Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अणुपब्वइय
320
अणुपालित सुक्कपोग्गले अणुपवेसेज्जा 'Thina. 5. 103(416)
to practise, to stick to, AMR. जाप सद्धाए भिक्खंतो तमेव अणूअणुपव्वइय (anu-pavvaiya<anu-pravrajita) adj. (ppp.) पालिया Ayar. 1.1.3.2; मज्झत्यो णिज्जरापेही समाहिमणुपालए Ayar. [1.-] become a monk after (somebody), JM. अहमवि पुज्वलिणेहा- 1.8.8.5; अयं चाययतरे सिया जे एवं अणुपाला Ayir. 1. 8.8.19; जत्थ गुरापण वइरनाभमणुपव्वइओ Vasuki. 178.2; सहस्सं खत्तियाणं अणुपब्वइयं वि य णं सामाश्यं देसावगासियं सम्ममणुपालइ Thinks. 4. 262(314); खंदए VinHi. 345.18%; सा वि तमणुपब्वश्या UttSukh. p. 699. 18.
अणगारे मासिय भिक्खुपडियं ... अणुपालेइ, आणाए. आराहेइ vis.2.1.41 अणुपव्वय- (anu-pa-vvaya-<anu-pra-vraj-Dr. to re- (2.59); तं धम्म सद्दहामि ... अगुपालेनि... 29; संजभं अणुपालए nunee (the wordly life) after (somebody), AMg. जो खलु देवाणु- Dasave. s. 60; तमेव अणुपालेजा गुणे आयरियसम्मए Dusave. 8.60; S. प्पिया। राया वा जुवराया वा ... थावच्चापुत्तं पव्वयंतमणुपब्बयइ, तस्स णं कण्हे (प्रतिहारी) अहं य (? च) पुण सं अहियारमणुपालमि RamMain. 2.7.1; वासुदेवे ... जोगक्षेमवट्टमाणी पडिवहइ Naya. 1. 5. 26; मलिं अरहं इमे अट्ट 2 to guard, to proteet, AMg. (ते मणुस्सा ) ... अट्ठधणुसयऊसित्ता नायकुमारा अणुपव्वसु Viva. 1. 8. 223; JM. तं जइ तुमं पूरेसि तो संपुष्ण- चोउढि पिढिकरंडगा, एगृणासीति रातिदियाई अणुपालेंति Jivabhi. B.218 मणोरहा तुमे चैव अगुपव्वाजा VasuHi. 6.19.
(comm. एकोनाशीति च रात्रिन्दिवानि स्वापत्यान्यनुपालयति p. 15th. 14); अणुपव्वयण (anu-pavvayana <anu-pra-vrajana) n. JM. सणंकुमारो वि ... रज्जमणुपालेइ Err. No. 8. reneuneing, following (someone), JM. पव्वज्जा य नरिंदे। अणु- अणपालहत्ता (anu-pālaitta <anu-pālya) ger. having पब्वयणं च भावणेगत्ते KappBha. 1351.
observed, AMg. समणेणं भगवया महावीरेणं कासवेणं पवेइए, जं सम्म ___ अणुपस्सओ (anu-passao <anu-pasyatas) adj. (pr. सद्दहित्ता ... आणाए. अणुपालश्त्ता बहवे जीवा सिझंति Utt. 20.15 Js. part.) [Gen. sg.] one who knows or realises, AMg. बहुं खु एवं णाणाभवग्गहणेहि अट्ठ संजमकंडयाणि अणुपालइत्ता ... मणुसेसु उववण्णो मुणिणो भई अणगारस्स भिक्खुणो। सब्बतो विप्पमुक्कस्स एगंतमणुपस्सओ SatAg. 4.2.4.71; संजमं अणुपालइत्ता Sain. ..4.74; 4,2.4.92%3; Utt.9.16.
4.2.4.102. अणुपस्सि (anu-passi <anu-darsin) adj. who observes अणुपालण (anu-pālana <anu-pālana) m. observance, or refleets upon, A.Mg. भूतेहिं जाण पडिलेह सातं । समिते एयाणुपस्सी JAI. तीसे (पइण्णाए.) अणुपालणकारणकपगं Tarlo.i08. Ayir. 1.2.3.23; आरंभजीवी उभयाणुपस्सी Ayār. 1.3.2.21 विधूय कम्पे अणुपालणा (anu-pālana <anu-palana) I. observanee एयाणुपस्सि णिज्झोसइत्ता Ayar. I. 3.3.2.
(even in difficulties), JS. विणएण तहणुभासा वदि य अगुपालणाय अणुपस्सिय (anu-passiya<anu-drsya) ger. having refle- परिणामे । एदं पच्चक्खाणं चदुविधं होदि णादव्वं Mala. i41(7) eted upon, having considered, AMg. दूरं अणुपस्सिया मुणी तीय अणपालणाकप्प (anu-pālani-kappa <anu-palana-kalधम्ममणागयं तहा Stiy. 1.2.2.5(115)
pa) m. steady observanee of sacred rules, JM. अहुणा अणुअणुपहपयट्ट (anu-paha-payatta<anu-patha-pravrtta) पालणाकम्पं । संखेवसमुद्दिष्टुं वोच्छामि अहं समासेण Pafieakalpabhasya. alj. going along the way taken by another, Apa. अग्गेसरु मुणिवरु (AR. p. 386) देवसेणु अणुपह-पयट्ट पुणु सत्तुसेणु GayaSain. 2.11.
अणुपालणाविसोहि (anu-pālana-visohi < anu-pālanaअणुपाअ- (anu-paa-<anu-pāyaya-). (cass.) to eause visuddhi) t. purity due to the observanee (of the renunciato drink, AMg. जे भिक्खू माउग्गामस्स मेहुणवडियाए अंकसि वा पलियं- tion), JI. सा पुण सद्दहणा य विणयाणुभासणा चेव। अणुपालणाविसोही कसि वा णिसीयावेत्ता ... अणुग्घासेज वा अणुपाएज वा अणुग्धासंतं वा भवे छट्ठी AvNi. 15863 VIAvBha. 2500 (Anotation) अणुपाएतं वा सातिज्जति ... तं सेवमाणे आवज्जति चाउम्मासिय परिहारट्ठाणं अणपालणासद्ध (anu-pālana-suddha <anu-palana-suअणुग्धाइयं Nis. T.G.
ddha) adj. pure due to observance, AMg. पंचविधे पञ्चक्खाणे अणुपाएंत (anu-paenta <anu-pāyayat) adj. (pr. part. पण्णत्ते तं जहा ... अणुपालणासुद्धे Thiyn. b.91(4136); JS. आर्दक उवसग्गे rans.) who makes someone drink, AMg. जे भिक्खू ... अणुग्धासंतं समे य दुभिक्खवुत्ति-बंतारे । जं पालिई ण भग्न ए अगुपालणासुद्धं Mila. वा अणुपाएंतं वा सातिज्जति, ते सेवमाणे आवजति चाउम्मासिय परिहारट्ठाणं 64-JAI. AvBha. 250. अणुग्धाश्यं Nis. 7.76.
___ अणुपालंत (anu-pālanta<anu-pālayat) alj. (m. part.) अणुपाण (anu-pana <anu-prana) adj. full of minute [also अणुपालयंत, अणुपात] [1. -I] who cothserves, AMg. तं धम्म insects, AMg. जययं विहराहि जोगवं अणुपाणा पंथा दुरुत्तरा Suy. ... अणुपालंतो ... तस्स धम्मस्स अब्भुट्ठिओ नि आराहणाए. Av. 29; JM. 1.9.1.11(99)
पश्वश्या वयभिव अणुपालयंती दिणवश्मणगया संशा Munoks. 22.19 Js. अणुपाण (anu-pāna<anu-prana) m. breathing, respira- आउअमणुपालें तो बहुसो उक्करसाणि जोगट्ठाणाणि गच्छदि futAg. 4.2.4.26. tion, JM. एमेव विउब्वाहारनेअभासाणुपाणमणकमे । मुहुमा कमावगाहो अणुपालयिदुं (anu-pālyidum<anu-pālyitum) inf. awaitForiy TEET Sayaya.(D.) 76.
ing, s. (रोहक) कप्पूरियाए आगमणमणुपालयिदुमुवविठूण पबट्टाए. निदाए ___ अणुपातित्ता (anu-pātitta<anu-patita) m. [t.] coming मप सुविगिय दिटुं RamMain. 2.14.4. aiter, JM. सब्वाणुपातित्ता(?ता)लोभस्स अतो लोभो णाभिहितो NisCu. अणुपालिङ (anu-palium<anu-pālayitum) int. to on1.1:30.20.
serve, to perform, JAL. अह जोव्वणमणुपत्तो संजममणुपालिउं अचायतो अणुपात्त (an-upatta<an-upatta) adj. (ppp.) not brougt, UvPayTi. p. 99b.sd. 12. not received, JM. गोवो साहुं उवालंभो भणति ण अणिन्वितटुं अणिव्वत्तिय अणुपालिऊण (anu-paliuna <anu-pālya) ger. having अणुपात्तं (? अणुप्पात्तं] अणिज्जतं लम्भति NisCu. 3. 434.7.
observed, JS. अणुपालिऊण एवं सावयधम्म तओवसाणम्मि Srak..(V.) अणुपाय (an-upāya<an-upāya) m. not a proper means, 494. JAI. अणुपाओ खु एसो (परोक्तावो) Paisu. 27.
अणुपालित (anu-pālita<anu-pālita) adj. [/-i] (ppp.) अणुपाल- (anu-pāla-<anu-pālay-) v. I to observe, constantly observed, AMg. अट्ठमिया गं भिक्खुपडिमा ... अहासुत्तं.
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430