________________ 240. ભાવનામૃત-IIઃ અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ જોવા મળતી નથી. સિદ્ધાંતની વ્યાખ્યા આગળ કરી જ છે અને અશઠસંવિન ભવભીરૂ ગીતાર્થોએ આચરેલી શાસ્ત્રથી અનિષિદ્ધ આચરણાને સામાચારી કહેવાય, એવો પાઠ શાસ્ત્રમાં મળે છે. (20) એકતિથિપક્ષની ‘તિથિદિન' નક્કી કરવાની બેવડી નીતિ પણ જોવા જેવી છે. તેઓ પ્રતિષ્ઠા-દીક્ષા આદિ શુભ કાર્યોમાં મુહુર્તો જોતી વખતે પંચાંગમાં આપેલી પર્વતિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિને યથાવત્ માન્ય કરીને પ્રઘોષનો બે તિથિ મુજબનો અર્થ કરીને જ જોતાં હોય છે. તેમાં જ તે બધા કાર્યો સંપન્ન કરતા હોય છે અને પર્વતિથિની આરાધનાઓમાં જ માન્યતા બદલીને પ્રઘોષનો અર્થ ખોટો કરી આરાધનાના દિવસો બદલી નાંખે છે. આ કયા ઘરનો ન્યાય ? આવું કરવામાં કયા શાસ્ત્રનો આધાર ? - આથી તિથિ વિવાદ એ શાસ્ત્રીય નિયમો = સિદ્ધાંતોના અર્થઘટનનો વિવાદ છે. સામાચારીનો નથી. પ્રશ્ન-૩: કેટલાક સાધુઓ જ્યારે તેઓને પોતાના પક્ષના નાના સાધુ-સાધ્વીજીઓ પૂછે કે - “તિથિમાં સાચું શું છે ?" - ત્યારે તેઓ જવાબ આપે છે કે - “તિથિ એ તો સામાચારી છે. સામાચારીમાં તો ભેદ હોઈ શકે. ગણધરોની સામાચારીમાં પણ ભેદ હતો. સામાચારીથી ભ્રમિત ન થાઓ.” - તો આવું કહેવું યોગ્ય છે ? ઉત્તર : એવું કહેવું જરાપણ યોગ્ય નથી. કારણ કે... - પ્રથમ નંબરે... તેઓ એવું કહીને સત્યગવેષણાનો માર્ગ બંધ કરે છે... સત્યવગવેષણા સમ્યત્વની પ્રાપ્તિ-રક્ષા-શુદ્ધિનો પરમ ઉપાય છે. તેનો માર્ગ બંધ થાય એવું કહેનારો વક્તા શ્રોતાઓના ભાવધનને હરનારો છે. અહીં ઉલ્લેખનીય છે કે - શાસ્ત્રમાં ભાવ સમ્યત્વ/નિશ્ચય સમ્યત્વની વ્યાખ્યા એવી જણાવવામાં આવી છે કે - જૈનશાસનના પ્રત્યેક તત્ત્વને યથાર્થ રીતે જાણવો-સમજવો-સદણવો તે જ સમ્યકત્વ છે. શક્તિ
