Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 235

बासिन
166
मझावण
sthana) . type ot mental state, the type of thought aetivity, अज्झा (ajjha) I. Defit. [probably from a-dhya/dhyai- to AM. हायमाण ओहिणाणं अप्पसत्येदि अज्झवसायट्ठाणेहि वट्टमाणस्स think] Hem. gives the meanings : an uneinste woman, beautiबट्टमाणचरितस्स ... ओही परिहायति Naut. 25.
ful (1.), a newly married woman or bride, a young wonian and मज्झवसिम (ajjhavasia) adj. Desi. shaved face, DeNAMR. this one (1.), असइ-मुहाणववहुआ-तरुणीतु इमाइ तह अज्झा DeNAMA. 1.40 (eomm. अज्झवसिअं निवापितं मुखम्)
1.50 (comm. अज्झाशब्दो असती, शुभा, नववधूस्तरुणी एपा चति पञ्चाथैः। ___ अज्झवसिद (ajjhavasida < adhyavasita) adj. (ppp.) एषेति सर्वनामवाच्या या काचित् प्रत्यक्षनिदश्या); mostly u. t. in thought. determined, JS, दुक्खिदसहिदे सत्ते व.रेमि जं एवमज्झवसिदं GASASh. 79 (comm. R. अज्झाइशब्द आदयपुध्याम् आर्यायाम् वा ते SamSA. 260; मारिमि जीवावेमि य सत्तेज एवमझवसिदं ते Sam Sa..249); u beautiful womuu, M. तुहिषेण वि वयणेण डज्झइ अन्जा 261; अज्झवसिदेण बंधो सत्ते मारेउ मा व मारे Sms. 262; अज्झव- सवत्तियणं LI15. 1100%; JM. अज्झाइ नीलकन्यभरिउव्वरिय विहाइ थणवर्ल्ड सिदो य बद्धो सत्तो दु मरेज णो मरिज्जेत्थ BhaAra. 804; 8. (सागरिका) VajLag. 308. हिअअ ... अणंग सरपडणभीदेण तुए. सव्वं अज्झवसिदं Ratna.2.0.43; (दुर्मुख) अज्झाइउं (ajjhaium = adhyetum) inf. for the wake ok कायं दाणि अग्गिपरिसुखाए ... देवीए दुजणवअणादो एवं अज्झवसिदं देवेण learning, JM. अहं दिट्ठिवायं अन्झाइउं तुभं पासमागओ UttSukh. Utta RaC. 1.43.4.
p. 28b. 16; बहिट्ठियाणं कि जायइ अज्झाइर्ड UttSukh. 241. 13; ताहे अज्झवसिय (ajjhavasiya < adhyavasita) adj. (ppp.) अन्झाइउं पदत्तो UttSnkh. 24.15. I completely attnehod to, addicted to, AM . से गं जीवे ... तचित्ते अज्झाइदण (ajjhaidina adhitya) yar. having studied, तम्मणे ... तदन्झव सिते तत्तिव्वज्झवसाणे Viy. 1. 7.20 (1.356); Urav. 38% J8. ण मुणइ पयडिमभब्यो मुट्ठ वि अज्झाइदूण सस्थाणि Sanss. 317. समणे वा समणी बा... तम्मणे तलेसे तयज्व सिते ADuog. 28 2 re- अज्झाइय (ajjhaiyawadhita) adj. Pr) studiel, learnt, solved, detarmined, JM. किमेयं तए अज्झवसिय KurjaKa. 47.163 JM. ण मए समणाणं अट्ठाए अज्झाइयं वेज सत्थं AVT.(H.) 347b-11. अणंगसुंदरी नाम वेसासुया । दोहग्ग-दोस-दूतिया एवं मरणमज्झवसिया अज्झाइय (ajjhaiya<adhyapita) alj. (eaus. ppp) taught, Manoks. 29.7; पुच्छिया मए - 'सुंदरि ! का एसा ... मरणमझवसिया'? instructed, JM. सो पब्वइओ अज्झाइओ य UttSukh. 24b.3. Manoks. 19.3; मरणजयन्झवसियमुहडभावतुलमिह हीणणाएण। अबवायाण अज्झाइयन्वय (ajjhaiyavva-ya <adhyetavya-ka) adj. ण विसओ भावेयन्वं पयत्तेणं PuficiPri. 5.19; तं उज्झिऊण तुम्हे हि झत्ति (pot. part.) should learn or study, AMR. चउब्विहा खलु सुयसमाही अज्झवसिय किमिमं MuSuvraCa. 110 3 determined, azeertained, भवइ, तं जड़ा-मुयं मे भविस्सइ ति अज्झाइयब्वयं भवह... ठिओ पर JM. अज्झवसितब्वभावा दिस्सविगप्पाण एगकरणेण । तम्मि पवत्ती पत्ती ठावइस्सामि त्ति अन्झाश्यब्वयं भर Dualve. 94.B. जुज्जति न तु भन्नहा किचि DhamSain. 4:28.
माझाण (ajjhāna<adhvāna) m. rond, poth, Apa. चितिवि __ अज्झवसियत्थ (ajjhavasiyattha <adhyavasitartha) m. आयरियहो विष्णवर जोयण-अशाणु गामु हवा imbasaCa.::.8.9. aseertained or imputed meaning, J. सा वेयणा एस त्ति अज्झ- आझाय (ajjhāya<adhyāya) m. [Viera (Gr.) 3. 28] chapter, afazeut gaur Dhavald. 10.7.1.
part of a work, JM. पय-बक-पगरणज्यायपाटाइनियतकमपमाण। तदणु[भज्झविअ (ajjhavia) w. I. tor अज्जवि at Cand. 40] सरता सुहं चिय घेपइ गहियं इदं गेझं ViAvBhii. 15 (com. अज्झाय
अज्झसिअ (ajjhasia < adhyusita) adj. (ppr.) Desi. ति अध्ययन) [अध्यक्षं ?] seen, दिटे अन्झसि DENAMA. 1. 30.
[अज्झारुह (ajjharuha<adhyāruha) m. r.. given by अज्झसिय (ajjhasiya < adhyusita) adj. (ppp.) drowned, AR. AMgD. Sig. for अन्झारोह ] rensinot indippeatin, JS. रयणमिह ईदणीलं दुज्झसियं जहा सभा- अज्झारोवण (ajjharovana<adhyaropana) n. superimसाए । अभिभूय तं पि दुई वट्टदि तह णाणमत्थेतु PavSa. 30.
prising, superimposition, JM. किं जीवो होज ननो नमो व जीवो त्ति ___ अज्झस्स (ajjhassa=akrusta) adj. (ppp.) Desi. cursed, परोप्परओ। अज्झारोवणमेसो पज्जणुओगो मया खणा ViAvBha. 2923 मज्झस्सं सवियं (शप्तं ?) DENAMA. 1. 13 (eomm, अन्झस्सं आक्रुष्टम् ) [PSM. Dharmasumgrahant. 342; 343]
अझस्स- (ajjhassa-=-krus-) u. to eurse, to blame, भज्झारोह ( ajjharoha <adhyaroha ) m. a kind of अयं धात्वादेशः। अन्झस्सर अज्झस्सिों इत्यादिप्रयोगदर्शनात् । पूर्वाचार्यानु- Treen vegetation, I creeper growing on tree, AMg. इहेग. रोधारिवह निबद्धः)
इया सत्ता ... रुक्खजोगिएसु अन्झारोहेमु अध्यारोत्ताए विउद॒ति shy. अज्झहिय (ajjhahi-ya<adhyadhi-ka) adj. far superior, 2.3.7 (724): ते जीवा तेर्सि अज्झारोहजोगियाणं अज्झारोहाणं सिणेहमाहारेंति JI. सुर-सुंदरीण वि अज्झहिया विण्हुसिरी नाम भजा Erz. 24.16. Say. 9.3.8(724); उदगजोणियाणं अम्झारोहाणं सरीरा णाणावण्णा siy. [अझहिय AR. AMgD. w. r. for अत्तहिय. का. अत्तहिय] 2.3.27(729): 1.2 3. 47(730); इहे गश्या सत्ता मक्खजोणिया ... अन्झा
अज्झा - (ajjha-<adhi-i-i- contaminated with a-dhyai-) रोहेहिं तसपाणत्ताए विउटुंति Sis. 2.3.66 (731) .. to learn, to sturly, JM. जद कोइ अम्झाबेइ तो अज्झामि Utsukh. अज्झाव- (ajjhava-<adhyapaya-)". (ems.) to teach, to 2310.3; सो वि ताव अज्झाइ Uttsuki. ka. 16; ते भणंति अज्झाहि instrnet, AMg. दढचारित्तं मुत्तं आइज भयहरं च गुणरासि । एको अज्झाUttSukh. 24b.6; Ap. तब जोग कि.रिय अज्झाहि सुत्तु CatarBhasani. वेई तमणायारं, न त गच्छं Gaccha. 94%3 JOL. ताहे चितेइ, नाम चेव सुंदर 4.4; (pass.) सो वि परिवाढीए. अज्झाइज UttSukh. 24a. 1. जइ कोइ अज्झावेद Uttsukh. 2310.35S. (शिष्य) ता में केवलीविज
अज्झा (ajjha<arya) I. a noble woman, JM. फुरह पुण मन्झ अज्झावेसु IIASCI. 1.10.4. हियए अन्झा देवस्स चेव उचिय त्ति PahCa. 7.13 अज्झा उज्झामि तुज्झ अज्झावण (ajjhāvana<adhyapana) n. teaching, AMg. नयणग्गे Pubca. 51. 203 परिचितियं च धन्नो अज्जाई जं पलोइया अज्झा उवझायाणं अज्झावणाइ सब्वं समणुमने ArihPnd.(V.) 305 : PajAri. PuhCa. 49. 10; Apa. रूजु धरिवि वरइत्तदु केरउ अन्झा-हिय-आणंदजणेरउ 63; JM. गणतित्तीसु निउत्ते सुत्तत्यज्झावणमि उज्जुत्ते। सज्झाए. लीणमणे, MahaPu.(P.) 60.14.5.
सम्मं झाड उज्झाए SISiVAKa. 27.