Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
भट्टराणदोस
विचिततो । चेट्ठदि जो विक्खित्तो अट्टज्झागं हवे तस्स KattiAnu. 473. अट्टज्झादोस (atta-jjhāna-dosa <arta-dhyāna-dosa) m. the blemish due to the morhid meditation, JM. नरवर मरिऊणं अट्टन शेण संजाया सुहसूइसाई पत्ता तुह सवासे VijKevCa. 3.63. भट्ट (amajhinaviapparta dhyāna-vi kalpa ) . n type of morbid meditation, JM. जो एत्थ अभिस्संगो संताने पावउ ति अट्टाविअन्यो स हमीए ( संकिलिगाए वेयणाए ) संगओ ख्वं PañiVa. 1.188.
अझ (atta-jhana ārta-dhyāna) n. morbid or mournfal meditation, AM. मरिऊग अड्डाणो गच्छइ तिरिपसु वणयरेसुं वा ārahPad.(V.) 53; Apia. मरिवि अट्टझाणे गुरुदुक्खें Chakkammn
177
अट्टणसाला (attana sālā <attanasala) f gymnasium, AMg. तर से बड़े राया जेणेव अट्टणसाला तेणेव उपागच्छति Viy 11.11.29 (11.58); (11.151) ; ( सेगिए राया ) अट्टणालं अणुपविसर Naya. 1. 1. 24; अगयपरिस्त मे नरिये अट्टमसालाओ परिक्खिम Naya. 1. 1.24; तए णं से कूणिए राया जेणेव अट्टणमाला तेणेव उवागच्छइ Uvav. 43: जेणेव अट्टणसाला तेणेव उवागच्छ Dasa 11.11; Kapp. (J) 60; 102; JM. जुज्झ तु महजुज्झं अट्टणसालापवेसम्म PahCa. 176.
अट्टदुट्टया (atta-duhattayā ārta duhkhārta tā) 7. the state of suffering misery caused by a morbid concentration of the mind, JM. पच्छा सागया ण तेग बोलाविया, तओ अट्टदुहट्टयाए धरणीए चेव रयणी गमिया āvši. (H.) 3951. 4.
4.9.8.
...
अट्टहास (attatta hāsa attatta hāsa) ww. laughter, Alg. एगं च महं तालपिमार्थ अट्टट्टहासं विणिम्मुयंत Naya 1. 8.72; तए णं से देवे एवं महं पिसायरूवं विउव्वर ... भीममुकट्टहासे Uvas. 95; JM. भोभं अट्टहास मुचतो ताहे से पवतो āvCn. 273. 11; जाहे सो असद भगवंत खोमेउं पवतो AcTE. (H.) 191 7 इह सामाचारी सावगस्स अट्टहासों न कप्पति ANTI.(IT) 8306.9; उद्धाइओ अट्टहासो गणगणे KuvMika. 248 25 गहदेह भूयअट्टहासमुहं Par Saro. 1422; अट्टगृहाने पहसिओ राया Manok 1. 6.5; अट्टहास केली किलत्तणं ... परस्स न करंति अणगारा (Ma. 16 (comm. अट्टहासो वदनं प्रसार्य हसनन् ): तओ विमुकट्टहासा... करालपिसाया मुक्का Prz 22.4; Ape. घर्णधारघोरो कट ( ? यह हासो BhaviK. S. 3.
अट्टदुहट्टवसट्ट (atta-duhatta-vasatta<ārta-duhkhārta-vaअट्ट (attatta) Desi. al, who has gone, DeNaM. 1.10 Sārta) adj. troubled by the influence of misery full of painful (comm. अदृड्डी यातः ) feelings caused by morbid concentration of the mind, AMg. अरहणगगा ... तो ते अहं एवं पोपवहणं very loud अंतोजलंसि निब्वोलेभि जेण तुमं अकाले चैव जीवियाओ ववरो विज्जसि Nayia. 1. 8.74 1.19.41 (comm. आर्तस्य ध्यानविशेषस्य यो दुहट्ट इति दुर्घटः दुःस्थंगो दुर्नि रोधो वशः पारतन्त्र्यं तेन ऋतः पीडित: p. 1396.10); अब सट्टा अस माहिपत्ता कालमासे कालं किच्चा Uvis. 255; 108 तए णं इकाई टुकडे. अट्टदुहट्टवसट्टे ... परमाउयं पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा Viva. 24 अंतो वा बाहिं वा दिया व राओ व सो परिचत्तो अट्टहट्टवसट्टो उन्निखमणार कुज्जाही Aesh Pad (V.) 523 JM. (कंडरीए ) अज्झोववण्णे अट्टदुहट्टवसट्टे अकाम कालं किच्चा सत्तमीपुढवीए तेत्तीस सागरोवमट्ठिईए जाए Sant on Utt. p. 3316.1.
अट्टणा (attanā āvartana ) [ Mark. (Gr.) 4. 9] repetition. अट्टण्ण (attanna <ārta-jna ) adj. one who knows grief, अट्टगंजोली वार्त ज्ञसमाकुलयो: Lakent. (Gr.) 2.1.30 [69] p. 167.
अद्भुतर (atta-tara < ārta-tara ) adj. (adv. ) with intense grief, Alg.] तह। इता ते (वाले ) उत्तं, पजिजमाणऽट्टतरं रसंति Suy.
1.5. 1. 25.
अट्टदुद्दट्ट (atta-duhatta < ārta-duhkhārta) adj. suffering from the misery of morbid concentration of mind (a kind of evil Dhyāna), JM सो कंडरीओ नेणं दुब्बलेणं अट्टदुट्टो कालगओ अहे सत्तमाद उबवण्णो ĀVT. (H.) 2880.1 इतरोऽवि अट्टदुहट्टो मरिऊण तदोसा चैव परगे उवउत्तो āvou. p. 533.12; 35. अट्टदुद्दट्टो जीवो ण रमदि णाणे
P.D. 23
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चरिते य Bhaāra. 435 n. suffering esused by the morbid eoncentration of the mind, AMg. अट्टदुहट्टोवगए कालमासे कालं किच्चा Viva. 45; JM एवं च चिंतयंतस्स बहूणि अट्टाणि - भवियब्वयाणिओपणं मूसपहिं भागंतूण मह भक्खिया बंधणबंधा Cupca. 60.8; तओ महाविरहयेनाभिभूया महामाणमुक्तेसरी अदुवामा अच्छर विमलमई JinadaAkhyā. II. 49.26; Apa. बहुअट्टदुहट्टर भग्गमरट्ट तहिँ चिततिहि निसि गलिय PaumSica. 1. 178.
अट्टमाण
...
अट्टिचित (atta-duhattiya-citta <ārta-duhkhartita-अट्टण (attana) ma. 1 name of a wrestler, JM. उज्जेणि citta ) adj. ons whose mind is sorrowful due to morbid modiफिदिtation AMC हट्टियचित्ता (०.) न जीवा दुसर Uvav. 56.
सरसो मले य ĀvNi. 1279; उज्जेणी नयरी । तस्तु अट्टणो महो सव्वरज्जेसु अजेओ āvCa. II. p. 152.9; जियसत्तूरणो अट्टगो महो अतीव बलवं āvšI.(H.) 6654. 1; 2; जियसत्तू राया । तस्स अट्टगो महो UttSukh. 798.6; उज्जेणीनयरी अट्टगो महो AkkhaMa Ko 92.1; अट्टणसरिसा गुरुणो महसमा साहु समक्खाया AkkhaMaKo. 92. 22; 2 n. a sear (on the hand by herd work ). JM. कणिड़िया अहोभागं च पडियं अट्टणं सागरमुर्वेति Viy.comm. 121b. 4 ( आतं निर्वर्तितं चित्ते यैस्ते, तथा आर्ताद्वा KaKoPra. 23.3. निर्वर्तितं चित्तं यैस्ते ) [Though the comm. has given two meanings the second meaning is correct in this context]
अनिपचित (ta niyattiya-citta [arta-nirvartitacitta ) adj. I one whose mind is turned away from the morbid meditation; 2 one whose mind is fully occupied with grief dae to morbid meditation, AMg. मट्टनियट्टियचित्ता जह जीवा दुक्ख
अट्टंत (attanta=Suşyat) adj. (pr. part.) drying, drying up, भोजनोम परियच्छंगो दीसह समुदो
31.
-
SetuBa 5.73.
अट्टम (attamatta) Desi. (Hem. (Gr.) 2. 174] n. objectionable activities, M. स च्चिय रामेउ तुमं पंडियइत्तं, अलं म्ह रमिएन । सम्भावबाहिराई जा जागर अट्टमट्टाई GASaSa 558 (W. 750 ) ; JM. अणवद्वियं मणो जस्स झायर बहुयाई अट्टमट्टाई UvMs. 486; अट्टमहं पि सिक्खिज्जा, सिक्खियं न निरत्ययं । अट्टमट्टम्पसाएण खज्जए गुलतुंबयं UttSukh. 103b. 8; Akkha Ma Ko 44.44; ते सब्वे वि... अट्टम रमंति KaKo Pra. 35.1; राया साहुभत्तओ ता अट्टमट्टाई न तीरंति काउं Kako
Pra. 1136.
For Private and Personal Use Only
अट्टमण (atta-mana ārta-manas ) adj. having a dejected mind, JM अट्टमणो संतो जो सब्वत्थ विलोअए इमं महिसि Bhurkera.
858.
अट्टमाण (attamāna = āvartamāna) adj. pr. part.) [ Mark. (Gr.) 4.9] one whose thought activity is disturbed, M. ता एकेणावि अट्टमाणमइणा आवट्टमाणंसुणा Srt Kav. 4. 3.
Loading... Page Navigation 1 ... 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430