________________ 88 ભાવનામૃત અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ ભાવાર્થ : સંવિગ્ન ગીતાર્થ પરમાર્થથી તેને કહેવાય, કે જે શાસ્ત્રના અક્ષર જુએ એટલે પોતાનો હઠાગ્રહ-મમત છોડી દે. તપગચ્છની આ ઉત્તમ નીતિ છે. એટલે જ તપગચ્છમાં પંચાંગી પ્રકરણ આદિ ગ્રંથો પ્રમાણ છે. આ તપગચ્છમાં પંડિતજનો સિદ્ધાંત (શાસ્ત્રો અનુસાર વર્તમાનકાળનો જીત = સામાચારી = આચરણા દર્શાવે છે. આ તપગચ્છનાં નામ, સ્થાનક વૃથા નથી, પણ ગુણનિષ્પન્ન છે. - નામ નિગ્રંથ છે, પ્રથમ એકનું કહ્યું, પ્રથમ અડપાટ લગે ગુરુ ગુણે સંગ્રહ્યું, મંત્ર કોટી જપી નવમ પાટે યદા, તેહ કારણ થયું નામ કોટિક તદા. 334 (16-19) ભાવાર્થ : હવે આરંભથી તપાગચ્છનાં ગુણનિષ્પન્ન નામ અનુક્રમે કહે છે - પ્રથમ શ્રી સુધર્માસ્વામી. આઠમી પાટ સુધી એમના નિઃસ્પૃહતા આદિ મોટા ગુણોથી સુગ્રાહ્ય થયા. નવમી પાટે સુસ્થિત/સુપ્રતિબુદ્ધ નામે બે આચાર્યોએ કરોડ વખત સૂરિમંત્ર જપ્યો. આ હેતુએ તેમના સમુદાયનું કોટિક નામ કહેવાયું. - પનરમે પાટિ શ્રી ચંદ્રસૂરે કર્યું, ચંદ્રગચ્છ નામ નિર્મલપણે વિસ્તર્યું, સોલમે પાટિ વનવાસી નિર્મમ મતિ, નામ વનવાસી સામંતભદ્રો યતી. 335 (16-20) ભાવાર્થ : આ કૌટિક ગચ્છ ચૌદ પાટ સુધી ચાલ્યો. 15 મી પાટે શ્રી વજસેન આચાર્યના ચાર શિષ્ય થયા. લાખ રૂપિયાના ચોખા રંધાશે તેના બીજે દિવસે સુકાળ થશે, એમ કહીને પોતાને જીવાડ્યા, તેનો ઉપકાર માની વેપારી અને તેના ચાર પુત્રોએ ચારિત્ર લીધું. એ ચાર શિષ્યો તે નાગેન્દ્રચંદ્ર, વિદ્યાધર અને નિવૃત્તિ. તે ચારેય આચાર્ય થયા. 15 મી પાટે ચંદ્રસૂરિ આચાર્ય. તેથી ત્રીજું “ચંદ્ર ગચ્છ એવું
