________________ 208 ભાવનામૃતમ્-I H અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ વિના પ્રશ્નમાં કહેવાયેલું બોલવા-લખવામાં આવે તો અનર્થ થવાનો સંભવ છે. - અહીં ઉલ્લેખનીય છે કે - જૈનદર્શનકારોએ અન્યદર્શનના શાસ્ત્રો -માન્યતાઓ અંગે બે કામ કર્યા છે. એક, જે સ્યાદ્વાદ સિદ્ધાંતને અનુકૂળ હોય તેનો નયસાપેક્ષ સમન્વય કર્યો છે અને જે પ્રતિકૂળ હોય તેનું ખંડન કર્યું છે. તદુપરાંત, તેમના શાસ્ત્રોમાં વર્ણવાયેલા યજ્ઞો આદિ વિધિઓનું પણ ખંડન કર્યું છે, એ યાદ રહે. પ્રશ્ન-૪ર : સ્વપક્ષમાં રહેલા બધાને સમાન માનવા એ દોષરૂપ છે કે ગુણરૂપ છે ? ઉત્તર : સ્વપક્ષમાં પણ (ધર્મપરીક્ષા ગ્રંથની શ્લોક 10 ની ટીકાની સર્વ પુત્ર શ્વેતામ્બરતિધ્વરાતિક્ષા: સોમના:” આ પંક્તિ અનુસાર) બધાને સમાન માનવા એ મિથ્યાત્વરૂપ છે. એટલે દોષરૂપ છે. ગુણરૂપ નથી. જે જેવું હોય તેને તેવું માનીએ એ ગુણરૂપ છે. જેવું ન હોય તેવું માનવું એ દોષરૂપ છે અને મિથ્યાત્વ ભયંકર દોષ છે. બધી જ સાધનાને બાળી નાખવાનું કામ કરે છે. પ્રશ્ન-૪૩ : અકબર બાદશાહ પ્રતિબોધક પૂ. હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજાના 12 બોલના પટ્ટક વિશે અત્યારે ખૂબ ચર્ચા થાય છે, તે અંગે હકીકત શું છે ? ઉત્તર : પૂજ્યશ્રીએ તત્કાલીન પીરસ્થિતિને વશ એ પટ્ટક બનાવ્યો અનુલક્ષીને કરાતા હોય છે. તે પટ્ટકની તમામ વાતો આજે પણ તપાગચ્છમાં અનુકરણીય જ છે. જેઓ પટ્ટકને ખૂબ આગળ કરે છે, તેઓ પૂ. પ્રેમસૂરિદાદાએ વિ.સં. 2018 માં બનાવેલા પટ્ટકની (9) (સાધુએ) માઈકમાં બોલવું નહીં - અને (10) ફોટા પડાવવા નહીં - આ બે કલમો યાદ કરવા
