Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अजीणप्पवेणिका
147
अजीवणाम
...
leather blanket, JM. वीजणिया चामरं अजीण बलो बालसाडि .... णिणि मजीउ विभासमि VaddhnCn. 10. 39... एखमादीणि विषाणेयाणि Aie Vi. 230.11.
अजीव (a-jiva) adj. [ also अजोय्य ] not living, insnimite, अजीणप्पवेणिका (ajina-ppavenika <ajina-pravenika) f. AMg. पोग्गलस्थिकाए. पंचवन्न पंचरसे ... अजीवे सारूप अवट्ठिए. जाव गहणगुणे sourt of leather, JM. चम्मगते उपाणहा ... अजीणप्पवेणिका एवमादयो Thina. 5.31441): जीवा भंते भासा, अजीवा भासा ? गोयमा नो जीवा भासा facutat Angli. 30.12.
अजीवा भासा Viy. 13.2013 124). Aps. जइ वि अजीयउ क मिणिकायउ अजीयसम (a-jiya-- sama<a-jiva-sama) arj. is gooil as तो वि भाउ अ णु जि जायउMhHPu.(P.) 94.10.1i. no life JM. ताणं जस्स ण एक्कं वितस्प जीयं अजीयसमं KuvMEK . अजीव अपञ्चवखाणकिरिया (a-jiva-a-paccakkhāna-kiriya< 57.18.
a-jivāpratyākhyāna-kriyā) 1. rinful) ittivity due to me अजीर (a-jira) hindisxection, A Mg. संजमओ छक्काया आया Tilitariation of mmterial things | like white, AMg. अपचयखाणकटट्टिजीरंगेलपणे OEN..(BR.) 67 (comm, आहारस्य अजरणेन): किरिया दुविहा पन्नत्ता, तं जहा -जीवअपञ्चक्ख किरिया चव अजीवनपच्च(दगवीणियाए अकरणो इमे दोसा भवति) पणगाइ हरितमुच्छण संजय आया क्खा कि ग्यिा चेव Thana.1.111 अजीरंग लपणे । बहिया वि आयसंजम उवधीणाणो दुगुंछा य Nisthi. 6:36% अजीवआणवणिया (a-jiva-anavaniya<a-jivajriranika) बोलनिसिना रहे अजीरगेलण्णमायाए Kappeha. 4:35%; जागरंतमजीरादी f. activity involved in ordering an iman mittee objeet or uringing ण फुसे लह वित्तिय Ni-BhA. 15.34 1245
an inanimate objavit, AMr. अण्वणिया किरिया दुविहा पण्णत्ता, तं अजीरग (a-jira-gaca-fira-ka).fagu अजीरय ] indiges- जहा -जीवआणणिया चव अजीव आणणया चेव Thiun.(FO) tion, AMI.बुद्दीवे दीव मंदरम्स पव्वयस्स दाहिणणं जाई इमाई समुप्पज्जति, (ermm. अजीवविषया अजीवाज्ञ पनी अजीवानयनी वा 2.4 तं जहा - कच्छ कोहा इ वा अजीरया पंडुरोया अरसा इ वा ... न ते सकस्स .... अजीवकरण (a-jiva-karana) m. pre-wration of litiesg अण्णाया Vis, 5,7.5 (5.115): सोलस रोयायंका ... अरिसा अजीरए दिट्ठी- things, .IM. जं जं निजिवा कीरइ जीव पोगओ तं तं । वनाउँ रू.वसम्माई मुद्धसूल अकारम Niya1.13.25: Tris, 4.39 [Ldr.}; Viviliy; कुट्ठा वावि तदजीवकरणं ति ViArtha 39; जीवमनौवं भावे अनविकरणं तु इवा अरिसा इ वा अजीरगाइ वा Jivisht. 3.128 दाहाइ वा अरिसाइ तन्थ बन्नाई AvNi. 108:2 (
o n. तु शब्दस्य विशेषणार्थ वाद अनौवभावकरणं वा अजीरगाइ वा Jamadi. '.4: JM. अजीरगाईए असमाहि उप्पज्जा परिगृह्यने A. TH.) p. 40116) AVTI.III.) ii. 3.
___ अजीवकाइय (a-jiva-kaiya<a-jiva-kāyika) ulj. irtainअजीरघातग (a-jira-ghataga<a-cira-ghataka) alj. (the into the 1011-living elements havingtxtilision [v. I. 10 अजीवdireas) which kills (s man) quickly, JM. जर-सास-बास-डाहे, काय],AM. सत्तविध संजम पण्णते, तं जहा-पुत्रविकाइयसंजमे ... अबीवअतिसार-भंगदरे य सूल य । तत्तो अजीरघातग, आसु विरेचा हि रोगविही काइयसंजमे Thana. 3.823; 2.3 [Ldu.]; सत्तविध आरंभे पन्नत्ते. तं जहाNisBra. AAH47 (Cum. आशुधातिवाद व्याधिः)
पुढविकाइयआरंभ ... अजीवाश्यारंभे Thina. 7.STI) [salam अजीरण (a-jirana<a-jirna) . indigestion, AMg. मा हु with सारंभ, असारंभ, समारंभ, असमारंभ ] cf. अजीवकाय. गुरुण अवण्णो लोगंमि अजीरणं इयरे (गिलाणे) Pindi. 27 Pavsiro. अजीवकाय (a-jiva-kaya) m. n lifilkan or ment which has 865; JM. सीयलाए वा भूमीए अजीरणादी दोसा भवंति VisCa. ".154.27. spatial extension, ti. .. the four Astikivine anther than the
अजीरमाण (a-jiramana<a-jiryamana) adj. . part.) Jivistikaya), AMI. चत्तारि अस्थिकाया अजीवकाया पन्नत्ता Thi: 4.50 not dixcsient (fool), J. ओनंपाहारंता अजीरमाणमि ते जिणमुर्विति। (252); सत्तविधे संजमे पन्नत्ते, तं जहा -- पुढविकाइयसंजम ... अजीबवायसंजमे हत्थेहि घंभिकर्ण आहारेह तिते भणि ANTI.(H.) MiluBha. p. 130.3: Thilya. 7.820571); सत्तविध असंजमे पण्णत्त, तं जहा - पुढविकाश्यअसंजमे A.D. रयत अजीरमाणि जेमणि तिमि बास्यिवमणि मरइ तहिं दिणि Sali-... अजीवकाय असं जमे Thline. T.8:2(571); सत्तरस बिहे असंजम पण्णत्ते, Sati..6.
तं जहा -पुढविकाइयअसंजमे ... अजीवकायअसं जमे ... कायअसंजमे Sumitv. अजीव (a-jiva)w. non-living thing, an innimatrohjret 1711); तत्थ णं समणे नायपुत्ते चत्तारि अजीवकाम पण्णवेति Vis. 7.10.3 (contrastril with जीव, living thing, and inclules all other ele- (7.13); 7.10.8 17.2183; तं चेव जाव रूविकायं अजीवकाय पणवेइ Viv. ments like pharma, Adhimi, per and sula tine), AM. नथि 18.1:39 [Lan.]; IS. विग-तिग-चदुपंचेंदिय अजीवकामु संजम Milit. जीवा अजीवा वा णवं सपण निवनए। अत्थि जीवा अजीवा वा एवं संपणं 416(5) निवेसए siy. '..!; नव सम्भावपयत्या पन्नत्ता, तं जहा -जीवा अजीवा... अजीवकिरिया (a-jiva-kiriya<a-jiva-kriya) 1. wtivity मोक्खं Thiya, 9.(15); भूयगड़े गं ... जीवा मूइज्जति अजीवा मूइज्जति (of binding the soul) on the part of lifelise things, MY. अजीवSamvPL 1373; 15% TES: जे अजीवा ते दुविहा पण्णत्ता, तं जहा-रूवी किरिया दुविहा पण्णत्ता, तं जहा-इरियावहिया चेव संपरागा चेव Thini. य रूवी य Vir::.10.11.1891; अस्थि जीवा अस्थि अजीवा Uvav.::.1.4150) (comm. पुद्गलसमुदायस्य सत्कमतया परिणमतं सा अजीबक्रिया '71; भूअर्थणाधिगया जीवाजीवं च पुण्णपावं च Pannav. 1.1100. 120; p. 40.7) जीवाण वि सब्वभावे अजीवाण वि सब्वभावे Jammuddi.:.71%; ता चंदिम- अजीवगद (a-jiva-gada<a-jiva-gata) ali. foul in inयूरिया णं जीवा जो अजीवा SiralP. 20.1; मिच्छत्तं सवओ ममत्तं च जीवेसु animate objeety, JS. जीवगदमजीवगदं समासदो होदि दुविहमधिकरणं अजीवेमु य MaraNi 20से कि तं नामसुयं । जस्स पंजीवरस वा BhiAri. 810. मजीवस्स वा ... सुइए नाम कीरति Anuog. 31; 478; जो जीवे वि न याणइ अजीवगुणप्पमाण (a-jiva-guna-ppamana <a-jiva-gunaअजीवे विन याणइ Dastive. 4.1:1; जीवा चेव अजीवा य एस लोए वियाहिए pramana) n. the standard of the attributine of the on-living Utt. 36.9; MS. लिंगहि जेहि दव्वं जीवमजीवं च हवदि विष्णादं Parsa. things, A Mg. से कि तं गुणप्पमाणे। दुविहे पण्णत्ते, तं जहा-जीवगुणापमाणे 2.38; जीवस्म अजीवस्स य एवमणण्णत्तमावण्णं Samsi. 113 जीवस्सा- य अजीवगुणप्पमाणे य ALOg. 428 से कि तं अजीवगुणप्पभाणे, पंचविहे जीवस्स य णस्थि विसेसो दु दे कोई SamSs. 62; जीवेसु अजीवेसु य तं निंदे पामते, तं जहा - वण्णगुणप्पमाणे ... संठाणगुणप्पमाणे Amog. 4:19. तं च गरिहामि Māls. 57(2); जीवमजीवं दब्वं DavSai. 1; Apa. एवहि अजीवणाम (a-jiva-nāma<a-jiva-nāman) n. a name
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430