________________ 226 ભાવનામૃતમ્I: અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ મિથ્યાત્વને આધીન બને છે અને તેના કારણે ચારિત્રથી પતિત થઈ જાય છે. ચારિત્રની વિશુદ્ધિ માટે તશ્રદ્ધા અત્યંત દૃઢ હોવી જરૂરી છે અને મિથ્યા આગ્રહો એ તત્ત્વશ્રદ્ધાને શિથીલ-મલિન બનાવે છે. તેનાથી ચારિત્ર પણ મલિન બની જાય છે. જે ભવસમુદ્રથી પાર ઉતારવામાં સમર્થ બનતું નથી. - અભિનિવેશ મિથ્યાત્વ અને કષાય બંનેને ઉત્તેજિત કરે છે. તેના યોગે ખૂબ ક્લિષ્ટ કર્મબંધ થાય છે. તેનાથી સંસારપરિભ્રમણ વધે છે. “હિતોપદેશમાલા' ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે - मुत्तूण मुक्खमग्गं, निग्गंथं पवयणं ह हा ! मूढा / मिच्छाभिणिवेसहया, भमंति संसारकंतारे // 399 // અર્થ : મિથ્યા અભિનિવેશથી હણાયેલા મૂઢ જીવો મોક્ષમાર્ગરૂપ નિગ્રંથ પ્રવચનને છોડીને સંસારની ઘોર અટવીમાં ભટકે છે. આ પણ એક દુઃખદ બીના છે. મિથ્યા અભિનિવેશને વશ બનેલા જીવો મોક્ષમાર્ગમાં ટકી શકતા નથી અને મોક્ષમાર્ગથી દૂર થયેલા જીવોને કર્મ સંસારમાં ખૂબ ભટકાવે છે. કારણ કે, મોક્ષમાર્ગથી દૂર થયેલા પાસે નિર્મલ બોધ અને તાત્વિક વિવેક ટકતો નથી અને તેના કારણે જીવન અનેક પાપોથી-મિથ્યા પ્રવૃત્તિઓથી ઘેરાઈ જાય છે. સંક્ષેપમાં અભિનિવેશથી મિથ્યાત્વનો ઉદય થાય છે - ગાઢ બને છે અને તેનાથી આત્માને ખૂબ નુકશાન થાય છે. આથી મિથ્યા અભિનિવેશનો ત્યાગ કરવો. પ્રશ્ન-૫૦ : અભિનિવેશ નાશ કઈ રીતે પામે ? ઉત્તર : અભિનિવેશનો ત્યાગ કરવા માટે તારક તીર્થકરોના વચનનું (જિનવચનનું) નિરંતર પરિશીલન કરતા રહેવું જોઈએ. તારક તીર્થકરોનું
