________________ કર ભાવનામૃત-IIઃ અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ પ્રકરણ-૩ : પ્રશ્નોત્તરી સાંપ્રત પ્રશ્નોના ગ્રંથકાર મહર્ષિઓએ આપેલા ઉત્તરો [ વર્તમાનમાં જૈનસંઘમાં અનેક પ્રશ્નોની વારંવાર ચર્ચા થયા કરતી હોય છે. એમાં ક્યાંક મનફાવતી વાતો થતી હોય તેમ દેખાય છે અને ક્યાંક કશુંક છુપાવવાનું કાર્ય થતું હોય તેમ જોવા મળે છે અને ક્યાંક શાસ્ત્રને સંપૂર્ણપણે બાજું ઉપર મૂકવામાં આવે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં અનેક પ્રકારની ભ્રમણાઓ પ્રવર્તે છે. તેના કારણે ઘણા ભવ્યાત્માઓ મુંઝાતા હોય છે. આવા અવસરે આપણા માટે “શાસ્ત્ર' જ પરમ આધારશરણરૂપ છે. તેથી સાંપ્રત દરેક પ્રશ્નોનો જવાબ શાસ્ત્રપંક્તિઓના આધારે ક્રમશઃ જોઈશું. ] સંઘનું સ્વરૂપ પ્રશ્ન-૧ સંઘ કોને કહેવાય ? સંઘમાં કોનો સમાવેશ થાય અને કોનો ન થાય ? ઉત્તર : આ પ્રશ્નનો ઉત્તર 1444 ગ્રંથના રચયિતા પૂજ્યપાદ આ. ભ. શ્રીહરિભદ્રસૂરિજી મહારાજ “સંબોધ પ્રકરણ' ગ્રંથમાં નીચે મુજબ આપે છે. "o સહૂિ II, સહૂિ સાવયો ય પટ્ટી વી | માગુત્તો સંથો, સેસો પુખ દિલાસો II724o" અર્થઃ આજ્ઞાથી યુક્ત એક સાધુ, એક સાધ્વી, એક શ્રાવક અને એક શ્રાવિકા પણ સંઘ છે અને એ સિવાયનો (આજ્ઞાથી રહિત) મોટો પણ સમુદાય (આજ્ઞા રહિત હોવાથી) સંઘ નથી, પરંતુ હાડકાનો ઢગલો છે. ટિપ્પણી-૧ : ગ્રંથકારશ્રીએ “સંઘ' તરીકેની ઓળખાણમાં આજ્ઞાને પ્રધાનતા આપી છે. જે પ્રભુની આજ્ઞાને માને છે અને યથાશક્તિ
