Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
72
भगडदत्त
अगणिकाय अगडदत्त (agada-datla<avata-datta) m. 1 name of a पथावणजलावणविंदसणेहिं अगणिं (हणंति) Panha. 1.16; बादरतेउकाझ्या prince, cf. Erz. p. 68fT., JM, धन्ना विरत्तचित्ता हवंति जद्द अगदत्ताई अणेगविहा ... अची अलाए सद्धागणी Pannav. 1.26 (1.31(1)) पहाविदगSiloMa.86; 2 one of the men bearing that name, JM. ताण य अगणिमारुअवाउवणरसइ तसाण विविहाणं Gaccha. 75%; JS. पुढवी य अहं पुत्तो अगडदत्तो नाम नामेणं VasuHi. 36.5; 52.26.
उदगमगणी याउ वणफदि जीवसंसिदा काया PancSa. 110; इंगाल जाल अच्ची अगडदहर (agada--daddura <avata-dardura) m. frog मुम्मुर मुद्धागणी य अगणी य। ते जाण तेउजीवा Mila. 211(5) in a well, AMg. से जहानामए अगददरे सिया Niya. 1.8.1543; अगणिअ (a-gania <a-ganita) adj. (PPP.) [also अगणिय] 1.16.200.
1 neglected, not cared for, M. पीलारक्खणेकदिण्णमणा । अगणिअगदमह (agada-mahamavata-maha) m. festival of a भविणिवाअभा पूरेण समं बहर काई GaSaSa. 2.2; अगणिअजणावwell. AMg. अगटमहेर वा नईमहे वा RiyPa. 284.6: अगमहेम वा बाअं अवहन्थिशगुरुअणं चराहए। तीए ... चिरं रुपणं GaSasa. 5.84%; JM. तडागमहेसु वा Ayar. 2.1.24(337); Nis. 8.14.
को वि पपस वीरो ...। अगणियपडिवववभाओ कीलर कन्नाण मन्सम्मि अगढसुय (a-gada-suyaka-krta-Sruta) alj. who has Pauma.(V.) 8.40; अगणियसमविसमाणं साहसतुंगे समारुहंताणं । रक्सः not studied the scriptures, AMg. नो कप्पर वर्ष अगायागं एगयओ धीराण मणं ... दइवो VajLag. 110; अगणियपरिस्समो तो परेसिमुवयारकरणवत्थए Viva. 6.43; 6.5.
दललिओ ViMIPra. 68.25%3; दंसियनिम्मलनिच्चलदंतगणोऽगणिअसावउत्थअगढिय (a-gadhiya.ca-grdhitawa-grddha) ali. not भओ।... सूरी जिणवहहो होत्था MayaRa. 18; 2 uncountable, very covetous, not greedy [syn. agiddha], AMg. से तत्थ अमुच्छिप numerous, many, M. पत्तो अविहाबियपहपरिस्समो अगणिएहि दियसेहि अगिद्धे अगलिए अणझोववण्णे बहुसममेव मुंजेज्जा Ayar. 2.1.57(357); Lila. 920; णरवई अगणिएहिं दियएहि । संपत्तो ... सत्तगोयावरीभीमं Lila. अहुणोबवण्णे देवे देवलोगेनु सिब्बसु कामभोगेसु अनुच्छिष्ट अगिद्धे अगदिए 1147: S. (विषक) अगणिएहि अगग्धेहिं उम्मीलंतबहलदीहमोडलेहुजो... तस्स एवं भवः Thana. 3.362(183); जे गं निग्गथे अगिद्धे अगदिए अबजोआविअमहस्सरस्सीहिं महारअणसहस्मेहिं पृरिअं खुदे पोसघरअं
आहारं आहारेइ Viy.7.1.18 (7.23); महावीरे अमुच्छिप, अगहिए - आहारं CandLe. 1.28(1): Apa. अगणिय णिसिदिणु नवरद कहिं मि न विरमा सरीरकोढगंसि पविखवा Viy. 15.128 (15.162); तत्थ णं अत्गइया आसा कारणु तउ वि नहलउ JambuSiCa. 5.7.26; (पुब्वदेस ) जो भूसिउ ... तेसु ... गंधेसु अमुच्छिया अगदिया भगिहा ... दूरंदूरेणं अदक.मति Nayii. जयणमहाबणेहि अगणियरयणायरगयवणेहि VadJhaCa. 1.3.8; पुक्खलवइ1.17.24; 1.19.433; Antag. 6.57; Aputtaro.3.27; अण्णाग अगडिए विसयम्मि विसालाए ... अगणियगोदणभडियमहियले VaddhaCa. 2.10.3; अट्टे.-भिक्ख भिक्खेसणाए निरप Parha. 6.20.
कर धरिवि चढायउ करिवरिंद जो सेविउ अणियभमरविंद SiVaCa.2.6.6. अगण- (a-gana-<a-gan-) v. [neg. of the root gurt-] अगणिअ (a-gania<a-ganya:-a-ganayitva) ger. [also not to take note of, not to care for, to neglect, Apa. अगति दंति अगणिय] discarding, not minding. AMg. अगणिअ जो मोक्खमुह अंकुसपहार भयभोया गय संगामपार PANCa.(P.) 12.2.8.
कुणइ निमाणं असारमहहे BhattP. 1383; JM. अगणिम धाई... कोउअगणंत (a-gananta ca-ganat:sa-ganayat) adj. (pr. हलेण। धाविआओ बाला नवं लवलि KumiCa.(H.) 3.36; अगणिअ जले part.) [f. -nti] not taking note of, not caring for, neglecting, बिलुलिआ ...। हारावलिमुत्ताओं वि जलायाओ जलम्मि निवडता KumaCa. AMg. महिला ... मायरं च पियरं च। विसयंधा अगती दुक्ख समुदम्मि (H.) 4.42; S. (विदूषक) जर उण में अगणिअ एवं चिअ काउं णिन्यं, पाडे BhattaP. 115: JM. भवभयमगगनणं रसणिदियमुच्छिपण जे दहिया। करिम्ससि तदो मए पढमपरिमुकेस पाणेसु SinMal. 3.12.68; (पारिपार्थक) मच्छमिगाइयजीवा PajAri. 200; गयणे तुहिणोसारिणि तुहिणासारं पटतम- अगणिअणवं ति दोस मणिरूविअ णिअटदाव अंणिदं ।... रसिमा ओदंसअंतु गगता। उटुंति बहुओ KumaCa.(H.) 1.52; 8. दुक्खपिजायमामण्णं मा किदिदं CandLe. 1.10; Apa. तें भगिउ अगणिय मयणहामु DhamPar. जहम तगंव अगगतो Bhakri. 781%3; अगगंतो तणुद्वसं झायस्स णिजप्पयं 4.11.9. खश्या Archs.i.99; परलोयभ्यं चोरो अगणतो साहसं कुणइ SraA.(V.) अगऊिण (a-ganiuna ca-ganitvāna = a-ganayitva) 105%; Apa. अगन तहि मि छहदाहावेउ PINiCa.(P.) 1.21.6; 5.10.4; ger. setting aside, neglecting, JM. अगणिऊण लोगाववार्य Kuvमह सिसु अगांतहि नाह चयंत हिँ जो चिरु तुम्हहिं भंसियर ।... नेहु पुणपणउ MaKa. 47.12; कीरउ कहाणिवंधो भसमाणे दुजणे अगणिऊण KuvMaKa. ६सियउ Jamb.iSiCa.2.10.9.
6.133; रायसासणं अगणिऊण णियभूमि पविट्ठा नयरिं Erz. 2.8; अगणिकण अगणि (agani ragni) m. [older form. Hem.(Gr.) 2.102; वभमित्तत्तणं Erz. 5.14; अगणिऊण जणाक्वायं Erz. 42.5. Siinha.(Gr.) 4.48; Laksmi.(Gr.) 1.2.44; Vari.(Gr.) 3.63; अगणिकम्मसमारंभ (agani-kamma-samārambha<agniPurus.(Gr.) 3.31; M.irk.(Gr.) 3.92; Kranna.(Gr.) 2.58] karma-samārambha) m. sinful activity towards fire, AMg. 1 fire, AMg. अगर्मि च खर पुट्ठा मगे संघावमावति Ayar. 1.1.4.6; जमिण विरूवरूवहिं सत्येहि अगणिकम्मसमारंभेण अगणिमत्थं समारंभमाणे उई अहे व तिरिय दिमाम समाहिओ जत्यगणी झियाइ Siy. 1.5.1.11; अण्णे वाणेगांव पाणे विहिंसइ Ayar. 1.1.4.5(36) चत्तारि अगगीओ समारभेत्ता Sy. 1.5.1.133; अंसी अलंतो अगणी अकट्टो अगणिकाय (agani-kāya<agni-kāya) m. a living being Siv. 1.5.2.11%3; अगदि तिवातण्या Stiy. 1.7.6%; 1.7.15; सच्चेण य which has a body of fire, AMg. नो खलु मे कप्पर अगणिकायं उज्जालेत्तए अगणिसंभमम्मि विन राति उन्जुगा मणूसा Panhi.7.4; अगणिम्मि होज वा पजामा वा Ayar. 1.8.8.3(211); सिया एवं वयंतस्स परो अगणिकार्य णिवियत्तं तं च संघटिया दा Dasave. 5.61: अगणिव पक्खंद पयंगसेणाजे उमालेता पजाहेत्ता कार्य आयावेजा या पयावेजा वा Ayer. 1.8.8.3 भिक्खु भत्तका यह UIL. 12.27; JM. जुवजनजाणियसणेहा पउत्थ- (212): परमाणुपोग्गलं वा छिदित्तए वा भिंदित्तार वा अगणिकापण वा समोविरहागणिनिम डसमा Kum Ca (H.) 3.46; अरभरणत्थिणो तह वि दहिता Thina 6.51479); पुरिले भने कमसि वा जाव वणविदुग्गमि नियमणि अणुसरति GaRako. 161%3; J. तस्स महासमुह इहणो झाणमओ वा तपाई उमविय ऊसविय अगणिकायं णिसिरद Viy. I. 8.5(366); Suy. जाबए अगणी Paisi 1463; 2 one of the five clements, as possess- 2.2.41696); अगाजियाप णं भंते अगोजलिए समाणे महाकम्मतराए चेव ing life, AMg. पुत्वीय आऊ अगनी य वा Suy. 1.7.13; तमुक्काए Vis. 5.6.9(133); अस्थि ण ते कण्हराईम बादरे आउकाए बादरे कम्पपगए अगणी पुष्वी य अगणि पुढवीसु Viy. 6.8.26 (6.150); पयण- अगणिकाए बादरे वणप्फकाए। नो इणद्वे समटे Viv. 6.5.25(99); तर णं
For Private and Personal Use Only
Loading... Page Navigation 1 ... 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430