Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अट्टम
185
अट्ठमहानिमित्त
सया वखत्तेहि अविरहिया ते गं अट्ट, तं जहा ... सत्तमे चंदमंडले अट्ठमे Jivabhi. 3.599; Pannav. 28.50 (1826); तए णं से भर हे राया ... चंदमंडले SiralP. 10.77; तेणं कालणं तेणं समएणं ... चउत्थे मासे अट्ठमे एगे अबीए अट्ठमभत्तं पडिजागरमाणे पडिजागरमाणे विहरइ Jambuddr. अट्टमे पक्खे आसाढसुद्धे ... चरम तित्थकरे ... देवाणंदाए ... माहणीए ... 3. 20; JM. नहप्पा ठाइ मुणी एगराइयं पडिमं । अट्ठमभत्तेण जई एकेक कुच्छिसि गम्भत्ताए. पर्वते Kaur. (J.) 2; संगहपरिणा णाम अट्ठमा चरमराईयं ArNi. 532; न जुज्जइ जुन्झिउं ति ओसरिऊण अट्ठमभत्तं करेइ (आयारदला) Dasii. 4.3; अहावरा अट्टमा उवासगपडिमा ... सव्वधम्मरुई KumaPra. 161.30. चावि भवति ash.b. 15; से गं अंगठ्ठयाप अट्ठम अंगे Nandi. 94; M. अट्ठमभत्तिय (atthama-bhattiya < astama-bhaktika) सट्रातत्थालिकलो मयस्सई अदमो ब्व पहिआKumaCh.(H.):8.68%3; adj. who has performed the fast of three full and two halt अट्ठमठाणम्मि ससी जइ लागो होइ पावसंदिट्ठो RitSamu. 9423 Js. dnys (in which eight ments are dropped), AMg. अट्ठमभत्तियस्स णं अट्ठमपुहविणिविटे ... वहिमो SaBhi.1; M. विहिणा वि नदिज्जंतो सव्वो भिक्खुस्स कप्पंति तओ पाणगाइ पडिगाहित्तए Thina. 3.378(188); जावतियं ञ्चिय भणइ अदनो चंदो CAGI. 111: Apn. अट्ठमे चित्तदंदु णवमए हलु णं भंते अट्ठमभत्तिए समणे निग्गथे कम्मं निजरेइ Viy. 18.4.5 (16.51); Paumia.S) 17.4; चंद कति सिलरयणहि धाम अट्ठम महि गहचक्का (अहिंसा) छ?भत्तिपहिं अट्ठमभत्तिपहिं ... समुचिण्णा Panhi. 6.6; तए. णाम JasCN. 2. 4.8; बंभचारि सत्तमु भणिउ अट्ठनु चत्तारंभु SADhaDo. से सुबाहुकुमारे ... पोसहसालाए पोसहिए अट्ठमभत्तिए पोसह पडिजागरमाणे 15; गोत्तकम्मु सत्तमउ पयासिउ अंतराउ तह अट्ठा भासिउ PANACS.(P.) विहरइ Viva. 2.1. 30 : वासावासं पज्जोसवियस्स अट्ठमभत्तियस्स भिक्खुस्स 6. 15.11; (समवसरणे ) सत्तमे जोइस अट्ठमि वितर JambusaCa. कप्पंति तओ गोयरकाला Kapp.(S.) 23. 1. 18.8; णासिउ वाहिउ अट्टमदिणंति SIViCa. 1.17.23; [V.-1] Apa. अट्टमभाग (atthama-bhaga<astama-bhāga) m. eighth सोहग्गउरी जेट्ठी वियड ... अट्टमी देव ससिलेह तीय (दुहिय ) SEVaCa. part, JS. अट्ठविहबंधस्स णाणावरणेण लद्धदव्वं छस्सहबाहत्तरिमेत्तं पुबिल्ल2.11.10; अहमिहिं गाहु फेडियउ जाम, णयरहि कोलाहलु भयउ ताम नद्धदम्बस्स अट्ठमभागक्खयादो Dhavala. 10. 40. 2. SiVaCa.2.12.33.
TEHT (attha-maya <asthi-maya ) alj. made of a bone, अट्टम (atthama <astama) m. afnst of eight meals (i. ke. JM. तत्थ पाणजोणीमयं (आभरण) संखमय ... दंतमयं अट्ठमयं चेति Angvi. three full duys with out final meal of the earlier day and one 162.20. initial meal of the following day being dropped), AMg. छठेग अट्ठमय (atthama-ya<astama-ka) adj. ne 1eighth, एगया भुंजे अदुवा अट्टमेण दसमेण Ayir. 1.9.4.7; मेहे अणगारे ... AMg. धरणे य पूरणे वि य अभिचंदे चेव अट्ठमए (अन्झयणे) Antag. 16; बहूहि घट्टमदसमदुवालसेहि मासदमासखमणेहि अप्पाणं भावेमाणे विहरइ JM. उद्देसुद्देसम्मि य भावम्मि य होइ अट्ठमओ (भाउद्देसो) vikvBha. 1487%; Nayi. 1.1.195; 1.5.38; अट्टमं करेइ Antay. 142; NirayA. 71; 2 the eighth (future prophet Pedhala), JM. पेढालं अट्ठमयं JM. पुणो छट्ठमसम दुवालसमासद्ध ... संवच्छरोववासपरिसंठिएण पयासिओ आणंदजिथं नमसामि Pav Saro. 461; 8. सत्तमगो कुरुवंसो अटुमओ लोए तवोमइओ धम्मो ति KuvMiKa. 3.75 Erz.2.333; पज्जोसवणे चापि हरिवंसो Dhavali. 9. 209.0; Apa, अट्ठमइ दियहे तुह मिलइ जेम अट्टमं ति काऊण पाडिवए उत्तरपारायणं भव: KalKa. 71.25 छट्टटुमदस- NayCa.(P.) 8.6.8; अट्ठमए सग्गे अट्ठमिए. भाइ KarCa. 10.16.4. मदुवालसेहिं मासद्धमासखमणे हि । अरेंतो गुरुवयणं अणंतसंसारिओ होइ अट्ठमय (attha-maya<asta-mada) m. the eight intoxiKalKa... 98.
cations, AMg. पवयणमायाहि अहि अट्ठकम्मगंठीमोयके अट्ठमयमहणे अट्टमईय (attha-maiya<asta-madika) adj. [1. -a] having ससमयकुसले य भवति Panha. 10.11; JM. जाइकुलरूवबलसुअतवलमिस्स. eight intoxieants, . Mr. जे पुण अट्ठमईया पयलियसन्ना य वक्कभावा य। रियअट्ठमयमत्तो। एयाइ चिय बंधइ UME. 330; परपरिवायं गिण्हइ अट्ठमयअसमाहिणा मरंति AuraPac..(iii).37.
विरलणे सया रमइ । ढज्झइ य परसिरीए सकसाओ दुक्खिओ निचं UMR.89. अट्ठमंगलक (attha-mangalaka<asta-mangalaka) . अट्ठमयट्ठाण (attha-maya-tthana <asta-mada-sthana) kind of ear-ornament, an ornament ealled astamaigalaka [also अट्ठमयठाण ] n. the eight places of intoxiention, AMg. probably because of the eight auspielous symbols earred on it, भल्यच्छज्जा लाभे अट्ठमयट्ठाणाहरणा ArāhPad. 639; निट्ठवियअट्ठमयठाणे JM. कण्णेसु ... मणिसोमाणकभट्ठभंगलक ... आभरणजोणी बूया Aigvi. समियकसाए जिइंदिए। विहरिज्जा Gaeeha. 42; अट्ठमयट्ठाणजढो रक्खामि 163.1; सत्थिको सिरिवच्छोत्ति अट्ठमंगलकं ति वा। सोणिसुतं ति वा बूया महब्वए पंच Maran Vi. 2633; अट्ठमयट्ठाणजढो कम्मट्ठविहस्स खवणहेउ ति। Aig Vi. 65.6.
आरुहइ य संथारं Sainth. 42; JM. दिट्ठा य साहुणो ... परिहरियअट्ठमयट्ठाणा भट्टमतव (atthama-tava<astama-tapas) n. the eighth Caupca. 14.7; हीलइ सव्वं पि जणं अट्ठमयट्ठाणपरिकलिया NaPalika. penionee, Aps, पत्थरिवि दम्भ-सत्थरउ सुट्ट, अट्ठमतवेण उवविट्ट विट्ठ 1.509 JS. गट्ठट्ठमयट्ठाणे. अट्ठगुणडीसरे वंदे YogBha. 6. GayaSam. 7.9.
अमराहव (atthama-rāhava<astama-rāghava) m. the अट्ठमतिया (atthama-tiya < astama-stri) ! eighth eighth Raghava (= Balabhadra), Apa. जमवेल्लिव अट्ठमराहवहु woman, M. (सूत्रधार) सो जेतचंदप्पडू ... परिणीय सत्त परिणी ... एयाणि अमरदिण्णकुसुमंजलि Maha Pu.(P.) 70.9.10. .... रंभं तं परिणेदि अट्ठमतियं kaindai. 1.20.
___ अट्ठमसाधणी (atthama-sadhaniKastama-sadhani) adj. अट्ठमभत्त (atthama-bhatta<astama-bhakta) m. a fast (1.) to be aequired by the eight-meal fast, JM. एसा विज्जा in which oight ments are dropped, at the rate of two mealsa छट्टग्गहणी, अट्ठमसाधणी, जापो अट्ठसय AngVi. 8.25. day, so as to cover three full days and two half days preceding अट्ठमहागुणसमणिय (attha-mahaguna-samanniya<astaand following thera, AMg. तं सेयं खलु मर्म पोसहसालाए ... अट्ठमभत्तं mahāguna-samanvita) adj. endowed with eight great पगिण्हित्ता पुव्वसंगइयं देवं नणसीकरेमाणस्स विहरित्तए Naya. 1.1.53; virtues, JS. गढकम्मबंधा अट्ठमहागुणसमष्णिया परमा NiySa.72 हरिणेगमिस्स अट्ठमभत्तं पगिण्हs Antag. 42; तए णं से सुबाहुकुमारे दब्भ- (comm. क्षायिकसम्यक्त्वाद्यष्टगुणपुष्टितुष्टाश्च) संथारं दुरुहह अट्ठमभत्तं पगिण्हइ Viva. 209 ; तेसिं णं भंते मणुयाणं केवति- अट्ठमहानिमित्त (attha-mahā-nimitta < asta-maha-niकालस्स आहारटे समुप्पज्जति। गोयमा, अट्ठमभत्तस्स आहारट्टे समुप्पज्जति mitta)n. eight great portents, JM. णमो ... अट्ठमहानिमित्तायरियाणं
P.D.24
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430