________________
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २३५ नवविधम संख्येयकनिरूपणम्
लोकाकाशादयः प्रत्येकमसंख्येया बोध्याः । (७) तथा स्थितिबन्धाध्यवसायः स्थानानि = स्थितिबन्धस्य कारणभूतानि अध्यवसायस्थानानि । एतान्यप्य संख्येयानि बोध्यानि । तथाहि - ज्ञानावरणस्य जघन्योऽन्तर्मुहूर्तममाणः स्थितिबन्धः उत्कृष्टस्तु त्रिशरसागरोपमकोटीको टिममाणः, मध्यमपदे तु एकद्वित्रिचतुरादि: समयाधिकान्तर्मुह सदिकोऽसंख्येयभेदः । एषां च स्थितिबन्धानां कारणभूतानि अध्यवसायस्थानानि प्रत्येकं भिन्नान्येव सन्ति । एवं च सति एकस्मिन्नपि ज्ञानावरणेऽसंख्येयानि स्थितिवश्वाध्यवसायस्थानानि भवन्ति । एवं दर्शनावरणा दिव्वपि वाव्यमिति । (८) अनुभागाः =ज्ञानावरणादिकर्मण । जघन्यमध्यमादि ये पृथिवी अप, तेज, वायु, वनस्पति और त्रस जीव (७) स्थितिबन्ध के कारणभूत अध्यवसायस्थान (८) अनुभाग, (९) योगच्छेद प्रतिभाग, (१) एक अत्रसर्पिणी और दूसरी अवसर्पिणीयों दोनों के समय । ये प्रत्येक दश राशियां असंख्या २ हैं। स्थितिबन्ध के कारणभूत अध्यवसोयस्थान, असंख्यात इस प्रकार हो हैं- जैसे ज्ञानावरण का जघन्यस्थितिबंध अन्तर्मुहूर्त का है और उत्कृष्ट स्थितिबन्ध ३० कोटीकाटी सागरोपमका है । मध्यमस्थितिबन्ध एक, दो, तीन, चार, आदि समय अधिक अंतर्मुहूर्त्त आदिका है । इस प्रकार जघन्य और उत्कृष्ट स्थितिबन्ध के बीच के मध्यम स्थितिबन्ध के स्थान असंख्यात आते हैं। क्योंकि इन स्थितिबन्धों के कारण भूत प्रत्येक अध्यवसायस्थान भित्र २ ही है । इस प्रकार होने पर एक भी ज्ञानावरण कर्म में असंख्यात संस्थितिबन्धाध्य
६७३
तेन, वायु, वनस्पति भने ત્રણ જીવ, (૭) સ્થિતિમન્યના કારણભૂત અધ્યવસાય સ્થાન, અનુભાગ (૯) ગચ્છેઃ પ્રતિભાગ, (૧૦) એક ઉત્સર્પિણી અને ખીજી અવર્ષિણી, આમ અન્તને! સમયેા, આ દરેકે દરેક
શ રાશિઓ અસંખ્યાતઅસખ્યાત छे. સ્થિતિમન્ધના કારણભૂત અયવસાયસ્થાન, અસ ંખ્યાત આ પ્રમાણે છે જેમ જ્ઞાનાવરણના જઘન્યસ્થિતિ મધ અન્તર્મુહૂતના છે અને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ"'ધ ૩૦ કાટી-ક્રેટી સાગરાપ
छे. મધ્યમસ્થિતિમષ એક, અે, ત્રણ, ચાર વગેરે સમય અધિક અંતમુહૂત્ત વગેરેના છે. આ પ્રમાણે જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિખન્યના મધ્યના મધ્યમસ્થિતિમત્ત્વનું સ્થાન અસખ્યાત આવે છે. કેમકે આ સ્થિતિ અન્ધોના કારણભૂત પ્રત્યેક અધ્યવસાય સ્થાન ભિન્ન ભિન્ન જ છે. આ પ્રમાણે હાવાથી એક પણ જ્ઞાનાવરણુ કર્મમાં અસ`ખ્યાતસ્થિતિ અન્ધાધ્યવસાય સ્થાન થઈ જાય છે. આ પ્રમાણે દશનાવરણ વગેરેમાં પણ જાણી લેવુ' જોઇએ.
अ० ८५
