________________
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २१३ नारकादीनामौदारिकादिशरीरनि०
કરી
यिकाणां मदन्त ! क्रियन्ति वैक्रियशरीराणि प्रज्ञवानि, गौतम । वैक्रियशरीराणि द्विविधानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा - बद्धानि च मुक्तानि च । तत्र खलु यानि तानि बद्धानि तानि खल असंख्येयानि असंख्येयाभ्य उत्सर्पिण्यव सर्पिणीभ्यः अपह्रियन्ते
ही जानना चाहिये । अर्थात् पूर्व प्रज्ञापननयकी अपेक्षा से नारक जीवों के औदारिक शरीर होते हैं। क्योंकि नारक का जीव जब पूर्वभव में तिर्यगादि नाना पर्यायों में था तब वहां औदारिक शरीर था और उसे ही छोडकर यह इस नारक पर्याय में आया हैं । इसलिये मुक्त औदारिक शरीर नारक जीवों के सामान्य से अनन्त होते हैं । (जेरइयाणं भंते! केवइया वेडव्वियसरीरा पण्णत्ता) हे भदन्त ! नारकजीवों के कितने वैक्रिय शरीर कहे गये हैं । (गोधमा !) हे गौतम ! (वेव्विय सरीरा दुबिहा पण्णत्ता-तं जहा- बद्धेल्लया य मुक्केल्लया य) वैक्रिय शरीर बद्ध और मुक्त के भेद से दो प्रकार के कहे गये हैं- (तथ णं जे ते बद्वेल्लया ते णं असंखिज्जा असंखिज्जाहिं उस्सप्पिणीओसप्पिणीहि अवहीरंति कालओ) इनमें जो बद्ध वैक्रियशरीर हैं वे सामान्य से असंख्यात उत्सर्पिणी और अवसर्पिणी काल के जितने समय हैं, उतने वे बद्ध वैक्रियशरीर नारक जीवों के हैं । सामान्य से असंख्यात कहने का कारण यह है कि- ' नारक जीव असंख्यात होते हैं તેમજ જે મુકત, ઔદારિક શરીર છે, તે જેમ સામાન્ય મુકત ઔદાકિ શરીર કહેવામાં આવ્યાં છે, તેમજ જાણુવાં જોઈએ એટલે કે પૂર્વ પ્રજ્ઞાપનનયની અપેક્ષાએ નાકજીવાના ઔદારિક શરીરા હોય છે. કેમકે નારકના જીવ જ્યારે પૂર્વભવમાં તિય ગાદિ અનેક પર્યાયામાં હતા ત્યારે ત્યાં ઔઢાકિશરીર હતું, અને તેને જ ત્યજીને આ નારક પર્યાયમાં આવ્યે છે. એટલા માટે મુકત ઔદારિક શરીશ નારકવાને સામાન્યથી અનંત હાય છે. (रइयाणं भंते ! केवइया वेडठित्रयखरीरा पण्णत्ता १) हे लहरत नारशुलवानां डेंटला वैडिय शरीरेश वामां खान्यां छे ? (गोयमा !) हे गौतम ! (वेडब्बियसरी रा दुबिहा पण्णत्ता - तं जहा - बद्धेल्लया य मुक्केल्लया य ) वैडिय शरीराद्ध भने भुतना लेडथी मे प्रभारनां वामां माव्यां छे. (तस्थ णं जे से बद्धेल्लयातें असंखिज्जा असंखिज्जाहिं उत्खप्पिणी ओसप्पिणीहि अवद्दीरंति कालभो ) भाभां જે બદ્ધ વૈક્રિયશરીર છે તે સામાન્યની અપેક્ષાએ અસખ્યાત છે. કાલની અપેક્ષા અસખ્યાત છે. અસખ્યાત ઉત્સર્પિણી અને અવસર્પિણી કાલના જેટલા સમયે છે, તેટલાં તે અદ્ધ વૈક્રિયશરીર નારક જીવાના છે. સામાન્યની
