Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 324

अणागयकालगहण
255
अणागारपासणया
पउमनाहपमुहा मम सरणमणागया अरिहा VivMan. 14; JS. दव्व-मंगलं विउव्वद Uvis. 108. णाम अगागय-पाजाय-विसेस पड्च गहियादिमुहियं दब्ब अतब्भाव वा Dhavala. अणागाढ (an-agadha <an-igidha) alj. not deep, not 1. 20.0; मोत्तण सयलजप्पमणागयसुहमसुहवारणं किच्चा NiySh. 95%; कंखा- pressing, not necessary, unnecessary, AMg. से भिक्खू वा निक्खुणी (?खं अणागयस्स ef. 230) मणागयस्स य उदयस्स ण कुव्वए गाणी Sumsi. वा ... णण्णत्थ (? आगाढागादेहिं ) आगाढाणागाहेहिं कारणेहिं ठाणं वा, या णामादीणं छह अजोगपरिवजणं तियरणेण। पञ्चक्खाणं णेयं अणागयं सेन्जं वा, णिसीहियं वा चेतेजा Ayir. 2.2.1. 18%; जे भिक्ख असणं वा चागमे काले Mia (1); . पक्खंतराल-परिअत्तमाण-रवि-मंडला णह- पाणं वा खाइमं वा साइमं वा अगागाहे परिवासेति Nis. II.TRE M. अलम्मि होति अणाग/-संगअ-कुलिसा इव सेल-संघाया Gand Vis. 225; 3 आगाडे कमकरणे गुरुगा लहुगा अणागाडे KnppBha. 1025; आगात्मणागाडे which is yot to he tohtlined, II. लद्विल्लिअं च बोहि अकरितोऽणागयं पुबुत्तं खिप्पगहणमागाडे KappBha. 10:0; NisBha, 4888%; 147:; दोग्गइ च पत्थंतो। दच्छिनिजह तं विमल ! इभ च भन्नं च बुकि हि सि AvNi. पडणुपधरणा उवधाणं जत्थ जस्थ जे नुते । आगाढमणागाहे गुरुला आणादि (H.) 10:10 4 yond penanety or alistinenee from sinful सगडपिता NisBhi. 15% तं च आगाढमुयं भगवतिमाइ अगागा आयारमाति nets), IM.सोदाइ तवोकम्म पडिवज्जे तं अणागए काले। एयं पच्चक्खाणं NisCu. 1. 11.133; अणागाढो जहण्णेणं तिपणे उकोण वरिसं । जहा दिठिवाअणगय होईनायव्वं ANTIL) 1567.
यस्स बारसवरिमाणि दुम्मेहस्सति VivaBha, comm. on 4.391; Taaraलणामयकालगहा (an-agaya-kāla-gahana <an-agata- Bhi. 4.195; 4.398; 4.407; MS. दुविहं भत्तपञ्चक्खाणं ... सविचारमणाkala-grahana) neognizanta nf (events in future time, know- गाहे मरणे सपरकमस्स हवे Bhara. 60. iug the future (Ih crtain signs), Ang. से कि तं अणागयकाल- 2011 (an-āgāra <an-akāra) adj. 1 formless, liaving गण?... वारुणं वा माहिद वा अण्णयरं वा पसत्थं उपायं पासित्ता तेणं no outer shupe, AM असरीरा जीवधणा ... सागारमणागारं लक्षणमयं तु सहिज्जइ जहा गुबुट्टो भविस्सद। से तं अणागतकालगहणं Anuog. 4533; 450. सिद्धाणं Painav. 2.67.1.12 (211); Devth. 194; 2 renuncia
अणागयकालसमय (an-igaya-kala-samaya <an-agata- tion without any exceptions (one of the tonkinnts of waterakala-samaya) m. the moment of future time, ANg. नेरइया gherapratyakshyana), AM. दसवित्रे पञ्चक्खाणे पण्णते, तं जहा ... सागारणं भंते ! जे पोग्ग त्याकम्मत्ताए गेहं ति ते कि तीतकालसमए गेण्हंति ? मणागारं परिणामकडं निरवसेसं Thins. 10.101(748) (comm. आकाराः पडुप्पन्न काल समय गेहति ? भागयकालसमए गेहति ? Viy. 1.1.6 प्रत्याख्यानापवादहेतवः । अविद्यमाना आकाराः यस्मिन् तद् अनाकारम् ); (1.7) (125) (comm. समय: (कालस्य) परमनिकृष्टोंऽशः p.26.1) मधुत्तरगुणपथक्खाणे ... दसबिहे पणते ... सागारमणागार Vir...:.7
अणागयद्धा (an-agayaddha <an-agatādhvan?) m. the (7.34); JM. सागारमणागार परिणामकडं निरवसेसं (पञ्चक्खाणं) ANT. whole tourse of future time, entire future time, AMT. अविवे 1564; पञ्चक्खाणं च दसमयं ... महतरवागाराई आगारेहि जुयं तु सागारं । अधोव मिते पन्नते, तं जहा -पलिओवमे सागरोबमे ओसपिणी उस्सपिणी आगारविरयिं पुण भणियमणागारनामति PavSaro. 194; JS. सागारमणापोग्गलपरियट्टे, तीतद्धा, अणागतद्धा सव्वद्धा Thāna. 8. 30(620); ADIOg. गारं अणुपालेतो ददाधिदीओ Mili. 636(7); 63017); 3 indetermi202; adj. entire inture, AMg. ते णं तत्य सिद्धा हवंति ... सासय- nate (perception), AMg. केवली गं भंते ! इमं रयणम्पमं पुढवि अणामणागयद्वं कालं चिटुंति Uvas. 154; Pannav. 36.91(2176)
गारेहिं अहेतूहिं ... पासति ण जाणति Pannaav. 30.27(1964); अणागारे आणायपरित्ताण (an-anaya-parittana <an-agata-pari- से दसणे भवति सागारे से णाणे भवति Panntv. 30. 2841964); दियाणं trana) m. protection from (evil) which is yet to come; pro- दुविहे उवओगे सागारे अणागारे य Pannav. 20. 11(19-30) : 13. विरदीए vention of future tevil), ... बिइओ विधी अगागयपरित्ताणे भावियवो अविरदीए विरदाविरदे तहा अगागारे। सागारे जोगम्हि य लस्साए. चव बोधव्वा AvTT.(TH.) 56028.
KA-PA. 833; JM. आगारमयं सव्वं जमणागारं तयं नस्थि ViAvBha. 61 अणागयवय (an-agaya-vaya<an-agala-vayas) n. later (Eomm. यास्ति तत् सर्वमाकारमयमेव यत्त्वनाकारं तद् नास्त्येव); चक्ख age, JM. ण विय अणागयवयगुणपसाणं जुज्जइ विभत्ते Sanm'TA. 1. 44. अचक्खू ओही केवलदसण अणागारा Sudsi.(D.) 19 (comm. अना
अणागयवयण (an-agaya-vayana<an-agata-vacana). काराणि सामान्याकारयुक्तत्वे सत्यपि न विद्यते विशिष्टव्यक्त आकारो येषु तान्यword indicating future, AMR. अणुवीइ णिलाभासी समियाए संजए भासं नाकाराणि); अचक्खुदंसणाई चउहुवओगो अमागारो IaliSain..) 1.5 भासेजा तं जहा --गवयणं तीयवय पटुप्पन्नवयणं, अणागयवयर्ण Ayar. (eomm, आकारवर्जितः सामान्यावबोधरूपः); सागारगहणाहिय गियमपरितं 2.4.1(8) (621); तिविहे वयण पणते, तं जहा-तीतवयण पडुप्पण्णवयणे अणागारं SanmTh.2.14. अणागयवयणे Thana.:.195(129); सोलसविहे वयणे पण्णत्ते, तं जहा - अणागार (an-agara <an-agara) m. a houscless monk, रगवयण, ... तीतवयण, पटुप्पन्नवयणे, अणागयवयणे Pannav. 11.86(896) 8. सागारोऽणागारो खवेदि सो मोहदुग्गठि Pavsi.9.102; adi. (the
अणागयसहोवहाणत्थं (an-igaya-suhovahanattham<an- resort) meant for a houselery monk, JM. सागारमणागारं सरणं agata-sukhopadijānārtham) adr. for the purpose of aceu- जिण-सिद्ध-साहु-धम्मेसु ArAh Ku. 7. mulating or steuring future pleasures, JM. कुणइ य गुणपणिहाणं अणागारपस्सि (anāgāra-passi < anākāra-pasyin--:°raअगागयमुहोवहाणत्थं Summit. 1. 43.
darsin) adj. one who sees objects without auy shape or form, अणागयाईयविसय (an-agayaiya-visaya<an-agatatita- AMg. जीवा सागारपस्सी वि अगागारपस्सी वि Pannar. 30.15 (1954visaya) m. an objeet (of knowledge) pertaining to the future 1960) or the past, JM. णाणं अपुढे अविसए य अत्थम्मि दंसणं होइ। मोत्तूण अणागारपासणया (anagāra-pāsana-ya<anākāra-pasyaलिंगओ जं अणागयाईयविसएसु SamTh. 2.25.
na-tam °ra-darsanata) i. power of perception of shapoless अणागलिय (an-agaliya<an-argalita) adj. unrestrained, or formless thing, AMg. दुविहा पासणया पण्णत्ता, तं जहा – सागारunlimited, AMg. A ... अणागलियचंडतिब्बरोसं ... दिट्ठीविसं सप्पं संघ ति पासणया अणागारपासणया Pannav. 30.1(1936); अणागारपासणया ... Vis. 15.65 (15.93); तत्थ ... अणागलियचंडतिव्वरोसे ... दिट्ठीविसे सप्पे तिविहा पण्णत्ता, तं जहा - चक्खुदंसणअगागारपासणया ... केवलदंसणपरिवस NayA. 1.9.203 से देवे ... अणागलियतिब्वचंडरोसं सप्परूवं अणागारपासणया Pannav. 30. 3 (1938); 30.7(1942)