Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अणुपन्न
318
अणुपरिहारि
अणुपन्न (anu-panna<anu-panna) adj. (Ppp.) fallen to buddi. 7.35; ता अभीई-सवणा खलु दुवे णक्खत्ता ... चंदेण सद्धि जोयं or entered into, JM. सूइय-भुयंग-कुंजर-कुरंग-गंडय-तवस्सिणो तुन्भे । पुब्वं जोएंति, जोएत्ता जोयं अणुपरियद॒ति Stiral. 10.3; Nandi. 116 JM. कलहं काउं कोवंधा मरणमणुपन्ना KumaPra. 401.3-4.
अणाश्य अणवयग्गं संसारवंतारं अणुपरियट्रिस्सद Era:38.18 (1.1. अणुअणुपभु (anu-pabhu <anu-prabhu) m. [ also अणुप्पभु] परिवट्ट) person next (in rank) too the master or the supreme authority, [अणुपरियट्टण (anu-pari-yattana <anu-pari-vartana) heir-apncreent, JI, पभु-अणुपभुणो आवेदणं तु पेलिति जाव जीणेमि . wandering, AR. and PSM.1 VisiBha. 1:483; पभू णाम राया अणुप्पभु जुवराया, सेणावतिमादिणो वा अणुपरियमाण (anu-pari-yatta-māna<anu-pari-varVietn...179.113; पभु अणुपभु [पो ब] निवेयगं तु पेलंति जाब नीणेमि ta-mana) alj. (r. part.) one who whirls through (worldly Kappsha.574 (comm. प्रभू नाम राजा अनुप्रभुः सेनाधिपतिप्रभृतिकः life), AMg. से अबुज्झमाणे हतोबहते जाती-मरणं अणपरियमाणे Ayar. p. 167)
1.2.3.3; गढिएअणुपरियट्टमाणे Ayār. 1.2.5.4. अणुपय- (anu-paya-<anu-pat-) t. [ also अणुवय-] to अणुपरियहित्ता (anu-pari-yattitta < anu-pari-vartya) Pursue, to chase, to hy after, JM. गंधहत्थी गंधमणुसरंतो ममं अणुवइ- ger. having wandered through (the worstly life), AMg. पुव्वाउमारद्धो Vasnii. 122.1%; विश्याए. ईसायमाणीए अणुपइऊण सा गहिया मेव पोग्गलं खिवित्ता पभू तमेव अगुपरियट्टित्ताणं गिहित्तए Viy.3.2.15 Vunlhi. 126.16.
(3.117); 9.3.112 (9.244); देवभवग्गहणाई संसारं अणुपरियट्टित्ता Viy. अणुपयट्ट (anu-payatta<anu-pravrtta) ulj. (Prp.) (who 9.33. 100%; (9.941); अहं देवाणुप्पिया ! लवणममुद्दे तिसत्तखुत्तो अणुपरिhas) followed or proceeded, JAI. मूलदेवो वि, 'नूणं अवरण्हे दाही' यट्टित्ता ... जंचि ... तं सब्बं ... एगते एडेमि Nayi. 1.9.20; देवेणं ... केवलकप्प चिंतेतो अणुपयट्टो Erz. 60.29.
जंबुद्दीवं ... तिसत्तबुत्तो अणुपरियट्टित्ता णं हब्बमागच्छेजा Pannav. 33.82 अणुपया-(anu-pa-ya-<anu-pra-ya-).. to follow,J M. (2169); = Jivabhi. 3.86; अभिईसवणा इवे पक्खत्ता एग राति गं च तीसे य मयमणुयत्तमाणो अणुपयाइ णं सिरिविजओ Vasnii. 316. 20. सातिरेगं दिवसं चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति, जोपत्ता जोयं अणुपरियटुंति, अणु
अणुपयाण (anu-payāna<anu-pradāna) . [ also अणुप्प- परियट्टित्ता सायं चंदं धणिट्ठाणं समष्यति Saral'. 10.7; देवे णं महि डिए याण ] net of offering food etc. (to monks), JM.. बंदणनमसणं वा जंबुद्दीवं ... अणपरियट्रित्ता णं हब्बमागच्छेज्जा Uvv. 1:48. दाणाणपयाणमेसि बज्जेई SamSat.(H.) 473 गउरवपिसुणं वियरणमिट्ठासण- अणपरियट्टेउं (anu-pari-yatteum<anu-pari-vartitum) परमिजात चिय दाणं बहसो अणप्पयाणं मणी विति SamSat.(H.) int. to wander throngh (the wordly life), AMg. ते मागंदियदारए 49 (comm. बहुशः अनेकवारं दीयमानमनुप्रदानं 'मुनयो ' महर्षयो ब्रुवत इति अणुपरियट्टेउ पयत्ता Naya. 1.9.20. गाथार्थः)
अणुपरियट्टेयव्व (anu-pari-yatteyavva<anu-pari-vartiअणपयाहिणीकरेमाण (anu-payahini-karemana <anu- tavya) adj (pot. part.) ought to wander through frequntly, pradaksini-kurvat) alj. (pr. part.) eireumambulating (an Alg. तप णं सा रयणदीवदेवया सक्कवयण-संदेसेण सुट्टिपणं लवणाहिवश्णा लवणobject of reverence) keeping the same to the right, AMg. मल्ली समुद्दे तिसत्तखुत्तो अणुपरियट्टेयब्वे त्ति ... कट्ट निउत्ता Naya. 1.9.19-20. अरहा ... मणोरम सीयं अणुपयाहिणीकरेमाणे मणोरमं सीयं दुरुहइ Nayi. अणुपरियड- (anu-pari-yada-<anu-pari-at-) t to 1.5.21; (से सूरियाभे देवे)... तं दिव्वं जाणविमाणं अणुपयाहिणीकरेमाणे wander through, AMg. ते णं देवा ... पदाहिणावत्तमंडलचारं मेरे अणु... दुरुह ति RayPa. 47.
परियडंति JIvabhi. 3.842; तत्तो वि य उब्बट्टित्ता संसारं बहु अणुपरियडंति अणुपरिणाम (anu-parinama) m. modifieation of atoms, Utt. 1.15. 18. णिद्धा वा लुक्खा वा अणुपरिणामा समा व विसमा वा । समदो दुराधिगा अणुपरिवहमाण (anu-pari-vattamāna<anu-pari-vartaजदि बज्झंति हि आदिपरिहीणा Pavsh. 2.71.
mana) adj. (pr. part.) wandering (through the worldly अणुपरिती (anu-parinti-anu-bhramamāni) adj. [1.] life), Ag. जाईपहं अणुपरिवट्टमाणे तसथावरेहि विणिघायमेइ Stus. 1.7.3 (p. part.) [Hem. (Gr.) 4.161),<pari+i-१] who goes around, (863) ef. अणुपरियट्टमाण, who wanderg, JM. उप्रेतीण ... तं च मयं सव्वओ अणुपरिती... एयं च अणपरिवट्टिय (anu-pari-vattiya <anu-pari-vartita) साहेभि TarVaKa.(Bha.) 105.
adj. (ppp.) wandered through (the worldly life), AMg. णं अहं अणपरिमाण (anu-parimāna) adj. having the measure of अजो! अणादीयं अणवदाग दीहमळू चाउरंतं संसारकतारं अणुपरिवट्टिए Viv. in atom, JS. अणुपरिमाण तथं अंस-विहीणं च मण्णदे जदि हि Katti- 15.154 (15, 187) Anu. 235.
अणुपरिवाडि (anu-parivadi <anu-paripati) I. accordअणपरियट्ट- (anu-pari-yatta-<anu-pari-vrt-) .. to ing to sequence, succession or ornde, AMg. एरणं कमणं णेयब्वा Wander (through whirlpool of misery or worldly life), AMg. अणपरिवाडीए Jambuddy.7.130; JM. सेसाण जिणवराणं अणपरिवाडीए असमितदुक्खे दुक्खी दुक्खाणमेव आबट्ट अणुपरियटृति त्ति बेमि Ayar. पुब्बजम्मम्मि । नरवधम्मपुरीओ एयाओ मुरपुरिसमाओ Puma.(V.) 1.2.3.25 1.2.6.5; 1.3.1.3; संसारपारकंखी ते संसारं अणुपरियटुंति 20.11; 22.19; M. ओ विरणमि णहअले ... अणुपरिवाडिपरिट्ठिअ-धण-कूडViv.1.1.2.12(50): सब्वे पाणा ... चाउरंतसंसारकतारं भुज्जो भुज्जो अणु- घडत-महिहरं सेउवहं SetuBh. 8.24 रहणाहस्स वि बाणो अणपरिवाडिपरियटिस्संति shy. 2.76(719); अणंता जीवा ... चाउरंत संसारकंतारं अणु- घडिअप्फुडिअकेऊरं । दहवअणभुअणिहाअं ... अगओ SetuBa. 15. 663 परियईिसु ... अणुपरियटुंति ... अणुपरियट्टिस्संति SamavPra. 139; कहं णं Apa. णायरणरणियरे पुणु भणिउ अणुपरिवाटिए बजरहु DhamPar. 3.13.9. भने जीवा ... संसारं अणपरियति Viy. 1.9.3 (1. 391); 13. 6. 24 अणपरिवाडी (anuparivādi<anuparipati) adr. aceord(13.110); तेण परं वीईवएज्जा, नो चेव णं अणुपरियट्टेज्जा Viy. 18.7.47_ing to sequence, suceession or order, JM. जं एइ अवसरेणं अणुपरि(18.153); सा रयणदीवदेवया लवणसमुदं अणुपरियट्टइ Naya. 1.9.37; वाडी सुहं व दुक्खं वा JinudaAkhyi. IT. ga.7.15. 1.2.67; Pngha. 4.13; तारारूवा ते णं देवा ... मेरे अणुपरियटृति Jam- अणुपरिहारि (anu-parihari<anu-pariharin) adj. [also
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430