________________ 65 પ્રકરણ-૩ પ્રશ્નોત્તરી માં કહ્યું છે કે - तित्थं चाउव्वण्णो, संघो संघो वि इक्कगो पक्खो / चाउव्वण्णो वि संघो, सायरिओ भण्णए तित्थं // 292 // तित्थं तित्थे पवयणेण संगोवंगे य गणहरे पढमे / जो तं करेइ तित्थंकरो य अण्णे कुतित्थिया // 293 // અર્થ : સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકા રૂપ ચાર પ્રકારનો સંઘ તીર્થ કહેવાય છે. એકલો પણ સંઘ સમુદાય છે. આચાર્ય સહિત ચારે પ્રકારનો સંઘ તીર્થ કહેવાય છે. (292) | તીર્થ (= ચાર પ્રકારનો સંઘ), અંગ-ઉપાંગ સહિત શ્રત અને પ્રથમ ગણધર તીર્થ કહેવાય. આવા તીર્થને જે કરે તે તીર્થકર કહેવાય, બીજાઓ કુતીર્થિક છે. (293) ટિપ્પણી-૯ : વર્તમાનમાં શ્રીસંઘની હાલત કેવી છે ? તેમાં કોણ તરશે અને કોણ નહીં તરે ? જિનાગમો વિના જીવોની અનાથતા તથા સુવિહિત ગચ્છ કેવો હોય તેની વિગતો જણાવતાં “સંબોધ પ્રકરણ માં આગળ જણાવ્યું છે કે - जो उस्सुत्तं भासइ, सद्दहइ कुणइ कारवे अण्णं / अणुमन्नइ करंतं, मणसा वाया वि काएणं // 294 // मिच्छद्दिट्ठी नियमा, सावएहिं पि सो वि मुणिरूवो / परिहरियव्वो जं दंसणे वि पच्छित्तं तस्स चउगुरुयं // 295 // અર્થ : જે ઉસૂત્ર (= સૂત્ર વિરુદ્ધ) બોલે છે, શ્રદ્ધા કરે છે, આચરે છે, બીજાની પાસે કરાવે છે = આચરાવે છે, કરતા એવા બીજાની મન, વચન કે કાયાથી અનુમોદના કરે છે, તે નિયમા મિથ્યાદષ્ટિ છે. શ્રાવકોએ પણ તે કુસાધુનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. કારણ કે, તેનું દર્શન કરવામાં પણ ચતુર્ગુરુ પ્રાયશ્ચિત્ત કહ્યું છે. (294-295)
