabhiryatiH yathA "udayAdreH prasarannayaM dinapatiH pratyaprasandhyAtapasphuTasindUrarucivisUtritatamaHsandohavallIvanaH / tanute vAjijavollasatkazapuraHkrAmatsuparNAgrajapratikAropari balAdAyatakaro mattebhavikrIDitam " 337 0 no bhau maH sau lgau mudrA TaiH // nbhbhmsslgaaH| Tairiti ekAdazabhiryatiH / yathA " ayamaraNyamahISvapi cUtAsvAdakaSAyitakokilAkalakalacchalatazviramAjJAmaskhalitAmiha vartayan / kupitamAnavatIkalahAnAmantakaraH purataH sakhe makaraketumahIpatimudra (mudrA) yAparaNaM tanute madhuH // 338 ujjvalamityanye / 0yamau nau to gau zobhA cachaiH / / yamananatatagagAH / cachairiti SabhiH saptabhizca yatiH / yathA "gatA lAkSArAgadyatiradharadalAtpatravallI viluptA kapole paryastaM tilakamalikato lambitaH keshpaashH| cyutaH karNottaMsa: karamaNivalayaM srastamasyAstathApi priyeNa pratyagraH prathayati mahatI saMgamo haMta zobhAm " 339 0 mrau nau tau gau citramAlA chacaiH / / marabhanatatagagAH / chacairiti saptabhiH Sabhizca yatiH / yathA " sA kAGkSatyanyamevAyamapi bata tAM sArasaundaryalakSmIreSA caitaM varAkI taruNanivaho'mU ca lAvaNyapuNyAm / evaM pratyagrakelIkuzalalalitairbaddhahAsaM vasante devaH puSpAyudho'sau ramayati rati darzayazcitramAlAm " suprabhetyanyaH 340 0 nau nau myau lgo sadranamAlA jaiH / / manasanamayalagAH / ujairiti paJcabhiraSTabhizca yatiH / yathA " sandhyAnte pratidizamiyaM samuditA tArAtatiH zobhate zyAmAyA
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana abhisaraNakelirabhasASTeva muktAvaliH / yadvA vyomani manasijena likhitA jaitraprazastinijA visphUrjaddhanatamatamizraphaNinAM sadranamAlAthavA " 341 * bhIrasalgA nandakam // bhagaNacatuSTayaM rasalagAzca / yathA " adbhu-- tasaGgarasAgaramanthanasambhavAM kalayan zriyaM, doSNi dadhadvasudhAvalayaM ca kumArapAlamahIpate / tvaM balirAjaniyantraNavizrutavikramaH puruSottamaH kevalameSa jagadvijayI tvadasidviSAM natu nandakaH" 3 42 bhrau nbhau bhrau lgau kAmalatA // bharanabhabharalagAH yathA " kautukamAtrameva bhavato yadi zastraparigrahe tadA cApazilImukhAn ghaTayituM kurU cUtadalAvamoTanam / kasya manaH karoti na hi vazyamasau purato yataH sphuran kAmalatAvalItaralano malayAnila eSa te sakhA" utpalamAliketyanye 343 0 nau ranau nau lgo dIpikAzikhA gacaiH // bhanayananaralagAH / gacairiti tribhiH SaDbhizca yatiH / yathA "prAktane sukRtasamUhe balavadiha samullasatyapi durnayakaraNamanISA zriyamapaharati kSaNAnnRNAm / pazyata yadanupabhukte'pi hi vinihitatailapUraNe nirbharavalitasamIro dalayati khalu dIpikAzikhAm " 344 0tmau jbhau jbhaulgau zazAGkaracitam tabhajabhajabhalagAH yathA "tvaM nirjito'si niravadyayA varatanormukhAmbujarucA vistIrNanetralalitaiH kurAhatako'yamapyavajitaH / yukta zazAGkaracitaM tvayA yadamunA sahaikyamadhunA saGgaH samAnaguNayogibhirbhavati dehinAM samucitaH" 345 3 0 prakRtau nau nau yiH sragdharA chachaiH / / marabhanA yagaNatrayaM ca / chachairiti saptabhiHsaptabhiryatiH yathA // " AvAsaH parNazAlA vapuSi ca vasanaM nUtanA tvaktarUNAM pANAvASADhayaSTiH zirasi ca cikurainavyagumpho jaTAnAm / karNe'kSasragdharAyAH parivRDhavipine tvadbhayAtsampratItthaM vRttiddhitrairahobhistvadarinRpajanaiH zikSitA tApasAnAm" 346 trau bhanau jbhauraH kathAgatiH // tarabhanajabharAH chachairiti vartate / yathA "keSvapyakharvagarvAdvidhuritabhuvaneSvanargalagarjitairambhodhareSvivAzu zravaNapathagateSvabhUdvinimIlitam / AkhaNDalasya kAmapyabhajata nayanAsito
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana spalakAnanaM prItiM culukyacandra prakRtanRpakathAgate tvayi tu kSaNAt" 347 0 bhrau nau nau ro lalitavikramo auH // bharanaranararAH / jairiti dazabhiryatiH / yathA "sadguNaratnarohaNagire yazodhavalitAkhilAzAmukhadveSivadhUmukhAmbujavidho vayaM kimiva varNayAmastava / yasya vazaMvadatribhuvanazciraM vibudhasundarImaNDalairjambharipozcamatkRtirasaM dadhallalitavikramo gIyate' 348 mau tanisA mattakrIDA jaDaiH / madvayaM tagaNo natrayaM sazca / jaDairiti aSTabhiH paJcabhizca yatiH yathA "no jAnIte kRtyAkRtyaM viluThati ca dharaNitala. zayane bhUyo bhUyo mUrchA dhatte dRDhayati na zithilamapi vasanam / arthApetaM niHsambandhaM vacanamapi vadati nadatitarAM mattakrIDAmAptA bAlA subhaga tava navavirahavidhurA" 349 jatanisAzcandanaprakRtiH // rajatA natrayaM sazca / yathA "darzanAdyadIha santApamapaharati tadapi bata tayA nArjitaM dhanaM prabhUtaM jarasi sukhadamatisaralatayA / kintu candanaprakRtyA sakhi satatamapi phalarahitayA durbhujaGgaghRSTayA yauvanamidamaphalamahaha gamitam" 350 0 jabhajigaH siddhiH / / najamA jagaNatrayaM razca / yathA "satatanamatpurandaraziraHzuciratnakirITamAlikAvimalamayUkhazekharitapAdanakhAtijAlazAlinam / vipuladayAnidhiM praNayikalpatarUM bhajata jinezvaraM yadi bhavakAtarastvamiha vAJchasi siddhimanuttamAM sakhe " citralatA rucirA zazivadanA cetyanye 351 0 najIbhrA vnmarii| nagaNo jagaNacatuSTaya bharau ca / yathA "saha dhanuSA samado madanaH kila zItadIdhitimaulinA suhRdiha bhasmakRtastava dIptahutAzapiGgalayA dRzA / iti hi madho kumate smara mA vicarAntike tarala vAM virahajuSAM sakalajvalitAGgabhRtAM dadhadvanamacariH" 352 0 trInau rastaraGgaH // ranaranaranarAH yathA "nirmamo bhava vidhehi paJcaparameSThisaMsmaraNamanvahaM saMyamaM kuru bhaja kSamA yadi samIhase sukhamanazvaram / yauvanaM kila taDillatAcapalamabhacaJcalamidaM dhanaM jIvitavyamapi mArutAhatasarittaraGgataralaM sakhe" 353 01 AkRtau bhrau nau nau
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana ngau madrakaM jaiH // bharanaranaranagAH / jairiti dazabhiryatiH / yathA "deva jagattrayaikatilaka prabho praNayilokakalpaviTapin puNyavatAM ziromaNipadaM vyabhAji jinanAtha tairiha janaiH / ye vikacaizcirAya caraNAravindayugamarcayanti / kusumaimaMdrakamandragItibhirabhiSTuvanti ca caritramatrabhavataH 354 0stau nau sro gauM mahAsragdharA jachaiH // satata nasararagAH / jachairiti aSTabhiH saptabhizca yatiH / yathA " abhinAgAnyAti yo'yaM sama mama (mama mamaca) punaryacchiro huMkaroti pracalo'yaM yatkavandhaH praharati sa tu me prANanAtho'stu - sakhyaH / dalayanyo duSTabhapAnahamahamikayA svargasImantinInAM parizuzrAveti vAco varavaraNamahAsragdharANAMraNeSu " 355 bhRgau madirA // bhRgAviti bhagaNasaptakaM guruzca / yathA "hIviniyantraNavighnamapAkurute'bhinavAvataradvayasAM prauDhapurandhrijanasya tathA tirayatyaparAdhapadaM sahasA / kopapadena ca gotrapariskhalitaM na ca kArayate tadasau kAmasakhI madireha satarSamabhAji ciraM kila kAmijanaiH" ltaakusummitynye| 356 matyanIgA varatanuH / / matayA nagaNacatuSTayaM guruzca / yathA " cakSuHsaundarya mRgavadhvAM parabhRtayuvatiSu madhuragiraM, yAtaM hasISu smitamudvaddhanavavicakilakusumajatiSu / rolambazreNyAM kacalakSmI vadanarucimapi vikacakamale nyAsaM kRtvA sA khalu yAtA kvacidapi mama varatanuradhunA" 357 msau. jsau sau jagau dIpAciH SThaiH // masajasajasajagAH / Theriti dvAdazabhiryatiH / yathA "prAyo duSkRtakarmasu svayamamI prayAnti pizunAH sahAyatAM yadvattadvadvada nindanIya sukRtakriyAsu bhRzamantarAyatAm / vahI santatajantusakulamahAvanapluSi sakhA samIraNo dIpArciSyakhilopakAriNi bhavatyakANDakupitAntakaH khalu " 358 22 0 vikRtau jo jo jo bhlo gazca lalitaNTaiH // najabhajabhajabhalagAH TairityekAdazabhiryatiH / yathA "nirayamahAndhakUpamasamAndhakArabharadurvilokamatulaM, nipatitagADhamohapaTalAndhajantuvividhapralApatumulam / pravacanacakSuSekSata imaM cirAya tanubhattathApi valavaccapalatarendriyAzca lalitairvikRSTa ihatatkSaNAnnipatati"
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana atra kecitsaptamabhagaNasthAne jagaNamicchanti / 359 0 mau to nIlgA mattAkrIDA jaDaiH // mamatA nagaNacatuSTayaM laghugurU ca / jaDairityaSTAbhiH paJcabhizca yatiH / yathA "hastAkSepairiM vAraM vidalayati kila nikaramavaniruhAM pAdAnuccaiH kSoNIndrANAM vighaTayati dazanakulizavikaSaNaiH / vegAvegAtpAdanyAsainamayati ca phaNipaTalamuragapateritthaM mattA krIDAmAtraM viracayati nRpavara tava karighaTA " 360 0 tAjjUlgAH zaGkhaH // tagaNAtparaM jagaNaSaTakaM laghugurU ca / yathA "caulukyanarezvara vaibhavavAsava dhIra gabhIrimavArinidhe saundaryamanobhavakAntinizAkara sevaka kalpataro bhavataH / ko nAma guNAniha saGkalayetkila vacmi tu kiJcana te yazasAM samparkamavApya sa zaGkhadharo'bhavadadrisutAkamituH sadRzaH" 361 0 nAd haMsagatiH / / nagaNAtparaM jagaNaSaTakaM laghugurU ca / yathA " madanagajendramadodayamAdadhatI sahasA vimalaprasarallavaNimasindhuranidritanIlasaroruhacArulasannayanA / vizadatarAmbarasampadiyaM rajanIkarabimbamukhaM dadhatI zaradiva saMzritahaMsagatiryuvatirvidadhAti na kasya mudam " mahAtaruNIdayitamityanye / 362 0 trInau Azcitrakam // ranaranaranaralagAH yathA " zrUyatAM nRpa kumArapAla tava darzanatvaritayA vyadhAyi yat pAdatAmarasayoH suvarNakaTake karAmburuhayozca nU pure / hAradAma ca nitambavimbaphalake bhRzaM hRdi ca ratnamekhalA nirmame jaturasolike'dharadale ca citrakamadhIracakSuSA 5 363 . mau sbhau niglaashcplgtiH| bhamasabhA natrayaM laghugurU ca / yathA " bhUmibhRtAmakkeSu vilAsaM svarucisadRzamatihi vidadhatI sattvaramAnItA sphuTamuccaiH paTaha iva nadati yazasi nije / durlalitA stamberamakAnteva nRpavara dRDhataraguNaiH sAdhubhujastambhe bhavatA zrIrati capalagatiriha nigaDitA" 364 0 jsau jsau yilgA vRndArakam // jasajasA yatraya laghugurU ca yathA "tadaviparitADanaM sarabhasaM kacAkarSaNaM svecchayA cojitaM mukhAmburuhacumbanaM prati muhurnakhAruNaM nirvizaGka javAt / narendratilaka tvadIyaparipanthinAM tulyakAlaM
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana tadeva kRtaM zivAbhiriha sAre gaganasImni ca vRndArakapreyasIbhistathA " 365 23 saMkRtau tau sau bhau nyau tanvI tthaiH| bhatanasabhabhanayAH / Tairiti dvAdazabhiryatiH / yathA "dantamayUkhAH zazadhararucayo vAgamRtaM ratiramaNadhanubhralocanalakSmIstulayati kamalaM nUtanavidrumasuhRdadharazca / campakagarbhapratikRti ca vapuhaMsagateranuharati va yAtaM vacmi vizeSaM kamaparamathavA ramyamahA kimiva hi na hi tanvyAH " 366 0 nau bhanau nau nyau lalitalatA chachaiH // nanabhanajananayAH chachairiti saptabhiH saptabhiryatiH / yathA " parimalaviluThanmadhukarakavarIviracitaniravadhizobhAmabhinayakusumasmitasubhagaruciM mRdutarakisalayapANim / iha madhusamaye vilasati niyataM manasijazaraparividdhastanulalitalatAyuvatimayamaho kalayati malayasamIraH " 367 0 nau rUrmeghamAlA / / nagaNadvayaM ragaNaSaTkaM c| yathA tribhuvanavijayAya baddhAbhimAnasya zrRGgArayoneH prayANakSaNe, kanakaghaTitadaNDametatkimAbhAti nIlAtapatraM lasatsarvataH / navatapavigamazriyAdIpradIpe'tha kiM kajjalArtha dhataM kaparaM bhramamiti vidadhAti vIkSyonnatAM meghamAlAM jano vidyutAlaGkRtAm " bhRGgAbjanIlAlaketyeke / 368 0 bhR subhadraM / bhUriti bhagaNASTakaM / yathA "zauryamRgendra culuvayanarendra mahattva girIndra gabhIrimasAgara doSNi ciraM nikhilAcalasindhuyutaM vasudhAvalayaM tava bibhrati / adbhutabhAraparizramamuktisamudbhavasito bhujagAdhipatistvayi zaMsati santatameSa subhadramakhaNDamahodayamastviti samprati " 369 0 bhitanisA dutalaghupadagatiH // bhatrayaM tagaNo natrayaM sazca / yathA " muJcata napurakaGkaNakAJcIH kaNitabharaviracitakalakalAH svIkurutAzu gatiM samayo'yaM na khalu samadagajalalitagateH / sambhramavAn svavadhUranuzAsagirisaridabhimukhamatikRpaNAn samprati siddhapate tava yAti drutalaghupadagatiH ripunivahaH // " 370 nyau tau nisau smbhraantaa|| nayabhatA nagaNatrayaM sazca / yathA " racayatu janmasnAnavidhau vastrijagadadhi
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana pacaramajinapateH surapatituGgotsaGganiSaNNasya kimapi balavilasitamatulam | mRducaraNAGguSThAgrasamA krAntividhuracalita kanaka zikharisphuTabhayasambhrAntAmarayakSoragapati nikhiladuritadalanam " 371 0msau jsau tau bhrau vibhramagatiH // masajasatatabharAH yathA " dRSTvA tvatpRthanA turaGgamakhurodbhUtaM dharitrIrajo gaganAGgaNe tattadbhUtimatIM vihAya sapadi svAM rAjadhAnImapi priyajIvitAH / gacchanto'nu girimpalAyana vidhipratyUhahetu muduH sahacAriNAM dArANAM kalahaMsavibhramagatiM nindanti caulukyacandra tavAsyaH " 372 24 O abhikRtau bhmasbhanIgAH krauJcapadA GaGajaiH / / bhamasabhA nagaNacatuSTayaM guruzca / GaGajairiti paJcabhiH paJcabhiraSTabhizca yatiH / yathA "pro'jjhya purANi tvadbhayayogAnRpavara bhavadariratizayavidhuro dUramaraNyaM prApya kalatraiH saha samajani gatirayavazatRSitaH / sArasanAdAtsa svayamAdau prasarati kiyadapi bhuvamatha sahasA prekSya cakorakrauJcapadAGkAM dhruvamiha sariditi nigadati dayitAH " 373 0nIsabhigA haMsalayo jachaiH / nagaNacatuSTayaM sagaNo bhagaNatrayaM guruzca / jachairiti aSTabhiH saptabhizca yatiH / yathA " bhavazatacita niravadhisukRtaistvatkRtadharmapathodhigataH praNayinI mayi kuru tadasamakaruNAM pazya sudhArasapUrNadRzA / abhimatataramiti vitara jinapate zakraphaNIndranarendranuta pratidinamapi tava padakamalayuge deva bhaveyamahaM salayaH " 374 0 tyo bhau nIgau haMsapadA jaiH / tayasabhA nagaNacatuSTayaM guruzca / trairiti dazabhiryatiH / yathA ambhojavanaM vyAkozamidaM salilamativimalamiti vanasarasi bhrAntopi hi mA kArSIrgamanaM yadiha vicarati hariNazizunayanA / tasya atiramyAM vIkSya gati nirupamitimatizayamadhigatavatIM hItaH sapadi tvaM haMsapadAtpadamapi calasi na khalu niyatamadaH "" 375 * jajyA nIgau capalam // najajayAna gaNacatuSTayaM guruzca / yathA " kvacidapi cUtalatAmupabhuGkte kvacidapi pibati vicakilalatAM kvacidapi cumbati mAdhavikAM ca kvacidapi parisarati ca lavalIm / bahuvidhapuSpasamRddhinidhAne vilasati navataramadhusamaye capala 4 66 -
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 88 bhujaGgavilAsamajasraM kalayati madhukara iha muditaH " 37620 utkRtau mau to nirasalgA bhujaGgavijRmbhitaM jaTaiH / mamatA nagaNatrayaM rasalagAH / jaTairiti aSTAbhirekAdazabhizca yatiH / yathA kvApi svairaM krUrakrIDanmahiSazabhrama cakitavara kuraGgakulaM kvacitkvApi krIDAvyaprakroDaM kvaci - dapi madajaDaviharanmataGgajasaGkulam / siMhaveDAraudraM kvApi kvacidapi viSaviSamamahAbhujaGgavijambhitaM zrI caulukyakSoNInAtha sphuTamajani bhavadarimahIbhujAmadhunA puram / 377 * manUsagagA apavAho jhacacaiH // mo nagaNaSaTkaM sagagAzca / jhacacariti navabhi: SaDbhiH SaDbhizca yatiH / yathA yaH zlAghyaH pratidinamapi madanadahana garuDagamana caturAsyAyeMrgeyo yaH surapatipariSadi ca kimapi muditavibudharamaNIvRndaiH / caulukyAnvayajalanidhihimakara kiyadiha tava nRpavara tasyaitadyatsarvaM kRtamaribalamaparathamapabhaTama pagajamapavAhaM ca " 378 0 bho nau smo nilgA ApIDo haiH // bhananasamA nagaNatrayaM laghugurU ca / Dhairiti caturdazabhiryatiH / yathA "pazya vividhavaraviTapinikuJjazyAmIkRtavipulatarakaTakabhUrAzramaza talasadibhaharimaitrIprekSArasavadamarayuvatijanaH / raivataka girirayamiha purastAdyasmin jinacaraNanamanamilitAzeSasurapatipatadamalapuSpA pIDairbhavati surabhirayamanilaH 379 0 njau nsau bhanilgA vegavatI // najanasabhA nagaNatrayaM laghugurU ca / yathA " nabhasi bhRzaM stanati bharitadikandaramabhinavajaladharapaTale dhRtamudi nRtyati madhurakekA kalakalajuSi samadazikhikule / sphuTitakadambakuTajasumanaH sarjaparimalamiladalini ca vane manasizaye ca bhuvanajayasaMvegavati bata bhavasi pathika katham 380 * najabha jibhz2algAH sudhAkalazo DhaiH // jatrayabhajalagAH / Dhairiti caturdazabhiryatiH / yathA ayamanunIya sarvasura - kAryakRte mama vallabhena diviSatpatinA nanu viniyojitaH kavalitazca tatastripurAntakRnnayanahavyabhujA / iti hRdaye vicintya parijIvituM makaradhvajaM sapadi pUrvadizA niyatamudAsi samprati sudhAkalazaH paripUrNazIta ruci bimbabhiSAt " || 0 najabhA "" 88 88
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 381 0 26 uktAdijAtiprakaraNam / 0 zeSajAtI matinAyi mAlAcitraM ttaiH|| mastagaNatrayaM nagaNadvayaM yagaNatrayaM ca eSAM sabhAhAradvandvaH / Tairiti ekadazabhiryatiH / yathA " pAnthAH zIghraM yAta nAtaH paraM vaH kSaNamapi yadiha zubhaM tatra gatvA yadhvaM kAntAM no cedatra tAM devatAM svAM smarata sapadi bhavato hanta saMhatukAmaH / kAlo'yaM jImUtanAmAbhyupaiti stanitavadhiritamahImapDalazvapDavidyunmAlAcitrAstraprahArIti dUrAtkathayati zikhinivahastArakekAraveNa ' 382 27 0 mto ratau nisalgAH pramodamahodayo ghachaTaiH // matayatA nagaNatrayaM rasalagAzca / ghachaTai riti caturbhiH saptabhirekAdazabhizca yatiH / yathA "kApyudgrIvA prAsthitabaddhotkaNThaM karakalitazithilavasanA dadhAva ca kAcana stambhaM dadhe kApi ca kAciccAsIdati zayitabahalapulakAGkurollasitAnikA / kAciccakre bhUSaNamaGge kAcittilakamakRta navamalike culukyamahIpatau yAtrAM kRtvopeyuSi paurastrINAM samajani niravadhiradhunA pramodamahodayaH" 383 // yathA vA // " vandyA devI parvataputrI nityaM madhumadhurakamalavadanA purandhyapi devatA devaiH stutyA kinnarageyA bhaktyA varacaritamahiSamathanI jagattrayanAyikA / siddhaddhathaiyA kesariyAnA kAma raNacaturarasikahRdayA trilocanavallabhA vIraiH pUjyA darpaNapANirnanaM guNanilayalaTabhalalitA satISu dhurandharA" 384 0 16 dvirbhajasanA bhyo nRttalalitam / / dvau bArau bhajasana ityete gaNAH / bhayau ca kevalau / bhajasanabhajasanabhayA iti / yathA " adya kalahaMsalalane lalitamantharagatau sapadi mAnaya sapanarahitaM svaM kokilavilAsini vidhehi kalagItiracanAcaturatAmadamamandamati, mattA / durlalitanRttalalitaM yuvamayUra racaya tvamapi samprati cirAya gatazaGkaH survaguNakelisdanaM cakitabAlamRgalolanayanAM priyatamAmiha vinA tAm" 385 0 0 dvAdazanA lgo lalitalatA trijJaiH / dvAdazanagaNA laghugurU ca / tririti trInvArAn dazabhiryatiH / yathA " jinacaraNasarasiruhaparicaraNaratamanasi paramazamamupadadhati kalitaparamalaye viSayabaladalana
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana juSi bata taruNiviphalamaticaturataranayanagatimiha yatini tanuSe / vraja madana nijasadanamapasaraNamuparacaya pikataruNaraNaraNakamupajanayasi na hi prakaTayasi madhusamaya kimiti tava madamuditamadhupakulakalaraNitamukharalalitalatAm" 386 09 mAtanIjabhrAH pipIlikA jaNaiH / madvayaM tagaNo nagaNacatuSTayaM jabharAH / jaNairiti aSTabhiH paJcadazabhizca yatiH / yathA " niSpratyUhaM puNyAM lakSmImaviratamabhilaSasi yadi ramayituM sukhaM ca yadIcchasi sthAtuM nyAyonmIlabuddhe laghubhirapi saha bahubhiriha kuru mA virodhapadaM tadA / visphUrjapUtkAraM krIDAkavalitasakalamRgakulamajagaraM bhujaGgamamunmadaM saGghAtaM kRtvA pazyaitA glapitavapuSamanavadhiracitarujA adanti pipIlikAH" 387 0 0 eSaiva nIparataHpaJcadazapazcadazalavRddhA krameNa karabha // 35 / / paNava // 40 / / mAlAH // 42 // eSaiva pipIlikA / caturyo nagaNebhyaH parataH paJcabhirdazabhiH paJcadazabhizca lavubhivRddhAH zeSagaNeSu tathaiva sthiteSu krameNa karabhAdayo bhavanti / te'tra paJcabhivRddhA pipIlikAkarabhaH / yathA "nityaM lakSmacchAyAchannaH kalayatu kathamiva tava vadanarucimamRtarucizciraM kSayasaMyutaH tulyaM nAbjaM sphUrjaddhUlIvidhuritajananayanayugamatimRdukaracaraNasya nirmalacAruNaH / kaNThasyeyaM dAsI zyAmAparabhRtayuvatirapi madhuparicayakalavirutinisargakaladhvaneH bhrUvallIbhaGge chekAyA hariNanayanamacaturamatilalitatanu karabhoru te sadRza dRzaH " 388 35 dazabhirvaddhA pipIlikApaNavaH // yathA "rundo'mandaH kundachAyaH zaradamalaghanatuhinavikacakumudavanaharahasitasitaH zazAGkakarojjvalaH tAraH pArAvArApAraH sthalajalagaganatalasakalabhuvanapathadhavalanaparicitaH prasAdhitadiGmukhaH / lokAlokacchedaM gatvA dRDhakaThinavikaTadigavadhitaTaghaTanavivalanacalayito vizuddhayazazcayaH prottuGgaH zvetaprAkAro dhvanitaguNapaNava tava jayati nRpavara navalalitavasata. jetritayazriyaH " 389 5deg paJcadazabhirvRddhA pipIlikAmAlA // yathA " utphullAmbhojAkSyAstasyAH kusumazarasubhaga tava virahadava iha hi jayini
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdInuzAsana samupavaraNaviSaye vyadhAyi sakhIjanaiH, aGge vAsaH karpUrAmbhastimitazuci tuhinakiraNakaraparibhavacaturadhavalimakucataTayuge sumauktikadAma ca / rambhAgulmaM lIlAgAraM malayajarasakalitavasudhAmabhinavavikacakumudavanadalasamudayazca talpakakalpanA navyA maulau mallImAlA tadidamakhilamapi davahutavaharuhiparicitamahima viracayati muhuH pradAhamahAjvaram ' 390 zeSajAtiprakaraNaM / atha daNDakAH / / " yatkiJcit dRzyate chandaH SaviMzatyakSarAdhikam / zeSajAtyAdikamuktvA tatsarva daNDakaM viduH" tatra nA cnnddvRssttiH|| nA iti nagaNadvayaM yaM iti ragaNasaptakaM ca samAhAro dvaMdvaH / yathA " abhinavataradurmadoddAmapAthodamAlA praticchAdite sarvato vyomani sphuTitakuTajaketakIpAMsupuJjacchaTAcchoTitAzeSadizyaindradigmArute / muditanikhilanI lakaNThaiH kRte krUrakekAravavyAkule tANDavADambare kathamiva calito'si bhoH pAntha hitvA priyAM caNDavRSTiprapAtAkule vartmani" caNDavRSTiprapAta ityanye / 391 . yathottaramekaikaravRddhA arNArNavavyAlajImUtalIlAkarodAmazaGkhAdayaH caNDavRSTarUrvamekaikaragaNavRddhAH krameNArNAdayo daNDakAH / tatra nagaNAbhyAM parairaSTabhI ragaNairaNaH / yathA " aviralaguruzAkhino'raNyabhAgA-samuttuGgazRGgAvalIzAlinaH sarvabhUmIbhato vipulatarataraGgasaMsaGginIH kUlinIrucchritAnekasaudhAnpuragrAmadezAnapi / sthagayati tamasi prapanne sapanatvamunmuktadhairyasya pAthonidhermaGgha rajyadvapuH kupita iva tadarNasaH prodyayau tasya saMhArakArI samudyatkaro'yaM nizAvallabhaH " 392 navabhirarNavo yathA " prasUtaniviDamArutAndolitAzvatthasaMzIrNaparNaughavisphAravAtolikApUryamA* NAmbare ghanavanadavadahyamAnAkhilakUrazArdUlapotodbhaTonnAdasaMsrastama tnggyuuthaakule| dinakarakarataptakolAvalIzrIyamANAtalle lasallolakallolavAcAlamAdyanmahArNava payasi- nanu priya grISmakAle'dhunA mA sma gA mAnaya tvaM hi pInastanAzleSasaukhyAni me " 393 dazabhirvyAlo // yathA " ciravahadaraHTTasampUryamApo
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdInuzAsana cchalatsAriNItoyadhArAbhirAmaM sadaikAntakAntaprasarpalatAvahalitatarugulmakelIgRhaM ye purodyAnamuddAmalIlAjuSaH strIsakhAzcAru ceruzculukyezvara / tRSitakaraTiyUthabhallUkasandohakolavrajavyAkulAzyAnakallolinIvAridurvArasUryadyativyatikaravidhurIkRtavyAlasaMrudhyamAnadrumacchAyamuddaNDakAntAramIyustvadIyadviSaste'dhunA" 394 0 ekAdazabhirjImUto / / yathA jinapadapakajasparzapuNyakRtAzeSazRGgaH purastAdayaM tattadAzcaryasampannidAnaM bhuvo bhUSaNaM, prativipinanikuJjakU. jampikIpaJcamoccArasaMvargitasvargasImantinIvargagItiprapaJcAbhirAmo'nvaham / kurubakasahakArakAraskarAzokajambUkadambegudIveNukAntAramAlApraticchannamArtaNDacaNDAtapaH pratitaTaviniviSTajImUtasandohanirmucyamAnAmRtAsArapUrNodvahannirjharaH pazyadiSTayojjayanto giriH " 395 0dvAdazabhirlIlAkaro // yathA "ghanaparimalasArakarpUrapAnIyatimyadkUlaM kukUlazriyaM padminIpallavasrastaraH khAdirAGgAravisphUjita tuhinakiraNacandrikA hanta hAlAhalatvaM navaM candanaM taptalohopamAM veNuvINAninAdo'pi karNajvaratvaM dadhat / ayi tava virahe yadasyA mRgAkSyA bhavannAmadheyAkSaroccAramantraikarakSAjuSaH sAmprataM sarvamevAbhajayatyayaM tadasti subhaga sAndrapIyUSalIlAkaraistairvacobhiH samAzvAsayainAM cirAyAnyathA tu tvamevAtra niHzUkacUDAmaNiH " 396 0trayodazabhiruddAmaH / yathA "valayitavarakandharaM balAttuGgatejasvigandharvarAjIkhurakSuNNavizvambharAkSodasandohavikSepaNAdurdinADambaraM prathamamapi nirIkSya sapremakAntAmukhAmbhoruhAlokane sa kSaNaM kautukI naSTakAmo'pi yAvadbhavatyunmanAstvadvipakSavajaH / nRpa tava sahasA jayazrIvilAsaikadhAmo'bhramAtaGgasaMspardhino'bhrakaSaivigrahairbhISaNAH kSobhayanto jagat garjitairUrjitaiH zrutamadajalanijharairdhvastadhUlIvitAnAH kRtAntA ivodAmagandhadvipAstAvadAvirbhavantazcirAnmUrchayAmAsurenaM vibho" 397 0 caturdazabhiH zaGkhaH // yathA " amarapatikaribhramaM bibhratI bhoH samagrAH kalakaH kalA vibhramaM dhArayatyatrinetraprasUtasya kRSNo vahatyandhakadhvaMsakartumtulAM kuvalayavanamAtanoti zriyaM pauNDarIkI kalindAtmajA jahanukanyojjvalaM vAri
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana dhatte vidhattaJjanAdivilAsaM ca kailAsapRthvIbhataH / kalayati lavaNodadhiH kSIrapAthodhilIlAyitaM zeSazobhAmazeSAhvayaH prApnuvantIndranIlAzca muktAmaNInAM samAsAdayanti tviSaM vicakilaharahAsanIhArahArenduzaGkhAvadAtaramIbhiH sphuradbhirmahIpAlacUDAmaNe zAsanaizvaryavajrAyudhaH tvadyazorAzibhiH AdizabdAtpaJcadazabhiH samudraH / SoDazabhirbhujaGga ityevamAdayo yatheSTakRtanAmAno yAvadekonasahasrAkSarapAdastAvadbhavanti / 398 nAbhyAM rakhadyAdayaH pracitaH / / nagaNadvayAtpare yAdayaH sarve varNagaNA yadA bhavanti tadA pracitaH / ravadityatidezAt saptabhiryeH pracitaH / tataH paramekaikayAdivRddhA arNArNavavyAlajImUtalIlAkarodAmazaGkhAdayo'trApi bhavanti / yathA " vilasadurutaravAripracaNDe mahAvAhinIvyUhavisphAraNazaktau prakaTayati rucirAkhaNDakodaNDadaNDaM dizutyuccakai rAjahaMsa praNAzam / prazamayati nikhilaM medinIcakrasantApavisphUrjitaM nyatkRtArkapratApe pracitaghanabalayukto nabhasyAyamAne culukyezvare ko na dhatte pramodam" / / evamAdiSu zeSagaNeSUdAhArya / ekaikagaNa vRddhyA cArNivavyAlajImUtalIlAkarodAmazaGkhAdayo'pyudAhAH / 399 0 nammyAmaSTAdirAH pannaga-dambholi-helAvalI-mAlatI-keli kaDUllilIlAvilAsAdayaH // nagaNAdgurozca pare aSTAdisaMkhye ragaNA yeSu te yathAsaGkhyaM pannagAdayo daNDakA bhavanti / tatrASTharagaNaH pannagaH / yathA " avikaladhyAnasantAnadhUmadhvajajyotirADambarapluSTaniHzeSakarmendhano vidalitodaprabhUyaHkaSAyazcirAyaiSa pAyAdapAyAtsa vaH pArzvanAtho jinaH / kamaThadaitye ca gADhopasargakriyAkarkaze tatpratIkArabaddhaprayatne bhRzaM prakaTitAtyantabhaktI tadA pannagendre vayasyAbhavandRSTipAtAH kRpAH samAH" evamekai karagaNavRddhyA'nyepi SaDudAhAryAH / 400 degloryatheSTaM rAzcaNDakAlaH // laghupaJcakAtpare yadRcchayA kriyamANA ragaNAzcaNDakAlaH / yathA "vividharmA gamekhalAzreNivizrANitazrINi hitvApurANyAzu cAntaH purANyuccakaiHkaraTituragAdisenAsahasrANi ca svIkRtacchadmakarmAdiveSAstvadIyadviSaH / pratidizamamI girINAM mahAkandarAH
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 chadonuzAsana zAkhigulmAni kUlakaSAkUlarandhrANi ca sphurati tava caNDakAle karAle kRpANe sadA saMzrayante mahIpAlacUDAmaNe" ekaikaragaNavRddhyApyudAhArya / 401 yAH siMhavikrAntaH / / loH pare yatheSTaM yagaNA yatra sa siMhavikrAntaH / yathA " taruNataraNitejaHprataptA varAhA ivAraNyabhAgeSu mustAkSati palvalAnte vidadhati kila kecittathAnye mahAbhUbhRtAM kandarAH kauzikaughA ivAbhizrayante / vipinagahanamadhye punaH ke'pi zAkhAmRgakrIDitaM bibhrati pratyanIkakSitIzAH prakaTayati sadA siMhavikrAntalIlAmanUnAm tvayImAM dharitrIza caulukycndr||" evamekaikayagaNavRddhyApyudAhArya 402 0lUgibhyAM meghamAlA // laghuSaTakAdgurutrayAcca pare yatheSTaM yagaNA yatra prayujyante sA meghamAlA nAma dnnddkH| yathA "aviralamadapAthonijharaplAvitakSoNipIThA mahAzailazRGgAyamANAH kapizarucilasadantAzanidyotaraudrA mahAgarjitatrAsitAzeSalokAH / ripunarapatimAtaGgAH kSaNAdeva deva praNAzaM yayuH saMyugAntayugAntAnila iva vipulapANe mahAmeghamAlA mahIpAladhurya tvayi projihAne" evamekaikayagaNavRddhyAnyepyudAhAryAH / 403 yatheSTaM rA mattamAtaGgaH // svecchayA yatra ragaNAH prayujyante sa mattamAtaGgaH / punaryatheSTagrahaNaM lUgibhyAmityetasya nivRttyartha / yathA " puSpacApasya cApazriyaM vibhratI bhagurabhrUvilAsaiH smitasmerakastUrikA kelipatrAvalIbhaGgivibhrAjigaNDasthalenendubimbAnukAraM sadA kurvatI / cAru vakroktigabhaiMrvacobhirvidagdhairamandaM ca pIyUSaniSpandamAtanvatI mattamAtaGgAlIlAgatiH kAJcanacchedagaurI mudaM kasya nAviSkaroti priyA // " evamekaikaragaNavRddhayA'nyadapyudAhAryam / 404 0sAH kusumAstaraNaH / / yatheSTa sagaNA yatra prayujyante sa kusumAstaraNaH / yathA "subhaga tvayi dUramupeyuSi sA na kadAcidupaiti vilAsagRhAbhimukhaM vikacAbjavate na dadAti dRzaM zizirAgarucandanapakkamapA kurute / naca hRSyati cATukarISu sakhISvapi pacapalANDunibhaM vahate vadanaM kusumAstaraNAni pinaSTitarAM parimuhyati zItalazItamayUkhakaraiH" evamekaikasagaNavRddhayA'nyadapyudAhArya /
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 405 / vyAH siMhavikrIDaH // yatra yatheSTaM yagaNAH prayujyante sa siMhavikrIDaH / yathA " kacitpaGkazaGkA bhramatkoladaMSTrA samullekhaniSpiSTa vezmAntakAcAvanIkaM kvacinnAlikerIphalAsphAlanavyazAkhAmRgazreNiparyAkulodyAnabhA gam / kvacitaptamajjanmahAsairibhoddAma zRGgApraghAtocchaladdIrghikA vArisAndra kvacitsiMhavikrIDabUtkAraboraM culukyendra jajJe puraM tvadvipUNAmidAnIm // " evamekaikayagaNa vRddhyA'nyadapyudAhAryam / 406 * gAvanaGgazekharaH || yatra yatheSTaM nirantarau laghugurU prayujyete so'naGgagazekharaH / yathA " vizAlabhAlalolapUrNamAnakajjalojjvalAlaka dvirephamAlikopazobhite vibuddha hAvamugdhacArupakSmalAlasabhramatsutAra dIrghanetrapatra sundare / amandakundakuDmalAgra komalo - sadyutaddha zuddhadantapaGkti kesarAlaye priyAmukhAmbuje'dharaM cirAya madhvi - vApivannanArataM bhavedanaGgazekharaH // " evaM laghuguruvRddhyA'nyadapyudAhAryam / 407 0glAvazokapuSpamaJjarI / yatra yatheSTaM nirantarau gurulaghu prayujyete so'zokapuSpamaJjarInAmA daNDakaH / yathA " astamAzritastuSArabhArapAtadagdhasarva puSpajAtisaJcayo himarturatha sarvato vasantanAmadheya eSa jRmbhati priyaH sakhA taveha deva puSpacApa / viSTapatrayIparAjayecchayA gRhANa nUtanAn zilImukhAnakhaNDitaikavIra cArucUta korakA nazoka puSpamaJjarInevAH smitAni kesarANi pATalAzca / / " evaM gurulaghuvRddhyA'nyadapyudAhAryaM / 408 * tAgau kAmavANaH // yatra yatheSTaM tagaNA ante gurudvayaM ca prayujyate tvadviprayoge nave bAlikAyA manobhUzaraklezazAntyai prayatnAtsakhIbhiH samantAtpAthojinI pallavaiH kalpitaM cArutalpaM samAsUtritA nUtanaiharayaSTirmRNAlaiH / rambhAdalaiH komalairnirmitaM tAlavRntaM kRtazcAndanena draveNAGgarAgaH kilAsyAstIvyathAM pratyutai tadvitanvatsamagra kaThorAzayA'zikSitAd kAmabANatvamugram / / " evamekaikatagaNavRddhyA'nyadapyudAhAryam / 409 0 bhAgau bhujaGgavilAsaH yatra yatheSTaM bhagaNAH prayujyante'nte ca gurudvayaM sa bhujaGgavilAsaH yathA 88 sa kAmabANaH / yathA 74 99
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana " pInaghanonnatavRttavizAlatarastanamaNDalagADhanipIDanakaNTakitAMgaH komalaSaDjamRNAlalatAdRDhaveSTitakaNThataTaH paricumbanavibhramapAtram / vAsagRhe bahalocalitAgarudhUmalatAnicite zayane mRduni kSaNadAyAM yo dayitAM ramayatyatisambhramamAnajuSaM sa bhujaGgavilAsadhurAmiha dhatte / / " ekamekaikabhagaNavRddhayA'nyadapyudAhAryam / 410 0nAbhyAM pazcamAtrairutkalikA / / dvAbhyAM nagaNAbhyAM parairyatheSTaM paJcamAtraigaMNairutkalikAnAm / yathA "smitabakulazirISaka kaillikakolanavyaprasUnAvalIparimalavilolarolambalIlAkulIkRtAkhilacArulIlAvane / mRdumalayasamIrazailUSazikSAkramAnuguNavividhAGgahAraprayogaprapaJcapravalgallatAnartakI - ramyaraGgAvaniH / abhinavasahakArakorakAsvAdamAdyaspikayuvatipaJcamoccAramantrAstrasAdhitaviSamamAninImAnadurgaH samantAdayaM kamiva sapadi santatotkalikamiha na vidhatte janaM helayA nirjitAzeSalokasya devasya kAmasya nirvyaajbndhurmdhuH||" 411 evamekaikapaJcamAtravRddhayA'nyadapyudAhAryam / daNDakaprakaraNam / 0 ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM svopajJacchandonuzAsanavRttI samavRttavyAvarNano nAma dvitIyo'dhyAyaH // 2 // idAnImarddhasamavRttavyAvarNanArthamupakramyate / 1 0ojayujoH // adhikAro'yamAviSamavRttebhya upatiSThate / tatrau viSamaM yuksamaM lokasiddhaM / tatra 2 silgA nabhabhrA hariNaplutA // pAda iti cAnuvartate / ojapAdayoH sagaNatrayaM laghugurU ca yukpAdayonabhabharA yatra vRtte sA hariNaplutA / yathA " nRpa zailazilAzayanAsanAkandaphalAharaNAH sadA / nivasanti vane bhavato ripostarunikuJjagatA hariNaplutAH // " prAcyavRttiriyam / 3 silgA bhigagA upacitram // ojapAdayoH sagaNatrayaM laghugurU ca / yujogaNatrayaM gurudvayaM ca / yathA " ayamatra nRpaH sacivastvasAveSa kumAra itaH pratihAraH / upacitramiti tvadaregehe vakti mithaH kila pAnthasamUhaH // " 4 0lonaM vegavatI // upacitrameva laghunA rahitaM vegavatI / oje sigau yuji bhigagA ityarthaH / yathA
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana " nRpate tava kArmukavaMzAnniSpatitA zitasAyakamAlA / kSitibhRcchirasi plavamAnA vegavatI bata nUtanarekhA / " ApAtalikeyam / 5 bhigagA najajyA drutamadhyA // oje bhagaNatrayaM gurudvayaM ca yuji najajayAH / yathA " vIrajinendra bhavatpadamapadma bhramara iva drutamadhyagamadyaH / muktivadhuparirambhaNa saukhyaM karatalagAmi kRtaM khalu tena / / " upacitrA / ApAtalikAparAntikeyam / 6 tajragA masjagagA bhadra virAT // oje tajaregAH yuji masajagagAH / yathA "pazyedbhagavan padAravindadvandvam bhaktita ekadApi yaste / vizradbhavanAdhipatyamekaM bhadraM bhadravirAT bhajeta so'pi / " aupacchandasikamidam / 7 0sajasgA bharnagagAH ketumatI / / oje sajasagAH / yuji bharanagagAH / yathA " prasaradrajaHsthagitasUryo ketumatImudIkSya tava senAm / vasudhApate divamivAtmanAzamazaGkata tvadarivargaH // " 8 tAjagagA jatajagagA AkhyAnakI // oje tatajagagAH / yuji jatajagagAH / yathA " tvadvairibhUpairiyamAgatoccairmarAlanAdairmukharA zaracchIH / AkhyAnakIva tvadanIkayAtrAotsavasya sadyazcakitairudakSi / / " AkhyAnakI vArtAhArikA / 9 0 vyatyaye viparItAdiH / / vyatyaye iti oje jatajagagAH / yuji tatajagagAH / viparItAdiviparItAkhyAnakItyarthaH / yathA " amaMsta te durnayaceSTitAnAmAkhyAnakI yA viparItavRttim / puraH sakhInAM bruvatA vipakSanAma tvayA saMprati lajjitA sA // " etayozcopajAtyantargatatve'pi vizeSasaMjJArthamatra pAThaH / 10 jarjA jajragA yvvtii|| oje rajarajA yuji jarajaragAH / yathA " vanyasairibhA bhavadvipakSadhAgni nirantarendranIlabaddhabhUmibhAge / nyAmukhaM prakurvate mudhA vitayaM vinIlavisphuradyavAnvitAM dharitrIm // " yavAnvitAM yavavatImityarthaH / chandovazAcca yavAnvitAmityuktam / 11 0 vyatyaye SaTpadAvalI / / vyatyaye iti oje jarajaragAH yuji rajarajA / yathA "navodayaM cirAdupeyivAMsamarka svAgatAni pRcchatIva saMmadena / sarojinI vikasvarA nizAvasAne SaTpadAvalIkRta
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana svanacchalena // " 12 nabhabhrA nabhirA makarAvalI / / oje nabhabharAH yuji no bhatrayaM razca / yathA " makaraketubhaTasya virAjate varatanurdhvajayaSTiriva praguNIkRtA / mudukapolatale dadhatI navAM mRgamadastabakailikhitAMmakarAvalIm // " 13 degmasAgAH sabhAsAH kariNI // oje maH sagaNadvayaM guruzca / ' yuji so bhagaNadvayaM sazca / yathA " candro mattakarIndra ivAyaM dalitodAmatamastarugahanaH / krIDatyambarapasvalamadhye sphuTatArAkariNIbhiranusRtaH // " 14 sAjgAH sabhAH prabodhitA // oje sadvayaM jagau ca / yuji sabharalagAH / yathA " tarumUlagRhAH kSapAkSaye nRpa nidrAM jahati dviSastava / viTapAntakulAyaniSpatatpatagazreNiravaiH prbodhitaaH||" 15 nAralgA najajrA aparavaktram // oje nagaNadvayaM ralagAzca / yuji najajarAH / yathA " nRpavara bhavadIyavarNanaM nikhilamukhai racayan purAtanaiH / adhikamaparavatkramIhate zrutipaThanAya caturmukho'dhunA' etau vaitAlIyabhedau / 16 0gAntaM puSpitAnA / / aparavaktramevaujayujorgAntaM puSpitAmA / yathA " smara iva zayitaH kayAtha zokepyapadahanena jagajjayAya nunnH| sapadi yadiSavo'sya puSpitAgraprasavamiSAtpraguNAH parisphuranti / " 17 0sAjgagAH sbharyA mAlabhAriNI / / oje sasajagagAH / same sabharayAH / yathA " iha vAsakasajjikA vilAsaM vahate zAradazarvarIvareNyam / avataMsitakairavojjvalazrIvikasattArakamAlabhAriNIyam' nitambinItyanyaH / aupacchandasikabhedAvetau 18 0bhAtalgA njansagA vilasitalIlA / auje bhadvayaM talagAzca / yuji najanasagAH / yathA " viktranirIkSaNabhaGgipraNayI bhramati dhnurvilsdissurnnggH| bhRtya ivAzu yadAjJAM vidadhadramayati sA navavilasitalIlA // "19 0pranjanalagA anjabhajanasASTemAninIH / / oje bharanajanalagAH / jairiti dazabhiryatiH / yuji najabhajanasAH TairityekAdazabhiryatiH / yathA "mAnabhatAmidaM tRNamiva jIvitamiti na kiM kalayasi zAtsi rohiNi na yat tvamapi nijapatim / dakSasute kalaGkaya pitRgotramalamadhunA ciramatha mAninIjanavadhAnumatighaTanayA' 20
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 chaMdonuzAsana 0 ro jalgAH kAminI // oje ragaNaH / yuji jaralagAH / yathA "nirvRti, vidhehi hstgaaminiiN| sarvathA, jahIhi hanta kAminIm // " 21 ro bajrA zikhI // oje ragaNaH / yuAje jarajarAH / yathA " yoSito, viyogaduHkhakhidyamAnamAnasAH / dandahatkaTusvanainihanti nizcitaM zikhI // " 22 0ro bajrA gau nitambinI // oje ragaNaH / yuji jarajarajagAH / yathA " sarvathA, virizcazaGkarAmarAdhirAjakezavarSayaH / bhejire, yadutpathaM cirAya tatra kAraNaM nitmbinii|" 23 0rastrioM lgo vAruNI / / oje ragaNaH / yuji trIn vArAn brau jarajarajaralagAH / yathA " uttama, ghanAvinazvarapramodakAraNaM kRtinyadIhase sukham / nirmalaM, tadA zamAmRtaM pivAnizaM sudAruNAM vimuJca vAruNIm"24 0razcatujrauM vataMsinI // oje ragaNaH / yuji caturo vArAn nau jarajarajarajarAH / yathA " zobhate, dhanurlateva puSpadhanvanaH zirISakomalAGgikA sarojalocanA / bAlikA, japAsahodarAdharA madhukakAntimatyazokapallavAvataMsinI / / " 25 kAminyAdyA vyatyaye vAnarIzikhaNDisArasyaparAhasyaH // kAminIzikhinitamdhinI vAruNIvatasinya ojayukpAdayorvyatyaye yathAsaMkhya vAnarIzikhaNDisArasyaparAhaMsIsaMjJAH / kAminIvyatyaye vAnarI / yathA " niyamya gADhasantataiH, sadguNaiH / sakhe sthirAM kuru zriyaM, vAnarIm " 26 zikhivyatyaye zikhaNDI / yathA "tapAtyaye ghanadhvanan mudaGgake, kurvate / akhaNDaSaDjagItayaH zikhaNDinastANDavam " 27 nitambinIvyatyaye sArasI / yathA "tvamabjalocane zarastvadIyametadAnanaM, candramAH / jhaNa. jhaNAyitasvanApi mekhalA vibhAti te, sArasI // " 28 vAruNIvyatyaye aparA yathA " jina tvadIyazAsanAdRte vivekadIpako bhavatyaya na kvacit / tamazchidAkSamaM hi teja ekamUrjitaM prasUta indradik nAparA" 29 vataMsinIvyatyaye haMsI / yathA " tvadArave kRtaspRhA'zru vismRtasvanisvanA bakI jagAma, sAdhunA / mUkatAM saro vikasvarAmbujakAraM priyapraNItacATukA
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana tadehi sotsavaM, haMsike // " 30 0 slagA silgA ilA // oje salagAH / yuji satrayaM laghugurU ca / yathA " karaTisravanmadapakkiladhUlicitAlitAm / raNitacchalAttava gAyati nUnamilA valam ' 31 slgaaHsRmNgaakmukhii|| oje salagAH yuji sagaNASTakam / yathA " virahe nave, bhavataH subhagoddhatavASpatuSArakaNaprakaro glapayatyanizam / kumudasmitAmaravindakarAM vikacotpalacArudRzaM paripUrNamRgAGkamukhIm / / " 32 0nlalagA nlRgau zikhA / / oje nagaNanavakaM laghugurU ca / yuci nagaNadazakaM guruzca / yathA " prasRmaramarinarapatibalatimiranikaramatanumapi gurugiriguhAtarugahanavikaTakuharazaraNamimamakhilamiha samarasamayadinamukhe / paramamahimani zazadharakulagaganadinakaraparapaTimajuSaH kiraNatataya iva vidadhati cirataramavanipatitilaka tava vrvishikhaaH||"33vytyye khnyjaa| ojayukpAdayorvyatyaye zikhaiva khnyjaa| tatraujayostriMzallaghavo guruzca / yukpAdayoraSTAviMzatilaghavo guruzca / yathA " pramuditasamadaparabhRtakalaraNitamavikalazazadharakiraNavitatayo, vikasitasarasiruhavipinamalikulavirutamukharitakusumitalatAH / kurubakavakulavicakilalasadaviralaparimalasurabhimalayapavano, virahavidhurayuvatihRdayatapanamidamakhilamapi navamadhusamaye / / " khaJjatizabdasya chandasi pravezayitumazakyatvAnnAma noktam / zikhAkhaJjayoH prakArAntaramAha / 34 arddhayorvA / / nlalagA nlagau cetyojayukpAdayoryacchikhAyA lakSaNamuktaM tatpUrvAparArddhayozcedbhavati tadApi zikhA / evaM pUrvAparArddhayorvyatyaye khajApi arddhayorityabhidhAnAdojayujoriti nivRttam / tatra zikhA yathA "subhaga tava navaviraha iha mahati vilasati cakitahariNazizuzaH / amRtarucirucirajani viSamamalakamaladalatatirapi davadahanazikhA // " 35 khaJjA yathA " abhinavavikasitakurubakavicakilabakulaparimalamadhusamaye / tvamiha kathamiva pathika hataka gatakaruNa pariharasi nijamRgadRzam " anayorviSamavRttatve'pyarddhasamamadhye lAghavArtha pAThaH 36 0nlagAvatirucirA dvayoH // arddhayornagaNanavakaM guruzca /
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana yathA " ghanaparimala miladali. kula. mukharita nikhila.ruvuvalayadanaH / janayati manasi niravadhi mudamaviratamiha mama madhuratirucire " 37 lagAva | dvayorarddha yoryathAsaMkhyaM nlRgau lalagAzca yatra bhavanti sApyatirucirA yathA " ratikaramalayamaruti zucizazibhRti hatahimamahasi madhusamaye / pariharasi pathika hataka kathamatirucira yuvatimatihi capalatayA" dve apyete cUlike ityahIndraH / arddhasamaprakaraNam / 80 (( "" atha viSamavRttAnyucyante / 38 0 anuSTabhi nAdyAtstrau turyAdyo vakram / anuSTubhyaSTAkSarAyAM jAtau pAdasyAdyAtprathamAdakSarAtparau trau sagaNanagaNa bhavato'nye tu SaGgaNA yatheSTaM bhavanti caturthAdakSarAtparatzca yagaNo bhavati tadvRttaM vakranAma yathA tasyAstrastaraGgAkSyA vakreNa tvaM parAbhUtaH / himAMzo kSIyase yuktaM lajjase tu na kiM vRddhayA // evamanyadapyudAhAryam / atra prathamapAdasya prathamasthAne glAviti dvau vikalpau / dvitIye snavarjanAt zeSagaNaiH SaT / tRtIye ya ekaeva / caturthe glAviti dvau / anyonyAbhyAse caturviMzatiH / pratipAdaM caturviMzaterbhAvAdanyobhyAbhyAse jAtAstistro lakSA ekatriMzatsahasrAH sapta zatAni SaTsaptatyadhikAni / evamiyameva saMkhyA pratyekaM vipulA bhedeSvapi jJeyA / 390 tadyujorjaH pathyA // tadrakaM yujoH pAdayosturyAdakSarAtparo jagaNazcedbhavati tadA pathyA / yathA " AlAnitagajaskandhaghRSTAH pathyAyatadrumAH / adyApi kathayantyete rAjendra tava digjayam" 40 0 oje viparItAdiH / / ojyoH pAdayosturyAdakSarAtparo jagaNazcedviparItAdiH pathyA yukyAdayorya evAvatiSThate yathA "viparItAni re zaTha kariSyasi kiyantyasmAt / dukUlaM pracchadIkRtaM tarayA dhatse mamA yat " 41 0 nazcapalA || ojayoH pAdayosturyAdakSarAtparo nagaNazcecca palA / yathA " vIkSito'pyeSa tilakazcapalAkSi tvayA sadyaH / dadhAti navyamukulai romAJcakaJcukaM manye / / " 42 0 yujoH SaDbhyo lo vipulA / / yukpA
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 81 O dayoH paDbhayaH paro laghuzcedvipulA / naceyaM pathyayA gatArthA / vipulAvargasyedAnImArabhyamANatvAttAM vinA tasyAnupapatteH / yukpAdayoH saptamena laghunA'vazyameva bhavitavyam, viSamapAdayostu nAdibhiryagaNasyApavAdaM vakSyati / pathyAyAM tu yagaNa evAvatiSThate / 43 0 saitavasya caturSu / / saitavasyAcAryasya mate caturSu pAdeSu SaDbhaya paro lo bhavati yathA "vipule'pyambudhau kRtaM vartma rAmeNa saitavam / citrametadihAthavA kimasAdhyaM mahAtmanAm // " 44 * turyAnnatabhramsa stadvipulA / oje viparItAdirityata oja ityanuvarttate / ojayoH pAdayosturyAdakSarAtparaM yagaNaM bAdhitvA natabharamasAzcedbhavanti tadA tadvipulA | navipulA tavipulA bhavipulA ravipulA mavipulA savipulA ceti / yujoH SaDbhayo la iti tu sthitameva / navipulA yathA pazyanti devacaraNadvayaM ye tava bhaktitaH / teSAM bhavanti vipulAH sadyaH kalyANasampadaH || " oje iti jAtipakSe dvayorapi pAdayorgrahaNam / vyaktipakSe punarekasya prathamasya tRtIyasya vA / tathA ca mahAkavInAM prayogaH 88 anAkRSTasya viSayairvidyAnAM pArazvanaH / tasya dharmaraterAsI vRddhatvaM jarasA vinA // " tathA " tava maMtrakRto mantrairAtsaMzamitAribhiH / pratyAdizyanta iva me dRSTalakSyabhidaH zarAH / / " tavipulA jAtipakSe yathA " pAdena hatA yena sA jAtIlubdhena mallikA / alestasya daivAdaho badaryapi sudurlabhA // " vyaktipakSe 88 vande kavi zrIbhAraviM lokasantamasacchidam / divA dIpA ivAbhAnti yasyAgre kavayo'pare / " " tathA lokavatpratipattavyo laukiko'rthaH parIkSakaiH / lokavyavahAraM prati sadRzau bAlapaNDitau " jAtipakSe bhavipulA yathA "iyaM sakhe candramukhI smitajyotsnAvabhAsinI / indIvarAkSI hRdayaM dandahIti tathApi me || " vyaktipakSe yathA vyaktipakSe yathA " yasya prabhAvAdabhuvanaM zAzvate pathi tiSThati / devaH sa jayati zrImAn daNDadhAro mahIpatiH || " tathA 88
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana muktazeSavirodhena kulizatraNalakSmaNA / upasthitaM prAJjalinA vinItena garumatA / / " jAtipakSe ravipulA yathA "vadhUbhiH pInastanIbhistulIbhiH kukkumena ca / kAlAgarudhUpamairhemante jayati smaraH / / " vyaktipakSe yathA "mahAkavi kAlidAsaM vande vAgdevatAgurum / yajjJAne vizvamAbhAti darpaNapratibimbavat " tathA kAminIbhiH sukhaM saGgaH kriyate paNDitairapi / yadi na syAdvArivIcIcaJcalaM hanta jIvitam " jAtipakSe mavipulA yathA sarvAtiriktaM lAvaNyaM bibhratI cAruvibhramA / strIlokasRSTiH mA nUnaM niHsAmAnyasya vedhasaH || " vyakti pakSe yathA // manobhirAmAH zRNvantau rathanemisvanonmukheH / khaGgasaMvAdinI: kekA dvidhA bhinnAH zikhaNDibhiH / / " tathA "adUravartinIM siddhi rAjanvigaNayAtmanaH / upasthiteyaM kalyANI nAmni kIrttita eva yat ||" jAtipakSe savipulA yathA / kSaNavidhvaMsini kAye kA cintA maraNe raNe / ko hi mandaH sahasaiva svalpena bahu hArayet / / " evaM vyaktipakSe'pyanvepyam / saGkIrNAzca vipulAprakArA dRzyante / yathA kvacitkAle prasaratA kvacidApatyanighnatA / zuneva sAraGgakulaM tvayA bhinnaM dviSAM balam ||" tulye'parAdhe svarbhAnurbhAnumantaM cireNa yat / himAMzrumAzru grasate tanmRdimnaH sphuTaM phalam ||" ityAdi / te svabuddhyAbhyuhyAH sarvAsAM ca (( 82 * 88 88 88 88 * 88 : vipulAnAM caturtho varNaH prAyeNa gururbhavatItyAmnAyaH / vakraprakaraNaM // 45 ekosTAkSaraH pAdacaturbuddhAH kramAtpare padacaturUrdhvaM caturviMzatidhA // ekaH kazcidaSTAkSaraH pAdastato'nye pAdAH kramAccaturbhizcatubhirvarNa vRddhAH kAryA iti padacaturUrdhva / taca nyAsabhedAccaturviMzatidhA sthApanA yathA /
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | | 16 | 16 16 16 16 16 2020 20 | 20 | 20 | 20 | 8 | 12 | 8 | 20 | 20 | 12 | 16 | 12 | 16 | 8 | 8 | 12 | 20 | 20 | 12 | 8 | 12, 8 8 ! 8 | 12 | 16 | 12 | 16 | __ prApte vasantamAse'sminnantareNauSadhiM vallabhAM gehinIm / padacaturUdha kathamiva pathika yAsyasi, viSalatikAnAmivotphullakakkellilatAnAM gandhaM jighran // " evamanye'pi bhedA udAhAryAH / 46 0tadAdau dvigaM sarvalaM pratyApIDaH // tadeva padacaturUva'mAdau dvigurukaM tataH paraM sarvalaghuvarNa pratyApIDaH / yathA " svAmin jinavara taba, yo'nidvitIyamRSabha vinamati / namrAmaramaNimayamukuTazucikiraNamAlAkisalayitacaraNakamala iha divi bhavati " 47 0 ante ca / / tatpadacaturUrvamante cakArAdAdau ca dvigaM zeSasarvalaghuvarNa punaH pratyApIDasaMjJam / yathA " nityaM praNamata bhaktyA, pAdadvayamiha caramajinasya / sadyo yadamaranarabhujagaparivaDhAnAM, maulau sapadi bhavati navavikasitakamalavataMsaH / / " 48 dvigamApIDaH // cAnukRSTatvAdAdAviti nAnuvartate ante dvigurukaM zeSasarvalaghukaM padacaturUrdhvamApIDasaMjJam yathA " madamukharamayUre, sphuTavividhasaridadhikapUre, / navadhanasamaya iha kalaya bata
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 chaMdonuzAsana kAntAM, zaraNamayi pathika hataka jhagiti jahihi vanAntam // ' atra pratipAdaM catubhiryatiriti kazcit / padacaturUz2avadApIDo'pi caturviMzatidheti tanmadhyAtpUrvAcAryAnurodhena bhedatrayasya nAmAnyucyante / 49 0sa Adyasya dvitIyAdinA vyatyaye kalikAlavalyamRtadhArA: / / sa ApIDa Adyasya pAdasya dvitIyatRtIyaturyaiH pAdaiviparyAse yathAsaMkhyaM kalikAdayo bhavanti / tatrAdyasya dvitIyena vyatyaye kalikA yathA "karakalitanizitakaravAlaH, suciramavanipAlaH / prathumadaripunRpatibaladalanakAlaH, tvamiha jaya nijavilasitaparidalitakalikAlaH // " maJjarIti piGgalaH / Adyasya tRtIyena vyatyaye lavalI yathA " tvayi jaladhimanuvalati nRpamukhavAsaH, samajani nikhiladigavalAnAm / surabhibahurajobhiH, taralaturaganika rakhuramRditamRdulavalInAm " Adyasya turyeNa vyatyaye'mRtadhArA yathA "praNayavati sakhi samupahasitamanasizayarUpe, praNayamanusara ka iva mAnaH / sravati vacanamapi madhuramiha yadasya, satatamamRtadhArAm" piGgalastu padacaturUddhabhedAnetAnAha / yathA " janayati mahatIM prItiM hRdaye, kAminAM cuutmnyjrii| miladalicakracaJcaparicumbitakesarA, komalamalayavAtaparinartitataruzikharasthitA" / virahavidhurahUNakAntAkapolAvadAtam, pariNatidarapItapANDucchavi lavalIphalaM nidAdhe / jayati himazItalaM, pANDavasvAdu tRSNAharaM sundaram " // yadi vAJchasi karNarasAyanaM satatamamRtadhArAbhiH, yadi hRdi vA paramAnandarasam / bhrAtaH zRNu dharaNIdharavANImamRtamayIM, tatkAvyaguNabhUSaNAmiti" padacaturUrvaprakaraNaM saptabhiH / 50 degsjaslA nsajgA bhajalgA sjasajgAH paadessdgtaa|| yasya prathame pAde sajasalAH / dvitIye pAde nasajagAH / tRtIye pAde bhnjlgaaH| caturtha pAde sajasajagAstadvattamudgatA / yathA "vata candrikA jalamazeSamuparamayituM cakorakAH / zakyamiha na khalu tatparitaH pibatodgatAM sapadi candralekhikAm ' 51 nabhagAstRtIye saurabhakam / udgataiva tRtIye pAde ranabhagAzcetsaurabhakam / tRtIya iti
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana vacanAdudgatAyA evAnye trayaH pAdAH gRhyante / yathA " atirekavAnkila guNo'pi kalayati kadApi doSatAm / saptaparNaviTapI lasan (virudhAM) madasaurabhAvanagajairvidalyate " // 52 nau sau lalitam // udgataiva tRtIye pAde nanasasAzcellalitam / pAdatrayaM pUrvavattadeva yathA " sadalakRtaguNagaNena, vividhrsbhaavbhnggibhiH| sulalitapadaracanAbhiraho, lalaneva kA na kavitA manoramA // " udgatAprakaraNaM tribhiH / 53 0msajbhagagAH snajaragAH nAsau nijyAH pAdeSapasthitapracupitam / prathame pAde masajabhagagAH / dvitIye pAde sanajaragAH tRtIye nanasAzcaturthe nagaNatrayaM jayau ca yatra bhavanti tadupasthitapracupitaM vRttam / yathA " rAjanyaiH samare madAdupasthitapUrvam dviradapracupitayAyibhirvipakSaiH / tava dhanururuninadAd drutagatimRgavadapasarati ta ete // " 54 nau snau sau tRtIye varddhamAnam / / upasthitapracupitameva tRtIye pAde nanasananasAzcedvarddhamAnam / tRtIya iti vacanAdanyatpAdatrayaM tadavasthameva / yathA "digyAtrAsamaye'dya jaitratUryaninAdaiviyati pratirasitena varddhamAnaiH / bhayataralitagamanAn dinakararathaturagAn kathamapi nRvara niyamayatyaruNo'yam // " 55 0tajAH zuddhavirADaSabham / upasthitameva tRtIye pAde tajarAzcettadAH zuddhavirADaSabham / anyatpAdatrayaM tadavasthameva / yathA "lAvaNyAmRtapuradhAriNIha vizAlaramaNonnatapulinasthalImanojJA / sA zuddhavirANmukhAmbujA, saridiva ramayati hRdayAni narANAm " upasthitapracupitaprakaraNaM tribhiH / / 56 0pUrva arddha mugau pare nlalalAH saumyA // pUrvArddha paJca magaNA guruzca / SoDaza gurava ityarthaH / uttarArddha daza nagaNA ladvayaM ca dvAtriMzallaghava ityarthaH yatra tacchandaH saumyA / yathA "saumyatasyAH kiM bAlAyA no jAnISe kaSTAvasthAm / dharaNitalaviluThanamalinitakucakalazamanubhavati tava virahamiha kila // " 57 0vyatyaye jyotiH / / yatra pUrvArddhaM dvAtriMzallaghava uttarArddha SoDaza guravastacchando jyotiH / yathA
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana " parihara vata paricayamapi yuvatiSu kimati nahi visRjasi viSayasukhamiha / jyotIrUpaM niSkarmANaM kRtvAtmAnaM mukti yAyAH" ete dve apyanaGkrIDeti jayadevaH / zikhetyahIndraH / iti viSamavRttaprakaraNam / / ___atha mAtrAchandAMsi / 58 0oje SaNmAtrA lagantA yujyaSTau na yuji SaTU satantaM lA na samaH pareNa go vaitAliyam // ojapAdayoH SaNmAtrA lagantAH ragaNalaghugurvavasAnAH / yukpAdayoraSTau mAtrA lagantA eva yatra tadvaitAlIyaM nAma cchandaH / apavAdamAha / na yujoH pAdayoH SaDalaghavo nirantarA bhavanti / na ca samo laH sarvapAdeSu pareNa saha gururbhavati / yathA " adhunA bhavadIya vairiNAmaTavIkoTaracAriNAM nRpa / pratibhAti tRSAndhacetasAM vaitAlIyarasaH sudhopamaH // ' atraujapAde'STau vikalpAH / sss | // ss | sms | // // s | 55 // | // 5 // | 5 / / // | / / / // | yukpAde trayodaza / ssss ||sss | suss | // // ss | s' ' | // 5 // s | 5 // // s | 5 55 // | // 5 // | 5 // 5 // | // // // | 55 // // // // // | aSTabhistrayodazaguNitAzcaturuttaraM zataM vaitAlIyapUrvArddha bhedA bhavanti / uttarAddhe'pi tAvanta eva / anyonyatADanAyAM jAtAni daza sahasrANyaSTau zatAni SoDazAdhikAni 59 ryAntA opacchandasakam / / oje SaNmAtrA yujyaSTau yantiA ragaNayagaNAntAzcedbhavanti zeSaM tu sarva vaitAlIyasamaM tadA opacchandasakaM nAmacchandaH yathA " kIrtistava vallabhA trilokImakhilAM paryaTatIti yatprabuddhAH / kavayaH kavayanti satyametannaupacchandasakA bhavanti santaH" 60 0bhagagAntA ApAtalikA / oje SaNmAtrA yujyaSTau bhagaNagurudvayAntAzcedbhavanti zeSa vaitAlIyasamaM tadA ApAtalikAnAmacchandaH / yathA "ApAtalikA vata saMpatkSaNikaM prANitamapyasubhAjAm / iti matvA nizcayapUrva, zAzvatikArthe yatnamupAdbhavam / ApAtalikA'sthirA" 61 0yuji tisRbhyo gaH prAcyavRttiH / yukpAdayostibhyo mAtrAbhyaH
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 87 paro guruzcetadA prAcyavRttizchandaH / ojayostu pUrvat / sA ca vaitAlI - yaupacchandasa kA pAtalikopAdhibhedAttredhA / tatra vaitAlIyaprAcyavRttiryathA bhuvane dadhadekavIratAM, tyAgadharmma karuNAparAkramaiH / nRpasiMha paTaccarIM nijaprAcyavRttimakaroH punarnavAm // " aupacchandasakaprAcyavRttiryathA (C navapallavapATalA " udayAcalavaprabhAga valgatsaptasaptituragAGghritA unotthA / purastAddhAtu dhUlipaTalIva bhAti sandhyA / / " ApAtalikAmAcyavRttiryathA " alimaline vyoni patanto, razmayo'bhinavazItamarIceH / dadhati tulAmantarudanvatsAndravidrumalatAvipinAnAm // " atra catvAro vikalpA yathA 88 | ' / ' / ' | // / ' / ' | ' / ' | | | | | | 5 | | | te caupAdavikalpairaSTabhirAhatA dvAtriMzatpUrvArddhavikalpAH / uttarArddhe'pi tAvanto'nyo'nyatADanAyAM daza zatAni caturviMzatyadhikAni / iyamupapAtaliketyeke / 62 0 ayujyAdyalAga udIcyavRttiH / ayukyAdayorAdyAralaghoH paro guruzvettadA udIcyavRttiH / yujostu pUrvavat / eSApi pUrvadastridhA / tatra vaitAlIyodIcyavRttiH yathA " vivasvatodIcyavRttinA marutA dakSiNavRttinA tathA / jano'yamiha jAyate madhau yugapattApatuSArabhAjanam / / " opacchandasa kodIcyavRtirthathA " bhavadguNazruteramarSAddazanairoSThamakhaNDayannRpA ye / mahIza yudhi ceTacihnamete vidadhatyaGgulikhaNDanaM tvadagre || " ApAtalikodIcyavRttiryathA vinamrasuraratnakirITarazmivimizritapAdanakhAMzruH / agAdhakaruNA rasasindhuH, pAtu savazcaramo jinanAthaH || asyA api vikalpau dvau | 15 15 | 15111 | yukpAdavikalpaistrayodazabhirAhatau SaDviMzatiH pUrvArddhabhedA / aparArddhe'pi tAvanto'nyonyatADanAyAM jAtAni SaTzatAni SaTsaptatyadhikAni // 63 0 te mizra pravRttakam / / te prAcyavRttyadIcyavatI mizre saGkIrNe pravRttakam / yukpAde mAtrAtrayAt gururayukpAde AdyalAdgururityarthaH / idamapi baitAlIyAdibhedAtvA / tatra vaitAlIyapravRttakaM yathA " pravRttakarividravaM ratha "" 88
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 chaMdonuzAsana bhraSTanaSTasubha vivAji ca / dviSAM balamajAyata tvayi kSamApate kSaNaM adhijyadhanvani // " opacchandasakapravRttakaM yathA " puro dinapateramuSya sadyaH, pazya saMprati kaThorapAdapAtaiH / sphuTanti kamalAkarAH samantAcchIryate ca sahasA tamisrarAziH // " ApAtalikApravRttakaM yathA " bhavaccaraNayoH praNayitvaM, yAnyayuH kSitibhRtAM na zirAMsi / kSaNAddazire yudhi tAni, kSudragRdhracaraNapraNayIni // " atra prathamapAdavikalpAbhyAM dvitIyapAdavikalpAzcatvAraH AhatA aSTau pUrvArddhaM vikalpA / evaM uttarArddha'pi / anyo'nyatAunAyAM ctuHssssttiviklpaaH| 64 vaitAlIyAderyukpAdajAparAntikA / / vaitAlIyaupacchandasakApAtalikAtatprAcyavRttInAM sabhapAdairjanitA'parAntikA / tatra vaitAlIyAparAntikA yathA " dizatIM dugdhapayodhivibhramaM, lavaNAbdheriha rodhasi sthitAH / zrIsiddhAdhipa kIrtimupAkaistava gAyantyaparAntikAH striyaH // " iyaM vaitAlIyadakSiNAntiketyeke / opacchandasakAparAntikA yathA " zrIcaulukya kimadbhutaM papAta vyonno yattvayi divyapuSpavRSTiH / prAktasminnarikumbhikumbhabhedAtkIrNA mauktikapaGktayastvayA hi // " iyamaupacchandasakadakSiNAntiketyeke / ApAtalikAparAntikA yathA " taruNIvaiSA dIpitakAmA, vikasajjAtIpuSpasugandhiH / unnatapInapayodharabhArA prAvRT tanute kasya na harSam // " idaM nalinamityeke / atra bhedatraye pratyekaM prathamapAdavikalpaistrayodazabhidvitIyapAdavikalpAstrayodazAhatAH ekonasaptatyadhikaM zataM pUrvArddha vikalpAH / uttarArdva'pi tAvanto'nyo'nyatADanAyAM jAtAni aSTAviMzati sahasrANi paJca zatAni ekaSaSTayadhikAni / vaitAlI. yaprAcyavRtyaparAntikA yathA " Agato'si dhUrtaparAntikAnna hyalIkavAcAmihAspadam / jaturaso'yamakSNottathAdhare kajalaM ca yatte vilokyate // " opacchandasakaprAcyavRttyaparAnnikA. yathA " kevalasya na gireryadachipadmAGguSThapIDanavazAcchiraH sumeroH / kampitaM diviSadAM ca vismitAnAM pAtu pazcimajinaH sa vo'dbhutazrIH // " ApAtalikAprAcyavRtyapa
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana rAntikA yathA " subhaga he sarabhasaM savilAsaiH pratimuhustaralalocanapAtaiH / saGgamotsavavidhau tava satyakkAramarpayati pakkajanetrA / / " iyamutpAtaliketyeke / atrApi bhedatraye pratyekaM prathamapAdavikalpaizcaturbhiddhitIyapAdavikalpAzcatvAra AhatAH SoDaza pUrvArddha / uttarArddha'pi tAvanto'nyo'nyatADanAyAM dvezate SaTpaJcAzadadhike / 65 0ojajA cAruhAsinI vaitAlIyAdeviSamapAdajAtA cAruhAsinI / tatra vetAlIyacAru hAsinI yathA "yadi sA bata cAruhAsinI kimu candrikayA'nayA tataH / yadi sA ca vilolalocanA kimu nIlasarojinIvanaiH // ' vaitAlIyottarAntiketyeke / opacchandasakacAruhAsinI / yathA " tatiriha gagane na tArakANAM,pratidizamuditA vibhAti kintu / sarabhasamupasarpataH sudhAMzoH, kIrNaH kusumAJjalI rajanyA / / " aupacchandasakottarAntiketyeke / ApAtalikAcAruhAsinI yathA " bhAti suvadane tava bhAle navamalayajacitrakalekhA / padma jitvA nayanAbhyAmutkSipteveha patAkA // " avapAtaliketyanye / atra bhedatraye pratyekaM prathamapAdavikalpairaSTabhidvitIyapAdavikalpA aSTAvAhatAH catuHSaSTiH puurvaarddh| aparAddhe'pi tAvanto'nyo'nyatADanAyAM catvAriMzacchatAni SaNNavatyadhikAni / vaitAlIyodIcyavRtticAruhAsinI yathA " hRdi praviSTA mRgekSaNA, tathA yathehaiva tasthuSI / manobhuvo niSpataccharai nirantaraiH kIliteva sA // " opacchandasakodIcyavRtticAruhAsinI yathA "vidagdhayUnAM patadbhirebhiH skhaladdatirivAyataiHkaTAkSaiH / iyaM sujaghanAtimandamandaM, sakhe vitanute padaprapaJcam // " ApAtalikodIcyavRtticAruhAsinI / yathA " vizAlavaMzAdapi jAtaH sadA prakaTayannatimekAm / dhanuHsadRzatAM kalaya tvaM, guNAdhiroho'bhimatazcet // ' atrApi medatraye prathamapAdavikalpAbhyAM dvitIyapAdavikalpAvAhatau catvAraH pUrvArddha / aparAddhe'pi tAvato'nyo'nyatADanAyAM ssoddsh| 66 0sarveSvAdhalAdgodakSi
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana NAntikA / vaitAlIyAderyathAsaMbhavaM sarveSu pAdepvAdyAlayoH paro guruzce dbhavati / tadA dakSiNAntikA / yathA " tuSArasaMbhAravedanAbhiyeva haimavatI tyajan dizam / mayUkhavAneSa saMprati, prayAti saraNi dakSiNAntikAm // " evamaupacchandasakApAtalikayorudAhAryam / atra bhedatraye'pi pratyeka prathamapAdavikalpadvayena dvitIyapAdavikalpAzcatvAro hatAH aSTau pUrvArddha / aparAddhe'pi tAvantaH / anyonyatADanAyAM catuHSaSTiH / 67 0oje cau yuji pacau ladaladAntauM mAgadhI / / viSame cau caturmAtrau dvau gaNau / ldldaantau| same pacau SaNmAtracaturmAtrau ca ladaladAntau / te yatra bhavataH sA mAgadhI / ladaladAntAviti la iti laghuH / iti mAtrAdvayam punarlaghurmAtrAdvayaM cAnte yayostau tathA / yathA " madhusahacarIha pikaramaNI, navasahakAravihAralAlasA / trijagajjayino manobhuvo, maGgalagItau bhavati mAgadhI / / " atra prathamapode cau paJcapaJcabhedau / la ekabhedaH / do dvibhedaH / punarla ekabhedaH / do dvibhedaH anyonyatADane SaSTayadhikazatadvayam / asya prathamapAdavikalpaistADane jAtAni SaDviMzatiH sahasrANi pUrvArddha vikalpAH / aparAddhai'pyevam / anyonyatADane jAtAH saptaSaSTikodapyaH SaSTilakSAdhikAH 68 0ojajA pshcimaantikaa|| mAgadhikAyA ojapAdena janitA pazcimAntikA / yathA "udayaM labdhvA mahItale, santApakaraH kathaM bhvaan| divasApagame'stakAriNI taraNe tava pazcimAntikA // ' atra prathamapAdavikalpazatena dvitIyapAdavikalpazataM tADitaM jAtAni daza sahasrANi pUrvArddha / aparA?'pyevaM / anyonyatADanAyAM jAtA dazakoTyaH // 69 0yugjopahA sinii|| mAgadhikAyAH samapAdairjanitopahAsinI / yathA "vapuSeyaM drutahemabhAsinI locanalakSbhyAmbujavilAsinI / bhuvA manasijadhanuHprakAzinI, vadanarucA candropahAsinI // ' atra prathamapAdavikalpAnAM SaSTayadhikazatadvayena dvitIyapAdavikalpAstAvanta evAhatA jAtAni saptaSaSTiH sahasrANi SaTzatAdhikAni pUrvArddhaM / aparAdde'pyevam / anyonyatADanAyAM catvAryabjAni
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana SaTpaJcAzat koTyaH saptanavatirlakSAH SaSTiH sahasrANi / vaitAlIyaprakaraNaM viMzati // 70 0 ajamukhavIrganto navame le mAtrAsamakam / na vidyate jagaNo mukhe yasyAsAvajamukhaH / coriti catvArazcagaNAH gurvantA | navame ladhau sati / mAtrAsamakaM / tatrAdye cagaNe catvAro vikalpAH / ' ' | / / ' | s 88 | // // | dvitIye trayaH / ' ' | | 5 | 5 | | madhyagurusarva laghuvikalpau tu vizleokenApoditatvAnna bhavataH / tRtIye ekaH / | 5 | navame le itivacanAdAdigurusarvalaghU na bhavataH / madhyagurusarvalaghU tu vAnavAsikAlakSaNenApoditatvAt / caturthe dvau ' ' | | 5 | gantatvAbhidhAnAdanyavikalpAnAmaprAptiH / anyonyatADanAyAM pratipAdaM caturviMzatirbhedAH / catasRNAM caturviMzatInAmanyonyatADanAyAM jAtaM tisro lakSA ekatriMzat sahasrAH sapta zatAni SaTsaptatyadhikAni / yathA adyApi madhu zizurevAyaM no sajjazaraH kusumAstrospi / mA trAsamupAzraya dhIrAssva bhAvI kSaNataH prayataH so'pi // " 71 0gyupacitrA / ajamukhazvIrganto navame gurAvupacitrA / asyAM tRtIye cedvau vikalpau ss | 5 || anye ca gaNavikalpAH prAgvat / anyonyatADanAyAM pratipAdamaSTAcatvAriMzad bhedAH / prAgvadanyonyatADanAyAM tripaJcAzallakSAzcaturazItiH zatAni SoDazottarANi yathA ' zaGkhakSodarucA tava kIrtyA, lokAnAM ca tvapyanurAgaiH / kRSNaizcApayazobhirdviSatAM dizi dizi jAtA bhUrupacitrA / / " 72 0lau paJcamASTamau vizlokaH yasya pAde paJcamASTau laghU bhavataH, sa vizlokaH / atrAdye ce catvAro vikalpAH | ss | // ' | s // | | | | dvitIye dvau | 5 | | | | | tatIye dvau sss || | gurumadhyagurvanta sarvalaghugaNatrayaM tu citrayApoditam / caturthe gurvantaM gaNadvayameva ss | // s | anyonyatADanAyAM pratipAdaM dvAtriMzadbhedAH prAgvadanyonyatADanAyAM daza lakSA aSTAcatvAriMzatsahasrAH paJca zatAni SaTsaptatyadhikAni / yathA " yasya na kulamapi yo vizlokaH, sphurati ca manasi na yasya vivekaH / yena na guNaviSaye nihitA 88
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana dhIrjIvannapi sa pumAnavasannaH / / " 73 navamazca citrA // navamo laghuzcakArAt paJcamASTamau ca yatra bhavataH sA citrA / Adye ce vikalpAzcatvAraH ss | // s | 5 // ! // // | dvitIye dvau / / / | // // | tRtIye trayaH / / 5 | || 5 | | | | caturthe dvau 55 | || 5 | anyonyatAunAyAM pratipAdamaSTAcatvAriMzabhedAH prAgvadanyonyatADanAyAmupacitrAtulyAsaMkhyA yathA " nityaM pratigRhamapi visphUrjadvidrumamarakatakanakamayUkhaiH / citrA nRpa tava puri bhavati dyauH, prakaTitabahuvidhasuradhanveva / / " 74 0dvAdazazca vAnavAsikA / / dvAdazazcakArAnnavamazca yatra laghubhavati sA vaanvaasikaa| atrAdye ce catvAraH 55 | ||s | 5 | | // // ! dvitIye trayaH / '' ||s | 5 // | tRtIye dvau |'| | |||cturthe dvau '' | / / s | anyonyatADanAyAM pratipAdamaSTAcatvAriMzat / anyonyatAunAyAM saiva saMkhyA / yathA " saurabhapANDimamahimavizeSAnnA garakhaNDAdhikapramodam / dadhadadhunA bhUpa gIyate te cAru yazo vaanvaasikaabhiH||" 75 0ebhiH pAdAkulakam // ebhirmAtrAsamAdipAdai racitaM pAdAkulakaM tacca dvikatrikacatuSkasaMyogabhedAtpaJcaSaSTibhedam / tatra dvikasaMyoge mAtrAsamakasya trayaH pAdA upacitrAcatuSTayasyaikaika iti catvAro bhedAH / upacitrAyAstrayaH pAdA mAtrAsamakAdicatuSTayasyaikaika imi catvAraH / vizlokasya trayaH pAdA mAtrAsamakAdicatuSTayasyaikaika iti catvAraH / citrAyAH trayaH pAdA mAtrAsamakAdicatuSTayasyaikaika iti catvAraH / tathA vAnavA sikAyAstrayaH pAdA mAtrAsamakAdicatuSTayasyaikaika iti catvAraH / mAtrAsamakasya dvau pAdau upacitrAyA vizlokasya citrAyA vAnavAsikAyAzca pratyekaM dvAviti bhedAzcatvAraH / mAtrAsamakaM hitvA upacitrAyA dvau pAdau vizlokasya citrAyA vAnavAsikAyAzca pratyekaM dvAviti trayo bhedAH / mAtrAsamakamupacitrAM ca hitvA vizlokasya dvau pAdau citrAyA vAnavAsikAyAzca pratyekaM dvAviti dvau bhedau / mAtrAsamakamupacitrAM vizlokaM ca hitvA citrAyA dvau pAdau vAnavAsikAyAzca
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93 chaMdonuzAsana dvAvityakaH evaM triMzat trikasaMyoge mAtrAsamakasya dvau pAdau upacitrAvizlokayorupacitrAcitrayorupacitrAvAnavAsikayovizlokacitrayovizlokavAnavAsikayozcitrAvAnavAsikayozca pratyekaM dvAviti SaDbhedAH / upacitrAyA dvau pAdau mAtrAsamakavizlokayormAtrAsamakacitrayormAtrAsamakavAnavAsikayovizlokacitrayovizlokavAnavAsikayozcitrAvAnavAsikayoH pratyekaM dvAviti SaDabhedAH / tathA vizlokasya dvau pAdau mAtrAsamakopacitrayormAtrAsamakavAnavAsikayorupacitrAcitrayorupacitrAvAnavAsikayozcitrAvAnavAsikayozca pratyekaM dvAviti SaDbhedAH / citrAyA dvau pAdau mAtrAsamakopacitrayormAtrAsamakavizlokayotriAsamakavAnavAsikayorupacitrAvizlokayorupacitrAvAnavAsikayovizlokavAnavAsikayozca pratyekaM dvAviti ssddbhedaaH| tathA vAnavAsikAyA dvau pAdau mAtrAsamakopacitrayormAtrAsamakavizlokayormAtrAsamakacitrayorupacitrAvizlokayorupacitrAcitrayovizlokacitrayozca pratyekaM dvAviti SaDbhedAH / evaM triMzat / catuSkasaMyoge ekaikaparihAreNa paJca / sarve militAH paJcaSaSTiH / dvijAtijA vikalpAH syustriNshstrishstrijaatijaaH| caturjAtibhavAH paJca paJcaSaSTiritIritAH // 1 // iti saMgrahazlokaH eSAM ca paJcaSaSTebhaidAnAM madhyAt mAtrAsamakasya trayaH pAdAH eka upacitrAyA ityevarUpasya prathamabhedasya saMkhyA yathA mAtrAsamakapAdatrayabhedAnAM tisRNAM caturvizatInAmupacitrakapAdabhedAnAMcASTAcatvAriMzato'nyonyAbhyAse jAtA SaDalakSAH triSaSTiH sahasrANi paJca zatAni dvipaJcAzadadhikAni / prathamabhedasya ca loSTasaMcArakrameNa cAturvidhyaM / sthApanA / tatazcaturbhirguNane jAtAH SaDviMzatirlakSAH catuHpaJcAzatsahasrA |mA | mA | mA | u dve zate . aSTottare evaM dvitIyAdibhedeSvapyUhyam / | tatra mAtrausamakasya tribhiH pAdairupacitrAyAzcaikena mA | u | mA | mA u | mA | mA / mA pAdAkulakaM yathA "zazadharapAdAkulake gagane kokilanAdairmukhare ca vane / madane ja jagajjayanaikAgre pAntha kathaM gantA tadihAne // " mAtrAsamakasya pAdadvayena upacitrAyA ekena vizlokasya
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 chaMdonuzAsana " caikena yathA " jayini digantAdbhavati prApte paurastreNaM tvaritaM nRpate / vicarati sadyaH pAdAkulakaM malayAnila iva bhRGgIkulakam " / / mAtrAsamakopacitrAcitrAvAnavAsikApAdairyathA " vanditapAdAkulakairdyasadAmanupamamahimazrIdhAma sadA / sA vo vitaratu zivamAkalpaM bhAratyanudina masamamanalpam " || bhASAntareSvapi yathA caMdujoo candaNalevo kuvalayasejjA kamalukkhevo / dAhiNamAruao kappUraM ahiaM virahe Dahai sariraM 11 evamanyadapyudAhAryaM / athavA / ebhiriti vaitAlIyAdibhiH pAdAkulakaM / ayamarthaH | eka pAdo vaitAlIyasyApara aupacchandasakAdermAtrAsamAdervA / yadvA eka aupacchandasakAderaparo mAtrAsamAderyadvaiko mAtrA samasyA para upacitrAdeH pAda ityAdi / tadApi pAdAkulakam 76 0 co gIrnaTacaraNaM jaiH // cagaNo gurucatuSTayaM ca jairityaSTabhirmAtrAbhiryatiH yathA karmavizeSAddivyo martyastiryagrapaH / iha bhavanAdayerjanturnaTacaraNaM hI dhatte / / " iha caH paJcavikalpo gIstvekavikalpa ityanyonyAghAte paJcaiva pratipAdaM / teSAmanyonyatADa 66 * * kaNThaH nAyAM SaT zatAni paJcaviMzatyadhikAni / 77 0 cau gau cau gau nRttagatiSThaiH // dvau caturmAtrau gurudvayaM ca / Theriti dvAdazabhiryetiH yathA " adhunA dhvanati gabhIraM meghamRdaGge candyAM taDiti purastAccitrapadAyAm / iha kimapi nIlapramuditacitto, gItagati tanute'sau nRttagatiM ca // " atra prathame cagaNe paJca bhedAH dvitIye'pi / tRtIye ekaH / caturthe paJca / paJcame ekaH / anyonyaghAte paJcaviMzatyadhikaM zataM pratipAdaM bhAvAdanyonyatADanAyAM caturviMzatiH koTyaH ekacatvAriMzallakSAH catvAriMzatsahasrAH SaT zatAni paJcaviMzatyadhikAni / 78 0 cInaje jo jo lIvante'nuprAse paddhatiH // cagaNacatuSTayaM / pAdAnte'nuprAse sati paddhati: paddhaTiketyanye asyApavAdaH nAtra viSame jagaNaH, pAdAnte ca jagaNo laghucatuSTayaM vA 88 yathA chatrAyamANadharaNoragendra pArzvajinendra smaramRgamRgendra / darzaya dIrNa
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana duritatimiranikara satpaddhatimA syajitarajanikara " / / yathA vA dhanapAlasya " natasurakirITasa ghRSTacaraNa jaya bhavagatibhItajanaikazaraNa / capalAkSazakunisaMyamanapAza jaya viditajagatsthitisarganAza // 179 0 apabhraMze cArayA bhUyasA prayogo yathA "unniddakamaladaladIharacchu / kaJcaNakavA'daDhaviyaDavacchu surakhaika rindakarasaralabAhu ekkaMgiNa aribala varai nAhu ||" ityAdi / atrAdye ce catvAro vikalpAH dvitIye paJca / tRtIye catvAraH / caturthe dvau / anyonyaghAte SaSTyadhikaM zataM / pratipAdaM teSAM bhAvAdanyonyatADanAyAM paJcaSaSTiH koTyastripaJcAzalaAH SaSTiH sahasrANi bhavanti / mAtrAsamakAdiprakaraNaM navabhiH // 95 ityAcArya zrI hemacandraviracitAyAM svopajJacchandonuzAsanavRttAvarddhasamaviSamavaitAlIya mAtrA samakA divyAvarNanastRtIyo'dhyAyaH // 1 0 gau SaSTho jo lau vA pUrve'ddhe pare paSTho AryA gAthA || nau iti varttate / cRgau cagaNasaptakaM guruzcAddhe yasyAH sA AryA / atrApavAdaH / pUrve'ddhe SaSTo jagaNo lau vA / pare'rddhe SaSTo gaNo laghuH kAryaH / arddhagrahaNAdAryAdiSu pAdavyavasthA nAsti / tena dvIpAdanyasmAdapItyAdau gaNatrayasyAnte laghorgurutvaM na bhavati / Aryeva saMskRtetarabhASA su gAthAsaMjJeti gAthAgrahaNam / atra pUrvArddha prathame ce vikalpAzcatvAraH yathA / ' ' | // ' | ' | | | | | dvitIye paJca 55 | | 5 | 15 | | 5 || | || || | tRtIye catvAraH ' ' | | 5 | caturthe paJca ' ' | | | 5 | | 5 | | ' // 5 | | | | | | | paJcame catvAraH | | || || | saptame catvAraH | | | | SaSThe dvau | ' ' | // s | 5 | ' ' | | 5 | 5 | | | | | aSTame gurureka eva | anyonyatADanAyAM dvAdaza sahasrANyaSTo zatAni / evaM aparArddhe'pi / navaraM SaSThe laghunyekasminneka eva vikalpaH / anyonyatADanAyAM SaT sahasrANi catvAri zatAni / ubhayadalavi 1
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana kalpatADanAyAM aSTau koTayaH ekonaviMzatirlakSAH viMzati sahasrANi / yadAha / "jagaNavihInA viSame catvAraH paJca yuji cturmaatraaH| dvau SaSThAviti cagaNAstajAtA prathamadalasaMkhyA // 1 // evamaparArddhasaMkhyA SaSThe syAt laghuni caikasmin / AryAsaMkhyobhayadalasaMkhyoghAtAdvinirdiSTA" // 2 // AryA yathA " upadizyate tava hitaM yadi vAJchasi kuzalamAtmano nityam / mA jAtu durjanajanevAryAcaritaM prapadyasva // " prAkRte yathA " kalasabhavatavassiculuapUraNamette vi muNiamajjhANa / jalahINa kahaM sarisA sayA agAhA mahappANo // " paizAcike yathA "panamadha panayapakuppitagolIcalanaggalaggapatibiMba / tasasu nakhatappanesu ekAtasatanudhalaM luI // " evamanyabhASAsvapyudAhArya / AryAyA vaktavyAntaramAha 2 0 SaSThe nle lAdvitIyAtsaptame cAdyAtpadamanyA? ca pazcame // pUrvArddha SaSThe gaNe nle sati dvitIyAlAdArabhya padaM bhavati paSThanlagaNasya prathame le yatirityarthaH tathA saptame bhle AdyAlAdArabhya padaM bhavati SaSThagaNAnte yatirityarthaH / anyAGke dvitAye'ddhe paJcame nle satyAdyAllAtpadam caturthaH gaNAnte yatirityarthaH / yathA " caturamburAzimudritabhU bhAroddhAracaturabhujaparighaH ekAGgavIratilakaH zrImAniha jayati siddhezaH // " Arya vizeSAnAha / 3 0AdyaciyatiH pathyA // yasyAM dvayorapyarddhayorAdyacagaNatraye yatirbhavati sA pathyA yathA "nepathyAni nirasyati saMprasyati mattakokilAnAdAt / nindati cendumayUkhAMstvadvirahe naH sakhI subhagA / / " 4 vipulAnyAdyantasarvabhedAtridhA / / anyA dvayorarddhayorAdyaciyatirahitA vipulA / sA cAdyantasarvabhedAttredhA / pUrvArddhaM cagaNatrayayatirahitA AdivipulA mukhavipuletyarthaH / aparAddhe'ntavipulA jaMghanavipuletyarthaH / dvayorapyarddhayoH sarvavipulA mahAvipuletyarthaH / yathA "mukhavipulA paryante ca laghIyAMso bhavanti niicaanaaN| varSAsu grAmapayaHpravAhavegA iva snehAH" "nAbhInimnA kucataTatuGgA jaghanavipulAtha madhyakRzA / bhRkuTilAzayasaralA ca mAnasaM harati sA bAlA" 7 "zastrAbhyAse rativallabhasya manye
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana "" khalUrikA ramyA tava kamaladalAkSi nitamba bhUmireSA mahAvipulA | 50 madhye dvitIyatuyauM jau capalA // gurvormadhye dvitIyatuyoM jagaNau yasyAM sA capalA / sA cAdyantasarvabhedAttredhA / taya pUrvArddha AdicapalA mukhacapaletyarthaH / aparArddhe'ntacapalA jaghanacapaletyarthaH / dvayorapyarddhayoH sarvacapalA mahAcapaletyarthaH tatra pUrvArddha prathame ce dvau vikalpau ss | s // | dvitIye ekaH / ' / / tRtIyepyekaH '' | caturthepyekaH / ' | | paJcame hau ' ' | ' / / | SaSThe'pi dvau ' / / // // saptame catvAraH ' ' | aSTame gurureva / anyonyatADanAyAM / dvAtriMzat / aparAddha SaSThasya laghorekatvAt SoDazaiva / ubhayAddhatADanAyAM paJca zatAni dvAdazottarANi sarvacapalAvikalpAH / mukhacapalAyAM pUrvArddhavikalpairdvAtriMzatAparArddha catuHSaSTizatavikalpAnAM tADane dve lakSe aSTAcatvAriMzacchatAni / jaghanacapalAyAM cAparArddha vikalpaiH SoDazabhiH pUrvArddhavikalpAnAmaSTazatAdhikadvAdazasahasrasaMkhyAnAM tAne tAvanta eva vikalpAH / tatra pathyApUrvikA mukhacapalA yathA " ekopi bAlacUtaH zikhodgamairabhinavairmano dahati / etatpunaradhikaM sakhi kalakaNThI tatra mukhacapalA // " 1 AdivipulApUrvikA mukhacapalA yathA mRduvAcya eSa naiNAkSi vallabhaste zaTho'nyavivazamanAH / tarjaya paruSairvacanairmukhacapalAnAmayaM viSayaH / / " 2 antavipulApUrvikA mukhacapalA yathA 88 88 | || s | s || 66 | || || "" 88 dayitastavAnunIto mayA sakhi tvAM kilAnuneSyati saH / taM pAdAnatamAlokya mA kaTu brahi mukhacapale || 3 evaM sarvavipulApUrvikAyAM mukhacapalAyAmudAhAryam / pathyApUrvikA jaghanacapalA yathA tasyA nitAntacapalAnnetravilAsAnvilokya bAlAyAH / ko varNayedamugdhaH kuraGgikAdRSTilalitAni // 4 antavipulApUrvikA jaghanacapalA yathA " uddAmamAruta ""
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana hata vajana capalarani jIvitavyAni / jAlan janaH ka narama jAtucismIyate tatra // " 5 mahAvipulApUrvikA jaghanacapalA yathA "kasya kRte kRta puNyasya, dRSTiriyamanimiSAttvayA dhriyate / yAsIt purA kuraGgAkSi nityamatyantacapalaiva / / " 6 evaM mukhavipulApUrvikA jaghanaMcapalodAhAryA / pathyApUrvikA mahAcapalA yathA "capalaM na kasya ceto, narasya jAyeta pazyatastanvIm / nRtyatkSaNe'tra navyAGgahAralIlAmahAcapalAm / / " 7 mahAvipulApUrvikA mahAcapalA / yathA "yugapatyapraphullakakkellimallikAM bakulacampakAn dRSTvA / jAtA madhUtsave SaTpadAvalIyaM mhaacplaa||'' 8 evaM mukhavipulApUrvikA jaghanavipulApUrvikA ca mahAcapalodAhAryA / evaM gAthApyudAhAryA / evaM pathyAbhedenaikena vipulAbhedaistribhizcapalAbhedaiAddazabhiH SoDazabhedAH / kecittu laghutrayAdArabhya dvidvilaghuvRddhayA kamalAdIn pavizatibhedAnAhuH / yathA "kamalA laliyA sIlA juNhA raMbhA ya mAgahI lcchii| vijjA mAlA haMsI sasilehA jaNhavI suddhA // 9 // kAlI kamalI mehA siddhI riddhI a kumbhaI dhrnnii| jakkhI vINA baMbhI gaMdhavvI maMjarI gorI // 10 // kamalA tihi lahuehiM, laliA paMcehiM evmaaiio| bihiM cihi vaDaDhatehiM, kameNa sesAo jAanti // 11 // " etacca gAthAprastArepvantarbhUtamiti na pRthaglakSyate / na ca sarve prastArabhedAH zakyA upadarzayitumityAstAmetat / 6 dviH pUrvAddha gItiH / / dvau vArau pUrvArddhalakSaNaM yasyAmAryAyAM sA gItiH / sA ca ekaH pathyAyAH trayo vipulAyA dvAdaza capalAyA vikarupA iti SoDazadhA / atra pUrvArddha dvAdaza sahasrANyaSTau zatAni vikalpAH / aparAddhe'pi tAvanto'nyonyanAtADanAyAM SoDaza koTyo'STAtriMzat lakSAzcatvAriMzat sahasrAH 'vikalpAH pathyAgItau bhavanti / vipulAgItAvapi ta eva / sarvacapalAgItau pUrvArddha dvAtriMzadvikalpAH / aparArddha'pi tAvantaH / anyo'nyatADanAyAM catuvizatyadhikAni daza zatAni / mukhacapalAgItau pUrvArddha dvAtriMzadvikalpAH / aparArddha dvAdaza sahasrANyaSTazatAdhikAni / anyo'nyatADanAyAM catasro lakSAH SaNNa
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana vatiH zatAni / jaghanacapalAyAmapyetAvanta eva / tatra pathyAgItiryathA " viracitakusumAbharaNA tanvAnA gItimalikulaninAdaiH / abhyAgacchati caitre vAsakasajjeva saMprati vanazrIH // " 1 mahAvipulAgItiryathA " mattadvirepha puskokila vaitAlika mhaavipulgiityaa| kriyate nirbharamunnidra eSa yUnAM manaHsu manasizayaH // " 2 pathyAmahAcapalAgItiryathA " yAvallunAmi cUtAGkurAnpuro'syA madhuM vyapahotum / tAvadbabhUva gItiH pikAGganAnAM pramodacapalAnAm / / " 3 mahAvipulAmahAcapalAgItiryathA "kaSTAJjanastvadAlokanAdapi kSaNamimAM dazAM labhate / vipulAM tanoSi dIrghAkSi gItimetAM kuto mahAcapale // " 4 evaM zeSabhedeSu dvAdazasvapyudAhAryam / 7 0parArddhamupagItiH // dviH parArddha lakSaNaM yatra bhavati sAryopagIti iyamapi pUrvavatSoDazabhedAH / tatra pathyopagItau pUrvArddha catuHSaSTizatAni vikalpAH / aparArddhapi tAvantaH / anyonyatAunAyAM catasraH koTyo nava lakSAH SaSTiH sahasrANi / vipulopagItAvapi tAvanta eva / mahAcapalopagIto pUrvArddha SoDaza / aparArddhapi tAvantaH anyonyatADanAyAM SaTpaJcAzadadhike dve zate / mukhacapalopagItau pUrvArddha SoDaza vikalpAH / aparArddha catuHSaSTiH zatAnI / anyonyatADanAyAM lakSamekaM caturvizatiH zatAni / jaghanacapallopagItAvapi tAvanta eva / tatra paththopagItiryathA " upagIti kuraGgazizo mA gAH zrutisukhalavaspRhayA vyAdhaM kimiti na pazyasi cApanyasteSumiha purataH zyaH / / " 1 mahAvipulopagItiryathA " saMprati zilImukhAH pazya mahAvipulopagItiravaiH / saukhaprasuptikAH paGkajinIH prItyopatiSThante / / " 2 pathyAmahAcapalopagItiryathA " upagItigandharUpAdi yAti ceto mahAcapalam / tebhyo nivartayaitatsamIhase cetparAM siddhim " 3 mahAvipulAmahAcapalopagItiryathA / " cUtAkurAH smarAstrANi cApalAtkolilaibaDhAH / vipulopagItayo'strANi tenire te na taistasya // " 4 evaM zeSabhedeSu dvAdazasvapyudAhAryam / 8 0dvayorvyatyaye udgItiH // AryAyAH dvayoH pUrvArddha parAr3heM
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana viparyaye udgItiH / iyamapi pUrvavat SoDazadhA / pathyAvacca tadudgItiSu vikalpA vAcyAH / tatra pathyodgItiyathA " vIravareNya raNamukhe zrutvA tava siMhanAdamiha / sapadi bhavantyarikariNo madhuvratodgItiriktagaNDataTAH // " 1 mahAvipulodgItiryathA "vipulodgItiH kalakokivArayaiH pallavAtAmrA / matteva purastarupaGktiriyaM madhuparicayAdito bhAti // " 2 pathyAmahAcapalodgItiyathA / "capale prayAtu mAnAdayaM varAkaH kimAhvayasi / pratibhUramuSya bhUyaH samAgame bhAvinI pikodgItiH // " 3 mahAvipulAmahAcapalodgItiryathA "bAlA kutopi sAraGgikeva sA vipulacapalAkSI / zrutvA tavAbhidodgItimAzu nipyandinI ciraM bhavati / / " 4 evaM zepeSu dvAdazasu bhedepvapyudAhAryam / tatrAyaM saMgrahaH ekaiva bhavati pathyA tisro vipulAstatazcatasrastAH / capalAbhedaistribhirapi bhinnA iti SoDazAryA syuH // 1 // gItInAM trayamitthaM pratyekaM SoDazaprakAraM syAt / sAkalyenAryANAmamI vikalpAzcatuHSaSTiH / / 9 // gItiH saptame pe ripucchndaaH|| gItireva saptame pe paJcamAtre gaNe ripucchandA / ataH paraM prAkRtAdau chandasAM bhUmnA prayoga iti tatraivodAharipyate / yathA "kailAsasailatulaNAmANaM mA vahasu saMpayaM dasamuha / uaha ripuchacchandolaNatolijante mahoahimmi giriNo / " 1 atra pagaNasyASTabhedatve'pi nauje ja iti jagaNAnuviddhabhedadvayavarjanAt SaDbhedAH / tatasteSAM zeSagaNavikalpAnAM cAnyonyatADanAyAM pUrvArddha jAtA ekonaviMzatiH sahasrA dve zate / tAvadbhirevottarArddhavikalpairghAte jAtAH SaTUtriMzat koTyaH SaDazItirlakSAzcatvAriMzatsahasrANi / 10 tRtIye lalItA / / gItireva tRtIye pe lalitA yathA " aMguliAhi laliaMgIpavAsadiahe gaNantiANudiNam / vallahaAyaDaDhaNakae java iva maMtavakharAiM ekkamaNA / / " 1 atra tRtIyapagaNasya SaDavikalpatve prAgvattAvanta eva bhedAH / 11 dvAbhyAM bhadrikA / gItireva dvAbhyAM saptamatRtIyapagaNAbhyAM bhadrikA yathA "jubaINa nayaNalacchIe sahajasaloNattaNeNa bhadiAe / cakkhubhaeNa va digNayaM lakkhijjai kajjalaM
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana vayaMsiAhiM" 30 atra tRtIyasaptamagaNayoH SaTpaTbhedAstatasteSAmanyavikalpAnAM cAnyonyaghAte jAtAH aSTAviMzatiH sahastrA aSTau zatAni pUrvArddhaM / teSAM tAvadbhirevottarArddhanikalpairghAte jAtA yazItiH koTyazcaturnavatirlakSAzcatvAriMzatsahasrAH / 12 0SaSThaM vineSTapairvicitrA / / gItireva SaSThagaNaM vinA yatheSTaM pagaNairnibaddhA vicitrA yathA " bhAsAsu vicitrAsu jugavaM suranaratiriANa jIvajAINa / saMvAdamaNuhavaMti jayai vANI bhayavao jiNidassa / / " 31 vicitrabhedatvAdasyA vikalpasaMkhyA noktA kecitsarvairapi pagaNairicchanti / 13 0ce'STame skandhakam / / gItirevASTamasya guroH sthAne cagaNe kRte skandhakaM AryAgItirityahIndraH / atra gItyarddhavikalpAnAmaSTamacagaNavikalpapaJcakena tAune jAtAzcatuHSaSTi sahasrAH pUrvArddha / tAva bhirevottarArddhavikalpaistAune jAtAni catvAriMzarbudAni nava koTyaH SaSTilakSANi / 4096000000 / yathA " tuha riurAyapuresu taruNIjaNalAliambhi kikellivaNe / saMpai araNNamahisANa khadhakaM DUyaNaM payaDhei daDhaM / / " 1 kecittu laghucatuSTayAdArabhya laghudvayadvayavRddhyA brahmAdIni skandhakAnyAhuH / yathA " baMbho hIro kaNho rAmo caMdo purandaro merU / dhammo selo bhANU jakkho paNhIka mAyago // 2 // kAlo harI kubero sAlo suvaNo sudaMsaNo khaMdo / nIra sihI suvaNNo meho paMko a kalhAro // 3 // heraMbo nINo vaNNe lahubheehiM suhayanAmAI / eAI sAhiAI pauNatIsANa khadhANaM // 4 // " caulahuehiM baMbho hIro chahiM ahiM tahA kaNho / vihiM vihiM vaThThaMtehiM kameNa sesANa nAmAI // " 5 etacca skandhakaprastArepvantarbhUtamiti na pRthak lakSyate / evaM. bhedaparikalpane hyatiprasaGgaH syAditi / 14 0 tatvaSThe lyupAt tatskandhakamarddhadvayepi SapThe gaNe ekasminneva laghau sati upAtparaM skandhakaM upaskandhakamityarthaH / yathA " ua khaMdhAhaituTuMtavAhudaMDovi kovi suhaDao / eso / sahi parajohaM paharai pAeNa dddhaahro|" 33 atra SaSThasya gaNasya laghutvenaikatvAtpUrvArddhadvAtriMzatsahasrAstAvadbhirevA
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 88 (C 88 parArddhavikalpaistAune jAtAni dazArbudAni dve koTyau catvArizalakSAH / 10,24,00,0 0 0 Adyerddha uda: / / Adyeddhe SaSTheli udaH paraM skandhakaM utskandhakamityarthaH / yathA jA balamaDapphareNaM nivANa ukkhandhayA Asi purA / sA tuha sAsaNabhAraM tANa vahaMtANa saMpayaM kahavi gayA / / " 34 atra pUrvArddhavikalpAnAM dvAtriMzatsahasrANAmaparArddhavikalpaizcatuHSaSTisahasrairdhAte jAtAni viMzatirbudAni catasraH koTyo'zItirlakSAH / 20,48,000000 | 160 antyevAt / / antyerddhe SaSThe li avAtparaM skandhakaM avaskandhaka mityarthaH / yathA pavaNa pahallira pallavadhaya vaDamullasiakoilAbaMdiravaM / okhandhAvAraM cia paccha ( stha) vaNaM ravainariMdassa" 35 pUrvavadvikalpAH | 17 0 gItiskandhake saGkIrNam / pUrvArddha skandhakamaparAddhe gItiH, yadvA pUrvArddha gItiraparArddha skandhakamityubhayathApi saGkIrNa nAma skandhakam / yathA jaha jaha tuha pahu sennaM kijjai saMkinnayaM magalaghAhiM / taha taha riurAyadharesu khalai lacchitti peccha acchariaM ||" 36 " sA bAlA tuha virahe hiyae saMkiNNae anaMtAI / nIsAsadhUmalaharIcchaleNa dukkhAhUM suhaya uvvamai phuDaM || 30 atra skandhakArddhevikalpAnAM gItyarddhavikalpairghAte bhaGgadvaye'pi pratyekaM jAtA ekAzItiH koTyo dvinavatirlakSAH / 81,9200000 / 18 0 gAthAdyarddhantyagAt prAk co vRddhau jAtIphalam / gAthaiva pUrvArddhantyAdguroH prAk cagaNasya vRddhau jAtIphalam / uttarArddhe tu gAthAyA eva / yathA " tuha riuNo nivasanto aviralajAIhalesu jalahitaDavaNesu / vaNavAsasuhasaivhA na rajjamIhaMti siviNevi / / " 19 0 cayorgA thaH / gAthaiva pUrvArddhantyagAtprAk cagaNadvayasya vRddhau gAthaH / yathA " gaurIe ciddurabhAro jalagAhottinniAi nivaDaMtadhorabiMdUhi / vialiapasUNamAlAvirahaduheNaM ruei vva / / " 39 atrASTamazcagaNaH paJcamedo / navamo nauje ja iti caturbhedonyonyA hatau viMzatistathA AryAvikalpAnAM guNane jAtamabjamekaM triSaSTiH koTayazcatura "" 102 000 | 150
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana 103 zItirlakSAH 1,63,8400,000 / evamudgAthAdiSvapi / varddhamAnacagaNadvayavikalpaiviMzatyA pUrvapUrvavikalpAnAM tADane vikalpasaMkhyA unneyAH / 20 0kramavRddhayodyavasamupAt // gAthAtparaM krameNa cagaNadvayavRddhayA ud vi ava sam upa paro gAtho bhavati / udgAtha vigAtha avagAtha saGgAtha upagAthA ityarthaH / udgAtho yathA "sirivaddhamANajiNavara uggAhato surAhivo tujjha aisayasiriM parUDharomaJco / ahilasai muhasahassaM ThANe diTThIsahassassa / / " 1 vigAtho yathA "sirikumaravAlabhUvai accabhuacariavaNaM tujjha jo kira kareumicchai kusaggatikkhabuddhI vi / bAhAhiM so vigAhiumici rayaNAchayaraM sayalaM // " 2 avagAtho yathA " sojayai ajalaThThANaM vAyAguMpho purANa sukaINa kovi anno cia sarinAho akaliamajjho sayAvi vibuhehiM / jo avagAhijjato nirantaraM dei amayarasaM / / " 3 / saMgAtho yathA "nahakolassa va dADhA tikkhakhuruppaM va jalaNauttiNNamaNaMgamahAbhaDassa vva kiMsuavataMsauvva purahUavallahadisAi etAhe / kaNayapisaMgAhariNaMkalehiA sahai uayaMtI // " 4 / upagAtho yathA "samaramahoahimubbhaDakarimayaramucchalaMtaruhirasalilamasivaradADhiAi sahasatti meiNi uddharaMtao mahiharANa AkaMpaNAiM virayaMto / uagAhai colukkassa Aikoluvva bhuadNddo||" 5 // 21 0gAthinI / upagAthAccagaNadvayavRddha yA gAthinI yathA "sirimUlarAyabhavaikulagayaNamiaMka tihuaNalalAma jayasirinivAsa jasabharabhariadiaMta riubhaDakayaMtaniva kumaravAla bhaNimo aigahirAI kaha tujjha cariAI / sayalaguNagAhiNI jassa na kira cauvayaNavANIvi // " 22 vyatheSTaM mAlAgAthaH / / gAthinyAH paraM yatheSTaM cagaNadvayavRddhyA mAlAgAtho yathA " iha mAlAgAhANa va vayaMsa pecchasu navabuvAhANa gayaNaviulasaravaramthi vimukkaghoraghosANa vijjujIhAvihIsaNANa bahalavArinicayapama(Na)ccirANa aidIhagattANa / haddhI gasai mayaMkaM khelaMtaM rAyahaMsaM v||" 23 jAtIphalAdyagAthavadAmAdayaH / / jAtIphalasya prathamerddha
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 chaMdonuzAsana CC 'ntyAgAt prAk krameNa cagaNadvayavRddhayA dAmAdayo bhavanti gAthavaditi yathA gAthaH kevala UdvyavasamupAtparo matvarthIyAnto mAlAyAzca para uktastathAyamapi tatra dAmo "jUhAlavavUhA okaDiTaa colukkarAiNA dariaveribhUtamayagalANa | kaMThe pAesu tahA odIsaha ghalliaM dAma / / " 1 udd| mo yathA 'thAlukka tujja nayarI uddAmasurAlayANa siharesu pavaNatarale hiM dIharaaraskarehiM / dei cavilApahAraM kila kaliNo oaraMtassa " 2 vidAmo yathA "nirikumaravAla muJcasi saramAlaM jattha summi tattha tattha aNumaggalaggo sayaMvarakae sahasati / mellai surakusumamayaM surajuaijaNo vidAma navaM / / " 3 avadAmo yathA " odAmAI rayaMtIi tIi kAmassa pUyaNanimittamiha tuha samAgamUsavaM taddi amahilasaMtIe navakuvalayacchIe / kusumasamiddhivirahiaM ujjANaM nimmiaM sayalaM // 4 saMdAmo yathA " aNurayaNicadakiraNapphusappasaraMta caMdakaMta silAnIsaMda AmayarasasiMcijjamANatarutalanisArai ke likhinnavijjAharamihuNo / jiNacaraNarayapavitto reii siriujjayaMtagirI / / " 5 upadAmo yathA " sirimUlarAya muvai kula gayaNamayaMka tuha disajayammi duddharaturaGgakhurapuDurakA yame iNIbahaladhUlipaDaleNa paMkilijjatasAyarasalilasayaNijje / uadAmoaramehi lacchI aidukkaraM ramai || 6 dAminI yathA " sirisiddha rAyanaMdaNa tumayaM AyaMtamikkhiuM jhatti dhAvirIe imAi pajjA ulattavasa siDhilabaddha gaMThilhasiUNa ramaNatthalAu cara " "" gae raI aghaNAveDha maNikaMcidAma nimmiagaikhalaNaM dAmiNI hoi ||" 7 mAlAdAmo yathA " ho juANaya tumaM mA ujjANammi bhamasu bhullova annA ittha phullianavallamalliAvacayakou aparAyaNANa mayabhibhalANa kaMdapavibbhamubbhAsiANa apoDhabha heliANa / dUsahakaDakkhamAlAdAmiahiao na nIharasi // "" 8 idAnIM mAtrA chandasAM gurulaghuparijJAnArthamAha / 24 0 mAtrA varNonA gA varNAgUnA laH // yasya kasyApi mAtrAchandaso yAvatyo mAtrA
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 chaMdonuzAsana bhavanti tA varNonA akSarairUnA guravo jJAtavyAH / tathA varNA gurubhirUnA laghavo jJAtavyAH / tatrAyamupayogaH / yadA kazcitpRcchati aSTAtriMzadakSarAyAmAryAyAM kati guravaH kati vA laghava iti / tadA saptapaMcAzati zAstropadiSTAyAmAmAtrAsaMkhyAyAmaSTAtriMzataM varNasaMkhyAmapanayet , atra ye'vaziSyante tAn gurUnupadizet / te caikonaviMzatiH / varNebhyazca gurUnpAtayitvA zeSAnekonaviMzati laghUnupadizet / yathA "jayati vijitAnyatejAH surAsurAdhIzasevitaH zrImAn / vimalastrAsavirahitastrilokacintAmaNivIraH / " 24 iti AryAprakaraNam / 25 / 0pau cau tau galitakaM yamite'Gghau / / dvau paJcamAtrau dvau caturmAtrAvestrimAtro gaNo galitakaM / aGghau pAde yamite sati / tagaNo yadyapi varNagaNopyasti, tathApi mAtrAgaNasamabhivyAhArAdiha mAtrAgaNo gRhyate / evamanyatrApi yathA "galiaMja dhavale vahai nayaNapaMkae suhaya cayai kAlAgurucaMdaNapaMkae / sahIaNa Appaya dalapa cia NiyaM, sA tuha virahe mAlAidAma viNiyaM 1 / " 26 tRtIye SaSThe lyupAt / / yamitenau tRtIye SaSThe ca laghunyupAt / upagalitakamityarthaH / yathA "tuha vijayapayANayabherIravaDaMbaram , jhatti NisuNiUNa paDiravamuhaliaMbaram / sajjhaseNa pakaMpirassa hariNo karao, uagaliamimaM khu dhaNuhaM dharae sro|" 27 0same'ntarAt / / same'Gghau yamitentarAt / antaragalitakamityarthaH / yathA " ua vayaMsa vitthariamahUsavalacchiaM, raNaraNaMtabhasalAbaliaM vaNarAiaM / kavaliaciraparUDhamANaMsiNimANiyaM phullavallikusumaMtaragaliaparAiaM" 1 anye tu prathamacaturthayoH pAdayoryamane'ntaragalitakamAhuryathA "pattalacchisuhaya jaNamohapayAsayaM, galianiddaindIvarapattasahoaram / sahai tujjha eyaM taM loaNajualaya, pattacchi suhayaMjaNa mohapayAsayaM / / 2" 28 pau cau po veH|| dvau paJcamAtrau dvau caturmAtrI ekaH paJcamAtrazcedyamite'Gghau vegalitakaM / vigalitakamityarthaH / yathA "ua mahusamao miuphu
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 chaMdonuzAsana riamalayapavamANao, vigliacirpruuddhmaannsinnijnnmaanno| koilAhiM kayakalagIIhiM gijjamANao, vammahassa vijayammi sahAo asmaanno||" 29 cau paH samaH / / dvau caturmAtrau paJcamAtrazcaiko yamite'nau samaH paraM galitaMka / saMgalitakamityarthaH / yathA "vaNaphalabharasaMgaliyaM, jassa ya NivvuidAyayaM / tassa sayA vaNavAsiNo, kiM vaNNAmi mahesiNo / " 30 SatIgAH zubhAt / / ekaH SaNmAtraH catvArastrimAtrA guruzca yamite'mro zubhAt galitakam / zubhagalitakamityarthaH / yathA "puNaravi niarajjasigmihagaliAsayA, pavvayakaMdaresu nivasaMtayA sayA / pahu tuha riuNo dharaMtayA muNivvayaM, puNo puNo vi hu uvAlahaMti divvayaM / / " 31 degcaH pau cau triH samAt // ekazcaturmAtro dvau paMcamAtrau dvau catutrio ekastrimAtro'Gghau yamite samAt galitakam / samagalitakamityarthaH / yathA "duddharavAribuDhiyorA calavijjulabhIsaNA, selaguhaMtarAlapahuMsaddiyaduguNi apnIsaNA / jAva smuttharaMti mehA pihiaMbaradesayA, paDhiA tAva huti jNbuuphlsmgliaasyaa"|| 32 0tadoje catau mukhAt / / tadeva samagalitakamojapAdayoH cagaNatagaNau cettadA mukhAdgalitakam / mukhalitakamityarthaH / yathA "sayavattayaM, muhagaliamahukkarasurahiajalamalisayattayaM / tagaNaM gao cAvammi ThaveviNa karasa va na hu haMta maNaM gao" / / 33 SAca je jaH same jo lI; mAlAyAH // paNmAtrAdgaNAt pare daza cagaNA, na viSame jaH / same jo laghucatuSTayaM vA yamite'yau mAlAyA galitakam / mAlAgalitakamityarthaH / yathA "khelirakAmiNIkarAhayaaviralaviasiajalaruhamAlAgaliaparAyasurahiasalilayaM, taralataraGgarajaparinaccirakalahaMsamihuNAvalisarahasakijjamANakalayalakalilayam / abhaMlihataDaparirUDhabahalabaulatilayatamAlatAlIvaNapaDihayakharadiNayarakarayaM, piccha sarovaraM ibhamaNArayaM pi vijjAharasuravarakinnarANa evaM vilAsaharayaM / / " 34 0caganto muradhAt / pagaNAtpare aSTau cagaNA gurvantAH / nauje
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 107 jaH same jo lIrvA yamite'Gghau / mugdhAt galitakaM mugdhagalitakamityarthaH / ca ityasya gantatvena vizeSaNAdantyazcagaNo gurvanto labhyate / natu pRthageva guruH / anyathA cugAviti kuryAt / yathA "namirasurAsuriMdasirarayaNamauDaruibharakaraMviacaraNakamalanahamaNiM, sayalatiloaloaNatihuraNamohaMdhayAraniaravihaDaNanahamaNi / na navasi jai juAijiNaiMdamamalakevalasirikulaharamiha mavabhayahaNaNaM tA vayaMsa tuha rayaNaM cia karAu muddhagaliaM kira vihalamida khu jaNaNaM / / " 35 0cUrugrAt // SAtpare SaTcagaNA gantA / nauje jaH same jo lIrvA yamite'Gghau / ugrAt galitakam / u haugali takamityarthaH / yathA "nimmalanANadichiavaloiabhuvaNayalaM vizuddhacittaM, uggagaliasamagAkammaM niravahinANaraiajagacittaM / vIraM saMbharAmi tAraNataraMDayaM samapasannasoha, paMDio duttarassa bhavasAyarassa laharIbharammi sohaM // " 36 0pau taH sundarAt // dvau paJcamAtrau trimAtrazcaiko yamite'yau sundarAnAmagalitakam / nauje jaH same jolarveti nivRttam / yathA "naravariMda tuha kittiA, kattha kattha na pahuttiA / bhariyagayaNamahikandarA, kundasaMkhasasisundarA / / " 37 0pau tau bhUSaNA / dvau paJcamAtrau dvau trimAtrau yamite'mro bhaSaNAnAmagalatikaM / yathA "pIccha pIvaramahApaoharA, kassa kassa na vayaMsa maNaharA / vipphurantasuracAvakaNThiA, bhUsaNA nahasirI uvaTThiA // ' 38 capacApacAglA mAlAgalitA / caturmAtraH paJcamAtrazcaturmAtradvayaM paJcamAtraH caturmAtradvayaM laghugurU ca mAlAgalitA / yathA "na muNijjai galAu rayaNamAlA galiiA na gaNijjai bhggo| maNivalayaniaro na ya jANijjai. aMsuaMcalo vihu vilggo| colukkakulaMbaradiNamaNi tuha tuha avaloaNimittadhAvaMtihiM, mayaraddhayabANadhoraNividdhahiaihi nArihi harisijjaMtihiM / " 39 0SazvIH same jo lIrvA vilambitA / ekaH paNmAtrazcacatuSTayaM vAGghau yamite ca / tathA same sthAne jagaNo laghucatuSTayaM vilambitAgalitakam / yathA "masisavvambha(ppa)yArighaNatimiramAliAo,
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 chaMdonuzAsana oaha samullasanti duvvAramAliAo / vAsayapaMjaresu suttAo sAriAo, taha avilaMbiAo jaMti ahisaariaao||'' 40 gantacaH pacupAH khaNDodgatam // gurvantazcaturmAtraH paJcamAtrazcaturmAtrapaJcakam paJcamAtrazca / same jo lIrvA khaNDodgatam / yathA "khaMDuggayamidubiMvamiNamajjavi ahiNavakisuakusumasarisayaM, nahu jA caMdimAi timirabharaM kira paridaliUNa payaDai harisayaM / vammIsarabhaussa saraniarehiM aidUsahihiM paharijaMtao, ahiaMtA saMpai ahisaraNe payaTTai juvaijaNo tuvrNto|" 41 capAcIpAH prasRtA / / caturmAtraH paJcamAtradvayaM caturmAtracatuSTayaM paMcamAtrazca prasRtA yathA "jaM kira muddhiAi tIe ahiNavamahusamayalacchituvarijaMtao, pasariamalayamAruo nahu sahAi tuha virahammi surUva chibaMtao / tassa va citiUNa paDikhalaNakAraNaM kirai ruddhanahayalavahAo, kira uNhuNhiAo, ghaNanIsasiasamoralaharIo aidUsahAo / " 42 0curdo nauje jo lambitA // paJca caturmAtrA dvimAtrazcaiko / nauje jagaNalallambitAgalitakaM / yathA 'kailAsatulaNapayaDiabahuvAhapaeNa, saMjaNiatiasamaMDala bahubAhapaeNaM / AlaMbiyakhayakAraNa dasAsaeNa vaNe nIA sIA teNaM dasAsaeNa vnne|" 43 0sauje pairvichittiH // saiva lambitauje pagaNairvicchattirgalitakamachau yamite / yathA "raNaraNaMti jattha pamattA kusumesusilImuhA, hoti jattha lohadUsahA kusumesu silImuhA / vicchittiparo taruNIaNo viNA vihu mahusamao, vinbhamai jattha samuttharai esa iha mahusamao // " 44 cApacapadA lalitA // cadvayaM pacapadAzcAGgrau yamite lalitAgalitakaM yathA "mttmyrpucchcchttohbhggvnnraaiaNtiirshNtlvNglvliknnivnnraaiaN| nahamaMDalagaruaniraMtara viviha ghaNavAlaya uahiM peccha laliagattipaaM ghaNavAlayaM // "45 0ubhe viSamA / ubhe vichittilalite lalitAvichittI vA saMkIrNe viSamAgalitakamajhau yamite yathA "taralaM dIhattaNeNaM pAviakaNNamaggaM, visamattha mohasAyare karei kaNNa maggaM / eaMtuha nayaNajualayaM sundari
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 109 kAlasAraM, sohAviNijjialoaNaM niMdai kAlasAraM" 1 atra pUrvArddha lalitA aparA. vicchittiH 46 0tIcI muktAvalI / / catvArastrimAtrAzcatutrizcaiko muktAvalIgalitakaM yathA "caMdaNayaM pi hu nahu sA sahae, . gaMDayalaM karakaliaM vahae / dharai na muttAvaliaM hiae, tujjha taNuM cia lihia niae " 47 picau rativallabhaH // trayaH paJcamAtrAzcagaNazcaiko rativallabho galitakam yathA "dIsae esa taruNiaNadullahao paccakkhataNU ceva raivallahao / jo bhaNai mayaNo hareNa pariaDDho, so mA(sA)mi jaNo ni(mi)cchaiNa aviyaDDho" 48 pau caSau hIrAvalI / dvau paJcamAtrau caturmAtraSaNmAtrau ca hIrAvalIgalitakam / yathA "kuvalayadalanayaNe payAvaiNA kayaM, bahurayamaya piva tuha vayaNapaMkayaM / jassi maNaharadasaNAharakuntalayA, hIrAvalividdamadalaiMdanIlayA // " daNDakAryAdibhyo'nyacca sayamakaM galitakamityeke / galitakaprakaraNam // 49 0galitakamevAyamakam sAnuprAsaM samAghri khanakam / / pUrvakANyeva galitakAni yamakarahitAni sAnuprAsAni yadi bhavanti, tadA khaJjakasaMjJAni / khaJjakavizeSAnAha / 50 tau citagAH khanakam / trimAtragaNadvayaM caturmAtratrayaM trimAtro guruzcAyamakaM sAnuprAsaM khaJjakam / yathA " mattamahuamaMDalakolAhalanibbharesuM / ucchalataparahuakuDuMSapaMcamasaresuM / malayavAyakhajIkayasisiravayAghaNesuM, vilasai kAvi cittasamayami siri vnnesuN|" 51 0pacapacasA mahAtoNakaH // paJcamAtracaturmAtrapaJcamAtracaturmAtrapaJcamAtrAzcet mahAtoNakaH / yathA " tuha payAveNavi davadUsaheNa mahivalae, daiDhadariaverimaMDaleNa iha pasAhie / mahAtUNayadarivivaramajjhami ahomuhA, lajiyavva ThiA naranAha tujjha silImuhA // " 52 0cIgau sumaGgalA // cagaNacatuSTayaM guruzca sumaGgalA yathA " cINaM caesu nivasesu kaMvalam cA (co)lukkarAyamaNusara mahAbalaM / mUDha vahasu mA mANavisaghaMghala, attANayassa ciMtesu maMgalaM'" 53 0cau paH khaNDam // caturmAtradvayaM paJcamAtrazca
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 chaMdonuzAsana khaNDaM nAma khaJjakaM yathA "naccAviacaMdaNavaNo, maccAviamahuaragaNo / khaMDiamANiNimANao, vAai dAhiNapavaNao / / " 54 0 SacatA upAt // SaNmAtrazcaturmAtrastrimAtrazca upAtkhaNDakaM upakhaNDakamityarthaH yathA " sAhINo cittaNNuo, paNao khaMDiamannuo / mAe pavaraNadullho katto labbhai vallaho / / " 55 0 Sacau khaNDitA // ekaH SaNmAtro dvau caturmAtrau khaNDitA yathA "ujjaggarakasAyanayaNaM, hiayalaggajAvayaM calaNaM / khaMDiAi daTThUNa piaM maraNayammi hiayaM nihiaM / / 56 0 trayo'pyava lambakaH // yo'pi khaNDopakhaNDakhaNDitAbhedAH pratyekaM avalambakasaMjJAH / saMjJAprayojanaM dvipadI khaNDe | 57 0pavIryugjo lIva helA || SaNmAtrazcaturmAtracatuSTayaM tathA yuk samasthAnagato jo lIva helA / yathA koaMDaM pasUNaraiaM guNo mahutharA, bANA kAmiNINa nayaNA vilAsagahirA / samayataNU jaDo sahayaro tusArakiraNo, helAe tahavi bhuvaNaM jiNei mayaNo " 58 0sAnte donAvalI || sA helA pAdAnte dvimAtronA AvalI / yathA navaghaNamAliatti kaliMu vihatthao, sajalabiloyaNehiM pahiANa satthao / gimhe dava huAsamasima liNasAmali, pecchai haMta vijhasiharANa AvaliM ||" 59 0 cUpagA vinatA || caturmAtraSaTkaM paJcamAtro guruzca same jo lIva vinatA yathA "suhasirikalA va nijjiadivAyaranisAyaraM tailokkavaI, akkhaliasuddha jhANANaleNa nivaDaDhasayala kammuragaI / viNayAmariMdamaNimauDakaMtipabbhArapallaviacaraNayaM taM aNusarAmi bhavajalahitAraNaM vaddhamANamiha saraNayaM ||" 60 0tau castau vilAsinI // dvau trimAtrAvekazcaturmAtraH punaddha trimAtra vilAsinI / yathA "matta koilA maddurabhAsiNI, hasai kiMpi sA jai vilAsiNI / dohi huti sohaggalavhiA, malliA tahaya caMdajovhiA / / " 61 0tau citau maJjarI // dvau trimAtrau trayazca - turmAtrA : punarekastrimAtro maJjarI / yathA "cUamaMjariM maMjukoilAgI ayaM malayamAruaM puNNabiMbayaM caMdayaM / pAviUNa mahubhAsi ettha visamatthao, 66 88
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana havai jhatti telokknijjysmttho|" 62 0sA tAntA sAlabhalikA // sA maJjarI trimAtrAntA sAlabhaJjikA yathA caraNakamalalagge vi hu piayammi pakovirI, sAlabhaMjiavva sahi kIsa dumaMsi ajaMpitte / suNasu samullasati piamAhavIkulakalayalA, mayaNavijayaduMduhijhuNI iva pUrianahayalA // " 63 degcAdiH kusumitA // saiva maJjarI pAdAdau caturmAtrazcetkusumitA yathA "mayaparipuTTapuTTakalayaMThIpaJcamanibbharA, vihaDapphuDabhamaMtabhasalAvalikalayalasundarA / ghaNagholaMtamalayapavaNoDuakusumiakesara, hiayaM nimmahaMti na hu kassa ime mahuvAsarA // " 64 Sazcagau dvitIyaSaSTau jo lIrvA dvipadI // ekaH SaNmAtra paJca caturmAtrA guruzca / tathA dvitIyaSaSTau cagaNau jo lI; dvipadI / yathA "sA re vacca pahia niadaiaM parihariUNa savvahA, iha hi samuttharaMtakusumAyaramAsamuhammi annahA / parahuajuvaigIahAlAhalavihalaMghaliacittao, valasi na duvai pi vammIsarasaraniuraMvachittao // " 1 ihAnyApi sumanastArAjyotsnAmanovatIprabhRtayaH saptatriMzadgaNasamA dvipadyo vipulAcapalAdayo'STavarddhasamAzca kaizcinnibaddhAstAzca kvacitkAzcidantarbhavantIti pRthagnoktA / 65 0sAdye nle chai racitA // sA dvipadI Aye cagaNe nle laghucatuSTaye sati chaiH sptbhirmaatraabhirytishcdgcitaa| ratiketyanye / yathA " naccirakIramihuNakolAhalamuhaliakalamacchettao, dimmuhamahamahaMtagaMdhukkaDavihasiasattavaNNao / viraiamuddhaduddha suMdarima aviralakAsahAsao, piasahi mA piammi parikuppasu jaM sarao smaago|" 66 gantAranAlam // sA dvipadI gurvantA ekena guruNA vRddhA AranAlaM / . yathA "aviralabAhavAridhArAvaliviyalaNasoNaloaNAe, dAruNapaMcabANavANAhayahiayaphuraMtevaaNAe / tuha virahaMmi caMdamaMdAnilacaMdaNatAvajAliAe, ahiNavamAra nAlavaNayaM pi tIi taM kuNasi bAliAe" 67 0 upAntyalonA kAmalekhA // saiva dvipadI antyasya guroH samIpamupAntyaM tatra yo lastenonA kAmalekhA / yathA
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 chaMdInuzAsana " rAI caMdakiraNadhavalA maNaharaNA pupphamAlA, nIluppalapasUNaparivAsamahAghAjuNNahAlA / gehaM rayaNadIvaruiraM ruigIaM paMcameNaM, teNa viNA asAramakhilaM khu kAmalehAdhareNaM" 68 0SacIdAzcandralekhA // ekaH SaNmAtrazcatvArazcaturmAtrA dvimAtrazcaikazcandralekhA / yathA " mayaNaMviArasamuddalaharivitthArakAriNI, jaNiANadacaMdamaNiNinbharasArasAraNI / ucchalaMtalA yaNmamauhAvalipasAhiA, majjha nayanakumuANa imA sA caMdalehiA" 69 cipacAH krIDanakaM jaiH // caturmAtratraya ekaH paJcamAtrastrimAtrazca jairityaSTabhiryatizcet krIDanakaM / yathA "kaMkaNakikiNineurakalayalamuhalaM, pavaNapahallirasicayaMciarAyaNayalaM / dIhocchallaNakhellaNakayalolaNaya, sahai imAe aMdolaNa kIlaNayaM / / " 70 0SapacatadA aravindakaM // SaTpaJcacatutridvimAtrA aravindakaM yathA "oaha tubma virahe imAi muhakamalaM, aviralabAhadhArAviluliakajjalaM / anmalehapihiaM va puNNimacaMdayaM, sevalasaMvaliyaM va nvaarviNdyN||" 71 0 paladalacadagAgau mAgadhanakuTI / SaNmAtralaghudvimAtralaghucaturmAtradvimAlagurubhyaH parau gurU cenmAgadhanarkuTI / yathA "navamayaraMdapANapAyaDamaya uttAlA, bhamarA ruNaruNaMti kAyalikayasaddAlA / paMcamamuggiraMti eA avi diTThIo, cUaMkurukasAyakaMThA kalayaMThIo // " 72 sacennakUTakam / ghaladalacaDhagAtsagaNazcettadA narkuTakaM yathA "parimalaluddha lolaaligIasaNakuDayaM, jAva na jaggavei visamatthamahAbhaDayaM / mANaM mottuANa mANaMsiNi sa(ma)ppaNayaM pemmabhareNa tAva aNusara sahi vallahayaM / " 73 0SajI siH samAt / / ekaH paNmAtro jagaNaH ' sagaNatrayaM ca samAnnakUTakaM samanakuTakamityarthaH / yathA "sayalasurAsuriMdaparivaMdiapAyatalo, niruvamajhANanANavasanAsiakammamalo / nivasau me maNammi bhavayaM sirivIrajiNo, vilayaM jaMti kAmapamuhA jaha te ariNo / " nalagajasAH sasau yadi tadA samanarkuTakamiti tu saMskRtanakuMTenaiva gatArthamiti noktam / 74 triSvapyantyacasya te taraGgakam // triSvapi
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana 113 mAgadhanakuMTInakuMTaka samanaoTakepvantyasya caturmAtrasya sthAne trimAtrazcedbhavatitadA taraGgakam / yathA "bahuvihubhAvamuddhamahurattaNamandiraM, pavaNu asAmasarasIruhasundaraM / nimmalakaMtipujapariladdhayacaMgayaM, sohai tIi dIhanayaNANa taraGgioM / " 75 0gAntaM pavanoddhatam / / taraGgakameva gAntaM ante guruNAdhikaM pavanodvataM yathA "bhasalA daMsayaMti mahupANaparavvasANA utkaMThA taraliyamaNANa niyavalahANa / nibbharamahuragIiravamuccariuM imAsu, dolAkIlaNAI pavaNudayavalliyAsu // " 76 0cAbhyAM pAbhyAM pAdvA tinidhyAyikA // dvAbhyAM caturmAtrAbhyAM paJcamAtrAbhyAM ekasmAdvA paJcamAtrAtparaM trimAtratrayaM cetridhApyeSA nidhyAyikA / cAbhyAM tiryathA / "hA khAmoari kuraMganettie, vayaNamaUhajiacaMdakaMtie / nijjhA(vvA)iyajIvAviamaNasie, dUsaho tujjha virahAnalo pie" 2 pAbhyAM tiryathA "nijjhAiai jattha mayamayavallarI, laliakaMticaMge klNksoarii| sevaMti taM tuha muhacaMdayaM sayA, uvica vAlahariNacchi caurayA" 3 pAttiryathA "harai jammasayasaMciAI, bhaviyaNA asesduriaaii| tuha muhaM jaNiyamayaNamAha nijjhAiaM pi bhuvaNanAha" 28 kecittu pacAbhyAM tiriti nidhyAyikAM vadanti / yathA "vammIsarakaMcaNatomaralaliA, diTThA chuDu suMdari caMpayakaliA / ghulio chuDu dakkhiNao gaMdhavaho, bila(ya)lio tA pahiyANa maNoraho // " 77 0cupau yugna jo'dhikAkSaga // paJca caturmAtrA ekaH paJcamAtrastathA samo na jagaNo'dhikAkSarA / yathA "ujjAgarao kavolapaMDuttaNaM taNuattaM, dIhuNhA sAsadaMDayA cittae vivasantaM / ahiakkharajaMpieNa kiM vA suhaya tuhavirahe, sA etAhe varAiA niayaM maraNaM lahe / / '' 78 0sA turyapA mugdhikA // sA adhikAkSarA turyopi cetpagaNo bhavati tadA mugdhikA / yathA "jIe laggei caMdaNaM garalarasaM va dUsaha, aMgapi a jIe tAvai sasI aNaMga
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 chaMdonuzAsana nIsahaM / kayalIdalamAruo vi kirai huavahaM pi va jIe, dAho muddhAi esa kaha samai guNAlaya tIe // " 79 0Adau yazcitralekhA // sA adhikAkSarA Adau yazceccitralekhA / yathA "nahayalammi sayaladisAmuhesu gahaNammi girivare, saripuvakhariNiAsu devaulaesu bhittisu nayare / dUrammi pAse gharammi aMgaNapaesae tuha, cittalihi pi va mayacchi pecchAmi suMdaraM muhaM / / " 80 0pau mallikA / sAdhikAkSarA Adau pau cenmallikA / yathA "unbhijjau mAyaMdamaMjarI pADalA dalao ciraM sA, pAyaDavisasirI a nomAliA vi nibbharaM / viasau vasaMtaMmi phuDaM maNaharA asoavalliA, ekaccia bhasalassa mANasaM harai hanta mlliaa|" 81 sA turjapA dIpikA / / sA mallikA caturthaH pazceddIpikA yathA "mattavAriharapatiruddhahariNakamaUhasohae, roasiikNdrussNtghoraNdhyaarvuuhe| ramaNavAsabhavaNAhisAriANa ruiravijjulehiA, kAmiNINa avaloakAriNI havai iha krdiiviaa||" 82 0tAbhillakSmikA / / tAbhiradhikAkSarAdibhiH saMkIrNA lakSmikA yathA "kesarakurabayamAyaMdatilayaasokakorayA, virhaannaalddjhNtnivinnijiiviycoryaa| ede kira duppicchA vilasati maNohavasarA, jesuM te kaha niggamiyavvA mahulacchivAsarA" 0atrAdyapAdatraye adhikAkSarA caturthapAde mugdhikA / evamanyAbhirapyudAhAryA / kecitsavairapi khaJjakabhedaiH saGkIrNatAyAM lakSmikAmicchanti // 83 // catuSpaJcaSaTsaptASTanavapA madanAvatAra-madhukarI-navakokilA-kAmalIlA-sutArA-vasantotsavAH // caturAdipAH krameNa madanAvatArAdayo bhavanti tatra caturbhiH paJcamAtrarmada. nAvatAro yathA "gijjati gIIo pijjati mairAo, nacaMti vesAo parilhasiakesAo / evamannonnapariraMbhaNAsArae, kIlaMti rAmAo mayaNAvayArae / / " 2 paJcabhirmadhukarI yathA "caraNeNavi navaphuDiakuDayamaparighaTTayaMtiA, pakkhavAeNavi bihasiakeayamacchivaMtiA / uaha jhatti esA nimmalayaraguNANuraMjirI, ahisarai viasaMtajAikusumaM cia mahuarI"
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 3 SaDbhirnavakokilA yathA "navakoilara vAulamaMjari amAyaMdatarukaMtArae, sacchandamaliAmayaraMdarasamattagholaMta chappae / jirbhatamalayaddisamIraNa lolanomAliAvallie, saMbharai paMthio piayamaM osahiM hiayae sallie" 4 saptabhiH kAmalIlA yathA " mattapiamAhavIpaMcamoggAraguMjaMtacUahumattaMbao, miumalayamAouddhu avallippasUNaggadholaMtarolaMbao / cArukaMkellisAhaM tadolA samaMdolaNAsatanArI aNo, kAmalIlAsaho saMpayaM vilasae ettha eso vasaMtakkhaNo" 5 aSTAbhiH sutArA / yathA "piayama kahaM jAsi eAiNi maM caitUNa desaMtaraM peccha nillajja, surahimAso payaTTo asaMsANaM jaNANaM vilAsekadivakhAgurU ajja / esa suvisaTTakaMko dRkaM kellimA yaMdagholaMtarolaMba gIissaNo, jaM sutAro dhaNuddaDaTaMkArao iha nisAmijjae suhaDapaMcesuNo" 6 navabhirvasantotsavo yathA "phullia NeakaMkellimahupANamattAlijhaMkArakalagIigijjaMtakusumAuho, mAyaMdanavamaMjarI kasAyakaMThakalayaMThIkolAhala ulijjatatarusamUho / piyayamapariraMbhaNa cuMbaNA ippa saMga saMgaliyarasanIsaMduddha siaromakUvao, hahaliyataruNI aNahi ayao parvaciapaMcamo vilasio vaNesuM vasaMtayaUo" 41 khaJjakaprakaraNam // 115 - 84 0 khaJjakaM dIrghIkRtaM zIrSakam / / khaJjakAnyapi dIrghIkRtAni zIrSakasaMjJAni / zIrSaka vizeSAnAha 85 0 gItyantAvavalambako dvipadIkhaNDam / / avalambakadvayamante gItizcettadA dvipadIkhaNDam / yathA ratnAvalyAm "kusumAuhapiadUayaM, maulAvaMto cUayaM, siDhiliamANaggahaNao, vAai dAhiNapavaNao, vialiaba ulAmelao, icchiapi ayama melao, paDivAlaNa asamasthao, tammai juaIsatthao, iya paDhamaM mahumAsao, jaNassa hiayAI kuNai mauAI, pacchA vidhai kAmao, laddhAvasarehiM kusumabANehiM // 86 0 dvipadyante dvitidvibhaGgikA / / dvau dvipadIgItirUpau bhaGgAvasyAM dvibhaGgikA yathA "dAruNadehadAhapaviaMbhaNa phuDaphuTTaMtahArae, hiayatthalanihittaghaNa caMdaNa paMkucco
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 chaMdInuzAsana DhakArae, dIharasAsadaDDhasahikarayalaghuaviaNAraviMdae, tiNayaNataianettapattAna, lajAlakarAlacaMdae, virahammi tujjha erise, taha jhINA kuvalayacha saduhaMgiA, jaha saNhalakkhUNaNayaM, tIe aMgammi sikkhai agNgo|| 87 0 anythaapi|| anyairapi chandobhirdvandvitairdvibhaGgI anyairuktA tatra gAthAyA bhadrikAyA yoge yathA "udhdhAiajhaMjhAnilajhappajhaMpaNapaDaMtaviDavohe, aviralabahalajhalakaMtavijjulAvalayalalakke, sarahasaraDaMtadaddare kaNaMtamore paDatajalanivahae, gajjatamehamaMDale ko jiai viNA pieNa pAusammi' 2 vastuvadanasya karpUreNa yathA "nikaMdalakayakaccha naliNivajjia kaya sarasari, niccaMdaNu kio malao tuhiNavajio kio himagiri, nippalavakiakari payatta kaMkelliviDavisaya, pattacatta kaya bAlakayali, akusuma kaya tarulaya sisirovayArakihiM, pariyaNihiM NimmuttAvali kaya bhuvaNa, to vihu na tIi tuha virahabhari khasai dAhadAruNaviaNa" 3 kuGkumena yathA "gayaNuppari ki na cahi ki nari vikkharahiM disihi vasu, bhuvaNattayasaMtAvu harahi ki na kiravi suhArasu, aMdhayAru ki na dalahiM payaDi ujjou gahiullao, kina dharijjahiM devi sirahaM saI hari sohillao, ki na taNau hohi rayaNArahu hohi kiM na siribhAyaru, tuvi caMda niavi muhu goriahi kuvi na karai tuha Ayaru' 4 rAsAvalayasya karpareNa yathA "parahuapaMcamasavaNasabhaya manna sa kira, tiMbhaNi bhaNai na kiM pi muddhakalahaMsagira, caMdu na dikkhaNa sakkai jaM sA sasivayaNi, dappaNi muhu na paloai timaNi mayanayaNi, vairiu maNi mannavi kusumasaru khaNi khaNi sA bahu uttasai, acchariu rUvanihi kusumasaru tuha dasaNu jaM ahilasai" 5 kuGkumena yathA "jai ajjhalakkahiM nayaNadIhanayaNi ahikhaNu, keaikusumadalammi bhasalu vilasai tajaNu, jai tIe muhi hAvi maMdu hAsau cau(Da)i / tA jaNu hIrayapaumarAyasaMcao jhaDai, jai tIe mahuramiubhAsiNIhi vayaNaguMpha nisunijjai, tAbaha kareppi jaNu amayarasu kaNNapaNNapuDi pijjai" 6 vastuvadanakarA
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 chadonuzAsana sAdalayasaMkIrNasya karpUreNa yathA "avihaDaavarupparapparUDhaguNagaMThinivaddhao, eAriNa hali galai pimmu saralimavasaladdhao, mANamaDappharu tuha na jutta uttimaramaNi, timaNi vArauM vAravAra vAraNagamaNi, aha karihi kalahu vallahiNa saha icchimayacchii paNaya muhu, mANikki maNaMsiNi karivavalu helli khelitAjao tuhaM" 7 kukkumena yathA "paMDigaMDayalapulayapayarapayaDaNabaddhAyaru, kaMci bAlabAlAvilAsabahalimaguNanAyaru, daviDidivvacaMpayacayaparimalalahasaDau, kuMtalikuMtaladappajhaDappaNalaMpaNau, marahaTThimANaniddhAhavayavihavavihaMsaNasakkau, kasu karai na maNi hallo (lA)halau malayAnilahu jhulakkau" 8 rAsAvalayavastuvadanasaGkIrNa(sya)karpU reNa yathA "taruNihUNi (Na)gaMDappahupuMchiatimiramasi, ukkajhalukkAvaDaNu dusahu mA karau sasi, malayAnilu mayanayaNi ghuNiakappUrakayalivaNu saMdhukkiamayaNaggi sahi imA tujjha tavau taNu, taNu aMgimakhaDahaDi paDahi tuha mayaNabANaveyaNakalaha, caya mANu mANi vallahiNa sahuM caDi ma jIva saMsaya tulaha / " 9 kumena yathA " savaNanihiahIrayahasaMtakuNDalajuala, thUlAmalamuttAvalimaNDiadhaNakamala, seaMsuapaMguraNa bahalasirihaMDarasujjala, bahupahullaviaillaphullaphullAviakuntala, to payaDa dhAi daMsaNajaNiyakhalayaNaDarabharabhAria, ahisarai caMdasundaranisihiM paI piayama ahisAria" 10 vadanakasya kareNa yathA " kiM na phullai pADala . paraparimala mahamahei kiM na mAhavi avirala, navamallia kiM na dalai pahalliya ki na uttharai kusumabhari mallia, dIhiyatalAyasaratallaDihiM ki na pasAhi paumiNi phuDai, tuvi jAi jAyaguNasaMbharaNu jhANu ki bhasalu hu maNi khuDai" 11 kuGkumena yathA "jai tuha muhu karayalu umoDavi callia cI(vI)raMcala acchoDavi mANiNi tuvi pasAo kari summau, paI pii uttAvalia ma gammau, jai kimvai vi saMvahapayajuyalu ihu vihivasiNa vii, tA tujjha majjha khINatu kharau kiM na khAmoari tuTTai" 12 etAzca vastuvadanakakarpUrAdyA
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 chaMdonuzAsana dvibhannikAH SaTpadA iti, sArddhacchandAMsIti ca, sAmAnyAbhidhAnena mAga dhAnAM prasiddhAH / yadAha "jai catthuANa heDhe, ullAlA chaMdayammi kijjati / divaDhacchaMdayacchappayakavvAI tAI vucaMti" ityAdi / evaM mAtrAyA apyupari dvipadyullAlakA vastukAdInAmapyupari dohakAdayo dvimajhyAmeva draSTavyAH vRddhAnurodhAttu raddA(DDA) pRthagabhidhAsyata iti sarvamavadAtam / 88 dvipadyavalambakAnte gItistribhaGgikA / pUrva dvipadI pazcAdavalambakastadante gItiriti tribhaGgikA / yathA "ninbharadaliasattadalapAyavasaMkaDataDiNipuliNiyA, sehAliapasUNaparaparimalapuNNapahA(dA)yapavaNayA // kuvalayagaMdhaluddhaphulaMdhuapatthuagItibhaMgiA, paMkayavaNakaNaMtakalahaMsIkulahaMkArasaMgiA, ohaTTiacikkhallayA, nimmalajalasohillayA, rAyarasavadUayA, kalamAmoapasUayA, tihuaNalacchIbhavaNayA joNhAjalabharianahayalA. bhoayA, kassa na haranti cittayaM, ee loammi sAraA diahayA ' 89 tribhiranyairapi // anyairapi tribhizchandobhiH zratimukhaistribhaGgikA tatra maJjarIkhaNDitAnte bhadrikAgItiryathA "ucchalaMtachappayakalagItibhaMgIdhare, vipphuraMtakalayaMThikaMThapaMcamasare, gijjamANahiMdolAlavaNapasAhie, caccaripaDahodAmasahasaMkhAhie, viasiarattAsoyalae, kesarakusumAmoabhae, papphulliyamAyaMdavaNe, dhaNagholiradakkhaNapavaNe, ia erisammi cettae, jassa na pAsammi asthi piamANusaM, so kaha jiai vayaMsie, viddho mayaraddhayassa bhalliAhiM / / " 90 gAthasyAdyArddha samaizcairgAta prAgvRddha(mantya)sya te pAdaH samazIrSakam // gAthasya prathamArddhamantyAdgurorarvAk samaizcagaNaivRddhamantsya ca guroHsthAne te trimAtre sati pAdazce dbhavati tadA tAdRzaizcaturbhiH pAdaiH samazIrSakam / yathA " sarasayasurahi sussAyataruNamAyaMdamaulamaMjaridalohaka valaNakasAyasaMsuddhakaMThakalayaMThiniarakaMThocchalaMtapaMcamapalAvavollAlayaMmi, raMdAraviMdamayaraMdaviMdusaMdohapANasANaMdabhamaraniuraMvavahalajhaMkAramuhaliujjANacArulacchIe / tihuaNamaNahare dakkhiNasamudda
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 119 kallolamAliAtaraNa saMganivvavi amalayamAru ajhaDappahallaM(laM) taviviha bahuvelligahaNaghaNakusumagocchaucchaliapa urapiMjarapa rAyapa Dihatthadaha disA cakka daMsaNuppaNNupiyayamAbharaNamiliamucchApahAranivaData pahi asaMghA yaruddha magaMtaradusaMcaradhare / papphukliasaghaNa kisuyasamUhakaNiArakuMjavarakaM caNA ra kesaralavaMga caMpayapiyaMgumallImahailamA haviviANakaM kellitilayakurubaya piyA lapunnAganAgakesara suvaNNake aikuDaMgapADalatamA lanomA liullapa saraMtaparamaparimalaghacaka mahamahiasamattavaNaMtare, mA vacca kaMtacacUNa maM imaM mayaNapIDiaM taruNisatthacaJcariviNo (vaccariviNA) - asamasI sanadadaMDA highAyasaddatarAlatAlANulaggaghummaMtamaddaloddAmapADapaDivannamaMjuhiMdola bhaMgiA lavaNa rehasaMbaddha veNuviva rollasaMta sara me asAhaNa TaThANasahammi vasaMtae " atra samasthAne jo lIrvA tathAntyAccagaNAtprAgekazcagaNo jo lIzca na karttavyaH / ityAmnAyaH / 91 * mAlAgalitakapAdAnte viSamacAvRddhau vaiH || mAlAgalitakapAdasyAnte viSamasaGkhyasya cagaNadvayasya vRddhau satyAM veH paraM samazIrSakam / viSamazIrSakamityarthaH / mAlAgalitakavaccAtrApi samasthAne jo lIrvA viSame tu jagaNo na karttavyaH / yathA "hayavarakhurakhaNijjamANa mahireNupaDalabaha lijjamA NagayaNa gaNuttharidaaviraladhArapuMjasaMbalaNaruddha loaNaviloaNapavaM camacchari aparavaso, avayarai samaMtado turidamamaraniaro nibbhara saM caraMtacaura gasennaNbbhAravaliranI sesa bhUvalaya khaDaha DaMtamaMdara sumerukailAsavidhagirinArapabhudi girisiharanivaDaNAi bharaMbhaguridaMkadharAi tammada varahapavaro dhaNukAva mukkatArAyaviddhakaraDighaDa kuMbhataDanivaDidA ciralaraMdhanibbharajharaMtasoNidataraMgiNIrai abahala paMkakhuppaMta cakkarahasaMvarAo eAo bhIsaNAo samaravasuhAo, suvisamasisayAI nivaDaMti huMkaraMtAI piccha nisidakaravA labarAhidhAyadhummatayAI saMpai / imAo naccaMti bahuvihasuhaDakabaMdha paMtIo surabahUmukkapArijAyabiDavikusumAo / ityAcArya zrIhemacandraviracitAyAM svopajJacchando'nuzAsanavRttau AryA-galitakakhaka - zIrSaka vyAvarNano nAma caturtho'dhyAyaH / -
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 chaMdonuzAsana 1 0 atha prAyo'pabhraMze saMskRtaprAkRtacchandonantaramapabhraMzagatAni chandAsyadhikriyante prAyo grahaNAdbhASAntarepi bhavanti / / 2 0 ajavastRtIyapa mau jo lIrvotsAhaH || jagaNarahitAH SaD cagaNo utsAhaH / atrApavAdaH tRtIyaH paJcamazca jagaNo laghucatuSTayaM vA yathA " avamanni aduTThacitasaMgamayacakkaghAya je je sotsAha nAha jhAyaMti tujjha pAya te te saMsAri vIra kahavi na lahaMti dukkhu jaM kira vaccaMti jhatti pahunicchaNa mokkhu " 1 idAnIM rAsakAnAha / 3 0 dAmAtrAno rAsako DhaiH // dA ityaSTAdazamAtrA nagaNazca rAsakaH / dairiti caturdazabhirmAtrAbhiryatiH / yathA "suraramaNIaNakayabahuviharAsayathuNiajoiviMda vidArayasaya amuNiacaria / sirisiddhatthana resarakula cUDArayaNa jayahi jiNesara vIra sayalabhuvaNAbharaNa || " 2 sarvA api jAtayo rAsakA bhavantIti kecit / yadAha "sayalAo jAIo patthAravaseNa ettha bajjhati / rAsAbandho nUNaM, rasAyaNaMvavedagoThThI ||" 4 0 culagA vA // caturmAtrapaJcakaM laghugurU ca yadi vA rAsakaH / pRthag yogAt Dhairiti na varttate / yathA " govIaNadijjatayarAsaya nisuNaMtahaM, vAsArati pahuccai pahiahaM pavasaMta haM niavallaha timva kimvai hiayaMtari nivaDia, jimva janaha na vahati calaNanAvai ( hi ) a / / " 5 0 capajAyA avataMsakaH || caturmAtraH paJcamAtro jagaNadvayaM yagaNazca avataMsakaH yathA " sAyaru rayaNAyaru bolahiM jaM buhasattha taM saccu ji jAya nisAyarakucchuha jattha / jaha ekku hUo sirikaMThasire avayaMsu, avaru sirinAhauribhUsaNu ullasi aMsu / / " 6 0 caH pau jo gau kundaH // caturmAtraH paJcamAtradvayaM 88 jagaNo gurudvayaM ca kundaH / yathA pANicaraNanayaNavayaNa viasiAravinda / dehu tuha varu majjha desu vahasi trivarI karabhaka || paJcamAtra dvayaM caturmAtradvayaM " kara hayathaNahara galialolamaNoharahAraya, "" aharuTThadalaijatrApasUNa dantakunda kusumapuru paccakkhuvi sundari tubbha ehu || 7 * pAcAjagAH jagaNo guruzca karamakaH yathA gaMDasthalaluliamailaja DilakuMtala
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 donuzAsana bhAraya / aNavarayabAhaNivaDayasUNa soNaviloaNa, tuha hua naravaitilaya saMpaya verivahUaNa / / " 80capAcAgA indragopaH / / catumAtraH paJca mAtradvayaM caturmAtradvayaM guruzca indragopaH / yathA "rehahi aruNakati dharaNIali iMdagovayA, pAusasiri nAi paya jAvayabiMdu laggayA / ehavi vijjuleha jhalakati a vahalakaMtiA, lakkhijjai jAyarUvanimmaviavva kaMThiA // " 9 0capAcAlgA kokilaH // caturmAtraH paJcamAtradvaya caturmAtradvayaM laghugurU ca kokilaH / yathA "haMsi tahArao gaivilAsu paDihAsai rittao koilaramaNii tuhavi kaMThu kaMThattaNu pattao / virahaya kaMkelliha dohala saMpai pUraMtia je kira kuvalayanayaNa eha hiMDai gAyaMti a||" 10 capAcalgAH darduraH / / caturmAtraH paJcamAtradvayaM caturmAtrI laghuguru ca darduraH / yathA "mattaMbuvAha varasaMtiNa pai samahio, AyaNNasu saMpaya mahiali jaM viraio / haMsahakalasaddiNa jaM Asi maNoharu, dadararaDiAulu nimmio taM saravaru / " 11 0carajamagA AmodaH / caturmAtro ragaNajagaNamagaNA guruzca AmodaH / yathA " asoamaMjarIphuraMtaAmoesuM kalarolaMbacaMdrakAyalIsaddesuM, aNavarayaM / vahaMtasAraNItoesuM, dhannA kevi je ramaMti ujjANesuM // " 12 0mralgApAsA vidrumaH / / magaNaragaNau laghugurU pagaNadvayaMsagaNazca vidrumaH / yathA bhrUvalli cAvayaM maNohavassa sasitullaM vayaNaM aMgaMcAmIarappahaM ahiNavakamaladalaM nayaNaM / tIe hIrAvali va daMtapatiM viddamaM aharaM, pecchaMtANaM puNo puNo kANa na havai maNaM vihuraM / / " 13 0ro mImaghaH / / ragaNo magaNacatuSTayaM ca meghaH yathA "mehayaM maccaMtaM gajaMtaM saMnaddhaM pecchaMtA, unbhaDehiM vijjujjoehiM ghorehiM mucchaMtA / keaIgaMdheNoddAmesu maggesuM gacchaMtA, te kahaM jIte kaMtANaM dUreNaM acchaMtA" 14 trayalgA vibhramaH / / tagaNaragaNayagaNA laghugurU ca vibhramaH / yathA " lAyaNNavinbhamaM taraMgaMtihiM niddaDDhavammahaM jiAvaMtihiM / premiM priyAhiM je puloijjaI, tA mattaloi saggu pAvijjai" 1 meghavibhramau vRddhairapabhraMze eva nibaddhAviti varNavRtteSu noktau / 15 0capajagagAH kusumaH //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 chaMdonuzAsana caturmAtraH paJcamAtro jagaNo gurudvayaM ca kusumaH / yathA "nicchiu karivi caMdu doNNi khaMDa, tahi nimmiya mayanayaNAi gaMDa / varakusuma ghaDeviNuM gaMdhacaMgu, komala taha viraio ehu aMgu" 1 ihAnyepi candrakakhaJjakAntacaJcalacalatanuvIrapriyakupitaruSTakRSNasitadhanadakurarazivAdayo rAsakabhedA vRddhairupanibaddhAste tu kvacitkecidantarbhavantItyasmAbhirnoktAH / 16 ojayujozchaDA rAsaH // viSamasamayoH pAdayoH yathAsaMkhyaM chA iti sapta DA iti trayodaza mAtrA yatra sa rAsaH / yathA "suNivi vasaMti purapoDhapuraMdhihaM rAsu, sumari vilaDaha hUo takkhaNi pahiu nirAsu / / " 17 0pAcadAzcistRtIye pazcame co jo lIrvA pazcAGghritripAtpUrvArdA mAtrA / / oje pAde prathame tRtIye paJcame ca dvau paJcamAtrAvekazcatutrio dvimAtrazcaikaH yuji pAde dvitIye caturthe ca cizcagaNatrayaM tathA tRtIye paJcame ca pAde caturmAtro jo lIrvA / evaM paJcapadI pAdatrayeNa kRtapUrvArddhA mAtrAnAmacchandaH / yathA "mattakoilanAyaNadIi siMgAraraso. gaMmiNa, naccamANamAyadapattahi / ahiNijjai mayaNa jayanADauvva, saMpai vasaMtiNa" 1 prAyo grahaNAtsaMskRtepi yathA "zuSkazikhariNi kalpazAkhIva nidhiradhanagrAma iva kamalakhaNDa iva mArave'dhvani / bhavabhISmAraNya iha vIkSito'si muninAtha kathamapi" 2 / / 18 dvitIye turya tayorvAdyasya caH sthAne po mattabAlikA / / mAtraiva dvitIye turthe vA pAde krameNa yugapadvA tayorAdyasya cagaNasya sthAne pagaNazcettadA mattabAlikA / tatra dvitIye pAde prathamasya casya sthAne po yathA " kumuakamalahaM ekkauppanti maulei tuvi kamalavaNu kumuNasaMdu(Da) niccuvi viAsai / sacchandaviAriNia caMdajoNha kiM mattabAliA / / " 2 caturthe yathA "gahiru gajjai dharai mayavAri vihalaMghulu nahu kamai dunnivAru disidisi paloTTai / o mattabAliyasarisu visamaceTu pAusu payaTTai // " 3 dvitIyacaturthayoryathA "peccha pAusalacchi ucchalai maulaMti savvAo
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdInuzAsana 123 disa caDahaDaMti ghaNamamattabAlia, phuTRti keaikusuma pii pausthi kaha jiau bAliA // " 19 tRtIyasya to mattamadhukarI // mAtraiva dvitIyaturyayoH pAdayoH krameNa yugapadvA tRtIyasya cagaNasya sthAne tagaNa*cettadA mattamadhukarI / tatra dvitIyapAde tRtIyacagaNasya te mattamadhukarI - yathA "mattamahuaritArajhaMkArakalayaMThikalayalihiM, mayaNadhaNuhaTTaMkArasasihiM / kaha jIvahuM virahiriNiu, dUradesapavasaMtaramaNiu // " 1 turye pAde yathA "phuDiakesaratilayamAyaMdi papphulliakamalavaNi, surahimAsi saMpaha payaTTai / mattamahuariraviNa mayaNacariu vaNalacchi gAyai / " 2 ubhayoryathA "guNavivajii purisi raccei, guNavanti paraMmuhI taha ya paMkaupanti nivasai / mattamahuari kamali ahaha, lacchi aviAra vilasai / / " 3 // 20 tRtIye pazcame tayorvA pozcau mattavilAsinI / / mAtraiva tRtIye paJcame ca pAde tayorvA yugapadAdyayoH pagaNayoH sthAne cagaNau cettadA mattavilAsinI / tatra tRtIye pAde poH sthAne cau yathA "samayamayagalagamaNaramaNijja, mayabhiMbhala nayaNajuo / Arattakavolasohiru, mattavilAsiNiniaru, harai cittu lallurapayapiru // " 1 paJcame yathA "mattajalahara gahiru gajjati, kekkArahi, mattasihi mattu mayaNu paharei dujao, viNu mattavilAsiNihiM bhaNi, saMpai kAMI kijau // " 2 ubhayoryathA " teji paMDia teji guNavaMta te tihuaNasira uvari, tAhaM cia jammu jANahu, je mattavilAsiNihiM navi, khoi(hi)a suddhajhANao // " 3 / / 21 0casya po mattakariNI // mAtraiva tRtIye paJcame ca pAde umayorvA pAdayozcagaNasya sthAne pagaNazcettadA mattakariNI / tatra tRtIye pAde casya sthAne po yathA "jAsu aMgahi ghaNu nasAjAlu, jasu piMgalanayaNajuo, jAsu daMta paviralaviaDunnaya, na dharijjai duhakariNI mattakariNi jimva gharaNi dunnaya // " 2 paJcame yathA "kahiM divva kahiM te mattakariNi a, kahiM ghallia bhiccabhaDA, nihitta hayavara
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 chaMdonuzAsana bahilaya, DhuMDhorilara girigahaNi ia tujjha riu roahi gahillaya " 3 ubhayoryathA "jetthu gajjahiM mattakAriNivaha, kholahiM jatthu haya, jetthu bhiuDibhIsaNa bhamaMti bhaDa, tahiM tehai raNi varai vijayalacchi paIM para samarobbhaDa 3 " 22 0 AbhirbahurUpA || AbhirmAtrAdibhiH saMkIrNA bahurUpA yathA " gAmvi paTTaNi haTTi ca uhaTTi rAuli deuli puri jaM dIsai / laDahaaMgia virahiMdajAlaeNa, taM sA ekkavi kaya bahuvakaliA / " 1 atra prathamaH pAdo mAtrAyA dvitIyo mattamadhukaryAstRtIyo mattavilAsinyAzcaturtho mAtrAyAH paJcamo mattakAriNyAH / 23 AsAM tRtIyasya paJcamenAnuprAse'nte dohakAdi cedvastu raddA ( DDA ) vA || AsAM mAtrAdInAM tRtIyapAdasya paJcamena pAdenA'nte'nuprAse'nte dohakA padohakA vadohakazcittadA raddA ( DDA) vastu vA yathA luhiMdu caMdaNavallapallaMki samma ( ki ) lidu lavaMgavaNi khalidu vatthuramaNIyakayalihiM / ucchalidu phaNilayahi ghulidu saralakakkolalavalihiM, cuMbiMdumAhavivallarihiM pulaida kAmisarIru bhamarasaricchau saMcarai rahu ( DDa ) u malayasa bhIru / / " 23 mAtrAprakaraNam / 88 24 0 cau lAntatau cau to vastukam cagaNadvayaM dvau ca lavantau tagaNau cagaNadvayaM tagaNazca pAde cettadA vastukaM catubhiH pAdaiH / yathA suravaddumahuaripaMtipI aguNaparimalajA lahaM, nahamaNi kiraNa ka. lAvacArukesaraniarAlahaM / patthuavatthu agIti cArumuNinivahamarA lahaM, tihuaNasiri kulahara hUM namahu jiNa paha payakamalahaM " 1 / 25 0 paciSA yujyajaca oje jo lIva vastuvadanakam / ekaH SaNmAtrazcagaNatrayaM SaNmAtrazca vastuvadanakam / atrApavAdaH same jagaNarahitazcagaNa oje jo lIrvA yathA mAyAviahaM viruddhavAyavasavaMcialoahaM / / " paratisthiahaM asArasattha saMpAi amohahaM / ko pacijjai sammadiThThi jahavatthuavayaNahaM, jiNahaM maggi nizcalanihittamaNu karuNA bhavaNahaM / " 88 88
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 125 2 vastukamityanye atra kecitSoDazabhyo laghubhya Arabhya laghudvayavRddhayA vaMzAdIn vastukavizeSAnAdduH / yathA vaMso vitto bAlo vAho vAmo balAhao viMdo / viddho viso visAlo visArao vAsaro veso / 3 / luMgo raMgo bhiMgo, bhiMgAro bhIsaNo bhavo bhAlo / bhaddo bhaggo bhaTTo bhIrU tatto bhaDo bhasalo / 4 / alao valao, malao, maJjIro mayamao, mao mANI / mahaNo masiNo maulo maho ho mahavo muhalo / 5 / ee nAmanibaddhA, cauvIsakalA havaMti vatthuvayA / solaha lahuAu lahuhiM, vaDDhamANehiM dodohiM / 5 / ete ca vastuvadanaka prastArAntarbhUtatvAtpRthag na lakSitAH / tatprastAre hi aSTau koTIkoTyaH samadhikAstataH kiyanto bhedAH parigaNayiSyante ityAstAM tAvat / 26 0 So'jacaH papau rAsAvalayam adau SaNmAtrastataH jagaNa - rahitaH caturmAtrastataH SaNmAtrapaJcamAtrau yatra tadrAsAvalayaM yathA mANu ma melhi gahillira nihuIhohi khaNu, uayao caMdu payaTTao rAsAvalaya khaNu / dikkhi hivi nayaNihiM para hali mayaNahaya, vallaha payaha pati bhaNati vayaNasaya 66 "" || 3 || idaM catuSpadI vastukaM cetyeke / / 27 * dvayorarddhasaGkare saGkIrNam || dvayorvastuvadana karAsAvalayayorarddhayoH saGkare yadi vastuvadanakasya pUrvArdha rAsAvalyasyottarArddha rAsAvalayasya vA pUrvArddha vastuvadanakasyottarArddha tadA saGkIrNam kameNa yathA "avihaDaavarupparaparUDhu gaNagaMThinibaddhoo, aiAriNa hali galai pemmu saralimasayaladdhao | mANamaDappharutuha na jutu uttimaramaNi, bhibhaNi vArauM vAra vAra vAriNagamANe / 1 / savaNanihiahIrayahasata kuMDalajuyala thUlAmalamuttAvalimaMDiathaNakamala / seasuapaMguraNabahalasirihaMDarasujjala bahupahullavia illaphullaphullA viakuMtala |2| 28 0 SacacAho vadanakam // SacacebhyaH paro dvimAtrazcettadA vadanalaM yathA "ajjavi nayaNa na gevhai taralima, ajjavi vayaNu na mellai bholima | ajjavi thaNaharu bharu na paDicchara, tuvi muddhAhaM daMsaNi jagu bhujjhai // 2 // kecitsama 0 88
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 chaMdonuzAsana catuSpadISuSacacadAH saGkulakamiti paThanti, tadatraivAntarbhatam // 29 0ta upavadanakam // pacacebhyaH parastrimAtrazcettadopavadanakam / yathA " Amuluvi bahupaMkiNa saMvalia savvavArapaDivoha soharahiya / kaMTayasayasaMseviajalasayaNa, jiNauvavayaNu na sohahiM kamalavaNa / / " 30 0te yamite'nte'DilA // te vadanakopavadanake caturNI pAdAnAM dvayordvayorvAnte yamakite satyaDilA / tatra caturNI yathA " navaghaNabhamabhamaMtasAraMgaha, kuMjakusumagujirasAraMgahaM / muhavilasaMtaaDilasAraMgahaM / lIlAvaNahaM taruNi sAraMgahaM" 1 / / dvayordvayoryathA "jahiM chijjahiM narasIsa bhuaggala, te hu naraya hu jA dArabhuaggala / sA maI suaNahaM kaha pAraddhi a, jaM nisuNaMtaM buddha pAraddhia" 2 / / caturNA yamake maDiletyanye / 31 pidAvutthakaH / / pagaNatrayaM dvimAtrazcAnte yamite utthakkaH / avasthitaka ityanye yathA " niddaddhadaDDhavirahAnaleNa, saMtAvatuliavaDavANaleNa / mutthAvia navaghaNamaMDaleNa, ua thakka pahia kayaghaghaleNa" 32 0dhavalamaSTapAtSaTpAccatuSpAt // aSTapAtSaTpAccatuSpAcca dhavalaM nAmacchandaH / yadAha / dhavalaniheNa supuriso, vaNNi jai jeNa teNa so dhavalo / dhavalovi hoi tiviho, aTThapao chappao cauppAo' 1 / / dhavalAni ca sAtavAhanoktiSu draSTavyAni / digmAtraM tUdAharipyate / 33 0tatrASTAMhaboje cidau same cau zrIdhavalam / tatra dhavaleSu madhye'STAhau dhavale viSameSu pAdeSu catrayaM dvimAtrazcekaH, sameSu pAdeSu cadvayaM yatra tacchrIdhavalaM vasanta lekhetyanye / yathA " khIrasamuddiNa lavaNajalahi, kuvalaya kumuyahi, kAliMdI, surasiMghu jaliNa, mahumahaNu hariNa / kailAsiNa sarisau hU kiri, so aMjaNagiri, iha tuha jasasiri dhavavioM pahu, kiM paMDuru nahu' 34 Aye tRtIye vido dvitIye turye ciH zeSe tvoje cAtau same codau cirvA yazodhavalam / aSTAMhau dhavale AdyatRtIyayoH pAdayozcagaNatrayaM dvimAtrazca / dvitIyaturyayozcagaNatrayaM / zeSeSu caturpu pAdeSvojayoH paJcamasaptamayoddhau~ cagaNau trimAtrazcakaH samayoH / SaSThASTamayoH cagaNadvayaM
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana 127 dvimAtrazcaikaH matAntare cagaNa trayaM vA yatra tadyazAdhavalam / yathA "je tuha picchahi vayaNakamala, sasaharamaMDalanimmalu, jevihu pAlahiM bhiccakammu, thuNahiM ji niruvamu vikkamu // jevihu sAsaNu dharahiM, pAyakamalaM je paNamahiM, tA haMta lacchI vimuha pahu jasadhavalidhadisimuha / / " 35 0SaDahAvAdye turya pAdau dvitIye pazcame cau zeSe pAbhyAM caHpo vA kIrtidhavalam / tatra paDahI dhavale prathame caturthe ca pAde dvo SaNmAtrAveko dvimAtro, dvitIye paJcame ca pAde dvau caturmAtrI, zeSe tRtIye SaSTheca SagaNadvayAtparazcaturmAtraH paMcamAtro vA cettadA kIrtidhavalam yathA " ukkaraDA khalacaugajjau, ciru jujjhumaNu, unnAmau siru kasaru ma lajjao, thakka mahabbhara tuhu kaTTahiM / annanna tihuaNi kitti dhavala visAo tuha baTTai / / " 36 0caturaMhAvoje pazcau same pacacAddasto vA guNadhavalam / tatra caturaMhau dhavale viSamapAdayorekaH SaNmAtrau, dvau caturmAtrau samayoH SacacebhyaH paro dvimAtrastrimAtro vA cettadA guNadhavalaM yathA " kaddamabhaggA maggulayA, vahupihulA duttarajalulayA / timva bharu bahasu guNadhavalayA, jimva kemvai na hasanti pisuNayA / " 37 0SacatAH Sacau bhramaraH / ojapAdayoH SaNmAtracaturmAtratrimAtrAH samayoH SaNmAtracaturmAtrau cettadA bhramaro dhavalam yathA "kitti tahArI vaNNaviNu kai annuna (na) vaNahiM / mAlai mANivi kiM bhamara dhatturai laggahiM // " 38 0SacatAH SacacA amaram / oje SaNmAtracaturmAtratrimAtrAH same SaNmAtra ekazcaturmAtrau dvau cettadA'maraM dhavalam / yathA "iMdahu tuhuM guNi ahiyau, sagguvi pahu maiM vAhiau / amaravilAsiNi gIaai, tuha para kitti nisAmiae / / " 39 AdyayoH pacI antyayozruH sarvatrAnte to do vA maGgalam / AdyayoH prathama dvitIyayoH pAdayoH pratyekaM SagaNazcagaNatrayaM ca, antyayostRtIyacaturthayoH pratyekaM cagaNapaJcakaM sarvapAdeSu cAnte trimAtro dvimAtro vA cettadA maGgalArthasaMbaddhatvAt maGgalam yathA "tuha asilaTThihiM naravai maGgalakAraNi, visthAria nimmalayara
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 chaMdonuzAsana sasthiadhoraNi / saMgararaMgi vivAhamahUsavijayalacchihiM, dAriamayagalakuMbhatthalamottiyagucchihiM // " 40 0 utsAhAdinA yenaiva dhavalamaGgalabhASAgAne tannAmAye dhavalamaGgale // utsAhAdItyAdigrahaNAt prakrAntAnAM rAsAvalayAdInAM pUrvoktAnAM helAdInAM vakSyamANAnAM ca dohakAdInAM ca grahaNaM, tannAmAghe iti utsAhAdinAmapUrvake / yathA / utsAhadhavalaM vadanadhavalaM helAdhavalaM dohakadhavalaM ceti / evaM maGgalepi utsAhamaGgalAdi vAcyaM / yadAhuH "utsAhahelAvadanADilAdhairyadgIyate maGgalavAci kiJcit / tadrapakANAmabhidhAnapUrva, chandovido maGgalamAmananti / / 1 // taireva dhavalavyAjAtpuruSaH stUyate yadA / tadvadeva tadAneko dhavalo'pyabhidhIyate / / 2 // " 41 0devagAnaM phullaDakam // utsAhAdinA yenaiva devo gIyate tatphullaDakam / 42 gAne cidau jhambaTakam // yasya kasyacidgAne cagaNatrayaM dvimAtrazca pAde cettadA jhambaTakaM / yathA "pahu tuha veri araNigaya, niccuvi nivasahi jimva sasaya / ghaNakaMTayadusaMcaraNi, tahiM jhaMbaDai karIravaNi / / " vakSyamANA gandhodakadhAreveyaM gAnavazAjjhambaTaka saMjJAM labhate / utsAhAdiprakaraNam / // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM svopajJacchandonuzAsanavRttAvutsAhAdipratipAdanaH paJcamo'dhyAyaH // 1 sandhyAdau kaDavakAnte ca dhruva syAditi dhruvA dhruvakaM ghattA vA 0kaDavakasamUhAtmakaH sandhistasyAdau catubhiH paddhaDikAdyezchandobhiH * kaDavakam / tasyAnte dhruvaM nizcitaM syAditi dhruvA, dhruvakaMgha tA veti saMjJAntaram / 2 0sA tredhA SaTpadI catuSpadI dvipadI ca // seti dhruvA / 3 kaDavakAnte prArabdhArthopasaMhAre Aye chaDDaNikA ca // prArabdhasya prakaraNAyAtasyArthasya kaDavakAnte bhaGgayantareNAbhidhAne SaTpadIcatuSpadyAveva chaDuNikAsaMjJe, na kevalaM dhruvAdisaMjJe chaDDaNikAsaMjJe ceti
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 chaMdonuzAsana cArthaH / SaTpadIcatuSpadIdhruvayozca saptakalAdayaH saptadazakalAntAH pAdA bhavantIti teSu gaNAniyamamAha- 4 0dhruvAyAM chaiH kalAbhiH pAde catau padau vA // dhruvAyAM chairiti saptabhiH kalAbhiH pAde caturmAtratrimAtrau paMcamAtradvimAtrau vA gaNau bhavataH / 5 jaiH patau padau cau vA // jairityaSTabhiH kalAbhiH pAde paMcamAtratrimAtrau SaNmAtradvimAtrau dvau vA catumAtrau gaNau bhavataH / 6 jhaiH patau tiH pacau vA / jhairiti navabhiH kalAbhiH pAde SaNmAtratrimAtrau trimAtratrayaM paJcamAtracaturmAtrau vA gaNau bhavataH / 7 jaizcAdau pacau pau vA / jairiti dazabhiH kalAbhiH pAde caturmAtradvayadvimAtrau SaNmAtracaturmAtrI, dvau vA paJcamAtrau gaNau bhavataH / 8 0TaizcapadaM pacadaM padataM cAtau vaa| TairityekAdazabhiH kalAbhiH pAde caturmAtrapaJcamAtradvimAtrAH paJcamAtracaturmAtradvimAtrAH SaNmAtradvimAtratrimAtrAzcaturmAtradvayatrimAtrau vA gaNA bhavanti / 9 ThaizcapataM padaM pAdau cirvA / Theriti dvAdazabhiH kalAbhiH pAde caturmAtrapaJcamAtratrimAtrAH SaNmAtracaturmAtradvimAtrAH pagaNadvayadvimAtrau, caturmAtratrayaM vA, gaNA bhavanti / 10 DaiH pAtI cApau pacataM vA / Dairiti trayodazabhiH kalAbhiH pAde paMcamAtradvayatrimAtrau, caturmAtradvayapaJcamAtrau, SaNmAtracaturmAtratrimAtrA vA gaNA bhavanti / 11 dvaizcidau pacacaM vA / / Dairiti caturdazabhiH kalAbhiH pAde caturmAtratrayadvimAtrI pacacA vA gaNA bhavanti / 12 0Naizcitau pirvA / gairiti paJcadazabhiH kalAbhiH pAde caturmAtratrayatrimAtrau, trayo vA paJcamAtrA gaNA bhavanti / 013 taiH pacAdaM cIrvA / tairiti SoDazabhiH kalAbhiH pAde SaNmAtracaturmAtradvayadvimAtrAzcatvAro vA caturmAtrA gaNA bhavanti / 14 0thaiH pacAtaM cipau vA / thairiti saptadazabhi kalAbhiH pAde SaNmAtracaturmAtradvayatrimAtrAzcaturmAtratrayapaJcamAtrau vA gaNA bhavanti / evaM ca saptAdisaptada
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 chaMdonuzAsana zAntakalaughebhyastribhiraturuyaistutyAtulyaiH turuyairvArddha pAdA yatra bhavanti sA vidagdhagoSThI gariSThA SaTpadI dhruvA / SaTapadISu cAdyasya pAdasya dvitIyena tRtIyasya SaSThena caturthasya paJcamenAnuprAsaH kartavyaH / catuSpadISvAdyasya dvitIyena tRtIyasya caturthena / antarasamAsu saGkIrNAsu ca prAyeNa dvitIyasya caturthenAnuprAsaH kAryaH / tatra SaTpadIbhedAnAha / 15 tRtIyaSaSThayo. dazAdisaptadazAntAH kalAH zeSeSu, sapta SaTpadI, SaTpadajAtiraSTadhA / tRtIyaSaSThayoH pAdayoH dazAdayo mAtrA ekaikavRddhayA yAvat saptadaza / anyeSu caturpu pAdeSu saptaiva yatra bhavanti, sA SaTpadajAti ma SaTpadI bhavati / sA ca dazAdInAM saptadazAntAnAmaSTavidhatvAdaSTadhA / tatrAdyA yathA " ia nArihiM rasasArihiM, muhprimlluddho| duru Dhollai, nahu mellai, chappayagaNu muddhao" ? evaM zeSabhedepUdAhAryam / 16 0aSTau upajAtiH / tRtIyaSaSThayoH pAdayordazAdisaptadazAntAH kalAH zeSeSvaSTau cettadopajAtirnAma SaTpadI / pUrvavadaSTadhA / tatrAdyA yathA "ia uvajAihiM, surahiavAihiM, guMjiraghaNa chappau uvavaNasArao, keaiphArao, kasu navi rai appao" 2 evaM zeSabhedeSUdahAryam / 17 0navAvajAtiH tRtIyaSaSThayoH pAdayordazAdi saptadazAntAH kalAH zeSeSu nava cettadA'vajAti ma sspdii| puurvvdssttdhaa| tatrAdyA yathA "ia vaNarAihiM, ahiNavajAihiM, chappao paribhamaimAlairattao, mahurase bhattao, jalayAgamasamai" 3 evaM zeSabhedeSUdAhAryam / evaM SaTapadajAtyupajAtyavajAtInAM pratyekamaSTavidhatvAccaturviMzatidhA SaTapadI / 18 0 catuSpadI vastukaM vAntarasamArddhasamA saMkIrNA sarvasamA ca // vastukamiti catuSpadyA eva nAmAntaraM, turuyasamapAdA turuyaviSamapAdA ca antareNa vyavadhAnena samAntarasamA / tulyaprathamadvitIyapAdA tulyatRtIyacaturthapAdA cArdhaM samamasyA arddhasamA / vyAmizrA sakkIrNA / tulyacatuSpadA sarvasabhA / tatrAntarasamAH prAha / 190catuSpadI kalA oje saptAdyAH SoDazAntAH same pratyekaM saikAH saptadazAntAH cammakakusuma sAmudraka
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana malhaNaka subhagavilAsa kesera rAvaNahastaka siMhavijRmbhita makarandikA madhukaravilasita campakakusumAvartAH / 10 / maNiratnaprabhA kuDa ma tilaka campakazekhara krIDanaka bakulAmoda manmathatilaka mAlAvilasita puNyAmalaeNka navakusumitapellavAH / 9 / malayamAruta madanIvAsa mAGgaliko bhisArikA kusumanirantara madanodaka candradyota ratrAvalyaH / 8 / bhrUcaNaka muktAphailamAlA kokilAvalI madhukaravRnda ketakIku~suma navavidyunmAlA trivalItaraGgakANi / 7 / aravindaika vibhramavilasitavaidaina navapuSpandhaya kinnaramithunavilAsa vidyAdhairalIlA sAraGgaH / 6 / kAminIhIsApadohaka premavilAsa kAJcanamAlA jaladheravilasitAH / 5 / abhinavamRgAGkalekhA sahakArakusumamArI kAminIkrInaka kAminIkaGkaNastakAH / 4 / mukhapAlanatilaka vasantalekhA madhurAlApinI hastAH / 3 / mukhapatikta kusumalatAgRhe / 2 / ratnamAleti paJcapaJcAzadbhedAH // ojayoH saptadyAH SoDazAntAH kalAH samayostA evaikAdhikAdyAH saptadazAntAH pratyekaM yatra bhavanti sA catuSpadI campakakusumAdisaMjJA / ayamarthaH-oje sapta kalAH same saikAdyA aSTAdyAH saptadazAntA yatra bhavanti sA campakakusumAdibhedena dazavidhA / evamoje'STakalAH same navAdyAH aSTAdyAH saptadazAntA yatra bhavanti sA maNiratnaprabhAdibhedana navavidhA / tathA oje nava same saikAdyAH dazAdyAH saptadazAntA yatra bhavanti sA catuSpadI mlymaarutaadibhedenaassttvidhaa| yAvadoje SoDaza same saptadaza yatra bhavanti sA ratnamAlAsaMjJA catuSpadI / evaM paJcapaJcAzaccatuppadIbhedAH / tatrauje sapta same'STau campakakusumam / yathA " aMgacaMgimajai goraMgihiM / caMpayakusuma tA kaha agghahim" 1 oje sapta same nava sAmudrakam / yathA "jai vollai, ghaNaukaMThia / sA muddao muhu kalayaMThia' 2 oje sapta same daza malhANakaM yathA "kahiM haMsihi, tallovvelaNauM / jau dIsai, gao tahiM malhaNauM"
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 3 oje sapta same ekAdaza suraMgavilAsaH / yathA paI viNu tahiM, suhayavilAsu kavaNu / viNuM caMdaI muhu, jAmiNihiM kavaNu 4 oje sapta same dvAdaza kesaram / yathA "melli bhANu vallahi kari aNurAuo / uddio ! kesrkusumpraao|" 5 oje sapta same trayodaza rAvaNahastakaH / yathA "lehi vINa kari, dhari rAvaNahatthau / jiNamajjaNi surahi, dinna samva hatthau / ' 6 oje sapta same caturdaza siMhavijambhitam yathA " chuhakhAmuvi, jaM mayajUhu na tiNu / carai taM ajjavisI sIhaviaMbhiu vipphurai / " 7 oje sapta same paJcadaza makarandikA / yathA " kusumaMtari, navi laggai ali avnidiyi| Asattao mAlaihi bahala myrNdiahi|" 8 oje sapta same SoDaza madhukaravilasitam / yathA " jaM jAihiM, kitti diataru dhavalai sayalu / taM jANasu, mANiNi mahuaravilasiu pavalu / " 9 oje sapta same saptadaza cmpkkusumaavto yathA " niai muNai, pariraMbhai cumbai mhusuNddo| ali mujjhai, caMpayakusumAvaTTi nibuhuo|" 10 evaM dsh| tathA oje aSTau same nava maNiratnaprabhA maNirayaNapahA, payaDiagiriguhu / sAhai bharahu, sayalavi disimuhu / ' 11 oje aSTau same daza kuGkumatilakam / yathA " rehai caMdo, navapaDiakalao / puvadisAe, kira kuNkumtilo|" 12 oje aSTau same ekAdaza campakazekharo / yathA "aliravagII kayacaMpayasihara / mahusamayasirI, oa jaNahu maNohara / " 13 / oje aSTau same dvAdaza krIDanakam / yathA " sahi vaDulao, candullao paDihAi / rayaNivahUe, kIlaNagaMDuo tAi" 14 oje aSTau same trayodaza bakulAmodo yathA " mannAvi prio, jaivi hu so kayadunnao / jaM mahamahai, dusahau baulAmoau / ' 15 oje aSTau same caturdaza manmathatilakam / yathA "nimmali gayaNi, samuggao caMdu vihaavi| raiparaio, vammahatilao navu navAi" 16 oje aSTau same paJcadaza mAlAvilasitam / yathA "kamaliNipAsi,
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 133 88 88 alimAlA visalasia saMpai / kalaravamisiNa, kira mittasamAgamu jaMpai / " 17 oje aSTau same SoDaza puNyAmalakam / yathA asaraNa, tuhuM ainiddayaM naDasi kusumahi uha / jaM kira pupphAmalayasamIriNa sayalavi kauha / " 18 oje aSTau same saptadaza navakusumitapallavo yathA kaMpia niavi, navakusumiapallava salalia laya / saMbhari daia, paMthiasattha takkhaNi gaya vilaya / " 19 evaM nava / tathA oje nava same daza malaya mAruto yathA " dekkhivi vellaDI, malayamAru adhuA / sumarivi goraDI, paMthiasattha muA "" 20 oje nava same ekAdaza madanavAso yathA jaM dhaNa loaNa, jhasajhayacala dIsahiM / mayaNAvAsau, taM ghaNaguhira saha 21 oje nava same dvAdaza mAGgalikA yathA " priyamahusaMgami, oa maMgaliaI karaI / kiMsuarUviNa, vaNasiri ghaTTa dharai / " 22 oje nava same trayodazAbhisArikA / yathA "kAlI rattaDI, ghaNihi nahaMgaNu ruddhao / tobina vaTTahiM ahisAriajaNu khuddako / " 23 oje nava same caturdaza kusumanirantaro yathA "siddhatthapulaya, kusuma nirantaru hasio sio / navadaiAgami, agiji maMgalu dhaNai kiu / " 24 oje nava same paJcadaza madanodakam / yathA 88 88 77 ghaNaravadU sahA, dUhavai mayaNodao hiao / piadUraThThiA, pavasiaramaNiaNu kaha jiao " 25 oje nava same SoDaza candrodyoto yathA "koilaphalakhu, caMdaNu caMdujoavilAsu / vallahasaGgami, amayarasu virahi jaliu huA 26 oje nava same saptadaza ratnAvalI / yathA " mAlaha mAlahi ali sahahiM navamayaraMda saivha / na rayaNAvali, nIlama pAusadaiiNa diNNa / " 27 / evamaSTa / tathA oje daza same ekAdaza cakraNakam / yathA " rehai taruNiaNu, bhUcakaMNa caGgao / ANAvai nAi, tihuaNa jai aMgao / " 28 / oje daza same dvAdaza " 88. muktAphalamAlA / yathA tArAvali bhaNi mA, bhaNi muttAhalamAlI / 88 maI
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 chaMdonuzAsana raikalahiNa truTTI, sasirayaNihuM suvisAli / " 29 / oje daza same trayodaza kokilAvalI / ythaa| koilAvalikae "saMgIai nacAvao / navalayavilayAo, malayAnilu naTTAvau / " 30 / oje daza same caturdaza mdhukrvRndm| yathA "phulliyalaya niavi, mahuaravaMdriNa gIu taha / vAhollayanayaNa, payamavi pahia na diti jh|" 31 / oje daza same paJcadaza ketakIkusumam / yathA " biMbAliu bhuvaNu, navakeyaikusumaparAiNa / naM ahivAsiauM, mayaraddhayakammaNajoiNa / " 32 / oje daza same SoDaza nvvidyunmaalaa| yathA "o calacalaMtiA, vipphurei navavijjumAliA maharakkhasassa johiavva dIharakarAliA " 33 / oje daza same saptadaza trivalItaraGgakam / yathA / "dIharacchIAe, peccha sahae tivalItaraMgayaM / kaya tihuaNavijae, lIhatiaM pi va kAmiNa kaatthiaN|" 34 / evaM sapta / tathA oje ekAdaza same dvAdaza aravindakam / yathA " priahi muhu aravindu calanayaNa indidiru / dantakantikesara, lacchivilAsamandiru / ' 35 / oje ekAdaza same trayodaza vibhramavilasitavadanam / yathA " kui dhannu juANau, viasiadIharanayaNie / mANijjai taruNie, vinbhamavilasiyavayaNie / " 36 / oje ekAdaza same caturdaza navapuSpandhayam / yathA " sahi paMkoppannuvi, kamalu taM lasahio buhasaihiM / jaM rasauddhRsiahiM, pijjai navaphullaMdhuahiM / " 37 / oje ekAdaza same paJcadaza kinnaramithunavilAsI / yathA / " avirahiahaM muiahaM, hariNahaMji raisuhu salIsae / para emvai kImbai, jasu kinnaramihuNavilAsae / " 38 oje ekAdaza same poTA vidyAdharalIlA / yathA muddhai gijja tau, tuhu kannarasAya gu rga. suNi / jiNa ohAmijjai, vijAharalIla gaijhuNi / " 39 oje ekAdaza same saptadaza sAraGgo yathA "mAruvi caMDio vari parigaNianAvu sAraMgo / sIhu na salajai jAvihuM dlishrmttmaayNgo|" 40 /
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana evaM SaT / tathA oje dvAdaza same trayodaza kAminIhAso yathA " maNaharu tuhu muhasararuha, rayaNIaravinbhamu dhri| kAmiNihAsavilAsuvi, joNhApasarahu aNuharai / " 41 / oje dvAdaza same caturdazApadohako yathA " etthu karibhi bhaNi kAI priu, na gaNai laggI pAi / chaddeviNu hauM mukkI, avadohaya jimva kira gAvi / " 42 oje dvAdaza same paMcadaza premavilAso yathA / kittio vaNNauM bhayaNu, kiau jiNa sovi nArAyaNu / tahu govAlI aNahu, ghaNapimmavilAsaparAyaNu / ' 43 / oje dvAdaza same SoDaza kAzcanamAlA / yathA "dIsai suradhaNulaTThI, sAmbalagoravaNa. sohillI / maragayakaMcaNamAlI gaM ghaNalacchihi kaMThi nvllii|" 4 4 / oje dvAdaza same saptadaza jldhrvilsitaa| yathA " pikkhiUNa gayaNayali navajalaharavilasia calavijjala / saMbharaMti, niapiahaM, pahiadaia galiaMsuakajjala / " 45 / evaM paJca / tathA oje trayodaza same caturdazA'bhinavamRgAGkalekhA / yathA " nahayalavarAhadADhiA, vAruNivahUi NiDAliA / ahiNavamiaMkalehiA uppai pIiM nihAliA / " 46 / oje trayodaza same paJcadaza sahakArakusumamArI / yathA "vaNalacchikaNayaramaNiA, kusumAuhavijayapaDAiyA / sahayArakusumamaMjarI, oaha mahusamaeNa pyddiaa|" 47 oje trayodaza same SoDaza kAminIkrIDanakam / yathA "nahalacchi bhAlatilaao, disikAmiNikIlaNagaMduao / rehai pupphamayaMkao, mayaNAhiseaamayakalasao 48" / oje trayodaza same saptadaza kaaminiikngknnhstko| yathA "kavaNu su dhannau jiNa viNu kAmiNikaMkaNahatthao vialahiM / annu ki emvai sasimuhi hiMDai unnamiihiM karakamaliMhiM / " evaM catvAraH / 49 / tthaa| oje caturdaza same paJcadaza mukhapAlanatilakaH / yathA "iha mAhavi vammahanilaya, malayAnilahallirakisalaya / o dIsahiM kusumAolaya, kAmiNihuM muhvaalnntily|" 51 oje caturdaza same SoDaza vasantalekhA / yathA " kuvido mayaNo mahAbhaDo,
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 chaMdonuzAsana vaNalacchi a vasaMtarehiA / kaha jIvau mA(sA)mi virahiNI, miumlyaanilphNsmohiaa|" 51 oje caturdaza same saptadaza mdhuraalaapiniihsto| yathA "sundaru ta kio ehU sahi, pio jaM ma(bha)Niu viNayanisabNao / tasu avarAhahaM savvahaMvi, mahurAlAviNihatthu viinnnno|" evaM trayaM / 52 / tthaa| oje paJcadaza same SoDaza mukhapaniryathA " paranaramuhapecchaNavirayae. pathanahamaNipaDibiMbia ji pari / dahamuhamuhapaMti paloiA, sIae bhayavimhayahAsakari / " / 53 / oje paJcadaza same saptadaza kusumalatAgRham / yathA "jalai jaivi kusumalayAharu, tavai caMdu jaha gimhi divAyaru / tuvi IsAbharaparitaralia, piasahi vayaNu na mannai bAlia / " / 54 / evaM dve / oje SoDaza same saptadaza ratnamAlA / yathA "karavAlapahAriNa ucchalila, karisiramuttAhalarayaNamAlA / rehai samaraMgaNi jayasirie, ukkhivia naaisyNvrmaalaa|" atraikaH / evaM paJcapaJcAzadbhedAH / 20 0vyatyaye sumanoramA paGkaja kuJjara madanAtura bhramarAvalI paGkajazrI kiGkiNI kuDDumalatA zazizekhara lIlAlayA // 10 // candrahAsa gorocanA kusumabANa mAlatIkusuma nAgakesara navacampakamAlA vidyAdhara kubjakakusuma kusumAstaraNAH / 9 / madhukarIsaMlApa sukhAvAsa kuGkumalekhA kuvalayadAma kalahaMsa sandhyAvalI kuJjaralalitA kusumAvalyaH / 8 / vidyullatA paJcAnanalalitA marakatamAlA abhinavavasantazrI manoharA kSiptikA kinnaralIlAH // 7 // makaradhvajahAsa kusumAkulamadhukara bhramaravilAsa madanavilAsa vidyArahAsa kusumAyudhazekharAH // 6 // upadohaka dohaka candralekhikA sutAliGgana kaGkallilatAbhavanAni // 5 // kusu 21 23 27 29 34 32 35 36
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 46 mita ketakI hasta 47 kuJjaravilasita 50 anaGgalalitA 137 48 49 rAjahaMsA'zoka pallavacchAyAH 51 5 2 manmathavilasitau hullakAni // 4 // 5 3 5 4 5 5 // 3 // kajjalalekhA kilikiJcite zazibimbitaM ceti tAvadvA || vyatyaya iti same saptAdyAH SoDazAntAH kalA oje saikAdyAH saptadazAntAH pratyekaM pUrvavatsumanoramAdisaMjJAzcatuSpadyeo bhavanti / tatra same saptakalA : oje aSTau yatra bhavanti sA mumanoramA / yathA " ke ArAvu, kari mora mA / dUri sa gorI, sumaNoramA / " / 1 / same sapta oje nava paGkajam / yathA / niavi vayaNu, tahiM vibbhamapao / naM vihiNa khitu, drahi paMkao " / 2 / same sapta oje daza kuJjaro / 88 yathA 88 gajjai ghaNamAlA, ghaNaghaDahaDa | naM mayaNanivaiNo, kuMjaraghaDa / " / 3 / same sapta oje ekAdaza madanAturo / yathA " khaliakkharauM, vayaNu muddu paMDarU / tuha akkhai sahi, maNu mayaNAuru / " / 4 / same sapta oje dvAdaza bhramarAvalI / yathA " o raNajhaNaMta, bhamai bhamarAvali / mayaNadhaNuha, guNavalli NaM sAmali / " / 5 / same sapta oje trayodaza paGkajazrIryathA "tahi bhumayahi paDichaMdulo, dhaNu mayaNahu / navapaMkayasiri soarI, tasu vaya / " / 6 / same sapta oje caturdaza kiGkaNI / yathA "sasiNA rayaNIe raibhare, ullAliao / kiMkiNiAu na hu imA uDumAliA / " / 7 / same sapta oje paJcadaza kuGkumalatA / yathA goraDiahiM uvamiai na para, accanbhua / jai kira havai phulliaphalia, kuGkumalaya / " / 8 / same sapta oje SoDaza zazizekhero yathA / "laMghai sAyara giri, Aruhai, tuhaahaMga / sasi sehara hasiujjala naukkhI, kiMttigaMga / " 9 / same sapta oje saptadaza lIlAlayo yathA jaM sahi koila kala pukArai, phulla nilao / taM pattu vasaMtu mAsu kAmadu, lIlAlao / " / 10 / evaM daza / tathA same'STavoje nava candrahAso / yathA 88 ""
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 chaMdonuzAsana 88 88 " rehai tuha kari, caMdahAsao / naM riusirIe, kesapAsao / " / 11 / same'STAvoje daza gorocanA / yathA "goroaNagorI, tumbha kaolu / paDimAi cuMbai, sasaharu lolu / " / 12 / same'STAvoje ekAdaza kusumabANo / yathA jasu lohacaviNavi, na dalio jhANu / tahiM vIri kiM karau, sa kusumavANu / " / 13 / sameASTavoje dvAdaza mAlatI kusumam / yathA " mAlaikusumu na lei, caMdaNu cayai / tuha daMsaNaummAhI, maggu jiniai / " / 14 / same'STAvoje trayodaza nAgakesare / yathA "dIsai uvavaNi, phullio nAyakesaro / naM mAhaviNa vaNasirihi diNNa seharo / " / 15 / same'STAvoje caturdaza navacampakamAlA | yathA taNu navacapayamAla, jiNa karakamakamalA / sahi tuhuM mAhavalacchi tiNa parimalabahala " / 16 / same'STAvoje paJcadaza vidyAdharo / yathA " muhi karivi mayalaMlaNuNugulia guliA siddhi / vijAhariNa jimba vammahiNa jagu jiu buddhi / " / 17 / same'STAvoje SoDaza kubjaka kusumam / yathA " pecchaM nahu navamAlai lalia parimalaasama | bhamarahu kimva maNu raMjahi, Navari kuJjayakusuma / 18 / same'STAvoje saptadaza kusumAstaraNam / yathA " malayAnila malayajarasu sasaharu kusumattharaNu / virahAnalajaliahi, tasu savuvi taNusaMtavaNu / 19 / evaM nava / tathA same nava oje daza madhukarIsaMlApo / yathA " nisuNia mAiMdara, mahuarisaMlAvu / o pavasiataruNi tiM, patthuao palAvu / " / 20 / same nava oje ekAdaza sukhavAso yathA jai vammaha goraDI, bhalaI nihAlasi / tuha suhaAvAsaNI nAM kiM jAlasi / " / 21 / same nava oje dvAdaza kulekhA / yathA " pheDavi kuMkumaleha, riuvahuvayaNaha | paMkaleha nimmavia, paI mahisayahaM / " / 22 same nava oje trayodaza kuvalayadAma / yathA "jahiM ghallai upphulia, ghaNa calanayaNaI / tahiM navakuvalayadAmaI, takkhaNi nivaDaI / " / 23 / same nava oje caturdaza "" " 66
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ niMdahi pahu kujalAlI / yathA " mahu tajjai / ' laya chaMdonuzAsana 139 kalahaMso / yathA " kAmiNi hiayasarovarahaM, tuMhuji kalahaMsu / priya rUviNa mayaNahu, kiau, taI ji parahaMsu / " / 24 / same nava oje paJcadaza sandhyAvalI / yathA "siMduria gurukuMbhatthala, gayaghaDa tuhu bali aggali / narAhiva uttharia, kira saMdhAvali / " / 25 / same nava oje SoDaza kunyjrllitaa| yathA "toDiMaguDhamuhavaDasaMnAhachaddiakhagayA / niMdahiM pahu kuMjaralaliagai, tuha aribhaggayA / " / 26 / same nava oje saptadaza kusumAvalI / yathA "nicchaI piasahi, vammaharAyahu ANu juM bhaMjai / kusumAvali Thialappaya sadihi, taM mahu tajjai / " / 27 / evamaSTa / tathA / same daza oje ekAdaza vidyulltaa| yathA "vijjulaya mehamajjhi aMdhArai gorI / kavaNa sa hatthabhalli, kusumAuha torI / " / 28 / same daza oje dvAdaza paJcAnanalalitA yathA "saMtaThThahaM mayagalahaM, vikkArihiM kalia / raNNAivi vajjarahi, paMcANaNalalia" / 29 / same daza oje trayodaza marakatamAlA / yathA '' phullaMdhuadhoraNIu, layAvaNagocchihiM / navamaragayamAliyAu, nAi muhulacchihiM / " / 30 / same daza oje caturdazAbhinavavasantazrIryathA "kara asoadala muhu, kamalu hasiu navamallia / ahiNava vasaMtasiri eha, mohnntthillia|" / 31 / 0same daza oje paJcadaza manoharA / yathA " tuha guNa aNudiNu samaraMtihiM, virhkraaliahi| mayaNamaNohara taNuaMgihi, daya kari vAliahiM / ' / 32 / same daza oje SoDaza kssiptikaa| yathA / "hiMDai sA dhaNa jAmva, gahilli virahiNa aakhittii| dekkhivi vallahu tA, ANaMdI jaNu amaiNa sintii|" / 33 / same daza oje saptadaza kinnaralIlA / yathA " o bhaDakabaMdhu nacaMtu samari, asipahAratuddiNa / kinnaralIla kalai turayasiriNa, takkhaNabahuddiNa' / 34 / evaM sapta / tathA same ekAdaza oje dvAdaza makaradhvajahAso / yathA " so jaliao mayaNaggI ju, kusumiau palAsu / jA papphullia
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 chaMdonuzAsana mallI, su myrddhyhaasu| 35 / same ekAdaza oje trayodaza kusumAkulamadhukaro / yathA "pattau ehu vasaMtau, kusumAulamahuaru / mANiNi mANu malaMtau, kusumAuhasahayaru" / 36 / same ekAdaza oje catudaza bhrmrvilaaso| yathA " alimAlaiparimalaluddha na annihiM rai karai / sA bhamaravilAsaviadR, na annahiM maNu dharai / " / 37 / same ekAdaza oje paJcadaza madanavilAsaH / yathA " mayaNavilAsagiriva, mahei muddhAhaM ghaNamaMDalu / tahiM rehai taralahAralaya, nijjharu kira nimmalu / ' / 38 / same ekAdaza oje SoDaza vidyaadhrhaasH| yathA "nAsaMtihiM samarAgamasamai, parica ttagaiMdihiM / divi vijAharahAsia, sayalatuhu verinaridihiM / " / 38 / same ekAdaza oje saptadaza kusumAyudhazekharaH / yathA "gholiranavapallavu, pariphullio rehai asoataru / viraio rammu nAi, mahumAsiNa kusumAuhaseharu" / 40 / evaM SaT / tathA same dvAdaza oje trayodazopadohaka / yathA "mahu kaMtiNa raNi makkao eka pahAru amAhu / uya dohayahaya cUrio, saMdaNu sArahijohu / " / 41 / same dvAdaza oje caturdaza dohaka / yathA "piahu pahAriNa ikviNavi, sahi do hayA paDaMti / saMnaddhao asavArabhaDu, annu turaMgu na bhaMti / " / 41 / prAyograhaNAtsaMskRte'pi yathA " mama tAvanmatametadiha, kimapi yadasti tadastu / ramaNIbhyo ramaNIyataramanyatkimapi na vastu / " / 42 / atra samapAdAnte gurudvayamityAmnAyaH / same dvAdaza oje paJcadaza candralekhikA / yathA "tuha virahiM sA aidubbalI, ghaNaAvaMDuradeha / ahimayarakiraNihiM vikkhivia, caMdaleha jimva eha / " / 44 / same dvAdaza oje SoDaza sutAliGganam / yathA "tuha caMDiNa bhuadaMDiNa, niyai dharamANiNa mahivalao / jalahisuA. liMgaNapahavasuhu, deu jaNaddaNu kalau" / 45 / same dvAdaza oje saptadaza kakellilatAbhavanam / yathA "kaMkellilayAbhavaNabbhantari ali
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 141 88 97 66 - rino (kho) li sahanti / lAvai mahulacchIviNivesia kajjalatatthayapaMti / " / 47 / evaM paJca / tathA same trayodaza oje caturdaza kusumitacanIhasta / yathA " jagu nIsesuvi nijjiNiu, nirugavviru visamasthau / ujjhai saraladalaMguliu, kusumiakeaihatthau " / 48 / same trayodaza oje paJcadaza kuJjaravilasitam yathA / 'sallai pallava kavalappaNu, revAnaijalibhajjaNu / taM kuJjaravilasiu sumarai, gayavirahio kareNugaNu / / 48 / same trayodaza oje SoDaza rAjahaMsa / yathA jai gaGgAjali dhavali, kAlai jauNAjali jai vittao / rAyahaMsi nahu vuTTu na tuTTu sujjhattaNu tuvi te u" / 49 / same trayodaza oje saptadazAzokapallavacchAyA / yathA " vayaNu saroju nayaNa kuvalayadala, hAsu navaphulliamallikarapAya / asoapallavacchAya saiji, kusumAuha bhalli ' / 50 / evaM catvAraH / same caturdaza oje paJcadazAnaGgalalitA / yathA "palia kesa cala dasaNAvali, jara jajjarai sarIrabala / savvivi galihiM aNaMgalalia, kijjau dhammu mahaMtaphalu " / 51 / same catudezaoje SoDaza manmathavilasitam / yathA " mayavasa taruNiviloaNataralu, kalevaru saMpai jIviu / merahahu ramaNIaNi sahu saMgu, cayahu hayavammahavilasiu " / 52 / same caturdaza oje saptadaza ohullaNakam / yathA " mahurasu ghuTiu jehiM jahicchaha, te ali dIsaMtabhamaMta / mAlaio hullaNauM karaMtiNa, kiM sAhio paI hemaMta" / 53 / vAraGgaDItyante / evaM trayaH / same paJcadaza oje SoDaza kajjalalekhA / yathA kajalalehAvilaloaNahaM, galiaMsujaliNaM pamhuTThao / aharAlattayarasu sAmarisu, tuha riuvahunayaNi paio " / 54 / same paJcadaza oje saptadaza kilakiJcitam yathA " taruNI kilakiciaI visahi, sasijonhasamujjala rataDI / mallia phullaDaM paribhalasArai, jau tau gaya maggahu vattaDI / 55 / " evaM dve / same SoDaza oje saptadaza zazibimbitam / 88
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 88 'tuhu muhu lAyannataraMgiNIe, jhalakantau kantikaraMbiau / sohai nimmalavagulamaMDalu, jalamajjhi nAi sasibiMbiao " / 56 / atraikaH / evaM tAvadvA paJcapaJcAzadbhedA catuSpadI / ubhaye dazottaraM zatamantarasamA - catuSpadyo vastukAni vA / 21 * AntarasamA eva dvitIya tRtIyAMhivyatyaye'rddhasamAH, dvitIyatRtIyapAdayorviparyaye satyantarasamA eva dazottara - zatasaMkhyA arddhasamA saMjJAH / evagrahaNaM sarvasAmyArtham / tenAsAmapi tAnyeva campaka kusumAdIni nAmAni bhavanti / tatrAje sapta same'STetyantarasamAcampaka kusumam / tadeva dvitIyatRtIyAM hi viparyaye'rddhasamAcampakakusumam / yathA "gorIgoTThi, daraphurioTThi / kalahaMsIgai kalahe laggai " / 57 / mukhapaGktirarddhasamA // yathA " kRva ( kimba) kaNNakaliMga parajjiA, Thima naravai sAna vivajjiA / na hu koi abhiTTai aNiavahi, kahiM vari jayadRddu kaNha kahiM" / 58 / ityAdi / 22 / 0 dvitricaturbhirlakSaNairmizrA saGkIrNA // dvAbhyAM dhruvAyA ahilakSaNAbhyAM tribhiH caturbhirvA ekatra mizrA saMkIrNA nAma catuSpadI / tatra dvAbhyAM saGkIrNA / yathA " cUDallau vAhohajalu, nayaNA kuMcuvi samaghaNa / ia bhuMji raithA dUhaDA paMcavikAmadu paMcasara / " / 59 / tribhiryathA " vAyAlA pharasA vidhaNA guNihiM vimukkA prANahara / jaha dujjaNasajjaNajaNapauri tebhva pasaru na lahaMti sara / " / 60 / yathA vA "cUDDalao cuNNI hoisai muddhikao - linihittau / niddaddhau sAsAniliNa, bAhasalilasaMsittao / " / 61 / catubhiryathA "taM tettiu bAhAhajalu, sihiNaM nari vinapattu / chimichimiti gaMDasthalahiM, simisimivisimivi samattu / " / 23 / 0 samaipAdaiH sarvasamA || tulyakalaizcaturbhiH pAdaiH sarvasamA catuSpadI tadvizeSAnAha / 24 / pacau dhruvakam // paJcamAtracaturmAtrau gaNau yasya pAde taddhruvakam / yathA "jaivi saMkhu kari tu dhruvu muNiu hari / jaM virahabhI ai, aNusariu siria / " / 25 / 0 cau daH zazAGkavadanA / dvau caturmAtrau dvimAtrazcaikaH 142 yathA
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 143 zazAGkavadanA / yathA "navakuvalayanayaNa, sasaMkavayaNa dhaNa / komalakamalakara, ua sarayasiri kira / / 26 0capadAzcAtau vA mArakRtiH // caturmAtra paJcamAtradvimAtrAH / caturmAtradvayatrimAtrau vA mArakRtiH / yathA "tuha mAramArakIdI, kapi eha navallia / dUri sabAbhalli, jaM hiaDai sallia" // 27 0SacadAH cirvA mahAnubhAvA / paNmAtracaturmAtradvimAtrA vA cagaNatrayaM vA yatra sA mahAnubhAvA / yadA "je niahiM na paradosa, guNihiM ji payaDia tosa / te jaghi mahANubhAvA / viralA saralasahAvA" // 28 0SacatAzcApau pAtau vApsarovilasitam / SaNmAtracaturmAtratrimAtrAvA, caturmAtradvayapaJcamAtrau vA paJcamAtradvayatrimAtrau, vA yatra tadapsarovilasitaM / yathA "paI sasivayaNie vinmami, asia acchrvilsiaii| bhumaihikiu pAikkaU, mayaNu mohiajaNamaNaiM" / / 29 0SacAzcidauvA gandhodakadhArA / paNmAtrazcaturmAtradvayaM, yadivA caturmAtratrayaM dvimAtrazca sA gandhodakadhArA / yathA "ramaNikavola kuraMgamayapattalayAvilaaMsubhavi / ghaNagandhodayadhAra bhari, vairia tuha vhAyaMti savi" // 30 cittaupacapA vA pAraNakam / caturmAtratrayaM trimAtrazca, yadivA SaNmAtracaturmAtrapaJcamAtrAH, pAraNakam / yadA "kaiahiM hoesai taM divasu, ANaMdasuhArasapAvaNau / hohI priyamuhasasicaMdimaI, jahiM nayaNacauraha paarnno|" 31 0cIH paddhaDikA / cagaNacatuSkaM paddhaDikA / yathA "paraguNagahaNu sadosapayAsaNu, mahumahuravakharahi amiabhAsaNu / uvayAriNa paDikio veriaNahaM, iha paddhaDI maNohara suannhN|" ajAdizcIjoM lIrvAnte prAk paddhatAviha tvavizeSa iti vizeSa / / 32 cipauSacAtA vAragaDAdhruvakam / cagaNatrayaM pagaNazca, yadivAH SaNmAtrazcaturmAtradvayaM trimAtrazca, yasya pAde tadragaDAdhruvakaM / yathA "ai caMgaM gaI moraI vallahiM, jai tumha rUvamaDappharabhaggaya / kAMI ta embahiM tahu virahakkhaNi, mahu vammaha ragaDudhruvu laggaya" ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM ssopajJacchando'nusAsanavRttau SaTpadI--catuSpadIzAsanaH SaSTho'dhyAyaH samAptaH /
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana | 1 | 0 dvipadI // itaH paraM dvipadyo'dhikriyante / 2 / * dAcadAladAcadA likarpUro NaiH / dvau dvimAtrau caturmAtrI dvau dvimAtrau laghu dvimAtrau caturmAtro dvau dvimAtrau laghutrayaM ca karpUraH / Nairiti paMcadazabhirmAtrAbhiryatiH / ca iti siddhe dagaNadvayanirdezo jagaNanirAsArthaH / yathA "kappUladhavala guNa ajjiNi Ajammuvi nivacakkavai paraM / kitti kAI ullAlikari, dhattia causAyara parai / " / 30 so'ntyalonaH kuGkumaH / sa eva karpUraH antyalaghunAM UnaH kuGkumaH yathA " ghaNasAru melli kuGkumu cayahi, parai karahi mayanAhivi / viNu piayamaMi hua sao niSphalao maNu rai karai na kathavi" / / etAvullAlako mAgadhAnAm / 1 / ke cillaghvaSTakAdArabhya laghudvayadvayavRddhyA vAhAdIn bhedAMnAhuH / yathAha " bAho bohA vaggo, baMdhU bANo gao varo veso / veNU vaNo variTTho, vidduho baliya balo vihao / 2 / vAmo baho visAlo, vido viduro vihU vasU viraho / vilao tahA ya visarao, ullAlA paMcavisatti / 3 / aTThaladuviraiAo, paDhamA ullAlayAu chaMdammi | lahuehi dohi dohi a huti ime vaDDhamANehiM // " ete ca koTIsaGkhyaprastArAntarbhUtA iti pRthag noktAH 18100 layaH / ca iti luptavibhaktiko nirdeza: / sapta cagaNA layo nAma dvipadI / yathA kiu uri lacchii nilau kariNa kaliNa caku mahiala dhariu / balinAmbu (tAmbu) sahiu nahu kaha viddu pahu tuhuM purisottima cariuM / " / 5 / sa bhramarapadaM ajaiH / sa layaH JajairdazabhiraSTabhizca kalAbhiryatizcettadA bhramarapadam / yathA -" laliavilAsocia taviNa kilesahi sahi kiM taNu appaNu / mAlai - kusumu sahai bhamarapao na uNa kharasauNi jhaDappaNu / " / 6 / * SacudA upAt / ekaH SaNmAtraH paJca caturmAtrA dvimAtrazcaiko yadi tadA upAtparaM bhramarapadamupabhramarapadamityarthaH / ajeriti varttate / yathA " tahi muddhahi nehaMdhahiM kimva kivaNa ya tuha khaliu payaddu / ua bhamaraNavi (( / 144
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 145 "" / 7 / 0 cUpo garuDapadam / SaT 88 yathA "" 77 0 bhajjai mAla inavakusumu visadru cagaNAH pagaNazcaiko garuDapadam / jasu pAru lahaMtikayAvi navi suragurubhiunaMdaNapamuha / aripannagagaruDa payaMpiai sayaluvi guNagaNu su kimva tuha | 8 | SacutA upAt / ekaH SaNmAtraH paJca caturmAtrA ekastrimAtro yadi syAttadopAtparaM garuDapadam upagaruDapadamityarthaH / yathA haNia dujI pasaraNu vipurisottamu viNayANaMdaNu ua garuDapayammi nibaddharai naravai harai na kAsu maNu / 9 / 0 dau hariNIkulaM ThajaiH / caturmAtrasaptakaM dvimAtrazcaikaH urjeriti dvAdazabhiraSTAbhizca yatizcettadA hariNIkulam / yathA tuhuM ujjANi ma vaccasu jaividdu vilasai mayaNUsa pabalu / gainayaNihi lajjIhai tuhu haMsIulu sahi taha hariulu " / 10 * tadgItisamaM jajaiH // taddhariNIkulam ajairiti dazabhiraSTAbhizca yatizcettadA gItyA samatvAdgItisamam yathA "nacciru kisalakarihiM phuDapayaDiya pula uggasumaulA valihiM / uvavaNu tAi muio kayagAIsamaMcia taralialilihiM " 11 / 0 bhramararutam / ajairiti varttate paJca SaNmAtrAzcedbhramararutam / yathA " varajAi sarataddu bhamaru ruaMtadu tudu ciru sudu paridIsaha / mAyaMgimarthaM dhai tubbhu ramaMtaddu kaNNacaveDaji hosai " / 12 / 0SavarddhariNIpadam / ekaH SaNmAtrazcaturmAtraSaTkaM hariNIpadam / yathA " etta he gabbhabharAlasa hariNIpau nadu ekovi saMcarai / ecahe kaNNarovi asaru hayaloddhao bhaNa mio kiM karai / 13 / 0 pIcatA:kamalAkaram / SaNmAtracatuSkaM caturmAtratrimAtrau ca kamalAkaram / yathA salu vidiNu saMnihiaha khelaMtaha cakkavAyamihuhaM niavi / virahadutthamittatthavaNi nAidukkha maulihiM kamalAyaravi " / 14 / 0 cUtau kuGkuma tilakAvalI | caturmAtrasaptakaM trimAtrazca kuGkumatilakAvalI / yathA " maddu dUsaha birahakarA li ahi mayaNa melasu jaNu maNavaMchiu / paiM 1 " 88 10 Co
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 chaMdonuzAsana paDima ThaveviNu karimu sAmi kuDumatilayAvali laMchiu" / 15 / 0 te ratnakaNThike ThajaiH / te kamalAkarakuGkumatilakAvalyau ThajaidazabhiraSTAbhizca yatizcettadA ratnakaNThike / yathA " jai na hasasi naya kuppasi na lavasi tA tuhu sahai rayaNakaNThiA / annaha phuriAharadaradIsaMta Navara sahai dasaNapaMtiA / " 1 / "paDihaavahuvihanaravaikuMjarasai parasAhijjavivijao / mahiali niruvamavikkamu tuhu rA(ra)yaNakaMThIvu nicchiu / " 2 / 16 0SacupAH zikhAH / Thajairityanuvarttate / ekaH SaNmAtraH paJca caturmAtrAH paJcamAtrazca zikhA / yathA "jasu atulia gayavalabhari kaMpahiM kulamahihara savi savasundhara / niakulanahayalasasahara vIrasihAmaNi jayamajjhi tuhaM ji para" / 17 0cUtau chaddaNikA ajaiH / sapta caturmAtrAH trimAtrazca / ajairiti dazabhiraSTAbhizca yatizcettadA chaddaNikA / yathA "jA kinnaramihuNihiM tule puhaIsara patthua sucaria paddhaDia / tA giriguhasandhirhi kAyara takkhaNi hua riudhoraNi chddnnia||" 18 0ca skandhakasamam / ajairiti vartate / aSTa caturmAtrAzcettadA skandhakasamam / yathA "nArihuM vayaNullaI sari khaMdhayasamajalahiM majjhi majjatiaha / o gihihi vibbhasu(mu) maNaharaahiNavaviasiasararuhapaMti ahaM / / " 19 0tat mauktikadAma ThajaiH / Thajairiti dvAdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadeva skandhakasamaM mauktikadAma yathA " jai tuhu pavayaNu sAmia hiai vavijjai thaNasasaharakaranimmalu / tA nicchau ahirAmvahu muttiadAmbahu taralahu saMgahu nipphalu / " 19 navakadalIpatraM DhajaiH / Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadeva skandhakasamaM navakadalIpatram / yathA " navakayalIpattahiM vIaNu patthuo kampalihiM viraiu sattharau / tahavihu dAhu pavaTTai majjha sIu uvayaraNu piasahi saMvarau // " 21 0SacUdeH kRteSveSu strItvam / SaNmAtrazcaturmAtraSaTkaM dvimAtre tyelobhirmAtrAgaNaiH kRtepveSu skandhakasamAdiSu triSu strItvaM strIliGgazabdAbhidheyatvam / skandhakasamA maukti
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 147 kadAmnI navakadalIpatrA cetyarthaH // yatiH saiva / skandhakasamA yathA "gayapatta pariggaha sumaNasavirahia phalavajia tarukhaMdhasama / kaNTaya paricAria girikaMdaragaya tuha riu vasahiM vimukkakama / " evamitarayorapyudAhAryam / / 22 0cUpAvAyAmakam / sapta caturmAtrAH paJcamAtrazceka AyAmakam / yathA "AyAmayadhavalattaNaguNakalie pecchivi keaidali alivilsiru| saMbhari pianayaNaI virahajjarajajjari agamaNu mujjhai pahiu ciru||" 23 tatkAJcIdAma ajaiH / ajairiti dazamiraSTAbhizca cedyatistadA tadAyAmakaM kAJcIdAma / yathA "aMgaya phuDia tuDia navakaMcuuguNa daliu kaMcidAmu saniasaNu / tahiM tuhaguNasavaNiNa UsasiaMgihi appaDihayasAsaNu hU mayaNu / " 24 / rasanAdAma tthjaiH| Thajairiti dvAdazabhiraSTAbhizca yatizcettadA tadAyAmakaM rasanAdAma / yathA "tuha daMsaNAraMtie sundara muddhae suNi jaM kiu paJcalliu / hAru nivi nivesiu rasaNAdAmuvi thaNasiharovari ghalliu" / 25 / 0cUDAmaNijaiH / Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadAyAmakaM cUDAmaNiH / yathA "bahuvihasamaraMgaNi khaNiNa navanavajayasiri jaM paI pariNijjai / nivacUDAmaNi tuha kittihiM maMgalakAraNi taM jagu dhavalijjaI // " 26 SacUtaiH kRtAnyAyAmakAdInyupAt / SaNmAtreNa caturmAtraSaTakena trimAtreNa kRtAnyAyAmakAdIni catvAryapi upAtparANi bhavanti / upAyAmakaM upakAJcIdAma uparasanAdAma upacUDAmaNirityarthaH / yatirapi saiva / tatropAyAmakam / yathA "taNuaMgihiM loaNanaliNihiM ua AyAmiNa keaidalu nijio| vayaNullaI katikaDappiNa taha mayalaMchaNamaMDalu avhtthio|" evmnyaanypyudaahrnniiyaani|| 27 0cUdau svamakam / aSTau caturmAtrA dvimAtrazca svapnakam / yathA "piu Aiu nivaDiu paihiM sapaNayavayaNihiM aNuNivi mANu suAvia / ia siviNayabhari AliMgimi jAmvahiM tAmvahiM sahi haya kukkaDi iDia // " 28 0tadbhujaGgavikrAntaM tthjaiH| Thajairiti dvAdazabhiraSTabhizca
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 chaMdonuzAsana cedyatistadA tadeva svapnakaM mujaGgavikrAntam / yathA "tuha raNi naTTha rasAli gaya ari kAraNi iNi kira bhuaMgavikaMtaya / tAhaM vilAsabhavaNi puri lIlAvaNi pariaMcahiM navasahiM ciru gayabhaya // " 29 * tArAdhruvakaM DhajaiH / Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadeva svapnakaM tArAdhruvakam " tuha riu vaNagaya disi mohia tArAdhuva avaloahiM jAmvahiM avahia bAhajalAvilanayaNa nihiM na hu tAmvahiM hua hiaDai mrnnaasNkia||" 30 navaraGgakaM tajaiH / tajairiti SoDazabhiraSTAbhizca yatizcettadA tadeva svapnakaM navaraGgakam / yathA "dahiavaravayaghaNacaMdaNamAlianavanavaraMgayavAvau niavi| pia gADhokaMThAsaraliabhuajuo avaruDai rirsbhrkNdlia||" 31 vizvIH sthavirAsanakam / tajairiti vartate / SaNmAtratrayaM caturmAtra catuSTayaM ca tajairyatizcettadA sthavirAsanakam / yathA " dAravivajia visayaparaMmuha khaliagaikkama aipasariavevia / veraggiNa tavasittu pavajjivi chia therAsaNi tuha taruNa viviria||" 32 0caSau subhagam / tajairiti vartate / sapta caturmAtrAH SaNmAtrazca subhagam / yathA "jalai sarovari nIlappalavaNu vaNi laya phullia nahayali himakiraNu / viraharahakaI tuha taNuaMgihiM suhaya viNimmio jala thala nahu jalaNu // ' 33 0SacIpacadAH pavanadhruvakaM DhajaiH / SaNmAtrazcaturmAtracatuSTayaM SaNmAtracaturmAtradvimAtrAH pavanadhruvakaM / Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatiH / yathA " bahuhayakharakhurakhaMDiamahiudviAI riuvahunIsAsapavaNadhui / jasu payANachaNi acchijuala aNimisanayaNattaNu surasuMdari niMdahiM / / " 34 0pacApacidAH kumudaM ajaiH / SaNmAtrazcaturmAtradvayaM SaNmAtrazcaturmAtratrayaM dvimAtrazca kumudam / ajairiti dazabhiraSTAbhizca yatiH / yathA "tarulacchi vivajiu muccAi loiNa savvavi Isara kayaaNu saraNu / mauliyakamalAyara nisi ali mellivi sevahiM viasaMtauM kumuavaNu // " 35 tadbhArAkAntaM ThajaiH / Thajairiti dvAdazabhiraSTabhizca cedyatistadA
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsane tadeva kumudaM bhArAkAntaM yathA "kaMcaNabhUsaNachaddia khaMDivi vasaNuvi lahuiu turia palAirihiM / tuvi kicchiNa ramaNasthalabhArakaMtihiM gammai tuha riusuMdarihiM / " 36 0cUtau kandoTTam / aSTau caturmAtrAH trimAtrazca kandoDeM / yathA "kiM jhAiu tiNa avicalacittiNa kiM nimmalu tavu kiu samariumittiNa / jaM tuha muhavinbhamaharu kaMdodRvisaTTa taruNi cuMvijjai bhamariNa // " 37 0SAcutA bhramaradrutaM ajaiH / SaNmAtradvayaM caturmAtrapaJcakaM trimAtrazca bhramaragutam / ajairiti dazabhiraSTabhizca yatiH / yathA " kusumuggamu ajuNakeaikuDayaha pecchivi kahavi hu na hu rai maMDahiM / navapAusi saMpai paisaMtai o jAi niaMta bhamara drao hiMDahiM // " 38 0tatsurakrIDitaM ThajaiH / Thajairiti dvAdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadbhamaradbhutaM surakrIDitam / yathA " saggu pahuttihiM tuha paripaMthihiM kiu aisaMkaDu puhaisara nicchiu / saccharagaNasurakIliuM sakkahiM no (to) hiMti naMdaNaparisari itthiu // " 39 0siMhavikrAntaM DhajaiH / Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadeva bhramaradrutaM siMhavikrAntaM yathA " acchau tA ubbhaDabhuabalu cakkhukkheviNa vihauyatu riubhaDahiau / suranarasIhavikaMtacariu laMgheviNu Thiu rehai puharai srtilo|" 40 0kuDamakesaraM tajaiH / tajairiti SodvazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadeva bhramaradrutaM kuGkumakesaram / yathA " nayaNavilAsiNa nijia kuvalaa kaMtikaNDa(Da)ppiNa kuDamakesaraniaru / usaNajhalakkai hIraya vinaDiya sasaharu vayaNiNa kAMi na muddhahi pavaru // " 41 0clU bAlabhujaGgamalalitam / cla iti luptavibhaktiko nirdezaH / nava caturmAtrA bAlabhujaGgamalalitam yathA "duddamariu mahibAla bhuaMgama laliajhaDappaNi tuhaM nicchai garuDovamu / jaM puNa purisottimasiracUDAmaNi vuccasi ThuhaIvallaha taM niruvam // " 42 SicIdA upagandharva ThajaiH SaNmAtratrayaM caturmAtracatuSTayaM dvimAtrazcopagandharvam / Thajairiti dvAdazazairaSTabhizca yatiH / yathA " gayaghaDa turayaghaTTa rahavUha
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 chaMdonuzAsana mahAbhaDanivaha rayaNabhaMDAra samiddhavi / uvagaMdhavva nayarasamu puhaivaitNu tiNu jimva cayahiM viveavaMta kivi // " 43 0tatsaGgItaM DhajaiH / Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadevopagandharva saGgItam / yathA " vajahiM gajjiraghaNamaddala naccahiM nahayalaaMgaNi nava caMcalavijjula / gAyahiM sihi iha saMgIau pAusalacchihiM karai juANaha maNa Aula // " 44 upagItaM tajaiH / tajairiti SoDazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadevopagandharvamupagItam / yathA "jasu bhuabalu heluddhariadharaNi nisuNivi vaNayaragaNa uvagIu suvikkamu / ajjavi harisia navadanbhaMkuradabhiNa payaDahiM kulamahihara pulauggamu / / " 45 0cUpau gondalam / aSTau caturmAtrAH paJcamAtrazca gondalam / yathA " sai vijulaaviuttau tuhu~ jalaharakari gundalu niTTha na jANasi virahiahaM / ia bhaNi ciMtavi kiMpi amaMgala daiahuM asuMpavAhu paluTTau paMthiahaM // " 46 0SacatA rathyAvarNaka ThajaiH / SaNmAtrazcaturmAtrasaptakaM trimAtrazca rathyAvarNakaM Thajairiti dvAdazabhiraSTabhizca yatiH / yathA " viraha rahakaI suhaya na jaMpai na hasai jIvai kevalu piapaJcAsai / ahavA kinti uratthAvaNNaNu karisahuM nicchaI marisahaM tuhu jasu naasi||" 47 0 taccaccarI ddhjaiH| Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadeva rathyAvarNakaM cacarI / yathA " caccari cArucavahiM acchara kivi rAsau khellahiM kivikivi gAyahiM varadhavalu / rayahiM rayaNasasthia kivi dahiakkhaya giNhahiM kivi jaMmUsavi tuha jiNadhavala // " 48 0abhinavaM tajaiH / tajairiti SoDazabhiraSTabhizca yatizcetadA tadeva rathyAvarNakamabhinavam / yathA " kiM ajavi mANaMsiNi mANasi maNu visaTTai mANai na payANau ramaNu / ia saMjAiNa koviNa NAvai ArattayataNu ahiNavauggami himakiraNu // " 49 0cUSacatAzcapalam / tajairiti vartate / caturmAtraSaTkaM SaNmAtracaturmAtratrimAtrAzcapalaM / yathA " surasaritugataraGgasahoara kitti cavala tuha vAThiu jagu dhavalai / puThi bhamaMti hu riu avakittihu
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana kAlattaNu nahu nivacUlAmaNi kavalaI // " yUSI cAvamRtam / tajairiti varttate / caturmAtraSaTakaM SaNmAtracaturmAtradvayaM cAmRtam / yathA " upahayaamaya kamahamaahavidUsahu caMdaNapaMkuvi jalai layAharuvi / 35 tuha virahiNa tahi taNuMagihi suhaya suhAi na kiMpi vi pasiahi daya karivi // " 51 0clado siMhapadam / tajairiti varttate / nava catumAtrA dimAtrazca siMhapadam / yathA " jAvayarasaraMjia varakAmiNipaya paDhivibihiM laMchii jai kira Asi sai / saMpai hayavaNagayaruhirAruNasIhapayaMkia tuha riugharaiMti picchiahi / / " 52 0tadIrghakaM dvajaiH / Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatizcettadA tadeva siMhapadaM dIrghakam yathA "dIharabhuadaMDaviDaMviasurasiMdhurakaru urayaDatuliavisAlasilAyalu / unbhaDakoaMDapayaMDimahasiadhaNaMcau piu ekaMgiNa jiNai veribalu / / " 53 0SaH kalakaNThIrutam / Dhajairiti varttate / SaNmAtrazcaturmAtrASTakaM ca kalakaNThIrutam / yathA "miu malayasamIramuaMgihiM ahiNavapallava diThihiM kalayaMThIruu kannahiM / visakaMdalisanniha muddhaha dUsaha khaNi khaNi pANaMtiu mucchAbharu appahiM / / " 54 0SAcUdAH zatapatram / Dhajairiti varttate / SaNmAtradvayaM catumAtraSaTakaM dvimAtrazca zatapatraM / "yathA ekku pasArai jai diavai kara tuvi maulai sayavattu nirArio AolauM / pahu tuha puNa karasarasIruhu diavailakkhivi diTThai phuDu viasai aggalauM / " 55 0clatAvatidIrgha DhaH / caturmAtranavakaM trimAtrazcAtidIrgha Dhajairiti caturdazabhiraSTabhizca yatiH / yathA " jai jAhiM surasaria jai girinijjhara sevahiM jai paisahi kaannnntrusNddy| riu niva tuvi navi chuTTahiM pahu tujjhu payAvahu kAlahu aidIhiharabhuadaMDaya / / " 56 pAcUtA mattamAtaGgavijambhitam / Dhajairiti varttate / SaNmAtradvayaM caturmAtraSaTkaM trimAtrazca mattamAtaGgavijambhitaM / yathA " payaDialaMchaNa mayalehiNa ullAsiakaradaMDiNa tArA haraNiNanisiariNa / uanIsaMkiNa bhau virahiNi jaNahu jaNijjai asamu mattamAyaMgaviaMbhiiNa / / "
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 chaMdonuzAsana 66 77 88 "" 57 0 catvAriMzatkalA ekavyadhikA vA mAlAdhruvakam // catvAriMzanmAtrA yadvA ekadyadhikA iti ekacatvAriMzad dvicatvAriMzadvA mAlA dhruvakaM nAma dvipadI / yathA " taha haIsarasehara kitti akittima surahi adisimuha jAmbahi saggi paiTThia / tAmbarhi takkhaNi surasuMdarilo addu suratarukusumamAladhuvu hua maNaucchiThThia / / " evamekadyadhikayorapyudAhAryam / evaM dvipadIvA catuHSaSTiH / / ayaM cAtra viveka: / sivAvalokitArtheSu vijJaptau saMvidhAnake / maGgaleva dhruvA proktA dvipadAnyatra kIrtyate " iti / prakArAntareNa dvipadIrAha || 58 0co vijayA / ekazcaturmAtraH pAde cedvijayAnAma dvipadI / yathA 'sajayA | vijayA || 59 0 po revakA / paJcamAtra revakA " bahuvayA revayA / / " 60 0 So gaNadvipadI | SaNmAtrI gaNadvipadI / yathA niyajuvaI | gaNadu vaI // 61 0 catau svara dvipadI / caturmAtratrimAtrau svaradvipadI / yathA " pasaradu vaI / akhaliagaI ||" 62 0 padAvapsarAH / paJcama / tradvimAtrAvapsarAH / yathA ua accharA / gayamaccharA / / 63 0 aSTau kalA vasudvipadI | yathA su tava suduvaI / jayai naravaI || 64 0 cau karimakarabhujA / caturmAtradvaya karimakarabhujA / yathA " karimayarabhuo / uvvaduyabhuo / / " 65 0 caladalAcandralekhA / caturmAtro laghudvimAtro laghu candralekhA / yathA navacaidaha / jimva muddha eha // " 66 0 patau madana vilasitA / paJcamAtrastrimAtrazca madanavilasitA / yathA mayaNavilasiaM / pAvavabasiaM / / " 67 capau jambhedikA / caturmAtrapaJcamAtrau jambhedikA / yathA sA tasu beddiA | suTTu jaMbhediA || " 68 0pacau lavalI | 'paJcamAtracaturmAtrau lavalI / yathA " ua vaNAvaliA / phullia lavaliA // " 69 0 sapta kalA dalau cAmarapurasundarI / Adau sapta kalAstato dvimAtro laghuzcAmarapurasundarI yathA " amarapurasuMdarihiM / bhaDa varia sayaMbarihiM // " 70 0Sacau kAJcanalekhA / SaNmAtracaturmAtrau kAJcanalekhA / 88 88 " 88 " 66 dz
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana yathA " maNikaMcaNarehia / surasuMdari jehia // " 71 0pau cAruH / dvau paJcamAtrau cAruH / yathA cArucaMpayaruI / oa sohai juaI // " 72 0taSatAH puSpamAlA / trimAtraSaNmAtratrimAtrAH puSpamAlA / yathA " eha laliadeha bAla / nAi jAiphullamAla " tomaramityanye / evamanyAM api triNshnmaatraaprynt| abhyUhyAH / aprasiddhAbhidhAnatvAttu noktA / yadAha " caturmAtrAdikatrizatprAntairahi yugaiH punaH / ekAnaikairantavarNairyamake dvipadI viduH dvipadIprakaraNam / 73 gAthAtrAnuktam / atra zAstre yannoktaM chandastagAthA saMjJam / yathA "daza dharma na jAnanti, dhRtarASTra nibodhanAt / mattaH pramatta unmattaH, kruddhaH zrAnto bubhukSitaH / tvaramANazca bhIruzca lubdhaH kAmIti te daza // 73 // atra tribhiH SabhirvA pAdaiH zlokaH // // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM svopajJacchando'nuzAsanavRttI dvipadIvyAvarNano nAma saptamo'dhyAyaH / 1 0atha prastArAdayaH SaT prtyyaaH| prastAryata iti prastAro, vRttAnAM vistarato vinyAsaH, sa AdiryeSAM pratyayAnAM te prastArAdayaH pratItijananAtpratyayAste'dhikriyante / te ca SaT / yadAhu " prastAro naSTamuddiSTa sarvaikAdigalakriyA / saGkhyA caivAdhvayogazca SaDete pratyAyAH smRtAH" / tatra prastAramAha / 2 prAkkalpAdyago'dho laH paramupari sameM prAk pUrvavidhiriti samayabhedakadvaja prastAraH // tatrAya kramaH / pAde'rddha chandasi vA yAvanto varNAstAvanto guravaH prathamavikalpe sthApyAH / yathA samavRttasya tryakSare pAde gurutrayaM 555, tato'sya prAkkalpasyAyo yo gurustasyAdho laghuH sthApyaH, tataH paramupari samaM sthApyaM, yatropari gurustatrAdhastAdapi guruyaMtropari laghustatrAdhastAdapi laghuH yathA ' ' ', Iss punaH prAkkalpAdyaguroradho laghuH sthApyaH, paramupari samamiti vacanAttataH
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 chaMdonuzAsana paraM guruH sthApyaH / tataH sthApitalaghoH prAk pRSThe pUrvavidhiriti pUrvasya prathamavikalpasya sarvagurovidhividhAna, prathamavikalpe yo varNaH sa ceha gurureva / yathA evaM sarvalaghuvikalpaM yAvadayaM vidhiH karaNIyaH / yathA | sss | |'' | s / 5 | / / s | s'| | / ' / | ' / / | / / / / samayabhedakRdvarjamiti samayo'bhyupagamastabhedakArI vikalpaH prastArakramAyAto'pi vajanIyaH, saGkhyAyAM na gaNanIya ityarthaH / asya cArddhasamAdAvupayogaH / iti samavRttaprastAraH / arddhasamaprastAre tvarddhasya prastAraH kAryaH / yathA vyakSarapAdadvayasya sarvaguroH ' ' ' ' AdyaguroradholaghustataH paramupari samamiti parato gurutrayaM sthApyaM / ''' punaH prAkkalpAdyago'dho la iti prathamapAdadvitIyagurvakSarasvAdholaghuH, paratastu paramupari samamiti gurudvayaM, tataH prAk pUrvavidhirityAdau guruH sthApyaH ' / ' ' anayA rItyA sarvalaghu yAvat SoDazabhedAH SS SS SS SS SS SSll | 555 Isislissilisi 5 / ss, ||''|'|'||| i||'' / / / / / / / / / / / / eSu prathamaSaSThaikAdazaSoDazAH samavRttabhedatvenAbhyupagatArddhasamavRttabhedakAritvAdvarjanIyAH tataH zeSA dvAdaza zuddhArddhasamabhedAH / viSamaprastAre tu pAdacatuSTayasya prastAraH kAryaH / yathA yakSarapAdacatuSTayasya sarvaguroH 's,ss,ss, 55 prAkkalpAdyago'dho la ityAdyaguroradho laghuH sthApyaH tataH paramupari samamiti parato gurusaptakaM sthApyaM / sssssss, punaH prathamapAdadvitIyagurvakSarasyAdho laghuH paramupari samamiti parato guruSaTakaM tataH pAk pUrvavidhirityAdau guruH sthApyaH 5, / , sssss 5 anayA rItyA sarvalaghu yAvat SaTpaJcAzadadhikaM zatadvayaM bhedAH, teSAM madhyAt samArddhasamarUpatvena abhyupagataviSamaprastArabhedakAritvAt prathamo dvitIyAt saptadazaH saptadazo'ntyabhedaM
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 chaMdonuzAsana yAvat varjanIyaH / te ca samuditAH SoDaza / tadyathA / ssssssss 1 | ' ' ' / ' ' '| 137 |' ' ' / ' ' ' 18 / / / / / ' '| 154 '|' ' ' / ' ' 35 | ' / ' / ' / ' 171 / / ' ' / / '' 52 / / / / / / / / 188 '' / ' ' ' / ' 69 | ' ' / / ' ' / / 205 |' / ' / ' / ' 86 / / / / / / / / / 222 / / ' ' / / ' 103 / / / / / / / / / 239 / / / 5 / / / 120 / / / / / / / / / 355 amISAM madhye prathamaSaSThaikAdazaSoDazAH samabhedAH / anye arddhasamabhedAH / atha jAtiSvAryAyAH prastAro yathA "prathamasya gaNasya dviguroH / [s s] | Adyasya guroradho laghuH sthApyastataH paramupari samamiti paragurusahitadvitIyAdigaNAnAmadho guravaH sthApyAH, prAk pUrvavidhiriti yAvatyaH prathamagaNe mAtrAstAvatyo gurulaghukrameNa pUraNIyAH, tatazcaturmAtratvAtpUrvagaNasyAtraikA mAtrA prAk nyasanIyA, tena dvitIyabhede prathamagaNo gurvantaH / / ' anye tu gurvAtmakAH punarAdyaguro radho laghustataH paramupari samamiti anye gaNA gurvAtmakAH, pAk pUrvavidhiriti mAtrAtraya prathamagaNasambandhinyavaziSTe yadi laghupUrvo gururdIyate tadA nauje ja iti vacanAt samayabhedaH syAt tato gurupUrvo laghurdIyate iti tRtIyabhede gurvAdi [s / / ] prathamo gaNaH / zeSAzca tathaiva / punarAdyaguroradho laghustataH paramupari samamiti dvau laghU zeSAzca gaNA gurvAtmakaH prAk pUrvavidhirityekA mAtrA prathamagaNe'vaziSyate, sA prAk nyasyeti caturbhede sarvalaghuH prathamo gaNaH [ / / / / ] zeSAzca tathaiva / punadvitIyagaNaprathamaguroradho laghustataH paramupari samamiti dvitIyagaNadvitIyaguruta Arabhya sarve guravaH / prAk pUrvavidhiriti yadi laghupUrva guruvayaM dIyate tadA gaNanAzAtsamayabhedaH syAt, tadetanmAbhUditi dvitIya
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 chaMdonuzAsana gaNApekSayaiva dvitIyagaNalaghoH pUrvo laghurdeyaH / prathamazca gaNaH sarvagururiti pUrvavidhinA gurvAtmaka iti dvigururgurvantazca paJcame bhede prathamadvitIyau gaNau, tataH SaSThasaptamASTameSu bhedeSu krameNa dvitIyatRtIyacaturthabhedatulyaH prathamo gaNo, dvitIyazca gurvanta eva, tato navame bhede dvitIyagaNaguroradho laghustataH prAk pUrvavidhiriti laghupUrvo guruH prAk deyastena jagaNastatra sampannaH / prathamazca gurvAtmaka upari tulyatvaM punaH pareSAM sthitameva yAvadvizatitame bhede gaNadvayaM laghurUpaM saMpanna / iti dvitIyo gaNo viMzatyA niSThitaH / tRtIyagaNazcaturbheda ekaiko viMzatikRtvo'zItyA niSThitaH / caturthagaNaH paJcabheda ekaiko'zItikRtvazcatuHzatyA niSThitiH / paJcamagaNazcaturbheda ekaikazcatuHzatIkRtvaH SoDazazatyA niSThitaH / SaSThagaNo dvibheda ekaikaH SoDazazatIkRtvo dvAtriMzacchatyA niSThitaH / saptamagaNazcaturbheda ekaikodvAtricchatIkRtvo dvAdazabhiH sahasrairaSTazatyuttaraniSThitaH / antyo gurureka eva ekena guNitaM tadeveti tAvadbhireva niSThitaH evaM nizcitaM pUrvArddham / parArddhamapi gaNavikalpAnizcitya prastArayet / evamanyepvapi mAtrAchandaHsu prastAro jJeya iti / samavRttAnAM prakArAntareNa prastAramAha // 3 0glAvadho'dho dviritaH / samavRttAnAM prastAre cikIrSite prathamapaGktau yAvasaGkhyAparimANamekAntaritAvadho'dho gurulaghU sthApyau, ataH paraM dvitIyAdipaGktiSu dviguNadviguNA guravo laghavazcAdho'dhaH sthApyAH / yathA vyakSare chandasi prathamapaGktau ekAntaritA gurulaghavo'STasaMkhyAM yAvat sthApyA, dvitIyapaktau dvau dvau, tRtIyapaGktau catvArazcatvAraH / iti prastAra uktaH / samavRttAnAM naSTamAha / / 4 naSTAGkasya dale laH saikasya gH| kiMcidvRttaM naSTa caturtha paJcamaM vA, tatsamaM yadi bhavati tadA dale'dhai kRte la iti laghurlabhyate punardale laghavo labhyante, atha vaiSamyAtsaMkhyArddha na dadAti tadA saikasya ga iti saikasyAGkasya dale kRte gururlabhyate, punastadvat naSTavRttamutpadyate / yathA atraiva vyakSare chandasi paJcamaM vRttaM naSTaM, paJcArddha na dadatIti saikA
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 157 SaT tadarte guruH, punastrayAdha na dadati saikAzcatvArastadaDhe guruH, dvayoradharmameka iti laghuriti / dvau gAveko la IdRzaM paJcama vRttaM 55 / iti samavRttanaSTavidhirukto / jAtInAM naSTavidhirucyate // 5 naSTAGke gaNairhRtazeSa- ' saMkhyo gaNo deyo rAzizeSe labdhaM saikam / naSTasya vRttasyA ke sthApite gaNairgaNavikalpaihate yaccheSaM tatsaMkhyo gaNo deyaH / yatra tu rAzizeSa bhavati, tatra labdhaM saikaM kAryam / tataH punastasminnu taragaNavikalpairhate zeSasaMkhyo gaNo deyaH / yathA AryAprastAre ekA koTirekaviMzatirlakSA ekaviMzatiH sahasrA dve zate dvAdazottare ityetAvatsaMkhyaM vRttaM naSTaM kIzamiti pRSTa prathamagaNazcaturthavi(vi)kalpa iti catubhinaSTAkaM haret , labdhaM triMzallakSA striMzatsasrAstrINi zatAni vyuttarANi, zeSaM catvArIti sadvikalpeSu caturtha sarvalaghu nyaset / / / / ] dvitIyo gaNaH paJcavikalpa iti paJcabhirharet / labdhaM SaT lakSAH SaT sahasrAH SaSTayadhikAH, rAzezca hatAH zeSaM trINIti tadgaNavikalpeSu tRtIyaM madhyaguruM nyaset , tato rAzizeSe labdhaM saikaM iti vacanAllabdhaM saikaM kRtvA tRtIyagaNazcaturvikalpa iti caturbhirharet , labdhamekaM lakSamekapaJcAzatsahasrAH paJca zatAni paJcadazottarANi / rAzizeSameka iti tadvikalpeSu prathamaM sarvaguruM nyaset, labdhaM saikaM kRtvA caturthagaNasya paJcavikalpatvAtpaJcabhirharet labdhaM triMzatsahasrAH trINi zatAni vyuttarANi / rAzizeSameka iti prathamavikalpaM sarvaguruM nyaset , tato labdhaM saikaM kRtvA paJcamagaNasya caturvikalpatvAccatubhirharet , labdhaM paJcasaptatiH zatAni SaT saptatyadhikAni / zeSa catvArIti caturthavikalpaM sarvalaghu nyaset, tataH SaSThasya dvivikalpatvAt dvAbhyAM haret , labdhaM saptatriMzacchatAnyaSTAzItyAdhikAni, zeSa dve iti dvitIyavikalpaM sarvalaghu nyaset / tataH saptamagaNasya caturvikalpatvAccatubhirharet / labdhaM nava zatAni saptacatvAriMzadadhikAni / zeSaM catvArIti caturthavikalpaM sarvalaghaM nyaset , ante nityavinyAsaM guruM nyaset, tataH saptamagaNAllabdhaM parArddhAdigaNasya catu
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 chaMdonuzAsana vikalpatvAccatubhirharet / labdhaM ve zate SaTtriMdadhike / rAzizeSa trINIti tRtIyavikalpamAdiguruM nyaset / tato labdhaM saikaM kRtvA dvitIyagaNasya paJcavikalpatvAtpaJcabhirharet labdhaM saptacatvAriMzat , rAzizeSaM dve iti dvitIyavikalpamantaguruM nyaset / tato labdhaM saikaM kRtvA tRtIyagaNasya caturvikalpatvAccaturbhirharet / labdhaM dvAdaza zeSaM catvArIti caturthavikalpaM sarvalaghu nyaset / tatazcaturthagaNasya paJcavikalpatvAtpaJcabhirharet / labdhaM dve rAzizeSaM dve iti dvitIyavikalpamantaguruM nyaset / tato labdhaM saikaM kRtvA paJcamagaNasya caturvikalpatvAccatubhirharet labdhaM zUnyam / rAzizeSaM trINIti tRtIyavikalpamAdiguruM nyaset / SaSTho nityavinyAso laghureva / tato labdhaM saikaM kRtvA saptamagaNasya caturvikalpatvAccatubhirha ret / labdhaM zUnyaM / zeSamekamiti prathamavikalpaM sarvaguruM nyaset ante nityavinyAso gururave / sthApanA yathA- / / / / / / , ss, ss, / / / / / / / / / / / / / , 5 / / , 5 // , / / s, / / / / , // s, 5 / / / , s, ss, 12 12 12 12 saMkhyatamaiSAryA / yadAha " naSTAGke prathamaM bhakte, gaNAGkezcaturAAdakaiH zeSasaMkhyo gaNo deyo, labdhaM kuryAtsarUpakam // 1 // punarbhajetpunarlabdhaM sarUpaM zeSasaMkhyayA / gaNAn dadhAdgate zeSe, gAthAyAH prAk gaNakramaH " evamanyeSvapi mAtrAcchandassu naSTavidhijJeya iti naSTAnayanam / athoddiSTasya saMkhyAparijJAnArthamAha / 6 uddiSTe'ntyAllAdvirgekaMtyajet / kenacit prastArokte vRtte katithamityuddiSTe yathA |evN lageSu sthApiteSvantyAllAdArabhyArthAtpazcAnupUrvyAdho dviriti dviguNo'GkaH kAryaH / gacedekaM tyajet , guroradho dviguNa ekonaH kAryaH / ayamarthaH-antyasya lasyAdho yo'kastaM dviguNayet , sa ca nirAkArAyA AvRtterasaMbhavAtprathamAtikrame kAraNAbhAvAdeka eva pariziSTo dviguNIkRto dviko jAtastatastasmAdapanIya tatpUrvasya guroradho nidhAya dviguNIkRtazcatuSkaH sa ekonaH kRtastrikaH punastatpUrvasya guroradho nidhAya
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 chaMdonuzAsana dviguNIkRtaH paTakaH, sa ekonaH paJcakastadIdRzaM paJcamaM vRttamiti / atha jAtInAmudiSTamAha / 7 0Adyamantyena hataM vyadhastanam / sa jayati kumArapAlaH, zrImAnavanipatizatavinutacaraNaH / nirmalayazasA dhvlitbhuvnshckrdhrtulyaujaaH|| , / 1 / kenacidiyamAryA katithItI pRSTe, asyA gaNAn saMsthApya tadadhazcatuSpaJcAdikAM vikalpasaMkhyAM yathAsaMbhavaM likhet / tato gaNitakrameNa Adyamantyena hatvA vyadhastanamiti tatra dRSTavikalpAdadhastAn vikarupAn rAzeLaporA saMkhyAM labdhAmetAvatithaM vRttamiti nirdizet / kathaM, ante nyastasyArddhagaNasyAvikalpatvAdekamakamadho nidhAya saptamagaNasya caturvikalpAccaturbhirhanyAt , jAtAni catvAri, iha dRSTaH sarvagurustasyAdhastanAnantagurvAdigurusarvalaghUstrIn asmAdrAzeH pAtayet , zeSamekam / SaSThazcAvikalpaH paJcame catubhirhate adhastane caikasmin sarvalaghau tyakte trINi, caturthe paJcabhirhateSu paJcadaza, adhastaneSu triSu tyakteSu dvAdaza, tRtIye catubhirhateSu aSTacatvAriMzat , tyAjyaM naasti| dvitIye paJcabhirhateSu triSu tyakteSu dve zate saptatriMzadadhike, prathame catubhirhateSu ekasmin tyakte nava zatAni saptacatvAriMzadadhikAni, pUrvArddhAntyA gaNazcAvikalpaH / saptame catubhirhateSu spttriNshcchtaanyssttaashiitydhikaani| tyAjyaM naasti| SaSTe dvAbhyAM hateSu paJcasaptatiH zatAni SaTsaptatyadhikAni / tyAjyaM nAsti / paJcame catubhirhateSu triMzatsahasrAstrINi zatAni caturuttarANi / tyAjyaM nAsti / caturthe paJcabhirhateSu caturSa tyakteSu lakSamekabhekapaJcAzatsahasrAH paJca zatAni SoDazAdhikAni / tRtIye catubhirhateSu triSu tyakteSu SaT lakSAH SaSTizatAni ekaSaSTayadhikAni / dvitIye paJcabhirhateSu dvayostyaktayostriMzallakSAstriMzatsahasrAstrINi zatAni vyuttarANi / prathame catubhirhateSu tyAjyAbhAvAdekA koTirekaviMzatilakSA ekaviMzatiH sahasrAH dve zate dvAdazottare etAvatithIti nirdizet / yadAha "gaNAnuddiSTagAthAyAH, saMsthApya tadadho likhet / catuSpaJcAdikAM saMkhyAM, sthAnasthAnocitAM tataH // 1 / hatvA hatvAdyamantyena coparisthagaNAdadhaH /
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 chaMdonuzAsana pRthag dhRtagaNebhyo'tha gaNasaMkhyAM vikalpayet / 2 / hatAdvAyacitA tAvadyAvadAdyAkkasaMbhavaH / tatsaMkhyA muddizedgAthA muddiSTapratyaye budhaH " / 3 / evamanyAsvapi jAtiSu yathA svavikalpaM jJeyamityuddiSTasaMkhyAnayanam / atha sarvekAdigalakriyAparijJAnArthamAha / 8 0 varNasamAnekakAn saikAnu paryupari kSipet muktvAntyaM sarvaikAdigalakriyA // varNasamAn varNatulyAn yAvanto varNAstAvata ekakAn, saikAn ekena sahitA - nvinyasyoparyupari kSipedantyaM muktvA, iyaM sarvaikAdigalakriyA / sarvagANAM sarvalAnAmekAdigAnAmekAdilAnAM ca parijJAnAya kriyAkaraNamityarthaH : / yathA caturakSare chandasi paJcaikakA uparyupari nyasyante / tatosara dvitIye kSipyate / dvitIyo'pi tRtIye / tRtIyo'pi caturthe / muktvAntyamiti vacanAdatyo varjyate / punaradhastano dvitIye kSipyate dvitIyo'pi tRtIye anya mukatvA / punaradhastano dvitIye kSipyate / jAtan / (dRSTavyam aMtima 1 1 1 1 1 1 111444 1 133 6 6 122234 1 1 1 1 1 1 paMkti tulikAyAm ) / / 5 / atra prathamakaM sarvaguru ' ' ' ' catvArye kalavUni trigurUNi / sss ' / ' ' | ' ' / ' | sss | SaT dvilaghUni dvigurUNi / / ss | / ' / ' | '|| ' | / ' ' / | ' / ' / | ' ' | | | catvAri tridhUnyeka gurUNi 1115 | |15| | 15 || | | | | | eka ekaM sarvalaghu | iyameva sarvaikAdigalakriyA prathamaSaSThaikAdazaSoDaza samavRtta hAnyA yakSarArddha samasya yathA 4, 4, 4 atra catvAra ekalaghavazvatvAro dvilaghavazvatvArastrilaghavaH / evamanyeSvapi arddha sameSu jJeyam tathA aSTAkSarajAteH sarvaikAdigalakriyA vyakSarasamavRttahAnyA caturakSarArddhasamahAnyA ca yakSaraviSamasya yathA // ( 8, 26, 53, 66, 53, 26, 8 ) eva manyeSvapi viSameSu jJeyam / atha jAtInAM sarvekA digalakriyAmAha / 9
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana 161 AdhabhedAnadho'dho nyasya para tvA'gre kSipet / AryAyAmAdyagaNasya bhedAn laghu dvilaghu caturladhunekaM dvAvekaM cetyadhaH sthApayitvA paraddhitIyagaNabhedaiH alaghu dvilaghu caturlaghumirekanyekasaMkhyaiH kapATasandhikrameNa sthApitaiH yathA (1, 2, 11, 3, 1) pRthaga pRthag guNayitvA agre kSipediti / ekena guNitena jAtamaprataH sthApyaM (1, 2, 1) atra tribhirguNitaM (3, 6, 3) kSipet / jAtaM (1,5, 7, 3) punarekena / (1, 3, 1) guNitamatra kSipet / jAtaM (1, 5, 8, 5, 1) atra eko laghuH paJca dvilaghavo'STau caturlaghavaH paJca SaTlaghavaH ekazca sarvalazcariti punarasya rAzeranayaiva dizA tRtIyagaNavikalpairghAte jAtasya parasmin rAzau kSepe jAtaM 1, 7, 19, 26, 19, 7, 1 / punarasya rAzeranayaiva dizA caturthagaNavikalpairghAte jAtasya parasmin rAzau kSepe jAtaM (1, 10, 41, 90, 116, 90 41, 10 / atha saMkhyAmAha- 10 0te piNDitAH saMkhyA / te sarvaikAdigalAkAH piNDitA ekIkRtAH saMkhyA bhavanti tadyathA-asminnaiva caturakSare chandasyakaM catvAri SaT catvAryekamiti SoDaza vRttAni bhavanti / evamarddhasameSu viSameSu mAtrAchandassu ca jJeyaM / atha prakArAntareNa samavRttAnAM saMkhyAmAha / 11 varNasamadvikahatiH smsy| samavRttasya pAde yAvanto varNAstAvatAM dvikAnAmAnyo'nyaghAtaH samavRttAnAM saMkhyA / tatra uktAyAM dvikasyAnyo'nyaghAto na saMbhavatIti vibhedaiva / atyuktAdvikadvayaghAte cturbhedaa| madhyAdvikatrayaghAte assttbhedaa| pratiSThAdvikacatuSTayaghAte SoDazabhedA / evaM yAvadutkRteH SaDviMzataH dvikAnAmanyo'nyaghAte SaT koThya ekasaptatilakSA aSTau sahasrANyaSTau zatAni catuHSaSTayadhikAni // 12 0te dviguNA dvihInAH sarve / te vivakSitajAtibhedA dviguNa-dvihInA uktAdayo vivakSitajAtiparyantAH sarve bhedA bhavanti / yathotkRtibhedA eva dviguNA 11/1
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 chaMdonuzAsana dvihInAH sarvajAtibhedAstrayodaza koTayo dvAcatvArilakSAH saptadaza sahasrAH saptazatAni SaDaviMzatyadhikAni bhavanti / yathA vA gAyavyAM catuHSaSTibhedA dviguNA dvihInA gAyatrIparyantAH SaDviMzatyadhikaM zatamuktAdijAtibhedA bhavanti / evamanyAsvapi vAcyaM / atha prakArAntareNArddhasamasaMkhyAmAha / / 13 0samakRtI gaphyUnA arddhasamasya / samamiti samavRttasaMkhyocyate / tasya kRtirvargaH / sA rAzyUnA samavRttasaMkhyAhInA / ayamarthaH-samavRttasaMkhyA guNitA samavRttasaMkhyArAzyUnA arddhasamasya saMkhyA bhavati / yathA caturakSarasamavRttasaMkhyA SoDaza taskRti zate SaTpaJcAzadadhike samArddhasamabhedAH / te rAzyUnAH zuddhArddha samasya saMkhyA bhavati dve zate catvAriMzadadhike / atha prakArAntareNa viSamavRttasaMkhyAmAha // 14 tatkRtiviSamasya / tasyAH samakRteH kRtI rAzyUnA viSamavRttasya saMkhyA / yathA-asminneva caturakSare chandasi samakRtidvai zate SaTapaJcAzadadhike, tasyAH kRtiH paJcaSaSTiH sahasrAH paJca zatAni SaTatriMzadadhikAni samArddhasamaviSamasaMkhyA, asyAM samArddhasamarAzyUnAyAM paJcaSaSTiH sahasrA dve zate azItyadhike / atha mAtrAvRttAnAM prakArAntareNa / / saMkhyAmAha / / 15 vikalpahatirmAtrAvRttAnAM / mAtrAvRtte yA gaNa vikalpasaMkhyA sA anyo'nyahatA mAtrAvRttasya saMkhyA bhavati / sA yathAsthAnaM prAgevodAhRtA / atra mAtrA vikalpAnAM saMkhyAmAha // 16 0 aGkAntyopAntyayogaH pare pare mAtrANAm / akAnAmekadvayAdInAM yAvantyopAntyau tayoryogaH parasparabhIlanaM pare pare sthAne nyastau mAtrANAM saMkhyA bhavati / yathA dve (ye) kayorantyopAntyoryoge trayaH parasthAne nyastAstrimAtrasya vikalpasaMkhyA / trikadvikayooMge paJca pare sthAne nyastAzcaturmAtrasya vikalpasaMkhyA / paJcakatrikayooMge'STau pare sthAne yastAH paJcamAtrasya vikalpasakhyA / aSTakapaMcakayoryoge trayodaza pare sthAne nyastAH SaNmAtrasya vikalpasaMkhyA / trayodazakASTakayooMge ekaviMzatiH pare sthAne nyastAH saptamAtrasya vikalpasaMkhyA / ekaviMzatitrayodazakayooMge catutriMzatpare sthAne nyastA aSTamAtrasya
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsanaM vikalpasaMkhyA / sthApanA / 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 evamuttaratrApi / athAdhvayogamAha // 17 dvighnAnekAdhvayogaH // dvighnA dviguNA ekena rUpeNa hInA 1 | 2 | 3 | 5 | 8 | 13 | 21 / | 34 / saMkhyA adhvayogo bhUmimAnaM bhavati / tryakSare chandasyaSTau prastArAH / te dviguNitAH SoDaza / tata ekasminpAtite pnycdsh| paJcadazAGgulAyAM bhuvi tryakSaraM chandaH prastAryate / ekamaGgalaM varNanAvaSTabhyate / eka cAntarAlaM cAdhvamAnaM / iha ca prastArasaMkhyayorevopayogo naSTAdayastrayazcitramAtraM / adhvayogastu puruSecchAnuvidhAyitvenAniyato, naca kSetraniyame phalamasti iti nirupayogaH / pUrvAcAryAnusaraNAttvasmAbhiruktaH / // ityAcAryahemacandraviracitAyAM svopajJacchandonuzAsanavRttI prastArAdivyAvarNano nAmASTamo'dhyAyaH / / // saMpUrNo'yaM granthaH //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMkAntyopAntya yogaH ajamukhavIrganto ajazcastRtIyapazcamo atijagatyAM natigA atidhRtyAM sau sau ati zakvaryAM sjasasyA atyaSTau yamnasbhalgAH atyuktAmadhyApratiSThA atyuktAyAM gau bI atha prastArAdayaH atha prayospabhraMze anuSTubha trau gau vibhA anuSTubha nAthA tsnau ante ca antyevAt anyathApi anyadvitAnam anyadviSamam pariziSTa - 1 pha ayujyAcalAd gaH ardhayorvA aSTopajAtiH aSTau kalA vasudvipadI aSTau natrA mau go AkRtau bhrau trau trau Adau pazcitralekhA 8 16 3.65 5.2 2.194 2.321 2.242 2.286 2.4 2.7 8.1 5.1 2.72 3.33 3.42 4.16 4.87 2.87 1.15 abhikRtau bhmasmanIgAH 2.372 abhinavaM tajai: 7.48 3.57 3.30. 6.16 7.63 2.263 2.353 4.79 AdyaciyatiH pathyA AmedAnadhosat Adyamantyena hatam AdyayoH SacI Adhe tRtIye trido Adye'rdhe udaH abhibahurupA AsAM tRtIyasya uktAyAMgaH zrIH utkRtau mauto utsAhAdinA naiva udviSTe'ntyAlalAt upagItaM tajai: upAntyalonA ubhe viSamA uSNahi maugo ekAkSaroktA jAtiH eko'STakSara: pAda: etayoH parayozca padotau padAnte ebhi pAdAkulakam eSaiva nIparataH ojajA cAruhAsinI ojajA pazcimAntikA oja yujo: bhoja yujocchaDA rAsaH oje cau yuji Sacau 4.3 8.9 8.7 5.39 5.35 4.15 5.22 5.23 2.6 2.376 540 8.6 7.44 4.67 4.45 2.52 2. 3 3.40 2.156 1.10 370 2.386 3.60 3.63 31 5.16 3.62
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ " 166 3.35 bhoje viparAtAdiH oje SaNmAtrA gantAH 3.53 1.7 6.3 x kapa visargAnusvAra kaDavakAnte prArabdhArtho kAminyAdyA vyatyaye kuMkumakesaraM tajaiH kRti: prAvisamabhyudazca kRtau mrau nau mau kramavRdadhyod vyavasamupAt 4.20 2.334 4.84 khaMjakaM dIrghIkRtaM ganta ca: pacupA : gantAranAlam galitamevAyakaM gAthasyAcArdha samaizcaiH 4.40 4.66 4.49 4.90 7.73 4.18 4.21 5.42 4.75 3.16 2.33 gItiH saptame pe 4.9 gIti skandhake saMkIrNam 4.17 gItyantAvalambakau 4.85 2.74 2.299 gAthAtrA nukatam gAthAdyarthe 'ntyagAt gAthinI gAne cidau jhambaTakam gAntaM pavanoddhRtam 3.25 7.40 2.5 gAntaM puSpitAgrA gAyatryAM mau sAvitrI gIrgI vidyunmAlA gau ceANinI madhye dvitIya tu gyupacitrA glAarisar dvidviritaH glAvazoka puSpamaMjarI 2.398 lau duHkham 2.9 4.5 3.66 8.3 chandonuzAsana pariziSTa - 1 chai citralekhA caH pau cau taH samAt caH pau jo go kundaH caturaMhavAvoje pazcau catuSpaJcaSad saptASTra catuSpadI kalA oje catuSpadI vastukaM vA catau svara dvipadI catvAriMzatkalA eka capacApacAlagA mAlA capajagagA kusuma capajAyA avataMsaka: padA cAtau vA capayalgA durduraH capAcAgA indragopaH capAcAlagAH kokilaH capAcIpAH prasRtA capau jaMbheTTikA cayorgAtha: carajamagA AmodaH caladalAzcandralekhA casya po mattakAriNI cAdi kusumitAH cApacapadA lalitA cAbhyAM pAbhyAM pAdavA citau paca pA vA cipatAH krIDanakam cipau bacAtA vA cI: paddhaDikA cI 2303 8.31 5.6 5.36 4.83 6.19 6.18 7.61 7.57 4.38 5.55 5.5 6 26 5.10 5.8 5.9 4.41 7.67 4.19 5.11 7.65 5.21 4.63 4.44 4.76 6.30 4.69 6.32 6.31 4.52 sumaMgalA cIje jo jo lIvante 3.73
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ chandonuzAsana pariziSTa - 1 cupau yugna jo curdo nauje jo culagA vA cuDAmaNije: cupagA vinatA cUpau garUDapadam cUrugrAt cUSacatAzcapalam cUSau cAvamRtam gau SaSThe jo vRtau kuMkumatilakAbalI vRtau chaDaNikAJajaiH vRkSa hariNIkulam cupA vAyAmakam ca laya: vRSau subhagam cUH skandhakasamam cRtau kandoTTam caMdau svapnakam capau gondalam varganto mugdhAt caladAvatidIrgha dajaiH dau siMhapadam 4.77 4.42 5.4 7.25 4.59 7.7 4.35 7.49 7.50 4.1 7.14 7.17 7.9 7.22 7.4 7.32 7 18 7.36 7.27 7.45 4.34 7.55 7.51 7.41 cala bAlabhujaMgam ce'STame skandhakam co garnaTacaraNam 4.13 3.71 co vijayA 7.58 cau karimakarabhujA 7.64 cau gau co gau nRttagati: 372 cau: daH zazAMkavadanA caupaH khaDam 6.25 4.53 167 4.29 5.24 2.1 jagatyAM tau nAvindravajrA 2.158 2. 155 caupaH samaH cau lAnta tau cau chanda: jatajA gAvupendravajrA jatanA vaMzastham jastAgAvupasthitam jAtIphalA jigAvUSitA jI mautikadAmA jaiH patau padau jo gau satI gau vilAsinI jbhau jau go jrabrajgAH paMca: jrA vibhAvarI nau gaH subhadrA trau jau go maMju nau lagau pramANI usajasyalgA pRthvI jasajasA jaloddhatA jmau gaH kumAraH jsau sau yilagA jsau nau gau rAja sau syau kola : jhaH Satau ti pacau vA vaizcAdau Sacau pau vA Taizvapade pacadaM zvataM pacadaM DaiH pAtau cApau Dhaizvidau pacacaM vA 2.159 2.134 4.23 2.116 2.172 : 2.27 2.17 2 194 2.278 2.184 2.67 2.206 2.42 2.247 2.169 2.54 2.364 2 229 2.193 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10 6.11
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 168 citau parvA ta upavadanakam taccaccarI DhajaH taccharabhA ghacaH tacchaSThe lyupAt tatragA masjagagA tatrAH zuddha virAD tat kAMcIdAma ajai: tatkRtiviSamasya tatkokilakam tatrASTAhvA cidau tatsaMgItam dajaiH tat surakrIDitam ThajaiH tadAdau dvigaM sarvalaM tadoje catau mukhAt tadgItisamam ajaiH taddIrghakaM dajaiH tajorjaH pathyA tanmauktikadAma Thajai: tabhajalagA utthApanI tabhyA rutrirA taSatA: puSpamAlA tA gau kAmabANaH tAjagagA jata jagagA tAjjUlagA: zakhaH tAbhi rlakSmikA 6.12 5.29 7.47 2.240 4.14 3.6 3.50 7.23 8.14 2.298 3.34 tadabhArAkrAntaM ujaiH 7.35 tadbhujaMga vikrAntam ujaiH 7.28 tanmA makaralatA 2.102 7.19 2.148 tArAdhruvakaM dajaiH tAlalalitA 5.33 7.43 7.38 3.41 4.32 7.10 7.52 2.100 7.72 2.399 3.8 2 360 4.82 7.29 2.175 chandonuzAsana pariziSTa - 1 tiga layagrAhi 2.129 tI: kAmAvatAraH 2.167 4.46 tIcau muktAvalI turyAnnatabhramsA stadvipulA 3.39 turyo'zaH pAdo'vizeSe 1.11 tRtIyaSaSThayordazAdi tRtIyasya to matta tRtIye pazcame tayorvA 6.15 5. 19 5.20 tRtIye lalitA 4.10 4.26 tRtIye SaSThe lyupAt te dviguNA dvihInA: 4.12 te piNDitAH saMkhyA 8.10 358 5.30 7.15 6.13 2.120 to jau gAvupasthitA 2.133 to jau lagau moTanakam 2.147 to nau lagaumukha 1.149 tau castau vilAsinI 4.60 tau citagAH khaMjakam 4.50 tau citau maMjarI te mizra pravRttakam te mite'nte'DilA te ratnakaMThike ThajaiH taiH pacAdaM cIrvA to jau ga upasthitA gau somapriyA tau jau gAvindravajrA tjasasyAH zizuH nagA madhukarikA bhau jau go abhrakam bhau jau gau vasanta. bhau jau ro mRdaMga : bhau ubhau ubhau lagau 4 61 2.22 2.154 2.259 2.65 2.215 2.231 2.261 2.344
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ / chandonuzAsana pariziSTa-1 bhau sjo go lakSmIH 2.214 tyau tanumadhyA tyo tyo puSpavicitrA 2.189 tyau bhau nIgau haMsapadA 2.374 trayalgA vibhrama trayo'pyavalambaka tribhiranyairapi 4.89 trijsauM go ratilIlA 2.326 triSTubhi bhI ro gau 1.127 triSvapyantyacasya te 4.74 trI nauM rastaraMgaH 2.352 trI nau lrgA zcitrakam 2.362 trau jalA 2.47 trau bhanau jbhau raH kathAgatiH 2.346 trau lagau nArAcam 2.78 tryAdirgAdiH sau go bhramaramAlA 2.57 lagA nandA 2.28 thaiH SacAta cipau vA 614 dazaglA vRttam 2.335 dAcadAladAcadAli 7.2 dAmAtrA no rAsako dIrghaplutau dAghaplutA 1.8 devagAnaM phulaDakam 5.41 dvayorardhasaMkare saMkIrNam 5.27 dvayorvyatyaye udagItiH 4.8 dvAdaza nA lgau lalita: 2.384 dvAdazazca vanavAsikA 3.69 dvAbhyAM bhadrikA 11/2 169 dviH pUrvArdha gItiH 4.6 dvigamApIDaH dvighnAnekAdhvayogaH 8.17 dvitIye turye tayorvA 5.18 dvitricatuHpaMcaSaTkalA 1.3 dvitricaturbhilakSaNaimizrA 6.22 dvipadI dvipadyantegItibhigiMkA 4.86 dvipacavalaMbakAnte 4.88 virbhajasanA bhyo 2.383 dhavalamaSTaSaTcatuSpAt 5.32 dhRtyAM mrajyA rau 2.300 dhruvAyAM chaH kalAbhiH 6.4 naH smau tau gau padamam 2.294 nagbhyAmaSTAdirA: 2.390 najabhAjibhjalagAH 2.380 najirgA vA 2.277 najIbhrA vanamaMjarI 2351 nanagAstvaritagatiH 2.112 najyagAH vipulabhujA 2.125 najyAH zazilekhA 2.103 nabhajyAH kalahaMsA 2.160 nabhabhrA druta 2.163 nabhabhrA nabhirA nabhrasA jau gaH 2.331 namrasalgAH siMhaH 2.228 navakadalIpatraM Dhajai: 7.20 navamazca citrA 3.68 navaraMgakaM taje: 7.30 navAvajAti: 6.17 3
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 nazcapalA naSTAMke gaNaiterhate naSTeGkasya da nanA gAvazokA nasmabhyalgA rohiNI nasmA vizAlA nAdU gau: nAdvaMsagatiH 2.361 2.174 nAdU bhantrAH priyaMvadA nAbhyAM paMcamAtrai rutkalikA 2401 nAbhyAM khadyAdayaH pracitaH 2.389 3.15 2.387 2.115 2.272 2.192 2.219 nAragAM najajrA nAR caNDavRSTiH ni gau nilayA nijagA lalitapadaM nisau hrIH nau tvaritagati: nIrgAvupacitram nIsabhigA haMsalayo nIsau zazikalA gau caladhRtiH nurgoM vasudhArA nulAvacaladhRtiH gAva tirucirA lagA lagoM zikhA nlRlagAzca no jau bhrau kAla no jau gau sumukhI no bhaumaH sau lagau 3.36 8.5 8.4 2.152 2.295 2.101 2.257 no rirmedhAvI no rau bRhatikA 2.234 2.373 2.243 2.263 2.296 2.269 3.31 3.28 3.32 2.255 2.345 2.337 2.188 2.89 chaMdonuzAsana pariziSTa-1 nau go harivilasitam 2.63 nau gau ratimAlA 2.86 nau tathA upamAlinI 2.248 nau tau gaH kuTilaH 2.202 nau tau gauH vasantaH 2.224 nau trau gaH kSamA 2.200 nau sau go gaurI 2.213 nau nau nau nyau lalita 2.366 nau bhanau lagau praharaNa 2.222 2.166 2.91 2.247 2.307 2.308 2.164 2.246 2.223 2 203 2.165 2.95 2.143 2 314 nau bhrAvujjavalA nau mo bhujagazizu nau mo rau candrodyotaH nau mau yau candramAlA nau tau auM lalitam nau myau puTo nau myau yo mAlinI nau yo gaura nau mrau gaH kSamA nau mrau tatam nau ra upacyutam nau ragA bhadrikA nau nizA no meghamAlA nau ro yauM bhoginI nau rau pramudita nau yauM kAmadattA nau yau gacandrikA nau so gau vRntA 2.367 2.258 2.181 2.147 2.205 2.139 nau so laghuguNamaNi 2.104 nau sau gaH kamalAkSi 2.218 nau sau tyau paMkajavaktrA 2.315
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ chandonuzAsana pariziSTa-1 nau sau lalitam 3.47 nau snau sau tRtIye 3.49 gau mRgavadhUH njajyA nIgau capalam 2.375 njajyAstAmarasama 2.183 njamajirAH siddhiH 2.320 njabhanA: prabhadrakam 2.253 jajajA lgAvavitatham 2.297 njamjargA vANinI 2.276 nja jalgA dhRttiH 2.235 njau brau gaH suvaktrA 2.195 njau jrau mAlatI 2.180 njau sau go mada 2.211 njau sau bhanilgA 2.379 njau bhyau navamAlinI 2.179 njau lgau lalitagatiH 2.80 nbhantA go zarabha 2.239 bhau jigau maMgala 2.270 nyalgA: kamala 2.150 nyamA gau patitA 2.140 nyau gaH kumudvatI 2.68 nyau yo kusuma nyau dhau nisau 2.370 nyau zazivadanA 2.39 vrajgA manoramA 2.119 banalgAH sukesaram 2.233 brau go manozA 2.70 bro lagA sumAlatI 2.76 nau zapharikA nlagA abhimukhI 2.32 nsau gau guNalayanI 2.84 nsau jau go layaH 2.208 171 sau tA go vidyun 2.209 sau mau yAvanaMgalekhA 2.312 nmau nau dhau hariNIpadam 2.34 nsau mrau dhau go hariNI 2.293 ' sau rau gazcandra 2.207 paMktau mabhasgA 2.107 pacapacapA mahA 4.51 pacau dhruvakam 6.24 pacau lavalI 7.64 patau madanavilasitA padAvapsarAH 7.62 parArdhamupagItiH pAcadAdhistRtIye pAcAjagAH karabhakaH pAdaH picau rativallabhaH 4.47 pidAvutthakkaH 5.31 pUrva'rdhe mugau po revakA pau caSau hArAvalI 4.48 pau cAruH 7.71 pau cau to galitakam pau cau po veH 4.28 pau taH sundarA 4.36 pau tau bhUSaNA 4.37 pau mallikA prakRtau mrau bhanau yiH 2.345 pratiSThayAM mgau kanyA 2.15 prAkalapAdyago'dho 8.2 bRhatyAM bho mau 2.88 bhagagantAM ApAtalikA 3,55 2.2 2.168 2.43
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 2.363 bhajasA udayam bhatnagA mRgacapalA 2.122 bhatnA gau zrI: 2.132 bhA gau bhujaMgavilAsaH 2.400 bhAtalagA jansagA 3.18 bhigagA najajyA bhigau citragatiH bhitanisA drutalaghu 2.369 bhimbhasA maNimAlA 2.301 bhigoM dodhakam 2.130 mIH sgo zaramAlA 2.264 bhIgAvaMgaruciH 2.196 bhInyA bhagiH 2.319 bhIrasalgA nandakam bhugau saMgatam 2.265 bhRgau madirA 2.355 bhRH subhadram 2.368 bho gau paMkti 2.25 bhau no smo nilgA 2.378 bhau gaH kalikAH bhau gau citrapadA 2.75 bhau ra utsukam 2.93 bhau rasalgA dadurrakaH 2.236 bhagau sumukhI bhjasnAdagau skhalitam 2.237 bhjau gaH zAradI 2.64 tau sau lalanA 2.186 bhtau lagau mANavakam 2.77 bhanau gazcitram 2.62 bhanau mgau bandhUkam 2.118 bhanau nau nau lagI dIpikA 2.343 chadonuzAsana pariziSTa-1 bhmasgA rukmavatI 2.113 bhmau vikrAntA 2.49 bhmau sbhau nilga zvapala gatiH bhyasasyAH ketanam 2.260 bhyo kAmalatikA 2.41 bhranjanasalgA ... 3.19 bhranigA RSabhagaja 2.271 bhranisA bhramarapadam 2.309 dhau nmau lau go 2.288 bhro bhau bhagau zailazikhA 2.281 bhrau nmau bhrau lgau 2.342 bhrau brau ngau mahiSI 2.274 bhrau nau brau ro 2.347 bhrau enau ngau varayuvatiH 2.282 bhrau laghumAlinI bhlagA ratiH sau go vidhuvaktrA 2.60 maH sau kanakam 2.97 masauH ga udadhatam 2.124 maNiguNanikaro jai: 2.242 matnA yiH kusumita 2.302 matyanIgA varatanuH 2.356 madhyamAyAM mo nArI 2.11 manUsagagA apavAho 2.377 manyagAH paNavo 2.110 mamatA gau vAtormI 2.136 manamyalgA hAriNI 2.292 manarasalgA bhArAkAntA 2291 manalgA bhramaravilasitam 2.138
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana pariziSTa - 1 mastAH siMhAkrAntA mabhnA vizcandralekhA masAgAH sabhAsAH marujagAH zuddhavirATra 2.146 ma jAgAveka rUpam mAt tau gau zAlinI 2.135 mAtrA varNInA go mAdramyayAzcandralekhA mAlAgalitakapAdAnte miryo citrA mI: kalyANam muH kAmakrIDA mugau kAmukI bhau nau gaH kumudinI mo bhaugo vA 2.105 2.304 3.13 2.109 mo bhanau tau gau mandA moro so lgo jayA mau jau gaH zreyomAlA mau tanisA mattakrIDA 4.24 2.250 4.91 2.249 2.173 2.262 2.266 2.123 2.137 2.290 2.226 2.201 2.348 mau tanIjabhrAH 2.385 mau to nIlagA mattAkIDA 2.359 mauyau vaizvadevI tanjabhrAH kuraGgakA tau sau gAvasaMbAdhA tau sau tau go tau sau rau gaH stau tau nirsagAH tau sau go matta stau stau tgau komala 2.285 stau khau gaH kodumbho 2.216 brastargAH suranalalitA nau gau haMsarutam 2.280 2.79 2.177 2.311 2.230 2.328 2.327 2.382 2.199 sno nau gaH praharSiNI nau nau myau lagau mbhanjabhrAzcalam bhanyA gau kuTilam mbhau gaH saralam bhau nmau ngau madana mbhau nyau rau kesarama bhau smau jaladhara myau sunandA mramyalgA jyotsnA lagapAsA vidrumaH mrau taTI mrau tau gau lakSmI: mrau maH sau gau malagAH sAvitrI sajbhagagAH snajagAH sau go madalekhA sau jsau jsau jgau sau sau tau bhau sau sau sau zArdula sau sau sau go sau mukulam sau bhaugAvalolA yaH kezA yatheSTaM mAlAgAtha: yatheSTaM rA mattamAtaMgaH yathottaramekaikaravRdadhA yAH siMhavikrAntaH siMhavikrIDaH yugjopahAsinI yuji tisRbhyo gaH 173 2.197 2.340 2.305 2.241 2.61 2.275 2.306 2. 178 2.48 2.227 2.12 2.34 2.225 2.332 2.30 3.48 2.55 2.357 2.371 2.310 2.322 2.42 2.221 2.12 4.22 2.394 2.344 2.392 2.396 3.64 3.56
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.161 2.69 174 yujo SaTabhyo lo 3.37 yo somarAjI 238 yI bhujaMgaprayAtam 2.170 gau vrIDA 2.20 yamansargA jayAnandam 2.273 ramo nau tau gau zobhA 2.338 ramau mau rau go 2.359 ramau sau jau go 2.324 ramau tau tau gaH 2.325 ramau sau sau krIDA 2.317 ramau rau gazcandriNI 2.204 ramau zikhaMDinI ralagA jayA 2.29 rasau gau muditA raH sau go maNiraMga: 2117 raH sau tau jau gaH raH sau lgAvacyutam 2.128 rajA mayUrasAriNI 2.111 rajalagA zyenI 2.144 rajAH kAminI 2.106 razcatujrau vataMsinI 3.24 rasanAdAma ThajaH 7.24 rastrijrauM lagau vAruNI 3.23 rAvA 2.251 rAnnabhabhrAH sundaram 2.256 rI: sragviNI 2.171 ro janAH jgau nitambinI 3.22 ro bajrAH zikhI 3.21 ro balgAH kAminI 3.20 ro mImadhaH ro mRgIH 2.13 chaMdonuzAsana pariziSTa-1 rau gau haMsamAlA 2.58 gau~ samRddhiH 2.18 jaMtanisAzcandanaprakRtiH 2.349 jarjarAstUrNakam 2.254 jejargAzcitram 2.279 jarja bajagA 3.10 jauga uSNika 2.53 jauM gau siMhalekhA 2.81 jau lagau samAnI 2.83 nabhagA stRtIye saurabhakam 3.46 nabhasAzcandravartI nabhA gau svAgatA 2.142 naralagA rathoddhatA 2.141 narA bhadrikA 2.94 nasA halamukhI 2.90 nIMgA lalanA 2.288 nauM kacchapI 2.44 nauM bhaugau valanA 2.232 masgA kalikA 2.121 mauM mAlinI 2.40 yajgAH paMktikA 2.108 ryanyA kumudinI 2.145 ryAntA aupacchandasakam 3.54 yau lgAvanuSTupa 2.24 largA digdhakaH 2.24 sauM ga udadhatA 2.56 sauM jau bhrAvujjvalama 2.313 lUgibhyAM medhamAlA 2.393 lonaM vegavatI loryatheSTaM rAzcaDakAlaH 2.391 lau paMcamASTamau vizlokaH 3.67 lo madaH 2.4 2.330 5.13
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 8.8 n n chaMdonuzAsana pariziSTa-1 lgau cedinduvadanA 2.234 lgau sukham 2.10 varNasamadivakahatiH 8.11 varNa samAnekakAn vAcaM dhyAtvA... vAnte gvakraH vikalpahatirmAtrA 8.15 vikRtau njau jau 2.354 vipulAnyAcanta vRttam 1.12 vaitAlIyAdeyukaMpAdajA vyatyaye khaMjA 3.29 vyatyaye jyoti: dhyatyaye viparItAdiH dhyatyaye SaTpadAvalI vyatyaye sumanoramA zakvaryA nau sau 2.220 zeSajAtI matinAyi 2.381 zradhyo virAmo yatiH 1.16 Saca cAho vadanakam SacacAzcidau vA 6.29 SacatAH SacacA amaram 5.38 SacatAH Sacau bhrmrm| SacatA upAt SacatAzcApau vApsaro SacadAzcirvA mahA SacASacidAH kumudam 7.34 SaciSA yujyaja auje SacIdAzcandralekhA SacISacadAH pavanaH SacutA upAt 7.8 SacudA upAt SacUtaiH kRtAnyAyA 7.26 pacupAH zikhA SacUdaiH kRteSveSu 7.21 SavRtA rathyAvaNekam SacI kAMcanalakhA 7.70 Sajau siH samAt 4.73 SaDaMhAvAdhe turye SatIgAH zubhAta SapacatadA aravindakam 4.70 SaladalacadagAdagau 4.71 SazcIryugjo lIrvA 4.57 SazcIH same jo lI pazcugau dvitIyaSaSThI 4.64 SazcUrhariNIpadam 7.12 SazcUH kalakaMThIrutam Sazcau khar3itA SaSThaM vineSTapaivicitrA SaSThe nle lAta 4.2 SAcutA bhramaradUtam 7.37 SAcUtA mattamAtaMga 7.56 SAcUdAH zatapatram 7.54 pAccUnauje jaH SicIdA upagandharvam 742 SizcIH sthavirAsanakam 731 SIcatAH kamalAkaram 7.13 SubhraMmararutam So gaNadvipadI 7.60 So'jacaHSapau rAsAvalayam 5.26 saMkRtau tau sau bhau 2.365 sa Adyasya dvitIyAdinA 3.44 sajasgA bharnagagAH 3.7 sajyA lgau sAraNI 2.153 sa dvimAtraH sandhyAdau kaDavakAnte ca 6.1 sapta kalA dalo
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7.8 sa bhramarapadaM ajaiH samakRtI rAzyUnA 8.13 samAnenaikAdiH samAdharmardhasamam 1.14 same'ntarAt 4.27 samaiH pAdaH samam 1.13 samaiH pAdaiH sarvasamA 6.23 sarva jAtInAmapIti 2.157 sarvAdimadhyAntaglo 1.2 sarveSvAdhalAda go 3.61 sazcennakUTakam 4.72 sAH kusumAstaraNaH 2.395 sA jgagAH sbharyAH sA jagAH sabhralgAH sA tAntA saalbhrjik| 4.62 sA turyapA mugdhikA 4.78 sA turyapA dIpikA sA tredhA SaTpadI sAdhe nle chai racitA sAnte donAvalI 4.58 sA prabhA chaiH 2.182 sA maNimAlA caiH 2.90 sA sak caiH 2.244 siMhavikrAnta DhajaiH siH saumyA 2.99 silgA giduSI silgA na bhrA silgA bhi gA sIstoTakam sugau vA 2.267 supratiSThAyAM ro gau 2.23 sUgau tarUNI vadanenduH 2.333 chaMdonuzAsana pariziSTa-1 saitavasya caturSu so go ghanapaMktiH so'ntyalona kuMkumaH 7.3 so madanaH 2.14 sau ramaNI sau je paivicchittiH 4.33 sau jbhau jo gAvati 2.285 sau nau mo go vellitA 2.284 sau mastAram 2.98 sau lgau mahI sgau sumatiH 2.21 sjananyA halA 2.252 sjasA akSi 2.96 sjasgA mAlA 1.126 sja slA sajgA sjau go vimalA 2.66 sjau sau gaH kuTajam 2.212 sjau sau pramitAkSarA 2.976 sjau sjau go nandinI 2.210 sjau sjau trau budabudam 2.320 stau nau srI gauM mahA 2.354 snajna bhsAH surabhiH 2.316 sbhau gurUmadhyA 2.37 sbhau nauM bhyau lgau 2.336 smanalagA vimalA 2.151 smau sUcImukhI 2.50 sthau vimalA 2.46 syau sjau gaH sudantam 2.217 syau syau kekiravam 2.191 strau go dIptA 2.71 slagA silgA ilA 3.26 slagA sRrmUgAMkamukhI 3.27 hRsvo lajuH 2166 1.5
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa - 2 acchinnaprasarANi 1.16.24 ajananiyoSitAM 2.194.1 atirekivAn adUravartinI adbhutatuGgamUrti 2.271.1 adbhutasaMgarasAgara 2.341.1 adha kalahaMsallane 2.343.1 adyApi madhuH 3.65.1 adhiguNadhanurdaNDaM 2.318.1 adhunA dhvanati adhunA pazceSoH 2.50.1 adhunA bhavadIya 3.53.1 anudinamapi hanta 2.257.1 anusara himakara 2.234.1 mapayAhi pitAmaha 2.267.1 aparamaNiguNa 2.104.1 bhapisarida dhipati 2.115.1 abArthApi madhurA 1.16.34 abhinavataradurmado 2.387.1 abhinavavikasita 3.30.2 abhi nAgAn yAti 2.354.1 abhyasyatA tu taruNI 2.91.2 abhyasyatIva rasa 2.215.1 AmaMsta te durnaya 3.91 ambhojavanaM vyAkoza 2.374.1 12/1 agramatra nRpaH ayamanunIya sarva 2.380.1 ayamaraNyamahISvapi 2.337.1 ayi jaDa yatibandho 2.200.1 aratimati hi mama 2.243.1 alimaline 3.56.3 alivalayahuMhAti 2.152.1 aviphaladhyAnasaMtAna 2.390.1 avirala guruzAkhi 2.388.1 aviralapuSpabANa 2.276.1 aviralamadapAtho asamaM dadhannaya 2.320.1 astamAzritatuSAra 2.3.94.1 asyAvaktrAbjamava 1.16.23 asyA vakrIndau 2.311.1 ahi virahataptA 2.60.1 AkalpaM kalpayitvA 2.334.1 AkAGkAsi yadi 2.149.1 Agato'si dhUrta 359.4 AtAmratvaM vapuSi 2.107.1 AtmArAmapadaika 2.221.1 AdivaSTAyaH sarveSAM 2.173.1 Adhantala upA Apadi dInamano 2.93.1 ApAtalikA bata 3.55.1
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 AlAnitagaja AvAsaH parNazAlA 2.342.1 AsAtha priyamiha 2.123.1 iti dhautapurandhri 2.289.1 iyotsukyaadpri 1.16.28 idaM vadanapadama 2.54.1 imAM bAlA trAsA 2.324.1 iyaM sakhe 3.39.7 iha kimu vilasati 2.315.1 iha vAsakasa jikA 3.17.1 uktA vAcaM no datte 2.262.1 ujjavala nizAkarA 2.64.1 uttamaM ghanAvina 3.23.1 uttuGgastanakalaza utprevatridaza 2.197.1 utphullAmbhojAzvAH 2.386.3 utsAhahelA 5.40.1 udayaMlabdhyA 3.63.1 udayA calavapra 3.56.2 udayAdreH prasaran 2.336.1 uddAmamArutahata upagItikuraGga 4.7.1 upagItigandha 4.7.3 upadizyate tava 4.1.3 upalatRNasvarUpa 2.263.1 urmIbhaGgInimimANA 2.135.1 uSNihIva saMsRtau 2.53.1 eka aba kSaNo ekaiva bhavati 4.8.5 eko'pi bAlacUtaH 4.5.2 etada bhinavabhArava 2118.1 chandAnuzAsana pariziSTa-2 etasyA gaNDatala 1.16.15 etAsAM rAjati subha 1.16.16 evamaparAdha saMkhyA 4.1.2 eSA bhavataH samarAM 2.1201. pakSavakAmuka kausuma 2.264.2 ojasaMkhyA yadA 1.6.2 kaGkAlamAla 2.87.2 kaGkeliskandhe kusuma 2.302.1 kathaya ki.miyaM lakSma 2.293.1 kanakarucirdhana 2.145.1 karakalitanizita 3.44.1 karaTinavanmada 3.26.1 karmavizeSAt 3.71.1 kalayati kokile 2.298.1 kalayati pANDara 2.103.1 kalayati vairi 2.179.1 kalitakalaziti 2.211.1 kaSTAM janastvadAlo kasya kRte kRtapuNya 4.5.6 kasya nAtra 2.9.1 kAntirindukaumudI 2.279.1 kApyudbhIvA prAsthita 2.382.1 kAminIbhiH sukhaM 3.39 12 kAmebhyo nispRhaM 2.34.1 kASThe dhA kanake'thavA 2.146.1 kIrtiriha bhavata: kIrtistava vallabhA 3.54.1 kuTilatA dhRtavatI 2.270.1 kundayaSTi hRSTaH 2.1211 kunde vica kile 2.57.1 kumArapAla deva 2.67.1
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana pariziSTa-2 kumbhabhuvo jayatIha kuru karuNAM vitara kurute taraso na kurvate'vivekAvrati kuvalayamada vyA kuvalakSaNe kUjatkoyaSTikolA kRtvA jagatrayajayaM ketakI saMsvaSTaiH kevalasyanagireH 2. 2.127.1 2.277.1 2.131.1 2.731 2.995.1 gatA lAkSArAgadyuti gADhAkrAntA kucayuga gItInAM trayamithaM gIrdhIH 2.43.1 1.16.10 3.59.5 2.346.1 2.328.1 2.260.1 hratra garvAt vizvakaiH kokilavadhUnAM kautukamAtrameva kriyayA hInaM kvacitkAle prasaratA 3.39.17 2.342.1 2.31.1 kacitu padamadhye P. kacidapi cUtalatA kacitpaGkazaGkA kvApi khairaM krUra kSaNa vidhvaMsina kSINatantu dvira kSmAbhRtpuGgavakoza khar3e pAnIyamAlhA gaganAGgaNe kumuda gaNAhiTagA 2.261.1 2.40 1 2.375.1 2.396.1 23.76.1 3.39 16 2.16.1 2.321.1 1.16.13 2.126.1 8.7.2 2.338.1 2.275. 1 4.8.6 2.6.1 guNalavespi subhaga 2.160.1 179 guruguNacitA 2.84.1 grAme'tra pApakalahaMsa 2.175.1 ghaTayase jyayA ghanatamasi naSTAn ghanaparimalamiladali ghanaparimalasAra 3.31.1 2.388.5 ghorAkArA ghanaghoSa 2.137.1 2.356.1 4.2.1 cakSuH saundarya mRga caturamburAzi caturmAtrAdikatriMzat 2.77.2 candro mattakarI 3.13.1 capala na kasya capalAkekaranayanA capale prayAtu calitairghaTodbhava cite saralA ciravaha daraghaTTa culukakulajala culukya nRpatetya cutAGkurA caulukya narezvara caulukyendra tvaM chatrAyamANadharaNendra chandoviciteH jagatAM vibhuH pRthu jagaNavihInA jagati jagatrayopa janayati mahatAM janmatrAne sa carama 2.233.1 2.209.1 jambhArAtIbha jaya jina 4.5.7 2.37.1 4.8.3 2.252.1 2.28.1 2.388.3 2.272.1 1.193.1 4.7.4 2.360.1 2.291.1 __3.73.1 1.1.2 2.242.1 4.1.1 2.253.1 3.44.4 2.290.1 1.13.19 2.8.1
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 jayati vijitAnya jayini digantAt jarjarasArimadhya 4.24.1 3.70.3 2.288.1 2.47.1 jAtAstava dviSat jinacaraNasara si 2.384.1 jinatvadIyazAsana 3.25.4 2.139.1 jina patigurUpada jinapatipadapaGkaja 2.388.4 2.10.1 2. 177.1 jinaH sa vaH jiSNurvittezo jainendra mukha jvalati subhaga jvAlaM jvAlaM subhaga tatiriha kariNAM tatiriha gagane tathA tena kRtaM bhartrA tadahiparitADanaM tapAtyaye ghana taralalavaNimA taruNataraNiteja: taruNIvaiSA tarumUlagRhAH 2.164.1 2.392.1 3.593 3 14.1 2 222.1 tava guNanikarai taba puro nayanayoH tava pramAtumiccha 2.19.1 2.82.1 taba mattrakRto dUrAt 3.39.3 1.7.2 4.5.4 3.33.9 2.87.3 2.171.1 tava hiyApahiyo tasyA nitAntacapa 2.30.1 2.247.1 2.304.1 2.86.1 tasyAstrastakuraMgA tasyAH smarAmi tArakAmallikA 3.60.2 2.20.1 2.364.1 3.25.2 chaMdonuzAsana pariziSTa-2 tAvakIna kaTake tulye'parAdhe tuSAra saMbhAra tRSNAM tyaja tena zazimukhi taireva dhavalavyAjAnU tridivaM vrajadbhiH tribhuvana vijayAya tyaccha trUNAM vipine tvatsenAbhi: : kRta tvadarimRgadazA tvadAkhe kRtaspRhA 2.1411 3. 39.18 3.61.1 2.87.4 tyakatvA putrakalatra 2.322.1 tyajata manujA jAte 2.294.1 2.217.1 tvadIyapAdapaGkaje tvadIyaripubhUbhujAM tvadaSTe bhavati tvadvadanAgrato tvadviprayoge nave tvadvairibhUpairiya tvamabjalocane 1.16.33 5.40.2 2.367.1 2.136.1 2. 178.1 2.203.1 3.25.5 2.278.1 2.287 1 2.105.1 2.45.1 2.399.1 3.8.1 3.25.3 svamasi zaraNaM prasIda 2.208.1 afe jaladhi 3.44.2 tvayi tejobhirazeSaM 2.87.1 dadhAsi bhi 2.128.1 tvaM nAsi dRzoH pathi 2.259.1 tvaM mijito'si nirava 2.344.1 dadhati tava culukya 2.258.1 dadhAsi dhAtrI vida 2.155.1 danta ghutidhauta 2.1471 dantamayUkhAH rAza 2.365.1
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ chadonuzAsana pariziSTa-2 danturaM kapizanayanaM 2.90.1 dayitastavAnu 4.5.3 darzanAcadIha saMtA 2.349.1 daza dharma na jAnanti 773.1 dArepu sugrIva 2154.1 dikkAlAdhanava 1.16.20 dikSu cakSuramila 2.283.1 digyAtrAsamaye 3.49.1 dinakarapatizuci 2.112.1 dizI dugdha dukhaM me prakSi 1.16.29 dunoti batA 2.326.1 duravairadantinAM 2.78.1 dUrAruDhapramoda 1.16.32 dapyatyAtAla 2.327.1 daSTvA tvatpRtanA 2.271.1 deva jagatrayaika 2.353.1 deva tavArinareza 2.301.1 deva tyayi kSamA 2.27.1 devanAM ya: straNaiH 2.33.1 dvijAtijA vikalpAH 3.70.1 dhanaM pradAnena dharAbhAra bibhrallolayA 2.204.1 dhImatAM hi guNo 2.117.1 natasurakirITa 373.2 nanu bhava kusumeSo 2.213.1 namastasmai mahA 1.16.2 nabhasi bhRzaM stanati 2.379.1 nabhacchakazreNI 2.273.1 nabhastuGgazirapracumbi 1.16.7 namasyAmi sado 1.16.3 181 namo'stu vardhamAnAya 1.16.1 nayanavilasita 2.91.1 narendragaNasenA 2.54.1 narendra ruSTe tvayi 2.206.1 na labhyate dhanastanI 2.17.1 navavayasi viyumAnAM 2.165.1 navasindUra bhAso 2.71.1 navodayaM cirA / 3.11.1 navyayauvana naTasya 2.232.1 naSTaM tyaktamitha: 2310.1 naSTAGke prathama na sari: sugaNAM 2.170.1 nAbhInimnA 4.4.2 nAzrAyi yaizcaraNa 2.100.1 niH pratyUha puNyAM 2.385.1 ni: sAmAnya tavaitat 2.332.1 niHsAre saMsAre 2.11.1 nikRtikaluSayA 2.187.1 nikhilakuvalaya 2.205.1 nikhiladunaduHkha 2.119.1 nijajIvitamAtra 2.99.1 nityaM praNamata 3.42.1 nityaM pratigRha 3.68.1 nityaM prAkyada nityaM lakSmacchAyA 2.386.1 nipatanti yasmin 2.46.1 niyamya gADha 3.25.1 nirayamahAndha 2358.1 nirundhAnastApaM 2.323.1 nirmame sapadi 2.256.1 nirmamo bhava vidhehi 2.352.1 1.7.3
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3.2.1 nirvRti vidhehi 3.20.1 nRpa kuru karuNAM 2.95.1 nRpatilaka mAtu 2.101.1 nRpate taba kA nRpavara bhavadIya nRpavara ripavaste 2.248.1 nRpa zalazilA nRvara taba dhanu 2.219.1 nRvara yazasi mati 2.245.1 nease kimaho jala 2.330.1 nepathyAni nirasyati 4.3.1 naitallakSmAGke kimuta 2.20.1 no jAnIte kRtyAkRtyaM 2.348.1 no bhaTasiMhAste 2.49.1 pa AdhantantaladhuH 1.3.2 pati virahe yA 2.68.1 pathika prayAhi 2.191.1 padhaM catuSpadI 1.12.1 payonigheravApya 2.184.1 parabhUtakUjitAni 2.299.1 paramamupazama varmA 2.308.1 parama prakarSamadhi 2.12.1 paraloka virudha 2.162.1 paribhrAmyadabhRGga 2.329.1 parimalA viluThan 2.366.1 parihara nitarAM 2.143.1 parihara bata 3.52.1 paridhatotpalA paruSasAndravaco 2.163.1 parNapAtamAtra 2.81.1 paryAptaM taptacAmI chadonuzAsana pariziSTa-2 pazyanti deva pazya vividhavara 2.378.1 pazyedbhagavat 3.6.1 pazyoSNAMzorabhyu 2.303.1 pANipAdavilo 2313.1 pAdena hatA yena 3.39.4 pAntha zraya dayitAM 2.65.1 pAnthAH zIghra yAta 2.381.1 pApAbhyAsAt kuTilaM 2.26.1 pInadhanAnnatavRta 2.400.1 puNyapAtre zuddha 2.18.1 puNyapApajala 2.94.1 punarbhajet punara purandhrI sudhezA 2.12.1 purUravonAhuSi 2.159.1 puro dinapate 3.58.2 puSkaramambudarjita 2.130.1 puSpacApasya cApa 2.394.1 puSpazararabhyatanu 2.237.1 pUrvAntakharaH (yatyu) 8 pracura vibhavatA 2.182.1 praNatasuravara 1.7.7 praNatasuravisara 2.296.1 praNamata bhavabandha 1.16.14 praNamadakhilasura 2.268.1 praNayatatparamimaM 2.174.1 praNayavati sakhi 3.44.3 pratimuhuriha 2.246.1 pratyAkhyAtApyasi 2.138.1 pratyAdezAdapi ca 1.16.31 pramuditasamada 3.29.1
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ chandonuzAsana pariziSTa-2 pravRtakarividravaM 3.58.1 3.7.1 prasarati tava subhaga 2.244.1 prasaradrajaHsthagita prasRta niviDamArutA prasRmaramarinara prastAro namu prAktana sukRtasamUhe prApte vasanta prAyaH pumAMso prayo duSkRtakarma phAlguna mAse bata candrikA bahubhiH kimAla bAlA kRto'pi prAvRTUlakSmyA prAsAdeSu tvadari 2. 292.1 priyasakhi madhu mA prINitAkhilArthi 2. 312.1 2.335.1 projjhya purANi tvadbhaya 2.372.1 phalaM kAlAkAntaM 2.325.1 2.25.1 bodhatApi ramyaiH bhaja dharma bhavadruNakathA bhavaccaraNayoH bhavazataviracita 2.388.2 3.28.1 bhAti mRdupANi bhAti suvadane bhuvanajaitrama bhuvane dadhedaka bhUmimRtAmatreSu bhRzamAtmavataH 2.343.1 3.40.1 2.156.1 2.357.1 2.199.1 3.45.1 2.176.1 4.8.4 2.185.1 2.21.1 3.57.2 3.58 3 2.373.1 2.41.1 3.60.3 2.701 3.56.1 2.263.1 2.85.1 bhaime bhavadari bhramara sakhe vraja prAtardRSTa 2.7.1 2.144.1 2.189.1 2.108.1 3.12.1 2.79.1 2.80.1 4.6.2 mattAlInAM khigdha 2.285.1 madanagajendra mahodaya 2.362.1 madana trilocana 2.153.1 madamukhara 3.43.1 madhusahacarIha 3.62.1 2.167.1 bhrAntagRdhravRnda bhrAgyadUbhara vilAsa dUrI makaraketumaTa maJjIrakaNita maNirasanAkhanitAta mattadvirephapuMsko madhye natAGgayA manasijalIlA manobhirAmAH 183 2.102.1 2.180.1 2.39.1 3.39.14 mandAyante na khalu 1.16.27 mama tAvanmatametadiha 6.20.43 2.29.1 mamAnIyata manaH malayajarasa lipta mastrigurukhi mahAkavi kAli mAkurU saMpadi mAdhadgandhadvipAnAM mAnamRtAmidaM mAmadevatAnurAgAM mithyAdarzana digdha muktazeSa viro mukha vipulAH paryante 2.314.1 1.2.1 3. 39.11 2.319.1 2.226.1 3.19.1 2.225.1 2.97.1 3.99.9 . 4.4.1
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 muzcatanupura 2.389.1 mRganAbhivini 2.333.1 mRgaripuH zazaka 2.240.1 mRtyumupaiti yadA 2.236.1 mRdu vAcya eSa 4.5.2 yazlAdhyaH pratidina 2.377.1 yakSacake janaka 116.6 yati sarvatra padAnte P.6 yat kiMvat dRzyate 2.386.4 yat prasAdato jaya 1.106.1 yadasaralatara 2.202.1 yadi prApto bandhaM 2.317.1 yadi vAJchasi karNa 3.44.6 yadi sA bata 3.60.1 yasma nA kApi kalA 2.114.1 yasya nakulamapi yasya nevArthAH 2.23.1 yasyaprabhAta 3.39.8 yA ghanAdhikAra 2.111.1 yAto'staM zazabhRt 2.42.1 yA babhUva sadarpA 2.56.1 yA mAnamahAvipa 2.133.1 yAvada kesarinAdo 2.55.1 yAvanlunAmi cUtA 4.6.3 jA sujanAnA mupa 2.132.1 yugajAt praphulla yudhiSThiro dharma 2.157.3 yenavidhiprati 2.196.1 ye vijitAtmano 2.113.1 yoSito viyoga 3.21.1 yauvanena vinA 2.24.1 chaMdonuzAsana pariziSTa-2 racayatu janmasnAna 2.370.1 rajanI ramaNa pratime 2.35.1 raNabhuvi nRpate 2.223.1 ratikaramalaya 3.32.1 ramyanitambAM 2.186.1 rAgaroSamahi 2.83.1 rAjan yaH samare 3.48.1 rAjan satyamedetata 2.250.1 rapivanitAjana 2.120.1 rundo'mandakunda 2.368.2 lakSmI krAntAbhiH 2.116 1 lakSmI lIlagAraM 2.201.1 lakSyate sarasi 2.44.1 latAnAM kalikAbhiH lAvaNya payodhiH lAvaNyAmRtapUra 3.501 lIlAsItAbja lokavatprati 3.39.4 vaMsasthakAdi vakratranirIkSaNa 3.18.1 vadhUmi pIna 3.39.1 vandita pAdA 3.70.1 vande kaviM dhI bhAravi 3.39.5 vandyA devI parvate 2382.2 vanyasairi bhA bhavat 3.10.1 vaSuSeya drutam valayitavarakandharaM 2.388.6 vallabhA gahinI 2.13.1 vazIkRtaM jagatakAla 1.16.8 vasudhAdhipatyamiha 2.210.1 vahati na mandaM 2.140.1
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana pariziSTa-2 vahasi gandha karaTi 2.239.1 vAcaM dhyAtvAtI 11 vAridamukta vAri vikAsa kusuman vitata dhana tuSAra vidagdhadUnAM vidagdhagaNairucitaM vinamrasuratna vinayitamanaso'pi viparitAni re zaTha fagestat vipuloda gIti: vibhramasArabhU 2.309.1 2.169.1 1.16.25 __3.60.5 2.214.1 3.57.3 2.166 1 3.35.1 3.38.1 4.8.1 vibhrAjate rave 4.6.1 viracita kusumA viracita nibiDa taro 2.218.1 2.88 1 3.22 1 viraha nidAga subhaga 2.150.1 viraha vidhura virahe nave virahe'bhyadhikaM vilulitacikura vivasvatodIcya vividhamaNimekhalA vizadavRttalabdhA vizAlabhAla lola vizAlavaMza viSamAtra eSa vihara nitambabimba vIsito'pyeSa vINAninAdAnu 12-2 2.14.1 vilasita durutaravAri 2.389.1 2.269.1 3.44.5 3.27.1 3.57.1 2.391.1 2.89.1 2.397 1 360.1 2.96 1 2.235.1 3.36 1. 2.129.1 vIra jinendra vIra tatrAsi pathena vIra vareNya raNa 'vairizcainAM tathoccA vyomani sAgaratIre zaMkha kSoda rUcA zatrau mitre harmye zAradAyatiyaM 185 351 2.2651 4 8.1 1.16 12 2.75 1 3.66.1 2.249.1 2.151.1 zazadharapAdA zazivadanA zAstrAbhyAse rati zakhAbhyAse vyasana zilImukhata zItakhajAnyo'nya zIta rujA vidhut zuSka zikhariNi zUlaM tUlaM tu gADhaM zruNu paramopadeza zaivalIlA virAzA zobhate dhanurlateva zauryamRgendra cAlukya vizuddhadhiyA zrI caulukya kima zrI cAlukya kSitipa zrImat pArzvanAtha zrUyatAM nRpakumAraM zreyAMsi bahuvighnAni SaH sarvago hyAdyala: saMprati zilI 2.280.1 saMprApte madhusamaye saMprApte'smin jagat 2.300.1 3 70.2 2321 4.4.3 2.3051 2134.1 2.77.1 2281.1 5.17.1 1.16 22 2.297 1 258.1 3.24 1 2.368.1 23311 3.59.1 2.2411 2.48.1 2362.1 1.16 30 1.3.3 472
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.261 186 chaMdonuzAsanapariziSTa-2 saMvRtto'yaM saMdhyAkAlaH 2.266 1 saspRha eva tvayi 2.238.1 sakalA sumatAM rakSAyai 2.981 saha dhanuSA samado 2.351.1 sa kiM vadanIya 2.516.1 sA kAztyenye meva 2.339.1 sakhi bhavati bhava 22241 sAdhu caraNAmbuja saH jayati kumArapAlaH 8.71 sAdhu samadhAviva 2.122.1 satata namatpuraMdara 2.350.1 sAraMgANAM na kula 2.306.1 2.183.1 satata vikAsasamu siMhAvalokitArtheSu 7.57.2 satkarNikAra racita 2231.1 sitamahasi dhavala 2.192.1 satyaM ramyAbhogA 2741 siddhanarendra naMdana 2.274.1 sadalaMkRtakRtaiH 3.47.1 sunizcitaM naH para sadaguNaratnarohaNa 2.347.1 subhaga tava nava 3.30.1 saMtoSadhanAnAm 2.190.1 subhaga tvayi dUra 2.395.1 saMdhyAnte pratidiza 2.340.1 subhaga sukhadaM 2.207.1 sapadibalinapAna 2.63.1 subhaga he sarabhasama 3.59.1 samadanAgendrANAm 2228.1 subhra bhavadIya 2.92.1 samazatrumitratAm 2,66.1 surAsura zirAnidhRSTa 1.16.17 samAdhipayodhi 2.172.1 surAsura zirAratna 1.16.4 samudadhRtadharitrI 2.229.1 seya sAkAMkSA tyAyi 2.327.1 samullapsadazana 2.1981 sa~hikeya bhaya 2.161.1 samyagjJAnacarita 21091 saumya tasyAH kiM 3.51.1 sarasijavaktrA 2.168.1 saurabha pANDima 3.69.1 . sarasi sarasija 2.307.1 skandhe vindyAdre 1.16.21 saritAM kamituH staba 2.283.1 skhalita vacasi 2.181.1 sarpadvipendrabhara 2.148.1 stanita ghauradhoSa 2.1.88.1 sarpadabhistava digajaya 2.124.1 sparzana mAtra vazAt 2.59.1 sarvaga sarvalo spRSTaM tvayetyapa 1.7.1 sarvathAviraMci 3.22.1 skIta navya gandha 2.2541 sarvAtirikta lAvaNyaM 3.3913 sphuTajavala baku 2.255.1 sarvadevaH 2.15.1 sAvaHpAtu kundaH 2.381 sphurati ca dakSiNa 22551 sa zreyAMsi zreyAMpaH 2.52.1 | sphujAta sagarajapradASa 2.2021
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdaunuzAsana pariziSTa - 3 samara iva zayitaH smita bakula zirISa syAdasthAnopagata syAdvAdAmRta mudite sva bhartR bhaktA sva svAgamAcAra svAduM svacchaM ca salilaM svAmin janavara 3.16.1 2401.1 alikhagII avamanmiadu avirala bAhavAri avirahiahaM avihaDaavaro 1.16.18 2.110.1 2.27.1 2.154.1 aMgagima aMgaya phuDia aMguliAhiM laliaM aicagaMgai moraI acchau tA ubhaDa ajjavi nayaNa na jalahu viraiA 7 34 atthaM bhAsai arahA 1 1 1 aNukhaNi caMdakiraNa 4 235 amarapura suMdarihiM 7 69 1 alao valao 5 25 4 ali mAipari hAso hastAgrasam hRta hRdayaM khalu 1.16.26 hRdi praviSTA 3.41.1 hI viniyantraNa pariziSTa - 3 prAkRta padasUci 6 19 1 7 23 1 4 101 6 32 1 739 1 5 28 1 hRtAdvA citAt hatvA hatvAdya mantyena harana sarvAM bhoja 620 37 6 19 13 5 2 1 4 66 1 6 19 38 hastAkSepai vAraMvAraM hA hA pAntha strIbhiH 4 876 5 27 1 asIamaMjarI aharu dalai Amuluvi bahu AyAmadadhavala iMdahu tuhuM guNi ia ubajAihiM ia nArihiM i vaNarAihiM iha mAlA gAhANa iha mAhavi vammaha ua accharA ua khaMdhAhara ua pommarAya ua mahusamao usa vaNAvaliA ua vayaMsa vittha ukkaraDA khavavalau ucchalaMta chappaya 187 8.7.4 8.7.3 2.286.1 2.359.1 2.51.1 1.16.11 2.195.1 3.60.4 2.355.1 5 11 1 5 6 1 5 29 1 7 22 1 5 38 1 6 16 1 6 15 1 6 17 1 4 22 1 1950 7 62 1 4 14 1 1 102 4 28 1 76 8 1 4 27 1 5 35 1 4 89 1
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 or orm or ujjAgara o kavola 4 77 1 / ujjAgarakasAya 455 1 uNhaya abhayamaUha 750 uddhAia jhajhAnila 4 unmida kamala 3 unbhijja u mAyada 480 ee nAmamibaddhA 525 1 eGa pasArai jai 7 54 1 etta he gabbhabharA 7 12 1 etthu karibhi bhaNi 6 19 42 eha laliadeha 7 72 1 oaha tujjha virahe 470 1 o calacalaMtiA 6 19 33 o dAmAiM rayaMlai 4 23 4 o bhaDakabaMdhu 6 20 31 o raNajhaNaMta 620 5 kaiahiM hoosai 630 1 kailAsa kulaNapaya 4421 kaMkaNa kiMkiNi 469 1 kaMkellilayAbhayaNa 620 46 kaMcaNabhUsaNa chaDDia 7 39 1 kaMpia niavi 6 19 19 kajjalalehAvila 6 20 54 kaddamabhaggA bhaggu 5 36 1 kappUla dhavala guNa 721 kamalA tihi lahuM 4 5 11 'kamalA lalitA 45 9 kamaliNipAsi 6 19 17 kara asoadala 6 2031 kakhAla pahAriNa 6 19 55 karahayathaNahara 57 1 chaMdonuzAsana pariziSTa-3 karimayarabhuo kalasabhavatavassi414 kavaNu su dhannau 6 19 49 kahiM haMsihiM 6 193 kAmiNihiaasaro 6 20 24 kAme kamAhiM kamidaM 2 157 1 kAlI kamalI cehA 45 10 kAlI staDI 6 19 23 kAlo haro kubero 4 13 3 kiM ajjavi mANaM 7 48 1 kiM jhAiTha tiNa 7 36 1 kiu uri lacchihiM 74 1 kittiu vaNNauM 6 69 43 kitti tahArI 537 1 ki na phullai 4 87 10 kui dhena juA kumuakamalahaM kuvalayakhitta kuvalayadala nayaNe 448 1 kuvido mayaNo kusumaMtari kusumAuhapia 4 85 1 kusumuggamu 7 37 1 kRva kaNNa kaliMga 6 21 2 keArAvu 6 20 1 kelAsasela kesarakuravvaya 4821 koaMDaM pasUNa 4 57 1 koilakakhula koilAvalikae 619 30 khaMDaggaya miMdu
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ sh m 09.55 5 18 2 3 chaMdonuzAsana pariziSTa-3 khali akkhara 6 20 4 khIrasamuddiNa khelirakAmiNI gajjai ghaNamAlA gajjati gIio gayaghaDaturaya gayaNuppari ki na gayapatta pariggaha gali ajaNadhavale 4 25 gahiru gajjai gAmbi paTTaNi guNavivajjii gurua ccia akka goraDiahiM uva 6 20 8 gorAi cihura 4 191 gorI gIr3hI dara 6 21 1 goroaNagorI 620 12 govIaNadijjaMta 5 4 1 ghaNadUravasahA 6 19 22 ghaNasAru melli 7 31 gholiranavapallavu 620 40 caulahuehi caMdaNayaM pihu 4 46 1 caMdujjoo 3 70 5 cazcari cAru 7 47 1 caraNakamala lagge 4621 caraNeNu vi nava 4 83 2 cArucapayarui 771 1 cANaM caasu 4 52 1 cUamaMjari maMju cUDallau cuNNI 6223 cUDalla u bAhoha 6 12 1 colukka tujjha nayarI 4 23 2 chuhakhAmu vi ja kira muddhiAi 4 41 1 jaM jAihi ja ghaNaloaNa 6 19 21 jaM sahi koila 6 20 10 jai a jhalakkahi 4 87 5 jai gaMgAjali 6 2049 jai jAhiM surasaria 7 551 jai tuhuM mahukara 4 87 11 jai na hasasi na ya 7 15 1 jai bollai dhaNa 619 2 jai vatthuANa heDhe 4 87 12 jai vammaha goraDI 620 21 jai vi saMkhu na 6 24 1 jagu nIsesu vi 6 20 47 jalai jai vi 6 19 54 jalai sarovari 7 32 1 jasu atulia gaya 7161 jasu pAru lahaMti 7 7 1 jasu bhuabalu 744 1 jasu lohacakkiNa 620 13 jaha jaha tuha pahu 4 17 1 jaha NhAuM oiNNe 175 jaha tuhu pavayaNu 7 19 1 jahiM ghallia uSphu 620 23 jahiM chajjai nara 530 2 jA kinnaramihuNi 7 17 1 jA balamaDapkareNaM 4 15 1 jAvayarasaraji a 7511
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAsu aMgahiM dhaNu 521 1 jIo laggei caMdaNaM 4 78 1 juvaINa nayaNa 4 11 1 jUhAu va vRhAo 4 23 1 je Avi maMdetti 2157 4 je tuha picchahiM 5 34 1 jetyu gajjahi 521 3 je nihiM na para 6 27 1 taM tettiu bAhoha 6 22 4 taNuaMgihi loaNa 7 26 1 taNu nava caMpayamAla 6 20 16 taralaM dIhattaNeNaM 4 45 1 taruNihuNigaMDa 8 87 8 taruNIkilikiMci 6 20 55 tahi bhumayahi 6 206 tahi muddhahi ne haMdhahiM 761 tArAvali bhaNi mA 619 29 tuMgo raMgo bhiMgo 5 25 3 tuha asilaTihi 5 39.1 tuha guNa aNudiNu 6 20 32 tuha caDiNa bhua 6 20 45 tuha dasaNa tUraM 7 24 1 tuha payAveNa 451 1 tuha puhaIsara 757 1 tuha mAra mArakidI 6 26 1 tuha muhalAyaNNa 620 56 suha raNi na? rasA 7 28 1 tuha riuNo nivasaMtA 4 18 1 tuha riurAya 4 13 1 tuha riu paNagaya 7 29 1 tuha vijayapayANa 426 1 chaMdonuzAsana pariziSTa-3 tuha virahiM sA 62044 tuhu ujjANi mA 791 te jji paMDia 5203 toDiaguDamuha 620 26 dahi akkhayadhaNa 730 1 dAra vivajjia visaya 731 1 dAruNadehadAhaya 486 1 divva kahiM te matta 5 21 2 dArui upavANi 6 20 15 dIsaha suradhanu 6 19 44 dIsao esa taruNi 417 1 dIharacchiAye 6 1934 dIharamuadaMDa 7 521 duimariumahi duddharavArivuddhi dekkhivi vellaDI 6 19 20 dhavalamiheNa 5 321 naccAvi acaMdaNa 453 1 naccira kIramihuNa 465 1 nacciru kisalakari 7 101 namirasurAsuriMda 4 34 1 na muNijjai galAu 4381 nayaNavilAsiNa 740 1 nakhariMda tuha naru lacchiviva 734 1 navakayalI pattihi 720 1 navakuvalayanayaNa 6 25 1 navakoilakhA navaghaNabhamabha maMta navadhaNamAliatti navacaMdaleha
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana pariziSTa-3 navamayaraMdapANa 471 1 nahakIlassa va 420 4 nahayalammi sayala 4 79 1 nahayalavarAha 6 19 46 nahalacchibhAla 6 1948 nArihuM vayaNullaI 7 18 1 nAsaMtihiM samarA 620 39 niai jhuNai 6 19 10 ni ajuvaI gaNadu 760 1 niavi vayaNu 6 20 2 nikaMdala kaya 487 2 nicchaI piasahi 6 20 27 nicchivi karivi 5 15 1 nijjhAiai jattha 476 2 nighaTTa DaTha 5311 nibbharadalia 488 1 nimmalanANAdiTTi 435 1 nimmali gayaNi 6 1916 nisuNia mAiM 6 20 20 paMDigaMDayala 487 7 paI viNu tahi 6 19 4 paI sasivayaNie 6 28 1 paccUsagayavaru 110 1 paDiha abahuviha 7 15 2 pattau ehu vasaMtau 6 20 36 pattalacchi suhayaM 4 27 2 panamadha panayapaku 415 payaDialaMchaNamaya 7 56 1 paraguNagahaNu 631 1 paranaramuhapecchaNa 6 1953 parahuapaMcamasaSaNa 487 4 / parimala luddha palia kesa 6 2051 pavaNapahallira pasaradubaI pahu tuha veri piayama kaha piahu pahAriNa 62012 piu Aiu nivaDiu 7 27 1 piccha pIvaramahA 4 37 1 puNaravi Niarajja 4301 pekkhiUNa gayaNa 619 45 pecchatahu navamAlia 6 2018 peccha pAusalacchi 5183 priyamadhusaMgami 6 19 22 priyahi muhu ara 6 19 35 phuDiakesara phuladhu adhoraNIu 620 30 phullialaya niavi 6 19 31 phulliANeakaMkelli 4 836 pheDavi kuMkumaleha 6 20 22 babho hIro kaNho 413 2 bahuvayA revayA bahuvihabhAvamuddha 474 1 bahuvihasamaragaNi 7251 bahuhayakharakhura 7 33 1 bAho veho vaggo 73 2 bibAliu bhuvaNu 6 19 32 bhasalA dasayaMti 4 75 1 bhAsAsu vicitAsu 4 12 1 bhIru vi caMdaTio 6 19 40 bhUvalli cAvayaM 5 121
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ " 192 mai asaraNa tuDuM maNaharu tuha muhu maNikaM caNarehia maNirayaNa pahA mattaMbuvAha varasaM mattakI ilanAya matta koilAhura mattajalahara matapimAhavI mattamayarapuccha mattamahua maMDala mattamahuaritAra mattavAriharapaMti mannAvi prio mayaNaviArasamudda mayaNa vilasiaM mayaNavilAsagiri mayaparipuTTachuTTa mayavasa taruNi malayAnilu malayaja masisabbaM bhayAri mahu kaMtiNa raNi mahu dUsaha viraha mahurasu ghuTiu mANu ma meliha mAyAviahaM mA re vacca pahia 6 19 18 6 19 41 mAlai kusuma na mAimAlahiM 7 70 1 6 19 11 5 10 1 5 17 1 4 60 1 5 20 2 4 83 4 4 44 1 450 1 5 191 4 81 1 6 19 15 4 68 9 7 66 1 6 20 38 4 63 1 6 2052 6 20 19 4 39 1 6 20 41 7 14 1 6 20 53 5 26 9 5 25 1 4 64 1 6 2014 6 1927 miu malayasamIraNu 7 53 1 mudrai gijjatau 6 1939 chaMdonuzAsana pariziSTa-3 459 1 muha faftsera muhi karivi bhaya 6 20 17 melli mANu 6 195 sehayaM naccata raNaraNati jattha maNikavIlu kuraMga rAI caMdrakiraNa rehara caMdo des taruNiaNu reha tuha tee aruNakAMti laMghai sAyara laliavilAso lAyaNNavinbhamaM luDhidu caMdaNa lehi vINa vasovitto vAlo vajjahiM gajjara bijjulamehamajjhi viraha rahaka vodradrahammi vaNaphalamarasaM vaNalacchikaNaya vammI sarakaMcaNa vANu saroja varajAi saratahuM vAmo buho visAlo vAyAlA pharusA saMtaduhaM maga lahaM sakkAra se sirasA saggu pahuttirhi 5 13 1 4 43 1 29 1 4 67 1 6 29 92 6 1928 6 20 11 58 6 209 751 5 14 1 5 23 9 6 19 6 5 65 7 43 1 4 29 1 6 1947 4764 6 2050 7 11 1 733 6 22 2 6 20 28 7 46 1 1 7 A 6 20 29 2 1572 7. 38 1
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaMdonuzAsana pariziSTa-3 sajayA vijayA 758 1 | samaya mayagala 5 20 1 samaramahoahibhunbhaDa 420 5 sayalasurAsuriMda 4 73 1 sayalAo jAIo 532 sayalu vi diNu 7 13 1 sayavattayaM 4321 sarasayarasurahi 490 1 sallai pallava 620 48 savaNanihia 4 87 9; 5272 sasiNA rayaNIe 620 7 sahi paMkopyannu vi 6 19 37 sahi vaddalao 6 19 14 sahi vijjulaa 7 45 1 sA tasu beTTiA 7 67 1 sA bAlA tuha 4 17 2 sAyaru rayaNAyaru 55 1 sAhINo cittaNNuo 4 54 1 sidUriagurukuMbha 6 20 25 siddhatthapulaya 6 19 24 sirikumaravAlabhUvai 4 20 2 . 193 sirikumaravAla muMcasi 4 23 3 sirimUlarAya tihuaNa 4 21 1 sirimUlarAya tuha disa 423 6 / sirivaddhamAja jiNa 4 20 1 sirisiddharAyanaMdaNa 4 23 7 suMdara te kiu 6 19 52 suNivi vasaMti su tava sudu var3a 7 63 1 suraramaNIaNa suravahumahuari 524 2 surasarituMga 7 491 so jayaI ajala 4203 so jaliau maya 620 35 haMsi tahArau haho juANaya haNiadujIha ___ 7 8 1 hayakhurakhaNi harai jammasaya 4 763 hA khAmoari 4 76 1 hiMDai sA dhaNa 6 20 33 heraMbo nANo
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Printed By: KANTILAL D. SHAH at " BHARAT PRINTERY" Newmarket, Panjrapole, Relief Road, AHMEDABAD-1
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
_