Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 156

भग्गिज
भविभाणिव
82.28.
lives on tending the fire, JM. अच्छीसु अग्गिउपजीवि वा आहितगि CaupCa. 39.35%38 2 one of the groups of the कोसिअगोत्त, AMg. वा बूया Aigvi. 28.160.20.
जे कोसिमा से सत्तविधा पण्णत्ता, सं जहा-ते कोसिभा, ते कच्चायणा ... ते • अग्गिकज्ज (aggi-kajja <agni-kārya) n. (unspecified) अग्गिच्चा ते लोहिच्चा Thina. 7.35(551) .. dealings with fire, JS. फूयण पजलणं ... विज्झवणं । किच्चा तहन्गिकज्ज अगिचाभ (aggiccābha<agny-arcābha) n. name of the णिव्वादं घट्टणं चावि ।... दाणं जदिदिति दायगा दोसा Mila. 470-471(6) aerial regions (Viminas) of the Lokantika gods, AMg. भट्ट ___ अग्गिकणी (aggi-kani<agni-kani) f. spark of fire, Apa. लोगंतियविमाणा पन्नत्ता, तं जहा- अच्ची अच्चिमाली .. अग्गिच्चाभे Thana. जइ णिविसद्ध विकु वि करह परमप्पा अणुराउ। अग्गिकणी जिम बगिरी 8.46(625); Samav. 8.15 (8.4) डहइ असेसु वि पाउ Paramappa. 1.114.
अग्गिजलथंभणी (aggi-jala-thambhani < agni-jala-sta[अग्गिकाम (aggi-kāa<agni-kāya) cf. अगणिकाय AMgD.] mbhani) f. magical power of stopping fire and water. Apa.
अग्गिकुंड (aggi-kunda<agni-kunda) n. fire-pit, JM. (विज्जहुँ उप्पण्णु) सत्तिसंवाहिणी कुडिलअवलोयणी । अग्गिजलथंभणी हिंदणी ओआरणं बरे अप्पाणं जइ नरिंद तुह भज्जा । पविखवइ अग्गिकुंडे भिंदणी PaumCa.(S.) 9.12.7. VijKeCa. 5.99.
अग्गिजस (aggi-jasa <agni-yasas) m. name of one of अग्गिडा (aggi-kunda<agni-kunda) f. name of a the presiding deities of the क्षीरसमुद्र (the other being Aggideva), woman (wife of Visvabhuti), JM.. सरो ओ वि एत्तो. तंमि पुरे AMg. (जंबुद्दीवाहिवई) दो दो दीवे समय। अग्गिदेवे तहेव अग्गिजसे विम्स भूइदिप्पेणं । जाओ सुइरयनामो गम्भंमि य अग्गिकुंडाए PaumCa.(V.) DISiPan. 158.
अग्गिजाला (aggi-jala<agni-ivala) f. 1 flame of fire, अग्गिामार (aggi-kumāra<agni-kumāra) m. [f.-1] a AMg. एगं च णं महं ताल पिसायं अग्गिजालुग्गिलंतदयणं Naya. 1.8.72%; class of inferior gods residing in Bhavanas, AMg. सक्कस्सणं ... M. ताव. य वियिड विडिचियवयणविर्णितग्गिजालदुप्पेच्छं ।... रयणिचराण तं आणाउबवायवयणनिद्देमे चिदंति तं जहा-सोमकाइया .. अग्गिकमारा, अग्गि- बलं Lila. 1182: 2 name of a Brahmin woman, JM. बंभणी वि कुमारीओ Viy. 3.7.4[4] (3.252): तए णं सा दारिया ... कालमासे कालं तब्भज्जा । नामेण अग्गिजाला AkhyaMako. 76v. 170. किच्चा दाहिणिलेसु अग्गि मारेसु देनेसु देवत्ताए उबवज्जिहिति Viy. 15.1. अग्गिजालाघर (aggi-jala-ghara<agni-jvala-grha) n. 138 (15.186); 3.8.3 (3.274); 17.17.1 (17.95); Thana.1.146%B store house of fiames of fire, Apa. दंडिणो मंदिरं सोयणासुंदरं अग्गि2.210: JambuddL.2.106 : Pannav.5.2(439): 6.8(57813; JM. तत्थ जालाधरं भासर भीयर JasCa. 3.3.9. देवा भवणवइणो दसप्पयारा, तं जहा अमुरकुमारा .. विज्जकुमारा, अग्गिकुमारा अग्गिजोय (aggi-joya<agni-yoga) m. contact with fire, CaupCa. 84.8%; ततो सबसदिट्ठहिं अग्गिकुमारहिं देवेहिं अग्गिनुहा णं J. तत्तो हं तणुजोए दुक्खे हिं ...। जहा जलं अग्गिजोएण ArahSa. 97. विउब्विय अग्गिउप्पाइया VasuHi. 185.10; सो दि ... मरिऊण समुप्पन्नो अग्गिजो (aggi-jjoa<agni-dyota) m. name of Mahaअग्गिकुमारेसु देवेसु AkkhaMaKo. 110.1543; Apa. तह अग्गिकुमार वि vira in one of his previous births as a Brahmana, JM. चेअ
साविकार PANCa.(P.) 16.9.53: अग्गिकमार सिरग्निहिं जालेवि । जिण- अग्गिजोओ चोवद्रीसाण कम्पमिAVNi, 4413 (मिई) ततो चतो चेइए --- सरीरु कुसमहि उमालिवि VaddhaCa. 10.40.16; DhamPar.9.21.11. संनिवेसे अग्गिजोओ माहणो जाओ AvCu. 1.229.13%; तओ य चइऊण
अग्गिकेउ (aggi-keu<agni-ketu) m. name of a man चेइए सण्णिवेसे अग्निज्जोओ णाम बंभगो समुप्पण्णो CaupCa. 97.26. (son of Soma and brother of Suketu), JM. श्यरो वि अग्गिकेऊ अगिज्झ (a-ggiijha<a-grāhya) adj. which cannot be माउबिओगम्मि दुविखओ संतो। वाराणसिं च गंतुं अगुवत्तइ तावसं धम्म grasped, JM. भवियाण जं सुगिज्झं अग्गिज्झं अभवियाण जीवाणं (धम्म) PaumCa.(V.) 41.48; 41.58; name of another man (who was PaumCa.(V.) 31.54.
named अनुद्धर in the previous birth), Apa. पचण्डहि तेहि छह विय- अग्गिट्टअ (aggi-ttha-a<agni-stha-ka) adj. consigned to -- डमरु । हुउ अवरभवेण अग्गिळेउ-अमरु PaumCa.(S.) 33.9.10; 33.13.7. fire, burnt, Apa. तं मेलवि सम्वहिं पंथिअहिं सो जि किअउ अग्गि?उ
strator (aggi-kona <agni-kona) m. south-east, sou- Hem.(Gr.) 4.429. thern corner, JM. मुणिमा णियदेवीसाहुणीओ ठंति अग्गिकोणम्मि। जो अग्गिट्ठाम (aggi-tthoma<agni-stoma) m. a sacrifice इसियभवणवंतरदेवीओ होंति नेरईए SupasCa. 3.224.
of one day's duration, forming the prototype for the Soma- अग्गिगय (aggi-gaya<agni-gata) adj. being (i. e. put) sacrifice, PG. [Pischel 10] in the fire, IS. जह कंवणमग्गिगयं मुंचइ किट्टेण कालियाए य GomSa. अग्गिटोमफल (aggi-tthoma-phala<agni-stoma-phala) (J.) 203.
n. the fruit ( gain) of performing the sacrifice called Agniमग्गिगिह (aggi-giha<agni-grha) n. place where fire is stoma, S. (शक) अग्गिट्ठोमरूलेण किं कय्यं KarmaBhā. 1. 20.10. kept, JM. अग्गिगिहे वा पुच्छेज्ज AngVi. 11.136.4.
fortafaa (aggi-taviya < agni-tapita tapta) adj. अग्गिघर (aggi-ghara<agni-grha)n. place where fire is heated by fire, J5. जह कणयमग्मितषियं पिकणयसहावं ण तं परिचयइ kept, JM. तं पउमंगहाय एइ अग्गिपरं AVTi.(H.) 295b.5%3B केसे कटे SamSa. 184. य सुक्खम्मि उण्हे अग्गिघरे तथा । अणाउट्ठी भयं रोग अवार्य ताहि णिहिसे अगिताव (aggi-tava<agni-tapa) m. heating with fire, AigVi. 15.41.1.
Apa. पंडूलहं जह अग्गिताउ खणु सह पुण दारुण दुक्ख ठाउ CandappaCa. अग्गिश्च (aggicca<agnyarca) m. 1 one group of the (Y.) 1.14.2. . Lokantika gods, AMg. अटुविधा लोकतिया देवा पण्णत्ता, तं जहा, अग्गिथंभ (aggi-thambha<agni-stambha) m. stopping सारस्सयमाइच्चा वही वरुणा य गहतोवा य । तुसिया अव्वाबाहा अग्गिचा चेव the fire, Apa. (सत्थई) अग्गिभ वारिरुभ SudCa.(N.) 3.9.15. figia Țhāņa. 8.46(625): Naya. 1.8.202; Viy. 6.5.36 (6.110); forizitia (aggi-thambhaniya <agni-stambhanaka) JM. तुसिया अब्बाबाहा अग्गिचा चेव रिहा य Tittho. 1065; n. act of nullifying fire, AMg. इमं ता तुम्भे सागणियाणं इंगालाणं