________________ 14 ભાવનામૃતમ્-II : અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ ગાથાના સ્તવનમાં પહેલી ઢાળમાં કરી છે. જિજ્ઞાસુઓએ ત્યાંથી જોવા ભલામણ. પૂર્વોક્ત શાસ્ત્ર સંદર્ભોની ઉદ્ઘોષણા માત્રને માત્ર એક જ છે કે, - હૈયામાં આગમ (શાસ્ત્ર) પ્રત્યે આદર-શ્રદ્ધા કેળવો. - આત્મલક્ષી આરાધનાલક્ષી વિધિ-નિષેધ, સિદ્ધાંત-અપસિદ્ધાંત, કર્તવ્ય-અકર્તવ્ય, ઉત્સર્ગ-અપવાદ આદિનો નિર્ણય શાસ્ત્ર દ્વારા જ કરવો. - સ્વયં શાસ્ત્રનો બોધ ન હોય તો, જેની પાસે શાસ્ત્રનો યથાર્થ બોધ છે, એનું શરણું સ્વીકારી એની આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તવું. - આગમથી નિરપેક્ષ બનશો તો ભવપરંપરા વધી જશે. - હૈયામાં શાસ્ત્ર પ્રત્યે આદર હશે અને એની આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તવાની તૈયારી હશે, તો જ પ્રભુ પ્રત્યેની ભક્તિ સાચી તાત્વિક બનશે. બાકી નહિ. જગતમાં કોઈપણ કુવિકલ્પો ચાલતા હોય, મિથ્યા માન્યતાઓ પ્રવર્તેલી હોય, લોકરૂઢિઓનો પ્રસાર થયેલો હોય, અપ્રામાણિક પુરુષોએ પ્રવર્તાવેલી સામાચારીઓ હોયઃ આ તમામ સ્થળે શાસ્ત્ર દ્વારા એની સત્યતાની કસોટી કરવાની છે. એ વિકલ્પો (= વિચારધારાઓ), માન્યતાઓ, કુલાચારો કે સામાચારીઓ શાસ્ત્રનિર્દિષ્ટ કે શાસ્ત્રસાપેક્ષ હોય તો જ આદરણીય બને છે, અન્યથા ત્યાજ્ય બને છે. શાસ્ત્રનિરપેક્ષ કુવિકલ્પો આદિથી કાયમ માટે દૂર રહેવાનું છે. ભલે ને તેમાં તાત્કાલિક લાભો દેખાતા હોય ! પરંતુ પરંપરાએ તે કુવિકલ્પો આદિ આત્માને ભયંકર નુકશાન કરનારા હોય છે, કારણ કે, તે કુવિકલ્પો આદિ શાસ્ત્રથી વિરુદ્ધ છે. અત્રે ખાસ નોંધી લેવું કે, મહાવીર પરમાત્માનું નામ આપી દેવાથી કે કોઈ શાસ્ત્રનું નામ આપી દેવા માત્રથી તે વિકલ્પો આદિ શાસ્ત્રનિર્દિષ્ટ
