________________ પ્રકરણ-૩ પ્રશ્નોત્તરી 171 કરવામાં આવે તથા ગમે તેવા વિકટ સંયોગોમાં કે આકર્ષક પ્રલોભનોની ઉપસ્થિતિમાં પણ તકલીફોને પી જવામાં આવે અને પ્રલોભનોને ફગાવી દેવામાં આવે ત્યારે અપૂર્વ સત્ત્વનો પ્રાદુર્ભાવ થાય છે. તેનાથી સત્ય ટકી જાય છે. ઘણા સત્યો, નિરર્થક ભયોથી-પ્રલોભનોની લાલચથી કે લોકસંજ્ઞાથી મૂકાઈ જતા હોય છે. આથી તે ત્રણેથી, જે ઉપર ઉઠી જાય, તે સત્ય પામી શકે-ટકાવી શકે - જગતમાં પ્રચારી શકે છે. જેની જિનવચન પ્રત્યે અવિહડ શ્રદ્ધા હોય, શ્રદ્ધા મુજબ યથાશક્તિ કરી છૂટવાની નિષ્ઠા હોય અને આત્મહિતના લક્ષ્ય પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા મજબૂત હોય, તેવી વ્યક્તિ ભય-પ્રલોભનોની લાલચ- લોકસંજ્ઞાને મારીને લોકોત્તર સત્યને પામી શકે છે. પ્રશ્ન-૨૫ : સત્યને ટકાવવા અસત્યનો પ્રતિકાર કરવો જોઈએ કે નહીં ? ઉત્તર : અસત્યને ઓળખ્યા વિના સત્યની ઓળખાણ ન થાય અને અસત્યનો પ્રતિકાર કર્યા વિના સત્યની સ્થાપના ન થાય. આથી સત્યને પ્રસ્થાપિત કરવા-ટકાવવા અસત્યનો પ્રતિકાર કરવો જ પડે. અસત્યને અસત્યરૂપે ઓળખાણ આપવી અને અસત્ય પ્રત્યેની શ્રદ્ધાના કટ્રવિપાકો સમજાવવા તથા સત્યને સત્યરૂપે ઓળખાણ આપવી અને સત્ય પ્રત્યેની શ્રદ્ધાના સુંદર ફળો સમજાવવા, એ જ સત્યની સ્થાપના અને અસત્યના પ્રતિકારની રીત છે. પ્રશ્ન-ર૬ : સત્ય ટકાવવા સંઘર્ષો કરાય કે નહીં ? ઉત્તર : સંઘર્ષનો તમે શું અર્થ કરો ? મારામારી-ગાળાગાળી. તો એવું ક્યારેય ન કરાય. સત્ય અને અસત્યને જાહેરમાં સ્પષ્ટ કરવું, અસત્યવાળાઓ તરફથી આવતા ઉપસર્ગો વેઠવા, માન-અપમાનને સહન કરવા, પૂ. ધર્મસિંહસૂરિજીની જેમ ઉગ્રવિહારો કરવા અને વાદસભામાં
