________________ 251 પ્રકરણ-૪ H આધ્યાત્મિક અનુસંધાનમાં માધ્યશ્મભાવના ર માધ્યશ્મભાવનામાં પરિશીલનની શૈલી : - હે આત્મન્ ! તું દુર્ગણીઓ ઉપર માધ્યચ્યભાવ રાખ ! તેમની ઉપેક્ષા કર ! પરંતુ તેમના ઉપર રાગ-દ્વેષ ન કર ! - હે આત્મન્ ! દુર્ગણીઓ, ઉન્માર્ગીઓ, ઉસૂત્રભાષીઓની ભવસ્થિતિ-કર્મસ્થિતિનું ચિંતન કરી એમની ઉપેક્ષા કર ! તેમના ઉપર કોપ કરવાની જરૂર નથી. - હે આત્મન્ ! કોઈ હિતોપદેશ ન સાંભળે કે આપણી સાચી ઉપર કોપ કરીને આપણા સ્વાભાવિક સુખનો (સમતાસુખનો) નાશ કરવાની કોઈ જરૂર નથી. - હે આત્મન ! સૌ જીવો “જેવી ગતિ તેવી મતિ' આ ઉક્તિ અનુસારે વર્તે છે, આથી તેમને તેમની પોતાની નિયતિ ઉપર છોડીને તું ઉદાસીનભાવને સેવ ! - હે આત્મ! તું ઓદાસીન્ય રૂપ ઉદાર-અચળ સુખને અનુભવ! કારણ કે, તે ઔદાસીન્ય જ મોક્ષ સાથે મેળવી આપનાર અને વાંછિત ફળ આપવામાં કલ્પવૃક્ષ સમાન છે. - હે આત્મન્ ! તું પરપુદ્ગલ સંબંધી ચિંતાનો ત્યાગ કર ! અને પોતાના અધિકાર આત્મસ્વરૂપનું ચિંતન કર ! - હે આત્મન્ ! કેટલાક જડમતિ લોકો શાસ્ત્રનો અનાદર કરી શાસ્ત્રવિરુદ્ધ ભાષણ કરે છે, તે મૂઢજનો નિર્મલ જલનો ત્યાગ કરીને મૂત્રનું પાન કરે છે, એમાં આપણે શું કરીએ ? તેમની જેવી નિયતિ ! તેમનું કેવું ભાગ્ય ! કારણ કે, નિષ્કારણબંધુ-વિશ્વોપકારી-અનંતકરુણાના સાગર એવા ભગવાનની વાત પણ ન ગમે એમાં આપણે શું કરી શકીએ? - હે આત્મન્ ! કોઈને પણ બળાત્કારે ધર્મ પમાડી શકાતો નથી કે ઉન્માર્ગથી પાછો વાળી શકાતો નથી, આથી અધર્મી અને ઉન્માર્ગગામી જીવો પ્રત્યે રોષ ન કરવો.
