________________ ભાવનામૃતમ્-I : અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ शास्त्रगतकषादिपरीक्षात्रयस्य च स्वरुपमिदम् / विधिप्रतिषेधौ ઋષઃ | ... "पाणिवहाईयाणं, पावट्ठाणाणं जो उ पडिसेहो / विधिप्रतिषेधयोरबाधकस्य सम्यक्तत्पालनोपायभूतस्यानुष्ठाનો છેઃ / યાદ.. વાણુકાઇ, ને વાદિજ્ઞા તાં નિયમ | સંભવ ય પરિશુદ્ધ, સો પુખ થર્મોક્ષિ છેમોત્તિ રા” बन्धमोक्षादिसद्भावनिबन्धनात्मादिभाववादः तापः / उक्तं - जीवाइ भाववाओ, बन्धाइपसाहगो इहं तावो / एएहिं परिसुद्धो, धम्मो धम्मत्तणमुवेइ // 3 // ભાવાર્થઃ જિનવચનોના સંગ્રહરૂપ શાસ્ત્ર યથાર્થ છે. અર્થાત્ શાસ્ત્રમાં કરેલા વિધાનો સત્ય અને સંશય રહિત છે અને તેથી ભવ્યાત્માઓ માટે સંસારનાશક અને મોક્ષપ્રાપક છે. એવા શાસ્ત્રની શુદ્ધિ જ્યારે શાસ્ત્ર કષછેદ-તાપ : આ ત્રણ પ્રકારની પરીક્ષામાંથી પસાર થાય છે, ત્યારે જ નિર્ણત થાય છે અર્થાત્ કષાદિ ત્રણ પરીક્ષામાંથી પસાર થયેલ શાસ્ત્ર જ શાસ્ત્ર છે. એ સિવાયના નહિ. તેથી હવે અહીં શાસ્ત્રની કષાદિ ત્રણ પ્રકારની પરીક્ષાનું સ્વરૂપ જણાવાય છે. જે શાસ્ત્રમાં આત્મહિતકર પ્રવૃત્તિઓની વિધિ બતાવી હોય અને આત્મ-અહિતકર પ્રવૃત્તિઓનો નિષેધ જણાવ્યો હોય તે શાસ્ત્ર કષશુદ્ધ છે. કષશુદ્ધ પરીક્ષા અંગે અન્ય ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે, “જે શાસ્ત્રમાં (સંસારવર્ધક) પ્રાણાતિપાત (હિંસા) આદિ પાપસ્થાનકોનો નિષેધ બતાવ્યો છે અને (મોક્ષમાપક) ધ્યાન-અધ્યયન આદિની વિધિ જણાવી છે, તે શાસ્ત્ર (ધર્મ) કષશુદ્ધ છે.”
