Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अग्गिसिहर
जग्गीफुलिंग
Hit
कुसुमपुरे अग्गिसिहो खमओ लिंगदओ य अरुणो ति UvPay. 486; (ii) जमग्निहोत्ताइ सम्गकामरस । वेयविहियं विष्णइ दाणाइफलं च लोयम्मि a son of Agnibhiti, JM. अलाया अम्ह पिया अग्गिनिहाभिहाणेण मित्तण ViAvBha. 1640; समाढत्तं अग्निहोत्तं माहणेण KaKoPra. 5.2. समें ... गोदीप चिट्ठ: Erz. 14.13; Apa. भगिउ अग्गिसिहु सोसई-जणणे अग्गिहोत्तकंड (aggi-hotta-kunda <agni-hotra-kunda) VaidhaCa. 2.18.4; cf. अग्गिसीह.
na vessel for offering oblation to the fire, AMg. अग्गिहोत्तकुंड अग्गिमिहर (aggi-siharacagni-sikhara) m. name of a पडिजागरेमाणे विहरिस्सामीति ISiBhas. 37.5. king of Varanasi, JM. अयि दाहिणभरह वाणारसी नाम नगरी। अग्गिहोतघर (aggi-hotta-ghara<agni-hotra-grha) n. तत्थ य राया अग्गिसि(v. I. 1)हरो नाम VasuHi. 235.21.
a room where sacred fire is kept, fire-sanctuary, JM. पहरेणुअग्गिनिहा (aggi-siha <agni-Sikhi) f. 1 flame of fire, मइल चरणा मा में उदहगह अग्निहोत्तघरं PaumCa.(V.) 35.9. AMg. मुणिस झायओ। समा हियर-सम्गिसिहा व तेयसा तवो य पण्णा य अग्गिहोत्तमुह (aggi-hotta-muha<agni-hotra-mukha) जसो य वहyir.2.16.5(797); चत्तारि अग्गिनिहाओ पाणत्ताओ, तं adj. whose chief part consists of offering oblations to the जहा -वामा णाममंगा वामावत्ता, वामा णाममेगा दाहिणावत्ता, दाहिणा णाम- sacred fire, AMg. अग्निहोत्तमहा वेया जन्नट्ठी वेयसां मुहं । नक्खंताण मेगा वामावत्ता, दाहिणा णामनेगा दाहिगावत्ता Thina.4.271(289[12]); मुहं चंदो धम्माण कालको मुहं Ut. 25.16 (comm. अग्निहोत्रमग्निकारिका। जहा अग्गिमिह। दित्ता पाउं होइ सुदुक्करा । तह दकर करेउ जे तारूणे समगत्त- सा चेह 'कमेन्धनं समाश्रित्य दृढा सद्भावनाइतिः। धर्मध्यानाग्निना कार्या णं UL 19.39; M. गमह अ जस्स फुडर बठकाआघडतणअणग्गिमिहं। दीक्षिनेनाग्नि कारिका' इत्यादिरूपा परिगृह्यते । तदेव मुखं प्रधानं येषाम् ) ... दिसाअ SetuBa. 1.5 फुडजीआग्वमुह तज्जेइ व बाणमुहजलंत- अग्गिहोत्तवाड (aggi-hotta-vairagni-hotra-vadin)m. ग्गिसिहं । .. धणं Setura. 5.283; 2 name of a plant, JM. जहा तेहिं an advocate of fire-worship (by offering oblations), JM. जे अग्गिसिहाओ सहुमकाइसाई आणऊण सारुणाम उन्भावणा कया Dasavevr. अग्गिहोत्त (v. 1. °म )वाई जलसोय जे य इच्छंति SiyNi. v. 90. (H.) 103a.8; 3 a lind of flower, M. (विदूषक) संलग्गअग्गिसिह- अग्गिहोत्तसाला (aggi-hotta-sala <agni-hotra-sala) f. मग्गअसोग, फट्ठाणं इदं खु ग्इकसहभण. SilMan. 2.18.
fire-sanctuary, JM. अग्गिहोत्तलालाए जलगं आणियं छीरवन्छसमिहापय[अग्गिविहाचारण (aggi-siha-carana <agni-Sikha-cārana) संक्खियं काऊण KuvMaka. 177.3-4. m. a monk who goes through fire without harming the fire- अग्गिहोत्तिय (aggi-hottiya<agni-hotrka) m. one who beings, PvSuro. 601%3; comm. p. 1686b.12, not in Pkt. PSM.] offers oblations into the sacrificial fire, JM. तह अग्गिहोत्तिपहिं __ अग्गिांयहिल्ल (aggi-sih-illa-ragni-Sikha-vat) m. name मंतपवित्तेहिं महुधयाईहिं ।... हुणिज्जमाणस्स जलणस्स SupasCa. 2.539. ofaking of Viranasi, Apa. पनि उमलो अग्गिसिहिल्लो सत्तिसहाओ अग्गिहोम (aggi-homa<agni-homa) m. offering oblaतस्सि राओ Mah:Pu.(P.) 67.14.6.
tions into the sacred fire (specially) at the wedding ceremony, ___ अग्गिपीह (aggi-siha <agni-simha) m. I ame of the AMg. तप. णं तेवलिपुत्ते पोटिलं दारियं मज वेत्ता अग्गिहोम कारेइ Naya. father of the seventh Vasudeva, AMg.तुदीव दीये भरहे वासे इमीसे 1.14.19%; तए में से सागरदत्ते ... सागरगं दारय मज्जावेश, मज्जावेत्ता अग्गि
औसप्पिणीए व बलदेव वासुदेवपितरो होत्था। तं जहा ... महसीह-अग्गिसीह होम करावे।।... समालियाए. दारियाप पाणि गेण्हावेइ Niya. 1.6.51; तए. Thāna. 9.19.[1](672); SumavPra. 238; Tittho. 602; 2 chier णं से दुवए राया पंच पंडवे दोव च ... मज्जावेड, मजावेत्ता अग्गिहोम of the Agnikum iras, AMg. चमरे धरणे तह ... हरिवंत अग्गिसीहे करावेइ ... पाणिग्गहणं कारावेइ Niya. 1.116.167; तए णं से वेसमणे Jiviibhi. 170b. 133; Viy. 3.8.3 (3.274); Pannav. 2.40(187) राया ... पसनंटिकुमार देवदत्तं च दारियं पट्टयं दुरुहेइ ... अग्गिहोम करेइ Viva.
अग्गिसेण (aggi-sena <agni-sena) m. 1 one of the 179; तर णं .... दिसाकुमारी महत्तरियाओ ... समिधाचटाई पक्खिवंति, पक्खिtwenty-four Tirthaikaras, AMg. स्वप वासे ... चउवीसं तित्थगरा वित्ता अग्गिहोम वारेति JambuddiSurn. 5.16. होत्था तं जहा ... चंदाननं सुचं अग्गिसेच दिलेणं च SamavPra. अग्गिडोमवाइ (aggi-homa-vai <agni-homa-vadin) 248[1]; भरहे य संभवजिगो, ए वए अग्गिणमिणचंदो Tittho. 316; JM. SiNi.(PTS.) 152.9%; cf. अग्निहोत्तवाइ. बालचंदं ... अग्गिसेण ... वंदे PavSaro. 296; 2 a name derived from अग्गीअ (aggia<agita) adj. [also अग्गीत] who has not (connected with) Agni, AMg. से कि तं देवयणामे? अग्गिदेवयाहि studied or learnt, ignorant (cf. गीयस्थ) [shortened form of जाते अग्गिए ... अग्गिसणे अग्गिरक्खिए Anuog. 286.
अगीयत्थ], JM. अग्गीतो वि मलद्धी मग्गा, इअरे परिच्छंति KappBha. अग्गिसेवण (aggi-sevana <agni-sevana) n. warming 620 (comm. अगोतार्थोऽपि सलब्धिकः स प्रथनं (कायोत्सर्ग) पारयति); oneself with fire, one of the 24 alatanas (things or acts which नचि जाण अग्गाओ उमसम्म ववाश्य व UVMi. 400. are not allowed in a Jain temple), JM. तरिच्छसंठावणं अग्गिनेवण- भगीगेह (aggi-geha <agni-grha) n. room where fire is रंधणपरिखणं (एमाईबमबजकज्जमुजुओ वजने जिणिदालये) (comm. अशिसेवनं kept, hearth, JM. चोड व हीरयजुओ अग्गीगेहं व पावयसमेओ।... अस्थि शीतादौ सति) PavSuro. 434.
वरो लाडदेसो त्ति NAPanka. 5.2. अग्गिसेहर (aggi-sehara<agni-sekhara) cl. अग्गिसिहर. अग्नीजालण (aggi-jalana<agai-ivalana). the enkind
अग्गिहुत्त (aggi-hutta <agni-hotra) Utt. 25.16. cf. ling of the fire, JM. अग्गीजालग रयणा विकिय परिभोग लोगपूजत्तं अग्गिहात्त.
UvPay. 568. [अग्गिय (aggi-huya<agni-huta) m. an ascetic who अग्गीतावग (aggi-tavana <agni-tapana) . heat of the has thrown an oblation into fire, AMgD. 743;w.r. for अमी ह्या fire, JM. गलिओ य सिसि सागर... अग्गीतावणरहिओ कुदनिवासेण Niraya. 3.93]
परिहीणो PaumCa.(V.) 63.46. अग्गिहोत्त (aggi-hotta <agni-hotra) m. offering of अगगीफुलिग (aggi-phulinga<agni-sphulinga) m. the oblation in the sacred fire, AMg. तए णं से सोमिल ... विहिणसं- spark of fire, JM. (जायं समरंगगं सहसा )... जिग्गयग्गीफुलिंगुदफुटुंतकाइयगहियग्गिहोत्तमंडोरगरणे Niraya. 99%; JM. कम्मे चासइ गोयम फारप्पडद्दोवियं CaupCa. 188.13 (V. 109)
For Private and Personal Use Only