Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अच्चीकरण
अच्चीकरण (acci karana < arci - karana ) n. praise, flattery, TM. अच्चीकरणं रण्णो, गुणवयणं तं समासओ दुविधं । संतमस्तं च तथा, पचक्खपरोक्खमेhi NisBha. 1569: एत्तो एगऩरेणं, अच्चीकरणेण जो तु रायाणं । अच्चीकरेति भिक्खु सो पावति आणमादीणि NisBha 1570; एतेहिं कारणेहिं अचीकरणं तु होति कातव्यं Nis Bha. 1575.
अच्चीसह समालिणीय (acci-sahassa-maliniya < arcisahasra-māliniya ) dj [r] [also अचिसहस्समालणीय which has a halo of thousands of mye, AMg. चंदप्पमं सिवियं सहस्रसवाहिणि विउब्वर, तं जहा अचीसहस्समालिणीयं ... दरिसणीयं सुरूवं āyār. 2. 15.28 (754); एवं च णं महं भवणं कारेति ... विज्जाहर -जमल- जुयलजंतजुत्तं पिव अबीसहरूसमालणीयं Naya. 1.1.89; ( तोरणपदं) तेसि णं तोरणा इसे एवारू वण्णावासे पण्णत्ते, तं जहा ते गंणं तोरणा णाणामणिमया ·· विज्जाहर जमलजुयलजंतजुत्ता पिव अधीसहम्समालणीया RayPa. 20; Jambudhi 4.27 पेच्छाधरमंडवं अच्चीसह समालणीयं दरिसणिज्जं अभिरूवं पडिरूवं Ray Pa. 32 ते णं द्वारा विज्जाहर - जमल-जुयल - जंतजुत्ता fa अचीसह समालणीया RANP. 129: n. name of a celestial abode, AMg. अचीसहस्समालणीयं... सिगमणं णाम जाणविमाणं Ray P. 17; 18; अच्चीसह समालणीयं ... दिव्वं जाणविमाणं विउच्वाहि Jambudar. 5.28.
28
अच्चुअ (accua <acyuta) m [also अच्चुत, अच्चुय ] 1 heavenly region called : kalpa, tire 12th according to the Svetamburts and 16th #ecording to the Digambaras, AMg समगस्स णं भगवओ महावीरस्स अम्मापियरो अच्चुए कप्पे देवत्ताए उववण्णा āyar. D 15.25; आणत पाणतअरणअच्चु णं कप्पे दो वृंदा पण्णत्ता Thapa. 2.384 (2.105) ; उवरिल्ला चत्तारि कप्पा अद्धचंद सेठाणसंटिया पण्णत्ता, तं जहा आणते पण आरणे अच्चुए Thapa. 4.651 (382); अच्चुए कप्पे देवाणं जहण्णेणं एकवीसं सागरोवमाई ठिई पण्णत्ता Samav. 21.10 ( बत्तीस देविंदा पण्णत्ता) पाणए अच्चुए Samav. 32.2: अच्चुए कप्पेसु विमाणा नव नव जोयणसयाई उड्ड उच्चतेण पण्णत्ता Samay Pra. 48; केवतियं णं असुरकुमाराणं देवाणं उडुं गतिविसए । गोयमा जाव अच्चुतो कप्पो viy. 3.2.12 (3.89); खंदर नाम अणगारे अच्चुए कप्पे देवत्ताए उबवण्णे Viy. 9.1.53 (271) ; 1.2.19 (1.113) उडलोगवासी दुविहा वेमाणिया य देवा, आणयपाणयआरणच्चुयकप्पवरविमाणवासिणो सुरगणा Pamha 5.3; अच्चुए कप्पे देवत्ताए उबवत्तारो भवंति एva 158: अच्यकाप्पे देवपुरिसा संखेज्जगुणा Jivabhi. 2.96 एवं सव्वे देविंदा जाव अच्चुए गियगपरिवारेणं आणेयव्वा Jambuullf. 2.94; उबवाओ आणुपुब्बीएणवमो पाणए दसमो अच्चुए Nimaya. 77 आराहगमुक्कामं आराहिव जाइ अच्चुयं सट्टो Pajā18. 267; से किं तं पुब्वा - पुवी, सोहम्मे ईसाणे...अच्चु Apuor. 173; दाणमाइचउक्केणं सुठु वि गच्छेज अच्यं न परओ गोयम गिहि त्ति MahaNis. 358; JM. दो वारे विजयाई गयस्स तिन्नच्चुए ViāvBha. 436; आणयपाणयकप्पे देवा पासंति पंचमि पुढविं । तं चैव आरणच्य ओहिण्णाणेण पासंति ViārBhs. 696 ताहे खामेत्ता पडिगया, ते पच्छा साहू जाता । अहाउयं पालइत्ता तम्मूलगं पंच वि जणा अच्चुए उबवण्णा ĀVTI. (H.) 117b.5; तओ सो ( धम्मिल्लो) अच्चुए कप्पे देविंद माणो ... देवो जाओ VasuHi. 76.94 177.23; अच्चुए बाबीसं सागरोवमाई ठिई तिष्णि य रयणीओ देहपरिमाणं CampCa. 84. 20; पवट्टमाणसुहृज्ावसाणेण पत्तो अच्चुयं Ka Ko Pra. 91.27; ते य ( पुप्फसिहो रयणसिहो च) पब्वज्जं काऊण आउक्खणं अच्चुए कप्पे इंदसामाणिया देवा उववन्ना Er. 44.24; कह तं समारुहंतो सोहम्मसणकुमारभावम्मि । ईसाणलंत आरणअच्चुअसीलो जए होसि ViThu. 13: JS सोहम्माइस जाय कप्पविमाणेसु अच्चुयंतेसु SraĀ. (V.) 495; Apa. अच्चुयसम्गि मरेविणु सुरवर Chakkammu. 7.8.16; गोखीरसरिस अतुलिय महंत थिय आरण अच्चुय धगधगंत PANACa. (P.) 16.5.9; 2 the ruler of the region or a mansion in it (called Indra) or a god inhabiting
...
125
अच्चुतवडेंसग
that region, AMg दस इंदा पण्णत्ता, तं जहा - •सक्के ईसाणे जाव अच्चुते Thānan. 10.149 (769); बत्तीस देविंदा पण्णत्ता, तं जहा - चमरे बलि .. अच्चुते Samnv. 32.1; एवं अच्चुतस्स जाव अन्ने उववज्र्ज्जति Viy. 10.4.14 (10.63) ; अच्चुए देविंदे देवराया दसहिं सामाणियसाहसीहि जाव विहरति Viv. 14.6.9 (14.75 ); तेणं समएणं चमरे असुरिंदे जाव अच्चुयपज्जवसाणा आगया Naya. 1.8.206; वेमाणियाणं देवाणं विमाणा पण्णत्ता सोहम्मीसाणसणकुमार... आरण-अच्चुत Jivabhi. 3.103; एत्थ णं आरणच्चुताणं देवाणं तिन्नि विमाणावाससता हवंति त्ति मक्खायं Pammav. 2.59(206) ; 30.1963; JM. बारसमो अच्चुओ इंदो Dev Tha. 165; पुण्फमलंकारे आरणे य तह अच्चुए चेव Deve Na Pra. 135.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अच्चुअ (accua<acyuta) m. name of Krena, M. अह खिप्प णिप्पडिकिअं कुविओ मोहणमत्थमच्चुओ Us8i. 2.43.
अच्चुअ (a-ccua <acyuta) adj. not falling from, not to be fallen from, JM. ईसाणलंतआरण अच्चुभसीलो जए होसि VITI, 13 (comm. ईर्ष्यानलान्तकारण, अच्युतशील : ); Api. देहि अम्हाण म ( १ = मणम्मि) काउं दयं अक्खयं अच्चुयं तं महंतं पर्यं Bhavi Ka 69.11.
अच्चुआ (accuā <acyutā ) . [ also अच्चुया ] mme of the tutelary deity (Sasana-devata) of the 6th and 7th Tirthaikaras, AMg से णं सुयदेवया··· अच्चुया Maha Nis. 2. 17[3]: JM देवीओ चक्केसरि अजिआ दुरिआरि कालि महाकाली । अच्चुआ संता जाला Suntista. 9; निव्वाणि अच्चुआ धरणी Santista. 10; ParShr0. 375-376.
अच्चुइंद (accuinda <acyutendra) m. lord of the Aeyata region, AMg. तर गं से अच्चुइदे सपरिवारे सामिं तेणं महया महया अभिसेणं अभिसिंचर Jambuddi. 5.5s; JM अह सो झाणोवगओ सीयापुब्वेण अच्चुइदेणं । अवह्निविसएण दिट्ठो अच्चंतं नेहराएणं Pant 't.(V.) 117.7; अच्युदो भयवंतं विहीए अहिसिंचिऊण भयवंतं पज्जुवासइ
VasuHi. 161.8.
...
अच्चुक्कड (accukkada <aty-utkata) adj. very powerful, excessive, AM अनुभवेने मंडलासम्म (पुलिस) बोसि Ogh Ni. 69.
अच्चुग्गा ( accugga < aty-ugra ) adj. very severe, very firee, JM. भयवं पि अणेयअच्चुग्गाभिग्गहत्रि सेसमलिज्जमाणकम्मपयरिसो • पत्तो तावसासमं CampCa. 266.3; 1. मए सा परिणीया गियविहिणा अच्चुग्ग- महेसिणो धूया Lila. 1216.
अच्चुच्चया (accucca-ya <aty-ucca tā) f. very high or lofty position, JM. भुवणोदयगिरिसिहरा रूढेणच्चुच्चयं पवत्रेण । सूरेण त रहिया अम्ह दिसो तिमिरभरिय व्व UvPay.(TT.) p. 406, 0.253.
ef (accutthiya<aty-utthita) adj. [. -ya] impertinent, arrogant, AMg. अच्चुट्ठिताए घडदासिए वा अगारिणं वा समयाणुसट्टे । ण तेसु कुज्झे Suy. 1.14.8-9 (Sr. अतीवाकार्यकरणं प्रति उत्थिता दासीत्वेन अत्यन्तमुत्थिता दास्या अपि दासी; V. 1. अब्भुट्टिया )
अच्चुण्णय ( accunnaya aty-unnata) adj. [ also अच्चुन्नय ] 1 bulging, AMg. कणगमय कुंभसरिसोवमाणचलणं अच्चुण्णयपीणरव्यमंसलउष्णयतणुतंबणिनहं Kapp. (J.) 36; 2 very tall, JM. अच्चुन्नयाई जत्थ जिणभवणाई JambūCa. (G.) 5.104.
For Private and Personal Use Only
अच्चुण्ड (accunha <aty-usna ) adj. [ also अच्चुण्हअ ] very hot, AMg समर्ग णक्खत्ता जोगं जायंति समगं उदू परिणमति । णच्चुण्ह णातिसीतो बहूदओ होति णक्खत्ते Thana. 5.3.213 (460) ; SP. 10.129 [1]; Jambuddi. 7.112.1; M. (राजा) णंदणवणवादा वि अच्चुह सरीरए Vikramo. 2.13; ( राजा ) अच्चुहा मे पिहुल-पिहुला होति णीसासदंडा AnaSun. 2.13.
अच्युतवडेंसग (accuta-vaderass gaacyutāvatamsaka)
Loading... Page Navigation 1 ... 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430