Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
95
मधादिचरिम
offering, S. (अनस्या) जाव अहं अग्योदअं उवकप्पेमि Sak. 39.18(4) JM. (वहू पिरणा दिन्नं) भाराण सयसहस्से अपडियरूवं सुवण्णम्स SamaraKa.
अघ (agha) n. sin, an abominable thing. JM. जिणउ कलिं 80.9. अघ-चिणि धुणिअमिरं सुणिअ-गुण-गणा थुणिआ। इंदे हि वि जग-पुणणी अघत (a-ghadenta <a-ghatat a-ghatam.ina) adj. सुअ-देवी सयल-अघ-लुणणी KumaCa.(H.) 7.69; S. (विदूषक) अघ not happening, M. भवणंतरगुप्पंतं अबतेकमुहणिग्गर्म वलइ बलं SetuBa. बम्हणभाव PratiYau. 3.1.27.
12.89. अघ (agha-agadha?) m. name of a lake, (deep), AMg. अघण (a-ghana<a-ghana) adj. not compact, not thick, वे भारस्स पव्वयस्स अहे एत्थ णं महं एगे हरए अवे पण्णत्ते Viy. 2.5.27 AMg. अणघणन गिगणे हाया नट्ठा दिया पुणो होइ PirdNi. 175. (2.112) (comm. अति अघाभिधानः)
अघणकट्ट(ड। (a-ghana-kuttha(da)<a-ghana-kuta) adj. अघट्ट (a-ghatta <a-ghrsta) adj. (ppp.) unpolished, AMg. having a thin (not firm) wall, AMg. अघणकुटे ? डे) अकवाडे जच्चमणि अघट्ट वा थिरं वा मेति दि)णीतलं IsiBhas. 45.31.
गामवहि ... उजाणघरे ठायइ Ar: hPad.(V.) 390. अघट्टणा (a-ghattana <a-ghrstana == a-gharsanā ) f. not अघगं (a-ghanam<a-ghanam) adv. (holding the cloth) rubbing out, not extinguishing, JM. अराई (अजइइइ)सयंकरणं, not firmly, JM. पसिद्धिलं अपणं अतिराइयं च OghaNiBh.i. 164. अघट्टणोवरखडमहाउं KappBha. 1957 ( comm. उपस्कृते च भक्ते उल्मु कानां अघत्त (a-ghatta <a-ghatya) adj. not fit to be killed, घट्टना न कर्तव्या)
AMg. तेसि च णं तसकायसि उबवण्णाणं ठाणमेयं अबत्तं Siy. 2.7.11 अधटुंत (a-ghattanta<a-ghrstanta = a-gharsat) adj. (847); 2.7.16(852) (pr. part.) not rubbing, JM. कटुगंधजाणणट्ठा, जिघे नास अघट्टतो अघस (a-ghasa <a-ghrsa) adj. [cf. घृषु RV. 1.14.2] not KappBha. 499 (comm. नासाम असंम्पृशन् तं लेयं दृरस्थो जिवति) rubbed, JS. अपसे समे असुलिरे ... भूमिसंथारो Bhairi. 641; अभिसुआ
अघट्टियमम्म (a-ghattiya-mamma<a-ghrsta-marman) असुचिरा अघसा ... मिसीहिया Bhairi. 1969. n. vital place which is not rubbed, JM. सचमपट्टियमम्म ... सव्वं अघा (agha< ?<garta or hrada) I. JM. अलोगगामभासेज्ज मइपुव्वं DvaKu. 4.21 (comm. चालितं प्रकाशितं मर्म) अबमाइ हेटुओ चकियो खित्तं KappBhi. 675; गवणो आहारो हेट्ठा __ अघड (a-ghada ca-ghata) m. not a jar (not having the अपाऽगढाई, उडू गिनिगेहय-रचखा Kaprth. 676. nature of a jar), JM. (पडिसेहो उ अकारो) निदरिसणं अपडोऽयं 3113 (a-ghāi <a-ghātin) adj. which does not destroy KappBha. 817.
or hinder (the natural qualities of the soul), JM. फगनिदेसो अघडंत (a-ghadanta <a-ghatanana) adj. (pr. part.) not सि सम्वेयरधाययाईणं KamPay. 2.44%; विग्धं इअ देसधाई य अधाई happening, not forming, M. अघटत-धूम-रअ-णिग्गमाओ पन्हत्थ-भवण- Say.(D.) 143; अग्ध ईण (अधारण) ठाणं पडुन भणिमो बिसेसोथ PaiSain. विरलाओ (रन्थाओ) Gaudva. 687%; Apa. अपतु विजं धुत्तेहिं बुत्त, (C.) 43 (p. 183a) सुक्खे हि तहि वि पुणु दिग्णु चित्तु DhamPar. 9.18.1.
अघाइकम्म (a-ghai-kamma <a-ghati-karman) . ___ अघडंतघडण (a-ghadanta-ghadana<a-ghatamāna-gha- karman which is non-destructive (of the qualities of the soul). tana) n. accomplishment of an impossible thing, JM, अघडत- JM. वाससहस्मपुत्ता बिवरूअंतो अचाइसम्भाणं (टिइबंधो) KamPay. घडणपडुयाण वि व सज्झं न कम्माणं MaVICa.(G.) 13b.1(2) 5.53; JS. जोयम्मि य चत्तानि अमाइम्माणि PanSain.(Dig.) 3.8%B
अघडतय (a-ghadantavaca-ghatantaka) adj. which ends होहिति जोइरिम अघ इलाम्माणि सरिमाणि SriA.CV.) 532. with non-formation, Apa. अघडिउ अघडमाणु अवलंसउ खणिएं खाणउ अघाइय (a-ghaiya<a-ghatita) adj. unhurt, Apa. खगंतरमेत्तउ ।... सन्यु गिरत्थु बउद्धृहुँ सासणु PaumCa.(S.) 35.5.8. (जार) ण्वहि कहि जंति अधारयाई MahaPu.(P.) 81.17.4.
अघडमाण (a-ghadamana < a-ghatamāna) adj. (pr. अघाद (a-ghada<a-ghata) m. without premature death, part.) improbable, not happening, JM. अपडमाणठिकरसयाणि य without death caused by external causes, JS. घादेण अवादेण व अणक्ख-वस-बिगय-निहो । कयत्थे। अणक्खबहुलो नियतिरं खलुकाहिं Mano- पडिदं चांगेण चत्तमिदि Gomsa.(K.) 58. Ka. 39.12 (1212): Apa. अटिउ अघडमाणु अघडत उ ... सन् गिरत्थु अघाददह (a-ghada-ciehaca-ghata-deha) m. nonबउद्धहुँ सासणु PaumCa.(S). 35.5.8; इय अघडमाण लोइय पुराण obstructive body, JS. धादसरीरं शूलं आददेहं हर सुदुभं GomSa.(J.) सच्चइव(य) ते विगणहि अमाण DhamPar. 9.18.9.
183. __ अघडमणिय (a-ghadamāna-ya<a-ghatamāna-ka) adj. अघादि (a-ghadi<a-ghatin) adj. non-destructive, JS. (n.) not happening, JM. सो पुण जइ केणावि अपडमाणयं पयंपिज्जतं तागं पुण धादि ति अघादिति यहाँति सण्णादो GomSi(K.) 7:9; निसामेइ Maroka. 39.8; जो अघडमाणयं पयंपिस्सइ तं राया दंडण दंडि- KanPay.(N.) 7; आउग णामं गो वेणियं तह अघ दि (वाम्म) त्ति स्सइ ManoKa. 39.26.
KamPay.(N.) 9%; घादी वि अधादि वा गिस्सेस पारणे असकादो KamPay. अघडिअ (a-ghadia<a-ghatita) adj. (Ppp.) falso अपडिया (N.) 18. which has not happened, M. अघडिअपरावलंबा जब जह गरुअत्तणेण अघादिकम्म (a-ghadi-kamma<a-ghati-karman) .. विहति Gaudva. 976%; (नान्दी) अघडिअथणताणा णिचं णमह अणंग- non-destructive karman, Js. दुबिहाणि कम्नाभि धादिम्माणि अधादि२ ईण मोहणाई KapMai. 1.2; Apa. अबडिउ अघडमाणु अबत उ ... सब्बु कम्माणि चव । ... वेदगीय-आउणाम-गोदाणि अधादिधम्माणि Satig. गिरत्थु वउद्धउँ सासणु PaumCa.(S.) 35.5.8; अवडियउ घडावइ दिगणदिहि, (Dhavali.) 7.62.4. विद्दडावइ सुघडिउ दुनिहि JambiSiCa. 8.9.6; घडहिण अपडिय लोय अघादिचारम (a-ghadi-carima<a-ghati-carama) udj. (? ए) अग्णाणई DhamPar. 6.19.4.
(occurring) at the end of non-distructive karmas Js. जामतियअघ डयरूव (a-ghadiya-rāva <a-ghatita-rāpa) adj. णिमित्त दो विग्यं पडिदं आदिवरिमम्हि GomS...(K.) 17; KamPay. [for अडियरूवस्त by attraction ?] in the unwrought form, (N.) 18.
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430