________________ પ્રકરણ-૩ઃ પ્રશ્નોત્તરી 199 તો શાસ્ત્રના અક્ષરો મળે એટલે આગ્રહ છોડીને શાસ્ત્રનીતિ મુજબ વર્તવું એ જ શ્રેયસ્કર છે. - વચ્ચેના વિષમકાળમાં જે કંઈ શાસ્ત્રાનુસારી વિધિ-નિષેધો અને સુવિહિત પરંપરાઓમાં ભેળસેળ થવાના કારણે કંઈક સારું ગુમાવ્યું હોય, તેને પાછું મેળવી લેવામાં જ હિત છે. આત્મહિતાર્થી-સત્યપિપાસુ જીવ તો ગુમાવેલી સાચી ચીજને પાછી મેળવવા ઈચ્છે છે, પરંતુ જે કંઈ સાચું બચ્યું છે, તેને ગુમાવવાનું કાર્ય ન કરે તથા સાચા-ખોટાને ઓળખે અને બીજાને હિતબુદ્ધિથી જણાવીને તેમાંથી બહાર કાઢવાનો સમ્યગૂ પુરુષાર્થ કરે. નકલી-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવને ધારણ કરીને મૌન પણ ન રહે કે બધાને સારા-સાચા માનવા સ્વરૂપ મિથ્યાત્વને પ્રોત્સાહન પણ ન આપે. (E) સ્યાદ્વાદ સિદ્ધાંતની દૃષ્ટિએ અન્યદર્શનકારો - અન્યદર્શનકારોએ વસ્તુના સ્વરૂપના વિષયમાં એકાંત પકડ્યો છે. કોઈક વિષયમાં સ્યાદ્વાદ સિદ્ધાંતનો આશરો લેવા છતાં નામથી તો એને નકારી દીધેલ છે. એકાંતમાં મિથ્યાત્વ છે. કારણ કે, એકાંત પકડવાથી વસ્તુની અંદર રહેલા અન્ય (સાપેક્ષ) ધર્મોનો અમલાપ થાય છે અને વસ્તુ જેવી છે, તેવો તેનો બોધ થતો નથી અને બોધ વિપરીત થવાના કારણે બોધજન્ય રૂચિ પણ વિપરીત થાય છે. જે મિથ્યાત્વ સ્વરૂપ છે. આથી અન્ય દર્શનકારો મિથ્યાત્વમાં બેઠા છે. - પદર્શન સમુચ્ચય ગ્રંથની ટીકામાં તર્કો-ઉદાહરણો-યુક્તિઓ દ્વારા સિદ્ધ કરી આપેલ છે કે - “અન્ય તમામ દર્શનો પોતપોતાના સિદ્ધાંતના સમર્થનમાં અનેકાંત (સ્યાદ્વાદ) નો આશરો લે જ છે અને તે ન લે તો ક્યારેય સ્વસિદ્ધાંતની સિદ્ધિ કરી શકે તેમ નથી. તેમ છતાં પણ “સ્યાદ્વાદ' ને નામથી નકારે છે. સ્યાદ્વાદના અર્થને સ્વીકારે છે, નામથી સ્વીકારતા નથી અને કોઈક સ્થળે એકાંત પકડી એનું ખંડન પણ કરે છે.” - આ એમની બેવડી નીતિને ટીકાકારશ્રીએ તેમના જ ગ્રંથોના અનેક ઉદાહરણો આપીને સિદ્ધ કરી આપેલ છે.
