________________ પ્રકરણ-૩ પ્રશ્નોત્તરી 243 પણ યાદ રાખવું જરૂરી છે અને યથાશૃંદાની ગણત્રી મોક્ષમાર્ગની બહાર કરી છે, તે પણ યાદ રાખવું. - ત્રીજા નંબરે... સંવિગ્ન, ગીતાર્થ અને ભવભીરૂ ભાવાચાર્ય જ ભાવશ્રત છે અને તેવા ગુણોથી રહિત આચાર્ય દ્રવ્યાચાર્ય કે નામાચાર્ય છે, એમ શાસ્ત્રો કહે છે. શાસ્ત્રવિરુદ્ધ પ્રરૂપણા કરનારા આચાર્ય ભાવાચાર્યની કોટીમાં આવતા નથી. ઉસૂત્ર (શાસ્ત્રવિરુદ્ધ) પ્રરૂપણા કરનારા આચાર્ય શ્રોતાના ભાવપ્રાણોનો નાશ કરનારા છે, એમ ઉપદેશમાલામાં કહ્યું છે. - ચોથા નંબરે... યોગશાસ્ત્રની ટીકામાં કલિકાલ સર્વજ્ઞશ્રી ફરમાવે છે કે, સૂત્રના (શાસ્ત્રના) એક પણ અક્ષરની પણ જે અશ્રદ્ધા કરે છે તે મિથ્યાષ્ટિ છે. આ વિધાન પણ શાસ્ત્રને પરતંત્ર રહેવાની જ વાત કરે છે. - પાંચમા નંબરે... નંદીસૂત્રમાં કહ્યું છે કે - શાસ્ત્રના વચનોના અર્થઘટન ખોટા કરે તે સૂત્રાર્થની આશાતના કરનારો છે. આ રીતે ભૂતકાળમાં સૂત્રાર્થની આશાતના કરનારા જીવો અનંતકાળ પર્યત સંસારમાં ભમ્યા છે. આ વાત પણ શાસ્ત્રવચનોના યથાર્થ અર્થ કરીને તે મુજબ જ વર્તવા-કહેવા ઉપર ભાર મૂકે છે. - આથી શાસ્ત્રને પરતંત્ર હોય તે આચાર્ય ભગવંત ભાવથુત છે અને આચાર્ય ભગવંત શાસ્ત્રને બાજુ પર મૂકવાની વાત ક્યારેય ન કરે. પરંતુ શાસ્ત્ર પ્રત્યે ભક્તિ પેદા થાય એવા જ પ્રોત્સાહક વચનો બોલે અને લોકો શાસ્ત્ર પ્રત્યે પરતંત્ર બને - શાસ્ત્રાનુસારી જ ધર્મક્રિયા કરનારા બને એવો પ્રશસ્ત પ્રયત્ન કરે. શાસ્ત્રના સ્વીકાર અને તેની પરતંત્રતા વિના બીજા ગમે તેટલા ગુણો હોય તો પણ તે એકડા વિનાના મીંડા જેવા છે. તે મોક્ષ આપવા સમર્થ થતા જ નથી. પ્રશ્ન-૫૫ઃ જો તમે કહ્યું તેવું જ હોય, તો ગીતાર્થ કહેવાતા આચાર્યો પણ શાસ્ત્રને ગૌણ કરવાનું કેમ કહે છે ? શાસ્ત્ર શાસ્ત્ર શું કરો છો ? શાસ્ત્ર તો દ્રવ્યથ્થત છે અને અમે ભાવઠુત છીએ ! આવું કેમ કહેવાય છે ?