________________ પ્રકરણ-૩ઃ પ્રશ્નોત્તરી 235 (D) ડહેલાવાળા પૂ. પં.શ્રીરૂપવિજયજી મહારાજાએ રતલામ સંઘને લખેલા પત્રમાં પણ પ્રઘોષનો અર્થ (તત્ત્વતરંગિણી ગ્રંથના માધ્યમ) બે તિથિપક્ષની મુજબ જ કર્યો છે. (એ પત્ર અમારા “તિથિનિર્ણય સિદ્ધાંત કે સામાચારી !' પુસ્તકના પ્રકરણ-૭માં સંગ્રહિત કરેલ છે.) (E) તત્ત્વતરંગિણી (રબો = બાલાવબોધ) નું ભાષાંતર પૂ.આ.ભ. શ્રીવિ.જંબુસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ કરેલ છે. તેની પ્રસ્તાવનામાં શાસનસમ્રાટ પૂ. આ. ભ. શ્રીનેમિસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના શિષ્ય પૂ. આ. શ્રી પદ્મસૂરિજી મહારાજાએ પ્રઘોષનો અર્થ આધાર સાથે મૂકેલ છે અને તે બે તિથિ મુજબ જ કરેલો છે. (F) વિ.સં. 2020 માં પૂ. પ્રેમસૂરિદાદા તરફથી થયેલા તિથિવિષયક પટ્ટકમાં પણ લવાદી ચર્ચાના નિર્ણયને માન્ય કરીને જ પ્રઘોષનો અર્થ પ્રારંભમાં જણાવ્યો છે. જે હાલ બેતિથિપક્ષ, જે રીતે માને છે, તે જ રીતે આપેલ છે. વર્તમાનમાં એકતિથિપક્ષમાં ગણાતા અને પૂર્વે બેતિથિપક્ષમાં ગણાતા અનેક સમુદાયના વડીલો અને સર્વ પદસ્થોએ આ પટ્ટકમાં પોતાની સહીઓ આપેલી છે. (9) આથી તિથિનો વિવાદ પૂ. વાચકપ્રવરશ્રીના પ્રઘોષના અર્થઘટનનો વિવાદ છે. પ્રઘોષ એ તિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ આવે ત્યારે તિથિદિનનો નિર્ણય કરવા માટેનો નિયમ દર્શાવે છે અને આ નિયમને સિદ્ધાંત જ કહેવાય. સામાચારી ન કહેવાય. - બૃહત્કલ્પસૂત્રમાં (ગાથા-૧૭૯ની ટીકામાં)... સિદ્ધાંતની વ્યાખ્યા કરતાં કહ્યું છે કે - જે કારણથી પ્રમાણથી સિદ્ધ થયેલો અર્થ અંતને પામે છે = પ્રમાણ કોટી ઉપર આરૂઢ થાય છે, તે કારણથી તે સિદ્ધાંત કહેવાય છે. અર્થાત્ પ્રમાણથી સાચા સાબીત થયેલા મત = નિયમને સિદ્ધાંત કહેવાય છે. અર્થાત્ આગમપ્રમાણ અને અનુમાન પ્રમાણથી સાચા સાબીત થયેલા મતને = નિયમને સિદ્ધાંત કહેવાય છે. આ વ્યાખ્યાથી જેટલા પણ શાસ્ત્રીય નિયમો છે, કે જે પ્રમાણથી
