Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भइकंतचारि
अइक्खा
मञ्चकामविरया सम्वसिणेहावंता अकोहा Uvav. 130% से य सब्वसिणे- दुक्कड Av. 193; 83; 92; AurPacc.(VI.) 5.2.83; जो मे कोइ देवसिओ हातिकंते सम्वचारित्तपरिबुडे Dasa. 10.33; 4 pertaining to an earlier राइओ उत्तिमढे अइकमो अईयारो अणायारो तस्स मिच्छामि दुक्कडं AurPacc. event. AMg. दसविधे पञ्चक्खाणे, अणागतमतिकंतं नियंटितं चेव Thana. (Vi.) 11; आहाकम्मनिमंतणं पडिसुणमाणो अइक्कमो होइ PindaNi. 10 (748); अणागयमइक्तं ... पच्चक्खाणं भवे दसहा Viy. 7.2.34(1); 179%; मणुया भविस्संति... मज्जायतिक्कमप्पहाणा Jambuddi. 2.1333; Apa. JM. अणागयमश्वंतं कोडियसहियं (पच्चक्खाणं) AvNi. 15143; तमश्वेत परिसहइ अइक्कमु माणु तासु VaddhaCa. 5.2.8; 3 violation of the तेणेव हेउणा तवइ जे उड़ PavSaro. 190.
limit of the prescribed time (for begging), JM. कालाइमपरववएसं अइक्कंतचारि (ai-kkanta-cāri<ati-kranta-carin) adj. who मच्छरिययं चेव Panca. 1.2 (comm. तथा कालस्य साधूचितभिक्षासमयस्य violates the rules of conduct, कालाइकंतचारिणो जइ वि PavSaro. अतिक्रम उलंघनं कालातिक्रमः) 734? [AMgD.]
___ अइक्कमण (ai-kkamana<ati-kramana) n. transgression, अइकंतजोव्वणा (ai-kkanta-jovvana <ati-kranta-yau- AMg. थूलगादित्तादाणवेरमणस्स इमे पंच अइयारा, तं जहा विरुद्धरज्जातिकमणे vana ) adj. (f.) who is past her youth, AMg. इत्थी पुरिसेण Av. 71; JM. सुमरेऊणं च तहा पढमाणुब्वयअइक्कमणं SupāsCa. 12.65%; सद्धि संवसमाणी वि गभं न धरेज्जा तं जहा अप्पत्तजोव्वणा अइक्कंतजोव्वणा गुरुआणाइक्कमणे आयार्वितो करेइ जइ वि तवं KalKh. V. 100. Thāna. 5.2.104 (416)
अइक्कमणा (ai-kkamana <ati-kramanā ) f. violation, अइकंतबालभावा (ai-kkanta-bāla-bhāva <ati-krānta- AMg.खामेमि खमासमगो- सबमिच्छोक्याराए सब्बधम्माइक्कमणाय ... जो bāla-bhāvā ) adj. (f.) who is past the period of childhood, 3154717377 Āv. 10; (many of these f. nouns ending in -ana JM. अइक्वंतबालभावा जोव्वणं पत्ता Erz. 1.8; 17.21.
are used in Gen. sg. in the sense of Dat. sg. but can also be अइक्कम- (ai-kkama-<ati-kram-) v. 1A to pass, to Dat. sg. of nouns ending in -ana] elapse (time), JM. अन्नोन्ननेहाणुरागरत्ताण य सुहेण भरकमइ कालो Vasu- अइकमणिज्ज (ai-kkamaniiia <ati-kram-anivas odi Hi. 65.2; आगच्छ भोयणबेला अक्कमइ KaKoPra. 3.30; (caus.) मूढो to be transgressed [AR. PSM., AMgD. give as occurring in मुहा कालमरक्कमेइ UvSat. 68; Apa. इय कसु सुहिण अइक्कमइ एहु वसंतु यासु Suy. 2.7.81 ? not traceable] SankuCa. 540.8; 1B to go past some one, AMg. एगो चिटेज अइक्कमन्त (ai-kkamanta<ati-kramat) adj. (pr. part.) भत्तट्ठा लंधिया तं नक्कमे Utt. 1.32; परिहारकप्पट्टिए भिक्खू बहिया थेराणं approaching, JM. नीयं अइक्कमंतो पुव्वाभासी पियाई जंपतो।...वेसो वि वेयावडियाए गच्छेज्जा, से य आहच्च अइकमज्जा Kapp. 5.53; 1c to go जणो पिओ होइ ChaGa.22. across, to cross, AMg. इंगालं छारियं रासिं तुसरालि च गोमयं । ससर- अइक्कममाण (ai-kkama-māna <ati-krama-māna) adj. क्खेहिं पाएहिं संजओ तं नइक्कमे Dasave.5.1.7; तचं पुण भवग्गहणं नाइकमह (pr. part.) transgressing, AMg. आयाए धम्म अइक्कममाणे पुढविकायं Viy. 8.10.13: पन्नरसइभागेण य पुणो वितं चेवतिकमइ Jivabhi. 3.838 णावकखड Viy. 1.9(437); आयाए धम्म अणइक्कममाणे पुढविकायं अवकखइ v. 19: सव्वदुक्खाणं अंतं करेंति सत्तटुभवम्गहणाई णाइकमंति BrhKapp. Viy. I.9(439); [as a v. 1. for वीइक्कममाणे at Kapp. 1.38; 2.18 5.63%; JM. न य पंचमीए रयणि पज्जोसवणा अइक्कम KalKa. 94; नो तं 3.34 Sch.] ग्र्याण अइमेज्जा KalKa. 271.7; 2 to transgress, AMg. आहाकम्मं अइक्कमिअ (ai-kkamia<ati-kram-ita-ati-kranta) adj.. णं जमाणे आयाए धम्म अइक्कमइ Viy.1.9.437(26); अणुग्गए. सूरिए अत्थ- violated, discarded, Apa. णउ कंतहि वयणु अइयकमिउ अम्हई मायासुमिए वा से जं च मुहे जं च पाणिसि जं च पडिग्गहंसि तं विगिचमाणे विसोहे- पहिं समिउ JasCa. 2.24.9. माणे णाइकमइ जो तं भुंजय मुंजंतं वा साइज्जइ Nis. 10.25%; 3 to violate, अइक्कमिऊण (ai-kkamjuna<ati-kram-itvāna=ati-krato break, AMg. आणं सम्वजिणाणं गिण्हंतोतं अइकमइ लुद्धो PindNi. mya) ger:. having crossed, JM. तओ तण्हाछहापरिस्समकिलतो अइ184: तं निग्गंथीनीहरमाणी वा विसोहेमाणी वा नाइकमइ BrhKapp. 6.33; क्कमिऊण महाडई तइयदिणे पेच्छद तावसमेगं Erz. 7.9. आयरियउवज्झाए. अंतो उवस्सयस्स पाए निगिज्झिय निगिज्झिय पप्फोडेमाणे अइक्कमित्ता (ai-kkamitta <ati-kramitva=atikramya) वा पमज्जेमाणे वा नो अइकाइ Vava. 6.2; 4 to be unfaithful, gor. violating, having disregarded, JM. अइक्कमित्ता जिणरायआणं, AMg. अकामबंभचेरवासेणं तामेव पइसेज्जं णाकमंति Vava. 72; 5 to UvSat. 20. surpass, JM. अइक्कमइ सव्वदेवतेउलेसं PancSu. 41.
अइक्कमित्तु (ai-kkamittu<ati-kramitvā=ati-kramya) अइक्कम (ai-kkama<ati-krama) m. IA stepping beyond ger. going past, having crossed over, AMg. तं (समणं माणं वा) the proper limit, transgression, AMg. अइक्कम ति वायाए मणसा विन अइक्कभित्तु न पविसे न चिट्टे चक्खुगोयरे Dasave. 5.2.11. पत्थर Suy.1.8.20%; M. विणआइक्कमआरअ मा मा णं पम्हसिज्जासु GaSaSa. अइक्कम्म (ai-kkamma<ati-kramya) ger. 1 passing be1.48; कि उण दुपरिअल्ला मज्जाआइक्कमुप्पहवलिज्जंता। उअहि व्व सारगरुआ yond, overtaking, AMg. नीयं कुलमइक्कम्म ऊसई नाभिधारण Dasave. SetuBa.4.25: (देवी) सअंकअअइकम अहह संभरती तं इमस्स वअणंअं 5.2.25%3 2 setting aside, AMg. लज्जे संप. अहक्कम्म तस्स विरियं कह विलोइलं तीरइ SinMan. 4.16 ; JM. एवं अविणीययाए गुरुआणाइक्कम समुच्छले Gacchā. 5. विहेऊण Kalka.v.97; 1B to violate the boundary, AMg. थूलगस्स अइक्कोलावास (ai-kkilavāsa -, ati-kridavasa) m. name अदिण्णादाणवेरमणस्स पंच अइयारा जाणियव्वा ... तं जहा ... विरुद्धरज्जाइक्कमे of a sporting ground, AMg. एत्थ सुछियस्स लवणाहिवइस्स महं एगे Uvas.47 (with the intention of smuggling); 2 going beyond अइक्कीलावासे नाम भोमेज्जविहारे पण्णत्ते Jivabhi. 3.756; अइक्कीलावाthe measure, AMg. (इच्छापरिमाणस्स अइयारा) खेत्तवत्थुप्पमाणाइक्कमे, सस्स णं भोमेज्जविहारस्स अंतो बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पाणते Jivabhi. हिरण्णसुवण्णपमाणाइकमे, दुपयचउप्पयपमाणाइकमे, धणधन्नपमाणाश्वमे Uvas. 3.757. 49: Av. 75; तिबिहे अश्क्कमे पण्णत्ते, तं जहा, णाणअश्कमे दसणअइक्कमे अइक्वा (a-ikkha<a-tiksna ) adj. [from ati-tiksna] very चरित्तअइक्कमे Thana. 3.3(440); 3.3(444); भंडोवगरणस्स अप्पमज्जणाए sharp, very painful (to cross), AMg. अवि याई ताओ (इत्थियाओ). दप्यमज्जणाए अइक्कमे वइक्कमे जो मे देवसिओ अश्यारो को तस्स मिच्छामि .- अइक्खा वेयरणी, अनामिओ वाही Tand.156 (comm. अनीयवैतरणी।
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430