Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अणाणुवीइ
258
अणादियबंध
repeat or agree (openly), AMg. सम्मिस्सभावं सगिरा गिहीते से मम्मुई अणादिदव्व (anādi-davva <anādi-dravya) p. matter होइ अणाणुवादी siy. 1.12.5(539)
___not yet bound, JS. जोग्गाजोग्गाणं पुण अणादिदव्वाण परिमाणं GomSa. • अणाणुवीइ (ananu-vii<an-anu-vicin) adj. not being (K.) 190. able to discriminate, AMg. अकोविया आहु अकोवियाए अणाणुवीई ति अणादिधुवत्त (anadi-dhuva-tta<anādi-dhruva-tva).. मुसं वदंति (comm. अननुविचिन्त्य) say. 1.12.2(536)
the state of being beginningless and permanent, JŚ. FA291अणाताविय (an-ataviya < an-atapita) adj. (ppp.) who इट्ठिम्हि चउविहो बंधो। सासणे दुविहो, अणादिधुवत्ताभावादो Dhavala does not perform penance, AMg. अमियासगियस्स अणातावियस्स 8.143.1. ... संजमे दुराराहए भवइ Kapp.(S.) 53 (comm. Kalpadrumakalika अणादिधुवबंध (anadi-dhuva-bandha <anādi-dhruvagives - पुनरनातापिनो यः स्वकीयं वस्त्र-पात्रोपधिप्रमुखमुपकरणमातपे न ददाति bandha) m. the bondage (of Karman) which is beginningसः अनातापी)
less and lasting, JS, अद्भुबो (बंधो) उबसम-खवगसे डि चडणपाओग्गअणादर (an-adara <an-adara) m. disrespect, neglect, मिच्छाइटिबंधस्स धुवत्ताभावादो। जस कित्ति-उच्चागोदाणं पि एवं चेव । णवरि Js. जइ राएण दोसेण मोहेणाणादरेण वा। वंदित्ता सब्वसिद्धाणं संजदा सा अगादि-धुवबंधा णत्थि । अजस कित्तिणीचागोदाणं पडिवक्खाणं संभवादो मुमुक्खुणा CariBha.9; अणादरो विसयदेहसुक्खेसु Bhairi. 843; अणा- Dhavala 8.29.8. दरेण [Inst.] adv. S. (सीता) अम्महे !... अणादरक्खुडिदसंकरसरा- अणादिधुवभाव (anādi-dhuva-bhāva <anādi-dhruvaसणो .. अजउत्तो आलिहिदो Utta RaCa. 1.15. 6.
bhava) m. the state of being beginningless and lasting, JS. अणादरदा (an-adara-da <an-adara-ta) I. disrespeet, णिरंतरबंधस्स धुवबंधस्स को विसेसो ? जिस्से पयडीए पच्चओ जत्थ कत्थ वि disregard, JS. सहदि य विविधा बाधा तेण सदेहे अणादरदा Bhaira. 1172. जीवे अणादि-धुवभावेण लब्भइ सा धुवबंधपयडी Dhavala 8. 17.8; सादि
अणादि (an-adi<an-adi) adj. having no beginning, eter- अदुवो बंधो अणादि-धुवभावेण अवट्ठिदकारणाभावादो Dhavala 8.148.5% mal. JM. अणादी संसारो कम्मवसगा य पाणिणो Samarika. 683.8; JS. 8.153.1. सब्बगुणदाणेसु सेसेसु चोदसधुवपयडीओ सादि-अणादि-अवमिदि तिहि विय- अणादिपरिणामिय (anādi-parinamiva < anadi प्पेहि बझंति Dhavala. 8.29.11; मिच्छत्तस्स बंधो सादि-अगादि-धुव- mika) adj. having beginningless innate change, AMg. पारिअद्धवभेएण चउब्विहो Dhavala. 8.45.10; 8. 49.8; सादि अणादि धुव णामिए दुविहे पण्णत्ते, तं जहा-सादिपारिणामिए य अणादिपारिणामिए य अद्भवो य बंधो दु जेट्ठमादीसु Gom Sa.(K.) 90; सादि अणादि धुव अदुवो Anuog. 248; धम्मत्थिकाए अधम्मत्थिकाए आगासत्थिकाए जीवस्थिकाए य बंधो दु कम्मछकस्स GomSa(K.) 122; 123; 187.
पोग्गलत्थिकाए ... से तं अणादिपारिणामिए Anuog. 250. अणादिअपजवसिदबंध (anādi-a-pajjavasida-bandha > अणादिबादरसा(सं)पराइय (anādi-badara-sa(sa)mparaiya anādi-a-paryavasita-bandha) m. the bondage (of kar- <anadi-bādara-samparayika) adj. beginningless and man) which is without beginning and without end, JS. तत्थ जे gross inflow of Karmic matter (which causes the eyele of birth अक्खवयअण्वसामगा ते दुविहा -अणादिअपज्जवसिदबंधा च अणादिसपज्ज- and death), J. तत्थ जे अणादिवादरसांपराश्या (कम्मबंधया) ते तिविहावसिदबंधा चदि Dhavala 7.5.9.
उवसामया खवया अक्खबयाणुवसामया चदि Dhavala 7.5.7. अणादिकम्म (anadi-kamma<anādi-karman)n. the begi- अणादिभव (anadi-bhava<anadi-bhava) m. the eyele of nuingless Karman, JM. इह खलु अगादिकम्मसंजोगणिब्वत्तिए (जीवे) births without a beginning, JM. इत्तो उ विभागउ अणादिभवदम्वलिंगओ PañSu. l.
चेव। णिउणं णिरूवियन्वा ... मोक्खहेउ ति Psfica. 3.31. अणादिकाल (anadi-kāla<anādi-kala) m. the beginning- अणादिम (anādi-mam <anādi-mat) adj. having no Rat time. Js. परिवणाणि बहुसो अणादिकाले य चितेज्जो Mula. 977(10) beginning, JM. णाणादिम भवो PaiSu.b4.
अणादिग (anādi-ga <anādi-ka) adj. without a beginn- अणादिय (anadi-ya<anādi-ka) adj. beginningless, AMg. ing, JS. अगादिगो (बंधो) अभवियमिच्छादिट्ठीणं बंधस्स वोच्छदाभावादो अस्थि लोए णस्थि लोए ... सा दिए लोए अणादिए लोए Ayar. 1.8. 1. 33; Dhavali 8.29.6.
तए णं समणेणं भगवता महावीरेणं अणादिप अणवदग्गे ... संसारकतारे तिण्णे अणादिच्छिय (an-adicchiya < an-aditsita) adj. (pp.) Thāna. 10.103(730); अगादियं च संसारफतारं भुजो भुजो अणुपरिunasked for, not intended to be accepted, JM. सालाए अणादि- यट्टिस्सइ Naya. 1.3.24; 1.5.12538 1. 15. 165 सवेदगरसभंते ! कविच्छियं भिक्खं च पडिलाहेति Vasuti.(M.) 241.9.
तियं कालं अंतर होति ? अणादियस्स अपज्जवसियस्स णस्थि अंतरं अगादियस्स अणादिजुत्त (anādi-jutta <anādi-yukta) adj. having no सपज्जवसियस्स पत्थि अंतरं JIvābhi. 9.25 JS. एगनीवं पडुच्च (मिच्छाbeginning, Js. कम्मकयमोहवडियसंसारम्हि य मणादिजुत्तम्हि Gomsa. इट्ठीणं कालो) अणादिओ अपज्जवसिदो SatAg. 1.5.39 कि सादिगो बंधो (K.) 11.
किं अणादिओ Dhavala 8.8.35 3.29.4; किमेदसि सादिमो बंधो किमणाअणादिट्ट (an-adittha<an-adista) adj. not speeified, JM. दिओ, किं धुवो किम वो बंधी Dhavala s. 31.15 बंधदि सगहेदूहि य दुविकप्पं पजाए आदिटुं जण्ण-देवदत्तो त्ति। अणादिहें एको त्ति य Kapp- अणादियं सादियं उभयं Goma.(K.) 185. Bha. 4885.
अणादियधुवत्त (anadiya-dhuva-tta < anadika-dhruvaप्रणादिणिधण (anādi-nidhana <anādi-nidhana) adj. tva)n. beginninglessness and permanence, JS. बंधवत्ति पडुच पुण having neither beginning aor end, JS. इदि जिणवरेहिं भणिदो अणा- बंधस्स अणादियधुवत्तं ण विरुज्झदे Dhavala 8.49.9. दिणिधणो सणिधणो वा Paffeatthi. 130. et. अणाइणिहण.
अणादियबंध (anadiya-bandha < anadika-bandha) m. अणादिता (anādita<anādita) 1. name or a word of address beginningless bondage, JS. ओरालियसरीरस्स णिच्चणिगोदेसु सब्बकालं tosgoddess, JM. अहो देवि त्ति वा बूया देवी वा देवत त्ति वा ... अचला वेउब्बिय-आहारसरीरबंधविरहिदेसु धुवबंधो । अगादियबंधो च किण्ण लम्मदे? अणादिता व त्ति अहराणि त्ति वा वदे AugVi. 69.9.
Dhavala 8.49.7.
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430