Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अजय
अनंत संसारयत्त
एत्यंतर भइ अनंतवालु Bhavika. 2999. [Jacobi gives the form संजणणं Tilo Pag. 4.630; adj. passing through endless eyeles of अत) births and deaths, Js. जे पुण असमाहिणा मरते ते होंति अनंतसंसारा Mala 71 (9)
संसारवण (ananta-satishra-vaddhana anantasansāravardhana ) adj. increasing the worldly life to endlessness, AMr. कामभोगा वि... सदा साधुगरहणिज्जा संसार कडुगफलविवागा अवस्स विष्पजहियव्वा भवंति Vis. 9 39 40 (9170) : [Utt. (a.) p. 150. 4.
अतविजय (anantavijaya <anantavijaya ) . I twentyfomth would be Tirthajikama in the Bharata ksetra, Alg. जंबुद्री गंदी भरहे वासे आगमिस्साए चउवीसं तित्थगरा भविस्संति अनंत विजय SumavPra. 551 2 twentieth would be Tirthakara in the Aināvata-kg+tra, AMg. जंबुद्दीवे णं दीवे एव वासे आगनिस्साए उस्सप्पिणी चवीमं तित्थकरा भविस्संति तं जहा - अरहा अनंत विजय आगमस्सा होक्खs Sumav Pra. 258.
***
...
अनंतत्रियप्प (ananta-viyappa < ananta-vikalpa ) . having: inlinite varieties, IS. छप्पयणीलकवोदमुह मंबुजसंखसहि वण्णे । संखे जाने जातवियया य पतेयं GomSa. (J.) 495.
231
अतविरिय (ananta-viriya < ananta-virya ) n [also अतीरिय, अनंत विरिअ ] inlinite energy, JS. केवलगाणं दंसणमगंतविरियं च खयियसम्मं च खओवसमिए य घादी दु Goma. (K.) 10; adj. having infinite power, JM. मत्ता अगंतवीरिया Pañi Su. 40. अतरिय (anantaviriya < anantavirya) m [also अगंतवीरिय, अगंतविरिअ ] name of various persons, i name of on omniscient sage, JM अगगारमहारिसिस्स वि अनंतविरियम्स केवलुप्पत्ती PanCan.(V.) 1.50; अगंतवीरियस्स लोगाऽलोगपगासं उप्पन्नं केवलं नाणं aum. (V.) 14.45 18 44; il name of a Vasudevra, J31. सिरिविजओ अगंतविरिओ कमेण बलदेव वासुदेवत्तर्ण पत्ता Campca. 148.12: lita Vidyadhara prince, JM. दाहिणसेडीए (विजाहराणं) राया वीरबाहू, तस्स य सुमणा महादेवी, तीसे चत्तारि पुत्ता- अनंत विरिओ, चित्तविरिआ, वीरज्जाओ, वीरदत्तो Vasuli. 231.12; iva king of Hastināpura, Cather of king Kārtavirya, JM. केगइ से अप्पियं तं तन्निमित्तं कसाया, ततो वैरप्पवई, जहा रेणुया अनंत विरिष्णं परिमुत्ता तन्निमित्तं रामेण मारिया AyarCa. p. 49.6; अनंत विरिओ राया हत्थगापुराहियो आगतो य आसमं VasuHi. 238.16; मज्झ य भगिणी इत्थिणापुरे अनंतवीरियस भजा AvTi. (H.) 1928.4; āva. Vol I. 520.3, 9; v_name of a Tirthankara, JM. देवजिणऽणंत विरिये भणिं गावभर Pavsaro. 9956: ओसरिओ सुरमहिओ अनंतविरिओ जिणो तत्थ Pahes. 69.22.
auiafa (ananta-vivara<ananta-vivara) n. deduetion of infinity (vivara = (ūnya), JJM अविभागुत्तरियाओ सिद्धाण ओहाओ फाइव भू (C) p. 117. g. 28.
अनंत विसय ( ananta-visaya ananta-visaya ) aj. {omnirf.nee) having infinite objects (as its range), Js. ईक्षणरवि चक्रं अधिणमगंतविस्यं केवलियं चावि पण्णत्तं Pañcatthi.12.
अनंतवीर (anantavira anantavirya) mi rame of a Jains monk, Apa. एडु ज णामेण अगंतवीरु PaumCa. (S.) 18.1.45 जाएजहि परमसुहावइँग अणरण्णा तवीर पण PaumCa.(S.) 39.3.5; it name of a king, Apa. लडु मंदावत्तन्पराहिवहाँ वज्जरिउ अनंतवीरणिवही Paumta. (S.) 30.1.2; यंत अनंतवीरु घरहो Pammn.!S.) 30,2.6.
अर्णत संसार (ananta-sansāra < ananta-sansāra) endless cycle of births and deaths, Alg. से गं अनंतहुत्तो वि अनंतसंसारं आहिंडिकणं पि बोहिं नो पवेज्जा MahaNis. 2.14.7; JM जे हुंति अनवसिद्धिया ठिअसत्ता अगंतसंसारा UNI. 558 सासायणाण अंतू सामि ! दितो अनंतसंसारं Virhua. 15; सो भिणिवेसी णिअमा अनंत-संसारदुक्खसलिलणिहि Sarvaśa. 103; JŚ. सचित्तं । असिऊण माणगब्वे भमिओ सि अनंतसंसारे Bhav Pa. 101; कुणदि असंजमबहुलं अनंतसंसार
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
tarife (ananta-samsiri<ananta-sansarin). one having endless mandane existence, JS. होजं गुणाधरो जदि सो होदि अनंतसंसारी ParSa 366; AMr. असमाहिणा मरंति तेहुति अनंतसंसारी AuraPaee. (V.) 43: अस्स नत्थि सोही सेहो पुण पुञ्चपरिणतो होह । विष्परिणामे गुरुगा, आणाती अनंतसंसारी NisBha. 2726.
अनंतसंसारिय (ananta-samsariya <ananta-sansārika ) adj. one having endless mundane existener, AMs. दुबिहा नेरश्या पण्णत्ता तं जहा - परितसंसारिया चैव अनंतसंमारिया चैव Thamn 9168 (69) ; सणकुमारे णं भंते! देविंदे देवराया किं... परित्तसंसारिए अगंतसं सारिए ? viy. 3. 1.62 (3.72) ; 3. 60 [Laln.] सूरिया ने देवे किं भवसिद्धिए ? अनंतसंसारिए ? KayPa 62; JM. अकरेंतो गुरुवयणं अनंत संसारिओ होइ KalKa 50; अनुहाणुबंधतो खउ अनंतसंसारिया बहवे UvPay 381; 16. ( सो ) दीवायणु त्ति णामो अनंतसंसारिओ जाओ Bhiv Pa. 50; अङ्कं झार्यादि झाणं अतसंसारिओ होदि Ling Pa. 8; मरणे विराधयित्ता अनंतसंसारिओ दिडो Bhnāra. ta: जलिदो हु कसायग्गी ... सम्मत्तं पि विराचिय अनंतसंसारियं कुजा Bhaāra. 266.
अनंत संजय (ananta-sanjaya < ananta-samyata ) adj. properly controlled towards infinite beings, A Me. तहागयं निक्खुमणतसंजयं अगेलिसं विष्णु चरंतमेसणं । तुदंति वायाहिं अभिदवं परा Ayair. 2. 16.2 (61. अनंतेषु एकेन्द्रियादिषु सम्यग् यतः ). Jacobi : selfcontrolled towards the eternal (world of living beings)
अनंतसत्त (ananta satta - ananta-sattva) inlinite beings, JM अहमोहिनाणमणुवममणतसत्ताण जणियनिव्वाणं । दुविहं पि पडिहदुहं पणयदुहं तावओ वंदे Jasto. 3.
अनंतसत्तिसंपन्न (ananta-satti-sampanna ananta-śaktisampanna) adj. (ppp.) possessed of infinite powers of its various modifications ), JM इह वत्थुमत्थवयगाइपज्जयागंत मत्तिसंप
ViāvBha. 316.
अत समयसिद्ध (ananta-samaya siddha < ananta--samaya-siddha) m. liberated souls in the inlinite time, AMg. अगंतसमय सिद्धाणं वग्गणा Thāna. 1. 229 (42( 1 ) ) ; पढमसमयक्षिका दुसमयसिद्धा जाव अनंतसमयसिद्धा Jivabhi. 1.9; परंपरसिद्ध असंसारसभावण्णजीवपण्णवणा अगदिहा पण्णत्ता, तं जहा- अपदमसमय सिद्धा ... अणंतसमयसिद्धा Pannay 1.13 ( 17 ) ; अनंतसमय सिद्धा Nandi, 40.
लागा (ananta-salāgā ananta-Salakā) infinite Balakas, degrees to which it is to be raised to the base two, JS. कायजोगी सब्वजीवाणं केवडिओ भागो ? अनंता भागा ? कुदो ? अप्पिददव्ववदिरित्तसव्वदव्वे हि सव्वजोवरासिमवहिरिजमाणे लद्धअणंतसलागाओ विरलिय सब्बजीवरासि समखंडे करिय दिण्णे तत्थेगरूवधरिदं मोत्तूण सेसबहुभागेसु समुदिदेसु काय जोगिदव्वपमाणुबलं भादो Dhavala 7.508.2.
अनंत संसारियत्त (ananta-samsāriya-tta ananta-samsārika-tva ) n. the state of having endless mundane existence, AMg. जं कुणइ भावसलं अणुद्धियं उत्तिम कालम्मि । दुलहबोहियत्तं अनंतसंसारियत्तं च Maha Pace. 28; OghNi. 805; ArthPad. 216.
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430