Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 291

अणयंत
222
।
अर्णत
अणथंत (ana-thanta <a-tisthat) adj. (pr. part.) not ण सहति NisCu. 1.87.22. remaining, not visible, JM. अणधंते दिवसयरे जो चयइ चउब्विहं वि अधियासेमाण (an-adhiyasemāna<an-adhyasayamaआहार। सो जगजगेंतसोहे वसइ बिमाणे चिरं कालं PanmCa.(v.) 14. 134. na) adj. (pr. part.) one who does not bear or suffer,
अणर्थाभय (anatha-bhiya<anartha-bhita) adj. afraid of AMg. अहेगे तमचाइ कुसीला बत्थं ... विउसिज्ज अणुपुव्वेष भणबियासेमाणा eslamity, Apri. ता अणथभिउ तार तदो कहियउ DhumPar. 11. 9. 10. परीसहे दुरहियासए Ayar. 1. 6. 2.1; ममं च णं ... अतितिक्वेमाणस्स
अणमिय (an-athamiya<an-astamita) m. the vow of अणधियासे माणस्स किं मन्ने काजति Thann, t. 45(325); 5-73(409) taking food before the setting of the sun, Apa, चंपपट्टणे रजय- अणंत (an-anta<an-anta) alj. (1.-4] [otten contrasted सामलहो जसबइहि वच्छिणि दुहिय होवि विहव अणथमिउ लेपिणु (सा हुय) with saiakheyja and a-stischejn) I endless in time, unending SudCa(N.) 10.7.2.
(time), AMR. तेसिं च से उदए जं वयासी चउरतणंताय दुहाय णेह Siy. अणदइभ (ana-daia <a-dayita) adj. not having the 2.6.231809); हरिवंसकुलुप्पत्ती... दसवि अणतेण कालेण Thann 10.160 company of wife, Apa. पहिमा अलाहि गंतुं अणदइआण कुसलाई इह [2] (177); एस णं भंते ! पोग्गले तीतं अर्णतं सासयं समयं 'भुवि ' इति वत्तध्वं णाई Kumii.Cs.(H.) 4.8.
सिया Viy. 1. 4.7 (1.191); दुप्पदेसियस्स ण भंते ! खंधस्स अंतरं कालो अणदभवाड (ana-dabbha-vaha<a-dabhra-vāha) adj. केवचिरं होइ? जहण्णेणं एगं समयं । उकोसेणं अर्णतं कालं Viy. 5.7.23 our who earries the rider speedily, AMg. अगदम्भवाहं अभेलणयणं (5.176); जहणेणं अंतोमुहुर्त उक्कोसेणं अर्णतं कालं Jivabhi. 1. 139; ... कमलामेलं णामेणं आसरयणं सेणाबई कमेण समभिरूढे JambuddI. 3.109 Pannar. 18.3 (1262[1]); तत्थ जे ते मुकेलया ते पं अणता अणंताहि (eom. अनभ्रवाहं अनभ्रनारी, अब्रवाहः अश्वः उच्चैःश्रवास्तदन्यं, अदम्भ- उस्सप्पिणी-ओसप्पिणीहि अबहीरति कालओ Apnog. 460; जहण्णेणं गं वाहमिति पाठे तु अदनं भूरि वहतीति अदभ्रवाहः p. 238a.3) et. अदब्भ- समयं उक्कोसेणं अणंतं कालं Aprog. 111 (1. 3); संसारो अ अणतो होइ य वाह.
सम्मग्गनासीणं Gaeeha. 31; JM. अञ्चतमणतमणोरपारभववारिगसिमणवरयं अणदिक्कमणीय (an-adi-kkamaniya<an-ati-kramaniya) पुव्वं परियट्टिय महावीरो MaVICs.(G.) 1b.8(1); दुइसयकलिओ कालमणतं adj. (pot. part.) not to be transgressed or violated, S. (विदूषक) वोरे KuvMsKa. 40. 11; अवहीरिआ तए पहु! निति निओगिकसंखलाअणदिक्कमणीओ हि विही Svapnava. 4.5.6; (विदूषक) अकामुआणं बद्धा । कालमणंत सत्ता, समं कयाहारनीहारा RAPnfi. 33; भमिओ कालअम्हाणं अणदिकमणीओ संझोवासणसमओ TapSaiivn. 4. 11.18. मणतं RAPait. 483 Js. कालमणतं जीवो मिच्छत्तसरूवेण पंचसंसारे __ अदिकमि (an-adikkamia<an-atikramya) ger. not RaySa. 152: अणंतं कालं BhavPa. 34; संसारो य अणंतो होइ पुणो having transgressed or surpassed, S. (राजा) साहु ... एहि वटुंतं आगमे काले Mal. 61(2); सोक्खं । अब्वाबाहमणंत अगागदं कालमत्यंति दसा विसर्स अणदिकमिअ वण्णिदं AnnSun. 1.24.1.
Mila 1188(12); Apa. दुक्खु । विसहिउ कालु अणंतउ दूसहु घोरु असंखु अणदिचारं (an-adicaram<an-aticāram) ade. [also अण- PANAC.(P.) 9.12.11; दुह विसाल। मई सहिउ अतउ आसि कालु दीचार) without transgroquint, without fault, JS. उस्सरइ जस्स PINACN.(P.) 4.2.43; अगाइ अर्णतु कालु Bhavika.316.35 तेम पढ़त चिरमवि मुहेण सामण्णमणदिचारं वा BhaAri. 753 m. non-tranegression, सुणतयह जयउ अणाइ अणंतु Sandeki. 2283 2 endless in space, J. सीलवदे। अणदीचारो KumPay.(N.) 154.
without limits, AMg. अणते णितिए. लोए सासए पविणरूई Say. अणदिः (ana-ditth<a-drsta) adj. (ppy.) not seen, JM. 1.1.4.6: सिद्धि गति साइमणंत पत्ते णाणेण सीलेण य दंमणेण shy. अणदिटु-दोस-पाजलिय-हियय-भूभधयारखल-वयणे JugiJiCa. ", 29 Apa. 1.6. 11: कि सअंते लोए ? अगते लोए ... सअंता सिद्धी? अणता दीसंति जाथ अणविट्ठ छेह AntkaiSurii. 1.2.
सिद्धी viy. 2.1.13 (2.26 ); अगंतं संसारसागरं Panha. 3.233; अणदिन्न (ana-dinna<a-datta) adj. (prp.) (taking) which णमोत्थु ते सिद्ध ! बुद्ध ! ... सीलसागरमर्णतमप्पमेय Jamandii. 5.58; JS. is not given, thekt (one of the 18 papa-sthands), Apa. वोसिरइ अट्ट झायदि झागं अणंतसंसारिओ होदि LiiPs. 8; सब्वायासमणतं तस्स अठारस पावठाणु हिंसा अलीय अणदिन्नदाणु AnaSaSain. 45.
य बहुमज्झसंठिओ लोओ KuttiAnu. 1155 Apa. कालु अणाद, अणाइ अणदिसीद (an-adi-sida<an-ati-Sita) adj. not very जिउ, भवसागर वि अणंतु Yogsi. 4; आयासु वि अणंतु Vaddhaca. cold, having moderate temperature, JS. अविसमदुव्विगंधं अच्छ- 10.39.8 3 infinite in scope, AMg. कसिणे परिपुण्णे अब्वाधाए मणुण्हं अणदिसीदं ... पाणगं ... खीणस्स तस्स दादब्वं Bhaira, 1490. निरावरणे अणंते अणुत्तरे केवलवरनाणदंसणे समुप्पपणे Ayar. 2.15.1(733);
अणद्ध (an-addha <an-ardha) adj. not having halves, Siy. 22 67(714); Thanu. 5.84(411); Naya. 1. 8.225%; Antag. AM. खेत्तपरमाणू भंते कतिविहे पण्णते? गोयमा ! चउन्विहे पण्णत्ते, तं 573 Anattaro. 1989 Uvav. 1535 Jambuddi. 2.71; Utt. 29.72; जहा --- अणदे-अमज्झे, अपदेसे, अविभाइमे Viy. 20.6.17 (20,39) Dasi. 8.1; Kapp.(J.) 15 JM. दिव्बमणतं ... केवलणाणं MaVICa.
अणद्धागय (an-addhāgaya<an-ardhāgata) adj. (ppp.) (G.) 9.1212); सयलमणावरणमणतमक्खयं केवलं SanmTs.217; Js. not arisen oven half, S. (हंसक) सदो ... सुंदरपाडलं नाम अस्सं आलु- णाणी जाणतो विहुपुग्गलकम्मफलमणतं Samsa, 78 पावदि इंटियरहिदं हिअ अणद्धागए सुय्ये ... पादो भट्टा PratiYu. 1.6.54.
अब्वाबाहं सुहमणत Puficatthi, 1513 283 195535 सणं अणतणाणं अणंतअणधारग (ana-dhāraga<rna-dhāraka) adj. [ also अण- वीरिय अणंतसुक्खा य । सासयसुक्ख BOJPR 12; णमिऊण य तं देवं अणंतधारय ] udelitor, AMg. तए ण से विजए तकरसेणावई बहूर्ण चोराण ... वरणाणदसणं सुद्धं MokPNA देहादो बदि रित्तो कम्मविरहिओ अणंतसुहअणधारगाण य ... कुडंगे यावि होत्था Nayi. 1. 18.21; तए णं से दुजोहणे णिलयो। चोक्खो इवेद अप्पा BAAPL. 40; M. पलयं वा कालि ण णिम्मवेसि चारगपालए. ... अणधारप (0.1.)... पुरिसे हि गेण्हावेश Viva. 121. वस्स ते अणंतस्स। सब्बंगे कह णु कवालमंडलाडंबरं घटउ Gudva. 9973
अणधियास (an-adhiyasa < anadhyāsa) m. [also अण- Apa. जय जय हि अर्णताणतणाण JaHCn. 1.2.73 4 permanent, eterहियास] insbility to bear or suffer, JM. दाणी बाउकायस्स कप्पिया nal (nature), AMg. सिवमयलमख्यमणतं ... सिद्धिगइनामधयं ठाणं पडिसेवणा भण्णति ... सण्णा य उत्तमट्ठो अणधियासे य देसे य NisBhs. समुप्पण्णे Samav. 1.23 Naya. 1. 1.73 Uvav. 19; RiyPa. 8.292%; 244; तत्थ उत्तमट्ठियस्स धम्मो परिडाहो बा से कज्जति । अणहियासो घम्म Jivibhi. 3.457; Ar. 6.11; Kapp. 15 एवं पडिलेहणविहिं जुजता ...